هام شش رد ینابرق 1600 - 8am.af · 3 هحفص 4 هحفص 4 هحفص 5 هحفص دحتم هب رگید ینغفرشا درادن زاین یتاباختنا رب دنت

صفحه 3

صفحه 4

صفحه 4

صفحه 5

اشرف غنی دیگر به متحد انتخاباتی نیاز ندارد

حمله ی تند بر احزاب سیاسی

افغانستان را به بحران نبرید

جواب تند غنی به احزاب سیاسی:

دختران انتظار

رییس جمهور:رییس جمهور:

افزایش بی سابقه ی تلفات غیرنظامیان

1600 قربانی در شش ماه

سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دوشنبه 25 سرطان 1397 قيمت 20 افغاني

برگشت احتمال از غنی محمداشرف کابل: ۸صبح، جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری ۲4( یکشنبه روز که غنی آقای داد. خبر کشور به یافت، سرطان( در یک نشست خبری در کابل حضور و دارد قرار غور زیر دوستم می گوید: »موضوع جنرال

احتمال آمدنش بسیار زیاد است.«پس جمهور رییس با دوستم عبدالرشید اختالفات از از متهم شدنش به آزار جنسی احمد ایشچی، یکی یافت. افزایش چهره های سرشناس محلی در جوزجان آقای دوستم برای مدتی به دفتر کارش در کابل نیامد و

در نهایت به ترکیه رفت و دیگر بازنگشت.پیش از این، رییس جمهور گفته بود که مسئله ی معاون اول رییس جمهور قضیه ی عدلی و قضایی است و او با

اجازه ی دادستانی افغانستان به ترکیه سفر کرده است.حاال رییس جمهور با بیان این مطلب که احتمال برگشت جنرال دوستم به کشور زیاد است، می گوید که بخش حقوقی پرونده ی آقای دوستم از سوی دادستانی کل زیر بررسی قرار دارد. رییس جمهور افزود: »با لوی سارنوالی واضح صحبت شده است؛ زیرا موضوع جنبه ی حقوقی خواهم شریک شما با زودی به را دیگر موارد و دارد

کرد.«سفیر ترکیه در کابل نیز روز یکشنبه )۲3 سرطان( در ترکیه نافرجام کودتای سالروز نخستین یادبود مراسم گفت که گفت وگوها به منظور برگشت جنرال عبدالرشید

نشست در غنی رییس جمهور کابل: ۸صبح، خبری امروزش در ارگ ریاست جمهوری گفت گه در مورد کشته شدن »سلما« پاسخ گو خواهد بود. سلما، دختری است که گفته می شود توسط در جمهور رییس محافظان موترهای کاروان »تعهد غنی گفت: آقای گرفته شد. زیر لغمان شده که اشتباهی هر که است این من واضح

باشد، پاسخ گو خواهم بود.«سلما، که در شهر مهترالم ماست فروشی می کرد، نتیجه ی تصادف امسال، در یازدهم سرطان در زخمی شد به شدت جمهور رییس موترهای با و لحظاتی بعد در شفاخانه مرکزی لغمان جان

باخت.رییس جمهور اشرف غنی می گوید که به زودی

دوستم ادامه دارد و قرار است آقای دوستم به زودی به افغانستان برگردد.

نخست معاون برگشت »با گفت: ترکی دیپلومات این رییس جمهور تغییر به وجود خواهد آمد.«

بازگشت از حالی در دیپلومات ها و دولتی مسئوالن جنرال دوستم سخن می گویند که هزاران هوادار آقای دوستم در جریان سیزده روز گذشته در چندین والیت به

جاده ها برآمده و خواستار بازگشتش به کشور اند.معضل افراد مسلح غیرمسئول

رییس جمهور اشرف غنی کشور در این نشست با اشاره به بازداشت برخی از فرماندهان محلی از سوی نیروهای ویژه ی امنیتی گفت که گرفتاری این افراد خواست مردم

است.به غیرمسئول مسلح افراد وجود که افزود غنی آقای تبدیل شده است و همه ی مردم خواستار یک معضل اند. به گفته ی وی، به همین دلیل افراد این گرفتاری نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان به منظور حاکمیت

قانون این افراد را دست گیر می کنند.از سویی هم رییس جمهور می گوید در پیوند به تصاویر نشر شده از فاریاب که گواه بدرفتاری با بازداشت شدگان والیت، چند در غیرنظامیان شدن کشته و است کمیته هایی برای تحقیق موظف شده اند و پس از بررسی رویدادهای یاد شده، با متخلفین قانون و ناقضین حقوق

بشر برخورد جدی خواهد شد.

با خانواده ی سلما دیدار خواهد کرد.آقای غنی گفت که ضرر رساندن به یک طفل

بدون جبران و بی پاسخ نخواهد ماند.پیش از این، یکی از اقارب سلما در گفت وگو با ۸صبح، از رییس جمهور خواسته بود که عامالن

این رویداد را به دست عدالت بسپارد.تیز دلیل به سلما که می شود گفته هرچند رییس محافظین موترهای کاروان رفتاری جمهور غنی زیر موتر شده و جان باخته است، اما مسئوالن محلی والیت لغمان این رویداد را یک این که گفتند خوانده، ترافیکی حادثه ی سخنگوی زواک، سرحدی است. بوده تصادف رویداد یک این است که نیز گفته لغمان والی

»حادثه ی کاماًل غیر عمدی« است.

صفحه ۲

در مورد کشته شدن سلما پاسخ گو احتمال برگشت جنرال دوستم وجود داردخواهم بود

سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دو شنبه 25 سرطان 1397 2

مشغول افغانستان اول دست سیاستمداران که حالی در رویارویی قومی اند، خشکسالی و سیالب از مردم افغانستان نهادهای از برخی که آماری مبنای بر می گیرد. قربانی دولتی منتشر کرده اند، خشکسالی امسال شبیه خشکسالی زمان آن در است. خورشیدی چهل دهه ی آخر سال های هم حکومت وقت توانایی الزم برای مقابله با آن خشکسالی را نداشت و دست به دامن کشورهای کمک کننده شد. در فراگیر دامن گیر سال های حاکمیت طالبان هم خشکسالی به را گوسفندشان و بز روستایی ها و شد افغانستان مردم در اکنون که فروختند. خشکسالی ای بازار در اندک بهای راه است، به مراتب شدیدتر از خشکسالی زمان طالبان است. در سیالب و آب خیزی سبب همچنان اقلیمی تغییرات مناطق دیگر شده است. در پنجشیر سیالب روستاها و اقتصاد روستایی را ویران کرده است. رییس جمهور غنی در نشست تغییرات و پنجشیر در سیالب بحث به دیروزش خبری داشت، او اشاراتی آن به دولتی نهادهای پاسخ و اقلیمی را آسیب دیده مناطق تا کرد سفر هم پنجشیر والیت به با چشم سر ببیند. اما خشکسالی، سیالب و دیگر مصادیق هم است. استراتیژیک و جامع پاسخ نیازمند اقلیم تغییر خشکسالی و هم سیالب بنیادهای اقتصاد روستایی را ویران می کند و اهالی روستاهای آسیب دیده را مجبور به مهاجرت

می سازد. روستایی های آسیب دیده به شهرها سرازیر می شوند. روشن و کابل، مزار مثل بزرگی شهرهای در کار بازار که است هرات هم قادر به بسیج روستایی های مهاجر نیست. بازار کار افغانستان آن قدر ضعیف است که جوانان شهرهای بزرگ وقتی نمی تواند. کرده هم جذب را شهری تحصیل کرده ی روستایی ها به شهرها بیایند و بیکار بمانند، واضح است که تا بگیرند پیش در را همسایه کشورهای به مهاجرت راه بازار کار کشورهای همسایه جذب شوند. مهاجرت غیر در می آفریند. زیادی مشکالت روستایی ها این برای قانونی اثرات با مبارزه برای باید مسایل حکومت این به توجه با اقتصاد که بسازد استراتیژی ای سیالب ها و خشکسالی

روستایی را نجات دهد. و امدادرسان موسسات پروژه های جهانی، کمک های بودجه ی وزارت خانه های سکتوری حکومت باید به گونه ای نابودی خطر از را روستایی اقتصاد که شود داده سازمان اقل حد به را سیالب و خشکسالی آسیب یا دهد نجات برساند. نباید وضعیتی خلق شود که مردم محل دیگر نتوانند یک لقمه نان تهیه کنند و برای به دست آوردن آن مجبور به مهاجرت به شهرها و کشورهای همسایه شوند. حکومت برخی حمایت روستایی، حتا اقتصاد نجات برای می تواند کشورها آن اگر بیاورد. دست به را همسایه کشورهای از نگرانی قلمروشان به قانونی غیر مهاجران سرازیر شدن از دارند، بهتر است که به جای کمک به دوام جنگ، به اقتصاد افغانستان توجه کنند و از پروژه هایی حمایت کنند که هدف

از آن تقویت اقتصاد روستایی است. روستایی، شهرها اقتصاد نابودی با که نیست این طور دارد، ارتباط با شهرها هم روستایی اقتصاد نبینند. آسیب به شهرها در می شوند تولید روستاها در که محصوالتی از یک بخشی در روستایی اقتصاد نابودی فروش می رسد. والیت سبب می شود که کل روند اقتصاد و تجارت در کشور آسیب ببیند. حکومت باید برنامه های واقع بینانه، زود بازده و موثر طراحی کند تا جلو فروپاشی اقتصاد روستایی گرفته شود. برای مبارزه با عوارض خشکسالی هم باید برنامه جامع وجود داشته باشد و افکار عمومی در مورد آن بدانند. صرف لفاظی رییس جمهور و دیگر مقام های دولتی کافی نیست. با مبارزه برای ببینند که حکومت به چشم سر باید مردم مشکل حل و روستایی اقتصاد خشکسالی، حفظ اثرات دارد دست روی برنامه ای چه مناطق از برخی در کم آبی مردم تا می کنند. تطبیق را آن چگونه دولتی نهادهای و به چشم سر نبینند، حرف های بلندپایگان حکومتی را باور

نمی کنند.

لزوم نجات اقتصاد روستایی از خطر سیالب و خشکسالی

8صبح، کابل: علی محمد زهما، استاد پیشین دانشگاه کابل و مترجم روز یک شنبه )24 سرطان( در سن ۹۶ سالگی در

شهر وین اتریش درگذشت.اکرم عثمان در یکی از یادداشت هایش در مورد او نوشته بود: »علی محمد زهما نه تنها مورخ، جامعه شناس، فلسفه شناس و ادبیات شناس است، بلکه سنگ بنای ترجمه ی آثار سنگین و پذیرفته ی جهانی را نیز در کشور ما گذاشت و آثاری بس و محققان پژوهشگران تحویل را و شسته و روفته ای سنگین

داد.«ریاست دوم معاون دانش، محمدسرور مطبوعاتی دفتر به را زهما آقای درگذشت پیامی انتشار با نیز جمهوری نوشت: و گفت تسلیت افغانستان فرهنگی علمی جامعه ي »پروفسور علی محمد زهما در روزگار دشواری برای توسعه ي در و داد خرج به دل سوزانه تالش های معرفت و دانش حقیقت عمر گران بهایش را به پای ارزش دانش و امور علمی

و فرهنگی به سر رساند.«علی محمد زهما در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در قندهار به دنیا آمد. او تعلیمات ابتدایی را در این شهر به پایان رساند و برای

ادامه ی تحصیل به کابل آمد. زهما پس از تحصیل در رشته ی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه کابل مدتی در وزارت معارف مشغول به کار شد. سپس برای ادامه ی تحصیل به لندن رفت. پس از بازگشت به افغانستان در دانشگاه کابل به تدریس زبان و ادبیات مشغول شد و چند سالی نیز در دانشگاه بیجینگ به تدریس زبان انگلیسی پرداخت. واصف باختری و مرحوم اکرم عثمان از چهره های شاخص ادبیات فارسی افغانستان، از شمار

شاگردان زهما بودند.برای را افغانستان گرفت تصمیم زهما آقای که هنگامی کتابخانه ی در را آثارش مجموعه ی کند، ترک همیشه ویژه ی شرایط بخاطر زهما آقای گذاشت. کابل دانشگاه سیاسی آن زمان نتوانسته بود این کتاب ها را چاپ کند. این کتاب ها که شامل شامل ۹ اثر ترجمه شده می شود، اجازه ی چاپ در کابل را نیافته بودند. وی در سال ۱۳۸۸ خورشیدی از وزیر تحصیالت عالی افغانستان خواست تا هیأتی را مأمور در آثار این سرنوشت اما کند، آثار مجموعه ی این انتشار

هاله ای از ابهام باقی ماند.

علی محمد زهما درگذشت

یوناما، دفتر معاونیت سازمان تازه ی گزارش 8صبح، کابل: ماه شش در که می دهد نشان افغانستان در متحد ملل تلفات مورد ۱22 و هزار 5 میالدی جاری سال نخست غیرنظامی کشته و زخمی شده اند. از این میان یک هزار و

۶۹2 تن کشته و ۳ هزار 42۰ تن دیگر زخمی شده اند.ماه شش در غیرنظامیان تلفات آمار گزارش، این بنیاد بر نخست سال 2۰۱۸ میالدی نسبت به سال گذشته )2۰۱7 میالدی( یک درصد افزایش و آمار زخمی ها 5 درصد کاهش کلی گونه ی به کودکان و زنان تلفات آمار اما است، یافته

نسبت به سال گذشته، ۱5 درصد کاهش یافته است.بر نگران کننده است. تلفات کودکان هنوز هم این میان در اساس این گزارش، قربانیان کودک نیز ۱۳55 نفر اعالم شده است. از این میان ۳۶۳ کودک کشته و ۹۹2 کودک زخمی

شده اند.سال نخست ماه در شش که است آمده یوناما گزارش در و کودک ۳۶۳ زن، 544 شامل تن ۱۶۹2 میالدی 2۰۱۸7۸5 مرد کشته و ۳4۳۰ تن شامل ۹۹2 کودک، ۳۸7 زن و

2۰5۱ مرد زخمی شده اند.در غیرنظامیان تلفات از ماهه شش گزارش نشر با یوناما افغانستان گفته است که آمار کشته شدگان غیرنظامی نسبت یافته کاهش زخمیان آمار اما افزایش، گذشته به ۱۰ سال

است.مسئول کشتار کی ها استند؟

تلفات درصد ۶7 مسئول که است آمده گزارش این در غیرنظامیان مخالفان مسلح حکومت بوده است. از این میان دیگر و مسئول 4۰ درصد داعش تلفات مسئول 52 درصد

گروه طالبان بوده است.بوده اند. دولت طرفدار نیروهای تلفات درصد 2۰ مسئول نیروهای غیرنظامیان تلفات میان مسئول ۱7 درصد این از افغان، مسئول 2 درصد نیروهای خارجی و مسئول یک درصد

تلفات گروه های مسلح طرفدار دولت است.به دولت مخالفان و طرفدار نیروهای گزارش، این بنیاد بر مسئول و هستند تلفات درصد ۱۰ عامل مشترک گونه ی سه درصد تلفات گروه های مختلف شامل نظامیان پاکستانی

هستند.

جنگ های از ناشی تلفات درصد 2۹ گزارش، این بنیاد بر زمینی، 2۸ درصد ناشی از حمالت انتحاری ۱7 درصد ناشی از انفجار مواد تعبیه شده و غیر انتحاری، ۹ درصد ناشی از قتل های هدفمند و عمدی، 7 درصد ناشی از حمالت هوایی، 5 درصد ناشی از مواد باقی مانده از جنگ و 5 درصد ناشی از

حادثات دیگر بوده است.میان طرفه دو آتش بس جریان در گزارش، این اساس بر حکومت افغانستان و طالبان در روزهای عید، به جز تلفاتی سازمان این ننگرهار، والیت در انتحاری حمالت از ناشی

آماری از تلفات غیرنظامیان را ثبت نکرده است.قوانین تا است خواسته جنگ درگیر طرف های از یوناما بشردوستانه و اصول جنگ را مراعات کنند و غیرنظامیان را

هدف قرار ندهند.این در حالی است که بر بنیاد گزارش دفتر یوناما در شش ماه نخست سال 2۰۱۶ میالدی حدود یک هزار و ۶72 تن کشته

و ۳ هزار ۶۰۰ تن دیگر زخمی شده بودند.واکنش ها

خبری نشست در کشور جمهور رییس غنی، محمداشرف که خواست امنیتی نیروهای از سرطان( 24( یکشنبه روز محافظت از غیرنظامیان را جدی بگیرند و در هنگام نبردها از

وارد کردن تلفات به آن ها شدیداً بپرهیزند. طالبان پس از نشر این گزارش یوناما آمار ارائه شده در گزارش

را رد کرده و نتایج این گزارش را غیرمنصفانه خوانده است. در همین حال، مسئوالن کمیسیون حقوق بشر از طرف های درگیر جنگ می خواهند که قوانین جنگ را رعایت کنند و در قسمت مصونیت غیرنظامیان جدیت الزم را به خرچ بدهند. موسا محمودی، رییس اجرایی کمیسیون مستقل حقوق بشر می گوید موضوع مصونیت غیرنظامیان از مسئولیت های اصلی طرف های درگیر جنگ است و دولت و مخالفان مسلح، باید

آن را جدی بگیرند.می خواهند نیز درگیر طرف های از بشر حقوق کمیسیون که هرچه زودتر به نبردهای جاری کشور پایان بدهند تا از »اثرات مخرب جنگ و تراژیدی که هر روز قربانی می گیرد«

پایان یابد.

افزایش بی سابقه ی تلفات غیرنظامیانبزرگ 1600 قربانی در شش ماه پسر سنگ، نریندر کابل: 8صبح،

اوتار سنگ روز یکشنبه )24 سرطان( برای نمایندگان مجلس انتخابات در نامزدی ثبت نام کرد. مسئوالن کمیسیون انتخابات مورد اسناد سنگ نریندر آقای می گویند نیاز را به این کمیسیون تسلیم کرده و قرار است در این مورد تا چند روز دیگر تصمیم

گرفته شود.سخنگوی معاون ابراهیمی، عبدالعزیز تا »ممکن گفت: انتخابات کمیسیون درج سنگ نریندر آقای نام دیگر روز 2نماینگان نامزدان مجلس ابتدایی فهرست شود. کمیسیون مستقل انتخابات به خاطر حمایت از دموکراسی و اقلیت های مذهبی را در نظر گرفت و تدابیری رابطه این در برای آنان فرصت دوباره ای را فراهم ساخته

است.«اوتار سنگ، پدر نریندر سنگ و یگانه نامزد هندوباوران و سیک های کشور در حمله ی انتحاری ای که بر کاروان این اقلیت مذهبی در دهم سرطان در شهر جالل آباد رخ داد، آقای کنار در رویداد این در شد. کشته اوتار سنگ ۱۹ تن دیگر جان باختند و 2۰

تن زخمی شدند.

نماینده ی هندوباوران و سیک های کشور ثبت نام

کرد

8صبح، کابل: انفجاری در نزدیکی وزارت احیا و انکشاف دهات در داراالمان کابل 7 کشته و بیش از ۱5 زخمی برجا گذاشت. حشمت اهلل استانکزی، سخنگوی فرماندهی پولیس کابل می گوید: »این انفجار توسط یک مهاجم انتحاری انجام شده است.« به و بوده پیاده »حمله کننده وی: گفته ی انکشاف خود را در نزدیکی وزارت احیا و

دهات منفجر کرده است.«به گفته ی سخنگوی پولیس کابل در این رویداد 7 تن کشته و بیش از ۱5 تن دیگر

زخمی شده اند.احیا وزارت سخنگوی آژند، فریدون انفجار این که گفت دهات انکشاف و وزارت این کارمندان که داد رخ هنگامی

در حال برآمدن از این وزارت بودند. تا کنون فرد و یا انفجار را این مسئولیت

گروهی بر عهده نگرفته است.این در حالی است که کارمندان این وزارت حمله ی یک آماج نیز گذشته ماه در ماه حمله ی در گرفتند. قرار انتحاری گذشته ۱۳تن به شمول چهار زن و ۹ مرد جان باختند و بیش از ۳۰ تن دیگر زخم

برداشتند.سرطان( 24( یکشنبه روز هم سویی از داد. رخ نیز ننگرهار والیت در انفجاری اثر در می گوید ننگرهار والی سخنگوی انفجار یک ماین جاسازی شده در ولسوالی اچین والیت ننگرهار 2 تن جان باختند و

۶ تن دیگر زخمی شدند.ننگرهار از والیت های ناامن کشور است. در ماه های اخیر چندین انفجار در این والیت به وقوع پیوسته است. داعش و طالبان، هر

دو در این والیت نفوذ گسترده دارند.

حمله ی انتحاری در وزارت انکشاف دهات:

7 کشته و 15 زخمی

3سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دو شنبه 25 سرطان 1397

ابطال رییس جمهور اشرف غنی در واکنش به درخواست روند ثبت نام رای دهندگان از سوی احزاب سیاسی می گوید احزاب سیاسی با طرح این خواست ها می خواهند انتخابات در زمان معینش برگزار نشود و کشور به سمت بحران برود.

رییس جمهور غنی که روز یکشنبه )24 سرطان( در یک احزاب که گفت می کرد، کابل صحبت در خبری نشست دامن بحران به و می کنند سنگ اندازی انتخابات فراروی

می زنند.اخیراً شماری از احزاب و جریان های سیاسی از کمیسیون انتخابات خواستند روند ثبت نام را باطل اعالم کند و نظام انتخاباتی را تغییر دهد. این احزاب می گویند که روند ثبت انتخاباتی نظام و است فسادزا و ناقص رای دهندگان نام کنونی به نفع تمام مردم نیست. از همین رو آن ها خواستار تکنالوژی از استفاده با رای دهندگان مجدد نام ثبت

انگشت نگاری شدند.این خواست می گوید که به پاسخ رییس جمهور غنی در در مدت شش ماه بایومتریک امکان پذیر نیست آقای غنی برای را رأی دهنده میلیون 4.2 ملل سازمان که گفت برگزاری انتخابات کافی میدانست اما، اما این در حالی که ۹ میلیون تن از شهروندان افغانستان در پروسه ی ثبت نام وجود، خواست این با کرده اند؛ پس رای دهندگان شرکت معنی انتخابات عقب افتادن برای بهانه گیری جز احزاب

دیگری ندارد.این در حالی است که بر اساس ماده ی ۱۰۹ قانون اساسی، در نمی تواند خود کاری اخیر سال در نمایندگان مجلس

قانون انتخابات تعدیل ایجاد کند.داده قرار خطاب را احزاب تندی لحن با جمهور رییس مردم حرف از نمایندگی به که »احزاب کیستند و گفت:

از رییس جمهور اند؟« داشته دستاوردی بحران ها چه از برداشته دست بحران آفرینی از که خواست احزاب سران ملی پروسه های فراروی و کنند تمکین اساسی قانون به

سنگ اندازی نکنند.انتقاد از شاخه ی نظامی احزاب

با گفت دیروزش خبری نشست در غنی جمهور رییس

می زنند، این ها را کی انتخاب کرده است. چند درصد آرا را به دست آورده اند، کی به این ها صالحیت داده است، شما

کی استید که انتخابات را تحریم می کنید!؟«اساس کدام بر افراد »این گفت: ادامه در جمهور رییس سال چهل طول در این ها می کنند، بحران حل دعوی خروج برای و دارند مردم برای طرحی چه کرده اند، چه

آن که حضور احزاب در کشور ضروری است، اما »احزاب نیز باید مطابق به شرایط و قانون برابر باشند.«

داشته نظامی شاخه ی احزاب که صورتی »در گفت: او حساب به حزب یک عنوان به را خودشان چطور باشند، شمار به سیاسی حزب را خودشان آن ها اگر می آورند. می آورند، نباید نیروهای مسلح داشته باشند. با آن که حضور در باید نیز احزاب اما است احزاب در کشور یک ضرورت

شرایط کنونی مسئولیت های شان را قبول کنند.« وجودی با که کرد خاطرنشان هشدارآمیزی لحن با او جلو کنون تا دارند، نیز نظامی شاخه ی احزاب برخی که هیچ شهروندی حقوق از استفاده و ائتالف سازی فعالیت، شخص و حزب سیاسی را نگرفته است. رییس جمهور تأکید و موقع به برگزاری و قانون حاکمیت مسیر در که کرد دفاعی و امنیتی قوای و امکانات تمام از انتخابات شفاف

استفاده کرده و جلو بروز بحران را خواهد گرفت.جریان ها این احزاب، تأسیس طرز مقرره ی اساس بر

نمی توانند شاخه ی نظامی داشته باشند.پیشرفت های صلح

صلح، روند به جمهور رییس سخنان از دیگری بخش علمای جهان برگزاری نشست و از جنگ مشروعیت زدایی اسالم در عربستان سعودی اختصاص داشت. رییس جمهور، صلح به رسیدن در بزرگ گامی را نشست این برگزاری

خوانده از طالبان خواست به روند صلح بپیوندند.در دینی علمای نشست های برگزاری با گفت غنی آقای علمای با طالبان عربستان سعودی، و اندونیزیا افغانستان، کشورهای اسالمی طرف شده اند و این گروه باید به جنگ

پایان داده و به روند صلح بپیوندند.منطقه ای داخلی، بعد سه دارای را افغانستان جنگ وی روند یک طریق از آن داخلی بعد که خواند بین المللی و بین االفغانی قابل حل است و میزان امیدواری در این بخش افزایش یافته است. به گفته ی آقای غنی، در بعد منطقه ای در کنفرانس تاشکند و سازمان شانگ های اجماع ایجاد شده و در بعد بین المللی آن نیز پس از یک دهه اجماع حاصل

شده است.رییس جمهور تصریح کرد که در نشست بروکسل نشانه ی و ابتکار به افغانستان صلح از حمایت در جهانی اجماع مالکیت دولت ایجاد شده است. آقای غنی گفت که اجماع و شده حاصل خصوص این در نیز اسالمی کشورهای

تالش ها برای شروع مذاکرات نیز شدت گرفته است.

حسین حیدری

جواب تند غنی به احزاب سیاسی:

افغانستان را به بحران نبرید

ژورنالیستان ملی اتحادیه سنجی نظر تازه ترین مبنای بر از در صد ۸۰ به نزدیک کاری قراردادهای افغانستان، و تأسیس طرز مقرره ی و کار قانون احکام با خبرنگاران،

فعالیت رسانه های همگانی، مطابقت ندارد.این نظرسنجی اتحادیه ی ملی ژورنالیستان افغانستان در 24 والیت و در میان حدود 5۰۰ تن از خبرنگاران به شمول بیش از صد بانوی خبرنگار انجام شده و پرسش های مشخصی در

مورد حقوق و امتیازات آن ها مطرح گردیده است.نتایج این نظر سنجی روز یک شنبه )24 سرطان( از سوی اتحادیه ی ملی ژورنالیستان با رسانه ها شریک شد. بر اساس یافته های این نظرسنجی، هنوز هم خبرنگاران و کارمندان رسانه ها، در مورد حقوق و امتیازاتی که در قوانین و سایر

اسناد تقنینی، برای شان تضمین شده است، آگاهی ندارند.نزدیک به ۳۰ درصد شرکت کنندگان این نظر سنجی گفته در آگاهی شان یا ندارند آگاهی زمینه هیچ این در اند که سطح بسیار پایین است. در میان کسانی که از این حقوق از درصد( 52( آمار بیشترین کرده اند، بی اطالعی اظهار این نتایج اساس بر است. بوده کابل در فعال خبرنگاران و دایکندی والیت خبرنگاران درصد ۱۳ تنها سنجی نظر ۱2 درصد خبرنگاران والیت سمنگان گفته اند از حقوقی که

قوانین کشور برای شان قایل شده است، آگاهی دارند.4۰ درصد خبرنگاران گفته اند که از برخورد مدیران رسانه ها

رضایت ندارند و رضایت ۶۰ درصد دیگر نسبی بوده است.در که کرده اند تأکید همواره خبرنگاران حامی نهادهای طول سال های گذشته، اشتغال در رسانه ها پر چالش بوده و امتیازاتی ناعادالنه، نبود مشکالتی مانند قراردادهای کاری

چون بیمه، جبران خساره و حق تقاعد همواره وجود دارد.چالش های از یکی قانونی دستاویز نداشتن این، کنار در رسانه ای کارمندان و از خبرنگاران عده آن برابر در جدی بوده شده اند، اخراج کارشان از غیرقانونی گونه ی به که است و بر مبنای مقرره ی طرز تأسیس و فعالیت رسانه های کاپی یک باید رسانه ای کارمند و خبرنگار هر همه گانی، با شدن مواجه در صورت تا باشد داشته کاری قرارداد از مشکلی چون اخراج شدن غیر قانونی، کاپی قرارداد به عنوان

دستاویز قانونی همراهش باشد.به رویت این نظرسنجی، هنوز هم شماری از خبرنگاران و دارند شکایت قرارداد کاپی نداشتن از رسانه ای کارمندان

به نزدیک اما شوند امتیاز مستحق شده ها مفقود و شهدا که اند گفته نظر سنجی در کنندگان اشتراک درصد ۸۰رسانه مسئوالن یا اداره سوی از اکرامیه پرداخت شاهد است، معلول شده یا و که کشته خانواده ی همکارشان به

نبوده اند.خبرنگاران چه می گویند؟

با آنکه آمار نارضایتی بر مبنای این نظر سنجی بسیار باال به حاضر رسانه از کارمندی یا و خبرنگار کمتر اما است، می شود. کاری اش شرایط مورد در گفتن یا و مصاحبه ترجیح بی کاری بر را ناعادالنه شرایط در کار اکثریت

می دهند.از خبرنگارانی است حامد )نام مستعار( به گفته ی خودش کندز، سقوط تا گرفته کابل در تروریستی حوادث از که جنگ در مناطق زیر نفوذ طالبان و تظاهرات پر تنش چند روز گذشته ی شمال کشور را پوشش داده است. او می گوید، در تمام سال های کارش همیشه معاش عادی دریافت کرده و هرگز پیش نیامده است که به دلیل پوشش دادن حوادث تروریستی یا حضور در خط نخست جنگ، دو برابر روزهای

عادی معاش دریافت کند.

قراردادهای کاری 80 درصد خبرنگاران با قانون کار مطابقت ندارد فاطمه فرامرز

ملی اتحادیه ی سنجی نظر در که کسانی از درصد ۳۰ و قرارداد کاپی که اند گفته کرده اند، شرکت ژورنالیستان

کاری برای شان داده نشده است.بر مبنای قوانین نافذه، باید خبرنگاران و کارمندان رسانه ای مانند کارمندان سایر سکتورهای خصوصی از امتیازاتی چون حقوق تقاعد، اضافه کاری و مزد تشویقی برخوردار باشند اما نتایج این نظر سنجی نشان می دهد که بیش از 5۰ درصد خبرنگاران و کارمندان رسانه ای از این امتیازات محروم اند.

از سویی هم ماده ی ۹۸ مقرره ی طرز تأسیس فعالیت های خط که خبرنگارانی دارد، صراحت همگانی رسانه های می دهند، پوشش را تروریستی حوادث و جنگ نخست باید برابر دو روز عادی معاش دریافت کنند. اما از 5۰۰ تن که اند گفته تن فقط 5۹ نظر سنجی، در کننده اشتراک یا حوادث در صورت پوشش خبری خطوط نخست جنگ و می کنند دریافت معاش عادی روز دو برابر تروریستی

متباقی گفته اند که از چنین امتیازی برخوردار نیستند.در مقرره ی طرز تأسیس و فعالیت رسانه ها آمده است که اگر کارمند یک رسانه معلول، شهید و یا مفقود شود، مطابق بازماندگان باید معلولین، امتیازات و حقوق قانون احکام

عادی روز برابر دو باید شرایط این در که می داند حامد گوش زد بارها با حتا آنکه از پس اما کند، دریافت معاش به مدیرانش، نتوانسته است مستحق امتیازات قانونی شود، سعی می کند با معاش عادی به کار غیرعادی ادامه دهد. او در پاسخ به این که چگونه حاضر می شود با نادیده گرفتن این به ادامه دهد، می گوید: »برای آن که به کار حقوقش معاش نیاز شدید دارم، چاره ای جز ادامه دادن به کار نیست

و داشتن معاش اندک بهتر از این است که بیکار باشم.«از یکی با است سال سه از بیشتر که )مستعار( سعید رسانه های چاپی کار می کند هیچ وقت برایش اتفاق نیفتاده کند دریافت تشویقی مزد عنوان به را امتیازی که است خوب تر می کند، تالش دیروز از بیشتر روز هر آن که با و کار کند، نه تنها معاشش افزایش نیافته است، که به دلیل

شرایط نامساعد مالی با کسر معاش هم مواجه شده است.با خراب شدن به گونه ای است که سعید می گوید شرایط وقتی اما می شود کم خبرنگاران معاش مالی وضعیت خبرنگاران معاش بر افزودن دوباره می یابد، بهبود شرایط و کارمندان، برای مدیران و مالکان رسانه ها یک نوع عذاب جان به را عذاب این نیستند حاضر آنان و می شود تلقی

بخرند.اقدامات تازه

با این حال، فهیم دشتی، رییس اتحادیه ی ملی ژورنالیستان نظرسنجی، این یافته های بنیاد بر که می گوید افغانستان و فرهنگ و اطالعات وزارت های با تفاهم در است قرار و کار قانون احکام تطبیق زمینه ی اجتماعی، امور و کار فراهم فعالیت رسانه های همگانی، و تأسیس مقرره ی طرز شود و خبرنگاران و کارمندان رسانه ها به حقوق و امتیازات

قانونی شان دست یابند.تازه یاد شده این پرسش که مشکالت به دشتی در پاسخ نیستند و چرا تا به حال، کاری در این زمینه صورت نگرفته است، گفت: »بارها در این موارد شکایت هایی به ما رسیده، این که است نتوانسته یا نشده حاضر خبرنگاری هیچ اما شکایات را به صورت مستند در اختیار ما قرار دهد. حاال و با استناد بر یافته های این نظرسنجی تالش خواهیم کرد که در تفاهم با نهادهای مرتبط دولتی، به این مشکالت رسید گی

صورت بگیرد.«

از سرشار و تند لحن با دیروز غنی جمهور رییس در سیاسی احزاب رهبران موضع اخیر احساسات، غنی جمهور رییس کرد. رد را نام ثبت روند مورد آنان ندارند، کسی احزاب مشروعیت رهبران که گفت را انتخاب نکرده است و حق ندارند که به نمایندگی از کنند. اعالم را پارلمانی انتخابات تحریم تصمیم مردم جمهور رییس که احزابی میان در که بود این جالب متهم را آنان و برد سوال زیر را مشروعیت شان غنی ارگ متحدان کرد، اخیر چهل ساله ی بحران خلق به و کریم خلیلی بودند. حکمتیار، سیدحامد گیالنی هم متحدان آقای غنی محسوب می شوند. گیالنی و خلیلی در انتخابات سال 2۰۱4 متحد غنی بودند. حکمتیار هم در آن زمان به صورت غیررسمی از غنی حمایت کرد و به قطب الدین هالل، نماینده ی سازمانش هدایت داد که

به اردوگاه تحول و تداوم بپیوندند. اما امروز رییس جمهور غنی با صراحتی باور نکردنی و با احساسات تمام، رهبران احزاب اعم از متحد و مخالف خود را به باد انتقاد گرفت و مشروعیت آنان را زیر سوال ارگ که برمی آید غنی جمهور رییس سخنان از برد. در انتخابات ریاست جمهوری آینده به هیچ متحدی از میان سیاستمداران شناخته شده، ضرورت ندارد. به نظر می رسد که ارگ دیگر حتا به متحدان خود روی خوش نشان نمی دهد. ارگ دیگر حرف رهبرانی مثل گیالنی و حکمتیار را هم جدی نمی گیرد. این امر نشان دهنده ی پیروزی اش به چنان غنی جمهور رییس که است آن در انتخابات آینده ی ریاست جمهوری اطمینان دارد که

نمی خواهد منت هیچ سیاستمداری را بکشد. افغانستان سیاسی احزاب که نیست تردیدی این در که همان طوری احزاب این از بسیاری نیستند. به روز آقای غنی می گوید، تنظیم های جنگی بودند. حکمتیار او است. برگشته کابل به جنگ میدان از تازه هم از و بود پاکستان در برگردد کابل به این که از قبل سیاسی، کمیته های می کرد. اداره را جبهاتش آن جا در مکتوبی طرح هیچ احزاب این امنیتی و اقتصادی طرح سیاسی هیچ حزب نداده اند. بیرون زمینه ها این و نظامی وضعیت مورد در جامعی تحلیل و مکتوب به جهان و منطقه وضعیت به توجه با کشور سیاسی هیچ یک از رهبران حکومت وحدت ملی تحویل نداده است، اندک بسیار سیاسی احزاب ظرفیت های است. مطرح انتخابات مورد در که نگرانی هایی از برخی اما

می شود، بی جا نیست. رییس جمهور غنی می گوید که هشت میلیون و شش پارلمانی انتخابات در رای دهی برای صد هزار شهروند ثبت نام کرده اند ، همین شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری هم رای خواهند داد. اشرف غنی به صراحت می گوید که نمی خواهد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ی خورشیدی به تعویق بی افتد و هیچ بدیلی برای مخالف سیاسی احزاب از برخی رهبران اما ندارد. آن را آماری صحت مطرح، چهره های از شماری و ارگ می کند، باور منتشر انتخابات مستقل کمیسیون که که می کند تأکید صراحت به جمهور رییس ندارند. نمی کند. مداخله انتخابات مستقل کمیسیون کار در این حرف فارسی زبان حوزه ی شمال اما سیاستمداران اجرایی رییس حتا نمی گیرند. را جدی رییس جمهور هم این حرف رییس جمهور را جدی نمی گیرد. جناح این به ارگ مخالف سیاستمداران دیگر و عبداهلل انتخابات به مربوط استراتژییک تصامیم که عقیده اند مستقل کمیسیون و می شود گرفته ارگ ارشاره ی به

انتخابات استقالل الزم ندارد.

پیروز را خود حاال همین از غنی جمهور رییس انتخابات سال 2۰۱۹ می داند، اما جناح عبداهلل و دیگر سیاستمداران نزدیک به او فکر می کنند که کمیسیون رای دهندگان ثبت شده ی آمار در انتخابات مستقل جنوب و شرق دست کاری کرده است. به باور آنان این اثبات آن هدف و دارد سیاسی انگیزه ی دست کاری پشتون ها ارگ، روایت مبنای بر است. ارگ روایت اکثریت مطلق عددی اند و این اکثریت به اشرف غنی

در انتخابات آینده رای خواهند داد. اجرایی رییس به نزدیک سیاستمداران از برخی می گویند که از همین حاال برای یک تظاهرات بزرگ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2۰۱۹ آمادگی فردای می گیرند و می دانند که اشرف غنی بر مبنای آماری که است، برنده ی داده بیرون انتخابات کمیسیون مستقل غنی اشرف می شود. اعالم جمهوری ریاست انتخابات چیزی به جهموری ریاست انتخابات در پیروزی برای روایت به دارد. نیاز رای میلیون نیم و چهار حدود کمیسیون مستقل انتخابات آرای او در دور دوم انتخابات همین در چیزی هم 2۰۱4 سال جمهوری ریاست حدود بود. برخی از مشاوران ارگ باور دارند که حوزه ی رای هر نامزد، حوزه ی قومی او است و از آن جایی که پشتون ها اکثریت مطلق اند و آمار ثبت نام کنندگان شان میدان برنده ی صورتی هر در غنی است، اشرف زیاد خواهد بود و زیاد به متحدان سیاسی نیرومند نیاز ندارد. در قوم یک نه که است این ارگ مخالفان روایت اما افغانستان اکثریت مطلق است و نه آماری که کمیسیون

مستقل انتخابات بیرون می دهد، واقعی است. ریاست انتخابات که می دهد نشان کشمکش ها این انتخابات شبیه سرنوشتی هم 2۰۱۹ سال جمهوری انتخابات مستقل کمیسیون داشت. خواهد 2۰۱4جناح نامزد و کرد خواهد اعالم پیروز را ارگ نامزد نمی پذیرد. را نتیجه باشد، که کسی هر ارگ مخالف روشن است که در آن صورت هر دو اردوگاه رقیب برای این که به همدیگر قدرت خود را نشان دهند به خیابان انتخابات رای نامزدان که آن جایی از آمد. خواهند ریاست جمهوری، قومی است، تقابل اردوگاه های رقیب انتخاباتی مثل سناریوی 2۰۱4 رنگ قومی خواهد گرفت. در سال 2۰۱4 هر دو اردوگاه تا همین حد پیش رفتند. طرفداران دکتر عبداهلل یک راه پیمایی مسالمت آمیز در جان میانجی گری با قضیه و کردند برگزار ارگ کنار اما شد. خیر به ختم امریکا وقت وزیرخارجه ی کری، این بار روشن نیست که بحران انتخاباتی سال 2۰۱۹ به

کجا ختم می شود. مورد در جهانی و منطقه ای اجماع 2۰۱4 سال در هیچ امروز اما بود. ندیده این حد صدمه تا افغانستان مورد در جهان و منطقه کشورهای بین اجماعی نوع قدرت های که معلوم کجا از ندارد. وجود افغانستان منطقه ای از کشمکش های احتمالی انتخاباتی افغانستان ایجاد و انعطاف پذیری راه حل هم نکنند. سوءاستفاده اجماع سیاسی قبل از برگزاری انتخابات است. پیش از باید ۱۳۹۸ سال جمهوری ریاست انتخابات برگزاری قابل اجماع یک به ارگ و سیاسی نیروهای مجموع

قبول سیاسی برسند. اگر چنین اجماعی شکل نگیرد، نتیجه ی انتخابات سال که می رسد نظر به اما بود، خواهد بحران هم ۱۳۹۸که می کند فکر ارگ نیست. بحران نگران زیاد ارگ نامزدش در انتخابات ریاست جمهوری برنده می شود و نیروهای سیاسی رقیب در موقف ضعیف قرار می گیرند

و نمی توانند کاری از پیش ببرند.

سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دو شنبه 25 سرطان 1397 4

سابقه داری بحث افغانستان در انتخاباتی نظام تغییر است، ولی به لحاظ سیاسی تا حال هیچ جریانی از آن حمایت جدی نکرده است. برخی از این جریان ها، به ویژه جناح داکتر عبداهلل عبداهلل، رییس اجرایی قباًل از حامیان این به ولی حاال بودند، انتخاباتی نظام تغییر سرسخت خواست خود که در زمان انتخابات به طور وسیعی روی آن کمپاین می کردند و اتفاقاً در میان هواداران شان نیز

محبوب است، هیچ اعتنایی نمی کنند.در افغان احزاب شناخته شده ی از تعدادی دیگر بار اما آستانه ی انتخابات پارلمانی بار دیگر موضوع تغییر نظام رییس حکمتیار گلبدین کرده اند. مطرح را انتخاباتی حزب اسالمی افغانستان، صالح الدین ربانی رییس حزب رییس حزب افغانستان، محمد محقق اسالمی جمعیت وحدت اسالمی مردم افغانستان، باتور دوستم رییس حزب نماینده ی مقبل ضراراحمد افغانستان، اسالمی جنبش یونس افغانستان، پیشین رییس جمهوری کرزی حامد افغانستان، سیدحامد ثبات و از شورای حراست قانونی گیالنی از حزب معاذ ملی افغانستان و انوارالحق احدی خواهان جلسه ای در افغانستان نوین ملی جبهه ی از باطل شدن روند ثبت نام رای دهندگان انتخابات پارلمانی

و شوراهای ولسوالی شدند.تک رای نظام از افغانستان انتخابات سیستم تغییر غیرقابل انتقال به نظام تناسبی و سهم دهی بیشتر برای دیگر از مدنی نهادهای و احزاب به انتخابات از نظارت از پیش که بود افغانستان سیاسی احزاب خواست های این نیز مطرح شده بود. احزاب مذکور تهدید کرده اند که اگر به خواسته های شان توجهی نشود، انتخابات را تحریم

خواهند کرد.که می دهد نشان احزاب این دیرهنگام تحرک خیلی و هستند بی برنامه معموالً سیاسی جریان های برنامه ی یک اساس بر یکدیگر با همکاری فکر به دیر مشترک می افتند. بحث تغییر نظام انتخاباتی تازه نیست، ولی این احزاب به یکباره و البته با انگیزه های نامشخص

این موضوع را تبدیل به اجندای سیاسی خود ساختند.نکرده انتخاب را خوبی موقعیت آن ها زمانی لحاظ به کشور اساسی قانون و انتخاباتی موجود قوانین علیه و موضع گرفته اند. آن ها در صحبت های خود هیچ اشاره ای به قوانین انتخاباتی نکرده و طوری وانمود کردند که این تغییر در موقعیت فعلی امکان پذیر است. چنین رویکردی یک تناقض کالن در رفتار و گفتارشان به وجود می آورد: آن ها از یکسو موضوع زیرپا گذاشتن قوانین انتخاباتی از می کنند، مطرح را دیگر جناح های یا و سوی حکومت ولی خود پیش از هر کسی این قوانین را نادیده می گیرند. نشده قوانین اعتبار به توجهی هیچ آن ها اظهارات در است. اگر قوانین انتخاباتی به خواست آن ها تغییر بخورد و این تغییر در قانون پیشبینی نشده باشد، بدون شک انتخاباتی قوانین در را دل بخواهی تغییرات نیز ارگ

اعمال خواهد کرد.نام ثبت ابطال و انتخاباتی نظام تغییر رو، طرح این از زیان بار نتایج و است بی حاصلی حرکت رای دهندگان سیاسی دارد. این اقدامات باید خیلی پیشتر آغاز می شد تا پس از رای زنی و شکل گیری اجماع عمومی تبدیل به

واقعیت می شد. تأخیر جریان های سیاسی برای تغییر نظام سیاسی قابل درک نیست و نشانه ای از وقت ناشناسی، اتخاذ تاکتیک ها و مواضع بی حاصل سیاسی آن ها قلمداد می شود. همین قبول مورد نام برده احزاب پیشنهاد اگر که است کافی

واقع شود، انتخابات پارلمانی و حتا ریاست جمهوری به نمایندگان نفع به هم موضوع این افتاد. خواهد تأخیر فعلی پارلمان است و هم مدت ریاست جمهوری اشرف غنی را طوالنی تر می سازد. این در حالی است که نه دوام نه طوالنی شدن عمر نفع ما است و به پارلمان کنونی

حکومت وحدت ملی.موضوع اند، تغییری چنین خواهان مذکور احزاب اگر تغییر انتخابات را تبدیل به یک بحث ملی سازند. ارگ ندارد. اشرف غنی نظام سیاسی تغییر به هیچ عالقه ای از صالحیت های گسترده برخوردار است و برای تطبیق سیاست ها و برنامه های خود به این میزانی از صالحیت ها و اختیارات نیاز دارد. زمانی که حامد کرزی نیز در ارگ بود هیچ عالقه ای به بحث تغییر نظام سیاسی و شرکت احزاب در انتخابات نشان نداد. او نیز همانند اشرف غنی افغانستان در مقتدر ریاستی نظام معماران از یکی که و نداشت موجود سیاسی احزاب باالی اعتمادی است، داخلی جنگ ویرانی های و بحران ها مسئول را آن ها می دانست. ولی حاال معلوم نیست که چرا حامد کرزی این است. شده سیاسی نظام تغییر عالقمند یکباره

پراگندگی و فرصت طلبی سیاسی شک برانگیز است.عمده ای مسئولیت سیاسی احزاب این از زیادی تعداد محبوبیت این خاطر از و داشتند داخلی در جنگ های عمومی شان زیر سوال است. این احزاب به شدت صبغه ی قومی و جناحی دارند که در گذشته بارها با یکدیگر نبرد میان اساسی اختالفات کم دست حاال همین کرده اند. حزب اسالمی، جمعیت و جنبش حل نشده است که در

اثر آن ائتالف آن ها شکننده به نظر می آید.هرچند طرح تغییر نظام سیاسی شاید داعیه داران مشروع و به لحاظ سیاسی زیرک نداشته باشد، ولی برنامه ی قابل دفاعی است که عالوه بر احزاب جهادی دیگر جریان ها و چهره های ملی گرا و دموکرات نیز باید از آن حمایت کنند تا ارگ به لحاظ سیاسی زیر فشار قرار گیرد. حمله ی تند ایده ی تغییر نظام سیاسی نشان داد که به اشرف غنی ارگ به هیچ وجه آماده ی پذیرش این بحث نیست. اشرف »اراده ی روی بارها خود مطبوعاتی کنفرانس در غنی مردم« »زعیم را خویش ناحق به و کرد تأکید ملت« توصیف کرد. او در یک انتخابات پر تقلب و در اثر توافق امریکا به کرسی ایاالت متحده ی انتخاباتی، تحت فشار ریاست جمهوری رسید و تنها دلیل آن این بود که غرب هنوز هم باور دارد که رییس جمهور افغانستان باید یک پشتون باشد. بناً او نماینده ی واقعی آرای مردم افغانستان

نیست.اشرف غنی با لحنی پوپولیستی و ضد دموکراتیک نقش احزاب را نادیده می گیرد و آرای عمومی را برای کارایی این افغانستان کافی می داند. ولی واقعیت نظام سیاسی است که بحران سیاسی کنونی با تغییر نظام ریاستی حل خواهد شد. اشرف غنی خیال می کند که کسی همانند ریاست بی کران قدرت با که است اردوغان و پوتین نجات بحران کنونی از را افغانستان جمهوری، می تواند کشور ساختن متحول برای بزرگی برنامه های و دهد تطبیق کند. این در حالی است که هم رهبری سیاسی و اداری اشرف غنی ضعیف است و هم افغانستان دارای نظامی، توان ارگ که است قدرت مختلف کانون های همین واقع در ندارد. را مهارشان اجتماعی و سیاسی تصورات اقتدارگرایانه و صالحیت های بی حساب ریاست جمهوری است که ارگ را به سوی اقدامات بحران آفرین

می کشاند.

حمله ی تند بر احزاب سیاسی عزیز منصف

اشرف غنی دیگر به متحد انتخاباتی نیاز ندارد

فردوس

آریانا سعید، آوازخوان در کنسرتی در شهر ملبورن آسترالیا پیشنهاد ازدواج حسیب سائد، مدیر برنامه های هنری اش را

زیر بارانی از هلهله و شور هوادارانش پذیرفت. شمار زیادی در شبکه های اجتماعی با ذوق زدگی به آریانا شادباش گفتند، شماری هم گفتند این حرکت مثل دیگر عملکردهای سلیبریتی ها تبلیغاتی و ساختگی است؛ اکتی است دروغین فقط برای جذب توجه کمره ها و جمع کردن الیک در فیس بوک. شمار دیگری هم در برابر این حرکت، بین که ماجرایی مثل کردند. گلوله پر را سنت ها سالح

همراهان من در موتر شهری اتفاق افتاد. در چوکی پیش روی بانوی جوانی نشسته است و در چوکی پشت سر، در کنار من دو مرد. اولی با ریشی دراز و سفید

و دومی همزاد جوان تر اولی. رادیو روشن می شود. مجری می گوید »آهنگی می شنویم از آریانا سعید، عروس افغانستان.« پیرمرد پوزخندی می زند. می گوید: »در زمان ما حرمت همه چیز محفوظ بود. شرم و حیایی بود. ما روی نداشتیم به پدر ما بگوییم کی را برای می زنم. گوشم به را گوشکی نگیرد.« را کی و بگیرد ما شعرهای احمد شاملو را می شنوم. صدای پیر مرد همچنان و می آمدند مادر و پدر ما زمان »در می رسد: گوشم به می گفتند دختران فالنی را برایت می گیریم.« هوا به شدت چیزی »...ما می کنم پایین را موتر شیشه ی است. گرم نمی گفتیم. معنای سکوت رضایت بود. می رفتند و دختر را به خانه می آوردند.« آواز شاملو به دادم می رسد: »دختران دشت، دختران انتظار، دختران امید تنگ در دشت بی کران دختران برای را شعر این شاملو بیکران« آرزوهای و در زنی هر برای را آن می توان اما است، سروده ترکمن موتر اول چوکی در که دختری برای چه خواند. شرق روستای در که زنی به چه می رود، دانشگاه به و نشسته

بدهد اجازه خودش به مردی بازار یا مکتب راه سرک، پیشنهاد برایت بی شرمانه و بزند زانو تو روی پیش که دختر برای است ممکن اتفاق این بدهد. عاشقی و عشق خود من هم بیفتد.« دختر می گوید: »مطمینم که به دختر از حال تا حتمی شما دختر نمی افتد. اتفاقی چنین شما انتظار بنشیند. بنشیند که شما برایش شما یاد گرفته که سرنوشتش را تعیین کنید. مطمینم شما دختران تان را در و آفتاب نظر که گذاشته اید کرده هفت پوش بلندی تاق

مهتاب به رویش نیفتد.« "دختران رود گل آلوددختران هزار ستون شعله به تاق بلند دود

دختران عشق های دورروز سکوت و کار

شب های خستگی" خاله تاج بیگم می گفت: »شب که در بستر می افتم بخشی بیشتر روز که بخش هایی همان می شود. فلج وجودم از چشم هایم فردا می شوند، سنگ به بدل می کنند فعالیت کم را اعضا این نه. اعضا این اما می شوند، بیدار ذهنم و کم تحریک می کنم و تمرین می کنم تا این که پس از چند دقیقه به هوش می آیند و حرکت می کنند.« "دختران روز

بی خستگی دویدنشب

سر شکستگی"این پدرجان منظور خواهر، »ببین می گوید: جوان مرد بگذاریم احترام خود جامعه ی سنت های به ما که است ما خود افغانی فرهنگ و دین مقررات و اصول مطابق و با قدر و رفتار کنیم. شایسته تر و بهتر آن است که دختر عزت در خانه ی خودش باشد تا این که خواستگار در خانه، نزد والدین دختر برای عرضه ی تقاضا و درخواستش بیاید دختر خود و خانواده بزرگان با مشوره در مادر و پدر و مورد این در تحقیق از پس و کند تحقیق پسر مورد در تصمیم بگیرند.« دختر می گوید: »هم دختر و هم پسر حق مورد در بشناسند، را همدیگر پروسه این از پیش دارند به و بزنند گپ همدیگر با یکدیگر خواست های و عالیق توافق برسند.« صدای دختر در این هنگام به لرزه می افتد. لرزه ای که کلمه به کلمه بیشتر می شود. به راننده می گوید:

»همین جا پیاده می شوم.« "در باغ راز و خلوت مرد کدام عشق

در رقص راهبانه ی شکرانه ی کدامآتش زدای کام

دوردست در مزرعه ای کار می کند، چه برای دختران انتظار تاج بیگم، همسر خاله به ایده آل، چه خواستگار آرزوی در کاکا داراب که دوازده فرزند دارد و از بامداد تا بیگاه برای بقای فرزندانش کار می کند؛ خاله تاج بیگم که کارگری است بدون مزد، بیمه، مرخصی، بازنشستگی و حقوق کارگری. او برای فرزندانش غذا آماده می کند، ظرف ها و کاالی شان را می شوید، لباس های شان را می دوزد، خانه را پاک می کند و هیچ روزی کسی از او تشکری نمی کند. هنوز آواز شاملو در

گوشم هست: »از زره جامه ی تان اگر بشکوفیدباد دیوانه

یال بلند اسب تمنا را آشفته کرد خواهد.

که باشد سنت هایی می تواند باشد، حجاب می تواند زره مجال را آن و افتاده گلی بذر روی بر بزرگ سنگی مثل شکفتن نمی دهد. به تعبیر شاملو آنان به جوانه های کوچکی اگر اند. محبوس تعصبات از آهنینی زره زیر که می مانند بیدار توقعات و همه ی تمناها آیند، بدر زره این زیر از بادی نفس از که وحشی اسبی بلند یال بسان می شود.

عاصی آشفته شود. اعتراض دختری که در چوکی پیش روی موتر نشسته ناگاه همین تا مرد پیر صحبت های ظاهراً می آورد. خود به مرا دختر است. کرده تنگ را دختر خلق و یافته ادامه حاال می گوید »چرا باید به خودتان حق بدهید در خصوصی ترین آریانا سعید حق دارد مورد زندگی یک زن دخالت کنید؟ با شناختی که از آن پسر دارد او را بپذیرد یا نپذیرد. آن ها کنند. انتخاب خود را زندگی خودشان شیوه ی دارند حق شیوه ی خواستگاری آریانا چه آسیبی به شما رسانده؟« مرد اخالق انحراف برای است پروژه ای کارها »این می گوید: پوهنتون، در است ممکن حرکت، این از پس جامعه.

بازوان فواره ای تان را خواهید برفراشت؟

افسوس!موها، نگاه ها

به عبث عطر لغات شاعر را تاریک می کنند

دختران رفت وآمد در دشت مه زدهدختران شرم

شبنمافتادگی

رمهدختر پیاده شده است. پیر مرد می گوید: »در عمرم زنی به را این ادامه می دهد خوب شد بودم. ندیده بی حیایی این

دیدم که سر زن خود شکر بکشم.« و می خندد.پستان تان، کدام شما

گل داده در بهار بلوغش؟لب های تان کدام شما

لب های تان کدام بگویید

در کام او شکفته، نهان، عطر بوسه ای؟

شب های تار نم نم باران _که نیست کار _اکنون کدام یک ز شما

بیدار می مانیددر بستر خشونت نومیدی

در بستر فشرده ی دل تنگیسیمای می بندم را چشمم نگویم. چیزی می دهم ترجیح می گذرد: پیش چشمم از می شناسم که زنانی از بسیاری دخترهای سعید، آریانا تاج بیگم، خاله خواهرانم، مادرم، شاملو شد. پیاده موتر از پیشتر که دختری و فیلم ها...

همچنان می خواند:"بین شما-بگویید!-

بین شما کدام صیقل می دهید

سالح آبایی رابرای

روز انتقام؟

رامین مظهر

دختران انتظار

8صبح، هرات: این روزها نزدیک به 7۰ درصد شهر هرات بی برق است. دلیل این برقی قطع برق وارداتی از سوی ایران دلیل به کشور این که می گویند ایرانی رسانه های است. کمبود با آبی بندهای و در سدها آب کمبود و خشکسالی

انرژی روبرو شده است.

رضا اردکانیان، وزیر نیروی ایران گفته است که در حال حاضر میزان صادرات آب و برق ایران به پایین ترین حد خود رسیده

است.آقای اردکانیان گفته است که ایران در شرایطی که با بحران آب و انرژی روبروست، به کشورهای همسایه نظیر پاکستان،

افغانستان و عراق برق صادر نمی کند.وزیر برق ایران همچنان می گوید که در فصل گرما و با روند مگاوات پنج هزار با ایران برق توزیع شبکه ی مصرف، فعلی

کمبود برق روبرو است.مگاوات به ۱4۰ مگاوات و برق ۱۰ مگاواتی والیت نیمروز به

24 مگاوات افزایش خواهد یافت.قرارداد برق صادراتی ایران به هرات در سال ۱۳۹۰، هنگامی بود، افغانستان آب و انرژی وزیر خان محمداسماعیل که

تمدید شد.به اشاره با قرارداد این امضای هنگام محمداسماعیل خان به ایران از سال یک در برق کیلووات میلیون 2 صادرات افغانستان گفته بود که هر کیلووات برق ایران به ۳ »سنت«

خریداری می شود.بر اساس این قرارداد، ایران مکلف است که به صورت دوام دار

به هرات برق صادر کند.بر اساس این تفاهم، افغانستان می تواند ساالنه دو تا هفت صد

میلیون کیلووات برق در ساعت را وارد هرات کند.اما است، اتمام رو برای هرات ایران برق قرارداد این همه با سرکنسول ایران در هرات چند ماه پیش در دیدار با کامران علیزایی، رییس شورای والیتی هرات گفت که قرارداد انتقال فعلی، برق بر افزون زودی به و تکمیل شده هرات به برق پنجاه میگاوات برق جدید نیز به شبکه ی برق هرات افزوده

خواهد شد.اما بر خالف همه ي این ها، این روزها هرات تنها از ساعت ۱۰

شب تا 7 بامداد از برق وارد شده از ایران استفاده می کند.هرات این روزهای گرمای کم سابقه ای را تجربه می کند. دمای

هوای هرات در برخی روزها به 4۱+ سانتی گراد می رسد.بزرگ ترین هرات، صنعتی شهرک که است حالی در این شهرک صنعتی در سطح کشور از برق وارداتی ایران استفاده

5سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دو شنبه 25 سرطان 1397

قرارداد به سبک ایرانی ایران بر اساس قراردادی که با وزارت انرژی و آب افغانستان هرات به بهانه ای بی هیچ برق صدور به مکلف داده، انجام

است.به ایران پاکستان کشورهایی هستند که افغانستان و عراق،

آن ها برق صادر می کند.

می کند. قطع برق ایران در ساعات مهم روز، چرخه ی اقتصاد را در هرات متوقف کرده و کم از کم باعث بسته شدن ۳۰۰

کارخانه تولیدی شده است.شهرک در کارگر صدها هرات، محلی مسئوالن گفته ی به صنعتی هرات تا حل مشکل برق وارداتی ایران بی کار شده اند.

مسئوالن شرکت برشنا در هرات می گویند که ایران بر خالف قرارداد میان دو کشور، برق وارداتی خود را به شهر هرات در

ساعات پر مصرف و ضروری قطع می کند.دیدار در هرات در برشنا شرکت رییس طاهر، محمدعارف گالیه آن ها از هرات در ایران سرکنسول گری مسئوالن با نابه سامان کنونی، قطع افزوده است که در وضعیت و کرده برق وارداتی فشار دیگری است که صنعت، زراعت، صحت و

آرامش مردم کشور را تهدید می کند.در همین حال محمدآصف رحیمی، والی هرات می گوید که در افغانستان سرقونسل با ایران برق وصل و قطع پی در موضوع شده این پیگیری خواستار و کرده گفت وگو مشهد

است.آیا ایران می تواند تصمیم یک جانبه بگیرد؟

محمد صمیمی، حقوق دان در هرات می گوید بر اساس قوانین حقوقی بین المللی طرف قراردادی که به صورت یک جانبه در تطبیق قرارداد تعهدشکنی می کند، باید مورد فشار قرار گیرد.

این حقوق دان تأکید دارد که اگر اجبار نتیجه ای نداد طرف به پایبندی عدم از ناشی ضررهای و صدمات باید قرارداد

قرارداد را به دوش بکشد.

معادن هرات و اتاق صنایع رییس به گفته حمید اهلل خادم، شرکت های تمام تعطیلی باعث ایران از وارداتی برق قطع تولیدی در شهرک صنعتی هرات شده است و این تعطیلی به

گفته ی خادم تا اطالع ثانوی ادامه خواهد یافت.تعطیلی شرکت ها به خانه نشین شدن موقت همه ی کارگران

در این واحد های تولیدی انجامیده است.تا کنون حکومت مرکزی افغانستان به قطع برق از سوی ایران

واکنشی نشان نداده است.

سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دوشنبه 25 سرطان 61397

جمعی در افغانستان ملی تلویزیون و رادیو خاطرات هرگاه مرور می شود بی گمان از مینه بکتاش به عنوان یکی از برترین بسیاری ها برای که چهره ای می شود. یاد آن، گوینده های تداعی کننده ی روزگاری شیرین تر از اکنون است، چهره ای که توانسته سال ها بینندگان را به تماشای تلویزیون فراخوانده، با بگوید. کسانی که برای شان روز از خبرهای صدایی مطمئن در آن روزها برای ساعتی چشم به تلویزیون می دوختند تا از زبان او بشنوند که در جهان پیرامونشان چه می گذرد، چنان با او خو گرفته بودند که در نبودش تا کنون هم جای خالی او را احساس می کنند و برای جوانترها از او و حال و هوای شیرینی

که جوانی خودشان داشته است، قصه می گویند. ما هم تصمیم گرفتیم او را در فهرست بیست نفری خود قرار او با افغانستان، بانوان موفق ترین از یکی عنوان به و دهیم

گفت وگویی داشته باشیم. با شبکه ی به سر می برد لندن اکنون در بکتاش خانم مینه جهانی بی بی سی کار می کند. او با وجود مشغله های زیاد کاری گرمی به می برد، سر به ساالنه اش رخصتی در که این با و

پذیرفت که از طریق اسکایپ با ما گفت وگویی داشته باشد.قرارمان برای تاریخ ۲ جوالی، ساعت ۱۶:۳۰ به وقت کابل و ویدیویی تماس این که از بود، پس لندن به ساعت ۱۳:۰۰ایشان بسیار هیجان زده با برقرار شد، من که برای گفت وگو و گرم را صدایش و صمیمی و مهربان را چهره اش بودم، خوش آهنگ یافتم، درست همانطور که پدرم همیشه می گفت. پس از آرامشی که از دیدنش پیدا کردم بیدرنگ گفت وگوی مان

را آغاز کردم.در ادامه از ایشان و فراز و نشیب هایی که در مسیر پیشرفت با

آن ها روبه رو بوده است، می خوانیم:

زهره: کمی از خودتان برای خواننده های ما بگویید.نام ازدواج از پیش البته استم، بکتاش مینه من مینه: خانواده ای در و شدم زاده کابل در بود، عمری خانوادگی ام و لیسانس دوره ی یافتم، پرورش تحصیل کرده و روشن فکر ماستری را در دانشگاه کابل گذراندم و در سال ۱۹۹۱ برای حقوق رشته ی در دکترا مدرک گرفتن و تحصیل ادامه ی بخش رییس عنوان به اکنون رفتم. روسیه به بین الملل افغانستان در سرویس جهانی بی بی سی کار می کنم و مادر دو

پسر با نام های پامیر و ودیر استم.

زهره: چطور خودتان را در قلمرو خبرنگاری یافتید؟مینه: از سال ها پیش شروع شد، در کابل و در دوران مکتب گویندگی را آغاز کردم. بعدها نیز همزمان با تحصیل در رشته ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل همچنان به کار گویندگی ادامه دادم. ولی کار خبرنگاری را پس از رفتن به بریتانیا و با بی بی سی آغاز کردم. از مهمترین و پر مخاطب ترین کارهای خبرنگاری من »سه روز مصاحبه با محمد ظاهر، آخرین پادشاه کابل در چهل نشیب و رادیویی »فراز و مستند افغانستان« سال گذشته« بودند که بارها در رسانه های افغانستان و بیرون

از افغانستان، پخش شدند و بازتاب گسترده ای داشتند.

نخستین از پس حالتان و حس نخستین از زهره: کارهای تان برای مان بگویید.

مینه: نخستین بار گویندگی را با تلویزیون ملی افغانستان آغاز کردم و هنگامی که پشت مایک قرار گرفتم، بسیار هیجان زده بودم و در کنار صدای خودم، صدای قلبم را هم می شنیدم، ولی بشنوند را قلبم صدای نیز دیگران که بودم این نگران کم کم و با گذشت زمان روی کار گویندگی تسلط پیدا کردم اگر که شد ایجاد مایکروفون و من میان عمیقی دوستی و اشتباه نکنم از این رفاقت ۳۸ سال می گذرد. بله، من گویندگی روز یاد دارم پس نخستین به آغاز کردم. را در سال ۱۹۸۰ گویندگی ام، احساس خوشحالی می کردم که از میان جمعی از دختران دیگر و پس از گذراندن آزمون های گوناگون، موفق کنار در می توانستم که این و برسم جا این به بودم شده گوینده های مطرحی چون خانم شفیقه حبیبی، خبر شب را

بخوانم، واقعاً برایم مایه ی افتخار بود.

زهره: دیگران به کار شما چه واکنشی نشان دادند؟مینه: دو، سه ماه نخست چندان از کارم خشنود نبودم چون دارم یاد به و نداشتم تسلط کارم بر کافی اندازه ی به هنوز ماه خودم شش به اگر گفت، زمان آن گویندگان مدیر که فرصت بدهم دیگر نمی توانم از میکروفون جدا شوم، واقعاً هم همینطور شد، من تنها نیاز داشتم که صدایم اهلی شود و با میکروفون خو بگیرم، این درست شش ماه طول کشید. باید بگویم که در طول این مدت بسیار تشویق می شدم. پدر و مادر، همصنفی ها، همکارها و حتا استادهای دانشگاه، همه پشتیبانم بودند و تشویقم می کردند. با این که در آن دوران رسانه های به طور مستقیم در با مخاطبانم تا نداشتند اجتماعی وجود گفته های از ولی شوم، آگاه واکنش شان از و باشم ارتباط دوستان، همصنفی ها و خویشاوندان، درمی یافتم که کارم مورد پسند مردم بوده است، در مجموع باید بگویم که حمایت زیاد

بود و تشویق فراوان.

خبرنگار، عنوان به زن یک کار بی گمان زهره: دشواری های خاص خودش را دارد، از سختی هایی که در

این مسیر با آن ها روبه رو شدید برای مان بگویید.مینه: خوب همانطور که پیشتر هم گفتم من کار خبرنگاری را در سال ۹۵ و با رادیو بی بی سی آغاز کردم و چون در آن بود، افغانستان به مربوط خبرهای دادن پوشش کارم زمان ناچار بودم اخبار مورد نیازم را از راه دور دنبال کنم و در واقع نداشتن کنم، افغانستان سفر به توانستم که تا سال ۲۰۰۲ دسترسی به منابع خبر بزرگترین چالشی بود که با آن روبه رو بودم، این مشکل برای خبرنگاران زن و مرد یکسان بود. ولی به عنوان خبرنگار زن می توانم بگویم هنگامی که در افغانستان به سر می بردم با همان چالش ها و محدودیت هایی مواجه بودم برای بودند، گریبان به آن ها دست با زنان کشورم دیگر که نمونه در آن زمان زنان نمی توانستند مانند مردها برای تهیه ی گزارش در هر ساعتی از شبانه روز رفت و آمد کنند، من هم به ناچار باید کارهایم را طوری هماهنگ می کردم که به شب یا بود این من دیگر محدودیت برنخورند. نامناسب ساعت های که به عنوان خبرنگار بی بی سی باید پیش از تهیه ی گزارش با مقام های بی بی سی تماس می گرفتم، چون خبرنگارانی که برای این سرویس خبری کار می کنند باید برای حفظ امنیت شان از

قوانین سختگیرانه ای پیروی کنند.

زهره: آیا در این مسیر تنها بودید؟ منظور این است که آیا مشوق دیگری در خانواده و یا اجتماع داشتید؟

معلم نخستین مادرم که بگویم باید هرچیز از پیش مینه: زبانم بود و من درست نوشتن، درست خواندن و درست تلفظ کردن را از او آموختم، البته که در دوران ما شیوه ی تدریس بود و من به سال های آموزشی که در مکتب ها بسیار خوب این آموزش های بر افزون افغانستان داشتم، مدیونم، ولی در ارزشمند، خانواده، دوستان، هم صنفی ها و استادهایم نخستین

مشوق هایم بودند و همیشه از من پشتیبانی می کردند.

زهره: با وجود دشواری ها چه چیزی شما را به ایستادگی و مقاومت وامی داشت؟

و پشتیبانی از شرایطی هر در خوشبختانه که این مینه: حمایت پدر و مادر و دوستانم برخوردار بودم، بسیار امیدوارم می کرد. مثاًل پدرم به خاطر من، از خودگذشتگی زیادی نشان به که تازه کاری گوینده ی هر زمان آن در دارم یاد به داد. رادیو و تلویزیون ملی افغانستان می پیوست، باید برای مدتی آگهی های فوتی را هر روز صبح می خواندم، پدرم هر روز ساعت ۵ صبح مرا به رادیو و تلویزیون می رساند و منتظر می ماند تا کارم به پایان برسد و بعد مرا به خانه بازمیگرداند. یا هنگامی که اخبار شب را می خواندم باز هم او به همین ترتیب به خاطر من از خودگذشتگی می کرد. دیدن این فداکاری ها و از خود

گذشتگی ها در کنار عالقه ی شدیدی که از دوران نوجوانی به این کار داشتم، وادارم می کرد به خاطر آن در برابر هر گونه

سختی و دشواری ای ایستادگی و مقاومت کنم.

استید؟ یا و بودید چه دنبال به خبرنگاری در زهره: چقدر از اهدافی که داشتید تا کنون برآورده شده اند؟

مینه: هدف من به عنوان یک خبرنگار این است که هر روز بتوانم اخبار موثق را به درستی و بی کم و کاست به گوش شنونده برسانم و به او توضیح دهم که هر خبر چگونه به او مربوط است و بر زندگی اش تاثیر می گذارد، می خواهم تا جایی که می توانم به او کمک کنم تا این مشکالت را حل کند. به باور من می توان روزنامه نگارها را در کنار قوه های مقننه، اجراییه و قضایی به عنوان قوه ی چهارم در یک کشور برشمرد که می تواند همچون یک پل، مردم و اداره کنندگان کشور را به یکدیگر مرتبط کند. ارتباط دهد انجام بهتر را خود کار پل این هرچه بنابراین، بهتری هم برقرار می شود، من هم همیشه برای دستیابی به از واکنش هایی که و بازخوردها از و همین هدف کوشیده ام سوی مردم دریافت کرده ام، درمی یابم که در این راه تا اندازه ی

زیادی موفق و کامیاب بوده ام.

وجود زیادی دشواری های هم هنوز که می دانم زهره: نقشی زنان چه بپرسم که با آن هم می خواستم دارد، در مسیر پیشرفت جامعه و خبرنگاری می توانند داشته

باشند؟مینه: به نظر من در قدم نخست زن ها باید به خود و کارشان باور داشته باشند و بدانند که زندگی برای زن و مرد یکسان است، چرا که هر دو انسان و هر کدام تشکیل دهنده ی نیم پیکر جامعه استند، با نادیده گرفته شدن هر یک از این ها در واقع نیم پیکر جامعه معیوب می شود، چه بسا زنان نه تنها تشکیل دهنده ی نیم پیکر جامعه استند که مسئولیت نیمه ی دیگر آن را نیز بر دوش دارند پس در واقع رسالت یک روزنامه نگار، چه زن باشد و چه مرد این است که برای مخاطبان زن و مرد کار کند و تا جایی که می تواند با آگاهی رسانی و شریک برشمردن زنان در همه فعالیت های اجتماعی، زندگی را برای آن ها به عنوان مادر، کارمند و روزنامه نگار و یا نیم پیکر جامعه، آسانتر و بهتر بسازند. باید گفت که چالش کنونی ما جذب مخاطبان زن است چرا که هرچه شمار مخاطبان زن بیشتر باشد، آگاهی رسانی هم بهتر و

هم موثرتر انجام می شود.

زهره: فکر می کنید کار یک خبرنگار زن با همکار مردش چه تفاوتی دارد و در چه زمینه هایی زنان می توانند بهتر

از مردان کار کنند؟مینه: روزنامه نگار خوب، زن و مرد ندارد و روزنامه نگار چه زن باشد و چه مرد باید بتواند کارش را به خوبی پیش ببرد، ولی در جامعه ای مانند افغانستان، برتری روزنامه نگار زن بر همکار مردش این است که به عنوان یک زن می تواند به نصف همیشه

پنهان جامعه، یعنی زنان خانه دار و خانه نشین، هم دسترسی داشته باشد. در واقع به دلیل سنتی بودن جامعه ی افغانستان داشته جامعه دسترسی اعضای همه به نتوانند شاید مردان

باشند ولی زنان می توانند.

زهره: کارهای نکرده ی تان در پهنه ی روزنامه نگاری کدام هاست؟

مینه: خوب، من در موقعیتی قرار گرفته ام که بخش بزرگی بی بی سی افغانستان بخش مدیریت برگیرنده ی در کارم، از کار به پرداختن برای چندانی فرصت خودم بنابراین، است. روزنامه نگاری ندارم. ولی با این حال بسیاری از دوستانم همیشه مرا تشویق می کنند که مجموعه ی مصاحبه هایم را تنظیم کنم. می دهد، را کار این انگیزه ی من به که هم آثاری از یکی مجموعه گفت وگوهای روزنامه نگار ایتالیایی »اوریانا فاالچی« است که من آن را در سال های مکتب خوانده بودم. خودم نیز همیشه آروز داشتم که با همه شخصیت هایی که در افغانستان خود را رهبر می خوانند، گفت وگو کنم. با آن که با بیشترشان

گفت وگو کردم اما متأسفانه موفق تکمیل این کار نشدم.

روزنامه کار برای ایده آل جامعه ی یک تصویر زهره: نگاری به ویژه برای بانوان چگونه است؟

مینه: جامعه ای که در آن قانون مسلط باشد و همه مردمی که در آن زندگی می کنند، از حقوق و مکلفیت های شان آگاه

باشند.

حقیقت به روزی شما ذهنی تصویر این آیا زهره: می پیوندد؟

مینه: دنیا با امید خورده شده است!

زهره: آیا تا کنون پیش آمده که از کار یک خبرنگار دیگر الهام گرفته باشید و یا رفتار و کار کسی به شما انگیزه

داده باشد؟ مینه: بله همانطور که پیشتر هم گفتم، کتاب مصاحبه با تاریخ از روزنامه نگار ایتالیایی »اوریانا فاالچی« منبع الهام و در واقع مشوق من برای کار روزنامه نگاری بوده است. البته برای من

هنوز هم مصاحبه بهترین بخش کار خبرنگاری است.

را افغانستان رسانه های کنونی وضعیت شما زهره: چگونه بررسی می کنید؟

مقایسه کجا رسانه های با که دارد این به بستگی مینه: می شود، اگر با رسانه های خود افغانستان در سال های بسیار دور مقایسه شود، من فکر می کنم هرچند در این روزها فعالیت روزنامه نگاری به خاطر نبود منابع مالی اندک شده ولی روی هم رفته این رسانه ها شرایط خوبی برای رشد خبرنگاران دارند. در واقع به نظر من روزنامه نگاری در افغانستان رو به رشد است و باور دارم که امروزه با وجود سایت های آموزشی خبرنگاری در سطح ملی و جهانی، آزادی بیان و امکانات بیشتر کاری در مقایسه با کشورهای همسایه، روزنامه نگاران افغانستان امکانات بیشتری برای رشد و پیشرفت دارند و این به خود روزنامه نگاران بر می گردد که با امکاناتی که در دسترس است، تا چه اندازه برای رشد و پیشرفت خود تالش می کنند، در واقع کار روزنامه نگاری وابسته به خواست خود خبرنگار است، هر قدر روزنامه نگار بر کار خود تسلط بیشتری داشته باشد و بکوشد کارهای خود را با وجدان خبرنگاری سبک و سنگین کند و برای هر حرف خود یک استناد قوی داشته باشد، می تواند روز به روز در عرصه ی خبرنگاری به پیشرفت های بیشتری دست یابد. باز هم می گویم رشد رسانه ها در افغانستان در هفده سال گذشته از خوانندگان یکی البته خودم هم و است بوده عالی بسیار

روزنامه ی هشت صبح استم. ادامه در صفحه 7

نخستین بار گویندگی را با تلویزیون ملی افغانستان آغاز کردم و هنگامی که پشت مایک قرار گرفتم، بسیار هیجان زده بودم و در کنار صدای خودم، صدای قلبم را هم می شنیدم، نگران این بودم که دیگران نیز صدای قلبم را بشنوند ولی کم کم و با گذشت زمان روی کار گویندگی تسلط پیدا کردم و دوستی عمیقی میان من و مایکروفون ایجاد شد که اگر اشتباه نکنم از این رفاقت ۳۸ سال می گذرد. بله، من گویندگی را در سال ۱۹۸۰ آغاز کردم. به یاد دارم پس نخستین روز گویندگی ام، احساس خوشحالی می کردم که از میان جمعی از دختران دیگر و پس از گذراندن آزمون های گوناگون، موفق شده بودم به این جا برسم و این که می توانستم در کنار گوینده های مطرحی چون خانم شفیقه حبیبی، خبر شب را بخوانم، واقعًا برایم مایه ی افتخار بود.

رفیق

خبرنگاریگفت وگوکننده زهره اسپاتگفت وگو با خانم مینه بکتاش

چهل‌ساله‌ی

رفیق چهل ساله ی خبرنگاری

ناآرامی‌ها‌در‌عراق:‌

[email protected] سنجر سهيل صاحب امتياز: [email protected] پرويز کاوه مدير مسوول:

فردوس کاوش تحليلگر ارشد: رامين مظهر و ليمه آفشيد ويراستاران:

علی آرش گزارش تحقيقی:

خبرنگاران: وحيد پيمان، حسين حيدری، فاطمه فرامرز، سحر رحيمی و فهيم امينرضا مرادی و ذبيح اهلل فاضلی صفحه آرايي:

احمد ضيا محمدي وبسايت: اميد نبی زاده، محمد رضايی ويديو:

0708144047 پذيرش اعالن: صندوق پستی 1911، پسته خانه مرکزی، کابل، افغانستان نشانی پستي:

جاده شيرپور، ناحيه دهم، کابل، افغانستان نشانی دفتر کابل: [email protected] ايميل روزنامه:

8صبح نوشته ها را ويرايش می کند. سرمقاله بازتاب دهنده ی ديدگاه 8صبح است. ساير ديدگاه های مطرح شده در مقاله ها، به نويسندگان آن برمی گردد.

Publisher:Sanjar Sohail, [email protected]:Parwiz Kawa, [email protected]

7 سال یازدهم شماره مسلسل 2911 دوشنبه 25 سرطان 1397

Facebook.com/8am.afYoutube.com/HashteSubhdailyTwitter.com/@Hashtesubhdaily instagram.com/8am.af_officialwww.8am.af

مقابله‌پولیس‌با‌معترضان‌در‌بصره

شما چون روزی دارند آرزو زیادی دخترهای زهره: آن ها برای گفتنی هایی چه باشند، موفقی شخصیت

دارید؟مینه: خوب می خواهم به آن ها بگویم فراموش کنند که زن استند، فقط بکوشند که کیفیت کار خود را باال ببرند و در عرصه ی کاری خود برتر باشند. در واقع حضور زنان در اجتماع به آن، پایینتر به سطح های تا گرفته پارلمان از افغانستان، شکل سهمیه ای است ولی زنان باید بدانند که نباید به این سهمیه ها دلخوش کنند بلکه باید بکوشند تا با تکیه بر توانایی

خودشان به این جایگاه ها برسند.

چگونه افغانستان رسانه های در را زنان حضور زهره: و جدی تر حضور برای راهکارهایی چه و می بینید

معنادارتر زنان در رسانه ها، پیشنهاد می کنید؟مینه: خبرنگاران زن افغانستان بهترین امکانات را در اختیار

مینه: همانطور که پیشتر هم گفتم جنسیت در کار حرفه ای مطرح نیست و مهم توانایی و باور انسان به کارش است ولی وجود به را محدودیت هایی جامعه و محیط که هنگامی می آورند، هرکسی، چه زن و چه مرد باید بکوشد و راه مناسب کابل در من که هنگامی خوشبختانه کند. پیدا را خودش زندگی می کردم، هیچ گونه تعصبی در جامعه و در خانواده ام کنونی کابل باره ی در نمی خواهم و حاال هم نداشت وجود قضاوت کنم ولی باور دارم که در کار حرفه ای باور و توانایی

خود شخص مهم است.

زهره: در کنار خبرنگاری، چه کارهای دیگری را دوست دارید؟

مینه: من دانشکده ی حقوق را با عشق تمام خواندم، با اینکه در آزمون کانکور در رشته ی طب کامیاب شده بودم، حقوق را به آن ترجیح دادم. یکی از آرزوهایم این بود که یک حقوقدان خوب و یا یک دیپلومات باشم ولی متاسفانه شرایط مناسب فرستاد، وزارت خارجه به مرا کابل دانشگاه اینکه با و نبود می دانستم که درخواستم به جایی نخواهد رسید، به همین دانشگاه دیپلومات شدن در به جای دادم که ترجیح خاطر تدریس کنم. من در دانشگاه، حقوق بین الملل عمومی درس افزون بر حقوق، تا درجه ی پوهنیار رسیده بودم. می دادم و مانند داشتم دوست همیشه گفتم هم پیشتر که همانطور اوریانا فاالچی با رهبران تاریخ مصاحبه کنم، همچنان یکی از آرزوهایم این است که مستندهای گوناگون بسازم و در یکی از آن مستندها با بزرگان تاریخ جهان مانند موالنا، اقبال الهوری، ناصر خسرو، سید جمال الدین افغانی و ارنست همینگوی که از نظر من شهروندان دنیا به شمار می روند، همراه شوم و پا به پای آن ها درست در همان مسیری که آن ها روزگاری آن

از برخی در گذشته روز چند ناآرامی های پی در شهرهای عراق، پولیس عراق با شلیک تیر هوایی سعی کرد معترضانی که قصد داشتند به ساختمان استانداری در بصره حمله کند را متفرق کند. اعتراضات خیابانی به ضعف خدمات عمومی در جنوب عراق وارد هفتمین روز

خود شده است.به نقل از بی بی سی فارسی، پولیس عراق گفته است که عده ای به وسیله گاز اشک آور و آب پر فشار که برای متفرق کردن معترضان به کار گرفته شده بود، مجروح

شده اند.آمد در و شب گذشته دولت عراق مقررات منع رفت بصره و شهرهای اطراف در جنوب عراق را اجرا کرد. در همین حال حیدر عبادی، نخست وزیر عراق گفته است که قرار است بودجه را برای آب، برق و خدمات درمانی

تخصیص دهد.پیشتر دولت دسترسی به شبکه های اجتماعی را مسدود بیکاری، بود. کرده و وضعیت را اضطراری اعالم کرده

این حال دارند، نیاز آن ها به زیادی رسانه های چون دارند بستگی به خودشان دارد که با تالش و کوشش کیفیت کار خود را باال ببرند و از هیچ کس عقب نمانند، به نظر من زنانی می کنند کار گوینده عنوان به افغانستان رسانه های در که نباید تنها به گویندگی بسنده کنند، بلکه باید بکوشند و به برای بهتری جایگاه های اختصاصی، نگاران روزنامه عنوان خود کسب کنند. در واقع من هم گویندگی کرده ام ولی هیچ گاهی گوینده ی محض نبوده ام و تا خبری را به خوبی درک نمی کردم، هرگز نمی خواندمش، ولی متاسفانه امروزه برخی از گوینده های رادیو و تلویزیون )زن و مرد( تنها خبرها را از روی متن می خوانند، بدون این که توجه کنند که آیا دو جمله ای که پشت سر هم می خوانند، واقعن می توانند پشت سر هم

قرار بگیرند یا نه.مفهومی چه نزد شما حرفه ای کار در زهره: جنسیت

دارد؟

امروز جهان در را مسیر آن و بردارم گام بودند، پیموده را تجربه کنم.

زهره: کمی هم از زندگی خصوصی تان بگویید.مینه )با لحنی محبت آمیز(: بهترین خاطره ی زندگی من زندگی ام پسرم دو هر که بگویم باید و است فرزندانم تولد استند. من به همراه دو پسرم پامیر و ودیر در لندن زندگی در پامیر و است طب داکتر ودیر کوچکترم پسر می کنم، رشته ی اقتصاد درس خوانده است و اکنون در یک شرکت کار

می کند، ولی متأسفانه هنوز نواسه ندارم )با خنده(.

زهره: سخن پایانی؟مینه )پس از کمی درنگ(: حرفم این است که در هر حال نباید امید را از دست داد، زندگی رو به پیش روان است و ما باید همچون راننده ای که موترش را با در نظر گرفتن آینه ی عقب نما، به پیش می راند، بر مسیرمان تمرکز کنیم و رو به

سوی آینده به پیش برویم.

گرانی و کمبود خدمات اولیه ی شهری از مسایل اصلی برانگیزنده ی این اعتراضات است.

هفته ی گذشته پس از تیراندازی ماموران و کشته شدن و گرفت اعتراضات شدت بصره، در معترضان از یکی به دیگر شهرها گسترش یافت. معترضان در چند شهر به و بستند را جاده ها بعضی موتر، تیر زدن آتش با

ساختمان های دولتی نیز حمله کرده اند.امنیتی نیروهای تیراندازی در نفر سه مجموع در به نفر روز جمعه صدها داده اند. از دست را جان شان فرودگاه نجف حمله کردند و این باعث شد که پروازهای این فرودگاه مدتی مختل شود. در بغداد هم معترضان به

رخدادهای جنوب عراق در میدان تحریر تجمع کردند.پیامی در تقلید شیعه، آیت اهلل علی سیستانی، مرجع با اشاره به »کمبود شدید خدمات اولیه« با معترضان همدلی کرده است. بصره مهمترین بندر عراق است و صادرات نفت از این شهر اصلی ترین منبع درآمد دولت

این کشور است.

از صفحه ۶

دفتر هیت ناروی برای مهاجرین خدمات چاپ ؛ تهیه و انتقال کتب درسی ازصنف اول الی ششم را برای دفاتر خویش که ذیال ذکر گردیده است به مناقصه گذاشته و از تمام شرکت های داخلی و خارجی مربوطه دعوت به عمل میاورد تا با

ارسال پیام به ایمیل ادرس [email protected] اسناد مناقصه را بدست بیاورند.

محورهای ضروری برای داوطلبان کمپنی های محترم داخلی و خارجی مربوطه باید تجارب قبلی چاپ کتب درسی را با دفاتر دولتی و غیر دولتی،

موسسات بین المللی و نمایندگی های ملل متحد داشته باشند.اخذ اسناد مناقصه

درخواست کننده گان محترم می توانند تا با ارسال پیام به ایمیل ادرس [email protected] اسناد مناقصه را در روز های یکشنبه الی پنجشنبه از ساعت ۸ صبح الی ۴ بعد از ظهر بدست بیاورند.

دفتر هیت ناروی برای مهاجرین )NRC( درکابلناحیه چهارم، کلوله پشته، کوچه تلویزیون خورشید

کابل؛ افغانستان شماره تماس: ۰7۲۸۹۳۲۰۳۶

کمپنی های محترم داخلی و خارجی بعد از دریافت اسناد مناقصه افر های خویش را باید در پاکت های سربسته الی

ساعت ۱۰ بجه روز یکشنبه ۵ اگست سال جاری به دفتر هیت ناروی برای مهاجرین تسلیم نمایند . دفتر هیت ناروی برای مهاجرین )NRC( حق رد و انتخاب هر درخواست را بطور قسمی و کلی در حالت لزوم دید بدون

کدام شرح بیشتر دارا می باشد و هیچ نوع شکایت در این مورد پذیرفتنی نیست.

(NRCSO2018007)

اعالن داو طلبی

موعد تسلمی اسنادموقعیت دفاتر ان ار سیخدمات مورد ضرورت جزییات

تهيه خدمات چاپ کتب درسی از صنف اول الی ششم

چاپ؛ تهيه و انتقال کتب درسی از صنف اول الی ششم

چاپ ؛ تهيه و انتقال کتب درسی ا ز صنف اول الی

ششم

يکشنبه ۵ اگست ۲018

کابل؛ ننگرهار؛ خوست؛ کنر؛ بلخ؛ سرپل؛ فارياب؛ کندز؛

کندهار؛ نميروز؛ اورگان؛ هرات و بادغيس

به نظر من در قدم نخست زن ها باید به خود و کارشان باور داشته باشند و بدانند که زندگی برای زن و مرد یکسان است، چرا که هر دو انسان و هر کدام تشکیل دهنده ی نیم پیکر جامعه استند، با نادیده گرفته شدن هر یک از این ها در واقع نیم پیکر جامعه معیوب می شود، چه بسا زنان نه تنها تشکیل دهنده ی نیم پیکر جامعه استند که مسئولیت نیمه ی دیگر آن را نیز بر دوش دارند پس در واقع رسالت یک روزنامه نگار، چه زن باشد و چه مرد این است که برای مخاطبان زن و مرد کار کند و تا جایی که می تواند با آگاهی رسانی و شریک برشمردن زنان در همه فعالیت های اجتماعی، زندگی

را برای آن ها به عنوان مادر، کارمند و روزنامه نگار و یا نیم پیکر جامعه، آسانتر و بهتر بسازند. باید گفت که چالش کنونی ما جذب مخاطبان زن است چرا که هرچه شمار مخاطبان زن بیشتر باشد،

آگاهی رسانی هم بهتر و هم موثرتر انجام می شود.

ترمپ:

11th Year No: 2911 Monday 16 July, 2018 Price: 20 Afs

دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا گفته است که از مالقاتش زیادی« »انتظار روسیه رییس جمهور پوتین، با والدیمیر ندارد. قرار است رهبران دو کشور دوشنبه، )۲۵ سرطان( در هلسینکی، پایتخت فنالند با هم دیدار کنند. رییس جمهور امریکا در عین حال به شبکه ی خبری سی بی اس گفته است

که احتماالً خبرهای خوبی از این نشست به دست بیاید.به نقل از بی بی سی فارسی، آقای ترمپ همچنین گفته است که او قصد ندارد مسئله ی اعالم جرم علیه ۱۲ روس را به دلیل هک کمیته ی ملی حزب دموکرات در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ امریکا، در نشست مشترک با آقای

پوتین مطرح کند.اما در عین حال افزوده است که در باره ی درخواست استرداد این افراد از روسیه فکری نکرده است. روسیه اتهامات وارده

در این مورد را رد کرده است.

مورد در ترمپ آقای به آلمان خارجه ی وزیر همزمان پوتین آقای با جانبه ای یک توافق هرگونه به دستیابی استراتژی شرکا، کردن ناخشنود که گفت و هشدارداد

عاقالنه ای نیست. روسیه بین مجرمان استرداد مورد در توافقی گونه هیچ وزارت پیش روز دو که آن از پس ندارد. وجود امریکا و امنیتی مامور ۱۲ علیه جرم اعالم از امریکا دادگستری روسیه خبر داد، مخالفانی در امریکا خواستار لغو دیدار آقای

ترمپ با والدیمیر پوتین شدند.شبکه ی با گفت وگویش از دیگری بخش در ترمپ آقای خبری سی بی اس گفته است که او به »برگزاری نشست« معتقد است و نشست هایش را با رهبران کوریای شمالی و

چین »اقدامی بسیار خوب« دانسته است.»نمی توانم است: افزوده همچنین امریکا جمهور رییس که بگویم می توانم اما افتاد، اتفاقی خواهد که چه بگویم درخواست من چه خواهد بود. باید ببینیم که چه چیزی از

این نشست درمی آید.«

بار با شبکه ی خبری سی بی اس گفت وگو در ترمپ آقای دیگر از عملکرد دولت باراک اوباما که مسئله هک کمیته ی ملی حزب دموکرات در دوران ریاست جمهوری او صورت

گرفت، در قبال این مسئله انتقاد کرد.رییس جمهور امریکا قبل از دیدار با آقای پوتین در روزهای گذشته در نشست سران ناتو در بروکسل شرکت کرد و پس و دیدار وزیر نخست می، ترزا با بریتانیا به با سفر آن از

گفت وگو کرد.همزمان روسیه گفته که در انتظار گفت وگوهای رهبران دو کشور است. یوری یوشاکف، از مشاوران کرملین گفته است: »ما ترمپ را شریکی قابل مذاکره می دانیم. روابط دو جانبه بین کشورها بسیار بد است. ما باید ترمیم این روابط را شروع

کنیم.«وزارت خارجه ی روسیه هم در واکنش به اعالم جرم علیه ۱۲ مامور امنیتی روسیه گفته است که هیچ مدرکی نیست را دموکرات ملی حزب افراد کمیته ی این نشان دهد که

هک کرده اند.

انتظار زیادی از مذاکره با پوتین ندارمقطع‌مکرر‌برق‌در‌سراسر‌ایران؛‌اعتراض‌

نانوایان،‌اخالل‌در‌ترافیکدر روزهای اخیر قطع مکرر برق در شهرهای مختلف ایران مشکالتی را برای شهروندان ایجاد کرده و در همین رابطه گزارش هایی از اعتراض نانوایی ها به خراب شدن خمیر نان و اخالل در کارشان در رسانه ها و شبکه های اجتماعی منتشر شده است. افزایش مصرف در فصل گرما باعث قطع برق در ایران شده است. خبرگزاری کار ایران )ایلنا( در گزارشی که روز یکشنبه )۲۴ سرطان( منتشر کرده است به نقل از یکی از کارگران نانوایی در شهر مریوان نوشت: »همین پنج شنبه ی گذشته از ساعت ۱۱:۳۰ برق نانوایی ما رفت؛ ما هشتاد روز فقط بریزیم. دور را آن مجبور شدیم همه ی که داشتیم کیلو خمیر جمعه، قطعی برق نداشتیم وگرنه روزهای کاری وسط هفته، گاه و بیگاه، با این مشکل مواجه می شویم. کمتر روزی ست که قطعی ناگهان برق نباشد و ما به مشکل برنخوریم.« در روزهای اخیر شرکت توزیع نیروی برق تهران از شهروندان تهرانی درخواست کرد که »فقط با ۱۰ درصد صرفه جویی در مصرف برق به ویژه در ساعات اوج مصرف )۱۲ تا ۱7 و ۲۰ تا ۲۳( و انتقال مصارف غیرضروری به دیگر ساعت ها، مجموعه صنعت برق را در تامین برق پایدار یاری رسانند.« این در حالی است که صبح امروز، شرکت توزیع برق تهران بزرگ اعالم کرده است که جدولی که از سوی این شرکت منتشر شده

تا پایان قطعی های برنامه ریزی شده برق در تابستان، ثابت خواهد بود.