แผนอนุรักษ์พลังงาน 20 ปี

แผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554 - 2573)

1

สรปสาระสาคญของแผนอนรกษพลงงาน 20 ป

จดเดน (Highlights) ของแผน 1) มเปาหมายทจะลดความเขมการใชพลงงาน (energy intensity) ลง 25% ในป 2573 เมอเทยบ

กบป 2548 และลดการใชพลงงานขนสดทาย (final energy) ลง 20% ในป 2573 หรอประมาณ 30,000 พนตนเทยบเทานามนดบ (ktoe)

2) ภาคเศรษฐกจทจะตองมการอนรกษพลงงานมากทสดคอ ภาคขนสง (13,300 ktoe ในป 2573) และภาคอตสาหกรรม (11,300 ktoe ในป 2573)

3) จะทาใหคา Energy Elasticity (อตราสวนของอตราการเพมขนของการใชพลงงานตอการเตบโตของ GDP) ลดลงจากคาเฉลยเมอ 20 ปทผานมาคอ 0.98 เหลอ 0.7 ใน 20 ปขางหนา

4) จะกอใหเกดผลการประหยดพลงงานสะสมเฉลย 14,500 ktoe ตอป คดเปนมลคา 271,700 ลานบาทตอป และหลกเลยงการปลอย CO2 สะสมเฉลย 48 ลานตนตอป

5) จะมมาตรการทงภาคบงคบดวยกฎระเบยบกบภาคการสนบสนน และสงเสรม โดยภาคบงคบทสาคญ คอ การบงคบใชพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 และฉบบปรบปรง พ.ศ. 2550 และการกาหนดมาตรฐานขนตาและฉลากประสทธภาพพลงงาน สวนภาคการสนบสนนและสงเสรมทสาคญ คอ การใหเงนอดหนนเพอชดเชยผลประหยดพลงงานทตรวจพสจนหรอประเมนได (Standard Offer Program หรอ SOP)

6) จะเนนมาตรการททาใหเกดการเปลยนแปลงทศทางตลาด (market transformation) และพฤตกรรมของผใชพลงงาน โดยการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอปกรณ/เครองใช อาคาร และยานยนต เพอใหผบรโภคมทางเลอก

7) จะมการบงคบใหธรกจพลงงานขนาดใหญ เชน ธรกจไฟฟา นามนและกาซ ตองดาเนนมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานใหกบผใชพลงงานตามมาตรฐานขนตา (Energy Efficiency Resource Standard หรอ EERS) แทนการดาเนนการแบบสมครใจในอดต

8) จะมมาตรการชวยเหลอทงดานการเงนและเทคนคสาหรบผประกอบการรายยอย เชน SMEs โดยเฉพาะการใหเงนอดหนนผาน Standard Offer Program (SOP) และการใหความชวยเหลอทางเทคนคผาน Energy Efficiency Resource Standard (EERS)

9) เนองจากในอนาคตการใชยานยนตมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ แผนน จงมมาตรการสงเสรมการใชยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสง เชน การบงคบตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน การบงคบเกณฑมาตรฐานขนตา และการใชมาตรการทางภาษ เปนตน

10) จะมการกระจายภาระความรบผดชอบดานการสงเสรมการอนรกษพลงงานสภาคสวนตางๆ ของสงคมมากขน โดยใหภาคเอกชนเปนหนสวนทสาคญ และการเพมบทบาทขององคการบรหารสวนทองถน รวมทงการใหหนวยงานภาครฐแสดงบทบาทเปนแบบอยางทด ในการอนรกษพลงงาน

2

1. ความเปนมาและวตถประสงค

การอนรกษพลงงานในแผนงานฉบบนมความหมาย 2 นย คอ (1) การประหยดหรอการลดการใชพลงงานทไมจาเปน และ (2) การเพมประสทธภาพการใชพลงงานซงหมายถง การทางานทไดผลลพธเทาปกตแตใชพลงงานนอยกวาปกต ไมวาจะเปนการสองสวาง การทานารอน การทาความเยน การขนสง หรอการขบเคลอนเครองจกรกลในกระบวนการผลต การอนรกษพลงงานมสวนสาคญในการเสรมสรางความมนคงพลงงาน การลดคาใชจายครวเรอน การลดตนทนการผลตและบรการ การลดการเสยดลการคาและการเพมความสามารถในการแขงขน ตลอดจนการลดการปลอยมลพษและกาซเรอนกระจกซงเปนตนเหตของการเกดภาวะโลกรอนและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ดงนน การอนรกษพลงงานจงเปนนโยบายทสาคญของรฐบาลเรอยมา โดยเฉพาะตงแตการประกาศใชพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 โดยไดมการจดทาแผนการใชจายเงนกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานในกจกรรมการอนรกษพลงงาน ในชวงระยะเวลา 5 ป มาแลว 3 ระยะ อยางไรกตามเนองจากรฐบาลเลงเหนวา ในอนาคตปญหาเรองราคาพลงงาน การแยงชงทรพยากรพลงงานระหวางประเทศ ปญหาสงแวดลอม และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศซงเปนผลพวงของการผลตและใชพลงงาน จะเปนปญหาทจะมความรนแรงยงขน ซงจะสงผลกระทบตอสวสดภาพของประชาชน และความสามารถในการแขงขนเชงเศรษฐกจอยางหลกเลยงมได กอปรกบผนารฐบาลไดใหสตยาบนตอผนากลมประเทศความรวมมอทางเศรษฐกจภาคพนเอเชยแปซฟก (เอเปค) เมอป 2550 วาจะรวมกนสงเสรมการอนรกษพลงงานใหเปนไปตามเปาหมายทตงไวสาหรบป 2573 (ค.ศ. 2030) กระทรวงฯ จงไดจดทาแผนอนรกษพลงงานระยะ 20 ป (2554-2573) ขน ทงน เพอกาหนดแนวนโยบายและแนวทางการดาเนนการดานการอนรกษพลงงานของประเทศในระยะยาว ซงมวตถประสงคหลกของการจดทาแผนฯ 2 ประการ ดงน

(1) เพอกาหนดเปาหมายการอนรกษพลงงานของประเทศในระยะสน 5 ป และระยะยาว 20 ป ทงในภาพรวมของประเทศ และในรายภาคเศรษฐกจทมการใชพลงงานมาก ไดแก ภาคขนสง ภาคอตสาหกรรม ภาคอาคารธรกจ และภาคบานอยอาศย

(2) เพอกาหนดยทธศาสตรและแนวทางในการสงเสรมการอนรกษพลงงานเพอใหบรรลเปาหมายการอนรกษพลงงานทตงไวตามขอ (1) รวมทงกาหนดมาตรการและแผนงานเพอเปนกรอบในการจดทาแผนปฏบตการการสงเสรมการอนรกษพลงงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

2. เปาหมายและศกยภาพการอนรกษพลงงาน

ในระยะ 20 ปทผานมา (พ.ศ. 2533-2553) การใชพลงงานของประเทศไทยเพมขนอยางตอเนอง เฉลยรอยละ 4.4 ตอป จนปจจบนมการใชพลงงานเปน 2.3 เทาของป 2533 ซงเปนการเตบโตทควบคกบอตราการขยายตวทางเศรษฐกจซงมคาเฉลยรอยละ 4.5 ตอป โดยเฉพาะอยางยงการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมการผลตและอาคารธรกจนนสงกวาอตราการเตบโตของ GDP มาก หรอเพมเปน 3.0 และ 3.7 เทา ตามลาดบ เมอเทยบกบป 2533

3

ในระยะ 20 ป ขางหนา หากไมมมาตรการอนรกษและเพมประสทธภาพการใชพลงงานหรอปรบโครงสรางอตสาหกรรมและระบบขนสงทมนยสาคญ ความตองการพลงงานในกรณปกต (Business-as-usual, BAU) จะเพมขนจาก 71,000 ktoe (พนตนเทยบเทานามนดบ) ตอปในปจจบน เปน 151,000 ktoe หรอประมาณ 2.1 เทาของปจจบน หรอเพมขนเฉลยรอยละ 3.9 ตอป ภายใตสมมตฐานท GDP จะขยายตวเฉลยรอยละ 4.2 ตอป โดยทความตองการในภาคอตสาหกรรมและอาคารธรกจยงคงมแนวโนมเพมขนในอตราทสงกวาภาคอนๆ ทงนแนวโนมการปลอยกาซเรอนกระจกจากภาคพลงงานกเชนเดยวกน

ตามขอตกลงระหวางผนาประเทศของกลมเอเปคเมอป 2550 (ค.ศ.2007) ทนครซดนย ประเทศออสเตรเลย เอเปคไดตงเปาหมายใหมการอนรกษพลงงานเพอความมนคงดานพลงงานของภมภาค และเพอการแกปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยการลด “ความเขมการใชพลงงาน” (Energy Intensity) หรอปรมาณพลงงานทใชตอหนวยผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) ลงรอยละ 25 ภายในป 2573 (ค.ศ. 2030) โดยใชป 2548 (ค.ศ. 2005) เปนปฐาน เนองจากเมอป 2548 ความเขมการใชพลงงานของประเทศไทยคอ 16.2 ktoe (พนตนเทยบเทานามนมนดบ) ตอพนลานบาท GDP (คดคาคงทป 2531 หรอ ค.ศ. 1988) ดงนน หากประเทศไทยมงมนทจะดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานตามขอตกลงดงกลาว ความเขมการใชพลงงานในภาพรวมของประเทศไทยในป 2573 จะตองไมเกน 12.1 ktoe ตอพนลานบาท GDP หรอการใชพลงงานขนสดทาย (final energy) ในปดงกลาวจะตองไมเกน 121,000 ktoe (ภายใตสมมตฐานทเศรษฐกจจะขยายตวเฉลยรอยละ 4.2 ตอป) หรอตองตากวาความตองการพลงงานในกรณปกตทไมมมาตรการอนรกษพลงงาน (Business-as-usual, BAU) 30,000 ktoe หรอตากวารอยละ 20 ของความตองการในกรณปกต

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030

การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe)

อตสาหกรรม

ขนสง

อาคารธรกจบานอยอาศย

อนๆ

31,000

71,000

151,000

41%

31%

10%

14%4%

36%

35%

8%15%6%

29%37%5%

6%23%

การใชพลงงานในอดตและแนวโนมความตองการในอนาคตกรณ BAUขอมลในอดต การคาดการณ

อตราเตบโตตอปเฉลย1990-2010 2010-2030

การใชพลงงาน 4.4% 3.9%GDP 4.5% 4.2%ประชากร 0.9% 0.3%

4

อยางไรกตาม ผลการประเมนศกยภาพเชงเทคนคพบวา การดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานดวยการจดการการใชพลงงานและการใชเทคโนโลยทมประสทธภาพพลงงานสงขน ทงในรปของอปกรณ/เครองใช เครองจกรและกระบวนการผลต ยานยนต และอาคาร ตลอดจนการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงาน จะมศกยภาพทจะประหยดพลงงานใน 4 ภาคเศรษฐกจหลกรวมกนประมาณ 36,750 ktoe ในป 2573 ซงสงกวาเปาหมายทตงไวรอยละ 22.5 ดงนน การบรรลเปาหมายการอนรกษพลงงานดงกลาวจงมความเปนไปได แตตองอาศยมาตรการทเขมขนในทกภาคเศรษฐกจ เนองจากชองวางระหวางเปาหมายกบศกยภาพนนหางกนไมมากนก ทงนคาดวาสดสวนการประหยดพลงงานรายภาคเศรษฐกจ (saving per sector) ในป 2573 จะเปนไปดงตารางท 1โดยทภาคขนสงและภาคอตสาหกรรมจะตองมสดสวนการประหยดพลงงานทสงสดหรอรวมกนกวารอยละ 80 ในกรณทเปนขนสดทาย หรอ รอยละ 69ในกรณทเปนพลงงานขนตน เนองจากภาคอาคารธรกจมการใชไฟฟาปรมาณมาก

ตารางท 1 สดสวนเปาหมายการประหยดพลงงานรายภาคเศรษฐกจในป 2573

ภาคเศรษฐกจ ศกยภาพเชงเทคนค เปาหมาย

ทตง (ktoe)

สดสวน (รอยละ)

ความรอน (ktoe)

ไฟฟา (GWh)

รวม (ktoe)

ขนสง 16,250 - 16,250 13,300 44.3 อตสาหกรรม 10,950 33,500 13,790 11,300 37.7 อาคารธรกจขนาดใหญ 410 27,420 2,740 2,200 7.3 อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 2,100 25,230 3,970 3,200 10.7

รวม 29,710 86,150 36,750 30,000 100.0

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

2010 2030

เปาหมายการอนรกษพลงงาน 20 ป

การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe)

ktoe151,000EI2005 = 16.2 ktoe/billion baht

EI2030 = 12.1

กรณมแผนอนรกษฯ(EE Plan)

121,000

30,000(20% BAU)

-25%

71,000

กรณปกต (BAU)

5

ในกรณทสามารถดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานจนบรรลเปาหมายทตงไวตามแผนน การใชพลงงานจะเพมขนเฉลยเพยงรอยละ 3.0 ตอป จนถงป 2573 หรอเพมขนเพยง 1.7 เทาของปจจบน ซงเปนอตราทตากวาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจหรอคดเปนคา energy elasticity เฉลยตลอด 20 ปขางหนาได 0.71 เมอเทยบกบคาเฉลยยอนหลงของ 20 ป ซงอยท 0.98

3. กลยทธและมาตรการ

แผนอนรกษพลงงานทผานมาไดใชกลยทธและมาตรการทงการบงคบดวยกฎระเบยบและการสงเสรมดวยการจงใจทางการเงน การใหความชวยเหลอทางเทคนคและการใหความร ตลอดจนการประชาสมพนธรปแบบตางๆ เพอสรางความตระหนกของสาธารณชนในการอนรกษพลงงาน แผนงานฉบบนเสนอใหใชกลยทธและมาตรการตางๆ ทมอยเดม โดยการตอยอดและขยายผลในรายการมาตรการทมประสทธผล พรอมทงนามาตรการใหมๆ ทพสจนแลววามประสทธผลในตางประเทศมาประยกตใช ซงจากการปรกษาหารอและรบฟงความคดเหนของภาคธรกจ ภาคประชาชน ภาควชาการและภาคราชการอยางกวางขวางนน พบวา ในเชงยทธศาสตรการขบเคลอนนโยบายและการดาเนนแผนอนรกษพลงงานในภาพรวมนนควรใหความสาคญกบเรองตอไปน

การใชมาตรการแบบผสมผสานทงการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐานและการสงเสรมและสนบสนนดวยการจงใจ

เปาหมายการอนรกษพลงงานรายภาคเศรษฐกจ

50,000

60,000

70,000

80,000

90,000

100,000

110,000

120,000

130,000

140,000

150,000

160,000

2011 2015 2020 2025 2030




การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe) ขนสง


6

การใชมาตรการทจะสงผลกระทบในวงกวางในเชงการสรางความตระหนกและการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงานของผใชพลงงานและพฤตกรรมการตดสนใจของผประกอบการและการเปลยนทศทางตลาด (market transformation) โดยเพมนวตกรรมในการรณรงคและประชาสมพนธ เชน การเชอมโยงการอนรกษพลงงานกบการรกษาสงแวดลอมและลดปญหาภาวะโลกรอน

การใหเอกชนเปนหนสวนทสาคญ (public-private partnership) ในการสงเสรมและดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

การกระจายงานดานการสงเสรมการอนรกษพลงงานไปยงหนวยงาน/องคกรภาครฐและเอกชนทมความพรอมดานทรพยากรและความเชยวชาญ เชน การไฟฟาฯ และสมาคมอตสาหกรรมตางๆ โดยไดรบการสนบสนนจากกระทรวงพลงงาน

การใชมออาชพและบรษทจดการพลงงาน (ESCO) เปนกลไกสาคญเพอใหคาปรกษาและดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานทตองใชเทคนคทสงขน

การเพมการพงพาตนเองดานเทคโนโลยเพอลดตนทนเทคโนโลยและเพมโอกาสการเขาถงเทคโนโลยทมประสทธภาพพลงงานสง รวมทงการเสรมสรางธรกจผลตสนคาทมประสทธภาพพลงงานสง

โดยมกลยทธและมาตรการเฉพาะเจาะจงทจะนามาประยกตใชประกอบดวยกลยทธ 5 ดาน และ 16

มาตรการ ซงเปนมาตรการทมลาดบความสาคญสง เนองจากเปนมาตรการทใชเงนลงทนตาและเกดผลการประหยดพลงงานสง โดยกลยทธและมาตรการเหลาน ไดแก

(1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน ประกอบดวย 4 มาตรการ ดงน

(1.1) มาตรการการบงคบใช พ.ร.บ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2550 เพอใหเกดระบบการจดการพลงงานทมการรายงานและตรวจสอบสาหรบอาคารและโรงงานควบคม

(1.2) มาตรการการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน (mandatory labeling) เพอใหผบรโภคมโอกาสเลอกซอหรอใชอปกรณ/เครองใช ยานยนตและอาคารทมประสทธภาพพลงงานสง

(1.3) มาตรการการบงคบใชมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (minimum energy performance standards หรอ MEPS) สาหรบอปกรณ/เครองใช อาคาร และยานยนต เพอไมใหมการจาหนายและใชสนคาทมประสทธภาพพลงงานตา ทงน รฐจะมการปรกษาหารอกบผผลตและผจาหนายสนคาเพอกาหนดระยะเวลาเตรยมการทเหมาะสมกอนการบงคบใชในแตละกรณ

7

(1.4) มาตรการการกาหนดมาตรฐานขนตาใหธรกจพลงงานขนาดใหญดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานใหผใชพลงงาน (Energy Efficiency Resources Standards หรอ EERS) (โดยมบทลงโทษสาหรบรายทดาเนนไดตากวามาตรฐานและมรางวลสาหรบรายทดาเนนการไดเกนมาตรฐานทกาหนดในแตละป)ซงจะเปนกลไกทสาคญในการใหความชวยเหลอทงทางเทคนคและการเงนแกผประกอบการรายยอย เชน SMEs

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน ประกอบดวย 5 มาตรการ ดงน (2.1) มาตรการการทาขอตกลงดานการประหยดพลงงานแบบสมครใจ (voluntary

agreement) ระหวางภาครฐกบภาคธรกจ/อตสาหกรรม โดยเฉพาะสมาคมธรกจตางๆ และธรกจขนาดใหญ

(2.2) มาตรการการสนบสนนและจงใจใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจสาหรบอปกรณ/เครองใช อาคาร และยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสง

(2.3) มาตรการสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน (mass transit) และขนสงสนคาดวยระบบ Logistics ทมประสทธภาพพลงงานสง

(2.4) มาตรการการสนบสนนการลงทนเพอดาเนนมาตรการประหยดพลงงาน โดย (ก) การใหเงนอดหนนเพอชดเชยผลประหยดพลงงานทตรวจพสจนไดภายใตขอเสนอโครงการทผานกระบวนการประเมน (DSM bidding) สาหรบธรกจขนาดใหญ และ (ข) การใหเงนอดหนนเพอชดเชยผลการประหยดพลงงานและ/หรอการลด peak load ทตรวจพสจนไดหรอประเมนไดอยางแมนยาสาหรบธรกจรายยอย เชน SMEs ภายใตขอเสนอโครงการทไมตองมการประกวดราคา ทเรยกวา Standard Offer Program (SOP)

(2.5) มาตรการการสนบสนนการดาเนนการของบรษทจดการพลงงาน (ESCO) (เชน การใชเงนกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานขยายวงเงนของกองทน ESCO fund) เพอเปนการแบงเบาภาระความเสยงดานเทคนคและดานการเงนของเจาของกจการทจะดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม ประกอบดวย 3 มาตรการ ดงน (3.1) มาตรการการประชาสมพนธและใหความรดานการอนรกษพลงงานแกประชาชนทวไป

โดยผานการศกษาในสถานศกษา การปลกจตสานกของเยาวชนและกจกรรมตางๆ เชน การขบขยานยนตอยางประหยดพลงงาน (eco-driving)

(3.2) มาตรการการผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา (low carbon society และ low carbon economy) ซงจะทาใหองคการบรหารสวนทองถนชมชน และภาคธรกจมสวนรวมในการวางแผนและดาเนน

8

กจกรรมทจะนาไปสการลดการปลอยกาซเรอนกระจกและการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ

(3.3) มาตรการการกาหนดราคาพลงงานทสะทอนตนทนทแทจรงและการใชมาตรการทางภาษเปนเครองมอทสาคญในสงเสรมการอนรกษพลงงานเพอผลกดนใหเกดความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงาน

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ประกอบดวย 2 มาตรการ ดงน (4.1) มาตรการการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพพลงงานและลดตนทน

ของเทคโนโลย โดยเฉพาะอปกรณ/ เครองใชทมตลาดขนาดใหญและมฐานอตสาหกรรมการผลตในประเทศ รวมทงกระบวนการผลต วสด และอาคารและบานอยอาศยทประหยดพลงงาน

(4.2) มาตรการการสงเสรมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสงทพสจนทางเทคนคแลวแตยงไมมการใชเชงพาณชยภายในประเทศ รวมทงการสนบสนนกจกรรมเตรยมการตางๆ เพอใหเกดการใชในเชงพาณชยอยางแพรหลาย (deployment)

(5) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถเชงสถาบน ประกอบดวย 2 มาตรการ ดงน (5.1) มาตรการการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงานเพอเปนผรบผดชอบ

ดานการจดการและปฏบตการ ดานการตรวจสอบและตดตาม ดานการใหคาปรกษาและวศวกรรม และดานการจดทาแผน การกากบดแลและการสงเสรมการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

(5.2) มาตรการการสงเสรมการพฒนาความสามารถเชงสถาบนของหนวยงาน/องคกร ของทงภาครฐและเอกชนททาหนาทวางแผน กากบดแล และสงเสรมการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

4. ประโยชนทจะไดรบ

การลงทนเพอการอนรกษพลงงานในแตละปจะสงผลใหเกดการประหยดพลงงานและการหลกเลยงการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) สะสมในปตอๆ มา ในระยะเวลา 20 ป แผนนจะสงผลใหเกดการประหยดพลงงานขนสดทายสะสมจนถงป 2573 รวมประมาณ 289,300 ktoe หรอเฉลยปละ 14,500 ktoe และหลกเลยงการปลอยกาซ CO2 ไดประมาณ 968 ลานตน หรอเฉลยปละ 48 ลานตน หากคดเปนมลคาทางการเงนจะสงผลใหเกดการประหยดคาใชจายพลงงานสะสมประมาณ 5.4 ลานลานบาท หรอเฉลย 272,000 ลานบาทตอป (ตารางท 2) ทงน ภายใน 5 ปแรกจะสงผลใหเกดการประหยดพลงงานรายปเทยบกบกรณปกต (BAU) ประมาณ 1,000 ktoe, 1,940 ktoe, 2,910 ktoe, 3,930 ktoe และ 5,040 ktoe ตามลาดบ และเกดการประหยดพลงงานสะสมรวม 14,830 ktoe (เปนเชอเพลง 11,950 ktoe และ

9

ไฟฟา 33,900 GWh) หรอเฉลยปละ 2,960 ลานบาท คดเปนมลคา 278,540 ลานบาท หรอเฉลย 55,700 ลานบาทตอป และหลกเลยงการปลอยกาซ CO2 ไดประมาณ 50 ลานตน หรอเฉลยปละ 10 ลานตน นอกจากผลประโยชนโดยตรงดงกลาวแลว ยงมผลประโยชนทางออมอนๆ เชน การเพมคณภาพสงแวดลอมและผลกระทบทางบวกตอเศรษฐกจมหภาคดวย

ตารางท 2 ประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนการตามแผนอนรกษฯ ในแตละภาคเศรษฐกจ ภาคเศรษฐกจ พลงงานทประหยดได

โดยเฉลยตอป (ktoe)

CO2 ทหลกเลยงได โดยเฉลยตอป

(ลานตน)

มลคาของพลงงานทประหยดไดโดยเฉลยตอ

ป (ลานบาท) ใน 5 ป ใน 20 ป ใน 5 ป ใน 20 ป ใน 5 ป ใน 20 ป

ขนสง 1,300 6,400 4 20 28,700 140,000 อตสาหกรรม 1,120 5,500 4 17 17,900 87,000 อาคารธรกจขนาดใหญ 220 1,000 1 6 3,800 19,000 อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย

320 1,600 1 5 5,300 26,000

รวม 2,960 14,500 10 48 55,700 272,000

5. งบประมาณทใชสงเสรมในระยะ 5 ปแรก

ใน 5 ปแรก แผนฯ นใชเงนสนบสนนจากภาครฐโดยเฉพาะจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานรวมประมาณ 29,500 ลานบาท หรอเฉลย 5,900 ลานบาทตอป งบประมาณทใชสงเสรมดงกลาวหากแยกตามประเภทคาใชจาย จะแบงเปนงบสาหรบอดหนนผลประหยดพลงงานโดยตรง 20,000 ลานบาท (รอยละ 68) งบบรหารจดการและการประชาสมพนธ 3,000 ลานบาท (รอยละ 10) งบพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบมาตรการดานมาตรฐานและฉลากประสทธภาพพลงงาน 1,500 ลานบาท (รอยละ 5) งบสนบสนนงานวจย พฒนาและสาธต 3,500 ลานบาท (รอยละ 12) และงบพฒนาบคลากรและความสามารถเชงสถาบน 1,500 ลานบาท (รอยละ 5) และหากกระจายงบประมาณตามภาคเศรษฐกจ (คดสดสวนจากเปาหมายผลประหยดพลงงานขนตน) จะแบงเปนงบสาหรบภาคอตสาหกรรม 11,000 ลานบาท ภาคขนสง 9,500 ลานบาท ภาคอาคารธรกจขนาดใหญ 4,000 ลานบาท และภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 5,000 ลานบาท ทงน การลงทนของภาครฐเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานดงกลาวมความคมคาการลงทนคดเฉลยเปน 2,000-6,000 บาทตอ toe (ตนเทยบเทานามนดบ) ทจะประหยดได

10

สนบสนนผลประหยด

20,000 ลบ. (68%)

วจย พฒนาและสาธต

3,500 ลบ. (12%)

โครงสรางพนฐานดานมาตรฐาน 1,500 ลบ.

(5%)

พฒนาบคลากรและสถาบน 1,500 ลบ.

(5%)

บรหารจดการและประชาสมพนธ 3,000 ลบ.

(10%)

การกระจายงบประมาณแยกตามประเภทคาใชจาย

งบประมาณ 5 ป29,500 ลานบาท

(เฉลย 5,900 ลบ./ป)

ขนสง 9,500 ลบ.

(32%)

อตสาหกรรม 11,000 ลบ.

(37%)

อาคารธรกจขนาดใหญ

4,000 ลบ.(14%)

อาคารธรกจขนาดเลกและบานอย

อาศย 5,000 ลบ.

(17%)

การกระจายงบประมาณแยกตามรายภาคเศรษฐกจ


(เฉลย 5,900 ลบ./ป)

11

6. การขบเคลอนแผนและเงอนไขสความสาเรจ

เนองจากการสงเสรมและการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานในแตละภาคเศรษฐกจมกเกยวของกบหลายหนวยงาน โดยเฉพาะอยางยงภาคขนสง และภาคอตสาหกรรมซงมศกยภาพการอนรกษพลงงานสงนน กระทรวงทเกยวของ ไดแก กระทรวงคมนาคมและกระทรวงอตสาหกรรมตองมสวนรบผดชอบโดยตรง โดยไดรบการสนบสนนจากกระทรวงอนๆ โดยเฉพาะกระทรวงพลงงาน นอกจากน ภาคอตสาหกรรมและภาคอาคารธรกจจะเกยวของกบผประกอบการภาคเอกชนอยางมาก (ดรายชอหนวยงานทตองมสวนรบผดชอบในแตละมาตรการในบทท 6)

แผนอนรกษพลงงานฉบบนจะบรรลเปาหมายทตงไวไดจะตองอาศยความรวมมอและความมงมนของหนวยงานตางๆ ทเกยวของทงภาครฐและเอกชน โดยเฉพาะอยางยงการดาเนนการซงถอวาเปนเงอนไขสาคญทจะนาไปสความสาเรจของแผนงานดงตอไปน

(1) การพฒนาระบบบรหารจดการและเครองมอการบรหารจดการ เชน การพฒนาระบบฐานขอมลดานการใชพลงงานและระบบรายงานตรวจสอบและประเมนผล การพฒนาองคกรทมความอสระและคลองตวในการดาเนนมาตรการภาคการสงเสรมการอนรกษพลงงานเปนการเฉพาะ และการพฒนากลไกในระดบนโยบายทสามารถสงเสรมและกากบดแลการดาเนนการอนรกษพลงงานขามกระทรวงได

(2) การจดสรรงบประมาณสนบสนนแผนงานและกจกรรมตามแผนมความเพยงพอและตอเนอง เชน การจดทาเปน rolling plan 3-5 ป

(3) มการพฒนาบคลากรและความสามารถเชงสถาบนขององคกรทเกยวของใหมความเปนมออาชพอยางตอเนองโดยเฉพาะบคลากรทมความเขาใจในแนวคดและวถปฏบตในเชงธรกจของภาคเอกชน

(4) หนวยงานภาครฐแสดงบทบาทการนาและเปนแบบอยางทด เชน การดาเนนนโยบายการจดซอจดหาสนคา/บรการทประหยดพลงงานและเปนมตรตอสงแวดลอม การใชบรการ ESCO และการดาเนนมาตรการประหยดพลงงานในอาคารของรฐ เปนตน

(5) การกาหนดราคาพลงงานทสะทอนราคาจรงและการใชมาตรการทางภาษเพอเปนเครองมอสงเสรมการอนรกษพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจกในเชงการสรางความตระหนกและการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงาน

(6) เนองจากศกยภาพการประหยดพลงงานทประเมนไวสงกวาเปาหมายไมมากนก และเปนศกยภาพทมไดรวมถงผลกระทบทอาจจะเกดขนเนองจากการปรบโครงสรางอตสาหกรรมไปสอตสาหกรรมทใชพลงงานนอย (less energy-intensive) หรอการปรบโครงสรางระบบขนสงไปสระบบรางและระบบขนสงมวลชน (นอกเหนอจากทมการกาหนดไวแลว) ดงนน หนวยงานทเกยวของจงควรมการกาหนดนโยบายและแผนการพฒนาระยะยาวทจะมผลกระทบตอการใชพลงงานใหชดเจน

แผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554 - 2573)

ก

สารบญ

สรปสาระสาคญของแผนอนรกษพลงงาน 1 สารบญ ก สารบญตาราง ข สารบญรป ค

บทท 1 บทนา 1-1 1.1 ความเปนมาและวตถประสงค 1-1 1.2 การจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573) 1-2

บทท 2 สถานการณการใชพลงงานและแนวโนม 2-1 2.1 สถานการณดานการใชพลงงานของประเทศไทย 2-1 2.2 แนวโนมความตองการพลงงานในอนาคต 2-3 2.3 ประเดนทาทายดานพลงงานทสาคญ 2-4

บทท 3 ศกยภาพในการอนรกษพลงงาน 3-1 3.1 แนวทางการประเมนศกยภาพ 3-3 3.2 ผลการประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงาน 3-10

บทท 4 กรอบแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573) 4-1 4.1 เปาหมายการอนรกษพลงงาน 4-1 4.2 ยทธศาสตรสเปาหมาย 4-2 4.3 กลยทธ มาตรการ และแผนงาน 4-4 4.4 ประโยชนทจะไดรบ 4-16

บทท 5 กรอบแผนงานในระยะ 5 ปแรก (พ.ศ. 2554-2558) 5-1 5.1 เปาหมายการอนรกษพลงงานรายป 5-1 5.2 แผนงานและกจกรรม 5-2 5.3 กรอบงบประมาณ 5-21 5.4 ประโยชนทจะไดรบ 5-23

บทท 6 การขบเคลอนแผนและเงอนไขสความสาเรจ 6-1 6.1 การขบเคลอนแผน 6-1 6.2 เงอนไขสความสาเรจ 6-6

ภาคผนวก ก รายนามคณะผศกษา ก-1 ภาคผนวก ข คาสงแตงตงคณะกรรมการจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป ข-1

ข

สารบญตาราง ตารางท 3.1 การใชพลงงานขนสดทายจาแนกตามภาคเศรษฐกจในป 2552 3-3 ตารางท 3.2 การใชพลงงานในแตละสาขาอตสาหกรรมในป 2552 3-4 ตารางท 3.3 การใชไฟฟาในภาคอาคารธรกจขนาดใหญแยกตามประเภทอาคารในป 2550 3-5 ตารางท 3.4 คาการใชพลงงานสทธ (Net Consumption) จากแบบจาลองของอาคารแตละประเภท ในแตละระดบความสามารถในการประหยดพลงงาน 3-6 ตารางท 3.5 การใชเชอเพลง LPG ในภาคอาคารธรกจขนาดใหญ 3-7 ตารางท 3.6 ศกยภาพการอนรกษพลงงานในสาขาอตสาหกรรม 3-11 ตารางท 3.7 ศกยภาพการประหยดไฟฟาในกลมอาคารธรกจขนาดใหญ 3-12 ตารางท 3.8 ศกยภาพการประหยดเชอเพลงในกลมอาคารธรกจขนาดใหญ 3-12 ตารางท 3.9 ศกยภาพการประหยดไฟฟาในกลมอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 3-13 ตารางท 3.10 ศกยภาพการประหยดเชอเพลงในกลมอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 3-14 ตารางท 3.11 ศกยภาพการอนรกษพลงงานภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย 3-14 ตารางท 3.12 ศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคการขนสง 3-15 ตารางท 3.13 ศกยภาพการอนรกษพลงงานจากการเพมประสทธภาพพลงงานของยานยนตใหม 3-16 ตารางท 3.14 ศกยภาพการอนรกษพลงงานจากการใชยานยนตทมอยในระบบอยางมประสทธภาพ 3-16 ตารางท 3.15 ศกยภาพการอนรกษพลงงานเนองจากการเปลยนรปแบบการขนสงสนคา 3-17 ตารางท 3.16 ศกยภาพการอนรกษพลงงานเนองจากการจดการความตองการเดนทาง 3-17 ตารางท 3.17 สรปศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573 3-18 ตารางท 4.1 สดสวนเปาหมายการประหยดพลงงานรายภาคเศรษฐกจในป 2573 4-1 ตารางท 4.2 กรอบมาตรการและแผนงานขามภาคเศรษฐกจ (Cross-sector) 4-8 ตารางท 4.3 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอตสาหกรรม 4-11 ตารางท 4.4 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอาคารธรกจขนาดใหญ 4-12 ตารางท 4.5 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 4-13 ตารางท 4.6 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคขนสง 4-14 ตารางท 4.7 ประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนการตามแผนในแตละภาคเศรษฐกจในระยะ 20 ป 4-16 ตารางท 5.1 เปาหมายการประหยดพลงงานขนสดทายรายป 5-1 ตารางท 5.2 แผนงานและกจกรรมในระยะ 5 ปแรก 5-3 ตารางท 5.3 ประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนการตามแผนในแตละภาคเศรษฐกจในระยะ 5 ป 5-23 ตารางท 6.1 หนวยงานและองคกรทรบผดชอบในการดาเนนการตามกลยทธและมาตรการตางๆ ในแตละภาคเศรษฐกจภายใตแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573) 6-1

ค

สารบญรป รปท 2.1 การเตบโตของความตองการพลงงานและเศรษฐกจจากป พ.ศ. 2533-2553 2-1 รปท 2.2 คาความเขมการใชพลงงานของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2529-2553 2-2 รปท 2.3 คาความเขมการใชพลงงานเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ 2-2 รปท 2.4 แนวโนมความตองการพลงงานในอนาคตกรณปกต (BAU) 2-3 รปท 2.5 การเตบโตของความตองการพลงงานและเศรษฐกจจากป พ.ศ. 2553-2573 2-4 รปท 3.1 เทคโนโลยการลดการปลอยกาซเรอนกระจก 3-1 รปท 3.2 ปรมาณพลงงานทประเทศไทยตองประหยดไดในป 2573 (ค.ศ. 2030) หากดาเนนการ ตามเจตนารมณของเอเปค 3-2 รปท 4.1 เปาหมายการอนรกษพลงงานรายภาคเศรษฐกจ 4-2 รปท 5.1 การกระจายงบประมาณแยกตามประเภทคาใชจาย 5-22 รปท 5.2 การกระจายงบประมาณแยกตามรายภาคเศรษฐกจ 5-22

1-1

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและวตถประสงค

พลงงานเปนปจจยทมความสาคญตอการดารงชวตประจาวน การปรบปรงคณภาพชวต และการ

พฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยเฉพาะอยางยง ประเทศไทยซงเปนประเทศกาลงพฒนา มความตองการพลงงานเพมมากขนอยางตอเนอง แตเนองจากทรพยากรพลงงานภายในประเทศมคอนขางจากด จงตองพงพาการนาเขาพลงงานจากตางประเทศกวาครงหนงของความตองการและสดสวนการพงพามแนวโนมสงขนเปนลาดบ ซงอาจสงผลกระทบตอความมนคงในการจดหาพลงงานในอนาคต นอกจากนราคาพลงงานกมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง ทาใหเปนภาระตอผใชพลงงานความสามารถในการแขงขนในเชงเศรษฐกจ และดลการคาระหวางประเทศ นอกจากปญหาดานพลงงานแลว ประเทศไทยยงตองเผชญกบความทาทายดานผลกระทบสงแวดลอม ทเกดจากการใชพลงงาน โดยเฉพาะอยางยง ผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอนเนองมาจากสภาวะโลกรอน ซงขอตกลงระหวางนานาประเทศทเกยวของ รวมทงแรงกดดนจากประเทศคคาทมนโยบายลดการปลอยกาซเรอนกระจกทเขมขน ซงเปนปจจยสวนสาคญททาใหระบบพลงงานของประเทศตองเปลยนผานไปสระบบลดคารบอน (Low-carbon energy system)

ปจจบนเปนทยอมรบในทางสากลวาการอนรกษและเพมประสทธภาพการใชพลงงานเปนมาตรการ

ทสาคญทจะเผชญกบประเดนความทาทายดงกลาว เนองจากโดยทวไปมาตรการประเภทนมกมตนทนตา เทคโนโลยสวนใหญมอยแลว และสามารถดาเนนการไดเรว ซงจากการศกษาทผานมา พบวา ประเทศกาลงพฒนามศกยภาพในการเพมประสทธภาพการใชพลงงานและอนรกษพลงงานสง โดยรฐบาลไทยไดมมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานมาตงแตเรมมพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 โดยเฉพาะอยางยงไดมการใชกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานสนบสนนการดาเนนมาตรการตางๆ ภายใตแผนสงเสรมการอนรกษพลงงานมาแลว 3 ระยะๆ ละ 5 ป ตวอยางมาตรการทไดดาเนนการแลวไดแกการบงคบใช พ.ร.บ. การสงเสรมการอนรกษพลงงานเพอสงเสรมการจดการพลงงานในโรงงานและอาคารควบคม การสงเสรมใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอปกรณ/เครองใชไฟฟา การจงใจดวยมาตรการทางภาษและเงนกดอกเบยตา การพฒนาธรกจจดการพลงงาน (ESCO) และการรณรงคสรางจตสานกการใชพลงงานอยางประหยด เปนตน การทบทวนผลการดาเนนมาตรการตางๆพบวา บางมาตรการมผลการประหยดพลงงานทนาพอใจ ขณะทบางมาตรการยงมอปสรรคในการดาเนนการโดยเฉพาะการดาเนนงานขามหนวยงาน ความตอเนองของนโยบายและการจดสรรงบประมาณ

1-2

นอกจากนแผนสงเสรมการอนรกษพลงงานในอดตเปนเพยงแผนของกองทนฯเทานน ยงขาดการจดทาแผนในภาพรวมของประเทศ โดยเฉพาะเปาหมายและแผนงานระยะยาวทจะทาใหเกดการบรณาการการดาเนนกจกรรมทเกยวของของภาคสวนตางๆ กอปรกบรฐบาลเลงเหนวาในอนาคตปญหาเรองราคาพลงงาน การแยงชงทรพยากรพลงงานระหวางประเทศ ปญหาสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศจะเปนปญหาทจะทวความรนแรงมากขน ซงจะมผลกระทบตอสวสดภาพของประชาชนและความสามารถในการแขงขนเชงเศรษฐกจอยางหลกเลยงมได รฐบาลจงไดรเรมใหมการจดทาแผนอนรกษพลงงานระยะ 20 ป ซงสอดคลองกบคาประกาศของผนากลมประเทศความรวมมอทางเศรษฐกจภาคพนเอเชยแปซฟก (เอเปค) เมอป 2550 ทจะรวมกนสงเสรมการอนรกษพลงงานใหเปนไปตามเปาหมายทตงไวสาหรบป 2573 (ค.ศ. 2030) แผนอนรกษพลงงาน 20 ป ฉบบน มวตถประสงคหลก 2 ประการ ดงน

(1) เพอกาหนดเปาหมายการอนรกษพลงงานของประเทศในระยะสน 5 ป และระยะยาว 20 ป

ทงในภาพรวมของประเทศ และในรายภาคเศรษฐกจทมการใชพลงงานมาก ไดแก ภาคขนสง ภาคอตสาหกรรม ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย

(2) เพอกาหนดยทธศาสตรและแนวทางในการสงเสรมการอนรกษพลงงานเพอใหบรรลเปาหมายการอนรกษพลงงานทตงไว รวมทงกาหนดมาตรการและแผนงานเพอเปนกรอบในการจดทาแผนปฏบตการการสงเสรมการอนรกษพลงงานของหนวยงานตางๆ ทเกยวของ

1.2 การจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573)

กระทรวงพลงงาน โดย สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) ไดใหทนสนบสนนการศกษา

เพอจดทาแผนอนรกษพลงงานแกบณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม (JGSEE) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ตงแตวนท 17 เดอนมถนายน พ.ศ. 2553 (รายนามคณะผศกษาปรากฏในภาคผนวก ก) ขณะเดยวกนกไดตงคณะกรรมการจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป โดยมปลดกระทรวงพลงงาน (ดร.ณอคณ สทธพงศ) เปนประธาน รองปลดกระทรวง (ดร.ครจต นาครทรรพ) เปนรองประธาน ผแทนหนวยงานทเกยวของทงภายในและภายนอกกระทรวง รวมทงผทรงคณวฒจากทงภาครฐและภาคเอกชนเปนกรรมการ (คาสงแตงตงคณะกรรมการฯปรากฏในภาคผนวก ข)

คณะผศกษาไดทาการประเมนศกยภาพเชงเทคนคในการอนรกษพลงงาน ใน 3 ภาคเศรษฐกจหลก

ไดแก ภาคขนสง ภาคอตสาหกรรม ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย เพอจดทาเปาหมายการอนรกษพลงงานใน 20 ป วเคราะหการใชมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานประเภทตางๆ ทงในประเทศและตางประเทศ นาเสนอยทธศาสตร กลยทธ และมาตรการในการนาไปสเปาหมายการอนรกษพลงงาน พรอม

1-3

ทงกาหนดกรอบแผนงานในระยะสน กลาง และยาว ตลอดจนกรอบงบประมาณทจาเปนสาหรบการดาเนนกจกรรมตามกรอบแผนงานในระยะ 5 ปแรก รวมทงประเมนผลประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนงานตามแผนงาน

ในกระบวนการจดทาแผน คณะผศกษาไดปรกษาหารอกบหนวยงานทเกยวของอยางใกลชด

โดยเฉพาะอยางยง สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) กระทรวงพลงงาน สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม และไดรบฟงความคดเหนจากทงภาครฐและภาคเอกชน และเมอ คณะผศกษาไดจดทารางแผนอนรกษพลงงานเรยบรอยแลว ไดรายงานใหคณะกรรมการจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป พจารณาเพอปรบปรงแผน และเมอคณะกรรมการพจารณาใหความเหนชอบในเบองตนแลว คณะผศกษาไดจดประชมเพอรบฟงความคดเหนจากผเกยวของและประชาชนทวไปรวม 5 ครง ตามภาคตางๆ ไดแก ภาคเหนอ (เชยงใหม) ภาคใต (สงขลา) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (นครราชสมา) ภาคตะวนออก (พทยา) และกรงเทพมหานคร โดยมผเขารวมทงสน 767 ราย หลงจากทคณะผศกษาไดปรบปรงแกไข โดยพจารณาความเหนและขอเสนอทไดประกอบแลว คณะกรรมการจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป จงไดใหความเหนชอบรางแผนอนรกษพลงงานทจดทาขน ในคราวประชมเมอวนท 18 เมษายน 2554

2-1

บทท 2 สถานการณการใชพลงงานและแนวโนม

2.1 สถานการณดานการใชพลงงานของประเทศไทย

ในระยะ 20 ปทผานมาตงแตป พ.ศ. 2533 ถง 2553 การใชพลงงานของประเทศไทยเพมขนอยาง

ตอเนอง ในอตราเฉลยรอยละ 4.4 ตอป จนในป 2553 การใชพลงงานขนสดทาย (final energy) สงถง 2.32 เทาของป 2533 หรอประมาณ 71,000 พนตนเทยบเทานามนดบ (ktoe) การเตบโตดงกลาวเกดขนควบคกบอตราการขยายตวทางเศรษฐกจซงมคาเฉลยรอยละ 4.5 ตอป หรอคดเปนคาความยดหยนพลงงาน* (energy elasticity) ได 0.98 ซงเปนคาทคอนขางสง เมอเทยบกบประเทศพฒนาแลวทมประสทธภาพการใชพลงงานสงกวา ทงนภาคเศรษฐกจทมอตราการเพมขนของการใชพลงงานสงจนนาหนาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจคอนขางมาก ไดแก ภาคอาคารธรกจ และภาคอตสาหกรรม ซงมการใชพลงงานในป 2553 สงเปน 3.71 และ 3.0 เทาของป 2533 ตามลาดบ เมอเทยบกบผลตภณฑมวลรวมทเพมขนเพยง2.36เทา (รปท 2.1)

รปท 2.1 การเตบโตของความตองการพลงงานและเศรษฐกจจากป พ.ศ. 2533-2553 *คาความยดหยนพลงงาน คอ อตราสวนของอตราการขยายตวของการใชพลงงานตออตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวม (GDP) ของประเทศ

GDP(คดคาคงท ป 2531)

ภาคอตสาหกรรม

100 236

100 300

100 152

100 220

ป 2553ป 2533

100 232

100 371ภาคอาคารธรกจ

ภาคบานอยอาศย

ภาคขนสง

ภาพรวม

2-2

นอกจากคาความยดหยนพลงงานแลว ดชนอกตวหนงทบงชถงประสทธภาพการใชพลงงานในภาพรวมของประเทศคอ คาความเขมการใชพลงงาน (energy intensity) หรออตราสวนพลงงานทใชตอหนวย GDP ซงมแนวโนมเพมขนในระยะ 20 กวาปทผานมา ยกเวนชวงป พ.ศ. 2548-2551 ซงเปนชวงทราคานามนขนสงมาก (รปท 2.2) ดชนดงกลาวมคาสงกวาคาเฉลยของโลกเลกนอย แตสงกวาคาของประเทศพฒนาแลว เชนญปนและยโรปมาก (รปท 2.3) ในขณะทดชนของประเทศกาลงพฒนาขนาดใหญ แมจะสงกวาของประเทศไทย แตกมแนวโนมลดลงอยางรวดเรว ซงอาจสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขนเชงเศรษฐกจของประเทศไทยในอนาคต

รปท 2.2 คาความเขมการใชพลงงานของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2529-2553

รปท 2.3 คาความเขมการใชพลงงานเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ

(ทมา: คานวณจากขอมลการใชพลงงานและ GDP ของ World Resources Institute)

10.0

11.0

12.0

13.0

14.0

15.0

16.0

17.0

2530 2535 2540 2545 2550

ความ

เขมก

ารใช

พลงง

าน(k

toe/

พนลา

นบาท

GDP

)

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

คาคว

ามเข

มการ

การใ

ชพลง

งาน

(kto

e/m

illio

n US

D GD

P at

con

stant

200

0 pr

ices)

1990 2005

ผลจากราคานามน

2-3

2.2 แนวโนมความตองการพลงงานในอนาคต

ในระยะ 20 ป ขางหนาภายใตสมมตฐานทวาเศรษฐกจขยายตวในระดบปานกลาง (base case)

นนคอ GDP (คดคาคงทป 2531) เตบโตเฉลยรอยละ 4.2 ตอป และประชากรเพมขนเฉลยรอยละ 0.3 ตอป โดยทไมมการเปลยนโครงสรางการใชพลงงานทมนยสาคญ เชน การเปลยนแปลงโครงสรางอตสาหกรรม และไมมมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานเปนการพเศษ (กรณ BAU) ความตองการพลงงานจะมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง จนเพมเปน 151,000 ktoe หรอประมาณ 2.1 เทาของปจจบน หรอเพมขนเฉลยรอยละ 3.9 ตอป (รปท 2.4) โดยทคาความยดหยนพลงงาน (energy elasticity) เฉลยคอ 0.93 และความตองการพลงงานในภาคธรกจและภาคอตสาหกรรมยงคงมแนวโนมเพมขนในอตราทสงกวาภาคอนๆ และสงกวาอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ (รปท 2.4) ทงนสดสวนความตองการพลงงานทคาดการณสาหรบภาคเศรษฐกจตางๆ แสดงในรปท 2.5

รปท 2.4 แนวโนมความตองการพลงงานในอนาคตกรณปกต (BAU)

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030

การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe)


ขนสง


อนๆ

31,000

71,000

151,000

41%

31%

10%

14%4%

36%

35%

8%15%6%

29%37%5%

6%23%

ขอมลในอดต การคาดการณ

อตราเตบโตตอปเฉลย1990-2010 2010-2030

การใชพลงงาน 4.4% 3.9%GDP 4.5% 4.2%ประชากร 0.9% 0.3%

2-4

รปท 2.5 การเตบโตของความตองการพลงงานและเศรษฐกจจากป พ.ศ. 2553-2573

2.3 ประเดนทาทายดานพลงงานทสาคญ

จากสถานการณการใชพลงงานในปจจบน และความตองการพลงงานทมแนวโนมสงขนอยาง

ตอเนองดงกลาวบงชวา ในอนาคตประเทศไทยอาจตองเผชญกบประเดนทาทายทสาคญ ดงน

(1) ความมนคงในการจดหาพลงงาน เนองจากตองมการแยงชงทรพยากรพลงงานกบนานาประเทศ โดยเฉพาะประเทศกาลงพฒนาขนาดใหญทมอตราการเตบโตของความตองการทสงมาก

(2) ตนทนพลงงานทมแนวโนมสงขนเรอยๆ เนองจากความตองการทเพมขนอยางรวดเรวดงขอ(1) ความยากลาบากในการผลตพลงงาน เนองจากปรมาณสารองรอยหรอแลว และตนทนสงแวดลอมในการผลตสงขน อกทง ยงมปญหาภมรฐศาสตรของประเทศผผลตนามนรายใหญในตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอ

GDP(คดคาคงท ป 2531)

ภาคอตสาหกรรม

100 217

100 245

100 196

100 188

ป 2553ป 2533

100 213

100 262ภาคอาคารธรกจ

ภาคบานอยอาศย

ภาคขนสง

ภาพรวม

ป 2553 ป 2573

2-5

(3) การพงพาการนาเขาพลงงานมากขน เนองจากแหลงพลงงานในประเทศรอยหรอลง โดยเฉพาะกาซธรรมชาตในอาวไทย อนเปนการเพมภาระดานดลการคา ซงจะนาไปสปญหาความมนคงของประเทศ และความสามารถในการแขงขนเชงเศรษฐกจ

(4) ปรมาณการปลอยมลพษเพมขน เนองจากการใชเชอเพลงฟอสซลในการผลตความรอน ไฟฟา และการขนสง ทาใหตองมตนทนทสงขนในการรกษาคณภาพสงแวดลอม โดยเฉพาะในนคมอตสาหกรรม หากไมมการใชเชอเพลงทสะอาดกวาเดม หรอการเพมประสทธภาพการใชพลงงาน

(5) ปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเพมขน เนองจากยงตองพงพาเชอเพลงฟอสซลในสดสวนทสง ซงปจจบนกมการใชมากกวารอยละ 80 ของการใชพลงงานทงหมด และรอยละ 90 ของพลงงานทใชผลตกระแสไฟฟาอยแลว ทาใหการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากภาคพลงงานสงถงรอยละ 70 ของการปลอยทงหมด เพอบรรเทาปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศ ประเทศไทยและธรกจไทยอาจตองเผชญกบแรงกดดนใหจากดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด จากขอตกลงระหวางนานาประเทศ หรอขอตกลงทวภาคตามขอเรยกรองของประเทศผนาเขาสนคา หรอจากมาตรการสรางทางเลอกใหกบผบรโภคในการเลอกใชสนคาหรอบรการทมรองรอยคารบอนตา (carbon footprint) ในประเทศตางๆรวมทงผบรโภคภายในประเทศ

3-1

บทท 3 ศกยภาพในการอนรกษพลงงาน

มาตรการทจะเผชญกบประเดนความทาทายหลกทง 5 ประการทกลาวไวในบทท 2 นน อาจมไดหลายทางเลอก เชน การสงเสรมการใชพลงงานหมนเวยน แตทางเลอกทมตนทนตาและเทคโนโลยทเกยวของมความพรอมกวาทางเลอกอน คอ การอนรกษพลงงาน ซงในบรบทของแผนนหมายถง (1) การประหยดหรอการลดการใชพลงงานทไมจาเปน และ (2) การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน ซงหมายถง การทางานทไดผลลพธเทาปกต แตใชพลงงานนอยกวาปกต ไมวาจะเปนการสองสวาง การทานารอน การทาความเยน การขนสง หรอการขบเคลอนเครองจกรกลในการผลตทผานมา แมวารฐไดดาเนนมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานแลวหลายๆมาตรการ แตกยงมศกยภาพทจะอนรกษไดเพมเตมอกมาก ดงผลการประเมนศกยภาพทจะกลาวตอไป การอนรกษพลงงานจงเปนทางเลอกทสาคญของเกอบทกประเทศ แมกระทงประเทศทมประสทธภาพการใชพลงงานสงอยแลวดงเชนในประเทศทพฒนาแลว นอกจากนการเพมประสทธภาพพลงงานยงเปนทางเลอกในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกทสาคญมาก ดงรายงานขององคการพลงงานระหวางประเทศ (International Energy Agency, IEA) ทคาดวาทางเลอกดงกลาวจะมสวนลดกาซเรอนกระจกทจาเปนสาหรบการปองกนการเกดภาวะโลกรอนถงกวารอยละ 50 ภายในป 2573 (ค.ศ. 2030) (รปท 3.1)

รปท 3.1 เทคโนโลยการลดการปลอยกาซเรอนกระจก [1]

26

28

30

32

34

36

38

40

42

2007 2015 2020 2025 2030

Gt

2010

Efficiency 65 57

End-use 59 52

Power plants 6 5

Renewables 18 20

Biofuels 1 3

Nuclear 13 10

CCS 3 10

Share of abatement %

2020 2030

3.8 Gt13.8 Gt

Reference Scenario

450 Scenario

3-2

ในกลมผ นาประเทศความรวมมอทางเศรษฐกจภาคพนเอเชยแปซฟค (เอเปค) เองกไดมแถลงการณรวมทนครซดนย (Sydney Declaration) เมอป 2550 วาจะตงเปาหมายใหมการอนรกษพลงงานเพอความมนคงดานพลงงานของภมภาค และเพอการแกปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยการลด “ความเขมการใชพลงงาน” (Energy Intensity) หรอปรมาณพลงงานทใชตอหนวยผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) ลงรอยละ 25 ภายในป 2573 (ค.ศ. 2030) โดยใชป 2548 (ค.ศ. 2005) เปนปฐานซงผนาประเทศไทยกไดใหสตยาบนตอแถลงการณดงกลาวดวย

เนองจากเมอป 2548 ความเขมการใชพลงงานของประเทศไทยคอ 16.2 ktoe (พนตนเทยบเทานามนมนดบ) ตอพนลานบาท GDP (คดคาคงทป 2531 หรอ ค.ศ. 1988) ดงนน หากประเทศไทยมงมนทจะดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานตามขอตกลงดงกลาว ความเขมการใชพลงงานในภาพรวมของประเทศไทยในป 2573 จะตองไมเกน 12.1 ktoe ตอพนลานบาท GDP หรอการใชพลงงานขนสดทาย (final energy) ในปดงกลาวจะตองไมเกน 121,000 ktoe (ภายใตสมมตฐานทเศรษฐกจจะขยายตวเฉลยรอยละ 4.2 ตอป) หรอตองตากวาความตองการพลงงานในกรณปกตทไมมมาตรการอนรกษพลงงาน (Business-as-usual, BAU) ประมาณ 30,000 ktoe หรอคดเปนรอยละ 20 ของความตองการในกรณปกต (รปท 3.2)

รปท 3.2 ปรมาณพลงงานทประเทศไทยตองประหยดไดในป 2573 (ค.ศ. 2030) หากดาเนนการตามเจตนารมณของเอเปค (EI = Energy Intensity)

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

160,000

2010 2030

การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe)

ktoe151,000EI2005 = 16.2 ktoe/billion baht

EI2030 = 12.1


121,000

30,000(20% BAU)

-25%

71,000


3-3

ดงนน เพอใหมนใจวาประเทศไทยมศกยภาพทจะดาเนนการใหเกดการอนรกษพลงงานตามขอตกลงดงกลาวได จงจาเปนตองมการประเมนศกยภาพการประหยดพลงงานทงในภาพรวมของประเทศและในแตละภาคเศรษฐกจ

3.1 แนวทางการประเมนศกยภาพ

ในป 2552 ภาคเศรษฐกจหลก ไดแก ภาคอตสาหกรรม ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย และ

ภาคการขนสง มการใชพลงงานรวมมากกวารอยละ 94 ของปรมาณการใชพลงงานขนสดทายทงหมดของประเทศ ดงแสดงในตารางท 3.1 ตารางท 3.1 การใชพลงงานขนสดทายจาแนกตามภาคเศรษฐกจในป 2552 [2]

ภาคเศรษฐกจ การใชพลงงานขนสดทาย (ktoe)


ขนสง 24,132 36 อตสาหกรรม 23,798 36 อาคารธรกจและบานอยอาศย 15,029 22 อนๆ 3,739 6

รวม 66,339 100

ดงนนการประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานของประเทศ จงพจารณาเฉพาะ 3 ภาคเศรษฐกจหลกดงกลาว 3.1.1 ภาคอตสาหกรรม

การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคอตสาหกรรมแบงออกเปน 5 สาขาหลก ไดแก

อโลหะ อาหารและเครองดม โลหะมลฐาน เคม และกระดาษ ซงสาขาทใชพลงงานมากทสดและครอบคลมการใชพลงงานมากกวารอยละ 84 ของปรมาณการใชพลงงานทงหมดในภาคอตสาหกรรมในป 2552 ดงแสดงในตารางท 3.2

3-4

ตารางท 3.2 การใชพลงงานในแตละสาขาอตสาหกรรมในป 2552 [2] ภาคเศรษฐกจ ปรมาณการใชพลงงาน

(ktoe) สดสวน (รอยละ)

อโลหะ 7,406 31 อาหารและเครองดม 7,282 31 เคม 2,439 10 กระดาษ 1,836 8 โลหะมลฐาน 1,030 4 อนๆ 3,202 16

รวม 23,195 100 ศกยภาพเชงเทคนคในการอนรกษพลงงานของแตละสาขาอตสาหกรรมประเมนอยางคราวๆ ได

จากการเปรยบเทยบคาเฉลยของการใชพลงงานจาเพาะ (Specific energy consumption, SEC) หรอพลงงานทใชตอหนงหนวยผลตภณฑแตละประเภทของประเทศไทยในปจจบนกบคา SEC ทดทสด (Best practice) ในตางประเทศ และคาทดทสดในประเทศ (ถาไมมขอมลทเทยบเคยงไดจากตางประเทศ) โดยกาหนดใหคา SEC ทดทสดเปนเปาหมายในการเพมประสทธภาพพลงงานของอตสาหกรรมนนๆ ในอก 20 ปขางหนาและเมอพจารณารวมกบปรมาณผลผลตคาดการณจนถงป 2573 จะสามารถประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานรวมในแตละปจนถงป 2573 ได

3.1.2 ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย

การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคอาคารธรกจและบานอยอาศยไดแยกออกเปน 2

กลม คอ (1)อาคารธรกจขนาดใหญ และ (2) อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย เนองมลกษณะการใชพลงงานทแตกตางกน

กลมอาคารธรกจขนาดใหญ

การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคอาคารธรกจขนาดใหญแบงเปนพลงงานประเภท ไฟฟาและเชอเพลง ซงการใชไฟฟา ในอาคาร 8 ประเภทหลก ในป 2550 แสดงในตารางท 3.3

3-5

ตารางท 3.3 การใชไฟฟาในภาคอาคารธรกจขนาดใหญแยกตามประเภทอาคารในป 2550 [3,4] ประเภทอาคาร การใชไฟฟา

(GWh ) สดสวน (รอยละ)

อาคารสานกงาน 7,139 37 อาคารหางสรรพสนคา 2,351 12 อาคารธรกจคาปลกและสง 2,351 12 โรงแรม 2,339 12 คอนโดมเนยม 1,303 7 สถานพยาบาล 1,172 6 สถานศกษา 1,102 6 อาคารทวไป 1,365 8

รวม 19,125 100 การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานไฟฟาอาศยหลกการเปรยบเทยบคาเฉลยของอตรา

การใชพลงงานตอหนวยพนทตอปของอาคารประเภทตางๆ ในปจจบน ทเรยกวากรณอางอง (Reference) กบคาดงกลาวในกรณทมการบงคบใชเกณฑมาตรฐานการใชพลงงานขนตาในอาคาร (Building energy code, BEC) และเกณฑทสงกวานในอนาคต โดยทคาเฉลยในกรณอางองนน ไดมาจากแบบจาลองการใชพลงงานทเปนตวแทนของแตละกลมอาคารทอาศยขอมลการตรวจการใชพลงงานของทางราชการ สวนเกณฑการใชพลงงานในระดบทสงกวา BEC ม 3 ระดบ ดงน

(1) HEPS (High Energy Performance Standard) คอ ระดบเกณฑมาตรฐานขนสงของ

ระบบตางๆ ซงเปนเปาหมายทบรรลดวยเทคโนโลยในปจจบน (2) Econ (Economic building) คอ เปาหมายในอนาคตอนใกลเมอมการพฒนาเทคโนโลย

ของอปกรณและระบบตางๆ ใหมประสทธภาพสงขนไปอกแตยงมความคมคาในการลงทน

(3) ZEB (Zero Energy Building) คอ เปาหมายในระยะยาวทอาคารใชพลงงานทจายเขาจากภายนอกในระดบใกลศนย เนองจากความตองการพลงงานของอาคารทตามากและยงมการผลตพลงงานทใชในอาคารจากพลงงานหมนเวยนดวย

ทงนพารามเตอรทปรบเปลยนเพอใหเกดการอนรกษพลงงาน ไดแก ความรอนผานกรอบ

อาคาร (envelop) ประสทธภาพการปรบอากาศ ประสทธภาพสองสวางและอปกรณ/เครองใชไฟฟา และการระบายอากาศ

3-6

ผลการปรบเปลยนพารามเตอรดงกลาวภายใตแตละระดบความสามารถในการอนรกษพลงงานตามแบบจาลองจะทาใหการใชพลงงานสทธสาหรบอาคารแตละประเภทเปนไปตามตารางท 3.4 ซงจะเหนไดวาระดบการใชพลงงานในกรณทมประสทธภาพมาก (ZEB) มคาเพยง 1/4 ถง 1/3 ของการใชพลงงานในกรณอางองในปจจบน ซงชใหเหนถงโอกาสการอนรกษพลงงานในกลมอาคารแตละประเภท ตารางท 3.4 คาการใชพลงงานสทธ (Net Consumption) จากแบบจาลองของอาคารแตละประเภทในแต

ละระดบความสามารถในการประหยดพลงงาน

ประเภทอาคาร การใชพลงงานภายใตแตละระดบความสามารถในการอนรกษพลงงาน

(kWh/m2-y)

Reference BEC HEPS Econ ZEB

อาคารสานกงาน 219 171 141 82 57 อาคารหางสรรพสนคา 308 231 194 146 112 อาคารธรกจคาปลกและสง 370 298 266 161 126 โรงแรม 271 199 160 116 97 คอนโดมเนยม 256 211 198 132 95 สถานพยาบาล 244 195 168 115 81 สถานศกษา 102 85 72 58 39 อาคารทวไป 182 134 110 66 53

ในดานการประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในสวนของเชอเพลงไดพจารณาเฉพาะกาซ

ปโตรเลยมเหลว (LPG) เนองจากเชอเพลงเหลว เชน นามนเตา นามนดเซล เปนตน มการใชนอยมาก การใชเชอเพลง LPG แยกตามประเภทอาคารธรกจในป 2550 ตามตารางท 3.5

3-7

ตารางท 3.5 การใชเชอเพลง LPG ในภาคอาคารธรกจขนาดใหญ [5] ประเภทอาคาร ปรมาณการใชเชอเพลง LPG

(ktoe) สดสวน (รอยละ)

อาคารสานกงาน 31 12 อาคารหางสรรพสนคา 72 28 อาคารธรกจคาปลกและสง 91 36 โรงแรม 32 13 คอนโดมเนยม 10 4 สถานพยาบาล 8 3 สถานศกษา 6 3 อาคารทวไป 3 1

รวม 254 100

การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานอาศยการเปรยบเทยบคาเฉลยประสทธภาพอปกรณประเภทตางๆ ทใช LPG ทมอยในตลาดและมการใชอยในปจจบนกบคาประสทธภาพสงสดของอปกรณดงกลาวทมความเปนไปไดจะนามาใชดวยเทคโนโลยทมอยในปจจบนและในอนาคต

กลมอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย

เนองจากรฐยงไมกาหนดเกณฑมาตรฐานการใชพลงงานของอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในกลมนจงอาศยการคาดการณการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพสงขนเปนหลก ซงมการแบงการใชพลงงานออกเปน 5 หมวด ไดแก

1) หมวดแสงสวาง ประกอบดวย หลอดฟลออเรสเซนต และหลอดไส 2) หมวดขาวสารบนเทง ประกอบดวย โทรทศนส เครองเลนวดโอ วซด (VCD) ดวด

(DVD) เครองเลนสเตอรโอ วทย และคอมพวเตอร 3) หมวดประกอบอาหาร ประกอบดวย หมอหงขาว เตาไฟฟา กระทะไฟฟา เตา

ไมโครเวฟ เตาอบไฟฟา กาตมนาไฟฟา เครองปนนาผลไม และเครองปงขนมปง ในหมวดนมการใชเชอเพลงคอ กาซหงตม ไฟฟา ถาน และฟน

4) หมวดสะดวกสบาย ประกอบดวย พดลม เครองปรบอากาศ เครองดดฝน เครองซกผา เครองทานาอน เครองสบนา เตารดไฟฟา และตเยน

5) หมวดอนๆ

ขอมลขางตนทาใหทราบการกระจายตวของประสทธภาพอปกรณเครองใชทมอยในตลาดและทมการใชอยในปจจบน ซงจะทาใหทราบถงคาเฉลยของประสทธภาพของอปกรณในปจจบน ผลตาง

3-8

ระหวางประสทธภาพสงสดของอปกรณดงกลาวทมความเปนไปไดทงโดยเทคโนโลยทมอยในปจจบนและในอนาคตกบประสทธภาพของอปกรณทใชอยในปจจบน ผนวกกบการคาดการณจานวนอปกรณทจะมการใชจนถงป 2573 จะทาใหทราบถงศกยภาพการอนรกษพลงงาน

3.1.3 ภาคขนสง

การอนรกษพลงงานในภาคการขนสงแบงไดเปน 3 แนวทางหลก คอ (1) การเพมประสทธภาพการ

ใชพลงงานของยานยนต (2) การเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยการเปลยนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคาและ (3) การเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยการจดการความตองการเดนทาง ซงศกยภาพในการประหยดพลงงานของแตละแนวทางสามารถวเคราะหไดดงน

การเพมประสทธภาพการใชพลงงานของยานยนต

การประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานจากการเพมประสทธภาพการใชพลงงานของยานยนตแบงเปน 2 สวน คอ (1) ยานยนตใหม และ (2) ยานยนตทอยในระบบขนสง โดยการพจารณาผลตางของอตราการสนเปลองเชอเพลงของยานยนตในสภาพปจจบนกบอตราการสนเปลองทลดลงเมอมการเพมประสทธภาพการใชพลงงานใหสงขนรวมกบจานวนยานยนตทคาดวาจะเพมจนถงป 2573

สวนของยานยนตใหมมสมมตฐานทสาคญคอ (1) ประเภทของยานยนตทประเมนนนจะอางองตามประเภทของยานยนตทมการใชงานอยในปจจบน ซงประกอบดวย รถยนตนงสวนบคคล รถบรรทกสวนบคคล รถโดยสารประจาทาง รถโดยสารไมประจาทาง และรถบรรทก (2) คาประสทธภาพการใชเชอเพลง (Fuel economy) (กโลเมตรตอลตร) ของยานยนตในปจจบนและทเปลยนแปลงใหดขนในอนาคต โดยอางองตามทศทางการพฒนา Fuel economy ของประเทศญปน ซงจะมการปรบปรงใหดขนรอยละ 20 ภายในป 2573

นอกจากน ในสวนของรถจกรยานยนตไดมการประเมนศกยภาพการเพมประสทธภาพการใชพลงงานของจกรยานยนตโดยการเพมสดสวนการใชรถจกรยานยนตไฟฟาแทนรถจกรยานยนตทวไปทใชเครองยนตสนดาปภายใน โดยมสมมตฐานทสาคญคอ รถจกรยานยนตไฟฟาประหยดพลงงานกวารถจกรยานยนตทวไปประมาณรอยละ 70 ตามผลการศกษาในตางประเทศ และใหสดสวนของจกรยานยนตไฟฟาทจาหนายในป 2573 คดเปนรอยละ 70 ของรถจกรยานยนตใหม ทงน ในป 2573 จะทาใหปรมาณรถจกรยานยนตไฟฟาสะสมมสดสวนเปนประมาณรอยละ 60 ของจานวนรถจกรยานยนตทงหมด ซงเปนตวเลขสดสวนของจานวนรถจกรยานยนตไฟฟาของประเทศจนในปจจบน [6]

สวนการประเมนศกยภาพของยานยนตทมอยในระบบ (on-road vehicles) นนพจารณาจากการปรบเปลยนพฤตกรรมการขบขไปสการขบขอยางประหยดพลงงาน (eco-driving) ซงครอบคลม การเรงความเรวและการลดความเรวอยางนมนวล การขบขดวยความเรวทคงททเหมาะสม การดบเครองยนตขณะรถไมมการเคลอนทในระหวางการเดนทาง รวมทงการบารงรกษาเครองยนตและรถยนตใหอยในสภาพ

3-9

ทดในการใชงาน นอกจากนยงรวมถงการใชอปกรณชวยในการขบขอยางประหยดพลงงานดวย ประเภทยานยนตทใชในการประเมนศกยภาพประกอบดวย 5 ประเภท เชนเดยวกบกรณยานยนตใหม โดยมสมมตฐานทสาคญคอ การสงเสรม Eco-driving จะสงผลใหเกดการเพมประสทธภาพการใชพลงงานของยานยนตไดประมาณรอยละ10 (การศกษาขององคการพลงงานระหวางประเทศคอรอยละ 5-10 [7])

การเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยการเปลยนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคา

การขนสงทางถนนเปนรปแบบการขนสงทมอตราการใชพลงงานตอปรมาณการขนสงทสงทสดเมอเทยบกบรปแบบการขนสงอนๆ ในการขนสงทางบก การเดนทางดวยรถยนตสวนบคคลเปนรปแบบการขนสงทมอตราการใชพลงงานตอการขนสงสงทสดของรปแบบการขนสงผโดยสารทางบก เมอเทยบกบการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ เชน รถประจาทาง หรอระบบราง โดยมอตราการใชพลงงานตอปรมาณการขนสงคดเปน 2.8 และ 5.5 เทาของการเดนทางดวยรถประจาทางและระบบขนสงสาธารณะทางราง ตามลาดบ ในขณะทการขนสงสนคาดวยรถบรรทกมอตราการใชพลงงานสงกวาการขนสงทางนา 3.1 เทา และสงกวาการขนสงทางรางประมาณ 10 เทา [8]

การประเมนศกยภาพในการประหยดพลงงานจากการเปลยนรปแบบการเดนทางแบงออกเปน 2 กรณ คอ เขตเมองและระหวางเมอง การประเมนสาหรบเขตเมองไดอางองผลการศกษาตางๆ ทเกยวของของสานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) กระทรวงคมนาคม ไดแก โครงการศกษาปรบแผนแมบทระบบขนสงมวลชนทางรางในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล [9] และโครงการแผนบรณาการโครงขายเสนทางระบบรถโดยสารประจาทางดวนพเศษ (BRT) ในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล [10] และโครงการจดทาแผนแมบทและออกแบบเพอกอสรางระบบขนสงมวลชนเมองเชยงใหม [11] ซงมการเปรยบเทยบรปแบบการเดนทางกรณฐาน

การเพมประสทธภาพการใชพลงงานโดยการจดการความตองการเดนทาง

การจดการความตองการเดนทาง (Travel Demand Management, TDM) โดยทวไปหมายถงมาตรการอยางใดอยางหนงหรอกลมของมาตรการทมจดประสงคเพอทาใหพฤตกรรมและความตองการเดนทางของบคคลเปลยนไปในทศทางททาใหประสทธภาพในการขนสงของระบบโดยรวมสงขน [12] มาตรการ TDM แบงออกเปน 3 กลม ไดแก (1) กลมมาตรการสนบสนนใหเกดการเดนทางในรปแบบทมอตราการขนสงตอยานพาหนะ (Vehicle Occupancy) สง (2) กลมมาตรการสรางแรงจงใจหรอสรางอปสรรคเพอลดปรมาณการเดนทาง และ (3) กลมมาตรการสงเสรมกจกรรมทางเลอกอนเพอทดแทนการเดนทาง

ตวอยางมาตรการในกลมทสนบสนนใหเกดการเดนทางในรปแบบทมอตราการขนสงตอยานพาหนะสงหรอใชพลงงานตอการเดนทางตา ไดแก การจดพนทจอดแลวจร (Park-and-ride) ในเขตชานเมองการเพมความสะดวกในการเชอมตอระบบขนสงสาธารณะกบระบบการขนสงอน และการลดคาโดยสารของระบบขนสงสาธารณะในชวงนอกชวโมงเรงดวนเปนตน

3-10

ตวอยางมาตรการในกลมการสรางแรงจงใจหรอสรางอปสรรคเพอลดปรมาณการเดนทาง ไดแกการเกบคาธรรมเนยมการใชถนน (Road pricing) ในพนททมการจราจรหนาแนนการจากดพนทจอดรถหรอจดเกบคาจอดรถในราคาสงสาหรบพนทในเขตตวเมองชนในการจดเกบภาษปายทะเบยนรถยนตประจาปตามระยะทางของการใชงานตอป และการหามรถยนตเขาเขตตวเมองชนในตามหมายเลขทะเบยนตามวนค/วนคเปนตน สวนตวอยางในกลมการสงเสรมกจกรรมทางเลอกอนเพอทดแทนการเดนทาง ไดแก การสงเสรมใหใชเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการทางานแทนการเดนทาง และการสงเสรมการทางานอยทบาน เปนตน

อนง การใชมาตรการจดการความตองการเดนทาง (TDM) จะมความสมฤทธผลและเปนทยอมรบของผใชยานยนตสวนบคคลกตอเมอ ระบบขนสงสาธารณะ (โดยเฉพาะระบบราง) สามารถใหบรการอยางทวถง (Accessibility) รวดเรวและมความสะดวกสบายแลวเทานน

3.2 ผลการประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงาน

3.2.1 ภาคอตสาหกรรม

ผลการประเมนศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคอตสาหกรรมปรากฏดงตารางท 3.6 โดยใน

ภาพรวม ภาคอตสาหกรรมมศกยภาพประมาณ 13,790 ktoe หรอคดเปนรอยละ 20 ของปรมาณความตองการพลงงานทคาดการณในป 2573 (BAU) โดยสาขาอตสาหกรรมอาหารและเครองดมมศกยภาพสงสดคอ 5,370 ktoe คดเปนรอยละ 27 ของความตองการรองลงมาไดแก อโลหะ กระดาษ และเคม ซงมศกยภาพ 2,500 2,110 และ 1,370 ktoe ตามลาดบ สาขาอตสาหกรรมโลหะมลฐานมศกยภาพนอยทสดคอ 300 ktoe สาหรบศกยภาพการอนรกษพลงงานในสาขาอตสาหกรรมอนๆ ทมสดสวนการใชพลงงานประมาณรอยละ 15 ของปรมาณการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมทงหมดและมความหลากหลายในสาขาอตสาหกรรมมากนนหากอนมานศกยภาพการอนรกษพลงงานเทากบ 5 สาขาหลกคอรอยละ 20 จะมศกยภาพ 2,140 ktoe

3-11

ตารางท 3.6 ศกยภาพการอนรกษพลงงานในสาขาอตสาหกรรม สาขาอตสาหกรรม ความตองการพลงงาน

ในป 2573กรณ BAU (ktoe)1

ศกยภาพการประหยดพลงงานในป 2573

(ktoe)

สดสวนศกยภาพ เทยบกบ BAU

(รอยละ) อโลหะ 19,510 2,500 13 อาหารและเครองดม 19,260 5,370 28 กระดาษ 4,830 2,110 44 เคม 6,460 1,370 21 โลหะมลฐาน 2,700 300 11 อนๆ2 9,940 2,140 22

รวม 62,700 13,790 22 หมายเหต: 1สมมตโครงสรางอตสาหกรรมไมเปลยนแปลงและสดสวนความตองการพลงงานคงท 2ประมาณโดยใชสดสวนเฉลยของศกยภาพของสาขาอตสาหกรรมในภาพรวม

3.2.2 ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย


ผลการประเมนศกยภาพการประหยดไฟฟาในกลมอตสาหกรรมธรกจขนาดใหญปรากฏดงตารางท 3.7 ซงแสดงวาอาคารสานกงาน สถานศกษา หางสรรพสนคา และโรงแรมมศกยภาพสงกวาอาคารประเภทอนๆ สวนผลการประเมนศกยภาพในสวนการใชเชอเพลงแสดงในตารางท 3.8 ซงพบวาหวเตาเผา LPG มศกยภาพสงถง 354 ktoe

3-12

ตารางท 3.7 ศกยภาพการประหยดไฟฟาในกลมอาคารธรกจขนาดใหญ ประเภทอาคาร ความตองการ

ในป 2573 กรณ BAU (GWh)

ความตองการในป 2573 กรณ

เกณฑมาตรฐาน (GWh)

ศกยภาพการประหยด ในป 2573

(GWh)


สานกงาน 11,211 4,178 7,033 26 หางสรรพสนคา 8,466 4,372 4,094 15 ธรกจคาปลกและสง 3,265 1,401 1,864 7 โรงแรม 7,366 3,197 4,169 15 คอนโดมเนยม 1,931 907 1,024 4 สถานพยาบาล 2,163 1,228 935 3 สถานศกษา 12,947 6,150 6,797 25 อาคารทวไป 2,356 857 1,499 5

รวม 49,705 22,289 27,416 100 ตารางท 3.8 ศกยภาพการประหยดเชอเพลงในกลมอาคารธรกจขนาดใหญ

อปกรณ ความตองการ ในป 2030 กรณ BAU

(ktoe)

ความตองการ กรณใชอปกรณประสทธภาพสง

(ktoe)


(ktoe)


หวเตาเผา LPG 831 477 354 87 หวเตาเผาเชอเพลงเหลว 118 67 51 13

รวม 949 544 405 100

อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย ผลการประเมนศกยภาพการประหยดไฟฟาและเชอเพลงในอาคารขนาดเลกและบานอยอาศย

แสดงในตารางท 3.9 และ 3.10 ตามลาดบ ในสวนของการประหยดไฟฟาเปนผลจากการใชหลอดฟลออเรสเซนต หลอดไสเครองปรบอากาศเครองทานารอนทมประสทธภาพสงขน โดยมสมมตฐานดงน

(1) หลอดฟลออเรสเซนต เปลยนจากหลอดแบบเดมทใชไฟฟา 36 วตต เปนหลอดประหยดทใชไฟฟา 30 วตต ในบลลาตสแกนเหลกเดยวกน ประหยดไดประมาณรอยละ 33

(2) หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนตใชแทนหลอดไสประหยดไดประมาณรอยละ 80

3-13

(3) เครองปรบอากาศเครองเกา EER 8 เปลยนเปน EER 13 ประหยดไดประมาณรอยละ 33 สวนเครองปรบอากาศเครองใหมทขายในตลาดเดมม EER 11 เปลยนเปน EER 13 ประหยดไดประมาณรอยละ 15 นอกจากนนยงพจารณาการใชการปรบอากาศทใชแสงอาทตยชวย (Solar Cooling) รวมแลวจะประหยดไดประมาณรอยละ 45 ของพลงงานทตองการของอปกรณน

(4) เครองทานาอนเปลยนมาใชเปนปมความรอน (Heat Pump) มผลประหยดรอยละ 100รวมสดสวนการประหยดพลงงานของการเปลยนแทนเครองทานาอนเดมและการตดตงใหมสามารถประหยดพลงงานไดรอยละ 44

ทงน การใชเครองปรบอากาศและเครองทานารอนประสทธภาพสงจะมศกยภาพสงสด

ตารางท 3.9 ศกยภาพการประหยดไฟฟาในกลมอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย

อปกรณ ความตองการ ในป 2573 กรณ BAU (GWh)

สดสวน การประหยดพลงงาน (รอยละ)

ศกยภาพการประหยดไฟฟาในป 2573

(GWh)

ศกยภาพการประหยดไฟฟาในป 2573

(ktoe) หมวดแสงสวาง หลอดฟลออเรสเซนต 7,067 33 2,332 455 หลอดไส 325 80 260 51 หมวดสะดวกสบาย เครองปรบอากาศ 20,938 45 9,422 1,837 เครองทานารอน 10,006 44 4,403 859

รวม 16,417 3,202 หมายเหต: 1 GWh = 0.195052 ktoe

การประเมนศกยภาพการประหยดเชอเพลงโดยสมมตใหคาความตองการความรอนคงท การเพม

ประสทธภาพของเตากาซหงตมเพมขนจากรอยละ 49 ในปจจบนเปนรอยละ 60 ในป 2573 สวนการใชฟนในป 2573 คาดการณวาจะเปลยนไปใชถานทงหมดเนองจากความสะดวกในการใชงาน ทาใหการใชถานในป 2573 มปรมาณความตองใชเพมมากขน ทงนคาดการณวาเตาถานมประสทธภาพรอยละ 30 คงท ผลการคาดการณศกยภาพแสดงในตารางท 4.10

3-14

ตารางท 3.10 ศกยภาพการประหยดเชอเพลงในกลมอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย อปกรณ

(หนวยของเชอเพลง)

ความตองการ ในป 2573 กรณ BAU

ประสทธภาพอปกรณในปจจบน

ประสทธภาพสงสดของอปกรณ


ศกยภาพการประหยด (ktoe)

กาซหงตม (106kgLPG)

3,539 49% 60% 649 757

ฟน (106kg)

4,447 15% - 4,447 1,683

ถาน (106 kg)

6,258 30% 30% -1,477 -1,683

รวม 757 หมายเหต: 1 GWh = 0.195052 ktoe, 106 kg LPG = 1.1669 ktoe, 106 kg ฟน = 0.37848 ktoe

106 kg ถาน = 0.68364 ktoe

โดยสรปศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคอาคารธรกจและบานอยอาศยในป 2573 แสดงดง

ตารางท 3.11 ซงพบวาอาคารธรกจขนาดใหญและอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศยมศกยภาพการประหยดไฟฟาสงและมปรมาณใกลเคยงกน โดยศกยภาพรวมทงหมด คอ ประมาณ 6,700 ktoe ตารางท 3.11 ศกยภาพการอนรกษพลงงานภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย

กลมอาคาร ชนดพลงงาน ศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573

(ktoe)


อาคารธรกจขนาดใหญ ไฟฟา 2,330 35 เชอเพลง 400 6

อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย

ไฟฟา 3,202 48 เชอเพลง 768 11

รวม 6,700 100

3-15

3.2.3 ภาคขนสง ภาคขนสงมศกยภาพเชงเทคนคในการประหยดพลงงานรวม 16,250 ktoe หรอประมาณรอยละ

35ของความตองการพลงงานทคาดการณในป 2573 ศกยภาพดงกลาวประกอบดวย ผลจากการใชยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสงขนและการใชยานยนตอยางมประสทธภาพ 12,470 ktoe หรอรอยละ 77 ของศกยภาพทงหมด จากเปลยนแปลงรปแบบการเดนทางและขนสงสนคา 2,770 ktoe หรอรอยละ 17 และการใชมาตรการจดการความตองการเดนทาง (TDM) 1,010 ktoe หรอรอยละ 6 ดงตารางท 3.12

ตารางท 3.12 ศกยภาพการอนรกษพลงงานในภาคการขนสง

แนวทางการเพมประสทธภาพพลงงาน ศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573

(ktoe)

สดสวน (%)

การใชยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสงขนและการใชยานยนตอยางมประสทธภาพ

12,470 77

การเปลยนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคา 2,770 17 การใชมาตรการจดการความตองการเดนทาง (TDM) 1,010 6

รวม 16,250 100

การใชยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสงขนและการใชยานยนตอยางมประสทธภาพ การใชยานยนตทมประสทธภาพมากขนในกรณยานยนตใหมมศกยภาพสงถง 8,413 ktoe

โดยทศกยภาพสวนใหญเกดจากการใชรถยนตนงสวนบคคล รถบรรทกสวนบคคล รถบรรทก และรถจกรยานยนต ดงตารางท 3.13 ซงมาตรการทจะทาใหมการเปลยนไปใชยานยนตทมประสทธภาพสงขนนน อาจจะเปนมาตรการบงคบตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน การบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพขนตา และการใชมาตรการทางภาษดานการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเพอกระตนใหมการผลตและจาหนายยานยนตทมประสทธภาพสงขน สวนการใชยานยนตเกาหรอทมอยในระบบ (on-road vehicles) มศกยภาพการประหยดพลงงาน 4,050 ktoe ดงตารางท 3.14 ซงเปนศกยภาพทสงทเกดจากการขบขอยางประหยด (eco-driving) เปนหลก ซงครอบคลมการเรงความเรวและการลดความเรวอยางนมนวล การขบขดวยความเรวคงทเหมาะสม การดบเครองยนตขณะรถจอดอยกบท (idling stop) เปนตน

3-16

ตารางท 3.13 ศกยภาพการอนรกษพลงงานจากการเพมประสทธภาพพลงงานของยานยนตใหม

ประเภทยานยนต Fuel economy ปจจบน [13] (กม./ลตร)

Fuel economy ศกยภาพ

(กม./ลตร)

ศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573

(ktoe) รถยนตนงสวนบคคล 11.4 14.3 1,357 รถบรรทกสวนบคคล 10.9 13.6 2,399 รถโดยสารประจาทาง 3.2 4.0 99 รถโดยสารไมประจาทาง 3.6 4.5 46 รถบรรทก 3.8 4.8 1,722 รถจกรยานยนต 28.7 95.8 2,791

รวม 8,413

ตารางท 3.14 ศกยภาพการอนรกษพลงงานจากการใชยานยนตทมอยในระบบอยางมประสทธภาพ

ประเภทยานยนต Fuel economy

ปจจบน1 (กม./ลตร)

Fuel economy ศกยภาพ (กม./ลตร)

ศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573

(ktoe)

รถยนตนงสวนบคคล 11.52 12.80 1,229

รถบรรทกสวนบคคล 11.06 12.29 1,603

รถโดยสารประจาทาง 3.52 3.91 104

รถโดยสารไมประจาทาง 4.28 4.75 28

รถบรรทก 3.80 4.22 1,089

รวม 4,053 หมายเหต: 1คานวณจากแบบจาลองของคณะผศกษา

การเปลยนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคา (mode shift)

การเปลยนรปแบบการเดนทางและขนสงสนคามศกยภาพรวม 2,770 ktoeแบงเปนศกยภาพจากการเปลยนรปแบบการเดนทางจากการใชยานยนตสวนบคคลไปใชระบบขนสงสาธารณะ 348 ktoeและการเปลยนจากการขนสงทางถนนไปใชระบบทางรางและทางนา 2,422 ktoeดงตารางท 3.15

3-17

ตารางท 3.15 ศกยภาพการอนรกษพลงงานเนองจากการเปลยนรปแบบการขนสงสนคา รปแบบการ

ขนสง พลงงานตอหนวยการ ขนสง [8]

(MJ/ตน-กม.)

สดสวน การขนสง ในปจจบน [14,15]

สดสวน การขนสง

ในป 2573* (กรณฐาน)

สดสวน การขนสง

ในป 2573** (เปาหมาย)

ศกยภาพ การประหยดพลงงาน (ktoe)

ทางถนน 2.5 87.5% 85.0% 73.2% 2,422 ทางราง 0.75 2.6% 5.2% 17.0% ทางนา 0.25 9.8% 9.8% 9.8%

หมายเหต: * คานวณจากแบบจาลองของคณะผศกษา ** ปรบปรงจาก [14, 15]

ศกยภาพจากการใชมาตรการการจดการความตองการเดนทาง (TDM) การจดการการเดนทางมศกยภาพรวม 1,010 ktoe เปนศกยภาพทเกดจากการใชรถยนตสวน

บคคลและรถจกรยานยนตสวนบคคลไปใชระบบขนสงสาธารณะทงทางถนนและทางราง โดยททางรางจะมศกยภาพสงสด (ตารางท 3.16)

ตารางท 3.16 ศกยภาพการอนรกษพลงงานเนองจากการจดการความตองการเดนทาง

รปแบบการเดนทาง

พลงงานตอหนวยการเดนทาง [8]

(MJ/คน-กม.)

สดสวนการเดนทางในปจจบน [9]

สดสวนการเดนทางในป2573 [9] (กรณฐาน)

สดสวนการเดนทางในป

2573 (เปาหมาย)

ศกยภาพ การประหยดพลงงาน (ktoe)

รถยนตสวนบคคล 2.2 39.6% 48.0% 35.3% 1,010 รถจกรยานยนตสวนบคคล

0.9* 15.0% 12.8% 9.7%

ระบบขนสงสาธารณะทางถนน

0.8 41.6% 32.9% 28.2%

ระบบขนสงสาธารณะทางราง

0.25 3.7% 6.2% 26.8%

หมายเหต: *ประมาณโดยคณะผวจย

3-18

3.2.4 ภาพรวม โดยสรป ศกยภาพการประหยดพลงงานทง 3 ภาคเศรษฐกจหลก คอ 36, 750 ktoe ประกอบดวย

ภาคขนสง 16,250 ktoe ภาคอตสาหกรรม 13,790 ktoe ภาคอาคารธรกจและบานอยอาศย 6,710 ktoe (อาคารธรกจขนาดใหญ 2,740 ktoe และอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 2,740 ktoe) (ตารางท 3.17) ตารางท 3.17 สรปศกยภาพการอนรกษพลงงานในป 2573

ภาคเศรษฐกจ ศกยภาพ (ktoe)


ขนสง 16,250 44 อตสาหกรรม 13,790 38 อาคารธรกจและบานอยอาศย 6,710 18

รวม 36,750 100

3-19

เอกสารอางอง

[1] IEA (International Energy Agency) (2009), World Energy Outlook 2009, DECD/IEA, Paris [2] กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (2552), รายงานพลงงานประเทศไทย ป 2552 [3] การไฟฟาสวนภมภาค (2553), สถตการจาหนายไฟฟาการไฟฟาสวนภมภาค ป 2545-2550 [4] การไฟฟานครหลวง (2553), สถตการจาหนายไฟฟาการไฟฟานครหลวง ป 2545-2552 [5] กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (2550), รายงานพลงงานประเทศไทย ป 2550 [6] Weinert J., Ogden J., Sperling D., Burke A. (2008), The future of electric two-wheelers

and electric vehicles in China, Energy Policy 36, pp.2544– 2555 [7] IEA (International Energy Agency) (2010), Transport Energy Efficiency, pp. 37 [8] IEA (International Energy Agency), Energy Technology Perspectives 2006 [9] สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (2553), โครงการศกษาปรบแผนแมบทระบบขนสง

ทางรางในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล, รายงานขนสดทาย [10] สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (2552), รายงานแผนบรณาการโครงขายเสนทาง

ระบบรถโดยสารประจาทางดวนพเศษ (BRT) ในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล, รายงานฉบบสมบรณ

[11] สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (2550), โครงการจดทาแผนแมบทและออกแบบเพอกอสรางระบบขนสงมวลชนเมองเชยงใหม, รายงานฉบบสมบรณ

[12] Meyer, M. (1997), A Toolbox for Alleviating Traffic Congestion and Enhancing Mobility, Institute of Transportation Engineers, Washington D.C.

[13] สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน (2551), โครงการศกษาและสารวจการใชพลงงานในภาคขนสง, รายงานฉบบสดทาย

[14] สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (2549), โครงการพฒนาระบบการขนสงตอเนองหลายรปแบบและการจดการตอเนองระบบโลจสตกสเพอการนาแผนไปสการปฏบต, รายงานฉบบสมบรณ

[15] สานกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (2553), การศกษาความเหมาะสมและออกแบบเบองตนระบบรถไฟทางคเพอการขนสงและการจดการโลจสตกส (ระยะท 1), รายงานฉบบสมบรณ

4-1

บทท 4 กรอบแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573)

4.1 เปาหมายการอนรกษพลงงาน

การกาหนดเปาหมายการอนรกษพลงงานในแผนนไดคานงถงปจจยหลก 2 ประการ ไดแก (1) ขอตกลงระหวางประเทศในเรองเปาหมายการอนรกษพลงงาน ซงไดแกแถลงการณรวมของ

ผนาประเทศในกลมความรวมมอเศรษฐกจเอเชยแปซฟค (เอเปค) ซงไดมขอตกลงรวมกนทจะลดความเขมการใชพลงงาน (Energy Intensity, EI) หรอพลงงานทใชตอหนวยผลผลตมวลรวม (GDP) ลง 25% ในป 2573 (ค.ศ. 2030) เมอเทยบกบป 2548 (ค.ศ. 2005) หากประเทศไทยมงมนทจะประหยดพลงงานตามเจตนารมณดงกลาว จะตองลดการใชพลงงานขนสดทาย (final energy) ลงรอยละ 20 ในป 2573 จากความตองการพลงงานกรณปกต (BAU) หรอ ประมาณ 30,000 ktoe

(2) ศกยภาพเชงเทคนคการอนรกษพลงงานใน 3 ภาคเศรษฐกจหลก ซงตามผลการประเมนพบวา สามารถลดความตองการพลงงานไดรวม 36,750 ktoe ซงสงกวาเปาหมายตามขอ (1) รอยละ 22.5

จากการพจารณาปจจยทง 2 ดงกลาว สรปไดวาประเทศไทยมศกยภาพทจะประหยดพลงงานให

บรรลตามเปาหมายรวมของเอเปคได ดงนน หากกระจายเปาหมายรวมดงกลาวไปยงภาคเศรษฐกจหลกตามสดสวนของศกยภาพทประเมน เปาหมายรายภาคเศรษฐกจจะเปนดงตารางท 4.1

ตารางท 4.1 สดสวนเปาหมายการประหยดพลงงานรายภาคเศรษฐกจในป 2573

ภาคเศรษฐกจ ศกยภาพเชงเทคนค เปาหมาย

ทตง (ktoe)


ความรอน (ktoe)

ไฟฟา (GWh)

รวม (ktoe)

ขนสง 16,250 - 16,250 13,300 44.3 อตสาหกรรม 10,950 33,500 13,790 11,300 37.7 อาคารธรกจขนาดใหญ 410 27,420 2,740 2,200 7.3 อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 2,100 25,230 3,970 3,200 10.7

รวม 29,710 86,150 36,750 30,000 100.0

4-2

ในกรณทสามารถดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานจนบรรลเปาหมายทตงไวตามแผนน การใชพลงงานจะเพมขนเฉลยเพยงรอยละ 3.0 ตอป จนถงป 2573 หรอเพมขนเพยง 1.7 เทาของปจจบน (รปท 4.1) ซงเปนอตราทตากวาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจหรอคดเปนคา energy elasticity เฉลยตลอด 20 ปขางหนาไดเทากบ0.71 เมอเทยบกบคาเฉลยยอนหลงของ 20 ป ซงอยท 0.98

รปท 4.1 เปาหมายการอนรกษพลงงานรายภาคเศรษฐกจ

4.2 ยทธศาสตรสเปาหมาย

จากการปรกษาหารอและรบฟงความคดเหนของภาคธรกจ ภาคประชาชน ภาควชาการและภาค

ราชการอยางกวางขวางแลว พบวา ในเชงยทธศาสตรการขบเคลอนนโยบายและการดาเนนแผนอนรกษพลงงานในภาพรวมเพอใหบรรลตามเปาหมายทตงไวนน ควรใหความสาคญกบเรองตอไปน

50,000

60,000

70,000

80,000

90,000

100,000

110,000

120,000

130,000

140,000

150,000

160,000

2011 2015 2020 2025 2030




การใ

ชพลง

งานข

นสดท

าย (k

toe) ขนสง


4-3

ยทธศาสตรท 1 การใชมาตรการแบบผสมผสานทงการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน และการสงเสรมและสนบสนนดวยการจงใจ

ยทธศาสตรท 2 การใชมาตรการทจะสงผลกระทบในวงกวางในเชงการสรางความตระหนกและการเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงานของผใชพลงงานและพฤตกรรมการตดสนใจของผประกอบการ และการเปลยนทศทางตลาด (market transformation) โดยเพมนวตกรรมในการรณรงคและประชาสมพนธ เชน การเชอมโยงการอนรกษพลงงานกบการรกษาสงแวดลอมและลดปญหาภาวะโลกรอน

ยทธศาสตรท 3 การใหเอกชนเปนหนสวนทสาคญ (public-private partnership) ในการสงเสรมและดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

ยทธศาสตรท 4 การกระจายงานดานการสงเสรมการอนรกษพลงงานไปยงหนวยงาน/องคกรภาครฐและเอกชนทมความพรอมดานทรพยากรและความเชยวชาญ เชน การไฟฟาฯ และสมาคมอตสาหกรรมตางๆ โดยไดรบการสนบสนนจากกระทรวงพลงงาน

ยทธศาสตรท 5 การใชมออาชพและบรษทจดการพลงงาน (ESCO) เปนกลไกสาคญเพอใหคาปรกษาและดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานทตองใชเทคนคทสงขน

ยทธศาสตรท 6 การเพมการพงพาตนเองดานเทคโนโลยเพอลดตนทนเทคโนโลยและเพมโอกาสการเขาถงเทคโนโลยทมประสทธภาพพลงงานสง รวมทงการเสรมสรางธรกจผลตสนคาทมประสทธภาพพลงงานสง

4-4

4.3 กลยทธ มาตรการ และแผนงาน

4.3.1 กลยทธและมาตรการสเปาหมาย

แผนอนรกษพลงงานทผานมาไดใชกลยทธและมาตรการทงการบงคบดวยกฎระเบยบและการ

สงเสรมดวยการจงใจทางการเงน การใหความชวยเหลอทางเทคนคและการใหความร ตลอดจนการประชาสมพนธรปแบบตางๆ เพอสรางความตระหนกของสาธารณชนในการอนรกษพลงงาน แผนงานฉบบนเสนอใหใชกลยทธและมาตรการตางๆ ทมอยเดม โดยการตอยอดและขยายผลในรายการมาตรการทมประสทธผล พรอมทงนามาตรการใหมๆ ทพสจนแลววามประสทธผลในตางประเทศมาประยกตใช

ทงน กลยทธและมาตรการเฉพาะเจาะจงทจะนามาประยกตใชประกอบดวยกลยทธ 5 ดาน และ

16 มาตรการ ซงเปนมาตรการทมลาดบความสาคญสง เนองจากเปนมาตรการทใชเงนลงทนตาและเกดผลการประหยดพลงงานสง โดยกลยทธ และมาตรการเหลาน ไดแก

กลยทธดานท 1 การบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน

กลยทธดานท 2 การสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน

กลยทธดานท 3 การสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม

กลยทธดานท 4 การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม

กลยทธดานท 5 การพฒนากาลงคนและความสามารถเชงสถาบน

(1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน ประกอบดวย 4 มาตรการ ดงน

(1.1) มาตรการการบงคบใช พ.ร.บ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2550 เพอใหเกดระบบการจดการพลงงานทมการรายงานและตรวจสอบสาหรบอาคารและโรงงานควบคม

(1.2) มาตรการการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน (mandatory labeling) เพอใหผบรโภคมโอกาสเลอกซอหรอใชอปกรณ/เครองใช ยานยนตและอาคารทมประสทธภาพพลงงานสง

4-5

(1.3) มาตรการการบงคบใชมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (minimum energy performance standards หรอ MEPS) สาหรบอปกรณ/เครองใช อาคาร และยานยนต เพอไมใหมการจาหนายและใชสนคาทมประสทธภาพพลงงานตา ทงน รฐจะมการปรกษาหารอกบผผลตและผจาหนายสนคาเพอกาหนดระยะเวลาเตรยมการทเหมาะสมกอนการบงคบใชในแตละกรณ

(1.4) มาตรการการกาหนดมาตรฐานขนตาใหธรกจพลงงานขนาดใหญดาเนนมาตรการอนรกษพลงงานใหผใชพลงงาน (Energy Efficiency Resources Standards หรอ EERS) (โดยมบทลงโทษสาหรบรายทดาเนนไดตากวามาตรฐานและมรางวลสาหรบรายทดาเนนการไดเกนมาตรฐานทกาหนดในแตละป)ซงจะเปนกลไกทสาคญในการใหความชวยเหลอทงทางเทคนคและการเงนแกผประกอบการรายยอย (SMEs)

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน ประกอบดวย 5 มาตรการ ดงน (2.1) มาตรการการทาขอตกลงดานการประหยดพลงงานแบบสมครใจ (voluntary

agreement) ระหวางภาครฐกบภาคธรกจ/อตสาหกรรม โดยเฉพาะสมาคมธรกจตางๆ และธรกจขนาดใหญ

(2.2) มาตรการการสนบสนนและจงใจใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจสาหรบอปกรณ/เครองใช อาคาร และยานยนตทมประสทธภาพพลงงานสง

(2.3) มาตรการสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน (mass transit) และขนสงสนคาดวยระบบ Logistics ทมประสทธภาพพลงงานสง

(2.4) มาตรการการสนบสนนการลงทนเพอดาเนนมาตรการประหยดพลงงาน โดย (ก)การใหเงนอดหนนเพอชดเชยผลประหยดพลงงานทตรวจพสจนไดภายใตขอเสนอโครงการทผานกระบวนการประเมน (DSM bidding) สาหรบธรกจขนาดใหญ และ (ข) การใหเงนอดหนนเพอชดเชยผลการประหยดพลงงานและ/หรอการลด peak load ทตรวจพสจนไดหรอประเมนไดอยางแมนยาสาหรบธรกจรายยอย (SMEs) ภายใตขอเสนอโครงการทไมตองมการประกวดราคาทเรยกวา Standard Offer Program (SOP)

(2.5) มาตรการการสนบสนนการดาเนนการของบรษทจดการพลงงาน (ESCO) (เชน การใชเงนกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานขยายวงเงนของกองทน ESCO fund) เพอเปนการแบงเบาภาระความเสยงดานเทคนคและดานการเงนของเจาของกจการทจะดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

4-6

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม ประกอบดวย 3 มาตรการ ดงน (3.1) มาตรการการประชาสมพนธและใหความรดานการอนรกษพลงงานแกประชาชนทวไป

โดยผานการศกษาในสถานศกษา การปลกจตสานกของเยาวชนและกจกรรมตางๆ เชน การขบขยานยนตอยางประหยดพลงงาน (eco-driving)

(3.2) มาตรการการผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา (low carbon society และ low carbon economy) ซงจะทาใหองคการบรหารสวนทองถนชมชน และภาคธรกจมสวนรวมในการวางแผนและดาเนนกจกรรมทจะนาไปสการลดการปลอยกาซเรอนกระจกและการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ

(3.3) มาตรการการกาหนดราคาพลงงานทสะทอนตนทนทแทจรงและการใชมาตรการทางภาษเปนเครองมอทสาคญในสงเสรมการอนรกษพลงงานเพอผลกดนใหเกดความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชพลงงาน

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม ประกอบดวย 2 มาตรการ ดงน (4.1) มาตรการการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพพลงงานและลดตนทน

ของเทคโนโลย โดยเฉพาะอปกรณ/ เครองใชทมตลาดขนาดใหญและมฐานอตสาหกรรมการผลตในประเทศ รวมทงกระบวนการผลต วสด และอาคารและบานอยอาศยทประหยดพลงงาน

(4.2) มาตรการการสงเสรมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสงทพสจนทางเทคนคแลวแตยงไมมการใชเชงพาณชยภายในประเทศ รวมทงการสนบสนนกจกรรมเตรยมการตางๆ เพอใหเกดการใชในเชงพาณชยอยางแพรหลาย (deployment)

(5) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถเชงสถาบน ประกอบดวย 2 มาตรการ ดงน

(5.1) มาตรการการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงานเพอเปนผรบผดชอบดานการจดการและปฏบตการ ดานการตรวจสอบและตดตาม ดานการใหคาปรกษาและวศวกรรม และดานการจดทาแผน การกากบดแลและการสงเสรมการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

(5.2) มาตรการการสงเสรมการพฒนาความสามารถเชงสถาบนของหนวยงาน/องคกร ของทงภาครฐและเอกชนททาหนาทวางแผน กากบดแล และสงเสรมการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน

4-7

4.3.2 กรอบมาตรการและแผนงานอนรกษพลงงานรายภาคเศรษฐกจ กรอบมาตรการและแผนงาน 20 ป แบงออกเปน 3 ระยะ คอระยะสน (พ.ศ. 2554-2558) ระยะ

กลาง (พ.ศ. 2559-2563) และระยะยาว (พ.ศ. 2564-2573) โดยไดกาหนดการดาเนนการตามชวงเวลาสาหรบแตละแผนงานในแตละภาคเศรษฐกจ ทงน เพอใหมการดาเนนมาตรการตามกลยทธและเกดผลสมฤทธตามเปาหมายทตงไวในแตละระยะของแผนดงตารางท 4.2-4.6

4-8

หมายเหต: เตรยมการ/ศกษา (หากจาเปน) เรมดาเนนการ/ตอยอด ประเมน/ปรบปรง (ทาตอเนอง)

ตารางท 4.2 กรอบมาตรการและแผนงานขามภาคเศรษฐกจ (Cross-sector) มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.)

2554-2558 2559-2563 2564-2573 (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน 1.1 มาตรการบงคบใชพ.ร.บ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน

การบงคบใช พ.ร.บ. สงเสรมฯ พ.ศ. 2550 การปรบปรง พ.ร.บ. สงเสรมฯ พ.ศ. 2550 (เชนขยายขอบเขตใหครอบคลมอาคาร/โรงงานขนาดเลกและธรกจท

ไมใชอาคาร/โรงงาน)

1.2 มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน (mandatory labeling) การบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสาหรบอปกรณ/เครองใช การพฒนาหองปฏบตการทดสอบมาตรฐาน

1.3 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (Minimum Energy Performance Standard, MEPS) การบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตาสาหรบอปกรณ/เครองใช

1.4 มาตรการบงคบใชเกณฑ Energy Efficiency Resource Standard (EERS) สาหรบธรกจพลงงานขนาดใหญ การบงคบใช EERS สาหรบธรกจไฟฟา การบงคบใช EERS สาหรบธรกจกาซและนามน

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการการจดทาขอตกลงการอนรกษพลงงานแบบสมครใจ (voluntary agreement)

การจดทาขอตกลงดานการอนรกษพลงงานแบบสมครใจกบกลมธรกจ/อตสาหกรรม สมาคมตางๆ 2.2 มาตรการสนบสนนและจงใจใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจ

4-9


มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.) 2554-2558 2559-2563 2564-2573

การทาขอตกลงกบผผลตเพอผลตอปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานสง (High efficiency performance standard, HEPS)

การสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใช HEPS, carbon footprint ตาหรอสนคา ISO 50001 2.3 มาตรการสนบสนนดานการเงนเพออดหนนผลการประหยดพลงงาน

การอดหนนผลการประหยดพลงงานทตรวจพสจนไดภายใตขอเสนอโครงการทผานกระบวนการประเมน (DSM bidding) สาหรบธรกจขนาดใหญ

การอดหนนผลการประหยดพลงงานและ/หรอลด peak load ทตรวจพสจนไดสาหรบผใชรายยอยและธรกจ/อตสาหกรรมขนาดเลกภายใตโครงการ Standard Offer Program (SOP)

2.4 มาตรการสนบสนนการดาเนนการของบรษทจดการพลงงาน (ESCO) การใชกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานขยายวงเงนของกองทน ESCO Fund

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม 3.1 มาตรการประชาสมพนธและใหความรดานการอนรกษพลงงาน

การประชาสมพนธมาตรการและเทคโนโลยอนรกษพลงงาน (HEPS, eco-points, ISO50001) การประกวดและการใหรางวล (การจดการพลงงาน นวตกรรมคาขวญ ฯลฯ) การจดหลกสตรและกจกรรมอนรกษพลงงานในโรงเรยนและสถานศกษาตางๆ

3.2 มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา (low carbon society และ low carbon economy) และรกษาสงแวดลอม

การสนบสนนองคการบรหารสวนทองถนและภาคธรกจดาเนนกจกรรมการพฒนาสงคมและเศรษฐกจลดคารบอน

4-10



3.3 มาตรการทางดานราคาและภาษเพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางความตระหนกการอนรกษพลงงานและลดกาซเรอนกระจก การกาหนดราคาพลงงานทสะทอนตนทนทแทจรง การปรบโครงสรางภาษเพอสนบสนนการอนรกษพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจก

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 4.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา

การพฒนาแผนทนาทาง (roadmap) เทคโนโลยประสทธภาพพลงงาน การสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณ/เครองใชทมตลาดขนาดใหญ

4.2 มาตรการสงเสรมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสง การสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานทมผลกระทบสง การสรางความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนการศกษา/วจย

(5) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถเชงสถาบน 5.1 มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงาน

การพฒนามออาชพสาหรบสถานประกอบการ การพฒนามออาชพระดบเชยวชาญสาหรบหนวยงาน/บรษททปรกษา และ ESCO การพฒนากาลงคนผานหลกสตรการศกษา

5.2 มาตรการสงเสรมการพฒนาความสามารถเชงสถาบนของหนวยงาน/องคกรภาครฐและเอกชน การพฒนาความสามารถของหนวยงาน/องคกรทเกยวของททาหนาทวางแผน กากบดแล และสงเสรมการดาเนน

มาตรการอนรกษพลงงาน

4-11


ตารางท 4.3 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอตสาหกรรม มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.)

2554-2558 2559-2563 2564-2573 (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน 1.1 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานขนตาสาหรบกระบวนการผลต

การบงคบใชเกณฑมาตรฐานคาพลงงานทใชตอหนวยผลต (SEC) สาหรบกระบวนการผลต (2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการเปรยบเทยบ (Benchmarking) คาพลงงานทใชตอหนวยผลต (SEC)

การจดทาฐานขอมลคา SEC และเปรยบเทยบคา SEC ทงในและตางประเทศ (3) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 3.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพพลงงานของกระบวนการผลต

การสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณประสทธภาพพลงงานสงทมการใชอยางแพรหลายและมฐานอตสาหกรรมการผลตในประเทศ

4-12


ตารางท 4.4 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอาคารธรกจขนาดใหญ มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.)

2554-2558 2559-2563 2564-2573 (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน 1.1 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานของอาคาร

การบงคบใชกฎกระทรวงการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานพ.ศ. 2552 1.2 มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอาคาร

การบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสาหรบอาคารใหมของภาครฐ (2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากประสทธภาพพลงงานของอาคารแบบสมครใจ

การสนบสนนใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานของอาคาร (3) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 3.1 มาตรการสนบสนนการพฒนาอาคารประหยดพลงงานตนแบบ

การสนบสนนการสรางอาคารสาธตเพอเปนอาคารประหยดพลงงานตนแบบ (เชน อาคารภาครฐ) (4) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถสถาบน 4.1 มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงานสาหรบอาคาร

การพฒนามออาชพเพอตรวจสอบแบบอาคาร

4-13


ตารางท 4.5 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.)

2554-2558 2559-2563 2564-2573 (1) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 1.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานอยอาศย

การสนบสนนใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานอยอาศย โดยเฉพาะธรกจบานจดสรร 1.2 มาตรการสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง

การสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง เชน หลอดไฟ CFL เตากาซหงตมประสทธภาพสง เปนตน

(2) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 2.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง

การสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณ/เครองใชทมเทคโนโลยใหมทมประสทธภาพพลงงานสง เชน หลอดไฟ LED เครองทานารอน Heat pump เปนตน

2.2 มาตรการสนบสนนการพฒนาบานประหยดพลงงานตนแบบ การสนบสนนออกแบบและกอสรางบานสาธตเพอเปนตวอยางบานประหยดพลงงาน

4-14


ตารางท 4.6 กรอบมาตรการและแผนงานสาหรบภาคขนสง มาตรการ/แผนงาน การดาเนนงานตามชวงเวลา(ป พ.ศ.)

2554-2558 2559-2563 2564-2573 (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน 1.1 มาตรการบงคบใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานสาหรบยานยนต

การบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของยานยนตใหม 1.2 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพลงงานขนตาสาหรบยานยนต

การบงคบใชเกณฑมาตรฐานอตราการสนเปลองเชอเพลงขนตาสาหรบยานยนต (2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสงสาหรบยานยนต

การสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสงสาหรบยานยนต 2.2 มาตรการสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน (mass transit) และขนสงสนคาดวยระบบ Logistics ทมประสทธภาพพลงงานสง

การสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานทเออตอการเดนทางและขนสงสนคาดวยระบบขนสงทมประสทธภาพพลงงานสง เชน การกอสรางระบบรถโดยสารดวนพเศษ (Bus Rapid Transit, BRT) ระบบรถไฟรางค เปนตน

การจดการความตองการเดนทาง (TDM) ควบค กบการสงเสรมการใชระบบขนสงสาธารณะเพอลดความตองการเดนทางและการจราจรดวยยานพาหนะสวนบคคล เชน road-pricing เปนตน

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม 3.1 มาตรการประชาสมพนธและใหความรการขบขอยางประหยดพลงงาน (eco-driving)

การประชาสมพนธ รณรงคสรางความตระหนก และฝกอบรม/ใหความรการบารงรกษาเครองยนต และการขบขอยางประหยดพลงงานปลอดภย และลดมลภาวะ

4-15



3.2 มาตรการทางภาษเพอผลกดนใหมการเกดการเปลยนทศทางตลาด การใชมาตรทางภาษเพอสงเสรมใหมการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสงและรกษาสงแวดลอม เชน Eco-car

รถจกรยานยนตไฟฟา

3.3 มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมการพฒนาระบบขนสงอยางยงยน (sustainable transport system) และยกระดบคณภาพอากาศในเขตเมอง การกาหนดพนทพเศษเพอกดกนการใชยานพาหนะสวนบคคลทกอใหเกดมลภาวะ เชน การกาหนดพนทสาหรบ

คนเดนเทา เปนตน

การวางแผนและปรบปรงการใชทดนเพอสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะและการขนสงทไมใชเครองยนต (Non-motorized transport, NMT)

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 4.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา

การสงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยอปกรณทมประสทธภาพสงและปรบเปลยนพฤตกรรมการเดนทาง 4.2 มาตรการสงเสรมการสาธตอปกรณประหยดพลงงาน

การสงเสรมการสาธตอปกรณประหยดพลงงานเพอใหเกดการใชงานเชงพาณชยอยางแพรหลาย

4-16

4.4 ประโยชนทจะไดรบ

การลงทนเพอการอนรกษพลงงานในแตละปจะสงผลใหเกดการประหยดพลงงานและการ

หลกเลยงการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) สะสมในปตอๆ มา ในระยะเวลา 20 ป แผนนจะสงผลใหเกดการประหยดพลงงานขนสดทายสะสมจนถงป 2573 รวมประมาณ 289,300 ktoe หรอเฉลยปละ 14,500 ktoe และหลกเลยงการปลอยกาซ CO2 ไดประมาณ 968 ลานตน หรอเฉลยปละ 48 ลานตน หากคดเปนมลคาทางการเงนจะสงผลใหเกดการประหยดคาใชจายพลงงานสะสมประมาณ 5.4 ลานลานบาท หรอเฉลย 272,000 ลานบาทตอป (ตารางท 4.7) นอกจากผลประโยชนโดยตรงดงกลาวแลว ยงมผลประโยชนทางออมอนๆ เชน การเพมคณภาพสงแวดลอมและผลกระทบทางบวกตอเศรษฐกจมหภาคดวย ตารางท 4.7 ประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนการตามแผนในแตละภาคเศรษฐกจในระยะ 20 ป

ภาคเศรษฐกจ พลงงานทประหยดได


ปรมาณ CO2 ทหลกเลยงได โดยเฉลยตอป

(ลานตน)

มลคาพลงงานทประหยดได

โดยเฉลยตอป (ลานบาท)

ขนสง 6,400 20 140,000 อตสาหกรรม 5,500 17 87,000 อาคารธรกจขนาดใหญ 1,000 6 19,000 อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 1,600 5 26,000

รวม 14,500 48 272,000

5-1

บทท 5 กรอบแผนงานในระยะ 5 ปแรก (พ.ศ. 2554-2558)

เพอใหมแนวทางสการปฏบตทชดเจนในระยะ 5 ปแรก (พ.ศ. 2554-2558) ของแผน จงไดกาหนดเปาหมายการอนรกษพลงงานรายปพรอมทงไดจดทารายละเอยดภายใตแตละแผนงาน นอกจากน ยงไดเสนอกรอบงบประมาณทใชสงเสรมในระยะ 5 ปแรก และแสดงประโยชนทจะไดรบหากสามารถดาเนนมาตรการจนบรรลเปาหมายทตงไวใน 5 ป

5.1 เปาหมายการอนรกษพลงงานรายป

ในระยะ 5 ปแรกการดาเนนมาตรการตามแผนควรมผลการประหยดพลงงานขนสดทายปละไม

นอยกวา 1,000 ktoe (พนตนเทยบเทานามนดบ) โดยทภาคขนสงและภาคอตสาหกรรมจะตองมสดสวนการประหยดพลงงานทสงสดหรอรวมกนกวารอยละ 80 ของเปาหมายรวมในแตละป (ตารางท 5.1) ตารางท 5.1 เปาหมายการประหยดพลงงานขนสดทายรายป

ภาคเศรษฐกจ ประเภทพลงงาน เปาหมายรายป 2554 2555 2556 2557 2558

อตสาหกรรม ไฟฟา (GWh) 915 1,777 2,670 3,597 4,612 ความรอน (ktoe) 299 580 872 1,175 1,506 รวม (ktoe) 377 731 1,100 1,482 1,899

อาคารธรกจขนาดใหญ ไฟฟา (GWh) 734 1,424 2,140 2,884 3,697 ความรอน (ktoe) 11 21 32 43 55 รวม (ktoe) 74 142 214 289 370

อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย

ไฟฟา (GWh) 637 1,237 1,859 2,505 3,212 ความรอน (ktoe) 52 102 153 206 264 รวม (ktoe) 106 207 311 419 538

ขนสง ไฟฟา (GWh) - - - - - ความรอน (ktoe) 443 861 1,293 1,743 2,235 รวม (ktoe) 443 861 1,293 1,743 2,235

รวมทงหมด (ktoe) 1,000 1,942 2,913 3,932 5,041

5-2

5.2 แผนงานและกจกรรม

กรอบแผนงาน 5 ป มรายละเอยดประกอบดวย วตถประสงคของแผนงานและกจกรรมทสาคญท

จะตองดาเนนการ ทงในกรณแผนงานขามภาคเศรษฐกจ (Cross-sector) และกรณรายภาคเศรษฐกจ ดงแสดงในตารางท 5.2

5-3

ตารางท 5.2 แผนงานและกจกรรมในระยะ 5 ปแรก

ขามภาคเศรษฐกจ (Cross-sector) มาตรการบงคบใชพ.ร.บ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน แผนงานการบงคบใช พ.ร.บ. การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2550 วตถประสงค เพอใชกฎหมายบงคบใหโรงงาน/อาคารควบคมมการแตงตงผรบผดชอบดานพลงงาน การจดระบบจดการพลงงาน และรายงานการจดการพลงงาน

ใหรฐตดตามและตรวจสอบการใชพลงงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพ กจกรรมหลก เรงรดการประกาศใชกฎกระทรวงวาดวยคณสมบตผตรวจสอบพลงงาน

บงคบใชกบอาคารและโรงงานควบคมอยางเขมงวด โดยเฉพาะการปรบผฝาฝนไมจดทารายงานและระบบจดการพลงงาน รวมทงหนวยงานภาครฐ

สรางกลไกทประกอบดวยมออาชพดานการอนรกษพลงงานรองรบการบงคบใช พ.ร.บ. เพอใหมการนารายงานจดการพลงงานไปสการอนรกษพลงงานอยางเปนรปธรรม โดยการวเคราะหรายงานเชงลกและเสนอแนะแนวทางการดาเนนการเพอประหยดพลงงานแกผประกอบการ

แผนงานการปรบปรง พ.ร.บ. การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2550 วตถประสงค เพอใหการใชพลงงานของกจการทใชพลงงานมากแตไมใชโรงงานหรออาคารควบคม และธรกจทไมใชโรงงาน/อาคาร เปนไปอยางมประสทธภาพ กจกรรมหลก ศกษาเพอขยายขอบเขต พ.ร.บ. สงเสรมฯ 2550 ใหครอบคลมกจการอาคาร/โรงงานขนาดเลก

ศกษาเพอปรบปรง พ.ร.บ. สงเสรมฯ 2550 เพอครอบคลมการใชพลงงานของกจการทมการใชพลงงานสงอนๆ ทไมใชโรงงานหรออาคาร เชน ธรกจบรการขนสง เปนตน

มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน (mandatory labeling) แผนงานการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสาหรบอปกรณ/เครองใช วตถประสงค เพอบงคบใหผผลตและจาหนายผลตภณฑตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานและสรางทางเลอกใหแกผบรโภคในการเลอกใชผลตภณฑทม

ประสทธภาพพลงงานสงกวา

5-4

กจกรรมหลก กาหนดรายการอปกรณ/เครองใชทใชพลงงานทมฐานตลาดกวางใหมการบงคบตดฉลาก กาหนดกฎเกณฑการบงคบใชและบทลงโทษการตดฉลากประสทธภาพพลงงาน ประสานความรวมมอกบสานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภคเพอออกกฎระเบยบบงคบใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน

แผนงานการพฒนาหองปฏบตการทดสอบมาตรฐาน วตถประสงค จดทามาตรฐานการทดสอบและสนบสนนการจดตงหองปฏบตการทดสอบประสทธภาพพลงงานของเครองจกร/อปกรณและเครองใช/ยานพาหนะ

และวสดประหยดพลงงาน กจกรรมหลก รวบรวมมาตรฐานการทดสอบประสทธภาพพลงงานของเครองจกร/อปกรณและเครองใช/ยานพาหนะในและตางประเทศ

จดทามาตรฐานการทดสอบของประเทศไทย และประกาศใช สนบสนนใหมการจดตงหองปฏบตการทดสอบตามมาตรฐานทจดทา

มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (Minimum Energy Performance Standard, MEPS) แผนงานการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (MEPS) สาหรบอปกรณ/เครองใช วตถประสงค เพอใช พ.ร.บ. สงเสรมฯ และกฎกระทรวงบงคบใหผผลตและจาหนายผลตภณฑตางๆ ตองผลตและจาหนายเฉพาะผลตภณฑทมประสทธภาพ

พลงงานไมตากวามาตรฐานทรฐกาหนด กจกรรมหลก เรงรดกระบวนการบงคบใชมาตรฐานขนตาสาหรบอปกรณ/ผลตภณฑทมเกณฑมาตรฐานอยแลว

เพมจานวนรายการผลตภณฑทตองกาหนดมาตรฐานขนตา รวมทงยกระดบมาตรฐานขนตาของผลตภณฑทเคยกาหนดไวแลวใหสงขน กาหนดวฏจกรของการบงคบใช MEPS เพอใหผผลตและจาหนายทราบลวงหนาถงกาหนดเวลาและระดบมาตรฐานทจะมการบงคบใชของ

ผลตภณฑแตละรายการเพอใหสามารถเตรยมความพรอมในการรองรบเกณฑใหมได มาตรการบงคบใชเกณฑ Energy Efficiency Resource Standard (EERS) สาหรบธรกจพลงงานขนาดใหญ แผนงานการบงคบใชเกณฑ EERS ขนตาสาหรบธรกจไฟฟา วตถประสงค เพอใช พ.ร.บ. การประกอบกจการพลงงาน พ.ศ. 2550 บงคบใหผประกอบการธรกจไฟฟาขนาดใหญของรฐดาเนนการชวยใหผใชไฟฟาเกดการ

5-5

ประหยดพลงงานในปรมาณขนตาตามทรฐกาหนด กจกรรมหลก จดตงคณะทางานโดยมผแทนหนวยงานภาครฐและภาคธรกจพลงงาน รวมทงผแทนภาคเอกชนและผทรงคณวฒเพอกาหนดเกณฑการบงคบใช

EERS กบธรกจไฟฟาของรฐ คณะทางานรวมกนกาหนดปรมาณพลงงานทตองประหยดขนตา (เชนในรปของรอยละของยอดการผลตหรอจาหนายเฉลย 3 ปทผานมา)

รวมทงกาหนดแนวทางการพสจนผลประหยด อตราคาปรบในกรณทไดตากวาเกณฑ และอตราคาตอบแทนกรณทสงกวาเกณฑ มาตรการการจดทาขอตกลงการอนรกษพลงงานแบบสมครใจ (voluntary agreement) แผนงานการจดทาขอตกลงดานการอนรกษพลงงานแบบสมครใจกบกลมธรกจ/อตสาหกรรม สมาคมตางๆ วตถประสงค เพอจงใจใหกลมธรกจ/อตสาหกรรมจดทาขอตกลงการอนรกษพลงงานดวยการตงเปาหมายการประหยดพลงงานของกลมแบบสมครใจ กจกรรมหลก รฐเจรจาและทาขอตกลงแบบสมครใจกบกลมธรกจ/อตสาหกรรมทมการใชพลงงานสง เชน สภาอตสาหกรรม สภาหอการคา สมาคมธนาคาร

สมาคมโรงแรม สมาคมขนสงสนคา เปนตน โดยมการกาหนดเปาหมายการประหยดพลงงานและแนวทางสเปาหมายทชดเจน รฐสนบสนนคาใชจายการรณรงคและ/หรอเงนอดหนนกจกรรมประหยดพลงงานตามมาตรการทมอย เชน DSM Bidding และ Standard

Offer Program (SOP) รฐตดตามและประเมนผลเพอทาขอตกลงในระยะตอไป

มาตรการสนบสนนและจงใจใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจ แผนงานการทาขอตกลงกบผผลตเพอผลตอปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานสง (HEPS) วตถประสงค เพอทาขอตกลงกบผผลตอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง และจงใจใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอปกรณ/เครองใชแบบ

สมครใจเพอใหผบรโภคมขอมลและทางเลอกในการซออปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง กจกรรมหลก เจรจาทาความตกลงกบผผลตอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง โดยภาครฐสนบสนนดานการรณรงคและประชาสมพนธเพอ

ผลกดนใหเกดการเปลยนพฤตกรรมของผบรโภคและปรบเปลยนทศทางตลาดไปสการผลตและซออปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานสง เชญชวนผผลตและจาหนายอปกรณ/เครองใชทมการใชพลงงานมากและ/หรอมยอดจาหนายสงเขารวมโครงการการ

5-6

แผนงานการสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใช HEPS, Carbon footprint ตา หรอสนคา ISO50001 วตถประสงค เพอสงเสรมใหผบรโภคเลอกซอและใชอปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานขนสง (HEPS), Carbon footprint ตา, หรอสนคาทผลตโดยผผลตท

ไดรบการรบรองมาตรฐานการจดการพลงงาน (ISO50001) กจกรรมหลก ประชาสมพนธใหความรเกยวกบประสทธภาพพลงงานขนสง (HEPS), carbon footprint, หรอมาตรฐานสากลดานการจดการพลงงาน

(ISO50001) จงใจใหซออปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานสงดวยมาตรการทางการเงนและภาษ เชน ใหสทธประโยชนทางดานราคา การลดหยอนภาษ

หรอการคนเงน (rebate) เปนตน มาตรการสนบสนนดานการเงนเพออดหนนผลการประหยดพลงงาน แผนงานการอดหนนผลการประหยดพลงงานทตรวจพสจนไดภายใตขอเสนอโครงการทผานกระบวนการประเมน (DSM bidding) สาหรบธรกจขนาดใหญ วตถประสงค เพอจงใจใหผประกอบการธรกจขนาดใหญลงทนกจกรรมการอนรกษพลงงานโดยรฐจะพจารณาขอเสนอรบเงนสนบสนนตอพลงงานทประหยดได

ตาสดเปนลาดบแรกกอน โดยมการตรวจสอบและพสจนผลประหยดในทกขนตอน กจกรรมหลก เพมวงเงนทใชสนบสนนโครงการทมอยในปจจบน

ประชาสมพนธโครงการและเผยแพรผลการดาเนนงานตามมาตรการของสถานประกอบการทเขารวมโครงการ นาเทคนคประสบการณหรอมาตรการอนรกษพลงงานทมการดาเนนการไดผลอยางแพรหลายมากาหนดเปนเทคนค/มาตรการมาตรฐานเพอ

เพมความสะดวกและความรวดเรวในการดาเนนมาตรการ Standard Offer Program (SOP) แผนงานการอดหนนผลการประหยดพลงงานและ/หรอลด peak load ทตรวจพสจนไดสาหรบผใชรายยอยและธรกจ/อตสาหกรรมขนาดเลกภายใตโครงการ Standard Offer Program (SOP) วตถประสงค เพอจงใจใหทกภาคสวนโดยเฉพาะผใชพลงงานรายยอย เชน SMEs ดาเนนกจกรรมการอนรกษพลงงานโดยการใหเงนอดหนนผลประหยดพลงงาน

และ/หรอลด peak load ตามทตรวจพสจนไดโดยไมตองผานขนตอนการประกวดราคา กจกรรมหลก จดตงคณะทางานเพอกาหนดระบบการเขารวมโครงการการตรวจประเมนผลประหยดพลงงาน และระบบการจายเงนอดหนน

5-7

จดทารายการอปกรณ/เครองใชและเทคนคการประหยดพลงงานทพสจนแลวเพอประกาศเปนรายการมาตรฐาน จดระบบใหมผดาเนนธรกจ SOP เชน ESCO และผประกอบธรกจพลงงาน เชน การไฟฟา และผจาหนายกาซ ดาเนนกจกรรมประหยดพลงงาน

ใหกบผใชพลงงานแลวรบเงนอดหนนจาก SOP มาตรการสนบสนนการดาเนนการของบรษทจดการพลงงาน (ESCO) แผนงานการใชเงนกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานขยายวงเงนของกองทน ESCO Fund วตถประสงค เพอเสรมสรางความเขมแขงใหแกบรษทจดการพลงงาน (ESCO) และสนบสนนธรกจการจดการพลงงานใหแพรหลายมากขน กจกรรมหลก ขยายวงเงนกองทนรวม ESCO ใหมากกวาเดมอก 2 เทา (ปจจบนสนบสนน 2 กองทนๆ ละ 500 ลานบาท) โดยใชเงนกองทนเพอสงเสรมการ

อนรกษพลงงาน ระดมทนจากสถาบนการเงนเพอขยายกองทน ESCO

มาตรการประชาสมพนธและใหความรดานการอนรกษพลงงาน แผนงานการประชาสมพนธมาตรการและเทคโนโลยอนรกษพลงงาน (HEPS, eco-points, ISO50001) วตถประสงค เพอประชาสมพนธและใหความรดานการอนรกษพลงงาน มาตรการและเทคโนโลยอนรกษพลงงาน และสนบสนนใหมการใชอปกรณ/เครองใช

ประสทธภาพพลงงานสงหรอเปนมตรกบสงแวดลอม กจกรรมหลก รณรงคผานสอประเภทตางๆ เพอใหผบรโภคและผใชพลงงานรบรขอมลสนคาทไดประสทธภาพพลงงานขนสง (HEPS) สนคาทตดฉลาก

คารบอน (carbon footprint) สนคาทผลตโดยผผลตทไดรบการรบรองมาตรฐานสากลดานการจดการพลงงาน (ISO 50001) รวมมอกบผผลตและจาหนายสนคาพฒนาระบบแตมสะสมเมอผบรโภคซอสนคาทเปนมตรกบสงแวดลอม (eco-points) เพอใหผบรโภค

สามารถสะสมแตมและนาไปแลกของรางวลหรอคปองเงนสด เปนตน แผนงานการประกวดและใหรางวล (การจดการพลงงาน นวตกรรมคาขวญ ฯลฯ) วตถประสงค เพอเพมนวตกรรมและความเขมขนในการประชาสมพนธเพอสงเสรมใหผบรโภคและผใชพลงงานเกดความตระหนกถงความสาคญของการอนรกษ

พลงงานในวงกวาง

5-8

กจกรรมหลก จดใหมกจกรรมการประกวดและใหรางวลเชดชเกยรตเพอสงเสรมใหผบรโภคและผใชพลงงานเกดความตระหนกถงความสาคญของการอนรกษพลงงานอยางตอเนอง

เพมนวตกรรมใหมๆ ในการรณรงคและประชาสมพนธใหเกดความตระหนกเพอนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคและการใชพลงงานอยางประหยดในวงกวาง

แผนงานการจดหลกสตรและกจกรรมอนรกษพลงงานในโรงเรยนและสถานศกษาตางๆ วตถประสงค เพอปลกจตสานกและสรางความตระหนกดานการประหยดพลงงานใหแกเยาวชน กจกรรมหลก พฒนาหลกสตรและกจกรรมอนรกษพลงงานเพอสอดแทรกเนอหาการประหยดพลงงานใหแกเยาวชนในโรงเรยนและสถานศกษาระดบตางๆ

สรางเครอขายเยาวชน เชน เยาวชนรรกษพลงงาน เพอดาเนนกจกรรมดานการอนรกษพลงงานอยางตอเนองและขยายผลเพมจานวนสมาชกของเครอขาย โดยผลกดนแนวคดและความตระหนกถงความสาคญของการอนรกษพลงงานไปสสถาบนครอบครว

มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา (low carbon society และ low carbon economy) และรกษาสงแวดลอม แผนงานการสนบสนนองคการบรหารสวนทองถนและภาคธรกจดาเนนกจกรรมการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา วตถประสงค เพอผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา(low carbon society และ low carbon economy)

สาหรบองคการบรหารสวนทองถน กจกรรมหลก เผยแพรแนวคดการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตาสระดบชมชนผานหนวยงานในสงกดองคการบรหารสวนทองถน

สนบสนนกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตาและประชาสมพนธผลการดาเนนการและใหรางวลแกกจกรรมทมประสบความสาเรจดเยยมเพอเปนแบบอยางในการดาเนนกจกรรมตอไป

มาตรการทางดานราคาและภาษเพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางความตระหนกการอนรกษพลงงานและลดกาซเรอนกระจก แผนงานการกาหนดราคาพลงงานทสะทอนตนทนทแทจรง วตถประสงค เพอใชมาตรการดานราคาเปนเครองมอสาหรบผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางความตระหนกการอนรกษพลงงาน

5-9

กจกรรมหลก ศกษาผลกระทบของผใชพลงงานทกระดบทไดรบผลกระทบเนองจากราคาของพลงงานทสงขนและทยอยปรบราคาพลงงานทกประเภทใหสะทอนตนทนทแทจรงและปลอยใหราคาปรบตามกลไกของตลาดเพอผลกดนใหเกดความตระหนกถงความสาคญของการอนรกษและการใชพลงงานอยางมประสทธภาพในทกภาคสวน

ศกษามาตรการชวยเหลอทเหมาะสมสาหรบผประกอบการรายยอย/ผดอยโอกาสทไดรบผลกระทบเนองจากราคาพลงงานทสงขน เชน อดหนนดานราคาของอปกรณประหยดพลงงานและเครองจกรประสทธภาพพลงงานสง ใหความชวยเหลอดานเทคนคเพอปรบปรงประสทธภาพการใชพลงงาน เปนตน

แผนงานการปรบโครงสรางภาษเพอสนบสนนการอนรกษพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจก วตถประสงค เพอใชมาตรการทางภาษเปนเครองมอในการกระตนใหเกดความตระหนกในการอนรกษพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจก กจกรรมหลก ศกษาความเหมาะสมและกาหนดโครงสรางภาษตางๆ เชน ภาษนามน ภาษคารบอน ภาษรถยนต ภาษปายทะเบยนรถยนตประจาป เปนตน

ใหเออตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหใชพลงงานอยางประหยดและการเปลยนทศทางตลาดเพอใหผซอตดสนใจเลอกใชผลตภณฑทมประสทธภาพพลงงานสงและ/หรอปลอยกาซเรอนกระจกตา

มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา แผนงานการพฒนาแผนทนาทาง (roadmap) เทคโนโลยประสทธภาพพลงงาน วตถประสงค เพอกาหนดแผนงานวจยและพฒนาเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานในสาขาเทคโนโลยทมลาดบความสาคญสง กจกรรมหลก จดตงคณะทางานทประกอบดวยผแทนฝายรฐ ฝายวจย (มหาวทยาลย/สถาบนวจย) และอตสาหกรรมเพอรวมกนกาหนดแผนงานวจยและ

พฒนา Technology Roadmap ในสาขาเทคโนโลยทมลาดบความสาคญสง ไดแก แผนงานดานการยกระดบประสทธภาพพลงงานของอปกรณทวไปทใชอยางแพรหลายในอตสาหกรรม (cross-cutting industrial

equipment) เชน มอเตอรไฟฟา และหมอไอนา แผนงานดานการยกระดบประสทธภาพพลงงานของอปกรณ/เครองใชทวไปทใชในอาคารและบานอยอาศย เชน เครองปรบอากาศ ตเยน

พดลม ฯลฯ

5-10

แผนงานดานการพฒนาและประยกตระบบควบคมการใชพลงงานในอาคารและกระบวนการผลตอตสาหกรรม แผนงานดานการพฒนาระบบผลตไฟฟาและพลงงานความรอนรวม (Combined Heat and Power, CHP) (ศกษาความเปนไปไดเชง

เศรษฐศาสตรและระบบทเหมาะสมสาหรบการใชงานในกรณตางๆ) แผนงานดานการพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพพลงงานของระบบ/กระบวนการผลตเฉพาะประเภทอตสาหกรรม (industry-

specific) โดยมงเนนการลด Specific energy consumption (SEC) โดยเฉพาะสาหรบ SMEs แผนงานดานพฒนาเทคโนโลยยานยนต โดยเนนการพฒนาเครองยนตใหใชเชอเพลงทดแทนไดอยางมประสทธภาพ และการพฒนา

จกรยานยนตไฟฟา แผนงานดานการพฒนาอาคารประหยดพลงงานสาหรบภมอากาศรอนชน โดยเนนการออกแบบกรอบอาคารและระบบปรบอากาศทม

ประสทธภาพพลงงานสง แผนงานการสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณ/เครองใชทมตลาดขนาดใหญ วตถประสงค สงเสรมและสนบสนนทนอดหนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยเพมประสทธภาพพลงงานเพอใหสามารถออกแบบ ผลตและตดตงไดเอง

ภายในประเทศ โดยครอบคลมทงอปกรณ/เครองใชยานยนตและการขนสง อาคาร ระบบอาคาร ตลอดจนเทคโนโลยกระบวนการผลตในอตสาหกรรมทมตลาดขนาดใหญ

กจกรรมหลก ใหเงนอดหนนการวจยและพฒนา โดยสนบสนนการจดกลมเครอขายวสาหกจ (clusters) ทประกอบดวยผแทนฝายรฐ ฝายวจย (มหาวทยาลย/สถาบนวจย) และอตสาหกรรมเพอรวมกนกาหนดทศทางและโจทยวจย เพอใหผลงานวจยสอดคลองกบความตองการของผใช

สนบสนนการจดตงศนยความเปนเลศเฉพาะทางในสถาบนการศกษาและสถาบนวจยตางๆ มาตรการสงเสรมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสง แผนงานการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานทมผลกระทบสง วตถประสงค สงเสรมและสนบสนนเงนอดหนนการจดทาโครงการสาธตเทคโนโลยหรออปกรณทมศกยภาพการประหยดพลงงานสงและมศกยภาพดานตลาด

เพอสรางความมนใจแกผลงทนและผใหเงนกเพอการประยกตใชเทคโนโลย

5-11

กจกรรมหลก จดตงหนวยงานทรบผดชอบเพอทาการวจย ศกษา สาธต และเผยแพรความรเกยวกบเทคโนโลยใหม ดาเนนการใหการสนบสนนโครงการสาธตแกผประกอบการทมความสนใจเขารวมโครงการสาธต ดาเนนการใหความรและใหคาปรกษา เชน การจดสมมนาเผยแพรการสาธตในสถานประกอบการ หรอจดทาโครงการอนรกษพลงงานแบบม

สวนรวมกบสมาชกและผประกอบการทสนใจทวๆ ไป แผนงานการสรางความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนการศกษา/วจย วตถประสงค เพอสรางเครอขายความรวมมอดานการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสงระหวางหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนศกษา/วจย กจกรรมหลก จดตงกลมเครอขายวสาหกจ (clusters) ทประกอบดวยผแทนฝายรฐ ฝายวจย (มหาวทยาลย/สถาบนวจย) และอตสาหกรรมทสนใจเขารวม

การสาธตเทคโนโลยประสทธภาพสง รฐสนบสนนใหมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานทสอดคลองกบความตองการของเครอขาย

มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงาน แผนงานการพฒนามออาชพสาหรบสถานประกอบการ วตถประสงค เพอจดหลกสตรฝกอบรมระดบมออาชพดานการอนรกษพลงงาน เชน ผตรวจสอบพลงงาน ทปรกษาดานอนรกษพลงงาน ผตรวจสอบแบบอาคาร

ตามเกณฑมาตรฐานการใชพลงงาน ฯลฯ กจกรรมหลก สนบสนนการพฒนาและจดหลกสตรฝกอบรมระยะสน โดยรฐสนบสนนคาใชจายในการฝกอบรมใหแกบคลากรของสถานประกอบการตาม

ความเหมาะสม จดใหมการทดสอบความรผรบผดชอบพลงงานและผตรวจสอบแบบอาคารเปนประจา พรอมทงใหการรบรองผผานหลกสตรอบรม

แผนงานการพฒนามออาชพระดบเชยวชาญสาหรบหนวยงาน/บรษททปรกษา และ ESCO วตถประสงค เพอพฒนาบคลากรของหนวยงานทเกยวของดานการอนรกษพลงงานใหมความเปนมออาชพในระดบเชยวชาญทสามารถวเคราะหและจด

การพลงงานในระดบทสงขน กจกรรมหลก จดหลกสตรฝกอบรมระดบผเชยวชาญดานการอนรกษพลงงาน

5-12

สงเสรมการพฒนาความเปนมออาชพเพอเพมความนาเชอถอของ ESCO โดยการจดใหมการจดอนดบความนาเชอถอ (rating) ทคานงถงประวตผลงานและฐานะการเงน

สนบสนนกจกรรมแลกเปลยนประสบการณกบ ESCO ตางประเทศ แผนงานการพฒนากาลงคนผานหลกสตรการศกษา วตถประสงค เพอเพมจานวนบคลากรดานเทคโนโลยประสทธภาพพลงงาน ดานการจดการพลงงาน และดานนโยบายและแผน กจกรรมหลก เพมทนอดหนนการศกษาแกผสนใจศกษาในหลกสตรทเกยวของทงในรปทนการศกษาและทนวจยเพอวทยานพนธ

จดทารายงานสรปการใหทนเพอเผยแพรและสงเสรมใหมการนาผลการวจยทไดรบการสนบสนนนาไปขยายผลตอไป มาตรการสงเสรมการพฒนาความสามารถเชงสถาบนของหนวยงาน/องคกรภาครฐและเอกชน แผนงานการพฒนาความสามารถของหนวยงาน/องคกรทเกยวของททาหนาทวางแผน กากบดแล และสงเสรมการดาเนนมาตรการอนรกษพลงงาน วตถประสงค เพอพฒนาขดความสามารถของหนวยงาน/องคกรทเกยวของใหเพมมากขนและเปนปจจบนเพอความพรอมในการทาหนาทดานตางๆ ทเกยวของ

กบเทคโนโลยและนโยบายดานการอนรกษพลงงานใหมๆ กจกรรมหลก จดหลกสตรฝกอบรมและทดสอบความรของบคลากรในองคกรเพอประเมนความสามารถของหนวยงานทเกยวของเปนประจาและตอเนอง

จดใหมการศกษาดงานทางดานนโยบายการอนรกษพลงงานทประสบความสาเรจในตางประเทศของเจาหนาทในระดบผมอานาจตดสนใจ

ภาคอตสาหกรรม มาตรการเปรยบเทยบ (Benchmarking) คาพลงงานทใชตอหนวยผลต (SEC) แผนงานการจดทาฐานขอมลคา SEC และเปรยบเทยบคา SEC ทงในและตางประเทศ วตถประสงค เพอจดทาฐานขอมลและเปรยบเทยบคาประสทธภาพการใชพลงงานจาเพาะ (Specific energy consumption, SEC) ของกลมอตสาหกรรม กจกรรมหลก คดเลอกกลมอตสาหกรรมและเชญชวนเขารวมหารอเพอกาหนดแนวทางและมาตรฐานการเปรยบเทยบ

วเคราะหการกระจายตว คาเฉลย คาตาสด และสงสดของคา SEC กาหนดเปาหมายการลดคาเฉลย SEC แบบสมครใจ และใหชวยเหลอทางดานเทคนคแกผประกอบการทมคา SEC สง

5-13

ตดตามและประเมนผลกลมอตสาหกรรมทไดใหความชวยเหลอ จดทา Benchmarking ในอตสาหกรรมตางๆ ใหครอบคลม

มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพมประสทธภาพพลงงานของกระบวนการผลต แผนงานการสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณประสทธภาพพลงงานสงทมการใชอยางแพรหลายและมฐานอตสาหกรรมการผลตในประเทศ วตถประสงค เพอสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณประสทธภาพพลงงานสงทมการใชอยางแพรหลายและมฐานอตสาหกรรมการผลตในประเทศ รวมถงเปน

การลดตนทนของเทคโนโลยและเพมโอกาสในการเขาถงเทคโนโลย กจกรรมหลก ศกษาเพอคดเลอกอปกรณทเหมาะสมทมการใชอยางแพรหลายและมฐานอตสาหกรรมผลตในประเทศ ทจะทาการวจยและพฒนาใหสามารถ

ผลตใหมประสทธภาพพลงงานสงขน รวมมอและทาขอตกลงกบภาคเอกชน/อตสาหกรรมทมความสนใจทจะใหขอมลในการวจยและพฒนาอปกรณเพอใหตรงกบความตองการและ

สามารถนาไปประยกตใชไดจรง

ภาคอาคารธรกจขนาดใหญ มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานของอาคาร แผนงานการบงคบใชกฎกระทรวงการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน พ.ศ.2552 วตถประสงค เพอเรงรดใหกฎกระทรวงวาดวยเรองการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2552 มผลบงคบใชไดจรง กจกรรมหลก จดตงคณะทางานซงประกอบดวยหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย เพอหาขอยตเรองการตรวจแบบอาคาร

จดเตรยมความพรอมทางดานผตรวจสอบแบบอาคารและจดใหมการฝกอบรมและทดสอบความรความสามารถเปนประจา ศกษาเพอยกระดบเกณฑมาตรฐาน ทกๆ 3 ป

มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอาคาร แผนงานการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสาหรบอาคารใหมของภาครฐ วตถประสงค เพอใหอาคารใหมของหนวยงานภาครฐมประสทธภาพการใชพลงงานสงเพอเปนแบบอยางทดทางดานการอนรกษพลงงานแกภาคเอกชน

5-14

กจกรรมหลก ศกษาการออกกฎระเบยบขอบงคบใหอาคารภาครฐทจะกอสรางใหมใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน ประเมนและใหรางวลเชดชเกยรตแกอาคารทมประสทธภาพพลงงานสง

มาตรการสนบสนนการตดฉลากประสทธภาพพลงงานของอาคารแบบสมครใจ แผนงานการสนบสนนใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานของอาคาร วตถประสงค เพอสงเสรมใหมการประเมนการใชพลงงานของอาคารและตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจ กจกรรมหลก สนบสนนการตรวจประเมนการใชพลงงานของอาคารและตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน

จดการประกวดและใหรางวลแกอาคารทมประสทธภาพพลงงานขนสง เพมรายการอปกรณ/วสดทตองมการประเมนเพอตดฉลากประสทธภาพพลงงาน พรอมทงยกระดบเกณฑประสทธภาพพลงงานขนสง

สาหรบอาคารอยางตอเนอง มาตรการสนบสนนการพฒนาอาคารประหยดพลงงานตนแบบ แผนงานการสนบสนนการสรางอาคารสาธตเพอเปนอาคารประหยดพลงงานตนแบบ (เชน อาคารภาครฐ) วตถประสงค เพอสงเสรมใหมการกอสรางและปรบปรงอาคารใหมประสทธภาพพลงงานสงเพอเปนอาคารประหยดพลงงานตนแบบ กจกรรมหลก คดเลอกโครงการกอสรางอาคารและ/หรอโครงการปรบปรงอาคารของหนวยงานภาครฐเพอพฒนาเปนตนแบบอาคารประหยดพลงงาน

ประชาสมพนธและเผยแพรแนวทางทใชในการประหยดพลงงานและเพมประสทธภาพการใชพลงงานในอาคาร จดทาหนงสอรวบรวมและแสดงขอมลของอาคารสาธตประหยดพลงงานทอยในตางประเทศและกรณตวอยางของประเทศไทย

มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการอนรกษพลงงานสาหรบอาคาร แผนงานการพฒนามออาชพเพอตรวจสอบแบบอาคาร วตถประสงค เพอพฒนาบคคลากรเพอเปนผตรวจสอบแบบอาคาร ตามกฎหมายการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน ในป พ.ศ. 2552 กจกรรมหลก จดอบรมหลกสตรผตรวจสอบแบบอาคาร และสอบเพอรบรองการตรวจสอบแบบทมอายการใชงาน 3 ป

จดหาคณะกรรมการเพอตรวจสอบ ตดตาม และประเมนผลการอบรมและการปฏบตงานของผตรวจสอบอาคาร

5-15

ภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานอยอาศย แผนงานการสนบสนนใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานอยอาศย โดยเฉพาะธรกจบานจดสรร วตถประสงค เพอสงเสรมใหมการประเมนการใชพลงงานและตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานพกอาศยโดยเฉพาะกลมของบานจดสรร ทงนเพอ

ผลกดนใหเกดความตระหนกในการเลอกซอบานทประหยดพลงงาน กจกรรมหลก ศกษารวบรวมขอมล และจดทาเกณฑการประเมนการใหฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานในทอยอาศย

ประชาสมพนธ ใหความรเกยวกบฉลากฯดงกลาวแกภาคสวนทเกยวของ ดาเนนการตรวจสอบ และประเมนผลการใชพลงงานในบานพกอาศย และมอบฉลากฯแกบานทผานเกณฑ ตดตามและประเมนผลการอนรกษพลงงานของบานทไดรบฉลากฯ

มาตรการสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง แผนงานการสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใชทมเทคโนโลยใหม และมประสทธภาพพลงงานสง วตถประสงค เพอสนบสนนใหมการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง ไดแก การเปลยนไปใชหลอดไฟ CFL หลอดไฟ LED หรอเครองทานาอน

แบบ Heat pump เปนตน กจกรรมหลก ศกษาเพอกาหนดอตราการสนบสนนดานราคาทเหมาะสมสาหรบการซออปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง

รวมมอกบภาคเอกชนและหนวยงานทองถนเพอประชาสมพนธและดาเนนการใหการสนบสนนการเปลยนมาใชอปกรณ/เครองใชประสทธภาพพลงงานสง

มาตรการสนบสนนการพฒนาบานประหยดพลงงานตนแบบ แผนงานการสนบสนนออกแบบและกอสรางบานสาธตเพอเปนตวอยางบานประหยดพลงงาน วตถประสงค เพอสนบสนนใหมการออกแบบและกอสรางบานสาธตเพอเปนตวอยางบานประหยดพลงงาน กจกรรมหลก ประชาสมพนธเพอคดเลอกผสนใจกอสรางบานสาธตเพอเปนตวอยางบานประหยดพลงงานและใหการสนบสนนในการกอสรางทางเทคนค

5-16

ประชาสมพนธและเผยแพรแบบบานประหยดพลงงาน โดยรวมมอกบองคการบรหารสวนทองถนเพอสนบสนนใหมการสรางบานสาธตเพอเปนตวอยางบานประหยดพลงงานในสวนภมภาค

ภาคขนสง มาตรการบงคบใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานสาหรบยานยนต แผนงานการบงคบใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานสาหรบยานยนต วตถประสงค เพอบงคบใหผผลตและจาหนายยานยนตตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของยานยนตเพอเปนขอมลใหแกผบรโภคตดสนใจเลอกซอยาน

ยนตทมประสทธภาพพลงงานสงกวา กจกรรมหลก จดตงคณะทางานทประกอบไปดวยหนวยงานภาครฐ เอกชน นกวชาการผทรงคณวฒ เพอรวมกนกาหนดรายละเอยดและรปแบบการแสดง

ขอมลประสทธภาพพลงงานของยานยนต จดทารายการของประเภทยานพาหนะและจดทาฐานขอมลประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะ กาหนดเกณฑมาตรฐานในการทดสอบประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะและดาเนนการทดสอบประสทธภาพการใชพลงงานของ

ยานพาหนะตามรายการทกาหนด บงคบใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะ โดยกระทรวงพลงงานเปนผดาเนนการหรอผานสานกงาน

คณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.) จดใหมการเปรยบเทยบประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะ และประชาสมพนธขอมลทเกยวของกบฉลากแสดงประสทธภาพการ

ใชพลงงานของยานยนตผานกลไกของสอมวลชนดานยานยนตหรอ NGO มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพลงงานขนตาสาหรบยานยนต แผนงานการบงคบใชเกณฑมาตรฐานอตราการสนเปลองเชอเพลงขนตาสาหรบยานยนต วตถประสงค เพอใช พ.ร.บ. สงเสรมฯ และกฎกระทรวงบงคบใหผผลตและจาหนายยานยนตตองผลตและจาหนายเฉพาะยานยนตทมประสทธภาพพลงงาน

ไมตากวามาตรฐานทรฐกาหนด

5-17

กจกรรมหลก รวบรวมและจดทาฐานขอมลประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะ ทาการวเคราะหจาแนกกลมยานพาหนะตามนาหนกและประเภทการใชงานเพอหาคาทางสถตในการกาหนดลาดบประสทธภาพการใชพลงงานของยานพาหนะในแตละกลม รวมทงศกษาแนวโนมของคาเฉลยของประสทธภาพการใชพลงงานของกลมยานพาหนะแตละกลมทเปลยนไปจากเดม

กาหนดแนวทางการยกระดบเกณฑของมาตรฐานขนตาของประสทธภาพการใชพลงงาน เชน กาหนดใหคาเฉลยประสทธภาพการใชพลงงานของกลมยานพาหนะ (Mean) ในปจจบนเปนคามาตรฐานประสทธภาพการใชพลงงานขนตา (Minimum Energy Performance Standard, MEPS) ของยานพาหนะในอนาคต เชน อก 5 - 7 ปขางหนา โดยการกาหนดเปนวฏจกรของการบงคบใช MEPS เพอใหผผลตและจาหนายทราบลวงหนาถงกาหนดเวลาและระดบมาตรฐานทจะมการบงคบใชของยานยนตแตละประเภทเพอใหผผลตและจาหนายสามารถเตรยมความพรอมในการรองรบเกณฑใหมได

มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานสงสาหรบยานยนต แผนงานการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานขนสงสาหรบยานยนต วตถประสงค เพอจงใจใหผผลตและจาหนายยานยนตตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานขนสง(High energy performance standard, HEPS) เพอทาให

เกดการเปลยนทศทางตลาดซงจะทาใหมการผลตและจาหนายยานยนตทมประสทธภาพพลงงานขนสงเขามาในตลาดเรวขน กจกรรมหลก เจรจากบกลมผผลตและจาหนายยานยนตจงใจใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานขนสง (HEPS) โดยรฐจะสนบสนนดานการ

ประชาสมพนธและมาตรฐานการทดสอบ ประชาสมพนธยานยนตทไดรบการตดฉลาก HEPS ใหประชาชนทวไปไดรบทราบผานกลไกของสอมวลชน พรอมทงอาจจะมมาตรการดาน

ราคาหรอสทธประโยชนทางภาษใหแกผบรโภคทซอยานยนตทตดฉลาก HEPS ยกระดบเกณฑมาตรฐาน HEPS โดยกาหนดเปนวฏจกรในการปรบปรงคามาตรฐานรวมกบการบงคบใช MEPS

มาตรการสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน (mass transit) และขนสงสนคาดวยระบบ Logistics ทมประสทธภาพพลงงานสง แผนงานการสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานทเออตอการเดนทางและขนสงสนคาดวยระบบขนสงทมประสทธภาพพลงงานสง วตถประสงค เพอสนบสนนใหมการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานทเออตอการเดนทางและขนสงสนคาดวยระบบขนสงทมประสทธภาพพลงงานสง เชน การ

5-18

กอสรางระบบรถโดยสารดวนพเศษ (Bus Rapid Transit, BRT) ระบบรถไฟรางค เปนตน กจกรรมหลก จดสรรงบประมาณอยางตอเนองเพอการพฒนาและปรบปรงระบบโครงสรางพนฐานทจงใจใหมการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ

โดยเฉพาะระบบขนสงมวลชน (mass transit) ทสามารถกอสรางไดเรวและมตนทนตา เชน ระบบรถโดยสารดวนพเศษ (BRT) เปนตน ปรบปรงและสนบสนนใหมการใชงานระบบโครงขายทางรางทมอยเดมอยางมประสทธภาพและพฒนาระบบรถไฟรางคใหครอบคลมและม

ระบบเชอมตอไปยงจดรบ-สงและกระจายสนคา แผนงานการจดการความตองการเดนทาง (TDM) ควบคกบการสงเสรมการใชระบบขนสงสาธารณะเพอลดความตองการเดนทางและการจราจรดวยยานพาหนะสวนบคคล เชน road-pricing วตถประสงค เพอดาเนนมาตรการดานการจดการความตองการเดนทางเพอสงเสรมใหลดความตองการเดนทางและลดปรมาณการใชยานพาหนะสวนบคคล

เปลยนรปแบบการเดนทางไปใชระบบขนสงสาธารณะ กจกรรมหลก ศกษามาตรการจดการความตองการเดนทาง (TDM) รปแบบตางๆ เชน การกาหนดใหพนทเขตเมองชนในบางพนทเปนพนทพเศษเพอเกบ

คาธรรมเนยมการใชถนน (road-pricing) หรอหามรถยนตผานพนทตามหมายเลขทะเบยนตามวนค/วนค เปนตน ทงนจะตองพจารณาถงความพรอมของระบบขนสงสาธารณะทเปนทางเลอกในการเดนทางหากมการดาเนนมาตรการ TDM ดงกลาว

จดใหมการประชาสมพนธ/เผยแพรความรเกยวกบมาตรการจดการความตองการเดนทางเพอใหผใชรถใชถนนเกดความรความเขาใจทถกตองของการดาเนนมาตรการเพอเตรยมความพรอมกอนมการดาเนนมาตรการจรง

มาตรการประชาสมพนธและใหความรการขบขอยางประหยดพลงงาน (eco-driving) แผนงานการประชาสมพนธ รณรงคสรางความตระหนกและฝกอบรม/ใหความรการบารงรกษาเครองยนตและการขบขอยางประหยดพลงงาน ปลอดภยและลดมลภาวะ วตถประสงค เพอประชาสมพนธเผยแพรความร/เทคนคการบารงรกษาเครองยนตและการใชเทคนคอปกรณชวยประหยดนามน รวมทงการรณรงคเพอสราง

ความตระหนกใหมการขบขอยางประหยดพลงงาน ปลอดภยและลดมลภาวะ กจกรรมหลก จดอบรม/ประชาสมพนธใหความรการบารงรกษาเครองยนต การใชเทคนคอปกรณชวยประหยดนามน และการขบขอยางประหยดนามน

5-19

แกประชาชนและผประกอบการขนสง รวมมอกบสถาบนการศกษาในทองถนเพอใหความรและสนบสนนการตรวจสภาพและปรบแตงเครองยนตใหประหยดพลงงาน

มาตรการทางภาษเพอผลกดนใหมการเกดการเปลยนทศทางตลาด แผนงานการใชมาตรการภาษเพอสงเสรมใหมการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสงและรกษาสงแวดลอม เชน Eco-car รถจกรยานยนตไฟฟา วตถประสงค เพอสงเสรมใหมการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสงใหมากขนและเปลยนทศทางตลาดของยานยนตไปสยานยนตทเปนมตรกบสงแวดลอม กจกรรมหลก ศกษามาตรการทางภาษทเหมาะสมเพอสนบสนนการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสง เชน การลดภาษนาเขา การลดหยอนภาษ

ประชาสมพนธมาตรการสนบสนนการใชยานยนตประสทธภาพพลงงานสงใหประชนชนไดรบทราบกนอยางทวถงเพอเปนการสรางความตระหนกและสงเสรมใหมการเลอกซอยานยนตประสทธภาพพลงงานสง

มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมการพฒนาระบบขนสงอยางยงยน (sustainable transport system) และยกระดบคณภาพอากาศในเขตเมอง แผนงานการกาหนดพนทพเศษเพอกดกนการใชยานพาหนะสวนบคคลทกอใหเกดมลภาวะ เชน การกาหนดพนทสาหรบคนเดนเทา เปนตน วตถประสงค เพอลดการใชยานพาหนะสวนบคคลและลดการปลอยมลภาวะในพนทเขตเมองชนใน และสงเสรมใหมการใชระบบขนสงสาธารณะ เชน การ

กาหนดพนทถนนบางเสนเปนถนนสาหรบคนเดนเทา (walking street) เปนตน กจกรรมหลก คดเลอกพนททมความเหมาะสม (เชน พนททสามารถเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะไดอยางสะดวก)

จดตงคณะทางานทประกอบดวยหนวยงานทองถนและผประกอบการและประชาชนในพนทเพอกาหนดรปแบบการดาเนนการเพอจดการพนททเหมาะสมและไดรบการยอมรบจากสาธารณชน

ประชาสมพนธใหรบทราบกนอยางทวถงและประเมนความสาเรจของโครงการ จดทาเอกสารเผยแพรแนวคดและตวอยางความสาเรจของโครงการเพอเปนตวอยางในการดาเนนการในพนทอน

แผนงานการวางแผนและปรบปรงการใชทดนเพอสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะและการขนสงทไมใชเครองยนต (Non-motorized transport) วตถประสงค เพอสนบสนนแนวคดในการวางแผนและปรบปรงการใชทดนเพอสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะและการเดนทางทไมใช

เครองยนต (Non-motorized transport, NMT) เชน การเดนเทา รถจกรยาน เปนตน

5-20

กจกรรมหลก จดทาคมอการวางแผนและปรบปรงการใชทดนทเออตอการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะและทาใหระยะทางของการเดนทางสนลง จดหลกสตรอบรมการจดการพนทการใชทดนใหแกบคลากรขององคการบรหารสวนทองถน จดใหมการศกษาดงานการจดการใชทดนทสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะทประสบความสาเรจทงในและตางประเทศใหแก

บคลากรทางดานการวางแผนและจดทาผงเมอง มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา แผนงานการสงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยอปกรณทมประสทธภาพสงและปรบเปลยนพฤตกรรมการเดนทาง วตถประสงค เพอสงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยอปกรณทมประสทธภาพสงและการศกษาวจยเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการเดนทาง กจกรรมหลก จดตงกลมเครอขายเพอกาหนดหวขอการวจยทางดานเทคโนโลยอปกรณยานยนตทมประสทธภาพสง และสนบสนนการวจยและพฒนา

ทางดานเทคโนโลยอปกรณประหยดพลงงานและสวนประกอบของยานยนตประสทธภาพสง เชน การพฒนาแบตเตอรรสาหรบรถจกรยานยนตไฟฟา การพฒนาอปกรณเสรมทชวยประหยดนามน เปนตน

สนบสนนใหมการศกษาวจยเกยวกบพฤตกรรมการเลอกซอยานยนตและพฤตกรรมการเดนทาง เพอเปนขอมลในการออกมาตรการสงเสรมและสนบสนนใหมการเลอกซอยานยนตประสทธภาพพลงงานสง และเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะ

มาตรการสงเสรมการสาธตอปกรณประหยดพลงงาน แผนงานการสงเสรมการสาธตอปกรณประหยดพลงงานเพอใหเกดการใชงานเชงพาณชยอยางแพรหลาย วตถประสงค เพอสนบสนนการสาธตการใชอปกรณประหยดพลงงานทไดพสจนแลวทางเทคนค ใหสามารถนาไปใชงานเชงพาณชย กจกรรมหลก สนบสนนการสาธตการใชงานเทคโนโลยอปกรณประหยดพลงงานทมการพฒนาและมการใชงานแลวในตางประเทศกบผประกอบการขนสง

ในประเทศ ศกษาความคมคาในการใชงานเชงพาณชยของเทคโนโลยอปกรณประหยดพลงงานทผานการสาธตแลว และสงเสรมใหมการใชงานอยาง

แพรหลายดวยมาตรการสนบสนนตางๆ

5-21

5.3 กรอบงบประมาณ

ใน 5 ปแรก แผนฯ นใชเงนสนบสนนจากภาครฐโดยเฉพาะจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษ

พลงงานรวมประมาณ 29,500 ลานบาท หรอเฉลย 5,900 ลานบาทตอป งบประมาณทใชสงเสรมดงกลาวหากแยกตามประเภทคาใชจาย จะแบงเปนงบสาหรบอดหนนผลประหยดพลงงานโดยตรง 20,000 ลานบาท (รอยละ 68) งบบรหารจดการและการประชาสมพนธ 3,000 ลานบาท (รอยละ 10) งบพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบมาตรการดานมาตรฐานและฉลากประสทธภาพพลงงาน 1,500 ลานบาท (รอยละ 5) งบสนบสนนงานวจย พฒนาและสาธต 3,500 ลานบาท (รอยละ 12) และงบพฒนาบคลากรและความสามารถเชงสถาบน 1,500 ลานบาท (รอยละ 5) (รปท 5.1) และหากกระจายงบประมาณตามภาคเศรษฐกจ (คดสดสวนจากเปาหมายผลประหยดพลงงานขนตน) จะแบงเปนงบสาหรบภาคอตสาหกรรม 11,000 ลานบาท ภาคขนสง 9,500 ลานบาท ภาคอาคารธรกจขนาดใหญ 4,000 ลานบาท และภาคอาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 5,000 ลานบาท (รปท 5.2) ทงน การลงทนของภาครฐเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานดงกลาวมความคมคาการลงทนคดเฉลยเปน 2,000-6,000 บาทตอ toe (ตนเทยบเทานามนดบ) ทจะประหยดได

5-22

รปท 5.1 การกระจายงบประมาณแยกตามประเภทคาใชจาย

รปท 5.2 การกระจายงบประมาณแยกตามรายภาคเศรษฐกจ

สนบสนนผลประหยด

20,000 ลบ. (68%)

วจย พฒนาและสาธต

3,500 ลบ. (12%)

โครงสรางพนฐานดานมาตรฐาน 1,500 ลบ.

(5%)

พฒนาบคลากรและสถาบน 1,500 ลบ.

(5%)

บรหารจดการและประชาสมพนธ 3,000 ลบ.

(10%)


(เฉลย 5,900 ลบ./ป)

ขนสง 9,500 ลบ.

(32%)

อตสาหกรรม 11,000 ลบ.

(37%)


4,000 ลบ.(14%)

อาคารธรกจขนาดเลกและบานอย

อาศย 5,000 ลบ.

(17%)


(เฉลย 5,900 ลบ./ป)

5-23

5.4 ประโยชนทจะไดรบ

หากมการดาเนนมาตรการตามแผนในระยะ 5 ปแรกดงกลาว จะสงผลใหเกดการประหยดพลงงาน

และการหลกเลยงการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) สะสมในปตอๆ มา ในระยะเวลา 5 ป โดยกรอบแผนงานระยะสนจะทาใหเกดการประหยดพลงงานขนสดทายสะสมจนถงป 2558 รวม 14,830 ktoe (เปนเชอเพลง 11,950 ktoe และไฟฟา 33,900 GWh) หรอเฉลยปละ 2,960 ktoe และหลกเลยงการปลอยกาซ CO2 ไดประมาณ 50 ลานตน หรอเฉลยปละ 10 ลานตนหากคดเปนมลคาทางการเงนจะสงผลใหเกดการประหยดคาใชจายพลงงานสะสมประมาณ 278,540 ลานบาท หรอเฉลย 55,700 ลานบาทตอป (ตารางท 5.3)

ตารางท 5.3 ประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนการตามแผนในแตละภาคเศรษฐกจในระยะ 5 ป

ภาคเศรษฐกจ พลงงานทประหยดได


ปรมาณ CO2 ทหลกเลยงได โดยเฉลยตอป

(ลานตน)

มลคาพลงงานทประหยดได

โดยเฉลยตอป (ลานบาท)

ขนสง 1,300 4 28,700 อตสาหกรรม 1,120 4 17,900 อาคารธรกจขนาดใหญ 220 1 3,800 อาคารธรกจขนาดเลกและบานอยอาศย 320 1 5,300

รวม 2,960 10 55,700

6-1

บทท 6 การขบเคลอนแผนและเงอนไขสความสาเรจ

6.1 การขบเคลอนแผน

ในการดาเนนงานตามแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573) เพอใหไดผลสาเรจตาม

เปาหมายทตงไวภายในป 2573 (ค.ศ. 2030) นน มความจาเปนตองมกลไกการขบเคลอนทมประสทธภาพ ดงนน ในแผนอนรกษพลงงานฯ ฉบบน จงไดกาหนดหนวยงานและองคกรทรบผดชอบในการดาเนนการตามกลยทธและมาตรการตางๆ อยางชดเจน ดงแสดงในตารางท 6.1

ตารางท 6.1 หนวยงานและองคกรทรบผดชอบในการดาเนนการตามกลยทธและมาตรการตางๆ ในแตละภาคเศรษฐกจภายใตแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554-2573)

ขามภาคเศรษฐกจ (Cross-sector) (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน

1.1 มาตรการบงคบใชพ.ร.บ. สงเสรมการอนรกษพลงงาน

กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม

1.2 มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงาน (mandatory labeling)

กระทรวงพลงงาน สานกนายกรฐมนตร กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

1.3 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานขนตา (minimum energy performance standards, MEPS)

กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

1.4 มาตรการบงคบใชเกณฑ Energy Efficiency Resource Standard (EERS) สาหรบธรกจพลงงานขนาดใหญ

กระทรวงพลงงานคณะกรรมการกากบกจการพลงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงอตสาหกรรม

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการการจดทาขอตกลงการอนรกษพลงงาน

แบบสมครใจ (voluntary agreement) กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม สมาคม/กลมธรกจตางๆ

6-2

2.2 มาตรการสนบสนนและจงใจใหมการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานแบบสมครใจ

กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ กระทรวงการคลง

2.3 มาตรการสนบสนนดานการเงนเพออดหนนผลการประหยดพลงงาน

กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงการคลง สมาคม/ธรกจตางๆ บรษท ESCO

2.4 มาตรการสนบสนนการดาเนนการของบรษทจดการพลงงาน (ESCO)

กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย สถาบนการเงน บรษท ESCO

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม 3.1 มาตรการประชาสมพนธและใหความรดานการ

อนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สานกนายกรฐมนตร กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงอตสาหกรรม

3.2 มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมกจกรรมดานการพฒนาสงคมและเศรษฐกจคารบอนตา (low carbon society และ low carbon economy) และรกษาสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพลงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย สมาคม/ธรกจตางๆ

3.3 มาตรการทางดานราคาและภาษเพอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและสรางความตระหนกการอนรกษพลงงานและลดกาซเรอนกระจก

กระทรวงพลงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม องคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณชย กระทรวงตางประเทศ

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 4.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ สมาคม/ธรกจตางๆ

6-3

4.2 มาตรการสงเสรมการสาธตเทคโนโลยประสทธภาพพลงงานสง

กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงคมนาคม กระทรวงมหาดไทย สมาคมตางๆ/ภาคเอกชน

(5) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถสถาบน 5.1 มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการ

อนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกระทรวงแรงงาน กระทรวงคมนาคม สภาวศวกร สภาสถาปนก

5.2 มาตรการสงเสรมการพฒนาความสามารถเชงสถาบนของหนวยงาน/องคกรภาครฐและเอกชน

กระทรวงพลงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงแรงงาน กระทรวงคมนาคม สภาวศวกร สภาสถาปนก

ภาคอตสาหกรรม (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน

1.1 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานขนตาสาหรบกระบวนการผลต

กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคม/กลมอตสาหกรรมตางๆ

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการเปรยบเทยบ (Benchmarking) คา

พลงงานทใชตอหนวยผลต (SEC) กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคม/กลมอตสาหกรรมตางๆ

(3) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 3.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาเพอเพม

ประสทธภาพพลงงานของกระบวนการผลต กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพลงงาน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ สมาคม/กลมอตสาหกรรมตางๆ

6-4

ภาคอาคารธรกจ (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน

1.1 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพพลงงานของอาคาร

กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ สภาวศวกร สภาสถาปนก

1.2 มาตรการบงคบใหตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของอาคาร

กระทรวงมหาดไทย กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการสภาวศวกร สภาสถาปนก

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากประสทธภาพ

พลงงานของอาคารแบบสมครใจ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ สภาวศวกร สภาสถาปนก

(3) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 3.1 มาตรการสนบสนนการพฒนาอาคารประหยด

พลงงานตนแบบ กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ สภาวศวกร สภาสถาปนก

(4) กลยทธดานการพฒนากาลงคนและความสามารถสถาบน 4.1 มาตรการสงเสรมการพฒนามออาชพดานการ

อนรกษพลงงานสาหรบอาคาร กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ สภาวศวกร สภาสถาปนก

ภาคบานอยอาศย (1) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน

1.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดงประสทธภาพพลงงานของบานอยอาศย

กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย

1.2 มาตรการสนบสนนการใชอปกรณ/เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง

กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง

(2) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 2.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนาอปกรณ/

เครองใชทมประสทธภาพพลงงานสง กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศกษาธการ ภาคเอกชน/กลมธรกจตางๆ

2.2 มาตรการสนบสนนการพฒนาบานประหยดพลงงานตนแบบ

กระทรวงมหาดไทย กระทรวงพลงงาน สภาวศวกร สภาสถาปนก ภาคเอกชน/กลมธรกจตางๆ

6-5

ภาคขนสง (1) กลยทธดานการบงคบดวยกฎระเบยบและมาตรฐาน

1.1 มาตรการบงคบใหตดฉลากประสทธภาพพลงงานสาหรบยานยนต

สานกนายกรฐมนตร กระทรวงพลงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ กระทรวงคมนาคม

1.2 มาตรการบงคบใชเกณฑมาตรฐานประสทธภาพลงงานขนตาสาหรบยานยนต

กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพลงงาน กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

(2) กลยทธดานการสงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงาน 2.1 มาตรการสนบสนนการตดฉลากแสดง

ประสทธภาพพลงงานสงสาหรบยานยนต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคมกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

2.2 มาตรการสนบสนนการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน (mass transit) และขนสงสนคาดวยระบบ Logistics ทมประสทธภาพพลงงานสง

กระทรวงคมนาคม กรงเทพมหานคร กระทรวงมหาดไทยสานกนายกรฐมนตร สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงพาณชย กระทรวงพลงงาน กระทรวงการคลง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

(3) กลยทธดานการสรางความตระหนกและเปลยนแปลงพฤตกรรม 3.1 มาตรการประชาสมพนธและใหความรการขบข

อยางประหยดพลงงาน (eco-driving) กระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคม สานกนายกรฐมนตร กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงสาธารณสข ภาคเอกชน

3.2 มาตรการทางภาษเพอผลกดนใหมการเกดการเปลยนทศทางตลาด

กระทรวงการคลง กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

3.3 มาตรการผลกดนแนวคดและสงเสรมการพฒนาระบบขนสงอยางยงยน (sustainable

กระทรวงคมนาคม กรงเทพมหานคร กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

6-6

transport system) และยกระดบคณภาพอากาศในเขตเมอง

และสงแวดลอม กระทรวงพลงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงศกษาธการ ภาคเอกชน

(4) กลยทธดานการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม 4.1 มาตรการสงเสรมการวจยและพฒนา กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กระทรวงพลงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงคมนาคม

4.2 มาตรการสงเสรมการสาธตอปกรณประหยดพลงงาน

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงพลงงาน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงคมนาคม

หมายเหต

1) หนวยงานหลก = ตวอกษรเขม หมายถง หนวยงานทรบผดชอบหลกในการดาเนนการตามกลยทธและมาตรการเพอใหบรรลเปาหมาย

2) หนวยงานสนบสนน = ตวอกษรปกต หมายถง หนวยงานทใหการสนบสนนหนวยงานหลกในการดาเนนงานตามกลยทธและมาตรการเพอใหบรรลเปาหมาย

6.2 เงอนไขสความสาเรจ

แผนอนรกษฉบบนจะบรรลเปาหมายทตงไวได จะตองอาศยความรวมมอและความมงมนของ

หนวยงานตางๆ ทเกยวของทงภาครฐและเอกชน โดยเฉพาะอยางยงการดาเนนการซงถอวาเปนเงอนไขสาคญทจะนาไปสความสาเรจของแผนงานมดงตอไปน

(1) การพฒนาระบบบรหารจดการและเครองมอการบรหารจดการ เชน การพฒนาระบบฐานขอมล

ดานการใชพลงงานและระบบรายงานการตรวจสอบและประเมนผล การพฒนาองคกรทมความเปนอสระและคลองตวในการดาเนนการ มาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานเปนการเฉพาะ และการพฒนากลไกในระดบนโยบายทจะสามารถสงเสรมและกากบดแลการดาเนนการอนรกษพลงงานขามระดบกระทรวงได

(2) การจดสรรงบประมาณสนบสนนแผนงานและกจกรรมตามแผนงานอยางเพยงพอและตอเนอง เชน การจดทาเปน rolling plan 3-5 ป เปนตน

6-7

(3) การพฒนาบคลากรและความสามารถขององคกรทเกยวของใหมความเปนมออาชพอยาง

ตอเนองโดยเฉพาะบคลากรทมความเขาใจในแนวคดและวถปฏบตในเชงธรกจของภาคเอกชน

(4) หนวยงานภาครฐแสดงบทบาทการเปนผนาและเปนแบบอยางทด ดานการอนรกษพลงงาน เชน การดาเนนนโยบายการจดซอจดหาสนคา/บรการทประหยดพลงงานและเปนมตรตอสงแวดลอม การใชบรการ ESCO และการดาเนนมาตรการประหยดพลงงานในอาคารของรฐ เปนตน

(5) การกาหนดราคาพลงงานทสะทอนราคาจรงและการใชมาตรการทางภาษเพอเปนเครองมอ

สงเสรมการอนรกษพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจก

(6) เนองจากศกยภาพการประหยดพลงงานทประเมนไวสงกวาเปาหมายไมมากนก และเปนศกยภาพทมไดรวมถงผลกระทบทอาจจะเกดขนเนองจากการปรบโครงสรางอตสาหกรรมไปสอตสาหกรรมทใชพลงงานนอย (less energy-intensive) หรอการปรบโครงสรางระบบขนสงไปสระบบรางและระบบขนสงมวลชน ดงนน หนวยงานทเกยวของจงควรมการกาหนดนโยบายและแผนการพฒนาระยะยาวทจะตองคานงถงผลกระทบตอการใชพลงงานใหชดเจน

ก-1

ภาคผนวก ก รายนามคณะผศกษา

ก-2

คณะผศกษา หวหนาโครงการ

รศ.ดร.บณฑต ฟงธรรมสาร บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

นกวจยหลก รศ.ดร.สวทย เตย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รศ.ดร.จานง สรพพฒน บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม ดร.อธคม บางววฒน บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม ดร.บญรอด สจจกลนกจ บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม ศ.ดร.สรพงศ จระรตนานนท บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม

ผจดการโครงการ ดร.อาทตย ทพยพชย บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม

ผชวยนกวจย ดร.ณฐพงษ ชยวฑโฒ บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นายจกรพงศ พงศธไนศวรรย บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นายจระพนธ เนองจากนล มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร นายอนสรณ รตนะธนโอภาส มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร นางสาวจรภา คาสาโรง บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นายปรชา ทมม บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นายการนต แปนทอง บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นางสาวอษฎากรณ ตงใจ บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นางสาวจนตลกษณ คดเหน บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นางสาวอรทย ชยศลบญ บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม นายเทพรตน กลารศม บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม

ข-1

ภาคผนวก ข คาสงแตงตงคณะกรรมการจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป

แผนอนุรักษ์พลังงาน 20 ปี

Documents