This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Τ.Ε.Ι. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΚΑΙ
ΑΝΘΟΚΟΜΙΑΣ
ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
«ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΥΡΩ∆Η (Trialeurodes vaporariorum) ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΚΕΥΑΣΜΑ OIKOS 32 ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
ΑΓΓΟΥΡΙΑΣ ΣΤΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ»
«FIGHTING TRIALEURODES VAPORARIORUM WITH OIKOS 32 BIOLOGIKAL CONCOCTION, IN GREENHOUSE
CUCUMBER PLANT CALTIVATION»
ΣΠΟΥ∆ΑΣΤΗΣ: ΜΟΥΛΑΚΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ 2003
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ.
Εισαγωγή……………………………………………………………….1 Κεφάλαιο 1ο Αλευρώδης των θερµοκηπίων…………………. 2 1.1 Συστηµατική κατάταξη…………………………………………………….3 1.2 Γεωγραφική κατανοµή……………………………………………………. 3 1.3 Ξενιστές………………………………………………………………………… 3 1.4 Περιγραφή του εντόµου…………………………………………………. 4 1.5 Βιολογικός κύκλος………………………………………………………….. 5 1.6 Ζηµιές…………………………………………………………………………… 6 1.7 Καταπολέµηση………………………………………………………………. 6 Κεφάλαιο 2ο Το προϊόν OIKOS………………………………….. 8 2.1 Το δέντρο του Νηµ………………………………………………………… 9 2.2 Οι χρήσεις του Νηµ από την ανακάλυψη των ιδιοτήτων του έως σήµερα. …………………………………………………………………. 9 2.3 Η χηµεία του Νηµ………………………………………………………….10 2.4 Μηχανισµοί δράσης της Azadirachtin……………………………….12 2.4.1 ∆ράση ρυθµιστή ανάπτυξης I.G.R. ……………………………. 12 2.4.2 Αντιτροφική δράση……………………………………………………13 2.4.3 Απωθητική δράση……………………………………………………..13 2.4.4 ∆ράση στην ανάπτυξη του εµβρύου…………………………… 13 2.4.5 ∆ράση στη γονιµότητα των ακµαίων και τη ζωτικότητα των αυγών………………………………………………14 2.4.6 ∆ράση κατά των νηµατωδών…………………………………….. 14 2.4.7∆ράση κατά των µυκήτων…………………………………………..15 2.5 Τοξικολογικό προφίλ…………………………………………………….. 15 2.6 Επιδράσεις στα ωφέλιµα αρθρόποδα………………………………. 16 2.7 Επιδράσεις στα ασπόνδυλα……………………………………………. 17 2.8 OIKOS: Πειραµατικά δεδοµένα………………………………………. 17 2.9 Λάδια του Νηµ και παράγωγα: Εγκεκριµένες χρήσεις στη γεωργία…………………………………………………………………..18 2.10 Συµπεράσµατα…………………………………………………………… 19 Κεφάλαιο 3ο Πείραµα θερµοκηπίου……………………………20 3.1 Σκευάσµατα που χρησιµοποιήθηκαν………………………………..21 3.2 Πειραµατικές συνθήκες…………………………………………………. 22 3.3 Εφαρµογή των επεµβάσεων………………………………………….. 25 3.4 Μετρήσεις-παρατηρήσεις………………………………………………. 26 3.5 Αποτελέσµατα……………………………………………………………… 28 3.6 Συµπεράσµατα 38 Βιβλιογραφία 39
1
EIΣΑΓΩΓΗ
Η καλλιέργεια της αγγουριάς είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένη στη χώρα µας, είτε
σαν υπαίθρια είτε σαν θερµοκηπιακή.
Ένας από τους σοβαρότερους εχθρούς της αγγουριάς είναι ο αλευρώδης των
θερµοκηπίων (Trialeurodes vaporariorum) o οποίος προκαλεί σηµαντικές ζηµίες στις
υπαίθριες καλλιέργειες κατά την ανοιξιάτικη - καλοκαιρινή περίοδο, ενώ στις
θερµοκηπιακές όλο το χρόνο.
Η καταπολέµηση του αλευρώδη είναι αρκετά δύσκολη και αυτό διότι τα
στάδια του αυγού και της νύµφης, τα οποία αποτελούν το 45% περίπου του χρόνου
του βιολογικού κύκλου του εντόµου, είναι σχεδόν πλήρως ανθεκτικά στα
εντοµοκτόνα. Επίσης τα σταδία αυτά του εντόµου δεν προτιµούνται ούτε από
ωφέλιµα έντοµα, ούτε από φυτοπαθογονους µύκητες.
Στο θερµοκήπιο του Εργαστηρίου Εντοµολογίας και Γεωργικής
Φαρµακολογίας του ΤΕΙ Κρήτης και κατά το χρονικό διάστηµα από 03/04/2003 έως
20/07/2003 έγινε πείραµα και δοκιµάστηκε η αποτελεσµατικότητα ενός νέου
βιολογικού σκευάσµατος, OIKOS 32, στην καταπολέµηση του αλευρώδη.
Το πείραµα συµπεριλάµβανε τρία τυχαιοποιηµένα πλήρη συγκροτήµατα και
οι επεµβάσεις που έγιναν ήταν: α) ΟΙΚΟS 32 , β) Applaud 25 WP (προϊόν
αναφοράς) , γ) µάρτυρας (ψεκασµοί µε νερό).
2
Κεφάλαιο 1ο
ΑΛΕΥΡΩ∆ΗΣ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ
3
1.1 Συστηµατική κατάταξη
ΤΑΞΗ: HEMIPTERA
ΥΠΟΤΑΞΗ: HOMOPTERA
ΥΠΕΡΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ALEYRODOIDEA
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ALEYRODIDAE
ΓΕΝΟΣ: Trialeurodes
ΕΙ∆ΟΣ: vaporariorum
1.2 Γεωγραφική κατανοµή Ο Trialeurodes vaporariorum κατάγεται από την τροπική και υποτροπική
Αµερική, πιθανόν από την Βραζιλία ή το Μεξικό. Πρωτοπαρατηρήθηκε σαν
προσβολή στην τοµάτα το 1870 στις Η.Π.Α και από τότε έγινε ένας από τους
σπουδαιότερους εχθρούς λαχανικών και καλλωπιστικών φυτών, υπαίθριων και
θερµοκηπιακών, σ’ όλο το κόσµο.
Στα ευρωπαϊκά θερµοκήπια έγινε πραγµατικά σηµαντικός εχθρός από τα τέλη
της δεκαετίας του 1970, όταν το έντοµο αυτό επισηµάνθηκε σε θερµοκήπια της
Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας και από τότε αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα
εντοµολογικά προβλήµατα των κηπευτικών.
1.3 Ξενιστές Ο Αλευρώδης των θερµοκηπίων έχει σαν ξενιστές αρκετά είδη φυτών που
ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες όπως: Cucurbitaceae, Solanaceae, Malvaceae,
Labiatae, Compositae και πολλές άλλες.
Στις Η.Π.Α. έχουν βρεθεί πάνω από 150 βοτανικά είδη που εξασφαλίζουν την
πλήρη εξέλιξη του εντόµου. Είναι φανερό, κατά συνέπεια, ότι το έντοµο διαθέτει
φάσµα ξενιστών µε µεγάλη ευρύτητα και ποικιλία.
4
1.4 Περιγραφή του εντόµου Το ακµαίο του T. vaporariorum έχει τη µορφή µικρής πεταλούδας (εικ.1). Το
µήκος του σώµατος του κυµαίνετε από 0,9 mm στα αρσενικά, µέχρι 1,1 mm στα
θηλυκά.
Στην κεφαλή φέρει ένα ζεύγος λεπτών κεραιών και δυο οφθαλµούς λαµπερού
κόκκινου χρώµατος. Τα στοµατικά µόρια είναι µυζητικού τύπου.
Στον θώρακα φέρει δυο ζεύγη λευκών πτερύγων των οποίων το άνοιγµα
κυµαίνεται από 2-4 mm. Το χαρακτηριστικό λευκό τους χρώµα οφείλεται σε µια
λευκή κηρώδη ουσία η οποία τις καλύπτει
Τα αυγά του Τ. vaporariorum είναι λευκού χρώµατος, σχήµατος οβάλ και
έχουν µέγεθος περίπου 0,25mm. Μερικές φορές είναι καλυµµένα από την λευκή
κηρώδη ουσία που καλύπτει τις πτέρυγες του ακµαίου. Λίγο πριν την εκκόλαψη της
νεαρής προνύµφης τα αυγά αποκτούν ένα καφέ χρωµατισµό.
Οι νύµφες της 1ης ηλικίας, το µόνο κινητό στάδιο του Τ. vaporariorum, έχουν
καλά ανεπτυγµένα ποδιά και κεραίες. Το µήκος τους είναι 0,3mm. Στις επόµενες
τρεις νυµφικές ηλικίες το έντοµο έχει χάσει τα πόδια του και παραµένει ακίνητο. Οι
νύµφες είναι µικροσκοπικές µε µήκος από 0,4 έως 0,7mm ωοειδής υαλόχρωες και
σχεδόν επίπεδες.
Οι νύµφες της τελευταίας ηλικίας είναι πιο διογκωµένες, έχουν αρχίσει να
φαίνονται οι κόκκινοι οφθαλµοί και έχουν ένα µουντό άσπρο χρώµα.
Εικόνα 1. Ακµαίο και αυγά του Trialeurodes vaporariorum.
5
1.5 Βιολογικός κύκλος Ο βιολογικός κύκλος του Αλευρώδη των θερµοκηπίων περιλαµβάνει τα
• Μέθοδος µετρήσεων: Σε κάθε πειραµατικό τεµάχιο προσηµάνθηκαν 20 φύλλα. Στο πρώτο και στο
τελευταίο φυτό είχαν σηµανθεί από ένα φύλλο ενώ στα υπόλοιπα 6 από τρία.
Οι µετρήσεις γινόταν νωρίς το πρωί (06:00π.µ.) όταν το έντοµο έχει µειωµένη
κινητικότητα. Οι µετρήσεις ολοκληρωνόταν αυθηµερόν. Κάθε µέλος του
προσωπικού αναλάµβανε ένα ολόκληρο πειραµατικό τεµάχιο και µετρούσε τις
νύµφες και τα τέλεια έντοµα στην κάτω επιφάνεια του κάθε φύλλου.
• Φυτοτοξικότητα: ∆εν υπήρξε.
• Επιδράσεις άλλων φυτοπαράσιτων: Σηµειώθηκε προσβολή από τον κίτρινο τετράνυχο κατά τα πρώτα στάδια του
πειράµατος. Αντιµετωπίστηκε µε ψεκασµό µε Mitigan Compi, χωρίς να
επηρεάσει την διεξαγωγή του πειράµατος.
• Επιδράσεις σε ωφέλιµους οργανισµούς: Κατά τις µετρήσεις παρατηρήθηκαν παρασιτισµένες νύµφες του Trialeurodes
vaporariorum, από το ωφέλιµο υµενόπτερο Encarsia formosa και στις τρεις
επεµβάσεις.
28
3.5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Προµέτρηση 14/6/2003: Μέτρηση των νυµφών και των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς στο θερµοκήπιο, λίγο πριν από τον πρώτο ψεκασµό στις 14/6/2003.
Πίνακας 3.1. Μέτρηση νυµφών σε 20 φύλλα ανά πειραµατικό τεµάχιο, στο µέσο περίπου του ύψους του φυτού, σε 8 φυτά. Μέτρηση ενήλικων σε 20 κορυφαία φύλλα.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
14/6/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ ΝΥΜΦΕΣ I (17)* 103 721
II (21) 76 3.585
III (24) 80 1.508
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 259 5.814
I (18) 52 1.965
II (19) 59 2.902
III (22) 155 3.367
APP
LA
UD
ΣΥΝΟΛΟ 266 8.234
I (16) 99 478
II (20) 43 1.755
III (23) 44 4.823
OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 186 7.556
* Αριθµός του πειραµατικού τεµαχίου.
29
1η µέτρηση 21/6/2003: Μέτρηση των νυµφών και των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς στο θερµοκήπιο, µια εβδοµάδα µετά από τον πρώτο ψεκασµό στις 14/6/2003.
Πίνακας 4.2. Μέτρηση νυµφών σε 20 φύλλα ανά πειραµατικό τεµάχιο, στο µέσο περίπου του ύψους του φυτού, σε 8 φυτά.
Μέτρηση ενήλικων σε 20 κορυφαία φύλλα.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ 21/6/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ ΝΥΜΦΕΣ I (17) 2.651 806
II (21) 2.635 300
III (24) 2.656 173
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 7.942 1.279
I (18) 1.921 1353
II (19) 2.433 77
III (22) 1.883 203
APP
LAU
D
ΣΥΝΟΛΟ 6.237 1.633
I (16) 2.413 375
II (20) 1.752 328
III (23) 1.492 295 OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 5.657 998
30
2η µέτρηση 25/7/2003: Μέτρηση των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς στο θερµοκήπιο, 11 ηµέρες µετά από τον πρώτο ψεκασµό στις 14/6/2003.
Πίνακας 4.3. Μέτρηση ενήλικων σε 20 φύλλα ανά πειραµατικό τεµάχιο από την κορυφή των φυτών, σε 8 φυτά.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ 25/6/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ I (17) 2.462
II (21) 5.132
III (24) 7.853
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 15.447
I (18) 3.637
II (19) 2.357
III (22) 3.903
APP
LAU
D
ΣΥΝΟΛΟ 9.897
I (16) 4.721
II (20) 2.505
III (23) 981 OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 8.207
31
3η µέτρηση 2/7/2003: Μέτρηση των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς σε θερµοκήπιο, µια εβδοµάδα µετά από τον δεύτερο ψεκασµό στις 25/6/2003.
Πίνακας 4.4. Μέτρηση ενήλικων εντόµων σε 20 φύλλα ανά πειραµατικό τεµάχιο από την κορυφή του φυτού, σε 8 φυτά.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
2/7/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ I (17) 7.528
II (21) 3.021
III (24) 9.185
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 19.734
I (18) 3.178
II (19) 6.855
III (22) 2.276
APP
LAU
D
ΣΥΝΟΛΟ 12.309
I (16) 3.144
II (20) 1.132
III (23) 1.157 OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 5.433
32
4η µέτρηση 9/7/2003: Μέτρηση των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς στο θερµοκήπιο, µια εβδοµάδα µετά από τον τρίτο ψεκασµό στις 2/7/2003.
Πίνακας 4.5. Μέτρηση ενήλικων εντόµων σε 20 φύλλα από τις κορυφές των φυτών, σε 8 φυτά ανά πειραµατικό τεµάχιο.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
9/7/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ I (17) 1.362
II (21) 1.433
III (24) 918
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 3.713
I (18) 1.761
II (19) 824
III (22) 1.676
APP
LAU
D
ΣΥΝΟΛΟ 4.261
I (16) 2.851
II (20) 1.026
III (23) 554 OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 4.431
33
5η µέτρηση 16/7/2003: Μέτρηση των ενήλικων του Trialeurodes vaporariorum σε φυτά αγγουριάς στο θερµοκήπιο, µια εβδοµάδα µετά από τον τέταρτο ψεκασµό στις 9/7/2003.
Πίνακας 4.6. Μέτρηση των ενήλικων εντόµων σε 20 φύλλα από την κορυφή των φυτών, σε 8 φυτά ανά πειραµατικό τεµάχιο.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
16/7/2003 ΕΠΕΜΒΑΣΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΕΝΗΛΙΚΑ I (17) 2.178
II (21) 2.102
III (24) 1.889
ΜΑΡΤ
ΥΡΑ
Σ
ΣΥΝΟΛΟ 6.169
I (18) 3.241
II (19) 1.627
III (22) 358
APP
LAU
D
ΣΥΝΟΛΟ 5.226
I (16) 297
II (20) 190
III (23) 70 OIK
OS
ΣΥΝΟΛΟ 557
34
Πίνακας 4.7. Μετρήσεις ακµαίων αλευρώδη αµέσως πριν και 7 ηµέρες µετά από κάθε ψεκασµό, εκτός από τον πρώτο ψεκασµό όπου ακολούθησαν δυο µετρήσεις, η πρώτη µετά από 7 ηµέρες (21/6/2003) και η δεύτερη µετά από 11 (25/6/2003). Ψεκασµοί στις 14/6, 25/6, 2/7 και 9/7/2003.
ΣΥΝΟΛΟ 8234 1633 I 478 375 II 1755 328 III 4823 295 O
IKO
S
ΣΥΝΟΛΟ 7556 998
36
∆ιαγραµµα 1.Επίδραση ψεκασµών εντοµοκτόνων σε πληθυσµούς ακµαιων αλευρώδη, σε αγγουριά θερµοκηπίου
0
5000
10000
15000
20000
25000
14-Ιουν 21-Ιουν 25-Ιουν 2-Ιουλ 9-Ιουλ 16-Ιουλ
Ηµεροµηνίες µετρήσεων
Πληθυσµ
ος των ακ
µαιων εντο
µων
Μαρτυρας Apllaud OIKOS
37
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
14/6/2003 21/6/2003
µαρτυραςapplaudoikos
∆ιάγραµµα 2. Επίδραση ψεκασµών εντοµοκτόνων σε πληθυσµούς νυµφών αλευρώδη, σε αγγουριά θερµοκηπίου.
38
3.6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.
Η µέτρηση πριν από τον πρώτο ψεκασµό έδειξε ότι υπήρχε µια αρκετά καλή οµοιοµορφία στη µόλυνση (ακµαία) και για τις τρεις επαναλήψεις των τριών επεµβάσεων, παρ ότι οι αρχικοί πληθυσµοί µπορούν να θεωρηθούν µεγάλοι. Επίσης ο αριθµός των νυµφών ήταν αρκετά υψηλός.
Εφτά ηµέρες µετά τον πρώτο ψεκασµό παρατηρήθηκε αξιόλογη µείωση των νυµφών και στις τρεις επεµβάσεις, µε την µεγαλύτερη να σηµειώνετε στην επέµβαση µε το σκεύασµα υπό δοκιµή. Πολύ πιθανών η µείωση αυτή να οφείλετε στην έξοδο πολλών ακµαίων από την τελευταία νυµφική ηλικία.
Στα ακµαία παρατηρείτε µεγάλη αύξηση και στις τρεις επαναλήψεις, 7 και 11 ηµέρες µετά τον πρώτο ψεκασµό.
Μετά τον 2ο ψεκασµό παρατηρείται µικρή αύξηση των ακµαίων στις επεµβάσεις µε Applaud και νερό ενώ παρατηρείται αξιόλογη µείωση του πληθυσµού των ακµαίων στην επέµβαση µε το OIKOS 32.
Μετά τον 3ο ψεκασµό, στις επεµβάσεις µε Applaud και νερό παρατηρείται αξιόλογη µείωση του πληθυσµού των ακµαίων ενώ συνεχίζεται, έστω και µε βραδύτερους ρυθµούς, η µείωση του πληθυσµού στην επέµβαση µε OIKOS 32.
Μετά τον 4ο ψεκασµό, στην επέµβαση µε Applaud παρατηρείται µια µικρή αύξηση του πληθυσµού των ακµαίων, ενώ στον µάρτυρα παρατηρείται διπλασιασµός του πληθυσµού. Στην επέµβαση µε το OIKOS 32 ο πληθυσµός εξακολουθεί να µειώνεται µε γρήγορους ρυθµούς, πλησιάζοντας σχεδόν τα επίπεδα της αρχικής προσβολής.
Στις επεµβάσεις µε το OIKOS, παρά το σχετικά µεγάλο αριθµό ακµαίων, αναπτύχθηκε ελάχιστη καπνιά και τα φύλλα διατήρησαν το ζωηρό πράσινο χρώµα τους µέχρι το τέλος του πειράµατος, σε αντίθεση µε αυτό που συνέβη στις άλλες δυο επεµβάσεις όπου στα φυτά αναπτύχθηκε καπνιά και τα φύλλα παρουσίασαν απώλεια του χαρακτηριστικού, πράσινου, χρώµατος.
Αξιόλογο αναφοράς είναι ότι από τις αρχές Ιουλίου άρχισαν να εντοπίζονται παρασιτισµένες νύµφες, από το Υµενόπτερo Encarsia formosa, σε όλα τα πειραµατικά τεµάχια, ο αριθµός των οποίων, µέχρι την ολοκλήρωση του πειράµατος αυξήθηκε σηµαντικά.
39
Βιβλιογραφία
1. Αγγελάκη Εύη (1995), Μέθοδοι εκτίµησης της αποτελεσµατικότητας των φυτοπροστατευτικών µέσων.