Συντηρητισμός (σελ. 113-114) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΡΙΠΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Συντηρητισμός
(σελ. 113-114)
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ
Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΡΙΠΑΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ
• Συντηρητισμός(κονσερβατισμός από τη
γαλλική λέξη conservation = διατήρηση, συντήρηση)
ονομάζεται η επιφυλακτική, εχθρική και συντηρητική
αντιμετώπιση νέων θεσμών, αρχών και αξιών της
κοινωνίας, σε ατομική και συλλογική βάση.
• Γενικά, σημαίνει την επιφυλακτική έως αρνητική
στάση απέναντι σε οποιοδήποτε νεωτερισμό.
• Ο συντηρητισμός είναι υπέρμαχος της προάσπισης
αυτών που είναι ήδη δεδομένα και καθιερωμένα,
και δεν δημιουργούν κινδύνους για το
κατεστημένο.
Είναι μία πολιτική ιδεολογία που
αναπτύχθηκε την περίοδο του 18ου αιώνα στη Δυτική Ευρώπη και συνδέθηκε με τις ρομαντικές αντιλήψεις
που αρνούνταν την μετάβαση από την φεουδαρχική στη
βιομηχανική κοινωνία.
Edm
und B
urk
e
«Θα ήταν προτιμότερο να
ξεχάσουμε μια για πάντα {…} τους
Εγκυκλοπαιδιστές {…} και να επιστρέψουμε
στους παλιούς κανόνες και τις αρχές που ως τώρα έκαναν
τους ηγέτες μας μεγάλους και τα έθνη
ευτυχισμένα.»
A.
E.
Guenth
er
«Το να είσαι συντηρητικός δεν
είναι μια προσκόλληση σ’ αυτό που ήταν
χθες, αλλά η ζωή αυτού που ισχύει
πάντα.»
Οι αντιλήψεις όσων ακολούθησαν αυτό το
φιλοσοφικό ρεύμα εμφανίζουν μια εμμονή στην παράδοση
και τα έθιμα, στενή προσκόλληση στη
θρησκεία, αναχρονιστικές μεθόδους λειτουργίας της
εξουσίας, στα κατεστημένα προνόμια και
αντιπαράθεση με κάθε τι διαφορετικό και νέο.
Στον πολιτικό τομέα επιθυμεί την διατήρηση του status quo (θεωρεί ότι αυτή
είναι η φυσιολογική τάξη πραγμάτων) και αποδέχεται
μόνο ελεγχόμενες και σταδιακές αλλαγές σε θέματα
διακυβέρνησης.
Στο επίπεδο της οικονομίας, προωθεί το μοντέλο της ελεύθερης αγοράς συγχρόνως με τον κρατικό παρεμβατισμό.
Αυτό οδήγησε τους συντηρητικούς να
εναντιωθούν στον νεοφιλελευθερισμό
(ελεύθερη αγορά χωρίς κρατική παρέμβαση) εφόσον
τις απόψεις των νεοφιλελεύθερων τις
θεωρούσαν νεωτεριστικές. Φυσικά, οι οπαδοί αυτής της
θεωρίας εναντιώθηκαν κυρίως στον σοσιαλισμό
αφού ο στόχος είναι η ανατροπή του καπιταλισμού.
Ο συντηρητισμός λειτουργεί σε κοινωνικό επίπεδο και ως προσωπική στάση ζωής,
παρόμοια με τον πουριτανισμό.Οι απόψεις των
συντηρητικών παραπέμπουν στην ηθικολογία, στον
δογματισμό, στην πειθαρχία της
καθημερινής ζωής μακριά από απολαύσεις και
επιθυμίες, στην υπακοή, την υποχρέωση, το καθήκον.
Ο συντηρητισμός είναι ένα φαινόμενο ιστορικά (αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου, δηλ. από εποχή σε
εποχή) και κοινωνικά (αλλάζει από κοινωνία σε
κοινωνία δηλ. διαφοροποιείται στον τόπο)
προσδιορισμένο. Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται
συντηρητικοί ή όσοι είναι συντηρητικοί δεν σημαίνει ότι
δεν μπορούν να αλλάξουν εφόσον, οι κοινωνικές,
ιστορικές και οικονομικές συνθήκες δημιουργήσουν τις
προϋποθέσεις.
Στην ιστορία υπήρξαν άνθρωποι με ριζοσπαστική
προσωπικότητα για την εποχή τους, που
στράφηκαν ενάντια στο κατεστημένο αλλά όταν
επικράτησαν, μετατράπηκαν οι ίδιοι σε
κατεστημένο.Επίσης, αυτό που σήμερα
θεωρείται ριζοσπαστικό και προοδευτικό σε μια άλλη εποχή θα θεωρηθεί ίσως
συντηρητικό.