ปีที่ 14 ฉบับที่ 157

Research and Development Newsletter

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ปท 14 ฉบบท 157 ประจ ำเดอนกนยำยน 2558

โครงกำรสมมนำเชงปฏบตกำร เรอง ควำมคำดหวงของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสยทมตอส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมกำรออกเสยงเลอกตงกำรออกก ำลงกำยกบกำรรกษำโรคมะเรง

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา Research and Development Newsletter

ปท 14 ฉบบท 157 ประจ าเดอน กนยายน 2558 วตถประสงค

เพอเผยแพรและประชาสมพนธขอมล ขาวสาร ดานการวจยและพฒนา ซงเปนการเพมพนความรใหแกบคคลในวงงานรฐสภา อนเปนประโยชนตอการปฏบตงานดานนตบญญต

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 0 2244 2067–8 โทรสาร 0 2244 2062

ทปรกษา

นายอภชาต ค าทอง รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร นางอรวรรณ พนธเปรอง ผอ านวยการส านกวชาการ นางสาวอษา โฆษตตระกล ผบงคบบญชากลมงานวจยและพฒนา

บรรณาธการ

นางสาวปยะวรรณ ปานโต

กองบรรณาธการ

นางสวาพร สขเอยด นายฐากร จลนทร นางสาวนารลกษณ ศรวรรณ นายจนทมร สหาบญล นายสฐสร กระแสรสนทร นางสาววมลรกษ ศานตธรรม นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย นางสาวอญชล จวงจนทร

ฝายจดพมพ

นางสาวธณฐดา หาเรอนศร นางณฐชานนท หนทองอนทร

ฝายเผยแพร

นางภคกญญา มากทองไทร นางสาวนวลละออง พรแกว

บทบรรณาธการ เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา ฉบบท 157 ปท 14 เปนฉบบประจ าเดอนกนยายน 2558 ซงเปนเดอนแหงชวงเวลาทขาราชการบางสวนตองอ าลาชวตราชการ เนองจากพนจากราชการตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการเมอมอายครบหกสบปบรบรณ โดยหนวยงานตนสงกดมกจดงานเลยงแสดงมทตาจตแกผเกษยณอายราชการ เพอแสดงถงความผกพนและประทบใจในการไดมโอกาสท างานรวมกน บรรยากาศของงานจงเตมไปดวยไมตรจตจากมตรสหาย เพอนพองนองพทมารวมงาน เชนเดยวกบส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรทไดมการจดงานวนเกษยณอายราชการใหกบผบรหาร ขาราชการ ลกจางฯ จ านวนทงสน 31 คน ในวนท 30 กนยายน 2558 ซงทผานมาบรรยากาศในวนงานเตมไปดวยความอบอนจากคนในองคกรทรวมทกขรวมสขกนมาอยางยาวนานตลอดชวตขาราชการ

เนอหาสาระของเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาฉบบน ประกอบดวย คอลมนรอบดานงานสภา ซงน าเสนอเกยวกบโครงการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง ความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทมตอส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ซงผลการสมมนาในครงนเปนการเสนอความคดเหนและความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยในประเดนตาง ๆ ทมตอส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร คอลมนบทความวจย เรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกเสยงเลอกตง เปนการน าเสนอวามปจจยใดบางทสงผลตอพฤตกรรมของผมสทธลงคะแนนเสยงเลอกตง และพฤตกรรมของผมสทธดงกลาว อาจเปนปญหาและอปสรรคส าคญตอการพฒนาระบอบประชาธปไตยของประเทศ คอลมนงานวจยและพฒนา เรอง บทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการสารเคมและของเสยอนตราย ซงน าเสนอบทวเคราะหและขอเสนอแนะดานกฎหมายทเกยวของกบการกระจายอ านาจและระบบงานเพอเพมประสทธภาพ การก าจดขยะมลฝอย รวมถงมลพษจากสารเคมและของเสยอนตรายจากการก าจดไมถกวธ และเรอง ภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน ซงเปนการนอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาประยกตใชเพอการเกษตร เปนการสงเสรมใหเกษตรกรใชกระบวนการท าการเกษตรแบบผสมผสานดวยระบบอนทรยการเกษตรสามารถลดตนทนการผลตและเพมรายไดใหกบเกษตรกร คอลมนบทความทนาสนใจเสนอเรอง ฤา...เรอด าน าจะน าพาสความตงเครยดในภมภาค? ซงน าเสนอความเปนมา ความจ าเปนของการมเรอด าน า สถานการณความมนคงและความตงเครยดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทอาจเกดขนจากการเพมยทโธปกรณ และคอลมนรอบโลกวจยเรอง การออกก าลงกายกบการรกษาโรคมะเรง ซงเปนการเสนอผลการวจยเพอยกระดบคณภาพชวตของผทปวยเปนโรคมะเรง โดยมค าแนะน าเกยวกบการออกก าลงกายอยางเหมาะสมส าหรบผปวยโรคมมะเรงทอยระหวางการรกษาและอยในระยะฟนฟหลงการรกษา

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา ผอานจะไดรบความรจากเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาไมมากกนอย โดยกองบรรณาธการจะไดน าขอมลความรทมประโยชนมาเสนอตอทานผอานอกครงในเดอนตลาคม 2558

สารบญ

หนา

รอบดานงานสภา โครงการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง ความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ทมตอส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร 1 เรยบเรยงโดย สวาพร สขเอยด

บทความวจย

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกเสยงเลอกตง 6 เรยบเรยงโดย สฐสร กระแสรสนทร

งานวจยและพฒนา บทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ในการจดการสารเคมและของเสยอนตราย 11 โดย กรรณกา สนธพงษ และคณะ เรยบเรยงโดย ปรยวรรณ สวรรณสนย

ภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน 17 โดย วาทตร รกษธรรม และคณะ เรยบเรยงโดย ปยะวรรณ ปานโต

บทความทนาสนใจ ฤา...เรอด าน าจะน าพาสความตงเครยดในภมภาค? 22

เรยบเรยงโดย ฐากร จลนทร

รอบโลกวจย การออกก าลงกายกบการรกษาโรคมะเรง 36 เรยบเรยงโดย นารลกษณ ศรวรรณ

รอบดานงานสภา

โครงการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง ความคาดหวงของผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยทมตอส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

เรยบเรยงโดย...สวาพร สขเอยด

โครงการสมมนาเชงปฏบตการ PMQA ภาพจาก www.parliament.go.th

ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ไดประกำศใชแผนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร พ.ศ. 2557–2560 หรอแผนยทธศำสตรฉบบรองรบสภำปฏรปแหงชำตและคณะกรรมำธกำร ยกรำงรฐธรรมนญ และไดมกำรทบทวนและปรบปรงแผนยทธศำสตรดงกลำว โดยกำรรบฟงควำมคดเหนและควำมตองกำรของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสย ซงไดแก สมำชกสภำนตบญญตแหงชำต สมำชกสภำปฏรปแหงชำต กรรมำธกำร กรรมกำรขำรำชกำรรฐสภำ ผแทนองคกรอสระ สวนรำชกำร หนวยงำนภำครฐ เอกชน ประชำชน สอมวลชน วทยำกรและคณะผบรหำรส ำนกงำน จ ำนวนทงสน 148 คน ทงน เพอก ำหนดกรอบทศทำงกำรด ำเนนกำรและพฒนำองคกร ภำยใตยทธศำสตร 6 ดำนคอ 1) สนบสนนกระบวนกำรนตบญญต สภำปฏรปแหงชำต และคณะกรรมำธกำรยกรำงรฐธรรมนญอยำงมออำชพ 2) สนบสนนงำนรฐสภำ สภำนตบญญตแหงชำต และสภำปฏรปแหงชำต เพอสรำงควำมเชอมนและมบทบำทน ำในเวทประชำคมอำเซยนและรฐสภำระหวำงประเทศ 3) สงเสรมและสนบสนนใหประชำชนมควำมปรองดองสมำนฉนท สรำงกำรมสวนรวมในกำรปฏรปประเทศไทย เพอพฒนำประชำธปไตยใหเขมแขง 4) พฒนำองคกรมงกำรเปน Smart Parliament 5) พฒนำองคกรและบคลำกรใหมขดสมรรถนะสง 6) สนบสนนกำรกอสรำงรฐสภำแหงใหมใหทนสมย และพฒนำอำคำรสถำนท ระบบกำรรกษำควำมปลอดภยตำมมำตรฐำนสำกล

2

ทงน เพอใหแผนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร สำมำรถรองรบกบบทบำทภำรกจของสภำนตบญญตแหงชำต สภำปฏรปแหงชำต คณะกรรมำธกำรยกรำงรฐธรรมนญ ไดอยำงสอดคลองกบควำมตองกำรของสมำชกสภำและกรรมำธกำร และเพอใหผบรหำรและทกคนในองคกรไดเขำใจตรงกนถงกรอบทศทำงกำรพฒนำ ตลอดจนเขำใจบทบำทหนำทและกำรมสวนรวมรบผดชอบในกำรน ำยทธศำสตรไปสกำรปฏบตเพอขบเคลอนองคกำรสควำมส ำเรจไดอยำงมประสทธภำพตอไป ซงทผำนมำเกดกำรเปลยนแปลงปจจยหลำยประกำรทสงผลกระทบตอกำรพฒนำองคกร ทงในสวนของสภำพแวดลอมภำยในและภำยนอก กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ประกอบกบผลส ำรวจแนวโนมควำมคำดหวงและควำมตองกำรของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสย ดงนน เพอใหเกดกำรพฒนำอยำงตอเนองและมควำมทนสมย เหมำะสม มทศทำงทชดเจนและสอดคลองกบบรบททเปลยนแปลงไป ส ำนกนโยบำยและแผนในฐำนะหนวยงำนผรบผดชอบในกำรจดท ำแผนยทธศำสตรไดพจำรณำแลวเหนวำ ควรมกำรทบทวนแผนยทธศำสตรประจ ำปงบประมำณ 2558 เพอเปนกำรวำงกรอบทศทำงกำรพฒนำองคกรในปถดไป ใหมควำมสอดคลองและเชอมโยงกบเกณฑกำรพฒนำคณภำพกำรบรหำรภำครฐ (PMQA) หมวด 2 กำรวำงแผนเชงยทธศำสตร ดงนน ส ำนกนโยบำยและแผน จงจดโครงกำรกำรสมมนำเชงปฏบตกำรเรอง กำรทบทวนและปรบแผนยทธศำสตรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรเพอพฒนำองคกำรใหเปนมออำชพ กจกรรมท 1 ควำมคำดหวงและควำมตองกำรของผรบบรกำรและผม สวนไดสวนเสยทมตอส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ขนเมอวนพธท 17 มถนำยน พ.ศ. 2558 ณ โรงแรมเซนทรำ ศนยรำชกำร และคอนเวนชนเซนเตอร ถนนแจงวฒนะ โดยมเปำประสงคเพอใหคณะผบรหำร ผปฏบตงำน และผมสวนเกยวของไดมสวนรวมในกำรทบทวนทศทำงและเปำหมำยขององคกร ตลอดจนประสำนควำมรวมมอในกำรขบเคลอนยทธศำสตรใหไปสควำมส ำเรจ ทงในดำนกำรสนบสนนบทบำทภำรกจของฝำยนตบญญต และกำรเออประโยชนสขใหแกประชำชน โดยมวตถประสงคของกำรสมมนำ ดงน

1. รวบรวม วเครำะหขอมล และปจจยเกยวของกบกำรทบทวนและปรบแผนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร พ.ศ. 2557–2560 ใหมควำมครอบคลม ครบถวน สอดคลองและเปนไปตำมหลกเกณฑกำรพฒนำคณภำพกำรบรหำรจดกำรภำครฐ (PMQA) และบรบทขององคกรทเปลยนไป

2. ทบทวนและปรบแผนยทธศำสตรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร พ.ศ. 2557 – 2560 ใหมทศทำงและเปำหมำยทชดเจน สอดคลองเปนไปตำมหลกเกณฑกำรพฒนำคณภำพกำรบรหำรจดกำรภำครฐ (PMQA) และบรบทขององคกรทเปลยนแปลงไป

3. เพอทบทวนและปรบแผนปฏบตรำชกำร 4 ป (พ.ศ. 2557–2560) และแผนปฏบตรำชกำรประจ ำป พ.ศ. 2559 ใหมควำมชดเจน สอดคลองเปนไปตำมทศทำงและเปำหมำยของแผนยทธศำสตรและสำมำรถขบเคลอนใหบรรลผลส ำเรจอยำงเปนรปธรรม

4. เพอถำยทอดทศทำง เปำหมำย และแนวทำงขบเคลอนยทธศำสตรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร พ.ศ. 2557–2560 แผนปฏบตรำชกำร 4 ป (พ.ศ. 2557–2560) และแผนปฏบตรำชกำร 4 ป (พ.ศ. 2557–2560) และแผนปฏบตรำชกำรประจ ำป พ.ศ. 2559 ไปสกำรปฏบตรำชกำรประจ ำป พ.ศ. 2559 ไปสกำรปฏบตไดอยำงชดเจน เปนไปตำมทศทำงและเปำหมำยของแผนยทธศำสตรทก ำหนดไว

5. เพอเพมประสทธภำพภำคเครอขำยผมสวนเกยวของกบกำรขบเคลอนแผนยทธศำสตร ใหมควำมรควำมเขำใจทถกตองตรงกนและเขำมสวนรวมขบเคลอนแผนยทธศำสตร แผนปฏบตรำชกำร 4 ป (พ.ศ. 2557–2560) และแผนปฏบตรำชกำรประจ ำป พ.ศ. 2559 ใหบรรลผลส ำเรจอยำงเปนรปธรรม

3

กจกรรมวนสมมนำ ประกอบดวย กำรเสวนำใน 3 หวขอคอ (1) เรอง ทศทำงกำรพฒนำองคกร ควำมคำดหวงและควำมตองกำรผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสย” (2) เรอง ควำมส ำคญของควำมคำดหวงและควำมตองกำรของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสยทมตอทศทำงแผนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร และ (3) เรอง ทศทำงแผนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร พ.ศ. 2557–2560 (ฉบบรองรบสภำปฏรปแหงชำตและคณะกรรมำธกำรยกรำงรฐธรรมนญ) โดยไดมกำรแบงกลมยอยเพอระดมควำมเหนและควำมตองกำรบรกำรควำมคดเหนดำนควำมคำดหวงและควำมตองกำรของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสยทมตอส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร

ผลกำรสมมนำปรำกฏเปนขอเสนอแนะดำนควำมคำดหวงของผรบบรกำรและผมสวนไดสวนเสยตอกำรพฒนำองคกรตำมแผนยทธศำสตรและตอบรกำรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ดงตอไปน

ความคาดหวงตอการพฒนาองคกรตามแผนยทธศาสตรของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

1. กำรทบทวนปรบเปลยนเปำหมำยของแผนยทธศำสตรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ควรค ำนงถงผลลพธทก ำหนดไววำจะสำมำรถบรรลเปำหมำยไดอยำงเปนรปธรรมหรอไม อยำงไร รวมถงกำรวเครำะหควำมตองกำรจำกบคคลทเกยวของทงภำยในและภำยนอกหนวยงำน

2. กำรบรรลวสยทศน พนธกจทก ำหนดไวในแผนยทธศำสตรควรมกำรก ำหนดเปนระยะ (Phase) ทมกำรก ำหนดเปำหมำยทตองกำรอยำงชดเจน

3. แผนยทธศำสตรของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ควรเพมเตมในสวนของมำตรกำรเพอเปนกำรผลกดนยทธศำสตรไดงำยขน โดยกระทรวงเทคโนโลยสำรสนเทศและสอสำรมประเดนทเกยวของคอ กำรจดท ำศนยขอมลตำง ๆ ทสำมำรถสนบสนนประชำคมอำเซยนหรอระหวำงประเทศ ซงขณะนกระทรวงเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรประชำคมอำเซยนหรอระหวำงประเทศ ซงขณะนกระทรวงเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรไดจดตงคณะกรรมกำรเกยวกบ Digital Economy ในระดบประเทศ ซงหำกส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร มขอมลตำงประเทศของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร กระทรวงเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำรทจะรวมมอและบรณำกำรขอมลกบส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร ในสวนของกำรจดสอประชำสมพนธ โดยมขอเสนอแนะวำควรจะมสอประชำสมพนธทหลำกหลำย และควรจะเปนสอทสำมำรถเขำถงและเขำใจงำย ทส ำคญควรมขอมลทถกตองและชดเจน เปนตน

4. ควำมคำดหวงตอทศทำงกำรพฒนำของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรดำนวสยทศน จำกเดม “ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรเปนองคกรทเปนเลศในกำรสงเสรมและสนบสนนภำรกจของสถำบนนตบญญตใหกำวหนำ ทนสมย โปรงใส และเปนธรรม เพอประโยชนสงสดของประชำชน” ควรจะปรบเปน “เปนองคกรทเปนเลศในกำรสงเสรมและสนบสนนภำรกจของสถำบนนตบญญตใหกำวหนำ ทนสมย โปรงใส และเปนธรรม เพอประโยชนของประเทศชำตและประชำชน”

ความคาดหวงตอบรการของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

1. สถำนะของกำรพจำรณำกฎหมำยรวมถงสำระส ำคญของกฎหมำยแตละฉบบทประชำชนใหควำมสนใจ แตไมสำมำรถรบรได ซงกฎหมำยแตละฉบบนน ลวนแลวแตเกยวของกบประชำชนและสงผลกระทบโดยตรงทงสน และตำมกฎหมำยขอมลขำวสำรไดใหอ ำนำจกบประชำชน โดยเฉพำะในกำรรบรขอมล

4

ขำวสำรทกอยำงทหนวยงำนของรฐครอบครอง ซงหมำยรวมถงขอมลทเปนขอมลลบกสำมำรถเปดเผยไดแตตองปฏบตใหถกตองตำมระเบยบวำดวยกำรรกษำควำมลบของทำงรำชกำร ซงหมำยควำมวำ เอกสำรลบทไมมควำมส ำคญทจะตองปกปดควรจะปลดชนควำมลบ ประชำชนกจะไดรบขอมลควำมเคลอนไหวของกฎหมำย ส ำนกงำนคณะกรรมกำรขอมลขำวสำรของรำชกำร อยำกใหส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรแสดงสถำนะควำมเคลอนไหวของกฎหมำยแตละฉบบ ซงในปจจบนส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรไมเปดเผยขอมลในเรองของควำมเคลอนไหวของกฎหมำย

2. ควรมกำรประชำสมพนธเรองกำรสรำงควำมเชอมนและบทบำทน ำในเวทประชำคมอำเซยนและรฐสภำระหวำงประเทศใหมำกกวำน

3. ควรมกำรประชำสมพนธใหทรำบถงควำมคบหนำกำรกอสรำงอำคำรรฐสภำแหงใหมเปนระยะ ๆ

4. ควรเรงรดด ำเนนกำรกอสรำงอำคำรรฐสภำแหงใหมใหแลวเสรจตำมแผนทก ำหนดไว

5. ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรควรเผยแพรขอมลทำงเวบไซต และสำมำรถทจะสบคนยอนหลงได

6. ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรควรมกำรประชำสมพนธบทบำท หนำทของส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรใหมำกกวำน เพอใหประชำชนทวไปไดทรำบอยำงกวำงขวำงและเก ดประโยชนสงสดในกำรใหบรกำรประชำชน

7. ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร และส ำนกงำนเลขำธกำรวฒสภำ ควรมกำรบรณำกำรในกำรขอขอมลจำกหนวยงำนตำง ๆ ในประเดนทมควำมตองกำร เชน ประเดนดำนกำรศกษำหรอประเดนปญหำทสำธำรณชนใหควำมสนใจ โดยเฉพำะกำรขอขอมลจำกกระทรวงศกษำธกำรถำเปนขอมลประเภทเดยวกนกควรประสำนขอมำพรอมกนในครงเดยว

8. ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรควรเพมชองทำงกำรใหบรกำรแกประชำชนใหมำกกวำเดม และควรพฒนำปรบปรงใหทนสมยตลอดเวลำ

9. ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรควรมกำรเปดรบฟงควำมคดเหนจำกภำคประชำชนเพมมำกขน

10. อำคำรรฐสภำแหงใหมควรมพนทส ำหรบศนยกำรเรยนรเพอใหประชำชน หนวยงำน ไดเขำใจระบบกำรท ำงำนของรฐสภำและส ำนกงำนฯ ไดมำกขน

ผลจำกกำรจดสมมนำครงน จงเปนขอมลสำรสนเทศทส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรควรน ำเสนอเขำสกำรหำรอกบหนวยงำนในสงกดเพอพจำรณำก ำหนดแนวทำงกำรปฏบตรำชกำรในหนำทควำมรบผดชอบไดอยำงมประสทธภำพและมคณภำพมำกยงขน และควรใชขอมลทไดจำกกำรสมมนำครงน เพอประกอบกำรพจำรณำทบทวนยทธศำสตรส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎรตอไป

เอกสารอางอง

ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร. แผนยทธศาสตรส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2557– 2560 (ฉบบรองรบสภาปฏรปแหงชาตและคณะกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญ). กรงเทพมหำนคร : ส ำนกกำรพมพ ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร. 2557.

5

ส ำนกนโยบำยและแผน. เอกสารประกอบการประชมคณะอนกรรมการขบเคลอนแผนยทธศาสตร. ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2557–2560. ครงท 4/2558 วนพฤหสบดท 9 กรกฎำคม 2558.

ภาพอางอง

ภาพโครงการสมมนาเชงปฏบตการ PMQA. สบคน 7 กนยำยน 2558. จำก www.parliament.go.th

บทความวจย

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการออกเสยงเลอกตง เรยบเรยงโดย...สฐสร กระแสรสนทร

การเลอกตง ภาพจาก: http://www.tlcthai.com/education/knowledge-online/15791.html

ปจจบนระบอบประชาธปไตยจดเปนระบอบการปกครองทใหการยอมรบในสทธและใหอ านาจแกประชาชนในทางการเมอง โดยระบอบประชาธปไตยในโลกสามารถแบงออกไดเปน 2 รปแบบ รปแบบแรก คอ ประชาธปไตยแบบทางตรง (direct democracy) ซงเปนลกษณะการปกครองทประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมและมสทธมเสยงในการปกครองไดดวยตนเองในกระบวนการก าหนดนโยบายเพอบรหารประเทศ ในรปแบบของการรวมกลมกนเปนหมคณะเพอแลกเปลยนความคดเหนและตดสนใจเรองการเมอง ปจจบนสามารถพบเหนรปแบบดงกลาวไดในบางรฐเลก ๆ ของประเทศสหรฐอเมรกา หรออาจยอนศกษาลงไปถง ยคนครรฐกรกโบราณ (ancient greek) ซ งไดรบการกลาวอางถงในฐานะท เปนตนแบบแหงระบอบประชาธปไตยแบบทางตรง สวนรปแบบทสองคอ ประชาธปไตยแบบทางออม (representation democracy) ซงเปนรปแบบทเกดขนจากขอจ ากดของสภาพสงคมสมยใหมทงในเชงโครงสรางและความสลบซบซอน รวมถงปรมาณของคนทมมากขนเชนยคปจจบน จงท าใหประชาชนทกคนจงไมสามารถเขาไปมสวนรวมในการปกครองดวยตนเองทงหมด ทงยงเปนการยากล าบากในทางปฏบตทจะสรางกลไกเพอรองรบการแสดงออกหรอการมสวนรวมทางการเมองโดยตรงของประชาชนได จงเกดรปแบบของประชาธปไตยโดยการใชอ านาจทางออมของประชาชนผานผแทนหรอตวแทนในพนท เพอใชอ านาจในการบรหารการปกครองไมวาจะผานระบบรฐสภาหรอไมกตาม รปแบบของระบอบประชาธปไตยแบบทางออมนมกระบวนการเพอใหไดมาซงตวแทนของประชาชนเพอเขาไปใชอ านาจทางการเมองซงเปนทยอมรบกนโดยทวไปคอ “การเลอกตง” (election) เนองจากเปนรปแบบพนฐานทเหมาะสมทสดของการใหไดมาซงผแทนของประชาชน การเลอกตงจงถอวาเปนกจกรรมทสะทอนใหเหนหรอแสดงออกซงเจตจ านง และการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนในการสงบคคลหรอคณะบคคลเขาไปท าหนาทแทนตนเองในการตดสนใจเกยวกบนโยบายสาธารณะตาง ๆ เพอสรางความสงบสขและความกนดอยดของคนในสงคม

7

ความส าคญของการเลอกตงประกอบกบความเจรญกาวหนาและการเปลยนแปลงของบรบท ตาง ๆ ในสงคมไทยในชวงหลายปทผานมา รวมทงนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) สภาปฏรปแหงชาต และกรรมาธการยกรางรฐธรรมนญทตองการปฏรปและก าหนดแนวทางในการบรหารและจดการกบปญหาตาง ๆ ของประเทศ จงท าใหการเลอกตงเปนหวขอหนงทถกน ามาเปนประเดนพจารณากนอยางกวางขวาง จงสมควรมการศกษาทบทวนเกยวกบการจดการเลอกตงทผานมาของไทยเพอประโยชนดานการพฒนาการเมองการปกครองใหมความเปนประชาธปไตยมากยงขนตอไป โอกาสนจงไดประมวลขอคนพบทไดจากการศกษาวจยในสวนซงเกยวของกบปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกตงของประชาชนอนเปนขอมลพนฐานทมประโยชนดานการศกษาหาแนวทางการเสรมสรางความเปนพลเมองเพอการพฒนาประชาธปไตยของประเทศในโอกาสตอไป

วทยา สวรรณมาศ (2541) ไดน าเสนอผลการวจย เรอง “พฤตกรรมการลงคะแนนเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรของประชาชนในเขตอ าเภอมโนรมย จงหวดชยนาท” ซงเปนการเลอกตงทวไป พ.ศ. 2539 พบวา ปจจยทางดานเศรษฐกจ การเมอง และสงคมมอทธพลตอผมสทธลงคะแนนเสยงเลอกตงในเขตอ าเภอมโนรมย จงหวดชยนาทเปนอยางมาก โดยจะเหนไดจากปจจยทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคมของประชาชนทแตกตางกนมผลท าใหประชาชนในแตละระดบมพฤตกรรมการลงคะแนนเสยงเลอกตงแตกตางกน

จตรา พรหมชตมา (2541) ไดน าเสนอผลการวจย เรอง “พฤตกรรมการเลอกตงของประชาชนในชมชนแออดในกรงเทพมหานคร” พบวา เมอเปรยบเทยบความสมพนธระหวางผทมการศกษาระดบปรญญาตรขนไปกบผทมการศกษาต ากวาระดบปรญญาตร จะพบวาผทมการศกษาระดบปรญญาตรขนไปจะมความสนใจทางดานการเมอง มทศนคตความคดเหนในทางการเมอง มบทบาทการเขาไปมสวนรวมทางการเมอง และมพฤตกรรมในการออกเสยงเลอกตงสงกวาผทมการศกษาระดบต ากวาปรญญาตร

เมอประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และมการเลอกตงสมาชกวฒสภาโดยตรงเปนครงแรกของประเทศไดมการศกษาวจย เรอง “ทศนคตของประชาชนตอการเลอกตงวฒสมาชกจงหวดเชยงใหม 4 มนาคม 2543” โดยธนน อนมานราชธน จนทนา สทธจาร และไพรช ตระการศรนนท (2543) ไดน าเสนอผลการวจยซงพบวา ผทมรายไดสงกวา มรายไดมากกวา และประกอบอาชพราชการหรอรฐวสาหกจ มแนวโนมไมยอมรบผชนะการเลอกตงมากกวาผทมการศกษาต ากวา มรายไดนอยกวา และประกอบอาชพอน ๆ ทไมใชราชการหรอรฐวสาหกจ สอดคลองกนกบขอค าถามทวาผชนะการเลอกตงไดใชวธการทเหมาะสมหรอไมในการแสวงหาความนยม ผตอบค าถามซงเปนผทมรายไดสงกวา มรายไดมากกวา และประกอบอาชพราชการหรอรฐวสาหกจ เหนวาผชนะการเลอกตงใชวธการทไมเหมาะสม แตกตางจากผทมการศกษาต ากวา มรายไดนอยกวา และประกอบอาชพอนๆ ทไมใชราชการหรอรฐวสาหกจทเหนวาเหมาะสมสงกวา

พจนย ไชวารล (2543) ไดน าเสนอผลการศกษาเรอง “ภมหลงของผสมครสมาชกวฒสภากรงเทพมหานคร และแรงจงใจในการลงสมครรบเลอกตง” พบวา ผสมครสวนใหญเปนผมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมสง และด ารงต าแหนงสงในหนวยงานตาง ๆ

เมอพจารณาผลงานวจยดงทน าเสนอมาน พบวา มขอจ ากดในการอธบายเกยวกบปจจยดาน ภมหลงทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอพฤตกรรมกรรมการเลอกตงของประชาชนชาวไทยในภาพรวม เนองจากสวนใหญเปนกรณศกษาเฉพาะพนท แตมผลงานวจยทสามารถอธบายภาพรวมไดในระดบหนงคอ

8

รายงานวจยเรอง “พฤตกรรมการเลอกตงและปจจยทมผลตอการเลอกตงสมาชกวฒสภา พ.ศ. 2543” ของ ถวลวด บรกล และสตธร ธนานธโชต (2545) ซงพบวา สถานภาพทางเศรษฐกจสงคมทแตกตางกน อนไดแก เพศ อาย รายได อาชพ การศกษา ศาสนา สถานทอย ระยะเวลาทอาศย และการยายทอย มความสมพนธกบตวแปรตาง ๆ ทมความส าคญตอการพฒนาประชาธปไตย เชน การเปนสมาชกกลม ความรเกยวกบการเลอกตง การมสวนรวมทางการเมอง รวมถงปจจยทใชในการตดสนใจเลอกผสมคร ซงเมอท าการศกษาเจาะลกลงไป ในประเดนตาง ๆ เชน การศกษากระบวนการมงสความเปนประชาธปไตยของประเทศไทย โดย โรเบรต บ อลบรททน และถวลวด บรกล (2543) ซงท าการวจยเรอง “ความตอเนองของประชาธปไตยไทย : การเลอกตงสมาชกวฒสภา 2543 แลว พบวา ผตอบแบบส ารวจทอาศยอยในชนบท และมสถานะทางเศรษฐกจและสงคมต ากวาจะมระดบความพงพอใจตอระบอบประชาธปไตยสงกวาผตอบแบบส ารวจทอาศยอยในเมอง และมสถานะทางเศรษฐกจและสงคมสงกวา นอกจากนผลการศกษายงพบวา คนกรงเทพฯ มเกณฑในการพจารณาเลอกผสมครรบเลอกตงสมาชกวฒสภาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตกบคนทอาศยอยตางจงหวด โดยคนกรงเทพฯ จะใชปจจยเรอง “ความสามารถ และความซอสตย” ของผสมครเปนพนฐานในการประเมนผสมคร ขณะทคนอาศยอยตางจงหวดจะใหความส าคญกบเรอง “ความสมพนธกบทองถน” ของผสมครในเรองการมสวนรวมทางการเมองเปนส าคญ

นอกจากน ถวลวด บรกล (2543) ไดท าการศกษาเรอง “การมสวนรวมของประชาชนในการเลอกตงสมาชกวฒสภา พ.ศ. 2543” และพบวา มความสมพนธของปจจยตาง ๆ กบการมสวนรวมทางการเมอง โดยเฉพาะปจจยทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองดงทเคยมผศกษาไวอยางมากมายในนานาประเทศ ซงผลการศกษาสอดคลองกบแนวคดเรองการมสวนรวมกลาวคอ ผชายมกมสวนรวมทางการเมองมากกวาผหญง และผทอยในวยกลางคนจะมสวนรวมในทางการเมองมากกวากลมอายอน ๆ การมสวนรวมทางการเมองยงมความแตกตางกนไปตามระดบการศกษา อาชพ ถนทอยอาศย ทงผลการศกษาไดพบวา ชาวกรงเทพฯ ทงทอยในเมองและชานเมองทมระดบการมสวนรวมทางการเมองต ากวาผอาศยอยในภมภาค

สวฒน ศรพงษสวรรณ (2544) ซงไดท าการศกษาเรอง “ความคดเหนของประชาชนตอการเลอกตงสมาชกวฒสภา” ในการเลอกตงเมอวนท 4 มนาคม 2543 พบผลการศกษาทนาสนใจคอ ปจจยทางดานสถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจ มอทธพลควบคไปกบความส านกในหนาทพลเมองหรอความส านกทางการเมองของประชาชน กลาวคอ บคคลทมความแตกตางกนทางดานสถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจ ยอมมความส านกในเชงวฒนธรรมทางการเมองตอพฤตกรรมการออกเสยงเลอกตงแตกตางกน และสงผลตอแบบแผนพฤตกรรมการออกเสยงเลอกตงทแตกตางกนออกไป

ดงนน บทสรปจากรายงานการศกษาวจยทกลาวในขางตนคอ พฤตกรรมการเลอกตงของประชาชนอาจมความแตกตางกนตามภมหลงทางเศรษฐกจและสงคมหลายประการ โดยเฉพาะในเรองระดบการศกษา ฐานะทางเศรษฐกจ และเขตทอยอาศย คนทมการศกษาสง มฐานะทางเศรษฐกจด และอาศยอยในพนทเขตเมอง มกใหความสนใจหรอใหความส าคญกบการออกไปใชสทธลงคะแนนเสยงเลอกตงสงกวาเมอเทยบกบคนทมการศกษานอย มฐานะทางเศรษฐกจไมคอยด และอาศยอยในพนทเขตชนบท อกทงการออกไปใชสทธของผมการศกษาสง มฐานะทางเศรษฐกจด และเปนผทอาศยอยในพนทเขตเมอง ในแตละครงมกออกไปใชสทธลงคะแนนดวยจตส านกทางการเมองทสง และมการตดสนใจโดยใชหลกเหตและผลทเออตอการพฒนาระบอบประชาธปไตย แตอยางไรกตาม บทสรปครงนอาจไมถกตองอกตอไป หากมการวจยในลกษณะ

9

เดยวกนแลวผลการศกษาปรากฏออกมาในแบบทไมสอดคลองกบทเคยมการท าวจยในอดตไปบางตามแตบรบทและวถชวตของคนแตละชมชนได

ดงนน เพอประโยชนดานการศกษาหาแนวทางการรณรงคสงเสรมและสนบสนนประชาชนใหไปใชสทธเลอกตงและมสวนรวมทางการเมองในดานตาง ๆ ใหมากยงขน จงควรท าการวจยในประเดนทเกยวของกบพฤตกรรมการเลอกตงทงในระดบชาตและระดบทองถนเพอเปนการยนยนบทสรปทเปนขอมลความรพนฐานซงมความเปนปจจบนหรอทนตอเหตการณอนจะน าไปสการพจารณาศกษาหาแนวทางการพฒนาประชาธปไตยของประเทศ เชน ควรท าวจยเพอสนบสนนการศกษาพจารณาหารปแบบ การเลอกตงทมความเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทยทงในเมองและชนบท ท าวจยเพอศกษาความเปนไปไดหรอขอดขอจ ากดของการใชรปแบบประชาธปไตยแบบทางตรงรวมกบการใชรปแบบประชาธปไตยแบบทางออม ตลอดจนท าวจยพจารณาก าหนดบทบาทขององคกรและหนวยงาน ตลอดจนมาตรการทางกฎหมายทเกยวของกบการเลอกตง อาท งานวจย

เอกสารอางอง

กองทนบ าเหนจบ านาญขาราชการ. แนวคดเกยวกบการเลอกตง. [ออนไลน]. วนทคนขอมล 15 กรกฎาคม 2558. เขาถงไดจาก : http://www.gpf.or.th/cgibin/CMS/SecretaryGeneral/secretary_f_1.pdf.

จตรา พรหมชตมา. (2541). พฤตกรรมการเลอกตงของประชาชนในชมชนแออดในกรงเทพมหานคร . กรงเทพ: ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ถวลวด บรกล และสตธร ธนานธโชต. (2545). พฤตกรรมการเลอกตงและปจจยในการตดสนใจเลอกตงสมาชกวฒสภา พ.ศ.2543. กรงเทพฯ: ธรรมกมลการพมพ.

ถวลวด บรกล สตธร ธนานธโชต และประภาพร วฒนพงศ. (2546). การวดระดบความเปนประชาธปไตยและพฤตกรรมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร. กรงเทพ: สถาบนพระปกเกลา.

ถวลวด บรกล และโรเบรต บ อลบรททน. (2543). ความตอเนองของประชาธปไตยในประเทศไทย : การเลอกตงสมาชกวฒสภา 2543. ในเอกสารประกอบการประชมวชาการสมาคมรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตรแหงประเทศไทย. 8-10 ธนวาคม 2543.

ธนน อนมานราชธน จนทนา สทธจาร และไพรช ตระการศรนนท. (2543). ทศนคตของประชาชนตอผลการเลอกตงวฒสมาชก จงหวดเชยงใหม 4 มนาคม 2543. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

พจนย ไชวารล. (2543). ภมหลงของผสมครสมาชกวฒสภากรงเทพมหานคร และแรงจงใจในการลงสมครรบเลอกตง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, บณฑตวทยาลย, รฐประศาสนศาสตร.

วทยา สวรรณมาศ. (2541). พฤตกรรมการลงคะแนนเสยงเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรของประชาชนในเขตอ าเภอมโนรมย จงหวดชยนาท. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษมบณฑต, บณฑตวทยาลย, รฐประศาสนศาสตร.

10

สตธร ธนานธโชต. (ม.ป.ป.) พฤตกรรมนยมและสถาบนนยมในการเมองเรองการเลอกตงของไทย. [ออนไลน] วนทคนขอมล 15 กรกฎาคม 2558. เขาถงไดจาก http://www. http://kpi.ac.th/media/pdf/M7_119.pdf.

สวฒน ศรพงษสวรรณ. (2544). ความคดเหนของประชาชนตอการเลอกตงสมาชกวฒสภา : ศกษากรณ ประชาชนในเขตบางนา ในการเลอกตงเมอวนท 4 มนาคม 2543. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง, บณฑตวทยาลย, รฐศาสตร.

ภาพอางอง

การเลอกตง. (2554). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.tlcthai.com/education/knowledge-online/15791.html.

งานวจยและพฒนา

บทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ในการจดการสารเคมและของเสยอนตราย

เรยบเรยงโดย...ปรยวรรณ สวรรณสนย

ขยะลอยน ำ

ภำพจำก www.weekendhobby.com

ประเทศไทยไดมการกระจายอ านาจหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะใหแกองคกรปกครองสวนทองถนอยางตอเนองตามทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดก าหนดไวในหมวด 14 การปกครองสวนทองถน ประกอบกบการมแผนและขนตอนการกระจายอ านาจตามทก าหนดไวในพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 จงถอเปนการกระจายอ านาจใหทองถนในเชงโครงสรางขององคกรหรอหนวยงานทางปกครอง และเมอพจารณาบทบญญต ดงกลาวแลวพบวา มการกระจายอ านาจหนาทใหทองถนในเชงภารกจดวย โดยเฉพาะภารกจดานการก าจดขยะมลฝอยและการจดการสงแวดลอม ซงเกยวของและสงผลโดยตรงใหเกดปญหาทกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชน เชน ปญหามลพษจากสารเคมและของเสยอนตรายทเกดจากการปลอยสารเคมหรอทงของเสยอนตราย การก าจดไมถกวธ รวมถงปญหาของสารเคมตกคางทสงผลกระทบเรอรงตอสขภาพคนในชมชนและสงแวดลอม

อยางไรกตาม ปญหาส าคญประการหนงสบเนองจากการถายโอนภารกจในการท าบรการสาธารณะคอ กฎ ระเบยบ และความซ าซอนในภารกจของหนวยงานทเกยวของ ซงแมวาจะไดมการตรากฎหมายหลายฉบบเพอ

12

ขจดความซ าซอนดานอ านาจของหนวยงานทเกยวของกบการจดการสงปฏกลและมลฝอยแลวกตาม เชน พระราชบญญตการสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 เปนตน และรฐไดก าหนดนโยบายการจดการขยะไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแลวกตาม ซงไดแก การมแผนจดการคณภาพและสงแวดลอมแหงชาต ซงไดก าหนดยทธศาสตรในการสรางสภาพแวดลอมทด เพอยกระดบคณภาพชวต และการพฒนาทย งยนโดยการเพมประสทธภาพการก าจดมลพษขององคกรปกครองสวนทองถน และไดก าหนดยทธศาสตรในการกระจายอ านาจการบรหารจดการประเทศสภมภาค ทองถนและชมชนเพมขน โดยพฒนาศกยภาพและกระจายอ านาจการตดสนใจใหทองถนสามารถรบผดชอบในการบรหารจดการบรการสาธารณะ ตลอดจนแกไขปญหาทตอบสนองความตองการของประชาชนในพนท พรอมทงเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาทองถนของตนเอง และการมแผนพฒนาสารเคมแหงชาต ฉบบท 3 รวมทงกฎหมายทเกยวของอนอก เชน พระราชบญญตรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535 ซงก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนก ากบดแลเรองการรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทตาง ๆ พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 อนเกยวดวยเรองของการควบคมดแลการประกอบกจการโรงงานใหเหมาะสม และก าจดของเสยทเกดขนเพอไมกอใหเกดผลกระทบสงแวดลอม นอกจากน พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ไดก าหนดหลกเกณฑและวธการในการควบคมวตถอนตรายและจดระบบบรหารทเกยวของกบการควบคมดแลเรองความเปนพษของวตถอนตรายตามทไดก าหนดไว พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2535 ซงเนนการก าจดมลพษทางดานน า อากาศ และกากของเสย ภายใตกลไกของแผนปฏบตการดานสงแวดลอม กองทนสงแวดลอมและคณะกรรมการสงแวดลอม โดยเมอน าแนวนโยบายภาครฐและกฎหมายทเกยวของมาพจารณาประกอบกนกบภารกจดานการจดระบบการบรการสาธารณะตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ จงพบวามความทบซอนในดานภารกจการจดการสารเคมและของเสยอนตราย

ดงนน กรรณกา สทธพงษ และคณะ จงท าการศกษาบทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนเพอประโยชนดานความสอดคลองหรอเชอมโยงกนในทางปฏบตหรอเพอใหเกดความเหมาะสมกบการปฏบตงานในพนทจรง และลดปญหาชองวางความทบซอนระหวางเจาหนาทและภารกจทไดรบมอบหมาย ทงสามารถน าไปสการบรหารจดการดานสารเคมและของเสยอนตรายทดและเกดประโยชนตอพนทในการเฝาระวงความปลอดภยดานสารเคมและของเสยอนตราย ทงเพอเปนการลดงบประมาณคาใชจายของหนวยงานทท างาน ทบซอนกน รวมถงเปนการสงเสรมการใหประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการสารเคมและของเสยอนตราย ซงจะท าใหเกดการจดการทเปนไปตามหลกธรรมาภบาลดวย

วตถประสงคของการศกษาวจย

1. ศกษาบทบาทและอ านาจหนาทในการจดการสารเคมและของเสยอนตรายขององคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ

2. ศกษาการจดการขยะอนตรายในตางประเทศ

13

ระเบยบวธการศกษาวจย

การศกษาวจยเรอง บทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการสารเคมและของเสยอนตราย เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ โดยท าการเกบรวบรวมขอมลจากนโยบายและกฎหมายทเกยวของกบภารกจดานการจดการสารเคมและของเสยอนตรายขององคกรปกครองสวนทองถน รวมถงวารสาร สงพมพอเลกทรอนกสทเกยวของ รวมกบการเกบขอมลขนจากการสมภาษณเจาหนาทและบคคลทเกยวของกบงานการจดการสารเคมและของเสยอนตรายเพอเปนการศกษาขอเทจจรงจากพนทในโครงการ ท าการวเคราะหขอมลตามกรอบแนวคดเกยวกบการปกครองสวนทองถนและความสมพนธระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเองในดานการจดท าบรการสาธารณะ เพอน าเสนอแนวทางการพฒนาหรอปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการบรหารจดการสารเคมและของเสยอนตรายในระดบทองถน ใหสอดคลองกบสถานการณและศกยภาพหรอขดความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนในระดบตาง ๆ

ผลการศกษาวจย

บทบาทและอ านาจหนาทในการจดการสารเคมและของเสยอนตรายขององคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ

กฎหมายทเกยวของกบอ านาจหนาทในการจดการสารเคมและของเสยอนตรายขององคกรปกครองสวนทองถน ไดแก พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 และ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2542

1. พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ไมไดก าหนดอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวดเกยวกบการจดการสารเคมและของเสยอนตรายและการก าจดขยะหรอของเสยหรอหนาททตองด าเนนการในกจการใด ๆ เปนการเฉพาะ หากแตเนนการประสานงานระหวางองคกรปกครองสวนทองถนในระดบต ากวาภายในจงหวดเปนส าคญ ซงมาตรา 45 แหงพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ไดก าหนดอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนจงหวดคอ การจดท าแผนพฒนาองคการบรหารสวนจงหวด สนบสนนสภาต าบลและราชการสวนทองถนในการพฒนาทองถน ประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทของสภาต าบลและราชการสวนทองถนอน แบงสรรเงนตามกฎหมายใหสวนทองถนอนคมครองดแลและบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จดท ากจการใด ๆ อนเปนอ านาจหนาทของราชการสวนทองถนอนทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวดและกจการนนเปนการสมควรใหราชการสวนทองถนอนรวมด าเนนการ

2. พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 ในมาตรา 50 วรรค 3 ใหเทศบาลต าบลมหนาทรกษาความสะอาดของถนนหรอทางเดนและทสาธารณะ รวมทงการก าจดมลฝอยและสงปฏกล ซงหนาทดงกลาวทงเทศบาลเมองและเทศบาลนครกไดถกบญญตไวเชนเดยวกน

3. พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 ตามมาตรา 67 วรรค 2 บญญตใหองคการบรหารสวนต าบลมหนาทรกษาความสะอาดของถนน ทางน า ทางเดนและทสาธารณะ รวมทงก าจดมลฝอยและสงปฏกลในเขตองคการบรหารสวนต าบล

14

4. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 บญญตในมาตรา 89 วรรค 4 ใหกรงเทพมหานครมหนาทรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมองในเขตกรงเทพมหานคร

5. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2542 ในมาตรา 62 วรรค 8 บญญตใหเมองพทยามหนาทก าจดมลฝอยและสงปฏกล และการบ าบดน าเสยในเขตเมองพทยา

ผลการศกษาพบวา กฎหมายเกยวกบการจดตงองคกรปกครองสวนทองถนไดก าหนดอ านาจหนาททเกยวกบการจดการขยะมลฝอยหรอของเสย ยงหมายความรวมถงการจดการสารเคมหรอของเสยอนตรายขององคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ ไว นอกจากกฎหมายทเกยวของดงกลาวขางตนแลวในปจจบนไดมการบงคบใชพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ซงมสาระส าคญเกยวกบอ านาจหนาทในการจดการขยะมลฝอยหรอของเสยขององคกรปกครองสวนทองถนระดบตาง ๆ คอ ก าหนดอ านาจหนาทในการจดท าระบบบรหารสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเอง โดยใหเทศบาลเมองพทยาและองคการบรหารสวนต าบลมอ านาจและหนาทในการก าจดมลฝอย สงปฏกล และน าเสยใหองคการบรหารสวนจงหวดมอ านาจและหนาทในการจดตงและดแลระบบบ าบดน าเสยรวม การก าจดขยะมลฝอยและสงปฏกลรวม การจดการสงแวดลอมและมลพษตาง ๆ สวนกรงเทพมหานคร มอ านาจหนาทในการจดระบบบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองโดยใหมหนาทเชนเดยวกบเทศบาล เมองพทยา องคการบรหารสวนต าบล หรอองคการบรหารสวนจงหวด

นอกจากน ผลการศกษากรณความสมพนธระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนในการจดการสารเคมและของเสยอนตรายพบวา พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 ไดก าหนดใหองคการบรหารสวนจงหวดอาจท ากจการใด ๆ อนเปนอ านาจหนาทของราชการสวนทองถนอนหรอองคการบรหารสวนจงหวดอน นอกเขตจงหวดได เมอไดรบความยนยอมจากองคกรนน ๆ สวนตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 ไดก าหนดใหการท างานนอกเขตเทศบาลและการท างานรวมกบบคคลอนสามารถด าเนนการได หากเปนกจการทด าเนนตามอ านาจหนาททอยภายในเขตของตน รวมถงการไดรบความยนยอมจากสภาเทศบาลเสยกอน หากมกจการใดอนอยภายในอ านาจหนาทของเทศบาลตงแตสองแหงขนไปทจะรวมกนท าเพอใหเกดประโยชน สามารถจดตงเปนองคการขนเรยกวา สหการ โดยใหมสภาพเปนทบวงการเมองและมคณะกรรมการบรหาร ประกอบดวยผแทนของเทศบาลทเกยวของอยดวย ส าหรบองคการบรหารสวนต าบล หากกระทรวง ทบวง กรม องคการหรอหนวยงานอนของรฐจะด าเนนกจการใด ๆ เพอประโยชนของประชาชนในต าบลตองแจงใหองคการบรหารสวนต าบลทราบลวงหนาตามความเหมาะสม อกทงองคการบรหารสวนต าบลสามารถท ากจการทจ าเปนตองท าและเปนการเกยวเนองกบกจการทอยในอ านาจหนาทของตนนอกเขตองคการบรหารสวนต าบล โดยรวมกบหนวยงานราชการสวนทองถนอนได สวนกรงเทพมหานครนนบรรดาอ านาจหนาทใดซงเปนของราชการสวนกลาง หรอราชการสวนภมภาคอาจมอบใหกรงเทพมหานครปฏบตกได โดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบหรอประกาศแลวแตกรณ นอกจากน กรงเทพมหานครอาจด าเนนกจการนอกเขตกรงเทพมหานครได หากเปนประโยชนแกประชาชนและตองไดรบความเหนชอบยนยอมจากสภากรงเทพมหานคร และผวาราชกา รจงหวดเสยกอน รวมถงกรงเทพมหานครอาจท าการรวมกบบคคลอนโดยกอตงบรษทหรอถอหนในบรษทได เฉพาะกจการทเปนสาธารณปโภคและตองถอหนมลคาเกนรอยละหาสบของทนทบรษทนนจดทะเบยนไว ส าหรบเมองพทยา

15

สามารถด าเนนกจการนอกเขตเมองพทยาได เมอการนนจ าเปนตองท าและเกยวเนองกบกจการทด าเนนการตามอ านาจหนาททอยภายในเขตเมองพทยาหรอเปนประโยชนแกเมองพทยา ทงน การด าเนนกจการดงกลาวตองไดรบความเหนชอบจากสภาเมองพทยา และไดรบความยนยอมจากองคกรปกครองสวนทองถนทจะเขาไปด าเนน การ อยางไรกตาม ในกรณทไมไดรบความยนยอมจากองคกรปกครองสวนทองถน กฎหมายก าหนดใหนายกเมองพทยารายงานตอผวาราชการจงหวดเพอพจารณา ถาเหนวาการด าเนนกจการนนจะเปนประโยชนตอประชาชนสวนรวมใหผวาราชการจงหวดด าเนนการใหนายกเมองพทยาและผแทนองคกรปกครองสวนทองถนทเกยวของมาประชมเพอหาขอยตรวมกนและยงก าหนดใหเมองพทยาอาจรวมกบหนวยงานราชการจดตงองคการขน เรยกวา สหการ ซงมฐานะเปนนตบคคล เพอท ากจการใดอนอยภายใตอ านาจหนาทของเมองพทยาได

การจดการขยะอนตรายในตางประเทศ

คณะผวจยไดท าการศกษาเปรยบเทยบการจดการขยะอนตรายกบตางประเทศ โดยเลอกศกษาเปรยบเทยบกบประเทศฝรงเศสและประเทศเยอรมน เนองจากเปนประเทศมระบบโครงสรางการปกครองสวนทองถนคอนขางคลายคลงกบประเทศไทย และเปนประเทศทเนนการบรหารจดการบรการสาธารณะโดยทองถน ผลการศกษาดานการจดการขยะอนตรายในตางประเทศมดงน

1. แผนบรหารจดการขยะของประเทศฝรงเศสมการคดแยกประเภทขยะในเบองตน โดยแผนงานการก าจดขยะอตสาหกรรมก าหนดใหเปนแผนงานระดบภมภาคทเรยกวา “แผนงานระดบภมภาคเพอการก าจดขยะอตสาหกรรม” สวนจงหวดมอ านาจในการจดท าแผนการก าจดขยะมลฝอยจากครวเรอน โดยแผนงานจะตองมการคาดการณหรอมรายละเอยด การส ารวจปรมาณขยะทตองถกจ ากดในระยะเวลา 5 ป หรอ 10 ป รวมทงชนดและแหลงก าเนด และการพจารณาก าหนดสถานทจดตงศนยกกเกบขยะขนสดทายทเกดจากขยะมลฝอยจากครวเรอน โดยวธการก าจดขยะทน ามาใชคอ การน าขยะกลบมาใชซ าในลกษณะของการท าใหวสดนนสามารถน ากลบมาใชไดอก เพอการท าใหกลายเปนพลงงาน อนเกดจากแนวทางตามระเบยบของประชาคมยโรปทมวตถประสงคเพอใหไดผลตภณฑ หลงจากการแปรรปทมลกษณะใกลเคยงกบผลตภณฑเดมกอนทจะถกทงเปนขยะ และการท าใหขยะมคาขนโดยท าใหกลายเปนพลงงาน หมายถง การน ากลบคนมาในรปของพลงงาน โดยมาจากขนตอนการก าจดขยะ นอกจากนยงก าหนดใหการด าเนนงานของหนวยงานทองถนตองเปนไปดวยความโปรงใส และเปดเผยขอมลในการด าเนนงาน เพอใหหนวยงานทรบผดชอบด าเนนการจดการขยะและการควบคมการขนสงขยะอยางเอาใจใสดแล มการแนบบญชรายชอประเภทและชนดของขยะซงเปนอ านาจของผวาราชการจงหวดในการอนญาตใหน าขยะเขาออกในพนทรบผดชอบ ทงน การขออนญาตน าเขาตองมรายละเอยดขอมลทชดแจงทงชอของผขออนญาต และปลายทางของการขนสง รวมทงเงอนไขตาง ๆ ในการขนสงขยะประเภทและชนดทก าหนด โดยผเกยวของ ผขนสง และผท าการบ าบดขยะดงกลาวตองมหลกฐานตาง ๆ ไวเพอแสดงดวย ทงน เพอเปนการควบคมจ านวนขยะและเพอความปลอดภยของชมชนในกรณทมการน าเขาขยะประเภทอนตรายขน

2. กฎหมายบรหารจดการขยะของประเทศเยอรมน เปนสวนหนงของการคมครองทงสงแวดลอมและสขอนามย โดยทวไปแลวพนฐานของกฎหมายทเกยวของ การบรหารจดการขยะจะมพนฐานความคดมาจากการปองกนโรคระบาด อนเกดจากขอบกพรองเรองสขอนามย แตในปจจบนกฎหมายการบรหารจดการขยะมวตถประสงคทหลากหลายขนคอ การใหความส าคญกบการปองกนมใหเกดขยะ การมงเนนใหขยะถกน ามา

16

หมนเวยนกลบมาใชประโยชนใหนานทสด และการเปดโอกาสใหเอกชนสามารถเขามามสวนรวมในการบรหารจดการขยะอนเปนไปเพอประสทธภาพของการจดการขยะและการลดคาใชจายของภาครฐดวย หากพจารณาสาระส าคญของรฐบญญตบรหารจดการขยะ ค.ศ. 2004 พบวา ไดมการบญญตใหการจดการขยะเปนขององคกรปกครองสวนทองถน โดยท าหนาทตามขอบเขตพนททรบผดชอบ สามารถจดการบรหารขยะเพอมอบใหบคคลอนท าแทนได รวมถงใหผทครอบครองและผทกอใหเกดขยะมหนาทควบคไปกบหนวยงานของรฐในการก าจดขยะดวย โดยก าหนดใหตองมการจดท าแผนหรอกรอบความคดพนฐานในการบรหารจดการขยะใหชดเจน มการแบงแยกประเภทและจ านวนขยะทจะตองก าจดในแตละปเพอใหเปนการรบทราบทงฝายรฐ และผทครอบครองหรอผทกอใหเกดขยะ ทงน กฎหมายของมลรฐจะบญญตก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผมหนาทตามกฎหมายในการก าจดขยะ แตอาจบญญตใหสามารถมการจดตงสหการขนเพอบรหารจดการขยะเองได เชน การบญญตใหองคกรปกครองสวนทองถนระดบอ าเภอ เปนผมหนาทในการบรหารจดการขยะมลฝอยในครวเรอน เพราะถอวาสามารถบรหารจดการขยะไดอยางมประสทธภาพทสด

ขอเสนอแนะทไดจากการวจย

1. ควรมการจดท ากฎหมายหรอจดท าประมวลกฎหมายในเรองทเกยวของกบการจดการสารเคมและของเสยอนตรายขนใหม เพอใหการจดการเรองนเปนไปอยางมประสทธภาพ ทนตอสภาวการณปจจบน ลดปญหาความขดแยงในการด าเนนงานเนองจากความทบซอนของอ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนด และท าใหทกภาคสวนสามารถเขาใจถงสทธและหนาทของตนเอง

2. การกระจายอ านาจในเรองการจดการสารเคมและของเสยอนตรายจะสามารถสงผลตอองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถวางแผนและตดสนใจในการบรหารจดการเรองตาง ๆ ไดอยางแทจรง โดยควรเรงด าเนนการถายโอนบคลากรและงบประมาณใหเหมาะสมกบภารกจทไดรบมอบหมายดวย

3. ควรศกษาวธการในทางปฏบตทงดานเทคโนโลยและตนทนทเหมาะสมสามารถน ามาใชแกไขปญหาการจดการสารเคมและของเสยอนตรายในทองถน เพอใหการแกไขปญหาเกดเปนรปธรรมมากยงขน

เอกสารอางอง

กรรณกา สนธพงษ และคณะ. (2555). บทบาทและอ านาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการ จดการสารเคมและของเสยอนตราย. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

ภาพอางอง

ขยะลอยน า. สบคน 7 กนยายน 2558. จาก www.weekendhobby.com

งานวจยและพฒนา

ภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน เรยบเรยงโดย...ปยะวรรณ ปานโต

นา

ภาพจาก www.seub.or.th

ปญหาเหลอมล าของการกระจายรายไดทสะสมกนมาเปนระยะเวลายาวนาน ไดกอใหเกดปญหาแกสงคมภายในประเทศ โดยเฉพาะกลมคนทประกอบอาชพเกษตรกรรม ซงทผานมาพบวา สวนใหญเปนเกษตรกรมรายไดและความเปนอยทไมดข น ท งทาใหเกดปญหาความยากจนของเกษตรกรไทยอยางตอเนอง แมวาภาครฐและหนวยงานทเกยวของพยายามหาทางแกไขกนมาโดยตลอดแลวกตาม

เศรษฐกจพอเพยงเปนอกทางเลอกของเกษตรกร เนองจากเปนแนวทางปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงช แนะดานการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนทกระดบ ต งแตระดบครอบครว ระดบชมชน ถงระดบรฐ ท งในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอยคโลกาภวตน เชนเดยวกบโครงการวจยในเรองภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน ซงไดนอมนาพระราชดารเรองเกษตรทฤษฎใหมไปประยกตใชกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยเนนใหเกษตรกรสามารถพงพาตนเองไดเปนหลก ซงเปนแนวทางสาหรบการพฒนาภาคเกษตรอยางเปนข นตอน และเปนตวอยางการประยกตใชหลกเศรษฐกจพอเพยงไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม โดยเฉพาะในพ นททเหมาะสมในการจดการทรพยากรระดบไรนาคอ ทดนและน าเพอการเกษตรในทพ นทขนาดเลกใหเกดประโยชนสงสด ซงเปนการเสรมสรางอาชพและรายไดทยงยนใหกบเกษตรกร โดยใชกระบวนการทาการเกษตรแบบผสมผสาน (integrated farming) และภมปญญาชาวบานทมอยด งเดม ท งน ดวยการมเปาหมายทสาคญกคอ สรางตนแบบจากการปฏบตเชงประจกษของเกษตรกรในกลมเครอขายทประสบความสาเรจคอเปนผรจรงและเปนผถายทอดประสบการณใหกบเกษตรกรรายอน ๆ ทสนใจตอไป

18 การดาเนนโครงการภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน จงเปนการเพมรายไดใหกบเกษตรกร สงเสรมการผลตแบบผสมผสานดวยระบบอนทรยการเกษตร ซงเปนการลดตนทนการผลต กลาวคอ ตนทนจากการใชปยเคมและยาปราบศตรพช และทาใหเกดองคความรในการทาการเกษตรทหลากหลายใหแกเกษตรกร ท งเปนการสรางการมสวนรวมของทกภาคสวนของสงคม โดยเฉพาะอยางยงภาคเอกชนซงถอเปนภาคสวนทสาคญทางดานเศรษฐกจของประเทศ และมความสมพนธกบภาคการเกษตรท งทางตรงและทางออมผานกระบวนการผลตและการตลาดในเชงหนสวนทางดานเศรษฐกจทพงพากน จงจาเปนอยางยงทตองหนกลบมาใหความสาคญกบภาคการเกษตรฐานรากทเปนประชากรสวนใหญของประเทศอยางจรงจงเพมมากข นเพอสรางทศนคตทดในอนทจะสรางความสมานฉนทระหวางชนช นทแตกตางกนซงเปนเปาหมายในทายทสดตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพมรายไดท งอาชพหลก อาชพเสรมใหแกเกษตรกร

2. สงเสรมการผลตแบบผสมผสานดวยระบบอนทรยการเกษตร

3. ลดตนทนการผลตทเกดข นจากการใชปยเคมและยาปราบศตรพช

4. สรางองคความรและผถายทอดความรดานการทาการเกษตรทหลากหลายใหแกเกษตรกร

วธการศกษาวจย

การศกษาคร งน เปนการวจยเชงปฏบตการ (action research) โดยมหลกการสาคญคอ การสรางตนแบบการทดลองการปฏบตในเชงประจกษจากกลมเครอขายเกษตรกรทประสบความสาเรจเปน ผถายทอดประสบการณ ไดแก เครอขายวสาหกจชมชนเกษตรอนทรยอบลราชธานเปนแกนนา เพอจดทาเปนคมอการเรยนรในการทานา ท งน ภายใตความรวมมอจากเกษตรกรทเหนความสาคญและสนใจ มข นตอนการดาเนนการ ไดแก 1) อาสาสมครเกษตรกรทสนใจเขารวมโครงการ 2) กาหนดพ นทโครงการ 3) การจดเกบรวบรวมขอมลพ นฐานเกยวกบสภาพเศรษฐกจ สงคมของครวเรอนเกษตรกรท งกอนและหลงเขาร วมโครงการ 4) การถายทอดความรเชงประจกษ 5) การตดตาม การฝกทกษะ การพฒนาผเขารวมโครงการฯ โดยดาเนนการศกษาพ นทนารองโครงการคอ บานหนองแต จงหวดขอนแกน และทาการเกบรวบรวมขอมลจากเกษตรกรทประกอบอาชพเกษตรกรรมทเขารวมโครงการ “ทานา 1 ไร ไดเงน 1 แสนบาท” จานวน 19 ครวเรอน

ผลการศกษาวจย

พบขอเทจจรงจากการสมภาษณกลมเกษตรกรทประกอบอาชพเกษตรกรรมในพ นทโครงการ นารองฯ ในดานตาง ๆ ดงน

ดานการมงสวถเกษตรกรรม

เกษตรกรสวนใหญเรมทาการเกษตรต งแตเปนเดก โดยเรมแรกจะเปนการทานาเปนอาชพหลก คอการทาเกษตรแบบด งเดม ยงไมมการแนะนาวธใหม ๆ ในการชวยเพมผลผลตหรอลดตนทนในการ ทานา จงยงตองพงพาปจจยการผลตภายนอก เชน ปยเคม สารเคม ยาฆาแปลง ฯลฯ เพอหวงทจะใหพชผลออกผลผลตมาก นอกจากน ยงพบวา เกษตรกรสวนใหญมความชนชอบตอการทาเกษตรอยางมาก เชน มการ

19 ปลกพชผกตาง ๆ เล ยงสตว เล ยงวว เล ยงปลา เล ยงเปด เล ยงไก ปลกผกสวนครว ปลกพรก ปลกตนหอม รายไดเฉลยของครอบครวประมาณปละ 30,000 บาท

ดานการเรมเขาโครงการ

กลมเกษตรกรสวนใหญจะเปนสมาชกของกลมวสาหกจชมชนเกษตรอนทรย และมการเรยนรการทาเกษตรแบบอนทรย โดยการใชปยอนทรยในนาขาวแทนปยทใชอย และไดรบคาแนะนาเรองการทาเกษตรแบบผสมผสาน โดยเนนใหเกษตรกรพงพาตนเองเปนหลก และใชทรพยากรการเกษตรทมอยในพ นทอย างรคณคาและเกดประโยชนสงสด

ดานปญหาและอปสรรคในการท าเกษตร

การทาเกษตรกรสวนใหญจะพบปญหาในเรองของราคาผลผลตตกตา ซงเปนเรองทเกษตรกรทวไปตองประสบและมผลตอรายไดตอครอบครวอยางหลกเลยงไมได แตปญหาดงกลาวกมไดทาใหความมงมนตอการทางานดานเกษตรตอไป แตยงคงหาแนวทางแกไขปญหาทกรปแบบอยางตอเนอง เชน มการทาการเกษตรแบบผสมผสานเพอใชบรโภค ทาใหลดรายจายภายในครอบครวได

สวนปญหาปจจยการผลตดานอน ๆ เชน เรองปยน นสามารถนามลสตวทเล ยงอยมาหมกทาปยอนทรยและเศษอนทรย เชน ใบไม ฟางขาวมาทาปยได นอกจากน ยงพบปญหาบาง เชน พ นทแปลงทาการเกษตรเปนพ นทต งอยกลางแปลงนาของคนอนทาใหลาบากเรองถนนทจะเดนเขาแปลงนาได ทาใหการจดการหรอปรบแปลงการเกษตรไมไดเตมรปแบบ สวนปญหาทพบเปนประจาคอเรองการนาน าเขาพ นทการเกษตร เพราะตองใชเครองสบน าทาใหมตนทนเพมข นอกเชนกน

ดานวธการแกไขปญหา

ดานปญหาราคาพชผลเกษตรกรราคาตกตา เชน ปญหาเรองราคาขาวตกตาทาใหชาวนาไมขายขาวทนทแตรอจนกวาราคาขาวจะข นสงจงนาไปขาย สวนรปแบบการทานาหวานหรอแบบปกดากจะไมนามาใช เปนการใชวธการใหมคอ การทานาโยน เพราะลดตนทนในการผลต ไมวาจะเปนในดานเมลดพนธขาว การจางถอนกลา หรอแมกระทงการจางปกดา ทาใหลดตนทนการผลตมากกวาครงหนง และใชระยะเวลาในการทานาส นกวาเดม นอกจากน ในการแกไขปญหาในเรองตาง ๆ น นจะพยายามใชภมปญญาชาวบานมาใช เชน เปดไมสบาย ขาออน กหมกฟาทะลายโจร และหมกบอระเพดใหเปดกน เปนตน

ดานทศนคตทมตอโครงการ

ชาวเกษตรกรมความประทบใจในโครงการดงกลาวอยางมาก เนองจากการทาเกษตรแบบผสมผสานตามแนวทางการทานาแบบทฤษฎใหม และมความเชอมนโดยเฉพาะเทคโนโลยสมยใหมทนามาทาปย คอ “สรรพสงอะตอมมคนาโน” คอจลนทรยทมาชวยเพมผลผลตใหพชชวยสรางธาตอาหาร และฟนฟคณภาพดน สงผลใหพชเจรญเตบโตไดด แขงแรงคนความสมดลสธรรมชาต ลดการเกดแกสมเทนในนาขาวไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน โครงการการทานา 1 ไร ไดเงน 1 แสนบาท ทาใหมความสขในการทาเกษตรและมความมนใจและสรางความภาคภมใจใหกบครอบครวมากยงข น ซงโครงการน จงเปนการนาพาชวตของเกษตรไปสความเปนเกษตรกรทเขมแขง และเปนเจาของปจจยการผลตอยางแทจรง

20 ดานการด าเนนการของเกษตรกร

เกษตรกรสามารถประยกตใชหลกกสกรรมประมงและปศสตวเพอการดาเนนงานในแปลงนา 1 ไร ไดดงน

1. การแบงพนท 1 ไร ออกเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 พ นททานา

สวนท 2 คอ พ นทประมง โดยการขดรองรอบแปลงนาขนาดกวาง 1 เมตร ลก 1 เมตร สาหรบรองน จะควบคมระดบน าทใชกบท งการประมงและการปลกพชน า จะเปนตวกลางในการถายของเสยจากสตวมาเปนของดของพช

1. วธการเตรยมแปลงนาใชวธการไถหมกหญา โดยกอนไถจะรดน าหมกจลนทรยอะตอมนคนาโนและไถหมก

2. ระหวางการไถหมกใหเตรยมกลา โดยการเพาะกลาในแปลงนาและนากลามาเล ยงในถาดปลก

3. โอนกลาโดยปลอยใหน าข นมาทระดบ 5 เซนตเมตร เพอ

1. บารงตนขาว

2. ใหตนขาวแตกกอ

3. สกดไมใหเมดหญาเจรญเตบโต

4. ปลอยลกปลาและกงลงไปพรอมกนเพอไมใหเกดการกนกนเองเมอปลาโต

5. การปรบคนนา ปรบขนาดคนนา 1 เมตร เพอปลกพชเสรม ประกอบตามความเหมาะสม สาหรบวธการปลกพชปรงดนแลวกใสถงปย และเจาะขางถงปยแลวปลกพชลงบนน น ถาปลกพรกจะไดรายไดมาก นอกจากน นใหเล ยงเปดไขเปนการเสรมรายได

2. การด าเนนโดยแปลงนาขนาด 1 ไร แบงพนทออกเปน 4 สวน คอ

สวนท 1 คนนา ขนาดความกวาง 1.5 เมตร ไวสาหรบปลกพชประกอบ อาท พรก มะนาว มะรม เปนตน พชทปลกบนคนนาจะสามารถสรางเสรมใหแกเกษตรกรหรอพชผกสวนครวทกชนดทกนไดเหลอแลวนาไปทาพชสมนไพรไวปองกนกาจดศตรพช

สวนท 2 รองน า สาหรบทาประมง เชน การเล ยงปลา เล ยงกง เล ยงกบ เล ยงหอย ซงมลสตวท งหลายจะเปนปยแกขาว

สวนท 3 พ นทสาหรบปลกขาว

สวนท 4 พ นทเล ยงเปดไข ซงจะปลอยเปดไขไปหาอาหารตามแปลงนาได ขอบนาลอมรอบดวยมงสฟา

21 3. การด าเนนโดยแปลงนาขนาด 1 ไร แบงพนทออกเปน 5 สวน คอ

สวนท 1 นาขาว ในกรณทเปนการทาโรงสชมชน ซงเกษตรกรสามารถมรายไดเพมข นจากการขาย 1) ขาวสาร 2) ปลายขาว 3) แกลบ 4) รา และ 5) ฟางขาว

สวนท 2 ประมง สามารถมรายไดเพมข นจากสตวน า ซงมาจากสตวน าซงมาจากธรรมชาตและนามาเล ยง

สวนท 3 คนนา สามารถมรายไดเพมข นจากการปลกพชประกอบ

สวนท 4 พชน า เปนพชทไมมตนทนในการปลก เนองจากเปนผลพลอยไดจากการทานา

สวนท 5 สตวเล ยงประกอบ เล ยงเปดไขเพอเสรมรายไดประจารายวน

เอกสารอางอง

วาทตร รกษธรรม และคณะ. (2554). ภมปญญาไทย นา 1 ไร ไดเงน 1 แสน. รายงานการวจย. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย.

ภาพอางอง

นา. สบคน 7 กนยายน 2558. จาก www.seub.or.th

บทความทนาสนใจ

ฤา...เรอดาน าจะนาพาสความตงเครยดในภมภาค? โดย...ฐากร จลนทร

เรอดำน ำรน Yuan Class S-26T ซงอยในแผนกำรทไทยอำจจะซ อจำกจน ภำพจำก http://www.wantchinatimes.com/news-subclass- cnt.aspx?id=20150115000149&cid=1101

ดวยคณะรฐมนตรมมตเมอวนท 18 กมภาพนธ 2558 เพอรบทราบเรอง รายงานผลการเดนทางเยอนประเทศไทยอยางเปนทางการของมนตรแหงรฐและรฐมนตรวาการกระทรวงกลาโหมสาธารณรฐประชาชนจน ระหวางวนท 5–7 กมภาพนธ 2558 ซงสาระสวนหนงของรายงานดงกลาวคอ ฝายจนเสนอโครงการจดหาเรอดาน ารน S–26T ใหกบกองทพเรอไทย ตอมา ไทยไดมการพจารณาเรองดงกลาวน โดยในวนท 2 กรกฎาคม 2558 คณะกรรมการคดเลอกของกองทพเรอ ไดมมตเลอกเรอดาน ารน Yuan Class S–26T ทมขนาดระวางขบน า 2,600 ตน จากจน ดวยเหตเพราะเปนการจดซ อแบบรวมกนเปนชด (package) ซงมการตดต งอาวธ การฝกอบรม อกท งมการสนบสนนอะไหลเรอดาน า เปนเวลา 8 ป และทสาคญจนไดเสนอขายเรอดาน าทมระบบเอไอพ (Air–Independent Propulsion system : AIP) ซงเปนระบบททาใหเรออยใตน านานถง 21 วน โดยไมตองข นมาบนผวน าเพอชารจไฟฟา ประเดนดงกลาวน จงเปนขอถกเถยงถงความคมคากบงบประมาณทใชในการจดซ อคร งน น อยางไรกตาม บทความน ขอนาเสนออกมมมองในมตของความสมพนธระหวางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตตามลาดบประเดนในหวขอตอไปน คอ

1. ความเปนมาของการมเรอดาน าของไทยในสมยรชกาลท 6 ถง พ.ศ. 2494

2. ความจาเปนของการมเรอดาน าของไทยในปจจบน

3. สถานการณความมนคงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

4. ความเปนไปไดของการไดมาซงเรอดาน าจะนาพาสความตงเครยดในภมภาค

5. บทสรปและขอสงเกต

23

1. ความเปนมาของการมเรอดาน าของไทยในสมยรชกาลท 6 ถง พ.ศ. 2494

แนวความคดการจดหาเรอดาน ามาเปนกาลงรบของกองทพเรอน นมมาต งแต พ.ศ. 2453 ดงเหนไดจากโครงการจดสรางกาลงทางเรอซงคณะกรรมการทพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาอาภากร เกยรตวงศ กรมหลวงชมพรเขตอดมศกด รวมเปนกรรมการ ไดจดทาโครงการฯ ข นถวายสมเดจพระเจา บรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต เสนาบดกระทรวงทหารเรอในขณะน น และพระองคนาข นทลเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 เมอวนท 18 มกราคม 2453 โครงการน ไดเสนอใหมเรอ ส. จานวน 6 ลา [เรอ ส. คอ สบมารนหรอเรอดาน า (submarine)] ท งน คณะกรรมการฯ ไดอธบายไวโดยสรป คอ “เรอ ส. เปนเรอดาน าสาหรบลอบทาลายเรอใหญขาศก แตยงกลาวใหชดไมไดเพราะยงไมเคยทดลอง โดยเหนวาตอไปภายหนาจะไดในราชการสงครามแนนอนท งน เรอดาน าเปนอาวธทนาวของมหาอานาจในยโรปกาลงพฒนาและทดลองใชอย” ตอมา ในป 2454 รชกาลท 6 ทรงโปรดเกลาฯ ใหกรมหลวงชมพรเขตอดมศกดออกจากประจาการ และจางนาวาเอกชไนดเลอร (J. Schneidler) นายทหารเรอสญชาตสวเดนมาเปนทปรกษาการทหารเรอ หลงจากน นเมอป 2455 นาวาเอก ชไนดเลอร ไดเสนอโครงการจดสรางกาลงทางเรอสาหรบปองกนประเทศ อนมขอเสนอสรปไดคอ เรอดาน าวาเปนเรอทดมากสาหรบปองกนกรงเทพฯ แตจะผานเขาออกสนดอนลาบาก ถาเกบไวในแมน ากไมคมคาและไดเสนอใหมเรอดาน า จานวน 8 ลา สาหรบประจาอยทกองเรอ จงหวดจนทบร (ศรพงษ บญราศ, 2547, น. 35–41)

เมอ พ.ศ. 2458 สมเดจพระบรมราชชนกของรชกาลท 9 ขณะมพระอสรยยศเปนสมเดจเจาฟา มหดลอดลยเดช กรมขนสงขลานครนทร เสดจกลบจากศกษาวชาการทหารเรอในกองทพเรอเยอรมน และพระองคไดทรงจดทาโครงการเกยวกบเรอดาน า และทรงใหความเหนเกยวกบเรอดาน าเสนอตอพระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจาวฒไชยเฉลมลาภ กรมหลวงสงหวกรมเกรยงไกร เสนาธการทหารเรอในเวลาน นคอ เมอวนท 15 มถนายน พ.ศ. 2458 โดยขอเสนอโครงการเรอดาน าดงกลาวมรายละเอยดทสมบรณเกยวกบขนาดและคณสมบตของเรอดาน าทกองทพเรอควรจะม หลงจากน นเมอกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด ทรงกลบเขารบราชการอกคร งหนงและทรงดารงตาแหนงเสนาธการทหารเรอ ไดทรงมรายงานกราบบงคมทลรชกาลท 6 ลงวนท 2 มนาคม 2462 โดยมขอความบางตอน ดงน “ยทธวธทางเรอทเหมาะสมกบประเทศสยาม ซงขาพระพทธเจาดารหเหนอยในเวลาน กคอ ตองแบงทพเรอออกเปน 4 เหลา ฯลฯ...กองทพเรอท 3 เปนเหลาเรอใตน า สาหรบรงควานขาศก...ฯลฯ ถากรงสยามมเรอดาน า จะเปนเครองปองกนสาคญมาก หรอจะนบวาเปนเครองปองกนอยางดทสดกวาได” (ศรพงษ บญราศ, 2547, น. 49–69)

อยางไรกตาม ไมปรากฏขอมลเกยวกบการดาเนนงานสาหรบการจดใหมเรอดาน าแตอยางใด ท งน อาจสนนษฐานไดคอ ขอจากดทางงบประมาณและผบรหารประเทศเลงเหนวา ควรจดหาเรอรบบนผวน าใหครบถวนกอน การจดหาเรอดาน าจงไมสามารถดาเนนการไดในสมยรชกาลท 6 จวบจนกระทงภายหลงเปลยนแปลงการปกครองในป 2475 ประเทศไทยเรมจดหาเรอดาน า โดยสภาผแทนราษฎรไดตราพระราชบญญตบารงกาลงทางเรอ พทธศกราช 2477 แตมผลบงคบใชในป 2478 เพอใหกองทพเรอจดการบารงกาลงทางเรอใหเสรจภายในเวลา 6 ป ใชเงนงบประมาณ จานวน 6 ลานบาท และเงนคงคลง จานวน 12 ลานบาท รวมเปนเงนบารงกาลงทางเรอท งส น 18 ลานบาท เมอกองทพเรอไดรบการอนมตงบประมาณจากกฎหมายฉบบดงกลาว กองทพเรอจงเรยกประกวดราคาสรางเรอดาน าในป 2478 ซง ณ เวลาน น บรษทมตซบชของญปนเสนอราคาตาทสดคอ ราคาลาละ 820,000 บาท สาหรบการกอสรางเรอดาน าขนาด 374 ตน ดงน น กองทพเรอจงตกลงใหสรางทญปน นอกจากน กาลงพลของเรอดาน าไทยไดรบการฝกการใชเรอดาทประเทศ

24

ญปนอกดวย เมอเรอดาน า 2 ลาแรกไดสรางเสรจและรบมอบในวนท 4 กนยายน 2480 วนทธงของราชนาวไทยไดถกชกข นเปนคร งแรกบนเรอดาน าของไทย จากน นจงมการกาหนดใหวนท 4 กนยายนของทกปเปนวนทระลกเรอดาน าของกองทพเรอไทย สาหรบเรอดาน าทสงซ อในคร งน น มจานวน 4 ลา และไดรบพระราชทานชอวา เรอหลวงมจฉาณ เรอหลวงวรณ เรอหลวงสนสมทร และเรอหลวงพลายชมพล โดยไดเขาข นระวางประจาการในป 2481 และไดออกปฏบตการในสงครามอนโดจน เมอคราวไทยมกรณพพาทกบฝรงเศสในป 2483 หลงจากน นไดปลดระวางประจาการในป 2494 ดวยเหตทญปนมฐานะเปนประเทศผแพในสงครามโลกคร งท 2 จงไมไดรบอนญาตใหผลตอาวธและไมสามารถผลตช นสวนอะไหลสาหรบการบารงรกษาเรอดาน าดงกลาวได (ศรพงษ บญราศ, 2547, น. 77–123)

เรอหลวงมจฉำณซงเปนเรอดำน ำ จำนวน 1 ใน 4 ลำของกองทพเรอไทย ภำพจำก http://www.thaifighterclub.org/webboard

2. ความจาเปนของการมเรอดาน าของไทยในปจจบน

ต งแตป 2492 จนถงปจจบน กองทพเรอเสนอใหมการจดซ อเรอดาน าเพอมาทดแทนเรอดาน าทปลดระวางประจาการมาโดยตลอด แตโครงการดงกลาวน ไมผานความเหนชอบของคณะรฐมนตร ดวยเหตผลตาง ๆ อยางไรกตาม ประมวลเหตผลของความจาเปนในแตละดานทไทยตองมเรอดาน ามดงตอไปน

ประการท 1 ดานความมนคงของประเทศ เปนเหตผลลาดบแรกและสาคญทสดซงกองทพเรอไดพยายามอธบายถงความจาเปนตอการมเรอดาน ามาโดยตลอด ท งน มการอางวา เรอดาน าเปนยทโธปกรณทางทหารทมความจาเปนตอการปองกนประเทศและรกษาอธปไตยทางทะเล ในการสกดก นการบกรกหรอโจมตกองทพขาศก อกท งยงสามารถทาการรบในสงครามใตน าหากมกรณการบกรกของเรอดาน าตางชาตดวยเหตทเรอดาน าเปนอาวธทมองไมเหน ยากตอการตรวจจบ สามารถปฏบตการทางทหารไดในระยะไกล จงเปนยทโธปกรณทางทหารทเสรมความสามารถทางการทหารของของกองทพเรอใหครบถวนท ง 3 มต คอ ผวน า ใตน า และบนอากาศ ท งน เคยมเหตการณทางประวตศาสตรในสมยสงครามโลกคร งท 2 ชวงเวลาทไทยรวมรบอยในฝายญปนแลว ปรากฏวา ฝายกองทพสมพนธมตรไดสงเรอดาน าเขามาปฏบตการทางทหารอนเปนการละเมดอธปไตยในนานน าไทยโดยการโจมตเรอไทย ทาใหคนไทยเสยชวตจากเหตการณดงกลาวและยงจบคนไทยไปคมขงทประเทศออสเตรเลย ภายหลงสงครามโลกคร งท 2 ยต จงไดปลอยคนไทยกลบมา (ศรพงษ

25

บญราศ, 2547, น. 119–121) ท งน มรายงานทางทหารวา ในป 2525 สหภาพโซเวยตไดเคยสงเรอบรรทกเครองบนพรอมท งเรอรบเขามาในอาวไทยและเขาใกลกบทาอากาศยานนานาชาตอตะเภาในลกษณะคกคามและขมข โดยทกองทพเรอไทยไมทราบมากอนและไมมกาลงทางเรอทจะขดขวางได (จมพล บวทรพย, นาวาเอก, 2539, น.71) หรอเหตการณทเรอตางชาตลกลอบเขามาแสวงหาวตถโบราณในอาวไทยเมอป 2535 โดยสามารถคนพบวตถโบราณไดประมาณ 500 ช น (จมพล บวทรพย, นาวาเอก, 2539, น. 13–14)

ประการท 2 ดานภมศาสตรทางทะเล โดยชายฝงทะเลดานอาวไทยและชายฝงทะเลดานทะเล อนดามนของประเทศไทย มความยาวรวมประมาณ 3,010 กโลเมตร (โครงการสารานกรมไทยสาหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว, ม.ป.ป.). ยงไปกวาน นอาณาเขตทางทะเล (Maritime Zone) ตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล ค.ศ. 1982 มพ นทถงประมาณ 350,000 ตารางกโลเมตร (สานกงานกองทนสนบสนนการวจย, โครงการจดการความรเพอผลประโยชนแหงชาตทางทะเล , ม.ป.ป.) เมอลกษณะทางภมศาสตรทเชอมตอทางทะเลท ง 2 ดานดงกลาวแลว เปนผลใหไทยสามารถแสวงหาผลประโยชนจากทรพยากรทางทะเลดงกลาวได ในทางกลบกนจงมความจาเปนทกองทพเรอไทยจาเปนตอการจดหาเรอรบหรอเรอดาน าททรงประสทธภาพในการรกษาพ นทและผลประโยชนทางทะเลของไทย

ประการท 3 ดานภมศาสตรทางเศรษฐกจ เนองจากจดยทธศาสตรสาคญทางเศรษฐกจได รวมศนยอยทพ นทชายฝงทะเลภาคตะวนออกของไทยท งในสวนของนคมอตสาหกรรม โรงงานอตส าหกรรมขนาดใหญ โรงงานปโตรเคม โรงกลนน ามน สนามบน ฯลฯ จงมความจาเปนตอการสรางความมนใจทางเศรษฐกจและดานการลงทน

พ นทพฒนำชำยฝงทะเลดำนตะวนออกของไทย ภำพจำก http://www.quality-thailand.com/images/map_Rayong.gif.

ประการท 4 ดานทรพยากรทางทะเลและการประมง มการประมาณการวา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศสาขาประมง (ประมงทางทะเลและประมงน าจด) ป 2556 มมลคาประมาณ 101,000 ลานบาท (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , 2558, น. 66 ) จงเปนความจาเปน อยางยงทกองทพเรอไทย จะตองมยทโธปกรณทางทหารททนสมยสาหรบการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเลและการประมง อยางไรกตาม เมอพจารณาเอกสารของกองทพเรอ (2558, น. 4) ทระบวา ไทยมผลประโยชนทางทะเลทคดเปนมลคาประมาณ 24 ลานลานบาทตอป อาจกลาวไดวา เปนการประมาณการท

26

เกนความเปนจรงไปพอสมควร เนองจากผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) ของไทยในป 2556 มมลคาประมาณ 12.91 ลานลานบาทเทาน น (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2558, น. 8)

ประการท 5 ดานการขนสงทางทะเล โดยเปนทรบทราบเปนการทวไปวา เศรษฐกจไทยมสภาวะพงพงกบการคาระหวางประเทศมาโดยตลอด ท งน มการประมาณการวา มเรอบรรทกสนคาทเขา-ออก บรเวณอาวไทย ประมาณ 15,000 ลาตอป ท งน การสงออกสนคาไปตางประเทศ มมลคาประมาณรอยละ 53 (6.92 ลานลานบาท) และการนาเขาสนคาจากตางประเทศ มมลคาประมาณรอยละ 52 (6.71 ลานลานบาท) ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของป 2556 (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2558, น. 66) และเมอตรวจสอบรายละเอยดจะพบขอมลทสาคญ คอ ในป 2557 การขนสงสนคาระหวางประเทศของไทยจะอาศยการขนสงทางน าหรอทางทะเลเปนหลก โดยมสดสวนกวารอยละ 88.8 ของการขนสงระหวางประเทศท งหมด (บร ษท ศนยวจยกสกรไทย จากด, 2558) ท งน ขอมลจากเอกสารกองทพเรอ

(2558, น. 3) อางวา การขนสงทางทะเลของไทยมสดสวนประมาณรอยละ 95 ซงเปนขอมลทตางกบบร ษท ศนยวจยกสกรไทยฯ เพยงเลกนอย ดงน น การมเรอดาน าของกองทพเรอไทยจงอาจสนบสนนการขนสงทางเรอระหวางประเทศของไทย โดยเฉพาะในยามสงครามหรอการปองกนภยจากโจรสลด/การกอการรายทางทะเล และดวยเหตทความกวางของอาวไทย ประมาณ 200 ไมลทะเลหรอประมาณ 370 กโลเมตรเทาน น หากมกรณพพาทกบตางประเทศ อาจทาใหเสนทางการเดนทางออกจากอาวไทยถกปดก น และสรางความเสยหายตอไทยอยางใหญหลวง ท งน ไทยเคยมประสบการณทอาวไทยถกปดมาแลวในสมยสงครามโลกคร งท 2

ประการท 6 ดานพลงงาน เนองจากพ นทสารวจหรอขดเจาะพลงงานปโตรเลยมของไทยสวนใหญอยในพ นททางทะเล โดยคานวณจากจานวนปโตรเลยมทผลตได ท งน ประมาณการปรมาณปโตรเลยมสารองของไทยในป 2557 จากกรมเช อเพลงธรรมชาต (2558, น. 61) พบวา มปรมาณประมาณ 4,550 ลานบารเรลเทยบเทาน ามนดบ แตทอยในพ นทอาวไทยมประมาณรอยละ 96 โดยในสวนทอยในพ นทบนบกมจานวนทนอยมากเมอเปรยบเทยบกบสวนทอยในทะเล ดงน น เพอการสรางความมนคงทางพลงงาน สาหรบการขดเจาะสารวจหรอการนาปโตรเลยมข นมาใช จงมความจาเปนของการสรางแสนยานภาพทางทะเลของกองทพเรอไทยสาหรบคมครองการสารวจหรอการนาปโตรเลยมมาใช

ประการท 7 ดานอน ๆ เชน การอนรกษสงแวดลอม การระงบเหตอบตภยทางทะเล หรอการปราบปรามโจรสลด เปนตน

แมจะมอางเหตผลดานความมนคงและเหตผลอน ๆ เพอสนบสนนการมเรอดาน า แตกมการโตแยงถงงบประมาณทใชซ อมระดบสงและความต นของอาวไทยทไมอาจใชเรอดาน าในการปฏบตการได ซงกองทพเรอกช แจงวา เรอดาน าของตางชาตทเขามาปฏบตการในอาวไทยในสงครามโลกคร งท 2 เปนเรอทมระวางขบน าเหนอน าประมาณ 1,500 ตน ท งส น จงไมเปนความจรงท เรอดาน าขนาดใหญไมสามารถปฏบตการไดในอาวไทย (กองทพเรอ, กรมยทธศกษาทหารเรอ, ม.ป.ป. ก) นอกจากน นกองทพเรอ (2558, น. 5) ยนยนวา สภาพความลกของอาวไทยทคาเฉลยประมาณ 50 เมตร สาหรบระดบความลกทสด คอ 85 เมตร และความใสของน าทสามารถเหนไดลกทสดไมเกน 16 เมตร ฉะน น สภาพทางภมศาสตรดงกลาวจงไมเปนอปสรรคตอการปฏบตการของเรอดาน าในปจจบน และเมอเรอดาน าปฏบตการดาน าลกมากกวา 20 เมตร กไมสามารถมองเหนจากเครองบนได

27

แผนทแสดงแปลงสมปทำนปโตรเลยมในประเทศไทย ภำพจำก http://www.dmf.go.th/index.php?act=service&sec=map.

3. สถานการณความมนคงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ความขดแยงอนเกดจากแนวคดทางลทธการเมองในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดเปลยนสภาพไปตามสถานการณสากล แตความขดแยงในอดมการณชาตนยมเพอการอางอานาจอธปไตยเหนอดนแดน และผลประโยชนจากการครอบครองทรพยากรจากดนแดนภายใตอานาจอธปไตยยงคงดารงอยและเกดเหตประทรนแรงข นในบางชวงเวลา ท งน สนนษฐานไดวา ในการจดทาแผนทของประเทศเจาอาณานคมคอ องกฤษและฝรงเศส สาหรบชวงเวลาการยดครองประเทศตาง ๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ระหวาง

28

ครสตศตวรรษท 19–20 ปรากฏความไมชดเจนถงพกดของแผนทเนองจากขอจากดของเทคนคการจดทาแผนทในสมยโบราณ รวมท งไมมการปกปนเขตแดน (demarcation) อนเปนทยอมรบของประเทศทเกยวของ ประกอบกบประเทศไทยในขณะน นมอานาจตอรองกบประเทศเจาอาณานคมคอนขางนอย จงเปนผลใหการจดทาแผนทดงกลาวทเปนเอกสารประกอบสนธสญญาหรอขอตกลงระหวางประเทศในดานการแบงเขตแดนมความไมชดเจนและไมเปนทยอมรบ สงผลใหเกดกรณพพาทในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เนองจากเสนแบงเขตแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศตาง ๆ หรอประเทศทเคยเปนอาณานคมดวยกนเองมขอโตแยงในเขตแดนหลายกรณ ยงไปกวาน นการประกาศเขตเศรษฐกจจาเพาะ (Exclusive Economic Zone) ซงหมายถง นานน าสวนทตอออกไปจากทะเลอาณาเขตโดยนบจากแนวหลกหรอเสนฐานออกไปเปนระยะ 200 ไมลทะเลหรอประมาณ 370 กโลเมตร โดยการประกาศเขตเศรษฐกจจาเพาะเปนการอางอานาจอธปไตยเหนอดนแดน เพอตอบสนองความตองการของรฐในทางเศรษฐกจ เชน การแสวงหาทรพยากรทางทะเล การกอสรางสงปลกสราง ตาง ๆ การคนควาทางวทยาศาสตร เปนตน ท งน รฐทอางอานาจอธปไตยสามารถดาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาต การวจยทางวทยาศาสตร การคมครองสงแวดลอม สวนรฐอน ๆ ทมใชผมอานาจอธปไตยเหนอเขตเศรษฐกจจาเพาะมสทธในการเดนเรอและการบนผานเขตน ท งน การประกาศเขตเศรษฐกจจาเพาะดงกลาวเปนผลใหมพ นททบซอนทางทะเลของประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะกรณพพาททสาคญของการอางอานาจอธปไตยเหนอดนแดนหมเกาะตาง ๆ ในเขตทะเลจนใตทมความไมชดเจนต งแตกอนป 2525 ทปญหากยงทวความเขมขนจากสาเหตสวนหนงอนมาจากการประกาศเขตเศรษฐกจจาเพาะในภายหลง สาหรบประเดน ขอพพาทของพรมแดนทางบกและทางทะเลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและทเก ยวของกบประเทศอนนอกภมภาค (ฐากร จลนทร, 2556, น. 1-26)

แผนทหมเกำะในทะเลจนใตทมกรณพพำทกำรอำงสทธอธปไตย

ภำพจำก http://www.bbc.com/news/world-asia-china-33406609

29

ตวอยางทเปนรปธรรม คอ กรณขอพพาทบรเวณหมเกาะสแปรตลย (Spratly Islands) และเกาะอน ๆ ในบรเวณทะเลจนใตซงเปนสวนหนงของมหาสมทรแปซฟก โดยหมเกาะเหลาน มความสาคญทางดานยทธศาสตรและการเมอง เพราะมการอางสทธการเปนเจาของเหนอดนแดนและการอางสทธในนานน าใกลเคยง และยอมรวมถงทรพยากรน ามนและกาซธรรมชาตอนมหาศาลใตทองทะเลอกดวย โดยทประเทศในกลมอาเซยน ไดแก บรไน ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย รวมท งกลมประเทศนอกอาเซยน ไดแก จนและไตหวนตางกอางอานาจอธปไตยเหนอดนแดนดงกลาวดวยซงจนอางอานาจอธปไตยจากความเปนมาทางประวตศาสตรต งแตยคโบราณ โดยปญหาสวนหนงเกดข นจากหลายประเทศ เชน ฟลปปนสหรอมาเลเซย เปนตน ไดประกาศเขตเศรษฐกจจาเพาะตามกฎหมายระหวางประเทศและอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล ค.ศ. 1982 ทาใหมการอางอานาจอธปไตยเหนอนานน าสวนทตอออกไปจากทะเลอาณาเขตโดยนบจากแนวหลกหรอเสนฐานออกไปเปนระยะ 200 ไมลทะเล ท งน มการคาดการณวา พ นทดงกลาวมทรพยากรดานพลงงานอยจานวนมาก และเปนแหลงสาคญของการประมงโลก อกท งบรเวณดงกลาวอาจกลาวไดวา เปนเสนทางขนสงสนคาทางทะเลทสาคญแหงหนงของโลก แมวากลมประเทศอาเซยนและจนพยายามผอนคลายบรรยากาศความตงเครยด โดยในป 2545 ไดมการลงนามของกลมประเทศอาเซยนและจน สาหรบการออกแถลงการณระเบยบวธปฏบตในทะเลจนใต (Declaration on the Conduct of Parties in the South China) แตกยงเกดบรรยากาศความตงเครยดทเผชญหนากนอยางรนแรงโดยเฉพาะการเผชญหนากบจนเกดข นในหลายเหตการณ เชน ระหวางป 2550–2552 จนไดกดดนใหบรษทสารวจทรพยากรน ามนและกาซธรรมชาตซงมสญญากบเวยดนามละท งการสารวจ หรอในเดอนกมภาพนธ 2554 เรอรบของจนไดดาเนนการยงกระสนโจมตเรอประมงของฟลปปนส จานวน 3 ลา ใกลกบเกาะพาลาวน (Palawan) และเหตการณทสรางบรรยากาศความตงเครยดมากทสดคร งหนงคอ เหตการณเมอป 2555 ทเรอรบฟลปปนสไดพยายามควบคมเรอประมงจน แตไดรบการขดขวางจากเรอรบจน จงทาใหการเผชญหนาระหวางกองเรอรบของท ง 2 ประเทศและผลทตามมาคอ ความตงเครยดพรอมท งสภาพความราวฉานในความสมพนธระหวางจนและฟลปปนส ท งไมมแนวโนมของการยตกรณพพาทในบรเวณทะเลจนใตวาจะเปนไปในลกษณะใด

นอกจากน มตวอยางขอพพาทจากความขดแยงระหวางไทยกบกมพชาในกรณปราสาทพระวหารทเปนพ นทตดตอกนระหวางไทยดานจงหวดศรสะเกษกบกมพชา ในป 2554 เนองจากมการใชกาลงโจมตทางทหารอยางรนแรงระหวาง 2 ประเทศ ซงแมวาในป 2556 ศาลยตธรรมระหวางประเทศไดมคาพพากษาในเรองน แลว แตในทางปฏบตกลบพบวา ขอพพาทระหวางไทยกบกมพชายงไมมขอยตเปนทส นสดแตอยางใด เพราะยงมกรณพ นททบซอนทางทะเลบรเวณ อาวไทยระหวางไทยกบกมพชาเนองจากการอางสทธของไทยและกมพชาในเขตไหลทวปททบซอนกนอก

4. ความเปนไปไดของการไดมาซงเรอดาน าจะนาไปสความตงเครยดในภมภาค

ฐากร จลนทร (2556, น. 1–26) ไดศกษาและวเคราะหวา บรรยากาศความตงเครยดและบรรยากาศความไววางใจซงกนและกนของประเทศตาง ๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อาจประเมนไดสวนหนงจากวงเงนงบประมาณทางทหาร โดยในชวงเวลาป 2548–2553 อตราสวนงบประมาณทางทหาร เมอเทยบเปนสดสวนของงบประมาณรฐบาลของกลมประเทศอาเซยนในภาพรวมมแนวโนมทลดลงมาโดยตลอด อยางไรกตาม อตราสวนดงกลาวยงเกนกวารอยละ 10 ของงบประมาณรฐบาล ท งน มความเปนไปไดคอ อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเพมสงมากข น ในขณะทงบประมาณทางทหารไมไดมอตราการเพมในสดสวนทสมมาตรกนแตอยางใด

30

ตารางท 1 สดสวนงบประมาณทางทหาร/งบประมาณรฐบาลและสดสวนงบประมาณทางทหาร /ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศของกลมประเทศอาเซยนในป 2557 (ยกเวนลาว)

ลาดบและชอประเทศ สดสวนงบประมาณทางทหาร /งบประมาณรฐบาล

(รอยละ)

สดสวนงบประมาณทางทหาร /ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

(รอยละ) 1. บรไน 9.3 3.1

2. กมพชา 8 1.6 3. อนโดนเซย 4.1 0.8 4. มาเลเซย 5.4 1.5 5. เมยนมา 13 4.3

6. ฟลปปนส 6 1.1 7. สงคโปร 18.3 3.3

8. ไทย 6.6 1.5 9. เวยดนาม 8.3 2.2

ทมา Abuza (2015)

เมอพจารณาภาพรวมการใชงบประมาณทางทหารตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศของกลมอาเซยนในป 2557 โดยประเมนจากเกณฑอตราสวนงบประมาณทางทหารตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศของประเทศตาง ๆ ทวโลกโดยเฉลยมคาอยทรอยละ 2 เปนเกณฑในการพจารณา (Blanchard and Shen, 2015, p. 55) จงพบวาประเทศในกลมอาเซยน (ยกเวนลาว) ทมอตราสวนงบประมาณทางทหารตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศมากกวารอยละ 2 มจานวน 4 ประเทศ คอ บรไน เมยนมา สงคโปร และเวยดนาม สวนอก 5 ประเทศอนประกอบดวยกมพชา อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส และไทย มคาตากวารอยละ 2 สาหรบเงอนไขในการกาหนดงบประมาณทางทหารทแตกตางกนโดยประเทศทมการปกครองในรปแบบอานาจนยม อาท เมยนมา หรอเวยดนาม ซงเปนประเทศทสถาบนทหารมบทบาทตอการบรหารประเทศ จงมผลใหสดสวนงบประมาณทางทหารตองบประมาณของรฐโดยรวมอยในสดสวนทสงกวาเกณฑเฉลย เชน เวยดนามมเรอดาน ารน Kilo class จากรสเซย จานวน 4 ลา (ตารางท 2)

ประเทศสงคโปรเปนกรณทนาสนใจอยางยงเนองจากเปนประเทศขนาดเลกทมพ นทใหญกวาจงหวดนนทบรเพยงเลกนอย รวมท งไมมเขตแดนทางบกหรอพ นททางทะเลภายใตอานาจอธปไตยทมพ นทกวางขวางมากนก แตมการจดสรรงบประมาณทางทหารประกอบกบการสะสมอาวธยทโธปกรณททนสมยและมราคาแพงจานวนมาก จงมการวเคราะหวา สงคโปรมฐานความคดดานความมนคงดวยการกาหนดใหรายจายดานงบประมาณปองกนประเทศเปนการลงทนเพอเปนคาประกนความมนคง ซงความมนคงดงกลาวจะนามาสความสงบสข ความปลอดภยตลอดจนความเจรญรงเรองและความมนคงทางดานเศรษฐกจ อกท งมความเปนไปไดวา สงคโปรมระดบความไววางใจกบประเทศเพอนบานคอนขางตา จงมความจาเปนตอการเสรมสราง

31

แสนยานภาพทางทหารดวยการมอาวธยทโธปกรณททนสมยและราคาแพง ท งน สงคโปรมเรอดาน ารน Archer class และ Challenger class จากสวเดน จานวน 6 ลา (ตารางท 2)

การเสรมสรางแสนยานภาพทางทหารของประเทศใดอนเปนการเพมเตมจากเดม มแนวโนมทจะกระตนใหประเทศเพอนบานหรอประเทศทมขอพพาทมความจาเปนตองเสรมสรางแสนยานภาพทางทหารตามไปดวย เชน ถาประเทศใดกาหนดใหมเรอดาน าในประจาการแลว กนาจะมผลใหประเทศอนตองจดสรรงบประมาณทางทหารเพอมเรอดาน าไวในประจาการเชนเดยวกนหรอการปรบรปแบบของยทธการตอตาน เรอดาน า (Anti Submarine Warfare) ดวยการจดใหมเครองบนตอสเรอดาน าหรออปกรณตรวจจบเรอดาน า เปนตน โดยทศนะของประเทศผรกษาเขตอานาจอธปไตยอาจจะพจารณาไดวา เรอดาน าเปนเครองมอทางทหารทคมครองผลประโยชนทางเศรษฐกจในเรองการขนสง การประมง หรอการแสวงหาทรพยากรดานพลงงาน แตในทางตรงกนขามประเทศอนทเกยวของอาจจะพจารณาไดวา การเพมแสนยานภาพทางทหารดงกลาวเปนการคกคามตอประเทศอน ท งน เมอพจารณามตความมนคงทหารแบบบรณาการท งมตภาคพ นดน ภาคพ นผวน า และภาคอากาศ จะพบวา การสรางความเขมแขงดานแสนยานภาพทางอากาศของกองทพจะทาใหมความไดเปรยบสาหรบการสงครามภาคพ นดนและภาคพ นผวน า ในทศทางเดยวกนหากมแสนยานภาพใตน าแลวยอมทาใหมความไดเปรยบสาหรบการสงครามภาคพ นผวน า และไปมผลตอเนองถงการสงครามภาคพ นดนดวย

ดงน น จงมความเปนไปไดสาหรบสงทตามมาคอ การจดหาอปกรณตอตานเรอดาน าเพมเตม ไมวาจะเปนอปกรณตรวจจบความเคลอนไหวของเรอดาน า ระเบดน าลก อากาศยานตอตานเรอดาน า เปนตน ซงจะเปนภาระดานงบประมาณทางทหารของแตละประเทศ อกท งเสมอนเปนการสงสญญาณไปทประเทศทมเรอดาน าวา การมเรอดาน าไมใชปจจยสาคญทสดสาหรบการสงครามทางทะเล ท งน มการเตรยมการรบตอสถานการณดวยการจดหาเรอดาน าหรออปกรณตอตานเรอดาน าเพอการสงครามแลว

ปญหากรณพพาทบรเวณหมเกาะสแปรตลย (Spratly Islands) และเกาะอน ๆ ในบรเวณทะเล จนใต หรอขอพพาทเกยวกบพรมแดนระหวางประเทศ ยงมบรรยากาศทคกรนและไมเปนผลดตอบรรยากาศความมนคงของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยในระยะหลงกลายเปนวา ประเทศในกลมอาเซยนทมความเกยวของ คอ เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย รวมท งบรไน เปนพนธมตรรวมกนโดยปรยายในการตอตานจนเกยวกบปญหาอธปไตยเหนอหมเกาะสแปรตลย ยงไปกวาน นเมอตรวจสอบแลววา ประเทศตาง ๆ มแนวทางจดหาเรอดาน า เชน ฟลปปนสกาลงจะจดซ อเรอดาน าเปนคร งแรก สวนอนโดนเซยกาหนดใหมเรอดาน า จานวน 12 ลา ภายในป 2563 ท งน สงคโปรไดสงเรอดาน าเพมเตมอก 2 ลาซงจะเขาประจาการในป 2563 ขณะทเวยดนามกาลงจะมเรอดาน าครบ 6 ลาตามทมพนธะขอตกลงการซ อกบรสเซย ดานเมยนมาไดมการเจรจากบรสเซยเพอซ อเรอดาน า จานวน 2 ลาพรอมเตรยมการสงเจาหนาทกองทพเรอไปรบการฝกการปฏบตในเรอดาน าทปากสถาน สาหรบไทยไดจดต งกองเรอดาน าในสงกดกองเรอยทธการ กองทพเรอ และมแผนซ อเรอดาน าจากจน จานวน 3 ลา (Thayer, 2014) แมวาไทยจะไมไดมสวนเขาไปพวพนกรณพพาทหมเกาะ สแปรตลยหรอเกาะอน ๆ ในทะเลจนใตกตามท แตขอพพาทระหวางไทยกบกมพชายงไมมขอยตเปนทส นสด การมเรอดาน าของไทยจงอาจสรางสรางความหวาดระแวงใหแกฝายกมพชาได

32

ตารางท 2 ขอมลเรอดาน าของกลมประเทศอาเซยน

ลาดบและ รายชอประเทศ

จานวนเรอดาน า ในปจจบน

(ลา)

แผนการเพมจานวน เรอดาน าในอนาคต

(ลา)

รนและประเทศทผลต

1. อนโดนเซย 2 10 Type 209 จากเยอรมน (เฉพาะเรอดาน าทมอยแลว)

และมแผนการซ อจากเกาหลใต 2. มาเลเซย 2 - Scorpene-class จากฝรงเศส

และสเปน 3. สงคโปร 6 2 Archer class และ

Challenger class จากสวเดน (เฉพาะเรอดาน าทมอยแลว)

4. เวยดนาม 4 2 Kilo class จากรสเซย (เฉพาะเรอดาน าทมอยแลว)

5. เมยนมา - 2 รสเซย 6. ฟลปปนส - - - 7. ไทย - 3 S-26T จากจน

ทมา 1. Thayer (2014) 2. Globalfirepower (2015) 3. กองทพเรอ, กองประชาสมพนธ สานกงานเลขานการกองทพเรอ (2558, น. 2)

อยางไรกตาม ไทยเปนประเทศแรกในกลมอาเซยนทมเรอดาน าเมอป 2481 ตอมา ในชวงป 2502 อนโดนเซยจงเรมมเรอดาน ารน Whiskey–class ทไดรบจากรสเซย (Pramono, n.d.) หลงจากน นสงคโปร มาเลเซย และเวยดนาม ไดทยอยจดหาเรอดาน าตามลาดบ จากขอเทจจรงจงอาจกลาวไดวา การมเรอ ดาน าเปรยบเสมอนปฏกรยาลกโซ (Chain Reaction) ทประเทศใดมเรอดาน าอนเปนยทโธปกรณทมแสนยานภาพทางทหาร จะกระตนใหประเทศเพอนบานหรอประเทศทเปนคกรณพพาท ตองจดหาเรอดาน าทมสมรรถภาพใกลเคยงมาไวในประจาการ ซงสอดคลองกบแนวคดทฤษฎดลอานาจ (Balance of Power Theory) หรอแนวคดยทธศาสตรการปองปราม (Deterrence Strategy) สาหรบการเสรมสรางขดความสามารถทหารใหทดเทยมหรอสงกวาประเทศอนในภมภาค อนจะเปนการเตอนหรอสงสญญาณใหประเทศตาง ๆ ไดรบรถงศกยภาพทางทหาร หรออาจกลาวไดคอ เปนการปองกนมใหประเทศใดคกคามทางทหารตอประเทศของตน และอาจเปนการหลกเลยงสภาวะสงครามได เนองจากมความเปนไปไดทประเทศอนมศกยภาพทางทหารในระดบใกลเคยงกนจะหลกเลยงขอขดแยงระดบประเทศระหวางกน

33

5. บทสรปและขอสงเกต

ไทยเปนประเทศแรกของกลมอาเซยนทมเรอดาน าซงไดมการปลดระวางประจาการแลว ในขณะเดยวกนชาตตาง ๆ ทเปนสมาชกกลมอาเซยนไดแก อนโดนเซย สงคโปร มาเลเซย และเวยดนาม ตางกบรรจเรอดาน าไวในประจาการแลว ท งน ทามกลางความตงเครยดของกรณพพาทในพ นททะเลจนใตหรอขอขดแยงจากกรณเสนแบงเขตแดนหรออานาจอธปไตยเหนอพ นททบซอนทยงไมมขอยตในกรณตาง ๆ ทาใหมการอางเหตผลเพอความมนคงสาหรบการมเรอดาน าไวในประจาการ แตการมเรอดาน าดงกลาวอาจสรางบรรยากาศแขงขนการสะสมอาวธ โดยทศนะของประเทศผรกษาเขตอานาจอธปไตยอาจจะพจารณาไดวา เรอ ดาน าเปนเครองมอทางทหารทคมครองผลประโยชนทางเศรษฐกจในเรองการขนสง การประมง หรอการแสวงหาทรพยากรดานพลงงาน แตในทางตรงกนขามประเทศอนทเกยวของอาจจะพจารณาไดวา การเพมแสนยานภาพทางทหารดงกลาวเปนการคกคามตอประเทศอนได ดงน นการมเรอดาน าสามารถตความไดใน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 ประเทศทมศกยภาพทางทหารใกลเคยงกน จะหลกเลยงความขดแยงระหวางประเทศและไมอาจคกคามประเทศทมความสมดลทางทหารใกลเคยงกน ตามนยทฤษฎดลอานาจ (Balance of Power Theory) สวนลกษณะท 2 การทประเทศใดมยทโธปกรณทางทหารททนสมยอาจเปนการสรางการยวย ความตงเครยดหรอการเผชญหนาทางทหารได

ผลการศกษากรณปรากฏการณการจดหาเรอดาน าของกลมอาเซยน ทาใหมขอสงเกตทสาคญ 3 ประการคอ

ประการท 1 การมเรอดาน าไวในประจาการของกองทพของกลมอาเซยน จะยงประโยชนใหแกประเทศผคาอาวธทสวนใหญจะอยในกลมประเทศทพฒนาแลว อาท เยอรมน ฝรงเศส สวเดน โดยประเทศทเปนผซ อเรอดาน ายงตองมภาระคาใชจายจานวนมากทเปนภาระผกพนในอนาคต ท งในสวนของการฝกอบรม การบารงรกษา การจดซ ออะไหล รวมท งคาใชจายอน ๆ ทตอเนอง

ประการท 2 การซ อเรอดาน าจากประเทศมหาอานาจ เปนการสงสญญาณหรอการแสดงออกถงนยของนโยบายการตางประเทศถงสภาวะพงพงกบประเทศมหาอานาจ อาท การซ อเรอดาน าของเวยดนามจากรสเซย ซงเปนการแสดงออกความเปนพนธมตรทางทหารทแนบแนนของท ง 2 ประเทศ ในกรณเดยวกนทไทยมแผนการสงซ อเรอดาน าจากจน กอาจทาใหถกวเคราะหไดวา ไทยมทาทตอการรบความอปถมภพงพงทางทหารจากจน

ประการท 3 แมวามกรอบเวลาการเขาสประชาคมอาเซยนในวนท 31 ธนวาคม 2558 แตบรรยากาศการแขงขนการเสรมสรางแสนยานภาพดวยการมเรอดาน าในลกษณะน ยอมแสดงใหเหนถงความไมวางใจซงกนของกลมอาเซยนดวยกนเอง

เอกสารอางอง

ภาษาไทย

กรมเช อเพลงธรรมชาต. (2558). รายงานประจาป 2557. กรงเทพฯ: กรมเช อเพลงธรรมชาต.

กองทพเรอ, กรมยทธศกษาทหารเรอ. (ม.ป.ป. ก). เรอดาน ากบกองทพเรอไทย. สบคน 14 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.navedu.navy.mi.th/submarine_web /401_Sub_navy.htm.

34

กองทพเรอ, กรมยทธศกษาทหารเรอ. (ม.ป.ป. ข). เหตผลและความจาเปนในการจดหาเรอดาน าของ กองทพเรอ. สบคน 23 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.navedu.navy.mi.th/submarine_web /101_reason.htm.

กองทพเรอ, กองประชาสมพนธ สานกงานเลขานการกองทพเรอ. (2558). โครงการจดหาเรอดาน า ของกองทพเรอ. สบคน 3 สงหาคม 2558 จาก http://www.thaiarmedforce.com.

โครงการสารานกรมไทยสาหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว. (ม.ป.ป.). นานน าไทย. สบคน 14 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.kanchanapisek.or.th /kp6/sub/book /book.php?book=32&chap=5&page=t32-5-infodetail07.html.

จมพล บวทรพย, นาวาเอก. (2539). การจดหาเรอดาน าเพอเสรมสรางความมนคงแหงชาต. เอกสารวจยสวนบคคล. กรงเทพฯ: วทยาลยปองกนราชอาณาจกร.

ฐากร จลนทร. (2556). รวมบทความเกยวกบประชาคมอาเซยน พ.ศ. 2555. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

บร ษท ศนยวจยกสกรไทย จากด. (2558). ขนสงทางน า 57 ยงคงเตบโตจากภาคการสงออกฟนตวและ การคาชายแดนคกคก (กระแสทรรศน ฉบบท 2488). สบคน 14 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.kasikornresearch.com/TH/K-EconAnalysis/Pages/ViewSummary. aspx?docid=32578.

ศรพงษ บญราศ. (2547). เรอดาน าแหงราชนาวสยาม. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ศภกร บรณดลก, พลเรอเอก. (2558). “หากจะมเรอดาน าใช.” นาวกศาสตร. 98, 1 (มกราคม): 8–17.

สานกงานกองทนสนบสนนการวจย, โครงการจดการความรเพอผลประโยชนแหงชาตทางทะเล. (ม.ป.ป.). อาณาเขตทางทะเล. สบคน 14 กรกฎาคม 2558 จาก http:// www. mrpolicy.trf.or.th/tabid/59/Default.aspx.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2558). ผลตภณฑภาคและจงหวด แบบปรมาณลกโซ พ.ศ. 2556. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ สงคมแหงชาต.

สรชาต บารงสข. (2539). เรอดาน า : การขยายสมททานภาพในเอเชย-แปซฟก. กรงเทพฯ : โครงการจดพมพคบไฟ.

สรนทร ทองเจรญ, พลเรอตร. (2530). สมททานภาพกบความมนคงแหงชาต. เอกสารวจยสวนบคคล. กรงเทพฯ: วทยาลยปองกนราชอาณาจกร.

ภาษาองกฤษ

Abuza, Zachary. (2015). Analyzing Southeast Asia’s Military Expenditures. Retrieved 15 July 2015 from http://www.cogitasia.com/analyzing-southeast

-asias-military-expenditures/.

35

Blanchard, Jean-Mare F. and Simon Shen. (2015). Conflict and Cooperation in Sino-US Relations: Change and Continuity, Causes and Cures. New York: Routledge.

Chang Felix K.. (2015). Comparative Southeast Asian Military Modernization–3. Retrieved 9 July 2015 from http://www.theasanforum.org/comparative

-southeas -asian-military-modernization-3/.

Cordesman, Anthony H. and Robert Hammond. (2011). THE MILITARY BALANCE IN ASIA: 1990-2011. Retrieved 15 July 2015 from http://www.csis.org/files/publication

/110516_South_Asia-AsiaMilitaryBalance2011.pdf.

Globalfirepower. (2015). Total Submarine Strength by Country. Retrieved 15 July 2015 from http://www.globalfirepower.com/navy-submarines.asp.

Pramono, Agung . (n.d.). THE HISTORY OF THE INDONESIAN SUBMARINE SQUADRON. Retrieved 22 July 2015 from http://www. PUBLIC.NAVY.MIL/SUBFOR/UNDERSEAWARFAREMAGAZINE/ISSUES /ARCHIVES/ISSUE_50/INDONESIANSUBSQUADRON.HTML.

Thayer, Carl. (2014). Southeast Asian States Deploy Conventional Submarines. Retrieved 22 July 2015 from http://www.thediplomat.com/2014/01 /southeast-asian-states-deploy-conventional-submarines/.

ภาพอางอง

แผนทแสดงแปลงสมปทานปโตรเลยมในประเทศไทย. (2557). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.dmf.go.th/index.php?act=service&sec=map.

แผนทหมเกาะในทะเลจนใตทมกรณพพาทการอางสทธอธปไตย. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม จาก http://www.bbc.com/news/world-asia-china-33406609.

พ นทพฒนาชายฝงทะเลดานตะวนออกของไทย. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.quality-thailand.com/images/map_Rayong.gif.

เรอดาน ารน Yuan Class S-26T ซงอยในแผนการทไทยอาจจะซ อจากจน. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.wantchinatimes.com/news -subclass- cnt.aspx?id=20150115000149&cid=1101.

เรอหลวงมจฉาณซงเปนเรอดาน า จานวน 1 ใน 4 ลาของกองทพเรอไทย. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.thaifighterclub.org/webboard.

รอบโลกวจย

การออกก าลงกายกบการรกษาโรคมะเรง เรยบเรยงโดย...นารลกษณ ศรวรรณ

ออกก ำลงกำย ภำพจำก www.health2click.com

ผลดของการออกก าลงกายตอผปวยโรคมะเรงนอกเหนอจากการรกษา ระดบคณภาพชวตของผปวยคอผลตอระบบภมคมกนของรางกาย โดยพบวาการออกก าลงกายทมความหนกระดบปานกลางมผล ท าใหเกดการอกเสบและการตดเชอลดลงทงในคนปกตและในผปวยโรคมะเรงหลงการผาตด แตมขอสงเกตคอการออกก าลงกายทหนกเกนไปอาจมผลกบการท างานของระบบภมคมกนได ดงนน ลกษณะโปรแกรมการออกก าลงกายจงมความส าคญอยางยง จากการสบคนขอมลการวจยทงในประเทศไทยและตางประเทศจนถง ปจจบนพบวา ยงไมมขอบงชอยางเฉพาะเจาะจงทสามารถสรปเกยวกบวธการ ตลอดจน ความถ ระยะเวลา และความหนกของการออกก าลงกายทดทสดส าหรบปองกน สงเสรม การรกษาและฟนฟสภาพผปวยจากโรคมะเรงเฉพาะอยาง และในปจจบนนยงไมมการศกษาใดทแสดงการเปรยบเทยบและชใหเหนวาการออกก าลงกายแบบใดเหมาะส าหรบผปวยโรคมะเรงประเภทใดหรอเหมาะส าหรบระยะใดของโรคมะเรง หรอเหมาะส าหรบปฏบตในระหวางการรกษาวธใด การศกษาวจยสวนใหญเปนการศกษาผลการออกก าลงกายรปแบบเดยวในกลมผปวยมะเรงประเภทเดยว เนองจากมขอจ ากดของการวจยหลายประการ อาทเชน จ านวนผเขารวมการวจย ระยะเวลาการวจย การด าเนนของโรคทแตกตางกนในแตละบคคล เปนตน ดงนน บทความนจงไดรวบรวมขอมลทไดจากการวจยทหลากหลาย เพอใชขอมลจากผลการศกษาเหลานเปนแนวทางในการใหค าแนะน าแกผปวยโรคมะเรงแบบเปนหลกการโดยทวไปคอ การออกก าลงกายทเกยวเนองกบโรคมะเรงม 3 ลกษณะตามวตถประสงคและภาวะของผออกก าลงกาย โดยแตละลกษณะมรปแบบการออกก าลงกาย ระยะเวลาและความหนกทใชในการออกก าลงกายทแตกตางกนไป การออกก าลงกายส าหรบบคคลทวไปเพอ

37

สงเสรมสขภาพและปองกนการเปนโรคมะเรง ใชแนวทางเดยวกบการออกก าลงกายเพอสงเสรมสขภาพโดยทวไป ซงมหลกการคอ คนทวไปทกคนควรมการออกแรงกายในระดบปานกลาง เชน การเดนเรว ๆ อยางนอยวนละ 30 นาทหรอมากกวาเกอบทกวนในแตละสปดาห

อยางไรกตาม ยงมรายละเอยดทควรใหความสนใจเกยวกบการออกก าลงกายเพอสขภาพเพอปองกนโรคมะเรงแตละชนด โดยเฉพาะมะเรงเตานม มะเรงล าไสใหญ มะเรงตอมลกหมาก มะเรงเมดโลหตขาว และมะเรงปอด กลาวคอ รายงานการศกษายอนหลงทตดตามผหญงทเขารวมการวจยจ านวน 25,624 คน อายระหวาง 20-54 ปเปนเวลาประมาณ 13 ปพบวามความสมพนธระหวางระดบของกจกรรมทางกายหรอการเคลอนไหวออกแรง/ออกก าลงกายกบอตราเสยงของการเปนมะเรงเตานม และพบวาอตราเสยงตอการเปนมะเรงต าในกลมผหญงทเรมออกก าลงกายตงแตอายต ากวา 45 ป ซงอยในชวงกอนถงวยหมดประจ าเดอน และมดชนมวลกายต ากวา 22.8 ซงออกก าลงกายอยางนอย 4 ชวโมงตอสปดาห ผลการศกษาดงกลาวสอดคลองกบการศกษาอน ๆ อกเปนจ านวนมากทแสดงใหเหนความสมพนธของการออกก าลงกายกบการลดอตราเสยงตอการเปนโรคมะเรงเตานม และการศกษาประชากรชายจ านวน 53,242 คน ชวงอาย 19-50 ปพบวา มผไดรบการวนจฉยเปนโรคมะเรงตอมลกหมาก 220 ราย และโรคมะเรงอณฑะ 47 ราย ในระยะเวลาทตดตามศกษารวม 16.3 ป และพบวาผทมกจกรรมทางกายระดบปานกลางอยางสม าเสมอและมการเคลอนไหวโดยการเดนในขณะประกอบอาชพมอตราเสยงตอการเปนมะเรงตอมลกหมากนอยกวากลมผทไมมการออกก าลงกาย และมรายงานการศกษาเกยวกบอตราเสยงของการเปนมะเรงตอมลกหมากกบการเคลอนไหวหรอกจกรรมทางกายระหวาง ค.ศ. 1976-2002 จ านวน 16 เรอง จากทงหมดทไดมการตพมพรวม 27 เรอง พบวา ระดบของการออกก าลงกายมผลท าใหอตราเสยงตอการเปนมะเรงตอมลกหมากลดลงไดถงรอยละ 10-30 ผลการศกษาอตราเสยงของมะเรงปอดในกลมผชายจ านวน 53,242 คน ชวงอาย 19-50 ปพบวา กลมผทออกก าลงกายในระดบเทยบเทากบการเดนหรอขจกรยานเปนเวลาสปดาหละ 4 ชวโมงขนไป มอตราการเปนมะเรงปอดต ากวาผทไมไดออกก าลงกาย เชนเดยวกบทพบวาผทออกก าลงกายในระดบดงกลาวมอตราการเปนมะเรงล าไสใหญสวนตนนอยกวา สอดคลองกบการศกษาในระยะตอมาในประชากรชาย จ านวน 70,403 คน และหญง 80,771 คน อายเฉลย 63 ปพบวา ในระหวาง ค.ศ. 1992-1999 มผไดรบการวนจฉยเปนมะเรงล าไสใหญ 940 คน มะเรงทวารหนก 390 คน โดยพบวามความสมพนธระหวางกจกรรมทางกายกบการเกดโรคมะเร งล าไสใหญ และมะเรงทวารหนก ซงจ านวนชวโมงทออกก าลงกายทเพมขนจาก 2 ชวโมงถง 7 ชวโมงขนไปมผลตอการลดลงของอตราการเกดมะเรงล าไสใหญอยางมนยส าคญ

ขอสรปหลกการออกก าลงกายเพอปองกนมะเรงทไดจากงานวจยเหลานคอ การมกจกรรมทางกาย หรอการเคลอนไหวออกแรง/ออกก าลงกายเพอการปองกนการเปนโรคมะเรงควรปฏบตอยางนอย 4 ชวโมงตอสปดาหในระดบทเทยบไดกบการเดน หรอขจกรยาน โดยรกษาระดบดชนมวลกายใหต ากวา 22.8 และโดยเฉพาะส าหรบการปองกนโรคมะเรงเตานมควรเรมออกก าลงกายตงแตอายนอยกวา 45 ปในระยะกอนวยหมดประจ าเดอน การปองกนมะเรงตอมลกหมากเนนทการเดนเปนสวนหนงของกจวตรประจ าวน สวนการปองกนมะเรงประเภทอน ๆ นนยงขาดการศกษาวจยทางดานระบาดวทยาทเพยงพอทจะยนยนไดวาลกษณะการออกก าลงกายทเหมาะสมเปนเชนไร ดงนน จงควรใชหลกการออกก าลงกายเพอสงเสรมสขภาพส าหรบคนทวไป การออกก าลงกายส าหรบผปวยทอยระหวางการรกษาโรคมะเรงมวตถประสงคเพอชวยใหผปวยสามารถมการเคลอนไหวทใกลเคยงภาวะปกตสงเสรมการรกษาโรคมะเรงและบรรเทาภาวะแทรกซอนทเกดจากการรกษา โดยทการรกษาโรคมะเรงมเปาหมายในการก าจดท าลายเซลลมะเรงดวยวธการตาง ๆ ประกอบดวย การ

38

ผาตด การรกษาดวยรงส (Radiation therapy) และการรกษาดวยยา ทมผลทางเคมตอเซลลมะเร ง(Chemotherapy) ซงผลกระทบจากวธการรกษาทหลกเลยงไดยากคอผลทเกดขนตอเซลลอน ๆ ของรางกายและผลกระทบโดยรวมตอจตใจของผปวยและสงคม มรายงานการวจยจ านวนมากทแสดงใหเหนวา การออกก าลงกายมผลดในการลดภาวะขางเคยงทเกดจากการรกษาโรคมะเรง อาทเชน ภาวะอารมณแปรปรวน น าหนกตวเพมขน ปญหาการนอนไมหลบและภาวะออนลา

ขอสรปจากการศกษาวจยผลของการออกก าลงกายในผปวยโรคมะเรงประเภทตาง ๆ มดงน

1. การศกษาผลของการออกก าลงกายสวนใหญเปนการศกษาในผปวยมะเรงเตานม ในประเดนของลกษณะการออกก าลงกายและผลทเกดขน โดยรปแบบการออกก าลงกายทศกษาสวนใหญเปนการออกก าลงกายเพอระบบการไหลเวยนโลหต (Cardiovascular exercise) โดยใชวธการออกก าลงกายแบบแอโรบกดวยการปนจกรยานหรอการเดนเปนเวลา 15-35 นาทสปดาหละ 3-5 ครง เปนเวลาอยางนอย 6 สปดาหจงพบวามความแตกตางจากกลมควบคมทไมไดออกก าลงกาย

2. การออกก าลงกายโดยการปนจกรยานอยกบทสปดาหละ 3 ครง เปนเวลา 15 สปดาหท าใหการเกดกระบวนการท าลายเซลลตามธรรมชาต (Natural killer cell cytotoxic activity) เพมขนในกลมผปวยมะเรงเตานม และเชนเดยวกบผปวยมะเรงกระเพาะอาหารทพบวากระบวนการท าลายเซลลตามธรรมชาตเพมขนเมอออกก าลงกายแบบแอโรบกเปนเวลา 30 นาท 2 ครงตอวน สปดาหละ 5 วนเปนเวลานาน 2 สปดาห การศกษาในผปวยมะเรงตอมน าเหลองชนด Non-Hodgkin's lymphoma (NHL)

3. การออกก าลงกายทเนนการออกก าลงกายแบบแอโรบก เพอกระตนการท างานของระบบไหลเวยนโลหต โดยใชเวลาในการออกก าลงกายประมาณ 20-60 นาท 3-5 ครงตอสปดาห ท าใหเกดผลดของการออกก าลงกายหลงจากเรมออก าลงกายไปแลวอยางนอย 6 สปดาห และการออกก าลงกายไมวาจะเปนการออกก าลงกายแบบแอโรบกหรอการออกก าลงกายโดยใชแรงตานเพอเพมความแขงแรงของกลามเนอลวนแลวแตมผลดตอการลดอาการลา และมผลดตอคณภาพชวตของผปวย ดงนน จงควรแนะน าใหผปวยมะเรงทอยระหวางการ รกษาไดออกก าลงกายอยางสม าเสมอตามความสามารถของผปวย

สวนแนวทางและขอแนะน าทวไปส าหรบผปวยโรคมะเรงคอ ควรเนนใหผปวยออกก าลงกลามเนอมดใหญทมผลตอการเคลอนไหว เชน กลามเนอขา ล าตว และแขนโดยใชการเดนหรอปนจกรยานอยางตอเนองสปดาหละอยางนอย 3 ครง ๆ ละอยางนอย 20 นาททความหนกในระดบทผปวยสามารถท าไดและก าหนดเปาหมายไวทประมาณรอยละ 60-80 ของอตราชพจรสงสด และเพมความยากของการออกก าลงกายโดยเพมจ านวนครงและระยะเวลากอนทจะเพมความหนกของการออกก าลงกาย

อยางไรกตาม ค าแนะน าโดยทวไปดงกลาว เปนค าแนะน าทใชไดกบผปวยมะเรงหลายประเภทขนอยกบสภาวะของผปวย ผปวยบางรายทมปญหาแทรกซอนทนอกเหนอจากภาวะออนลา ควรไดรบการตรวจจากผเชยวชาญดานการออกก าลงกาย เชน นกกายภาพบ าบด นกเวชศาสตรการกฬา เพอใหค าแนะน าทเฉพาะเจาะจงในการออกก าลงกายทมากกวาน เชน การออกก าลงกายโดยใชแรงตาน ส าหรบกลามเนอเฉพาะกลมและวธการออกก าลงกายเพอปองกนภาวะกระดกบาง ส าหรบผปวยมะเรงโลหตขาว เปนตน

ขอแนะน าในการออกก าลงกายส าหรบผสงอายทผานการรกษาโรคมะเรง เปนหลกการเดยวกบการออกก าลงกายส าหรบผสงอายโดยทวไป เนองจากยงไมมการศกษาวจยในกลมผปวยโดยเฉพาะ การออก

39

ก าลงกายทแนะน าคอใหออกก าลงกายแบบ แอโรบกในระดบปานกลาง กลาวคอ รอยละ 55-70 ของอตราชพจรสงสด เปนเวลา 30 นาททกวน โดยควรเปนกจกรรมทผสงอายสนใจเชนการเดน ปนจกรยาน วายน า เตนร าหรอการท าสวน เปนตน ทงน ควรหลกเลยงกจกรรมทมการกด กระแทกขอตอตาง ๆ การออกก าลงกาย แบบมแรงตานและควรเนนการเพมจ านวนครงในการออกแรงมากกวาการเพมความหนกของแรงตาน

นอกจากนน ผสงอายควรยดกลามเนอแตละมดนาน 10-30 วนาทกอนและหลงการออกก าลงกายทกครงเพอเพมความยดหยนของรางกาย และควรมการฝกการทรงตวรวมกบโปรแกรมการออกก าลงกายตามตารางแสดงขอแนะน าทวไปในการออกก าลงกายโดยใชแรงตานส าหรบผปวยโรคมะเรงในระยะฟนฟ และควรออกก าลงกายโดยการยดเหยยดกลามเนอรวมกบการใชแรงตานเพอเพมความแขงแรงและความทนทาน ของกลามเนอ ตลอดจนความยดหยนของขอตอและกลามเนอล าตว ขา และแขน ความถ 3 ครงตอสปดาหและควรจดล าดบใหมวนออกก าลงและวนพกสลบกนเพอใหกลามเนอได พกและฟนตว ความหนก เรมจากการ ยดกลามเนอ 7-10 นาทใชน าหนกหรอแรงตานต าสด โดยพจารณาจากสภาพของผปวย และเพมความหนกครงละนอย ๆ รวมแลวไมเกนรอยละ 10 ตอสปดาหและยดกลามเนอหลงการยกน าหนกหรอออกแรง ระยะเวลาเรมจากการออกก าลงกาย 10 ครงตอเซต โดยท า 2 เซต ตอวนในชวง 2 สปดาหแรก แลวจงเพมเปน 15 ครงตอเซต ในสปดาหท 3 เมอผปวยสามารถปฏบตไดดควรเพมจ านวนเซตเปน 3 เซตตอวน และเมอผปวยสามารถท าได 15 ครงตอเซต รวม 3 เซต จงเพมน าหนกหรอแรงตานโดยใหท า 2 เซตกอน แตมขอควรระวงในการออกก าลงกายส าหรบผปวยโรคมะเรงทอยระหวางการรกษาและอยในระยะฟนฟหลงการรกษา ดงตอไปน

1. ผทมอาการโลหตจางอยางรนแรงควรงดการออกก าลงกายยกเวนเฉพาะ การเคลอนไหวในชวตประจ าวน และเรมออกก าลงกายไดเมออาการโลหตจางดขน

2. ผทมภมคมกนต า เชน ผทไดรบการเปลยนถายไขกระดกมความเสยงตอ การตดเชอสง ควรหลกเลยงการออกก าลงกายในทสาธารณะทมประชากรหนาแนนเปนเวลาอยางนอย 1 ปหลงการเปลยนถายไขกระดก

3. ผทมอาการออนลาอยางมากจากการรกษาโรคมะเรง เชน การฉายรงส หรอคโมเทอราปควรออกก าลงกายโดยการยดกลามเนอเปนเวลาประมาณ 10 นาททกวน และเมอรสกดขนจงคอย ๆ เพมระยะเวลาการออกก าลงกาย

4. ผปวยทไดรบการรกษาโดยการฉายรงสควรหลกเลยงการสมผสสารคลอรนในบรเวณทถกรกษา ดงนน จงไมควรออกก าลงกายโดยการวายน า

5. ผปวยทมภาวะแทรกซอนของระบบประสาท อาจมปญหาในการทรงตวได จงควรเรมออกก าลงกายแบบอยกบท เชน การปนจกรยานอยกบทกอนพฒนาเปนการเดนนอกบานเพอปองกนอนตรายจากการลม

6. ผปวยทตองใชอปกรณตาง ๆ หลงการรกษา เชน สายสวนปสสาวะควรระมดระวงการตดเชอ และการออกก าลงกลามเนอทอยใกลเคยงเพราะอาจท าใหเกดการเคลอนหลดได

บทสรป จากขอมลการวจยทน าเสนอในบทความนแสดงใหเหนวา การออกก าลงกายสงผลดตอการปองกน รกษาและฟนฟผปวยโรคมะเรง ถงแมวายงไมมการศกษาใดทแสดงใหเหนวธการออกก าลงกายทดทสดส าหรบผปวยโรคมะเรงในแตละประเภทกตาม โดยการออกก าลงกายส าหรบโรคมะเรงควรเปนการออก

40

ก าลงกายแบบแอโรบกเพอระบบการไหลเวยนโลหตและควรมการออกก าลงกายเ พอเพมความยดหยน และความแขงแรงของกลามเนอเฉพาะสวนประกอบกน โดยมหลกการพนฐานคอ ออกก าลงกายวนละอยางนอย 30 นาทสปดาหละอยางนอย 5 วน หรอมเวลาในการออกก าลงกายโดยรวมอยางนอย 4 ชวโมงตอสปดาหเพอปองกนโรค และผปวยโรคมะเรงควรออกก าลงกายอยางสม าเสมอตามความเหมาะสมและพฒนาจนสามารถออกก าลงกาย ในระดบเดยวกบบคคลทวไปได

เอกสารอางอง

กานดา ชยภญโญ. (2554). การมกจกรรมทางกายหรอการเคลอนไหวออกแรง/ออกก าลงกายเพอปองกน สงเสรมการรกษา และฟนฟจากโรคมะเรง. สบคน 20 สงหาคม 2558 จาก http://www.moderncamcerth.com

ภาพอางอง

ออกก าลงกาย. สบคน 7 กนยายน 2558. จาก www.health2click.com