ﻧﺻﺎب ﺗﺣﺻﯾﻟﯽ رﺷﺗﮫ ﮐﯾﻣﯾﺎ - وزارت تحصیلات عالی

تحصیالت عالیوزارت

معینیت علمی

ریاست انکشاف برنامه های علمی

نصاب تحصیلی رشته کیمیا

های تعلیم و تربیه افغانستان یځپوهنبرای پوهنتون و

1398

أ

پیام مقام محترم وزارت تحصیالت عالی

بدون نیروی بشری آموزش دیده و متخصص یکی از عناصر اصلی توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورها شمرده می شود.

رت تحصیالت عالی جانبه افغانستان عزیز بدون حضور منابع بشری متخصص و متعهد امکان پذیر نخواهد بود. وزاتردید انکشاف همه

آوری امکانات افغانستان و نهاد های مربوط آن مسئولیت آموزش و تربیه متخصصین را در رشته ها و عرصه های مختلف با فراهم

الی، بروز و عتحصیلی به نصاب وابسته است ستندرد و معیاریتحصیالت عالی مساعد و مناسب تحصیالت عالی عهده دار می باشد.

یده باشد. گردیم و با معیار های قبول شده ملی و بین المللی تنظجامع که مبتنی بر نیازمندی محصالن درجامعه، منطقه و جهان

ی را در جهت معیاری راوان، گام های مؤثر و مفیدوزارت تحصیالت عالی افغانستان به منظور تحقق این امر مهم با وجود چالش های ف

ت عالی با کیفیتی ما کامال باورمند هستیم که مردم افغانستان شایسته آن گونه تحصیال ساختن نظام تحصیلی کشور برداشته است.

ین اهداف واال داشتن ایل به است که از اعتبار جهانی برخوردار بوده و پاسخگوی نیاز های اساسی بازار کار افغانستان باشد. برای ن

نصاب درسی هماهنگ با معیارهای جهانی، افغانستان شمول و کاربردی، امر حتمی و الزامی محسوب میشود.

ه عنوان بدر پالن استراتژیک ملی وزارت تحصیالت عالی، تدوین نصاب تحصیلی معیاری برای تمام رشته های تحصیلی

ورد رهنمودی به همین جهت به کمیسیون ملی نصاب تحصیلی وظیفه سپرده شد تا در این م یکی از اهداف اصلی مطمع نظر بوده و

را تدوین نموده و در روشنائی آن روند انکشاف و بازنگری نصاب تمامی رشته های تحصیلی کشور راآغاز نماید.

ز سنجی از ها از مرحله نیاخوشبختانه پروسه انکشاف و بازنگری نصاب های تحصیلی حدود دو سال قبل در تمام رشته

ای متعددی سطح دیپارتمنت ها، پوهنحی ها، پوهنتون ها، جوانب ذیدخل در نهاد های دولتی و خصوصی آغاز و همچنان مدل ه

ر گرفت. سایر کشورها نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و نصاب های یک تعداد رشته ها تکمیل و به منصه تطبیق قرا

تربیه وم که در تداوم این پروسه، انکشاف و بازنگری نصاب های تحصیلی رشته های مختلف تعلیم اینک مسرت داری

های تعلیم پوهنتون های کشور؛ مبتنی بر رهنمود جدید، با همت و همکاری همه جانبه مسئولین و اعضای کادر علمی پوهنحی

ت. ما شاهد اب تحصیلی تکمیل و آماده تطبیق گردیده اسوتربیه پوهنتون های دولتی و خصوصی کشور تحت نظر کمیسیون ملی نص

یاز سنجی، تالش های مستمر، صادقانه و تخصصی همکاران خویش در نهادهای تحصیلی کشور، در تمامی مراحل از جمله مرحله ن

سازی در اییبررسی های مسلکی کمیته های تخصصی و برگزاری کلستر های متعدد تدوین نصاب درسی، مرحله تدقیق و مرحله نه

ه است، تحسین و هر یک از رشته های فوق الذکر بودیم و اقدامات صورت گرفته را که با کیفیت و معیارهای عالی به انجام رسید

تقدیر می کنم.

الی افغانستان عرشته های مختلف تعلیم وتربیه نهایی شده در وزارت تحصیالت اکنون با افتخار نصاب های بازنگری شده

امعه علمی تطبیق در تمام پوهنتون ها و مؤسسات تحصیالت عالی دولتی و خصوصی که این رشته ها را دارند تقدیم ج را جهت

دمات تحصیالت با خویش می نماییم. امید داریم با تطبیق نصاب های جدید بسا از خالها و کاستی های قبلی رفع گردیده، ارائه خ

کیفت بهتر و بازدهی مؤثر تر صورت گیرد.

ی در وزارت در پایان از تمامی تهیه کنندگان نصاب های تحصیلی رشته های تعلیم وتربیه، به خصوص از همکاران گرام

پارتمنت های تحصیالت عالی، اعضای کمیسیون ملی نصاب، استادان پر تالش شامل در این پروسه، رؤسای پوهنحی ها و آمرین دی

میک کشور را نمایم و برای شان موفقیت های مزید در عرصه خدمت به جامعه اکادمربوطه، کمال قدردانی و سپاس گزاری را می

تمنا دارم.

پوهنمل دیپلوم انجنیر عبدالتواب باالکرزی

معین علمی و سرپرست وزارت تحصیالت عالی

ب

یلیتحص یو انکشاف نصاب ها یبازنگر یبرنامه مل

ثیمنح یاریمع یلینصاب تحص قیاست. تطب یعال التیدر وزارت تحص یعلم یبرنامه ها یدیاز عناصر مهم و کل یلیتحص نصاب

دهیگرد یلیصتح یو آموزش در نهاد ها سیتدر تیفیسو باعث بهبود ک کیکشور، از یبشر یروین هیمحصالن و ترب ینقشه راه برا

به عنوان یعال التیتحص رو، وزارت نیاز هم. کندیم میبازار کار را به جامعه تقد ازیطبق ن ستهیفارغان با دانش و شا گرید یو از سو

کشور با یها پوهنتون یلیتحص یو انکشاف نصاب ها یدر کشور، روند بازنگر یعال التیامور تحص ۀکنند مینهاد تنظ نیتر یاساس

یلیر هر رشته تحصد یشده جهان رفتهیپذ یها اریمع تیبا رعا ندگانبازار کار، ضرورت استخدام کن ازیآن مطابق به ن میاهداف تنظ

،یځپوهن پارتمنت،یاز سطح د یعال التیوسسات تحصمپوهنتون ها و یدر تمام "واحد یلینصاب تحص -ملت واحد"را با شعار

موجود در کشور سانسیدوره ل دهو شصت و پنج رشته مختلف فارغ کصدیآغاز نموده و قرار است ،یعال التیپوهنتون تا وزارت تحص

.رندیبرنامه قرار گ نیتحت پوشش ا

موسسات یادر علمک یبازار کار، اعضا ازین صیکه در آن به منظور تشخ دیاغاز گرد یسنج ازیانکشاف نصاب با مرحله ن روند

نموده و ریادرا یمشورت ینخبه ها و مراجع استخدام کننده نشست ها دخل،یبا ادارات ذ یو خصوص یاعم از دولت یعال التیتحص

هیو تجز لید تحلنصاب سازمور نیرشته توسط متخصص یتخصص یآنها، آنرا به عنوان مواد کار در کلسترها اتینظر یبعد از جمع آور

.از آن استفاده صورت گرفته است دیجد یلیتحص ینصاب ها میقرار داده و در تنظ

ز استادان ادر رشته مربوطه اعم دخلیاز افراد متخصص، مجرب و ذ یعبارت از گروپ یلیتحص ینصاب ها یبازنگر کلستر

یاز پوهنتونها دهیورز نیمتخصص ، (یو خصوص یاستخدام کنندگان )دولت ندگانینما ،یو خصوص یدولت یصاحب نظر پوهنتونها

ب نصا ریز مرور ساااند که بعد یعال التینصاب وزارت تحص یمل ونیسیکم ندهینما و ریاخ یسالها النیفارغ التحص ندهینما ،یخارج

.دهندیم مرحله نصاب ها را انکشاف نینموده و در چند یها را کار شناس یازسنجین یالملل نیب یها فرنسیموجود و ر یها

س اهداف هر مضمون و در یشده و برا بیهر رشته نصاب ترت یکه براساس اهداف آموزش یلیتحص ینصاب ها یبازنگر در

معتبر رشته یها فرنسیدر کشور، ر جیرا ینصاب ها ریرشته مطابقت دارد، بر عالوه سا یشده که با اهداف آموزش فیتعر یآموزش

محصالن یها ییتوانا وگرفته و از آن ها استفاده شده است. توجه به مهارت ها قرارمورد مطالعه زیکشور ها ن گریمشابه در د یها

، (Internship) ی، توجه به کار عمل(Critical thinking) ای یطرز تفکر انتقاد ،یمعلومات یمانند، مهارت استفاده از تکنالوژ

یشکل، مهارت هاحل م ی، مهارت ها یو نو آور تیخالق هیتقو، یهمکار هیو روح یبا کار گروپ تیمهارت محاوره و ارتباطات، بلد

و یماسال هیو روح یحس وطن دوست هی، تقو یانمتفاوت جه یاز کلتور ها ی، آگاه(Life Time Learner) آموزش مادام العمر

تیاخته شده و رعاپرد زین دهیگرد فیتعر کمیو ستیقرن ب یبه عنوان مهارت ها ونسکویکه توسط سازمان یارهایعالوه بر آن به مع

.است دهیگرد

ینامه هاانکشاف بر استیتوسط ر یلینصاب تحص یمل ونیسیکم یبه همکار یلیو انکشاف نصاب تحص یبازنگر یمل برنامه

دخلیذ یاعضا رینصاب و سا یمل ونیسیمحترم کم یاعضا ی. جا دارد که از همکارگرددیم قیتطب یعال التیوزارت تحص یعلم

.مییمان یسهم داشته اند، اظهار سپاس و قدر دان یبرنامه مل نیدر اکمال ا شیخو رینا پذ یبرنامه که با زحمات خستگ

یقیصد ریخواجه زب پوهنمل

یعلم یانکشاف برنامه ها سیرئ

ج

پیشگفتار

وم طبیعی نیزمثل ازعلی کیمیا به عنوان یکی از شاخه های اصلی علوم طبیعی ازجایگاه واهمیت ویژه ای برخوردار است. این شاخه

ضمن اینکه م.سایربخش ها رشد وتوسعه سریعی داشته وهرروز شاهد سنتیز وعرضه انواع مواد وترکیبات جدید در این عرصه هستی

داده ش سوق ف سنتیزهای هدفمند واثر بخمطالعه کمپیوتری بررسی رابطه ساختمان با فعالیت سنتیز ترکیبات کیمیاوی را بطر

است.

نداشتن یک ولی همیشه به لحاظ؛ اینکه جذاب ترین بخش های رشته کیمیا می باشند شعبات مختلف علم کیمیا برعالوه

بادر نظر بود. ایجاد کرده درسراسرکشور پوهنحی های تعلیم وتربیه کیمیای واستادان محصالنبرای نصاب واحد ومدرن مشکالتی را

ارشناسی کیمیای کبا فارغان آنها رقابت نمودنلیسانس رشته کیمیا به منظور فارغان کسب توانائیبه هدف داشت این چالش ها و

ید ومناسب جد دست به ابتکار عملان هدف ت ونیل به از این معضال جهت بیرون رفت وزارت تحصیالت عالی ،کشورهای فرامرزی

کلستر تعلیم وتربیه را به پایه اکمال رسانید. 8به شمول مختلف کلستر 38کار و هزد

نحی های تعلیم کلستر تعلیم وتربیه می باشد که برای دیپارتمنت های کیمیای پوه 8نصاب جدید کیمیا نیز ازجمله همان

ه است که در فرامرزی تهیه گردید کریکولم های ممالک همجوار وهمسطحی با طح کشور درمطابقت به نیاز عصرجدید ووتربیه درس

کار در نظرگرفته شده اند.های گوناگون به ویژه نیاز بازار نیازهای جامعه درعرصه اکثر برای رفع آن

تحصیلی سمستر وچهارسال 8ه این مضامین درتهیه گردیده ک دیپارتمنت های کیمیا عنوان مضمون 78این نصاب برای

فیصد 80، ولمون شد به مضامین اختیاری وپوهنتفیص 7تا 6درنصاب هذا حدود . یک تقسیم اوقات مشخص گنجانیده شده اندبه

فیصد به مضامین اساسی اختصاص داده شده است. 10 أمضامین تخصصی وحدودبه

نمودن بستر فراهم آن وزارت به سببازمقام وزارت تحصیالت عالی، ریاست انکشاف برنامه های علمی تا دراخیرجا دارد

هیچ یب آن ازکیمیا که درقسمت تهیه وترت 2و 1 آرام وشرایط مساعد برای تهیه ای نصاب هذا وتمام اعضای محترم کلستر های

انی شود.نوع همکاری، سعی وتالش دریغ ننموده اند اظهار سپاس وقدرد

د

فهرست مطالب صفحه عنوان

أ ........................................................................................ یعال التیتحص وزارت محترم مقام امیپ

ب ......................................................................... یلیتحص یها نصاب انکشاف و یبازنگر یمل برنامه

ج ............................................................................................................................ شگفتاریپ

1 .............................................................................................................................. مقدمـه

2 ................................................................................................................ ایمیک رشته دگاهید

2 .............................................................................................................. ایمیک رشته تیمامور

2 ...................................................................................................... ایمیک رشته یآموزش اهداف

3 ........................................................................................................................ متوقعه جینتا

3 ........................................................................................... (بازارکار ازین کشور، ازین) یسنج ازین

4 ..................................................................................................................... :یمحتو یمعرف

4 ................................................................................................................. لیتحص دوره مدت

4 .....................................................................................................نینمبرمضام وکود ها دتیکر

4 ..................................................................................................... ها یوکتگور یدرس نیمضام

5 .............................................................................................. :یعلم ریس و پیانترنش تیموجود

5 ......................................................................................................... ینظر و یعمل کار تناسب

5 ...................................................................................................... سیتدر و آموزش یها روش

6 .......................................................................... :محصالن یابیارز یارهایمع و مضمون یهایازمندین

7 ......................................................................................................... کلستر گان کننده اشراک

7 ........................................................................................................ نیمضام تروارسمس جدول

16 .................................................................................. (I) یعموم یایمیک یدرس مضمون مفردات

23 .................................................................................. (II)یعموم یایمیک یدرس مضمون مفردات

29 .................................................................................. (III) یعمو یایمیکیدرس مضمون مفردات

34 ............................................................................... (I)یرعضویغ یایمیک یدرس مضمون مفردات

II ................................................................................ 39یرعضویغ یایمیک یدرس مضمون مفردات

III ............................................................................... 44یرعضویغ یایمیک یدرس مضمون مفردات

49 ................................................................................... (I) یعضو یایمیکیدرس مضمون مفردات

54 .................................................................................. (II) یعضو یایمیکیدرس مضمون مفردات

60 ................................................................................ (III) یعضو یایمیک یدرس مضمون مفردات

65 ..................................................................... آن قاتیوتطب یمیش کرستل یدرس مضمون مفردات

68 .......................................................................................... یمیوشیراد یدرس مضمون مفردات

76 .................................................................................... یفیتوص یلیتحل یدرس مضمون مفردات

ه

81 ........................................................................... یمقدار یلیتحل یایمیک یدرس مضمون مفردات

87 ............................................................................ ریمیپول ریمیپول یایمیک یدرس مضمون مفردات

93 ....................................................................... یاویمیک یتکنالوژ اساسات یدرس مضمون مفردات

99 ............................................................................. سرچیر و قیتحق روش یدرس مضمون مفردات

103 ............................................................................... ایمیک سیتدر تودیم یدرس مضمون مفردات

107 .................................................................................. کامپلکس یایمیک یدرس مضمون مفردات

113 .............................................................................................. یآموز سیتدر مضمون مفردات

116 ........................................................................... ایمیک یاختصاص کورس یدرس مضمون رداتمف

I .................................................................................... 126 یکیفز یایمیک یدرس مضمون مفردات

131 ................................................................................... 2 یکیفز یایمیک یدرس مضمون مفردات

136 ......................................................................... آن قاتیوتطب یدیکلوئ یایمیک مضمون مفردات

Ι ........................................................................................... 141 یمیوشیب یدرس مضمون مفردات

ΙΙ ......................................................................................... 149 یمیوشیب یدرس مضمون مفردات

155 ................................................................................. 1 محاسبه یایمیک یدرس مضمون مفردات

160 ............................................................................... (II) محاسبه یایمیک یدرس مضمون مفردات

165 ............................................................................. ستیز طیمح یایمیک یدرس مضمون مفردات

173 ........................................................................... یولوژیب یعضو یایمیک یدرس مضمون مفردات

178 .......................................................................................... نانو یایمیک یدرس مضمون مفردات

184 ........................................................................................ یسنج فیط یدرس مضمون مفردات

188 ....................................................................................... هیادو یایمیک درسی مضمون مفردات

192 ................................................................................ ییغذا مواد یایمیک درسی مضمون مفردات

196 ......................................................................... البراتوار در یمنیا طیشرا درسی مضمون مفردات

201 ............................................................................... ایمیک یبرا 1 اضییر درسی مضمون مفردات

204 ................................................................................ ایمیک یبرا2 اضییر درسی مضمون مفردات

207 ................................................................................ ایمیک یبرا 3اضییر درسی مضمون مفردات

210 .................................................................................... 1 یعموم کیفز یدرس مضمون مفردات

214 .................................................................................... 2 یعموم کیفز مضمون یدرس مفردات

218 ................................................... یورزش علوم و یبدنتیترب مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

224 ............................................................ یاسالم ینیب جهان مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

229 ..................................................... آن یها حکمت و عبادات مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

234 ............................................................. اسالم یاخالق نظام مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

239 ........................................................... اسالم یاجتماع نظام مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

244 .............................................................اسالم یاسیس نظام مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

249 .......................................................... اسالم یاقتصاد نظام مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

و

254 ............................................................ معاصر علوم و قرآن مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

259 ................................................................... یاسالم تمدن مضمون وار هفته یدرس پالن و مفردات

264 ..................................................................... ایمیک یبرا1 یعموم یولوژیب یدرس مضمون مفردات

269 ..................................................................... ایمیک یبرا2 یعموم یولوژیب یدرس مضمون مفردات

1

مقدمـه

راهمف و دانش مرزهای گسترش منظور پوهنحی های تعلیم و تربیه در پوهنتون های دولتی و خصوصی، به

برنامه ارگیریبک طریق از پوهنحی ها این. برای همه شهروندان کشور ایجاد گردیده است مناسب امکانات آموزشی آوری

زمینۀ کاری خویش برآنست که وجدان و تعهد بر تکیه با محصلین، فعال مشارکت جلب های آموزشی مسلکی و تخصصی،

را برای جوانان کشور مهیا نماید. فراگیر آموزش

لف ساینس رشته های مخت عالی در تحصیالت عرصه در معتبر مرکز علمی عنوان به پوهنحی های تعلیم و تربیه

مراکز این. ندانموده سالهای متمادی گذشته آغاز از را خویش اکادمیک هایفعالیت بیولوژی، کیمیا ، فزیک ، و ریاضی

تحصیالت ینهزم که است مفتخر اینک کیمیا، رشته در فارغان تقدیم با خویش اکادمیک فعالیت ارزشمند تجارب با علمی

می نماید. فراهم دانش و علم عالقمندان کیمیا برای رشته در عالی به مقطع کارشناسی

زارت تحصیالت محتوا و کیفیت مضامین در این دوره با استفاده از نصاب جدید تهیه شده به ابتکار و اهتمام و

رفته که توانایی عالی مطابق معیار های بین المللی عیار گردیده است. در انتخاب محتوا به این موضوع توجۀ جدی صورت گ

وزش بهتر علم کیمیا افزایش یابد. های علمی، عملی و مسلکی کادر های علمی در ساحۀ آم

الزم می هدف از تهیه ی این نصاب جدید تربیۀ کادر های متخصص در رشتۀ کیمیا با شایستگی و لیاقت های

استفاده نمایند. باشد؛ تا در ساحۀ عملی از تخصص و دانش خود جهت بهبود و انکشاف علوم کیمیاوی

که در ی لیسانس رشته کیمیا، معلومات ارایه گردیده استطرزالعمل های دورهدر این نصاب در مورد پالیسی و

اد.دمطابقت به آن دیپارتمنت های کیمیا تمامی پوهنتون های تعلیم و تربیه به فعالیت خود ادامه خواهند

2

رشته کیمیادیدگاه

ساحه تدریس، را در کیمیامتخصص، مسلکی و رهبران الیق و فعال رشته آموزگارانآرزو دارد تا کیمیادیپارتمنت

؛ جنسیت وتعهد مسلکی و صداقت، بدون در نظر داشت لسان، قوم، نژاد، منطقه با تحقیق و مهارت های پیداگوژیکی،

.دهند آموزش علمی، تخصصی و مسلکی

رشته کیمیا ماموریت

:کهرسالت دارد کیمیادیپارتمنت

ور آماده ی جدید به منظحصیلهای ت بپذیرفته شده را به سطح ملی و بین المللی به شمول نصا علمیپروگرام .1

الت یبه منظور رفع ضرورت های موسسات تحص کیمیامسلکی و متخصص در بخش آموزگارانساختن استادان و

عالی، موسسات تربیه معلم و مکاتب کشور عرضه دارد.

مین ها، معلمان دارالمعل چهاردهبرای فارغان مکاتب و فارغان صنوف کیمیارشته تعلیمات به سویه لیسانس را در .2

)اعم از خصوصی و دولتی( فراهم نماید. هابرحال شهر

.ارتقای کمیت و کیفیت تأکید نماید به .3

.طریق پوهنتون رابطه برقرار کند با موسسات اکادمیک ملی و بین المللی از .4

.نمایدتساوی حقوق زن و مرد را تأمین .5

.درآورد کیمیادیپارتمنت را به یک مرکز تدریس، آموزش و تحقیق علم .6

رشته کیمیا آموزشیاهداف

:را موارد زیر تشکیل میدهند کیمیادیپارتمنت آموزشی اهداف

تمام برای کیمیاتدریس، تحقیق و آموزش غنامند و با کیفیت، در بخش های مختلف برای بسترآرام ایجاد .1

محصالن از طریق:

؛مدرن و پیش رفتهجدید، حصیلیمعرفی نصاب ت

؛خذ معتبر داخلی و خارجی برای محصالنآکچر نوت ها و معرفی متهیه کتب،ل

؛درسی غرض رهنمایی محصالن در هر صنف مشاور توظیف استادان

( ایجاد یک کتابخانه غنی و قابل دسترسHard Books and soft books برای تمام محصالن و )

؛کیمیااستادان رشته

انکشاف و بهبود کیفیت تدریس، تحقیق و آموزش از طریق: .2

؛ارتقای سطح دانش استادان دیپارتمنت تا سطوح ماستری و دکتورا

ان با مدرن ترین میتود های تدریس؛آشنا ساختن استاد

؛آموزشیاشتراک استادان در سیمینار ها، ورکشاب ها و کورس های

؛های خارجیبرای آموزش لسان شرایط مساعدایجاد

.و پروگرام های آموزشی استفاده سیستماتیک از تکنالوژی معاصرفراهم سازی .3

3

سطح دانش آنها از و لییهای کوتاه مدت و دراز مدت برای استادان بخاطر ارتقای سویه تحص تقاضای بورس .4

ذیصالح.مقامات

علمی، س شایسته گیدر کادر علمی دیپارتمنت بر اساجوان نسل از و با ظرفیت مستعدجلب و جذب استادان .5

؛شخصی و عالیقتعصب، تبعیض نه بر مبنای تخصصی، اخالقی؛ اما

؛تکنالوژی معاصر توسط مواد و کیمیا های البراتوارتجهیز تقاضا برای .6

ترویج ارائه دروس از طریق پاورپاینت.تالش برای .7

ایج متوقعهنت

.ن المللی باشد فعال، با دسیپلین و عیار شده با معیار های ملی و بی الگویآرزو دارد که یک کیمیادیپارتمنت

لکی، مسوزگاران مآمطابق اهداف طرح شده ای خویش جواب گوی نیازمندی های جامعه که همانا تربیه استادان و

که ت فارغان آندیپارتمنت امید وار اس باشد.و ملی است، د و وفادار به ارزش های عالی انسانی عهمتخصص، باایمان، مت

ورۀ کارشناسی رغان دبا فا د به سطح ملی و بین المللی ناز تعلقات قومی، مذهبی، لسانی وسمتی تربیه شده اند، بتوان عاری

ر برابر خدا، د را که رسالتید. بدین ترتیب دیپارتمنت ناز لحاظ دانش و مسلک رقابت نمایکشور های فرامرزی کیمیای

دارد صادقانه ادا نماید. جامعهملت و

نیاز سنجی) نیاز کشور، نیاز بازارکار(

ی و علم کیمیا یکی از بخش های علوم ساینسی محسوب میشود. کار برد آن در ساحه تولیدات صنعت

معلمان مکاتب بهبخصوص در بخش تولیدات مواد معدنی و موارد کاربردی دیگر اهمیت خاص دارد. اکثرا در

متخصص و مسلکی کیمیا اشد ضرورت احساس می شود. برعالوه به حیث کارشناسان مسلکی در بخش های

علم کیمیا زراعت وصنعت برای تولید کودهای کیمیاوی،انواع ادویه جات طبی، تهیه پولیمرهای ترکیبی... از

ی سازند:را ثابت م علمنکات ذیل نیاز به ایجاد این استفاده می گردد.

نیاز سنجی برنامه درسطح کشور -1

به نیاز اند، وظیفه مصروف خصوصی سکتور ویا دولتی وظایف به دیپارتمنت های کیمیا فارغان زیاد تعداد

ین رشته در خدمت دارند تا خوب تر و مســــلکی تر بتوانند از طریق تدریس ا ظرفیت وارتقای هامهارت انکشاف

داشته باشند.مردم و کشور شان قرار

.رفع کمبود کادرهای علمی برای پوهنتون ها و موسسات تحصیالت عالی کشور

کیمیا برای تدریس علوم کیمیاوی در مکاتب دولتی و خصوصی. آموزگار تربیت

هدایت البراتوارها . رهبری و عهده دارشدن مسؤلیت تدریس دررشته کیمیا ونیز

مؤسسات تحقیقی کشور.سایرهمکاری درزمینه های مختلف کیمیا درپوهنتون ها و

آمادگی برای ادامه تحصیالت باالتر درجهت تأمین کادر علمی پوهنتون ها وسایر مراکزتحقیقی.

عالی توضیح یمه نکار های عملی البراتواری را برای البرانت های نو آموز موسسات تحصیلی کیمیافارغ التحصیالن رشته

و تشریح نموده میتوانند.

4

نیاز سنجی برنامه درسطح نیاز بازارکار -2

ین شغل او دانش آموختگان در صورت فعالیت در ندمشاغل زیر به طور مستقیم به این رشته تحصیلی ارتباط دار

:بیشترین ارتباط را بین رشته تحصیلی و شغل خود برقرار خواهند کرد

کیمیا دان

محقق

استادپوهنتون

.آموزگار

میتوانند. آموزگاران لیسانس عمال در منصب آموزگاران مکاتب ، دارالمعلمین های دولتی و خصوصی قرار قرار گرفته

نتون نظامی فارغان رشته کیمیا میتوانند کمبود کادر های علمی رشته کیمیای اکادمی علوم ، اکادمی پولیس ، پوه

معینیت تعلیمات مسلکی وزارت معارف را تا اندازۀ رفع کنند. مارشال محمد قسیم فهیم و

:محتوی معرفی

تحصیل دوره مدت

چهار عادی ورط به که باشد می افغانستان عالی تحصیالت درنظام کیمیا تحصیلی مرحله اولین کیمیا رشته لیسانس دوره

.گیرد می دربر را تحصیلی سال

کریدت 153 به فوق چهارگانه های گوریدرکت کریدتها تعداد مجموع کریکولم این در: مضامین نمبرهای وکود ها کریدت

ت عالیپوهنحی های تعلیم وتربیه پوهنتون ها ویاموسسات تحصیال کیمیا های دیپارتمنت تمام. ه استگردید تثبیت

.باشند می تحصیلی نصاب این اجرای به مکلف خصوصی و دولتی

کریدت ها وکود نمبرمضامین

ه بساعت درسی می شود. مضامین 2494کریدت میرسد که معادل 153تعداد کردیت ها درهشت سمستر به درمجموع

خاص چهار کتگوری :اساسی, اختصاصی, اختیاری وپوهنتون شمول دسته بندی گردیده که هرمضمون دارای کود نمبر

بادرنظرداشت سمسترمربوطه, مشخص شده است.

ها وکتگوری درسی مضامین

کریدت 145 لیسانس دوره در ها کریدت حداقل: عالی تحصیالت موسسات پوهنتون ها و کریدت سیستم الیحه دوم ماده

.مایدن نمی تجاوز سمستر یک در کریدت 21از و بوده مربوطه رشته تحصیلی ای دوره طول به مربوط آن اکثر حد و

اساسی،: امینمض به لیسانس دورۀ مضامین: عالی تحصیالت موسسات پوهنتون ها و کریدت سیستم الیحه سوم ماده

داقلح تخصصی مضامین فیصد 30 حداکثر باید اساسی مضامین. شوند می تقسیم شمول پوهنتون و اختیاری تخصصی،

تکمیل و دولتی امتحان سیمینار، مونوگراف، فیصد، 12 شمول پوهنتون مضامین شمول به اختیاری مضامین فیصد، 50

مضامین فیصدی. گردد می محاسبه نمره100 از آن نمرات و نماید می احتوا را لیسانس دوره مضامین فیصد 8 دیپلوم پروژه

. است شده گنجانیده 10 شماره ضمیمه تعلیمی پالن در مذکور

به درسی نصاب در مضامین کیمیا رشته دوم و اول کلسترهای در آمده عمل به های توافق بر مبتنی و فوق مواد اساس به

:گردد می تقسیم ذیل قرار کریدت سیستم الزامات و رشته تخصصی ایجابات اساس

.است شده داده اختصاص کتگوری این به میرسد که فیصد 29,5 به آن فیصدی مجموع کریکولم دراین: اساسی مضامین

5

هشد داده اختصاص کتگوری این به میرسد که فیصد 52,6 به آن فیصدی مجموع کریکولم دراین: تخصصی مضامین

.است

اختصاص یکتگور این به میرسد که فیصد 17,9 به آن فیصدی مجموع کریکولم دراین: شمول پوهنتون و اختیاری مضامین

.است شده داده

جمله از مختلف های فعالیت شامل که عملی کارهای به نصاب این در مجموعا :علمی سیر و انترنشیپ موجودیت

.درنظرگرفته شده استنیز باشد می علمی سیر و انترشیپ

به محصالن عملی های فعالیت در توجه قابل افزایش تحصیلی نصاب بازنگری پروسه در :نظری و عملی کار تناسب

شامل که است گردیده ترتیب ی گونه به درسی برنامه تخصصی و اساسی مضامین از تعداد در جمله از است آمده میان

. گردید نصاب شامل محصالن عملی های مهارت افزایش جهت در مستقل مضامین نیز. باشد می نظری و عملی بخش هردو

:است شده بینی پیش ذیل متفاوت های روش به تدریس :تدریس و آموزش های روش

؛یو مباحث نظر دیارائه لکچر و شرح درس جد

ن؛یمحصل نیگذاشتن موضوعات درس ب یو گفتگو و به مناقشه علم بحث

ن؛یاستاد و محصل نیجهت مباحثه دوطرفه ب یسواالت درون صنف ارائه

؛لریس متقابل و تدریس توسط خود محصتد

و ارائه آن. یپگرو یکارها

گروپی درکیمیا.تحقیقات

؛در بعضی از ساعات درسی نارائه سمینار توسط محصال

)؛ایفای نقش )رول پلی

تحقیقات البراتواری گروپی؛

محصالن؛ارائه سمینار توسط

های الکترونیکی؛استفاده از مهارت

مجموع مضامین اختیاری

و پوهنتون شمول اساسی مضامین تخصصیمضامین

یصد

فی

دادتع

ت

دیری

ک

دادتع

ن

میضا

می صد

فی

دادتع

ت

دیری

ک

دادتع

ن

میضا

م

یصد

فی

دادتع

ت

دیری

ک

دادتع

ن

میضا

م

یصد

فی

دادتع

ت

دیری

ک

دادتع

ن

میضا

م

100% 153 78 17,

9 31 17 52,6 76 40 29,5 46 21

6

های ارزیابی محصالن:های مضمون و معیارنیازمندی

پالیسی حاضری

.حضور منظم محصل در تمام جلسات درسی نظری و عملی حتمی است

توانند. غیر حاضری نموده می %25با عذر معقول صرف تا محصلین

گردد. غیر حاضری باعث محرومی از امتحان نهایی مضمون می %25بیشتر از

قواعد کارخانگی

گردد. نمره محاسبه می 10از محصالنهای خانگی کار

گردد. نمره کارخانگی محصل در جمع نمرات نهایی آن محاسبه می

شود. حقیقی دیگران موجب محرومیت از نمره کارخانگی میت-سرقت ادبی و کاپی نمودن کارهای علمی

گذارد. ان میدر صورت عدم تکمیل کارخانگی به دالیل معقول، محصل قبل از ختم معیاد معین، استاد را به جری

پالیسی تاخیر کاری

ن محصال صنفی محصلین، در صورت تاخیر چانس دوم ندارد.های امتحانات صنفی، کارهای خانگی و سایر مکلفیت

ند. در زمینه مشکل پیش آمده استاد مضمون را مطلع نموده تائیدی وی را حاصل نمای می توانند قبال

پالیسی نمره دهی

قرار ذیل صورت می گیرد: کریدیتالیحه 19نحوه ارزیابی و صورت تقسیم نمرات مطابق به ماده

20 لیت صنفی )ارزیابی هفته وار، کار خانگی، اشتراک در فعالیت های گروهی(ارزیابی و فعا ٪

د مضمون( به صالحیت استاآوری اطالعات شفاهیات باستانی، تحقیقات و جمعکار های عملی )بازدید از ساح.

20 امتحان وسط سمستر ٪

60 امتحان نهایی سمستر ٪

% 100 مجموع

وجایب و مکلفیت های محصلین

باید در مشارکت ما با هم کار خواهیم کرد تا دانش، مهارت ها و سلوک الزم در رابطه به مضمون را ارتقا دهیم. محصلین

دهند. اخالق بنزدیک با هم کار کرده، به نظریات و خصوصیات فردی یکدیگر احترام قایل شده و به یکدیگر فرصت مساوی

تدریس گردد؛ ا که الزمه محیط علمی است مراعات نموده و از انجام اعمالی که منجر به اخالل پروسهو اصول رفتاری ر

اجتناب نمایند. با پایندی به وقت و با خالقیت سهم فعال خویش را در پروسه آموزش ایفا نماید.

پالیسی عدم صداقت اکادمیک

گری می های دینادرست، سرقت علمی و اجرای فعالیتعدم صداقت اکادمیک شامل نقل، جعل معلومات، استناد

ه قابل در حین تحصیل انجام شود. ارتکاب چنین اعمالی از جانب محصل به هیچ وج نکه از جانب محصالشود

شود. قبول نبوده مطابق قواعد تحصیالت عالی با محصل مظنون برخورد می

7

ورت صعدم صداقت اکادمیک را دارد. استاد در استاد مضمون مسئولیت ابتدایی برای تشخیص و برخورد با

ه بتخشخیص عدم صداقت علمی محصل، بعد از بررسی موضوع و استماع دفاعیات محصل در زمینه معرفی آن

مرجع مروبط تصمیم اتخاذ می نماید.

شعاع ال را تحت نتصمیم استاد در زمینه برخورد با پدیده عدم صداقت علمی، فعالیت های درسی سایر محصال

اطالع می دهد. پوهنځی قرار نمی دهد. استاد مضمون شواهد واقعه را با مدارک به مسئولین

کند.در زمینه مطابق قانون اجراآت نموده و تمام اسناد و مدارک مرتبط را نگهداری می یځپوهناداره

گان کلستراشراک کننده

کیمیاهای ارتمنتدیپ استادان، آمرین تن 27 های افغانستان،پوهنتون هتعلیم و تربی کیمیا رشته کلسترهای الف: اعضای

صی که فارغان های سایر سکتورهای دولتی و خصوهای تعلیم و تربیه و نمایندگان معارف و تعدادی از نمایندهپوهنحی

کنند. این رشته جذب می

های ف و نمایندههای مختلخصوصی از والیت های دولتی وتن از استادان پوهنتون 26، کیمیانهائی رشته کلستر ب: اعضای

می دو مرحله در سطح وزارت تحصیالت عالی جمهوری اسال 1398معارف جمهوری اسالمی افغانستان بودند که سال

افغانستان برگزار شده بود.

جدول سمستروار مضامین

درسی فته ای ه 16و در هشت سمستر تحصیلی های تعلیم و تربیه، نحیپوهدر زیر مجموعه کیمیارشته لیسانسدوره

ضمون م 17مضمون تخصصی و 40مضمون اساسی، 21مضمون که شامل 87گردد. در این رشته مجموعا میه ئارا

گرددکریدت تدریس می 153باشد که در طی پوهنتون شمول می

8

وزارت تحصیالت عالی

...پوهنتون

کیمیا دیپارتمنت

اول سمستر اولسال

تظا

حال

م

طر

شش

پین

میضا

م

دیپارتمنت و پوهنحی

نآعهده دار تدریس

تید

ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری

مضمون مضمون مضمون کود

رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،

سیر علمی

و پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... I 1کیمیای عمومی Ed.Ch.01.20 اساسی 45 3 48 3

کیمیا

... Ed.Ch.01.21 اساسی 16 16 1

تطبیقات کیمیای

Iعمومی 2

ریاضی

... I 3ریاضی کیمیا Ed.Ma.01.20 اساسی 32 32 2

بیولوژی

... 4 64 8 56

اساسی

Ed.Bi.01.20

Iبیولوژی عمومی

3

ثقافت

... 1 16 16

پوهنتون

شمولEd.Is.01.01 5 جهان بینی اسالمی

کامپیوتر

... 2 32 2 10 20

پوهنتون

شمولEd.Cs.01.03 پیوترکمI

انګلیسی

... 2 32 2 30

پوهنتون

شمولEd.En.01.02

Iلسان خارجی

7

روانشناسی

... Ps.Gp.01.07 اساسی 30 2 32 2

روانشناسی

عمومی8

17 27

2

9 34 22

9

مجموعه

نوضم

می

ورگ

کت

شماره مضامین اختیاری کود

فیصدی نظر به

مجموع کریدت

ها

نوع مضمون کریدت

رهما

ش

یاخت

ای

ر

1 29,412% 80 اختیاری و

پوهنتون شمول1

2 تخصصی 2

امضای آمر دیپارتمنت 3 اساسی 192 70.588%

مجموعه 272 100%

9


...پوهنتون کیمیا دیپارتمنت

دومسال اول سمستر

تظا

حال

م

ش پی

ن می

ضام

طر

ش

دیپارتمنت و

پوهنحی

عهده دار

ت نآتدریس ید

ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری


رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،سیر

علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

.. II 1کیمیای عمومی Ed.Ch.02.20 اساسی 45 3 48 3

کیمیا

... Ed.Ch.02.21 اساسی 16 16 1


IIعمومی 2

کیمیا

... 2 32 12 20

اصیاخت

Ed.Ch.02.22

شرایط ایمنی در

البراتوار

3

بیولوژی

... II 3بیولوژی عمومی Ed.Bi.02.20 اساسی 30 2 32 2

ریاضی

... II 5ریاضی کیمیا Ed.Ma.02.20 اساسی 32 32 2

پیوترکام

... 2 32 2 15 15

پوهنتون

شمولEd.Cs.02.03 پیوترکم II

انګلیسی

... 2 32 2 30

پوهنتون

شمولEd.En.02.02

IIلسان خارجی

7

ثقافت

..... 1 16 1 15

پوهنتون

شمول

Ed.Is.02.01 فلسفه عبادات

8

فزیک

... Ed.Ph.02.20 اساسی 30 2 32 2

Iفزیک عمومی

9

روانشناسی

... 10 روانشناسی انکشافی Ps.Gp.02.07 اساسی 30 2 32 2

مجموعه 247 43 14 303 19

ی ر

گوکت

نمو

ضم

شماره مضامین اختیاری کودفیصدی نظر به

مجموع کریدت ها نوع مضمون کریدت

رهما

ش

خا

ریا

ت

80 %26.315 1 یپوهنتون اختیاری و

شمول1

2 تخصصی 32 10.526% 2

امضای آمر دیپارتمنت 3 اساسی 192 63.157


10


…پوهنتون


سومسمستر دوم سال

تظا

حال

م

مضامین

پیش

شرط


پوهنحی عهده

ت نآدار تدریس ید

ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگور

ی

مضمون

مضمون مضمون کود

رهما

شع مو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

.... Ed.Ch.03.20 اساسی 35 3 38 3

کیمیای عمومی

III 1

کیمیا

... Ed.Ch.03.21 اساسی 16 16 1


IIIعمومی 2

ریاضی

... III 3ریاضی کیمیا Ed.Ma.03.20 اساسی 32 32 2

تاریخ

... 2 32 2 30

پوهنتون

شمولEd.Hi.03.05

تاریخ معاصر

افغانستان3

ثقافت

... 1 16 1 15

پوهنتون

شمولEd.Is.03.01

نظام اخالقی

اسالم5

فزیک

... IIفزیک Ed.Ph.03.20 اساسی 30 2 32 2

روانشناسی

... Ps.Gp.03.09 اساسی 30 2 32 2

روانشناسی

تربیتی7

کیمیا

.... 3 38 3 35

اختص

اصیEd.Ch.03.23

کیمیای غیر

Iعضوی 8

کیمیا

... 1 16 16

اختص

اصیEd.Ch.03.24


Iغیر عضوی 9

محیط زیست

.. 2 32 2 2 28

پوهنتون

شمولEd.Es.03.04

حفاظت محیط

زیست

1

0

19 303 15 33

25

5 مجموعه

ی ر

گوکت

نمو

ضم




ها

نوع مضمون کریدت

رهما

ش

یخت

ا

یر

ا 1 26.315% 80

اختیاری و

پوهنتون شمول1

2 تخصصی 64 21.052% 2

امضای آمر دیپارتمنت 3 اساسی 160 52.631%


11


.…پوهنتون


چهارم سمستر دومسال

تظا

حال

م

مضام

ین

پیش

شرط


پوهنحی

عهده دار


ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری


رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... II 1کیمیای غیر عضوی Ed.Ch.04.23 اختصاصی 35 3 38 3

کیمیا

... Ed.Ch.04.24 اختصاصی 16 16 1

تطبیقات کیمیای غیر

IIعضوی 2

کیمیا

.... I 3کیمیای عضوی Ed.Ch.04.25 اختصاصی 35 3 38 3

کیمیا

... Ed.Ch.04.26 اختصاصی 16 16 1

تطبیقات کیمیای عضوی

I 3

ثقافت

... 1 16 1 15

پوهنتون

شمولEd.Is.04.01 5 نظام اجتماعی اسالم

انشناسیرو

... اساسات تعلیم و تربیه Ed.Ps.04.09 اساسی 30 2 32 2

انشانسیرو

.. 2 32 2 15 15

پوهنتون

شمولPd.Pe.04.08 7 تربیت بدنی

کیمیا

... Ed.Ch.04.27 اختصاصی 30 2 32 2

کرستل شیمی و تطبیقات

آن8

کیمیا

... 9 تکنالوژی کیمیاوی Ed.Ch.04.28 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... 10 کیمیای کمپلکس Ed.Ch.04.29 اختصاصی 32 32 2

کیمیا

... I 11کیمیای محاسبه Ed.Ch.04.30 اختصاصی 32 32 2

19

33

6 مجموعه 274 47 15

ی ر

گوکت

نمو

ضم



رهما

ش

یخت

ا

یر

ا

1 14.285% 48 پوهنتون اختیاری و

شمول1

2 تخصصی 256 76.190% 2



12


…پوهنتون


پنجم سمسترسوم سال

تظا

حال

م

ش پی

ن می

ضام

طر

ش


پوهنحی عهده

ت نآدار تدریس ید

ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری


رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... Ed.Ch.05.23 اختصاصی 35 3 38 3

کیمیای غیر عضوی

III 1

کیمیا

... Ed.Ch.05.23 اختصاصی 16 16 1

تطبیقات کیمیای غیر

IIIعضوی 2

کیمیا

... II 3کیمیای عضوی Ed.Ch.05.25 اختصاصی 35 3 38 3

کیمیا

... Ed.Ch.05.26 اختصاصی 16 16 1


IIعضوی 3

کیمیا

... Ed.Ch.05.32 اختصاصی 35 3 38 3

کیمیای تحلیلی

توصیفی5

کیمیا

... Ed.Ch.05.33 اختصاصی 16 16 1

کیمیای تطبیقات

تحلیلی توصیفی6

کیمیا

.. 7 رادیوشیمی Ed.Ch.05.33 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... 8 کیمیای پولیمیر Ed.Ch.05.31 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... 9 زیست کیمیای محیط Ed.Ch.05.35 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... II 10کیمیای محاسبه Ed.Ch.05.30 اختصاصی 32 32 2

ثقافت

.... 1 16 1 15

پوهنتون

شمولEd.Is.05.01 11 اسالم سیاسینظام

20

33

6 مجموعه 272 38 16

ی ر

گوکت

نمو

ضم



رهما

ش

ریا

ختا


شمول1

2 تخصصی 320 95.23% 2

امضای آمر دیپارتمنت 3 اساسی


13



…پوهنتون


ششمسمستر سومسال

تظا

حال

م

طر

شش

پین

میضا

م

دیپارتمنت

و پوهنحی

عهده دار


ر ک

ادعد

ت

ساعات درسیکتگوری

ره مضمون مضمون کود مضمونما

ش

عمو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... 3 38 3 35

اختصاص

Ed.Ch.06.25 III 1کیمیای عضوی

کیمیا

... Ed.Ch.06.26 اختصاصی 16 16 1

تطبیقات کیمیای عضوی

III 2

کیمیا

... 3 طیف سنجی Ed.Ch.06.36 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... 3 میتود تدریس کیمیا Ed.Ch.06.37 اختصاصی 60 4 64 4

کیمیا

... 5 کورس اختصاصی کیمیا Ed.Ch.06.38 اختصاصی 30 2 32 2

کیمیا

... 6 کییمیای تحلیلی مقداری Ed.Ch.06.39 اختصاصی 45 3 48 3

کیمیا

... Ed.Ch.06.30 اختصاصی 16 16 1

تطبیقات کیمیای تحلیلی

مقداری7

روانشناسی

... 8 ارزیابی تربیتی Pe.Ed.06.10 اساسی 30 2 32 2

ثقافت

... 1 16 1 15

پوهنتون

شمولEd.Is.06.01 9 نظام اقتصادی اسالم

19

30

4 17 32

25

5 مجموعه

ی ر

گوکت

نمو

ضم



رهما

ش

یخت

ا

یر

ا 1 پوهنتون شمول اختیاری و 16 5.263% 1

2 تخصصی 256 84.24% 2



14

…پوهنتون


هفتم سمستر چهارمسال

تظا

حال

م

ش پی

ن می

ضام

طر

ش


پوهنحی

عهده دار


ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری


رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... 1 تدریس آموزی Pe.Ed.07.12 ساسیا 24 40 64 4

کیمیا

... اختصاصی 35 3 48 3

Ed.Ch.07. 14 I 2کیمیای فزیکی

کیمیا

... اختصاصی 16 16 1

Ed.Ch.07. 24 تطبیقات کیمیای

Iفزیکی 3

کیمیا

... اختصاصی 35 3 38 3

Ed.Ch.07. 34 I 3بیوشیمی

کیمیا

... اختصاصی 16 16 1

Ed.Ch.07.44 I 5تطبیقات بیوشیمی

کیمیا

... اختصاصی 30 2 32 2

Ed.Ch.07. 54 6 کیمیای ادویه

کیمیا

... اختصاصی 30 2 32 2

Ed.Ch.07. 64 7 کیمیای مواد غذایی

روانشناسی

... اساسی 30 2 32 2

Pe.Em.07.11 8 مدیریت آموزشی

کیمیا

... 2 32 16 16

پوهنتون

شمول

Ed.Ch.07. 74 روش تحقیق و

ریسرچ9

ثقافت

... 1 16

1

15

پوهنتون

شمول

Ed.Is.07.01 10 قرآن وعلوم معاصر

21

336

29 72

23

5 مجموعه

ی ر

گوکت

نمو

ضم


مجموع کریدت ها شماره نوع مضمون کریدت

یر

یاخت

ا

1 14.285% 48 پوهنتون اختیاری و

شمول1

2 تخصصی 192 57.142% 2




15

…پوهنتون


هشتم سمستر چهارمسال

تظا

حال

م

ش پی

ن می

ضام

طر

ش


پوهنحی

عهده دار


ر ک

ادعد

ت

ساعات درسی

کتگوری


رهما

ش

عمو

جم

سیمینار،س

یر علمی و

پروژه

یمل

عی

رظ

ن

کیمیا

... اختصاصی 45 3 48 3

Ed.Ch.08. 14 II 1کیمیای فزیکی

کیمیا

... اختصاصی 16 16 1

Ed.Ch.08. 24 تطبیقات کیمیای

IIفزیکی 2

کیمیا

... اختصاصی 45 3 48 3

Ed.Ch.08.43 II 3بیوشیمی

کیمیا

... اختصاصی 16 16 1

Ed.Ch.08.44 تطبیقات بیوشیمی

II 3

کیمیا

... 4 64 48 16

پوهنتون

شمول

Ed.Ch.08.48 5 مونوګراف

کیمیا

... اختصاصی 26 4 2 32 2

Ed.Ch.08.49 کیمیای کلوییدی و

تطبیقات آن6

کیمیا

.... اختصاصی 24 6 2 32 2

Ed.Ch.08.50 7 کیمیای نانو

کیمیا

... اساسی 30 2 32 2

Ed.Ch.08.51 8 تکنالوژی کاربردی

ثقافت

... 1 16 1 15

پوهنتون

شمول

Ed.Is.08.01 9 تمدن اسالمی

مجموعه 201 42 61 304 19

نوضم

می

ورگ

کت




ها

نوع مضمون کریدتره

ماش

ریا

ختا


شمول1

2 6 2 تخصصی 192 3.157%



16

(Iدرسی کیمیای عمومی ) مفردات مضمون

لیسانس مقطع تحصیلی

: نام موسسه تحصیلی

: پوهنحی

: دیپارتمنت کیمیا

عنوان مضمون : (I)کیمیای عمومی

: کتگوری مضمون اساسی

Ed.Ch.01.20 کود نمبر مضمون:

: تعداد کریدت 3

سمستر مربوطه: اول

:مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی در مورد مضمون

تر اول کورس اول آن در سمس .که شامل سه کورس است میباشد، رشته کیمیا اساسی مضامین یی این مضمون ازجمله

به ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ازآن جمله و بودهساعت درسی 48تدریس می گردد ، که شاملکیمیا صنف اول

( 50عت )( سا3درهر هفته )بوده و کریدت سه کورس اول شامل اختصاص داده شده است. سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

د گرفت.نا خواهمفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرمحصالن با مطالعه این کورس، دارد. درشانزده هفته در بر دقیقه ای را

اهداف آموزشی

، خصلت تناوبی حلول آبیتعامل در ممالکیول ها، آیون ها، فرمولها، معادله ها، مولها، ،اتمها ،ماده وا ندازه گیری آموزش

اختار مالیکولی، کی( وسآیونی و شمه ای از کیمیای گروپ های اصلی، رابطه کووالنسی )اشترارابطه های و ساختار اتمی،

را احتوا مینماید. ا نرژی کیمیاوی ترموشیمی

روش ومیتود تدریس

یره.غ له، مناقشه ، مباحثه، کارعملی وئآموزش فعال ، لکچر ، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح مس

محصل نحوه ارزیابی

.فعالیت صنفی -

.سمینار در داخل صنف -

.مباحثه و مناقشه -

.سوال و جواب از محصل و مروری به درس گذشته -

.ه نظریاتئارا گی چگون -

.یوپگردر فعالیت های گیری سهم -

17

)10٪ فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی.

10٪ی(ملر عفعالیت های انفرادی و گروپی ) کافیصدی.

20٪وسط سمسترفیصدی امتحان.

60٪فیصدی امتحان نهایی.

( رشته کیمیاIجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )کیمیا عمومی

نتایج متوقعه دیپارتمنت کیمیا

نتایج متوقعه مضمون

(Iکیمیا عمومی )

شماره

6ت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ا بنود

نمت

قابر

ی ها

متاه

ر د

ودخ

د.

شن با

تهشداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

ک

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

تاند

شبا

م جا

انبه

ر اد

ق

ی مل

عی

هارکا

د.ون

ش 4

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

ن وی

ند.

ش با

یهرب

ت و

یمعل

ت

2و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا بادرافا می

کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو

ن.م. ر ن.م. ر ن.م. ر ن.م. ر ن.م. ر ن.م. ر

1 دانش در مورد ماده و اندازه گیری 2 3 2 3 3 3

اتم ها، مالیکول ها و آیون ها شناخت 2 3 3 3 3 3 2

3 شناخت خصلت تناوبی عناصر 3 2 3 2 3 2

3 دانش در مورد روابط کیمیا و ساختار مالیکول 3 3 2 3 2 3

5 دانش در مورد ترموشیمی و انرژی کیمیاوی 2 3 3 3 2 3

مجموعه 2.4 2.8 2.6 2.8 2.6 2.8

2.66

تراک= اعظمی ترین اش3= اشتراک متوسط 2 = کمترین اشتراک 1

18

مفردات و پالن درسی برای سمستر اول

محتوا هفتهتعداد ساعات

درسی درهفته نظری

هفته اول

. کیمیا : ماده وا ندازه گیری1فصل

اهداف -

تاریخ انکشاف علم کیمیا -

کیمیا وعناصر -

عناصر وجدول تناوبی -

کیمیاوی عناصر برخی خواص -

:آزمایش کردن واندازه گیری

اندازه گیری کتله -

نظری 3

هفته دوم

اندازه گیری طول -

اندازه گیری حرارت -

اندازه گیری حجم -

اندازه گیری کثافت -

در اندازه گیریعنی وارقام با مصحت، دقت -

دیگرکمیت به کمیت تبدیل یک -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

هفته سوم

مالکیول ها و آیون ها، . اتمها2فصل

اهداف -

بقای کتله و قانون نسبت های معین -

وقانون نسبتهای متعددتن نظریه اتمی دال -

ساختار اتمها ازلحاظ الکترونی -

پروتونها ازلحاظ اتمها هستهساختار -

ونیوترون ها

نمبر اتمی -

کتله اتمی -

3

نظری

چهارمهفته

مخلوط ها و مرکبات

روابط کیمیاویمالیکولها، آیون ها، -

تیزاب ها وقلوی ها -

نامگذاری مرکبات کیمیاوی -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

19

هفته پنجم

. فرمولها ، معادله ها و مولها 3فصل

اهداف -

ه های کیمیاتوزین معادل -

سمبول های کیمیاوی در سطوح مختلف -

مول عدد اوگدرو و -

استوکیومتری -

کیمیاویثمره تعامالت -

ل محدود کننده از تعامتعا مالت با مقادیر -

کننده ها

:دهنده ها در محلولغلظت تعامل -

تییموالر

رقیق کردن محلولهای غلیظ -

نظری 3

هفته ششم

استوکیومتری محلول -

تیتر کردن )خنثی سازی( -

فیصدی و فرمول تجربی -

: تجزیه عنصریتعیین فرمول تجربی -

: طیف سنجی کتلویتعیین کتله مالیکولی -

خالصه -

تمرین -

3 نظری

هفته هفتم

. تعامل در محلول آبی4فصل اهداف -

برخی مسیر های وقوع تعا مالت کیمیاوی -

الکترولیت ها در محلول آبی -

تعامالت آبی و معادالت آیونی خالص -

تعامالت رسوب دادن و قواعد انحالل -

پذیری

تیزاب ها ، قلوی ها و تعامالت خنثی -

شدن

س(ریدوکار جاع ) –تعامالت تحمض -

3 نظری

20

هفته هشتم

ارجاع –شنا ساییی تعامالت تحمض -

سلسله فعالیت عناصر -

روش های توزین تعامالت ریدوکس -

–تحمض تیتر کردن محلول با استفاده از -

ارجاع

ارجاعبرخی کاربرد های تعا مالت تحمض -

خالصه -

تمرین -

%20امتحان -

نظری 3

هفته نهم

خصلت تناوبی و ساختار اتمی 5فصل

.اهداف -

نور وطیف الکترومقناطیس -

اتمیالکترو مقناطیس و طیفهای اشعه -

ومقناطیسالکتر اشعه فوتونیخواص -

معادله پالنگ -

خواص موجی ماده -

معادله دوبروی -

مکانیک کوانتمی واصل عدم قطعیت -

هایزنبرگ

واعداد کوانتمی یتابع موج -

نظری 3

هفته دهم

شکل اربیتالها -

ی اتمی تمی وطیف هانمیکانیک کوا -

اصل طرد پاولی اسپین الکترون و -

سطوح انرژی اربیتال در اتمهای چند -

الکترونی

آرایش الکترونی اتمهای چند الکترونی -

آرایش الکترونی و جدول تناوبی -

برخی آرایش های الکترونی غیر عادی -

آرایش الکترونی وخواص تناوبی -

شعا ع اتمی -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

21

هفته یازدهم

. رابطه های آیونی و شمه ای از کیمیای 6فصل

گروپ های اصلیعناصر

اهداف -

آیونها و آرایش الکترونی آنها -

شعاع آیونی -

انرژی آیونایزیشن -

انرژی های آیونایزیشن باالتر -

الکترون خواهی -

رابطه آیونی وتشکیل جامدات آیونی -

نظری 3

هفته دوازدهم

( IAفلزات قلوی )گروپ -

(IIAفلزات قلوی خاکی )گروپ -

: المونیم ( IIIAعناصر گروپ ) -

کلورین( VIIAهلوجن ها )گروپ -

( VIIIAگاز های نجیب ) -

قاعده هشتا یی -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

هفته سیزدهم

کووالنسی )اشتراکی( وساختار وابط. ر7فصل

مالیکولی

اهداف -

رابطه اشتراکی -

قدرت رابطه های اشتراکی -

ترکیبات آیونی وکووالنسیمقایسه -

. رابطه های کووالنسی قطبی -

الکترونیگاتیوتی

نقطه( –ساختار های لویس ) الکترون -

های چند اتمی ساختار لویس مالیکول -

سنروزنا ساختار های لویس و -

چارچ قراردادی -

نظری 3

22

دهمچهارهفته

VSEPR: مدل شکل مالیکولی -

والنسینظریه رابطه -

ها یبرید شدن و اربیتال های هایبریدی -3SP

نواع اربیتا ل های ها یبریدی ا -

: ما لیکول نظریه ار بیتال مالیکولی -

هایدروجن

: مالیکول های دونظریه اربیتال ما لیکولی -

اتمی دیگر

نظریه بای رابطه والنسی مقایسه نظریه ا -

ی اربیتال مالیکولیا

خالصه -

تمرین -

نظری 3

هفته پانزدهم

: ا نرژی کیمیاویترموشیمی.8فصل

اهداف -

نرژی ا -

نرژی نرژی و بقای ا تغییرات ا -

بع حالت نرژی داخلی وتوا ا -

3

نظری

هفته شانزدهم

یکار انبساط -

لپیانرژی و انت ا -

حالت استاندرد ترمودینامیکی -

لپی تغییرات فزیکی وکیمیاویانت ا -

حرارت سنجی و ظرفیت حرارتی -

نظری 3

مآخذ

تهران(. شیمی عمومی .تهران : دانشگاه 1377علی افضل . ) صمدی ، -1

ه تهران.تهران: دانشگا ترجمه عیسی یاوری.. 1شیمی عمومی جلد( .1380. )چارلس ،تیمر یمور - 2

ی.تهران:نوپردازان.(.اصول شیمی عمومی جلد اول. ترجمه ای مجید میرمحمد صادق1393مارتین، سیلبربرگ.) -3

(.کیمیای عمومی.کابل:سعید.1396محمد عارف.) ،تنیوال -4

(.کیمیای عمومی.کابل :عازم.1397مصمم،محمد سردار.) – 5

23

(IIدرسی کیمیای عمومی) مفردات مضمون


: نام موسسه تحصیلی : پوهنحی : دیپارتمنت کیمیا

عنوان مضمون : (II)کیمیای عمومی


Ed.Ch.0 2.20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: دوم مضامین پیش نیاز : ندارد


دومر آن در سمست دومکورس .کورس استمیباشد، که شامل سه رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

سی ساعت در 3و ساعت درسی نظری 45وازآن جمله بودهساعت درسی 48، که شامل دریس می گرددتکیمیا صنف اول

ی را ا( دقیقه 50( ساعت )3درهر هفته ) .کریدت استسه شامل دوم . کورسمیباشد سیرعلمی ویاپروژه ،سمینار

ت. د گرفنبا مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواه دارد. درشانزده هفته در بر


تعامالت ها و خواص آنها، سینیتک کیمیاوی ) سرعتگازات وخواص آنها، مایعات، جامدات وتغییرات فاز، محلول

ی. : اسید قلوی، کاربرد تعادل های آبمیاوی(، تعادل کیمیاوی، هایدروجن، اکسیجن و آب، تعادل های آبیکی


...، مباحثه، کارعملی وآموزش مبتنی بر طرح مسئله، مناقشه، فعال، لکچر، کارگروپی، تحقیقیآموزش

نحوه ارزیابی محصل

فعالیت صنفی -

سمینار در داخل صنف -

مباحثه و مناقشه -

سوال و جواب از محصل و مروری به درس گذشته -

ه نظریاتئارا گی چگون -

یوپگردر فعالیت های گیریسهم -

)10٪ فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی

10 ٪لی(مع رفیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی ) کا

20٪فیصدی امتحان وسط سمستر

60٪فیصدی امتحان نهایی

24

( رشته کیمیاIIجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )کیمیا عمومی



(IIکیمیا عمومی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نن

آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ برد

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت گازات، مایعات، جامدات و خواص آنها 2 3 2 3 3 3

2 شناخت حلول ها و خواص آنها 2 3 3 3 3 3

3 شناخت کنتیک کیمیاوی 3 2 3 2 3 2

3 شناخت تعادل کیمیاوی 3 3 2 3 2 3

5 شناخت تعادل های آبی 2 3 3 3 2 3

مجموعه 2.4 2.8 2.6 2.8 2.6 2.8

2.66

تراک= اعظمی ترین اش3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

25

برای سمستردوم 2مضمون کیمیای عمومی درسیمفردات و پالن



هفته اول

خواص آنها و. گاز ها 9فصل

اهداف -

گاز ها و فشار گاز -

ین گازهاقوان -

قانون گاز ایدیال -

روابط استوکیومتری گاز ها -

فشار جزئی وقانون دالتن -

نظریه حرکی مالیکولی گاز ها -

هام : پخش ونفوذ گاز ها اگرقانون -

خواص گاز های حقیقی -

جو )اتمسفیر ( زمین -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

هفته دوم

وتغییرات فاز . مایعات ، جامدات10فصل

اهداف -

مومنتم دوقطبیالنسی قطبی و رابطه های کووو -

مالیکولیقوه های بین -

برخی از ویژ ه گی های مایعات -

تغییرات فاز -

حرارت غلیان ، فشاربخار وتبخیر -

نظری 3

هفته سوم

انواع جامدات -

Xتعیین ساختار جامدات : بلور نگاری شعاع -

ار کره ها در جامداتترتیب استقرسلول های واحد -

بلوری

ساختار برخی از جامدات آیونی -

کووالنسی ساختار برخی از جامدات شبکه ای -

دیاگرام های فاز -

خالصه -

تمرین -

3

نظری

26

چهارمهفته

. محلول ها وخواص آنها 11فصل

اهداف -

محلول ها -

تغییرات انرژی وپروسه ی انحالل -

واحد های غلظت -

انحالل پذیری عوامل موثر باالی -

خواص فزیکی محلول ها : خواص جمعی -

نظری 3

هفته پنجم

وقانون هنری کاهش فشار بخار محلول : قانون رائول -

حرارت انجماد افزایش حرا رت غلیان و کاهش -

محلول

فشار آزموتیک وآزموس عملیه -

کاربرد های خواص جمعی -

تقطیر جزء به جزء مخلوط های مایع -

خالصه -

تمرین -

نظری 3

هفته ششم

. سینتیک کیمیاوی ) سرعت تعامالت کیمیاوی(12فصل

اهداف -

.سرعت تعامل -

قانون سرعت و مرتبه ی تعامل -

تعامل تعیین تجربی سرعت -

همگانی سرعت برای تعامل مرتبه ی اولقانون -

نیمه عمر تعامل مرتبه ی اول -

تعامل های مرتبه ی دوم -

3 نظری

هفته هفتم

میکانیزم تعامل -

قانون سرعت ومیکانیزم تعامل -

: معادله ی ارینوسسرعت تعامل و حرارت -

استفاده از معادله ارینوس -

کتلست -

کتلست کننده های متجانس وغیر متجانس -

خالصه -

تمرین -

3 نظری

هفته هشتم

. تعادل کیمیاوی13فصل

اهداف -

حالت تعادل -

cKثابت تعادل -

pKثابت تعادل -

تعادل های نامتجانس -

نظری 3

27

کاربرد ثابت تعادل -

عواملی که ترکیب مخلوط تعادلی را تغییر می دهند -

دادن مخلوط تعادلی: تغییرات غلظت تغییر -

هفته نهم

تغییرات فشار و حجمتغییر دادن مخلوط تعادلی: -

تغییر دادن مخلوط تعادلی: تغییرات حرارت -

اثر کتلست بر تعادل -

سرعت تعامالتارتباط بین تعادل کیمیاوی و -

کیمیاوی

خالصه -

تمرین -

%20امتحان -

نظری 3

هفته دهم

. هایدروجن، اکسیجن و آب13فصل

اهداف -

هایدروجن -

ایزوتوپ های هایدروجن -

هایدروجنروش های تهیه و کاربردهای -

تعامل پذیری هایدروجن -

هایدراید های دوتایی -

تمرین -

نظری 3

هفته

یازدهم

.اکسیجن -

.روش های تهیه و کاربردهای اکسیجن -

.تعامل پذیری اکسیجن -

.اکسایدها -

.پراکسایدها و سوپراکسایدها -

.هایدروجن پراکساید -

.اوزون -

.آب -

.تعامل پذیری آب -

.هایدریت ها -

خالصه -

نظری 3

هفته

دوازدهم

. تعادل های آبی: اسیدها و قلوی ها15فصل

.اهداف -

لوری. –قلوی : نظریۀ برونستد –مفاهیم تیزاب -

.قدرت تیزابی و قدرت قلوی -

.پروتون های آب پوشیده و آیون های هایدرونیم -

.تفکیک آب -

. HPمقیاس -

نظری 3

28

HPاندازه گیری -

- HP در محلول تیزاب های قوی و قلوی های قوی.

.محلول تیزاب های ضعیفتعادل در -

محاسبۀ غلظت های تعادلی در محلول تیزاب های -

.ضعیف

هفته

سیزدهم

.فیصدی تفکیک در محلول تیزاب های ضعیف -

.تیزاب های چند پروتونی -

.تعادل در محلول قلوی های ضعیف -

.bKو aKارتباط بین -

.خواص تیزاب ، قلوی و نمک ها -

.تیزابیعوامل تأثیر گذار بر قدرت -

.یسوتیزاب ها و قلوی های لو -

تمرین -

نظری 3

هفته

چهاردهم

تعادل های آبی د. کاربر16فصل

.اهداف -

.تعامل خنثی شدن -

.اثر آیون مشترک -

.محلول های بافر -

.خ هاسلبا –معادلۀ هندرسون -

نظری 3

هفته

دهمزپان

HPمنحنی تیتر کردن -

.لوی قویق -تیتر کردن تیزاب قوی -

.لوی قویق -تیزاب ضعیفتیتر کردن -

.یزاب قویت -تیتر کردن قلوی ضعیف -

. قلوی قوی -تیتر کردن تیزاب چند پروتونی -

.تعادل انحالل پذیری -

3 نظری

هفته

شانزدهم

psKو محاسبۀ انحالل پذیری از spKاندازه گیری -

.عوامل اثر گذار بر انحالل پذیری -

.رسوب گذاری مرکبات آیونی -

.به روش رسوب گذاری انتخابیجداسازی آیون ها -

.تجزیۀ کیفی -

.خالصه -

.تمرین -

نظری 3

مآخذ

(. شیمی عمومی .تهران : دانشگاه تهران1377صمدی ، علی افضل . ) -1

ه تهران.ترجمه عیسی یاوری. تهران: دانشگا. 1شیمی عمومی جلد( .1380. )چارلس ،تیمر یمور - 2

ن.(.اصول شیمی عمومی جلد اول. ترجمه ای مجید میرمحمد صادقی.تهران:نوپردازا1393بربرگ.)مارتین، سیل -3

29

(.کیمیای عمومی.کابل:سعید.1396تنیوال، محمد عارف.) -4

(.کیمیای عمومی.کابل :عازم1397مصمم،محمد سردار.) – 5

(III)کیمیای عموی مفردات مضمون درسی



: پوهنحی


عنوان مضمون : (III)کورس کیمیای عمومی


Ed.Ch.0 3.20 کود نمبر مضمون:

:تعداد کریدت 3

سمستر مربوطه: سوم

مضامین پیش نیاز : ندارد


وم دصنف سومآن در سمستر سوممیباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

اپروژهسمینار ،سیرعلمی وی ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد، که شامل کیمیا

مطالعه این با دارد. ( دقیقه ای را درشانزده هفته در بر50( ساعت )3درهر هفته ) .کریدت استسه شامل سوممیباشد . کورس

د گرفت.نرا فرا خواه ترمودینامیک، الکتروشیمی، مرکبات کامپلکس و غیره مطالبکورس محصالن،

ی باشد،زیرا با مطالعه این مضمون برای محصالن دارای اهمیت م. ی از جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشدمومع کیمیای

الت کیمیای مرکبات کامپلکس،ترموشیمی،سرعت تعاممطالعه این مضمون محصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های

نباتات ا،وکیمیای هسته بدست می آورند. کیمیای عمومی در حیات انسان هکیمیاوی،طرق افاده غلظت محلولها ،خواص محلولها

.وحیوانات، در عرصه های زراعت، فارمسی ،صنعت و غیره دارای اهمیت فوق العاده می باشد آموزشیاهداف

ت کامپلکس فلزها و مرکبا وانتقالی انتروپی، انرژی آزاد و تعادل، الکتروشیمی، عناصرگروپ اصلی، عناصر ،ترمودینامیکآموزش

ای عضوی، بیوشیمی) کیمیای حیاتی( را تشکیل میدهند.مواد جامد، کیمیای هسته، ماهیت کیمی

میتود تدریس روش و

، مناقشه ، مباحثه سیمینار.نشان دادن سالیدها کارگروپی،کار ، آموزش فعال، لکچر


a) گیری درفعالیت های صنفی )پروسه آموزش وتدریس( سهمفیصدی

b) 10های صنفی)کارخانه گی ( فیصدی پروژه%

c) )10 فیصدی فعالیت های انفرادی وگروپی )کارعملی%

d) 20فیصدی امتحان وسط سمستر%

e) 60فیصدی امتحان نهایی%

( رشته کیمیاIIIکیمیا عمومیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

شماره

30

دیپارتمنت کیمیانتایج متوقعه


(IIIکیمیا عمومی )

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

ه براد

اق تند

شبا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

جان

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

ز ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ره

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 3 3 2 3 3 شناخت در مورد ترمودینامیک )انتروپی و انرژی

آزاد(1

2 شناخت در مورد عناصر گروپ های اصلی 2 3 2 3 3 3

3 3 3 3 3 3 شناخت در مورد عناصر انتقالی و مرکبات

کمپلیکس ها3

3 شناخت در مورد فلزات و مواد جامد 3 3 3 3 3 3

5 شناخت در مورد تعادل الکتروشیمی 3 3 3 3 2 3

مجموعه 2.8 3 2.6 3 2.8 3

2.86


برای سمستر سوم 3مضمون کیمیای عمومی مفردات و پالن درسی

31



هفته اول

.ترمودینامیک: انتروپی، انرژی آزاد و تعادل -

.پروسه های خودبه خودی -

انتالپی، انتروپی و پروسه های خود به خودی -

.انتروپی و احتمال

.انتروپی و حرارت -

.ملانتروپی استاندرد تعاانتروپی مولی استاندرد و -

3 نظری

هفته دوم

.انتروپی و قانون دوم ترمودینامیک -

.انرژی آزاد -

.تغییر انرژی آزاد استاندرد تعامل -

.انرژی آزاد استاندرد تشکیل -

انرژی آزاد و ترکیب مخلوط تعامل. تغییر -

.انرژی آزاد و تعادل کیمیاوی -

3 نظری

هفته سوم

.الکتروشیمی -

.های گلوانیپیل -

.نمایش اختصاری پیل های گلوانی -

.پوتانسیل پیل و تغییر انرژی آزاد وتعامالت پیل -

.پوتانسیل استاندرد ارجاع -

.کاربرد پوتانسیل استاندرد ارجاع -

پوتانسیل پیل و ترکیب مخلوط تعامل: معادلۀ -

.نرنست

3 نظری

چهارمهفته

.HPتعیین الکتروکیمیاوی -

.استاندرد پیل و ثابت تعادلپوتانسیل -

.بتری ها -

.خورده گی)اکساید شدن( -

.الکترولیز و پیل های الکترولیتی -

.کاربردهای تجاری الکترولیز -

.جنبه های کمی الکترولیز -

3

نظری

هفته پنجم

.عناصرگروپ اصلی -

.مروری بر خواص عمومی و روندهای تناوبی -

.خواص متمایز عناصر ردیف دوم -

. 3Aعناصر گروپ -

.بور -

-

3 نظری

هفته ششم . 4Aعناصر گروپ -

.کاربن -3

نظری

32

.سیلیکان -

.جرمانیم، قلعی و سرب -

. 5Aعناصر گروپ -

.نایتروجن -

.فاسفورس -

.6Aعناصر گروپ -

.سلفر -

.اکسی اسیدها و نمک های اکسی اسید هلوجن ها، -

هفته هفتم

عناصر انتقالی و مرکبات کامپلکس -

.آرایش الکترونی -

.الیانتقخواص عناصر -

.اعداد اکسیدیشن عناصر انتقالی -

.کیمیای چند عنصر انتقالی -

.مرکبات کامپلکس -

.لیگاندها -

3 نظری

هشتم هفته

.نامگذاری مرکبات کامپلکس -

.ایزومیرها -

.انانتیو میرها و دستواره گی مالیکولی -

.رنگ کمپلکس های فلزی انتقالی -

.رابطه در کامپلکس ها: نظریۀ رابطه والنسی -

.رابطه در کامپلکس ها: نظریۀ میدان بلور -

.٪20امتحان -

3

نظری

نهمهفته

.فلزها و مواد جامد -

.منابع عناصر فلزی -

.ژیمتالور -

.آهن و فوالد -

.بطه در فلزاتار -

3

نظری

هفته دهم

.نیمه هادی ها -

.هادی ها -

.سرامیک ها -

.(ceramics)چند سازه ها -

3 نظری


.کیمیای هسته -

.تعامالت هستوی و ویژه گی های آنها -

.یتیوتعامالت هستوی و رادیواکتی -

.وسرعت تجزیه رادیواکتی -

.پایداری هسته -

.تغییرات انرژی در طول تعامالت هستوی -

3 نظری

33


.تجزیه وترکیب هستوی -

.تبدیل هستوی -

.یتیوآشکارسازی و اندازه گیری رادیواکتی -

.اثرات حیاتی اشعه -

.کاربردهای کیمیای هستوی -

نظری 3


.کیمیای عضوی

.ماهیت مالیکول های عضوی -

.الکان ها و ایزومیرهای آنها -

.عضویمرکبات رسم ساختارهای -

.شکل مالیکول های عضوی -

.نامگذاری الکان ها -

.سایکلو الکان ها -

.تعامالت الکان ها -

3 نظری

هفته

اردهمهچ

.گروپ های عاملی -

.الکین ها و الکاین ها -

.تعامالت الکین ها و الکاین ها -

.مرکبات اروماتیک و تعامالت آنها -

.الکول ها، ایترها و امین ها -

.الدیهایدها و کیتون ها -

.کاربوکسلیک اسیدها، ایسترها و آمایدها -

.پولیمیرهای ترکیبی -

3

نظری


.بیوشیمی) کیمیای حیاتی( -

.انرژی حیاتی کیمیاوی -

.امینواسیدها و پپتاید ها -

.امینواسید ها و دستواره گی مالیکولی -

.پروتین ها -

.سطوح ساختار پروتین -

3 نظری


.انزایم ها -

.کاربوهایدریت ها -

.دستواره گی کاربوهایدریت ها -

.ساختار های حلقوی مونوسکرایدها -

سکراید های برخی از دای سکرایدها و پولی -

.متداول

.لیپیدها)شحمیات( -

.نوکلیوئیک اسیدها -

-: مدل واتسونDNAجفت شدن قلوی ها در -

.کریک

3

نظری

34

.نوکلیوئیک اسیدها و وراثت -

.تکرار دروس و اعاده ساعات ضایع شده -

مآخذ

(. شیمی عمومی .تهران : دانشگاه تهران1377مدی ، علی افضل . ) ص-1

ه تهران.ترجمه عیسی یاوری. تهران: دانشگا. 1شیمی عمومی جلد( .1380. )چارلس ،تیمر یمور - 2

.تهران:نوپردازان.(.اصول شیمی عمومی جلددوم. ترجمه ای مجید میرمحمد صادقی1390مارتین، سیلبربرگ.) -3

(.کیمیای عمومی.کابل:سعید.1396، محمد عارف.)تنیوال -4

(.کیمیای عمومی.کابل :عازم.1397مصمم،محمد سردار.) – 5

(I)درسی کیمیای غیرعضوی مفردات مضمون


: نام موسسه تحصیلی : پوهنحی : دیپارتمنت کیمیا

عنوان مضمون : (I)کیمیای غیرعضوی


Ed. Ch. 03. 23 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: سوم مضامین پیش نیاز : ندارد


دوم ف صن سومآن در سمستر سوممیباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

اپروژهساعت سمینار ،سیرعلمی وی 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد، که شامل کیمیا

طالعه این با م دارد در بر( دقیقه ای را درشانزده هفته 50( ساعت )3درهر هفته ) کریدت است.سه شامل سوممیباشد . کورس

.د گرفتنرا فرا خواه غیرعضوی کیمیای کورس محصالن، مفاهیم وقوانین


صر، سه آرایش الکترونی عنا شند آنهامقایسه خواص بیان نمبر اتومی و قادر به مقای از این اندوخته ستفاده ا توانایی .با

ـــب نموده در زنده گی روز مره ها ـــر وانجام طریقه هایرا کس ـــال انهار وقدرت بیان اهمیت این عناص ـــتحص ا پیدا اس

نمایند.


غیره.لی وله، مناقشه ، مباحثه، کارعمئآموزش فعال ، لکچر ، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح مس




35


.سوال و جواب از محصل و مروری به درس گذشته -

.ه نظریاتئارا گی چگون -

.یوپگردر فعالیت های گیری مسه -

:)10فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی

:)10فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی ) کادر علمی

:20فیصدی امتحان وسط سمستر

:60فیصدی امتحان نهایی

( رشته کیمیاI کیمیا غیرعضوینقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )جدول



(Iکیمیا غیرعضوی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 ن د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت دیدگاه مقدماتی بر غیرعضوی 3 3 3 3 3 2

2 شناخت هایدروجن 2 3 3 3 2 3

VIA 3و VIIAشناخت عناصر گروپ 2 3 2 3 2 3

VA 4شناخت عناصر گروپ 3 3 2 3 3 2

IVA 5شناخت عناصر گروپ 2 3 3 3 3 3

مجموعه 2.4 3 2.6 3 2.6 2.6

2.7


سومبرای سمستر مضمون کیمیای غیرعضوی مفردات و پالن درسی



36

هفته اول

اهداف

فصل اول : دیدگاه مقدماتی بر کیمیای غیر -

عضوی

چیست، عضویکیمیای غیر -

تمرین. -

.: هایدروجن دوم فصل -

موقعیت عنصر درسیستم دوره یی ، خواص -

اتومی، مرکبات طبیعی ، مواد بسیط ، ساختمان

.مالیکولی هایدروجن

نظری 3

هفته دوم

خواص فزیکی وکیمیای ، تعامل با هلوجنها ، استحصال ال

برا تواری مرکبات هاید روجن ، هایدراید های فلزات ،

اید هد استعمال آن ها ، موارد استعمال راستحصال و موا

روجن در صنایع و تخنیک ، هایدروجن پر اکساید ،

.تمرین

: عناصر گروپ سومفصل

، خواص اتومی ، مرکبات طبیعی، مواد بسیط : فلورین

، ، خواص فزیکی و کیمیاوییساختمان اربیتال مالیکول

ید های آ یونی فلورا( ، 1-)مرکبات با درجه اکسیدیشن

راید وکوو النسی ، خواص اسیدی و قلو ی فلوراید ها، فلو

فلوریک اسید، خواص فزیکی هایدرو های کامپلکس،

فلوریک اسید، موارد استعمال هایدرووکیمیاوی

ل تعمافلوریک اسید ، استحصال فلورین ، موارد اسهایدرو

و اهمیت بیولوژیکی فلورین ، تمرینات .

نظری 3

هفته سوم

فصل سوم

کلو رین

اده بسیط، ساختمان ، مخواص اتومی ، مرکبات طبیعی

ات و ، تعامل با فلز، خواص فزیکی و کیمیاوی مالیکولی

، طروق استحصال ال برا تواری مرکبات غیر فلزات

ن فلورید های کلورین ، هایدروجاکسیجن دار ، اکسی

جن کلوراید ، طرو ق استحصال ، موارد استعمال هایدرو

کلوراید ، طریقه های صنعتی هاید روجن کلو راید ،

تمرینات .

3

نظری

چهارمهفته

عناصر نیمه گروپ برومین

خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ، خواص

-فزیکی و کیمیاوی با هاید روجن ، خواص اکسیدیشنی

نظری 3

37

ریدکشنی ، مرکبات برومین وآیودین ، پریو دات ها ،

بروماید (،-1) مرکبات برومین و آ یودین با نمبراکسیدیشن

روجن بروماید، هایدروجن آیوداید ، هایدآیوداید ها ، ،ها

کس اسید های اکسیجندار برومین وآیودین ، مرکبات کامپل هفته پنجم

رومین باستعمال مرکبات برومیت ها وآیودیت ها ، موارد

اهمیت بیولوژیکی مرکبات برومین وآیودین، وآیودین،

.تمرینات

نظری 3

هفته ششم

(VI) عناصر گرو پ :چهارمفصل

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، خواص :اکسیجن

اد فزیکی و کیمیاوی ، ساختمان مالیکولی ، تعامل با مو

ری طروق استحصال ال برا توا ،بسیط و مرکبات ) مغلق (

طبقه بندی وسوپر اکسایدها ، اکساید ها ، صنعتیو

خواص کیمیاوی آن ها ، خواص اسیدی ، قلو ی اکساید

. اوزونتمرینآ ب ، رو ل آب درطبیعت و تخنیک ها ،

ون ساختمان مالیکولی او زون ، خواص اکسیدیشنی او ز

، او زناید ها ، تمرینات

3 نظری

هفته هفتم

.سلفر

ص خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ، خوا

فزیکی وکیمیاوی سلفر ، مرکبات سلفر با درجه

نمرکبات سلفر با درجه اکسیدیش (3( و )6) اکسیدیشن

پو لی خواص فزیکی و کیمیاوی سلفیت ها ،، (-2)

ریقه ط سلفوریک اسید ، او لیوم ، پو لی تیو نیک اسید ،

ا ، ه استحصال البراتواری سلفو ریک اسید ، پر سلفاید

ارد واستحصال سلفرو سلفو ریک اسید در صنعت ، م

.استعمال سلفر و سلفوریک اسید

3 نظری

هفته هشتم

.عناصر نیمه گروپ سیلینوم

ان خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، مواد بسیط ، ساختم

الکترونی و مالیکولی ، مودیفکیشن کرستلی ، خواص

، فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با هاید روجن واکسیجن

ید ها سلینوم ، فلوراید ها ، اکسا( 2( و )3( و )6)مرکبات

کولی ، هاید روجن سلینایدو تیلوراید ها ، ساختمان مالی

ر د آن ها ، موارد استعمال مرکبات سلینوم و تیلوریم

خالصه فصل ، تمرین.تخنیک ،

%20امتحان

نظری 3

هفته نهم V: عناصر گرو پ پنجمفصل

نایتروجنینظر 3

38

خواص اتومی ، پیدایش درطبیعت ، ماده بسیط، ساختمان

مالیکولی ، خواص فزیکی وکیمیاوی ، طرو ق استحصال

البرا تواری و صنعتی ، مرکبات نایتروجن با درجه

(-3)اکسیدیشن، مرکبات نایتروجن با درجه اکسیدیشن

، (5( و )3و ) (2)، مرکبات نایتروجن با درجه اکسیدیشن

ونیا ، ،ام (-1)مرکبات نایتروجن با درجه اکسیدیشن

ساختمان مالیکولی ، خواص فزیکی و کیمیاوی ، ها

روجن یدرازین ، ساختمان مالیکولی ، اکساید های نایت

ار صال و ک، نایتریک اسید و نایترس اسید ، طروق استح

.برد آن ها، تمرینات

هفته دهم

فاسفو رس

خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط، ساختمان

مالیکولی ، فاسفورس سفید ، استحصال و خواص آن ،

استحصال و خواص آن ، فاسفورس سیاه فاسفورس سرخ ،

رس ، مرکباتن ، مرکبات فاسفو، استحصال و خواص آ

(5)کبات، مرسفو رس فا (1) ، مرکباتفاسفورس (-3)

ولی سفو رس ، فاسفیت ها ، پ، هالید های فاسفو رس فا

س اسید فاسفیت ها ، پو لی میتا فاسفیت ها ، فا سفو ر

، فاسفو ریک اسید ، رو ل فاسفو رس در طبیعت ،

.وکار برد فاسفو رس و مرکبات آن در تخنیک

نظری 3


عناصر نیمه گرو پ ار سنیک

خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، خواص فزیکی و

کیمیاوی ، مواد بسیط ، طروق استحصال ، مرکبات

(-3)ارسنیک ، انتیمونی و بسموت بادرجه اکسیدیشن

مرکبات ارسنیک ، انتیمونی و بسموت با درجه

ت ، مرکبات ار سنیک ، انتیمونی و بسمو (4)اکسیدیشن

.رینتم، اهمیت وکار برد آن ها ، (5)با درجه اکسیدیشن

نظری 3

هفته

دوازدهم

کار بن: عناصر گروپ ششمفصل

مواد بسیط ، الماس خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ،

ابل متق، گرافیت ، شبکه کرستلی آن ها ، تغییر و تبدیل

ها آن ها ، کار بن امورف ، خواص فزیکی و کیمیاوی آن

(-4)ن ها کار بن د رجه اکسیدیشن، مرکبات که درآ

.کار بن (4)مرکبات ،کار بن(2)مرکبات .دارد

نظری 3

هفته

سیزدهم نظری 3 سلیکان

39

ص خو ا خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ،

ه ، مرکبات که در آن ها سلیکان درج فزیکی وکیمیاوی

.سلیکان دارد ، مرکبات (-4)اکسیدیشن منفی

هفته

چهاردهم

نت ) سیرامیک ( ، سم صنایع سلیکاتی ، شیشه ، کاشی

تمرین.، مرکبات عضوی سلیکان، نظری 3

هفته پانردهم

عناصر گروپ جرمنیوم

خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، قا نون مندی در

تغییرات خواص فزیکی ، مواد بسیط ، خواص

.کیمیاوی ، تعامل با تیزاب ها و قلو ی ها

نظری 3

هفته

شانزدهم

ن ها جرمنیوم ، قلعی وسرب مرکبات که درآ

جرمنیوم ، (4) دارند ، مرکبات (3)رجه اکسیدیشند

جرمنیوم ، قلعی و سرب (2)مرکبات .قلعی و سرب

خالصه اهمیت وکار برد آن ها ، بطری سربی ، .

فصل ،تمرین.

نظری 3

مآخذ

(. شیمی عمومی . 1377صمدی ، افضل . ) -1

1375 کلیات شیمی معدنی ج.ا.دافی -2

1379 1کاتن. ویلکسون .گارسن مبانی کیمیای معدنی -3

1380 1گری .ال مسلر شیمی معدنی جلد -4

1379 مالردی .محمد رضا شیمی معدنی -5

1381 2له بهشتی شیمی معدنی جلد عزیز ا -6

1382 1.2.3جمیز هیومی شیمی معدنی جلد -7

1367 2هادی عبدالعلی کیمیای غیر عضوی جلد -8

1396 ندا، محمد حسین کیمیای غیرعضوی -9

1386 . 2حسین آقا بزگ شیمی معدنی -10

IIمفردات مضمون درسی کیمیای غیرعضوی


: نام موسسه تحصیلی : پوهنځی


عنوان مضمون : (II)کیمیای غیرعضوی


40

Ed. Ch. 04. 23 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: چهارم :مضامین پیش نیاز ندارد


مستر آن در س دوم میباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا دوم صنف چهارم

قیقه ای د( 50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه شامل دوم میباشد . کورس سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه ساعت3

د نفرا خواه را IB ،IIBو IA ،IIAخواص عناصر گروپهای با مطالعه این کورس محصالن، دارد. فته در بررا درشانزده ه

گرفت.


از این اندوخته ها فاده است توانایی .باشند آنهامقایسه خواص بیان نمبر اتومی و قادر به مقایسه آرایش الکترونی عناصر،

دا نمایند.استحصال انهارا پی نموده وقدرت بیان اهمیت این عناصر وانجام طریقه هایرا کسب در زنده گی روز مره

احثه، کارعملی.ئله، مناقشه، مب، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح مسآموزش فعال، لکچر روش ومیتود تدریس :






ه نظریاتئاراگی نوچگ -


)10فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی٪

10٪(رعملیفیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی ) کا

20فیصدی امتحان وسط سمستر٪


( رشته کیمیاIIکیمیا غیرعضوینتایج متوقعه مضمون )جدول نقشه مفهومی


شماره

41

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هن

غارفا.

درا

ی او

میکی

د وا

میه

زج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کیه

شتا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نسای

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ن

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


(IIکیمیا غیرعضوی )


1 دانش در مورد عناصر گروپ صفر 2 3 3 2 2 3

IIIA 2دانش در مورد عناصر گروپ 3 3 2 3 3 2

IIA 3 عناصر گروپ دانش در مورد 2 3 3 3 3 3

IA 4دانش در مورد عناصر گروپ 3 2 3 2 3 3

IIB 5و IBدانش در مورد عناصر گروپ 3 3 3 3 3 3

مجموعه 2.6 2.8 2.8 2.6 2.8 2.8

2.73

شتراک= اعظمی ترین ا3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

چهارممفردات و پالن درسی برای سمستر



42

هفته اول

VIII (O): عناصرگروپ هفتمفصل

هلیوم ، نیون و ارگون

،، خواص فزیکی هلیومایش درطبیعتخواص اتومی ، پید

مال ،استحصال وموارد استعآیون هلیوم ، آیون مالیکولی

ارد و، استحصال و مدرصنایع ، خواص فزیکی نیونم هلیو

، استحصال وموارداستعمال نیون در صنایع، ارگون

استعمال ارگون در صنایع، تمرینات .

:عناصر نیمه گروپ کرپتون

ت، خو اص فزیکی مواد ، پیدایش در طبیعخواص اتومی

تمرین.، و را دون، زینون ، مرکبات کرپتون بسیط

نظری 3

هفته دوم

.خواص عمومی فلزات فصل هشتم :

وم موقعیت فلزات درسیستم دوره یی ، ساختمان الکترونی، ات

ای ه ه فلزی ، شبکه های فلزات ، پوتنشیال آیونایزیشن رابط

ت رابطه فلزی ) هدایت برقی ، حرارت ،عیکرستلی ، طب

،کیمیاوی فلزات تورق ، جالی فلزی ( خواص اساسی

ورده خ تعامل با غیر فلزات ، تیزاب ها ، قلوی ها ، آب ،

شدن ، استحصال فلزات ، میتود های استخراج فلزات

.ازمعادن، تمرینات

نظری 3

هفته سوم

بورون


مرکبات ،ها ، قلوی ها فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با تیزاب

، ، نایتراید بورون ( III)فلز ی بورون ، مرکبات بورون

ید های بورون ، بوریک اسید ، خواص فزیکی هایدرا

ات وکیمیاوی آن ، استحصال بورون و مرکبات آن، تمرین

.

3

عملی

چهارمهفته

ای ید ه، نایتراید بورون ، هایدرا ( III)مرکبات بورون

ن ، بورون ، بوریک اسید ، خواص فزیکی وکیمیاوی آ

.استحصال بورون و مرکبات آن، تمرینات نظری 3

هفته پنجم

.المونیم


لوی ها، ق فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با غیر فلزات، تیزاب

هالید های المونیم و (III) ها و آب، مرکبات المونیم

ساختمان آن ها، اکسیاید المونیم ، آیون های کامپلکس

موارد الوموسلیکات ها ، استحصال المونیم و ، (III)المونیم

.استعمال، تمرینات

نظری 3

43

هفته ششم

عناصر نیمه گروپ گالیم

ی خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ، خواص فزیک

، (III)وکیمیاوی گالیم ، اندیم وتالیم ، مرکبات گالیم

رکبات م، خواص اکسیدایزی مرکبات گالیم ، (III)وتالیم

د آن ، طروق استحصال و کار بر (I)گالیم ، اندیم و تالیم

ها، تمرینات

کبات طبیعی ، ماده بسیط ،خواص اتومی ، مر

3

نظری

هفته هفتم

بریلیم نهم: فصل

خواص فزیکی وکیمیاوی ، طریقه های استحصال و

.ات، کار برد آن ها، تمرین (II)صنعتی ، مرکبات بریلیم نظری 3

هفته هشتم

مگنیزیم

ص خواص اتومی ، مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ، خوا

ک و کیمیاوی ، طریقه های استحصال و صنعتی ، فزی

.کار برد آن ها، تمرینات ، (II)مرکبات مگنیزیم

3 نظری

هفته نهم

نیمه گروپ کلسیم

خواص اتومی ،مرکبات طبیعی ، ماده بسیط ، خواص

فزیکی وکیمیاوی ، طریقه های استحصال ، مرکبات

سپناک ، ، مواد چ IIاریم ،و ب II، استرانشیم (II)کلسیم

سختی آ ب ، تمرینات .

%20امتحان

نظری 3

هفته دهم

( I: ) عناصر گرو پ دهمفصل .

لیتیم و سیزیم


، مرکبات ، صناعتیفزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال

(I) آن ها ، تمرینات ، سو دیم و لیتیم ، کار برد.

نظری 3


گروپ فرعی پوتاشیم


(I)فزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال مرکبات پو تاشیم

.، کار برد آن ها، تمرینات ( I)و سیزیم (I) ، رو بیدیم

نظری 3

هفته

دوازدهم

عناصر انتقالی ، مرکبات مشخصات عمومی فصل یازدهم:

.کامپلکس ، انواع لیگاند ،نامگذاری لیگاند ها نظری 3

هفته

سیزدهم

عناصر نیمه گروپ مس

خواص اتمی ، پیدایش درطبیعت ، ماده بسیط ، خواص

ه فزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال ، مرکبات با درج

ابها ، ، تعامل با غیر فلزات و تیز III , II, Iاکسیدیشن

.کامپلکس های مس

نظری 3

44

هفته

چهاردهم

نقره وطال


فزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال ، مرکبات با درجه

ها ، ، تعامل با غیر فلزات و تیزاب III , II, Iاکسیدیشن

نقره وطال خالصه فصل ،تمرین.کامپلکس های

نظری 3

هفته

دهمزپان

نیمه گروپ جستدوازدهم فصل


با جست فزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال ، مرکبات

،تعامل با غیر فلزات و تیزابها ، II درجه اکسیدیشن

موارد استعمال آن سیماب کادمیم، جستکامپلکس های

.خالصه ،تمرین ها ،

نظری 3

هفته

شانزدهم

دوازدهم فصل

کادمیم وسیماب


درجهفزیکی وکیمیاوی ، طروق استحصال ، مرکبات با

تعامل با غیر فلزات و تیزابها ،مختلف، اکسیدیشن

.جستکامپلکس های

3

نظری

مآخذ

1377 شیمی عمومیصمدی ، افضل -1

1375 کلیات شیمی معدنیج.ا.دافی -2

1379 1مبانی کیمیای معدنی کاتن. ویلکسون .گارسن -3

1380 1گری .ال مسلر شیمی معدنی جلد -4

1379 مالردی .محمد رضا شیمی معدنی -5

1381 2عزیز اله بهشتی شیمی معدنی جلد -6

1382 1.2.3جمیز هیومی شیمی معدنی جلد -7

1367 2هادی عبدالعلی کیمیای غیر عضوی جلد -8


1386 . 2حسین آقا بزگ شیمی معدنی -10

IIIمفردات مضمون درسی کیمیای غیرعضوی



: پوهنځی


45

عنوان مضمون : (III)کیمیای غیرعضوی

: کتگوری مضمون اختصاصی

Ed. Ch. 05. 23 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: پنجم :مضامین پیش نیاز ندارد


تر آن در سمس سوممیباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا سوم صنف پنجم

دقیقه (50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه شامل سوممیباشد . کورس سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه ساعت 3

د نرا فرا خواهلی محصالن ، خواص عناصر انتقالی و انتقالی داخ مطالعه این کورس با دارد. ای را درشانزده هفته در بر

گرفت.


از این استفاده یی توانا .باشند آنهامقایسه خواص بیان نمبر اتومی و قادر به مقایسه آرایش الکترونی عناصر،

ل انهارا پیدا استحصا وانجام طریقه هایرا کسب نموده وقدرت بیان اهمیت این عناصر در زنده گی روز مره اندوخته ها

. نمایند.


.یمسله، مناقشه ، مباحثه، کارعملآموزش فعال ، لکچر ، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح





محصل و مروری به درس گذشتهسوال و جواب از -


یوپگردر فعالیت های گیری سهم -

10٪فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی

( کار عملیفیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی)٪10



( رشته کیمیاIIIغیرعضویکیمیا جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )


شماره

46

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هه

زیج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

د وا

مه

شتا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

میکی

ن غا

رفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا بادرافا

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


(IIIکیمیا غیرعضوی )


1 دانش در مورد عناصر لنتانایدها و اکتنایدها 3 3 2 3 3 2

2 دانش در مورد عناصر نیمه گروپ تیتانیوم 3 3 3 2 3 3

3 3 3 3 3 2 های ونادیم و گروپنیمه دانش در مورد عناصر

کرومیم 3

4 دانش در مورد نیمه گروپ های منگانیز و آهن 2 3 3 2 3 2

3 2 3 3 2 3 نیمه گروپ های کوبالت و دانش در مورد عناصر

نکل5

مجموعه 2.4 2.8 2.8 2.6 2.8 2.6

2.4

تراک= اعظمی ترین اش3متوسط = اشتراک 2= کمترین اشتراک 1

مفردات و پالن درسی برای سمستر پنجم



47

هفته اول

عناصر نیمه گروپ سکاندیمفصل سیزدهم :

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، مواد بسیط و خواص

،فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با غیر فلزات ، تیزاب ها

کساید ، اکساید ها ، هایدروا IIIمرکبات با نمبر اکسیدیشن

اعف ، خواص تیزابی ، قلوی ، هالید ها ، نمک های مض

ه ، خالص، استحصال و موارد استعمال عناصر این گروپ ،

. نتمری فصل،

نظری 3

هفته دوم

:لنتناید و اکتناید ها

.لنتناید ها

ریم، یم، توسیز گروپخواص اتومی، تراکم لنتنایدی، نیمه

وکیمیاوی، خواص فزیکی پیدایش در طبیعت، ماده بسیط،

اکسیدیشندرجه بامرکبات ، ،آبتعامل با غیر فلزات،تیزابها

کرستال هایدریت،،هایدراید هاچ ،اکساید ها،(،هالید ها3)

نمبر مرکبات، +E (3)های درتغییر رنگ آیونقانونمندی

ک لیز نمایدرو،اکساید ها، هایدرواکسایدها، ه( 3اکسیدیشن )

، (،اکساید2اکسیدیشن ) رکبات با درجهم،+E (3)های

.تمرین ، ارجاعی مرکبات، هایدرواکسایدها،خواص

نظری 3

هفته سوم

اکتیناید ها

،خواص اتومی ، تراکم اکتینایدی ، نیمه گروپ تو ریم

پیدایش در طبیعت ، ماده بسیط ، خواص فزیکی و

، ببا غیر فلزات ، تیزاب ها ، آ کیمیاوی ، تعامل

درو ی( ، اکساید ها ، ها 3مرکبات با درجه اکسیدیشن )

خواص ،اکساید ها ، نمک ها و مشابهت آن ها با لنتناید ها

( 3( ، مرکبات با درجه اکسیدیشن )3ارجاعی مرکبات )

ات ، مرکب (V)، مرکبات اکتیناید ها با درجه اکسیدیشن

ناید ، مرکبات اکتی (VI)اکتیناید ها با درجه ا کسیدیشن

ستحصال ، سنتیزآن ها ، ا (VII)ها با درجه اکسیدیشن

.مرینت و موارد استعمال آن ها،

3

نظری

چهارمهفته

عناصر نیمه گروپ تیتانیم

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، ماده بسیط ،

واص فزیکی و کیمیاوی ، پایداری در مقابل خورده خ

ی ( ، مرکبات فلز3شدن، مرکبات با درجه اکسیدیشن )

.IIIو شبه فلز ، مرکبات تیتان با درجه اکسیدیشن

نظری 3

هفته پنجممرکبات تیتان ، ارکونیم ، و هافینم با رابطه فلزی ،

طبیعت آن ها ، کار باید ها ، نایتراید وهایدراید ها نظری 3

48

ها و خواص آن ها ، استحصال و موارد استعمال تیتانیم

.تمرینخالصه فصل ، ، زرکونیم و هافنیم،

هفته ششم

عناصر نیمه گروپ و نادیم :نزدهم شافصل

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، ماده بسیط ،

خواص فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با غیر فلزات ،

دیشن تیزاب ها ، قلو ی ها ، مرکبات با نمبر اکسی

V, IV , III,II ال ، مرکبات فلزی و شبه فلزی ، استحص

خالصه م، تالی، موارد استعمال و ناد یم ، نیو بیم ، و تان

تمرین .فصل ،

3 نظری

هفته هفتم

عناصر نیمه گروپ کرومیوم :دهمهففصل

خواص اتومی ، پیدایش درطبیعت ، ماده بسیط ،

یزاب تخواص فزیکی و کیمیاوی ، تعامل با غیر فلزات ،

.ها ، قلو ی ها

3 نظری

هفته هشتم

، VI , III , II , (0)با درجه اکسیدیشن کرومیوم مرکبات

مرکبا ت کالستری ، خواص فزیکی آن مرکبات کال ستر

وی و طبقه بندی آن ، استحصال کروم ، مولبیدن

.تمرین،لفرام و کار برد آنها،

نظری 3

هفته نهم

عناصر نیمه گروپ منگانیز :دهم جفصل ه

و خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، خواص فزیکی

لزات ، ماده بسیط ، خواص کیمیاوی ، تعامل با غیر ف

تیزاب ها ، منگانیز غیر فعال شده ،

%20امتحان

نظری 3

هفته دهم

ا بمرکبات VII ,IV,IIبا نمبر اکسیدیشن منگانیز مرکبات

ها ، هالیدها ، اکساید VI , V , III,0درجه اکسیدیشن

نگان طروق استحصال و کار برد های منها ، آ، خواص

.، تکنیم و رینیم، تمرین

نظری 3


، خواص اتومی ،عناصر نیمه گروپ آهن :دهمنزفصل

پیدایش درطبیعت ، ماده بسیط ، خواص فزیکی و

ل با کیمیاوی ، تغییر و تبدیل پو لی مورفی آهن ، تعام

.غیر فلزات ، تیزابها و قلو ی ها

نظری 3


، مرکبات با درجه آهنمرکبات فلزی وشبه فلزی

.کبات آهن رونتیم، مرVIII , III, II, 0اکسیدیشن

هن ، استحصال آ IV , VIو اوسیمیم با درجه اکسیدیشن

صه ،خال، رونتیم و اوسیمیم ، مورد استعمال آن ها،

.تمرینفصل ،

نظری 3

نظری 3 عناصر نیمه گروپ کوبالت: بیستمفصل هفته سیزدهم

49

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت ، خواص فزیکی

ت ، خواص کیمیاوی ، تعامل با غیر فلزاماده بسیط ،

تمرین. خالصه فصل ،تعامل با تیزابها ،

هفته

چهاردهم

,3+, 3+ ,6+با درجه اکسیدیشن کوبالت مرکبات

و هالیدها ، اکساید ها ، هاید رواکساید ها (0),2+

نثی خواص آنها ، کامپلکس های انیونی و کتیو نی و خ

لت ، ، استحصال آنها ، موارد استعمال کوبا IIالت کوب

ینتمرخالصه فصل ،رودیم ، ایریم ، و کار برد آن ها،

نظری 3


عناصر نیمه گروپ نکل :ویکمفصل بیستم

خواص اتومی ، پیدایش در طبیعت، خواص فزیکی

یر غبا ، ماده بسیط ، خو اص کیمیاوی ، تعامل

.فلزات ، تیزاب ها

3

نظری


VI,IV,III,II,(0)با درجه اکسیدیشن نکل مرکبات

لزی برا ی کوبالت ، رو دیم و ایریدیم ، مرکبات ف

د رو و شبه فلزی ، هالید ها ، اکساید ها ، های

ال و اکساید ها ، پالتین ، پالدیم ونکل ، استحص

تمرینخالصه فصل ، کار برد آن ها،

نظری 3

مآخذ

1377 شیمی عمومیصمدی ، افضل -1

1375 کلیات شیمی معدنیج.ا.دافی -2

1379 1مبانی کیمیای معدنی کاتن. ویلکسون .گارسن -3

1380 1شیمی معدنی جلدگری .ال مسلر -4

1379 شیمی معدنیمالردی .محمد رضا -5

1381 2شیمی معدنی جلد عزیز اله بهشتی -6

1382 1.2.3شیمی معدنی جلد جمیز هیومی -7

1367 2ی غیر عضوی جلد کیمیاهادی عبدالعلی -8


1386 . 2شیمی معدنی حسین آقا بزگ -10

(I)کیمیای عضوی مفردات مضمون درسی




50

عنوان مضمون : کیمیای عضوی




هارم چمیباشد، که شامل سه کورس است وکورس اول آن در سمستر رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ر به سمینا 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48، که شامل تدریس می گرددکیمیا دوم صنف

نزده هفته ( دقیقه ای را درشا50( ساعت )3.درهر هفته )کریدت استسه . کورس اول شامل میباشد ،سیرعلمی ویاپروژه

را شتقات آنممطالب عمومی کیمیاوی عضوی و هایدروکاربن های الیفاتیک و با مطالعه این کورس محصالن، دارد. در بر

فرا خواهد گرفت.

"ثالممطالعه این مضمون محصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های کیمیای عضوی که دراین رشته با

الکولها، هایدروکاربنها، عضوی،تیوری ساختمان کیمیاوی مرکبات عضوی، تاریخچه انکشاف کیمیا

پروتین ها بدست و اهویتامین امینواسیدها ،ایتر،الدیهایدهاوکیتونها،تیزابهای عضوی وشحمیات ،کاربوهایدریت ها امین ها

ای اهمیت فوق نباتات وحیوانات، در عرصه های زراعت، فارمسی و غیره دار کیمیای عضوی در حیات انسان ها، می آورند.

.العاده می باشد

آموزشیاهداف

ی ی ساختمان کیمیاوعضوی،کیمیای عضوی منحیث کیمیای مرکبات کاربن، ،تیوری تاریخچه انکشاف کیمیاآموزش

کیمیاوی تعامالت مرکبات عضوی، تیوری بوتلیروف،طبیعت رابطه سگما ،حالت هایبریدی اربیتالهای اتومی کاربن انواع

تلین، هایدروکاربنهای غیرمشبوع سلسله ایسایکلوالکانها، هایدروکاربن های مشبوع، ودسته بندی مرکبات عضوی،

یکی کثیرالهستوی ، هایدروکاربنهای ارومات .اروماتیک استلین،دائین ها، هایدروکاربنهاهایدروکاربنهای غیرمشبوع سلسله

نفت تصفیه و استعمال نفت.


کارگروپی،کار آموزش ، مناقشه ، مباحثه سیمینار. ،آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها


%10 های صنفی)کارخانه گی ( فیصدی پروژه

%10فیصدی فعالیت های انفرادی وگروپی )کارعملی(

%20فیصدی امتحان وسط سمستر

%60فیصدی امتحان نهایی

( رشته کیمیاIکیمیاعضویجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )


شماره

51

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.تا.می

کی

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


(Iکیمیاعضوی )


3 3 2 2 3 3 شناخت در مورد تاریخچه و انکشاف کیمیای

عضوی1

2 3 3 3 3 2 شناخت در مورد تئوری ساختمان کیمیاوی مرکبات

عضوی و تئوری بوتلیروف2

3 3 3 3 3 2 شناخت در مورد طبیعت رابطه سیگما و انواع

اتمی کاربن اربیتالحاالت هایبریتی 3

3 2 2 3 2 3 شناخت در مورد هایدروکاربن های مشبوع و غیر

مشبوع4

3 3 3 3 3 2 شناخت در مورد هایدروکاربن های سلسله استلینی،

داین ها، و هایدروکاربن های اروماتیک5

مجموعه 2.4 2.8 2.8 2.6 2.8 2.8

2.7

شتراک= اعظمی ترین ا3 = اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

برای سمسترچهارم 1مفردات درسی مضمون کیمیای عضوی

هفته

محتواتعداد ساعات

درسی نظری/عملی

52

هفته اول

مقدمه

ابطه فصل اول: کیمیای عضوی، روابط کیمیاوی، رابطه اشتراکی، نظریه ر

مالیکولی، اربیتالوالنسی، نظریه

تمرین ها

نظری 3

هفته دوم .هایبریدیزیشن ها، قطبیت، ریزونانس

تمرین ها. نظری 3

هفته سوم

مگذاری الکان ها و سایکلو الکان ها: میتان، ایتان، پروپان، نا فصل دوم:

مرکبات عضوی، خواص فزیکی و کیمیای الکان ها، اکسیدیشن و ریدکشن

.در مرکبات عضوی

تمرین ها.

نظری 3

هفته چهارم

یکلو ساختمان الکان ها و سایکلوالکان ها، حلقه های کوچک سا سوم:فصل

.پروپان، سایکلو بیوتان و سایکلو پنتان

تمرین ها.

3 نظری

هفته پنجم

کول ها، : الکول ها و الکایل هالیدها، نامگذاری، تقسیم بندی الفصل چهارم

یس رابطه، خواص فیزیکی و کیمیاوی.تاس

نظری 3

هفته ششم

ختمان، اسیدها، قلوی ها، استحصال الکایل هالیدها، میخانیکیت تعامل، سا

نظری 3 .یلنسانرژی پوت

هفته هفتمیس : خواص و ساختمان الکین ها، نامگذاری، ساختمان و تاسفصل پنجم

رابطه، ایزومیری، خواص فیزیکی. نظری 3

هفته هشتم

سایکلو الکین ها

استحصال الکین ها

تعامل. میخانیکیت

نظری 3

53

هفته نهم

مل : تعامالت الکین ها، حرارت ها در تعامل هایدروجنیشن، تعافصل ششم

ن الکین ها، تعامل جمعی الکین ها.جمعی الکین ها، اکسیدیش

تمرین ها.

نظری 3

هفته دهمکایرال، استریوشمی: کایرالیته مالیکولی، تناظر در ساختمان غیر فصل هفتم:

. R-Sفعالیت نوری، سیستم نامگذار نظری 3

هفته یازدهم .میرنمایش فیشر، خواص انانتیومیرها، محور کایرالیته، تفکیک انانتیو

تمرین ها نظری 3


: تعویضات نوکلیوفیلیک: انتقال گروپ های وظیفوی به کمک فصل هشتم

2تعویضات نوکلیوفیلیک، میکانیزم NS یلیک تعویضات نوکلیوفیلیک، نوکلیوف

.ها و حادثه نوکلیوفیلیک

تمرین ها.

نظری 3


1میکانیزم تعویضی نوکلیوفیلیک NSامل ، مقاومت کاربوکتیون و میزان تع

1NS 1، استریوشیمی تعامالت

NS 1، نوآرایی کاربوکتیون در تعاملNS اثر ،

محلل بر سرعت تعویضات نوکلیوفیلیک.

تمرین ها.

نظری 3

هفته

چهاردهم

یشن ها: نامگذاری، استحصال الکاین ها بوسیله الکایل: الکاینفصل نهم

جا بیاستلین و الکاین های نهایی، استحصال الکاین ها بوسیله تعامالت

یشن.شن، ارجاع، تعامل جمعی، هایدرسازی، تعامالت الکاین ها )هایدروجن

نظری 3

هفته پانزدهمیک فری پیوستگی در دای ئین ها و سیستم االیلیک: االیل فصل دهم:

رادیکال، االیلیک هلوجنشن. نظری 3


دائین صنوف دای ائین ها، مقاومت باالنسبه دای ئین ها، تشکیل رابطه در

معی جهای مزدوج، تشکیل رابطه در آلین ها، استحصال دای ئین ها، تعامل

.هلوجن ها با دای ئین ها ، پولیمیر های دای ئین، تعامل دیلز آلدر

نظری 3

مآخذ

1395( کری Iمی آلی )یش -1

1388( مک موری Iشیمی آلی ) -2

54

1383( موریسون و بوید Iشیمی آلی ) -3

1384شیمی آلی دکتر رضا مستقیم -4

1385مبانی شیمی آلی دکتر عیسی یاوری -5

1386( دکتر سید حسین عبدی اسکوپیIشیمی آلی ) -6

(II)کیمیای عضوی مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : (II)کورس کیمیای عضوی


Ed. Ch. 05. 25 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3

55

سمستر مربوطه: پنجم :مضامین پیش نیاز ندارد


نجم پآن در سمستر دوممیباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48، که شامل تدریس می گرددکیمیا سوم صنف

یقه ای را ( دق50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه شامل دوم آن میباشد . کورس سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

ت.با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرف دارد. درشانزده هفته در بر

در ت عمومی این مضمون محصالن معلومازیرا با مطالعه ارای اهمیت می باشد،مطالعه این مضمون برای محصالن د

یاوی وی،تیوری ساختمان کیمعض تاریخچه انکشاف کیمیا "مورد تمام بخش های کیمیای عضوی که دراین رشته مثال

اربوهایدریت ها امین ک شحمیات، تیزابهای عضوی و کیتونها، و الدیهایدها ایتر، الکولها، کاربنها، و هایدر عضوی، مرکبات

یوانات، در عرصه ح نباتات و پروتین ها بدست می آورند. کیمیای عضوی در حیات انسان ها، و ویتامین ها ها امینواسیدها،

.های زراعت، فارمسی و غیره دارای اهمیت فوق العاده می باشد

آموزشیهداف ا

صا بون ،سیلیک اسیدهاهایدروکسیل دار، الدیهایدها وکیتونها،کاربوکهایدروکاربن های هلوجندار،هایدروکاربنهای آموزش

، لیپیدها،اسیدامایدها،اسید نایتریل،مرکبات عضوی سلفر دار، مرکبات نایترو.و دیترجنت ها


مناقشه ، مباحثه سیمینار. ،کارگروپی،آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها

محصلنحوه ارزیابی

%10های صنفی)کارخانه گی ( فیصدی پروژه


%20سمستر فیصدی امتحان وسط


( رشته کیمیاIIکیمیاعضویجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )


شماره

56

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ن

میعل

میه

رب.ت

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

م

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو

مضموننتایج متوقعه

(IIکیمیاعضوی )


2 3 3 2 3 2 شناخت در مورد هایدروکاربن های هلوجن دار و

هایدروسیکل دار1

3 2 3 3 3 3 شناخت در مورد الدیهایدها، کیتون ها و

هایدروکاربن های هایدروکسیل دار 2

2 3 3 3 3 3 شناخت در مورد کاربکسلیک اسیدها، دیترجینت ها

لیپیدهاو 3

4 اشناخت در مورد لیپید، امادیدها و اسید نایتریل ه 3 3 3 3 3 3

5 شناخت در مورد مرکبات نایترو 3 2 3 3 2 3

مجموعه 2.8 2.8 2.8 3 2.6 2.6

2.8


برای سمستر پنجم 2مفردات درسی مضمون کیمیای عضوی

57

محتوا هفتهتعداد ساعات درسی

در هفته نظری

هفته اولفت نء نفت خام، انواع عمده فصل یازدهم: معرفی کورس پالسی، نفت خام، منشا

نفت خام، روش های تصفیه نفت خام. خام، خواص فزیکی نظری 3

هفته دوم

ن، خاصیت اروماتیکی، بنزین، ساختمان و مشتقات آفصل دوازدهم: ارین ها و

اروماتیک ها تعامالت ارین ها هایدروکاربن هایساختمان بنزین، خواص فزیکی ارین

.هاچندین حلقوی، قاعده هوکل، انولن

نظری 3

هفته سوم

فصل سیزدهم: تعامالت ارین ها

و هلوجنشن ونشنتعامالت تعویضی الکترون دوستی اروماتیک، نایتریشن، سلف

بنزین، الکایلیشن.

نظری 3

هفته چهارملکایل بنزین ها، اثر تعویضات در کرفت، سنتز ا-اسایلیشن بنزین به میتود فریدل

.جانشینی الکترون دوستی اروماتیک، جا نشینی هسته دوستی اروماتیک نظری 3

هفته پنجم

تفسیر آن، فصل چهاردهم: طیف سنجی در مرکبات عضوی، طیف سنجی کتلوی و

خواص بعضی گروپی وظیفوی درطیف کتلوی، طیف سنجی ماتحت سرخ تفسیر آن،

طیف ما تحت سرخ هایدروکاربن ها.

نظری 3

هفته ششمو H NMR1، تفسیر طیف های NMRایطیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته

C NMR13 طیف سنجی ماورای بنفش،– ( مرییVIS –UV .) نظری 3

هفته هفتمروابط پانزدهم: مرکبات عضوی فلز دار، نامگذاری مرکبات اورگانومیتالیک،فصل

یک، استحصال مرکبات اورگانولیتیم.لز در مرکبات اورگانومیتالف -کاربن نظری 3

هفته هشتمهای گرینارد، استحصال مرکبات اورگانومگنیزیم، ترکیبات الکولها با استفاده از معرف

.کاربین ها و کاربینوئید هاسنتز اسیتلینیک الکولها، نظری 3

58

هفته نهم

حصال تیول ها، استحصال الکول ها، است –دایول ها –فصل شانزدهم: الکول ها

وها الکول ها از ارجاع کاربوکسلیک اسید ها و ایسترها، اکسیدیشن الکول

.یول هاها، ایستر سازی، استحصال تیول ها، خواص تایپوکسیدها، استحصال دایول

نظری 3

هفته دهمدها و سلفایدها، نامگذاری ایتر ها اپوکسی –اپوکسیدها –فصل هفدهم: ایترها

ی ایتر ها.و اپوکسیدها، خواص فزیکسلفایدها، ساختمان و تاسیس رابطه در ایتر ها نظری 3

هفته

یازدهم

استحصال ، استحصال ایتر ها،سنتز ویلیامسون در استحصال ایتر ها،تعامالت ایتر ها

تلستی اپوکسیدها، تعامالت اپوکسیدها، باز شدن حلقه اپوکسیدها توسط تعامل ک

لفایدها.اسیدی، اپوکسیدها در پروسه بیولوژیکی،استحصال سلفاید ها، اکسیدیشن س

نظری 3

هفته

دوازدهم

ستحصال، اهم: الدیهایدها و کیتون ها: آیزومیری و نامگذاری، طریقه های ژدفصل ه

میاوی، گروپ کاربونیل، خواص فیزیکی الدیهایدها و کیتون ها، خواص کیساختمان

ر مشبوع.مهمترین نماینده های الدیهایدها و کیتون ها، مرکبات کاربونیل دار غی

نظری 3

هفته

سیزدهم

فا و بیتا، الدیهایدها و کیتون ها مزدوج یا الدیهایدها و کیتون های غیرمشبوع ال

استال نیل، خواص و نماینده های جداگانه آنها، تشکیلکیتون ها، مرکبات کاربو

تعامل با ایمن ها اولی تشکیل ایمین ها تعامل ویتیک.

نظری 3

هفته

چهاردهم

ثر زدهم: کاربوکسلیک اسید ها، نام گذاری، ساختمان و خواص فزیکی، افصل ن

رف معتعویضات بر قدرت اسیدی، استحصال، هایدرولیز نایتریل، کاربوکسیلیشن

.گرینارد، تعامالت کاربوکسلیک اسیدها، ارجاع کاربوکسیلیک اسیدها

نظری 3

هفته

پانزدهم

سایل، فصل بیستم: مشتقات کاربوکسلیک اسیدها و تعامالت تعویضی هسته دوستی ا

د.تریل ها، اسید انهایدراید،اماینامگذای مشتقات کاربوکسلیک اسیدها نای نظری 3

59

هفته

شانزدهم

شتقات منایتریل ها، تعامالت تعویضی هسته دوستی اسایل فعالیت نسبی ایسترها،

الید هکاربوکسلیک اسیدها، انواع تعویضات هسته دوستی اسایل، تعامالت اسایل

میای ایستر، ها،هایدرولیز، کیمیای اسید انهایدراید، تعامالت اسید انهایدرایت، کی

ت نایتریل ها، میای نایتریل ها،تعامالاستحصال ایستر ها، اماید ها و تعامالت شان، کی

.پولی اماید ها و پولی ایستر ها

نظری 3

مآخذ

1395( کری IIشمی آلی ) -1

1388( مک موری IIشیمی آلی ) -2

1383( موریسون و بوید IIشیمی آلی ) -3

1388 شیمی آلی دکتر رضا مستقیم -4


1386عبدی اسکوپی( دکتر سید حسین IIشیمی آلی ) -6

1389شیمی آلی ساختار و کاربردی دکتر مجید میر محمد صادقی -7

1391اصول شیمی آلی فلزی پاول ترجمه: داوود آذریفر -8

60

(III)مفردات مضمون درسی کیمیای عضوی


: تحصیلینام موسسه : پوهنځی


عنوان مضمون : (III)کورس کیمیای عضوی


Ed. Ch. 06. 25 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: ششم :مضامین پیش نیاز ندارد

عمومی در مورد مضمونمعلومات

شم شآن در سمستر سوممیباشد، که شامل سه کورس است وکورس رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48، که شامل تدریس می گردد کیمیا سوم صنف

ی را ا( دقیقه 50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه میباشد . کورس اول شامل سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

..با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرفت دارد. درشانزده هفته در بر

ت عمومی در ن معلومامطالعه این مضمون برای محصالن دارای اهمیت می باشد،زیرا با مطالعه این مضمون محصال

یاوی عضوی،تیوری ساختمان کیم تاریخچه انکشاف کیمیا "مورد تمام بخش های کیمیای عضوی که دراین رشته مثال

ها امین ها مرکبات عضوی،هایدروکاربنها،الکولها،ایتر،الدیهایدهاوکیتونها،تیزابهای عضوی وشحمیات ،کاربوهایدریت

، در عرصه های بدست می آورند. کیمیای عضوی در حیات انسان ها،نباتات وحیوانات امینواسیدها ،ویتامین هاوپروتین ها

.زراعت، فارمسی و غیره دارای اهمیت فوق العاده می باشد


امینواسیدها، ا و ، مرکبات عضوی عنصری )فازدار(، کاربوهایدریت ها، امینوالکول هات نایتروجن امین ها، مرکب:در زمینه دانش

د ها ) اساسات تشکیل رنگ، تینزی،، مواد ملونهعناصر کیمیای عضوی حیاتیترکیب پولیمیرهای عضوی، مرکبات هیتروسکلیک،

Tensides و مواد شستشو، ترکیب مواد شستشوی جامد )


سیمینار. کارگروپی،کار ، مناقشه ، مباحثه ،آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها






61

( رشته کیمیاIIIکیمیاعضویجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(IIIکیمیاعضوی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

ی مل

عی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

د.ون

ش 4

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

تبت

شارای

گعنو

د.شن

بای

ضعی


3 3 2 2 2 3 شناخت در مورد امین ها، مرکبات ازو و مرکبات

عضوی عنصر )فازدار(1

2 شناخت در مورد ایزومیر های فضایی 3 2 3 2 2 3

2 3 3 3 2 2 شناخت در مورد هیتروسکلیک، ترکیب پولیمیر

آنهاهای عضوی و اهمیت 3

2 2 3 2 3 2 شناخت در مورد مواد ملونه، اساسات تشکیل رنگ

و نیتراید ها 4

3 2 3 2 2 3 شناخت در مورد مواد شوینده و ترکیب مواد شوینده

جامد5

مجموعه 2.6 2.1 2.4 2.6 2.4 2.6

2.45


62

برای سمستر ششم 3مفردات درسی مضمون کیمیای عضوی


درسی در هفته نظری/عملی

هفته اولکیتو فصل بیست و یکم: تعامالت تعویضی الفای گروپ کاربونیل، تاتومیری

انول، فعالیت انول ها. نظری 3

هفته دومتون ها، تعویضی الفا، هلوجنشن الفای الدیهاید ها و کی میکانیزم تعامالت

برومشن موقعیت . نظری 3

هفته سومکیل الفای کاربوکسلیک اسید، خاصیت اسیدی اتم های هایدروجن الفا، تش

آیون انوالت، فعالیت آیون های انوالت. نظری 3

هفته

چهارم

ا و ها، ایستر ه الکایلیشن آیون های انوالت، الکایلیشن مستقیم کیتون

نایتریل ها. نظری 3

هفته

پنجم

ت فصل بیست و دوم: تعامالت تراکمی گروپ کاربونیل: میکانیزم تعامال

تعامالت تراکمی کاربونیل، تراکم الدیهاید ها و کیتون ها : تعامل الدول،

تراکمی کاربونیل در برابر تعامالت تعویضی الفا.

نظری 3

هفته

ششم

تراکم هایدریشن محصول الدول: سنتز انون ها، تعامالت الدولی مخلوط،دی

عامل های کالیزنی بین المالیکولی: حلقه ساز دیکمن، تعامل میکائیل، ت

وژیکی انامین استورک، تعامالت تراکمی کاربونیل در صنعت، تعامالت بیول

تراکم کاربونیل.

نظری 3

63

هفته

هفتم

، خواص فصل بیست و سه: امین ها: نامگذاری، ساختمان و رابطه در امین ها

2فیزیکی، طریقه های استحصال امین ها، تعامالت NS ا، الکایل هالیده

ای امینشن ارجاعی الدیهاید ها و کیتون ها، تعامالت امین ها، نمک ه

دیازونیم: تعامل سندمایر.

نظری 3

هفته

هشتم

خواص فنول ها: نام گذاری، ساختمان و تشکیل رابطه،فصل بیست و چهارم:

ل ها.فزیکی، قدرت اسیدی فنول ها، اثر های تعویضات بر قدرت اسیدی فنو نظری 3

هفته نهمرایل امنابع فنول ها، تعامالت فنول ها، اسایلیشن، کاربوکسلیشن، تهیه

ایترها، اکسیدیشن فنول ها، کیتون ها. نظری 3

هفته دهم

صویر تفصل بیست وپنجم: کاربوهایدریت ها: طبقه بندی کاربوهایدریت ها،

پیگر بندی ، الدوتتروازها، روشی بر یادگیری D-Lفیشر و عالمت گذاری

کاربوهایدریتها.

نظری 3

هفته

یازدهم

مینو، آساختمان حلقوی کاربوهایدریت ها، کتوزها، قندهای داکسی، قندهای

پالتین، زنجیری، دای سکرایدها، پولی سکرایدها، گالیکوکاربوهایدریت های

تعیین ساختمان کاربوهایدریت، اکسیدیشن کاربوهایدریت.

نظری 3

هفته

دوازدهم

بن الفا، ، تعامالت در کارAفصل بیست و ششم: لیپید ها: استایل کو انزایم

چربیها، روغن هاو اسید های چرب، بیوسنتز اسید های چرب. نظری 3

هفته

سیزدهم نظری D . 3کلسترول، ویتامین –فسفولپید، واکس ها، ترپن ها، استروئید ها

هفته

چهاردهم

ی امینو فصل بیست و ششم: امینواسیدها، پیپتیدها، و پروتین ها: طبقه بند

اسیدها، استروشیمی امینو اسید ها. نظری 3

هفته

پانزدهم

مینو اامینو اسید ها، تعامالت خواص اسیدی و قلوی امینو اسید ها،سنتز

ن.اسید ها، پیپتایدها، مقدمه بر تعیین ساختمان پیپتایدها، انسولی نظری 3

64

هفته

شانزدهم نظری 3 ن ها.سنتز پیپتایدها، ساختمان های نوع دوم و سوم پیپتاید ها و پروتی

مآخذ

1395( کری IIIمی آلی )یش -1

1388( مک موری IIIشیمی آلی ) -2

1383( موریسون و بوید IIIشیمی آلی ) -3

1383شیمی آلی دکتر رضا مستقیم -4


1386( دکتر سید حسین عبدی اسکوپیIIIشیمی آلی ) -6

دکتر مجید میر محمد صادقی 1389شیمی آلی ساختار و کاربردی -7

65

وتطبیقات آن ل شیمیمفردات مضمون درسی کرست

لیسانس تحصیلیمقطع



عنوان مضمون : کرستال شیمی


Ed. Ch. 04. 27 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: مچهار :مضامین پیش نیاز ندارد


ن رشته برای محصلی چهارمرشته کیمیا بوده که در سمستر و اختصاصی مضمون کرستل شیمی یکی از مضامین اساسی

ضمون ممی باشد. در این سیرعلمی وپروژه سمینار،ساعت 2نظری ساعت 32کیمیا تدریس میگردد این کورس شامل

ل شده در کرستل شیمی ، جامدات و انواع آن ، حجره واحد و طرز تراکم ذرات ، فیصدی های حجم اشغا :موضوعات چون

ستلی مواد توسط بسته بندی های مختلف، انواع جامدات کرستلی )آیونی ، مالیکولی، کووالنسی، فلزی(، مطالعه ساختار کر

عالوه انجام س، نقص در شبکه های کرستلی و غیره مورد بحث قرارمیگیرد. درین کورس محصلین ملکف اند که براشعه ایک

کارهای خانگی یک سیمینار مرتبط با موضوعات ذکره شده ارایه نمایند.

اهمیت وضرورت

داخلی اجسام کرستل شیمی یکی از بخش های مهم کیمیا در سطح دنیا است که مرام و هدف آن مطالعه ساختار و نظم

جامد می باشد.

نکشاف این دانش ابا توسعه دانش، مطالعه حالت کرستلی ماده برای عالقمندان این علم اهمیت فروانی کسب نمود. با

دهنده کره زمین دارای ساختار داخلی منظم می باشند و دیری نگذشت مشخص شد که بخش اعظم مواد تشکیل

اوی بین که در تعیین خواص فزیکی و کیمیاوی مواد نه تنها حالت ظاهری و روابط کیمی نددانشمندان متوجه گردید

ردار است. بدین واتمهای تشکیل دهنده آنها، نقش داشته؛ بلکه چگونگی انتظام داخلی ذرات آن نیز از اهمیت ویژه ای برخ

ترتیب شناسایی کرستل ها و حالت کرستلی مواد، جای خود را در میان سایر رشته های علوم طبیعی یافت.

تل شیمی در علم کریستالوگرافی در بسیاری از بخش های علوم طبیعی جایگاه بلندی دارد؛ مثال، یادگیری کرس

یاتی است. فیزیک حالت جامد ، فزیک برق و فناوری نانو، ح

اهداف مضمون

حصول دانش در مورد کرستل شیمی -

شناخت ساختارداخلی اجسام کرستلی -

شناخت انواع جامدات کرستلی -

شناخت روش های تعیین ساختار کرستل ها -

شناخت نواقص ها در شبکه های کرستلی -

-

ومیتود تدریس:روش

66

لکچر و بحث -

پرسش و پاسخ -

کارهای -

مشاهدتی -

سمینار -

محصلارزیابی نحوه

%10 ارزیابی روزمره و کارخانگی -

%10 پروژه و سیمینار -

%20 امتحان وسط سمستر -

%60 امتحان فاینل -

( رشته کیمیارستل شیمیکجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(کرستل شیمی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3ب

س.ک

م ظا

نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 دانش در مورد دانش کرستل شیمی 2 3 2 3 3 3

2 شناخت در مورد ساختار داخلی اجسام کرستلی 2 3 2 3 3 3

3 شناخت درمورد انواع جامدات کرستلی 3 3 3 3 2 2

2 3 3 3 2 3 شناخت در مورد روش های تعیین ساختار کرستل

ها4

کرستلیشناخت در مورد نواقص ها در شبکه 2 3 3 2 3 3 5

مجموعه 2.4 2.8 2.6 2.8 2.8 2.6

2.66

ن اشتراک= اعظمی تری3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

67




هفته اول

کرستل شیمی

تعریف کرستل شیمی، تاریخچه کرستل شیمی، جامدات و

انواع آن )جامدات کرستلی و امورف(، فرق بین جامدات

امورف، تشکیل کرستل ها و نموی آن.کرستلی و

عملی 2

هفته دومد حجره واحکرستل های ایدیال و غیرایدیال و حجره واحد:

در دو بعد و سه بعد.2

نظری

هفته سوم

سیستم مکعبی، سیستم تتراگونال، سیستم های کرستلی:

سیستم اورتورمبیک، سیستم هگزاگونال، سیستم ترای

کلنیک، مونوکلنیک و رمبوهایدرال، شبکه های

.)Bravais lattice( براوه

نظری 2

نظری 2 اندیس میلر)اندیس جهات و سطوح کرستل ها(. چهارمهفته

هفته پنجمموج، انعکاس تعیین ساختار کرستل ها توسط اشعه ایکس:

موج، تفرق امواج، اشعه ایکس و تولید آن. نظری 2

نظری 2 وکاربرد آن ، حل مثالها. (bragg)معادله براک هفته ششم

هفته هفتم

بسته طرز تراکم ذرات )بسته بندی نزدیک( کرستل ها:

پر، بندی ذرات در شبکه مکعبی مرکزپر، مرکزوجوه

هگزاگونال و معکبی ساده.

نظری 2

هفته هشتمدریافت فیصدی تراکم ذرات در شبکه های کرستلی:

فیصدی تراکم ذرات در شبکه مکعبی مرکزوجوه پر. نظری 2

هفته نهمفیصدی تراکم ذرات در حجره واحد مکعبی مرکز پر و

دریافت کثافت کرستل ها.

2 نظری

هفته دهممثال های بخش حل مثالهای دریافت فیصدی تراکم ذرات:

تراکم ذرات و کثافت کرستل ها.

2

نظری

هفته یازدهمجامدات آیونی ، خواص جامدات انواع جامدات کرستلی:

آیونی، محدودیت نسبت شعاع های کتیون و انیون. نظری 2

هفته دوازدهمم و تیتانی کرستل نمک طعام، سلفاید جست، فلوراید کلسیم

اکساید... نظری 2

هفته سیزدهم دریافت انرژی شبکه کرستلی بطریهانرژی شبکه کرستلی:

النده. –هابر و طریقه بورن –بورن نظری 2

هفته

چهاردهم

جامدات مالیکولی و کووالنسی:

نمونه های از جامدات مالیکولی و کووالنسی ) الماس و

گرافیت(.

نظری 2

68

نزدهماهفته پ

اربیتالکترونی، میتود میتود دریای الجامدات فلزی:

دی نوع انواع نیمه هادی ) نیمه هانیمه هادی ها: مالیکولی،

n و نوعp.)

2

نظری

هفته

شانزدهم

، نقص استوکیومتری وانواع آن نقص در شبکه های کرستلی:

نقص غیراستوکیومتری وانواع آن. نظری 2

مآخذ

. انتشارات: نوآوران شریف1شیمی معدنی .(1390بهشتی. ) .1

شیمی معدنی. انتشارات: جهاد دانشگاهی .(1385آقابزرگ. ) .2

بلورشناسی. انتشارات: دانشگاه علم و صنعت ایران .(1391آشوری، حسین. ) .3

. انتشارات: نویسا 2(. شیمی غیرعضوی 1396ندا، محمدحسین. ) .4

رادیوشیمیمفردات مضمون درسی


69



عنوان مضمون : رادیوشیمی


Ed . Ch. 05. 34 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: پنجم :مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی در باره مضمون

میا تدریس برای محصلین رشته کی پنجمرشته کیمیا بوده که در سمستر و اختصاصی شیمی یکی از مضامین اساسیرادیو مضمون

مینه زر می دانش نوخاسته وجوانی است که درادیوشیمی باشد. ساعت سمینار 2نظری ساعت 32این کورس شامل .میگردد

العاده برخوردار است . ید ها وتجزیه ی مواد از اهیمت فوقنیم ، تهیه وتولید رادیو نیوکلیوئتهیه وتولید عناصر ترانس یورا

وکیمیاوی ، تفاده از روش های رادیرادیوشیمی در حقیقت کاربرد مواد رادیواکتیف در حل مسایل کیمیاوی است. با اس

ر روی میتوان در زمینه های مختلف علمی وتحقیقی فعالیت کرد .یکی از موفقیت های رادیوشیمی کشف وتحقیقات ب

که درعرصه های مختلف طب، انرژی وصنعت از آن استفاده میگردد. عناصر ترانس یورانیم است


ای هسته یی ، ی با ماده ، اندازه گیری شعاعها هابل شعاع های هستقرادیواکتویتی، اثر مت، ساختار هسته اتم

وی بعد از تباالت تعامالت هستوی ،اثر متقابل بین هسته اتمی والکترون های قشری ، عناصر رادیواکتیف ،، تعامالت کیمیا

ن، حفاظت در برابر ف بر انسایکیمیا،اثرات اشعه های رادیواکتهسته ای ،تولید انرژی هسته ی، کاربرد رادیونوکلید ها در

اشعه های رادیواکتیف.


آموزش فعال ، لکچر ، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح مسله، مناقشه ، مباحثه.





ز محصل و مروری به درس گذشتهسوال و جواب ا -



)10٪فیصدی پروژه های صنفی ) کارخانگی

( کار عملیفیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی)٪10



( رشته کیمیارادیو شیمیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

شماره

70



(رادیو شیمی )

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هد

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

ا می

کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا بادراف

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


2 3 3 3 2 2 شناخت در مورد ساختار هسته اتم ، رادیو

اکتیویتی و اثر متقابل تشعشات هستوی باالی ماده1

2 2 2 2 2 2 شعاعات هستوی، شناخت در مورد اندازه گیری

تعامالت هستوی واثر متقابل بین هسته اتمی و الکترونهای قشری

2

3 1 3 1 3 3 شناخت درمورد عناصر رادیواکتیو و تعامالت

کیمیاوی بعد از تعامالت هستوی3

2 2 2 3 3 1 شناخت در مورد تولید انرژی هستوی و کاربرد

رادیونوکلیئید ها در کیمیا4

2 3 2 2 2 3 شناخت در مورد اثرات اشعه های رادیو اکتیف باالی انسان ها و حفاظت در برابر تشعشات

رادیواکتیف.5

مجموعه 2.2 2.4 2.2 2.4 2.2 2.2

اوسط مجموعه عمومی 2.266


م پنجمفردات و پالن درسی برای سمستر

71



هفته اول

فصل اول

اهداف

هسته

ساختار هسته اتم

نوکلیون ها -

نوکلیدها -

مواد رادیواکتیف -

پایداری نوکلید ها -

خواص هسته اتمی

چار چ وشعاع -

های نوکلید ی و انرژی رابطوی هسته کتله -

( زوایه ا ی ، زوجیت Momentumمومنتم )

( )Parity مومنت( )Moment مقناطیسی وبرقی

مدل های هسته اتم -

.ذرات بنیادی)اساسی( -

نظری 2

هفته دوم

فصل دوم

اهداف

رادیواکتیوتی

قانون تجزیه رادیواکتیف -

قانون زمان تجزیه رادیواکتیف -

تعادل تجزیه رادیواکتیفی -

موارد به خصوص سیستم مادر ودختر -

تجزیه دوگانه -

چارت محاسبه تجزیه رادیواکتیف -

انواع تجزیه رادیو اکتیف -

نظری 2

هفته سوم

تجزیه الفا -

) تجزیه بیتا - , )

نشر کوانتم گاما -

تجزیه خود به خودی -

رادیواکتیویتی پروتون -

نشر قطعات سنگین -

.نشر تاخیری ذرات سنگین

نظری 2

چهارمهفته

فصل سوم

اهداف نظری 2

72

اثر متقابل شعاع های هسته ی با ماده

با ماده اثر متقابل شعاع های -

اثر متقابل شعاع های -

اثر متقابل شعاع های -

.دز وتوان دز -

هفته پنجم

چهارمفصل

اهداف

اندازه گیری شعاعها ی هسته یی

آشکار ساز های آیونایزشن -

اتاقک آیونایزشن -

شمارشگر های گاز گذرا -

ولر) م -شمارشگر های گایگر -

Geiger Muller)

شمارشگر های نیمه هادی -

minThermolu) ترمولومینسانس - escence

).

نظری 2

هفته ششم

چهارمفصل

.آشکار سازی جرقه زن -

.روش های آشکار سازی -

.آشکار سازی های تعیین موقعیت هسته ای -

.حبابا تاقک های ابر و ا تاقک های -

.اندازه گیری دز -

.اندازه گیری همزمان وغیر همزمان -

.اندازه گیری های انطباقی وضد انطباقی -

.اندازه گیری نیوترون ها -

.دقت اندازه گیری به وسیله نوسانات احصائیوی -

نظری 2

فصل پنجم هفته هفتم

.اهداف

:تعامالت هستوی

سطح مقطع موثر وتوابع تحریک کننده ای برای -

.تعامل های هسته ی

.تعامل های هسته ی با نیوترونها -

.تعامل های هسته ای با ذرات چارچدار

نظری 2

هفته هشتم

.پروسه های پراکنده گی

.پراکنده گی االستیک -

.پراگنده گی غیر االستیک -

تجزیه هسته

نظری 2

73

.میکانیزم تجزیه هسته -

.محصوالت تجزیه -

.توازن انرژی در پروسه تجزیه -

.ثمره ی تعامل های هسته ا یمحاسبات -

.امتحان وسط سمتر -

هفته نهم

فصل ششم

اهداف

.اثرمتقابل بین هسته اتمی والکترون های قشری

.تاثیر رابطه کیمیاوی باالی نیمه عمر -

.( Mosbauerپدیده ی موزباور) -

نظری 2

هفته دهم

فصل هفتم

اهداف

عناصر رادیواکتیف

.عناصر رادیواکتیف طبیعی -

.عناصر رادیواکتیف مصنوعی -

.Tcتکنسیم -

.Pmپرومتیم -

نظری 2


.Uعناصر ترانس یورانیم -

.روش های تهیه عناصر ترانس یورانیم -

.گداخت هستوی به صورت جزئی -

.سنگین ترین عناصرسنتز -

.گداخت هسته ای داغ -

.گداخت سرد -

.خواص عناصر ترانس یورانیم .کاربرد ها -

.کاربرد عناصر ترانس یورانیم -

.بررسی عناصر فوق سنگین -

.شبه اتم ها -

.اتمهای پوزیترونیم ومیون -

نظری 2

هفته

دوازدهم

فصل هشتم

اهداف

تعامالت کیمیاوی بعدازتبادالت هسته ای

.انرژی عقب زنی )پس لگد( بعداز نشر - ,

.المرزچ -تعامالت عقب زنی زیالرد -

( )Szilard Chamlmers

.استفاده ی عملی از تعامالت عقب زنی -

.تشکیل مرکبات جدید -

.عالمه گذاری مستقیم با اتم های عقب زده

نظری 2

74

هفته

سیزدهم

فصل نهم

اهداف

واستفاده ازانرژی هسته یتولید

باتری های رادیوایزوتوپ -

.راکتور های گداخت -

.مبانی گداخت هسته ی -

.ساختمان راکتور گداخت -

.راکتور های هسته ی -

.بیالنس نیوترون در راکتور های هسته ا ی -

.ساختمان راکتور های هسته ی -

.انواع راکتور های هستوی -

.پروسه های تولید وتبدیل -

)میزان سوخت - )burn UP.

نظری 2

هفته

چهاردهم

فصل دهم

اهداف

کاربرد رادیونوکلید ها در کیمیا -

.روش های رادیوشیمی -

.عالمه دارکردن ترکیبات با را دیونیوکلید ها -

.سنتیز کیمیاوی مستقیم -

.عالمه کردن به صورت پس زنی -

.تعامل های تبادل -

.سنتیز بیوشیمی -

.شیمی روش های انالیز رادیو -

.انالیز به وسیله رادیواکتیفتی طبیعی -

.انالیز به روش رقیق کردن -

.اکتیف کردن نیوترونی -

.سالیابی رادیوکیمیاوی -

نظری 2

هفته

دهمزپان

فصل یاز دهم

اهداف

.اثرات اشعه های رادیواکتیف بر انسان

.اثرات بیولوژیکی شعاع ها -

.حساسیت نسبت به شعاع ها -

.میکانیزم تاثیر -

.اضرار ناشی از پخش شعاع ها -

اثرات بدنی -

اثرات ارثی یاجینتکی -

2

نظری

75

اثرات دیر رس -

خالصه -

.تمرین -

هفته

شانزدهم

فصل یازدهم

حافظت در برابر اشعه های رادیواکتیف

.شعاع گیری خارجی -

.عامل زمان -

عامل فاصل. -

.عامل حفاظ -

.شعاع گیری داخلی -

.رادیواکتیف بر بدن انسانراه های نفوذ عناصر -

.عمل کرد بیولوژیکی عناصر رادیواکتیف در بدن -

.راه های حفاظت در برابر شعاع گیری داخلی -

نظری 2

مآخذ

( . انرژی اتمی . تهران : جهان کتاب.1391صمدی، علی افضل.) -1

سینا.( شیمی هسته یی . تهران : انتشارات بوعلی 1381کار خانه ای ، ابراهیم . ) -2

( پرتوشیمی . تهران سازمان اتمی ایران .1390ترانه توفیقی، نیاکی . ) -3

( . مبانی حفاظت در برابر پرتو ها . انتشارات شابک. 1379راستی کردار ، صمد . ) -4

عید. کابل : انتشارات س ( . فزیک هسته ای . 1396) علم خیل ، کریم اله . -5

( رادیوشیمی . تهران : سازمان اتمی ایران . 1381) ج .نبات ، ایر -6

( . کیمیای عمومی . تهران : مزکز نشر د انشگاهی .1381ویلیام .متسرتون ، امیل جی ) -7

ی ایران. ( . اشول ومبانی شیمی هسته ای . تهران : سازمان انرژی اتم1372مراغه ، قنادی .) -8

ر دانشگاهی.اسدی . تهران: مرکز نش ( . شیمی عمومی . ترجمه :مظفر ، 1382ون . ) زیمدال ، استی -9

.کیمیای عمومی . تهران: مرکز انتارات علم وصنعت ایران (.1378ثر نشان ، محمد تقی . )کو -10

. تهران : دانشگاه اصفهان .2( . شیمی عمومی 1376حبیبی ، محمد حسین . ) -11

اهیم . تهران : مرکز ( . آشنایی با فزیک هسته ای جلد اول. ترجمه :ابو کاظمی ، محمد ابر1392.) کرین ، کنت -12

.نشر دانشگاهی

76

تحلیلی توصیفی مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : کیمیای تحلیلی توصیفی




نجمپکورس است وکورس اول آن در سمستر دومیباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا سوم صنف

ا درشانزده ر( دقیقه ای 50( ساعت )3فته )درهر هکورس شامل سه کریدت است و میباشد . سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

.د گرفتنرا فرا خواه مفاهیم کیمیای تحلیلیبا مطالعه این کورس محصالن، دارد. هفته در بر

خست ترکیب وظیفه کیمیای تحلیلی عبارت از تعیین ترکیب کیمیاوی مواد یا مخلوط آن ها است. کیمیای تحلیلی ن

ا آیونها تشکیل سپس سؤالی راجع میشود که این ماده از کدام عناصر، گروپ های عناصر یتوصیفی مواد را تعیین می کند.

قداری در گردیده است؟بعدا تعیین ترکیب مقداری آغاز گردیده تشخیص می نمایند که اجزای متشکله بکدام تناسب م

قداری به شمار یقی، وظیفه تحلیل مماده مورد نظر قراردارند پس تعیین ترکیب مقداری اجزای متشکله جداگانه ماده تحق

میرود.


میتوان به له مطالعه این بخش مضمون کیمیاوسیکیمیای تحلیلی درحقیقت ستون فقرات کیمیارا تشکیل میدهد. ب

لیلی میای تحاسرارطبیعت ،علوم طبیعی ،زراعت ،دواسازی...ساحات وسیع علوم مدرن وضروری امروزدسترسی پیدانمود. کی

وان با تعیین تامروز در صنعت و ساینس اهمیت فوق العاده دارد؛ طور مثال: فورمول کیمیاوی نا معلوم یک جسم را می

فیصدی عناصر تشکیل دهنده آن در اثر تجزیه دریافت نمود.

د استعمال تجزیه کیمیاوی یکی از میتودهای مهم و با ارزش تحقیق و تتبع بوده دربخش های مختلف ساینس مور

رد استفاده قرار می زیاد دارد؛ مثال: درمعدن شناسی، طبابت، دواسازی، زراعت و غیره، تجزیه کیمیاوی به پیمانه وسیع مو

یج مطلوب باید یز اهمیت فوق العاده دارد چنانچه برای بدست آوردن نتاگیرد. برعالوه آنها کیمیای تحلیلی در صنعت ن

کیفیت اشخاص مؤظف فنی در هر مرحله کار راجع به سیر حرکت و ترکیب مواد خواه از لحاظ کمیت و خواه از لحاظ

ح و مطلوب حیمعلومات صحیح داشته باشند؛ مثال: در یک فابریکه شیشه سازی، وقتی شیشه و یا سامانهای شیشه ای ص

و ماده بین ساخته شده می تواند که راجع به کمیت و کیفیت مواد مورد ضرورت اولیۀ آن بصورت مداوم معلومات گرفته

البین و ماده ساخته شده، وقتا فوقتا تحت معاینۀ قرارداده شوند.


77

امد و یا گاز( جحالت مایع باشد خواه بحالت هدف اساسی کیمیای تحلیلی توصیفی در یک جسم داده شده )خواه ب

اع عناصر) و یا آیون های آن( است.معلوم نمودن انو

تدریس ومیتود روش

لکچر، سوال وجواب، کار، مشاهداتی، کارگروپی ودروس سیمیناری.


%10ارزیابی روزمره و کارخانگی -

%10پروژه و سیمینار -

%20امتحان وسط سمستر -

%60امتحان فاینل -

جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )کیمیای تحلیلی توصیفی( رشته کیمیا



(کیمیای تحلیلی توصیفی)

شماره

6ها

تاهم

ا بنود

نمت

ابرق

ت فیرظ

و ی

ایوان

تیایم

کته

شرن

غارفا .

ی

ر د

ودخ

د.شن

باه

شتداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

ک

5ته

شداا ری

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

ایوان

تیایم

کنغا

رفا.

د

شنبا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق4 ت

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3ن

وی نام

ظ نی

گوخسپا که

ا می

کیم

علی

هات

رها

م و

شدان

ب س.ک

د.شباه

بیر ت و

یمعل

2 تژلو

ناک ت و

سینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

انمب

ت خناش.

ی.

1نو

ر ه

ز ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ع

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گ


3 3 3 3 3 3 شناخت در مورد تحلیلی توصیفی باالی حاالت سه گانه

ماده1

2 شناخت در مورد معلوم نمودن انواع آیون های عناصر 2 3 3 3 2 3

2 3 3 2 2 3 شناخت درمورد اساسات تعادل کیمیاوی در فاز های

سیستم های متجانس و غیر متجانس 3

4 مواد POHو PHشناخت در مورد 2 3 3 3 2 3

5 شناخت در مورد مرکبات مغلق در تحلیل کیمیاوی 3 3 3 3 3 2

مجموعه 2.6 2.8 2.8 3 2.6 2.6

2.73

اک= اعظمی ترین اشتر3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

78

مفردات و پالن درسی برای سمسترپنجم



هفته اول

.مرام کیمیای تحلیلی توصیفی -

عمومی را جع به انکشاف کیمیای معلومات -

.تحلیلی

اساسات نظری کیمیای تحلیلی:

اساسات تعادل کیمیاوی درفازهای سیستم های -

.متجانس

.قانون عمل کتله وتعادل آیونیک -

.سرعت تعامالت -

.عوامل مؤثرباالی سرعت تعامالت کیمیاوی -

نظری 3

هفته دوم

.معادله ارینوس -

.محلول های الکترولیت -

.تفکیک الکترولیت هادرجه -

.عوامل مؤثرباالی فیصدی درجه تفکیک -

.الکترولیت های قوی، متوسط وضعیف -

3

نظری

هفته سوم

.ثابت تفکیک الکترولیت های ضعیف -

.محلول های الکترولیت های قوی -

.فعالیت آیون ها -

.ضریب فعالیت -

نظری 3

چهارمهفته

.قوه آیونی محلول ها -

( POH,PHهایدروجن،هایدورکسیل)مشخصه -

.وانفکاک آب

محاسبه غلظت آیون های هایدروجن درمحلول -

.های تیزابی وقلوی


.های تیزابی قوی یک قیمته

3

نظری

هفته پنجم


.تیزاب ضعیف یک قیمته

های هایدروجن درمحلول محاسبه غلظت آیون -

.تیزاب ضعیف چند قیمته

POHمحاسبه غلظت آیون های هایدروکسیل و -

.محلول های قلوی قوی

نظری 3

79

هفته ششم

محاسبه غلظت آیون های هایدروکسیل و -

POH محلول های قلوی ضعیف.

سیستم های بفری واستفاده ازآن ها درتحلیل -

.کیمیاوی

محلول های بفری که ازتیزاب PHمحاسبه -

.ضعیف ونمک آن تهیه شده باشد

.ظرفیت بفری -

نظری 3

هفته هفتم

.قدرت بفری -

مخلوط قلوی های ضعیف PHمحاسبه -

.ونمک های آن

.(Hydrolysisهایدرولیز) -

.معرفی هایدرولیز -

هایدرولیزنمک که ازتیزاب ضعیف والقلی -

.ضعیف حاصل شده است

نظری 3

هفته هشتم

هایدرولیزنمک ازتیزاب قوی والقلی قوی -

.باظرفیتهای متفاوت.

تعادل کیمیاوی درسیستم های غیرمتجانس:

.حاصل ضرب انحاللیت ها -

.حاصل ضرب فعالیت آیون ها -

.تأثیرآیون های مشترک باالی انحاللیت -

.اثرنمکی -

3 نظری

هفته نهم

.شرایط تشکیل رسوب -

.کیمیاویهایدروکساید های امفوتری درتحلیل -

.تشکیل رسوب وانحاللیت -

.ترسب مسلسل آیون ها -

3

نظری

هفته دهم

مرکبات مغلق درتحلیل کیمیاوی:

.مشخصات عمومی مرکبات مغلق -

.ماهیت رابطه کیمیاوی درمرکبات کمپلکس -

.نام گزاری مرکبات مغلق -

.ثابت ناپایداری آیون های مغلق یا کمپلکس -

نظری 3


غلظت محلول ها:ارائه

.طریقه های ارائه غلظت محلول ها -

غلظت فیصدی وزنی یا فیصدی وزن به وزن -

.دریک محلول

غلظت فیصدی حجمی یا فیصدی حجم به حجم -

.دریک محلول

.فیصدی وزنی به حجم -

نظری 3

80

.مولیسهم -


.کتلوی وفیصدی کتلوی سهم -

.غلظت موالریتی -

.غلظت نارملتی -

.مواللیتیغلظت -

نظری 3


.غلظت تیتر -

.محاسبات به ارتباط کثافت محلول ها -

.تهیه محلول ها به غلظت های معین -

.محاسبات درتهیه ورقیق ساختن محلول ها -

نظری 3

اردهمههفته چ

تحلیل توصیفی ومفاهیم اساسی آن:

.تعامالت وطریقه اجراء آن -

.شرایط اجرای تعامالت -

.توصیفی بمثابه تعامل بین آیون هاتعامالت -

.تحلیل کسری وسیستماتیک -

.تحلیل ماکرو،نیمه ماکرو،میکرو -

.اجراء تعامالت قطره یی -

.تعامالت میکروکروستلوسکوپی -

3

نظری


.کتیون های گروپ اول وتعامالت آنها -

.کتیون های گروپ دوم تحلیلی وتعامالت آنها -

.تحلیلی وتعامالت آنها کتیون های گروپ سوم -

.اصلی وتعامالت آنها چهارمکتیون های گروپ -

نظری 3


.کتیون های گروپ پنجم وتعامالت آنها -

.تعامل هایدرولیز -

.انیون ها وتعامالت آنها -

.تعامالت انیون ها درمحلول ها -

نظری 3

مآخذ

توصیفی.هند:مطبعه ریپرو.اساسات کیمیای تحلیلی (.1365ظفر.) همکار، محمد .1

: سالجقه، ابوالقاسم نجفی. ایران: مراکز . مترجمین 2 -(. مبانی شیمی تجزیه .ج 1387اسکوگ، گالس آروید. ) .2

دانشگاهی.

بل .نیمه میکرو انالیز کمیای توصیفی. کابل: انتشارات پوهنتون کا« حکیمی»ورد، عبدالغفار و محمد غوث .3

4. Ray mond, Chang. (2005) .Chemistry Brondon Cruickshank . U.S.A.

5. Mathin Silberberg. (1996) .Chemistry The Moleculer Nature of Mather and cheng.

U.S.A Clorado Boulder .

81

کیمیای تحلیلی مقداری مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : کیمیای تحلیلی مقداری




ششم آن در سمستر دومکورس است وکورس دومیباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48، که شامل تدریس می گرددکیمیا سوم صنف

قه ای را ( دقی50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه شامل دوممیباشد . کورس سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

.هد گرفت.را فرا خوا کیمیای تحلیلی مقداریبا مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم دارد. درشانزده هفته در بر

رکیب تتحلیلی نخست وظیفه کیمیای تحلیلی عبارت از تعیین ترکیب کیمیاوی مواد یا مخلوط آن ها است. کیمیای

ا آیونها تشکیل توصیفی مواد را تعیین می کند. سپس سؤالی راجع میشود که این ماده از کدام عناصر، گروپ های عناصر ی

قداری در گردیده است؟بعدا تعیین ترکیب مقداری آغاز گردیده تشخیص می نمایند که اجزای متشکله بکدام تناسب م

مقداری به شمار س تعیین ترکیب مقداری اجزای متشکله جداگانه ماده تحقیقی، وظیفه تحلیلپ ؛ماده مورد نظر قرار دارند

میرود.


رمنرالوژی، دکیمیای تحلیلی مقداری یکی از کورس های ضروری کیمیا در سطح دنیا است؛چنانچه از تحلیل مقداری

ه بر آن در پهلوی و دیگر علوم طبیعی استفاده بعمل می آید. عالو جیولوژی، فزیولوژی، مایکرو بیولوژی، طب، خاک شناسی،

یباشند. مواد کارخانجات و فابریکه های کیمیاوی، دواسازی، انستیتیوت های تحقیقاتی، البراتوارهای تحلیلی موجود م

ری در ساینس مقدااستحصال شده را تحلیل نموده و از آنها نظارت بعمل می آورند از همین سبب امروز کیمیای تحلیلی

عناصر تشکیل و تخنیک اهمیت فوق العاده دارد؛ مثال: فارمول کیمیاوی نا معلوم یک جسم را میتوان با تعیین فیصدی

وده در همه شعبات بدهنده آن در اثر تجزیه، دریافت نمود. تجزیه کیمیاوی یکی از میتودهای مهم و با ارزش تحقیق و تتبع

ده است.دارند، مورد استعمال زیادی دارد که از شعبات مربوطه در باال ذکر بعمل آم علمی که به کیمیا ارتباط

برای بدست آوردن قابل یادآوری است که کیمیای تحلیلی در صنعت نیز از اهمیت فوق العاده برخوردار میباشد؛چنانچه

میت و خواه رکیب مواد، خواه از لحاظ کنتایج مطلوب باید اشخاص مؤظف فنی در هرمرحله کار، راجع به سیر حرکت و ت

از لحاظ کیفیت، معلومات صحیح و مطلوب داشته باشند؛


82

ر این صورت نتایج دمرام وهدف کیمیای تحلیلی معلوم نمودن تعداد عناصر جداگانه و یا مرکبات حاوی آنها میباشد که

س سؤالی راجع انالیز عموما به فیصدی ارائه میگردد. کیمیای تحلیلی نخست ترکیب توصیفی مواد را تعیین می کند. سپ

قداری آغاز مای عناصر یا آیونها تشکیل گردیده است؟بعدا تعیین ترکیب میشود که این ماده از کدام عناصر، گروپ ه

ین ترکیب گردیده تشخیص می نمایند که اجزای متشکله بکدام تناسب مقداری در ماده مورد نظر قرار دارند؛ پس تعی

مقداری اجزای متشکله جداگانه ماده تحقیقی، وظیفه تحلیل مقداری به شمار میرود.




%10ارزیابی روزمره و کارخانگی -


%20امتحان وسط سمستر -

%60امتحان نهائی -

کیمیاجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )کیمیای تحلیلی مقداری( رشته

83



(کیمیای تحلیلی مقداری)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هرا

ی او

میکی

د وا

میه

زج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

دا

ه شت

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

حیرو


کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س اه

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 3 3 3 2 3 شناخت در مورد معلوم نمودن تعداد از عناصر

جدا گانه و مرکبات آنها1

3 3 2 2 3 3 شناخت در مورد تعیین نمودن تعداد هر یک از

عناصر تشکیل دهنده مرکب2

3 2 3 3 3 2 شناخت درمورد تعیین ترکیب تعدادی اجزای

متشکله ماده بصورت تحقیقی3

2 3 1 2 3 2 شناخت در مورد تحلیل حجمی، تتری متری و

طبقه بندی میتود های تیتری متری4

3 1 3 1 3 3 شناخت در مورد تیتریشن، اندیکاتور ها و گراف

های تیتریشنی آنها5

مجموعه 2.6 2.8 2.4 2.4 2.4 2.8

2.566


مفردات و پالن درسی برای سمسترششم

84



هفته اول

تحلیل مقداری

.موضوع تحلیل مقداری -

.کیمیاوی تحلیل مقداریمیتودهای -

.مروری براستوکیومتری کیمیاوی -

.محاسبات استوکیومتری -

نظری 3

هفته دوم

تعیین آب تبلوریا کرستلی -

تعیین مقدار آهن در کلوراید آهن - III.

اندازه گیری آهن - Feیک نمونة سنگ معدنی در

تعیین مقدار آهن در سلفیت آهن - III.

.تعیین مس -

.تعیین مس به اساس میتود الکترو گراویمتری -

3

نظری

هفته سوم

تحلیل حجمی

.میتودهای تحلیلی تتریمیتری -

.طبقه بندی میتودهای تحلیل تتریمیتری -

.شرایط تعامالت مورداستفاده درتحلیل تتری متری -

.تهیه نمودن محلول استندرد یا معیاری -

نظری 3

چهارمهفته

.عملیه تیتریشن -

.اندیکاتورها -

.اندیکاتورها درمیتود نیوتراالیزیشن -

.تیوری اندیکاتورها -

تیوری کروموفوری اندیکاتورها. -

اندیکاتورهای مهم )فینول فتالین،میتایل -

.اورنج،...(

نظری 3

هفته پنجم

.اندیکاتورها ومحاسبات آنحدود تغییررنگ -

.تأثیرحرارت باالی ساحه انحراف اندیکاتور -

.تأثیرمحلل های عضوی باالی ساحه انحراف -

.اندیکاتورها

نظری 3

هفته ششم

گراف های تتریشن

.تتریشن اسیدهای قوی باقلویات قوی -

.تیتریشن اسید های ضعیف با قلویات قوی -

نظری 3

هفته هفتم .ضعیف با تیزاب های قویتیتریشن قلویات -

ی ضعیف با قلویات ضعیف ومعکوس آن.تیتریشن تیزابها - نظری 3

هفته هشتم .تیتریشن تیزابهای دواساسه وچندین اساسه -

نظری 3 .محلول های بفر -

file:///D:/دیپارتمنت%20کیمیا/فولدر%20نصاب%20دیپارتمنت%20کیمیا/2.docx%23_Toc382930809







85

.قدرت بفری -

.ظرفیت بفری -

هفته نهم

آب

نامگذاری آب. -

منظورازآب سخت ونرم چیست؟ -

.سختیطبقه بندی آبها ازنظرمیزان -

.انواع سختی آب -

تعیین سختی مجموعی آب به میتود -

.کمپلکسومتری

3

نظری

هفته دهم

کروماتوگرافی

.جداکردن آیون ها به میتودکروماتوگرافی -

.عرصه کاربرد کروماتوگرافی -

.کروماتوگرافی تعویض آیونی -

Thin layer)کروماتوگرافی صفحه نازک یا -

chromatography)

2جدا کردن - 2 2 2 3, , , ,Mn Ni Co Cu Fe طریقه کروماتو به

.گرافی کاغذکروماتوکروماتو

نظری 3


کیمیای برق

ریدوکس( درتحلیل ریدکشن ) –میتودهای اکسیدیشن -

.کیمیاوی

.روجن استندردالکترود مرجع هاید -

.ساختن سالت بریج -

.جریان برقوپروسه های کیمیاوی -

نظری 3


.قوانین الکترولیز -

.قانون اول ودوم فارادی -

.ضریب های مقداری الکترولیز -

.پیلهای مورداستفاده روزمره -

نظری 3


.حجره های ولتایی -

مفهوم نیروی محرکه الکتریکی یک پیل -

چیست؟

پوتانشیل نسبی نیم پیلی یا پوتنشیل نسبی -

.الکترودی

نظری 3

اردهمههفته چ .اثرغلظت برپوتانشیلهای سلولی -

.ابت های توازن درتعامالت ریدوکس -

3 نظری

هفته پانزدهم .منحنی های تیتریشن درتعامالت ریدوکس -

.وتوضیح گرافتفسیر - نظری 3





86


اندیکاتورهای مورد ضرورت درمیتودهای -

ریدکشن -اکسیدیشن

معلومات درباره الکترود کالومیل -

.ریدکشن –سرعت درتعامالت اکسیدشن -

نظری 3

مآخذ

: سالجقه، ابوالقاسم نجفی ایران: مراکز . مترجمین 2 -(. مبانی شیمی تجزیه .ج 1387اسکوگ، گالس آروید ) .1

دانشگاهی.

میه. مترجم: مرعلی، فرخ زاده. تهران: دانشگاه رو Iتجزیه کمی جلد(. 1382آندروود، آر.ای.دی.وای.ال. ) .2

نتشارات سفید افغانستان. ( کیمیای تحلیلی مقداری. کابل: ا1392محب، هدایت اهلل ) .3

کیمیای تحلیلی مقداری کابل: انتشارات پوهنتون کابل افغانستان 1353محمد رفیق .4

5. Ebbing Darrell D. (1996) General chemistry U.S.A New Jersey. 6. H.V. Anderon. (1955) Chemical Calclution New yark. M. GRAW-Hill book Company .

87

مفردات مضمون درسی کیمیای پولیمیر پولیمیر




عنوان مضمون : کیمیای پولیمیر


Ed.Ch.05.31 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: پنجم :مضامین پیش نیاز ندارد


دد این کورس رشته کیمیا بوده که برای محصلین رشته کیمیا تدریس میگرو اختصاصی یکی از مضامین اساسی پولیمیرمضمون

رشته کیمیای پولیمیر از جمله مضامین اختصاصی درمی باشد. سیرعلمی وپروژه سمینار،ساعت 2نظری 32ساعت شامل

ن معلومات محصالکیمیا می باشد مطالعه این مضمون برای محصالن دارای اهمیت می باشد،زیرا با مطالعه این مضمون

اص عمومی درباره اهمیت پولیمیرها دراقتصادملی وصنعت ، مرکبات پولیمیری،پولیمیرهای طبیعی ومصنوعی،خو

نسان ها،طب، روزمره ا رابدست می آورند.چون کیمیای پولیمیر در حیات پولیمیرها،پولیمیرهای زنجیر مشابه وغیرمشابه

وچوک های دراین روز ها صنایع کیمیاوی انواع مختلف کااده می باشد .فارمسی، صنعت و غیره دارای اهمیت فوق الع

رای بدست بسنتیتیک را تولید میکنندکه از نگاه بعضی خواص خود بهتر از کاوچوک طبیعی میباشند. ازپولی پروپلین

ومت کیمیاوی زیاد مقاآوردن عایق ها ،ورقه های دفاعی نل ها ،پایپ ها ظروف ،پرزه های دستگاه ها وهمچنان الیاف دارای

ورقه های که استفاده میکنند.ازالیاف اخیرالذکر جهت تهیه ریسمان ها ،جالی های ماهی گیری وغیره استفاده میکنند.

ه در پوش های کازپولی پروپلین تهیه میشوند نسبت به ورقه های پولی ایتلین شفاف تر ومحکم تر بوده ومواد غذایی را

میتوان ضد عفونی نموده ،جوشانیده ویا گرم نمود. پولی پروپلین قرار دارند،

.درهر کریدت دارد(2کیمیای پولیمیر) .صنف سوم رشته کیمیا تدریس میگردد پنجمکیمیای پولیمیر درسمستر

.( دقیقه ای را در بردارد50( ساعت )32( دقیقه ای ودر شانزده هفته )50( ساعت )2هفته )


ات پولیمیری، تاریخچه پولیمیر،اهمیت پولیمیرها دراقتصاد ملی وصنعت، معلومات عمومی درباره مرکبتعریف و

چاین پولیمیر های طبیعی ومصنوعی، میتودهای سنتیز ومیتودهای عملی آن، پولی میرهای هوموچاین وهیترو

ول های پولیمیرها .ی کاندنیشن، محلپولیمیرایزیشن رادیکالی، پولیمیرایزیشن آیونی وانواع دیگر پولیمیریزیشن، پول


سیمینار. آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها کارگروپی، آموزش مبتنی بر طرح مسله، مناقشه ، مباحثه

88


%10 های صنفی)کارخانه گی ( یصدی پروژهف




( رشته کیمیاکیمیای پولیمیرجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(کیمیای پولیمیر)

شماره

6ت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ا بنود

نم د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

تعن

وین

د.ش با

یهرب

ت و

یمل

2و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


پولیمیردانستن تعریف و تاریخچه کیمیای 2 2 3 3 3 2 1

2 درک اهمیت اقتصادی پولیمیر ها 2 3 3 3 2 3

3 شناخت انواع پولیمیرها )طبیعی و مصنوعی( 3 3 2 3 3 3

4 دانستن سنتز و میتودهای عملی مواد پولیمیری 3 3 2 3 3 2

5 دانستن تغییر شکل کیمیاوی در مواد پولیمیری 2 3 3 3 2 3

مجموعه 2.4 2.8 2.6 3 2.6 2.6

2.66


89

مفردات و پالن درسی برای سمستر پنجم



هفته اول

مفاهیم مقدماتی کیمیای پولیمیر

.مفاهیم اساسی -

.ماکرومالیکولهاتاریخچۀ پیدایش -

.انواع پولیمیرها از نگاه منشأ پیدایش

.طبقه بندی پولیمیر -

.تعاریف -

.کتله مالیکولی و درجه پولیمیرایزیشن -

.ساختمان و خواص پولیمیرها -

نظری 2

هفته دوم

صمغ های پولیمیریزیشنی

.پولی ایتلین -

انواع پولی ایتلین)پولی ایتلین سبک، سنگین -

.وخطی(

.پولی ایتلین در عایق سازیرول -

.پولی پروپلین -

.پولی ستیرین -

.پولی تترافلوروایتلین -

2

نظری

هفته سوم

.پولی اکریالتها واکریلونایتریل -

.کاوچوک طبیعی -

.تغییر خواص رابر -

.کتله نسبتی مالیکولی -

نظری 2

چهارمهفته

صمغ های پولی کاندنزیشنی

.نایلون -

.صمغ های فینول فارم الدیهایدی -

.صمغ های پولی ایستری -

.پولی ایتلین تیرفتاالت -

.صمغ های پولی امایدی -

.کاپرون -

.اینانت -

.اماید)نایلون( -

.شیشه اورگانیک -

.الیاف طبیعی وکیمیاوی -

نظری 2

90

هفته پنجم

.مکرومالیکول های عضوی وغیرعضوی -

.پولیمیرهای زنجیرمشابه وغیر مشابه -

پولیمیرهای قطبی وغیرقطبی. -

.مکرومالیکولهاسنتیز -

.پولیمیرایزیشن زنجیری -

نظری 2

هفته ششم

پولیمیرایزیشن رادیکالی

.پولیمیریزیشن رادیکالی -

.طرق تشکیل مرکزفعال پولیمیرایزیشن رادیکالی -

.ختم زنجیر -

.تاثیر فکتورهای مختلف باالی پروسه رادیکالی -

نظری 2

هفته هفتم

پولیمیرایزیشن آیونی

.کتلستی پولیمرازیشن آیونی یا -

.پولیمیرایزیشن کتیونی -

.پولیمیرایزیشن انیونی -

نظری 2

هشتم هفته

.ستیپ پولیمیریزیشن -

.کوپولیمیرایزشن -

.ازپولیمیرایزیشنف -گاز -

.بلک پولیمیرایزیشن -

.پولیمیرایزیشن محلول ها -

.ایملشن پولیمیرایزیشن -

.امتحان وسط سمستسر -

2 نظری

نهمهفته

پولی کاندنزیشن

.یاپولی کاندنزیشن چندین مالیکولیتراکم -

.سنتیز پولیمیرها با زنجیر اساسی غیرعضوی -

.سلیکانها -

.پولی کاندیزیشن مرکبات بای فنکشنل -

2

نظری

هفته دهم

تغییر شکل کیمیاوی پولیمیرها

.Degradation پارچه شدن یا -

دیگریشن کیمیاوی. -

Cemical degradation -

نظری 2


.هایدرولیز -

.اسیدولیز -

.امینولیز -

.تعامالت کراس لینکنگ -

.تثبیت پولیمیرها -

نظری 2

91

میتود مشاهده ساختمان پولیمیرها. -


پولیمیروسیستم های مالیکول مایعات باوزن کوچک

.محلول های حقیقی پولیمیرها -

.انحالل وآماس پولیمیرها -

.،محلولهای پولی الکترولیت -

.انحالل وآماس پولیمیرها فکتورهای موثر -

نظری 2


.ماهیت یک پولیمیر ویک محلل -

.جیلهای پولیمیرها -

. پراگندگی کلوئیدی پولیمیرها -

مواد پولیمیریک درمقابل محلل ها. مقاومت -

.مفاهیم عمومی ساختمان پولیمیرها -

.تعیین عمل متقابل قابلیت انحالل پولیمیرها -

.ساختمان مخلوط های مایع -

.خواص میخانیکی مخلوط های پولیمیر -

نظری 2

هفته چاردهم

پولیمیرهای طبیعی

.کاربوهایدریتها -

.نشایسته -

.سلولوز -

.پروتین -

.ابریشم -

.پشم -

.کورندم -

2

نظری


عوامل تخریب پولیمیرها

.خواص پولیمیر در مقابل حرارت -

.بهبود پایداری پولیمیرها در مقابل حرارت -

.جوی)اتموسفیر( پولیمیرهاتخریب -

.اکسیدیشن –حفاظت پولیمیرها در مقابل فوتو -

.تخریب بیولوژیکی پولیمیرها -

.استفاده از تخریب پولیمیری -

نظری 2


پولیمیرها و محیط زیست

.آلوده گی توسط پولیمیرها -

.مشکل طبیعت -

.بازیافت پولیمیرها -

2 نظری

مآخذ

هدی )عج(. (. شیمی پولیمیرها. ترجمۀ وحید حدادی اصل. تهران: انتشارات یام1380نیکلسون، جان.) – 1

(. مبانی شیمی پولیمیر.مازندران: دانشگاه مازندران.1378قائمی، موسی.) – 2

92

(. شیمی پولیمیر عملی. ترجمۀ مهرنوش نادعلی. تهران: مؤسسۀ انتشارات علمی دانشگاه صنعتی 1376دبلیو، آر.) – 3

شریف.

(. تکنولوژی پولیمیرها. تهران: دانشگاه صنعتی امیر کبیر.3138حدادی اصل، وحید.) –4

نشگاه صنعتی امیر کبیر.(. سنتز پولیمیرها. ترجمۀ فرامرز افشار طارمی. تهران: انتشارات دا1378پل رمپ، ادوارد. ) – 5

93

ی کیمیاویژاساسات تکنالومفردات مضمون درسی


: تحصیلینام موسسه : پوهنځی


عنوان مضمون : ی کیمیاویژاساسات تکنالو


Ed.Ch.04.28 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: چهارم :مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی در باره مضمون ه کیمیا تدریس برای محصلین رشت چهارمرشته کیمیا بوده که در سمستر و اختصاصی یکی از مضامین اساسی تکنالوژیمضمون

می باشد. سمینار،سیرعلمی وپروژهساعت 2نظری ساعت 32میگردد این کورس شامل

انون مندی های لوژی کیمیاوی ، مواد خام ، انرژی، قمسایل عمومی تکنا اساسات و با تدریس این مضمون، محصالن با

یاوی و مواد امونیا وتیزاب شوره، تیزاب گوگرد ، کود های منرالی وکیم اساسی پروسه های کیمیاوی دستگاه های سنتز

ون محصالن ممض العه اینبا مط .کیمیاوی زهردار واهمیت تکنالوژی در زنده گی روز مره آشنایی وکسب دانش می نمایند

ت طبیعی در ، طرق تبدیل مواد خام به مواد پخته ومورد نیاز بشریت که به صورصنعتی ،منابع مواد خامتولید طریقه

نبلند رفت به اهمیت تکنالوژی در حیات بشری و محصالنمعطوف شدن ذهن را فرامیگیرند. دسترس انسانها قرار ندارد

خود مان از وظایف این مضمون می باشد. شوربه خصوص ک اقتصاد کشورها


کیمیاوی ، ، قانومندی های اساسی پروسه تکنالوجی کیمیاوی ، مواد خام در صنایعمسایل عمومی تکنالوژی کیمیاوی

وریک اسید، اهمیت آب وهوا در صنایع کیمیاوی ، صنعت تولید امونیا ، صنعت تولید نایتریک اسید ، صنعت تولید سلف

وی محسوب می تکنالوژی کیمیا کیمیاوی ، مواد کیمیاوی زهر دار وغیره از اهداف عمده ای این مضمونتولید کود های

شوند.


له، مناقشه ، مباحثه.ئآموزش فعال ، لکچر ، کارگروپی، تحقیقی ، آموزش مبتنی بر طرح مس








94


)10٪فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی ) کادر علمی



جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )تکناولوژی کیمیای( رشته کیمیا



(تکنالوژی کیمیاوی)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

نود.

شن با

یض

عیتبت

شارای

گع


1 دانستن مبانی اولیه تکنالوژی کیمیاوی 3 3 3 3 2 3

2 3 3 3 3 3 درک قانونمندی های اساسی در پروسه تکنالوژی

کیمیاوی2

3 3 3 3 3 2 درک و دانستن طریقه های دریافت مواد خام در

صنایع کیمیاوی 3

2 3 3 3 3 3 دانستن اهمیت آب و هوا در صنایع کیمیاوی

ولید نایتریک اسید(ت -)تولید امونیا4

3 3 3 3 2 2 دانستن چگونگی استحصال کود های کیمیاوی و

مواد زهری5

مجموعه 2.6 2.8 3 3 2.8 2.6

مجموعه عمومیاوسط 2.8

95




هفته اول

فصل اول

اهداف

مقدمه ، تاریخچه ، مفهوم ، هدف تکنالوجی

نالوجی در عرصه تکنالوجی کیمیاوی ، اهمیت ورول خاص تک

های گوناگون صنعت

نظری 2

هفته دوم

دومفصل

اهداف

مراحل عمده انکشاف تکنالوجی کیمیا ، اهداف اساسی

د تکنالوجی کیمیاوی ، تکنالوجی میخانیکی ، تکنالوجی موا

،عضوی وغیر عضوی ، توان تولید ، شدت کار ، میکانیزیشن

.اوتمایزشن پروسه های تولیدی متناوب ومتواتر

نظری 2

هفته سوم

فصل سوم

حه قراردادن مواد تعامل کننده در ساعملیه های انفرادی ،

ز تعامل، انجام تعامالت کیمیاوی ، خارج ساختن محصوالت ا

.منطقه تعامل ، بیالنس ماده ، بیالنس انرژی

2

نظری

چهارمهفته

فصل سوم

اهداف

تصنیف پروسه های تکنالوجیکی تعامل برحسب حالت فزیکی

هموجین ، مواد شامل در تعامل ، سبستم های متجانس یا

ن ، طرز افزایش ثابت سیستم های غیرمتجانس یا هتروجی

تکنالوجیکی شیمایسرعت تعامل،

( log )Techno ical Schemas.

نظری 2

هفته پنجم

چهارمفصل

اهداف

م ، ، روش های غنی سازی مواد خا منابع ووویژه گی مواد خام

غنی سازی غربالی ، غنی سازی به روش گراویمتری،غنی

سازی به روش الکترومقناطیس، غنی سازی به روش

الکتروستاتیک ،غنی سازی به روش حرارتی ،غنی سازی به

-روش فلوتیشن، غنی سازی کیمیاوی ، اکسترکشن مایع

مایع،جدا کردن مخلوط های گازی.

نظری 2

96

هفته ششم

فصل پنجم

اهمیت آب وهوا در صنایع کیمیاوی -

آب، موارد استعمال آب در صنعت ، دسته بندی -

آبهای طبیعی، سختی آب، قابلیت اکساید پذیری آب

.)ارجاع کننده گی آب ( تعامل موثر آب

نظری 2

هفته هفتم

فصل پنجم

ماده ساختن آب جهت استعاده در صنعت ، فلتر نودن آ-

ضدعفونی کردن آب، نرم ساختن آب ، ترکیب آب ،

وا هوای اتموسفیر ، استعمال هوا در صنعت ، آلوده گی ه

، کاهش آلوده گی .

نظری 2

هفته هشتم

فصل ششم

اهداف

صنعت تولید امونیا ونایتریک اسید -

دوران نایتروجن در طبیعت ، طریقه های وصل -

یا نمودن نایتروجن ،طریقه های تخنیکی وصل نمودن

پیوند دادن نایتروجن ، اساسات فزیکی تقسیم

به هوا،طریقه های تولید هایدروجن، تولید گاز هایدروجن

طریقه کنورشن گاز های هایدروکاربنی، کنورشن متان

توسط کاربن دای اکساید، ،پاک نمودن گاز های

کنورتوری وگاز طبیعی.

%20امتحان

نظری 2

هفته نهم

اهداف

اساسات کیمیاوی سنتیز امونیا، تولید امونیا ، -

کنیتیک عملیه سنتیز امونیا ، کاتالیزور های سنتیز

امونیا، دستگاه صنعتی سنتیز امونیا ،شیمای

تکنالوجییکیسنتیز امونیا تحت فشار متوسط ،موارد

.استفاده از امونیا

نظری 2

هفته دهم

اهداف

معرفی مختصر نایتریک اسید ، تاریخچه ، طریقه های

فشار ولید نایتریک اسید ، تولید نایتریک اسید رقیق درت

ظ نارمل وفشار بلند، تولید نایتریک اسید غلیظ ، تغلی

ظ نایتریک اسید رقیق، سنتیز مستقیم نایتریک اسید غلی

ک ، خواص نایتریک اسید، موارد مهم کاربرد از نایتری

)اسید،ایمنی )Safety.

نظری 2

97

یازدهمهفته

فصل هفتم

صنعت تولید سلفوریک اسید -

استخراج سلفر، تولید سلفردای اکساید، خواص -

وموارد استعمال سلفردای اکساید ، سلفرترای

اکساید، موارد استعمال سلفر ترای اکسایددر

صنعت، سلفوریک اسید، تاریخچه سلفوریک اسید،

طریقه های تولید صنعتی سلفوریک اسید ، طریقه

د صنعتی سلفوریک اسید.های تولی

نظری 2

هفته

دوازدهم

لید تولید سلفوریک اسید به طریقه تماس، اصول کاردستگاه تو

سلفوریک اسید به طریقه تماس، جذب گاز سلفردای اکساید،

تغلیظ سلفوریک اسید ، سلفوریک اسید تجارتی ، خواص

کیمیاوی سلفوریک اسید ، خواص فزیکی سلفوریک اسید، باز

وکاربرد سلفوریک اسید.تولید

نظری 2

هفته

سیزدهم

فصل هشتم

اهداف

صنعت تولید کود های کیماوی غیرعضوی

تاریخچه مختصر کود ها، دسته بندی کود ها ، کود های

بیولوژیکی، کود های کیمیاوی نایتروجندار، تولید

2کاربامید، 2( )[ ( ) ]Carbamid CO NH تولید امونیم ،

4نایتریت 3NH NO تولید امونیم سلفیت ،

4 2 4( )NH SO.

نظری 2

هفته

چهاردهم

اهداف

تولید کود های پتاشیمی، کود های کیمیاوی -

فاسفورس دار، انواع کود های کیمیاوی فاسفورس دار،

4ترای امونیم فاسفیت 3 4[ ) ]NH PO کود کیمیاوی ،

فاسفیت، سوپر فاسفیت دوگانه ، اصول کار دستگاهسوپر

ت تولید سوپر فاسفیت، تحلیل کیمیاوی اپاتایت وفاسفوری

توسط تیزاب شوره ، دورنمای انکشاف تولید کودهای

.غیرعضوی

نظری 2

هفته

دهمپانز

فصل نهم

موادکیمیاوی زهر دار یا مواد ضد آفات -

آفت کش ها،حشره کش های کلورین دار،حشره -

کش های عضوی فاسفورس دار ،حشره کس های

.کرباماتی

نظری 2

98

هفته

شانزدهم

علف کش ها

علف کش های تریازینی، علف کش های -

فنوکسی،علف کش های امایدی ،علف کش های دای

نایتروا نیلین

.خالصه فصل ، تمرین

نظری 2

مآخذ

. پژو دان انتشارات : تهران . کیمیاوی صنایی شناخت . ( 1993 ) . حسیا ، آقایی. - 1

انتشارات :هرانت . اول ،جلد شکرایی میر احمد سید ترجمۀ کاربردی، شیمی .( 1375 ). هو ولرات ، اینگوهنیگ - 2

. نور پیام هدانشگا

.م الاس جهان انتشارات : کابل .دوم جلد غیرعضوی یاکیمی تکنولوجی .( 1393 ) .محمود نظر ، حلیم - 3

شگاه پیام نور.دان:تهران.شوکرایی ،میر احمد سید ترجمۀ .کیمیاوی عصنای اصول . ( 1986 ). وایت ال، هوارد - 5

6. Alferd N. Martin, James Swarbrick,Arthur .

Cammarat(1969).Physical Pharmacy, Second Edition . Henry

Kimpton Pub: Philadelphia.

7. B.K Sharma. (2011) Industtrial Chemistry. India: Pub Gold

house.

99

مفردات مضمون درسی روش تحقیق و ریسرچ




عنوان مضمون : روش تحقیق

: کتگوری مضمون پوهنتون شمول

Ed. Ch. 07. 47 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: هفتم :مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی در بارۀ مضمون

میا تدریس برای محصلین رشته کی هفتمکه در سمستر رشته کیمیا بوده و اختصاصی یکی از مضامین اساسی تحقیقمضمون

می باشد.آن سمینار، سیرعلمی و پروژه ساعت 16ساعت نظری آن و 16 ساعت که 32میگردد این کورس شامل

دانش جدید یریا زمینه مساعد فراگزیر پنداشته میشود؛در تحصیالت عالی ریسرج و تحقیق مرکز فعالیتهای اکادمیک

؛ق یاد گرفته شود تحقیاهم شود باید میتود و طرز العمل ن که این دانش جدید و مورد نیاز فر. برای ایرا فراهم مینماید

.نوان روش تحقیق گنجانیده شده استمضمون تحت ع، یک پوهنتون نصابدر بنا


سب نمایند.مفهوم تحقیق را دانسته وپیرامون انواع آن معلومات الزمی ک خواهند شدکهمحصالن در پایان سمستر قادر

حقیق را پیدا منابع تمنابع تحقیق و کاربرد از اشکال ی این کورس ظرفیت پیدایشمحصالن پس از سپری نمودن موفقانه

یژه ی این ای اهداف وو تحریر درست منابع و مآخذ مختلف از جمله اگیری پالن کاری نوشتن مونوگراف فر مینمایند.

مضمون اند.

روش و میتود تدریس

وپی، کار در تدریس مضمون روش تحقیق از میتود های لفظی ، نظری و عملی و روشهای لکچر ، سوال وجواب ، کار گر

عملی، ، سیمینارو... استفاده به عمل می آید.

ابع انترنتی و روش تحقیق در کتابخانه، من ه بهده از کتب معتبر علمی موجود دررابطمطالب علمی را با استفا

بع دیگرجستجو نما یند .سایر منا

محصل نحوه ارزیابی

%10گیری در فعالیت های صنفی )پروسه آموزش و تدریس( سهم فیصدی

%10فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی )کار عملی(


% 60فیصدی امتحان نهایی

100

( رشته کیمیاروش تحقیق و ریسیرچجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(روش تحقیق و ریسیرچ)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

تهشداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

ه

د.شن

با

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نرکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ب

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 2 3 2 3 3 محصالن معلومات همه جانبه در مورد روش

های تحقیق و اهیت آن حاصل نمایند.1

2 3 3 3 3 3 محصالن موضوع تحقیق، سواالت تحقیق، اهداف تحقیق و فهرست عناوین را درک، تحلیل و تجزیه

کرده بتوانند.2

3 3 3 2 3 2 محصالن مناقشه، نتیجه گیری، خالصه و روش های نوشتن منابع را درک نموده، تجزیه و تحلیل

کرده بتوانند. 3

2 2 2 3 3 2 را مطابق به محصالن موضوع مونوگراف خویش

معیار های روش تحقیق انجام دهند.4

3 3 3 3 2 3 محصالن از منابع بصورت درست در تحقیقات

خویش بصورت عملی استفاده کرده بتوانند.5

مجموعه 2.6 2.8 2.6 2.8 2.6 2.6

2.66

اشتراک ترین= اعظمی 3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

برای سمسترهفتم مضمون روش تحقیق و ریسرچ مفردات و پالن درسی

نظریتعدادساعات درسی

در هفته هفته محتوا

101

نظری

2

.معرفی کورس -

.مفردات درس -

ارزیابی دانش قبلی محصالن در مورد -

.تحقیق

.بحث عمومی در مورد تحقیق -

صحبت در مورد تاریخچۀ تحقیق در -

.افغانستان

هفته اول

نظری

2

مقدمه ، تعریف تحقیق ، انواع تحقیق

.تحقیق کتابخانه یی -

.تحقیق ساحوی -

هفته دوم

2 نظری

:معرفی روشهای تحقیق

.روش کمی وانواع آن .1

.روش کیفی وانواع آن .2

.کیفی -یروش کم .3

.مشخصات کلیدی روش کمی

.مشخصات کلیدی روش کیفی

هفته سوم

2 نظری

تحقیق وچگونگی استفاده از معرفی منابع

:آن

.منابع داخلی .1

.منابع خارجی. .2

. منابع الکترونیکی. .3

چهارمهفته

2 نظری

اشکال استفاده از منابع

.نقل قول مستقیم .1

.نقل قول غیر مستقیم .2

.خالصه سازی .3

هفته پنجم

نظری

2

چگونه گی مآخذ نویسی از منابع -

.مختلف

طرز نشان دادن مآخذ در داخل متن -

.خذ نویسیادر م APAمعرفی روش

هفته ششم

2 نظری

:معرفی

تفکر انتقادی و فرق آن با انتقاد -

در نظرگرفتن مسایل اخالقی در -

.تحقیق

هفته هفتم

102

2 نظری

:فرق میان

پایان نامۀ دورۀ لیسانس، -

.تیزس ماستری -

رسالۀ دوکتورا. -

هفته هشتم

هفته نهم %20امتحان 2 نظری

2 نظری

پالن کار برای نوشتن رسالۀ تحقیقیمعرفی

وردطرز تعین عنوان،مرهنمایی در -

ریافت منابع،رهنمایی برای د -

ع آوری مواد جمساختن فهرست مطالب، -

، عناوین عمدهبراساس

.مسوده های اول ،دوم، سوم و نهایینوشتن

هفته دهم

2 نظری

اهمیت جدول زمانی برای تهیۀ یک رسالۀ -

)پایان نامۀ دورۀ لیسانس(تحقیقی

.فارمت یا شکل پایان نامۀ دورۀ لیسانس -

.صفحات مستقل و غیر مستقل در مونوگراف -

هفته یاز دهم

2 نظری

توضیحات در بارۀ

برخی از شکلیات عمومی ) از نظر سایز خط ، -

.حاشیۀ صفحه، سایز عناوین اصلی و فرعی

.رهنمود ساختن فهرست مراجع -


نظری

2

جمعبندی درسهای سمستر و رسیده گی به -

مشکالت درسی محصالن

ارایۀ وظایف خانه گی محصالن -


هفته چهاردهم کنفرانس محصالن نظری

هفته پانزدهم کنفرانس محصالن نظری

هفته شانزدهم کنفرانس محصالن نظری

مآخذ

بیۀ کابلکورس تحقیق تطبیقی. کابل . پوهنتون تعلیم و تر( . مواد مطالعاتی 1388مرکز تحصیالت ماستری.) .1

ی انجینیری ، میزان( . لکچر نوت رهنمود تهیۀ گزارش پروژۀ دیزاین. کابل: پوهنح1389شریفی، محمد شفیع. ) .2

پوهنتون کابل.

103

مفردات مضمون درسی میتود تدریس کیمیا




عنوان مضمون : میتود تدریس کیمیا



شرح مختصر مضمون

طی در دیپارتمنت کیمیا بوده که در سمستر ششم صنف سوم در اختصاصی مضامینیمیتودتدریس کیمیا از جمله یی

ساعت سمینار، سیرعلمی 4ساعت نظری و 60هفته تدریس می شود که 16ساعت در 64در هفته و ی( ساعت درس4)

سمستر تدریس میگردد.در این


می . ایشانیشوندماهداف در زمینه دانش: محصالن در ختم این کورس: نسبت به میتود تدریس کیمیا آگاه -1

ن را آموضوعات ومفاهیم مرتبط به درس، میتود تدریس ٬موضوع واستعداد شاگردان کوشند با درنظرداشت

انتخاب نمایند.


تبادل ابراز نظریات و کنفرانس محصالن و ،کار های گرو پی، پروژه های صنفی، مباحثه توضیح، ،ارایه لکچر طبق پالن

ت موضوع درس .افکار در رابطه به انتخاب میتود با درنظرداش

نحوه ارزیابی

10% گیری در فعالیت های صنفی )پروسه آموزش و تدریس(: چهارمفیصدی

%10فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی )کار عملی(:

%20فیصدی امتحان وسط سمستر:

% 60فیصدی امتحان نهایی:

104

( رشته کیمیامیتود تدریس کیمیا) د جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون



(میتود تدریس کیمیا)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هو

ل حلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

د وا

میه

زجت

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 دانستن انواع میتودهای تدریس کیمیا 3 3 3 3 3 3

2 درک اهمیت میتود تدریس کیمیا 3 3 2 3 3 2

3 3 3 3 3 2 تدریس در به کار گیری درست و عملی میتود

پروسه تدریس3

2 3 2 2 2 3 دانستن میتود اختصاصی تدریس برای هر

مضمون جداگانه4

5 استفاده از میتود شاگرد محوری 2 3 3 2 3 3

مجموعه 2.6 2.8 2.6 2.6 3 2.6



105

مفردات و پالن درسی برای سمستر ششم

نظریتعداد ساعات درسی


4 نظری

.معرفی کورس پالسی ومفردات

سنجش تشخیصی از معلومات قبلی محصالن در رابطه به

اهمیت ضرورت میتود ٬ آن تدریس کیمیا واهدافمیتود

.تدریس کیمیا

.تعریف تدریس وعوامل یا اصل الزم وضروری در تدریس

هفته اول

4 نظری

.انتخاب روش تدریس مناسب

.تحول در روشهای تدریس

.روش فعال وغیرفعال

هفته دوم

4 نظری .هدف وضرورت تدریس مضمون میتودتدریس

.عناصر تشکیل دهنده تدریس هفته سوم

4 نظری .مسایل میتود تدریس

.تدریس کیمیا در سیستم مضامین درسی موقعیت میتود هفته چهارم

4 نظری

.محتویات وساختمان کورس کیمیا در مکاتب

.الکوی عمومی تدریس وانواع روشهای تدریس

.کنفرانس محصالن

هفته پنجم

4 نظری

آماده گی معلم به درس

.درکیمیا سیرعلمی


هفته ششم

4 نظری .در مضمون کیمیا در مکاتبکارهای خارج ازصنف

.کنفرانس محصالن هفته هفتم

4 نظری .لسان کیمیاوی

.کنفرانس محصالن هفته هشتم

4 نظری میتودتدرسی کیمیای % و در ساعت بعد ، 20امتحان

.عضوی هفته نهم

4 نظری

انتخاب کالسهای مرکبات عضوی برای مطالعه در مکاتب

وتشخیص کالس های اساسی وانتخاب مواد برای تعیین

.مرکبات


هفته دهم

4 نظری

.درسی مضمون ساختمان ʻمحتویات تیوریک کورس

.تیوری ساختمان کیمیاوی



4 نظری

.استفاده تصورات فضایی برای توضیح طبیعت وخواص مواد

.عضوی )انکشاف مفاهیم ستریوشیمی(

.محصالن کنفرانس


4 نظری .انکشاف مفاهیم رادیکالهای هایدروکاربنی

.کنفرانس محصالن هفته سیزدهم

106

4 نظری

.میتودتدریس هایدروکاربنهای مشبوع

.خواص کیمیاوی میتان

.سلسله هومولوگ هایدروکاربنهای مشبوع


هفته چهاردهم

4 نظری

.انکشاف مفاهیم ایزومیر

.خواص کیمیاوی ایتلین

.میکانیزم تعامالت ترکیبی

.سلسله هومولوگ ایتلین



4 نظری

.هایدروکاربنهای اروماتیکی

.ساختمان الکترونی بنزول

.الکولها وفینولها

.سلسله هومولوژیک الکولهای مشبوع یک قیمته



ماخذ

(.میتوتد تدریس کیمیا.کابل: جهان اسالم.1393سردار محمد.)مصمم،

107

مفردات مضمون درسی کیمیای کامپلکس




عنوان مضمون : کامپلکس کیمیای




شته کیمیا برای محصلین ر چهارمرشته کیمیا بوده که در سمستر و اختصاصی شیمی یکی از مضامین اساسیرادیو مضمون

می باشد. سمینار،سیرعلمی وپروژهساعت 2 و نظریساعت 32 تدریس میگردد این کورس شامل

لکس ها ، با تدریس این مضمون، محصالن با کامپلکس های تمام عناصر سیستم دوره یی ،خصوصیات عمده این کامپ

ده و از آموزش آن کاربرد آنها در عرصه صنعتی ، حیاتی ، طبی ، زراعت ، انرژی ، .... آشنایی حاصل نمو طریق استحصال ،

در زنده گی مستفید خواهند شد.


ا نموده و از زیرا با اکثریت ترکیبات کامپلکس آشنایی پید .ن دارای اهمیت فوق العاده میباشدتدریس این مضمو

همچنان در صنعت و سایر ساحات استفاده راعتی،انواع ادویه ها ز -تولید انواع کود های کیمیاویدانش آنها برای

ه نمایند.کرده میتوانند. از سوی دیگر محصالن منابع غذائی آنرا شناخته واز آن در زنده گی روزمره استفاد


اهداف در زمینه دانش) در مورد عناصر کامپلکس ساز ( -

اهداف در زمینه مهارت ها قادر به : -

مقایسه آرایش الکترونی عناصر کامپلکس ساز ؛

قادر به بیان نمبر اتومی عناصر کامپلکس ساز؛

قادربه مقایسه خواص عناصر کامپلکس ساز؛

قادر به استفاده در زنده گی روز مره از خواص ترکیبات کامپلکس؛

قادر به بیان اهمیت کامپلکس ها؛

. قادر به استحصال ترکیبات کامپلکس باشند

تدریس میتود روش

الن ، دروس مشاهداتی ، تجارب عملی توسط خود محص این مضمون توسط روش، آموزش محور ، لکچر ، کار های

سیمناری پیش برده خواهد شد.

108





و جواب از محصل و مروری به درس گذشته سوال -



10٪گیری در فعالیت های صنفی ) پروسه آموزشی و تدریس( سهمفیصدی





نوعیت سواالت

اب کوتاه ، تحلیلی، تشریحی ، انتخابی، چارجوابه، صحیح وغلط ،تکمیلی ، خانه خالی ، مقابلوی یا مقایسوی ، جو

تعریف ها واصطالحات .

109

( رشته کیمیاکسکامپلی کیمیاجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمونی )

متوقعه دیپارتمنت کیمیانتایج


کس()کیمیای کمپل

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

ر اد

اق تند

شبا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

به 4

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

یرعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر ه

ز ا

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 کس ساز.کسب دانش در مورد عناصر کمپل 2 3 3 2 3 3

2 کس ساز.قادر به مقایسه خواص عناصر کمپل 3 3 3 3 2 3

2 3 3 3 2 3 کس در زندگی در موارد استفاده مرکبات کمپل

روزمره.3

4 کس.درک اهمیت مرکبات کمپل 2 3 3 2 2 3

2 3 3 2 3 3 کسب دانش در مورد طریقه های استحصال

مرکبات کمپلیکس.5

مجموعه 2.6 2.8 2.8 2.6 2.6 2.6




عناوین اصلی و فرعی هفته هاتعداد کریدت ها در

هفته نظری / عملی

هفته اول

تاریخچه ونظریه ورنر

ترکیب های کوردیناسیون ) عدد های کوردیناسیون (

2عدد کواردنیشن



3عدد کواردنیشن.

3

نظری

110

هفته دوم 5عدد کواردنیشن




نظری 3هفته سوم

مبحث های نوین در کیمیای غیر غضوی

توسعه تاریخی و روش های متداول سیر در

فلزی –کیمیای عضوی

تعیین حدود و طبقه بندی ترکیب های عضوی–

فلزی

انرژی قطبیت و تعامالت رابطهM-C

فلزی گروپ –روش های تهیه ترکیب های عضوی

های اصلی

اسطه ) انتقالی وفلزی عناصر -ترکیب های عضوی

)

لیگاند های دهنده𝜎.

3

نظری

هفته چهارم

لیگاند های پذیرنده ی𝜋 دهنده𝜎

رابطه داتیف

فلز و کالستر های اتمی فلز های –روابط فلز

واسطه

هاترکیب های قطبی و کالستر

ترکیبات های کالستر ) خوشه یی ( فلزی

کامپلکس های فلزی فولرن.

نظری 3

هفته پنجم

کاربن –کامپلکس های فلزی

ها کاربن

کامپلکس های کاربنی فلز های واسطه

کامپلکس های کاربین

) درون پویایی ) انعطاف پذیری.

نظری 3

هفته ششم

ترکیب های کوردیناسیون ) کلیات ونامگذاری (

کاربونیل ها ( –کاربونیل های فلزی ) فلز

نایتروزیل های فلزی

کامپلکس های فلزی شامل لیگاند های هم

.COالکترون با

نظری 3

111

هفته هفتم

فلزی دیگر –ترکیب های عضوی

بررسی لیگاند ها

نامگذاری کامپلکس های غیر عضوی

3

نظری

هفته هشتم 9عدد کواردنیشن



3

نظری

هفته نهم



3

نظری

هفته دهم

ترکیب های کوردیناسیون ) ایزومیری (

ایزومیری ساختاری :

.ایزومیری هیدراتشن –الف

.ایزومیری آیونایزیشن –ب

.ایزومیری لیگاند –ج

3

نظری

هفته یازدهم .ایزومیری کوردیناسیون –د

.ایزومیری اتصالی –ه

.ایزومیری محل کوردیناسیون –و

3

نظری

هفته دوازدهم .ایزومیری واالنس –ز

.ایزومیری کنفورماسیون ) صورت بندی ( –ح

نظری 3 .ایزومیری پولیمریزیشن –ط

هفته سیزدهم ایزومیری فضایی:

.ایزومیری هندسی –الف

.ایزومیری نوری –ب

.(Berylایزومیری های فضایی : روش بیلر )

.تعداد ایزومیر های فضایی

3

نظری

112


خواص مقناطیسی کامپلکس های فلزی

کلیات.

(اهمیت مقناطیس در کیمیای فلز های انتقالی

.واسطه(

مقناطیس پذیری.

اوربیت –جفت شدن اسپین.

فرومقناطیسفیرومقناطیس وانتی.

اندازه گیری تاثیر پذیری مقناطیسی و مومنت

.مقناطیسی

نظری 3


نظریه های تشکیل رابطه در کامپلکس های فلزی

( نشریه رابطه والنسیVBT).

نظریه میدان بلور(CFT).

تلر در کامپلکس های فلزات انتقالی –اثر یال.

های اربیتالشواهد تجربی شکافتگیd ی فلزات انتقال

.و ثبات میدان بلور

ی میدان بلورکمبودی های نظریه.

مالیکولی اربیتالنظریه.

3

نظری


حل مشکالت محصالن.

امتحان فاینل. نظری 3

مآخذ

تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. 2شیمی معدنی .(1383)آقابزرگ ، حسین . -1

تهران: دانشگاه تربیت معلم. 2شیمی معدنی ( .1383آقا بزرگ، حسین.) -2

تهران: دانشگاه تربیت معلم. 1( .شیمی معدنی 1382آقا بزرگ، حسین.) -3

تهران : انتشارات دانشگاه شهید چمبران 1شیمی معدنی . (1387)بهشتی ،عزیزاله . -4

مبرانتهران : انتشارات دانشگاه شهید چ2شیمی معدنی (.1388بهشتی ،عزیزاله. ) -5

6-McMurry,Fay.JOHN E.(2008) Chemistry. Cornell University .Pearson Prentice Hall. United Stated of America .

113

مفردات مضمون تدریس آموزی




عنوان مضمون : تدریس آموزی

: کتگوری مضمون مسلکی



در سی( ساعت در4طی )سمستر هفتم در دیپارتمنت کیمیا بوده و در اختصاصی مضامیناز جمله یی آموزی تدریس

سمستر تدریس میگردد.ساعت عملی در این 40ساعت نظری و 24هفته تدریس می شود که 16ساعت در 64هفته و


ا نیازها در شناخت برنامه آموزشی ب ٬محصالن در ختم این کورس: نسبت به محیط واقعی وشرایط آموزشی آگاه میشود

ند.نسبت به اصطالحات ومفاهیم مرتبط با تدریس آموزی آگاهی پیدا مینمای ٬واستعدادهای شاگردان می کوشند

دریس مهارت حاصل محصالن را قادر مینما ید تا: دراتخاذ رویه های ابتکاری وانتخاب روشهای ت اهداف در زمینه مهارتها

تدارک ٬تهای شاگردانهدایت فعالی ٬در اداره صنف ٬ی ارتباط موثر ومفید با شاگردان توانایی حاصل نماینددربرقرار ٬نمایند

.وانتخاب مواد آموزشی مورد نیاز وبرقراری نظم وانظباط مهارت پیدا کنند


انس محصالن وابراز نظرها وتبادل افکار ژه های صنفی ،کنفرمباحثه کار های گروپی ، پرو ارایه لکچر طبق پالن ،توضیح،

حضورعملی در مکاتب وگذراندن مراحل مختلف تدریس آموزی ودر نهایت اجرای تدریس حقیقی ٬در رابطه به موضوع درس

از سوی تدریس آموزان و کار های عملی در البراتوار .

نحوه ارزیابی

%10 های صنفی )پروسه آموزش و تدریس( گیری در فعالیت سهمفیصدی

% 10 فیصدی پروژه های صنفی )کارخانگی(

%10 ی انفرادی و گروپی )مایکروتیچنگ(فیصدی فعالیت ها

یامتحان نهای %30 % درس های حقیقی، 30% و 10فیصدی امتحان نهایی: کتابچه مشاهده

114

( رشته کیمیاتدریس آموزی) د جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون



(تدریس آموزی)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ه شت

داا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

هد.

شنبا

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نرب

کاو

ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 دانستن انواع میتودهای تدریس کیمیا 3 3 3 3 3 3

2 درک اهمیت میتود تدریس کیمیا 3 3 3 3 3 2

3 3 3 3 3 2 به کار گیری درست و عملی میتود تدریس در

پروسه تدریس3

2 3 2 2 2 3 دانستن میتود اختصاصی تدریس برای هر

مضمون جداگانه4

5 استفاده از میتود شاگرد محوری 2 3 3 2 3 3

مجموعه 2.6 8..2 2.6 2.6 3 2.6


ین اشتراک= اعظمی تر3= اشتراک متوسط 2 = کمترین اشتراک 1

115

مفردات و پالن درسی برای سمسترهفتم

نظریتعداد ساعات درسی


4 نظری

معرفی کورس پالسی ومفردات

سنجش تشخیصی از معلومات قبلی محصالن در

اهمیت ٬رابطه به تدریس آموزی واهداف

وضرورت تدریس آموزی

هفته اول

4 نظری

معلم همکار ؟ ٬معلم تجربوی

مکتب تجربوی ومکتب همکار چیست؟

ودیگر اصطالحات تدریس آموزی

هفته دوم

4 نظری مراحل تدریس آموزی

هفته سوم

4 نظری وجایب ومکلفیتها و اقسام پالن درسی

مایکروتیچنگ چیست؟ چهارمهفته

4 نظری

۵محصالن تدریس کوچک )مایکروتیچنگ )

ند.(دقیقه( را به مرحله اجرا بگذار ۱۰دقیقه الی

مشکالت واشتباهات خود را با همکاری استاد

تشخیص وبرای تدریس آماده گی بگیرند.

هفته پنجم

4 نظری





هفته ششم

4 نظری





هفتمهفته

هفته هشتم فعالیتهای عملی در مکاتب 4 نظری

هفته نهم فعالیتهای عملی در مکاتب 4 نظری

4 نظریتدریس حقیقی فعالیتهای عملی در مکاتب)

ورفع مشکالت در هماهنگی با استاد راهنما( هفته دهم

4 نظریتکرار تدریس حقیقی فعالیتهای عملی در مکاتب)

با استاد راهنما( ورفع مشکالت در هماهنگی هفته یازدهم

4 نظری تکرار تدریس حقیقی فعالیتهای عملی در مکاتب)

ورفع مشکالت در هماهنگی با استاد راهنما( هفته دوازدهم

نظری4

تدریس حقیقی در حضورداشت معلم اجرای

.راهنما هفته سیزدهم

116

نظری

4 تدریس حقیقی در حضورداشت معلم اجرای

.راهنما هفته چهاردهم

نظری

4 تدریس حقیقی در حضورداشت معلم اجرای

.راهنما هفته پانزدهم

هفته شانزدهم .اختتامیه وارزیابی نهایی تدریس آموزی 4 نظری

ماخذ

وزی اختصاصی.کابل: سعید(.تدریس آم1392قنبری،سید یاسین.)

کورس اختصاصی کیمیا مفردات مضمون درسی


117



عنوان مضمون : کورس اختصاصی کیما


Ed. Ch. 06. 38 کود نمبر مضمون:

:تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: ششم :مضامین پیش نیاز ندارد


دریس محصلین رشته کیمیا تبرای رشته کیمیا بوده که و اختصاصی یکی از مضامین اساسی کورس اختصاصی کیمیا مضمون

ای است کورس اختصاصی کیمیا ،کیمی می باشد. وپروژهسیرعلمی سمینار،ساعت 2و ساعت نظری 32میگردد این کورس شامل

اشته و از مسایل که در زندگی انسان ها از اهمیت خاصی برخودارمیباشد ؛ زیرا در تمام ساحات علم کیمیا سروکار قرار د

ع روابط ،انوا مهم هر بخش بطور مفصل بحث مینماید؛ مثال ،توازن معادالت مغلق کیمیاوی ، ساختار فضائی مالیکول ها

میتود های فزیکی تحقیق در کیمیای غیرعضوی، سپکتروسکوپی های مالیکولی، اربیتالکیمیاوی،میتود

نامگذاری ، مکانیزم های تعامالت در کیمیای عضوی، میتود های رزونانسی (،absorption spectroscopyجذبی)

و سایر مسایل بحث میکند. مرکبات غیرعضوی، مرکبات کامپلکس، تجزیه کیمیاوی


هدف در زمینه دانش پیرامون:

تعامالت ریدوکس و بیالنس آنها؛ -

ساختار مالیکول ها ؛ -

انواع روابط کیمیاوی؛ -

انواع میتود های تحقیق در کیمیا. -

: هدف در زمینه مهارت های

قابلیت توزین نمودن تعامالت کیمیاوی ؛ -

ول ها ؛شناخت ساختار های مالیک -

تفکیک نمودن وآشنائی با میکانیزم های تعامالت مرکبات عضوی ؛ -

آشنائی و کسب مهارت پیرامون انواع تحقیقات کیمیاوی ؛ -

آشنائی با انواع رابطه ها. -

روش تدریس

118

این مضمون توسط روش آموزش محور ، لکچر ، کار های ، مشاهداتی ، تجارب عملی توسط خود محصالن ، دروس

سیمناری پیش برده خواهد شد.






ارایه نظریات چگونه گی -


10فیصدی کارخانگی%

10فیصدی فعالیت های صنفی%

20سمسترفیصدی امتحان وسط%

60فیصدی امتحان نهایی%

( رشته کیمیاکورس اختصاصیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

119



)کورس اختصاصی(

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ی ها

متاه

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخ

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


2 3 3 2 3 3 محصالن در باره موضوعات کورس اختصاصی

نمایند. آشنایی کامل حاصل 1

3 3 3 2 2 3 محصالن چارچ قراردای را در مالیکول ها تعیین

و تشخیص کرده بتوانند.2

2 3 3 2 2 3 محصالن ساختمان مالیکول ها را به اساس قاعده

لویس ترسیم، تحلیل و تجزیه کرده بتوانند.3

3 2 3 3 3 3 مالیکولی بعضی از اربیتالمحصالن تئیوری

مالیکول های ساده و مرکبات را ترسیم و تحلیل کرده بتوانند.

4

3 2 3 2 3 3 محصالن تعامالت را بیالنس، ساختمان مالیکول ها را ترسیم و با استفاده از قاعده های مربوطه

مثال های آنرا حل کرده بتوانند. 5

مجموعه 3 2.6 2.2 3 2.6 2.6

عمومی اوسط مجموعه 2.6



120


هفته نظری

هفته اول

– Oxidationریدکشن) –عملیه های اوکسیدیشن

Reduction process)

.مقدمه ، اهداف

.درجات اوکسیدیشنی -

(Redoxتعامالت ریدوکس) -

.سلسلۀ فعالیت عناصر -

توازن تعامالت ریدوکس به طریقۀ درجه -

.اوکسیدیشنی

–توازن تعامالت ریدوکس به طریقۀ آیون -

.الکترون

.موارد استعمال تعامالت ریدوکس -

نظری 2

هفته دوم

کووالنسی و ساختمان مالیکولیروابط

مقدمه ، اهداف

.رابطه کووالنسی -

.قدرت رابطه کووالنسی -

.حاالت گذار بین رابطه کووالنسی و آیونی -

.مقایسه مرکبات آیونی و کووالنسی -

.(electronegativityالکترونگاتیویتی ) -

.ساختمان های لوویس -

نظری 2

هفته سوم

.مالیکول های چند اتمی ساختمان لوویس -

(resonanceساختمان های لوویس و رزونانس ) -

.نقض قاعدۀ هشتایی لوویس -

.(formal chargeچارچ ظاهری یا فارمل) -

. VSEPRشکل مالیکولی : مودل -

(.Valence bondنظریه رابطه والنسی) -

عملی 2

هفته چهارم

های اربیتال( و hybridizationهایبریدیزیشن)

𝑆𝑃3 , 𝑆𝑃2 , 𝑆𝑃 .... ومالیکولی: مالیکول هایدروجن اربیتالنظریه -

.مالیکول های دو اتمی دیگر

𝑝𝜋حالت رابطه - − 𝑝𝜋.

بررسی تفاوت بین نظریات رابطۀ والنسی و

مالیکولی. اربیتال

میتود های فزیکی تحقیق در کیمیای غیرعضوی

.مقدمه ، اهداف

.ش(امیتود انتقال ) پر

.X – Rays( یا Xشعاع ایکس )انتقال -

.انتقال نیوترون -

نظری 2

121

هفته پنحم

absorptionسپکتروسکوپی جذبی)

spectroscopy).

سپکتروسکوپی ماورای بنفش و مرئی یا قابل دید -

(ultraviolet - visible spectroscopy ).

سپکتروسکوپی مادون )تحت( سرخ و رامان -

(Raman and infrared spectroscopy)

نظری 2هفته ششم

میتود های رزونانسی

Nuclearرزونانس مقناطیسی هسته) -

magnetic resonance).

Electronرزونانس پارامقناطیسی الکترون) -

paramagnetic resonance).

Mossbauerسپکتروسکوپی موزباور) -

spectroscopy).

نظری 2

هفته هفتم

میتود های آیونایزیشن

Photoelectronسپکتروسکوپی فوتوالکترون ) -

spectroscopy).

Mass) ایسپکتروسکوپی کتله -

spectroscopy).

نظری 2

هفته هشتم

تجزیه کیمیاوی

spectroscopyسپکتروسکوپی جذب اتمی ) -

Atomic absorption ).

.ی عنصریتجزیه -

.طریقه های حرارتی -

.طریقه های الکتروکیمیاوی -

نظری 2

هفته نهم

نامگذاری مرکبات غیرعضوی


.نامگذاری تیزاب ها -

.نامگذاری نمک ها -

.نامگذاری قلوی ها -

.نامگذاری اکساید ها -

نظری 2

هفته دهم

مرکبات کامپلکس


.ساختار و شکل هندسی

.اعداد کواوردینیشن پایین -

.اعداد کواوردینیشن متوسط -

.باالتراعداد کواوردینیشن -

.کامپلکس های چند فلزی -

.( آیون های کامپلکس 𝑲𝒊𝒏𝒔ثابت ناپایداری) -

نظری 2

122


لیگاند ها و نامگذاری

.لیگاند های نمونه -

لیگاند شیالتی یا چند دندانه -

( multidentate ligandای).

.نامگذاری -

(Chiralityایزومیری و کایرالیتی)

.کامپلکس های مسطح مربعی -

.وجهیسهکامپلکس های -

.کامپلکس های دوهرمی مثلثی و هرم مربعی -

.کامپلکس های هشت وجهی -

.ی لیگاندکایرالیته -

نظری 2


مکانیزم های تعامالت در کیمیای عضوی


.انواع تعامالت عضوی -

.مکانیزم تعامالت -

( الکان halogenation مکانیزم هلوجنیشن ) -

.ها

.مکانیزم تعامالت قطبی -

به HClمکانیزم یک تعامل عضوی : ترکیب شدن -

.ایتلین

( hydrohalogenationهایدروهلوجنیشن) -

.الکین ها

(Markovnikov ruleقاعدۀ مارکونیکوف) -

.( الکین هاhydrationهایدریشن) -

.(الکین هاhalogenationهلوجنیشن) -

.( الکین هاhydrogenationهایدروجنیشن) -

(الکین ها.hydroxylationهایدروکسیلیشن) -

نظری 2

123


( Electrophilicمکانیزم تعامالت الکتروفیلی ) -

.اروماتیک

( Chloridizationمکانیزم تعامل کلوریشن ) -

.اروماتیک

.( اروماتیکNitrationماکانیزم نایتریشن ) -

.( اروماتیکSulfonationمکانیزم سلفونیشن ) -

مکانیزم تعامل الکیلیشن فریدل -

(Friedel – Crafts alkylationکرافتس).

( Electrophilicتعامالت تعویضی الکتروفیلی) -

𝑆𝑁2مکانیزم تعامالت -

𝑆𝑁1مکانیزم تعامالت -

𝐸2مکانیزم تعامالت -

𝐸1مکانیزم تعامالت -

نظری 2


( Nucleophilicمکانیزم تعامالت نوکلیوفیلی) -

هاالدیهایدها و کیتون

−𝐻مکانیزم تعامل ارجاع توسط -

O2H مکانیزم تعامل نوکلیوفیلی -

.هامکانیزم تعامل نوکلیوفیلی الکول -

مکانیزم تعامل نوکلیوفیلی معرف گرینارد -

(Grinard reagent)

.مکانیزم تعامالت افزودن مزدوج -

-مکانیـــــزم تعــامالت تعــــویضی الفـا -

∝کاربونیل) −𝑐𝑎𝑟𝑏𝑜𝑛𝑦𝑙 و تعــامالت )

(.condensation reactionsتراکـــمی )

2

نظری

124


ی فازاتها چارت


ها )اجزای تشکیل دهنده ( و فازات ، کمپوننت

درجه آزادی

تعریفات -

قاعدۀ فاز -

های یک کمپوننته) یک جزئی(سیستم

سیستم های دو کمپوننته ) دو جزئی(

.مایع –چارت فاز مایع -

.تقطیر مایعات باامتزاج پذیری ناقص -

.جامد –چارت فاز مایع -

سیستمهای سه کمپوننته ) سه جزئی(

.چارت فاز مثلثی -

.مایعات با امتزاج پذیری ناقص -

.نقش نمکیات افزوده شده -

نظری 2


کنتیک تعامالت ترکیبات کواوردینیشن

.رابطه قانون سرعت -

.میکانیزم تعامالت تعویضی در کامپلکسها -

.تعامالت تعویضی در کامپلکس هشت وجهی -

.وجهیسهتعامالت تعویضی در کامپلکس های -

تعامالت تعویضی د رکامپلکس های مربع -

.مسطح

ریدکشن د رکامپلکس –تعامالت اوکسیدیشن -

های هشت وجهی.

ریدکشن چند –تعامالت اوکسیدیشن -

.الکترونی

ریدکشن در نقش –تعامالت اوکسیدیشن -

کتلستی اتوم مرکزی در عناصر انتقالی.

تعامالت فوتو کیمیاوی ترکیبات کواوردینیشن -

تعامالت بازآرایی درون مالیکولی . -

نظری 2

125

مآخذ

: (.اصول شیمی عمومی جلد اول.ترجمۀ:صادقی میرمحمد مجید . تهران1393استوارت.)سیلبربرگ،مارتین -1

نوپردازان.

ی.(. شیمی عمومی جلد اول.ترجمۀ: علی پور جوادی .تهران : مرکز نشر دانشگاه1380مورتیمر،پارلز) -2

: مهـدی ،امیر (.شیمی معــــــدنی جلد اول.ترجمۀ1390یتر ویلیــام اتکینز.)پ -دووارد شـــــــرایور -3

نصر.تهران : نوپردازان.

(.کیمیای فزیکی.ترجمۀ: محمد حسین ندا.کابل: انتشارات نویسا.1398ایپولیتوف،ای،گی.) -4

126

Iمفردات مضمون درسی کیمیای فزیکی




عنوان مضمون : 1-فزیکیکیمیای




هفتمر کورس است وکورس اول آن در سمستدومیباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا چهارم صنف


. با تدریس این با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرفت دارد. درشانزده هفته در بر

اصل نموده و کاربرد ترمودینامیک و سنتیک کیمیاوی ، کتالیز و الکتروشیمی آشنائی ح مضمون، محصالن با اصول و

از آنها در حیات خویش بهره مند خواهند شد.


بدون تخصصمکیمیا غیر عضوی در فراگیری کیمیای فزیکی نهفته است؛ چنانچه "باسواد"بنیاد عیارسازی یک دانشمند

تاهنگامی انشای صحیح باسواد محسوب نمیشود؛ متخصص کیمیا ی عمومی با گرایش کیمیای غیرعضوی نیزنداشتن امال و

باسواد تلقی نمیگردد که اساسات کیمیای فزیکی را درک نکرده باشد.

د کیفی هست. به مواردی چون : چه مقدار محصول یا محصوالت از تعامل عای –کیمیای فزیکی علم کمی

ی مواد غذایی از انرژی حرارتی برای انجام کار ماشین تولیدی را میتوان بمصرف رسانید؟ چطور انرژ میشود؟ چه کمیتی

یه میشوند؟ برای بسر رساندن کار در اجسام حیه استفاده میشود؟چگونه مخلوط ها به اجزای تشکیل دهنده ی شان تجز

ل در تحت درجه یط اطراف آنها صورت پذیر است؟تعامبا اعمال کدام نوع قوه تبادله ی مواد میان حجرات بیولوژیکی و مح

وب پرداخته خحرارت معین به کدام سرعت انجام میگیرد؟ شیوه ای تصفیه فلزات بکمک جریان برق و نظیر اینها آن وقت

کی تحلیل و راه های حل کمی و قابل اطمینان برای شان جستجو کرده میتوانیم که از قوانین مطروحه ی کیمیای فزی

داشته باشیم؛ بناء تدریس این مضمون از اهمیتی خاصی برخورداراست. ژرف



ترمودینامیک کیمیاوی ؛ -

سنتیک کیمیاوی ؛ -

کتالیز و الکتروشیمی .. -

127


قابلیت مقایسه نمودن سیستم های ترمودینامیکی ؛ -

رم ؛گتفکیک در مورد جریان گرما از سیستم گرم به سرد و یا از سرد به پیدا نمودن قابلیت -

شناخت از انواع انرژی ها ؛ -

صنعتی ؛ –هزینه نمودن اندک برای انجام دادن پروسه های تولیدی -

آشنائی با کیمیای برق؛ -

درک نظریه حالت گذار ؛ -

انجام تعامالت در محلول ها. -


حصالن ، متوسط روش آموزش محور ، لکچر ، کار های ، مشاهداتی ، تجارب عملی توسط خود این مضمون

دروس سیمناری پیش برده خواهد شد.









( کارعملیفیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی)٪10



( رشته کیمیاIکیمیای فزیکیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

128



(Iکیمیای فزیکی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

بی

ضعی

تبت

شارای

گعنو

د.شن

ا


3 3 2 3 2 2 شناخت قابلیت مقایسه فردی سیستم های

ترمودینامیک 1

2 3 3 3 3 3 شناخت پیدا نمودن قابلیت ترکیب در مورد جریان گرما از سیستم گرم به سرد و یا از سرد به گرم

2

3 شناخت انواع انرژین ها 3 3 3 2 3 2

3 3 3 3 3 2 شناخت هزینه اندک برای انجام دادن پروسه های

تولید صنعتی4

5 شناخت و آشنایی با کیمیای برق 3 3 3 3 3 2

مجموعه 2.6 2.8 3 2.6 3 2.4


اشتراکن = اعظمی تری3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

مفردات و پالن درسی برای سمسترهفتم

129


هفته نظری

هفته اول قوانین گازات:

معادلۀ قانون: بویل ماریوت ، گیلوساک،

آووگادرو ، قانون گراهام، عمومی گازات،

تمرین.گازات کامل و غیرکامل،

نظری 3

هفته دوم

میعان و نقطۀ بحرانی فوگاسیتۀ گازات،

نظری 3 تمرین. ،کمیت های بحرانی،

هفته سوم ترمودینامیک کیمیاوی:

نظری 3 قونین صفری و اول ترمودینامیک.، ترمودینامیک

هفته چهارم

نظری 3 انتروپی.، قانون دوم ترمودینامیک

هفته پنحم

فرضیه پالنک.ترمودینامیک سیستم های

باز.پوتنسیال های ترمودینامیکی. نظری 3

هفته ششمقانون سوم ترمودینامیک.ادغام قوانین

ترمودینامیک.کیمیای حرارتی.تعادل

کیمیاوی. نظری 3

هفته هفتمتعادل در ، تعادل در سیستم های هیتروجنی

تعادل در ، سیستم های چند کمپوننته

سیستم های دو کمپوننته.

نظری 3

هفته هشتم

نظری 3 جذب سطحی. ،تعادل در محلول ها

هفته نهم

کنیتیک کیمیاوی و کتالیز:

سرعت تعامالت کیمیاوی، کنیتیک فارمل،

سرعت تعامالت در سیالن.کیتود های

کنیتیک فارمل.

نظری 3

130

هفته دهمتعامالت ، کنتیک تعامالت توپوکیمیاوی

سریع و بطی.

نظری 3


فوتوکیمیاوی.تعامالت

نظری 3


تعامالت میکانوکیمیاوی.

نظری 3

هفته

سیزدهم

نظری 3 متابعت سرعت تعامل از حرارت.

هفته

چهاردهم مکانیزم های عملیه های ساده.

3

نظری


تاثیرمحلل باالی سرعت تعامل کیمیاوی.

نظری 3

هفته

شانزدهم

نظری 3 سیمینار.

مآخذ

. ترجمه ی ندا محمد حسین.کابل : نویسا.1(.کیمیای فزیکی 1398ایپولیتوف. ای.گی.) -5

تهران: (.شیمی فزیک جلد اول :ترمودینامیک.ترجمه ی علی اصغر زینتی اصفهانی.1383آلبرتی،رابرت.) -6

انتشارات فاطمی.

رات تهران:انتشا اسالمپور و دیگران.(.شیمی فزیک جلد اول :ترمودینامیک.مترجمان: غالمرضا 1393ایرالوین.) -7

فاطمی.

مپور و (.شیمی فزیک جلد سوم: کوانتومی و طیف سنجی ملیکولی.مترجمان:غالمرضا اسال1390ایرالوین.) -8

دیگران. تهران: انتشارات فاطمی.

131

2مفردات مضمون درسی کیمیای فزیکی




عنوان مضمون : 2-فزیکیکیمیای


Ed. Ch. 08. 41 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: تمشه :مضامین پیش نیاز ندارد


هشتمرآن در سمست دومکورس است وکورس دو میباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا چهارم صنف

ی را ا( دقیقه 50( ساعت )3کریدت است .درهر هفته )سه شامل دوممیباشد . کورس ،سیرعلمی ویاپروژهسمینار

. با تدریس این با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرفت دارد. درشانزده هفته در بر

اصل نموده و کیمیاوی ، کتالیز و الکتروشیمی آشنائی حمضمون، محصالن با اصول و کاربرد ترمودینامیک و سنتیک

از آنها در حیات خویش بهره مند خواهند شد.


بدون تخصصمکیمیا غیر عضوی در فراگیری کیمیای فزیکی نهفته است؛ چنانچه "باسواد"بنیاد عیارسازی یک دانشمند

تاهنگامی نمیشود؛ متخصص کیمیا ی عمومی با گرایش کیمیای غیرعضوی نیزنداشتن امال و انشای صحیح باسواد محسوب

باسواد تلقی نمیگردد که اساسات کیمیای فزیکی را درک نکرده باشد.

د کیفی هست. به مواردی چون : چه مقدار محصول یا محصوالت از تعامل عای –کیمیای فزیکی علم کمی

ی مواد غذایی میشود؟ چه کمیتی از انرژی حرارتی برای انجام کار ماشین تولیدی را میتوان بمصرف رسانید؟ چطور انرژ

یه میشوند؟ ی شان تجز برای بسر رساندن کار در اجسام حیه استفاده میشود؟چگونه مخلوط ها به اجزای تشکیل دهنده

ل در تحت درجه با اعمال کدام نوع قوه تبادله ی مواد میان حجرات بیولوژیکی و محیط اطراف آنها صورت پذیر است؟تعام

وب پرداخته خحرارت معین به کدام سرعت انجام میگیرد؟ شیوه ای تصفیه فلزات بکمک جریان برق و نظیر اینها آن وقت

کی تحلیل اطمینان برای شان جستجو کرده میتوانیم که از قوانین مطروحه ی کیمیای فزی و راه های حل کمی و قابل

ژرف داشته باشیم؛ بناء تدریس این مضمون از اهمیتی خاصی برخورداراست.



ترمودینامیک کیمیاوی ؛ -

132

سنتیک کیمیاوی ؛ -

کتالیز و الکتروشیمی .... -

: زمینه مهارت هایهدف در

قابلیت مقایسه نمودن سیستم های ترمودینامیکی ؛ -

رم ؛گپیدا نمودن قابلیت تفکیک در مورد جریان گرما از سیستم گرم به سرد و یا از سرد به -

شناخت از انواع انرژی ها ؛ -


برق؛آشنائی با کیمیای -

درک نظریه حالت گذار ؛ -

انجام تعامالت در محلول ها. -


حصالن ، ماین مضمون توسط روش آموزش محور ، لکچر ، کار های ، مشاهداتی ، تجارب عملی توسط خود

دروس سیمناری پیش برده خواهد شد.




مناقشهمباحثه و -


ه نظریاتئارا گی نچگو -






( رشته کیمیاIIکیمیای فزیکی مفهومی نتایج متوقعه مضمون )جدول نقشه

133



(IIیمیای فزیکی ک)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ها می

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

د وا

میه

زج ت و

لحلی

تی

نایوا

ته

شتا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

تی.

ژلو

ناک

1 ه

ز ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت نواع انرژی 2 3 2 2 2 3

2 2 3 3 3 3 شناخت در مورد هزینه نمودن اندک برای انجام

دادن پروسه های تولیدی صنعتی2

3 شناخت در مورد آشنایی به کیمیای برق 3 3 3 2 3 2

4 شناخت در مورد درک نظری حالت گذار 2 3 3 3 3 3

5 شناخت در مورد انجام تعامالت در محلول ها 3 3 2 3 2 2

مجموعه 2.8 3 2.6 2.6 2.4 2.4


ین اشتراک= اعظمی تر3متوسط = اشتراک 2= کمترین اشتراک 1

مفردات و پالن درسی برای سمستر هشتم

134


هفته نظری

هفته اول

کتالیز ،کنتیک تعامالت کیمیاوی.

نظری 3

هفته دوم الکتروشیمی:

الکترولیتی.سلویشن الکتروشیمی محلول ها.تفکیک

آیون ها. نظری 3

هفته سوم، انرژی سلویشنانرژی آیون های شبکه کریستالی،

نظری 3 انتروپی سلویشن آیون ها.، انتالپی سلویشن نمک ها

هفته چهارم

نظریه الکترولیت های قوی ، فعالیت و ضریب فعالیت

اسوسیشن آیون ها.، هیوکل –دیبای نظری 3

هفته پنحم

نظری 3 هدایت برقی محلول ها.

هفته ششم

نظری 3 ل های بین فازی.جهش پوتنسی، عدد انتقالی

هفته هفتم

ترمودینامیک سیستم های الکتروکیمیاوی.

نظری 3

هفته هشتم

نظری 3 تعادل در محلول ها: جذب سطحی.

هفته نهم

ل تعادل.پوتنسی

نظری 3

هفته دهمهای الکترودی سیستم لو پوتنسی emfاصول تحریر

های الکتروکیمیاوی.

نظری 3

135


ل یدسته بندی الکترود ها.پوتنسیل نفوذ)دیفوژن(.پوتنس

های غشائی.

نظری 3


الکترود های آیون انتخابی.قشر دوگانۀ برقی.

نظری 3

هفته

سیزدهم

اساسات کنیتیک الکتروکیمیاوی.

نظری 3

هفته

چهاردهم

تفکیک هایدروجن در پوالریزیشن ، کنیتیک دیفوژن

کتودی.

3

نظری


.خوردگی فلزات، تهیه مواد به کمک الکترولیز

نظری 3

هفته

شانزدهم

نظری 3 .سیمینار

مآخذ

. ترجمه ی ندا محمد حسین.کابل : نویسا.1(.کیمیای فزیکی 1398ایپولیتوف. ای.گی.) -1

تهران: (.شیمی فزیک جلد اول :ترمودینامیک.ترجمه ی علی اصغر زینتی اصفهانی.1383آلبرتی،رابرت.) -2

انتشارات فاطمی.

رات تهران:انتشا (.شیمی فزیک جلد اول :ترمودینامیک.مترجمان: غالمرضا اسالمپور و دیگران.1393ایرالوین.) -3

فاطمی.

مپور و طیف سنجی ملیکولی.مترجمان:غالمرضا اسال(.شیمی فزیک جلد سوم: کوانتومی و 1390ایرالوین.) -4

دیگران. تهران: انتشارات فاطمی.

136

وتطبیقات آن مفردات مضمون کیمیای کلوئیدی




عنوان مضمون : کلوئیدیکیمیای


Ed. Ch. 08. 49 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: هشتم :مضامین پیش نیاز ندارد


صلین برای مح رشته کیمیا بوده که در سمستر هشتم صنف چهارمو اختصاصی یکی از مضامین اساسی کیمیای کلوئیدمضمون

لوئیدی کیمیای ک می باشد. سیرعلمی وپروژه سمینار،ساعت 2 و نظریساعت 32رشته کیمیا تدریس میگردد این کورس شامل

موادی وجود برخودارمیباشد ؛ زیرا در تمام ساحات صنعت،،کیمیای موادی است که در زندگی انسان ها از اهمیت خاصی

یاف مصنوعی ، مواد دارند که به حالت کلوئیدی قرار داشته و از آنها در اثنای تولید ؛ مثال، برای استحصال پالستیک،ال

ساختمانی،محصوالت غذایی، رنگ ها ،ادویه جات و دیگر ساحات صنعت استفاده ی فراوان صورت میگیرد.

د.کیمیای کلوئیدی در عرصه آماده ساختن متخصصین برای ساحات مختلف صنعت از اهمیت خاصی برخودار میباش



سیستم های دسپرشنی و خواص آن ها؛ -

رنگ سیستم های کلوئیدی ؛ -

کنیتیک سیستم های دسپرشنی؛ -

ستم های کلوئیدی.دیفوژن ، ادسوربشن،میتود های استحصال سی -


قابلیت مقایسه نمودن سیستم های کلوئیدی ؛ -

رنگ های سیستم ها ؛ -

شناخت از انواع آالت اندازه گیری ذرات کلوئیدی ؛ -


آشنائی با انواع ادسوربشن ها؛ -

استحصال سیستم های کلوئیدی ؛میتود های -

سوسپنشن ها و ایمولیشن ها. -

137


ود محصالن خاین مضمون توسط روش آموزش محور ، لکچر ، کار های ، مشاهداتی ، تجارب عملی توسط

، دروس سیمناری پیش برده خواهد شد.




و مناقشه مباحثه -




10فیصدی کارخانگی%

10فیصدی فعالیت های صنفی%

20فیصدی امتحان وسط سمستر%

60فیصدی امتحان نهایی%

138

( رشته کیمیاکیمیای کلوئیدیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(کیمیای کلوئیدی)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هد

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

رافا می

کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا باد

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت سیستم دسپرشنی و خواص آنها 2 3 3 3 3 3

2 شناخت رنگ سیستم های کلوئیدی 2 3 2 3 3 2

شناخت کنتیکی سیستم های دسپرشنی 3 2 3 3 3 3 3

2 2 3 2 3 2 شناخت دیفوژن، ادسوربشن، میتود های استحصال

سیستم های کلوئیدی4

3 3 2 3 3 3 شناخت سیستم های کلوئیدی به عنوان مواد مفید

در صنعت و طبابت 5

2.6 2.8 2.8 62. 82. 42. مجموعه


ن اشتراک= اعظمی تری3 = اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

139

مفردات و پالن درسی برای سمستر هشتم


هفته نظری

هفته اول سیستم های دسپرشنی:

تعریف و موضوع کیمیای کلوئیدی.

طبقه بندی سیستم های دسپرشنی.

نظری 2

هفته دوم انکشاف کیمیای کلوئیدی.سیر تحول و

نظری 2 اهمیت کیمیای کلوئیدی.تمرین

هفته سوم خواص نوری سیستم های دسپرشنی:

دسپرشن نور. -

جذب نور. - نظری 2

هفته چهارم رنگ های سیستم های کلوئیدی.

میتود های اوپتیکی تحقیق سیستم های کلوئیدی:

میتود اولترامایکروسکوپی . -

نظری 2

هفته پنحم

،رنتگینومتر ،نفیلومتری ،مایکروسکوپ الکترونی

الکترونوگرافی. نظری 2

هفته ششم

کنیتیکی سیستم های دسپرشنی –خواص مالیکولی

حرکت براونی. نظری 2

هفته هفتم

نظری 2 تئوری دیفوژن، دیفوژن دورانی ،دیفوژن

هفته هشتم

نظری 2 (Sedimentationشن )تیسدیمن

هفته نهم (.Ultracentrifuge) اولتراسنتریفوژ، سدیمنتیشن، انالیز

نظری 2

هفته دهمروی سطح جدائی جسم جامد ( Adsorptionادسوربشن )

هطبق، ادسوربشن کیمیاوی، مفاهیم ادبسوربشن، گاز –

بندی قوه های ادبسوربشنی. نظری 2

140


نظری Langmuir. 2نظریه ی ادسوربشن مونومالیکولی


نظری 2 ادسوربنت های جامد. ،ادسوربشن پولی مالیکولی

هفته سیزدهم) و ادسوربیت (Adsorbentتاثیر طبیعت ادسوربنت )

Adsorbate) ( باالی )جذب سطحی شده

حرارت ، (Chemisorption) ادسوربشن.شیمی سوربشن

سرعت ادسوربشن . ،ادسوربشن

نظری 2

هفته

چهاردهم ادسوربشن در سرحد بین محلول و گاز.

رابطه بین کشش ، کشش سطحی ،پدیده های سطحی

مفاهیمی در بارۀ مواد فعال سطحی.، سطحی و حرارت

2

نظری

هفته پانزدهمساختار قشر ادسوربشنی در سرحد بین محلول و گاز.غشا

، ادسوربشن مالیکولی از محلول ها، های سطحی گاز مانند

فادسوربتیتاثیر خواص ادسوربنت و ، تاثیر طبیعت محیط

(Adsorptive.)

نظری 2

هفته

شانزدهم

، میتود های استحصال سیستم های کلوئیدی.دیالیز

ایمولیشن.، سوسپنشن، اولترافلتریشن، الکترودیالیز نظری 2

مآخذ

: پوهنتون شبرغان.(.کیمیای کلوئیدی. شبرغان1395رجبی عبدالقیوم.) -1

. ترجمۀ ندا محمد حسین.کابل : نویسا.1(.کیمیای فزیکی 1398ایپولیتوف.ای.گی.) -2

3- Гелъфман.(2010).Коллоидная Химия.Москва:ЛАНЪ.

141

Ιبیوشیمی مفردات مضمون درسی



: دیپارتمنت کیمیا عنوان مضمون : Iبیوشیمی : کتگوری مضمون اختصاصی Ed. Ch. 07 .

43 :کود نمبر مضمون

:تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: هفتم :مضامین پیش نیاز ندارد


هفتمتر رس است وکورس اول آن در سمسکو دومیباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48، که شامل تدریس می گرددکیمیا چهارم صنف


وظیفه بیوشیمی . با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرفت دارد. درشانزده هفته در بر

یوکیمیاوی ات می شود ، تعامالت بمطالعه فعل و انفعاالت کیمیاوی در داخل حجرات زنده است. وقتی که صحبت از حی

. اختالل در خود بخود در مواجودات زنده مطرح می گردد و به واسطه آنها، عملیه های مختلف حجروی به انجام می رسد

ز این رو اولین این تعامالت منجر به اختالل در فعالیت های حجروی، به وجود آمدن بی نظمی و امراض مختلف می گردد. ا

زمی از اثر بی ه علوم طبی آشنایی با تعامالت بیوشیمی می باشند. بخش از امراض ارثی و امراض میتابولیقدم در مطالع

وظیفه عمده ،نظمی های مالیکولی در تعامالت بیوشیمی حجرات بوجود می آید. که بررسی این گونه اختالالت مالیکولی

یی، بخش از علم کیمیا بنام بیوشیمی می باشند.

رتاهمیت وضرو

ختالل ادرحقیقت ستون و اساس علوم طبی را بیوشیمی تشکیل می دهد زیرا امراض مختلف در موجودات حیه از

نفعاالت کیمیاوی مالیکولی در حجرات زنده بروز می کند که علت و علل این اختالالت بدنی، از اثر بی نظمی در فعال و ا

د. ر تعامالت بیوکیمیاوی وظیفه اصلی بیوشیمی می باشدر داخل حجرات بوجود می آید، که دریافت بی نظمی د

ئیک اسید دانش بیوشیمی برای همه علوم مرتبط به حیات ضروری است. شناخت علم جنتیک نیاز مبرم به بیوشیمی نوکل

کولوژی ی است. فارمها دارند. فزیولوژی به عنوان علم مطالعه وظایف بدن، تقریبا بطور کامل دارای صفات مشترک با بیوشیم

لیزم می شوند فارمسی متکی به دانش بیوشیمی و فزیولوژی هستند، بخصوص اکثر دواها از طریق تعامالت بیوشیمی، متابو

ار میکنند تقریبا از ککه بوسیله انزایم ها کتابولیز می گردد. بسیاری از افراد که در بخش میکروبیولوژی، زولوژی، بوتانی

ات وابسته به مایند. این ارتباط تعجب آور نمی باشد، زیرا همانطور که می دانیم حیروش های بیوشیمی استفاده می ن

ه افزایش تعامالت و پروسه های بیوشیمی است و نقش بیوشیمی به عنوان زبان مشترک در بین تمام علوم حیاتی رو ب

است.

142


ولی است.مربوط به حجرات زنده در سطج مالیکهدف اصلی بیوشیمی شناخت کامل تمام پروسه های کیمیاوی


گروپی ودروس سیمیناری.رکا مشاهداتی،، کارسوال وجواب، ، رلکچ






143

( رشته کیمیاIکیمیای حیاتی جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(Iکیمیای حیاتی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ه شت

داا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

هد.

شنبا

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نرب

کاو

ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت اساسات بیوشیمی 3 3 2 3 3 3

2 شناخت آب و اهمیت حیاتی آن 3 3 3 3 3 3

کاربوهایدریت هاشناخت 2 3 2 3 3 2 3

4 شناخت میتابولیزم قند ها 3 3 3 3 2 2

5 شناخت در مورد لیپید ها 2 2 3 3 3 3

مجموعهت 2.6 2.8 2.6 3 2.8 2.6



مفردات و پالن درسی برای سمستر هفتم

144



هفته اول

اساسات بیوشیمی

.اهداف -

.تعریف بیوشیمی -

.ساختمان اجسام حیه -

.عناصر سازنده موجودات زنده -

.فیصدی عناصر ومرکبات -

.اهمیت بیوشیمی درطبابت -

.ساختمان مالیکول های حجروی -

نظری 3

هفته دوم

.آب و اهمیت حیاتی آن -

.خصوصیات آب -

.توزیع آب در بدن -

رابطه هایدروجنی در آب -

- PH وpOH

تیرابها والقلی ها. -

.های بفری)بفری(محلول -

.اسیدوز والکالوز -

.شیمیهای وظیفوی در بیوگروپ -

.ایزومیری نوری -

.ایزومیری هندسی -

3

نظری

هفته سوم

منرالها

.نقش گرده ها درایجاد تعادل تیراب و قلوی -

.کلسیم و فاسفور -

.احتیاج روزانه و منشاء غذایی -

.جذب کلسیم و فاسفور -

.کلسیم در خون فاسفور در خون -

.عوامل تنظیم کننده -

.مگنیزیم و آهن -

.نیاز روزانه -

میتابولیزم آهن ، جذب آهن و انتقال آهن -

.توسط پالزما

.ن در بدن مصرف آهن و ذخیره آ -

.عناصر کمیاب -

.آیودین و آیودین در خون -

نظری 3

145

مس ، جست، کوبالت، منگانیز، مولیبدین و -

.فلورین

چهارمهفته

امینو اسیدها

.طبقه بندی امینو اسیدها از نگاه خواص -

.Rطبقه بندی امینو اسیدها از نگاه گروپ -

.خاصیت نوری امینو اسیدها -

.خاصیت امفوتری امین اسیدها -

.نقطه ایزو الکتریک امینو اسیدها -

.طبقه بندی امینواسیدها نظر به ضرورت بدن -

مشتقات امینواسیدها ویا امینواسیدهای -

.کمیاب

.روش های کیمیاوی -

3

نظری

هفته پنجم

.خواص کیمیاوی امینواسیدها -

.روش های کیمیاوی شناسائی امینو اسیدها -

پیپتایدی امینو اسیدها. رابطه -

.پیپتایدها -

.رابطه دای سلفایدی در پیپتایدها -

نظری 3

هفته ششم

پروتینها

.طبقه بندی پرتین ها -

.های ساده وپروتین های مرکبپروتین -

.پروتینهای کروی وپروتین های رشتوی -

طبقه بندی پروتین های بر اساس نقش -

فزیولوجیکی

.ساختمانطبقه بندی پروتین هابر حسب -

نظری 3

هفته هفتم

.ساختمان پروتینها -

ول.ساختمان ا -

.ساختمان دوم -

.ساختمان مارپیجچ الفا -

.تمان چین دار بیتاخسا -

.رابطه الکترولیت یا رابطه آیونی -

.رابطه هایدروفوبیک -

.ساختمان سوم زنجیر پلی پیپتایدی -

.یک پروتین چهارمساختمان -

.خواص پروتین -

3 نظری

146

.ساختمان پروتین ها عوامل موثر باالی -

هشتم هفته

قندها یا هایدروکاربوهایدریت ها

.طبقه بندی کاربوهایدریت ها -

.مونوسکراید ها یاقندهای ساده -

.ساختمان خطی وحلقوی مونو سکرایدها -

.ایزومیری و خواص ایزومیری نوری -

.مون سکرایدهای دی اوکسی -

.مونو سکرایدهای امین دار -

.سکرایدهای اسیدیمونو -

ا.خواص کیمیاوی مونوسکرایده -

.٪ 20امتحان -

3 نظری

نهمهفته

دای سکرایدها

.اولیگو سکرایدها -

.پولی سکرایدها -

.همو پولی سکرایدها -

.نشایسته -

.گالیکوجن -

.سلولوز -

.هترو پولی سکرایدها -

.هیالورونیک اسید -

.کندروئیتین سلفیت -

.پروتو گالیکانها -

.گالیکو پروتینها -

3

نظری

147

هفته دهم

لیپیدها)چرپی ها(

.اجزای تشکیل دهنده شحمیات -

.الکولها -

.الکلولهای یک قیمته ودوقیمته -

.گلسیرول -

.تیزابهای شحمی -

.طبقه بندی تیزابهای شحمی -

ع.تیزابهای شحمی غیر مشبو -

.تیزابهای دارای چندین رابطه دوگانه -

.طبقه بندی شحمیات -

.شحمیات ساده -

.اسایل گلیسرولها -

.ترای گلیسریدها -

.مومها -

نظری 3


شحمیات مرکب

.فاسفو لیپیدها -

.گلیسرو فاسفولیپیدها -

.فاسفوتایدیک اسید -

.فاسفوتایدیل گلیسرول -

فاسفوتایدیل ایتانول امین)سیفالین(

.فاسفوتایدیل سرین

نظری 3


هایدرولیز گلسرو فاسفولیپیدها -

واسفنگو لیپیدها -

.اسفنگو میالینها -

.گالیکو لیپیدها -

.سربروسایدها -

.کانگلیو سایدها -

.استروئیدها -

.کلسترول -

نظری 3


نوکلیوسایدها، نوکلیوتایدها ونوکلویک اسیدها -

.اجزای نوکلیوتایدها -

.قلوی های عضوی)پیورینهاو پایریمیدینها( -

قند پنج کاربنه . -

.نوکلیوسایدها -

.نوکلیوتایدها -

نظری 3

148

.انواع نوکلیوتایدها -

.نوکلیوتایدهای دای وترای فاسفیت -

.نوکلیو تایدها حلقوی -


پولی نوکلیوتایدها -

.نوکلویک اسیدها -

. DNAساختمان -

. RNAساختمان -

. RNAانواع -

- mRNA.

- tRNA .

- rRNA

3

نظری


ویتامینها

.ویتامین های منحل در شحم -

.تعریف وطبقه بندی ویتامین ها -

.ویتامین های منحل در شحم -

.K، ویتامینE، ویتامینD، ویتامینAویتامین -

نظری 3


ویتامین های منحل در آب

1B ،2B ،3B ،5B ،6B، 7B ،9B ،12B ،Cو یتامین های

.سمینارها

نظری 3

مآخذ

. تهران: انتشارات تهران1(. بیوشیمی عمومی ج 1387ملک نیا، ناصر. ) شهبازی، پرویز. -1

هران: انتشارات ت. مترجم: جواد نژاد اروق. 1(. اصول بیوشیمی لنیجر ج1382نلسون، دیوید. کاکس، میکائیل. ) -2

اندیشه.

(. بیوشیمی طبی. کابل : انتشارات عازم1392رحیم، شمس الرحیم. ) -3

ودیگران، ، ترجمه محمدی رضااصول بیوشیمی لنینجرجلد اول ودوم(. 1390یوید. ) کاکس، مایکل ام، ونلسون د -4

جلد اول، تهران: انتشارات آییژ.

149

ΙΙبیوشیمی مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : IIبیوشیمی


Ed. Ch. 08. 43 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 3 سمستر مربوطه: هشتم :مضامین پیش نیاز ندارد


هشتمآن در سمستر دومکورس است وکورس دومیباشد، که شامل رشته کیمیا اساسی این مضمون ازجمله مضامین

ساعت 3و ساعت درسی نظری 45ساعت درسی است وازآن جمله 48تدریس می گردد ، که شامل کیمیا چهارم صنف

ی را ا( دقیقه 50( ساعت )3هفته ) کریدت است .درهرسه شامل دوم میباشد . کورس سمینار ،سیرعلمی ویاپروژه

وظیفه بیوشیمی . با مطالعه این کورس محصالن، مفاهیم وقوانین کیمیاوی را فرا خواهد گرفت دارد. درشانزده هفته در بر

یوکیمیاوی مطالعه فعل و انفعاالت کیمیاوی در داخل حجرات زنده است. وقتی که صحبت از حیات می شود ، تعامالت ب

. اختالل در مواجودات زنده مطرح می گردد و به واسطه آنها، عملیه های مختلف حجروی به انجام می رسدخود بخود در

ز این رو اولین این تعامالت منجر به اختالل در فعالیت های حجروی، به وجود آمدن بی نظمی و امراض مختلف می گردد. ا

زمی از اثر بی ند. بخش از امراض ارثی و امراض میتابولیقدم در مطالعه علوم طبی آشنایی با تعامالت بیوشیمی می باش

وظیفه عمده ،نظمی های مالیکولی در تعامالت بیوشیمی حجرات بوجود می آید. که بررسی این گونه اختالالت مالیکولی

یی، بخش از علم کیمیا بنام بیوشیمی می باشند.


ل مالیکولی درحقیقت ستون و اساس علوم طبی را بیوشیمی تشکیل می دهند زیرا امراض مختلف در موجودات حیه از اختال

یمیاوی در داخل در حجرات زنده بروز می کند که علت و علل این اختالالت بدنی، از اثر بی نظمی در فعال و انفعاالت ک

امالت بیوکیمیاوی وظیفه اصلی بیوشیمی می باشد. حجرات بوجود می آید، که دریافت بی نظمی در تع

ئیک اسید دانش بیوشیمی برای همه علوم مرتبط به حیات ضروری است. شناخت علم جنتیک نیاز مبرم به بیوشیمی نوکل

ژی ی است. فارمکولوها دارند. فزیولوژی به عنوان علم مطالعه وظایف بدن، تقریبا بطور کامل دارای صفات مشترک با بیوشیم

لیزم می شوند فارمسی متکی به دانش بیوشیمی و فزیولوژی هستند، بخصوص اکثر دواها از طریق تعامالت بیوشیمی، متابو

ار میکنند تقریبا از ککه بوسیله انزایم ها کتابولیز می گردد. بسیاری از افراد که در بخش میکروبیولوژی، زولوژی، بوتانی

ات وابسته به د. این ارتباط تعجب آور نمی باشد، زیرا همانطور که می دانیم حیروش های بیوشیمی استفاده می نماین

ه افزایش تعامالت و پروسه های بیوشیمی است و نقش بیوشیمی به عنوان زبان مشترک در بین تمام علوم حیاتی رو ب

است.

150


ولی است.مربوط به حجرات زنده در سطج مالیکهدف اصلی بیوشیمی شناخت کامل تمام پروسه های کیمیاوی


گروپی ودروس سیمیناری.رکا مشاهداتی،، کارسوال وجواب، ، رلکچ






( رشته کیمیاIIحیاتینتایج متوقعه مضموند )کیمیاجدول نقشه مفهومی -



(IIحیاتیکیمیا)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هلحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج تو

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

فا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غار

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


پیدهادانش درمورد میتابولیزم لی 3 3 2 2 3 2 1

یروتین و امینواسیدهادانش درمورد میتابولیزم 2 2 3 3 2 3 2

RNA 3 وDNAدانش درمورد 3 3 2 2 3 2

4 وشناخت درمورد ویټامین ها و انزایم هادانش 3 3 3 3 3 2

منرال ها و میتابولیزم انهادانش درمورد 2 2 3 2 2 3 5

مجموعه 2.6 2.6 2.4 2.4 2.6 2.4


اشتراک اعظمی ترین= 3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

151

مفردات و پالن درسی برای سمسترهشتم



هفته اول

انزایم ها

.تعریف انزایم ها -

.خواص انزایم ها -

.ساختمان انزایم ها -

.فعال کننده های انزایمی -

.عوامل موثر بر فعالیت انزایمها -

.انزایم هااثر حرارت بر فعالیت -

.بر فعالیت انزایمها pHاثر -

.اثر غلظت انزایم بر فعالیت انزایمها -

.اثر غلظت سوبستریت برفعالیت انزایم

نظری 3

هفته دوم

.نتنم -رابطه میکایلیس -

.رابطه لینور برک -

.جعیرمهار کنند های غیر -

.مها کنندهای رجعی -

.مهار کننده های رقابتی و غیر رقابتی -

.مهارکننده های یک جانبه غیر رقابتی -

.مهار کننده های متابولیکی یا ضد متابولیت ها -

.سیستم های چند انزایمی -

.انزایم های ناظم -

.کنترول فعالیت انزایمی -

.خصوصیت عمل انزایم ها -

.نوع سوبسترا -

نظری

هفته سوم

.پرو انزایم ها -

.ایزو انزایم ها -

.کو انزایم ها -

.دسته بندی کو انزایم ها -

.نامگذاری و طبقه بندی انزایم ها -

.شش طبقه اصلی انزایم ها

نظری 3

چهارمهفته

میتابولیزم امینو اسیدها

.هضم وجذ پروتینها -

.کتابولیزم پروتینها -

.کتابولیزم امینواسیدها -

.ترانس امنیشن -

3

نظری

152

.دی امینیشن -

.سیکل اوره -

.االنین(دفع امونیم )چرخه گلوکوز و -

.کتابولیزم اسکلیت کاربنی -

.امینو اسیدهای کتوژنیک -

.امینو اسیدهای گلوکو ژنیک -

.امینو اسیده کتوژنیک وگلوکو ژنیک -

هفته پنجم

انابولیزم امینوا سیدها -

.بیوسنتیز امینو اسیدهای ضروری در بدن -

.بیوسنتیز امینو اسیدهای غیر ضروری - نظری 3

هفته ششم

میتابولیزم قندهای -

.هضم قندها -

.جذب قند -

.قند خون -

.میتا بولیزم گلوکوز -

.گالیکولیز -

.تشکیل پایروویت -

نظری 3

هفته هفتم

Aتبدیل پایرویت به اسیتایل کوانزایم -

.سیکل کربس -

.گلوکونیو ژنیز -

.زنجیر تنفسی -

.میتابولیزم گالیکوجن -

.گالیکوژنیز - 2

.گالیکوژنولیز – 3

نهامیتابولیزم گالیکوجن توسط هورموکنترول - 4

نظری 3

هشتم هفته

.مسیر پنتوز فاسفیت - 2

راحل مسیر پنتوز فاسفیت) اکسیداتیف وغیر م - 3

اکسیداتیف(

. اهمت را ه پنتوز فاسفیت - 4

.یگر دمیتابولیزم هگزوزهای - 5

.میتابولیز فرکتوز - 6

.میتابولیزم گلکتوز - 7

درصد 20امتحان -

3 نظری

153

نهمهفته

انابولیزم کاربوهایدریتها

.فتوسنتیز -

.مسیر فتوسنتیزدرنباتات -

فتوسنتیز نباتات سه کاربنه یا چرخه کلوین. -

کاربنه یا مسیر هج سهفتوسنتز نباتات -

واسالک.

یا میتابولیزم CAMفتوسنتیز گیاهان -

اسیدکراسوالسه.

3

نظری

هفته دهم

میتابولیزم لیپیدها

.هضم وجذب شحمیات

.کتابولیزم تیزابهای شحمی

.اکسیدیشن تیزابهای شحمی

.اکسیدیشن تیزابهای شحمی

.مراحل فعال شده تیزابهای شحمی

.به مایتوکاندریا Aانقال اسایل کوانزایم

.تعامالت اکسیدیشن در ماتریکس مایتوکاندریا

.محاسبه انرژی حاصل از اکسیدیشن

.اکسیدیشن تیزابهای شحمی با کاربن طاق

.اکسیدیشن تیزابهای شحمی بازنجیر بلند

.اکسیدیشن تیزابهای شحمی غیر مشبوع

نظری 3


انابولیزم تیزابهای شحمی

.بیوسنتیز تیزاب های شحمی مشبوع

.بیوسنتیز تیزابهای شحمی غیر مشبوع

.بیو سنتیز اجسام کیتونی)کیتوژنیز(

.میتابولیزه شدن اجسام کیتونی

.اسایل گلیسرول هابیوسنتیز

نظری 3


میتابولیزم نوکلیوتایدها -

.بیو سنتیز نوکلیوتایدهاهی پورین -

.نتظیم بیوسنتیز نوکلیوتایدهای پورین -

.کتابولیزم نوکلیوتایدهای پورین -

.اختالالت میتالولیزم نوکلیوتایدهای پورین -

.بیو سنتیز نوکلیوتایدهای پایریمدین -

.نوکلیوتایدهای پایریمیدینتنظیم بیو سنتیز -

.اختالالت در بیوسنتیز نوکلیوتایدهای پایریمیدین -

نظری 3

هفته سیزدهم هورمون ها و طرز عمل آنها

.تعریف هورمون - نظری 3

154

.طبقه بندی هورمونها -

.هورمونهای هایپوتاالموس -

.هورمونهای هایپوفیز -

.هورمونها تایراید -

.هورمون های پانکراس -

.هورمونهای غده فوق الکلیه -

.هورمونهای تخم دان -

.هورمونهای بیضه -


.سنتز هورمونها -

.انتقال پالسمای هورمونها -

.نحوه تنظیم، تولید و ترشح هورمونها -

.تنظیم منفی -

.تنظیم مثبت -

3

نظری


.پروتین پذیرنده -

.ساختمان پروتین پذیرنده -

.تنظیم فعالیت پروتین های پذیرنده -

.طرزالعمل هورمون ها -

نظری 3


.هورمونهای کت ابولیزم وانابولیزم -

.ساختمان کیمیاوی انسولین -

.سنتز انسولین -

.میتابولیزم انسولین -

.سمینارها -

نظری 3

مآخذ

ت تهرانتهران: انتشارا. 1(. بیوشیمی عمومی ج 1387شهبازی، پرویز. ملک نیا، ناصر. ) -1

روق. تهران: ا. مترجم: جواد نژاد 1(. اصول بیوشیمی لنیجر ج1382نلسون، دیوید. کاکس، میکائیل. ) -1

انتشارات اندیشه.

.(. بیوشیمی طبی. کابل : انتشارات عازم1392رحیم، شمس الرحیم. ) -2

155

1کیمیای محاسبه مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : ( I) کیمیا محاسبه




و ن اساسییکی از مضامی ( I) کیمیا محاسبه مضمون دو کریدت تدریس می گردد؛ چهارمدرسمستر 1کیمیای محاسبه

اعت س 2 و نظریساعت 32این کورس شامل .رشته کیمیا بوده که برای محصلین رشته کیمیا تدریس میگردداختصاصی

می باشد. سمینار،سیرعلمی وپروژه

یافت وزن اساسات ریاضیکی و سیستم بین المللی واحدات، اساسات کیمیا، دردر این مضمون موضوعات محاسبوی چون:

ین مخصوص وقوانترکیبی یک عصر دریک مرکب، تطبیق محاسبات در معادالت کیمیاوی، کثافت ووزن مخصوص، ثقلت

نمایند، چونکه گازات میباشد و هرموضوع مشتمل با تیؤری و حل سواالت است تا محصالن با انواع حل مسایل آشنایی پیدا

ون مادۀ متحرک جهان ماحول مارا انواعی پدیده ها که به شکل مادی وجود دارند، احاطه نموده و همۀ شان انواعی گوناگ

بس. وحالت به حالت دیگر به روی تطبیق قوانین و محاسبات کیمیاوی میسر است اند که صورت انتقال آن از یک


وم پیوند نا کیمیا در جمع علوم طبیعی بر عالوه اینکه خودش دارای مطلب و موضوع میباشد. با سایر رشته های عل

عناصر پیمایش، اندازه گیری، دریافت فیصدیگستنی و مستحکم دارد به خصوص سلسله محاسبات کیمیاوی که در امر

لمللی ادر مرکبات، صورت محاسبوی مقداری اجزای ترکیبی یک مرکب با مقیاس های مختلف سیستم های مروجی و بین

نعتی )فابریکات صدررشته های طب، فارمسی، زراعت، معدن، تکنالوژی فلزات، استخراج معدن، تولیدات نفتی، تولیدات مواد

ه سزایی دارد، ه های تولیدی مواد کیمیاوی وغیره( و همچنان از نگاه نقص و مفاد ویا سنجش کیفیت مواد نقش بو دستگا

ته شرکت ها و به خاطر اینکه بدون دخالت علم کیمیا هیچ نوع قضاوت تخنیکی و تجارتی درامور تولیدات مواد خام و پخ

وشیدنی ها وغیره در حیات روزمرۀ انسان ها از خوردنی ها الی پ فابریکات مختلف امکان ندارد ویا به عبارۀ دیگر کیمیا

ت از سامان و آالت تخنیکی اهمیت خاص کسب نموده است که این امربدون محاسبات مواد کیمیاوی و استفادۀ درس

قوانین آن میسر نیست و بدون محاسبات کیمیا، در مورد کیفیت مواد نمیتوان قضاوت نمود.

156


یمق شدن به هدف عمده کیمیای محاسبه برآورده شدن نیاز های محصلین و ایجاد تسهیالت در امر آموزش و ع

مسایل کیمیاوی و صورت حل آن به منظور فهم دقیق ازموضوعات کیمیا می باشد.



محصل ارزیابینحوه

% 10 ارزیابی روزمره و کارخانگی -




( رشته کیمیاIکیمیای محاسبه جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(Iکیمیای محاسبه )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.تا.می

کیه

شتر

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت در باره سیستم های بین المللی واحدات 3 2 3 3 3 3

2 شناخت در باره قوانین کیمیا و محاسبات آنها 2 3 3 2 3 3

3 شناخت در باره اتم و ذرات اساسی آنها 3 2 3 3 3 3

3 3 3 2 3 2 شناخت در باره تطبیق محاسبات در معادالت

کیمیاوی4

5 شناخت در باره قوانین حرکی گازات 3 3 3 2 2 3

مجموعه 2.6 2.6 2.8 2.6 2.8 3



157


محتوا هفتهتعداد ساعات درسی

درهفته نظری

هفته اول

فصل اول

اساسات ریاضیکی در کیمیا و سیستم بین المللی - واحدات

قوانین لوگارتم -

نا مساوات -

.خواص نا مساوات -

نظری 2

هفته دوم

سیستم بین المللی واحدات -

اندازه گیری درجه حرارت -

صفر مطلقه -

حرارت مطلق. -

2

نظری

هفته سوم

فصل دوم

اساسات کیمیا -

. قوانین تبدالت )تغییرات( کیمیاوی -

.قا نون تحفظ کتله -

.قا نون نسبت های معین )ثا بت( -

نظری 2

چهارمهفته

.قانون نسبت های متعدد -

.معادالت یا اوزان ترکیبی -

قانون ترکیب حجمی گیلوسک واصل - .اووگدرو

2

نظری

هفته پنجم

.مالیکولی کتله اتمی وکتله - .مالیکولی مطلقه اتمی وکتله کتله -

ترکیب فیصدی وطرز دریافت فیصدی - .عناصر متشکله دریک مرکب

نظری 2

هفته ششم

فصـل سوم اتم ساختمان -

.کتله اتم و اجزای آن -

.اندازه اتمها -

.عدد اتمی -

.عدد کتلوی -

منظور از ساختمان اتم چیست؟ -

ذرات اساسی اتم کدام اند؟ -

نظری 2

هفته هفتم

های اتمیاربیتالسویه های انرژی و - منظور از سویه انرژی چیست؟ -

منظور از قشر های فرعی چیست؟ -

نظری 2

file:///C:/Users/ocs/Downloads/Telegram%20Desktop/مفردات%20کیمیای%20محاسبه1.docx%23_Toc418605086
































158

ربیتال چیست؟مفهوم ا -

عدد کوانتومی سپین چیست؟ -

ها چگونه است؟ اربیتالشکل -

هفته هشتم

ترتیب و تنظیم الکترونی یک اتم معین - چگونه مشخص می شود؟

مفهوم حالت تهیچ اتم چیست؟ -

کوانتم نمبر اساس )اصلی( -

ی )مداری(، اشکال ابر اربیتالکوانتم نمبر - های الکترونی

2 نظری

هفته نهم

کوانتم نمبر مقناطیسی - (spinکوانتم نمبر سپین ) -

.ایزوتوپ ها، کتله اتمی و کتله اتمی حقیقی متوسط -

(moι)مول -

2

نظری

هفته دهم استخراج فورمول کیمیاوی - تعیین فورمول به اساس والنس -

-

نظری 2


تامسن: تهیه الکترون و تعین -آزمایش ج. ج - e/mنسبت

آزمایش ملیکان، روش تعین چارچ الکترون -

نظری 2


مچهارفصل محاسبات در معادالت کیمیاوی تطبیق -

تعامل کننده های محدود کننده -

مراحل محاسبات براساس معادالت - کیمیاوی

نظری 2


مخلوط محاسبات فیصدی یک مرکب در - مرکبات

محاسبات فیصدی وتعیین فورمول بسیط - کیمیاوی

محاسبه فیصدی یک عنصر در یک مرکب -

تهیه صنعتی سلفوریک اسید -

نظری 2

هفته چاردهم

فصل پنجممخصوص، ثقلت مخصوص و محا کتله کثافت و -

کتلویسبات

Specificثقلت مخصوص -

gravity))

2

نظری


فصل ششم نظریه حرکی گازات قوانین و -

قانون نسبت های حجمی -

Bayl – Moriotteقا نون -

نظری 2







































159

Guylusacقانون -

(R)واحدات ثا بت گازات -


قانون فشار های قسمی دالتون - شکل اجمالی جمع آوری گاز روی آب -

کثافت نسبتی گازات وتعیین وزن - مالیکولی اجسام مفر

و سرعت نفوذ Grahamقا نون گراهام - گاز

نظری 2

مآخذ

انتشارات شیمی دانشگاهی. مترجم منصورکیان پور و دیگران ،تهران:1382 ح، ال ، روزنبرگ وایپسن، ال ، ام .1

امیر کبیر.

ات علوی.. اصول ، مفاهیم وتست های کیمیای معدنی ، تهران : انتشار1999سیدیحیی و دیگران ، سلطانی ، .2

انشجو.، تشریح کامل مسایل کیمیای عمومی مورتیمر، تهران : انتشارات د1382مهدیانی ، سید کامران. .3

.بل، کیمیای محاسبوی ، جلداول، کابل : مطبعه پوهنتون کا 1391نذیر، عبدالفتاح ، .4

. محاسبات درکیمیای تحلیلی جلد دوم کابل : مطبعه پوهنتون.1392نذیر ، عبدالفتاح ، .5










160

(II)کیمیای محاسبه مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : IIکیمیای محاسبه




محصلین ای بر در سمستر پنجم صنف سوم رشته کیمیا بوده کهو اختصاصی یکی از مضامین اساسی 2کیمیای محاسبه مضمون

می باشد. سمینار،سیرعلمی وپروژهساعت 2 و نظریساعت 32رشته کیمیا تدریس میگردد این کورس شامل

کیمیاوی، محلول ها، تعامالت ریدوکس وبیالنس معادالت کیمیاوی، تعادلدر این مضمون موضوعات محاسبوی چون:

( تعادل در محلول ها، معادالت ترموشیمی میباشد و kH2𝑂حاصل ضرب آیون های آب ) ،PHآیونایزیشن آب ومقیاس

هرموضوع مشتمل با تیؤری و حل سواالت است تا محصالن با انواع حل مسایل آشنایی پیدا نمایند، چونکه جهان ماحول

مادی وجود دارند، احاطه نموده و همۀ شان انواعی گوناگون مادۀ متحرک اند که صورت مارا انواعی پدیده ها که به شکل

انتقال آن از یک حالت به حالت دیگر به روی تطبیق قوانین و محاسبات کیمیاوی میسر است و بس.


پیوند نا گستنی رشته های علوم کیمیا در جمع علوم طبیعی بر عالوه اینکه خودش دارای مطلب و موضوع میباشد. با سایر

در مرکبات، و مستحکم دارد به خصوص سلسله محاسبات کیمیاوی که در امر پیمایش، اندازه گیری، دریافت فیصدی عناصر

ته صورت محاسبوی مقداری اجزای ترکیبی یک مرکب با مقیاس های مختلف سیستم های مروجی و بین المللی دررش

فابریکات و دن، تکنالوژی فلزات، استخراج معدن، تولیدات نفتی، تولیدات مواد صنعتی )های طب، فارمسی، زراعت، مع

زایی دارد، سدستگاه های تولیدی مواد کیمیاوی وغیره( و همچنان از نگاه نقص و مفاد ویا سنجش کیفیت مواد نقش به

ته شرکت ها و تولیدات مواد خام و پخبه خاطر اینکه بدون دخالت علم کیمیا هیچ نوع قضاوت تخنیکی و تجارتی درامور

وشیدنی ها وغیره فابریکات مختلف امکان ندارد ویا به عبارۀ دیگر کیمیا در حیات روزمرۀ انسان ها از خوردنی ها الی پ

ت از سامان و آالت تخنیکی اهمیت خاص کسب نموده است که این امربدون محاسبات مواد کیمیاوی و استفادۀ درس

نیست و بدون محاسبات کیمیا، در مورد کیفیت مواد نمیتوان قضاوت نمود.قوانین آن میسر


دن به مسایل هدف عمده کیمیای محاسبه برآورده شدن نیاز های محصلین و ایجاد تسهیالت در امر آموزش و عیمق ش

کیمیاوی و صورت حل آن به منظور فهم دقیق ازموضوعات کیمیا می باشد.


161







کیمیا( رشته IIکیمیای محاسبه جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



(IIکیمیای محاسبه )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د شن

باد.

ونشی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداقت

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

و ی

المس ایه

حرو


کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت در باره تعامالت ریدوکس و بیالنس آنها 2 3 3 3 3 3

3 3 3 2 3 2 شناخت در باره تعادل کیمیا و تعامالت رجعی و

غیر رجعی2

دانستن در باره انواع محلول ها 3 2 3 3 3 3 3

2 2 3 3 3 2 دانستن در باره محلول های اکترولیت و غیر

الکترولیت4

5 معادالت ترموشیمی و محاسبات آنها 3 3 3 2 3 3

2.8 2.8 2.8 2.8 82. 42. مجموعه



مفردات و پالن درسی برای سمسترهشتم

162



هفته اول

هفتمفصل

تعامالت ریدوکس وبیالنس تعامالت کیمیاوی -

توزین -

رجاعیا -ترتیب نمودن تعامالت اکسیدشنی -

میتود بیالنس الکترونی -

الکترونی -میتود آیون -

نظری 2

هفته دوم

پروسه های کیمیاوی وجریان برق -

هدایت فلزی -

هدایت الکترولیتی -

الکترولیز -

قوانین الکترولیز -

قوانین فارادی -

2

نظری

هفته سوم

پیلهای مورد استفاده روزمره)پیل خشک، پیل - سربی...(

حجره های ولتایی -

پتانشیل های الکترودی -

اثرغلظت برپوتانشیل های سلولی -

حاصل ضرب قابلیت انحالل -

تشکیل رسوب وحاصل ضرب انحالل پذیری -

نظری 2

چهارمهفته

هشتمفصل

تعادل کیمیاوی

تعامالت رجعی وتعادل کیمیاوی -

cKثابت تعادل -

- cK ووضع تعادل

پیشگویی جهت تعادل -

2

نظری

هفته پنجم

cKتعادلی با استفاده ازتعیین غلظت های - pKثابت تعادل -

اصول لی شاتلیه - نظری 2

هفته ششم

فصل نهم

محلول ها غلظت محلول ها -

غلظت موالریته -

غلظت مواللیته -

نظری 2

file:///C:/Users/ocs/Downloads/Telegram%20Desktop/مفردات%20کیمیاوی%20محاسبه%202.docx%23_Toc418605085





163

غلظت نارملیته -

هفته هفتم

غلظت فیصدی - کسر مولی -

مقیاس های غلظت -

مسایل رقیق سازی -

نظری 2

هفته هشتم

خواص محلول ها - فشاربخار نسبیتنزیل -

تعیین وزن مالیکولی به طریقه صعود نقطه -

غلیان

تعیین وزن مالیکولی به طریقه تنزیل نقطه -

انجماد

فشار آزموتیک محلول -

2 نظری

هفته نهم

تیوری انفکاک الکترولیتی - مالیکول های اسیدها -

اثرآیونایزیشن محلل ها -

دایپول مومنت -

محاسبه درجه آیونایزیشن ویا تفکیک -

نظری

هفته دهم فصل دهم

Phمحاسبات مربوط به تفکیک آب ومفهوم - نظری 2


فصل یازدهم

تعادل درمحلول ها تعادل آیونی -

الکترولیتهای ضعیف -

محاسبه تیزابیت نسبتی تیزاب های ضعیف -

محاسبه غلظت آیون های هایدروجن درمخلوط تیزاب - های ضعیف

آیونایزیشن اسیدهای چندین قیمته -

نظری 2


محاسبه تخمین غلظت آیون ها ومالیکول ها - درمحلول اسیدهای یک قیمته

محاسبه غلظت آیون ها درعملیه خنثی سازی -

تیزاب های قوی وقلوی های قویمحاسبه غلظت آیونها درعملیه خنثی سازی -

تیزاب های قوی وقلویات ضعیف

محاسبه غلظت آیون ها درعملیه خنثی سازی -

وقلوی ضعیفتیزاب ضعیف

نظری 2


164

محاسبه غلظت آیون ها بادرنظرداشت درجه - تفکیک


اثرآیون مشترک -محاسبه غلظت آیون ها درمخلوط اسیدهای -

ضعیف وقوی وقلویات قوی وضعیف

محلول های بفر -

هایدرولیز -

نظری 2

هفته

اردهمهچ

فصل دوازدهم

معادالت ترموشیمی ومحاسبات مربوط به آن الپالس-الوازیهقانون -

قانون هس -

حرارت به وجود آمدن موادکیمیاوی -

2

نظری


حرارت احتراق مواد کیمیاوی - انرژی روابط کیمیاوی -

اساسات ترمودینامیک -

مفاهیم اساسی ترمودینامیک کیمیاوی -

نظری 2

هفته

شانزدهم

قانون صفری ترمودینامیک - قانون اول ترمودینامیک -

ترمودینامیکقوانین دوم وسوم -

نظری 2

مآخذ

نتشارات امیر اشیمی دانشگاهی. مترجم منصورکیان پور و دیگران ،تهران: 1382 ح، ال ، روزنبرگ وایپسن، ال ، ام .1

کبیر.

لوی.ع. اصول ، مفاهیم وتست های کیمیای معدنی ، تهران : انتشارات 1999سلطانی ، سیدیحیی و دیگران ، .2

جو.، تشریح کامل مسایل کیمیای عمومی مورتیمر، تهران : انتشارات دانش1382مهدیانی ، سید کامران. .3

.، کیمیای محاسبوی ، جلداول، کابل : مطبعه پوهنتون کابل 1391نذیر، عبدالفتاح ، .4

.لکاب . محاسبات درکیمیای تحلیلی جلد دوم کابل : مطبعه پوهنتون1392نذیر ، عبدالفتاح ، .5

165

مفردات مضمون درسی کیمیای محیط زیست




عنوان مضمون : کیمیای محیط زیست



ستر چهارم صنف در سمکه این مضمون ازجمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، معلومات عمومی در مورد مضمون:

می باشد. ژهسیرعلمی وپرو سمینار،ساعت 2 و نظریساعت 32محصلین رشته کیمیا تدریس میگردد این کورس شامل برای دوم

محیطیای ( دقیقه ای را درشانزده هفته در بردارد. کیم50( ساعت )2کریدت است .درهر هفته ) دواین کورس شامل

شد،زیرا با این مضمون برای محصالن دارای اهمیت می بااز جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشدمطالعه زیست

"الکه دراین رشته مث محیط زیستمطالعه این مضمون محصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های کیمیای

بدست می آورند.وده گی آب ، هوا و خاک لآلوده کننده ها و آلوده شونده ، آ


و آلوده گی کیمیای هوا در سطح زمین ، کیمیای استراتوسفیر: الیه او زون ، محیط زیستمسایل عمومی کیمیای آموزش

اثر ، ی فوتو کیمیاویهایدروکاربن ها و اکسیدانت ها ، اکساید های سلفر ، اکساید های نایتروجن ، کاربن مونواکساید ، هوا

، ضوی زهردارع مواد کیمیاوی ، اثرات کیمیاوی مواد پاک کننده ها ، آلوده گی آب ، گلخانه ای و گرم شدن کره زمین

ن باالی محیط آتولید انرژی و اضرار جانبی ، کیمیای خاک واثرات کیمیاوی آن باالی محیط زیست ، فلزات سنگین زهری

.زیست


مناقشه ، مباحثه سیمینار.آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها کارگروپی،کار آموزش ،


گیری درفعالیت های صنفی )پروسه آموزش وتدریس(: سهمفیصدی

%10گی ( های صنفی)کارخان فیصدی پروژه -

%10 فیصدی فعالیت های انفرادی وگروپی )کارعملی( -

%20فیصدی امتحان وسط سمستر -

%60فیصدی امتحان نهایی -

166

متوقعه مضمون )کیمیای محیط زیست( رشته کیمیاجدول نقشه مفهومی نتایج



کیمیای محیط زیست()

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هلحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج تو

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت در باره آلوده گی محیط زیست 2 3 3 3 3 3

2 شناخت در باره الیه او زون 2 3 2 3 3 3

3 دانستن در باره آلوده گی هوا 3 2 3 3 3 3

2 2 3 3 3 2

ناشی از فعالیت COاهمیت دانستن در باره های انسان)منابع مصنوعی(

4

5 اثر گلخانه ای و گرم شدن کره زمین 3 3 3 2 3 3

2.8 2.8 2.8 2.8 82. 42. مجموعه



167

پالن درسی هفته وار )شامل تفصیل سرفصل ها وزیر فصل ها(


درسی درهفته نظری/عملی

هفته اول

محیط زیستمسایل عمومی کیمیای

.مفهوم جامع آلوده گی محیط زیست -

.کیمیای محیط زیست -

.تعریف محیط زیست -

.کیمیاوی زهریمواد -

.راه های جلوگیری از آلوده گی -

2 نظری

هفته دوم

کیمیای استراتوسفیر: الیه او زون

.مناطق مختلف فضا -

.واحدهای غلظت برای گازها در محیط زیست -

.کیمیای الیه او زون -

.جذب نور به وسیلۀ مالیکول ها -

.اثر های کم شدن الیۀ او زون روی محیط زیست -

.زونخالی او -

.نقش مواد کیمیاوی در تخریب اوزون -

.)هاCFC (کلورو فلورو کاربنها -

.CFCمواد جایگزین -

.ترکیب های برومین دار -

.پروسه های کیمیاوی استراتوسفر تحتانی -

2

نظری

هفته سوم

کیمیای هوا در سطح زمین و آلوده گی هوا

.کیمیای هوا -

.تبدیل متقابل غلظت های گاز -

.پروسه غبار و دود نور کیمیاوی اوزون شهری: -

.منشأ و وقوع دود و غبار -

.باران اسیدی -

عوامل اصلی قدرت باران اسیدی و همچنین دود -

.وغبار نور کیمیاوی

.نقش ذره های کوچک در آلوده گی هوا -

وی اثر ناخوشایند آلوده گی هوای بیرون از خانه بر ر -

.سالمتی انسان

روی سالمتی انسانآثار آلوده گی هوای درون خانه -

.فارم الدیهاید -

.دود سگرت در محیط زیست -

نظری 2

168

هفته

چهارم

کاربن مونواکساید

.COمنابع -

ناشی از فعالیت های انسان)منابع COاهمیت -

.مصنوعی(

.COکیمیای تشکیل -

.COغلظت و توزیع -

.اتموسفیری COطرق از بین رفتن -

.باالی نباتات COاثرات -

.باالی سالمت انسان COاثرات -

.COکنترول آلوده گی -

در آلوده گی چیست؟ MTBEاثرات -

.فناوری نانو و محیط زیست -

.COاندازه گیری -

2

نظری

هفته

پنجم

اکساید های نایتروجن

.منابع اکساید های نایتروجن -

.اکسایدهای نایتروجن به عنوان آلوده کننده ها -

xNOکیمیای تشکیل -

2NOچرخۀ نوری -

اتمسفیری xNOطرق از بین رفتن -

باالی نباتات xNOتأثیرات -

باالی انسان xNOتأثیرات -

باالی اجسام xNOاثرات -

xNOکنترول آلوده گی -

نایتروجن دای اکساید -

xNO xNOاندازه گیری -

2 نظری

هفته

ششم

اکساید های سلفر

منابع اکساید های سلفر -

xSOکیمیای تشکیل -

اتمسفیری xSO طرق از بین رفتن -

باالی نباتات xSOتأثیرات -

باالی انسان xSOتأثیرات -

باالی اجسام xSOتأثیرات -

xSOکنترول آلوده گی -

2SOاندازه گیری -

2 نظری

169

هفته

هفتم

هایدروکاربن ها و اکسیدانت های فوتو کیمیاوی

.هایدروکاربن ها -

.اوکسیدایز کننده های فوتوکیمیاوی -

.منابع هایدروکاربن ها -

.تشکیل اوکسیدایز کننده های فوتوکیمیاوی -

غلظت هایدروکاربن ها و اوکسیدایز کننده های -

.فوتوکیمیاوی

وتو تأثیرات هایدروکاربن ها و اوکسیدایز کننده های ف -

.کیمیاوی بر روی نباتات

وتو تأثیرات هایدروکاربن ها و اوکسیدایز کننده های ف -

.کیمیاوی باالی سالمت انسان

وتو دروکاربن ها و اوکسیدایز کننده های فتأثیرات های -

کیمیاوی باالی اجسام

کنترول آلوده کننده های هایدروکاربنی و -

فوتوکیمیاوی

2 نظری

هفته

هشتم

اثر گلخانه ای و گرم شدن کره زمین

میکانیزم اثر گلخانه ای -

توازن انرژی کره زمین -

ارتعاشهای مالیکولی: جذب انرژی توسط گازهای -

گلخانه ای

گازهای گلخانه ای اصلی -

کاربن دای اکساید: انتشار و اثر های آن -

ر دکاربن دای اکساید: به حد اقل رساندن انتشار گاز -

آینده

بخار آب -

اجسام دیگری که روی گرم شدن کره زمین اثر می -

گذارند

گازهای کم مقدار: زمان توقف در اتموسفیر -

میتان -

( Iنایترس اکساید)اکساید نایتروجن -

پیش بینی در بارۀ گرم شدن کره زمین -

امتحان وسط سمستر -

2 نظری

نهمهفته

آلوده گی آب

مقایسه آلوده گی و پاکیزه گی آب -

وسعت آلوده گی آب -

ذخایر آب و آلوده گی آن ها -

فاسفیت در آب های طبیعی -

2

نظری

170

اکسیجن حل شده در آب های طبیعی -

نیاز به اکسیجن در آب های طبیعی -

در عدم حضور هوا در آب های تجزیه مادۀ عضوی -

طبیعی

زهکشی اسید معدن -

تصفیه آب های آشامیدنی -

گندزدایی آب -

هفته دهم

مرکبات نایتروجن در آب های طبیعی -

نایتریت ها ونایترایت در غذا و آب -

نیتروزامینها در غذا و آب -

بهسازی پساب -

/ کاربنات 2COسیستم -

کاربنات جامدآب در حال تعادل با کلسیم -

اتموسفیر 2COو 3CaCOآب در حال تعادل با -

غلظت های آیونی اندازه گیری شده در آبهای طبیعی -

- HP 2آب رود خانه و دریاچه مشبوع شده باCO و

3CaCO

شاخص خصلت قلوی برای آبهای طبیعی -

شاخص سختی برای آبهای طبیعی -

نظری 2

هفته

یازدهم

ها اثرات کیمیاوی مواد پاک کننده

ترکیب کیمیاوی پاک کننده ها)شوینده( -

مشکالت آلوده گی ناشی از پاک کننده ها -

فورمول بندی پاک کننده های بدون فاسفات -

تأثیرات از بین بردن فاسفات در محیط زیست -

اثرات کیمیاوی پاک کننده ها در خاک -

نظری 2

هفته

دوازدهم

عضوی زهردار مواد کیمیاوی

آفت کشها -

کشهاانواع آفت -

حشره کشهای سنتی -

حشره کشهای عضوی کلورین دار -

(D DTد د ت) -

تجمع و سرنوشت مرکبات عضوی کلوردار در سیستم -

های زیست شناختی

همر ده های د د ت)دی دی تی( -

علف کشها -

علف کشها ترای آزین -

علف کشهای فنوکسی -

نظری 2

171

آلوده گی علف کشها و مواد محافظ چوب با -

دیوکسین

هاسایر منابع دیوکسین -

هفته

سیزدهم

فلزات سنگین زهری

فلزات وطبقه بندی آنها -

موجبات آلوده گی فلزات -

سرنوشت آلوده کننده های فلزی -

دالیل مربوط به آلوده کننده های فلزی -

عناصر کمیاب ضروری)اساسی( -

اهمیت آلوده کننده های فلزی -

فلز سیماب -

استفاده صنعتی از سیماب -

آزاد شدن سیماب در محیط -

2 نظری

هفته

اردهمهچ

مسمومیت ناشی از میتایل شدن )زیستی( سیماب -

مشکالت محیطی بر اثر آلوده گی سیماب -

آلوده گی زدایی محیط های آلوده به سیماب -

فلز سرب -

مصارف صنعتی سرب -

منابع آلوده گی سرب موجود در هوا -

منابع آلوده گی سرب موجود در آب -

سرب در خاک و نباتات -

بدنخواص سرب در -

فلز خیلی زهری در محیط زیست سه -

2

نظری

هفته

پانزدهم

کیمیای خاک واثرات کیمیاوی آن باالی محیط زیست

خاک و آلوده گی های کیمیاوی آن -

تأثیر گذاری عوامل مختلف در تشکیل خاک -

خاک های شور وقلوی -

شور و قلوی شدن خاک ها -

طبقه بندی خاک های شور و قلوی -

خاک های شور وقلویروش های اصالح -

فلزهای سنگین در خاک، فاضالب و رسوبات -

اتصال فلزهای سنگین به خاک و رسوبات -

تجزیه و اصالح رسوبات آلوده در خاک -

2 نظری

هفته

شانزدهم

تولید انرژی و اضرار جانبی آن باالی محیط زیست

سوخت های مایع ، گازی و پیامد آن ها -

بنزین -

دیگرگاز طبیعی و الکان های -

2 نظری

172

سوخت های الکولی) میتانول و ایتانول( -

انرژی هسته ای وتاثیر آن باالی محیط زیست -

تکرار از دورس و اعاده ساعات ضایع شده -

مآخذ

(. شیمی تجزیه در محیط زیست. تهران: مؤسسه انتشارات.1393سرشتی، حسن.) – 1

(. آلوده گی محیط زیست. تهران: انتشارات آیالر.1393دبیری، مینو.) – 2

(.شیمی محیط زیست. تهران: مرکز نشردانشگاهی.1389برد، کالین. ) – 3

(. شیمی محیط زیست. تهران: دانشگاه پیام نور 1389نجاتی، کامیال.) – 3

ت دانشگاه گیالن.(. شیمی محیط زیست. تهران: انتشارا1388ستشاری، سید مرتضی.)م - 5

(. اساسات تکنالوژی کیمیاوی. کابل: انتشارات نویسا.1397عارف، شهال. ) – 6

(. کیمیای غیر عضوی جلد اول.کابل : انتشارات نویسا.1396ندا، محمد حسین. ) – 7

(. تکنالوژی کیمیای غیرعضوی. کابل: انتشارات جهان اسالم.1393حلیم، نظر محمد.) – 8

یرشکرایی.تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.(. اصول صنایع شیمیایی. ترجمۀ احمد م1391ال.)وایت، هوارد -9

ی زاده. (. شیمی آلی. ترجمۀ مجید هروی، مهدی بکاولی، محمد رحیم1383موریسون، رابرت تورنتون.) – 10

مشهد: نشر مشهد.

مرکز نشر دانشگاهی.(. شیمی صنعتی. ترجمۀ حسین امیدیان. تهران: 1386آستین، جورج تی.) – 11

(. شیمی عمومی. جلد اول. تهران: نشر علوم دانشگاهی.1378چارلز، مورتیمر. ) – 12

(. شیمی عمومی. جلد دوم. تهران: نشر علوم دانشگاهی.1378چارلز، مورتیمر. ) – 13

14 -Hites, Ronald. (20017). Elements of environment al chemistry. Indiand university .

15 -Venturi, Margherita. Mila d`angelantonio. (2016). Application of radiation chemistry in the fields of industry, biotechnology and environment. Switzerland . spring international Publishing .

16 -Ahluwalia, V.k. (2013). Environmental chemistry. University of Delhi, India.Ane Books Pvt. Ltd.

17 -Newton, david. (2007). Chemistry of environment. Amrica, Library of congress cataloging in publication .

18 -Lichtfouse , eric. And etc. (2005). Environmental chemistry (Green chemistry and pollutants in ecosystem).new york, springer.

19 -Harrison,roy. Understanding our environment. (1999). Third edtion. Uk, university of Birmingham. The royal society of chemistry.

20 -Evengelou, V.p. (1998). Environmental soil and water chemistry. University of

Kentucky.

173

میای عضوی بیولوژیکی مفردات مضمون درسی



: دیپارتمنت بیولوژی

عنوان مضمون : کیمیای عضوی برای رشته بیولوژی


Ed. Bi. 01. 20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: سوم :مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی مضمون

شود. موضوعات این کتاب درسی که برابر با دو کریدیت میشود تدریس میساعت 32این مضمون در یک سمستر

در نظر گرفته درسی باقی مانده برای اخذ امتحان وسط سمسترساعت 2ساعت درسی تنظیم گردیده، 30تألیفی برای

شده است.

تدو کریدی دومصنف رشتۀ بیولوژی که در سمستر سوم قرار شرح فوق مفردات درسی مضمون کیمیای عضوی برای

رس ما قرار شود با در نظر داشت نیازمندی رشته بیولوژی و آخرین تجارب تدریس این مضمون که در دستتدریس می

ترتیب گردید.داشت

فردات کیمیای مقابل یادآوری است که در جمله مفردات فرستاده شده از سوی وزارت تحصیالت عالی به پوهنتون بلخ

خصوص مبیولوژی موجود نیست و تاهنوز درتدریس این مضمون از یک بخش مواد درسی کیمیای عضوی عضوی برای رشته

لوژی یکسان رشته کیمیا استفاده به عمل میآمد. واضح است که اهداف عمومی آموزشی این مضمون در رشته کیمیا و بیو

ن به طوری تدریس میشود که محصال نیست؛ یعنی کیمیای عضوی برای محصالن رشته کیمیا دوازده کریدیت با تفصیل

ته بیولوژی حیث معلمان آینده کیمیا، این مضمون را به شکل مسلکی تدریس نموده بتوانند اما کیمیای عضوی برای رش

صرف دو کریدیت برای درک مفاهیم بیولوژیکی تدریس میشود.


عضوی، مرکبات کاربن، ،تیوری ساختمان کیمیاوی مرکباتتاریخچه انکشاف کیمیاعضوی،کیمیای عضوی منحیث کیمیای

ودسته بندی مرکبات کیمیاوی تعامالت تیوری بوتلیروف،طبیعت رابطه سگما ،حالت هایبریدی اربیتالهای اتومی کاربن انواع

ای غیرمشبوع هایدروکاربنهای غیرمشبوع سلسله ایتلین، هایدروکاربنهسایکلوالکانها، هایدروکاربن های مشبوع، عضوی،

فیه و استعمال نفت.هایدروکاربنهای اروماتیکی کثیرالهستوی ، نفت تص .اروماتیک سلسله استلین،دائین ها، هایدروکاربنها


آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها کارگروپی،کار آموزش ، مناقشه ، مباحثه سیمینار.


174

%10 های صنفی)کارخانه گی ( پروژهفیصدی




( برای رشته بیولوژی کیمیاعضویجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )



بیولوژی(برای عضوی ی کیمیا)

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تی

ژلو

یو بته

شرن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هرا

ی ژلو

یو بادمو

ه زی

ج ت و

لحلی

تی

نایوا

تی

ژلو

یو بنغا

رفا.

د.ون

شی

ملعی

هارکا

امج ان

بهر

اداق تند

ش با

تهشدا

4ن

میعل

میه

رب.ت

ی.ژلو

یو بته

شرر

دی

صص

خ ت و

یکسل

م

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

یژلو

یو بلمعی

هات

رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نش

خ بر د

ن آرد

ربکا

و ی

ضوعی

میاکی

م عل

ی بان

مت

خشنا

.

ی.ژلو

ناک ت و

سینسا

1ز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا بادر اف

یژلو

یو بنغا

رفا.

شن با

یض

عیتبت

شارای

گعنو

ر ه

د.


3 3 2 2 3 3 شناخت در مورد تاریخچه و انکشاف کیمیای

عضوی1

2 3 3 3 3 2 شناخت در مورد تئوری ساختمان کیمیاوی مرکبات

عضوی و تئوری بوتلیروف2

3 3 3 3 3 2 شناخت در مورد طبیعت رابطه سیگما و انواع

اتمی کاربن اربیتالحاالت هایبریتی 3

3 2 2 3 2 3 شناخت در مورد هایدروکاربن های مشبوع و غیر

مشبوع4

3 3 3 3 3 2 شناخت در مورد هایدروکاربن های سلسله استلینی،

داین ها، و هایدروکاربن های اروماتیک5

مجموعه 2.4 2.8 2.8 2.6 2.8 2.8


تراک= اعظمی ترین اش3= اشتراک متوسط 2 = کمترین اشتراک 1

پالن درسی هفته وار کیمیای عضوی برای رشته بیولوژی

175


درسی درهفته نظری/عملی

هفته اول

مقدمه

ساعت 6) فصل اول: مفاهیم اساسی کیمیای عضوی

درسی(


مقدمه

نظری 2 2

هفته دوم

بیولوژی ۀاهمیت و ارتباط آن با رشت ،کیمیای عضوی

بندی مرکبات عضویتقسیم

شعاع اتمی و آیونی اتم کاربن نظری 2 2

هفته سوم

.انرژی آیونایزیشن و الکترو افینیتی اتم کاربن

.الکترو نگاتیویتی اتم کاربن

.نوعیت روابط در مرکبات عضوی

.اشتراکی، روابط اشتراکی قطبی ۀرابط

نظری 2 2

چهارمهفته

. انیتو شکل فضایی متان و ا sp3 هایبریدیزیشن

.و شکل فضایی ایتلین sp2 هایبریدیزیشن

.و شکل فضایی اسیتلین spهایبریدیزیشن

.ایزومیری در مرکبات عضوی

.خالصه

.ها و مسایل آموزشیپرسش

نظری 2 2

هفته پنجم

فصل دوم: مرکبات الیفاتیک

. الکان ها

.خوص فزیکی وکیمیاوی الکانها

.هاالکان گذارینام

.استحصال اکان ها

.خالصه


نظری 2 2

176

هفته ششم

.هاسایکلو الکان

.نام گذاری سایکلو الکانها

.هاخواص کیمیاوی سایکلو الکان

.ها استحصال سایکلو الکان

.خالصه


نظری 2 2

هفته هفتم

های غیر مشبوع الیفاتیک فصل سوم: هایدروکاربن

.مقدمه

.قوی الیفاتیکهای زنجیری و حلالکین

.هاکلو الکینیها و ساگذاری الکیننام

.هاالکاین

نظری 2 2

نظری 2 امتحان بیست در صد هفته هشتم

هفته نهم

ایزو میری سیس و ترانس و قواعد ترتیب تقدم در

.ها لکیناها و سایکلو گذاری در الکیننام

.هاگذاری الکایننام

.تها و مکانیزم تعامالها و الکاینخواص کیمیاوی الکین

نظری 2 2

هفته دهم

.هایدروجنیشن

.هلوجنیشن

.هایدریشن

.پولیمرایزیشن

.هاالکاینها و الکاین استحصال

.گذاری آنپای و نام ۀهای دارای چندین رابطالکاین

.خالصه

.اصطالحات کلیدی

. ها و مسایل آموزشیپرسش

.مآخذ فصل

نظری 2 2


: مرکبات اروماتیک و ساختمان بنزنچهارمفصل

.اهداف آموزشی

.مقدمه نظری 2 2

177

.هاارومات

.گذاری مرکبات اروماتیکنام

کیمیاوی و مکانیزم تعامالت مرکبات خصوصیات

.اروماتیک

.خالصه



.مآخذ فصل


فصل پنجم: بعضی مرکبات آکسیجن دار، سلفر دار،

ن دار و هلوجن دارجنایترو


.مقدمه

.ها و ایترهاها، فینولالکل

.هاها و فینولالکل گذارینام

نظری 2 2


.هاها و فینولخواص کیمیاوی الکل

.هاها و فینولاستحصال الکل

.ها و دای سلفایدهاایترها، تیول

نظری 2 2

دهم سهه تهف

.ها(مرکبات دار عضوی )امین

.مرکبات هلوجن دار عضوی

.خالصه


.آموزشیها و مسایل پرسش

.مآخذ فصل

نظری 2 2


فصل ششم: کاربوکسلیک اسید و مشتقات آن


.مقدمه

.کاربوکسلیک اسیدها

.هاگذاری کاربوکسلیک اسیدنام

نظری 2 2

178


.خواص کیمیاوی کاربوکسلیک اسیدها

.اسیدیتی کاربوکسلیک اسیدها

.ایسترها و امایدها

.خالصه


.های آموزشیپرسش

.مآخذ فصل

نظری 2 2

مآخذ

1395( .کری 1شیمی آلی ) – 1

1388ری ( .مک . مو1شیمی آلی ) - 2

1383د موریسون وبوی.( 1شیمی آلی ) - 3

کیمیای نانو مفردات مضمون درسی




179

عنوان مضمون : کیمیای نانو


Ed. Ch. 08-50 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: هشتم :مضامین پیش نیاز ندارد

معلومات عمومی مضمون


ر نظر گرفته دسمستر درسی باقی مانده برای اخذ امتحان وسط ساعت 2ساعت درسی تنظیم گردیده، 30تألیفی برای

شده است.

ه انکشاف تاریخچ کیمیای نانو که شاملمطالعه این مضمون محصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های با

وژی وسایر مطالب کیمیای کاربرد نانو فناوری نانو ذرات در صنعت و تکنال ،انواع نانو ذارت ،های نانوذراتتیوری ،نانو کیمیا

عت و به صورت کلی در در صنامروزه کیمیای نانو جایگاه خود را در فناوری و تکنالوژی باز کرده و ست می آورند.بدنانو را

اقتصاد یک مملکت رول عمده را بازی می نمایند.


سیمینار. و آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها کارگروپی،کار آموزش ، مناقشه ، مباحثه

ارزیابی محصل نحوه

%10های صنفی)کارخانه گی ( فیصدی پروژه



%60 فیصدی امتحان نهایی

( رشته کیمیانانو جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )کیمیای


شماره

180

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

بی

ضعی

تبت

شارای

گعنو

د.شن

ا


(کیمیا نانو )


3 3 2 1 3 1 محصالن در مورد کیمیا نانو و موضوعات

مربوطه ان معلومات همه جانبه حاصل نمایند 1

3 3 2 1 2 1

محصالن ذرات کوچک تحت عنوان نانو را با

فناوری خاص درک نموده و شناسایی حاصل

نمایند.

2

3 3 2 2 2 1 محصالن مشکالت و چالش های موجود در الیاژ

های میکانیکی را درک، تحلیل و تجزیه نمایند.3

3 3 3 3 3 1

محصالن جنبه های کاربردی الیاژ سازی و آسیاب

کاری میکانیکی را در اصول نانو بدانند، تحلیل و

تجزیه کنند.

4

3 2 2 3 3 1

محصالن وسایل شناخت نانو مواد را به روش

هایدرو ترمال و ذرات نانو مختلف را بشناسند،

تحلیل و تجزیه کنند.

5

مجموعه 1 2.2 2 2.1 3 3

اوسط مجموعه عمومی


مفردات و پالن درسی برای سمستر سوم

181



هفته اول

فصل اول

مقدمه ای بر علوم و فناوری

نانو چیست؟

فناوری چیست؟

شیمی و فناوری نانو

نظری 2

هفته دوم

نانو شیمی و کاربرد ان در حوزه های مختلف

روش های ساخت نانو مواد

جهان رفنااوری د

آینده نانو فناوری

خطرات نانو مواد

مراجع

نظری 2

هفته سوم

فصل دوم: ساخت نانو مواد به روش های مکانیکی

مقدمه

.تجهیزات مورد نیاز در روش الیاژسازی مکانیکی

.ارتعاشی ېآسیای گلوله ای

.آسیای گلوله ایی شافتی

.آسیای افقی غلتان گلوله ای

.آسیای گلوله ای مقناطیسی

.آسیای سیاره ای

نظری 2

چهارمهفته

.مکانیزم فعال سازی مکانیکی

.مکانیزم الیاژسازی مکانیکی

.عوامل موثر بر الیاژ سازی و فعال سازی مکانیکی

.نوع اسیا

نظری 2

هفته پنجم

.جنس محفظه اسیاکاری

.سرعت اسیاکاری

.زمان اسیاکاری

.جنس، ابعاد و نحوه توزیع گلوله ها

.نسبت وزنی گلوله به پودر

.محفظهمیزان فضای خالی

نظری 2

182

هفته ششم

.اتمسفر اسیاکاری

.دمای اسیاکاری

.شدت اسیاکاری

.عوامل کنترول کننده فرایند

.مشکالت و چالش های موجود در آلیاژهای مکانیکی

نظری 2

هفته هفتم

.تعین اندزه ذرات پودر

.روش ته نشین کردن

.الک کردن

.یری با کمک لیزرګاندزه

.آنالیز مساحت سطح

.آنالیز حرارتی

نظری 2

20امتحان % هفته هشتم

هفته نهم

جنبه های کاربردی آلیاژسازی و آسیاکاری مکانیکی در

.فرآوری نانو مواد

.مقدمه

.تهیه پودر های نانو بلوری خالص

.تهیه پودرهای کمپیوتری

.گدازتهیه پودرهای سرامیکی دیر

.تهیه پودرهای غیر بلوری

.فلزی تهیه ترکیبات بین

.تهیه پودرهای مقناطیسی

نظری 2

هفته دهم

.کاربردهای صنعتی آلیاژسازی و اسیاکاری مکانیکی

.فشرده سازی و تفجوشی پودرهای نانو ساختار

.تولید مواد نانوساختار با تغیر شکل پالستیکی شدید

.مراجع

نظری 2


.فصل سوم: ساخت نانو مواد به روش های فزیکی

.نشست بخار شیمیایی بخار

.مبانی نشست شیمیایی بخار

.CVDانواع روش های

نظری 2

هفته

دوازدهم

.نششت فیزیکی بخار

.مراحل تشکیل نانو مواد

.PVDانواع روش های

.آئروسل

نظری 2

183

هفته

سیزدهم

.IGCاز بی اثر ګچکالش

.تبخیر توسط قوس و یا جرقه الکتریکی

.زادآ هدر ج گازواکنش فاز

.سایش لیزری و واکنش شیمیایی تحریک شده با لیزر

نظری 2

هفته

دهم چهار

.کندوپاش

.مبانی کندوپاش

.انواع روش ها

.سایش لیزری

.انواع روش های سایش لیزری

.مدل تئوری

.نتجه گیری

.مراجع

نظری 2

هفته

پانزدهم

.: هیدروترمال و سولوترمالچهارمفصل

.مقدمه

.رمالساخت نانو مواد با استفاده از تکنیک هیدروتتاریخچه

.وسایل مورد نیاز ساخت نانو مواد به روش هیدروترمال

.ساخت نانو مواد به روش هیدروترمال

.نانو مواد فلزی

.نانو اکساید های فلزی

نظری 2

هفته

شانزدهم

2ZnO & TiOرات ذنانو

.ید فلزاتانانو سلف

.نانو اشکال کربنی

.لوله هانانو

( HAPهیدروکسی آپاتیت )

.مراجع


.های آموزشیپرسش

نظری 2

ماخذ

.(. نانو شیمی، تهران: دانشگاه کاشان1391هیلراتی، نیاسری، مسعود. ) -1

184

طیف سنجی مفردات مضمون درسی




عنوان مضمون : طیف سنجی


Ed. Ch. 06-36 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: ششم :مضامین پیش نیاز ندارد

مضمونمعلومات عمومی


در نظر گرفته درسی باقی مانده برای اخذ امتحان وسط سمسترساعت 2ساعت درسی تنظیم گردیده، 30تألیفی برای

شده است.

شود با تدریس می دو کریدیت ششمرشتۀ کیمیا که در سمستر قرار شرح فوق مفردات درسی مضمون طیف سنجی برای

ردید.گترتیب ما قرار داشت سترستجارب تدریس این مضمون که در د در نظر داشت نیازمندی رشته کیمیا و آخرین

الن طیف سنجی برای محصاما .مربوط به رشته کیمیا وفزیک استواضح است که اهداف عمومی آموزشی این مضمون

درنظرگرفته شده است. کریدیت 32رشته کیمیا


کارگروپی،کار آموزش ، مناقشه ، مباحثه سیمینار.،آموزش فعال ، لکچر ، نشان دادن سالیدها



%10 )کارعملی(فیصدی فعالیت های انفرادی وگروپی



( رشته کیمیاطیف سنجیجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

185



(پکترسکوپیاس)

شماره

6ت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ا بنود

نمت

قابر

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

ند.

ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


روش های سپکتروسکوپي به شناخت 2 3 2 3 3 3 1

2 را تحلیل و تجزیه نمایند HNMRمحصالن بتواند 1 2 3 3 3 3

3 را تحلیل و تجزیه نمایند UVو C NMRشناخت 2 2 2 2 3 3

4 را تحلیل و تجزیه نمایند Massو IRشناخت 2 3 3 3 3 3

5 فهمیدن مرکبات عضوي و غیر عضوي 1 3 2 3 3 3

مجموعه 1.33 2.6 2.4 2.8 3 3

مجموعه عمومی اوسط 2.52


طیف سنجی مفردات مضمون درسی

186

محتویات هفتهتعدادساعات درسی

درهفته نظری

هفته اول

فصل اول:

تاریخچه سپکتروسکوپی، شناسایی علم

سپکتروپی سپکتروسکوپی، انواع نظری 2

هفته دوم

پروتون هستوی مقناطیسی فصل دوم :

، (HNMR)ریزونانسی سپکتروسکوپی

شناسایی پروتون هستوی مقناطیسی

، (HNMR)ریزونانسی سپکتروسکوپی ،

اصول پروتون هستوی مقناطیسی ریزونانسی

.(HNMR)سپکتروسکوپی

نظری 2

هفته سوم

ریزونانس پروتون هستوی مقناطیسی

، پروتون (HNMR)تطبیق .سپکتروسکوپی

های معادل وغیر معادل ، ساحه یی شفت

و (TMS)کیمیاوی و تترا میتایل سیالن

استعمال ان بحیث ماده ستندرد، شفت

ن یتعی PMRو بواسطه گوناگونکیمیاوی

الها.سگنعیت نمودن موق

نظری 2

هفته چهارم

و PMRلهای توسط سگناجدا ساختن

د، مثالهای ان: بنزایل الکول، ایتایل برومای

ترای برومو 2.1.1ای برومو ایتان، د 1.1

یت ایتان، ایزو پروپایل بروماید، ایتانول، اس

وین، الدیهاید، بنزین، تالوین، پارا نایترو تال

نایترو پروپایل بروماید، بنزایل الدیهاید.

نظری 2

هفته پنجم

:فصل سوم

13C)کاربن هستوی مقناطیسی ریزونانس

NMR) سپکتروسکوپی، کاربن هستوی

13C NMR)مقناطیسی ریزونانس

نظری 2

هفته ششم

، 13C NMRشناسایی سپکتروسکوپی (

اصول کاربن هستوی مقناطیسی ریزونانس

(13C NMR) .سپکتروسکوپی

نظری 2

هفته هفتم

، )13C( \ )NMRC 13 پیسپکتروسکو دیاگرام

تطبیق ان در مرکبات مختلف مانند بنزین ،

پروپان ، بیوتان ، .......وا غیره.

نظری 2

نظری 2 %20امتحان هفته هشتم

نظری 2 چهارم فصل هفته نهم

187

الترا وایلیت یا الکترونیکی (UV)یو وی

(UV)سپکتروسکوپی، شناسایی یو وی

.الترا وایلیت یا الکترونیکی سپکتروسکوپی

هفته دهم

الترا وایلیت یا (UV)خصوصیات یو وی

الکترونیکی سپکتروسکوپی. استعمال یو وی

(UV) .الترا وایلیت یا الکترونیکی سپکتروسکوپی

نظری 2


الترا وایلیت یا الکترونیکی (UV)اصول یو وی

الترا (UV)سپکتروسکوپی، تطبیقات یو وی

وایلیت یا الکترونیکی سپکتروسکوپی

نظری 2


فصل پنجم

سپکتروسکوپی، اصول (IR)انفرارید

سپکتروسکوپی. (IR)انفرارید

2


های وظیفوی مختلف گروپ شتاسایی سپکترم

سپکتروسکوپی، مانند: (IR)توسط انفرارید

ن ها با االکانها، اروماتیک، الکول، کاربونیل ها، امی

ن.آمثال های

نظری 2


فصل ششم :

ماس سپکترومیتری: شناسایی تخنیک

سپکترومیتری و اصول ان، ساختن مالیکول های

و تبدیل نمودن به ایون های مربوطه) گازی

تاثیرات الکترون( ساختن مایعات و جامدات و

یونها مربوطه. نسبت کتله و آتبدیل نمودن ان به

اتومی سپکتروسکوپی، جذب یون،آ M/Zن آچارج

اتومی ، تشعشع یا ایمیژن اتومی ، فلوریسنس

اتومی.

نظری 2


گازیتحریک شدن و تبدیل نمودن به حالت

)شعله، حالت بی چارج، پالزما ( ، جدا سازی صول

ت ن، نشان ساخآموج و تجزیه ان بواسطه تخنیک

شعاع.

نظری 2

2 ارائه کنفرانس های محصالن هفته شانزدهم

1. Madan. R.L (2015). Chemistry for Degree Student B.Sc. First, Second and Third year’s books, All Indian Universities as per UGC model curriculum, S.Chand publications. 2. C.N.Banwell, Fundamentals of Molecular Spectroscopy.

188

مضمون درسي کیمیای ادویه مفردات




عنوان مضمون : کیمیای ادویه


Ed.Ch.07.45 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: هفتم :مضامین پیش نیاز کیمیای عضوی و غیر عضوی


ساعت 32، که شامل می گردد تدریس این مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، که در سمستر هفتم

. در هر تکریدیت اس 2کار البراتواری میباشد. این کورس شامل ساعت 2ساعت نظری و 30ن جمله آ درسی است و از

رشته کیمیا می دقیقه ای را در شانزده هفته در بردارد. کیمیای ادویه از جمله مضامین اساسی در )50)ساعت )2)هفته

ات عمومی درباشد، مطالعه این مضمون برای محصالن دارای اهمیت می باشد، زیرا با مطالعه این مضمون محصالن معلوم

لین ها، سفالوسپورین ون امایدها، پنسسلفویه، ادویه یی مورد تمام بخش های کیمیا ادویه که در این رشته مثآل: اساسات اد

یتایدی، سایر انتی بیوتیک الیکوزیدها، مکرولیدها، تتراسکلین ها، انتی بیوتیک ها پګها، کارباپنم ها ومونو اکتام ها، امینو

یاخته ای، های تک ها، کیمیای درمانی سل و جذام، دارو های ضد قارچ، دارو های ضد کرم، کیمیای درمانی بیماری

وانات در و حی در حیات انسان ها، نباتات ادویهورند. کیمیای آندزاها، داروهای ضد سرطان بدست می گانتی سپتک ها و

سی اهمیت فوق العاده می باشد.عرصه های ادویه یا فارم


.محصالن بعد از ختم این کورس با ادویه جات آشنایی کامل حاصل نمایند

محصالن بعد از ختم این کورس ساختمان، خواص و خصوصیات ادویه جات را درک کرده و تحلیل نمایند.

.محصالن بعد از ختم این کورس توانایی سنتیز ادویه جات در البراتوار را کسب نمایند


مناقشه، مباحثه، سیمینار.، کار البراتواری، گروپیآموزش فعال، لکچر، نشان دادن سالیدها کار های


10 %( کارخانگیفیضدی پروژه های صنفی )

10 %پی ) کار عملی( فیصدی فعالیت های انفراد و گرو


%60فیصدی امتحان نهایی:

( رشته کیمیاکیمیاادویه) ی جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون

189



)کیمیای ادویه(

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د شن

باد.

ونشی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداقت

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 اشنایی به ادویه جات حاصل نماید 2 3 2 2 3 3

2 ساختمان ادویه جات آشنایی حاصل نمایند 3 3 3 2 3 3

3 خواص ادویه تشخیص نمایند 2 3 3 3 3 2

درالبراتوارکسب نمایندتوانایی سنتیز را 2 2 3 3 3 3 4

2 3 3 2 3 3 محصالن بتوانند ادویه جات در زنده گی موثر

استفاده نمایند.5

مجموعه 2.4 2.8 2.6 2.6 3 2.6



و پالن درسی برای سمستر هفتم مضمون کیمیای ادویه مفردات

190

هفتهتعداد ساعات محتویات

درسی در هفته

نظری

هفته اول

فصل اول

غیر ویژه، ایزومیری نوری و و های ویژه دواکلیات،

هندسی و فعالیت های فارماکولوژیک، ایزو استریسم و

ر فعالیت فارمکولوژیک، بیو ایزو استریسم کالسیک و غی

..دواهاکالسیک، کلیات روشهای طراحی

نظری 2

هفته دوم

فصل دوم

ون امایدها : سلف

رابطه ساختمان و اثر سلفون امایدها، میتابولیزم

امایدها، طبقه بندی سلفون امایدها، سنتیز سلفون

ان دیهایدروفوالت ګسلفامتوکسازول، مهار کنند

ردوکتاز، رابطه ساختمان و اثر، روش سنتیز ترای

ورنده خون ) آن یمتوپریم، سلفون امایدها پای

ها(، سلفون امیدها مدر. یوریا سولفونیل

نظری 2

هفته سوم

فصل سوم:

پنسلین ها

، خواص فزیکی و کیمیاوی، نام گذاریساختمان، ن

پنسلین های نیمه صناعی، پنسلین های مقاوم به

روز اسید، پنسلین ها مقاوم به بتاالکتماز، راههای ب

ی مقاومت باکتری ها در برابر پنسلین ها، طبقه بند

پنسلین ها.

نظری 2

چهارمهفته

: سفالوسپورین هاچهارمفصل

مشتقات ان، ذاری و ګخواص و ساختمان، نام

سفالوسپورین های خوراکی، میتابولیزم

سفالوسپورین ها، طبقه بندی و انواع سفالوسپورین

ها.

نظری 2

هفته پنجم فصل پنجم: کارباپنم ها ومونو اکتام ها

کارباپنم ها و مونو اکتام ها نظری/ عملی 2

هفته ششم

یکوزیدهاگال فصل ششم: امینو

شیمیایی، ناسازگاری مقدمه، شیمی، طیف اثر،

مقاومت بکتری ها

نظری 2

هفته هفتم

فصل هفتم : مکرولیدها

فراوردها، اریترومایسین، کالریترومایسین،

ازیترومایسین، اسپیرامایسین،

نظری 2

هفته هشتم فصل هشتم : تتراسکلین ها

تتراسکلین، فراورد ها2

نظری/ عملی

هفته نهم

ها پیتایدیفصل نهم: انتی بیوتیک

فراورد ها موثر روی بیو سنتیزیس دیوار سلولی،

باسیترایسین، وانکومایسین و تیکوپالنین، فراورد های موثر 2

نظری

191

، پلی Aرامیسیدین ګبرغشا پالسمایی، والینومایسین و

میکسن ها.

هفته دهم

فصل دهم: سایر انتی بیو انتی بیوتیک ها

ولونها، کینولون ها، فلوروکینلینکومایسین ها، امفنیکل ها،

ها، نیتروهیتروسیکل ها، نیترو فورانها، نیتروایمیدازول

مترونیدازول و لینزولید.

نظری 2


فصل یازدهم : کیمیای درمانی سل و جذام

داروهای ضد سل، دارو های خط اول، داروهای خط دوم

ضد سل، دارو ها ضد جذام.

نظری 2

هفته

دوزدهم

دوزدهم : دارو های ضد قارچ فصل

ریزویو فولوین، تربینافین، ازولها، ګتولنفتات،

فلوسیتوزین، پلی انها، ناتامایسین، پیریتیون زینک

2

هفته

سیزدهم

فصل سیزدهم : دارو های ضد کرم

یوم شیمی درمانی مناتودها، مبندازول، البندازول، پیروت

پیپرازین، دی اتیل پامووات، پیرانتل، تیابندازول،

کاربامازین، ایورمکتین، لوامیزول، شیمی درمانی

ترماتودها، شیمی درمانی مستودها

نظری 2

هفته

دهمچهار

زدهم : کیمیای درمانی بیماری های تک یاخته سهفصل

ای

د ضمالریا، انواع شیمی درمانی مالریا، عوامل اختصاصی

ت، های فوال نیستگومالریا، الکالوییدهای سینکونا، انتا

طبقه بندی داروهای ضد امیب، شیمی درمانی

لیشمانیازیس، شیمی درمانی توکسوپالزموسیس.

نظری/ عملی 2

هفته

پانزدهم

هازگندنزدهم: انتی سپتک ها و افصل پ

تعریف، طبقه بندی، فنل ها، الکایل پارا هایدروکسی

نی ،عوامل متفرقه ضدعفوسنگین، فلزات رنگهابنزوات ها،

گند زداکننده و

نظری/ عملی 2

هفته

شانزدهم

فصل شانزادهم: داروهای ضد سرطان

ها مقدمه ،انتی متابولیت ها ،انتی متابولیت های پورین

ان دی ګپلی مراز،مهارکنندDNAان ګ،مهارکنند

ان تیمیدیالت سنتتاز.ګهیدروفوالت ردوکتاز،مهارکنند

2

: ذمآخ

1. K. Ilango, P.Valetina. ( 2015) .Text Book of Midicinal Chemistry, Second Edition,

Volume2, Keerthi Publication.

علوم گاه دانشانتشارات :مشهد .شیمی دارویی، چاپ سوم . )1392) .زهرا خشیار منش و فرزین هادی زاده -1

.پزشکی

192

مضمون درسي کیمیای مواد غذایی مفردات




عنوان مضمون : کیمیای مواد غذایی


Ed.ch.07.46 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: هفتم :مضامین پیش نیاز کیمیای حیاتی


ی است درسساعت 32، که شامل می گرددتدریس این مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، که در سمستر هفتم

)50)ساعت )2)کریدیت است که در هر هفته 2کار البراتواری میباشد. این کورس شامل ساعت 2ساعت نظری و 30ن جمله آو از

طالعه این مضمون مدقیقه ای را در شانزده هفته در بردارد. کیمیای مواد غذایی از جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشد،

یمیا مواد کصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های برای محصالن دارای اهمیت می باشد. زیرا با مطالعه این مضمون مح

ت، تخم مرغ، مواد که در این رشته مثآل: مواد افزاینده غذایی، ملوث شدن غذا، مواد زهری از پروسس حرارت، شیر و لبنیا غذایی

یات انسان حاد غذایی در ورند. چون کیمیای موآوشت، ماهی، حبوبات و تولیدات حبوبات بدست می ګزهری از پروسس حرارت،

ی اهمیت فوق العاده می باشد.ګها، نباتات و حیوانات در عرصه های زند


آشنایی کامل حاصل نمایند. مواد غذایی ها مختلفمحصالن بعد از ختم این کورس با

را درک کرده و تحلیل نمایند. مواد غذایی، خواص و خصوصیات مرکباتمحصالن بعد از ختم این کورس

ی حاصل نمایند.ګاناالیز مواد غذایی و اهمیت ان در زندمحصالن بعد از ختم این کورس توانایی


، کار البراتواری، مناقشه، مباحثه، سیمینار.گروپیآموزش فعال، لکچر، نشان دادن سالیدها کار های


10 %( کارخانگیهای صنفی ) فیضدی پروژه




193

جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمونی )کیمیای مواد غذایی( رشته کیمیا


مضموننتایج متوقعه

)کیمیای مواد غذایی(

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ه

بیر.ت

ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

علم

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 3 2 3 3 2 محصالن بتوانند مواد غذایی مختلف آشنایی کامل

حاصل نمایند.1

2 مرکبات مواد غذایی وانواع شان را درک نمایند. 3 3 3 3 2 3

3 خصوصیات مواد غذایی را درک و تحلیل نمایند. 3 2 3 3 3 2

3 2 2 3 3 2 ه توانایی انالیز مواد غدایی را انجام دادمحصالن

بتوانند.4

2 3 3 2 3 3 محصالن اهمیت مواد غذایی را در زندگی حاصل

نمایند.5

مجموعه 2.6 2.8 2.8 2.6 2.6 2.6


اشتراکن = اعظمی تری3= اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

194

مواد غذاییمفردات و پالن درسی برای سمستر هفتم مضمون کیمیای

هفتهتعداد ساعات محتویات


نظری

هفته اول

فصل اول

ید ها، مقدمه، ویتامین ها، امینو اس مواد افزاینده غذایی:

منرال ها، اجسام معطر، افزاینده های طعم دهنده،

، 5-Nucleotides، (MSG)مونوسودیم گلوتامیت

مالتول، مرکبات با تاثیر سرد کننده،

نظری 2

هفته دوم

معوضه های شکری، شیرین کننده ها، طعم شیرین: لوازم

، فعالیت در مرکبات شیرین –ساختمانی، رابطه ساختمان

.سینرجیزم، ساخارین، سایکالمیت، مونیلین، تیوماتین

نظری 2

هفته

سوم

، تیزاب ها، القلی ها، انتی اکسیدنتها رنگ غذا نظری 2

هفته

چهارم

ایمولیژن، اثر، ساختمان و فعالیت ایمولیزفیر ،

،لیوتروپیک (CMC)غلظت بحرانی مایسیل

-عدد، ترکیب ایمولسفیر، مونوHLBمیزومورفیزم ،

ی. ها و مشتقات انها. ایستر قند گلسیرایدای ایسل د

نظری 2

هفته

پنجم

فصل دوم

عناصر ضروری، معلومات عمومی، زهریت ملوث شدن غذا:

ساس یونکالیدها، اد، کادمیوم، رالیدارسنیک، میرکیوری،

مکروبی مرکبات زهریی، خراب شدن غذا توسط بکتریایی

زهری.

2 نظری

هفته

ششم

، نماینده (PPA)مایکوتوکسن، نماینده محافظ نبات

فعال، مواد کشنده یی حشرات، مواد کشنده فنجی

، انالیز غذا.گیاهها، مواد کشنده

نظری 2

هفته

هفتم

فصل سوم

ا ههایدروکاربن پولی حلقه مواد زهری از پروسس حرارت :

یتریت ، ی اروماتیک ، فوران ، اکرایل اماید ، نایترات ، نا

نایتروس امین ها، نایتروس امایدها.

نظری 2

هفته

هشتم

چهارمفصل

وی، : شیر، فزیکی او فزیکو یی مواد کیمیا شیر و لبنیات

ل سوختن غذا ، پروتین ها، کزین فرکشن ، معلومات مایس

، معلومات جیل ، پروتین ها

نظری 2

هفته نهمال کاربوهایدریت ها، لیپیدها ، تیزاب های عضوی ، مینر

، ها، انزایم ها،پالزمین ،لکتو پراکساید ویتامینها، نظری 2

195

هفته

دهم

پروسه شیر، خالص کردن ، کریم کردن ، تحریک کردن

حرارتی ، متجانس کردن ، تعامالت درجریان حرارت ،

.انواع شیر2

نظری

هفته

یازدهم

فصل پنجم

، ساختار ، خواص فزیکی و سوختن تخم مقدمهتخم مرغ :

مرغ،

.مرغ ، تولید های تخم مرغ زخیره تخم

نظری 2

هفته

زدهمادو

اهمیت خواص تخنیکی ،لخته شدن به ذریعه یی حرارت ،

.توانایی ، سفید تخم مرغ ، زردی تخم مرغ دارند 2

هفته

سیزدهم

فصل ششم

عضله کلیتاس، ر،ساختمان عضله نسجگفتارپیش : گوشت

سطح صاف عضله ،عضله نسج :ترکیبات و، ،عضله دل

وظایف، پروتین، وسایل قابل انقباض پروتین های و

وظایف شان، مایوسین، تیتین، اکتین.

نظری 2

هفته

چهاردهم

. گوشت مایوگلوبین رنگپروتین های حل شده، انزایم ها،

پروتین های نا حل شده، کوالجین، االستین.2

نظری

هفته

پانزدهم

فصل هفتم

،مقدمه، غذایی ماهی، ماهی دریایی، ماهی شارک ماهی:

شاه ماهی، ماهی کالن،ساختمان نسج عضله وپوست

ها،قابل انقباض پروتین ها.

2

نظری

هفته

شانزدهم

مفصل هشت

مقدمه، معرفت ، منابع وحبوبات و تولیدات حبوبات:

اهمیت ازنگریناتومی، با -تولیدات. ترکیبات کیمیاوی

لوتین برای تهیه کردن سیلیاک دیزاس. ګ-گندمخاص

سید. ااجزایی انفرادی، پروتین، تفاوت های ترکیبات امینو

نظری 2

ذمآخ

2- H. – D. Beltiz, W.Grosch and P.Schieberle .(2009). Food Chemistry, 3th revised

and extended Edition, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.

3- Benjamin K. Simpson .(2012). Food Biochemistry and Food Processing, Second

Edition, John Wiley & Sons, Inc.

196

شرایط ایمنی در البراتوارمضمون درسي مفردات




عنوان مضمون : شرایط ایمنی


Ed.Ch.02.22 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: دوم :مضامین پیش نیاز ندارد


سمستر . این کورس در طولرددگتدریس می دومکه در سمستر بودهاین مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا

30ه جملدقیقه ای تطبیق می گردد که از آن 50ساعت 2ساعت بوده که در شنزده هفته و هرهفته 32در مجموع

که با هخاص بودمون برای محصالن دارای اهمیت . مطالعه این مضاستکار البراتواری آن ساعت 2نظری و آن ساعت

واد، شرایط از قبیل نگهداری م البراتوار کیمیامحصالن معلومات عمومی در مورد تمام بخش های ،مطالعه این مضمون

دی خطرات سمی، ایمنی محیط البراتوار، طبقه بندی خطرات فزیکی و جسمانی در البراتوار، شناخت مواد منفجره، طبقه بن

خت امواج شناخت موادهای قابل اشتعال، استفاده از وسایل حفاظت فردی، شناخت و تشخیص موادهای رادیواکتیف، شنا

ا مواد کیمیاوی، بر مورد نگهداری و استفاده از موادهای پسمانده ای تجارب، سوختگی ناشی از تماس رادیویی، نکات مهم د

و آتش و راه های درمان آن و غیره بدست می آورند.برق


.محصالن بعد از ختم این کورس با کار در البراتوار آشنایی کامل حاصل نمایند

یل نمایند.سایل و موادهای کیمیاوی و طرز استفاده آنها را درک کرده و تحلمحصالن بعد از ختم این کورس و

ند.محصالن بعد از ختم این کورس توانایی کارهای تحقیقی و انجام تجارب در البراتوار را کسب نمای


ه، سیمینار.روپی، کار البراتواری، مناقشه، مباحثگکار ،آموزش فعال، لکچر، نشان دادن سالیدها


10 % لیت صنفی سمینار و فعا

10 %کار خانگی

%20 امتحان وسط سمستر

%60 امتحان نهایی

197

جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمونی )ایمنی وتکنیک های البراتوار( رشته کیمیا



)ایمینی و تکنیک های البراتوار (

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

المس ایه

حرو


کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 3 2 3 3 2 محصالن با قواعد ایمینی البراتوار آشنایی کامل

پیدا کرده تا تجربه امن داشته باشند.1

3 3 3 2 3 2 محصالن ثبت و تحلیل علمی اطالعات با

تجارب بدست می آورد کسب معلومات که از مهارت می کنند.

2

2 3 3 3 3 3 محصالن با تکنیک و مهارت های الزم برای

انجام موثر تجربه آشنایی کامل حاصل می نمایند.3

3 2 3 3 3 2 محصالن با سیستم استندرد برای عالمه گذاری

آشنایی کامل حاصل می ( NFPAمواد کیمیاوی ) کنند.

4

3 3 3 2 3 3 محصالن از قوعد عمومی البراتوار آگاهی کامل

بدست آورده و آنرا تطبیق می نمایند.5

مجموعه 2.4 3 2.6 2.8 2.8 2.8



198

شرایط ایمنی در البراتوارمضمون دوم سمسترمفردات و پالن درسی برای

محتویات هفتهتعداد ساعات درسی

در هفته نظری

هفته اول

فصل اول

کارکنان، آموزش ایمنی به کارکنان، خریداری وسایل و

موادهای کیمیاوی، استفاده از روش های استندارد کارهای

ظم منعملی، گزارش مصارف، نیازها و حوادث به مراجع باالتر،

صول نمودن موادها و وسایل های ایمنی در محیط البراتوار و ح

، اطمنان از سالمتی آنها، تجهیزات حفاظت فردی مانند عینک

چپن های سفید، دستکش و محافظ صورت یا رو پوش و ماسک

و کفش مناسب برای البراتوار.

نظری 2

هفته دوم

فصل دوم

ای انبار مواده انبار داری، موارد مهم در طراحی و مکان

کیمیاوی، ایمنی حریق و برق در اتاق انباری، ترتیب

داری موادهای باهم سازگار و نا سازگار و نکات مهم در نگه

موادهای که با همدیگر ناسازگار اند.

نظری 2

هفته سوم

فصل سوم

محیط و فضای البراتوار، شرایط ایمنی و محافظت محیط

وی نگهداری موادهای کیمیاالبراتوار، نکات مهم در مورد

ر ددر البراتوار، نکات مهم و عمومی به هنگام کار کردن

ا ظروف بالبراتوار، کار با تجهیزات برقی در البراتوار، کار

البراتواری و شوستشوی آنهاست.

نظری 2

هفته چهارم

فصل چهارم

موادهای کیمیاوی، طبقه بندی موادهای کیمیاوی به سیستم

(، شناخت موادهای )منفجره، ECو اروپایی) (UNملل متحد)

نده گازهای سمی، مایعات و جامدات قابل اشتعال، اکسیدایز کن

ونت ها و اکسیدایز شونده ها، پراکسایدها، موادهای سمی و عف

زا، موادهای رادیو اکتیف و موادهای خورنده(.

نظری 2

هفته پنجم

فصل پنجم

هماهنگ جهانی، طبقه بندی موادهای کیمیاوی به سیستم

طبقه بندی خطرات فزیکی، طبقه بندی و شناخت موادهای

تعال.منفجره، گازهای قابل اشتعال و مایعات و جامدات قابل اش

نظری 2

نظری 2 فصل ششم هفته ششم

199

یا وموادهای آتش زا، گازات، جامدات و مایعات آتش زا، مواد

،مخلوط های خود حرارت زا، موادهای خطرناک در تماس با آب

ز از مایعات و جامدات اکسیدایز کننده و اکسیدایز شونده به ج

پر اکساید عضوی، پر اکسایدهای عضوی و مواد و ترکیبات

خورنده ای فلزات.

هفته هفتم

فصل هفتم

طبقه بندی خطرات سمی، سمیت حاد، تحریک و تخریش

پوست بدن، صدمات و تاثیرات منفی جدی باالی چشم،

حساسیت زا برای پوست و سیستم تنفسی، موادهای موادهای

ا، زکه تاثیرات منفی باالی ژن و نطفه دارد، موادهای سرطان

ت بر موادهای که تاثیر منفی باالی بارداری زن ها دارد و سمی

یک اندام خاص بعد از یک و یا چندین بار مصرف کردن آن.

نظری 2

هفته هشتم

فصل هشتم

محیطی، موادهای که آب را آلوده و ملوسطبقه بندی خطرات

ی که می کند و حیوانات آبزی را با خطر مواجه می کند، موادها

الیه اوزون را صدمه می زند و ورقه های اطالعات ایمنی

موادهای کیمیاوی.

نظری 2

هفته نهم

فصل نهم

ای انواع موادهای کیمیاوی، موادهای منفجره، ساختمان مواده

ده موادهای قابل اشتعال، ترکیبات تولید کنن منفجره، انواع

پراکسایدها و جدا کردن پراکسایدها از حاللها.

نظری 2

هفته دهم

فصل دهم

موادهای سمی، سموم کبد، سموم کلیه، سموم دستگاه ایمنی

بدن، سمومل دستگاه تنفسی، سموم آسیب دهنده به پوست،

سموم آسیب دهنده به چشم، سموم آسیب دهنده بر سیستم

عصبی است، مواد آسیب دهنده بر سیستم گردش خون و

سموم آسیب دهنده به باروری.ت

نظری 2


فصل یازداهم

موادهای خطرناک، موادهای سرطان زا، موادهای خورنده،

ف.موادهای رادیواکتیف و خطرات ناشی از موادهای رادیواکتی

نظری 2

هفته دوزدهم

فصل دوزداهم

گاز و کپسولهای گاز، گازهای مایع شده و خطرات احتمالی آنها،

از گازهای گازهای فشرده و خطرات احتمالی در هنگام استفاده نظری 2

200

فشرده، رگالتورها و نصب آن، ایمنی استفاده از کپسول گاز

آرگون و ایمنی استفاده از کپسول گاز هایدروجن.

یزده هفته س

مه

فصل سیزدهم

ا تحت مامواج، امواج رادیویی، امواج مایکروویو، امواج مرئی و

سرخ است، امواج ماورائ بنفش و امواج اولتراسونیک.

نظری 2

رده هفته چها

هم

فصل چهارزدهم

ر باره دپسمانده های البراتوار، طبقه بندی پسماندها، نکات مهم

ازی پسمانده ها، روش احیا کردن پسمانده ها، رهنمایی احیا س

برخی از پسمانده های خطرناک و مصرفی است.

نظری 2

همزدانهفته پ

فصل پنزداهم

، بریدگی و مسمومیت کمک های اولیه، تاثیرات و سوختگی ها،

آلوده شدن چشم، مسمومیت در اثر بلعیدن مواد سمی

نظری 2

دهمهفته شانز

فصل شانزادهم

رد آتش و انواع آن، انواع خاموش کننده ها، موارد هم در مو

کپسول های آتش نشانی و اقدامات مهم در موقع آتش سوزی

در البراتوار.

نظری 2

مآخذ

.، دانشگاه پیام نور1397در آزمایشگاه شیمی، نشر شهرآب، معتمدی، ردینه، ایمنی .1

201

برای کیمیا 1مضمون درسي ریاضي مفردات



: دیپارتمنت ریاضی

عنوان مضمون : کیمیابرای 1 ریاضی


Ed. Ch. 01. 20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: اول :مضامین پیش نیاز ندارد


درسی 32، که شامل می گرددتدریس سمستر اولاین مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، که در

در بردارد. دقیقه ای را در شانزده هفته )50)ساعت )2). در هر هفته تکریدیت اس 2نظری میباشد. این کورس شامل

همیت می از جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشد، مطالعه این مضمون برای محصالن دارای ا 1ی کیمیاریاض

ه در این رشته کیمیا کبرای 1مورد تمام بخش های ریاضی ن مضمون محصالن معلومات عمومی دریرا با مطالعه ایباشد، ز

ن کیمیا اهمیت در مضمو 1اعداد، حساب، توان و قواعد ان، افاده های الجبری بدست می اورند. چون ریاضی کیمیا مثآل:

فوق العاده می باشد.


حقیقی و کاربرد ان در علم کیمیاشناخت اعداد.

یی ریاضی چهارگانهشناخت در مورد عملیه های.

.شناخت درمورد کسرها، نسبت، تناسب و فیصدی

.درک و شناخت درمورد استفاده از اعداد توان دار و قوانین ان

.شناخت علمیه های اربعه افاده های الجبری


، مناقشه، مباحثه، سیمینار.گروپیآموزش فعال، لکچر، نشان دادن سالیدها کار های


10 %( کارخانگیدی پروژه های صنفی ) صفی


202



ی کیمیا( رشته کیمیابرا Iجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )ریاضی



برای کیمیا( 1)ریاضی

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 ه د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 ن د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


2 3 3 2 3 3 شناخت در مورد اعداد ریاضیکی و کاربرد آن در

علم کیمیا1

ریاضی و کاربرد آنشناخت در مورد حساب 3 2 2 3 3 3 2

2 3 3 2 2 3 دانستن علیه های چهارگانه کسرها، نسبت ها،

تناسبت و فیصدی 3

4 شناخت در مورد اعداد توان دار و قوانین آن 3 3 3 3 2 3

5 شناخت اعمال اربعه افاده الجبری 3 3 2 3 2 3

مجموعه 3 2.6 2.2 3 2.6 2.6


ن اشتراک= اعظمی تری3= اشتراک متوسط 2کمترین اشتراک = 1

203

1مفردات و پالن درسی برای سمستر هفتم مضمون ریاضی کیمیا

محتویات هفتهتعداد ساعات

درسی در هفته نظری / عملی

هفته اول

فصل اول

اد اعدعی، اعداد مکمل، ی: ست اعداد) اعداد طباعداد

تام، اعداد نسبتی، اعداد حقیقی و اعداد مشخص(.

نظری 2

هفته دوم فصل دوم

.عملیه های جمع و تفریق نظری 2

هفته سوم فصل سوم

عملیه های ضرب و تقسیم. نظری 2

چهارمهفته چهارمفصل

کسر عام و اعشار نظری 2

هفته پنجم فصل پنجم

.کسر الکسر نظری 2

هفته ششم فصل ششم:

.نسبت نظری 2

هفته هفتم فصل هفتم

.تناسب ساده نظری 2

هفته هشتم فصل هشتم

.تناسب مرکب نظری 2

هفته نهم فصل نهم

.فیصدی بخش اول نظری 2

هفته دهم فصل دهم

.فیصدی بخش دوم نظری 2

هفته یازدهم فصل یازداهم

.توان نظری 2

هفته دوزدهم فصل دوزداهم

قواعد توان بخش اول نظری 2

زدهمیهفته س فصل سیزدهم

قواعد توان بخش دوم نظری 2

همچهاردهفته

زدهم سهفصل

انه الجبری) عملیه جمع و تفریق ګسهعملیه های

الجبری (

نظری 2

پانزدهمهفته

فصل پنزداهم

انه الجبری.) عملیه ضرب و تقسیم ګسهعملیه های

الجبری(

نظری 2

204

هفته شانزدهم فصل شانزادهم

سمینار ها نظری 2

ذمآخ

عمومی ریاضی، چاب شانزدهم، کابل: انتشارات سعید. .(۱۳۹۲) .غوری، محمد انور .1

لنه.توپرندویه خ ننگرهار:گودرکلکولس او تحلیلی هندسه، .(۱۳۹۲) .قاآه: سیدی، شیر ړضیاالحق، ژبا .2

3. Anton, Haward. et al, calculus, 11th Edition, Publ. Laurie rosatone, (2012).

کیمیابرای 2مضمون درسي ریاضي مفردات


205



عنوان مضمون : کیمیا 2ریاضی


Ed. Ch. 02. 20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: دوم :مضامین پیش نیاز ندارد


رسی د 32، که شامل گرددتدریس می دوماین مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، که در سمستر


رای اهمیت مطالعه این مضمون برای محصالن دا .کیمیا از جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشدبرای 2یریاض

ه در این ک کیمیا برای 2می باشد، زیرا با مطالعه این مضمون محصالن معلومات عمومی درمورد تمام بخش های ریاضی

. چونآورند دست میو قواعد ان، رابطه و تابع، لمیت و قواعد بلوگاریتم عادالت و انواع معادالت مجهوله، م رشته مثآل:

در مضمون کیمیا اهمیت فوق العاده می باشد. کیمیابرای 2ریاضی


شناخت تعریف معادالت و حل معادالت.

شناخت درمورد معادالت الجبری و درجه های شان.

.توانایی حل معادالت درجه اول و درجه دوم

.شناخت درمورد رابطه و تابع

و لمیت. لوگاریتمشناخت درمورد

میتود تدریسروش و



10 %( کارخانگیپروژه های صنفی ) فیصدی




206

ی کیمیا( رشته کیمیابرا IIجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )ریاضی



برای کیمیا( II )ریاضی

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ه شت

داا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

هد.

شنبا

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نرب

کاو

ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


3 3 3 2 3 3 شناخت تعاریف معادالت، درجه معادالت و انواع

یک مجهوله، دو مجهوله و سه مجهوله1

2 شناخت در مورد معادالت الجبری درجه دوم 3 2 3 2 3 3

3 شناخت در مورد روابط الجبری و توابع 3 2 2 2 2 1

3 3 2 3 3 3 شناخت در مورد حل معادالت یک مجهوله درجه

اول و دوم4

5 شناخت در مورد لوگاریتم، لیمت و روابط تابع 3 3 3 3 1 2

مجموعه 3 2.6 2.6 2.2 2.4 2.4



کیمیا برای2یریاضمضمون دوممفردات و پالن درسی برای سمستر

نظری / عملیتعداد ساعات محتویات هفته

207


هفته اول

فصل اول

درجه معادالت، انواع معادله، تعریف معادالت،

شرایط حل یک معادله.

نظری 2

هفته دوممعادله یک مجهوله درجه یک، معادله دو

مجهوله درجه یک.

نظری 2

نظری 2 معادله یک مجهوله درجه دو. هفته سوم

چهارمهفته

فصل دوم

، مفهوم علمی لوگارتم، مفهوم لغوی لوگارتم

اعشاری، لوگارتم، لوگارتم، سیستم های لوگارتم

غیر اعشاری. لوگارتم

نظری 2

نظری 2 .لوگارتمقوانین هفته پنجم

نظری 2 .لوگارتمخواص آن و جدول هفته ششم

هفته هفتم

فصل سوم

احیه ، تعریف رابطه، ناحیه تعریف رابطه، نرابطه

.قیمت های یک رابطه

نظری 2

نظری 2 انواع تابعتعریف تابع، فرق بین تابع ورابطه، هفته هشتم

نظری 2 ن دومین و رنجیتابع پولینومی درجه اول وتعی هفته نهم

نظری 2 ن دومین و رنجیتابع پولینومی درجه دوم وتعی هفته دهم

نظری 2 توابع لوگارتمی، توابع مثلثاتی هفته یازدهم

نظری 2 گانه باالی تابعسهعملیه هفته دوزدهم

زدهمیهفته س

چهارمفصل

تعریف، تقرب متحول، لمیت حد تابع )لمیت(،

طرف راست وطرف چپ، خواص لمیت

نظری 2

چهاردهم هفته معرفی اشکال مبهم وغیر مبهم صفر والیتناهی

انواع لمیت)لمیت معین ولمیت غیر معین(

نظری 2

پانزدهمهفته نظری 2 قاعده هوپیتال ویاد آوری ازمشتق

2 سمینار ها هفته شانزدهم

مآخد

عمومی ریاضی، چاب شانزدهم، کابل: انتشارات سعید..(1392).غوری، محمد انور .1

لنه.تویه خپرندو گودر: ننگرهارکلکولس او تحلیلی هندسه، .(1392) .قاآه: سیدی، شیر ړضیاالحق، ژبا .2

3- Anton, Haward. et al, calculus, 11th Edition, Publ. Laurie rosatone, (2012).

کیمیابرای 3مضمون درسي ریاضي مفردات


208



عنوان مضمون : کیمیا برای 3ریاضی


Ed. Ch. 03. 20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: سوم :مضامین پیش نیاز ندارد


رسی د 32، که شامل ددگرتدریس می سوماین مضمون از جمله مضامین اساسی رشته کیمیا میباشد، که در سمستر


ای اهمیت کیمیا از جمله مضامین اساسی در رشته کیمیا می باشد، مطالعه این مضمون برای محصالن دار برای3یریاض

ه در این ک کیمیا برای3لومات عمومی در مورد تمام بخش های ریاضیمی باشد، زیرا با مطالعه این مضمون محصالن مع

ها، کسور گرالانتیها، مفهوم گرالانتیتعریف مشتق، تحلیل الجبری و تحلیل هندسی مشتق، قوانین مشتق، رشته مثآل:

میت فوق العاده کیمیا اهدر مضمون کیمیا برای3ها بدست می اورند. چون ریاضی گرالانتیو خواص گرالانتیقسمی، انواع

می باشد.


شناخت در مورد مشتقات و قوانین آن.

کاربرد و استفاده از مشتق در علم کیمیا.

معین و نا معین. گرالانتیشناخت انواع

درعلم کیمیا. گرالانتیاستفاده از انواع چگونگی درک

در کارهای البراتوار. گرالانتیکاربرد

تدریسروش و میتود



10 %( کارخانگیفیضدی پروژه های صنفی )



209


ی کیمیا( رشته کیمیابرا IIIجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )ریاضی



برای کیمیا( III)ریاضی

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

ه شت

داا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

هد.

شنبا

5 د

رای

اومی

کید

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت درمورد مشتقات و قوانین شان 3 3 3 2 3 3

2 2 3 3 3 3 از مشتق در شناخت در مورد کاربرد و استفاده

علم کیمیا2

2 3 3 3 3 3 گرال ها )معین و غیر شناخت در مورد انواع انتی

معین(3

3 2 3 2 3 3 رد چگونگی استفاده از انواع شناخت در موگرال در علم کیمیاانتی

4

3 3 2 3 2 3 شناخت در مورد کاربرد انتی گرال در کار های

البراتواری و صنعت5

مجموعه 3 2.8 2.8 2.6 2.6 2.6



کیمیا برای3یریاضمضمون دوممفردات و پالن درسی برای سمستر

210

هفته محتویات

تعداد ساعات


نظری / عملی

اول فصل هفته اول

، تحلیل الجبری مشتق.تعریف مشتق

نظری 2

نظری 2 تحلیل هندسی مشتق هفته دوم

ر، قوانین مشتق ) مشتق تابع سابق، مشتق تابع توان دا هفته سوم

مشتق تابع حاصل جمع و حاصل تفریق(

نظری 2

چهارمهفته قوانین مشتق) مشتق تابع حاصل ضرب، مشتق تابع

تابعحاصل تقسیم، مشتق تابع

نظری 2

نظری 2 قوانین مشق بخش دوم هفته پنجم

نظری 2 موارد استفاده مشتق. هفته ششم

مدوفصل هفته هفتم

ها: کسور قسمی،) حالت اول، دوم و سوم(. گرالانتی

نظری 2

ینظر 2 گرالانتی، تعریف گرالانتیمجموعه ریمان، مفهوم هفته هشتم

نظری 2 غیر معین گرالانتی، گرالانتیانواع هفته نهم

غیر گرالانتیغیر معین، روابط اساسی گرالانتیخواص هفته دهم

معین

نظری 2

نظری 2 ها بطریقه تعویضی. گرالانتیحل هفته یازدهم

زدهماهفته دو 2 ها قسمی یا حصوی) بارتیشن( گرالانتیحل

زدهمیهفته س های توابع گرالانتیهای نمایی، حل گرالانتیحل

یلوگارتم

نظری 2

مچهاردههفته نظری 2 معین گرالانتیمعین، خواص گرالانتی

پانزدهمهفته نظری 2 گرالانتیموارد استفاده

2 سمینار ها هفته شانزدهم

ذمآخ

عمومی ریاضی، چاب شانزدهم، کابل: انتشارات سعید. .(1392) .غوری، محمد انور -1

پرندویه خدر گورهار: ننگکلکولس او تحلیلی هندسه، .(1392) .قاآه: سیدی، شیر ړضیاالحق، ژبا -2

لنه.تو

3- Anton, Haward. et al, calculus, 11th Edition, Publ. Laurie rosatone, (2012).

1 عمومی مفردات مضمون درسی فزیک


211

: موسسه تحصیلینام : پوهنځی

: دیپارتمنت فزیک

عنوان مضمون : 1فزیک عمومی


Ed. Ph. 02.20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: دوم :مضامین پیش نیاز ندارد

اساس علوم و به علوم مثبته یا ساینس نظر اندازیم به سهولت درک خواهیم نمود که فزیکاگر :شرح مختصر مضمون

کشور میباشد. تکنالوژی را تشکیل میدهد. فزیک عمومی یکی از مضامین اساسی و مهم در نصاب تحصیلی پوهنتون های

ساست علم فزیک اشنایی نسبی با در این مضمون بطور خالصه به تمام موضاعات فزیک پرداخته میشود تا دانش جویان آ

خته میشود، حاصل نمایند. این امر باعث میشود تا فراگرفتن موضوعات تخصصی که در سمسترهای بعدی به آن پردا

2زیک عمومی فو 1آسان گردد. این مضمون به دلیل حجم زیاد آن در دو سمستر اول و دوم تحت عنوان فزیک عمومی

تدریس می گردد.


سته، فزیک همحصلین باید با موضوعات کلی در مورد فزیک ترمودینامیک، مالیکولی، فزیک نور، فزیک اتوم و

موضوعات نسبیت و فزیک حالت جامد آشنا گردند. در این مضمون دانش جویان تنها شناخت ابتدایی در مورد

مذکور حاصل می نمایند.


.روپی، نمایشی کارگ ،بلکچر، سوال و جوا

ارزیابی ساعت وار، وسط سمستر و ارزیابی آخر سمستر .:نحوه ارزیابی محصل

10٪فیصدی پروژه های صنفی )کار خانگی( -

10 ٪فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی )کار عملی( -

20٪فیصدی امتحان وسط سمستر -

60 ٪فیصدی امتحان نهایی -

( رشته کیمیاIفزیک عمومی جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون )

شماره

212



(Iفزیک عمومی )

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هد

وا م

یهزج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کین

غارفا.

درا

ی او

میکی

ه شت

ا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نو

س ینسا

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.

ی.ژلو

ناک1 ت

ا می

کین

غارفا.

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو

ا بادراف

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 شناخت در باره فزیک، تعاریف و مفاهیم آن 3 2 2 1 2 2

2 شناخت کمیت ها و واحدات اندازه گیری 3 2 1 2 1 1

اندازه گیری حرارتشناخت در باره مقیاس های 3 1 2 2 3 2 3

4 شناخت حاالت ماده و مفاهیم انبساط و انواع آن 3 2 1 1 1 1

5 شناخت مفاهیم انرژی، کار، توان و قوانین آن 3 2 2 2 1 1

مجموعهت 3 1.8 1.6 1.6 1.6 1.4


ین اشتراک= اعظمی تر3 = اشتراک متوسط 2= کمترین اشتراک 1

1فزیک عمومی هفته وار پالن درسی

تعداد ساعات درسی محتوا هفته ها

در هفته

نظری / عملی

فزیک اساسات هفته اول

معرفی، توضیح و تشریح کورس پالیسی،

.مفاهیم اساسی فزیک، اندازه گیری نظری 2

کمیت های اساسی ،کمیت و انواع آن هفته دوم

فزیک

سطح و واحدات آن ، حجم و واحدات آن،

اعداد تقریبیاوم، وابستگی مقاومت

.کمیت های وکتوری

کمیت های اسکالری و وکتوری

نظری 2

نظری 2 .وکتورها و انواع آن هفته سوم

213

سینماتیک حرکت و مفاهیم آن، هفته چهارم

وکتور موقعیت

.وکتور تغییر مکان

نظری 2

تیزی، تعجیلسرعت ، هفته پنجم

.حرکت و انواع آن، حرکت مستقیم الخط نظری 2

.دینامیک، کتله و وزن هفته ششم

.قوانین نیوتن نظری 2

نظری 2 .مومنت قوه، تعادل اجسام هفته هفتم

نظری 2 امتحان وسط سمستر هفته هشتم

کار، توان ،انرژی هفته نهم

انواع انرژی، قانون تحفظ انرژی

.مومنتم و ضربه

نظری 2

قانون تحفظ مومنتم هفته دهم

قانون عمومی جاذبه

.حل مسایل

نظری 2

حرکت متناوب هفته یازدهم

اهتزازات وامواج

.اهتزازات میخانیکی

نظری 2

کثافت، فشار و واحدات آن هفته دوازدهم

قانون پاسکال

قانون برنولیو قانون ارشیمدس

نظری 2

حرارت، اثرات حرارت سیزدهمهفته

درجه حرارت

حرارت. مقیاس های اندازه گیری درجه

نظری 2

حرارت هفته چهاردهم

نقطه سه گانه آب

مقدار حرارت

انرژی داخلی جسم

.انتقال حرارت

نظری 2

حاالت سه گانه اجسام هفته پانزدهم

انبساط اجسام )انبساط طولی، سطحی و

.حجمی(

نظری 2

نظری 2 سمینارها شانزدهمهفته

214

خذآم

فزیک عمومی ستانکزی جلد اول و دوم. -1

فزیک عمومی دوکتور محمد حسن اخالص. -2

مبانی فزیک، هالیدی، جلد اول ، دوم و سوم. -3

فزیک دانشگاهی زیمانسکی ، جلد اول ، دوم و سوم. -4

2 عمومی فزیک مفردات درسی مضمون



: دیپارتمنت فزیک

عنوان مضمون : 2فزیک عمومی


Ed. Ph. 03.20 کود نمبر مضمون: :تعداد کریدت 2 سمستر مربوطه: دوم :مضامین پیش نیاز 1فزیک عمومی

زیک اساس علوم اگر به علوم مثبته یا ساینس نظر اندازیم به سهولت درک خواهیم نمود که ف شرح مختصر مضمون:

کشور ن های و تکنالوژی را تشکیل میدهد. فزیک عمومی یکی از مضامین اساسی و مهم در نصاب تحصیلی پوهنتو

یی نسبی با میباشد. در این مضمون بطور خالصه به تمام موضاعات فزیک پرداخته میشود تا دانش جویان آشنا

ای بعدی به اساست علم فزیک حاصل نمایند. این امر باعث میشود تا فراگرفتن موضوعات تخصصی که در سمستره

نوان فزیک عدر دو سمستر اول و دوم تحت آن پرداخته میشود، آسان گردد. این مضمون به دلیل حجم زیاد آن

تدریس می گردد. 2و فزیک عمومی 1عمومی


سته، فزیک همحصلین باید با موضوعات کلی در مورد فزیک ترمودینامیک، مالیکولی، فزیک نور، فزیک اتوم و

موضوعات نسبیت و فزیک حالت جامد آشنا گردند. در این مضمون دانش جویان تنها شناخت ابتدایی در مورد

مذکور حاصل می نمایند.


کارگروپی، نمایشی و مغزی، بارش لکچر، سوال و جوال،


215

ارزیابی ساعت وار، وسط سمستر و ارزیابی آخر سمستر

٪10(فیصدی پروژه های صنفی )کار خانگی -

٪10فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی )کار عملی( -

٪20 فیصدی امتحان وسط سمستر -

٪60فیصدی امتحان نهایی -

( رشته کیمیاIIجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون ) فزیک عمومی



(IIفزیک عمومی )

شماره

6ا بنود

نمت

قابرت

فیرظ

و ی

نایوا

تمیا

کیه

شترن

غارفا .

د.شن

باته

شداا ره

طقمن

ی ها

ر شو

کر د

ودخی

هامتا

5 هن

غارفا.

درا

ی او

میکی

د وا

میه

زج ت و

لحلی

تی

نایوا

تمیا

کیه

شتا

د.ون

شی

ملعی

هارکا

ام

ج ان

بهر

اداق تند

شبا

4ا.می

کیه

شترر

دی

صص

خ ت و

یکسل

منمی

عل م

یهرب

.ت

3م

ظا نی

گوخس پا

ه ک

میاکی

م عل

ی ها

ت رها

م و

شدان

ب س.ک

د.ش با

یهرب

ت و

یمعل

تنوی

2 نسای

ش خ بر د

ن آرد

ربکا

و ا می

کیم

علی

بان م

تخشنا

.و

س ن

ی.ژلو

ناک1 ت

هز

ای

رعا

،ی

ملو

ی الم

س ایه

حرو


کین

غارفا.

ر

د.شن

بای

ضعی

تبت

شارای

گعنو


1 کسب دانش در مورد مفهوم برق و انواع آن 3 1 2 1 2 1

2 دانستن خاصیت مقناطیسی مواد 3 2 1 2 2 2

مفاهیم بنیادی نور و انعکاس، انکساردرک 3 2 2 1 2 1 3

4 شناخت در مورد انواع و اقسام اجسام جامد 3 1 1 2 1 2

5 درک مفهوم تسبیت و قوانین آن 3 2 2 2 3 2

مجموعهت 3 1.6 1.6 1.6 2 1.6



216

هفته وار ) شامل تفصیل سرفصل ها و زیر فصل ها (پالن درسی

هفته محتوا

تعداد ساعات


نظری / عملی

برق ساکن، چارچ برقی. هفته اول

قانون کولمب، ساحه برقی نظری 2

تفاوت پوتانشیل. هفته دوم

ظرفیت برقی. نظری 2

جریان برق جریان برق. هفته سوم

انواع جریان برق، مقاومت برقی. نظری 2

قانون اوم چهارمهفته

وابستگی مقاومت برقی به درجه حرارت. نظری 2

مقناطیس هفته پنجم

مشخصات مقناطیس

تاثیرات متقابل مقناطیس

نظری 2

نظری 2 وکتور ساحه مقناطیسی، قوه مقناطیسی. هفته ششم

قوه مقناطیسی وارد بریک چارچ متحرک هفته هفتم

سیالن مقناطیسی. نظری 2

امتحان وسط سمستر. هفته هشتم

القای الکترو مقناطیسی. نظری 2

قانون فارادی. هفته نهم

قانون کولمب

سواالت

نظری 2

ور ) نور وانعکاس نور(، مفاهیم بنیادی نور، انعکاس ن هفته دهم

وقوانین آن. نظری 2

نظری 2 ورنانکسار نور( ، مفهوم انکسار نور، قوانین انکسار یازدهمهفته

نظری 2 زاویه بحرانی ، انعکاس کلی هفته دوازدهم

)خاصیت موجی نور(، تداخل نور، شرایط اعظمی و هفته سیزدهم

اضغری تداخل، قطبی شدن نور نظری 2

ارتباط نسبی ، نسبیت عام، نسبیت خاص، نظریه نسبیت هفته چهاردهم

ه بین کتله و انرژی، نسبیت طول، نسبت کتله ها و لحظ

های زمان.

نظری 2

اجسام جامد، اجسام بلوری و اموروفی. هفته پانزدهم

نمونه شبکه های کریستالی. نظری 2

نظری 2 سمینارها هفته شانزدهم

217

خذآم

فزیک عمومی ستانکزی جلد اول و دوم-1

محمد حسن اخالصفزیک عمومی دوکتور -2

مبانی فزیک، هالیدی، جلد اول ، دوم و سوم-3

218

بدنی و علوم ورزشیتربیتمفردات و پالن درسی هفته وار مضمون


داشته یمؤثرتر و تر شهروندان مفید توانند یم یورزشو علوم یبدن تیتربکه به کمک اند افتهیدر هاامروز دولت

، بیشتر ازهر رشته درسی ندچشمگیری که در دهه اخیر داشته ا یاهپیشرفتورزشی با و علوم یبدن تیتربباشند.

خصوصبهانسان نفسبه اعتماد و هیتزک ،به توسعه، پیشرفت، آگاهی، دانش، قدرت دتوان یمآموزشی و پرورشی

ساعت 32هفته درسی 16این مضمون در سمسترچهارم رشته کیمیا در کمک نماید. و جواننوجوان نسل های

درسی به طور عملی ونظری تدریس می شود.


بدنی های ناتوانی رفع رابطه ذهن با جسم در جهت تقویه ی حافظه، ،تحکیمجسمی و ذهنی هایمهارتکسب

محصالن. افسردگیو

جامعهدسپلین پذیری در روحیه صحی، روحی، جسمی و سیستم های تقویت.

اهمیت و ضرورت کورس

تربیت یکی از شاخه های اساسی عنوانبهنیز و رود به شمار می تعلیم و تربیهیکی از مضامین مهم و اساسی بدنیتربیت

واضح و مشخص بیان می دارد. صورتبهرا در مراحل مختلف فرد بوده و جریان رشد و انکشاف جسمی و ذهنی

مسلکی و مدیریت آموزگارانیت و علوم ورزشی که ترب بدنیتربیت هنحیتدریس این مضمون به اساس اهداف و پالیسی پو

آموزگارانمحصالن به صفت علمی و مسلکی هایمهارتتا سعی میگرددصورت می پذیرد. دراین مضمون ورزشی می باشد،

تقویت یابند.جامعه افغانی آینده یران فعال برای دو م

شیوه های تدریس و آموزش

لیسانس :مقطع تحصیلی

نام موسسه تحصیلی:

نحی:پوه

دیپارتمنت: عمومی بدنیتربیت

:مضمون عنوان بدنیتربیت

Pd. Pe. 04.08 :کود مضمون

تعداد کریدیت: کریدیت 2

:کتگوری پوهنتون شمول


سمستر: چهارم

219

دارند: دراین مضمون موارد زیر کاربرد

و شرح درس جدید و مباحث نظری لکچر ارائه

تخصصی هایواژهبرد ، انواع و کارآن مفهوم و علوم ورزشی و بدنیتربیتبحث بحث گفتگو و مناقشه علمی در

مضمون

عملی هایفعالیتدر داخل صنف و کمک کردن در سؤاالت ارائه

عملی صورتبه هاتاکتیکو تکنیک هایمهارتگروپی در جهت کسب کارهای

ورزش هارشتهسایر بهدر جهت کمک علوم ورزشی یادگیری.

بدنی و علوم ورزشیتربیتجدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون

220

شماره

متوقعه مضموننتایج

نتایج متوقعه

1-

ت سا

ساا

ی دگ

آمات

لیا ک

و

2-

ش دان

ب کس

بهور

نظم

ی

یردگ

یاو

تهار

می

ها

یین

سپلد

3-

اهآگ

و ت

اخشن

یت

ربیت

یدن

ب

ر سای

با ط

تبا ار

دررش

ته ها

4-

نپلی

دسع

نواا ا

ن بشد

ط سل

می

هات

ربیت

یدن

ب

5-

ب کس

تهار

می

ها

م الز

نهمی

رزد

اه

آگ ی

تربی

تی

دنب

ونضم

م

6-

ف شا

نکا

تهار

مها

یکن

تی

یک

کت تا

وی

یک

ص خوا

و ی

یکیز

ف

ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر. ن.م.ر.

۱ و انکشاف یخیتار یرس ها وواژهفهم

مضمون2 3 3 2 3 2

۲ و یتبااهمدر ارتباط یهاواژه اساسات

بدنیتربیترشته ضرورت آن با 3 2 3 3 3 3

۳ یادگیری معلومات عمومی دانش مسلکی

ورزشیهای دسپلین 3 2 3 3 2 2

۴ طرز کسب دانش و مهارت آموزشی و

استفاده آن3 3 2 3 3 3

۵ یاندر جر هاتاکتیکو تکنیککسب

نظر به امکانات تمرین 3 3 2 3 3 3

2.6 2.8 2.8 2.6 2.6 2.8 مجموع

5.4 اوسط عمومی

= کمترین اشتراک۱ = اشتراک متوسط۲ اشتراک ترینیاعظم= ۳

221

بدنی و علوم ورزشیتربیتکورس پالیسی هفته وار مضمون

سمستر صنف تدیپارتمن مضمون رشته معلومات اساسیتعداد

کریدیت نوع مضمون

جسمانی آمادگی بدنیتربیت تریت بدنی

عمومی تخصصی 2 اول اول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل ارزیابی روزمره تدریسروش

اول2

کورس معرفی

بدنیتربیت پالیسی

و علوم ورزش و

تدریس هایروش

پرسش و پاسخ

4 دوم

کلیات :فصل اول

شناخت انسان و -چگونگی ارتباط آن با

بدنیتربیتاثبات ضرورت -

استعدادهایپرورش اسالم. ازنظرانسان

آگاهی از اهداف و -و بدنیتربیت وظایف

علوم ورزشی


6 سوم

صول و مبانی : افصل دوم

و ورزش بدنیتربیت

اصول و یحیطه -و مبانی ورزش

معانی لغوی و هابازیتعاریف


8 چهارم

صول و مبانی ا :فصل دوم

و ورزش بدنیتربیت

و معانی لغوی - بدنیتربیت یفتعار

و معانی لغوی و تعاریف ورزش

مفهوم تفاوت بین - -و گیم هابازی

ورزشو بدنیتربیت


10 پنجم

فصل دوم: اصول و مبانی

بدنی و ورزشتربیت

تعاریف بعضی از

بدنیتربیتاصطالحات

ورزشعلوم و


222

12 ششم

آمادگی :فصل سوم

جسمانی

تاریخچه آمادگی - جسمانی

انواع آمادگی جسمانی -آمادگی عمومی -

انکشاف دهنده آمادگی تخصصی - آمادگی کششی - آماده تابی --


14 هفتم

آمادگی :فصل سوم

جسمانی

آمادگی با وزنه - آمادگی با وسایل - ییآمادگی جوره - های ترکیبیو آمادگی -


16 هشتم

: نگاهی با فصل چهارم

علوم ورزشی

عناصر علوم ورزشی - علوم انسانیمبانی - مبانی علوم زیستی - مبانی علوم فناوری -


18 نهم امتحان وسط سمستر

فیصد 20

دهم

20

ورزش در :فصل پنجم

حوزه تحصیلی

میتعل نظام در ورزش - تیترب و

کی عنوانبه ورزش - یتیترب طیمح


22 یازدهم

ورزش در :فصل پنجم

حوزه تحصیلی

شرفتیپ و ورزش - یلیتحص

ی ورزش لیتحص تیهدا - هاپوهنتون در

مختصر یخچهتار -المللی فدراسیون بین

نهادهای های ورزش )فیزو( تحصیلی

ارزیابی روزمره

24 دوازدهم

رویداد :فصل ششم

المپیکی

هایبازیباستان دوران -

المپیک


223

26 سیزدهم

رویداد :فصل ششم

المپیکی

دوران عصر نوین -

المپیک


28 چهاردهمۀ تاریخچ :هفتمفصل

پرسش و پاسخ هاورزشبرخی از

30 پانزدهم هایکنفرانس ارائه

پرسش و پاسخ محصالن

32 شانزدهم

و حل مشکالت درسی

سؤاالتبه پاسخ

محصالن پرسش و پاسخ

مأخذ

خذآم

اساسی

. یژآی انتشارات :تهران. ورزش بدنییتترب یو مبان اصول(. 1382. )رضا ،یکالنتر و احمد ،یآذر بان -

سالمتۀ، بدالحمیدع تعریب، والتربویتۀ، واالجتماعیتۀ السیاستۀ ومظاهرها الریاضتۀ(. 1986. )الیونسکو -

.للکتاب الدارالعربی: طرابلس

.سمت: انتهر. ورزش و بدنییتترب تاریخ(. 1389. )محمدرضا ،یلیاسماع -

. النجلوالمصریۀا مکتبتۀ: القاهره. عفیفی ترجمۀ للتربیتۀ، االقتصادیۀ القیمتۀ(. 1975. )تئودورشلتز -

.سرحد بی ورزشکاران انتشارات: کابل. بدنییتترب اساسات(. 1388. )معصومه حسینی، -

.سمت انتشارات: تهران. و جامعه ورزش(. 1381. ) انور امین ،یحول -

.خوزستان انتشاران: خالدین. 1 جلد جمناستیک(. 1380. )ایوب خضری، -

. تـهران دانشگاه: تهران. دهخدا نامهلغت(. 1377. )اکبریعل دهخدا، -

پوهنتون حقیقیت -علمی مجله معرفت، پیام. افغانستان بدنییتترب تاریخچه(. 1385. ) رسول زلمی، -

.عالی تحصیالت مطبعه: کابل. کابل ی و تربیه تعلیم

224

جهان بینی اسالمی مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون یسانسل مقطع تحصیلی:


پوهنحی:

دیپارتمنت: ثقافت اسالمی

مضمون: عنوان جهان بینی اسالمی

Ed.Is.01.01 :کود مضمون


مضمون: کتگوری پوهنتون شمول

:مضامین پیشنیاز ندارد

:مربوطهسمستر اول

شرح مختصر مضمون:

ول ثقافت جهان بینی اسالمی در کاریکولم تحصیلی ثقافت اسالمی اولین و مهمترین مضمون از مضامین پوهنتون شم

ن، به اساسات محصالن را بعد از آشنایی به مفهوم ثقافت اسالمی و انواع جهان بینی های مطرح در جهااسالمی است که

ن نخستین جهان بینی اسالمی به گونه علمی و مستدل آگاه می سازد. قرار گرفتن مضمون جهان بینی اسالمی به عنوا

است، ت تسلسل منطقی و علمی صورت گرفتهمضمون ثقافت اسالمی در کاریکولم تحصیلی ثقافت اسالمی بر حسب رعای

یادین، مناسبترین زیرا با توجه به اینکه عقاید و باور ها، اساس و بستر احکام تکلیفی به شمار می روند، این مضمون بن

وانایی تمدخلی برای سایر مضامین ثقافت به شمار می رود.محصالن در ختم سمستر با مطالعه و آگاهی ازین مضمون

همراه با اشت تا پیرامون موضوعات اساسی جهان بینی که عبارت از شناخت: خدا، انسان و هستی می باشد ،خواهند د

ایان یک انسان براهین و به گونه اکادمیکی ، شناخت کلی حاصل نموده و در نتیجه می توانند به تنظیم رابطه درست و ش

مایند.نگی بهره گیری از نعمت عالم هستی اقدام نآگاه و خردمند، با پروردگار هستی ، انسان با انسان و چگو

اهداف آموزشی:

بیان آیات وآشنایی کامل با مفاهیم اساسی ثقافت اسالمی،ابزارشناخت و گونه های شناخت، جهانبینی اسالمی

و احادیثی که در باره جهانبینی و عقاید اسالمی آمده است

ه آن با دیگر جهان بینی های غیر اسالمی. تشخیص و شناخت درست جهان بینی اسالمی و مقایس

اخروی وتبیین و توضیح نقش ایمان و عقیده اسالمی و ضرورت استفاده از وحی در تنظیم سالم حیات دنیوی

و بیداری حس حضور خدا در همه عرصه های زندگی.

ع آسمانی و رابطه شرایارایه دالیل نقلی و عقلی بر اعتدال گرایی و فطری بودن ارزش های عقاید اسالمی و

برتریت جهان بینی اسالمی بر سایر جهان بینی ها .

.توانایی دفاع علمی و اکادمیکی از عقاید و باور های اسالمی و تالش در ترویج آن

225

شیوه های تدریس و آموزش:

ارایه ی لکچر، بحث آزاد و مناقشه، پاسخ به سواالت مربوط به عنوان درس بر اساس اصل محصل محوری.

و زیر فصل ها(: )فصل ها مفردات درسی مضمون

مضمون ثقافت اسالمی ورود به

o تعریف ثقافت اسالمی

o منابع ثقافت اسالمی

o اهداف ثقافت اسالمی

o فهم واستحکام عقیده اسالمی

o فهم درست عبادات اسالمی

o تربیه شخصیت اسالمی

o دفاع ازمعتقدات و اندوخته های اسالمی

تعریف و انواع جهان بینی

انواع جهان بینی

توحیدی، جهان بینی فلسفی و جهان بینی علمیجهان بینی

تعریف دین ، ایمان ، اسالم و شریعت

برتریت جهان بینی اسالمی

موضوعات جهان بینی اسالمی

ایمان

اختالفی و اتفاقی توسل – شفاعت –ژه های : معجزه ،کرامت بیان وا.

انسان شناسی

معرفت

عبادت

اعمار زمین

اقامت شریعت اسالمی

شناسیطبیعت

226

جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون و رشتهشماره


نتایج متوقعه رشته

1.

یبان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

حصف ت

ختلی م

هاه

شتن ر

صالمح

ی یک

دمکا

و ای

لمی ع

نایش

ی

کل

م لو

ی عها

ردآو

ست د

با م

سالط ا

تبا ار

ح وطر

ی مها

ی ین

ن بها

ج با

ینای

آش ،

الماس

مر .

اصع

2.

سالت ا

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

یم

3.

های

گون ال

نواه ع

د بانن

توه ب

کی

الماس

ل تد

مع و

هدتع

، مص

صتخ

ی مها

در کا

ه ربی

تی

ملی ع

ی اینگ

آههم

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اسم

ساله

ربیت

د.این

نمد

جا

4.

دانه

رایا

ل الی

در

ی بتن

مبه

ی بالم

اسی

کلل

سایح م

ضیو

و تن

یی تب

تجه

ی ظر

ش نن

و ی

قل

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و ثار

ن آبیا

با ی

عقل

5.

درن

شال

عاو ف

م سال

ر ضو

حور

نظ م

بهالن

صمح

ی الم

اسو

ی دین

ش دان

ح سط

ن رد

د ببلن

د ؤثر

مصر

عناو

ی سان

انعه

جامی

اعتم

اجو

ی رد

ی فیات

حی

هاف

شاانک

م مه

ی ها

ه رص

ع ر

ی.الم

اسش

بخت

حیام

الی تع

یرتو

ر پ د

ورکش

ت ثبا

و لح

صیم

حکت

6.

تت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سع تو

وی

لمت ع

یقاحق

ی تها

ت هار

ف مشا

نکا

م ظی

ن

ارت

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

وی

سان ان

عهجام

و ر

گارد

روا پ

ن بسا

انت

رس د

طهراب

م عال

ه ند

ز

ی .ست

ه

ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م. ن.م.ر.

۱

ای هآشنایی کامل با مفاهیم اساسی ثقافت اسالمی،ابزارشناخت و گونه

بینی و شناخت، جهانبینی اسالمی و بیان آیات و احادیثی که در باره جهان

عقاید اسالمی آمده است3 2 2 1 3 1

۲ تشخیص و شناخت درست جهان بینی اسالمی و مقایسه آن با دیگر جهان

اسالمی.بینی های غیر 3 2 2 1 3 1

۳

ی در تبیین و توضیح نقش ایمان و عقیده اسالمی و ضرورت استفاده از وح

صه تنظیم سالم حیات دنیوی و اخروی و بیداری حس حضور خدا در همه عر

های زندگی.3 3 ۱ 2 1 1

۴

عقاید ارایه دالیل نقلی و عقلی بر اعتدال گرایی و فطری بودن ارزش های

یر جهان رابطه شرایع آسمانی و برتریت جهان بینی اسالمی بر سااسالمی و

بینی ها .3 2 1 2 3 1

۵ ش در ترویج توانایی دفاع علمی و اکادمیکی از عقاید و باور های اسالمی و تال

آن.3 2 2 1 2 1

.2 3 مجموع2 1.8 2.4 2.4 1

کمترین مطابقت= ۱= مطابقت نسبی ۲= مطابقت کامل ۳

227

پالن درسی هفته وار مضمون

معلومات

اساسی

سمستر صنف مضمون دیپارتمنت تعداد

کریدیت

نوع

مضمون

1 اول اول جهان بینی اسالمی ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اول بحث های مقدماتی پیرامون ثقافت اسالمی و ویژگی های

آن

2 دوم منابع ثقافت اسالمی

.اهداف ثقافت اسالمی

گونه های جهانبینی و اساسات هریک 3 سوم

برتریت جهان بینی اسالمی و دالیل آن. 4 چهارم

5 پنجم مؤمن، مسلمان،تعریف دین ، ایمان ، اسالم و شریعت،

کافر، مشرک، ومنافق.

6 ششم

o موضوعات جهان بینی اسالمی

راهین ارکان ایمان }ایمان به اهلل، راه های شناخت خدا: ب

اثبات و براهین توحید.

ایمان به مالئکة ، ایمان به کتاب های آسمانی 7 هفتم

8 هشتم

مان به ایمان به پیامبران، خاتمیت رسالت پیامبر اسالم، ای

گی روز آخرت، ایمان به قضاء وقدر و نقش ایمان در زنده

انسانها .

امتحان بیست فیصد 9 نهم

10 دهم

o نواقض و منقصات ایمان } در نواقض ایمان بحث روی

ینی بواژه های والء و براء، سحر )جادو(، کفشناسی و فال

}

11 یازدهم –مبارزه با انحرافات فکری )جنگ فکری(، سیکولریزم

تنصیر – استشراق

. اتفاقی توسل – شفاعت –مفاهیم وحی، معجزه ،کرامت 12 دوازدهم

13 سیزدهم

ر دانسان شناسی :انسان از دیدگاه اسالم ، خلقت انسان

یت نگرش اسالمی،خلیفه بودن انسان، کرامت انسان و برتر

انسان بر مخلوقات دیگر.

228

14 چهاردهممسئولیت ها و مکلفیت های انسان در اسالم

،معرفت،عبادت،اعمار زمین و اقامت شریعت اسالمی

15 پانزدهم طبیعت از دیدگاه اسالم،خلقت طبیعت،استفاده از

طبیعت،دنیا به گونه وسیله دنیا منحیث هدف.

16 شانزدهم مخلوق بودن طبیعت و دلیل بودن برای اثبات وجود

خالق،حل مشکالت محصالن و راهنمایی امتحان

منابع یا مآخذ:

اسالمی ثقافت دیپارتمنت –جهان بینی اسالمی ماخذ اساسی

مآخذ کمکی

(، تجلی خدا در آفاق و آنفس 1346) سلجوقی، صالح الدین .1

(، مقدمه بر جهان بینی اسالمی.1377صدرا ) مطهری، مرتضی .2

(، حقیقت توحید.1388قرضاوی، یوسف ) .3

حوی، سعید، اسالم دین فطرت .4

(، اسالم از دیدگاه عقل، اول )دیجیتال( 1394ریگی شفا ، عبدالروءف ) .5www.Aqeedeh.com

افغانی، سید جمال الدین، رد نیچیریه .6

االسالمیه للدعوه دارالعروبه، 1362(، مبادی اسالم، 1362مودودی، ابو اعلی ) .7

(، از نجوم شناسی تا خدا شناسی، 1395محمودی، بابک، ) .8

229

مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون عبادات و حکمت های آن یسانسل مقطع تحصیلی:

:تحصیلینام موسسه

پوهنحی:

اسم دیپارتمنت: ثقافت اسالمی

مضمون: عنوان فلسفه عبادات



مضمون:کتگوری پوهنتون شمول


:مربوطهسمستر دوم


فت اسالمی در کاریکولم تحصیلی ثقافت اسالمی عبادات و حکمت های آن دومین مضمون از مضامین پوهنتون شمول ثقا

گی انسان دهمی باشد، که محصالن را به مفهوم عبادات که هدف اساسی آن بیان شمولیت عبادت در تمام عرصه های زن

ز نیاز های ااست به گونه علمی و مستدل آگاه می سازد. عبادات در حقیقت ثمره ایمان و شناخت معبود یکتا و آگاهی

مناسبت روحی و مادی انسانی است که در سمستر اول تحت عنوان جهان بینی اسالمی به بحث گرفته شده است ولزوما

اهی ازین به بحث گرفته شود..محصالن در ختم سمستر با مطالعه و آگ دارد تا به تعقیب آن عبادات و حکمت های آن

مرتبه بر آنها مضمون توانایی خواهند داشت تا پیرامون مفهوم عبادات ، انواع ، شروط و حکم هریک با حکمت ها و آثار

انسان جهت نگونه کهشناخت کلی حاصل نموده و در نتیجه بدانند که عبادت یک ضرورت مبرم و فطری انسانی بوده، هما

رورت دارد و تقویه امور فزیکی خویش به آب و غذا ضرورت دارد؛ جهت تقویه امور روحی و معنوی خویش نیز به عبادت ض

دیم می نماید.انسان را به عنوان عضو وقت شناس، منظم ، مفید و پرتالش در جامعه تق ،با توجه به وسعت مفهوم عبادت


با مفاهیم اساسی عبادات،انواع ،شروط ، احکام و حکمت های هریک،. آشنایی کامل

شناخت و درک تفاوت عبادات اسالمی از عبادات شعایری سایر کیش های ساختگی بشری

جتماعی تشریح و توضیح احکام عبادات خاص و عام به گونه علمی و اکادمیکی ، شناخت پیآمد های فردی و ا

شنایی دالیل شرعی. ترک عبادات اسالمی در رو

بود وضعیت اقتصادی ارایه دالیل نقلی و عقلی بر حکمت ها و آثار مرتبه بر رعایت عبادات مالی و نقش آن در بر به

و اجتماعی جامعه اسالمی و انسانی .

شناخت بدعت ها و آثار مرتبه بر آن ، دوری از قضاوت های افراطی و تفریطی در احکام عبادات.

تدریس و آموزش:شیوه های

230


مضمون: )فصل ها و زیر فصل ها(مفردات درسی

پیشگفتار

فصل اول : تعریف عبادت در لغت و اصطالح

شروط عبادت

اهداف عبادت

مراتب عبادت

شمولیت و فراگیری عبادت در اسالم

فصل دوهم: ارکان اسالم وحکمت های آنها

کلمه شهادت و جایگاه آن در عبادات

نماز و حکمت های آن

روزه و حکمت های آن

و حکمت های آنزکات

حج و حکمت های آن

فصل سوم : حکم تارک عبادات

تارک نماز

تارک روزه

تارک زکات

تارک حج

فصل چهارم: بدعت در عبادات

تعریف بدعت

اقسام بدعت

دالیل تحریم بدعت

اسباب انتشار بدعت

پیامد های زشت بدعت

جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون و رشته

نتایج متوقعه رشته هرماش

231


در اخیر این مضمون محصلین قادر خواهند بود:

1.

یبان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

حصف ت

ختلی م

هاه

شتن ر

صالمح

ی یک

دمکا

و ای

لمی ع

نایش

ی

کل

م لو

ی عها

ردآو

ست د

با م

سالط ا

تبا ار

ح وطر

ی مها

ی ین

ن بها

ج با

ینای

آش ،

الماس

مر .

اصع

2.

آگن

وانا ج

یهترب

سالت ا

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

اهی

م

3.

های

گون ال

نواه ع

د بانن

توه ب

کی

الماس

ل تد

مع و

هدتع

، مص

صتخ

ی مها

در کا

ه ربی

تی

ملی ع

ی اینگ

آههم

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اسم

ساله

ربیت

د.این

نمد

جا

4.

و و ت

ن یی

تبت

جهی

ظرش ن

دانه

رایا

ل الی

در

ی بتن

مبه

ی بالم

اسی

کلل

سایح م

ضین

و ی

قل

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و ثار

ن آبیا

با ی

عقل

5.

درن

شال

عاو ف

م سال

ر ضو

حور

نظ م

بهالن

صمح

ی الم

اسو

ی دین

ش دان

ح سط

ن رد

د ببلن

د ؤثر

مصر

عناو

ی سان

انعه

جامی

اعتم

اجو

ی رد

ی فیات

حی

هاف

شاانک

م مه

ی ها

ه رص

عر

ورکش

ت ثبا

و لح

صیم

حکت

ی.

الماس

ش بخ

ت حیا

م الی

تعی

رتور پ

د

6.

تت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سع تو

وی

لمت ع

یقاحق

ی تها

ت هار

ف مشا

نکا

م ظی

ن

ارت

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

وی

سان ان

عهجام

و ر

گارد

روا پ

ن بسا

انت

رس د

طهراب

م عال

ه ند

ز

ی .ست

ه


۱ حکام و با مفاهیم اساسی عبادات،انواع ،شروط ، اآشنایی کامل

حکمت های هریک،.3 2 2 1 3 1

۲ یر شناخت و درک تفاوت عبادات اسالمی از عبادات شعایری سا

کیش های ساختگی بشری3 2 2 2 1 1

۳

تشریح و توضیح احکام عبادات خاص و عام به گونه علمی و

ت اجتماعی ترک عبادااکادمیکی ، شناخت پیآمد های فردی و

اسالمی در روشنایی دالیل شرعی.3 3 2 2 3 1

۴

عایت رارایه دالیل نقلی و عقلی بر حکمت ها و آثار مرتبه بر

عبادات مالی و نقش آن در بر بهبود وضعیت اقتصادی و

اجتماعی جامعه اسالمی و انسانی .3 2 2 2 1 1

۵ ی دوری از قضاوت هاشناخت بدعت ها و آثار مرتبه بر آن ،

افراطی و تفریطی در احکام عبادات.3 3 2 1 2 1

.2 3 مجموع4 2 1.6 2 1

= کمترین مطابقت۱= مطابقت نسبی ۲= مطابقت کامل ۳

232


معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 دوم اول عبادات و حکمت های آن اسالمیثقافت پوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اولبحث های مقدماتی پیرامون کلیات مفاهیم و انگیزه

عبادت در اسالم

پرسش

و

پاسخ

3 دوم

تعریف عبادت در لغت و اصطالح

شروط وجوب و پذیرش عبادات

اهداف عبادت

مراتب عبادت

شمولیت و فراگیری عبادت در اسالم

//

5 سوم ارکان اسالم وحکمت های آنها

کلمه شهادت و جایگاه آن در عبادات //

7 چهارم

نماز و حکمت های آن

o تعریف نماز

o فضیلت نماز

//

// شروط،ارکان ومفسدات نماز 9 پنجم

11 ششماقسام نماز،احکام و فضایل نماز جماعت حکمت ها

و فوائد نماز //

// حکم تارک نماز، پیامدها و راه های درمان آن. 13 هفتم

15 هشتم روزه و حکمت های آن

تعریف روزه، اقسام روزه ، شروط و ارکان روزه //

// امتحان بیست فیصد 17 نهم

19 دهم

فضایل روزه، مفسدات روزه

حکمت ها و فوائد روزه.

حکم تارک روزه.

//

21 یازدهم زکات و حکمت های آن

o تعریف زکات //

233

o ارکان وشروط زکات

23 دوازدهماموال زکات )زکات نقدین، اموال تجارتی، مواشی،

وحاصالت زراعتی //

25 سیزدهم

o مستحقین زکات

o حکمت ها وفواید زکات

حکم تارک زکات

//

27 چهاردهم

حج و حکمت های آن

o تعریف حج

o شروط و ارکان حج

o مفسدات حج

o حکمت ها و فواید حج

o حکم تارک حج

o عبادت های واجبی و نفلی

//

29 پانزدهم

بدعت در عبادات

تعریف بدعت

اقسام بدعت

دالیل تحریم بدعت

انتشار بدعتاسباب

.پیامد های زشت بدعت

//

ارزیابی ؛ حل مشکالت محصالن و راهنمایی امتحان 31 شانزدهم


اسالمی ثقافت دیپارتمنت –عبادات و حکمت های آن ماخذ اساسی .１

مآخذ کمکی .２

(، عبادت در اسالم، اول )دیجیتال( 1394قرضاوی، یوسف ) .1www.Aqeedeh.com

، انتشارات میوند(، فقه آسان1383اصالحی، موالنا یوسف ) .1

1394(، تجلی حکمت در فلسفه ی پزشکی احکام، 1394قادر مرزی، مال مسعود ) .2

( ، فقه السنه،1394سید سابق ) .3

(، االختیار لتعلیل المختار،1377الموصلی ) .4

(، علل الشرایع، انتشارات وانک1390شیخ صدوق ) .5

234

مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون نظام اخالقی اسالم

یسانسل مقطع تحصیلی:


پوهنحی:


مضمون: عنوان نظام اخالقی اسالم

Ed.IS.03.01 :کود مضمون




:مربوطهسمستر سوم


م تحصیلی ثقافت در کاریکول نظام اخالقی اسالم که متأسفانه در جوامع اسالمی امروزی کمتر جنبه تطبیقی و عملی دارد ،

نفس خودش اسالمی سومین مضمون از مضامین پوهنتون شمول ثقافت اسالمی می باشد،،این مضمون ارتباط انسان را با

در اسالم سرچشمه از حیث اخالق نیکو و یا رفتاری های نا شایسته مورد بررسی قرار می دهد. نظام اخالقی و افراد جامعه

ط داده است. محصالن که پیامبر اسالم اخالق را مستقیما با عقیده و عبادت ارتبا تمامی نظامهای دیگر است. از همینجاست

مکارم اخالق در یی خواهد داشت تا در مورد مفهوم اخالق ، فضایل ودر ختم سمستر با مطالعه و آگاهی ازین مضمون توانا

ج آن، شناخت و فرد و جامعه و تأثیرات آن و در مورد رذایل اخالقی در فرد و جامعه و پیامدهای بد آن ، راه های عال

ر الگو گیری از تالش د معلومات کامل بدست آورده و در نتیجه ، با دوری از علل و اسباب آغشته شدن در اخالق رذیله و

اسوه حسنه می توانند خود را به اخالق نیکو و حمیده مزین سازند.


دیدگاه اسالم آشنایی کامل با مفاهیم اساسی علم اخالق ، مبانی اخالق اسالمی ، فضایل و رذایل اخالقی از

ارتباط اخالق و عقاید و عبادات اسالمی.

اخالقیات اسالمی و مقایسه آن با دیدگاه سایر مکاتب اخالق غیر اسالمی.تشخیص و شناخت درست

رزش های اشناخت مکلفیت های اخالقی یک مسلمان از منابع اخالق اسالمی و سهگیری فعاالنه در نشر دعوت و

اخالقی اسالم.

اخالقی به رذایل ارایه دالیل نقلی و عقلی بر حکمت ها و آثار مرتبه ارزش های اخالقی و پیامد گرفتاری

.اسباب آغشته شدن به رذایل اخالقی و طرق درمان آن از منظر اخالق اسالمی

235


. ارایه ی لکچر، بحث آزاد و مناقشه، پاسخ به سواالت مربوط به عنوان درس بر اساس اصل محصل محوری

مفردات درسی مضمون: )فصل ها و زیر فصل ها(

محتویات مضمون: -پیشگفتار

فصل اول: مفهوم نظام اخالقی

تعاریف نظام اخالقی

اخالقی اسالم

فلسفه انواع اخالق

منابع اخالق اسالمی

نظام اخالق اسالمی مبانی

فصل دوهم: ارزشهای اخالقی در نگرش اسالمی

فضایل اخالق

ارشادات قرآن، سنت و سلف صالح در ارتباط به اخالق

ارتباط اخالق با ایمان ، عبادات و معامالت

{دیگر طرق و انسانی عرایز –و پرورش اخالق} تزکیه نفس تربیه

فصل سوم: مکارم اخالق

مکارم اخالقی فردینمونه های از

نمونه های از مکارم اخالقی اجتماعی

پیامد های مکارم اخالقی در اصالح فرد و جامعه

فصل چهارم : رذایل اخالقی

نمونه های از رذایل اخالقی فردی

نمونه های از رذایل اخالقی اجتماعی

علل واسباب آغشته شدن به رذایل اخالقی

انحراف فرد وجامعهپیامدهای زشت رذایل اخالقی در

عالج رذایل اخالقی در اسالم

236




1.

یبان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

حصف ت

ختلی م

هاه

شتن ر

صالمح

ی یک

دمکا

و ای

لمی ع

نایش

ی

کل

ی ها

ی ین

ن بها

ج با

ینای

آش ،

الماس

م لو

ی عها

ردآو

ست د

با م

سالط ا

تبا ار

ح وطر

مم

ر .اص

ع

2.

سالت ا

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

یم

3.

های

گون ال

نواه ع

د بانن

توه ب

کی

الماس

ل تد

مع و

هدتع

، مص

صتخ

ی مها

در کا

ه ربی

تی

ملی ع

ت اد

سعن

میاط

ری تف

ط وفرا

ز ار ا

دوی

الماس

م سال

ه ربی

تی ای

نگآه

همت

خرو آ

یا دن

د.این

نمد

جا

4.

ل الی

در

ی بتن

مبه

ی بالم

اسی

کلل

سایح م

ضیو

و تن

یی تب

تجه

ی ظر

ش ندان

ه رای

ان

و ی

قل

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و ثار

ن آبیا

با ی

عقل

5.

درن

شال

عاو ف

م سال

ر ضو

حور

نظ م

بهالن

صمح

ی الم

اسو

ی دین

ش دان

ح سط

ن رد

د ببلن

ی یات

حی

هاف

شاانک

م مه

ی ها

ه رص

ع د

ؤثر م

صرعنا

و ی

سان ان

عهجام

ی اع

تماج

و ی

ردف

ر

ی.الم

اسش

بخت

حیام

الی تع

یرتو

ر پ د

ورکش

ت ثبا

و لح

صیم

حکت

6.

تت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سع تو

وی

لمت ع

یقاحق

ی تها

ت هار

ف مشا

نکا

م ظی

ن

ارت

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

وی

سان ان

عهجام

و ر

گارد

روا پ

ن بسا

انت

رس د

طهراب

عاله

ندز

م

ی .ست

ه


۱

ق آشنایی کامل با مفاهیم اساسی علم اخالق ، مبانی اخال

اط اخالق اسالمی ، فضایل و رذایل اخالقی از دیدگاه اسالم ارتب

و عقاید و عبادات اسالمی.3 2 2 1 1 3

۲ تشخیص و شناخت درست اخالقیات اسالمی و مقایسه آن با

دیدگاه سایر مکاتب اخالق غیر اسالمی.3 2 1 2 1 1

۳

شناخت مکلفیت های اخالقی یک مسلمان از منابع اخالق

قی اسالمی و سهگیری فعاالنه در نشر دعوت و ارزش های اخال

اسالم.3 2 2 1 1 2

۴ ش های ارایه دالیل نقلی و عقلی بر حکمت ها و آثار مرتبه ارز

به رذایل اخالقیاخالقی و پیامد گرفتاری 3 3 2 1 2 3

۵ نظر اسباب آغشته شدن به رذایل اخالقی و طرق درمان آن از م

اخالق اسالمی.3 2 1 2 1 2

.2 3 مجموع2 1.6 1.4 1.2 2.2


237


معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 سوم دوم نظام اخالقی اسالم ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اولمفهوم کلیاتبحث های مقدماتی پیرامون

نظام اخالقی،تعاریف نظام اخالقی

3 دوم

اخالقی اسالم

فلسفه انواع اخالق

منابع اخالق اسالمی

مبانی نظام اخالق اسالمی 5 سوم

7 چهارم

ارزشهای اخالقی در نگرش اسالمی،فضایل

اخالق، ارشادات قرآن، سنت و سلف صالح در

ارتباط به اخالق

9 پنجم

ارتباط اخالق با ایمان ، عبادات و معامالت

غرایز –تربیه و پرورش اخالق} تزکیه نفس

دیگر طرق و انسانی

11 ششمنمونه های از مکارم اخالقی مکارم اخالق،

اخالص،محبت،صدق و امانت فردی،

توکل و تواضع صبر،انواع صبرو پاداش آن، o 13 هفتم

و عفت،سخاوت، شجاعت، وفاء به عهد حیاء o 15 هشتم


19 دهم ونمونه های از مکارم اخالقی اجتماعی،احترام

و اصالح طلبی شفقت،تعاون و همکاری

21 یازدهمo تسامح،پیامد های مکارم ،عدالت ،ایثار عفو،

اخالقی در اصالح فرد و جامعه

23 دوازدهمرذایل اخالقی،نمونه های از رذایل اخالقی

و بخل ،خیانت ،دروغ فردی،تکبر و خودخواهی

25 سیزدهمo تملق ،تعصب ،سوء ظن و بدگمانی حسد،

وچاپلوسی

238

27 چهاردهم

،عیب نمونه های از رذایل اجتماع،استهزاء

جوئی،لقب

،سخن ،دشنام ،غیبت ،تجسس گذاری

و تبذیر چینی،کینه وعداوت،اسراف

29 پانزدهم

علل واسباب آغشته شدن به رذایل اخالقی

پیامدهای زشت رذایل اخالقی در انحراف فرد

وجامعه،عالج رذایل اخالقی در اسالم

31 شانزدهمارزیابی ؛ حل مشکالت محصالن و راهنمایی

امتحان

نوت: جدول فوق در کتاب نصاب تحصیلی رشته گنجانیده نشده بلکه توسط استاد مضمون تهیه و در اول سمستر به دسترس

محصلین قرار .


ماخذ اساسی .１

یپارتمنت ثقافت اسالمید -نظام اخالقی اسالم


محمد غزالی، اخالق مسلمان .１

(، روح الدین اسالمی،1388)طباره، عفیف عبدالفتاح .２

(، روش جدید اخالق اسالمی، انتشارات قبادی1365محسنی، محمد آصف ) .３

(، احیاء علوم الدین، فردوس 1393امام غزالی ) .４

یتال(، چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم، دیج1394ناصع علوان، عبداهلل ) .５

239

اجتماعی اسالم مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون نظام یسانسل مقطع تحصیلی:


پوهنحی:


مضمون: عنوان نظام اجتماعی اسالم





:مربوطهسمستر چهارم


میان نظام اجتماعی اسالم در سلسله ی مضامین ثقافت اسالمی، چهارمین مضمون است که با رعایت تسلسل منطقی

میان افراد را ین نظام ، که روابط ذات البینیآگاهی ازمطالب ثقافت اسالمی در سمستر های چهارم تدریس می شود .

مجید و احادیث جامعه اسالمی و رابطه جامعه اسالمی را با سایر جوامع غیر اسالمی، مطابق به رهنمود های آیات قران

ن بعد از مطالعه پیامبر اسالم بیان می دارد، از ضرورت های مبرم جامعه اسالمی برای هر مسلمان شمرده می شود. محصال

ویژه گی های مات کامل و مستدل را در مورد مفهوم نظام اجتماعی اسالم ، اصول، مبانی وو فراگیری این مضمون معلو

نحرافات اجتماعی بدست آن، در مورد ساختار فرد و ساختار خانواده ، انحالل خانواده و روابط و آداب اجتماعی ، مبارزه با ا

ظام اجتماعی ی و اجتماعی در پرتوی رهنمود های نآورده و در نتیجه،آداب و مکلفیت هایش را درعرصه های زندگی فرد

اسالم رعایت و در بهبود اوضاع اجتماعی مسئوالنه سهم فعال خواهد گرفت.


ع و زندگی اجتماعی آشنایی کامل با نظام با اساسات نظام اجتماعی اسالم و بیان آیات و احادیثی که در باره اجتما

آمده است.

و اجتماعی رابطه میان ساختار های فردی نظام اجتماعی اسالم با مبانی ساختارهای خانواده گیدرک و شناخت

اسالم.

شناخت دالیل و رهنمود های شرعی حاکم بر جا معه و تفکیک آن از عرف های ناپسند

تشخیص اسباب خشونت خانواده گی وراه های حل آن

نحرافات اجتماعی افالت نظام اجتماعی اسالم و طرق روش مبارزه با توانایی دفاع علمی و اکادمیکی از ارزش ها و ک

از منظر اسالم

240


. یارایه ی لکچر، بحث آزاد و مناقشه، پاسخ به سواالت مربوط به عنوان درس بر اساس اصل محصل محور

)فصل ها و زیر فصل ها(مفردات درسی مضمون:


مفهوم نظام اجتماعیفصل اول:

اسالمیتعریف نظام اجتماعی

اصول و مبانی نظام اجتماعی اسالمی

ویژه گی های نظام اجتماعی اسالمی

ضروری هست{ اهداف نظام اجتماعی اسالمی } ذکر تشویق اسالم به برخی از خدمات اجتماعی و عام المنفعه

فصل دوهم: ساختار جامعه اسالمی از دیدگاه اسالم

ساختار فرد

ساختار خانواده

نواده و راه های حل مشکالت آنفصل سوم: انحالل خا

اسباب انحالل خانواده

اسباب خشونت خانواده گی وراه های حل آن

تحدید نسل و تنظیم خانواده از دیدگاه اسالم

فصل چهارم: روابط واداب اجتماعی

رابطه فرد با فرد

رابطه فرد با اجتماع

فصل پنجم: مبارزه با انحرافات در جامعه اسالمی

قیانحرافات اخال

اختالط و مفاسد آن

فحشاء و عریانی

مسکرات و مخدرات

قمار

موسیقی و رقص

)سوی استفاده از ابزار های معاصر )انترنیت، شبکه های اجتماعی، وتلویزیون

241




1.

یلم

ی عنای

ش

م سال

ی اکل

ی بان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

صتح

ف ختل

ی مها

ه شت

ن رصال

محی

یکدم

کاو ا

، ی

نایآش

ر .اص

معم

لوی ع

هارد

آوست

دبا

م سال

ط اتبا

ارح و

طری م

های

ینن ب

ها ج

با

2.

یالم

است

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

3.

معو

د عه

مت ،

صص

تخ م

یها

ر اد

کیه

تربربی

ی تمل

عی

های

گو ال

اننو

ع به

ندوان

بتکه

ی الم

اسل

تدم

ساله

د.این

نمد

جا ای

ینگ

آههم

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اس

4.

یعقل

و ی

نقلل

الی د

ر ی ب

تنمب

ه ی ب

الماس

ی کل

ل سای

ح مضی

و و ت

ن یی

تبت

جهی

ظرش ن

دانه

رایا

ار

آثان

بیبا

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و

5.

برند

بل م

یها

ه رص

عدر

ن شا

ل عا

و فم

سالر

ضو ح

ورنظ

م به

النص

محی

الماس

و ی

دینش

دانح

سطن

دم

ه

ور کش

ت ثبا

و لح

صیم

حکر ت

دؤثر

ر ماص

عن و

یسان

ه انمع

جای

اعتم

اج و

یرد

ی فیات

حی

هاف

شانک

اد

ی رتو

ر پ

ی.الم

اسش

بخت

حیام

الیتع

6.

و انی

الماس

م سال

ی کر

ه فسع

تو و

ی لم

عت

یقاحق

ی تها

ت هار

مف

شانک

اه

بط را

یمنظ

تت

جهی

ساند

ت رس

ی .ست

هلم

عاده

رزنت ا

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

ی وسان

ه انمع

جا و

گاررد

روا پ

ن بسا

ان


۱

یان بآشنایی کامل با نظام با اساسات نظام اجتماعی اسالم و

ه آمدآیات و احادیثی که در باره اجتماع و زندگی اجتماعی

است.3 3 2 1 2 1

۲ درک و شناخت رابطه میان ساختار های فردی نظام اجتماعی

.اسالم با مبانی ساختارهای خانواده گی و اجتماعی اسالم 3 3 1 2 1 1

۳ شناخت دالیل و رهنمود های شرعی حاکم بر جا معه و

تفکیک آن از عرف های ناپسند3 3 2 3 2 1

خانواده گی وراه های حل آنتشخیص اسباب خشونت ۴ 3 2 3 1 2 1

۵

م توانایی دفاع علمی و اکادمیکی از ارزش ها و کفالت نظا

ز ااجتماعی اسالم و طرق روش مبارزه با انحرافات اجتماعی

منظر اسالم3 2 1 2 1 1

1 1.6 1.8 1.8 2.6 3 مجموع

کمترین مطابقت= ۱= مطابقت نسبی ۲= مطابقت کامل ۳

242


معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 چهارم دوم نظام اجتماعی اسالم ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اول

تعریف نظام اجتماعی اسالم

اصول و مبانی نظام اجتماعی اسالم

ویژه گی های نظام اجتماعی اسالم

اهداف نظام اجتماعی اسالم } ذکر تشویق

اسالم به برخی از خدمات اجتماعی و عام

المنفعه ضروری هست{

پرسش

و

پاسخ

2 دوم

o دیدگاه اسالمساختار جامعه اسالمی از

o ساختار فرد

o ایمان وعقیده

o اخالق و آداب،ساختار خانواده،مفهوم خانواده

،ساختار خانواده، ازدواج، مقدمات ازدواج

//

3 سومایج اختیار همسر،آداب و شروط اختیار، اثار و نت

اختیار //

4 چهارم

تعریف نکاح، ارکان نکاح

نا درست شروط نکاح } به نکاح های درست و

اشاره شود{، آداب نکاح

//

5 پنجم

مروری بر عادتهای مروجه در نکاح ها در

افغانستان، محرمات نکاح } به رضاعت اشاره

شود{

//

6 ششم

آثار و نتایج ازدواج، حقوق زوجین }اشاره به

تعدد زوجات مهم است{، حقوق والدین

بهحقوق اوالد ) از جنین تا بلوغ( }در ین جا

تبنی نیز اشاره شود{

آداب خانواده

//

7 هفتمانحالل خانواده و راه های حل مشکالت

آن،اسباب انحالل خانواده، طالق، خلع، تفریق //

243

// ارتداد، لعان، ظهارو ایالء 8 هشتم


10 دهم اسباب خشونت خانواده گی وراه های حل آن

تحدید نسل و تنظیم خانواده از دیدگاه اسالم //

11 یازدهم

: روابط واداب اجتماعی، رابطه فرد با فرد،

رابطه فرد با اجتماع، خویشاوندان، همسایه،

جامعه

//

// حفاظت محیط زیست از دیدگاه اسالم 12 دوازدهم

13 سیزدهم

مسئولیت فرد در اصالح جامعه، آداب

اجتماعی، رعایت کرامت انسانی، آداب

معاشرت، اداب خوردن و نوشیدن، اداب لباس

پوشیدن، آداب سفر

//

14 چهاردهم

انحرافات اخالقی، اختالط و مفاسد آن، فحشاء

و عریانی، مسکرات و مخدرات، قمار، موسیقی

و رقص

//

15 پانزدهم سوی استفاده از ابزار های معاصر )انترنیت،

شبکه های اجتماعی، وتلویزیون( //


امتحان //

محصلین قرار . جدول فوق در کتاب نصاب تحصیلی رشته گنجانیده نشده بلکه توسط استاد مضمون تهیه و در اول سمستر به دسترسنوت:


یپارتمنت ثقافت اسالمی د -نظام اجتماعی اسالم ماخذ اساسی .１


(، آداب خواستگاری زوجین، 1385علوان، ناصع ) .1

(، فقه خانواده، دیجیتال1394زحیلی، وهبه ) .2

(، حجاب در اسالم، دیجیتال1394مودودی ، ابو اال علی ) .3

قطب، سید، عدالت اجتماعی اسالم، انجمن تربیه افکار .4

سلوک اجتماعی در اسالم ایوب، حسن ، .5

سباعی، مصطفی ، همکاری های اجتماعی .6

(، نظام حقوق زن در اسالم، انتشارات صدرا1360مطهری، مرتضی ) .7

244

مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون نظام سیاسی اسالم یسانسل مقطع تحصیلی:


پوهنحی:


مضمون:عنوان نظام سیاسی اسالم



:کتگوری مضمون پوهنتون شمول


:مربوطهسمستر پنجم


گرفته و از قرار نظام سیاسی اسالم از جمله نظام هایست که امروزه بیشتر از هر زمان دیگر دوچار شبهات و تاخت و ت

ین نظام که در حتی منجر به شیوع مفکوره پوچ جدائی دین از سیاست میان بعضی از مسلمانان نا آگاه گردیده است. در ا

دالیل سمستر های پنجم تدریس می شود، محصالن در ختم این سمستر شناخت و معلومات کلی و مستدل را در مورد

موده و در نمبانی ساختار سیاسی و اهداف نظام سیاسی در اسالم حاصل اثبات را بطه مستحکم دین و سیاست ، اصول و

یست؟ نتیجه خواهند دانست که . دولت در نظام سیاسی اسالم چگونه تشکیل می شود؟ حقوق و وظایف رئیس دولت چ

؟ و همچنان دمکلفیت های رعیت کدام ها اند ؟چگونه دولت اسالمی ارتباطات خویش را با دولت های دیگرباید قایم ساز

صلح،صلح با در مورد جنگ و صلح و اهمیت آن در اسالم و اینکه چگونه اسالم صلح را تأمین نموده و گونه های مختلف

تمام کشور های جهان طبق شروط و اهداف آن چگونه تحقق می یابد.


شناخت نظام سیاسی اسالم ،آشنایی کامل با مفهوم سیاست ،نظریه سیاسی اندیشه اسالمی در منظومه

اساسات نظام سیاسی اسالم حقوق وجایب رعیت و حاکم اسالمی .

سالم و اشناخت رابطه دین و سیاست از منابع شرعی و عقلی ،عوامل پندار جدایی دین و سیاست رابه

دموکراسی

ظام ای در ندرک و شناخت منابع نظام سیاسی اسالم ، قوای متشکله و صالحیت های هریک اهیمت شور

سیاسی اسالم

شناخت طرق انتخاب حاکم اسالمی ، اسباب عزل و حکم خروج در برابر حاکم

ی با دولت های معرفت اصول تأمین عدالت اجتماعی،تعامل با اتباع غیرمسلمان و چگونگی رابطه دولت اسالم

غیر اسالمی ،حاالت صلح و جنگ .

245

ه های تدریس و آموزششیو

ی. بحث آزاد و مناقشه، پاسخ به سواالت مربوط به عنوان درس بر اساس اصل محصل محورارایه ی لکچر،


محتویات مضمون: مفهوم نظام سیاسی در اسالم -پیشگفتار

مبانی نظام سیاسی اسالمی

ویژه گی های نظام سیاسی اسالمی

اهداف نظام سیاسی اسالمی

اسالم و سیاست

o دالیل اثبات وجود نظام سیاسی در اسالم

o عوامل جدائی دین از دولت یا سیاست

o پیامد های جدائی دین از سیاست

o دموکراسیاسالم و

فصل دوهم: دولت در نظام سیاسی اسالمی

تعریف دولت

عناصر متشکله دولت

ارکان دولت

فصل سوم: وظایف دولت در نظام سیاسی اسالم

.تحکیم شریعت وعدالت اجتماعی

تأمین امنیت

تأمین آزادی های عمومی

اقامه عدالت

دفاع از حریم دولت

امر به معروف ونهی از منکر

جمع آوری زکات

نشر دعوت

تأمین حقوق رعیت و واجبات رعیت در برابر دولت

تأمین خدمات وسهولت زندهگی برای مردم

فراهم نمودن زمینه تربیت وتعلیم برای همه

فصل چهارم: روابط دولت

روابط دولت اسالمی با دولت های اسالمی

روابط دولت اسالمی با دولت های غیر اسالمی

اسی اسالمفصل پنجم : صلح درنظام سی

تعریف صلح

شروط صلح

246




1.

ینای

آش ،

الماس

ی کل

ی بان

م و

ولاص

با ی

عالت

یالص

تحف

ختل م

یها

ه شت

رالن

صمح

ی یک

دمکا

و ای

لم ع

ینای

ش

ن ها

جبا

ط تبا

ارح و

طری م

های

ینب

ر .اص

معم

لوی ع

هارد

آوست

دبا

م سال

ا

2.

یالم

است

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

3.

م اسال

ه ربی

ی تمل

عی

های

گون ال

نوا ع

بهند

وان بت

کهی

الماس

ل تد

معو

د عه

مت ،

صص

تخ م

یها

ر اد

کیه

ترباز

ر دو

ی الم

س

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراا

د.این

نمد

جا ای

ینگ

آههم

4.

ان بی

بای

عقل و

یقل

ل نالی

در

ی بتن

مبه

ی بالم

اسی

کلل

سایح م

ضیو

و تن

یی تب

تجه

ی ظر

ش ندان

ه رای

ا

ت کم

ح و

ثارآ

ع.ضو

مور

هی

ها

5.

شاانک

م مه

ی ها

ه رص

عدر

ن شا

ل فعا

و م

سالر

ضو ح

ورنظ

م به

النص

محی

الماس

و ی

دینش

دانح

سطن

ردد ب

بلنی

هاف

ماجت

و ای

ردی ف

یاتح

حیام

الی تع

یرتو

ر پر د

شوت ک

ثبا و

لح ص

یمحک

ر تر د

مؤثصر

عنا و

یسان

ه انمع

جای

عی.

الماس

ش بخ

ت

6.

نست ا

رس د

طهراب

م ظی

تنت

جهی

سان ان

وی

الماس

م سال

ی کر

ه فسع

تو و

ی لم

عت

یقاحق

ی تها

ت هار

مف

شانک

ابا

ن ا

ی .ست

هلم

عاده

رزنت ا

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

ی وسان

ه انمع

جا و

گاررد

روپ


۱

آشنایی کامل با مفهوم سیاست ،نظریه سیاسی اندیشه اسالمی

در منظومه نظام سیاسی اسالم ،شناخت اساسات نظام سیاسی

.اسالم حقوق وجایب رعیت و حاکم اسالمی

۳ 3 2 1 2 1

۲ شناخت رابطه دین و سیاست از منابع شرعی و عقلی ،عوامل

جدایی دین و سیاست رابه اسالم و دموکراسی پندار3 2 3 1 2 1

۳ درک و شناخت منابع نظام سیاسی اسالم ، قوای متشکله و

صالحیت های هریک اهیمت شورای در نظام سیاسی اسالم3 3 2 2 1 1

۴ شناخت طرق انتخاب حاکم اسالمی ، اسباب عزل و حکم

خروج در برابر حاکم3 2 2 1 1

۵

معرفت اصول تأمین عدالت اجتماعی،تعامل با اتباع

غیرمسلمان و چگونگی رابطه دولت اسالمی با دولت های غیر

اسالمی ،حاالت صلح و جنگ .3 3 1 2 2 1

مجموع


247


معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 پنجم سوم نظام سیاسی اسالم ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اول

مفهوم نظام سیاسی در اسالم،مبانی نظام سیاسی

اسالمی،ویژه گی های نظام سیاسی

اسالمی،اهداف نظام سیاسی اسالمی

پرسش

و

پاسخ

3 دوم اسالم و سیاست، دالیل اثبات وجود نظام سیاسی

در اسالم //

5 سومo عوامل جدائی دین از دولت یا سیاست، پیامد های

سیاستجدائی دین از //

// اسالم و دموکراسی 7 چهارم

9 پنجم

دولت در نظام سیاسی اسالمی، تعریف دولت

عناصر متشکله دولت،ارکان دولت،قوه اجرائیه

)سرزمین، اتباع، نظام، حاکمیت و استقالل(

//

11 ششم

o رئیس دولت،حکم تعیین رئیس دولت، نامها و

مواصفات رئیس القاب رئیس دولت، شروط و

دولت

//

13 هفتمطرق انتخاب رئیس دولت،حقوق و واجبات رئیس

دولت،عزل رئیس دولت،وزراء ووالت. //

15 هشتم حقوق و واجبات رئیس دولت، عزل رئیس دولت

وزراء ووالت //


19 دهم شوراء قوه مقننه،تعریف قوه مقننه،شوراء ،حکم

اهمیت شوراء //

21 یازدهم

شروط وکیفیت انتخاب اعضاء شوراء، اختصاصات

و صالحیت های اعضاء، عزل اعضاء شوراء،مقارنه

شورای اسالمی و پارلمانهای معاصر

//

248

23 دوازدهم

قوه قضائیه،تعریف قوه قضائیه،دیل مشروعیت

آن،اهمیت قوه مقننه، شروط تعیین و جهت

کننده آنتعیین

//

25 سیزدهم

وظایف دولت در نظام سیاسی اسالم،تحکیم

شریعت وعدالت اجتماعی،تأمین امنیت اقامه

عدالت ،دفاع از حریم دولت،امر به معروف ونهی از

منکر، جمع آوری زکات،نشر دعوت ،تأمین حقوق

رعیت، تأمین آزادی های عمومی، تأمین خدمات

فراهم نمودن زمینه ، وسهولت زندگی برای مردم

تربیت وتعلیم برای همه

حقوق و واجبات رعیت در برابر دولت

//

27 چهاردهم

روابط دولت اسالمی با دولت های اسالمی

روابط دولت اسالمی با دولت های غیر اسالمی

29 پانزدهم

صلح درنظام سیاسی اسالم،تعریف صلح ،شروط

صلحصلح،اهمیت صلح در اسالم،نواع

نماد های صلح در اسالم


امتحان


ماخذ اساسی .１

اسالمی ثقافت دیپارتمنت –نظام سیاسی اسالم


استاد سیاف، دین و دولت )اصول نظام سیاسی اسالم( .１

(، نظریه ء دولت در فقه اهل سنت، 1389سنهوری، عبدالرازق) .２

(، اصول فقه سیاسی اسالم، 1384قرضاوی ، یوسف ) .３

کتابفروشی جعفری، تهران (، فقه سیاسی اسالم1353محسنی، آصف ) .４

الرحمن، گوهر، اسالمی سیاست .５

خالف، عبدالوهاب، سیاست شرعی .６

249

وار مضمون نظام اقتصادی اسالممفردات و پالن درسی هفته


پوهنحی:


مضمون: عنوان نظام اقتصادی اسالم


کریدیت:تعداد کریدیت 1

:کتگوری مضمون پوهنتون شمول


:مربوطهسمستر ششم


م اقتصادی از اقتصاد به عنوان شاهرگ حیات بشری از ضرورت های مبرم بشر است. دین مقدس اسالم نه تنها در مورد نظا

ست که نظام احکام دارد، بلکه یکی از مهمترین عرصه های عبادت در اسالم عبادت مالی می باشد.بر همین اساس ا خود

ین سمستر ااقتصادی اسالم در سمسترهای ششم در قالب کاریکولم ثقافت اسالمی تدریس می شود. محصالن بعد از ختم

ر اسالم ، انواع اتب معروف اقتصادی، مال و اهمیت و هدف آن دمعلومات کلی را در مورد نظام اقتصادی اسالم و سایر مک

م در تطبیق مالکیت ،عواید و مصارف مال و شروط استفاده و جمع آوری حاصل نموده و در نتیجه طبق رهنمود های اسال

اندوخته هایش در بهبود اقتصادی فردی و اجتماعی تالش همگانی نماید.


تصادی فاهیم کلی مباحث نظام اقتصادی اسالم و کسب معلومات مقایسوی از مکاتب اقآشنایی کامل با م

وضعی.

ات درآمد درک تفاوت های اساسی مکاتب اقتصادی سوسیالزم و کاپیتالزم با نظام اقتصادی اسالم در موضوع

، مصرف و توزیع سرمایه .

اسالم.شناخت انواع مالکیت و خصوصیات هریک در نظام های اقتصادی

فلسفه ومعرفت اسباب مشروع مالکیت خصوصی و اسباب محرمه مالکیت در اسالم ،شناخت انواع ربا ،احکام

حرمت آن و اجناس ربوی .

. شناخت انواع شرکت های مشروع ، آشنای با انواع بیمه حکم آن

250



زیر فصل ها(مفردات درسی مضمون: )فصل ها و

محتویات مضمون -پیشگفتارفصل اول:

مفهوم اقتصاد اسالمی

تاریخ تدوین اقتصاد اسالمی

اهمیت اقتصاد اسالمی

اصول و مصادر اقتصاد اسالمی

خصوصیات وویژه گی های اقتصاد اسالمی

ارتباط اقتصاد با عبادت اسالمی

بررسی و نقد نظام های اقتصادی معاصر و برتری نظام اقتصادی اسالم

فصل دوهم: عواید دولت اسالمی )زکات، عشر، خراج، معادن، وقف و مالیات(

نگاهی به مالکیت دراسالم

انواع مالکیت

اسباب مالکیت در اقتصاد اسالمی

تعریف عقد شروط ارکان و انواع آن

بیع و شراء

،ارکان و انواع آن تعریف بیع، شروط

}بیع مشروع )سلم اجاره ..(و بیع نا مشروع } اشاره به احتکار و ربا نیز صورت گیرد

خیارات در بیع

،اجاره ،هبه ، وصیت

شراکت و انواع آن

مهبی – بانکداری – مفاوضه – ومساقات مزارعت – مضاربت –ابدان –وجوه -عنان

حقوق کارگر و کارفرما

: حسنه قرض –وصیت هبه با ذکر ارکان و شروط آن.عقود تبرعات

رهن – ودیعه –عقود امانات : عاریه

فصل سوم : مصارف مال

مصارف مشروع و نا مشروع

نفقه

تعریف، شروط و انواع آن

}زکات } اشاره به عالج فقر با زکات مهم است

صدقات و کفارات

251




1.

الماس

ی کل

ی بان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

صتح

ف ختل

ی مها

ه شت

ن رصال

محی

یکدم

کاو ا

ی لم

ی عنای

ش

ی نای

آش ،

ر .اص

معم

لو ع

یها

ردآو

ست د

با م

سالط ا

تبا ار

ح وطر

ی مها

ی ین

ن بها

جبا

2.

و ها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

یالم

است

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

ا

3.

تربی

مل ع

یها

ی گو

الان

نو ع

بهد

اننتو

ه ب ک

یالم

اسل

تدمع

و د

عهمت

، ص

صتخ

می

هار

اد ک

یهترب

م سال

ه ی

د.این

نمد

جا ای

ینگ

آههم

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اس

4.

ر ی ب

تنمب

ه ی ب

الماس

ی کل

ل سای

ح مضی

و و ت

ن یی

تبت

جهی

ظرش ن

دانه

رایا

عقل

و ی

نقلل

الید

ار آث

ان بی

بای

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و

5.

ی ها

ه رص

عدر

ن شا

ل عا

و فم

سالر

ضو ح

ورنظ

م به

النص

محی

الماس

و ی

دینش

دانح

سطن

ردد ب

بلنم

م ه

ورکش

ت ثبا

و لح

صیم

حکر ت

دثر

مؤر

اصعن

و ی

سانه ان

معجا

ی اع

تماج

و ی

ردی ف

یات ح

یها

ف شا

نکا

ی

توپر

در

ی.الم

اسش

بخت

حیام

الیتع

6.

طهراب

م ظی

تنت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سع تو

وی

لم ع

تیقا

حقی ت

هات

هار م

فشا

نکا

ت

رسد

ی .ست

هلم

عاده

رزنت ا

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

ی وسان

ه انمع

جا و

گاررد

روا پ

ن بسا

ان


۱ اسالم آشنایی کامل با مفاهیم کلی مباحث نظام اقتصادی

و کسب معلومات مقایسوی از مکاتب اقتصادی وضعی.3 2 1 2 1 1

۲

درک تفاوت های اساسی مکاتب اقتصادی سوسیالزم و

کاپیتالزم با نظام اقتصادی اسالم در موضوعات درآمد ،

مصرف و توزیع سرمایه .3 2 2 1 2 1

۳ شناخت انواع مالکیت و خصوصیات هریک در نظام های

اسالم.اقتصادی 3 3 1 3 1 1

۴

معرفت اسباب مشروع مالکیت خصوصی و اسباب محرمه

مالکیت در اسالم ،شناخت انواع ربا ،احکام و فلسفه

حرمت آن و اجناس ربوی .3 2 2 1 3 1

۵ شناخت انواع شرکت های مشروع ، آشنای با انواع بیمه

حکم آن .3 2 1 2 2 1

1 1.8 1.8 1.4 2.2 3 مجموع

= کمترین مطابقت۱= مطابقت نسبی ۲مطابقت کامل = ۳

252


معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 ششم سوم نظام اقتصادی اسالم ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اول

مفهوم اقتصاد اسالمی،تاریخ تدوین اقتصاد

اسالمی، تفاوت علم اقتصاد با نظام اقتصادی

اسالم،اهمیت اقتصاد اسالمی

اصول و مصادر اقتصاد اسالمی 3 دوم

5 سوم خصوصیات و ویژه گی های اقتصاد

اسالمی،ارتباط اقتصاد با عبادات اسالمی

7 چهارم

بررسی و نقد نظام های اقتصادی معاصر و

برتری نظام اقتصادی اسالم.

9 پنجم

مالکیت در اسالم،نگاهی به مالکیت دراسالم

انواع مالکیت

11 ششمعواید دولت اسالمی )زکات، عشر، خراج،

معادن، وقف و مالیات(

13 هفتم

اسباب مشروعه مالکیت خصوصی در اقتصاد

اسالمی،احیاء موات،احراز مباحات،عقود و

میراث

15 هشتم

ءتعریف عقد شروط ارکان و انواع آن،بیع و شرا

تعریف بیع، شروط، ارکان و انواع آن

بیع مشروع )سلم اجاره ..(خیارات در بیع.


19 دهم اسباب محرمه مالکیت در اقتصاد اسالمی} ربا،

قمار احتکا ر....{

253

21 یازدهم

ابدان –جوه و -شراکت و انواع آن،عنان–

– مفاوضه – مساقات و مزارعت – مضاربت

بیمه – بانکداری

حقوق کارگر و کارفرما

23 دوازدهمo بانکداری و معامالت بانکداری اسالمی

بیمه )به مزارعه ومساقات نیز اشاره شود( 25 سیزدهم

27 چهاردهم

عقود تبرعات : وصیت هبه با ذکر ارکان و

عاریه: امانات حسنه،عقود قرض –شروط آن.

رهن – ودیعه –

29 پانزدهم

مصارف مال،مصارف مشروع و نا مشروع،نفقه

o تعریف، شروط و انواع آن


امتحان

نوت: جدول فوق در کتاب نصاب تحصیلی رشته گنجانیده نشده بلکه توسط استاد مضمون تهیه و در اول سمستر به دسترس

محصلین قرار


اسالمی ثقافت دیپارتمنت –نظام اقتصادی اسالم ماخذ اساسی .１


انتشارات دارالصدراقتصاد ما، ، 1393صدر، باقر، .1

(، اقتصاد اسالمی، دیجیتال1394عثمانی، تقی ) .2

عبدالعزیز، نعمانی، نظام اقتصادی اسالم .3

(، نظریه اقتصادی، 1380مطهری، مرتضی ) .4

طهماسی، مبادی علم اقتصاد، انتشارات خجسته .5

قرضاوی، یوسف، مبادی اقتصاد اسالمی .6

254

مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون قرآن و علوم معاصر مقطع تحصیلی:

لیسانس


پوهنحی:


مضمون:عنوان قرآن و علوم معاصر





:مربوطهسمستر هفتم


حصیلی قرآن و علوم معاصر عنوان هفتمین مضمون ثقافت اسالمی است که در سمستر های هفتم در قالب کاریکولم ت

میکند و از ثقافت اسالمی تدریس می شود . این مضمون به گونه ی کلی ارتباط مطالب قرآنی را با علوم امروزی بیان

علومات کاملی جهت فهم درست اسالم میباشد. زیرا تکنالوژی امروزی برخی از جوانان را که از قرآن مضرورت های مبرم

الب قرآنی ندارند دوچار شک و تردیدهای خطیر نموده است، مانند این گمان که در عصرپیشرفت علم وتکنالوژی مط

ز بیان نمودن اکتشافات جدید را ایجاد نماید بجقابلیت تطبیقش را از دست داده است. در حالیکه هر قدر علوم معاصر

نمیباشد. اشارات علمی که در قرآن مجید و سنت پیامبر اسالم قبل از یکهزارو چهارصد سال آمده است، چیزی دیگری

ول قرآن محصالن بعد از فراگیری این مضمون در ختم سمستر معلومات کلی علمی را پیرامون مراحل و گونه های نز

در نتیجه به وق قرآن کریم، ابعاد اعجاز قرآن کریم و رابطه اکتشافات علمی با مطالب قرآن را بدست آورده کریم،حقو

جتماعی عظمت وگسترده گی اعجاز علمی قرآن کریم بیشتر آشنا شده و در تطبیق دستورات قرآن در زندگی فردی و ا

دتر گام برخواهند داشت..خویش تالش عاشقانه نموده و در تمام عرصه های حیات شان هدفمن

یاهداف آموزش

خی از نمونه آشنایی کامل به مباحث عمومی و کلی قرآن کریم ،مراحل و گونه های نزول کریم ابعاد اعجاز و بر

های اعجاز این کالم جاودانه الهی.

شناخت و درک حقوق قرآن کریم ، معرفت مقاصد و اهداف قرآن کریم

ماد به نظریات شناخت ابعاد اعجاز قرآن کریم ، رابطه قرآن کریم با اکتشافات علمی معاصر و چگونگی میزان اعت

ارایه شده علمی معاصر.

)آشنایی به مفاهیم معجزه ، کرامت ، استدراج و نمونه های از معجزات پیامبر اکرم )ص

255

ها، تطور خلقت انسان، نزول باران ، نظام زوجیت شناخت مطالب قرآنی پیرامون خلقت سیارات ،حرکات منظومه

در هستی



)فصل ها و زیر فصل ها(مفردات درسی مضمون:


قرآن

مراحل نزولی قرآن

جمع آوری قرآن

فضائل قرآن کریم

حقوق قرآن کریم

نظریات برخی از دانشمندان غربی در مورد قرآن کریم

خالصه فصل اول

پرسش ها

مآخذ

فصل دوهم : علوم معاصر

تمهید

مفهوم علوم معاصر

قرآن کریم و اکتشافات علمی معاصر

نظریات برخی از دانشمندان علوم معاصر در مورد قرآن کریم

معیار ها و ضوابط اعجاز علمی

پیشرفت ساینس در پرتوی قرآن کریم

اشتباهات نظریات ساینسی

خالصه فصل دوم

پرسش ها

مآخذ

فصل سوم: اعجاز قرآن کریم

انواع معجزات قرآن کریم

وجوه اعجاز قرآن کریم

نمونه های اعجاز علمی قرآن کریم

فصل چهارمخالصه

پرسش ها

256




1.

ی کل

ی بان

و مل

صوا ا

ی بعال

ت یال

صتح

ف ختل

ی مها

ه شت

ن رصال

محی

یکدم

کاو ا

ی لم

ی عنای

شا

م سال

ر .اص

معم

لو ع

یها

ردآو

ست د

با م

سالط ا

تبا ار

ح وطر

ی مها

ی ین

ن بها

ج با

ینای

آش ،

2.

ه م ب

تز مل

د ومن

وان، ت

اه آگ

ن وانا

جیه

تربی

الماس

ت قاف

و ثگ

هنفر

ت سا

ساو ا

ها زش

ار

3.

مل ع

یها

ی گو

ن النوا

عبه

د انن

توه ب

کی

الماس

ل تد

معو

د عه

مت ،

صص

تخ م

یها

ر اد

کیه

تربه

ربیی ت

د.این

نمد

جا ای

ینگ

آههم

ت خر

و آیا

دنت

ادسع

ن میا

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اسم

سال

4.

ه ی ب

الماس

ی کل

ل سای

ح مضی

و و ت

ن یی

تبت

جهی

ظرش ن

دانه

رایا

ی نقل

ل الی

در

ی بتن

مب و

با ی

عقل

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و ثار

ن آبیا

5.

صهعر

در ن

شال

عاو ف

م سال

ور ض

حور

نظه م

ن بصال

محی

الماس

و ی

دینش

دانح

سطن

ردد ب

بلن

ی ها

و ح

صلم

کیتح

ر د

ثرمؤ

ر اص

عنو

ی سان

انعه

جامی

اعتم

اجو

ی رد

ی فیات

حی

هاف

شانک

م امه

ثت

با

شبخ

ت حیا

م الی

تعی

توپر

در ور

کش

ی.الم

اس

6.

م ظی

تنت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سعتو

و ی

لم ع

تیقا

حقی ت

هات

هارف م

شانک

ار

ه بط

ا

هلم

عاده

رزنت ا

ما نع

ازلم

سای

یر گ

ره به

ی وسان

ه انمع

جا و

گاررد

روا پ

ن بسا

ت انرس

دی .

ست


۱

کریم ،مراحل آشنایی کامل به مباحث عمومی و کلی قرآن

های و گونه های نزول کریم ابعاد اعجاز و برخی از نمونه

اعجاز این کالم جاودانه الهی.3 2 2 2 1 1

۲ شناخت و درک حقوق قرآن کریم ، معرفت مقاصد و

اهداف قرآن کریم3 1 2 2 2 1

۳

شناخت ابعاد اعجاز قرآن کریم ، رابطه قرآن کریم با

چگونگی میزان اعتماد به اکتشافات علمی معاصر و

نظریات ارایه شده علمی معاصر.3 2 ۱ 3 1 2

۴ ای هآشنایی به مفاهیم معجزه ، کرامت ، استدراج و نمونه

از معجزات پیامبر اکرم )ص(3 2 2 1 3 1

۵

شناخت مطالب قرآنی پیرامون خلقت سیارات ،حرکات

ت زوجیمنظومه ها، تطور خلقت انسان، نزول باران ، نظام

در هستی3 2 1 2 1 2

1.4 1.6 2 2.6 1.8 3 مجموع


257

کورس پالیسی هفته وار مضمون

معلومات

اساسی


کریدیت

نوع

مضمون

1 هفتم چهارم قرآن و علوم معاصر ثقافت اسالمیپوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اولتعریف قرآن کریم،مفهوم وحی و انواع آن،وحی

مخصوص قرآن کریم

برسش

و پاسخ

3 دومo قرآن، جمع آوری قرآن، فضائل مراحل نزولی

قرآن کریم //

5 سوم، نظریات برخی از دانشمندان حقوق قرآن کریم

غربی در مورد قرآن کریم //

7 چهارم دالیل عدم تحریف قرآن کریم

//

9 پنجم

معیار ها و ضوابط اعجاز علمی، پیشرفت ساینس

در پرتوی قرآن کریم، اشتباهات نظریات

ساینسی.

//

// انواع معجزات قرآن کریم 11 ششم

// وجوه اعجاز قرآن کریم 13 هفتم

// نمونه های از اعجاز قرآن کریم 15 هشتم


19 دهم

o جدایی میان زمین و آسمان از دیدگاه قرآن

کریم و علوم معاصر، نجوم از قرآن کریم و علوم

معاصر

//

21 یازدهم

o ، باد و هوا ازدیدگاه قرآن کریم و علوم معاصر

زمین و کوه ها ازدیدگاه قرآن کریم و علوم

معاصر

//

// محیط زیست ازدیدگاه قرآن کریم و علوم معاصر o 23 دوازدهم

25 سیزدهمبحار و نزول باران ازیدگاه قرآن کریم و علوم

معاصر //

258

27 چهاردهمخلقت انسان و مراحل آن از دیدگاه قرآن کریم

و علوم معاصر //

29 پانزدهمریاضیات از دیدگاه قرآن کریم و علوم

معاصر،فزیک از دیدگاه قرآن کریم و علوم معاصر //


امتحان //

ن قرار .جدول فوق در کتاب نصاب تحصیلی رشته گنجانیده نشده بلکه توسط استاد مضمون تهیه و در اول سمستر به دسترس محصلینوت:


یپارتمنت ثقافت اسالمی د -قرآن و علوم معاصر اساسی ماخذ .１


( ، تجلی قرآن در عصر حاضر، 1394مخلص، عبدالروءف ) .１

نابلسی، محمد راتب، دایره المعارف اعجاز علمی در پرتوی قرآن و سنت .２

ن، جامعه القرآن، تهرا1382(، کتاب توحید،) (1382زندانی، عبدالمجید ) .３

یان فی علوم القرآن صابونی، علی، تب .４

میلر، گری، قرآن کتاب شگفت انگیز .５

محسنی ، آصف، قرآن یا سند اسالم .６

عبدالباقی، مصباح اهلل، قرآن کریم و علوم معاصر .７

مفردات و پالن درسی هفته وار مضمون تمدن اسالمی


پوهنحی:


مضمون: عنوان تمدن اسالمی





:مربوطهسمستر هشتم


در ،قالب کاریکولم تحصیلی مضامین ثقافت اسالمی تدریس می شود مضمون تمدن اسالمی که در سمستر های هشتم در

ه آگاهی و فهم حقیقت جزء تاریخ فراموش شده اسالم در نزد مسلمانان امروزی و مخصوصا قشر جوان جامعه بشمار می رود ک

ی را پیرامون معلومات کلدرست آن از نیاز های اساسی و ضرورت های مبرم محلصالن می باشد. محصالن عزیز در ختم سمستر

صالح و تغییرات امفهوم تمدن ، عوامل ایجاد تمدن ها ، عناصر سازنده تمدن ها ،بخصوص عناصر تمدن اسالمی و نقش اسالم در

ی از دستآورد های مثبت در روند های تمدنی بدست آورده و در نتیجه بتوانند عالوه بر بیان اساسات بعد وحیانی تمدن اسالم

ک، ریاضی، طب، ن در عرصه های مختلف تمدنی با استناد به دالیل روشن در عرصه علوم مختلفه مانند : کیمیا، فزیمسلمانا

آن تالش سازنده را فارمسی، انجنیری، همچنان تاریخ ، جغرافیه ، فلسفه،علم فلک بر عالوه ازعلوم شرعی دفاع نموده و در نشر

انجام دهند.


با عناصر سازنده تمدن ، تمدن های بشری قبل از اسالم،آشنایی کامل

تبیین و تو ضیح عناصر سازندۀ تمدن به شکل عام و عناصر تمدن به شکل خاص همراه با

.ارایه دالیل مستند و قابل پذیرش علمی اکادمیکی

صالحات اتغییرات و توانایی بر تشخیص اینکه رسول )اکرم ص( در دوره تأسیسی و توسعوی تمدن اسالمی کدام

را در تمدن بشری بمیان آ ورده و چی اصول را جدیدا پی ریزی نموده اند

رش تمدن اسالمی اینکه به توانند با ارایه نمونه های از کار کرد های تمدنی خلفای راشدین در عرصة توسعه و گست

ایند.نقش ایشان را در برازندگی های فراموش شده تمدن اسالمی مسئوالنه ایفا نم

های نخستین تاریخ دفاع مستدل ازین که به گونه عام تمدن امروزین بشریت مرهون سعی و تالش مسلمانان دوره

اسالم است.

[260]





ورود به پدیده تمدنفصل اول:

تعریف لغوی و اصطالحی تمدن

عناصر تمدن

تمدن اسالمی ویژه گی های

فصل دوهم : تمدن اسالمی

اسالم و تغییردر تمدن بشریت

مبانی علمی در کار نامه های رسول اهلل صلی اهلل علیه وسلم

سلم معرفی مختصراز کار نامه های : سیاسی،اقتصادی،اجتماعی ، اخالقی و..... رسول اهلل صلی اهلل علیه و

یننماد های از اندوخته های علمی خلفای راشد

بخشی ار انجازات علمی وپیشرفتهای تکنالوژی مسلمانان پیشین

:نمونه های از اندوخته های علمی وتکنالوژی در عرصه های

نقش تمدن اسالمی در رفاه بشریت

و راه های بیرون رفت علت عقب مانده گی مسلمانان امروزی

گفتگوی تمدن ها

فصل سوم: جوامع اسالمی و مفاهیم جدید

محیط زیست

حقوق بشر و حقوق زن

آزادی بیان

نقد و بررسی بردگی در اسالم

[261]




1.

سالی ا

کلی

بان م

وول

اصبا

ی عال

ت یال

صتح

ف ختل

می

هاه

شت ر

النص

محی

یکدم

کاو ا

ی لم

عی

نایش

، م

با ی

نایآش

ر .اص

معم

لوی ع

هارد

آوست

دبا

م سال

ط اتبا

ارح و

طری م

های

ینن ب

هاج

2.

یالم

است

قافو ث

گ هن

فرت

ساسا

و اها

زش ار

بهزم

ملت و

ندنم

توا ،

گاهن آ

وانا ج

یهترب

3.

تری

مل ع

یها

ی گو

ن النوا

ع به

ندوان

بتکه

ی الم

اسل

تدمع

و د

عهمت

، ص

صتخ

می

هار

اد ک

یهترب

م سال

ه بی

ط ری

تفط و

فراز ا

ر ادو

ی الم

اسد.

ایننم

د جا

ایی

نگآه

همت

خرو آ

یا دن

تاد

سعن

میا

4.

عق و

ینقل

ل الی

در

ی بتن

مبه

ی بالم

اسی

کلل

سایح م

ضیو

و تن

یی تب

تجه

ی ظر

ش ندان

ه رای

ان

بیابا

ی ل

ع.ضو

مور

هی

هات

کم ح

و ثار

آ

5.

یها

ه رص

عدر

ن شا

ل فعا

و لم

ساور

ض ح

ورنظ

ه من ب

صالمح

ی الم

اس و

یدین

ش دان

ح سط

ن رد

د ببلن

م

مه

فشا

نکا

شو

کت

ثباو

ح صل

م کی

تحر

دؤثر

مصر

عناو

ی سان

انعه

جامی

ماعجت

و ای

ردی ف

یات ح

یها

در ر

ی.الم

اسش

بخت

حیام

الی تع

یرتو

پ

6.

بط را

یمنظ

تت

جهی

سانو ان

ی الم

اسم

سالی

کره ف

سع تو

وی

لمت ع

یقاحق

ی تها

ت هار

ف مشا

نکا

ت رس

ده

تما

نع از

لمسا

ی یر

گره

بهی و

سانه ان

معجا

و گار

ردرو

ا پن ب

ساان

ی .

ست ه

لم عا

دهرزن

ا


۱ ز اآشنایی کامل با عناصر سازنده تمدن ، تمدن های بشری قبل

اسالم، 3

2 2 2 3 1

۲

مدن عناصر سازندۀ تمدن به شکل عام و عناصر تتبیین و تو ضیح

به شکل خاص همراه با

علمی اکادمیکی.ارایه دالیل مستند و قابل پذیرش 3 2 3 1 2 1

۳

وتوانایی بر تشخیص اینکه رسول )اکرم ص( در دوره تأسیسی

توسعوی تمدن اسالمی کدام تغییرات و اصالحات را در تمدن

دبشری بمیان آ ورده و چی اصول را جدیدا پی ریزی نموده ان3 2 3 1 2 1

۴

خلفای نی اینکه به توانند با ارایه نمونه های از کار کرد های تمد

راشدین در عرصة توسعه و گسترش تمدن اسالمی نقش ایشان را

در برازندگی های فراموش شده تمدن اسالمی مسئوالنه ایفا

نمایند.

3 3 2 3 2 1

۵ ون دفاع مستدل ازین که به گونه عام تمدن امروزین بشریت مره

های نخستین تاریخ اسالم است.ش مسلمانان دورهسعی و تال3 3 2 2 2 1

1 1.2 1.8 2.4 2.4 3 مجموع


[262]

کورس پالیسی هفته وار مضمون

معلومات

اساسی


کریدیت نوع مضمون

1 هشتم چهارم تمدن اسالمی اسالمیثقافت پوهنتون

شمول

هفتهساعات

درسی موضوع

نتیجه

متوقعه

آموزشی

فعالیت

استاد

فعالیت

محصل

روش

تدریس

ارزیابی

روزمره

1 اول

ورود به پدیده تمدن

تعریف لغوی و اصطالحی تمدن

عناصر تمدن

ویژه گی های تمدن اسالمی

پرسش

و پاسخ

3 دوم بر رسی وضعیت تمدن های قبل

o از اسالم //

5 سوم

تمدن اسالمی

اسالم و تغییردر تمدن بشریت

مبانی علمی در کار نامه های رسول اهلل صلی اهلل

علیه وسلم

//

7 چهارم

معرفی مختصراز کار نامه های : سیاسی، اقتصادی،

لیه و اجتماعی ، اخالقی و..... رسول اهلل صلی اهلل ع

سلم //

9 پنجمنماد های از اندوخته های علمی خلفای راشدین

)کارکرد های تمدنی( //

11 ششمبخشی از دستاوردهای علمی وپیشرفتهای تکنالوژی

مسلمانان پیشین //

13 هفتم

دستاوردهای علمی :دستاوردهای تمدن اسالمی

علوم اسالمی )تقسیر ،حدیث فقه ، اصول فقه اصول

تفسیر و انواع اصول های دیگر وعلم کالم(، علوم

و تجربی، امنیتی، اقتصادی، قضایی، معماری، اداری

حکومتداری و مراکز معروف علمی

//

// نحو، علم کالم...فقه ، اصول فقه صرف و 15 هشتم

// امتحان بیست فیصد 18

ریاضیات،هندسه، طب 19 دهم

//

// تاریخ، جغرافیه، معماری وانجنیری. 21 یازدهم

[263]

23 دوازدهم

نقش تمدن اسالمی در رفاه بشریت

و راه های علت عقب مانده گی مسلمانان امروزی

بیرون رفت

//

// گفتگوی تمدن ها 25 سیزدهم

// محیط زیست، حقوق بشر و حقوق زن 27 چهاردهم

29 پانزدهم

آزادی بیان

نقد و بررسی بردگی در اسالم //

// ارزیابی ؛ حل مشکالت محصالن و راهنمایی امتحان 31 شانزدهم

لین قرار .نشده بلکه توسط استاد مضمون تهیه و در اول سمستر به دسترس محصجدول فوق در کتاب نصاب تحصیلی رشته گنجانیده نوت:


یپارتمنت ثقافت اسالمید -تمدن اسالمی ماخذ اساسی .１


طبع اول، انتشارات قدس .، تمدن اسالمی(1397) صمیم، عبدالمجید .1

دارالوراف، ریاض.من روائع حضارتنا. ق(، 1420سباعی، مصطفی ) .2

(، تمدن اسالمی2918رحیم زی، حسام الدین ) .3

علوان، ناصع، دستآورد های تمدن اسالمی و نقش آن در سیاست .4

والیتی، علی اکبر، تمدن اسالمی .5

ابراهیم حسن، حسن، تاریخ سیاسی اسالم .6

گستاولوبون، تمدن اسالم و عرب .7

[264]

کیمیابرای 1مفردات مضمون درسی بیولوژی عمومی

لیسانس مقطع تحصیلی:


پوهنحی:

دیپارتمنت: بیولوژی

:مضمونعنوان 1بیولوژی عمومی

Ed. Bio. 01.020 :کود مضمون

ت:تعداد کرید کریدت4

نوعیت مضمون: ساسی ا


سمستر: اول

معلومات درمورد مضمون

گرایش عمومی یکی از اساسی ترین مضمون در رشته بیولوژی است که اساس و ستون فقرات اصلی تمامبیولوژی

از حجره است های بیولوژی را به شکل کلی به معرفی گرفته است. ابتدا در مورد واحد اصلی موجودات زنده که عبارت

ت زنده و بعد دی یا رده بندی تمام موجوداتمام ساختار، ترکیب و تمام فعالیتهای آن، سپس تنوع حیاتی و تقسیم بن

ن جا به شکل توان دریمعرفی مختصر از تمام این زنده جان و پیوند زنجیری غذایی آن را به بحث گرفته است که نمی

کامل روی آن بحث نمود.

اهمیت وضرورت مضمون

عدی فرا میگیرند که در سال ب گیری سایر بخش های رشته بیولوژی مطالعه بیولوژی عمومی محصالن رشته بیولوژی را آماده فرا

یاتی سازد. همچنان فراگیری این علم سلوک علمی را در امحصالن به وجودآورده و آنها را قادر به درک پدیده های حآماده می

ا به دست میاورند. تجربه حقایق رو اهمیت موجودات زنده می سازد. این علم انسانها را متجسس ساخته و با مطالعه ، تحقیق و

راض رول مهم علم بیولوژی در بلند بردن سطح زنده گی فردی و اجتماعی، تهیه مواد غذایی مناسب و صحی و جلوگیری از ام

وزیم. دارد. آموزش این علم ما را قادر می سازد تا طرز استفاده درست از منایع طبیعی، حیوانی ونباتی را بیام

[265]


آشنایی با مفاهیم، اصول و قوانین دانش بیولوژی .1

هامیکروب و حیوانات نباتات، عمومی خصوصیات درمورد معلومات فراگرفتن .2

آشنا شدن با اصول طبقه بندی و اهمیت آن .3

به تکثر و اهمیت آن در بدن موجودات زنده آشنایی محصالن .4

شناخت حجره بحیث واحد ساختمانی و وظیفوی موجودات زنده .5


ازمیتود های ذیل استفاده می شود:

ارائه لکچر و شرح درس جدید و مباحث نظری؛

بحث و گفتگو و به مناقشه علمی گذاشتن موضوعات درس بین محصلین؛

ارائه سواالت درون صنفی جهت مباحثه دوطرفه بین استاد و محصلین؛

؛کارهای گروهی و ارائه آن

و ویدیوهای آموزشی مرتبط با مضمون؛ استفاده از تصاویر

اجرای کارهای عملی البراتواری؛








( فیصدی پروژه های صنفی)10٪کارخانگی

)10٪فیصدی فعالیت های انفرادی و گروپی ) کار عملی



[266]

۱بیولوژی عمومی جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمونشماره

ضموننتایج متوقعه م

1.

ص ص

تخ م

وی

لکمس

ی ها

درکا

ه ربی

ت

ی ها

اد نه

یبرا

ی

وژیول

بته

رش

ت یال

صتح

ف عار

م و

یعال

ه یم

، نی

عال

ورکش

2.

و ها

ودیت

م با

یلک

مسن

مامعل

ه ربی

ت

یوژ

یولس ب

درین ت

ویی ن

هاارت

مه

3.

ش دان

ی یف

ک و

یکم

ح سط

ء تقا

ار

و ت

افاتش

اک با

تابق

مطر

دی

وژیول

ب

وزی ر

هات

رفیش

پ

4.

یسان

ه انحی

روبا

ن صال

محه

ربیت

ن

وطو

یست

دو

5.

تیفا

تالش

زایافل

، ت

یقانق

تحت

ویتق

النص

محی

براره

گید ان

جا ای

ی ولم

ع

ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر

آشنایی با مفاهیم، اصول و ۱

2 3 2 2 3 قوانین دانش بیولوژی

۲ درمورد معلومات فراگرفتن

نباتات، عمومی خصوصیات

هامیکروب و حیوانات3 2 2 3 2

آشنا شدن با اصول طبقه بندی ۳

آنو اهمیت 2 3 2 1 1

۴ به تکثر و آشنایی محصالن

اهمیت آن در بدن موجودات

زنده3 2 2 2 1

۵ شناخت حجره بحیث واحد

ساختمانی و وظیفوی موجودات

زنده2 3 1 2 3

1.8 2.2 1.8 2.4 2.6 مجموع


اشتراک= کمترین ۱= اشتراک متوسط ۲= اعظمی ترین اشتراک ۳

[267]

برای رشته کیمیا 1مفردات مضمون درسی بیولوژی عمومی

عناوین اصلی و فرعی ها هفتهکریدت ها در تعداد

هفته نظری / عملی

هفته اول

،معرفی کورس و مفردات آن

سنجش و تشخیص از معلومات قبلی

محصالن در رابطه به محتویات کورس و

.اهمیت مضمون

نظری 4

هفته دوم

حیوانیانساج -

انواع انساج حیوانی -

تجربه: مقایسه خون انسان و بقه در -

.البراتوار

نظری 4

هفته سوم

انساج نباتی -

انواع انساج نباتی -

.حل تمرینات مربوط به فصل -

نظری 4

هفته چهارم

وراثت و جنیتیک چهارمفصل -

تصورات نادرست در مورد جنیتیک -

وراثت .ومندل -

.قوانین مندل -

نظری 4

هفته پنجم

نتایج تجارب مندل -

جین -

ساختمان جین -

کروموزوم ها و جنیتیک -

مورفولوژی کروموزوم ها -

نظری 4

هفته ششم

ساختمان کیمیاوی کروموزوم -

رایبو نوکلیک اسید ها -

.( Mutationتناسخ ) -

نظری 4

هفته هفتم

تشخیص و تمایز نسل های محتلف از -

همدیگر.

محیط و وراثت . -

چهارمتمرینات فصل -

مواد مخدر -

.مواد مخدر و منابع آن -

نظری 4

نظری 4 امتحان وسط سمستر . هفته هشتم

هفته نهم

تنباکو -

خصوصیات عمومی -

چرس و تاریخچه آن -

چرس و تاثیرات آن -

الکول )شراب( -

نظری 4

[268]

اثرات ناگوار مواد کیمیاوی ومواد مخدر -

باالی جنین.

هفته دهم

مخدرانواع مواد -

.جلوگیری از انتشار و تقاضا به مواد مخدر -

.حل تمرینات فصل - نظری 4


HIV- ایدز

ایدز و عامل آن -

.عوامل شیوع ایدز و طرق انتقال آن -

نظری 4


عالیم مرض ایدز -

. HIVاعراض ناشی از ویروس -

تمرینات مربوط به فصل -

.محیطیمفاهیم اساسی در مورد ساینس -

4 2 2


بخش های زنده و غیر زنده -

ایکو سیستم -

تاثیرات متقابل انسانها و محیط زیست -

عوامل آسیب پذیری و تخریب محیط -

.زیست

4

2 2


محیط های جهانی -

دوران ها در طبیعت -

.تمرینات فصل -

شامل در لکچرنوت و اصطالحات -

.تعریفات

نظری 4

عملی 4 ارایه سیمینارهای محصالن هفته پانزدهم

نظری 4 پرداختن به پرابلم های درسی محصالن هفته شانزدهم

مآخذ

ارات گلبان.(. اناتومی وفزیولوژی پایه وکاربردی. جلد دوم. تهران: انتش1385اکبر زاده پاشاه، حجت اله. ) .1

ر اصالنی، فرشاد مترجمان. الهی، الهه. اقتداری، امید. امی (. زیست شناسی.1383پیتراج، ریون. جورج بی، جانسون. ) .2

و همکاران. جلد اول . تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.

یر اصالنی، فرشاد (. زیست شناسی. مترجمان. الهی، الهه. اقتداری، امید. ام1383پیتراج، ریون. جورج بی، جانسون. ) .3

مرکز نشر دانشگاهی. و همکاران. جلد دوم . تهران: انتشارات

مز. (. اناتومی وفزیولوژی انسان. جلد اول. کابل: انتشارات مطبعه افغانستان تای1391نسیمی، طاهر. ) .4

ز.(. اناتومی وفزیولوژی انسان. جلد دوم. کابل: انتشارات مطبعه افغانستان تایم1391نسیمی، طاهر.) .5

. کابل: انتشارات عازم. چهارم(. هستالوژی عمومی. چاپ 1383انور، محمد افضل. ) .6

نسانی.امطالعه و تدوین کتب علوم (. بیولوژی عمومی. چاپ دوزادهم. تهران: سازمان 1388مایون، زارع حسن. ) .7

[269]

برای کیمیا2مفردات مضمون درسی بیولوژی عمومی

لیسانس مقطع تحصیلی:


پوهنحی:

دیپارتمنت: بیولوژی

:مضمونعنوان 2عمومیبیولوژی

Ed. Bio. 02.020 :کود مضمون

ت:تعداد کرید کریدت4

نوعیت مضمون: ساسی ا


سمستر: دوم

معلومات عمومی درمورد مضمون

صوص با بیولوژی عمومی یکی از رشته های مهم و اساسی علوم طبیعی می باشد،که در سیستم مطالعات علوم طبیعی به خ

کیمیا و محیط زیست ارتباط نزدیک داشته در رشته های ساینسی تدریس و مورد مطالعه قرار می گیرد.

عت و وترنری، زرا م طبیعی سر و کار دارند، مانند: طب،اساسات آموزش بیولوژی برای متخصصین تمام رشته های که با علو

زنده غنی محیط زیست یک امر ضروری می باشد. با مطالعه علم بیولوژی میتوان معلومات خود را در مورد حیات موجودات

ساخت، و به توضیح و تشریح پدیده های علوم متذکره پرداخت.

یوانات مضرو حصنعت، مسایل محیط زسیت، غذا سازی، مجادله با مکروبهای و در عصر حاضر در طبابت، دوا سازی، زراعت ،

ستفاده اخطرناک ، تکثیر مکروب های مفید، اصالح نسل های حیوانی، آلوده گی محیط زیست، و ده ها مورد دیگر مورد

قرارمیگیرد.

اهمیت وضرورت مضمون

که در سال بعدی فرا میگیرند گیری سایر بخش های رشته بیولوژی مطالعه بیولوژی عمومی محصالن رشته بیولوژی را آماده فرا

سازد. همچنان فراگیری این علم سلوک علمی را در امحصالن به وجودآورده و آنها را قادر به درک پدیده های حیاتی آماده می

تجربه حقایق را به دست میاورند. و اهمیت موجودات زنده می سازد. این علم انسانها را متجسس ساخته و با مطالعه ، تحقیق و

[270]

علم بیولوژی در بلند بردن سطح زنده گی فردی و اجتماعی، تهیه مواد غذایی مناسب و صحی و جلوگیری از امراض رول مهم

دارد. آموزش این علم ما را قادر می سازد تا طرز استفاده درست از منایع طبیعی، حیوانی ونباتی را بیاموزیم.


آشنایی در مورد ژنتیک و اهمیت شناخت این علم -

) روابط متقابل موجودات زنده با محیط( آشنایی با اکوسیستم -

آشنایی در مورد مواد مخدر و اضرار ناشی از آن -

با مرض ایدز و عوامل شیوع آن آشنایی -

آشنایی با پدیده تکامل و اهمیت آن. -


دد:از روش های مختلف تدریس در قالب روش تدریس متقابل در این مضمون قرار ذیل مورد استفاده می گر ترکیبی

ارائه لکچر و شرح درس جدید و مباحث نظری.

نمحصالبین موضوعات درس علمی بحث و گفتگو و به مناقشه گذاشتن

نارائه سواالت درون صنفی جهت مباحثه دوطرفه بین استاد و محصال

.کارهای گروهی و ارائه آن

در توضیحات فوق در مورد اهمیت و ضرورت بیولوژی نشان دهنده آنست که بیولوژی عمومی منحیث یک مضمون

ام ساعت آن برای انج 30. است ساعت (32که مجموعا ) در بخش کیمیا تدریس میگردد لسال او دومسمستر

است. شده رفته گ( ساعت برای کار عملی در نظر 2یکه )فعالیت ها در صنف )لکچر( اختصاص داده شده در حال









10٪فعالیت های انفرادی و گروپی ) کار عملی(فیصدی



[271]

برای رشته کیمیا 2بیولوژی عمومی جدول نقشه مفهومی نتایج متوقعه مضمون

شماره


نتایج متوقعه

6.

ی ها

ه شت

ی ربرا

ص ص

تخو م

ی لک

مسی

هادر

کاه

ربیت

ف عار

و می

عاله

یمی ن

عالت

یالص

تحی

هااد

نهی

وژیول

ب

ورکش

7.

سدری

ی تها

ارتمه

و ها

ودیت

ا می ب

لکمس

ن ما

معله

ربیت

8.

با ت

ابقمط

در ی

وژیول

ش بدان

ی یف

کی و

کمح

سطقا

ارت

وزی ر

هات

رفیش

و پت

افاتش

اک

9.

دا از

تاظ

حفی

الماس

ه حی

روبا

ن صال

محه

ربیت

ی ها

ه شت

ییط

مح

10

. گی

د انجا

ایی و

لم ع

تیقا

نقتح

ت وی

تقت

یفاتال

ش زای

افلزه

النص

محی

برا

ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر ن.م.ر.

1

آشنایی در مورد ژنتیک و

اهمیت آن شناخت این

علم 3 2 1 2 3

2

) شنایی با اکوسیستم

روابط متقابل موجودات

زنده با محیط( 1 1 2 3 3

3 آشنایی در مورد مواد

1 2 3 3 3 مخدر و اضرار ناشی از آن

4 آشنایی با مرض ایدز

1 2 2 2 3 عوامل و شیوه آن

5

مورد پدیده آشنایی در

تکامل و اهمیت آن در

تاریخ بشر3 2 2 2 3

2.2 2.2 2 2 2.6 مجموع


= کمترین اشتراک1= اشتراک متوسط 2= اعظمی ترین اشتراک 3

برای کیمیا 2مفردات بیولوژی عمومی

[272]

نظری / عملی کریدت ها در هفتهتعداد عناوین اصلی و فرعی ها هفته

نظری 2 نقش آن وژنتیک هفته اول

نظری 2 قوانین مندل هفته دوم

نظری 2 جین ها و کروموزوم ها هفته سوم

نظری 2 تناسخ و انواع آن هفته چهارم

نظری 2 ساینس محیطی، ایکوسیستم ها و انواع آن هفته پنجم

نظری 2 دوران ها هفته ششم

نظری 2 آلودگی و انواع آن هفته هفتم

نظری 2 مواد مخدر انواع و اضرار آن چرس تریاک هفته هشتم

نظری 2 ساری امراض شناخت ٪۲۰امتحان هفته نهم

نظری 2 و..... مورفین، الکهول سگرت هفته دهم

نظری 2 مرض ایدز وطرق انتقال آن هفته یازدهم

نظری 2 عوامل و اضرار مرض ایدز هفته دوازدهم

نظری 2 تکامل هفته سیزدهم

نظری 2 تکامل انسان هوشمند هفته چهاردهم

عملی 2 ارائه سیمینارهای محصالن هفته پانزدهم

نهایی امتحان هفته شانزدهم

صالنی، فرشاد و ا(. زیست شناسی. مترجمان. الهی، الهه. اقتداری، امید. امیر 1383پیتراج، ریون. جورج بی، جانسون. ) .1

همکاران. جلد اول . تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.

اصالنی، فرشاد و (. زیست شناسی. مترجمان. الهی، الهه. اقتداری، امید. امیر1383پیتراج، ریون. جورج بی، جانسون. ) .2

همکاران. جلد دوم . تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.

سانی.ن(. بیولوژی عمومی. چاپ دوزادهم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم ا1388مایون، زارع حسن. ) .3

ز. (. اناتومی وفزیولوژی انسان. جلد اول. کابل: انتشارات مطبعه افغانستان تایم1391نسیمی، طاهر. ) .4

[273]


برنامه بازنگری و انکشاف نصاب های پوهنحی تعلیم و تربیه پوهنتون های کشور

میته کلستر کیمیااعضای ک

مالحض ات

نام تخلص نام پوهنتون شماره تلیفون ایمیل ادرس امضا

شماره

[email protected] 0700072519 تعلیم وتربیه شهید استاد

ربانی 1 محمد حسین ندا

جان محمود محلی جوزجان 0788030380 2

Ghulamrasoulkhabrat.khrasan@gmai

l.com خبرت پنجشیر 0786719712

انجینیرغالم رسول

3

[email protected] 0784599195 پنجشیر وکیل پور

4 محمد قسیم

[email protected] 0705177195 عبدی بدخشان انجینر عبدی

محمد5

[email protected] 0777752528 6 سید نورالدین اکبری البیرونی

[email protected] 0700419141 هرات کهدست

انی 7 عبدالخلیل

[email protected] 0786806645 تحصیالت عالی سرپل

8 تاج الدین حفیظی

فاریاب 0799777866 خیر اوغلی

9 امیر محمد

[email protected] 0780575911 بغالن شیرزاد سیدی

10 نجال

[email protected] 0799724610 11 نظر علی یزدانی دایکندی

12 معصوم قیومی ننگر هار 0708147462

[email protected] 0782800887 13 شیراز خان رشیدی کنر

[email protected] 0747603174 تعلیم وتربیه شهید ربانی

علی زاده

14 عارف

[email protected] 0704744993 15 نیاز محمد زاهدی هلمند

[email protected] 0010773532 16 رضا جویا نیمروز

[email protected] 0786293777 17 اجمل هاشمی پکتیا

[email protected] 0784591948 18 محمد ثناهللا روشان شیخ زاهید

19 بپای غفوری مزارشریف 0787213600

[email protected] 0702621932 کڅا کندهار 20 جیالنی

mailto:[email protected]















[274]

[email protected] 0711424072 21 جاوید رشیدی فراه

[email protected] 0776263186 22 حنیف حقجو غور

[email protected] 0705304892 23 سید عبدالحلیم توانا پروان

[email protected] 0790534507 24 احمدشعیب باختری سمنگان

[email protected] 0700755225 25 احسان هللا آشنا تخار

[email protected] 0766696061 26 عبداالگل ریان پکتیکا

[email protected] 0749950800 27 محمدامین سباوون ارزگان

در جدول زیر نام آنعده مضامینی که مفردات شان در دسترس قرار ندارند ، فهرست شده است:

زبان خارجی -1

کمپیوتر -2

تاریخ معاصر -3

محیط زیست -4

روانشناسی -5

ارزیابی -6

تربیهاساسات تعلیم و -7

مدیریت آموزشی -8








ﻧﺻﺎب ﺗﺣﺻﯾﻟﯽ رﺷﺗﮫ ﮐﯾﻣﯾﺎ - وزارت تحصیلات عالی

Documents