Հանրակրթական Դիջիտեք 2011, կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց, 6-րդ դասարանի աշակերտներ Ջեյրանյան Աննան և Թաթոսյան

Հացը երգում է: Դա սովորական Հացը երգում է: Դա սովորական սոսափյոն չէ: Մենք Դ. սոսափյոն չէ: Մենք Դ. Վարուժանի լեզվով կարդում Վարուժանի լեզվով կարդում ենք հացի երգը, կանաչ ծփանքի ենք հացի երգը, կանաչ ծփանքի երգը:երգը:

Հովե՜ր կանցնին.Հովե՜ր կանցնին. ՈՒ ցորյաններս հուշիկ-հուշիկ ՈՒ ցորյաններս հուշիկ-հուշիկ

կարթննան,իրենց խորքեն կըհոսի կարթննան,իրենց խորքեն կըհոսի դող մ` անսահման: Գեղադալար դող մ` անսահման: Գեղադալար կողերն ի վար բըլրին կողերն ի վար բըլրին

Ծովե՜ր կ`անցնին:Ծովե՜ր կ`անցնին:

Հացը , բարության անկեղծու , , թյան սիրո, հավատարմության ազնվության

խորհրդանիշ է: : Հացը մեր ամենամեծ հարստությունն է

Հին հույները հացը համեմատում էին :միայն արևի հետ

Հացը մեծագույն : սրբություն է Հացըհամաժող : ովրդական բարիք է

:Էս հացը վկա

• Հայտնի է մի դրվագ Պարույր Սևակի • :կյանքից• , Ոսկեհասկ գյուղում վայելելով տատիկներից

, մեկի թխած անուշաբույր լավաշը Սևակը : խոնարհումով համբուրում է նրա ձեռքերը Իսկ

: առավոտյան ուզում է տեսնել ցորենի արտը .Հիանում է հացի անտառով

• - : , Սա կյանք է Եկա որ բարի լույս ասեմ: արտին Հացը լույսի հետ միայն կարող է

:համեմատվել• Ապա հաղթական կանգնում է մի բարձր տեղ

.ու հուզված կանչում• -- , , , : Բարի՜ լույս ա՛րտ բարի՛ լույս կյա՛նք

<< Լավ թխված հացի պատառը մարդկային >>:մտքի մեծագույն հայտնագործությունն է

. Կ Տիմիրյազև

• , Բոլորը պիտի իմանան որ ամենադժվար բանը հաց

: արարելն է Մարդիկ նախ , հերկում են հողը հետո

, սերմն են ցանում ապա , քրտինք թափում որ արտը

, , կանաչի հասունանա , , հետո հնձեն կալսեն

ցորենն աղան և հաց: , թխե՜ն Այո՛ հացը մինչև

խանութ մտնելը երկար ու դժվարին ճանապարհ է

: անցնում Դրա համար էլ պետք է խնայողաբար և

աչքի լույսի պես : օգտագործել հացը Առանց

հացի մարդը չի կարող: ապրել

, Հայտնի է որ մեծ փիլիսոփա Դավիթ Անհաղթը միշտ

անպարտ է եղել փիլիսոփայական

:մրցավեճերի ժամանակ

-Ի՞ , նչն է որից մարդ երբեք չի , - ձանձրանում հարցրել են

:նրան - , Հացը արագորեն ասում է

,- , նա ամեն տեսակ ուտելիք , որքան էլ համեղ լինի կարող

: է ձանձրացնել մարդուն : Իսկ հացը երբեք Ինչ էլ

, ուտես առանց հացի չես: կշտանա

Հայ ժողովրդի անվանադիր Հայկ Հայ ժողովրդի անվանադիր Հայկ Աղեղնավորի հայր Թորգոմը Աղեղնավորի հայր Թորգոմը

ցորենի սերմացուն պահում էր ցորենի սերմացուն պահում էր , կարասների մեջ որոնց , կարասների մեջ որոնց

բերանները փակում էր ոսկյա բերանները փակում էր ոսկյա: կափարիչներով Դա հավաստում: կափարիչներով Դա հավաստում

, էր որ նա ցորենն ավելի , էր որ նա ցորենն ավելի , :բարձր է գնահատել քան ոսկին , :բարձր է գնահատել քան ոսկին

, Հայոց հներն ասում էին որ , Հայոց հներն ասում էին որ գետնին ընկած հացի կտորն գետնին ընկած հացի կտորն

, ավելի շուտ պիտի վերցնել քան , ավելի շուտ պիտի վերցնել քան : ոսկին Հայ ժողովուրդը փորձով : ոսկին Հայ ժողովուրդը փորձով

, գիտի որ հացը ոսկուց էլ թանկ, գիտի որ հացը ոսկուց էլ թանկ: է Այդ մասին առակ է գրել: է Այդ մասին առակ է գրել

:Մխիթար Գոշը :Մխիթար Գոշը

Հայաստանը հացի հնագույն Հայաստանը հացի հնագույն հայրենիքներից է: Հայկական հայրենիքներից է: Հայկական լեռնաշխարհում հաց թխել են լեռնաշխարհում հաց թխել են դեռևս Քրիստոսի ծննդից առաջ դեռևս Քրիստոսի ծննդից առաջ 3-2-րդ հազարամյակներում: Այդ 3-2-րդ հազարամյակներում: Այդ են վկայում մի շարք են վկայում մի շարք հնավայրերի` Շենգավիթի, հնավայրերի` Շենգավիթի, Մոխրաբլրի, Լճաշենի Մոխրաբլրի, Լճաշենի պեղումներից հայտնաբերված պեղումներից հայտնաբերված աղորիքներն ու թոնիրները: աղորիքներն ու թոնիրները: Միջնադարյան Հայաստանում Միջնադարյան Հայաստանում թոնիրներից բացի հացը թխում թոնիրներից բացի հացը թխում էին նաև սաջի` հատուկ էին նաև սաջի` հատուկ մետաղաթիթեղի վրա: Տարածված մետաղաթիթեղի վրա: Տարածված էին բոքոնը, մատնաքաշը, էին բոքոնը, մատնաքաշը, բաղարջը և,բաղարջը և, իհարկե, մեր նշանավոր իհարկե, մեր նշանավոր լավաշը:լավաշը: Այն ամենադիմացկուն Այն ամենադիմացկուն և ամենաերկարակյաց հացն և ամենաերկարակյաց հացն

Է աշխարհում:Է աշխարհում:

Հին հայերը Նոր տարին դիմավորում էին Հին հայերը Նոր տարին դիմավորում էին կորկոտ եփելով: Կորկոտը թեփահան կորկոտ եփելով: Կորկոտը թեփահան արված ցորենն է: Այն հեռավոր արված ցորենն է: Այն հեռավոր ժամանակներում հայերն Ամանորը ժամանակներում հայերն Ամանորը դիմավորում էին գարնան զարթոնքին`դիմավորում էին գարնան զարթոնքին`

գիշերահավասարի օրը` մարտի 21-ին: գիշերահավասարի օրը` մարտի 21-ին: Կորկոտը եփելով` մեր նախնիները հիշել Կորկոտը եփելով` մեր նախնիները հիշել են աստվածներին, որ նրանք զորավիգ են աստվածներին, որ նրանք զորավիգ լինեն իրենց և Նոր տարին դարձնեն լինեն իրենց և Նոր տարին դարձնեն հացավետ, ցորենաբեր:հացավետ, ցորենաբեր:

ՀացապաշտությունՀացապաշտություն Հայերը հացի նկատմամբ միշտ պաշտամունք են Հայերը հացի նկատմամբ միշտ պաշտամունք են: ունեցել Այսօր էլ մեր ամանորյա սեղաններից չի պակասում: ունեցել Այսօր էլ մեր ամանորյա սեղաններից չի պակասում

:աղանձը:աղանձը , Այն խորհրդանշում է կյանքի հարատևությունը , Այն խորհրդանշում է կյանքի հարատևությունը

:անընդհատությունը:անընդհատությունը 405 . թ Մեսրոպ Մաշտոցի ծննդավայր Հացեկացի գյուղացիները405 . թ Մեսրոպ Մաշտոցի ծննդավայր Հացեկացի գյուղացիները

Վաղարշապատում պաշտոնավորող Մեսրոպ Մաշտոցին Վաղարշապատում պաշտոնավորող Մեսրոպ Մաշտոցինուղարկումուղարկում

36 ` 36 Են լավաշ ի պատասխան նրա ստեղծած հայկական 36 ` 36 Են լավաշ ի պատասխան նրա ստեղծած հայկական:տառերի:տառերի

. :Հնում հացթուխին չէին սպանում նա անանձեռնմխելի էր . :Հնում հացթուխին չէին սպանում նա անանձեռնմխելի էր Արցախի Տող գյուղում երկու հազար տարի առաջ թոնրում հաց Արցախի Տող գյուղում երկու հազար տարի առաջ թոնրում հաց

, թխողը առաջին հացը հիվանդին էր ուղարկում որ նա ուժ , թխողը առաջին հացը հիվանդին էր ուղարկում որ նա ուժ :ստանա և առողջանա :ստանա և առողջանա

` Ըստ ավադության Ալեքսանդր Մակեդոնացին պաշարել էր ` Ըստ ավադության Ալեքսանդր Մակեդոնացին պաշարել էր : , հայկական բերդերից մեկը Տեսնելով որ հայերը բերդի : , հայկական բերդերից մեկը Տեսնելով որ հայերը բերդի

աշտարակից աշտարակից , : կախել են մի սպիտակ լավաշ նա զորքերը ետ քաշեց Դա , : կախել են մի սպիտակ լավաշ նա զորքերը ետ քաշեց Դա

, , նշանակում էր որ նրանք ոչ թե անձնատուր են լինում այլ , , նշանակում էր որ նրանք ոչ թե անձնատուր են լինում այլ : պահանջում են հաշտություն և խաղաղություն : պահանջում են հաշտություն և խաղաղություն Մարդիկ հացի Մարդիկ հացի

դեմ դեմ չեն ուզում նիզակ չեն ուզում նիզակ : ճոճել : ճոճել

Ուրախ նվագի տակ պարելով` Ուրախ նվագի տակ պարելով` նորապսակներին է մոտենում երջանիկ նորապսակներին է մոտենում երջանիկ մայրը: Նա իր բարի ձեռքերի վրա բերում մայրը: Նա իր բարի ձեռքերի վրա բերում է է

2 փրփուր ծաղկավոր լավաշ: Դրանք 2 փրփուր ծաղկավոր լավաշ: Դրանք գցելով նորապսակների ուսերին` մայրը գցելով նորապսակների ուսերին` մայրը հուզված մաղթում է.հուզված մաղթում է.

-Միշտ հացով մնաք ու հացի պատիվն -Միշտ հացով մնաք ու հացի պատիվն իմանաք: իմանաք:

Հարսի ուսին լավաշ գցելը նշանակում է Հարսի ուսին լավաշ գցելը նշանակում է նաև, որ հարսը հացառատ կդարձնի այն նաև, որ հարսը հացառատ կդարձնի այն տունը, ուր հարս է գնում:տունը, ուր հարս է գնում:

Հացը զորավոր է, ուժ ունի: Հեռավոր Ժնևում Հացը զորավոր է, ուժ ունի: Հեռավոր Ժնևում Իսահակյանի Խնդրանքով լավաշ թխած Իսահակյանի Խնդրանքով լավաշ թխած ֆրանսախոս հայուհին հայերեն սովորեց: ֆրանսախոս հայուհին հայերեն սովորեց:

««Ինձ հայերեն սովորեցրեց այն հացը, որ Ինձ հայերեն սովորեցրեց այն հացը, որ

ես թխեցի ձեզ համարես թխեցի ձեզ համար»»,-խոստովանել է նա:,-խոստովանել է նա:

Ասույթներ հացի մասինԱսույթներ հացի մասին Կերածդ հացը հալալ լինի:Կերածդ հացը հալալ լինի: Կուզես ճանաչել մարդուն, Կուզես ճանաչել մարդուն,

հետը հաց կեր :հետը հաց կեր : Աղուհաց` սիրտը բաց:Աղուհաց` սիրտը բաց: Հաց ունես, ամեն բան Հաց ունես, ամեն բան

ունես: ունես: Անզգամի մատաղն էլ չի Անզգամի մատաղն էլ չի

ուտվի, հացն էլ:ուտվի, հացն էլ:

Պահպանենք մեր նախնիների:ավանդները

Մեծարենք և պաշտենք

Հ :ացը

Նյութը պատրաստեցին

6- Հիմնական դպրոցի րդ դասարանի աշակերտներ Ջեյրանյան Աննան և :Թաթոսյան Ժաննան ` Ղեկավար Հասմիկ Օրբելյան

` Համակարգչային ձևավորում ԱննաՎարդանյան