Top Banner
ΙΩΑΝΝΟΥ Κ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ «Ὀρθόδοξος διδασκαλία περὶ Κολάσεως» Ὀρθοδοξία καὶ Παιδεία 4 (2005) 305-322 Ὁ περὶ κολάσεως λόγος ἀνέκαθεν ὑπῆρξε ἀπωθητικὸς καὶ ἀπεχθὴς γιὰ τὴν πλειοψηφία τῶν ἀνθρώπων. Σὲ αὐτὸ συνετέλεσε, ἴσως, καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ ἀποτρόπαιες καὶ ἀνατριχιαστικὲς εἰκόνες, μὲ τὶς ὁποῖες περιέγραφαν τὴν κόλασι κατὰ τὸ παρελθόν, ἐνέπνεαν φόβο πρὸς τοὺς χριστιανούς· φόβο κατασταλτικὸ παθῶν καὶ ἐπιθυμιῶν. Στὴν νεωτερικὴ καὶ μετανεωτερικὴ ἐποχὴ τῆς σήμερον ὁ φόβος αὐτὸς ὄχι μόνον δὲν λειτουργεῖ, ἀλλὰ πολλοὶ ἀρνοῦνται τὴν περὶ κολάσεως διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἀπάδουσα στὰ θεμελιώδη διδάγματα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Κατὰ τὸν Νικόλαο Μπερντιάεφ «πρέπει νὰ γίνει διάκριση ἀνάμεσα στὴν ψυχολογία καὶ τὴν ὀντολογία τῆς κόλασης. Μιὰ ψυχολογία τῆς κόλασης εἶναι παραδεκτή, ἀκόμη καὶ ἀναγκαία. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει κάποια ἐμπειρία τῆς κόλασης, ζεῖ μέσῳ τῶν μαρτυρίων της. Ἀλλὰ ἡ ὀντολογία τῆς κόλασης, καθὼς ἐπιθυμοῦν νὰ τὴν κατασκευάσουν, εἶναι ἀδύνατη καὶ ἀπαράδεκτη. Εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἄσχημα καὶ ἀποκρουστικὰ πράγματα ποὺ σχηματίσθησαν στὸ ἀνθρώπινο μυαλό» 1 . Καὶ ὅμως, ὅπως θὰ δοῦμε κατωτέρω, κόλασις ἀποτελεῖ ἄρθρο πίστεως καὶ ἀνήκει στὴν δογματικὴ διδασκαλία τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. παραθεώρησις ὑποτίμησίς της προέρχεται ἀπὸ μιὰ γενικώτερη ἄγνοια τῆς σωτηριολογικῆς σημασίας τῶν δογμάτων τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ γεγονότος ὅτι ὅλα τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν ἠθικὲς προεκτάσεις καὶ συνέπειες καὶ ὅτι μία ὀρθόδοξος ἠθικὴ ζωή, μία ὀρθόδοξος πνευματικότης, ἐξαρτᾶται ἀπολύτως ἐκ τῆς ὀρθοδόξου διδασκαλίας, δηλ. ἐκ τῶν δογμάτων τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Κατὰ τὸ Σύμβολον τῆς Πίστεως «προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος». Μετὰ τὸν σωματικὸ θάνατο, ὁ ὁποῖος εἶναι συνέπεια τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας καὶ θὰ ἐξαφανισθῆ στὰ ἔσχατα («ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» 2 ), γίνεται ἡ λεγομένη μερικὴ κρίσις τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων ἀνθρώπων καὶ ἡ πρόγευσις τῆς μελλούσης ζωῆς ἢ κολάσεως. Μὲ τὴν δευτέρα ἔνδοξο παρουσία τοῦ Κυρίου θὰ πραγματοποιηθῆ ἡ ἀνάστασις ὅλων τῶν μέχρι τότε νεκρῶν καὶ ἡ 1 Νικολάου Μπερντιάεφ, Ἀλήθεια καὶ Ἀποκάλυψη (Ἀθήνα: Δωδώνη, χ.χ. 2 ), σ. 193. 2 Α´ Κορ. 15: 26.
18

Κολασις (1)

Oct 30, 2014

Download

Documents

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript

. 4 (2005) 305-322

. , , , , . , ! . , . , . , , . 1. , , . , , , . .

. , ( 2), .

1 2

, (: , ..2), . 193. . 15: 26.

2 3. , 4. . . , 5. , 6, . . ' , , ' , , , 7. , 8. , . . ;9. , , . , , , , , , , 3 4

. 15: 22. . , ( 1957), . 104. 5 . 11: 25-26. 6 . , . - - , 1973. 7 . 25: 31-33. 8 . 5: 22. 9 . 6: 2.

3 ' . ; , , , , , , , , , , , , . , , , , , 10.

, , , 11. . , 12. , 13. . " ' " (. 25, 41), " ". , , , , . , , (, . , . 110-111). , (: . , 1983), . 397. 12 . 25: 46. 13 . 25: 34, 41.11 10

4 , . , " "14. . . : , , ' . , , , . " 15. , () . ' , ' . ' , , ' , , 16. - ( ) , , . . , , , , , , . , (: . , 1983), . 399-400. 15 , , 44 (Schriften, Bd. IV, . 376). 16 , ( 68, 309).14

5 , ; , ; ;17. , . , , , . , . " " " " . 18. . . ; , , , 19. , , . , , , , ' . , ' , . , 20. .

, , (PG 63, 745). , , . (: , 19882), . 544. 19 , , , 38 ( 42, 267). Jean-Paul Sartre, , , " ". 20 , , (PG 63, 745).18

17

6 21. . , . . (. 5, 22 12, 9. . 9, 43) " " (. 9, 43), " " (. 9, 48), " , ", " ", ' , 22. : , , , , , . , . , , . , 23. , , , .. , 24. , ' 25. ( ) : , , , , . (: , 19882), . 546. 22 , (: . , 1983), . 398. 23 . , , , 8 ( 52, 84-85). 24 , (: , 1977), . 327. 25 , , ( 65, 266).21

7 , . , . , . , , , . 26. : , . 27. , , " ", , , , 28. , , , . , , " ", , " ", , . " " , , , , , , , , . . , " ", , , , 29.

26 27

, , , 25 ( 39, 197). , , 82 (Schriften, Bd. IV, . 396). 28 , , 71 (Schriften, Bd. IV, . 389). 29 . , ' , ( 53, 340-341).

8 , ' , 30.

, , 31. : , , , 32. : , , , , . , ; , , ; ; ; ; ;33. . , , . , , , ;34. , , , 35. . , , , , 36. : , ; , . . ; 30 31

. , , , 331-334 (, . , . 368). . , ( 1985). 32 , , (PG 63, 743). 33 , , (PG 63, 743). 34 , , (PG 63, 743). 35 , , (PG 63, 744). 36 . 16: 25.

9 . ; , 37. . . . , ' , . , 38. , , . : , . . , , , . , , . 39. ' . (. ) . , ' , 40. , : , , , , . , " "41. 37 38

, , , 4 ( 39, 234). , , , 4 ( 39, 234). 39 , ( 68, 309-310). 40 , , , 29 ( 39, 243). 41 . , , , 4 ( 52, 58).

10 ; 42. , , , , . , , . : ' . , ' . , , , . , , 43. , , , , . , . "". . , . 44. . , ' , . , ,

42 43

, , 75 (Schriften, Bd. IV, . 392). . , , , 6 ( 52, 50). 44 , (: , 19862), . 190.

11 , - -, ' . , . , , . , ' , , , , , . ; 45. : . , , . . . , , , , , ' 46. , , . : ' . , ' ' . , , . , 47.

, , 75 (Schriften, Bd. IV, . 391-392). , , 36 (Schriften, Bd. IV, . 373). 47 , , 94 (Schriften, Bd. I, . 221-222).46

45

12

. , , ; ;48. . , , . . (Purgatorium) . , "" , 49. . , . , " , " " " " " , " " , " , " , , , , . , , ; ' " " , " , "50.

, (: . , 1983), . 400. . , (: , 1972), . 445. 49 , , . (: , 19882), . 547-548. 50 . , ' , ( 53, 340).

48

13 . . , 51 , 52. . . "" , "", . , " ". , , 53. , , ' , . , . . , "" , "". 54. 55 . ... . . 543, : , , . 1, . 198, . 1: , , . . , (: . , 1983), . 403. . . , (: , 1972), . 446. 52 , (: , 19562), . 415. 53 , , (: , 19892), . 147. 54 , , (: , 19892), . 148. 55 . , (: , 1986 2), . 198-199: ' , . ' , .51

14 , . . ' , . , , . . , "" "" . , , . , , 56. , . . . , , . , 57. 6. . , . , , , 58. . , ' , , 59. , , . , , . (: , 19882), . 550-551. 57 , (: , 19862), . 198192. 58 , , , 1 ( 39, 233). 59 , , (PG 63, 747).56

15 , , 60. . , , , ;61. . : , ' , ; , , , 62. : , , ' . , , . . , . , . . . , ' . . , ... , . . ' ; , , . ;63. . , , , . , 64. 60 61

, , (PG 63, 746). , , (PG 63, 746). 62 . , , , 8 ( 52, 84). 63 , , , 24 ( 39, 196-197). 64 , , (PG 63, 744).

16 , 65, . , , . , , , , 66. . , . - 67. . , , , , , 68. , ' , , , , , , , , , , , 69!

65

, (: .. , 19998), . 51

572. . 12: 45-46. , : , . : , 64/1997, . 26. . , , 28. 4. 2002. 68 . , , , 5 ( 52, 119). 69 .67 66

17 , . 68, 301-318. , . 68, 319-377. , , . PG 63, 743-754. , , . 39, 232-246. , , : , 19562. , , : , 1980. , , : , 1986. , , : . , 1992. , , : , 1972. , , : . , 1993. , , : , 2003. , , (. . ), 1985. , , 1957. - , , 1970. /, , : , 1980, . 574-577. , , : , 2002. , , . , : , 19882. , , : , 19862. , , : . , 1983. , , 1983. , , : , 1997. , , . , : , 19792. , , : , : , 19892. Auer Johann - Ratzinger Joseph, Kleine katholische Dogmatik, Bd. IX (Eschatologie Tod und ewiges Leben), Regensburg: Friedrich Pustet, 19906. Bernstein Alan, The Formation of Hell, London: University College London, 1993. Lossky Vladimir, , 19732.

18Moltmann Jrgen, Das Kommen Gottes. Christliche Eschatologie, Gtersloh: KaiserGtersloher Verlaghaus, 1995. Sauter Gehard, Einfhrung in die Eschatologie, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgeselschaft, 1995. Scheffczyk Leo Ziegenaus Anton, Katholische Dogmatik, Bd. VIII, Aachen: MM Verlag, 1996. Staniloae Dumitru, Orthodoxe Dogmatik, Bd. III, Dsseldorf-Gtersloh: BenzigerGtersloher Verlaghaus, 1995.