ప్రజాపంథా డిశంబర్ 15-31, 2015

dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” πø+Á<äø£$T° Hêj·T≈£î\T,

e÷J bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´\T, nœ\ uÛ≤s¡‘· ¬s’‘·T ` ≈£L© dü+|òüT+

(m◊¬øm+mdt) eékÕ∆|üø£ n<Ûä´≈£åî\T ø±Áy˚T&é e÷<ë\

Hêsêj·TDkÕ«$T ~«rj·T es¡∆+‹ düuÛÑ 2015 &çX¯+ãs¡T 9 ‘˚Bq

neTsêe‹ s√&ÉT¶˝Àì nqï<ëq düÁ‘·+˝À »]–+~. á düuÛÑ≈£î

dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” sêÁwüº Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é ∫ÏºbÕÏ

yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ n<Ûä´ø£å‘· eVæ≤+#ês¡T.

Væ≤+<ä÷‘·« sê»ø°j·÷\≈£î e´‹πsø£+>± ñ<äé÷ìï ì]à+#ê*.

` $s¡dü+ Hêj·T≈£î\T dæmdtÄsY Á|ükÕ<é

ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T ˝≤+Ï $|ü¢e ø£eT÷´ìdüTº\T

‘·eT j·Te«Hêìï, ≈£î≥T+u≤*ï, ÄdüTÔ*ï ‘ê´>∑+ #˚dæ <√|æ&û

X¯≈£îÔ\≈£î m<äTs=&É¶ãÏº H˚&ÉT ù|<ä\T ˇø£y˚Ts¡¬ø’Hê eTq>∑\T>∑T

‘·THêïs¡H˚ $wüj·T+ >∑T]Ô+#ê\ì $s¡dü+ sêÁwüº Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é

dæ.mdt.ÄsY Á|ükÕ<é nHêïs¡T. ø±Áy˚T&é Á|ükÕ<é e÷<ë\

kÕàs¡ø√|üHê´dü+ #˚dü÷Ô Á|ü»\ düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#·&É+˝À

$|òü\yÓTÆq Á|üuÛÑT‘·«+ eT‘êìï ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì ì»yÓTÆq Á|üC≤

düeTdü´\qT |üø£ÿ<√e\T |üÏºdüTÔHêïs¡ì nHêïs¡T. Væ≤+<ä÷‘·«

sê»ø°j·÷\T H˚&ÉT <˚XÊìï XÊdæ+#·&É+ πøåeTø£s¡+ ø±<äHêïs¡T.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ $$<Ûä eT‘ê\T, dü+düÿè‘·T\‘√ yÓ’$<Ûä´+‘√ ≈£L&çq

<˚X¯eTì nHêïs¡T. _C…|æ ndüVü≤qsê»ø°j·÷\qT ô|+∫

b˛wædüTÔqï<äì, ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥¢ô|’ ìùw<Ûä+, <ä[‘·T\T,

yÓTÆHê]°\ô|’ <ë&ÉT\T, ùV≤‘·Tyê<äT\T, y˚T<Ûëe⁄\ô|’ <ë&ÉT\T rÁe

>∑s¡Ω˙j·TeTì nHêïs¡T. Äs¡´ dü+düÿè‹ ø=qkÕ–+|ü⁄>± á <˚XÊìï

Væ≤+<ä÷<˚X¯+>± e÷sêÃ\ì #·÷düTÔHêïs¡ì Äs√|æ+#ês¡T. Äe⁄ì

|ü$Á‘·+>± #·÷ùd Væ≤+<ä÷‘·«+ eTìwæì eTìwæ>± #·÷&É

ìsêø£]düTÔ+<äì nHêïs¡T. ìC≤ìøÏ Á|üø£è‹˝À e⁄+&˚ Á|ü‹ »+‘·Te⁄

eTìwæ JeHêìøÏ @<√ ˇø£ s¡ø£+>± e⁄|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·Tqï|ü⁄&ÉT

Äe⁄øÏ e÷Á‘·y˚T |ü$Á‘·‘· ø£*Œ+#·&É+˝À ns¡∆+˝Òì $wüj·T+

nHêïs¡T. ìC≤ìøÏ áHê&ÉT ø±s√ŒπsŸ ø£+ô|˙\T ‹wüºy˚dæq Á|ü<Ûëq

e÷¬sÿ≥¢ qT+∫ eTTdæ¢+\qT s¡<äT› #˚ùd m»+&Ü‘√ bÕ\ø£esêZ\T

|üì#˚düTÔHêïj·Tì nHêïs¡T. n+<äTπø yÓTC≤]° Á|ü»\ ñ<˚«>±\qT

¬s#·Ã>=Ïº ‘·eT Á|üjÓ÷»Hê\qT HÓs¡y˚s¡TÃ≈£î+≥THêïs¡ì

Äs√|æ+#ês¡T. u≤Á; qT+&ç >∑T»sê‘Y <ëø± $<Ûä«+dü≈£î\T,

Vü≤+‘·≈£î˝Ò eTq bÕ\≈£î\T ø±e&É+ eTq <Ísê“¤>∑´+ nHêïs¡T.

y˚T<Ûëe⁄\ô|’, ùV≤‘·Tyê<äT\ô|’ »s¡T>∑T‘·Tqï Vü≤‘·´\T, <ë&ÉT\≈£î

ìs¡düq>± ø£fi≤ø±s¡T\T, y˚T<Ûëe⁄\T, s¡#·j·T‘·\T ‘·eT nyês¡T¶\qT,

]yês¡T¶\qT, |ü<äàÁo _s¡T<ä\qT ‹]– sTT∫Ã y˚düTÔ+fÒ yÓ÷B

ø£˙dü+ ˇø£ÿ e÷≥ ≈£L&Ü e÷≤¢&É≈£î+&Ü eTÚq+ eVæ≤+#·&É+

bÕ\≈£î\ u≤<Ûä´‘ê sêVæ≤‘ê´ìøÏ ì<äs¡Ùq+ nHêïs¡T.

eT‘·+ ô|≥Tºã&ç ø£\>∑*dæ Á|ü»\ô|’ bòÕdædüTº ‘·s¡Vü‰˝À <ë&ÉT\≈£î

|üPqT≈£î+≥Tqï|ü⁄&ÉT Á|üC≤kÕ«$Tø£yê<äT\T, $|ü¢e X¯≈£îÔ\T

dü+|òüTÏ‘·+>± ñ<ä´$T+#ê*‡q nedüs¡+ e⁄+<äHêïs¡T. neTs¡T\T

n+~+∫q dü÷Œ]Ô‘√ ã\yÓTÆq $|ü¢y√<äé÷ìï ì]à+#·&Éy˚T ø±Áy˚T&é

e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T>±]øÏ eTqeT+~+#˚ ìyê[ nHêïs¡T.

ø±Áy˚T&é m+.mHé.mdt. qT+&ç H˚s¡TÃ≈£î+<ë+!Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ Ä~yêd”\ >=+‘·Tø£e⁄<ë+!!

` πø+Á<äø£$T° Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é kÕ~H˚ì yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄

dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” πø+Á<äø£$T° Hêj·T≈£î\T

ø±Áy˚T&é kÕ~H˚ì yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ e÷≤¢&ÉT‘·÷ ø±Áy˚T&é

m+.mHé.mdt.>±]‘√ ‘·q≈£îqï |ü]#·j·÷ìï $e]+#ês¡T.

dü+|ü⁄Ï : 32 dü+∫ø£ : 16 16-31 &çôd+ãsY : 2015 ù|J\T : 12 ôV’≤<äsêu≤<é yÓ\ : 10/`

PRAJAPANDHA

2016 »qe] 6, 7, 8 - ôV’≤<äsêu≤<äT (OU)˝À »s¡T>∑T

‘Ó\+>±D sêh PDSU

Á|ü<∏äeT

eTVü‰düuÛÑ\≈£î

$|ü¢e CÒCÒ\T

ªÄ~yêdæ >=+‘·Tø£μ _.&ç. X¯s¡à≈£î $|ü¢e CÀVü‰s¡T¢!sê»´|ü⁄ nD∫y˚‘·, |”&Éq\ qT+&ç Ä~yêdüT\qT $eTTøÏÔ #˚j·T&Éy˚T _&ç X¯s¡à≈£î ìyê[

dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” dü+‘ê|ü+uÛ≤s¡‘·<˚X¯ Ä~yêd” Á|üC≤˙ø£|ü⁄ >=+‘·Tø£ eT÷>∑b˛sTT+~.

◊<äT <äXÊu≤›\T>± nD>±]q Á|ü»\ ø√dü+ n$ÁXÊ+‘·+>± |üì

#˚dæq |ü]bÕ\Hê~Ûø±] >∑T+&Ó #·|ü&ÉT Ä–b˛sTT+~.

n≥M Vü≤≈£îÿ\T, Ä~yêd” |ü+#êj·Tr\¬ø’ nìï eédüú\T

ø£*–q ã\yÓTÆq uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ e´‹πsø£+>± ˇ+≥]>± b˛sê&çq

e´øÏÔ XË\e⁄ n+≥÷ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Äj·Tq eTq eT<Ûä´ uÛÖ‹ø£+>±

˝Òø£b˛e#·TÃqT, ø±˙ Äj·Tq \ø£å˝≤~ Ä~yêdüT\T, Ç‘·s¡

nD∫y˚j·Tã&çq Á|ü»\T eTTK´+>± eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+, Ç‘·s¡

ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ XÊX¯«‘·+>± ì*#˚ e⁄+≤&ÉT.

&Üˆˆ ÁãVü≤à<˚yé X¯s¡à (_.&ç. X¯s¡à) eè‹ÔØ‘ê´ |ü]bÕ\Hê~Ûø±].

>=|üŒ Á|üC≤kÕ«$Tø£ <˚X¯+>± #Ó|üø√ã&ÉT‘·Tqï sT÷ <˚X¯|ü⁄

Á|üC≤kÕ«$Tø£ dü«uÛ≤yêìï |ü]s¡øÏå+#ê\ì n~Ûø±]>± ‘·q J$‘·

ø±\eT+‘·≤ ø£èwæ #˚kÕ&ÉT. á Áø£eT+˝ÀH˚ #·≤º\T πøe\+

ø±–‘ê\πø |ü]$T‘·yÓTÆ Á|ü»\≈£î ÁuÛÑeT\T ô|+#·T‘·THêïsTT ‘·|üŒ

Ä#·s¡D≈£î H√#·Tø√e&É+ ˝Ò<äì düŒwüº|üs¡#·T≈£îHêï&ÉT. ãdüÔsY

ÁbÕ+‘·+˝Àì Ä~yêdüT\ Vü≤≈£îÿ\T, düeTdü´\T |ü]cÕÿsêì¬ø’

n+øÏ‘·yÓTÆ |üì #˚ùd+<äT≈£î ‘·q u≤<Ûä´‘·\≈£î sêJHêe÷ #˚kÕs¡T.

&Üˆˆ _.&ç. X¯s¡à πøe\+ Ä~yêdüT\ ø√düy˚T ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡ nD>±]q esêZ\ Á|ü»˝…’q <ä[‘·T\T, ø±]à≈£î\T, ¬s’‘ê+>∑+ jÓTTø£ÿ

Vü≤≈£îÿ\ø√dü+ ìs¡+‘·s¡+ b˛sê&Ü&ÉT. ÁXÊ$Tø£ »Hêefi‚ sT÷ <˚X¯|ü⁄ ndü˝…’q ìsêà‘·\ì $X¯«dæ+#ê&ÉT. Ç+<äT≈£î ø±s¡D+ ÁXÊ$Tø£

»Hêe[ ‘·q ÁX¯eT≈£î ‘·–q |òü*‘·+ bı+<ä˝Òø£b˛‘·T+<äì Äy˚<äq |ü&˚yês¡T.

$T>∑‘ê 6e ù|J˝À

$T>∑‘ê 11e ù|J˝À

ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T ÄX¯j·÷*ï eTT+<äT≈£î rdüT≈£î b˛<ë+!>∑T+≥÷s¡T˝À »]–q ¬s+&Ée es¡ú+‹ düuÛÑ˝À eø£Ô\ ñ<ëÈ≥q

Á|üC≤|ü+<∏ë216`31 &çôd+ãsY 2015, ôV’≤<äsêu≤<é, dü+|ü⁄Ï ` 32, dü+∫ø£`16

(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT)

#·+Á<äqï≈£î sê»ø°j˚T‘·s¡ m»+&Ü,

bÕØºj˚T‘·s¡ ˝≤yê<˚M˝ÒMT ˝Òe⁄:

#·+Á<äqï 45 dü+e‘·‡sê\ $|ü¢e J$‘·+ n‘·´+‘·

bÕs¡<äs¡Ùø£+. Äj·Tq @Hê&É÷ Ä]∆ø£ $eTs¡Ù\T m<äTs=ÿq˝Ò<äT.

Äj·Tq áHê&ÉT ≈£L&Ü dürwt ˝…≥s¡T≈£î 29.5.2012q sêdæq

˝ÒK˝À e⁄qï $wüj·÷\≈£L, $#ês¡D ø£$T° ìy˚~ø£ô|’ ‘·qT

10.10.2012 sêdæq düe÷<ÛëHê\≈£î ÄHê&É÷ ø£≥Tºã&ç e⁄Hêï&ÉT,

áHê&É÷ ø£≥Tºã&ç e⁄Hêï&Éì eTs√kÕ] düŒwüº+>± Á|üø£ÏdüTÔHêï&ÉT.

ñeTà&ç m.|æ.sêh ø£$T° dürwt #˚dæq Äs√|üD\÷,

Á|ü‘ê´s√|üD\ô|’ $#ês¡D »s¡|ü&ÜìøÏ $#ês¡D ø£$T°ì 5

eT+~‘√ ìj·T$T+∫+~: >∑‘·+˝À dæ.dæ.#˚sTT+∫q $#ês¡D

ø£$T° $wüj·÷\qT $#ê]+#·e<ä›ì düŒwüº+>± ìs¡ísTT+∫+~:

yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q ø=‘·Ô n+XÊ\T @yÓ’Hê $#ê]+#·<ä*ùdÔ

dæ.dæ.nqTeT‹ rdüTø√yê\ì ≈£L&Ü düŒwüº+>± ìs¡íj·T+ #˚dæ+~.

|æ.dæ.#˚dæq á rsêàHêìøÏ e´‹πsø£+>± $#ês¡D ø£$T°,

|æ.dæ.ø±s¡´<ä]Ù s¡$\T eéVü≤]+#ês¡T. 45 s√E\T $#ês¡D≈£î

πø≤sTTùdÔ <ëìï 100 s√E\≈£î bı&ç–+#·T≈£îHêïs¡T: mH√ï

‘·|ü&ÉT |ü<ä∆‘·T˝ÀÔ $#ês¡D »]bÕs¡T. nsTTHê #·+Á<äqï≈£î

ÄdüTÔ\THêïj·Tì Ç.dæ. ìsê∆]+#·˝Òø£ b˛sTT+~. #·+Á<äqï bÕØº

kıeTTàqT <äT]«ìjÓ÷>∑+ #˚XÊ&Éì>±˙, nÁø£eT+>± ø±CÒXÊ&Éì

>±˙ s¡TEe⁄ #˚j·T˝Òø£ b˛sTT+~: ÄdüTÔ\T ø=q&ÜìøÏ>∑\ Ä]∆ø£

eqs¡T\qT ≈£L&Ü ìsê∆]+#·˝Òø£ b˛sTT+~.

#·+Á<äqï @Hê&É÷ e⁄eTà&ç m.|æ.ø±s¡´<ä]Ù>± e⁄qï|ü⁄&ÉT>±˙,

πø+Á<äø£$T° ø±s¡´<ä]Ù>± e⁄qï|ü⁄&ÉT>±˙ sêh ø£$T° &ÉãT“qT

‘·q e<ä› ì\« e⁄+#·Tø√˝Ò<äT, bÕØº |òü+&é edü÷fi¯fl≈£î yÓfi¯fl˝Ò<äT.

ø=+<äs¡T |æ.dæ.Hêj·T≈£î\ e÷~]>± bÕØº &çô|òqT‡ nedüsê\≈£î

‘·eT e<ä› e⁄+∫q &ÉãT“‘√, bÕØº |òü+&é‡ ì\«\‘√, bÕØº

j˚T‘·s¡T\‘√ e&û¶ yê´bÕsê\T #˚j·T˝Ò<äT— Ä]∆ø£ ˝≤yê<˚M˝ÒM\T

kÕ–+#·˝Ò<äT: sê»ø°j˚T‘·s¡ m»+&Ü ô|≥Tºø=ì õ˝≤¢\ |òü+&éqT

leT+‘ê ∫Ÿ|òü+&é˝≤+Ï ø£+ô|˙˝À¢ <ë|ü]ø£+ #˚j·T˝Ò<äT: ‘·q

s¡ø£Ô dü+ã+BÛ≈£î\≈£î sTT+&ÉT¢ ø£≥Tºø√&É+˝À Ï+ãsY e¬>’sê düs¡|ò üsê

#˚dæ ‘√&ÉŒ&É˝Ò<äT: ‘·eT |æ\¢\ #·<äTe⁄\≈£L, ã+<ÛäTe⁄\ |æ\¢\

#·<äTe⁄\≈£L, yÓ’<ë´\≈£L bÕØº |ü\T≈£îã&çì>±˙, j·T+.j·T˝Ÿ.m.

|ü\T≈£îã&çì>±˙ e⁄|üjÓ÷–+#·Tø√˝Ò<äT: yêfi¯flqT ‘·eT ôw\ºs¡¢˝À

ô|≥Tºø=ì ô|]– ô|<ä›sTT, e⁄<√´>±\T e#˚Ã<ëø± düVü≤ø£]+#·˝Ò<äT.

‘·eT |æ\¢*ï |æ.õ.\T #·~$+∫, $<˚XÊ˝À¢ e⁄<√´>±\T

#˚sTT+#·&ÜìøÏ Äsê≥|ü&É˝Ò<äT. e⁄eTà&ç ≈£î≥T+u≤\ qT+&ç

ÄdüTÔ\T ã\e+‘·+>± yê≤\T rdüTø√&ÜìøÏ ÁbÕ≈£î˝≤&É ˝Ò<äT.

bÕØº |òü+&éqT ‘·q dü«+‘· Ä]∆ø£ ˝≤yê<˚M\≈£î>±˙, kÕ«s¡∆

Á|üjÓ÷»Hê\≈£î>±˙ yê&ÉTø√˝Ò<äT— dü«+‘· ÄdüTÔ\T dü+bÕ~+#·T

ø√&ÜìøÏ>±˙, ‘·q s¡ø£Ô dü+ã+BÛ≈£î\ ÄdüTÔ\T ô|+#·Tø√&ÜìøÏ >±˙

@Hê&É÷ ‘√&ÉŒ&É˝Ò<äT. nsTTHê #·+Á<äqïô|’ nqTe÷Hê\T

$T>∑\Ã&ÜìøÏ $#ês¡D ø£$T° eTT+<ädüTÔ>± @s¡Œs¡TÃ≈£îqï

<äTs¡T<˚›XÊ\‘√ #˚j·Tsêì yê´K´\T #˚dæ+~. #·+Á<äqïqT Ä]∆ø£

H˚sê\≈£î bÕ\Œ&çq e´øÏÔ>±, <√wæ>± #·÷|æ+#·&ÜìøÏ |ü&Ésêì

bÕ≥T¢ |ü&ç+~— eTTK´+>± b˛≥T Á|ükÕ<é Bìø=s¡≈£î nìï bÕØº

|ü<ä∆‘·T\q÷ e⁄\¢+|òæT+∫, ‘·q y˚T<ÛädüT‡q+‘ê e⁄|üjÓ÷–+∫

m+‘√ ìC≤sTTr>± $#ês¡D »]|æq≥÷¢, ìsê∆s¡D\T #˚dæq≥÷¢

qÏ+#ê&ÉT: $#ês¡D ø£$T° düuÛÑT´\T ø=+<äs¡T Ä e÷j·T˝À

|ü&Ü¶s¡T: á ìsê∆s¡D\T #˚j·T&ÜìøÏ $#ês¡D≤ ø£$T° |ü&çq

ÁX¯eT+‘ê eè<Ûë Á|üj·÷dü e÷Á‘·y˚T. eTT+<ädüTÔ ≈£îÁ≥˝ÀÔ kÕ–+∫q

ô|<ä› düs¡ÿdt e÷Á‘·y˚T! m+<äTe\¢q+fÒ dürwt ‘·eT e<ä›≈£î e∫Ãq

s√CÒ ]$»ìdüTº eTTsƒê Hêj·T≈£î\T $#ês¡D m˝≤ »s¡>±*? @$T

ìsê∆s¡D\T #˚j·÷*? m˝≤+Ï •ø£å $~Û+#ê˝À |æ.|æ.˝≤+Ï ‘·eT

Ä+‘·s¡+–≈£î\ eTTsƒê‘√ #·]Ã+#·Tø=ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T.

]$»ìdüTº eTTsƒê≈£î dürwt ˝ÒK <ë«sê kÕ~Û+#·Tø√e\dæq

n+‹eT \øå±´\T e⁄HêïsTT: ø£qTø£H˚ nìï ìsêàD dü÷Á‘ê\qT

e⁄\¢+|òæT+∫ #·+Á<äqï≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü dürwt‘√ s¡Vü≤dü´

eT+‘·Hê\T kÕ–+#ês¡T: dürwt ˝…≥s¡TqT ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T:

#·+Á<äqï≈£î ‘Ó\Œ≈£î+&ÜH˚ dürwt ˝ÒKqT |æ.dæ.m»+&Ü˝À

#˚]Œ+#ês¡T. ˝…≥s¡TqT Ä>∑y˚T|òü÷\MT<ä sêÁwüºø£$T° düuÛÑT´\≈£î

n+~+#·T≥≈£î |æ.|æ.ì ôV’≤Á<ëu≤<é qT+&ç $XÊK <ëø± ¬s’˝À¢

|ü+|æ+#ês¡T. á ˝ÒK‘√ |æ.|æ.øÏ n+‘·≈£î eTT+<äTqï yÓqTï|üPdü

s√>±\˙ï eT≥Te÷j·TyÓTÆ b˛j·÷sTT. eTT>∑TZs¡T ]$»ìdüTº

eTTsƒê≈£î á \ø£å´+ e⁄qï+<äTe\¢H˚ dürwt ˝ÒK düèwæº+#·ã&çq

yÓ+≥H˚, |æ.dæ. $#ês¡D ø£$T°ì ≈£L&Ü y˚j·Tø£ eTT+<˚ $.$.

ndü\T s¡Vü≤kÕ´ìï ãj·T≥ ô|≤º&ÉT— ns¡®+≥T>± n~˝≤u≤<é &ç.dæ.

düe÷y˚X¯+ »]bÕ&ÉT: eTqø=ø£ ô|<ä› ‹$T+>∑\+ (#·+Á<äqï)

<=]øÏ+~. n$˙‹ ≈£î+uÛÑø√D+˝À |”ø£\ ˝À‘·T ≈£Ls¡Tø£

b˛j·÷&ÉT, $#ês¡D »s¡|ü≈£î+&ÜH˚ •øÏå+#˚ neø±X¯+ e⁄+~, bÕØº

qT+&ç ãVæ≤wüÿ]+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü e⁄+<äì ‘·eT eTTsƒê ndü\T

\øå±´ìï ã≥ºãj·T\T #˚XÊ&ÉT: $.$.sTT˝≤ Á|üø£Ï+#·>∑*>±&É+fÒ

ns¡∆+ $#ês¡D ø£+fÒ eTT+<˚ ]$»ìdüTº eTTsƒê Hêj·T≈£î\T

eTT+<ädüTÔ ìs¡íj·T+ #˚düT≈£îHêïs¡qï e÷! s¡eT, düT<Ûëø£sY,

|æ.|æ.\T ≈£L&Ü $$<Ûä õ˝≤¢˝À¢ sTT˝≤+Ï Á|ü#ês¡y˚T #˚XÊs¡T.

n+<äTe\¢H˚ n+‹eT+>± $#ês¡D ø£$TÏ ≈£L&Ü á rs¡TŒ≈£î

‘·–q ìsê∆s¡D\T #˚j·T&Üìπø |ü&Ésêì bÕ≥T¢ |ü&ç+~.

$.$.n~˝≤u≤<é˝À #˚dæq Á|üdü+>±ìï >∑T]+∫ #·+Á<äqï $#ês¡D

ø£$T° y˚dæq s√Eq |æ.dæ.˝ÀH˚ #ÓbÕŒ&ÉT. á |ü]D≤e÷\˙ï

‘Ó*dæq ‘·sê«‘· ≈£L&Ü dæ.dæ.düuÛÑT´\ dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î ìsêàD

e´‹πsø£eTì ‘Ó*dæHê, ≈£îÁ≥|üP]‘·+>± $#ês¡D »s¡>∑qT+<äì

‘Ó*dæHê <ÛÓ’s¡´+>± $#ês¡D ø£$T° y˚j·T&ÜìøÏ n+^ø£]+#ê&ÉT.

45 s√E\≈£î ã<äT\T 100 s√E\T $#ês¡D≈£î ìsêàD

e´‹πsø£+>± sêh ø±s¡´<ä]Ù neø±X¯+ sTT∫ÃHê $#ês¡D ø£$T°

ø=+&ÉqT ‘·$« m\Tø£qT ≈£L&Ü |ü≥º˝Òø£ b˛sTT+~: dürwt

Äs√|üD\≈£î ‘êfi¯+ yÓj·T´&É+ ‘·|üŒ @ ˇø£ÿ Äs√|üDô|’q ≈£L&Ü

ì]›wüºyÓTÆq Ä<Ûësê\T #·÷|æ+#·&É+˝À |òüTÀs¡+>± $|òü\yÓTÆ+~:

Ç|üŒÏ¬ø’Hê <ëì nqTe÷Hê\T s¡TEe⁄ #˚j·TeTì düyê˝Ÿ

#˚düTÔHêï+.

Á≥düTº eéVü‰sê\T bÕs¡<äs¡Ùø£+>± kÕ>±j·÷? ˝Òø£bÕØºj˚T‘·s¡, sê»ø°j˚T‘·s¡ ˝≤yê<˚M\T>± kÕ>±j·÷?

Á≥düTº eéVü‰sê\˙ï yÓTT<äÏ qT+&û ∫e]<ëø± n‘·´+‘·

bÕs¡<äs¡Ùø£+>± kÕ>±sTT. 2007 »qe]˝À #·+Á<äqï HêÏ sêh

ø±s¡´<ä]Ù s¡$øÏ Á≥düTº |òü+&é>± |æ.dæ.øÏ 5 ˝ø£å\T sTT#êÃs¡ì

n+<äCÒXÊ&ÉT. Ä dü+<äs¡“¤+>± nìï $esê\T s¡$‘√ #ÓbÕŒ&ÉT.

2004 eTVü‰düuÛÑ\ ‘·sê«‘· s¡$ø°`#·+Á<äqï≈£L eT<Ûä´ sê»ø°j·T,

ìsêàD $wüj·÷\ô|’ e⁄‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T q&ç#êsTT. yê‘êes¡D+

y˚&ÓøÏÿ+~. MÏô|’ 2007 ∫e]˝À ¬s+&ÉT s√E\T Á|ü‘˚´ø£

|æ.dæ.»]–+~. á $wüj·÷\T sê»ø°j·T, ìsêàD düMTø£å˝À

eTVü‰düuÛÑ\ dü+<äs¡“¤+>± #·]Ã+#·T≈£î+fÒ eT+∫<ä˙, sTT|ü⁄&ÉT

MÏô|’ #·s¡Ã\÷, rsêàHê\T dü]ø±<ä˙ Á|üB|t ‘·~‘·s¡T\T

dü÷∫+#ês¡T. nìï+Ï˙ e⁄|üdü+Vü≤]+#·Tø√eTì ø√sês¡T.

Ä$<Ûä+>± sTTs¡T|üøå±\T n+^ø£]+#êsTT. düe÷y˚X¯ eTT–+|ü⁄˝À

>∑T+≥÷s¡T Á≥düTº≈£î dü+ã+~Û+∫q &ç.dæ.rsêàHêìï |ü+|üeTì

|æ.dæ.ø√]+~. 2008 ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À &ç.dæ. @ø£Áê+>± ˇø£

rsêàHêìï |ü+|æ+∫+~. Ç+<äT˝À $.qs¡dæ+Vü‰sêe⁄,

sê–düTu≤“sêe⁄\T ≈£L&Ü e⁄Hêïs¡T. Bìï m»+&Ü˝À ô|Ïº

#·]Ã+#·eTì #·+Á<äqï |ü\Te÷s¡T¢ ø√]Hê sTT‘·s¡ düeTdü´\ ù|]≥

ôdÁø£fÒ]j·TŸ, |æ.dæ.\T yêsTT<ëy˚dü÷Ô e#êÃsTT. Hê\T>∑T

dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· dürwt ˝…≥s¡T‘√ <ëìï ‹]– s¡+>∑+ MT~øÏ

‘Ó#êÃs¡T. ø£*Œ‘ê\T, ø£≥Tºø£<Ûä\T Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T.

$#ês¡D ø£$T° eTTK´+>± |æ.|æ.eTT+<ädüTÔ ìsê∆s¡D\‘√

Á≥düTº≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\qT ‘Ó\T|ü⁄qT q\T|ü⁄>±,

q\T|ü⁄qT ‘Ó\T|ü⁄>± ∫Á‹dü÷Ô dü+ã+~Û‘· düuÛÑT´\T Ç.dæ.eTT+<äT≈£î

e∫Ãq|ü⁄&ÉT Á|ü•ï+∫ yêdüÔyê\T ‘Ó\TdüTø√≈£î+&Ü rs¡TŒ\T

Á|üø£Ï+#ê&ÉT. BìøÏ dü+ã+~Û+∫q yêdüÔe $wüj·÷\qT #·+Á<äqï

‘·q düe÷<Ûëq+˝À $es¡+>± sêXÊ&ÉT. ~yêø£sY, |æ.|æ,

yÓ’.j·Tdt.ÄsY. ‘·~‘·s¡T\T yêÚ≤´ìdüTÔqï≥T¢ #·+Á<äqï

bÕs¡<äs¡Ùø£+>± e⁄+&É<ä\TÃø√ø£ b˛‘˚, sê»ø°j˚T‘·s¡ m»+&Ü e⁄qï

e´øÏÔ nsTT‘˚, bÕØºj˚T‘·s¡, sê»ø°j˚T‘·s¡ ˝≤yê<˚M\T ø£*–q e´øÏÔ

nsTT‘˚ 2007 »qe] ÁbÕs¡+uÛÑ+˝ÀH˚ s¡$øÏ 5 \ø£å\ |òü+&é

n+~+#˚yê&˚ ø±<äT: |æ.dæ.ø√]q yÓ+≥H˚ &ç.dæ.düe÷y˚X¯+ »]|æ

Á≥düTºô|’ >∑T+≥÷s¡T &ç.dæ.rsêàHêìï n+~+#˚yê&˚ ø±<äT. @yÓTÆHê

dü÷Ï>±, dü+øÏå|üÔ+>± dæ.dæ.<äèwæºøÏ ‘˚e&ÜìøÏ ‘·q düe÷<ÛëHê*ï

dæ.dæ.øÏ |ü+ù| dü+<äs¡“¤+˝À 10`01`2013 q sêdæq

eTT+<äTe÷≥˝À sêdæq uÛ≤>±*ï eTs√e÷s¡T bÕØº ÁX‚DT\ <äèwæºøÏ

‘Ó#˚Ã+<äT≈£î ÁøÏ+~ $<Ûä+>± ù|s=ÿ+≥THêï+:

ªªdüTo\eTà #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· ¬s+&Ée Á≥düTº≈£î #Ó+~q Áø√$

düTu≤“sêe⁄ e¬>’sê\T eTq bÕØº düVü≤ø±s¡+ ø√sês¡T: ø=+‘·ø±\+

‘·sê«‘· õ˝≤¢ø£$T° düuÛÑT´\T ≈£L&Ü ‘ê‘êÿ*ø£+>± Á≥düTº˝À

#˚sê\ì ø√sês¡T. ÁãVü≤àj·T´,|òüDÏ ,sê– düTu≤“sêe⁄*ï n+<äT˝ÀøÏ

|ü+|æ+#ê\ì &ç.dæ. ìs¡ísTT+∫+~. n≥T‘·sê«‘· |òüDÏ, sê–

düTu≤“sêe⁄\ kÕúq+˝À ø±Áy˚T&é ∫ÏºbÕÏì #˚sêÃ\ì &ç.dæ.

ìs¡ísTT+∫+~: &ç.dæ. düuÛÑT´\T yÓTT<ä≥ sêC≤, düTu≤“¬s&ç¶,

edü+‘·sêe⁄\‘√ &ç.dæ.mdt.H˚ e÷≤¢&ÉeTHêïs¡T. ø=+‘· ø±\+

‘·sê«‘· #·+Á<äqï>±s¡T Mfi¯fl‘√ e÷≤¢&ç‘˚ eT+∫<äì &ç.dæ.

n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~. Á≥düTº düuÛÑT´\T ≈£L&Ü n<˚ n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£Ô+

#˚XÊs¡T. |òü*‘·+>± edü+‘·sêe⁄‘·√ e÷≤¢&çq|ü⁄&ÉT ÁãVü≤àj·T´‘√

bÕ≥T #·+Á<äqï ≈£L&Ü bÕ˝§ZHêï&ÉT. sêC≤‘√ yÓTT<ä≥ ÁãVü≤àj·T´

e÷≤¢&Ü&ÉT. nq+‘·s¡+ bÕbÕsêe⁄‘√bÕ≥T #·+Á<äqï ≈£L&Ü

bÕ˝§ZHêï&ÉT. düTu≤“¬s&ç¶‘√ e÷≤¢&çq|ü⁄&ÉT ÁãVü≤àj·T´, bÕbÕsêe⁄,

#·+Á<äqï >±s¡T¢ bÕ˝§ZZHêïs¡T. Çy˚M s¡Vü≤dü´+>± e÷≤¢&çq$ ø±e⁄.

ô|ò’q˝Ÿ>± Mfi¯fl qT+&ç m+‘· rdüTø√yê\ì #·s¡Ã\T kÕ–+∫+~

≈£L&Ü H˚qT ø±<äT. ÁãVü≤àj·T´, bÕbÕsêe⁄ e¬>’sê˝Ò.

H˚qT e´øÏÔ>∑‘·+>± Á≥düTº eéVü‰sê\T ìs¡«Væ≤+∫+<˚MT

˝Ò<äT.......2005 @Á|æ˝Ÿ˝À Á≥düTº ÄdæÔ n$Tàq $Áø£j·T |üÁ‘·+ô|’

Á≥düTº düuÛÑT´\÷, Á≥düTº düuÛÑT´\T>± #˚]q &ç.dæ.j·T+.\÷

dü+‘·ø±\T #˚XÊs¡T. n~ $|òü\yÓTÆHêø£ edü+‘·sêe⁄, sêC≤,

düTu≤“¬s&ç¶ e¬>’sê\‘√ #·]Ã+#ê\ì Mπs ìs¡ísTT+#ês¡T.

9.5.2006q sêC≤‘√ e÷≤¢&ç e∫Ãq ‘·sê«‘· 12.6.06e ‘˚Bq

Á≥düTº düuÛÑT´\T, n+<äTu≤≥T˝À e⁄qï &ç.dæ.j·T+.\T n+<äs¡÷

#·]Ã+#·T≈£îHêïs¡T. n+<ä]‘√ #·]Ã+∫q ‘·sê«‘·H˚ sêC≤‘√

m+‘·≈£î n+^ø£]+#ê˝À, &ÉãT“qT mø£ÿ&É e⁄+#ê˝À ìs¡íj·T+

#˚XÊs¡T. sêC≤ $TÁ‘·T\ qT+&ç &ÉãT“ rdüTø=H˚ eTT+<äT sêJ

|üÁ‘·+ô|’ Á≥d”º\÷, &ç.dæ.j·T+.˝…’q Á≥d”º\T dü+‘·ø±\T #˚XÊs¡T.

&ÉãT“ e∫Ãq yÓ+≥H˚ 2002 |òæÁãe] qT+&ç nsTTq Ks¡TÃ\T

ì$T‘·Ô+ 10 \ø£å\T Á≥d”º\T rdüT≈£îHêïs¡T. $T>∑‘ê ø√Ï

s¡÷bÕj·T\T Hê e<ä› ‘ê‘êÿ*ø£+>± <ëj·TeTHêïs¡T. H˚qT

s¡o<äT\T <ë«sê rdüT≈£îqï$ b˛>± $T>∑‘ê &ÉãT“ 62 \ø£å\T

‘ê‘êÿ*ø£+>± u≤´+≈£î˝À <ëj·TeTì 2006 &çX¯+ãs¡T˝À dürwt≈£î

n|üŒ–+#êqT. #Óø˘ãTø˘ô|’ dü+‘·ø±\T #˚dæ ‹]– rdüT≈£îH˚ @sêŒ≥T¢

#˚düT≈£îHêïqT. nsTT‘˚ dürwt á &ÉãT“qT <äT]«ìjÓ÷>∑+ #˚XÊ&ÉT.

qeTàø£ Á<√Vü≤+ #˚XÊ&ÉT. Ç~ Á≥d”º\≈£L, &ç.dæ.j·T+.\ $wüj·T+>±

uÛ≤$+∫ |æ.dæ.øÏ ]b˛s¡Tº #˚j·T˝Ò<äT. ...... ... .... ... n+<äTe\¢

düs¡«+ H˚HÓ’ Á≥düTº eéVü‰sê\T, »e÷`Ks¡TÃ\T ìs¡«Væ≤+#êqH˚~

yêdüÔe+ ø±<äT. Ç‘·s¡ õ˝≤¢\T sTT˝≤+Ï $wüj·÷˝À¢ nqTdü]+∫q

|ü<ä∆‹H˚ sTTø£ÿ&É H˚qT nqTdü]+#êqT. ... ...μμ

Ç‘·s¡ õ˝≤¢˝À¢ eTTK´+>± &ç.$.¬ø, $.$, s¡$\T Ç+#ê]®\T>±

e⁄+&˚ õ˝≤¢˝À¢ |ü<ä∆‘·T\T >∑eTì+#·+&ç: ªªìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢˝À

ˇø£ Á≥düTº e⁄+~. <ëì ø=s¡≈£î 3 mø£sê\ uÛÑ÷$T ø=Hêïs¡T. Bì

$\Te Á|üdüTÔ‘·+ 6 ø√≥T¢ e⁄+≥T+~. á õ˝≤¢ ø£$T°øÏ ø=ìï

düú˝≤\T ≈£L&Ü e⁄HêïsTT. MÏ >∑T]+∫ #ê˝≤ ø±\+<ëø±

sêÁwüºø£$T°˝À ]b˛s¡Tº #˚j·T˝Ò<äT. <ëì »e÷Ks¡TÃ\T >∑T]+∫

≈£L&Ü |æ.dæ.øÏ ]b˛s¡Tº ˝Ò<äT. >√<ëe]Kì Á|üC≤bÕsƒ¡XÊ\ô|’

uÛÑs¡‘Y

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢˝À ‘·eT Á>∑÷|ü⁄ @sêŒ≥T ø√dü+

~yêø£sY, yÓ’mdtÄsY, b˛≥T Á|ükÕ<é\ ≈£îÁ≥\T, ≈£îj·TT≈£îÔ\T

3Á|üC≤|ü+<∏ë 16`31 &çôd+ãsY 2015, ôV’≤<äsêu≤<é, dü+|ü⁄Ï ` 32, dü+∫ø£`16

_._.ãVæ≤wüÿs¡D dü+<äs¡“¤+>± |æ.dæ. ˇø£ rsêàq+ ÄyÓ÷~+∫+~.

n≥T ‘·sê«‘· <ëì ˝≤yê<˚M\ô|’ sTT+‘·es¡≈£î |æ.dæ.øÏ

]b˛s¡Tº˝Ò<äT. n+‘·≈£îeTT+<äT ≈£L&Ü $.$.Bìô|’ @Hê&É÷ |æ.dæ.˝À

]b˛s¡Tº #˚j·T˝Ò<äT. Á|ü‹dü+e‘·‡s¡+ n~˝≤u≤<é õ˝≤¢˝Àq÷,

>√<ëe]Kì ÁbÕ+‘·+˝Àq÷ $.$.\ø£å˝≤~ s¡÷bÕj·T\T edü÷\T

#˚düTÔHêï&ÉT. yêÏ »e÷ Ks¡TÃ\ô|’ |æ.dæ.øÏ ]b˛s¡Tº\T ˝Òe⁄.

Ç°e\ Ç.dæ.]b˛s¡Tº #·]ÃdüTÔqï dü+<äs¡“¤+>± ˇø£ \ø£åqïs¡

leT+‘ê ∫Ÿ|òü+&é˝À ø=+‘·ø±\+ <ë#êqì $.$.dü«j·T+>±

]b˛s¡Tº #˚XÊ&ÉT. $T>∑‘ê \ø£å˝≤~ s¡÷bÕj·T\T mø£ÿ&É <ë#ês√?

‘Ó*j·T<äT.

KeTà+ &ç$»Hé $yê<ä+ dü+<äs¡“¤+>± #ê˝≤ ø±\+ ‘·sê«‘·

ø±Áy˚T&é s¡$ bÕØº |òü+&éqT 2 s¡÷.\ e&û¶øÏ leT+‘ê ∫Ÿ|òü+&é À

<ë#êeTì sêh ôdÁø£fÒ]j·TŸ˝À ]b˛s¡Tº #˚XÊ&ÉT. Ç~ ø±Áy˚T&é

s¡$, $.$, &ç.$.¬ø.\T nqTø=ì <ë∫q |ü<ä∆‹. $T>∑‘ê

ôdÁø£fÒ]j·TŸ düuÛÑT´\≈£î >±˙, dæ.dæ. düuÛÑT´\≈£î >±˙ #ê˝≤ ø±\+

es¡≈£î sTT~ ‘Ó*j·T<äT. Ç|üŒÏø° n+<äT˝ÀH˚ <ëdüTÔHêïs¡ì bÕØº

ÁX‚DT\ n_ÛÁbÕj·T+. m+<äTe\¢q+fÒ KeTà+ bÕØº Ä|ò”düT

qπs+<äsY qT+&ç e÷sêÃ\ì bÕØº πø+Á<äø£$T° ≈£L&Ü

ìs¡ísTT+∫+~. nsTTHê n~ sTT+ø± neT\T »s¡>∑˝Ò<äT. Ç°e\

dü+e‘·‡sê˝À¢ ¬s+&ÉT |üøå±\≈£î #Ó+~q ˇø£ ÄdæÔ $yê<ä+ ‘·eT

eTT+<äT≈£î eùdÔ KeTà+ õ˝≤¢ Hêj·Tø£‘·«+ ø√≥¢ $\TyÓ’q ÄdüTÔ*ï

ø±Áy˚T&é |æ.ÄsY, sêj·T\ #·+Á<äX‚KsY e¬>’sê\ ù|]≥

sêsTT+#·T≈£îHêïs¡T. øÏ&Üï|t\T #˚XÊs¡T. <ëìï 2012˝À ø±Áy˚T&é

j·Tdt.$. &Ü≈£îýÓT+≥¢‘√ düVü‰ |òæÁãe]˝À »]–q

|æ.dæ.düe÷y˚X¯+˝À n+~+#ê&ÉT. m»+&Ü˝À ô|≤ºs¡T. ø±ì

|üÏº+#·Tø√˝Ò<äT. y˚T düe÷y˚X¯+˝À ≈£L&Ü j·Tdt.$. e‹Ô&ç #˚ùdÔH˚

‘·÷‘·÷ eT+Á‘·+>± ˇø£ rsêàq+ #˚XÊs¡T.

2003 ˝À õ˝≤¢\˝À ‘·eT Ä]∆ø£ $esê\T n˙ï sTTyê«\ì

<ëìô|’ |æ.dæ.ôdÁø£fÒ]j·TŸ düuŸ ø£$T° |ü]o*+∫ ]b˛s¡Tº

düeT]Œ+#ê\ì |æ.dæ.ìs¡ísTT+∫+~. õ˝≤¢ ø£$T° |òü+&é‡qT Ä

ø£$T°\T ìs¡ísTT+∫q °eTT˝Ò edü÷\T #˚j·÷\ì 1992˝ÀH˚

|æ.dæ.düs¡Tÿ´\s¡T $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. Çy˚M neT\T »s¡>∑≥+ ˝Ò<äT.

ø±ì >∑T+≥÷s¡T Á≥düTº eéVü‰s¡+ e÷Á‘·+ |æ.dæ. yÓTC≤]°øÏ

n‘·´+‘· eTTKýÓTÆ b˛sTT+~. á |üø£åbÕ‘· yÓ’K]øÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ e⁄<äéT+‘√q÷, >∑T+≥÷s¡T Á≥düTº‘√q÷ H˚qT

dü+ã+<Ûä+ ø£*– e⁄+&É≥y˚T. nìï õ˝≤¢\ edü÷fi¯ófl, Ks¡TÃ\T,

<ë|ü]ø±\T e¬>’sê\T n˙ï n+<ä]ø° <ë|ü]ø£+ ˝Ò≈£î+&Ü

|æ.dæ.yÓTC≤]° eéVü≤]+#ê*: n˝≤ #˚dü÷Ô >∑T+≥÷s¡T Á≥düTº

eéVü‰sê\ô|’Hê, Ä]∆ø£ eéVü‰sê\ô|’Hê #·]ÃùdÔ Á|üC≤kÕ«eT´

j·TT‘·+>±, Hê´j·T+>± e⁄+≥T+~: |æ.dæ.düuÛÑT´\, yê] ≈£î≥T+ã

düuÛÑT´\ ÄdæÔbÕdüTÔ\ ô|s¡T>∑T<ä\ô|’Hê ≈£L&Ü bÕs¡<äs¡Ùø£+>±

#·s¡Ã\T, |ü]XÀ<Ûäq\÷ kÕ>±*: ø=+<äs¡T |æ.dæ.düuÛÑT´\T ‘·eT

dü+‘êHê\ ù|]≥ $\TyÓ’q sTTfi¯flqT ø=qT≈£îÿ+≥THêïs¡T ˝Ò<ë

ì]à+#·T≈£î+≥THêïs¡T. |æ.dæ.˝À ]b˛s¡Tº ˝Ò≈£î+&ÜH˚ sTTe˙ï

»]–b˛‘·THêïsTT. n+<äTe\¢ M] _HêMT\ ÄdüTÔ\ >∑T]+∫

≈£L&Ü ˝À‘Ó’q |ü]XÀ<Ûäq\T kÕ>±*. ndü\T ª_HêMTμ nH˚

<ëìô|’q ≈£L&Ü dæ.dæ. ˝À‘·T>± Ä˝À∫+∫ ˇø£ ìs¡íj·T+ #˚j·÷*.

á dü+<äs¡“¤+>± dæ.dæ.øÏ H˚qT ˇø£ $»„|æÔ #˚j·T<ä*#êqT.

n<˚eT+fÒ õ˝≤¢eTVü‰düuÛÑ\ dü+<äs¡“¤+>± á eTT>∑TZs¡÷ ø£˙dü+

‘·eT sê»ø°j·T|ü+<∏ëqT ˇø£kÕ] Ä~Û|ü‘ê´ìøÏ sêìe«eTq+&ç:

ˇø£ÿkÕ] ‘·eT≈£î πø+Á<äø£$T° Hêj·Tø£‘·«+ n|üŒ–+#·eTq+&ç

n+≥÷ ÁX‚DT\≈£î $»„|ü⁄Ô\T #˚düT≈£îHêïs¡T. õ˝≤¢ eTVü‰düuÛÑ\T

nsTTb˛j·÷ø£ bÕØº düuÛÑ´‘·«+ ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ ø±+Á¬>düT≈£î

Á|ü‹ì<ÛäT*ï m+|æø£ #˚j·÷* nH˚ Hê≥ø±ìï rÁe‘·s¡+ #˚XÊs¡T.

‘·eT &çe÷+&é πø+Á<äø£$T° ÄyÓ÷~+#·ø£b˛e&É+‘√ 2012

@Á|æ˝Ÿ˝À bÕØºì N\Ã&ÜìøÏ ‘·eT nqT#·s¡T\qT düqï<ä∆+ #˚XÊs¡T—

πø+Á<äø£$T° Hêj·Tø£‘·«+ πø+Á<äø£$T° düuÛÑT´\÷ N*ø£qT

ìyê]+#·&ÜìøÏ ø=ìï Á|üj·T‘êï\T #˚XÊs¡T. Mfi¯fl≈£î y˚T HÓ\˝À

Vü≤sƒê‘·TÔ>± dürwt ˝…≥s¡T <=]øÏ+~. sê»ø°j·T b˛sê≤ìï Á|üø£ÿq

u…Ïº dürwt ˝…≥s¡TqT e⁄|üjÓ÷–+#·T≈£î+≥÷, ‘·eT sê»ø°j·T

\øå±´ìï kÕ~Û+#·Tø√&ÜìøÏ ≈£îÁ≥\T kÕ–düTÔHêïs¡T. dürwt

˝…≥s¡TqT e⁄|üjÓ÷–+#·T≈£î+≥÷ Mfi¯ófl kÕ–düTÔqï~ e÷s¡T

s¡÷|ü+˝À kÕ>∑T‘·Tqï sê»ø°j·Tb˛sê≥+ e÷Á‘·y˚T. Ç~ ‘·eT

]$»ìdüTº sê»ø°j·T Hê≥ø£+˝À ¬>\e&ÜìøÏ Ä≥˝À dü÷Á‘ê*ï

>±*øÏ e~* ø=≥ºsêì #√≥ ø=≥º&É+ ‘·|üŒ eTπsMT ø±<äT.

2004˝À eTVü‰düuÛÑ\T Ä\dü´+ ø±e&ÜìøÏ m.|æ.yÓTC≤]°j˚T

ø±s¡D+. á kÕ] eTVü‰düuÛÑ\T Ä\dü´+ ø±e&ÜìøÏ ≈£L&Ü n<˚

ø±s¡D+. Ç+<äT≈£î Mfi¯ófl nH˚ø£ |ü<ä∆‘·T\T nqTdü]düTÔHêïs¡T. 45

s√E˝À¢ |üP]Ô ø±e\dæq $#ês¡DqT 100 s√E\T <ëø±

ø=qkÕ–+#ês¡T. dæ.dæ.sêh eTVü‰düuÛÑ\ ‘˚B\T ‘Ó*j·TCÒeTqï|ü⁄&ÉT

m+ø£«sTTØ ]b˛s¡Tº sêyê\˙, <ëìï #·]Ã+#ê\˙ dæ.dæ.øÏ ˝…≥s¡T

sêXÊs¡T. qe+ãs¡T ∫es¡˝À »]–q dæ.dæ. HêÏøÏ yÓTT‘·Ô+

]b˛s¡TºqT <ëìøÏ n+~+#·˝Òø£ b˛j·÷s¡T. eTVü‰düuÛÑ\T $~Û>±

ìs¡«Væ≤+#ê\ì wüs¡‘·T $~Û+#·&É+‘√ ‘˚B\T sTT#êÃs¡T. ø±ì

<ëìï Ä\dü´+ #˚j·T&ÜìøÏ ìã+<ÛäHêe[øÏ $s¡T<ä∆+>± dæ.dæ.

eTT+<äTqï Ç.dæ.]b˛s¡TºqT sêh ìy˚~ø£ eTTkÕsTT<ë˝À #˚sêÃs¡T.

dæ.dæ. #·]Ã+#·ø£ eTT+<˚ bÕØº ÁX‚DT\≈£î <ëìï n+~+#·&ÜìøÏ

ìsêàD e´‹πsø£+>± eéVü≤]düTÔHêïs¡T. Ç.dæ. ]b˛s¡TºqT dæ.dæ.

rs¡TŒø=s¡≈£î |ü+|æ+#·˝Ò<ä˙, πøe\+ düe÷#ês¡+ ø=s¡π πø

|ü+|æ+#êeTì ìsêàD e´‹πsø£ yê<äq\T #˚düTÔHêïs¡T. ∫e]øÏ

dæ.dæ.@$T rs¡TŒ sTT∫ÃHê bÕÏ+#·uÀeTì, mÏº|ü]dæú‘·T˝À¢q÷

Bìï sêh ìy˚~ø£˝À e⁄+∫ rs¡T‘êeTì n+≥THêïs¡T. Ç~

dæ.dæ.ì düyê\T #˚j·T&Éy˚T ‘·|üŒ eTπsMT ø±<äT.

dæ.dæ. ìs¡íj·T+ e#êÃø£H˚ Bìô|’ ˇø£ ìs¡íj·T+ #˚j·÷\ì

29`12`2012q »]–q |æ.dæ.˝À @ø£Á^+>± rsêàq+ »]–+~.

nsTTHê düe÷y˚X¯+ qT+&ç sê>±H˚ ø±Áy˚T&é s¡$, &ç.$.¬ø, $.$.\T

|æ.dæ.˝À »]–q $wüj·÷\qT ‘·eT ÁX‚DT\≈£î $e]düTÔHêïs¡T. sêh

ìy˚~ø£qT ÁøÏ+~ ÁX‚DT\≈£î n+~düTÔHêïs¡T. |æ.dæ.»]π> HêÏπø

KeTà+ õ˝≤¢˝À eT<ÛäT ˝≤+Ï yêfi¯fl≈£î ìy˚~ø£qT n+~+#ês¡T.

|æ.dæ.qT+&ç sê>±H˚ ‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢˝À Ç<ä›]

&Ü≈£îýÓT+≥TqT e´‹πsøÏ+∫q yêfi¯fl≈£î ìy˚~ø£qT n+~+#ês¡T.

|æ.dæ.˝À »]–q $wüj·÷\ìï+Ï˙ yêfi¯fl≈£î ]b˛s¡Tº #˚XÊs¡T. bÕØº

N\uÀ‘·Tqï≥T¢>± ≈£L&Ü düe÷#ês¡+ n+~+#ês¡T. BìøÏ ‘·–q

$<Ûä+>± nø£ÿ&Éyêfi¯ófl ‘·eT Á|üj·T‘êï\qT eT]+‘· rÁe‘·s¡+

#˚XÊs¡T. n+<äTe\¢ s¡ø£s¡ø±\ kÕ≈£î\‘√, Á|üdüTÔ‘·+ dürwt

Äs√|üD\ô|’ $#ês¡D ù|]≥ kÕ–düTÔqï Ä\dü´+ yÓqTø£ ndü\T

ø±s¡D≤ìï dæ.dæ.Á>∑Væ≤+#ê*: bÕØº nqTdü]düTÔqï $|ü¢e

sê»ø°j·÷\≈£î, dæ<ë∆+‘ê\≈£î m˝≤+Ï qwüº+ sê≈£î+&Ü

eéVü≤]+#ê*: sêJ˝Ò≈£î+&Ü Mfi¯fl ≈£îÁ≥\qT, ≈£îj·TT≈£îÔ\qT

‹|æŒø=≤º*.

yÓTT‘·Ô+>± #ÓbÕŒ\+fÒ dürwt ˝…≥s¡T n+<ëø£ sêh ø£$T°

d”ìj·Ts¡T Hêj·T≈£î\T sê»ø°j·T ø£ø£å‘√ ≈£îÁ≥|üP]‘·+>±

eéVü≤]+#ês¡T. Bì˝À uÛ≤>∑y˚T n‘·ì ˝…≥s¡TqT Hê‘√

#·]Ã+#·≈£î+&Ü sêhø£$T° düuÛÑT´\≈£î |ü+#·≥+. H˚qT

n+^ø£]+∫q|üŒÏø° dæ.dæ.j·T+.HÓ’q Hêô|’ sêh kÕúsTT˝À $#ês¡D

ø£$T°ì y˚j·T≥+ ≈£L&Ü á ≈£îÁ≥˝À uÛ≤>∑y˚T. $#ês¡D ø£$T°

sêh ø£$T° d”ìj·Ts¡T Hêj·T≈£î\T ø=+<ä] n<äTbÕ»„\ Á|üø±s¡+

q&ÉT#·T≈£îqï~. sêhø£$T° rsêàq+˝ÀH˚ ‘·|ü&ÉT |ü<ä∆‘·T\≈£î

neø±XÊ\THêïsTT. $#ês¡D ø£$T° ≈£L&Ü ‘·q |ü]~Û\T

n‹Áø£$T+∫ $#ês¡D kÕ–+∫+~. dürwt ˝…≥s¡T˝À #˚dæq

Äs√|üD\qT Á|üø£ÿqu…Ïº y˚πs $wüj·÷\ô|’ πø+ÁBø£]+∫+~.

ì\TyÓ˝≤¢ |üø£åbÕ‘·+‘√ ‘·q $#ês¡D kÕ–+∫+~. <ëìô|’

Ä<Ûës¡|ü&ç ‘·q ìsê∆s¡D\T rdæ+~. Ä $<Ûä+>± qqTï

sê»ø°j·T+>±, dæ<ë∆+‘· Ø‘ê´, Ä]∆ø£+>± n|üU≤´‹ bÕ\T

#˚j·T&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêïs¡T. n+<äTe\¢ Ç.dæ.ìy˚~ø£qT H˚qT eTs√

◊<äT>∑Ts¡T |æ.dæ.düuÛÑT´\T |üP]Ô>± ‹s¡düÿ]+#ê+. ø±e⁄q dürwt

˝…≥s¡T˝À e⁄qï Äs√|üD\÷, yêÏô|’ sêhkÕúsTT Ç.dæ. #˚dæq

ìsê∆s¡D\ô|’ dæ.dæ.eTs√kÕ] $#ês¡D »]|æ+∫, |üø£åbÕ‘·

s¡Væ≤‘·+>± ì» ìsê∆s¡D\T #˚sTT+#ê\ì ø√s¡T‘·THêïqT.

ePVü≤\ô|’q Ä<Ûës¡|ü&É≈£î+&Ü yêdüÔyê\ô|’Hê, kÕøå±´\ô|’Hê

Ä<Ûës¡|ü&ç ì»ìsê∆s¡D\T #˚j·÷\ì ø√s¡T‘·THêïqT.

````10.01.2013μμ

sêhkÕúsTT Ç.dæ.ìy˚~ø£qT ‹s¡düÿ]dü÷Ô Äs¡T>∑Ts¡T

|æ.dæ.düuÛÑT´\T nø√ºãs¡T |æ.dæ.˝ÀH˚ ‘·eT e´‹πsø£‘·qT

düŒwüº|ü]#ês¡T. #·+Á<äqï sêdæq düe÷<ÛëHêìï ã\|üsêÃs¡T. dæ.dæ.ì

|ü⁄q]«#ês¡D »s¡|üeTì ø√s¡‘êeTì ≈£L&Ü Á|üø£Ï+#ês¡T.

Äy˚Ts¡≈£î dæ.dæ.øÏ #·+Á<äqï düe÷<ÛëHêìï |ü+|ædü÷Ô ˇø£ $es¡yÓTÆq

eTT+<äTe÷≥qT ô|’‘˚Bq »‘· #˚XÊ&ÉT. Ä uÛ≤>±\H˚ ô|’q

e⁄<äVü≤]+#ê+. eTT+<äTe÷≥˝Àì ô|’uÛ≤>±\T |ü]o*+∫q

yê]¬øe]¬ø’Hê #·+Á<äqï yÓ’K] düŒwüº+>± ‘Ó*dæb˛‘·T+~.

#·+Á<äqïô|’ dürwt ù|s¡T‘√ |æ.dæ.Hêj·T≈£î\T ‘·j·÷s¡T #˚dæq ˝ÒK

ã+&Üsêìï, Ç.dæ.@ø£|üø£å+>± $#ê]+∫q rs¡Tq÷, dürwt

kÕøå±\ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç ìsê›s¡D\T #˚dæq rs¡Tq÷, dürwtqT

nÁ|üPesY>± $#ês¡D ø£$T°, sêh ø£$T° Hêj·T≈£î\T

e⁄|üjÓ÷–+#·T≈£îqï rs¡Tq÷ yÓ’.¬ø, Á|üø±XŸ<ëdt, qπs+<äsY,

yÓ’.kÕ+ã•esêe⁄\T ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷˝À¢H˚ ø£&ç– bÕπsXÊs¡T.

dæ.dæ.yÓ+≥H˚ $#ês¡D »]|æ e⁄+fÒ yÓTC≤]° sêh ø£$T°

düuÛÑT´\ H√fi¯fl≈£L, $#ês¡D ø£$T° düuÛÑT´\ H√fi¯fl≈£L ‘êfi≤\T

|ü&˚$. eTT+<äTe÷≥˝Àì ô|’ uÛ≤>±\T |ü]o*+∫q yês¡T>±˙,

2012 »qe] <ëø± õ˝≤¢ eTVü‰düuÛÑ˝À¢ bÕ˝§Zqï yês¡T>±˙,

eTVü‰düuÛÑ\ dü+<äs¡“¤+>± Ç<ä›] &Ü≈£îýÓT+≥Tô|’Hê, eTT>∑TZs¡T

&Ü≈£îýÓT+≥Tô|’Hê rÁyê‹ rÁe+>± #·s¡Ã\T »]–q rs¡TqT

>∑eTì+∫q yê¬se¬s’Hê 2013 bÕØº N*ø£˝À sê»ø°j·÷\T

˝Òeì>±˙, #·+Á<äqï sê»ø°j˚T‘·s¡, bÕØºj˚T‘·s¡ ˝≤yê<˚M\ ø=s¡πø

bÕØºqT+&ç $&çb˛j·÷&Éì >±˙ e÷≤¢&É˝Òs¡T: eTT>∑TZ] eTTsƒê

‘·eT sê»ø°j·T ≈£îÁ≥\≈£L, ≈£îj·TT≈£îÔ\≈£L dürwt ù|s¡T‘√ e⁄qï

˝…≥s¡TqT bÕe⁄>± yê&ÉT≈£îHêïs¡H˚ yêdüÔyêìï ‹s¡düÿ]+#·˝Òs¡T.

πøe\+ &ç.$.¬ø, $.$, s¡$\ ]$»ìdüTº sê»ø°j·÷\˝À, ìsêàD

≈£îÁ≥˝À¢ ì+&Ü eTTì–q ]$»ìdüTº\÷, ≈£îÁ≥<ës¡T\T e÷Á‘·y˚T

á yêdüÔyê*ï ‹s¡düÿ]+∫ ô|’$<Ûä+>± yêÚ≤´Hê\T

#˚j·T>∑\T>∑T‘ês¡T, sêj·T>∑\T>∑T‘ês¡T.

m.|æ.]$»ìdüTº eTTsƒê sê»ø°j·÷\÷,]$»ì»+‘√ πø+Á<äø£$TÏ sêJ yÓ’KØ,m.|æ.]$»ìdüTº\ #·s¡´\qT ø£+ÁÀ\T

#˚j·T&É+˝À yÓ’|òü˝≤´˝Ò 2013˝À bÕØº N*ø£≈£îÁ|ü<Ûëq ø±s¡D≤\T:

bÕØº˝ÀH˚ ]$»ì»+ e⁄+<äì #·+Á<äqï, j·Tdt.$.\T

&Ü≈£îýÓT+≥T ô|≤ºs¡T. Ç‘·s¡ dæ.dæ.düuÛÑT´\T ø=+<äs¡T bÕØº˝À

$T‘·yê<ä+ e⁄+~>±˙, ]$»ì»+>± n~ e÷s¡˝Ò<äì

yê~+#ês¡T. #·+Á<äqï, j·Tdt.$.\T &Ü≈£îýÓT+≥T ô|≤ºø£

‘êeTT≈£L&Ü ]$»ìC≤ìøÏ e´‹πsø£+>± b˛sê&ÉT‘·Tqï≥T¢

#·÷|ü⁄ø√&ÜìøÏ ªª$T‘·yê<ëìø°, ]$»ìC≤ìø° e´‹πsø£+>±

b˛sê&ÉeTμμì dæ.dæ.yÓTC≤]°øÏ #Ó+~q Hêj·T≈£î\T »qs¡˝Ÿ |æ\T|ü⁄

sTT#êÃs¡T. eTT>∑TZs¡T sêdæq &Ü≈£îýÓT+≥T˝Àì sê»ø°j·T

$wüj·÷\T Ç<ä›] &Ü≈£îýÓT+≥T\À #·+Á<äqï`j·Tdt.$.\T #˚dæq

yê´K´\T nø£ås¡ dü‘ê´\ì s¡TEe⁄ #˚XÊsTT. |ü+C≤uŸ ø£$T° #˚dæq

rsêàq+, dæ.dæ.˝À qπs+<äsY, yÓ’. kÕ+ã•esêe⁄\T #˚dæq

yê´K´\T ≈£L&Ü bÕØº˝À ]$»ì»+ e⁄+<äH˚~ ˇø£ yêdüÔeeTì

s¡TEe⁄ #˚XÊsTT. bÕØº ª◊ø£´‘·μ ù|]≥ ]$»ìdüTº sê»ø°j·÷\

Á|üe÷<ëìï m<äTs√ÿe&ÜìøÏ ø=+<äs¡T πø+Á<ä ø£$T° düuÛÑT´\T

dæ<ä∆+ø±˝Òø£ b˛j·÷s¡T. Ä]∆ø£ Äs√|üD\ ù|]≥ m.|æ.

]$»ìdüTº\T kÕ–düTÔqï ≈£îÁ≥|üP]‘· sê»ø°j·T b˛sê≤ìï

m<äTs√ÿ&ÜìøÏ dæ<ä∆+ ø±˝Òø£ b˛j·÷s¡T: ]$»ìdüTº eTTsƒê kÕ–düTÔqï

u≤¢ø˘yÓTsTT˝Ÿ sê»ø°j·T m‘·TÔ>∑&É\≈£î dæ.dæ. u…~] b˛sTT+~.

ìã+<ÛäHêe[øÏ e´‹πsø£+>± m.|æ.sêh ø£$T° yÓTC≤]° kÕ–düTÔqï

nÁ|üC≤kÕ«$Tø£, ìsêàD e´‹πsø£ #·s¡´\qT dæ.dæ.n]ø£≥º˝Òø£

b˛sTT+~. ∫e]øÏ dæ.dæ.j˚T ìã+<ÛäHêe[˙, 2003 pHé

rsêàHê˙ï ‘·T+>∑˝À‘=øÏÿ n˝≤+Ï nÁ|üC≤kÕ«$Tø£, ìsêàD

e´‹πsø£ |ü<ä∆‘·T\≈£î |üPqT≈£î+~.

bÕØº ìã+<ÛäHêe[ Á|üø±s¡+ ¬s+&ÉT ø£$T°˝À¢ düuÛÑT´&ç>±

e⁄+&˚yêfi¯fl≈£î dü+ã+~Û+∫q ìsêàD, sê»ø°j·T $wüj·÷\T ô|’

ø£$T°˝ÀH˚ #·]Ã+∫ ìs¡íj·÷\T #˚j·÷*. BìøÏ _Ûqï+>± dürwt

˝…≥s¡T ù|]≥ m.|æ.]$»ìdüTº\T $#ês¡D ø£$T° y˚düTÔ+fÒ

dæ.dæ.u≤<ÛäT´\T>± |æ.dæ.øÏ e∫Ãq yêfi¯ófl <ëìï n&ÉT¶ø√&ÜìøÏ

|üPqTø√˝Òø£ b˛j·÷s¡T. 2012 &çX¯+ãs¡T düe÷y˚XÊìøÏ yÓ[fl sêh

eTVü‰düuÛÑ ìy˚~ø£˝À Ç.dæ.ìsê∆s¡D\ uÛ≤>±ìï #˚s¡Ã&Üìï

e´‹πsøÏ+#·+&ç, yêfi¯ófl n+^ø£]+#·ø£b˛‘˚ düe÷y˚XÊìï

u≤jYTø±Ÿ #˚dæ s¡eTàqï yÓ’.¬ø, Á|üø±XŸ<ëdt, qπs+<äsY\T ‘·sê«‘·

‘ê$T∫Ãq &Ó’¬sø£åHé≈£î ø£≥Tºã&ç eéVü≤]+#·˝Òø£ b˛j·÷s¡T. <ëìô|’

e÷≥e÷sêÃs¡T.

2013 »qe] ∫e]˝À »]–q dæ.dæ.˝À ]$»ìdüTº\T ø√]q

$<Ûä+>± Ç.dæ.ìy˚~ø£ ìsê∆s¡D*ï sêh eTVü‰düuÛÑ ìy˚~ø£˝À

ô|≥Tºø√&ÜìøÏ n+^ø£]dü÷Ô rsêàq+ #˚XÊs¡T. Ä rsêàq+ sTT˝≤

e⁄+~: ªªm.|æ.$#ês¡D ø£$T°øÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\qT

m.|æ.sê»ø°j·T e⁄<äéT ìsêàD düMTø£å˝À #˚s¡Ãe#êÃ ˝Ò<ë nH˚

#·s¡ÃqT πø+Á<ä ø£$T° #·]Ã+∫+~. sêh eéVü‰sê\‘√

dü+ã+<Ûä+>∑\ πø+Á<äø£$T° düuÛÑT´&ç ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T sêh

ø±qŒ¤¬sqT‡˝À düMTøå±+XÊ\T ø±>∑\T>∑T‘êsTT: n+<äTe\¢ yêÏì

sêh e⁄<äéT ìsêàD düMTø£å˝À #˚s¡Ãe#·TÃqT. dü+ã+~Û‘· düuÛÑT´&ÉT

<ëìô|’ ‘·q Á|ü‘êé÷ïj·T n_ÛÁbÕj·÷\qT sêh ø±qŒ¤¬sqT‡˝À

ô|≥Tºø√&ÜìøÏ nìï Vü≤≈£îÿ\÷ ø£*– e⁄+≤&ÉT: n+<äTe\¢ ‘·q


Á|ü‘êé÷ïj·T n_ÛÁbÕj·÷\qT sêh e⁄<äéT ìsêàD düMTø£å˝À

#˚s¡TÃø√e#·TÃqT.μμ

á rsêàHêìï e´‹πsøÏ+∫q dæ.dæ.düuÛÑT´\≈£î 2003 pHé

rsêàHêìø° Bìø° ‘˚&Ü˝Ò<äì yÓ’.¬ø. $e]+#ê&ÉT. <ëìø° 2013

»qe] ∫es√¢ #˚dæq rsêàHêìø° m˝≤+Ï bı‘·÷Ô ˝Ò<äì

_ÛHêï_ÛÁbÕj·T+‘√ e⁄qï q\TZs¡T ø±Áy˚T&é‡ düŒwüº+>± #ÓbÕŒs¡T.

2003 pHé rsêàq+ sTT˝≤ e⁄+~: ªªm.|æ.e⁄<äéT+‘√

dü+ã+~Û+∫q $$<Ûä düeTdü´\ô|’ ‘·eT≈£î >∑\ $uÛÒ<ë\qT

|üs¡düŒs¡+ e´øÏÔ>∑‘· <ë&ÉT\T #˚düTø√≈£î+&Ü dü÷Á‘·ã<ä›+>±

eéVü≤]dü÷Ô sêh ø±qŒ¤¬sqT‡˝À #·]Ã+#·Tø√e#·TÃqT. πø+Á<äø£$T°

ìs¡íj·÷\ yÓ\T>∑T˝À eTTKýÓTÆq düeTdü´\ô|’ @ø±_ÛÁbÕj·T

kÕ<Ûäq≈£î m.|æ.ôdÁø£fÒ]j·TŸ düuÛÑT´\T Á|üj·T‹ï+#ê*.

Á|üj·T‹ï+∫Hê ø=ìï düeTdü´\ô|’ @ø±_ÛÁbÕj·÷ìøÏ sê˝Òø£

b˛sTTq|ü⁄&ÉT yêfi¯ófl sê»ø°j·T, e⁄<äéT ìsêàD düMTø£å≈£î

dües¡D\T >±˙ Á|ü‘êé÷ïj·÷\T>±˙ Á|ü‹bÕ~+#·Tø√&ÜìøÏ

nqTeT‹+#·ã&ÉT‘·THêïs¡Tμμ

á ¬s+&ÉT rsêàHê\ eT<Ûä´ ne>±Vü≤q˝ÀH˚ eTÚ*ø£+>±

‘˚&Üe⁄+<äH˚~ düŒwüº+. á $wüj·T+ yÓ’.¬ø. ‘·~‘·s¡T\≈£î ‘Ó*j·T+~

ø±<äT. nsTTHê m.|æ.]$»ìdüTº\ &çe÷+&éπø ‘·˝§–Z rsêàq+

#˚XÊs¡T. eTs√yÓ’|ü⁄ #·+Á<äqï≈£î q#·Ã #Ó|üŒ&ÜìøÏ |òæÁãe] ∫es¡q

»]π> düe÷y˚XÊìøÏ ìy˚~ø£ô|’ ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷\T sêdækÕÔeT˙,

yêÏì ‘·q Á|ü‘êé÷ïj·T ìy˚~ø£˝À e⁄|üjÓ÷–+#·Tø√eTì

#ÓbÕŒs¡T— nsTT‘˚ |òæÁãe] düe÷y˚X¯+ HêÏøÏ mes¡÷ ‘·eT

n_ÛÁbÕj·÷\T sê‘· |üPs¡«ø£+>± ‘˚≈£î+&ÜH˚ e#êÃs¡T.á |ü<ä∆‹|ü≥¢

#·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T rÁe+>± ‘·eT ìs¡düqqT ‘Ó˝≤Œs¡T: Ç~

u≤<Ûä´‘ê s¡Væ≤‘·yÓTÆq |ü<ä∆‘·ì $eT]Ù+#ês¡T. n+<äTe\¢H˚ á

düe÷y˚X¯+ ‘·sê«‘· 15 s√E\ ˝À|ü⁄ ‘·eT n_ÛÁbÕj·÷\T sêdæ

‘·eT ù|s¡÷¢, ‘˚B\T ˝Ò≈£î+&Ü |ü+|æ+#ês¡T. á ø±s¡D+>± ‘·q

Á|ü‘êé÷ïj·T ìy˚~ø£ sTTe«&É+ ø=ìï s√E\T ˝Ò≥sTT+~.

#·+Á<äqï sêdæ∫Ãq Á|ü‘êé÷ïj·T sê»ø°j·T, e⁄<äéT ìsêàD

düMTø£åô|’Hê, Ç.dæ.ìy˚~ø£≈£î #·+Á<äqï sêdæ∫Ãq düe÷<Ûëq+ô|’Hê

|æ.dæ.yê´K´\ ù|]≥ yÓTC≤]°>± e⁄qï ]$»ìdüTº |æ.dæ.n~Ûø±s¡

<äT]«ìjÓ÷>±ìøÏ bÕ\Œ&ç+~. MÏì ìyê]+#·&É+˝À ≈£L&Ü dæ.dæ.

ªyÓTC≤]°μ $|òü\yÓTÆ+~. ø=‘·Ô>∑÷&É+ &ç$»Hé ÁbÕ+‘·+˝À <äfi≤\

|ü≤¢, Hêj·T≈£î\ |ü≤¢ ]$»ìdüTº Hêj·T≈£î\T nqTdü]düTÔqï

ìsêàD e´‹πsø£ |ü<ä∆‘·T*ï ìyê]+#·&É+˝À πø+Á<ä Á|ü‹ì~Û es¡Z+

≈£L&Ü $|òü\yÓTÆ+~. bòÕ¬sdüTº e⁄<äé÷ìï s¡øÏå+#·Tø√&Üìø°, s¡Vü≤dü´

j·T+Á‘ê+>±˙ï, Á|ü‹|òüT≥Hê ÁbÕ+‘êìï ø±bÕ&ÉTø√&ÜìøÏ

nedüs¡yÓTÆq rsêàHê\T #˚j·T&É+˝Àq÷, Á|ü‹ì~Û es¡Z+ #˚dæq

yê>±›Hê\qT HÓs¡y˚s¡Ã&É+˝Àq÷ $|òü\yÓTÆ+~: sêh ø±s¡´<ä]Ù s¡$

bÕØº˝Àì ˇø£ ôdø£åHéqT ªdü+|òüT e´‹πsø£ X¯≈£îÔ\Tμ>± e÷]Ã˝ÀH˚

ãVæ≤s¡+>∑+>± ~q|üÁ‹ø£˝À¢ Á|üø£Ï+#ê&ÉT— sêhìy˚~ø£≈£î #·+Á<äqï

Á|ü‘êé÷ïj·T+ sêùdÔ <ëìô|’ y˚T ∫e]πø |æ.dæ. sêdæq yê´K´˝À¢

#·+Á<äqïqT ˇø£ ªC≤]®ãTwtμ>± n_Ûe]í+#ês¡T. MÏ|ü≥¢ sêh+˝Àì

≈£îVü≤Hê dæ.dæ.yê<äT\T>±˙, dæ.dæ.>±˙ ìeTà≈£î ˙¬s‹Ôq≥T¢

eéVü≤]+#ês¡T. á |ü]D≤e÷\ ‘·sê«‘·H˚ m.|æ.˝À #·+Á<äqï

Hêj·Tø£‘ê«q pHé˝À »qs¡˝Ÿu≤&û »]–+~. |æ.dæ. yê´K´˝À¢

#·+Á<äqïqT C≤]® ãTwt>± sêdæq $wüj·÷ìï dæ.dæ. Á|ü‹ì~Û es¡Z+

<äèwæºøÏ rdüT¬ø[flHê ≈£L&Ü dæ.dæ. nÁ>∑Hêj·T≈£î\T eT÷>∑H√eTT

eVæ≤+#ês¡T: ‘·eT ã\V”≤q‘·\qT ø£|æŒô|≥Tºø√&ÜìøÏ ≈£î+Ï

kÕ≈£î\T yÓ‘·ø£&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ‘êeTT sêdæ∫Ãq

n_ÛÁbÕj·÷\T m.|æ.ÁX‚DT˝À¢ |ü+#·T‘·THêïeTH˚ n_ÛjÓ÷>∑+

ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ]$»ìdüTº\ ≈£î‘·+Á‘ê\≈£î Á^Hé dæ>∑ï˝Ÿ

sTT∫ÃyÓfi≤fls¡T.

á |ü]D≤e÷\ ‘·sê«‘· p˝…’ yÓTT<äÏ yês¡+˝À »]–q dæ.dæ.

düe÷y˚XÊìøÏ #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T Vü‰»¬s’Hês¡T. #·+Á<äqï

‘·~‘·s¡T\T y˚T 15q, pHé 15q dæ.dæ.øÏ sTT∫Ãq Á|ü‹bÕ<äq\ô|’

sêJ e⁄+&É<äì Á|üø£Ï+#ês¡T. dæ.dæ. #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\

Á|ü‹bÕ<äq*ï n+^ø£]+#·˝Òø£ b˛‘·Tqï<ä˙, eTVü‰düuÛÑ\≈£î Vü‰»s¡T

ø£eTà˙ ø√s¡T‘·÷ rsêàì+∫+~. dæ.dæ.düe÷y˚X¯+ »]–q ø=~›

s√E\πø bÕØº˝À n+‘·s¡Z‘· $wüj·÷\÷, #·+Á<äqï ÄdüTÔ\T n+≥÷

m.|æ. ]$»ìdüTº\T ªªÄ+Á<ÛäCÀ´‹μμ˝À ˇø£ ◊≥+ sêsTT+#ês¡T.

6`7`13q eTVü‰düuÛÑ\≈£î dü+ã+~Û+∫ dæ.dæ. #˚dæq rsêàHêìï

Ä#·s¡D˝À ô|≥Tº≥≈£î n~ rdüT≈£îqï #·s¡´˝ÒMT ˝Òe⁄— #·+Á<äqï≈£L

Äj·Tq nqTj·÷j·TT\≈£î düe÷#ês¡+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ s¡Vü≤dü´+>±

m.|æ. ]$»ìdüTº\ sêh eTVü‰düuÛÑ≈£î yÓ’.¬ø.‘·~‘·s¡T\T Vü‰»¬s’Hês¡T.

Bì ‘·sê«‘·H˚ #·+Á<äqï Hêj·Tø£‘ê«q e÷ sêh eTVü‰düuÛÑqT

»s¡T|ü⁄≈£îHêï+.

2013 ôdô|º+ãs¡T 16q #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\qT

dæ.dæ.düe÷y˚XÊìøÏ |æ\e≈£î+&ÜH˚ s¡Vü≤dü´+>± ‘·eT düe÷y˚X¯+

»s¡T|ü⁄≈£îHêïs¡T. MÏ˝À yÓ’.j·Tdt.ÄsY, ~yêø£sY\T ≈£L&Ü

uÛ≤>∑kÕ«eTT˝Ò. á ìs¡íj·÷\qT b˛≥T dü÷s¡´+, ~yêø£sY\T

m.|æ.˝À ©≈£î #˚XÊs¡T: á düe÷y˚X¯+˝À #˚düT≈£îqï ìs¡íj·÷\T

Á|üø£Ï+#·&Üìπø #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T sês¡H˚ n+#·Hê‘√

5`10`13q »s¡>∑uÀe⁄ düe÷y˚XÊìøÏ s¡eTàì ÄVü‰«ì+#ês¡T.

#·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T edüTÔHêïs¡ì ‘Ó*XÊø£H˚ |æ.j·Tdt.qT

$e÷q+˝À s¡|æŒ+#·T≈£îHêïs¡T. yêfi¯fl n+#·Hê≈£î _Ûqï+>±

#·+Á<äqï, ≤Hê´, j·Tdt.$.\T Äs√Eq »]–q dæ.dæ.

düe÷y˚XÊìøÏ Vü‰»¬s’ ‘·eT yÓ’K]ì |üP]Ô>± $e]dü÷Ô |ü~ ù|J\

˝ÒKqT n+~+#ês¡T.

bÕØº ◊ø£´‘· ø=s¡≈£î #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T ô|Ïºq &çe÷+&é‡qT

dæ.dæ.˝À e⁄qï 8 eT+~˝À 5>∑Ts¡T ‹s¡düÿ]+#ês¡T. m.|æ.˝Àì

&ç.$.¬ø, $.$, s¡$\ eTTsƒê~ ]$»ì»y˚T>±ì sTT|ü⁄&ÉT bÕØº

N\&É+ eT+∫~ ø±<äì yÓ’.kÕ+ã•esêe⁄, qπs+Á<ä\T q+–

q+–>± e÷≤¢&Üs¡T. #·+Á<äqï, j·Tdt.$, ≤Hê´\T bÕØº ◊ø£´‘·qT

ø±bÕ&ÉTø√&ÜìøÏ ∫e]kÕ]>± #˚dæq ì]∆wüºyÓTÆq Á|ü‹bÕ<äq\qT

sTT‘·s¡T\‘√ bÕ≥T Ms¡T ≈£L&Ü ‹s¡düÿ]+#ês¡T. yÓ’.¬ø.‘·~‘·s¡T\T

#·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T eTVü‰düuÛÑ≈£î Vü‰»s¡T ø±≈£L&É<äì

ø√s¡T≈£îHêïs¡T: n+<äTπø m.|æ. ]$»ìdüTº\ ‘·s¡Vü‰ &çe÷+&é‡H˚

Ms¡T ≈£L&Ü ô|≤ºs¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ eTVü‰düuÛÑ≈£î s¡eTàì ø√s¡T≥Tqï≥T¢

qÏdü÷ÔH˚ eTs√yÓ’|ü⁄ sê≈£î+&Ü #˚j·TT≥≈£î nedüs¡yÓTÆq

Á|ü‹bÕ<äq\T #˚XÊs¡T: ø±Áy˚T&é uÛ≤sT÷J |òüT≥qqT bı+‘·q

˝Ò≈£î+&Ü yÓ’.¬ø. e⁄<äVü≤]+#ê&ÉT. ìsêàD e´‹πsø£ yÓ’K]ì

rdüT≈£îHêï&ÉT. n+<äTe\¢H˚ yÓ’.¬ø.‘·~‘·s¡T\ Á|ü‹bÕ<äq\qT

#·+Á<äqï e¬>’sê\T ‹s¡düÿ]+#ês¡T. e⁄<äéT ã˝≤ìøÏ ‘·–q

ÁbÕ‹ì<Ûä´+ sTTùdÔ nœ\ uÛ≤s¡‘· eTVü‰düuÛÑ≈£î ekÕÔeTqï #·+Á<äqï

‘·~‘·s¡T\ Á|ü‹bÕ<äq*ï ‹s¡düÿ]+#·&É+ #˚XÊs¡T. mes¡÷

sê≈£î+&Ü eTT>∑TZs¡÷ Vü≤≈£îÿ\T ˝Òì mø˘‡n|ò”wæjÓ÷ Á|ü‹ì<ÛäT\T>±

Vü‰»s¡T ø£eTàHêïs¡T. Bì ‘·sê«‘·H˚ #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T y˚s¡T>±

bÕØº ô|≥Tº≈£î+≤eT˙ dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”>±

|üì#˚kÕÔeTì ≈£L&Ü sê‘·|üPs¡«ø£+>± ‘Ó*bÕs¡T. yÓ’.¬ø. |üs¡düŒs¡+

|üÁ‹ø£\≈£î mø£ÿe<ä›ì dü\Vü‰ sTT#êÃ&ÉT. ùdïVü≤|üPs¡«≈£+>±

mes¡+‘·≥ yês¡+ |üì #˚düT≈£î+<ëeTì #Ó|ü≈£î+≥÷

$&çb˛j·÷s¡T. nsTTHê dæ.dæ. rsêàHêìï n+^ø£]ùdÔ eTVü‰düuÛÑ≈£î

s¡eTàH˚ ‘·eT ÄVü‰«q+ n˝≤π> e⁄+≥T+<äì dæ.dæ. Hêj·T≈£î\T

düe÷y˚X¯+ eTT–+|ü⁄˝À ≈£L&Ü #ÓbÕŒs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± dæ.dæ.

yêfi¯ófl #˚dæq rsêàHêìï ≈£L&Ü dæ.dæ.yÓTC≤]° eTs√kÕ]

Ä#·s¡D˝À ô|≥º˝Ò<äT. Á|üø±XŸ<ëdt, yÓ’.¬ø. ‘·~‘·s¡T\T πø+Á<ä

eTVü‰düuÛÑ $wüj·T+ #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\≈£î #Ó|üŒ≈£î+&ÜH˚

»s¡T|ü⁄≈£îHêïs¡T.

n+<äTe\¢ sêh, πø+Á<ä eTVü‰düuÛÑ\≈£î #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\T

Vü‰»s¡T ø±≈£î+&Ü yπs bÕØº ô|≥Tº≈£îHêïs¡H˚ $eTs¡Ù ‘·eT H˚sê\qT

sTT‘·s¡T\≈£î ÄbÕ~+#˚ ‘·|ü&ÉT |ü<ä∆‹ ‘·|üŒ y˚πsMTø±<äT. dürwt≈£î

˝…≥s¡T sêdæ ô|Ïºq <ä>∑Zs¡qT+&ç m.|æ.]$»ìdüTº\T ªnμ qT+&ç ªø£åμ

<ëø± ìsêàD e⁄\¢+|òüTq\≈£î bÕ\Œ&Ü¶s¡T. dæ.dæ.yÓTC≤]° bÕØº

◊ø£´‘· ù|]≥ m.|æ.]$»ìdüTº˝ÀÔ sêJ|ü&ç+~, ìsêàD

e⁄\¢+|òüTq\≈£î ‘√&ÉŒ&ç+~: #·+Á<äqïô|’ $#ês¡D ø£$T°

ìsê∆s¡D\ô|’ $#ê]+∫ sêh, πø+Á<ä eTVü‰düuÛÑ\ø£+fÒ eTT+<˚ ‘·q

rs¡TŒqT Á|üø£Ï+#·&É+˝À dæ.dæ.$|òü\yÓTÆ+~— n+‹eT+>±

m.|æ.]$»ìdüTº\‘√ bÕ≥T dæ.dæ.≈£L&Ü ìsêàD dü÷Á‘ê\≈£î

e´‹πsø£+>± eéVü≤]+∫+~: bÕØº N*ø£≈£î ‘·q e+‘·T bÕÁ‘·

b˛wæ+∫+~. BìøÏ #·+Á<äqï ‘·~‘·s¡T\qT ì+~+#·&É+

m+‘·e÷Á‘·+ düããT ø±<äT.

#·+Á<äqï≈£î m˝≤+Ï sê»ø°j˚T‘·s¡, bÕØºj˚T‘·s¡˝≤yê<˚M\T ˝Òe⁄:

#·+Á<äqï mqï&É÷ bÕØº ø£$T°\≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü Ä]∆ø£

edü÷fi¯fl≈£î |üPqTø√˝Ò<äT. @ kÕúsTT bÕØº ø£$T° ≈£L&Ü #·+Á<äqïô|’

n˝≤+Ï $eTs¡Ù #˚j·T˝Ò<äT. n+<äTe\¢ Ä]∆ø£ eqs¡T\ >∑T]+∫

#Ó|üŒ≈£î+&Ü #·+Á<äqï uÛÑ÷eTT\T ø=Hêï&Éì, Çfi¯ófl ø=Hêï&É˙

Ç.dæ.#˚dæq ìsê∆s¡D\T X¯ó<ä›‘·|ü. ≈£îÁ≥|üP]‘· ìsê∆s¡D\T

e÷Á‘·y˚T. ªªø=Hêï&Éμμì sêdæq Ç.dæ. ªªø£åD≤˝Àμμ¢ <ëìï ø£+ÁÀ\T

#˚düTÔHêï&Éì e÷s¡Ã&É+˝ÀH˚ <ëì &=\¢‘·q+ ãVæ≤s¡Z‘·yÓTÆ+~.

#·+Á<äqï Ç‘·s¡T\ e÷~]>± mqï&É÷ øÏ&Üï|t\≈£î>±˙,

ôdÏ˝ŸyÓT+≥¢≈£î >±˙ |üPqTø√˝Ò<äT.

düTo\eTà ‘·+Á&ç yês¡düT\‘√ Á≥düTº @s¡Œ]Ã #·ìb˛j˚T eTT+<äT

H√≥Ø #˚sTT+∫+~. Á≥düTºqT #·+Á<äqï @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉH˚ Äs√|üD

|üP]Ô>± ìsê<Ûës¡+— Á≥düTº düuÛÑT´˝À¢ ø=+<äs¡T bÕØºøÏ

kÕqTuÛÑ÷‹|üs¡T\T. bÕØº düVü‰j·T+ n]∆+#ês¡T. õ˝≤¢ø£$T°˝À

#·]Ã+∫ yÓTT<ä≥ |òüDÏ,sê– düTu≤“sêe⁄qT, ‘·sê«‘· ÁãVü≤àj·T´,

∫ÏºbÕÏ\qT Á≥düTº düuÛÑT´\T>± #˚s¡TÃ≥≈£î &ç.dæ.n+^ø£]+∫+~.

Á≥düTº düú\+ u≤>∑T#˚sTT+#·&É+˝Àq÷, uÀs¡T¶\T ø£Ïº

ø±bÕ&É≥+˝Àq÷ y˚\÷Œ] q]‡+Vü‰sêe⁄, sê– düTu≤“sêe⁄\T

≈£L&Ü uÛ≤>∑kÕ«eTT˝Ò. &ç.dæ. düuÛÑT´\T ø√]q MT<ä≥H˚ ]j·T\ºs¡¢

$T‘·è&ç‘√ #·+Á<äqï e÷≤¢&Ü&ÉT. n≥T ‘·sê«‘· &ÉãT“ e÷≤¢&ÉT

ø√e≥+˝Àq÷, ‘Ó#·TÃø√&É+˝Àq÷ &ç.dæ.düuÛÑT´\T bÕ˝§ZHêïs¡T.

Ç‘·s¡T\ düVü≤ø±s¡+ ≈£L&Ü rdüT≈£îHêïs¡T. Á≥düTº qT+&ç e∫Ãq

&ÉãT“qT ‹]– rdüT≈£îH˚ |ü<ä›‘·T˝ÀÔ u≤´+≈£î˝À y˚j·TeTì, ‹]–

Çe«eT˙ #·+Á<äqï u≤´+≈£î #Óø˘\ô|’ dü+‘·ø±\T #˚dæ dürwt≈£î

sTT#êÃ&ÉT. dürwt yÓ÷dü+ #˚XÊ&ÉT. 700 #·.>∑C≤\ düú\+

ø=qT≈£îÿqï≥T¢, n~ ù|N˝À¢ |ü&ç Á≥düTº &ÉãT“ yê&ÉT≈£îqï≥T¢

nã<ë›\T #Ó|æŒ q$Tà+#ês¡T.

dürwt qT+&ç rdüT≈£îqï &ÉãT“qT &ç.dæ, |æ.dæ.\≈£î ≈£L&Ü

sTT#êÃ&ÉT. &ç.dæ.>∑T+≥÷s¡T, u≤|ü≥¢, >∑Ts¡C≤\˝À¢ ø=qï düú˝≤\T

Á≥düTº qT+&ç e∫Ãq |òü+&é‘√ ø=qïy˚. Á≥düTºqT+&ç e∫Ãq |òü+&é˝À

#·+Á<äqï ‘·q e´øÏÔ>∑‘· Ks¡TÃ\ ø=s¡≈£î ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü

yê&ÉTø√˝Ò<äT. dürwt qT+&ç ‹]– rdüT≈£îqï &ÉãT“≈£î ˝…ø£ÿ\T

#·+Á<äqï ‘·q düe÷<Ûëq+˝À ù|s=ÿHêï&ÉT. $T–*q &ÉãT“ dürwt

‘·q sTTfi¯ó¢ ø£≥Tºø√&Üìø°, ø±s¡¢ ø=qT>√fi¯fl≈£L, wæø±s¡¢≈£L

Ks¡TÃ#˚düT≈£îHêï&ÉT. $#ês¡D ø£$T° |æ.dæ.rsêàHêìøÏ e´‹πsø£+>±

ø±Áy˚T&é j·T+.j·THé.j·Tdt.>±s¡T $#ês¡D »]|æq $wüj·÷˝À¢øÏ

≈£L&Ü yÓ[fl yêÚ≤´Hê\T #˚dæ+~. Ç~ Ç.dæ, |æ.dæ. #˚düTÔqï

ìsêàD e⁄\¢+|òüTq e÷Á‘·y˚T. ‘·q≈£î nqTe÷q+ e⁄+fÒ

dæ.dæ.nqTeT‹ rdüTø=ì $#ê]+∫ ìsê∆s¡D\T #˚j·÷*>±˙ n˝≤

ø±≈£î+&Ü Äj·Tq $#ês¡D »]|æq yêÏô|’ yêÚ≤´Hê\T

#˚j·T≥+, |ü<˚ |ü<˚ sêj·T≥+ ≈£îÁ≥|üP]‘·yÓTÆq, H˚s¡|üP]‘·yÓTÆq

#·s¡´ e÷Á‘·y˚T.

Ç.dæ. ìy˚~ø£ sê‘· |üPs¡«ø£+>± e⁄+~. <ëìøÏ #·+Á<äqï sêdæq

düe÷<Ûëq+ ≈£L&Ü sê‘·|üPs¡«ø£+>±H˚ e⁄HêïsTT. Äj·Tq sêdæq

<ëìøÏ Äj·Tq ø£≥Tºã&˚ e⁄Hêï&ÉT, e⁄+≤&ÉT. uÛÑ÷eTT\T ‘·~‘·s¡

Ä]∆ø£ Äs√|üD\≈£î düe÷<Ûëq+>± #·+Á<äqï 29.5.2012 Hê&ÉT

˝ÒK˝À ù|s=ÿqï yêÏø°, ìy˚~ø£≈£î ‘·q düe÷<Ûëq+˝À sêdæq

yêÏπø sTT|üŒÏø° #·+Á<äqï ø£≥Tºã&ç e⁄Hêï&ÉT, e⁄+≤&ÉT.

ìC≤\qT eTdæ|üPdæ e÷πs&ÉTø±j·T>± mes¡÷ #˚j·T˝Òs¡T. eqs¡T˝Ò

˝Òì #·+Á<äqï sê»ø°j˚T‘·s¡, bÕØºj˚T‘·s¡ ˝≤yê<˚M\T

»s¡T|ü⁄‘·Tï≥T¢ yêÚ≤´Hê\T #˚j·T&É+ ]$»ìdüTº Hêj·T≈£î\

≈£îÁ≥\÷, ≈£î‘·+Á‘ê˝À¢ uÛ≤>∑+ e÷Á‘·y˚T. Ç˝≤+Ï >=u…˝Ÿ‡

Á|ü#êsê\ <ë«sê ]$»ìdüTº Hêj·T≈£î\T #·+Á<äqï $|ü¢e J$‘êìøÏ

eT#·Ã‘˚yê\qT ≈£î+fÒ n~ yê] ÁuÛÑeT>±H˚ $T–* b˛‘·T+<äì

Á>∑Væ≤ùdÔ eT+∫~.

m.|æ.]$»ìdüTº\T ‘·eT $#ês¡D <ë«sê ø=+&ÉqT Á‘·$«

m\Tø£qT ≈£L&Ü |ü≥º˝Òø£ b˛j·÷s¡T: dæ.dæ.≈£L&Ü es¡Tdü>± 2012

∫e] qT+&ç 5.10.2013 <ëø± |ü\Te÷s¡T¢ &çe÷+&é #˚dæHê

Ç.dæ.ìsê∆s¡D\ô|’ $#ês¡D »s¡|ü≥+ô|’ dæ.dæ.düÁø£eT+>±,

u≤<Ûä´‘êj·TT‘·+>± $#ês¡D »]|æ+#·&É+˝À $|òü\yÓTÆ+~.

eTVü‰düuÛÑ\ ù|]≥, f…Æ+˝Ò<äH˚ ù|]≥ ‘·q $#ês¡DqT yêsTT<ë

y˚dü÷Ô, ‘·q düuÛÑT´&çô|’ ˇø£ sêh ø£$T° rÁeyÓTÆq ãVæ≤s¡+>∑

<äTÁwüŒ#ês¡+ kÕ–dü÷Ôe⁄+fÒ eT÷>∑H√eTT <ë\Ã&É+, ]$»ìdüTº˝ÀÔ

ìsêàD $wüj·÷˝À¢ ≈£L&Ü sêJ>± eéVü≤]+#·&É+ dæ.dæ.#˚dæq

n‘·´+‘· ˙‹u≤Vü≤ýÓTÆq, ‘·|ü&ÉT |ü<ä∆‹.

‘·q ≈£î≥T+ã ÄdüTÔ\T, yêÏ ô|s¡T>∑T<ä\qT sTT‘·s¡

q÷´&Óe÷Áø£d” nÁ>∑Hêj·T≈£î\ ÄdüTÔ\‘√, yêÏ ô|s¡T>∑T<ä\‘√

b˛*Ã #·÷&ÉeTì ø√s¡T‘·THêï&ÉT: ‘·q≈£î m˝≤+Ï _HêMT

ÄdüTÔ\THêï, sTT‘·s¡Á‘ê @ ÄdüTÔ\THêï n$ bÕØº ÄdüTÔ˝Òqì

eTs√kÕ] Á|üø£ÏdüTÔHêï&ÉT. #·+Á<äqï ‘·q ≈£î≥T+ã+‘√ ‘·>±<ë|ü&ç

sTT‘·s¡T\ e÷~]>± ÄdüTÔ\T ‘Ó#·TÃø√˝Ò<äT. ‘·q |æ\¢*ï

|æ.&ç.j·Tdt.j·TT.≈£î <ä÷s¡+>± e⁄+∫ &çÁ^,|æõ\T #·~$+#·˝Ò<äT.

$<˚XÊ˝À¢ #·<äTe⁄\T ˝Ò<ë e⁄<√´>±\ ø=s¡≈£î |ü+|ü˝Ò<äT. ô|<ä› ô|<ä ›

ã+>∑fi≤\÷, nbÕs¡TºyÓT+≥÷¢, ã+>±s¡T ÄuÛÑs¡D≤\÷, ã+>±s¡T

_düÿ≥¢ ø=s¡≈£î Äsê≥ |ü&É≥+˝Ò<äT. ø£eT÷´ìdüTº Ä<äsêÙ\

ne>±Vü≤q‘√ J$düTÔHêï&ÉT, J$kÕÔ&ÉT. Ç‘·s¡ $|ü¢e ÁX‚DT\T

≈£L&Ü Ä dæŒ]Ÿ‘√ J$+#ê\ì ø√s¡T≈£î+≥THêï&ÉT.


á s√E dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”˝À eTTK´+>±

¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ @s¡Œ&çq N*ø£≈£L, >∑+<äs¡>√fi¯

|ü]dæú‘·T\≈£î ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ì sêj·T\ ]$»ìdüTº eTTsƒê

kÕ–düTÔqï ]$»ìdüTº m‘·TÔ>∑&É\÷, ìsêàD ≈£îÁ≥\÷, ≈£î‘·+Á‘ê\÷

Á|ü<Ûëq ø±s¡D+>± #·÷&Ée\dæ e⁄qï~: dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ)

¬s&ébòÕ¢>¥ bÕØºì @s¡Œs¡TÃø√&ÜìøÏ dæ<ä∆|ü&çq m.|æ.sêj·T\

]$»ìdüTº˝ÀÔ yÓ’.¬ø.‘·~‘·s¡T\T sêJ|ü&É≥+ ≈£L&Ü ˇø£ eTTK´

ø±s¡Dy˚T: sêj·T\ ]$»ìdüTº\ eTTsƒê, yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘·«+˝Àì

dæ.dæ.\T ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\T>± #·+Á<äqï Hêj·Tø£‘·«+˝Àì

q÷´&Óe÷Áø£d”ì $∫Ã¤qï+#˚j·TT≥≈£î kÕ–düTÔqï Äø£sY¸ |ü<Ûäø±\÷,

ø=qT>√fi¯Sfl ‘ê‘êÿ*ø£ Á|üjÓ÷»Hê\T sTTkÕÔj˚TyÓ÷>±˙

Á|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≥ |ü+<Ûë sê»ø°j·÷\≈£î >±˙, $|ü¢e

e⁄<äé÷ìøÏ >±˙ @ e÷Á‘·+ e⁄|üjÓ÷>∑|ü&Éeì yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘ê«q

e⁄qï ÁX‚DT\T eTTK´+>± Hêj·T≈£î\T m+‘· ‘·«s¡>± Á>∑Væ≤ùdÔ n+‘·

eT+∫~. ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\˝À e÷ bÕØº ‘·q s¡÷bı+~+#·T≈£îqï

$<ÛëHê\ø£qT>∑TD+>± ø±sê´#·s¡ Dø=qkÕ–düTÔqï~. <äfi≤\qT

ô|+#·T≈£îqï~. sêÁwüº+˝À nìï eTVü‰düuÛÑ\qT »s¡T|ü⁄ø=ì

Hêj·Tø£‘ê«ìï n_Ûeè~∆ #˚düT≈£îqï~. ¬ø.dæ.ÄsY, #·+Á<äu≤ãT

Á|üuÛÑT‘ê«\T n_Ûeè~∆ ù|]≥ nqTdü]düTÔqï Á|üC≤e´‹πsø£

$<ÛëHê\qT K+&çdü÷Ô ô|<ä› m‘·TÔq ñ<äé÷\T ìsêàD+ #˚dæ+~.

Vü≤]‘·Vü‰s¡+ ù|s¡T‘√ Ä~yêd”\ uÛÑ÷eTT\qT kÕ«BÛq+

#˚düTø√e&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+∫q|ü⁄&ÉT b˛&ÉTuÛÑ÷eTT\ b˛sê≥+

ìs¡«Væ≤+∫+~. Ä+Á<Ûä˝À sê»<Ûëì ìsêàD+ ù|]≥ düMTø£s¡D

ù|s¡T‘√ ¬s’‘·T\ qT+&ç ã\e+‘·+>± uÛÑ÷eTT\qT ùdø£]düTÔqï|ü⁄&ÉT

y˚T<Ûëe⁄\T, sTT‘·s¡ Á|üC≤kÕ«$Tø£ yê<äT\qT ø£\T|ü⁄ø=ì

Ä+<√fi¯q\T #˚dæ+~. sêj·T\ ]$»ìdüTº eTTsƒê |üì˝À b˛°

|ü&É≥+ ø±≈£î+&Ü e÷ bÕØºø£$T°˝À e⁄qï ndü+‘·è|æÔ yê<äT\‘√

≈£îÁ≥|üP]‘·+>± s¡Vü≤dü´ dü+ã+<Ûë\T ô|≥Tºø=ì ø√es¡Tº Ä|üπswüqT¢

#˚düTÔHêïs¡T. me¬s’q bÕØº $<ÛëHê\T q#·Ãø£ ãj·TÏøÏ yÓ[flq

‘·sê«‘· yê]‘√ #·]Ã+∫ ø£\T|ü⁄ø√e&É+ me¬s’Hê ns¡∆+

#˚düTø√e#·TÃ. n˝≤ ø±≈£î+&Ü e÷ bÕØº‘√ ø=qkÕ>∑T‘·T+&É>±H˚

s¡Vü≤dü´dü+ã+<Ûë\T ô|≥Tºø=ì nHÓ’‹ø£ #·s¡´\≈£î |üPqT

≈£î+≥THêïs¡T. ø£$T°˝À¢ yê] ã\V”≤q‘·*ï Á|ü•ïùdÔ ‘·eT ‘·|ü*ï

ø£|æŒ|ü⁄#·TÃø√e&ÜìøÏ Á|ü‹|òüT≥Hêb˛sê≥+ nì #·+Á<äqï #Ó|æŒ

eTuÛÑ´ ô|≤º&Éì, H˚&ÉT yêdüÔyê\T ‘Ó\TdüTø=ì e÷‘·èdü+düú˝ÀøÏ

#˚s¡T‘·Tqï≥Tº Á|üø£≥q\T #˚sTTdüTÔHêïs¡T. $∫Á‘·+>± y˚TeTT

sêj·T\ ]$»ìdüTº es¡Z+˝À #˚s¡&É+˝Ò<äì, yÓ’.¬ø. Hêj·Tø£‘·«+˝Àì

dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”˝À #˚s¡T‘·Tqï≥Tº Á|üø£≥q\T

#˚sTTdüTÔHêïs¡T. Ç~ @$T HÓ’‹ø£‘√ yê]πø ‘Ó*j·÷*.

2014 ôdô|º+ãs¡T˝À es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢˝À >√|æ,|ü⁄\¢qï,

k˛eTqï,j·T˝Ÿ.sêE ‘·~‘·s¡T\qT ô|<ä› m‘·TÔq ø=q&ÜìøÏ

Á|üj·T‹ï+#ês¡T. |ü<äe⁄\ ÄX¯\T #·÷bÕs¡T. bÕØº ÄHê&ÉT

Ä≈£îÁ≥qT $∫Ã¤qï+ #˚j·T>∑*–+~. nsTTHê Ä ≈£îÁ≥\T

ø=qkÕ>±sTT. dü+e‘·‡s¡+ ‘·sê«‘· |ü⁄\¢qï, j·T˝Ÿ.sêE\qT ‹]–

ø=H˚XÊs¡T. Ä ‘·sê«‘· >√|æì eT]ìï Äø£sY¸ |ü<Ûäø±\‘√ 2015

nø√ºãs¡T˝À ‹]– rdüT≈£îHêïs¡T: n<˚düeTj·T+˝À ◊\j·T´,

C….j·Tdt.ÄsY. e¬>’sê\qT ‘·eT˝À #˚s¡TÃ≈£î+fÒ Ç˝…¢+<äT e⁄<äéT+

n+‘ê eTTK´+>± ãj·÷´s¡+ eT+&É\eT+‘ê ‘·eT‘√ edüTÔ+<äì

Ä•+#ês¡T— yê] ÄX¯\T n&çj·÷X¯\j·÷´sTT. Ç°e\H˚

>∑T+≥÷s¡T, Á|üø±X¯+ õ˝≤¢˝À¢ ø=+<ä]ï ø=qT≈£îÿHêïs¡T. Á|üø±X¯+

õ˝≤¢˝À |æ.&ç.mdt.j·TT sêÁwüºÁ|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù>± e⁄qï ¬ø.eT*¢ø˘

$|ü¢edü+düú |ü\T≈£îã&çì Á|ü‹wüºqT, ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì,

bÕ\ø£es¡ZbÕØº Hêj·T≈£î\‘√ dü+ã+<Ûë\T ô|≥Tºø=ì bÕØº

ø£$T°\≈£î düe÷#ês¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ≈£î≥Tº$Twüq¢ πø+Á<ë\T ô|Ïº

yê´bÕs¡+ #˚düTÔHêï&ÉT. $<ë´dü+düú\ qT+&ç dü+dü∆ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\

ø√dü+ edü÷\T #˚dæq ì<ÛäT\qT, ‹s¡T>∑Tu≤≥T |üÁ‹ø£ j·÷&é‡

&ÉãT“\qT <äT]«ìjÓ÷>∑+ #˚dæ 60 y˚\T $\Te#˚ùd ã+&ç

ø=qT>√\T #˚XÊ&ÉT. Bìô|’ 2015 E˝…’˝À m»+&Ü ô|Ïº

#·]Ã+#·&ÜìøÏ @sêŒ≥T #˚dæq düe÷y˚XÊìøÏ sê≈£î+&Ü ‘·qô|’

Áø£eT•ø£åD≤ #·s¡´rdüT≈£î+≤s¡H˚ ñ<˚›X¯´+‘√ ÄHêÏ qT+&˚

yÓ’.mdt.ÄsY, |æ.|æ., ~yêø£sY ‘·~‘·s¡T\‘√ s¡Vü≤dü´ dü+ã+<Ûë\T

ø=qkÕ–+#ê&ÉT. H˚&ÉT Á|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≥+ #˚j·T˝Ò<äì

e÷‘·èdü+düú˝À #˚s¡T‘·Tqï≥Tº nHÓ’‹ø£ Á|üø£≥q\T #˚düTÔHêï&ÉT.

HÓ\÷¢s¡Tõ˝≤¢ ø±e*˝À e⁄qï ¬ø. uÛ≤düÿsY bÕØº qT+&ç HÓ\HÓ˝≤

n\yÓqT‡\T rdüT≈£î+≥÷ bÕØºø£$T°øÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü ô|¢ø˘‡

Á|æ+Ï+>¥ Áô|dt˝À bÕsYºf…Æ+ ñ<√´>∑+ #˚düT≈£î+≥÷ &ÉãT“

dü+bÕ~düTÔHêï&ÉT. bÕØºø£$T° nqTeT‹˝Ò≈£î+&Ü, ‘Ó*j·T≈£î+&Ü

2013˝ÀH˚ ã+&ç ø=qT>√\T #˚XÊ&ÉT. bÕØºøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü

C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£îHêï&ÉT. bÕØºøÏ sTT|üŒÏes¡≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü

Ç+Ï düú\+ rdüTø√e&É+, Ç+Ï ìsêàD+ ≈£L&Ü #˚|ü≤º&ÉT.

M≥ìï+ÏøÏ Ä]∆ø£ eqs¡T\T mø£ÿ&É qT+&ç e#êÃsTT. uÛÑ>∑‘Ydæ+>¥

$Á>∑Vü≤ ìsêàD+ ù|s¡T‘√ \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T edü÷\T #˚kÕ&ÉT.

|æ.&ç.mdt.j·TT ù|s¡T‘√ edü÷fi¯fl≈£î |üPqT≈£îHêï&ÉT. MÏ ˝…ø£ÿ\T

ø£$T°øÏ n|üŒC…|üŒ≈£î+&Ü n$˙‹øÏ bÕ\Œ&Ü¶&ÉT. á $wüj·÷\T

bÕØºøÏ ‘Ó*dæq ‘·sê«‘· bÕØº ‘·qqT $es¡Dø√]‘˚ ‘·qqT

‘=\–kÕÔs¡ì uÛ≤$+∫ sêj·T\ es¡Z+‘√ dü+ã+<Ûë\T

ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. qe+ãs¡T 10‘˚Bq »]–q yê] |æ.dæ. nq+‘·s¡+

eT*¢, uÛ≤düÿsY\qT yÓ’.mdt.ÄsY Ç+ÏøÏ |æ*|æ+∫ ˇ|üŒ+<ë\T

#˚düTø=ì Á|üø£≥q\T #˚sTT+#ês¡T. eTTdüT>∑T ‘=\–+#·Tø=ì ‘·eT

bÕØº˝À #˚]q≥Tº ‘·«s¡˝À Á|üø£≥q\T #˚j·TuÀ‘ês¡T.

á ‘·s¡Vü‰ e´≈£îÔ*ï #˚s¡TÃø=q&É+, jÓTTø£ÿ \ø£å´+ Á|ü‹|òüT≥Hê

b˛sê≥+ ì]à+#·&ÉeT÷ ø±<äT, $|ü¢e e⁄<äé÷ìï ì]à+#·&ÉeT÷

ø±<äT: MÏ Á|ü<Ûëq \ø£å + e÷ bÕØºì $∫Ãqï+ #˚j·T&É+, ‘·eT≈£î

ˇø£ düyê˝Ÿ>± e⁄qï e÷ Á|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≥ e⁄<äé÷ìï

s¡÷|ü⁄e÷|ü&É+. ‘·eT ©>∑˝Ÿ, #·≥ºã<ä› ª$|ü¢y√<äé÷\≈£îμ,

ªÁ|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≤\≈£îμ n&ÉT¶ ‘=\–+#·Tø√e&É+. Çe˙ï

$|ü¢y˚‘·s¡, bÕØºj˚T‘·s¡, sê»ø°j˚T‘·s¡ uÒs¡kÕsê\÷, ˝≤yê<˚M\T

‘·|üŒ eTπsMT ø±e⁄. m.|æ.]$»ìdüTº\÷, yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘ê«q e⁄qï

dæ.dæ.\T ø=qT≈£îÿ+≥Tqï yêfi¯fl sTT°e* #·]Á‘· ‘Ó*ùdÔ á

uÒs¡kÕsê\, ˝≤yê<˚M\ ndü\T s¡+>∑T ãj·T≥|ü&ÉT‘·T+~. $|ü¢e

ø±s¡T\ dü+düú\ qT+&ç e#˚Ãyê]ì ‘·eT dü+düú˝À¢ #˚s¡TÃ≈£îH˚

eTT+<äT nqTdü]+#·e\dæq |ü<ä∆‘·T\ >∑T]+∫ &Ü≈£îýÓT+≥T¢

sêdüTø√&É+ ø±<äT #Ój·÷´*‡+~, yêÏHÓ˝≤ neT\T #Ój·÷´˝À

H˚s¡TÃ≈£î+fÒ uÛÑ$wü´‘·TÔ $|ü¢y√<äé÷ìøÏ ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. bÕØº

◊ø£´‘· ù|s¡T‘√ ]$»ìdüTº˝ÀÔ ePπs>∑&É+, e÷ dü+düúqT+&ç

Hêj·T≈£î*ï, πø&És¡¢q÷ ã÷s¡T®yê bÕØº\ e÷~]>± Äø£sY¸

|ü<Ûäø±\‘√ bÕØº |òæsêsTT+|ü⁄\\≈£î Áb˛‘·‡Væ≤+#˚ ø£+fÒ

sê»ø°j·÷\≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘·ì∫Ã e⁄<äé÷\T ì]à+#·&Üìø°,

πø&És¡TqT düèwæº+#·Tø√&Üìø° ø£èwæ #˚ùdÔ $|ü¢y√<äéT n_Ûeè~∆øÏ

‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~.

yÓ’.¬ø. Hêj·Tø£‘ê«q e⁄qï q÷´&Óe÷Áø£d”

m.|æ.]$»ìdüTº˝ÀÔ ‘Ó>∑‘Ó+|ü⁄\T #˚düTø√yê*:

$∫Ãqïø£s¡ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\q÷, ≈£îÁ≥\qT e÷qTø√yê*:

áHê&ÉT ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ |üPs¡«|ü⁄ q÷´&Óe÷Áø£d”

Hêj·Tø£‘ê«q e⁄<äéT+˝À N*ø£ @s¡Œ&çq ‘·sê«‘·

ã\ã˝≤˝ÀyÓTT<äÏ kÕúq+˝À #·+Á<äqï Hêj·Tø£‘·«+ ÁøÏ+<ä e⁄qï

q÷´&Óe÷Áø£d” e⁄<äéT+ e⁄+~. ¬s+&Ée kÕúq+˝À ]$»ìdüTº

eTTsƒê Hêj·Tø£‘ê«q e⁄qï e⁄<äéT+ e⁄+~. eT÷&Ée kÕúq+˝À

dæ.dæ.ì ã\|üπsÃ yêfi¯fl #˚‘·T˝À¢ e⁄+~. Á|ü‹|òüT≥Hê ÁbÕ+‘ê\÷,

πø&És¡÷ n‘·´~Ûø£ uÛ≤>∑+ e÷ Hêj·Tø£‘ê«q e⁄Hêïs¡T. dü+e‘·‡s¡

ø±˝≤ìøÏô|’>± yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘ê«q>∑\ πø+Á<äø£$T° ‘Ó\T>∑T

sêÁcÕº˝À¢ì ]$»ìdüTº˝ÀÔ, ≈£îVü≤Hê dæ.dæ.yê<äT˝À¢ ø£*dæ e÷

e⁄<äéT ÁbÕ+‘ê\qT eTTK´+>± es¡+>∑˝Ÿ, KeTà+, ‘·÷s¡TŒ,

|ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢˝À¢ì Á|ü‹|òüT≥Hê e⁄<äé÷\q÷,

lø±≈£îfi¯+, ø£ècÕí, >∑T+≥÷s¡T, Á|üø±X¯+, HÓ\÷¢s¡T, ìC≤e÷u≤<é,

Ä~˝≤u≤<é, ôV’≤<äsêu≤<é ‘·~‘·s¡ õ˝≤¢˝À¢ì $|ü¢e

Á|üC≤e⁄<äé÷\q÷ $∫Ã¤qï+ #˚j·T&ÜìøÏ |üPqT≈£î+≥Tqï~.

<äfi¯düuÛÑT´\q÷, ø£e÷+&És¡¢q÷, ø±s¡´ø£s¡Ô\q÷ ‘·eT yÓ’|ü⁄

Äø£]¸+#·Tø√&ÜìøÏ Äø£sY¸ |ü<Ûäø±\T, ø=qT>√fi¯Sfl, |ü<äe⁄\ ms¡\÷

e¬>’sê y˚dü÷Ô ìsêàD $∫Ã¤qïø£s¡ #·s¡´\≈£î |üPqT≈£î+≥THêïs¡T.

‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ dæ.dæ.sê»ø°j·÷\qT eTT>∑TZs¡T ]$»ìdüTº\

eTTsƒê neT\T #˚düTÔqï≥T¢ #˚ùd Á|ü#ês¡+ n+‘ê q÷ÏøÏ q÷s¡T

XÊ‘·+ yÓ÷dü+. ]$»ìdüTº eTTsƒê‘√ e⁄+≥÷ yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘·«+˝À

e⁄qï dæ.dæ.‘·~‘·s¡ ø£$T°\T dæ.dæ.˝…’qT neT\T #˚düTÔHêïeTì

#Ó|üø√&É+ H˚‹ ;s¡ ø±j·T˝À HÓsTT´˝≤+Ï<˚. á Á|ü#êsê\÷,

#·s¡´\T yÓTT‘·Ô+ Ç|üŒÏ es¡≈£L q÷´&Óe÷Áø£d” ì]à+#·T≈£îqï

e⁄<äé÷*ï rÁe+>± qwüº|ü]#˚ #·s¡´\T. Ç˝≤+Ï $∫Ãqïø£s¡

#·s¡´\≈£î dü«dæÔ #Ó|æŒ yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘ê«q>∑\ πø+Á<ä ø£$T°

]$»ìdüTº˝ÀÔ sê»ø°j·T+>±, dæ<ë∆+‘·Ø‘ê´, ìsêàDØ‘ê´ |üP]Ô>±

‘Ó>∑‘Ó+|ü⁄\T #˚düTø=ì ãj·T≥≈£î sêyê\ì &çe÷+&é #˚düTÔHêï+:

‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ e⁄<äé÷\qT $∫Ã¤qï+ #˚j·T&ÜìøÏ ã<äT\T>±

e⁄‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘· <˚X¯ sêÁcÕº˝À¢ düTdæús¡ Á|ü‹|òüT≥Hê ÁbÕ+‘ê\

ìsêàD≤ìøÏ |üPqTø√eTì ø√s¡T‘·THêï+.

e⁄<äéT ìsêàD≤\T, sê»ø°j·T, dæ<ë∆+‘·, ìsêàD≤\

ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ |ü⁄q¬s’ø£´‘·≈£î |üPqTø√eTì yÓ’.¬ø.Hêj·Tø£‘ê«q e⁄qï

dæ.dæ.ì ø√s¡T‘·THêï+. ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ì ]$»ìdüTº˝ÀÔ

‘Ó>∑‘Ó+|ü⁄\T #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘·H˚ ¬s+&ÉT q÷´&Óe÷Áø£d”\ eT<Ûä´

◊ø£´‘·≈£î ÁbÕ‹|ü~ø£ @s¡Œ&ÉT‘·T+<äì düŒwüº|üs¡TdüTÔHêï+.

yÓ÷dü|üP]‘· Á|ü#êsê\ <ë«sê e÷ bÕØº À Áø£eT•ø£åD≤ #·s¡ \≈£L,

sTT‘·s¡Á‘ê düeTdü´\qT m<äTs=ÿ+≥Tqï yêfi¯flqT, s¡ø£s¡ø±\

ã\V”≤q‘·\T Á|ü<ä]Ù+#·T‘·Tqï e´≈£îÔ\qT ô|<ä› m‘·TÔq &ÉãT“\T

ô|Ïº ø=qTø√ÿ&É+ ˝≤+Ï |ü<ä∆‘·T\T ¬s+&ÉT dü+düú\ eT<Ûä´

|òüTs¡¸D|üP]‘· yê‘êes¡D≤ìï düèwæºkÕÔsTT. Ç$ ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢

]$»ìdüTº\≈£î ‘√&ÉŒ&˚ #·s¡´\T e÷Á‘·y˚T: Á|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≤\

ìsêàD≤\≈£î ‘√&ÉŒ&˚$ ø±e⁄. eTôVAbÕ<Ûë´j·TT&ÉT e÷y√

uÀ~Û+∫q≥T¢ ªªsê»ø°j·÷\qT Ä~Û|ü‘·´+μμ˝À e⁄+#·T<ë+. $|ü¢e

sê»ø°j·÷\qT eTT+<äT≈£î rdüTø£b˛j˚T ìsêàD≤\qT n_Ûeè~∆

#˚düT≈£î+<ë+! ]$»ìC≤ìï n&ÉT>∑&ÉT>∑THê Á|ü‹|òüTÏ<ë›+. ª$|ü¢e

•K+&ÉTμ\ Á|ü#êsê\q÷, |ü<ä∆‘·T\q÷ ˝…ø£ÿ#˚j·T≈£î+&Ü

Á|ü‹|òüT≥Hê b˛sê≥ |ü+<Ûë˝À |ü⁄s√>∑$T<ë›+: kÕj·TT<Ûä

eékÕj·Tø£ $|ü¢e |ü+<Ûë˝À, q÷‘·q Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢e

kÕ<Ûäq≈£î ø£èwæ #˚<ë›+!

(nsTTb˛sTT+~)

yÓTT<äÏ ù|J ‘·s¡TyêsTT

&Üˆˆ _.&ç. X¯s¡à Á|üC≤ùde≈£î&ç>± ‘êqT @ ôVA<ë,

|ü<ä$˝À e⁄Hêï Ä kÕúHêìøÏ eT+∫ Á|ü‹wüºqT rdüT≈£î e#êÃs¡T.

1986 ` 91 eT<Ûä´ ø±\+˝À Äj·Tq C≤rj·T ôw&É÷´\T¶

≈£î˝≤\T eT]j·TT ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\ ø£MTwüHéøÏ yÓTT<äÏ

ø£MTwüqsY>± |üì#˚kÕ&ÉT. <˚X¯+˝Àì πø+ÁBj·T $X¯«

$<ë´\j·÷˝À¢ ˇø£f…Æq ` HêsYï ádüºsYï Væ≤˝Ÿ j·T÷ìe]Ù°

(HÓÁVüA)øÏ ñ|ü ` ≈£î\|ü‹>± ùde\+~+#ês¡T. ø±+Á¬>dt

Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒ≥T #˚dæq Á|üD≤[ø± dü+|òüT+ ø£$T°\˝Àq÷,

C≤rj·T dü\Vü‰ dü+|òüT+˝Àq÷ düuÛÑT´&ç>± |üì #˚kÕs¡T.

&Üˆˆ _.&ç. X¯s¡à Á>±eT düuÛÑ\ <ë«sê dü«j·T+ bÕ\q

$~Û>± neT\T »]π>˝≤ sêC≤´+>∑+˝À bı+<äT|ü]#˚˝≤ ø£èwæ

#˚kÕs¡T. md”‡ md”º ø£MTwüqsY>± e⁄qï ø±\+˝ÀH˚ qs¡à<ë

qB »˝≤\ $yê<ä+˝À ÁÏãT´q˝Ÿ rs¡TŒì neT\T

#˚j·÷*‡+<˚q+≥T düTÁ|”+ ø√s¡Tº˝À πødüTôd’‘·+ y˚kÕs¡T.

‘·<äq+‘·s¡+, y˚˝≤~ eT+~ ìsêÁX¯j·TT\≈£î $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢

uÛÑ÷eTT\T \_Û+#˚˝≤ ø£èwæ dü*bÕs¡T. ‘·q Ä˝À#·q\qT,

|ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\qT $e]dü÷Ô <˚X¯eT+‘·≤ $düÔè‘·+>±

|üs¡´Ï+#ês¡T. ÁXÊ$T≈£î\T, ¬s’‘·T\ Vü≤≈£îÿ\qT m\T¬>‹Ô

#ê≤s¡T.

á <˚X¯+˝À ì»yÓTÆq eékÕjÓ÷‘·Œ‹Ô<ës¡T˝…’q

ÁXÊ$T≈£î\T, ¬s’‘·T\T ‘·eT≈£î ‘·–q Á|ü‹|òü\+ bı+<ä˝Òø£

b˛‘·Tqï+<ä˙, <˚X¯+ rÁeyÓTÆq eékÕj·T dü+øå√uÛ≤ìï

m<äTs=ÿ+≥Tqï<äì <Ûäè&ÉyÓTÆq n_ÛÁbÕj·T+ ø£*– e⁄+&˚yês¡T.

¬s’‘·T\T, ÁXÊ$T≈£î\ Hê´j·TyÓTÆq ø√]ø£\qT |ü]wüÿ]+#·ì

jÓT&É\ rÁe nXÊ+‹øÏ >∑T]ø±ø£ ‘·|üŒ<äì uÛ≤$+#ês¡T. Ç~

$düà]+#·sêì dü‘·´+.

&Üˆˆ _.&ç. X¯s¡à ‘·q J$‘ê+‘·+ kÕ–+∫q ø£èwæì

ø=qkÕ–+#·&Éy˚T Äj·Tq≈£î ìyê[. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ‘·q n‘·´+‘·

$\TyÓ’q bÂs¡Tìï ø√˝ÀŒsTTq+<äT≈£î dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)

q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” ‘·q Á|ü>±&ÛÉ u≤<ÛäqT e´ø£Ô+ #˚düTÔqï~. Äj·Tq

eTs¡D+ sT÷ <˚X¯|ü⁄ nD>±]q Á|ü»\≈£î rs¡ì ˝À≥T>±

uÛ≤$düTÔqï~. Á|ü‘˚´øÏ+∫ eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘·+, áXÊq´ sêÁcÕº\

Ä~yêd” Á|üC≤˙ø£+ Äj·TqqT m+‘·>±H√ s¡TD|ü&ç e⁄+~.

Äj·Tq nø±\ eTs¡D+‘√ @s¡Œ&çq ˝À≥T |üP&ÉÃ˝Òì~.

&Üˆˆ _.&ç. X¯s¡à ÄX¯j·T+ eTq+<ä]~. Ä ÄX¯j·÷ìï

ø=qkÕ–+#˚+<äT≈£î eT]+‘· |ü≥Tº<ä\‘√ ø£èwæ #˚<ë›+.

8.12.2015

#·+Á<äqï

πø+Á<äø£$T°, Á|ü<Ûëq ø±s¡´s¡~Ù

dæ.|æ.◊ (m+-m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”


Ä >=+‘·T $ì|æ+#·&É+ @&Ü~ ÁøÏ‘·y˚T Ä–b˛sTT+~ ø±˙, Çø£ô|’

Ä eTìwæ ø£ì|æ+#·&Éì ìqï »s¡ï*düTº $TÁ‘·T&ÉT |ü⁄wüŒsêCŸ bò˛Hé #˚dæ

#Ó|æŒHêø£ <äT:K+ Ä>∑˝Ò<äT. m˝…ø˘‡ bÕ˝ŸqT (düT≈£îe÷ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY)

<ä+&Éø±s¡D´ e÷y√sTTdüTº bÕØº n<äT|ü⁄˝ÀøÏ rdüT≈£îqï|ü&ÉT, yÓ[¢

e∫Ãq <ä>∑Z]ï+∫ ªeT∞¢ m|ü&ÉT e÷&é≈£î b˛<ë+, Vü≤s¡>√bÕ˝Ÿ≈£î

m|ü&ÉT M\e⁄‘·T+<√ n&ÉT>∑T, H˚qT ôV’≤<äsêu≤<é ekÕÔqTμ nì s√p

bò˛Hé #˚dæ n&çπ>yê&ÉT. Hê≈£î C≤„|üø£X¯øÏÔ ˝À|ædüTÔqï~. ˇø£s√E

e÷≤¢&ÉT‘·÷... e÷≤¢&ÉT‘·÷ y˚~ø£ MT<äH˚ |ü&çb˛j·÷qT, Ä ‘·sê«‘·

qqTïHêø=&ÉT≈£î\T rdüT≈£î e∫Ã >±«*j·TsY˝À ô|≤ºs¡T, Hê C≤„|üø£X¯øÏÔ

Ç+ø± ø°åDÏ+#·ø£eTT+<˚ eTq+ ãdüÔsYøÏ yÓfi≤›+ μnH˚ yê&ÉT. ìC≤ìøÏ

Hê\T¬>’<˚fi¯ó¢>± ãdüÔsY≈£î ø±<äT ø£<ë, ãj·T≥≈£î ≈£L&Ü yÓfi‚¢ düú‹˝À

Äj·Tq˝Ò&ÉT. ø±˙ Ä eTìwæøÏ Ä~yêdüT\ |ü≥¢ ñqï Áù|eT, Á|ü»\

MT<ä ñ+&˚ $XÊ«dü+ ˇø£#√≥ ì\eì#˚Ã$ ø±e⁄. Äj·TH˚ _.&ç.

X¯s¡à>± Ä~yêd” Á|ü|ü+#êìï Áù|$T+#˚ Áù|eTbÕÁ‘·T&Ó’q >±+<Û˚j·Tyê~.

ãVüQXÊ ‘=*‘·s¡+ ◊@mdt. Ç|ü&ÉT @&ÉT õ˝≤¢\T>± $uÛÑõ+∫q

ãdüÔsY≈£î, n~ πøs¡fi¯ sêÁwüº+ø£Hêï j·T÷s√|t˝À #ê˝≤ <˚XÊ\ø£Hêï

$XÊ\+>± ñqï|ü&ÉT ø£˝…ø£ºsY>± |üì#˚dæ Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ >∑÷&ÉT

ø£≥Tº≈£îqï eTìwæ

ãdüÔsY˝Àì u…’\~˝≤¢˝À 1960\˝À ÇqT|ü KìC≤\ ‘·e«ø£+,

ø=]j·÷, »bÕHé\≈£î m>∑TeT‹ yÓTT<ä˝…’q|ü&ÉT nø£ÿ&É Ä~yêd”

eTVæ≤fi¯\T m<äTs=ÿqï düeTdü´\qT <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì Äj·Tq sêdæq

ªu…’\~˝≤¢ eTVæ≤fi¯\Tμ nH˚ |ü⁄düÔø£+ ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü yÓ\Te&çq|ü⁄&ÉT

#ê˝≤ eT+~ ãT~∆Je⁄\T #·*+∫b˛j·÷s¡T. Ä~yêd”\ düeTwæº Jeq

$<ÛëHêìï, Á|üø£è‹‘√, uÛÑ÷$T‘√, |üX¯ódü+|ü<ä‘√, yêfi¯ó¢ ô|≥Tºø=H˚

ùdïVü≤|üPs¡«ø£ düeT>ös¡yêìï #·÷dæ Äj·Tq n≥Te+Ï düVü≤» J$‘·+

|ü≥¢ >ös¡e+ ô|+#·T≈£îHêï&ÉT. »˝Ÿ, »+>∑˝Ÿ, »MTHé\ô|’ Ä~yêdüT\

n~Ûø±s¡+ Äj·Tq≈£î ˇø£ ìHê<ä+ ø±<äT. ˇø£ sê»ø°j·T ø±s¡´Áø£eT+

ø±<äT, ˇø£ Jeq $<Ûëq+. Ä Jeq $<Ûëq+˝À ìs¡+‘·s¡ düVü≤Jeq+

ñ+~. ìs¡+‘·s¡ b˛sê≥+ ñ+~. ˇø£ sê»´ |ü]bÕ\Hê Á|ü‹ì~>±

Äj·Tq ãdüÔsY˝À n&ÉT>∑Tô|Ïºq|ü⁄&ÉT Äj·Tq dü«j·T+>± ‘·q

ÄqTuÛÑe+˝Àì #Ó’‘·q´+˝ÀøÏ ‘Ó#·T≈£îqï~ Ä~yêdüT\≈£î sê»´+

nD∫y˚‘· kÕ<Ûäqy˚T ø±˙, n+&É>± ñ+&˚ kÂø£s¡´+ ø±<äT nì.

n+<äTπø Äj·Tq nyÓT]ø±˝À e˝…H˚ eTq <˚X¯+˝À ≈£L&Ü

sêC≤´+>∑ s¡#·qj˚T Ä~yêdüT\ Vü≤≈£îÿ\ Vü≤s¡D>± ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+<äì

<äè&ÛÉ+>± u≤$+#ês¡T. m+<äTø£+fÒ y˚\ dü+e‘·‡sê\ Ä~yêdüT\

#·]Á‘·˝ÀøÏ, ùd«#·Ã¤˝ÀøÏ ô|≥Tºã&ç Á|üy˚X¯+ <ä>∑Z]ï+∫ sê»´+ CÀø£´+

ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+<äì Äj·Tq uÛ≤$+#ês¡T. n+<äTπø Äj·Tq m|ü&É÷

sêC≤´+>∑ s¡#·Hêø±\+ qT+#˚ Ä~yêdüT\≈£î ‘·eT n&Éy˚ C…’\T>±

e÷]+<äì n+≥÷ ñ+&˚yês¡T ª>∑D‘·+Á‘· sê»´+μ˝À >∑D J$‘êìï

uÛÑ>∑ï+ #˚dæq yê>±›Hê\T nì nj·Tq sêdæq Ç+^¢wt |ü⁄düÔÔø£+

(‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ $s¡dü+ düuÛÑT´sê\T X¯•ø£fi¯ nqTyê<ä+ #˚dæ+~.)

ìs¡›«+<ä«+>± á ne>±Vü≤qH˚ e´ø£Ô+ #˚düTÔ+~. ‘·q≈£î n_Û+∫q

n‘·T´qï‘· |ü<äe⁄\qT, n‹ùV≤j·TyÓTÆq nee÷Hê\qT á

ne>±Vü≤qqT Ä#·s¡D˝À ô|≥º&Üìπø Äj·Tq eT\#·T≈£îHêï&ÉT.

ãdüÔsY ø£˝…ø£ºsY yÓTT<ä\T mdtd”, mdt° C≤rj·T ø£$TwüqsY, áXÊq´

sêÁcÕº\ $X¯«$<ë´\j·T+ (HêsYÔ ádtº Væ≤˝Ÿ j·T÷ìe]‡° `HÓVüA )

yÓ’dt #êHé‡\sY es¡≈£î @ |ü<ä$ Äj·Tq #˚|üÏºHê Ç+~sê>±+BÛ

yÓTT<ä\T sêJyé >±+BÛ es¡≈£î @ Á|ü<Ûëì nsTTHê Äj·Tq sê>±H˚ ˝Ò∫

ì\ã&ç, yÓ+≥ ñ+&ç ãj·T≥øÏ e∫Ã |ü+|æ+#˚ >ös¡yêìï, dü‘êÿsêìï

bı+~Hê, Äj·Tq yêfi¯¢ eTT+<äT á <˚X¯ eT÷\yêdüT\ Á|ü‹ì~Û>±H˚

‘·\ m‘·TÔ≈£îì ì\ã&ç Ä~yêdüT\|ü≥¢ ‘·q |üø£åbÕ‘êìï ìs¡“¤j·T+>±

Á|üø£Ï+#ê&ÉT. ãdüÔsY˝À ø£+ô|˙ HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ bÕ]ÁXÊ$Tø±~Û|ü‘·T\T

Á|üuÛÑT‘·« n+&É<ä+&É\‘√ #˚dæq ≈£îÁ≥qT Á|ü‹|òüTÏ+∫q|ü⁄&ÉT ‘·q

ã≥º\T &ÉBdæ, #Ó|ü\ <ä+&É‘√ πs–+∫Hê n+‘˚ ìÁ>∑Vü≤+‘√

d”«ø£]+#ê&ÉT. Äj·Tq˙ ÁbÕ+‘·+˝À m+<äT≈£î ‹s¡>∑ì#êÃs¡Tμ nì

eTTKéT+Á‹ nqï|ü&ÉT á <˚X¯ bÕ\≈£î\T ø£+ô|˙ ùde≈£î\T>±

Ç≥Te+Ï <äTs¡+‘ê\≈£î ˇ&ç>∑&ÉT‘·THêïs¡Hêï&ÉT.

Ä~yêdüT\T ‘·eT ÄyêkÕ˝À¢ düeTwæº ìs¡íj·÷\T rdüTø=ì neT\T

#˚düT≈£î+≤s¡ì, yêfi¯¢<äsTTq ˇø£ dü«j·T+ bÕ\q kÕ<ës¡D

$<ÛëqeTT≥T+<äì, ø£qTø£ Ä~yêdüT\≈£î n&É$˝À @$Tø±yê˝À

ìs¡íj·T+#·Tø=H˚ n~Ûø±s¡+ Á>±eTdüuÛÑ\≈£î ñ+&Ü\ì ˇø£ düeTÁ>∑yÓTÆq

ìy˚~ø£ s¡∫+∫ ˝Àø˘düuÛÑ˝À uÛÑ÷]j·÷ nH˚ ˇø£ Ä~yêd” düuÛÑT´ì‘√

Á|üy˚X¯ô|Ïº+#ê&ÉT. n~ ˇø£ Áô|’fÒŸ _\T¢>± bÕs¡¢yÓT+≥T˝À ÄyÓ÷<ä+

bı+<ä&ÜìøÏ m+‘√ø£èwæ #˚XÊs¡T. n<˚ uÛÑ÷]j·÷ ø£$TwüHé ]b˛s¡Tº ø±˙

n~ qs¡à<ë ÁbÕC…≈£îº ø±e#·TÃ, ∫es¡øÏ Çyê«fi¯ b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº

ø±e#·TÃ ` Á>±eTdüuÛÑ\ ìs¡íj·÷\H˚$ HêeTe÷Á‘·yÓTÆb˛j·÷sTT.

Ä~yêd” Á>±e÷\≈£î, >∑÷&˚\≈£î yÓfi¯¢≈£î+&ÜH˚ ø£˝…ø£ºs¡T¢, ¬syÓq÷´, n≥M

n~Ûø±s¡T\T b˛©düT düVü‰j·T+‘√ ÄyÓ÷<ä+ bı+~q≥T¢>± sêdüTø=ì

n&É$˝À CÀø£´+ #˚düT≈£î+≥THêïs¡ì Äy˚<äq #Ó+~ dü«#·Ã¤+<ä |ü<ä$

$s¡eTD #˚dæ ªªuÛ≤s¡‘Y »Hé Ä+<√fi¯Héμμ ù|s¡T‘√ ˇø£ dü+düúqT kÕú|æ+∫

ãdüÔsY˝À πø+Á<ä ø±sê´\j·÷ìï, nqTã+<Ûä+>± &Ûç©¢˝À ìC≤eTTB›Hé

¬s’˝Ò« ùwºwüHé <ä>∑Zs¡ ˇø£ ø±sê´\j·÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

Á|ü»\ kÕs¡«uÛÖeT‘·«+ n+fÒ @$T°? dü«j·T+bÕ\q n+fÒ

@$T°? Ä~yêdüT\T <ä[‘·T\T, ‘·eT¬ø≥Te+Ï ùd«#êÃ¤, nedüsê\T

ø√s¡Tø£+≤s¡T? uÛÑ÷$T‘√, n&É$‘√ yê]≈£î+&˚ nqTã+<Ûäy˚T$T°

e+Ï $wüj·÷ \ô|’ Á>±MTD eédüú‘√ ‘·q≈£îqï nqTã+<Ûä+‘√ &Éu…’“

|ü⁄düÔø±\qT Ç+–¢wt˝À Væ≤+B˝À sêXÊs¡T. $düÔè‘·+>± <˚X¯eT+‘ê

‹]>±s¡T. eTTK´+>± Äj·Tq ‹s¡>∑ì Ä~yêdæ ÁbÕ+‘·+ <˚X¯+˝À ˝Ò<äT.

>∑‘· |ü~ e~ùV≤H˚fi¯ó¢>± Äj·Tq ‘·qyÓ+≥ ˇø£ ô|ò’\T ô|≥Tºø=ì

‹s¡T>∑T‘·THêïs¡T. eTq sêC≤´+>∑+ 5e, 6e ôw&É÷´´\T <ë«sê »˝Ÿ,

»+>∑˝Ÿ, »MTHé\ô|’ Ä~yêdüT\≈£î ñ+&˚ Vü≤≈£îÿ, n~Ûø±sêìï

>∑T]Ô+∫+~, dü«j·T+ Á|ü‹|ü‹Ôì ≈£L&Ü >∑T]Ô+∫ áXÊq´ sêÁcÕº\T,

#Û·rÔdt>∑&Ûé, C≤s¡â+&é e+Ï sêÁcÕº\T ≈£L&Ü @sêŒ≥T #˚dæ+~. ø±˙

Ä~yêdüT\≈£î+&˚ HÓ’dü]Zø£ Vü≤≈£îÿqT Á|ü|ü+#· #·]Á‘·˝À Ä~yêdüT\

b˛sê≤˝À¢+∫ Á>∑Væ≤+∫, >∑T]Ô+∫ ◊ø£´ sê»´dü$T‹ uÛÑÁ<ä‘ê eT+&É*

yêfi¯¢≈£î+&˚ uÛÖ>√[ø£ n~Ûø±s¡ Vü≤≈£îÿqT ≈£L&Ü ÄyÓ÷~+∫+~ ` nì

Ä rsêàq+ ø±–‘·+ rdæ Á|ü‹ düuÛÑ˝À #·~$ $ì|ædüTÔ+&˚yês¡T.

n+fÒ Áoø±≈£îfi¯ Ä~yêd” ¬s’‘ê+>∑ b˛sê≥ H˚|ü<∏ä´+˝À e∫Ãq

1/70, Ä~yêdüT\≈£î n&É$uÛÑ÷$Tô|’ ñ+&˚ ‹s¡T>∑T˝Òì Vü≤≈£îÿqT

>∑T]Ô+∫qfÒ¢, düeT‘ê rs¡TŒ˝À Ä~yêdüT\ uÛÑ÷eTT\qT

Ä~yêdæj˚T‘·s¡T˝…’q Áô|’y˚Ÿ e´≈£îÔ˝Ò ø±<äT... sê»´+ ≈£L&Ü ø=qsê<äT.

neTàsê nì düTÁ|”+ ø√s¡Tº >∑T]Ô+∫qfÒ¢, Ä~yêdüT\ nqTeT‹

˝Ò≈£î+&Ü Ä~yêd”j˚T‘·s¡T\T, n+fÒ sê»´+ ≈£L&Ü Ä~yêd”

ÁbÕ+‘ê˝À¢øÏ Á|üy˚•+#·≈£L&É<äì uÛÑÁ<ä‘êeT+&É* f…]À]j·T˝Ÿ ¬s’Ÿ

ìs¡«∫düTÔqï<äì #Óù|Œyês¡T. á ˝…ø£ÿq áXÊq´ sêÁwüº+˝À ôd’Hê´ìøÏ

Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±sê\T ø±<äT ø£<ë ôd’q´+ Á|üy˚•+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü

M\T Ò<äT. ndü\T πø+Á<ä Á|üuÛÑ‘·e«+ CÀø£ + #˚düTø√e&Üìπø M\T Ò<äT.

»+>∑˝ŸeTVü≤˝Ÿ, C≤s¡â+&é <ä+&Éø±s¡D´+, ˇ&çXÊ, ñ‘·Ôsê+Á<Ûä,

‘Ó\+>±D˝Àì n&Ée⁄˝À¢ø° πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« ns¡∆ôd’ìø£ ã\>±\T

Á|üy˚•+#·&ÜìøÏ M\T˝Ò<äT. Ä~yêdüT\ nqTeT‹˝Òq|ü⁄&ÉT @

ø£+ô|˙ø±ì, @ Á|üuÛÑT‘·+>±ì @ ìsêàDeT÷ #˚|ü≥º≤ìøÏ M˝Ò¢<äT.

m+‘√ Äs¡<äs¡Ù ÁbÕj·TyÓTÆq Ä~yêd” HÓ’dü]Zø£ ÄeVü≤qqT ˇø£

Vü‰»qýÓTÆq Jeq $<Ûëq+>± áHêÏ yÓTÆ+&éôdŸ ø=Ïº

bÕπsj·T&ÜìøÏ neø±X¯eTTHêï, á Ä˝À#·q\qT neT\T #˚j·T&ÜìøÏ

Äj·Tq ‘·q X¯Øsêìï, |ü<äe⁄\qT, |ü<äMsêVæ≤‘ê´ìï, Á|üuÛÑT‘·«

düVü‰j·÷ìï, Á|üuÛÑT‘·« ÄÁ>∑Vü‰ìï` ˇπø dü+j·TeTuÛ≤e+‘√ d”«ø£]+∫

6 <äXÊu≤›\T á <˚X¯ Á|ü»\≈£î ùde #˚XÊ&ÉT.

Á|üuÛÑT‘·«+, sêC≤´+>∑+, πø+ÁBø£è‘· bÕ\q Ä~yêdüT\≈£î m+‘·

dü+¬ø\>± uÛ≤$+#ê&√ n+‘˚ düè»Hê‘·àø£+>± Ä~yêd” nqT≈£L\

nq«j·T+‘√ Ä eédüú\qT, dü+düú\qT ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+

#˚XÊs¡T. n~ ø±q|ü&ÉT Á|ü»\T ì]à+∫q Á|ü‹|òüT≥H√<äé÷˝À¢

bÕ˝§ZHêïs¡T. á Áø£eT+˝À $|ü¢eø±s¡T\‘√ eTy˚Tø£yÓTÆ ø£*dæ

|üì#˚j·T&ÜìøÏ >±+<Û˚j·Tyê<ä+ Äj·Tq≈£î n&ÉT¶sê˝Ò<äT. >∑‘· 35 @fi¯ó

¢>± <ä+&Éø±s¡D´+˝À Á|ü‘êé÷qïj·T Á|üC≤sê»ø°j·T ìsêàD+ #˚düTÔqï

e÷y√sTTdüTº\T Äj·TqHÓ|ü&É÷ n~Ûø±]>±H√, |üsêsTTyêì>±H√

#·÷&É˝Ò<äT. n+<äTπø düT≈£îe÷ ø£˝…ø£ºsY m˝…ø˘‡ bÕ˝ŸqT ã+B>±

rdüT≈£îqï|ü&ÉT ‘·eT &çe÷+&ÉT¢ #·]Ã+∫ Á|üuÛÑT‘·«+‘√ ˇ|æŒ+#·&ÜìøÏ

eT<Ûäés¡TÔ\T>± yêfi¯ó¢ _.&ç. X¯s¡à, Vü≤s¡>√bÕ˝ŸqT m+#·T≈£îHêïs¡T.

<ä+&Éø±s¡D´ ôdŒwü˝Ÿ CÀHé ø£$T° n~Ûø±s¡ Á|ü‹ì~Û $»j·T eT&ÉÿyéT

yêfi¯fl‘√ #·]Ã+#ês¡T. Äj·Tq MT<ä >ös¡e+‘√ ø£˝…ø£ºs¡TqT e~˝ÒXÊs¡T.

1991˝À q÷‘·q Ä]úø£ $<Ûëq+ ù|s¡T‘√ uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

kÕÁe÷»ýê<ä Á|ü|ü+Nø£s¡DqT, Áô|’y˚°ø£s¡DqT, düs¡∞ø£s¡DqT ˇø£

n_Ûeè~∆ qeT÷Hê>± #˚|üÏºq <ä>∑Z]ï+∫, Á|ü‘˚´øÏ+∫ kÕÁe÷»ýê<ä

<√|æ&û |”&Éq\qT Á|ü‹|òüTÏ+#·&ÜìøÏ Ä*+&çj·÷ |”|ü⁄˝Ÿ‡ ¬sdæôdºHé‡

bò˛s¡+ (nœ* uÛ≤s¡‘· Á|üC≤ Á|ü‹|òüT≥q y˚~ø£) qT y˚TeTT 1992˝À

@sêŒ≥T #˚dæq HêÏ qT+∫, >∑‘· 23 @fi¯ó¢>± _.&ç. X¯s¡à e÷ Á|üC≤

dü+|òü÷\‘√ ˇø£ j·TTe ø±s¡´ø£s¡Ô e˝… ø£*dæ |üì #˚düTÔHêïs¡T.

kÕÁe÷»ýê<ä ÄyÓ÷<ëìï ñ‘·Œ‹Ô #˚ùd (e÷qT´ bòÕø£Ã]+>¥ ø£HÓ‡+Ÿ)

<äX¯≈£î #˚πs<ëø± yÓ[¢, Á|ü|ü+#· kÕe÷õø£ y˚~ø£ (es¡˝Ÿ¶ k˛wü˝Ÿ bò˛s¡+)

Ädæj·÷ kÕe÷õø£ y˚~ø£ e+Ï$ ‘êH˚ @sêŒ≥T #˚düT≈£î+≥Tqï

Áø£eT+˝À Ä ≈£îÁ≥ì ã≥ºãj·T\T #˚dü÷Ô yÓ÷eTT eTT+u…’˝À m+.ÄsY.

(eTT+u…’ ¬sdæôdºHé‡) 2004 ìs¡«Væ≤+∫q|ü⁄&ÉT 2003 &çôd+ãsY, 2004

»qe] <ëø± e÷‘√ bÕ≥T e÷ ø±sê´\j·T+˝À ñ+&ç e÷

ø£eT÷´Hé˝À ‹ì, e÷ #·s¡Ã˝À bÕ˝§Zqï Ä≈£î #Ó|ü\ n‹ kÕeTTqT´&ç

_.&ç. X¯s¡à. ˇø£ÿ e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+≥ ñ<äéT|üs¡+>±H˚ ø±<äT

ìsêàD|üs¡+>± >∑‘· 23 @fi¯ó¢>± (1992 qT+∫ qT+∫) Äj·Tq e÷‘√

q&ç#ês¡T. y˚Te÷j·Tq‘√ q&ç#ê+. e÷‘√ ìs¡“+<Ûë\T #·$#·÷XÊs¡T.

ø£wüºdüTU≤\T |ü+#·T≈£îHêïs¡T. ;Vü‰sY˝Àì eTT»|òüsY|üPsY˝À düuÛÑ˝À

bÕ˝§Zq&ÜìøÏ e∫Ã, |ü≥ï˝À Äj·Tq •wüß´&Ó’q ôVAyéT ø±s¡´<ä]Ù

Ç+À¢ ~>±s¡T. Ä kÕj·T+Á‘· Ä düuÛÑ≈£î nqTeT‹ ˝Ò<äì Á|üuÛÑT‘·«+

ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚dæ+~. nqTeT‹ ˝Ò≈£îHêï düuÛÑ »]|æ rs¡T‘êeTì

_.&ç. X¯s¡à‘√ ø£*dæ y˚TeTT Áô|dtø±qŒ¤¬sqT‡˝À #ÓbÕŒ+. n~

Á^HéVü≤+Ÿ≈£î e´‹πsø£+>± ªø£$T° n¬>HÓdtº yêsY ÄHé |”|ü⁄˝Ÿ @sêŒ≥T

#˚dæq düuÛÑ. ;Vü‰sY˝À Á^HéVü≤+Ÿ Ä|üπswüHé ˝Ò<ä+≥THêïs¡T ø£<ë eT]

n≥Te+Ï düuÛÑ≈£î _.&ç. X¯s¡àqT m+<äT≈£î nqTeT‹+#·s¡T? nì HêÏ

d”m+ ìrXŸ ≈£îe÷sYqT MT&çj·÷ yêfi¯ó¢ n&ç>±s¡T. yÓ+≥H˚ Á|üuÛÑT‘·«+

ñ‘·Ôs¡T«\qT ñ|üdü+Vü≤]+#·T≈£îqï~. e÷≈£L á |ü]D≤e÷\˙ï

eTT»|òüsY |üPsY yÓfi≤¢πø ‘Ó*XÊsTT.

e÷y√sTTdüTº bÕØº @s¡Œ&çq |ü<˚fi¯¢ dü+<äs¡“+>± ôV’≤<äsêu≤<é˝À

Á|üC≤ Á|ü‘êé÷ïj·T sê»ø°j·T y˚~ø£ @sêŒ≥T #˚dæq|ü⁄&ÉT Ä y˚~ø£˝À

düuÛÑT´&ç>± ñ+&É&Üìπø ø±ø£ eø£Ô>± ≈£L&Ü ekÕÔqì ÄyÓ÷<ä+

‘Ó*bÕs¡T. n|üŒÏπø Äj·Tq Äs√>∑´+ ø°åDÏ+∫ >±«*j·TsY≈£î

e÷sê&ÉT. Ä düuÛÑ≈£î nqTeT‹ ìsêø£ ]+#·&É+, n¬sdüTº\T, ìs¡“¤+<Ûä+

n+<ä]ø° ‘Ó*dæqy˚. n|üŒÏ<ëø± s√p dü+uÛ≤wüD˝À ñqï eTìwæ

kÕsTTu≤u≤ Ç+Ïô|’ <ë&ç »]– eTVü‰sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«, πø+Á<ä Á|üuÛ ÑT‘·«

ì|òü÷esêZ\T k˛<ë #˚dæq|ü⁄&ÉT dü«j·T+>± Äj·Tq Ç+À¢ ≈£Ls=Ãì

nuÛÑ´+‘·s¡+ #Ó|æŒqyê&ÉT. Hê>∑|üPsY C…’\T≈£î yÓ[¢ y˚T HÓ\ m+&É˝À¢

Äj·TqqT ø£\TkÕÔqì Ä ej·TdüT˝À |ü≥Tºã&çºq yê&ÉT... Á|ü»\Hêï,

Á|üC≤ ñ<äé÷\Hêï, ñ<äéT ø±s¡´ø£s¡Ô\Hêï ÁbÕD+ ô|fÒº eTìwæ.

ÁbÕD+ b˛sTT+<ä+fÒ qeTà&ÉyÓT˝≤ ? ÁbÕDT\ ø√dü+ ‘·|æ+#˚ Ä J$

neTs¡ J$>± á <˚X¯ Á|ü»\ kÕs¡«uÛÖe÷~Ûø±s¡ Äø±+ø£å˝À ì*#˚

ñ+≤s¡T.

es¡es¡sêe⁄ ($s¡dü+)

>∑÷&Ó+ >∑T+&Óô|’ #Ós¡>∑ì #˚Áyê\T


kÕVæ≤‘·´+˝À edüTÔe⁄ ` •\Œ+ m˝≤ ø£\>∑*dæ e⁄+≤jÓ÷

‘êfi¯+, sê>∑+ m˝≤ y˚Tfi¯$+∫ e⁄+≤jÓ÷ ø±Áy˚T&é düTu≤“sêe⁄

bÕDÏÁ>±Væ≤ J$‘·+˝À $|ü¢eø±s¡TDÏí, yêπ>Zj·Tø±s¡TD°í y˚s¡T #˚dæ

#·÷&É˝ÒeTT. bÕDÏÁ>±Væ≤ düHê‘·q, kÕ+Á|ü<ëj·T ìs¡Tù|<ä Áu≤Vü≤àD

≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄≤º&ÉT. ‘·+Á&ç k˛+ù|≥˝À ns¡Ã≈£î&ÉT. mì$T~

eT+~ dü+‘êqeTT‘√ ≈£L&çq ≈£î≥T+u≤ìï ns¡Ãø£‘·«+ MT<ä

b˛wæ+#·≥+ kÕ<Ûä´+ ø±ìdæú‹. ‘·qT Äj·TTπs«<ä yÓ’<ä´+, |ü⁄s√Væ≤‘·+

#˚ùdyê&ÉT. u≤s¡Tyê Á>±eT+˝À ø√Ï *+π>X¯«s¡ »Hês¡∆q kÕ«$T

Ä\j·T+˝À ‘·+Á&çøÏ dü+e‘·‡sêìøÏ 15 s√E\ e+‘·T ns¡Ãø£‘·«+

e⁄+&˚~. nø£ÿ&˚ Á|ü‹ k˛eTyês¡+ sêÁ‹ uÛÑ»q\T kÕπ>$. á

uÛÑ»q˝Ò bÕDÏÁ>±Væ≤ düTu≤“sêe⁄ >=+‘·T $|üŒ&ÜìøÏ, ø±\Áø£eT+˝À

dæìe÷ u≤D°\˝À <˚e⁄&ç bÕ≥\T sêj·T&Üìø° neø±X¯+

ø£*–+#êsTT.

eT÷&ÛÉ $XÊ«kÕ\T, Ä]úø£ <äTdæú‹, n~Ûø£ dü+‘êqeTT ø£*–q

Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+u≤\˝À¢ yêdüÔe J$‘êìøÏ, Ä] $XÊ«kÕ\≈£î

eT<Ûä´ ‘˚&Üì >∑T]Ô+∫q bÕDÏÁ>±Væ≤˝À ø=‘·Ô Ä˝À#·q\T #√≥T

#˚düT≈£îHêïsTT. 8e ‘·s¡>∑‹ #·<äTe⁄‘·T+&É>±H˚ ‘·q |ü⁄düÔø±\

ô|f…ºMT<ä ø£‹Ô, düT‹Ô u§eTà\T ^düTø=ì ‘·q<Ó’q ˇø£ e÷sêZìï

m+#·T≈£îHêï&ÉT. ∫qï ej·TdüT˝ÀH˚ 1953 HêÏ >√<ëe]

es¡<ä\≈£î ìsêÁX¯j·TT˝…’q ≈£î≥T+u≤\≈£î düVü‰j·T+ #˚j·T&ÜìøÏ

$<ë´s¡Tú\qT düMTø£]+∫ ...

ªª$q+&ç u≤ã÷ $cÕ<ä >±<∏ä ` >√<ëe] q~ es¡<ä\ u≤<Ûä

$ì ø£˙ïÏì Á<äT+#·T≥ ø±<äT ` njÓ÷´ sêe÷ nqT≥j˚T ø±<äT

XÀø£ ‘·|ü⁄Ô\qT düeTeTT>∑ #·÷dæ ` ‘·\ø=ø£ <Ûäs¡à+ #˚j·T+&çμμ

n+≥÷ bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·÷ $sêfi≤\T ùdø£]+∫ yê]øÏ

düVü‰j·T+>± ì\ã&Ü¶&ÉT.

≈£î≥T+ã b˛wüD uÛ≤s¡+ bÕDÏÁ>±Væ≤ MT<ä |ü&ç+~. ‘·qT

mdt.mdt.m˝Ÿ.dæ. ô|òsTT\j·÷´&ÉT. nsTTHê Áã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ ø√dü+

k˛+ù|≥˝ÀH˚ ≥÷´wüHé ôVA+ q&çbÕ&ÉT. ‘·q ≥÷´wüHéøÏ e#˚Ã

$<ë´s¡Tú\‘√ ªªC≤„q jÓ÷–μμ, ªª|”¢s¡&ÉT >±s¡u≤“sTTμμ ªª$TÁ‘·Á<√Væ≤μμ

ªª≈£î+≈£îeT πsKμμ HêÏø£\T Á|ü<ä]Ù+#˚yê&ÉT. Hê≥ø£ Á|ü<äs¡Ùq\πø

m≈£îÿe düeTj·T+ πø≤sTT+#·&É+ e\q ≥÷´wüHé‡ <Óã“‹HêïsTT.

‘·s¡Tyê‘· 1957˝À Ks¡Z|üPsY yÓ[fl ªªì+|üPsêμμ ÁbÕ+‘·+˝À

≥÷´wüHé‡ #ÓbÕŒ&ÉT. nø£ÿ&É ‘·qT sêdæq ªª@~ dü‘·´+μμ HêÏø£

Á|ü<ä]Ù+∫ ãVüQeT‘·T\+<äTø=Hêï&ÉT. Çø£ÿ&˚ kÕúìø£ ø£eT÷´ìdüTº

Hêj·T≈£î\‘√ |ü]#·j·T+ »]–+~. yê]‘√ ø£*dæ #ê˝≤ Á>±e÷\T

‹]>±&ÉT. 1960˝À Ks¡Z|üPsY qT+∫ k˛+ù|≥ ‹]– e∫Ã

$yêVü≤+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. n<˚ düeTj·T+˝À u§&É¶bÕ&ÉT Á>±eT+˝À

bÕØº ø±s¡´ø£s¡Ô\T>± |üì#˚düTÔqï ø±ˆˆ |ü+#ê~ ø£èwüíeT÷]Ô, ø±ˆˆ

ìs¡à\\T s¡#·sTT‘·, ø£fi≤ø±s¡T&ÉT nsTTq bÕDÏÁ>±Væ≤ì >∑T]Ô+∫

u§&É¶bÕ&ÉT˝ÀH˚ <˚yê\j·T+ |üPC≤]>± @sêŒ≥T #˚dæ bÕØº

ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ˝§ZH˚ $<Ûä+>± #˚XÊs¡T. ‘·qT |üPC≤]>±

e⁄+≥÷H˚ j·TTe≈£î˝À¢ì ‘ê>∑T&ÉT, p<ä+, eT÷&ÛÉ $XÊ«kÕ\qT

b˛>=Ïº j·TTe»q dü+|òü÷˝À¢ #˚πsÃyê&ÉT. ªª]øå±yê˝≤μμ

ªªm+&Ée÷e⁄\Tμμ ªª$eTTøÏÔμμ HêÏø£\qT, ªªø±\#·Áø£+μμ nH˚

Hê≥ø±ìï s¡∫+∫ Á|ü<ä]Ù+#˚yê&ÉT. ‘êqT ≈£L&Ü qÏ+#˚yê&ÉT.

¬s’‘·T, ø±]à≈£î&ÉT, ìs¡T<√´–, Hêj·T≈£î&ÉT yÓTT<ä˝…’q bÕÁ‘·\‘√

bÕDÏÁ>±Væ≤ sêdæq eT÷øÏ HêÏø£qT Á|ü<ä]Ù+#˚yês¡T. ø±+Á¬>düT

bÕ\qqT ]$»ìdüTº\q÷ m>∑‘ê[ #˚ùd bÕDÏÁ>±Væ≤ bÕ≥ ªªeTTq>∑

#Ó≥Tº˝Àq #˚yê! k˛<äsê! ñ+<ä+fÒ qeTTà‘êyê, H˚‹

;s¡ø±j·T˝Àì HÓsTT´! @B eT#·TÃ¬ø’q ø=+‘· ‹sTT´μμ

ªªø£eT÷´ìdüTº\+ y˚T+ ø£wüºJe⁄\+μμ bÕ≥\T ãVüQfi¯ Á|ü#ês¡+˝À

ñ+&˚$. Ç|üŒÏø° mÁs¡C…+&Ü bÕ≥>± ªªz ns¡TD |ü‘êø£e÷μμ

Á|ü#ês¡+˝À e⁄+~.

ñ<äéT |ü⁄s√>∑eTq+ ø√dü+ 1962˝À »]–q mìïø£˝À¢

Á|ü#ês¡+˝À uÛ≤>∑+>± bÕDÏÁ>±Væ≤ >√&É\ MT<ä ìHê<ë\T

sêùdyê&ÉT, Á>±e÷˝À¢ C…+&Ü\T m>∑Ts¡y˚ùdyê&ÉT. bÕØº n+fÒ

–≥ºì Á>±e÷˝À¢ Äj·Tq Çfi¯fl MT<ä C…+&Ü\T ø£fÒº neø±X¯+ ˝Òø£

#Ó≥TºMT<ä ø£fÒºyês¡T. uÛÑ÷kÕ«eTT\T #Ó≥¢≈£î ø£fÒº C…+&Ü\T ≈£L&Ü

˝≤–+#˚ùdyês¡T. >√&É\ô|’ sêdæq ìHê<ë\ô|’ ù|&É »*¢+#˚yês¡T.

Ç~ düTu≤“sêe⁄ bÕDÏÁ>±Væ≤ì ø£~*+∫+~.

ªªms¡T|ü+fÒ ø=+<ä]øÏ uÛÑj·T+ uÛÑj·T+

|üdæ |æ\¢\T yê]ø£qï qj·T+ qj·T+

Á|üø£è‹˝À |üP\T ms¡T|ü⁄ eT+<ës¡+

Åd”Ô qT~Ï ‹\ø£+ mÁs¡ì dæ+<ä÷s¡+μμ

nì sêXÊ&ÉT. j·TTe»q, kÕ+düÿè‹ø£ s¡+>±\qT düeTq«j·T+

#˚dæ q&ç|æ+#˚yê&ÉT. ø±Áy˚T&é düT+ø£s¡ dü‘·´Hêsêj·TD s¡∫+∫q

ªªø£wüºJ$μμ ãTÁs¡ø£<∏äqT »eTT≈£î\ ø£<∏ä>± e÷]Ã Á|ü<äs¡Ùq*#êÃ&ÉT.

#ê˝≤ eT+~ s¡#·sTT‘·\≈£î, ø£fi≤ø±s¡T\≈£î ªªy˚T+>=|üŒ

eTqTwüß\μμeTH˚ »ãT“ e⁄+≥T+~. ‘·q ‘√Ï ø£fi≤ø±s¡T˝À¢

n≥Te+Ï~ >∑eTìùdÔ ìwüÿs¡¸>± <ëìï yÓTT>∑Z˝ÀH˚ ìs¡÷à*+#·&ÜìøÏ

j·T‘·ï+ #˚ùdyê&ÉT. ø£fi≤ø±s¡T\ •ø£åD <ä>∑Zs¡ qT+&ç, y˚~ø£

ìsêàDeTT, >√&É\ MT<ä ìHê<ë\T sêj·T&É+, b˛düºs¡T¢

n+Ï+#·+&É+ es¡≈£î nìï ≈£L&Ü ø±s¡´ø£s¡Ô\‘√ bÕ≥T ø£wüº|ü&ç |üì

#˚ùdyê&ÉT.

ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À uÀ&˚|üP&ç yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ nH˚ Vü≤]ø£<∏ë

ø£fi≤ø±s¡TDÏí bÕØº >∑T+≥÷s¡T qT+&ç lø±≈£îfi¯+ |ü+|æ+~.

Ä]úø£+>± lø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢ bÕØºøÏ n‘·ìì uÛÑ]+#·&É+ ø£wüºyÓTÆ

b˛sTT+~. n|ü⁄&ÉT eTqy˚T Vü≤]ø£<∏ä m+<äT≈£î H˚s¡TÃø√≈£L&É<äT

nqTø=ì bÕDÏÁ>±Væ≤, <Ûäs¡à|ü⁄] ø£èwüíeT÷]Ô, dü˝≤~ uÛ≤düÿs¡sêe⁄\T

ø£*dæ ªªqs¡Ôq XÊ\μμ Vü≤]ø£<∏äqT H˚s¡TÃø=Hêïs¡T. á Vü≤]ø£<∏äqT

Ä<ÛäT˙ø£]+∫ #Óù|Œyês¡T.

ˇø£kÕ] bÕ\ø=+&É ãVæ≤s¡+>∑ düuÛÑ˝À ªªqs¡ÔqXÊ\μμ Vü≤]ø£<∏ä

#ÓbÕŒ&ÉT. n+<äT˝À |æ≥ºø£<∏ä\T #ÓãT‘·÷ |üPC≤s¡T\÷,

|ü⁄s√Væ≤‘·T\÷ ‘êeTT #˚ùd~ ñ‘·Ô Äos¡«#·qy˚T ø±˙ |ü⁄#·TÃ≈£îH˚~

J$+#·&ÜìøÏ, nedüs¡yÓTÆq |ü<ësêú\˙, düeTdüÔ $C≤„q dü+|üqTï&˚

Áu≤Vü≤àDT&Éì #Ó|üø=+≥Tqï|ü&ÉT <˚X¯+˝À nHê´j·÷\T,

<√|æ&û\T »s¡T>∑T‘·T+fÒ yês¡T H√s¡T m+<äT≈£î $|üŒs¡˙ Á|ü•ï+∫

∫es¡>± yê]~ ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ eéVü‰s¡+ e÷Á‘·y˚Tqì dü÷Ï>±

e´+>∑´+>± $eT]Ùdü÷Ô #ÓbÕŒ&É≥. n<˚ düuÛÑ˝À e⁄qï ˇø£

Áu≤Vü≤àDT&ÉT ˝Ò∫ ªªqTy˚« ì»yÓTÆq Áu≤Vü≤àDT&ç$ y˚TeTT ø±<äTμμ

nì nø£ÿ&çø£ø£ÿ&˚ Äy˚X¯+‘√ »+<Ó+ ‘Ó+ù|düT≈£îHêï&É≥. ‘·qT

ÁXÀ‘·*ï n+‘·>± ø£~*+∫, rÁeyÓTÆq uÛ≤e dü+#·\q+

ø£*–+#·>∑\ eTôVAqï‘· ø£fi≤ø±s¡T&ÉT bÕDÏÁ>±Væ≤.

ˇø£kÕ] $|ü¢yê\ œ\¢, q\¢>=+&É˝À eékÕj·T ø±]àø£ düuÛÑ≈£î

lø±≈£îfi¯+ qT+&ç Á|ü‹ì<ÛäT\T yÓfi¯ó‘·THêïs¡T. q\¢>=+&É

dü]Vü≤<äT›\T e#˚Ã dü]øÏ ...

ªªHÓ’C≤eT÷ s¡C≤ø£s¡¢ / ø±+–πsdüT b˛©düT\

q\¢>∑T+&Ó ø£~*+∫q / q\¢>=+&É ø=#˚ÃXÊ+

e#˚ÃXÊ+, $#˚ÃXÊ+μμ nì ÄX¯óe⁄>± Äy˚X¯+>± bÕ&Ü&ÉT

bÕDÏÁ>±Væ≤. á düuÛÑ≈£î e∫Ãq lø±≈£îfi¯+ ø±Áy˚T&é‡ Hê>±s¡T®q

kÕ>∑sY #·÷&Ü\qT≈£îHêïs¡≥. nsTT‘˚ yê] e<ä› ‘·–q+‘·

&ÉãT“˝Ò<äT. bÕDÏÁ>±Væ≤ #=s¡e #˚dæ kÕ>∑sY, e÷#·s¡¢ |ü]düs¡

Á>±e÷˝À¢ Vü≤]ø£<∏ä\T #Ó|æŒ $sêfi≤\T edü÷\T #˚dæ ªkÕ>∑sY

Äqø£≥ºμ #·÷|æ+∫ ‘·eT ÁbÕ+‘êìøÏ #˚πs @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT.

ø±s¡´ø£s¡Ô\ ø£cÕº\÷ dü+‘√cÕ˝À¢H˚ ‘·qM ñHêïj·TH˚ uÛ≤eq ø£*–q

ø£fi≤ø±s¡T&ÉT bÕDÏÁ>±Væ≤. u§&É¶bÕ&ÉT˝À #·<äTe⁄, dü+<Ûë´ ˝Ò≈£î+&Ü

n\¢] ∫\¢s¡>± ‹s¡T>∑T‘·T+&˚ ‘êe÷&É ∫qu≤ãTqT #˚s¡Bdæ >=|üŒ

ø£fi≤ø±s¡Tì>± eT*#ê&ÉT. |üHÓï+&ÉT dü+e‘·‡sê\ |üdæyê&Éì ≈£L&Ü

#·÷&É≈£î+&Ü Á|üuÛÑT‘·«+ ø±Áy˚T&é |ü+#ê~ ø£èwüíeT÷]Ô‘√bÕ≥T

∫qu≤ãTì ≈£L&Ü ø±*Ã #·+|æ+~. 31.10.1967q »]π> –]»q

düuÛÑ≈£î yÓfi¯ó‘·Tqï –]»qT˝…’q ø√s¡qï, eT+>∑qï\qT uÛÑ÷kÕ«$T

>∑÷+&Ü\T ø±*Ãq dü+<ä|òüT≥q Ä<Ûës¡+>± ªªnø√ºãs¡T 31μμ nH˚

»eTT≈£î\ ø£<∏äqT ‘·j·÷s¡T #˚dæ Á|ü<äs¡Ùq*#êÃ&ÉT. á <äfi¯+˝À

u≤\T&ÉT ‘êe÷&É ∫qu≤ãT Á|ü<ëq bÕÁ‘· b˛wæ+#˚yê&ÉT.

ø£ècÕí õ˝≤¢ ~$ ‘ê\÷ø±˝ÀH˚ 10øÏ ô|’>± »eTT≈£î\ ø£<∏ä

Á|ü<äs¡Ùq*#êÃ&ÉT. ø±» Á>±eT+˝À kÕúìø£ uÛÑ÷kÕ«eTT\T,

ô|‘·Ô+<ës¡T¢ düuÛÑ »s¡T|ü⁄ø√ìj·TéTì u…~]+#ês¡T. ø±s¡´ø£s¡Ô\T,

ø£Ás¡\‘√, sêfi¯fl‘√ ø±|ü˝≤ ø±∫ düuÛÑqT »j·TÁ|ü<ä+ #˚XÊs¡T.

Ç≥Te+Ï Á|üe÷<äø£s¡ dü+<äsê“¤\˝À ≈£L&Ü n<äs¡T, u…<äTs¡T

˝Ò≈£î+&Ü ìã“s¡+>± ø£<∏ä #Óô|Œ $|ü¢e ø£fi≤ø±s¡T&ÉT bÕDÏÁ>±Væ≤.

$sêeTeTT ˝Ò≈£î+&Ü ìs¡+‘·s¡eTT Á|ü<äs¡Ùq*dü÷Ô

‹s¡T>∑T‘·Tqï+<äTe\q |ü⁄*>∑&É¶ πs>∑T\¢+ø£, e÷\|ü*¢˝À ø£<∏ä

#ÓãT‘·÷ |üø£åyê‘·+ e∫Ã düŒèVü≤ ‘·|æŒ |ü&çb˛j·÷&ÉT. s√>∑+

qj·T+ #˚sTT+#·Tø√e&ÜìøÏ ø=~› s√E\T ø£\ø£‘êÔ˝À ñHêï&ÉT.

‘·qT nø£ÿ&É e⁄Hêï lø±≈£îfi¯+ >∑T]+#˚ Ä˝À#·q. ∫e]øÏ nø£ÿ&É

e⁄+&É˝Òø£ ‹]– e∫Ã ø±Áy˚T&é‡ ‘êe÷&É >∑D|ü‹, &Üø£ºsY #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿs¡sêe⁄\ eTs¡D≤q+‘·s¡+ k˛+ù|≥ @]j·÷ ø±s¡´<ä]Ù>±

ã+»s¡T j·TTesê»|ü⁄s¡+ b˛sê≤ìøÏ bÕDÏÁ>±Væ≤ Hêj·Tø£‘·«+

eVæ≤+#ê&ÉT.

q$Tàq <ëìì Ä#·]+#·&É+, dü÷Ï>± e÷≤¢&É≥+,

Á|ü<äs¡Ùq\ <ë«sê bÕØºøÏ edüTÔ ùdø£s¡D #˚j·T&É+‘√bÕ≥T ø=ìï

<ë&ÉT\˝À dü«j·T+>± bÕ˝§ZHêï&ÉT bÕDÏÁ>±Væ≤. mes√ Á<√Væ≤

Ç∫Ãq düe÷#ês¡+ Ä<Ûës¡+>± 21.12.1969q s¡+>∑yÓTÏj·÷

ø=+&É˝À¢ b˛©düT\≈£î |ü≥Tº|ü&Ü¶&ÉT. ‘·q‘√bÕ≥T <äfi¯ düuÛÑT´\T

s¡y˚Twt #·+Á<äkÕVüQ, |ü+#ê~ ìs¡à\, n+ø£eTà, düs¡dü«‹ ≈£L&Ü

e⁄Hêïs¡T.

X¯Á‘·T ìs¡“+<Ûä+˝À e⁄Hêï ìs¡“¤j·T+>± $|ü¢e Ms¡Tì˝≤

Á|üe]Ô+#ê&ÉT. ‘·q ÁbÕD≤\qT ôd’‘·+ ˝…ø£ÿ #˚j·T≈£î+&Ü, <äfi¯

düuÛÑT´\qT ø±bÕ&Ü\ì Ä‘·è‘· #Ó+<ë&ÉT. e÷ <äfi¯ düuÛÑT´\qT

ªªø±˝≤Ãsê C≤Á>∑‘·Ôμμ nì b˛©düT\T, yê] Äj·TT<Ûë\T

uÛÑj·T|ü&˚≥≥T¢ >∑]®+#ê&ÉT. ø£ìø£s¡ yÓTs¡T>∑ì b˛©düT eT÷ø£\T

bÕDÏÁ>±Væ≤‘√ düVü‰ <äfi¯düuÛÑT´\+<ä]ï ø±˝ÒÃXÊs¡T.

Á|üC≤ s¡#·sTT‘·\≈£î, ø£fi≤ø±s¡T\≈£î bÕDÏÁ>±Væ≤ J$‘·+

ñ‘ê‡Vü‰ìïdüTÔ+~. düTu≤“sêe⁄ bÕDÏÁ>±Væ≤ ø£$>±, ø£fi≤ø±s¡T&ç>±

kÕVæ≤r kÕ+düÿè‹ø£ s¡÷bÕ\qT $|ü¢Mø£]+∫, $|ü¢eø±s¡T&ç>±

n_Ûeè~∆ #Ó+<ë&ÉT. lø±≈£îfi¯ $|ü¢y√<äé÷ìøÏ, uÛ≤s¡‘· $|ü¢e

kÕVæ≤r kÕ+düÿè‹ø√<äé÷ìøÏ ñqï‘· •Ks¡yÓTÆHê&ÉT.

` Á|üC≤ ø£fi¯\T e]ú˝≤¢*.

` düTu≤“sêe⁄ bÕDÏÁ>±Væ≤ neTsY ôV’≤.

` neTs¡ ø£fi≤y˚‘·Ô\≈£î CÀVü‰s¡T¢.

12.12.2015

ns¡TD√<äj·T kÕ+düÿè‹ø£ düe÷K´‘Ó\+>±D, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh ø±s¡ésêZ\T

$|ü¢e Ms¡T&É÷, yêπ>Zj·Tø±s¡T&É÷ ø±Áy˚T&é düTu≤“sêe⁄ bÕDÏÁ>±Væ≤ 46e es¡ú+‹ düuÛÑ\qT &çôd+ãsY 21 ` 28 es¡≈£î »s¡|ü+&ç!

ôV’≤<äsêu≤<é, $»j·Tyê&É‘·~‘·s¡ πø+Á<ë\˝À düuÛÑ\T »s¡T>∑T‘êsTT


Á>±MTD Á|ü»\ô|’ n+‘·T˝Òì <Ís¡®Hê´\≈£î bÕ\Œ&˚ b˛©düT

sê»´|ü⁄ <ÍcÕº´ìï <˚X¯+‘√bÕ≥T ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T sêÁcÕº˝À¢ì

Á|üuÛÑT‘ê«\T ô|+∫ b˛wædüTÔHêïsTT. kÕÁe÷»ýê<ä X¯≈£îÔ\T yêfi¯fl

nqT#·s¡T˝…’q kÕúìø£ <äfi≤Ø\T #˚düTÔqï H˚sê\T HêHêÏøÏ

ô|#·Ã]*¢b˛‘·THêïsTT. kÕeT÷Væ≤ø£ Vü≤‘·´\T, eTs¡D •ø£å\T

uÛ≤~‘·T\qT H˚s¡düTÔ\T>±, Ä H˚s¡düTÔ\qT s¡ø£å≈£î\T>± ∫Á‹+#˚

nã<ä∆|ü⁄ Á|ü#êsê\T j·T<Û˚#·Ã¤>± kÕ>∑T‘·THêïsTT. á düeTj·T+˝À

sê»ø°j·T ì]¢|üÔ‘· eVæ≤+#·≥+ Á|üe÷<äø£s¡+. Á|ü»\≈£î yêdüÔyê\qT

#ÓbÕŒ*‡q qe‘·s¡+ y˚T<Ûëe⁄\T, ø£e⁄\T, ø£fi≤ø±s¡T\T »s¡T>∑T‘·Tqï

yêdüÔyê\qT ø£qø£, $qø£, e÷≤¢&Éø£ eTÚq+ eVæ≤+#·≥+ m+‘·

e÷Á‘·eTT ‘·>∑<äT.

‘Ó\T>∑T Á|ü»\T ¬s+&ÉT sêÁcÕº˝À¢ ø=‘·Ô Á|üuÛÑT‘ê«\ øÏ+<äøÏ e∫Ã

18 HÓ\\T |üPs¡ÔsTT+~. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ bÕ\q, $XÊK˝À mHéøö+≥sY,

q>∑s¡+ >±´dt ô|’|t˝…’Hé ã<ä›\e&É+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑ+ø±>± ‘Ó\+>±D≤

bÕ\q ñeTà&ç sê»<ÛëìøÏ >∑es¡ïsY Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±sê\‘√, b˛\es¡+

_\T¢≈£î HêeTe÷Á‘·|ü⁄ ìs¡düq‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T

sêÁcÕº˝À¢q÷ ¬s’‘ê+>∑ Ä‘·àVü≤‘·´\T ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñHêïsTT. Ç~

Ç˝≤ ñ+&É>± ¬s+&ÉT sêÁcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\T ô|≥Tºã&ÉT\qT

Äø£]¸+#˚ |üì˝À ìeT>∑ïyÓTÆ b˛j·÷s¡T. ì‘êédüsê\ <Ûäs¡\qT

ÁøÏ+<äøÏ ~+#·≥+, n_Ûeè~› ìHê<ë\‘√ mìïø£\ Á|ü#ês¡+˝À

<äs¡>=Ïºq qπs+Á<äyÓ÷&ç <˚X¯ Á|ü<Ûëì>± ‘·q $X¯«s¡÷bÕìï

Á|ü<ä]ÙdüTÔHêïs¡T. ¬s’˝Ò« #êØ®\T, ô|ÁÀ˝Ÿ, &ûõ˝Ÿ <Ûäs¡\T ô|+#˚XÊs¡T.

á Áø£eT+˝ÀH˚ õ.j·Tdt.Ï _\T¢≈£î ÄyÓ÷<ä+ ø√dü+ Á|ü<Ûëq Á|ü‹|üø£ å

bÕØº\‘√ e´‹πsø£‘· sê≈£î+&Ü es¡Tdü uÛÒÏ\‘√ bÕs¡¢yÓT+Ÿ o‘êø±\

düe÷y˚XÊ\˝À ìeT>∑ïeTj·÷´s¡T. á ‘·|üHê~ ø±<äT j·T÷.|æ.m

bÕ\q<ä+≥÷ >∑‘· bÕ\q˝Àì $<ÛëHê\T mø£ÿ&Ó’‘˚ Ä>±jÓ÷ dü]>±Z

nø£ÿ&˚ ‘·q |üs¡T>∑TqT ÁbÕs¡+_Û+∫ ãT˝…¢Ÿ Áf…ÆHé ˝≤>± »q+ô|’øÏ

<ä÷düT≈£î edüTÔHêï&ÉT. sêqTqï ªªeT+∫μμ s√E\T ø±s√ŒπsŸ

ø£+ô|˙\πø nH˚~ n+<ä\yÓTøÏÿq yÓTT<äÏs√EqT+#˚ Á|ü<Ûëì yÓ÷&ç

#Ó|üŒø£H˚ #Ó|ü⁄ÔHêïs¡T. $<˚o |üs¡´≥q\‘√H˚ m≈£îÿe düeTj·T+

>∑&ÉT|ü⁄‘·THêï&ÉT.

Ç|ü&ÉT á <˚X¯+˝À j·TT<ä∆ ÁbÕ‹|ü~ø£q yÓTÆ<ëqÁbÕ+‘·+

düe÷»+ j·÷e‘·TÔ Ä~yêd”\ |üøå±q, n&Ée⁄\qT+&ç e´ø£ÔeTe⁄‘·Tqï

Á|üC≤ Äø±+ø£å\ |üøå±q ì\ã&ÉT‘·T+<ë? ˝Ò<ë? nH˚ ^≥sêsTT ô|’H˚

eTq+<ä] uÛÑ$wü´‘·TÔ Ä<Ûës¡|ü&çñ+~. ˝Ò≈£î+fÒ Çyê«*º y˚T<Ûëe⁄\

eTÚq+ ˇø£ ô|<ä› H˚s¡+>±, |òüTÀs¡+>± uÛÑ$wü´‘·TÔ kÕø£å´$Te«uÀ‘√+~.

eTTK´+>± ‘Ó\+>±D˝À Á|üuÛÑT‘·« @sêŒ≥T≈£î nedüs¡yÓTÆq d”≥T¢

¬>*∫ n~Ûø±s¡+ #˚|üÏºq Ï.ÄsY.mdt bÕØº Á|üC≤kÕ«$Tø£

y˚T<Ûëe⁄\+<ä]ì $$<Ûä |ü<ä›‘·T˝À¢ ô|<ä› m‘·TÔq ‘·q Á|üuÛÑT‘·«+˝À

uÛ≤>∑+ #˚düTø=ì ndüeTà‹ ˝Ò≈£î+&Ü #·÷düT≈£îH˚ |üì˝À ñ+~. á

|ü]D≤e÷\T #·÷düTÔ+fÒ ‘Ó\+>±D≤˝Àì Á|ü>∑‹o\ X¯≈£îÔ\qT sê»´+

‘·q˝À m+‘· #êø£#·ø£´+>± ÇeTT&ÉTÃ≈£î+≥Tqï<√ ns¡úeTe⁄‘·Tqï~.

b˛sê&˚ Á|ü»\ |üøå±q ì\ã&ç ìs¡+‘·s¡+ Á|ü‹|üø£å+>± ñ+&˚ ãT~›

Je⁄\T Bì|ü≥¢ nÁ|üeT‘·Ô+>±, #Ó’‘·q´|üPs¡«ø£+>± eéVü≤]+#ê*‡q

nedüs¡+ ñ+~. mìïø£\≈£î eTT+<äT e÷y√sTTdüTº mC…+&ÜH˚ ‘·q

mC…+&Ü>± #Ó|ü≈£îqï Ï.ÄsY.mdt bÕ]º e÷y√sTTdüTº bÕØºô|’ ìùw<Ûä+

>∑T]+∫ >±ì, mHéøö+≥sY\ >∑T]+∫ >±ì, sê»ø°j·T U…’B\

$&ÉT<ä\ >∑T]+∫ >±ì @$T e÷≤¢&É≈£î+&Ü, >∑‘· Á|üuÛÑT‘ê«\

ìs¡“¤+<Ûä $<ÛëHê\qT ø=qkÕ–+#· <ä\T#·T≈£îqï<äH˚~ ìqïÏ X¯è‹,

kÕ>∑sY\ mHéøö+≥sY‘√bÕ≥T 700 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√ <˚X¯+˝ÀH˚

‘=* ◊ø±ìø˘ ªªø£e÷+&é ø£+ÁÀ˝Ÿ ôd+≥sYqTμμ ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì

ã+C≤sêVæ≤˝Ÿ‡˝À uÛÑ÷$T |üP»‘√ ÁbÕs¡+_Û+#·&É+‘√

düŒwüºeTe⁄‘·Tqï~.

Äø£*, n$<ä´, nHês√>∑´+, <ë]Á<ä´+, ìs¡T<√´>∑+, eqs¡T\

<√|æ&ç, n$˙‹ e+Ï ì‘·´ J$‘· düeTdü´\‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘·Tqï

Á|ü»\≈£î ◊ø±ìø˘ _*¶+>¥, j·÷<ëÁ~ @sêŒ≥T, ≈£î˝≤ìø√ uÛÑeHêìï,

ôV’≤<äsêu≤<é˝À ì]àùdÔ eT‘· |ü+&ÉT>∑*ï Á|üuÛÑT‘·« Ks¡TÃ‘√

»s¡|ü&É+‘√ Á|ü»\ düeTdü´\T rs¡T‘êj·÷!

Ï.ÄsY.mdt Á|üuÛÑT‘·«+ n≥MXÊK n<Ûä«s¡´+˝À ‘Ó\+>±D˝À

Á|ü<Ûëq+>± ñ‘·Ôs¡ ‘Ó\+>±D >√<ëe] q~ |ü]yêVü≤ø£ ÁbÕ+‘·+˝Àì

uÛÑ÷eTT\ô|’ ÄÁø£eTD≈£î Á|üj·T‘êï\T eTTeTàs¡+>± kÕ–düTÔqï~.

Á|ü<Ûëq+>± Ä~yêdüT\T, Ç‘·s¡ ù|<ä Á|ü»\T b˛&ÉT uÛÑ÷eTT\qT

ùd<Ûä´+ #˚düT≈£î+≥THêïs¡T. á uÛÑ÷eTT\ô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ ø£qTï |ü&ç+~.

nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê˝À¢ á uÛÑ÷eTT˝À¢ u≤e⁄\T, uÀs¡¢ <ë«sê ˙Ïedü‹

ñqï~. 30, 40 @fi¯ófl>± eékÕj·T+ #˚düTÔqï á uÛÑ÷eTT\˝À¢

ø=+‘·eT+~ ¬s’‘ê+>±ìøÏ |ü≤º\T e∫Ã ñHêïsTT. yêdüÔyêìøÏ n≥M

uÛÑ÷$Tì #·<äTqT #˚dæ kÕ>∑T˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+ qT+&ç H˚Ïes¡≈£î

n&ÉT>∑&ÉT>∑THê ¬s’‘ê+>∑+ b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï<˚ ‘·|üŒ, bÕ\≈£î\

u≤<Ûä´‘· mø£ÿ&Ü ø£ì|æ+#·<äT. á s√E Á|ü»\ |üøå±q ì\ã&ç bòÕ¬sdüTº

E\T+qT Á|üC≤ ã\+‘√ Á|ü‹|òüTÏ+∫q yê]˝À dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ)

q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” eTT+<äT es¡Tdü˝À ñqï+<äTH˚ Ä bÕØº Hêj·T≈£î\ô|’

ªª≈£îÁ≥ (sê»Á<√Vü≤+)μμ πødüT\qT ‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+ nHê´j·T+>±

yÓ÷|ü⁄‘·Tqï~. ‘Ó\+>±D sêh|ü⁄ ‘=* düsêÿsYô|’ ÁuÛÑeT\‘√ y˚∫

#·÷ùd <Û√s¡DÏ‘√ ø=+‘· eT+~ y˚T<Ûëe⁄\T, ñ<ës¡yê<äT\Tqï+<äTq

á Væ≤+düqT, <ë&ÉT\qT Á|ü‹|òüTÏ+#˚ X¯øÏÔ ø=+‘· ã\V”≤q|ü&ç+~.

Ç<˚ n<äTqT>± uÛ≤$+∫q Ï.ÄsY.mdt Á|üuÛÑT‘·«+ Ä~yêd”, Ç‘·s¡

ù|<ä ¬s’‘ê+>∑ uÛÑ÷eTT\ô|’øÏ <ä÷≈£î&ÉT>± ¬s+&Ée <äbòÕ Vü≤]‘·Vü‰sêìøÏ

dæ<ä›eTe⁄‘·Tqï~. ‘·kÕà‘Y C≤Á>∑‘·Ô!

n≥MXÊK eT+Á‹ CÀ>∑T sêeTqï kÕÁe÷»ýê<ä nqT≈£L\

n≥M $<ÛëHêìï neT\T|üs¡#·&ÜìøÏ ‘·Vü≤‘·Vü≤˝≤&ÉT‘·THêïs¡T.

kı+‘· õ˝≤¢˝À ø£yê«˝Ÿ f…Æ>∑sYCÀHé ÁøÏ+<ä \ø£å\ eT+~ Ä~yêd”\

J$‘·+, uÛÑ÷$T e¬>’sê $wüj·÷\T |ü≥ºì sêeTqï f…Æ>∑sY ÁbÕC…≈£îº

@sêŒ≥T#˚j·T&É+ ø√dü+ rÁe Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêïs¡T. ô|’>± ø£\|ü

düà>∑¢sY‡, qø£‡˝…’≥¢qT+&ç n≥M n~Ûø±s¡T\≈£î ÁbÕDVü‰ì ñ+<äì,

yê]øÏ Äj·TT<Ûë\T n+~kÕÔeT+≥÷ ¬s+&ÉT ‘Ó\T>∑T Á|üuÛÑT‘ê«\T

Á|üø£ÏdüTÔ+&É≥+ s¡ø£ÔbÕ‘·+ düèwæº+#·&Üìπø ‘·|üŒ uÛÑ÷$T ÄÁø£$T+∫q

uÛÑ÷kÕ«eTT\, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ MT<ä m≈£îÿô|fÒº+<äT≈£î ø±<äH˚~

yêdüÔe+.

b˛&ÉT uÛÑ÷eTT\ ÄÁø£eTD Á|ü<Ûëq+>± KeTà+, es¡+>∑˝Ÿ

@C…˙‡˝À y˚>∑e+‘·yÓTÆ+~. <ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉT \ø£å\ mø£sê\≈£î ô|’>±

Á|ü»\T kÕ>∑T#˚düTÔqï b˛&ÉTuÛÑ÷eTT\ kÕ«BÛq+ <ë«sê C≤e÷sTT˝Ÿ,

fÒ≈£î Ç‘·s¡ yÓTTø£ÿ\T HêÏ n&É$ ô|+#ê\ì, qs¡‡Ø\qT ≈£L&Ü

Äj·÷ÁbÕ+‘ê\˝À dæ<ä›+ #˚düT≈£îHêïs¡T. Ç+<äTø√dü+ b˛&ÉT

kÕ>∑T<ës¡T\≈£î n≥MXÊK H√°düT\T |ü+|æ+∫+~. ÄH√°düT\qT

Á|ü»\T |üP]Ô>± ‹s¡düÿ]dü÷Ô Á|ü‹|òüTÏdüTÔHêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ ø£ø£å´

kÕ~Û+|ü⁄#·s¡´>± Ä uÛÑ÷eTT\ô|’øÏ b˛©düT\ düVü‰j·T+‘√

ã\e+‘·+>± bòÕ¬sdüTº &çbÕsYºyÓT+Ÿ yê]#˚ düπs« #˚|ü&ÉT‘·T+~. 30

@fi¯ófl>± kÕ>∑T#˚düTÔqï ¬s’‘ê+>±ìπø ø±<äT n≥M Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+

<ë«sê uÛÑ÷$Tô|’ Vü≤≈£îÿ bı+<ä&ÜìøÏ nìï ns¡Ω‘·\T ñqïyê]øÏ ôd’‘·+

H√°düT\T |ü+|ü⁄‘·÷ <Ís¡®q´+>± düπs« #˚düTÔHêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ ù|<ä\

uÛÑ÷eTT\qT ÄÁø£$T+#·T≈£îH˚+<äT≈£î –]»q ` <ä[‘·T\≈£î eT÷&ÉT

mø£sê\ uÛÑ÷$T ø=ìkÕÔeT+≥Tqï Á|üuÛÑT‘·«+ ñqïuÛÑ÷eTT\T

ã\e+‘·+>± >∑T+Eø=ì mø£ÿ&ÉqT+&ç m˝≤ ø=ìe«>∑\<äT.?

‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·« $<Ûëq+ #·≤º\qT ñ\¢+|òæT+#·&Éy˚T ø±<äT

n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sêø£|üPs¡«+ #˚dæq yê>±›Hê\T, Ä‘·s¡Tyê‘·

e÷≤¢&ÉT‘·Tqï, Ä#·]düTÔqï $<ÛëHê\T |üP]Ô>± $s¡T<ä›+>± ñHêïsTT.

<ä[‘·T\≈£î eT÷&ÉT mø£sê\ uÛÑ÷$T ìHê<ä+ m+‘√ Äø£s¡¸D°j·T+>±

Á|ü#ês¡+ #˚dæq Á|üuÛÑT‘·«+ Ç|üŒÏøÏ |ü+∫+~ πøe\+ eT÷&ÉT y˚\

mø£sê˝Ò! b˛˙ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T, uÛÑ÷kÕ«eTT\ #˚‹˝À ñqï uÛÑ÷$Tì

kÕ«BÛq+ #˚düTø√>∑\<ë? eT] Á|üuÛÑT‘·«+ <ä[‘· ` –]»qT\≈£î

ÇkÕÔeTHêï uÛÑ÷$T mø£ÿ&ÉqT+&ç ‘Ó∫Ã Çe«>∑\<äT? Ç#˚Ã ñ<˚›X¯´+

bÕ\≈£î\≈£î+fÒ –]»q Ç‘·s¡ ù|<ä\T kÕ>∑T#˚düT≈£î+≥Tqï b˛&ÉT

uÛÑ÷eTT\ ÄÁø£eTD≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ m+<äT≈£î Ç+‘· <ä÷≈£î&ÉT>±

edüTÔ+<√ Á|ü»\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ »yêãT #ÓbÕŒ*.

‘Ó\+>±D ñ<äéT+˝À ø√≥¢>=+‘·T\T ˇø£ÿf…Æ ìq~+∫q uÛÑ÷$T

düeTdü´ |ü]wüÿ]+#ê*‡+~ b˛sTT sêyÓ÷õsêe⁄ ˝≤+Ï Ä+Á<Ûë ã&Ü

uÛÑ÷ø£u≤®<ës¡T\≈£î ø=eTTàø±düTÔqï sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ eTs¡˝≤

uÛÑ÷]ø±s¡T¶\ Ä<ÛäT˙ø£s¡D ù|s¡T‘√ ÄÁø£eTD <ës¡T\ ø=eTTàø±j·T

#·÷düTÔ+<äH˚~ j·T<ës¡∆+. e÷ uÛÑ÷$T e÷ø±ÿyê\ì ìq~+∫q

Á|ü»\≈£î uÛÑ÷$T |ü+#·T‘êeTqï Á|üuÛÑT‘·«+ ñqïuÛÑ÷eTT\qT

ã\e‘·+>± >∑T+Eø√#·÷düTÔ+~. ù|<ä\ uÛÑ÷eTT\qT >∑T+Eø=ì

bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\≈£î, ø±s√Œπs≥T X¯≈£îÔ\≈£î ø£≥ºu…fÒº $<ÛëHêìï

ne\+_ÛdüTÔqï ‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+ Ä#·s¡D˝À kÕ<Ûä´+ ø±ì

»Hêø£s¡¸ø£ ìHê<ë\‘√ Á|ü»\qT yÓ÷dü+ #˚düTÔqï~. Á|üø£ÿ<√e

|üÏºk˛Ô+~. uÛÑ÷kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç<ës¡T˝Ò bÕ\≈£î˝…’ sê»ý˚T\T‘·Tqï

#√≥ ù|<ä Á|ü»\≈£î ªªuÛÑ÷$Tμμ Á|üuÛÑT‘·«y˚T Çe«≥+ nH˚~

nkÕ<ÛäýÓTÆq~>± #·]Á‘·+‘ê #êÏ #ÓãT‘·Tqï~.

kÕe÷õø£ eédüú˝À |ü]es¡Ôq »s¡>±\+fÒ Á|üC≤ ñ<äé÷\≈£î

$|ü¢eø±s¡ y˚T<Ûë$ esêZìøÏ eT<Ûä´ düìïVæ≤‘· dü+ã+<Ûë\T @s¡Œ&É≥+

nedüs¡+. ‘·ø£åD düeTdü´\ |ü]cÕÿsêìøÏ »]π> b˛sê≤\˙ï≈£L&Ü

es¡Zb˛sê≥ <äèø£Œ<ä+‘√ »]π> sê»ø°jÓ÷<äéT+˝À uÛ≤>∑+ ø±yê*.

ñ‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\˝ÀqT, es¡Z eédüú˝ÀqT, sê»´ìsêàD+˝Àq÷

eTÚ*ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\qT kÕ~Û+#ê*. Ä yÓ’|ü⁄>± $|ü¢eø£s¡ X¯≈£îÔ\T,

Á|üC≤kÕ«$Tø£ dü+düú\T ø£*dæ ø£≥Tº>± Á|üC≤˙ø±ìï #Ó’‘·q´ e+‘·+

#˚j·÷*. dü+|òüTÏ‘· b˛sê≤\qT ì]à+#ê*. es¡Z b˛sê≤\qT

rÁe |ü]#˚ ø£èwæøÏ |ü⁄qs¡+øÏ‘·+ ø±yê*.

ÄsY. nXÀø˘ (|æyÓ’m˝Ÿ)

$<˚o kÕÁe÷»ýê<ä X¯≈£îÔ\ ì<ÛäT\‘√ Á|üC≤ ñ<äé÷\ô|’ rÁeyÓTÆq nDÏ∫y˚‘· ø√düy˚T

ôV’≤<äsêu≤<é˝À ‘=* ◊ø±ìø˘ _*¶+>¥

ø±Áy˚T&é |æ. eTkÕÔHéU≤Hé ≈£î $|ü¢e CÀVü‰s¡T¢ !

dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”

õ˝≤¢ ø£$T° düuÛÑT´\T, d”ìj·TsY

ø£eT÷´ìdüTº Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é

|æ.eTkÕÔHéU≤Hé 2015 &çX¯+ãs¡T 6

ñ<äj·T+ eTs¡DÏ+#ês¡T. eTs¡DÏ+#˚

HêÏøÏ Äj·Tq ej·TdüT‡ 85

dü+e‘·‡sê\T. ‘·q J$‘·+ ∫e]

ø£åD+ es¡≈£î |”&ç‘· Á|ü»\ ÄX¯˝Ò

XÊ«dü>± Áã‹ø±&ÉT. ø±Áy˚T&é |æ. eTkÕÔHéU≤Hé >±]øÏ dæ.|æ.◊

(m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ ø£$T° $|ü¢eCÀVü‰s¡T¢

n]Œk˛Ô+~.

ø±Áy˚T&é |æ. eTkÕÔHéU≤Hé 1930˝À ø£ècÕí õ˝≤¢ C§qïbÕ&ÉT

Á>±eT+˝À ùwø˘ nu≤“dt U≤dæ+\≈£î »ìà+#ê&ÉT. 1950˝À

ø£eT÷´ìdüTºbÕØº düuÛÑ´‘·«+ rdüT≈£îHêïs¡T. eTkÕÔHéU≤Hé >±]øÏ

C§qïbÕ&ÉT˝À ø£eT÷´ìdüTº ñ<äéT+‘√ |ü]#·j·T+ e⁄+~. Á|üø±X¯+

õ˝≤¢øÏ e∫Ãq|üŒÏ qT+&ç ø£eT÷´ìdüTº ñ<äéT+‘√ eTy˚Tø£+

nj·÷´s¡T. 1963˝À s¡Vü≤dü´ J$‘·+ >∑&çbÕs¡T. dæ.|æ.j·T+ bÕØº˝À

eékÕj·T ø±]àø£dü+|òüT+˝À |üì#˚XÊs¡T. nH˚ø£ Ä+<√fi¯q˝À¢,

b˛sê≤˝À¢ bÕ˝§ZHêïs¡T. ˇ+>√\T |ü≥ºD+˝À eTÁ]#Ó≥Tº ø±\˙,

ø=‘·Ô&=+ø£, >±+BÛq>∑sY, bıqT>∑TbÕÏ ø±\˙ ‘·~‘·s¡ ø±\˙\

ìsêàD+˝À Á|üeTTK bÕÁ‘· eVæ≤+#ês¡T. ]øå± ø±]à≈£î\ düeTdü´\

|ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ ]øå± es¡ÿsY‡ j·T÷ìj·THé @sêŒ≥T #˚j·T&É+˝À,

<ëìøÏ Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫ ñ<äé÷\T #˚|ü≥º&É+˝À eTkÕÔHéU≤Hé

>±s¡T Á|üeTTKbÕÁ‘· ìs¡«Væ≤+#ês¡T. ø=‘·|ü≥ï+, >∑T+&Üj·TbÕ˝…+,

<˚es¡+bÕ&ÉT ‘·~‘·s¡ düeTTÁ<ärs¡ ÁbÕ+‘· Á>±e÷\˝À ñ|üø±]à≈£î\

düeTdü´\ô|’ ø±Áy˚T&é #ê|ü\ yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢‘√ ø£*dæ|üì#˚XÊs¡T.

ã+»s¡T b˛sê≥+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T. Á|ü»\ düeTdü´\T mø£ÿ&É e⁄+fÒ

eTkÕÔHéU≤Hé >±s¡T nø£ÿ&É e⁄+&˚yês¡T. 2002 ‘·sê«‘· ø±Áy˚T&é

e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T>±]‘√ #·]Ã+∫ dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ)

q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”˝À #˚] |üì#˚XÊs¡T. ÄHêÏ qT+&ç eTs¡DÏ+#˚ es¡≈£î

Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ ø£$TÏ düuÛÑT´\T>± ø=qkÕ>±s¡T.

ø±Áy˚T&é |æ.eTkÕÔHé U≤Hé ø£eT÷´ìdüTº ñ<äéT+˝À e∫Ãq nH˚ø£

Ä≥Tb˛≥¢qT m<äTs=ÿHêïs¡T. mìï ø£cÕº\T e∫Ãq mÁs¡C…+&ÜqT

∫e]es¡≈£î e<ä\˝Ò<äT. $|ü¢e \ø£å´+>± Áã‹ø±&ÉT. n+‹eT

XÊ«dües¡≈£î |”&ç‘· Á|ü»\ ø√dü+ ñ<ä´$T+#ê&ÉT. ø±Áy˚T&é eTkÕÔHéU≤Hé

>±] |ü≥Tº<ä\, ìã<ä›‘·, ù|<ä\ø√dü+ n+øÏ‘·yÓTÆq rs¡T H˚Ï ‘·s¡+

d”«ø£]+#ê*. ø±Áy˚T&é eTkÕÔHéU≤Hé ÄX¯j·÷*ï eTT+<äT≈£î

rdüT≈£îb˛‘êeTì dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Á|üø±X¯+õ˝≤¢

ø£$T° ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~.

dæ.|æ.◊ (m+-m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”

Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ ø£$TÏ


kÕe÷õø£s¡+>∑+˝À uÛ≤>∑yÓTÆq kÕ+|ò”Tø£ s¡+>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q

¬s+&ÉT n+XÊ\˝À Ç°e\ $düÔè‘·+>± #·s¡Ã »s¡T>∑T‘√+~. ªªÁô|’y˚Ÿ

s¡+>∑+˝À ]Cπs«wüqT¢μμ, ªªπø+ÁBj·T $<ë´ dü+düú˝À¢ ˇ_dæ\ ]»πs«wüqT¢μμ \≈£î

dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À »s¡T>∑T‘·Tqï á #·s¡Ã, Ä ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’

eTT+<äT≈£î e∫Ãq ñ<äé÷\T ]»πs«wüq¢ eTÚ*ø£‘ê«ìï ‹s¡düÿ]+#˚

dü«uÛ≤yêìï ø£*–e⁄HêïsTT. kÕ+|ò”Tø£ Ä~Û|ü‘·´ uÛ≤eC≤˝≤ìøÏ Á|ürø£ nsTTq

nÁ>∑≈£î\ <äTs¡Vü≤+ø±s¡ X¯≈£îÔ\T á ñ<äé÷\≈£î Ä»´+ b˛XÊsTT. Ç+<äT≈£î

ø±s√ŒπsŸ X¯≈£îÔ\ Áb˛‘ê‡Vü≤+ ‘·–q+‘·>±H˚ e⁄+~. nH˚ø£ düTBs¡È

ñ<äé÷\T, b˛sê≤\ <ë«sê <ä[‘·, ã\V”≤q esêZ\T kÕ~Û+#·T≈£îqï ‘ê´>∑

|òü˝≤\qT Áø£eT+>± ìØ«s¡´+ #˚ùd Á|üÁøÏj·T≈£î á X¯≈£îÔ\T |üPqT≈£îHêïsTT.

Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ]»πs«wüq¢≈£î dü+ã+~Û+∫ ø=+‘·eT+~ y˚T<Ûëe⁄\T

eT<Ûä´+‘·s¡ |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T #·÷|ü⁄‘·THêïs¡T. Ç+<äT≈£î ªªnyÓT]ø£Hé

eédüú˝Àì qeT÷HêμμqT kÕø±s¡+>± ‘Ó#·TÃø=+≥THêïs¡T. á yÓ\T>∑T˝ÀH˚

eTq <˚XÊìøÏ dü+ã+~Û+∫q ã&Ü bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T, ø±s=ŒπsŸ X¯≈£îÔ\T á

$wüj·T+˝À sêC≤´+>±ìï düe]+#=<äT›. bÕs¡¢yÓT+Ÿ <ë«sê düeTÁ>∑yÓTÆq

#·≥º+ ‘˚y=<äT›. n+<äT≈£î y˚Ty˚T nyÓT]ø± ‘·s¡Vü‰˝À |ü]cÕÿsê\qT

yÓ‘·T≈£î‘êeTì Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ ˇ‹Ô&ç ‘ÓdüTÔHêïs¡T.

]»πs«wüq¢ n+XÊìï #·]Ã+#˚≥|ü&ÉT n$ ñìøÏ˝ÀøÏ e∫Ãq kÕe÷õø£

#ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ë´ìï <äèwæº˝À ô|≥Tºø√yê*‡ e⁄+≥T+~. Ä ø√D+˝À á

$wüj·÷ìï |ü]o*+#˚≥|ü&ÉT ]»πs«wüq¢ n+XÊìï πøe\+ $<ä´, ñ<√´>∑,

ñbÕ~Û neø±XÊ\πø |ü]$T‘·+ #˚dæ #·÷&Ésê<äT. n˝≤ #·÷ùdÔ ªªkÕe÷õø£

Hê´j·T düeTÁ>∑‘·qTμμ |üPs¡«|üø£å+ #˚j·T&ÉyÓ÷ ˝Ò<ë ìsêø£]+#·&ÉyÓ÷ #˚dæq

yêfi¯fleTe⁄‘ê+. y˚\ dü+e‘·‡sê\T>± Ä]úø£ yÓ*y˚‘·≈£î, $eø£å‘·\≈£î, düe÷q

neø±XÊ\ ìsêø£s¡D≈£î >∑Ts¡e⁄‘·Tqï <ä[‘· esêZ\ ì»yÓTÆq n_Ûeè~∆,

dü+πøåeT+ |ü≥¢ bÕ\≈£î\ ìC≤sTTr, ∫‘·ÔX¯ó~∆ ˝Òì‘·Hêìï ns¡∆+#˚düTø√˝Ò+.

ø£qTø£ ø√≤¢~ eT+~ ÁX¯eT Je⁄\T (M]˝À n‘·´~Û≈£î\T <ä[‘·, –]»,

ã\V”≤q esêZ\ yêπs) düèwæº+∫q dü+|ü<ä˝À n+fÒ C≤rj·T dü+|ü<ä˝À

düe÷q neø±XÊ\T, yê≤\ <äèø√ÿD+ qT+&ç ]»πs«wüq¢qT #·÷&Ü*,

ø√sê* ≈£L&Ü. nsTT‘˚ n+<äT≈£î _Ûqï+>± bÕ\ø£esêZ\T ]»πs«wüq¢qT

$<ë´, ñbÕ~Û neø±XÊ\≈£î ≈£î~+#ês¡T. n+<äTe\H˚ <ä[‘·, –]»q,

ã\V”≤q esêZ\T $<ë´|üs¡+>±q÷, kÕ+düÿè‹ø£+>±q÷, Ä]úø£ |üs¡+>±q÷

n_Ûeè~∆ ø±˝Òø£b˛j·÷s¡T. ø£qTø£ düe÷» n_Ûeè~∆ |òü˝≤\T bı+<ä&É+˝À

n+<ä] uÛ≤>±kÕ«eT´+, ÁbÕ‹ì<Ûä´+ ñ+&Ü\qï n+X¯+ qT+&ç ]»πs«wüqT

#·÷&Ü*.

]»πs«wüqT¢ - #ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ä´+

#ê]Á‘·ø£ ø±\>∑eTq+˝À n≥º&ÉT>∑T esêZ\T ‘·eT ‘ê´>∑ |òü˝≤\ qT+&ç

bı+~q ]»πs«wüq¢ Vü≤≈£îÿqT uÛ≤s¡‘· bÕ\≈£î\T _ø£å>± e÷sêÃs¡T. Áø£eT+>±

yêÏì s¡<äT›|üs¡Ã&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq uÛÖ‹ø£ yê‘êes¡D≤ìï düèwæº+∫ô|≤ºs¡T.

|òü*‘·+>± Ç°e\ ]»πs«wüq¢ ñìøÏøÏ düyêfi¯ófl m<äTs¡e⁄‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À

n$ ñìøÏ˝ÀøÏ e∫Ãq, ø=qkÕ>∑&ÜìøÏ >∑\ #ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ë´ìï

dü+øÏå|üÔ+>±HÓ’Hê |ü]o*+#ê*‡ e⁄+≥T+~. Çø£ÿ&=ø£ $wüj·÷ìï >∑eTq+˝À

ñ+#·Tø√yê*. eTq˝≤+Ï ns¡úe\dü, ns¡úuÛÑ÷kÕ«eT´ düe÷C≤˝À¢H˚ø±ø£

yÓTT‘·Ô+ <√|æ&ûes¡Z düe÷»+˝À @ n+XÊìï nsTTHê Á|ü»\ ø√D+ qT+&˚

|ü]o*+#ê*. m+<äTø£+fÒ <√|æ&û es¡Z düe÷C≤˝À¢ ªÁ|üC≤Á|üuÛÑT‘ê«\Tμ

nqï|ü&ÉT Çø£ÿ&É Á|ü»\T, Á|üuÛÑT‘·«+ y˚πs«s¡T ø£qTø£ m˝≤+Ï

‘·≥|ü≤sTT+|ü⁄\T ˝Ò≈£î+&Ü, ìs¡›«+<ä+>± n_Ûeè~∆ ø±eTT≈£î˝…e«¬s’Hê Á|üC≤

<äèø£Œ<∏ëìï ø£*–e⁄+&Ü*. á <äèø£Œ<∏ä+‘√H˚ #ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ë´ìï #·÷&Ü*.

]»πs«wüqT¢ ñìøÏ˝ÀøÏe∫Ã ˇø£ ì]∆wüº s¡÷|ü+ rdüT≈£î+≥Tqï ø±\+HêÏ

uÛ≤s¡rj·T düe÷C≤ìï $X‚¢wæ+#·T≈£î+fÒ ndü\T ø±s¡D≤\T <=s¡T≈£î‘êsTT.

m+<äTø£+fÒ ÁbÕNq sê#·]ø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T>±˙, Á_°wt bÕ\≈£î\T>±˙ Ä

‘·sê«‘· e∫Ãq (n~Ûø±s¡ e÷]Œ&ç ‘·s¡Tyê‘·) uÛ≤s¡‘· <äfi≤Ø bÕ\≈£î\T>±˙

nD>±]q kÕ+|ò”Tø£ Á>∑÷|ü⁄\ô|’q Áù|e÷_Ûe÷Hê\T e⁄+&ç á ]»πs«wüq¢qT

Çe«˝Ò<äT. ]»πs«wüq¢ düeTdü´ ndüe÷q‘·\T>∑\ düe÷»+˝ÀH˚ eTT+<äT≈£î

ek˛Ô+~, e∫Ã+~. kÕ+|ò”Tø£, Ä]úø£, sê»ø°j·T, es¡Ôø£. yêDÏ»´, yê´bÕs¡

s¡+>±˝À¢ mø£ÿ&Ó’Hêdüπs @<Ó’Hê ˇø£ s¡+>∑+˝À>±ì yÓTT‘·Ô+ kÕe÷õø£

s¡+>±˝À¢>±ì ndüe÷q‘·\T ñ+&ç n$ ø=qkÕ>∑&É+ <ë«sê ndæús¡‘·,

n\¢ø£˝À¢\+ @s¡Œ&ÉT‘·T+<äì uÛ≤$+∫q|ü⁄Œ&ÉT bÕ\ø£ esêZ\T <ëìì

ìyê]+#·&ÜìøÏ dü+düÿs¡D\qT eTT+<äT≈£î ‘ÓkÕÔs¡T. á Áø£e÷qT>∑‘·+˝À

e∫Ã+<˚ ]»πs«wüHé dü+düÿs¡D. nsTT‘˚ bÕ\≈£î\T dü+düÿs¡D\qT

Á|üy˚X¯ô|≥º&É+˝À ‹s√>∑eTq <äèwæº, n_Ûeè~∆ ìs√<Ûäø£ Ä˝À#·q

ø£*–e⁄+≤s¡T. ø±˙ |ü⁄s√>±$Tyê<äT\T á dü+düÿs¡D\qT ‘ê´>∑|òü˝≤\T>±

uÛ≤$+∫ yêÏì eT]+‘· |ü⁄s√>∑$T+|ü#˚j·T&ÜìøÏ yÓT≥Tº yÓT≥Tº>±

ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+≤s¡T. ø±ãÏº uÛ≤s¡rj·T düe÷»+˝À ]»πs«wüqT¢ ‘ê´>∑

|òü˝≤\ qT+&ç e∫Ãqy˚. ø±˙ $#ês¡ø£s¡yÓTÆq $wüj·Ty˚TeT+fÒ yêÏì

bÕ\≈£î\T Áø£eT+>± _ø£å>± e÷]Ãy˚XÊs¡T.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À X¯‘êu≤›\T>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï <äTsêàs¡ZyÓTÆq ≈£î\eédüú

nD>±]q ≈£î˝≤\ Á|ü»\≈£î Vü≤≈£îÿ\qT, neø±XÊ\qT ìsêø£]+∫+~.

|”&ç‘· Á|ü»\˝À n+‘·düTÔ\T>± yê]>± $uÛÑõ+∫+~. á |ü]dæú‹øÏ

e´‹πsø£+>± <äXÊu≤›\T>± nD>±]q Á|ü»\T düyÓTÆø£´ ñ<äé÷\T,

dü+|òüTÏ‘·+>± kÕ–+∫q b˛sê≤\ |òü*‘·+>± ]»πs«wüqT¢ eTT+<äT≈£î

e#êÃsTT. á Á|ü‘˚´ø£ kÂø£s¡´+ yÓqø£ mH√ï ‘ê´>±\T, ã*<ëHê\T |ü⁄Hê~>±

ñHêïsTT. ø£qTø£ »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£q ã&ÉT>∑T ã\V”≤q esêZ\≈£î ]»πs«wüqT¢

ñ+&Ü*. s¡TD≤\ s¡÷|ü+˝À 1980˝À uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q

◊.m+.m|òt, 1991 q÷‘·q Ä]úø£, bÕ]ÁXÊ$Tø£ $<ÛëHê\ neT\T≈£î

|üPs¡«+, Ä ‘·sê«‘· Á|ü|ü+#· u≤´+≈£î $<ÛëHê\ e\¢ düs¡«s¡+>±\T

Áô|’y˚°ø£s¡D bÕ\d” ]»πs«wüq¢ ñìøÏì Á|üXÊïs¡úø£+>± e÷sêÃsTT. ñqï

]»πs«wüHé Vü≤≈£îÿ ≈£L&Ü neT\T≈£î nkÕ<ÛäéTe⁄‘·T+~. kÕe÷õø£ |ü]D≤eT

Áø£eT+˝À |”&ç‘· Á|ü»\T ‘·eT Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ kÕ–+∫q b˛sê≤\

H˚|ü<∏ä´+˝À e∫Ãq ]»πs«wüHé e+Ï sêsTTr\≈£î |ü⁄Hê~ n+XÊ\T nH˚ø£+

ñHêïsTT. 1969˝À e∫Ãq ùd«#·Ã¤, düe÷q‘·«+, kÂÁu≤‘·è‘·«+ e+Ï

$|ü¢eø£s¡ kÕe÷õø£ ìHê<ë\T n+<äT˝À ˇø£Ï>± ñqï~. ]»πs«wüq¢ ]esY‡

&çÁdæÿ$TH˚wüHé / ø±+ô|HÓ“≥Ø &çÁdæÿ$TH˚wüHé ($˝ÀeT / düVü‰j·Tø£ $eø£å)

e+Ï $$<Ûä ù|s¡¢‘√ Á|ü|ü+#· <˚XÊ\˝À neT\e⁄ ‘·THêïsTT. nyÓT]ø±˝À

q\¢C≤‹yê]øÏ, ÇÁC≤sTT˝Ÿ˝À ªªÁbÕ#·´μμ j·T÷<äT C≤rj·TT\≈£î, »bÕHé˝À

ãTsê≈£î$THé\≈£î, eT˝Òwæj·÷˝À kÕúìø£ uÛÑ÷$T|ü⁄Á‘·T˝…’q qe÷\sTTq¢≈£î

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À md”, md”º, _dæ\≈£î ]»πs«wüqT¢ neT\e⁄‘·THêïsTT.

eTq<˚XÊìøÏ eùdÔ 1600 dü+e‘·‡sê\˝À ªªádæº+&çj·÷ ø£+ô|˙μμ

ù|s¡T‘√ Á_°wt kÕÁe÷»ýê<ä+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀøÏ #=s¡ã&ç+~. ¬s+&ÉTqïs¡

X¯‘êu≤›\ ø±\+ nq+‘·s¡+ n+fÒ 1857˝À »]–q yÓTT<äÏ

kÕ««‘·+Á‘√´<ä eT dü+Á>±eT+ ‘·s¡Tyê‘· uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ádæº+&çj·÷ ø£+ô|˙

bÕ\q n+‘·yÓTÆ Á_°wt Á|ü‘·´ø£å e\dü bÕ\q yÓTT<ä\sTT+~. C≤‘·´Vü≤+ø±s¡

\ø£åD≤\T ø£*–q Á_°wt bÕ\≈£î\T düVü≤»+>±H˚ uÛ≤s¡rj·T uÛÑ÷kÕ«eTT\T,

C≤^sê›s¡T¢, »MT+<ës¡T\‘√ sêJ|ü&Ü¶s¡T. ‘·eT n~Ûø±s¡ |ü]s¡ø£åD≈£î,

ø=qkÕ–+|ü⁄≈£î sTT~ nìyês¡ýÓTÆ+~. á s¡ø£+>± ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ,

ø=qkÕ>∑T‘·Tqï Á_°wt e\dü bÕ\qqT n+‘·+ #˚ùd X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq C≤rj·T

$eTTøÏÔ ñ<äé÷ìøÏ uÛ≤s¡‘· Á|ü»\T |æ]b˛XÊs¡T. á ñ<äé÷\˝À

bÕ˝§Zqï Á|ü»\ Äø±+ø£å˝Ò$TÏ? ‘·eT Ä]úø£, kÕ+|òæTø£ JeHêìï,

nuÛÑT´qï‹ì Ä s¡ø£yÓTÆq Jeq $<ÛëHê\T. nsTT‘˚ Á_°wt e\dübÕ\q˝À

n~ eT]+‘· ~>∑C≤s¡T‘·÷ e∫Ã+~. e\dü bÕ\≈£î\T eTq <˚X¯+˝Àì

nbÕs¡yÓTÆq düVü≤» eqs¡T\qT ø=\¢>=≤ºs¡T. Á|ü»\ ÁX¯eTX¯øÏÔì <√|æ&û

#˚XÊs¡T. ne÷qMj·TyÓTÆq kÕ+|ò”Tø£ |”&ÉqqT ø=qkÕ–+#ês¡T. MÏì

C≤rjÓ÷<äéT Á|üC≤sêX¯ó\T eTÚ*ø£+>± e´‹πsøÏ+#ês¡T. á Áø£eT+˝À

e\dübÕ\q e´‹πsø£ C≤rjÓ÷<äéT+˝À Ä]úø£, kÕ+|ò”Tø£ <√|æ&ç, |”&Éq\qT

düyê˝Ÿ #˚dü÷Ô nH˚ø£ dü+düÿs¡D√<äé÷\T Ä$sê“¤$+#êsTT. eTVü‰‘êà

CÀ´‹sêe⁄ |òüP˝Ò, &Üˆˆ _.ÄsY. n+uÒ<äÿsY, ô|]j·TsY sêeTkÕ«$T, kÕVüQ

eTVü≤sêCŸ yÓTT<ä\T >∑Ts¡C≤&É, ø£+<äT≈£L], sêC≤sêyéTyÓ÷Vü≤HésêjYT ˝≤+Ï

m+<äs√ dü+|òüTdü+düÿs¡Ô\T eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T.

á ø±\+˝À ã&ÉT>∑TesêZ\≈£î Á|ü<Ûëq+>± <ä[‘· ã\V”≤q esêZ\T

Ä]úø£, kÕe÷õø£, kÕ+|ò”Tø£ $eø£å‘·\ ø±s¡D+>± ñ‘·ŒqïyÓTÆq

ndüe÷q‘·\qT <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì Ä esêZ\≈£î ø=ìï Á|ü‘˚´ø£ kÂø£sê´\T

ø£*Œ+#ê\qï uÛ≤eq eT]+‘· ã\+>± eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. á

|ü]dæú‘·T\˝À eTT+<äT≈£î e∫Ã+<˚ ]»πs«wüHé dü+düÿs¡D. Ç~ 1930øÏ

eTT+<äT ñìøÏ˝ÀøÏ e∫Ã 1950˝À dæúØø£]+#·ã&ç+~. kÕ$Á‹u≤sTT |òüP˝Ò,

ô|]j·TsY sêeTkÕ«$T, &Üˆˆ _.ÄsY n+uÒ<äÿsY\T 1919 dü+ˆˆ˝À kÕ‘Y u≤s√

ø£$T°, 1925˝À ôd’eTHé ø£MTwüHé\ eTT+<äT ô|≤ºs¡T. 1931, 1932\˝À

»]–q sö+&éfÒãT˝Ÿ düe÷y˚X¯+˝À rÁe #·s¡Ã »]bÕs¡T. á ø±\+˝À

ã&ÉT>∑T esêZ\ nuÛÑT´qï‹ø√dü+, yê] e´øÏÔ>∑‘· n_Ûeè~∆, ùd«#·Ã¤, s¡ø£åD

ø√dü+ Ç‘·s¡ Á|üC≤kÕ«$Tø£ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ ñ<äé÷\T eT]+‘·

|ü+<äT≈£îHêïsTT. Bì e\dü bÕ\≈£î\ô|’ rÁee‹Ô&ç ô|]–+~.

e\dü bÕ\≈£î\ <√|æ&û, |”&Éq\≈£î e´‹πsø£+>± »]–q b˛sê≤˝À¢

n≥º&ÉT>∑T esêZ\T >∑D˙j·TyÓTÆq bÕÁ‘·qT b˛wæ+#êsTT. á n≥º&ÉT>∑T

esêZ\˝À n‘·´~Û≈£î\T ìeTï ≈£î˝≤\yêπs n+fÒ <ä[‘·, Ä~yêd” –]»q

kÕe÷õø£ esêZ˝Ò. Ms¡T ne÷qTwüyÓTÆq ≈£î\ nD∫y˚‘·≈£î @fi¯¢ ‘·s¡ã&ç

>∑Ts¡e⁄‘·Tqïyêπs. Ms¡T Hêj·Tø£‘ê«\ bÕÁ‘· ìs¡«Væ≤+#·ø£ b˛e#·TÃ. ø±˙

ñ<äé÷\˝À M]øÏ ø°\ø£bÕÁ‘· e⁄+~. ìsêàD≤‘·àø£yÓTÆq bÕÁ‘· M]<˚qqï~

$düà]+#·sêì q>∑ï dü‘·´+. C≤rjÓ÷<äéT+˝À Ms¡T b˛sê≥ |üÏeT‘√

Á|ü<ÛëqyÓTÆq Ä]úø£ <√|æ&ûH˚ø±ø£, kÕ+|òæTø£ |”&ÉqqT ≈£L&É m~]+#ês¡T.

kÕ+|òæTø£ $eø£å‘· e\q ‘·eT uÛÑ$wü´‘Yô|’ @s¡Œ&çq >±j·÷*ï

ìyê]+#·Tø√e&Üìπø Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆‘√ &çe÷+&é #˚XÊs¡T. á ø±s¡D+>±H˚

Á_°wt bÕ\q˝À ]»πs«wüqT¢ ñìøÏ˝ÀøÏ e∫Ã ø=qkÕ>±sTT.

n~Ûø±s¡ e÷]Œ&ç - ]»πs«wüqT¢ - ø±s¡D≤\T

1947 n~Ûø±] e÷]Œ&ç ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ]»πs«wüqT¢ ø=qkÕ>∑&ÜìøÏ

nedüs¡yÓTÆq sêC≤´+>∑ uÛÑÁ<ä‘·, #·≤º\T, XÊdüHê\T s¡÷|ü⁄~<äT›ø√e&ÜìøÏ

≈£L&Ü ø±s¡D≤\T ˝Òø£b˛˝Ò<äT. Á_Ïwt e\dübÕ\≈£î\ yês¡dü‘ê«ìï |ü⁄ìøÏ

|ü⁄#·TÃ≈£îqï uÛ≤s¡‘· <äfi≤Ø bÕ\ø£ esêZ\T ]»πs«wüqT¢ Á|üy˚X¯ô|Ïº

ø=qkÕ–+#·&É+˝À yê]≈£îqï eTT+<äT#·÷|ü⁄, uÛÑ$wü´‘Y˝À Á|ü|ü+#·+˝À

ÄHêÏ |ü]D≤e÷\T uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À HÓ\ø=q≈£î+&Ü e⁄+&Ü\qï<˚. ÄHêÏ

Á|ü|ü+#· |”&ç‘· Á|ü»\ ÄXÊeVü≤ |ü]D≤e÷\T, k˛$j·TŸ s¡cÕ´ ø±]àø£ es¡Z

sê»´+ kÕú|æ+#·Tø=ì Á|ü|ü+#· k˛wü*düTº πø+Á<ä+>± uÛ≤dæ\¢&É+. #Ó’Hê˝À

Á|üC≤ $|ü¢e+ $»j·T|üs¡+|üs¡˝À uÛ≤>∑+>± ∫e] n+ø£+˝À #˚s¡&É+, ◊s√bÕ

K+&É+˝À nH˚ø£ <˚XÊ\T k˛wü*»+ kÕ~Û+#·Tø√e&É+. á düeTj·T+˝À

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ¬s+&ÉT X¯‘êu≤›\≈£îô|’>± C≤rjÓ÷<äéT+ q&ç|æq düTBs¡È

#·]Á‘·, e\dü bÕ\≈£î\qT m~]+∫ ì*∫q nqTuÛÑe+ Á|ü»\≈£î+~. _Ûqï

sêÁcÕº\˝À nH˚ø£ ñ<äé÷\T eTT+<äT≈£î e∫Ãq rs¡TqT $düà]+#·sê<äT.

‘Ó\+>±D kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+, q>∑®\“Ø, lø±≈£îfi¯+ kÕj·TT<Ûä ¬s’‘ê+>∑

b˛sê≤\T, ‘Óu≤>∑, e⁄qïÁ|ü yêsTT\sY b˛sê≤\ Á|üuÛ≤e+ >∑D˙j·T+>±H˚

ñ+~.

Ç˝≤+Ï |ü]dæú‘·T\˝À ndüe÷q‘·\T ø=qkÕ–‘˚, ãVüQfi¯ C≤‘·T\T,

eT‘ê\T, ≈£î˝≤\T, ÁbÕ+rj·T ndüe÷q‘·\T >∑\ uÛ≤s¡rj·T düe÷»+˝À

n$ ø=qkÕ–‘˚ ndæús¡‘·, n\¢ø£˝À¢\+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. k˛wü*düTº uÛ≤eC≤\+

n+fÒ uÛ≤s¡‘· <äfi≤Ø bÕ\≈£î\ <äèø√ÿD+˝À k˛wü*düTº X¯≈£îÔ\ qT+&ç @s¡Œ&˚

n\¢ø£˝À¢\+ $|ü¢eø£s¡ kÕe÷õø£ eTVü‰ ñ<äé÷ìøÏ <ë]rj·Te#·TÃqT.

n+<äTe\¢ á ñ<äé÷\qT ìyê]+#·&Üìø° ˝Ò<ë ìØ«s¡´+ #˚j·T&ÜìøÏ

eTq bÕ\≈£î\T ]»πs«wüqT¢ ø=qkÕ–+#·&Üìπø ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T.

yêdüÔyêìøÏ ]»πs«wüHé dü+düÿs¡D\T neT\T˝ÀøÏ 60-70 <äX¯ø±˝À¢

<˚X¯yê´|üÔ+>± uÛÖ‹ø£ s¡÷|ü+˝À rdüT≈£îì e∫Ãqy˚.

Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ]»πs«wüq¢ &çe÷+&é m+<äT≈£î?

ªª1998˝À 120 &çø£¢πswüHé ÁbÕ<∏ä$Tø£ ìj·Te÷\ Á|üø±s¡+ düe÷»+˝Àì

nìï esêZ\øÏ düe÷q ñ<√´>∑, ñbÕ~Û neø±XÊ\T Á|üuÛÑT‘·«+ ø£*Œ+#ê*.

kÕe÷õø£ n_Ûeè~∆, Ä]úø£ m<äT>∑T<ä\ eT<Ûä´ *+ø˘ ñ+&Ü*. |üì

ÁbÕ+‘·+˝À ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ\≈£î, ìj·Te÷\≈£î dü+ã+~Û‘· yê>±›q+

#˚j·T>∑\>±*. Hê´j·Tã<ä∆+>± düe÷q ñ<√´>∑, ñbÕ~Û neø±XÊ\qT Äj·÷

esêZ\T bı+<ä>∑*– ñ+&Ü*μμ n]úø£+>± yê] yê≤qT yês¡T bı+<ä>∑*–q

yê] X¯øÏÔ kÕeTsêú´*ï dü+|üPs¡í+>± yÓ\T>∑T˝ÀøÏ rdüTø£sêyê*. ñ<√´>∑+

eT]j·TT eè‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q |üqT˝À¢ $eø£åì s¡÷|ü⁄e÷|æ Äj·÷

ìj·Te÷*ï e]Ô+|ü#˚ùd $<Ûä+>± #·÷&Ü*. á s¡ø£+>± <ä[‘·T\qT C≤rj·T,

n+‘·sê®rj·T, ÁbÕ+rj·T kÕúsTT˝À Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. á kÕe÷õø£ esêZ\

ø√dü+ Á|ü‘˚´ø£ ìj·Te÷\qT s¡÷bı+~+∫ neT\T #˚j·÷*.

90e <äX¯ø£+˝À q÷‘·q Ä]úø£ bÕ]ÁXÊ$Tø£ $<ÛëHê\T eTT+<äT≈£î

sêe&É+‘√ Ä]úø£ dü+düÿs¡D\T rÁe+>±q÷, y˚>∑e+‘·+>±q÷

neT\e⁄‘·THêïsTT. n+‘˚ø±<äT j·÷+Árø£s¡D e\q Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝Àq÷

ñ<√´>∑ neø±XÊ\T düqï–\T¢‘·THêïsTT. ñ<ëVü≤s¡DøÏ 80e <äX¯ø£+ qT+&˚

á Á|üÁøÏj·T≈£î ÁbÕ‹|ü~ø£ @s¡Œ&ç+~. ÄHêÏ Ç+~sê >±+BÛ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

n|ü Ç∫Ãq dü+<äs¡“¤+>± ◊.m+.m|òt $~Û+∫q ø±]àø£ es¡Z e´‹πsø£

wüs¡‘·T\ Á|üuÛ≤e+‘√ |ü]ÁX¯eT\ Áô|’y˚°ø£s¡D, j·÷+Árø£s¡D e+Ï n+XÊ\T

eTT+<äT≈£î e#êÃsTT. |òü*‘·+>± Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À 1971˝À s¡÷. 17 \ø£å\

ô|≥Tºã&çøÏ ˇø£ ñ<√´>∑+ e⁄+&É>± 1988˝À s¡÷. 5.8 \ø£å\ ô|≥Tºã&çøÏ

ˇø£ ñ<√´>∑+ \_Û+∫+~. yÓTT‘·Ô+ ñ<√´>±\˝À Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+ yê≤

1971˝À 41.7 XÊ‘·+ ø±>±, 1988˝À 28.8 XÊ‘êìøÏ |ü&çb˛sTT+~.

n+fÒ Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ñ<√´>±\T 74.2 \ø£å\T e÷Á‘·y˚T ñHêïsTT.

nsTTq|üŒÏø° kÕù|øÏåø£+>± #·÷dæq|ü&ÉT Áô|’y˚Ÿs¡+>∑+˝ÀH˚ ñ<√´>∑, ñbÕ~Û

neø±XÊ\T m≈£îÿe>± ñHêïsTT.

uÛ≤s¡rj·T düe÷»+˝À n‘·´~Ûø£ uÛ≤>∑yÓTÆq nD>±]q ≈£î˝≤\T, esêZ\≈£î

#Ó+~q yê]ø° $<ë´, ñbÕ~Û s¡+>±˝À Hê´j·T+>± \_Û+#ê*‡q yê≤

\_Û+#·≥+ ˝Ò<äT. Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ñqï ø=~›bÕÏ neø±XÊ\T ≈£L&Ü

Áø£eT+>± ‘·>∑TZ‘·÷, Áø£eT+>± yêÏøÏ á esêZ\T <ä÷s¡eTe⁄‘·THêïsTT.

düe÷»+˝À n_Ûeè~∆ m+‘· nedüs¡yÓ÷ Ä n_Ûeè~∆ |òü˝≤\T düe÷»+˝À

n+<ä]ø° \_Û+#ê*. á n_Ûeè~∆ ndüe÷q‘· düèwæº+#·&É+ kÕe÷õø£+>±

ì»yÓTÆq n_Ûeè~∆øÏ $|òü÷‘·+. ndüe÷q‘·\T ‘=\–+∫ neø±XÊ\qT

n+<ä]ø° $düÔ]+#·&É+ <ë«sêH˚ n+fÒ $<ë´, ñbÕ~Û, ñ<√´>±eø±XÊ\qT

Äj·÷ s¡+>±\˝À nìï kÕúsTT˝À¢ $düÔ]+|üã&ç neT\T #˚j·T&É+, Bìe\q

nìï esêZ\ Á|ü»\ ø=qT>√\T X¯øÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~. Jeq Á|üe÷D≤\T

yÓTs¡T>∑e⁄‘êsTT. |òü*‘·+>± <˚oj·T e÷¬sÿŸ $düÔs¡D≈£î m+‘·>±H√

<√Vü≤<ä|ü&ÉT‘·T+~. nD>±]q ìeTï esêZ\T Á|ü<Ûëq+>± <ä[‘·T˝À¢ 92

XÊ‘·+ uÛÑ÷$T˝Òì yêπs ø±>± md”º\˝À uÛÑ÷$T˝Òì yês¡T 95 XÊ‘·+ ñHêïs¡T.

Ms¡+‘ê eékÕj·T ≈£L©\T>± Jeq+ kÕ–düTÔHêïs¡T. <˚X¯+˝À ôw&É÷´˝Ÿ¶

≈£î˝≤˝À¢ düTe÷s¡T 51 XÊ‘·+ eékÕj·T ≈£L©\T, Ç‘·s¡ ≈£î˝≤˝À¢ 19 XÊ‘·+

e÷Á‘·y˚T ñHêïsTT. á kÕe÷õø£ es¡Z+˝À 52 XÊ‘·+ dü¬s’q ÄVü‰s¡+

\_Û+#·ø£ $$<Ûä s¡ø±\ yê´<ÛäT\≈£î >∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. n+‘˚ø±<äT eékÕj·T

uÛÑ÷$T˝À s¡TD≤\T bı+<ä&É+˝À, ÁX¯eT˝À $eø£åøÏ >∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. ªªj·÷ø£åHé

msTT&é - 2004μμ ù|s¡T‘√ 550Á>±e÷\˝À #˚dæq düπs«˝À yÓ\¢&Ó’q

$wüj·Ty˚TeT+fÒ nìï Á>±e÷\˝À <ä[‘·T\T y˚‘·q #Ó*¢+|ü⁄, øö\TøÏ uÛ Ñ÷$T

rdüT≈£îqï $wüj·T+˝À rÁe $eø£å‘·≈£î >∑Tsö‘·THêïs¡T. 2002e

dü+e‘·‡s¡+˝À 36XÊ‘·+ Á>±e÷˝À¢ mdt.dæ\T eékÕj·T y˚‘·q ≈£L©øÏ

ìsêø£]+#·ã&Ü¶s¡T.

uÛ≤s¡rj·T kÕe÷õø£ #·Á≥+˝À $eø£å≈£î >∑Ts¡e⁄‘·Tqï düeT÷Vü‰\≈£î

Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢ ø£*Œ+#ês¡T. á s¡+>∑+˝À ◊<äTqïs¡

<äXÊu≤›\T>± sTT$ neT\e⁄‘·THêïsTT. yêdüÔyêìøÏ ]»πs«wüq¢ neT\T

rs¡T˝À ñqï ˝§düT>∑T\T, á kÕe÷õø£ düeT÷Vü‰˝À¢ì Äj·÷ $uÛ≤>±\≈£î

#Ó+~q esêZ\T ‘·eT≈£î \_Û+#ê*‡q Hê´j·TyÓTÆq yê≤qT

bı+<äT‘·THêïj·÷? ˝Ò<ë? e+Ï Á|üX¯ï\T #·]Ã+#·&É+ dü+<äs√“¤∫‘·+ ø±<äT.

ø£qTø£ Ä $wüj·÷*ï |üø£ÿq ô|&ç‘˚ Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ]»πs«wüHé $<Ûëq+

e\q \_› bı+<äT‘·Tqï <ä[‘·, ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\≈£î Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À

]»πs«wüq¢qT $düÔ]+#·≈£î+&Ü e⁄+&É≤ìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\qT $X‚¢wæ+#ê*.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯ »HêuÛ≤˝À md”‡ 16.2XÊ‘·+, md”º\T 6.6XÊ‘·+>± e⁄Hêïs¡T. ø±˙

m+. lìyêdt

Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢ - ˇø£ |ü]o\q

Ç|üŒÏ es¡≈£î ñqï 15XÊ‘·+ md”‡\T, 9.5XÊ‘·+ md”º\ ñ<√´>±\T Á|üuÛ ÑT‘·«

s¡+>∑+˝À |üP]Ô ø±≈£î+&Ü U≤∞>±H˚ ñHêïsTT. >∑‘· ◊<äT <äXÊu≤›\T>±

]»πs«wüq¢ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ ñ<√´>±\T ì+|ü&É+˝Ò<äT. ìs¡íj·÷~Ûø±s¡+ ñqï

ñqï‘· ÁX‚DÏ ñ<√´>±\T, ‘·≈£îÿekÕúsTT ñ<√´>±\˝À ñqï dü+K´ ø£+fÒ #ê\

‘·≈£îÿe>±H˚ ñHêïsTT. Á|ü‹uÛÑ, HÓ’|ü⁄D≤´\T ˝ÒeH˚ ù|]≥ <ä[‘·, yÓqTø£ã&çq

esêZ\ yê]ì ñqï‘· ÁX‚DÏ ñ<√´>±\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+#·T‘·THêïs¡T. á

esêZ\≈£î #Ó+~q |æ\¢\T $<ëéø±XÊ\qT bı+<ä&É+˝Àq÷ |ü]dæú‘·T\T

sTT+<äT≈£î _Ûqï+>± ˝Òe⁄.

ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\T kÕ+|òæTø£ nD∫y˚‘·, $eø£å‘·\‘√ bÕ≥T Ä]úø£

ndüe÷q‘·\ ø±s¡D+>± $<ë´ neø±XÊ\≈£î <ä÷s¡+>±H˚ ñ+≥THêïsTT.

MÏì n~Û>∑$T+∫ bÕsƒ¡XÊ\˝ÀH√, ø£fi≤XÊ\˝ÀH√ #˚]q |æ\¢\T, M]ì

yÓ+≤&ÉT‘·Tqï ù|<ä]ø£+, <ë]Á<ä´+ ø±s¡D+>± eT<Ûä´˝ÀH˚ $<ëéø±XÊ\qT

e<äT\T≈£î+≥THêïs¡T. á $wüj·÷H˚ï 1981˝À l>∑Ts¡TbÕ<äkÕ«$T ø£$TwüHé

düŒwüº+ #˚dæ+~. Á|üuÛÑT‘·« >∑D≤+ø£ $esê\ Á|üø±s¡y˚T 1e ‘·s¡>∑‹ qT+&ç

10e ‘·s¡>∑‹ es¡≈£î md”º, md”º $<ë´s¡T∆\qT |ü]o*ùdÔ yês¡T 5e ‘·s¡>∑‹

e#˚Ã dü]øÏ md”‡\T 44 XÊ‘·+, md”º\T 57XÊ‘·+, 10e ‘·s¡>∑‹ e#˚Ãdü]øÏ

md”‡\T 76XÊ‘·+, md”º\T 83XÊ‘·+ ã&ç e÷qTø=+≥THêïs¡T. ñqï‘·

$<ä´˝À M] kÕúq+ n‘·´\Œy˚T. Çø£ eè‹Ô dü+ã+~Û‘· •ø£åD≤ dü+düú˝À¢ md”‡,

md”º\ ìwüŒ‹Ô ≈£L&Ü ~Á>±“¤+‹ >=*ù|~>± ñqï~. yêdüÔe |ü]dæú‹

@$T≥+fÒ 40 XÊ‘·+ md”‡ d”≥T¢, 50 XÊ‘·+ md”º d”≥T¢ U≤∞>±

ñ+≥THêïsTT. πøe\+ md”‡ d”≥T¢ 9XÊ‘·+, md”º d”≥Tº 3.5 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T

ì+|üã&ÉT‘·THêïsTT. Á|üuÛÑT‘·«+ $$<Ûä XÊK\˝À ñ<√´>∑ ìj·÷eTø±\qT

ìùw~Û+∫+~. yêÏì ≈£L&Ü ø±+Á≤≈£îº ù|]≥ Áô|’y˚Ÿ dü+düú\≈£î

n|üŒ–+∫+~. |òü*‘·+>± Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À \ø£å˝≤~ ñ<√´>∑T\T ñbÕ~Û

ø√˝ÀŒj·÷s¡T. dü+düÿs¡D\ e\¢ eTq sêh+˝À ˇø£ÿ <ä[‘· kÕe÷õø£ es¡Zy˚T

düTe÷s¡T 63 y˚\ ñ<√´>±\qT ø√˝ÀŒsTT+~. 1990-91˝À $$<Ûä Á|üuÛÑT‘·«

s¡+>∑ dü+düú˝À¢ 22.19 \ø£å\ ñ<√´>±\T e⁄+&É>±, 2002-03 HêÏøÏ yê]

dü+K´ 17.71 \ø£å\T |ü&çb˛sTT+~.

ñbÕ~Û ô|s¡T>∑T<ä\ πs≥T 1987-1997 eT<Ûä´ø±\+˝À Á>±eT

ÁbÕ+‘ê˝À¢q÷ 2.03 XÊ‘·+, |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\˝À 3.39 ñ+&É>± 1993-

2000 eT<Ûä´ø±\+˝À á πs≥T Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À 0.67, |ü≥ºD

ÁbÕ+‘ê\˝À 1.37≈£î |ü&çb˛sTT+~.

kÕÁe÷»ýê<ä Á|ü|ü+Nø£s¡D H˚|ü<∏ä´+˝À neT\e⁄‘·Tqï q÷‘·q Ä]úø£,

bÕ]ÁXÊ$Tø£ $<ÛëHê\ e\q Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ñ<√´>∑, ñbÕ~Û

neø±XÊ\T s√Es√E≈£î ‘·–Zb˛‘·THêïsTT. Áô|’y˚Ÿ s¡+>±ìøÏ ]»πs«wüqT¢

$düÔ]+#·q|ü&ÉT á ªªsêC≤´+>∑ ˝øå±´ìøÏμμ ns¡úeT+≥÷ ˝Ò≈£î+&Üb˛‘·T+~.

Á|üuÛÑT‘·« düVü‰j·÷ìï nH˚ø£ s¡÷bÕ˝À¢ bı+<äT‘·Tqï Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+ kÕe÷õø£

u≤<Ûä´‘·qT m˝≤ $düà]düTÔ+~? Á|üuÛÑT‘·«+ Áô|’y˚Ÿ |ü]ÁX¯eT\˝À |üqTï

$TqVü‰sTT+|ü⁄ dü<äTbÕj·T+ ø£*ŒdüTÔ+~. düú\+ ≈£L&Ü ‘·≈£îÿe πs≥T≈£î

Çe«&É+, Ç‘·s¡ eTÚ*ø£ dü<äT|üj·÷\T (sêsTTr\ s¡÷|ü+˝À) ø£*Œ+∫

Áb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~. ø£qTø£ kÕe÷õø£ nD∫y˚‘·≈£L, yÓ*y˚‘·≈£L >∑T¬s’q ã&ÉT>∑T

ã\V”≤q esêZ\ n+≥sêì Á|ü»\≈£î ]»πs«wüqT¢ ø£*Œ+#ê*‡q ø£˙dü

kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘· Áô|’y˚Ÿ s¡+>±ìøÏ ñqï~. sêC≤´+>∑ Vü≤≈£îÿ

bÂs¡T\+<ä]ø°, nìï eédüú\≈£L e]ÔdüTÔ+~.

<ä[‘·, –]»q esêZ˝À¢ ìs¡T<√´>∑ düeTdü´ rÁe+>± ñqï~. Á>±MTD,

|ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\qT ø£\T|ü⁄≈£î+fÒ 20.00 dü+ˆˆ˝À md”‡, md”º\T 5 XÊ‘·+

ª$T–*q yês¡T 3.5XÊ‘·+ ñHêïsTT. <ä[‘·T\T 37XÊ‘·+ ø±>± $T–*q

yês¡T 2008XÊ‘·+ ñHêïs¡T. |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\˝À <ä[‘·T\T 39XÊ‘·+

ñ+&É>±, $T–*q yês¡T 21XÊ‘·+ ñHêïs¡T. nø£åsêdü´‘·˝À <ä[‘·T\T

37XÊ‘·+ ñ+&É>±, $T–*q yês¡T 57XÊ‘·+ ñHêïs¡T. ]»πs«wüHé n+fÒ

n~ ≈£L&Ü ˇø£ dü+düÿs¡D. dü+düÿs¡D\T nH˚ø£ s¡ø±\T>± ñ+≤sTT. á

]»πs«wüqT¢ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ≈£L&Ü ˇø£ kÕ+|ò”Tø£ s¡+>±\˝ÀH˚

Á|üy˚X¯ô|≥º˝Ò<äT. >∑‘· 60 @+fi¯T¢>± ã&ÉT>∑T, ã\V”≤qesêZ\≈£î ]»πs«wüqT¢

Á|üy˚X¯ô|≤ºs¡˙ #Ó|ü≈£î+≥THêïyÓ÷, n$ ˇø£ kÕ+|ò”Tø£ s¡+>±ìπø |ü]$T‘·+

ø±sê<ä˙. Ä]úø£ s¡+>∑+ ≈£L&Ü Á|üy˚X¯ô|≤ºs¡T. Ä]úø£ s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢

Á|üy˚X¯ô|≥º&É+˝À uÛ≤>∑y˚T kÕ+|òæTø£ s¡+>∑+˝À ≈£L&É ]»πs«wüqT¢

Á|üy˚X¯ô|≥º&É+.

Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢ >∑‘· 60 @fi¯ÉT¢>± ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT.

Á|üdüTÔ‘·+ Áô|’y˚Ÿ s¡+>±ìøÏ e]Ô+|ü#˚dæ, neT\T #˚j·÷\H˚ Äø±+ø£å,

&çe÷+&é eTT+<äT≈£î edüTÔqï <äX¯. ‘=* qT+&ç H˚Ï es¡≈£L Áô|’y˚Ÿ

s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢ ˝Òe⁄. n~ Á|ü<ÛëqyÓTÆq &çe÷+&é>± uÛ≤s¡rj·T

düe÷»+˝À eTT+<äT≈£î sê˝Ò<äT. Á|üdüTÔ‘·+ ]»πs«wüqT¢ @ s¡+>∑+˝À

ñHêïsTT? Á|üuÛÑT‘·« s¡+>±\˝À ñHêïsTT. Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+ ≈£L&Ü ˇø£

]»πs«wüH˚. sê»ø°j·T, ôd’<ë›+‹ø£, ‘ê‹«ø£ ø√D+˝À á n+XÊìï

#·÷&Ée\dæ ñ+≥T+~. Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+ ≈£L&Ü Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑y˚T. <ëì

$düÔè‘ês¡ú+˝À n+fÒ düe÷» dü«uÛ≤eeTT, ñ‘·Œ‹Ô kÕ<ÛäHê\T me] #˚‘·T˝À¢

ñHêïj·Tqï ø±]àø£es¡Z <äèø£Œ<∏ä+‘√ á n+XÊìï |ü]o*+∫q|ü&ÉT

Á|üuÛÑT‘·«, Áô|’y˚Ÿ s¡+>±\T y˚πs«s¡T ø±<äT. Ä ¬s+&ÉT s¡+>±\T ≈£L&Ü Áô|’y˚Ÿ

s¡+>±˝Ò. s¡÷|ü+˝À e÷Á‘·y˚T Á|üuÛÑT‘·«, Áô|’y˚Ÿ s¡+>±\T>± ñHêïsTT. ø±˙

kÕsê+X¯+˝À ¬s+&ÉT ˇø£fÒ. HêD≤ìøÏ u§e÷à u§s¡TdüT ˝≤+Ï$.

m+<äTø£+fÒ á ¬s+&ÉT ≈£L&Ü Áô|’y˚Ÿ ÄdüTÔ˝Ò ø£qTø£. uÛ≤s¡rj·T düe÷»+

Áô|’y˚Ÿ düe÷»y˚T. n+fÒ <ÛäqkÕ«eT´, uÛÑ÷kÕ«eT´ esêZ\≈£î,

kÕÁe÷»ýê<äT\ Á|üjÓ÷CHê\≈£î ÁbÕ‹ì<Ûä´+ eVæ≤+#˚ düe÷»+.

Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À |ü]ÁX¯eT\ n_Ûeè~∆øÏ Á|üuÛÑT‘ê«\T eTÚ*ø£ edü‘·T\qT

düeT≈£Ls¡TÃ‘·THêïsTT. s¡ø£åD\T ø£*ŒdüTÔHêïsTT. yê] yê´bÕsêìï $<˚o

$<ÛëHê\ Á|üø±s¡+ n_Ûeè~∆ #˚düTø√e&ÜìøÏ M\T>± |üP]Ô kÕúsTT˝À

neø±X¯+ ø£*ŒdüTÔHêïsTT. n<˚ $<Ûä+>± Á|üuÛÑT‘·«+ Áô|’y˚Ÿ s¡+>±ìøÏ $<˚o

ô|≥Tºã&ç<ës¡T\‘√ m>∑TeT‘·T\T, ~>∑TeT‘·T\T #˚düT≈£îH˚ neø±X¯+

ø£*ŒdüTÔ+~. Ç~ Á|üuÛÑT‘·« ìj·Te÷\ Á|üø±s¡+ »s¡T>∑T‘·T+~. ø±ãÏº Áô|’y˚Ÿ

s¡+>∑+ ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·« ñ<˚›XÊ*ï HÓs¡y˚s¡Ã&ÜìøÏ, kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·qT

ìs¡«]Ô+#ê*. Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+ Á|üC≤<ÛäHêìï Á|üC≤ Ä]úø£ |ü+|æD° πø+Á<ë\

<ë«sê bı+<äT‘·T+~. Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À md”‡, md”º, ;d”\≈£î ]»πs«wüqT¢

˝Òe⁄. ø£qTø£ Á|üuÛÑT‘·«+ Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ≈£L&Ü ]»πs«wüqT¢ neT\T #˚ùd

$<Ûä+>± ‘·–q #·≤º\T #˚j·÷*. #·s¡´\T #˚|üÏº neT\T #˚j·÷*. Áô|’y˚Ÿ

s¡+>∑+˝À ]»πs«wüqT¢ ø£*Œ+#·&É+ <ë«sê Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+, e÷¬sÿ≥¢˝À

nD>±]q esêZ\T, ñ<√´>∑ neø±XÊ\T bı+<ä>∑\T>∑T‘ês¡T. |òü*‘·+>± á

esêZ\T b˛° ‘·‘·«+˝Àq÷ Ä]úø£ yÓdüT\Tu≤≥T‘√ ñ+&É>∑\T>∑T‘ês¡T.

<ä[‘·, u\V”≤q esêZ\≈£î #Ó+~q Á|ü»\T nH˚ø£ s¡ø±\T>± $eø£å‘·\qT

m<äTs=ÿ+≥THêïs¡T. Bì‘√ á esêZ\ Á|ü»\T ñbÕ~Û ñ<√´>∑ e÷¬sÿŸ

neø±XÊ\˝Àø° Á|üy˚•+#·˝Òø£ b˛‘·THêïs¡T. n+<äTe\q Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À

á esêZ\ Á|üy˚XÊìø° nìïs¡ø±\ #·s¡´\T rdüTø√yê*. eTs√yÓ’|ü⁄q

Áô|’y˚°ø£s¡D e\q ªª|ü_¢ø˘ s¡+>∑+μμ˝À <ä[‘·, ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\≈£î

ñ<√´>∑ neø±XÊ\T düqï–\T¢‘·THêïsTT. 1998 bÕ]ÁXÊ$Tø£ #·≥º+ Á|üø±s¡+

18 Áô|’y˚Ÿ |ü]ÁX¯eT\˝À |ü_¢ø˘ s¡+>∑+˝À e÷~]>±H˚ ]»s¡T«&é #˚XÊs¡T. á

#·s¡´\ e\q H˚s¡T>± K∫Ã‘·+>± md”‡, md”º, _d” esêZ\≈£î neø±XÊ\T

rÁe+>± <Óã“‹HêïsTT. Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À m˝≤+Ï ]»πs«wüqT¢

n&ÉT>∑T‘·THêïyÓ÷ eTq≈£î düŒwüº‘· ˝Ò<äT. Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ñ<√´>∑T\

neø±XÊ\ πs≥T 13 XÊ‘êìøÏ |ü&çb˛sTT+~. $eøå± |üP]‘·yÓTÆq,

<√|æ&ç‘·‘·«+>∑\ kÕe÷õø£ JeqXË’*˝À <ä[‘·T\T, –]»qT\T, ã\V”≤q

esêZ\ yês¡T rÁe+>± qwüºb˛‘·THêïs¡T. 1992-1994 düˆˆsê\ eT<Ûä´

ø±\+˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+˝Àì 1,13,430 ñ<√´>±\qT <ä[‘·T\T

ø√˝ÀŒj·÷s¡T. n+fÒ 10.07 XÊ‘·+ ñ<√´>±eø±XÊ*ï ø√˝ÀŒj·÷s¡qïe÷≥.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯ »HêuÛ≤˝À ôw&É÷´˝Ÿ¶ ‘Ó>∑\ yês¡T 8 XÊ‘·+, ôw&É÷´˝Ÿ¶ ≈£î˝≤\T 16

XÊ‘·+ ñ+fÒ Ç|üŒÏ es¡≈£î md”º\T, 9.5 XÊ‘·+, md”‡\T 15 XÊ‘·+

ñ<√´>±\T Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À uÛÑØÔ >±≈£î+&Ü U≤∞>±H˚ ñ+&ç b˛‘·THêïsTT.

n<˚ $<Ûä+>± sêh Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑ neø±XÊ\qT ≈£L&Ü <ä[‘·T\T

ø√˝ÀŒj·÷s¡T. ôw&É÷´˝Ÿ¶ ‘Ó>∑\T, ã\V”≤q esêZ\T sTT+<äT≈£î

$TqVü‰sTT+|ü⁄ø±<äT. n+<äTe\H˚ Áô|’y˚Ÿ s¡+>∑+˝À ]»πs«wüq¢ &çe÷+&é

eTT+<äT≈£î e∫Ã+~.

dü«#·Ã¤yÓTÆq |ü#·Ãì Á|üø£è‹øÏ eTq+ m+‘·>± ˝Àã&çb˛‘êyÓ÷. n+‘˚

Ç~>± ˇπø ˇø£ ∫s¡Tqe⁄«‘√ _kÕàsYÿ eTq*ï ‘·q yÓ+≥ b˛sê≥+˝ÀøÏ

rdüT¬ø[flb˛‘ê&ÉT. Á|üø£è‹ n+<ë\øÏ, düVü≤» qes¡T\øÏ e÷s¡Tù|¬s’q >√yê

n‘·ìï >=|üŒ |üsêés¡D Áù|$T≈£î&ç>± e÷]Ã+~. øÏ+∫‘·TÔ $X¯«+kÕìï

≈£L&Ü ‘·≥Tºø√˝Òì Áù|$T≈£î&ç>± e÷]Ã+~. øÏ+∫‘·TÔ $X¯«+kÕìï ≈£L&Ü

‘·≥Tºø√˝Òì n‘·ì Vü≤è<äj·T+ >√Vü≤ì yÓTT‘·Ô+>± ‘·q >∑T+&Ó\≈£î

Vü≤‘·TÔ≈£î+~.

n_Ûeè~∆ ù|]≥ »s¡T>∑T‘·Tqï Á|üø£è‹ $<Ûä«+kÕìï ìs¡dædü÷Ô _kÕàsYÿ

‘·q ªªeT÷´õø£˝Ÿ yê]j·TsY‡μμ Á>∑÷|ü⁄‘√ Á|üC≤j·TT<ä∆ dü+^‘·yÓTÆ ì*#ê&ÉT.

qe+ãsY 5q á‘·ø£ì yÓ[flq n‘·qT qe+ãsY 7q e÷+&É$ q~˝À

X¯eyÓTÆ ‘˚˝≤&ÉT. kÕÁe÷»ýê<ä Á|ü|ü+Nø£s¡D ªªø£ì|æ+#·ì ≈£îÁ≥μμ\≈£î

ã˝…’b˛j·÷&ÉT. sê»ý˚T\T‘·Tqï ªªndüVü≤q+μμ bÕ\Œ&ÉT‘·Tqï Vü≤‘·´\

|üs¡+|üs¡øÏ Ç~ ø=qkÕ–+ù|. ø±ì ªªÁ|ü»\T nCÒj·TT\Tμμ nì #ê≥T<ë+.

s¡+&ç! _kÕàsYÿ b˛sê≥ dü÷Œ]ÔøÏ eTqeT÷ yês¡düT\eTì Á|üø£Ï<ë›+...

_kÕàsYÿ b˛sê≥ ^‘êìï >=+‘Ó‹Ô ìq~<ë›+. n‘·ìï eTq b˛sê≥+˝À

‹]– Áã‹øÏ+#·T≈£î+<ëeTT. Á|üC≤b˛sê≥jÓ÷<ÛäT\øÏ #êy˚ ˝Ò<äì ‘Óπ>dæ

#Ó|ü⁄<ëeTT. _kÕàsYÿ J$‘·+, Á¬ø’düÔe eT‘êìøÏ |ü⁄Ïºìfi¯flsTTq >√yê˝À ˇø£

ÁøÏwæºj·THé bòÕ<äsY>± yÓTT<ä˝…’+~. ñ<äéTø±s¡T&ç>± |ü]D≤eT+,

ªªC≤ø˘\+&ÉHéμμ ñ≈£îÿbÕ<ä+ qe\˝À _wü|t bÕÁ‘·ì >∑Ts¡TÔ≈£î ‘ÓdüTÔ+~. Ä

_wüyé ÁbÕ+‘·+˝À ms¡T|ü⁄ s¡+>∑T <ës¡T\ yÓ+≥ q&ç#ê&ÉT. düe÷» ø£sƒ√s¡

yêdüÔyê*ï #·÷dæ ‘·≥Tºø√˝Òø£ |æ∫Ãyê&Ó’b˛‘ê&ÉT. ø±ì, _kÕàsYÿ |ü&ç˝Ò#˚

ø£&É*‘·s¡+>∑+. >√yê #·]Ã ‘·q ÄBÛq+˝À ñqï yêHéø°‡yéT B$ì kÕúì≈£î\

n;ÛcÕºìøÏ $s¡T<ä›+>± Áô|’y˚Ÿ dü+düú\≈£î n$Tày˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT, J$‘êìï ø±∫

e&ÉuÀ∫q ˇø£ ‘·*¢ bòÕ<äsY _kÕàsYÿqT ì\BdüTÔ+~. ªªìqTï bòÕ<äsY nì

|æ\Te&ÜìøÏ ≈£L&Ü H˚qT dæ>∑TZ |ü&ÉT‘·THêïqT.μμ

ìC≤sTTrøÏ, ìã<ä∆‘·≈£î e÷s¡Tù|¬s’q _kÕàsYÿ #·]Ãì Á|ü•ïkÕÔ&ÉT.

sêC≤´ìøÏ, ø±s√ŒπsŸ X¯≈£îÔ\≈£î e‘êÔdüT |ü*πø #·]Ãì <˚e⁄ì ùde˝À

edüT≈£îqï bòÕ<äsY >öHéqT _kÕàsYÿ 2011˝À e~*y˚dæ Á|üC≤ ñ<äé÷\≈£î

n+øÏ‘·eTj·÷´&ÉT. |üsê´|üs¡D mC…+&Ü>± ªª¬ø’+&éHÓdt e÷´ìô|òk˛ºμμ‘√

mìïø£\ ã]˝ÀøÏ ~>±&ÉT. ø±ì eéd”úø£è‘·yÓTÆq <Ûäqã\+ eTT+<äT

z&çb˛‘ê&ÉT. nsTT‘˚H˚+, n‘·qT eT]+‘·>± >√yê Á|üC≤ b˛sê≤\≈£î

πø+Á<ä_+<äTej·÷´&ÉT. b˛sê≥ |ü<∏ä+˝À _kÕàsYÿ nH˚ø£ n&É¶+≈£î*ï

n~Û>∑$T+#˚yê&ÉT. q<äT*ï á<äT≈£î+≥÷ Á|ü»*ï #˚s¡T≈£îH˚yê&ÉT. ÇqT|ü

Kì»|ü⁄ yÓTÆì+>¥ Á≥≈£îÿ\qT ì\Te]+#˚ ìs¡düø±s¡T\≈£î dü+|ò”TuÛ≤e+>±

ì\ã&Ü¶&ÉT. >√yê $<Ûä«+kÕìøÏ e´‹πsø£+>± ÄC≤<é yÓTÆ<ëq+˝À »]–q

$XÊ\ düuÛÑ˝À ‘·q ìs¡düqqT Á|üø£Ï+#ê&ÉT. Çfi¯ófl ≈£L*Ãy˚j·Tã&çq

eT‘·‡´ø±s¡T\‘√ ø£*dæ ìedæ+#ê&ÉT. á dü+<äs¡“¤+˝ÀH˚ düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ¬ø’

(ÄsY.Ï.◊. ø√s¡Tº\ ø√dü+ ãdüT‡˝À¢, ôd’øÏfi¯flô|’, q&ÉT#·T≈£î+≥÷

n$ÁXÊ+‘·+>± ‹s¡T>∑T‘·÷H˚ ñHêï&ÉT. nH˚ø£ °yéT\qT ‘·j·÷s¡T#˚dæ Á|üC≤

ñ<äé÷\qT $düÔ]+#ê&ÉT. Ç+‘˚ø±<äT _kÕàsYÿ dü÷Œ¤]ÔøÏ ˇø£ >=|üŒ

ñ<ëVü≤s¡D, n‘·ì $TÁ‘·Tì e÷≥˝À¢... ªªø=ìï dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ+<ä≥

>√yê˝Àì ø±Héø√yê ÁbÕ+‘·+ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq es¡<ä\bÕ˝…’+~. Çfi¯ófl,

|üX¯óe⁄\T ≈£î|üŒ ≈£L*b˛j·÷sTT. |ü+≥\T düs¡«HêX¯q+ nj·÷´sTT.

bı˝≤\ìï ˙≥ eTTì– b˛j·÷sTT.n|üŒÏøÏ Ç+ø± @ Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±]

nø£ÿ&çøÏ #˚s¡Tø√˝Ò<äT. ø±ì Ä ns¡úsêÁ‹˝ÀH˚ _kÕàsYÿ‘·q J|ü⁄ yêVü≤q+

ì+&Ü _j·TéTT, >√<ÛäTeT |æ+&ç, |ü|ü⁄Œ\‘√ nø£ÿ&çøÏ #˚s¡T≈£îHêï&ÉT.

<äT:KkÕ>∑s¡eTT˝À eTTì– ñqï Á|ü»\‘√ ø£*dæ ‘·qT ø£˙ïs¡T ô|≥Tº≈£îì

yê] <äT:U≤ìï |ü+#·T≈£îHêï&ÉT. yê]‘√ ø£*dæ eTÚq+>±H˚ <Ûë´ì+#ê&ÉT,

ÁbÕs¡úq #˚XÊ&ÉT. ∫e]øÏ n+<ä]˝À ˇø£ q÷‘·H√‘ê‡Vü≤ìï s¡–*Ã |ü⁄q:

ìsêàD≤ìøÏ ‘·Ïº ˝ÒbÕ&ÉT. yÓqTyÓ+≥H˚ ˇø£ Á|üC≤ yê\+°s¡T ôd’Hê´ìï

düe÷j·T‘·Ô+ #˚dæ s¡ø£åD |ü⁄qsêyêdü ø±s¡´Áø£e÷\T ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

n˝≤+Ï _kÕàsYÿqT n+~+∫q >√yê n‹ ∫qï sêÁwüºy˚T ø±˙ <ëì b˛sê≥

yês¡dü‘·«+ #ê˝≤ >=|üŒ~. b˛s¡T^düT ø±\˙>± e⁄+&çq >√yêqT 1961˝À

$T\≥Ø #·s¡´ <ë«sê uÛ≤s¡‘Y˝À ø£*|æy˚j·Tã&ç+~. >√yê $d”Ôs¡í+ 1429

#·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfi¯ófl e÷Á‘·y˚T. »HêuÛ≤ ≈£L&Ü 15 \ø£å\ ˝Àù|! |üsê´≥≈£î\

bÕ*≥ dü«s¡Z+˝≤+Ï $XÊ\yÓTÆq düeTTÁ<ärs¡+, ø£*–j·TTqï >√yê

$˝≤düeTT >=|üŒ<˚. ø±ì Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£ eT+&É˝≤\ #·≥º+ (ôdCŸ 2005˝À)

e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· >√yê ˇø£ÿkÕ]>± ñ*øÏÿ|ü&ç+~. eTq ø±fi¯fløÏ+<ä uÛÑ÷$T

eTq~ ø±≈£î+&Üb˛sTT, eTqy˚T |üsêsTTyê]>± yÓ*y˚j·Tã&˚ ªªôdCŸ e÷

<äTsêàsêZ*ï <˚X¯eTT˝ÀH˚ yÓTT<äÏkÕ]>±ªªôdCŸ e÷≈£î e<äT›μμ n+≥÷ #·s¡eT

^‘·+ bÕ&ç+~ >√yêH˚. ‘Ó\+>±D Á|ü»*ï e\düyê<äT\T

nee÷ì+∫q≥T¢H˚ >√yê Á|ü»*ï ≈£L&É k˛eTs¡T\T n_Ûeè~∆ |ü≥ºì yês¡ì

π>*#˚ùdyês¡T. ø±ì ‘·eT≈£î @ s¡ø£yÓTÆq n_Ûeè~∆ y˚T˝…’q<√, @B Vü‰ìø£s¡yÓ÷

e÷≈£î ‘Ó\TdüT nì yês¡T #êÏ#ÓbÕŒs¡T. Ç|üŒÏø° ˝≤uÛ≤\ y˚≥˝À uÛ≤>∑+>±

‘Ós¡ô|’øÏ edüTÔqï nH˚ø£ Á|üD≤[ø£\ô|’, |ü<∏äø±\ô|’ eTq+<äs¡eTT Ç+ø±

b˛sê&ç ¬>\e\dæ e⁄+~. n+<äT≈£î z $XÊ\ Á|üC≤ b˛sê≤\ ◊ø£´

dü+|òüT≥q ìsêàDeTT #˚j·Te\dæ ñ+~. nìï Á|üC≤kÕ«eT´, |üsêés¡D,

kÕÁe÷»ýê<ä, e´‹πsø£ X¯≈£îÔ\T ◊ø£ýÓTÆ >√$+<é |üHékÕπs, <ÛäuÀ\ÿsY

(eTVü‰sêÁwüº,) ø£˝ŸãT]Z (ø£sêí≥ø£), $y˚ø˘, $<ë´kÕ>∑sY, X¯è‹ (‘Ó\+>±D),

_kÕàsYÿ˝≤+Ï m+<äs√ Á|üC≤b˛sê≥ Hêj·T≈£î*ï ã*rdüT≈£î+≥Tqï <äTwüº

kÕÁe÷»ýê<ä, eT‘·‘·‘·«, ø±s√ŒπsŸ X¯≈£îÔ*ï n&ÉT¶ø√yê*. Á|üC≤ ñ<äé÷\

dü+|ò”TuÛ≤e ø£$TÏ ‘·q e+‘·T ø£s¡Ôe´+>± ø±øÏHê&É ôdCŸ, q>∑s¡+ (‘·÷.>√.)

k˛+ù|≥, ø±ø£sê|ü*¢, ø√düº˝Ÿ ø±]&ÜsY, b˛˝Ò|ü*¢ ôdCŸ, eT+>∑fi¯Ss¡T

(ø£sêí≥ø£), sêj·T|òüT&é ôdCŸ (eTVü‰sêÁwüº) ø£Ïï, nq÷|üPsY, dæ+>¥s√*

(eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ), >√yê .. Ç˝≤ nH˚ø£ b˛sê≥ ÁbÕ+‘ê˝À¢ Á|ü‘·´ø£å+>±qT,

|üs√ø£å+>±qT bÕ\T|ü+#·T+≈£î+~. mH√ï ñ<äé÷\≈£î ‘·q dü+|ò”TuÛ≤yêìï

Á|üø£Ï+∫+~. e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£MTwüHé, ôV’≤ø√s¡Tº\˝À πødüT\T y˚dæ+~. Ä

Áø£eTeTT˝ÀH˚ _kÕàsYÿ ñ<äé÷\‘√ ˇø£ >±&ÛÉyÓTÆq |ü]#·j·T+. eTq+<ä]

ñeTà&ç X¯‘·èe⁄ ˇø£ÿfÒ. n~ <äTsêàs¡ZyÓTÆq, $<Ûä«+düø£s¡yÓTÆq n_Ûeè~∆.

<ëìì ì\Te]+#˚ ~X¯>± $$<Ûä sêÁcÕº\ ñ<äéT X¯≈£îÔ\˙ï ◊ø£´+

ø±yê\qï \ø£å´+‘√ Á|üC≤ ñ<äé÷\qT ì]à+<ë›+.

>√yê Á|üC≤ ñ<äé÷\≈£î dü+|ò”TuÛ≤e+ Á|üø£Ïdü÷Ô qe+ãsY

29q ôV’≤<äsêu≤<é˝À _kÕàsYÿ dü+düàs¡D düuÛÑ »]–+~. Ábıˆˆ

Vü≤s¡>√bÕ˝Ÿ n<Ûä´ø£å‘·q »]–q á düe÷y˚XÊìøÏ kÕ«‹ πø‘·Hé,

ùV≤e÷ yÓ+ø£Á≤yé, dü÷πs|ü*¢ düTC≤‘·, JeHé≈£îe÷sY ‘·~‘·s¡T\T

e÷≤¢&Üs¡T. düuÛÑ˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Hêj·T≈£î\T

ø±ˆˆ ¬ø. >√es¡úHé, |”y√&Éã÷¢´ sêh n<Ûä´≈£åîsê\T ø±ˆˆ $. dü+<Ûä´,

dæ|æ◊ sêh Hêj·T≈£î\T sê+ q]‡+Vü‰sêe⁄‘√bÕ≥T |ü\T Á|üC≤

dü+|òü÷\, ñ<äéT dü+düú\ Hêj·T≈£î\T bÕ˝§ZHêïs¡T.


>√yê Á|üC≤j·TT<ä∆ dü+^‘·+...

_kÕàsYÿ


ø£©Ô ø£\T¢≈£î e´‹πsø£+>± b˛sê&ÉT<ë+!

Á|üø£è‹˝Àì düVü≤» ñ‘·Œ‘·TÔ\T, |òü˝≤\ô|’ Ä<Ûësê|ü&ç

nHê~>± eTìwæ ‘·q eTqT>∑&É kÕ–düTÔHêï&ÉT. ‘êÏ ø£\T¢

‘Ó\+>±D Á|ü»\ Jeq dü+düÿè‹˝À ˇø£ uÛ≤>∑+. bı<ä›düÔe÷q+

ø±j·Tø£wüº+ #˚dæ bı<äT›>∑T+πø y˚fi¯ Ç+ÏøÏ #˚s¡T≈£îì X¯Øs¡ n\dü≥

rs¡TÃø√e&É+ ø√dü+ ø£\T¢ ‘ê>∑&É+ ‘Ó\+>±D »q J$‘·+˝À

düs¡«kÕ<Ûës¡DyÓTÆ+~. Ç+ÏøÏ #·T≤º\T e∫ÃHê ‘êÏ ø£\T¢‘√

eTsê´<ä #˚j·T&ÉyÓTTø£ ÄqyêsTT‹. ìC≤ìøÏ ‘êÏø£\T¢ X¯ØsêìøÏ

Vü≤ì #˚ùd+‘·Ï eT‘·TÔ |ü<ës¡ú+ m+‘· e÷Á‘·+ ø±<äì nH˚ø£

|ü]XÀ<Ûäq\T ‘˚˝≤ÃsTT. ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘ê˝À¢ì uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤˝À¢

yÓ÷‘ê<äT≈£î $T+∫ ñqï b˛¢]Hé Á|üuÛ≤e+ qT+∫ Äs√>±´ìï

s¡øÏå+#˚~>± ‘êÏ, á‘· ø£\T¢≈£î ÁbÕ<ÛëqéTTqï~. b˛¢]Hé≈£î

$s¡T>∑T&ÉT>± |üì #˚düTÔ+<äì nH˚ø£ |ü]XÀ<Ûäq˝À¢ s¡TEesTT´+~.

ìC≤ìøÏ ‘·s¡‘·sê\T>± »q+ bò˛¢s√dæHé u≤]q |ü&É≈£î+&Ü ø£\T¢

ˇø£ s¡ø£åD ø£e#·+>± ì*∫+<äì nH˚ø£ |ü]XÀ<Ûäq\T ‘˚≥‘Ó\¢+

#˚XÊsTT. ø£\T¢˝À düVü≤» dæ<ä∆yÓTÆq dæ $≥$THé e⁄+≥T+~.

ø£qTø£H˚ m+&É≈£î Á|üuÛ≤$‘·yÓTÆ |ü⁄\¢ì yêdüq edüTÔ+~.

ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢˝À ø£©Ô ø£\T¢ @s¡T˝…’ bÕs¡T‘·Tqï~. ø£©Ô ø£\T¢

#·≤ºìøÏ $s¡T<ä›yÓTÆq~. nsTTq|üŒÏø° Á|üuÛÑT‘·« ndüeTs¡∆bÕ\q,

m¬ø’‡CŸ n~Ûø±s¡T\ e÷eTTfi¯¢ eT‘·TÔ eT÷\+>±H˚ áHê&ÉT

sêh+˝Àì nìï õ˝≤¢˝À¢ ãVæ≤s¡+>∑+>± ø£©Ôø£\T¢ $Áø£j·÷\T ø√≥¢

s¡÷bÕj·T˝À¢ ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. ø£©Ôø£\T¢ì |üP]Ô>±

s¡kÕj·THê\‘√ ‘·j·÷s¡T #˚düTÔHêïs¡T. ø£+ÏøÏ ø£\T¢ s¡÷|ü+˝À

ø£ì|æ+#˚+<äT≈£î ø£©Ô $wü|ü<ësêúìï ‘·j·÷s¡T #˚dæ ø£\T¢>±

$Áø£j·÷\T »s¡T|ü⁄‘·THêïs¡T. ø£©Ô ø£\T¢˝À eT‘·TÔ

ø£*Z+#˚+<äT≈£î>±qT ø√¢s√bÕ+, &Ó’CÀbòÕ+ ø√¢s√ôV’≤Á&Ó’&é ˝≤+Ï

eT‘·TÔ |ü<ësê∆\‘√ bÕ≥T s¡kÕj·Tq ms¡TyÓ’q j·T÷]j·÷qT

ø£\T|ü⁄‘·THêïs¡T. ø£\T¢>± ø£ì|æ+#˚+<äT≈£î qTs¡T>∑T ø√dü+

ã≥º\T‹πø düsYŒ¤qT ø£*|æ Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq $wü Á<ëyêD≤ìï

‘·j·÷s¡T #˚dæ ø£\T¢ <äTø±D≤\˝À neTTà‘·THêïs¡T. ø√¢s√bÕ+,

&Ó’CÀbòÕ+, ø√¢s√ôV’≤Á&Ó’&é ˝≤+Ï eT‘·TÔ |ü<ësêú\T eTìwæ Hê&ç

eT+&É\ eédüúô|’ rÁe Á|üuÛÑT‘ê«ìï ø£\T>∑CÒkÕÔsTT.

ˇø£kÕ] ø£©Ôø£\T¢øÏ n\yê≥T|ü&çq e´øÏÔ ø£©Ô ø£\T¢ ˝Ò≈£î+&Ü

ñ+&É˝Òì dæú‹øÏ HÓ≥ºã&ÉT‘ê&ÉT. á |ü<ësêú\ eT‘·TÔ≈£î n\yê≥T

|ü&çq e´øÏÔ Hê&û eédüú bÕ&Ée⁄‘·T+~. Áø£eT+>± ø°ååDÏ+∫ ∫e]øÏ

ÁbÕD≤\H˚ ã* rdüT≈£î+≥T+~. ø£*Ô ø£\T¢qT kÕ<Ûës¡D+>± ≈£L©,

ù|<ä, eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹ Á|ü»˝Ò ‘ê>∑T‘·THêïs¡T. ø£\T¢ ùd$+∫q e´øÏÔ

Ç+À¢ uÛ≤s¡´ mes√ ‘·*¢, #Ó*¢, ø£qï _&É¶˝…es√ >∑T]Ô+#·˝Òì

e÷qdæø£ n#˚‘·Hêedüú˝À á ˝Àø±H˚ï eT]∫ Á|üe]ÔdüTÔHêïs¡T.

á eT<Ûä´ø±\+˝À sêh+˝À ø£©Ôø£\T¢ <=s¡ø£ø£ e+<ä\ eT+~

ÁbÕD≤\T >±*˝À ø£*dæb˛‘·THêïsTT. eT‹dæú$T‘·+ ø√˝ÀŒsTT rÁe

ndü«düú‘·≈£î >∑T¬s’ ÄdüŒÁ‘·T\ bÕ˝…’q e+<ä˝≤~ eT+~ Bq dæú‹

#·÷kÕ+. ø±fi¯ófl, #˚‘·T\T ø£Ïº |ü&˚dæq dæú‹˝À $+‘Ó’q Äs¡T|ü⁄\T,

#˚wüº\‘√ #·÷ùdyê]øÏ ø£˙ïs¡T ô|Ïº+∫q Vü≤è<äj·T $<ës¡ø£

dü+|òüT≥q˝…H√ï e⁄HêïsTT.

ø£©Ôø£\T¢qT ‘·j·÷s¡T #˚düTÔqï~ ^‘·ø±]à≈£î\T ø±<äT. ã&Ü

ø±+Á≤ø£ºs¡T¢, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T, $$<Ûä sê»ø°j·T bÕØº\

Hêj·T≈£î˝Ò ø£©Ô ø£\T¢ì ‘·j·÷s¡T #˚düTÔHêïs¡T. ø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\

Ä<ëj·÷ìï nÁø£eT+>± bı+<äT‘·THêïs¡T. Á|üuÛÑT‘ê«\T ø£©Ôø£\T¢,

eT<ä´+ ‘·~‘·sê\qT Ä<ëj·T eqs¡T\T>± |ü]>∑DÏ+#·&É+ e\H˚

Á|ü»\ Äs√>±´ìï |üP]Ô>± $düà]düTÔHêïsTT. á Ä<ëj·÷ìï

Á|ü»\ Äs√>±´ìï |ü]s¡øÏå+#˚+<äT≈£î Ks¡TÃ #˚kÕÔeTì

#ÓãT‘·THêïsTT. ø£©Ôø£\T¢ì ‘·j·÷s¡T #˚dæ neTTà≈£î+≥THêïs¡T.

Á|ü»\ ÁbÕD≤\≈£î eTT|ü ø£*Z+#˚ ø£*Ôø£\T¢qT $Áø£sTT+∫ Á|ü»\

s¡ø±Ôìï Á‘ê>∑T‘·Tqï ø£©Ôø£\T¢ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ <√|æ&ç n]ø£Ïº

Á|ü»\ Äs√>∑´+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ø£*Œ+∫ Á|ü»\ ÁbÕD≤\qT

ø±|ü&Ü*‡q u≤<Ûä´‘· Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ ñ+~. ø£©Ôø£\T¢ e´düq+ qT+&ç

Á|ü»\qT ø±bÕ&˚+<äT≈£î ø£©Ôø£\T¢ u≤~Û‘·T\≈£î ‘·ø£åD+ yÓTs¡T¬>’q

yÓ’<ä´ dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+#ê*. ø£©Ôø£\T¢, sTT‘·s¡ eT‘·TÔ |ü<ësêú\

e´düq+ qT+&ç ãj·T≥ |ü&˚+<äT≈£î &û`n&çø£åHé ôd+≥s¡T¢

ÁbÕs¡+_Û+#ê*. e÷qdæø£ yÓ’<äT´\‘√ øöHÓ‡*+>¥ ìs¡«Væ≤+#ê*.

ø£*Ôø£\T¢qT |üP]Ô>± sêh+˝À ˝Ò≈£î+&Ü #˚dæ Á|ü»\ Äs√>±´ìï

ø±bÕ&Ü*. dü+|üPs¡í eT<ä´bÕq+ ìùw<Ûä+ neT\T ø√dü+

ñ<ä´$T<ë›+.

` $. u≤\j·T´ |æ.yÓ’.m˝Ÿ sêh Hêj·T≈£î\T

yÓTT<äÏ ù|J ‘·s¡TyêsTT sê»ø°j·÷\ $wüj·T+˝À @Hê&ÉT

sêJ|ü&É≈£î+&Ü ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT ìs=àVü≤e÷≥+>± e÷≤¢&É≥+,

‘·|ü#˚dæq ø±Áy˚T&éqT dü]#˚düTø√e&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ $<Ûä+>±

dü]~<˚› |ü<ä›‹˝À eéVü≤]+#·&É+, düe÷y˚XÊ˝À¢ u≤<Ûä´‘êj·TT‘·+>±

bÕ˝§Zì eéVü≤]+#·&É+ ø£eT÷´ìdüTº $\Te*ï, Ä<äsêÙ\qT

ì\|ü&É+˝À, Ä#·]+#·&É+˝À Ä ø±Áy˚T&é qT+&ç H˚Ï ‘·s¡+

H˚s¡TÃø√yê*‡+~ m+‘√e⁄+<äHêïs¡T. ¬s’‘·T ≈£L© ñ<äé÷ìï ìsêàD+

#˚j·T&É+˝À, <ëìï nœ\ uÛ≤s¡‘· kÕúsTT˝À $düÔ]+|ü#˚j·T&É+˝À

ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T ø£èwæ m+‘√ e⁄+<äHêïs¡T.

Ä~yêd”\T, <ä[‘·T\T Ä‘·à>ös¡e+‘√ Áã‘·ø±\+fÒ yê]øÏ uÛÑ÷$T

m+‘√ nedüs¡eTì <ëì ø√dü+ ∫e]es¡≈£î Äj·Tq uÛÑ÷b˛sê≤˝À¢

bÕ˝§ZHêïs¡T. ø£<ä\˝Òì ej·TdüT‡˝À b˛\es¡+ ìsê«dæ‘·T\ düeTdü´ô|’

»]–q düuÛÑ˝À¢ bÕ˝§Zì n+<ä]øÏ Ä<äs¡Ù+>± ì\ã&Ü¶s¡ì nHêïs¡T.

Äj·Tq |ü≥Tº<ä\, bÕØº Áø£eT•ø£åD H˚Ï Hêj·Tø£‘·«+ u≤<Ûä´‘ê

j·TT‘·+>± d”«ø£]+#ê*‡q nedüs¡+ eT]+‘· ô|]–+<äHêïs¡T.

πø+Á<ä+˝À, sêÁwüº+˝À n~Ûø±sêìøÏ e∫Ãq _C…|æ, ‘Ó\T>∑T<˚X¯+

Á|üuÛÑT‘ê«\T sTT∫Ãq Vü‰MT\T eT]∫ ø±s√ŒπsŸ X¯≈£îÔ\≈£î eTq <˚X¯

eqs¡T\qT ø=\¢>=≥Tºø√e&ÜìøÏ neø±XÊ\T ø£*ŒdüTÔHêïs¡ì nHêïs¡T.

Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\≈£î uÛÑ+>∑+ ø£*–dü÷Ô, n_Ûeè~∆ eTTdüT>∑T˝À yê]ì

ìsê«dæ‘·T\qT #˚dü÷Ô sê»´+ uÛÑjÓ÷‘êŒ‘êìï düèwæºdüTÔ+<äHêïs¡T.

ìs¡“+<Ûä #·≤º\qT neT\T #˚dü÷ÔHêïs¡ì nHêïs¡T. u≤¬ø’‡Ÿ

Á‘·e«ø±\qT ìùw~Û+#ê\ì e÷≤¢&çq #·+Á<äu≤ãT H˚&ÉT e÷≥ e÷]Ã

@ |ü]dæú‘·T˝À¢ yÓ*øÏrkÕÔeTì e÷≤¢&É≥+ bÕ\≈£î\ ∫‘·ÔX¯ó~∆˝Òì

‘·HêìøÏ ì<äs¡Ùq+ nHêïs¡T. Ä~yêd”\ Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ _&ç X¯s¡à

˝≤+Ï m+<äs√ y˚T<Ûëe⁄\T #˚dæq ø£èwæ, b˛sê≥+ eè<Ûë b˛<äHêïs¡T.

¬s’‘·T\ Ä‘·àVü≤‘·´\T ô|s¡T>∑T‘·THêï, ≈£L©\ e\dü\T ô|s¡T>∑T‘·THêï

n≥T ‘Ó\+>±D≤˝À, Ç≥T Ä+Á<Ûä˝À bÕ\≈£î\T #√<ä´+ #·÷düTÔHêïs¡ì

nHêïs¡T. ø=‘·Ô ñ<√´>±\T ˝Òe⁄, e⁄qï ñ<√´>±\≈£î uÛÑÁ<ä‘·˝Ò<äT, mH√ï

@fi¯ófl>± b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï ø±]àø£ #·≤º\qT e÷s¡Tdü÷Ô

bÕ]ÁXÊ$Tø£ n~Û|ü‘·T\≈£î ø£*ŒdüTÔqï sêsTTr\T ì‘·´+ Á|ü»\T

nuÛÑÁ<ä‘·˝À e⁄Hêïs¡ì #Óã&ÜìøÏ ì<äs¡Ùq+ nHêïs¡T. ìqï »]–q

eT<ä´+ eTs¡D≤\≈£î #·+Á<äu≤ãT Á|üuÛÑT‘·«+ u≤<Ûä´‘· eVæ≤+#ê*‡+<˚

qHêïs¡T. ø±Áy˚T&é m+.mHé.mdt @ \ø£å´+ ø√dü+ eTs¡DÏ+#ês√ Ä

\øå±´ìï kÕ~Û+#·&ÜìøÏ dæ.|æ.◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”

πø+Á<äø£$T° eT]+‘· |ü≥Tº<ä\>± ø£èwæ #˚düTÔ+<äHêïs¡T.

uÛÑ÷b˛sê≤\qT rÁe‘·s¡+ #˚j·T&Éy˚Tø±Áy˚T&é m+.mHé.mdt >±]øÏ n]Œ+#˚ ìyê[

e÷J m+.m˝Ÿ.dæ. ¬ø.\ø£åàDsêe⁄

e÷J XÊdüq eT+&É* düuÛÑT´\T ¬ø.\ø£åàDsêe⁄ >±s¡T e÷≤¢&ÉT‘·÷

ø±Áy˚T&é m+.mHé.mdt uÛÑ÷b˛sê≤\≈£î m+‘√ ÁbÕ<Ûëq´‘·ì#˚Ãyês¡ì,

H˚&ÉT Ä nedüs¡+ eT]+‘· ô|]–+<äHêïs¡T. sê»<Ûëì ìsêàD+

ù|s¡T‘√ ¬s’‘·T\ qT+&ç uÛÑ÷eTT\qT ã\e+‘·+>± ùdø£]+∫

dæ+>∑|üPsY, eT˝Òwæj·÷, #Ó’Hê ø£+ô|˙\≈£î <ësê<ä‘·Ô+ #˚dæ ¬s’‘·T\≈£î,

≈£L©\≈£î ñbÕ~Û˝Ò≈£î+&Ü #˚XÊs¡ì nHêïs¡T. #·+Á<äu≤ãT, ¬ø.dæ.ÄsY,

yÓ÷B H˚&ÉT Á|ü»\ düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+ ø£+fÒ |üP»\T, j·TC≤„\T,

j·÷>±\T #˚dü÷Ô ø±\+ >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡ì y˚\ø√≥T¢ s¡÷bÕj·T\T Ks¡TÃ

#˚düTÔHêïs¡ì ˝ÖøÏø£ X¯≈£îÔ\T Bìï Á|ü•ï+#ê\Hêïs¡T. bÕ\≈£î\T #Óù|Œ

n_Ûeè~∆ yÓqø£ e⁄+&˚ ≈£îÁ≥\qT ns¡∆+ #˚düTø=ì Á|üC≤ ñ<äé÷\qT

ì]à+#ê\Hêïs¡T.

á düuÛÑ˝À nœ\ uÛ≤s¡‘· ¬s’‘·T ≈£L© dü+|òüT+ sêÁwüº ñbÕ<Ûä´≈£åî\T

ø±Áy˚T&é mdt.sêC≤sêe⁄, >∑T+≥÷s¡Tõ˝≤¢ bÕØº ø±s¡´<ä]Ù

mHé.ÁãVü≤àj·T´, ◊m|òtÏj·TT sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù ¬ø.sêe÷sêe⁄,

Hêj·T≈£î\T mHé.|òüDÏ, |æ.z.&Éã÷¢´ sêÁwüº n<Ûä´≈£åî\T mHé.$wüßí,

|æ.&ç.mdt.j·TT sêÁwüº n<Ûä´≈£åî\T m+.sêeTÁøÏwüí, @◊¬øm+mdt

>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù y˚Tø£\ Á|ükÕ<é, |æ.z.&Éã÷¢´ õ˝≤¢

ø±s¡´<ä]Ù o\+ @düeTà, ns¡TD√<äj·T sêÁwüº ø√XÊ~Ûø±]

mHé.kÕÁe÷»´+ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. n<˚$<Ûä+>± ø±Áy˚T&é

e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T >±] ≈£îe÷s¡T&ÉT e÷<ë\ $<ë´kÕ>∑sY,

ø√&É\T Á|üMTfi¯, eTqeT&ÉT e÷<ë\ s¡|òüTT bÕ˝§Zì ìyêfi¯ó\]Œ+#ês¡T.

düuÛÑ ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+<äT ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T>±]

∫Á‘·|ü≤ìøÏ πø+Á<äø£$T° düuÛÑT´\T kÕ~H˚ì yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄

|üP\e÷\ y˚dæ $|ü¢eCÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T.

Äø£≥Tº≈£îqï ns¡TD√<äj·T Á|ü<äs¡Ùq\T

ns¡TD√<äj·T ø£fi≤ø±s¡T\T ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T>±]

J$‘êìï, ‘ê´>±ìï, Ä#·s¡DqT Á|ü‹_+_+#˚ bÕ≥\qT bÕ&ç

Á|ü»\qT $X‚wü+>± Äø£≥Tº≈£îHêïs¡T. á ãè+<ä+˝À ns¡TD√<äj·T

ø£fi≤ø±s¡T\T n+»j·T´, ;ÛeTX¯+ø£sY, mHé.kÕÁe÷»´+, s¡õj·÷,

s¡a≤˙‡, •e ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.

uÛ≤Ø Á|ü<äs¡Ùq

ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T es¡∆+‹ dü+<äs¡“¤+>±

>∑T+≥÷s¡Tõ˝≤¢ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç e∫Ãq Á|ü»\T |ü≥ºD+˝À

uÛ≤Ø Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T. ø±Áy˚T&é m+.mHé.mdt >±]øÏ CÀVü‰s¡T¢,

e÷<ë\ ÄX¯j·÷*ï kÕ~ÛkÕÔ+ n+≥÷ ìq~dü÷Ô ¬s’˝Ò«ùdºwüHé qT+∫

HêCŸ ôd+≥sY, e÷¬sÿŸ ôd+≥sY, X¯+ø£sY $˝≤dt ôd+≥sY, neTsêe‹

s√&é˝Àì ãVæ≤s¡+>∑ düuÛÑ Á|ü<˚XÊìøÏ #˚s¡T≈£îHêïs¡T. ø±Áy˚T&é

m+.mHé.mdt.>±]øÏ ‘ê‘êÿ*ø£+>± ìsêàD+ #˚dæq dü÷úbÕìøÏ ìyêfi¯ó

\]Œ+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± b˛wüºs¡T¢, ø£s¡|üÁ‘ê\T <ë«sê |ü≥ºD+˝À

$düèÔ‘·+>± Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T.

Á|üC≤|ü+<∏ëPRAJAPANDHA 16-31 December 2015, Samputi : 32 Sanchika : 16 Hyderabad Registered No. HSE / 673 / 2015 - 2017 & R.N.I. 66054/84 - Tel

EDITED, PRINTED, PUBLISHED AND OWNED BY MADALA SULOCHANA, PRINTED AT NAVYA PRINTERS, D.NO: 3-6-194/1, OPP : URDU HALL, STREET NO. 17, HIMAYATHNAGAR, HYDERABAD - 500 029, TELANGANA, PUBLISHED AT 305, DATTASAI APARTMENTS, BANJARAHILLS, ROAD NO. 1, BEHIND SAKSHI OFFICE, HYDERABAD - 34, TELANGANA. EDITOR : MADALA SULOCHANA.

Date of publication 12.12.2015Date of Posting 13, 14 & 29, 30

&çôd+ãsY 23, 24 ‘˚B\˝ÀÇ\¢+<äT˝À »s¡T>∑qTqï

Ç|òüPº ‘Ó\+>±D sêh »qs¡˝Ÿ øöì‡˝ŸqT

»j·TÁ|ü<ä+ #˚j·T+&ç! &çôd+ãsY 23, 24 ‘˚B\˝À KeTà+ õ˝≤¢ Ç\¢+<äT˝À Ç|òüPº

‘Ó\+>±D sêh »qs¡˝Ÿ øöì‡˝ŸqT ìs¡«Væ≤+#ê\ì &çôd+ãsY 5q

ø=‘·Ô>∑÷&É˝À »]–q Ç|òüPº sêh ø£$T° düe÷y˚X¯+

ìs¡ísTT+∫+~. 24q »s¡T>∑qTqï »qs¡˝Ÿ øöì‡˝Ÿ≈£î

‘Ó\+>±D˝Àì |ü~ õ˝≤¢\ qT+&ç 200 eT+~ Á|ü‹ì<ÛäT\T

bÕ˝§ZqqTHêïs¡T. 2014 pHé˝À >√<ëe]Kì˝À »]–q Ç|òüPº

sêh eTVü‰düuÛÑ\ qT+&ç H˚Ï es¡≈£î sêh+˝À »]–q Ç|òüPº

ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT »qs¡˝Ÿ øöì‡˝Ÿ düMTøÏå+#·qTqï~. Á|ü‘˚´øÏ+∫

yÓ÷&û, ¬ødæÄsY Á|üuÛÑT‘ê«\ ø±]àø£ e´‹πsø£ $<ÛëHê\ô|’ sêh+˝Àì

ø±]à≈£î\qT Ä+<√fi¯q\T, b˛sê≤\≈£î dæ<ä∆+ #˚ùd ø£s¡Ôyê´\qT

»qs¡˝Ÿ øöì‡˝Ÿ s¡÷bı+~+#·qTqï~. $$<Ûä s¡+>±\˝Àì

ø±]à≈£î\ ô|+&ç+>¥˝À ñqï, »s¡>±*‡q y˚‘·q ˇ|üŒ+<ë\˝À

y˚‘·q ô|+|ü⁄<ä\\ô|’ #˚|ü≥ºe\dæq ø£s¡Ôyê´\qT ≈£L&Ü »qs¡˝Ÿ

øöì‡˝Ÿ #·]Ã+#·qTqï~. Ç|òüPº sêh ø£$T°˝À nedüs¡yÓTÆq

e÷s¡TŒ\T, #˚s¡TŒ\qT ≈£L&Ü »qs¡˝Ÿ øöì‡˝Ÿ #˚j·TqT+~.

ø±]àø£ düeTdü´\T, πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ ø±]àø£ e´‹πsø£

$<ÛëHê\ô|’ 23q Ç\¢+<äT˝À ø±]àø£ Á|ü<äs¡Ùq, ãVæ≤s¡+>∑

düuÛÑ\qT ≈£L&Ü Ç|òüPº kÕúìø£ ø£$T°\T á dü+<äs¡“¤+>±

ìs¡«Væ≤+#·qTHêïsTT. 23, 24 ‘˚B\˝À »s¡T>∑qTqï á

ø±s¡´Áø£e÷\qT »j·TÁ|ü<ä+ #˚j·÷\ì Ç|òüPº sêh ø£$T°

ø±]à≈£î\qT ø√s¡T‘·Tqï~.

KeTà+ õ˝≤¢ »qs¡˝Ÿ u≤&û

Ç|òüPº KeTà+ õ˝≤¢ eTTK´ ø±s¡´ø£s¡Ô\ düe÷y˚X¯+ &çôd+ãsY

5q ø=‘·Ô>∑÷&Ó+˝Àì Ç|òüPº ø±sê´\j·T+˝À »]–q~. KeTà+,

ø=‘·Ô>∑÷&Ó+, eTDT>∑÷s¡T, Ç\¢+<äT, ãj·÷´s¡+ @]j·÷\ qT+&ç

e+<ä eT+~ eTTK´ ø±s¡´ø£s¡Ô\T Vü‰»s¡sTTq á düe÷y˚X¯eTTq≈£î

Ç|òüPº õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî&ÉT ø±ˆˆ m+.&ç. sêdüTB›Hé n<Ûä´ø£å‘·

eVæ≤+#ês¡T. Ç|òüPº sêh n<Ûä´≈£åî\T ø±ˆˆ mdt. yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄

<˚X¯ ø±]à≈£î\ dæú‹>∑‘·T\ô|’ Á|üdü+–+#·>±, sêh Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù

ø±ˆˆ mdt.¬ø. eTTU≤ÔsYbÕwü sêh »qs¡˝Ÿ øöì‡˝ŸqT $»j·Te+‘·+

#˚j·÷*‡q ÄeX¯´ø£‘·qT $e]+#ês¡T. Ç+ø± á düe÷y˚X¯+˝À

Ç|òüPº sêh ñbÕ<Ûä´≈£åî\T ø±ˆˆ Ä¬s*¢ ø£èwüí, ø±ˆˆ m. qπs+<äsY,

ø√XÊ~Ûø±]DÏ ø±ˆˆ õ. nqTsê<Ûä, m˝Ÿ. $X¯«Hê<∏ä+ Á|üdü+–+#ês¡T.

Ç|òüPº sêh Hêj·T≈£î\T m+.&ç. U≤C≤ yÓ÷sTTqTB›Hé, l<ÛäsY,

n_Û˝≤wt bÕ˝§ZHêïs¡T.

wæ|òü⁄º MTÏ+>∑T\T

‘Ó\+>±D f…Æ˝Ÿ‡ es¡ÿsY‡ j·T÷ìj·THé Ä<Ûä«s¡´+˝À &çôd+ãsY

yÓTT<äÏ yês¡+˝À KeTà+, es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢\˝Àì ô|+≈£î

bòÕ´ø£ºØ\˝À wæ|òü⁄º MTÏ+>¥\T »]>±sTT. KeTà+ õ˝≤¢˝Àì 12

bòÕ´ø£ºØ\˝À, es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢˝Àì 9 bòÕ´ø£ºØ\˝À »]–q wæ|òü⁄º

MTÏ+>¥\˝À Ç+&çj·THé ô|ò&ÉπswüHé Ä|òt f…Æ˝Ÿ‡ es¡ÿsY‡ n<Ûä´≈£åî\T

mdt.¬ø. eTTU≤ÔsYbÕwü, Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù eTs¡T≈£î]Ô @düT,

‘Ó\+>±D f…Æ˝Ÿ‡ es¡ÿsY‡ j·T÷ìj·THé Hêj·T≈£î\T _. sê+dæ+>¥,

ádü+ eTT‘·ÔeTà, eT÷‹ sê+u≤ãT, uÛÑ÷ø£´ *+>±´, Ç|òüPº

Hêj·T≈£î\T mdt.¬ø. eT<ësY, uÛÑeq ìsêàD ø±]àø£ dü+|òüT+ sêh

n<Ûä´≈£åî\T e÷<ä+ XËÏº Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, ø£˝Ò¢<ës¡T\ dü+|òüT+ KeTà+

õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî\T uÛÑ÷ø±´ \ø£åàDY ‘·~‘·s¡T\T Á|üdü+–+#ês¡T. ô|+≈£î

ø±]à≈£î\T ‘·eT düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+¬ø’ ◊ø£´+>±, dü+|òüTÏ‘·+>±

b˛sê&Ü\ì eø£Ô\T |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T.

|üs¡÷Ãs¡T˝À ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ es¡ú+‹ düuÛÑ ej·TdüT‡ eT[flq, meTTø£\T ≈£î[flq k˛eTs¡T˝≤sê #êe+&ç! HÓ‘·TÔs¡T eT+&˚

X¯≈£îÔ\ qT+&˚ j·TTe≈£î˝≤¢sê sês¡+&ç nH˚ ÁoÁo nqï e÷≥*ï dü÷Œ]Ô>± rdüTø=ì

sTT<ä›s¡T ejÓ÷eè<äT∆\T (ø±Áy˚T&é ‘=+&Ó|ü⁄ ãT#·Ãj·T´>±s¡T, ∫+‘·+ dæ+>∑j·T´ >±s¡T)

|ü≥Tº<ä\≈£î kÕø£åý˚T |üs¡÷Ãs¡T˝À »]–q qe+ãs¡T 28q ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿs¡sêe⁄ 46e dü+düàs¡DdüuÛÑ. ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ‘ê´>±ìï, ÄHêÏ

ø±Áy˚T&é‡ ìã<ä›‘·ì, ÄHêÏ bÕØº ø£èwæì H˚Ï ‘·sêìøÏ |ü]#·j·T+ #˚j·÷\H˚ ‘·|üq‘√

ø=+‘·eT+~ d”ìj·TsY ø±Áy˚T&é‡ á düuÛÑqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿs¡sêe⁄ &Üø£ºs¡T eè‹Ô e~* Áoø±≈£îfi¯b˛sê≥+˝À bÕ˝§Zq&ÜìøÏ 1968 &çX¯+ãs¡T

10q ãj·T\T<˚] yÓfi≤fl&ÉT. 1969 qe+ãs¡T 22 b˛©düT\T ø±*Ã mHéøö+≥sY˝À

#·ìb˛j·÷&Éì Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T.

ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ 46e dü+düàs¡D düuÛÑ dü+<äs¡“¤+>± eTT+<äT>±

Á|üC≤ø£fi≤eT+&É*, ns¡TD√<äj·T ø£fi≤ø±s¡T\ qè‘ê´\T, bÕ≥\T ìHê<ë\ eT<Ûä´

neTs¡T\ dü÷ú|ü+ <ä>∑Zs¡ d”ìj·TsY ø£eT÷´ìdüTº Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é ‘=+&Ó|ü⁄

ãT#·Ãj·T´>±s¡T ns¡TD|ü‘êø±ìï m>∑Ts¡y˚XÊs¡T. #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ≈£îe÷s¡T\T

#ê>∑+Ï ÁøÏwüí, #ê>∑+Ï Áoìyêdüsêe⁄ $$<Ûä bÕØº, Á|üC≤dü+|òü÷\ Hêj·T≈£î\T

neTs¡T&ÉT uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ∫Á‘·|ü≤ìøÏ |üP\e÷\ y˚dæ $|ü¢eCÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T.

nq+‘·s¡+ dü÷ú|ü+ <ä>∑Zs¡ qT+&ç u≤*ø√qï‘· bÕsƒ¡XÊ\ es¡≈£î ø£fi≤ø±s¡T\T, Á|ü»\T uÛ≤Ø dü+K´˝À Á|ü<äs¡Ùq˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.

nq+‘·s¡+ »]–q düuÛÑ≈£î ø±Áy˚T&é ‘=+&É|ü⁄ ãT#·Ãj·T´ n<Ûä´ø£å‘· eVæ≤+#ês¡T. ‘Ó\+>±D≤ b˛sê≥+˝Àq÷, Áoø±≈£îfi¯ b˛sê≥

ø±\+˝Àq÷ |üs¡÷Ãs¡T ÁbÕ+‘·+˝À m+‘√eT+~ Ms¡T\T ‘·eT ÁbÕD≤\qT ‘·èDÁbÕj·T+>± uÛ≤$+∫ ñ<äéT+˝ÀøÏ ñ]ø±s¡Hêïs¡T. <ä+&Ü

Hêsêj·TDkÕ«$T, ø=DÏøÏ \ø°åHêsêj·TD, ø£dü÷Ô] ≈£î≥T+ãsêe⁄, <ä+&É÷] yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, düC≤® dü÷s¡ú≤˝≤q+<ä+, ∫e⁄≈£î\ X‚wüXÊÁdæÔ,

bÕ\|ü]Ô ø±´+|ü˝À eTs√ ◊<äT>∑Ts¡T ÁbÕD≤\]Œ+#ês¡ì >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T. düTe÷s¡T 46 dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ |üs¡÷Ãs¡T˝À Ä neTs¡T\

‘ê´>±*ï dü÷Œ]Ô>± rdüTø=ì #ê>∑+Ï dü÷úbÕìï ì]à+#·&É+ »]–+<äì nHêïs¡T. nH˚ø£ ø±s¡D≤\ Ø‘ê´ sTT|üŒÏ es¡≈£î #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿs¡sêe⁄ düuÛÑ\T »s¡|ü˝Òø£b˛j·÷eTì sTTø£ qT+&ç »s¡T|ü⁄<ëeTì nHêïs¡T.

&Üø£ºsY #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ $TÁ‘·T\T, q\¢eT&É ¬s’‘·T dü+|òüT+ Hêj·T≈£î\T, ø±Áy˚T&é ø=˝≤¢ sê»yÓ÷Vü≤Hé e÷≤¢&ÉT‘·÷ ` ‘ê´>∑+

ø£qTeTs¡T>∑T ø±≈£L&É<äì, H˚Ï ‘·s¡+ Ä<äs¡Ù+>± rdüTø=ì |üì #˚j·÷\Hêïs¡T. ‘·eTø√dü+, ‘·eT ≈£î≥T+ã+ ø√dü+ ø±≈£î+&Ü Á|ü»\

ø√dü+ eTs¡DÏ+∫q yês¡T ∫s¡+Je⁄\Hêïs¡T. neTs¡T\ ‘ê´>±\T eè<Ûë b˛˝Ò<äì yê] b˛sê≤\ |òü*‘·+>± Ä~yêd”\≈£î 1/70 #·≥º+,

uÛÑ÷dü+düÿs¡D\ #·≤º\T e#êÃj·Tì, yêÏ neT\T ø√dü+ H˚&ÉT b˛sê≤\T #˚j·÷*‡e⁄+<äHêïs¡T.

&Üø£ºsY eè‹Ôì e~* ndüe÷q‘·\T e⁄qï düe÷C≤ìøÏ X¯ÁdüÔ ∫øÏ‘·‡ #˚j·÷\H˚ <äè&ÛÉdü+ø£\Œ+‘√ #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ Áoø±≈£îfi¯

b˛sê≥+˝À neTs¡T\j·÷´s¡ì CÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T. ÄHêÏ b˛sê≥ jÓ÷<ÛäT\T Á|ü»\ |ü≥¢ m+‘√ u≤<Ûä´‘ê j·TT‘·+>± e⁄Hêïs¡ì,

Áoø±≈£îfi¯+˝À Ä~yêd”\≈£î #·<äTe⁄\T H˚]Œ #Ó’‘·Hê´ìï n+~+∫ b˛sê≤\≈£î dæ<ä∆+ #˚j·T&É+yÓqTø£ e+<ä\, y˚\ ø±Áy˚T&é‡ ø£èwæì H˚Ï

‘·s¡+ Ä<äs¡Ù+>± rdüTø√yê\Hêïs¡T.

$s¡dü+ sêÁwüº+ Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é õ. ø£fi≤´Dsêe⁄ e÷≤¢&ÉT‘·÷ #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ Áoø±≈£îfi¯+ –]»qT\ >∑T+&Ó˝À¢ B|ü+

nj·÷´&Éì, Á|ü»\ ø£cÕº˝‘√ eTy˚Tø£eTj·÷´&Éì nHêïs¡T. Äj·Tq~ Á|üø±X¯+õ˝≤¢ nsTTHê nø£ÿ&É Á|ü»\T Äj·Tq e÷õ˝≤¢ yê&Éì

>∑s¡«+>± #Ó|ü≈£î+≤s¡ì n≥Te+Ï kÕ∆Hêìï n+<äs¡÷ bı+<ä˝Òs¡ì nHêïs¡T. ø£wüº|ü&˚ ‘·‘·«+, ìã<ä›‘·, |ü≥Tº<ä\ ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿs¡sêe⁄ qT+&ç eTq+ H˚s¡TÃø√yê\Hêïs¡T. b˛sê≥+˝À bÕ˝§Z+≥÷H˚ e÷y√ $T\≥Ø s¡#·q\qT nqTyê<ä+ #˚XÊ&Éì >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T.

HêÏ qT+&ç H˚Ï es¡≈£î b˛sê≥+ Ä>∑˝Ò<äì, ìs¡“+<Ûë\‘√ ìùw<Ûë\‘√ b˛sê≤\T Ä>∑eì, ndüe÷q‘·\T e⁄qï+‘·ø±\+, b˛sê≤\T

e⁄qï+‘· ø±\+ #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ˝≤+Ï Ms¡T\T ù|<ä\ eTqdüT‡˝À¢ ∫s¡+Je⁄\T>± e⁄+≤s¡ì CÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T.

Ç+ø± á düuÛÑ˝À dæ.|æ.◊(m+.m˝Ÿ) πø+Á<äø£$T° Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é >∑TÁs¡+ $»j·T≈£îe÷sY, dæ.|æ.◊(m+.m˝Ÿ)¬s&ébÕ¢>¥

sêÁwüºø±s¡´<ä]Ù ø=*¢|üs¡ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄, m|ædæm˝Ÿdæ sêÁwüº Hêj·T≈£î\T ¬ø.nqï|üPs¡í, dæ.|æ.◊(m+.m˝Ÿ)q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” sêÁwüº Hêj·T≈£î\T

∫ÏºbÕÏ yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ bÕ˝§ZHêïs¡T. #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ≈£îe÷s¡T&ÉT ÁøÏwüí y˚~ø£ô|’ Hêj·T≈£î\+<ä]ï |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T. á düuÛ Ñ˝À

#ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ ∫qï ≈£îe÷s¡T&ÉT Áoìyêdüsêe⁄, n\T¢&ÉT ø£s¡TD≤eT÷]Ô, Äj·Tq düVü≤#·s¡T\T q]XËÏº Ä#ês¡T´\T, d”‘êsêeTj·T´,

sêeTø√fÒX¯«sêe⁄, u≤ø°å, ø£qø£j·T´ ≈£îe÷s¡T&ÉT n»jYT, #Ós¡T≈£L] dü‘·´+, ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.

Á|üC≤ ø£fi≤ eT+&É*, ns¡TD√<äj·T ø£fi≤ø±s¡T\T bÕ&çq bÕ≥\T, neTs¡T\ dü÷ú|ü+ &Ü´qT‡ Á|ü»\qT $X‚wü+>± Äø£≥Tº≈£î+~. qÁ¬s+>∑

#Ó≥TºøÏ+<ä qs¡T&√ uÛ≤düÿs¡T&Ü bÕ≥qT Hê‘êì Vü≤qTeT+‘·sêe⁄ bÕ&çq|ü⁄&ÉT eT+∫ düŒ+<äq \_Û+∫+~. á düuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é #ê>∑+Ï

uÛ≤düÿsêe⁄ ∫Á‘·|ü≤ìøÏ |üP\e÷\y˚dæ ìyêfi¯ó\]Œ+#ês¡T. neTs¡T&ÉT ø±Áy˚T&é ø£qø£j·T´øÏ CÀVü‰s¡T¢ n]Œ+#ês¡T. á düuÛÑ

dü÷Œ]Ô<ëj·Tø£+>± »s¡>∑&Éy˚T ø±≈£î+&Ü #ê>∑+Ï uÛ≤düÿs¡sêe⁄ kÕàs¡ø£ ø£$T° uÛÑ$wü´‘Y˝À #·Ts¡T¬ø’q bÕÁ‘· ìs¡«Væ≤düTÔ+<äH˚ $XÊ«dü+

ø£*–+~.

ప్రజాపంథా డిశంబర్ 15-31, 2015

Documents