اعتراضوزيراقتصادبهدخالتها - پیشخوان روزنامه ها

اعتراض‌وزير‌اقتصاد‌به‌دخالت‌هاآسيب‌شناسي‌دستورالعمل‌هاي‌متناقض‌در‌حوزه‌گمركي‌و‌معاونت‌اقتصادي‌رييس‌جمهور

‌انتشار‌نامه‌وزير‌اقتصاد‌به‌معاون‌اقتصادي‌رييس‌جمهور‌نشانه‌هايي‌از‌وجود‌چنددستگي‌در‌دستگاه‌هاي‌زير‌نظر‌دولت‌را‌به‌تصوير‌مي‌كشد

انتشار نامه اي از س��وي وزير اقتصاد خطاب به معاون اقتصادي رييس جمهور، نش��انه هاي تازه اي از وجود دودس��تگي يا حتي چنددس��تگي در دس��تگاه هاي اجرايي كه زير نظر دولت فعاليت مي كنند؛ به تصوير مي كشد. ماجراي تازه از جايي آغاز مي شود كه محمد نهاونديان)كه پس��ت معاون اقتصادي رييس جمهور را در اختي��ار دارد( در نامه اي ب��ه رييس كل گمرك از او مي خواهد ك��ه »فرآيند ترخي��ص كاال و اظهار آن توسط بخش تجاري كش��ور« فقط از طريق »سامانه جامع تجارت« انج��ام گيرد... به اين معني كه »وزارت صمت اطالعات گمرك را در س��امانه جامع تجارت از بازرگانان دريافت كند« و »دسترسي گمرك را نيز به اين سامانه باز كند...« تاريخ اين نامه، چهاردهم مهر ماه سال جاري و البته خطاب به رييس كل دستگاهي است كه مسوول مستقيم آن وزارت امور اقتصادي و دارايي است. به نظر مي رسد اين موضوع به وزير اقتصاد كمي تا قسمتي »برخورده« و فرهاد دژپسند در نامه اي كه اندك رنگ و بوي »تند« نيز دارد 5 روز بعد به نهاونديان پاسخ مي دهد. پاسخ او نيز عمدتا حاوي نكاتي مشتمل بر يادآوري قوانين باالدس��تي درباره نقش گمرك در صادرات و واردات اس��ت و اينكه »وظايف و اختيارات گمرك در قانون امور گمركي مشخص شده است...« بنابراين دژپسند در نامه خود به نهاونديان به صراحت اعالم مي كند كه »واگذار كردن اظهار و ترخيص كاال به سامانه ديگري غير از س��امانه پنجره واحد گمرك

عالوه بر مغايرت قانوني موجب تداخل وظايف گمرك با ديگر س��ازمان ها مي ش��ود...« مشخص نيست چرا و چگون��ه آقاي نهاونديان به عن��وان معاون اقتصادي رييس جمهور بدون توجه به »سلسله مراتب اداري« به معاون وزير اقتصاد نامه اي ارسال كرده و از او درخواستي كرده است. اين موضوع نيز موجب رنجش وزير اقتصاد ش��ده و او با لحني تن��د خطاب به نهاونديان نوش��ته است:»براي رعايت سلسله مراتب اداري، جمع بندي

و تصميمات ستاد هماهنگي اقتصادي دولت به عنوان وزير ارسال شود و... از مكاتبه مستقيم با واحدهاي تابعه و وابسته پرهيز گردد.« موضوعي كه در رسانه ها با عنوان »دلخوري وزير امور اقتصادي و دارايي از معاون اقتصادي رييس جمهور« مطرح ش��ده اما برخي كارشناس��ان معتقدند اي��ن موضوع بيش از هر چيز نش��ان دهنده عمق چنددستگي، نبود هماهنگي و موازي كاري در مجموعه باالترين نهادهاي تصميم گيري دولتي است

كه نتيجه آن را نيز مي ت��وان در نبود »وحدت رويه« و »انباشت كاالها در بنادر« و »دستورالعمل هاي تكراري و بي خاصيت« براي تجارت خارجي ايران مشاهده كرد. در اين ميان برخي معتقدند؛ مطرح شدن اختالف نظرهاي تيم اقتصادي دولت در فضاي رسانه اي درست نيست. در شرايطي كه مردم در برهه زماني كنوني تحت فشارهاي اقتصادي متعددي قرار دارند، نگراني از كشمكش هاي دروني تيم اقتصادي كابين��ه روحاني، بار مضاعفي بر مشكالت آنهاست. مسعود دانشمند، عضو پيشين اتاق بازرگاني ايران در خصوص عدم هماهنگي ها در دولت و بروز اينگونه اختالفات به »اعتماد« مي گويد: ابتدا بايد ديد تعريف و مسووليت معاون اقتصادي رييس جمهور و وزير اقتصاد چيست؟ مسلما فردي كه بايد به مجلس پاسخگو باشد و مسووليت وزارتخانه اقتصادرا بر عهده دارد و گمرك نيز يكي از زيرمجموعه هاي آن به شمار مي رود، وزير اقتصاد است. دانشمند معتقد است؛ اين اختالفات به هر اندازه اي كه وجود دارد بايد درون كابينه حل و فصل شود و از دايره دولت خارج نشود زيرا علني ش��دن آن باعث عدم اعتماد مردم به دولت و در نهايت اتخاذ تصميمات جزيره اي خواهد شد. اين عضو خانه اقتصاد ايران در ادامه مي گويد: اگر قرار بر اين اس��ت تا دريافت اطالعات از طريق سامانه جامع تجارت باشد بايد اين موضوع به وزارتخانه ها ابالغ ش��ود و زماني كه اين اتفاق نيفتاده، طبيعي است كه وزير اقتصاد واكنش نشان دهد. ادامه در صفحه 07

نفت‌و‌انتخابات‌اياالت‌متحده‌‌امريكا‌حرف‌ها‌و‌نمك‌روي‌زخم‌مردم‌گناهكار،‌حاكمان‌بي‌گناههمان‌احمدي‌نژادجهانجامعهسياست-2سياست-1

مطالبه حداقلي بي توجهي حداكثري

2و3

»اعتماد« داليل ناكامي دولت را

در تحقق وعده هاي

فرهنگي- اجتماعي بررسي مي كند

مصاحبه اخير احمدي نژاد الزم بود تا دوباره او را به ياد ما بياورد. او كماكان همان كسي است كه ب��ه دوربين زل م��ي زد و خالف مي گفت. احمدي نژاد، اين روش را رمز پيروزي سياست ورزي اش انتخاب كرده و هر كاري مي كند تا زمين و زمان را به هم بري��زد و خود را به صدر اخبار و توجهات باز گرداند. چرا مي گويم »الزم بود تا دوباره او را به ياد ما بياورد؟« چون واقعا بخشي از مردم و حتي نخبگان هستند كه گويي سابقه او را فراموش كرده اند و به صرف طردش از سوي هسته سخت قدرت - كه معلوم نيست هميشگي باشد - و تكرار برخي مفاهيم آزادي خواهانه كه حداقل دو، س��ه دهه از عمرشان در فضاي گفتماني روش��نفكران مي گذرد، احتمال پيوس��تنش به جبهه نيروهاي دموكراس��ي خواه و ضدتبعي��ض را مي دادند. شايد گفته شود مگر افراد و جريان هاي ديگري نبوده اند كه گذشته روشني نداشته اند و بعدا با تغيير گفتماني و رفتاري، پذيرفته ش��دند؟ چرا بوده اند؛ اما براي پذيرش اصالح و تغيير، ش��اخص ها و ش��واهدي وجود دارد كه كه آنها را باورپذي��ر يا غير قابل باور مي كند. نمي توان از موضوعي چون جنبش سبز كه هنوز يك دهه بيشتر از آن نگذشته، تصويري سراسر وارونه ساخت، سماجت بر همان روش ها و سياست را ادامه داد، از تمام رفتار غلط دوره مديريتي در كش��ور كه پر از بگير و ببند و توقيف و سانسور و زورگويي بود دفاع كرد، دور و بر خود را با امثال سعيد مرتضوي و محمدعلي رامين و علي اكبر جوانفكر و الهام و ثمره هاش��مي و امثالهم كه سوابق بدون حرف و حديثي دارند پر كرد و بعد با همان دس��ت فرمان، داد سخن از آزادي و عدالت سر داد. ادعاي اين ارزش ها كه به حرف نيس��ت. از ديگران نيز به صرف حرف پذيرفته نشده و نخواهد شد. احمدي نژاد در مصاحبه با رفقايش، جوانفكر و داوري درباره چالش��ي ترين اتفاق سياس��ي سه و ش��ايد چهار دهه اخير يعني انتخابات ۸۸ به نحو حيرت انگيزي خود را كانديداي تك و تنها و بدون حمايت حاكميت و خصوصا امنيتي ها معرفي كرده و رقبايش را طبقه اش��راف و مورد حمايت قدرت خوانده است! حال آنكه اين مخالفان او بودند كه به حكم سعيد مرتضوي كه

بعدها نشان داده شد چه پيوند نزديكي با احمدي نژاد و اطرافيانش دارد، از پيش

از انتخابات به جرايم امنيتي همچون اغتش��اش، حكم بازداشت گرفته بودند.

حسين نوراني نژاد

ادامه در صفحه04

سخنان امام جمعه موقت تهران ك��ه پيداي��ش كرونا را ناش��ي از گناهان مردم دانسته بود، موجب انتقادات زيادي شد كه چرا همه مشكالت را متوجه مردم مي كند. اين نوع س��خن بي سابقه نيست. چند س��ال پيش هم وقوع زلزله مرتبط با عدم رعايت حجاب دانسته شده بود و باز تقصيرها به گردن مردمان بود. اما فقط حجت االس��الم صديقي نيست كه با اين سبك س��خن، مردمان و رفتار مردمان را اسباب و موجبات مش��كالت مي دانند. حاال ايشان به صراحت به زبان آورده اس��ت. اما مگر س��نت مديريت بر ايران مبتني بر همين نيست كه كال همه مشكالت ناشي از مردم اس��ت و حكمرانان از هر خطايي مبرا هس��تند؟ اوضاع كش��ور بسامان نيست. وضعيت اقتصاد و فرهنگ و سياست پرتالطم و پرآشوب است. آمار دعواهاي مردم در دادگس��تري روزافزون است. تعداد جرايم باال مي رود. ش��ركت هاي دولت��ي و نيمه دولتي سال هاس��ت زيان مي دهند. جمعي��ت زنداني ها چندي��ن برابر گنجايش زندان هاس��ت. وضعيت قيمت ارز و س��كه و مس��كن به فاجعه شبيه است. مشكالت زيادند. اما تاكنون چند مورد بوده است كه يك بار يك مدير يا يك مقام مسوول قبول مسووليت كرده باشد و گفته باشد كه كار من خراب بوده. يا كي بوده است كه مقام مافوق يك مقام مسوول به صراحت گفته باشد مدير زير دست من كارش بد بوده و او باعث فالن مشكل و مساله بوده است؟ كي بوده است كه مقام مسوول آمده باشد و به خاطر خطايش از مردم پوزش خواسته باشد و به خاطر خطايش اس��تعفا كرده باشد؟ مديران همگي مسوول و متعهدند و همه بي گناه و بي تقصير. آنها هر چه كرده اند درست و بي نقص بوده است. آن قدر كه هر مدير وقتي از كاري بيكار مي شود، في الفور در جاي ديگر بر مسند قدرت مي نشيند. آقاي صديقي درست گفته است. گناه از مردم است. مردمند كه تورم مي سازند. مردمند كه بيكاري مي سازند. مردمند كه خود را به باتوم مي زنند. مردمند كه خودشان را فقير مي كنند. مردمند كه خودشان را مريض مي كنند تا دربه در دنب��ال دارو و درمان بگردند. مردمند كه در شس��تا و خودروس��ازي و خصوصي سازي فساد مي كنند. مردمند كه خانه هاي نجومي به ديگران واگذار

مي كنند. مردمند كه با اشتباهات شان ذخاير اقتصادي و انس��اني كشور را هدر

مي دهند. مردمند كه پول بيت الم��ال را خرج تبليغات سياسي خودشان مي كنند.

كامبيز نوروزي


267 روز از اع��الم نخس��تين مرگ هاي رس��مي بر اثر ش��يوع ويروس كرونا در كش��ور س��پري شده است و ما هر روز با خبر مرگ هموطنان مان دست به گريبانيم. چه بسيار افراد صاحبنامي كه در ميان همين عزيزان��ي كه در اين مدت از دست داده ايم، بودند. بي اغراق ما ماه هاي متعددي را از سال گذشته تاكنون فقط با خبرهاي منفي و بد دست و پنجه نرم كرده ايم. نيازي نيست تك به تك را مرور كنيم اما همه مان خ��وب مي دانيم درباره چه روزهايي صحبت مي كنيم. در اين مدت به سبب تحريم هاي ظالمانه امريكا كه هيچ كس ياراي مقاومت در برابر آن را نداش��ته و هيچ كشوري نتوانس��ته در برابر آن اعتراض عملي كند، وضع اقتصادي ما را س��خت تر و پيچيده تر كرده است. بنابراين خيلي از خبرها اعم از نوس��انات ناش��ي از تغييرات اقالم مصرفي روزمره هم حكم خبر بد را پيدا كرده است. درباره صعود آزاد قيمت ارز و سكه هم نيازي به تكرار نيست. در چنين ش��رايطي كه هر يك از ما ب��ه نوعي دندان به جگر گرفته ايم حرف هايي مي شنويم كه تحمل شان سخت تر از وض��ع موجود اس��ت و كارهايي مي بينيم كه بيش��تر خشمگين مان مي كند. درست كه از قبل در زبان عاميانه مي گفتند كه حرف زدن كنتور نمي ان��دازد اما واقعا اين روزها نيازمند آن هستيم كه براي حرف زدن عده اي منع مشخصي وضع كنند. تازه اين در حالي است كه به سبب ش��يوع عجيب ويروس كرونا بسياري از تريبون هايي كه صرفا از پشت آن حرف زده مي شد، تعطيل شده اند. اما واقعا چگونه بايد به عده اي بگوييم سكوت هم كار خوبي است و آثار بسيار مثبتي دارد؟ مثال آن خانم نماينده اي كه بي محابا از پروژه عقيم سازي زنان ايراني مي گويد و اصال به وجوه و ابعاد حرفش فكر نمي كند و هيچ نهادي هم او را مواخذه نمي كند كه اگر اي��ن اقدام از س��وي دولت ها و نهادهاي خارجي صورت گرفته پس نقش دستگاه هاي امنيتي ما كجا بوده است و چرا آنها تاكنون هيچ گزارشي در اين باره نداده اند؟ آيا واقعا اين خانم نماينده - كه عضو كميسيون بهداشت مجلس هم هست - نمي داند ما در چه شرايطي داريم زندگي مي كنيم كه عدم فرزندآوري در جامعه را تا اين اندازه مضحك جلوه مي دهد؟! اگر يك نماينده برآوردي

سطحي هم از آس��يب هاي اجتماعي و اقتصادي داشته باشد و اگر خيلي ناچيز از

علوم بداند موضوع پير شدن جمعيت و بسته شدن پنجره جمعيت را چنين بيان نمي كند كه ...

سينا قنبرپور


كشورهاي توليدكننده نفت اوپك و غير اوپك موسوم به اوپك پالس در تاريخ ۳۰ نوامبر و ۱ دس��امبر امس��ال در وين دي��دار خواهند كرد. اجالسي حضوري، بي پروا از ريسك ها و هشدارهاي كرونا. اين اجالس با ساير جلساتي كه شايد به ش��كل مجازي هم قابل برگزاري باشند، تفاوت دارد. شايد سرنوشت بازار جهاني نفت كه از ابتداي 2۰2۰، به آرامي به سوي يك جنگ سرد نفتي در چند جبهه در حال شكل گيري است، در اين اجالس وزارتي كه اينك پس از مشخص شدن نام ساكن كاخ سفيد در واشنگتن، خواهد بود، از آن چنان اهميتي برخوردار است كه 27 وزير نفت

اوپك پالس، ريسك هاي مترتب بر آن را به جان بخرند.امريكا و اوپك پالس

امريكا در 2۰۱۹ براي اولين بار پس از 7۰ سال مجددا به يك صادركننده خالص نفت تبديل شد. تبديل امريكا به يك صادركننده بزرگ انرژي از زمره سياس��ت هاي پرزيدنت بوش پسر بود كه توسط ديك چيني، معاون وقت رييس جمهور طراحي شد. تيم بوش پسر، جملگي از نفتي هاي كهنه كار بودند. سياست مالكيت ذخاير نفتي

خاورميانه و آسياي ميانه و قفقاز از كانوني ترين اهداف تيم ديك چيني بود كه در چارچوب نقشه راه انرژي امريكا طراحي و تصويب شده بود. شروع پروژه با حمله به عراق شكل گرفت كه البته شكست خورد. حاال هم ترامپ گاهي از مالكيت بر منابع نفتي عراق و برخي ديگر از كشورها نام مي برد. اما ظهور شيل كه بعدا انقالب شيل نام گرفت، از اواسط دهه 2۰۰۰ جدي ش��د. اوج توليد پايدار ۱۱/72 ميليون بشكه در روز شيل در 2۰۱5 بود. در حقيقت توليد شيل از زمان رياست جمهوري ترامپ، رشد مهم تازه اي را تجربه نكرد. البته رونق اقتصادي 7 ايالتي كه در كانون و شعاع رونق شيل قرار گرفته بودند، در همين ۴- 5 سال گذشته بوده اس��ت. صنعت نفت در امريكا يك فعاليت سفيدپوستي است. فقط ۹ درصد از كاركنان صنايع نفت امريكا از ميان سياه پوستان هستند. ايالت هاي جنوبي با محوريت تگزاس، بيشترين بهره را از رونق شيل كسب كردند. در نزد اهالي جنوب، رونق شيل همپاي رونقي بود كه در زمان اس��تخراج تجاري نفت در اواخر قرن ۱۹ در امريكا به وقوع پيوست. صنعت نفت امريكا از پايه و اساس هم ي��ك فعاليت جنوبي و جمهوريخواه محور اس��ت. مجموع اين دو عنصر هم بستر مناسبي براي نژادپرستي است. دونالد ترامپ و تيم همراه او، نفتي نيستند. ترامپ

از ابتدا در كار ساخت و ساز بوده و تيم او هم غالبا ريشه در صنعت نفت ندارند. توليدكنندگان شيل ترامپ را قهرمان مي دانند. خروج وي از معاهدات زيست محيطي جهاني، هديه بزرگي براي نفت و گاز ش��يل بود. اما ش��يل نفت نيست. شيل مهمان ناخوانده اي است كه از راه نرسيده، رقيب نفت خام هاي متعارف شده است. توليدكنندگان ش��يل، افراد و شركت هاي كوچك و متوسطي هستند كه به يمن وام هاي بانكي كم بهره به سطح باليي از توليد رس��يده اند و به در آمدهاي خوبي دست پيدا كرده اند. شركت هاي بزرگ نفتي، موجوديت خود را از جانب شيل در خطر مي بينند. ش��ركت هاي نفتي امريكايي مانند شورون و اكس��ان موبيل، موجوديت و آينده خود را در خطر مي بينند. در حقيقت، كمپاني هاي امريكايي تنها هم نيستند. بي پي، شل، توتال، رزنفت، گازپروم و شركت هاي ملي نفت اوپك هم از ناحيه ش��يل، موقعيت خود را در خطر مي بينند. در اينجا وقتي كانديداي دموكرات ها از بازگشت امريكا به معاهده محيط زيست پاريس سخن

مي گويد، يعني حمله مستقيم به اردوي توليدكنندگان پرشمار شيل و در نتيجه

تحديد توليد شيل و افزايش سهم بازار توليدكنندگان نفت خام هاي متعارف.

فريدون بركشلي


‌»اعتماد«‌از‌جزييات‌»فروش‌‌4ميلياردي‌صالحيت«‌در‌انتخابات‌اسفند‌‌98گزارش‌مي‌دهد

جنجال صالحيت

4

نمايه كاهش رعايت

پروتكل هاي بهداشتي در ايران

وزارت بهداشت گزارش داد

12

چهار شنبه 23 مهر 139926 صفر 1442 14 اكتبر 2020 سال هجدهم شماره 476716 صفحه 5000 تومان

Wed 14 Oct 2020 vol. 18 No. 4767 16 Pages 50000 Rials

ETEMADONLINE.COM

خبر و بيشتر ويديوها و گفت و گوهاي متفاوت

مرگ‌هنرمند‌نه‌كاريست‌خرد!چن��د روز پيش ب��ا ناب��اوري در روزنامه خوان��دم كه اكبر عالمي هنرمند برجس��ته فيلم و سينما

و مستندس��از و مفسر سينمايي

كه با احس��اس وظيفه هنري، در 75 سالگي، براي تهيه فيلمي.... فريدون مجلسي

فرهنگ

پيشگيري‌مهم‌تر‌از‌مجازات‌يكي از نتايج مثبت انتشار عمومي موارد آزار هاي جنسي زنان بود كه در فضاي مجازي به سرعت آشكار

شد. آن گونه كه پلي��س اع��الم

كرد، مراحل رسيدگي قضايي به اتهامات شخصي كه ... عباس عبدي

صفحه02 را بخوانيد

اكبر‌عالمي‌به‌دليل‌ابتال‌به‌ويروس‌كرونا‌از‌ميان‌ما‌رفت

‌با‌گفتارها‌و‌نوشتارهايي‌از:‌احمد‌طالبي‌نژادمحمدعلي‌نجفي،‌فريدون‌مجلسي‌و‌‌ابراهيم‌حاتمي‌كيا

‌در‌اليه‌زيرين‌هياهوي‌خبري‌خودكشي‌پليس‌مشغول‌بررسي‌است

معمار‌تصويرهاي‌ماندگار

پرونده محمد باز است

10

13

عكس روز

آغاز فصل صيد ماهی - دريای خزر

كيوان جعفري-باشگاه خبرنگاران جوان

‌ســازمــان‌آگــهـي‌هــاي‌روزنــامه‌‌اعتــمــاد

‌‌66124025‌‌‌‌66429973 تلفن:

صفحه16 را بخوانيد

گروه اقتصادي|چهار ماه از صحبت هاي همتي در صحن علني مجلس در رد »ارزپاشي« در بازار ارز براي مديريت كوتاه مدت نرخ ها مي گذرد. او 13 خردادماه در خصوص وضعيت بازار ارز از »اجراي مديريت جديد علمي« در بازار ارز خبر داده و گفته بود كه »كال سيستم اجراي ما اين گونه جا افتاده بود كه ما براي حفظ نرخ ارز بايد به بازار ارز تزريق كنيم، بنابراين 2۸0 ميليارد دالر در ظرف 15 سال گذشته به عبارتي به طور ميانگين س�الي 1۸ ميليارد دالر به بازار ارز تزريق كرده ايم تا نرخ ارز را كنترل كنيم، بنابراين طبيعي است كه بسياري از اين ارزها به صورت سرمايه از كشور خارج شده است.« آقاي همتي در خردادماه سال جاري، سياست »ارزپاشي« را در سخنراني خود در مجلس چنين توصيف كرد: »سيستم اجراي ما اين گونه جا افتاده بود كه ما براي حفظ نرخ ارز بايد به بازار ارز تزريق كنيم. بنابراين 2۸0 ميليارد دالر در ظرف 15 سال گذشته يا به عبارتي به طور ميانگين صفحه 0۸ را بخوانيد سالي 1۸ ميليارد دالر به بازار ارز تزريق كرده ايم تا نرخ ارز را كنترل كنيم.

آيا‌بانك‌مركزي‌از‌سياست‌‌4ماه‌پيش‌خود‌عدول‌كرده‌است؟

تناقض‌رفتاري‌در‌بازار‌ارز

‌محمود‌صادقي‌خواهان‌‌اطالع‌رساني‌قوه‌قضاييه‌درباره‌خريد‌و‌فروش‌صالحيت‌شد

مصيبت وارده را به ش�ما وخانواده محترم تسليت عرض می کنم .

‌جناب‌آقای‌مهندس‌داود‌محمدی

محمودايزددوست- عضو هيئت مديره شرکت سيمان خزر

مديرمحترم توليد شرکت سيمان خزر

پرونده

سياست چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 24767 [email protected]

شايد هوشنگ گلش��يري زماني كه در دهه 70 و در مراسم درگذش��ت محمد مختاري از كشته شدگان قتل ه��اي زنجيره اي گف��ت »آنقدر عزا بر س��رمان ريخته اند كه فرصت زاري نداريم...« تصور نمي كرد كه اين اوضاع و احوال هر سال در قبا و عبايي جديد آنقدر ادامه داشته باشد كه همين جمله كوتاه چون ذكر روز و شب نس��ل هاي بعد از او هم باشد. از عزاي تحريم و اقتصاد و فقر و تورم تا عزاي محدوديت و معذوريت و محكوميت و... جملگي باعث شده اين »شرايط حساس كنوني« هنوز هم به شرايط ثبات و امنيت تبديل نشود و تنها هربار با يك حادثه، يك اتفاق يا يك تصميم تازه عرصه بيش از پيش بر ش��هروندان تنگ آيد. در اين آش��فته بازار اقتصادي، سياس��ي و اجتماعي، بحران س��امت كه حاصل ميزباني اي��ران از كوويد 19 بود هم اوضاع و احوال را سخت تر كرده است. اين شرايط باعث شده كه مطالبات حداقلي حتي در حوزه هايي كه اساسا به معنا و مفهوم عام سياسي نيستند، اما طي

فرآيندي به سياست زدگي دچار شده اند هم محلي از اعراب نداشته باشد. در واقع دولت مستقر بنا به داليلي كه تنها يكي از آنان شرايط بغرنج اقتصادي و سامتي است با اين مطالبات حداقلي همچون مطالبات لوكسي برخورد مي كند كه زمان و فرصت رس��يدگي به آنها اكنون نيست. بي خبر از آنكه در بحبوحه همين جنگ اقتصادي و رواني كه راهكارهاي بلندمدت دارد، پاسخ دادن به همين مطالبات حداقلي اس��ت كه مي تواند مفري براي حكومت ها تا سر و سامان دادن به اوضاع باش��د. تنها در يك هفته اخير شاهد دو مصداق براي

اين گزاره بوديم. پرده اول؛ عزاي عمومي ملي و امتناع دولتي اوضاع جسمي محمدرضا شجريان مدت ها مساعد نبود. در همين يك ماهه اخير دو بار خبر بستري شدن او آمد و در اين ميان خبرهاي تاييد و تكذيب در گذشت استاد آواز نيز كم نبود. با اينكه محمدرضا شجريان در بستر بيماري بود و بسياري آمادگي شنيدن خبرهاي بدي در اين رابطه را داشتند اما باز هم تاييد خبر درگذشت محمدرضا ش��جريان ش��وك يك هفته اخير جامعه

هنري و عموم مردمي بود كه اين هنرمند ملي را دوست داش��تند. از همين رو پس از اعام رسمي خبر و حتي ساعاتي پيش از آن جلوي بيمارستان جم-بيمارستاني كه شجريان در آن بستري بود- تجمعي صورت گرفت. اين تجمع البته بعضا با برخوردهاي خشونت آميزي نيز همراه بود. در فرآيند تشييع و نماز ميت و دفن اين چهره برجسته ملي حرف و حديث هاي بسياري پيش آمد كه نشان مي داد برخورد با درگذشت يك شخصيت ملي-

هنري هم مي تواند سياسي و امنيتي شود. همچنين در حالي كه انتظار و مطالبه عمومي اعام دس��ت كم يك روز عزاي عمومي بود، دولت و دولتي ها به انتشار پيام هاي تسليت اكتفا كردند. اين برخورد براي مردم يادآور سال هاي محروميت شجريان از اجراي عمومي و حتي ممنوعيت پخش صداي او از تلويزيون و صوت ربنا در ماه ه��اي رمضان بود. مطالب��ه اي حداقلي كه بدنه اجتماعي كه به حسن روحاني راي دادند، تصور نمي كردند تا پيش از درگذشت شجريان محقق نخواهد شد. به اين ترتيب اتفاق ملي و هنري با سياست زدگي توامان شده و همان چيزي شد كه مردم نمي خواستند.

پرده دوم؛ برنامه اي با مخاطب ميليونيچند روز پيش عادل فردوس��ي پور در مراسم آناين انجمن فارغ التحصيان دانش��گاه صنعتي ش��ريف )سوتا( س��خنراني كرد كه بار ديگر حذف ناگهاني او از صداوس��يما، آن هم درس��ت زماني كه برنامه اش پرمخاطب ترين برنامه تلويزيوني بود را يادآوري كرد. او گفت كه هميشه به شاگردانش توصيه مي كرده كه بعد از فارغ التحصيلي در ايران بمانند و ايران را با هم بسازند اما پس از حذف برنامه اش آن هم پس از سال ها خدمت در رسانه ملي با اين پرسش دانشجويانش مواجه شد كه آيا هنوز هم معتقد اس��ت بايد در ايران ماند و با هر شرايطي كشور را ساخت؟ پرسشي كه جفاي متحمل شده از سوي اين شخصيت محبوب رسانه اي و سكوت و بي عملي دولت در قبال او را يادآوري كرد. چند روز بعد هم خبر رسيد كه برنامه »99« به تهيه كنندگي و اجراي عادل فردوس��ي پور نتوانست از ساترا مجوز درياف��ت كند؛ خبري كه ش��ايد پاس��خ به پرس��ش

دانشجويان فردوسي پور از او را هم مشخص مي كرد.كنار اين دو مصداق كه اخيرا رخ داده، مس��ائلي چون

يكي از نتايج مثبت انتشار عمومي موارد آزار هاي جنس��ي زنان بود كه در فضاي مجازي به س��رعت آشكار شد. آن گونه كه پليس اعام كرد، مراحل رسيدگي قضايي به اتهامات شخصي كه در اين زمينه دستگير شده رو به پايان است. وي طي مدت ده سال حدود 300 مورد تجاوز داشته و فيلم

ده ها مورد آن در منزل او كشف شده است. بديهي است كه اين مرد به زودي محكوم و مجازات خواهد شد و به طور قطع بسياري از زناني كه از سوي او مورد تعرض قرار گرفته اند تا حدي رضايت پيدا مي كنند. گفتم تا حدي؛ چراكه آثار چنين جرايمي، با مجازات مجرم از ميان نمي رود و چه بسا سال هاي طوالني و حتي براي هميشه آثار آن بر روح و روان قرباني باقي بماند و اين آثار به نوبه خود آثار منفي ديگري را در رفتار او و جامعه به جا بگذارد. با وجود اين به نظر مي رسد كه در اين مرحله كار ديگري جز مجازات مجرم نمي توان كرد، ولي چنين نيست بايد فراتر از محاكمه متهم

اقداماتي را انجام داد كه توضيح مي دهم. اولين نكته و مهم تر از هر چيزي اينكه افشاي اين جنايت از طريق فضاي مجازي رخ داد. فضايي كه در گذشته وجود نداشته است و معلوم نيست كه در گذشته و در اين گونه موارد زنان يا قربانيان چه كار بايد مي كردند؟ به نظر مي رسد كه هرگونه شكايت رسمي در اين زمينه احتماال منجر به نتيجه نمي شده اس��ت. ما نمي دانيم آيا هيچ كدام از اين تعداد زياد 300 قرباني اساسا شكايتي رسمي كرده بودند يا خير؟ و اگر نه چرا و اگر بلي، چرا به نتيجه نمي رسيده است؟ شايد بگويند كه دوست نداشتند شكايت كنند. اين گزاره قطعا غلط است، زيرا، اول اينكه غيرممكن است از اين تعداد زياد قرباني حتي تعداد اندكي نيز انگيزه اي براي شكايت نداشته باشند، دوم اينكه هم اكنون و طبق اظهارنظر پليس 30 نفر از اين زنان پس از بازداشت وي شكايت كرده اند. به عبارت ديگر هنگامي كه متوجه شده اند شكايت سودمند است، آمده اند شكايت كرده اند حتي اگر چند سال از وقوع جرم گذشته باشد. نكته بعدي اينكه جنايت پس از 300 بار تكرار و طي ده سال تازه كشف شده و رسيدگي مي شود. اين به معناي آن است كه هم اكنون نيز مي توان تصور كرد ك��ه ده ها و صدها از اين موارد وج��ود دارد كه در حال رخ دادن است و امكان دارد تا سال ها تكرار شود و كسي انگيزه كافي براي شكايت پيدا نكند. اين جرم مثل قاچاق است كه مي گويند فقط درصد كمي از آن كشف مي شود. اين نتيجه بسيار خطرناكي است كه بايد از اين وضعيت گرفت و آن را اصاح كرد. نكته اصلي و مهم تر اين است كه چرا زنان در اين موارد شكايت نمي كنند؟ و فقط وقتي اقدام به شكايت مي كنند كه موضوع عمومي و علني شود. به نظر مي رسد كه دو مشكل اساس��ي وجود دارد؛ اول مشكل حقوقي و

دوم مشكل فرهنگي و اجتماعي. مشكل حقوقي در نحوه اثبات ادعاست. به طور كلي اثبات ادعا در نظام حقوقي ايران به نحوي است كه در اين مورد به سود مردان است. البته بايد پذيرفت كه نمي توان هر ادعايي از سوي زنان را بدون چون و چرا پذيرفت، ولي اينكه زنان بايد ادعاي خود را ثابت كنند، بر اساس قوانين موجود تقريبا سخت اگر نگوييم غيرممكن است. اصوال نحوه اثبات بايد متعارف باشد، نه آنچنان كه هيچ جرمي اثبات نشود، نه آنچنان كه بسياري از محكوميت ها بناحق باشد. زنان بايد ثابت كنند كه هم تجاوز صورت گرفته و هم اينكه اين امر برخاف رضايت آنان بوده است. در اصل هر دو فرض به سود متجاوزان و يكي از علل شيوع اين جرم همين است. فراموش نكنيم كه مردان در برابر زنان به علل گوناگون در موضع برتر قرار دارند و خيلي راحت مي توانند مرتكب چنين اعمالي شوند، بدون آنكه

طرف مقابل قادر به مقابله جدي باشد. مشكل اجتماعي پديده نيز مهم است، هم در خانواده و هم در جامعه خود را نشان مي دهد و هم در مرحله دادرسي ديده شده است. به احتمال زياد در همه اين حاالت نوعي پيشداوري منفي عليه زنان وجود دارد كه به معناي گناهكار دانستن زنان است. اين به معناي آن نيست كه آنان هيچ گاه مرتكب قصور يا حتي تقصيري نشده اند، ولي مگر در همه جرايم، چنين نوع داوري و قضاوتي داريم؟ چه بسيار افرادي كه با فحاشي به ديگران و دعوا كردن كشته مي شوند، ولي هيچ كس به اين علت كه آنان هم در دعوا نقشي داشته اند، از محاكمه قاتل صرف نظر نمي كند. مسووليت كيفري قاتل به جاي خود است. اين نوع داوري عليه زنان، تجاوز را امري بديهي و پيش فرض مي گيرند كه زنان نبايد هيچ گاه

مرتكب رفتاري شوند كه به اين اتفاق منجر شود.اين فقط يك بخش ماجراست. حتي در مواردي هم كه هيچ قصور و تقصيري متوجه آنان نيست، و بايد نسبت به آنان همدلي و دلسوزي داشت، باز هم نگاه منفي مزبور كه واجد نوعي تحقيرشدگي عليه قرباني است، وجود دارد كه زنان را از طرح مساله و شكايت به شدت مي ترساند. زنان در اين جرم دوبار مجازات مي شوند بدون اينكه تقصير يا قصوري داشته باشند. اگر كسي در خيابان به يك مرد يا زن حمله كن��د و اموال آنان را بدزد و يك چاقو هم به آنان بزند براي هر دو نفر اظهار تاسف و همدردي مي كنيم. ولي اگر كسي همين كار را با تجاوز همراه كند، چرا بايد نگاه مان به قرباني متفاوت شود؟ اين نه اخاقي است، نه شرعي و نه قانوني.

فقط محصول يك فرهنگ مردساالر است. اكن��ون به اين پرونده رس��يدگي و حكمي هم صادر مي شود، چه بسا بر حسب قراين وي اعدام شود، ولي مساله همچنان باقي مي ماند. گام بزرگ تر و اصلي تر پرداخت��ن به اين دو مش��كل حقوق��ي و اجتماعي ماجراس��ت. وظيفه حكومت فقط مج��ازات كردن

نيست، پيشگيري مهم تر از مجازات است.

حدود 6 ماه تا برگزاري س��يزدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري باقي مانده و اصولگرايان در شرايطي مشغول بررسي ده ها كانديداي خود براي حضور در اين انتخابات هستند كه اصاح طلبان نه تنها با مشكل كانديداي مقبول ميان پايگاه راي خود مواجهند، بلكه ازسوي ديگر سد شوراي نگهبان و نااميدي بخش هايي از جامعه نسبت به اثرگذاري صندوق هاي راي را نيز به عنوان موانع پيروزي خود در انتخابات مي دانند. از اين رو بسياري از ناظران شانس اصولگرايان را براي فتح پاستور پس از بهارستان آن هم در انتخاباتي حداقلي و بدون مشاركت پرشور اجتماعي بسيار باال مي دانند. در همين راستا روز گذشته محمدعلي ابطحي، رييس دفتر س��يدمحمد خاتمي، رييس دولت اصاحات از طمع برخي جريان ها براي تكرار انتخابات 98 و حضور كمتر مردم در پاي صندوق هاي راي گفته و متذكر شد كه »انتخابات با مشاركت حداقلي موضوعي است كه برخي در س��ال 1400 نيز تمايل به تكرار شدن آن را دارند.« او همچنين گفته است: »يك بار يك انتخابات با مشاركت اندك انجام شد و مزه انتخابات بي دردسر

زير دندان خيلي ها رفت و فكر نمي كنم آنها بخواهند اين موقعيتي كه به دست آورده اند را از دست بدهند. اگر شرايط انتخاب كردن و انتخاب ش��دن نباشد ما قطعا انتخاب��ات را تحريم نخواهيم ك��رد ولي امكان

فعال شدن و شورآفريني هم نخواهيم داشت.«اين فعال سياس��ي اصاح طلب در بخ��ش ديگري از اظهارات خود كه خبراناين آن را منتشر كرده، درباره چن��د و چون حضور اصاح طلب��ان در انتخابات گفته اس��ت: »انتخاب كانديدا و تاكيد روي فرد، پله سوم و چهارم نردبان انتخابات اس��ت. من فكر مي كنم براي جريان اصاحات مهم تر اين باشد كه بررسي كند كه آيا انتخاب به معناي واقعي مي تواند شكل بگيرد يا خير؟ كه اگر انتخاب از ميان نيروهاي فعال و رجال سياسي و مديران كشوري كه مورد تاييد اصاحات هستند و شايد بتوانند راهكاري را انجام دهند كه نمونه روشن آن دوران آقاي خاتمي است، اگر بتوانند چنين فضايي را به وجود آورند كه هم در سياست خارجي و هم در اقتصاد و هم در سياست داخلي آرامش بر كشور محقق شود. البته قبل از آن بايد اين آمادگي را در جامعه ايجاد كرد كه جامعه

براي شركت كردن در انتخابات باشد.«اهداف آيت اهلل

رييس دفت��ر رييس دول��ت اصاح��ات در ادامه به اهداف احتمالي موسوي خوئيني ها، از بزرگان جريان اصاحات كه در يكي دو ماه گذش��ته از سايه خارج

شده و با نامه هايي نسبت به عواقب تداوم وضع موجود هشدارهايي را به زبان آورده است، اشاره كرده و گفت كه »تصور من اين نيست كه آقاي موسوي خوئيني ها با توجه به اين بيانيه مش��روط قصد داشته باشند كه فعاليت هاي حزب��ي و جرياني قوي تر و وس��يع تر از گذشته انجام دهند، ايشان يك شخصيت محترمي هس��تند اما ليدري به معناي اينكه رهبري حزبي و سياسي يك جريان را به عهده بگيرند و در آن جريان فعال ش��وند، من چنين احتمالي نمي دهم و بيشتر از هرچيزي معتقد هس��تم كه احترام و حرمتي كه بخش هاي مختل��ف اصاحات دارند ب��راي آيت اهلل موسوي خوئيني ها هميشه باقي خواهد ماند و ادامه خواهد داش��ت.« او همچنين يادآور ش��د: »احزاب اصاح طلب الزاما به معناي تقويت اصاح طلبي نيست، هميشه اينكه احزاب اصاح طلب نماينده اصاح طلبي شناخته شوند يك واقعيت درستي نبوده و نخواهد بود؛ اصاح طلبي يك تفكر و يك انديشه است كه هميشه بوده و هميش��ه مي تواند موفق باش��د و اين انديشه الزم نيس��ت كه به عنوان يك مجموعه بروكراتيك حتما باشند و بيشتر بايد معناي تفكر اصاح طلبي، آزادي جامع��ه و تحق��ق جامعه مدني كه محورهاي اصلي اصاح طلبي است، بايد باشد. به همين جهت بيشتر بايد روي اين موارد بح��ث و فكر ش��ود و فكر مي كنم كه اگر اصاح طلبي را مبنا قرار دهيم معلوم مي شود كه بس��يار موفق بوده است؛ چون عمده اين ديدگاه ه��ا در جامعه نفوذ پيدا ك��رده اگرچه قرائت

رسمي با آن مخالف است.«براندازي؟ هرگز!

تفاوت اصاح طلبي و بران��دازي ديگر موضوعي بود كه اين فعال سياس��ي اصاح طلب به آن اشاره كرد و گفت كه »هي��چ كدام از ب��زرگان اصاحات حتي آنهايي كه اعتقاد به اين دارند كه اصاحي امكان پذير نيست، باور به براندازي و ساقط كردن نظام جمهوري اسامي ندارند چون شرايط بعد از سقوط بسيار براي مردم دردناك تر و خطرناك تر است، همچنان كه اين تجربه را در منطقه ديده ايم. جوهر اصلي بيانيه موسوي خوئيني ها اين است كه نظام جمهوري اسامي يك مباني داش��ته اس��ت كه در واژه جمهوريت خاصه مي شده و از ابتدا كه مردم اين قيام را آغاز كردند تا به امروز آن نكته مي تواند محور وحدت جامعه باشد كه مردم مورد پذيرش قرار بگيرند و نظرات شان پذيرفته شود كه البته در اين بيانيه اشاره شده است كه در اين

سال ها مورد پذيرش قرار نگرفته اند.«

رييس دفتر رييس جمهوري اصالحاتاز چندوچون حضور اصالح طلبان در انتخابات 1400 گفت

پيشگيري مهم تر از مجازات

تحريم نمي كنيم اما...

»اعتماد« داليل ناكامي دولت را در تحقق وعده هاي فرهنگي-اجتماعي بررسي مي كند

مطالبه حداقلي، بي توجهي حداكثري عباس عبدي

چهره روز

بسياري معتقدند با مساله درگذشت محمدرضا شجريان برخوردي سياسي صورت گرفت و دولت نتوانس�ت از آزمون پاس�خگويي به اين مطالبه فرهنگي شهروندان س�ربلند بيرون بيايد. نظر

شما در اين مورد چيست؟ابتدا مي خواهم اش��اره كنم كه جايگاه مرحوم اس��تاد شجريان نزد ملت فقط به دليل تسلط ايشان در موسيقي نبود. ايشان يك ذو الفنون بود كه به خوشنويسي، قرائت قرآن، ادبيات و... مسلط بود و بر شعر شعراي برجسته اي چون حافظ، سعدي، مولوي يا حتي شعراي برجسته معاصر احاطه و اشراف داشت. در واقع استاد شجريان شخصيتي چندوجهي بود و نبايد فراموش كنيم كساني كه در تاريخ مانا مي شوند، تصادفي به دل مردم راه پيدا نمي كنند. مردم هر كس��ي را به راحت��ي در دل خود جاي نمي دهند. حتما ديده ايم كه برخي هنرپيشه ها يا ورزش��كاران يا ... آمده و رفته اند و ماندگار نشده اند. اما برخي شخصيت ها ماندگارند، برخي چون حافظ و سعدي و فردوسي و ... حتي از پس قرون باقي مانده اند. به نظر من استاد شجريان به لحاظ شخصيتي و به لحاظ هنري و به دليل تاثير بسزايي كه بر هنر ايران داشته نيز تا دهه ها مان��ا خواهد بود. از اين رو معتقدم كه حق بود حرمت ايشان يا دس��ت كم حرمت ربنايي كه خواند و مردم را بر سر سفره هاي افطار، مهمان صداي ملكوتي و آس��ماني خود كرد، نگه مي داشتند و اجازه مي دادند تش��ييع باش��كوهي با رعايت پروتكل هاي بهداشتي

برگزار شود. برخ�ي معتقدن�د ب�ه دليل وجهه سياس�ي شخصيت ايشان، اگر شرايط خاص ناشي از شيوع كرونا حاكم نبود، احتماال با فضاي مراسم تشييع به سمت مسائل سياسي مي رفت و از اين جهت، دولت نمي خواست تنش ديگري بر بحران هاي موجود بيفزايد؛ فكر مي كنيد در صورت برگزاري مراسم، با يك تشييع سياسي روبه رو مي شديم؟

تش��ييع استاد ش��جريان حتما تش��ييعي عليه نظام نبود. در اين زمينه بي تدبيري ش��د و به نظر من حتي مي توانست آبرويي به نظام ببخشد و نشان دهد كه قدر شخصيت هاي فرهنگي و هنري خود را مي داند. البته مردم نگذاشتند كه ايشان غريبانه دفن شود؛ چه مقابل

بيمارستان، چه در مشهد و بهش��ت زهرا حضور پيدا كردند. به نظر من برخورد با پديده درگذشت شجريان معيار خوبي ش��د تا حكومت بفهمد كجا درست عمل مي كند و كجا نادرس��ت. از اقبال يا عدم اقبال مردم به كسي يا رويدادي است كه حكومت ها مي توانند بفهمند

رفتارشان درست است يا نه!زماني كه آقاي شجريان بيمار شد، آيت اهلل هاشمي من را با يك كتاب و دو انگشتر و دست خطي به عيادت ايشان فرستاد. البته نتوانستم با ايشان ماقات كنم؛ چون در قرنطينه بودند. اما با خواهر آقاي ش��جريان ديدار كردم و هديه ها را تقديم كردم. بعدتر كه در مورد بازخورد اين عيادت پرس وجو كردم، شنيدم ايشان بسيار خوشحال شده كه آقاي هاشمي به يادشان بوده است. دو انگشتر هم كه نگين آن سنگ قبر امام حسين )ع( بود، به آقاي شجريان و همسرشان هديه كرديم و

يك كتاب روزنوشت آيت اهلل هاشمي را كه خودشان امضا كردند و نوشتند تقديم به »هنرمند متعهد«. به هر حال كم پيش مي آمد كه آيت اهلل هاشمي به كسي، هم كتاب، هم پيام و هم هديه بدهد كه اين كار را براي آقاي شجريان كرد و س��نگ تمام گذاشت. از طرفي نگهداري آقاي ش��جريان در اين ايام بيماري، حتما هزينه هاي كمرشكني داشته كه حق اين بود با ايشان و خانواده ايشان ماقات شود و سركشي به ايشان صورت گيرد. به نظر من اگر اجازه داده مي شد تشييع شجريان برگزار شود يكي از مراسم باشكوه پس از سه تشييع امام، آيت اهلل هاش��مي و شهيد قاسم سليماني بود و مي توانستيم آن را تشييع چهارم بناميم. اين تشييع حتما م��ردم ايران را به خصوص نزد فارس��ي زباناني كه به آقاي ش��جريان گوش مي كرده اند، س��رافراز مي كرد. همين االن هم به نظرم بايد مراسم مردمي

مجازي براي ايشان برگزار شود؛ چراكه همه به شكلي نمك پرورده صداي ايشان هستند و سال ها با صداي آقاي شجريان افطار كرده اند و كمتر صدايي همچون صداي آقاي شجريان همزاد و قرين لحظه هاي معنوي

مردم بوده است.نكته بعدي اينكه آقاي ش��جريان، سياس��ي بود اما سياس��ت زده نبود. فقط يكجا تحم��ل نكرد و لباس سياست پوشيد و آن زماني بود كه رييس دولت وقت مردم را خطاب قرار داد و منتقدان و معترضان را »خس و خاشاك« ناميد. ايشان هم در گفت وگويي مطرح كرد كه من صداي اين خس و خاشاك هستم. به نظر من تمام مواضع آقاي شجريان يك طرف اما ايستادن كنار مردم، طرف ديگر، چراكه مي دانست اين موضع گيري برايش محروميت به دنبال دارد اما پاي مردم ايستاد.

از همين رو هم برخي براي تخريب ايشان حتي پس از درگذشت شان هم رحم نكردند و حتي عكس نماز ميتي را منتش��ر كردند كه پرچم شير و خورشيد بر پيكر متوفي پهن ش��ده بود و اين عكس را به عنوان عكس نماز ميت آقاي دعايي بر پيكر استاد شجريان معرفي مي كردند. در حالي كه عكس ها با واقعيت كاما متفاوت بود و بر پيكر ايشان هيچ پرچمي نبود و حضار

هم همگي ماسك بر دهان داشتند. اما يكي ديگر از موضوعاتي كه با انتقاد مردم مواجه شد، عدم اعالم يك روز عزاي عمومي از سوي دولت بود. به نظر شما چقدر در اين موضوع

دولت نقش داشته است؟اعام عزاي عمومي براي درگذشت آقاي شجريان يك مطالبه عمومي بود كه متاس��فانه دولت در اين زمينه

كم كاري كرد. پس از درگذشت محمدرضا شجريان گويي بار ديگر مطالبات فرهنگي و اجتماعي كه دولت در موردشان شعار داد اما چندان اقدامي نكرد، ب�راي مردم تداعي و يادآوري ش�د. بس�ياري معتقدند كه دولت در ح�وزه اقتصادي همواره توجيهي چون تحريم و فش�ارهاي خارجي را براي عدم تحقق وعده ه�اي اقتصادي مطرح مي كند، در حال�ي كه براي تحقق ش�عارهاي فرهنگي چني�ن توجيهي ن�دارد. يك نمونه

غالمعلي رجايي، مشاور فرهنگي مرحوم آيت اهلل هاشمي رفسنجاني در مورد برخورد سياسي با يك مراسم تشييع فرهنگي:

مگر حكومتي با شعار سقوط مي كند كه نگران مراسم استاد شجريان باشند

تشييع استاد شجريان حتما تشييعي عليه نظام نبود؛ در اين زمينه بي تدبيري شد! درگذشت شجريان معيار خوبي شد تا حكومت بفهمد كجا درست عمل مي كند و كجا نادرست

اعالم عزاي عمومي براي درگذشت آقاي شجريان مطالبه عمومي بود كه متاسفانه دولت كم كاري كرد دولت از اختيارات خود استفاده نكرد؛ نمي دانم اواخر عمر دولت چه مالحظاتي دارد كه در اين حوزه

محافظه كارانه عمل كرد. دولت بايد از اختياراتش در ايام باقيمانده بيشتر استفاده كند آيت اهلل هاشمي براي آقاي شجريان كتاب و دو انگشتر فرستاد

مرجان زهراني

تريبون گفت و گو

3سياست [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

مساله عرضه سهام دولتي ها چند وقتي است كه از سوي افكار عمومي و كارشناسان مسائل اقتصادي مطرح شده و ابهاماتي درباره آن نيز ايجاد شد و همزمان البته برخي از ناظران از اين مساله استقبال كردند. حسن روحاني در قامت رييس جمهوري روز گذشته در نشست هماهنگي ستاد اقتصادي دولت، تاكيد بر واگذاري سهام دستگاه هاي

دولتي را نشان از عزم راسخ قوه مجريه براي بهينه سازي روند خصوصي س��ازي در كشور برشمرد و اطمينان داد كه برنامه عرضه س��هام شركت هاي دولتي در بازار س��رمايه بدون ترديد ادامه

خواهد يافت. رييس جمهوري در بخش ديگري از گفته هايش كه در پايگاه اطالع رس��اني او منتشر شده، تاكيد كرد:»برنامه عرضه سهام شركت هاي دولتي در بازار سرمايه در راستاي چابك سازي، اجراي سياست هاي كلي اصل 44 و حمايت از بازار سرمايه به ويژه هدايت نقدينگي به سوي اشتغال مولد و در مجموع مردم محور كردن اقتصاد، شفاف سازي

فعاليت هاي اقتصادي و زدودن فساد از بدنه اقتصاد انجام مي گيرد.« در جريان اين نشست پس از آنكه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه درباره ديدارهايش توضيحاتي را ارايه كرد با بيان اينكه »توسعه اقتصادي همه كشورها به صورت ملموس با ديپلماسي اقتصادي گره خورده است« تصريح كرد:»بايد در اي��ن مقطع با تقويت اولويت هاي ارتباط��ي خ��ود ب��ا چين، كشورهاي منطقه اوراسيا و همسايگان در حوزه هاي مختلف از انرژي تا فناوري براي توسعه روابط اقتصادي برنامه ريزي وي��ژه اي انجام دهي��م.« رييس جمهوري ش گس��تر همچني��ن همكاري با اتحاديه اوراسيا را از نظر اقتصادي قدم بسيار مهمي براي جمهوري اس��المي برشمرد و خاطرنشان كرد:»ايران عالوه بر ظرفيت توليد و تامين واردات برخي از اين كشورها با توجه به قرار گرفتن در بهترين موقعيت ترانزيتي مي تواند مسيري مناسب براي ترانزيت كاالي

كشورهاي عضو اين اتحاديه باشد.«

نيمه مهرماه ماه بود كه ويديويي از خيابان گرداني افرادي با عنوان »اراذل و اوباش« توس��ط نيروهاي انتظامي، در ش��بكه هاي اجتماعي دست به دست شد و واكنش هاي بسياري به همراه داشت. واكنش ها اين بار اما نه تنها ناظر بر صرف خيابان گرداني مجرمان، كه باتوجه به آن چه منتشر شده بود، به ضرب و شتم و توهين به آنها مربوط بود. چنانچه در ويديوهاي منتشر ش��ده در فضاي مجازي مشخص

بود؛ ماموران با صورت هاي پوش��يده ك��ه همزم��ان با خيابان گرداني اين افراد، آنها را كت��ك مي زدن��د و به آنها توهين مي كردند. گس��تره واكنش ها به اين موضوع اما فراتر از حيطه افكار عمومي و كاربران فضاي مجازي، به

جامعه شناسان، كارشناسان و سياسيون گسترش يافت و اعتراض جدي آنها را نيز برانگيخت. ناظراني كه اين رفتار عجيب ماموران نيروي انتظامي را مصداق بارز نقض حقوق شهروندي و حقوق مجرم عنوان كردند و اگرچه حسين رحيمي، رييس پليس ته��ران، در واكنش به انتقادها از گرداندن متهمان در خيابان ها گفت كه منتقدان با ژست و

اداي روشنفكري زبان به انتقاد گشوده اند و از انجام اين كار كه با »حكم مرجع قضايي« صورت گرفته بود، دفاع و اعالم كرد كه اين رويه بي توجه به جوسازي رسانه هاي معاند ادامه خواهد يافت اما رييس قوه قضاييه روز دوشنبه و حدود يك هفته پس از اين اتفاق به اين موضوع واكنش نشان داد و آن را »غيرمجاز« توصيف كرد. براساس خبري كه مركز اطالع رساني قوه قضاييه منتشر كرده، سيدابراهيم رييسي بر اين اساس خواستار برخورد با متخلفان شده و در واكنش به ماجراي اوباش گرداني اخير گفته كه تعرض به متهم ولو اوباش، قطعا مجاز نيس��ت. بنابراين گزارش، رييسي از همان لحظات اوليه اطالع، به دادس��تان تهران دستور داده درخصوص مصادي��ق تعدي از قانون و نقض حقوق شهروندي، با متخلفان اعم از بازپرس يا ماموران برخورد ش��ود. رييس قوه قضاييه همچنين ب��ا تاكيد بر برخورد قاطع و بي امان با اراذل و اوباش، حكم به تش��هير را صرفا در صالحيت دادگاه، آن هم در چارچوب قوانين و مقرارت

مي داند كه تعرض به متهم ولو اوباش قطعا مجاز نيست.

اسحاق جهانگيري، معاون اول اصالح طلب دولت دوازدهم با حضور در جلسه كارگروه رفع موانع جهش توليد، تحريك تقاضا در بازار را از نيازهاي ضروري بخش توليد برشمرد و گفت:»بايد با اتخاذ تدابي��ر و راهكارهايي نظير اعطاي تسهيالت خريد به مصرف كنندگان، زمينه تحريك تقاضا در بازار و به تبع آن رونق واحدهاي توليدي را فراهم كنيم.«

معاون اول رييس جمهوري همچنين ب��ا تاكيد بر نقش مهم وزارت ام��ور اقتصادي و داراي��ي در تحقق جهش توليد از اين دستگاه اجرايي خواست با برنامه ريزي دقيق ضم��ن حف��ظ درآمدهاي دولت، نق��ش موثرتري در

تامين مالي بخش توليد ايفا كند. او همچنين در بخش ديگري از اظهاراتش كه خبرگزاري فارس آن را منتش��ر كرده، تامين منابع ارزي مورد نياز بخش توليد را يكي از ضرورت هاي تحقق جهش توليد دانست و افزود:»بانك مركزي بر موضوع تامين منابع ارزي مورد نياز بخش توليد

تمركز جدي داشته باش��د و راهكارهايي براي تامين ارز مورد نياز مواد اوليه بخش توليد تدوين كند.« جهانگيري با اش��اره به درخواس��ت وزارت صنعت، معدن و تجارت مبني بر تخصيص اولويت دار بخش��ي از منابع بانكي به اولويت هاي بخش صنعت و معدن اظهار كرد:»اختصاص تسهيالت و منابع بانكي به بخش هاي پيشران و اولويت دار مي توان��د منجر ب��ه ايجاد تحرك در س��اير رشته هاي صنعتي شود. البته واحدهاي توليدي كه ب��ا اولويت از اين تسهيالت بهره مند مي شوند بايد متعهد به افزايش توليد باشند و نظام بانكي گزارش عملكرد مبلغ 50 هزار ميليارد تومان تسهيالت بانكي كه به اينگونه واحدهاي توليدي اختصاص مي ياب��د را ارايه دهد.« در اين جلس��ه وزراي صنعت، معدن و تجارت، جهاد كشاورزي، امور اقتصادي و دارايي، رييس اتاق بازرگاني و نمايندگان عضو كارگروه از

قوه قضاييه و مجلس شوراي اسالمي نيز حضور داشتند.

پرهيز از القاي نااميدي به مردم، شاه بيت جمالت حسن روحاني و مسووالنش در طول 7 سال گذشته بوده است. آنان بارها و بارها خواستار پرهيز مسووالن از افزايش نااميدي ها در جامعه شدند ولي گوش ش��نوايي نبود تا اينكه امروز بسياري از ناظران از دلسردي جامعه از مسووالن جمهوري اسالمي، چه اصالح طلبان و چه اصولگرايانش سخن به ميان مي آورند. در همين راستا روز گذشته علي ربيعي در پاسخ

به سوالي درباره دانشگاه محل تحصيل دختر حسن روحاني و مطالب مطرح شده از سوي خبرگزاري فارس، رس��انه اصلي اصولگرايان و مخالفان دولت در اي��ران انتقاد كرد و به طعنه گفت كه »متاسفانه گويي اين روزها قرار اس��ت

زمين به زمان دوخته شود و هر اقدامي را با تفسيري خاص به جامعه القا كنند! آن هم به بدترين ش��كل و به شيوه اي

نااميد كننده.« او همچنين درباره ماجراي دختر حسن روحاني و اختصاص مبالغي به دانشگاه محل فعاليت او براي مقابله با كرونا اظهار كرد:»در مورد خاص دانشگاه شهيد بهشتي طرح احداث دانشكده فناوري هاي نوين پس از طي مراحل قانوني و تهيه گزارش هاي توجيهي فني و اقتصادي اولين بار در سال 91 پس از تصويب اليحه بودجه در مجلس به دانش��گاه ابالغ

شد و تاكنون همه س��اله در قوانين بودجه سنواتي داراي اعتبار مصوب بوده و آخرين ش��ماره طبقه بندي مربوط به قانون بودجه س��ال 99 كل كشور بوده است. با توجه به اعتبار اندك طرح مذكور طي س��ال هاي گذشته و عدم امكان احداث فضاي جديد، فضاي دانشكده فناوري هاي نوين در بخش هاي بيمارستاني دانشگاه شهيد بهشتي جانمايي ش��د. در مورد دخت��ر رييس جمهوري هم قبال دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي توضيح داده اند. ايشان طرح نيروي انساني را براساس تعهدات خ��ود مي گذراند و اگر بخواهند به هيات علمي تبديل وضعيت ش��وند بايد مث��ل هم��گان در فراخوان شركت كنند و اين فراخوان در منظر ديد همگان خواهد بود. اين ليست نشان مي دهد كه به اين همه دانشگاه بودجه اختصاص يافته و دانشگاه هايي هم هستند كه بيشتر از اين رقم گرفته اند. نبايد براساس حدس و گمان و از يك منظر سياسي مطلبي تحليلي را بيان كرد، راه شفاف سازي از بيان مطالب كدر نمي گذرد.« او همچنين متذكر شد:»عده اي حتي تمايلي براي به كار بردن جنگ اقتصادي ندارند. با اين كار به نوعي ترامپ و جنايت امريكا را تبرئه مي كنيم. همزمان با افزايش مقاومت بايد چهره كريه

تحريم ها نيز به مردم نشان داده شود.«

دول�ت حس�ن روحاني از همان ابت�دا به عنوان يك دولت دغدغه مند در حوزه فرهنگي شناخته نمي ش�د و كارويژه هاي خود را در حوزه سياست خارج�ي و اقتصاد تعريف ك�رده بود. ب�ا اين حال ش�عارهايي نيز در حوزه فرهنگي داش�ت. در اين س�ال هاي اخير دولت، ناكارآمدي ه�اي خود را در زمينه اقتصادي با »تحريم« و »فشارهاي خارجي« توجيه كرده اما در بخش هاي فرهنگي اين توجيه هم وجود ندارد. درگذش�ت محمدرضا شجريان و برخورد دولت باعث ش�د كه بار ديگر در خالل اين بحران هاي اقتصادي و شرايط خاص ناشي از شيوع كرونا، مطالبات فرهنگي هم دوباره مطرح ش�ود؛ مطالباتي هرچند كوچك همچ�ون پخش ربناي شجريان از صداوسيما؛ به نظر ش�ما دولت در اين

حوزه چه كارنامه اي از خود بر جاي گذاشته است؟فكر مي كنم عملكرد نظام جمهوري اسالمي ايران به مفهوم عام يعني سازمان ها و موسسات مصرح در قانون اساسي و موسسات و سازمان هاي رسمي خارج از قانون اساسي - مثل حوزه هاي علميه، كانون ها و مراكز فرهنگي - نمره خوبي در اين حوزه نخواهد گرفت. توليدات در حوزه ارزش هاي فرهنگي در تراز جامعه ايراني - اسالمي در طول 40 سال گذش��ته به خوبي اتفاق نيفتاده و هرچه بوده، به صورت طبيعي اتفاق افتاده است. براي نمونه دفاع مقدس، وصايا و آثار انقالب اسالمي و دفاع مقدس در هنرهاي مختلف حاضل ظهور و بروز هنرمندان برجسته و فرهيخته بوده است. اما به طور كلي حاكميت از مجموعه اين ظرفيت ها به طور مطلوب اس��تفاده نكرده است. معتقدم بايد همه جوانب را ديد. ملت ايران چندين قرن پيش از ميالد مسيح قدمت فرهنگي و تمدني دارد. بعد از ظهور اسالم در ايران نيز تلفيق فرهنگ ايراني و اسالمي و همچنين مكتب تشيع منجر به توليد آثار و ارزش هايي شد كه بي نظير است. همه شرق شناسان و ايران شناسان بر اين موضوع تاكيد مي كنند. در 40 سال گذشته هم ما جنگ تحميلي را از سر گذرانديم كه مردم از دل اين جنگ تحميلي ارزش هايي را استخراج كردند و آن را به فرهنگ خاصي تبديل كردند كه به فرهنگ عاش��ورا نزديك بود. چه دولت چه مجلس چه نهادهاي انقالبي و فرهنگي و چه موسساتي راكه ذيل دولت تعريف نمي شوند اما تاثيرگذارند، مجموعا ناموفق ارزيابي مي كنم.

مشخصا دولت چه سهمي از اين وضعيت دارد؟به نظر من عملكرد دولت را بايد از چند جهت مورد سنجش قرار داد. يكي از جهت بودجه اي در حوزه فرهنگ. هميشه معتقدم ما ه��ر چه در عرصه هاي فرهنگ��ي و اجتماعي هزينه كنيم، از بار هزينه هاي مان در زن��دان و دادگاه و... در حوزه آسيب هاي اجتماعي و رواني كمتر خواهد شد. در حقيقت صرف بودجه در حوزه فرهنگ باعث مي شود در امر پيشگيري هزينه كرده باشيم؛ يعني جلوي آفاتي را بگيريم كه بعدها كل جامعه را دچار مشكل مي كند. از اين جهت معتقدم براي حوزه فرهنگ بودجه كافي اختصاص داده نشده و دولت يازدهم و دوازدهم در اين زمينه بسيار كوتاهي كرده اس��ت. اين امر هم ربطي به تحريم و زمان خروج اياالت متحده از برجام نيست. من سال هايي كه در كميسيون فرهنگي مجلس دهم بودم، يكي از تعابيري كه در جلسات شوراي عالي انقالب فرهنگي، جلسات مجلس، در مصاحبه ها و... خطاب به رييس جمهوري، مس��ووالن س��ازمان برنامه و بودجه، مس��ووالن فرهنگي كشور و... اس��تفاده و گاليه مي كردم همين بود كه مسووالن ما در مورد فرهنگ در عرصه شعار در عرش هستند و در عرصه عمل زير فرش! يعني وقتي مي خواهند از فرهنگ و تمدن ايران و ارزش هاي ايران بگويند همه مقامات از اجرايي تا مجلس و... اهميت ويژه اي براي فرهنگ قائل مي شوند اما وقتي مي گوييم به جاي اين تعابير بودجه اختصاص دهيد، تغييري ايجاد نمي شود. دست كم در فاصله سال هاي 96 تا 9۸ كه من در مجلس ش��اهد بودجه ارايه شده از سوي دولت بودم، بودجه اختصاص داده شده به بخش فرهنگ از نيم درصد بودجه فرهنگي بيش��تر نشده است. يعني 6دهم درصد. وقتي از بودجه فرهنگي صحبت مي كنيم، يعني بودجه صدا و سيما، سازمان تبليغات، حوزه علميه قم و... همه و همه اين بودجه ها كه حتي در اين سال ها بارها بودجه آنها مورد انتقاد قرار گرفته است و همچنين بودجه وزارت ارش��اد، وزارت ورزش، وزارت مي��راث فرهنگي و... مجموعا نيم درصد از بودجه كشور هم نشده است. بنابراين يكي از مسائلي كه نشان مي دهد به حوزه فرهنگ توجهي نمي شود، بودجه اندك اس��ت. مساله ديگر هم در بخش فرهنگي كه دولت بايد به آن توجه مي كرد، جنگ رواني بود. ما كنار جنگ اقتصادي، جنگ رواني داريم كه چه بسا شديدتر هم باشد. مطالعه اي كه در نهضت هاي شكست خورده تاريخ ازجمله نهضت ملي دكتر مصدق داشته ام؛ مهم ترين عاملي كه در كودتاي امريكايي و انگليسي شاه موجب موفقيت شد، تبليغاتي بود كه عليه دكتر مصدق راه انداخته بودند. تبليغاتي در حوزه هاي علميه راه انداختند كه مصدق يعني حزب توده و با اين تبليغات مردم و متدينين را نش��انه گرفتند و اين تصور را ايجاد مي كردند كه كشور مي خواهد كمونيستي شود و از خدا و پيغمبر و اهل بيت و... خبري نيست. اين ذهنيت در جامعه تبليغ و ترويج شد و بعد كودتاچيان توانستند موافق شوند. بسياري از بزرگان يا سكوت كردند يا بعضا همراهي كردند، اين همراهي هم ناشي از اين جنگ رواني بود. در شيلي هم مهم ترين عامل سقوط آلنده در مقابل پينوشه تبليغي بود كه ميان مردم فقير صورت گرفت. بشقاب و قابلمه دست آنها دادند تا به خيابان بيايند و بگويند ما گرسنه ايم؛ بنابراين خيلي راحت حكومت آلنده را س��رنگون كردند و پينوشه ديكتاتور را جايگزين كردند. امروز هم به خصوص با وجود ظرفيت هاي گسترده فضاي مجازي و ماهواره و رسانه هاي مختلف كه درپي اين هستند كه ته دل ملت ايران را نسبت به ارزش هاي دين��ي و ملي خالي كنند، ما با يك جنگ رواني تمام عيار مواجه هس��تيم. اياالت متحده و قدرت ه��اي خارجي و سلطنت طلب ها، تروريست هاي منافقين و... همگي دست به كار ايجاد اين تبليغات رواني شده اند. خودمان هم داخل كشور نتوانس��تيم كار فرهنگي خوبي انجام دهيم و اين

جنگ رواني را خنثي كنيم. صدا و سيما ضعيف عمل كرده، براي مطبوعات اهميت قائل نشديم، مطبوعات از امكانات كافي و كامل برخوردار نيستند و حتي به زحمت خود را اداره مي كنند. چه بسا گفته شود كه حاال كمبود كاغذ چه اهميتي دارد يا فالن سايت كه در حوزه احزاب و تشكل ها فعاليت دارد چه اهميتي دارد اما بايد بدانيم كه كار فرهنگي اهميت بسزايي دارد. همان قدر كه توجه به نان شب مردم اهميت دارد، توجه به اين جنگ رواني نيز مهم است؛ چرا كه بدي ها و معايب را بزرگنمايي مي كنند. در مجموع تاكيد دارم دولت كوتاهي كرده و امكانات خيلي كمي اختصاص

داده است. شما تلويحا به تعدد مراكز فرهنگي و فرهنگ ساز اشاره كرديد؛ به نظر شما دولت متولي چند درصد از فرهنگ كشور است؟ در واقع چقدر از سازمان هاي فرهنگي زير نظر مستقيم دولت قرار دارند كه بتوان

گفت اين كوتاهي مستقيما متوجه دولت است؟ش��ايد نتوانم درصدي را به صورت دقيق بگويم. مثال آيا صدا و سيما را چون زير نظر دولت نيست، نبايد دولتي به حساب بياوريم؟! من از نزديك در اين حوزه كار كرده ام و معتقدم بسياري از جنگ هاي درون نظام زرگري است و

خيلي مبنا ندارد. يعني اختالف دولت و صدا و سيما در حوزه هايي چون اطالع رساني يا فرهنگي را نبايد جدي گرفت؟

قبول دارم كه مس��ائل جدي در اين روابط وجود دارد. اين بخ��ش از اختالفات به جري��ان تماميت خواهي در نظام ب��از مي گردد كه مي خواهند هر كجا باش��ند و هر كار كه مي خواهند، انجام دهند. اين افراد اگر دولت احمدي نژاد سر كار باشد، مي خواهند از طريق وزارت ارشاد اهداف شان را پيش ببرند و اگر دولت روحاني هم باش��د، مي خواهند از طريق صدا و س��يما اقدام كنند. در كشور ما منافع ملي صاحب ندارد. يعني اينجا به جاي اينكه بر اساس منافع ملي فكر كنند، بر اساس تعصبات بخشي و سازماني فكر و عمل مي كنند. براي اينكه از دايره انصاف خارج نشوم هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي به لحاظ ساختار، سرمايه انساني، بودجه و حمايت ها بسيار كمتر از صدا و سيما است. صدا و س��يما از يك مصونيت آهنين برخوردار است كه رسما از جناح خاصي حمايت مي كند حتي افراد را به اسم تخريب مي كنند و براي يك نفر يا يك جريان تبليغ مي كنند اما به هيچ كس هم پاسخگو نيستند. هميشه هم بابت بودجه مي نالند و گالي��ه دارند. قبول دارم كه ش��ايد در قياس با نيازشان كم باشد اما در قياس با ساير موسسات فرهنگي صدا و سيما با اختالف بسيار از جهت بودجه رتبه بااليي دارد. بنابراين من وزارت ارشاد را موفق تر از صدا و سيما مي دانم اما انتظار مي رود دولت از امكاناتي كه در اختيار دارد با محوريت

وزارت فرهنگ و ارشاد استفاده بهتري كند. آن چه شما در مورد آن صحبت كرديد، بخش كالن موضوع بود اما كنار مس�ائل كالن همچون بودجه اندك بخش فرهنگي برخي مطالبات مردمي وجود دارد كه اساسا به بودجه نياز ندارد؛ بلكه به پيگيري دولت و خواس�ت آن و البته رايزني ها و چانه زني ها بس�تگي دارد. براي نمون�ه اعالم ي�ك روز عزاي عمومي براي درگذش�ت شجريان يا مسائل پيش پا افتاده اي در حوزه زنان چون دوچرخه سواري يا ورود به ورزشگاه يا مثال بازپخش برنامه 90 به عنوان برنامه اي با مخاطب ميليوني به آنتن صدا و سيما يا حتي پخش ربناي استاد شجريان از »رسانه ملي« ازجمله مطالبات حداقلي مردم است كه دولت در

اين زمينه هم موفق عمل نكرده است.آقاي ش��جريان در عصر ما مثل حافظ و سعدي در حفظ خودشان بود. اتفاقي كه در كشور ما براي استاد شجريان افتاده، هم از سوي دولت هم وزارت فرهنگ و ارشاد و هم از سوي صدا و سيما انتظارات را برآورده نكرد؛ چرا كه نه در شأن ايشان بود و نه در شأن ملت ايران. حداقل يك روز عزاي عمومي اعالم مي شد. من هم معتقدم در زمينه پاسخ دادن به مطالبات حداقلي اين چنيني هم دولت كوتاهي كرده است، در صورتي كه مي توانست خيلي موثرتر عمل كند. اتفاقا پس از درگذشت استاد شجريان، ويديويي از دوران مناظرات انتخاباتي از حسن روحاني در فضاي مجازي دست به دست شد كه ايشان از عدم پخش ربناي استاد شجريان انتقاد مي كرد؛ وعده اي كه مي توانس��ت تبديل به عمل شود، براي هيچ كس هم در هيچ جايگاهي ايجاد نمي كرد. متاسفانه مشكالت و عقده هايي را براي احساسات مردم ايجاد مي كنند كه هيچ كمكي به نظام و دولت نمي كند؛ بلكه بيشتر ضربه مي زند، از جمله همين رنجاندن آقاي شجريان كه به قيمت حمايت از احمدي نژاد بود كه در آخر به

آنها وفادار نماند و همه اش خسارت بود و هنوز هم وجودش خسارت است. در آينده مردم قضاوت خواهند كرد. امثال

آقاي شجريان را براي چنين افرادي قرباني كردند. مهم ترين دليلي را كه دولت حتي به اين حوزه ها ورود نمي كند، آن هم با وجود اينكه هزينه چنداني دربرندارد، چه مي دانيد؟ آيا دولت در اين حوزه ها دغدغه مند نيس�ت؟ بحران هاي اقتصادي و ساير بحران ها اجازه تمركز بر اين مسائل را نمي دهد؟ اين گونه تصميمات در دست و اختيار دولت نيست يا

داليل ديگري وجود دارد؟تصور من اين است كه عوامل مختلفي موثر است. يكي از اين عوامل گرفتاري مربوط به مسائل روزمره است كه با تحريم تشديد شده است. همچنين درك درست از مسائل فرهنگي اهميت دارد. باالخره هركس در سطحي مسائل فرهنگي را درك مي كند. شايد در تصور برخي از مقامات دولتي فرهنگ يك كاالي لوكس است. بنابراين نگاه سطحي به مسائل فرهنگي داشتن يكي از مشكالت اصلي ما با دولت است. همچنين تاثير گروه هاي فشار را هم نبايد ناديده گرفت. گروه هاي فش��ار و عناصر افراطي حركت ماش��ين دولت در عرصه هاي مختلف ازجمله فرهنگ را كند مي كنند. اين افراد اتفاقا خودشان را در حوزه فرهنگي صاحب نظر مي دانند و فكر مي كنند بايد در اين حوزه از نظرشان تبعيت ش��ود و در اين حوزه هرچه گفتند همان شود؛ ولو اينكه مخالف دين، قانون يا سخنان رهبري باشد! فكر مي كنند هماني كه خودش��ان مي فهمند، بايد اجرايي شود. آنها از برخي رهنمودها برداش��ت غلط دارند. براي نمونه بحث »آتش به اختياري« را كه رهبري فرمودند، متوجه نمي شوند و مانع ايجاد مي كنند و ايجاد مانع توسط افراطي ها از عواملي

است كه كار دولت را كند كرده است. اما برخي معتقدند مقوله هاي فرهنگي به دليل حساس�يت زا بودن و تعيين رويكرد كلي توس�ط حاكميت، فضاي فعاليت دولت را تنگ مي كند. با اين گزاره موافقيد؟ اگر ما چنين برداش�تي داشته باشيم، به اين گزاره ها هم مي رسيم كه از فرهنگ تا سياست خارجي و اقتصاد نگاه حاكميتي برتري دارد و اساس�ا دولت در كشور نقش چنداني ندارد، مگر اينكه مجري تصميمات حاكميت باشد و طبيعتا با اين نگاه جايگاه رياست جمهوري زير سوال مي رود؟

از همان دوره انتخابات اشتباهي در جامعه رخ مي دهد و آن، اين است كه كانديداي رياست جمهوري فراتر از اختيارات و ظرفيت دولت در قانون اساسي به مردم وعده مي دهد. بعد هم نمي تواند ب��ه وعده ها عمل كند؛ چون با موانعي روبرو است. به نظر من كس��ي كه مي خواهد رييس جمهوري ش��ود، بايد بداند كه رييس جمهوري س��وييس نيست، رييس جمهوري ايران است. ما قانون اساسي خاص خودمان را داريم. در قانون اختيارات رييس جمهوري مشخص است و بايد با مقام رهبري كه باالتر از اوست تعامل داشته باشد و با مجلس كه جنبه نظارتي دارد هماهنگ باشد و تعامل داشته باشد؛ بنابراين رييس جمهوري بايد برنامه هايش را در چارچوب حاكميت پيش ببرد. همچنين در نقطه مقابل هم دولت هر چقدر مي خواهد از اختيارات قانوني خود استفاده كند با موانعي روبرو است. با استفاده از عناصر افراطي كار دول��ت را كند مي كنند. در اين حال معتقدم اگر دولت در حوزه فرهنگ دغدغه مند باشد، يكي از عناصر مهم فرهنگ گفت وگو است و خيلي از مسائل را مي توان با گفت وگو حل ك��رد. باالخره همه احزاب و جناح ها و افراد به يك اصول و

مصالحي پايبند هستند. اما آيا اشكال تنها در شعارهاي انتخاباتي است يا مشكالت ساختاري هم داريم كه تا اين ميزان مقام

رييس جمهوري را متزلزل كرده است؟مشكل ما در ساختار نيست؛ بلكه در رفتار سليقه اي با ساختار است. شايد اينجا مجال نباشد كه به مباحث قانون اساسي بپردازيم. براي نمونه وزير ارشاد هر كه هست، گزينه رييس جمهوري است كه از سوي مجلس راي اعتماد گرفته و كار مي كند. وزارت ورزش، وزارت ميراث فرهنگي، حتي شوراي عالي انقالب فرهنگي كه رياست آن با رييس جمهوري است و حتي ارگان هايي كه زير نظر دولت نيستند اما به هر حال به بودجه دولتي احتياج دارند، همگي بايد با هم هماهنگ پيش بروند. من اراده اي براي اين هماهنگي و رفتار گفت وگو محور در دولت نمي بينم. اگر دستگاه هاي زير نظر رهبري همراهي نكردند، بايد از خود ايش��ان كمك گرفت؛ چه آنكه رييس جمهوري بيشترين تعامل را با ايشان دارند. موضوعي كه درمورد كرونا اتفاق افتاد. در حوزه فرهنگ دولت از همه ظرفيت ها استفاده نكرده است.

رييس جمهوري در نشست ستاد اقتصادي دولت مطرح كرد

رييس قوه قضاييه تعرض به متهمان، ولو اوباش را »غيرمجاز« خواند

معاون اول رييس جمهوري از لزوم رفع موانع توليد در ايران گفت

علي ربيعي در نشست خبري از تخريب دولت گاليه كرد

بررسي عملكرد دولت روحاني در تحقق وعده هاي فرهنگي- اجتماعي در گفت وگو با احمد مازنينزديك تر به چين

دستور برخورد با ماموران متخلف

تامين ارز؛ وظيفه جدي بانك مركزي

تبرئه ترامپ در ايران

گروه هاي فشار خواهان اجراي نظر شانند، ولو خالف دين، قانون يا سخن رهبري

حضور زنان در ورزشگاه ها يا دوچرخه سواري يا بسياري ديگر از مس��ائل مرب��وط به حوزه زنان ي��ا حوزه هاي فرهنگي و اجتماعي ديگر در تمام اين س��ال ها باعث شده كه دولت در چشم ش��هروندان بي تفاوت به اين حوزه ها و مطالبات كوچك به نظر بيايد. دولتي كه اتفاقا در دو سال اخير همه انتقادات اقتصادي و سياسي را با »تحريم«، »فشار كشورهاي خارجي«، »گروه هاي فشار داخلي« و... توجيه كرده است. »اعتماد« به بهانه اين دو اتفاق كه ماهيتا سياس��ي نب��وده و مطالبه اي حداقلي به حس��اب مي آي��د اما با برخورد سياس��ي مواجه شده است، پرونده اي مختصر تهيه كرده و در مصاحبه با غالمعلي رجايي، مشاور فرهنگي آيت اهلل هاشمي رفس��نجاني و احمد مازني، نماينده پيشين مجلس و رييس كميسيون فرهنگي در يكي از چهار اجالس��يه دوره دهم مجلس به اين موضوع پرداخته است. همچنين علي ربيعي، سخنگوي دولت به اين پرسش »اعتماد« پاسخ داده كه چرا دولت به مطالباتي چون اعالم عزاي عمومي براي درگذشت محمدرضا

شجريان هم پاسخ نداده است.

كوچ�ك آن پخش ربن�اي آقاي ش�جريان از صداوسيما بود كه حسن روحاني در مناظرات انتخاباتي هم به آن اشاره مي كرد. نظرتان درباره

كارنامه دولت در اين حوزه چيست؟در حوزه فرهنگي غفلت هاي بسياري صورت گرفت كه بحث آقاي شجريان يكي از آنها بود. آقاي شجريان شخصيتي فراملي داشت و بجا بود كه پرچم ها نيمه برافراشته مي ش��د و حتي اگر مجلس عزايي برگزار نمي شد، عزاي عمومي اعالم مي شد. گمان نمي كنم دلي باشد كه داغدار ايشان نباشد. دولت از اختيارات خود استفاده نكرد و نمي دانم در حالي كه اواخر عمر دولت اس��ت، چه مالحظاتي دارد ك��ه در اين حوزه محافظه كارانه عمل كرد. دولت بايد از اختيارات خود در ايام باقيمانده بيشتر استفاده كند و بيش از اين، خود را در معرض نقد مردم قرار ندهد؛ چراكه گويي مردم از نقد فراتر رفته و به نوعي بدبيني رسيده اند. به هر حال دولت از طريق وزارت كشور مي توانست در اين زمينه ورود كرده و حالت نظامي را جلوي بيمارستان، بهشت

زهرا يا مشهد ايجاد نكند. اما به باور برخي، اساس�ا حوزه عمل دولت در اين زمينه محدود است و جاي كار چنداني وجود ندارد. شما چه در مورد مساله عزاي عمومي براي آقاي شجريان و چه درباره ساير مسائل فرهنگي

چقدر اين گزاره را درست مي دانيد؟نمي دانم آيا در مورد عزاي عمومي يا برگزاري مراسم تشييع از جايي به دولت نهي جدي صورت گرفته بود يا نه. اگر هم نهي ش��ده باشد، روحاني بايد مي گفت كس��اني كه به من راي داده اند، داغدار هستند و بايد با آنها همدردي كنم. هيچ اتفاقي هم در تشييع آقاي ش��جريان نمي افتاد. در نهايت ممكن بود مردم چند ش��عار س��ر بدهند اما مگر حكومتي با شعار سقوط مي كند كه نگراني از بابت تشييع وجود داشته باشد. با عملكرد نادرست و ناصواب است كه يك حكومت رو به زوال مي رود. سال هاست مردم در هايدپارك لندن در مورد همه چيز شعار مي دهند و حرف مي زنند، اتفاقي هم نمي افتد. به نظر من دولت بايد از اختيارات خود استفاده مي كرد و اگر هم نهي شده بود، البي و چانه زني مي كرد تا موضوع حل شود. درگذشت آقاي شجريان يا مسائلي شبيه به اين موضوع كه در چند دولت احتمال به وقوع پيوستن آن وجود ندارد؛ بنابراين الزم بود در اين برهه زماني دولت چانه زني هايي داشته باشد. به نظر من اگر تشييع ايشان آزادانه برگزار مي شد، حتي

تنه به تنه تشييع برخي مراجع مي زد.

اجراي بعضي تصميمات نيازمند اجماع در نظام است پرسش »اعتماد«: علت عقب نشيني دولت در واكنش به خواست عمومي در زمينه های

فرهنگی و اجتماعی چيست؟پاسخ »سخنگوی دولت«: اتخاذ و اجرای بعضی تصميمات در کش��ور به اجماع درون نظام نياز دارد و تنها نظر دولت کافی نيست اما در سال های اخير متاسفانه به دليل تشديد قطب بندی های سياسی، رسيدن به اجماع بسيار دشوارتر ش��ده است. البته به اين معنا نيس��ت که دولت به مطالب��ات اجتماعی و فرهنگی مردم بی توجه است و به اين معنا هم نيست که با وجود مشکالت فراوانی که وجود دارد، دولت از تالش خود برای رس��يدن به اجماع دست خواهد کشيد. ما مايل نيستيم تالش ها و رايزنی ه��ای دولت را در اين موارد رسانه ای کنيم؛ چون گاهی خبری شدن اين موضوعات، تاثيرات منفی بيشتری به همراه می آورد اما اطمينان می دهيم که در هيچ يک از مواردی که مطالبه افکار عمومی بوده، دولت هرگز عقب نش��ينی نکرده و ب��ه تالش خود ادامه داده، ولو در پايان به نتيجه مطلوب خود نرسيده باشد. در مورد زنده ياد استاد شجريان، وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی ما از ابتدای بيماری و روند درمان تا خاکسپاری کنار ايشان

بوده است. ياد و خاطره ايشان گرامی باد!

پاسخ دولت

مشكالت و عقده هايي را براي احساسات مردم ايجاد مي كنند كه هيچ كمكي به نظام و دولت نمي كند بلكه بيشتر ضربه مي زند، ازجمله همين رنجاندن آقاي شجريان به قيمت حمايت از احمدي نژاد

گروه هاي فشار و عناصر افراطي حركت ماشين دولت را كند مي كنند در كشور ما منافع ملي صاحب ندارد. يعني اينجا به جاي اينكه بر اساس منافع ملي فكر كنند، بر اساس

تعصبات بخشي و سازماني فكر و عمل مي كنند پخش ربناي استاد شجريان وعده انتخاباتي بود كه مي شد عملي شود

دولت در زمينه مطالبات حداقلي فرهنگي مثل اعالم عزاي عمومي براي شجريان كوتاهي كرده است

مهشاد جليليان

سوژه روزادامه از صفحه اول

سياست چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 44767 [email protected]

همه چيز با يك توييت ش��روع شد. آن روزها هنوز دهمين دوره مجلس ش��وراي اس��امي روي كار بود و كرسي هاي س��اختمان هرمي شكل ميدان بهارس��تان يك دس��ت در قبضه اصولگرايان نبود. نماين��دگان مجلس دهم هر ك��دام در نوع خود به پيگيري امور جاري جمهوري اس��امي مش��غول بودند كه محم��ود صادقي در قامت نماينده تهران با يك توييت پاي ش��وراي نگهب��ان را به ماجرايي باز كرد كه پيش از آن كس��ي جرات بيان علني اش را نداش��ت. اين نماينده اصاح طلب مجلس دهم، تير ماه 98 ش��خص آيت اهلل جنتي را مخاطب قرار داد و پس از اظهارات او درباره لزوم مقابله با فساد، خواستار بررس��ي »دالل هاي ميلياردي« شوراي نگهبان ش��د. درخواس��تي كه واكن��ش تند و تيز عباسعلي كدخدايي را درقامت سخنگو و قائم مقام دبير شوراي نگهبان به همراه داشت و او گفته هاي صادقي را »خواب و خيال« تفس��ير و رسما آنان را تكذيب كرد؛ تكذيبيه اي كه كه البته حدود يك ماه بعد در پي افشاي ماجراي »هتل هويزه« و اطاعيه دادستاني تهران و تاييد دستگيري 12 نفر، چاره اي براي شوراي نگهبان باقي نگذاشت جز تاييد خبر

تخلفات در روند بررسي برخي صاحيت.اكبر اعلمي نيز آن روزها همپاي محمود صادقي به اين پرونده ورود كرد و در كانال تلگرامي خود ابعاد بيشتري را از جزييات ماجراي هتل هويزه افشا كرد اما گفته هاي او و نوش��ته هاي صادقي نيز نتوانست پاسخگوي ابهامات و پرس��ش هايي باشد كه افكار عمومي را درگير خود كرده بود تا جزييات بيش��تر

از سوي قوه قضاييه اعام شود.

سكون و سكوت

انتظارها اما هرگز عملي نشد؛ تاش شوراي نگهبان و قوه قضايي��ه آن روزها به رغم هزار و يك س��وال افكار عموم��ي، نه اعام جزييات ماجرا و افش��اي پشت پرده اين داللي ها، بلكه اتهام زدايي از 6 فقيه و 6 حقوقدان اي��ن نهاد بود. كدخداي��ي هر گونه انتساب اين افراد به شوراي نگهبان را رد مي كرد و قوه قضاييه نيز آنان را »كاهبردار« معرفي مي كرد تا ابهامات ايجاد ش��ده درباره اي��ن پرونده و خط و ربط آنان از س��وي اعضاي شوراي نگهبان تكذيب ش��ده باش��ند ولي چندي بعد محمود صادقي در گفت وگويي با پايگاه خبري فراز، مدعي نقش يكي از نزديكان يك عضو شوراي نگهبان« در اين پرونده گفت و تاكيد كرد كه اس��ناد نق��ش و دخالت او در اين ماجرا را همراه با فايل صوتي به هيات نظارت بر رفتار نمايندگان مجلس يازدهم تقديم كرده است ولي آنان نيز جز سكوت، اقدامي براي شفاف سازي ابعاد مختلف اين پرونده انجام نداده اند. س��كوتي ك��ه روز گذش��ته در ش��رايطي با انتق��اد نماينده اصاح طلب تهران در مجلس دهم مواجه ش��د كه درست يك روز پيش از آن عباسعلي كدخدايي در اظهارات��ي كه روزنامه ايران، ارگان رس��مي دولت منتش��ر كرد، بار ديگر مطالب مطرح شده توسط

صادقي را »ادعاهايي موهوم« خوانده بود.نماين��ده ته��ران كه از ق��رار معلوم ن��وع مواجهه كدخدايي ب��ا موضوع تخلفات در پرونده بررس��ي صاحيت كانديداها و تكرار اظهارات گذش��ته اش

گفت وگوي ويديويي محم��ود احمدي نژاد درباره ح��وادث پ��س از انتخابات 88 ك��ه برخاف عرف معم��ول ه��ر مصاحبه اي، ب��ه جاي آنك��ه مقابل خبرنگاران بنشيند و به پرسش هاي آنها به عنوان نمايندگان افكار عمومي پاس��خ دهد، با علي اكبر جوانفكر و عبدالرض��ا داوري دو نفر از نزديك ترين يارانش انجام ش��ده و پيش تر تي��زر كوتاهي از آن توس��ط پايگاه خبري دولت بهار - ارگان رسانه اي جريان سياسي نزديك به رييس دولت نهم و دهم منتشر ش��ده بود - شامگاه دوش��نبه به طور كامل منتشر ش��د و البته واكنش هايي را نيز برانگيخت. در اي��ن ميان اما محمد مهاجري، فعال رس��انه اي اصولگرا ش��ايد ش��ديدتر از ديگر منتقدان عمدتا اصاح طل��ب احمدي ن��ژاد ب��ه آن واكن��ش داد و در توييتي نوش��ت: »احمدي نژاد ك��ه خودش از مس��ببان اصلي فتنه 88 اس��ت زور مي زند براي فرار از رس��وايي اش رطب و ياب��س ببافد. كمترين مردانگي در وجودش نبوده و نيست وگرنه خاطره جلس��ه اي را كه يك مقام امنيتي پته اش را در آن مقط��ع روي آب ريخت و همان ج��ا عزلش كرد را

تعريف مي كرد.« فارغ از آنچ��ه مهاجري در اين تويي��ت گفته اما او حاال در گفت وگويي مختصر از نظراتش درباره اين گفت وگوي ويديويي را با ش��رح و بسطي بيشتر به »اعتماد« گفته و با بيان اش��اره به دو نكته مدنظر خود در تحليل اظه��ارات اخير رييس دولت نهم و دهم گفته اس��ت: »احمدي نژاد هر وقت احساس مي كند ك��ه مق��داري از فضاي رس��انه اي فاصله گرفته و مطرح نيست، موضوعي را مطرح و دوباره اظهارنظري مي كند تا ديده شود. در واقع او دنبال ويتريني اس��ت براي نمايش. وگرنه ايش��ان نه در دوران رياست جمهوري، نه قبل و بعد از آن، چندان اظهارات مهمي درباره مسائل سياست نداشتند و حتي اصولگرايان كه از ايشان حمايت كرده بودند، بعضا در همان جلساتي كه ما داشتيم، متفق القول بودن��د كه اظهارات ايش��ان فاق��د كمترين ارزش

سياسي است.« مهاج��ري همچني��ن درب��اره عل��ت بازگش��ت

احمدي نژاد به فضاي سياسي - رسانه اي و به ويژه اظهارنظر درباره حوادث پس از انتخابات جنجالي رياست جمهوري دهم در سال 88 نيز معتقد است كه »اتفاقا احمدي نژاد جزو كساني است كه نسبت به مسائل سال 88 مسووليت دارد و قصوري جدي متوجه اوس��ت. اما مجموعه نظ��ام تصميم گرفت براي اينكه فضا ملتهب تر نشود، خطاهاي ايشان كه اتفاقا خطاهاي بسيار بزرگي هم بود، مطرح نشود. اتفاقا ايشان در همان مقطع سال 88 بود كه نردباني را كه روي دوش اصولگرايان گذاش��ته بود و از آن تا رياس��ت جمهوري باال رفته بود، با لگدي به كنار انداخت و گفت اگر حمايت برخي نبود، ميليون ها

راي بيشتر كسب مي كرد.«اين تحليلگر اصولگ��را اما در تحليل علت بيان اين مطالب از سوي احمدي نژاد و اينكه هدف او از طرح مجدد اين مسائل چيست، مي گويد كه »حرف هاي احمدي نژاد هميشه بسيار مبهم است، مخدوش. ضماير جماتش مشخص نيس��ت و اگر هم بعضا نامشخص باشد، دروغ و خاف مي گويد يا واقعيتي را كاما ناقص عنوان مي كند.« مهاجري مي گويد: »احمدي ن��ژاد ب��ه هر ح��ال برخي سياس��يون را رقباي سياس��ي خود مي داند و به نظر مي رسد كه مي خواس��ته آنها را بزند. به نظرم اينكه دنبال رفع حصر بوده هم بس��يار بعيد اس��ت و اگر هم صادق باش��د، احتماال با اين انگيزه پيگير ب��وده تا مگر از اين نمد ب��راي خود كاهي بدوزد.« او درنهايت در پاسخ به اين پرسش كه آينده احمدي نژاد را چطور ارزيابي مي كند، به همين جمله مختصر بس��نده كرده كه آينده اي در انتظار اوست كه موجب خنده

ملت خواهد بود؛ »آينده اي طنز!«

»در نقشه خداوند تبارك و تعالي، حتي از زمان تولد پيغمبر، انقاب اسامي ايران ديده شده. اين خيلي مهم است. امام مي فرمايد اين )مساله( دو نكته خيلي مهم دارد؛ يكي اينكه معن��اي اينكه پيغمبر در مكه متولد مي شود اما حوادثش در ايران هست، به خصوص شكسته شدن 14 كنگره كاخ كسري، اين هست كه 14 قرن بعد از تولد پيامبر بساط ستم شاهي برچيده مي شود، بس��اط ظلم برچيده مي شود. قرن 14 قرن بسيار مهمي است در مس��ائل آينده و آينده پژوهي در نگاه معارف اس��امي و نكته دوم كه امام فرمودند اين است كه بعد از رحلت پيامبر، جبرييل كه سه ماه خدمت حضرت فاطمه زهرا مي رسيد و حضرت زهرا به خاطر آن اسمش مقدس است، حضرت جبرئيل با اخبار انقاب اس��امي حضرت زهرا را آرام مي كرد و مي گفت ايراني ها خواهند اومد. چون شما ببينيد از زمان پيغمبر خبر خوش��ي ما نداريم در تاريخ اسام. اولين خبر خوش در تاريخ اس��ام، انقاب اس��امي اس��ت«؛ اين بخش��ي از صحبت هاي حجت االسام محمد شجاعي، مديرعامل موسسه منتظران مهدي است كه به عنوان كارشناس مذهبي در برنامه »روبه راه« شبكه قرآن حاضر شد و از ظهور امام زمان )عج( گفت. اين بخش از اظهارات او كه دوش��نبه شب در س��يماي ملي پخش ش��د اما بافاصله در ويديويي كوتاه در فضاي مجازي منتشر و دست به دست شد و چنان چ��ه انتظار مي رفت واكنش گس��ترده افكار عمومي را به دنبال داشته باشد. اظهارات مديرعامل موسسه منتظران مهدي كه اما تنها واكنش كاربران معمول فض��اي مجازي را به همراه نداش��ت، اين بار حتي گروهي موسوم به ارزشي ها يا همان اصولگرايان شبكه هاي اجتماعي توييتر هم به پخش اين سخنان روي آنتن زنده تلويزيون واكنش نش��ان داده، آن را نادرست توصيف كرده دانستند و خواستار آن شدند كه بابت اين ادعاهاي غلط از مردم عذرخواهي شود. كنار حجت االسام شجاعي اما برخي ديگر انگشت اتهام و پرسشگري شان را رو به سوي رييس سازمان صداوسيما نش��انه گرفته و از سياستگذاري هاي اين سازمان انتقاد كردند. فريد مدرسي، روزنامه نگار در همين راستا در واكنش به اين ويديو و اظهارات مطرح

شده در آن، در حساب توييتري اش نوشت: »جناب علي عسكري تا چه زماني بايد چوب ضعف و بي تدبيري جنابعالي و عدم درك ش��رايط كنوني در صداوسيما را بخوريم. تا چه زماني قرار اس��ت رفتار شما موجب تمسخر نظام و تشيع شود و دم بر نياوريم. اين ديگر سياست نيست، بازي با اعتقادات مردم است. از آن روز

بترسيد كه صبر متدينين لبريز شود.«

مهر تاييد علم الهدي بر تبعيض حقوق زنانصحبت هاي شجاعي اما تنها اظهارنظر نامتعارف روز دوش��نبه نبود. آيت اهلل علم الهدي كه به عنوان امام جمعه مشهد بيشتر به دليل اظهارنظرهاي جنجالي اش شناخته مي شود، دوشنبه شب در نشستي با جمعي از دانش��جويان تش��كل هاي دانش��جويي دانشگاه فردوسي، برخاف آنكه پيش از اين مخالفت خود را با دوچرخه س��واري زنان اعام كرده بود، با رويكردي متفاوت گفت كه با دوچرخه س��واري زنان »موافق« اس��ت. امام جمعه مش��هد 3 م��اه پي��ش در يكي از خطبه هاي نماز جمعه اش كه به دليل ش��يوع كرونا به شكل نوشته و با نام »پيام جمعه« منتشر مي شد، نظر خود را درباره دوچرخه چني��ن اعام كرده بود: »دوچرخه س��واري دخترها و زن ها در منظر مردان نامحرم حرام اس��ت، اين فتوايي قطعي است كه بايد در نظام مقدس جمهوري اسامي، هم مردم ما رعايت كنند و هم سردمداران، كارگزاران و مجريان نظام به فتواي رهبري توجه داشته باشند.« البته علم الهدي در همان پيام هم گفته بود كه همه با »تفريح بانوان« به عنوان يك »حقيقت« موافق هستند اما براي اين حقيقت شرط و شروطي هم گذاشته بود و آن اينكه دوچرخه س��واري زنان نبايد »مقابل چشم نامحرم«

انجام ش��ود و باعث »آت��ش زدن به غرايز جنس��ي جوانان« ش��ود. علم الهدي همان زمان هشدار داده بود كه دوچرخه س��واري زنان مقاب��ل نامحرمان را نه تنها نهي مي كند كه ب��ا آن »مبارزه« خواهد كرد. امام جمعه مش��هد اما در تازه ترين اظهاراتش درباره دوچرخه س��واري زنان كه به نظر مي رسد برايش از اهميت ويژه اي برخوردار اس��ت، اع��ام كرده كه با دوچرخه س��واري زنان موافق است، البته اين بار هم براي آن شرط و شروطي قايل شده و آن، اينكه نبايد »به گونه اي تبرج جاهليت و محرك مردها رخ دهد.« او برهمين اس��اس گفته درموضوع دوچرخه سواري بانوان به جاي حذف صورت مساله، بايد مكان مناسبي براي تفريح بانوان و دوچرخه سواري آنها فراهم شود و برهمين اس��اس پيش��نهاد كرده كه بوستان هايي براي دوچرخه س��واري زن ها داير ش��ود. علم الهدي اما اين بار هم از موضوعي سخن گفته كه به جنجالي تازه در فضاي رس��انه اي و مجازي تبديل شده است. چنان كه تاكيد كرده كه از نظر علما، دوچرخه سواري بانوان در ما عام حرام ش��مرده ش��ده و براين اساس گفته كه »تبعيض جنسيتي« را »خدا« آفريده است. علم الهدي اگرچه اذعان كرده كه هيچ انديشمندي نگفته كه بين زن و مرد در »حقوق انساني« فرقي وجود دارد اما با پيشنهاد محدود كردن دوچرخه سواري زنان در مكان ها و بوستان هاي خاص، خواستار آن شده تا استفاده از اين وسيله حمل و نقل براي زنان محدود به مكان هاي خاص شود. انتشار اين سخنان اما درست روزي صورت گرفته كه حجت االسام مسيح مهاجري، مديرمسوول روزنامه »جمهوري اسامي« در سرمقاله اين روزنامه، نه به اظهارات اي��ن دو روحاني، بلكه به سخنان چندي قبل حجت االسام صديقي واكنش نشان داده و در واكنش به آنچه از خطيب موقت نماز جمعه تهران با اين عنوان منتشر شد كه »علت پيدايش كرونا گناهان مردم اس��ت«، اين دس��ت اظهارات را »توجيهات فريبكارانه« خوانده و نوشته است: »مشكل بزرگ اين افراد اين اس��ت كه تص��ور مي كنند مردم نمي فهمند و آنها مي توانند با اين توجيهات باوجه و بي پايه، هرطور كه مي خواهن��د بتازند و به زندگي

غيرمردمي خود ادامه دهند.«

مسيح مهاجري همزمان با انتشار اظهارات نامتعارف علم الهدي و شجاعي، از اظهارات صديقي انتقاد كردمحمد مهاجري از انگيزه مصاحبه اخيراحمدي نژاد به »اعتماد« مي گويد توجيهات فريبكارانهويتريني براي نمايش

سيدميالد علويكمترين حرفي به رييس دولت وقت با اتهام توهين به رييس جمهور ب��ا حبس و فش��ارهاي آنچناني مواجه مي ش��د، تمام نظام پشت س��ر او در آمدند، 7 نف��ر از 12 عضو ش��وراي نگهب��ان از او حمايت كردند، سخنران ميتينگ انتخاباتي او عضو رسمي شوراي نگهبان بود كه قرار بود داور بي طرف رقابت انتخاباتي باشد، دبير اين شورا قاطع ترين حمايت ها را از او مي كرد، موضع و نهادهاي امنيتي و انتظامي كه ديگر گفتن ندارد. حاال در مقابل اين بديهيات، مي گويد ميرحسين موسوي از طرف طبقه حاكم و اش��راف بوده و او مظلوم ماجرا! آدم واقعا مي ماند به اين حجم از ناراستي چه بگويد كه حق مطلب را ادا كند. مطمئنا واژه ها به سادگي پاسخگو نيستند. آخر به كسي چون احمدي نژاد با آن وجنات، وقتي خود را طرف��دار و نماينده نخبگان معرفي مي كند و مخالفانش در سال 88 را امنيتي ها برمي شمرد، چه مي توان گف��ت؟ جايي براي بحث منطقي مگر مي گ��ذارد؟ جالب تر آنكه در جايي از اين مصاحبه و در توصيف آن خس و خاشاكي كه سال 88 بيان كرد، اين بار آنها را اراذل و اوباش خطاب مي كند! از همه خوشمزه تر آنكه به نحوي مي گويد مخالفانش دست به اجاره اراذل و اوباش براي به هم زدن شرايط كشور مي زدند. حرف هاي آشنايي است كه... بماند. بماند تا زمان يافتن يا خلق واژه اي مناسب افاضات.

اما چه اتفاقي افتاده كه او مجددا اين اعتماد به نفس را پيدا كرده تا به جاي تشبه خود به منتقدانش و جا زدن خود به عنوان آزادي خواه و عدالت طلب، اين اكاذيب بگويد؟ داليل اين موضوع از اين قرار است: 1- او و نزديكان��ش فك��ر مي كنن��د ك��ه موقعيت اجتماع��ي س��بزها و اصاح طلب��ان و منتق��دان مسالمت جو كاسته شده است. طيفي خشمگين از مردم ك��ه از اين گونه كنش ها و جنبش هاي مدني عبور كرده اند و به دنبال تخليه خش��م و اعتراضات تندتر و متفاوت هس��تند، با نشانه هايي چون دي 96 و آبان 98 افزايش يافته اند و احمدي نژاد خيلي دلش مي خواهد تا سر اين جنبش بي سر شود و آن را تصاحب كند يا از بين آنها ياركش��ي كند. نوعي جنبش ت��وده اي معترض كه نمايندگي سياس��ي روشني ندارند و ش��ايد اين فرصتي براي بهاريون باش��د كه براي خود جمعيتي حامي داشته باشند. شاهد ديگر اين تحليل، همراهي سودانگارانه اين طيف با شعارهايي چون اصاح طلب اصولگرا ديگه تمومه ماجراس��ت. گويي اين خاتم��ه را آغاز خود مي پندارند. البته اشتباه مي كنند، ولي تاشش كه ضرر ندارد. چه بسا در اين مسير حمايت هايي هم از درون برخي محافل دروني سيس��تم دارند تا در مديريت اعتراض هاي مشابه بعدي، فرد مطمئني

را داشته باشند.2- آنها در چند س��ال اخير تاش زيادي كرده اند تا خود را به لحاظ گفتماني به جريان هاي س��بز و اصاح طلب و مدني كشور نزديك كنند، اما كسي بهايي نداد. حتي گاهي تندتر از ميانگين اين بخش از جامعه مدني كش��ور، مواض��ع آنچناني گرفتند، عليه سيس��تم قضايي و امنيتي تندترين مواضع را گرفتند، پشت مفاهيمي چون قرائت هاي مختلف از دين، نقد واليت فقي��ه و از اين قبيل موضوعات در آمدن��د، اما همواره دم خروس��ي پي��دا بود كه مانع از پذيرش قس��م حضرت عباس شان مي شد. طبيعي ب��ود باالخ��ره در جايي به اي��ن بي محلي واكنش نشان دهند كه در اين مصاحبه اخير نشان دادند. افراد رسانه اي بهاريون، در جريان درگذشت استاد ش��جريان هم در فضاي آناين، پس از چند تويي��ت همدالنه كه چندان توجه كس��ي را جلب نكرد، دلخوري و بي حوصلگي ش��ان را بروز دادند و به س��مت تنش و پرخاش با س��بزها و طرفداران استاد شجريان رفتند و جالب آنكه سعي مي كردند خود را در مدل جمعيت هاي عزادار در درگذش��ت هنرمنداني چون مرتضي پاش��ايي ج��ا بزنند و آن را در مقابل سوگواران اس��تاد شجريان، تبديل به دوقطبي كنند. رفت��اري لوس و كودكانه كه در هر

حال انجام دادند.3- انتخاب��ات 1400 نزدي��ك اس��ت و انتخابات، بره كش��ان هم��ه جريان ه��اي سياس��ي، اع��م از پوزيسيون و اپوزيس��يون است. بهاريون هم از اين قاعده مس��تثنا نيس��تند و دنبال ب��روز و ظهوري دوباره در آن هستند. برنامه اي كه احتماال با اعام كانديدات��وري نفر اول جريان ش��ان، احمدي نژاد شروع مي شود تا گوي را نهايتا به كانديداي نزديك ديگري بده��د. اتفاقي كه الاقل براي اين انتخابات بعيد است براي شان محقق ش��ود ولي به هر حال موقعيت آنها را در فضاي سياس��ي كشور تا حدي

روشن تر خواهد كرد.

مردمند كه كاري كرده اند صدا و س��يماي مملكت بيننده و شنونده اي نداشته باشد. مردمند كه كاري كرده اند كه قيمت ها به آس��مان هفتم سربكش��د. مردمند كه زمينه س��از اعتياد و قاچاق موادمخدر ش��ده اند. مردمند كه دوس��ت دارند بهره در بهره به بانك ها ن��زول بدهند و بانك ها فربه تر ش��وند. مردمند كه دوس��ت دارند در هزارتوي نظام اداري له شوند. مردمند كه دوست دارند كتاب هاي شان سانسور ش��ود. مردمند كه نمي فهمند... مردمند .... مردمن��د .... مردمن��د.... مقص��ر مردمند با اين رفتارها و اخاق شان وگرنه هيچ مديري كمترين نقش و تقصيري در مس��ائل كش��ور نداشته است.

آنها بي گناهند. حجت االس��ام صديقي نكته تازه اي نگفته است. ايش��ان فقط مضموني را به زبان آورده اس��ت كه

سال هاست به آن عمل مي شود.مردمان گناهكارانند و حكمرانان بي گناه.

همان احمدي نژاد

مردم گناهكار، حاكمان بي گناه

»اعتماد« از جزييات »فروش 4 ميلياردي صالحيت« در انتخابات اسفند 98 گزارش مي دهد

محمود صادقي خواهان اطالع رساني قوه قضاييه درباره خريد و فروش صالحيت شدجنجال صالحيت

در جري��ان گفت وگو ب��ا روزنامه دول��ت را ديده، روز گذش��ته در نامه اي به س��يدابراهيم رييسي از س��كوت 8 ماهه اين نهاد در قبال پرونده تخلفات در روند بررس��ي صاحيت ها انتقاد كرد و نوشت: »دس��تور فرماييد گزارش��ي از نتاي��ج تحقيقات مقدماتي و اقدام��ات قضايي متعاق��ب آن در اين خصوص به اطاع عموم برس��د. ش��كي نيست كه عدم اطاع رس��اني و شفاف س��ازي در اين زمينه، هم موجب تجري سودجويان و آسوده خاطر شدن آنها براي تكرار اقدامات شان در آينده خواهد شد، هم موجب گس��ترش بدبيني افكار عمومي نسبت به سامت نظام نظارتي شوراي نگهبان خواهد شد و هم به شائبه سياسي بودن اقدامات دستگاه قضا

در مقابله با فساد دامن خواهد زد.«

در جست و جوي پاسخنكت��ه قابل توجه در اين ميان آنك��ه اعضاي هيات نظارت بر رفت��ار نمايندگان مجلس يازدهم حاضر به اظهارنظر درباره بررس��ي يا عدم بررس��ي فايل صوتي مدنظ��ر محم��ود صادقي مبن��ي بر نقش يكي از نزديكان يك عضو ش��وراي نگهبان در اين پرون��ده نيس��تند و در جريان تماس ه��اي تلفني مكرر خبرنگار روزنام��ه اعتماد با اعضاي اين نهاد، هر ك��دام به نوعي پس از ش��نيدن س��وژه مدنظر براي گفت وگو از پاس��خگويي خ��ودداري كردند. به عن��وان نمونه محمدمه��دي مفت��ح، نماينده

تويس��ركان پاسخگويي به اين پرس��ش را وظيفه موسي غضنفرآبادي، س��خنگوي اين هيات اعام كرد و با لحني تند و نامتعارف از ادامه گفت وگو سر باز زد. جالب آنكه از عم��ر مجلس يازدهم تاكنون حدود 4 ماه گذشته ولي هنوز نوع پيشبرد امور در هيات نظارت بر رفتار نمايندگان مش��خص نيست و از اين رو به نظر نمي رس��د آنان در آينده نزديك نيز قصد اطاع رس��اني درباره چند و چون امور را

داشته باشند.

يكي از هفت تاآنچه از ميان اظهارات صادقي و نوشته هاي اعلمي پيداس��ت، اين اس��ت كه ماجراي خريد و فروش صاحيت به 7 ش��خص يا به بيان��ي دقيق تر 7 باند و گروه مي رس��د. 7 باندي كه ميان شان از كارمند سابق اس��تانداري تهران و سازمان برنامه و بودجه حاضرند تا قاضي بازنشسته و كارآفرين. يكي از اين 7 شبكه، همان باندي اس��ت كه در ماجراي هتل هويزه با همكاري ايجاد ش��ده ميان اكبر اعلمي و رحيمي، رييس س��ابق حفاظت و بازرسي شوراي نگهبان و اعام جزييات ماجرا به نهادهاي قضايي و امنيتي، بازداشت و منهدم شد. حاال در اين ميان يكي از نمايندگان شش��مين دوره مجلس شوراي اس��امي كه خود نيز از نزديك با يكي از اين باندها در ارتب��اط بوده و تاش هايي را ب��راي انهدام آنان ترتيب داده، در جريان گفت وگوي خود با روزنامه

اعتماد از جزييات اقدامات يكي ديگر از اين باندها در جريان انتخابات مجلس يازدهم گفته و ماجراي خريد و فروش صاحيت 4 ميلي��ارد توماني را كه پيش تر توسط محمود صادقي به شكل گذرا به آن

اشاره شده بود، تشريح كرده است.محمد محمدرضايي كه به عن��وان نماينده بيجار در ششمين دوره مجلس ش��وراي اسامي حاضر بود، در جريان گفت وگوي خود با »اعتماد« درباره تاش هاي از ق��رار معلوم ناكام صورت گرفته براي انه��دام يكي از اين 7 ش��بكه مي گوي��د: »يكي از دوستان من به نام »تحصري« به عنوان كانديداي انتخابات مجلس يازدهم از حوزه انتخابيه سنندج نام نويس��ي كرد. روزي او به م��ن گفت كه فردي با نام »آق��اي ت« كه خود را عضو ي��ك نهاد امنيتي معرف��ي كرده، ب��راي تاييد صاحي��ت طلب پول كرده اس��ت. من از اين ماجرا تعجب كردم و گفتم كه امكان ندارد ولي دوست من تاكيد كرد كه اين فرد پيش تر هم با دريافت مبالغي اقداماتي را انجام داده و فرد واقعا بانفوذي است. من به محض اطاع از اين ماجرا به آقاي كدخدايي )سخنگوي شوراي نگهبان( زنگ زدم و با داد و بيداد به او گفتم كه اين چه وضعي است كه ايجاد كرده ايد و چرا به مسائل رسيدگي نمي كنيد؟! به ايشان گفتم كه حتما بايد مسائل را از BBC بش��نويد تا به آن ورود كنيد؟!« او ادامه مي دهد: »روز بع��د از اين گفت وگوي من با آقاي كدخدايي، از طرف ش��وراي نگهبان با من

تم��اس گرفتند و ما را به جلس��ه اي دعوت كردند. تص��ور ما اين ب��ود كه جلس��ه برگزار ش��ده براي بررسي صاحيت آقاي »تحصري« براي حضور در انتخابات مجلس اس��ت ولي در ادامه فهميديم كه دفتر ش��وراي نگهبان در خيابان آذربايجان تهران

مربوط به حفاظت اين نهاد است.«

صالحيت 4 ميلياردياي��ن نماينده مجلس شش��م در بخ��ش ديگري از گفت وگ��وي خود با روزنامه اعتماد از درخواس��ت 4 ميلي��اردي براي تاييد صاحي��ت گفته و تاكيد مي كند: »آقاي »ت« به دوس��ت م��ن )تحصري( گفته ب��ود كه با درياف��ت مبالغ��ي او را نزد فردي براي درياف��ت صاحيت خواهد برد. دوس��ت من )تحص��ري( نيز با »آقاي ت« س��اعت 2 بعدازظهر قرار گذاش��ته بود. ما از صب��ح روز موعود در دفتر حفاظت شوراي نگهبان بوديم ولي من چون عازم سفر بودم تا ساعت 11 بيشتر در جلسه نماندم ولي بعد »تحص��ري« برايم تعريف كرد كه چه اتفاقاتي رخ داده است. راس ساعت 2 بعدازظهر »آقاي ت« تماس گرفت و در اظهاراتي مثا رمزي، گفت كه 4 تا يك واحدي تجويز كن اما چون هدف دوست من و اعضاي حفاظت شوراي نگهبان تخليه اطاعاتي او بود، مش��خص شد كه منظور از 4 تجويز، 4 چك و منظور از »يك واحد« يك ميليارد تومان اس��ت. اي��ن گفت وگو ح��دود 20 دقيقه طول كش��يده و »آق��اي ت« درجريان آن تاكيد مي كند كه »حتي اگر مفسد هم باشي، صاحيت تو را تاييد مي كنند.« پس از اين گفت وگو »رحيم��ي« رييس حفاظت وقت شوراي نگهبان طي نامه اي به مراجع قضايي پيگيري ها را براي به دام انداختن اين فرد آغاز كرد و كار به ش��كايت »آقاي ت« از ما رسيد؛ به طوري كه من همين هفته جاري براي رس��يدگي به اين

شكايت در دادگاه حاضر شده بودم!«اكبر اعلمي، نماينده ادوار مجل��س نيز در جريان گفت وگوي كوتاه خود با روزنامه اعتماد گفته هاي محمدرضاي��ي، نماينده مجلس شش��م را تاييد و تاكيد مي كند كه »اين پرونده يكي از 7 پرونده اي اس��ت كه ما به دنبال آن بودي��م.« اعلمي پيش از اين در كانال تلگرامي خود نوشته بود كه ماجراي خري��د و ف��روش صاحيت ه��ا را به گ��وش علي جنتي، فرزند دبير ش��وراي نگهبان رسانده و او نيز خواستار پيگيري ماجرا از سوي رحيمي شده بود و »س��رنخ هاي بسيار مهم شناسايي و معرفي شده آماده بهره برداري ديگر كه شهود و مدارك فراوان آن موجود اس��ت در حد كيس هت��ل هويزه كه تا مرحل��ه رد و بدل ش��دن پول ادامه داش��ت، ادامه

نيافت.« به اين ترتيب و ب��ا درنظرگيري همه اين موارد، به نظر مي رسد پرونده داللي صاحيت ها در شرايطي كه كدخدايي همچنان تاكي��د مي كند كه »هيچ ردپايي از ش��وراي نگهبان و كاركنان اين نهاد در ميان نبوده اس��ت«، همچنان ب��ا ابهاماتي مواجه اس��ت؛ ابهاماتي كه حاال مدتي است مطرح شده و به چرايي عدم اطاع رساني درباره سرنوشت سران 6 ش��بكه از 7 ش��بكه اي ختم مي شود كه مشغول داللي صاحي��ت بودند؛ ابهاماتي كه جز ش��وراي نگهبان و ق��وه قضاييه طبيعتا نهاد ديگري توانايي

حل و فصل آن را نخواهد داشت.

روايتگفت وگو

پايگاه اطالع رساني شوراي نگهبان

5جهان [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

انتخابات 2020

كاخ س��فيد وعده خروج كام��ل نظامي��ان امريكايي از افغانستان تا پيش از كريس��مس را داده، اما رييس ستاد مشترك نيروهاي امريكا در افغانستان معتقد است همه چيز بستگي به ش��رايط دارد و نمي توان تاييد كرد تا ماه ژانويه تمامي سربازان امريكايي از افغانستان خواهند رفت. ژنرال م��ارك ميلي در گفت وگو با ان پ��ي آر تاكيد كرده توافقي كه ميان اياالت متحده و طالبان در خصوص خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان صورت گرفته »بر اساس شرايط« بوده و اياالت متحده خود را مسوول مي داند كه به جنگ در افغانستان خاتمه دهد. اين اظهارنظر در حالي صورت گرفت كه كاخ سفيد و دونالد ترامپ، رييس جمهور امريكا به نحوي ديگر درباره موضوع افغانس��تان سخن مي گويند. مشاور امنيت ملي امريكا روز چهارشنبه هفته گذشته اعالم كرده بود كه اياالت متحده تصميم دارد تا اوايل سال آينده ميالدي تعداد نيروهايش در افغانستان را به 2500 نفر كاهش دهد. ساعاتي بعد از اين صحبت هاي رابرت اوبرايان، رييس جمهور امريكا در اقدامي غيرمنتظره در حساب كاربري ش��خصي خود در توييتر زمانبندي جديدي را در اين خصوص مطرح كرد و خواستار خروج كامل نيروهاي امريكايي از افغانستان تا پيش از كريسمس شد. رييس جمهور امريكا نوشت: »تا پيش از كريسمس بايد زنان و مردان ش��جاعي را كه در افغانس��تان خدمت

مي كنند در خانه داشته باشيم.«بر اس��اس گزارش روزنامه نيويورك تايمز، دونالد ترامپ بدون اطالع مقامات ارش��د پنتاگون اين دستور را صادر كرده و ديگر افراد به ويژه مشاور امنيت ملي از اين تصميم رييس جمهور اطالع نداشته اند. مقامات ارشد ارتش امريكا معتقدند اين تصميم دونالد ترامپ مبني بر خروج سريع از افغانستان تبعات بدي براي منطقه خواهد داشت و سبب

خواهد شد كه توافق صلح به دست آمده به طور كامل بي اثر شود. به گفته اين مقامات چنين اقدامي صلح و آتش بس در افغانستان را از بين خواهد برد. ژنرال مارك ميلي رييس ستاد مشترك نيروهاي امريكا در افغانستان كه در اين باره مورد سوال قرار گرفته، مي گويد: تصميم گيري هاي ارتش براساس مالحظات سياسي داخلي نخواهد بود. او مي افزايد: »رابرت اوبرايان يا هر كس ديگري مي تواند حدس خود را درباره زمان خروج نيروهاي امريكايي داشته باشد اما من صرفا بر اساس شرايط ميداني و گفت وگوهايي كه مستقيما

با رييس جمهور داشته ام در اين باره صحبت مي كنم.«يكي از مقام هاي امريكايي كه نخواسته نامش گفته شود، به رويترز گفته كه » بسياري از سناريوهاي مختلف مورد بحث قرار گرفته است، اما ما انتظار اين را نداشتيم.« يك مقام ديگر امريكايي نيز كه به شرط محفوظ ماندن نامش اظهارنظر كرده، بيان داش��ته كه »اظهارات ترامپ اغلب به جاي برنامه ريزي واقعي، خواسته ها و اهداف گسترده او را برجس��ته مي كند. او دو س��ال پيش موضوع مشابه تعج��ب آوري را درباره خروج از س��وريه اعالم كرد، با اين

وجود صدها سرباز امريكايي هنوز در آنجا باقي مانده اند.«

دستورات‌توييتري‌را‌‌اجرا‌‌نمي‌كنيمتصميم ترامپ مبني بر اعالم زمان بندي خروج نظاميان امريكايي دقيقا در زماني اعالم شد كه تعدادي از فرماندهان ارش��د ارتش اياالت متحده از جمله مارك ميلي به دليل ابتال به ويروس كرونا در قرنطينه به سر مي بردند و بر اساس گفته هاي تعدادي از مقامات آشنا به موضوع گفت وگويي ميان آنها و رييس جمهور درباره اين موضوع صورت نگرفته بود. در واكنش به اين اقدام رييس جمهور امريكا تعدادي از كاركنان ارشد وزارت دفاع اين كشور اعالم كرده اند كه پنتاگون جايي اس��ت كه بر اساس قوانين و مقررات اداره مي ش��ود و آنها دس��توراتي را كه از طريق توييتر اعالم

شود پيش از دريافت ابالغ رسمي اجرايي نخواهند كرد. اين اولين بار نيست كه دونالد ترامپ از توييتر براي ابالغ دستورات خود اس��تفاده مي كند. او پيش تر نيز در سال 2018 خبر خروج نظاميان امريكايي از سوريه را از طريق توييتر اعالم كرد و همين مساله سبب شد جيم متيس، وزير دفاع سابق امريكا از سمت خود استعفا كند. هرچند بعدها مشخص شد اين تصميم صرفا تصميمي نمايشي بوده و هنوز تعداد قابل توجهي از س��ربازان امريكايي در سوريه حضور دارند اما تصميمات ناگهاني ترامپ كه بدون اطالع مقامات ارش��د وزارت دفاع علني مي شود، خشم برخي نظاميان ارشد و كاركنان پنتاگون را برانگيخته است.

همه‌‌‌چيز‌‌به‌شرايط‌بستگي‌داردژنرال مارك ميلي در گفت وگو با ان پي آر بر خالف ترامپ كه بدون پيش شرط خواستار خروج كامل نيروهاي امريكايي شده، گفته است كه خروج نظاميان از افغانستان تنها در شرايطي اتفاق مي افتد كه شرايط و اتفاقاتي كه در ميدان رخ مي دهند اين اجازه را به ارتش اياالت متحده بدهند و اين اطمينان حاصل ش��ود به »ماموريت اصلي نظاميان امريكايي« آسيبي وارد نخواهد ش��د. او كه روابط خوبي هم با ترامپ داشته و نمي خواهد اين روابط خراب شود در پايان تاكيد كرده وظيفه نظاميان زير نظر داشتن شرايط و تشريح آنها براي مقامات ارشد از جمله رييس جمهور است تا آنها بتوانند با داشتن اطالعات كامل تصميمي مسووالنه براي آينده بگيرند. اين اظهارات در حالي مطرح شده كه رييس جمهور امريكا نشان داده اهميتي براي ماموريتي كه

ارتش ادعا مي كند در افغانستان دارد، قائل نيست.

نارضايت�ي‌مقام‌ه�اي‌افغانس�تان‌از‌خ�روج‌نظاميان‌‌امريكا

رييس شوراي عالي مصالحه ملي افغانستان در واكنش به

تصميم جديد كاخ سفيد مبني بر خروج نظاميان امريكايي تا ماه ژانويه اعالم كرده اين موضوع مذاكرات صلح را تحت تاثير قرار خواهد داد. به گزارش طلوع نيوز، عبداهلل عبداهلل گفته است: »اگر پيش از تامين صلح اين اقدام صورت گيرد، تاثيري جدي خواهد داش��ت اما به هر صورت افغانستان بايد براي رويارويي با اين ش��رايط آماده باشد و در نهايت مسووليت اول و آخر اين مساله بر عهده افغانستاني هاست.« هرچند برخي مقامات نظامي در افغانستان از وضعيت خوب و آمادگي نيروهاي ارتش افغانس��تان سخن مي گويند و مدعي هستند كه نظاميان اين كشور در نبود امريكا قادر به تامين امنيت در برابر حمالت طالبان هستند، اما هنوز ترديدهايي جدي پيرامون اين مساله در ميان مسووالن

سياسي افغانستان و كارشناسان وجود دارد.مخالفت ها به خروج نظاميان امريكايي به سران افغانستان و فرماندهان ارتش اياالت متحده منحصر نمي ش��ود. در روزهاي گذش��ته دبيركل ناتو نيز اعالم كرده كشورهاي عضو اين پيمان بايد در تصميم گيري پيرامون اين موضوع سهيم باشند. ينس استولتنبرگ در اين باره گفته است: »ما به صورت مشترك تصميم گرفتيم كه به افغانستان برويم و در مورد تعديالت آينده شمار سربازان نيز مشتركا تصميم مي گيريم و وقتي زمان مناسب فرا برسد، مشتركا افغانس��تان را ترك خواهيم كرد.« او گفته است كه ناتو مي خواهد از تبديل ش��دن دوباره افغانستان به منطقه امني براي تروريس��ت هاي بين المللي جلوگيري كند. استولتنبرگ افزوده است: »ما بر اساس شرايط در محل تصميم خواهيم گرفت، چراكه فكر مي كنم تداوم تعهد به آينده افغانستان بسيار مهم است.« تحليلگران امنيت ملي در امريكا معتقدند اقدام ترامپ اقدامي انتخاباتي است كه به افغانستان، متحدان امريكا در ناتو و به هدف نيروهاي امريكايي در اين كشور آسيب مي رساند، اما رييس جمهور

امريكا اصرار دارد هر چه زودتر تصميم او عملي شود.

محمدحسين لطف الهي

ژنرال مارك ميلي: همه چيز بستگي به شرايط داردابهام در خروج نظاميان امريكايي از افغانستان

بيماري آلزايمر فرد از س��ال 1993 شدت گرفت؛ در اين زمان تخمين زده مي شود كه سهم هر يك از فرزندانش از ارث بايد چيزي حدود 35 ميليون دالر بوده باشد. در سال 1997 او اكثر دارايي هاي ملك��ي اش را به فرزنداني كه هن��وز در قيد حيات بودند، منتقل كرد. اواسط 1999 به دليل ذات الريه در بيمارس��تان النگ آيلند بس��تري شد و روز 25 ژوئن همان سال در سن 93 سالگي درگذشت. در آن سال امالك و دارايي هاي دونالد ترامپ چيزي ح��دود 250 تا 300 ميليون دالر برآورد مي ش��د اگرچه بيش از 1.9 ميليون دالر پول نقد در اختيار نداشت. همسر فرد و مادر دونالد ترامپ حدود يك سال بعد در آگوست 2000 در هايد پارك نيويورك درگذش��ت. مجموع دارايي كه هنگام وفات به نام فرد و ماري به طور رسمي بود بيش از 50 ميليون

دالر مي شد. نيويورك تايم��ز در مقاله افش��اگرانه اكتبر 2018 اسنادي منتش��ر مي كند كه نشان مي دهد، ماري و فرد موفق ش��ده بودند بيش از يك ميليارد دالر دارايي خود را از طري��ق كم جلوه دادن برآوردها و تخمين هاي مالي به فرزندان ش��ان منتقل كنند و از پرداخت كالن ماليات ب��ر ارث خودداري كنند. ماليات هايي كه صدها ميليون دالر برآورد مي شود. نكته مهم اين است كه دونالد ترامپ هميشه مدعي بوده كه سرمايه اصلي اش را خودش به دست آورده و به پدرش وابسته نبوده است اما شواهد و واقعيت ها چيز ديگري نشان مي دهند. اسناد مالياتي مربوط به خانواده ترامپ كه توسط نيويورك تايمز منتشر ش��ده، نش��ان مي دهد ك��ه دونالد بي��ش از 200 ميليون دالر از پدرش كمك گرفته. دونالد ترامپ در تبليغ��ات انتخابات��ي 2016 گفته بود كه من از پدرم يك وام كوچك يك ميلي��ون دالري گرفته بودم. واقعيت با توجه به تحقيقات تايمز يك كمك بالعوض 60.7 ميلي��ون دالري بوده نه يك وام به اصطالح كوچك. اين مبلغ اگر از همان س��ال هاي دهه 70 در بورس سهام نزدك NASDAQ يا ديگر شاخص هاي سهام بي هيچ كوششي سرمايه گذاري مي ش��د اكنون بس��يار بيش��تر از چند ميليارد و مطمئنا از سرمايه كنوني دونالد ترامپ بيشتر بود. تحقيقات نيويورك تايمز نشان مي دهد كه ترامپ نه تنها به ثروت و ارث رس��يده از فرد چيزي اضافه نكرده است بلكه بدون كمك فرد ديري نمي كشيد

كه ورشكست مي شد.

فرد‌ترامپ‌جونيور‌)فردي(Fred‌Trump‌Jr.‌Freddy

فرد ترامپ جونيور يا »فردي« مردي خوش پوش، خوش قياف��ه و گرم بود. به رغ��م اينكه پدرش يك غول ساختمان س��ازي بود، روياي��ش خلباني در تي دبليو اي )TWA( بزرگ ترين شركت هواپيمايي آن روز اياالت متحده بود. روزهايش صرف خواندن روزنامه ه��اي هوان��وردي مي ش��د. موضوعي كه براي پدر و ب��رادرش دونالد قاب��ل درك نبود. فرد پدر بارها به او يادآور ش��ده بود ك��ه خلباني يعني ش��وفري در آس��مان و به ش��غل خلباني به ديده تحقير مي نگريست. عدم تاييد خانواده به خصوص پدر، فشارهاي زيادي روي فردي جوان كه مستعد اعتياد بود، گذاش��ته بود. به گفته ماري ال ترامپ دختر فردي در كتاب »زياده خواه س��يري ناپذير« فش��ارهاي فرد و دونالد ب��ر او و زير س��وال بردن جنبه هاي مختلف شخصيت او باعث تخريب كامل فردي شده بود. پدرش آرزو داشت كه فردي روزي مديرعامل كمپاني اي ترامپ و پسر بشود و در سال 1966 نام او را به عنوان معاون شركت اعالم كرد. اما او ميلي به كارهاي پدرش نداش��ت و براي خودش روياهاي ديگري داش��ت ك��ه در نهايت خاتمه اي

تراژيك در پي داشت.فردريك كرايست ترامپ جونيور )فردي( روز 14 اكتبر 1938 در كويينز متولد ش��د. او اولين پس��ر ماري مك لويد و فرد ترامپ بود. در س��ال 1956 از مدرسه سن پال فارغ التحصيل شد. در همان سال پدرش هزينه بازسازي زمين فوتبال آن مدرسه را پرداخت و زمين فوتبال آنجا ب��ه نام زمين ترامپ

تغيير كرد.ي لي ه��ا ه ن��ش��گا ا د ب��ه س��پ��س

)Lihigh University( رفت و از آنجا ليسانس

گرفت. همزمان آموزش نيروي ذخيره هوايي ويژه دانشجويان را به اتمام رساند و به عنوان سروان دوم

عضو گارد ملي هوايي شد. او در سال 1962 با ليندا كلپ ازدواج كرد. اين دو در سال 1958 در باهاما با هم آشنا شده بودند. ليندا مهماندار هواپيما ب��ود و از فردي كمك گرفته بود كه محلي براي سكونت نزديك فرودگاه پيدا كند. ليندا مجبور شد از شغلش اس��تعفا بدهد، چراكه در آن زم��ان در خطوط هوايي فق��ط مهمانداران مجرد اجازه كار داشتند. ليندا و فردي به آپارتمان ش��وهرش در كويينز نق��ل مكان كردن��د. در آن دوره فردي در دس��تگاه پدرش مشغول به كار بود. جيس��ون هورويتز در مقال��ه دوم ژانويه 2016 در نيويورك تايمز مي نويس��د. ف��ردي از آغاز تفاوت زيادي با پدر خودكامه و س��ختگير و بيش از اندازه پركارش داشت. فردي از ديدگاه هاي نژادپرستانه والدين��ش راضي نب��ود. وقتي خانواده ش��يفانوي ايتاليايي ب��ه محله آنها نقل مكان ك��رد، فردي به خانم ش��يفانو گفت پ��در و م��ادرش از آمدن آنها

ناخشنود هستند. به گفته هورويتز، او دوستان مختلفي از قوميت ها و مذاهب مختلف داش��ت و در دانشگاه به عضويت كلوبي درآمد كه اكثر اعضاي آن كليمي بودند. در آن دوران كلن ها دش��من اصل��ي يهوديان بودند. اين رفتار براي ف��رد پدر قابل تحم��ل نبود. براي ف��رد جونيور عدم تاييد پ��در او را از خانواده دورتر

و دورت��ر مي ك��رد. تمام اي��ن مس��ائل راه را براي مديرعامل ش��دن دونالد فراهم ك��رد. او به يكي از همكالس��ي هايش گفته بود كه رفت��ن فردي راه را براي من باز كرده اس��ت. دونالد هم به پيروي از پدرش فردي را تحقير مي كرد. يك روز هنگام شام جلوي فردي ب��ه او گفته بود كي مي خواهي بزرگ شوي؟ فردي اما قهرمان دوران كودكي دونالد بود. عكس فردي را در اتاق خواب نگه مي داش��ت و به خلبان بودن او افتخار مي كرد. اما اين موضوع ديري نپاييد و دونالد ترامپ فردي را براي دست برداشتن از روياهايش و همكاري با پدر زير فشار مي گذاشت. حاصل ازدواج فردي با ليندا يك پسر به نام فرد سوم و دختري به نام ماري لي ملقب به ماري ال اس��ت. ماري اليزابت و فرد سوم بعدها عموي شان را متهم كردند كه اموال فرد، پدرش��ان را دزديده و آنها را بي رحمانه از ارث محروم كرده و از مجريان وصيت ف��رد ترامپ ب��ه دادگاه نيويورك ش��كايت بردند. ماري ال كتابي به نام »زياده خواه س��يري ناپذير« در جوالي 2020 منتش��ر كرد كه اس��رار زندگي خانوادگي ترامپ را از جمل��ه دعواهاي خانوادگي و تقلب هاي ماليات��ي و... را برم��ال مي كند. ماري ال كه متخصص روانشناس��ي اس��ت در اين كتاب به تحلي��ل رييس جمهور امريكا مي پ��ردازد و او را

خطرناك ترين مرد جهان مي خواند. درنهايت ف��ردي از مجموعه ترامپ خارج ش��د و بالفاصله ب��ه عنوان خلبان تي دبليو اي اس��تخدام شد. اما ديگر كامال به الكل معتاد شده بود و ديري نكشيد كه ديگر نمي توانست پرواز كند. دعواهاي مستي و مش��كالت خانگي باعث شد كه همسرش از فرد پدر ترامپ بخواه��د كه فردي را بيرون كند و كليدها را ع��وض كند. ليندا در س��ال 1970 از ف��ردي جدا ش��د. ف��رد جونيور تنها و شكس��ته و ويران مدتي را زير ش��يرواني خانه پدرش گذراند. همكالسي و دوست فردي، شخصي به نام ميلر به واشنگتن پست گفت، بارها سعي كردم كه او را قانع كنم براي حل مشكل الكل كمك بگيرد. حتي ميلر او را مجبور مي كند كه با يك روانپزش��ك مالقات كند. ميلر موضوع مالقات فردي با روانپزش��ك را چنين تش��ريح مي كند، فردي به روانپزشك گفت من از مي خوردن لذت مي برم و در جواب ش��نيده بود كه من نمي توانم به كسي كه نمي خواهد ترك

كند، كمك كنم. در آن س��ال ها فردي الغر، زردروي و مريض بود. بخش��ي از مع��ده اش را ب��ه خاطر صدم��ات الكل برداش��ته بودند. دونالد ترامپ براي مالقات فردي به بيمارس��تان رفت و همان جا از او پرس��يده بود كه چرا الكل را دوس��ت داري؟ مزه اش را دوس��ت داري، موضوع چيس��ت؟ فرد جونيور جوابي براي اين س��وال دونالد نداش��ت. دونالد از ديدن چهره فردي وحشت زده ش��ده بود. فردي هم بارها به او مضرات الكل را گوشزد مي كرد. اما معلوم نيست كه دونالد براي درمان فردي كمكي كرده باشد. دونالد مي گويد با توجه به دانش آن زمان كار زيادي از ما بر نمي آمد، صادقانه بگويم فردي بيش��تر از آنكه ما فكرش را مي كرديم، عمر كرد. فرد ترامپ جونيور روز 26 س��پتامبر 1981 در 18 روز قب��ل از 43 سالگي بر اثر س��كته قلبي ناشي از مشكالت الكل در بيمارس��تان كويينز درگذشت. خبر درگذشت او دوس��تان نزديك فردي را بسيار اندوهگين كرد و بس��ياري معتقد بودن��د كه او حماي��ت كافي از

خانواده اش دريافت نكرده است. جيك اودانالد يكي از مديران ارشد كازينوي ترامپ به واشنگتن پست گفت، ترامپ هنوز نتوانسته آنچه بر سر فردي آمده را قبول كند. او گفت كه هميشه احس��اس مي ش��د اين يك راز تاري��ك خانوادگي است، موضوعي كه ترامپ نمي خواست در مورد آن صحبت كند. اودانالد گفت كه اصوال مردم نسبت به اعتياد احساس شرم مي كنند و به طور كلي درد از دست دادن فردي هنوز براي همه خانواده ترامپ توام با احساس شرم است. فردي كه پسر اول بود و به طور سنتي همنام پدرش بود كامال نقطه مقابل دونالد ترامپ بود، با نرمي سخن مي گفت، بازيگوش بود و هميشه شوخي مي كرد. همكالسي هايش از او به عنوان مرد دوس��ت داشتني و شوخ طبعي ياد

مي كنند كه از زندگي لذت مي برد. آناماري��ا فورس��ير ك��ه از نوجوان��ي ب��ا خان��واده ترامپ همس��ايه بود به مايكل كرانيش نويس��نده واشنگتن پست مي گويد، من فكر مي كنم فردي به خاطر فشار خانواده از شغل خلباني دست كشيد كه براي شركت پدرش كار كند. فورسير مي گويد كه مساله فقط بين پيرمرد و فردي نبود بلكه بين او و دونالد هم تنش هاي زيادي بود. آنها نمي خواستند كه او خلبان باش��د. فورس��ير كه دو برادر را بارها با هم ديده بود، مي گويد كه يك بار ش��اهد بوده كه دونالد در دعوا با فردي فرياد مي زد و با انگش��ت به صورت فردي اش��اره مي كرد و در نهايت ميز شام را با عصبانيت ترك مي كند و در را پش��ت س��رش

مي كوبد. در آن مكالم��ه دونالد به فردي گفت��ه تو بايد اين شركت را دوست داشته باش��ي، ما داريم كارهاي بزرگي انجام مي دهيم. درنهايت نحوه برخورد فرد ترامپ پدر با فرد جونيور تاثير زيادي بر شكل گيري شخصيت دونالد گذاش��ت. دونالد كه مي خواست به هر قيمتي تاييد پ��درش را بگيرد، تبديل به آن مردي ش��د كه دقيقا پدرش الزم داشت؛ بي ادب، يكدنده، پرخاشگر، سرسخت و ستيزه جو. شايد يك دليل امتناع از مش��روب خوردنش هم تاييدطلبي بوده باش��د. مردي كه تحمل انتقاد را ندارد و به هر كسي كه از رفتار او انتقاد كند، جواب دندان شكن مي دهد. دونالد ترامپ در زندگي نامه اش در مورد فردي نوش��ته كه جلوي او مي ايستادم ولي برايش

احترام هم قائل بودم.

آخرين‌‌رييس‌جمهورنوشته‌فرهاد‌‌والي

پاورقي جذاب و خواندني - 6

اي��ن دهمي��ن نوش��تار از ينگه دنياس��ت كه در روزنامه اعتماد منتشر مي شود. به طور معمول هر هفته براي شناسايي موضوعي در خص��وص انتخابات امريكا به دليل اينكه اهميت آن براي مردم ايران نيز بيش از هر زمان ديگري مهم شده است به صورت عمومي پرس و جو مي كنم. در اين هفت��ه و پس از اعالم تحريم هاي جديد امريكا عليه بانك هاي ايراني باز هم اين سوال مطرح شد كه ادامه اين روند چه ش��رايطي را به وجود خواهد آورد و باز هم يك سوال در ذهن بسياري شكل مي گيرد كه آيا با شكست احتمالي دونالد ترامپ رييس جمهور كنوني امريكا در انتخابات و روي كارآمدن جو بايدن ش��رايط نيز تغيير خواهد كرد و آيا دوباره شرايط و مراودات بانكي كشور به

حالت عادي باز مي گردد؟براي پاسخ به اين س��وال بايد به شرايط خاص حاكم بر انتخابات امريكا پرداخت؛ امريكا هفته گذشته 18 بانك ايراني را تحت تحريم خود قرار داد، بانك هايي كه پيش تر نيز با شرايط تحريمي دست و پنجه نرم مي كردند و هنوز مشخص نيس��ت كه اين بانك ها با توجه به تحريم هاي جديد تغييري در شرايط شان ايجاد مي شود يا خير. اگر به شرايط اين بانك ها نگاه كنيم، برخي از اين بانك هاي تحريمي به حدي مبادالت محدود خارجي داشتند كه به هيچ عنوان اثري بر روند فعاليت آنها نخواهد داشت. برخي ديگر نيز طي دوسال گذشته به حدي در شرايط سخت مبادالت خود را انجام دادند كه ديگر تحريم هاي جديد نيز اثر عمده اي بر مبادالت آنها نخواهد داشت و

تنها تحريمي به تحريم هاي ديگر افزوده خواهد شد.

اما اگر بخواهيم ب��ه اين موضوع بپردازي��م كه چرا اين تحريم ها در آس��تانه انتخابات رياست جمهوري امريكا عليه ايران اتخاذ ش��ده بايد گفت كه اين اقدام دو هدف عمده را دنبال مي كند. در قدم اول اين تحريم ها جنبه داخلي براي امريكا خواهد داش��ت. اياالت متحده و تيم دونالد ترامپ به دنبال آن هس��تند تا نشان دهند فشار حداكثري بناست روي ايران تا انتخابات ادامه پيدا كند. هرچند آنها بدون تمايل نبودند كه اين فشارها در آستانه انتخابات منج��ر به يك مذاكره حداقلي مي��ان ايران و امريكا ش��ود تا بهره برداري سياسي الزم در انتخابات از آن صورت گيرد ولي حاال تيم ترامپ با فشار حداكثري و تحريم هاي تكراري به دنبال آن اس��ت كه نشان دهد فشارها ادامه خواهد داشت و شخص ترامپ نيز اين شعار را دنبال مي كند كه او اگر پيروز شود ايران اولين كشوري خواهد بود كه با او براي مذاك��ره تماس خواهد گرفت. ترامپ با اين كار دو ه��دف را دنبال مي كند. يك اينكه نشان دهد فشارهاي او عليه ايران در آستانه موفقيت قرار دارد و موفقيت در اين مسير تنها منوط به پيروزي او در انتخابات است. از سوي ديگر سعي دارد رويكرد جو بايدن در بازگش��ت به برجام را خنثي كند و نشان دهد كه اگر بايدن رييس جمهور شود تمام تالش هاي او در اين زمينه شكست خواهد خورد و مسيري كه او آغاز كرده از سوي بايدن از بين خواهد رفت. از طرفي ديگربه نظر مي رسد البي هاي ضد ايراني همچون بنياد دفاع از دموكراس��ي پشت پرده اين تحريم هاي جديد قرار دارند و اين اقدام اخير نشان مي دهد كه آنها نيز به شدت نگران شكست ترامپ در انتخابات سوم نوامبر شده اند، چرا كه مجموعه اين تحريم ها ش��رايطي را به وجود خواه��د آورد كه در صورت خروج ترامپ از كاخ سفيد نيز برداشتن تحريم ها

بسيار سخت و پيچيده خواهد بود و روند بازگشت آن به راحتي انجام نمي شود. پس البي هاي ضد ايراني بيش از هر زماني نگران موقعيت خود و شخص ترامپ در امريكا شده اند. آنها مي دانند در صورت شكست ترامپ سال ها تالش و رويكرد آنها براي تحت فش��ار قرار گرفتن ايران همگ��ي از بين خواهد رفت و قطع��ا ديگر حمايت هاي گذشته دولتي را نخواهند داشت، زيرا چهارسال دولت ترامپ براي آنها ماه عس��لي بود كه عالقه ندارند به اين

زودي از بين برود. ام��ا اگر از جنبه ديگر به ماجرا نگاه كنيم تيم سياس��ت خارجي دولت ترامپ در تالش اس��ت بيش از اينكه در صحنه عملياتي تحريم هاي جدي عليه ايران مضاف بر تحريم هاي سابق وضع كند، بيشتر به دنبال اثر گذاري رواني بر ش��رايط اقتصادي ايران است. آنها قصد دارند با خبر تحريم هاي حتي اس��مي بانك هاي ايراني فشار را بر حاكميت جمهوري اس��المي ايران بيش از گذشته بيشتر كنند و اين فش��ار اقتصادي بتواند براي آنها يك دس��تاورد تا پيش از انتخابات را به همراه داشته باشد.

ولي مجموعه شرايط به نظر مي رسد اين روند نتيجه اي براي دولت اياالت متحده به همراه نخواهد داشت و بايد تنها روي اين موج س��رمايه گذاري كنند كه فشارهاي آنها پس از پيروزي مجدد دونالد ترامپ در انتخابات به ثمر خواهد نشست. سناريوي ديگري كه در اين شرايط وجود دارد، پيروزي جو بايدن در انتخابات س��وم نوامبر است. براي بسياري همين سوال مطرح است كه پيروزي بايدن چه شرايطي را رقم مي زند. قطعا اگر جو بايدن در انتخابات رياست جمهوري امريكا پيروز شود بايد منتظر بازگشت امريكا به برجام بود ولي واقعيت آن است كه به دليل حجم عظيم تحريم هاي يكجانبه امريكا عليه ايران عمال بازگشت به شرايط گذش��ته قطعا در كوتاه مدت رق��م نخواهد خ��ورد. از طرفي دوره انتقال��ي يك دوره حدودا س��ه ماهه اس��ت كه در همين مدت كوتاه قطعا بايد منتظر فشارهاي متعدد و اقدامات جديدي از سوي ترامپ عليه ايران بود، چرا كه او در صورت شكست قطعا يكي از داليل آن را ايران مي داند و به دنبال انتقام جويي

بيشتر خواهد بود.

سناريوي‌‌فشار‌‌روانيينگه دنيا-10

ميثم سليماني

GettyImages

ديپلماسي چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 64767 [email protected]

گزارش روز ادامه ازصفحه اول

دونالد ترامپ، رييس جمهور اياالت متحده امريكا در حالي چهار سال نخست حضور در كاخ سفيد را پشت سر گذاشت كه هرچند وعده انتخاباتي سال 2016 براي پاره كردن توافق هسته اي با ايران را عملي كرد اما خواب او براي مذاكره با ايران تعبير نش��د. خروج امريكا از برجام، بازگرداندن تحريم هاي هس��ته اي، توسعه دامنه تحريم هاي اوليه و ثانويه و تالش براي ايجاد آشوب و نارضايتي در داخل ايران نه تنها تهران را به ميز مثال مذاكره چيده ش��ده توسط واشنگتن نزديك نكرد، بلكه هر روز بر فاصله ايران با كاخ سفيد افزود. كمتر از سه هفته ديگر راي دهندگان امريكايي بايد ميان تمديد چهارساله رياست جمهوري ترامپ و حضور جو بايدن در كاخ سفيد يكي را انتخاب كنند و هرچند كه سهم سياس��ت خارجي در اين انتخاب چندان نيست اما به نظر مي رسد كه دونالد ترامپ و البته تيم او در وزارت خارجه ترجيح مي دهند بيش از آنكه درباره مسائل داخلي اظهارنظر كنند به مساله ايران بپردازند. در حالي كه خزانه داري امريكا قريب به ده روز پيش با اضافه كردن نام هاي 18 بانك ايراني به ليست تحريم هاي ثانويه عمال در مسير مسدودكردن رابطه مالي و بانكي ايران با جامعه جهاني قرار گرفت و دونالد ترامپ هم در قالب اظهارنظري وقيحانه، تهران را تهديد كرد روز گذشته بخش هاي ديگري از همان مصاحبه ترامپ منتشر شد كه در آن براي چندمين بار ادعا مي كند در صورت پيروزي به سرعت با تهران به توافق خواهد رسيد. براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين مصاحبه، رييس جمهور اياالت متحده در اين مصاحبه ادعاهاي بيشتري درباره ايران مطرح كرده و از جمله گفته ايران به خاطر اقدامات او »ورشكست« ش��ده و در صورت پي��روزي اش در انتخابات، ظرف يك ماه »توافق فوق العاده اي« ميان دو كشور شكل خواهد گرفت. ترامپ در اين مصاحبه گفت: »اگر من برنده شوم، ظرف يك ماه توافق فوق العاده اي با ايران خواهيم كرد. بدجور دل شان مي خواهد من ببازم، ولي

اگر برنده شوم...«مجري اين برنامه با قطع س��خنان ترامپ از او پرس��يد منظورش از توافق فوق العاده با اي��ران در چه زمينه اي است؟ ترامپ پاسخ داد: »]توافق بر سر[ نداشتن سالح

هسته اي.«رييس جمهور امريكا سپس گفت: »فراموش نكنيد در حوزه تروريس��م چه اتفاقي افتاده. ايران كش��ور بسيار ثروتمندي بود كه اوباما 1۵0 ميليارد دالر به عالوه 1.8 ميليارد دالر پول نقد در اختيارش قرار داده بود. كش��ور بس��يار ثروتمندي بود و حاال آنها كش��ور بسيار فقيري هستند. و بزنم به تخته، س��ازمان هاي تروريستي مثل س��ابق نمي جنگند. مي داني چرا؟ چون پ��ول ندارند، چون ايران ورشكست شده. ايران به خاطر من، به خاطر

تحريم ها و مسائل ديگر ورشكست شده.«رييس جمهور امريكا بار ديگر تهديد خود مبني بر اينكه اگر ايران اقدامي عليه امريكا انجام دهد با پاسخ »1000 برابري« امريكا روبه رو خواهد ش��د، تكرار كرد. او گفت: »آنها ]ايراني ها[ مي دانند اگر كاري عليه ما انجام دهند بهاي آن را با يك مشكل 1000 برابري خواهند پرداخت. آنها با تفاوت 1000 برابري روبه رو خواهند ش��د، چون مي دانند م��ا چيزهايي داريم كه قبال هرگز نداش��تيم. اوضاع مان هيچ وقت مثل االن نبود و ايران اين را مي داند.«

توليدكنندگان و دس��ت اندركاران باالدستي شركت هاي نفتي در خطرناك ترين شكل ممكن در مخاطره اند.

نقشه راه و ديپلماسي نفتي امريكاآن زمان كه ديك چيني، به همراه كاندوليزا رايس، دونالد رامسفلد و ديگر اعضاي باشگاه نفتي هاي بوش پسر، نقشه راه انرژي امريكا را ترسيم و براي خاورميانه، آسياي ميانه و قفقاز برنامه هاي بزرگي را طراحي مي كردند، چيزي به نام نفت شيل و عصر نوين انرژي وجود نداشت. نفت در اردوي جمهوريخواهان سنتي امريكا، عميقا ريشه دوانده بود. حاال با شيل قواعد بازي عوض شده اس��ت. هواداران نفت و گاز شيل و اقتصادي كه بر محور آن شكل گرفته، نوع ديگري از روابط و مع��ادالت را مي طلبد. جنگ، س��هم بازار نفت خام هاي متعارف و غير متعارف، دسته بندي ها و جناح هاي متفاوتي را شكل داده است. محور هر دو جناح انرژي است، اما با برداشت هاي متفاوت و منبعث از منافع متعارض.در اين شرايط، نفتي هاي سنتي، رييس جمهوري را قبول دارند كه قويا از رشد شيل و تفوق آن در بازار جلوگيري كند. عمليات فركينگ كه براي شكستن و فشردن خلل و فرج صخره ها انجام مي شود، آسيب هاي زيست محيطي و پرهزينه اي را وارد مي كند. جمهوريخواهان س��نتي، هيچ گاه به مسائل زيس��ت محيطي اهميت خاصي نمي دهند. اما در شرايط كنوني، توليدكنندگان نفت خام متعارف حامي شخصيت ها و مسووالني هستند كه از محيط زيست جانبداري كنند. من اين روزها مي بينم كه افرادي مانند ال گور كه سالياني از صحنه دور بودند دوباره باز گشته اند و عليه سياست هاي پرهزينه و خطرناك خودكفايي انرژي ترامپ بحث مي كنند.

حزب جمهوريخواه هم، در حقيقت حاال س��بك و سياق يك بن��گاه اقتصادي بزرگ را پيدا ك��رده كه جناح هاي پر نفوذ اقتص��ادي، در دايره منافع خ��ود يار گيري مي كنند. البته دموكرات ها هم از همين موقعيت بي نصيب نمانده اند. جناح هاي قدرت بر پايه ميزان مشاركت مالي خود، اعمال نفوذ مي كنند. اما آنچه مشخص است، اجماع دموكرات ها براي محدود كردن دامنه رشد شيل است. البته جو بايدن، ناچار است كه در آستانه انتخابات لحن خود در مقابله با شيل را ماليم كند، اما اصول اصلي برنامه هاي وي نشان مي دهد كه واردات نفت از خاورميانه را به رشد شيل ترجيح مي دهد.البته دموكرات ها نمي توانند از سياست حمايت از انرژي هاي نو و تجديدپذير فاصله بگيرند. انرژي هاي نو، بخش جدايي ناپذير از اصول و برنامه هاي توسعه انرژي حزب دموكرات است. در عين حال انرژي هاي نو در سبد مصرف انرژي امريكا در يك دهه گذشته از مرز 16 درصد كل مصرف انرژي فراتر نرفته است.در امريكا، نظام سياسي دو حزبي است. برنده انتخابات، همه چيز را به دست مي آورد. البته كنگره نقش مهمي دارد. در بيشتر كشورهاي اروپايي، نظام سياسي چند حزبي است و در نتيجه در نهايت امكان ائتالف وجود دارد. در امريكا حزب

برنده، همه امكانات را از آن خويش مي كند.اوپك پالس در انتظار نتيجه انتخابات نوامبر

اوپك پالس و در راس آنها عربستان و روسيه، در انتظار نتايج انتخابات رياست جمهوري امريكا بي قرارند. اوپك پالس، سهم بازار خود را به امريكا و شيل باخته است. هر سياستي كه به بازپس گيري بخشي از سهم اوپك پالس بينجامد، به نفع ايشان است. شركت هاي بزرگ بين المللي نفتي هم از اين انتظار بي نصيب نيستند. پرزيدنت ترامپ در حقيقيت حاال مي خواهد از به بار نشستن نفت و گازي بهره برداري كند و به يمن آن، پيروز انتخابات شود. اين در حالي است كه در انتخابات دور اول ترامپ در 201۵، وي حتي به شيل اشاره هم نكرده بود. آنچه اكنون رقباي ترامپ، موج سواري او مي دانند. چنانچه ترامپ در انتخابات نوامبر پيروز باشد، جنگ قيمت تازه اي بين اوپك و غير اوپك، اجتناب ناپذير ارزيابي مي شود،زيرا اوپك پالس، با هزينه سهم بازار خود، راه را براي ش��يل باز نخواهد كرد. از همين رو اوپك پالس اجالس مهم و سرنوشت ساز خود را به زماني موكول كرده كه نتايج انتخابات امريكا قطعي شده باشد. البته الزم است به اين واقعيت توجه كرد كه اختيارات رييس جمهور هم نا محدود نيست.در قيمت 40 دالر براي هر بشكه، نفت شيل تا س��ه ماهه اول 2021، حدود 30 در صد از ظرفيت توليد خود را از دست مي دهد. صاحبان ميادين شيل به بانك ها مقروض هستند. بانك ها صخره ها را صاحب مي شوند و به خريداران جديدي واگذار مي كنند. حتي شايد، شركت هاي بزرگ نفتي وارد كارزار ش��وند و ميادين شيل را خريداري كنند. بنابراين، صخره ها باقي مي مانند و قابليت توليد دارند، ام��ا با هزينه باال تر و با تاخير زماني. همين تاخير زمان، آن چيزي است كه اوپك پالس به آن سخت نياز دارد، يا شايد تنها راه باقيمانده براي يك دوره تنفس است. دانيال يرگين معتقد است كه ظهور شيل در بازار جهاني نفت زودهنگام بود. نفت شيل س��ريع، حجيم و بي محابا وارد بازار شد. در حقيقت هيچ توليدكننده اي نمي تواند به بازار جهاني نفت چشم دوخته باشد، ولي اوپك را نشناخته باشد. بازار جهاني نفت مقررات خود را دارد. قواعد كار را بايد آموخت. ترامپ يا بايدن، راهي براي نجات شيل ندارند. شيل بايد روي پاي خود بايستد. دولت نمي تواند به شيل سوبسيد بدهد. بانك ها

هم بايد بازپرداخت وام هاي خود را به موقع باز پس گيرند.جنگ سرد نفتي و نگاه به آينده

تحت شرايط پيروزي دموكرات ها يا جمهوريخواهان، در هر حال جنگ سرد نفتي در پيش خواهد بود؛ جنگ تثبيت سهم بازار هريك از اعضاي اوپك پالس و توليد مازاد برمصرف داخلي امريكا. اوپك پالس در شرايطي اس��ت كه امكان همكاري با يكديگر را دارد. شيل اين امكان را ندارد يا حداقل آزمايش نكرده است. به اعتقاد بنده پس از اجالس 30 نوامبر و 1 دس��امبر وزراي نفت اوپك پالس، برگزاري يك اجالس سران اوپك پالس و چه بسا اوپك پالس و امريكا، مهم و تعيين كننده خواهد بود. س��ازمان اوپك در گذش��ته مهم ترين مشكالت و معضالت فرا نفتي و فرا اوپكي را در اجالس سران، حل و فصل كرده است. نفت يكي از كانوني ترين محورهاي اجماع و حل و فصل اختالفات عميق، بدخيم و ريشه دار است. اين براي جمهوري اسالمي ايران هم مهم است. عربستان به عنوان عضو گروه 20 و مسوول انرژي گروه، از امتيازات مهمي برخوردار است. توليدكنندگان نفت، سخت نيازمند يك گفتمان نفتي مدني تازه هستند. بازار جهاني نفت و انرژي در حال گذار به فرآيندهاي جديدي است كه الزم است تدبير شود. الزم است تا قبل از اينكه اوپك پالس و شيل، وارد فاز نافرماني نفتي شوند، سران

كشورها چاره انديشي كنند.

نفت و انتخابات اياالت متحده

دونالد ترامپ باز هم از توافق فوري با ايران در صورت پيروزي سخن گفت

در انتظار تماس از تهران

گروه ديپلماسي

خيال پردازي هاي دونالد ترامپ درباره مذاكره با ايران در صورت پيروزي در انتخابات ماه نوامبر به اين مصاحبه هم ختم نشد و او در جريان نخستين حضور در گردهمايي انتخاباتي بعد از ابتالي��ش به كرونا بار ديگر درباره ايران اظهارنظر كرد. ترامپ در اين تجمع انتخاباتي كه در شهر »س��نفورد« ايالت »فلوريدا« برگزار شد، گفت: »من از توافق هسته اي فاجعه بار دولت قبل با ايران خارج شدم.«

ترام��پ بار ديگر مدعي ش��د دول��ت »ب��اراك اوباما«، رييس جمهور س��ابق امريكا 1.8 ميليارد دالر پول نقد به ايران داده است. ترامپ گفت: »]ايراني ها مي گويند[ رييس جمهور اوباما به ما 1۵0 ميليارد دالر پول داد. ]من مي گويم[ من به شما هيچ چيز نمي دهم. 1.8 ميليارد

دالر پول نقد به ما داد.«او اضافه كرد: »اينجا بود كه فهميدم وقتي اين كار را بتوان انجام داد رياست جمهوري چقدر قدرت دارد. چه توافق وحشتناكي. اما ما اين توافق را در هم شكستيم. ولي به شما بگويم احتماال اولين تماسي كه من بعد از پيروزي در انتخابات دريافت كنم از جانب ايران خواهد بود كه بدجور تشنه توافق هس��تند. چون توليد ناخالص داخلي آنها 28 درصد افت پيدا كرده است. هيچ كس تا حاال چنين چيزي نشنيده. اين اولين تماسي خواهد بود كه دريافت

خواهم كرد. آنها صاحب سالح هسته اي نخواهند شد.«دونالد ترامپ در حالي از توافق هس��ته اي با ايران خارج شد كه ادعا مي كرد دولت باراك اوباما بايد اختالف هاي غيرهسته اي با ايران را هم روي ميز مذاكره مي گذاشت و به يك توافق جامع با ايران دس��ت پيدا مي كرد. اما در چندماه اخير ترامپ در پاسخ به اين سوال كه منظورش از توافق بهتر با ايران چيست؟ همواره اين توافق را اين گونه توصيف كرده اس��ت: »ايران سالح هس��ته اي نخواهد داشت«. ادعايي كه تاكنون بارها از سوي شركاي اروپايي اياالت متحده مورد انتقاد قرار گرفته اس��ت. اروپايي ها حتي پيش از خروج ترام��پ از برجام هم تالش كردند به او بفهمانند كه با برجام آژانس بين المللي انرژي اتمي دوربين تم��ام وقتي را بر فعاليت هاي هس��ته اي ايران متمركز كرده و از هم پاشيده شدن شاكله برجام مي تواند خطرات امنيتي براي غرب داشته باشد. رقيب انتخاباتي دونال��د ترامپ جو باي��دن نيز در اين نگاه ب��ا اروپايي ها همصداس��ت. در جريان مناظره انتخاباتي معاونان دو كانديدا كاماال هريس، معاون اول برگزيده شده از سوي جو بايدن، ترامپ را بابت خروج از برجام ش��ماتت كرد. خانم هريس در اين باره گفت: ترام��پ از توافق با ايران خارج شد. شما مي توانيد به اين توافق نگاه كنيد. خروج

امريكا از اين توافق ما را در موقعيتي قرار داده كه از امنيت كمتري برخوردار هستيم و احتمال دارد كه اين مسير به دستيابي ايران به تسليحات هسته اي هم منتهي بشود. ما در آن توافق بوديم. ما در توافق هسته اي با ايران بوديم كه دوستان و متحدان ما در سطح بين المللي نيز در آن حضور داش��تند. اما به دليل رويك��رد يك جانبه دونالد ترامپ به سياست خارجي، او ما را از اين توافق خارج كرد. البته پاس��خ هاي مايك پنس، مع��اون دونالد ترامپ به اين اظهارات كاماال هريس هماني بود كه در سه سال و نيم گذشته بارها و بارها از زبان ترامپ شنيده شد: دولت اوباما به ايران قريب به 2 ميلي��ارد دالر داد تا آن را خرج فعاليت هاي منطقه اي بكند. دونالد ترامپ كم و بيش در تمام كمپين هاي انتخاباتي به خروج از توافق هسته اي با ايران افتخار مي كند اما تيم او در حوزه سياست خارجي و امنيت ملي نمي تواند به راي دهندگان امريكايي بگويد كه دستاورد اعمال سياست فشار حداكثري امريكا عليه ايران چه بوده اس��ت؟ دونالد ترامپ در حالي همچنان اميدوار ب��ه پيروزي در انتخابات و البته توافق با ايران در اسرع وقت است كه در چهار سال نخست دولتش تمام مسير بازگشت به ميز مذاكره با ايران اتفاقا از سوي شخص او و ايران ستيزهاي اطرافش مين گذاري شده است. دونالد

ترامپ ادعا مي كرد با خروج از برجام مانع از دس��تيابي ايران به سالح هسته اي شده و اين در حالي است كه در نتيجه اين خروج، تهران وضعيت فعاليت هاي هسته اي خود را به قبل از برجام بازگردانده است. ترامپ مي گويد سياست هاي او در قبال تهران، امنيت اياالت متحده را دو چندان كرده و اين در حالي است كه حمله موشكي ايران به پايگاه محل استقرار نيروهاي امريكايي در عراق )عين االس��د( و همچنين نگراني واشنگتن از وضعيت سفارتخانه و كنس��ولگري هايش در عراق گواه حقيقت ديگري اس��ت. دونالد ترامپ در چهار س��ال گذشته به مناس��بت هاي مختلف ادعاي حمايت از مردم ايران را مطرح كرده و اين در حالي است كه به گواه تمام ناظران بين المللي موج جديد تحريم بانكي ايران از سوي اياالت متحده صرفا يك فايده داشته و آن هم تحت فشار قرار دادن بيشتر و بيش��تر مردم ايران آن هم در ميانه شيوع

بحران كروناست. دونالد ترامپ پس از نااميدي از گرفتن عكس يادگاري با همتاي ايراني اكنون تصور مي كند كه مي تواند وعده توافق با تهران در كمترين فاصله زماني پس از انتخابات را ب��ه عنوان دس��تاورد سياس��ت فش��ار حداكثري به

راي دهندگان امريكايي بفروشد.

گفت وگوي روز

وزير املور خارجه جمهوري اسلامي ايران حين سفر اخير خود به چين با پيشنهادي جديد از سوي پكن مواجه شد كه برخي كارشناسان آن را شبيه به طرح صلح »هرمز« ارزيابي مي كنند. وانگ يي، وزير امور خارجه چين در گفت وگو با محمدجواد ظريف خواستار آن شد كه همزمان با تاش براي دستيابي به يك راه حل مناسب براي برنامه هسته اي ايران، گفت وگو هايي چندجانبه در منطقه خليج فارس شكل گيرد. به گفته وزير خارجه چين، اين كشور پيشنهاد ايجاد يك ساختار گفت وگوي چندجانبه منطقه اي و شلامل همه طرف هاي ذي ربط را براي تسهيل گفت وگو در شرايط برابر و افزايش تفاهم و در نتيجه حل مساله هسته اي از طريق ابزار سياسي و ديپلماتيك مطرح كرده و از پيوستن ديگر كشورها به بحث استقبال مي كند. هر چند جمهوري اسامي ايران هنوز پاسخي رسمي به پيشنهاد چين نداده اما موضع تهران همواره بر اين بوده كه از هر گفت وگو و تاشلي براي كاهش تنش با همسلايه ها و ديگر كشلورهاي منطقه از طريق ديپلماسي استقبال كرده و خود نيز در سال 2019 در چارچوب طرح صلح »هرمز« پيشنهاد داده است كه چنين گفت وگو هايي ميان كشورهاي منطقه شكل گيرد. »اعتماد« در گفت وگو با محسن شريعتي نيا، عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي و كارشناس مسائل چين به بررسي اين موضوع پرداخته است. او معتقد است چنين پيشلنهادي در مقطع فعلي عملي نيست؛ چراكه كشلورهاي غربي و به ويلژه اياالت متحده تمايلي به كاهلش تنش در منطقله خليج فارس ندارند و وابستگي كشلورهاي حوزه خليج فارس به اياالت متحده باعث مي شود آنها حاضر نباشند امريكا را رها كنند و به خواست كشوري نظير چين با جمهوري اسامي ايران بر سر ميز گفت وگو و مذاكره

بنشينند. اين گفت وگو را در ادامه مي خوانيد.

طلرح پيشلنهادي چين براي شلكل گيري گفت وگوهاي منطقه اي در خليج فارس در كنار

تاش بلراي نجات توافق هسلته اي را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

اين پيش��نهاد عملي نيس��ت، چراكه دلي��ل مخالفت كش��ورهايي نظي��ر عربستان س��عودي، ام��ارات و برخ��ي ديگ��ر از كش��ورهاي منطق��ه با برنام��ه جامع اقدام مش��ترك اي��ران ب��ه كليت ژئوپليتي��ك منطقه باز مي گردد و با گفت وگو در شرايط فعلي نمي توان گامي جدي در راستاي حل و فصل اين مساله برداشت. معماهاي پيچيده امنيتي در منطقه خاورميان��ه وجود دارد كه در يك سو ايران و در س��وي ديگر اياالت متحده و متحدان امنيتي اين كشور قرار گرفته اند. بر همين اساس مي توان نتيجه گرفت كه اين كشورها حاضر نيستند امريكا را رها كنند و به خواست كشوري نظير چين با جمهوري اسالمي

ايران بر سر ميز گفت وگو و مذاكره بنشينند. چلرا در موقعيلت زماني فعللي چين چنين

پيشنهادي را مطرح مي كند؟پيشنهاد چين را بايد در ادامه سياست چندجانبه گرايي اين كشور جس��ت وجو كرد كه پكن همواره طرفدارش بوده. نگاهي به مواضع چين در ديگر موضوعات حساس بين الملل��ي نيز همين موضوع را تايي��د مي كند كه اين كشور تاكيد دارد مسائل از طريق چندجانبه گرايي و سر ميز مذاكره حل و فصل شوند. براي همين است كه چين از توافق هسته اي ايران حمايت كرده و به همين دليل است كه در جنگ س��وريه ترجيح داده از مسير شوراي امنيت

براي حل اختالفات طرفداري كند.

پلس ايلن بلار فكلر مي كنيلد پيشلنهاد چندجانبه گرايانه چين درخصوص خاورميانه

به نتيجه نمي رسد؟من چندان به نتيجه بخش بودن اين پيشنهاد خوش بين نيستم، چراكه مس��اله در خاورميانه بسيار پيچيده تر از آن اس��ت كه چهار نفر دور يك ميز بنشينند، بر سر اين موضوعات بحث كنند و مس��ائل في مابين را حل و فصل كنند. خيلي از كش��ورها در اين منطقه تا ۵0 سال است كه در حال تنش با يكديگر به س��ر مي برند و شكاف هاي به وجود آمده در روابط آنها با گذشت زمان عميق تر شده است. قدرت هاي غربي و به ويژه اياالت متحده نيز با رفتار و سياس��ت هاي خود نش��ان داده اند كه تمايلي به حل و فصل اختالفات كش��ورهاي خاورميانه ندارند و ترجيح مي دهند اين اختالفات پا بر جا باقي بماند. نگاهي به شرايط دولت هاي جنوب خليج فارس نيز بيانگر آن است كه اين دولت ها از نظر امنيتي به شدت به واشنگتن وابسته اند. با اين توصيفات در تحليل نهايي اين موضوع مي توان گفت تصميم گيري ها و سياس��تگذاري هاي كشورهاي حوزه خليج فارس از اياالت متحده تاثير مي پذيرد و تاثير چين به اندازه اي نيست كه بتواند در پايان به حل و فصل اختالفات

اين منطقه منجر شود. چين در حالي پيشنهاد گفت وگوهاي منطقه اي در خاورميانه را مطرح كرده است كه هفته گذشته رييس جمهور اين كشور با مقامات اماراتي درباره پيمان استراتژيك جامع به مذاكره مي پرداخت،

مذاكره درباره همكاري 25 ساله ايران و چين ادامه دارد و پيماني مشلابه نيز با عربستان سلعودي به امضا رسيده اسلت. آيا اين توافق ها و مذاكرات در

اثربخش بودن پيشنهاد چين بي تاثير است؟بحث مشاركت جامعي كه چين با كشورهاي خاورميانه مطرح مي كند به معناي اتحاد يا همكاري در همه زمينه ها نيست، بلكه به معناي تالشي براي گسترش روابط دوجانبه ميان چين و اين كشورهاست و نمي توان انتظار داشت كه در تمامي مسائل مورد مناقشه بتواند اثرگذار باشد. مساله اصلي اينجاست اگر عربستان سعودي يا امارات متحده عربي مورد تهاجم قرار بگيرند يا احساس خطر بكنند، آدرسي كه به سويش دس��ت دراز خواهند كرد و خواستار كمك خواهند شد در واشنگتن خواهد بود نه در پكن. به همين دليل در امور استراتژيك اين دولت ها همچنان بخشي از منظومه اياالت متحده به حساب مي آيند و بايد گفت هنوز تغييري در اين وضعيت ايجاد نشده است. اين البته نافي گسترش روابط كشورهاي خاورميانه با چين در حوزه هاي غيراستراتژيك نيست اما نبايد انتظار داشت در پي همكاري

با چين آنها برخالف سياست اياالت متحده عمل كنند. با اين تفسلير چلرا در توافق هلا و مذاكرات چين با كشورهاي خاورميانه به ويژه عربستان و امارات كه مورد اشاره قرار گرفتند بحث هايي

پيرامون همكاري هاي نظامي وجود دارد؟همكاري نظامي ميان چين و كش��ورهايي كه نام برديد همكاري هايي سطح پايين است. اساسا چين نه به عنوان يك تضمين كننده امنيت در خليج فارس شناخته نمي شود و نه در كنترل تسليحات در اين منطقه نقشي كليدي دارد. بنابراين همكاري چين با ايران يا ديگر كشورهاي منطقه در

موازنه قدرت چندان تعيين كننده نيست. آيا زمينه هايي براي چرخش به شرق كشورهاي حوزه خليج فارس در رابطه با امريكا وجود ندارد؟ بلراي نمونه نمي تلوان گفلت تعلارض منافع در حوزه بازار انرژي مي تواند زمينه سلاز تغيير نگاه

كشورهايي نظير عربستان يا امارات شود؟هنوز زود است كه بخواهيم از اين زاويه به مساله نگاه كنيم. كشورهاي مذكور در تحليل نهايي از نگاه امنيتي به شدت به اياالت متحده وابسته اند به طوري كه مي توان تصريح كرد حتي اگر كمك هاي امريكا نباشد و اياالت متحده در حوزه لجستيكي و فني از رياض حمايت نكند، عربستان به تنهايي قادر به ادامه دادن جنگ در يمن نيست. ارتش هاي اين كشورها امريكايي است، ساختار نهادهاي اطالعاتي و امنيتي اين كشورها ساختار امريكايي است و به سادگي اين وابستگي ها قطع نخواهند ش��د حتي اگر در برخي

موضوعات تعارض منافع وجود داشته باشد. در رقابت هاي انتخاباتي اياالت متحده شاهد آن هستيم كه دموكرات ها از لزوم بازنگري در روابط با عربستان سعودي مي گويند و جو بايدن تاكيد دارد بايد تجديدنظري جدي در اين زمينه صورت بگيرد.

آيا ممكن است خود امريكا خواهان تغيير باشد؟بله چنين مساله اي محتمل است. به هر حال هيچ اتحادي دايمي و براي هميشه پايدار نيست. ممكن است حتي روزي اتحادهايي مانند آنچه در س��اختار ناتو نيز وجود دارد سرنگون شود اما زماني كه در افق يكي، دو ساله به ماجرا نگاه مي كنيم، بعيد مي دانم كه تغييري راهبردي در روابط اياالت متحده و اين كشورها ايجاد شود، حتي اگر جو

بايدن، كانديداي دموكرات ها روي كار بيايد.

محسن شريعتي نيا در گفت وگو با »اعتماد«:

پيشنهاد خاورميانه اي چين عملي نيستمحمدحسين لطف الهي

اگر عربستان سعودي يا امارات متحده عربي مورد تهاجم قرار بگيرند يا احساس خطر بكنند، آدرسي كه به سويش دست دراز خواهند كرد و خواستار كمك خواهند شد در واشنگتن خواهد بود نه در پكن، به همين دليل در امور استراتژيك اين دولت ها

همچنان بخشي از منظومه اياالت متحده به حساب مي آيند. نگاهي به شرايط دولت هاي جنوب خليج فارس بيانگر آن است كه اين دولت ها از نظر امنيتي به شدت به واشنگتن وابسته اند. بلا اين توصيفات در تحليل نهايي ايلن موضوع مي توان گفت تصميم گيري ها و سياستگذاري كشورهاي حوزه خليج فارس

از اياالت متحده تاثير مي پذيرد و تاثير چين به اندازه اي نيسلت كه بتواند در پايان به حل و فصل اختافات اين منطقه منجر شود.

GettyImages

7اقتصاد [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

خبرخوان گزارشويژه

هستي شهريزفر | در پايان يك داوري سخت، تالش شش ماهه 14 تيم ابربازي به مرحله آزمون رسيد. انتخاب 4 تيم براي رتبه هاي اول تا سوم، افزايش جايزه نقدي به ۵۵0ميليون تومان از سوي بانك پاسارگاد و هلدينگ فناپ و همچنين سرمايه گذاري 1.۵ميليارد توماني مجموعه شناسا و شتابدهنده تريگ آپ روي ۸ تيم، از دستاوردهاي نخستين مسابقه توليد محصوالت ابري كشور بود. به عالوه، Cloud( محصوالت اين تيم ها كه همگي با ويژگي ابريNative( توليد شده اند، پس از تكميل و آمادگي ورود به

بازار، در بازارچه ابري آروان عرضه خواهند شد. ابربازي از يك روياي مشترك ابري آغاز شد كه بستري باشد براي آشنايي و رشد استارت آپ هاي جديد ابري تا در كنار هم به بازار ابري كشور رونق ببخشند. هر ابر يه قطعه كوچيك دستش بود و توي صف ايستاده بود تا نوبتش بشه. بعضي از ابرها خسته از صف طوالني، هر چي دست شون بود رو رها كردن و رفتن. بعضي ها نااميد و ايستاده بودن فقط به تماشا، بعضي ها فكري ش��دن كه ديگه براي قطعه اونها جايي نيست. اما ابرهايي بودن كه ايستادن تا معما رو حل كنن. همه قطعه ها كه كنار هم چيده شد، كوچيك ترين ابر، كوچيك ترين قطعه رو آورد و س��ر جاش گذاش��ت. حاال آسمون كامل ش��ده بود، يه تيكه خيلي كوچيك از يه آسمون خيلي بزرگ! ابر آروان در بهمن سال گذشته و در س��وار ابره��اي 9۸، از جمع ش��دن 999 دولوپر زير يك سقف و ش��ركت در يك مس��ابقه ابري خبر داد كه از دل آن، محص��والت ابري جديد وارد بازار ايران ش��وند و به توسعه اكوسيستم ابري كشور كمك كنند. ثبت نام متقاضيان شركت در اين مسابقه از اسفند ماه آغاز شد و تا پايان فروردين ماه، بيش از 1400 متقاضي در حوزه هاي برنامه نويس��ي، ديجيتال ماركتينگ، طراحي و توسعه كسب وكار ثبت نام كردند. پس از مراحل ارزيابي و انجام چالش، 233 نفر به مرحله تيم سازي رسيدند؛ مرحله اي كه با وجود كرونا، نتوانست به شكل فيزيكي انجام شود و تمامي شركت كنندگان به شكل آنالين اين مرحله را پشت سر گذاشتند. در نهايت از ميان 20 تيم تشكيل شده، 14 تيم متشكل از 79 نفر از شهرهاي اصفهان، بابل، بابلسر، بندرعباس، بهشهر، تهران، كرج، رامشير، قزوين، زنجان، شاهرود، شهر قدس، شيراز، الر، كاشان، مراغه، مشهد و يزد توانستند تا خط پايان داوري اين مسير را ادامه دهند. يكي از مهم ترين عوامل موفقيت در توليد محصوالت، انتخاب ايده متناسب با بازار بود. تيم اجرايي ابربازي آروان، روند بررس��ي محصوالت برتر ابري در دنيا و انتخاب فهرستي از متناس��ب ترين محصوالت با نياز بازار ايران را در چهار

ماه انجام داد.

۸ استارت آپ ابري جديد وارد بازار فناوري ايران شد

روح اهلل ايزدخ��واه درباره وضعي��ت صنعت فوالد گفت: توليد فوالد در كش��ور از وضعيت بسيار خوبي برخوردار ش��ده و حلقه هاي توليد در صنعت فوالد نيز در كش��ور كامل اس��ت. بنابراين در كنار توليد مازاد بر تقاضا شاهد صادرات محصوالت ف��والدي و ارزآوري اين صنعت نيز هستيم. عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس در عين حال با انتقاد از اوضاع آشفته بازار فوالد با وجود توليدات مازاد صنايع باالدس��تي اظهار كرد: سوءمديريت باعث شده تا بازار فوالد با اين شرايط روبه رو شود. رفتار دوگانه در سياست گذاري ها براي تنظيم بازار فوالد مانند عرضه بخشي از محصوالت در بورس كاال و بخش ديگري در بازار آزاد يا همان بازار سياه باعث شد تا عده اي سود كالني از آشفتگي اين بازار ببرند و كاالي مورد نياز برخي واحدهاي صنعتي تامين نشود. او ادامه داد: سوداگري در بازار فوالد را نبايد صرفا از چشم دالل ها ديد. گاهي توليدكننده و يا حتي مصرف كننده با سوداگري و كسب سهميه مازاد بر نياز از مابه التفاوت قيمت ها در بازار منتفع مي شود. اين موضوع همانند دالر 4200 توماني است و با ايجاد چند بازار با دو قيمت، پالس س��فته بازي و داللي به بازار داده مي شود. ايزدخواه با اشاره به برنامه مجلس براي سامان بخش��يدن به وضعيت بازار فوالد گفت: براساس راهكار مجلس باي��د واحد هاي توليدي ملزم ش��وند تا تمامي

محصوالت خود را در بازار بورس كاال عرضه كنند.

ممنوعيت صادرات فوالد تا زمان عرضه محصوالت در بورس كاال

ش��رايط واردات كاميون هاي حداكثر 3 س��ال كاركرده براساس مصوبه هيات وزيران به گمرك براي اجرا ابالغ شده است. مهرداد ارونقي، معاون فني گمرك ايران با اعالم اينكه براساس مصوبه هيات وزيران در مهر ماه 1397 به منظور نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي امكان واردات كاميون وجود دارد، اظهار كرد: بر همين اس��اس اخيرا ش��رايط واردات كاميون هاي حداكثر 3 س��ال كاركرده تعيين و از سوي دفتر مقررات صادرات وزارت صمت به گمرك ابالغ شد كه طبق آن واردات كاميون هاي حداكثر 3 س��ال كاركرده صرفا از طري��ق كارت بازرگاني معتبر امكان پذير خواهد بود. او ادامه داد: مسوول تاييد شناسه كاالي اين كاميون ها براي كليه وارد كنندگان با سازمان راهداري و حمل و نقل جاده اي كشور بوده و از طريق رابط كاربري سامانه يكپارچه مجوزها يا ارسال سيستمي انجام خواهد ش��د. معاون فني گمرك با اشاره به نحوه تعيين نرخ تعرفه واردات كامي��ون اظهار كرد: نرخ تعرفه تعهد ارايه خدمات پس از فروش توسط ارايه دهندگان تامين قطعات يدكي براي كاميون هاي وارداتي به ميزان 3 درصد ارزش سيف كاميون در سامانه TSC گمرك ايران از همان

مارك و مدل تعيين مي شود.

شرايط واردات كاميون اعالم شد

سومين كنفرانس بين المللي مديريت دانشي با رويكرد رهبري دانش��گران و س��ومين دوره جايزه بين المللي مديريت دانش��ي به همت »انجم��ن مديريت ايران« و با هم��كاري »انجم��ن مديريت دان��ش اتريش« و »دانشگاه خاتم« در تاريخ ۸ مهر سال 1399، در محل دانش��گاه خاتم برگزار ش��د. به گزارش روابط عمومي بانك پاسارگاد، در اين كنفرانس، دكتر مجيد قاسمي مديرعامل بانك پاسارگاد و رييس هيات مديره انجمن مديريت ايران به بيان اهميت رويكرد رهبري دانشگرانه پرداخت و مطالب خود را با اش��اره به تاريخچه شروع بحث مديريت دانش��ي در جهان آغاز كرد. وي ضمن تشريح مراحل وقوع انقالب صنعتي گفت: تقريبا از اواخر قرن 19ميالدي، سرمايه انساني دانشگرا در ادبيات و مقاالت مختلف مطرح شد. البته پيش از اين نيز سرمايه انساني دانشگرا مهم بود، اما از اين دوره به بعد به تدريج به صورت ويژه در ادبيات مديريت به آن پرداخته شد. وي افزود: انتظار مشتري، توسعه محصوالت، نوآوري مبتني بر همكاري متقابل و شكل هاي جديد سازماني، از حوزه هاي س��ازماني متاثر از انقالب صنعتي چهارم )سيستم هاي سايبر فيزيكي، اينترنت اشياء و شبكه( هستند. امروزه سرعت ارايه خدمات به مشتري بحث بسيار مهمي اس��ت. به عنوان مثال در بانك پاسارگاد بيش از 96.۵ درص��د از تراكنش ها از طريق بانكداري مجازي و الكتروني��ك در حال انجام اس��ت كه اتفاق مباركي اس��ت و در حد استانداردهاي بين المللي، كه كار كم نظيري محسوب مي شود. 3.۵ درصد باقيمانده از تراكنش ها نيز به دليل لزوم ش��ناخت و احراز هويت مشتري، بايد به صورت حضوري انجام شود و چاره اي جز اين نيس��ت. مديرعامل بانك پاسارگاد با اشاره به بحث دانشگران )سرمايه انساني دانشگرا( اضافه كرد: كار دانش��ي، يك ويژگي غال��ب در جوامع صنعتي و پساصنعتي است. دانشگر كسي است كه با ايده پردازي و تحليل داده ها، كارهاي خود را انجام مي دهد. شخصي كه بدون انديشيدن به راه هاي بهبود امور، به كار متعارف و روزانه خود مشغول است، دانشگر نيست. دانشگر از تحرك و پويايي ش��غلي بيشتر لذت مي برد و مي تواند در مكان ها و زمان هاي متف��اوت فعاليت كند. امروزه اي��ن حوزه به خاطر بحث كرونا در حال رش��د اس��ت. »دوركاري« بخش��ي از همين دانشگري است؛ يعني كسي كه بتواند در خارج از محيط كاري، وظايف محوله خود را انجام دهد. وي خاطرنش��ان كرد: كارفرمايان، دانش��گران را به عنوان دارايي هاي س��ازمان كه داراي مهارت و استعدادهاي منحصر به فرد و متفاوتي هستند، در نظر مي گيرند. ماهيت كار دانش��ي به دانش��گران امكان مي دهد مهارت هاي رهبري را كس��ب كنند و از آزادي عمل بيشتري بهره ببرند. يعني سرمايه هاي انساني اگر ويژگي هاي دانش��گري را داشته باشند، به حدي مي رسند كه نياز به رهبري توسط فرد ديگري را ندارند و به تنهايي مي توانند كار خود و اطرافيان شان را رهبري كنند. ماهيت كار دانشي به دانشگران اين امكان را مي دهد كه به دليل توانمندي هاي ش��ان، وضعيت بهتري به لحاظ انعطاف و عملك��ردي در جايگاه هاي

مختلف داشته باشند.

دانشگرانجدولدارايي هر سازماني هستند

متقاطع

سود وكو

افقی

عمودي

1- دلتنگ و غمگين - مافياي ژاپن2- گوارا و خوشمزه - آدم كوچك - الغر

3- خبر اول روزنامه - ريحان - امروز تازي4- شهر ريشه - آماس - باب روز - از آالت هندسي

۵- كاله گيس - امروزي - نفس خسته6- پرنده س��عادت - پنجه پرندگان ش��كاري - وسيله

تنيس7- صف و رده - بيماري بسيار خطرناك - محموله

۸- سگ ماده - وزير فرعون - شيريني عزا9- حالت بيهوشي - مركز ويتنام - چاه ها

10- روش و اسلوب - درود - سپيد موي شاهنامه11- عيد ويتنامي ها - يار - وقت و زمان

12- صفرا - مادر عرب - خبر گزاري روسيه - همراه آشغال13- رخصت - قافله - خواهش

14- گروه مجهز - ابزار ضربي موسيقي - كوچه سرپوشيده 1۵- ظاه��ر و آش��كار - از اثره��اي مع��روف مه��دي

خان استر آبادي

1- بيدار شدن - تاتا2- تازه و مدرن - مسلك و آرمان - انباشته شدن

3- هامون - نگهبان - گستره وسيع آبي4- عام��ل بيم��اري زا - آخر چيزي - عقب و پش��ت

سر - عدد دايره۵- نفس خسته - مقام و درجه - بازيكن مياني

6- باطن انسان - ستاره دنباله دار - پايتخت يونان7- اسب چاپار - ابليس و اهريمن - پسر كاوه آهنگر

۸- همنشين - شرف - پيشواي زرتشتي

9- ناس - اهل خانه مرد - جريب10- مقي��اس اندازه گي��ري - داخل - گيرنده

موجي11- دلواپس - از حروف يوناني - شهر توت

12- ج��اي پر درخ��ت - ميدان��ي در تهران - دوستي - كمربند زمين !

13- باوقار و متين - بيماري سل - روش14- فضاي بين دو خط متقاطع - قلعه و حصار-

ميوه هزار دانه1۵- ايده آليسم - بخت آزمايي

ادامه از صفحه اولاو ب��ا بيان اينك��ه نوع��ي نظ��ام ملوك الطوايفي در حوزه تصميمات دولتي ايجاد ش��ده، افزود: هر گونه خودمختاري در كابينه دولت اشتباه است و سرانجام خوبي براي م��ردم و دولت نخواهد داش��ت. حميد حسيني، عضو اتاق بازرگاني ايران نيز در اين باره معتقد است؛ يكي از مشكالتي كه در كشور شاهد آنيم اين است كه هيچ كس حاضر نيست به يك سامانه جامع متصل شود و هر ارگان و سازمان سامانه اي مجزا براي خود دارد از س��امانه س��نا در بانك مركزي تا سامانه پنج��ره واحد گمرك و س��امانه خدمات الكترونيك وزارت صمت و س��اير سامانه ها كه هر كدام فعاليتي جداگانه دارند. او معتقد است، الزام وجود يك سامانه يكپارچه براي دولت ضروري اس��ت و داش��تن يك سامانه جداگانه براي هر سازمان در كشور مشكل ساز است. حس��يني در ادامه به اتصال كليه سامانه هاي دولتي در كش��ور تاكيد كرده و مي گويد: اگر سامانه شهرداري ها با سامانه راهنمايي رانندگي، اتاق هاي بازرگاني و گمرك و... در يك سامانه طراحي شود ديگر شاهد تخلفات فرد در حوزه مدرك تحصيلي، تخلفات بانكي و مالياتي و... نخواهيم بود. اين در حالي است كه هم اكنون شناسايي، كنترل و نظارت در اين خصوص بسيار سخت تر است. اين عضو اتاق بازرگاني ايران با اشاره به مش��كل گمرك در اين خصوص مي گويد: گمرك اي��ران در اين ماجرا اش��كاالتي در خصوص فرمت ثبت سفارش، صدور كارت بازرگاني و... عنوان كرده كه اين فرمت ها با فرمت گمرك همخواني ندارد و سيستم گمرك را دچار مشكل خواهد كرد. حسيني با بيان اينكه وزير اقتصاد بايد در ستاد اقتصادي دولت اين موارد را مطرح كند تا اينگونه مش��كالت برطرف شود، ادامه مي دهد: علني شدن اين قبيل اختالفات

به ضرر دولت است و در شرايطي كه ما ادعاي پيشرفت در حوزه آي تي را داريم و هزينه هاي زيادي نيز بابت استارت آپ ها و شركت هاي دانش بنيان براي تسهيل در فضاي كسب وكار شده است پس بايد توانايي اينكه اشكاالت سامانه برطرف شود را نيز داشته باشيم. اين عضو اتاق بازرگاني ايران معتقد است، سياست هاي گمركي بايد تابعي از سياست هاي تجاري كشور باشد نه اينكه سياست هاي تجاري از سياست هاي گمرك

تبعيت كند.

لحاف چهل تكه اقتصاد كشور مجيدرضا حري��ري، رييس ات��اق بازرگاني ايران و چين به اين اختالفات واكنش نشان داده و گفته است: معلوم نيست معاون اقتصادي رييس جمهور چه گلي به س��ر اقتصاد مي زند؟ وزير اقتصاد چه مي كند اصال وزارت صمت يا س��ران 3 قوه كجاي حل مش��كالت اقتصادي ايستاده اند. متاسفانه مس��ائل اقتصادي و مديريت اقتصادي كشور تبديل به كالف سردرگمي ش��ده كه همه چيز را در هم و برهم كرده اس��ت و هر كسي هر كاري دلش بخواهد انجام مي دهد. متاسفانه اقتصاد كشور شبيه به يك لحاف چهل تكه اي شده كه هر كس��ي يك طرف آن را گرفته و مي كشد. مناقشه اخير بين وزير اقتصاد و معاون اقتصادي رييس جمهور در خصوص ح��دود و ثغور اختيارات گمرك بر س��ر سامانه اي است كه وزارت صمت طراح آن بوده است. او در اي��ن باره توضيح داده كه آقاي دژپس��ند معتقد است، درخواست معاون اقتصادي رييس جمهور مبني بر دريافت اظهار كاال از طريق س��امانه جامع تجارت غيرقانوني است. متاسفانه آنچه در ميان اختالف هاي دولتي ها خود را به عينه نشان مي دهد، وجود قوانين متضاد و متقابل اس��ت كه موجب ش��ده هر كدام از

معاونين يا وزرا برداش��تي براي خود داش��ته باشند. رييس اتاق بازرگاني ايران و چين تاكيد كرده اس��ت؛ قطعا اختالف هاي بين دولتي ها در مسائل اقتصادي بايد به سرعت رفع شود چراكه ضرر و زيان آن بر مردم و بر بخش هاي مختلف اقتصاد كشور تحميل مي شود. از نظر منطقي در تمام دنيا اين رويكرد و قانون دنبال مي ش��ود كه گمرك دروازه اقتصادي كشور و مرزبان اقتصادي كشور به شمار مي رود لذا در اين مساله نظر آقاي دژپس��ند به واقعيت نزديك تر است. به هر حال سازمان گمرك مجري مصوبات ساير دستگاه ها در لب مرز است اما قانون مبارزه با قاچاق كاال كه سامانه جامع تجارت در آن نوشته شده بايد توسط مجلس اصالح شود چراكه در حال حاضر داراي دو قانون هستيم كه كامال با هم متناقض و متضاد هستند لذا هر كسي از اين قوانين مي تواند تفسير به راي داشته باشد و حرف خود

را تاييد كند و بقيه را به دردسر بيندازد.

آسيب‌شناسي‌دستورالعمل‌هاي‌متناقض‌در‌حوزه‌گمركي‌و‌معاونت‌اقتصادي‌رييس‌جمهور

اعتراض‌وزير‌اقتصاد‌به‌دخالت‌ها

سامانه تجارت يا پنجره واحد گمرك؟س��امانه جامع تجارت آنالين يا همان س��امانه ثبت سفارش كاال يك نوع از سامانه يكپارچه سازي و نظارت بر فرآيندها در تجارت است كه قرار است پل ارتباطي بين تجار و بازرگانان با دستگاه هاي ذي ربط در زمينه تجارت بين الملل باشند. اين س��امانه براي اولين بار در تاريخ ۵ م��رداد 139۵ در دس��ترس كاربران قرار گرفت و به طور رس��مي از آن بهره برداري شد. اكنون تجار و بازرگانان، اموري مثل ثبت سفارش كاال، اخذ مجوزهاي ورود و اس��تعالم كارت بازرگاني خود را با استفاده از اين سامانه انجام مي دهند. اين سامانه زير نظر وزارت صنع��ت، معدن و تجارت فعاليت مي كند و به نوع��ي »تداخل وظايف« با گمرك ايجاد مي كند كه در قانون امور گمركي، شرح وظايفي براي اظهار و ترخيص كاال براي اين دستگاه اجرايي در نظر گرفته شده است. سامانه جامع تجارت در نقطه مقابل »سامانه جامع امور گمركي« قرار مي گيرد. طبق بررسي هاي انجام گرفته در سال 2012 ميانگين زمان صرف شده براي تكميل فرآيند تجارت خارجي در ايران 30 روز بوده اس��ت. درحالي كه همين فرآيند در سنگاپور و امارات بين 3 تا ۵ روز بود. رتبه گمرك ايران در ميان گمركات دنيا در همان سال از سوي بانك جهاني 126 بود. همزمان با طوالن��ي بودن فرآيند گمرك، ميزان حجم قاچاق نيز به ش��دت افزايش مي يابد. به عنوان مثال ميزان قاچاق در سال 1392 حدود 20 ميليارد دالر بوده است. با همين هدف بود كه گمرك سامانه جامعي را طراحي كرد و طبق ادعاي اين س��ازمان با راه اندازي اين س��امانه »34 عمليات گمركي از اظهار تا خ��روج كاال با 9 قابليت ويژه ب��دون نياز به مراجعه حضوري و فقط با كمك اين سامانه انجام مي شود.« با اين حال موازي كاري دو وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت با وزارت امور اقتصادي و دارايي در انجام امور تجاري حاال به كشمكشي درون دولت تبديل شده و هر يك از اين دو وزارتخانه به دنبال س��هم خواهي از درآمدهاي وارداتي و صادراتي هس��تند. چالشي كه در نهايت به زيان فضاي كسب وكار و تجارت خارجي ايران تبديل مي شود. نيمه مرداد ماه بود كه دو معاون گمرك ايران در بخشنامه اي مشترك براي رفع مشكل عدم ارتباط سامانه جامع تجارت با سامانه جامع امور گمركي اعالم كردند، هنگام خروج كاال مس��تندات مرتبط با ثبت سفارش با كاالي اظهاري صحت سنجي شود. آخرين دور اختالف دو سامانه )جامع تجارت و جامع گمركي( و معطلي بسياري از صاحبان كاال براي خروج كاال از گمرك بعد از قطع اتصال سامانه ثبتارش و سامانه جامع گمركي رخ داد و در حالي كه تاكنون ده ها ميليارد تومان بابت ايجاد و توسعه سامانه جامع گمركي هزينه ش��ده اما تالش ها براي ارتباط و رفع

نقايص اتصال دو سامانه همچنان پابرجاست.

دبي��ر انجمن صنايع لوازم خانگي اي��ران از افزايش 130 درصدي مولفه هاي توليد نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: طبق مصوبه ستاد تنظيم بازار در سال 1397 صرفا 2۵ قلم محصولي كه از ارز دولتي استفاده مي كنند مشمول قيمت گذاري هستند؛ بنابراين توليدكنندگان معتقدند طبق مستنداتي كه به سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليدكنندگان ارايه داده اند بايد افزايش قيمت داشته باشند. عباس هاشمي اظهار كرد: به طور متوسط آلومينيوم 1۵4 درص��د، فوالد 212 درصد، برنج 131 درصد و مس 117 درصد نسبت به سال گذشته افزايش قيمت داشته

و اين در حالي اس��ت كه توليدكنندگان لوازم خانگي در خرداد ماه امس��ال مجاز شدند قيمت هاي خود را حدود 2۵ درصد افزايش دهند. همچنين با در نظر گرفتن يورو، ميانگين نرخ ارز در اين صنعت در مهر ماه امسال نسبت به سال گذشته 163 درصد افزايش داشته است. او افزود: براي مثال در بخش آبگرمكن و پكيج اگر براساس افزايش قيمت مواد اوليه قيمت گذاري مي كرديم بايد در مهر ماه امسال در آبگرمكن 134 درصد و در پكيج 1۵۸ افزايش قيمت مي داشتيم؛ يعني نرخ برخي كاالها ۵ تا 6 برابر قيمتي است

كه سازمان حمايت تعيين كرده است.

مديرعامل اتحاديه دامداران با اش��اره به اينكه دالالن و واسطه گران بازار گوش��ت را در دست گرفته اند، گفت: گوشت با اختالف قيمت ۵0 تا 60 درصدي از توليدكننده به دست مصرف كننده مي رسد. در حقيقت حلقه هاي واسط مازادي در اين بين وجود دارند كه هر كدام بازار را تغيير مي دهند. سعيد سلطاني با بيان اينكه بهتر بود قبل از آغاز به كار سامانه بازارگاه نهاده هاي كشاورزي، ايرادهاي آن برطرف مي ش��د تا حين كار نياز به اصالحات نباشد،

اظهار كرد: سال گذشته قبل از اينكه سامانه اي براي توزيع نهاده ها باشد به راحتي با بازرگانان به ميزاني كه نهاده دامي نياز داشتيم قرارداد مي بستيم؛ قدرت چانه زني، تعيين زمان و نحوه پرداخت هزينه داش��تيم و پس از دريافت نهاده نيز آن را ميان واحدهاي توليدي توزيع مي كرديم. او گفت: برخي افراد تنها با داش��تن پروانه اشتغال و انبار اقدام به دريافت نهاده مي كردند و چون نظارتي بر آنها نبود،

نهاده هاي دريافتي را در بازار آزاد به فروش مي رساندند.

درخواست‌افزايش‌قيمت‌مجدد‌لوازم‌خانگي

اختالف‌‌۵۰درصدي‌قيمت‌گوشت‌از‌توليد‌تا‌مصرف

خبرنامه محمد نهاونديان به وزير اقتصاد و پاسخ دژپسند به او

پايگاه اطالع رساني نهاد رياست جمهوري

اقتصاد بين المللپيدا و پنهان گزارش

اقتصاد چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 84767 [email protected]

»واحد اطالعات اقتصادي اكونوميست« پيش بيني مي كند كه توليد ناخالص داخل��ي واقعي ايران در س��ال 2021��2020 با رش��د منفي 12درصدي مواجه ش��ود، مس��اله اي كه يكي از دالي��ل آن در اختالل گسترده در فعاليت اقتصاد به خاطر بحران كرونا نهفته است. اكونوميست اين نكته را در آخرين به روزرس��اني گزارش كشوري ايران كه مختص ماه آگوس��ت 2020 است، مطرح كرده اس��ت. در اين گزارش آمده است كه انتظار مي رود نرخ تورم سال 2020 به 25 درصد برس��د، اما با يافتن روزنه هاي جديد براي تجارت و افزايش خريداران نفت ايران، نرخ تورم طي س��ال هاي 2021 ت��ا 2024 به طور متوسط به 15.5 درصد كاهش يابد. در اين گزارش همچنين پيش بيني شده است كه تراز تجاري ايران در سال 2020 براي نخستين بار از سال 1998 منفي شود، همچنين گفته شده است كه كسري تجاري كاالهاي غيرصنعتي بسيار باال خواهد بود، به ويژه به اين خاطر كه صنعت گردشگري بر اثر شيوع كرونا

تعطيل شده است.پيش بيني واحد اطالعات اقتصادي اكونوميست بر پايه يك سري مفروضات در مورد ويروس كرونا قرار دارد. انتظار داريم چنانچه واكس��ن اين ويروس به سرعت ساخته نشود، نهايتا 30 درصد مردم دنيا به آن آلوده شوند. 15 درصد افرادي كه كرونا مي گيرند دچار وضعيتي وخيم مي شوند و يك درصد مبتاليان مي ميرند. ميزان مرگ ومير در هر كشور به توانايي آن كشور در كشف، رديابي و مهار ويروس و ظرفيت سيستم بهداشتي بس��تگي دارد. در كشورهايي كه

ميزان ابتال كاهش يافته، محدوديت هاي جابه جايي به طور تدريجي برداش��ته ش��ده اس��ت. اگر تعداد مبتاليان افزايش يابند، احتماال بايد محدوديت هاي تازه اي وضع ش��ود. با توجه ب��ه تجربه بيماري هاي مشابه گذش��ته، پيش بيني مي كنيم واكسن كرونا تا پايان 2021 در دس��ترس قرار گيرد. در خصوص اقتصاد پيش بين��ي مي كنيم توليد ناخالص داخلي جهان در س��ال 2020 بالغ ب��ر 4.8 درصد كاهش يابد. توليد ناخالص داخل��ي واقعي در همه مناطق جهان طي اين دو سال كاهش خواهد يافت و اقتصاد كشورهاي توسعه يافته و صنعتي بيش از سايرين از كرونا ضربه خواهد خ��ورد. در بخش ديگري از اين گزارش آمده اس��ت: »انتظار داري��م قيمت نفت در سال جاري 38 درصد كاهش داشته باشد و متوسط قيمت هر بشكه نفت به 40 دالر برسد. بيشتر كشورها سياست پول پاشي را براي حمايت از كسب وكارها و خانوارهاي آسيب ديده از كرونا اتخاذ كرده اند، اين مساله احتمال بروز بحران بدهي ملي را در ميان مدت

افزايش داده است«.اين گزارش در بخش مربوط به ايران نوشته است: »ايران يكي از كشورهايي است كه شاهد بيشترين ش��يوع كرونا در جهان بوده است. تعداد مبتاليان در اين كش��ور از 200 هزار نفر گذش��ته اس��ت و هزاران نفر نيز به كام مرگ كشيده شده اند. به رغم هشدارهاي كارشناس��ان بهداشتي مبني بر اينكه بازگشايي زودرس مي تواند موج دوم كرونا را كليد بزند، به نظر مي رسد مسووالن احياي اقتصاد را در اولويت قرار داده اند، نشانه هايي وجود دارد كه اين

كار موفقيت آميز نبوده است. اگر دولت مجبور شود تعطيلي هاي سراسري در كشور به اجرا بگذارد، آن وقت نمي توان انتظار احياي اقتصاد در كوتاه مدت را داشت.« اين نشريه در بخشي كه مرتبط با رشد اقتصادي ايران اس��ت، نوش��ته: »اقتصاد ايران كه پيش تر تحت فشار تحريم هاي امريكا قرار داشت، هم اكنون با تاثيرات منفي ش��يوع كرونا نيز مواجه ش��ده اس��ت. پيش بيني مي ش��ود توليد ناخالص داخلي واقعي ايران در سال 2021��2020 با رشد منفي 12درصدي مواجه شود، به ويژه به اين خاطر كه افزايش دوباره تعداد مبتاليان به كرونا به وضع محدوديت هاي جديد و اخت��الل در فعاليت هاي اقتصادي منجر مي ش��ود. پيش بين��ي مي كنيم با احياي دوباره رش��د اقتصادي چي��ن و در نتيجه، افزايش واردات نفت ايران توسط اين كشور، اقتصاد ايران رش��د متوسطي را در س��ال 2021-2022 ش��اهد باش��د. رش��د اقتصادي ايران در اين سال 2 درصد پيش بيني ش��ده اس��ت، البته به شرطي كه كرونا نهايتا مهار ش��ود.« اين نش��ريه انتخابات امريكا را بر اقتصاد ايران بي تاثير نمي داند و در اين خصوص نوشته است: »اگر بايدن بتواند در انتخابات رياس��ت جمهوري امريكا ترامپ را شكست دهد، رويكرد واشنگتن به اجرا و اعمال تحريم ها نيز كمتر سخت گيرانه خواهد شد. انتظار داريم متوسط رشد توليد ناخالص داخلي واقعي ايران طي س��ال هاي 2023-2022 تا 2025-2024 بالغ بر 1.6 درصد باش��د. اگر تحريم هاي امريكا برداش��ته شود اين رشد بسيار بيشتر خواهد بود.« در بخش ديگري از

اين گزارش در خصوص نرخ تورم نيز نوشته شده: »انتظار داريم نرخ تورم همچنان باال باشد و در سال 2020 به 25 درصد برس��د. انتظار داريم نرخ تورم طي س��ال هاي 2021 تا 2024 به طور متوسط به 15.5 درصد در س��ال كاهش يابد، البته اگر بانك مركزي در برابر فشارهاي دولت براي جبران كسري بودجه از طريق سياس��ت هاي پولي تسليم شود، آن وقت نرخ تورم باالتري را ش��اهد خواهيم بود.« اقتصاد اكونوميست در پايان پيش بيني كرده است صادرات نف��ت ايران )از جمله نفت��ي كه ردگيري نمي شود( طي سال 2020 به 280 هزار بشكه در روز برسد. اين رقم تنها معادل 12 درصد صادرات روزانه 2.4 ميليون بش��كه اي نفت ايران در س��ال 2017 است. صادرات غيرنفتي ايران نيز با كاهش تقاضاي چين و كش��ورهاي منطقه ضعيف خواهد شد. افت واردات بر اثر انقباض اقتصادي، تا حدودي افت صادرات را جبران مي كند. اما انتظار داريم تراز تجاري كشور در س��ال 2020 براي نخستين بار از سال 1998 منفي ش��ود. كسري تجاري كاالهاي غيرصنعتي بس��يار باال خواهد ب��ود، به ويژه به اين خاطر كه صنعت گردش��گري بر اثر ش��يوع كرونا تعطيل شده است. به طور كلي پيش بيني مي كنيم تراز حس��اب جاري ايران در سال 2020 به منفي 1.8 درصد توليد ناخالص داخلي برس��د. با بهبود وضعيت اقتصاد و رش��د صادرات نفتي و غيرنفتي، وضعيت تراز حساب هاي جاري ايران در سال هاي بعد بهتر خواهد شد و در پايان دوره مورد پيش بيني

ما به تعادل خوبي مي رسد.

پيش بيني اكونوميست از اقتصاد ايران در سال آينده

نرخ تورم امسال به ۲۵درصد مي رسد اگر كرونا كامل مهار شود

آينده اقتصاد

والديمير پوتين، رييس جمهور روسيه روز دوشنبه در ديدار با سرگئي ايوانف، مدير عامل شركت الروسا تاكيد كرد كه اين شركت روسي در بازار جهاني توليد الماس پيشرو اس��ت. وي گفت: در بحبوحه پاندمي كرونا، صنعت طال و جواهر و پايگاه آن يعني صنعت استخراج الماس در شرايط بسيار دشواري قرار گرفت، منظور من توليد جهاني در حال حاضر است. پوتين افزود: بسياري از رقباي ش��ما عمال توليد خود را متوقف كرده اند و مشغول اخراج تعداد زيادي از كاركنان خود هستند و در آستانه ورشكس��تگي قرار دارند.رييس جمهور روسيه در ادامه تاكيد كرد: الروسا بزرگ ترين شركت اس��تخراج الماس در اين كشور بوده است و اكنون به بزرگ ترين در جهان تبديل ش��ده است. ايوانف نيز اعالم كرد كه الروسا به زودي درباره ارايه الماس خام به »صندوق سپرده گذاري فلزات گرانبها و جواهرات

دولتي روسيه« با وزارت دارايي مذاكره كند.

رييس صندوق بين المللي پول روز دوش��نبه گفت جامعه بين الملل بايد همكاري بيشتري براي مواجهه با ركود اقتصادي ناش��ي از همه گيري ويروس كرونا داشته باشد و از بانك جهاني خواست وام دهي خود به كشورهاي آس��يب ديده آفريقايي را تسريع كند. موضوع اصلي اجالس س��االنه صندوق بين المللي پول و بانك جهاني در اين هفته حمايت از كشورهاي آس��يب ديده اس��ت. كريس��تالينا جورجيوا در اين اجالس گفت: »اقدامات بيشتري بايد صورت گيرد. من خواستار وام هاي بيشتر به كشورهاي آفريقايي هس��تم. بانك جهاني ظرفيت اين وام دهي را دارد«. جورجيوا هفته گذش��ته گفت صندوق بين المللي پول از آغاز بحران كرونا 26 ميليارد دالر كمك مالي به كشورهاي آفريقايي كرده است ولي اين منطقه با 345 ميليارد دالر كسري مالي تا 2023 روبروست. طبق تخمين هاي بانك جهاني، همه گيري ويروس كرونا، كاهش قيمت كاالها و حمله ملخ هاي صحرايي ضربه سختي به آفريقا زده و 43 ميليون نفر را در خطر فقر شديد قرار داده است. بيش از يك ميليون مورد ابتال به ويروس كرونا در كشورهاي آفريقايي گزارش ش��ده و 23 هزار نفر جان خود را از دس��ت داده اند. انتظ��ار مي رود دولت هاي عضو گروه 20 ش��ش ماه ديگر بازپرداخت بدهي كش��ورهاي فقير را تمديد كنند ولي فش��ار اصلي روي بانك هاي توس��عه اي و موسسات اعتباري خصوصي است تا بازپرداخت وام ها را به تعويق بيندازند. جورجيوا همچنين از كشورهاي ثروتمندتر خواس��ت از س��رمايه هاي حق برداشت مس��تقيم صندوق بين المللي پول ب��راي وام دهي به كش��ورهاي نيازمند اس��تفاده كنند. جورجيوا از كشورهاي بحران زده خواس��ت ساختار بدهي هاي

خود را هر چه زودتر بازسازي كنند.

اين سازمان اعالم كرد: روز جهاني غذا در شرايطي استثنايي فرا مي رسد كه كشورهاي سراسر جهان با تاثيرات گس��ترده همه گيري جهان��ي بيماري ويروس كرونا دس��ت و پنجه نرم مي كنند. اكنون زمان انديش��يدن درب��اره آينده اي اس��ت كه قرار اس��ت شانه به ش��انه يكديگر آن را بسازيم. در اين خصوص، فائو از تمامي دست اندركاران در سراسر جهان مي خواهد تا به مناسب روز جهاني غذا، دست در دس��ت هم دهند تا به صورت فوري به شكاف ها و نقصان هاي تغذيه اي و معيش��تي ك��ه در ميانه همه گيري بيماري ويروس كرونا آسيب پذيرترين اقش��ار جامعه را گرفتار كرده اس��ت، رس��يدگي كنند. برآوردهاي اخير منتشرش��ده از سوي فائو نش��ان مي دهند كه همه گيري بيم��اري ويروس كرونا و پيامده��اي اقتص��ادي آن مي تواند 83 تا 132 ميليون نفر ديگر را در س��ال جاري ميالدي به جمعيت دچ��ار كمبود تغذي��ه در جهان اضافه كن��د؛ همچنين، وضعي��ت تغذيه اكث��ر گروه ها و جمعيت هاي آسيب پذير به علت تاثيرات بهداشتي و اقتص��ادي- اجتماع��ي بيماري وي��روس كرونا،

احتماال وخيم تر خواهد شد.

گلدمن س��اكس در يك ارزياب��ي جديد اعالم كرد پيروزي جو بايدن در انتخابات رياست جمهوري ماه آينده امريكا عام��ل صعودي براي قيمت هاي نفت خواهد بود زيرا هزينه صنعت شيل را افزايش داده و احتماال باعث افت ارزش دالر مي شود. تحليلگران اين بانك س��رمايه گذاري امريكايي در يادداشتي اعالم كردند ما انتظ��ار نداريم انتخابات آتي امريكا پيش بيني هاي مثبت م��ا از قيمت هاي نفت و گاز را تغيير دهد. اگرچه جو بايدن لحن ميانه رويي در خصوص صنعت انرژي اختيار كرده است اما موانع پيش روي توليد نفت و گاز امريكا در صورت پيروزي و به قدرت رس��يدن وي افزايش پيدا خواهند كرد. بايدن اع��الم كرده كه ليزين��گ زمين هاي فدرال براي توليد نف��ت و گاز را متوقف خواهد كرد و يك برنامه انرژي پاك براي افزايش سهم تجديدپذيرها در توليد برق و اش��تغالزايي دارد. گلدمن س��اكس انتظار دارد دول��ت بايدن در مق��ررات، ماليات ها، محدوديت هاي متان و حفاري جديد براي صنعت نفت به طور كلي و براي توليد نفت شيل به خصوص،

سخت گيري بيشتري داشته باشد.

مجري ط��رح گندم گف��ت: انجم��ن كارخانجات ماكاروني كشور اعالم آمادگي كردند كه اين ميزان گن��دم دوروم را به صورت مس��تقيم و در چارچوب كش��ت قراردادي با قيمت 230 تومان در هر كيلو گرم بيشتر از قيمت تضميني از كشاورزان خريداري مي كنند.اسماعيل اس��فندياري پور ادامه داد: براي خريد 270 هزار تن گندم دوروم، قرارداد كش��ت با كشاورزان اس��تان هاي كرمانشاه، ايالم، خوزستان،

مناطق جنوب فارس و كرمان در حال انعقاد است.او، كش��ت قراردادي را روش��ي موفقيت آميز براي تولي��د و خريد گندم عنوان و اظهار كرد: از اواس��ط آبان ماه كشت گندم دوروم در استان هاي ياد شده، آغاز خواهد ش��د.مجري طرح گن��دم وزارت جهاد كش��اورزي خاطرنش��ان كرد كه در س��ال گذشته انجمن كارخانجات ماكاروني تعهد خريد توافقي 50 هزار تن گندم دوروم را در قالب كش��ت قراردادي با كشاورزان داشتند، اما به علت توليد بيشتر درنهايت 93 هزار تن از اين محصول خريداري كردند. او درباره قيمت كود و اهميت مصرف آن گفت: قيمت كود اوره كه 60 تا 65درصد كود مصرفي كشاورزان را تشكيل مي دهد، رشد قيمت نداشته است اما قيمت كودهاي فسفاته و پتاسه به خاطر تغيير نرخ ارز از ترجيحي به

نيمايي نسبت به سال گذشته افزايش يافته است.

محمد اس��المي در م��ورد قيمت فوالد و س��يمان و عرض��ه خ��ارج از ب��ورس كاال براي اي��ن دو قلم نهاده س��اختماني گفت: كنترل قيمت نهاده هاي س��اختماني وظيف��ه وزارت صمت اس��ت، قيمت تمام ش��ده نهاده ها مورد بررس��ي قرار مي گيرد و سازمان حمايت درباره قيمت تمام شده اظهارنظر خواهد كرد. سازمان تعزيرات نيز درخصوص عرضه آنها ورود مي كند.وزير راه ادامه داد: عرضه فوالد در بورس كاال به پروژه هاي مس��كني و عمراني صدمه زد ول��ي وزير صمت با اقداماتي كه انجام داد جلوي

افزايش قيمت فوالد و سيمان را گرفته است.وزير راه و شهرس��ازي به برنامه هاي اين وزارتخانه درخصوص كاهش مصرف انرژي در ساختمان اشاره و اظهار كرد: وزارت نفت نيز از كاهش مصرف انرژي

در ساختمان ها حمايت مي كند.

بع��د از رايزني هاي صورت گرفت��ه در رابطه با حل و فصل مش��كل پيش آم��ده در مرز اي��ران با اقليم كردس��تان و توق��ف تانكره��اي س��وخت ايراني،

دو طرف به توافق رسيدند و تردد نزديك به 2700 تانكر متوقف ش��ده آغاز شده اس��ت.طي روزهاي اخير ب��ه دلي��ل اختالف نظرهايي ك��ه در رابطه با تردد تانكرهاي ايراني حاوي س��وخت از مرز اقليم كردستان وجود داشت، حدود 1700 تانكر در مرز باش��ماق و 1000 تانكر در مرز پرويزخان متوقف شدند و بر اين اساس رايزني ها از سوي سركنسول جمهوري اس��المي ايران آغاز ش��د و در اين فاصله گمرك نيز اع��الم كرد كه تا زم��ان تعيين تكليف ام��كان پذيرش و تردد در اين مرزه��ا وجود ندارد.

اما تازه ترين اعالم لطيفي، سخنگوي گمرك ايران از انجام توافق بين طرفي��ن و حل موضوع حكايت دارد.طبق توضيح او، قرار بر اين شده كه در مرحله اول 1700 تانكر حاوي س��وخت كه متوقف ش��ده در مرز باش��ماق و 1000 تانكر مرز پرويزخان تردد كنند كه 50درصد آن به صورت حمل يكسره وارد عراق ش��ده و 50درصد ديگر ترانشيپمنت خواهد بود؛ به طوري كه س��وخت را در مخزن هاي تعبيه شده در مرز تخليه و از آنجا كاميون هاي عراقي كاال را حمل خواهند كرد.سخنگوي گمرك ايران ادامه داد: اما بعد از اتمام كاميون هاي متوقف شده شرايط به گونه اي خواهد بود كه تمامي تانكرها به صورت حمل يكسره وارد عراق مي شوند، با اين تفاوت كه كاميون هاي عراقي هم مي توانند سوخت را از مبدا به مقصد منتقل كنند. بر اين اساس ديگر انتقال به

صورت ترانشيپمنت نخواهد بود.

پس از گذشت حدود هشت ماه از شيوع و گسترش ويروس كرونا در كشور و در پي لغو شدن و از سرگيري پروازهاي مسافري خارجي ايرالين هاي داخلي در همي��ن بازه زماني، هر هفته خب��ري درباره مقاصد جديد خارجي براي پروازهاي خارجي منتشر مي شد و نهايتا تركيه پس از ماه ها كش و قوس و لغو چند باره پروازهاي تهران- استانبول به برقراري آن به صورت

يكي، دو پرواز در روز رضايت دادند.براساس اطالعات به دست آمده اگر شيوع ويروس كرونا اجازه بدهد طي هفته جاري و هفته بعد چند مقصد جديد نيز ب��ه پروازهاي خارجي ايران اضافه خواهد ش��د كه اتفاقا چندين مقص��د در اين ميان به پروازهاي خارجي برمي گردد.البته آخرين خبر درباره رايزني كاظم جاللي سفير ايران در روسيه با قائم مقام وزير حمل و نقل و رييس سرويس فدرال حمل و نقل هوايي روس��يه در زمينه عادي س��ازي پروازها بين تهران و مسكو بود و به نظر مي رسد مقصد يكي از پروازهاي اروپايي ش��ركت هاي هواپيمايي ايراني روسيه باشد.البته طي روزهاي گذشته تورج دهقاني زنگنه رييس س��ازمان هواپيمايي كشوري نيز در اين باره گفت: پروازهاي خارجي و اروپايي در حال انجام است و به تدريج افزايش پيدا خواهد كرد.

الروسا به بزرگ ترين شركت استخراج الماس در جهان تبديل شده است

اقدامات هماهنگ براي مواجهه با بحران اقتصادي كرونا الزم است

فائو درباره تاثير مخرب كرونابر اقشار آسيب پذير هشدار داد

پيروزي بايدنبه نفع نفت است

خريد ۲۷۰ هزار تن گندم دوروم در قالب كشت قراردادي

عرضه فوالد در بورسبه پروژه هاي مسكني صدمه زد

آغاز تردد تانكرهاي سوختبين ايران و عراق

پروازهاي اروپايي بيشتر مي شود؟

چهار م��اه از صحبت هاي همت��ي در صحن علني مجلس در رد »ارزپاشي« در بازار ارز براي مديريت كوتاه مدت نرخ ه��ا مي گ��ذرد. او 13 خردادماه در خصوص وضعي��ت ب��ازار ارز از »اج��راي مديريت جديد علمي« در بازار ارز خب��ر داده و گفته بود كه »كال سيس��تم اجراي ما اين گونه جا افتاده بود كه ما براي حفظ نرخ ارز بايد ب��ه بازار ارز تزريق كنيم، بنابراين 280 ميليارد دالر در ظرف 15 سال گذشته به عبارتي به طور ميانگين سالي 18 ميليارد دالر به بازار ارز تزريق كرده ايم تا ن��رخ ارز را كنترل كنيم، بنابراين طبيعي اس��ت كه بس��ياري از اين ارزها به صورت س��رمايه از كشور خارج ش��ده است.« آقاي همتي در خردادماه سال جاري، سياست »ارزپاشي« را در سخنراني خود در مجلس چنين توصيف كرد: »سيستم اجراي ما اين گونه جا افتاده بود كه ما براي حفظ نرخ ارز بايد ب��ه بازار ارز تزريق كنيم. بنابراين 280 ميليارد دالر در ظرف 15 س��ال گذشته يا به عبارتي به طور ميانگين س��الي 18 ميليارد دالر به بازار ارز تزريق كرده ايم تا ن��رخ ارز را كنترل كنيم. بنابراين طبيعي اس��ت كه بس��ياري از اين ارزها به صورت س��رمايه از كشور خارج شده است. اين همه امكاناتي كه در خارج از كش��ور خريداري ش��ده به خاطر همين ارزها بوده اس��ت، يعني ارزهاي ارزان و ران��ت«. )خبرگزاري تس��نيم؛ 13 خرداد 99، كد

خبر: 2278428( به نظر مي رس��د سياس��ت بانك مركزي )به عنوان نهاد مسوول حفظ ارزش پول ملي كشور( مبني بر عدم مداخله ارزي در بازار در »تضاد منافع« آشكار با گروه هايي قرار گرفته كه در خارج »قسط« داشته و نياز به خريد ارز در كش��ور دارند. از اين رو فشارها براي ارزپاشي بانك مركزي آن هم در شرايطي كه به گفته مسووالن دولتي، فروش نفت ايران نيز با مشكل

جدي روبه روست، جاي تعجب دارد. س��ه روز پيش، در پي اوج گيري نرخ دالر امريكا به

باالي 31 هزار تومان، بانك مركزي اعالم كرد روزانه 50 ميلي��ون دالر در 6 روز كاري، ارز به بازار تزريق مي كند تا جلوي فعاليت »نوسان گيران« را بگيرد. مشخص نيست اين مقدار »ارز مداخله اي« از كجا تامين مي ش��ود؟ آن هم در زمان��ي كه ارز حاصل از صادرات نفت اي��ران به گفته برخي منابع دولتي در بهترين حالت بين س��ه تا پنج ميليارد دالر در سال جاري خواهد بود و ارز غيرنفتي حتي كفاف واردات را هم نمي دهد، منابع مورد استفاده براي مداخله در

بازار ارز چگونه به دست مي آيد؟بان��ك مركزي از چ��ه منبعي مي توان��د روزانه 50 ميليون دالر كه رقم ريالي آن با احتساب دالر نيمايي حدود 125 ميليارد تومان خواهد شد؛ به بازار تزريق كند؟ در شرايطي كه عمده افراد جامعه زير خط فقر هس��تند و قدرت خريد »ريالي« دارند، چه كس��ي مي تواند »دالر« از بازار خريداري كند؟ بانك مركزي حافظ منافع چه كساني است و چرا به ناگهان تصميم

به تزريق دالر به صورت اسكناس به بازار كرد؟

روز خط و نشان براي خارج نشينان13 خرداد س��ال ج��اري ش��ايد روز تاريخي براي رييس كل بان��ك مركزي بود كه پ��س از 22 ماه از حضورش در س��اختمان ميرداماد، ناگفته هايي را بر زبان آورد و نس��بت به حجم وسيعي از رانتي كه دالر در كشور ايجاد مي كند، سخن بگويد. بر اساس گفته هاي او »وقتي جلوي تزريق ارز به بازار گرفته شد، خيلي ها گفتند كه نمي توانند اقساط شان را در كانادا و جاهاي ديگر پرداخت كنند، چراكه دالرها را با سود باالي 25درصدي كه از بانك ها مي گرفتند و تبديل آن به ارز 3000 يا 4000 توماني اقس��اط خانه هاي خريداري شده در خارج را مي پرداختند«. اين »خيلي ها« كه رييس كل فعلي بانك مركزي از آن صحبت كرده اس��ت؛ روش جالب توجهي براي تامين اقس��اط خانه هاي ش��ان در كانادا و جاهاي ديگر داشته اند: »آنها با سود باالي 25 درصدي كه از بانك ها مي گرفتند و تبديل آن به ارز سه تا چهار هزار

توماني، اقساط خانه هاي خريداري شده در خارج را مي پرداختند«. همتي جمع بندي صحبت هايش در خصوص پرداخت يارانه به خارج نشينان را اين گونه بيان كرد: » عمال ما به خريد ملك در خارج كش��ور سوبس��يد مي داديم، بنابراين از اواسط سال 97، در

حاشيه بازار مداخله و روش را عوض كرديم.« اما در ادامه از عزم جدي خود و نهاد متبوعش براي مديريت علمي ارز و تامين كاالهاي اساسي گفت. به باور او كنترل ارز شاكله اصلي كنترل اقتصاد در كشور است و »ما براي مديريت بازار ارز و اصالح نظام پولي و بانكي اقدامات مهمي انجام داده ايم.« هرچند رييس كل بانك مركزي اقدامات مهم را در »عدم ارزپاشي در بازار« مي دانس��ت اما پس از مدتي از آن نيز عبور كرد و بر اس��اس آخرين تصميم بانك مركزي از روز دوشنبه، روزانه 50 ميليون دالر اسكناس دالري به

بازار تزريق مي شود.

46 ميلي�ون دالر اخت�اف بي�ن حج�م ارز مبادله اي و ارز تزريقي

همتي در دوم تير ماه با حضور در برنامه اي تلويزيوني گفته بود كه » اگر ارزپاشي در بازار الزم نباشد، انجام نمي دهيم و براي نوسانات كوتاه مدت ذخاير را صرف اين كار نمي كنيم ولي اگر احس��اس ش��ود نوسان

بلندمدت خواهد بود، مداخله مي كنيم.« از كنار هم قرار دادن صحبت هاي همتي در مجلس و برنامه تلويزيوني دو موضوع برداشت مي شود؛ اول اينكه نوسانات ارز براي مدت طوالني برقرار خواهد بود و به رغم دخالت هاي گاه و بي گاه بانك مركزي، ن��رخ ارز قصد كاه��ش ندارد. ادامه دار ش��دن وضع موجود باعث مي ش��ود عده بيشتري متضرر شوند به همين دليل بانك مرك��زي مجبور به دخالت در بازار ش��د و روزانه نيز 50 ميليون دالر ارز به صورت اسكناس به بازار تزريق مي كند. اما ابهامي كه در اين خصوص وجود دارد، ميزان ارز تزريقي به بازار است.

بر اس��اس گفته هاي دوم تير همتي » دخالت بانك مركزي بيشتر در حد تامين منابع الزم براي واردات

آيا بانك مركزي از سياست 4 ماه پيش خود عدول كرده است؟

تناقض رفتاري در بازار ارز

است. ما فقط امروز 120 ميليون دالر براي واردات كاال تامين كرديم، اين در حالي است كه كل حجم مبادله در بازار ارز اسكناس زير 4 ميليون دالر است يعني از 5 درصد هم كمتر اس��ت.« ب��ا وجود اينكه رييس كل بانك مركزي بر حجم مبادالت كمتر از 4 ميليون دالر در بازار اس��كناس تاكيد كرد، اما از روز دوشنبه 50 ميليون دالر به صورت اسكناس به بازار تزريق مي شود. به نظر نمي رسد از تير تا مهر، تغيير شگرفي در حجم مبادالت در بازار اسكناس رخ داده باشد تا نيازمند تزريق 46 ميليون دالر بيش از ميزان

مبادله در بازار اسكناس باشد. دوم؛ آيا بانك مركزي توسط عده اي خارج نشين كه بايد هزينه زندگي خود را در كشورهاي ديگر تامين كنند، براي تزريق ارز تحت فشار است؟ اين افراد چه

كساني هستند؟ سيزدهم خردادماه سال جاري، آقاي نوبخت، رييس سازمان برنامه و بودجه در صحن مجلس گفته بود: » اگر دولت به اين نتيجه برس��د كه دست در جيب بانك مركزي نكند و اگر ما بتوانيم به تدريج ناترازي برخي بانك ها را اصالح كنيم، مطمئن باشيد كه ما

بر نقدينگي و تورم فائق خواهيم آمد.«

ارزهاي تزريقي چگونه تامين مي شوند؟بر اس��اس آمارهاي رس��مي اوپك، طي سال هاي 2018 تا 2019، درآمد حاصل از فروش نفت ايران از 60 ميلي��ارد و 519 ميليون دالر به 19 ميليارد و 233 ميليون دالر رسيد. در اين مدت صادرات غير نفتي ايران نيز از 44 ميليارد و 309 ميليون دالر به حدود 41 ميليارد دالر رس��يد. طي دو سال حدود 44 ميليارد و 560 ميلي��ون دالر از جريان ارزهاي ورودي به كشور كاهش يافته است. اگر سياست هاي تزريق ارز به صورت اسكناس به بازار براي يك سال ادامه يابد )تا 21 مهر س��ال 1400( تقريبا به اندازه 18 ميلي��ارد و 250 ميلي��ون دالر از مناب��ع ارزي كشور به بازار تزريق شده تا نصيب عده قليلي شود. 18ميليارد دالر همان ميزان ارزي است كه همتي در جلسه خرداد سال جاري خود در مجلس نسبت به آن انتقاد داشت و معتقد بود با اين كار ارزها از كشور خارج مي ش��ود و فرار سرمايه رخ مي دهد. بر اساس گفته هاي مسعود خوانساري، رييس اتاق بازرگاني تهران »در 9 سال اخير معادل 98.4 ميليارد دالر و به طور متوسط ساليانه 11 ميليارد دالر سرمايه در هر س��ال، از اقتصاد ايران خارج شده است.« خروج سرمايه از كشور و كاهش جريان ورودي به اقتصاد، در كنار تزريق ارز به ب��ازار مي تواند به خودي خود نگران كننده باشد؛ مخصوصا براي ايران كه در ميانه ش��يوع كرونا نيز قرار داشته و براي خريد دارو به ارز

نياز دارد.

مديريت علمي با استقال محقق مي شودقطعا نمي توان از صحبت هاي خرداد همتي در صحن مجلس گذشت. در آن زمان نرخ دالردر كانال 17هزار تومان بود. اما نكته در اين است كه بانك مركزي براي مديريت علم��ي بازار ارز و حف��ظ ارزش پول ملي، با مشكالتي مواجه است. شايد بتوان درستي اين گزاره را از اختالف نظر رييس سازمان بودجه و رييس كل بانك مركزي بر سرمنشا تورم ماهانه خردادماه يافت. همتي در يادداشت اينستاگرامي خود بر اين نكته اشاره كرده بود كه »استفاده از منابع ارزي صندوق توسعه ملي در شرايط تحريمي براي تامين كسري بودجه، همان استفاده از پايه پولي است كه مشخصا يك اقدام تورم زاست.«. هر چند نوبخت معتقد بود كه »ما منابع و ارز خود را به بانك مركزي فروختيم و بانك هم آن را فروخته يا اگر هم پيش خود نگه داشته، بهتر است عرضه كرده و بازار را كنترل كند.« در همين شرايط است كه ش��ايعه اس��تعفاي همتي از رياست بانك مركزي در رسانه ها باال گرفته و البته بارها توسط روابط

عمومي بانك مركزي »تكذيب« شده است.

گروه اقتصادي

بانك مركزي

خبر گزارش روز

9جهان [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

سه روز بعد از اعالم آتش بس موقت ميان آذربايجان و ارمنستان در منطقه قره باغ، درگيري ها ميان نيروهاي دو ط��رف بار ديگر در اين منطقه ازس��ر گرفته ش��ده اس��ت. ادامه نبرد در حالي اتف��اق مي افتد كه به گفته سازمان هاي بين المللي دس��ت كم نيمي از جمعيت منطقه قره باغ كوهستاني به دليل جنگ آواره شده اند و در هر دو كشور آذربايجان و ارمنستان رقم مبتاليان به بيماري كوويد19 به شكل چشمگيري افزايش پيدا كرده اس��ت. ادامه درگيري ها در 18 روز گذشته ده ها غيرنظامي را به كام مرگ كشيده است، غيرنظامياني كه ب��ه دليل خ��ودداري طرف ها از اع��الم دقيق رقم كشته شدگان هنوز آمار دقيق تلفات شان روشن نيست. گنجه و اس��تپاناكرت كه هر دو شهرهاي پرجمعيتي هستند روز سه شنبه شاهد حمالت سنگين توپخانه اي و خمپاره اي بودند. باكو و اي��روان هر يك ديگري را به ازس��رگيري حمالت متهم مي كنند و مدعي هستند ك��ه با قصد دفاع از خود به حمالت طرف ديگر پاس��خ داده اند. به گزارش رويترز روز سه شنبه خبرنگاران اين خبرگزاري در منطقه قره باغ و در شهر ترتر جمهوري آذربايجان شاهد حمالت توپخانه اي و راكتي از سوي نيروهاي آذربايجان و ارمنستان بوده اند. آتش بسي كه از ظهر شنبه ميان دو طرف آغاز شد، حاصل گفت وگوهاي 10 ساعته وزراي خارجه دو كشور با وساطت روسيه و با حضور سرگئي الوروف، وزير خارجه روسيه بود. روز جمعه بعد از اعالم اين آتش بس دو طرف تاكيد كردند كه آتش بس موقتي است و فقط با اهداف بشردوستانه از جمله براي تبادل اجساد كشته شدگان و تبادل اسرا با نظارت كميته بين المللي صليب س��رخ برقرار شده اس��ت. وزير خارجه روس��يه هم تاكيد كرده است كه اين آتش بس به معناي تمام شدن درگيري هاي جاري در قره باغ نيس��ت و براي ايجاد ي��ك آتش بس دايمي بايد مذاكرات ميان طرفين ادامه پيدا كند. دولت هاي روسيه، فرانس��ه و اياالت متحده امريكا كه در گذشته تحت ماموريت س��ازمان امنيت و هم��كاري در اروپا مسوول ميانجي گري ميان دو كشور در قالب نشست 5جانبه گروه مينس��ك ش��ده بودند، حاال قرار است اين نشس��ت ها را در ژنو سوييس انجام دهند. استفان دوجاريك، سخنگوي دبيركل سازمان ملل متحد روز سه شنبه در نشس��ت خبري با رسانه ها تاكيد كرد كه سازمان ملل متحد اقدام دو طرف به نقض آتش بس را

»بسيار نااميد كننده« مي داند.نگراني از وضعيت بشري در مناطق درگير جنگ

براس��اس آمار اعالمي از سوي دو طرف تاكنون نزديك به 600 نفر در اين جنگ جان خود را از دس��ت داده اند. اين آمار ب��دون توجه به تعداد كشته ش��دگان نظامي جمهوري آذربايجان منتش��ر شده است، چراكه وزارت دف��اع آذربايجان رقمي از كشته ش��دگان نظامي اعالم نمي كند. براساس اعالم مقام ها دولت خودخوانده قره باغ كوهستاني تاكنون 542 نظامي اين منطقه جان خود را از دست داده اند. در برابر وزارت دفاع آذربايجان از كشته شدن 42 شهروند غيرنظامي آذري و مجروح شدن 206 نفر ديگر سخن گفته است. وزارت دفاع آذربايجان مدعي شده است كه در حمله روز سه شنبه ارمنستان به شهر

گنجه دست كم 10 نفر جان خود را از دست داده اند.رسانه ها به نقل از شهروندان غيرنظامي در استپان كرات مركز حكومت خودخوانده قره باغ كوهستاني و گنجه از ش��هرهاي بزرگ جمهوري آذربايجان نقل كرده اند كه انتظار داش��تند آتش بس باعث پاي��ان حمالت به اين ش��هرها ش��ود، اما در طول روزهاي گذشته اساسا

شهاب شهسواري

مترجم: هديه عابديدر ماه آگوست، دفتر رياست اطالعات ملي امريكا علنا ادعا كرد چين ترجيح مي دهد دونالد ترامپ – كه از نظر پكن انسان غيرقابل پيش بيني محسوب مي شود – در انتخابات ماه نوامبر پيروز نشود. اما اين ارزيابي ها تنها نيمي از داستان را رواي��ت مي كنند و منابع چيني مي گويند در مورد اين

مساله بايد با احتياط بيشتري نظر داد.شايد رهبران چين تمايل داشته باشند مدتي از شر رويكرد تهاجمي اخير ترامپ راحت ش��وند، اما در عين حال آنها معتقدند ترامپ قدرت امريكا را پايين آورده و سرعت افول اين كشور را باال برده است. اين نكته دوم بسيار حايز اهميت است، چراكه پكن را تشويق مي كند واشنگتن را نه تنها در

آسيا بلكه در كل جهان به چالش بكشد.رهبران چي��ن دايم قدرت امريكا را مورد ارزيابي و تجزيه و تحليل قرار مي دهند. از زمان پايان جنگ س��رد، همه رهبران علنا راهبرد كالن چين را به مفاهيمي چون »چند قطبي گرايي« و »توازن بين المللي قوا« كه حالت محترمانه »توازن نس��بي ميان قدرت چين و امريكا« اس��ت، ربط داده اند. زماني كه تصور چين از قدرت امريكا تغيير كند،

راهبرد آن نيز به طور كلي تغيير مي كند.طي سي سال گذش��ته، اين اتفاق دو بار رخ داده و منجر به دو راهبرد ش��ده اس��ت. اولين بار پس از حادثه ميدان تيان آن من بود كه فروپاش��ي ش��وروي باعث شد چين امريكا را كه در دوران جنگ سرد به نوعي متحدش بود، به عنوان يك دشمن قدرتمند و تهديد ايدئولوژيك ببيند. در پاسخ، رهبران چيني مثل دنگ شيائوپينگ و جيانگ زمين پكن را تشويق كردند »توانمندي هاي خود را مخفي كرده و منتظر بماند زمان مناس��ب فرا برسد«. چين اين راهبرد را با هدف كاهش بي س��روصداي نفوذ امريكا در منطقه اتخاذ كرد. پكن براي خنثي كردن قدرت نظامي امريكا از توانمندي هاي نامتقارن، براي مقابله با زورگويي اقتصادي امريكا از توافق هاي تجاري و براي جلوگيري از ائتالف سازي و قانونگذاري امريكا از عضويت در نهادهاي

منطقه اي استفاده كرد. تقريبا 20 سال بعد، چين براي بار دوم راهبرد خود را تغيير داد. اي��ن تغيير راهبرد دوم زماني اتف��اق افتاد كه بحران اقتصادي جهاني در س��ال 2008 پك��ن را به اين نتيجه رساند كه امريكا دارد ضعيف مي شود. هو جينتائو، رهبر وقت چين، راهبرد كشورش را كه در زمان دنگ طراحي

شده بود، مورد بازنگري قرار داد و بر »دستيابي فعاالنه به اهداف« متمركز كرد. اين راهبرد دوم با هدف ايجاد نظم منطقه اي اتخاذ شد. پس از اتخاذ اين راهبرد، پكن با اعزام نيرو به خارج از مرزها در امور منطقه دخالت كرد، از طرح جاده ابريشم جديد و توانمندي هاي اقتصادي خود براي ايجاد اهرم فش��ار بر ديگران استفاده و براي وضع قوانين

منطقه اي، نهادهاي بين المللي ايجاد كرد.اكنون به سومين تغيير راهبرد چين رسيده ايم. اين فرآيند چهار سال پيش، همزمان با راي مردم انگليس به خروج از اتحاديه اروپا و به قدرت رسيدن دونالد ترامپ در امريكا آغاز شد. پكن متعجب بود از اينكه قوي ترين دموكراسي هاي جهان داشتند از نظم بين المللي كه خودشان برپا كرده

بودند، خارج مي شدند.مدتي بعد، حزب كمونيست چين به اين نتيجه رسيد كه دوره رياست جمهوري ترامپ نه تنها به افول نسبي امريكا كمك مي كند، بلكه به آن شتاب مي بخشد. تنها يك هفته پس از تحليف ترامپ در اوايل س��ال 2017، چين براي پيشبرد استراتژي خود، عبارت جديدي را براي اولين بار به كار برد: اينكه جهان تغييراتي را تجربه مي كند كه در يك

قرن اخير به خود نديده است. اين عبارت كلي در بيشتر سخنراني هاي شي جين پينگ رهبر چي��ن، در اس��ناد اداري و در ه��زاران مقاله اي كه استراتژيست ها و محققان چيني به رشته تحرير درآوردند، جايگاه وي��ژه اي دارد. از س��ال 2016 تاكن��ون، اعضاي حزب كمونيس��ت و حكومت چين اعتقاد ويژه اي به اين عبارت نشان داده اند. يكي از يادداشت هاي رسمي حزب كمونيست كه در مورد ديدگاه هاي سياست خارجي رهبر چين نوشته ش��ده، مي گويد: اگرچه به نظر مي رسد كه رژيم هاي غربي قدرت را در دست داشته باشند، اما تمايل و توانايي آنها براي مداخل��ه در امور جهان كاهش يافته است. امريكا ديگر نمي خواهد امنيت جهان و رفاه عمومي را تامين كند و در عوض يك سياست خارجي يك جانبه و

حتي ملي گرا را دنبال مي كند.«و همان طور كه خود شي جين پينگ در سخناني در سال 2018 در مورد سياس��ت خارج��ي مي گويد: »چين در

عصر جديد از نظر توس��عه اكنون در بهترين دوران خود به س��ر مي برد و جهان نيز تغييرات��ي را به خود مي بيند كه در يك قرن گذشته بي سابقه است. اين دو روند با هم ارتباط تنگاتنگي دارند و روي هم اثرگذارند.« كارشناسان برجس��ته چيني در حوزه سياست خارجي اين مساله را با صراحت بيشتري بيان كرده اند. آنها معتقدند در ميان اين »تغييرات بزرگي كه در يك قرن اخير بي سابقه بوده است«، »بزرگ ترين تغيير« تغيير در توازن قوا ميان چين و امريكاست. براي مثال، يان شوئتونگ مي گويد: »ترامپ نظام ائتالفي كه امريكا رهبري آن را بر عهده داشت، نابود كرده اس��ت.« و براي چين بهترين فرص��ت راهبردي را از زمان پايان جنگ س��رد تاكنون به وجود آورده اس��ت. وو ش��ينبو مي گويد: امريكا از نظر روحي خسته و از نظر فيزيكي ضعيف شده است و ديگر نمي تواند جهان را اداره كند. جين كانرونگ نيز مي گويد: ساختار جهان از حالت »يك ابرقدرت و چندين قدرت بزرگ« به »دو ابرقدرت و

چندين قدرت بزرگ« تبديل شده است.البته اين تغيير نگرش نسبت به امريكا به پيش از شيوع كرونا بازمي گردد و درس��ت همان ط��ور كه ارزيابي هاي گذشته چين از قدرت امريكا منجر به تغيير در راهبرد شد، اين بار نيز راهبرد چين با ارزيابي قدرت امريكا دستخوش تغيير شده است. در نخستين سال حضور ترامپ در كاخ سفيد، شي جين پينگ در چند سخنراني مهم اعالم كرد وقت آن رسيده كه چين دوران »پنهان كردن توانمندي ها و انتظار براي زمان مناسب« را پشت سر گذاشته و به سمت

»مركز صحنه جهاني« حركت كند.راهبرد كالن س��وم چين مبتني بر توسعه طلبي است.

بر اساس اين راهبرد، چين مي خواهد گستره نفوذ خود را از آس��يا فراتر ببرد و بنيان هاي نظم جهاني امريكا را به چالش بكش��د. از زماني كه ترامپ به رياس��ت جمهوري رسيده، ش��ي چندين بار از تمايل پكن براي ايفاي نقش كليدي در اصالح ساختار مديريت جهاني سخن گفته و »راهكارهاي چيني« براي حل مشكالت مختلف جهان پيشنهاد كرده است. اين راهكارها اكنون در انديشكده ها و دانشگاه هاي چين، بيشترين اولويت و بودجه را به خود اختصاص داده اند. همچنين به عنوان بخشي از اين تغيير رويكرد جهاني، پكن تالش مي كند حضور نظامي خود در جهان را گسترش داده، با استفاده از ارزهاي ديجيتال قدرت مالي امريكا را مستقيما به چالش كشيده، نهادهاي جهاني و نه فقط منطقه اي را بازسازي كند و در فناوري هاي انقالب صنعتي چهارم با امريكا رقابت كرده و جاي خالي آن را پر كند. با اين حال »تغييراتي كه در يك قرن گذشته بي سابقه بوده« خالي از ريسك نيست. اكنون كه امريكا در دوره افول خود قرار گرفته، اين نگراني وجود دارد كه دست به اقدامات خطرناكي بزند. اين ديدگاه در سخنراني هاي شي و اسناد دولتي چين نيز بازتاب داشته و در آن نسبت به محاصره، كنترل، مقابله و تهديد امريكا هشدار داده اند. اين نگراني در ارزيابي هاي پكن از ترامپ نيز نمود داشته است. پكن معتقد است ترامپ براي چين داراي منافع بلندمدت

و مخاطرات كوتاه مدت جدي است.بسياري از تحليلگران معتقدند: مقاومت امريكا مي تواند اوج گرفتن چين در جهان را به تاخير بيندازد، اما نمي تواند جلوي آن را بگيرد. واكنش امريكا به شيوع بيماري كرونا در سال 2020 كه تاكنون بيش از 200 هزار امريكايي را به كام مرگ فرستاده، ميليون ها نفر را مبتال كرده و بخش عمده اي از رهبري سياس��ي امريكا را درگير خود كرده، باعث تقويت باور چيني ها به افول و ناكارآمدي امريكا شده اس��ت. يوان پنگ، رييس يكي از انديشكده هاي وابسته ب��ه وزارت امنيت داخلي چين مي گويد: واكنش ضعيف امريكا به كوويد 19 ضربه بزرگي را به قدرت نرم و سخت اين كشور وارد كرد و نفوذ بين المللي واشنگتن را شديدا كاهش داد، چراكه در فضاي سياسي جهان، پيامدهاي

بيماري كرونا به اندازه جنگ مي��ان ابرقدرت ها اهميت دارد. پكن كه اكنون بيش از هميشه نسبت به افول قدرت امريكا اطمينان يافته، در منطقه خود با قاطعيت بيشتري عمل مي كند و ديگر چندان نگران پيامدهاي س��ركوب مردم در هنگ كنگ يا آسيب ناشي از ديپلماسي عمومي نه چندان جذابش نيست. اما اين اعتماد به نفس بيش از حد مي تواند اشتباه باشد، به خصوص با توجه به اينكه چين با مشكل كاهش جمعيت جوان، چالش هاي ديپلماتيك و »تله درآمد متوس��ط« )گير كردن در س��طح درآمدي متوسط( روبه روست. اين اعتماد به نفس همچنين مي تواند مصنوعي بوده و محصولي از پروپاگانداي حزب كمونيست باشد و هيچ مبناي تحليلي واقع گرايانه اي نداشته باشد. اما حتي در اين صورت نيز تاييديه رسمي دولت را پشت خود دارد، مبناي شكل گيري راهبرد كالن چين است، و به پكن اين انگيزه را مي دهد تا ريسك كند. نمي توان اين

مساله را ناديده گرفت. با اينكه ديدگاه چين در خصوص ترامپ پيچيده اس��ت، اما منطق پشت اين ديدگاه به دولت بعدي امريكا كمك مي كند، نقشه راه سرراستي را در قبال چين اتخاذ كند. پكن امريكايي را دوس��ت دارد كه كمت��ر در امور جهان دخالت كند، در داخل با تفرقه روبه رو باش��د و تمايلي به مديريت بيماري هاي همه گير يا رقابت اقتصادي نداشته باشد؛ اما در عين حال مي داند احتمال حركت امريكا به آن سمت كم است. مهم ترين متغيري كه راهبرد چين را شكل مي دهد، ارزيابي اين كشور از قدرت امريكاست و به همين دليل، مهم ترين كاري كه واشنگتن در حوزه سياستگذاري بايد انجام دهد، اين است كه در خارج و به ويژه در داخل سياستي را اتخاذ كند كه به چين ثابت كند

امريكا رو به افول نيست.برش: حال »تغييراتي كه در يك قرن گذش��ته بي سابقه بوده« خالي از ريسك نيست. اكنون كه امريكا در دوره افول خود قرار گرفته، اين نگراني وجود دارد كه دست به اقدامات خطرناكي بزند. اين ديدگاه در سخنراني هاي شي و اسناد دولتي چين نيز بازتاب داشته و در آن نسبت به محاصره، كنترل، مقابله و تهديد امريكا هشدار داده اند. اين نگراني در ارزيابي هاي پكن از ترامپ نيز نمود داشته است. پكن معتقد است ترامپ براي چين داراي منافع بلندمدت و مخاطرات كوتاه مدت جدي است. بسياري از تحليلگران معتقدند مقاومت امريكا مي تواند اوج گرفتن چين در جهان را به

تاخير بيندازد، اما نمي تواند جلوي آن را بگيرد.

پكن‌معتقد‌است‌دونالد‌ترامپ‌امريكا‌را‌به‌سقوط‌نزديك‌تر‌مي‌كندترامپ، گزينه محبوب چيني ها در انتخابات ماه نوامبر

انتخابات 2020

رهبر اپوزيسيون بالروس گفت كه اگر لوكاشنكو تا 25 اكتبر )4 آبان( استعفا ندهد و به خشونت عليه مردم ادامه داده و زندانيان سياس��ي را آزاد نكند اعتصاب سراسري در بالروس را اعالم خواهد كرد. به گزارش ايسنا و به نقل از رويترز، سوتالنا تيخانوفسكايا، رهبر اپوزيس��يون بالروس و رقيب انتخاباتي لوكاش��نكو در انتخابات رياس��ت جمهوري كه در حال حاضر در ويلنيوس به س��ر مي برد، گفت: اگر درخواست هاي ما تا 25 اكتبر اجرايي نش��ود مردم در سراسر كشور ب��ه خيابان مي آيند و اعتراض��ات صلح آميز خواهند داش��ت. وي اف��زود: ت��ا 26 اكتبر همه ب��الروس به اعتصاب مي پيوندند، تمام جاده ها بسته خواهد شد و فروشگاه هاي دولتي نيز هيچ فروشي نخواهند داشت.

اولتيماتوم رهبر مخالفان بالروس به لوكاشنكو

وزارت كشور بحرين اعالم كرد كه مخالفان توافقنامه عادي س��ازي روابط با رژيم صهيونيستي در فضاي مجازي تحت پيگرد قانوني قرار مي گيرند. به گزارش ايرنا و به نقل از »خليج آنالين« اداره كل مبارزه با جرايم سايبري متعلق به وزارت كشور بحرين، روز سه شنبه، در بيانيه اي اعالم كرد كه برخي حساب هاي كاربري در شبكه هاي اجتماعي را رصد كرده كه به گفته اين اداره، »به دنبال تحريف چهره حكومت پادش��اهي بحرين و توهين به آن« هستند. بنا به ادعاي اين نهاد دولتي در بحرين، حساب هاي كاربري مذكور، پس از امضاي توافق صلح بين بحرين و اسراييل، »به دنبال گسترش فتنه و اختالف بين اجزاي جامعه، تحريف و توهين به چهره حكومت پادشاهي بحرين« هستند. اداره مبارزه با جرايم س��ايبري بحرين وعده داده كه اقدامات قانوني در مورد اين حساب ها و محتواي آنها كه »برخ��الف قانون و اصول صلح مدني و س��اختار اجتماعي« توصيف كرده، اتخاذ خواهد شد. اين اداره مدعي شده كه اين حس��اب هاي كاربري از سوي به گفته اين نهاد »شخصيت هايي كه به دليل اقدامات تروريس��تي محكوم و از كش��ور فرار كرده اند« اداره مي شود. اداره مبارزه با جرايم سايبري بحرين پس از خيزش مردمي گسترده در سال 2011 شكل گرفت تا تحركات مردمي را زير نظر داشته و با پيگيري هاي مداوم باعث سركوب و مقابله تظاهرات مردمي شود. در همين حال سايت خبري »منامه پست« گزارش داد كه نيروهاي امنيتي، روز دوشنبه يك تابلوي اعتراضي به عادي سازي روابط با رژيم صهيونيستي با عنوان »نه به عادي سازي و ما همه فلسطين هستيم« را از ديوار

ساختمان جمعيت مقاومت بحرين برداشتند.

بحرين مخالفان عادي سازي رابطه با اسراييل را محاكمه مي كند

وزراي خارجه سه كشور عراق، اردن و مصر سه شنبه در كاخ »التحرير« قاهره ب��ا يكديگر ديدار كردند. به گزارش فارس و به نقل از روداوو، اين نشست با هدف گفت وگو در خصوص نتايج نشست سران در اردن در 25 در آگوست گذشته و بحث در خصوص »سازوكار اقدام مشترك« براي توسعه همكاري هاي اقتصادي، تجاري و سرمايه گذاري ميان سه كشور برگزار مي شود. در اين نشست همچنين در خصوص آخرين تحوالت منطقه اي به خصوص مس��ائل جهان عرب و راه هاي گسترش هماهنگي ها ميان سه كشور بحث و بررسي ش��د. پس از اين ديدار، س��ه طرف در يك كنفرانس خبري مشترك حضور يافتند. »سامح شكري« وزير خارجه مصر در ابت��دا گفت كه همكاري ميان مصر و اردن و عراق عليه هيچ كش��وري نيست. او در ادامه بر لزوم حل و فصل سياسي بحران سوريه و ليبي تاكيد كرد و گفت كه هر س��ه كش��ور ديدگاه يكس��اني در خصوص امنيت ملي جهان عرب و مقابله با تهديدات دارند. سامح شكري همچنين گفت كه سه كشور در خصوص همكاري ها در حوزه انرژي، بازسازي و برق رايزني كردند. او به مس��اله بحران آب نيز پرداخت و امنيت آب��ي را اولويت ويژه دانس��ت و در اين ميان به سند النهضه و تهديداتي كه متوجه امنيت آبي عراق است، اشاره كرد. در 25 آگوست گذشته نخست وزير مصر و عراق با حضور در اردن در نشست مشتركي با »عبداهلل دوم« پادشاه اين كشور شركت كردند. پس از آن نشست »مصطفي الكاظمي« در صفحه توييتر خود نوشت كه اين نشست بابي براي ورود به منطقه اي

توسعه يافته و امن است.

برگزاري نشست وزراي خارجه عراق، مصر و اردن

ارتش امريكا در حمايت از نيروهاي امنيتي افغانستان، مواضع گروه طالبان در هلمند را بمباران كرد. به گزارش مهر و به نقل از يو اس اي تودي، ارتش امريكا در حمايت از نيروهاي امنيتي افغانستان كه در واليت هلمند زير آتش بودند، اقدام به بمباران مواضع گروه طالبان كردند. تا عصر روز دوش��نبه در نتيجه درگيري ها در واليت هلمند دس��ت كم 70 نفر كشته شده بودند. سرهنگ »سوني لگت« س��خنگوي نيروهاي امريكايي در اين رابطه اعالم كرد: حمالت اخير طالبان در هلمند با توافق امضا شده بين امريكا و طالبان در ماه فوريه سازگاري ندارد و مذاكرات صلح بين االفغاني را تضعيف مي كند. وي در ادامه افزود: بمباران مواضع طالبان نقض توافق ماه فوريه نيست. سرهنگ لگت در ادامه عنوان داشت كه طالبان بايد فورا ب��ه عمليات هاي تهاجمي اش در واليت هلمند پايان داده و خشونت در سراسر كشور را كاهش دهد. اين سخنگوي نيروهاي امريكايي تاكيد كرد: حمايت از نيروهاي امنيت ملي افغانستان كه هدف

حمالت طالبان قرار گيرند، ادامه خواهد يافت.

نخستين حمله امريكا به طالبان از زمان امضاي پيمان دوستي

باكو‌و‌ايروان‌آتش‌بس‌موقتي‌در‌قره‌باغ‌را‌نقض‌كردند

غيرنظاميان؛ قربانيان اصلي جنگاثر آتش بس را احس��اس نكرده اند و حمالت به همان صورت گذش��ته در اين ش��هرها ادامه داش��ته است. س��رگئي الوروف، روز سه ش��نبه در دي��دار با همتاي ارمني اش تاكيد كرد كه مسكو از دو طرف مي خواهد تا به تصميم براي آتش بس پايبند باشند. الوروف تاكيد كرد: »كس��ي انتظار ندارد كه يك آتش بس بالفاصله و همزمان همه مشكالت را حل كند.« به گزارش رويترز، مارتين شوئپ، مدير منطقه اي كميته بين المللي صليب س��رخ در اوراسيا گفته است كه دسترسي كارشناسان اين كميته به مناطق مختلف به دليل ش��رايط امنيتي غيرممكن است و اين كميته در گفت وگوهاي مستمر با دو طرف قرار دارد تا بتواند تبادل اجساد و اسرا را تا جاي ممكن تسريع و تس��هيل كند. شوئپ همچنين گفته است كه كميته بين المللي صليب سرخ خواستار كمك 10 ميليون دالري اعضا براي رسيدگي به اوضاع انساني در مناطق آس��يب ديده از جنگ شده است. به نوشته رويترز اين درگيري ها در ش��رايطي رخ داده اس��ت كه براساس آمار اعالم ش��ده از سوي ايروان و باكو در طول دو هفته گذشته تعداد مبتاليان به بيماري كوويد19 در ارمنستان دو برابر شده و در آذربايجان با 80درصد رشد

همراه بوده است.وزارت دفاع جمهوري آذربايجان روز سه ش��نبه مدعي ش��د كه نيروهاي ارمني بدون مقدمه شهرهاي آق دام، گورانبوي و ترتر را در خاك اين كشور زير آتش گرفته اند و به ش��كل فاحش��ي آتش بس بشردوس��تانه را نقض كرده اند. س��رهنگ واقف درگاهلي، سخنگوي وزارت دفاع جمهوري آذربايجان گفته است: »نيروهاي آذري به هيچ وجه آتش بس بشردوستانه را نقض نكرده اند.« در

برابر شوشان استپانيان، سخنگوي وزارت دفاع ارمنستان اين ادعا را كامال رد كرده است و مدعي شده كه نيروهاي آذري بودند كه از نيمه ش��ب گذشته حمالتي را از تمام جبهه هاي عليه قره باغ آغاز كرده اند و از جنوب، شمال، جنوب شرق و شرق به سمت قره باغ با پشتيباني توپخانه

سنگين پيش روي كرده اند.نگراني از دامنه دار شدن جنگ قره باغ

ش��عله ور ش��دن مناقش��ه ميان دو جمهوري پيشين اتحاد جماهير شوروي، نگراني ها در مورد تبديل شدن نبردهاي دو كشور به يك جنگ تمام عيار و حتي كشيده ش��دن پاي نظاميان خارجي و قدرت هاي منطقه اي در اين جنگ را افزايش داده است. بين سال هاي 1991 تا 1994 دست كم 30 هزار نفر در جنگ ميان جمهوري آذربايجان و جمهوري ارمنس��تان جان خود را از دست دادند. ام��ا تحليلگران معتقدند كه در س��ال هاي اخير قدرت نظامي هر دو طرف به شكل چشمگيري افزايش يافته است و هر دو كشور به سالح هاي مدرن تر و با قابليت كشتار بيشتر مجهز شده اند. در چنين شرايطي در صورت تبديل شدن جنگ جاري به يك جنگ تمام عيار، رقم تلفات مي تواند به شكل چشم گيري افزايش پيدا كند. ديگر نگراني مطرح شده در مورد نبردهاي اخير ادعاي حضور شبه نظاميان افراطي خارجي در دو طرف ميدان نبرد است. ارمنستان، روس��يه و تعدادي از رسانه هاي غربي گزارش هايي در مورد انتقال شبه نظاميان افراطي س��وريه به جمهوري آذربايج��ان از طريق خاك تركيه منتش��ر كرده اند. در برابر اين ادعا، باكو ه��م با ادعايي مشابه دولت ارمنستان را به استفاده از مزدوران سوري، لبناني و عراق از ميان ارمني ها و كردهاي اين سه كشور

متهم كرده است.تركيه: حمايت از باكو را قطع نمي كنيم

دولت باغچه لي، از حامي��ان اصلي رجب طيب اردوغان، رييس جمهور تركيه مدعي شده است كه دولت هاي غربي و روسيه اجازه نمي دهند كه تركيه در مذاكرات آتش بس نقشي داشته باشد و عامدانه تركيه را از روند مذاكرات كنار گذاش��ته اند. به اعتقاد اين سياستمدار تركيه آتش بس اخير و پيشنهادهاي كش��ورهاي خارجي به آذربايجان يك »دام« در مقابل باكو اس��ت. باغچه لي گفته اس��ت: »باكو بايد حاكميتش را بر قره باغ احيا كند و ارمنس��تان را تا جايي كه مي خورد، بزند.« عصر روز گذش��ته، رجب طيب اردوغان در گفت وگو با شارل ميشل رييس شوراي اروپا خواستار محكوميت ارمنس��تان از سوي اروپا شد و مدعي ش��د كه ايروان با حمله به اهداف در تووز و گنجه باعث به خطر افتادن امنيت انتقال انرژي به اروپا ش��ده است. همزمان مولود چاوش اوغلو، وزير خارجه تركيه در كنفرانس مطبوعاتي مشترك با همتاي سوئدي خود در آنكارا درخصوص درگيري هاي منطقه قره باغ كوهستاني گفت كشورش در كنار كشور برادر، جمهوري آذربايجان به عنوان يك كشور و ملت در هر شرايطي مي ايستد. او گفت: ما از همه تصميمات )جمهوري( آذربايجان چه سياسي و چه ميداني حمايت مي كني��م. در برابر رييس جمهور ارمنستان در گفت وگو با روزنامه آلماني بيلد گفته است كه جامعه جهاني بايد اقدام تركيه در ريختن نفت روي آتش جنگ را محكوم كند. آرمن سركيسيان در گفت وگو با بيلد گفته است: »من نگرانم، چراكه يك طرف سوم مستقيما وارد جنگ شده است. اگر فقط مساله قره باغ كوهستاني و جمهوري آذربايجان بود، اميدوار بودم كه به سرعت اين

مناقشه مهار شود.« دفتر دادستاني كل ارمنستان امروز سه شنبه اعالم كرد يك پرونده جنايي با موضوع تروريسم بين المللي از سوي دادستان هاي ارمنستان درباره حضور ادعايي مزدوران خارجي در منطقه مورد مناقشه قره باغ

كوهستاني گشوده شده است. ادعاهاي ضدايراني رسانه هاي تركيه

رسانه هاي تركيه به ويژه حاميان دولت در طول هفته هاي گذش��ته براي حمايت از موض��ع دول��ت تركيه براي حمايت بدون قيد و ش��رط از جنگ، در حالت آتش بار قرار گرفته اند. در اين ميان جمهوري اسالمي ايران نيز از تركش حمالت اين رسانه ها در امان نمانده است. روز سه شنبه روزنامه ديلي صاباح تركيه با انتشار يادداشتي به ش��دت از اقدام ايران در »محكوم نكردن ارمنستان« انتقاد كرده است. اين روزنامه نگاري با استفاده از عباراتي تند و ضدايراني مي نويسد: »اظهاراتي همچون وحدت اسالمي، قوانين بين المللي و حسن همجواري در قفقاز ]كه توسط ايران بيان مي شود[ حرف هاي توخالي بيش نيستند.« ادعاهايي از اين دس��ت در برخي رسانه هاي تركيه در ش��رايطي مطرح مي ش��ود كه ايران بر اساس مواضع اصولي خود هم��واره از تماميت ارضي جمهور آذربايجان در مقابل اش��غالگري خارجي حمايت كرده اس��ت. ش��اهد اين ادعا روابط محكم و دوستانه ميان و تهران و باكو، طي ساليان گذشته است كه بارها و بارها در ديدارهاي دو جانبه و سه جانبه، بر صميميت و گرماي اين روابط از سوي سران جمهوي آذربايجان تاكيد شده است. به رغم اين رابطه صميمانه، رسانه هاي نزديك به حكومت تركيه قصد دارند با اتهام زني هاي بي اس��اس و واهي، نه تنها رابطه گرم و صميمانه ميان ايران و باكو را تخريب كنند، بلكه تهران را در موقعيتي قرار دهند كه مانند آنكارا با اظه��ارات جانبدارانه و بي فكرانه، هيزم به

آتش مرگبار جنگ قره باغ بريزد. مصطفي جانر كه پژوهشگر موسسه خاورميانه در دانشگاه زكرياي تركيه معرفي شده است، در اين روزنامه مي نويسد: »ايران بارها اعالم كرده است كه در موضوع قره باغ بي طرف اس��ت و همواره اعالم آمادگي مي كند كه ميان طرفين ميانجي گري كند. ...علي رغم اينكه موضع اعالمي تهران پذيرش قطعنامه هاي ش��وراي امنيت در مورد اش��غال بخش هايي از خاك آذربايجان موافق است، اما هرگز حاضر نش��ده ايروان را به خاطر استمرار اين اشغالگري و نقض فاحش قطعنامه ها محكوم كند.« اين يادداشت در ادامه مدعي مي شود: »ايران دو نيروگاه در نزديكي مرزهايش با منطقه قره باغ ساخته است، هر چند تهران ادعا مي كند كه اين نيروگاه ها در چارچوب قراردادي با باكو ايجاد كرده، اما گفته مي شود كه توافق محرمانه اي ميان تهران و حكومت خودخوانده ناگورنو قره ب��اغ در اين مورد وج��ود دارد.« نويسنده روزنامه ديلي صاباح يك گام پيشتر گذاشته و از رسانه هاي ايران هم انتقاد كرده و گفته است كه ادعاهاي تبليغاتي »رژيم اس��د« را در مورد انتقال ش��به نظاميان سوري به آذربايجان بازنشر مي كنند. اين نويسنده با تكرار عبارت ساختگي »هالل شيعي« مي نويسد: »در حالي كه همه سياس��ت هاي ايران معطوف به ايجاد اين هالل اس��ت، اما وقتي نوبت به جمهوري آذربايجان مي رس��د كه غالب مردمش مسلمان شيعه هستند، اين سياست را كنار مي گذارد.« اين نويس��نده ايران را »به تالش براي هژموني« در منطق��ه قفقاز متهم مي كند و مي گويد كه يكي از داليل ايران در عدم حمايت از آذربايجان »نگراني از رقابت آذربايجان در س��لطه بر قفقاز« اس��ت. او داليل ديگر بي ميلي تهران به حمايت از باكو در جنگ را بيم از گسترش احساسات جدايي طلبي در ميان جمعيت آذري و ترك زبان ايران و همچنين روي آوردن تركيه به خريد

گاز از آذربايجان به جاي ايران عنوان مي كند.

Reuters

؟؟؟؟؟يادداشت گزارش

هنروادبيات چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 104767 [email protected]

در ميانه روزهاي پاييزي كه كرونا همچنان مي تازد و جان آدميان را درو مي كند؛ يكي ديگر از ستاره هاي تابناك آسمان فرهنگ و هنر ايران خاموش شد و جسم و جان استادي وزين و گرانقدر از مزرعه هنر كشورمان چيده شد. باري بامداد سه شنبه بود كه خبر رسيد دكتر اكبر عالمي مدرس، پژوهشگر، منتقد، عكاس، مستندساز، مجري كارشناس س��ينما و تلويزيون، استاد دانشگاه تربيت مدرس و كارگردان ايراني بر اثر ابتال به بيماري

كرونا دار فاني را وداع گفت.

عالمي چگونه به كرونا مبتال شد؟ البته چن��د روزي بود كه خبر بيماري او در رس��انه ها منعكس مي ش��د. زنده ياد اكبر عالمي در گفت وگوي كوتاهي كه 15 مهرماه با ايس��نا داشت بيماري اش را اين گونه توضيح داد كه: »براي فيلمبرداري مستندي با سه نفر ديگر از همكارانم به يكي از بيمارستان هاي تهران رفته بوديم و اگرچه تمام موارد ضروري را رعايت كرديم اما با اين حال هر چهار نفر به كرونا مبتال شديم.« با اين حال امير سرايي مقدم، خواهرزاده او روز گذشته به ايسنا گفته: »طبيعت ويروس كرونا به گونه اي است كه نمي توان با اطمينان كامل گفت كه فرد كجا و چگونه به آن مبتال شده است. دو روز پيش از بستري شدن آقاي عالمي، براي س��اخت مستندمان به بيمارستان رفته بوديم و البته ايشان حدود 12 روز پيش براي حضور در يك جلسه دفاع به دانشگاه رفته بودند. طبيعتا به طور قطع و يقين نمي توان گفت در كدام يك از اين مكان ها

به كرونا مبتال شده اند.«

عالمي و اجراي برنامه »هنرهفتم«در تقدي��ر و مقدرات اكب��ر عالمي آمده ك��ه در اهواز زاده ش��ود اما بعدها وقتي به س��نين آگاهي مي رسد عش��ق س��ينما او را راهي تهران مي كن��د و او موفق مي شود در رشته سينما از دانشكده هنرهاي دراماتيك فارغ التحصيل شود. اما نهايتا از انگلستان مدرك دكتراي

سينما دريافت مي كند. آنچه بيشتر با نام اكبر عالمي گره خورده اجراي برنامه »هنرهفتم« اس��ت كه اواخر دهه شصت پنجشنبه شب ها از شبكه اول پخش مي شد و او آن زمان با تسلط و دانش خود به خوبي توانسته بود نظر مخاطبان سينما را جذب كند و برنامه اش پرمخاطب شود. سال ها پيش اكبر عالمي درباره ساختار برنامه هاي تلويزيوني گفته بود: »دوربين تلويزيون قداست خاصي دارد و نبايد با آن شوخي كرد چرا كه بينندگان تلويزيون داراي فهم و ش��عور باال و آگاهي نسبي نسبت به مسائل روز دنيا هستند و حركات و گفتار مجري را نيز زير نظر دارند. به همين دليل مجري بايد اطالعات كافي در خصوص موضوع برنامه اي كه قرار است اجرا كند، داشته باشد.«

پيشنهادهاي كاري كشورهاي مختلفرا قبول نكرد

عالمي س��ال 95 در مراس��م تجليلش كه روز معلم و به همت بنياد س��ينمايي فارابي برگزار ش��ده بود گفته بود: »اوايل انقالب و در دوره اي كه مسووليت بخش فيلم و عكس وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي را برعه��ده داش��تم پيش��نهادهاي كاري زيادي از كش��ورهاي مختلف داش��تم كه به دليل عرق ملي قبول نك��ردم و با افتخار به كارم ادامه دادم، چنانچه وصيت كرده ام در وطنم ايران دفن شوم.« او معتقد بود در كنار مطالعاتي كه طي اين س��ال ها داش��ته بخش زيادي از آموخته هاي خود را از طريق كشف و شهود اندوخته است و به غير از 43 سال تدريس كه يك ركورد محسوب مي شود، 31 فيلم مستند توليد كرده و هشت سال عضو شوراي عالي كتاب انتشارات

سروش بوده است.

اكبر عالمي به روايت احمد طالبي نژادهمكاري كه پيشنهاد اين نوشتار را به من داد از من پرسيد با آقاي عالمي دوس��تي، م��راوده اي داش��تيد؟ در جواب گفتم چه كسي با عالمي دوست نبود؟ يا بهتر بگوي��م او، با چه كس��ي دوست نبود. اكبر عالمي به اسامي مختلف نزد دوستان ياد مي ش��د و مورد خطاب قرار مي گرفت از اكبر آقا گرفته تا اكبر جان و... از جمله انسان هاي بي نظيري بود كه كس��ي نمي توانست با او دشمني داشته باشد حتي اگر با حرفه و مواضع او سر سازگاري نمي داشتند اگر چه اكبر عالمي از همان ابتدا كه وارد اين حرفه شد هرگز در جهت انجام كار غيراصولي گام برنداشت كه كسي با او دشمني داشته باشد او فعاليت اصلي خود را قبل از انقالب در پارس فيلم به عنوان مسوول البراتوار ش��روع كرد. گاهي هم نقش هاي كوچكي در بعضي فيلم هاي پارس فيلم بازي مي ك��رد ولي بعدها وارد وزارت فرهنگ و هنر )ارش��اد امروزي( ش��د. يكي از بهتري��ن كارهايي كه انج��ام داد نظ��ارت بر ترميم نسخه هاي تخريب شده فيلم هاي مستند سينماي ايران ب��ود از تاج گذاري رضاش��اه گرفت��ه تا بعضي فيلم هاي مستندسازان نظير كامران شيردل كه در آرشيو مانده و از نظر فني آسيب ديده بود. او همچنين

از مدرسان برجسته سينما هم به شمار مي رفت. ولي دوستي من با او از برنامه »هنر هفتم« شروع شد كه هر هفته پنجشنبه ش��ب ها از شبكه يك پخش مي ش��د و به گمانم هنوز هم بعد از گذش��ت سال ها بهترين برنامه سينمايي اس��ت و خاطرات مشترك زيادي براي نسل ما آفريده است. نويسنده و مجري برنامه خودش بود اما تهيه كننده را ش��خص ديگري بر عهده داش��ت. او در هر برنامه از يك منتقد دعوت مي كرد تا درباره فيلم ها حرف بزند، من هم دو سه بار اين افتخار را داشتم به دعوت شخص خودش به اين برنامه بروم. بار اولي كه به استوديو رفتم آنقدر ترس برم داشت كه به محض شروع برنامه مي خواستم بلند شوم و بگويم كات، من نيستم. نمي دانم تقدير چه بود كه اشكال فني پيش آمد و ضبط برنامه را متوقف كردند. در اين فاصله تا شروع دوباره برنامه اكبر و من صحبت كوتاهي كرديم كه به آرامش رس��يدم و تا آخر برنامه پيش رفتيم و ظاهرا از قسمت هاي موفق آن برنامه هم بود. به هر صورت رفاقت ما از آنجا بيشتر شد البته قبل از آن هم با او آشنايي داشتم ولي اساسا هر كسي با اكبر عالمي سر و كار داشت تبديل به دوست او مي شد. بارها ديده بودم دانشجوهايش در محيط كار يا در خيابان او را مي ديدند با لفظ اكبر آقا او را خطاب مي كردند او هم جواب مي داد و همه را مي شناخت. بسيار آدم مبادي آدابي بود و نكته بسيار مهم اينكه بسيار خوش لباس بود. بر خالف اغلب كساني كه در دهه شصت و دوران جنگ سعي مي كردند لباس هاي ناموزون بپوشند او هميش��ه لباس هاي شيك مي پوشيد و فقط كراوات كم داشت آن هم البد در برنامه تلويزيوني مجاز نبود.

شخصيت او را به دو وجه مي توان تقسيم كرد:يكي وجه شخصي و اخالقي و عشق به سينما و ديگر وجه فني كه اين دومي بسيار مهم است و در آن دوران تاثيرگذار بوده است. در حال حاضر نيازي به البراتوار نيس��ت ولي در آن زمان بحث البراتوار در توليد فيلم بسيار جدي و اساسي بود. اكبر عالمي به داد وجه فني سينماي ايران رسيد و در اين زمينه چند كتاب نوشت و ترجمه كرد. نظريه هاي او براي هم نسالن ما در همه عرصه ها بسيار راه گشا بود نه فقط در زمينه بحث هاي نظري سينما بلكه در زمينه امور فني سينما تا حدي كه مي توانيم اكبر عالمي را سلسله جنبان مباحث فني

در سينماي ايران بعد از انقالب بناميم. به هرح��ال او دانش مردي بود ك��ه افتادگي عجيبي داش��ت. در هر برنامه يا جلس��ه اي كه حضور داشت

پشت تريبون هنگام سخنراني از روي احترام به حضار نامدار آن جلسه اشاره مي كرد. فقدانش جبران ناپذير نيست اما مثل او كمتر پيدا خواهيم كرد؛ شخصيت چند وجهي كه در اخالق و انسانيت و حرفه اي كه به آن عالقه مند بود مطلوب و محبوب دل ها باشد. من هر بار

با ديدن او سرشار از مهر و دوستي مي شدم.

عالمي چگونه تيتراژ سريال سربداران را ساخت؟

نگاهي ب��ه كارنامه اكبر عالمي نش��ان مي ده��د ك��ه او در مقوله هاي مختلف سينمايي فعاليت داش��ته؛ از بازيگري و مديريت تولي��د فيلم گرفته تا كارگرداني و تدريس و... ساخت تيتراژ سريال »سربداران« به كارگرداني محمدعلي نجفي هم جزو كارهاي مان��دگار او در عرصه هنر به

شمار مي رود. محمدعلي نجفي ب��ا حزن و اندوهي بس��يار كه در صدايش پيچيده درباره مراوده و دوستي با اكبر عالمي مي گويد: »از س��ال 58 كه مس��وول امور سينمايي شدم و آقاي عالمي مديركل اداره توليد فيلم در مركز سينمايي بود ما با هم همكار بوديم. سال هاي بعد كه خواستم س��ريال سربداران را بسازم از اكبر )او را اكبر خطاب مي كردم( خواستم در ساخت اين مجموعه با من همراه باشد و او هم قبول كرد و مديريت توليد اين

سريال را برعهده گرفت.« نجفي ب��ه گفته هاي��ش ادام��ه مي دهد كه »س��ر فيلمبرداري سربداران بوديم مدير شبكه اول تلويزيون از من خواس��ت ك��ه از آقاي عالم��ي خواهش كنم مسووليت سرپرستي البراتوار تلويزيون را قبول كند و به اين ترتيب اكبر عالمي از س��ريال ما جدا شد و به تلويزيون رفت. ب��ا اين حال ارتباط تنگاتنگي بين ما وجود داش��ت و او از نگاتيو هاي سريال سربداران در تلويزيون به خوبي حراست مي كرد. باتوجه به اينكه آن زمان تفكر پست مدرنيستي نسبت به سريال سربداران داشتم از عالمي خواستم كه با فرمت تاريخي تصاوير سنگواره اي بسازد كه تبديل به شمايل آدم هاي امروز شود. انگار كه آدم ها از دل سنگ و تاريخ بيرون آمدند. باور كردني نيست كه او با چه زحمتي اين كار را انجام داد؛ طوري كه من وقتي تيتراژ آماده ش��ده را ديدم از

شوق بغض كردم و اشك ريختم.«اين كارگردان در بخش ديگري از صحبت هايش به اين نكته اشاره مي كند كه »رفاقت ما سال ها ادامه داشت. خيلي با هم عياق بوديم و خانوادگي با هم رفت و آمد داشتيم. به راستي كه او از آدم هاي استثنايي روزگار به شمار مي رفت. اگر شجريان در مقوله موسيقي سرآمد و سلطان بود اكبر عالمي در زمينه تكنيك و فرهنگ هنر تصوير بي نظير و نخبه بود. بي اغراق مي گويم كه

هميشه دلم مي خواست مثل شاگرد كنار او باشم.« كارگردان سريال »سربداران« در ادامه صحبت خود به اين نكته اشاره مي كند كه همان طوري كه يك تاريخ طول مي كشد تا افرادي همچون سعدي و حافظ در اين دنيا ظهور كنند يك تاريخ بايد بگذرد تا ما آدم هايي نظير ش��جريان و دكتر عالمي داشته باشيم. يك ماه پيش قرار بود همديگر را ببينيم و مفصل حرف بزنيم اما كرونا اين مجال را از ما گرفت و اين مصيبت را بر دل

ما نشاند. يادش هميشه با من خواهد بود.

»آدم هاي بزرگ هرگز نمي ميرند«ف��رزاد خوشدس��ت، كارگردان مستند تحس��ين برانگيز »خط باريك قرمز« كه از شاگردان اكبر عالم��ي اس��ت درب��اره ابع��اد ش��خصيتي و هنري او براي مان اين گونه نوش��ت: »يك بار بعد از

فوت عباس كيارس��تمي كه اكبر عالمي را ديدم وقتي فهميد خيلي غمگين هس��تم به من خيلي راحت اين حرف را زد: »آدم هاي بزرگ هرگز نمي ميرند.« چند روز قبل كه شجريان فوت كرد ياد اكبر عالمي افتادم كه با آن فن بيان بي نظير اين جمله ساده را چنان محكم به من گفت كه هر بار با رفتن يك مرد بزرگ ياد او مي كردم، حاال اس��تاد من خودش هم رفت. خيل��ي از بزرگان در سينما شاگرد كالس هاي اكبر عالمي بودند. هر بار كه در كالس درس هاي فني حاضر مي شد يك ساعت قبل از شروع درس يك كتاب يا يك فيلم را با عشق و يك انرژي عجيب به دانشجويانش معرفي مي كرد. برايش مهم بود كه اگر تكنيك مي آموزي آن را براي گفتن چه حرف و ايده اي به كار مي گيري. بسياري از كتاب هاي مهم دهه هفتاد را او به بهترين ش��كل به ما معرفي كرد و من هم بالفاصله خواننده آن كتاب ها مي شدم. همان دوره ناصر تقوايي و دكتر رفيعي و دكتر س��مندريان و گلشيري و دولت آبادي و ضابطي جهرمي و محمدعلي نجفي و پرويز بهرام و خيلي هاي ديگر هم معلم ما بودند. عالمي هميشه براي اس��اتيد ديگرمان هم يك همدم بود و عاش��قانه دوستش داشتند. تعريف مي كرد يك بار در اوايل دهه هفتاد براي كمك به توليد كار يك فيلمساز مطرح به اتاق يك مدير س��ينمايي رفت و ابتدا تلفن آن مدير را قطع كرده بود و وقتي آن مدير مبهوت به رفتار او نگاه مي كرد به چشمان او خيره مي ش��ود و مي گويد: »مي خواهم درباره يك آرتيست بزرگ با تو حرف بزنم و تو نبايد پلك بزني تا حرف من تمام شود كه من دست خالي از اتاق تو خارج نشوم.« خيلي ها عالمي را فقط با كتاب هايي مثل تمهيدات سينمايي و مديريت و بروز كردن مهم ترين البراتوارهاي ايران و چند برنامه مهم سينمايي و طراحي تيتراژ مجموعه سربداران و... مي شناختند اما اكبر عالمي بسيار فراتر از اينها بود. مردي با دانش كه معمار كلمات تاثيرگذار بود و اين در چند خط نوشته من نمي گنجد. قدرت نافذ كالم اس��تاد عالمي فقط از شناخت و درك معاني و تحصيالت و زبان شناسي او نبود. او خودش يك آرتيست بود، يك هنرمند كه هميش��ه دانشجو بود و هميشه در علم هنر به روز و در خالقيت مانند يك شاعر بود. يك بار به من گفت؛ خوشدست اگر 50 شب ديگر اجازه مي دادند كه برنامه آن روي س��كه را پيش ببرم، فرهنگ فيلم دي��دن مردم رو عوض مي ك��ردم. او هم حس��رت زياد داشت و بايد از حس��رت هايش ديگران بنويسند. هر چند كه »آدم هاي بزرگ هرگز نمي ميرند.«

ايماني مي داد كه فراتر از تكنيك بودابراهيم حاتمي كيا، كارگردان سينما خود را شاگرد ابراهيم عالمي مي داند و معتقد است سينماي ايران بزرگ استاد سينمايش را از دست داد. اين كارگردان دربخشي از نوشتار خود كه در اختيار ايسنا گذاشته به خاطرات سال هاي دور با عالمي گريزي مي زند و به س��ال 59 اشاره مي كند كه خودش جواني 19 ساله بوده و عاشق فيلمبرداري و در ادامه مي نويسد: »براي اولين بار در كالس هاي فيلمسازي شركت كردم و شدم شاگرد اس��تاد اكبر عالمي. دلچسب ترين كالس هاي فيلمسازي. او با كيف چرمي بزرگي وارد كالس مي شد و همچون شعبده بازان يكي يكي از كيف اساليد و كتابي و ابزاري بيرون مي كشيد و ساعت ها به شيوه سمعي و بصري شاگردان را سحر مي كرد. استاد به من جسارت داد و من در زيرزمين خانه، فيلم سوپر 8 را كه 15 متر طول داشت ظاهر كردم. باوري كه استاد به ما مي داد از جنس سحر بود.

او ايماني مي داد كه فراتر از تكنيك بود.«

امروز مراسم مشايعت اكبر عالمي مراسم تشييع زنده ياد اكبر عالمي امروز چهارشنبه 23 مهر ماه در قطعه هنرمندان برگزار مي ش��ود و از قرار معلوم و باتوجه به شرايطي كه كرونا تحميل كرده تعداد محدودي از وابستگان درجه يك اين هنرمند با رعايت پروتكل هاي بهداشتي در اين مراسم حضور

داشته باشند.

تينا جاللي

يكي از مش��خصات هنر مدرن اين است كه همواره سن هنرمند عامل تعيين كننده اي ب��راي كيفيت اثر هنري نيست. با اين وجود برگزاري نمايشگاه انفرادي براي هنرمند نوجوان امر خطيري است. يعني ارايه آثار يك نوجوان كه در حال مشق و آموزش و ديدن است اين پيام را مي دهد كه هنرمند به يك مقصد رسيده كه براي سنين نوجواني كمي نادر و عجيب است. از طرفي هنر از هيچ قاعده مشخصي پيروي نمي كند پس اين امر موكد مي شود كه برگزاري نمايش��گاه انفرادي هم تابع مطلق سن و تجربه نيست. مانوشا رضاپور هم هنرمند نوجواني است كه تاكنون در 6 نمايشگاه گروهي كودكان و نوجوانان در شهرهاي رشت و تهران شركت كرده و اكنون در 13 سالگي اولين نمايشگاه انفرادي اش با عنوان »هيس« از يازدهم تا بيست و پنجم

مهر ماه در گالري فرمانفرما به همت نازنين مهرعلي-كيوريتور نمايشگاه- برگزار اس��ت و متاس��فانه هفته اول نمايشگاه به دليل موج پاييزي كرونا

در تعطيلي گالري ها گذشت.در بيانيه اين نمايشگاه كه به قلم خانم مهرعلي نوشته شده است، مي خوانيم: »نوجواني پلي است براي انسان،كه از كودكي به بزرگسالي گذر مي كند. مانوش��ا رضاپور، كودكي خود را در طبيعت زيباي گيالن سپري كرده و اين گذار واكاوي پر فراز و نش��يبي

براي ش��ناخت خود و محي��ط اطرافش بوده اس��ت. او سايه روش��ن هاي طبيع��ت را نقاط رنگي��ن مي بيند، قوس هاي موجودات زنده را به خطوطي پر اعوجاج بدل كرده و سطوح طبيعت بي جان را تبديل به بي قيدي هاي درهم تنيده مي كند. او در بيان احساسات خود در قالب هنر بي پرواست، به تجربيات بي باك از جنس خالقيت و بكر از ن��وع طبيعت دس��ت مي زند و بس��ته به آنچه

مي انديشد آن را در آثارش بروز مي دهد.«اين نمايشگاه شامل آثار حجم و نقاشي و آثار تركيبي رضاپور است. آنچه كه در نگاه نخست به چشم مي آيد در بيشتر آثار، هنرمند آنچه را كه آموخته به خوبي منعكس

كرده اس��ت. مثال فيگورهايي از تابل��وي »بعدازظهر يكشنبه در جزيره گراند ژات« اثر ژرژ سورا يا »گل هاي آفتابگردان« اثر ون گوگ يا شبه فيگورهايي از هنري ماتيس را در كن��ار فرم هاي ديگر آورده اس��ت. متاثر ش��دن از رنگ، تركيب، فرم و فضاي آثار شاخص براي هنرمند نوجوان چون در حال مرور تاريخ هنر اس��ت، عجيب نيست و البته خود هنرمند هم به الهام گرفتن از هنرمندان بزرگ اذعان دارد. اما بيان هاي مستقل فرم و محتوا هم در اين آثار كم نيستند. حتي اگر بعضي فرم ها يادآور هنرمندان امپرسيونيست و اكسپرسيونيست و فوويست ها باشند ولي تركيب متفاوت و مستقل اين فرم ها نگاه مستقل اين هنرمند نوجوان را نشان مي دهد. نشانه هايي از آموزش دقيق طراحي در نقاشي هاي رضاپور وجود دارد كه موضوع پناه بردن به اكسپرسيونيسم به دليل فرار از طراحي آكادميك را منتفي مي كند. اغلب آثار فيگور انسان را دارند و در مجسمه ها به شبه حيوان هم برمي خوريم يعني انسان و حيوان- موجودات زنده- و در نهايت زندگي محل توجه هنرمند است. ش��كل گيري بعضي از آثار با خط و بعضي ديگر با سطح اين پيام را مي دهد كه هنرمند در اين مقطع هنوز ابزار ارتباط بصري مخصوص خودش را تعيين نكرده است شايد هم در هر اثر مناس��ب فضا دست به

انتخاب مي زند. و از جمله انتخاب هاي مناس��ب در اين آثار، مس��تطيل هاي عمودي براي ابعاد تابلوها بود كه با درونمايه اعتراض موجود در آثار همنوا مي شد. و اما نكته مهمي كه كيوريتورها و گالري دارها بايد به آن توجه كنند اين است كه كيوريتينگ- مراقبت هنري- از نوجواناني مثل مانوشا رضاپور امر پرمسووليت و خطيري است. چراكه هر گونه خط دهي مستقيم مي تواند روند هنري يك نوجوان را به س��متي بكش��اند كه منجر به تكرار هنرمندان ديگر يا خ��ودش و يا توليد آثار كيچ- پرطمطراق و نمايشي- شود. از طرفي فضاي تملق آميز و نمايشي- ش��وآف- موجود در فضاي مجازي ممكن است آثار تخريبي فراواني روي هنر يك نوجوان بگذارد.

انتشار نسخه ويژه نابينايان »محمد رسول اهلل )ص(«

امين تارخ بازيگر سينما، تئاتر و تلويزيون فيلم سينمايي »محمد رس��ول اهلل )ص( « س��اخته مصطف��ي عقاد را براي نابينايان توضيح دار كرد. نسخه ويژه نابينايان فيلم سينمايي »محمد رس��ول اهلل )ص( « ساخته مصطفي عقاد روز پنجشنبه 24 مهرماه منتشر مي شود. اين فيلم روز پنجشنبه ساعت 19 از راديو سوينا پخش خواهد شد و پس از آن، روي سايت آن در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت. متن روايت اين فيلم را پژمان تيمورتاش نوشته و در استوديو فراز ضبط و ميكس شده است. مخاطبان مي توانند www. با مراجعه به پايگاه اينترنتي س��وينا به نش��اني

sevinagroup.com به فايل فيلم هاي س��ينمايي صوتي دسترسي داشته باشند.

»ديگران« دوباره به سينما مي آيدكمپاني يونيورس��ال از ساخت نس��خه جديدي از فيلم ترسناك »ديگران« س��اخته »آلخاندرو آمنابار« با بازي »نيكول كيدمن« خبر داد. به گزارش ايس��نا و به نقل از ددالين، يونيورس��ال كه اخيرا حق فيلم »ديگران« را از كمپاني »Sentient Entertainment« خريداري كرده، اع��الم كرده با هم��كاري اين كمپاني مش��غول

مراحل آماده س��ازي براي ساخت نسخه جديد از اين فيلم معروف است. داستان نسخه اصلي اين فيلم با بازي »نيكول كيدمن« درباره زني است كه همراه دو فرزندش كه به نور حساس هستند در يك خان��ه قديمي و تاريك خانوادگ��ي روح زده زندگي

مي كنن��د. »ديگران« در تابس��تان س��ال 2011 اكران ش��د و با ف��روش جهان��ي 200 ميلي��ون دالري يكي از موفق ترين فيلم هاي سال نام گرفت. اين فيلم نه تنها به دليل ايجاد وحشت در تماشاگران بلكه به دليل داشتن يكي از غافلگيركننده ترين پايان هاي سينمايي شناخته مي شود. هنوز مشخص نيست نسخه جديد اين فيلم تا چه ميزان برگرفته از قسمت اصلي است و تهيه كنندگان مش��غول مالقات با نويسندگان براي اقتباس از اين فيلم

سينمايي هستند.

۵۰ دليل بي كفايتي ترامپ از زبان »سيمپسون ها«سريال كارتوني »سيمپس��ون ها« كه به پيشگويي هاي نزدي��ك ب��ه واقعيت خود معروف اس��ت، در قس��متي اختصاصي به 50 دليل اشاره مي كند كه چرا انتخاب دوباره دونالد ترامپ به رياست جمهوري امريكا مي تواند فاجعه بار

و وحشتناك باشد.به گزارش ايرنا براي مردم امريكا هيچ چيز ترسناك تر از انتخابات رياست جمهوري پيش رو در اين كشور نيست، امري كه آن را به آغازي مناسب براي سي ويكمين ويژه Treehouse of Hor� »ررنامه »خانه درختي وحشت(

ror( مجموعه تلويزيوني سيمپسون ها تبديل كرده كه

هرساله به مناسبت فرارسيدن هالووين با درونمايه اي از طنز و وحش��ت پخش مي ش��ود. خالقان انيميشن »سيمپسون ها« به دليل پيش بيني ظهور ساعت هاي

هوش��مند، روبات هاي كتابدار، تماس تصويري، شيوع وي��روس ابوال و چند مورد ديگ��ر در اين مجموعه، لقب نوس��تراداموس قرن 21 را به خود اختص��اص داده اند. اين انيميش��ن پرطرفدار كه 19 س��ال پيش در يكي از قس��مت هايش، رييس جمهور ش��دن دونالد ترامپ را پيش بيني كرده بود، در يك قسمت جديد، روز انتخابات را به تصوير مي كش��د كه در آن مارج به هومر يادآوري مي كند در راي گيري ش��ركت كند اما وي با وجود تمام اتفاقات چهار سال گذش��ته هنوز درباره راي خود مردد است. در اين اپيزود، فهرستي از 50 اقدامي كه صالحيت دونالد ترامپ براي تصدي دوباره مقام رياست جمهوري را از وي سلب كرده است، ذكر مي شود كه البته به نوشته ورايتي، فهرست كاملي نيست. در قفس كردن كودكان مهاجر، زباله دان��ي )shithole( خواندن كش��ورهاي آفريقايي، حمايت از برتري طلبان سفيدپوست، افشاي اسناد محرمانه براي سفير روسيه، دروغگويي درباره تعداد افراد شركت كننده در مراس��م تحليفش، خودداري از انتشار اسناد مالياتي، افشاي اطالعات درباره بمب گذاري تروريستي در منچستر آرنا انگليس به رسانه ها، شركت دادن دخترش ايوانكا ترام��پ در اجالس گروه 7، ايجاد فساد در كنگره، از بين بردن دموكراسي، خروج از سازمان بهداش��ت جهاني، خروج از معاه��ده تغييرات اقليمي پاريس، تشويق شهروندان امريكايي به خوردن وايتكس )ماده سفيدكننده( براي درمان كرونا تنها چند مورد از 50 بند فهرست سيمپسون ها ي يتي ه��ا بي كفا ز ارييس جمه��وري امري��كا هس��تند. س��ي ويكمين قس��مت از خان��ه درختي ع��ه مجمو حش��ت وسيمپسون ها يكشنبه 18 اكتبر )27 مهر( از ش��بكه

فاكس پخش مي شود.

فيلم زنده »تن تن« ساخته مي شودبه گزارش مهر و به نقل از فيگارو، در حالي كه برداش��ت اسپيلبرگ از فيلم »تن تن« با اقبال خوبي روبه رو شد و به نوعي يادآور مجموعه »اينديانا جونز« بود، مدتي گفته شد

وي و پيتر جكسون ادامه اي بر اين مجموعه مي سازند.حاال اسپيلبرگ و جكسون كه تهيه كننده آن انيميشن رايانه اي سه بعدي بودند، دست از سر »تن تن« برداشته اند، اما يك عالقه جدي ديگر براي س��اخت فيلم زنده اي بر

مبناي قهرمان كتاب هاي كميك به وجود آمده است.هر چن��د پاتريس لوكنت هن��وز امتياز اس��تفاده از اين ش��خصيت را به دس��ت نياورده، اما قصد دارد فيلم زنده »تن تن« را بسازد و مي گويد بخش مهمي از اين پروژه جلو رفته اس��ت. پاتريس لوكنت كارگردان فرانسوي اميدوار است بتواند داستان »زمرد كاستافيوره« را جلوي دوربين ببرد. اين داستان كه سومين داستان از آخرين مجموعه يعني بيست و يكمين كتاب است و سال 1963 منتشر شده برخالف بيش��تر داس��تان هاي »تن تن« نيازي به ماجراجوي��ي دور دنيا ندارد و هم��ه ماجرا در يك فضاي بسته رخ مي دهد. لوكنت بايد اول فيلمبرداري »مگره و دختر مرده« را كه قرار است در ابتداي 2021 شروع شود به پايان ببرد. با اين حال اين كارگردان 72 ساله مي گويد آنقدر براي ساخت فيلم »تن تن« هيجان دارد كه از حاال

بعضي از بازيگران را انتخاب كرده است.

به مناسبت برگزاري نمايشگاه مانوشا رضاپور در گالري فرمانفرماهنر اصيل نگران انسان، حيوان و طبيعت است

بي كفايتي ترامپ از زبان »سيمپسون ها«

بامداد سه شنبه ۲۲ مهرماه و به دليل ابتال به ويروس كرونا اكبر عالمي از ميان ما رفت

معمار تصويرهاي ماندگار

فاروق مظلومي

گروه هنر و ادبيات

خبرنامه

الناز تقوي

ياد ادبيات

11هنروادبيات [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

بهان�ه اي�ن نوش�ته اولي�ن كت�اب چ�اپ و ترجم�ه نيك�وس كازانتزاكيس )يك زندگي نام�ه( اس�ت. حاوي مكاتب�ات كازانتزاكي�س در دوره هاي مختلف با خانواده، دوس�تان، ش�خصيت هاي سياسي و .... اين نامه ها براي اولين و آخرين بار ده سال بعد از فوت كازانتزاكيس )1959( در سال 1969 توسط همسر و تنها وارث كازانتزاكيس كه تا آخرين لحظه هاي زندگي او را همراه�ي مي كند، به چاپ رسيد. با مرگ هلن كازانتزاكيس امكان چاپ هاي بعدي كتاب به داليل قانوني و تا امروز غير ممكن شد.

كتاب به جهاتي ش��بيه و تداعي كنن��ده نگاهي به تاريخ جهان نهرو است؛ روايتي شخصي و تاريخي از مهم ترين مقاطع تاريخ معاصر جهان. ب��ا اين تفاوت كه نگاه و لحن كازانتزاكيس در مقايسه با نگاه يكسره اجتماعي و سياسي نهرو به زمانه خود، ابعاد و س��ويه هاي مختلف و متنوع و

متعارض شخصيتي و فكري او را نمايندگي مي كند.از اين رو كتاب تنها اثر بي واسطه و روايتگرايانه درباره زندگي و انديشه ها و آثار وي محسوب مي شود. براي عالقه مندان رمان هاي كازانتزاكيس كتاب حاوي اطالعات ارزشمندي درباره زندگي، عقايد سياس��ي و اعتقادات او است. كتاب نيكوس كازانتزاكيس با ترجمه روان خانم فرزانه قوجلو در 670 صفحه توسط انتشارات ماهريس منتشر شده است.

هنرمن��دان اغلب بار س��نگين مس��ووليت ها را به دوش مي كشند. سنگيني اين مسووليت از يك سو معطوف به دردها و آمال جامعه و از سويي ناشي از تالطم هاي دروني و پرسش درباره هستي و سردرگمي برزخ وار در يافتن پاسخ است. از اين رو هنرمندان و در اين ميان نويسندگان ادبيات داس��تاني را مي توان در صف مقدم روشنفكران جامعه و به طور مضاعف پيشگامان رنج بشري قلمداد كرد. رنج آنها از آن روي مضاعف اس��ت كه پيوسته و بي واسطه درگير آمال و آرزوهاي نوعيت انساني هستند و همزمان و ناگزير با تالطم دروني و جهان برزخي خود كلنجار مي روند. آنها در مقايسه با نحله هاي روشنفكري سياسي و اجتماعي كه به اقتضا سخن مي كنند، به ترجمان وضعيت انسان نوعي و همزمان برزخ دروني الزام دارند. ترجماني كه گاه از طريق مشاهده و گاه تجربه و در نهايت تخيل نمود مي يابد. ادبيات و به خصوص شق روايي و داستاني بر عكس اغلب هنرها كه محصول كار جمعي و مشاركت و تعامل براي بيان بهترين نوع بياني است، نويسنده را با جهان درون يگانه مي كند و تنها مي گذارد. كاغذ و قلم و كلمات، تنها امكان ترجمان و برگردان دغدغه ها و دردها و جهان ذهني نويسنده است. آنچه اين جه��ان بي انتها و پر رم��ز و راز را يگانه مي كند، اتكاي صرف نويس��نده به تجارب و مشاهدات شخصي و مدد گرفتن از تخيل به مثابه تنها امكاني است كه مي تواند جوالن دهد. رهيافت به اين دنيا همان اندازه كه مشكل و طاقت فرساست، حالوت، طراوت و التذاذ خاص خود را هم به همراه دارد. مشاهير بزرگ جهان اغلب چنين مسير سخت و دشواري را تجربه كرده اند. آنچه منزلت آنها را افزون كرده و مي كند و به حافظه تاريخي پيوند مي دهد، همسويي با توده هايي است كه فرديت و روح جمعي خود را در اين آثار باز مي يابند. آثاري چون جنگ و صلح، بينوايان، جنايت و مكافات و ... در چنين بزنگاهي اعتبار مي يابند. آثاري كه توامان هم رنج و آمال انس��اني و هم روح و جهان ذهني و

آرمان و آمال صاحبان آن را نمايندگي مي كند.كازانتزاكيس را مي توان كم و بيش نمونه متعالي از اين گونه برشمرد. هنرمندي كه همواره درگير و دغدغه فرديت و نوعيت انس��اني را دارد. آنچه در او جري��ان دايم دارد، روح آزادگي و عدالتخواهي و همزمان كشف و فهم مهم ترين چالش ذهني درباره معنا و فلسفه و غنابخشي به واقعيت زندگي است. دو نيمه اي كه يكي او را متوجه جهان بيرون

و نوعيت انس��ان در اسارت و بندگي مي كند و نيمه ديگر كه به درون توجه دارد. تالش او براي اين همسويي ناظر بر باورمندي همزمان به فرديت و نوعيت انساني است. مراد از فرديت انساني ناظر بر دغدغه هاي فردي و كمال يابي روح و از نوعيت انساني وضعيتي است كه در آن منزلت اجتماعي انساني قرباني استثمار و زياده خواهي قدرت طلبان مي شود. كازانتزاكي��س در تالطم ميان اين دو نيمه اما هيچگاه نه فرديت انساني و نه نوعيت آن را قرباني نمي كند. او در بخشي از نامه اي كه به ساميوس و در بازگشت از مسكو مي نويسد تضاد و تقابل ميان اين بود و نمود را در مهم ترين بزنگاه هاي زندگي سياسي اينچنين حل و فصل و به وحدت مي رساند: »اين احساس به چيزي شبيه نيست كه ما اشراف گرايي مي ناميم. من رابطه اي عميق و نيز سازگاري و انسجامي ژرف با توده ها دارم. اما اين وحدت آن قدر دروني است كه اصلن هيچ ارتباطي با تماس هاي بيروني ندارد. در حقيقت در تضاد با بيرون است. به همان گونه كه الماس شفافيت و جوهر اوليه زغال سنگ است و با اين وجود رابطه اي بيروني با زغال س��نگ ندارد و در حقيقت در ظاهر خود متضاد با آن است و به همين ترتيب الماس ذات، عرق يا اشگ تمام

زغال سنگ هاست.«در هم��ان زمان در نام��ه اي به ويكتور س��رژ كه بعدها به جدي ترين منتقد استالين تبديل ش��د و آرزوهاي بر باد رفته خود را در كتاب خاطرات يك انقالبي به رشته تحرير

در آورد، مي نويسد: »تو مرا پس زده اي به اين دليل كه هميش��ه برايت يادآور چيزهاي بس��يار دردن��اك و غم انگيز هس��تم.... يكي از داليل قابل قبول: من ماركسيس��ت نيستم و بنابراين در نظر تو ظرفيت دس��تيابي به واقعيت معاصر را ندارم. من ماركسيس��ت نيس��تم. مهم ترين دليلش اين است كه حس متافيزيكي چنان كه بايد و شايد برايم مهم نيست.

نمي توانم خود را با نظرات موافق و مخالف زياد از حد س��اده انگارانه راضي كنم. دوم آنكه من شخصا مرد عمل نيستم. اگر مرد عمل بودم، ماركسيسم به حال من و زمانه ام بسيار مفيد بود. نقشي بي نهايت موثر و قدرتمند و يگانه. شما در من چيزي جز عرفان نيافته ايد يا بهتر

بگويم، مرا كرم كتاب مي دانيد.« ص266نيكوس هم��ان اندازه كه در نوعيت انس��اني آزاديخ��واه و عدالتخواه، در فرديت انس��اني كمال گرا و مذهبي اس��ت. براي دستيابي به اين كمال كه او به نوعي قله هوشياري تعبير

مي كند از هر امكاني كمك مي گيرد. حتي جايي كه قرار است از مذهب براي آنچه به كمال تعبير مي كند به عنوان ابزار استفاده كند. آنچه در مس��يح باز مصلوب با جوهره مسيحيت مي كند بازتاب اجتماعي و ابزاري اين رويكرد توامان كاركردگرايانه اجتماعي و كمال گرايي فردي است. نيكوس در بخشي از پاره نويسي ها در زيارت از كوه آتوس

در سال 1914 مي نويسد: »... يگانه راه رس��تگاري مذهب اس��ت. همين به تنهايي قادر است روح مرا دربر گيرد. فقط به اين طريق مكاشفه

خويشتن ارزشمند است.« ص 61.ه��ر چند به زعم خ��ود چنان ك��ه بايد و ش��ايد نتواند از ظرفيت هاي آن براي حصول به كمال مطلوب كمك بگيرد.

گرايش كازانتزاكيس به كمونيسم را مي توان محصول توجه دوگانه او به جهان فردي و توامان بيروني تلقي كرد كه اما يك جنبه از آن در سفر س��ال 1927 و در جشن دهمين سالگرد انقالب بلشويكي به سختي رنگ مي بازد و معطوف به رياضت كشي صرف مي شود. چله نشيني او در زيارتگاه اتوس براي ارتقاي معنوي و همذات پنداري با مسيح كه البته به تاكيد او به شكست انجاميد، مي تواند بازتاب اين سويه از جس��ت وجوي معناگرايانه درباره زندگي باشد.

جست وجوي بي فرجامي كه درباره آن مي نويسد: »با گذش��ت س��اليان اندك ان��دك دريافتم ك��ه براي جست وجوي چيزي كه همه عمر به دنبالش بودم به كوه

مقدس رفته بودم. آنجا رفته بودم تا دوست و دشمني بزرگ همتاي قامت من بلكه بزرگ تر بجويم. همو كه در كنار من وارد عرصه مبارزه شود ... روح من فاقد اين چيز و اين شخص

بود و از همين رو احساس خفقان مي كرد.«پر معلوم اس��ت كه م��راد نيكوس از مذه��ب جنبه هاي معرفت شناسانه و هستي بخش��انه و كمال گرايانه است. مالك او ب��راي ارزش گذاري هر چي��ز و در اينجا مذهب همان نگاه آندره ژيد است كه همواره عظمت هر چيز را در نگاه انسان جست وجو مي كند. توصيه نيكوس به دوست

صميمي اش هاريالتوس كه مي نويسد: »هر چيزي همان ارزشي را داراست كه ما به آن مي دهيم.«

به نوعي تداعي كننده فهم مشترك با ژيد در معنابخشي به جهان است.

از البه الي انديشه هاي سياس��ي نيكوس در باب آزادي و قدرت و حاكميت فهم اين معني كه ما هيچگاه حاكميت، دولت و صاحبان قدرت آزاديخواه نداريم و نخواهيم داشت، بلكه در يك كالم ملت ها و جامعه بشري آزاديخواه خواهيم داشت يك گذاره قابل تامل است. نيكوس اين معنا را بيش از هر جا در رمان برادركشي به رخ مي كشد؛ جايي كه برادران و رفقاي آزاديخواه پس از رس��يدن به قدرت به دشمنان هم تبديل مي ش��وند. اما مردم همچنان ب��ه روح و آرمان آزاديخواهي وفادار مانده اند. درك فرازماني و هوشمندي او نس��بت به ماهيت قدرت و قدرت طلب��ان حد و مرزي نمي شناخت. او به رغم تعلق خاطر به چپ و به مثابه امكان برون رفت و نجات انسان، اما آنقدر هوشمندي و درايت و شم سياسي داشت تا خيلي پيش تر از امثال ميلوان جيالس خبر از ظهور طبقه جديد از دل حاكميت پرولتريا بدهد و جهان را به ظهور بليه جديد هشدار دهد. در نامه 20 ژوئيه 1924 يعني تنها هفت سال پس از به قدرت رسيدن اولين دولت پرولتري و پيش از مشاهدات خود از مسكو مي نويسد: »... و پرولتري��ا خواهد آم��د. آنان تمام چيزهاي��ي را كه در خي��ال پرورانده اند خواهند بخشيد و هر چه زيبايي را كه در توان شان باشد. و بعد آنها نيز ناخن خشك مي شوند. خشم شان را بيرون مي ريزند... و رفت��ه رفت��ه محافظ��ه كاران مرتجع

مي شوند.« ص 35 متن كتاب.آنچه تا رس��يدن نيكوس به مرز چهل سالگي مي خوانيم س��لوك و دغدغه او براي كسب معرفت به جهان ناشناخته و پر رمز و رازي اس��ت ك��ه گاه حتي از

جست وجو آزرده، اما هيچگاه منفعل و نااميد نمي شود.»... من عميقا از خداي دردكش درونم آگاه بودم و گفتم شايد رستگاري با پايداري، عشق و سخت كوشي به دست آيد. شادي، غلبه شوق، استحاله، آزادي، سادگي و آرامش، آميزه تمام سوداهايي كه وابسته به چشم خداست. روح چون نور

است و چون آب زالل چشمه.«كازانتزاكيس اگر چه زندگي زاهدانه اي داشت، اما هيچگاه تمايل دروني خود را از رفاه و حتي زندگي اشرافي پنهان نكرد. تصوير ستايش آميزي كه از باغ ها و خانه ها و كاخ هاي اشرافي در زمان اقامت انگلستان ارايه مي دهد گواهي است بر اين ميل دروني. او بر خالف اسالف كمونيستي كه معتقد بودند خلق اثر هنري جز با زيست در فقر ميسر نمي شود، معتقد بود بهترين آثار هنري در پرتو رفاه و آرامش ذهني نويسنده خلق مي شوند. پاسخ كازانتزاكيس به اين تناقض كه چطور مي توان زندگي زاهدانه و رياضت كشانه داشت و همزمان دوستدار رفاه و هم بر اين باور كه هنر جز در سايه

رفاه شكوفا نمي شود، بسيار تامل برانگيز است: »... وقتي بميرم برخي از ش��رح حال نويسان من خواهند نوشت )چه ابلهاني( كه من سرشتي مرتاض وار داشتم، به دور از تمايالت انساني كه مي كوشد تا در فقر و عزلت زندگي كند و هيچ ك��س نخواهد فهميد كه من رداي رياضت بر تن مي كنم از آن رو كه عريان��ي را بر زندگي حقارت بار و مبتذل بورژوازي ترجيح مي ده��م« نامه به پروالكيس،

22 ژوئيه 1939.آنچه در فرجام اين س��لوك عايد نيكوس مي شود يافتن حقيقت مذهب است و نه آنچه به جنبه هاي خيالي تعبير مي شود. براي نيكوس رسيدن به اين منزلت چنانچه تاكيد دارد تنها از طريق چيرگي بر غناي خلق الساعه و تبديل همه مفاهيم به تصاويري قابل انعطاف امكان پذير است. به زعم او مي بايد به كمك زيباشناسي بر همه چيز چيره شد تا بتوان انبوه افكار را در تصويري نيرومند و تاثيرگذار خالصه كرد و همچون دانته، به موجودات خيالي همان طراوت موجودات

زنده واقعي را ببخشد.آنچ��ه در اي��ران و به طرز ظالمان��ه اي درب��اره او مغفول مانده، ش��خصيت چند وجه��ي كازانتزاكيس اس��ت. به عنوان نويس��نده، ش��اعر، درام نويس، فيلسوف و حتي فيلمنامه نويس ك��ه تمامي تحت الش��عاع ترجمه چند رمان به فراموش��ي سپرده ش��ده. كازانتزاكيس بيشتر از يك نويسنده يك جستجوگر درباره معناي زندگي و غنا بخشيدن به مفهوم زندگي است. آنچه در مورد او مشهود است ش��رح و تجسم يافتگي اين جست وجو در رمان ها و بيشتر در سيروسلوك و سفرهاي او به انديشه هاي بزرگ و هم تعامل با فرهنگ هاي مختلف جهان است. اين بخش از تالش هاي كازانتزاكيس اما بيشتر در سروده ها و ديگر آثار قلمي او مشهود است. نسل امروز كازانتزاكيس را در مقايسه با نسلي كه با معدود آثار ترجمه شده كازانتزاكيس در فضاي ملتهب سياسي و چريكي اوايل دهه پنجاه آشنا شد، او را كمتر مي شناس��د. هر چند اين آشنايي به يمن ارجاع هاي مدام و پيوس��ته ش��ريعتي در سخنراني ها و الجرم به همان ديد و نگاه خاص آن دوران معطوف مي شد. نگاهي دو سويه و البته متناقض كه از يك سو به دليل گذار او از ايدئولوژي و حاكميت كمونيس��تي سعي در مهجور گذاشتن كازانتزاكيس داشت و سويه ديگر كه به اتكاي نگاه كاركردگرايانه او به مذهب كه البته روترين و سطحي ترين برداشت ممكن از آثار او را نمايندگي مي كرد، در القاي نگاه ساده انگارانه و تك بعدي به جوانان نسل نوانديشان مذهبي اصرار مي ورزيد. نمي ش��ود انكار كرد شيفتگي و تاثيراتي كه خوانش رمان هاي كازانتزاكيس در آن دوره بر ذهنيت نسل مذهبي آرمانگرا به جا گذاشت، اغلب ملهم از القائات

نوانديشان ديني امثال شريعتي بود.اين تاثيرپذيري به نوعي هم بر تفاوت دنياي روشنفكري با جهان هنرمندانه و همزمان بر نقش همس��و با جامعه و البته با تفاوت و فاصله هاي فاحش تاكيد داشت اما آنچه حائز اهميت است تاثير انكارناپذير و چند سويه ولو خام و سطحي انگارانه كازانتزاكيس بر افكار و انديشه هاي شريعتي است. هر چند در صورت ظاهر اين تاثير محدود و معطوف به بن مايه هاي مذهبي در آثار كازانتزاكيس و به خصوص مسيح باز مصلوب است. اما به گونه اي تعيين كننده است كه شريعتي دانشجويان و مخاطبان جوان و نوانديش خود را به مطالعه اين رمان كه اولين انتشار آن به سال 1348 و اتفاقا همزمان با فعاليت هاي فكري و تبليغاتي مذهبي در حسينيه ارشاد است، توصيه مي كند. شايد بتوان طرح موضوعاتي چون »مذهب عليه مذهب، تشيع علوي - تشيع صفوي« و پس از آن بازخواني و بازتعريف و انطباق سازي برخي شعائر مذهبي با روح زمانه را ملهم از تاثيرات خواسته يا ناخواسته و به نوعي گرته برداري از انديشه هاي كازانتزاكيس در راستاي راهبردي كردن دين ارزيابي كرد. تاكيد كازانتزاكيس بر اهميت اين رمان و اين تعبير كه مسيح باز مصلوب بار امانت سنگين هنر را بر دوش مي كشد، بر كاركرد و تاثير چندگانه آن تاكيد دارد. دامنه و ابعاد و گستره اين تاثيرات موضوع جداگانه اي است كه مي توان به اقتضا و ضرورت به آن اهتمام داشت اما با توجه به انتشار نامه هاي كازانتزاكيس در 1969 مي توان ادعا كرد برخ��ي از مهم ترين گزاره هاي فكري و اعتقادي ش��ريعتي به خصوص در قرائت اسالم مبتني بر آزادي و برابري و عرف��ان و تفكيك محصوالت فكري به اس��الميات و اجتماعيات و كويريات الهام گرفته از جهان

چند وجهي كازانتزاكيس باشد.

روز گذش�ته احمد سميعي گيالني، عضو پيوسته فرهنگس�تان زب�ان و ادب فارس�ي به مناس�بت درگذشت محمدرضا شجريان پيامي را در خانه اش به صورت شفاهي گفته و »مطابق خواست و اجازه« ضبط شده است. آنچه در پي مي آيد، متن آن گفتار است كه توسط سايه اقتصادي نيا، پژوهشگر ادبي

مكتوب شده است. با از دست رفتن آقاي شجريان، جايگاهش نيز روشن تر شد: طيف عالقه مندانش درباره اش سخن ها گفتند و اطالعات ما درباره او تكميل شد. حتي رسانه هاي خارجي سنگ تمام

گذاشتند و برنامه هاي خود را وقف او كردند.در ضمن انبوه اظهارنظرها، بارها گفته اند شجريان با مردم بوده و بسيار كسان از اين منظر به جايگاه او نگريسته اند. اما من مي خواهم بگويم كه هيچ هنرمندي با مردم نيست. نه، هيچ هنرمندي: هنرمند هميشه جلوتر از مردم است. خيلي هم جلوتر از مردم اس��ت. او با مردم نيست، مردم با اويند. شجريان نه تنها از مردم كه از هنرمندان رشته خود

نيز جلوتر بود. صدالبته كه شاگردي هم كرد و استادان خوبي داش��ت، ولي از همه آنها جلوتر افتاد و اگر چنين نمي ش��د هنرمن��د نبود. شاگرد وقتي صاحب هويت مي شود كه از حد استادش فراتر برود. هنر او نه اكتسابي و بربس��ته، بلكه بررسته و

درون زاد بود و از وجود خودش مي تراويد. هرگاه آثار ايشان را مي شنيدم، در اين مساله دقيق مي شدم كه دريابم شجريان چه دارد كه ديگران ندارند، چه كرده كه ديگران نكرده اند، چه ش��ده كه نام او نام ديگران را در سايه گذاشته. از خود مي پرسيدم چرا شجريان متمايز است؟ چرا بي رقيب مانده؟

در ميان مردم ما كساني هستند كه تابع نظامند و كساني هم هستند كه به پيرامون شان بي تفاوتند، ولي هنرمند زبان آن قشري است كه منتقد است، آن قشري كه تسليم نمي ش��ود و خرابي را تاب نم��ي آورد، همچون حافظ كه مي سرايد: »آدمي در عالم خاكي نمي آيد به دست/ عالمي ديگر ببايد س��اخت وآنگه آدمي«. پيامبران نيز پيشروان امت هاي شان بوده اند كه مي خواستند عالمي ديگر بسازند و ساختند. متفكران و هنرمندان نيز از اين حيث با پيامبران اشتراك دارند. همين است كه مي گويند وديعه اي خدايي در وجود شاعران قرار دارد. اينها همه از خود و از مردم خود مي پرسند اين چه عالمي اس��ت ما داريم؟ اين عالم واقعا پذيرفتني است؟! ولتر، روسو، ديدرو، مي خواستند عالمي ديگر بسازند. پيغمبر ما مي خواست از جامعه اي قبيله اي جامعه اي متمدن بس��ازد. او با مردم جزيره العرب نبود، از مردم جزيره العرب قرن ها و فرسنگ ها پيش تر بود. پس

مردم هس��تند كه مي روند دنبال او، نه ك��ه او كنار مردم ايستاده باشد. خود هنرمند هميشه مي خواهد تنها باشد. غريبه است ميان مردم. اين مردمند كه او را مي جويند، چه عالقه مندان، چه حرفه اي ها؛ قشري از مردم كه مستعد اخذ

لطايف و ظرايف هنري اند.شجريان يكي از كساني است كه موسيقي سنتي را زنده نگه داشته. چنانچه به سنت خوراك نرسد، آرام آرام مي ميرد. چنانچه س��نت درجا بزند، دير يا زود مي افتد. ش��جريان بود كه به موسيقي س��نتي خوراك داد. شجريان بود كه موسيقي سنتي را به حركت واداشت و تكامل بخشيد. او هم در انتخاب شعر و هم در انتخاب دستگاه مناسب با شعر تشخيص نبوغ آسايي داشت، حتي مي دانست شعر بايد چه رديف و قافيه اي داشته باش��د كه آن را بتوان مثال در بيات ترك خواند. مي دانست حال و هواي هر شعر با حال و هواي كدام دستگاه جور است و سر آخر شعر را با احساس شخصي خودش هماهنگ مي ساخت و به آواز اجرا مي كرد.

ش��جريان خوب انتخاب مي كرد و اين حسن انتخاب در اعتراض هاي او نمودي ديگر دارد. ب��راي بي��ان اعتراض غزل حاف��ظ را برمي گزيد، يعني س��نت اعت��راض را فروزان نگاه مي داش��ت. او مي دانست سعدي نهادها را قبول دارد و در غزل هم و غمش وصف حاالت متعدد عاشقانه است، ولي حافظ در عين صحبت هاي عاشقانه، افكار اجتماعي خودش را نيز بروز مي دهد و با نهاده��ا درمي افتد، حتي گاه با صنع خدايي نيز رندان��ه رويارويي مي كند و همين اس��ت كه مي س��رايد »عالمي ديگر ببايد ساخت« يا »آفرين بر قلم پاك خطاپوشش باد«. مفهوم اعتراض در سنت ما و در نمونه اعالي آن، يعني غزل حافظ، وجود دارد و اين شجريان بود كه با انتخاب دقيق خود در اين مفهوم جان دوباره مي دميد.

اما متوجه باشيم كه آگاهي سياسي و اعتراض سياسي با كنشگري سياسي تفاوت دارد. حافظ رند عالم سوز است و تدبير و تامل ندارد، ولي سياست تدبير و تامل مي خواهد.

رند عالم سوز را با مصلحت بيني چه كار؟/ كار ملك است آنكه تدبير و تامل بايدش

نمي خواهم توصيه به كناره جويي كنم، ولي هنرمند بايد كار خودش را بكند. سياست هنرمند كار اوست. سولژنيتسين با ديگران وارد معركه سياست نمي شود، ولي جنايات استالين را به زبان هنري آشكار مي كند. آنهايي كه در گود معركه افتادند يا به اجبار راهي سيبري شدند، يا به آشتي با استالين تن دادند، ولي سولژنيتسين راه خودش را رفت: نه با استالين

ساخت، نه پيمانه عمرش در سيبري به سر شد. شجريان نيز چنين كرد.

پرفروش هاي داستاني به روايت نيويوركراين هفته رمان جديدي از »نيكوالس اسپاركس« نويسنده پرف��روش امريكايي در صدر فهرس��ت جديد رمان هاي پرفروش نش��ريه نيويورك تايمز ق��رار گرفت. نيكوالس اسپاركس، نويسنده امريكايي خالق ده ها رمان پرفروش بار ديگر به فهرست پرفروش هاي داستاني نيويورك تايمز راه يافت. اين نويسنده با رمان »بازگشت« در رتبه نخست پرفروش هاي داس��تاني جلد سخت اين هفته اين نشريه قرار گرفت. »اسپاركس« در اين رمان داستان دكتري در نيروي دريايي را روايت مي كند كه از افغانستان به كاروليناي شمالي بازمي گردد و به دنبال اين اتفاق، دو زن زندگي اش را براي هميشه تغيير مي دهند. »ميدان جنگ« نوشته جيم بوچر ديگر عنوان جديد اين فهرست به شمار مي رود كه در رتبه دوم قرار دارد. اين كتاب هفدهمين جلد از سري داستان هاي »درسدن« محسوب مي شود. در اين كتاب »هري« بايد از نابودي ش��يكاگو توسط آخرين تيتان ها

جلوگي��ري كن��د. رمان »غروب و صب��ح« اثر كن فولت كه پيش درآمدي بر رمان پرفروش »ستون هاي زمين« اس��ت نيز ديگر اثر اين فهرست است. مجموعه شعر »بنفش��ه پيچ خورده روي علف « اثر النا دل ري خواننده و ترانه سرا در رتبه

چهارم و »كتاب دو روش« نوشته جودي پيكوت كه داستان فردي را روايت مي كند كه پ��س از نجات يافتن از حادثه سقوط هواپيما براي پيدا كردن يك باستان شناس به مصر

سفر مي كند نيز در جايگاه پنجم قرار دارد.آرامگاه وحشي بافقي پيدا مي شود

مدفن وحش��ي بافقي كه سال هاست ناپيدا و به معمايي در دل تاريخ بدل شده، به گفته مدير كل ميراث فرهنگي يزد پس از گذشت حدود 500 سال مشخص خواهد شد.

سيد مصطفي فاطمي به ايس��نا گفت: در تاريخ از شغل وحشي بافقي و رفت وآمدها و شعرخواني او در محله پير و برج مطالب زيادي وجود دارد و براساس مستندات تاريخي، آثار و ساختارهاي دوره صفويه در زندگي او مشهود است. وي از وجود اختالف نظرهايي در مورد مرگ وحشي بافقي ياد كرد و گفت: آنچه اكثريت به آن اجماع دارند، مربوط به فوت اين شاعر در سال 991 هجري قمري است كه اشعار زيادي در مورد سال مرگ او سروده شده و اين تواريخ بيشتر مربوط به ش��عرايي مانند »مالقطب شعرباف« و شعراي ديگري مانند »ميرحيدر معمايي« از ياران وحشي بافقي است. فاطمي اضافه كرد: »محمدعلي بيك« ناظر بيوتات يزد در سال 1069 هجري قمري در عهد صفوي، سنگ قبري با اش��عاري از او روي آن مهيا مي كن��د و قبر وي را

سامان مي دهد. وي در مورد آرامگاه وحشي بافقي گفت: ما مي دانيم كه وحشي در محله پيربرج شعر مي سرود و پس از مرگش نيز همانجا سنگ قبرش را قرار دادند و چند سال بعد »شمس الدين محمد بافقي« گنبدي را روي سنگ قبر وحشي ساخت به طوري كه »محمد مفيد« در جامع مفيدي در سال 1072 به آن اشاره مي كند كه قبر و گنبد وحشي بافقي را مشاهده كرده است. مدير كل ميراث يزد در مورد ش��واهد تاريخي ديگري در خصوص شناسايي آرامگاه وحشي بافقي گفت: در سال 1245 هجري قمري، جعفري در جامع جعفري از وجود دروازه شاهزاده فاضل و ميداني به نام وحشي بافقي در مقابل اين دروازه ياد مي كند و در سال 1329 هجري قمري نيز »صدر ميرزا عليرضا« معروف به »صدرالعلما« حمامي در محل ميدان وحشي مي سازد و قبر در مجاورت گلخن حمام قرار مي گيرد. وي ادامه داد: در سال 1338 هجري قمري، »اميرحسين خان بختياري« حاكم يزد س��نگ مزار را از گلخن حمام صدر بيرون مي آورد و در ميدان سعادت )در محل اداره ماليه و سازمان س��رمايه گذاري كنوني يزد( ق��رار مي دهد اما اين مس��اله را در حالي شاهد هستيم كه در عكس ناپريل مالكوم كه متعلق به س��ال 1320 قمري است اث��ري از س��نگ را در خود ندارد. فاطم��ي به تاريخ 1346 هجري قمري، مصادف با تاريخ 1306 شمسي اشاره كرد و در مورد آن تصريح كرد: »سيدحسين شكوهي« از شعراي يزد، محل جديد قبر وحشي بافقي را در ميدان سعادت گواهي مي دهد. وي با بيان اينكه در تصوير به جا مانده از افرادي با لباس بختيار در سال 1300 شمسي، گوشه قبر ساخته شده جديد در ميدان سعادت وجود دارد، گفت: در سال 1310 شمسي رضاخان دستور ايجاد خيابان هايي را در شهر صادر مي كند كه ايجاد خيابان پهلوي در مقابل كوچه اهروك منجر به تخريب آرامگاه وحشي بافقي مي شود و سنگ سفيدي كه محل سرودن شعر وحشي بوده را جابه جا كرده و در كنار كوچه مي گذارند. فاطمي با بيان اينكه در سال 1358 در محل جوي هرهر الماني براي او ساخته شده، گفت: سال 1375 خورشيدي، »سيد رضا بادي« محل دقيق قبر را نشان مي دهد و از سنگ آن در ابتداي كوچه معروفي كه وحشي بر آن مي نشسته و ياد مي كند اما اثري نيز از سنگ نبوده است. در اين سال ها نيز در حال بررسي شواهد بوديم كه بنابر اين شواهد مي توانيم ادعا كنيم در مقابل كوچه اروك )اهروك( در حد فاصل خيابان امام خميني و پياده رو مقبره فرخي يزدي قرار گرفته كه البته محل دقيق قبر نيز

مشخص شده است.

پيام احمد سميعي گيالني، عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي به مناسبت درگذشت محمدرضا شجريان

پرفروش هاي داستاني به روايت مجله امريكايي

سياست هنرمند كار اوست

آرامگاه وحشي بافقي پيدا مي شود

نگاهي به انديشه هاي نيكوس كازانتزاكيس به بهانه انتشار كتاب »نيكوس كازانتزاكيس )يك زندگي نامه(«

اگر انسان را تبلور رنج بدانيم، رمان ترجمان رنج انسان استجست وجوي حقيقت در طراوت موجودات خيالي

خبرنامه

ابوالفضل نجيب

بركتيادداشت سالمت

جامعه چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 124767 [email protected]

معاون كل وزارت بهداشت اعالم كرد كه تا روز 16 مهرماه، ميزان رعايت پروتكل هاي بهداش��تي در كشور به 42.2 درصد كاهش يافته و حاال از 31 اس��تان كش��ور، فقط 4 استان در شرايط »هشدار« قرار دارند و باقي استان ها، در وضعيت »فوق قرمز« هستند. »پروتكل هاي بهداشتي« عنوان كلي اس��ت كه وزارت بهداش��ت از ابتداي شيوع كوويد 19 در كش��ور، براي اطالق به مجموعه رفتارهاي عمومي م��ردم در مقابله با ويروس كرون��ا انتخاب كرد و

شامل استفاده از ماسك در تمام فضاهاي عمومي و پرتردد، كاهش سفرهاي تفريحي، كاهش ترددهاي غيرضروري در خيابان ها و مراكز تجاري، رعايت فاصله گذاري اجتماعي در تجمع��ات و اماكن پرتردد همچون مت��رو و اتوبوس و شست و شوي مكرر دس��ت ها با آب و صابون است. بنا به گفته ايرج حريرچي، بعد از گذش��ت 240 روز از ش��يوع ويروس كرونا در ايران و در حالي كه بس��ياري كش��ورها همچون كره جنوبي و س��نگاپور، صرف��ا به دليل ميزان باالي احترام شهروندان به رعايت پروتكل هاي بهداشتي و حقوق انساني ديگران، موفق به كنترل شيوع بيماري و

حتي به صفر رساندن مرگ روزانه كوويد 19 شده اند، ايران بايد گزارش كاهش 57.8 درصدي رعايت پروتكل هاي بهداشتي را ثبت كند كه به گفته معاون وزير بهداشت، در اين گزارش، كاهش بسيار نگران كننده استفاده از ماسك در فضاهاي عمومي و بي توجهي مردم به ضرورت استفاده از ماسك از لحظه خروج از منزل تا زمان بازگشت به خانه، باعث شرمساري و خجالت براي مسووالن حوزه سالمت است. ضميمه اين گزارش، وضعيت استاني كاهش رعايت و توجه به پروتكل هاي بهداشتي تا روز 16 مهر ماه است. دو روز قبل، وزارت بهداشت ركورد جديدي از فوتي هاي

كرونا را اعالم كرد؛ فوت 272 نفر ظرف 24 ساعت. ديروز اين عدد، به 254 نفر رسيد به اين معنا كه ديروز، از تعداد فوتي هاي كرونا در كشور، 18 نفر كم شد اما هيچ دورنماي خوش بينانه و اميدوار كننده اي از روزهاي آينده پيش رو نيست چون سه هفته پياپي، تعطيالت چند روزه اي در پيش داريم كه مردمي كه حاال چنين اعدادي از بي توجهي به پروتكل هاي بهداشتي از رفتار عمومي خود ثبت كرده اند، حتما از حاال برنامه ريزي هاي دقيقي براي تعطيالت آتي و سفر به نقاط گردشگري و توريستي كشور دارند تا مبادا

»ايران نديده« از دنيا بروند.

احمد ميدري معاون رفاه اجتماع��ي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي با بيان اينكه تدوين و تصويب قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني و مردان خارجي پنج سال در دولت اول و دوم روحاني طول كشيد گفت: اين روند از طريق اين قانون اصالح شد و آيين نامه نوشته شد و به تصويب رسيد؛ اما در طول شش ماهي كه از تصويب قانون مي گذرد هنوز مواردي نداريم كه شناسنامه

صادر شده باشد.به گزارش ايسنا، ميدري در كارگاه تعاملي سياستگذاري براي بهبود وضعيت كودكان كه به صورت ويدئوكنفرانس براي اصحاب رسانه برگزار شد با بيان اينكه تجارب زيادي در دنيا مبني بر مس��كوت ماندن برخ��ي قوانين داريم، گف��ت: به عنوان مثال اجراي قانون منع خش��ونت عليه سياهپوستان 150 سال به طول انجاميد.او افزود: قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني و مردان خارجي نيز چندماهي اس��ت به تصويب رسيده اما هنوز كساني كه تقاضا كرده اند، نتوانسته اند شناسنامه بگيرند.معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه به برخي داليل اين موضوع كه چرا قانون نوشته مي شود اما به اجرا درنمي آيد اشاره كرد و گفت: براساس قانون مدني ما اگر زن ايراني با مرد غيرايراني ازدواج كند فرزندش نمي تواند شناسنامه داشته باشد؛ مگر اينكه مرد به تابعيت ايران در بيايد. اين قانون در سال 1307 نوشته شده است. از آن زمان اين قانون برقرار بود كه البته براساس عرف نظام جهاني بوده است و در همه كشورها اعطاي تابعيت را از مرد مي دانسته اند كه شايد با قانون شرع مقدس ما هم در تعارض است اما امري بوده كه پذيرفته شده است.ميدري در توضيح بحث خود افزود: بسياري كشورها قوانين خود را در طول زمان اصالح كرده اند. تا قبل از جنگ، مش��كالت زيادي در اين زمينه نداشتيم و مرد به صورت موردي به اسالم مشرف مي شده و به بچه شناس��نامه ايراني مي دادند كه اين كار از طريق وزارت خارجه انجام مي شده است. اما بعد از جنگ تعداد زيادي از افغانستاني ها به ايران آمدند و ازدواج آنها با زنان ايراني زياد شد.او با بيان اينكه تا دهه 60 هم شناسنامه به نام مادر صادر مي كردند و مش��كلي در صدور شناسنامه

وجود نداشته است اما بعد به داليل خاص دادن شناسنامه غيرقانوني اعالم ش��د، گفت: نمايندگان مجلس در سال 1382 خواستند به صورت رسمي اين قانون را ايجاد كنند كه بچه ها شناسنامه دار شوند، اما در مجلس تغييراتي رخ داد مبني بر اينكه بايد سن كودك به 18 سال برسد و سپس فرد درخواست تابعيت كند اما وضعيت تا قبل از 18 سالگي داراي ابهام باقي ماند.معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه با بيان اينكه تدوين و تصويب قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني و مردان خارجي پنج سال در دولت اول و دوم روحاني طول كش��يد، گفت: اين روند از طريق اين قانون اصالح و آيين نامه نوشته شد و به تصويب رسيد؛ اما در طول شش ماهي كه از تصويب قانون مي گذرد

هنوز مواردي نداريم كه شناسنامه صادر شده باشد.ميدري در بخش ديگري از بحث خود تاكيد كرد: اينكه چرا شناسنامه صادر نمي شود چند علت دارد؛ علت نخست درك ما را از سيستم اداري ايران بهبود مي دهد و اصالح مي كند. بسياري از كارمندان دولت حتي با تصويب اين قان��ون، ازدواج زن ايراني را با مردي كه تابعيت غيرايراني داشته باشد نادرست مي دانند؛ حاال هر مليتي كه داشته باشد. شايد براي خيلي عجيب باشد كه عده اي به لحاظ فرهنگي اين امر را قبول ندارند. مجري قانون همين افراد هستند كه روحيه و رويه فرهنگي و رفتاري شان متفاوت

است.معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه ادامه داد: اينكه اگر يك زن ايراني مراجعه كرد و كارمند بايد به فرزندش طبق قانون شناسنامه بدهد اما احساسش اين است كه آيين نامه خوب نوشته نشده و باعث تنزل منزلت زن ايراني مي شود يك عامل فرهنگي است كه نه تنها در سطح كارمندان جزو بلكه در سطح برخي مديران هم وجود دارد و اين تلقي فرهنگي باعث مي شود با عدم اجرا در سطوح اجرايي مواجه شويم.

او افزود: گويي به نظر مي رسد برخي رويه هاي اداري وقتي شكل مي گيرند به سختي قابل تغييرند. ادارات كلي در وزارت كشور و وزارت خارجه براي صدور تابعيت هست و افراد يا به علت تعلق خاطر س��ازماني و فرهنگي اجازه نمي دهند رويه جديد حاكم شده و رويه هاي قبلي اصالح

شوند. در حالت خوش��بينانه منافع سازماني و در حالت بدبينانه منافع فردي است كه اجازه نمي دهد يك قانون

اجرا شود.پاي�داري ازدواج زنان داراي همس�ر خارجي

كمتر از زوجين ايراني نيست ميدري با اشاره به اينكه برخي تصور مي كنند اين قانون باعث گس��ترس ازدواج با مردان افغانس��تاني مي شود و پديده اي كه براي ما ناخوشايند است تشديد مي شود، گفت: مهاجرين افغانستاني از ديدگاه كساني كه اين اعتقاد را دارند درآمد پايين تر و ماندگاري ازدواج كمتري دارند و احتمال افزايش طالق هم در آنها بيشتر خواهد شد. بنابراين در عدم اجراي قانون موانع فرهنگي، سازماني يا تلقي هاي نادرست از يك پديده دخيل است.او ادامه داد: براساس پيمايشي كه براي 49 هزار ك��ودك از 18 هزار خانواده انجام داديم مشخص شد كه بيش از 75 درصد اين خانواده ها كه زن با مرد غيرايراني ازدواج كرده بود، طالق نگرفته اند و وقتي با آمار طالق ايران مقايسه مي كنيم مي بينيم كه پايداري ازدواج شان از زوجين ايراني كمتر نيست. در واقع روشن مي ش��ود داليلي چون ماندگاري كمتر ازدواج، تصورات و توهماتي است كه تا مورد گفت وگو و نقد عمومي واقع

نشود، اصالح نخواهد شد.صداي كودكان بي شناسنامه و مادران آنها

به سختي شنيده مي شود معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه تاكيد كرد براي اجراي قانون به گفت وگوي فرهنگي ني��از داريم كه بايد در رسانه ها انجام ش��ود. دوم آنكه منافع اجازه نمي دهد قانون اجرا ش��ود و زنان و كودكان بدون شناس��نامه صداي ش��ان به سختي ش��نيده مي ش��ود؛ رسانه ها مي توانند صداي اين زنان و فرزندان ش��ان باشند كه با نداش��تن شناسنامه از يكس��ري حقوق اجتماعي محروم شده اند.ميدري درباره بازماندگي از تحصيل نيز گفت: برنامه ما اين بوده است كه اگر خانواده اي به علت فقر فرزندش را به مدرسه نمي فرستد، در اولويت پوشش نهادهاي حمايتي قرار بگيرد. در دوره ابتدايي چنين خانواده هايي داريم اما در دوره متوسطه داليل

ديگري نيز مطرح اس��ت. در دسترس نبودن مدرسه مي تواند عامل ديگري باشد؛ البته 110 هزار مدرسه در سطح كشور داريم و پوش��ش خوبي وجود دارد. او افزود: اما اينك��ه كودكي به دليل اينكه خانواده اين را تشخيص مي دهد به مدرسه نرود نه تنها در اين قانون بلكه در قانون 1322 نيز جرم تلقي مي شود و نبايد از اين موضع قانوني عقب نشيني كنيم. اينكه خانواده اي به داليل فرهنگي چون ازدواج فرزند و ... تش��خيص دهد فرزندش مدرس��ه نرود يك جرم است. در سال 1322 مبلغ 10 ريال جريمه تعيين ش��ده بوده و در اين قانون هم در دو مرحله اخطار داده مي شود و بعد بچه را به مدرسه برمي گردانند.معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه با بيان اينكه اگر بازماندگي به علت فقر است خانواده بايد تحت پوشش نهادها برود و اگر به دليل عدم دسترسي اس��ت، آموزش و پرورش خودش را متعهد مي داند مدرسه داير كند، گفت: نهضت سوادآموزي هم وظايفي دارد و مصر هستيم در آيين نامه تصويب شود كه كودكان زير 11 سال كه به علت فقر دسترسي به آموزش ندارند را نيز تحت تعليم قرار دهد. معاون رفاه اجتماعي وزارت رفاه در ادامه درباره اليحه پليس اطفال گفت: سازمان بهزيستي از طريق اورژانس اجتماعي در حيطه كودكان خيابان يا كودك آزاري مسوول پيگيري است. اما از س��وي ديگر توانايي پليس كشور از لحاظ گس��تردگي نيرو و پش��توانه اي كه براي ورود به يك

مساله دارند با بهزيستي قابل مقايسه نيست.پليس اطفال بايد دانش مددكاري داشته باشد

او افزود: همچنين برخورد با كودكان يك امر مددكاري است. پليس اطفال حتما بايد دانش مددكاري را داشته باش��د و با ظرفيت هايي كه رفتار با كودك دارد آشنا شود. در اليحه پليس اطفال به دنبال اين هستيم كه چگونه مي توانيم همكاري بين پليس اجتماعي و حوزه بهزيستي را در آيين نامه ببينيم و از ظرفيت هاي پليس استفاده كنيم. برخي كودكان مورد سوءاستفاده قرار مي گيرند و تا پليس نيايد بهزيستي نمي تواند كاري

انجام دهد. اين همكاري دوسويه الزم است.

برخالف گذشت ۶ ماه از تصويب قانونفعال شناسنامه اي براي فرزندان داراي مادر ايراني و پدر خارجي صادر نشده

آسيب اجتماعي

گروه اجتماعي

رييس س��تاد اجرايي فرمان امام در حاشيه مراسم ارسال يك ميليون بسته بهداش��تي و اقالم دارويي و اعزام كاروان هاي س��يار پزشكي به مناطق محروم كشور، از نهايي ش��دن مراحل ساخت واكسن كرونا

توسط محققان جوان اين ستاد خبر داد.صبح روز 22 مهر آيين آغاز مرحله سوم پويش ملي »احسان سالمت« با هدف ارسال يك ميليون بسته بهداش��تي و اقالم دارويي و اعزام كاروان هاي سيار پزشكي به مناطق محروم كشور براي مقابله با بيماري كرونا، با حضور رييس س��تاد اجراي��ي فرمان امام، مديران عامل بنيادهاي بركت و احسان در نمايشگاه

دايمي ستاد اجرايي برگزار شد.محمد مخبر در اين مراس��م با تاكي��د بر اينكه يكي از وظايف تمام دس��تگاه هاي حاكميتي ايجاد بستر مشاركت و نقش محوري براي مردم است، گفت: اينكه رهبر معظم انقالب اسالمي تاكيد دارند كه مشكالت از داخل حل مي شود به اين دليل است كه ابزار حل مشكالت خود مردم هستند و ما در ستاد اين را تجربه

كرديم كه گره ها به دست خود مردم باز مي شود.مخبر افزود: س��تاد اجرايي فرمان ام��ام در حوادث مختلف مانند سيل و زلزله و حتي كرونا هميشه جزو اولين دستگاه هايي بوده كه در كنار مردم حضور يافته و با تمام قوا براي رفع مشكالت و امدادرساني بي وقفه

اقدام كرده است.او تاكيد كرد: نخستين جلسه در ستاد اجرايي فرمان امام براي مبارزه با كرونا در اس��فند ماه برگزار شد و بالفاصله براي چالش هاي روبه رو ورود كرديم و امروز مي توانم ادعا كنم اگر ستاد در بحث كرونا و تامين و توليد اقالم بهداشتي و دارويي ورود نمي كرد، كشور

دچار يك بحران جدي مي شد.مخبر با اش��اره به تالش محققان س��تاد براي توليد واكسن كرونا افزود: محققان دارويي ستاد از 6 مسير براي ساخت واكسن كرونا اقدام كردند كه دو مسير به مراحل نهايي نزديك شده و چندمرحله تست حيواني آنها ازجمله تست و تزريق ويروس بسيار قوي شده روي ميمون، با موفقيت انجام شد و كارايي واكسن تاييد شد و به زودي تست انساني هم انجام خواهد شد.

او افزود: پس از اينكه واكس��ن به ميمون تزريق شد، هيچ اثري از ويروس در اين حيوان مش��اهده نشد و حتي در پاتولوژي هم اث��ري از ويروس نبود؛ تمامي مستندات ساخت واكس��ن به وزارت بهداشت ارايه

شده تا مجوز تست انساني صادر شود.او عنوان كرد: خط توليد مجهز واكس��ن كرونا را نيز ساخته و آماده شده و همزمان با اعالم موفقيت تست انساني، افتتاح اين خط توليد انجام خواهد شد كه در اين خط توليد بيش از نياز كشور مي توانيم واكسن

كرونا توليد كنيم.مخبر با اش��اره به توزيع 9 ميليون بسته معيشتي و اقالم بهداشتي بين آسيب ديدگان كرونا در ماه هاي اخير توس��ط س��تاد اجرايي افزود: ام��روز هم يك ميليون بس��ته بهداشتي حاوي پنج ميليون ماسك و يك ميليون م��واد ضدعفوني كننده براي مناطق محروم كشور، همچنين 10 هزار كيت آزمايشگاهي و س��ه هزار رمديس��يور هم به ص��ورت رايگان بين بيمارستان هاي مناطق محروم توزيع خواهيم كرد، همچنين كاروان هاي س��المت مجهز به كيت هاي تشخيص كرونا و تجهيزات دوراپزشكي هم از امروز

به اين مناطق اعزام مي شوند.در بخش ديگري از اين مراسم ارتباط ويديوكنفرانسي با پنج اس��تان قم، فارس، هرم��زگان، گيالن و يزد برقرار ش��د تا با دستور رييس س��تاد اجرايي فرمان امام توزيع اقالم بهداشتي توسط نيروهاي جهادي همكار ستاد در اين استان ها آغاز شود. حجت االسالم دژكام، نماينده ولي فقيه در اس��تان ف��ارس در اين ارتب��اط ويديوكنفرانس��ي گفت: از خدمات س��تاد اجرايي در مناطق محروم تقدير و تش��كر مي كنيم به وي��ژه خدماتي ك��ه در حوزه كرونا براي ارس��ال بسته هاي معيشتي و بهداشتي و ايجاد اشتغال براي

آسيب ديدگان كرونا داشتند. حجت االسالم سعيدي، نماينده ولي فقيه در قم نيز با تاكيد بر اينكه خدمات ستاد به مردم باعث افتخار براي نظام است، تصريح كرد: مردم در عين گرفتاري از ايثار دست بر نمي دارند؛ عقالنيت، نگاه به درون و اتكا به مردم ايثارگر است. حجت االسالم ناصري، نماينده ولي فقيه در يزد نيز با بيان اينكه بزرگ ترين ويژگي س��تاد اجرايي فرمان امام اين است كه هيچ مشكل و مانعي آنها را متوقف نمي كند، گفت: اي كاش در اين شرايط كشور چند نهاد مثل ستاد اجرايي داشتيم كه به جاي نگاه به بيرون، بتوانند براي نجات كارخانه هاي تعطيل شده و حل معضل بيكاري و مشكالت معيشتي مردم، نيروهاي داخل را بسيج كنند و جلوي خروج ارز

و خام فروشي ها را بگيرند.

با آغاز مرحله سوم پويش ملي»احسان سالمت« صورت گرفت

ارسال يك ميليون بسته بهداشتي و اقالم دارويي به مناطق محروم كشور

سازمان هاي مردم نهادو سالمت روان جامعه

وزارت بهداشت گزارش داد

نمايه كاهش رعايت پروتكل هاي بهداشتي در ايران

ميزان رعايت پروتكل هاي بهداشتي تا 16 مهرماه ده��م اكتبر برابر ب��ا هجدهم مهر م��اه مصادف ب��ود با روز جهاني بهداشت روان، در ايران نيز وزارت بهداش��ت، درمان و آموزش پزش��كي، هجدهم تا بيست و چهارم مهرماه را هفته سالمت روان نامگذاري كرده است. شعار امسال سازمان بهداشت جهاني »سالمت رواني براي همه: س��رمايه گذاري بيشتر، دسترسي بيش��تر، براي همه، همه جا« است. يكي از عناوين هفته س��المت در روزش��مار اين هفته »مشاركت س��ازمان هاي مردم نهاد، در ارتقاي س��المت روان جامعه« است كه سه شنبه بيست و دوم مهرماه را به

خود اختصاص داده است. سازمان هاي مردم نهاد، سازمان هاي »غيردولتي« هستند كه به صورت موسسات، تشكل ها، انجمن ها و به طور كلي نهادهاي مدني غيردولتي توسط مردم شكل مي گيرند و با مش��اركت و همكاري مردم به صورت داوطلبانه، غيرانتفاع��ي و خودگردان اداره مي ش��وند. اين س��ازمان ها در زمينه هاي مختلف رفاهي، درماني، آموزشي، هنري، علمي، ورزشي و حمايتي مانند حمايت از زنان و كودكان آسيب ديده، ي��ا حماي��ت از مهاج��ران و پناهن��دگان، مداواي مجروحان جنگي و.... فعاليت مي كنند. سازمان هاي مردم نهاد و غيردولتي، مي توانن��د ضمن ارتباط با نهادهاي رسمي دولتي به جلب كمك هاي مردمي در سطح ملي و بين المللي بپردازند. اين سازمان ها اهداف و وظايف زيادي مي توانند داش��ته باشند اما يكي از اصلي ترين و مهم ترين اهداف و وظايف آنان توانمند س��اختن مردم براي رفع مشكالت خويش از طريق ساماندهي و نهادينه كردن مشاركت هاي

مردمي است. معم��وال در همه ج��اي دنيا س��ازمان هايي دولتي، يعني همان س��ازمان هايي كه با بودجه دولتي اداره مي شوند، وظيفه خدمات رساني به مردم هنگام وقوع حوادث و بحران ها را به عهده دارند، مانند هالل احمر، آتش نشاني و خدمات ايمني، اورژانس و... در شرايطي كه ابعاد حادثه خيلي بزرگ و فراگير باشد و امكانات سازمان هاي دولتي كافي نباشد، مانند حادثه سيل سال 98 كه چندين استان را درگير كرده بود، مردم هم براي ياري كردن مي آيند. در اين روزگار كرونايي نيز با توجه به گستردگي آن در سطح كشور، سازمان هاي مردم نهاد هم به ميدان آمده اند و بخش هايي از خدمات رساني را به عهده گرفته اند. با گذشت نزديك به هشت ماه از ورود كرونا به ميهن ما و با توجه به آس��يب هاي زيادي كه به بخش هاي اقتصادي و معيشتي مردم وارد شده نياز به كمك هاي داوطلبانه بيش از پيش احساس مي ش��ود. يكي از حوزه هاي بسيار مهم، رسيدگي به وضعيت سالمت روان افراد جامعه است. به گزارش ايرنا و به نقل از رييس دفتر سالمت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي »23 درصد از مردم جامعه به نوعي دچار اختالالت رواني هستند و تا 75 درصد آنان به روانشناسان و متخصصان سالمت روان مراجعه

نمي كنند.«با طوالني تر شدن مدت زمان رويارويي با كرونا اين آم��ار افزايش نيز خواهد يافت. وقت��ي از مراجعه به روانشناس و مش��اور صحبت مي كنيم منظورمان اين اس��ت كه فرد با مراجعه به مش��اور و همفكري با او ب��ه راه حل��ي براي مش��كل خود دس��ت پيدا مي كند. در ش��رايط فعلي كه از يك طرف مشاوره معم��وال عملي وقت گير و پرهزينه اس��ت، تا جايي كه تامي��ن هزينه هاي آن از عهده اف��راد كم درآمد برنمي آي��د و تحت پوش��ش خدم��ات بيمه اي هم نيست و همان طوركه رييس سازمان نظام مشاوره و روانشناسي بيان كرده اند »وضعيت اقتصادي امكان بهره مندي همه اقش��ار مختل��ف جامعه از خدمات مشاوره را ممكن نمي سازد« و از طرف ديگر راهنمايي دادن به افراد و پيدا ك��ردن راه حل به تنهايي كافي نيست و نياز به ياري گرفتن از مددكاران اجتماعي نيز هست. به اين معني كه تنها با يافتن راه حل و دانستن اينكه چ��ه بايد كرد، افراد ممكن اس��ت نتوانند آن راه حل را عملي كنند. بايد به فكر شيوه هاي ديگري بود. يك مدل پيش��نهادي مي تواند اين باش��د كه گروه ها و تيم هايي از مشاور و مددكار تشكيل شود

و نياز به 4 وجه دارد: 1- راه اندازي سامانه جامع اطالعات افراد آسيب ديده و آسيب پذير كه در اين زمينه وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي مي تواند اقدام كند. به منظور دسترسي به

اطالعات دقيق و قابل استناد. 2- تش��كيل تيم ه��اي كاري تركيبي از مش��اور و مددكار با همكاري انجمن هاي مددكاران اجتماعي و انجمن هاي روانشناسي و ساير تشكل هاي علمي و صنفي در سراسر كشور از داوطلبان اين رشته ها.

3- كمك هاي مالي مردمي به سازمان هاي مردم نهاد داراي مجوز از وزارت كشور كه هم اكنون در سراسر

كشور مشغول فعاليت هستند. 4- مكان اس��تقرار تيم هاي كاري تركيبي مي تواند مدارس، مس��اجد، بيمارس��تان ها، فرهنگس��راها،

اداره هاي دولتي و مكان هايي مشابه باشد. تيم هاي مذكور با استقرار در مكان هاي مورد اشاره مي توانند اطالعات مورد نياز خود را از سامانه جامع اطالعاتي اخذ كنند، با همكاري و همفكري همديگر راه حل مناسب را پيدا كرده و از طريق سازمان هاي مردم نهاد ب��ه افراد كمك كنند. اين افراد متخصص هستند و آموزش هاي الزم را فراگرفته اند. تا جايي كه بتوان باي��د خدمات مش��اوره را حداقل تا پايان همه گيري كرونا براي مردم رايگان انجام داد، يكي از راها س��پردن اين گونه خدمات به س��ازمان هاي

مردم نهاد و استفاده از كارشناسان داوطلب است. روانشناس سازماني

نسرين ضميري

يادداشت گزارشخبر

13جامعه [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

به راس��تي اي��ران دهه ها بود ك��ه نظاره گر چني��ن تجليل ش��كوهمندي ب��راي ي��ك شخصيت هنرمند نبود، زيرا شجريان در اين عرصه خاص و عام را كم شگفت زده نمي كرد

و به شور بر نمي انگيخت.اما آنچ��ه در عين حال نظرم را ب��ه خود جلب كرد و پرس��ش هايي را در ذهن��م برانگيخ��ت، جنب��ه روانشناس��ي- اجتماعي اين رخداد بود )گذش��ته از جنبه اعتراضي قضيه نس��بت به ناديده انگاشتن جايگاه هنري و شخصيتي بايسته ايشان و به سكوت برگزار كردن اي��ن ضايعه از س��وي برخي محافل رس��مي(. اينكه چه عواملي س��بب مي شوند تا در اين عصر به »بركت« انفجار اطالعات و گس��ترش غول آس��اي رس��انه ها، جهاني ش��دن و مدرنيته يا تجددخواهي پا در هواي ما، اين گونه حركتي شكل گيرد و چني��ن بانگي برخيزد كه ب��ه نظر از اعماق و دوردس��ت هاي تاريخي كهن و ه��زار تو به گوش مي رسد؟ نمي شود به سادگي از اين پرسش گذشت.

بي شك درگذش��ت ش��جريان را مي توان تجليلي نمادين از فرهنگ، س��نت و ارزش هاي يك ملت به معناي عام در مجموعه به هم پيوس��ته اي از تاريخ چند تكه و چند وجهي اين سرزمين دانست. بودند و هستند كساني كه ذائقه ش��ان با سبك موسيقي سنتي و دستگاهي سازگار نبوده و نيست و اين سبك را متعلق به گذش��ته و برخاسته از سنت مي دانند؛ ديدگاه هايي كه پهلو به نوگرايي افراطي و به نوعي

»نقد« سنت مي زنند.در ادبيات و هنر و زيبايي شناسي و انسان شناسي، سليقه يك چيز است و مساله شناخت سبك كه با ميزان عمق دريافت ها و دانش هر شخص پيوند دارد چيز ديگر: هنوز در كنسرواتوار كشور هاي گوناگون آثار ب��اخ و به خص��وص »ف��وگ« او و »ركوييم« موتزارت توس��ط اركس��تر فيالرمونيك ها نواخته مي ش��وند؛ ژانر هاي تاريخي و اس��طوره اي مانند »تروي« و »گالدياتور« در س��اخت هاي نو به روي پرده س��ينما مي روند و آثار شكسپير، گوته، شيلر و شعرا و نويسندگان پيش��ين بازخواني مي شوند. در واق��ع اگر مردم��ي، حتي در كوتاه م��دت بنا بر ديدگاه هاي افراطي نوگرا، به آثار كالسيك ها، اعم از ش��عرا و نويس��ندگان و هنرمندان ك��ه نمايانگر اس��طوره ها و روح جمعي يك ملت ب��ه معناي عام هس��تند مراجعه نكنند، برآيند آن حضور كالبدي بدون روح اس��ت. بدون ترديد جهان مدرن بيش از هر وقت انس��ان را از جهالت و جباريت مي رهاند و دانش و اومانيسم را جايگزين مي كند. در عين حال، مدرنيت و دنياي صنعت��ي عوارضي براي طبيعت و انس��ان دارند كه از سرش��ت آنها نشات مي گيرد. به ياد داشته باش��يم ما در عصري زندگي مي كنيم كه به بيان انديش��مند سرش��ناس تئودور آدورنو، »تكنولوژي از فرهنگ پيشي گرفته است« و به نظر زنده ياد داريوش شايگان، فيلسوف برجسته شرق معاصر، انسان شرقي از »حضور در برزخ نيهيليسم

موجود و ازخودبيگانگي« پر دردمند است.

معاون فرهنگي- اجتماعي شهردار اصفهان گفت: طرح جامع حمايت از هنرمن��دان در دوران كرونا در بخش هاي موسيقي، سينما، هنرهاي تجسمي، ادبيات، تئاتر و س��اير بخش ها براي حمايت از آثار و توليدات هنري و فرهنگ��ي هنرمندان اصفهاني

ازسوي شهرداري اجرا مي شود.به گ��زارش اداره ارتباطات رس��انه اي ش��هرداري اصفه��ان، محمد عيدي با اش��اره ب��ه طرح جامع حمايت از هنرمندان شهر اصفهان در دوران كرونا از س��وي معاون��ت فرهنگي و س��ازمان فرهنگي- اجتماعي و ورزشي شهرداري اصفهان اظهار كرد: اين طرح در 6 بخش موس��يقي، سينما، هنرهاي تجسمي، ادبيات، تئاتر و س��اير بخش ها با انتشار

فراخوان براي جذب آثار هنري اجرايي مي شود.

معاون حقوق��ي و امور مجلس آم��وزش و پرورش از تخصيص 20 ميليارد ري��ال اعتبار عالوه بر 40 ريال ميليارد اعتبار ماه هاي قبل براي مستندسازي امالك وزارت آموزش وپ��رورش خب��ر داد. به گ��زارش روز سه ش��نبه مركز اطالع رساني و روابط عمومي وزارت آموزش وپرورش، قاس��م احمدي الشكي در نشست ستاد مركزي مستندسازي امالك آموزش وپرورش افزود: اين اعتبار در هفته هاي آتي ابالغ مي ش��ود و با اين تخصيص مي توان اميدوار بود كه در مستندسازي روند رو به رشدي را شاهد باشيم. او ادامه داد: عملكرد اس��تان ها در امر مستندسازي رصد ش��ده است و از

استان هاي برتر در اين امر قدرداني مي شود.

اجراي طرح جامع حمايت از هنرمندان اصفهان در دوران كرونا

اختصاص ۶۰ ميليارد ريال براي مستندسازي امالك آموزش وپرورش

موضوع به طنز تبديل شده و اهميت بسته شدن پنجره جمعيتي نزد مردم از بين برود. ي��ا آن نماينده محترم ديگري كه عالوه بر خدشه به اعتقادات و ارادت ما ايرانيان به حضرت ابوالفضل)ع( و همه زمان هايي كه او را واسطه ش��فاعت نزد خداوند كرديم را با ديدگاه غيرمنطقي و غيرعلمي خود مخدوش مي كند. در شرايطي كه رهبر انقالب بارها و بارها بر اجراي توصيه هاي كارشناس��ان حوزه س��المت تاكيد كرده اند و خودشان در اين مدت هيچگاه بدون ماس��ك جلوي دوربين حاضر نشده اند چطور يك نماينده مجلس به خود اجازه مي دهد بگويد من بيمه ابوالفضل هستم و نيازي نمي بينم ماسك بزنم اگر خدا بخواهد بيمار مي ش��وم و اگر خدا نخواهد بيمار نمي شوم! اثر اين حرف تا كجا ممكن است پيش برود؟ در ش��رايطي كه رعايت پروتكل هاي بهداشتي به ويژه استفاده از ماس��ك موثرترين راه حفاظت از مردم است چطور يك نماين��ده مجلس كه امكان دارد همان ها كه به او راي داده اند از او تبعيت كنند به خود اجازه مي دهد بگويد من ماسك نمي زنم چون بيمه حضرت ابوالفضل هس��تم؟ ما به توصيه ب��زرگان كش��ور در حال تحمل روزهاي سختي هستيم كه ناگزير بايد فشارهاي ظالمانه اتخاذ شده توس��ط يك رييس دولت در آن سوي دنيا را مقاومت كنيم. در چنين شرايطي آيا حق است افرادي كه صاحب جايگاهي سياسي هستند با حرف هايي نظير آنچه نمايندگان مجلس يازدهم بيان مي كنند اعصاب و روان مردم را هدف قرار دهند؟ در شرايطي كه صدا و سيما بايد بيشترين انرژي خود را براي همراه كردن مردم در رعايت پروتكل هاي بهداشتي در برابر شيوع كرونا بسيج كند ديدگاه كارشناس��اني را روي آنتن مي فرس��تد كه يكي نسخه چله نشستن براي خانه دار شدن مي دهد و ديگري وقوع انقالب اسالمي در سال 1357 را از پيام هاي حضرت جبرييل توصيف مي كند! آيا با اين مدل حرف ها قرار است در برابر سخت ترين و ظالمانه ترين تحريم هاي تاريخ بش��ريت علي��ه ايران مقاومت كني��م؟ فقط يك حرف مي ماند؛ كاري اگر از دست تان برنمي آيد نمك بر زخم هاي مردم نپاشيد. به ويژه آن عزيزاني كه در همين شرايط كرونايي كه توصيه هاي موكدي بر جلوگيري از سفرهاي غيرضروري شده به طور مستمر خود و تيمش را در معرض تردد قرار داده و مي شنويم كه حتي كارشناسان يك وزارتخانه براي حاضر ش��دن در مراس��م حضور او مجبور به طي مسافتي از نيك ش��هر به چابهار شدند و در اين مسير پر خطر دچار سانحه شده و جان باختند. آيا در عصر تكنولوژي و ارتباطات و در شرايطي كه همه كارشناسان تاكيد دارند از ويدئوكنفرانس براي برگزاري جلسات بهره برده شود همچنان بايد از نسخه هاي سنتي بهره ب��رداري كنيم؟ ما هم قبول داريم كه قوه مقننه دو ركن اساس��ي براي عمل دارد؛ قانونگذاري و نظارت. اما آيا نظارت آن هم در شرايط شيوع عجيب ترين ويروس شناخته شده توسط بشر فقط از راه حضوري و چهره به چهره ممكن است؟ احيانا رييس محترم خانه ملت خبر ندارد كه نرم افزارهايي ساده روي گوشي هوشمند نصب مي شود كه مي توان با آن به صورت تصويري مكالمه كرد؟ مي خواهند با افرادي از جامعه كه توان مالي مناس��بي ندارند صحبت كنند؛ خب، ساده است دهيار، بخشدار يا هر مسوول محلي يك شماره موبايل دارد و قطعا خانه ملت هم چنين دسترسي به شماره هاي مسووالن دارد. حتما نياز نيست با كاري كه در اين شرايط بيشتر حكم

نمك بر زخم ريختن دارد نظارت را عملي كند.

حرف ها و نمك روي زخم

زيستن در برزخ

نوبت دومشماره مجوز 1399.3671

آگهي عمومي ارزيابي کيفي مناقصه گران - مناقصه عمومی دو مرحله اي شماره 99/458 م م

شركت نفت و گاز اروندان )خريدار( در نظر دارد خريدکاالی موضوع فوق را از طريق ش�ركت هاي تامین کننده داخلی واجدصالحیت تأمین نمايد. لطفا جهت كسب اطالعات بیشتر و چگونگي حضور در اين مناقصه به وب سايت ش�ركت نفت و گاز اروندان به آدرس

AOGC.ir مراجعه فرمايید.در صورت نیاز با شماره تلفن كمیسیون مناقصات 021-88724256

تماس حاصل فرمايند.روابط عمومی شرکت نفت و گاز اروندان

موضوع : خريد2۰ دستگاه HASKEL PUMP جهت منطقه غرب کارون

شرکت ملي نفت ايرانشرکت نفت وگاز اروندان

با عنايت به درج آگهی به شرح ذيل : تامین و تعويض و راه اندازی کنتور های خراب و فرسوده به شماره فراخوان 209905013900064

به استحضار می رساند موارد ذيل اصالح می گردد: 1- مهلت ارائه اسناد: تا مورخ 99/07/29 تا ساعت 19

2- زمان بازگشايی پاکات مورخ 99/07/30

شرکت آب و فاضالب جنوبغربی استان تهران )سهامی خاص(

شرکت آب و فاضالب جنوبغربی استان تهران )سهامی خاص(

اصالحيه آگهی99/1۶ )تجديد(

خانم شبنم گوهری فرزند صید عباس دارای شناسنامه شماره981به شرح دادخواست به کالس�ه5/99/621 از اين ش�ورا درخواس�ت گواهی حصر وراثت نم�وده و چنین توضیح داده که ش�ادروان صید عباس گوهری فرزند گلمراد و طاووس به شناسنامه شماره1802در تاريخ 1394/10/30در اقامتگاه دائمی خود بدرود زندگی گفته و ورثه

آنمرحوم منحصر است به:1- نشمیه الفت فرزند ابراهیم به شناسنامه7257متولد1326 همسر متوفی

2- گل اندام گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه 263متولد1340 فرزند متوفی3- الیاس گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه356متولد1344فرزند متوفی4- والیه گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه 889متولد1352فرزند متوفی

5- فاطمه گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه979متولد1356فرزند متوفی6- مريم گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه 1100متولد1358فرزند متوفی7- ملوک گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه67متولد1364 فرزند متوفی8- شبنم گوهری فرزند صید عباس به شناسنامه 981متولد1360فرزند متوفی

اينک با انجام تش�ريفات مقدماتی درخواس�ت مزبور را در يک نوبت آگهی می نمايد تا هرکس�ی اعتراضی دارد و يا وصیتنامه ای از متوفی نزد وی می باش�د از تاريخ نشر

نخستین آگهی ظرف مدت يک ماه به شورا تقديم دارد واالگواهی صادر خواهد شد.دفتر شعبه پنجم شورای حل اختالف شهرستان ايالم

آگهی حصر وراثت

‌ســازمــان‌آگــهـي‌هــاي‌روزنــامه‌‌اعتــمــاد

‌‌66124025‌‌‌‌66429973 تلفن:

گروه اجتماعي| ديدار سردار حسين رحيمي، فرمانده انتظامي پايتخت با مجمع نمايندگان تهران در مجلس شوراي اس��المي حاوي خبري تكان دهنده از پرونده اي مشهور به »تجاوز سريالي« بود. اقرار ك.الف، متهمي كه از دل روايت هاي منتشر شده در فضاي مجازي به عنوان »متجاوز س��ريالي« شناخته شد، به تجاوز به 300 دختر طي 10 س��ال خبري تكان دهنده بود كه از سوي سميه رفيعي، نماينده مردم تهران به همشهري منتشر شد. به گفته رفيعي، تنها 10 نفر از اين دختران در دادسرا حاضر ش��ده اند و متهم را شناس��ايي كرده اند. همراه با اين خبر تكان دهنده، همشهري روز گذشته خبر داد كه به گفته يكي ديگر از نمايندگان مجلس شوراي اسالمي، پليس موفق به كشف فيلم هاي سياه از تجاوز به 46 دختر جوان از مخفيگاه متهم شده است. انتشار اين اعداد از سوي وكيل پنج تن از شاكيان اين پرونده مورد ترديد قرار گرفت، »ش.ق«، وكيل پايه يك دادگستري به »اعتماد« مي گويد: متهم فعال با عنوان فساد في االرض تفهيم اتهام شده است و اقرار به 300 مورد تجاوز، آن هم طي 10 سال با نحوه مواجهه متهم با شاكيان خود تعارض آشكاري دارد. قوشه مي گويد: »در ميان مجموعه اعدادي كه از سوي سردار رحيمي مطرح شده است، به نظر من تنها عدد صحيح، شكايت 9 نفر و نه 10 نفر از شاكيان صحت دارد كه من وكيل پنج نفر از آنها هستم.« اين وكيل دادگستري با اشاره به صحبت هايي كه در حضور مجمع نمايندگان تهران شده است، مي گويد كه بازپرس پرونده نيز از انتشار چنين اطالعاتي شاكي است و درج چنين اطالعاتي لزوما بايد زيرنظر بازپرس پرونده منتشر شود. قوشه مي گويد كه به نظر مي رسد اين اعداد صحت ندارند و همان روزهاي اولي هم كه روايات آزار اين متهم منتشر شدند، تعداد روايت ها بيش از 40 مورد نبودند

و اقرار به 300 مورد تجاوز نمي تواند صحت داشته باشد. اين وكيل مي گويد: »من شنبه در مواجهه حضوري با دو تن از موكالنم آقاي ك.الف را ديدم و نشانه اي از غم، پشيماني يا استرس ناشي از اعتراف به 300 مورد تجاوز در اين فرد ديده نمي شد، او حتي تمام گفته ها و اتهامات وارد از سوي موكالن من را تكذيب كرد و گردن نگرفت، چه برسد به 300 نفر.« او مي افزايد: »پيش از اين هم دو تن ديگر از موكالن من و ديگر شاكيان پرونده كه من وكيل آنها نيستم، گفته بودند كه اين متهم در مواجهه حضوري به شدت تمام روايت ها و اتهامات وارد بر خود را تكذيب كرده و من نمي دانم اين اقرار بر

چه حسابي منتشر شده است.« خانم قوشه در ارتباط با فيلم هاي سياه مي گويد: »من تا ديشب و پيش از طرح اين موضوع از چنين داستاني اطمينان نداشتم، منتها يكي از پليس ها به يكي از موكالن من گفته بود كه چنين فيلم هايي موجود هست، منتها در يكي از اظهاراتي كه از يكي از موكالن من گرفته مي شد، اين سوال صراحتا مطرح

شده بود كه آيا شما متوجه شديد كه از شما فيلم مي گيرد يا خير. من اينجا ح��دس زده بودم كه احتماال فيلم هايي موجود هست و امروز هم بازپرس وجود چنين فيلم هايي را تاييد كرد.« اين حقوقدان در بخش ديگري از توضيحاتش در مورد فيلم هاي به دست آمده توسط پليس مي افزايد: »ظاهرا اين فيلم ها از گوشي همراه متهم كشف شده اند، با اينكه قبال اين فيلم ها از حافظه پاك شده اند اما احتماال با ريكاوري امكان دسترسي به اين فيلم ها ممكن شده است. اما تعداد آن با اطمينان قابل ذكر نيست.« اين وكيل در ادامه مي گويد: »اگر زناي به عنف ثابت شود، مجازات آن اعدام است. نه من به عنوان وكيل و نه موكالن به عنوان شاكي و نه

قاضي پرونده نمي تواند حكم ديگري بدهد. قانونگذار براي اين جرم حدي، حكمي جز اعدام را منظور نكرده است.« قوشه كه پيش از اين نيز از موضع خود و موكالنش مبني بر مخالفت با اعدام متهم گفته بود، در ادامه تاكيد مي كند كه او و موكالنش در دو راهي قرار داشتند كه يا مثل هميشه سكوت كنند، يا سكوت شكسته شود، موضوع مطرح شود و بابي براي س��اير قربانيان باز شود تا دنبال پيگيري هاي كيفري و حقوقي خود ش��وند و مقام ه��اي قضايي براي رس��يدگي به چنين پرونده هايي مثل قبل به دنبال ادله اثبات دعواي كيفري به شكل سنتي نباشند و اين صداي

فرياد شنيده شود. قوش��ه مي گويد كه م��وكالن او تصميم گرفتند اين سكوت را بشكنند و همزمان با رساندن صداي خود و پيگيري هاي حقوقي و كيف��ري، مخالفت خود را ني��ز با اعدام متهم اعالم كنند و به عنوان جامعه مدني بخواهند كه مجازات تغيير كند. خواسته قربانيان اين فرد، به گفته قوش��ه جبران خسارات روحي و رواني و پيشگيري از وقوع چنين جرم هايي در آينده است. عالوه بر آن قوشه تاكيد مي كند كه يكي از مهم ترين خواسته هاي موكالن اين پرونده، فتح بابي براي گفت وگوي بيشتر درمورد شيوه مجازات چنين پرونده هايي و احتمال جايگزين كردن مجازات اين جرم است. اين وكيل در مورد زمان پايان رس��يدگي به اين پرونده مي گويد كه ظاهرا تحقيقات دادسرا رو به اتمام است، اما زمان پايان آن مشخص نيست. او مي گويد: »قاعدتا پرونده به دو قسمت تقسيم مي شود؛ يك قسمت، قسمت رسيدگي به شكايت موكالن من خواهد بود كه به دادگاه كيفري ارجاع مي شود. از ابتدا تمام رس��يدگي ها انجام مي شود و همه در حضور

مقام قضايي كه حكم صادر خواهد كرد، بررس��ي خواهد شد. عالوه بر اين اقرارها بايد عندالحاكم باشند. بخش دوم با كيفرخواست دادسرا احتماال با عنوان مجرمانه فساد في االرض به دادگاه انقالب ارجاع داده مي شود.« به گفته قوشه، هر دو دادگاه حكم مجزا خواهند داد اما نهايتا يكي از حكم ها اجرا خواهد شد. قوشه نسبت به آخرين وضعيت متهم بار ديگر تاكيد مي كند كه نشاني از پشيماني در متهم به چشم نمي خورد و تمام اتهامات وارد بر خود را با تمام قوا رد مي كند و در برخي موارد مي افزايد كه حضور دختران در منزل او، با خواست و رضايت شخصي آنها بوده است و در برخي موارد، حضور برخي ديگر از افراد را در منزل خود اساسا تكذيب كرده و نشانه هايي از اقرار اين فرد حتي به همان 9 نفر شاكي نيز به چشم نمي خورد. قوشه با انتقاد از اطالعات مطرح شده از سوي رييس پليس تهران، مي گويد كه اين اطالعات جزو اطالعات محرمانه پرونده بودند و ضابط قضايي نمي تواند اين اطالعات را بدون هماهنگي و كسب اجازه از بازپرس منتشر كند و حتي در اين اطالعات اغراق كند. به گفته قوش��ه، عنوان اتهام متهم نيز تا پيش از صحبت هاي رييس پليس منتشر نشده بود و انتشار اين اطالعات پيش از صدور حكم دادگاه و بدون كسب بازپرس جاي سوال دارد.پرونده آقاي ك. الف هم اكنون در شعبه سوم دادسراي امنيت اخالقي تهران زيرنظر بازپرس روح اهلل رضاپورگتابي تحت رسيدگي است و تاكنون 8 نفر از شاكيان در مواجهه حضوري با متهم او را شناسايي كرده اند و نزد بازپرس توضيح داده اند كه چطور متهم با فريب و ريختن طرح دوس��تي، آنها را به خانه اش كشانده و پس از خوراندن نوشيدني مسموم، به آنها تجاوز كرده است. به گفته قوشه از ميان اين 9 دختر، آخرين شاكي هفته آينده به دادس��را مراجعه خواهد كرد تا در مواجهه

حضوري متهم را شناسايي كند.

نگاهي به آخرين وضعيت پرونده ك. الف موسوم به تجاوز سريالي در گفت وگو با وكيل ۵ تن از شاكيان پرونده:

متهم هنوز هيچ اتهامي را نپذيرفته است

حادثه

آگهي مناقصه عمومي ش�هرداري كرج در نظر دارد با توجه به بودجه مصوب شوراي اسالمي شهر، پروژه مندرج در جدول ذيل را از طريق مناقصه عمومي به پیمانكاران واجد شرايط

واگذار نمايد.

1- سپرده شركت در مناقصه به يكي از روش هاي ذيل ارائه گردد. ضمانت نامه بانكي معادل مبلغ فوق كه به مدت 90 روز اعتبار داشته و قابل تمديد باشد و يا واريز فیش نقدي به مبلغ فوق به حساب 700786948623 بانك شهر. 2- برندگان نفر اول و دوم مناقصه هرگاه حاضر به انعقاد قرارداد نشوند سپرده آنان به ترتیب

ضبط خواهد شد. 3- شهرداري كرج در رد يا قبول هر يك از پیشنهادها مختار است. 4- مبلغ 500/000 ريال به عنوان هزينه خريد اسناد به حساب 700785313795 نزد بانك شهر شهرداري واريز و رسید آن را ارائه نمايند.

5- متقاضیان مي توانند از تاريخ انتشار آگهي جهت خريد اسناد مناقصه به اداره امور قراردادها و پیمان ها واقع در میدان توحید- بلوار بالل شهرداري كرج طبقه هفتم مراجعه نمايند. 6- در هر صورت مدارك مندرج در اسناد مناقصه مالك فروش اسناد و متعاقبا عقد قرارداد خواهد بود. 7- توضیح اينكه به غیر از سپرده

شركت در مناقصه كلیه اسناد و مدارك مربوط به پیمانكاران شركت در مناقصه نزد شهرداري باقي مي ماند. 8- الزم به ذكر است هنگام خريد اسناد داشتن رتبه مربوطه و ارائه تايیديه صالحیت در سايت sajar.mporg.ir يا معرفي نامه ممهور به مهر و امضاي مديرعامل،

روزنامه آخرين آگهي تغییرات اعضاي شركت، كد اقتصادي و گواهینامه صالحیت ايمني معتبر يا ارائه مدارك مبتني بر ثبت نام معتبر الزامي مي باشد. 9- شركت كنندگان در مناقصه مي بايست كلیه فرم ها و اطالعات مورد درخواست شهرداري را تكمیل و به همراه ساير اسناد مناقصه در پاكت مربوطه قرار دهند.

10- ساير اطالعات و جزئیات در اسناد مناقصه مندرج است. 11- پیشنهادات مي بايس�ت در پاكت هاي مجزا )الف-ب-ج( الك و ممهور به مهر شركت شده و پس از الصاق هولوگرام بر روي پاكت ج تا پايان وقت اداري روز

سه شنبه مورخ 99/8/6 به آدرس كرج - میدان توحید- بلوار بالل دبیرخانه شهرداري كرج تحويل داده شود. 12- پیشنهادات رسیده در روز چهارشنبه مورخ 99/8/7 در كمیسیون عالي معامالت شهرداري كرج )دفتر شهردار( مطرح و پس از بررسي و كنترل برنده مناقصه

اعالم خواهد شد. هزينه چاپ آگهي به عهده برنده مناقصه مي باشد. ٭جهت كسب اطالعات بیشتر با شماره تلفن 35892418-35892421-026 تماس و يا به سايت www.karaj.ir مراجعه نمائید.

درصد غیرنقدي قرارداد رتبه الزم مبلغ سپرده به ريال مبلغ پروژه به ريال شرح پروژه رديف

طراحي و تكمیل كندروي بلوار شورا، ضلع شرقي- سازمان عمران و 1رتبه 5 راه و 7/012/634/532351/000/000بازآفريني فضاهاي شهري- با برآورد كل

%50ترابري

اداره امور قراردادها و پیمان ها- شهرداري كرج

شهرداري كرج

فرهاد توانانیا

ويژه

گروه اجتماعي| »شايعه؛ شايعه زياد است.« ميم فعال مدني و استاد دانش��گاه مي گويد كه در سه روز گذشته، بوشهر و البته بيشتر از آن دير، درگير همان شايعه هايي هستند كه در مورد مرگ محمد دست به دست و دهان به دهان مي چرخند. او مي گويد كه مردم محلي با ضريب بااليي از اطمينان مي گويند داستان محمد را هنوز كامل نشنيده ايم؛ داستاني كه بايد پاي پليس به ميان بيايد تا حل شود. در روزهاي گذشته مرگ پسر 11 ساله بوشهري تبديل شد به خبري كه احساسات بسياري را جريحه دار كرد و البته مانند بسياري از خبرهايي كه اين طور ناگهاني به مخاطبان س��يلي مي زنند، بالفاصله بخش بزرگي از خوانندگانش را تبديل كرد به قاضي پرونده ، نوع واكنش

آموزش و پرورش هم البته در اين ميان بي تاثير نبود. آن سيلي كه به مخاطب زده مي شود، تصور اين است كه يك پسربچه 11 ساله با تصميم خودش به زندگي پايان دهد، تصور اينكه همين گوشي هاي هوشمندي كه در دس��ت و بال بس��ياري از آدم ها پيدا مي شود دليل اين تصميم بوده باشد. اينكه اولين بار چه كسي تصميم گرفت كه مرگ محمد به دليل نبود گوشي و ناتواني از شركت درست و به موقع در كالس هاي درس مجازي باشد معلوم نيست، اما با خبرهاي بسياري كه در مورد محروميت بي��ش از 3.5 ميليون دانش آموز از ابزاري هوش��مند براي ملحق شدن به كالس هاي مجازي اس��ت، ذهن ها كامال آمادگي اين را دارند كه عواقب اين محروميت خودش را نشان دهد. اما بروز اين عواقب در شكل خودكشي يك كودك خبري نبود

كه به راحتي بشود با آن روبرو شد. دقيقا با شروع زمزمه هاي خودكشي پسر اهل بندر دير استان بوش��هر به دليل نداشتن گوشي هوشمند، اولين واكنش از سوي آموزش و پرورش استان نشان داده شد؛ صداي محمد، تصوير چت هايش در فضاي كالس مجازي با معلم روي سايت آموزش و پرورش قرار گرفت. بعد يكي از خبرگزاري ها صداي بي رمق مادرش محمد را منتشر كرد كه مي گفت محمد گوشي نداشته است. روز دوشنبه ديگر

تصاوير و خبرها و صدايي كه از خانواده محمد و به خصوص از مادرش در يك خبرگزاري اصولگرا منتش��ر شد كامال واضح بود، خبره��ا و صدايي كه خ��ود وزارت آموزش و پرورش هم تالش داشت بيشتر ميان خبرنگاران منتشر شود. صداي مادر محمد مي گفت: »اين اواخر با وجود اينكه گوشي پسرم مشكالتي داشت اما سيدمحمد در شبكه شاد عضو بوده است و البته نمي دانم كه تا لحظه آخر در شبكه شاد فعال بوده است يا نه؛ چون همان روز حادثه در منزل نبوده ام. از مدير مدرسه فرزندم راضي هستم و از او شكايتي ندارم و فقط مي خواهم بچه ام را حالل كند، چون در اين سال ها هميش��ه در كنار ما بوده و خيلي محبت در حق فرزند من داشته است.« خبرگزاري فارس به نقل از مدير مدرسه محمد نوشته است كه او براي هديه دادن گوشي به او ش��اهد هم دارد. حال يكي در ميان خبرها در مورد مادر فرزند از دست داده است كه در مورد گوشي داشتن يا نداش��تن فرزندش چه مي گويد. مساله اينكه آيا واقعا محمد 11 ساله با دست خودش زندگي را كنار گذاشته يا نه، جزييات پرونده ناگفته مانده و در هياهو گم شده است.

دير كوچك است، حقيقت پنهان نمي ماندكريم جعفري، مدير روزنامه بامداد جنوب، چاپ بوشهر در روزهاي گذشته درگير پيگيري اين خبر بوده و آخرين نتيجه اي كه گرفته اين اس��ت كه ماجراي مرگ محمد در دست بررسي پليس��ي و قضايي است. او به »اعتماد« مي گويد: »ديروز بچه هاي ما با فرمانده انتظامي شهرستان دير صحبت كردن��د و او در مورد اينكه اين بچه به خاطر گوشي خودكشي كرده باشد مي گويد كه بعيد است. او به ما گفت كه كمي صبر كنيد تا تحقيقات شان به نتيجه برسد و بعد نتيجه را اعالم كنند.« پرونده اي كه ماهيت قضايي و پليسي پيدا كرده است بيش از هر چيزي نيازمند حضور و اظهار نظر دقيق مقامات پليسي و قضايي است، اما در حال حاضر تبديل شده است به دعوايي ميان مردم و آموزش و پرورش كه يك سو مي خواهد به زور اعتراف مادر فرزند از دست داده ثابت كند كه محمد مشكل گوشي نداشته و سوي ديگر در ش��بكه هاي اجتماعي در پي اين هستند كه ثابت كنند پسري 11 ساله به خاطر نبود زيرساخت درس��ت در دوران آم��وزش مجازي ب��ه زندگي خودش

پايان داده است. در اين ميان توضيحاتي هم كه از سوي مقامات قضايي داده شده، بسيار كلي است اما به هر حال خبر از وجود يك پرونده در دست بررسي مي دهند. علي يزداني پور، دادستان شهرستان دير به تسنيم اين توضيح را داده است: »اين دانش آموز متولد 1388 بوده و 19 مهرماه فوت او اعالم مي شود؛ سپس جسد متوفي براي بررسي علت مرگ بالفاصله به پزشك قانوني انتقال مي يابد. علت مرگ با اعالم نتيجه پزشكي قانوني مشخص مي شود و با بررسي اداره آگاهي بندر دير، مشخص شد پدر و مادر اين دانش آموز مشكل خاصي نداشته اند. با انجام آزمايش هاي گوناگون، پزشكي قانوني جواز دفن را صادر كرده و جسد او به خانواده اش تحويل و خاكسپاري شده است. پرونده اين حادثه در شعبه بازپرسي شهرستان دير در حال بررسي است كه با اعالم نتيجه پزشكي قانوني علت مرگ دانش آموز مشخص مي شود.« تمام اين توضيحات كلي نشان مي دهد كه دست كم تا لحظه تنظيم اين گزارش »دليل مرگ« از سوي پزشكي قانوني محرز نش��ده است. ميم، آن استاد دانشگاهي كه مي گويد شايعه در بوشهر و دير بسيار است مي گويد كه برخالف جوي كه در ش��بكه هاي اجتماعي حاكم اس��ت، مردم دي��ر و آنچه در گروه ه��اي مجازي و كانال هاي محلي مي خواند بيشتر حول همان شايعاتي مي چرخند كه در علت مرگ محمد ترديد مي كنند و پيش از پليس و دادگاه حكم پرونده جنايي را صادر كرده اند. اين شايعه ها آنها كه در جامعه محلي دهان به دهان مي چرخد يا فضاي شبكه هاي اجتماعي كه همه بودن و نبودن گوشي را هدف قرار داده اند آيا مي تواند اصل پرونده مرگ يك كودك 11 ساله را منحرف كند؟ جعفري در توضيح شرايط اين پرونده و آشكار شدن نتيجه آن مي گويد: »دير شهر خيلي كوچكي اس��ت، خيلي كوچك. همه هم را مي شناسند؛ همه با هم فاميلند، مثل تهران نيست كه بگوييد همسايه از همسايه خبر ندارد. اگر اين سر شهر يك اتفاق بيفتد، آن سر شهر همه خبردار مي شوند براي همين چيزي را نمي شود از مردم پنهان كرد. مردم خودشان بازپرس هاي

خيلي قوي اي هستند.«

پرونده محمد باز استدر اليه زيرين هياهوي خبري خودكشي، پليس مشغول بررسي است

شیما قوشه/ وكیل شكات پرونده

ادامه از صفحه اول

ورزش چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 144767 [email protected]

بوكس نقد

قرعه كشي فصل جديد رقابت هاي ليگ برتر فوتبال برگزار شد و تيم ها از روز دهم آبان وارد كوران رقابت ها خواهند شد. اين در حالي است كه هنوز تكليف خيلي از مسائل ليگ نوزدهم حل نشده اس��ت. از جمله مسائل مالي. در تاريخ 22 مرداد در همين روزنامه اعتماد گزارشي منتشر كرديم و بر اساس گفته هاي مديران ارشد فوتبال از جمله صادق درودگر، رييس سازمان اقتصادي فدراسيون فوتبال و سهيل مهدي، سرپرست كميته مسابقات سازمان ليگ فدراس��يون فوتبال نوشتيم قرار اس��ت درآمد تبليغات محيطي همچنين براي نخستين بار حق پخش تلويزيوني ليگ نوزدهم به تيم ها داده شود. آن موقع حساب كرديم با توجه به درصد تعيين شده بين وزارت ورزش و سازمان صداوسيما )هفتاد- سي به نفع صداوسيما!( همچنين درآمد دو سال قبل سازمان ليگ از تبليغات محيطي كه رسانه اي شده بود، سهم تيم قهرمان رقمي بالغ بر 20 تا 2۵ ميليارد تومان مي شود. در عين حال گفته هاي يكي از مديران ارشد پرسپوليس را هم آورديم كه تاكيد كرد، پرسپوليس بابت قهرماني اش در سال هاي قبل حتي يك

ريال هم پول دريافت نكرده بود. 22 مرداد هم صادق درودگر و هم مهدي اذعان كردند به زودي تكليف درآمد تيم ها مشخص مي شود. با اين وجود حاال كه دو ماه از آن تاريخ گذشته نه جلسه اي بين وزارت ورزش و فدراسيون فوتبال و صداوسيما برگزار شده )الاقل رسانه اي نش��ده( و نه درصد تيم ها از تبليغات محيطي مشخص شده است. اين در حالي است كه تيم هاي ايراني

در بدترين شرايط مالي به سر مي برند به خصوص تيم هاي استقالل و پرس��پوليس بابت بدهي هاي شان با پنجره بسته نقل وانتقاالتي و احتمال كوچ ستاره ها مواجهند و دريافت حق و حقوق ش��ان به عنوان تيم هاي اول و دوم ليگ مي تواند تاثير بس��يار زيادي در حل مشكالت اين دو تيم داش��ته باشد. براي پيگيري وضعيت حق پخش تلويزيوني و درآم��د از تبليغات محيطي س��راغ صادق درودگر رفتيم اما گوشي ايش��ان خارج از دسترس بود. س��هيل مهدي نيز در اين رابطه توپ را به زمين سازمان اقتصادي فدراس��يون فوتبال انداخت و گفت: »در مورد تبليغات محيطي تا آنجايي كه من مي دانم، اجازه بدهيد آقاي درودگر به واسطه اينكه سازمان اقتصادي ما هستند ايشان پاسخگو باشند. چون حركت ها انجام شده اما اينكه با چه نسبت و بر اساس چه جزيياتي صورت گرفته را من چندان در جريان نيستم. مي دانم اين كار در حال انجام اس��ت اما اينكه به چه صورتي است و چقدر خواهد بود را آن عزيزان خودشان بهتر مي دانند.« مهدي همچنين در مورد جلسه احتمالي وزارت ورزش و فدراسيون با سازمان صداوسيما براي مشخص كردن سهم فوتبال افزود: »همان موقع )22م��رداد( عرض كردم كه قرار بود وزارت بروند و از طري��ق بودجه اي كه بين صداوس��يما و وزارت ورزش وجود دارد، نقل وانتقال انجام ش��ود اما به نظر مي رس��د ماجرا همچنان در حال مذاكره است و نتيجه اي هم اگر حتي محقق شده باشد هنوز فدراسيون مالحظه نكرده و فكر مي كنم اين همچنان در حال گمانه زني بين وزارت ورزش و صداوسيماست. هنوز در فاز مذاكرات هستيم و بايد پيشرفت كار را از وزارت جويا شويم.« با توجه به چنين

شرايطي به نظر مي رسد بيش��تر از آنكه تيم هاي ايراني درگير تحريم هاي بين المللي باشند، درگير تحريم هاي داخلي هستند. تيم هاي ايراني حاضر در ليگ قهرمانان آس��يا به دليل تحريم هاي امريكا تاكنون نتوانس��ته اند درآمدهاي ارزي خود را از حضور در ليگ قهرمانان آسيا به دست آورند. رقم هايي كه براي حل مشكالت شان كافي به نظر مي رسد. اما همان طوركه اي اف سي در پرداخت سهم باشگاه هاي كشورمان دست دست مي كند، وزارت ورزش و س��ازمان صداوسيما و فدراسيون فوتبال هم در پرداخت حق و حقوق ريالي تيم ها دست دست مي كنند و به نظر مي رسد تيم هاي كشورمان در داخل هم با مشكالت تحريم مواجهند. مشخص نيست آيا اصال پولي تا قبل از شروع ليگ بيستم به تيم ها تزريق مي شود يا خير؟ و آيا قرار است سال ديگر مديران تيم قهرمان بگويند بابت قهرماني

در ليگ هيچ درآمدي كسب نكرده اند؟ معلوم نيست دليل اين تعلل از جانب صداوسيما چيست. صداوسيمايي كه به عنوان يك نهاد انحصارطلب سال ها طول كش��يد تا قانع شود بخش��ي از درآمد هنگفتش از طريق پخش فوتبال را به خ��ود فوتبال بدهد و حاال هم بايد قانع ش��ود س��همي كه خودش تقبل كرده و البته بسيار كمتر از حق واقعي فوتبال است را به وزارت ورزش و فدراسيون تحويل دهد. اين سوال متوجه وزارت ورزش نيز مي شود كه چرا آن فشاري كه الزم است وارد نمي كند تا صداوسيما مجبور شود طبق قانون عمل كند. انتقادي كه متوجه كميته اقتصادي فدراسيون فوتبال و سازمان ليگ هم مي شود. در واقع اين روندي است سلسله مراتبي و بسيار خطرناك كه نتيجه اي جز فروپاشي فوتبال داخلي

ندارد. اي اف سي پول فدراسيون فوتبال و باشگاه ها را به دليل تحريم نمي دهد. صداوس��يما پول وزارت ورزش و فدراسيون را نمي دهد. فدراس��يون و سازمان ليگ پول باشگاه ها را نمي دهند و باشگاه ها هم نمي توانند دستمزد بازيكنان را پرداخت كنند. البته نبايد فراموش كنيم كه پرداخت نشدن حق تيم ها باعث شده هر روز از ارزش پولي كه مي گيرند، كاسته شود. در گزارش 22 مرداد نوشتيم با دالر 20 هزار توماني سهم پرسپوليس از قهرماني در ليگ بيش از يك ميليون دالر اس��ت اما امروز حتي اگر همان مبلغ هم به سرخ ها برسد نزديك 200 هزار دالر از ارزش آن كاسته شده است. اين مصداق بارز تضييع حق و حقوق مادي و معنوي يك باشگاه است كه توسط صداوسيما و نهادهاي ورزش در كشور انجام مي شود. شكايت هايي كه از باشگاه ها صورت مي گيرد و ستاره هايي كه تيم ها از دست مي دهند در كنار بحران ه��اي مالي و از بين رفتن وجهه باشگاه ها و خون دل خوردن هواداران همه به اين خاطر است كه اركان قدرت نمي خواهند سهم باشگاه ها را بدهند. س��همي كه ثابت شده براي حل تمام مشكالت باشگا ها كافي اس��ت و آنها را بي نياز از هم��ه كمك هاي خارجي مي كند. كمتر از 20 روز ديگر ليگ بيستم شروع مي شود و بايد منتظر ماند و ديد تا آن موقع آيا مسائل مالي ليگ گذشته حسابرسي مي شود يا خير؟ بدون شك با افزايش هزينه ها هم صداوسيما و هم وزارت ورزش و فدراسيون فوتبال و س��ازمان ليگ در فصل پيش رو درآمدهايي به مراتب بيشتر از سال هاي گذش��ته خواهند داشت و اگر تيم ها نتوانند حق سال هاي گذشته ش��ان را بگيرند در سال هاي آينده نيز با همين مشكالت مواجه خواهند بود.

سامان سعادت

تكليف درآمد تبليغات محيطي و حق پخش به كجا رسيد؟

تيم هاي ايراني از داخل تحريم هستند

اينكه واس��لي لوماچنكو يك جنگوي معجزه آساس��ت هرگز مورد اختالف اهالي بوكس نبوده اس��ت. او شنبه آين��ده در پانزدهمين مبارزه پياپ��ي قهرماني خود و در آخرين آزمايش سنجش نبوغش در رينگ با يك بوكسور شكس��ت ناپذير ديگر مبارزه خواهد كرد. در طول تاريخ هيچ بوكسوري مجبور نبوده است كه درخشندگي خود را اينقدر بي وقفه و در چنين مرحله اي از رشد و موفقيت به اثبات برساند. لوماچنكو ابتدا در دومين مبارزه خود براي كسب يك عنوان جهاني مبارزه كرد. او تاكنون در 3 وزن مختلف عنوان كسب كرده و شنبه براي شانزدهمين بار به عنوان يك بوكسور حرفه اي خواهد جنگيد. در گوشه مقابل رينگ توفيمو لوپز از نيويورك قرار خواهد گرفت كه در 1۵ مبارزه اخير خود شكست نخورده است. تقريبا يك دهه جوان تر از لوماچنكو است همچنين قهرمان سبك وزن از نظر آي بي اف. اين يك مبارزه واقعي و نادر اس��ت كه مي توان گفت پيچيده ترين كارنامه لوماچنكو ناكنون بوده است. لوماچنكو كمربندهاي WBA و WBO را به عنوان س��بك وزن جهان در اختيار دارد. اين يك مبارزه بسيار ويژه است. لوماچنكو تاكنون مجبور شده بر مردان شكست ناپذير زيادي غلبه كند. مردان خطرناك، مرداني با مبارزه هاي مرگبار، مرداني با س��ابقه زياد و چانه هاي شكسته بسيار. بوكسور اوكرايني كه دو طالي المپيك در پكن و لندن هم دارد اغلب در داخل رينگ با رقبايش بازي كرده و توانايي و جاه طلبي خود را تا مغز اس��تخوان آنها فرو كرده است. او مبارزان را در جنگ شكسته و كاري كرده آنها از بوكس كناره گيري كنند و دوباره هوس مبارزه به سرشان نزند. ديدن مبارزه هاي او مسحوركننده بوده اس��ت و البته باعث ايجاد نگراني. اين بوكسور اوكرايني عالوه بر دو طالي المپيك عناوين زياد ديگري در بوكس آماتور در كارنامه اش دارد. دو طالي جهاني در سال هاي 2009 و 2011 و يك نقره جهاني در س��ال 2007. او در مسابقات قهرماني اروپا نيز در س��ال 200۸ يك طال به دست آورده اس��ت. لوپز هم يك استعداد واقعي است. او بسيار هوشمندانه تر از چيزي است كه در موردش حرف مي زنند. با اين حال او به اندازه نيكالس والترز مشت هاي س��نگيني دارد؟ مانند گيلرمو ريگوندو باهوش است؟ يا همانند خورخه لينارس شجاع؟ مبارز اوكرايني باعث شد نام اين 3 بوكسور را اينجا رديف كنم چون هر 3 نفر اينها كه قهرمان جهان بوده اند به راحتي مقابل واسلي شكست

خورده اند و روح شان ضربه خورده. لوماچنكو بدجور اين 3 نفر را از پيش رو برداشت. با ين حال نبايد فراموش كنيم كه لوماچنكو 32 ساله است و سال گذشته در لندن و هفته ها قبل از اينكه از عنوانش مقابل لوك كمپل دفاع كند، وقتي با او همكالم ش��دم حال و هواي صبحت هايش به نحوي نگران كننده بود. در مبارزه با كمپل خوب كار كرد اما بايد پذيرفت كه عملكردش درخشان نبود. امتيازات نهايي به هيچ وجه نش��ان دهنده آنچه در 12 راند مسابقه ديده بوديم، نبود. كمپل شكس��ت خورد اما اين مبارزه بسيار نزديك تر از چيزي بود كه تصور مي شد. از 3 قاضي كنار زمين دو قاضي حاضر نشدند پيروزي حتي يك راند را به كمپل بدهند و اين مايه شرمساري بود. لوماچنكو 6 هفته قبل از مبارزه با صداي ضعيف و خسته اي به من گفته بود: »من فقط مي خواهم از اين به بع��د از زندگي لذت ببرم. چندين سال است كه اين كار را انجام مي دهم. من كارهاي ديگري هم دارم كه دوس��ت دارم به آنها بپ��ردازم.« اين اظهارات مربوط به اواخر شغل يك آدم است و همين مرا نگران كرده است. او دوست دارد شكار و ماهيگيري كند. او دوست دارد از عنوان نابغه اوكرايني در بوكس و قهرمان مردم بودن و بوكسور شكست ناپذير بودن فاصله بگيرد. او در آگوست گذشته در آخرين مبارزه خود در Om2 در مقابل 1۸000 نفر تماشاچي كمپل را شكست داد. مبارز اوكرايني از آن موقع تا به امروز مبارزه نداشته و شايد اين گپ يا به نوعي وقفه اجباري براي لوپز مفيد باشد. با اين حال همه مي دانيم وقتي زنگوله شروع مبارزه در حباب بوكس در MGM ش��هر الس وگاس به ص��دا در بيايد لوماچنكو انگار كه تازه شده باشد شروع به مبارزه خواهد كرد و اين انگيزه او مي تواند برابر لوپز نيز كارساز باشد. اگر بپذيريم لوماچنكو هنوز چشمش به كوه هاي دوردست است تا بتواند عنوان تازه اي شكار كند احتماال در شروع مبارزه احترام خود را نسبت رقيبش كاهش مي دهد يا به طور كل قطع خواهد كرد. لوماچنكو متمركز خواهد بود و آن قدر تجربه دارد كه بداند چطور وارد مبارزه شود. او به اندازه كافي پير و كرخت نيست كه اجازه بدهدحريفش به راحتي مبارزه كند. او حتي ممكن است مبارزه مقابل لوپز را به يك مبارزه ساده تبديل كند اما با اين حال هنوز فكر مي كنم لوپز مي تواند مشكالتي براي مبارز اوكرايني ايجاد كند. حال بايد تا شنبه صبر كنيم تا ببينيم بوكسوري كه از هوادارانش لقب »ماتريكس« را به دست آورده و رقص پاهايش را محمدعلي كلي الهام گرفته و ضربات مشتش را شبيه به مايك تايسون كرده چطور مي خواهد جلوي لوپز منبع: اينديپندنت مبارزه كند.

بوكسور اوكرايني به مصاف مبارزي از نيويورك مي رود

در سوپرتورنمنت نروژ رقم خورد

ماتريكس در پي يك پايان خوش

فيروزجا باالتر از نفرات اول و دوم جهاننخستين مسابقه حضوري ش��طرنج پس از همه گيري ويروس كرون��ا از تاريخ 14 مه��ر در ن��روژ و با حضور 6 شطرنج باز نخبه دنيا آغاز شده و هم اكنون در حال برگزاري است. در اين مسابقات مگنوس كارلسن نفر اول رنكنيگ جهاني به همراه فابي��و كاروانو نفر دوم دنيا حضور دارند. همچنين لنون آرونيان ارمني و قهرمان سابق جهان به همراه دودا شطرنج باز مطرح لهستاني و آرين طاري در اين رقابت ها شركت كرده اند. طاري شطرنج باز تيم ملي نروژ است كه از پدر و مادري ايراني در نروژ به دنيا آمده و براي همين كشور هم بازي مي كند. در كنار اين نفرات عليرضا فيروزجا نابغه ايراني شطرنج دنيا نيز به چشم مي خورد. كسي كه با عملكرد درخشانش بعد از 6 راند مسابقه در ميان تمام اين بزرگان در صدر جدول قرار گرفته و تحسين كارشناسان جهاني را براي خود به دست آورده. شطرنج باز 17 س��اله ايراني كه پاي ثابت تمام سوپرتورنمنت هاي بزرگ دنياي شطرنج اس��ت اين بار در نروژ و بعد از چند ماه مسابقه آنالين به شكل رودررو مقابل رقبا قرار گرفته است. او در راند نخست رقابت ها توانست جان كريستوف دودا با ريتنيگ 27۵7 را شكست دهد. فيروزجا در دومين مسابقه مقابل مگنوس كارلسن به تساوي دست يافت اما در سومين مس��ابقه مقابل نفر اول دنيا بازنده شد. او در رقابت چهارم مقابل فابيو كاروانو به تساوي رسيد اما در ديدار پنجم برابر همين حريف دست به كار بزرگي زد و توانست برنده شود. فيروزجا همين رويه را مقابل آرونيان نيز پيش گرفت و در دو ديدار مقابل او ابتدا مساوي كرد سپس به پيروزي دست يافت. عليرضا در دو ديدار بعدي خود مقابل طاري قرار گرفت و دو بار پياپي حريفش را از پيش رو برداشت. او سپس دو بار ديگر به مصاف آرونيان رفت و باز هم يك تساوي و يك برد در كارنامه اش به ثبت رس��اند. او حاال بعد از گذش��ت 6 راند با كسب 13 امتياز صدرنشين رقابت هاست. عالوه بر صدرنشيني فيروزجا يكي ديگر از اتفاقات جالب اين رقابت ها شكست مگنوس كارلسن در يك مسابقه كالسيك بعد از دو سال و انجام 12۵ مسابقه بود. بهترين شطرنج باز حال حاضر جهان در بازي هفتم خود مقابل دودا مغلوب و به نوعي طلسمش

شكسته شد. هر چند او توانست در ديدار انتقامي حريفش را شكست دهد اما به هر حال شكست او تبديل به يكي از خبرهاي پربازديد دنياي ورزش شد. بسياري از طرفداران اين رشته ورزشي در سراس��ر دنيا به اين باخت واكنش نشان دادند و حتي سايت جهاني شطرنج هم در صفحه رسمي خود اين اتفاق را به عنوان يك خبر ويژه پوشش داد. مگنوس بعد از اينكه توانست در ديداري انتقامي به شكلي تهاجمي حريفش را شكست دهد در مورد مسابقه قبلي و از دست رفتن ركوردش گفت: »صادقانه بگويم از دست دادن يك مسابقه آن قدرها هم اتفاق بزرگي نبود. بيش از 100 بازي شكس��ت نخوردن و ركوردم مواردي بود كه من واقعا به آنها اهميت مي دادم ولي مي دانستم كه بعضي اوقات ممكن است ببازم به خصوص اينكه هميشه در بازي هايم ريسك مي كنم. اما به هر حال از دست دادن يك بازي آن هم با نمايش��ي ضعيف مثل اتفاقي كه رخ داد، ناخوشايند است. من عموما به خاطر باخت ناراحت مي شوم. نه اينكه اين روند هميشگي باشد ولي حداقل مي دانم كه ديگر ادامه اي در كار نيست و ركوردي وجود ندارد كه بخواهم نگران از دست رفتنش باشم.« بر اساس اعالم مس��ووالن اين رقابت ها مجموع جوايز مسابقات 162 هزار يورو پيش بيني شده است كه نفر اول مسابقات 63 هزار يورو و نف��ر دوم تورنمنت 33 هزار يورو دريافت خواهند كرد. ضمن اينكه به نفر آخر اين رقابت ها هم 14 هزار يورو تعلق خواهد گرفت. اين س��وپرتورنمنت كه از 14 مهر به ميزباني نروژ آغاز شده تا بيست و پنجم ادامه

خواهد داشت.

شطرنج

علي ولي اللهيصبح يكشنبه و در آغاز دور جديد تمرينات پرسپوليس براي بازي س��وپرجام، حضور در ليگ برتر و فينال ليگ قهرمانان آس��يا آغاز ش��د. با اين حال به جز ملي پوشان پرسپوليس كه در اردوي تيم ملي به سر مي بردند تنها ۸ بازيكن از ساير بازيكنان اين تيم سر تمرين حاضر شدند؛ اتفاقي كه به ش��دت يحيي گل محمدي سرمربي موفق سرخ پوش��ان را ناراحت كرد. داستان از اين قرار است كه بازيكنان اكثرا قديمي پرسپوليس به دليل دريافت نكردن باقيمانده مطالبات فصل گذشته شان همچنين آپشن هاي قرارداد تصميم گرفتند سر تمرين حاضر نشوند تا رسانه ها با تيتر »اعتص��اب در اردوي پرس��پوليس« اين ماجرا را

پوشش دهند. س��اعاتي بعد برخي رس��انه ها عنوان كردند، بازيكنان پرسپوليس 9۵ درصد از مطالبات فصل گذشته شان را دريافت كرده اند و تنها به خاطر ۵ درصد باقيمانده حاضر به تمرين نشدند. اين خبر هواداران پرسپوليس را آشفته كرد و آنها در شبكه هاي اجتماعي به بازيكنان تيم حمله كردند. پيام ها و پس��ت هاي بس��يار زيادي در صفحات مجازي سرخ ها ردوبدل شد كه نشان داد هواداران با همه انتقاداتي كه به مديريت مهدي رسول پناه در پرسپوليس دارند از اين حركت بازيكنان عصباني هستند و معتقدند در شرايطي كه هواداران براي دو، سه ميليون تومان پول تحت فشار هستند اما هيچگاه پشت تيم شان را خالي نمي كنند. بازيكناني كه ميلياردي پول گرفته اند هم نبايد به خاطر ۵ تا 10 درصد باقيمانده مطالبات شان دست به اعتصاب بزنند. در همين شرايط گفت وگويي از گل محمدي منتشر شد كه نشان داد وضعيت اصال مناسب نيست. گل محمدي در مورد مطالبات باقيمانده خودش و بازيكنان در حاشيه تمرين تيمش گفت:»براي چندمين بار اس��ت كه اين اتفاق مي افتد. قرار بود ديروز با بازيكنان تس��ويه حساب

كنند اما متاس��فانه يك وعده ب��ه وعده هاي ديگر اضافه شد و ديروز هيچ اتفاقي نيفتاد. به همين دليل بچه ها هم تمرين نيامدند. م��ن نبايد جواب بدهم، تيم مديرعامل، هيات مديره و متولي دارد. بعد از فيناليست شدن و شروع ليگ بيستم يك نفر زحمت نداد كه يك خير مقدم بگويد و يك استقبالي داشته باشند. انگار اين تيم يتيم است و

صاحب ندارد.«اين وضعي��ت بد پرس��پوليس برخي از پيشكس��وتان باشگاه را هم عصباني كرد و ناصر محمدخاني در پستي اينس��تاگرامي حمالت ش��ديدي را روانه جبهه وزارت ورزش و سرپرست باشگاه كرد. همچنين محمد پنجعلي ديگر پيشكس��وت س��رخ ها در اين رابطه به »اعتماد« گفت:»اعتقاد دارم شرايط ما خيلي حساس است. راهيابي به فينال باشگاه هاي آسيا بسيار ارزشمند است و اين كار با حمايت همين م��ردم و زحمات تيم و كادر فني و تمام پيشكسوتان اتفاق افتاده است. ما در مقطعي هستيم كه بايد از اين ش��رايط بگذريم. حاال با سياست گذاري هايي كه انجام مي شود يا به هر طريق ديگري بايد تا جايي كه ممكن است نظر بچه ها تامين شود. اينها الزم است و بايد انجام ش��ود.« در كنار تمام اين مشكالت بايد ابرمعضل بدهي برانكو و احتمال جدايي چند س��تاره را هم اضافه كرد. اتفاقاتي كه طاقت هواداران پرسپوليس را طاق كرده. با اين وجود همزم��ان با اوج گيري اعتراضات هواداران به بازيكنان و »بي غيرت« خواندن آنها بسياري از هواداران ديگر پرسپوليس با طرح اين موضوع كه بازيكني كه دنبال حق و حقوقش هست بي غيرت نيست و اصال ارتباطي بين اين دو وجود ندارد، جواب منتقدان را دادند. دسته اول با انتشار عكس هايي از برخي قديمي هاي تيم شان گفتند، كاش به زماني برگرديم كه بازيكنان اينقدر پولكي نبودند. محمد پنجعلي در اين رابط��ه گفت:»بحث اين چيزها نيست. من مي گويم حق و حقوقي است كه براي بچه ها بوده و اين قرارداد تعهدي اس��ت بين باشگاه و بازيكنان.

نه فقط بچه ها حتي مربياني ك��ه از قبل بودند. خيلي از مشكالت هم مي دانيم از مديريت هاي قبلي پيش آمده.

براي برطرف كردن مشكالت هم به زمان نياز است.«هواداران پرسپوليس گرچه س��ر اينكه بايد به بازيكنان اعتصاب كننده انتقاد ش��ود يا خير به تفاهم نرسيدند اما سر يك مساله توافق كامل داشتند. اينكه وزارت ورزش تيم ش��ان را به حال خودش رها ك��رده و تيمي كه 4 بار قهرمان ليگ شده و به فينال ليگ قهرمانان آسيا رسيده نبايد چنين وضعيتي داشته باشد. پنجعلي در رابطه با نقش وزارت ورزش در حل مشكالت باشگاه گفت: »من معتقدم وزارت ورزش وقتي مي بيند چنين مشكالتي وجود دارد بايد ورود كند و به تيم كمك كند. چون چند وقت ديگر اين تيم بايد در فينال آس��يا ب��ازي كند. اين بازي خيلي مهم و ارزشمند است. بچه هاي تيم بايد همه تمركزشان روي تمرينات و بازي ها باشد نه دريافت مطالبات. البته من خودم باش��گاه بودم و ديدم پيگيري زيادي در حال انجام است و اميدوارم هر چه سريع تر مشكالت حل شود. در غير اين صورت واقعا نياز اس��ت كه وزارت ورود كند و

كمك كند به تيم.«

مشكالت مالي باشگاه پرسپوليس در چند وقت اخير دارد كار را به جاهاي باريك مي كش��اند و يكي از اصلي ترين بحران هايي كه ايج��اد كرده، خراب ك��ردن رابطه بين بازيكن��ان و هواداران اس��ت. بدون قض��اوت اخالقي در مورد اينكه بازيكنان در ش��رايط فعلي ح��ق دارند براي دريافت مطالبات شان اعتصاب كنند يا خير مي توان گفت همان طوركه پيشكسوتان باشگاه هم معتقدند نبايد از ابتدا اجازه داده مي شد كار به اينجا بكشد. به قول برخي هواداران پرسپوليس هر جاي دنيا بگويي تيمي در ايران هست كه 4 بار پياپي قهرمان ليگ شده و در همين 4 سال دو بار به فينال و يك بار به نيمه نهايي ليگ قهرمانان رسيده، مشكل مالي در پرداخت طلب مربيان و بازيكنان دارد به راحتي

پناهندگي مي گيري! تا لحظه نگارش اين گزارش هنوز خبري از حل مشكالت مالي باشگاه پرسپوليس منتشر نشده و اين در حالي است كه بازيكنان همچنان روي خوش به باشگاه نشان نداده اند و در تمرين روز گذشته نيز تنها 11 نفر حاضر شدند. وكيل برانكو نيز گفته است، نامه ديگري به فيفا ارسال كرده تا

اعالم كند در موعد مقرر پولي نگرفته است.

اردوگاه سرخ پوشان در تنگناي مالي

پنجعلي: وزارت ورزش ورود كند

گزارش

استيو بونسترجمه: مرضيه حسين خاني

پرسپوليس نيوز

15انديشه [email protected]چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767

نگاه تاريخ، جامعه،سياست

فراسوي كليش�ه اسالم گرا-

بهروز قمری تبريزی

سكوالرنيت اصل��ي اين كتاب بررس��ي روند شكل گيري و تحول مفهوم انقالب به خص��وص در اي��ران و ارزيابي نظريه ها در مورد انقالب به طوركلي و انقالب ايران به نحو اخص است تا نشان دهد كه چرا اين نظريه ها پاسخگوي تبيين درستي از انقالب ايران نيستند. متاسفانه ارتباطات مستمر و مفيدي ميان پژوهشگران داخل و خارج از ايران وجود ندارد. گفته مي شود تمام وقايع تاريخ توسط برندگان و پيروزان نوشته مي شود، جالب است كه عمده روايت هاي خارج از ايران به زبان هاي انگليس��ي و فرانسوي و آلماني و... از انقالب توسط كس��اني عرضه شده كه به اصطالح بازندگان انقالب هستند. من در اين كتاب كوشيدم پلي بزنم براي گفت وگو ميان اس��اتيد و پژوهشگران خارج از

ايران و داخل ايران. اين كتاب برداشتي »تجديدنظرگرايانه« از انقالب ايران در خارج از كشور است و ممكن است در داخل ايران به آن چنين نگريسته نشود. در اين كتاب كوشيدم با استفاده از آثار فوكو نشان دهم كه نبايد انقالب ايران را از زاويه نتايج آن ديد، يعني بايد ميان خود انقالب و قيام و نتايج آن تاكيد كرد. در اين كتاب كوشيده ام بحث قيام را برجسته كنم. از حيث فلسفي نيز كوشيدم با استفاده از مباحث فوكو، نقدي به برداشت هاي غايت گرايانه)teleological( از تاريخ ارايه كنم، يعني اين برداش��ت ها كه گويي انقالب ها بايد مسير و غايت مشخصي داشته باشد و اگر مسير و غايتي جز آنچه مفروض پنداش��ته اند، رخ دهد، آن را به عنوان غيرانقالب يا ضد انقالب يا انقالب عقب گرا معرفي مي كنند. خوشبختانه كتاب در امريكا در محافل دانشگاهي امريكا به ويژه مراكزي كه در زمينه افكار فوكو كار مي كردند بسيار مورد توجه قرار گرفت. البته مي دانيم كه تنها فوكو نبود كه درباره انقالب ايران نوشت اما انقالب ايران تاثير بسيار پابرجا و عميقي بر افكار او گذاشت. تحولي فكري بعد از سال هاي 1979)1357( در انديشه هاي فوكو پديد آمد و در اين كتاب كوش��يدم درگيري فوكو با انقالب ايران را به عنوان يك ماده فكري در توضيح اين تحول در انديشه

او طرح كنم.

فوكوي شرق شناس

ابراهيم توفيق

فوكوي ضد شرق شناسيدر مورد كتاب »فوكو و ايران« بايد بگويم كه با انگيزه ها و پرسش هاي آقاي قمري همسو هستم و همدل و هم نظر با ايشان هستم كه بحث راجع به ايران و انقالب 57 به نزاع ميان اسالميسم و سكوالريسم فرو كاهيده شده كه به نظرم درست نيست. سوال مستقيم تر اين است كه فوكو چقدر شرق شناس است؟ يعني آيا فوكويي كه من مي شناسم و نبايد شرق شناس باشد در مواجهه با انقالب ايران يك رويه شرق شناسانه از خودش نشان مي دهد؟ من در فوكو شهودهايي مي بينم كه تحسين برانگيز است و به همين دليل دوست دارم انقالب ايران هم براي او معنادار باشد. اما بعد سكوت او بايد معنادار باش��د. بنابراين سوالم اين است كه آيا فوكو در مواجهه با انقالب ايران شرق شناس

است يا خير؟كتاب نشان مي دهد كه فوكو بعد از درگير شدن با انقالب ايران به مطالعاتي پيرامون اس��الم مي پردازد و تصويري از اس��الم متاثر از قرائت ماسينيون و كربن و به يك معنا شريعتي براي او حاصل مي شود، يعني قرائتي عارفانه از اسالم. گويي در فوكو نوعي شرق شناسي وجود دارد و در دام قرائت شرق شناختي فرانسوي از اسالم مي افتد و گويي فراموش مي كند كه راجع به يك وضعيت تاريخي بحث مي كند. اين نكته مساله زا براي من است. كتاب بيش از اين اشاره اي ندارد و شايد هم نتوان ردپاي نحوه تاثيرگذاري اين قرائت شرق شناسي فرانسوي از اسالم بر فوكو را به دقت مستند كرد. بر اين اساس گويي در مواجهه فوكو با اسالم اثر كربن پررنگ اس��ت. اگر ادوارد سعيد را جدي بگيريم در شرق شناسي فرانسوي با نوعي نگاه همدالنه مواجهه هستيم كه در رويكرد ذات گرايانه به شرق، تفاوتي با انواع شرق شناسي ازجمله شرق شناسي از باالي انگليسي ها ندارد. كربن با قرائت خاصي از هايدگر معتقد است كه ما در زمانه عسرت قرار داريم و در اسالم ايراني يك ظرفيتي هست كه در غرب از دست رفته. فوكو نيز به نقل از كتاب مي گويد از رنس��انس به اين سو، معنويت سياسي كه در انقالب ايران مي بيند در اروپاي مس��يحي موضوع تامل

نيست. من با اين رويكرد مشكل دارم. مساله ديگر اينكه گويي در شرق اتفاقي متفاوت از غرب ق��رار رخ مي دهد. يعني ايده پاي��ان تاريخ هگل در غرب متحقق شده در حالي كه در شرق و جهان اسالم هنوز اين پايان تاريخ رخ نداده است. من در اين رويكرد نيز ظرفيت شرق شناختي مي بينم؛ زيرا عمال وضعيت ما را در يك تاخر تاريخي مدنظر قرار مي دهد. يعني انگار ما شرقي ها هنوز گام هايي عقب هستيم امابرخالف ماركس كه مي گفت غرب آينده ما را به خودمان نشان مي داد، فوكو دنبال آن است كه آينده هاي ديگري در پيش رو رخ مي دهد. اما اين نگرش كه گويي ما شرقي ها در وضعيت عسرت نيستيم به نظرم مساله دار است و باعث پديد آمدن تصوري از ايران مي شود كه انگار هنوز امر باري نمرده است يا دولت- ملت در اينجا ش��كل نگرفته و س��رمايه داري به شكلي كه در غرب پدي��د آمده در اينجا عم��ل نمي كند. يعني گويي اينجا ظرفيت هايي براي معنويت وج��ود دارد كه آنجا از دست رفته است. اين نگرش به نظرم كامال شرق شناسانه است و ذهن من به عنوان يك عالقه مند به فوكو را دچار خلجان مي كند. به نظرم اينجا يك درجا زدن و ماندن در قرائت ماسينيون و كربن نقش بازي مي كند. اما اين نگاه با شناختي كه خودم از فوكو دارم، جور در نمي آيد يعني اگر اين هست، فوكو كه فقط اين نيست و مباحث ديگري هم طرح كرده مثل بحثي كه راجع به لحظه حال دارد و پرسش تاريخي كه از لحظه حال مطرح مي كند. اينجاست كه به نظرم بحث فوكو راجع به سوژه در سال هاي پاياني عمرش ممكن مي شود اگرچه به نظرم زمينه هايش از پيش از آن

نيز فراهم بوده است.

انقالب ايران در س��ال 57 و مباحث ميش��ل فوكو درب��اره آن، هر يك به تنهايي از بحث برانگيزترين موضوعات در حوزه روش��نفكري اي��ران در طول دهه هاي اخير است. روشن است كه وقتي اين دو موضوع به يكديگر پيوند بخورند، اهميت و جذابيت و مناقشه برانگيزي آن صد چندان مي شود. فوكو در

سال 57 دو بار، يك بار از 25 شهريور تا 2 مهر ماه و بار ديگر از 18 تا 24 آبان به ايران سفر كرد و در اين سفر به تهران، قم و آبادان رفت و با برخي رهبران سياسي ديدار كرد. حاصل اين ديدارها گزارش ها و مقاالتي براي روزنامه ايتاليايي كوريره دالسرا شد كه با واكنش هاي تندي از سوي محافل روشنفكري به ويژه در فرانس��ه مواجه ش��د. بعدها نيز برخي پژوهش��گران و محققان، خواه آنه��ا كه به انقالب

ايران و تبيين آن عالقه داشتند و خواه كساني كه به افكار فوكو كوشيدند مباحث او درباره انقالب ايران را در بستر نظام فكري او مورد نقد و بررسي دهند يا تاثير تجربه اش از انقالب ايران را در نوش��ته ها و آثار پس از آن بازجويند. يكي از نمونه هاي شناخته شده در اين زمينه كار مشترك ژانت آفاري و كوين اندرس��ن با عنوان »فوكو و انقالب ايران« اس��ت. كتاب جديدتر »فوكو و ايران: انقالب اسالمي پس

از عصر روشنگري« نوش��ته بهروز قمري تبريزي دانش��يار دپارتمان تاريخ در دانشگاه »ايلينيوز« است كه با ترجمه س��ارا صاحب الزماني به همت نشر ترجمان منتشر ش��ده است. به اين مناسبت انديش��گاه كتابخانه ملي، جلس��ه اي اينترنتي با حضور مولف، ابراهيم توفيق جامعه شناس و افشين جهانديده مترجم و پژوهشگر فلسفه برگزار كرد كه

گزارشي از آن از نظر مي گذرد.

محسن آزموده

فوكو و ايران در گفتارهايي از بهروز قمري تبريزي، ابراهيم توفيق و افشين جهانديده

ملغا كردن تاريخ

رمان »در خيابان مينتوالس��ا« حاصل قصه پردازي اعجاب انگيز ميرچ��ا الي��اده نويس��نده و اسطوره شناس ش��ناخته شده رومانيايي اس��ت كه در آن عالوه بر ترسيم خفقان حاكم بر اروپاي ش��رقي، مهارت داستان سرايي خودش را به رخ كشيده است. به طور خالصه الياده دانش اسطوره شناختي خود را با مهارت داستان نويسي پيوند زده و از اين دو توانايي اش براي به تصوير كشيدن استبداد اروپاي شرقي بهره برده است. موجود انسان از ابتدا تاكنون مجنون قصه ها بوده و از خيال پردازي و داستان سرايي لذت مي برده و انسان هوشمند از همان ابتداي مسير تكاملش همواره قصه مي گفته و مي شنيده است. نقاشي هاي كشف ش��ده در غارها كه بدون ترديد تصويرسازي رويدادهاي متوالي و داستان گونه بوده اند و باستان شناسان اين ادعا را تاييد كردند كه بشر گذشته با قصه سرايي و روايت يك رويداد آش��نا بوده است. اما همچنان درباره اينكه انسان هوشمند در آغاز راه خود از قصه و اسطوره براي فهم جهان اس��تفاده مي كرده يا همچون رمان خوان هاي امروزي ش��نيدن قصه براي او جنبه س��رگرمي و تفريح داشته است، سوالي است كه پاسخ روشن و مطمئني به آن داده نشده اس��ت. هر چند در اين ميان برخي اسطوره سازي و خيال پردازي انسان ماقبل مدرن را ناشي از نادرست و غيرعيني آنها از جهان مي دانند و آنها انسان قديم را متهم مي كنند كه چون درك درستي از علت پديده هايي چون توفان، سيل، طلوع و غروب خورشيد، زلزله و... نداشته لذا به داستان پردازي درباره طبيعت مي پرداخته تا بتواند تا حدي با اين امور كنار بيايند و اين تحوالت را براي خودشان قابل هضم كنند. آنها از اين مقدمات سپس نتيجه مي گيرند در دنياي مدرن كه همه سواالت بشر به صورت تجربي و به مدد علم عيني اثبات مي شود، قصه و اسطوره جايي ندارد و اعتنايي به آن نخواهد شد. اما الياده در مفصل ترين داستان كتاب »در خيابان مينتوالسا« با شخصيت پردازي بي نظيرش اين باور عمومي را به چالش مي كشد و نشان مي دهد همچنان انسان ها از شنيدن قصه لذت مي برند. اين نويسنده رومانيايي با خلق شخصيت يك بازجوي دستگاه پليس��ي- امنيتي ديدگاه مدافعان بي اعتباري داس��تان پردازي در دنياي كنوني را به چالش مي كشد؛ الياده براي پرداخت قصه خود، ش��خصيت بازجويي را خلق مي كند كه »بايد« با سوال و جواب ها »حقيقت« را كشف كند؛ حقيقتي كه در ذهن پيرمرد جاخوش كرده و پيرمرد ممكن است عامدانه آن را پنهان كند، تعمدانه با قصه پردازي وقت بازجو را تلف كند يا زوال عقل باعث شده كه او گذشته را خوب به ياد نياورد و اين بيماري باعث شود، پيرمرد در بيان قصه اش راست و دروغ، وهم و واقعيات را در هم ببافد و تحويل بازجو بدهد. دقيقا نقطه متمايزكننده و ذكاوت بي نظير الياده در ايج��اد تقابل ميان پيرمرد و بازجوي جوان دستگاه امنيتي است كه اين تقابل خيلي زود خواننده اين رمان را به خود جذب مي كند. پيرمردي كه پرحرف است و ظن خيال پردازي و فراموش كاري همواره نسبت به او باالست در مقابل جواني كه به اقتضاي حرفه بازجويي تشنه حقيقت است و بايد براي خودنمايي در برابر مافوق هايش هر چه سريع تر به واقعيت پي ببرد. پيرمرد كه شخصيت اصلي قصه است با روايت هاي رازگونه مرزهاي خيال، واقعيت و توهم و ماليخوليا را در هم مي شكند و دايم قصه پردازي مي كند. معلوم نيست چقدر از روايت هاي او عينيت دارد و چه مقدار آن ساخته ذهن اوست و مصداق بيروني ندارد. پيرمرد در پاره اي از مواقع در برابر ابهامات بازجوها آنچنان هنرمندانه اسطوره را پيش مي كشد و از غيب شدن آدم ها در سنگ يا پيدا شدن ناگهاني يك معبد سخن مي گويد كه به رغم آنكه با محاسبات عيني بازجو و خواننده جور درنمي آيد اما شنيدن قصه و خياالت مرد براي همه جذاب است به طوري كه در داستان هم مكتوبات پيرمرد در بازجويي- همان قصه هاي توام با خيال - دست به دست مي شود و عالي ترين مقامات كشور نيز خواننده پرو پاقرص آن مي شوند. انگار برخي اوقات كه بازجو بر توهم بودن روايت پيرمرد اصرار دارد، تنها يك واكنش ضدلذت باشد تا تنها خواننده كتاب را خشمگين كند! گويي الياده مي خواهد به خواننده خود و بازجو ثابت كند كه همه آدم ها دوست دارند مواقعي دروغ شاخدار يا شايد قصه بشنوند حتي اگر ماموريت آنها مانند بازجوها يا خواننده يك رمان ماجراجويانه »كش��ف حقيقت« باشد. پيرمرد سواالت ماموران امنيتي را با قصه هاي ت��و در تو جواب مي دهد و در حالي كه كاش��فان حقيقت به س��رعت پي به ذهن ماليخوليايي او مي برند اما نمي توانند شوق خود را از شنيدن قصه ها پنهان كنند و س��ر آخر هم كسي نمي فهمد اين قصه پردازي ناشي از ذهن قوي مرد است يا به دليل زوال عقل او و عوارض پيري است! با اين حال قصه هاي جذاب او سبب مي شود او را نزد باالترين مقامات امينتي ببرند تا آنها هم قصه بشنوند. الياده در قامت يك اسطوره شناس به مخاطب نشان مي دهد، بش��ر امروز همچنان از قصه شنيدن و داستان گفتن لذت مي برد. نويسنده اين رمان با هنرمندي تمام اين احساس را در خواننده كتاب زنده مي كند كه همه ما هنوز در جهان سراسر محاسباتي شده از شنيدن دروغ هاي شاخدار و چيزهاي عجيب و غريب لذت مي بريم. انگار با شنيدن اين چيزها اليه هاي قديمي وجودمان را بيدار مي كنيم تا اجدادمان در گوش مان قصه بگويند. اليه هايي مربوط به چند هزار س��ال پيش كه با قصه و اسطوره دمخور بوده است را پس مي زنيم تا به قصه دست پيدا كنيم و از سيطره جهان تجربي رهايي يابيم. به

نظر مي رسد پيرمرد قصه الياده نماد عقل غيرتجربي و اثباتي بش��ر است كه در مقاب��ل مام��ور اثب��ات و كش��ف حقيق��ت عيني قرار مي گي��رد و الياده به دليل عاليق شخصي اش به اسطوره تالش مي كند قص��ه را به نف��ع مدافعان

اسطوره به پايان برساند.

بشر مدرن و قصه هاي شاخدار

بامداد الجوردي

س��وال من اين اس��ت اين فوكويي كه به ايران مي آيد با فوكويي كه از لحظه حال مي پرس��د، چه نسبتي دارد؟ روشن است كه انقالب ايران براي فوكو امري نو، ناروشن و پرترديد و چندپاره است و اين جذاب است. يعني امكان تيمارخويشتني فراهم افتاده كه در سطح عمومي و نه فقط براي نخبگان پديد آمده و بايد بتوانند از خودشان اميدوارانه يا نااميدانه فراتر روند و احتماال يك وضعيت جديد را رقم بزنند. اين جذاب ترين بخش فوكو در اين بحث است، جايي كه نويسنده مي گويد مردم به گونه اي سياست مي ورزند كه سياست به معناي نهادينه شدن ناممكن مي شود. اين به نظرم شهود فوكو در انقالب ايران است. من هم معتقدم اين مهم ترين لحظه اي است كه در خواندن انقالب ايران تعيين كننده است. يعني در نظر آوردن انقالب به مثابه رويدادي كه واجد اين ظرفيت است كه تاريخ را ملغا كند و وضعيت موجود را چنان كله پا كند كه در اين الغا امكان ظهور امر جديد فراهم آيد. اين فوكو در مقابل آن فوكوي

شرق شناس براي من جذاب است. س��وال من اين اس��ت كه توصيف كتاب از انقالب چقدر امكان اين را فراهم مي آورد كه ما به ش��هود فرضي فوكو راه ببريم؟ به نظرم در اين كتاب اين امكان پديد نمي آيد. در مقابل به بخش هايي از كتاب نقد مشخص دارم كه در آنها تصويري از انقالب ايران ترسيم مي شود و مطابق با آن تصوير به بدخواني آفاري و اندرسون از خوانش انقالب و ادراك فوكو از آن مي پردازد. به نظرم شما دشمنان ضعيفي براي بحث خود انتخ��اب كرديد.كتاب مي گويد انقالب ايران را مي توان طوري متفاوت از تزي خواند كه از سرقت انقالب صحبت مي كند همچنين متفاوت از قرائت سوپر مدرنيستي اندرسون و آفاري كه بعد از 11سپتامبر مطرح مي شود و تداوم آن را در نقد ميرسپاسي به فرديد مي بينيم. يعني رويكردي كه مي گويد مدرنيته چيست و مي كوشد مدافعه گرايانه آن را از دل روشنگري بيرون بكشد، يعني

كاريكاتوري از هابرماس عرضه مي كند. كتاب به درستي به چندپارگي توجه مي كند اما اين چندپارگي را ذيل اس��الم شيعي و معنويت سياسي ناخوانا مي كند. فروكاهيدن انق��الب 57 به آنچه در ش��هرهاي بزرگ فارس شيعه نش��ين رخ مي دهد، ناديده گرفتن انقالب است. انقالب ايران تنها از زاويه تهران، شيراز، تبريز، اصفهان مشهد، اهواز و... نوشته شده اس��ت. حتي بين اهواز و آبادان تفاوت بنيادين وجود دارد. اگر اين انقالب از زاويه جاهاي ديگر نوشته مي شد شايد تصويري ترسيم مي شد كه شهود فوكو را امكان پذير و زمينه نقد گرايش شرق شناسانه او را فراهم كرده است. يعني اتفاقا اصال قضيه به معنويت سياسي به تعبير فوكويي قابل فروكاستن نيست. بحث اين نيست كه در انقالب معنويت سياسي اسالمي و شيعي نقش نداشته اس��ت بلكه بحث اين است كه بايد عناصر ديگر را نيز در نظ��ر گرفت. آنچه فراگير اس��ت و قابل فروكاهي به تجارب فرهنگي متفاوت نيست، امري اس��ت كه آصف بيات در سال هاي بعد از انقالب برجس��ته مي كند، اينكه م��ا پديده برآمد جدي شورايي در ميان گروه هاي مختلف اجتماعي و جغرافيايي مواجه هستيم. اين آن چندپارگي است كه تسليم وضعيت موجود نمي شود. احتماال اگر فوكو بود مي پذيرفت كه با كلمات رانسير بهتر مي توان اين ش��رايط را توضيح داد، يعني سياست برابري. نوعي برابري خواه��ي كه در اينجا عمومي��ت پيدا كرده و در اين عموميت يابي، ام��كان آن را فراهم كرده كه از

جايگاه هاي مختلف حرف بزند. من مي توانم حدس بزنم كه سكوت مابعدي فوكو ربطي به اين ندارد كه انقالب براي او نامهم ش��ده اس��ت، آن تجربه در سهمگيني خودش همچنان عمل مي كند. اما من حدس مي زنم كه شايد اتفاقا ديدن خود وقايع بعد از انقالب، چه اين لحظه اي كه االن گفتم و چه لحظات بع��د از آن، امكان آن را فراه��م آورده كه فوكو به قرائت شرق شناس��انه خودش از كربن و ماسينيون و ديگران شك كند و دريابد كه تيمار خويشتن قابل فروكاستن به نخبگان نيس��ت. او تصور مي كند ك��ه همگان بايد بتوانند اين تيمار خويش��تن را به عنوان يك رويكرد يا رهيافت)attitude( داشته باشند. اين امر در مدرنيته با بلوغ كانتي به معناي دقيق كلمه براي همگان امكان پذير مي شود. اين نگاهي است كه از نخبه گرايانه نگاه كردن انقالب ايران در مي گذرد و جايي است كه ديگر مساله حالج و نحوه حلول او مثال در شريعتي يا ديگران نيست بلكه مس��اله اين اس��ت كه همگان بر زمين هاي كامال متفاوت، چگونه تيمار خويشتن مي كنند و شايد امكان بلوغ يافتني براي خودشان پيدا كنند. فاصله انتقادي گرفتن هر چه بيشتر از نگاه نخبه گرايانه اي كه انقالب را

مي خواند، اهميت اساسي دارد.

دانش، قدرت و اخالق

افشين جهانديده

پي��ش از ورود ب��ه بح��ث تاكيد مي كنم كه من منتقد جدي اين بحث هستم كه مي گويد فوكوي اص��ل چيس��ت و... همچنان كه خود فوكو در قرائت كانت تاكيد مي كن��د، اگرچ��ه كار كانت نقد محدوديت هاي شناخت و دانش ماس��ت اما او به رابطه قدرت و دانش مي پردازد و اينكه دانش و ش��ناخت ما در چه نسبتي از قدرت شكل مي گيرد و جلو مي رود و آن را نقد تبارشناسانه مي خواند. به نظرم فوكو خيلي پيش تر از بحثش راجع به روش��نگري چيست كانت در مباحث قبلي مثل نيچه تبارشناسي تاريخ و مراقبت و تنبيه و حتي در ديرينه شناس��ي دانش به اين موضوع انديشيده. او در پاسخ به دريفوس و رابينو تاكيد مي كند كه 3 محور كار من يعني دانش، قدرت و اخالق از همان آثار اوليه ام يعني تاريخ جنون حضور دارند هر چند به شكل درهم و برهم. يعني كار فوكو قوام بخشيدن و پخته كردن بحث است. بنابراين تمام تجربيات زندگي فوكو بر آنچه مي نوشت و مي انديش��يد، تاثير بزرگي دارد. انقالبي به بزرگ انقالب ايران تاثيري بسيار شگرف بر او گذاشت. اما من اين تاثير را آنگونه نمي بينم كه آقاي قمري مي بيند كه البته محل

بحث من نيست. كتاب »فوكو و ايران« بر يك دوگانه استوار است يعني چارچوب كتاب حاضر، دو ضلع مهم و اصلي دارد. ضلع اول دوگانه سياست اسالمي در تقابل با سياست سكوالر است. ايشان مي گويند تمايل غالب اين است كه جنبش انقالبي ايران را نمونه اي از دوگانه سياست اسالمي در مقابل سياست سكوالر درنظر بگيرند و در همين افق انقالب ايران را بخوانند. اما نويسنده مدعي است كه در اين كتاب مي كوشد از اين دوگانه اسالم گرا- سكوالر عب��ور كنند و فرصتي فراهم آورند كه امر سياس��ي را در آستانه امر نو ببينند. اين تالشي قابل تقدير است. هر چند ايش��ان در كتاب به هيچ عنوان به اين تالش

وفادار نبودند.

دومين ضلع چارچوب اين كتاب اين است كه انقالب ايران نظريه فوكو درباره قدرت و سوبژكتيويته )سوژه مندي( را تغيير داده است. اما به نظرم بن انگاره اصلي، سيماني است كه تمام اين اضالع و عناصر را به هم پيوند مي دهد. ايشان در صفحه 36 كتاب از وارونگي به ش��يوه فوئرباخي در تز يازدهم ماركس سخن مي گويند. ماركس در تز يازدهم مي گويد، فيلسوفان تاكنون در كار تفسير جهان بودند اما او تغيير جهان را پيشنهاد مي كند. آقاي قمري اين تز را وارونه مي كنند و مي خواهند باز هم جهان را تفسيركنند. در اين شك ندارم كه پيشنهاد ماركس خود نوعي از تفسير جهان است اما او تغيير را پيشنهاد مي كند زيرا تفسير جهان تا پيش از او نه براي تغيير جه��ان كه براي حفظ وضعيت موجود بود اما تفس��يري كه ماركس پيش��نهاد مي كند گرايشي براي تغيير جهان اس��ت. تفسير ماركس براي تغيير جهان است. به همين تعبير آنچه كار آقاي قمري را گاه براي من عذاب آور مي كرد اين است كه گويي فهم هيچ ماديتي ندارد. همين جاست كه هيچ سراغي از ماركس و فوكو و دلوز نمي گيريم. البته اين مهم نيست و ممكن است

ما بخواهيم راه ديگري پيش بگيريم. ش��خصيت اصلي در اين كتاب نه انقالب ايران است و نه فوكو بلكه ژانت آفاري است. البته من فوكو را بيش از يك انديشمند يا فيلسوف، يك ناقد مي دانم و معتقدم نزد او ناقد بودن، اهميت بيشتري از فيلسوف بودن دارد. آن چرخشي كه آقاي قمري از آن صحبت مي كند، ادامه خطي است كه داش��ت يعني نقد را از عرصه معرفت شناس��ي به نقد تبارش��ناختي ببرد. يعني از اينكه فكر كنيم ژانت آفاري نمي داند يا كم هوش است يا بديو نمي داند، فراتر مي رود. بديو به احتمال قوي دانشجوي دلوز و فوكو در كلژدوفرانس بوده و خيلي بهتر از من آنها را مي شناسد. اما بديو مي گويد مشكل فوكو اين اس��ت كه اگر سوژه اساسي ترين اميال افكار و كنش هايش به دست قدرت برساخته مي شود پس چگونه مي توان منشايي براي مقاومت مستقل بشود؟ اين سوالي است كه پيتر هاروارد، پيروي بديو هم مطرح مي كند. يعني اگر سوژه در قالب قدرت شكل مي گيرد پس مقاومت در س��وژه چه معنا دارد؟ بحث من موضوع رابطه قدرت و مقاومت نيست چون فكر مي كنم آقاي قمري هم چندان مخالف آنها نيست. ايشان فكر مي كنند كه انقالب ايران موجب شده فوكو نظريه قدرتش را تغيير دهد و به سمت نوع ديگري از سوژه مندي برود اما فوكو بارها قبل از انقالب ايران مي گويد، تاكيد مي كند كه به جاي »قدرت« بايد از »رابطه قدرت« يا »نسبت قدرت« سخن بگويم. دلوز فراتر

از اين مي رود و مي گويد مقاومت مقدم بر قدرت است. اما چرا بديو اين را نمي گويد چون اگر بگويد، ديگر بحثش tra- »ييش نمي رود. ژانت آفاري تعمدا واژه »تراديسيون(

tradition( »فرانسوي را كه رابينو به »ترديشن )dition »traditionist« يعني سنت( انگليسي ترجمه كرده به)سنت گرا( ترجمه مي كند يعني ترجمه رابينو را عوض مي كند، مي خواهد بازي خودش پيش ببرد. هيچ كس در اين بازي ناآگاه و نادان نيست بلكه هر كس منافعي دارد. دقيقا نقدي كه فوكو پيشنهاد مي كند و اتفاقا نقد ماركسي و تز يازدهم ماركس��ي است، اين است كه مبناي تو براي تفسير چيست؟ اگر مبنايت حفظ وضع موجود است بايد خيلي از واقعيت ها و فاكت ها را كن��ار بگذاري و داده ها را سانسور كني و حاصل مي شود كتاب هايي كه خانم ژانت آفاري نوشته است. آقاي قمري در اين كتاب كوشيده اند فهم ژانت آفاري يا هواداران او را تغيير دهند. هيچ كدام از اينها تغيير نمي كنند، لحظات و جاهايي الزم است تا يك

اتف��اق رخ بدهد. اين اتفاق امري اس��ت كه براي فوكو در انقالب ايران ارزشمند است و به تعبير دلوز در مورد كانت،

در 70 سالگي بگويد هر آنچه گفتم بريز دور. براي اينكه بحث را با اداي ديني ب��ه انقالب ايران و آنچه براي فوكو در اين انقالب اهميت داشت، پايان ببرم بايد به نقل قولي از دلوزكه در كتاب نيز آمده، اشاره كنم. در كتاب نوشته شده اس��ت: همان گونه كه دلوز به شيوه فوكويي مطرح مي كند، تاريخ چيزي نيس��ت جز مجموعه اي از پيش شرط هايي كه خلق در مسير شدن يعني در مسير آفرينش چيزي نو پشت سر مي گذارد: سرانجام تاريخي انقالب ها و شدن انقالبي مردم. در واقع اين دو چيز به دو دسته مختلف از مردم مربوط مي شود. در واقع تنها اميد مردم به شدن انقالبي، تنها راه آنها براي خالصي از شرم يا واكنش به آنچه قابل تحمل نيست. من معنويت سياسي كه فوكو در انقالب ايران مي ديد همين ش��دن مي بينم. براي فوكو مهم اين بود كه چطور مي شود در يك لحظه از تاريخ، مردمي به اينجا برسند كه ديگر آن گونه كه بودند آن گونه كه مي انديشيدند و آن گونه كه سخن مي گفتند نباشند، نينديشند و سخن نگويند. اين شدن براي فوكو

معنويت سياسي است.

معنويت سياسي

بهروز قمری تبريزی

من موافقم كه فوكو صاحب نظر ايران يا اس��الم نيس��ت و نظرش راجع به اسالم و ايران براي كسي كه مي خواهد اينها را بشناس��د محل تامل نيست. در مورد رابطه معرفت، تاريخ و قدرت بر نكته اي تاكيد مي كنم كه هر اتفاق تاريخي، يك نقاط اش��تراك و يك وجوه تمايزي با س��اير ح��وادث و اتفاقات تاريخي ديگ��ر دارد. خاص بودن وقايع تاريخ��ي لزوما به معناي ذات گرايانه بودن نيس��ت. بنابراين خاص بودن و جنبه تمايز انقالب ايران را نبايد به معناي نگرش ذات گرايانه به آن تلقي كرد. بنابراين كوش��ش من براي تاكيد بر خاص بودن انقالب، يك اقدام ذات گرايانه نيست، اگرچه فوكو دركي ذات گرايانه از اسالم داشته باشد. هدف من در كتاب عبور از دوگانه اسالم گرا- سكوالر در مورد انقالب ايران بوده است. همچنين وقتي بحث از معنويت سياسي مي شود كه درك فوكو از معنويت سياسي يك مفهوم مذهبي نيست بلكه به قابليت انسان به تبديل شدن به سوژه اي اشاره دارد كه خود آن انسان هم فكر نمي كرد اين قابليت در او وجود داشته باشد. يعني تحول دروني كه غيرقابل پيش بيني و برنامه ريزي است. اين معنويت سياسي در نظريه انقالب فوكو هم هست يعني مساله ابهام و ملغا كردن تاريخ بدون اينكه جايگزين مشخصي داشته باشد. از اين زاويه فوكو تحت تاثير والتر بنيامين است بنابراين ملغا كردن تاريخ

براي فوكو اهميت اساسي دارد. اما س��كوت فوكو چنانك��ه ش��ريك او در گفت وگويي خصوصي با من مطرح كرد ناشي از افسردگي بود كه خود اين افسردگي به دليل شرايط فرانسه بود. من اين حرف دكتر توفيق را قبول دارم كه با كساني كه ضعيف بوده اند، بحث كرده ام اما اين افراد به رغم ضعيف بودن بسيار پرنفوذ

هستند. دشمن ضعيف را نبايد ناديده گرفت. همچنين مي پذيريم كه انقالب معموال از زاويه شهرهاي بزرگ شيعه مطرح شده است و در كارهاي آينده مي كوشم از زواياي ديگر نيز به آن نگاه كنم چون تالش خودم در اينجا

مقابله با رويكردهاي رايج است.

Rolland Allard

صاحب امتياز و مديرمسوول: الياس حضرتي جانشين مدير مسوول و رييس شوراي سياستگذاري: بهروز بهزادي

زير نظر شوراي سردبيري معاون اجرايي: حجت طهماسبي

مشاور مدير مسوول: محمد حضرتي رئيس سازمان آگهي ها: علي حضرتي

نشاني:خيابان ستارخان، خيابان كوثر دوم، بن بست مينو تلفن خانه:66124025 - 66124024 نمابر:66124021

توزيع: نشر گستر امروز تلفن: 61933000 چاپ:همشهري تلفن:44545076

اذان ظهر:11/50 غروب آفتاب: 17/30 اذان مغرب: 18/48 اذان صبح فردا: 4/47 طلوع آفتاب فردا : 6/11

[email protected]

www.etemadnewspaper.ir

آيين نامه اخالق حرفه اي روزنامه اعتماد را در سايت بخوانيد

[email protected]

گزيده اش��عار جهان ملك خات��ون با عنوان »فريادي عاشقانه« به همت بنفشه حجازي از سوي انتشارات قصيده سرا راهي بازار نشر شد. انتشارات قصيده سرا طي روزهاي گذشته اقدام به انتشار گزيده اشعاري از جهان ملك خاتون با عنوان »فريادي عاشقانه« كرده كه اين مجموعه به همت بنفشه حجازي آماده شده است. از مجموع 1413 غزل جهان ملك

خات��ون، در اين گلچي��ن 152 غزل انتخاب شده اس��ت تا عالقه مندان را با شيوه شاعري او آشنا كند. افزودن يك قصيده و ترجيع بند و تعدادي از رباعيات، نشانگر طبع آزمايي اين بانوي شاعر است. نكته جالب درباره اين شاعر جايگاه بين المللي آن است، معلوم نيست كه ديوان اشعار او چگونه از كتابخانه ملي پاريس س��ر درآورده تا توس��ط هانري ماسه به زبان

فرانس��ه برگردد و به دست مردمي بيفتد كه باسافو آشنايي داشته و اميل زوال و »نانا«يش را مي شناس��ند. هانري ماسه با ترجمه 220 غزل از او فرانس��ويان را به اين آگاهي س��وق داد كه جهان ملك با شاعري به نام مارسلين دبورد - والمور ش��باهت دارد. او جهان ملك را مارس��لين ايران نامي��د. در بخش بعدي كتاب بنفشه حجازي دس��ت به جداسازي

غزل هاي زنانه جهان ملك خاتون زده است؛ چراكه به ط��ور كلي جهان مل��ك خاتون از نظر س��نت ش��عري مردانه سراست. گزيده اش��عار جهان ملك خاتون با عنوان »فريادي عاش��قانه« به همت بنفشه حجازي در 288 صفحه، شمارگان 300 نسخه و به بهاي 45 هزار تومان از سوي انتشارات قصيده سرا راهي

بازار نشر شده است.

فريادي عاشقانه

تيتر مصور|زمين در انتظار واكسن كروناترس

امروز در تاريخ زير ذره بين هفت سنگ

در يادداش��ت قبل��ي ام در اين س��تون يك اش��تباه محاس��باتي خيلي بزرگ داش��تم ك��ه اگر ش��اگرد مدرس��ه اي بودم، حق بود ك��ه درج��ا رفوزه ش��وم و پرون��ده ام را بزنند زير بغلم و بفرس��تندم خانه. ماجرا اين است كه نوشته بودم »هزينه آموزش يك متخص��ص در ايران از دوره ابتدايي تا انتها، يك ميليون دالر مي ش��ود و ساالنه 40 هزار نفر از اينان از كشور مي روند« و نتيجه گرفته بودم كه حاصل تقديم اين متخصصين به كشورهاي ديگر 40 ميليون دالر در سال مي شود كه اشتباه بود و 40 ميليارد دالر درست است و حاصل يك مصيبت ملي است كه البته انگار براي هيچ كس مهم نيست تا پرونده شان را بدهند زير بغل شان

و بفرستند خانه. البته ب��راي بعضي اين خط��اي فاحش من در محاسبه مهم بود و تماس و پيام دادند كه فالني، انگار خودت هم حجم مصيب��ت را باور نكردي كه 40 ميليارد دالر را 40 ميليون دالر نوشتي؟ البته هيچ كدا م اين افراد صاحب مقامي نبودند.

از بي��ن اينهايي كه خطاي مرا گوش��زد كردند، يكي هم دوس��تي قديمي بود كه جواني اش در جنگ گذشته و از اولين كس��اني بوده كه براي دفاع از ميهن اسلحه به دس��ت گرفته و هر چه از سنش بيشتر مي گذرد، بيشتر از قبل دلبسته

ايران مي شود. اين رفيق قديمي زنگ زده بود و وقتي اشتباه را متذكر شد، سر دلش هم باز شد. از اين مي گفت كه دو پس��ر دارد كه پس��ر كوچك تر كمترين دلبستگي ملي ندارد و تصميمش رفتن از ايران اس��ت و پس��ر بزرگ تر هم كه هميشه بر ماندن در كش��ور تاكيد داشت با ماجراهايي كه در يك سال گذشته رخ داده، سخن از رفتن مي زند و او كه همه عم��رش را در حد و اندازه خودش براي اين كش��ور تالش كرده، ناتوان از تغيير نظر دو فرزند است و تا لب به گفتن باز مي كند از سوي آنه��ا متهم به جانب��داري و توجي��ه رخدادها و وضع موجود مي ش��ود و از من مي خواس��ت كه راهنمايي اش كنم كه ب��ه فرزندانش چه بگويد

بلكه از تصميم به رفتن برگردند. واقعيت اين است كه خودم هم نمي دانستم چه جوابي به او بدهم. وقتي سازمان نظام پرستاري مي گويد كه با وجود همه گي��ري جهاني كرونا و سخت ش��دن س��فر، س��الي 1000 پرستار، حتي بدون دانستن زبان كشور مقصد، از ايران مهاجرت مي كنند-كه اين به تنهايي يعني يك ميليارد دالر در س��ال تقديم كش��ورهاي ديگر ك��ردن - و يا وقت��ي آق��اي مصباحي مقدم، به عنوان س��خنگوي جامعه روحانيت مبارز، با آن همه سوابق و مس��ووليت هاي حكومتي،كه اگر روي سنگ بگذاريم، سنگ مثل موم نرم مي شود در جايي گفته است »با دست فرماني كه كشور طي اين سي و چند سال بعد از دفاع مقدس اداره شده است، نمي ش��ود از اين به بعد هم كشور را اداره كرد« ولي با اين وجود نه تنها دست فرمان تغيير نمي كند كه انتخاب��ات مجلس يازدهم و آنچه به نظر مي رسد قرار است بعد از اين هم ادامه پيدا كند، سفت چسبيدن همان فرمان قديمي است. آن وقت وقتي اين نش��انه هاي آشكار هر روز ديده مي شود، آدم خوش بيني مثل من كه از فرط س��اده انگاري 40 ميليارد را 40 ميليون مي بيند به چه چيزي اس��تناد كند تا ديگران را مج��اب كند كه اوضاع آن طوره��ا هم كه تصور

مي شود بد نيست؟ مثال وقتي اين همه هش��دار داده مي ش��ود كه چني��ن نكنيد و ب��از هم همين اس��ت كه بود و نتايجش هر روز آش��كار مي شود به اين دوست رزمنده سابق چه راهنمايي كنم كه به فرزندانش

بگويد؟ يكي همين ركورد زدن مرگ و مير كرونا در اين روزها. مگر همين يكي، دو ماه پيش نبود كه اين همه هشدار داده ش��د كه گسترش بيماري در تجمعات و عزاداري ها را جدي بگيريد و آيا جدي

گرفته شد يا به هشداردهندگان تهمت زدند؟ آيا مي شود از يك س��و تجمع در عزاداري ها را

تشويق كرد و بعد به مردم گفت سفر نرويد؟ خب من كه عاجزم از توضيح براي آن دوس��ت اقال يك نفر از اينهايي كه تقديم 40 ميليارد دالر ناقابل به كش��ورهاي ديگر در اين دوران تحريم برايشان اهميتي ندارد، بيايد و بگويد كه چگونه مي توان آنهايي كه با اين سرمايه و به اين سختي

به ثمر رسيده اند را در كشور نگه داشت؟ يا اصال برايشان مهم هس��ت كه اينها در كشور

بمانند؟ يا وقتي جناب مصباحي مقدم كه مي گويد، ادامه كار با اين دست فرمان نشدني است، كاش بگويد كه دس��ت فرمان مان چه بايد بشود كه ادامه راه امكان پذير شود. كاش اقال قبل از اينكه فرمان از

جا كنده شود، بتوان كاري كرد.

خانه هاي رج��ال تاريخي از آن جه��ت كه يادآور آنها و تجربه هاي زيسته ش��ان هس��تند، واجد ارزش��ند. همين ارزش سبب مي شود به عنوان ي��ك گنجينه از خاطرات جمعي جامعه حفظ شده و در معرض توجه قرار گيرند. آنچه اين خانه ها را مهم مي كند، اعتباري اس��ت كه به واسطه انتساب به شخصي خاص به دست مي آورند و نقشي كه خانه مي تواند ايفا بكند همين اشاره به شخص و آن هم نه اشاره به نام، بلكه به آن شخصيت اجتماعي فرد است.

س��ال پيش در هفته تهران، خانه استاد حسين ل��رزاده يكي از مش��هورترين معم��اران معاصر ايراني به عنوان خانه موزه ايشان گشايش يافت. خانه اي كه پس از س��ال ها وقفه و كاربري قبلي، تبديل به موزه ش��د تا اشارتي به پديدآورنده اش يعني مرحوم لرزاده باش��د. اما م��وزه لرزاده قرار نيست تنها نمايش��گاهي از ابزار خانگي او باشد، چراكه اعتبار و دس��تاوردهاي اي��ن هنرمند به بناهايي است كه خلق كرده و نقشي است كه در مسير معماري ايراني داش��ته است. از همين رو موزه لرزاده بايد رواي��ت تجربيات و يادگارهاي او باشد. تجربياتي كه در زمانه اي شكل گرفته و طبيعتا از زمانه خود تاثير پذيرفته است. مهم تر از آن اين آثار چه نس��بتي با ميراث پيش از خود داشته و در زمانه اي كه همه ميراث پيشيني در حال فراموش��ي بوده او چگونه سعي كرده آنها را

حفظ كند. خانه لرزاده كه با طرح و ساخت خود او به سرانجام رس��يده خود روايتي از برس��اخت يك تجربه با نگاهي كامال ش��خصي دارد. اين خانه همچون يك مركز مي تواند با شعاع هاي بسيار با چند صد بناي ديگري كه با طرح لرزاده شكل گرفته اند يا خود او در ساخت آنها نقش داشته است، ارتباط برقرار كند. اين گونه موزه معطوف به درون خود نمي ش��ود، بلكه همچون قطبي فرهنگي عمل ك��رده و حافظ و ي��ادآوري ميراثي اس��ت كه از مسجد و مدرس��ه سپهساالر تا آرامگاه فردوسي يا مسجد اعظم قم و مس��اجد ديگر در اصفهان و شهرهاي مختلف يا گنبد كاخ مرمر در ارتباط است. موزه روايتي از مكان هاي مختلف مي سازد كه با مواجهه با اين بناها در گوشه هاي تهران يا شهرهاي مختلف مي توان لرزاده را به ياد آورد و به نسبت سردر دارالفنون يا مقبره خانوادگي يا مسجد فخريه انديشيد. خانه موزه لرزاده با اشاره ب��ه ميراث هاي غيرمنقول ش��هر، معماري را در يك مجموعه به هم پيوس��ته قرار داده و نشاندار مي كند. اما براي همين مجموعه به هم پيوسته نيز مي توان ساحت هايي را قائل شد. ساحت هايي كه از گذشته ايراني، آگاهي لرزاده به خوشنويسي و اعتقادات او مي آيد. خانه موزه لرزاده را نبايد تنها معطوف به اين بنا ديد، اين مكان مي تواند نهادي باش��د كه روايتي از معماري ايراني مي سازد و به واسطه همين روايت ها ش��هر تهران و شهرهاي ديگر را معن��ادار مي كند. موزه ل��رزاده بيش از محدود بودن به يك شخص مسووليتي اجتماعي

بر عهده دارد كه نبايد فراموش شود.

سال 1964 در چنين روزي مارتين لوتر كينگ را برنده جايزه صلح نوبل آن سال اعالم كردند و استدالل ش��ان اين بود كه جنبش مقاومت مدني در ايجاد تغييرات مثبت و انس��اني در اياالت متحده امريكا تاثير مثبت زيادي گذاش��ته است. لوتر كينگ آن زمان 35 سال داشت و جوان ترين برنده اين جايزه تا آن تاريخ محسوب مي شد. او آرمان هاي جامعه امريكا، يعني برابري و شهروندي و عدالت و فرصت هاي يكسان براي همه را با آموزه هاي ناب مسيحيت درباره ارزش روح انسان ها و انسانيت فراتر از رنگ و نژاد پيوند مي زد و چنان با مهارت و استادي سخن مي گفت كه حتي بسياري از سفيدپوست هاي منفعل را به همراهي يا حداقل همدلي با جنبش ترغيب مي كرد. جنبش مبارزه مدني در آن سالي كه لوتر كينگ جايزه صلح نوبل را برد 2 دستاورد مهم داشت: يكي تسهيل راي دادن سياه پوست ها و لغو برخي قوانين محدودكننده براي آنان و ديگري هم تصويب قانوني كه حداقل روي كاغذ تبعيض در استخدام مشاغل دولتي و عمومي و بهره مندي از خدمات شهري و اجتماعي را غيرقانوني مي كرد و تفكيك نژادي را عملي مجرمانه مي شناخت. در واقع كينگ به اعتبار اين دو دستاورد، نامزد و برنده جايزه صلح نوبل سال 1964 شد. او پول اين جايزه را وقف جنبش كرد. بعد از آن هم مس��اله تبعيض نژادي همچنان دغدغه اصلي جنبش مدني باقي ماند، اما از نيمه هاي دهه 1960 ضديت با جنگ ويتنام و مخالفت علني با سياست هاي جنگ طلبانه اياالت متحده در آسياي شرقي هم به اهداف جنبش اضافه شد. يكي از حرف هاي آنان اين بود كه پولي كه دولت امريكا در آن سوي دنيا براي كشتن مردم ويتنام هزينه مي كند، بايد خرج مردم فقير اياالت متحده شود. اما شهرت فزاينده كينگ و جاه طلبي هاي شخصي او بر جنبش و اهداف اصيل آن سايه انداخت و حتي ميان اوو برخي ديگر از سران كارزار، جدايي و كدورت ايجاد كرد. البته عمرش طوالني نشد و 4 سال بعد از جايزه نوبل، به دست يك زنداني فراري سفيدپوست به قتل رسيد. برخي رسانه هاي بزرگ و سخنگويان رسمي قدرت در اياالت متحده، قتل او را به انگيزه هاي شخصي و خشم فردي محدود مي كردند اما بعدها اسناد و شواهدي به دست آمد كه نشان مي داد ماجراي قتل لوتر كينگ توطئه اي فراتر از يك جرم عادي بوده است و برخي نيروهاي امنيتي امريكا هم در آن نقش داشته اند.

لوتر كينگ و صلح نوبل ميراث لرزادهاگر فرمان كنده شودمرتضي ميرحسينيرضا دبيري نژادمهرداد احمدي شيخاني

در ستايش جزييات

در پ��ي مطلب��ي درباره »ديدن« بودم. س��ال ها قب��ل خوان��ده بودمش. ي��ادم آمد ك��ه در كتاب زندگ��ي پرس��ش هاي نوش��ته فرنان��دو س��وتر )ترجمه عباس مخبر، تهران، طرح نو، 1384، 340ص( آن را ديده ام. كتاب را بعد از س��ال ها برداشتم و سريع مطلبم را يافتم. اما دلم نيامد كتاب را زمين بگذارم، دوباره ش��روع كردم به خواندن بخش هايي از آن. با آنكه همه مباحث برايم آشنا بود، شيوه طرح بحث اين فيلسوف

اسپانيايي را پسنديدم.فرناندو س��وتر، استاد فلس��فه و اخالق و فعال فرهنگي و اجتماعي صاحبنامي است. هدفش در اين كتاب آشتي دادن نسل جوان و گريزان از تفكر و تفلس��ف به فلس��فه ورزي به معناي دقيق آن اس��ت. با اي��ن ن��گاه، وي اول نقدي متوجه پ��اره اي كتاب هاي مقدماتي فلس��فه مي كند. اين كتاب ها گويي راهنماي مسابقات دوچرخه سواري هستند كه در آن شما ليستي از قهرمانان و جام هايي كه برده اند، مي خوانيد. حال آنكه هدف آموختن فلسفه ورزي است. به همين سبب، ادامه مي دهد: »آنچه من در پي آن هستم، ياد دادن دوچرخه سواري است« در نتيجه خواننده نيز بايد با مربي خود ركاب بزند. اين ركاب زدن به او تمرين انديش��يدن و بيان انديش��ه هاي خود و گفت وگو كردن را خواهد آموخت و حاصلش آن اس��ت كه در گفت وگو

تنها تسليم قوت استدالل شود، نه زور.با اين نگاه به فلسفه، وي در 11 بخش مهم ترين ايده هاي فلسفي را تحليل مي كند، شيوه تامل كردن در اين گونه مس��ائل را تعليم مي دهد و اهميت فلسفه را براي زندگي معاصر و جوامع مدرن بازگو مي كند. فلس��فه مباحث انتزاعي و دور از زندگ��ي را دنب��ال نمي كند. به همين مس��ائلي كه اطراف ما را گرفته است و از كنار آنها بي توجه مي گذريم مي پردازد و اهميت آنها را نشان مي دهد. براي مثال، چرا ما به ديگران نيازمنديم؟ آيا بهتر نبود هر كس��ي در دنياي خودش باشد و كسي را با او كاري نباشد؟ كدام زندگي ارزش��مند و شايس��ته زيستن است؟ چگونه مي ت��وان در عمر كوتاه خ��ود بهترين زندگي را براي خود فراه��م آورد؟ آيا تقدير ما به دست ديگران است يا اين ما هستيم كه آن

را مي سازيم؟ اينها دغدغه همه كساني است كه دمي فراغت پي��دا مي كنند تا ب��ه خ��ود و كار و بار خويش بنگرند. به نوشته س��وتر فلسفه مجموعه اي از جزميات يا تعليم جزم انديش��ي نيس��ت، بلكه »كار فلس��فه تامل درباره فرهنگي است كه در آن زندگي مي كني��م و معناي عيني و ذهنيي كه اين فرهنگ مي تواند براي ما داشته باشد.«

فلس��فه نوعي فعاليت فكري و نظري اس��ت و فيلس��وفان بايد اين را تعليم دهند. آنها معلم هس��تند و مانند هر معلم��ي نيازمند دانش و

مهارت كافي. سخنان آنها وحي منزل نيست، آنها داناي كل نيس��تند، تفاوت ش��ان با ديگران در سماجت فكري، دق��ت نظري و روش��مندي در تحليل مسائل است. فالسفه فاقد معرفت ذاتي درباره مسائل هس��تند، آنها با اطالعاتي كه به دست مي آورند مي توانند آنها را خوب تحليل كنند و براي مثال، اگر به موزه ها نروند، رمان نخوانند و فيلم نبينند، نمي توانند درباره زيبايي شناسي

صحبت كنند.با اين همه، سوتر اشاره مي كند كه ژان فرانسوا رول در مقال��ه معروف »فالس��فه ب��ه چه درد مي خورند؟« به دام هاي س��ر راه فلسفه ورزان مي پردازد و به آنها هش��دار مي دهد. مهم ترين اشكالي كه به فالسفه گرفته مي شود، زبان بيش

از حد فني و دشوارياب آنها است. بخش��ي از اين ايرادها بجا اس��ت. براي برخي مدعيان، فلس��فه نقابي اس��ت ب��راي تمايز و تش��خص و گاه پنهان ك��ردن ناتواني خويش. گاه نيز فلس��فه از نظر اين كسان نوعي دانش اشرافي و مستلزم نوعي نهان روشي است كه با

روح فلسفه فاصله ها دارد. فيلسوف واقعي كسي است كه مي تواند مسائل پيچيده فلسفي را به زباني همگاني بيان كند، درست كاري كه سقراط و افالطون مي كردند. ب��ه همين دليل تعهد حرف��ه اي حكم مي كند بتوانيم بحث هاي فيلس��وفانه خود را- نه فقط به زبان فني- كه به زبان ساده تري بيان كنيم.

كمترين فايده فالسفه آن است كه به ديگران آموزش مي دهند چگونه به جاي اس��تفاده از مش��ت و لگد، از منطق و زبان اس��تفاده كنند، و چس��ان به جاي منط��ق زور، زور منطق را به كارگيرند. در جامعه اي كه فرهنگ گفت وگو، وفاق، تعامل و هم كنش��ي در آن بي رمق است،

اين كاري خرد نيست.

فالسفه به چه درد مي خورند؟سيد حسن اسالمي اردكاني

چن��د روز پي��ش با ناب��اوري در روزنامه خوان��دم كه اكبر عالمي هنرمند برجسته فيلم و سينما و مستندساز و مفسر سينمايي كه با احساس وظيفه هنري، در 75 سالگي، براي تهيه فيلمي مستند درباره تالس گروه پزش��كي در مبارزه با كرونا و درمان بيم��اران با تيم چهار نفره اش و به خيال خودش��ان ب��ا تجهيزات ايمن��ي و رعايت دس��تورالعمل ها يا پروتكل هاي بهداشتي در يكي از بيمارس��تان هاي ويژه درمان كوويد19 حضور يافته بودند، خودش و تيمش اس��ير اين بيماري پليد شده است. خبر حكايت از اين داشت كه جوانان تيم شرايط مناس��بي دارند اما بيماري خودش وخامت بيشتري يافته و ناچار به نصب دستگاه كمك تنفسي شده اند. بس��يار متاثر و نگران ش��دم. آش��نايي با او را مديون شادروان خسرو سينايي بودم كه عالمي با وجود دانش و تخصص هن��ري اش همواره رعاي��ت او را در جايگاه يك پيشكس��وت مي كرد. ديدارهاي بيشتر خصوصا در خان��ه هنرمندان را مديون س��ينايي ب��ودم كه در برقراري روابط اجتماعي در حاشيه مراسم سينمايي خانه هنرمندان يا جمع كردن دوستانش به بهانه هاي

مختلف خصوصيتي محوري داشت. جاي تاسف است كه در ماهاي اخير در حالي كه اندوه درگذش��ت دوست ش��اعرش محمدابراهيم جعفري بود، خودش نيز در محيط بيمارستان دچار كرونا شد

و درگذش��ت و چند روز بعد منوچهر طياب، دوس��ت ديرين ايام تحصيلش در اتريش درگذشت و اكنون با درگذشت اكبر عالمي گويي آن حلقه دوستانه ناگهان

فرو پاشيد. اكبر عالمي زندگ��ي اش را از كودكي ب��ا اتكا به نفس خودش ساخته بود. بعد از ديپلم وارد خدمت در اداره هنرهاي زيبا شده بود و با خدمت در البراتوار سينمايي آن اداره كه بعدا به وزارت فرهنگ و هنر تبديل ش��د، به فنون س��ينماي حرفه اي آشنا و عالقه مند شد و در همان زمان به تحصيل ادبيات انگليس��ي در دانشگاه ادامه مي دهد و به زبان انگليسي كامال مسلط مي شود. تس��لط بر زبان موجب مي ش��ود بتواند از فرصت هاي مطالعاتي و آموزش��ي در امريكا و اروپا در رش��ته هاي مختلف س��ينمايي و ظرايف و تكنيك هاي سينمايي

تحصيل و تجربه اندوزي كند. در رش��ته انيميش��ن از همكاري با هنرمنداني مانند نورالدي��ن زرين كل��ك و مرتضي ممي��ز مي آموزد و برخوردار مي شود. عالمي هنرمندي دانشمند، فروتن، مودب، هميشه آراسته و بسيار خوش چهره و محترم بود. ع��الوه بر تدري��س در مقام اس��تادي در فنون و رشته هاي س��ينمايي، استاد زبان انگليسي تخصصي و اس��تاد فن بيان و گويندگي بود. درباره زبان فارسي پاك و درست خصوصا در مقام گويندگي و بيان تعصب داش��ت. معتقد بود كه يك گوينده بايد داراي سواد و اطالعات عمومي فوق العاده باش��د و خودش از چنين

موهبتي برخوردار بود.

عالمي معتقد بود كه در كار سينما و هنر بازنشستگي معني ندارد. اين خصوصيت درباره خودش و دوس��ت و همكارش خسرو سينايي به راستي صادق بود. آنان تا آخرين روز زندگي پروژه اي س��ينمايي را در دست اجرا داشتند و عالمي چنان كه در آغاز يادداشت گفته ش��د، در حقيقت تا آخرين نف��س در راه انجام وظيفه هنري فداكاري و جان ش��يرين را ف��داي اين راه كرد. اگر قرباني��ان كادر درماني كرونا را ش��هيد مي ناميم، اكبر عالمي نيز در همين قالب ق��رار مي گيرد. نامش

جاودان باد.

مرگ هنرمند نه كاريست خرد!نگاه آخر

چهار شنبه 23 مهر 1399، 26 صفر 1442 ، 14 اكتبر 2020، سال هجدهم، شماره 4767كتاب روز

23 مهر، 14 اكتبر

فريدون مجلسي

عكس نوشت #اكبر عالميهشتگ روز

اكبر عالمي، مجري و كارش��ناس تلويزيون، كارشناس عكاسي، استاد دانشگاه تربيت مدرس و فيلمساز به علت ابتال به كرونا درگذش��ت. او فارغ التحصيل رشته سينما از دانش��كده هنرهاي دراماتيك و داراي مدرك دكتراي سينما از انگلستان بود. همين موضوع باعث شد در توييتر فارسي هشتگ »اكبر عالمي« داغ شود و كاربران درباره او

بنويسند. آنچه مي خوانيد منتخبي از اين توييت هاست. »چه كج رفتاري اي چرخ«، »دكتر اكبر عالمي، استادنا، مرد اول رنگ و نور و البراتوار فيلم در ايران از ميان ما رفتند، مى ترسم كسي فردا آفتاب را، دريا را به ياد نياورد«، »اكبر عالمي را كرونا برد، نس��لي از سينمادوست كه در غياب دنياي ديجيتال به سينما عشق ورزيدند او را مي شناسند، مستندس��ازي كه تكنيك هاي توليد سينمايي را خوب مي دانست و از برنامه اي كه در سيما داشت مخاطبانش را با اين تكنيك ها آشنا مي كرد، در ساخت مستندي در بيمارستان كرونا گرفت، »روحش ش��اد«، »پدر رفت«، »خداحافظ آقاي عالمي. ش��ما ش��ب هاي بس��ياري با چراغ در شهر ما گشتيد و روشني بخشيدي. در آمرزش ابدي باش��يد«، »اواخر تابستون سال ٧٠ بود كه شبكه ٤ تلويزيون پخش برنامه اي به نام سينما ٤ رو آغاز كرد كه

تازه ساعت ١١ شب جمعه ها شروع مي شد. تو هر برنامه يكي از بهترين هاي سينماى جهان از كالسيك گرفته تا سينماي معاصر نمايش داده مي شد و بعد اكبر عالمي با ميهماني ديگر به نقد و تحليل فيلم مي پرداختند«، »از مرگ اكبر عالمي خيلي غمگين ش��دم، نقش و اهميت و خاطره اش براي پس��ر 12-13ساله شهرستاني اي كه بودم، تو برهوت فرهنگي سال هاي بعد جنگ، تو خانواده اي كه ويديو نداش��تن و مجله نمي خريدن فراموش شدني نيست«، »اكبر عالمي، مجري، منتقد و مستندساز بر اثر ابتال به كرونا درگذشت«، »در صنعت سينمايي كه هيچ وقت نداش��تيم، اكبر عالمي از اندك صنعتگران هنرمند بود«، »جناب مستطاب اكبر عالمي سفر ابديتان اندوهي شگرف در دل ها به پا كرد، راه تان پر رهرو و تسليت به همه دوستداران و خانواده فرهنگ و هنر اين سرزمين«، »توي اون سال هاي قحطي، اكبر عالمي با اون ادب و متانتش از توي تلويزيون برامون حرف مي زد و فيلم معرفي مي كرد. حيف شد« و »گفتني ها را نزديكان و معاشران اكبر عالمي گفتند و مي گويند. اما براي ما معاشران گاه به گاه، لبخند و چشم هاي فكور هميشگي، آن لبخند غيرقابل حذف،

يادگار و جاودان در خاطرات خواهد ماند«.

شب هاي بسيار با چراغ در شهر ما گشتيد

خبرگزاري تسنيم با انتشار مجموعه عكسي گزارش داد:»با افزايش مجدد شيوع ويروس كرونا و اجباري شدن استفاده از ماسك براي تمامي شهروندان، رعايت اين مساله بين كسبه بازار و مشتريان بيشتر از قبل شده است.« تصويري كه مي بينيد از اين مجموعه انتخاب شده است.

اعتراضوزيراقتصادبهدخالتها - پیشخوان روزنامه ها

Documents