This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Biotechnology in genetically modified plant as animal feeds
อนสรณ เชดทอง1*
Anusorn Cherdthong1*
1 ศนยวจยและพฒนาทรพยากรอาหารสตวเขตรอน ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน Tropical Feed Resources Research and Development Center (TROFREC), Department of Animal Science,
Faculty of Agriculture, Khon Kaen University* Corresponding author: [email protected]
บทน�ำ
วตถดบอาหารสตว (feedstuff) เปนปจจยทส�าคญ
ในการใหผลผลตสตว อยางไรกตามในปจจบนพบวา
อาหารสตวมการขาดแคลนและไมเพยงพอตอความ
ตองการในการผลตสตว ซงปญหาทสงผลกระทบตอ
การผลตอาหารสตวลดลงคอโรค เชน โรคราสนม โรค
ใบจดสน�าตาลในขาวโพด และโรคเมลดสมวงใน
ถวเหลอง เปนตน หรอแมลง เชน ตกแตน แมลงวน
แมลงหวขาว ลวนแตเปนศตรพชทเขามาท�าลาย
ผลผลตวตถดบอาหารสตว นอกจากนพนทเพาะปลก
มพนทนอยลงเนองจากปจจบนมการสรางสงปลกสราง
เพมมากขน ปญหาเหลานจงสงผลใหผลผลตอาหาร
สตวลดลง ดงนนจงควรมการหาแนวทางแกไข เพอเพม
ผลผลตอาหารสตวใหมความเพยงพอตอความตองการ
ผลตสตวเพมมากยงขน เชน การหาแหลงเพาะปลกท
มความเหมาะสมตอวตถดบอาหารสตวหรอการจดการ
แหลงน�าส�ารองเพอใชในการเพาะปลกและประเดนท
ส�าคญ คอ การปรบปรงพนธกรรมของวตถดบอาหาร
สตว ซงวธการเหลานกเปนอกแนวทางหนงทจะเพม
ผลผลตอาหารสตวใหมความเพยงพอตอปรมาณการ
ผลตสตวทเพมสงขนได ส�าหรบการเพมปรมาณผลผลต
และคณภาพของพชทเปนวตถดบของอาหารสตว โดย
ใชเทคโนโลยการดดแปลงพนธกรรมพชนน นอกจาก
จะท�าใหไดทางเลอกของแหลงวตถดบอาหารสตวเพม
ขน ยงถอเปนการสนองตอความตองการผลผลตสตว
ส�าหรบบรโภคของประชากรมนษยทเพมขนได ตวอยาง
บางประเทศทมการศกษาการน�าใชวตถดบอาหารสตว
ทผานการดดแปลงพนธกรรม เชน สหรฐอเมรกา อตาล
ไอรแลนด โปแลนด และเยอรมน เปนตน (Scholtz
et al., 2010; Walsh et al., 2012; Swiatkiewicz
et al., 2013; Tudiscoa et al., 2015) อยางไรกตาม
การน�าใชเทคโนโลยการดดแปลงพนธกรรมพชอาหาร
สตว ยงมขอจ�ากดอยหลายประการ จงมความจ�าเปน
ทจะตองศกษาวจยเพมเตม ตลอดทงประเมนถงความ
เปนไปไดในการน�าใชและพจารณาขอกฎหมายของ
แตละประเทศดวย
ควำมส�ำคญของกำรดดแปลงพชพนธกรรม
(genetically modified plant, GMP)
ในอดตนกปรบปรงพนธพช ไมไดใหความส�าคญ
ตอการปรบปรงคณภาพอาหารสตวมากนก เนองจาก
ปจจยหลายอยาง อาทเชน ตนทนคาใชจายสง ปรมาณ
อาหารสตวมมากเพยงพอ และยงขาดความกาวหนา
ทางวทยาการ เปนตน อยางไรกตามปจจบนพบวา
เนองจากปญหาตางๆ ทางดานอาหารสตวไดเกดขน
จงมความจ�าเปนอยางยงทจะตองอาศยนกปรบปรง
พนธพชอาหารสตว เขามาเปนผขบเคลอนในดานน
732 แกนเกษตร 44 (4) : 731-742 (2559).
(Tudisco et al., 2015) ส�าหรบปญหาทพบเกยวของ
กบพชอาหารสตว คอ มองคประกอบทางโภชนะต�า
(โปรตน คารโบไฮเดรต กรดอะมโน และแรธาต เปนตน)
มองคประกอบของสารยบยง สารพษ หรอเยอใย
ในปรมาณสง ปรมาณผลผลตพชอาหารสตวต�า
ไมทนทานตอโรค แมลงและวชพช เปนตน (Bonneau
and Laarveld, 1999) จากประเดนทกลาวมาเบองตน
นกปรบปรงพนธพช จงไดหาแนวทางในการพฒนาและ
ปรบปรงพชอาหารสตวใหดขน โดยเทคโนโลยทไดน�า
เขามาใช คอ การดดแปลงพนธกรรมพช (genetically
modified plant, GMP) พชอาหารสตวทนยมท�าพช
ดดแปลงพนธกรรม ไดแก ถวเหลอง ขาวโพด และเมลด
ฝาย เปนตน ส�าหรบเทคโนโลยการดดแปลงสาร
พนธกรรมหรอ DNA ของสงมชวต (recombinant DNA
technology) ถอวาเปนเทคโนโลยชวภาพสมยใหม
(modern biotechnology) ประเภทหนง เทคโนโลยน
อาศยการดดแปลงพนธกรรม (genetic modification
technique) หรอพนธวศวกรรม (genetic engineering)
ซงพนธวศวกรรมจดไดวา เปนเทคโนโลยทมความ
ส�าคญตอการเปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมของ
สงมชวต และมขนตอนการท�าใหเกดการเปลยนแปลง
ลกษณะตางๆ ทางพนธกรรมท�าไดการแยกเซลลพชท
ตองการดดแปลงพนธกรรมใหเปนเซลลเดยว และจาก
นนตองท�าการเลยงเซลลพชใหอยในสภาพปลอดเชอ
แลวจงจ�าทอน DNA หรอยนทควบคมคณสมบตท
ต องการ ไดแก ความตานทานตอโรคและแมลง
ยาก�าจดวชพชและสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมกบพช
อาหารสตว เพอเพมระยะเวลาทพชสดใหม เพมคณคา
ทางโภชนาการของพชอาหารสตว อยางไรกตาม
การน�าเทคโนโลยมาใชใหประสบผลส�าเรจในการ
ดดแปลงพนธกรรมควรพจารณาจากกลไกของยนท
ตองการปรบปรง เชน การแยกยน การเลอกพาหะ
การถายฝากยนเขาสพช เปนตน และท�าการเพาะเลยง
พชดดแปลงพนธกรรมใหเจรญเปนวตถดบอาหารสตว
ซงมการแสดงออกของยนทดและสามารถสลกหลาน
ทงนจงท�าใหพชทดดแปลงพนธกรรมเหมาะกบการ
เพาะปลก และมคณคาทางโภชนาการสงขน มความ
ตานทานตอโรคและแมลงและยงทนตอสภาพแวดลอม
ทไมเหมาะสม ส�าหรบตวอยางพชวตถดบอาหารสตว
ชนดตางๆ ทมการดดแปลงพนธกรรม เพอวตถประสงค
หลายดาน เชน ทนทานตอสารเคมก�าจดวชพชกลม
glyphosate กลม phosphinothricin ทนทานตอหนอน
และแมลง ไดแสดงไวใน Table 1
ปรมำณกำรผลตและพนทกำรเพำะปลกพช
ดดแปลงพนธกรรมของโลก
การเพาะปลกพชดดแปลงพนธกรรมมแนวโนมท
จะสงขนเรอยๆ โดยในระหวางป ค.ศ.1996-2014
พบวา มพนทเพาะปลกเพมขน 3-4% ตอป หรอ 6.3
ลานแฮกแตร โดยในป ค.ศ.2014 มพนทเพาะปลกพช
ดดแปลงพนธกรรมทวโลกทงหมด 181.5 ลานแฮกแตร
(Figure 1) ดงนน จะเหนไดวาการปลกพชดงกลาวใน
ชวงทผานมา 19 ป ก�าลงไดรบความนยมมากขน และ
เปนไปไดวาในอนาคตอาจจะมการเพมพนทการเพาะ
ปลกมากขนอก ส�าหรบประเทศทเพาะปลกพชดดแปลง
พนธกรรมมากทสด 6 ล�าดบแรก แสดงดง Figure 2
โดยประเทศทเพาะปลกพชดดแปลงพนธกรรมมาก
ทสดในโลก คอ ประเทศสหรฐอเมรกา ซงคดเปน 40%
สวนประเทศบราซล และอาเจนตนา มพนทการเพาะ
ปลกรองลงมา คอ 23 และ 14% ตามล�าดบ ในขณะท
ประเทศในภมภาคเอเชยนนพบวาประเทศอนเดยม
พนทเพาะปลกสงทสด และรองลงมาคอ ประเทศจน
(James, 2014) ส�าหรบชนดและสดสวนของพช
ดดแปลงพนธกรรมทมการปลกทวโลก แสดงดง Figure
3 และ 4 โดยพบวา ถวเหลองเปนพชทมการเพาะปลก
มากทสดคอ 49% รองลงมาไดแก ขาวโพด ฝาย และ
แคโนลา ทสดสวน 30, 14 และ 5% ตามล�าดบ
นอกจากน เมอเปรยบเทยบสดสวนการเพาะปลก
ระหวางพชดดแปลงและพชไมดดแปลงพนธกรรมนน
จะเหนไดวา ในพนทการเพาะปลกถวเหลอง 111 ลาน
แฮกแตร จะมการปลกถวเหลองดดแปลงพนธกรรม
มากถง 82% สวน 12% จะเปนการปลกถวเหลองไม
ดดแปลงพนธกรรม สวนฝายดดแปลงพนธกรรมมการ
ปลกมากถง 68% จากพนทการปลก 37 ลานแฮกแตร
733KHON KAEN AGR. J. 44 (4) : 731-742 (2016).
อยางไรกตามพบวา พนทการเพาะปลกขาวโพด
ดดแปลงพนธกรรมนน ยงมสดสวนทต�ากวาการปลก
ขาวโพดทไมดดแปลง คอ 30% จากพนทการเพาะปลก
184 ลานแฮกแตร (James, 2010)
เทคโนโลยดำนกำรกำรดดแปลงพชพนธกรรม
(Genetically modified plant, GMP)
เทคโนโลยดานการดดแปลงพชพนธกรรม เปน
เทคโนโลยทเกยวของกบพนธศาสตรซงจะมเทคนคใน
การถายฝากยนเข าส พช เพอใหพชนนสามารถ
แสดงออกในลกษณะตามทตองการได (Swiatkiewicz
et al., 2014) โดยเทคนคเหลานจะท�าการสงถายสาร
พนธกรรมจากภายนอก เชน อาศยยนจากแบคทเรย
เพอเขาสภายในเซลลของพช และท�าใหสารพนธกรรม
จากภายนอกสามารถแทรกตวเขาสจโนม (genome)
หรอ DNA ของพชชนดทตองการได แลวท�าใหเกดการ
แสดงออกในลกษณะทยนทแทรกตวเขาไป ซงการสอด
แทรกนตองมความเสถยร โดยสามารถผานขนตอนของ
การแบงเซลลแบบไมโตซส และไมโอซส รวมทงยง
สามารถทจะถายทอดลกษณะทางพนธกรรมนนตอไป
ยงรนลกรนหลานไดอกดวย พชดดแปลงพนธกรรม
ซงถกโอนถายยนเขาไปนอาจเรยกอกชอหนงว า
transgenic plants
วธการดดแปลงพนธกรรมพช เรมตนจากการตด
ทอนดเอนเอ หรอยนทใหลกษณะตามตองการจาก
ดเอนเอผให (donor DNA) โดยใชเอนไซมจ�าเพาะ
(restriction enzyme) ซงเอนไซมนจะตดยนทล�าดบ
เบสจ�าเพาะดวย ขณะเดยวกนกเตรยมพาหะ (vector)
โดยใชเอนไซมชนดเดยวกนตด เพอใหล�าดบเบส
ภายหลงการตดในดเอนเอพาหะ มความสอดคลอง
(complementary) กบล�าดบเบสตรงจดตดของยนท
ตองการ ขนตอมาจงทาการเชอมดเอนเอทตองการเขา
กบดเอนเอพาหะ โดยใชเอนไซมไลเกส (ligase enzyme)
จะมาใหไดดเอนเอสายพนธผสม (recombinant DNA)
ซงโมเลกลดงกลาวจะเปนตวกลางในการถายสาร
พนธกรรมทตองการเขาสยนในพชได โดยแสดงขนตอน
ตางๆ ดง Figure 5 ส�าหรบเทคโนโลยชวภาพดานการ
ดดแปลงพนธกรรมพช อาจกลาวสรปไดคอ การแยก
เซลลจากพชและเลยงใหอย ในสภาพปลอดเชอ
(ในรปคลลสหรอโปรโตพลาส) ขนตอนนเปนการเตรยม
การกอนทจะดดแปลงหรอสอดแทรกยนทควบคม
ลกษณะทตองการ จากนนสรางหรอชกน�าใหเกดการ
เปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมภายนอกหรอ
ภายในโครโมโซมเพอเปลยนแปลงโครงสรางของยน
(manipulation) ใหไดลกษณะตามตองการแลวท�าการ
คดเลอดเซลลทแสดงลกษณะทตองการไว และทายสด
คอตองขยายจ�านวนเซลลเหลานน แลวกระตนใหเจรญ
เปนตนทสมบรณ
ขนตอนกำรน�ำยนทสนใจเขำสพช
โดย Figure 6 ไดแสดงภาพรวมของกระบวนการ
ดดแปลงพนธกรรมของพช ซงจะท�าใหพชทไดม
ลกษณะตามตองการ เชน ทนตอการเขาท�าลายของ
แมลง เปนตน ในการน�ายนทเราสนใจเขาสพช จะตอง
มพาหะ (vector) น�าพายนทเราสนใจเขาสพช ตองม
การรวมตวกน (incorporation) ระหวางยนภายนอกและ
โครโมโซมของพช ตองมการรวมตวกน (incorporation)
อยางคงท และผานขนตอน transcription และ
translation และสดทายตองมการถายทอดยนนนโดย
ผานขนตอนการแบงเซลลแบบไมโตซสและไมโอซส
พาหะทใชน�ายนเขาสพชโดยทวไปแลวพาหะทใชใน
การน�ายนเขาสเซลลพช คอ พลาสมด (plasmid) ซง
เปน DNA ทอยนอกโครโมโซม พบในแบคทเรยหลาย
ชนด โครงสรางเปนวงแหวนเกลยวค มกมยนซง
ก�าหนดการสรางเอนไซม หรอสารทมประโยชนกบ
แบคทเรย ท�าใหแบคทเรยมคณสมบตพเศษ เชน ท�าให
มความตานทานตอ antibiotic พลาสมดทใชเปนพาหะ
อาจเปน Ti plasmid ซงพบใน Agrobacterium
tuemefaciens หรอ Ri plasmid ซงพบใน A. rhizogenes
ในการสงถายยนทสนใจเขาสพชนน สวนของยนทสง
ถายไปตองมสวนทเรยกวา โปรโมเตอร (promoter) อย
ในสวนของยนนนๆ ดวย นอกจากนยงตองมยน
เครองหมาย (selectable marker) และยนรายงานผล
(reporter gene หรอ screenable marker) อยดวย
734 แกนเกษตร 44 (4) : 731-742 (2559).
เพอใหงายตอการตรวจสอบผลส�าเรจของการสงถาย
ยน วธการในการถายฝากยนเขาสพชสามารถแบงออก
เปน 2 วธการหลกๆ คอ
1) การถายฝากยนโดยตรง (direct gene
transfer) เชน การถายฝากยนโดยใชเครองยงอนภาค
(part icle gun) การถ ายฝากยนโดยใช เขมฉด
(microinjection) การถายฝากยนโดยใชกระแสไฟฟา
(eletroporation) เปนตน ซงมขนตอนเรมตนจากการเต
รยม Ti plasmid ซงเปนยนทมลกษณะทตองการเชน
ความตานทานตอยาปฏชวนะ โรค หรอแมลง เปนตน
จากนนน�ายนบรรจลงในเครองยงอนภาค (particle
gun) ซงจะใชแรงดนจากแกสฮเลยมเพอยงอนภาคเขา
สเซลลพชดวยความเรวประมาณ 500 เมตร/วนาท โดย
ยนจะสามารถแทรกผานผนงเซลลพชเขาสภายในเซลล
พช จากนนน�าเซลลพชมาเพาะเลยงโดยวธแคลลส เพอ
เพมจ�านวนเซลลหรอขยายพนธใหมจ�านวนมาก แลว
ยายชนพชออกเพาะเลยงบนอาหารแขงส�าหรบเพาะ
เลยงชกน�ายอด เพอเพาะเลยงเนอเยอใหเปนตนพชท
สมบรณ น�าพชไปปลกจะไดพชทเจรญเตบโตทม
ลกษณะใหมทตองการเชน ทนทานตอ โรค และแมลง
2) การถายฝากยนโดยใชพาหะ (vector-
mediated gene transfer) เชน การถายฝากยนโดยใช
แบคทเรย Agrobacterium (Agrobacterium-mediated
gene transfer) เปนตน ซงในปจจบนถอเปนวธการท
ไดรบความนยมมาก เนองจากมประสทธภาพสงในการ
ทจะสรางพชแปลงพนธเมอเทยบกบวธสงถายยนโดย
วธตรง เปนวธการทงายเมอเทยบการสงถายยนโดยวธ
ตรง ซงตองใชเครองมอทมราคาแพง นอกจากนอาจใช
สวนของพชสวนใดกไดไมจ�าเปนตองใชโพรโทพลาสต
หรอเซลลเหมอนวธตรง ซงการสงถายยนสพชโดยใช
Agrobacterium สวนของพชทใชอาจเปน ใบ กานใบ
ปลอง หรอใบเลยง สวนพชแปลงพนธทไดจะมความ
คงทของยนซงไมคอยเปลยนแปลง และทส�าคญคอคา
ใชจายถกเมอเปรยบเทยบกบวธสงถายยนโดยวธตรง
อยางไรกตาม การถายฝากยนโดยใชแบคทเรย
Agrobacterium อาจมความย งยากในการก�าจด
Agrobacterium รวมทง Agrobacterium แตละ
สายพนธ (strain) จะเจาะจงกบพชแตละชนด ซง
เปนการยงยากในการหา Agrobacterium ทเหมาะสม
กบพชแตละชนด เปนตน
กำรใชพชดดแปลงพนธกรรม (Genetically
modified plant, GMP) ในกำรเลยงสตว
ปจจบนในหลายประเทศ ไดมการน�าพชดดแปลง
พนธกรรมมาใชเปนวตถดบอาหารสตวส�าหรบการเลยง
สตวหลายชนด เชน สตวปก สกร และสตวเคยวเออง
โดยวตถดบอาหารสตวทน�ามาใชในการเลยงสตว เชน
ถวเหลอง เมลดขาวโพด หรอเมลดฝาย เปนตน ซงผล
การศกษาวจยนนพบวา พชดดแปลงพนธกรรม
สามารถใชเปนแหลงอาหารสตวได โดยไมสงผลกระ
ทบในทางลบตอตวสตว ทงในดานของการตอบสนอง
ของภมคมกนและคาโลหตวทยา สมรรถนะการสบพนธ
และ สมรรถนะการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของ
สตว
กำรใชพชดดแปลงพนธกรรม (Genetically modified
plant, GMP) ตอระบบภมคมกนและคำโลหตวทยำ
จาก Table 2 แสดงผลของการใชพชดดแปลง
พนธกรรมในสตรอาหารต อการตอบสนองของ
ภมคมกนและคาโลหตวทยา ซง Tudisco et al. (2015)
ไดท�าศกษากบแมแพะพบวา การใหพชดดแปลง
พนธกรรม คอ กากถวเหลอง ( MON -40-3-2 ) ทระดบ
20% ในอาหาร สงผลกระทบตอการตอบสนองตอ
ภมคมกนและคาโลหตวทยาทลดลง เชน IgG ในนมน�า
เหลอง ของกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคา lgG
เทากบ 39.0±4.3 มลลกรม/มลลลตร ซงมคาสงกวา
กลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมโดยมคา lgG เทากบ
22.7±4.4 มลลกรม/มลลลตร และคา IgG ในซรม ของ
กลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคา IgG เทากบ
31.2±6.1 มลลกรม/มลลลตร ซงมคาสงกวากลมทให
พชดดแปลงพนธกรรม มคา lgG เทากบ 18.0±2.9
มลลกรม/มลลลตร ทงน เหตผลของการเสรมพช
ดดแปลงพนธกรรม แลวสงผลกระทบตอการตอบสนอง
ของภมคมกน lgG ทลดลงนน ยงไมสามารถอธบาย
735KHON KAEN AGR. J. 44 (4) : 731-742 (2016).
เหตผลได ซงตรงกนขามกบ Swiatkiewicz et al.
(2013) ไดท�าการศกษาเปรยบเทยบการใชพชดดแปลง
พนธกรรมคอ กากถวเหลอง (MON -40-3-2) ทระดบ
4% รวมกบเมลดขาวโพด (MON 810) ทระดบ 5% ใน
สตรอาหารสกร พบวาการใหพชดดแปลงพนธกรรม
ไมสงผลกระทบตอการตอบสนองตอภมคมกนและคา
โลหตวทยา เชน จ�านวนเมดเลอดแดง (red blood cell,
RBC) ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคา
เทากบ 6.41 ± 0.36 (×เซลล/ลตร) ในขณะกลมทใหพช
ดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ 6.96 ± 0.4 (× เซลล/
ลตร) คาปรมาตรเมดเลอดแดงในเลอด (haematocrit,
HCT) ในกล มทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคา
เทากบ 0.66 ± 0.14 ลตร/ลตร ในขณะทกลมทใหพช
ดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ 0.62 ± 0.14 ลตร/ลตร
และคา haemoglobin concentration (HGB) ในกลม
ทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ 10.65 ±
1.08 มลลโมล/ลตร ในขณะกลมทใหพชดดแปลง
พนธกรรม มคาเทากบ 11.2 ± 1.46 มลลโมล/ลตร และ
คารอยละของเมดเลอดขาว (lymphocyte percentage,
Lym) ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ
49.0 ± 3.14 % ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรม
มคาเทากบ 51.0 ± 5.13% นอกจากนยงสอดคลอง
Bednarek et al. (2013) ไดท�าการศกษาเปรยบเทยบ
การใชพชดดแปลงพนธกรรม คอ เมลดขาวโพด
(MON810) ทระดบ 5% รวมกบกากถวเหลอง (MON-
40-30-2) ทระดบ 4% ในสตรอาหารโคนม ไมสงผล
กระทบตอการตอบสนองของภมคมกนและคาโลหต
วทยา ไดแก จ�านวนเมดเลอดขาว (lymphocyte, LYM)
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ
7.73±2.44 ×เซลล/ลตร ในขณะกลมทใหพชดดแปลง
พนธกรรม มคาเทากบ 7.25±1.3 ×เซลล/ลตร นอกจาก
นยงมคารอยละของเมดเลอดขาว (lymphocyte
percentage, LYM) ในกล มทใหพชไมดดแปลง
พนธกรรม มคาเทากบ 64.00±13.7% และกลมทใหพช
ดดแปลงพนธกรรม มคาเทากบ 53.95±12.4% ผลของ
การเสรมพชดดแปลงพนธกรรม แลวไมสงผลกระทบ
ตอการตอบสนองของภมคมกนและคาโลหตวทยานน
อาจหมายความไดวาการใชพชดดแปลงพนธกรรม
สามารถน�ามาใชเปนวตถดบในการผลตอาหารสตว
กำรใชพชดดแปลงพนธกรรม (Genetically modified
plant, GMP) ตอสมรรถนะสบพนธของสตว
จาก Table 3 แสดงผลของการใชพชดดแปลง
พนธกรรมในสตรอาหารทมผลตอสมรรถนะสบพนธ
ของสตว ซงผลทดลองพบวา Swiatkiewicz et al.
(2013) ไดท�าการศกษาเปรยบเทยบการใชพชดดแปลง
พนธกรรมในแมสกรคอ กากถวเหลอง (MON -40-3-2)
ทระดบ 4% ในอาหารแมสกรตงทอง และทระดบ 14%
ในอาหารสกรเลยงลกรวมกบเมลดขาวโพด (MON
810) ทระดบ 5% ในอาหารสกรตงทองและ ทระดบ
8% ในอาหารสกรเลยงลก ผลทดลองพบวาการใชพช
ดดแปลงพนธกรรม ไมสงผลกระทบตอสมรรถนะการ
สบพนธของสตว เชน น�าหนกแมสกรชวงระยะการผสม
พนธในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมแมสกรมน�า
หนก 225 กโลกรม ในขณะกลมทใหพชดดแปลง
พนธกรรมมน�าหนก 225.5 กโลกรม และน�าหนกแม
สกรในชวงการตงทอง 100 วน ในกลมทใหพชไม
ดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 266.3 กโลกรม ในขณะ
กลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 267.7
กโลกรม และน�าหนกแมสกรหลงลกสกรหยานมในกลม
ทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 245.2 กโลกรม
ในขณะกล มทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก
246.7 กโลกรม สอดคลองกบ Walsh et al. (2012) ได
รายงานวา การใหพชดดแปลงพนธกรรมแกแมสกร คอ
เมลดขาวโพด (MON810) ทระดบ 86.55% ในอาหาร
สกรตงทอง และทระดบ 74·42% ในอาหารสกรเลยง
ลกสกร ไมสงผลกระทบตอสมรรถนะการสบพนธของ
แมสกร ไดแก น�าหนกตวในระยะผสมพนธ ในกลมท
ใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 164.3 กโลกรม
ในขณะกล มทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก
165.2 กโลกรม และน�าหนกแมสกรในชวงการตงทอง
56 วน ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก
193.8 กโลกรม ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรม
มน�าหนก 197.8 กโลกรม และน�าหนกแมสกรในชวง
736 แกนเกษตร 44 (4) : 731-742 (2559).
การตงทองของวนท 110 วน ในกล มทใหพชไม
ดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 222.2 กโลกรม ในขณะ
กล มทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 227.1
กโลกรม จากผลการทดลองพบวาการใหพชดดแปลง
พนธกรรม ไมสงผลกระทบตอสมรรถนะภาพการ
สบพนธ ทงนการใชพชดดแปลงพนธกรรมอาจจะ
สามารถน�ามาใชเปนวตถดบอาหารสตวเพอลดตนทน
การผลตและยงเปนพชทปราศจาก สารเคมก�าจดศตร
พช โดยพชดดแปลงพนธกรรมมคณสมบต ทนทานตอ
โรค แมลง และศตรพช ดงนนสตวจะไมไดรบสารเคม
ทใชก�าจดศตรพชซงตกคางในวตถดบอาหารสตว
กำรใชพชดดแปลงพนธกรรม (Genetically modified
plant, GMP) ตอสมรรถนะกำรเจรญเตบโตและ
กำรใหผลผลต
จาก Table 4 แสดงผลของการใชพชดดแปลง
พนธกรรมในสตรอาหารทมผลตอสมรรถนะการเจรญ
เตบโตและการใหผลผลตของสตว ซงผลทดลองพบวา
Tudisco et al. (2015) ไดท�าการศกษากบลกแพะทได
รบน�านมจากแมแพะ รายงานวา การใหพชดดแปลง
พนธกรรม คอ กากถวเหลอง (MON -40-3-2) ทระดบ
20% ในอาหารแมแพะ สงผลกระทบตอสมรรถนะการ
เจรญเตบโตและการใหผลผลตทลดลง เชน น�าหนก
แรกเกดของลกแพะ ในกล มทใหพชไมดดแปลง
พนธกรรมมน�าหนก 3.7±0.47 กโลกรม ซงมคาสงกวา
กลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 3.8±0.42
กโลกรม และน�าหนกของลกแพะอายหลงจาก 30 วน
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 9.4±0.5
กโลกรม ซงมคาสงกวากลมทใหพชดดแปลงพนธกรรม
มน�าหนก 8.2±0.6 กโลกรม และน�าหนกซาก (carcass)
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมน�าหนกซาก
เทากบ 7.1±0.5 กโลกรม ซงมคาสงกวากลมทใหพช
ดดแปลงพนธกรรมทมน�าหนกซาก เทากบ 6.2±0.4
กโลกรม ในขณะทเปอรเซนตการตดแตงซาก (dressing
percentage) มผลทไมแตกตางกน ดงนนจงไมสงผล
กระทบตอสมรรถนะการเจรญเตบโตและการให
ผลผลต ในกล มทให พชไมดดแปลงพนธกรรมม
เปอรเซนตการตดแตงซาก เทากบ 57.7±0.4% และ
กลมทใหพชดดแปลงพนธกรรม มเปอรเซนตการตด
แตงซาก เทากบ 61.4±0.4% ทงนเหตผลของการเสรม
พชดดแปลงพนธกรรม แลวสงผลกระทบตอสมรรถนะ
การผลตสตวทลดลง ซงอาจเกดขนจาก lgG ในนมน�า
เหลองทไดรบจากแมแพะทมคณภาพต�า จงมสงผลตอ
ลกแพะในดานการอยรอดและการเจรญเตบโต เมอ
เปรยบเทยบกบลกแพะกล มทไดรบนมน�าเหลอง
จากพชทไมไดดดแปลงพนธกรรม ซงตรงกนขามกบ
Swiatkiewicz et al. (2013) ไดท�าการศกษาเปรยบ
เทยบการใชพชดดแปลงพนธกรรมในลกสกรคอ เมลด
ขาวโพด (MON 810) ทระดบ 10% รวมกบกากถว
เหลอง (MON -40-3-2) ทระดบ 26% ในอาหารลกสกร
ซงผลการทดลองพบวาการใชพชดดแปลงพนธกรรมไม
สงผลกระทบตอสมรรถนะการเจรญเตบโตและการให
ผลผลตของสตว เชน น�าหนกลกสกรอาย 1 วน ในกลม
ทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มน�าหนก 1.47 กโลกรม
ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 1.40
กโลกรม และน�าหนกลกสกรหลงหยานม อาย 28 วน
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มน�าหนก 7.16
กโลกรม ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมม
น�าหนก 7.20 กโลกรม และน�าหนกลกสกรอาย 84 วน
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรม มน�าหนก 26.27
กโลกรม ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�า
หนก 26.85 กโลกรม และคาอตราการเจรญเตบโต
(average daily gain, ADG) ของลกสกรอาย 1-84 วน
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมมคา ADG เทากบ
299 กรม/วน ในขณะกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรม
มคา ADG เทากบ 307 กรม/วน ซงสอดคลองกบ Walsh
et al. (2011) ไดรายงานวา การใหพชดดแปลงพนธกรรม
คอ เมลดขาวโพด (MON 810) ทระดบ 38.88% ใน
อาหารลกสกรไมสงผลกระทบตอสมรรถนะการเจรญ
เตบโตและการใหผลผลตของสตว ไดแก น�าหนกลก
สกรหลงหยานมอาย 30 วน ในกลมทใหพชไมดดแปลง
พนธกรรม มน�าหนก 27.6 กโลกรม ในขณะกลมทให
พชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 26.0 กโลกรม และคา
อตราการเจรญเตบโต (average daily gain, ADG)
737KHON KAEN AGR. J. 44 (4) : 731-742 (2016).
ในลกอาย 0-30 วน ในกล มทใหพชไมดดแปลง
พนธกรรมมคา ADG เทากบ 567 กรม/วน ในขณะกลม
ทใหพชดดแปลงพนธกรรมมคา ADG เทากบ 620 กรม/
วน จากผลการวจยทกลาวมาขางตนพบวา การใหพช
ดดแปลงพนธกรรมไมสงผลกระทบตอสมรรถนะการ
เจรญเตบโตและการใหผลผลต อยางไรกตามการใช
พชดดแปลงพนธกรรมอาจจะสามารถชวยลดตนทนใน
ดานราคาของวตถดบอาหารสตวลงไดเนองจากพช
ดดแปลงพนธกรรมใหผลผลตทสงกวาและมตนทนใน
การผลตตอหนวยทต�ากวาพชไมดดแปลงพนธกรรม ซง
ตรงกนขามกบ Buzoianu et al. (2014) ไดรายงานวา
การใหพชดดแปลงพนธกรรม คอ เมลดขาวโพด (MON
810) ทระดบ 74.4% ในอาหารลกสกร มผลกระทบตอ
สมรรถนะการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของสตว
เพมขน เชน น�าหนกลกสกรอาย 30 วน ในกลมทใหพช
ดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 22.5 กโลกรม ซงม
น�าหนกมากกวากลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมซง
มน�าหนก 20.5 กโลกรม และน�าหนกลกสกรอาย 115
วน ในกลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมน�าหนก 108.1
กโลกรม ซงสงกวากลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมท
มน�าหนกเพยง 100.6 กโลกรม สวนอตราการเจรญ
เตบโต (average daily gain, ADG) เมออาย 0-115
วน กลมทใหพชดดแปลงพนธกรรมมคา ADG เทากบ
877.6 กรม/วน ซงมคามากกวาในกลมทใหพชไม
ดดแปลงพนธกรรมมคา ADG เทากบ 822 กรม/วน
สอดคลองกบน�าหนกซากกล มทให พชดดแปลง
พนธกรรมมคาเทากบ 87.5 กโลกรม ซงมคามากกวา
ในกลมทใหพชไมดดแปลงพนธกรรมคอ 78.6 กโลกรม
ทงนเหตผลของการเสรมพชดดแปลงพนธกรรม แลว
สงผลตอการเพมสมรรถนะการผลตสตว อาจเนองมา
จากพชดดแปลงพนธกรรมทน�ามาเลยงสตว นน
มคณภาพทสงกวาทงดานของคณคาทางโภชนะ
วตามนและแรธาตตางๆ ซงเปนผลมาจากพชดดแปลง
พนธกรรมมความทนทานตอการเจาะท�าลายของหนอน
หรอแมลง และการเขาท�าลายของเชอโรคตางๆ เมอ
เปรยบเทยบกบพชทไมไดผานการดดแปลงพนธกรรม
จ�าท�าใหมคณภาพสงกวานนเอง (Piva et al., 2001)
จดเดนและจดดอยของเทคโนโลยชวภำพดำนกำร
ดดแปลงพนธกรรมพชวตถดบอำหำรสตว
จดเดนการดดแปลงพนธกรรมพชวตถดบอาหาร
สตว คอ สามารถเพมปรมาณผลผลตและคณภาพของ
พชวตถดบอาหารสตวได ทง ปรมาณโปรตน พลงงาน
หรอสารโภชนะทเป นประโยชนอนๆ นอกจากน
เทคโนโลยชวภาพดานการดดแปลงพนธกรรมพชยง
สามารถน�ามาประยกตใชเพอลดปรมาณสารยบยง
โภชนะทมอยในวตถดบอาหารสตว เชน phytate,
เชอรา, tannins, saponins และปรมาณเยอใยในพช
อาหาสตว จงจะน�าไปส การผลตสตวได อยางม
ประสทธภาพได (Buzoianu et al., 2014) นอกจากน
ยงท�าใหเกดพชสายพนธใหมเพอใหมความทนทานตอ
การเกดโรค หนอน แมลง วชพช และทนทานตอสาร
เคมก�าจดวชพช ประหยดและลดอตราการใชสารเคม
ก�าจดศตรพช และลดปรมาณการใสป ยไนโตรเจน
เปนตน ส�าหรบการน�าพชทผานการดดแปลงพนธกรรม
มาใชเปนวตถดบอาหารสตวนน มจดเดน คอ นอกจาก
จะสามารถเพมสมรรถนะการใหผลผลตในตวสตวแลว
ยงเปนอกแนวทางหนงทจะไดมาซงแหลงวตถดบ
อาหารสตวทมปรมาณมากพอส�าหรบใชในการผลต
สตวในปรมาณทเพมขนในอนาคตได (Walsh et al.,
2011)
อยางไรกตาม ส�าหรบจดดอยของการใชพช
ดดแปลงพนธกรรมมาเปนวตถดบในการประกอบสตร
อาหารสตว อาจจะมขอจ�ากดบางประการ เชน การ
ยอมรบของผบรโภคตอผลตภณฑสตวทเลยงดวยพช
ดดแปลงพนธกรรม กฎระเบยบขอบงคบของแตละ
ประเทศ ตนทนในการผลตอาจสงกวาพชทไมผานการ
ดดแปลงพนธกรรม (James, 2014) นอกจากน
หากพจารณาตงแตกระบวนการผลตพชอาหารสตวท
ดดแปลงพนธกรรมนน อาจมขอดอยบางประการ เชน
พชดดแปลงพนธกรรมอาจสามารถท�าลายแมลงท
ไมใชศตรพช อาจท�าใหแมลงศตรพชดอสารก�าจดศตร
พชและท�าใหก�าจดแมลงศตรพชยากยงขน อาจกอให
เกดผลกระทบตอความหลากหลายชวภาพและอาจ
ท�าใหเกดสายพนธใหมและท�าใหสายพนธเกาสญพนธ
738 แกนเกษตร 44 (4) : 731-742 (2559).
Table 1 Examples of commercially available genetically modified cropsCrop Trait phenotype Target gene Company Year Trade name
Cotton Resistance to glyphosate CP4 epsps Monsanto 1996 Roundup Ready®
Corn Resistance to borer and insects cry1Ab, pat Syngenta 1996 YieldGard®
Attribute®
Resistance to corn rootworm cry3Bb1 Monsanto 2003 YieldGard®
RootwormResistance to glyphosate Maize epsps Monsanto 1998 Roundup Ready®
Resistance to phosphinothricin Pat CropScience 1996 LibertyLink®
Soybean Resistance to glyphosate CP4 epsps Monsanto 1996 Roundup Ready®
Alfalfa Resistance to glyphosate CP4 epsps Monsanto 2005 Roundup Ready®
Source: Schwember (2008)
Table 2 Use of genetically modified plant in ration on immune response and blood biochemistry
Animals Crops Effects SourcesLayer/ Broiler Soybean HT* No adversary affect on immune response
and blood biochemistryBednarek et al. (2013)
Quail Corn Bt** No adversary affect on immune response Scholtz et al. (2010)Goat Soybean GM
(20 % in diet)Reduced IgG of colostrum and serum Tudisco et al.
(2015)Fattening goat Cotton Bt No adversary affect on blood biochemistry Tripathi et al. (2011)Swine Corn GM+
Soybean GM(5 and 4 % in diet, respectively)
No adversary affect red blood cell, haematocrit, aemoglobin concentration, lymphocyte percentage
Swiatkiewicz et al. (2013)
Cow Corn GM+ Soybean GM(5 and 4 % in diet, respectively)
No adversary affect lymphocyte, lymphocyte percentage : LYM (%)
Figure 6 Biotechnology in genetically modified plant
Source: Encyclopædia Britannica Online (2016)
742 แกนเกษตร 44 (4) : 731-742 (2559).
ค�ำขอบคณ
บทความนไดรบการสนบสนนจาก ศนยวจยและ
พฒนาทรพยากรอาหารสตวเขตรอน (TROFREC) ภาค
วชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย
ขอนแกน และกลมวจยการผลตโคเนอพนเมองและ
กระบอเพอเพมประสทธภาพการผลตและคณภาพเนอ
มหาวทยาลยขอนแกน
เอกสำรอำงอง
Bednarek, D., K. Dudek, K. Kwiatek, M. Swiatkiewicz, S. Swiatkiewicz, and J. Strzetelski. 2013. Effect of a diet composed of genetically modified feed components in pigs,cattle and poultry. Bull Vet. Inst. Pulawy. 57: 209-217.
Bonneau, M., and B Laarveld. 1999. Biotechnology in animal nutrition, physiology and health. Livest. Prod. Sci. 59: 223-241.
Buzoianu, S.G., M.C. Walsh, M.C. Rea, J.P. Cassidy, T.P. Ryan, R.P. Ross, G.E. Gardiner, and P.G. Lawlor.2013. Transgenerational effects of feeding genetically modified maize to nulliparous sows and offspring on offspring growth and health. J. Anim. Sci. 91: 318–330.
Encyclopædia Britannica Online. 2016. Recombinant DNA technology. Accessed: http://goo.gl/c07ozi. Accessed Feb. 1, 2016.
James, C. 2010. Global Status of Commercialized Bio-tech/GM Crops: 2010. ISAAA Brief No. 42. ISAAA. Ithaca, NY,
Piva, G., M. Morlacchini, A. Pietri, A. Piva, and G. Casadei. 2001. Performance of weaned piglets fed insectpro-tected (MON810) or near isogenic control corn. J. Anim. Sci. 79 (Suppl.1): 106 (Abstract).
Scholtz, N.D., I. Halle, S. Dänicke, G. Hartmann, B. Zur, and H. Sauerwein. 2010. Effects of an active immuni-zation on the immune response of laying Japanese-quail (Coturnix coturnix japonica) fed with or without genetically modified Bacillus thuringiensis-maize. Poult. Sci. 89: 1122–1128.
Schwember, A.R. 2008. An update on genetically modified crops. Cien. Inv. Agr. 35: 231-250.
Swiatkiewicz, M., D. Bednarek, J. Markowski, E. Hancza-kowska, and K. Kwiatek. 2013. Effect of feeding genetically modified maize and soybean meal to sows on their reproductive traits,haematological indices and offspring performance. Bull Vet. Inst. Pulawy. 57: 413-418.
Tripathi, M.K., D. Mondal, R. Somvanshi, and S.A. Karim. 2011. Haematology, blood biochemistry and tissue histopathology of lambs maintained on dietscontain-ing an insect controlling protein (Cry1Ac) in Bt-cot-tonseed. J. Anim. Physiol. Anim. Nutr. 95: 545–555.
Tudiscoa, R., S. Calabròa, M.I. Cutrignellia, G. Moniellob, V. Grossia, M. Mastellonea, P. Lombardia, M.E. Peroa, and F. Infascelli. 2015. Genetically modified soybean in a goat diet: Influence on kidperformance. Small Rumin. Res. 126: 67–74.
Walsh, M.C., S.G. Buzoianu, G.E. Gardiner, M.C. Rea, R.P. Ross, and P.G. Lawlor. 2012. Effects of feeding Bt MON810 maize to sows during first gestation and lactation on maternal and offspring health indicators. Br. J. Nutr. 109: 873–881.
Walsh, M.C., S.G. Buzoianu, G.E. Gardiner, M.C. Rea, R.P. Ross, J.P. Cassidy, and P.G. Lawlor. 2011. Effects of short–term feeding of Bt MON810 maize on growth performance, organ morphology and function in pigs. Br. J. Nutr. 107: 364–371.