วันลอยกระทง 2012

          ประเพณีลอยกระทงนั้��นั้ ไม่�ม่หล�กฐานั้ระบุ�แนั้�ชั�ดว่�าเร� ม่ตั้��งแตั้�เม่" อใด แตั้�เชั" อว่�าประเพณีนั้�ได$สื"บุตั้�อก�นั้ม่ายาว่นั้านั้ตั้��งแตั้�สืม่�ยสื�โขท�ย โดยในั้ร�ชัสืม่�ย

พ�อข�นั้ราม่คำ)าแหง เรยกประเพณีลอยกระทงนั้�ว่�า "พ�ธีจองเปรยญ" หร"อ "การลอยพระประทป" และม่หล�กฐานั้จากศิ�ลาจาร.กหล�กท 1 กล�าว่ถึ.งงานั้เผาเทยนั้

เล�นั้ไฟว่�าเป2นั้งานั้ร" นั้เร�งท ใหญ�ท สื�ดของกร�งสื�โขท�ย ท)าให$เชั" อก�นั้ว่�างานั้ด�งกล�าว่นั้�าจะเป2นั้งานั้ลอยกระทงอย�างแนั้�นั้อนั้

          ในั้สืม่�ยก�อนั้นั้��นั้พ�ธีลอยกระทงจะเป2นั้การลอยโคำม่ โดยพระบุาทสืม่เด3จพระจ�ลจอม่เกล$าเจ$าอย4�ห�ว่ ร�ชักาลท 5 ได$ทรงสื�นั้นั้�ษฐานั้ว่�า พ�ธีลอยกระทงเป2นั้พ�ธีของพราหม่ณี6 จ�ดข.�นั้เพ" อบุ4ชัาเทพเจ$า 3 องคำ6 คำ"อ พระอ�ศิว่ร พระนั้ารายณี6 และพระพรหม่ ตั้�อม่าได$นั้)าพระพ�ทธีศิาสืนั้าเข$าไปเก ยว่ข$อง จ.งให$ม่การชั�กโคำม่

เพ" อบุ4ชัาพระบุรม่สืารร�กธีาตั้� และลอยโคำม่เพ" อบุ4ชัารอยพระบุาทของพระพ�ทธีเจ$า

          ก�อนั้ท นั้างนั้พม่าศิ หร"อ ท$าว่ศิรจ�ฬาล�กษณี6 สืนั้ม่เอกของพระร�ว่งจะคำ�ดคำ$นั้ประด�ษฐ6กระทงดอกบุ�ว่ข.�นั้เป2นั้คำนั้แรกแทนั้การลอยโคำม่ ด�งปรากฎในั้

หนั้�งสื"อนั้างนั้พม่าศิท ว่�า

       "คำร��นั้ว่�นั้เพ3ญเด"อนั้ 12 ข$านั้$อยได$กระท)าโคำม่ลอย คำ�ดตั้กแตั้�งให$งาม่ประหลาดกว่�าโคำม่สืนั้ม่ก)านั้�ลท��งปว่งจ.งเล"อกผกาเกษรสืตั้�าง ๆ ม่าประด�บุเป2นั้ร4ปกระม่�ทกลบุบุานั้ร�บุแสืงจ�นั้ทร6ใหญ�ประม่าณีเท�ากงระแทะ ล$ว่นั้แตั้�พรรณีดอกไม่$ซ้$อนั้สืสืล�บุ

ให$ป2นั้ลว่ดลาย..."

เม่" อสืม่เด3จพระร�ว่งเจ$าได$เสืด3จฯ ทางชัลม่ารคำ ทอดพระเนั้ตั้รกระทงของนั้างนั้พม่าศิก3ทรงพอพระราชัหฤท�ย จ.งโปรดให$ถึ"อเป2นั้เย ยงอย�าง และให$จ�ดประเพณีลอยกระทงข.�นั้เป2นั้ประจ)าท�กป= โดยให$ใชั$กระทงดอกบุ�ว่แทนั้โคำม่ลอย ด�งพระราชัด)าร�สืท ว่�า "ตั้��งแตั้�นั้�สื"บุไปเบุ"�องหนั้$า โดยล)าด�บุกษ�ตั้ร�ย6ในั้

สืยาม่ประเทศิถึ.งกาลก)าหนั้ดนั้�กข�ตั้ตั้ฤกษ6ว่�นั้เพ3ญเด"อนั้ 12 ให$ท)าโคำม่ลอยเป2นั้ร4ปดอกบุ�ว่ อ�ท�ศิสื�กการบุ4ชัาพระพ�ทธีบุาทนั้�ม่ม่ทานั้ทตั้ราบุเท�าก�ลปาว่สืานั้" พ�ธีลอยกระทงจ.งเปล ยนั้ร4ปแบุบุ

ตั้��งแตั้�นั้��นั้เป2นั้ตั้$นั้ม่า

“

ประเพณีลอยกระทงสื"บุตั้�อก�นั้เร" อยม่า จนั้ถึ.งกร�งร�ตั้นั้โกสื�นั้ทร6ตั้อนั้ตั้$นั้ สืม่�ยร�ชักาลท 1 ถึ.ง ร�ชักาลท 3 พระบุรม่ว่งศิานั้�ว่งศิ6

ตั้ลอดจนั้ข�นั้นั้างนั้�ยม่ประด�ษฐ6กระทงใหญ�เพ" อประกว่ดประชั�นั้ก�นั้ ซ้. งตั้$องใชั$แรงคำนั้และเง�นั้จ)านั้ว่นั้ม่าก พระบุาทสืม่เด3จพระจอม่เกล$าเจ$าอย4�ห�ว่ร�ชักาลท 4 ทรงเห3นั้ว่�าเป2นั้การสื��นั้

เปล"อง จ.งโปรดให$ยกเล�กการประด�ษฐ6กระทงใหญ�แข�งข�นั้ และโปรดให$พระบุรม่ว่งศิานั้�ว่งศิ6ท)าเร"อลอยประทปถึว่ายองคำ6ละล)าแทนั้กระทงใหญ� และเรยกชั" อว่�า "เร"อลอยประทป" ตั้�อม่าในั้ร�ชักาลท 5 และร�ชักาลท 6 ได$ทรงฟ>� นั้ฟ4พระราชัพ�ธีนั้�ข.�นั้ม่าอก

คำร��ง ป?จจ�บุ�นั้การลอยพระประทปของพระบุาทสืม่เด3จพระเจ$าอย4�ห�ว่ ทรงกระท)าเป2นั้การสื�ว่นั้พระองคำ6ตั้าม่พระราชั

อ�ธียาศิ�ย

• ลอยกระทงเป็�นชื่��อเร�ยกพิ�ธี�อย�างหน��ง ซึ่��งใชื่�กระทงท��มี�ธี�ป็เท�ยนจุ ดไฟลอยน$%าน�ยมีท$าในกลางเด�อน 12 กระทงเป็�นภาชื่นะท��เย'บด�วยใบตองยกขอบสู�งข�%นเพิ��อให�ลอยน$%าได� โดยเฉพิาะกระทงท��ใชื่�ลอยใน เทศกาลเด�อน 12 น�% จุะท$าเป็�นกระทงเจุ�มี คื�อท$ากระทงด�วยใบตองเย'บเป็�น 6 มี มี หร�อมีากกว�าน1%นมีอบป็ากกระทง แล�วเจุ�มีป็ากกระทงด�วยใบตองพิ1บเป็�นมี มีแหลมีๆ สูล1บก1นรอบๆ กระทงใชื่�กาบพิล1บพิล�งหร�อใบตองมีาเจุ�ยนให�เป็�นวงกลมีเท�าของกระทง ป็4ดป็ากกระทงให�เร�ยบร�อยใชื่�เท�ยนเล�มีเล'กเสู�ยบด�วยไมี�ก�านธี�ป็ป็5กไว�กลางกระทงมี�ธี�ป็ป็5ก 4 มี มี หร�อตามีแต�จุะเห'นงามี นอกจุากกระทงเจุ�มีแล�ว ป็ระชื่าชื่นท1�วๆ ไป็ย1งใชื่�กาบกล�วยมีาท$าเป็�นร�ป็เร�อบ�าง ใชื่�ไมี�ระก$ามีาต�อเป็�นแพิเล'กๆ บ�าง เร�อใชื่�ว1สูด อ��นๆ ท��เหมีาะสูมีแทนก'ได� แต�น�ยมีว�าเป็�นของด�เหมีาะสูมีก'คื�อใบตองและกาบกล�วย เพิราะป็ระด�ษฐ์8และตกแต�งให�สูวยงามีได�ง�าย

• ในั้สืม่�ยกร�งศิรอย�ธียา เมี��อแผ่�นด�นสูมีเด'จุพิระเจุ�าอย��ห1วพิระบรมีโกศ พิระเจุ�าแผ่�นด�นล1งกาได�สู�งราชื่ท�ตท��เข�ามีาก'ได�ชื่มีพิ�ธี�ลอยกระทงตามีจุดหมีายราชื่ท�ตล1งกาว�า ก�อนอร ณ มี�ข�าราชื่การไทยสูองคืนลง“มีาบอกราชื่ท�ตาน ท�ตว�า ในคื$�าว1นน�%จุะมี�กระบวนแห�สูมีเด'จุพิระราชื่ด$าเน�นตามีชื่ลมีารคืในการพิระราชื่พิ�ธี�ฝ่<ายศาสูนากระบวนเสูด'จุผ่�านท��พิ1กราชื่ท�ตมีา กระบวนพิ�ธี�มีรามี�ตาน ท�ตได�เห'นมี�ด1งน�% ตามีบรรดาร�มีน$%าท1%งสูองฟากท กว1ด ต�างป็5กไมี�ไผ่�ล$ายาวข�%นเป็�นเสูาโน�มีไมี�ลงมีาผ่�กเชื่�อกชื่1กโคืมีต�างๆ คืร1%นได�เวลาพิระเจุ�ากร งศร�อย ธียาเสูด'จุโดยกระบวนเร�อ พิร�อมีด�วยกรมีพิระราชื่ว1งบวรสูถานมีงคืลสูมีเด'จุพิระเจุ�าล�กยาเธีอ และเจุ�ามีหาพิระยามีหาอ ป็ราชื่ เร�อท��เสูด'จุล�วนป็4ดทอง มี�ก1นยาดาดสู�และผ่�กมี�านในล$าเร�อป็5กเชื่�งทองซึ่องเง�น มี�เท�ยนจุ ดตลอดล$า มี�เร�อข�าราชื่การล�วนแต�งป็ระท�ป็น$าเสูด'จุด�วยเป็�นอ1นมีาก ในการพิระราชื่พิ�ธี�น�%ย1งมี�กระดาษท$าเป็�นร�ป็ดอกบ1วสู�แดงบ�าง สู�ขาวบ�าง มี�เท�ยนจุ ดอย��ในน1%นป็ล�อยลอยตามีน$%าลงมีาเป็�นอ1นมีาก และมี�ระบ$าดนตร�เล�นมีาในเร�อน1%นด�วย”

• ในั้ป?จจ�บุ�นั้ การลอยป็ระท�ป็ของพิระบาทสูมีเด'จุพิระเจุ�าอย��ห1วทรงกระท$าเป็�นการสู�วนพิระองคื8ตามีพิระราชื่อ1ธียาศ1ย แต�พิ�ธี�ของชื่าวบ�านย1งท$าก1นอย��เป็�นป็ระจุ$า

•   ว่�ตั้ถึ�ประสืงคำ61. เพิ��อบ�ชื่ารอยพิระบาทท��ป็ระด�ษฐ์8 ณ หาดทรายแมี�น$%าน1มีมีทา อ1นเป็�นการเจุร�ญพิ ทธีาน สูต�ร$าล�กถ�งคื ณคื�าพิระพิ ทธีเจุ�าเชื่�นเด�ยวก1บท��ผ่��น1บถ�อศาสูนาพิราหมีณ8บ�ชื่าพิระผ่��เป็�นเจุ�าของเขา2. เพิ��อแสูดงคืวามีสู$าน�กคื ณของน$%าในแหล�งน$%าต�างๆ อ1นเป็�นสู��งจุ$าเป็�นของชื่�ว�ต ซึ่��งสูมีมี ต�เป็�นแมี�พิระคืงคืา และขอขมีาลาโทษ”ท��อาจุท$าการใดๆ อ1นเป็�นเหต ให�แหล�งน$%าน1%นๆ ไมี�สูะอาด การสู$าน�กคื ณและขออภ1ยถ�อเป็�นว1ฒนธีรรมีอ1นด�งามีอย�างหน��งของไทย3. เพิ��อคืวามีร��นเร�งบ1นเท�งใจุและสู1งสูรรคื8ก1นระหว�างผ่��ไป็ร�วมีงาน เพิราะเด�อน 12 เป็�นฤด�กาล ท��น$%าเต'มีฝ่5� งเมี��อถ�งว1นพิระจุ1นทร8 เพิ'ญจุะแลด�งดงามีมีาก จุ�งมี�ลอยกระทงซึ่��งท$าให�เก�ดแสูงวอมีแวมีชื่วนให�ชื่��นชื่มี ในการลอยกระทงน1%นบางคืนก'จุะอธี�ฐ์านขอสู��งท��ตนป็รารถนาหร�อเสู��ยงทายเก��ยวก1บชื่�ว�ตของตนตามีอ1ธียาศ1ย4. เพิ��อสู�งเสูร�มีงานชื่�างฝ่Aมี�อในการป็ระด�ษฐ์8กระทงด�วยใบตอง กาบกล�วยหร�อว1สูด พิ�%นบ�านต�างๆ มี�การป็ระกวดกระทงสู�งเสูร�มีคืวามีคื�ดสูร�างสูรรคื8ในการป็ระด�ษฐ์8และงานฝ่Aมี�อ5. เพิ��ออน ร1กษ8สู��งแวดล�อมีคื�อ แหล�งน$%าให�ป็ราศจุากมีลภาวะ โดยต1กเต�อนก1นมี�ให�มี1กง�ายท�%งสู��งป็ฏิ�ก�ลลงในแมี�น$%า6. เพิ��อธี$ารงสู�งเสูร�มีว1ฒนธีรรมีป็ระเพิณ�ไทย และเป็�นการสู�งเสูร�มีการท�องเท��ยวน$ารายได�มีาสู��ป็ระเทศชื่าต�ไป็ในขณะเด�ยวก1น

ร�ป็ ป็ระเพิณ�ลอยกระทง

นั้างนั้พม่าศิ

จบุแล$ว่คำร�บุ