กระบวนการวิเคราะห์พฤติกรรม 1 (DAY 1)

การสงเสรมพฤตกรรมเชงบวก

และกระบวนการการวเคราะหพฤตกรรม (Positive Behaviour Support and Functional Behaviour

Analysis )

ตอนท 1 และ 2: หลกการและเทคนคเบองตน

Dr. Michael Arthur-Kelly

The University of Newcastle

ความคาดหวง:

เมอสนสดการอบรม ผเขาอบรมสามารถ :

เหนถงความส าคญของวธปองกนพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยการจดสงแวดลอมทเอออ านวยและการมความสมพนธทดกบนกเรยนและบคคลทเกยวของได

น าขนตอนตางๆทอบรมในครงนไปใชในการวางแผนและปฏบตจรงกบการชวยเหลอเปนรายบคคลของนกเรยนทมความตองการการสงเสรมดานพฤตกรรมได

เนอหาการอบรม: ตอนท 1 และ 2

เกรนน าและแนะน าจดมงหมาย

วธการปองกนการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค กระบวนการวเคราะหพฤตกรรม (Functional Behavioural Assessment)

แบบฟอรม ABC

แบบฟอรมตาราง Scatterplots

แบบสมภาษณ Interviews

เนอหาการอบรม: ตอนท 3 และ 4

ทบทวน เรองกระบวนการวเคราะหพฤตกรรม (FBA)

การตงสมมตฐาน (Hypothesis)

การตงเปาหมาย (Goals)

เทคนควธการจดการพฤตกรรมทไมพงประสงค (Intervention strategies)

เรองจรงจากสนามวจย

แนะน ากรอบแนวความคดหลก

ปรบปรงจาก April, 2007, with permission from Fox, L., Dunlap, G., Hemmeter, M. L., Joseph, G., & Strain, P. (2003). The

teaching pyramid: A model supporting social competence and preventing challenging behavior in young children.

Young Children, 58(4), 48-52. Published by the National Association for the Education of Young Children (NAEYC)(USA).

สรประดบ1 ถง 3 ของกรอบแนวความคดหลก

กจกรรมเชงปฏบตการ A

ลองนกถงนกเรยนในชนเรยน (หรอเคยอยในชนเรยน) ของทานทมความตองการดแลอยางเปนพเศษดานพฤตกรรมอยหรอเคยดแล และตอบค าถามตอไปนในกลมของทาน

ทานคดวาพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยนของทานเกดมาจากสาเหตเจาะจงอะไรบาง

เราในฐานะทเปนผใหญและดแลนกเรยน จะสามารถสงเสรมและสนบสนนพฤตกรรทพงประสงคแกนกเรยนคนนไดอยางไรบาง

แผนการชวยเหลอเฉพาะบคคล (Intensive

Individualised Interventions)

พฤตกรรมทตองการการชวยเหลอ หมายความวาอยางไร?

พฤตกรรมทแสดงออกมาจากบคคลหนงอยางเปนประจ า ซงไมเหมาะสมกบวย บรบท และ วฒนธรรม นอกจากนพฤตกรรมนยงสงผลตอในการจ ากดความสามารถในการเรยนและความสมพนธทางสงคมของตวบคคลเองและคนรอบขาง รวมถงครอบครว คณคร และผอนตองเตรยมพรอมในการชวยเหลออยางถกตองและเหมาะสมดานจรยธรรมดวย พฤตกรรมเหลานอาจไดแก พฤตกรรมกาวราว พฤตกรรมกอกวนในชนเรยน พฤตกรรมไมอยนงและไมมสมาธ พฤตกรรมทมปญหาดานความสมพนธกบเพอน พฤตกรรมตอตานสงคม และปญหาทางอารมณ อยางไรกดพฤตกรรมนอาจลดลงไดหากมการเรยนรทกษะใหมๆ (DADHC Behaviour Intervention Policy, February 2003)

องคประกอบส าคญของแผนการสงเสรมพฤตกรรมเชงบวกในชนเรยน เนนความส าคญของครอบครว (Family focused)

เนนทกษะและจดเดนของนกเรยน (Skills and strengths based)

การปองกน (Preventative)

เชงบวก (Positive)

เนนทรายบคคล (Individualized)

การรวมมอกน (Collaborative)

ตองการทจะลดผลของพฤตกรรมทไมพงประสงคทไปจ ากดโอกาสทางการเรยนรและการเขาสงคมของนกเรยน

แผนการชวยเหลอเฉพาะบคคล (Intensive

Individualised Interventions)

บรบทของพฤตกรรมทตองการความชวยเหลอ

บรบท (Context) – ปจจยตางๆทอาจสงผลใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค ปจจยทควรพจารณา ไดแก :

การจดองคประกอบทางกายภาพ

จ านวนคนและต าแหนงในบรเวณนน

ชวงเวลาของวน

ประเภทของกจกรรม

ลกษณะของพฤตกรรมทตองการความชวยเหลอ

ลกษณะ (Form) – พฤตกรรมนนมลกษณะเปนอยางไร

ปจจยทควรพจารณา ไดแก:

ความสามารถพเศษหรอความตองการพเศษของนกเรยนดานตางๆ เชน ทกษะดานการสอสาร ทกษะกลามเนอมดใหญและกลามเนอมดยอย

ประวตการเรยนของนกเรยน พรอมทงส ารวจวานกเรยนนนเคยใชพฤตกรรมทไมพงประสงคในการชวยใหเขาท าสงตางๆส าเรจมาแลวหรอไม

วตถประสงคของพฤตกรรมทตองการความชวยเหลอ วตถประสงค (Function) – พฤตกรรมทแสดงออกมาแทจรงแลวเพอวตถประสงคใด

หรอกลาวไดวาเปาหมายหรอจดประสงคของพฤตกรรมนนเปนสงหนงทยากตอการระบชชด ดงนนเราตองเกบขอมลใหเพยงพอจากหลายๆชองทางกอนจะสรปผล

ปจจยทควรพจารณา ไดแก :

พฤตกรรมทแสดงออกเพอการสอสารของนกเรยนมมากนอยเพยงใด

พฤตกรรมเหลานไดผลหรอไมในบรบทตางๆ?

บคคลรอบขางหรอกจกรรมตางๆนนมการสงเสรมใหทกษะทางสงคมหรอการสอสารหรอไม?

กระบวนการวเคราะหพฤตกรรม(Functional Behaviour Assessment :FBA)

FBA หมายถง ‘กระบวนการประเมนวตถประสงคของพฤตกรรมทไมพงประสงควาแสดงออกเพอตองการสงใด และทดแทนพฤตกรรมนนดวยพฤตกรรมทมความเหมาะสมแตสามารถแสดงออกและใชเพอจดหมายเดยวกนกบพฤตกรรมเดม’

Maag, 2000, p. 136

FBA หมายถงอะไร?

กระบวนการประเมนทท าใหทราบขอมลเกยวกบจดมงหมายของพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยน

ไมมแบบทดสอบแบบเปนทางการ แตประกอบดวยชดของแบบสงเกตและแบบสมภาษณทสามารถใชในการบอกถงหนาท บรบทและลกษณะของพฤตกรรมทไมพงประสงคนนได

From http://csefel.uiuc.edu/modules.html#intro

หลกส าคญของ FBA

ปจจยดานสภาพแวดลอมและปจจยภายนอกพนฐาน (Ecological factors and setting

events) มปจจยหลายอยางทอาจสงผลใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค ทงนรวมถงปจจยภายนอกพนฐาน เชน การไดรบยา การรบประทานอาหาร การตดตอสอสารกบผอน ซงการปฏสมพนธระหวางตวบคคลกบสงแวดลอมนนถอเปนหวใจส าคญของวธการค านง(ดานระบบนเวศ)สภาพแวดลอม

เหตการณกอนเกดพฤตกรรม (Antecedents) มตวกระตนหลายๆอยางทเปนตวกระตนท าใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคนนได

เหตการณหลงเกดพฤตกรรม (Consequences) เหตการณทเกดขนหลงการเกดพฤตกรรมอาจจะสงผลใหพฤตกรรมนนเกดขนอกครงกไดภายใตเงอนไขเดม

ปรบปรงจาก Arthur, M. (2002). Providing Effective Behaviour Support.NSW Dept of Education.

กรณศกษารายบคคล

ขนท 1 : เกบขอมลพนฐาน ขนตอนการเกบขอมลพนฐานตางๆ รวมตงแต ความสามารถของนกเรยน

และความตองการพเศษในดานตางๆ ไดแก:

ขอมลดานสขภาพ ขอมลทางสภาพครอบครว

ทกษะดานประสาทสมผส ความสามารถดานกายภาพ

ความสามารถดานสตปญญา ทกษะทางสงคม

ทกษะดานการสอสาร อาหารและยาทไดรบ

อนๆ

ขนท 2: ระบพฤตกรรมเปาหมาย

ขนนคอการระบพฤตกรรมหนงของนกเรยนกรณศกษา ทงนพฤตกรรมนอาจทสามารถสงเกตจากภายนอก หรอพฤตกรรมทเกดจากภายในกได

การระบพฤตกรรมทไมพงประสงคควรตองชดเจน คอเมอบคคลอนอานแลวสามารถบอกไดวาเปนพฤตกรรมเดยวกนกบททานหมายถง

ตวอยางเชน สมศรบวนน าลายใสเพอนเมอพวกเขาเดนเขาใกลสมศรมากกวา 3 เมตร

ตวอยางขางบนนคอนขาง เจาะจง สงเกตและสามารถวดผลได

วดโอท 1

มสเตอรบนแสดงพฤตกรรมอะไรบาง?

นกถงพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยนกรณศกษาททานวตกกงวล แลวลองระบค านยามของพฤตกรรมเปาหมายลงในกระดาษ

ขนท 3: เกบขอมลจ าเพาะเพอน าไปใชในการวางแผนและชวยเหลอ การเกบขอมลทางตรง (Direct methods)

แบบสงเกต ABC

แบบสงเกตแบบตารางเวลา (Scatterplots)

แบบสงเกตแบบจดบนทกเหตการณ (Anecdotal) และแบบสงเกตแบบอนๆ

การเกบขอมลทางออม (Indirect methods)

การสมภาษณผปกครอง

การสมภาษณครทเกยวของ

การเกบขอมลทางตรง : แบบสงเกต ABC

แบบสงเกต ABC จะชวยในการศกษาล าดบของเหตการณทเกดขนระหวางการเกดและหลงการเกดพฤตกรรม โดยปกตแลวเราจะใชวธการจดบนทกเหตการณกอนเกดพฤตกรรม (antecedents) ตามดวยพฤตกรรมทเกดขน (behaviour) และเหตการณหลงการเกดพฤตกรรม (consequences) จากนนจงกลบมาสการจดบนทกเหตการณกอนเกดพฤตกรรมอกครง (หากมแคพฤตกรรมนนเกดขนแคครงเดยว) นอกจากนหากเกดพฤตกรรมขนในหลายๆเหตการณ เราสามารถจดบนทกไดเหมอนเชนกน

จดมงหมายของแบบสงเกตนคอ เพอท าใหเรามความเขาใจมากขนเกยวกบสงทอาจกระตนใหเกดพฤตกรรม (antecedents) และผลหลงจากการเกดพฤตกรรมทอาจเปนสาเหตใหพฤตกรรมนนเกดขนซ าแลวซ าเลา

วดโอท 2

หลงจากชมวดโอตอไปนแลว ใหทานระบสงททานสงเกตเหนลงในแบบฟอรม ABC ทแจกให

อภปรายกลมถงแบบแผนของพฤตกรรมของนกเรยนคนนททานสงเกตเหน

การเกบขอมลทางตรง : แบบสงเกตแบบตาราง(Scatterplots)

แบบสงเกตแบบตาราง(Scatterplots) สามารถใหขอมลภาพรวมของการเกดพฤตกรรมทชดเจนยงขน โดยการแสดงใหเหนวาพฤตกรรมทไมพงประสงคทเกดขนนนสวนใหญเกดขนทใด ชวงเวลาใดและกจกรรมใดเปนพเศษ

จดส าคญของแบบสงเกตนคอ ความสอดคลองสม าเสมอ และ การใชไดจรง ครในโรงเรยนของทานมความมนใจในการใชแบบสงเกตนหรอไม และครทานอนมความเหนพองตองกนกบค านยามทไดเขยนไวในขนตอนท 2 หรอไมอยางไร

การเกบขอมลทางออม: แบบสมภาษณทวไป

(Functional Behavioural Assessment Interview)

ค าถามในแบบสมภาษณนจะชวยในการเกบขอมลเกยวกบสมาชกและความเปนอยในครอบครว รวมไปถงปจจยภายนอกอนๆรอบตวทอาจจะเปนสาเหตท าใหเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคของนกเรยนททานสงเกตเหนอยเสมอ

ขนท 4: การแปลผลขอมลโดยใชแบบฟอรม สรปประเดนส าคญ(Key Findings Summary Sheet)