ارتقاء قابلیت پیاده مداری در محورهای گردشگری بافت با ارزش تاریخی

مداری در محورهای گردشگری بافت با ارزش تاریخیارتقاء قابلیت پیاده

گردشگری محله جویباره اصفهان( هاینمونه موردی: محور)

2پور، حسن رجب1*،امیر سویزی [email protected]پست الكترونيك:. گرایش مدیریت شهری،ایریزی شهری و منطقهکارشناس ارشد برنامه -1

[email protected]پست الكترونيك:. گرایش مدیریت شهری،ایریزی شهری و منطقهکارشناس ارشد برنامه -2

چكیده های اجتماايي شاهرونداد در دنادگي و حياات ایع و فعاليتگاه حيات مدني شهرها و محل رخداد وقمسيرهای پياده تجلي

ی مكاني بارای قراتات ااناریوی ها و نقاط يطف و تاریخي به مثابه مسيرهای پياده توأم با نشانهشهری هستند. در حقيقت

یاي باه هاای اجرای راهبردها و اياااتهدف اصلي تحقيق حاضر نيز اراته .باشند ی شهر ميشهری و حفظ پایداری خاطره

باشد.محورهای گردشگری بافت با اردش تاریخي اصفهاد )محله جویباره( ميدر مداری منظور ارتقاء قابليت پياده

تطبيقي اات، اماا اد نظار -های کاربردی و اد نظر روش تحقيق اد نوع تحليليپژوهش حاضر اد نظر هدف در حيطه پژوهش

"پراشانامه"باا اااتفاده اد "روش پيمایشاي"كه رویكرد حاکم بر این پاژوهشایندليل ها، بهگردآوری داده ماهيت و روش

آوری اطاليات در ایان تحقياق اد روش مطالعاه آید. به منظور جمعپيمایشي به حساب مي -باشد، یك پژوهش توصيفيمي

پاژوهش پراشانامه باوده و گيری اطالياات در ایان اانادی و مطالعات ميداني ااتفاده شده اات. ابزار انداده -ایکتابخانه

تحليل آد نيز در دو اطح توصيفي و ااتنباطي صورت گرفته اات.

های رغم ویژگييليگردشگری جویباره، ومحور تاریخي، فرهنگي ااماندهي دهد که طرحنتایج پژوهش حاضر نشاد مي

له و...، به مح یدات رفته گرداندد منزلت ادافزوده امالک و تعلق آد به ااکنين محله، بادایجاد اردش مثبت آد، اد قبيل:

های منااب به منظور پااخگویيکاربریيدم وجود يدم دنده بودد فضا در اايات مختلف شبانه رود،دالیل يمده اد جمله:

هش های پژوتحليل یافتهوفق يمل ننموده اات.در داتيابي به اهداف اوليه چنداد ممختلف اجتمايي و...، اقشار به نيادهای

ها و ایجاد تنوع کافي در کارکرد، فعاليتاادماندهي فضا، تواد با بكارگيری تمهيداتي اد جمله:دهد که ميحاضر نشاد مي

مداری و اد این رهيافت منجر به ارتقاء قابليت پياده و...، راهترویج دندگي جمعي در فضای پيادههای ااتفاده اد فضا و دماد

ط شهری و نهایتا ارتقاء ميزاد رضایت شهرونداد اد دندگي شهری شد.منجر به ارتقاء کيفيت محي

راه، محله جویباره، اصفهاد.مداری، گردشگری، پيادهفضای شهری، قابليت پياده های كلیدی: واژه

مقدمه -1، فضاهایي که ااتده ، نياد ذاتي خود برای برقراری روابط اجتمايي را برآورده کرواره با ایجاد ااختارهایي در شهربشر هم

درود اجتماع شهر و در کالبدی اادماد یافته فراهم رتباطات چهره به چهره انساني را اد نظر اجتمايي فعال بوده و امكاد ا

گرفت و مقياس ریزی و طراحي شهری مورد توجه قرار مي. در گذشته يابر پياده به ينواد ينصر اصلي در برنامهنموده اات

ين بايث اد ب د شهرنشيني و اددیاد واایل نقليه،رشاما امروده . کردبعاد و جهات حرف اول را ينواد ميانساني در همه ا

، افزایش تراکم در مراکز شهری و ای شهری و ارتباطات چهره به چهره، نابودی فضاهرفتن مقياس انساني در اطح شهر

، و به طور کلي منيت يابرین پياده، کاهش اردش يابر پيادهرفتن ایمني و ا، اد بين ایش ميزاد تصادفات در شبكه معابرافز

گيری اد موقعيت مكاني محيط را به شدت کاهش داده و امكاد بهرهگشته های مختلف موجب تنزل کيفيت محيط اد منظر

دی ای شهرااهای تواعهتواند به وااطه ايااتظرفيت اجتمايي مكاد ميراد این در حالي اات که به نظر مي .اات

اوال این به يپااخ یافتن بر مبنایحاضر تحقيق بر همين اااس، .اادی شرایط مناابي را ایجاد نمایدراهنظير پياده

.بنا نهاده شده اات "؟یافت دات آد به تواد مي چگونه و چيست شهری پياده مسير کيفيت بهبود معيارهای" که ااااي

گرا مطرح نماید.و داتيابي به شهر انساد شهر فيزیكي ااختار اصالح جهت هایيحلراهترتيب بدینتا

طرح مسئله -2قبل اد انقالب صنعتي بيشترین الگوی افر در شهرها، حرکت يابر پياده بوده، به همين دليل انساد مبنای طراحي شهرها

يادهای حرکت اواره و غفلت ، اتكای بيش اد حد شهراادی مدرد به نهای گذشتهدر طول دههاما شده اات، محسوب مي

مدرد ورد شهراادی در مشهری، نظراد مساتل د اوی صاحبرا اانتقادات دیادی ، پياده اد حفظ و ااماندهي فضاهای

ای مهم در هئل، به صورت مسهای مرکزی شهرها و تواعه پایدار آدامروده موضوع احيای بافت اد طرفي .مطرح ااخته اات

هایي مدرد اما متنااب با شرایط بومي و حلی اصلي در این اات که آیا راهمسئله .ری در آمده ااتهای شهریزیبرنامه

های مرکزی و تاریخي شهرها برگرداند؟فرهنگي کشور وجود دارد که بتواد حيات مجدد را به بافت

موضوع ضرورت -3

ترین و اهميت تواند اد پرآميزد و ميميهم اد در همواره با نيادها و خوااته های انس "حرکت پياده"توجه به موضوع

اهميت موضوع در این اات که با وجود . ی تلقي شودی شهرهاکنندگاد اد فضاترین موارد در حقوق طبيعي ااتفادهضروری

که يملكردهای مختلف خياباد، آنچه در طي ايصار مستمرًا بدود تغيير باقي مانده اات، يمومي بودد فضای خياباد اات

)باقری و وادی کند. متعلق به تمام ااکناد شهر اات و حضور مردم به دلپذیر و اردنده بودد این فضای يمومي کمك مي

شود که در شهرهای حاضر که به حضور يابراد در معابر، اثر دندگي بخش در کالبد شهر دارد. ليكن دیده مي(. 1831مقدم

ها همواره در گيرد و پيادهروی مورد کم توجهي قرار ميه، پياداندر انساد شدهتمام معنا مسخر واایل نقليه و چيرگي آد ب

به ينواد رکني اد ) برند. به يبارت بهتر، حرکت پياده اد دو جنبه اصليمعرض آايب و مخاطره جاني و مالي به ار مي

( نه تنها منزلتي در روی اجتماييهای رو ايستم حمل و نقل درود شهری و به ينواد فضایي برای ارتباطات و برخورد

ترین شكل خود به ينواد ايستمي اد حمل بلكه در دماد حاضر جایگاهي چناد ناچيز دارد که حتي به معمول ،نيافته اات

یهئل. لذا توجه به مسیابدو نقل شهری نيز اهمي پيدا نكرده و این گونه اات که پياده حقوق خود را پایمال شده مي

شهر و یافتن راه یدهندههای شهری و در پي آد توجه به افراد پياده در شهر به ينواد يناصر تشكيليت محيطارتقاء کيف

های شهری به منظور ارتقاء رضایتمندی هایي جهت به راميت شناختن يابرین در اطح شهر و ارتقاء کيفيت محيطحل

های اصلي در مطرح ااختن این يوامل انگيزه یکه مجمويه ،دباشها اد جهات مختلف حاتز اهميت ميافراد اد این محيط

برای انجام این مطالعات بوده اات. ،راهموضوع پياده

چارچوب نظری -4 :راهمفهوم پیاده -1-4

ترین شكل جابجایي انساد در محيط اات. پياده روی نقش ضروریدر يين حال ترین و قدیمي ترین،حرکت پياده طبيعي

مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهری تهراد ) های محيط دارد.اک فضایي، احساس تعلق به محيط و دریافت کيفيتمهمي در ادر

. تفاوت رو، تعاریف این دو مطرح گرددراه و پيادهبا توجه به متفاوت بودد ماهيت پيادهدر ابتدا الدم اات که .(19:1811

ای راه امتداد مستقل و جداگانه،ولي پيادهرو واقع ااتبه موادات اوارهدر امتداد و روراه در این اات که پيادهرو با پيادهپياده

. (1831راادی ، معاونت شهراادی و معماری)ودارت مسكن و شهدارد.

ین . اشوندها را شامل ميتری اد فعاليتها اغلب امكانات رفاهي برای آرامش، تفریح یا مجمويه گستردهراهدر حقيقت پياده

توانند کانود فعاليت کودکاد به يالوه بزرگساالد باشند.ها مي. فوارهها و آب منظراادی شود،گلفضا ممكن اات با درختاد

ها، معابری با باالترین حد نقش اجتمايي هستند که تسلط کامل با يابر پياده بوده، این معابر راه معابر پياده یا پيادهدر واقع

کوچه، بادار، بادارچه، مسيری در ميداد، پارک یا فضای یك مجتمع شكل بگيرند و بستری برای گذراد صورت توانند به مي

تعامالت حد باالترین با معابری ها،راهبه يبارت دیگر پياده (.11:1811)مرتضوی اوقات فراغت شهرونداد فراهم آورند.

دندگي به دهيارویس منظور به تنها موتوری نقليه واایل دا و بوده پيادهيابر با کامل تسلط آنها که در هستند اجتمايي

تر در این مسيرها آمد و شد غير موتوری اولویت مطلق به بياد ااده .(231:1839 )پاکزاد .شود مي ااتفاده درمعبر جاری

ه آد را دارند و دارد،البته خودروهای خاص )خودروهای آتش نشاني، اورژانس و پليس( در مواقع اضطراری امكاد داتراي ب

(.39:1831)رنجبر و رتيس ااماييلي واایل نقليه خدماتي و حمل بار نيز طي اايات خاصي مجاد به تردد در آنها هستند.

. این فضاها در مقياس همه شهر يمل شاد اات، محل حضور همه شهرونداد و مشارکت آناد در دندگي جمعيهاراهپياده

، با هم بودد را . در آنجا شهرونداد در یك رابطه تعاملي با یكدیگری مختلفي اد شهرونداد باشدهاکرده و باید پذیرای گروه

، اد ین رو ها همواره دندگي اجتمايي در جریاد باشدراه. لذا باید در پيادهکوشندآموخته و در جهت ارتقای حيات جمعي مي

این فضا همچنين باید بتواند جاذب طيف وايعي اد شهرونداد بوده .هااتراههای ااااي و اصلي پيادهار دندگي اد ویژگي

. در نهایت هااتراههای مهم در پياده. لذا انعطاف نيز اد ویژگيو خود را همواره با رویدادهای درود خود هماهنگ اادد

.(232:1831اکزاد،)پ هاات ایمني این فضاات.راهآنچه که متضمن حضور همه شهرونداد و دندگي داتمي در پياده

بهبود وضعيت دیست محيطي شهر در مقياس خرد اشاره جمله مي تواد به های بسياری دارند که اد آدها ویژگيراهپياده

نه تنها محل اتصال و ارتباط فضاها و فعاليتهای شهری به یكدیگرند، بلكه مظهر و آتينه دندگي هر شهر نيز ها راهپيادهنمود،

.باشدمي اطح شهر ترافيكي بار اد قسمتي گرفتن يهده بهاطح شهر، در راهپياده هاینقش اد مهمترین. آیندحساب ميبه

بهبود شرایط در مبنای تجمع ناشي اد مقياس، بر مي باشند، حضور مردم محل اینكه به توجه با هاراهاد اوی دیگر پياده

برای کم تواناد فضا اد اادی ااتفادهبستر (.1831د و حيدریریسمانچيا)دارند. ایویژه منطقه نيز تاثير یك اقتصادی

امكاد تصویر ذهني اد ايمای شهر، ارتقای محيط و ادراک افزایش شهری، بخش هویت يناصر تقویت ،حرکتي -جسمي

برونگرایي با مقابله مشارکت شهرونداد در دندگي جمعي، و مدني حياط غيربصری، تجدید و بصری حواس با فضا درک

به اواره اد شهری درود افرهای شهرنشيني، تغييرشكل فرهنگ بهبود معيتي، انعطاف و پااخدهي محيط مصنوع،ج

اد دیگر مزایای اینگونه پایدار شهری، يمومي و نهایتا حرکت به اوی تواعه فضاهای در حضور دماد پياده، افزایش

.(11:1811و جابری ،بهزادفر، )حبيبي فضاهای شهری اات.

ها راه نظراد به طور مشترک بر این نكته اتفاق نظر دارند که جنبه اجتمايي ایجاد و تواعه پياده في تمامي صاحباد طر

يملكردهای فيزیكي و مدار را نه صرفا تواد فلسفه وجودی این فضاهای شهری پياده بسيار مهم بوده، آنچناد که مي

فرهنگي و ایجاد بلكه گسترش ارتباطات و تعامالت اجتمايي ،ادیها و مساتل اقتص تقویت برخي کاربری ارتباطي،تثبيت و

(.19:1839جو )کاشاني .مقياس انساني دريرصه يمومي دانست

:راهگیری پیادهپیشینه شكل -2-4

او مجبور شد به يلت شلوغي و تراکم بيش اد گردد.مي در دماد ژوليوس ازار برو راه به شهر رم گيری پيادهپيشينه شكل

های الدم رود به جز ارابهدر اايات ها در داخل شهر وها و برخوردهای مداوم اواره و پياده، اد يبور و مرور ارابهحد خياباد

اما یكي اد نخستين (.13:1131)موریسهای دولتي، ممانعت به يمل آورد. برای کارهای ااختماني و چند گروه اد کالسكه

شهرااد و معمار " لمستدوافردریك الو " تواطميالدی 1393االاد پياده در اقدامات در جهت تفكيك حرکت اواره

روی جاده واایل نقليه بنا او برای يبور پيادگاد پلي اد انگ ،مرکزی نيویورک صورت گرفت آمریكایي در طراحي پارک

ا طي جنگ جهاني دوم نيز در ااخت و باداادی شهرهای اروپایي پس اد تخریب شدید آنه(.11:1831)مهدیزادهنهاد.

های درود شهری بيشتر در اطح محله و به منظور برآورده کردد نياد ااکنين آنها مورد توجه قرار گرفت.راهاحداث پياده

فضاهایي و ستری رواج پيدا کردگنهضت پياده پس اد آد نيز در آمریكا که به شدت تحت تأثير دندگي ماشيني بود،

و نيز فضاهایي مخصوص يبور دوچرخه احداث محله، به مدراه دراطح داتراي آنها مخصوص يبور کودکاد و

راه به ی پيادهپيشينه اما (.39:1831)رنجبر و رتيس ااماييلي راه در آمدند.به صورت پياده های تجاری نيزمحدودهشدند،

های خرابي باداادی جریاد در و ومدجنگ جهانيادپس گردد،ميميالدی باد1111به اواخردهه مفهوم امرودین خود

بود که اندیشه جدااادی معابر پياده و اواره شكل گرفت، دليل آد نيز اددحام شهرها تاریخي مراکز نواادی وجنگ

ترافيكبي یمنطقهایجاددر آدمایشي هایتجربه نخستينای رايده بود. بيش اد حد اواره بود که به حد هشدار دهنده

نواحي ميالدی خودروهای شخصي اد در اواخر دهه .آمدوجودبه )اوتد( ااتكهلمو روتردام)هلند( رهایشه درنيز

های اردشمند شهری به و تخریب بافتتهدید مراکز شهرهای اروپایي به وايله ترافيك به دليل مرکزی و تاریخي شهرها

،اتقریبميالدی 1139طوریكه تا اال ببيرود رانده شدند شهرهایتمام مهم و تاریخي اروپا ورود اتومبيل را به بخش

در آمریكای تجاری را در آنها به وجود آوردند-تاریخيهایراهپياده بزرگي اد ناحيه تاریخي و مرکزی خود محدود کردند و

191(، 1131-1111قوت گرفت و طي ده اال )گرایش بادگشت به مراکز شهری ميالدی یشمالي در اوایل دهه

که چرا شكل نگرفته بود،ها در آمریكا راهی پيادهپيش اد این تاریخ، ایده خياباد پياده در شهرهای آمریكا به وجود آمدند

مراکز شهرها هر رود بردند وميها پناه های باال به حومههزینه پس اد جنگ جهاني دوم مردم برای فرار اد آلودگي،ترافيك و

را پایي دیدگاه خود ارواد شهری با توجه به مراکز شهرهایای اد طراحاپس يدهشدند.يتر متر و آلودهامن ناتر، خالي

(238:1831)پاکزادی شهر تغيير دادند. های بالقوهنسبت به پتانسيل

، بر مبنای مقياس شهری دهنده، انداده و تناابات يناصر شكلتواد اذياد نمود که تا قبل اد انقالب صنعتيدر حقيقت مي

با و .(1838)قریب، نمود.ها را تعيين ميیعني او انداده و فاصله ،اااس حرکت فرد پياده بود های برانساني و الگوی جابجایي

شهر منااب با اتومبيل "شروع انقالب صنعتي و به دنبال آد حاکميت تفكر مدرنيسم و به ویژه مطرح شدد تئوری

خود را در فضای شهری ، جایگاه و اولویت ده کااته شد و به مرور فرد پيادهو اهميت فضاهای پيا اد نقشبوده که "شخصي

، های شهری در دوراد شهراادی مدردبندی و تفكيك يملكردها و کاربریهای منطقه، ايااتاد دات داد. اد اوی دیگر

، جدایي طبقات یي با تقسيم مناطق همگنحيات شهرها شد که حاصل آد وجود شهرها و بايث اد دات رفتن پویایي

های ای جز اد مياد رفتن اردندگي و حيات بخشهای متنوع اد شهر بود این امر نتيجهاجتمايي اد یكدیگر و حذف فعاليت

منابعوشمار و تضييع امكاناتمشكالت بي و . این روند در بسياری اد شهرهای دنيا ابب برود مساتلمرکزی شهرها نداشت

، انزواگزیني انساد و به طور کلي، افزایش تعداد تصادفات شهریبویژه مراکز انتي، های مراکز شهریافول فعاليت،طبيعي

به دنبال شكست ی همين موضوع و ( در نتيجه21:1831جمالي، و پورمحمدی )محمدداده، های ناشي اد ماشينيزم شد.بيماری

نظراد مساتل اد اوی صاحب ، انتقادات دیادیتواعه انساني و محيط دیست شهراادی مدرد و اهميت یافتن مباحث

فضایي نامطلوب –ی کيفيت کالبدیانتقادات بيشتر متوجهاین تيز ی. لبهشهری در مورد شهراادی مدرد مطرح شد

شهرونداد در برابر ، در تالش برای یافتن راهكار منااب برای طرح شهر مطلوباد نظام شهراادی بود. اد این رو حاصل

. در این مياد های جدیدی در يرصه شهراادی جهاد مطرح شدها و دیدگاه، گرایشاوضاع نابساماد شهراادی مدرد

ی، جين جيكوبز و ویليام اچ وایت و ... اد امكاد بالقوهی شهر همچود لوتيس مامفورد، برنارد رودوفسكيمولفاد حوده

ریزاد و برنامه .شهرها که به وااطه آمدو شد واایل نقليه اد بين رفته بود، طرفداری نمودندها به راهبادگشت حيات پياده

طراحاد شهری اد این به بعد پياده را به ينواد یك رکن در دندگي شهری به حساب آوردند و نه مزاحمي برای رکن اصلي

(.119:1831پاکزاد،)یعني اتومبيل.

های معاصر شهراادی جدید قابليت که جنبش هگسترش پيدا کرد ها در شهرهای جهاد چنادراهنهایتا امروده وجود پياده

را در صدر اهداف خود قرار روی را در اولویت اصول خود قرار داده و ااناد هدایت شهری در يمده شهرها این موضوع پياده

ارتاار دنيا شكل های دیادی در راهپياده خدمات،اتراي پياده به ها و امكاد دبه تبع این نوع نگاه به موضوع پياده دادند.

نشي و اجتمايي گزیمهمترین فضاهای يمومي در شهرها که دمينه فعاليتهای ضروری، یكي اد گرفتند و این فضاها به ينواد

اهای کيفيت فض ءتالش برای ارتقا مداوم قرار گرفتند. ءصدر اهميت نهاد مدیریت شهری جهت ارتقاآورند، دررا فراهم مي

. گرددجاذب توریست ااتفاده ميبعنواد ای شده که اد این فضاها پياده هم اکنود به گونه

امروده خياباد و چگونگي احيای کيفيت آد به ينواد یك فضای دندگي شهری، خود به صورت یك موضوع مستقل اد دانش

هه نسبت به کشورهای اروپایي و آمریكایي، توجه ی چند دریزی و طراحي شهری درآمده اات. در ایراد نيز به فاصلهبرنامه

های مختلف آغاد شده اات. البته تحقيقات انجام شده در ایراد، در ریزیی يابر پياده و انجام مطالعات و برنامهبه مسئله

گردند هر مطرح ميراه و تسهيالت پياده روی،غالباً در رابطه با اایر اصول و معيارهای مورد نظر در شارتباط با موضوع پياده

ای دولت بوده که در های تواعههای کلي برنامهو به طور خاص نيز، تحقيقات انجام شده در پي تحقق اهداف و اياات

روی و مسيرهای پياده تواط جهت حل معضالت ترافيكي در شهرهای بزرگ ایراد، به انجام مطالعاتي در مورد پياده

های صورت گرفته در دو تواد اديا نمود که تالشاما به وضوح مي (.1831،محمدی)پور، منجر گردیده اات. مشاورین مختلف

های ی شهراادی نوین و تبعات ناشي اد آد در ارتقاء کيفيت محيطی اخير ابب پيدایش جنبش جهاني در يرصهدهه

جاذب گردشگری دنيا اطیكي اد نقترافالگار لندد به ينواد ای همچود ميدادقرار گرفتن فضاهای پياده. شهری شده اات

ها را کيفيت آد ءریزی جهت تواعه این فضاها و ارتقابه وضوح برنامه ،و نقش فضاهای پياده در اردندگي و االمت شهری

اینگونه ها تالش جهت ارتقا کيفيت راهگيری پيادهتواد گفت یك گام مهم پس اد لزوم شكل. لذا مينمایدنمایاد مي

فضاهاات.

:های شهریراهمفهوم كیفیت در پیاده -3-4ی . معنای لغوی واژهواجد اهميتي قابل مالحظه اات "نظری"و "يملي"شهری، تواماً اد ابعاد در طراحي "کيفيت"مبحث

.(1123:1818) يميد .، صفت و حالت چيزی ينواد گردیده ااتدر فرهنگ دباد فاراي يميد، چگونگي، چوني "کيفيت"

ی خوبي و اردش چيزها، خوبي و کمال به نماید : درجهليسي آکسفورد نيز چهار معنا برای کيفيت اراته ميفرهنگ انگ

و تلقي "کيفيت"چند پهلو و ارشت پيچيده مفهوم . مفهوموصيات و جنبه ویژه و يالیم مميزه، صفات و خصمفهوم يام

.(18:1831) گلكار .در نقطه نظرات ارته شده گردیده ااتگوناگود افراد اد آد بايث برود نويي پراکندگي و يدم انسجام

مفهوم کيفيت به صورت ویژه دماني در طراحي شهری مطرح شد که متخصصين مختلف نظریات هنجاری مختلفي در مورد

افته های ااماد یای متكي بر پژوهشای اد این نظریات شهودی بوده و پاره. پارهيت محيط شهری خوب را اراته دادندکيف

ها و مؤاسات مختلف با د که نهادنمو. با شروع قرد بيست و یكم دامنه مفهوم کيفيت به ميزاني جایگاه خود را پيدا بودند

. جستجو در مياد نظریات اراته شده اد اوی متخصصين و تكيه بر این موضوع به انجش فضاهای يمومي شهری پرداختند

. با این وجود مهمترین مواردی را که نزدیكي دهدعيارها را در اختيار قرار ميطيف متنويي اد م ،نهادها در باب کيفيت

نمود. خالصه گذرد،که در ذیل اد نظر مي 1شماره جدول قالب تواد در راه دارند را ميمفهومي بيشتری به موضوع پياده

.: مولفه های كیفیت ارائه شده از دید متخصصین و نهادها1شمارهجدول

يدالت و اختيار،کاراتي ردندگي،معني،تنااب ، داتراي، نظارت و ا لینچ

تعلق حسي،رنگ بصری،غنای پذیری،تناابات نفوذپذیری،گوناگوني،خوانایي،انعطاف :محور بنتلی و دیگران

تنوع و حرکت،خوانایي،تطابق همگاني،آااني يرصه محصوریت،کيفيت و هویت،تداوم دتر

فرم شهر،کيفيت فرم دیدها،کيفيت شهر،کيفيت منظر حيطي،کيفيتم دیست پایداری کيفيت كرمونا

همگاني يرصه ااختماد،کيفيت

همگاني، و اجتمايي معنا،دندگي و شادی،اصالت و فرصتها،تخيل به کنترل،داتراي و اردندگي،هویت ایلیارد جیكوبز و همه برای محيطي و شهری خوداتكایي

شهری امنيت،منظر و همگاني،ایمني ،فضایفضا نرم و فضا داتراي،اخت میتو كرمونا

شاخص های كیفیت محیط

PPS از دیدگاه

بودد اجتمايي فعاليتها، و ه ها منظر،ااتفاد و آاایش پيواتگي، بهم و داتراي

،تصورات ،فعاليت کالبد های مكان مدل كانترمولفه

(1833 تيس ااماييلير، رنجبر) ماخذ:

:پیشینه تحقیق -4-4برنامه "کتاب خورد،، نخستين اثری که به چشم مينظری مربوط به جنبش پياده گستری ها و مبانير برراي دیدگاهد

ميالدی نيز 1139. در االدر ایاالت متحده آمریكا منتشر شده اات ميالدی1131اات که در اال "ریزی و طراحي پياده

نقش موثری مباحث مربوط به بهسادی فضاهای شهری یيهدر گسترش و اشا "فضاهای شهری برای پياده"انتشار کتاب

تواط برامبيال و النگو "هافقط برای پياده"ميالدی نيز کتابي تحت ينواد 1133یعني در اال ،. دو اال بعدایفا نموده اات

مورد بحث و در نواحي مرکزی شهرها ، "ترافيكمناطق بي"ریزی و طراحي و مدیریت که در آد، مباني برنامه شدهتاليف

کند که ها تاکيد ميبرخالف مدرنيست "های قابل دندگيخياباد"اپليارد در کتاب پس اد آد . ه ااتبرراي قرار گرفت

بعد اد آد نيز هاس . ، يملكردهای فرهنگي، اجتمايي، تفریحي و ... را داشته باشندها باید در کنار يملكرد شهریبادخيا

، ترافيك واایط نقليه را اد پياده رویكردهای متفاوت جدااادی "ابر پياده و ترافيك شهریي"در اثر خود تحت ينواد کالو،

رو اادی محيط پياده، فراهمدارد که برای جذب مردم به مراکز شهریبياد ميکند و تجزیه و مقایسه ميدر بریتانيا و آلماد

( 18:1831کسری، و جامقرباني)، خوشایند و مطلوب ضروری اات. ایمن

؛ اما رویكردی که متنوع و گسترده شده اات ریزی و طراحي پياده، بسياری اخير نيز ادبيات مربوط به برنامهدر دو دهه

اندادی قوی اد نظر کالبدی، يملكردی، معنایي و محيطي را در داتور کار خود برای آفرینش فضاها قرار دهد، توانسته چشم

ميالدی به این او در اروپا شكل گرفته و تا به امرود روندی رو به گسترش داشته 31باشد که اد دههرویكرد انساني مي

جای خود را به ،ای دو بعدی اد کابری اراضي ااتریزی انتي که محصول نهایي آد نقشه، برنامهاین رویكرداات. در

ي فضاهای شهری با ي تجربي و طراحهای انساني در قالب مكاد رفتاری داده و امكاد بررابرراي، تحليل و طراحي فعاليت

رویكرد انساني بستری منااب در حقيقت دهد.دهي، مي، رفتارها و مشارکت واقعي مردم در فرایند شكلتوجه به نيادها

يملكردها و و ، آورددهي به فضاهای شهری را با ماهيتي انساني فراهم ميجهت ایجاد تحول در نگاه طراحاد و لذا شكل

کند و محيط ااخته ورده ميآرود در چارچوبي اد مدل نيادهای انساني برشهری انتظار ميرا که اد یك فضای هایي کيفيت

.(121:1831لنگ،) دهد.قرار ميهای پایدار انساني نمادی اد حضور خوااتهرا شده

ل بعدی به همه دنيا انتشار ، اپس آمریكا و در مراحگذار اد چند شهر محدود در اروپا راه اادی در یك دورهجنبش پياده

جدول راه در قالب. تحوالت فكری جهاد در خصوص پيادهای در اراار دنيا برخوردار شدپيدا کرد و اد مطلوبيت ویژه

.نشاد داده شده اات 2شماره

.راه: تحوالت فكری جهان در خصوص پیاده2جدول شماره

(1831پورمحمدی) ذ:مأخ

بریز ، مشهد و تهراد، بدات آمده اات که نمونه در ایراد نيز اخيرا تجارب اردشمندی در این خصوص در شهرهای ت

و ارتقاء شهروندادرضایتمندی ی افزایشدمينهی آد در تبریز )خياباد تربيت(، یكي اد تجارب موفق در مطالعه شده

های راه طراحي برخي اد پيادهوریزی های برنامه ویژگي یدهندهنشاد 2 جدول شماره آید.کيفيت محيط شهری به حساب مي

.گذرد، که در دیر اد نظر ميباشدکشور ميایجاد شده در

.های ایجاد شده در ایران راه ریزی و طراحی برخی از پیاده های برنامه ویژگی :3 شماره جدول

(1811جو کاشاني): مأخذ

:داف تحقیقاه -5-4 .مداری در محورهای گردشگریقابليت پياده ءبه منظور ارتقا ،های مرتبط با آدمعيارها و شاخصيلمي شناخت -

.های محله جویبارهمداری در محورقابليت پياده ءارتقا های اجرایي، به منظوربردها و ايااتراه یاراته -

:تحقیق فرضیات -6-4 ارتباط مستقيم دارد. مندی شهرونداد،رتقاء ميزاد رضایتکيفيت محيط شهری با ا راد که ارتقاءبه نظر مي -

اات. موفق يمل ننمودهانداد اوليه چنداد در داتيابي به چشم راد طرح ااماندهي محور محله جویباره،به نظر مي -

1441دهه ا خياباد ها و فضاهای ویژه يابر پياده برای نخستين بار در شهرهای اروپا

مایشي در ایجاد منطقه بي ترافيك در شهرهای روتردام و ااتكهلما نخستين تجربه آد

1451دهه ا محدود کردد ترافيك و ایجاد ناحيه پياده در تمام اروپا

ا ممنوييت ورود اتومبيل به نواحي تاریخي و تجاری در اکثر شهرهای اروپا ، احيای فضاهای يمومي ، ایجاد خياباد های پياده

،خياباد پياده( در اروپا کشورهای آلماد 191مختلف دنيا مانند ایاالت متحده)ایجاد فضاهای پياده محور در نقاط تاكنون 1461دهه

انگلستاد ، هلند

نام

شهر

عنوان/ موقعیت محدوده

در شهرراه پیاده

ریزی/ طراحی های برنامه ویژگی

خياباد تربيت/ مرکز شهر تبریز

بيني پارکينگ طبقاتي، طراحي مارپيچ فضای ابز مخل داتراي اریع اضطراری به پيش

.ها های مختلط ولي ناهمساد، نصب نامنااب نيمكت محدوده، کاربری

خياباد ااتاد شهریار/ بافت تبریز

نوااد شهری

اادی و نورپردادی شبانه منااب، نبود نيمكت و های مختلط و مكمل، کف وجود کاربری

.بيني پارکينگ ها به محل نشستن، يدم پيش لبه باغچهتبدیل

ها به موارد فرهنگي اردش تاریخي و معماری و موقعيت منااب شهری، يدم تغيير کاربری محور قلعه انگي/ مرکز شهر تبریز

.های اوليه، تجهيزات پياده محدود به يناصر روشنایي بيني رغم پيش يلي

های مختلط، خط آاماد هماهنگ و متعادل، ااتقرار منااب در شهر، يدم کاربری وجود خياباد جنت/ مرکز شهر مشهد

.های اطحي بيني تمهيدات منااب حرکت پياده، هدایت نامنااب آب پيش

های ذینفع، توجه به بيني کانال تأايساتي با هماهنگي ارگاد اجرا با مشارکت کسبه، پيش کوچه مروی/ مرکز شهر تهراد .ها، افزایش اقتصادی امالک پس اد اجرا ابعاد کف و بدنه

اادی منااب و توجه به های تجاری منااب، کف پيشينه تاریخي و طول کم خياباد، کاربری خياباد اپهساالر/ مرکز شهر تهراد

.داراد جزتيات اجرایي، مشكالتي در اجرا به وااطه يدم همكاری مغاده

هامواد و روش -5

مطالعاتی: محدوده -1-5

شهرداری که جزء مناطق اهبندی شهری، در منطقه صفهاد و به لحاظ منطقهمحله جویباره در قسمت مرکزی کالنشهر ا

اينا )شمال(، خياباد وليعصر )جنوب(، راه ابنآید، قرار دارد. این محله تواط خياباد کمال و چهارتاریخي شهر به شمار مي

اد يتيق)جنوب غربي(محصور شده راه صغير اصفهاني)شرق(، خياباد يالمه مجلسي)غرب( و ميدخياباد صغيراصفهاني و اه

ترین هسته اوليه شهر اصفهاد اات که منشأ آد به اوایل حكومت هخامنشي و مهاجرت یهودیاد محله جویباره اصلي. اات

گردد، که تا قرد پنجم هجری نيز به داراليهود معروف بوده اات، اما بعدها تغيير نام داده و به بابل به داتور کوروش بر مي

های شهر شد و در دوراد های بعد اد ااالم یكي اد محلهو نهایتا جویباره معروف شده اات. جویباره در دوره جهانباره

الجوقي مرکزیتي برای شهر پيدا کرد که وجود آثار تاریخي کهن همچود منار اارباد و منار چهل دختراد روشنگر این

له آد را به دات فراودگي اپردند و حكومت پهلوی نيز با ايتنایي به این محموضوع اات. صفویاد و قاجاریاد با بي

مهری قرار گرفت. جویباره تكه کرد و به این ترتيب محله جویباره مورد بيکشيدد چند خياباد، پيكر بافت قدیم را تكه

ا کالبدی ب -همچود غالب محالت قدیمي شهر اصفهاد دچار مشكالت دیرااختي و همچنين يدم تنااب اادماد فضایي

باشد که این کمبودها به همراه تنزل کيفيت محيطي ناشي ادفراودگي بافت، درنهایت منجر به خالي نيادهای معاصر مي

شدد آد اد اكنه قدیمي و جایگزیني آد با افرادی اات که هيچگونه تعلق خاطری با محله نداشته و ندارند. این مشكالت

اردش دمين و مسكن، يدم تمایل ااکناد به نواادی ابنيه و محل اد به افت نتایج و تبعاتي داشته که اد جمله آنها مي تو

و .... اشاره نمود. در برراي شبكه ارتباطي به جای مانده اد قدیم در دندگي خود، مهاجرت ااکناد قدیمي و اصيل محله،

گردد. مشخص ميها(مرتفع )منارهتواد شنااایي نمود که با يناصر کالبدی بسيار داخل این محله نيز دو محور يمده را مي

شمال شرقي اد ميداد يتيق و منار مسجد يلي شروع -این دو محور تقریباً به موادات یكدیگر بوده و در جهت جنوب غربي

با يبور اد بادار غاد به مرکز محله دندکرماني شامل يناصر تر و دیگری و یكي به حدود منار چهل دختراد در قسمت شمالي

به گردد و بعد اد آد و حوالي منار اارباد منتهي مي ود مسجد دندکرماني و اقاخانه و کارونسرای کوهساریشاخص همچ

این محور یكي اد محورهای داتراي مرکز شهر الجوقي به درواده شود. درواده قدیمي شهر در خياباد اروش ختم مي

آید. اد بناهای اردشمند در د در شهر به حساب ميترین محورهای موجواصفهاد قدیم بوده و به لحاظ قدمت اد قدیمي

تواد به دو منار دارالضيافه، مسجد مصری، مقبره اارو تقي، مقبره ی محله يالوه بر منار اارباد و چهل دختراد ميمحدوده

(1818،غفاریو اعادت،اویزی، )الرضا، خانه صفایي وخانه ناتل اشاره نمود.کمال، ديفراني، بقعه صاحب ابن يباد، حرم راس

روش مطالعه: -2-5

با توجه به ماهيت موضوع، رویكرد حااکم بار ایان پاژوهش، روش و شودمحسوب مي کاربردی پژوهش حاضر یك پژوهش

های کماي بندی پژوهشروش تحقيق پژوهش حاضر نيز اد نوع ترکيبي )کمي و کيفي( اات. در داته باشد.مي "پيمایشي"

شود، چنانچاه در ایان پاژوهش نياز مي آیند که در آنها اد پراشنامه ااتفادهپيمایشي به حساب ميها نيز نويي اد پژوهش

گياری هاا اد طریاق فرماول کاوکراد و نموناه)تعداد پراشنامه با ااتفاده اد پراشنامه اردیابي شده ها،شاخصایي اد داته

ف ليكارت اااتفاده شاده ااات، در نتيجاه اد ایان منظار تصادفي بدات آمده( و به منظور داتيابي به پااخ آنها نيز اد طي

جماع و همچناين ها و مباني نظاریبه منظور تقویت پایهآید. پيمایشي به حساب مي -یك پژوهش توصيفيتحقيق حاضر

گياری ابازار اناداده ااانادی و مطالعاات مياداني اااتفاده شاده،-ایآوری اطاليات در این تحقيق اد روش مطالعه کتابخانه

نيز به منظاور swotاد تحليل ااتنباطي صورت گرفته اات.واطاليات پراشنامه بوده و تحليل آد نيز در دو اطح توصيفي

ااتفاده شده اات. ،تحليل اطاليات حاصله

:راه در این تحقیقمعیارهای ارزیابی پیاده -3-5

شهری برای دندگي هایشدد محيطکه به نامطلوبپااخگویي صرف به نيادهای کمي وطالیيدر پي شكوفایي اقتصادی يصر

، اادی محيط شهریریزاد در پي مطلوببرنامهواندیشمنداد يلوم اجتمايي و همچنين برخي اد معمارادبسياری اد انجاميد،

د و هشدار در مورد پرداداد به انتقاهای مورد نياد شهر تاکيد وردیدند. در این دوره ابتدا بيشتر نظریهبر لزوم توجه به کيفيت

. (238:1839)پاکزاد.های مورد نياد محيط شهری پرداختندای اد کيفيتفقداد داته

که اات کرده مطرح شهری محيط کيفيت در و مؤثر اصلي يوامل ينواد به را کلي دوادده معيار "ورث ااوت"بطور مثال

معني، تجانس، و محيط، تنوع اد حفاظت شكل، ی،شاد و شعف حيات، و اردندگي وآاایش، راحتي داتراي، اد: يبارتند

"کانتر دیوید"مشهور . مدل(19:1833طبيبياد و )بحرینيایمني و االمتي و نگهداریومرمت فضاها بوددباد ااخت خوانایي

ایهمولفه تبيين به قادر که نظری هایچارچوب دیگر اد توادنيز مي شهری، را طراحي و معماری ادراکي پيشگاماد اد

یمثابه به شهری محيط دارد، شهرت مكاد مدل به که مزبور، مدل براااس نمود. محسوب شهری اات، طراحي کيفيت

ناگزیز مكاد یك شهری طراحي کيفيت که آنجا اد اات. و تصورات فعاليت ، کالبد ، تنيده هم در بعد اه اد متشكل مكاد

به هایيمولفه را شهری کيفيت طراحي اادنده هایمولفه توادمي اات، شهری طحيم گوناگود ابعاد منااب دهيپااخ اد

طراحي کيفيت ،گفت توادمي کانتر مكاد نظریه اد اقتباس با ، دیگر يبارت به نمود. تعریف مكاد اادنده هایمولفه موادات

کالبدی، گانه اه هایکيفيت اد یكي ااختن برآورده متكفل آنها اد یك هر که مولفه اه برآیند اد اات شهری يبارت

های موثر رابطه با مولفه که دراد جمله کساني .(1812، یزداني، و حسينيداده)يباس اات. شهر محيط تصوری و فعاليتي

يلوم اجتمايي و ریزاد شهری و نيز اندیشمنداد درکيفيت محيط شهری اظهار نظر کردند، شهرااداد، مدیراد و برنامه

نيز اینگونه فضاها، کيفيت محيط ، همچنين ارتقاء ها راه یابي و طراحي پياده در مكادمين دليل، به ه اقتصادداناد بودند.

رویكرد در پيدایش گيرد. را در بر ميابعاد مختلفي موضويي به این نكته توجه داشت که این امريش اد هر ضروری اات پ

اند. به همين وثری داشتهو متفكراد اجتمايي نيز نقش مشناااد جامعهالوه بر شهرااداد و طراحاد محيط، يمداری، پياده

ریزی و طراحي پياده، صرفاً جنبه کالبدی یا ترافيكي ندارد، بلكه با اهداف وايع اجتمايي و فرهنگي نيز همراه برنامه دليل،

،اتفاده اد منابع مختلفبا ااد دوایای مختلف و ترتيب در این پژوهش نيز بدین(.11:1811روحيو حبيبي،فالح منشادی،)اات.

گذرد. این ااتخراج شده که در قالب جدول ذیل اد نظر مي ،مداریارتقاء قابليت پيادهالدم به منظور های معيارها و شاخص

قرار گرفته اات.جویباره اصفهاد،گردشگری محلههایراهمحورهای پيادهمبنای اردیابي در این پژوهش،،معيارهامعيارها و دیر

.راهمحورهای پیادهارزیابی یها شاخص و معیارها :4 شماره جدول

كنندهمنبع تایید هاشاخص معیار

امنيت

يبور و مرور

راهااختار پياده

روشنایي

ميزاد جرم و جنایت

(1839 )معيني،

دلپذیری ، جذابيت، مطبوييت

مبلماد خياباد

اقليم آب وهوا

توپوگرافي

موانع فيزیكي

های يابر پيادهدیرااخت

(1839 )معيني،

نقلوو حمل انتخاب نوع افر

امكانات

هزینه

دماد

جابه جایي

(1839 )معيني،

داتراي/جابه جایي

جابه جایي

جایيبههای جاجایگزین

کاربری

(1839 )معيني،

آمودش/االمت يمومي

امودش ایمني يابر پياده

کشي يابر پيادهخط

رویدم به پيادهتشویق مر

نظافت پياده راه ها

ميزاد کاهش آلودگي

های فسيليميزاد کاهش مصرف اوخت

(1839 )معيني،

(1839 )معيني، ميزاد پيواتگي مسيرهای يابر پياده اد مبدا به مقصد پيواتگي

حمل و نقل و يابر پياده –ارتباط بين کاربری تراکم کاربری مختلط

حيطي اد نظر تنوع کاربریميزاد مطلوبيت م

(1839 )معيني،

مرور های يبور وداتراي به ایستگاه هااطح داتراي به ایستگاه

نوع داتراي

هافاصله به ایستگاه

(1839 )معيني،

آرام اادی ترافيك

اتومبيل يبور قابليت

اتوبوس اد ااتفاده اهولت

افراد نمودد پياده اهولت

(1831خداپرات ،الطاني،)

مسايدت يابر پياده

راهپياده همواری و منااب بودد ااختار

پياده يابر آاایش و راحتي

رویپياده اهولت

ایمني يابر پياده

(1831)الطاني،خداپرات ،

اادماندهي فضا

کنندگاد يدالت ااتفاده و تساوی

معلولين جهت تسهيالت وجود

خياباد و فعاليت بين ارتباط

(1831، )الطاني،خداپرات

(1831خداپرات ،)الطاني، فضایي طراحي گوناگوني پيچيدگي فضا

دیبایي منظر محيط بودد دواتانه

محيط خوانایي و آشكاری خود

(1831)الطاني،خداپرات ،

(1831)الطاني،خداپرات ، ( و1839 )معيني،: مأخذ

هاو تحلیل یافته نتایج تحقیق -6هاای دشاواری های صحيح و مبتني بر واقعيت اات. اما یكي اد، دادههر تحليل صحيح و قابل اتكایيی واضح اات که الدمه

در دیرا راضي کردد شاهرونداد باه مشاارکت مردم اات،ياد مبرم اینگونه تحقيقات به نظرانجي ادنهای اینچنيني، پژوهش

و گاد حضاور مساتقيم نگارناددقات و باا ها با مهپراشناپژوهش امری اات دشوار. با این حال دراین تحقيق اعي شده تا

به دليل محدودیت فضای مقالاه اد اگرچه . تكميل گردد ها،ابهام در آناد در رابطه با پراش جهت رفعدر مردمراهنمایي به

شاده اراتاه swotهاا در قالاب جادول تحليل یافتهنتایج حاصل اد آد و .اماپرهيز شده اات نتایج حاصل اد نظرانجياراته

باه ،swotتكنيك بكارگيریبا حاضر و اااس مطالعات انجام شده و مباني نظری پژوهش براین تحقيق، واقع در در اات.

هاای اااتخراج شاده اد با توجه به معيارهاا و شااخص ،تحليل وضع موجود محدوده محورهای گردشگری در محله جویباره

گذرد.د آد در قالب جدول ذیل اد نظر ميه، که نتایج حاصل امطالعات مذکور پرداخته شد

.swotدر قالب جدول هایافته تحلیلنتایج تحقیق و : 5جدول شماره

راهبردهای پیشنهادی -7یابي مكاد مثبتي اد قبيل: هایویژگي محله جویباره اصفهادواقع در راه محورهای پيادهدهد که های تحقيق نشاد ميیافته

جاذب شهری، قرارگيری در قلب شهر و در درود بافت تاریخي، تنوع در کالبد مسير، مقياس های راه مرتبط با کاربری پياده

ندد منزلت اد بادگردا توجه به نقاط جاذب فرهنگي و تاریخي،حفظ هویت تاریخي منطقه، انساني منااب در طول مسير،

باشند.که بعضا قابل جبراد نيز مي خوردبه چشم مي این محورهاد، اما نقاط ضعفي نيز در نو... دار دات رفته محله

به منظور ،های مخاطب فضاهای ااتفاده اد فضا و گروه، دمادهافعاليت، تنوع در کارکردتواد اد طریق ایجاد بطور مثال مي

، بر بسياری اد مشكالت موجود در این محورها فاتق آمد.حيات اجتماييشهرونداد با نمودد هرچه بيشتر درگير

گذرد.در قالب جدول ذیل اد نظر مي راهپياده هایهای اجرایي به منظور بهبود محورراهبردهای پيشنهادی و اياات

swot 2محور 1 محور

قوت

وجود يناصر تاریخي با اردش در مسير

نصب موانع فيزیكي جهت جلوگيری اد ورود موتور ايكلت

روش، بدنه اادی محور حد فاصل خياباد کمال تا خياباد اکفهای اارباد و چهل اادی، احيای فضاهای شهری اطراف مناره

دختراد و نيز مرمت منار اارباد

نورپردادی يناصر شاخص در طول مسير و معرفي آنها به يابراد

وجود يناصر تاریخي با اردش

وجود فضا برای نشستن و ااتراحت

نصب موانع فيزیكي جهت جلوگيری اد ورود موتور ايكلت

يا و ااماندهي مراکز محالت اح

ضعف

ااتفاده اد مصالح نامنااب

ها در مسيرراهاختالف اطح ناشي اد پياده

وجود معارض طبيعي و غير طبيعي در مسير

نبود فضا برای نشستن و ااتراحت

طراحي نامنااب يناصر و مبلماد موجود

توجهي به معلولينبي

اادی ناهمگود کف

دهي مردم در طراحييدم مشارکت

نبود تمهيدات در برابر يوامل اقليمي

يدم روشنایي کافي

هاراهاختالف اطح در پياده

هاراهپارک واایل نقليه موتوری در پياده

يدم مشارکت مردم در طراحي

با اطح خياباد اختالف اطح دیاد کف پياده رو

نبود فضا برای نشستن و ااتراحت به تعداد کافي

شنایي کافييدم رو

نبود تمهيدات در برابر يوامل اقليمي

نبود جذابيت بصری

منااب يناصر و مبلماد موجودطراحي نا

ناپذیر بودد و يدم ااتفاده در دماد های مختلفانعطاف

اادی ناهمگود کف

توجهي به معلولينبي

هاراهها در پيادهکشيده شدد رمپ پارکينگ

فرصت

ا اردش در مسيروجود يناصر تاریخي ب

ترین محورهای تاریخي، فرهنگي و گردشگریقدیميوجود

وجود فضای ابز در محله و در مجاورت محورها

به ينواد مهمترین مرجع 8نزدیكي محورها با شهرداری منطقه مدیریت شهری محله

ها با اطح خيابادراهپيادهاختالف اطح دیاد کف

محورها مجاورتدر وجود فضای ابز در محله و

به ينواد مهمترین 8نزدیكي محورها با شهرداری منطقه مرجع مدیریت شهری محله

تهدید

ریزی دقيق و نبود ضوابط خاصيدم برنامه

انگاری و به کار نگرفتن دانش فني و تخصصياهل

يدم اجرای دقيق قوانين و کمرنگ بودد نقش نظارتي مسئول

يدم حفظ هویت منطقه

هاراهقليه موتوری در پيادهپارک واایل ن

رو هاپارک واایل نقليه موتوری در پياده

ریزی دقيق و نبود ضوابط خاصيدم برنامه

انگاری و به کار نگرفتن دانش فني و تخصصياهل

يدم اجرای دقيق قوانين

.محله جویبارهی گردشگرمداری محورهای راهبردهایی به منظور ارتقاء قابلیت پیاده: 6جدول شماره

گیرینتیجهبندی و جمع -8

ت ذهني شهرونداد قرار دارد. این مهم در حيات مدني فضاهای شهری در ارتباط مستقيم با ميزاد پااخگویي فضا به توقعا

ی تدریجي حرکت اواره بر فضاهای به دالیل يمده اد جمله الطه ی جهادامروده در بسياری اد کشورهاحاليست که

شهری، حيات مدني فضاها و تمدد شهری با خطر روبرو شده اات، دیرا بخش ايظمي اد تمدد شهری در کيفيت اجتماع و

های پایداری شهرها در قرد حاضر، کاهش یكي اد شاخصکه ه نهفته اات. تداوم این روند بايث شداجتمايي شدد فرد

های فضاهای ارتقاء جذابيت و کاهش آلودگي هوا در جهت افزایش حمل و نقل يمومي ،های فسيلياوخت ااتفاده اد

. لذا موضوع جایگاه اهم يابر معرفي شودخود، مداری و االمتي شهرونداد شهری در جهت تشویق به افزایش قابليت پياده

ریزاد شهری قرار ی اخير به شدت مورد توجه مدیراد و برنامهمداری فضاهای شهری در چند دههپياده و ارتقاء قابليت پياده

که ارتقاءدهد اد طرفي مطالعات متعدد نيز نشاد مي گرفته، تا اد این طریق ارتقاء کيفيت محيط شهری را منجر شوند.

، و همين مهم اهميت شدهشهری بايث ارتقاء ميزاد رضایتمندی شهرونداد اد دندگي شهری های اطح کيفي محيط

اات، جریاد در دیادبسيار اريت با دندگى که کنونى شهرى هایمحيط در اوی دیگراد نماید.موضوع رو دوچنداد مي

هاىنماد دیدد طریق اد "فضا به تعلق حس و فضا شناخت"دارد، بطوریكه امروده دیگر امكاد اختى به محيط درک

آید.محيط به حساب مي ادراک به منظور الدم شرط فضاهای شهری در مكث و تجربه بلكه حضور، شودنمى حاصل شهرى

به مداری فضاهای شهری،پياده و ارتقاء قابليت پياده فضاهاى احياى ها،راهپياده ایجاد پياده، دندگى تواعه در نتيجه

را شهر تصویرى اد اویي پيواتگى و شده محيط شهر کيفيت ارتقا ابب خود های با اردش تاریخي،خصوص در بافت

نشاط و ایجاد و فراغت اوقات گذراد کردد برآورده در را اهم بيشترین تواننددارند مي خاصي که با هویت و ااخته ممكن

.باشند داشته شهرونداد، در شادابى

اجرایی هایسیاست های پیشنهادیراهبرد

راهمحورهای پيادهدر ارتقاء حيات مدني.

های ااتفاده اد فضا.ها و دمادایجاد تنوع در کارکرد، فعاليت

دنده بودد فضا در اايات مختلف شبانه رود.

ماييهای متنوع به منظور پااخگویي به نياد اقشار مختلف اجتوجود کاربری.

راه محلهتكميل شبكه پياده.

پذیری شبكه محورهابهبود ارتباط.

حذف موانع داتراي يابرین به تسهيالت.

قابليت داتراي يابرین به تسهيل ءارتقا.

اادماندهي فضا.

کنندگاد يدالت ااتفاده و تساوی.

معلولين جهت تسهيالت وجود.

خياباد و فعاليت بين ارتباط.

محورهای گردشگری محله گذارینشانه. متنااب با فضا هاکاری در محورایجاد درختكاری و گل.

یابي محورهای گردشگری برای يابرین پيادهبهبود اطاليات مسير.

ترویج دندگي جمعي در فضای این دو محور. در محورهای محله ، متنوع و جذابمنااب شهریتهيه مبلماد.

شگری محلهنورپرداری منااب محورهای گرد.

آمودش افراد پياده.

مودش ایمني يابر پيادهآ.

خط کشي يابر پياده.

رویتشویق مردم به پياده.

هاراهنظافت پياده.

بصری و دیست محيطي آلودگيميزاد کاهش.

مراجع.شهریتواعهمليهمایشتهراد،،«شهرینقلوحملهای ايستمپایداری ها در راه پياده نقش» (؛1831،)مقدموادینيوشاومحمد،،باقری -1

.11-22،91و21شمارهنشریه محيط شنااي،،«شهریط دیستمحيمدل اردیابي کيفيت» (؛1833).طبيبيادو محمد ،سينبحریني،ح -2

معماری.ومعاونت شهراادیشهراادی،وودارت مسكن، تهراد ،«راهنمای طراحي فضاهای شهری در ایراد» (؛1831).جهانشاهپاکزاد، -8

.معماریو، معاونت شهراادیشهراادیومسكن ودارت، تهراد، «شهری طراحي فرآیند و نظری مباني»(؛ 1839).جهانشاهپاکزاد، -1

، «اجتماييامنيتارتقاءتاکيدبر)س(بامعصومهحضرتحرمپيرامودمحيطدیااراهپيادهانجيامكاد»(؛1831)مرضيه.ورمحمدی،پ-9

.مدرستربيتدانشگاهدانشكده هنر و معماری، ارشد،کارشنااينامهپایاد

شهردرمحورااتروگتنقش)بررايشهریکهنبافتردتواعهمحرک،هراپياده»(؛1811)جابری.وآیرینبهزادفر،کيومرث،مصطفيي،بحبي-1

)11-99 ،19شماره ماهنامه منظر،، «کپنهاگ

91-18، 1هنرهای دیبا، شماره نشریه، «راه گردشگری پياده»(؛ 1833).محسنحبيبي، -3

،«راه صف تهراد(پياده)نمونه موردی:شهری در ایراد هایراهانجش کيفيت پياده» (؛1831)ااماييلي.رتيسو فاطمه ،احسادرنجبر، -3

.18-38، 12شهراادی ، شماره معماری و -یه هنرهای دیبانشر

اومين تهراد، ،«ای در ارتقاء اطح کيفي منظر شهریهای درود محلهراهنقش پياده»(؛ 1831)ریسمانچياد،اميد، و مهتا حيدری. -1

همایش ملي فضای ابز و منظر شهری.

.88-21، 9شماره شهر،آرماد ، نشریه«گرا انساد رهيافت اااس بر یشهر هایدخيابا اردیابي»(؛ 1831).الطاني، خداپرات -11

11- فرهنگي و گردشگری بر اااس اردیابي طرح ااماندهي محور تاریخي،»(؛ 1818، و الهام اعادت، و مرضيه غفاری.)اویزی، امير

گرا.ادی فرهنگشهراملي اصفهاد، کنفرانس ، «راه )نمونه موردی: محله جویباره اصفهاد(های پيادهشاخص

نشریه انجمن يلمي ، «اجتمايي ارمایه افزایش برای ياملي راهپياده»(؛ 1831مود، و محمد مسعود.)آبادی، محشكوهي دولت -12

.11-99، 1معماری و شهراادی ایراد، اال اول، شماره

13-11، 3منظر، شماره اهنامهم، «ت شهرراه در حيا پيوند منظرین انساد با محيط، برراي نقش پياده» (؛1831).ياشوری، يلي -18شهری در ورودی شهرها )نمونه های کيفيت محيطارتقاء مولفه» (؛1812)شاخن.حسيني،وادجو یزداني،جيد،مو ،هراميباس داده،ش -11

مشهد، کنفرانس معماری و شهراادی و تواعه پایدار.، «موردی: ورودی شهر مشهد اد امت جاده ارخس(

تهراد، مواسه انتشارات امير کبير.، «فرهنگ فاراي يميد» (؛1818).يميد،حسن -19

اد ایده تا يمل)نمونه موردی:اردیابي پياده راه بادار های شهری،راهپياده» (؛1811)، و امير روحي.ياارا حبيب فالح منشادی،الهام، -11

-19، 1ی معماری و شهراادی، شماره نشریه نامه ،«شهر تهراد(

راه تربيت جنبش پياده گستری، رویكردی نو در احياء مرکز شهری؛ مورد مطالعه پياده» (؛1831)کسری.،راول،و محمد جامانيقرب-13

.32-99 ،1ای، شماره های شهری و منطقه مطالعات و پژوهشنشریه ،«تبریز

23-13، 11شماره نشریه هنرهای دیبا، ،«دیمقدوچرخه در محدوده تهرادوانجي مسيرهای پياده امكاد» (؛1838).فریدودقریب، -13

.93-13،12-13شمارهنشریه جستارهای شهراادی، ،«اهميت فضاهای پياده در شهرهای هزاره اوم»(؛1839).خشایارجو،کاشاني -11

رخش.آذانتشارات ،تهراد ،«های کارکردی ها، اد مباني طراحي تا ویژگي راه پياده» (؛1811)خشایار.جو،کاشاني -21

.83-19نشریه صفه، شماره اي و دوم، ،«مولفه های اادنده کيفيت طراحي شهری» (؛1831).وروشگلكار،ک -21

22- ترجمه حسين بحریني، چاپ اول، دانشگاه تهراد ،«طراحي شهری» (؛1831).لنگ،جاد. 28- بافت موردی:پياده)نمونهترافيكيتخلفاتردمدردشهراادینقش» (؛1831)پورمحمدی.محمدداده،رحمت،و فيرودجمالي،و محمدرضا

.21-13، 21نشریه هنرهای دیبا، شماره ، «قدیم تبریز(

.23-12،13شمارهماهنامه منظر،،«فراغت در شهر عنواد بستری برای گذراد اوقاتراه ب بادشنااي پياده» (؛1811).صبوحامرتضوی، -21

.تهراد با تمرکز بر نيادهای اجتمايي شهر. ،«راه در شهر تهرادطراحي پياده»؛ (1811)ریزی شهر تهراد.برنامه و مرکز مطالعات -29

11-9 ،23شماره نشریه هنرهای دیبا،،«تر گامي به اوی شهری انسانيمداری، افزایش قابليت پياده» (؛1839)محمد مهدی.معيني، -21

.21-1، 11ها، شماره مه شهرداریماهنا،«اه اادیپياده رمباني مفاهيم و » (؛1831).مهدیزاده، جواد -23

انتشارات دانشگاه يلم و صنعت.، تهراد ،1831ترجمه راضيه رضاداده. ،«تاریخ شكل شهر» (؛1131)موریس،جيمز. -23

شهراادی.ومسكنودارت ،تهراد،«شهریهایهراطراحيینامهآیين» (؛1831).ودارت مسكن و شهراادی -21