ΕΝΟΤΗΤΑ 1 – ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ 1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις διορθώνοντας τα λάθη που υπάρχουν: ικόσημο: ___________ ιοκοτεχνεία: ___________ οικοτροφίο: ___________ ικογένεια: ___________ λαθραλειία: ___________ λαθροχηρεία: ___________ λαθρεμπόρειο: ___________ περιββάλον: ___________ περιβαλοντικός: ___________ λαθροθυρία: ___________ λαθρώβιος: ___________ οικοσήστυμα: ___________ 2. Να υπογραμμίσετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να γράψετε σε ποιο χρό- νο βρίσκονται: α) Το πρόσωπό της έλαμπε από χαρά. (____________) β) Θα βρείτε τις οδηγίες μέσα στο κουτί. (____________) γ) Θα έχεις φύγει μέχρι το βράδυ; (____________) δ) Η Μαρία έσπασε το βάζο που είχε φέρει ο πατέρας από την Κίνα. (____________- ____________) ε) Εδώ και πέντε χρόνια έχουν μετακομίσει και ζουν μόνιμα στη Γερμανία. (____________- ____________) στ) Η σοδειά καταστράφηκε από το χαλάζι και τον παγετό. (____________) 3. Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες φράσεις των παρακάτω προτάσεων με το κατάλληλο επίρρημα: (αποβραδίς, ολονυχτίς, αμέσως, ολημερίς, εξαρχής, πέρσι) α) Έλα εδώ χωρίς καμιά καθυστέρηση. ___________________________________________________________________________ β) Πρέπει από την αρχή να ξεκαθαρίσεις τις προθέσεις σου. ___________________________________________________________________________ γ) Όλη μέρα έκλαιγε γι’ αυτό που της συνέβη. ___________________________________________________________________________ δ) Η μητέρα έπλυνε τα ρούχα από το βράδυ. ___________________________________________________________________________ ε) Τον προηγούμενο χρόνο είχε καλύτερους βαθμούς στα μαθήματα. ___________________________________________________________________________ στ) Ταξίδευαν όλη νύχτα για να φτάσουν στην ώρα τους. ___________________________________________________________________________ 4. Να σχηματίσετε με τη βοήθεια του λεξικού σας σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό τις λέξεις φίλος και βιβλίο : φίλος βιβλίο
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ΕΝΟΤΗΤΑ 1 – ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ 1. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω λέξεις διορθώνοντας τα λάθη που υπάρχουν: ικόσημο: ___________ ιοκοτεχνεία: ___________ οικοτροφίο: ___________ ικογένεια: ___________ λαθραλειία: ___________ λαθροχηρεία: ___________ λαθρεμπόρειο: ___________ περιββάλον: ___________ περιβαλοντικός: ___________ λαθροθυρία: ___________ λαθρώβιος: ___________ οικοσήστυμα: ___________ 2. Να υπογραμμίσετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να γράψετε σε ποιο χρό-νο βρίσκονται: α) Το πρόσωπό της έλαμπε από χαρά. (____________) β) Θα βρείτε τις οδηγίες μέσα στο κουτί. (____________) γ) Θα έχεις φύγει μέχρι το βράδυ; (____________) δ) Η Μαρία έσπασε το βάζο που είχε φέρει ο πατέρας από την Κίνα. (____________-____________) ε) Εδώ και πέντε χρόνια έχουν μετακομίσει και ζουν μόνιμα στη Γερμανία. (____________-____________) στ) Η σοδειά καταστράφηκε από το χαλάζι και τον παγετό. (____________) 3. Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες φράσεις των παρακάτω προτάσεων με το κατάλληλο επίρρημα: (αποβραδίς, ολονυχτίς, αμέσως, ολημερίς, εξαρχής, πέρσι) α) Έλα εδώ χωρίς καμιά καθυστέρηση. ___________________________________________________________________________ β) Πρέπει από την αρχή να ξεκαθαρίσεις τις προθέσεις σου. ___________________________________________________________________________ γ) Όλη μέρα έκλαιγε γι’ αυτό που της συνέβη. ___________________________________________________________________________ δ) Η μητέρα έπλυνε τα ρούχα από το βράδυ. ___________________________________________________________________________ ε) Τον προηγούμενο χρόνο είχε καλύτερους βαθμούς στα μαθήματα. ___________________________________________________________________________ στ) Ταξίδευαν όλη νύχτα για να φτάσουν στην ώρα τους. ___________________________________________________________________________ 4. Να σχηματίσετε με τη βοήθεια του λεξικού σας σύνθετες λέξεις με α΄ συνθετικό τις λέξεις φίλος και βιβλίο:
φίλος
βιβλίο
5. Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των ρημάτων στις παρακάτω προτάσεις με –ε ή –αι: α) Νομίζετ__ ότι τελικά θα έρθει; β) Ότι κι αν κάνετ__ εσείς, αυτή δε στεναχωριέτ__. γ) Το σπίτι τους βρίσκετ__ στην πλαγιά του βουνού. δ) Το μάθημα αυτό προσφέρετ__ για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων. ε) Μη μιλάτ__ δυνατά γιατί κοιμάτ__ το μωρό. στ) Αυτοί δε νοιάζοντ__ ό,τι και να λέτ__. 6. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω πίνακα: Ενεστώτας
παρατατι-κός
αόριστος Συν. μέλλοντας
Εξακ. μέλ-λοντας
Παρακείμε-νος
υπερσυντέ-λικος
Συντ. μέλλοντας
Έχει γίνει
ξαναβλέ-πει
Βρήκαν
σπρώ-χναμε
Θα έχου-με τε-λειώσει
7. Να μεταφέρετε το παρακάτω κείμενο στο παρελθόν: Αύριο θα πάμε εκδρομή. Θα ξεκινήσουμε το πρωί και θα φτάσουμε νωρίς στη θάλασ-σα. Όλη την ημέρα θα παίζουμε. Το μεσημέρι θ’ ανάψουμε φωτιά και θα ψήσουμε και θα φάμε στην παραλία. Θα κολυμπήσουμε και θα κάνουμε συνέχεια βουτιές. Πριν από το σού-ρουπο θα έχουμε επιστρέψει γιατί έχουμε υποσχεθεί στους γονείς μας να είμαστε πίσω νωρίς. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
1. Συμπλήρωσε τα ρήματα των προτάσεων με : -τε ή -ται • Ο Γιώργος διακρίνε..... για την εξυπνάδα του. • Μην αργεί..... . Η ταινία έχει αρχίσει κιόλας να παίζε..... . • Τι ενοίκιο πληρώνε..... γι’ αυτό το διαμέρισμα; • Το σπίτι τους βρίσκε..... δίπλα στο ποτάμι. • Η Ελλάδα στο μεγαλύτερο μέρος βρέχε..... από
θάλασσα. • Φοβάτ..... τα σκυλιά και κρύβε..... όταν τα βλέπει. • Τι μαγειρεύ..... εσείς εκεί πέρα; • Γιατί χάνε..... διαρκώς τα μολύβια σας;
2. Συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα χωρίς ν’ αλλάξεις το πρόσωπο και τον αριθμό των ρημάτων.
3. Ξανάγραψε το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα σε χρόνο Ενεστώτα.
Η απαλή αύρα της θάλασσας μας δρόσιζε και νότιζε τα ρούχα μας. Νιώθαμε μια απερίγραπτη ηρεμία καθώς το μυρωμένο αεράκι μας χάιδευε το πρόσωπο. Τα μάτια μας ατένιζαν με συγκίνηση και δέος τον έναστρο ουρανό, που φαινόταν πιο λαμπερός από ποτέ, ενώ ο παφλασμός των κυμάτων ήχησε στα αφτιά μας σαν το τραγούδι των σειρήνων που μας καλούσαν κοντά τους.
Η θάλασσα δεν ήταν μακριά, δέκα λεπτά τρεχαλητό [...] Όλοι ξέραμε κολύμπι. Απλωτές, σανίδια, βουτιές. Παραβγαίναμε στο μακροβούτι. Νικούσε πάντα ο Τζούβας κι ερχόμουν δεύτερος εγώ.
Μας άρεσε να ‘ναι η θάλασσα φουρτουνιασμένη. Ακυμάτιστη ήταν για τους γέρους, για όσους δεν ήξεραν να κολυμπάν, βαρετή. [...] Ριχνόμαστε τ΄ αφρισμένα νερά της με ουρλιαχτά και γέλια. Δίναμε μια, πατώναμε και τιναζόμασταν στον αέρα, πιο ψηλά από τα κύματα που απανωτά έρχονταν καταπάνω μας κοχλάζοντας, μας προσπερνούσαν και ξεφούσκωναν πάνω στα βότσαλα του γιαλού, κουβαλώντας μαζί τους πράσινα γλιστερά φύκια. Όμως εμείς καρτερούσαμε το Μεγάλο Κύμα. Ανάμεσα στ΄ άλλα, το ξεχωρίζαμε από μακριά .Μούγκριζε σαν ζώα αφηνιασμένα κι όσο πλησίαζε τόσο άφριζε.
« Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική » 1. Ο ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οδ. Ελύτης
ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….
Α. Ακούω και γράφω: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Β. Συνδέω με χρονικούς συνδέσμους και δημιουργώ χρονικές προτάσεις: Θα φύγω. Θα έρθει το φθινόπωρο. ……………………………………………………………………………………………………………….. Θα πάμε εκδρομή. Θα ξημερώσει. ……………………………………………………………………………………………………………….. Ξύπνησα. Χτύπησε το ξυπνητήρι. ……………………………………………………………………………………………………………….. Το θυμάμαι. Χαίρομαι πολύ. ………………………………………………………………………………………………………………. Γ. Συμπληρώνω τα κενά των παρακάτω λέξεων: Αντ…κρ…ζω, εφ…μερα, δ…λινό, ερ...τημα, ρ…άκια, αφ…σικο, δεξεμενόπλ….ο, πλ…τός, ρ…πανσ…, πετρ…λ….οκ…λ…δα, εργόχ….ρο, μυλ…νάς, α…θόρμ…τα, επένδ…ση, λαθρ…θ…ρας, λαθραναγν…στης, περ…βά….ον, δ….άσ…ση
Δ. Μεταφέρω την παρακάτω φράση σε όλα τα πρόσωπα του ενεστώτα: Εγώ σκέφτομαι και γράφω για την ειρήνη. ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… Ε. Κάνω χρονική αντικατάσταση στην παρακάτω φράση: ΕΝ. Εγώ σκέφτομαι και γράφω για την ειρήνη. ΠΡΤ. ……………………………………………………………………………………………………….. ΑΟΡ. ……………………………………………………………………………………………………….. Μ. Ε. ……………………………………………………………………………………………………….. Μ. Σ. ……………………………………………………………………………………………………….. ΠΡΚ. ……………………………………………………………………………………………………….. ΥΠΡ. ………………………………………………………………………………………………………… Σ. Μ. ……………………………………………………………………………………………………….. ΣΤ. Συμπληρώνω: ( με ε ή αι ) Τι παίζετ…. παιδιά; Το κρυφτό δεν παίζετ….. έτσι. Δεν πρέπει να στενοχωρούμ….. τους γονείς μας. Εγώ στενοχωρούμ….. , όταν τους πικραίνω. Φοβάμ….. πως, έτσι που πάμ…., θ’ αργήσουμ….. . Να γράφετ…. στα κενά με τι γράφετ…. η κάθε λέξη. Δέχομ…. την εξήγηση που δώσατ…. . Μην κλ….ς και μη λ….ς ότι φτ….ς. Ζ. Γράφω παράγωγες και σύνθετες λέξεις: Πρωτότυπη λέξη Παράγωγες Σύνθετες …………………………………………. ……………………………………… δάσος …………………………………………. ……………………………………… …………………………………………. ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
1ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ΟΝΟΜΑ:…………………………….. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: …………. 1.Να συμπληρώσεις τα κενά με <-ε > ή < -αι >:
Το αχλάδι που τρώτ…. είναι άγουρο και δεν τρώγετ….
Όποιος κοιμάτ…. το πρωί πεινάει το μεσημέρι.
Έχετ…. απεριόριστο χρόνο.
Πριν απαντήσετ…. να το σκεφτείτ…. καλά.
Αυτός δεν διορθώνετ… με τίποτα. 2. Να βάλεις τα ρήματα στη θέση τους: ( άρχισαν, είχαν ξεχάσει, θα γράφετε, προσπαθούσε, θα έχετε διαβάσει, μπαίνουν, θα διαβάσουν, έχω πάει ) ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ: ……………………………. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ: ……………………………… ΑΟΡΙΣΤΟΣ: ……………………………….. ΕΞ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: ………………………………. ΣΥΝ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: ……………………………….. ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ: ……………………………………
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ: ………………………………….. ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛ. ………………………………….. 3.Να μεταφέρεις τη φράση σε όλους τους χρόνους: ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ: Διαβάζω και γράφω ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ: ……………………………… ΑΟΡΙΣΤΟΣ: ……………………………….. ΕΞ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: ………………………………. ΣΥΝ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ: ……………………………….. ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ: …………………………………… ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ: ………………………………….. ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛ. ………………………………….. 4.Να γράψεις τα παρακάτω ρήματα στην κατάλληλη στήλη με βάση τη φωνή στην οποία βρίσκονται: (ακολουθώ, βασίζομαι, θυμάμαι, κερδίζω, κρύβομαι, συζητώ, τραγουδώ, ντύνομαι ) ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ: ………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………… ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ: …………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………. 5. Να μεταφέρεις το κείμενο στο παρελθόν:
Περπατάμε ασταμάτητα. Έχουμε περίπου δυο ώρες που τριγυρνάμε και αισθάνομαι σαν γιαπωνέζος στην Ακρόπολη. Είναι τόσο όμορφη αυτή η πόλη. Νιώθω τον υγρό αέρα να μπαίνει στο στόμα μου, που είναι συνέχεια ανοιχτό και δε λέει να κλείσει.
1) Άγνωστη ορθογραφία:____________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ 2) Συμπληρώνουμε με –ε ή –αι τις καταλήξεις των ρημάτων:
Θα προσπαθήσουμ__ να αποφύγουμ__ τη θύελλα. Θυμάμ__ μια παρόμοια κατάσταση, όταν εμείς δουλεύαμ__
στο εργοστάσιο. Πάντα εγώ λουζομ__ και ξυρίζομ___
γρήγορα. Εμείς περιμένουμ__ τόση ώρα και δε
φωνάζουμ___ . Φοβάμ__ πως δε θα τα καταφέρουμ___ .
Παιδιά, πρέπει να παίζουμ___ χωρίς ζαβολιές. Στο λεωφορείο στηρίζομ___ καλά από τις χειρολαβές. Ο δάσκαλος είπε να μη γράφουμ___ στα θρανία.
3) Γράφω το παρακάτω κείμενο στον Ενεστώτα: Ο χρόνος κυλούσε παράξενα στο δάσος. Θρόιζε μαζί με τα πράσινα φύλλα της άνοιξης ή έπεφτε αργά μαζί με τις νιφάδες του χιονιού. Έσταζε από τα κλαδιά μαζί με τις σταγόνες της φθινοπωρινής βροχής ή χόρευε σαν διαμαντόσκονη στις αχτίδες του ήλιου. Κυλούσε μαζί με τη ζωή και γινόταν ένα μ’ αυτή. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4)Κάνω τις παρακάτω χρονικές αντικαταστάσεις:
Επανάληψη Διδακτικής Ενότητας “Ο φίλος μας το περιβάλλον”
3ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 22/9/2014
Επαναληπτικές ασκήσεις Α΄ Τρίμηνο 2
ΧΡΟΝΟΙ Ενεργητική Φωνή Παθητική Φωνή Ενεστώτ. Παρατατ. Αόριστ. ξεράθηκε Μ. Εξακ. Μ. Στιγμ. Παρακείμ. Υπερσυντ. Μ. Συντελ. θα έχετε πεινάσει 5) Γράφω μια δικιά μου ιστορία δημιουργώντας προτάσεις με τις λέξεις ή φράσεις που δίνονται : Αφού τελειώσαμε το μπάνιο __________________________________ ___________________________________________________________ Όταν γύρισα στο σπίτι_______________________________________ ___________________________________________________________ Μόλις τελείωσα την καθαριότητα_______________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________ Ενώ κοιτούσα τηλεόραση_____________________________________ ___________________________________________________________ Ύστερα κατάλαβα___________________________________________ __________________________________________________________ . 6) Στο παρακάτω κείμενο κυκλώνω τα χρονικά επιρρήματα: Κάποτε άκουγα πολλές ώρες μουσική. Συνήθως κάθε βράδυ στο δωμάτιό μου πριν κοιμηθώ. Έπειτα μου ήρθε η όρεξη να διαβάζω βιβλία αδιάκοπα. Προχτές μάλιστα διάβασα νωρίς το απόγευμα δύο μυθιστορήματα. Δεν το έχω ξανακάνει ποτέ αυτό. Για αύριο έχω προγραμματίσει να πάω στο βιβλιοπωλείο να αγοράσω τρία ιστορικά βιβλία. Ύστερα θα περάσω και μια βόλτα από την ξαδέρφη μου.
1. Να συμπληρώσεις τα κενά του παρακάτω κειμένου, τοποθετώντας στο σωστό χρόνο τα ρήματα των παρενθέσεων:
Η ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
______________ (περνώ) περσότερο από εκατό χρόνια, κι αυτό το γερασμένο κάστρο, π' άλλη φορά το __________ (τρέφω) ο πόλεμος, μέρα με τη μέρα ___________ (ρημάζω) . Οι άνθρωποι μη μπορώντας να _______________ (κερδίζω) τη ζήση τους _______________ (παίρνω) τα μάτια τους και _______________ (πηγαίνω) σ' άλλες χώρες για να __________________ (δουλεύω) . Οι λίγες ψυχές π' _________________ (απομένω) κολλημένες στη γλαροφωλιά τους, ναι μεν _________________ (περνώ) φτωχικά μα _________ (έχω) το μεγαλύτερο δώρο, την ειρήνη. (Απόσπασμα από το πεζογράφημα του Φώτη Κόντογλου «Ταξείδια» ) 2. Να υπογραμμίσεις τα ρήματα του παρακάτω κειμένου και να τα κατατάξεις στο χρόνο
που βρίσκονται:
ΚΙΝΑ Στην Κίνα δεν έχω πάει, έχω διαβάσει όμως πολλές ιστορίες, παλιές και καινούριες, γραμμένες από ανθρώπους που ταξιδέψανε και που ζήσανε σ'αυτή τη χώρα. Έκανα και γνωριμιά με δυο τρεις που ζήσανε πολλά χρόνια σ' εκείνα τα μέρη, κι απ' ό,τι θυμάμαι από τα λόγια τους κι από τα γραψίματα των αλλουνών, θα προσπαθήσω να σας ευχαριστήσω.
(Απόσπασμα από άρθρο του Φ. Κόντογλου στην εφημερίδα «Ελευθερία») ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ:__________________________________________________
_______ το χειμώνα χιόνισε πολύ. Όλα ήταν _________ υπέροχα.Άραγε ______ θα
χιονίσει πάλι; Είναι βέβαια _________ για τέτοιες σκέψεις, αφού _______ έχουμε
φθινόπωρο. Η γιαγιά μου όμως μου έλεγε ότι _________ είχε χιονίσει στα τέλη του
Νοέμβρη. Όταν το στρώνει, βγαίνω __________ έξω με τα αδέρφια μου, για να παίξουμε
χιονοπόλεμο. _____________ από πολλές ώρες γυρίζουμε σπίτι πολύ κουρασμένοι αλλά
χαρούμενοι.
ΙΟΡΔΑΝΗ ΗΛΙΑ
ΟΝΟΜΑ :……………………………………………………………………………………………………… ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΤΑΞΗ Ε΄ ΕΝΟΤΗΤΑ 1Η Ο ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1. α. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο βάζοντας τα ρήματα σε χρόνο
παρατατικό : Η θάλασσα είναι ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της περιοχής , καθώς όπου κ αν στέκεται κανείς την αντικρίζει ν’ απλώνεται μπροστά του . Έτσι οι άνθρωποι είναι στενά δεμένοι μαζί της και κάνουν πολλά ταξίδια , εκμεταλλευόμενοι τους ανέμους που φυσούν ανάλογα με την εποχή του χρόνου . ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… β. Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο βάζοντας τα ρήματα σε χρόνο αόριστο : Η θάλασσα αποτελεί το μέσο επικοινωνίας , το δρόμο που φέρνει τους ανθρώπους του τόπου σε επαφή με άλλους λαούς και πολιτισμούς , είναι αυτή που τους βοηθάει να καλυτερέψουν τη ζωή τους . Γι’ αυτό και αυτοί την αγαπούν και δένονται μαζί της , την υμνούν στα τραγούδια τους και την συνδέουν με τα παραμύθια τους . ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με τη λέξη από τις παρενθέσεις που ταιριάζει στον κατάλληλο τύπο :
• Στο νησί της Κύθνου λειτούργησε το πρώτο ………………………… πάρκο στην Ελλάδα . ( αερικός , αιολικός , ανεμικός )
• Τα όργανα που χρησιμεύουν στην εύρεση της διεύθυνσης του ανέμου ονομάζονται …………………………………..( ανεμολόγιο , ανεμόμετρο , ανεμοδείκτης )
• Τη βλέπαμε στην άκρη του λιμανιού να ………………………………….. το μαντίλι της αποχαιρετώντας μας . ( αερίζω , ανεμίζω , ανεμοδέρνω )
• Οι ιππότες στο Μεσαίωνα έφεραν συνήθως στην πανοπλία τους το …………………………… του άρχοντα που υπηρετούσαν .( οικόπεδο , οικόσημο , οικογενειακό )
• Η παράνομη …………………………………….. πρέπει να τιμωρείται αυστηρά . ( υλοτομία , δενδροφύτευση , δασολογία )
Ο ΒΑΘΜΟΣ ΜΟΥ
3. Να συμπληρώσεις τα γράμματα που λείπουν : • Απαγορεύετ…………. να ρυπαίνετ………… το θαλάσσιο περιβάλλον. • Μην αγοράζετ……….. προϊόντα που προέρχοντ…….. από ζώα ή φυτά που
απειλούντ……… με εξαφάνιση . • Προτιμάτ…… να χρησιμοποιήτ……. το ποδήλατο για τις μετακινήσεις σας. • Του είπαμ…….. να φύγ……. Αλλά δεν καταλάβαιν……. • Εμείς θέλουμ…… να πάμ…… εκδρομή . • Εδώ και καιρό δεν ενδιαφέρεσ ……. για τα μαθήματα , κάτι πρέπει να γίν…… • Δεν καταλαβα.ίνετ……. ότι δεν είν…. σωστό να λέτ…. ψέμματα ;
4. Από τις παρακάτω προτάσεις να γράψεις : τα χρονικά επιρρήματα , τις φράσεις με πρόθεση που φανερώνουν χρόνο και τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις :
• Αμέσως μόλις κατάλαβε το λάθος του ζήτησε συγγνώμη . • Η φωτιά έκαιγε μέχρι το βράδυ, ώσπου έκαψε όλο το δάσος . • Όταν έφτασαν στο χωριό, πήγαν αμέσως στο σπίτι τους . • Ανέβα , μόλις σου πω . • Θα πας βόλτα , αφού διαβάσεις καλά τα μαθήματα σου .
Χρονικά επιρρήματα : ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Φράσεις με πρόθεση που φανερώνουν χρόνο : …………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις :………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τις λέξεις : Δάσος χαρτί Δασοφύλακας χαρταετός ……………………………………………………. ………………………………………………….. …………………………………………………….. ………………………………………………….. ……………………………………………………… ………………………………………………….. ………………………………………………………. ……………………………………………………
6. Να σχηματίσεις σύνθετες λέξεις με δεύτερο συνθετικό τις λέξεις : Πουλί μαλλιά Εξυπνοπούλι κατσαρομάλλης ………………………………………… ………………………………………. ………………………………………… ………………………………………….. …………………………………………… ………………………………………………..
7. Να γράψεις το αντίθετο για καθένα από τα παρακάτω χρονικά επιρρήματα : Αύριο # ………………………………. Πάντα #.............................................. Νωρίς # ………………………………… σπάνια # …………………………………………. Φέτος # ………………………………… μετά # …………………………………………….
8. Να γράψεις τους χρόνους των ρημάτων στην κατηγορία που ανήκουν : ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΙΚΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΙ
Το παρακάτω κείμενο αναφέρεται στο μέλλον. Ξαναγράψτο, μεταφέροντάς το στο παρόν. Έχει πολλή ζέστη σήμερα και θα πάμε στη θάλασσα. Θα ακούσουμε τον παφλασμό των κυμάτων και θα φτιάξουμε κάστρα στην άμμο. Ακόμα, θα περπατήσουμε κατά μήκος της ακρογιαλιάς και θα μαζέψουμε κοχύλια. Επίσης θα ξαπλώσουμε για λίγο κάτω από τον ήλιο, αλλά πρώτα θα βάλουμε αντηλιακό. Παράλληλα, θα φοράμε καπέλα και γυαλιά ηλίου. Αν υπάρχει δυνατότητα, θα ασχοληθούμε και με θαλάσσια σπορ. Θα κολυμπήσουμε και θα γυμνάσουμε το σώμα μας. Γενικά, θα περάσουμε υπέροχα, όπως κάθε φορά που πηγαίνουμε στη θάλασσα. Βρίσκω τα ρήματα, τα υπογραμμίζω και τα γράφω στο σωστό χρόνο. Δυστυχώς υπάρχουν πολλά είδη ζώων που έχουν εξαφανιστεί από τη γη, είτε επειδή κυνηγήθηκαν ανελέητα από τον άνθρωπο είτε επειδή καταστράφηκε το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαν. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάποια είδη που βρίσκονται υπό εξαφάνιση, γι’αυτό ο άνθρωπος πρέπει να τα βοηθήσει. Τέτοια είναι η καφέ αρκούδα, η χελώνα καρέτα καρέτα, η φώκια κ.ά. Είχαν ξεκινήσει πολλές προσπάθειες στο παρελθόν, οι οποίες δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα είχαμε πετύχει πιο πολλά, αν ευαισθητοποιούμασταν περισσότερο. Θα βοηθήσουμε λοιπόν αυτά τα ζώα ή θα συνεχίσουμε να αδιαφορούμε; ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ……………………………………………………………………………………………………. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ………………………………………………………………………………………………….
1. Στο παρακάτω κείμενο υπάρχουν πολλά επιρρήματα, που δηλώνουν τόπο, τρόπο και χρόνο. Υπογράμμισέ τα και γράψε τα στη σωστή στήλη.
Κάποτε ήταν ένας λύκος πολύ πεινασμένος. Τριγυρνούσε εδώ και εκεί ψάχνοντας την τροφή του. Έπειτα από πολλή ώρα έφτασε κοντά σε ένα αγροτόσπιτο. Πήγε γύρω από το σπίτι αλλά δεν πλησίασε κοντά, γιατί άκουσε ανθρώπινες φωνές. Μια γιαγιά μάλωνε αυστηρά το εγγόνι της και του έλεγε ότι, αν δε σταματήσει να κλαίει, θα το έδινε αμέσως στον λύκο. Μεμιάς χάρηκε ο λύκος! Ξαφνικά βρήκε τροφή! Έτσι, αποφάσισε να περιμένει. Οι ώρες κυλούσαν αργά, αλλά η γιαγιά δεν πραγματοποιούσε την απειλή της. Ύστερα από λίγο ακούει πάλι ο λύκος τη γιαγιά να λέει στο παιδί και να το καλοπιάνει: «Αν έρθει ο λύκος παιδί μου, εδώ, θα τον σκοτώσουμε!» Τότε ο λύκος έφυγε γρήγορα λέγοντας: «Σ΄ αυτό το αγροτόσπιτο άλλα λένε και άλλα κάνουνε!»
ΤΟΠΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Οι δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις φανερώνουν χρόνο, προσδιορίζουν δηλαδή χρονικά μια άλλα πρόταση και εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, σαν, ενώ, καθώς, πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα, όποτε.
2. Προσπάθησε να φτιάξεις χρονικές προτάσεις, συνδέοντας τις με τους χρονικούς συνδέσμους που ταιριάζουν.
Θα μείνω εδώ. Θα έρθει η μητέρα. ________________________________________________________________ Τρώγαμε. Χτύπησε το τηλέφωνο. ________________________________________________________________ Να έρθεις. Θα νυχτώσει. ________________________________________________________________ Τα έμαθε όλα. Θύμωσε. ________________________________________________________________ Με έπιασαν τα κλάματα. Μου είπε τα νέα. ________________________________________________________________ Έφυγε βιαστικός. Τον πήραν τηλέφωνο. ________________________________________________________________ Χάρηκε. Έλαβε το γράμμα της. ________________________________________________________________
ΟΝΟΜΑ:
3. Προσπάθησε να συμπληρώσεις τα κενά με -αι ή -ε:
Το μήλο που τρώτ__ είναι άγουρο και δεν τρώγετ__. Μη φωνάζετ__, μας είπε η μητέρα, γιατί ενοχλείτ__ τους γείτονες. Αν κρυώνετ__, ν΄ ανάψετ__ το καλοριφέρ. Εγώ έρχομ__, αλλά εσείς φεύγετ__. Πρέπει κάθε μέρα να πλένετ__ τα δόντια σας και να πηγαίνετ__
τακτικά στον οδοντίατρο.
4. Διάβασε το κείμενο και υπογράμμισε τα ρήματα. Αφού αναγνωρίσεις το χρόνο τους, γράψε τα στη σωστή σειρά.
Δυστυχώς υπάρχουν πολλά είδη ζώων που έχουν εξαφανιστεί από τη γη, είτε επειδή κυνηγήθηκαν ανελέητα από τον άνθρωπο είτε επειδή καταστράφηκε το φυσικό περιβάλλον όπου ζούσαν. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν κάποια είδη που βρίσκονται υπό εξαφάνιση, γι΄ αυτό ο άνθρωπος πρέπει να τα βοηθήσει. Τέτοια είναι η καφέ αρκούδα, η χελώνα καρέτα καρέτα, η φώκια κ.ά. Είχαν ξεκινήσει πολλές προσπάθειες στο παρελθόν, οι οποίες όμως δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα είχαμε πετύχει πιο πολλά, αν ευαισθητοποιούμασταν περισσότερο. Θα βοηθήσουμε λοιπόν αυτά τα ζώα ή θα συνεχίσουμε να αδιαφορούμε;
1) Συμπληρώνω τα κενά με τα κατάλληλα γράμματα και βάζω τόνους όπου χρειάζεται: φθιν_π_ρο, αχτ_δα, εφ_μερος, _κολογικός, επ_στ_μονας, πετρ_λ_ο, κ_νωνικό, σ_ζ_τώ, ανεμ_ζω, ευλάβ_α, οικοδέσπ_να, οικοσ_στ_μα
2) Συμπληρώνω με το σωστό – αι ή - ε : ◊ Μη ρίχνετ_ σκουπίδια κάτω. Δε γίνετ_ να τα μαζεύω όλα εγώ! ◊ Όλη μέρα ασχολείτ_ με το σκυλί του. ◊ Μη με απασχολείτ_ με τους μικροτσακωμούς σας. ◊ Μου φαίνετ_ ότι δε διαβάζετ_ όσο χρειάζετ_. ◊ Η φωτιά επεκτέινετ_. Ακούγετ_ η σειρήνα της πυροσβεστικής. ◊ Βελτιώνετ_ η κατάστασή του; Εσείς τι πιστεύετ_;
3) Γράφω ό,τι ζητά η κάθε σειρά: Παροντικοί χρόνοι: ________________________________________________________ Παρελθοντικοί χρόνοι: ______________________________________________________ Μελλοντικοί χρόνοι: ________________________________________________________
4) Σκέφτομαι τέσσερα χρονικά επιρρήματα, γράφω τέσσερις προτάσεις με αυτά και τα υπογραμμίζω. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
5) Χρησιμοποιώ τρεις χρονικούς συνδέσμους και σχηματίζω τρεις χρονικές προτάσεις : ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
6) Κάνω χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα : Ενεστώτας Παρατατικός χρειαζόσουν Αόριστος Εξ. Μέλλοντας θα απαγορεύει Στ. Μέλλοντας θα ζεσταθούμε Παρακείμενος Υπερσυντέλικος είχαν ρωτήσει Συντ. Μέλλοντας
7) Ξαναγράφω το παρακάτω κείμενο βάζοντας τα ρήματα σε χρόνο ενεστώτα : « Η Ασπρούδα ήταν το πιο περήφανο πουρνάρι της περιοχής. Λέγανε πως ήταν στοιχειωμένο δέντρο από κείνα που τα κατοικούσανε νεράιδες και θεές βουνίσιες. Δρυάδες που είχαν παλάτια πλουμισμένα στην καρδιά του πουρναριού. Κι αυτές το ποτίζανε και τι ταΐζαμε με θεϊκές τροφές. Κι εκείνο ψήλωσε και θέριεψε κι έφτασε ίσαμε το Θεό και κρυφομίλαγε με το φεγγάρι…» Ελένη Χωρεάνθη ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
8) Βάζω σε αλφαβητική σειρά τις παρακάτω λέξεις: λαθρεμπόριο, λαθρεπιβάτης, λαθραίος, λαθροκυνηγός, λαθρέμπορος, λαθρομετανάστης ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
9) Γράφω τα αντίθετα των παρακάτω χρονικών επιρρημάτων: χτες :________ τώρα: _________ φέτος: __________ προηγουμένως: __________
Ωχ! Με τα πρώτα πρωτοβρόχια άρχισαν και τα πρώτα διαγωνίσματα!!!!
Επαναληπτικό Γλώσσας Ε΄ΤΑΞΗ 1 ΟΝΟΜΑ:______________________________________ Ακούω και γράφω:_______________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ 1. Να γράψεις στο β΄ενικό και στο β΄πληθυντικό αριθμό οριστικής το ρήμα κερδίζω. Ενεστώτας κερδίζεις - κερδίζετε Παρατατικός ___________________ _____________________ Αόριστος ___________________ _____________________ Εξακ. Μέλλοντας ___________________ ______________________ Συνοπ. Μέλλοντας ___________________ ______________________ Παρακείμενος ___________________ ______________________ Υπερσυντέλικος ___________________ ______________________ Συντελ. Μέλλοντας ___________________ ______________________ 2. Να υπογραμμίσεις τα ρήματα των προτάσεων και να γράψεις σε ποιο χρόνο βρίσκονται. α) Το πρόσωπό της έλαμπε. ______________________ β) Θα έχεις φύγει μέχρι το βράδυ. _______________________ γ) Η Νεφέλη έσπασε το βάζο. _______________________ 2. Να υπογραμμίσεις τις χρονικές προτάσεις.
Θα πάμε για ψώνια, αφού συγυρίσουμε το σπίτι. Όταν φύγεις, θέλω να σου μιλήσω. Πέρασε αρκετή ώρα, πριν καταλάβουν τι είχε συμβεί. 4. Να συμπληρώσεις –τε ή –ται. Ο γιατρός έρχετ___. Δε θα χρειαστεί να περιμένετ___ άλλο. Μην καπνίζετ___ μπροστά στα παιδιά. Αυτοί δε νοιάζοντ___ ό,τι κι αν λέτ___. Πόσα πληρώνετ___ γι΄αυτό το σπίτι; Ιωαννίδης Νικόλαος
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Ενότητα 1 Ε’ 1
Όνομα:………………………………………………. ……………………………… 00-00-2012
ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Συμπλήρωσε τα ρήματα των προτάσεων με την κατάληξη: -τε ή -ται • Ο Γιώργος διακρίνε..... για την εξυπνάδα του. • Μην αργεί..... . Η ταινία έχει αρχίσει κιόλας να παίζε..... . • Τι ενοίκιο πληρώνε..... γι’ αυτό το διαμέρισμα; • Το σπίτι τους βρίσκε..... δίπλα στο ποτάμι. • Η Ελλάδα στο μεγαλύτερο μέρος βρέχε..... από θάλασσα. • Φοβάτ..... τα σκυλιά και κρύβε..... όταν τα βλέπει. • Τι μαγειρεύ..... εσείς εκεί πέρα; • Γιατί χάνε..... διαρκώς τα μολύβια σας;
2. Ξαναγράψτε το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα σε χρόνο Ενεστώτα.
Η απαλή αύρα της θάλασσας μας δρόσιζε και νότιζε τα ρούχα μας. Νιώθαμε μια απερίγραπτη ηρεμία καθώς το μυρωμένο αεράκι μας χάιδευε το πρόσωπο. Τα μάτια μας ατένιζαν με συγκίνηση και δέος τον έναστρο ουρανό, που φαινόταν πιο λαμπερός από ποτέ, ενώ ο παφλασμός των κυμάτων ήχησε στα αφτιά μας σαν το τραγούδι των σειρήνων που μας καλούσαν κοντά τους.
_______ το χειμώνα χιόνισε πολύ. Όλα ήταν _________ υπέροχα.Άραγε ______ θα χιονίσει πάλι; Είναι
βέβαια _________ για τέτοιες σκέψεις, αφού _______ έχουμε φθινόπωρο. Η γιαγιά μου όμως μου έλεγε
ότι _________ είχε χιονίσει στα τέλη του Νοέμβρη. Όταν το στρώνει, βγαίνω __________ έξω με τα
αδέρφια μου, για να παίξουμε χιονοπόλεμο. _____________ από πολλές ώρες γυρίζουμε σπίτι πολύ
κουρασμένοι αλλά χαρούμενοι.
100
20
16
24
4. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσετε τα χρονικά επιρρήματα, τις φράσεις με προθέσεις που φανερώνουν χρόνο και τις χρονικές προτάσεις και να γράψετε στην κατάλληλη στήλη.
α) Αύριο θα πάμε εκδρομή. β) Σε λίγο θα αρχίσει ο αγώνας. γ)Δε θα σε ξεχάσω ποτέ.
δ) Ο Γιώργος θα γυρίσει κατά το βραδάκι. ε) Όταν έμαθε τα νέα ξέσπασε σε κλάματα.
Χρονικά επιρρήματα Φράσεις με προθέσεις Χρονικές προτάσεις
Οι δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις φανερώνουν χρόνο, προσδιορίζουν δηλαδή χρονικά μια άλλα πρόταση και εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, σαν, ενώ, καθώς, πριν, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα, όποτε.
5. Προσπάθησε να φτιάξεις χρονικές προτάσεις, συνδέοντάς τις με τους χρονικούς συνδέσμους που ταιριάζουν.
ΣΣ ττ οο ππ αα ρρ αα κκ άά ττ ωω αα ππ όό σσ ππ αα σσ μμ αα ππ ρρ οο σσ ππ αα θθ ήή σσ ττ εε νν αα ββ ρρ εε ίί ττ εε ττ αα ρρ ήή μμ αα ττ αα (( 44 )) ππ οο υυ υυ ππ άά ρρ χχ οο υυ νν .. Αφού τα υπογραμμίσετε, τοποθετήστε τα στον πίνακα, στο πρόσωπο που βρίσκονται, συμπληρώνοντας παράλληλα και τους υπόλοιπους χρόνους. Η Καστοριά βρίσκεται σε γεωγραφικό σημείο «νευραλγικό»* κι αιώνες πολλούς υπήρξε κάστρο παρά πολι-τεία. Απομένουν ακόμη μερικά σημάδια των παλιών της τειχών, με τους οχυρωμένους πύργους και τη μοναδική τους πύλη. Και κράτησε σ' ευτυχισμένους και δυστυχισμένους καιρούς απείραχτη την εθνική ύπαρξη της, την εμπορική και βιοτεχνική της δραστηριότητα και την πνευματική της καρποφορία. * νευραλγικό (νευραλγικός): μεγάλης σημασίας, καίριο
1) Ζούσε μια …………………………… ζωή στην …………………………… του. 2) Η Ελλάδα είναι μια …………………………… χώρα και το πιο ψηλό …………………………… της είναι ο Όλυμπος. 3) Δεν έχουμε πολύ …………………………… για να ……………………………............... τόσα άτομα. 4) Το …………………………της γέννησης του Χριστού παριστάνεται στη …………………………… του θεάτρου. 5) Οι …………………………… του ήλιου έλουζαν την κοιλάδα. 6) Σοβαρά …………………………… προκλήθηκαν από τους διαδηλωτές.
Κάθε καλοκαίρι επισκεπτόμαστ____ τη Θεια-Αργυρώ στο χωριό που βρίσκετ____ κοντά στον Αλφειό ποτα-μό. Προετοιμαζόμαστ____ πολύ καιρό νωρίτερα με τον αδερφό μου και σχεδιάζουμ____ τις δραστηριότητες μας κο-ντά στη φύση. Συνήθως πηγαίνουμ____ τον Αύγουστο και χαιρόμαστ____ τις ομορφιές του καλοκαιριού. Ξυπνάμ____ πο-λύ νωρίς και θαυμάζουμ____ την ανατολή του ήλιου. Ακούγετ____ το νερό του ποταμού που τρέχ____ γάργαρο και το βέλασμα των προβάτων που δροσίζοντ____ στη σκιά των δέντρων. Μου φαίνετ____ το ωραιότερο θέαμα. Με τον αδερφό μου εξερευνούμ____ όλη την περιοχή και μαθαίνουμ____ την αγροτική ζωή.
ππ οο υυ ςς χχ ρρ όό νν οο υυ ςς .. Οι εκκλησιές της Καστοριάς παρουσιάζουν για τον ταξιδιώτη και τον ερευνητή πραγματικό ενδιαφέρον όχι τόσο για την παλαιότητα τους, που τη βρίσκει κανείς κι αλλού πολύ εύκολα, ούτε για τη διακόσμισή τους με πυκνές τοιχογραφίες, σακατεμένη, ξαναπερασμένη, ξεφτισμένη στα θλιβερά κουρέλια που άφησε το πέρασμα τόσων χρόνων αναστατώσεων και επιδρομών, όσο για την αρχιτεκτονική τους διάταξη, που δείχνει πόσο μακριά από την καλλιτε-χνική εξέλιξη της Πόλης υπήρξε αυτό το πολύτιμο επαρχιακό κέντρο της μεσαιωνικής αυτοκρατορίας.
ΝΝ αα υυ ππ οο γγ ρρ αα μμ μμ ίί σσ εε ιι ςς μμ εε κκ όό κκ κκ ιι νν οο ττ αα εε ππ ίί θθ εε ττ αα κκ αα ιι μμ εε ππ ρρ άά σσ ιι νν οο ττ αα εε ππ ιι ρρ ρρ ήή μμ αα ττ αα :: Η Ελλάδα έχει ωραία νησιά. Η μητέρα μου μαγειρεύει ωραία. Τα γενναία παιδιά της Ελλάδας αγωνίζονται ηρωικά. Τι ωραία που κελαηδεί το αηδόνι! Στα όμορφα ακρογιάλια ο κόσμος περνάει ευχάριστα το καλοκαίρι. Ο κόσμος ταξι-δεύει στα ελληνικά νησιά. Το δάσος αυτό είναι γεμάτο από δηλητηριώδη μανιτάρια. Ο ουρανός γέμισε μαύρα σύννε-φα. Το ουράνιο τόξο σχηματίστηκε στον μακρινό ορίζοντα. Η τάξη διαθέτει ξύλινα θρανία για τους μαθητές. Οι μαθη-τές φορούν επίσημα ενδύματα για την πρωινή παρέλαση. Η μητέρα αγόρασε χριστουγεννιάτικα στολίδια.
ΥΥ ππ οο γγ ρρ αα μμ μμ ίί ζζ ωω ττ αα ρρ ήή μμ αα ττ αα ττ οο υυ κκ εε ιι μμ έέ νν οο υυ :: Πολύ γρήγορα μας έπιασε ανυπομονησία. Μέχρι που απ' τη γωνιά του δρόμου το είδαμε να ξεπροβάλλει. Αντί να τρέξουμε, στεκόμαστε σαν αγάλματα. Αληθινά, το όνειρό μας πραγματοποιήθηκε.
ΑΑ ππ όό ττ οο νν εε νν ιι κκ όό σσ ττ οο νν ππ λλ ηη θθ υυ νν ττ ιι κκ όό :: Στο σπίτι μου έχω έναν προβολέα. ................................................................................................................................................................................ Η δασκάλα κάλεσε το γονέα του παιδιού. ................................................................................................................................................................................ Το ράσο του ιερέα είναι μαύρο. ................................................................................................................................................................................ Ο εισαγγελέας ήταν αυστηρός. ................................................................................................................................................................................
Ο βαφέας έβαψε το αυτοκίνητό μου. ................................................................................................................................................................................
ΤΤ οο δδ εε ύύ ττ εε ρρ οο σσ ττ ηη γγ εε νν ιι κκ ήή :: η διεύθυνση - οι αποστολείς ................................................................................................... το έργο - οι συγγραφείς ................................................................................................... οι όμιλοι - οι εκδρομείς ................................................................................................... οι συγκεντρώσεις - οι γονείς ...................................................................................................
λλ εε ίί ππ οο υυ νν μμ εε κκ εε φφ αα λλ αα ίί αα ήή μμ εε μμ ιι κκ ρρ άά ,, αα νν άά λλ οο γγ αα μμ εε ττ ιι φφ αα νν εε ρρ ώώ νν οο υυ νν οο ιι λλ έέ ξξ εε ιι ςς .. 1. Η ___λλάδα φημίζεται για την ___λληνική φέτα, τις πανέμορφες ___λληνικές ακρογιαλιές και τους φιλόξενους ___λληνες κατοίκους της. 2. Η ___λλανδία είναι γνωστή για τα πασίγνωστα ___λλανδικά τυριά και τις ___λλανδικές τουλίπες. 3. Η ___ερσία βρίσκεται πολύ μακριά, όλοι όμως θέλουμε να έχουμε στο σπίτι μας ένα χειροποίητο ___ερσικό χαλί, φτιαγμένο από έμπειρους ___έρσες υφαντουργούς. 4. Τα ___ινέζικα φαγητά μπορούμε να τα φάμε και στην ___λλάδα, στα ___ινέζικα εστιατόρια. Δεν είναι ανάγκη να πάμε στην ___ίνα. 5. Κάθε χρόνο πολλοί άνθρωποι επισκέπτονται την ___άτρα για να δουν το περίφημο ___ατρινό καρναβάλι. Έτσι τα ___ατρινά ξενοδοχεία είναι πάντα γεμάτα και οι ___ατρινοί χαρούμενοι. 6. Τα ___ηλιορείτικα μήλα είναι πολύ γνωστά σε όλη την ___λλάδα. Παράγονται στο ___ήλιο και είναι πολύ νόστιμα. 7. Οι ___λληνες στρατιώτες έχουν γράψει λαμπρές σελίδες δόξας στην ιστορία τους, με την απαράμιλλη ___λληνική λεβεντιά κι αντρειοσύνη τους και τους αγώνες τους για τη λευτεριά της ___λλάδας.
χχ ρρ όό νν οο .. Κάθε χρόνο στην Ευρώπη, την άνοιξη δεν την αναγγέλλουν μόνο τα πρώτα δέντρα που ανθίζουν και οι πρώ-τες γλυκές ακτίνες του ήλιου αλλά και επιστροφή των λευκών πελαργών. Πρώτα εμφανίζονται τα αρσενικά. Κάνουν γύρους πάνω από τις καταπράσινες κοιλάδες και τα χωριά, ανα-ζητώντας τη φωλιά τους που είχαν εγκαταλείψει την προηγούμενη χρονιά. Μόλις την εντοπίσουν, την ανακαινίζουν ή, αν χρειαστεί, χτίζουν μια καινούρια. Ύστερα καταφτάνουν τα θηλυκά. Το θηλυκό γεννάει, μέσα στο μήνα Απρίλιο, πέντε αυγά, τα οποία κλωσάει το ζευγάρι εκ περιτροπής. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα ξεπετάγονται από τα αυγά οι μικροί πελαργοί, που αρχί-ζουν αμέσως να κράζουν. Μόλις γεννηθούν, ζυγίζουν μόνο 50 γραμμάρια. Σε λίγες μέρες το βάρος τους ξεπερνάει τα 500 γραμμάρια και μέσα σ' ένα μήνα και κάτι φτάνουν σχεδόν το βάρος του ενήλικα, που είναι τρία κιλά. επιρρήματα (3): …………………………………………………………………………………………………………………….. φράσεις και προτάσεις που φανερώνουν χρόνο (8): ………………………………………………………........................... ……………………………………………………………………………………………………………………...……………….......……………………………………………………………………………………………………………………………………..
αα ππ όό σσ ππ αα σσ μμ αα ττ οο υυ κκ εε ιι μμ έέ νν οο υυ ,, χχ ρρ ηη σσ ιι μμ οο ππ οο ιι ώώ νν ττ αα ςς ππ αα ρρ εε λλ θθ οο νν ττ ιι κκ οο ύύ ςς χχ ρρ όό νν οο υυ ςς :: Στη λίμνη κάτω ελαφρά μονόξυλα* ανοίγουν τ' αυλάκια τους στο νερό· ψαράδες συναθροίζουν το χρυσάφι της λίμνης, τα ποικιλότατα ψαράκια της, που πουλιούνται σε όλη τη γύρω περιοχή και ακόμη μακρύτερα· αμέριμνα παιδιά τραγουδούν· κουρασμένοι στρατοκόποι* κάθονται στο στηθαίο* του περιφερικού δρόμου κι αναπαύουν τον κάματο τους* με την ευχάριστη οκνηρία* της ώρας. Νομίζει κανείς πως βρίσκεται μπροστά σ' ένα κομμάτι γης και θά-λασσας, που δεν είναι τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο παρά κρυσταλλωμένος λυρικός οίστρος*. Και την εντύ-πωση τούτη δεν τη λιγοστεύουν ούτε οι άνθρωποι ούτε οι νέοι ρυθμοί που εισχωρούν σιγά σιγά στην πολιτεία. μονόξυλα (το μονόξυλο): μικρές βάρκες * στρατοκόποι (ο στρατοκόπος): οδοιπόροι * (το) στηθαίο: προστατευτικός τοίχος * τον κάματο τους (ο κάματος): την κούραση τους * την οκνηρία (η οκνηρία): την τεμπελιά * (ο) οίστρος: ψυχική και πνευματική έξαρση.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ 1Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΟΝΟΜΑ: …………………………………………………………………………………..… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ………………… 1)Γράψε το παρακάτω κείμενο στο παρελθόν. Εκτός από τις αλλαγές στο χρόνο των ρημάτων, να κάνετε και όποιες αλλαγές χρειάζεται στους προσδιορισμούς του χρόνου. Ο μολυσμένος αέρας μειώνει κατά ένα χρόνο τη ζωή του κάθε Ευρωπαίου που κατοικεί στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Στη χειρότερη θέση βρίσκονται οι Ολλανδοί, οι Βέλγοι και κάτοικοι της βόρειας Ιταλίας, που χάνουν σήμερα ένα με δύο χρόνια από τη ζωή τους. Μάλιστα οι επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισημαίνουν πως η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για 370.000 πρόωρους θανάτους, ενώ τα έξοδα από την επιβάρυνση του συστήματος υγείας ξεπερνά τα 790 δις. ευρώ. Όπως τονίζεται από τους ειδικούς της Ε.Ε., το πρόβλημα στις μέρες μας αμβλύνεται λόγω της ραγδαίας πετρελαιοκίνησης και της κίνησης με αεροπλάνα. • Πριν από κάποια χρόνια, ο μολυσμένος αέρας είχε μειώσει ____________________________
3) Συμπλήρωσε με –ε ή –αι τις καταλήξεις των ρημάτων:
Θα προσπαθήσουμ__ να αποφύγουμ__ τη θύελλα. Θυμάμ__ μια παρόμοια κατάσταση, όταν εμείς δουλεύαμ__ στο εργοστάσιο. Πάντα εγώ λουζομ__ και ξυρίζομ___ γρήγορα. Εμείς περιμένουμ__ τόση ώρα και δε φωνάζουμ___ . Φοβάμ__ πως δε θα τα καταφέρουμ___ . Παιδιά, πρέπει να παίζουμ___ χωρίς ζαβολιές. Στο λεωφορείο στηρίζομ___ καλά από τις χειρολαβές. Ο δάσκαλος είπε να μη γράφουμ___ στα θρανία.
ΜΑΥΡΟΖΟΥΜΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
1. Αφού υπογραμμίσετε τα ρήματα, να ξαναγράψετε το παραπάνω απόσπασμα χρησιμοποιώντας παρελθοντικούς χρόνους. Ξημερώνει. Την αυγή πάντα είναι κρύο, κι ο επιστάτης παίρνει απ΄ το χαμόσπιτο ένα κοντό σουρτούκο* και το ρίχνει στην πλάτη του. Μόλις έχει ξυπνήσει, και χασμουριέται. Ώσπου να γυρίσεις να δεις, ξυπνούνε κ΄ οι κότες, και πηδούνε μέσα στην αυλή με σιγανά κακαρίσματα. Να κ΄ ένα μικρό πετεινάρι από πίσω τους, μαδημένο, χωρίς λειριά, που δοκιμάζει να λαλήσει. Ο Βασίλης Δρίβας ξυπνά κι αυτός, και βγαίνει στο παράθυρο να ιδεί κάτω, στην αυλή. -Εχ χαραμοφαγάδες! Ξελαρυγγίζεται. Δε ζέψατε ακόμα τα άλογα; Θα πάω στα χωριά! *σουρτούκο: κοντό και φαρδύ αντρικό επανωφόρι ή σακάκι,*λειρί: λοφίο με οδοντωτές απολήξεις που έχει ο κόκορας στο επάνω μέρος του κεφαλιού του,*ζεύω: προσαρμόζω σε ένα ζώο τα κατάλληλα εξαρτήματα, για να μπορέσει να σύρει αλέτρι ή άμαξα
2. Κάνω χρονική αντικατάσταση στην παρακάτω φράση:
Εμείς σκεφτόμαστε και γράφουμε για την πρώτη μέρα στο σχολείο.
3. Να συμπληρώσετε τα κενά στο παρακάτω απόσπασμα:
Το πρωί ήταν καλ_τερα, φ_σούσε, μα τώρα ψήλ_σε ο ήλιος, κ΄ η ζέστη έχει γίνει αν_πόφορη. Ταξιδεύουν μ΄ αυτό το ψηλό-ψηλό κάρο απ΄ το πρωί, κ΄ ή Μυρσίνα είναι στη γωνιά, και νυστάζει. «Τρία χ_ριά να μένουν άραγε ακόμα, ή δύο;» Έξω απ΄ τα παλιά πηγάδια ανταμ_νουν τρεις χωριάτες που δουλεύουν, και χαιρετιούντ_. -Μωρέ τσιγκούνης που είναι ο πληρεξούσιος! Λέει τότε ένας απ΄ αυτούς. Δε θα μπορούσ_ να΄ χει μια σουστίτσα; Αν περάσει απ΄ τον Αι-Λουκά, να το ξέρετ_, την έχει άσκημα. Ο κάμπος δεν έχει τέλος. Μόνο εκεί κάτω, δεξιά, φαίνουντ_ μαζεμένα κάμποσα δέντρα και μαυρ_ζουν. Θα είναι καμιά συστάδα. Στον τόπο της δεν είναι έτσι. Εκεί όλο είναι μικρά-μικρά περιβόλια, αμπέλια, κ΄ έπ_τα, από κει και πέρα αρχ_ζει η θάλασσα. -Το Σεπτέμβριο, λέει τότε ο πληρεξούσιος στη γυναίκα του, θα πάω εκεί πάνω στο βουνό να κυνηγ_σω ζαρκάδια. -Να πας, θέλει να πει κ΄ η Μυρσίνα, να κάνει τόση ζέστη, που δεν μπορεί ν΄ αν_ξει ούτε το δεξί μάτι της. -Αν είχαμε μια τέντα, μονολογεί ο Βασίλης Δρίβας, θα ήτανε καλά. Ως πόσο, άραγε, να κάνει; Ερημιά. -Μωρέ κουρούνες φέτος! Λέει ο Βασίλης Δρίβας. Θα μας φάνε! 4. Γράψε τη σύνθετη λέξη που σχηματίζεται. Λάθρα + θήρας: ……………………………………. Οίκος + σήμα: ……………………………………………. Λάθρα + επιβάτης: ………………………………… Οίκος + δέσποινα: ……………………………………… Λάθρα + εμπόριο: ………………………………………. Οίκος + τρέφω: …………………………………………… Λάθρα + μετανάστης: …………………………………. Οίκος + τέχνη: …………………………………………….
Επίλεξε από τις παραπάνω σύνθετες λέξεις και συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:
• Οι …………………………….. πιάστηκαν να κυνηγούν παράνομα και πλήρωσαν μεγάλο πρόστιμο.
• Η ζωή των …………………………… βρίσκεται σε κίνδυνο, όταν προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα μιας χώρας.
• Η ζωή ενός …………………………….. κινδύνεψε, καθώς είχε κρυφτεί στο χώρο αποσκευών του αεροπλάνου, όπου κάνει πολύ κρύο.
• Το ………………………… προκαλεί μεγάλη ζημιά στην οικονομία μιας χώρας. • Το ……………………… των Μεδίκων της Φλωρεντίας έχει σχήμα ασπίδας χρώματος
χρυσής και επάνω σ' αυτή έξι (6) κόκκινες σφαίρες. • Στην είσοδο του σπιτιού η …………………………… υποδέχεται τους καλεσμένους της. • Το σχολείο μας διαθέτει και ………………………….. για εσωτερικούς μαθητές. • Η ………………………………. γεννήθηκε όταν πλούσιοι έμποροι παράγγελναν προϊόντα
σε άτομα που εργάζονταν στο σπίτι τους.
5. Συνδέω με χρονικούς συνδέσμους και δημιουργώ χρονικές προτάσεις.
6. Να υπογραμμίσετε στο παρακάτω κείμενο τα χρονικά επιρρήματα.
Πέρσι η σχολική χρονιά πέρασε πολύ γρήγορα. Οι συμμαθητές μου και εγώ σπάνια τσακωνόμασταν και όσο περνούσε ο καιρός οι σχέσεις μας γίνονταν όλο και καλύτερες.. Μάλιστα αρκετά συχνά κανονίζαμε να βρισκόμαστε και εκτός σχολείου. Τακτικά ανταλλάσαμε επισκέψεις, ενώ όποτε είχαμε αργία δίναμε ραντεβού στην πλατεία των Δειλινών και καθόμασταν μαζί ως αργά το βράδυ. Έπειτα έφτασε το καλοκαίρι και χαθήκαμε, καθώς αρκετοί έφυγαν για διακοπές, άλλοι πήγαν στα χωριά τους και άλλοι περνούσαν με την οικογένεια τους τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο τους. Επιτέλους, ύστερα από τρεις μήνες ξεκούρασης το κουδούνι του σχολείου ήχησε πάλι. Έφτασε ο καιρός να συναντήσω όλους τους συμμαθητές μου ξανά και είμαι σίγουρος ότι και φέτος θα περάσουμε υπέροχα.
Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Γλώσσα (Ενότητα 1η) Ονοματεπώνυμο:.................................................................
1. Ακούω και γράφω: _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα:
Ενεστώτας υπάρχει Παρατατικός μετρούσαν Αόριστος έσταξε Εξ.Μέλλοντ. Στιγμ.Μέλλοντ. Θα
4. Στις παρακάτω προτάσεις υπογραμμίζω τους χρονικούς προσδιορισμούς:
Όλα ήταν τέλεια, ώσπου ξέσπασε η καταιγίδα. Άμα τον δεις αύριο, δώσε του το βιβλίο του. Σε λίγες μέρες θα πάμε εκδρομή στο χωριό. Δεν περίμενα ποτέ, ότι χρειάζεται τόση ώρα για μια καλή ζωγραφιά. Τις τελευταίες μέρες έχω πολλές εργασίες να κάνω.
Όταν γυρίσεις το βράδυ στο σπίτι, ζέστανε το φαγητό για 10 λεπτά. Του χρόνου πιστεύω ότι θα πάμε στο νέο μας σπίτι. Μου είπαν ότι είναι τώρα πια ώρα να αποκτήσω δικό μου κατοικίδιο ζώο.
5. Τι σημαίνουν οι παρακάτω λέξεις: διάσπαρτος: ______________________________________________________
Ο χρόνος κυλούσε παράξενα στο δάσος. Θρόιζε μαζί με τα πράσινα φύλλα της άνοιξης ή έπεφτε αργά μαζί με τις νιφάδες του χιονιού. Έσταζε από τα κλαδιά μαζί με τις σταγόνες της φθινοπωρινής βροχής ή χόρευε σαν διαμαντόσκονη στις αχτίδες του ήλιου. Κυλούσε μαζί με τη ζωή και γινόταν ένα μ’ αυτή.
2) Κάνω χρονική αντικατάσταση στα ρήματα «πεινάτε, ξεραίνεται»:
ΧΡΟΝΟΙ πεινάτε ξεραίνεται
3) Στο παρακάτω κείμενο υπογραμμίζω τις χρονικές προτάσεις και κυκλώνω τα χρονικά επιρρήματα:
…Όταν είδαν αυτά οι ναύτες, άρχισαν όλοι μαζί να ξεφωνίζουνε πως έπρεπε ν’ αράξουν. Ο Διόνυσος τότε από τη
[Πληκτρολογήστε κείμενο] ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Εης ΤΑΞΗΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Νο: 1
γωνιά του, όπου τον είχαν αναγκάσει να καθίσει, μεταμορφώθηκε σε λιοντάρι.
Γυρίζουν κατ’ αυτόν τα ξετρελαμένα τους μάτια, μόλις ακούστηκε του λιονταριού το βρούχιασμα και να που μια παχιά, μαλλιαρή αρκούδα ορθώθηκε τώρα στη μέση του πλοίου…
(Από το βιβλίο «Τρία παραμύθια», Σμαράγδα Μοστράτου)
4) Ξαναγράφω το κείμενο, χρησιμοποιώντας τους παρακάτω χρονικούς συνδέσμους, όπου ταιριάζει ο καθένας, κάνοντας ταυτόχρονα και τις απαραίτητες αλλαγές: (μόλις, αφού, ενώ, όταν) Τελειώσαμε την προπόνηση και γύρισα στο σπίτι. Έφτασα και πήγα αμέσως να κάνω μπάνιο. Πλενόμουν και η μητέρα ετοίμαζε το φαγητό. Ντύθηκα και πήγα στην κουζίνα για να φάμε. _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5) Συμπληρώνω την κατάληξη –τε ή –ται: Η μητέρα λούζε…… κάθε απόγευμα που επιστρέφει από τη δουλειά. Πρέπει να πλένε…… καλά τα χέρια σας και όταν φτερνίζεσ……, να χρησιμοποιεί…… τον αγκώνα σας. Η σοκολάτα κομματιάζε…… εύκολα, αλλά πρέπει να προσέξε…… όταν την βάλε…… στην κατσαρόλα.
Οι κάτοικοι της Ηπείρου αγαπούσαν πολύ τον τόπο τους, αλλά είχαν να ξεπεράσουν πολλές δυσκολίες. Τα χω-ριά τους, απομονωμένα, σκαρφαλωμένα στα βουνά, χωρίζονταν από ποτάμια, που τo χειμώνα έτρεχαν άγρια και απειλητικά. Η κατασκευή γεφυριών, λοιπόν, ήταν αναγκαία. Στην αρχή έφτιαξαν ξύλινα, αργότερα όμως τα έχτισαν πέτρινα και γερά. Αυτό που ξεχωρίζει τα ηπειρωτικά γεφύρια από άλλα είναι ότι οι μάστορές τους δεν ήθελαν μόνο να τα φτιάχνουν γερά, τα ήθελαν και όμορφα. 'Ήταν μερακλήδες μάστορες. Παιδεύονταν να βρουν το πιο κατάλληλο σχέδιο. Με μια καμάρα, με δυο ή με τρεις; Τις μέρες της άνοιξης, τις μέρες του φθινοπώρου, όποτε και να περπατή-σεις ένα ηπειρώτικο γεφύρι θα νιώσεις υπέροχα. [Ευγενία Φακίνου, Ελληνικό Πανόραμα (Εκδ. Κέδρος 1995)]
2α) Ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου. (μον. 0,5) Ποιες δυσκολίες είχαν να ξεπεράσουν οι κάτοικοι της Ηπείρου; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Τι ξεχωρίζει τα ηπειρώτικα γεφύρια από άλλα; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. β) Βρες τις λέξεις, τις φράσεις και τις προτάσεις του κειμένου που φανερώνουν χρόνο και συμπλήρω- σε τον παρακάτω πίνακα: (μον. 0,75) γ) Συμπλήρωσε στον παρακάτω πίνακα τα υπογραμμισμένα ρήματα του κειμένου στο χρόνο που βρί- σκονται και στη συνέχεια συμπλήρωσε και τους άλλους χρόνους του πίνακα: (μον. 0,75)
ουσιαστικά επιρρήματα φράσεις με προθέσεις χρονικές προτάσεις
3. Προσπάθησε να φτιάξεις χρονικές προτάσεις, συνδέοντας με τους χρονικούς συνδέ-σμους που νομίζεις ότι ταιριάζουν στις παρακάτω προτάσεις. Κάνε όποιες απαραίτητες αλλαγές νομίζεις. (μον. 1) Θα φύγω. Θα έρθει ο Γιάννης. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Χτύπησε το τηλέφωνο. Έκανα μπάνιο. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Θα έρθω. Θα νυχτώσει. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Βγήκα για ψώνια. Έχασα το πορτοφόλι μου. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Θύμωσα. Έμαθα τι έγινε. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Το πρωί ξύπνησα. Χτύπησε το ξυπνητήρι. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
4. Να μεταφέρεις στον άλλο αριθμό τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων: (μον. 1)
Μόλις φτάσω, θα σας γράψω αμέσως γράμμα. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Ετοιμάζομαι για την εκδρομή στα Ζαγοροχώρια. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Αυτός ήρθε για ξεκούραση κι όχι για διασκέδαση. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Έρχομαι από το σχολείο και είμαι κουρασμένος. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
5. Στις παρακάτω προτάσεις υπογράμμισε τις λέξεις ή τις φράσεις που φανερώνουν χρόνο:
(μον.1) Ο Νίκος θα φύγει αύριο. Έτρεχε συνεχώς επί δυο ώρες. Από δω και μπρος όλα θα πάνε καλύτερα. Το βιβλίο θα εκδοθεί τον επόμενο μήνα. Αφού πήρε μια ανάσα, άρχισε να τα διηγείται όλα.
6. Συμπλήρωσε τα κενά με –ε ή με –αι : (μον. 1) Το αχλάδι που τρώτ… είναι άγουρο και δεν τρώγετ….. Όποιος κοιμάτ…. το πρωί πεινάει το μεσημέρι. Ο λύκος στην ανεμοζάλη χαίρετ…. Έχετ… απεριόριστο χρόνο.
7. Να μεταφέρεις τις παρακάτω προτάσεις στην παθητική φωνή και αντίστροφα: (μον. 1)
® Τα καυσαέρια μολύνουν την ατμόσφαιρα. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ® Η τράπεζα δάνεισε χρήματα στους βιοτέχνες. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ® Οι δρόμοι πλύθηκαν από τη δυνατή βροχή. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ® Τα γραπτά διορθώθηκαν από το δάσκαλο. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
8. Γράψε σε 4 περίπου σειρές τις βασικές πληροφορίες που μας δίνει το παρακάτω κείμε-νο. (περίληψη) Για να διευκολυνθείς, απάντησε στις ερωτήσεις: Τι συνέβη; Πού; Πότε; Ποιες ήταν οι συνέπειες; (μον. 2)
Στη Βόρεια Νήσο της Νέας Ζηλανδίας, το χειμωνιάτικο πρωινό της 17ης Ιουνίου είχε ξεκινήσει χωρίς τίποτε να προδικάζει ότι στις 9:30 το Ρουαπέχου, ηφαίστειο που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του νησιού, θα ζωντάνευε απρόσμενα. Από τον κρατήρα εκτοξεύτηκε καυτή λάβα σε ύψος εκατοντάδων μέτρων. ενώ πυρακτωμένες πέτρες κατρακυλούσαν στη δυτική πλευρά του βουνού. Σύντομα δημιουργήθηκε μια τεράστια στήλη καπνού ύψους δέκα περίπου χιλιομέτρων, που με τη βοήθεια του ανέμου απλώθηκε πάνω από το νησί, διακόπτοντας την εναερία συ-γκοινωνία και προκαλώντας μαύρη βροχή από τις στάχτες. περιοδικό EXPERIMENT, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1996
Τα μικρά Εφήμερα ήξεραν ότι ζούσαν μια ολόκληρη ζωή με το δικό τους τρόπο. Μόνο ο ήλιος με-τρούσε τη ζωή με αυγές και δειλινά.
Οι οικολογικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος θα είναι πολύ με-γαλύτερη, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα από τις βιομηχανικές χώρες.
Ο κυκλαδίτικος ανεμόμυλος είχε πάντοτε έναν πέτρινο πύργο με στέγη από ξύλινο σκελετό και ε-πένδυση από χόρτα και η κατασκευή του ήταν δύσκολη και πολυδάπανη, όσο και ενός μεγάλου ιστιοφό-ρου.
1. Στις παρακάτω προτάσεις υπογράμμισε τις λέξεις, τις φράσεις ή τις προτάσεις που δηλώνουν χρόνο.
Η Ελένη δεν ήρθε σήμερα στο σχολείο, γιατί ήταν άρρωστη.
Πρέπει να ελέγχεις πού και πού την πίεση των ελαστικών του ποδηλάτου σου.
Θα επιστρέψω το βιβλίο, αφού το διαβάσω.
Τα έργα για τη διαπλάτυνση της οδού ξεκινούν από αύριο.
Καθημερινά περνούν από το σημείο αυτό χιλιάδες τροχοφόρα.
2. Συμπλήρωσε τα κενά με τον κατάλληλο χρονικό προσδιορισμό της παρένθεσης.
(μέρα με τη μέρα, αύριο, σπάνια, έπειτα, νωρίς)
Από τότε που εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, τον βλέπουμε ______________________
_________________ από τις επιτυχημένες του εμφανίσεις στην Ελλάδα, το συγκρότημα πραγματοποίησε περιοδεία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η κατάσταση της υγείας της βελτιώνεται __________________
Μην αργήσετε να κοιμηθείτε, γιατί ________________ πρέπει να ξυπνήσετε νωρίς.
3. Μπορείς να ξαναγράψεις το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα στον ενεστώτα;
Το περιβόλι μας λουζόταν με χαρά και έλαμπε στον ήλιο. Τα σαλιγκάρια γέμιζαν με τα γυαλιστερά τους αχνάρια τη γη. Οι πεταλούδες πετούσαν με βρεγμένα φτερά. Τότε έβγαινε η πρώτη βλάστηση. Τα αγριόχορτα σκέπαζαν κάθε άκρη. Τα φύλλα έπεφταν κάτω και ο άνεμος τα στριφογύριζε με τον ήχο ξερό. Στη συνέχεια ερχόταν ο χειμώνας και έβλεπες τα κλωνάρια γυμνά και η βλάστηση του φθινοπώρου σταματούσε.
8 2. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. Να διαβάσετε το παρακάτω κείμενο και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν: Το φθινόπωρο λες και είχε ξεχάσει να'ρθει στον Ανθόπυργο. Τα κυκλάμινα,
ολάνθιστα,είχαν κάνει μενεξεδί το χώμα, κανένα συννεφάκι στο γελαστό ουρανό, η
θάλασσα σαν να'χε ξεθαρρέψει, σαν να ΄χε ξεγελαστεί, ζεσταινόταν ακύμαντη κάτω
από τον ξανθό ήλιο. Ξεγελάστηκε και ο κύριος Αλέκος, ο νέος δάσκαλος του χωριού,
ξεγελάστηκε απ΄αυτή την καλοσύνη, πήρε το μπανιερό του, καβάλησε το ποδήλατο της
κυρά-Φθημίας και τράβηξε για να κολυμπήσει. Λάτρευε τη θάλασσα και τη χαιρόταν
ώσπου να κρυώσει για καλά ο καιρός.
Ήταν έτοιμος να πάρει φόρα να κάνει βουτιά όταν . . . Η θάλασσα, όπως ερχόταν
μαλακά και έγλειφε τα βοτσαλάκια εκεί στα πόδια του, κουβαλούσε μαζί της και κάτι
γλοιώδες, κάτι βρόμικο. Δεν πίστεψε σ'αυτό που ολοφάνερα έβλεπαν τα μάτια του ο
κύριος Αλέκος. Γονάτισε, έπιασε ένα βότσαλο. Το βότσαλο είχε χάσει τη λάμψη του, τα
χρώματά του ήταν μουντά, είχε κάτι το πεθαμένο το βότσαλο.
... Τώρα πια δεν είχε καμιά διάθεση για μπάνιο. Μηχανικά φόρεσε το μπλουζάκι του,
έφερε το βότσαλο στη μύτη του. Μια αηδιαστική μυρωδιά τού ανακάτωσε το στομάχι,
του έφερε αναγούλα. Έπιασε άμμο στη φούχτα του κι η άμμος δεν ήταν ασημένια, μα
κολλούσε στην παλάμη του, τον γλίτσιασε.
Εμένα με νοιάζει, Γαλάτεια Γρηγοριάδου - Σουρέλη
Υπογραφή Κηδεμόνα:
1ο Δημοτικό Σχολείο Βάρης Γλώσσα Ε΄2 1ο Κριτήριο Αξιολόγησης
-2-
Ερωτήσεις κατανόησης α. Τι έκανε το δάσκαλο να πάει για μπάνιο μια φθινοπωρινή μέρα;
3. ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΡΗΜΑΤΩΝ. Να συμπληρώσετε τα κενά με –τε ή –ται. α. Μην αδιαφορεί__ για τα σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. β. Ο άνθρωπος ανανεώνε__ κοντά στη φύση. γ. Πρέπει να προστατεύε__ τα δάση από τις πυρκαγιές. δ. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι θέλε__ να πεί__. ε. Το παιχνίδι αυτό παίζε__ με πέντε παίχτες. στ. Τα παιδιά πρώτα συγκεντρώνον__ κι έπειτα χωρίζον__ σε ομάδες. ζ. Το κάπνισμα δεν επιτρέπε__ σε κλειστούς χώρους. η. Τι παρατηρεί__ ,παιδιά, σ' αυτή την εικόνα;
10 x 1 = 10 4. ΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ. Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος που σας δίνετε στην παρένθεση: Στις δέκα η ώρα τα παιδιά ..................... ήδη ......................... . (κοιμάμαι – ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ)
Η γιαγιά ............................................. (κάθομαι – ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ) δίπλα στο τζάκι και μας
............................. (λέω – ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ) μια ιστορία από την κατοχή.
Στη γιορτή μου ............................. (καλώ – ΑΟΡΙΣΤΟΣ) όλους τους φίλους μου.
Άκουσα ότι .......................... (έρχομαι – ΜΕΛ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ) πολλοί στην αυριανή εκδήλωση
για την προστασία του περιβάλλοντος.
Οι αρχές ............................. (αναφέρω – ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ) ότι οι φωτιές ...........................................
(σβήνω – ΜΕΛ. ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ) μέχρι το βράδυ, αν δεν ............... (φυσάω –ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ)
δυνατοί άνεμοι.
Ο Κώστας ................................ (βρίσκω – ΑΟΡΙΣΤΟΣ) καινούργια δουλειά και τώρα
................................... (δουλεύω – ΜΕΛ.ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ) κάθε μέρα μέχρι αργά.
10 x 2 =20
1ο Δημοτικό Σχολείο Βάρης Γλώσσα Ε΄2 1ο Κριτήριο Αξιολόγησης
-3-
5. ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ. Να υπογραμμίσετε τους χρονικούς προσδιορισμούς στις παρακάτω προτάσεις και να τους κατατάξετε στην κατηγορία που ανήκουν: α. Μόλις μύρισε τη φωτιά, άρχισε να ειδοποιεί τα υπόλοιπα ζώα.
β. Συχνά πήγαινε στο κοντινό δάσος για ξεκούραση.
γ. Σε λίγα λεπτά, οι φλόγες είχαν τυλίξει τη φωλιά του.
δ. Φέτος θα κάνουμε Φυσική στο σχολείο.
ε. Η καλύβα είχε ήδη καεί, όταν έφτασαν οι πυροσβέστες.
στ. Κατά τις τρεις το μεσημέρι, η φωτιά είχε εξαπλωθεί..
ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
6 x 2 =12
6. ΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ. Να κάνετε χρονική αντικατάσταση στα παρακάτω ρήματα:
Ενεστώτας φωτίζει
Παρατατικός
Μέλ. Εξακολουθητικός θα ακολουθούν
Αόριστος ξεκουραστήκαμε
Μελ. Συνοπτικός
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Μελ. Συντελεσμένος
21 x 1 = 21
1ο Δημοτικό Σχολείο Βάρης Γλώσσα Ε΄2 1ο Κριτήριο Αξιολόγησης
-4-
7. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ.
Α. Να συμπληρώσετε τα κενά με μια σύνθετη λέξη με α΄συνθετικό το οικο-.
α. Παλιότερα πολλές πλούσιες αριστοκρατικές οικογένειες είχαν το δικό τους διακριτικό σήμα
που ονομαζόταν _______________ .
β. Η λίμνη Κερκίνη είναι ένα ____________________ που απειλείται από τη μόλυνση.
γ. Τα παιδιά του ___________________ μένουν και τρέφονται σ' αυτό.
δ. Οι φτωχές γυναίκες παλιότερα στήριζαν την οικογένειά τους με κάποια _________________ .
ε. Στις γιορτές, οι _________________ φροντίζουν όλα να είναι τακτοποιημένα στο σπίτι τους.
στ. Το ______________, στο οποίο είναι χτισμένο το σπίτι μας, αγοράστηκε από τον παππού μου.
ζ. Κατά την κατασκευή ενός σπιτιού, οι _______________ δουλεύουν συνεχώς σε οποιεσδήποτε
καιρικές συνθήκες. 7 x 2 =14
Β. Να συμπληρώσετε τα κενά με μια σύνθετη λέξη με α΄συνθετικό το λαθρα-.
α. Ταξίδευα με το μετρό και ένας ______________ προσπαθούσε να διαβάσει από την εφημερίδα που
διάβαζα εγώ!
β. Όταν έγινε ο έλεγχος των εισιτηρίων, ο ελεγκτής ανακάλυψε τρεις __________________ και τους
ζήτησε να πληρώσουν το εισιτήριο με πρόστιμο.
γ. Καταλάβαμε ότι το κοπάδι είχε αφανιστεί από ____________________ γιατί βρήκαμε ίχνη από
κάλυκες.
δ. Οι _______________ είχαν αποθηκεύσει το παράνομο εμπόρευμά τους σε υπόγεια. 4 x 2 =8
Βιβή Παπακώστα
Κριτήριο αξιολόγησης 1ης Ενότητας ( Ο Φίλος μας το περιβάλλον)
[Επιλογή ημερομηνί
ας] Όνομα : _________________________________ Επίδοση : ________
2. Προσπάθησε να φτιάξεις χρονικές προτάσεις συνδέοντας τις παρακάτω προτάσεις με τους χρονικούς συνδέσμους που ταιριάζουν. Κάνε επίσης όποιες αλλαγές κρίνεις απαραίτητες.(όταν, μόλις , πριν , ενώ )
Θα φύγω . Θα έρθει ο Γιάννης .
……………………………………………………………………………
Χτύπησε το τηλέφωνο . Έκανα μπάνιο.
……………………………………………………………………………………………….
Θα έρθω . Θα νυχτώσει.
Βγήκα για ψώνια. Έχασα το πορτοφόλι μου.
………………………………………………………………………………………………. 3. Να μεταφέρεις στον Αόριστο τις παρακάτω φράσεις.
Διηγούμαι τα μαθήματά μου.: …………………………………………………………….
Αρνούμαι να πληρώσω : …………………………………………………………………….
Ο ναυαγός θεωρείται χαμένος.: …………………………………………………………..
Κριτήριο αξιολόγησης 1ης Ενότητας ( Ο Φίλος μας το περιβάλλον)
[Επιλογή ημερομηνί
ας] 8. Διάβασε με προσοχή το παρακάτω κείμενο και αναγνώρισε το χρόνο και τη φωνή των υπογραμμισμένων ρημάτων. Συμπλήρωσε τον πίνακα.
« Οι επιστήμονες που μελέτησαν το απολιθωμένο δάσος αναφέρονται με θαυμασμό στη μοναδικότητά του γιατί αποτελεί ολοκληρωμένο οικοσύστημα δάσους που απολιθώθηκε επί τόπου, λόγω της έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας και διατηρήθηκε σε άριστη κατάσταση ως τις μέρες μας. Το απολιθωμένο δάσος αποτελεί ένα μοναδικό βιβλίο στο οποίο καταγράφεται όλη η γεωλογική ιστορία της λεκάνης του Αιγαίου και δίνει πληροφορίες για τις μεγάλες τεκτονικές κινήσεις που διαμόρφωσαν τη σημερινή δομή της περιοχής. Οι απολιθωμένοι κορμοί διατηρούνται όρθιοι και με το ριζικό τους σύστημα σε πλήρη ανάπτυξη και πιστοποιεί ότι τα δέντρα απολιθώθηκαν στη φυσική τους θέση και δεν έχουν μεταφερθεί στη θέση που τα βρίσκουμε σήμερα.»
Ρήμα Χρόνος Φωνή
9. Συμπλήρωσε τα κενά στο κείμενο διαλέγοντας το σωστό ρηματικό τύπο από την παρένθεση.
« Οι ναυτικοί ………………………………( κουβαλούν/ έχουν κουβαλήσει) πάντα στην πατρίδα τους ιστορίες για χαμένες χώρες, βυθισμένες πολιτείες και θαλάσσια τέρατα. Έτσι λοιπόν οι ναυτικοί των αρχαίων χρόνων ………………………………….( διηγήθηκαν / διηγούνταν) ότι όταν…………………………………… ( ταξίδευαν /ταξιδεύουν) δυτικά πέρα από τη Μεσόγειο……………………………( είχαν συναντήσει/ συναντούσαν) ένα τεράστιο νησί που …………………………….(ήταν / είναι ) μεγαλύτερο από την Αφρική και την Ασία μαζί» .