This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου
38
α) Γράφεται με ένα -λ- και -υ- στην ονομαστική και αιτιατική του ενικού αριθμού του αρσενικού και του ουδέτερου γένους. πχ: πολύς κόσμος, πολύ κρύο β) Γράφεται με δύο -λλ- στο θηλυκό του ενικού αριθμού και στα τρία γένη του πληθυντικού αριθμού. πχ: πολλή ζέστη, πολλές γυναίκες γ) Γράφεται με -η- στο θηλυκό ενικού. πχ: πολλή κίνηση ε) Το αρσενικό και το ουδέτερο δεν έχουν γενική ενικού. στ) Κανένα γένος δε σχηματίζει την κλητική του ενικού, ενώ η κλητική πληθυντικού δε χρησιμοποιείτε συχνά.
ΤΤοο εεππίίρρρρηημμαα ""πποολλύύ""
Από το επίθετο πολύς σχηματίζεται το επίρρημα "πολύ" που χρησιμοποιείται στον ενικό αριθμό και το επίρρημα "πολλά" που χρησιμοποιείται στον πληθυντικό αριθμό.
Το επίρρημα "πολύ" μπαίνει μπροστά από επίθετο ή από άλλο επίρρημα για να σχηματίσει τον υπερθετικό βαθμό των παραθετικών ή συνοδεύει ρήμα. πχ: Είσαι πολύ κομψή με αυτό το φόρεμα.
Ήρθε πολύ αργά και δεν πρόλαβε. Έφαγα πολύ. Δεν ξέρω πολλά γι' αυτό το θέμα.
ΡΡήήμμαατταα σσεε --άάββωω
Τα ρήματα που τελειώνουν σε -άβω γράφονται με β. πχ: ράβω, ανάβω, σκάβω, θάβω, κ.ά. Εξαιρούνται και γράφονται με -αυ τα: παύω, αναπαύω, καταπαύω, απολαύω.
2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το επίθετο πολύς.
Πο.......... ζάχαρη
Πο.......... μαθητών
Πο.......... φαγητό
Πο.......... θρανία
Πο......... κόσμος
Πο.......... φίλαθλοι
Πο.......... ασκήσεις
Πο..........υγρασία
3. Συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο
του επιθέτου πολύς.
Τα παιδιά στην αυλή κάνουν ……………. φασαρία.
Η ……………. δουλειά τρώει τον αφέντη.
Το αφιερώνω στην αδελφή μου με ……………. αγάπη.
Ταξιδεύαμε ………….καιρό.
Σήμερα κάνει ……………. κρύο.
Είδα …………κόσμο, …………. θάλασσες και ………………είδη ψαριών.
………..φίλοι μαζεύτηκαν να τον υποδεχτούν.
4. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ.
Αισθάνομαι ___________ καλά σήμερα.
Έχω να τον δω __________ καιρό.
Υπάρχει _____________ χρόνος ακόμα για να τελειώσει ο αγώνας.
_____________ παιδιά δεν ήρθαν χθες στην εκδρομή.
Στις μέρες μας ____________ άνθρωποι ζουν ____________
φτωχικά.
Το σπίτι χτίστηκε με κόπο και αγώνα ____________ χρόνων.
5. Να συμπληρώσεις τα κενά με το πολύ ή πολλή.
Η Κατερίνα είναι ____________ ευγενική με όλους.
Πρέπει να σταματήσεις την ___________ δουλειά, γατί κουράζεσαι
_________.
Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.17
Η Άννα είναι ___________ προσεκτική και έχει πάντα ___________
διάθεση για δουλειά.
Ο αέρας ήταν ____________ δυνατός και σηκώθηκε ___________
σκόνη.
Βαρέθηκα ____________, γιατί περιμένω _____________ ώρα.
6. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το επίθετο
πολύς ή το επίρρημα πολύ.
Αυτή η άσκηση χρειάζεται ____________ προσοχή.
Αξίζει ____________ περισσότερο απ’ όσο νομίζεις.
Ο ____________ θόρυβος μου έφερε πονοκέφαλο.
Εργάστηκε ____________ αυτές τις μέρες.
Σήμερα έχει ____________ ζέστη.
Χθες ήταν μια ____________ ζεστή μέρα.
Εκτίθεται σε ____________ μεγάλους κινδύνους.
Το _____________ - ____________ να μην πάμε.
Έχω ____________ περιέργεια να μάθω τι έγινε.
Η ___________ ορθοστασία και το ___________ τρέξιμο τον εξασθένισαν.
7. Να σχηματίσεις τα παρακάτω επίθετα και στα τρία γένη.
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο
ο φοβητσιάρης
το άδειο
ο εργατικός
η μεσαία
ο αθώος
8. Γράψε από δύο δικά σου επίθετα που να χαρακτηρίζουν το κάθε ουσιαστικό:
άνθρωπος _______________ _______________
θάλασσα _______________ _______________
βουνό _______________ _______________
9. Κλίνε στο τετράδιό σου και στους δύο αριθμούς: το πολύ φαγητό, η πολλή δουλειά, η πολύ δύσκολη άσκηση 10. Γράψε στο τετράδιό σου τα παραθετικά του επιθέτου: εργατικός
Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.18
Μια αληθινή ιστορία
Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα λέγονται (δηλαδή τα ονόματα ανθρώπων, ζώων, χωρών, πόλεων, οδών, βουνών, λιμνών, νησιών, ποταμών, ημερών, μηνών και γιορτών εκτός των εποχών) κύρια ονόματα. Τα κύρια ονόματα γράφονται πάντα με κεφαλαίο το πρώτο τους γράμμα.
π.χ. Γιώργος, Αθηνά, Ολυμπία, Σουηδία, Τιτανικός, Οδύσσεια κ.ά.
Τα κύρια ονόματα που μας δείχνουν τη χώρα ή τον τόπο από τον οποίο κατάγεται
κάποιος λέγονται εθνικά. Τα εθνικά γράφονται πάντα με κεφαλαίο το πρώτο τους γράμμα.
π.χ. Έλληνας, Άγγλος, Κρητικός, Πόντιος, Αφρικανός κ.ά.
Όμως, τα επίθετα που βγαίνουν από εθνικά ονόματα και μας δείχνουν την
προέλευση κάποιου προϊόντος ή κάποιου άλλου πράγματος δεν είναι εθνικά ούτε
κύρια ονόματα και γι’ αυτό το πρώτο τους γράμμα δε γράφεται με κεφαλαίο.
π.χ. Έλληνας – ελληνικός Άγγλος – αγγλικός Γερμανός – γερμανικός
Ασκήσεις 1. Να γράψεις πώς λέγεται αυτός που κατάγεται από :
α) Πάτρα …………………………………………..
β) Λήμνο …………………………………………..
γ) Καλαμάτα …………………………………………..
δ) Ρόδος …………………………………………..
ε) Αίγυπτος …………………………………………..
στ) Μάνη …………………………………………..
2. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων με το κατάλληλο γράμμα, κεφαλαίο ή μικρό.
Η __λλανδία φημίζεται για τα __λλανδικά τυριά.
Κάθε χρόνο γίνεται στην __άτρα το περίφημο __ατρινό καρναβάλι.
Πολλοί τουρίστες έρχονται το καλοκαίρι στην __λλάδα και επισκέπτονται διάφορα
__λληνικά νησιά.
Οι __θηναίοι και οι __παρτιάτες πολέμησαν μεταξύ τους στον __ελλοπονησιακό
πόλεμο.
3. Να βάλεις κεφαλαίο όπου χρειάζεται
Τη δευτέρα τα παιδιά μίλησαν για τις διακοπές του καλοκαιριού. Η μαρία είπε πως θα
πάει διακοπές στην ελλάδα. Ο σάκης είπε πως θα πάει στο χωριό της γιαγιάς του, στην
ελβετία και θα φάει ελβετικές σοκολάτες. Ο μιχάλης είπε πως τον αύγουστο θα πάει με
τους φίλους του στη Μυτιλήνη.
-Εγώ θα περάσω τις διακοπές μου στην οδό αίγινας στη λευκωσία, είπε γελώντας ο
ιωάννης!
-Καλές διακοπές! ευχήθηκε η δασκάλα.
ONOMA:_________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:___________
Η τάξη της κυρίας ΓεωργίαςΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.19
Στο νησί του Αιόλου
1. Να σχηματίσεις τους χρόνους των ρημάτων στο πρόσωπο που είναι.
2. Να συμπληρώσεις τα κενά του διαλόγου βάζοντας τα ρήματα των
παρενθέσεων στον κατάλληλο χρόνο του μέλλοντα και στο σωστό πρόσωπο.
- Μαρία, αύριο θα πάω (πηγαίνω) σινεμά με τον αδερφό μου. Θέλεις να έρθει κι εσύ;
- Ναι, θέλω. Ποια ταινία _____________________ (βλέπω);
- __________________ (βλέπω) τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».
Να συμπληρώσεις τα κενά του διαλόγου βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στον κατάλληλο χρόνο του μέλλοντα και στο σωστό πρόσωπο.
- Μαρία, αύριο θα πάω (πηγαίνω) σινεμά με τον αδερφό μου. Θέλεις να έρθει κι εσύ; - Ναι, θέλω. Ποια ταινία _____________________ (βλέπω); - __________________ (βλέπω) τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών»/ - Ωραία! Τι ώρα ____________________ (ξεκινώ) εσείς; - Εμείς ___________________ (ξεκινώ) λίγο πιο νωρίς. _______________ (περνώ) από το σπίτι του Δημήτρη για να του αφήσω ένα βιβλίο. ____ του _______________ (προτείνω) αν θέλει να έρθει κι αυτός μαζί μας. Εμείς ___________________ (δίνω) ραντεβού έξω από το σινεμά στις 8.00 μ.μ. ________________ (είμαι) στην ώρα σου ή πάλι ____ σε _________________ (περιμένω); - Μην ανησυχείς, _______________ (είμαι) στην ώρα μου. ____ τα ________ (λέω) το
βράδυ από κοντά. 1. Να σχηματίσεις τους χρόνους των ρημάτων στο πρόσωπο που είναι.
1. Ακούω και γράφω. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις τα κενά με αβ ή αυ και να βάλεις τόνο όπου χρειάζεται.
Ο κηπουρός σκ___βει τον κήπο. Μην αν___βετε τα φώτα. Ο Στέλιος είναι κουρασμένος και γι’ αυτό αναπ___εται. Δεν π___ει να αναρωτιέται και να ψάχνει. Τα σκουπίδια συμπιέζονται και θ___ονται σε ειδικούς χώρους.
3. Να γράψεις τα ρήματα στον αόριστο και τον παρατατικό.
έπιασε ένα ψάρι ................................................................
................................................................ μου άνοιξε την καρδιά του
................................................................ απαλή μουσική
ο ήλιος λάμπει ................................................................
έστρωσε το κρεβάτι ................................................................
το αεροπλάνο πετάει ................................................................ 6. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ.
Έριξε τόσο __________ βροχή, που από το __________ νερό πλημμύρισαν τα πάντα. Αισθάνεται __________ καλά σήμερα, αλλά πρέπει να σταματήσει την ____________ δουλειά. ____________ άνθρωποι ζουν ___________ φτωχικά. Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ μου, γιατί δεν τον πίνω ____________ γλυκό. Αποφεύγει τον ___________ κόσμο και δε νιώθει __________ άνετα με την ___________ κίνηση.
7. Να μεγαλώσεις τις προτάσεις χρησιμοποιώντας ένα επίθετο που ταιριάζει.
Τρομάξαμε από ένα θόρυβο. Τρομάξαμε από ένα δυνατό θόρυβο. Κάθισα σε μια πολυθρόνα. ______________________________ Αγόρασε μια τσάντα. ______________________________ Έκοψε ένα τριαντάφυλλο. ______________________________ Φορούσε μια αλυσίδα. ______________________________
8. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι κάθε χώρας όπως στο παράδειγμα.
ΕΛΛΑΔΑ ΈΛΛΗΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑ
Γαλλία
Ολλανδία
Ιταλία
Ισπανία
Γερμανία
9. Να γράψεις για καθεμιά από τις λέξεις μια συνώνυμη. χρήματα ________________ κοιτάζω ________________ αμάξι ________________ ασθένεια ________________ συζητώ ________________ αριθμοί ________________ βάρκα ________________ στάδιο ________________ δάπεδο ________________ γιατί ________________
Από το επίθετο πολύς παράγεται το επίρρημα πολύ, που χρησιμοποιείται στον ενικό αριθμό, και το επίρρημα πολλά, που χρησιμοποιείται στον πληθυντικό αριθμό. π.χ. Έφτασα στην Αθήνα πολύ αργά. Δεν ξέρω πολλά γι’ αυτό το θέμα. Το επίρρημα πολύ μπαίνει μπροστά από επίθετο ή από άλλο επίρρημα για να σχηματίσει τον υπερθετικό βαθμό των επιθέτων ή συνοδεύει ρήμα. π.χ. Είσαι πολύ κομψή μ’ αυτό το φόρεμα. (μπροστά από επίθετο) Ήρθε πολύ αργά και δεν πρόλαβε. (μπροστά από επίρρημα) Έφαγα πολύ (συνοδεύει ρήμα) Το επίθετο πολλή μπαίνει πάντα μπροστά από θηλυκό ουσιαστικό. Αν όμως ακολουθεί θηλυκό επίθετο, τότε μπαίνει το επίρρημα πολύ. π.χ. Ρίχνει πολλή βροχή. (ακολουθεί θηλυκό ουσιαστικό) Ρίχνει πολύ δυνατή βροχή. (ακολουθεί θηλυκό επίθετο)
1. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ. Αισθάνομαι ___________ καλά σήμερα. Έχω να τον δω __________ καιρό. Υπάρχει _____________ χρόνος ακόμα για να τελειώσει ο αγώνας. _____________ παιδιά δεν ήρθαν χθες στην εκδρομή. Στις μέρες μας ____________ άνθρωποι ζουν ____________ φτωχικά. Το σπίτι χτίστηκε με κόπο και αγώνα ____________ χρόνων. 2. Να συμπληρώσεις τα κενά με το πολύ ή πολλή. Η Κατερίνα είναι ____________ ευγενική με όλους. Πρέπει να σταματήσεις την ___________ δουλειά, γατί κουράζεσαι _________. Η Άννα είναι ___________ προσεκτική και έχει πάντα ___________ διάθεση για δουλειά. Ο αέρας ήταν ____________ δυνατός και σηκώθηκε ___________ σκόνη. Βαρέθηκα ____________, γιατί περιμένω _____________ ώρα. 3. Να γράψεις ένα ρήμα, ένα ουσιαστικό και ένα επίθετο που ανήκουν
στην ίδια οικογένεια με τις παρακάτω λέξεις. μαύρος: Ρ:______________ ΟΥ:______________ Ε:______________ παιδί: Ρ:______________ ΟΥ:______________ Ε:______________ βασιλιάς: Ρ:______________ ΟΥ:______________ Ε:______________ φυλακή: Ρ:______________ ΟΥ:______________ Ε:______________
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των προτάσεων με το κατάλληλο γράμμα, κεφαλαίο ή μικρό.
Η __λλανδία φημίζεται για τα __λλανδικά τυριά. Κάθε χρόνο γίνεται στην __άτρα το περίφημο __ατρινό καρναβάλι. Πολλοί τουρίστες έρχονται το καλοκαίρι στην __λλάδα και επισκέπτονται διάφορα __λληνικά νησιά. Οι __θηναίοι και οι __παρτιάτες πολέμησαν μεταξύ τους στον __ελλοπονησιακό πόλεμο. 2. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις από τις παρακάτω απλές λέξεις.
3. Να σχηματίσεις 5 σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τις λέξει καρδιά, θεός, πρώτος.
καρδιά παιδί πρώτος
______________________ ______________________ _____________________ ______________________ ______________________ _____________________ ______________________ ______________________ _____________________ ______________________ ______________________ _____________________ ______________________ ______________________ _____________________ 4. Να αντιστοιχίσεις τις συνώνυμες λέξεις στις δύο παρακάτω στήλες. στάδιο σέρνω τραβάω δάπεδο τρικυμία βάρκα πάτωμα γήπεδο γιατί φουρτούνα καΐκι διότι 5. Να γράψεις για καθεμιά από τις λέξεις μια συνώνυμη.
1. Να σχηματίσεις τους χρόνους των ρημάτων στο πρόσωπο που είναι. 2. Να συμπληρώσεις τα κενά του διαλόγου βάζοντας τα ρήματα των
παρενθέσεων στον κατάλληλο χρόνο του μέλλοντα και στο σωστό πρόσωπο.
- Μαρία, αύριο θα πάω (πηγαίνω) σινεμά με τον αδερφό μου. Θέλεις να έρθει κι εσύ; - Ναι, θέλω. Ποια ταινία _____________________ (βλέπω); - __________________ (βλέπω) τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών»/ - Ωραία! Τι ώρα ____________________ (ξεκινώ) εσείς; - Εμείς ___________________ (ξεκινώ) λίγο πιο νωρίς. _______________ (περνώ) από το σπίτι του Δημήτρη για να του αφήσω ένα βιβλίο. ____ του _______________ (προτείνω) αν θέλει να έρθει κι αυτός μαζί μας. Εμείς ___________________ (δίνω) ραντεβού έξω από το σινεμά στις 8.00 μ.μ. ________________ (είμαι) στην ώρα σου ή πάλι ____ σε _________________ (περιμένω); - Μην ανησυχείς, _______________ (είμαι) στην ώρα μου. ____ τα ________ (λέω) το βράδυ από κοντά. 3. Να μεταφέρεις τις προτάσεις στον εξακολουθητικό και στο στιγμιαίο
μέλλοντα. α. Ο Τάκης λύνει τις ασκήσεις. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ β. Εμείς βάφουμε το σπίτι μας. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ γ. Τα παιδιά παίζουν και τρέχουν πολύ. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ δ. Σκουπίζω και καθαρίζω το σπίτι. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________
1. Ακούω και γράφω. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις τα κενά με αβ ή αυ και να βάλεις τόνο όπου
χρειάζεται. Ο κηπουρός σκ___βει τον κήπο. Μην αν___βετε τα φώτα. Ο Στέλιος είναι κουρασμένος και γι’ αυτό αναπ___εται. Δεν π___ει να αναρωτιέται και να ψάχνει. Τα σκουπίδια συμπιέζονται και θ___ονται σε ειδικούς χώρους.
3. Να γράψεις τα ρήματα στον αόριστο και τον παρατατικό.
5. Να συμπληρώσεις τις στήλες όπως στο παράδειγμα.
Κυριολεξία Μεταφορά χρυσό νόμισμα χρυσή ευκαιρία ................................................................ πικρές κουβέντες έπιασε ένα ψάρι ................................................................ ................................................................ μου άνοιξε την καρδιά του ................................................................ απαλή μουσική ο ήλιος λάμπει ................................................................ έστρωσε το κρεβάτι ................................................................ το αεροπλάνο πετάει ................................................................
6. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ.
Έριξε τόσο __________ βροχή, που από το __________ νερό πλημμύρισαν τα πάντα. Αισθάνεται __________ καλά σήμερα, αλλά πρέπει να σταματήσει την ____________ δουλειά. ____________ άνθρωποι ζουν ___________ φτωχικά. Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ μου, γιατί δεν τον πίνω ____________ γλυκό. Αποφεύγει τον ___________ κόσμο και δε νιώθει __________ άνετα με την ___________ κίνηση.
7. Να μεγαλώσεις τις προτάσεις χρησιμοποιώντας ένα επίθετο που ταιριάζει. Τρομάξαμε από ένα θόρυβο. Τρομάξαμε από ένα δυνατό θόρυβο. Κάθισα σε μια πολυθρόνα. ______________________________ Αγόρασε μια τσάντα. ______________________________ Έκοψε ένα τριαντάφυλλο. ______________________________ Φορούσε μια αλυσίδα. ______________________________
8. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι κάθε χώρας όπως στο παράδειγμα.
ΕΛΛΑΔΑ ΈΛΛΗΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑ Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Ισπανία Γερμανία
9. Να γράψεις για καθεμιά από τις λέξεις μια συνώνυμη. χρήματα ________________ κοιτάζω ________________ αμάξι ________________ ασθένεια ________________ συζητώ ________________ αριθμοί ________________ βάρκα ________________ στάδιο ________________ δάπεδο ________________ γιατί ________________
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στον αόριστο και στο σωστό πρόσωπο.
Χθες ο Γιώργος ___________________ (ξυπνώ) νωρίς. ___________________ (πηγαίνω) στην τουαλέτα, ___________________ (πλένω) το πρόσωπό του, ___________________ (βουρτσίζω) τα δόντια του και μετά ___________________ (φορώ) τα ρούχα του. Αφού ___________________ (λέω) καλημέρα στους γονείς του, ___________________ (πίνω) το γάλα του και ___________________ (τρώω) το πρωινό που του ___________________ (φτιάχνω) η μητέρα του. Έπειτα ___________________ (παίρνω) την τσάντα του, ___________________ (χαιρετώ) τους γονείς του και ___________________ (φεύγω) για το σχολείο. ___________________ (περνώ) από το σπίτι του φίλου του του Οδυσσέα για να πάνε μαζί στο σχολείο.
2. Να αριθμήσεις τις παραγράφους του παρακάτω κειμένου και να γράψεις έναν τίτλο για καθεμιά.
Το επάγγελμα του πατέρα μου
Ο πατέρας μου είναι γεωργός και ασκεί το επάγγελμά του εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Κάθε μέρα σηκώνεται νωρίς το πρωί, ετοιμάζει τα βόδια, το κάρο και τα άλλα σύνεργα και ξεκινάει. Πολλές φορές τον βοηθάμε και εμείς, η μητέρα και τα αδέρφια μου. Όταν φτάσει στο χωράφι, ζεύει τα βόδια στο αλέτρι και αρχίζει τη δουλειά. Προσέχει να μην του ξεφύγουν τα ζώα. Αν πάνε να φύγουν απ’ το δρόμο τους, τότε τα χτυπάει με ένα μακρύ ραβδί, τη βουκέντρα, και συνεχίζουν τη δουλειά τους, ενώ εκείνος προσπαθεί να μην ξεφύγει το υνί και να χώνεται βαθιά στη γη. Το όργωμα, βέβαια , είναι μία από τις βαριές δουλειές του γεωργού. Το επάγγελμα του γεωργού είναι πολύ χρήσιμο. Γιατί αν ο γεωργός δεν όργωνε το χωράφι, δεν το έσπερνε, δεν το θέριζε και γενικά δε φρόντιζε για τη σοδειά, πώς θα ζούσαμε όλοι εμείς; Το επάγγελμα αυτό είναι πολύ σημαντικό, αφού παράγει το μεγαλύτερο μέρος από τα αγροτικά προϊόντα, που είναι απαραίτητα για τη διατροφή αλλά και τόσες άλλες ανάγκες μας. Ο πατέρας αγαπάει πολύ το επάγγελμά του και το κάνει με μεγάλο ζήλο, έστω κι αν αρκετές φορές δεν κερδίζει πολλά χρήματα, όταν ο καιρός δεν είναι καλός ή κάτι πάει στραβά. Πάντοτε έχει την ελπίδα πως τον επόμενο χρόνο θα εργαστεί καλύτερα και θα κερδίσει περισσότερα. Εμένα μου αρέσει το επάγγελμα του πατέρα και θα ήθελα να γίνω γεωργός, έχοντας όμως σύγχρονα μέσα στη διάθεσή μου. Να σπέρνω, να θερίζω και να αλωνίζω με ειδικές μηχανές. Μόνο έτσι το επάγγελμα του γεωργού γίνεται πιο ανθρώπινο, πιο ικανοποιητικό και πιο ευχάριστο.
3. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω παροιμιών και των σκόρπιων στίχων με το επίθετο πολύς ή το επίρρημα πολύ. Όπου λαλούν ____________ κοκόροι αργεί να ξημερώσει.
Οι ____________ γνώμες βουλιάζουν το καράβι.
Τα ____________ λόγια είναι φτώχια.
Όποιος κυνηγά ____________ λαγούς δεν πιάνει κανέναν.
Όποιος γυρεύει τα ____________ χάνει και τα λίγα.
Άκουε ____________ και λέγε λίγα.
Έγινε ____________ θόρυβος για το τίποτε.
Δώρο της καλοσύνης και της ____________ αγάπης.
____________ καιρό περίμενα τη λευτεριά να φτάσει.
Γεμάτη η νύχτα απ’ την ___________ του τραγουδιού γλυκάδα.
____________ χωρών και μακρινών τα μονοπάτια πήρα.
Και ρόδο μέσα μου ____________, κρίνος ____________ ανθίζει.
4. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στον Αόριστο.
ο πρωί φεύγω από το σπίτι μου τρεχάτη και πηγαίνω στο σχολείο. Βλέπω στο δρόμο κι άλλα παιδιά. Μαζί μ’ αυτά φτάνω γρήγορα στη μεγάλη πόρτα του σχολείου. Μπαίνω στην αυλή κι έπειτα αναβαίνω στην αίθουσα. Ανοίγω τη
σάκα μου κι ετοιμάζω τα βιβλία. Σηκώνω το κεφάλι και κοιτάζω το δάσκαλο, που αρχίζει το μάθημα. Στο μάθημα προσέχω από την αρχή ως το τέλος.
1. Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στο Συνοπτικό Μέλλοντα.
ο πρωί φεύγω από το σπίτι μου τρεχάτος και πηγαίνω για το σχολείο. Βλέπω στο δρόμο κι άλλα παιδιά. Μαζί μ’ αυτά φτάνω γρήγορα στη μεγάλη πόρτα του σχολείου. Μπαίνω στην αυλή κι έπειτα
ανεβαίνω στην αίθουσα. Ανοίγω τη σάκα μου και ετοιμάζω τα βιβλία. Σηκώνω το κεφάλι και κοιτάζω το δάσκαλο, που αρχίζει το μάθημα. Στο μάθημα προσέχω από την αρχή ως το τέλος. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω με τις σωστές καταλήξεις
του επιθέτου πολύς και να τονίσεις.
Πο.......... φασαρία
Πο.......... γυναικών
Πο.......... παγωτό
Πο.......... βιβλία
Πο......... κόσμος
Πο.......... φίλαθλοι
Πο.......... εργάτριες
Πο.......... κούραση
3. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το επίθετο
πολύς ή το επίρρημα πολύ. Αυτή η άσκηση χρειάζεται ____________ προσοχή. Αξίζει ____________ περισσότερο απ’ όσο νομίζεις. Ο ____________ θόρυβος μου έφερε πονοκέφαλο. Εργάστηκε ____________ αυτές τις μέρες. Σήμερα έχει ____________ ζέστη. Χθες ήταν μια ____________ ζεστή μέρα. Εκτίθεται σε ____________ μεγάλους κινδύνους. Το _____________ - ____________ να μην πάμε. Έχω ____________ περιέργεια να μάθω τι έγινε. Η _____________ ορθοστασία και το _____________ τρέξιμο τον
3ο απόσπασμα: «Και ο παππούς την κοίταξε γλυκά και ήρεμα σαν να της έλεγε: ‘‘ Έχεις δίκιο καλή κυρά. Ο δρόμος της αγάπης δεν τελειώνει ποτέ. Δεν έχει τέλος…’’».
2. Βρίσκω την έννοια των ρημάτων ρίχνω και πετάω σε καθεμιά από τις
παρακάτω προτάσεις και να την ξαναγράψεις, όπως το παράδειγμα:
Μας πέταξε μια κουβέντα κι έφυγε. Μας είπε μια κουβέντα κι έφυγε. Σήμερα η ομάδα πετάει. ……………………………………………………………………………………………………………………… Έριξε ένα ρούχο πάνω της και βγήκε έξω. ……………………………………………………………………………………………………………………… Μην πετάς τα ρούχα όπου βρεις. ……………………………………………………………………………………………………………………… Ο Δημήτρης μας έριξε την ιδέα. ……………………………………………………………………………………………………………………… Έλα, θα σε πετάξω εγώ παρακάτω. ………………………………………………………………………………………………………………………
5. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας ως πρώτο συνθετικό τις
λέξεις πολύς, κατά, παρά.
Πολύς Κατά Παρά
6. Να βάλεις τα ρήματα στο παρακάτω κείμενο στο Συνοπτικό Μέλλοντα και στον Αόριστο. Σε λίγο ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά
_______________ (ορμώ) στην αυλή. _______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους.
Χθες ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά _______________ (ορμώ) στην αυλή. _______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους.
7. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι των παρακάτω πόλεων, τόπων και νησιών, όπως το παράδειγμα:
Οι χρόνοι οι οποίοι αναφέρονται στο μέλλον ονομάζονται μελλοντικοί. Οι Mέλλοντες είναι τρεις . Ο Στιγμιαίος(Συνοπτικός) , ο Εξακολουθητικός και ο Συντελεσμένος Mέλλοντας Στιγμιαίος (Συνοπτικός) Αύριο θα τρέξω στην αυλή του σχολείου.
Mέλλοντας Εξακολουθητικός Αύριο θα τρέχω στην αυλή του σχολείου
Συντελεσμένος Μέλλοντας Στις πέντε το απόγευμα θα έχω φύγει.
Δεν το ξεχνάμε! Ο Μέλλοντας παίρνει πάντα το μελλοντικό μόριο «θα».
Να κλίνεις το ρήμα διαβάζω στο στιγμιαίο και στον εξακολουθητικό μέλλοντα.
ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
εγώ θα διαβάσω εγώ θα διαβάζω
Να μεταφέρεις τις παρακάτω προτάσεις στον εξακολουθητικό(εξ) και στο στιγμιαίο(στ) μέλλοντα. Τα κορίτσια παίζουν τα μήλα. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________ Οι μαθητές διαβάζουν το μάθημα. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________ Ο μηχανικός επισκευάζει το αυτοκίνητο. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________ Η Άννα προσκαλεί τις φίλες της στα γενέθλιά της. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________ Οι μαθητές στολίζουν την αίθουσα. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________ Η γιατρός εξετάζει τον ασθενή. (στ)_____________________________________________ (εξ)_____________________________________________
Μπορείς να συμπληρώσεις το δελτίο της Ε.Μ.Υ με τα ρήματα των παρενθέσεων στον κατάλληλο χρόνο; Επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα από το βράδυ της Παρασκευής προβλέπει η Ε.Μ.Υ
Οι ισχυρές βροχές και καταιγίδες __________(είμαι) το κύριο χαρακτηριστικό του καιρού το Σαββατοκύριακο
Αθήνα
Έκτακτο δελτίο πρόβλεψης επικίνδυνων καιρικών φαινόμενων εξέδωσε η Γ.Γ Πολιτικής Προστασίας, καθώς από το βράδυ της Παρασκευής αναμένονται ισχυρές βροχές και καταιγίδες οι οποίες ____________(ξεκινώ) από τη δυτική Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα από το βράδυ της Παρασκευής _____________(εκδηλώνομαι) βροχές και καταιγίδες, ενώ στα βόρεια ορεινά ενδέχεται να χιονίσει. Οι άνεμοι ________(πνέω) νοτιοδυτικοί και στο Αιγαίο ___________(φτάνω) τα 7 Μποφόρ. Η θερμοκρασία δεν ________________ (παρουσιάζω) αξιόλογη μεταβολή.
Το Σάββατο βροχές και καταιγίδες ______________(εκδηλώνομαι) αρχικά στο Ιόνιο και την ηπειρωτική χώρα ενώ το βράδυ της ίδιας μέρας ____________(επεκτείνομαι) και στο Αιγαίο. Οι άνεμοι στο Αιγαίο ____________(φτάνω) μέχρι και τα 8 μποφόρ.
Την Κυριακή τα φαινόμενα ___________(επηρεάζω) κυρίως την Ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη, τα νησιά Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα, το Ιόνιο, την Πελοπόννησο και πιθανώς την Ήπειρο, τη Δυτική Στερεά, τις Κυκλάδες και την Κρήτη.
Οι άνεμοι στα πελάγη ________(πνέω) ισχυροί και θα φτάσουν τα 8 μποφόρ. Στα δυτικά _________(πνέω) βόρειοι και βορειοδυτικοί στα 5 με 7 μποφόρ ενώ στις υπόλοιπες περιοχές ___________(πνέω) νοτιοδυτικοί στα 8 μποφόρ. Αλλαγές ____________(σημειώνομαι) και στη θερμοκρασία με το θερμόμετρο να κατεβαίνει. (www.in.gr)
Η Κορνηλία είναι ____________ ευγενική και _________ γλυκός άνθρωπος. Πρέπει να σταματήσεις την ___________ δουλειά, γιατί κουράζεσαι _________. Η Άννα είναι ___________ χαρούμενη και έχει πάντα ___________ διάθεση για δουλειά. Σηκώθηκε ___________ σκόνη, γιατί ο αέρας ήταν ____________ δυνατός. Βαρέθηκα ____________, γιατί περιμένω _____________ ώρα. Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ μου. Να βάλεις ___________ λίγη ζάχαρη στον καφέ μου.
7. Γράψε τα επίθετα που μπορούν να συνοδεύουν τη λέξη ταξίδι.
ταξίδι ταξίδι
ταξίδι ταξίδι
ταξίδι ταξίδι
8. Να μεταφέρεις τις προτάσεις στον εξακολουθητικό(εξ) και στο στιγμιαίο μέλλοντα(στ). Ο Θωμάς λύνει τις ασκήσεις. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ Εμείς διαβάζουμε τα μαθήματά μας. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ Τα παιδιά παίζουν και τρέχουν στο προαύλιο. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________ Ποτίζω και καθαρίζω τον κήπο. Εξ. ____________________________________ Στ. ____________________________________
1. Ακούω και γράφω. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις τα κενά με αβ ή αυ και να βάλεις τόνο όπου χρειάζεται.
Ο κηπουρός σκ___βει τον κήπο. Μην αν___βετε τα φώτα. Ο Στέλιος είναι κουρασμένος και γι’ αυτό αναπ___εται. Δεν π___ει να αναρωτιέται και να ψάχνει. Τα σκουπίδια συμπιέζονται και θ___ονται σε ειδικούς χώρους.
3. Να γράψεις τα ρήματα στον αόριστο και τον παρατατικό.
έπιασε ένα ψάρι ................................................................
................................................................ μου άνοιξε την καρδιά του
................................................................ απαλή μουσική
ο ήλιος λάμπει ................................................................
έστρωσε το κρεβάτι ................................................................
το αεροπλάνο πετάει ................................................................ 6. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ.
Έριξε τόσο __________ βροχή, που από το __________ νερό πλημμύρισαν τα πάντα. Αισθάνεται __________ καλά σήμερα, αλλά πρέπει να σταματήσει την ____________ δουλειά. ____________ άνθρωποι ζουν ___________ φτωχικά. Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ μου, γιατί δεν τον πίνω ____________ γλυκό. Αποφεύγει τον ___________ κόσμο και δε νιώθει __________ άνετα με την ___________ κίνηση.
7. Να μεγαλώσεις τις προτάσεις χρησιμοποιώντας ένα επίθετο που ταιριάζει.
Τρομάξαμε από ένα θόρυβο. Τρομάξαμε από ένα δυνατό θόρυβο. Κάθισα σε μια πολυθρόνα. ______________________________ Αγόρασε μια τσάντα. ______________________________ Έκοψε ένα τριαντάφυλλο. ______________________________ Φορούσε μια αλυσίδα. ______________________________
8. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι κάθε χώρας όπως στο παράδειγμα.
ΕΛΛΑΔΑ ΈΛΛΗΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑ
Γαλλία
Ολλανδία
Ιταλία
Ισπανία
Γερμανία
9. Να γράψεις για καθεμιά από τις λέξεις μια συνώνυμη. χρήματα ________________ κοιτάζω ________________ αμάξι ________________ ασθένεια ________________ συζητώ ________________ αριθμοί ________________ βάρκα ________________ στάδιο ________________ δάπεδο ________________ γιατί ________________
1. Ακούω και γράφω. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2. Να συμπληρώσεις τα κενά με αβ ή αυ και να βάλεις τόνο όπου
χρειάζεται. Ο κηπουρός σκ___βει τον κήπο. Μην αν___βετε τα φώτα. Ο Στέλιος είναι κουρασμένος και γι’ αυτό αναπ___εται. Δεν π___ει να αναρωτιέται και να ψάχνει. Τα σκουπίδια συμπιέζονται και θ___ονται σε ειδικούς χώρους.
3. Να γράψεις τα ρήματα στον αόριστο και τον παρατατικό.
5. Να συμπληρώσεις τις στήλες όπως στο παράδειγμα.
Κυριολεξία Μεταφορά χρυσό νόμισμα χρυσή ευκαιρία ................................................................ πικρές κουβέντες έπιασε ένα ψάρι ................................................................ ................................................................ μου άνοιξε την καρδιά του ................................................................ απαλή μουσική ο ήλιος λάμπει ................................................................ έστρωσε το κρεβάτι ................................................................ το αεροπλάνο πετάει ................................................................
6. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ.
Έριξε τόσο __________ βροχή, που από το __________ νερό πλημμύρισαν τα πάντα. Αισθάνεται __________ καλά σήμερα, αλλά πρέπει να σταματήσει την ____________ δουλειά. ____________ άνθρωποι ζουν ___________ φτωχικά. Μη βάλεις ___________ ζάχαρη στον καφέ μου, γιατί δεν τον πίνω ____________ γλυκό. Αποφεύγει τον ___________ κόσμο και δε νιώθει __________ άνετα με την ___________ κίνηση.
7. Να μεγαλώσεις τις προτάσεις χρησιμοποιώντας ένα επίθετο που ταιριάζει. Τρομάξαμε από ένα θόρυβο. Τρομάξαμε από ένα δυνατό θόρυβο. Κάθισα σε μια πολυθρόνα. ______________________________ Αγόρασε μια τσάντα. ______________________________ Έκοψε ένα τριαντάφυλλο. ______________________________ Φορούσε μια αλυσίδα. ______________________________
8. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι κάθε χώρας όπως στο παράδειγμα.
ΕΛΛΑΔΑ ΈΛΛΗΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑ Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Ισπανία Γερμανία
9. Να γράψεις για καθεμιά από τις λέξεις μια συνώνυμη. χρήματα ________________ κοιτάζω ________________ αμάξι ________________ ασθένεια ________________ συζητώ ________________ αριθμοί ________________ βάρκα ________________ στάδιο ________________ δάπεδο ________________ γιατί ________________
Επαναληπτικό γλώσσας Όνομα:_________________________________ Ημερομηνία:______________________________ 1. Na βάλεις το επίθετο ο πολύς, η πολλή και το πολύ στον κατάλληλο τύπο.
Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα Θεματική ενότητα: « Ήτανε μια φορά…»
1) Στις παρακάτω προτάσεις να συμπληρώσετε το επίθετο ο πολύς—ή—ύ. α) Ήρθα __________ φορές, αλλά δε σε βρήκα. β) Η __________ δουλειά τρώει τον αφέντη. γ) Απαγορεύεται το _____________ φαγητό πριν μπούμε για κολύμπι. δ) Μου μίλησε με _____________ αγάπη. ε) Ήθελε ___________ θάρρος για να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. στ) __________ άνθρωποι καθημερινά χρησιμοποιούν τα μεταφορικά μέσα. ζ ) Χρειάστηκε _________ χρόνο για να τελειώσει τα μαθήματα. 2) Συμπλήρωσε όπως στα παραδείγματα.
3) Να γράψετε τον Ενεστώτα, Εξακολουθητικό και Στιγμιαίο Μέλλοντα του ρήματος «υπολογίζω».
Σέρρες Σερραίος Σερραία σερραικός – ή- ό Αθήνα Έδεσσα Γαλλία Γάλλος Γαλλίδα γαλλικός – ή--ό Αγγλία Ιταλία Ρωσία
Ενεστώτας Εξακολουθ.Μέλλον. Στιγμιαίος Μέλλοντας Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
4)Αφού διαβάσετε τον τίτλο και τους στίχους του παρακάτω ποιήματος να προσπαθήσετε να το γράψετε σε σχηματοποίημα.
« Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους »
Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση παίρνω φως απ` τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη και μου λες πως σ` αρέσει.
5) Να συμπληρώσεις την παρακάτω φράση , πρώτα στον Αόριστο και μετά στον Παρατατικό. α) Όταν______________( περνώ) τη γέφυρα __________ (νιώθω) σαν να ________(ζω) σε άλλη εποχή. __________ (κλείνω)τα μάτια και __________(βλέπω) τους παλιούς μαστόρους που ______________ (χτίζω) τη γέφυρα. β) Όταν______________( περνώ) τη γέφυρα __________ (νιώθω) σαν να ________(ζω) σε άλλη εποχή. __________ (κλείνω)τα μάτια και __________(βλέπω) τους παλιούς μαστόρους που ______________ (χτίζω) τη γέφυρα.
Επαναληπτικές ασκήσεις στην Γλώσσα για την 3.1 ενότητα Γ' Δημοτικού (Ήτανε μια φορά)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
1. Να δώσεις από έναν τίτλο στα παρακάτω αποσπάσματα:
1ο απόσπασμα: «Βλέπεις αυτόν τον ασημένιο δρόμο πάνω στα νερά; λέει ο παππούς στον Καστανούλη. Αυτός είναι, γιόκα μου, ο δρόμος της αγάπης».
Τίτλος: _______________________________________________________________ 2ο απόσπασμα: «Ξαφνικά ένιωσαν πως κάποιος τρίτος άγγιξε τη βάρκα τους. Γυρνούν και τι να
δουν; Μια όμορφη Νεράιδα να στέκεται όρθια στην κουπαστή!» Τίτλος: _______________________________________________________________
3ο απόσπασμα: «Και ο παππούς την κοίταξε γλυκά και ήρεμα σαν να της έλεγε: ‘‘ Έχεις δίκιο καλή κυρά. Ο δρόμος της αγάπης δεν τελειώνει ποτέ. Δεν έχει τέλος…’’».
5. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας ως πρώτο συνθετικό τις λέξεις πολύς, κατά, παρά.
Πολύς Κατά Παρά
6. Να βάλεις τα ρήματα στο παρακάτω κείμενο στο Συνοπτικό Μέλλοντα και στον Αόριστο.
Σε λίγο ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά _______________ (ορμώ) στην
αυλή. _______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους. Χθες ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά _______________ (ορμώ) στην αυλή.
_______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους.
7. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι των παρακάτω πόλεων, τόπων και νησιών, όπως το παρά
4. Να συμπληρώσεις τα κενά με το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ και το επίρρημα πολύ.
Έριξε τόσο __________ βροχή, που από το __________ νερό πλημμύρισαν τα
πάντα.
Αισθάνεται __________ καλά σήμερα, αλλά πρέπει να σταματήσει την
____________ δουλειά.
____________ άνθρωποι ζουν ___________ φτωχικά.
6. Να γράψεις πως λέγεται αυτός που κατάγεται από τα παρακάτω μέρη: Κοζάνη____________________________ Έδεσσα _________________________ Κέρκυρα_________________________ Άρνισσα_________________________
7. Να γράψεις από ποιο μέρος κατάγεται ο καθένας ή η καθεμιά από τους παρακάτω :
8. Να γράψεις με μια λέξη πως λέγεται αυτός που : ασχολείται με τη δακτυλογράφηση: _________________________________ έχει καλή ψυχή: _________________________________ έχει καλό ταξίδι: _________________________________
9. Βάζω σωστό ή λάθος για τα ζευγάρια των συνώνυμων λέξεων : στάδιο – γήπεδο _____ μακριά – κοντά _____ τρικυμία – φουρτούνα ______ γιατί – επειδή _____
2. Γράφω Σ για τα συνώνυμα και Α για τα αντίθετα: (…) αγγίζει – ακουμπάει (…) παντού - πουθενά (…) ξακουστός – φημισμένος (…) φαΐ - φαγητό (…) αδύνατο – δυνατό (…) χώρια - μαζί (…) αγαπούσε – μισούσε (…) παλάτι – παλάτι 3. Συμπληρώνω όπως στα παραδείγματα: Το κρασί είναι (από τη Σάμο) σαμιώτικο. Τα μήλα είναι (από το Βόλο) ………………… Το μαχαίρι είναι ( από την Κρήτη) ……………. Είναι από τη Ρούμελη → είναι Ρουμελιώτης. Είναι από τα Γιάννενα → ……………………. Είναι από τη Λαμία → …………………. Είναι από τη Θράκη → ………………….. 4. Συμπληρώνω με το επίθετο «ο πολύς, η πολλή, το πολύ»: ……….. χρώμα ………….. φασαρία ……….. λόγια ………….. άνθρωποι ……….. αγώνας ………….. γλυκά ……….. αρρώστιες …………. αγάπη 5. Γράφω Κ για την κυριολεξία και Μ για τη μεταφορά: (…) κοφτερό μαχαίρι (…) πικρά χόρτα (…) γλυκιά ζωή (…) μαύρη ψυχή (…) βαρύς σάκος (…) πικρό νέο 6. Συμπληρώνω με αβ ή αυ και τονίζω: ρ…ω θ…ω αναπ…ομαι σκ…ω π…ω αν…ω
3ο απόσπασμα: «Και ο παππούς την κοίταξε γλυκά και ήρεμα σαν να της έλεγε: ‘‘ Έχεις δίκιο καλή κυρά. Ο δρόμος της αγάπης δεν τελειώνει ποτέ. Δεν έχει τέλος…’’».
2. Βρίσκω την έννοια των ρημάτων ρίχνω και πετάω σε καθεμιά από τις
παρακάτω προτάσεις και να την ξαναγράψεις, όπως το παράδειγμα:
Μας πέταξε μια κουβέντα κι έφυγε. Μας είπε μια κουβέντα κι έφυγε. Σήμερα η ομάδα πετάει. ……………………………………………………………………………………………………………………… Έριξε ένα ρούχο πάνω της και βγήκε έξω. ……………………………………………………………………………………………………………………… Μην πετάς τα ρούχα όπου βρεις. ……………………………………………………………………………………………………………………… Ο Δημήτρης μας έριξε την ιδέα. ……………………………………………………………………………………………………………………… Έλα, θα σε πετάξω εγώ παρακάτω. ………………………………………………………………………………………………………………………
5. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας ως πρώτο συνθετικό τις
λέξεις πολύς, κατά, παρά.
Πολύς Κατά Παρά
6. Να βάλεις τα ρήματα στο παρακάτω κείμενο στο Συνοπτικό Μέλλοντα και στον Αόριστο. Σε λίγο ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά
_______________ (ορμώ) στην αυλή. _______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους.
Χθες ______________ (χτυπώ) το κουδούνι. Όλα τα παιδιά _______________ (ορμώ) στην αυλή. _______________ (μιλώ), _______________ (χαλώ) τον κόσμο με τις φωνές τους.
7. Να γράψεις πώς λέγονται οι κάτοικοι των παρακάτω πόλεων, τόπων και νησιών, όπως το παράδειγμα:
Συμπληρώνω τα κενά με τις μετοχές ενεργητικής φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση.
Περάσαμε όμορφα την ώρα μας __________________ (ζωγραφίζω) και ________________(τραγουδώ).
Ο πατέρας μπήκε στο σπίτι ______________________ (κρατώ) ένα καρπούζι.
Κατάφερε να περάσει τις εξετάσεις ____________________ (διαβάζω) πολύ και ___________________
(μελετώ) προσεκτικά τα μαθήματά του.
Συμπληρώνω τα κενά των προτάσεων με την κατάλληλη ομώνυμη λέξη από το παρακάτω συννεφάκι. Δεν έχω μάθει να ___________________ ρήματα. Η _______________ ήταν το χαρακτηριστικό όργανο
του Απόλλωνα. Όλο ____________________, δεν είναι ποτέ στο σπίτι του. Το βράδυ _______________
πάντα το παράθυρο του δωματίου. Το ατύχημα του φίλου του τον γέμισε με ___________________. Η
κυπριακή _________________ήταν το νόμισμα της Κύπρου.
Συμπληρώνω προσεκτικά τις στήλες του πίνακα.
πήλινο τασάκι
σκάλα από ξύλο
μάλλινη κάλτσα
κουτί από μέταλλο
βαμβακερή μπλούζα
11η Ενότητα «Ήτανε μια φορά»
Συμπληρώνω στις παρακάτω προτάσεις το επίθετο «ο πολύς, η πολλή, το πολύ» στο σωστό γένος, αριθμό και πτώση.
Το καλοκαίρι κάνει ____________ ζέστη. Έβαλες _______________ πιπέρι στο φαγητό και καήκαμε.
Ήρθα _________________ φορές, αλλά δε σε βρήκα. _______________ άνθρωποι καθημερινά
χρησιμοποιούν τα μεταφορικά μέσα. «Η ________________ δουλειά τρώει τον αφέντη» λέει η παροιμία.
Έπεσε _________________ βροχή χθες βράδυ. Όποιος κυνηγάει ___________________ λαγούς δεν
πιάνει κανέναν. Θα περάσει ___________________ καιρός ώσπου να ξαναπάμε εκδρομή. Το σπίτι
χτίστηκε με ________________ κόπους και __________________ αγώνα ________________ χρόνων.
Συμπληρώνω με «αβ» ή «αυ» και βάζω τόνο όπου χρειάζεται.
Συμπληρώνω τα κενά με τις μετοχές ενεργητικής φωνής των ρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση.
Περάσαμε όμορφα την ώρα μας ζωγραφίζοντας (ζωγραφίζω) και τραγουδώντας (τραγουδώ).
Ο πατέρας μπήκε στο σπίτι κρατώντας (κρατώ) ένα καρπούζι.
Κατάφερε να περάσει τις εξετάσεις διαβάζοντας (διαβάζω) πολύ και μελετώντας (μελετώ) προσεκτικά
τα μαθήματά του.
Συμπληρώνω τα κενά των προτάσεων με την κατάλληλη ομώνυμη λέξη από το παρακάτω συννεφάκι. Δεν έχω μάθει να κλίνω ρήματα. Η λύρα ήταν το χαρακτηριστικό όργανο του Απόλλωνα. Όλο λείπει,
δεν είναι ποτέ στο σπίτι του. Το βράδυ κλείνω πάντα το παράθυρο του δωματίου. Το ατύχημα του φίλου
του τον γέμισε με λύπη. Η κυπριακή λίρα ήταν το νόμισμα της Κύπρου.
Συμπληρώνω προσεκτικά τις στήλες του πίνακα.
πήλινο τασάκι τασάκι από πηλό
ξύλινη σκάλα σκάλα από ξύλο
μάλλινη κάλτσα κάλτσα από μαλλί
μεταλλικό κουτί κουτί από μέταλλο
βαμβακερή μπλούζα μπλούζα από βαμβάκι
11η Ενότητα «Ήτανε μια φορά»
Συμπληρώνω στις παρακάτω προτάσεις το επίθετο «ο πολύς, η πολλή, το πολύ» στο σωστό γένος, αριθμό και πτώση.
Το καλοκαίρι κάνει πολλή ζέστη. Έβαλες πολύ πιπέρι στο φαγητό και καήκαμε. Ήρθα πολλές φορές,
αλλά δε σε βρήκα. Πολλοί άνθρωποι καθημερινά χρησιμοποιούν τα μεταφορικά μέσα. «Η πολλή
δουλειά τρώει τον αφέντη» λέει η παροιμία. Έπεσε πολλή βροχή χθες βράδυ. Όποιος κυνηγάει πολλούς
λαγούς δεν πιάνει κανέναν. Θα περάσει πολύς καιρός ώσπου να ξαναπάμε εκδρομή. Το σπίτι χτίστηκε με
πολλούς κόπους και πολύ αγώνα πολλών χρόνων.
Συμπληρώνω με «αβ» ή «αυ» και βάζω τόνο όπου χρειάζεται.