مفاهيم اساطيري در شهرهاي پيش از اسلام (شهرهاي ساساني)

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

چکید

اؾض ١اآیی ١ایی ١ؿتس ٠ تهیط١ایی ضا اظ ضای ١عاض ١ا ؼؽ ی س. تا هب اظ اؾالم

تالای زض ایطا زی ظضزقتی با صای اؾایطی با اسیك٠ ١ای بیؼت طا بتالی بالط اذالمم ػالی

بسی٢ی اؾت ٠ ؾت ١ای هسیی توؿی خاؼ٠ زض ای زض وف ١ای الظ اختاػی ضا كرم ی طز.

زذیال بالز ب٠ ضؾت٠ ١ای،٠ حتی زض اؾتا ١ اظآ ؾر ییس،زض ؾالاظا اختالاػی ایالطا ؾاؾالای

و٠ یا بن تالا والسؼ اؾت.ابغ خز با تلات٢ایی ی یؿس ٠ ػ٢س اضزقیط ا توؿی ب٠ چ٢اض ب

ظضزقتیا وطض كت. ای چ٢اض ضؾت٠ ػباضتس اظ:ا١ا ضحای،ضؾت٠ ؾپا١یا،یؿسا )اضسا(

ای بو٠ آذط اظ ٠١ ضؾتاییا پیك٠ ضا باظضاا ٠ یي خاؼ٠ بو٠ ذطاخعاض ضا تكی ی زازس.

ب٠ ض ق٢ط ١ای باؾتای ایطا تؼطیق تؼیی قز صا بسی الظ زاقت تا ب٠ اؾ٠ حسز ١ای كرم

بسا قا بالز ال٠ اظ ز هؿت تكی یكس اس ٠ یي برف قا خایا اهات كطاطایا ی

زیطی قا خایا ظسی اكطاز ػازی باظاض١ا پیك٠ ١الا زض زض ذز حسز ای كرهی زاقتس.

ف ا اؾتوطاض ی یاكت.٠ طزاطز بر بز

کلیدياش ا

طزا،ق ق٢طوف قا،وف ،آتف،ؾاظا اختاػیوف اؾض،وف

:یي ان وا٠

http://www.civilica.com/Paper-NSIA01-

NSIA01_645=%D9%85%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-

%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%B1%DB%8C-

%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-

%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-

%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-

%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-

%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C.html

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

مقدم

زضنضتی ٠ برالا١ی زض بالا قال قال٢ط١ای پالیف اظ

اؾم ب٠ اؼ٠ بپطزاظی یاظس قاذت تلط اؾالایطی

زض بالا بایا ای ق٢ط١ا ١ؿتی.زض اؼات ادا قالس

ق٢ط١ای پیف اظ اؾم اثط پػ١ف الطا بالط ایال ق

٠ ای ٠ ظالا السی اظ تلالطات اط اتلام ظط زاضس

اؾض ای طزا آ ظا كالتت طكتال٠ اؾالت.اا ایال

یؿت ٠ اؾض چیؿت والف ب ب٠ يح ضق

اختاػی آ بطای طزای با خ٢ا بیالی اؾالایطی چال٠

٠ ضابال٠ ی ظالا بوالاتی قال بز. صا بی اؾ٠ بال

با كطو ای٠ وف اختالاػی ق٢ط پطزاذت٠ اس.زض حویوت

آ بطای رابا ضق اؾت ب٠ اثبات ای ازػا پطزاذتال٠

اؾالم تالابغ ق٢ط١ای پالیف اظ ظا سی اس ٠ ق

یاظ اؾالت بالا ظا بواتی خاؼ٠ پیف اظ اؾم بز اؾت.

اؾض ١ا پیف اظ اثبات تلطات اؾایطی وف اختای

ضاب٠ بی ظا بواتی ق ق٢ط١ای پیف اظ پطزاذت٠

قز.

زض ایطا پیف اظ اؾم تلط اؾالایطی ؾطاؾالط تالاض پالز

ضا وف بسی الی طز.بال٠ خالز آضز خاؼ٠ طزا

ایحتاج ظسی نطف صضا ظا ضظطالی بز.بال٠

١ای رتق)قال٢ط١ا ؼچ٠ ضا بخز ی آضزس زض ویاٱ

تی ا كض زاضی تا الچتطی برالف اظ اقالیا یا ح

ظالالسی(زض ضاؾالالتای ذیالالط زض وابالال٠ بالالا لالالش ا١الالطی

بز.ای٠ خ٢الا بیالی ؾؿال٠ طاتبالی اظ اضظـ ١الا ضا

١طا زاقت.

اضظـ ١ا اختاػی كاضؽ یا حساه كطزطایی ضا ب٠ ١الطا

بالالسی بالالاهی االالس اظ آ زاقالالت.آ٠ الال٠ اظ ؾالالاذتاض ا

زضا)پیف اظ اؾالم( پیساؾت،تهالیط ش١الی ؾالاظسا

ق٢ط١ا آیرت٠ با اضظـ ١ا خ٢ا بیالی اؾالایطی آالا

اختالاػی بز اؾت.٠ ب٠ خب ای خ٢الا بیالی ظالا

بال٠ طاتبی اظ بسا،قا،طزا ضا ق ی زاز ؾؿ٠

هطاضا١ی ذالال ابسی طاتب خایا ١ط سا زض ظا

ؼی بز.

ق یطی ظا ١سؾالی حالسز ١الای یی اظ زالی

،تابغ عت اختاػی بز ٠ زض ضاؾالتای تالسا هطاضا ١ا

آیی ؾت پیكییا حلظ قس زض اضات ظسی بال٠

ی قز.ثم،بطای بسا آتف وسؼ خایا اض طكت٠

ذالالز یالالع هطاضزاقالالت حتالالی زض زضؼالالی كرهالالی

،بال٠ حالی ال٠ بالطای بدالا ؾؿ٠ طاتبی اظ اضظـ ١الا بز

آضز آیالالی ١الالا اظ هطاضالالا ١الالای كالالرم ب٢الالط الالی

طكتالالالس.طزا زض الالالا كالالالرم،بسا زض الالالا

اؾي یالػ ای ضا بال٠ كرم قا یع ب٠ ١ی تطتیب

خا ی آضزس. زض ػی حا ػا حالست بركالیس بال٠

ػهط آتف آیالی كالتطی بالز وف اختاػی ١طسا

٠ اطچ٠ زض ا ١ای زض ا ١ای تلات ی ب٠ یي

وف اختالاػی طزالا تالابغ ح ب٠ خا آضز الی قالز.

خ٢ا بیی اؾایطی بز ٠ زض ؾالح رتالق ظالسی

آا اضبطز زاقت.

ؾؼی بط آ قس تا ب٠ ای ؾالالت ال٠: زض پػ١ف پیكط

چ٠ تتثیطی بط ؾالاذتاض ظالا ١سؾالی لا١ی اؾایطی

ق٢ط١ای پیف اظ اؾم زاقت٠ اؾت؟ چ٠ ضاب٠ ای بالی

اختاػی یا ظا بوای خاؼ٠ بالا خ٢الا ؾؿ٠ طاتب

یطی زاضز؟صا بطای پاؾد یاكت ب٠ ایال ؾالاالت بیی اؾا

اظقی ی تحوین تابرا٠ ای یا قی ی پی خالیی اظ ضا

بالالا لالالا١ی اؾالالایط ی والالف ی تالال الالطتب اؼالال٠

بطضؾالی ظالا پیف اظ اؾمد ایطا اختاػی آ زضتاضی

ق٢ط١ای ؾاؾای بز اؾت.ابسی

اسطر ي وقش اجتماعی

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

٠ آیالالی ١الالایی ١ؿالالتس الال »اؾالالض ١الالا

ؽ الالی تهالالیط١ایی ضا اظ ضای ١الالعاض ١الالا الالؼ

قاؾی ذاـ الی س.آدا ٠ تاضید باؾتا

٠ ؾر زض الی آیالس كط١ال س،اؾض ١ا با

آزیا ضا اظ زض زؾت ١ا ب٠ ظا ا ی آضالس

اكالالالاض بالالالس الالالن ؿالالالتطز ی طزالالالای

ا هطاض الی ضازض زؾتطؼ اقاذت٠،ی اسیكس

اطچالال٠ االالطظ (71, 7831 یؼهالال)«ز١الالس.

. ی اؾالض ضا قز بطزاقت تلاتی اظ آ ی

زضى آ الظال٠ ضؾ ػالی ضاؾتاضیؿالت ال٠

آ اؾالت.١اس آچال٠ ی ضیالی قاكت پؾالت٠

باؾتا قاؾا بطای ضؾیس ب٠ حویوتی تالاضیری

ی ظس. حویوت ١ای تاضید ی چ٢ط بط ذاى ز

اكؿالا٠ خالع اؾض اطظ بطای بطذی

زضى ك٢الال الالا »اایؿالالت. اكؿالال ش١الال بكالالطی

اظتاضید،بؼی٠ ١ا زضى ك٢ اؿا بال٠ انالمح

اس ١بسی اظاؾض اؾت ای ز ؿبت ب٠

بطای بطضؾی ا ١ای اا (71, - ا) « یی اؾت.

ضكتاضی اؿالا ١الای پیكالی زض بؿالتط اختالاػی

پسیس ١ایكا یاظ ب٠ بطضؾی ، ب٠ طاتبذزقا

اا .اؾت١ای آ اختا ع زضى قاذت اؾض

آ ؾیایت اسیك٠ اؾایطی ذز ضابال٠ توابال

با خاؼ٠ ضا حایت یس.ای الضز ذالز ػاال

بطضؾالالی والالف اؾالالض اؾاؾالالی الالضز تخالال٠ زض

پ٢الال٠ ١الالای اختالالاػی طزالالای اؾالالت الال٠ زض زض

ای بؿتطی خـطاكیای ذال ظالسی الی الس.بط

٠ كضی ١چ ایالطا بال٠ زیال هؼیالت

یالي اسیكال٠ ثابالت -بی قطم ؿالط -خـطاكیای

ضای تا زیس،ب٠ هبى بؿ ١الایی زضظیال٠

اسیك٠ ١ا قس اؾت.

زی ظضزقتی با زض ایطا تا هب اظ اؾم

ؼت الطا بی ١ای صای اؾایطی با اسیك٠

الظ الای والف ١الای بتی بط اذمم ػالی ت

زی ظضزقتی زیی ».طز اختاػی ضا كرم ی

اؾت ٠ زضیاكتف اظ اؿا خ٢ا ؾرت بتی

بط ػو ؾی اؾت ای زضیاكت ػین تا حسی

اؿالای یاطبال (738, 7837 عی١)«كؿلی اؾت.

ای٠ خ٢ا بیی ٠ زضای زض ظسی یطز

.زی بالالط اػالالام خالالز ا تالالتثیط الالی صاقالالت

زیالال ایالالس اؾالالت.ایس بالال٠ نالالضت »ظضزقالالتی

زاؾتا٢ای ضایی زض اؾض ١ای پیالطظی یالی

"بسی زض ١ا بط "باظؾالاظی خ٢الابیالا قالس 7

با ای اػتواز اؾت ٠ (731, 7837 عی١)«اؾت.

١طچ٠ ب٠ خز ی آیالس زض ضاؾالتای ایدالاز ذیالط

ػویس اؾاؾی ٠ تاضید خ٢ا تاضید »اؾت چطا ٠

(38, 7837 الع ی١)«خسا یا ذیط قط اؾالت.

تمـ بایس طز تالا خاؼال٠ اظ ناللت ١الای پیالس

تاضیی زض قز. خ٢ا ب٠ ذیط ن ضؾاس.

ا ب٠ خ٢ا زض اسیك٠ ایطایالا بتالی

ایطایالا »بن ابغ زییبط ت ١ای زیی بز.

باؾتا خ٢ا ضا طز ١اض اس بكوابی تهض

بالی پایالا ی طزس.زض ظط آا آؾالا كالای

بز،ب٠ خ١طی ؾالرت ١چال نالرط ای اظ

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

االالاؼ بالالز الال٠ خ٢الالا ضا االالس پؾالالت٠ ای زض

بططكت٠ بز.ظی زض حات انی زؾت رضز

١اض بز،٠ زض ای زاقت ٠ ١ی، ذضقیس

ا اذتطا باالی ظالی بالی حطالت ؾال

١ا١ال آؾا هالطاض زاقالتس٠١ چیالع آضا

".اا ای آضاف با ضز قالط بز زضػالا "ا١الطی

زض١ قؿت٠ قس ٠ آؾا ضا قؿت بال٠ آ

زاذ قس،ب٠ آ كطقس ؾپؽ بال٠ یالا ظالی

تاذت آ ضا ب٠ طظ زض آضز بطاثط آ ١ا اظ

پالؽ اظ ایال (93, 7837 عی١)«ظی ب٠ زضآس.

قالس ١السف اظ یضـ بز٠ حطت خ٢الا آؿالاظ

ذوت ؿایت ظسی اؿا ضؾیس ب٠ ذیط زباض

ت ٠ اظ ا١الطی بدالای اؾابزی قطاضت ١ایی

اس اؾت.

یزض زی ظضزقالتی ظ٢الط پالای كالا

طعیالت آتالف زض »ظا١طی بطای ذیط هطاض زاقت.

زی ظضزقتی قایس یالی اظ قالاذت٠ قالس تالطی

٠ باقالس (71, 7837 عی١)«خب٠ ١ای ای زی

ب٠ ١ی ػالا ظ٢الط پالای ٢الاضت آ ضا

ضقالالایی هالالطاض یساالالس. زض الالاض پازقالالا ػاالال

اضتبا با ا١ضا ی زاؿتس.

ایطایا یی اظ ػا ؾؼازت ضا كطالابطزاضی ا ظ

بطای آالالا پازقالالا یالالي ؾطقالالت الالی زاؿالالتس.

خكیس ب٠ ػا ای حبال تالطی پازقالا

بطای ؾم زاز خاؼال٠ ٠اؾایطی ایطا اؾت.

طزالا ضا بال٠ بوالات اختالاػی »ب٠ ذیط یی

ا توؿی طز:ضحایا ضا خالسا طز،بوال٠

خدیا ضا بیا ٢از،كاضظی ضا ب٠ ػ٢الس ی

بطذی صاقت زیطا ضاب٠ پیك٠ ١ای الا

بپطزاظس.ا ذز ١ قالا بالز١ بالس اض١الای

نالالؼت ضقالالت ؾالالزسی ضا بالال٠ خ٢الالا آضز:

, 7837 الع ی١)«باكت،زاض١ا خا١طات طاب٢الا.

اظ خ٠ اض ١ایی اؾت ٠ ای پازقالا بال٠ (711

اضـا آضز. ؾالب چا ٠ آس آتف ب٠ ػالا

پای وف انی ضا زض ظسی طزا باػال الی

قز تا زض ی٠ ؾح ظسی الضز تخال٠ هالطاض

یطز.

آتش سازمان دىدد ادا ایدىش

اساطیری

( 9آتف )آتالط آشض،»اؾض ١ای ایطای زض

اضالعز بال٠ قالاض آضز ایعزی اؾت ٠ ا ضا پؿط

اس.آتف ضقال كالا٠ ی ط الی حالض اضالعز

(89, 7837 آظاض) «اؾت. آتالف »بالطای آالا

اؾالال٠ ی یالالا اؿالالا ذالالسایا اؾالالت،ظیطا

زضایداؾالالالت الالال٠ ز خ٢الالالا بالالال٠ ١الالال پیالالالس

خ٢الا ذیالط یؼالی (71, 7837 عی١)«یرضس.

ال٠ ؿایت آزالی اؾالت خ٢الا كؼی یی ٠

خایا ١ا طاؾال ١الای -قا آتف-بطای آا

زض آیی ١الای ظضزقالتی »یػ ای تساضى یسازس.

آتف طعیت زاضز.بدع ؾال٠ الط آتالف والسؼ

آتالف یالا آییی پالح الع آتالف یالی، ؾال٠

آتكس ی بعض اؾایطی یع خز زاقالت٠ ال٠

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

ػبالالالاضت بزالالالس اظ آشضكطبالالالؾ)آتف بالالالسا(

طظی كؿالالب )آتالالف اضتكالالتاضا( آشض ب الال ،آشض

٢ط)آتف كاضظا(،ای ؾ٠ آتكس ب٠ تطتیب زض

كاضؼ،آشضبایدالالا ذطاؾالالا بالال٠ زؾالالت ه٢طالالا

ظیی یؼی خكیس،یرؿالط الی كتاؾالب

زض ای (89, 7837 آظاض) 8«تتؾیؽ قس اؾت.

آتالالف ب٢طا،پیطظالالس آتك٢اؾالالت.ب٠ الالا »یالالا

اضعز ای آتف ضا ب٠ یاضی ی ذاالس اظ الی

٠ زضبطابالط هالای تالاضیی آالا ضا یالط ال ذا١س

الس زض اهالغ بركس،ظیطا كط ا بالا زضؽ الی خ

... كو بالسای ال٠ ضاؾتاضی]اؾت [ازی اظ

زقاض تطی آزا ت٢یط ضا صضایس اس،ی تاس

(713, 7837 الالالع ی١)«اظآ طاهبالالالت الالالس.

ای آزضا زازا اظ ا١یت بؿیاض آتف ١»زیطی

تالالطی بطذضزاضالالس،آتف زازالالا ضا طزالالا

ؿیطضحای یع یتاس طاهبت س،با ای ١ال٠

١ط ز ض ابا تكطیلات ظای زض خای ذز هطاض ی

ز١س،ظیطا آتف ١ای والسؼ الزاض كطالاطایی

ؼالالی ضقالالی ضاؾالالتی زض بالالطز بالالا یط١الالای

ای بطزی اؾت ٠ الا بالا تاضیی ١ؿتس

١الالاضی اضالالعز پؿالالطـ آتالالف بالالسا الالی

(731, 7837 عی١)«پطزاظس.

ای ٠ هساؾتی ال٠ زض ظضزقالتی آیالی

١ا ب٠ زبا ذز طاؾبطای آتف ها ی قسس

بال٠ ػالا الطح ایال٠ با١ایی ضا ایداز یطز.

١الالایی اذزآالالا بالالطای ؾالالاظسا تیالالا

حتی زض ازاض رتق تالاضیری حؿال الی

قس.ا١ی چا هسضتس بز ٠ ؾاذتاض اختاػی

ضا ضا ١ اظ آ تتثط یكالز.١اس آچال٠ زض ز

ؾاؾای زیس قس اؾت.

سازمان اجتماعی زمان ساساوی

یالالاكت اسیكالال٠ ١الالای بالالا تالالسا هالالسضت

زض پایا هط چ٢الاض الیمزی ذهالایم »ظضزقت

« ػالالالس خاؼالالال٠ ؾاؾالالالای بالالالاضظتط كالالالت.

ی تا لت آیالی (13, 7818 ایؾایپ)

بطخاؼال٠ هسضتس زض ظضزقتی ب٠ نضت اؾتاض

وف ذز ضا ایلا یطز.

بسی٢ی اؾت ٠ ؾت ١الای »زض ای زض

هسیی توؿی خاؼ٠ ب٠ ضؾت٠ ١ای،ال٠ حتالی زض

اؾتا ١ اظآ ؾر ییس،زض ؾاظا اختاػی

زذی بز اؾت.ابغ خالز بالا 7ایطا ؾاؾای

تلات٢ایی ی یؿس ٠ ػ٢س اضزقیط ا توؿی

ب٠ چ٢اض بو٠ یا بن تالا والسؼ ظضزقالتیا

چ٢اض ضؾت٠ ػباضتالس اظ:ا١الا وطض كت. ای

ضحای،ضؾت٠ ؾپا١یا،یؿسا )اضسا(

آذط اظ ٠١ ضؾتاییا پیك٠ ضا باظضاا ٠

یي خاؼ٠ بو٠ ذطاخعاض ضا تكی ی زازس.

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

(اییط)اختاػی ػ٢س ؾاؾای ؾاظا7 ق

ا١ا )آثطا( كت بط چسی زضخ٠

بزس ضكیغ تطی طتب٠ ضا بسا اقالـا الطز

زازضؼ)زازض( زیطا -بزس پؽ اظ آ٢ا ا١ا

بزس.زضای ضؾت٠ ـا اظ ؾایطی ثیطاؼالس تالط

وا زضیا ا١ا زاقتس.بزس پؿت تطی

ضؾت٠ ؾپا١یا)اضتكتاضا( ػباضت بالز اظ

ؾپا١یا ؾاضپباز.ؾاضا خی اظ یا برالف

١ای تاظ خاؼ٠ اترا الی قسس.ؾالططزا

ظالالالالالای اظ ایالالالالالسا ذاالالالالالسا اػیالالالالالا

(37, 7818 ایؾایپ)بزس.

ضؾت٠ یؿالسا)زبیطا( اثالطاک اضالسا »

آ٢الا زس. ی اكطاز الا زیالط خالع زت ب

تظالالی بكالاض الی ضكتالس،ثمک تالا كالیا

سا اؾالاز ؾیاؾالی یؿالسا اال٠ ١الا

تصط یؿا پعقا دی قاػطا زض

قاض ایكا حؿ ی كتس.

االالا ضؾالالت٠ چ٢الالاض یالالا الالطز، طالالب بالالز اظ

ضؾتاییا )اؾتطیقا( پیك٠ ضا)١تككالا(

باظضاالالا ؾالالزا الالطا پیكالال٠ ضاالالی الال٠

ب٠ ؼطو كطـ ی ٢ازالس ذزاالی ذیف ضا

, 7818 ایؾالا یپ)«یع خع ای ضؾت٠ بزالس.

ابت٠ ظای ای ؾیؿت ی تاالس زض تؼالاز (39

باقس،٠ قا یا ذسای تای هسضت ١ا ضاب٠ ؾالی

ذیطؾاظاس١ی س اؿای زضؾتاض باقس.

وقش شا در اجتماع ساساوی

با تخ٠ بال٠ ا١یالت آتالف قالا ال٠ والف

ایطایا اتظاض ضظی ضا زاقتس »اؾی ضا زاقتس

ذضز،ظیطا زض ایال ٠ ؾت ا با زی پیس

5باظؾاظی خ٢ا"١ا اؾت ٠ بال٠ هالع الی "

زضذاض عزیي زضزضا باؾتای ؿاباک بطای پیسز.

قا ا١یت ها ال بزالس قرهالیت والف ا ضا

الع ی١)«١ا٠ ای اظ اؾالض ١الا كالطا الی طكالت.

7837 ,757) بالالطای ظالالسی » زض بالالی ا٢الالطی

تتیی بز آزیا بط ای اػتواز بزس ٠ تا زض

ی٢الای قالطت ساقالت٠ باقالس،بوای ضیساز١ای

حیات تی ی قالز بال٠ اؾال٠ ای یالا

اػتوالاز زاقالتس ال٠ اؿا ذسایا یالاظ بالز

الع ی١)«قرم قا چی وكی ضا بط ػ٢س زاضز.

زض اهغ باظ آچ٠ ضز تخال٠ بالز (757, 7837

بالال٠ الالا».خالالز ز تالالاز ذیالالط قالالط اؾالالت

ایطایا،یط١ای ذیط زض ؾتیع با قالط ز ابالعاض زض

اذتیالالاض زاضالالس: ١الالسیا ؾالالت. ایالال ز

١عیؿالالتی زاضالالالس،اا بالالالا ١الالال بالالالن الالالی

1زیال ب٢الی "قاذت قس.كطابطزاضی اظ قا "

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

٠ بطای قؿت زاز قالط الظ ز ػای ١ؿتس

زیالال قالال٢طیاضی اؾالالت، "اؾالالت.زضزضا آضالالای

.١طج الطج اؾاؾالاک حانال "ق٢طیاضی زی اؾت

ذالسا "ضح یاض"زی بس اؾت.قا ذ تدی

از كطاطایی ا بط ظی اؾالت. ظیلال٠ ی ا

قالازای "زیال ب٢الی "ای اؾت ٠ آكالطیف

تدیالالات ضػیالالت ضا ؿالالتطـ ز١الالس،ظیطا ایالال ١الالا

, 7837 الالعی١).آضظ١الالای ذالالسا بالالطای آزالالی اؾالالت

والف قالا » ب٠ نضت ن زض ای خاغ(758

زض تالالالا ایالالال خطیالالالا ؼالالال یؿت،قالالالا١ا

امک ابؿالت٠ ذز ضا ١ایكا زضبؿیاضی اظ تیب٠

ب٠ ا١ضاعزا ؼطكی یس.ا١ضا عزا اؾت ٠ ب٠

اظ آا وا قا١ی ی بركس هسضت ی ز١الس.

ؾطظیكا اظ ١طچ٠ ادا الی ز١الس حایالت

ی س.اا قا اؾت ٠ اضاز ی ذسا ضا زض ظالی

بالال٠ اخالالطا زض الالی آضز.زاضیالالـ زض تیبالال٠ ای زض

ؾالت االس ذالسا ی زاضز ال٠ ا زض قـ اػم

ػالال الالی الالس،ظیطا ١االالس ذالالسا خ٢الالا ضا بالال٠

ب٠ ق ا١ضاعزا ای اض "اػتم)كطق٠( ی ضؾاس.

ضا ادا زاز ا.آ چ٠ طز ا، زض ظالط ١ال٠ ی

ض ز (755, 7837 الع ی١)«."خ٢ا ػای ی ایس

اهغ پازقا ؾؼازت خاؼال٠ ضا زض قالازی ذیالط

،ای ذز اظ بطزاقتی اؾایطی اختاػی ی زیس

كتت ی طكت.

»چا ٠ ]خكالیس[ ضا زضاؾایط ایطاالی خ

ضظ ٠ خ بتط آ قا آضای ی پساقتس

, 7837 الع ی١)« .ایطایا اؾت.بز،خك ؾا

٠ ػی كطح بركی ابؿا ذاطیؿالت (758

. بی بیؼت اؿا ب٠ اقتطاى طهتال٠ قالس ٠

ب٠ اخطا زضحویوت وف اؾض زض اختاع چ٠

طز یع ضكتاض زض ظسی ضظا٠صاقت احا

.ی باقس

در اجتماع ساساوی مردمانوقش

اؾض كو ب٠ نضت »بطای خاؼ٠ ؾاؾای

ضایتی اظ آچ٠ ضخ الی زاز اؾالت یالا ضخ ذا١الس

زاز،س ظط یؿت عاضقی اظ حازثال٠ ی بیطالی

زضزؾتی یؿالت،ب٠ تلؿالیطی اؾالت اظ ؿالا

٠ اذمهیات (731, 7837 عی١)«اؿایظسی

یي ظیؿت ضا آضظـ ی آظز.

١ ظضزقت ١ال پیالطاف زض »زض اهغ

اؾض ١ای ؾتی ٠ ی خسای ضا الی بیالس

ظاال٠ ی ض٠ ١ط اؿای زض ذیكت زض ظسی

(731, 7837 الع ی١)«ذیف با آ ضب٠ ضؾالت.

اط كره٠ ذسا آكطیالسی اكالعایف »زضایدا

بطای بركی اؾت،پؽ ظیل٠ ی زیی آزیا اض

اظ طیالن كالاضظی "آكالطیف ذال "اكعایف

(739, 7837 الالعی١)اج اؾالالت.پیكالال٠ ضی اظز

١داض١الای اختالاػی ا اؾایطی ػالم بط ای

قال یالطی ب٠ ؾاذتاض یي خاؼ٠ چالی

تتثط اظ آ بز اؾت.ق٢ط١ا یع

شر شکل گرفت ار مبىای وقش

اجتماعی طبقات جامع ساساوی

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

اطچ٠ تؼطیق ق٢ط بؿت٠ ب٠ ا١ی اؾالت

ؿت٠ ی قز.اا آچ٠ الضز تخال٠ ٠ ب٠ آ طی

خز تایع زض تؼطیق ق٢ط زض ازاض رتالق اؾت

،زض خاالغ اطظی،احالس "قال٢ط "»تاضیری اؾالت.

ضالالی اؾالالت الال٠ بالالا ١الال٠ پیچیالالسی ؾالالاذتاض بع

اختاػی ؿتطزی ابؼاز كیعیی اـ،خع الی اظ

یي دػ٠ بعضتط)یؼی كض(اؾت،...اا قال٢ط،

زض زضا باؾتا،دػ٠ ی ابیف ؿالد

ذز بؿس ای اؾت ٠ حتی ١ای ٠ خع الی

اظ یالالي اتحالالاز ؾیاؾالالی)ب٠ تؼبیالالط اطظی،كالالض(

, 7813 ١الاؼ )«و زاضز.باقس،باظ قرهیتی ؿت

ؼالالالک االالی قالال٢ط ١الالای خ٢الالا (981-981

زضاوی ؾاذت٠ ی قزس ٠ ال٠ ت٢الا اظ ظالط

خـطاكیایی حانریع پط آ ١ؿتس ب٠ اظ ظالط

تطزز ح و یالع زض هؼیالت ذالبی هالطاض

ب٠ ػای بؿیاض بؿتی زاضس.ااق یطی ق٢ط

زاضز.

والف ػ بؿالیاضی زض پسیس آس ق ق٢ط١ا

یاظ»زاضس.٠ ا ػا قال ز١الس قال٢طیتا

هؼیت اهیی،زكاػی،باظضای،كط١ی، ص١بی

ضا بطقطز ٠ ص١ب زضضاب٠ بالا ٢الاز والسؼ اظ

, 7813 یال١ )«ا١یت یػ ای بطذضزاض اؾالت.

وف ص١ب ب٠ ػا ػای تخ٠ زاقت.بایس (91

حالالضی یالالا ؾالالاظا ز١الالس قالال ضكتاض١الالای

اختاػی زض ػ٢س ؾاؾای ضا از١ی یطز.

بالالالالالا ؾالالالالالاذت٠ قالالالالالس زض طالالالالالع

باؾتای اظ زغ ؼبس بالز اؾالت.بؼس اظ »ق٢ط١ای

ؿتطـ تداضی باظاض ١ عزیي طع ق٢ط قال

الالی یطزحالال ؾالالت اػیالالا عزیالالي ١ؿالالت٠

طالعی بالز اؾالت ١طچالال٠ اظ طالع بال٠ بیالالط

حطت ی و٠ ١ای ؿی بوات پاییتط

زض حویوالالت (99, 7831 تالالاظ)«ضا الالی بیالالی.

١ا تدؿس بوات اؾایطی اؾت.ق٢ط ایالس ا

زیالالاض »یاؾالالایطخ٢الالا ایالالس ا بططكتالال٠ اظ

ساقتس.بایی ٠ قالایس بتالا آ ضا زغ یالا هؼال٠

لت ح ؾت حا یا پازقا بز ٠ ؼالک

قالز.ای حالا ػی ؼبس زض اض آ زیس ی

, 7831 تاظ)«ای٠ وا ضحای یع زاقت٠ اؾت.

ػ٢الس ؾاؾالای یالع چیعی ٠ زض ق٢طؾالاظی (71

هاب ضیت اؾت.

باتخ٠ بال٠ آثالاض خزبالا الا١ی خالاغ

ق٢ط ١الای باؾالتای ایالطا »چی تید٠ قس ٠

هؿت تكی یكس اس ٠ بیكتط اظ ز هؿت

یالي برالف قالا خایالا اهاالت كطاطایالالا

٢ساضای دی٠ ١ا زاضا ی ١ا زیطی قالا

خایا ظسی اكطاز ػازی باظاض١ا پیك٠ ١ا بز

.برف رؿت ؼالک بط ضی بسی٢ا ؾالاذت٠ اؾت

زض آ زیالاض كالیس االاع ابالعاض ٠ یكس بال

)پازضظ(بالالالالسض آ كالالالالطا١ یكالالالالس زكالالالالاػی

اؾت.ق٢ط١ای باؾتای الا١ی اهالات بدالای یالي

زیاض ز زیاض زاقتس زض كانی یع زضزیاض١ا

بطج ١ای زكاػی ؾاذت٠ ی قسزض بطذالی الاضز

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

ذالالالسم ١الالالا ی یالالالع زض قالالال٢ط احالالالسا الالالی

سا اظ ان زض ١ط (731, 7811 كطقاز)طزیس.

یع یتا بوات ط ١ای رتلی ضا زؾالت٠

بسی طز.ی آچ٠ بال٠ يالح پیساؾالت ابالام

ق ق٢ط بوات اختاػی آ اؾت.

وتیج گیری

خ٢ا بیی اؾایطی پیف اظ اؾم زض ایطا بطای

ؾؿالال٠ ظالالا بوالالات اختالالاػی ػ٢الالس ؾاؾالالای

بز.بطای تؼطیق طاتبی اظ اضظـ ١ا ضا ق زاز

تا حسز ١ای كایی تؼیی ای اضظـ ١ا الظ بز

ای ضا زض ؾاذتاض ظا ١سؾالی ابالسی

ق٢ط١ا تؼیی س.زض ای ضاؾتا آتف بال٠ ػالا

زض الاض ػهط وسؼ ت٢یط س زض طالع

قا ٠ ب٠ ػا ایس ا١ضاعزا بط ظالی بالز

ؾی عیس طزالا زض هطاض ی طكت. ا

ای ظالا ق٢طؾالای طزاطز زض طاتب پایی تط

بالالز.زض ٢ایالالت بالالسی ١الالا پیالالسی ١الالا ذالالاضج اظ

ای خ٢ا بیی پالؽ اظ حسز حهاض ق٢ط بز.

كتح ایطا ب٠ زؾت ؿاا نس ١ا تسا زاقت

زی بی اؾم قال با تخ٠ ب٠ آظ ١ای

ذز طكالت. ایال چیالف ؾاذتاض تلاتی ضا ب٠

ای كایی نضت تاظ ای ضا ب٠ ذالز طكالت

آظ ١ای زی اؾالم ٠ زض ضاؾتای اضظـ ١ا

خ٢ا بیی اؾمی بز.

:انطباق ساختار اجتماعی ساسانی با 2 شکل

(انیمیکر)شهرسازی ساسانی

کاون ملی معماری ایران

مایش ملی معماری، عمران ي تسع ی ویه شری

3131اردیبشت -تبریس

:مىااع

دیتاض. 7837. غا٠, آظاض . vols 78. طایال ا یطیاؾالا : ت٢الطا

.ؾت

ایال پا تالا باؾتا زض اظ طایا دیتاض. 7818. ., ایؾایپ

یالالط Translated by. یمزیالال ١دالالس١ ی ؾالالس

.ایپ اتكاضات: ت٢طا. vols 5. كاضظ

.بد: ت٢طا. vols 8. طایا ی٢سؾ دیتاض. 7811. ی٢س, كطقاز

".ایؾاؾا یق٢ط١ا یبهط یابس تی١". حؿ, اییط

.ب ط پد خس

یؼاض یآضا ی١ا ك٠یطاسیؾ. 7813. ؾاز ؾاؾا, ی١

.ایكطپ: ت٢طا. 7 یق٢طؾاظ

بط یا وس٠. 7831. ؿمطيا, یؼه ی١الا یالی آ طیاؾالا

.٢ط ؾض: ت٢طا. خ٢ا یباؾتا

. vols 1. یقال٢ط یقاؾال خاؼال٠ . 7831. سیكط, تاظ : ت٢الطا

.اتكاض یؾ٢ا قطت

. -. یبال , الا Translated by. 9 اؾالض خ٢الا . یؾالالتاض خالم

.طع: ت٢طا

Translated by. قالال٢ط یرؿالالت. 7813. تیالالا ض , ١الالاؼ

.كا: ت٢طا. vols 7. یؾحاب ی٢س

غاال٠ Translated by. طایال ا طیاؾا قاذت. 7837. خا, عی١

.؟: ت٢طا. vols 71. یتلظ آظاض احس

پی وشت

1

فراشگردی 2

Atar.همان آذر و آتش فارسی است 3

در باور های اساطیری ایران،در جهان پنج گونه آتش مینوی هست:

( که در برابر اورمزد میسوزد.Barzisavahآتش برزیسوه) .1( که درتن مردمان و Vahufrayanaٱتش وهومزیانه) .2

جانوران جای دارد. (که درگیاهان است.Urvazishtaآتش اوروازیشته) .3 (که درابرها است.Vazishtaآتش وازیشته ) .4( مه درکانون های خانوادگی جای Spanishtaآتش سپینشته) .5

25دارد.)تاریخ اساطیزی(ص

5

است.اصطالح پهلوی آن Renovationبازسازی جهان معادل واژه

است. به معنی رسانیدن جهان به همان کمالی که Frashgardفرشگرد

ورود شر بدان داشته است.)شناخت در آغاز خلقت پیش از 31اساطیری(ص

6 زردشتیان