1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΙΚΟΥ ΚΑΦΦΕ με τίτλο: Ασφαλιστικό: Μοχλός ή τροχοπέδη στην ανάπτυξη στην διημεριδα του ΤΕΕ με θέμα: Διοικητική Μεταρρύθμιση Οι τεχνικές υπηρεσίες και οι διπλ. Μηχανικοί ως μοχλός ανάπτυξης Εισαγωγικά Αγαπητοί φίλοι, Από μια πρώτη ματιά φαίνεται ίσως παράταιρη σε κάποιους η άμεση συσχέτιση του ασφαλιστικού και της ανάπτυξης και στόχος της σύντομης αυτής παρουσίασης είναι να δείξω όσο πιο καθαρά γίνεται ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Θα προσπαθήσω να αποφορτίσω την παρουσίασή μου από το υψηλό δυναμικό της επικαιρότητας και να μείνω σε μια όσο είναι δυνατόν ψυχρή καταγραφή της πραγματικότητας και του τι συμβαίνει με το ασφαλιστικό και την επίδραση αυτού που συμβαίνει στην απαιτούμενη όσο ποτέ ανάπτυξη, που τόσο προσδοκάται και δεν έρχεται , μέσω και της διοικητικής μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και στην συμβολή των τεχνικών υπηρεσιών και των διπλ. Μηχ. που υπηρετούν σ’ αυτές για τον σκοπό αυτόν. Σε μια πρώτη προσέγγιση ενώ έχει γίνει πια κατανοητή σε όλους η παθογένεια που μαστίζει το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, για τα αίτια της παθογένειας αυτής οι απόψεις, όπως είναι φυσικό άλλωστε, διαφέρουν και ενώ είναι απαραίτητο να ανοίξει μια ειλικρινής και χωρίς προκαταλήψεις και αγκυλώσεις συζήτηση για τα αίτια της παθογένειας αυτής και τους τρόπους αντιμετώπισής της σίγουρα αυτό δεν μπορεί να γίνει στα πλαίσια της διημερίδας αυτής γιατί πέραν της σοβαρότητας του θέματος δεν είναι και ο σκοπός και ο στόχος της. Αντίθετα μπορεί νομίζω εύκολα και σύντομα να αποδείξει κάποιος ότι ο τρόπος αντιμετώπισης του ασφαλιστικού προβλήματος στο Ταμείο μας (πρώην ΤΣΜΕΔΕ και νυν ΕΤΑΑ), ή μάλλον η ένταξη και του Ταμείου μας στο πρόβλημα, αντί να συμβάλλει στην λύση οδηγεί στην επιδείνωσή του. Θα αρχίσω από μια απαραίτητη περιγραφή της κατάστασης όπως διαγράφεται σήμερα συσχετίζοντας την όμως με την προ της κρίσης κατάσταση και τις ενέργειες που έχουν γίνει για την ή με πρόσχημα την αντιμετώπισή της. Περιορίζομαι στο ΤΣΜΕΔΕ όχι μόνο γιατί είμαστε σε μια εκδήλωση του ΤΕΕ, και είναι γνωστή η στενή σχέση ΤΕΕ-ΤΣΜΕΔΕ, αλλά γιατί πια το ΤΣΜΕΔΕ είναι ο μοναδικός φορέας ασφάλισης όλων των διπλ. Μηχανικών (ελευθ. επαγγελμ. και μισθωτών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) από το 1993 και ήδη η κατηγορία αυτή (δηλ. αυτών που θα πάρουν σύνταξη και έχουν ασφάλιση και
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΝΙΚΟΥ ΚΑΦΦΕ με τίτλο:
Ασφαλιστικό: Μοχλός ή τροχοπέδη στην ανάπτυξη
στην διημεριδα του ΤΕΕ με θέμα:
Διοικητική Μεταρρύθμιση
Οι τεχνικές υπηρεσίες και οι διπλ. Μηχανικοί ως μοχλός ανάπτυξης
Εισαγωγικά
Αγαπητοί φίλοι,
Από μια πρώτη ματιά φαίνεται ίσως παράταιρη σε κάποιους η άμεση
συσχέτιση του ασφαλιστικού και της ανάπτυξης και στόχος της σύντομης
αυτής παρουσίασης είναι να δείξω όσο πιο καθαρά γίνεται ότι δεν συμβαίνει
κάτι τέτοιο.
Θα προσπαθήσω να αποφορτίσω την παρουσίασή μου από το υψηλό
δυναμικό της επικαιρότητας και να μείνω σε μια όσο είναι δυνατόν ψυχρή
καταγραφή της πραγματικότητας και του τι συμβαίνει με το ασφαλιστικό και
την επίδραση αυτού που συμβαίνει στην απαιτούμενη όσο ποτέ ανάπτυξη,
που τόσο προσδοκάται και δεν έρχεται, μέσω και της διοικητικής
μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης και στην συμβολή των τεχνικών
υπηρεσιών και των διπλ. Μηχ. που υπηρετούν σ’ αυτές για τον σκοπό αυτόν.
Σε μια πρώτη προσέγγιση ενώ έχει γίνει πια κατανοητή σε όλους η
παθογένεια που μαστίζει το ασφαλιστικό σύστημα στην Ελλάδα, για τα αίτια
της παθογένειας αυτής οι απόψεις, όπως είναι φυσικό άλλωστε, διαφέρουν
και ενώ είναι απαραίτητο να ανοίξει μια ειλικρινής και χωρίς προκαταλήψεις
και αγκυλώσεις συζήτηση για τα αίτια της παθογένειας αυτής και τους
τρόπους αντιμετώπισής της σίγουρα αυτό δεν μπορεί να γίνει στα πλαίσια της
διημερίδας αυτής γιατί πέραν της σοβαρότητας του θέματος δεν είναι και ο
σκοπός και ο στόχος της.
Αντίθετα μπορεί νομίζω εύκολα και σύντομα να αποδείξει κάποιος ότι ο
τρόπος αντιμετώπισης του ασφαλιστικού προβλήματος στο Ταμείο μας
(πρώην ΤΣΜΕΔΕ και νυν ΕΤΑΑ), ή μάλλον η ένταξη και του Ταμείου μας στο
πρόβλημα, αντί να συμβάλλει στην λύση οδηγεί στην επιδείνωσή του.
Θα αρχίσω από μια απαραίτητη περιγραφή της κατάστασης όπως
διαγράφεται σήμερα συσχετίζοντας την όμως με την προ της κρίσης
κατάσταση και τις ενέργειες που έχουν γίνει για την ή με πρόσχημα την
αντιμετώπισή της.
Περιορίζομαι στο ΤΣΜΕΔΕ όχι μόνο γιατί είμαστε σε μια εκδήλωση του ΤΕΕ,
και είναι γνωστή η στενή σχέση ΤΕΕ-ΤΣΜΕΔΕ, αλλά γιατί πια το ΤΣΜΕΔΕ
είναι ο μοναδικός φορέας ασφάλισης όλων των διπλ. Μηχανικών (ελευθ.
επαγγελμ. και μισθωτών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) από το 1993 και ήδη η
κατηγορία αυτή (δηλ. αυτών που θα πάρουν σύνταξη και έχουν ασφάλιση και
2
υγειονομική κάλυψη μόνο από το ΤΣΜΕΔΕ) αποτελεί πια σχεδόν το 65% του
συνόλου των μηχανικών.
Το ΤΣΜΕΔΕ και η κρίση
Είναι γνωστό ότι από το 2008 ήδη είχε ¨συγχωνευθεί¨ το παλιό ανεξάρτητο
ταμείο ΤΣΜΕΔΕ και είχε μετατραπεί σε Τομέα ενός νέου Ταμείου, του ΕΤΑΑ,
μαζί με εκείνα των δικηγόρων, συμβολαιογράφων και γιατρών.
Η συγχώνευση αυτή στο σύντομο σχετικά διάστημα που μεσολάβησε από
τότε πρόλαβε να δείξει ότι δεν βελτίωσε κανένα από τους λόγους για τους
οποίους υποτίθεται ότι έγινε (γραφειοκρατία συστήματος, δυσλειτουργία στη
εξυπηρέτηση, αξιοποίηση των αποθεματικών κλπ) και γενικά οι μηχανικοί
στην καθημερινότητα τους βίωναν τις ίδιες και παραπάνω δυσκολίες παρά τις
φιλότιμες προσπάθειες προσωπικού και διοίκησης του Ταμείου. Απ’ την άλλη
η διατήρηση της οικονομικής αυτοτέλειας των τομέων του νέου Ταμείου
διατήρησε την υγιή οικονομική κατάσταση του ταμείου λόγω των μεγάλων
αποθεματικών, των σχετικά καλών δημογραφικών στοιχείων (σχέση
συνταξ./εργαζ.) κλπ.
Όπως βλέπετε στην διαφάνεια κανένας από τους «επιδιωκόμενους» σκοπούς
της ενοποίησης δεν επετεύχθη και εύλογα μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι αυτό
δεν είναι τυχαίο και ίσως κάποιος άλλος λόγος να κρυβόταν πίσω από την
ενοποίηση π.χ. το να μην υπάρχουν κάποια ταμεία που δεν ήταν
προβληματικά και τα οποία ίσως να αποτελούσαν «κακό» παράδειγμα για τα
υπόλοιπα.
Στην κατάσταση αυτή λοιπόν βρήκε το ΤΣΜΕΔΕ, που αποτελούσε πια
κομμάτι του ΕΤΑΑ, η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε στις αρχές του 2010
και χτύπησε την ελληνική κοινωνία.
Ο τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης μεταξύ των άλλων μείωσε δραματικά τις
παροχές, αύξησε τις εισφορές και με το περίφημο κούρεμα του κύριου όγκου
των αποθεματικών του ΤΣΜΕΔΕ που βρίσκονταν στην με μικρές αποδόσεις
αλλά σίγουρη όπως υποτίθετο αλλά και υποχρεωτική, ας μη ξεχνάμε,
φύλαξη της Τράπεζας της Ελλάδος στέρησαν από το ταμείο ένα από τα
βασικά του όπλα για την αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης που
διαμορφώθηκε, δηλαδή τα αποθεματικά του.
Πρόκειται για αυτά τα αποθεματικά του ΤΣΜΕΔΕ που σήμερα αγνοούνται στα
βάθη των θησαυροφυλακίων της Τράπεζας της Ελλάδας, όπου αφού
αναγκαστικά τοποθετήθηκαν σε ομόλογα, χωρίς τη συναίνεση και γνώση των
μετόχων, και μοναδικών δικαιούχων, κουρεύτηκαν. Ότι απέμεινε πιθανότατα
θα χρησιμοποιηθεί στο άμεσο μέλλον για να κλειστούν τρύπες, εντός και εκτός
ΕΤΑΑ (ειδικά τώρα πια που ο κλάδος υγείας του εντάχθηκε στον πολύπαθο
και ελλειμματικό ΕΟΠΥΥ). Πρόκειται για εκείνα τα ίδια αποθεματικά, το υγιές
μέγεθος των οποίων χρησιμοποιούταν, δεκαετίες τώρα, ως η κύρια
δικαιολογία για το ύψος των εισφορών των μηχανικών.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι το ΤΣΜΕΔΕ είναι ίσως το μοναδικό ταμείο της
χώρας που έχει λάβει ελάχιστο μέρος από την κρατική συμμετοχή στην
3
τριμερή χρηματοδότηση, δηλαδή αφ’ ενός το κράτος του οφείλει τεράστια
ποσά και αφ’ ετέρου ποτέ δεν επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό.
Αυτό άλλωστε ήταν και αποτέλεσμα των μεγάλων εισφορών των μηχανικών
σε όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου.
Η ζοφερή πραγματικότητα
Σήμερα λοιπόν οι διπλ. Μηχανικοί είναι ασφαλισμένοι μόνο στο ΤΣΜΕΔΕ
(όπως προανέφερα όσοι μπήκαν στην ασφάλιση μετά το 1993) και από το
καλοκαίρι του 2011 προβλέπεται απίστευτη αύξηση των εισφορών τους που
Σημείωση : 1. Οι ασφαλισμένοι μετά την 1.1.1993 (νέοι ασφαλισμένοι) που στις 30.6.2011 είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον 3 χρόνια ασφάλισης, άσχετα με το πόσα χρόνια ασφάλισης έχουν, εντάσσονται από 1.7.2011 στην β' ασφαλ. κατηγορία υπολογισμού των εισφορών ( 852,63 €) και υπάγονται εφεξής κάθε 3 χρόνια στην επόμενη κατηγορία την 1.1 του επομένου χρόνου της συμπλήρωσης 3ετίας στην ασφαλ. κατηγορία και μέχρι την 5η υποχρεωτικά (1010,86 € την 1.1.2015, 1168,60 € την 1.1.2018, και 1319,65 € την 1.1.2021). 2. Όλοι οι ασφαλισμένοι εφεξής, την 1.1 του επόμενου έτους εκείνου κατά το οποίο συμπληρώνουν 3ετία στην ασφαλιστική κατηγορία τους, εντάσσονται υποχρεωτικά στην επόμενη και μέχρι την 5η (;). 3. Επισημαίνεται ότι η ασφαλιστική κατηγορία βάσει της οποίας υπολογίζεται η εισφορά είναι ίδια και για την Ειδική Προσαύξηση αν ο ασφαλιστικός χρόνος της ταυτίζεται με τον ασφαλιστικό χρόνο της Κύριας Σύνταξης ενώ αν είναι διαφορετικός υπολογίζεται ξεχωριστά. 4.Τέλος όλες οι ασφαλιστικές κατηγορίες είναι 14 και αν είναι υποχρεωτική, και όχι προαιρετική, η ένταξη πέραν της 5ης οι αυξήσεις συνεχίζονται με την αύξηση του ασφαλιστικού χρόνου όπως παραπάνω:
9
Από τους παραπάνω πίνακες φαίνεται καθαρά η αύξηση των εισφορών που
προβλέπεται και η οποία για τους παλιούς προ του 1993 ασφαλισμένους είναι
15% ενώ για τους νέους αρχίζει από 27% και φτάνει στην ολοκλήρωσή της τα
207% !!!
Με όσα άλλωστε αναφέρει το ΤΕΕ η εφαρμογή της ρύθμισης αυτής που
υποχρεώνει τους ασφαλισμένους κάθε τρία χρόνια να μεταπίπτουν σε
ανώτερη ασφαλ. Κατηγορία, με ότι αυτό συνεπάγεται, καταδικάζει τον υγιή
ασφαλιστικό μας Φορέα να γίνει ελλειμματικός μέσα σε 12 μόλις χρόνια ενώ
πριν την επίθεση των τελευταίων χρόνων είχαμε ένα ταμείο που παρέμενε
πλεονασματικό για πολλά χρόνια ακόμα, όπως αποδεικνύεται από σχετική
αναλογιστική μελέτη που έχει κατατεθεί από το ΤΕΕ στον αρμόδιο
Υπουργό. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η διάταξη εφαρμόζεται υποχρεωτικά
μόνο στο ΤΣΜΕΔΕ που ασφαλίζει την ιδιότητα του Μηχανικού και όχι σε
άλλους ασφαλιστικούς Φορείς με εγνωσμένα προβλήματα βιωσιμότητας,
όπου και δίνεται το δικαίωμα στον ασφαλισμένο να επιλέξει όποια
ασφαλιστική κατηγορία επιθυμεί, ακόμη και υποδεέστερη αυτής που ήδη είναι
και, ενώ ασφαλίζεται η εργασία.
Επιπροσθέτως, έχει επιβληθεί πρόσθετη εισφορά για την ανεργία 10€
μηνιαίως. Τραγική ειρωνεία αποτελεί να πληρώνουν χιλιάδες άνεργοι, νέοι και
απολυμένοι Μηχανικοί 10€ μηνιαίως χωρίς ούτε ένας να έχει ενταχθεί στο
Ταμείο Ανεργίας του ΟΑΕΔ, ακόμη και αν έχει κλείσει τα βιβλία του.
Με τέτοιες αυξήσεις είναι φανερό ότι χιλιάδες Μηχανικοί δεν μπορούν να
ανταπεξέλθουν στις στοιχειώδεις ανάγκες τους και στην κάλυψη των παγίων
ασφαλιστικών εισφορών τους.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι αυτό λόγω της ανεργίας και της έλλειψης
αντικειμένου εργασίας που μαστίζει τον χώρο δραστηριότητας των διπλ.
Μηχανικών συνέβαινε και πριν επιβληθούν οι νέες αυξήσεις με αποτέλεσμα
για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες λειτουργίας του ΤΕΕ να διαπιστώνονται
ομαδικές αιτήσεις διαγραφής μηχανικών από το επιμελητήριο τους ώστε να
σταματήσουν να πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές. Δηλαδή, οι μηχανικοί
διαφόρων κλάδων, για να αποφύγουν την πληρωμή των ασφαλιστικών τους
εισφορών, επιλέγουν να διαγραφούν και από το Επιμελητήριο !!!!
Η κατάσταση αυτή στον χώρο ως συνέπεια πολλοί νέοι μηχανικοί με λαμπρές
σπουδές να επιλέγουν τη φυγή από τον τόπο τους και να επιλέγουν τη λύση
της μετανάστευσης με ότι αυτή σημαίνει, αναζητώντας καταρχήν καλύτερες
συνθήκες εργασίας και ένα οργανωμένο κράτος.
Αυτό επιβεβαιώνουν και στοιχεία που θέλουν τους γιατρούς μαζί με τους
μηχανικούς να είναι οι πρώτοι στη λίστα του επιστημονικού δυναμικού της
χώρας μας που αναζητά εργασία στο εξωτερικό. Οι Έλληνες νέοι διπλ.
μηχανικοί με τα εφόδια των ανώτατων σπουδών τους και την όρεξή τους για
δουλειά ξεχωρίζουν ανάμεσα σε πολλούς στο ανταγωνιστικό και απαιτητικό
εργασιακό περιβάλλον του εξωτερικού. Αυτό έχει όμως σαν συνέπεια η
10
Ελλάδα να στερείται τους επιστήμονες της, το δυναμικό δηλαδή πάνω στο
οποίο επένδυσε με μόρφωση το ελληνικό δημόσιο. Συμπερασματικά το
κράτος ενώ έχει επενδύσει σε αυτούς σήμερα δεν αξιοποιεί αυτό το τεράστιο
κεφάλαιο. Για το λόγο ότι δεν είναι δυνατόν μία κοινωνία να έχει, - χωρίς να
απαξιώνω κανέναν και τίποτα - μόνο εργάτες και τεχνίτες και όχι την κορυφή
της πυραμίδας που είναι οι επιστήμονες της».
Όλες οι παραπάνω αυξήσεις επιβάλλονται έναντι παροχών οι οποίες πέρα
από το αβέβαιο της υλοποίησης τους μετά από τα χρόνια που πρέπει να
περάσουν είναι και αναντίστοιχες των μεγάλων αυξήσεων στις εισφορές.
Πιο συγκεκριμένα έχουμε αναλυτικά τις παρακάτω συνταξιοδοτικές παροχές
ανά κατηγορία με τις αντίστοιχες σχέσεις εισφορών – παροχών.
11
Παρατηρούμε ότι με τις αυξημένες εισφορές έχουμε δραματική αύξηση
του ποσοστού τους έναντι των χορηγούμενων συντάξεων από 13,39%
σε 41,06% κι αυτό γιατί αν και η προσδοκώμενη στο μέλλον σύνταξη
αυξάνεται κατά 650,00€ περίπου ή κατά 34% η καταβαλλόμενη εισφορά