ความ ต้องการ โภชนะ ของ โค เนื้อ ใน ประเทศไทย

1

ความตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย (Nutrient Requirements of Beef Cattle in Thailand)

คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย The Working Committee of Thai Feeding Standard for Ruminant (WTSR)

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ (ฉบบแรก ป พ.ศ. 2551)

2

ความตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย http://www.dld.go.th/feedingstandard/wtsr2008.pdf Email: [email protected]

พมพครงท 1 พ.ศ. 2551 จานวน 1,000 เลม

ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย. 2551.

ความตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย. โรงพมพคลงนานาวทยา. 193 หนา

1. ความตองการโภชนะของโคเนอ I. ชอเรอง ISBN: 978-974-682-293-0

ผสนบสนนการจดพมพ: Japan International Research Center for Agricultural Sciences (JIRCAS)

จดพมพโดย: กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ ถนนพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท: 0-2653-4489 โทรสาร: 0-2653-4933

พมพท:

โรงพมพ: โรงพมพคลงนานาวทยา

โทรศพท: 043-328589-91

โทรสาร: 043-328592

3

หนวยงาน สถาบน องคกรทางานการประสานความรวมมอของ คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย

(ตาม คาสงกรมปศสตวท 668/2549 และ คาสงกรมปศสตวท 669/2549 รายละเอยดในภาคผนวก)

กรมปศสตว

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน

มหาวทยาลยเชยงใหม

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

มหาวทยาลยอบลราชธาน

มหาวทยาลยแมโจ

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

มหาวทยาลยมหาสารคาม

มหาวทยาลยศลปากร

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล วทยาเขตกาฬสนธ

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน วทยาเขตสกลนคร

สมาคมผผลตอาหารสตวไทย

สมาคมสตวบาลแหงประเทศไทย

สมาคมโคเนอแหงประเทศไทย

บรษท เครอเจรญโภคภณฑ จากด

บรษท ทอป ฟด มลล จากด

บรษท เบทาโกร จากด

บรษท อตสาหกรรมอาหารสตวไทย จากด

4 คานา

คานา

มาตรฐานอาหารโคเนอของประเทศไทยฉบบนเกดจากความรวมมอทางวชาการระหวาง กรมปศสตว

สถาบนอดมศกษา ภาคเอกชน และ Japan International Research Center for Agricultural Sciences

(JIRCAS) โดยมวตถประสงคเพอใหเกษตรกร ผประกอบการ นกวชาการ นกศกษา ตลอดจนผ กาหนดนโยบาย

การผลตปศสตวของประเทศ ไดใชเปนมาตรฐานประเมนคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตวและคาความ

ตองการโภชนะของโคเนอ ตลอดจนใชเปนแนวทางในการศกษาและวจยตอไปในอนาคต

การจดการดานอาหารสตวใหมประสทธภาพ ตองอาศยขอมล 2 สวน ไดแก ขอมลความตองการ

โภชนะของตวสตว และขอมลองคประกอบทางเคมและคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว หนงสอ “ความ

ตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย ฉบบแรก ป พ.ศ. 2551” น แบงเนอหาออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1

ความตองการโภชนะของโคเนอ ประกอบดวย ขอมลปรมาณการกนได ความสาคญ และปรมาณความตองการโภชนะ

สวนท 2 องคประกอบทางเคมและคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว

หนงสอเลมน ไดผานการตรวจรบรองเอกสารโดยคณะกรรมการผทรงคณวฒ และอยภายใตการสนบสนน

การดาเนนงานของคณะกรรมการนโยบายการจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย คณะทางาน

จดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะชวยใหการผลตโคเนอ

ในประเทศไทยไดรบการพฒนาและเพมประสทธภาพใหดยงขน สามารถแขงขนไดในระดบนานาชาตและพงพา

ตนเองไดอยางยงยน

อนง หากผอานหรอผใชหนงสอเลมนมขอเสนอแนะ หรอพบขอบกพรองทเกดขนจากการคนควา การเขยน

และการพมพประการใด คณะผจดทาขออภยไว ณ ทน และขอขอบพระคณสาหรบคาแนะนา ซงจะเปนประโยชน

สาหรบการปรบปรงในครงตอไป

คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย

สงหาคม พ.ศ. 2551

5 คาขอบคณ

คาขอบคณ

คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย ขอขอบคณ นายจระวชร เขมสวสด

รองอธบดกรมปศสตว เปนอยางสง ทมบทบาท รเรม ใหคาปรกษา และสนบสนนการจดทามาตรฐานอาหารโคเนอ

ฉบบแรกของประเทศไทยมาโดยตลอด

ขอขอบคณ รศ. ดร.วรพงษ สรยภทร มหาวทยาลยอบลราชธาน รศ. ดร.เยาวมาลย คาเจรญ

มหาวทยาลยขอนแกน รศ. ดร. บญลอม ชวะอสระกล และ รศ. ดร. สวฒน รตนรณชาต มหาวทยาลยเชยงใหม

ศ. ดร.วนย ประลมพกาญจน มหาวทยาลยวลยลกษณ รศ. ดร.พรศร ชยรตนายทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

และ ศ. ปรารถนา พฤกษะศร สมาคมโคเนอพนธกาแพงแสน ทใหคาปรกษาแนะนา ใหขอมลและตรวจรบรองเอกสาร

แกคณะทางาน ขอขอบคณ คณทวเดช ประเจกสกล บรษท ทอป ฟด มลล จากด คณฉตรมงคล นจถาวร

บรษท เครอเจรญโภคภณฑ จากด คณวารณ เหรยญรงเรอง บรษท อตสาหกรรมอาหารสตวไทย จากด และ

คณคมกฤช เอกฉตร บรษท เบทาโกร อโกรกรป จากด ทสนบสนนขอมลองคประกอบทางเคมของวตถดบอาหารสตว

ขอขอบคณ สมาคมผผลตอาหารสตวไทย สมาคมโคเนอแหงประเทศไทย และสมาคมสตวบาลแหงประเทศไทย

ทสงผแทนเขารวมประชม และใหขอคดเหนทเปนประโยชนตอคณะทางาน ขอขอบคณ ผ เชยวชาญวารณ พานชผล

รวมทงคณะทางานในการจดทาตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตวเคยวเออง รศ. ดร. กฤตพล สมมาตย

และคณะทางานในการจดทามาตรฐานคาความตองการโภชนะโคเนอ ทไดทมเทกาลงกาย กาลงใจ และกาลง

ความคด ในการจดทาหนงสอจนสาเรจตามวตถประสงค ขอขอบคณ Dr. Shuichi Oshio, Director of Animal

Production Division, JIRCAS ทสนบสนนโครงการน ขอขอบคณ นายสมจตร อนทรมณ ผ อานวยการกอง

อาหารสตว นายศภชย อดชาชน ผ อานวยการศนยวจยและพฒนาอาหารสตวขอนแกน และนกวชาการกอง

อาหารสตว กรมปศสตว อกหลาย ๆ ทาน ทไมสามารถระบชอไวในทน ทมสวนสนบสนนและรวมดาเนนงานใน

การจดทาหนงสอฉบบน

ขอขอบคณ Japan International Research Center for Agricultural Sciences (JIRCAS)

ผสนบสนนงบประมาณในการจดพมพ

คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย

สงหาคม พ.ศ. 2551

6 คานยม

2คานยม

ผมมความยนดเปนอยางยง ทไดทราบวาหนงสอ “ความตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย ฉบบแรก

ป พ.ศ 2551” ไดจดทาสาเรจลลวง และตพมพเผยแพร ซงเปนผลงานทเกดจากความรวมมอรวมใจของ

คณะกรรมการผทรงคณวฒ และคณะทางานทกฝายทกทาน ทงภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนอดมศกษาตาง ๆ

นบเปนตวอยางทดของการทางานแบบบรณาการ ทใหความสาคญกบการมสวนรวมของทกฝายทเกยวของ และ

มงใหบรรลเปาหมายเดยวกน

ในโอกาสน ผมขอขอบคณ และขอชมเชยคณะกรรมการผทรงคณวฒ และคณะทางานทกทานทม

ความมงมน ในการจดทาหนงสอเลมน ซงจะเปนเอกสารทสามารถใชเปนบรรทดฐานอางอง และนาไปใช

ประโยชนกบทกฝายทเกยวของ ทงหนวยงานภาครฐ สถาบนการศกษา ผประกอบการ และโดยเฉพาะอยางยง

ตอเกษตรกรผ เลยงโคเนอ ในการพฒนาดานอาหารและวธการจดการใหอาหารโคเนอ เพอเพมผลผลตไดอยาง

มประสทธภาพ และประหยด สามารถเพมมลคาผลผลตดานปศสตว และนาไปสการพฒนาเปนอาชพอยาง

ยงยนตอไป

นายศกดชย ศรบญซอ

อธบดกรมปศสตว

7 คานยม

คานยม

กรมปศสตวไดสนบสนนใหจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทยขน เพอใหเกษตรกร

และผประกอบการ หนวยงานภาครฐและสถาบนการศกษาตาง ๆ ใชเปนคมอ ในการจดการใหอาหารสตวท

ถกตองเหมาะสม เนองจากอาหารสตวเปนปจจยสาคญตอการผลตสตว ถามการใหอาหารไมเหมาะสม กจะทา

ใหประสทธภาพการผลตตา และตนทนการผลตสง

ความสาเรจในการจดทาหนงสอ “ความตองการโภชนะของโคเนอในประเทศไทย ฉบบแรก ป พ.ศ. 2551”

จงเปนสงทนายนดเปนอยางยง เนองจากการจดทาหนงสอในครงน ไดพฒนาขนจากความสามารถ และความ

รวมมอของนกวจยไทย ทาใหประเทศไทยมมาตรฐานความตองการโภชนะของโคเนอทเปนของตนเอง ซงจะม

ความเหมาะสม และใชไดอยางถกตอง มประสทธภาพสาหรบสภาวะแวดลอมของประเทศไทย ตอจากนกจะนา

ไปสการจดทา และเผยแพรมาตรฐานความตองการอาหารสตวชนดอน ๆ จนครบทกชนด ทายทสดกจะนาไปส

การพฒนาทางวชาการ และการผลตสตวของประเทศอยางกวางขวาง

นายจระวชร เขมสวสด

รองอธบดกรมปศสตว

8 สารบญ

4สารบญ

คานา ......................................................................................................................................................... 4

คาขอบคณ ................................................................................................................................................. 5

คานยม ....................................................................................................................................................... 6

คานยม ....................................................................................................................................................... 7

สารบญ ...................................................................................................................................................... 8

สารบญรป ................................................................................................................................................ 12

สารบญตาราง........................................................................................................................................... 13

บทท 1 บทนา (Introduction) .................................................................................................................... 15

บทท 2 ปรมาณการกนได (Feed intake) .................................................................................................... 17

1. บทนาและความสาคญของปรมาณการกนได ..................................................................................... 17

2. การสรางสมการเพอทานายปรมาณการกนไดในโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน ............................ 17

3. สรป ................................................................................................................................................. 18

4. เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 18

บทท 3 พลงงาน (Energy) ......................................................................................................................... 21

1. บทนาและความสาคญของพลงงาน ................................................................................................... 21

2. หนวยวดคาพลงงานอาหารสตว ......................................................................................................... 21

3. การประเมนคาพลงงานของอาหารสตว .............................................................................................. 21

4. ความตองการพลงงานของโคเนอ ....................................................................................................... 23

4.1 คาประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนได .................................................................................... 24

4.2 ประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพในโคอนเดยและโคยโรป 25

4.3 ความตองการพลงงานสทธและพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดยและโคยโรป 26

4.4 ประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของโคอนเดยและโคยโรป ............ 29

9 สารบญ

4.5 ความตองการพลงงานเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทยและโคพนธบราห

มน .................................................................................................................................................. 31

5. สรป ................................................................................................................................................. 32

6. เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 32

บทท 4 โปรตน (Protein) ............................................................................................................................ 37

1. บทนาและความสาคญของโปรตน ..................................................................................................... 37

2. แหลงของโปรตน ............................................................................................................................... 37

3. การประเมนคณคาทางโภชนะของโปรตนในโคเนอ .............................................................................. 37

4. การยอยและการดดซมโปรตนในสตวเคยวเออง .................................................................................. 38

5. การใชสารประกอบไนโตรเจนทไมใชโปรตน ........................................................................................ 39

6. หลกการประเมนความตองการโปรตนในโคเนอ................................................................................... 40

7. ผลกระทบของการไดรบโปรตนไมเพยงพอหรอมากเกนความตองการ ................................................... 40

8. ความตองการโปรตนเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตของโคเนอ ............................................. 40

9. สรป ................................................................................................................................................. 43

10. เอกสารอางอง ................................................................................................................................ 44

บทท 5 แรธาต (Minerals) ......................................................................................................................... 47

1. บทนา .............................................................................................................................................. 47

2. ประเภทของแรธาต (แบงตามความตองการของสตว) .......................................................................... 47

3. หนาทและความสาคญของแรธาต ...................................................................................................... 47

4. แรธาตหลก ....................................................................................................................................... 48

4.1 แคลเซยม .................................................................................................................................. 48

4.2 ฟอสฟอรส ................................................................................................................................. 48

4.3 แมกนเซยม ................................................................................................................................ 49

4.4 โพแทสเซยม .............................................................................................................................. 50

4.5 โซเดยม ..................................................................................................................................... 50

4.6 คลอรน ...................................................................................................................................... 50

10 สารบญ

4.7 กามะถน .................................................................................................................................... 51

5. แรธาตรอง ........................................................................................................................................ 51

5.1 เหลก ......................................................................................................................................... 51

5.2 สงกะส ....................................................................................................................................... 51

5.3 ทองแดง ..................................................................................................................................... 52

5.4 แมงกานส .................................................................................................................................. 52

5.5 โคบอลต .................................................................................................................................... 53

5.6 ซลเนยม .................................................................................................................................... 53

5.7 ไอโอดน ..................................................................................................................................... 53

5.8 โมลบดนม ................................................................................................................................. 53

6. ความตองการแรธาตของโคเนอ ......................................................................................................... 54

7. สรป ................................................................................................................................................. 57

8. เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 58

บทท 6 วตามน (Vitamins) ........................................................................................................................ 59

1. บทนาและความสาคญวตามน .......................................................................................................... 59

2. หนาทของวตามน ............................................................................................................................. 59

3. ความตองการวตามน ........................................................................................................................ 59

4. ประเภทของวตามน .......................................................................................................................... 59

5. วตามนทละลายไดในไขมน ............................................................................................................... 60

5.1 วตามนเอ (vitamin A) ................................................................................................................ 60

5.2 วตามนด (vitamin D) ................................................................................................................. 61

5.3 วตามนอ (vitamin E) .................................................................................................................. 61

5.4 วตามนเค (vitamin K) ................................................................................................................ 62

6. วตามนทละลายไดในนา ................................................................................................................... 63

6.1 วตามนบ 1 (Thiamine, B1) ........................................................................................................ 63

11 สารบญ

6.2 ไนอะซน (Niacin, B3) ................................................................................................................ 63

6.3 วตามนบ 12 (Cyanocobalamin, B12) ....................................................................................... 63

6.4 โคลน (Choline) ......................................................................................................................... 64

7. สรป ................................................................................................................................................. 64

8. เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 64

บทท 7 นา (Water) ................................................................................................................................... 67

1. บทนาและความสาคญของนา ........................................................................................................... 67

2. ความตองการนาของโคเนอ ............................................................................................................... 67

3. ปจจยทมผลตอการกนไดของนา ........................................................................................................ 68

4. สรป ................................................................................................................................................. 68

5. เอกสารอางอง .................................................................................................................................. 69

บทท 8 การสรางตารางแนะนาความตองการโภชนะและปรมาณการกนไดของโคเนอ .................................... 71

1. สมการทานายความตองการโภชนะและปรมาณการกนไดของโคเนอ ................................................... 71

2. การสรางตารางความตองการโภชนะของโคเนอ .................................................................................. 72

3. การประกอบสตรอาหารสาหรบโคเนอ ................................................................................................ 79

บทท 9 ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ ............................................................................ 83

1. วธการจดทาตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ .............................................................. 83

2. วธการใชตารางเพอคนหาขอมล ......................................................................................................... 87

3. ความหมายของคาและคายอทแสดงในตาราง .................................................................................... 88

4. เอกสารอางอง ................................................................................................................................ 162

ภาคผนวก(Appendix) ............................................................................................................................ 169

ดชน(Index) ........................................................................................................................................... 190

12 สารบญรป

สารบญรป

94รปท 1 การใชประโยชนพลงงานของสตวเลยง ............................................................................................. 23

95รปท 2 แสดงความสมพนธระหวางคาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได กบคาพลงงานทรางกายสามารถเกบกกไวได

และการประเมนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ

(EFFICIENCY OF METABOLIZABLE ENERGY FOR MAINTENANCE, KM) และคาประสทธภาพการใชประโยชนของ

พลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต (EFFICIENCY OF METABOLIZABLE ENERGY FOR GROWTH, KG)

.................................................................................................................................................... 21724

96รปท 3 แสดงความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, G/ KGBW0.75/D) และคาพลงงานท

ใชประโยชนไดทกนได (MEI, KJ/ KGBW0.75/D) ในโคพนเมองไทย (•, เสนทบ) และโคพนธบราหมน (*,

เสนประ) ........................................................................................................................................ 31

97รปท 4 การใชประโยชนและความตองการโปรตนในสตวเคยวเอองในการใหผลผลต ...................................... 39

98รปท 5 แสดงความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, G/ KGBW0.75/D) กบคาโปรตน

หยาบทกนได (CPI, G/ KGBW0.75/D) ในโคพนเมองไทย ...................................................................... 42

99รปท 6 ความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, G/ KGBW0.75/D) กบคาโปรตนหยาบทกน

ได (CPI, G/ KGBW0.75/D) ในโคพนธบราหมน .................................................................................... 42

100รปท 7 ความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, G/ KGBW0.75/D) กบคาโปรตนหยาบทกน

ได (CPI, G/ KGBW0.75/D) โคลกผสม ................................................................................................. 43

13 สารบญตาราง

สารบญตาราง

ตารางท 1 สมการเพอการทานายคาพลงงานทยอยได และคาพลงงานทใชประโยชนได --------------------------- 22

ตารางท 2 คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดย -------- 27

ตารางท 3 คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคยโรป ---------- 28

ตารางท 4 คาประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของโคอนเดยและโคยโรป ----- 30

ตารางท 5 ความตองการแรธาตของโคเนอระยะตาง ๆ ------------------------------------------------------------------- 54

ตารางท 6 แหลงแรธาตและการใชประโยชนไดของแรธาต -------------------------------------------------------------- 55

ตารางท 7 คาความตองการวตามนเอและดในโคเนอระยะตาง ๆ ------------------------------------------------------ 61

ตารางท 8 ปรมาณแรธาตหรอสารประกอบในนาดมทอาจกอใหเกดความเปนพษตอโคเนอ ----------------------- 68

ตารางท 9 คานาหนกรางกายเมแทบอลก ---------------------------------------------------------------------------------- 75

ตารางท 10 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคพนเมองไทย ------------------------------------------------- 76

ตารางท 11 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคพนธบราหมน ----------------------------------------------- 77

ตารางท 12 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคลกผสมบราหมน -------------------------------------------- 78

ตารางท 13 คณคาทางอาหารและราคาของวตถดบอาหารสตว (ดดแปลงมาจากตารางในบทท 9) -------------- 80

ตารางท 14 การเปลยนนาหนกแหงเปนนาหนกสด และราคาของสตรอาหาร ---------------------------------------- 82

ตารางท 15 คาวเคราะหโดยประมาณ สวนประกอบของผนงเซลล แคลเซยม ฟอสฟอรสและพลงงานของวตถดบ

อาหารโคเนอ --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 89

ตารางท 16 คาแรธาต (ยกเวน แคลเซยม และฟอสฟอรส) ของวตถดบอาหารโคเนอ ------------------------------ 141

ตารางท 17 คาแรธาตชนดตาง ๆ ของวตถดบแหลงแรธาตสาหรบโคเนอ ------------------------------------------- 154

14 สารบญตาราง

15 บทท 1 บทนา (Introduction)

บทท 1 บทนา (Introduction)

การเพมขนของประชากรของประเทศ พนทปลกพชเศรษฐกจเพมมากขน ทาใหพนททาเลเลยงสตว

ลดลง จงมผลกระทบตอระบบการเลยงโคของเกษตรกรไทย จากเดมทเคยเลยงโคเพอการยงชพตามวถชวต

เกษตรกรชนบท หรอการเลยงแบบปลอยใหหาพชอาหารทมอยตามธรรมชาตกนเอง เปลยนมาเปนการเลยงแบบ

ประณต โดยการนาอาหารมาใหกนในคอกหรอการเลยงแบบขน ทงนเปนเพราะปรมาณการผลตเนอโค

ภายในประเทศไมเพยงพอ อกทงในปจจบนประชาชนในชมชนเมองตองการบรโภคอาหารทปลอดภย (food

safety) จงตองมงเนนการตรวจสอบคณภาพมากยงขน

การจดการดานอาหาร รวมทงวธการใหอาหารเปนปจจยแหงความสาเรจทจาเปนตอการเพมผลผลต

ของโคเนอ เกษตรกรไดใหความใสใจตอปจจยแหงความสาเรจนอยางสง มการจดแบงทดนปลกสรางแปลงหญา

หาแหลงวตถดบผลพลอยไดจากอตสาหกรรม และเศษเหลอทางการเกษตร ทาใหเกดอตสาหกรรมการผลต

อาหารขน และการผลตอาหารหยาบทมมลคาเพมสงขน นอกจากน ทงภาครฐบาลและเอกชนตางไดลงทนใน

การวจยและพฒนาดานอาหารสตวอยางตอเนอง โดยผานทางสถาบนวจย ศนยวจย มหาวทยาลยและ

สถานศกษาของประเทศ แตขอมลเหลานน ยงขาดการประเมนโดยวธวเคราะหเมทตา (meta-analysis) หรอ

“การอภวเคราะห” บางครงเรยกวา “การวเคราะหอภมาน” เพอสรางองคความรรวม และยงขาดแหลงขอมล

อางองดานคณคาทางโภชนะวตถดบอาหารสตว และคาความตองการโภชนะของโคเนอของประเทศ ดงนน จงได

จดทาหนงสอ “ความตองการโภชนะของโคเนอประเทศไทย ฉบบแรก ป พ.ศ. 2551” เลมนขน

โค (cattle) จดเปนสตวเคยวเออง (ruminant) ทเลยงแพรหลายมากทสดในโลก ปจจบน มโคอยในโลก

กวา 1,300 ลานตว (ประเทศไทยมโค ประมาณ 8 ลานตว) โคมความสาคญตอการใหประโยชนแกมนษย โดยใช

เปนอาหาร ทาเปนผลตภณฑ และใชเปนแรงงาน ตลอดจนใหความเพลดเพลน เชน กฬาตางๆ เปนตน โคทเปน

สตวเศรษฐกจหลก มอย 2 ชนด (species) คอ โคยโรป (Bos taurus) ซงเปนโคทมถนกาเนดในยโรป มหลงตรง

ไมมตะโหนก และโคอนเดย (Bos indicus) ซงมถนกาเนดในอนเดย ปากสถาน เอเชย และแอฟรกา นอกจากน

เพอเพมศกยภาพการใหผลผลตทเหมาะสมตามสภาพแวดลอมหรอการจดเลยง จงไดมการผสมขามชนด ทาให

เกดมโคลกผสม และพนธใหม (breeds) หลายพนธ

แมวาโคจะไดรบการเลยงดภายใตสภาพแวดลอมเดยวกน แตศกยภาพทางพนธกรรม หรอพนธโคมผล

ทาใหความตองการโภชนะเพอการดารงชพ และความสามารถตอบสนองเพอการใหผลผลตแตกตางกน

นอกจากน ขนาด (size) นาหนก (body weight, BW) และระดบการใหผลผลต เปนปจจยหลกทมอทธพลตอการ

ควบคมคาความตองการโภชนะของตวสตวในแตละวน เพอความสะดวกตอการใชงาน จงไดเสนอตาราง

คาแนะนา แยกตามความแตกตางระหวางพนธ นาหนก และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (average daily

gain, ADG)

สมการทพฒนาไดจากผลการวเคราะหขอมลทางสถตดวยวธการวเคราะหอภมาน โดยรวบรวมขอมลจาก

ผลงานวจยโคเนอภายใตสภาพการจดการเลยงด สภาพแวดลอมดานภมอากาศ และแหลงอาหารสตวของไทยเพอ

สรางฐานขอมล และไดสมการทสามารถครอบคลมคาความตองการโภชนะเฉพาะโปรตนและพลงงาน เพอการ

ดารงชพ และการใหผลผลตของโคพนเมองไทย (Thai native cattle) โคพนธบราหมน และโคลกผสมพนธบราหมน

16 บทท 1 บทนา (Introduction)

เทานน เนองจากเหตผล ขอจากดทางดานจานวนผลงานวจยทตพมพและทรพยากร รายละเอยดและสมการ

แสดงไวในบทท 2 (ปรมาณการกนได) บทท 3 (พลงงาน) และ บทท 4 (โปรตน)

ความสาคญของปรมาณการกนไดตอการใหผลผลตโคเนอในบทท 2 เสนอผลจากการสรางสมการ เพอ

ทานายปรมาณการกนไดจากนาหนกโค บทท 3 อธบายพนฐานความรดานความตองการพลงงาน หนวยวด

พลงงาน วธการประเมนคาพลงงานในอาหารสตว การวเคราะหอภมานคาความตองพลงงานทใชประโยชนได

เพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโต ไดเนนใหเหนความแตกตางระหวางโคยโรปกบโคอนเดย โคพนเมองไทย

กบโคพนธบราหมน และโคลกผสมบราหมน บทท 4 อธบายความรดานโปรตน ความตองการโปรตน การวเคราะหอภมาน

เนองจากเหตผลขอจากดทางดานจานวนงานวจย ทาใหสามารถแนะนาไดเฉพาะคาความตองการโปรตนหยาบ

บทท 5 6 และ 7 เปนการรวบรวมความรดานโภชนะแรธาต วตามน และนา ทมความสาคญและม

บทบาทตอการใหผลผลตโคเนอ ดวยเหตทจานวนนกวจยและผลงานวจยดานนมจากดมาก จงไมสามารถ

วเคราะหอภมานได เพอลดขอผดพลาดการใหอาหารและเปนแนวทางการใชงาน จงไดแนะนาคาความตองการ

โภชนะดงกลาว จากแหลงเอกสารอางองทมาจากตางประเทศเปนสวนใหญ

บทท 8 เพอใหผอานสามารถเขาใจและนาไปใชประโยชนไดงาย จงไดสรปสมการทใชคานวณและการ

สรางตารางคาความตองการปรมาณการกนได สวนคาความตองการโปรตนและพลงงาน แมวาเทคโนโลย

คอมพวเตอรสามารถประยกตใชเพอการคานวณสตรอาหารไดอยางสะดวก แตเพอเปนแนวทางการใชประโยชน

จากสมการและตาราง เพอการคานวณสตรอาหาร จงไดอธบายแนวทางขนพนฐานการคานวณคาความตองการ

โภชนะของโคเนอ และการคานวณสตรอาหารจากวตถดบไวในบทน

สาหรบประเภทและชนดของวตถดบอาหารสตวของประเทศไทย ไดรวบรวมและแสดงไวในตาราง

คาองคประกอบทางเคมและคณคาทางโภชนะวตถดบอาหารโคเนอของประเทศไทย ในบทท 9 ซงมขอมล

ชอวตถดบ คาวเคราะหโดยประมาณ สวนประกอบผนงเซลล แรธาตและคาพลงงานของวตถดบอาหารโคเนอ

17 บทท 2 ปรมาณการกนได (Feed intake)

บทท 2 ปรมาณการกนได (Feed intake)

1. บทนาและความสาคญของปรมาณการกนได

โดยเหตทปรมาณโภชนะทจาเปนตองใชเพอการดารงชพตอวนของโคเนอมปรมาณคงท ดงนน การเพม

ปรมาณการกนไดของอาหารในระดบทสงกวาคาความตองการเพอการดารงชพ จะสามารถเพมอตราการ

เจรญเตบโตตอวนในสดสวนทเพมขน ซงมผลโดยตรงกบตนทนการผลต หรอกาไรทไดรบ หากอตรา

การเจรญเตบโตลดลง ทาใหประสทธภาพการจดการฟารมตา เนองจากระยะเวลาการใชแรงงาน การใช

เครองมอ อปกรณในฟารม และระยะเวลาการลงทนนานกวา การวดคาปรมาณการกนได นยมแสดงคาโดย

นาหนกแหง (dry matter intake, DMI) ในหนวยสากล มหนวยเปนคา กโลกรมทกนไดตอวน (kg/d) หรอเปอรเซนต

ของนาหนกตว (percent of body weight, %BW) หรอกรมทกนไดตอนาหนกกโลกรมเมแทบอลก (g/kg

metabolic body weight, g/kgBW0.75)

ปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง มความจาเปนตอการคาดคะเนผลผลตสตว โดยสามารถใชทานาย

คาอตราการเจรญเตบโต หรอใชทานายคาความตองการโภชนะของโคเนอได มรายงานผลวจยจานวนมากทระบ

ปจจยทเกยวของกบการควบคมปรมาณการกนไดในสตวเคยวเออง ประกอบดวย ปจจยทางดานกายภาพ และ

ดานเคม นอกจากน ยงมปจจยอน ๆ เชน เมแทบอไลท หรอฮอรโมนในรางกาย ภาวะทางสรรวทยาของรางกาย

สภาพภมอากาศของสงแวดลอม และการจดการเลยงด ฯลฯ (ARC, 1980; NRC, 2000) ดงนน การสรางสมการ

ทานายปรมาณการกนไดจงเปนสงทยงยากและซบซอน หากตองการใชงานใหครอบคลมในสตวทก

สภาวะสงแวดลอมและการจดการใหอาหาร

2. การสรางสมการเพอทานายปรมาณการกนไดในโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน

การสรางสมการเพอทานายปรมาณการกนไดในเอกสารน ไดทดสอบความสมพนธระหวางปรมาณ

การกนไดกบนาหนกโคเนอ ฐานขอมลทใชเพอการทดสอบ ไดจากเอกสารผลงานวจยทตพมพ จานวน 16 เรอง

(เกษม, 2530; สจตรา, 2530; ปรชญา, 2531; เมธา และคณะ, 2533; วรพงษ และ บญฤา, 2533; ชมพล, 2534;

วฒพงษ, 2539; สนทร และคณะ, 2544; คณน, 2546; ศวพร และคณะ, 2546; เวยงสกล, 2547; ศกดา และคณะ,

2549; เศกสรรค และคณะ, 2549; อานภาพ และคณะ, 2549; อทธพล และ สาราญ, 2549; Shinoda et al.,

2000) รวมทงหมด 59 ปจจยการทดลอง ในโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน ขอมลทงหมดถกนามาวเคราะห

อภมานเพอสรางสมการ ตามวธการของ St-Pierre (2001) (แสดงรายละเอยดในภาคผนวกท 1) ไดสมการ

ทานายระหวาง คาความสมพนธระหวางนาหนกตว กบปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง โดยสมการทมความ

ถกตองและแมนยาสงทสด มคา R2 (coefficient of determination) เทากบ 0.91 (แสดงรายละเอยดในตาราง

ภาคผนวกท 2.1 และ 2.2) คอ

DMI = 0.02887BW - 0.5778 (n = 59, R2 = 0.91, RSD = 0.10, P<0.001) --- (สมการท 1)

โดย DMI = ปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง (กโลกรมตอวน)

BW = นาหนกตว (กโลกรม)


3. สรป

ปรมาณการกนไดมความจาเปนตอการทานายคาอตราการเจรญเตบโต หรอใชคานวณคาความ

ตองการโภชนะของโคเนอได รวมทงสามารถทานายปรมาณการกนไดของโคพนเมองไทย และโคพนธบราหมน

ของไทยจากสมการทสรางขน

4. เอกสารอางอง

เกษม ทงทอง. 2530. ผลของการใชราออนรวมกบใบผกตบชวาเลยงโคเนอพนเมองหลงหยานม. วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 48 น.

คณน บรรณกจ. 2546. ผลของโปรตนกากถวเหลองทผานการปองกนการยอยสลายในกระเพาะหมกตอองคประกอบทางเคม

ของอาหารขน, ปรมาณการกนได, ความสามารถในการยอยได, คาทางชวเคมในเลอด, กระบวนการหมก

ในกระเพาะหมก และอตราการเจรญเตบโตในโคเนอพนเมอง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต.

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 91 น.

ชมพล ทรงวชา. 2534. ผลของความถของการใหอาหารตอประสทธภาพการใชอาหารและการเจรญเตบโตในโคเนอ

พนธพนเมอง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ขอนแกน. 66 น.

ปรชญา สรรพานช. 2531. การเสรมใบมนสาปะหลงแหงในสตรอาหารทใชฟางขาวเปนอาหารหลกเพอใชเลยงโคเนอ

พนเมอง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.


เมธา วรรณพฒน อดศกด สงขแกว ฉลอง วชราภากร และเวชสทธ โทบราณ. 2533. การศกษาเปรยบเทยบ

คณคาทางโภชนะของฟางขาวเจาและฟางขาวเหนยวเพอเปนอาหารสตวเคยวเออง. แกนเกษตร. 18(3): 132-141.

วรพงษ สรยจนทราทอง และ บญฤา วไลพล. 2533. การเสรมถวอาหารสตวในโคเนอพนเมอง. แกนเกษตร. 18 (3):

142-151.

วฒพงษ อนทรธรรม. 2539. ผลของการเสรมเมลดฝายในสตรอาหารโคเนอขนทมตอกระบวนการหมกในรเมน

สมรรถนะการผลต และคณสมบตของซาก. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 105 น.

เวยงสกล นาประเสรฐ. 2547. ผลของแหลงอาหารหยาบพลงงานในสตรอาหารขน ตอปรมาณการกนได รปแบบ

กระบวนการหมก ความสามารถในการยอยได และอตราการไหลผานของอาหารในโคเนอ. วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 109 น.

ศกดา ประจกษบญเจษฎา จรรตน เงนแดง และภรมย บวแกว. 2549. การใชหญาซกแนลเลอยและถวทาพระสไตโล

เปนอาหารหยาบเลยงโคเนอ. หนา 153-167. ใน: รายงานการประชมวชาการเกษตรประจาป 2549.

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

ศวพร วรอน เมธา วรรณพฒน สทธศกด คาผา และฉลอง วชราภากร. 2546. ผลของระดบมนเฮยและมนเสน

ในสตรอาหารขนตอนเวศวทยารเมนและปรมาณการกนไดของฟางหมกยเรยในโคเนอ. หนา 191-200.

ใน: รายงานการการประชมวชาการเกษตรประจาป 2546. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

ขอนแกน.


เศกสรรค สวนกล อานภาพ เสงสาย และศภวนจกร พลมศกด. 2549. สมรรถภาพโคเนอพนเมองเพศผภายใต

การเลยงแบบปลอยแทะเลมในแปลงหญาซตาเรย และแปลงถวทาพระสไตโลในพนทจงหวดสราษฎรธาน.

หนา 236-250. ใน: รายงานผลงานวจยประจาป 2549. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตร

และสหกรณ. กรงเทพฯ.

สจตรา สราวช. 2530. ผลของการเสรมใบกระถนแหงระดบตาง ๆ ตอสมรรถนะการเจรญเตบโตของโคเนอพนเมอง

ทไดรบฟางขาวเปนอาหารหลก. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย.


สนทร วทยาคณ ศกร คณวฒฤทธรณ พทกษพล พรเอนก และชานาญวทย พรมโคตร. 2544. การใชรเมนซนแคบซล

ในแมโคเนอหลงคลอด. หนา 200-203. ใน: รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการงานแสดงเทคโนโลย

การเกษตรเพออนโดจน. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. อบลราชธาน.

อานภาพ เสงสาย ปรชญา ปรชญลกษณ วโรจน วนาสทธชยวฒน และสมน โพธจนทร. 2549. นาหนกเรมขน

ตออตราการเจรญเตบโตและลกษณะซากของโคเนอพนเมองเพศผ ในสภาพการเลยงแบบขงคอก.

หนา 221-235. ใน: รายงานผลงานวจยประจาป 2549. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตร


อทธพล เผาไพศาล และสาราญ วจตรพนธ. 2549. ผลของปรมาณโปรตนและพลงงานทกนตอสมรรถนะการ

เจรญเตบโตของโคเนอพนธพนเมองไทย. หนา 108-124. ใน: รายงานการประชมวชาการเกษตร

ประจาป 2549. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

Agricutural Research Council. 1980. The Nutrient Requirement of Ruminant Livestock. London. UK.

National Research Council. 2000. Nutrient Requirement of Beef Cattle. 7 thed. National Academic Press,

Washington, DC.

Shinoda, M., T. Kawashima, P. Pholsen, and T. Chuenpreecha. 2000. Quality and nutritive value of

Napier grass silage. Final report of collaborative research project between Japan

International Research Center for Agriculture Sciences. Japan and Department of Livestock

Development, Thailand.

St-Pierre, N. R. 2001. Integrating quantitative finding from multiple studies using mixed model

methodology. J. Dairy Sci. 84: 741–755.


21 บทท 3 พลงงาน (Energy)

บทท 3 พลงงาน (Energy)

1. บทนาและความสาคญของพลงงาน

โคเนอมความจาเปนตองไดรบโภชนะทอยในรปสารอนทรยจากอาหาร เพอเปนพลงงานสาหรบการสรางเนอเยอ

ของรางกาย (หรอพลงงานเพอการใหผลผลต) รวมทงสตวมความตองการโภชนะ เพอเปนแหลงพลงงานในการดาเนน

กจกรรมพนฐานของรางกาย เรยกวา “พลงงานเพอการดารงชพ” โดยทงคาความตองการพลงงานเพอการดารงชพ และเพอ

การใหผลผลตดงกลาว ไดมาจากการเปลยนแปลงรปแบบของพลงงานทมจากอาหารในรปแบบพลงงานเคม (chemical

energy) ทงน พลงงานเคมจากอาหาร เมอเกดการสนดาป/เผาผลาญในรางกายจะเปลยนรปแบบเปนพลงงานกล

(mechanical energy) และพลงงานความรอน (heat energy) ผสนใจศกษารายละเอยดดานเมแทบอลพลงงานในสตวสตว

เคยวเอองสามารถอานเพมเตมไดจาก Blaxter (1962; 1989) ARC (1980) AFRC (1993) Orskov and Ryle (1998) และ

NRC (1996; 2001)

2. หนวยวดคาพลงงานอาหารสตว

คาจากดความ “พลงงาน (energy)” หมายถง ศกยภาพของการทางาน โดย “งาน” หมายถง ผลจากการออกแรง

เพอเคลอนยายวตถใหไดในระยะทางหนง

หนวยวดพลงงานตามมาตรฐานสากลทนยมใชในแถบยโรป เรยกวา จล (joules, J = volts × amperes ×

seconds) บางประเทศนยมใชหนวย “แคลอร (calorie, cal)” โดยพลงงาน 1 แคลอร หมายถง พลงงานความรอนททาใหนา

จานวน 1 กรม มอณหภมสงขน 1 องศาเซลเซยส คอ จาก 14.5 องศาเซลเซยส เปน 15.5 องศาเซลเซยส ทงน คาความรอน

1 แคลอร มคาเทยบเทากบ 4.184 จล หรอ 1 จล เทากบ 0.239 แคลอร วธการแสดงคาจานวนพลงงานความรอน นยมแสดง

ในรปแบบคา “กโลจล (kilo joules, kJ)” เทากบ 1,000 จล หรอ “เมกะจล (mega joules, MJ)” เทากบ 1,000 กโลจล หรอ

1,000,000 จล นอกจากน อาจใชหนวยเปน “BTU (British Thermal Unit)” โดย 1 BTU เทากบ 252 แคลอร

3. การประเมนคาพลงงานของอาหารสตว

พลงงานของอาหารสตว สามารถตรวจวดไดดวยเครองมอวดคาพลงงานความรอน ทเรยกวา “บอมบคาลอรมเตอร

(bomb calorimeter)” คาพลงงานความรอนทปลอยออกมาจากการเผาไหมอาหารอยางสมบรณ เรยกวา “คาพลงงานรวม

(gross energy, GE)”

จากหลกการทางพลงงานทางโภชนศาสตรสตว สามารถแยกสวนพลงงานทกนได ตามการนาใชประโยชนของสตวเลยง

ดงแสดงในรปท 1 จะเหนไดวา คาพลงงานรวม ไมสามารถใชบงบอกความสามารถของการนาไปใชประโยชนพลงงาน

จากอาหารไดอยางสมบรณ ดงนน หากนาคาพลงงานทกนไดรวมทงหมด หกลบดวยคาพลงงานทสญเสยออกทางการ

ขบถายมล (fecal energy, FE) เรยกวา “คาพลงงานทยอยได (digestible energy, DE)” ซงประเมนไดจากการทดลอง เพอ

วดคาการยอยได (digestion trial) สดสวนคา DE:GE มความผนแปรสง เรมจาก 0.3 ในพชอาหารสตวคณภาพตา ถง 0.9

ในเมลดธญพชทมคณภาพด อยางไรกตาม คาพลงงานทยอยไดมความถกตองและความแมนยาตากวาคา “พลงงานทใช

ประโยชนได (metabolizable energy, ME)” ซงเปนคาพลงงานทประเมนไดจากการนาคาพลงงานทกนไดรวมทงหมด หกลบ


ดวยพลงงานทสญเสยออกทางการขบถายมล การขบถายปสสาวะ (urinary energy, UE) และการขบถายแกสมเทน

(methane energy) สดสวนระหวางคา ME:GE บงบอกถง คาความเขมขนของพลงงานทใชประโยชนไดในอาหาร

(metabolizable energy concentration หรอ metabolisability, q) คาพลงงานทใชประโยชนได มความสมพนธกบ

คาพลงงานทยอยไดสง วตถดบอาหารสตวในเขตหนาวมคาสดสวน ME:DE ประมาณ 0.82 (ARC, 1980; NRC, 2000)

ในขณะท วตถดบอาหารเขตรอนมคาสดสวน ME:DE อยในชวง 0.78-0.88 หรอเฉลยประมาณ 0.84 (อนนท และคณะ

2551) ในทานองเดยวกน คาพลงงานทใชประโยชนไดยงคงมขอจากด เนองจาก ไมไดคานงถงคาพลงงานความรอนท

สญเสย เนองจากการกนและการใชประโยชนจากอาหารของสตว (heat increment, HI) (McDonald et al., 2002; Johnson et al.,

2003) จงสงผลให คาพลงงานทใชประโยชนไดมความถกตองตากวาคา “พลงงานสทธ (net energy, NE)” ซงเปน

คาพลงงานทไดจากคาพลงงานทใชประโยชนได ลบดวยคา “พลงงานความรอนทเพมขนจากการกน และการใชประโยชน

จากอาหาร”

คาพลงงานสทธ สามารถแยกออกเปนสองสวนหลก คอ “พลงงานสทธเพอการดารงชพ (net energy for

maintenance, NEm)” และ “พลงงานสทธเพอการใหผลผลต (net energy for production, NEp)” ซงสามารถแยก

รายละเอยด ตามชนด ประเภท และรปแบบการใหผลผลตของสตว (ดรปท 1 ประกอบ) ถงแมวา คาพลงงานสทธมความ

ถกตอง และแมนยาสงทสด แตวธการประเมนคาพลงงานสทธยงมขอจากด ในดานวธการวดคาพลงงานความรอนทเพมขน

จากการกน และการใชประโยชนจากอาหาร เนองจาก เปนวธการทซบซอน ยงยาก และตองใชเครองมอทมความละเอยด

ลงทนสง จงสงผลใหปจจบนในบางประเทศ เชน ประเทศสหราชอาณาจกร และออสเตรเลย ยงคงใชระบบพลงงานทใช

ประโยชนได (ARC, 1980; AFRC, 1993) สาหรบงานวจย ดานการประเมนคาพลงงานในวตถดบอาหารสตวเคยวเอองของ

ประเทศไทยยงมอยอยางจากดมาก

ตารางท 1 สมการเพอการทานายคาพลงงานทยอยได และคาพลงงานทใชประโยชนได

Sources Equations1/ R2 RSD2/ P-value n

Kaewpila et al. (2008)

(1) ME = 0.1913OM + 0.0956EE -

0.0992ADF - 6.1887

0.63 0.27 <0.001 27

(2) ME = 0.1586TDN - 1.0738 0.74 0.16 <0.001 45

(3) ME = 0.0865OMD + 0.2355EE -

0.0445ADF + 4.0362

0.73 0.23 <0.001 26

(4) ME = 0.9613DE - 1.2276 0.93 0.07 <0.001 57

(5) DE = 0.1663TDN + 0.1401 0.79 0.12 <0.001 44

McDonald (2002) ME = 0.160OMD NA NA NA NA

NRC (2000) ME = 0.2413DE - 0.1076 NA NA NA NA

NRC (2000) DE = 0.1845TDN NA NA NA NA 1/ ME, metabolizable energy (MJ/kg); DE, digestible energy (MJ/kg); TDN, total digestible nutrients (%); OMD,

organic matter digestibility (%); OM, organic matter (%); EE, ether extract (%); ADF, acid detergent fiber (%); 2/RSD, residual standard deviation; NA, not available.


ผลการประเมนคาพลงงาน ในอาหารสตวทมความถกตองสง จะมผลโดยตรงกบความแมนยาของการคานวณ

คาพลงงานในสตรอาหาร แตเนองจาก ทรพยากรการตรวจประเมนคาพลงงานของประเทศไทยมจากด จงไมสามารถทาการ

ตรวจคาพลงงานเปนรายวตถดบ ในแตละครงของการคานวณสตรอาหารได ผ ใชงานอาจเลอกใชขอมลคาพลงงาน

ของวตถดบอาหารสตวในตารางองคประกอบทางเคมและคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว ทแสดงในบทท 9 เพอ

การคานวณได นอกจากน ยงสามารถทานายคาพลงงานดวยความแมนยายงขน หากสามารถตรวจวเคราะหคาองคประกอบ

ทางเคมของวตถดบ เพอทานายคาพลงงานจากสมการ ตารางท 1 แสดงสมการเพอการทานายคาพลงงานทยอยได และคา

พลงงานทใชประโยชนได

Gross energy(GE) (heat of combustion)

Digestible energy(DE)

Metabolizable energy(ME)

Net energy(NE)

Fecal energy(FE)

Gaseous products of digestion (methane) Urinary energy(UE)

Heat increment (heat of nutrient metabolism)

Net energy for maintenance (NEm)-basal metabolism

-voluntary activity

-thermal regulation

-Product formation

-Waste formation and excretion

Net energy for production (NEp)-tissue energy

-lactation

-conceptus

-wool or feathers or work

Heat of fermentation (rumen, caecum, intestine)

-Undigested feed -Enteric microbes -Excretions & Cellular debris in to GI tract

Heat Production(HP)Productive or recovered energy

รปท 1 การใชประโยชนพลงงานของสตวเลยง ทมา: Pond et al. (2005)

4. ความตองการพลงงานของโคเนอ

สามารถจดแบงคาความตองการพลงงานออกไดเปน 2 สวน สวนแรก คอ ความตองการพลงงานเพอการดารงชพ

(net energy for maintenance, NEm) ซงหมายถง ปรมาณพลงงานระดบตาสด ทสตวตองการนาไปใชในกระบวนการ

เมแทบอลซมขนพนฐานของรางกาย พลงงานทเกดขนจะถกระบายออกจากตวสตว ในรปของพลงงานความรอน (ARC,

1980; Johnson et al., 2003) สวนทสอง คอ ความตองการพลงงานเพอการใหผลผลต (net energy for production, NEp)

ซงหมายถง พลงงานทสตวสามารถนาไปใชสรางเนอเยอและผลผลต ไดแก เนอ นม ขน ทงนหมายความรวมถง พลงงานท

ใชเพอการสบพนธ และพลงงานทใชเพอการเจรญเตบโตของตวออนในขณะตงทอง (NRC, 2000; McDonald et al., 2002;

Pond et al., 2005) ปรมาณพลงงานทถกเกบกกไวใชเพอการสรางผลผลตดงกลาว เรยกวา “พลงงานทรางกายสามารถเกบ

กกได (energy retention, ER หรอ recovered energy)” (กฤตพล, 2550; McDonald et al., 2002; Pond et al., 2005)


4.1 คาประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนได

คาประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนได หมายถง คาความสามารถในการเปลยนพลงงานในอาหารทอยในรป

พลงงานทใชประโยชนได ไปเปนพลงงานสทธในรปแบบของพลงงานสทธเพอการดารงชพ และพลงงานสทธเพอการ

เจรญเตบโต ซงคาประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนได แบงเปน 2 สวน สวนทหนง คอ คาประสทธภาพพลงงานทใช

ประโยชนไดเพอการดารงชพ (efficiency of ME for maintenance, km) และสวนทสอง คอ คาประสทธภาพพลงงานทใช

ประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต (efficiency of ME for growth, kg) (รปท 2) (Ferrell and Jenkins, 1984; NRC, 2000;

McDonald et al., 2002; Johnson et al., 2003)

หลกการประเมนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงาน และคาความตองการพลงงานในโคเนอ สามารถทาได

โดยนาขอมลทงหมดมาสรางความสมพนธระหวางตวแปรอสระ (แกน X, คาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได) กบตวแปรตาม

(แกน Y, คาพลงงานทรางกายเกบกกได) (รปท 2)

รปท 2 แสดงความสมพนธระหวางคาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได กบคาพลงงานทรางกายสามารถเกบกกไวได และการประเมนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ (efficiency of metabolizable energy for maintenance, km) และคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต (efficiency of metabolizable energy for growth, kg) ทมา: ดดแปลงจาก McDonald et al. (2002)

จากรปท 2 ณ จดตดแกน X หมายถง คาการเกบกกของพลงงานในรางกาย เทากบศนย ถอวาเปน คาความ

ตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ (MEm หรอ ทคา MEI ER=0) และคาความชนของเสนกราฟทอยใตแกน X

FHP = NEm

MEm (ER=0)

kg= ER/MEI ER>0

km = FHP/ MEIER=0 Energ

y rete

ntion

(ER,

kJ/kg

BW0.7

5 /d)

Metabolizable energy intake (MEI, kJ/ kgBW0.75/d)

+

0

-


(ทคา ER < 0) เปนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ (km) ซงคานวณไดจาก

สมการ

km = FHP/MEIER=0

โดยท FHP = พลงงานขนพนฐานเพอกระบวนการเมแทบอลซม (fasting heat production หรอ

basal metabolism)

MEm = พลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ

คาความชนของเสนกราฟทอยเหนอแกน X (ปรมาณการกนไดของพลงงานสงกวา 1.2 เทาของการดารงชพ

(1.2×M) เปนจดทแสดงคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต (kg) คานวณไดจาก

kg = ER/MEI ER>0

โดยท ER = พลงงานทเกบกกในรางกาย

MEI ER>0 = พลงงานทใชประโยชนไดทกนได

ในทางปฎบต การใชคาพลงงานสทธ เพอกาหนดความตองการพลงงานของโคเนอนน อาจมความยงยากในการ

นามาใช ทงนเพราะ การวเคราะหสวนประกอบพลงงานสทธอาหารสตวในประเทศไทย ยงไมสามารถดาเนนการได และใช

เครองมอ อปกรณทซบซอน แตปจจบนมหองปฎบตการของสถาบนการศกษาในประเทศ สามารถวเคราะหคาพลงงานทใช

ประโยชนไดในอาหารทงโดยตรง และโดยทางออม โดยวเคราะหปรมาณแกส การวดความตองการพลงงาน และ

สวนประกอบพลงงานในรปพลงงานทใชประโยชนได จงมความเหมาะสมในปจจบน

4.2 ประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพในโคอนเดยและโคยโรป

คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดยและโคยโรป ไดจาก

การประเมนจากงานวจย จานวน 10 เรอง (Lofgreen and Garrette, 1968; DiCostanzo et al., 1990; Ferrell and

Jenkins, 1998a; Ferrell and Jenkins, 1998b; Kawashima et al., 2000a; Kawashima et al., 2000b; Tedeschi et al.,

2002; Chaokaur et al., 2007; Nitipot et al., 2008; Chaokaur et al., unpublished data) (แสดงรายละเอยดในตาราง

ภาคผนวกท 3.1) จากการประมวลผลขอมลทางสถตและการวเคราะหอภมาน ตามวธการของ St-Pierre (2001) สามารถ

แสดงสมการความสมพนธระหวาง คาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได (MEI, kJ/kgBW0.75/d) กบคาพลงงานทรางกาย

เกบกกได (ER, kJ/kgBW0.75/d) ดงน (แสดงรายละเอยดในตารางภาคผนวกท 3.3)

โคอนเดย;

ER = 0.64MEI - 276.47 (n = 80, R2 = 0.85, RSD = 6.73, P < 0.001) --- สมการท 2

โคยโรป;

ER = 0.58MEI - 326.03 (n = 28, R2 = 0.91 RSD = 8.63, P < 0.001) --- สมการท 3


หมายเหต; คาสมการทไดมาจากการวเคราะหขอมลปรมาณการกนไดของพลงงานตากวา 1.2 เทาของการดารงชพ

(1.2×M)

จากสมการท 2 และ 3 พบวา คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของ

โคอนเดย (0.64) มคาสงกวาของโคยโรป (0.58) ประมาณ 9.38 เปอรเซนต แสดงใหเหนวา โคอนเดยมความสามารถในการ

เปลยนพลงงานทอยในรปของพลงงานทใชประโยชนไดในอาหารไปเปนพลงงานสทธเพอการดารงชพไดดกวาโคยโรป ซง

สอดคลองกบขอมลในตารางท 3 และ 4 ทพบวา โคอนเดยมคาประสทธภาพในการใชพลงงานทใชประโยชนได เพอการดารงชพ

สงกวาโคยโรป โดยมคาความผนแปรอยในชวงระหวาง 0.58 – 0.91 (Liang and Young, 1995; Kawashima et al., 2000a;

Kawashima et al., 2000b; Tedeschi et al., 2002; Chaokaur et al., 2007; Nitipot et al., 2008; Suzuki et al.,

unpublished data) และเมอพจารณาขอมลทรายงานในประเทศไทย พบวา โคพนเมองไทยมคาประสทธภาพการใช

ประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ มคาผนแปรอยระหวาง 0.62 – 0.69 (Kawashima et al., 2000a;

Chaokaur et al., 2007) และโคพนธบราหมนมคาประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ มคาผนแปร

อยระหวาง 0.58 – 0.82 (Chaokaur et al., 2007; Kawashima et al., 2000a) ซงความผนแปรของคาประสทธภาพการใช

ประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพนน อาจเนองมาจาก ความแตกตางของพนธ การจดการอาหาร

ความแตกตางกนทางสภาพภมอากาศและสงแวดลอม ตลอดจนคณภาพของวตถดบอาหารสตว (ARC, 1980; NRC, 2000;

McDonald et al., 2002; Jonhson et al., 2003)

4.3 ความตองการพลงงานสทธและพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดยและโคยโรป

จากสมการท 2 และ 3 พบวา คาความตองการพลงงานสทธเพอการดารงชพหรอความตองการพลงงานขนพนฐาน

เพอใชในกระบวนการเมแทบอลซมของรางกาย (NEm, หมายถง คา ณ จดท MEI = 0) ของโคอนเดย เทากบ 276.47

kJ/kgBW0.75/d ซงมคาตากวาโคยโรป (326.03 kJ/kgBW0.75/d) ประมาณ 15.20 เปอรเซนต สาหรบคาความตองการ

พลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ (MEmหมายถง คา ณ จดท ER = 0) ของโคอนเดย เทากบ 431.98 kJ/kgBW0.75/d

ซงมคาตากวาโคยโรป (562.12 kJ/kgBW0.75/d) ประมาณ 23.15 เปอรเซนต โดยคาความตองการพลงงานสทธเพอการดารงชพ

ของโคยโรปทไดจากการประมวลผลขอมลครงน มคาใกลเคยงกบรายงานของ Garrett (1980) และ NRC (2000) ทระบวา

คาความตองการพลงงานสทธเพอการดารงชพ มคาเทากบ 77 kcal/kgBW0.75/d หรอ 322.17 kJ/kgBW0.75/d

คาความตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดยทไดจากการประมวลผลขอมลครงน มคา

ใกลเคยงกบรายงานของ Ferrell and Jenkins (1998b) และ Chaokaur et al. (2007) ทพบวา คาความตองการพลงงานท

ใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคพนธบราหมน มคาเทากบ 458 kJ/kgBW0.75/d และ 488 kJ/kgBW0.75/d ตามลาดบ

และเปนไปในทศทางเดยวกนกบรายงานของ Tedeschi et al. (2002) ทพบวา คาความตองการพลงงานทใชประโยชนได

เพอการดารงชพของโคพนธ Nellore มความผนแปรอยในชวง 448 - 494 kJ/kgBW0.75/d สามารถสรปไดวา โคอนเดยมคา

ความตองการพลงงานเพอการดารงชพตากวาโคยโรปประมาณ 15 เปอรเซนต ซงสอดคลองกบ NRC (2000) ทรายงานวา

โคอนเดยมคาความตองการพลงงานเพอการดารงชพตากวาโคยโรปอยประมาณ 10 เปอรเซนต


ตารางท 2 คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคอนเดย

Reference Breed n BW Method 1/ km

(kg)

Solis et al. (1988) Brahman 4 499 IC; ER/MEI 0.67

Liang and Young (1995) Kedah Kelantan 16 335 IC; ER/MEI 0.64

Ferrell and Jenkins (1998b) Boran 15 277 CS; ER/MEI 0.65

Brahman 15 313 CS; ER/MEI 0.69

Tuli 16 287 CS; ER/MEI 0.68

Kawashima et al. (2000a) Brahman 44 353 IC; ER/MEI 0.82

Kawashima et al. (2000b) Thai native 20 163 IC; ER/MEI 0.69

Tedeschi et al. (2002) Nellore 15 200 CS; ER/MEI 0.65

Nellore 16 200 CS; ER/MEI 0.63



Chaokaur et al. (2007) Brahman 19 373 IC; ER/MEI 0.58

Nitipot et al. (2008) Thai native 20 185 IC; ER/MEI 0.62

Suzuki et al. (unpublished data) Brahman 20 370 IC; ER/MEI 0.91

This study Beef cattle 80 265 MA 0.64 1/ CS, comparative slaughter technique; IC, indirect respiratory calorimetry; ER, energy retention;

MEI, metabolizable energy intake; km , efficiency of ME for maintenace; MA, meta-analysis


ตารางท 3 คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพของโคยโรป

Reference Breed n BW Method 1/ km

(kg)

Fox et al. (1972) Hereford 6 230 CS; ER/MEI 0.67

Hereford 4 247 CS; ER/MEI 0.82

Solis et al. (1988) Angus 4 504 CS; ER/MEI 0.81

Hereford 4 490 CS; ER/MEI 0.66

Solis et al. (1989) Angus crossbred 37 351 CS; ER/MEI 0.66

Simmental crossbred 34 306 CS; ER/MEI 0.65

Old and Garrette (1987) Hereford 12 223 CS; ER/MEI 0.64

Charolais 12 240 CS; ER/MEI 0.62

DiCostanzo et al. (1990) Angus 28 498 CS; ER/MEI 0.76

Birkelo et al. (1991) Hereford 8 344 CS; ER/MEI 0.75

DiCostanzo et al. (1991) Angus 16 533 CS; ER/MEI 0.68

Hotovy et al. (1991) Hereford crossbred 4 370 CS; ER/MEI 0.73

Angus crossbred 8 378 CS; ER/MEI 0.74

Laurenz et al. (1991) Simmental 30 NA CS; ER/MEI 0.60

Angus 30 NA CS; ER/MEI 0.71

Shuey et al. (1993) Hereford 12 420 CS; ER/MEI 0.73

Angus 21 467 CS; ER/MEI 0.76

Hutcheson et al. (1997) Angus crossbred 24 409 CS; ER/MEI 0.62

Ferrell and Jenkins (1998a) Hereford x Angus 16 340 CS; ER/MEI 0.67

Belgian Blue crossbred 15 346 CS; ER/MEI 0.65

Piedmontese crossbred 14 323 CS; ER/MEI 0.65

Ferrell and Jenkins (1998b) Hereford 8 286 CS; ER/MEI 0.67


Kirkland and Gordon (1999) Holstein Fresian 24 603 IC; HP/MEI 0.66

Odai et al. (2005) Holstein Fresian crossbred 20 399 IC; ER/MEI 0.79

Kurihara (1996) Holstein Fresian 6 NA IC; ER/MEI 0.69

Holstein Fresian 2 NA IC; ER/MEI 0.70

ARC (1980) Beef cattle NA NA NA 0.71

NRC (2000) Beef cattle NA NA NA 0.69


MEI, metabolizable energy intake; HP, heat production; NA, not available; MA, meta-analysis


4.4 ประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของโคอนเดยและโคยโรป

คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนได เพอการเจรญเตบโตของโคอนเดยและโคยโรป

ไดจากการประเมนขอมลทไดจากงานวจย จานวน 12 เรอง (Lofgreen and Garrette, 1968; Garrette, 1979; Robelin,

1979; Ferrell and Jenkins, 1984; Solis et al., 1989; Sainz et al., 1995; Hutcheson et al., 1997; Ferrell and Jenkins,

1998a; Ferrell and Jenkins, 1998b; Kawashima et al., 2000a; Tedeschi et al., 2002; Chaokaur et al., 2007) (แสดง

รายละเอยดในตารางภาคผนวกท 3.2) จากการประมวลผลขอมลทางสถตและการวเคราะหอภมาน ตามวธการของ

St-Pierre (2001) สามารถแสดงสมการความสมพนธระหวาง คาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได (MEI, kJ/kgBW0.75/d) กบ

คาพลงงานทรางกายเกบกกได (ER, kJ/kgBW0.75/d) ดงน (แสดงรายละเอยดในตารางภาคผนวกท 3.3)

โคอนเดย;


โคยโรป;


หมายเหต; คาสมการทไดมาจากการวเคราะหขอมลปรมาณการกนไดของพลงงานสงกวา 1.2 เทาของการดารงชพ (1.2×M)

จากสมการท 4 และ 5 พบวา คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต

ของโคอนเดย (0.51) มคาสงกวาคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของ

โคยโรป (0.45) ประมาณ 11.76 เปอรเซนต โดยคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานเพอการเจรญเตบโตของ

โคอนเดย ทไดจากการประมวลผลขอมลครงน มคาสงกวาของโคอนเดยพนธ Kedah Kelantan และ Boran ทไดจากรายงาน

ของ Liang and Young (1995) และ Ferrell and Jenkins (1998b) ซงมคา เทากบ 0.30 และ 0.32 ตามลาดบ แตมคาตากวา

คาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานเพอการเจรญเตบโตของโคพนธ Nellore ทไดจากรายงานของ Tedeschi

et al. (2002) และโคพนธบราหมนททาการเลยงในสภาพของประเทศไทยทรายงานโดย Chaokaur et al. (unpublished

data) มคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตผนแปรอยในชวง 0.50 - 0.57

ดานคาประสทธภาพพลงงานเพอการเจรญเตบโตของโคยโรป พบวา คาทไดครงนมคาสงกวาคาประสทธภาพพลงงานเพอ

การเจรญเตบโตของโคลกผสมพนธแองกส ทมคาความผนแปรอยในชวง 0.42 - 0.43 (Garrette, 1979; Hutcheson et al.,

1997) และโคพนธเฮยฟอรด ทมคาอยในชวง 0.32 - 0.40 (Ferrell and Jenkins, 1998a) ดงแสดงในตารางท 3 และ 4

ซงความผนแปรของคาประสทธภาพในการใชประโยชนจากพลงงาน อาจมสาเหตหลายประการ ไดแก พนธ การจดการดาน

อาหาร อณหภมและสงแวดลอม ตลอดจนคณภาพของพชอาหารสตว (ARC, 1980; McDonald et al., 2002; Jonhson et al.,

2003; Pond et al., 2005)


ตารางท 4 คาประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของโคอนเดยและโคยโรป

Reference Breed n BW Method 1/ kg

(kg)

Bos indicus

Liang and Young (1995) Kedah Kelantan 16 335 IC; ER/MEI 0.30

Tedeschi et al. (2002) Nellore 22 327 CS; ER/MEI 0.57


Ferrell and Jenkins (1998b) Boran 15 277 CS; ER/MEI 0.32

Brahman 15 313 CS; ER/MEI 0.52

Tuli 16 287 CS; ER/MEI 0.42

Chaokaur et al. (unpublished data) Brahman 25 354 IC; ER/MEI 0.54

This study Beef cattle 44 317 MA 0.51

Bos taurus

Hutcheson et al. (1997) Angus crossbred 24 409 CS; ER/MEI 0.43

Solis et al. (1989) Angus crossbred 37 351 CS; ER/MEI 0.46

Simmental crossbred 34 306 CS; ER/MEI 0.45

Garrette (1979) Hereford x Angus 86 234 CS; ER/MEI 0.42

Hereford x Angus NA NA CS; ER/MEI 0.37

Old and Garrette (1987) Hereford 12 223 CS; ER/MEI 0.32

Charolais 12 240 CS; ER/MEI 0.31

Ferrell and Jenkins (1998a) Hereford crossbred 8 340 CS; ER/MEI 0.60

Angus crossbred 16 340 CS; ER/MEI 0.38

Belgian Blue crossbred 15 346 CS; ER/MEI 0.44

Piedmontese crossbred 14 323 CS; ER/MEI 0.27

Ferrell and Jenkins (1998b) Hereford 8 286 CS; ER/MEI 0.40


Gerrits et al. (1996) Holstein Fresian crossbred 36 120 CS; ER/MEI 0.67

Holstein Fresian crossbred 36 200 CS; ER/MEI 0.58

ARC (1980) Beef cattle NA 465 NA 0.44


MEI, metabolizable energy intake; NA, not available; MA, meta-analysis


4.5 ความตองการพลงงานเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน

คาความตองการพลงงานเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน

จากการประมวลผลดวยวธวเคราะหอภมาน ไดสมการระหวาง คาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/kgBW0.75/d)

เปนตวแปรอสระ (X) และคาพลงงานทใชประโยชนไดทกนไดเฉลยตอวน (MEI, kJ/kgBW0.75/d) เปนตวแปรตาม (Y)

จากขอมลงานวจย จานวน 6 เรอง (ศกดา และคณะ, 2549; อานภาพ และคณะ, 2549; อทธพล และสาราญ, 2549; สทศา

และคณะ, 2550; พรพจน และคณะ, ยงไมตพมพ; อนนท และคณะ, ยงไมตพมพ) ไดสมการท 6 และ 7 ดงแสดงในรปท 3

ซงจดตดแกน Y ทมคาอตราการเจรญเตบโตเทากบศนย หมายถง คาความตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ

ดงน

โคพนเมองไทย;

MEI = 31.37ADG + 483.60 (n = 18, R2= 0.82, RSD = 18.33, P < 0.001) --- (สมการท 6)

โคพนธบราหมน;

MEI = 22.67ADG + 486.19 (n = 39, R2= 0.73, RSD = 13.99, P < 0.001) --- (สมการท 7)

รปท 3 แสดงความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/ kgBW0.75/d) และคาพลงงานทใชประโยชนไดทกนได (MEI, kJ/ kgBW0.75/d) ในโคพนเมองไทย (•, เสนทบ) และโคพนธบราหมน (*, เสนประ)

จากสมการท 6 และ 7 พบวา คาความตองการพลงงานเพอการดารงชพของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน

มคาทใกลเคยงกน โดยมคาเทากบ 484 และ 486 kJ/kgBW0.75/d ตามลาดบ ซงสอดคลองกบรายงานของ นทธมน และ

กฤตพล (2550) ทพบวา คาความตองการพลงงานเพอการดารงชพของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน มคาแตกตางกน

ประมาณ 2 เปอรเซนต ซงสอดคลองกบรายงานของ Ferrell and Jenkins (1998b) ทพบวา คาความตองการพลงงานเพอ

การดารงชพในโคพนธบราหมนทเลยงในประเทศสหรฐอเมรกา มคาประมาณ 488 kJ/kgBW0.75/d

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

0 5 10 15 20 25

MEI, kJ/kg BW

0.75/d

ADG, g/kg BW0.75 /d

MEI = 22.67ADG + 486.19

(n = 39, R2= 0.73, RSD = 13.99, P < 0.001)

MEI = 31.37ADG + 483.60

(n = 18, R2= 0.82, RSD = 18.33, P < 0.001)

MEI = 31.37ADG + 483.60

(n = 18, R2= 0.82, RSD = 18.33, P < 0.001)

MEI = 22.67ADG + 486.19

(n = 39, R2= 0.73, RSD = 13.99, P < 0.001)

MEI = 31.37ADG + 483.60

(n = 18, R2= 0.82, RSD = 18.33, P < 0.001)


คาความตองการพลงงานเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทย มคาสงกวาโคพนธบราหมน ประมาณ 28

เปอรเซนต โดยโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน มคาความตองการพลงงานเพอการเพมนาหนกตว 100 g/kgBW0.75/d

ประมาณ 3,620.60 และ 2,753.19 kJ/kgBW0.75/d ตามลาดบ เนองจาก การศกษาวจยความตองการพลงงานของโค

ในประเทศไทยมอยอยางจากด จงควรมการศกษาวจยเพมเตม เพอใหไดขอมลทมความถกตองและแมนยาสงยงขน

5. สรป

จากการวเคราะหอภมานครงน สรปไดวา โคอนเดย มคาความตองการพลงงานสทธเพอการดารงชพตากวาโคยโรป

ประมาณ 15 เปอรเซนต โคอนเดย มคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ

(km = 0.64) สงกวาโคยโรป (km = 0.58) ประมาณ 9 เปอรเซนต ในขณะทคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานทใช

ประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตของโคอนเดย (kg = 0.51) สงกวาโคยโรป (kg = 0.45) ประมาณ 12 เปอรเซนต

สาหรบภายในกลมโคอนเดย โคพนเมองไทย มคาความตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพใกลเคยง

กบโคพนธบราหมน แตมคาความตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโต สงกวาโคพนธบราหมน ประมาณ

28 เปอรเซนต ทงนอาจเนองจากความแตกตางของศกยภาพทางพนธกรรม อยางไรกตาม เนองจากขอมลทมอยมจานวน

จากด จงควรมการศกษาเพมเตม


กฤตพล สมมาตย. 2550. โภชนพลงงานศาสตรในสตวเคยวเออง. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร


นทธมน ตงจตวฒนาชย และกฤตพล สมมาตย. 2550. ความตองการพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพในโคเนอพนธ

พนเมองไทยและโคเนอพนธบราหมน โดยประเมนจากฐานขอมลจากงานทดลองคาความสมดลพลงงาน.

แกนเกษตร. 35(3): 287-300.

ศกดา ประจกษบญเจษฎา จรรตน เงนแดง และภรมย บวแกว. 2549. การใชหญาซกแนลเลอยและถวทาพระสไตโล

เปนอาหารหยาบเลยงโคเนอ. หนา 153-167. ใน: รายงานการประชมวชาการเกษตรประจาป 2549.


สทสา แตมจนทร วนวศาข งามผองใส เสาวนต คประเสรฐ และสรศกด คชภกด. 2550. ปรมาณการกนได การใชประโยชนได

ของโภชนะ และการเจรญเตบโตของโคเนอพนเมองภาคใตเพศผ ทไดรบหญาพลแคททลมแหงเสรมดวยอาหารขน

ระดบตาง ๆ. ว.สงขลานครนทร. 29(2): 385-397.

อนนท เชาวเครอ พมพาพร พลเสน Takehiro Nishida และกฤตพล สมมาตย. 2551. การประเมนคาพลงงานทใชประโยชน

ไดของวตถดบอาหารโคเนอในเขตรอน.หนา 34- 37. ใน: รายงานการประชมวชาการเกษตรครงท 4 ประจาป 2551.


อานภาพ เสงสาย ปรชญา ปรชญลกษณ วโรจน วนาสทธชยวฒน และสมน โพธจนทร. 2549. นาหนกเรมขนตออตราการ

เจรญเตบโตและลกษณะซากของโคเนอพนเมองเพศผในสภาพการเลยงแบบขงคอก. หนา 221-235. ใน: รายงาน

ผลงานวจยประจาป 2549. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.


อทธพล เผาไพศาล และสาราญ วจตรพนธ. 2549. ผลของปรมาณโปรตนและพลงงานทกนตอสมรรถนะการเจรญเตบโตของ

โคเนอพนธพนเมองไทย. หนา 108-124. ใน: รายงานการประชมวชาการเกษตรประจาป 2549. คณะเกษตรศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

Agricultural and Food Research Council. 1993. Energy and protein requirements of ruminants. Wallingford,

London. UK.

Agricutural Research Council. 1980. The Nutrient Requirement of Ruminant Livestock. London. UK.

Blaxter, K.L. 1962. The Energy Metabolism of Ruminants. Hutchinson, London, UK.

Blaxter, K.L. 1989. Energy metabolism in animal and man. Cambridge University Press, UK.

Birkelo, C. P., D. E. Johnson, and H. P. Phetteplace. 1991. Maintenance requirements of beef cattle as affected

by season on different planes of nutrition. J. Anim. Sci. 69: 1214–1222.

Chaokaur, A., T. Nishida, I. Phaophaisan, P. Pholsen, R. Chaithiang, and K. Sommart. 2007. Energy

metabolism and energy requirement for maintenance of Brahman steers in tropical condition. Proc. 2nd

Inter. Symp. on Energy and Protein Metabolism and Nutrition, Vichy, France. 505-507.

DiCostanzo, A., J. C. Meiske, and S. D. Plegge. 1991. Characterization of energetically efficient and inefficient beef cow.

J. Anim. Sci. 69: 1337-1348.

DiCostanzo, A., J. C. Meiske, S. D. Plegge, T. M. Peters, and R. D. Goodrich. 1990. Within-herd variation in

energy utilization for maintenance and gain in beef cows. J. Anim. Sci. 68: 2156-2165.

Ferrell, C.L., and T. G. Jenkins. 1984. Energy utilization by mature, nonpregnant, nonlactating cows of different types.

J. Anim. Sci. 58: 234-243.

Ferrell, C.L., and T. G. Jenkins. 1998a. Body composition and energy utilization by steer of diverse genotypes

fed a high concentrate diet during the finishing period I. J. Anim. Sci. 76: 637-646.

Ferrell, C.L. and T. G. Jenkins. 1998b. Body composition and energy utilization by steer of diverse genotypes

fed a high concentrate diet during the finishing period II. J. Anim. Sci. 76: 647-657.

Fox, D. G., R. R. Johnson, R. L. Preston, and T. R. Dockerty. 1972. Protein and energy utilization during

compensatory growth in beef cattle. J. Anim. Sci. 34: 310 - 318.

Garrette, W. N. 1980. Factors influencing energetic efficiency of beef production. J. Anim. Sci. 51: 1434-1440.

Garrette, W. N. 1979. Relationships among diet, metabolizable energy utilization and net energy values of feedstuffs.

J. Anim. Sci. 49: 1403-1409.

Gerrits, Walter J. J., G. H. Tolman, J. W. Schrama, S. Tamminga, M. W. Bosch, and W. A. Verstegen. 1996.

Effect of protein and protein-free energy intake on protein and fat deposition rates in preruminant

calves of 80 to 240 kg live weight. J. Anim. Sci. 74: 2129-2139.

Hotovy, S., K., K. A. Johnson, D. E. Johnson, G. E. Carsten, and G. E. Seidel. 1991. Variation among twin beef cattle in

maintenance and feed values for growing and finishing beef cattle. J. Anim. Sci. 69: 940-946.


Hutcheson, J. P., D. E. Johnson, C. L. Gerken, J. B. Morgan, and J. D. Tatum. 1997. Anabolic implant effects on

visceral organ mass, chemical body composition and estimated energetic efficiency in cloned beef steer.

J. Anim. Sci. 75: 2620-2626.

Johnson, D. E., C. L. Ferrell, and T. G. Jenkins. 2003. The history of energetic efficiency research : Where have

we been and where are we going?. J. Anim. Sci. 81 (Suppl. 1): E27-E38.

Kaewpila, C., O. Makoto † and K. Sommart. 2008. Prediction of the energy value of cattle diets based on nutritive

value content of tropical feedstuffs. Proc.13th Animal Science Congress of the Asian-Australasian

Association of Animal Production Societies. Hanoi - Vietnam September 22-26, 2008. (in press).

Kawashima, T., W. Sumamal, P. Pholsen, R. Chaithiang, W. Boonpakdee, and M. Kurihara. 2000a. Comparative

study on energy and nitrogen metabolism between Brahman cattle and swamp buffalo fed with low

quality diet. Final report of collaborative research project between Japan International Research Center

for Agriculture Sciences. Japan and Department of Livestock Development, Thailand.

Kawashima, T., W. Sumamal, P. Pholsen, R. Chaithiang, W. Boonpakdee, and F. Tereda. 2000b. Energy and

nitrogen metabolism of Thai native cattle given Ruzi hay with different levels of soybean meal. Final report

of collaborative research project between Japan International Research Center for Agriculture Sciences.

Japan and Department of Livestock Development, Thailand.

Kirkland, R.M., and F.J. Gordon. 1999. The metabolisable energy requirement for maintenance and the

efficiency of use of metabolisable energy for lactation and tissue gain in dairy cows offered a

straw/concentrate ration. Livest. Prod. Sci. 61: 23–31.

Kurihara, M. 1996. Energy requirement and feed of dairy cows under high temperature conditions. JARQ.

30: 107-112.

Laurenz, J. C., F. M. Byers, G. T. Schelling, and L. W. Greene. 1991. Effects of season on the maintenance

requirements of mature beef cows. J. Anim. Sci. 69: 2168–2176.

Liang , J. B., and B. A. Young. 1995. Comparative energetic efficiencies of male Malaysian cattle and buffalo.

Livest. Prod. Sci. 41: 19-27.

Lofgreen, G.P., and W. N. Garrett. 1968. A system of expressing net energy requirement and feed values for

growing and finishing beef cattle. J. Anim. Sci. 27: 793-805.

McDonald, P., R. A. Edwards, J. F. D. Greenhalgh, and C. A. Morgan. 2002. Animal Nutrition. 6th Ed. Longman

Scientific and Technical. New York.

National Research Council. 2000. Nutrient Requirement of Beef Cattle. 7th Ed. National Academic Press.

Washington, DC.

National Research Council. 2001. Nutrient Requirement of Dairy Cattle. 7th Ed. National Academic Press,

Washington DC.

Nitipot, P., T. Nishida, I. Phaophaisal, and K. Sommart. 2008. Metabolizable energy requirement for

maintenance of Thai native beef cattle fed Pangola grass hay based diets. Proc. 13th Animal Science


Congress of the Asian - Australasian Association of Animal Production Societies. Hanoi - Vietnam

September 22-26, 2008. (in press).

Orskov , E. R. and M. Ryle 1990. Energy Nutrition in Ruminants. Elsevier Science Publishers Ltd. England.

Odai, M., W. Sumamal, R. Narmsilee, P. Pholsen, T. Chuenpreecha, and S. Indramanee. 2005. Energy and

nitrogen metabolism of Holstein crossbred dry cows fed Ruzi grass hay with different levels of soybean meal.

In: M. Odai (ed.) Improvement of dairy cattle production with locally available feed resources in

Northeast Thailand, JIRCAS and DLD, 1-7.

Old, C. A., and W. N. Garrette. 1987. Efficiency of feed energy utilization for protein and fat gain in Hereford and

Charolais steers. J. Anim. Sci. 60: 766-771.

Paul, S. S., A. B. Mandal, G. P. Mandal, A. Kannan, and N. N. Pathak. 2003. Deriving nutrient requirements of

growing Indian sheep under tropical condition using performance and intake data emanated from

feeding trials conducted in different research institutes. Small Rum. Res. 50: 97-107.

Pond, W. G., D. C. Church, K. R. Pond, and P. A. Schoknecht. 2005. Basic Animal Nutrition and Feeding. 5th ed.

Johon Wiley & Sons, Inc, New York. USA.

Robelin, J. 1979. Evolution de la composition corporelle des jeunes bovins males entiers de la race Limousine

entre 9 et 19 tools. 11. Composition chimique et valeur calorifique. Ann. Zootechnie 28: 191-198.

Sainz, R. D., F. De la Torre, and J. W. Oltjen. 1995. Compensatory growth and carcass quality in growth-restricted

and refed beef steers. 73: 2971-2979.

SAS. 1999. SAS User’s Guide: Statistics. 8.0. SAS Inst. Inc., Cary, NC, USA.

Shuey, S. A., C. P. Birkelo, and D. M. Marshall. 1993. The relationship of the maintenance energy requirement to

heifer production efficiency. J. Anim. Sci. 71: 2253-2259.

Solis, J. C., F. M. Byer, and L.W. Greene. 1988. Maintenance requirement and energetic efficiency of cow of

different breed types. J. Anim. Sci. 66: 764-778.

Solis, J. C., F. M. Byer, G. T. Schelling, and L.W. Greene. 1989. Anabolic implant and frame size effects on growth

regulation, nutrient repartitioning and energetic efficiency of feedlot steers. J. Anim. Sci. 67: 2792-2801.

St-Pierre, N. R. 2001. Integrating quantitative finding from multiple studies using mixed model methodology.

J. Dairy Sci. 84: 741–755.

Tedeschi., L. O., C. Boin, D. G. Fox, P. R. Leme, G. F. Alleoni, and D. P. D. Lanna. 2002. Energy requirement for

maintenance and growth of Nellore bulls and steers fed high-forage diets. J. Anim. Sci. 80: 1671-1682.


37 บทท 4 โปรตน (Protein)

บทท 4 โปรตน (Protein)

1. บทนาและความสาคญของโปรตน

โปรตน เปนสารประกอบอนทรยทมโมเลกลขนาดใหญ มโครงสรางซบซอน ประกอบดวยกรดแอมโนเรยงตวตอกน

เปนสายดวยพนธะเพปไทด (peptide bond) (McDonald et al., 2002)

รางกายของสตวมโปรตนเปนองคประกอบ ประมาณ 12-16 เปอรเซนต พบในทกสวนของรางกาย ยกเวนปสสาวะ

และนาด หนงในสามของโปรตนในรางกายพบในกลามเนอ โปรตนมความสาคญและหนาทดงน

1. เปนโครงสรางของรางกาย ชวยบารงรกษาและซอมแซมเนอเยอทสกหรอ

2. ใชในการสงเคราะหสารอนทรยทจาเปนตอรางกาย เชน เอนไซม ฮอรโมน และสารภมคมกน

3. ชวยในการควบคมสภาพหรอสภาวะของรางกายใหเปนไปตามปกต

4. ใชเปนแหลงพลงงานได (โปรตน 1 กรม จะใหพลงงานประมาณ 16.736 กโลจล หรอ 4.0 แคลอร)

2. แหลงของโปรตน

1. แหลงโปรตนจากพช (plant protein) สวนใหญไดจากเมลดถว และเมลดพชนามน หรอผลพลอยไดจากการสกด

นามนจากเมลดพชเหลาน เชน กากถวเหลอง กากถวลสง กากเมลดฝาย กากมะพราว กากเนอในเมลดปาลม กากยางพารา

กากงา กากทานตะวน กากนน กากเบยร กากเรปซด (rapeseed meal หรอ canola seed meal) กากลนซด (linseed meal

หรอ flax seed meal) นอกจากน อาจไดจากใบพชทมโปรตนสง เชน ใบกระถน ใบมนสาปะหลง เปนตน

2. แหลงโปรตนจากสตว (animal protein) สวนใหญจะไดจากสตว หรอผลพลอยไดจากโรงงานอตสาหกรรมท

เกยวของ เชน ปลาปน เนอปน เลอดปน ขนปน หางนม และหางเนย เปนตน

3.แหลงโปรตนเซลลเดยว (single cell protein) ซงไดจากการเพาะเลยง หรอการหมกจลนทรยเพอใหไดโปรตนจาก

ยสต รา แบคทเรย และสาหราย

4.แหลงไนโตรเจนทไมใชโปรตน (non protein nitrogen, NPN) เชน ยเรย ยรค แอมโมเนย เกลอแอมโมเนย

ไบยเรท (biuret) และโพลยเรยฟอรมาลดไฮด (poly urea formaldehyde) ในการเลอกใชแหลงไนโตรเจนเหลานจะตอง

พจารณาถงราคา ความสะดวกในการใช ความนากนของอาหารทผสมแลว และความเปนพษของสารนน

3. การประเมนคณคาทางโภชนะของโปรตนในโคเนอ

การวเคราะหหาปรมาณโปรตนในอาหารสตว นยมทาการวเคราะหโดยวธประมาณ (proximate analysis) เพอหา

ธาตไนโตรเจนทงหมดทมอยในอาหารนน คณดวยปรมาณของไนโตรเจนทหาไดดวยคา 6.25 (เนองจากโปรตนม

ธาตไนโตรเจนเฉลย ประมาณ 16 เปอรเซนต โดยนาหนก เพราะฉะนน ธาตไนโตรเจน 1 หนวย จะมคาเทยบเทากบโปรตน

6.25 หนวย, 100 หารดวย 16) โปรตนทวเคราะหไดโดยวธนเรยกวา “โปรตนรวมหรอโปรตนหยาบ (crude protein, CP)”

[crude protein = nitrogen x 6.25] คาโปรตนทได ประกอบดวย โปรตนแท (true protein) และสารทไมใชโปรตน แตม

ไนโตรเจนเปนองคประกอบ อยางไรกตาม การวเคราะหโดยวธนยงเปนทนยมใชกนอยจนถงปจจบน เนองจากทาไดงาย

สะดวก และตนทนตา


ตงแต ป ค.ศ. 1988 หรอ พ.ศ. 2531 เปนตนมา NRC (1989) ไดใหความสาคญ และคานงถงการสลายตวท

แตกตางกนของโปรตนในกระเพาะหมก ซงมผลตอประสทธภาพการใชประโยชนของโปรตนในสตวเคยวเออง โดยโปรตน

จากแหลงวตถดบอาหารตางชนดกน จะถกยอยสลายไดแตกตางกน คาการยอยสลายไดของโปรตนในกระเพาะหมก

สามารถประเมนได โดยวธ Protein solubility test เชน การประเมนโดยการวดการละลายไดในสารละลายบฟเฟอร

การละลายไดในเอนไซม และการยอยสลายโดยวธถงไนลอน (nylon bag, in sacco หรอ in situ) จงจดแบงโปรตน ออกเปน

2 สวน ตามความสามารถในการยอยสะลายได คอ โปรตนทถกยอยสลายไดในกระเพาะหมก (rumen-degradable protein,

RDP) และ โปรตนทไมถกยอยสลายในกระเพาะหมก (rumen-undegradable protein, RUP) ดงแสดงในรปท 4 นอกจากน ยง

มการประเมนคณคาของโปรตนในสตวเคยวเออง ดวยวธการอนหลายวธซงไมขอกลาวในทน ผ ตองการศกษารายละเอยด

เพมเตม สามารถคนควาไดใน NRC (2000), McDonald et al. (2002) และ Pond et al. (2005)

4. การยอยและการดดซมโปรตนในสตวเคยวเออง

โปรตนจากอาหาร ประมาณ 60 เปอรเซนต จะถกยอยสลายโดยจลนทรย (แบคทเรย โปรโตซว และรา) ในกระเพาะหมก

ใหเปนเพปไทด กรดแอมโน และแอมโมเนย หลงจากนน จลนทรยจะนาไปสงเคราะหเปน “โปรตนของจลนทรย (microbial

protein)” โดยประมาณ 80 เปอรเซนต ของโปรตนของจลนทรยทสงเคราะหได มาจากการใชแอมโมเนย สวนอก 20

เปอรเซนต ไดมาจากกรดแอมโน ทงนขนอยกบ แหลงของโปรตน แหลงของพลงงาน และแรธาต (Nolan, 1993)

กรดแอมโนสาหรบสตวเคยวเออง ไดมาจากการยอยสลายอาหารโปรตนและยอยสลายโปรตนของตวจลนทรย ซง

จลนทรยทอาศยอยในกระเพาะหมก สามารถสงเคราะหกรดแอมโนได ทงชนดทจาเปน (essential amino acid) ซง

หมายถง กรดแอมโนทจาเปนตองมในอาหาร เพราะรางกายสตวไมสามารถสงเคราะหจากสารอนได หรอสงเคราะหได แต

ไมพอเพยงกบความตองการของรางกาย และกรดแอมโนชนดทไมจาเปน (non - essential amino acid) ซงหมายถง

กรดแอมโนทไมจาเปนตองมในอาหาร เพราะรางกายสามารถสงเคราะหจากสารอนได ในปรมาณทพอเพยงกบความ

ตองการของรางกาย เปนททราบกนดวา โปรตนจากจลนทรยเปนโปรตนทมคณภาพ กลาวคอ มคณคาทางชววทยา

(biological value, BV) สง ประมาณ 66-87 เปอรเซนต ซงใกลเคยงกบโปรตนจากสตว และดกวาโปรตนจากพช จงอาจ

กลาวไดวา ความตองการโปรตนของสตวเคยวเอองเพอการดารงชพ หรอการใหผลผลตระดบตา ไมจาเปนตองเสรมกรดแอมโน

ชนดทจาเปน

แนวทางการเพมประสทธภาพในการสงเคราะหโปรตนของจลนทรย สามารถทาไดหลายวธ เชน การประสานเวลา

ระหวางอตราการยอยสลายอาหารพลงงาน และการปลดปลอยไนโตรเจน (synchronization the rate of degradation of

dietary energy and nitrogen release) เปนวธการหนงทชวยควบคมการยอยสลายสารอาหาร ทใหพลงงานกบโปรตน

ใหเกดขนดวยอตราและปรมาณทสมดลในเวลาอนเหมาะสม ทาใหไนโตรเจนทยอยสลายไดในกระเพาะหมกถกนาไปใช

อยางมประสทธภาพ และเปนผลใหความตองการโปรตนทไมถกยอยสลายในกระเพาะหมกลดลง การขบไนโตรเจนทาง

ปสสาวะลดลง (Sinclair et al., 1993) รวมทง ทาใหคาความเปนกรด-ดางในกระเพาะหมก และความเขมขนแอมโมเนยใน

กระเพาะหมก มความผนแปรตา (Chumpawadee et al., 2006) สงผลใหประสทธภาพการนาแอมโมเนยไปใชประโยชนเพอ

การสงเคราะหโปรตนของจลนทรยไดสงขน (Kolver et al., 1998; Shabi et al., 1998; Sinclair et al., 1993)


รปท 4 การใชประโยชนและความตองการโปรตนในสตวเคยวเอองในการใหผลผลต ทมา: ดดแปลงมาจาก Holmes and Wilson (1987)

5. การใชสารประกอบไนโตรเจนทไมใชโปรตน

แหลงของไนโตรเจนทไมใชโปรตน ทนยมใชเปนแหลงโปรตนในอาหารของสตวเคยวเออง คอ ยเรย สวนใหญใช

ในรปของป ยยเรย (46-0-0) มไนโตรเจน 46 เปอรเซนต เทยบเทากบ โปรตน 287 เปอรเซนต (46 x 6.25) จลนทรยใน

กระเพาะหมก ยอยสลายยเรยดวยเอนไซมยรเอส (urease) และนาเอาแอมโมเนยทสลายไดไปใชในการสงเคราะหโปรตน

ของจลนทรย โดยปกตยเรยจะถกใชไดดหากมอตราการสลายตวอยางชา ๆ และมแหลงอาหารคารโบไฮเดรตทสลายไดงายสง

(readily fermentable carbohydrate, RFC) เชน อาหารจาพวกธญพช มนเสน และกากนาตาล เปนตน

ถงแมยเรยจะสามารถใชเปนแหลงโปรตนในสตวเคยวเอองได แตมขอควรระวงในการใชเนองจาก อาจเกดการเปนพษ

ของยเรย (urea toxicity) ได โดยทวไปแลว มคาแนะนาปรมาณการใชยเรยในอาหาร ดงน

1. ไมควรใชยเรยเกน 1 เปอรเซนต ของปรมาณวตถแหงทกนได

2. ไมควรใชยเรยเกน 3 เปอรเซนต ของอาหารขนทใชเลยงสตว

3. ไมควรใชยเรย เมอคดเปนไนโตรเจนเกน 1 ใน 3 สวน ของปรมาณไนโตรเจนในอาหารทงหมด

RUMEN DEGRADABLE PR0TEIN (RDP)

RUMEN UNDEGRADABLE PR0TEIN (RUP)


6. หลกการประเมนความตองการโปรตนในโคเนอ

ความตองการโปรตน สามารถจาแนกออกเปนสองสวน ไดแก 1. ความตองการโปรตนเพอการดารงชพ (protein

requirements for maintenance) และ 2. ความตองการโปรตนเพอผลผลต (protein requirements for production)

การประเมนหาคาความตองการโปรตน สามารถทาไดดวยวธตอไปน (McDonald et al., 2002; Pond et al., 2005)

1. ประเมนไดจาก endogenous nitrogen losses โดยวธแฟคทอเรยล (factorial method) ตามวธการ ทเสนอโดย

Mitchell ในป ค.ศ. 1926 เพอคานวณคาความตองการโปรตน อธบายโดย Swanson (1977) และ NRC (1984)

2. ประเมนไดจาก วธการวดสมดลไนโตรเจน (nitrogen balance) ดวยการใหอาหารทมระดบโปรตนแตกตางกน

โดย ณ ทระดบโปรตนตาสด ททาใหสมดลไนโตรเจนเทากบศนย (ไมมการเกบกกหรอสญเสยไนโตรเจน) ถอวาเปน ระดบ

ความตองการโปรตนเพอการดารงชพ (ARC, 1980; Silva et al., 2003)

3. ประเมนไดจาก วธการชาแหละซาก (comparative slaughter technique) จากการใหอาหารทมระดบโปรตน

แตกตางกน เพอเปรยบเทยบการสะสมโปรตนในซาก และวดการกกเกบไนโตรเจน (โปรตน) ในซากตอปรมาณโปรตนทไดรบ

(Lofgreen, 1965; Chizzotti et al., 2007)

4. ประเมนไดจาก การทดสอบการกนอาหาร โดยวธวดคาเปลยนแปลงนาหนกตว (long-term feeding trials)

เปนวธทวดคาการเปลยนแปลงนาหนกตวตอหนงหนวยของโปรตนทสตวกนได (Taylor et al., 1981; Luo et al., 2004)

7. ผลกระทบของการไดรบโปรตนไมเพยงพอหรอมากเกนความตองการ

การขาดโปรตน มผลทาใหระดบโปรตนในเลอดตา สงผลใหภมคมกนโรคลดลง และสตวปวยงาย บาดแผลหายชา

รวมถงขน ผวหนง กบเทาจะหยาบกราน แคระแกรน และอตราการเจรญเตบโตตา (NRC, 2000) การขาดโปรตน มผลทาให

ประสทธภาพการยอยของจลนทรยในกระเพาะหมกลดลง ซงสงผลกระทบทาใหการใชประโยชนไดของพลงงานลดตาลงดวย

(ARC, 1984) นอกจากน การขาดโปรตนในโคทกาลงตงทองจะมผลทาใหลกโคในทองชะงกการเจรญเตบโต สงผลใหลกโคท

คลอดตวเลก และออนแอ ถาอาการขาดรนแรงลกโคแรกเกดอาจตาย หรอแทงกอนกาหนด ลกโคมอตราการตายสง อตรา

การเจรญเตบโตของลกโคลดลง สาหรบโคระยะใหนมมผลทาใหนานมลดลง เปอรเซนตของแขงในนานม (total solid)

โดยเฉพาะโปรตนลดลง แตถาโคขาดโปรตนรนแรงในชวงแรกของการใหนานม โคจะซบผอม ไมสามารถเพมนาหนกตวได

(NRC, 2000) ซงจะสงผลตอสมรรถนะการสบพนธ

การไดรบโปรตนมากเกนความตองการ จะไมมผลกระทบกบโคเนอ ยกเวนถาไดรบสารประกอบไนโตรเจนทไมใช

โปรตนมากเกนไป อาจเกดเปนพษได แตการใหอาหารโปรตนมากเกนความตองการของสตว จะมผลเสยหายทางเศรษฐกจ

ทาใหสนเปลองเงนตนทนคาอาหาร และในการกาจดไนโตรเจนออกจากรางกาย สตวจาเปนตองใชพลงงานเพอกาจด

ไนโตรเจนในรปของแอมโมเนย และขบออกในรปยเรยทางปสสาวะ ทาใหประสทธภาพการใชพลงงานตาลง นอกจากน ยง

ทาใหเกดปญหามลภาวะเปนพษ อนเนองมาจากระดบไนโตรเจนทเกนพอถกขบออกมาทางมลสสงแวดลอม (NRC, 2000)

8. ความตองการโปรตนเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตของโคเนอ

ความตองการโปรตนของสตว มปจจยทเกยวของมากมาย ไดแก ขนาดรางกาย ชนดพนธ (ARC,1980; NRC,

2000) และสงแวดลอมทโคอาศยอย รวมถงคณภาพของอาหาร (Orskov, 1992) ดวย ดงนน ดวยความแตกตางของทง

ชนดพนธสตว และอาหารทใชเลยงของโคเนอ ในสภาพอากาศรอนชนของประเทศไทย กบโคยโรปทเลยงในเขตอบอน


ของประเทศในยโรปและอเมรกา จงอาจมคาความตองการโปรตนแตกตางกนได จงเปนทมาของการตรวจเอกสารงานวจย

ดานโปรตนในโคเนอของประเทศไทย เพอประเมนหาคาความตองการโปรตนเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโตใน

โคเนอทเลยงของประเทศไทย ดงแสดงในรายละเอยดตอไป

คาความตองการโปรตนเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทย พนธบราหมน และโคลกผสม

ไดจากการประมวลผลขอมล และการวเคราะหอภมานตามวธการของ St-Pierre (2001) โดยการสรางสมการเชงเสนตรง

ระหวาง คาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/kgBW0.75/d) เปนตวแปรอสระ (X) และคาโปรตนหยาบทกนไดเฉลย

ตอวน (CPI, gCP/kgBW0.75/d) เปนตวแปรตาม (Y) คาความตองการโปรตนเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโต

ประเมนจาก ฐานขอมลทไดจากผลงานวจยทเกยวของกบคาความตองการโปรตนเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโต

ของโคในประเทศไทย จานวน 14 เรอง (เกษม, 2530; สจตรา, 2530; ปรชญา, 2531; วรพงษ และ บญฤา, 2533; ชมพล,

2534; วเชยร, 2535; บญชา, 2538; กานดา และคณะ, 2539; เวชสทธ, 2538; วชรนทร และคณะ, 2540;คณน, 2546; วระพล

และคณะ, 2548; เมธ และคณะ, 2550; และ อนนท และคณะ, ยงไมตพมพ) (แสดงรายละเอยดในตารางภาคผนวกท 4.1)

จากการประมวลผล ไดสมการแสดงความสมพนธระหวาง คาโปรตนหยาบทกนได และอตราการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทย

(สมการท 8) โคพนธบราหมน (สมการท 9) และโคลกผสม (สมการท 10) และแสดงในรปท 4, 5 และ 6 ตามลาดบ (แสดง

รายละเอยดในตารางภาคผนวกท 4.2)

โคพนเมองไทย;

CPI = 0.38 ADG + 5.03 (n = 24, R2 = 0.84, RSD = 0.04, P < 0.001) ---- (สมการท 8)

โคพนธบราหมน;

CPI = 0.56 ADG + 4.52 (n = 73, R2 = 0.50, RSD = 0.33, P<0.001) ---- (สมการท 9)

โคลกผสม;

CPI = 0.59 ADG + 5.47 (n = 33, R2 = 0.70, RSD = 0.04, P < 0.001) --- (สมการท 10)


รปท 5 แสดงความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/ kgBW0.75/d) กบคาโปรตนหยาบทกนได (CPI, g/ kgBW0.75/d) ในโคพนเมองไทย

รปท 6 ความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/ kgBW0.75/d) กบคาโปรตนหยาบทกนได (CPI, g/ kgBW0.75/d) ในโคพนธบราหมน

02468

101214161820

-10 -5 0 5 10 15 20

CPI, g/kg BW

0.75

ADG, g/kg BW0.75

0

5

10

15

20

25

-5 0 5 10 15 20 25

CPI, g/kg BW

0.75

ADG, g/kg BW0.75

CPI = 0.38 ADG + 5.03

(n = 24, R2 = 0.84, RSD = 0.04, P < 0.001)

CPI = 0.56 ADG + 4.52

(n = 73, R2 = 0.50, RSD = 0.33, P<0.001)


รปท 7 ความสมพนธระหวางคาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG, g/ kgBW0.75/d) กบคาโปรตนหยาบทกนได (CPI, g/ kgBW0.75/d) โคลกผสม

จากการประมวลผลขอมล พบวา โคเนอพนเมองไทย โคพนธบราหมน และโคลกผสม มคาความตองการโปรตน

เพอการดารงชพ เทากบ 5.03, 4.52 และ 5.47 gCP/kgBW0.75/d ตามลาดบ และมคาความตองการโปรตนเพอการเพม

นาหนกตว 100 g/kgBW0.75/d เทากบ 43.03, 60.52 และ 64.47 gCP/kgBW0.75/d ตามลาดบ จากคาทไดน สามารถคานวณ

คาความตองการโปรตนในรปของไนโตรเจนได โดยการหารดวยคาคงท 6.25

จากการเปรยบเทยบระหวาง โคเนอพนเมองไทยกบโคลกผสม พบวา ความตองการโปรตนเพอการดารงชพ สาหรบ

โคลกผสมทเลยงในประเทศทกาลงพฒนาใกลเคยงกบท Kearl (1982) แนะนา และท NRC (1976) แนะนา สาหรบโคเนอ

ยโรปทเลยงในแถบอเมรกา (5.35 และ 5.55 gCP/kgBW0.75/d ตามลาดบ) ในขณะท ความตองการโปรตนของโคเนอพนธ

บราหมน มคาทใกลเคยงกบท ARC (1980) แนะนา สาหรบโคเนอทเลยงในแถบยโรป (4.42 gCP/kgBW0.75/d)

9. สรป

การวเคราะหอภมาน โดยใชฐานขอมลจากงานวจย ซงทดสอบการกนอาหารดวยการวดคาเปลยนแปลงนาหนกตว

ของโคเนอทเลยงในสภาพอากาศรอนชนของประเทศไทย ชใหเหนไดวา โคเนอพนธบราหมน มคาความตองการโปรตนเพอ

การดารงชพตากวาโคพนเมองไทย และโคลกผสม ในขณะท ความตองการโปรตนเพอการเจรญเตบของโคพนธบราหมน

และโคพนเมองลกผสมมคาสงกวาโคพนเมองไทย

การศกษาวจยคาความตองการโปรตนของโคเนอในประเทศไทยยงมอยอยางจากด จงควรมการศกษาวจยเพมเตม

เพอใหไดขอมลทมความถกตองและแมนยาสงยงขน

0

5

10

15

20

25

0 5 10 15 20 25

CPI, g/kg BW

0.75

ADG, g/kg BW0.75

CPI = 0.59 ADG + 5.47

(n = 33, R2 = 0.70, RSD = 0.04, P < 0.001)



กานดา นาคมณ วระพล พนพพฒน และ ธารงศกด พลบารง. 2539. การใชถวไมยราเลยงโคเนอ. หนา 315-328.

ใน: รายงานการประชมวชาการปศสตว ครงท 15 ประจาป 2539. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตร


เกษม ทงทอง. 2530. ผลของการใชราออนรวมกบใบผกตบชวาเลยงโคเนอพนเมองหลงหยานม. วทยานพนธปรญญา

วทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 48 น.

คณน บรรณกจ. 2546. ผลของโปรตนกากถวเหลองทผานการปองกนการยอยสลายในกระเพาะหมก ตอองคประกอบทางเคม

ของอาหารขน, ปรมาณการกนได, ความสามารถในการยอยได, คาทางชวเคมในเลอด, กระบวนการหมกในกระเพาะหมก

และอตราการเจรญเตบโตในโคเนอพนเมอง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย


ชมพล ทรงวชา. 2534. ผลของความถของการใหอาหารตอประสทธภาพการใชอาหารและการเจรญเตบโตในโคเนอพนธพนเมอง.

วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 66 น.

บญชา สจจาพนธ. 2538. การศกษาการใชยเรยทดแทนโปรตนจากกากถวเหลองในอาหารขนสตรมนสมปะหลงสาหรบ

โคลกผสมพนธชารโรเลส-บรามน. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.


เมธ สกลธนาศร สมต ยมมงคล สมเกยรต ประสานพานช และ เลอชาต บญเอก. 2550. การใชผวถวเหลองเพอทดแทน

มนเสนในอาหารสาหรบโคขน. หนา 221-235. ใน: รายงานการประชมวชาการสตวศาสตรครงท 3 ประจาป 2550.


ปรชญา สรรพานช. 2531. การเสรมใบมนสาปะหลงแหงในสตรอาหารทใชฟางขาวเปนอาหารหลกเพอใชเลยงโคเนอพนเมอง.

วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน. 107 น.

วรพงษ สรยจนทราทอง และ บญฤา วไลพล. 2533. การเสรมถวอาหารสตวในโคเนอพนเมอง. แกนเกษตร. 18 (3) : 142-151.

วเชยร มหาวจตร. 2535. การเพมโปรตนของมนสาปะหลงเสนบดโดยกากผงชรสเพอใชเปนอาหารโค. วทยานพนธปรญญาโท.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

วระพล พนพพฒน รชดาวรรณ พนพพฒน และ เสนห กลนะ. 2548. การใชหญาแพงโกลาแหงรวมกบอาหารขนในระดบตาง ๆ

ในการเลยงโคเนอ. หนา 117-131. ใน: รายงานผลงานวจยประจาป 2548. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตร


เวชสทธ โทบราณ. 2538. การเสรมอาหารอดเมดคณภาพสง (HQFP) ในโคลกผสมพนเมอง-บราหมน : ผลของระดบโปรตน

ในอาหารอดเมดคณภาพสงตออตราการเพมนาหนก. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน. 17 น.

วชรนทร บญภกด บญชา สจจาพนธ และ วทยา สมามาลย. 2540. ผลการใชยเรยในอาหารขนสตรมนสาปะหลงขน

โคลกผสมพนธชาโรเลส-บราหมน. หนา 14-28. ใน: รายงานผลงานวจยประจาป 2540. กองอาหารสตว กรมปศสตว

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.

สจตรา สราวช. 2530. ผลของการเสรมใบกระถนแหงระดบตาง ๆ ตอสมรรถนะการเจรญเตบโตของโคเนอพนเมองทไดรบ

ฟางขาวเปนอาหารหลก. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยขอนแกน.



Agricultural Research Council. 1980. The Nutrient Requirements of Ruminant Livestock. (Supplement)

Commonwealth Agricultural Bureaux. The Gresham Press, Surrey.

Chizzotti, M. L., S. C. Valadares Filho, L. O. Tedeschi, F. H. M. Chizzotti and G. E. Carstens. 2007. Energy and

protein requirements for growth and maintenance of F1 Nellore x Red Angus bulls, steers, and heifers.

J. Anim. Sci. 85: 1971-1981.

Chumpawadee, S., K Sommart, T. Vongpralub, and V. Pattarajinda. 2006. Effects of synchronizing the rate of

dietary energy and nitrogen release on ruminal fermentation, microbial protein synthesis, blood urea

nitrogen and nutrient digestibility in beef cattle. Asian-Austr. J. Anim. Sci. 19 (2): 181-188.

Holmes, C. W. and G. F. Wilson. 1987. Milk production from pasture. Butterworths.

Kearl. L. C. 1982. Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs Institute,

Utah Agricultural experiment station Utah State University Logan, Utah USA. 149 pp.

Kolver, E., L. D. Muller, G. A. Varga, and T. J. Cassidy. 1998. Synchronization of ruminal degradation of

supplemental carbohydrate with pasture nitrogen in lactation dairy cows. J. Dairy Sci. 81: 2017-2028.

Lofgreen, G. P. 1965. A comparative slaughter technique for determining net energy values with beef cattle.

Energy Metab. Proc. Symp. 11: 309-317.

Luo, J., A. L. Goestch, I. V. Nsahlai, T. Sahlu, C. L. Ferrell, F. N. Owens, M. L. Galyean, J. E. Moore and Z. B. Johnson.

2004. 118Prediction of metabolizable energy. Small Rum. Res. 53: 339-356.

McDonald, P., R.A. Edwards, J.F.D. Greenhalgh and C.A. Morgan. 2002. Animal Nutrition. 6th ed. Longman

Scientific and Technical. New York, 693 p.

National Research Council. 1976. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 5th ed. National Academy Press, Washington, DC.

National Research Council. 1984. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 6th ed. National Academy Press, Washington, DC.

National Research Council. 1989. Nutrient Requirements of Dairy Cattle. 6th ed. Update. National Academy Press,

Washington, DC.

National Research Council. 2000. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 7th ed. National Academy Press,

Washington DC.

Nolan, J. V. 1993. Nitrogen kinetics. In: Quantitative Aspects of Ruminant Digestion and Metabolism. (Eds, Forbes,

J.M. and France. CAB International Wallingford, UK.

Orskov, E. R. 1992. Host Animal Protein Requirement and Protein Utilization. Protein Nutrition in Ruminants. 2nd ed.

Academic Press, London.

Pond, W. G., D. C. Church, K. R. Pond and P. A. Schoknect. 2005. Basic Animal and Feeding. 5th ed. John Wiley

and Sons Inc., New York, 580 p.

Shabi, Z., A. Arieli, L. Bruckental, Y. Aharoni, S. Zamwel, A. Bor, and H. Tagari. 1998. Effect of the synchronization of

the degradation of dietary crude protein and organic matter and feeding frequency on ruminal

fermentation and flow of digesta in the abomasum of dietary cows. J. Dairy Sci. 81: 1991-2000.


Silva, A. M. A., A. G. da Silva Sobrinho, I. A. C. M. Trindade, K. T. Resende and O. A. Bakke. 2003. Net requirements

of protein and energy for maintenance of wool and hair lambs in a tropical region. Small Rum. Res. 49: 165-171.

Sinclair, L. A., P. C. Garnsworthy, J. R. Newbold, and P. J. Buttery. 1993. Effect of synchronizing the rate of

dietary energy and nitrogen release on rumen fermentation and microbial protein synthesis in sheep.

J. Agric. Sci. (Camb).120: 251-263.

St-Pierre, N. R. 2001. Integrating quantitative finding from multiple studies using mixed model methodology.

J. Dairy Sci. 84: 741-755.

Swanson, E. W. 1977. Factors for computing requirements of protein for maintenance of cattle. J. Dairy Sci. 60: 1583-1593.

Taylor, St. C. S., H. G. Tumer and G. B. Young. 1981. Genetic control of equilibrium maintenance efficiency in cattle.

Anim. Prod. 33: 179-194.

47 บทท 5 แรธาต (Minerals)

บทท 5 แรธาต (Minerals)

1. บทนา

แรธาต เปนสารอาหารทมความสาคญตอสงมชวตเชนเดยวกบโภชนะอน ๆ แรธาตแบงตามความตองการของสตว

และปรมาณทมอยในรางกายสตว ไดแก แรธาตหลก และแรธาตรอง บทนไดกลาวถงความสาคญ หนาทและความตองการ

แรธาตแตละชนดของโคเนอ

2. ประเภทของแรธาต (แบงตามความตองการของสตว)

1.แรธาตหลก (macro minerals) เปนแรธาตทสตวตองการในปรมาณมาก และมในรางกายสตวในปรมาณมาก

ไดแก แคลเซยม (Calcium, Ca) ฟอสฟอรส (Phosphorus, P) แมกนเซยม (Magnesium, Mg) โพแทสเซยม (Potassium,

K) โซเดยม (Sodium, Na) คลอรน (Chlorine, Cl) และกามะถน (Sulphur, S)

2.แรธาตรอง (micro minerals) เปนแรธาตทสตวตองการในปรมาณนอย และพบในเนอเยอของสตว ในปรมาณ

นอยกวาแรธาตหลก แรธาตกลมน ไดแก แมงกานส (Manganese, Mn) ไอโอดน (Iodine, I) เหลก (Iron, Fe) ทองแดง

(Copper, Cu) สงกะส (Zinc, Zn) โคบอลต (Cobalt, Co) โมลบดนม (Molybdenum, Mo) ซลเนยม (Selenium, Se) และ

โครเมยม (Chromium, Cr)

3. หนาทและความสาคญของแรธาต

แรธาตแตละชนดในรางกาย มหนาทจาเพาะ และยงตองทางานรวมกบแรธาตชนดอน เพอทาใหระบบตาง ๆ ในรางกาย

ทางานไดอยางปกต ซงหนาททวไปของแรธาต สามารถจาแนกไดดงน

1. เปนสวนประกอบของโครงสราง เนอเยอ และอวยวะของรางกาย ไดแก แคลเซยม ฟอสฟอรส แมกนเซยม ซง

เปนสวนประกอบของกระดกและฟน นอกจากน ฟอสฟอรสและซลคอนยงเปนสวนประกอบของโปรตนในกลามเนอดวย

2. เปนสวนประกอบของของเหลวทอยในเนอเยอตาง ๆ ของรางกาย โดยทาหนาทรกษาสมดลกรด-ดาง การรกษา

ความดนออสโมซส เพอควบคมสมดลของนา และความสามารถในการซมผานเยอหมเซลล ไดแก โซเดยม โพแทสเซยม

คลอรน แรธาตเหลาน จะอยในกระแสเลอด ของเหลวในสมอง ในกระดกสนหลง ในนายอยของระบบทางเดนอาหาร

3. ควบคมการตนตวของประสาท และกลามเนอ ไดแก โซเดยม โพแทสเซยม แคลเซยม และแมกนเซยม เปนตน

4. เปนตวเรงปฏกรยารวมกบเอนไซม หรอเปนองคประกอบในโครงสรางของเอนไซม เชน แมกนเซยม ซลเนยม

แมงกานส และสงกะส เปนตน

5. ทาหนาทเกยวกบการแขงตวของเลอด เชน แคลเซยม แมกนเซยม และเหลก เปนตน

6. เปนสวนประกอบของสารตาง ๆ ทสาคญในรางกาย เชน ไอโอดน เปนสวนประกอบของฮอรโมนจากตอม

ไทรอยด เหลกในเฮโมโกลบน โคบอลตในวตามนบ 12 เปนตน


4. แรธาตหลก

4.1 แคลเซยม

แคลเซยม เปนแรธาตทมมากทสดในรางกาย โดยพบวา มอยประมาณ 1-2 เปอรเซนตของนาหนกตว แคลเซยม

ในรางกาย ประมาณ 99 เปอรเซนต พบอยในกระดกและฟน แคลเซยมสวนใหญเมอเขาสรางกาย จะถกดดซมทลาไสเลก

สวนตน และสวนกลาง โดยมการดดซมทงแบบใชพลงงาน และไมใชพลงงาน การดดซมแบบใชพลงงานถกควบคมโดย

ความตองการของรางกาย การดดซมแคลเซยมจะเพมขนในชวงตงทอง และชวงใหนานม มปจจยหลายอยางทมอทธพลตอ

การดดซมแคลเซยม เชน การมฟลออรน และแคลเซยมในอาหารมาก มวตามนดในอาหารนอย อายสตวมากขน หรอม

กรดออกซาลกในอาหาร จะมผลทาใหการดดซมแคลเซยมนอยลง (McDowell, 1992) หลงจากทดดซมแลว แคลเซยมจะถก

นาเขาสกระแสเลอด แคลเซยมทอยในพลาสมา ม 3 รปแบบ คอ แคลเซยมไอออน (Ca2+) มประมาณ 46-50 เปอรเซนต

จบตวกบโปรตน โดยจบตวกบอลบมน 80 เปอรเซนต และโกลบลน 20 เปอรเซนต ซงการจบตวกบโปรตนเปนการสะสม

แคลเซยมทสาคญรปแบบหนง และรปแบบสดทาย คอ จบตวกบสารอนทรย เชน กรดซเตรต หรอสารอนนทรย เชน ฟอสเฟส

หรอซลเฟต เปนตน แคลเซยมสวนใหญถกขบออกจากรางกายทางอจจาระ สวนทางปสสาวะและเหงอมเลกนอย

นอกจากน การสญเสยแคลเซยมยงสามารถเกดไดมากเมอโคใหนานม

แคลเซยม มหนาทสาคญหลายประการ เชน ชวยในการแขงตวของเลอด ควบคมการเตนของหวใจ ควบคมการ

หดตวของกลามเนอ และกระตนการทางานของเอนไซมหลายชนด

โคเนอทปลอยแทะเลมในทงหญา ไมคอยพบปญหาการขาดแคลเซยมมากนก ยกเวน พชอาหารสตวทปลกในดนท

ถกชะลางมากๆ และการมสารออกซาเลตในพชอาหารสตวบางชนด ทาใหสตวขาดแคลเซยมได แมวาพชอาหารสตวจะม

แคลเซยมเพยงพอ ระดบปกตของแคลเซยมในพลาสมาโคเนอ อยในชวง 8-10 มลลกรมตอ 100 มลลลตร แตในโคเนอท

เปนไขนม (milk fever หรอ parturient paresis) หรอโคเนอทขาดแคลเซยมจะมแคลเซยมในพลาสมาลดลง เหลอ 3-7

มลลกรมตอ 100 มลลลตร ลกโคเนอเมอขาดแคลเซยมจะเกดโรคกระดกออน (rickets) โดยมอาการกระดกบาง กระดกออน

ขอตอใหญผดปกต ทาใหขาเสย ขาแขง และพการ โคเนอโตเตมวยจะเกดโรคกระดกเปราะ (osteomalacia) เนองจาก

แคลเซยมถกดงไปใชมาก ทาใหกระดกเปราะหกงาย นอกจากน เมอมแคลเซยมในเลอดตาจะทาใหกลามเนอ และระบบ

ประสาทเกดความรสกไวตอสงเรามากกวาปกต เกดอาการกลามเนอชกกระตก (tetany) การแขงตวของเลอดชากวาปกต

ในโคเนอระยะใหนานมจะเกดเปนโรคไขนมหลงคลอดลก โดยมแคลเซยมในเลอดและในนานมลดลง กลามเนอกระตก

และลมลง (Georgievskii, 1982; Kearl, 1982)

ผลพลอยไดจากสตว เปนแหลงทดทสดของแคลเซยม ไดแก ปลาปน เนอปน และกระดกปน นอกจากน ในนานม

พชสเขยว โดยเฉพาะถวมแคลเซยมสง สวนเมลดธญพชและพชหวมแคลเซยมคอนขางตา (McDowell, 1992)

4.2 ฟอสฟอรส

ฟอสฟอรส มอยในทกเซลลของรางกาย ประมาณ 80 เปอรเซนต ของฟอสฟอรสในรางกาย พบอยในกระดกและฟน

สวนทเหลอรวมตวกบสารประกอบอนทรยตาง ๆ เชน ฟอสโฟลพด กรดนวคลอก และนวคลโอไทด เปนตน ฟอสฟอรส จงม

ความสาคญตอเนอเยอทกสวนของรางกาย (Ternouth, 1990) ฟอสฟอรสมการดดซมมากในลาไสเลกสวนตน โดยมการดดซม

ทงแบบใชพลงงาน และไมใชพลงงาน (Georgievskii, 1982) การดดซมฟอสฟอรสเปนสดสวนโดยตรงกบปรมาณฟอสฟอรส

ในอาหาร และยงขนอยกบแหลงของฟอสฟอรสในอาหาร ความเปนกรด-ดางในลาไสเลก อายสตว ปรมาณการกนอาหาร


ระดบของวตามนด สดสวนของแคลเซยมและฟอสฟอรสในอาหาร ระดบของแรธาตชนดอน และสารอาหารชนดอนในอาหาร

เชน เหลก อลมเนยม แมงกานส โพแทสเซยม แมกนเซยม รวมทงระดบไขมน เปนตน หลงจากทถกดดซมแลว ฟอสฟอรส

จะเขาสระบบหมนเวยนโลหตและไปสะสมทกระดกและฟน ฟอสฟอรสสวนใหญถกขบถายออกจากรางกายทางอจจาระ

สวนทางปสสาวะมเพยงเลกนอย (McDowell, 1992) ฟอสฟอรสมบทบาทสาคญในกระบวนการเมแทบอลซมของ

คารโบไฮเดรตและไขมน เปนองคประกอบของฟอสโฟลพดซงมในเนอเยอทกชนด ฟอสฟอรสทาหนาทรวมกบแรธาต

ชนดอน ควบคมสมดลกรด-ดาง ชวยในการสงเคราะหโปรตน การขนสงกรดไขมนและกรดแอมโน (Georgievskii, 1982)

นอกจากน ฟอสฟอรสยงจาเปนตอกจกรรมของจลนทรยในกระเพาะหมกของโคเนอ โดยเฉพาะจลนทรยทยอยเยอใย

(Komisarczuk et al., 1987)

โคเนอทปลอยแทะเลม มกขาดแรธาตฟอสฟอรส เนองจาก ในพชอาหารและดนมฟอสฟอรสในระดบตา โดยเฉพาะ

ในประเทศทอยในเขตรอน (McDowell et al., 1986) สาหรบประเทศไทย มรายงานการขาดฟอสฟอรสในโคเนอเชนกน

(Vilchulata et al., 1983; Ngampongsai et al., 1999) การขาดฟอสฟอรสนอกจากจะทาใหการเจรญเตบโตและ

ประสทธภาพการใชอาหารลดลงแลว ยงทาใหมปญหาเกยวกบความสมบรณพนธดวย โคทขาดฟอสฟอรสแสดงอาการขอแขง

เดนกะเผลก กระดกออน ชอบแทะเลมสงทไมใชอาหาร (pica) เชน กอนกรวด และรวกนคอก เปนตน ระดบปกตของ

ฟอสฟอรสในพลาสมาโคเนอโตเตมวย คอ 4.5-6.0 มลลกรมตอ 100 มลลลตร สวนลกโคเนอ พบอยในชวง 6.0-8.0 มลลกรม

ตอ 100 มลลลตร (McDowell, 1992) ฟอสฟอรสพบมากในผลพลอยไดจากกระดกสตวเชนเดยวกบแคลเซยม นอกจากน

นานม ปลาปน เนอปน กระดกปน และเมลดธญพช กเปนแหลงทดของฟอสฟอรส สวนหญาและฟางขาวมฟอสฟอรสใน

ระดบตา (Underwood and Suttle, 1999)

4.3 แมกนเซยม

แมกนเซยม พบในรางกายสตว ประมาณ 0.05 เปอรเซนต ของนาหนกตว แมกนเซยมทมอยในรางกายเปน

องคประกอบของกระดกและฟน 60-70 เปอรเซนต กลามเนอ 25-28 เปอรเซนต เนอเยอและของเหลว ประมาณ 7-8

เปอรเซนต แมกนเซยมมบทบาทสาคญตอการสงเคราะหโปรตน การสงกระแสประสาท และกระตนการทางานของเอนไซม

หลายชนดทจาเปนตอกระบวนการเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรตและไขมน การหดตวของกลามเนอ และเกยวของกบ

ระบบสบพนธของสตวดวย (McDowell, 1992)

โคเนอโตเตมวย มการดดซมแมกนเซยม ประมาณ 25 เปอรเซนต ขณะทลกโคเนอชวงกนนมสามารถดดซม

แมกนเซยมไดถง 70 เปอรเซนต และการดดซมจะลดลงเมอสตวอายมากขน หลงการดดซมจะพบแมกนเซยม 2 รปแบบใน

กระแสเลอด คอ แมกนเซยมไอออน (Mg2+) ประมาณ 65 เปอรเซนต และจบตวกบโปรตนโดยเฉพาะกบอลบมน ประมาณ

35 เปอรเซนต แมกนเซยมสวนใหญถกขบถายทางอจจาระ ขณะททางปสสาวะและนานมมเพยงเลกนอย (Georgievskii,

1982) การขาดแมกนเซยมมผลทาใหกลามเนอกระตก ออนแอ ความดนเลอดลดลง การตนตวของระบบประสาทมากกวา

ปกต นอกจากน สตวอาจเกดโลหตจางเนองจากการแตกสลายของเมดเลอดแดง (haemolysis) ระดบปกตของแมกนเซยม

ในซรมโคเนออยในชวง 1.8-3.2 มลลกรมตอ 100 มลลลตร (McDowell, 1992; Underwood and Suttle, 1999)

อาหารในธรรมชาตมแมกนเซยมเพยงพอตอความตองการของสตว เชน ในใบพชสเขยว ราขาว นานม เนอสตว ตบ

ไขแดง ยสต กากเมลดฝาย เมลดลนซด การเสรมแมกนเซยมในอาหารสตวนยมใชแมกนเซยมออกไซด (magnesium

oxide) และแมกนเซยมซลเฟต (magnesium sulfate)


4.4 โพแทสเซยม

โพแทสเซยม ประมาณ 90 เปอรเซนต ในรางกายอยภายในเซลล (intracellular) โพแทสเซยมถกดดซมมากทลาไส

เลกสวนตน โดยมการดดซมในรปโพแทสเซยมไอออนผานเซลลมวโคซาของลาไส โดยวธใชพลงงาน ฮอรโมนอลโดสเตอโรน

(aldosterol hormone) มอทธพลตอการขบถายโพแทสเซยม โดยถามโพแทสเซยมในของเหลวระหวางเซลลมาก จะไป

กระตนใหมการหลงฮอรโมนอลโดสเตอโรนมาก ทาใหมการขบโพแทสเซยมจากรางกายทางปสสาวะ เพอรกษาสมดล และ

มผลทาใหอตราสวนของโซเดยมตอโพแทสเซยมในของเหลวระหวางเซลลสมดลดวย ถาในเซลลมโพแทสเซยมนอยจะมการ

นาโซเดยมเขาสเซลลแทนทโพแทสเซยม เพอทาใหเกดสมดลของความดนออสโมซส และความเปนกรด-ดาง (Underwood

and Suttle, 1999) โพแทสเซยมมหนาทควบคมระดบสมดลของของเหลวภายในเซลล (intracellular fluids) มความสาคญ

ในสวนของระบบประสาท และการยดหดตวของกลามเนอ ควบคมสมดลความเปนกรด-ดางในรางกาย เกยวของใน

กระบวนการเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต โดยเปนตวเรงการทางานของเอนไซมหลายชนด เชน ไพรเวทไคเนส เปนตน

(Kearl, 1982) และชวยใหกรดแอมโนถกดดซมเขาสเซลล โดยแลกเปลยนเอาโพแทสเซยมออกมาภายนอกเซลล

(Georgievskii, 1982) การขาดโพแทสเซยมมกพบในสตวทเลยงตามธรรมชาต สวนการเลยงสตวในลกษณะทเปนฟารมมก

ไมคอยพบการขาด การขาดโพแทสเซยมทาใหสตวมการเจรญเตบโตชะงก ผอมแหง กลามเนอไมมแรง มอาการแทะเลม

สงของเชนเดยวกบอาการขาดฟอสฟอรส ในสตวเคยวเอองในระยะเลกจะเกดเปนอมพาต กลามเนอออนแอ และผอมแหง

เนองจาก ในนานมมโพแทสเซยมตา (Underwood and Suttle, 1999) โพแทสเซยมมมากในพช เชน หญา และผกสเขยว

เปนตน (McDowell, 1992)

4.5 โซเดยม

โซเดยมในรางกายสวนใหญ ประมาณ 90 เปอรเซนต อยในรปประจบวก อยในของเหลวภายนอก (extracellular

fluid) หรอรอบเซลล โซเดยมในรางกายครงหนงอยในพลาสมาและของเหลวระหวางเซลล อกครงหนงเปนสวนประกอบของ

กระดก สวนอก 10 เปอรเซนต ทเหลอพบในเซลล โซเดยมสวนใหญถกดดซมทลาไสเลกสวนตน โดยดดซมในรปไอออน

โดยวธใชพลงงาน (McDowell, 1992) โซเดยมทาหนาท รกษาสมดลของความดนออสโมซสของของเหลวรอบเซลล รกษา

สมดลของความเปนกรด-ดาง ทาหนาทถายทอดกระแสประสาทรวมกบโพแทสเซยม และเกยวของกบความไวตอสงเราของ

เซลลระบบประสาท และกลามเนอ นอกจากน ยงชวยในการขนสงนาตาล และกรดแอมโนเขาสเซลล (Georgievskii, 1982)

โคเนอทขาดโซเดยมจะเบออาหาร การเจรญเตบโตชะงก ประสทธภาพการใชอาหารลดลง เกดตะครว ความดนออสโมซส

ลดลง ทาใหมการสญเสยนาในรางกายเพมมากขน และผลผลตลดลง

โซเดยมพบมากในพวกเนอสตวและอาหารทไดจากทะเล โดยทวไปใหเสรมในรปของเกลอแกง (McDowell, 1992)

4.6 คลอรน

คลอรน เปนธาตไอออนประจลบทสาคญทสดในรางกาย มอยในของเหลวทงภายใน และภายนอกเซลล (intra–

extracellular fluid) ทงน ประมาณ 65 เปอรเซนต ของคลอรนในรางกายอยในของเหลวภายนอกเซลล คลอรนสวนใหญถก

ดดซมทกระเพาะอาหารและลาไสเลกสวนตน โดยวธใชพลงงาน สวนทลาไสใหญมการดดซมคลอรน โดยวธการแพร

คลอรนมบทบาทควบคมความเปนกรด-ดางของของเหลวในรางกายใหสมดล ควบคมความดนออสโมซสของของเหลวใน

รางกาย และคลอรนยงเปนสวนประกอบของกรดเกลอในกระเพาะอาหาร เพอทาใหสภาพในกระเพาะเกดสภาวะเปนกรด


(Georgievskii, 1982) การขาดคลอรนในสตวจะแสดงอาการการเจรญเตบโตชะงก ปรมาณของคลอรนในกลามเนอ ตบ ไต

และสมองลดลง ความเปนดางในเลอดเพมขน ซงมสาเหตจากการมไบคารบอเนตเพมขน

พชอาหารสตวมคลอรนอยนอย ประมาณ 0.003 – 0.342 เปอรเซนต โดยพบมากในปลาและเนอสตว แตแหลง

คลอรนสวนใหญมาจากเกลอแกง (McDowell, 1992)

4.7 กามะถน

กามะถน ในรางการม ประมาณ 0.15 เปอรเซนต ของนาหนกตว โดยพบกระจายอยทวรางกายในรปกามะถน

กามะถนในรปซลเฟตไอออนเกดการดดซมทลาไสเลกสวนตน แบบใชพลงงาน สวนกามะถนในรปสารประกอบอนทรยจะดด

ซมไดอยางรวดเรว ซลเฟตไอออนถกขบออกจากรางกายทางอจจาระ และปสสาวะ (McDowell, 1992; Underwood and

Suttle, 1999) กามะถนในรปซลเฟตไอออนทาหนาทรกษาสมดลกรด-ดางในรางกาย นอกจากน กามะถนยงเปน

สวนประกอบของกรดแอมโน ซงสาคญในการสงเคราะหโปรตน เปนสวนประกอบของไบโอตน ซงมบทบาทสาคญใน

กระบวนการเมแทบอลซมของไขมน เปนสวนประกอบของมวโคโพลแซคคาไรด ซงสาคญตอกระบวนการเมแทบอลซมของ

คอลาเจน และเนอเยอเกยวพน เปนสวนประกอบของวตามนบสอง (riboflavin) และโคเอนไซมเอ (coenzyme A) ทสาคญ

ตอกระบวนการเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต เปนสวนประกอบของเฮพพารน ซงชวยปองกนไมใหเลอดแขงตว และยง

เปนสวนประกอบของเอนไซมกลตาไธโอนเปอรรอกซเดส (glutathione peroxidase) ฮอรโมนเอสโตเจน และอนซลน

นอกจากน กามะถนยงเปนสวนประกอบของผม ขน และเลบ (McDowell, 1992; Kearl, 1982) การขาดกามะถนทาใหเกด

การขาดกรดแอมโนทมกามะถนเปนองคประกอบ ขาดวตามนบ1 และขาดไบโอตน ทาใหการสงเคราะหโปรตนชาลง มไขมน

สะสมในตบมาก อาการขาดทสงเกตได คอ นาหนกลด ผอมแหง อตราการงอกของขน เลบ เขา และผมตา กามะถนพบใน

ขนสตว ประมาณ 4 เปอรเซนต สวนการเสรมในอาหารสตวปกตเสรมในรปของแรธาตกามน (element sulfur ) หรอโซเดยมซลเฟต

(sodium sulfate, Na2SO4) และไมควรใสในอาหารเกน 0.3-0.4% อาจทาใหเกดพษได (Kandylis, 1984)

5. แรธาตรอง

5.1 เหลก

เหลก พบอยในรปของเฮโมโกลบน (haemoglobin) และไมโอโกลบน (myoglobin) ซงทาใหเกดสแดงในเลอด และ

ในกลามเนอ เหลกยงเปนองคประกอบทสาคญของฮม (heme) ซงฮมเปนองคประกอบของ cytochrome ทมความสาคญใน

กระบวนการหายใจของเซลล นอกจากน เหลกยงเปนองคประกอบของเอนไซม เชน xanthine oxidase, succinate

dehydrogenase สตวทขาดเหลกจะแสดงอาการไมอยากกนอาหาร (anoraxia) การเจรญเตบโตลดลง และเกดโรคโลหตจาง

แตถาไดรบเหลกในปรมาณมากเกนไปจะทาใหมผลตอเมแทบอลซมของทองแดงโดยเฉพาะในลกสตว และทา

ใหผลผลตนานมลดลง นาหนกลด เกดอาการทองรวง (Underwood and Suttle, 1999)

5.2 สงกะส

สงกะส มบทบาทตอการเจรญเตบโต การพฒนาของระบบสบพนธ การสรางกระดกและเลอด รวมทงกระบวนการ

เมแทบอลซมของกรดนวคลอก โปรตน ไขมน และคารโบไฮเดรต สงกะสจะเขาไปเกยวของในการทาหนาทเปนองคประกอบ


ของเอนไซม และตวกระตนของปฏกรยาทเกดขน ความเขมขนของสงกะสในเลอดโคเนออยระหวาง 12.0–18.5 ไมโครโมล

ตอลตร สวนในนานมประมาณ 0.05 – 1.0 ไมโครโมลตอลตร แตปรมาณสงกะสเปลยนแปลงไดงาย ขนกบปรมาณของ

สงกะสทไดรบ ระยะเวลาของการใหนม และการใหนมนาเหลอง

ในโคเนอทขาดสงกะส จะมการหลงนาลายมาก ขนแขงกระดางไมมความยดหยน และเกดขนรวงบรเวณรอบๆ

ปากและตา กระดกขอตอเคลอน มการแตกหกของกบ ผวหนงบรเวณจมก คอ อณฑะ มลกษณะหยาบ แหง เปนขย และ

หลดลอกไดงาย ลกษณะการเปลยนแปลงของผวหนงแบบน เรยกวา “parakeratosis” อาการเหลาน มผลทาให

การเจรญเตบโตลดลง เนองจากปรมาณการกนไดลดลงและประสทธภาพตา นอกจากน ยงพบวาบาดแผลหายยากและม

ความไวตอการตดเชอโรค รวมทงการพฒนาและการสรางสเปรมลดลง (Underwood and Suttle, 1999)

5.3 ทองแดง

ทองแดง มความสาคญตอการสรางเมดเลอดแดง มผลตอการนาเหลกไปเปนโครงสรางของฮม และชวยให

เมดเลอดแดงเจรญเตมท นอกจากน ทองแดงในรป cupric ion (Cu3+) ยงเปนตวกระตนการทางานของเอนไซมทจาเพาะ

เจาะจง เชน sulphide oxidase, tyrosine iodooxidase เปนตน และยงชวยในการรกษากจกรรมของ labile hypophyseal

hormones ในเลอดอกดวย การดดซมทองแดงสวนมากเกดในลาไสเลกและในลาไสใหญ เมอถกดดซมทองแดงจะจบ

กบอลบมน และกรดแอมโนแบบหลวม ๆ เพอใหสามารถสงผานไปยงตบ ซงเปนทเกบสะสมของทองแดง การดดซมทองแดง

ในสตวทโตเตมท อยระหวาง 5-10 เปอรเซนต แตในลกสตวทองแดงถกดดซม ระหวาง 15-30 เปอรเซนต สวนทองแดงทถก

ขบออกมาจะอยในมลเปนสวนมาก มสวนนอยถกขบออกมากบปสสาวะ ในสตวเกอบทกชนดการขาดทองแดงจะมลกษณะ

อาการโลหตจาง อตราการเจรญและการพฒนาลดลง มอาการทองรวง ขนมสจางลง ยบยงการสรางกระดก และเกดการ

แตกราวของกระดก ในโคเนอทขาดทองแดงมการเจรญเตบโตลดลงและมปญหาทางระบบสบพนธ ลกโคเนอมการเพม

นาหนกนอย และกระดกแตกหกงาย การทางานของกระดกสนหลงสวนทายผดปกตและขนมสซดจาง (allotriophagy)

นอกจากน การขาดทองแดงในโคเนอยงทาใหมมลเหลวคลายกบทองเสย (scour) หรอ “peat diarrhea” (Underwood and

Suttle, 1999)

5.4 แมงกานส

แมงกานส พบมากใน ขน ผม ตบและกระดก มบทบาทสาคญในการทาหนาทเปน co-factor ของเอนไซมหลายชนด

และยงเปนองคประกอบของเอนไซมทสาคญในกระบวนการทางชวเคมหลายกระบวนการ โดยเฉพาะ redox processes

คอ การสงเคราะห mucopolysaccharides ทใชในการสรางกระดกและฟน การสงเคราะหโคเลสเตอรอล ทใชเปนสารตงตน

ในการสงเคราะหฮอรโมนหลายชนด แมงกานสยงเกยวของกบกระบวนการสงเคราะหกลโคส (gluconeogenesis)

นอกจากน แมงกานสยงมบทบาททสาคญในการสบพนธ การสรางเลอด และการทางานของตอมไรทอ แมงกานสมการดดซม

ทลาไสเลกทบรเวณดโอดนมและลาไสใหญ สวนทดดซมไมไดจะถกขบออกทางมล สตวทมอายนอยทไดรบอาหารทม

แมงกานสตาจะทาใหการสรางกระดกผดปกต สวนในสตวทโตเตมวยจะมปญหาทางดานการสบพนธ เชน ทาใหการเปนสดชา

หรอขยายชวงการแสดงอาการเปนสด (oestrous) มอตราการผสมตดตา (Underwood and Suttle, 1999)


5.5 โคบอลต

โคบอลต ถกนาไปใชในการสงเคราะหวตามนบ 12 และวตามนบตวอน ๆ โดยจลนทรยทอยในกระเพาะรเมน

เนองจาก โคบอลตเปนองคประกอบของวตามนบ 12 หนาทของโคบอลตจงเหมอนกนกบหนาทของวตามนบ12 คอ มสวน

ในการควบคมกระบวนการ hemopoiesis และเกยวของกบกระบวนการเมแทบอลซมของไนโตรเจน กรดนวคลอก

คารโบไฮเดรต และโคบอลตทาหนาท ในการกระตนการทางานของเอนไซมหลายชนด เชน arginase, glycine-glycyl-

dipeptidase, carboanhydrase aldolase, oxalylsuccinic acid decarboxylase, deoxyribonuclease เปนตน โคบอลต

จะดดซมในลาไสเลก และมการสะสมในรางกายนอยมาก สวนใหญพบทตบ ในสตวทขาดโคบอลตจะมลกษณะอาการโลหตจาง

ไมอยากอาหาร และออนเปลย (exhaustion) เกด fatty degeneration ในตบ และมปรมาณวตามนบ 12 ลดตาลง

(Underwood and Suttle, 1999)

5.6 ซลเนยม

ซลเนยม พบอยทวไปในเนอเยอ เซลล และของเหลวในรางกาย ความเขมขนของซลเนยมในเลอดโคมคาระหวาง

50-180 ไมโครกรมตอลตร ซงความเขมขนของซลเนยมในเมดเลอดแดงมมากกวาในพลาสมาสองเทา หรอกลาวไดอกอยาง

หนงวา 70 เปอรเซนต ของซลเนยมในเลอดอยในเมดเลอดแดง ซลเนยมเปนแรธาตทจาเปนตอการเจรญเตบโต และความ

สมบรณพนธ มผลตอการปองกนโรคหลายชนดทมความเกยวของกบวตามนอ โรคเหลาน ไดแก Muscular dystrophy หรอ

White muscle disease ในลกแกะและลกโค ซลเนยมทมบทบาทในการปองกนโรค สวนมากอยในรปเอนไซมกลตาไทโอน

เปอรออกซเดส (glutathione peroxidase) ซงทาหนาท กาจดอนมลอสระ ซลเนยมทไดรบจากอาหารมการดดซมอยาง

รวดเรวในสวนปลายของลาไสเลก โดยวธอาศยพลงงาน (Underwood and Suttle, 1999)

5.7 ไอโอดน

ไอโอดน มอยมากในตอมไทรอยด (70-80 เปอรเซนต) กลามเนอ (10-12 เปอรเซนต) กระดกสนหลง (3-4

เปอรเซนต) โครงราง (3 เปอรเซนต) และอวยวะอน ๆ (5-10 เปอรเซนต) สาหรบในเลอดทงหมด (whole blood) มไอโอดน

50-150 ไมโครกรมตอลตร สวนในพลาสมามเพยง 50-70 ไมโครกรมตอลตร ไอโอดนทพบในพลาสมาอยในรปของ

สารประกอบอนทรย โดยอยในรปของฮอรโมนทจบอยกบโกลบลนเปนสวนใหญ และจบกบอลบมนเปนสวนนอย หนาทของ

ไอโอดนในรางกายสตวทสาคญ คอ เปนองคประกอบของฮอรโมนจากตอมไทรอยด (thyroid hormone) ซงมบทบาทสาคญ

ในกระบวนการเมแทบอลซมของพลงงาน และการสงเคราะหโปรตนในเซลล

ไอโอดนทไดรบจากอาหาร นา และแรธาตเสรมจะถกยอยสลายใหเปนไอโอดายด (iodide) และสวนมากจะถกดดซม

ทกระเพาะรเมน แลวนาไปเกบไวทตอมไทรอยดทนท การขาดไอโอดนมผลตอการสงเคราะห thyroxin และ triiodotyronine

ในตอมไทรอยด ทาใหมการขยายขนาดเนอเยอเกยวพนของตอมไทรอยด และเกดอาการคอหอยพอก (Underwood and

Suttle, 1999)

5.8 โมลบดนม

โมลบดนม มความสาคญตอกจกรรมการทางานของเอนไซม และเปนองคประกอบทสาคญของเอนไซมหลายชนด

โดยเฉพาะเอนไซมทเกยวของกบ flavoprotein คอ xanthine oxidase ซงมโมลบดนมเปนองคประกอบ และมบทบาทท


สาคญตอ nucleic acid catobolism รวมทงการเกดกระบวนการรดกชนของ ferric ion (Fe3+) เปน ferrous ion (Fe2+)

เพอใหเกดการสะสมเหลกในเนอเยอในรปของ ferritin และ hemosiderin ปกตในเลอดโคมความเขมขนของโมลบดนมอย

ระหวาง 0.62-1.88 ไมโครโมลตอลตร (0.06 มลลกรมตอลตร) โดยสตวจะไมขาดโมลบดนม แตอาการผดปกตมกเกดจาก

การไดรบโมลบดนมมากเกนไป โดยมอาการคลายคลงกบทพบในสตวทมการขาดทองแดง ในโคพบวามปญหาทางดาน

การสบพนธ การเจรญเตบโตลดลง ทองรวง และซบผอม (Underwood and Suttle, 1999)

6. ความตองการแรธาตของโคเนอ

ความตองการแรธาตของโคเนอ ขนอยกบพนธ นาหนกตว อตราการเจรญเตบโต ชวงการตงทอง ปรมาณนานม

และอายของสตว (Kearl, 1982; McDonald et al., 1995) โดยปกตความตองการแรธาตจะระบเปนปรมาณตอวน เชน

กรมตอวน หรอสดสวนของแรธาตแตละชนดในอาหาร เชน เปอรเซนตในอาหาร (ตารางท 5) ซงการระบความตองการแรธาต

แบบหลงสามารถนาไปใชประโยชนไดงายกวาแบบแรก ระดบความตองการแรธาตทระบจะเปนระดบตาสดทโคเนอจะไดรบ

แรธาตเพยงพอตอความตองการ (McDowell, 1992) การหาความตองการแรธาต สามารถประเมนไดจากวธแฟคทอเรยล

(factorial method) และวธหาสมดลของแรธาต ซงมความผนแปรคอนขางสง ขนกบพนธโค การใชประโยชนไดของแรธาต

รปแบบการเลยง (แทะเลมหรอเลยงในโรงเรอน) รวมทงการเปนโรค และพยาธ เปนตน (McDonald et al., 1995)

ตารางท 5 ความตองการแรธาตของโคเนอระยะตาง ๆ

แรธาต โคเนอรน-สาว แมโคเนอ

ระยะตงทอง ระยะใหนมชวงแรก

แคลเซยม, เปอรเซนต 0.31 0.18 0.27

ฟอสฟอรส, เปอรเซนต 0.27 0.18 0.27

แมกนเซยม, เปอรเซนต 0.10 0.12 0.20

โพแทสเซยม, เปอรเซนต 0.60 0.60 0.70

โซเดยม, เปอรเซนต 0.07 0.07 0.10

กามะถน, เปอรเซนต 0.15 0.15 0.15

โคบอลต, มก./กก. 0.10 0.10 0.10

ทองแดง, มก./กก. 10.00 10.00 10.00

ไอโอดน, มก./กก. 0.50 0.50 0.50

เหลก, มก./กก. 50.00 50.00 50.00

แมงกานส, มก./กก. 20.00 20.00 20.00

ซลเนยม, มก./กก. 0.10 0.10 0.10

สงกะส, มก./กก. 30.00 30.00 30.00

ทมา: NRC (2000)

สาหรบความตองการแรธาตของโคเนอในประเทศไทยยงไมมขอมลเพยงพอในการแนะนาระดบความตองการแรธาต

แมแตระดบความตองการแรธาตของโคเนอในประเทศกาลงพฒนาโดย Kearl (1982) แสดงเพยงระดบความตองการ


แคลเซยม และฟอสฟอรสตอวนของโคเนอเทานน ปจจบนระดบความตองการแรธาตของโคเนอทแนะนาโดยNRC (2000)

เปนแหลงขอมลทใชอางองมาก

ตารางท 6 แหลงแรธาตและการใชประโยชนไดของแรธาต

แรธาต แหลง ปรมาณแรธาต (%) การใชประโยชนได

แคลเซยม โมโนแคลเซยมฟอสเฟต

(monocalcium phosphate)

16.2 สง

ไดแคลเซยมฟอสเฟต

(dicalcium phosphate)

23.2 สง

หนปนบด

(ground limestone)

38.5 ปานกลาง

แคลเซยมคารบอเนต

(calcium carbonate)

40 ปานกลาง

เปลอกหอยบด 38.0 -

(oyster shell ground)

กระดกปนอบ 29.8 -

(steamed bone meal)

ฟอสฟอรส ไดแคลเซยมฟอสเฟต

(dicalcium phosphate)

18.5 ปานกลาง

แคลเซยมฟอสเฟต

(calcium phosphate)

18.6-21 สง

กรดฟอสฟอรก

(phosphoric acid)

23-25 สง

กระดกปนอบ

(steamed bone meal)

12.6 สง

แมกนเซยม แมกนเซยมคารบอเนต

(magnesium carbonate)

21-28 สง

แมกนเซยมคลอไรด

(magnesium chloride)

12 สง

แมกนเซยมซลเฟต

(magnesium sulfate)

9.8-17 สง

โพแทสเซยม โพแทสเซยมคลอไรด

(potassium chloride)

50 สง

โพแทสเซยมซลเฟต

(potassium sulfate)

41 สง


ตารางท 6 แหลงแรธาตและการใชประโยชนไดของแรธาต (ตอ)


โคบอลต โคบอลตคารบอเนต

(cobalt carbonate)

46-55 ยงไมมการทดสอบ

โคบอลตซลเฟต

(cobalt sulfate)

21 ยงไมมการทดสอบ

โคบอลตคลอไรด

(cobalt chloride)

24.27 -

ทองแดง ควปรกซลเฟต

(cupric sulfate)

25 สง

ควปรกคารบอเนต

(cupric carbonate)


ควปรกคลอไรด

(cupric chloride)

37.2 สง

ควปรกออกไซด

(cupric oxide)

80 ตา

ไอโอดน แคลเซยมไอโอเดต

(calcium iodate)

63.5 สง

โพแทสเซยมไอโอไดด

(potassium iodide)

69 สง

ควปลาสไอโอไดด

(cuprous iodide)

66.6 สง

เหลก เฟอรรสคารบอเนต

(ferrous carbonate)

36-42 ตา

เฟอรรสซลเฟต

(ferrous sulfate)

20-30 สง

เฟอรรสออกไซด

(ferrous oxide)

11.46 -

แมงกานส แมงกานสซลเฟต

(maganous sulfate)

27 สง

แมงกานสออกไซด

(maganous oxide)

52-62 สง


ตารางท 6 แหลงแรธาตและการใชประโยชนไดของแรธาต (ตอ)


ซลเนยม โซเดยมซลไนท

(sodium selenite)

40 สง

โซเดยมซลเนต

(sodium selenate)

45.6

สง

กามะถน แคลเซยมซลเฟต

(calcium sulfate)

12-20 ตา


(potassium sulfate)

28 สง

แคลเซยมซลเฟต

(calcium sulfate)

12-20 ตา


(potassium sulfate)

28 สง

โซเดยมซลเฟต

(sodium sulfate)


ผงกามะถน

(sulfer powder)

99.0 -

สงกะส ซงคคารบอเนต

(zinc carbonate)

52 สง

ซงคคลอไรค

(zinc chloride)


ซงคซลเฟต

(zinc sulfate)

22-36 สง

ซงคออกไซด

(zinc oxide)

46-73 สง

ทมา: ดดแปลงมาจาก McDowell (1992) และ Kearl (1982)

7. สรป

แรธาตมความสาคญตอการดารงชพและการใหผลผลตของโคเนอ ในการประกอบสตรอาหารจาเปนตองมความร

เกยวกบความตองการแรธาตของโคเนอ เพอใหโคไดรบแรธาตเหมาะสมกบเพศ อาย และระยะการเจรญเตบโต สามารถให

ผลผลตไดตามเปาหมายการผลตโคเนออยางมประสทธภาพ



Georgievskii, V. I. 1982. The physiological role of macroelements. In: Mineral Nutrition of Animals. (V.I. Georgievskii,

B. N. Annenkov and V. I. Samokhin (Eds)). Mansells Bookbinders Ltd, Essex. UK. pp. 91-170.

Kandylis, K. 1984. Toxicology of sulfur in ruminants. Review. J. Dairy Sci. 67: 2179-2187.

Kearl, L. C. 1982. Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs Institute.

Utah Agricultural Experiment Station. Utah State University, Logan, Utah.

Komisarczuk, S., R. J. Merry, and A. B. McAllan. 1987. Effect of different levels of phosphorus on rumen microbial

fermentation and synthesis determined using a continuous culture technique. Br. J. Nutr. 57: 279-290.

McDowell, L. R. 1992. Minerals in Animal and Human Nutrition. Academic Press, Inc., San Diego, California.

McDowell, L. R., J. H. Conrad and G. L. Ellis. 1986. Mineral deficiencies and toxicities of tropical forages for

grazing livestock. In: International Rangeland Development Symposium, Orlando.

McDonald, P., R. A. Edwards, J. F. D. Greenhalgh, and C. A. Morgan. 1995. Animal Nutrition. Longman

Singapore Publishers (Pte) Ltd., Singapore.

Ngampongsai, W., P. Chitprasan, and W. Pralomkarn. 1999. Evaluating the mineral status of beef cattle in

Songkhla province, southern Thailand. I. marco-minerals, hemoglobin and hematocrit. Songklanakarin.

J. Sci. Technol. 21: 285-292.

National Research Council. 2000. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 7th revised edition. National Academy Press.

Washington, DC.

Ternouth, J. H. 1990. Phosphorus and beef production in northern Australia. 3. Phosphorus in cattle - a review.

Trop. Grasslands. 24:159-169.

Underwood, E.J. and N.F. Suttle. 1999. The Mineral Nutrition of Livestock. 3rded. Biddles Ltd, Guildford and

King’s Lynn, Oxon.

Vilchulata, P, S. Shipadpanich, and L. R. McDowell. 1983. Mineral status of cattle raised in villages in central Thailand.

Trop. Anim. Prod. 8: 131-137.

59

บทท 6 วตามน (Vitamins)

1. บทนาและความสาคญวตามน

วตามน หรอไวตามน เปนสารอนทรยทมคารบอนเปนองคประกอบ (carbon containing organic substances)

ชนดหนง รางกายสตวตองการในปรมาณเพยงเลกนอย แตเปนสงทสตวขาดไมได วตามนไมใหพลงงานแกรางกายแตจาเปน

ตอกระบวนการทางเคมตาง ๆ มความสาคญตอการดาเนนชวตใหเปนปกต ถาสตวขาดวตามนหรอไดรบไมเพยงพอจะมผล

ทาใหสตวมอาการผดปกตทเปนลกษณะเฉพาะ สตวไมสามารถสงเคราะหวตามนได แตจลนทรยภายในระบบทางเดนอาหาร

สามารถสงเคราะหวตามนบางชนดได

2. หนาทของวตามน

วตามน เปนตวควบคมกระบวนการเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต ไขมน และโปรตนในเซลลของรางกาย ดงนน

วตามนจงชวยใหรางกายทางานไดเปนปกต ในขณะทสตวเจบปวย การทางานของระบบตาง ๆ ผดปกตไป วตามนจะชวย

ประคบประคองไมใหการทางานนนดอยลง แตจะชวยเสรมใหดขน ภาวะปกตวตามนชวยเรงการเจรญเตบโต เพม

ประสทธภาพการใชอาหาร เพมผลผลตและชวยในการตานทานโรค การขาดวตามนชนดหนงชนดใด หรอมปรมาณไมเพยงพอ

กบความตองการของรางกาย จะทาใหกระบวนการเมแทบอลซมทเกยวของกบวตามนชนดนน ทางานไมเตมท หรอผดปกตไป

ซงจะมผลกระทบตอการเจรญเตบโต การสรางผลผลต และเสยงตอการเกดโรคไดงาย

3. ความตองการวตามน

สตวจะมความตองการวตามนทแตกตางกนตามชนด และชวงอายของสตว สตวเคยวเอองระยะกอนหยานม

ทกระเพาะหมกยงไมสามารถทาหนาทไดอยางสมบรณ จะมความตองการวตามนเชนเดยวกบสตวไมเคยวเออง แตสตว

เคยวเอองทโตเตมทแลว สามารถสงเคราะหวตามนทละลายไดในนาและวตามนเคได โดยอาศยการทางานของจลนทรยใน

กระเพาะหมก ซงเพยงพอตอความตองการ ดงนน สตวเคยวเอองจะมความตองการวตามนจากอาหารในปรมาณมาก

เฉพาะวตามนทละลายไดในไขมนเปนสวนใหญ คอ วตามนเอ ด และ อ

4. ประเภทของวตามน

สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ตามคณสมบตของการละลาย คอ

1. วตามนทละลายไดในไขมน (fat soluble vitamins) ไดแก วตามนเอ วตามนด วตามนอ และวตามนเค

2. วตามนทละลายไดในนา (water soluble vitamins) ไดแก วตามนบรวม และวตามนซ

user

Typewritten Text

60 บทท 6 วตามน (Vitamins)

5. วตามนทละลายไดในไขมน

5.1 วตามนเอ (vitamin A)

อาจกลาวไดวาวตามนเอ เปนวตามนทสาคญทสดสาหรบสตวเคยวเออง เนองจากไมสามารถสงเคราะหขนเองได

สตวเคยวเอองมความเสยงตอการขาดวตามนเอสง หากไดรบอาหารคณภาพตาทไมมสเขยว

วตามนเอ มรปรางเปนผลกสเหลองออนมากจนเกอบไมมส แหลงของวตามนเอ จะพบเฉพาะในเนอเยอของสตว

เทานน โดยเฉพาะบรเวณตบ สวนแหลงของวตามนเอทไดจากพชจะอยในรปของรงควตถ (pigments) ทเรยกวา

“carotenoids” ซงเปนสารทสามารถเปลยนเปนวตามนเอได รงควตถชนดทสาคญคอ เบตาแคโรทน (beta-carotene) เมอถก

oxidize จะไดวตามนเอ 2 โมเลกล แตเมอถกดดซมแลวจะมประสทธภาพเพยงครงหนงของวตามนเอในนาหนกเทากน

หนาทของวตามนเอ เกยวของกบความสามารถในการมองเหน การสรางกระดก ตลอดจน มความจาเปนสาหรบ

การคงสภาพใหเปนปกต และการทาหนาทของเนอเยอผว (epithelial tissues) ของอวยวะตาง ๆ เชน ตา ระบบทางเดน

หายใจ ระบบทางเดนอาหาร ระบบประสาท ระบบสบพนธ และระบบขบถายของเสย อกทงยง จาเปนตอกระบวนการ

สงเคราะหกลโคสดวย

ความตองการวตามนเอของโคเนอแตละระยะแสดงในตารางท 7 คาความตองการวตามนเอของโคเนอ ในโคขน

มความตองการ 2,200 IU/กโลกรมของสตรอาหาร โคเนอสาวตงทองตองการ 2,800 IU/กโลกรมของสตรอาหาร และโคท

ใหนมและโคพอพนธตองการ 3,900 IU/กโลกรมของสตรอาหาร (Guibert and Hart, 1935; Jones et al., 1938; Guibert et al.,

1940; Madsen et al., 1948; Church et al., 1956; Chapman et al., 1964; Cullison and Ward, 1965; Perry et al.,

1965, 1968; Swanson et al., 1968; Kohlmeier and Burroughs, 1970; Meacham et al., 1970; Kirk et al., 1971;

NRC, 2000; Rasby et al., 1999) อยางไรกตาม ความตองการวตามนเอในโคเนอยงมปจจยอนเขามาเกยวของ เชน ชนด

และพนธโค อาหารทไดรบ และสภาวะความเครยด ตวอยางเชน โคทกนขาวโพดหมกเปนอาหารหยาบหลก แนะนาวาควรฉด

วตามนเอ 1 ลาน IU เขากลามเนอทกๆ 28 วน สวนโคทอยภายใตสภาวะความเครยด ควรฉดวตามนเอ 500,000–

1,000,000 IU เขากลามเนอ หรอกระเพาะรเมน หรอเสรมวตามเอ 50,000 IU/ตว/วนในอาหาร หรอในนาดม 2-3 ครงตอสปดาห

ซงการฉดเขากลามเนอจะใหผลทดกวาการเสรมในอาหาร (Perry et al., 1967; Schelling et al., 1975; Rossi, 2006)

การขาดวตามนเอจะพบในลกโคเปนสวนใหญ โดยเฉพาะลกโคทเกดจากแมทไดรบอาหารทขาดวตามนเอในชวง

กาลงตงทอง ทาใหลกออนทอยในทองไดรบวตามนเอไมเพยงพอตอความตองการ และมผลกระทบตอเนอง จนถงระยะเวลา

ทคลอดออกมาแลวไดรบนมนาเหลอง (colostrum) จากแมทมวตามนเอในนมนาเหลองตากวาแมโคทวไป ทาใหลกโคแสดง

อาการขาดวตามนเอขนได นอกจากน แมในลกโคทเกดจากแมโคทไดรบอาหารทมวตามนเอเพยงพอกตาม แตถาลกโคไดรบ

วตามนเอจากอาหารนอยเกนไป หรอไดรบนานมนอยกวาปกตกจะแสดงอาการขาดวตามนไดเชนกน

อาการขาดวตามนเอ ในลกโคทสงเกตไดคอ เบออาหาร ตอมาจะมอาการทองรวง มองไมคอยเหนในทมด ขนหยกหยอง

ซบผอม ตาเปยกแฉะ และสดทายอาจตาบอดได

โครนมโอกาสทจะเกดการขาดวตามนเอไดเชนกน โดยจะมอาการขนแรก คอ มองไมเหนในทมด และอาจจะม

อาการสนกระตก มอาการบวมทขา สวนใหญจะเกดกบโครนทไดรบพชหมกเปนอาหารหยาบหลกเปนเวลานาน ถงแมวาจะ

ไดรบแคโรทนอยางเพยงพอกตาม

โคเจรญวยหรอโตเตมทแลว ไมคอยแสดงอาการขาดวตามนเอใหเหนมากนก หรออาจจะแสดงอาการขาดใหเหน

หลงจากทไดรบวตามนเอไมเพยงพอตอความตองการมาเปนระยะเวลานาน สวนแมโคการขาดจะทาใหประสทธภาพ

ในการผสมพนธตา ระยะเวลาในการตงทองจะสนกวาปกต หลงคลอดจะพบอาการรกคางในมดลก ในบางกรณอาจจะม การแทง


ลกทออกมาจะออนแอ ไมสมบรณ ลกโคมอตราการตายสงกวาปกต โคพอพนธ ท เกดการขาดวตามนเอ จะทาให

ความสามารถในการผสมพนธลดลง และตวอสจทไมสมบรณจะมจานวนมากขน

โดยทวไปแลว โคเนอทปลอยลงแทะเลมในแปลงหญา หรอไดรบอาหารหยาบคณภาพด จะไมแสดงอาการขาด

วตามนเอ แตการเลยงโคแบบขงคอกตลอดเวลา และอาหารสวนใหญประกอบดวยอาหารขนพวกธญพช หรอพชหวทม

วตามนตาจะมโอกาสขาดวตามนเอสง จงจาเปนจะตองเสรมวตามนใหเพยงพอเพอปองกนการขาดทอาจเกดขนได

ตารางท 7 คาความตองการวตามนเอและดในโคเนอระยะตาง ๆ

Vitamins Unit Growing Finishing * Cows and Gestation Early Lactation

Vitamin A IU/kg 2,200 2,800 3,900

Vitamin D IU/kg 275 275 275

* รวมถงสาหรบโคพอพนธ

ทมา: NRC (2000)

5.2 วตามนด (vitamin D)

โครงสรางของวตามนด มอยหลายรปแบบดวยกน แตมอยเพยง 2 รปแบบ ทมความสาคญในทางอาหารสตว คอ

วตามนด 2 (ergocalciferol) และวตามนด 3 (cholecalciferol)

สารอนทรยในธรรมชาต ทสามารถเปลยนเปนวตามนด (provitamin D) พบในผวหนงของสตว ไดแก

7-dehydrocholesterol เมอถกแสงแดดหรอรงสยว (UV) จะเปลยนไปเปนวตามนด 3 สวน ergosterol เปน provitamin D

ทพบในพช และจลนทรย เชน ราขาว ยสต และรา เมอถกแสง UV จะเปลยนไปเปนวตามนด 2

แหลงของวตามนด สวนใหญจะอยในอาหารทไดจากสตวและปลา โดยเฉพาะตบปลาและไขแดงจะมวตามนดอยมาก

แตในนานมจะมอยนอย ยกเวนนมนาเหลองจะมวตามนดมากกวาในนานมธรรมดาประมาณ 6 เทา พชจะพบวตามนดนอยมาก

ยกเวน พวกหญาแหง (hay) ททาใหแหงโดยแสงแดด

หนาทของวตามนด ทสาคญไดแก ชวยในการดดซมของแคลเซยมและฟอสฟอรส ซงเปนแรธาตหลกในการสราง

กระดก จงทาใหวตามนดมความสาคญตอการเจรญเตบโตของกระดกและมผลตอการเจรญเตบโตของลกสตวดวย

คาความตองการวตามนดของโคเนอแตละระยะแสดงในตารางท 7 โคเจรญวยมความตองการวตามนด ประมาณ

275 IU/กโลกรมของสตรอาหาร (NRC, 2000; Rasby et al., 1999) สวนในลกโคมความตองการวตามนดประมาณ 300 IU/

กโลกรมของสตรอาหาร

อาการขาดวตามนด จะสงเกตเหนไดชดเจนเมอเกดโรคกระดกออน (rickets) สตวทเจรญวยแลวจะทาใหเกดโรค

กระดกผ (osteomalacia) อยางไรกตาม การเลยงสตวเคยวเอองในเขตรอนทมปรมาณแสงแดดอยางเพยงพอ สตวจะไดรบ

วตามนดในระดบทเพยงพอตอความตองการ อาการขาดวตามนดจงมกไมคอยพบเหนเหมอนกบอาการขาดวตามนชนดอน ๆ

5.3 วตามนอ (vitamin E)

วตามนอ เปนกลมของสารประกอบทมโครงสรางคลายคลงกน ซงมอยดวยกน 8 ชนด คอ

1. พวกโทโคฟรอล (tocopherols) 4 ชนด ไดแก alpha, gamma, beta และ sigma tocopherol


2. พวกโทโคไทรอนอล (tocotrienols) 4 ชนด ไดแก alpha, gamma, beta และ sigma tocotrienol

วตามนอตามธรรมชาต จะอยในรปของแอลกอฮอล (alcohol) ชนดทมฤทธทางชวภาพสงสดคอ alpha-tocopherol

และเปนชนดทใชเสรมวตามนในอาหาร

แหลงของวตามนอตามธรรมชาต มปรมาณมากในพชสเขยว หรอนามนพช โดยพชทอายนอยจะมมากกวาพชทม

อายมาก สวนใบของพชจะมมากกวาลาตน ประมาณ 20-30 เทา วตามนอในพชอาหารสตวทผานการตากแดดเพอทาหญาแหง

จะเกดการสญเสยมากกวา 90 เปอรเซนต แตในการทาพชหมก หรอการใชความรอนเพอการอบแหงจะสญเสยวตามนอ

ในปรมาณทนอยกวา

วตามนอ มบทบาทในการปองกนการเกด oxidation (antioxidant) ของกรดไขมนทไมอมตว (unsaturated fatty

acids) นอกจากน ยงทาหนาทเปนโคเอนไซม (coenzyme) โดยเปนตวใหไฮโดรเจน (hydrogen donor) ในระบบ hydrogen

transferring systems อกดวย ซงถอวาไฮโดรเจนจาก hydroxyl group เปนตว active component วตามนอมความสาคญ

ตอระบบสบพนธ มผลตอการสรางนาเชอในเพศผ และการตกไข การผสมตดในเพศเมย ปองกนการ oxidize ของวตามนเอ

และเพมความตานทานของเมดเลอดแดง

ความตองการวตามนอของโคเลกอยระหวาง 15-60 IU/กก.อาหาร (NRC, 2000 และ Rasby et al., 1999)

การขาดวตามนอ จะพบในสตวเคยวเอองทอายนอยมากกวาในสตวทโตเตมทแลว โดยจะทาใหเกดโรคกลามเนอลบ

(nutritional muscular dystrophy, NMD) หรอทเรยกวา white muscle disease ในลกโค โรคนมอาการแสดงออก

เนองมาจาก การเสอมของกลามเนอโครงราง (striated skeletal muscle) และกลามเนอหวใจ (cardiac muscle) ทาให

การเคลอนไหวของกลามเนอขา และคอลาบาก คอและขาจะแขง กรณทอาการรนแรงกลามเนอจะซดจนดมสขาว กลามเนอ

หวใจสวนหองลางขวาจะกระทบกระเทอนมากทสด สตวจะมอาการหายใจตดขด และตาย

การปองกนการขาดวตามนอในลกสตว ทไดผลดคอ การใหวตามนอแกแมสตวทอยในระยะเวลาอมทองอยาง

เพยงพอ จะทาใหลกออนทอยในทองไดรบวตามนอในระดบทตองการดวย

นอกจากการเสรมวตามนอแลว การใหสตวไดรบธาตซลเนยม (selenium) ในปรมาณทพอเหมาะ จะชวยปองกน

โรคกลามเนอเสอมได แตการใชซลเนยมเสรมในอาหารไมควรจะใหในปรมาณมากเกนความตองการ เพราะอาจเปนอนตราย

ตอสตวได

5.4 วตามนเค (vitamin K)

วตามนเค เปนกลมของสารประกอบทมอยหลายชนดดวยกน แตชนดทสาคญทสดทเกดขนตามธรรมชาต ไดแก

วตามนเค 1 (phylloquinones) ในแบคทเรยจะมวตามนเค 2 (multiprenylmenoquinone)

หนาทสาคญของวตามนเค คอ ชวยการแขงตวของเลอดเมอเกดบาดแผล ทาใหเลอดหยดไหล รางกายตองการ

วตามนเคเพอการสงเคราะหโปรตนโปรทรอมบน (prothrombin) ทชวยใหเลอดแขงตว

สาหรบสตวเคยวเอองวตามนเค 2 เปนแหลงทสาคญทสดของวตามนเค เพราะสามารถสงเคราะหได โดยแบคทเรย

ทอาศยอยภายในกระเพาะรเมน สวนวตามนเค 1 จะไดจากพชสเขยว (Rasby et al., 1999) ในสตวเคยวเอองทไดรบ

อาหารภายใตสภาพปกตจะไดรบวตามนเคอยางเพยงพอ และจากวตามนเคทสงเคราะหไดเองโดยแบคทเรยในทางเดนอาหาร

แตบางครงสตวเคยวเอองอาจจะแสดงอาการขาดวตามนเคได โดยมอาการเลอดไหลไมหยด


6. วตามนทละลายไดในนา

วตามนในกลมนเปนกลมของวตามนซ และวตามนบรวม (B complex) ไดแก thiamine, riboflavin, niacin,

pyridoxine, pantothenic acid, lipoic acid, biotin, folic acid, inositol, para-aminobenzoic acid, cyanocobalamin

และ choline สตวตองการวตามนเหลานเพอใชเปน co-factors ในระบบเอนไซมของกระบวนการเมแทบอลซมในรางกาย

จลนทรยในกระเพาะรเมนของสตวเคยวเออง สามารถสงเคราะหวตามนเหลานได ในระดบทพอเพยงกบ

ความตองการ ทาใหโดยทวไปแลวไมมความจาเปนทจะตองเสรมวตามนในกลมนลงในอาหาร ยกเวน ในกรณทสตวไดรบ

อาหารททาใหเมแทบอลซมภายในกระเพาะรเมนผดปกต และทาใหการสงเคราะหวตามนเหลานนอยลงกวาทรางกาย

ตองการ จงตองมการเสรมวตามนบางชนดใหกบสตว

6.1 วตามนบ 1 (Thiamine, B1)

ทาหนาทสาคญ ในการเปลยน pyruvic acid ใหเปน acetyl-Co A อกทงยงมสวนรวมในการ decarboxylation

ของ alpha-keto acid ในกระบวนการ transketolase reactions ดวย

การขาดไทอะมน จะทาใหสตวเบออาหาร และตายเนองจากมการสญเสยนาเปนจานวนมาก แตโดยทวไปแลว

จะไมเกดการขาดไทอะมนกบสตวเคยวเออง ถงแมวา จะใหอาหารทมไทอะมนอยเปนจานวนทนอยมากกตาม จงไมจาเปน

ตองเสรมในอาหาร ยกเวน ในกรณทเมแทบอลซมของอาหารในกระเพาะรเมนผดปกต ทาใหการสงเคราะหไทอะมนลดลง

6.2 ไนอะซน (Niacin, B3)

ไนอะซน เปนวตามนทมความคงทนตอความรอน ความเปนกรด-ดางสง หรอการ oxidation ไนอะซนสามารถ

สงเคราะหไดจากกรดแอมโนทรปโตเฟน ซงจะเกดขนภายในเซลลของแบคทเรย เชนเดยวกนกบภายในเนอเยอของรางกาย

ดงนน สตวเคยวเอองซงมแบคทเรยอาศยอยในกระเพาะรเมน จงสามารถสงเคราะหไนอะซนไดทงโดยตวสตวเอง และโดย

แบคทเรยในกระเพาะรเมน ทาใหสตวไดรบไนอะซนในระดบทเพยงพอตอความตองการ

หนาทสาคญของไนอะซนคอ เปนสวนประกอบของ coenzymes 2 ชนด ไดแก nicotinamide adenine

dinucleotide (NAD) และ nicotinamide adenine dinucleotide phosphate (NADP) ซงมความสาคญในกระบวนการ

เมแทบอลซมของพลงงาน

โอกาสทสตวจะขาดไนอะซนจะเกดขนได ถาไดรบกรดแอมโนทรปโตเฟนในอาหารนอยกวาระดบทรางกายตองการ

ซงจะทาใหการสงเคราะหไนอะซนลดลงตามไปดวย

6.3 วตามนบ 12 (Cyanocobalamin, B12)

วตามนบ 12 มความสาคญสาหรบสตวเคยวเออง โดยทาหนาทเกยวของกบปฏกรยาเมแทบอลซม หลายขนตอน

ดวยกน โดยเฉพาะอยางยงในการเปลยนกรดไขมนโพรพโอเนต เพอการสงเคราะหกลโคส (gluconeogenesis) ในรางกาย

ดงนน การขาดวตามนบ 12 จงมผลทาใหการสงเคราะหกลโคสผดปกตไป โดยเหตทวตามนบ 12 มโคบอลต (Co) เปน

สวนประกอบ ดงนน การขาด Co จะทาใหการสงเคราะหวตามนบ 12 ในสตวเคยวเอองลดลงไปดวย โดยพบวาการเสรม

Co ลงในอาหารจะชวยทาใหการสงเคราะหวตามนบ 12 ดขน และสตวทแสดงอาการขาด Co กเนองมาจากการขาดวตามนบ 12


ลกสตวเคยวเอองทยงมการพฒนาของกระเพาะหมกยงไมสมบรณ ทาใหการสงเคราะหวตามนบ 12 ยงไมม

ประสทธภาพเตมท ในกรณน จาเปนจะตองมการเสรมวตามนบ 12 โดยตรงใหกบลกโควยออน แตในสตวเคยวเอองท

กระเพาะหมกพฒนาสมบรณแลว สามารถสงเคราะหวตามนบ 12 ได และถาสตวแสดงอาการขาดวตามนบ 12 กสามารถใช

Co เสรมลงในอาหารแทนวตามนบ 12 ได

6.4 โคลน (Choline)

หนาทสาคญของโคลน ไดแก การเขารวมตวกบ acetyl-coenzyme A เปลยนไปเปน acetylcholine โดยเอนไซม

choline acetylase ซง acetylcholine มความสาคญสาหรบการทางานของระบบประสาทใหเปนไปตามปกต

สตวเคยวเอองไดรบโคลนเพยงพอกบความตองการของรางกาย โดยการสงเคราะหของจลนทรย แตในสตวเคยวเออง

ขนาดเลกการสงเคราะหโคลนอาจจะยงไมมประสทธภาพเตมท จงอาจจะตองมการเสรมในอาหาร การเสรมโคลนลงใน

อาหารของโคขนอาจชวยทาใหอตราการเจรญเตบโตดขน ซงสาเหตอาจจะเนองมาจากการทาใหประชากรของแบคทเรย

ภายในกระเพาะรเมนเพมมากขน โดยทจลนทรยบางชนดมความตองการโคลนหรอ methyl group มากกวาจลนทรยชนดอน

7. สรป

วตามนหลายชนด มบทบาทเปนตวควบคมกระบวนการเมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต ไขมน และโปรตนในเซลล

จงชวยใหรางกายทางานไดเปนปกต โคเนอมความตองการวตามนทแตกตางกนตามชนด และชวงอายของสตว สตวเคยวเออง

ระยะกอนหยานมจะมความตองการวตามนเชนเดยวกบสตวไมเคยวเออง แตสตวเคยวเอองทโตเตมทแลว สามารถ

สงเคราะหวตามนทละลายไดในนา และวตามนเค โดยอาศยการทางานของจลนทรยในกระเพาะหมก ซงเพยงพอตอความ

ตองการ ดงนน โคเนออาจมความตองการเสรมวตามนในอาหารเฉพาะวตามนทละลายไดในไขมน คอ วตามนเอ ด และ อ


Chapman, H. L., Jr., R. L. Shirley, A. Z. Palmer, C. E. Haines, J. W. Carpenter, and T. J. Cunha. 1964. Vitamins A

and E in steer fattening rations on pasture. J. Anim. Sci. 23: 669-673.

Church, D. C., L. S. Pope, and R. MacVicar. 1956. Effect of plane of nutrition of beef cows on depletion of liver

vitamin A during gestation and on carotene requirements during lactation. J. Anim. Sci. 15: 1078-1088.

Cullison, A. E., and C. S. Ward. 1965. Coastal Bermuda grass hay as a source of vitamin A for beef cattle.

J. Anim. Sci. 24: 969-972.

Guilbert, H. R., and G. H. Hart. 1935. Minimum vitamin A with particular reference to cattle. J. Nutr. 10: 409-427.

Guilbert, H. R., C. E. Howell, and G. H. Hart. 1940. Minimum vitamin A and carotene requirement of mammalian species .

J. Nutr. 19: 91-103.

Jones, J. H., J. K. Riggs, G. S. Fraps, J. M. Jones, H. Schmidt, R. E. Dickson, P. E. Howe, and W. H. Black. 1938.

Carotene requirements for fattening beef cattle. Proc. Am. Soc. Anim. Prod. 94: 102.


Kirk, W. G., R. L. Shirley, J. F. Easley, and F. M. Peacock. 1971. Effect of carotene-deficient rations and

supplemental vitamin A on gain, feed utilization and liver vitamin A of calves. J. Anim. Sci. 33: 476-480.

Kohlmeier, R. H., and W. Burroughs. 1970. Estimation of critical of plasma and liver vitamin A levels in feedlot cattle

with observation upon influences of body stores and daily dietary requirements. J. Anim. Sci. 30: 1012-1018.

Madsen, L. L., O. N. Eaton, L. Memmstra, R. E. Davis, C. A. Cabell, and B. Knapp, Jr. 1948. Effectiveness of

carotene and failure of ascorbic acid to increase sexual activity and semen quality of vitamin A

deficient beef bulls. J. Anim. Sci. 7: 60–69.

Meacham, T. N., K. P. Bovard, B. M. Priode, and J. P. Fontenot. 1970. Effect of supplemental vitamin A on the

performance of beef cows and their calves. J. Anim. Sci. 31: 428-433.

National Research Council. 2000. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 7th Ed. National Academy Press,

Washington, D.C.

Perry, T. W., W. M. Beeson, W. H. Smith, R. B. Harrington and M. T. Mohler. 1968. Interrelationships among

vitamins A, E and K when added to the rations of fattening beef cattle. J. Anim. Sci. 27: 190-194.

Perry, T. W., W. M. Beeson, W. H. Smith, and M. T. Mohler. 1967. Injectable VS. oral vitamin A for fattening steer calves.

J. Anim. Sci. 26: 115-118.

Perry, T. W., W. H. Smith, W. M. Beeson, and M. T. Mohler. 1965. Value of supplemental vitamin A for fattening

beef cattle on pasture. J. Anim. Sci. 25: 814-816.

Rasby, R., D. Brink, I. Rush and D. Adams. 1999. Minerals and Vitamins For Beef Cows.

online: http://ianrpubs.unl.edu/beef/ec277.htm available 27/3/2008.

Rossi, J. 2006. Mineral Supplements for Beef Cattle. online: http://pubs.caes.uga.edu/caespubs/B895/B895.htm

available 27/3/2008.

Schelling, G. T., L. W. Chittenden, T. C. Jackson, Jr., S. A. Koch, R. L. Stuart, R. E. Tucker, and G. E. Mitchell, Jr.

1975. Liver storage of oral and intramuscular vitamin A. J. Anim. Sci. 40: 199 (abstr.).

Swanson, E. W., G. G. Martin, F. E. Pardue, and G. M.Gorman.1968. Milk production of cows fed

diets deficient in vitamin A. J. Anim. Sci. 27: 541-548.

http://ianrpubs.unl.edu/beef/ec277.htm�

http://pubs.caes.uga.edu/caespubs/B895/B895.htm�

66 บทท 6 มน (Vitamins)

67 บทท 7 นา (Water)

บทท 7 นา (Water)

1. บทนาและความสาคญของนา

นา เปนองคประกอบอยในรางกาย ประมาณ 70-75 เปอรเซนต ของนาหนกตว ทงนขนอยกบ สภาวะทางสรระ

(physiological stage) ของสตว นามความจาเปนตอการควบคมอณหภมของรางกาย รวมทงมความจาเปนตอการ

เจรญเตบโต การสบพนธ การใหผลผลตนานม การยอยอาหาร เมแทบอลซม การขบถายของเสย การควบคมสมดลของแรธาต

การหลอลนขอตอและไขขอ การไดยนเสยง และการมองเหน นาเปนตวทาละลายกลโคส กรดแอมโน อออนของแรธาต และ

วตามนทละลายไดในนา และยงชวยในการขนสงของเสยทเกดจากเมแทบอลซมในรางกาย

ปรมาณความตองการนาของโคเนอ สามารถประเมนไดจากปรมาณนาทไดรบจากอาหารทกน รวมกบปรมาณ ท

ดมไดอยางอสระ คาความตองการนา มปจจยทมอทธพลหลายดาน ประกอบดวย อตราการเจรญเตบโต และองคประกอบ

ทางเคมของเนอเยอ การตงทอง การใหผลผลตนานม การดาเนนกจกรรมของสตว ประเภทของอาหาร ปรมาณอาหารท

ไดรบ และอณหภมของสงแวดลอม

การจากดปรมาณการกนนาทไดรบ จะมผลทาใหปรมาณการกนอาหารไดลดลง ซงจะมผลกระทบทาใหการให

ผลผลตตาลง ปรมาณความตองการนาของโคเนอ มปจจยหลายอยางมาเกยวของ เชน การเจรญเตบโตของรางกาย

การเจรญเตบโตของลกออนในทอง หรอการใหนานม รวมทงปรมาณการสญเสยนาในรปของปสสาวะ มลสตว เหงอ และ

การหายใจ ปจจยเหลาน มอทธพลตอคาความตองการนาขนตาของโคเนอในแตละวน

ปรมาณการขบถายปสสาวะตอวน ขนกบกจกรรมของสตว อณหภมของสงแวดลอม ปรมาณการดมนา ตลอดทง

ปจจยดานอน ๆ เชน ฮอรโมนวาโซเพรสซน (vasopressin) ซงควบคมการดดซมนาของไต สตวทอยภายใตสภาวะการอดนา

รางกายอาจปรบสภาพตวเองใหดดซมนากลบในไตเพมมากกวาปกต สามารถชวยลดความตองการนาลงไดระดบหนง

2. ความตองการนาของโคเนอ

ความตองการนาของโคเนอจะเพมสงขน หากไดรบอาหารทมโปรตน เกลอ และแรธาตอยสง การสญเสยนา

ผานทางมลสตว มปจจยหลก คอ อาหารทไดรบ เชน วตถดบอาหารทมความชนสง หรออาหารทมความเขมขนของแรธาตสง

จะมสวนทาใหมลเหลว นอกจากนแลว การสญเสยนาดวยการระเหยผานทางผวหนง (เหงอ) หรอทางการหายใจจะมปรมาณ

มากขน หากอณหภมของสงแวดลอมและสตวดาเนนกจกรรมเพมสงขน

การศกษาวจยปรมาณความตองการนาของโคเนอในประเทศไทยมอยอยางจากด อยางไรกตาม NRC (2000) ได

แนะนาสมการ สาหรบทานายความตองการนาของโคขนทรายงานโดย Hicks et al. (1988) ดงสมการ

WD = -18.67 + (0.3937MT) + (2.432DMI) – (3.870PP) – (4.437DS)

โดยท WD (water daily intake) = ปรมาณนาทกนไดตอวน (ลตรตอวน)

MT (maximum temperature) = อณหภมสงสดของสภาพแวดลอม (องศาฟาเรนไฮต)

DMI (dry matter intake) = ปรมาณการกนไดของวตถแหง (กโลกรมตอวน)

PP (precipitation) = ปรมาณนาฝน (ลกบาศกเซนตเมตรตอวน)

DS (dietary salt) = ปรมาณเกลอในอาหาร (เปอรเซนต)


3. ปจจยทมผลตอการกนไดของนา

ปรมาณนาทโคกนได ขนอยกบคณภาพของนา กลาวคอ ถานามคณภาพดโคจะกนไดมากกวานาทมคณภาพตากวา

แหลงนาทโคสามาถกนได มทงนาจากผวดน และนาจากใตดน โดยโคเนอมความตองการนาทแตกตางกนไปตามกระบวนการ

เมแทบอลซม อกทง การจากดปรมาณนาทใหกนนอยกวาปรมาณความตองการจะมผลกระทบตอสมรรถนะการผลต สาหรบ

โคทขาดนาจะมอาการผวหนงเหยวยน นาหนกลด เกดการแหงของเยอบ (mucous membrane) และดวงตาจะเรมมว (dull)

ปรมาณสงสดของแรธาต หรอสารประกอบในนาดมทอาจกอใหเกดความเปนพษตอโคเนอ ดงแสดงในตารางท 8

ตารางท 8 ปรมาณแรธาตหรอสารประกอบในนาดมทอาจกอใหเกดความเปนพษตอโคเนอ

แรธาต/สารประกอบ คาสงสดทรบได (สวนตอลานสวน)

อารซนค 0.2

แคดเมยม 0.05

แคลเซยม 500

คลอไรด 1500

โครเมยม 1.0

โคบอลต 1.0

ฟลออไรด 2.0

ตะกว 0.1

แมกนเซยม 250

ปรอท 0.01

นกเกล 1.0

ไนเตรท ไนโตรเจน 300

ความเคม (ทละลายไดทงหมด) 3000

โซเดยม 1000

ซลเฟต 500

ของแขงทละลายไดทงหมด 2500

ความเปนกรด-ดาง 5.5 – 8.5

วานาเดยม 0.1

สงกะส 25.0

ทมา : Shane (2008)

4. สรป

นา เปนองคประกอบหลกทมมากทสดในรางกาย ผ เลยงโคควรใหความสาคญใจในเรองปรมาณและคณภาพของนา

หากโคไดรบไมเพยงพอ จะสงผลตอประสทธภาพการผลตของโค และควรมการตรวจสอบปรมาณแรธาต หรอสารประกอบ

ทปนเปอนมากบนาใหอยในปรมาณทไมกอใหเกดความเปนพษตอโค



Shane, G. 2008. Water for Beef Cattle. Division of Agriculture, University of Arkansas. Online:

http://www.uaex.edu available 2/4/2008.

National Research Council. 2000. Nutrients Requirement of Beef Cattle. 7th ed. National Academy Press,

Washington, DC.

Hicks, R.B., F. N. Owen, D. R. Gill, J. J. Martin, and C. A. Strasia. 1988. Water intake by feedlot steers. Okla.

Anim. Sci. Rpt. Mp-125:208.

http://www.uaex.edu/�


71 บทท 8 การสรางตารางแนะนาความตองการโภชนะและปรมาณการกนไดของโคเนอ

บทท 8 การสรางตารางแนะนาความตองการโภชนะและปรมาณการกนไดของโคเนอ (Formulation guideline table of nutrient requirements and feed intake)

การสรางตารางแนะนาความตองการโภชนะและการกนไดของโคเนอฉบบแรกน มวตถประสงค เพอประเมน

ความตองการโภชนะตามสมรรถนะการเจรญเตบโตของโคเนอสายเลอดไทย 3 พนธ คอ โคพนเมองไทย โคพนธบราหมน

และโคลกผสมบราหมน โดยไดนาการวเคราะหขอมลทางสถตดวยวธการวเคราะหอภมาน มาพฒนาสมการทานาย เรมจาก

การสรางฐานขอมล ทรวบรวมขอมลจากงานวจยดานโภชนะในโคเนอภายใตสภาพการจดการเลยงด สภาพแวดลอม

ดานภมอากาศ และแหลงอาหารสตวของไทย แลวนาสมการทได มาประเมนความตองการโภชนะ และปรมาณการกนได

ของโคเนอ จากนน จะนาผลการวเคราะหไปสรางสตรอาหารโคเนอตอไป

อยางไรกตาม ในขนตอนการสงเคราะหเอกสารงานวจย ดานโภชนะโคเนอของประเทศไทยทตพมพเผยแพร

ในวารสาร และเอกสารวชาการ พบวา มขอมลนอย ทาใหสมการทสรางได มคาความถกตอง แมนยาและความเชอมน

ไดอยางจากด สาหรบรายงานน จงเสนอการประเมนคาความตองการโภชนะเฉพาะโปรตนและพลงงานเพอการดารงชพและ

เจรญเตบโตของโคเนอทเลยงในประเทศไทยบางสายพนธเทานน สาหรบรายละเอยด ทมา และคาอธบาย เกยวกบสมการท

นามาใชประเมนความตองการโภชนะและปรมาณการกนได สามารถอานไดในบทท 2 (ปรมาณการกนได) บทท 3 (พลงงาน)

และ บทท 4 (โปรตน) ซงสรปไดดงน

1. สมการทานายความตองการโภชนะและปรมาณการกนไดของโคเนอ

สมการทานายความตองการโภชนะ และปรมาณการกนไดของโคเนอ ทเลอกใชเปนฐานในการประเมนความ

ตองการโภชนะของโค มดงน ปรมาณการกนได

ใชสมการทานายปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง (DMI, kg/d) จากคานาหนกตวโค (BW, kg)

โคเนอในประเทศไทย DMI = 0.02887BW - 0.5778 ………… (สมการท 1)

พลงงาน

ใชสมการทานายความตองการพลงงานทใชประโยชนได (MEI, kJ/kgBW0.75/d) เพอการดารงชพและเจรญเตบโต

(ADG, g/kgBW0.75/d)

โคพนเมองไทย MEI = 30.294ADG + 489.367 ………… (สมการท 6)

โคพนธบราหมน MEI = 22.669ADG + 486.196 ………… (สมการท 7)

โปรตน

ใชสมการทานายความตองการโปรตน (CPI, gCP/kgBW0.75/d) เพอการดารงชพและเจรญเตบโต (ADG, g/kgBW0.75/d)

โคพนเมองไทย CPI = 0.3808ADG + 5.0262 ………… (สมการท 8)

โคพนธบราหมน CPI = 0.5633ADG + 4.5152 ………… (สมการท 9)

โคลกผสมบราหมน CPI = 0.5898ADG + 5.4685 ………… (สมการท 10)


2. การสรางตารางความตองการโภชนะของโคเนอ

ตารางความตองการโภชนะของโคเนอ สรางขนจากสมการทานายปรมาณการกนได และสมการทานาย

ความตองการโภชนะของโค ตามสายพนธ นาหนก และระดบการใหผลผลต ซงมขนตอนการสรางตาราง โดยสรปดงน

1. กาหนดสายพนธโค เชน โคพนเมองไทย โคพนธบราหมน และโคลกผสมบราหมน เพอใชประกอบในการเลอก

สมการทานายการกนได และสมการทานายความตองการโภชนะ

2. กาหนดนาหนกโคทตองการจะคานวณความตองการโภชนะ

3. กาหนดระดบการใหผลผลตของโค เชน อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (average daily gain, ADG)

ตวอยาง คานวณปรมาณการกนได ความตองการพลงงาน และความตองการโปรตนของโคพนธบราหมน นาหนก

150 กโลกรม และตองการใหมอตราการเจรญเตบโตวนละ 250 กรม คานวณความตองการโภชนะ โดยเลอกใชสมการ

ในการคานวณปรมาณการกนได และความตองการโภชนะสาหรบโคพนธบราหมนทเลยงในประเทศไทย ไดแก

1. ปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง (DMI)

DMI = 0.02887BW - 0.5778 ………… (จากสมการท 1)

2. คาความตองการพลงงาน (MEI)

MEI = 22.669ADG + 486.196 ………… (จากสมการท 7)

3. คาความตองการโปรตน (CPI)

CPI = 0.5633ADG + 4.5152 ………… (จากสมการท 9) คานวณปรมาณการกนได ปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง (DMI, kg/d) คานวณไดโดยการแทนคานาหนกตวโค (BW, kg)

ในสมการท 1

DMI (kg/d) = [0.02887 × (150)] - 0.5778

DMI (kg/d) = 3.753 กโลกรมตอวน คานวณความตองการพลงงาน ความตองการพลงงานทใชประโยชนได (MEI, kJ/kgBW0.75/d) เพอการดารงชพและ

การเจรญเตบโต คานวณไดโดยการแทนคา อตราการเจรญเตบโต (250 กรมตอวน) ในสมการท 7 โดยแยกการคานวณ

เปน 2 สวน คอ คานวณความตองการพลงงานเพอการดารงชพ และความตองการพลงงานเพอการเจรญเตบโต

ความตองการพลงงานเพอการดารงชพ คอ ความตองการพลงงานเมอโคมอตราการเจรญเตบโตเทากบ 0

แทนคาในสมการ MEI (kJ/kgBW0.75/d) = [22.669 × (0)] + 486.196

จะได MEI (kJ/kgBW0.75/d) = 486.196 kJ/kgBW0.75/d

คาทได เปนความตองการพลงงานตอกโลกรมนาหนกเมแทบอลก ดงนน เมอหาคาความตองการพลงงานตอโค

นาหนก 150 กโลกรม ตองแปลงนาหนกจรง เปนนาหนกเมแทบอลก โดยแสดงคาและวธแปลงคาในตารางท 9 โคนาหนก

150 กโลกรม แปลงเปนนาหนกเมแทบอลกได 42.86 จงคานวณความตองการพลงงานเพอการดารงชพ โดยแทนคาใน

สมการ MEI (kJ/d) = 486.196 x 42.86

MEI (kJ/d) = 20,838 kJ/d (20.84 MJ/d)

ดงนนจะได คาความตองการพลงงานเพอการดารงชพจะมคาเทากบ 20.84 MJ/d


การคานวณความตองการพลงงานเพอการเจรญเตบโตใชสมการท 7 เชนเดยวกน โดยแทนคาอตราการเจรญเตบโต

ในสมการซงประเมนความตองการพลงงานตอหนวยนาหนกเมแทบอลก ดงนน กอนแทนคาในสมการตองแปลงอตราการ

เจรญเตบโต (250 กรมตอวน) เปนหนวยนาหนกเมแทบอลก จาก 250 ÷ 42.86 = 5.83 g/kgBW0.75/d

แทนคาในสมการ MEI (kJ/kgBW0.75/d) = [22.669 × (5.83)] + 486.196

จะได MEI (kJ/kgBW0.75/d) = 618.36 kJ/kgBW0.75/d

ปรบคานาหนกเมแทบอลก MEI (kJ/d) = 618.36 × 42.86

MEI (kJ/d) = 26,503 kJ/d (26.51 MJ/d)

ดงนนจะได คาความตองการพลงงานเพอการเจรญเตบโต 250 กรมตอวน 26.51 – 20.84 จะมคาเทากบ 5.67 MJ/d คานวณความตองการโปรตน ความตองการโปรตน (CPI, gCP/kgBW0.75/d) เพอการดารงชพและเจรญเตบโตคานวณได

โดยการแทนคาในสมการท 9 ซงตองแปลงนาหนกโคใหเปนหนวยนาหนกเมแทบอลก (BW, kgBW0.75) คอ 42.86 kgBW0.75

สาหรบโคหนก 150 กโลกรม และแปลงอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน เปนสดสวนตอหนวยของนาหนกเมแทบอลก

(ADG, g/kgBW0.75/d) ซงคานวณไดจาก 250 ÷ 42.86 จะมคาเทากบ 5.83 g/kgBW0.75/d

สมการทใช คอ CPI (gCP/kgBW0.75/d) = 0.5633ADG + 4.5152

คานวณคาความตองการโปรตนเพอการดารงชพ คอ ความตองการโปรตนเมออตราการเจรญเตบโต เทากบ 0

แทนคาในสมการ CPI (gCP/kgBW0.75/d) = [0.5633 × (0)] + 4.5152

จะได CPI (gCP/kgBW0.75/d) = 4.5152 gCP/kgBW0.75/d

ปรบคานาหนกเมแทบอลก CPI (gCP/d) = 4.5152 × 42.86

CPI (gCP/d) = 193.5 gCP/d

ดงนนจะได คาความตองการโปรตนเพอการดารงชพจะมคาเทากบ 194 gCP/d

การคานวณความตองการโปรตนเพอการเจรญเตบโตใชสมการท 9 เชนเดยวกน โดยแทนคาอตราการเจรญเตบโต

ในสมการซงประเมนความตองการโปรตนตอหนวยนาหนกเมแทบอลก ดงนน กอนแทนคาในสมการตองแปลงอตราการ

เจรญเตบโต (250 กรมตอวน) เปนหนวย นาหนกเมแทบอลก จาก 250 ÷ 42.86 = 5.83 g/kgBW0.75/d

แทนคาในสมการ CPI (gCP/kgBW0.75/d) = [0.5633 × (5.83)] + 4.5152

จะได CPI (gCP/kgBW0.75/d) = 7.799 gCP/kgBW0.75/d

ปรบคานาหนกเมแทบอลก CPI (gCP/d) = 7.799 × 42.86

CPI (gCP/d) = 334.4 gCP/d

ดงนน จะไดคาความตองการโปรตนเพอการเจรญเตบโต 500 กรมตอวน คอ 334.4 – 193.5 = 140.9 gCP/d

สรปผลการคานวณ โคพนธบราหมน นาหนก 150 กโลกรม และเจรญเตบโตเฉลยวนละ 250 กรม จะตองกนอาหารโดย

นาหนกแหง เทากบ 3.75 กโลกรมตอวน ตองการพลงงานทใชประโยชนได 26.51 เมกกะจลตอวน และมตองการโปรตน

334.4 กรมตอวน เมอนาผลการประเมนนไปสรางสตรอาหารโค จงกาหนดไดวา ในสตรอาหารโค ตองมพลงงาน 7.06 เมกกะจล

ตอวตถแหง 1 กโลกรม (คานวณไดจากความตองการพลงงาน 26.51 ÷ 3.753 = 7.06 MJ/kgDM) และมโปรตน 8.91

เปอรเซนต (คานวณไดจาก 334.4 ÷ 3.753 = 89.1 gCP/kgDM หรอ 8.91 เปอรเซนต


ตารางท 10 11 และ 12 แสดงความตองการโภชนะของโคเนอทเลยงในประเทศไทย จากการคานวณ และสราง

ตาราง ตามวธการทไดกลาวมาขางตน โดยแสดงตวอยาง คาปรมาณการกนไดโดยนาหนกแหง คาความตองการโปรตน และ

คาความตองการพลงงานของโคแตละสายพนธ ผใชสามารถนาไปเปนขอมลในการประกอบการคานวณสตรอาหารโค ให

ตรงตามความตองการโภชนะของโคแตละขนาด และตามระดบการใหผลผลต


ตารางท 9 คานาหนกรางกายเมแทบอลก1/ (Metabolic size for live body weight, kgBW0.75)

นาหนกตว นาหนกเมแทบอลก นาหนกตว นาหนกเมแทบอลก นาหนกตว นาหนกเมแทบอลก

(kgBW) (kgBW0.75) (kgBW) (kgBW0.75) (kgBW) (kgBW0.75) 0.5 0.59 130 38.50 480 102.55

1.0 1.00 140 40.70 490 104.15

1.5 1.36 150 42.86 500 105.74

2.0 1.68 160 44.99 510 107.32

2.5 1.99 170 47.08 520 108.89

3.0 2.28 180 49.14 530 110.46

3.5 2.56 190 51.18 540 112.02

4.0 2.83 200 53.18 550 113.57

4.5 3.09 210 55.17 560 115.12

5.0 3.34 220 57.12 570 116.66

5.5 3.59 230 59.06 580 118.19

6.0 3.83 240 60.98 590 119.71

6.5 4.07 250 62.87 600 121.23

7.0 4.30 260 64.75 620 124.25

7.5 4.53 270 66.61 640 127.24

8.0 4.76 280 68.45 660 130.21

8.5 4.98 290 70.27 680 133.16

9.0 5.20 300 72.08 700 136.09

9.5 5.41 310 73.88 720 139.00

10.0 5.62 320 75.66 740 141.88

15.0 7.62 330 77.43 760 144.75

20.0 9.46 340 79.18 780 147.59

25.0 11.18 350 80.92 800 150.42

30.0 12.82 360 82.65 820 153.24

35.0 14.39 370 84.36 840 156.03

40.0 15.91 380 86.07 860 158.81

45.0 17.37 390 87.76 880 161.57

50.0 18.80 400 89.44 900 164.32

60.0 21.56 410 91.11 920 167.05

70.0 24.20 420 92.78 940 169.76

80.0 26.75 430 94.43 960 172.47

90.0 29.22 440 96.07 980 175.15

100.0 31.62 450 97.70 1000 177.83

110.0 33.97 460 99.33 1100 191.00

120.0 36.26 470 100.94 1200 203.89 1/ คานาหนกรางกายเมแทบอลก (kgBW0.75 หรอ kgBW3/4) คานวณไดจากการนาเอาคาของนาหนกตว (kgBW) คณกน 3

ครง แลวถอดรากทสอง 2 ครง


ตารางท 10 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคพนเมองไทย (Nutrient requirements for Thai native cattle in Thailand)

Weight range 100-400 kg

ADG range 0-1.00 kg

Breed Code Thai native

Body Weight, kg 100 150 200 250 300 350 400

Dry Matter Intake (kg/d) 2.31 3.75 5.20 6.64 8.08 9.53 10.97

Maintenance and Growth Requirements

ADG (kg/d) ME required for gain (MJ/d)

0.00 15.29 20.73 25.72 30.40 34.86 39.13 43.25

0.25 23.13 28.57 33.56 38.25 42.70 46.97 51.10

0.50 30.98 36.41 41.40 46.09 50.54 54.82 58.94

0.75 38.82 44.25 49.24 53.93 58.39 62.66 66.78

1.00 46.66 52.09 57.09 61.77 66.23 70.50 74.62

ADG (kg/d) CP required for gain (g/d)

0.00 159 215 267 316 362 407 450

0.25 254 311 363 411 458 502 545

0.50 349 406 458 506 553 597 640

0.75 445 501 553 602 648 692 735

1.00 540 596 648 697 743 788 830


ตารางท 11 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคพนธบราหมน (Nutrient requirements for Brahman cattle in Thailand)


ADG range 0-1.75 kg

Breed Code Brahman

Body Weight, kg 150 200 250 300 350 400 450 500

Dry Matter Intake (kg/d) 3.75 5.20 6.64 8.08 9.53 10.97 12.41 13.86



0.00 20.84 25.86 30.57 35.05 39.34 43.49 47.50 51.41

0.25 26.51 31.52 36.24 40.71 45.01 49.15 53.17 57.08

0.50 32.17 37.19 41.90 46.38 50.68 54.82 58.84 62.74

0.75 37.84 42.86 47.57 52.05 56.34 60.49 64.50 68.41

1.00 43.51 48.53 53.24 57.72 62.01 66.16 70.17 74.08

1.25 49.18 54.19 58.90 63.38 67.68 71.82 75.84 79.75

1.50 54.84 59.86 64.57 69.05 73.35 77.49 81.51 85.41

1.75 60.51 65.53 70.24 74.72 79.01 83.16 87.17 91.08


0.00 194 240 284 325 365 404 441 477

0.25 334 381 425 466 506 545 582 618

0.50 475 522 566 607 647 686 723 759

0.75 616 663 706 748 788 826 864 900

1.00 757 803 847 889 929 967 1004 1041

1.25 898 944 988 1030 1069 1108 1145 1182

1.50 1038 1085 1129 1170 1210 1249 1286 1322

1.75 1179 1226 1270 1311 1351 1390 1427 1463


ตารางท 12 คาความตองการโปรตนและพลงงานของโคลกผสมบราหมน (Nutrient requirements for Brahman crossbred cattle in Thailand)


ADG range 0-1.25 kg

Breed Code Brahman crossbred

Body Weight, kg 100 150 200 250 300 350 400

Dry Matter Intake (kg/d) 2.31 3.75 5.20 6.64 8.08 9.53 10.97



0.00 Na Na Na Na Na Na Na







0.00 173 234 291 344 394 443 489

0.25 320 382 438 491 542 590 637

0.50 468 529 586 639 689 737 784

0.75 615 677 733 786 837 885 931

1.00 763 824 881 934 984 1032 1079

1.25 910 972 1028 1081 1131 1180 1226

Na = ไมมขอมล


3. การประกอบสตรอาหารสาหรบโคเนอ

การประกอบสตรอาหาร (Feed formulation) เปนการคานวณปรมาณวตถดบอาหารสตวทจะใหสตวกนในสดสวน

ทเหมาะสม เพอใหสตวไดรบโภชนะครบตามความตองการในการดารงชพและการใหผลผลต ซงจาเปนจะตองอาศยขอมล

พนฐาน และมขนตอนในการคานวณหาสวนประกอบสตรอาหาร โดยสรปดงน

1.ผ ทาสตรอาหารตองทราบคาความตองการโภชนะของสตวเลยงทจะประกอบสตรอาหาร เพอใหถกตอง และตรง

ตามความตองการเพอการดารงชพ และเพมระดบของการใหผลผลตของสตว (ดจากตารางท 10, 11 และ 12)

2.ผ ทาสตรอาหารตองทราบรายการวตถดบอาหารสตวทจะนามาประกอบสตรอาหาร โดยควรเลอกวตถดบท

สามารถหาไดงายในทองถน และมในฤดกาล ตองทราบองคประกอบทางเคม และคณคาทางโภชนะของวตถดบทนามาใช

เปนสวนประกอบ (ดจากบทท 9)

3. คานวณหาสดสวนของวตถดบอาหารสตวในสตรตอกโลกรมโดยนาหนกแหงของอาหาร

4. ทาการตรวจสอบปรมาณโภชนะในสตรอาหารทคานวณไดวาเพยงพอหรอไมอกครง

5. เมอไดสวนประกอบของสตรอาหารแลว ควรเปลยนจากนาหนกแหง (dry matter basis) ใหเปนนาหนกสด

(as fed basis) เพอความสะดวกในการผสม หรอใหอาหารเลยงสตว

ตวอยางการคานวณสตรอาหารโคเนอ

สมมตวา ตองการประกอบสตรอาหารเลยงโคพนธบราหมน นาหนกตว 150 กโลกรม กาหนดใหมอตราการ

เจรญเตบโตเฉลยวนละ 250 กรม โดยเลอกใชวตถดบราคาถก และหาไดงายในทองถน สามารถคานวณสตรอาหารได ดงน

ขนตอนท 1 หาคาความตองการโภชนะของสตว (ดจากตารางท 10, 11 และ 12)

จากตารางความตองการโภชนะของโคพนธบราหมน (ตารางท 11) โคนาหนก 150 กโลกรม อตราการเจรญเตบโต

เฉลยวนละ 250 กรม จะตองกนอาหารโดยนาหนกแหง 3.753 กโลกรมตอวน ตองการพลงงานทใชประโยชนได (ME) 26.51

MJ/d และตองการโปรตน 334.4 กรมตอวน ดงนน ในสตรอาหาร 1 กโลกรมโดยนาหนกแหง จะตองมพลงงาน 7.06 เมกกะจล

และมโปรตนหยาบ 8.91 เปอรเซนต

ขนตอนท 2 เลอกวตถดบอาหารทจะนามาใชประกอบสตรอาหาร โดยเลอกวตถดบทหาไดงายในทองถน

จากนนพจารณา คณคาทางโภชนะของวตถดบ โดยดจากบทท 9 จงจาแนกวตถดบ ออกเปนกลมๆ ตามโภชนะหลก

ทมในวตถดบ เชน กลมพลงงาน กลมโปรตน กลมแรธาต ขอยกตวอยางวตถดบทมมากในทองถน 5 ชนด ตามตารางท 13

วตถดบดงกลาว แยกเปนกลมพลงงาน ไดแก ฟางขาว, มนเสน, ราละเอยด กลมแหลงโปรตน ไดแก กากเบยรแหง และม

วตถดบทใชเปนแหลงอาหารหยาบ ไดแก ฟางขาว และหญาแพงโกลาแหง หลกการพนฐานในการสรางสตรอาหารสตว คอ

ประกอบสตรอาหารใหไดอาหารทเหมาะสม และมราคาตาทสด ดงนน จากตารางท 13 จะเหนไดวาฟางขาวเปนอาหาร

หยาบทมราคาตอหนวยพลงงานตาทสด ขณะทมนเสน และราละเอยดเปนอาหารขนซงราคาคอนขางถก และหาไดงายใน

ทองถน จงเลอกวตถดบ 3 ชนดในสตรอาหาร


ตารางท 13 คณคาทางอาหารและราคาของวตถดบอาหารสตว (ดดแปลงมาจากตารางในบทท 9)

วตถดบอาหารสตว วตถแหง ME โปรตน NDF *ราคา(บาท/กก.) ราคา(บาท/หนวยโภชนะ)

%DM MJ/กก. %DM %DM นน.สด นน.แหง /MJ ME /กก.โปรตน

ฟางขาว 88.8 6.65 3.2 61.2 2.00 2.25 0.34 70.38

หญาแพงโกลาแหง 87.0 8.87 8.7 61.2 3.00 3.45 0.39 39.64

กากเบยรแหง 91.3 10.38 22.9 46.3 7.50 8.22 0.79 35.87

มนเสน 89.8 13.18 2.1 9.1 6.60 7.35 0.56 349.98

ราละเอยด 89.9 12.64 12.2 16.9 6.80 7.56 0.60 62.00

* ราคา ณ เดอน กรกฏาคม ป พ.ศ. 2551

ขนตอนท 3 คานวณสดสวนวตถดบในสตรอาหาร ซงสามารถทาไดหลายวธ ตวอยางน จะกลาวถงการคานวณโดยใชวธ

เพยรสนสแควร ดงน

1. ใสคาความตองการโภชนะของสตวไวตรงกลาง

2. ใสคาโภชนะ (เชน พลงงาน เปนเมกกะจลตอกโลกรม) ของวตถดบอาหารสตว 2 ชนด ทเลอกใชไวตรงมมซายบน

และลางของสเหลยม อยางละ 1 ชนด

3. นาคาโภชนะของวตถดบแตละตว ลบกบคาโภชนะทตองการ แลวใสคาไวมมตรงขาม

4. คาทได คอ สดสวนของวตถดบแตละชนด ทตองใชในการผสมอาหารใหไดระดบโภชนะทตองการ

ตวยางการคานวณคาพลงงาน คานวณโดยใชวธเพยรสนสแควร โดยเลอกใช มนเสน และฟางขาว ดงน

คานวณเปนคารอยละ โดยรวมสดสวนวตถดบอาหารสตวทงหมด = 0.41 + 6.12 = 6.53 สวน

ดงนน มนเสน = (0.41 ÷ 6.53) x 100 = 6.28 %

ฟางขาว = (6.12 ÷ 6.53) x 100 = 93.72 %

ตรวจสอบการไดรบโภชนะ เมอโคกนวตถแหงได 3.753 กโลกรม ในอาหารมมนเสน (3.753 × 6.28 %) = 0.2356

กโลกรม จงได พลงงานจากมนเสน (0.2356 ก.ก × 13.18 MJ/ก.ก) = 3.1055 MJ และมฟางขาว (3.753 × 93.721 %) =

3.5171 กโลกรม ซงจะได พลงงานจากฟางขาว (3.5171 ก.ก × 6.65 MJ/ก.ก) = 23.3886 MJ จงได พลงงานรวม 26.9057 MJ

ตรงตามความตองการของโค

ตองการพลงงาน

7.06 MJ/กก.

มนเสน

13.18 MJ/กก.

ฟางขาว

6.65 MJ/กก.

ใชมนเสน

7.06 – 6.65 = 0.41 สวน

ใชฟางขาว

13.18 – 7.06 = 6.12 สวน


7.06 MJ/กก.

มนเสน

13.18 MJ/กก.

ฟางขาว

6.65 MJ/กก.


7.06 – 6.65 = 0.41 สวน


13.18 – 7.06 = 6.12 สวน


7.06 MJ/กก.

มนเสน

13.18 MJ/กก.

ฟางขาว

6.65 MJ/กก.


7.06 – 6.65 = 0.41 สวน


13.18 – 7.06 = 6.12 สวน


คานวณคาโปรตน

ขนตอมา คอ คานวณปรมาณโปรตนทจะไดจากฟางขาว และมนเสน ตามสดสวนทคานวณไวขางตน

โปรตนจากฟางขาว 0.93721 ก.ก. × 32 กรม/ก.ก. = 29.9908 กรม/กก.

โปรตนจากมนเสน 0.06279 ก.ก × 21 กรม/ก.ก = 1.3185 กรม/กก.

รวมโปรตนทได = 31.3093 กรม/กก.

จะเหนไดวา สตรอาหารทมฟางขาวรวมกบมนเสน ใหโปรตนไมเพยงพอความตองการของโค ซงตองการโปรตน

89.1 กรมในอาหาร 1 กโลกรม ยงขาดอย 89.1 – 31.3093 = 57.7907 กรม/กก. ดงนน จะตองหาวตถดบทมโปรตนสง

มาเพมเตมในสตรอาหาร จากวตถดบทมในตารางท 13 แหลงโปรตนราคาถกทสด คอ กากเบยรแหง (35.87 บาท/กก.โปรตน)

จงเปนวตถดบทเลอกมาปรบโปรตนในสตรอาหารใหสงขน สามารถคานวณโดยใชเพยรสนสแควรเชนเดยวกน ดงตวอยาง

คานวณคาโปรตน

คานวณเปนคารอยละ โดยรวมสดสวนวตถดบอาหารสตวทงหมด = 139.90 + 57.79 = 197.69 สวน

ดงนน อาหารผสมหลก = (139.90 ÷ 197.69) x 100 = 70.77 %

กากเบยรแหง = (57.79 ÷ 197.69) x 100 = 29.23 %

ดงนน เมอคานวณสดสวนวตถดบในสตรอาหารใหม จะได

ฟางขาว = 70.77 % × 93.72% = 66.32 %

มนเสน = 70.77 % × 6.28 % = 4.44 %

กากเบยรแหง = 29.23 %× 100 % = 29.23 %

เปนสตรอาหารเลยงโคเนอพนธบราหมน นาหนก 150 กโลกรม ใหมอตราการเจรญเตบโตเฉลย 250 กรมตอวน

เมอโคกนอาหาร คดเปนวตถแหง 3.75 กโลกรม จะไดรบโปรตนและพลงงานเพยงพอสาหรบการเจรญเตบโตดงกลาว

ขอควรระวงในการใชวธเพยรสนสแควร

คาโภชนะของวตถดบทเลอกใช และนามาคานวณโดยวธเพยรสนสแควร ตองมโภชนะสงกวาคาโภชนะทตองการ

อยางหนง และตากวาคาโภชนะทตองการอยางหนง ตวอยางเชน ตองการโปรตน 89.10 กรม/กโลกรม ตองใชวตถดบทม

โปรตนสงกวา 89.10 กรม และวตถดบทมโปรตนตากวา 89.10 กรม จงจะนามาคานวณโดยวธนได

ตองการโปรตน

89.10 กรม/กก.

อาหารผสม

31.31 กรม/กก.

กากเบยรแหง

229.00 กรม/กก.

อาหารผสม

229.00 – 89.10 = 139.90 สวน

กากเบยรแหง

89.10 – 31.31 = 57.7907 สวน


ขนตอนท 4 ตรวจสอบปรมาณโภชนะในสตรอาหารทคานวณไดวาเพยงพอหรอไม

เมอคานวณไดสดสวนของวตถดบในสตรสตวแลว ตองตรวจสอบโภชนะในสตรอาหาร ดงตวอยางตอไปน

ตรวจสอบ คาพลงงานทใชประโยชนได ในอาหารทโคกนไดตอวน คอ 3.75 กโลกรม มฟางขาว 2.48 กโลกรม

มนเสน 0.17 กโลกรม และกากเบยรแหง 1.10 กโลกรม คานวณ คาพลงงานทสตวกนตอวน

ฟางขาว 2.48 ก.ก. × 6.65 MJ/ก.ก = 16.5519 MJ

มนเสน 0.17 ก.ก × 13.18 MJ/ก.ก. = 2.1984 MJ

กากเบยรแหง 1.10 ก.ก × 10.38 MJ/ก.ก = 11.3858 MJ

รวม 3.75 กก. = 30.1361 MJ

ตรวจสอบคาโปรตนทงหมด

ฟางขาว 2.48 ก.ก × 32 กรม/ก.ก = 79.65 กรม

มนเสน 0.17 ก.ก × 21 กรม/ก.ก = 3.50 กรม

กากเบยรแหง 1.10 × 229 กรม/ก.ก = 251.19 กรม

รวม 3.75 กก. = 334.34 กรม

ขนตอนท 5 เปลยนนาหนกของวตถดบในสตรอาหารใหเปนนาหนกสดหรอนาหนกขณะกน

ทาการเปลยน คานาหนกแหง (dry matter basis) ของวตถดบทใชเปนสวนประกอบของสตรอาหารทคานวณได

ใหเปนคานาหนกสด (as fed basis) โดยการหารคานาหนกแหงของวตถดบดวยเปอรเซนตของวตถแหงของวตถดบอาหารสตว

แตละชนด ผลลพธจงเปนปรมาณวตถดบทใชผสมอาหารจรง

จากโจทย ทตองการประกอบสตรอาหารสาหรบโคพนธบราหมน นาหนก 150 กโลกรม มการเจรญเตบโตเฉลยวนละ

250 กรม ไดสตรอาหารทเปนนาหนกแหง นาหนกสด และราคาตอกโลกรมนาหนกแหง และนาหนกสด แสดงในตารางท 14

ตารางท 14 การเปลยนนาหนกแหงเปนนาหนกสด และราคาของสตรอาหาร

วตถดบอาหารสตว วตถแหง สดสวนในสตรอาหาร (%) ราคา

(%) นาหนกแหง นาหนกสด (บาท)

ฟางขาว 88.8 66.33 66.90 133.80 (2.00 บาท/กก.)

มนเสน 89.8 4.44 4.43 29.24 (6.60 บาท/กก.)

กากเบยรแหง 91.3 29.23 28.67 215.02 (7.50 บาท/กก.)

รวม 100.00 100.00 378.06 (3.78 บาท/กก.)

อยางไรกตาม การประกอบสตรอาหารดวยมอ หรอเครองคดเลขธรรมดาจะเสยเวลามาก และอาจเกดการผดพลาด

ไดงาย โดยเฉพาะอยางยงถาตองใชวตถดบอาหารสตวหลายชนดรวมกน อกทงราคาของวตถดบอาหารสตวมการ

เปลยนแปลงอยเสมอ และจะตองมการเปลยนสตรอาหารทใชเลยงเปนประจาตามนาหนกตวสตว ทาใหในปจจบน ไดมการ

นาคอมพวเตอรมาใชในการสรางโปรแกรมคานวณประกอบสตรอาหาร โดยอาศยหลกการพนฐานดงทกลาวมาขางตน ซง

สามารถคานวณไดหลาย ๆ สตรอยางรวดเรว มราคาตาและมโภชนะตาง ๆ ครบตามความตองการของสตว

83 0Bบทท 9 ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ

บทท 9 ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ (Table of beef cattle feed composition)

ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว (feed table) เปนตารางทแสดงขอมลสวนประกอบทางเคมและ

คณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว เชน วตถแหง โปรตน พลงงาน ฯลฯ จากการทอาหารสตวมผลตอการใหผลผลต

ของสตว สตวจะใหผลผลตไดเตมทหรอไม ขนอยกบคาโภชนะในอาหารสตวนน ดงนน ผ เลยงสตวจงตองเลอกใชวตถดบ

ทมคณภาพด ไมมสงแปลกปลอม และตองมคณคาทางอาหารสตวสงดวย ซงในสวนของคณคาทางอาหารสตวน ผ เลยง

สตวสามารถเลอกใชไดโดยพจารณาจากขอมลในตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว หลงจากทเลอกชนด

ของวตถดบทตองการใชไดแลว การจะประกอบสตรใหไดอาหารผสมทมโภชนะเพยงพอสาหรบสตวแตละชนด แตละ

ระยะการเจรญเตบโต กจาเปนตองใชขอมลจากตารางนเชนกน

จากประโยชนของตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสต วดงกลาว ขางตน กรมปศสต ว

สถาบนการศกษาตางๆ และภาคเอกชน จงมความเหนตรงกนวาควรจะมตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว

ทเปนของประเทศไทย สาหรบใหเกษตรกร นกวชาการไดใชในการเลอกชนดวตถดบ การประกอบสตรอาหารสตว การ

จดการดานอาหารสตว และเปนขอมลสาหรบเจาหนาทในการใหคาแนะนา สงเสรมแกเกษตรกรผ เลยงสตว และในขณะน

ขอมลคาพลงงานของวตถดบในโคเนอมอยนอยมาก ดงนน จงไดรวมกนจดทาตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหาร

โคเนอ ฉบบท 1 น โดยใชขอมลของกรมปศสตว ขอมลทไดจากการสบคนเอกสารของประเทศไทย และขอมลท

สถาบนการศกษาและภาคเอกชนสงมาให แตอยางไรกตาม ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอฉบบนยง

ขาดขอมลในสวนของแรธาต และพลงงานอกมาก ซงจะไดทาการปรบปรง แกไขตอไป

ถงแมวาตารางคณคาทางโภชนะฉบบนจะเปนตารางของวตถดบโคเนอ แตในสวนของสวนประกอบทางเคม

สามารถใชกบสตวเลกและสตวปกได จงหวงวาเอกสารฉบบนจะเปนประโยชนอยางกวางขวางสาหรบนกวชาการและ

เกษตรกร

1. วธการจดทาตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ

1. ทมาของขอมล ในการจดทาตารางคณคาทางโภชนะของอาหารโคเนอ ฉบบท 1 ไดทาการสบคนขอมลจาก

รายงานผลงานวจยของหนวยงานตาง ๆ ในประเทศไทย ขอมลจากรายงานผลการวเคราะหของหองปฏบตการกองอาหารสตว

กรมปศสตว ตงแตป พ.ศ. 2537 – 2550 จากสถาบนการศกษา 5 แหง คอ มหาวทยาลยอบลราชธาน มหาวทยาลยแมโจ

มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน และบรษทผลตอาหารสตว 3 แหง คอ บรษท

ทอป ฟด มลล จากด บรษท เครอเจรญโภคภณฑ จากด และบรษท เบทาโกร จากด

จากแหลงขอมลดงกลาวขางตน ขอมลสวนประกอบทางเคมไดจากรายงานผลงานวจยและจากรายงานผล

วเคราะหของหนวยงานตางๆ สวนคาพลงงานไดจากรายงานผลงานวจยและผลการวเคราะหของหองปฏบตการของกอง

อาหารสตว

2. การจาแนกกลมของวตถดบ จากขอมลทได จะนามาจดจาแนกเปนกลมโดยใชแนวทางของ Harris และคณะ

(1982) ซงแบงวตถดบออกเปน 8 กลม ดงน

กลมท 1 พชอาหารสตวแหงและอาหารหยาบแหง เปนกลมของพชอาหารสตวและอาหารหยาบทตดมาแลว

นามาทาใหแหง รวมถงวตถดบอนและวสดพลอยไดจากการเกษตรและอตสาหกรรม ทมคาเยอใยหยาบ (crude fiber)

user

Typewritten Text


มากกวา 18 เปอรเซนต หรอมคาผนงเซลล (cell wall) มากกวา 35 เปอรเซนตของนาหนกแหง ไดแก หญาแหง ถวพช

อาหารสตวแหง ฟาง ฝกถว ฯลฯ

กลมท 2 พชสด คาวา “พช” ในทนนอกจากจะหมายถงพชอาหารสตวทมการใชกนโดยทวไป เชน หญารซ

ถวทาพระสไตโล ฯลฯ แลว ยงหมายถงพชพนเมองและพชทขนเองตามธรรมชาต ทสตวกนได เชน หญาหวายขอ ถวลสง

นา ฯลฯ โดยพชสดในกลมน หมายถง พชทตดและนามาใชเลยงสตวในสภาพพชสด และพชทปลอยใหสตวแทะเลม

กลมท 3 พชหมก หมายถง เฉพาะตนพชหมก ไดแก พชอาหารสตว ขาวโพด ขาวฟาง ฯลฯ เทานน ไม

รวมปลาหมก เมลดพช ราก (roots) หรอ หวพช (tubers) หมก

กลมท 4 วตถดบแหลงพลงงาน เปนกลมของวตถดบทมโปรตนนอยกวา 20 เปอรเซนต และเยอใยหยาบ

ตากวา 18 เปอรเซนต หรอ คาผนงเซลลนอยกวา 35 เปอรเซนตของนาหนกแหง ไดแก เมลดพช ราก หวพช ฯลฯ และใน

กรณทวตถดบเหลานถกนาไปหมก กจดวตถดบทไดจากการหมกนไวในกลมวตถดบแหลงพลงงานเชนกน

กลมท 5 วตถดบแหลงโปรตน วตถดบกลมนมโปรตนตงแต 20 เปอรเซนตของนาหนกแหงขนไป เปน

วตถดบทไดจากสตว (รวมทงอาหารหมกทไดจากสตว) วสดพลอยไดจากกระบวนการสกดนามน กลเตน (gluten) ฯลฯ

กลมท 6 วตถดบแหลงแรธาต

กลมท 7 วตถดบแหลงวตามน

กลมท 8 สารเสรมตางๆ ไดแกยาปฏชวนะ สารแตงส สารแตงกลน ฮอรโมน เปนตน

3. การระบชอของวตถดบและกระบวนการททาใหไดวตถดบ ใชหลกเกณฑ ดงน

3.1 ในกรณทเปนพชหรอผลพลอยไดจากพช จะตรวจสอบชอสามญ (common name) และชอ

วทยาศาสตร (scientific name) ของพชนน ในกรณทเปนพชพนเมองของประเทศไทย ซงจะมชอสามญทใชเรยกในแตละ

ภาคไมเหมอนกน จะใชชอเรยกของภาคกลางเปนหลก แตถาไมมชอของภาคกลาง จงจะใชชอสามญตามแหลงกาเนด

ของพชนน เมอไดชอทถกตองแลว จะตรวจสอบตอไปวาระยะการเจรญเตบโตหรออายการตดทระบไวในขอมลทสบคนได

มความถกตองหรอไม โดยพจารณาจากขอมลของคณคาทางโภชนะของพชนน

3.2 ในกรณทเปนวตถดบอาหารขน จะตรวจสอบวาชอของวตถดบถกตองหรอไม ผานกระบวนการอะไร

เชน สกดนามนหรออดนามน สวนประกอบของวตถดบนนมอะไรบาง เชน ถาเปนปลาปน จะตรวจสอบวามเฉพาะเนอ

ปลาหรอเปนหวปลาและกระดกปลาปน ซงในการพจารณานจะใชขอมลของคณคาทางโภชนะเปนหลกเชนเดยวกบใน

กรณของพช

3.3 ในกรณของวสดพลอยไดจากการเกษตรและอตสาหกรรม จะตรวจสอบวาชอถกตองหรอไม วสด

พลอยไดนนประกอบดวยอะไรบาง และไดมาอยางไร หรอจากขนตอนใดของกระบวนการผลต โดยพจารณาจากขอมลของ

คณคาทางโภชนะเชนกน เชน ยอดและตนมนสาปะหลง กากมนสาปะหลงจากการผลตแอลกอฮอล ฯลฯ

4. การคดกรองขอมล ทาการตรวจสอบขอมลคาการวเคราะหของโภชนะแตละรายการ และตดคาทตางจากกลม

ขอม◌ล (outlier) ออก

สาหรบคาโภชนะบางรายการทไมมขอมล จะนาคาจากมาตรฐานอาหารสตวทเปนทเชอถอของสากล ไดแก

มาตรฐานอาหารสตวของประเทศสหรฐอเมรกา (NRC, 1984) หรอของประเทศญป น (NARO, 2001) เปนตน มาเตมเตม โดย

ใชคาสวนประกอบทางเคมในรายการทมขอมลอยแลวเปนหลก ถาคาของสวนประกอบทางเคมในรายการทมอยเทากบ

หรอใกลเคยงกบคาจากมาตรฐานอาหารสตวสากล จงจะนาขอมลมาใชเตมเตม โดยจะบอกใหทราบถงทมาของขอมลไวท

ทายตาราง

ในสวนของคาโภชนะยอยไดรวม (total digestible nutrients, TDN) ถาทาการเปรยบเทยบแลวไมมขอมลใด

ใกลเคยงเลย หรอไมมขอมลของตางประเทศ เชน วตถดบพนเมอง ในกรณเชนน จะใชวธการนาคาเฉลยของคาวเคราะห


โดยประมาณ (proximate analysis) ทอยบนฐานนาหนกแหง มาประเมน โดยใชสมการของ Harris และคณะ (1982) ใน

การประเมนคา TDN โดยใชสมการน จะดาเนนการเฉพาะในวตถดบทมคาวเคราะหโดยประมาณ ทไดจากขอมลของ

ประเทศไทยเทานน สวนวตถดบทมการนาขอมลคาวเคราะหโดยประมาณของตางประเทศมาเตมเตมในบางรายการ จะไม

ทาการประเมน เพราะคาทไดอาจจะมความผดพลาด สาหรบสมการทใชในการประเมนมดงน

4.1 คา TDN ของพชอาหารสตวแหงหรออาหารหยาบแหง ไดแก หญาแหง ฟาง หรอฝกถว เปนตน ใชสมการ

TDN (% of DM) = - 17.2649 + 1.2120(%CP) + 0.8352(%NFE) + 2.4637(%EE) + 0.4475(%CF)

4.2 คา TDN ของพชอาหารสตวสด หรอพชอนๆ ทใชเลยงสตวในสภาพพชสด ใชสมการ

TDN (% of DM) = - 21.7656 + 1.4284(%CP) + 1.0277(%NFE) + 1.2321(%EE) + 0.4867(%CF)

4.3 คา TDN ของพชหมก ใชสมการ

TDN (% of DM) = - 21.9391 + 1.0538(%CP) + 0.9736(%NFE) + 3.0016(%EE)

+ 0.4590(%CF)

4.4 คา TDN ของวตถดบแหลงพลงงาน ใชสมการ

TDN (% of DM) = 40.2625 + 0.1969(%CP) + 0.4228(%NFE) + 1.1903(%EE)

- 0.1379(%CF)

4.5 คา TDN ของวตถดบแหลงโปรตน ใชสมการ

TDN (% of DM) = 40.3227 + 0.5398(%CP) + 0.4448(%NFE) + 1.4218(%EE)

- 0.7007(%CF)

ในกรณทขอมลของพชทได แสดงเปนขอมลของพชทผานการอบแหง (oven dried) และไมมขอมลวาเปนพชสด

หรอพชแหง(hay) จะไมมการคานวณคา TDN เพราะไมทราบวาพชนนอยในกลมใด ทาใหไมสามารถเลอกใชสมการไดถก

ในสวนของวตถดบแหลงแรธาตนน ขอมลคาแรธาตทเปนของประเทศไทยหาไดยาก จงไดนาขอมลจาก

มาตรฐานอาหารสตวของตางประเทศมาเตมเตม

5. การจดเรยงขอมล จากขอมลของวตถดบทสบคนไดทงหมด ซงสามารถจาแนกไดเปน 6 กลม นามา

เรยบเรยงในรปตาราง โดยในตารางใชคาวา “feed class” แทนคาวา “กลม” พรอมรายละเอยด ดงน

5.1 ในกรณของวตถดบอาหารสตวทไมใชวตถดบแหลงแรธาต ประกอบดวยรายละเอยดดงน

5.1.1 ชอของวตถดบพรอมรายละเอยดของวตถดบ ประกอบดวย

5.1.1.1 ชอของวตถดบหรอชอของทมาของวตถดบนน การเรยงลาดบชอจะเรยงลาดบชอสามญ

ตามพยญชนะไทย โดยจะระบชอสามญภาษาไทย ภาษาองกฤษ และชอวทยาศาสตร เชน ถากลาวถงปลาปน คาวา

“ปลาปน” จะเปนชอของวตถดบ แตถากลาวถงเมลดขาวโพดบด หมายถงใช “เมลด” เปนวตถดบ สวนคาวา “ขาวโพด”

จะเปนทมาของวตถดบ คอ เมลดขาวโพด

5.1.1.2 สวนทนามาใชเลยงสตว เชน สวนตน ใบรวมกงออน หวและกระดกปลาปน ฯลฯ

5.1.1.3 กระบวนการเตรยมวตถดบนนกอนทจะนามาเลยงสตว เชน การสกดนามน การบด

การหมก ฯลฯ

5.1.1.4 ระยะการเจรญเตบโต เชน อาย 30 วน ชวงเมลดเปนนานม


5.1.1.5 การตด (cutting หรอ crop) ใชในกรณทเปนพช โดยระบวาเปนการตดครงทเทาไร

หรอ crop ทเทาไร ของการเกบเกยวในรอบปนน

5.1.1.6 ระดบคณภาพ เชน ปลาปนโปรตน 50–60 เปอรเซนต ปลาปนโปรตน 60 เปอรเซนต

5.1.2 รายการและขอมลของคาโภชนะทแสดงในตาราง ประกอบดวย คาวเคราะหโดยประมาณ คา

detergent fiber แรธาตชนดตางๆ และพลงงานในโคเนอ แตละรายการจะแสดงขอมลของคาโภชนะในรปของคาเฉลยท

อยบนฐานนาหนกสด หรอในสภาพทใชเลยงสตว (as fed) และบนฐานวตถแหง (on dry matter basis) พรอมคา

เบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, SD) ทแสดงคาเปนตวเอนอยในวงเลบ ยกเวนคา TDN ทแสดงไวบนฐานวตถ

แหงเทานน ในสวนของคาพลงงานของวตถดบ ในกรณทเปนขอมลของประเทศไทย ขอมลของวตถดบบางชนดจะไดมา

จากวธ in vivo แตบางชนดกจะมาจากวธ in vitro ซงจะบอกใหทราบไวททายตาราง สาหรบรายการโภชนะทแสดงใน

ตารางมดงน

5.1.2.1 คาวเคราะหโดยประมาณ ประกอบดวยคาวตถแหง โปรตน ไขมน เยอใยหยาบ เถา

และ nitrogen free extract แสดงไวในรปเปอรเซนต

5.1.2.2 คาสวนประกอบของผนงเซลล (cell wall constituents) ประกอบดวยคา NDF, ADF

และ ADL แสดง ไวในรปเปอรเซนต

5.1.2.3 คาแรธาต ประกอบดวย

- แคลเซยม (calcium, Ca) ฟอสฟอรส (phosphorus, P) แมกนเซยม (magnesium,

Mg) โพแทสเซยม (potassium, K) โซเดยม (sodium, Na) และ กามะถน (sulfur, S) แสดงคาเปนเปอรเซนต

- แมงกานส (manganese, Mn) ทองแดง (copper, Cu) เหลก (iron, Fe) และ สงกะส

(zinc, Zn) แสดงคาเปน ppm (part per million)

5.1.2.4 คาพลงงาน ประกอบดวย

- TDN แสดงคาเปนเปอรเซนต คา TDN ทแสดงในตารางมทมาทงจากการทดลองโดย

ใชสตวทดลอง (in vivo) และจากการประเมนหรอคานวณจากสมการของ Harris และคณะ (1982) โดยจะบอกทมาไว

ทายตาราง

- พลงงานยอยได (digestible energy, DE) และพลงงานใชประโยชนได (metabolizable

energy, ME) แสดงคาเปน Mcal/kg โดยคา DE ไดจากการทดลองโดยวธ in vivo สวนคา ME ไดจากทงการทดลองวธ

in vivo และการวเคราะหในหองปฏบตการ (in vitro) โดยวธ gas production technique โดยจะบอกทมาไวทายตาราง

สาหรบผ ทตองการทราบวาคาพลงงานของวตถดบแตละชนดทแสดงในตาราง ถาคดเปน จล (joule) จะมคาเปนเทาไร ก

สามารถคานวณไดจากสตร

1 แคลอร = 4.184 จล

5.2 ในกรณของแรธาตในวตถดบแหลงแรธาต ประกอบดวย

5.2.1 ชอของแรธาต

5.2.2 ชอของวตถดบแหลงแรธาต

5.2.3 คาแรธาต ประกอบดวย แคลเซยม (calcium, Ca) ฟอสฟอรส (phosphorus, P) แมกนเซยม

(magnesium, Mg) โพแทสเซยม (potassium, K) โซเดยม (sodium, Na) และ กามะถน (sulfur, S) แมงกานส

(manganese, Mn) ทองแดง (copper, Cu) เหลก (iron, Fe) สงกะส (zinc, Zn) คลอรน (chlorine, Cl) โคบอลท (cobalt,

Co) ฟลออรน (fluorine, F) ไอโอดน (iodine, I) และ ซลเนยม (selenium, Se) แสดงคาเปนเปอรเซนต


2. วธการใชตารางเพอคนหาขอมล

ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอฉบบน ไดแบงเปน 3 ตาราง คอ

- ตารางท 9.1 คาวเคราะหโดยประมาณ สวนประกอบของผนงเซลล แคลเซยม ฟอสฟอรส และ

พลงงานของวตถดบอาหารโคเนอ

- ตารางท 9.2 คาแรธาต ยกเวนแคลเซยมและฟอสฟอรสของวตถดบอาหารโคเนอ

- ตารางท 9.3 คาแรธาตชนดตางๆ ของวตถดบแหลงแรธาตในอาหารโคเนอ

รายละเอยดขอมลทแสดงในตารางมดงน

1. ชอของวตถดบ หรอชอของทมาของวตถดบนน ขนตนดวยชอสามญภาษาไทย ตามดวยชอสามญ

ภาษาองกฤษ และถาเปนวตถดบพวกพชจะแสดงชอวทยาศาสตรไวดวย การเรยงลาดบรายชอจะเรยงลาดบชอสามญตาม

พยญชนะภาษาไทย เชน ถาตองการทราบคณคาทางอาหารสตวของตนถวเหลองหลงเกบฝก จะตองดในหวขอ “ถวเหลอง”

หรอถาตองการทราบคณคาทางอาหารสตวของกากถวลสง จะตองดในหวขอ “ถวลสง” ซงเปนทมาของกากถวลสง เปนตน

2. feed class ของวตถดบ ม 6 class คอ

class 1 พชอาหารสตวแหงและอาหารหยาบแหง

class 2 พชสด

class 3 พชหมก

class 4 วตถดบแหลงพลงงาน

class 5 วตถดบแหลงโปรตน

class 6 วตถดบแหลงแรธาต

3. รายละเอยดทสาคญ มดงน

3.1 สวนทนาไปใชเลยงสตว เชน เปลอกฝกถว ใบ ตน กากมะเขอเทศ (วสดพลอยไดจากโรงงาน

อตสาหกรรม) ฯลฯ

3.2 กระบวนการททาใหไดวตถดบนน เชน การผงแดด (sun cured) การหมก (ensiled) การสกดนามน

เปนตน

3.3 ระยะการเจรญเตบโต ในตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ ฉบบนจะมอยในหวขอ

ของวตถดบทเปนพช เชน หญาแพงโกลาอาย 45 วน ถวคาวาลเคดอาย 60 วน เปนตน

3.4 ระดบคณภาพ เชน ปลาปน โปรตนไมเกน 40 เปอรเซนต ปลาปนโปรตน มากกวา 60 เปอรเซนต ฯลฯ

4. คาโภชนะตางๆ ไดแสดงไวในรปของคาเฉลย โดยบรรทดแรกเปนคาโภชนะทอยบนฐานนาหนกสด บรรทดท

สองเปนคาบนฐานนาหนกแหง และบรรทดท 3 เปนคาเบยงเบนมาตรฐานซงแสดงไวในลกษณะเปนตวเอนอยภายใน

วงเลบ ยกเวนคา TDN ทแสดงคาบนฐานนาหนกแหงเทานน คาโภชนะรายการใดทไมไดแสดงคาเบยงเบนมาตรฐาน

หมายความวารายการนนมขอมลตากวา 3 ขอมล สวนรายการของโภชนะรายการใดทเวนวางไว (blank) หมายถง ไมม

ขอมลของรายการนน หรอมขอมล แตเปนขอมลทมความแปรปรวนสง จงไมไดแสดงคาไวในตาราง

ดงนน ถามตวอยางวตถดบทตองการทราบคาโภชนะ จะตองหาชอสามญภาษาไทยของวตถดบในตารางกอน

เชน ตองการทราบคาโภชนะของตนถวเหลองหลงเกบฝก กจะตองคนหาทชอถวเหลอง หรอในกรณของวตถดบทผาน

กระบวนการ จะตองทราบวาวตถดบนนมทมาจากพชหรอสตวชนดใด แลวจงไปหาทชอของพชหรอสตวชนดนน เชน ราสกด

นามน ซงทมาคอขาวเจา ในการคนหาจะตองไปดขอมลในหวขอขาวเจา จงจะทราบคาคณคาทางโภชนะของราสกดนามน


3. ความหมายของคาและคายอทแสดงในตาราง

fresh = พชทอยในสภาพสด เมอตดมาแลวไมมการนาไปผานกระบวนบวนการใดๆ

dried

= วตถดบทผานการทาใหแหงโดยวธอบแหง (oven dried) หรอวตถดบทหองปฏบตการไดรบมาใน

สภาพทแหง แตไมมขอมลวาเปน hay หรอผานการอบแหง

wet = วตถดบทผานกระบวนการ และมความชนสง เชน กากมนหลงการหมกแอลกอฮอล ทอยใน

สภาพทเปยก

hay

= พชอาหารสตวทผานการผงแดดใหแหง (sun cured) สามารถเกบรกษาไวไดเปนระยะเวลานาน เพอ

เปนเสบยงสตว

straw = ตนพชหลงการเกบเกยวผลผลต

DM = dry matter S = sulfur

CP = crude protein Cu = copper

EE = ether extract Fe = iron

CF = crude fiber Mn = manganese

NFE = nitrogen free extract Zn = zinc

NDF = neutral detergent fiber Cl = chlorine

ADF = acid detergent fiber Co = cobalt

ADL = acid detergent lignin F = fluorine

Ca = calcium I = iodine

P = phosphorus Se = selenium

K = potassium TDN = total digestible nutrients

Mg = magnesium DE = digestible energy

Na = sodium ME = metabolizable energy


ตารางท 15 คาวเคราะหโดยประมาณ สวนประกอบของผนงเซลล แคลเซยม ฟอสฟอรส และพลงงาน ของวตถดบอาหารโคเนอ Number Feedstuff Feed DM CP EE CF

class (%) (%) (%) (%) 1

กระถน Leucaena, Leucaena leucocephala

- ใบและกงออน สด (browse, fresh, mature)

2

38.7

100

-

8.9

22.9

(2.4)

0.4

1.1

-

-

-

-

- กระถนปน (leaf meal)

5

92.4

100

(1.42)

11.9

12.9

(1.6)

1.6

1.8

(0.6)

30.6

33.2

(6.1)

- ใบ แหง (leaves, dried)

5

91.6

100

(4.3)

22.3

24.4

(2.9)

4.1

4.5

(1.3)

11.7

12.8

(3.1) 2

กระถนณรงค Acacia, Acacia auriculaeformis Cunn.

- ใบ สด (leaves, fresh)

2

28.2

100

-

4.6

16.4

-

1.1

3.8

-

7.2

25.5

-

3 กลวยนาวา Banana, Musa sapientum Linn.

- เปลอกผลสก สด (peels, fresh)

2

16.5

100

-

1.2

7.3

-

2.0

12.2

-

2.0

12.2

-


2

22.2

100

-

1.2

5.3

-

1.4

6.2

-

2.8

12.7

-

4 กลวยหอม Banana, Musa sapientum Linn.

- เปลอกผลสก สด (peels, fresh)

2

10.7

100

-

0.8

7.3

-

0.7

6.8

-

1.1

10.6

-

5 ขาวเจา Rice, Oryza sativa

- แกลบ (husk)

1

91.9

100

-

1.0

1.7

-

0.2

0.4

-

22.2

38.4

-

- ขาวเปลอก (paddy rice)

4

88.9

100

(0.4)

6.0

6.7

(0.8)

1.6

1.8

(0.4)

10.4

11.7

(1.0)

- ปลายขาว (broken rice)

4

87.6

100

(0.8)

6.8

7.8

(0.9)

1.4

1.6

(1.0)

0.6

0.7

(0.5)

1/ in vitro 2/ in vivo 3/ Harris และคณะ ,1982 4/ NRC , 1984 5/ NARO, 2001 6/ จากการคานวณ


Number Ash NFE NDF ADF ADL Ca P TDN DE ME ME

(%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (Mcal/kg) (Mcal/kg) (MJ/kg)

1

3.6

9.3

-

-

-

-

14.9

38.6

(5.3)

9.6

24.9

(3.9)

3.1

8.0

(1.6)

0.41

1.07

(0.42)

0.07

0.19

(0.04)

23

60

-

-

-

-

-

1.801/

(0.10)

-

7.53 1/

(0.42)

8.3

9.0

(3.3)

39.8

43.1

-

44.6

48.2

(4.6)

36.4

39.4

(5.5)

18.9

20.4

(5.1)

0.93

1.00

(0.30)

0.12

0.13

(0.04)

426/

46 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

7.5

8.2

(1.6)

45.9

50.1

-

28.6

31.2

(6.8)

21.9

23.9

(6.9)

8.5

9.3

(3.4)

1.64

1.79

(0.59)

0.20

0.22

(0.03)

686/

73 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

2

3.0

10.7

-

12.3

43.6

-

12.1

42.9

-

9.0

32.0

-

5.1

18.0

-

-

-

-

-

-

-

176/

616/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 3

2.1

12.5

-

9.2

55.8

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.04

0.24

-

0.05

0.30

-

116/

666/

-

-

- -

-

- -

-

- -

2.2

9.7

-

14.7

66.1

-

-

- -

-

- -

-

- -

-

- -

-

- -

156/

666/

-

-

- -

-

- -

-

- -

4 1.6

14.5

-

6.5

60.8

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.03

0.28

-

0.01

0.09

-

76/

636/

-

-

- -

-

- -

-

- -

5 12.0

20.7

-

22.5

38.8

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.03

0.06

-

0.01

0.02

-

486/

52 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

5.4

6.0

(1.2)

65.6

73.8

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.03

0.04

(0.01)

0.18

0.20

(0.04)

656/

73 6/

-

2.92 5/

3.39 5/

-

2.51 5/

2.91 5/

-

10.50 5/

12.18 5/

-

0.8

0.9

(0.3)

78.0

89.0

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.04

0.04

(0.03)

0.14

0.16

(0.05)

716/

81 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -



class (%) (%) (%) (%) 5 ขาวเจา Rice, Oryza sativa

- ฟาง (rice straw)

1

88.8

100

(4.1)

3.2

3.6

(0.7)

1.5

1.6

(0.5)

28.8

32.3

(2.6)

- ฟางหมกยเรย (straw, treated with urea)

3

57.9

100

(4.7)

4.5

7.8

(1.0)

0.8

1.4

(0.2)

21.8

37.6

(1.3)

- ราละเอยด (rice bran)

5

89.9

100

(1.6)

12.2

13.6

(1.1)

14.6

16.3

(1.7)

6.4

7.2

(1.0)

- ราสกดนามน (bran, meal, solvent extracted)

5

88.9

100

(0.5)

15.4

17.3

(1.7)

0.8

0.9

(0.6)

8.4

9.4

(2.3)

- ราหยาบ (rice pollard)

4

90.5

100

(1.7)

5.1

5.7

(1.2)

2.3

2.5

(1.6)

31.3

34.5

(4.7) 6 ขาวเหนยว Glutinous rice, Oryza glutinosa

- ปลายขาวเหนยว (broken glutinous rice)

4

88.3

100

-

6.4

7.3

-

1.3

1.5

-

0.5

0.6

-

- ฟางขาวเหนยว (glutinous rice straw)

1

87.2

100

(2.9)

3.9

4.4

(1.2)

1.1

1.3

(0.4)

27.5

31.5

(1.4)

7 ขาวโพดเลยงสตว Corn/Maize, Zea mays

- ฝกขาวโพดบด แหง (grain and cob, ground, dried)

1

87.4

100

(6.5)

7.2

8.2

(0.7)

2.7

3.1

-

5.3

6.1

-

- ตน สด อาย 70 วน (aerial part, fresh, 70 days, growth)

2

21.0

100

-

1.7

8.3

(0.8)

0.4

1.8

-

6.0

28.8

-

- ตน ขาวโพดหมก (aerial part, silage)

3

26.2

100

(5.8)

2.0

7.8

(1.6)

0.6

2.2

(0.9)

6.3

24.2

(4.8)





5

14.9

16.7

(1.7)

40.8

45.8

-

61.2

68.8

(5.5)

37.7

42.3

(7.0)

3.3

3.7

(0.6)

0.28

0.32

(0.06)

0.11

0.13

(0.03)

396/

44 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

9.4

16.3

(1.8)

21.4

36.9

-

44.8

77.5

(1.6)

32.8

56.7

(6.0)

2.7

4.6

(1.4)

0.17

0.30

-

0.03

0.05

-

296/

596/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.3

8.1

(1.0)

49.3

54.8

-

16.9

18.8

(2.1)

8.0

8.9

(1.7)

2.5

2.8

(0.7)

0.07

0.07

(0.02)

1.61

1.79

(0.21)

806/

75 6/

-

3.39 3/

3.79 3/

-

3.02 3/

3.38 3/

-

12.64 3/

14.14 3/

-

9.6

10.8

(1.4)

54.8

61.6

-

24.9

28.0

(5.8)

10.8

12.1

(3.6)

-

-

-

0.11

0.13

(0.10)

2.06

2.31

(0.25)

616/

69 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

13.8

15.2

(2.1)

38.1

42.1

-

53.5

59.1

(4.7)

40.22

44.4

(4.9)

-

-

-

0.11

0.12

(0.04)

0.17

0.19

(0.05)

546/

57 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 6

0.8

0.9

-

78.6

89.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.01

0.01

-

0.12

0.14

-

726/

81 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

15.6

17.8

(1.9)

39.2

45.0

-

56.1

64.3

(1.7)

33.8

38.7

(1.7)

3.3

3.7

(0.3)

0.31

0.35

(0.05)

0.14

0.16

(0.01)

386/

43 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 7

1.4

1.5

-

70.9

81.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

696/

79 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.8

8.6

-

11.0

52.5

-

12.7

60.5

(1.7)

6.8

32.3

(1.4)

-

-

-

0.06

0.26

(0.05)

0.04

0.19

(0.04)

126/

576/

-

0.473/

2.673/

-

0.403/

2.243/

-

1.67 3/

9.37 3/

-

1.8

6.7

(1.9)

15.5

59.2

-

15.0

57.3

(3.2)

8.1

31.0

(2.5)

-

-

-

0.07

0.26

-

0.04

0.17

-

176/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 7 ขาวโพดเลยงสตว Corn/Maize, Zea mays

- เมลด บด (grain, ground)

4

87.4

100

(2.0)

7.2

8.3

(0.4)

4.2

4.8

(0.9)

2.2

2.5

(1.0)

- corn gluten meal

5

91.2

100

(1.9)

57.2

62.8

(2.4)

1.3

1.4

(0.9)

1.0

1.1

(0.3) 8 ขาวโพดฝกออน Baby corn, Zea mays.

- ตนหลงเกบฝก สด (corn stover, fresh)

2

25.6

100

(1.5)

2.1

8.0

(1.4)

0.4

1.4

(0.4)

7.0

27.2

(1.8)

- เปลอกฝก สด (husk, fresh)

2

15.7

100

(3.0)

1.8

11.5

(1.0)

0.2

1.6

(0.4)

3.5

22.0

(1.7)

- เปลอกฝก แหง (husk, dried)

1

88.5

100

-

10.5

12.0

-

1.9

2.2

-

21.6

24.4

-

- เปลอกฝก หมก (husk, silage)

3

11.6

100

-

1.6

14.1

-

0.5

4.5

-

3.5

29.8

-

- เกสรตวผ สด (tassel, fresh)

2

19.0

100

(2.1)

2.4

12.6

(1.0)

0.5

2.4

(0.8)

4.7

24.9

(3.5) 9 ขาวโพดหวาน Sweet corn, Zea mays

- ซง (จากโรงงานผลตขาวโพดกระปอง) สด (cobs, cannery

residue, fresh)

4

25.8

100

(1.5)

1.3

4.9

(1.8

0.9

3.5

(1.7)

8.6

33.2

-

- ตน สด (corn stover, fresh)

2

25.5

100

(3.0)

2.2

8.6

(1.2)

0.6

2.3

(0.3)

7.0

27.2

(2.2)

- ตน หมก (corn stover, silage)

3

29.1

100

(3.6)

2.5

8.5

(1.3)

0.8

2.7

(0.6)

8.1

28.0

-





7

1.2

1.4

(0.2)

72.5

83.0

-

11.3

12.9

(1.3)

3.3

3.8

(0.8)

0.7

0.8

(0.5)

0.03

0.04

-

0.24

0.28

-

726/

82 6/

-

3.52 5/

4.07 5/

-

3.09 5/

3.57 5/

-

12.93 5/

14.94 5/

-

3.3

3.6

(1.4)

28.4

31.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.04

0.05

(0.03)

0.26

0.28

(0.11)

816/

89 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 8

1.8

7.0

(1.3)

14.3

56.1

-

15.9

62.1

(1.6)

9.6

37.4

(0.7)

0.9

3.6

(0.4)

0.09

0.36

-

0.06

0.23

-

156/

59 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.8

5.2

(0.4)

9.4

59.7

9.1

57.8

(4.3)

4.3

27.2

(2.2)

0.3

1.8

(0.3)

0.04

0.27

-

0.05

0.33

-

106/

66 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.6

6.4

-

48.8

55.1

-

55.3

62.5

-

26.9

30.4

-

3.1

3.5

-

-

-

-

-

-

-

526/

59 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.8

6.5

-

5.2

45.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

96/

756/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.1

5.7

(0.3)

10.4

54.4

-

9.8

51.3

(7.9)

5.6

29.4

-

0.6

3.3

-

0.04

0.20

-

0.06

0.31

-

126/

64 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

9 0.7

2.7

(0.8)

14.4

55.7

-

19.6

76.1

(9.8)

10.2

39.4

(8.6)

1.8

7.1

-

0.01

0.05

-

0.02

0.09

-

156/

59 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.1

8.1

(0.5)

13.7

53.8

-

15.6

61.0

(1.6)

8.8

34.6

(6.4)

1.2

4.6

(1.6)

0.09

0.35

-

0.08

0.30

-

166/

64 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.7

6.0

(1.0)

-

-

-

17.9

61.7

(4.5)

10.0

34.5

(2.3)

1.1

3.8

-

-

-

-

-

-

-

206/

706/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 9 ขาวโพดหวาน Sweet corn, Zea mays

- เปลอกฝก สด (husk, fresh)

2

20.1

100

-

1.2

5.8

-

0.3

1.3

-

6.2

30.7

-

- เปลอกฝกและซง สด (husks with cobs, fresh)

2

20.9

100

-

1.4

6.6

-

0.6

2.8

-

2.6

12.5

-

- เปลอกฝกและซง หมก (husks with cobs, silage)

3

20.8

100

-

1.5

7.0

-

0.5

2.3

-

2.3

11.0

-

- DDGS (distillers grains with solubles, dehydrated)

5

87.2

100

(0.8)

23.1

26.5

(1.6)

8.1

9.3

(0.9)

7.9

9.1

(1.0) 10 ขาวฟาง Sorghum, Sorghum bicolor

- ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

17.3

100

-

1.7

9.8

(1.9)

0.3

1.7

-

4.4

25.2

-


2

21.1

100

-

1.6

7.1

(1.4)

0.3

1.5

-

6.8

32.0

-


2

31.0

100

-

1.7

5.4

(1.3)

-

-

-

-

-

-

- ตน สด อาย 90 วน (aerial part, fresh, 90 days growth midbloom)

2

30.2

100

-

1.5

5.1

(1.0)

-

-

-

-

-

-

- ตน สด อาย 120 วน (aerial part, fresh, 120 days growth dough)

2

31.4

100

-

1.6

5.2

(0.5)

-

-

-

-

-

-

- ตน ขาวฟางหมก (aerial part, silage)

3

18.2

100

(1.7)

1.5

8.4

(0.8)

0.5

2.6

-

5.6

30.6

-





9

0.7

3.4

-

11.8

58.8

-

15.4

76.8

-

7.7

38.4

-

0.6

3.2

-

0.02

0.09

-

0.03

0.17

-

126/

60 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.7

3.4

-

-

-

-

15.5

74.1

-

7.3

34.8

-

0.9

4.2

-

0.01

0.04

-

0.04

0.20

-

156/

726/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.6

3.1

-

-

-

-

16.3

78.6

-

8.8

42.4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

156/

726/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4.0

4.6

(0.9)

44.0

50.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.06

0.07

(0.02)

0.63

0.72

(0.1)

676/

77 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 10

2.0

11.7

-

8.9

51.7

-

11.4

65.8

(2.1)

6.5

37.8

(1.9)

1.4

8.2

-

0.08

0.45

(0.05)

0.04

0.25

(0.04)

106/

57 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.1

5.2

-

11.3

53.6

-

14.3

67.6

(2.7)

8.2

38.8

(2.0)

1.4

6.4

-

0.08

0.39

(0.06)

0.06

0.27

(0.05)

126/

57 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.3

4.2

-

-

-

-

18.8

60.7

(4.5)

10.8

34.9

(2.6)

1.6

5.2

-

0.10

0.32

(0.05)

0.07

0.24

(0.05)

-

-

-

-

-

-

-

1.801/

(0.10)

-

7.531/

(0.42)

-

-

-

-

-

-

16.2

53.7

(4.2)

9.5

31.4

(3.2)

-

-

-

0.09

0.28

(0.05)

0.07

0.23

(0.05)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

16.5

52.4

(4.4)

9.7

30.8

(3.3)

-

-

-

0.10

0.32

(0.05)

0.07

0.24

(0.05)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.0

5.5

-

9.6

52.9

-

11.7

64.2

(2.5)

7.6

42.0

(1.4)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

126/

676/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 10 ขาวฟาง Sorghum, Sorghum bicolor

- เมลด บด (ground grains)

4

88.4

100

(2.0)

8.5

9.6

(0.1)

2.6

2.9

(0.9)

1.6

1.8

(0.9) 11 ขาวฟางพชอาหารสตว Sorghum grass, Sorghum almun


2

17.7

100

-

1.6

9.3

-

0.5

2.9

-

5.6

31.4

-


2

17.8

100

-

1.5

8.5

-

0.5

2.9

-

6.2

34.7

-


2

22.4

100

(2.4)

1.8

8.0

(2.0)

0.6

2.8

(0.8)

8.0

35.6

(3.1)

12 ขาวสาล Wheat, Triticum aestivum

- ราขาวสาล (wheat bran)

4

87.5

100

(0.5)

14.3

16.3

(0.9)

2.6

3.0

(0.3)

7.5

8.5

(0.7) 13

แคบาน Sesbania, Sesbania grandiflora


2

17.1

100

(2.2)

4.5

26.1

(2.1)

0.8

4.7

(0.6)

3.0

17.4

(2.7)

14

แคฝรง Gliricidia, Gliricidia sepium


2

24.8

100

-

6.3

25.4

-

0.7

2.8

-

4.5

18.0

- 15 งา Sesame, Sesamum indicum

- กากงา (seed meal, mechanical extracted.)

5

92.8

100

(0.9)

34.0

36.6

(8.5)

13.6

14.6

(4.7)

11.1

11.9

(3.1) 16 เงาะ Rumbutan, Nephelium lappaceum

- เปลอก แหง (peeling, dried)

1

91.3

100

-

6.4

7.1

-

1.4

1.5

-

13.9

15.3

-

- เมลด (seeds)

4

90.0

100

-

8.0

9.9

-

21.5

26.5

-

4.5

5.6

-





10

1.3

1.4

-

74.6

84.3

-

12.1

13.6

-

3.6

4.1

-

-

-

-

0.02

0.03

(0.01)

0.28

0.32

(0.13)

796/

896/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 11

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 12

4.0

4.6

(0.3)

59.6

67.7

-

30.4

34.5

(2.2)

9.0

10.2

(0.5)

2.2

2.5

-

0.09

0.11

(0.02)

0.80

0.91

(0.05)

686/

78 6/

-

2.58 3/

2.93 3/

-

2.21 3/

2.51 3/

-

9.25 3/

10.50 3/

-

13

1.8

10.5

-

7.1

41.3

-

3.8

22.2

-

3.2

18.6

-

0.7

4.3

-

0.41

2.38

-

0.06

0.34

-

66/

356/

-

-

-

-

-

2.301/

-

-

9.621/

-

14

2.6

10.6

-

10.7

43.2

-

8.8

35.4

-

7.6

30.6

-

2.9

11.7

-

0.45

1.82

-

0.10

0.41

-

96/

366/

-

-

-

-

-

2.101/

-

-

8.791/

-

15 10.9

11.7

(1.4)

23.4

25.2

-

23.8

25.6

(2.9)

17.8

19.2

(3.9)

1.1

1.2

-

2.01

2.16

(0.45)

0.94

1.02

(0.40)

786/

84 6/

-

3.373/

3.733/

-

3.003/

3.323/

-

12.553/

13.893/

-

16 2.8

3.1

-

66.8

73.0

-

0.51

0.56

-

0.38

0.42

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.6

2.0

-

45.4

56.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.45

0.55

-

0.26

0.33

-

716/

796/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 17

จามจร/กามป Rain Tree, Samanea saman (Jacq.)Merr.

- ใบ แหง (leaves, dried)

1

-

100

-

-

26.2

-

-

7.9

-

-

26.6

-

- ฝกออน สด (young pods, fresh)

2

24.3

100

-

5.8

23.7

-

0.5

1.9

-

5.2

21.6

-

- ฝกแก แหง (pods, dried mature)

1

86.0

100

-

16.1

18.7

-

2.8

3.3

-

10.2

11.9

-

18 เดอย Job’s tears, Coix lacrymajobi

- เปลอกหมเมลด (husk)

4

91.4

100

-

10.7

11.7

-

2.7

2.9

-

26.9

29.4

-

- เมลด (seed)

4

88.0

100

-

12.8

14.5

(1.2)

5.5

6.2

(1.6)

0.8

0.9

- 19

ถวกรนลฟเดสโมเดยม Green leaf desmodium, Desmodium intortum

- ตน สด (aerial part, fresh)

2

20.3

100

(4.5)

3.3

16.3

(2.2)

0.7

3.5

(0.6)

5.9

29.0

(2.6)

20 ถวเขยว Mung bean, Phaseolus aureus

- ตนหลงการเกบฝก (aerial part after harvesting)

2

92.0

100

-

6.0

6.5

-

0.5

0.5

-

35.1

38.2

-

- เปลอกเมลด สด (จากการเพาะถวงอก)(seed coats from mung bean

sprout, fresh)

2

26.1

100

-

4.6

17.8

(2.2)

0.7

2.8

(3.9)

6.6

25.3

(2.6)

- เปลอกฝก แหง (pods, dried)

1

92.7

100

-

6.3

6.8

-

0.5

0.6

-

35.5

38.3

-

- โปรตนถวเขยว < 30 %(mung bean protein, CP < 30 %)

5

91.4

100

-

22.1

24.1

-

1.1

1.2

-

16.6

18.2

-





17

-

3.7

-

-

35.6

-

-

39.1

-

-

32.5

-

-

17.5

-

-

0.44

-

-

0.20

-

-

766/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.1

4.5

-

11.7

48.3

-

11.4

47.0

-

10.7

43.9

-

5.6

23.2

-

0.11

0.46

-

0.06

0.23

-

186/

726/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.6

3.7

-

53.7

62.4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.23

0.27

-

0.13

0.15

-

616/

716/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 18

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

686/

756/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.9

2.1

-

67.1

76.3

-

20.6

23.4

-

3.8

4.3

-

-

-

-

0.04

0.05

-

0.33

0.37

-

736/

836/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 19

2.2

10.6

-

8.2

40.6

-

9.3

46.0

-

6.8

33.3

-

1.1

5.3

-

-

-

-

-

-

-

126/

586/

-

-

-

-

-

1.701/

-

-

7.111/

- 20

-

-

-

-

-

-

49.0

53.3

-

37.5

40.8

-

-

-

-

2.81

3.06

-

0.16

0.17

-

386/

426/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.5

5.8

-

12.6

48.3

-

14.8

56.8

-

11.4

43.8

-

-

-

-

0.18

0.70

-

0.07

0.27

-

146/

526/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.2

7.8

-

43.1

46.5

-

48.3

52.1

-

39.9

43.1

-

8.3

9.0

-

1.21

1.30

-

0.10

0.11

-

456/

48 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.3

3.6

-

48.4

52.9

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.44

0.48

(0.00)

0.24

0.26

(0.00)

606/

666/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 20 ถวเขยว Mung bean, Phaseolus aureus

- โปรตนถวเขยว > 30 % (mung bean protein, CP > 30 %)

5

94.9

100

(0.6)

74.6

78.7

(1.3)

3.5

3.7

(1.3)

-

- -

- เมลดถวเขยวซก (seeds without hull)

5

89.8

100

-

18.3

20.4

-

1.3

1.4

-

-

- -

21 ถวแขก Snap bean, Phaseolus vuloais var. humilis

- ฝก(เปลอกฝกรวมเมลด) แหง (pods with seeds, dried)

1

89.4

100

-

24.0

26.8

-

0.6

0.7

-

6.4

7.1 -

22

ถวคนทดน Desmodium, Desmodium heterocarpon (L.) DC. ssp.heterocarpon var. heterocarpon H.Ohashi


2

26.0

100

-

3.6

14.0

-

-

-

-

-

-

-

23

ถวคาโลโปโกเนยม Calopo, Calopogonium mucunoides


2

36.3

100

-

5.4

14.8

-

1.2

3.2

-

10.5

28.8

- 24

ถวคาวาลเคด Cavalcade centurion, Centrosema pascuorum cv.Cavalcade - ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

19.9

100

-

3.3

16.6

(2.1)

0.4

1.8

-

5.6

28.2

-


2

22.9

100

(4.0)

3.7

16.1

(2.6)

0.3

1.3

(0.5)

7.2

31.5

(4.7)

- ตน แหง อาย 60 วน (aerial part, hay, 60 days growth)

1

91.4

100

-

13.5

14.8

-

0.7

0.8

-

28.8

31.5

-


2

25.0

100

-

4.0

15.8

(2.2)

0.8

3.3

(1.5)

8.4

33.8

(1.5)


2

25.5

100

(1.9)

4.0

15.7

(2.3)

0.4

1.5

(0.6)

8.2

32.3

(3.2)





20

7.2

7.6

(2.8)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.10

0.11

(0.04)

0.72

0.76

(0.13)

826/

866/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.0

3.4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.21

0.23

-

0.27

0.30

-

386/

426/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 21

5.3

5.9

-

53.2

59.5

-

27.0

30.2

-

14.6

16.3

-

-

-

-

0.30

0.34

-

0.37

0.41

-

416/

466/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 22

-

-

-

-

-

-

12.6

48.6

-

10.5

40.2

-

4.2

16.2

-

0.29

1.17

-

0.08

0.33

-

116/

446/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 23

4.2

11.6

-

15.1

41.6

-

18.2

50.1

-

13.3

36.6

-

2.6

7.1

-

0.40

1.14

-

0.10

0.16

-

216/

576/

-

-

-

-

-

1.601/

-

-

6.691/

- 24

2.4

12.0

-

8.3

41.4

-

9.9

49.8

(3.9)

6.5

32.9

(2.4)

1.5

7.8

(1.3)

0.21

1.07

(0.25)

0.05

0.24

(0.16)

116/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.6

11.5

(3.2)

9.1

39.6

-

11.5

50.0

(4.8)

7.7

33.6

(3.3)

1.6

7.2

(0.7)

0.22

0.94

(0.24)

0.06

0.25

(0.04)

136/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.4

7.1

-

41.9

45.8

-

45.2

49.5

-

30.7

33.6

-

6.3

6.9

-

0.67

0.73

-

0.20

0.22

-

506/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

8.2

(0.8)

9.7

38.9

-

14.1

56.5

(4.2)

9.5

38.0

(3.6)

2.1

8.4

(0.9)

0.27

1.06

(0.12)

0.08

0.31

(0.07)

146/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

7.7

(1.7)

10.9

42.8

-

13.3

52.3

(5.8)

9.5

37.3

(5.5)

2.1

8.1

(1.5)

0.14

0.55

(0.41)

0.05

0.21

(0.02)

156/

586/

-

-

-

-

-

1.901/

(0.20)

-

7.951/

(0.84)



class (%) (%) (%) (%) 24

ถวคาวาลเคด Cavalcade centurion, Centrosema pascuorum cv.Cavalcade


2

26.0

100

-

3.7

14.3

(2.3)

0.4

1.4

(0.5)

8.3

31.9

(2.0)

25

ถวเซนโตรซมา Centro, Centrosema pubescens cv. Common


2

22.0

100

-

4.2

19.2

(1.8)

0.5

2.4

-

6.9

31.5

- 26

ถวทาพระสไตโล Stylo CIAT184, Stylosanthes guianensis

CIAT184 - ตน สด อาย 30 วน (aerial part, fresh, 30 days growth)

2

10.9

100

(2.1)

2.3

21.2

(2.3)

0.2

2.1

(0.3)

2.2

20.5

(1.0)


2

25.4

100

(4.0)

4.0

15.9

(2.5)

0.3

1.2

(0.4)

6.5

25.5

(5.3)


2

26.6

100

(5.0)

4.2

15.8

(2.3)

0.2

0.9

(0.3)

8.1

30.3

(2.0)


2

26.9

100

-

3.9

14.5

(2.4)

0.3

1.0

(0.2)

10.2

38.1

(4.2)


2

27.0

100

(3.5)

3.8

14.2

(2.0)

0.4

1.5

(0.6)

9.7

35.8

(2.8)


2

27.4

100

(3.8)

3.7

13.6

(2.2)

0.5

1.9

-

9.7

35.6

- 27

ถวบนด Bundy centurion, Centrosema pascuorum cv. Bundy


2

12.6

100

-

2.3

17.7

(1.2)

-

-

-

-

-

-


2

18.9

100

-

4.0

20.9

(0.1)

0.3

1.6

(0.2)

5.8

30.6

(0.9)





24

2.1

8.0

(1.8)

11.5

44.4

-

13.3

51.3

(1.9)

8.7

33.6

(1.5)

2.2

8.6

(0.5)

0.19

0.74

(0.32)

0.06

0.23

(0.03)

156/

586/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 25

2.8 12.5

-

7.6

34.4

-

12.2

55.3

(2.0)

8.1

36.7

(1.8)

2.1

9.7

(1.2)

0.18

0.83

(0.09)

0.05

0.24

(0.11)

126/

566/

-

-

-

-

-

1.601/

(0.10)

-

6.691/

(0.42) 26

1.1

10.1

(2.3)

5.0

46.1

-

4.3

39.8

(6.5)

3.0

27.9

(1.9)

0.7

6.2

(1.6)

0.17

1.58

(0.42)

0.04

0.37

(0.06)

76/

666/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.9

7.6

(2.2)

12.6

49.8

-

12.9

50.8

(8.1)

9.2

36.2

(5.8)

2.2

8.5

(3.1)

0.35

1.36

(0.47)

0.06

0.25

(0.13)

146/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

7.4

(2.2)

12.1

45.6

-

15.8

58.8

(4.3)

11.4

42.5

(5.2)

2.5

9.4

(1.4)

0.41

1.55

(0.31)

0.11

0.41

-

156/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

7.5

(1.9)

10.5

38.9

-

16.5

61.2

(4.8)

11.6

43.1

(3.9)

2.5

9.2

(1.9)

0.27

1.00

(0.17)

0.09

0.32

(0.05)

156/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.4

8.7

(2.3)

10.7

39.7

-

14.8

54.8

(3.8)

10.8

40.0

(3.6)

2.1

8.0

(1.1)

0.20

0.86

(0.53)

0.10

0.30

(0.04)

156/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.6

5.8

-

11.8

43.1

-

13.8

50.4

(4.3)

10.4

37.9

-

2.0

7.2

-

0.06

0.21

(0.08)

0.05

0.17

-

166/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 27

-

-

-

-

-

-

5.9

47.1

(2.3)

4.1

32.6

(3.0)

0.9

7.1

(0.3)

0.11

0.88

(0.21)

0.02

0.14

(0.04)

76/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.7

14.1

(1.9)

6.2

32.8

-

8.4

44.5

(0.9)

5.9

31.3

(1.1)

1.2

6.4

(0.5)

0.25

1.33

(0.08)

0.05

0.26

(0.02)

106/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 27



1

-

100

-

-

14.9

(1.4)

-

1.3

(0.2)

-

31.5

(1.7) 28

ถวมะแฮะ Pigeon pea , Cajanus cajan

- ตน แหง อาย 45 วน (aerial part, dried, 45 days growth)

1

-

100

-

-

20.5

(1.7)

-

4.8

-

-

-

-


2

35.9

100

-

7.0

19.6

(3.4)

1.9

5.3

-

-

-

-

- ตน แหง อาย 75 วน (aerial part, dried, 75 days)

1

-

100

-

-

16.7

(2.7)

-

- -

-

- -

- ใบ แหง (leaf, dried)

1

94.1

100

-

18.5

19.2

-

6.9

7.1

-

21.2

22.0

- 29

ถวไมยรา Hedge lucerne/Desmanthus, Desmanthus virgatus


2

27.1

100

-

4.8

17.8

(1.6)

0.6

2.1

-

-

-

-


2

32.3

100

-

5.3

16.4

-

0.7

2.3

-

-

-

-


2

37.9

100

-

5.9

15.6

(0.5)

0.9

2.3

-

-

-

- 30 ถวลสง Pea nut/Ground nut, Arachis hypogaea

- กากถวลสงสกดนามน (seeds with some pods,meal, solent

extracted)

5

91.6

100

(0.7)

39.8

43.5

(3.2)

0.8

0.8

(0.2)

11.0

12.0

(2.2)

- กากถวลสงอดนามน (seeds without hulls, mechanical extracted)

5

92.8

100

(2.2)

41.2

44.4

(3.2)

7.7

8.3

(3.1)

8.0

8.6

(4.0)





27

-

9.9

(1.2)

-

42.4

-

-

49.1

(2.1)

-

33.6

(1.6)

-

8.5

(0.8)

-

0.97

(0.07)

-

0.24

(0.04)

-

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 28

-

5.1

(0.4)

-

-

-

-

49.4

(2.8)

-

33.8

(1.4)

-

12.7

(0.7)

-

0.60

(0.13)

-

0.23

(0.02)

-

596/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.8

5.0

-

-

-

-

19.4

54.0

-

12.5

34.7

-

4.9

13.5

-

0.27

0.75

-

0.12

0.33

-

206/

566/

-

-

-

-

-

1.601/

-

-

6.691/

-

-

5.3

(0.3)

-

-

-

-

57.8

-

-

35.0

-

-

14.0

-

-

-

-

-

-

-

-

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.8

7.1

-

43.3

44.7

-

54.5

56.4

-

22.7

23.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

656/

696/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 29

1.6

6.1

-

-

-

-

10.8

39.9

(3.7)

7.5

27.5

-

2.7

9.8

-

0.26

0.95

(0.13)

0.04

0.15

(0.06)

156/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.4

7.4

-

-

-

-

14.4

44.6

-

10.4

32.2

-

3.5

10.8

-

0.32

1.00

-

0.06

0.20

-

176/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.1

8.3

-

-

-

-

18.2

48.1

-

14.4

38.1

-

5.2

13.7

-

-

-

-

-

-

-

206/

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 30

6.7

7.4

(0.8)

33.2

36.3

-

15.6

17.0

(0.16)

12.5

13.6

(0.1)

-

-

-

0.37

0.41

(0.20)

0.65

0.71

(0.08)

676/

73 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.2

7.8

(2.5)

28.8

31.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.22

0.23

(0.18)

0.58

0.63

(0.09)

786/

84 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 30 ถวลสง Pea nut/Ground nut, Arachis hypogaea

- ตนหลงเกบฝก แหง (straw, dried)

1

86.6

100

-

11.5

13.3

-

1.8

2.1

-

24.8

28.7

-

- เปลอกฝกถวลสงแหง (pods, sun cured)

1

89.0

100

-

7.5

8.4

-

0.9

1.0

-

51.3

57.6

- 31

ถวลสงเถา Amarillo / Pinto peanut, Arachis pintoi cv. Amarillo

- ตนสด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

23.4

100

-

3.6

15.4

(2.7)

0.2

0.8

(0.2)

-

-

-


2

29.0

100

(2.5)

4.2

14.6

-

0.2

0.7

(0.1)

6.3

21.8

- 32

ถวลสงนา Alyce clover, Alysicarpus vaginalis - ตน แหง อาย 45 วน (aerial part, dried, 45 days growth)

1

-

100

-

-

17.3

(1.4)

-

2.1

(0.3)

-

24.0

(1.6)


1

-

100

-

-

16.5

(2.0)

-

1.7

(0.3)

-

26.6

(2.0)


1

-

100

-

-

13.0

-

-

1.3

-

-

26.9

(2.3)

33

ถวแลปแลป Dolichos / Lablab, Lablab purpureus


2

18.2

100

-

3.4

18.5

-

0.7

3.7

-

5.4

29.7

- 34 ถวเหลอง Soybean, Glycine max

- กากถวเหลองสกดนามน (soybean seeds with hull, meal, solvent

extracted)

5

88.5

100

(0.7)

41.6

47.0

(1.9)

1.1

1.2

(0.6)

4.7

5.3

(1.1)

- กากถวเหลองอดนามน (soybean seeds, meal, mechanical

extracted, caked)

5

90.7

100

(1.9)

41.6

45.7

(6.6)

9.9

10.9

(4.4)

6.9

7.6

(2.6)





30

9.0

10.4

-

39.4

45.5

-

44.3

51.2

-

36.4

42.1

-

5.7

6.6

-

-

- -

-

- -

486/

55 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

5.4

6.0

-

24.0

27.0

-

68.1

76.5

-

60.5

68.0

-

-

- -

0.31

0.35

-

0.07

0.08

-

396/

44 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

31

2.4

10.4

(1.2)

-

-

-

9.9

42.7

-

7.1

30.3

(0.1)

1.7

7.3

(1.5)

0.35

1.50

(0.57)

0.08

0.36

(0.15)

136/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.5

12.1

-

14.7

50.8

-

12.4

42.7

-

10.0

34.4

-

2.4

8.4

-

0.53

1.84

-

0.07

0.26

-

176/

606/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

32

-

9.8

(0.8)

-

46.8

-

-

45.0

(2.9)

-

31.8

(2.5)

-

8.0

(0.6)

-

0.93

(0.12)

-

0.13

(0.02)

106/

586/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

9.0

(1.0)

-

46.2

-

-

48.3

(2.8)

-

34.4

(2.9)

-

10.4

(0.9)

-

- -

-

- -

-

576/

-

-

- -

-

- -

-

- -

-

11.0

-

-

47.8

-

-

58.8

-

-

46.7

-

-

10.3

(1.3)

-

- -

-

- -

-

576/

-

-

- -

-

- -

-

- -

33

2.1

11.3

-

6.7

36.8

-

9.3

51.3

-

-

-

-

-

-

-

0.22

1.22

-

0.05

0.27

-

116/

586/

-

-

1.80 1/

-

-

-

-

-

-

- 34

5.7

6.5

(0.8)

35.4

40.0

-

12.9

14.5

(3.3)

7.9

9.0

(1.8)

2.6

2.9

(3.8)

0.30

0.34

(0.07)

0.61

0.69

(0.05)

736/

82 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.1

6.7

(1.7)

26.5

29.1

-

15.7

17.2

(7.3)

12.1

13.3

(5.7)

-

- -

0.39

0.43

(0.13)

0.47

0.52

(0.09)

806/

88 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -



class (%) (%) (%) (%) 34 ถวเหลอง Soybean, Glycine max

- กากนาเตาห สด (soya milk residue, fresh)

5

12.3

100

-

3.7

30.3

-

1.1

9.1

-

1.6

12.9

-

- ตนถวเหลองหลงเกบฝก,ฟางถว (soybean straw, sun cured)

1

86.8

100

(2.0)

6.1

7.0

(1.4)

1.7

1.9

(1.0)

30.5

35.1

(5.1)

- ถวเหลองไขมนเตม (full fat soybean)

5

90.9

100

(0.7)

33.4

36.8

(1.0)

18.0

19.8

(0.6)

6.5

6.9

(1.4)

- เปลอกฝกถวเหลอง แหง (soybean pods, sun cured)

1

89.8

100

-

5.6

6.2

(0.8)

1.5

1.6

(0.8)

30.5

34.0

(1.7)

- เปลอกหมเมลดถวเหลอง (soybean hulls)

1

89.5

100

(1.2)

10.6

11.8

(0.8)

1.4

1.6

(0.3)

32.5

36.3

(1.5) 35

ถวอลฟลฟา Alfalfa/Lucerne, Medicago sativa


2

18.0

100

-

4.0

22.3

(3.7)

0.53/

2.63/

-

2.93/

16.23/

-


2

24.0

100

-

5.1

21.1

(1.8)

0.73/

3.13/

-

6.23/

25.73/

-


2

25.7

100

-

4.9

18.9

(3.9)

0.93/

3.53/

-

7.63/

29.73/

- 36

ถวฮามาตา Hamata / Verano stylo, Stylosanthes hamata cv.Verano - ตน สด อาย 30 วน (aerial part, fresh, 30 days growth)

2

25.8

100

(2.3)

4.7

18.2

(1.1)

0.4

1.5

(0.3)

5.7

22.0

(2.8)


2

26.5

100

(1.2)

4.2

15.9

(2.3)

0.4

1.3

(0.3)

6.7

25.4

(3.0)





34

0.6

5.2

-

5.2

42.5

-

3.1

25.5

-

2.3

18.9

-

0.2

1.6

-

0.07

0.54

-

0.04

0.36

-

106/

79 6/

-

0.66 3/

3.23 3/

-

0.58 3/

2.85 3/

-

2.43 3/

11.92 3/

-

6.6

7.6

(1.7)

42.0

48.4

-

49.8

57.4

(4.1)

36.6

42.1

(4.0)

7.6

8.7

(0.7)

1.24

1.43

(0.15)

0.13

0.15

(0.04)

476/

52 6/

-

-

1.85 3/

-

-

1.02 3/

-

-

4.27 3/

-

4.4

4.9

(0.5)

28.7

31.6

-

- -

-

4.4

4.8

-

-

- -

0.24

0.26

(0.07)

0.50

0.55

(0.05)

886/

97 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

7.1

7.9

(1.1)

45.1

50.3

-

52.9

58.9

(4.1)

40.3

44.9

(4.0)

7.7

8.5

(1.7)

0.84

0.94

-

0.13

0.14

-

476/

52 6/

-

2.01 5/

2.41 5/

-

1.65 5/

1.98 5/

-

6.90 5/

8.28 5/

-

3.8

4.2

(0.3)

41.3

46.1

-

55.7

62.3

(2.2)

41.4

46.3

(1.7)

-

-

-

0.44

0.49

(0.05)

0.11

0.13

(0.02)

506/

56 6/

-

-

- -

-

- -

-

- -

35

2.83/

15.73/

-

7.8

43.2

-

-

-

-

6.03/

31.03/

-

1.63/

8.23/

-

0.203/

1.053/

-

0.173/

0.353/

-

106/

586/

-

0.573/

2.923/

-

0.493/

2.503/

-

2.053/

10.463/

-

3.63/

14.83/

-

8.5

35.3

-

-

-

-

5.1

21.4

-

0.2

0.8

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.643/

2.673/

-

0.543/

2.253/

-

2.263/

9.413/

-

2.73/

10.73/

-

9.6

37.2

-

8.8

34.4

-

5.9

22.9

-

1.3

5.1

-

0.413/

1.873/

-

0.083/

0.363/

-

156/

576/

-

0.633/

2.873/

-

0.543/

2.453/

-

2.263/

10.253/

-

36

2.6

9.9

(2.1)

12.5

48.4

-

12.4

48.0

(2.0)

7.1

27.6

(2.8)

1.5

5.7

(0.8)

0.35

1.38

(0.18)

0.06

0.23

(0.05)

176/

646/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.2

8.5

(1.6)

12.9

48.9

-

13.4

50.6

(2.7)

8.4

31.6

(2.8)

1.9

6.6

(0.9)

0.43

1.62

(0.50)

0.05

0.20

(0.06)

166/

626/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 36

ถวฮามาตา Hamata / Verano stylo, Stylosanthes hamata cv.Verano - ตน สด อาย 60 วน (aerial part, fresh, 60 days growth)

2

27.0

100

(4.0)

4.4

15.3

(1.9)

0.4

1.3

(0.3)

7.6

28.1

(1.8)


1

87.9

100

-

13.4

15.2

-

1.2

1.4

-

33.5

38.1

- 37

ทองหลาง December-tree, Erythrina subumbrans


2

29.0

100

-

5.6

19.4

-

1.3

4.5

-

8.4

29.0

-

38 ทานตะวน Sunflower, Helianthus annus

- กากทานตะวนสกดนามน (sunflower seeds, meal solvent

extracted)

5

90.9

100

-

30.8

33.8

-

1.5

1.7

-

19.6

21.5

-

- กากทานตะวนอดนามน (sunflower seeds meal, mechanical

extracted)

5

91.5

100

-

20.9

22.8

-

6.6

7.2

-

28.2

30.8

-

- ดอก (flowers)

1

87.8

100

-

6.8

7.7

-

3.3

3.8

-

17.9

20.4

-

- เปลอกเมลดบด (hulls)

1

90.8

100

-

7.5

8.3

-

2.0

2.1

-

41.2

43.9

-

- เมลดกะเทาะเปลอก (seeds without hulls)

5

94.6

100

(0.6)

19.2

20.3

(0.6)

39.2

41.4

(3.2)

13.1

13.8

(1.6)

39 นน Kapok, Ceiba pentandra

- กากเมลดนน (kapok seeds, meal, mechanical extracted)

5

90.3

100

(1.6)

27.7

31.9

(2.6)

5.6

6.4

(3.0)

21.4

24.7

(4.2)

40

บหงานรา Thysanostigma, Thysanostigma siamensis J.B.Imla - ตน แหง อาย 45 วน (aerial part, dried, 45 days growth)

1

89.6

100

(0.5)

11.1

12.4

(0.6)

3.1

3.5

(0.5)

26.2

29.2

(1.7)





36

2.1

7.8

(0.9)

12.8

47.5

-

14.3

53.0

(2.1)

9.3

34.5

(2.1)

2.0

7.3

(0.6)

0.44

1.61

(0.45)

0.05

0.19

(0.04)

-

61 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.4

7.3

-

33.4

38.0

-

48.2

54.9

-

34.4

39.1

-

8.1

9.2

-

1.16

1.32

-

0.11

0.13

-

176/

532/

-

-

-

-

-

2.201/

-

-

9.201/

- 37

3.0

10.4

-

10.6

36.7

-

13.5

46.5

-

10.4

35.9

-

2.5

8.7

-

0.68

2.36

-

0.07

0.23

-

176/

596/

-

-

-

-

-

2.201/

-

-

9.201/

- 38

6.6

7.2

-

32.5

35.8

-

32.9

36.2

-

29.1

32.0

-

4.8

5.3

-

0.39

0.43

-

1.08

1.19

-

566/ 62 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6.6

7.2

-

29.3

32.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.54

0.60

-

0.55

0.60

-

516/ 56 6/

-

2.28 3/

2.46 3/

-

1.88 3/

2.04 3/

-

7.87 3/

8.54 3/

-

12.6

14.3

-

47.2

53.8

-

33.8

38.5

-

30.9

35.2

-

-

- -

2.65

3.02

-

0.18

0.21

-

486/ 55 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.0

7.5

-

35.9

38.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.42

0.45

-

0.22

0.23

-

496/ 54 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4.0

4.2

(1.2)

19.2

20.3

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.27

0.29

-

0.50

0.53

-

856/

906/

-

4.76 3/

5.08 3/

-

4.29 3/

4.68 3

-

17.95 3/

19.58 3

- 39

7.3

8.4

(1.4)

24.8

28.6

-

31.4

36.2

(9.0)

27.8

32.1

(6.8)

14.2

16.3

-

0.33

0.38

(0.11)

1.02

1.17

(0.25)

566/

62 6/

-

2.22 3/

2.57 3/

-

1.85 3/

2.14 3/

-

7.74 3/

8.95 3/

- 40

8.8

9.8

(0.7)

40.4

45.1

-

41.9

46.8

(1.4)

25.4

28.4

(3.1)

-

-

-

1.24

1.38

(0.17)

0.64

0.72

(0.08)

516/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%)

41 เบยร (Brewer)

- กากเบยรแหง (brewer’s grain, dried)

5

91.3

100

(1.4)

22.9

25.0

(2.7)

5.2

5.7

(1.4)

15.5

17.0

(2.2)

- สาเบยรแหง (brewer’s yeast, dried)

5

91.3

100

(2.5)

36.3

39.7

(4.0)

0.3

0.3

(0.1)

3.2

3.5

(2.9) 42

ประด Burma Padauk, Pterocarpus indicus


2

36.7

100

-

8.6

23.5

-

0.7

2.0

-

8.0

21.7

- 43 ปลาปน Fish meal.

- ปลาปน (fish meal, CP � 50 %)

5

92.1

100

(1.3)

52.7

57.2

(1.6)

10.0

10.9

(2.0)

0.6

0.7

(0.3)


5

91.9

100

(1.2)

56.8

61.8

(1.5)

8.5

9.3

(2.0)

0.7

0.7

(0.3)


5

92.1

100

(2.1)

62.4

67.8

(2.0)

7.8

8.5

(1.5)

0.5

0.6

(0.4)

- ปลาและกระดกปลาปน (fish meal, CP � 40 %)

5

91.7

100

(3.4)

47.7

52.0

(3.5)

7.4

8.1

(2.7)

1.1

1.2

(0.7)

44

ปอสา Paper mulberry, Broussonetia papyrifera


2

23.0

100

-

5.3

23.0

-

1.0

4.4

-

2.5

10.8

- 45 ปาลมนามน Oil palm, Elaeis guineensis

- กากเนอในเมลดปาลม อดนามน (palm kernels cake, mechanical

extracted)

5

91.3

100

(2.1)

15.2

16.6

(3.3)

5.1

5.6

(4.0)

7.9

8.7

(4.7)

- กากปาลมอดนามน (palm kernels with coat, meal, mechanical

extracted)

5

92.8

100

(1.8)

9.1

9.8

(1.3)

11.5

12.3

(3.1)

23.6

25.4

(3.6)





41 7.1

7.8

(3.2)

40.7

44.5

-

46.3

50.7

(2.9)

20.8

22.8

(2.5)

3.0

3.3

(0.1)

0.33

0.36

(0.07)

0.43

0.47

(0.07)

646/

70 6/

-

2.90 5/

3.17 5/

-

2.48 5/

2.71 5/

-

10.38 5/

11.34 5/

-

6.8

7.4

(1.6)

44.8

49.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.24

0.26

(0.17)

0.97

1.06

(0.57)

756/ 82 6/

-

- 3.48 4/

-

- 2.9 4/

-

- 12.13 4/

- 42

3.2

8.6

-

16.2

44.2

-

13.2

36.1

-

10.1

27.4

-

3.4

9.4

-

0.63

1.72

-

0.07

0.20

-

256/

676/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

43 22.4

24.3

(1.6)

6.4

6.9

-

2.8

3.0

-

1.3

1.4

-

5.8

6.3

-

6.24

6.78

(0.77)

3.13

3.40 (0.30)

826/

89 6/

-

3.16 5/

3.42 5/

-

2.72 5/

2.94 5/

-

11.38 5/

12.30 5/

-

20.5

22.3

(2.5)

5.4

5.9

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.39

5.86

(0.80)

2.86

3.11

(0.34)

826/ 89 6/

-

3.20 5/

3.47 5/

-

2.76 5/

2.99 5/

-

11.55 5/

12.51 5/

-

18.7

20.3

(4.8)

2.6

2.8

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4.75

5.16

(0.95)

2.69

2.92

(0.38)

836/

90 6/

-

3.28 5/

3.59 5/

-

2.84 5/

3.11 5/

-

11.88 5/

13.01 5/

-

28.8

31.5

(4.8)

6.6

7.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.78

8.49

(2.13)

2.77

3.02

(0.61)

756/

82 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

44

3.1

13.6

-

11.1

48.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.68

2.97

-

0.07

0.29

-

166/

706/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

45 5.9

6.5

(1.4)

57.2

62.6

-

54.6

59.7

(3.8)

38.2

41.9

(3.6)

-

-

-

0.35

0.38

(0.18)

0.52

0.56

(1.14)

726/

79 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.8

6.2

(2.5)

43.0

46.3

-

47.6

51.2

-

33.7

36.3

-

-

-

-

0.44

0.48

(0.19)

0.34

0.37

(0.16)

616/

66 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


ตารางท 15 คาวเคราะหโดยประมาณ สวนประกอบของผนงเซลล แคลเซยม ฟอสฟอรส และพลงงาน ของวตถดบอาหารโคเนอ


Number Feedstuff Feed DM CP EE CF class (%) (%) (%) (%)

45 ปาลมนามน Oil palm, Elaeis guineensis

- กากปาลมอดนามน อดเมด (palm kernels with coat, meal,

mechanical extracted, pelleted)

5

93.3

100

(2.0)

14.7

15.7

(0.7)

7.4

8.0

(2.1)

19.3

20.7

(2.4)

- กากผลปาลมอดนามน (palm fruits, meal, mechanical extracted)

5

87.3

100

(4.6)

5.3

6.1

(1.1)

6.3

7.2

(1.7)

35.4

40.4

(4.6)

- กานทางปาลม (palm frond)

2

88.3

100

-

2.2

2.4

-

34.7

39.0

-

0.2

0.2

-

- ใบปาลม (palm leaves)

2

89.9

100

-

1.0

1.2

-

2.2

2.5

-

21.8

24.2

- 46 เปลอกหอยปน Oyster shell

6

96.4

100

-

0.3

0.3

-

-

-

-

0.9

0.9

- 47

ผกตบชวา Water hyacinth, Eichornia crassipes


2

12.0

100

-

2.0

17.0

-

0.2

1.8

-

2.2

18.1

-

- ลาตนและใบ สด (stems and leaves, fresh)

2

8.1

100

-

1.0

12.3

-

0.2

2.4

-

2.2

27.3

- 48

ผกปลาบ Dayflower, Commelina bengalensis Linn. - ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

18.0

100

-

3.3

18.2

-

0.5

2.9

(0.8)

8.6

47.6

(3.4)

49 ฝาย Cotton, Gosypium spp.

- กากฝายไมรวมเปลอก (cotton seeds without hulls, meal,

mechanical extracted, 41 % protein)

5

90.2

100

(0.8)

42.2

46.7

(2.2)

5.2

5.8

(0.7)

6.1

6.8

-

- เมลดฝาย (cotton seeds)

5

91.1

100

(3.3)

18.0

19.8

(1.7)

15.2

16.7

(2.3)

27.0

29.6

(5.0)




45

4.3

4.6

(0.7)

47.6

51.0

-

62.8

67.3

(1.8)

-

-

-

-

-

-

0.32

0.34

(0.08)

0.54

0.57

(0.04)

636/

68 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.5

2.9

(1.5)

38.1

43.4

-

47.8

54.5

(2.9)

40.3

43.3

-

-

-

-

0.36

0.41

(0.16)

0.13

0.15

(0.08)

396/

45 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.5

3.9

-

48.5

54.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.60

0.67

-

0.10

0.11

-

626/

706/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

9.3

10.4

-

55.5

61.7

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.94

1.05

-

0.15

0.17

-

486/

53 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

46

93.3

96.9

-

1.8

1.9

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

29.43

30.54

-

0.03

0.03

-

- -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

47

2.0

16.3

-

5.6

46.8

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.24

2.03

-

0.07

0.58

-

76/

596/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.6

19.4

-

3.1

38.6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.17

2.06

-

0.06

0.68

-

-

486/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 48

3.1

17.2

(3.2)

2.5

14.1

(7.2)

8.4

46.6

-

6.0

33.5

-

1.6

9.0

-

0.74

4.10

-

0.06

0.31

-

46/

406/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

49 7.7

8.5

(0.0)

29.0

32.2

-

15.3

17.0

(0.2)

10.1

11.2

(0.5)

-

-

-

0.20

0.22

(0.0)

1.19

1.32

(0.14)

756/

83 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.9

4.2

(0.3)

27.1

29.7

-

38.0

41.7

(5.9)

32.0

35.2

(1.7)

3.8

4.2

-

0.15

0.16

(0.03)

0.55

0.60

(0.02)

616/

67 6/

-

3.16 3/

3.46 3/

-

2.78 3/

3.05 3

-

11.63 3/

12.76 3

-



class (%) (%) (%) (%) 50

มะขามเทศ Manila tamarind, Pithecellobium dulce(Roxb.)Benth.

- สวนใบ สด (leaves, fresh)

2

29.1

100

-

6.1

21.0

-

1.4

4.8

-

5.3

18.1

-

51 มะเขอเทศ Tomato, Lycopersicon esculentum

- กากมะเขอเทศ แหง (tomato pomace, dried)

5

92.5

100

(0.7)

19.3

20.8

(2.2)

10.3

11.2

(1.4)

31.9

34.5

(1.6) 52 มะพราว Coconut, Cocos nucifera.

- กากมะพราวอดนามน (coconut kernels with coats, meal,

mechanical extracted, caked)

5

92.3

100

(2.4)

15.8

17.1

(3.5)

10.8

11.7

(4.3)

10.7

11.6

(4.0)

- กากมะพราวคนกะท (coconut milk residues)

4

91.3

100

(3.4)

5.9

6.5

(2.1)

24.5

26.8

(8.1)

11.3

12.4

(1.8) 53 มนแกว Yam bean, Pachyrhizus erosus

- เถามนแกว แหง (aerial part, dried)

1

91.5

100

-

21.0

22.9

-

1.6

1.7

-

-

-

- 54 มนสาปะหลง Cassava , Manihot esculenta

- กากมน (starch process residue)

4

87.6

100

(4.5)

2.5

2.8

(1.9)

0.3

0.3

(0.4)

13.2

15.1

(4.3)

- ใบมน แหง (leaves, dried)

1

90.6

100

(2.0)

20.1

22.2

(3.0)

5.1

5.6

(1.4)

17.8

19.7

(2.8)

- ใบมน หมก (leaves, silage)

3

24.9

100

-

3.5

13.9

-

2.7

11.0

-

4.4

17.6

-

- เปลอกหวมน สด (peelings, fresh)

2

37.4

100

-

1.6

4.3

-

0.3

0.9

-

5.1

13.6

-

- มนเสน (cassava chips)

4

89.8

100

(3.2)

2.1

2.3

(0.5)

0.4

0.5

(0.3)

2.7

3.0

(1.1)





50

3.1

10.8

-

13.2

45.3

-

9.8

33.8

-

8.5

29.3

-

3.2

11.0

-

0.52

1.78

-

0.06

0.21

-

206/

676/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

51 4.9

5.3

(0.7)

26.1

28.2

-

58.2

62.9

-

45.0

48.6

-

-

-

-

0.35

0.38

-

0.56

0.61 -

526/ 56 6/

-

- 2.56 4/

-

- 2.10 4/

-

- 8.79 4/

- 52

6.1

6.7

(2.0)

48.8

52.9

-

43.7

47.4

(7.5)

28.9

31.3

(5.7)

-

-

-

0.24

0.26

(0.35)

0.46

0.50

(0.08)

766/

82 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.2

2.4

(0.2)

47.4

51.9

-

49.1

53.8

-

34.9

38.2

-

-

-

-

0.43

0.47

-

0.22

0.24

-

866/

94 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

53 13.9

15.2

-

-

- -

36.2

39.5

-

27.5

30.1

-

-

-

-

1.66

1.81

-

0.20

0.22

-

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

54 4.9

5.6

(4.9)

66.8

76.2

-

34.6

39.5

(4.5)

25.8

29.5

(3.3)

-

-

-

0.61

0.70

-

0.05

0.06

-

626/

71 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.5

8.3

(1.1)

40.0

44.2

-

37.5

41.4

(8.5)

28.4

31.3

(8.9)

6.7

7.4

(1.8)

1.85

2.05

(0.51)

0.22

0.24

(0.15)

636/

69 6/

-

2.92 3/

3.20 3/

-

2.54 3/

2.78 3/

-

10.63 3/

11.63 3/

-

2.4

9.7

-

11.9

47.8

-

9.3

37.3

-

5.7

23.0

-

1.6

6.5

(1.8)

-

-

-

-

-

-

206/

80 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.8

7.6

-

27.5

73.6

-

14.5

38.8

-

10.0

26.6

-

-

-

-

0.19

0.51

-

0.03

0.07

-

256/

66 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.4

3.8

(1.8)

81.2

90.4

-

9.1

10.1

(3.9)

5.1

5.7

(2.9)

2.0

2.2

(0.7)

0.16

0.10

(0.15)

0.09

0.10

(0.18)

716/

79 6/

-

3.51 3/

4.06 3/

-

3.15 3/

3.65 3/

-

13.18 3/

15.27 3/

-



class (%) (%) (%) (%) 54 มนสาปะหลง Cassava, Manihot esculenta

- มนอดเมด (cassava tuber, pellet)

4

89.0

100

(0.8)

2.3

2.6

(0.5)

0.6

0.6

(0.1)

5.3

5.9

(1.6)

- ยอดและตนมนสาปะหลง สด (top with stem, fresh)

2

18.2

100

-

2.6

14.5

-

0.7

3.6

-

4.7

25.6

-

- กากมนหลงหมกแอลกอฮอล สด (cassava pulp, ethanol process

residue, wet)

4

30.0

100

-

1.2

4.0

-

0.1

0.4

-

3.9

12.9

- 55

ยานพาโหม Fever vine, Paederia linearis Hook.f.

- ตน สด อาย 30-60 วน (aerial part, fresh, 30-60 days growth)

2

26.8

100

(1.2)

4.0

14.9

(1.2)

0.5

1.7

-

-

- -

56 เรปซด Canola, Brassica napus

- กากเรปซด (Canola or rapeseed meal, solvent extracted)

5

90.5

100

(0.9)

34.4

38.0

(1.0)

0.7

0.8

(0.5)

8.5

9.4

(1.5) 57 ลาไย Longan, Dimocarpus longon Lour

- เมลด (seeds)

1

65.1

100

-

5.9

7.3

-

1.6

2.0

-

5.3

6.5

- 58 สบปะรด Pineapple, Ananas comosus

- จก สด (crowns, fresh)

2

19.0

100

-

1.8

9.5

-

0.3

1.5

-

3.4

17.7

-


2

47.8

100

-

2.2

4.6

-

0.4

0.8

-

7.8

16.3

-

- ใบ (leaves)

2

-

100

-

- 6.5

-

- 2.0

-

- 19.7

-

- เปลอก สด จากโรงงานสบปะรดกระปอง (peels, cannery residue,

wet)

2

14.2

100

-

0.8

5.7

-

0.2

1.2

-

2.5

17.3

-





54

4.1

4.6

(0.6)

76.8

86.3

-

14.7

16.5

(6.0)

7.7

8.6

(1.5)

-

-

-

0.24

0.27

(0.05)

0.06

0.07

(0.06)

696/

77 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.7

9.4

-

8.5

46.9

-

8.6

47.3

-

5.4

29.6

-

-

-

-

0.44

2.42

-

0.04

0.23

-

116/

60 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.6

5.3

-

23.2

77.4

-

11.6

38.6

-

7.3

24.3

-

-

-

-

0.20

0.67

-

0.03

0.09

-

226/

72 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 55

5.4

20.3

-

-

-

-

13.0

48.5

(0.4)

10.3

38.5

(0.4)

2.9

10.7

(0.6)

-

-

-

-

-

-

166/

586/

-

-

-

-

-

1.701/

-

-

7.111/

- 56

8.1

8.9

(1.0)

38.8

42.9

-

14.9

16.5

(2.5)

14.5

16.0

(0.9)

-

-

-

0.76

0.84

(0.08)

0.92

1.02

(0.06)

686/

75 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 57

1.5

1.8

-

66.7

82.4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.11

0.13

-

0.0001

0.0001

-

526/

806/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

58 1.8

9.4

-

11.8

61.9

-

9.7

51.2

-

5.2

27.2

-

0.6

3.2

-

0.13

0.69

-

0.04

0.19

-

126/

64 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4.0

8.4

-

33.4

69.9

-

21.5

45.0

-

11.1

23.2

-

1.1

2.2

-

0.25

0.53

-

0.06

0.12

-

316/

64 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.9

-

-

65.9

-

-

46.6

-

-

25.8

-

-

3.6

-

-

0.68

-

-

0.13

-

-

65 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.1

7.7

-

9.7

68.1

-

8.1

56.9

-

4.3

29.9

-

0.4

2.7

-

0.06

0.44

-

0.03

0.19

-

96/

64 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 58 สบปะรด Pineapple, Ananas comosus

- เปลอกอดเมด (pineapple peels, pellet)

1

87.0

100

-

3.1

3.5

-

2.4

2.7

-

13.8

15.9

-

- ไสสบปะรด แหง (pineapple core, dried)

1

87.1

100

-

1.7

1.9

-

1.3

1.5

-

7.4

8.5

- 59 หญากรนแพนค Green panic grass, Panicum maximum

var.trichoglume


2

24.9

100

(4.9)

2.3

9.2

(2.4)

0.4

1.4

(0.3)

7.1

28.5

(2.7)


2

28.5

100

(4.7)

2.2

7.6

(2.6)

0.4

1.4

(0.5)

8.4

29.5

(3.1)


2

31.1

100

(4.7)

2.0

6.5

(2.0)

0.4

1.4

(0.3)

9.6

30.8

(3.1) 60 หญากมบา Gamba grass, Andropogon gayanus


2

25.9

100

-

1.8

7.1

(1.6)

0.4

1.4

-

-

-

-

61 หญากวเตมาลา Guatemala grass, Tripsacum lascum


2

23.4

100

-

2.3

9.9

-

0.4

1.7

-

6.8

29.0

- 62

หญากนนสมวง Purple guinea grass, Panicum maximum TD58


2

21.3

100

-

2.2

10.3

(3.3)

0.3

1.5

(0.4)

6.7

33.3

(3.0)


1

87.5

100

-

7.4

8.5

(1.4)

1.0

1.1

-

-

-

-


2

22.5

100

(5.1)

1.7

7.4

(2.0)

0.3

1.2

(0.3)

7.6

34.0

(2.8)





58 3.9

4.4

-

64.0

73.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.20

0.23

-

0.09

0.10

-

546/

62 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

2.3

-

74.7

85.8

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.05

0.06

-

0.04

0.05

-

656/

74 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

59

2.8

11.3

(1.8)

12.4

49.6

-

16.2

65.2

(3.0)

9.2

36.8

(3.3)

0.9

3.7

(0.7)

0.13

0.51

(0.17)

0.08

0.33

(0.08)

146/

556/

-

-

-

-

-

2.101/

-

-

8.791/

-

3.1

10.7

(2.2)

14.5

50.8

-

18.9

66.1

(3.7)

11.3

38.7

(4.1)

1.2

4.3

(0.9)

0.13

0.46

(0.19)

0.09

0.31

(0.09)

156/

546/

-

-

-

-

-

1.901/

(0.20)

-

7.951/

(0.84)

3.1

10.1

(1.8)

15.9

51.2

-

20.9

67.2

(3.3)

12.4

39.9

(3.8)

1.4

4.6

(0.9)

0.13

0.41

(0.14)

0.08

0.27

(0.07)

176/

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

60 1.1

4.4

-

-

-

-

18.7

72.1

(3.8)

11.0

42.6

(3.6)

1.6

6.2

(0.7)

0.11

0.43

(0.13)

0.04

0.16

(0.06)

126/

486/

-

-

-

-

-

1.601/

-

-

6.691/

- 61

2.2

9.3

-

11.7

50.1

-

15.4

65.6

-

8.7

37.3

-

-

-

-

0.05

0.22

-

0.03

0.14

-

136/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 62

2.5

11.1

(3.1)

9.7

45.4

-

14.6

68.3

(6.0)

8.4

39.5

(2.7)

0.7

3.1

(0.6)

0.08

0.36

-

0.02

0.11

-

116/

516/

-

0.563/

2.363/

-

-

2.001/

-

-

8.371/

-

-

-

-

-

-

-

60.8

69.5

(4.7)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.3

10.4

(2.7)

10.6

47.1

-

15.9

70.5

(2.3)

9.2

40.9

(1.9)

0.9

4.1

(1.8)

0.09

0.42

(0.12)

0.06

0.25

(0.11)

116/

496/

-

-

-

-

-

2.001/

-

-

8.371/

-



class (%) (%) (%) (%) 62

หญากนนสมวง Purple guinea grass, Panicum maximum TD58


1

89.0

100

-

6.0

6.7

-

1.3

1.5

-

29.6

33.2

-


2

24.4

100

(5.9)

1.7

6.9

(1.0)

0.3

1.3

(0.3)

8.7

35.7

-


1

89.5

100

-

5.1

5.7

-

0.7

0.7

-

-

-

- 63

หญาขจรจบดอกใหญ Communist grass, Pennisetum pedicellatum

- ตน แหง (aerial part, hay)

1

-

100

-

-

8.4

(2.4)

-

1.8

(0.4)

-

33.7

(3.4)

64

หญาขน Para grass/Mauritius grass, Brachiaria mutica


2

20.7

100

(1.2)

2.0

9.6

(2.6)

0.4

2.2

(0.9)

5.6

27.2

(1.2)


2

22.6

100

(3.2)

1.8

8.0

(2.8)

0.3

1.5

(0.9)

6.6

29.2

(1.9)


2

24.6

100

(4.1)

1.7

6.8

(2.8)

0.5

1.9

(1.0)

7.4

29.9

(2.2)

65

หญาโคไร Cori grass, Brachiaria miliiformis


2

28.1

100

-

2.7

9.5

-

0.4

1.4

-

-

-

- 66

หญาเจาชตนใหญ Ya-phungchu, Chrysopogon orientalis


2

30.0

100

-

1.5

4.9

-

0.5

1.5

-

9.8

32.7

- 67

หญาชนกาด Torpedo grass , Panicum repens Linn


2

28.0

100

-

3.3

11.8

-

-

-

-

-

-

-





62

10.0

11.2

-

42.2

47.4

-

65.1

73.1

-

35.7

40.1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

446/

492/

-

-

2.272/

-

-

2.112/

-

-

8.832/

-

2.6

10.6

(1.8)

11.1

45.5

-

17.2

70.6

(1.4)

10.1

41.4

(1.0)

1.0

4.2

(0.5)

0.07

0.28

(0.08)

0.07

0.27

(0.06)

136/

536/

-

0.453/

2.183/

-

0.363/

1.753/

-

1.513/

7.323/

-

7.9

8.8

-

-

-

-

66.2

73.9

-

37.9

42.4

-

3.7

4.2

-

0.72

0.47

-

0.21

0.24

-

386/

426/

-

-

-

-

-

2.001/

-

-

8.371/

- 63

-

11.7

(3.7)

-

44.4

(5.8)

-

64.4

(4.0)

-

42.0

(5.2)

-

4.2

(0.8)

-

0.30

(0.1)

-

0.20

(0.1)

-

506/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 64

2.2

10.8

(1.4)

10.2

49.2

-

13.5

65.0

(2.5)

7.2

34.8

(2.9)

0.7

3.2

(0.7)

-

-

-

-

-

-

126/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.4

10.4

(1.3)

11.9

52.8

-

15.1

66.8

(4.6)

8.5

37.8

(4.6)

0.9

4.2

(0.5)

0.10

0.43

(0.21)

0.05

0.22

(0.12)

136/

566/

-

-

-

-

-

1.501/

(0.60)

-

6.281/

(2.51)

2.8

11.3

(1.3)

12.3

50.1

-

16.6

67.4

-

9.6

38.9

-

1.1

4.4

(0.5)

0.07

0.29

(0.15)

0.07

0.30

(0.17)

136/

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 65

3.3

11.9

-

-

-

-

19.2

68.4

-

11.9

42.5

-

1.0

3.6

-

0.12

0.42

-

0.06

0.23

-

156/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

66

2.7

8.9

-

15.6

52.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.04

0.13

-

0.01

0.03

-

166/

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 67

-

-

-

-

-

-

18.9

67.6

-

9.8

35.0

-

1.3

4.6

-

0.09

0.31

-

0.08

0.27

-

166/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 68

หญาซกแนลตง Palisade signal grass, Brachiaria brizantha - ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

27.8

100

-

2.2

7.9

(2.1)

0.3

1.2

-

9.03/

30.03/

- 69

หญาซกแนลนอน Signal grass , Brachiaria decumbens.


2

26.5

100

-

1.9

7.4

(0.9)

0.4

1.6

-

9.33/

31.53/

-

70

หญาซกแนลเลอย Creeping signal grass /koronivia grass, Brachiaria humidicola - ตน สด อาย 30 วน (aerial part, fresh, 30 days growth)

2

25.8

100

-

2.2

8.4

(1.0)

0.3

1.3

-

7.7

29.8

-


2

27.7

100

-

2.3

8.2

(2.3)

0.4

1.5

(0.4)

8.6

31.0

(2.3)


2

28.3

100

-

2.1

7.5

(2.2)

0.4

1.5

(0.3)

9.1

32.3

(1.7)


1

89.7

100

-

5.2

5.8

(1.8)

0.9

1.0

-

30.6

34.2

- 71 หญาซดาน Sudan grass, Sorghum sudanese


2

22.0

100

-

2.1

9.5

-

-

-

-

-

-

-

72

หญาเซทาเรย Setaria grass, Setaria sphacelata


2

11.3

100

(0.5)

1.3

11.1

(2.8)

0.2

1.9

-

-

-

-


1

89.0

100

-

8.9

10.0

(1.1)

-

-

-

-

-

-


2

19.2

100

-

1.7

8.9

(2.3)

0.2

1.1

-

-

-

-





68

3.0

10.8

-

13.9

50.1

-

19.7

70.9

(2.9)

11.3

40.7

(2.8)

1.3

4.9

(0.5)

0.08

0.28

(0.06)

0.06

0.20

(0.05)

166/

586/

-

0.783/

2.593/

-

-

2.101/

(0.20)

-

8.791/

(0.84) 69

2.3

8.8

-

13.4

50.7

-

18.5

70.0

(1.7)

10.4

39.1

(1.7)

1.1

4.0

(0.3)

0.08

0.30

(0.13)

0.06

0.23

(0.06)

166/

606/

-

0.793/

2.863/

-

-

2.101/

(0.20)

-

8.791/

(0.84) 70

1.3

4.9

-

13.9

53.7

-

17.3

67.2

-

9.0

35.0

-

0.7

2.7

-

0.05

0.21

-

0.05

0.21

-

156/

596/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.9

6.8

(2.1)

14.5

52.5

-

19.6

70.9

(3.7)

10.6

38.2

(3.8)

1.1

3.9

(0.7)

0.06

0.22

(0.09)

0.08

0.28

(0.12)

166/

576/

-

-

-

-

-

2.001/

(0.00)

-

8.371/

(0.00)

1.7

6.0

(1.0)

15.5

54.8

-

20.2

71.4

(3.9)

11.1

39.2

(1.5)

1.2

4.2

-

0.07

0.25

(0.13)

0.08

0.27

(0.20)

166/

586/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.5

2.8

-

50.4

56.2

-

68.4

76.3

(2.3)

36.2

40.4

(2.8)

-

-

-

0.28

0.31

(0.21)

0.05

0.06

(0.04)

486/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

71

-

-

-

-

-

-

14.4

65.4

-

9.5

43.1

-

1.2

5.5

-

0.13

0.60

-

0.06

0.28

-

136/

606/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

72

1.4

12.8

-

-

-

-

7.1

63.1

(3.3)

3.7

32.7

(2.5)

-

-

-

0.03

0.22

(0.06)

0.03

0.25

(0.15)

76/

636/

-

-

-

-

-

1.601/

-

-

6.691/

-

8.3

9.4

-

-

-

-

57.2

64.3

(3.7)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.3

11.9

-

-

-

-

13.5

70.5

(3.2)

7.7

40.2

(3.3)

0.8

4.0

-

0.05

0.26

(0.09)

0.04

0.20

(0.05)

126/

606/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 72 หญาเซทาเรย Setaria grass, Setaria sphacelata


2

22.2

100

-

1.5

6.9

(1.8)

0.2

1.1

(0.2)

-

-

- 73

หญาดอกแดง Natal grass, Melinis repens (Willd.) Ziska.


2

37.0

100

-

3.1

8.4

-

-

-

-

-

-

-

74 หญาแดลลส Dallis grass, Paspalum dilatatum


2

23.8

100

-

2.38

10.0

-

0.7

3.0

-

6.6

27.8

- 75

หญาตนตด Running grass, Brachiaria reptans(L.) Gard.&C.E. Hubb


2

27.5

100

-

2.7

9.9

-

0.6

2.3

-

7.4

27.0

- 76

หญาตนนก Large crab grass, Digitaria adscendens.


2

25.0

100

-

2.6

10.2

-

0.8

3.2

-

7.4

29.6

-

77 หญาเนเปยร Napier/Elephant grass, Pennisetum purpureum


2

15.8

100

(0.7)

1.9

12.1

(1.8)

0.2

1.1

-

3.9

24.9

-


2

18.7

100

-

1.9

10.1

(1.4)

0.3

1.8

(0.0)

5.0

26.7

-


2

23.7

100

(3.1)

1.8

7.4

(1.7)

0.3

1.3

-

-

-

- 78

หญาเนเปยรแคระ Dwarf napier grass, Pennisetum purpureum cv.Mott - ตน สด อาย 30 วน (aerial part, fresh, 30 days growth)

2

15.7

100

-

2.0

12.8

(2.5)

0.3

1.6

-

-

-

-


1

90.6

100

-

10.7

11.8

(2.1)

-

-

-

-

-

-





72

2.0

8.9

-

-

-

-

16.3

73.5

(2.9)

9.9

49.4

(3.3)

1.1

4.8

-

0.06

0.25

(0.05)

0.04

0.19

(0.05)

116/

506/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 73

-

-

-

-

-

-

25.7

69.4

-

14.5

39.2

-

0.2

5.7

-

0.13

0.35

-

0.14

0.37

-

206/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 74

2.3

9.5

-

11.8

49.7

-

16.7

70.1

-

10.6

44.6

-

1.1

4.5

-

0.08

0.35

-

0.04

0.17

-

146/

586/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

-

75

4.2

15.2

-

12.5

45.6

-

16.5

60.1

-

8.6

31.4

-

1.3

4.9

-

0.14

0.51

-

0.09

0.35

-

146/

526/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 76

2.5

9.8

-

11.8

47.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.08

0.32

-

0.07

0.28

-

146/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 77

2.2

14.1

-

7.4

46.7

-

10.1

63.9

(2.2)

5.7

36.4

(1.7)

0.5

3.3

(0.4)

0.07

0.46

(0.01)

0.06

0.36

(0.02)

96/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.5

13.6

(1.1)

8.9

47.8

-

12.2

65.4

(2.6)

7.0

37.2

(2.6)

0.7

3.5

(0.4)

0.07

0.35

(0.08)

0.06

0.33

(0.01)

106/

546/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

-

3.5

14.6

-

-

-

-

16.0

67.6

(2.6)

9.4

39.6

(0.1)

1.2

5.0

-

0.07

0.28

(0.13)

0.08

0.32

(0.12)

116/

486/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

78

2.8

17.6

-

-

-

-

9.6

61.0

(2.9)

5.4

34.7

(2.5)

0.4

2.7

(0.2)

0.08

0.53

(0.11)

0.05

0.34

(0.08)

96/

566/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

-

10.5

11.6

-

-

-

-

55.9

61.7

(4.8)

-

-

-

-

-

-

0.43

0.47

-

0.33

0.36

-

476/

526/

-

0.433/

2.383/

-

0.363/

1.953/

-

1.513/

8.163/

-



class (%) (%) (%) (%) 78

หญาเนเปยรแคระ Dwarf napier grass, Pennisetum purpureum cv.Mott - ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

23.6

100

-

2.5

10.8

(2.7)

0.5

2.0

-

-

-

-


2

24.4

100

-

2.5

10.4

(2.1)

0.5

2.3

-

6.9

28.2

-

79

หญาเนเปยรยกษ King grass, Pennisetum purpureum x.Pennisetum gluacum - ตน สด อาย 15 วน (aerial part, fresh, 15 days growth)

2

16.6

100

-

2.2

13.0

(1.9)

0.4

2.4

(0.3)

5.4

32.5

(2.4)


2

20.4

100

-

2.1

10.3

(2.0)

0.3

1.5

-

6.8

33.5

-


2

21.1

100

-

1.8

8.6

(2.8)

0.4

1.8

-

8.1

38.4

(2.3)


2

22.6

100

-

2.2

9.7

(3.8)

-

-

-

-

-

- 80

หญาไนล Nile grass, Acroceras macrum


2

27.6

100

-

3.3

12.1

-

0.6

2.2

-

-

-

- 81

หญาบลแพนค Blue panic grass, Panicum antidotale


2

24.9

100

-

3.0

12.2

-

0.5

2.0

-

7.3

29.3

- 82

หญาบฟเฟล Buffel grass, Cenchrus ciliaris

- ตน สด ( fresh)

2

21.4

100

-

2.3

10.6

(1.3)

0.4

1.9

(0.1)

6.6

30.9

-

83

หญาบง Aquatica forsk grass, Cenchrus biflorus


2

30.0

100

-

3.9

13.1

-

0.6

2.1

-

7.8

26.1

-





78

2.4

10.3

-

-

-

-

15.3

65.0

(3.7)

8.6

36.5

(3.6)

0.7

2.8

(0.1)

0.16

0.66

(0.18)

0.07

0.31

(0.10)

126/

526/

-

0.393/

2.123/

-

-

2.301/

-

-

9.621/

-

3.1

12.7

-

11.3

46.4

-

16.4

67.2

(4.7)

9.6

39.3

-

0.8

3.3

-

0.15

0.63

-

0.08

0.34

-

136/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 79

2.5

15.1

(0.3)

5.8

35.5

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

86/

466/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

3.3

16.3

-

7.8

38.4

-

13.0

63.5

(1.6)

7.4

36.1

(1.2)

0.5

2.3

(0.2)

0.14

0.67

(0.03)

0.08

0.38

(0.03)

106/

476/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

-

-

-

-

-

-

-

14.2

67.3

(2.9)

7.8

36.9

(2.3)

0.5

2.6

(0.2)

0.13

0.62

(0.18)

0.07

0.31

(0.10)

116/

516/

-

-

-

-

-

2.301/

-

-

9.621/

-

-

-

-

-

-

-

16.6

73.6

(3.5)

7.7

34.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 80

3.0

11.0

-

-

-

-

17.3

62.6

-

9.9

35.9

-

-

-

-

0.13

0.48

-

0.04

0.13

-

166/

566/

-

-

-

-

-

2.101/

-

-

8.791/

-

81

2.3

9.4

-

11.7

47.1

-

16.7

67.2

-

11.0

44.0

-

1.3

5.1

-

0.08

0.32

-

0.05

0.19

-

146/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 82

2.8

12.9

(1.4)

9.4

43.7

-

14.7

68.6

(1.8)

9.1

42.5

-

0.9

4.4

-

0.07

0.34

-

0.03

0.15

-

116/

526/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 83

4.4

14.7

-

13.2

44.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.13

0.44

-

0.10

0.33

-

166/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 84

หญาใบมน Broadleaf carpet grass,Axonopus compressus (Swartz.) Beauv


2

33.0

100

-

3.5

10.6

-

-

-

-

-

-

-

85

หญาปลอง Native hymenachne grass, Hymenachne acutigluma.


2

30.2

100

-

2.7

8.9

-

0.7

2.4

-

8.7

28.8

- 86

หญาปากควาย Crowfoot grass, Dactyloctenium aegyptium (L.) Willd

- ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days)

2

30.5

100

-

2.4

8.0

-

0.3

1.0

(0.1)

9.2

30.3

(0.3) 87

หญาแฝก Vetiver grass, Vetiveria zizanioides Nash

- ตน แหง (aerial part, dried)

1

29.0

100

-

2.2

7.5

(1.5)

0.3

1.13/

-

12.3

42.53/

- 88

หญาพลแคทลม Plicatulum grass, Paspalum plicatulum


2

20.1

100

-

1.9

9.6

(3.0)

0.2

1.1

(0.2)

5.8

28.7

-


2

24.9

100

-

1.7

6.9

(1.5)

0.3

1.0

(0.4)

7.4

29.8

(1.0)


2

28.7

100

-

0.9

3.1

(0.5)

0.4

1.2

(0.2)

-

-

- 89

หญาแพงโกลา Pangola grass/common finger grass, Digitaria eriantha cv.Taiwan - ตน สด อาย 30 วน (aerial part, fresh, 30 days growth)

2

24.4

100

-

2.2

9.1

(2.8)

0.4

1.7

(0.5)

6.6

27.2

(0.7)


1

90.6

100

-

7.6

8.4

-

-

-

-

-

-

-


2

26.9

100

-

1.9

10.5

(2.0)

0.4

1.3

(0.3)

7.9

29.4

(3.2)





84

-

-

-

-

-

-

22.0

66.7

-

11.3

34.3

-

1.4

4.2

-

0.11

0.32

-

0.08

0.23

-

196/

586/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 85

2.7

8.7

-

15.5

51.2

-

19.9

66.0

-

10.9

36.2

-

3.9

12.9

(1.2)

0.08

0.27

-

0.04

0.16

-

176/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

86

4.6

15.1

(1.0)

13.9

45.6

(0.3)

19.9

65.4

-

10.6

34.9

-

1.3

4.2

-

0.16

0.52

-

0.09

0.28

-

156/

496/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

87

1.8

6.13/

-

12.4

42.8

-

-

77.9

(2.3)

-

44.0

(2.3)

-

5.2

(0.6)

-

0.20

(0.07)

-

0.16

(0.04)

176/

59

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 88

1.4

7.1

(2.1)

10.8

53.5

-

13.0

64.9

(1.8)

7.1

35.2

(2.7)

0.6

3.0

-

0.19

0.93

-

0.02

0.11

-

-

566/

-

-

-

-

-

1.801/

-

-

7.531/

-

1.8

7.2

(0.3)

13.7

55.1

-

17.2

69.1

(3.2)

10.0

40.3

(3.9)

1.4

5.5

(1.9)

0.17

0.69

(0.31)

0.04

0.16

(0.07)

116/

576/

-

-

-

-

-

1.801/

-

-

7.531/

-

2.5

8.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.31

1.07

(0.73)

0.04

0.14

(0.06)

156/

536/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 89

1.9

7.8

(0.0)

13.2

54.2

-

15.9

65.1

(2.8)

8.4

34.3

(2.9)

0.7

2.8

-

0.09

0.37

-

0.05

0.20

-

146/

586/

-

-

-

-

-

2.201/

(0.00)

-

9.201/

(0.00)

7.8

8.6

-

-

-

-

58.6

64.7

(2.5)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.7

10.0

(1.7)

14.0

52.1

-

17.8

66.2

(2.1)

9.3

34.5

(1.8)

0.9

3.5

(0.4)

0.25

0.91

(0.44)

0.07

0.24

(0.07)

156/

556/

-

-

-

-

-

2.101/

-

-

8.791/

-



class (%) (%) (%) (%) 89 หญาแพงโกลา Pangola grass/common finger grass, Digitaria

eriantha cv.Taiwan


1

87.0

100

-

8.7

9.5

-

1.4

1.6

-

28.1

32.3

-


2

29.9

100

-

1.9

6.5

(1.8)

0.4

1.3

(0.3)

10.5

35.1

(0.8)

90

หญาแพรก Bermuda grass, Cynodon dactylon.


2

27.1

100

-

1.7

6.4

-

0.6

2.1

-

8.0

29.5

- 91

หญามาการการ Makarikari grass, Panicum coloratum var. makarikari


2

27.2

100

-

2.4

8.8

-

0.8

3.1

-

8.7

31.9

-

92

หญามลาโต Mulato grass, Brachiaria hybrid cv.Mulato - ตน สด อาย 45 วน (aerial part, fresh, 45 days growth)

2

24.1

100

-

2.6

10.8

(1.3)

-

-

-

-

-

-

- ตน สด อาย 60 วน (aerial part, fresh, 60 days, growth)

2

25.1

100

-

2.6

10.3

(2.0)

-

-

-

-

-

-

93

หญารซ Ruzi grass/Kongo grass, Brachiaria ruziziensis


2

19.8

100

-

2.4

12.0

(3.1)

0.4

2.0

(1.1)

4.4

22.5

-


1

90.4

100

-

9.2

10.2

(2.7)

5.3

5.9

(5.8)

21.1

23.4

-


2

20.2

100

(2.4)

1.7

8.5

(3.8)

0.4

1.9

(1.0)

5.7

28.4

(3.6)


1

89.6

100

-

6.5

7.3

-

1.9

2.1

-

26.6

29.7

-





89

6.8

7.8

-

42.0

48.3

-

61.2

70.3

-

32.2

37.1

-

3.9

4.5

-

-

-

-

-

-

-

466/

532/

-

-

2.642/

-

-

2.122/

-

-

8.872/

-

3.1

10.5

(1.9)

10.4

46.7

-

21.3

71.3

-

11.5

38.5

(0.9)

1.4

4.8

-

0.14

0.47

(0.20)

0.08

0.27

(0.12)

176/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 90

2.4

8.8

-

14.4

53.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.11

0.39

-

0.04

0.13

-

156/

556/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 91

2.2

8.2

-

13.1

48.0

-

19.3

71.1

-

9.7

35.6

-

1.0

3.7

-

0.08

0.31

-

0.05

0.17

-

156/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

92

-

-

-

-

-

-

13.9

57.7

(3.3)

7.8

32.4

(2.0)

0.8

3.3

(0.2)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

14.4

57.4

(2.8)

8.0

32.0

(2.2)

1.0

4.0

(0.6)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

93

1.5

7.5

(0.4)

11.1

56.0

-

12.1

61.2

(3.4)

5.6

28.5

-

0.7

3.5

(1.1)

0.10

0.48

-

0.07

0.33

-

126/

586/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.8

8.6

-

47.0

52.0

-

57.1

63.2

(3.1)

26.4

29.2

-

-

-

-

0.31

0.35

-

0.18

0.20

-

536/

596/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.9

9.6

-

10.4

51.5

-

13.2

65.5

(5.2)

7.6

37.6

(4.8)

0.9

4.4

(0.7)

0.12

0.57

(0.24)

0.05

0.26

(0.10)

116/

546/

-

-

-

-

-

2.301/

(0.00)

-

9.621/

(0.00)

6.2

6.9

-

48.3

54.0

-

59.3

66.2

-

31.4

35.1

-

4.2

4.7

-

-

-

-

-

-

-

516/

576/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 93

หญารซ Ruzi grass/Kongo grass, Brachiaria ruziziensis


2

26.9

100

-

1.7

6.4

(1.2)

0.5

1.7

(1.0)

8.2

30.6

(1.9)


1

88.0

100

-

4.9

5.6

(1.7)

0.9

1.0

(0.7)

29.9

33.9

- 94

หญาโรดส Rhodes grass, Chloris gayana


2

26.6

100

(1.4)

2.8

10.6

(2.8)

0.7

2.7

(1.0)

8.5

31.9

(1.2)


2

27.4

100

-

2.0

7.4

(1.7)

0.7

2.6

(1.3)

9.4

34.4

(2.1)


2

28.5

100

-

1.9

6.8

(1.6)

0.9

3.1

(0.4)

10.2

35.9

(3.0)

95

หญาหวาย long-leaved paspalum grass, Paspalum longifolium Roxb.


2

31.0

100

-

3.1

10.0

-

0.4

1.2

-

10.8

34.9

-

96

หญาเหบ Buffalo grass, Paspalum conjugatum Bergius


2

27.8

100

(3.9)

2.2

8.1

(0.9)

0.5

1.7

-

7.5

27.0

-

97

หญาแหวน Nadi blue grass, Dichantium caricosum (L.) A. Camus


2

37.0

100

-

3.6

9.6

(1.8)

0.5

1.4

(0.1)

11.2

30.4

(0.7)

98

หญาอะตราตม Atratum grass, Paspalum atratum


2

20.6

100

(2.4)

1.8

9.0

(2.7)

0.2

0.9

(0.4)

5.8

28.3

(2.5)


2

21.9

100

-

1.5

7.1

(1.2)

0.2

0.9

(0.4)

6.6

30.2

(2.7)





93

2.6

9.8

(1.4)

13.8

51.4

-

18.5

68.9

(2.9)

10.5

38.9

(3.7)

1.1

4.2

(1.1)

0.11

0.40

(0.10)

0.06

0.23

(0.21)

156/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.9

6.7

-

46.5

52.8

-

62.3

70.8

(7.7)

37.4

42.4

(4.3)

5.6

6.3

-

0.64

0.73

-

0.19

0.22

-

466/

526/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

94

2.0

7.6

-

12.5

47.1

-

18.4

69.2

(3.3)

9.6

36.0

-

2.3

8.6

-

0.12

0.48

-

0.05

0.21

-

136/

496/

-

0.643/

2.533/

-

-

1.801/

(0.00)

-

7.531/

(0.00)

2.4

8.6

(1.4)

12.9

47.0

-

19.9

72.8

(3.6)

11.7

42.8

(4.8)

-

-

-

0.12

0.43

(0.16)

0.06

0.22

(0.06)

166/

536/

-

0.733/

2.483/

-

0.603/

2.053/

-

2.513/

8.583/

-

-

-

-

-

-

-

20.8

73.1

-

11.8

41.3

-

-

-

-

0.06

0.22

-

0.06

0.22

-

156/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 95

3.8

12.4

-

12.9

41.5

-

21.8

70.3

-

14.6

47.2

-

3.0

9.7

-

0.12

0.40

-

0.05

0.16

-

156/

496/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 96

2.9

10.3

-

14.7

52.9

-

17.7

63.6

(0.1)

9.9

35.6

(2.1)

1.6

5.6

-

0.16

0.57

(0.02)

0.06

0.21

(0.01)

166/

566/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

97

4.9

13.1

(3.4)

16.8

45.5

-

24.5

66.1

(4.4)

15.3

41.3

(1.9)

1.6

4.4

(1.0)

0.21

0.57

(0.06)

0.09

0.23

(0.06)

196/

516/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

98

2.2

10.8

(3.2)

10.5

51.0

-

13.1

63.6

(3.7)

7.5

36.2

(3.2)

1.0

4.8

(1.5)

0.17

0.85

(0.49)

0.03

0.14

(0.05)

116/

556/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

-

2.1

9.6

(2.0)

11.4

52.2

-

14.6

66.7

(3.6)

8.8

40.1

(2.7)

1.1

5.1

(0.8)

0.20

0.91

(0.27)

0.04

0.19

(0.04)

126/

546/

-

-

-

-

-

1.901/

(0.0)

-

7.951/

(0.0)



class (%) (%) (%) (%) 98



2

24.4

100

(2.4)

1.6

6.6

(2.0)

0.2

1.0

(0.2)

7.3

29.8

(1.5) 99

หญาอาลาบงเอกซ Angleton grass, Dichanthium aristatum


2

24.0

100

-

2.2

9.0

-

0.5

2.0

-

7.3

30.6

- 100

หญาเฮมลกนน Hamil guinea grass, Panicum maximum cv. Hamil


2

24.5

100

-

2.3

9.2

-

0.3

1.4

-

8.1

32.9

-

101 หอยเชอร Golden apple snail, Pomacea canaliculata Lamarck.

- เนอบด แหง (meat, dried)

5

90.2

100

(1.0)

45.7

50.6

(8.7)

0.7

0.8

-

3.3

3.6

-

- เปลอกรวมเนอบด แหง (whole, dried)

5

97.3

100

(0.1)

12.3

12.7

(2.1)

0.3

0.3

-

0.7

0.8

- 102

หางนกยงไทย Barbados pride, Caesalpinia pulcherrima (L.) Sw.


2

34.9

100

-

7.6

21.7

-

3.6

10.2

-

4.3

12.3

- 103 หางเนย Whey

- หางเนยผง (whey powder)

5

92.5

100

(2.4)

10.9

11.7

(1.1)

0.2

0.3

(0.1)

0.4

0.5 -

- หางเนยผงผานกระบวนการสาหรบสตว (processed whey

powder)

5

90.6

100

(1.9)

4.5

4.9

(0.6)

0.1

0.1

(013)

-

- -

- Delactose whey

5

91.8

100

(1.4)

21.9

23.9

(0.9)

0.2

0.2

(0.1)

-

- -

104 แหวหม Nutgrass , Cyperus rotundus Linn


1

-

100

-

-

8.7

(1.5)

-

1.8

(0.1)

-

25.8

(0.7)





98

2.5

10.3

(3.0)

12.8

52.3

-

16.0

65.7

(3.2)

9.5

38.8

(2.4)

1.0

4.0

(1.0)

0.16

0.64

(0.45)

0.04

0.16

(0.08)

136/

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 99

2.4

10.0

-

11.6

48.4

-

16.8

70.2

-

11.3

47.4

-

1.1

4.7

-

0.09

0.39

-

0.04

0.17

-

136/

556/

-

-

-

-

-

1.901/

-

-

7.951/

- 100

2.7

11.0

-

11.1

45.5

-

16.4

66.9

-

10.3

42.2

-

-

-

-

0.13

0.54

-

0.04

0.16

-

136/ 526/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

101 25.5

28.3

-

15.1

16.7

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.17

7.95

(3.49)

0.52

0.58

(0.04)

676/

746/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

74.1

76.2

(0.9)

9.7

10.0

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

30.98

31.84

(2.40)

0.10

0.10

(0.02)

506/

516/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 102

2.2

6.2

-

17.3

49.6

-

8.4

24.1

-

6.8

19.6

-

1.7

5.4

-

-

-

-

-

-

-

276/

776/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 103

6.6

7.2

(1.2)

74.3

80.3

-

-

- -

-

- -

-

- -

0.55

0.60

(0.10)

0.49

0.54

(0.10)

766/

82 6/

-

3.56 5/

3.82 5/

-

3.10 5/

3.33 5/

-

12.97 5/

13.93 5/

-

7.3

8.0

(1.3)

-

- -

-

- -

-

- -

-

- -

0.53

0.58

(0.20)

0.60

0.66

(0.10)

786/

866/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

23.1

25.1

(1.4)

46.6

50.8 -

-

- -

-

- -

-

- -

3.81

4.15

(0.20)

1.76

1.92

(0.30)

786/

866/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

104 -

12.7

(1.6)

-

51.0

(2.5)

-

59.6

(4.1)

-

35.8

(2.7)

-

6.0

(2.7)

-

0.60

(0.20)

-

0.40

(0.00)

-

516/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



class (%) (%) (%) (%) 105 ออย Sugar cane, Saccharum officinarum.

- กากนาตาล (molasses)

4

73.7

100

(1.6)

3.3

4.5

(2.7)

0.6

0.8

(0.5)

0.4

0.5

-

- ชาน (bargasses)

2

91.5

100

-

3.5

3.8

-

3.0

3.3

-

24.5

26.8

-

- ใบ (leaves)

2

-

100

-

-

4.4

-

-

1.1

-

-

36.5

-

- ยอด สด ( tops of aerial part, fresh)

2

28.0

100

-

2.0

7.2

-

0.5

1.8

-

9.6

34.2

-





105 6.6

9.0

(1.1)

62.8

85.2

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.59

0.80

(0.10)

0.04

0.05

(0.01)

476/

64 6/

-

3.01 3/

3.98 3

-

2.70 3/

3.57 3/

-

11.30 3/

14.94 3/

-

7.5

8.2

-

53.0

57.9

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.37

0.41

(0.02)

0.24

0.26

(0.25)

516/

56 6/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.7

-

-

52.3

-

-

80.2

-

-

47.9

-

-

6.6

-

-

0.29

-

-

0.15

-

-

546/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2.0

7.3

-

13.9

49.5

-

20.0

71.3

-

12.5

44.5

-

1.8

6.3

-

0.08

0.30

-

0.04

0.13

-

156/

54 6/

-

0.71 3/

2.29 3/

-

0.58 3/

1.86 3/

-

2.43 3/

7.78 3/

-


ตารางท 16 คาแรธาต (ยกเวน แคลเซยม และฟอสฟอรส) ของวตถดบอาหารโคเนอ Number Feedstuff Feed DM K Mg Na S Cu Fe Mn Zn

class (%) (%) (%) (%) (%) (ppm) (ppm) (ppm) (ppm)

1

กระถน Leucaena, Leucaena leucocephala

- ใบและกงออน สด

(leaves and young branch, fresh)

2

38.7

100

-

0.71

1.84

-

0.16

0.41

-

0.00

0.01

-

0.12

0.31

-

3.42

8.84

-

-

-

-

33.61

86.84

-

10.42

26.93

-

2 ขาวเจา Rice, Oryza sativa

- ฟางหมกยเรย (straw, treated with

urea)

3

57.9

100

(4.7)

-

-

-

-

-

-

0.12

0.20

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ราละเอยด (rice bran)

5

89.9

100

(1.6)

1.273/

1.413/

-

-

-

-

0.06

0.07

(0.5)

-

-

-

12.03/

13.03/

-

578 3/

642 3/

-

130 3/

146 3/

-

10 3/

11 3/

-

- ราสกดนามน (bran, meal, solvent

extracted)

5

88.9

100

(0.5)

-

-

-

-

-

-

0.04

0.05

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ราหยาบ (rice pollard)

5

90.5

100

(1.5)

0.01

0.01

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 3 ขาวโพดเลยงสตว Corn / Maize,

Zea mays

- ตน สด อาย 70 วน (aerial part,

fresh

70, days growth)

2

21.0

100

-

0.44

2.11

-

0.19

0.89

-

0.01

0.03

-

-

- -

1.26

6.00

-

48.09

229.00

-

6.51

31.00

-

5.04

24.00

-

- เมลดบด (grain, ground)

4

87.4

100

(2.0)

0.39

0.45

-

0.07

0.08

-

0.01

0.01

-

-

- -

2.88

3.30

-

-

- -

4.20

4.81

-

18.88

21.60

-

4 ขาวโพดหวาน Sweet corn, Zea mays - ซง (จากโรงงานผลตขาวโพด

กระปอง) สด (cobs, cannery residue,

fresh)

4

25.8

100

(1.5)

0.22

0.84

-

0.01

0.03

-

-

- -

0.01

0.03

-

1.98

7.67

-

92.06

356.95

-

2.70

10.48

-

4.23

16.42

-

5 ขาวสาล Wheat, Triticum aestivum

- ราขาวสาล (wheat bran)

5

87.5

100

(0.5)

1.073/

1.213/

-

0.313

0.353/

-

0.023/

0.023/

-

0.223/

0.253/

-

113/

133/

-

115 3/

131 3/

-

70 3/

79 3/

-

67 3/

77 3/

-





6

ถวคนทดน Desmodium, Desmodium heterocarpon (L.) DC. Ssp.heterocarpon var. heterocarpon H.Ohashi


fresh, 45 days growth)

2

26.0

100

-

0.31

1.24

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 7

ถวคาวาลเคด Cavalcade centurion, Centrosema pascuorum cv. Cavalcade - ตน สด อาย 45 วน (aerial part,


2

19.9

100

-

0.24

1.21

(0.21)

0.08

0.42

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ตนสด อาย 60 วน (aerial part,


2

22.9

100

(4.0)

0.48

2.08

(0.49)

0.08

0.35

(0.05)

0.00

0.00

-

0.04

0.19

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ตน แหง อาย 60 วน (aerial part,

hay, 60 days growth)

1

91.4

100

-

2.02

2.21

-

0.27

0.30

-

-

trace

-

0.17

0.19

-

7.84

8.58

-

-

-

-

147.01

160.84

-

31.14

34.07

-



2

25.0

100

-

0.66

2.65

(0.51)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

25.5

100

(1.9)

0.53

2.06

(0.10)

0.07

0.26

(0.02)

-

-

-

0.05

0.21

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

26.0

100

-

0.47

1.80

(0.06)

0.07

0.26

(0.05)

-

-

-

0.05

0.20

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

8

ถวเซนโตรซมา Centro, Centrosema pubescens cv. Common



2

22.0

100

-

0.33

1.49

(0.19)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-





9

ถวทาพระสไตโล Stylo CIAT184,

Stylosanthes guianensis CIAT184 - ตน สด อาย 30 วน (aerial part,


2

10.9

100

(2.1)

0.07

0.64

(0.04)

0.06

0.58

(0.13)

-

trace

-

0.03

0.27

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

25.4

100

(4.0)

0.64

2.51

(1.00)

0.11

0.44

(0.22)

0.00

0.01

-

0.04

0.15

(0.01)

2.02

7.95

-

-

-

-

37.12

146.14

-

7.85

30.89

-



2

26.6

100

(5.0)

0.80

3.01

-

0.09

0.33

-

-

-

-

0.08

0.29

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

26.9

100

-

0.62

2.29

(0.69)

0.07

0.26

(0.04)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

27.0

100

(3.5)

0.70

2.50

-

0.10

0.33

-

-

-

-

0.10

0.24

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

27.4

100

(3.8)

0.45

1.65

-

0.11

0.41

-

-

-

-

0.03

0.10

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

10




2

18.9

100

-

0.45

2.36

(0.19)

0.06

0.31

(0.02)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



1

-

100

-

-

1.86

(0.18)

-

0.23

(0.01)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

11

ถวมะแฮะ Pigeon pea, Cajanus cajan


dried, 45 days growth)

1

-

100

-

-

1.30

(0.16)

-

- -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-





12

ถวไมยรา Hedgelucerne/Desmanthus, Desmanthus virgatus



2

27.1

100

-

0.67

2.41

-

-

- -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

32.3

100

-

0.48

1.48

-

0.14

0.43

-

0.01

0.02

-

0.14

0.43

-

1.75

5.41

-

16.59

51.37

-

15.97

49.45

-

7.45

23.06

-

13 ถวลสง Pea nut/Ground nut, Arachis hypogaea

- กากถวลสงสกดนามน (peanut

meal, solvent extracted)

5

91.6

100

(0.7)

1.05

1.15

-

0.23

0.25

-

0.09

0.10

-

0.30 3/

0.33 3/

-

15 3/

17 3/

-

-

-

-

-

-

-

119 3/

128 3/

-

- กากถวลสงอดนามน (seeds

without hulls, mechanical extracted)

5

92.8

100

(2.2)

1.12 3/

1.25 3/

-

0.28 3/

0.31 3/

-

0.20 3/

0.23 3/

-

0.26 3/

0.29 3/

-

15 3/

16 3/

-

-

-

-

-

-

-

32 3/

35 3/

-

- เปลอกฝกถวลสงแหง (pods, sun

cured)

1

89.0

100

-

-

- -

0.253/

0.283/

-

0.053/

0.053/

-

0.093/

0.103/

-

16 3/

18 3/

-

8.3/

93/

-

6. 3/

7 3/

-

223/

243/

-

14

ถวลสงเถา Amarillo Pinto peanut, Arachis pintoi cv. Amarillo



2

23.4

100

-

0.42

1.79

(0.34)

0.20

0.87

-

0.01

0.03

-

0.04

0.19

-

2.06

8.81

-

169.13

722.79

-

27.82

118.90

-

10.53

45.02

-



2

29.0

100

(2.5)

0.60

2.07

-

0.15

0.53

-

0.01

0.03

-

0.07

0.23

-

2.50

8.61

-

63.22

217.99

-

42.20

145.53

-

11.88

40.76

- 15

ถวลสงนา Alyce clover, Alysicarpus vaginalis - ตน แหง อาย 45 วน (aerial part,


1

-

100

-

-

1.33

-

-

0.58

-

-

0.08

-

-

0.10

-

-

5.84

-

-

468.66

-

-

65.15

-

-

-

- 16 ถวเหลอง Soybean, Glycine max

- กากถวเหลองสกดนามน (soybean

seeds with hull, meal, solvent

extracted)

5

88.5

100

(0.7)

1.99 3/

2.20 3/

-

0.25 3/

0.28 3/

-

0.04 3/

0.04 3/

-

0.43 3/

0.47 3/

-

21 3/

23 3/

-

120 3/

1333/

-

29 3/

32 3/

-

58 3/

64 3/

-





16 ถวเหลอง Soybean, Glycine max

- ถวเหลองไขมนเตม (full fat

soybean)

5

90.7

100

(1.9)

1.60

1.76

-

0.22

0.24

-

0.02

0.02

-

-

-

-

12.36

13.60

-

144.50

159.00

-

35.08

38.60

-

48.17

53.00

-

- เปลอกหมเมลดถวเหลอง (soybean

hulls)

1

89.5

100

(1.2)

-

-

-

18.41

20.57

-

0.03

0.03

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 17 ถวอลฟลฟา Alfalfa/Lucerne,

Medicago sativa



2

18.0

100

-

0.423/

2.143/

-

0.053/

0.273/

-

0.043/

0.213/

-

0.093/

0.483/

-

2.3/

11.3/

-

22.3/

111.3/

-

8.3/

41.3/

-

-

-

-



2

25.7

100

-

0.493/

2.213/

-

0.013/

0.063/

-

-

-

-

0.083/

0.363/

-

-

-

-

57.3/

260.3/

-

-

-

-

-

-

-

18

ถวฮามาตา Hamata/Verano stylo, Stylosanthes hamata cv.Verano - ตน สด อาย 30 วน (aerial part,


2

25.8

100

(2.3)

0.51

1.96

(0.51)

0.10

0.40

(0.08)

0.01

0.05

(0.04)

0.09

0.34

(0.19)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

26.5

100

(1.2)

0.45

1.68

(0.50)

0.10

0.36

(0.15)

0.01

0.03

(0.03)

0.09

0.35

(0.28)

2.05

7.73

-

137.30

518.15

-

33.98

125.98

-

8.05

30.38

-



2

27.0

100

(4.0)

0.40

1.48

(0.43)

0.10

0.36

(0.10)

0.01

0.05

(0.03)

0.06

0.24

(0.11)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



1

87.9

100

-

0.77

0.88

-

0.42

0.48

-

-

trace

-

0.08

0.09

-

5.12

5.83

-

286.44

325.87

-

183.00

208.20

-

29.60

33.70

- 19 ทานตะวน Sunflower,

Helianthus annus

- เมลดกะเทาะเปลอก (seeds without

hulls)

5

94.6

100

(0.6)

0.68 3/

0.72 3/

-

0.37 3/

0.39 3/

-

0.28 3/

0.29 3/

-

-

- -

23 3/

25 3/

-

50 3/

54 3/

-

22 3/

23 3/

-

69 3/

73 3/

-





20

บหงานรา Thysanostigma, Thysanostigma siamensis J.B.Imla - ตน แหง อาย 45 วน (aerial part,


1

89.6

100

(0.5)

1.97

2.20

(0.30)

0.04

0.05

(0.02)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 21 เบยร (Brewer)

- กากเบยรแหง (brewer’s grain, dried)

5

91.3

100

(1.4)

- 0.04 5/

-

- 0.23 5/

-

0.05

0.06

-

- 0.215/

-

- 18.6 5/

-

- 234. 5/

-

- 53. 5/

-

- 104. 5/

-

- สาเบยรแหง (brewer’s yeast, dried)

5

91.3

100

(2.5)

- 1.794/

-

- 0.274/

-

- 0.084/

-

- 0.454/

-

- 35 4/

-

- 117 4/

-

- 6 4/

-

- 41 4/

- 22 ปาลมนามน Oil palm,

Elaeis guineensis

- กากเนอในเมลดปาลม อดนามน

(palm kernels cake, mechanical

extracted)

5

91.3

100

(2.1)

-

-

-

0.24

0.26

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

23

ผกปลาบ Dayflower, Commelina bengalensis Linn. - ตน สด อาย 45 วน (aerial part,


2

18.0

100

-

0.79

4.40

-

0.07

0.40

(0.10)

0.00

0.00

-

-

-

-

2.79

15.50

(1.70)

105.64

586.9

(387.00)

88.74

493.00

(98.40)

8.93

49.60

(12.40) 24 ฝาย Cotton, Gosypium spp.

- เมลดฝาย (cotton seeds)

5

91.1

100

(3.3)

1.73

1.91

-

0.34

0.38

-

-

-

-

1.73

1.91

-

5 3/

63/

-

277 3/

303 3/

-

24 3/

26 3/

-

39 3/

42 3/

-

25

มะพราว Coconut, Cocos nucifera.

- กากมะพราวอดนามน (coconut

kernels with coats, meal, mechanical

extracted, caked)

5

92.3

100

(2.4)

-

-

-

-

-

-

0.03

0.04

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

26 มนสาปะหลง Cassava, Manihot esculenta

- มนเสน (cassava chips)

4

89.8

100

(3.2)

0.83

0.92

-

0.08

0.09

-

0.02

0.02

-

-

-

3.69

4.11

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- มนอดเมด (cassava tuber, pellet)

4

89.0

100

(0.8)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5.10

5.73

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-





27 เรปซด Canola, Brassica napus

- กากเรปซด (Canola or rapeseed

meal, solvent extracted)

5

90.5

100

(0.9)

-

-

-

-

-

-

0.05

0.05

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 28 สบปะรด Pineapple,

Ananas comosus

- เปลอก สด จากโรงงานสบปะรด

กระปอง (peels, cannery residue,

wet)

2

14.2

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

29 หญากรนแพนค Green panic grass, Panicum maximum var.trichoglume



2

24.9

100

(4.9)

0.64

2.55

(0.93)

0.05

0.19

(0.04)

0.14

0.58

(0.48)

0.06

0.24

(0.23)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

28.5

100

(4.7)

0.79

2.78

(1.18)

0.05

0.18

(0.06)

0.18

0.64

(0.54)

0.05

0.16

(0.06)

3.03

10.64

-

-

-

-

35.42

124.29

-

6.22

21.83

-



2

31.1

100

(4.7)

0.73

2.35

(1.03)

0.05

0.17

(0.04)

0.17

0.54

(0.45)

0.06

0.19

(0.18)

1.30

4.19

-

29.68

95.44

-

78.96

253.90

-

15.20

48.88

-

30 หญากมบา Gamba grass, Andropogon gayanus



2

25.9

100

-

0.46

1.78

(0.33)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 31

หญากนนสมวง Purple guinea

grass, Panicum maximum TD58



2

21.3

100

-

0.29

1.34

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

22.5

100

(5.1)

0.46

2.06

(0.57)

0.08

0.36

(0.22)

0.04

0.17

(0.13)

0.04

0.17

(0.06)

6.47

29.16

(32.05)

53.73

242.03

(170.14)

34.99

157.61

(38.69)

4.99

22.48

(10.91)



2

24.4

100

(5.9)

0.70

2.74

(0.45)

0.08

0.31

(0.10)

0.08

0.31

(0.27)

0.04

0.14

(0.06)

0.87

3.38

(1.54)

55.99

217.87

(248.10)

17.19

66.87

(62.11)

4.27

16.63

(6.18)





31

หญากนนสมวง Purple guinea

grass, Panicum maximum TD58



1

89.5

100

-

1.06

1.18

-

0.41

0.46

-

0.12

0.13

-

0.10

0.11

-

-

-

-

-

-

-

279.42

312.20

-

22.39

25.02

- 32

หญาขจรจบดอกใหญ Communist grass, Pennisetum pedicellatum


1

-

100

-

-

3.10

(0.8)

-

0.30

(0.1)

-

trace

-

-

-

-

-

5.60

(1.80)

-

291.80

(177.40)

-

139.70

(93.70)

-

19.30

(5.80)

33

หญาขน Para grass / Mauritius grass, Brachiaria mutica



2

22.6

100

(3.2)

0.44

1.95

(0.79)

0.07

0.33

(0.18)

0.02

0.10

(0.10)

0.05

0.24

(0.06)

2.20

9.72

(2.68)

40.11

177.46

(66.14)

24.61

108.90

(50.42)

7.60

33.64

(7.88)



2

24.6

100

(4.1)

0.43

1.76

(0.54)

0.06

0.26

(0.01)

0.02

0.07

(0.06)

0.06

0.24

(0.07)

1.77

7.18

(1.95)

32.74

110.98

(75.23)

13.56

55.12

(30.61)

8.28

33.67

(3.24)

34 หญาโคไร Cori grass, Brachiaria miliiformis


2

28.1

100

-

0.37

1.32

-

-

-

-

0.02

0.06

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 35

หญาชนกาด Torpedo grass, Panicum repens Linn



2

28.0

100

-

0.35

1.24

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 36

หญาซกแนลตง Palisade signal grass, Brachiaria brizantha - ตน สด อาย 45 วน (aerial part,


2

27.8

100

-

0.43

1.56

(0.60)

-

-

-

0.02

0.06

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 37

หญาซกแนลนอน Signal grass, Brachiaria decumbens.



2

26.5

100

-

0.42

1.60

(0.44)

0.07

0.25

-

0.01

0.03

-

0.02

0.09

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-





38

หญาซกแนลเลอย Creeping signal grass /koronivia grass, Brachiaria humidicola - ตนสด อาย 30 วน (aerial part,


2

25.8

100

-

0.45

1.76

-

0.05

0.20

-

0.04

0.15

-

0.03

0.12

-

0.92

3.58

-

92.00

356.60

-

14.50

56.22

-

5.99

23.22

-



2

27.7

100

-

0.51

1.83

(0.48)

0.11

0.39

(0.34)

0.03

0.11

(0.16)

0.03

0.11

(0.02)

1.11

4.00

-

136.22

491.76

(180.88)

31.71

114.48

(82.56)

9.98

36.04

(21.48)



2

28.3

100

-

0.76

2.70

(1.24)

0.10

0.36

(0.18)

0.11

0.37

(0.36)

0.03

0.10

(0.04)

0.77

2.73

-

19.95

70.51

(12.42)

12.07

42.64

(3.13)

6.70

23.69

(5.96)



1

89.7

100

-

3.69

4.11

-

0.52

0.58

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

39 หญาซดาน Sudan grass, Sorghum sudanese

- ตนสด (aerial part, fresh)

2

22.0

100

-

0.78

3.53

-

0.05

0.21

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

40

หญาเซทาเรย Setaria grass, Setaria sphacelata



2

19.2

100

-

0.58

3.02

(1.07)

0.03

0.17

(0.03)

0.03

0.15

(0.19)

0.03

0.14

-

0.84

4.36

-

38.05

198.20

-

31.27

162.86

-

7.09

36.91

-



2

22.2

100

-

0.48

2.18

(0.72)

0.03

0.16

(0.03)

0.09

0.42

(0.48)

0.03

0.14

(0.06)

0.94

4.24

(3.27)

16.75

75.43

(12.22)

9.00

40.53

(30.13)

7.66

34.51

(12.27)

41

หญาดอกแดง Natal grass, Melinis repens (Willd.) Ziska.



2

37.0

100

-

0.53

1.42

-

0.04

0.10

-

-

Trace

-

-

-

-

1.40

3.80

-

47.20

127.50

-

17.90

48.30

-

8.90

24.10

- 42 หญาตนตด Running grass,

Brachiaria reptans(L.) Gard.&C.E. Hubb



2

27.5

100

-

0.55

2.00

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-





43 หญาเนเปยร Napier/Elephant grass, Pennisetum purpureum



2

15.8

100

(0.7)

0.28

1.75

(0.28)

0.09

0.58

(0.01)

-

-

-

0.04

0.26

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

18.7

100

-

0.41

2.18

(0.70)

0.09

0.47

(0.16)

0.00

0.00

(0.00)

0.03

0.15

-

1.10

5.90

-

58.87

314.82

-

10.65

56.98

-

4.15

22.20

-



2

23.7

100

(3.1)

0.60

2.52

(0.63)

0.06

0.25

-

0.25

0.21

-

0.03

0.13

(0.06)

1.00

4.22

(2.16)

89.03

375.67

(367.658)

14.27

60.20

(40.95)

6.53

27.54

(1.96) 44

หญาเนเปยรแคระ Dwarf napier grass, Pennisetum purpureum cv.Mott - ตน สด อาย 30 วน (aerial part,


2

15.7

100

-

0.59

3.77

(0.96)

0.05

0.30

(0.13)

0.31

1.95

-

0.04

0.25

(0.07)

0.80

5.08

-

54.20

345.24

-

7.45

47.45

-

3.98

25.37

-



1

90.6

100

-

1.59

1.75

-

0.53

0.58

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

23.6

100

-

0.45

1.91

(0.46)

0.12

0.52

(0.10)

0.00

0.00

(0.00)

0.04

0.15

-

0.39

5.90

-

74.30

314.82

-

13.45

56.98

-

5.24

22.20

-



2

24.4

100

-

0.45

1.83

-

0.11

0.47

-

0.48

1.95

-

0.04

0.15

-

1.24

5.08

-

84.24

345.24

-

11.58

47.45

-

6.19

25.37

- 45

หญาเนเปยรยกษ King grass, Pennisetum purpureum x Pennisetum gluacum - ตน สด อาย 30 วน (aerial part,


2

20.4

100

-

0.44

2.15

(0.30)

0.12

0.57

(0.07)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

21.1

100

-

0.38

1.81

(0.34)

0.12

0.56

(0.07)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



ตารางท 16 คาแรธาต (ยกเวน แคลเซยม และฟอสฟอรส) ของวตถดบอาหารโคเนอ


Number Feedstuff Feed DM K Mg Na S Cu Fe Mn Zn


46

หญาบฟเฟล Buffel grass, Cenchrus ciliaris

- ตน สด ( fresh)

2

21.4

100

-

0.71

3.30

-

0.05

0.24

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 47

หญาใบมน Broadleaf carpet grass, Axonopus compressus (Swartz.) Beauv



2

33.0

100

-

0.48

1.43

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

48

หญาปลอง Native hymenachne grass, Hymenachne acutigluma.


2

30.2

100

-

0.57

1.90

(0.40)

0.09

0.30

(0.10)

0.03

0.10

(0.10)

-

-

-

2.90

9.60

(3.80)

178.20

590.20

(298.90)

122.50

405.60

(6.00)

13.00

43.20

(11.30) 49

หญาปากควาย Crowfoot grass, Dactyloctenium aegyptium (L.) Willd



2

30.5

100

-

0.46

1.51

-

0.09

0.30

(0.10)

- trace

-

-

-

-

1.60

5.40

(1.10)

140.70

461.40

(323.70)

80.90

265.30

(306.60)

15.10

49.50

(21.80)

50

หญาแฝก Vetiver grass, Vetiveria zizanioides Nash

- ตน แหง (aerial part, dried)

1

29.0

100

-

-

-

-

-

0.13

(0.04)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 51

หญาพลแคทลม Plicatulum grass, Paspalum plicatulum



2

24.9

100

-

0.33

1.34

(0.66)

0.07

0.27

(0.05)

0.01

0.03

(0.05)

0.04

0.17

-

1.39

5.58

-

40.43

162.38

-

25.93

104.14

-

4.98

20.02

-



2

28.7

100

-

0.55

1.90

-

0.09

0.32

-

0.07

0.25

-

0.06

0.20

-

1.07

3.72

-

84.82

295.54

-

40.87

142.42

-

5.50

19.15

-

52

หญาแพงโกลา Pangola grass/common finger grass, Digitaria eriantha cv.Taiwan



2

26.9

100

-

0.28

1.03

(0.61)

0.10

0.37

(0.15)

0.06

0.23

(0.23)

0.03

0.12

-

1.63

6.07

-

233.10

866.54

-

106.58

396.20

-

4.97

18.46

-



2

29.9

100

-

0.47

1.58

(0.81)

0.07

0.22

(0.10)

0.16

0.52

(0.38)

0.04

0.14

(0.06)

1.26

4.22

(1.11)

49.67

166.13

(71.21)

46.76

156.38

(208.27)

7.55

25.25

(7.23)


ตารางท 16 คาแรธาต (ยกเวน แคลเซยม และฟอสฟอรส) ของวตถดบอาหารโคเนอ


Number Feedstuff Feed DM K Mg Na S Cu Fe Mn Zn


53 หญารซ Ruzi grass/Kongo grass, Brachiaria ruziziensis



2

19.8

100

-

0.55

2.79

-

-

-

-

0.01

0.04

-

0.04

0.22

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

20.2

100

(2.4)

0.41

2.05

(0.81)

0.09

0.44

(0.32)

0.00

trace

(0.00)

0.03

0.14

(0.03)

0.48

2.39

(0.33)

90.93

450.15

(446.35)

19.18

94.94

(41.58)

5.75

28.46

(4.07)



2

26.9

100

-

0.51

1.90

(0.66)

0.09

0.34

(0.13)

0.00

trace

(0.00)

0.04

0.14

(0.04)

0.72

2.68

(0.85)

18.96

70.49

-

8.14

30.27

-

9.11

33.87

(12.43)



1

88.0

100

-

0.9

1.02

-

0.58

0.54

-

-

trace

-

0.10

0.11

-

3.64

4.14

-

375.58

426.79

-

139.01

157.97

-

21.04

23.91

-

54

หญาโรดส Rhodes grass, Chloris gayana



2

26.6

100

(1.4)

0.62

2.46

-

-

-

-

0.253/

1.003/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

27.4

100

-

0.37

1.35

(0.54)

0.04

0.15

-

0.11

0.41

-

0.07

0.27

-

1.25

4.56

-

122.17

445.87

-

15.73

57.42

-

6.93

25.28

-



2

28.5

100

-

0.35

1.22

-

0.03

0.09

-

0.10

0.34

-

0.07

0.25

-

1.02

3.58

-

67.15

235.60

-

4.20

29.53

-

3.76

13.19

-

55

หญาหวาย long-leaved paspalum grass, Paspalum longifolium Roxb.



2

31.0

100

-

0.52

1.67

-

0.06

0.20

-

-

Trace

-

-

-

-

1.70

5.40

-

115.10

371.70

-

72.20

232.80

-

7.80

25.00

-

56

หญาเหบ Buffalo grass, Paspalum conjugatum Bergius



2

27.8

100

(3.9)

0.44

1.58

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-




57

หญาแหวน Nadi blue grass, Dichantium caricosum (L.) A. Camus



2

37.0

100

-

0.81

2.20

(1.31)

0.10

0.27

(0.12)

-

trace

-

-

-

-

2.21

5.97

(1.27)

108.47

293.17

(80.76)

23.83

64.40

(23.05)

10.18

27.50

(4.97) 58




2

20.6

100

(2.4)

0.52

2.51

-

0.07

0.32

-

-

trace

-

0.05

0.22

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



2

21.9

100

-

0.32

1.48

(0.50)

0.14

0.63

(0.22)

0.00

0.01

(0.01)

0.04

0.17

(0.05)

1.12

5.10

(1.57)

71.84

328.02

(195.63)

67.90

310.06

(309.06)

5.33

24.33

(4.92)



2

24.4

100

(2.4)

0.40

1.62

(0.39)

0.16

0.65

(0.10)

0.00

0.01

(0.10)

0.05

0.21

(0.09)

1.13

4.65

(0.11)

53.68

219.00

207.28

16.78

68.78

(23.65)

5.59

22.93

(0.61)

59

หญาเฮมลกนน Hamil guinea grass, Panicum maximum cv. Hamil


2

24.5

100

-

0.65

2.66

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 59 หอยเชอร Golden apple snail,

Pomacea canaliculata Lamarck.

- เนอบด แหง (meat, dried)

5

90.2

100

(1.0)

-

-

-

0.28

0.31

(0.04)

0.11

0.12

(0.01)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- เปลอกรวมเนอบด แหง (whole,

dried)

5

97.3

100

(0.1)

-

-

-

0.06

0.06

(0.00)

0.15

0.15

(0.03)

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

60 แหวหม Nutgrass, Cyperus rotundus Linn


1

-

100

-

-

3.30

(0.10)

-

0.20

(0.00)

-

0.10

(0.00)

-

-

-

-

6.90

(1.90)

-

367.70

(78.60)

-

101.50

(91.40)

-

21.40

(0.50)



ตารางท 17 คาแรธาตชนดตาง ๆ ของวตถดบแหลงแรธาตสาหรบโคเนอ Number Feedstuff Feed DM Ca P K Mg

class (%) (%) (%) (%) (%) 1 กามะถน Sulfur

- แคลเซยมซลเฟต calcium sulfate dihydrate (gypsum)

6

854/

100

-

22.024/

25.904/

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

2.224/

2.614/

-

- โซเดยมซลเฟต sodium sulfate decahydrate

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- แอมโมเนยมซลเฟต ammonium sulfate

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2 แคลเซยม Calcium - แคลเซยมคารบอเนต calcium carbonate

6

-

100

-

-

39.404/

-

-

0.044/

-

-

0.064/

-

-

0.054/

-

- ไดแคลเซยมฟอสเฟต dicalcium phosphate

6

97.0

100

-

21.304/

22.004/

-

18.704/

19.304/

-

0.074/

0.074/

-

0.574/

0.594/

-

- โมโนแคลเซยมฟอสเฟต monocalcium phosphate

6

974/

100

-

15.904/

16.404/

-

20.954/

21.604/

-

0.084/

0.084/

-

0.594/

0.614/

-

- หนปนบด ground limestone

6

-

100

-

-

34.004/

-

-

0.024/

-

-

0.124/

-

-

2.064/

-

- charcoal (bone black/bone char)

6

904/

100

-

27.104/

30.114/

-

12.704/

14.144/

-

0.144/

0.164/

-

0.534/

0.594/

-

- dolomitie

6

994/

100

-

22.104/

22.304/

-

0.044/

0.044/

-

0.364/

0.364/

-

9.894/

9.994/

-

- oystershell, ground

6

994/

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



Number Feed Na S Cu Fe Mn Zn Cl Co F I Se

class (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 1

6

-

-

-

20.014/

23.544/

-

-

-

-

0.174/

0.204/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

13.844/

14.274/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

24.104/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

2

6

-

0.064/

-

-

-

-

-

-

-

-

0.034/

-

-

0.034/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

0.054/

0.054/

-

1.114/

1.144/

-

9.704/

10.004/

-

1.404/

1.404/

-

0.034/

0.034/

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

-

-

-

0.174/

0.184/

-

-

-

-

-

-

-

6

0.064/

0.064/

-

1.184/

1.224/

-

9.704/

10.004/

-

1.504/

1.604/

-

0.034/

0.044/

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

-

-

-

0.204/

0.214/

-

-

-

-

-

-

-

6

-

0.064/

-

-

0.044/

-

-

-

-

-

0.354/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

0.364/

0.364/

-

-

-

-

-

-

-

0.084/

0.084/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

76.684/

77.454/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-


ตารางท 17 คาแรธาตชนดตาง ๆ ของวตถดบแหลงแรธาตสาหรบโคเนอ

Number Feedstuff Feed DM Ca P K Mg class (%) (%) (%) (%) (%) 3 โคบอลต Cobalt

- โคบอลตคารบอเนต cobalt carbonate

6

994/

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4 ซลเนยม Selenium - โซเดยมซลไนท sodium selenite

6

984/

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5 โซเดยม Sodium - โซเดยมคลอไรด sodium chloride

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- โซเดยมไบคารบอเนต sodium bicarbonate

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ไตรโซเดยมฟอสเฟต trisodium phosphate

6

964/

100

-

-

-

-

24.004/

25.004/

-

-

-

-

-

-

-

- โมโนโซเดยมฟอสเฟต monosodium phosphate

6

974/

100

-

-

-

-

21.804/

22.504/

-

-

-

-

-

-

- 6 ทองแดง Copper (cupric)

- ควปรกซลเฟต cupric sulfate pentahydrate

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 7 โพแทสเซยม Potassium

- โพแทสเซยมคลอไรด potassium chloride

6

-

100

-

-

0.054/

-

-

-

-

-

50.544/

-

-

0.114/

-

- โพแทสเซยมไบคารบอเนต potassium bicarbonate

6

994/

100

-

-

-

-

-

-

-

38.664/

39.054/

-

-

-

-

- โพแทสเซยมไอโอไดด potassium iodide

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

21.004/

-

-

-

-




class (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 3

6

-

-

-

-

0.204/

-

-

-

-

-

0.054/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

46.003/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

4

6

26.104/

26.604/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

44.694/

45.604/

-

5

6

-

39.344/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

60.664/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

27.004/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

29.804/

31.004/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

16.184/

16.684/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 6

6

-

-

-

-

12.844/

-

-

25.454/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 7

6

-

1.004/

-

-

0.194/

-

-

-

-

-

0.064/

-

-

-

-

-

-

-

-

47.263/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

68.173/

-

-

-

-



Number Feedstuff Feed DM Ca P K Mg class (%) (%) (%) (%) (%) 8 ฟอสฟอรส Phosphorus

- กระดกปนอบ steamed bone meal

6

974/

100

-

30.704/

31.504/

-

13.794/

14.224/

-

0.184/

0.194/

-

0.624/

0.644/

-

- ไดแอมโมเนยมฟอสเฟต diammonium phosphate

6

974/

100

-

0.504/

0.524/

-

19.984/

20.604/

-

0.014/

0.014/

-

0.454/

0.464/

-

- โมโนแอมโมเนยมฟอสเฟต monoammonium phosphate

6

974/

100

-

0.274/

0.284/

-

23.994/

24.744/

-

0.014/

0.014/

-

0.454/

0.464/

-

- defluorinated phosphate

6

-

100

-

-

32.004/

-

-

18.004/

-

-

0.084/

-

-

0.424/

-

- rock phosphate

6

-

100

-

-

35.003/

-

-

13.003/

-

-

0.063/

-

-

0.413/

-

- rock phosphate, low fluorine

6

-

100

-

-

36.003/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- rock phosphate, soft

6

994/

100

-

17.003/

17.173/

-

9.003/

9.093/

-

-

-

-

0.383/

0.383/

- 9 แมกนเซยม Magnesium

- แมกนเซยมคารบอเนต magnesium carbonate

6

984/

100

-

0.024/

0.024/

-

-

-

-

-

-

-

30.194/

30.814/

- - แมกนเซยมออกไซด magnesium oxide

6

984/

100

-

3.014/

3.074/

-

-

-

-

-

-

-

55.084/

56.204/

- 10 แมงกานส Manganese

- แมงกานสออกไซด manganous oxide

6

994/

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-




class (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 8

6

0.394/

0.404/

-

0.204/

0.214/

-

13.604/

14.004/

-

0.084/

0.084/

-

-

-

-

0.034/

0.034/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

0.054/

0.054/

-

2.104/

2.164/

-

9.704/

10.004/

-

1.204/

1.244/

-

0.044/

0.044/

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

-

-

-

0.204/

0.214/

-

-

-

-

-

-

-

6

0.064/

0.064/

-

1.424/

1.464/

-

9.704/

10.004/

-

1.694/

1.744/

-

0.044/

0.044/

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

-

-

-

0.244/

0.254/

-

-

-

-

-

-

-

6

-

4.904/

-

-

-

-

-

10.004/

-

-

0.674/

-

-

0.024/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.184/

0.184/

-

-

-

-

6

-

0.033/

-

-

-

-

-

10.003/

-

-

1.683/

-

-

0.023/

-

-

0.013/

-

-

-

-

-

-

-

0.503/

0.503/

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

0.103/

0.103/

-

-

-

-

-

-

-

1.903/

1.923/

-

0.103/

0.103/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

1.493/

1.503/

-

-

-

-

-

-

- 9

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.024/

0.024/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0.014/

0.014/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- 10

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

76.684/

77.454/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



Number Feedstuff Feed DM Ca P K Mg class (%) (%) (%) (%) (%)

11 สงกะส Zinc - ซงคซลเฟต zinc sulfate

6

994/

100

-

0.024/

0.024/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ซงคออกไซด zinc oxide

6

-

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

12 เหลก Iron (ferrous) - เฟอรรสซลเฟต ferrous sulfate heptahydrate

6

984/

100

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-




class (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) 11

6

-

-

-

17.504/

17.684/

-

0.014/

0.014/

-

0.104/

0.104/

-

0.014/

0.014/

-

36.004/

36.364/

-

0.024/

0.024/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

6

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

78.004/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

12

6

-

-

-

-

12.354/

-

-

-

-

-

21.844/

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-



กานดา นาคมณ วระพล พนพพฒน และ ธารงศกด พลบารง. 2540. การใชตนและใบไมยราแหงเสรมโปรตนสาหรบโค

เนอในชวงฤดแลง. หนา 29-39.ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2540. กองอาหารสตว กรมปศสตว


กรมปศสตว. 2546. พชอาหารสตวพนเมอง เลม 1. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด. กรงเทพฯ. 173 น.

กรมปศสตว. 2547. ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย

จากด กรงเทพฯ. 37 น.

กรมปศสตว. 2548. พชอาหารสตวพนเมอง เลม 2. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด. กรงเทพฯ. 228 น.

กรมวชาการเกษตร. 2550. ฐานความรดานพช : เดอย. online : http://www.doa.go.th/pldata/O2LOCAL/oard3/ duay/

body.main.html. available 22/9/2550.

กองอาหารสตว. 2539. รวบรวมบทความวชาการดานอาหารสตว รวบรวมครงท 1 พ.ศ.2539. กองอาหารสตว

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ. หนา 33-37..

ไกรสทธ วสเพญ บญเสรม ชวะอสระกล บญลอม ชวะอสระกล และสมคด พรหมมา. 2543. การยอยไดและพลงงาน

สทธจากการคานวณของตนออยแหง.หนา 114-122. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สาขาสตว ครงท 38. กรงเทพ.

ขวญตา ขาวม จงรกษ จนทรเจรญสข ชยฤกษ สวรรณรตน และ เอจ สโรบล. 2550. ผลการใสเหลก สงกะสและเปลอก

สบปะรดตอผลผลตของขาวโพดหวานทปลกในดนเนอปน. หนา 91-98. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาพช ครงท 45. กรงเทพฯ.

จนทกานต อรณนนท และ วรรณา อางทอง. 2539. รายงานเบองตนสภาพการจดการดานอาหารโคเนอและโคนมของ

เกษตรกรในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ. หนา 88-110. ใน : รวมบทความวชาการดานอาหารสตว. กองอาหารสตว

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.

จารวลย แสนปง ดวงสมร สนเจมสร และ สกญญา จตตพรพงษ. 2550. ผลของการใชใบมนสาปะหลงและกากมน

สาปะหลงในอาหารขนตอการเจรญเตบโตและสภาพแวดลอมในกระเพาะหมกของแกะ. หนา 163-170. ใน:

รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 45. กรงเทพ.

จนดา สนทวงศ ณ อยธยา เทดศกด ชมชนจตร และ คมภร ภกดไทย. 2547. การใชถวทาพระสไตโลแหงเลยงโคเนอ. หนา

269-278. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2547. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

กรงเทพฯ.

จรวรรณ คาดวง สมคด พรหมมา บญลอม ชวะอสระกล และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2549. การเสรมหญารซแหงดวยใบ

มนสาปะหลงแหงหรอหมกเพอเปนอาหารหยาบเลยงโคทใหนมปานกลาง. หนา 347-354. ใน : รายงานการ

ประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 44. กรงเทพฯ.

ฉายแสง ไผแกว พมพาพร พลเสน และ บญช ชมภสอ. 2546. การทดสอบพนธขาวฟางหวานเพอผลตหญาหมก. หนา

188-197. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2546. กองอาหารสตว กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ.

กรงเทพฯ. เฉลา พทกษสนสข ณทนาถ โคตรพรหม วารณ พานชผล และ วรรณา อางทอง. 2550. การประเมนคณคาทางโภชนะ

ของหญาแพงโกลาแหง. หนา 222-233. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2550. กองอาหารสตว กรมปศสตว


เฉลมพล เยองกลาง ไกรสทธ วสเพญ ไพวลย ศรนานวล ศศพนธ วงศสทธาวาส และ จาลอง มตรชาวไทย. 2549. ผลของการ

http://www.doa.go.th/pldata/O2LOCAL/oard3/ duay/ body.main.html�

http://www.doa.go.th/pldata/O2LOCAL/oard3/ duay/ body.main.html�


ใชกากมะเขอเทศแหงเปนแหลงของอาหารหยาบตอปรมาณการกนได กระบวนการหมกในกระเพาะรเมน

และเมตาโบไลตในเลอดของโคเนอ. หนา 158-166. ใน: รายงานการ ประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สาขาสตว ครงท 44. กรงเทพฯ.

เฉลยว บญมน ชานาญ แกวมณ วชาญ แกวเลอน และ เขมชาต จวประสาท. 2544. การศกษาระดบความตองการ

โปรตนในอาหารของกบบลฟรอก. หนา 383-390. ใน : รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการงานแสดง

เทคโนโลยการเกษตรเพออนโดจน. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. วนท 25 - 31 พฤษภาคม

2544. อบลราชธาน.

ณฐชนก อมรเทวภทร และ ปฐมา จาตกานนท. 2549. ผลของอณหภมอดตอความแขงของเมดอาหารและการใชประโยชน

ไดของแปงในขาวโพดเลยงสตวและมนสาปะหลงเสน. หนา 11–17. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 44. กรงเทพ ฯ.

โตโมยก คาวาชมา วทยา สมามาลย พมพาพร พลเสน ราไพร ใจเทยง วชรนทร บญภกด และ ฟมโนร เทราดะ. 2546.

คาความสมดลของพลงงานและไนโตรเจนในขบวนการเมตาโบลซมของโคพนเมองไทยทเลยงดวยหญารซแหง

และเสรมกากถวเหลองระดบตางๆ. หนา 362–378. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2546. กองอาหารสตว

กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.

ทพยวรรณ ปรพฒนานนท. 2531. คณคาทางโภชนะและการใชเปลอกขาวโพดฝกออนเปนอาหารสตวเคยวเออง.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 87 น.

ทพยา สงหลกษณ. 2531. การใชซงขาวโพดเปนอาหารสตวเคยวเออง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 91 น.

นวลมณ กาญจนพบลย วารณ พานชผล จรพฒน บญเนอง นศา โสภณ พลศร ศกระรจ วภา หรญสรงค และ

สมนทพย บนนาค. 2527. ผลการวเคราะหอาหารสตว. หนา 1 – 47 ใน : รายงานผลงานวจยสาขาผลตปศสตว

ประจาป พ.ศ. 2527. กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ.

บญลอม ชวะอสระกล และ ชศกด แสงสนธ. 2533. การเปรยบเทยบตนขาวโพดหวานหลงเกบฝกหมกกบหญารซหรอ

ฟางหมกยเรยเปนอาหารฐานสาหรบโครน. หนา 35 – 46. ใน : รายงานการประชมทางวชาการมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 28. กรงเทพฯ.

บญลอม ชวะอสระกล. 2535. การใชถวมะแฮะเปนอาหารสตว 2.การยอยไดของใบและเมลดในสตวเคยวเออง. วารสาร

เกษตร 8 (1) : 69 - 84.

บญลอม ชวะอสระกล และ สมคด พรหมมา. 2535. การใชหวอาหารกอนเสรมฟางหมกและอาหารขนในโคนมรน.

วารสารวจยและสงเสรมการเกษตร 10 (1) : 35 - 45.

บญลอม ชวะอสระกล และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2535. ยเรย - กากนาตาล หวอาหารเขมขนชนดกอน 1. ผลการ

เสรมทมตอการยอยไดของฟาง. หนา 275- 286.ใน : รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


บญลอม ชวะอสระกล และ สชน ตงทววพฒน. 2538. การใชการงาทดแทนกากถวเหลองในอาหารไกไข. วารสารเกษตร.

11 (1) : 18 - 26.

บญลอม ชวะอสระกล เสาวลกษณ แยมหมนหาญ ฉนทนา นวมนวล และ ไกรสทธ วสเพญ. 2540. การทานายคณคา

ทางอาหารของฟางขาว หญารซ และใบกระถนทนยมใชเลยงโคนมดวยวธถงไนลอน. หนา 267 - 281. ใน :

รายงานการประชมทางวชาการ คณะเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม.

บญลอม ชวะอสระกล. 2544. งานวจยการใชวสดเศษเหลอเปนอาหารโคนมในประเทศไทยจากอดตถงปจจบน. หนา


111 - 134. ใน : รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการงานแสดงเทคโนโลยการเกษตรเพออนโดจน คณะเกษตรศาสตร

มหาวทยาลยอบลราชธาน. 25 - 31 พฤษภาคม 2544. อบลราชธาน.

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการท 2 การผลตหญารซแหงในแปลง

หญาขนาดใหญและการศกษาคณคาทางอาหารของหญาสด และหญาแหงอายประมาณ 50 วน. หนา 36 – 44.

ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลตนานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและ

อาหารขนคณภาพด” เสนอตอ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 3 วธรกษาสภาพรเมนให

เหมาะสมแกการหมกยอยอาหาร (ปองกน acidosis) โดยใชบฟเฟอรและหญาแหงรวมทงผลทมตอสมรรถภาพ

การผลตของโคทใหนมสง. หนา 45 - 63 ใน: รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลต

นานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด” เสนอตอ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย

(สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 4 การใชหญาแหงหรอ

หญาหมกรวมกบอาหารขนระดบสงทมผลตอคา pH กรดไขมนระเหยไดและแอมโมเนยไนโตรเจนในกระเพาะ

รเมนในของโคนม. หนา 64 - 73. ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลต

นานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด”เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย”(สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 6 กรรมวธเพมปรมาณ

โปรตนไหลผานในกากถวเหลอง และประสทธภาพการใชในสตรอาหารโคทใหนมสง. หนา 86 - 110. ใน :

รายงานฉบบสมบรณของโครงการ“การเพมประสทธภาพการผลตนานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและอาหาร

ขนคณภาพด” เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 8 อายการตดหญารซท

เหมาะสมรวมทงการปรบคณภาพหญาสดดวยการเสรมแหลงโปรตนและพลงงานเพอการเลยงโคในระยะ

กงกลางของการใหนม. หนา 136 – 159. ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลต

นานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด”เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย”(สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 9 การพฒนาอาหารหยาบ

คณภาพดจากหญารซแหง และ การสรางสตรอาหารขนทเหมาะสมสาหรบโคใหนมสง. หนา 160 – 184. ใน

:รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลตนานมโคโดยใชอาหารผสมครบสวนและ

อาหารขนคณภาพด” เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 10 กรรมวธการผลตและ

อายการเกบอาหารครบสวน ความชนสงทมฟางหมกเปนอาหารหยาบหลก รวมทงการใชเปนอาหารโคนมทใหนม

ปานกลาง. หนา 185 - 204. ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลตนานม

โคโดยใชอาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด” เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการยอยท 11 การผลตอาหารหยาบ

ผสมจากหญาแหงหรอฟางขาวและผลตอาหารขนทเหมาะสมสาหรบโครดนมในระยะกลางถงปลายทางการให

นม. หนา 205 - 226. ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลตนานมโคโดยใช

อาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด” เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา และ บญเสรม ชวะอสระกล. 2548. โครงการท 12 การใหหญารซแหงเสรม

165 0บทท 9 ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ

แหลงโปรตนและพลงงานจากใบมนสาปะหลงหมกและแหง เพอผลตอาหารหยาบคณภาพดเลยงโคใหนมปาน

กลาง. หนา 227 - 246. ใน : รายงานฉบบสมบรณของโครงการ “การเพมประสทธภาพการผลตนานมโคโดย

ใชอาหารผสมครบสวนและอาหารขนคณภาพด” เสนอตอสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.)

บญลอม ชวะอสระกล องอาจ สองส และ สชน ตงทววพฒน. 2550. องคประกอบทางเคม การยอยได และคาพลงงาน

ของใบกระถนหมกและปอสาหมกในสกร. หนา 281 - 287. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 45. กรงเทพฯ.

บญลอม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา บญเสรม ชวะอสระกล และ เสาวลกษณ แยมหมนอาจ. 2544. การผลตขาวโพด

หมกคณภาพดในเชงพาณชยสาหรบสหกรณ. หนา 196 – 199. ใน : รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการ

งานแสดงเทคโนโลยการเกษตรเพออนโดจน. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. อบลราชธาน.

บญเสรม ชวะอสระกล อทธพล เผาไพศาล บญลอม ชวะอสระกล และ สมคด พรหมมา. 2543. การยอยไดและพลงงาน

สทธจากการคานวณของตนถวเหลองตดฝกแหงในโคและแกะ. หนา 123 - 130. ใน : รายงานการประชมทาง

วชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร สาขาสตว ครงท 38. กรงเทพฯ.

บญเสรม ชวะอสระกล สมคด พรหมมา บญลอม ชวะอสระกล ฉนทนา นวมนวล เสาวลกษณ แยมหมนอาจ และ

นฤมล วงศเจรญ. 2543. การทาขาวโพดหมกคณภาพดเพอเปนอาหารสารองไวใหโคนมในฤดแลง. วารสาร

สตวบาล 10 (56) : 27 - 34.

ประธาน เสนวงศ ณ อยธยา. 2536. การปรบปรงคณภาพของฟางขาวและชานออยโดยการหมกดวยเชอราเพอใชเปน

อาหารสตวเคยวเออง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กรงเทพฯ. 54 น.

พรทว อยบร. 2545. การใชกากสบปะรดเปนอาหารโคขน. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 62 น.

พวน ทศพงศ วศษฐพร สขสมบต กงวาน ธรรมแสง และ วรพงษ สรยจนทราทอง. 2544. การศกษาความตองการ

พลงงานและโปรตนในโคนมสาวลกผสม. หนา 10 – 20. ใน : รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการงานแสดง

เทคโนโลยการเกษตรเพออนโดจน. คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. 25 - 31 พฤษภาคม 2544.

อบลราชธาน.

มณรตน รกษาชนม สมคด พรหมมา บญเสรม ชวะอสระกล และ บญลอม ชวะอสระกล. 2549. การใชหญารซแหง

เยอใยสงหรอฟางขาวเสรมดวยยเรยและพลงงานเพอเปนอาหารหยาบผสมเลยงโครดนม. หนา 355 - 362. ใน :

รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 44. กรงเทพฯ.

เมธา วรรณพฒน. 2545. แนวทางการผลตและศกยภาพการใชประโยชนของใบมนสาปะหลงมนเฮยเปนสวนผสมอาหาร

สตว. หนา 69 - 81 ใน : เอกสารประกอบการสมมนาวชาการ การวจยและพฒนาการผลตมนสาปะหลงเพอ

เพมศกยภาพการแปรรปอาหารสตวและเอทธานอล. สถาบนวจยพชไร กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและ

สหกรณ. กรงเทพฯ.

เยาวมาลย คาเจรญ. 2546. การผลตกระตาย. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.


เยาวมาลย คาเจรญ สาโรช คาเจรญ อภชย ศวประภากร และ พรรณศร สากยะ. 2529. สวนประกอบของโภชนะตางๆ

ของอาหารสตวในประเทศไทย. เอกสารประกอบการประชมมาตรฐานดานโภชนาการอาหารสตวสาหรบประเทศ

ไทย. 20 น.

วรรณา อางทอง ราไพร นามสล และ สภาพร มนตชยกล. 2548. การประเมนคาการยอยไดและพลงงานใชประโยชนได

166 0บทท 9 ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารโคเนอ

ของอาหารสตว โดยวธ Hohenhiem Gas Test (1) พชอาหารสตว. หนา 145 – 159. ใน : รายงาน


วรรณา อางทอง สรนนท นอยอทย และ นพวรรณ ชมชย. 2550. คาโภชนะทยอยไดของหญาแพงโกลาคณภาพตาใน

โคเนอลกผสมบราหมน. หนา 186 - 198. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2550. กองอาหารสตว กรมปศสตว


วรรณา อางทอง สรนนท นอยอทย ววฒน ไชยชะอม และ นพวรรณ ชมชย. 2549. คณคาทางโภชนะของหญา

แพงโกลาแหงทการเจรญเตบโตตางกน. หนา 145-154. ใน : รายงานการประชมวชาการสตวศาสตร ครงท 2

2549. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน.

วนย โยธนศรกล อนชา ศร ปราโมช ศตะโกเศศ และ สมปอง สรวมศร. 2535. การศกษาระดบระดบการใชใบถวมะแฮะ

ในอาหารสกรระยะเจรญเตบโต. หนา 1-18. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


วรนทรดา ลาดวน บญลอม ชวะอสระกล นชา สมะสาธตกล และ สมคด พรหมมา. 2540. ความเขมขนของเบตา-แคโรทน

ในอาหารโคนมและผลการเสรมเบตา-แคโรทนทมตอการผสมตดของโคนมลกผสม. หนา 251 – 266. ใน :

รายงานการประชมวชาการสาขาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม.

วณาพร จนทะสนธ สมคด พรหมมา บญเสรม ชวะอสระกล และ บญลอม ชวะอสระกล. 2547. การเสรมโซเดยมไบ

คารบอเนตรวมกบแมกนเซยมออกไซดและหญาแหงในอาหารผสมครบสวนทมหญารซหมกเปนอาหารหยาบหลก

เพอแกปญหาแอซโดซสในโครดนม. หนา 262–279. ใน: รายงานการประชมทางวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร


วระพล พนพพฒน รชดาวรรณ พนพพฒน และ เสนห กลนะ. 2548. การใชหญาแพงโกลาแหงรวมกบอาหารขนในระดบ

ตางๆในการเลยงโคเนอ. หนา 117 - 131. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2548. กองอาหารสตว กรมปศสตว


วระ อนทรนาร. 2537. การใชกากงาอดนามนในอาหารโคนม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 78 น.

ศรรตน บวผน นครไชย อนชน สมเกยรต ประสานพานช สกญญา จตตพรพงษ และ อทย คนโธ. 2549. การใชราสกด

นามนเปนวตถดบหลกเปนอาหารโคระยะรดนม. หนา 115 - 122. ใน : รายงานการประชมทางวชาการ

มหาวทยาลย เกษตรศาสตร ครงท 44 สาขาสตว. กรงเทพฯ.

ศกด ทองจนทร อรไท สรฤทธพงศ และ ศรพนธ โมราถบ. 2542. การใชหอยเชอรรเปนสวนประกอบอาหารเปดเทศขน.

จลสารวชาการปศสตว 4 (11) : 120 - 122.

ศกดา ประจกษบญเจษฎา จรรตน เงนแดง และ ภรมย บวแกว. 2549. การใชหญาซกแนลเลอยและถวทาพระสไตโลเปน

อาหารหยาบเลยงโคเนอ. หนา192 - 220. ใน : รายงานผลงานวจยประจาป 2549. กองอาหารสตว กรมปศสตว

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรงเทพฯ

สมพร ดวนใหญ รกไทย ศรบรนทร อทย เวยงแกว และ เชดไชย ศลาโชต. 2544. การใชใบตองกลวยเลยงโครดนม.

หนา 186 - 189. ใน : รายงานการสมมนาและเสวนาวชาการงานแสดงเทคโนโลยการเกษตรเพออนโดจน.

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน. อบลราชธาน.

สมศกด เพชรปานกน. 2542. การใชหอยเชอรบดตากแหงทดแทนปลาปนในสตรอาหารไกไข ชวงอาย 36 - 45 สปดาห.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล. กรงเทพฯ. 123 น.

สมศกด เพชรปานกน มนญ ชานาญเกษกรณ จรนทร ศรสวสด ศกดนา โพธารส ยอดชาย การภกด สมล หงสคา และ

ทองคา เพชรปานกน. 2544. การใชเปลอกหอยเชอรปนเปนแหลงอาหารแคลเซยมในนกกระทาไข. หนา 42 - 50.


ใน : รายงานการประชมวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 39 สาขาสตว. กรงเทพ.

สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2533. คณคาทางอาหารของเมลดทานตะวนในอาหารสตวปก. หนา 61 - 72.

ใน : รายงานการประชมทางวชาการทางวชาการมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 28 สาขาสตว. กรงเทพฯ.

สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2533. ผลการใชเมลดทานตะวนระดบตางๆในอาหารไกเนอ. วารสาร

เกษตรศาสตร (วทย) 24(4) : 439 - 456.

สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2534. การใชถวมะแฮะเปนอาหารไกเนอ 1.ใบมะแฮะในอาหารไกเนอ.

วารสารเกษตรศาสตร (วทย) 7(2) : 118 - 133.

สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2535. การใชกากงาทดแทนกากถวเหลองในอาหารไกเนอ วารสารเกษตร

11(1) : 27 - 38.

สชน ตงทววพฒน บญลอม ชวะอสระกล และ จตรา กลนหอม. 2536. การใชเมลดถวเหลองไมผานการสกดนามนเปน

อาหารสตวปก 2. ไกเนอ. วารสารเกษตร 9(3) : 213 - 229.

สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2537. การใชกากเรปซดเปนแหลงโปรตนในอาหารสตวปก 1.ไกไข.

วารสารเกษตร 10(2) : 136 - 147.

สชน ตงทววพฒน บญลอม ชวะอสระกล และ ไพฑรย พาสพษณ. 2540. แนวทางการใชกากเรปซด(คาโนลา)เปนแหลง

โปรตนในอาหารสตวปก แนวโนมการผลตปศสตวในประเทศไทย. หนา 124 - 138. ใน : รายงานการประชม

ทางวชาการสาขาสตวศาสตร งานเกษตรภาคเหนอ ครงท1. มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม.

สรนนท นอยอทย และ แพรวพรรณ เครอมงกร. 2549. คณคาทางโภชนะของหญากนนสมวง. หนา 327 - 337. ใน : รายงาน


อทธพล เผาไพศาล. 2544. การประเมนคณคาทางอาหาร และปรมาณการกนตนถวเหลองแหงและเปลอกฝกของสตวเคยว

เออง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม. 114 น.

องอาจ สองส สชน ตงทววพฒน และ บญลอม ชวะอสระกล. 2550. ผลของการใชใบกระถนหมกและใบปอสาหมกใน

อาหารสกรรน-ขน. หนา 274 - 280. ใน : รายงานการประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ครงท 45 สาขาสตว. กรงเทพฯ.

Cheva-Isarakul, B. and S. Tangtaweewipat. 1990. Effect of different levels of sunflower seed in broiler

rations. Poult. Sci 70: 2284 - 2294.

Cheva-Isarakul, B. and S. Tangtaweewipat. 1994. Rapeseed Meal as a Protein Source in Poultry Diets

1. Laying Hens. Proc. 8th AAAP Anim. Sci.Cong. 2: 916 - 917.

Cheva-Isarakul, B.1991. Non-Conventional Feed for Ruminants in Thailand. ASPAC/FFTC EXT. Bull. No. 307.

Harris, L. E., T. F. Leche, L. C. Kearl, P. V. Fonnesbeck, and H. Lloyd. 1982. Central and Southeast Asia

Tables of Feed Composition. International Feedstuffs Institute , Utah Agricultural Experiment Station,

Utah State University. Logan, Utah. 513 p.

Kearl, L. C. 1982. Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs

Institute, Utah Agricultural Experiment Station, Utah State University. Logan, Utah. 381 p.

National Agricultural Research Organization (NARO). 2001. Standard Tables of Feed Compostion in

Japan (2001). National Agricultural Research Organization. 245 p.

National Research Council (NRC). 1984. Nutrient Requirements of Beef Cattle. National Academy

Press. Washington D.C. 90 p.

Phengvilaysouk, A.,and M. Wanapat. 2008. Effect of coconut oil and cassava hay supplementation on


rumen ecology, digestibility and feed intake in swamp buffaloes. Livestock Research for Rural

Development. 11 p. online : http:// www.cipav.org.co/Irrd/Irrd20/supplement/amma 2.htm. available

30/5/2008.

Promma, S., B. Cheva-Isarakul, and D. Leenanuruksa. 1992. Development of Dairy Cattle Feeding and

Nutrition in Thailand. p. 239 - 258. in : Proc. of the sixth AAAP Anim. Sci. Cong. Vol. lI

AHAT, Bangkok.

Kanto, U. and S. Juttupornpong. 2005. Cassava in Animal Nutrition : with Reference to Thailand

Cassava. Thai Topical Development Institute, Kasetsart University. Bangkok. 99 p.

The National Academy of Sciences. 1982. United States – Canadian Tables of Feed Composition, 3rd

Revision.148 p. online : http:// www.nap.edu/openbook0309032458/html/7hlml.copyright1982,2000.

available 28/5/2008.

Wanapat, M., O. Pimpa, A. Petlum, and U. Boontao. 1997. Cassava hay : A new strategic feed for

ruminants during the dry season. Livest. Res. for Rural Devel. 9 (2): 1 – 5 .

http://www.nap.edu/openbook0309032458/html/7hlml.copyright1982,2000�

169 ภาคผนวก (Appendix)

ภาคผนวก (Appendix)


ภาคผนวกท 1 วธการประมวลผลขอมล และการตรวจสอบความถกตองของขอมลทไดจากการประมวลผล

การวเคราะหขอมลทางสถต ขอมลทงหมดของแตละตวแปรถกนามาทดสอบลกษณะการกระจายตวของขอมล

โดยใช univariate procedure และทาการคดเลอกขอมล โดยตรวจสอบหาคาทสง-ตาผดปกต (outlier) โดยพจารณาจาก

stem and leaf plot รวมกบ box plot (SAS, 1999) จากนน นาขอมลทผานการคดเลอกมาวเคราะหและประมวลผลทางสถต

ดวย mixed linear model procedure โดยวธ mixed model analysis ตามวธการ(meta-analysis) ของ St-Pierre (2001)

ดวยโปรแกรม SAS (1999) ซงมแบบจาลองทางสถต ดงน

Yij = Bo + B1Xij+ si* + bi*Xij + eij

โดยท Yij = พลงงานทกกเกบไดทระดบ j ของพลงงานทใชประโยชนไดทกนไดในการศกษา I

i = 1, 2, ………, n studies; j = 1, 2, ………, ni values

Bo = Y-intercept ของทกการศกษา (fixed effect)

B1Xij = สมประสทธถดถอยของพลงงานทกกเกบไดและพลงงานทใชประโยชนไดทกนไดของทกการศกษา

Xij = พลงงานทใชประโยชนไดทกนไดในลาดบ j ในการศกษา i

si* = อทธพลสมของการศกษา

bi = สมประสทธถดถอยของ y บน x ในการศกษา i

eij = คาความคลาดเคลอนสม

สมการทานายทไดจากการศกษาครงน ถกนามาทดสอบความถกตองของสมการ โดยใชคาทานายทไดจากการใช

สมการทดสอบทงหมดมาเปรยบเทยบกบ คาทวดไดจรงดวยวธ paired t-test ตามหลกการของ Paul et al. (2003) และ

ทดสอบความแมนยาของสมการ โดยอาศยคาทางสถตมาเปนตวชวด ไดแก mean proportion bias (%) และ mean

prediction error (MPE) ตามวธการของ Mandal et al. (2005)


2ภาคผนวกท 2 ชดขอมลพนฐานทใชเพอการสรางสมการทานายคาปรมาณการกนไดและตารางแสดงสมการทานายคาปรมาณการกนไดของโคพนเมองไทยและโคลกผสม

ตารางภาคผนวกท 2.1 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด และคาสงสดของฐานขอมลทนามาใชสรางสมการถดถอย

ตวแปรเดยว ทานายคาปรมาณการกนไดของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมน

Item n Mean SD. Min. Max.

Body weight (kg) 59 182.91 79.15 78.62 323.08

Metabolic body weight (kgBW0.75) 59 48.88 16.04 26.40 76.20

Dry matter intake (%BW) 59 2.56 0.40 1.83 3.42

Dry matter intake (g/d) 59 4,728.51 2,313.19 1,790.00 9,400.00

Dry matter intake (g/kgBW0.75/d) 59 92.81 18.52 79.33 136.00

ตารางภาคผนวกท 2.2 สมการถดถอยตวแปรเดยว เพอการทานายคาปรมาณการกนไดของโคพนเมองไทยและโคพนธบราหมนทไดจากการประมวลผลขอมล1/

Equations N R2 RSD P< Paired t-test Bias (%) MPE

DMI = 0.02887(SE=0.0026)BW - 0.5778(SE=0.5405) 59 0.91 0.10 0.0001 0.7915 -1.73 0.0967

DMI = 0.1431(SE=0.0131)BW0.75 - 2.3045(SE=0.7001) 59 0.80 0.10 0.0001 0.1099 -12.23 0.2166

1/ DMI, dry matter intake (kg/day); BW, body weight (kg); BW0.75, metabolic body weight (kg0.75); RSD, residual standard deviation; Bias (%), mean proportional of bias of prediction

value on actual; MPE, mean prediction error; Pooled = Thai native and Brahman purebred


ภาคผนวกท 3 ฐานขอมลทใชเพอการประเมนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานเพอการดารงชพ และเพอการเจรญเตบโตในโคอนเดยและโคยโรป และคาความตองการพลงงานพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตของโคพนเมองไทย และโคพนธบราหมน ตารางภาคผนวกท 3.1 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด และคาสงสดของฐานขอมลทนามาใช เพอการประเมนคา

ประสทธภาพการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพในโคอนเดย และโคยโรป

Item N Mean SD. Min. Max. Bos indicus Body weight (kg) 80 265.20 87.82 139.00 452.50


Metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d) 52 439.65 86.06 262.04 615.04

Energy retention (kJ/ kgBW0.75/d) 52 4.56 78.32 -152.50 178.90

Fasting heat production (kJ/ kgBW0.75/d) 28 274.26 59.83 150.68 357.61

Bos taurus

Body weight (kg) 28 294.40 69.35 223.99 533.00


Metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d) 22 576.05 61.29 418.40 652.70

Energy retention (kJ/ kgBW0.75/d) 22 17.19 45.62 -104.60 82.01

Fasting heat production (kJ/ kgBW0.75/d) 6 329.02 44.74 265.68 381.66


ตารางภาคผนวกท 3.2 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด และ คาสงสดของฐานขอมลทนามาใช เพอการประเมนคา

ประสทธภาพของการใชพลงงานทใชประโยชนไดเพอการเจรญเตบโตในโคอนเดย และโคยโรป

Item n Mean SD. Min. Max. Bos indicus Body weight (kg) 44 317.00 43.11 277.00 402.00


Metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d) 44 636.27 191.86 373.23 1,129.68

Energy retention (kJ/ kgBW0.75/d) 44 109.74 92.00 1.65 357.60

Heat increment (kJ/ kgBW0.75/d) 44 526.52 106.46 336.29 799.14

Bos taurus

Body weight (kg) 85 355.42 71.75 252.00 468.00


Metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d) 85 893.60 226.29 485.34 1,491.89

Energy retention (kJ/ kgBW0.75/d) 85 167.68 99.46 4.18 568.31

Heat increment (kJ/ kgBW0.75/d) 85 725.92 135.32 447.68 1,053.70

175 0ภาคผนวก ( Appendix)

ตารางภาคผนวกท 3.3 คาสถตจากการประมวลผลขอมล โดยการสรางสมการเสนตรง เพอหาคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานในโคอนเดย และโคยโรป1/

Response Dietary No. of data

No. of Parameter estimates Model statistics

parameter (Y)

parameter (X)

Experimental groups X - intercept Y - intercept SE Slope SE

RMSE R2 RSD P<

Efficiency of ME for maintenance, km

Bos taurus

ER MEI 28 4 562.12 (-326.03) 28.47 0.58 0.02 45.65 0.91 8.63 0.001

Bos indicus

ER MEI 80 7 431.98 (-276.47) 21.17 0.64 0.02 60.20 0.85 6.73 0.001

Efficiency of ME for growth, kg

Bos taurus

ER MEI 85 9 515.67 (-232.05) 19.42 0.45 0.02 37.97 0.88 4.11 0.001

Bos indicus

ER MEI 44 4 412.88 (-210.57) 20.80 0.51 0.02 25.61 0.94 3.86 0.001 1/ ER, energy retention (kJ/ kgBW0.75/d); MEI, metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d); X – intercept, metabolizable energy for maintenance (kJ/ kgBW0.75/d);

Y-intercept, net energy for maintenance (kJ/ kgBW0.75/d); SE, standard error; RMSE, root mean square error; RSD, residual standard deviation

176 0ภาคผนวก ( Appendix)

ตารางภาคผนวกท 3.4 คาทางสถตทไดจากการทดสอบสมการ ทใชในการประเมนคาประสทธภาพการใชประโยชนของพลงงานในโคอนเดย และโคยโรป

Energy retention (kJ/kgBW0.75/d)

Paired t-test Mean Mean

Equations1/ k2/ A vs. P proportional Prediction

Cattle Actual (A) Predicted (P) Residual (P-A) (P-value) bias (%) Error

1 km Bos indicus -89.54 ± 16.88 -90.06 ± 15.78 -0.52 ± 6.71 0.93 1.39 0.66

2 km Bos taurus -56.99 ± 28.60 -63.51 ± 27.04 -6.51 ± 8.47 0.45 7.00 0.78

3 kg Bos indicus 109.74 ± 13.86 113.93 ± 14.75 4.18 ± 4.07 0.31 3.17 0.25

4 kg Bos taurus 167.84 ± 13.19 168.92 ± 12.59 1.08 ± 4.59 0.81 0.24 0.22 1/ equation 1 = ER = (-276.47) + (0.64) MEI; equation 2 = ER = (-326.03) + (0.58) MEI

equation 3 = ER = (-210.57) + (0.51) MEI; equation 4 = ER = (-232.05) + (0.45) MEI 2/ km, efficiency of metabolizable energy for maintenance; kg, efficiency of metabolizable energy for growth

177

ตารางภาคผนวกท 3.5 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด และ คาสงสดของฐานขอมลทนามาใช เพอการประเมน

คาความตองการพลงงานเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตในโคพนเมองไทย และโคพนธบราหมน

Item n mean SD. Min. Max. Thai native cattle Average body weight (kg) 18 224.11 51.78 141.35 291.00

Metabolic body weight (kg BW0.75) 18 57.62 10.11 40.99 70.46

Metabolizable energy intake (kJ/kgBW0.75/d) 18 715.49 206.45 418.40 1,012.74

Average daily gain (g/kgBW0.75/d) 18 7.36 4.93 0.16 15.47

Average daily gain (g/d) 18 461.38 341.94 8.33 1,090.00

Brahman cattle

Average body weight (kg) 39 282.37 82.52 148.75 465.57

Metabolic body weight (kg BW0.75) 39 67.77 15.15 42.77 100.18

Metabolizable energy intake (kJ/kgBW0.75/d) 39 763.66 164.73 457.68 1,025.39

Average daily gain (g/kgBW0.75/d) 39 12.24 6.19 0.48 22.54

Average daily gain (g/d) 39 854.35 491.84 26.10 1,703.00

178 0ภาคผนวก (Appendix)

ตารางภาคผนวกท 3.6 คาทางสถตทไดจากการทดสอบสมการ ทใชในการประเมนคาความตองการพลงงานเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตในโคพนเมองไทย และโคพนธบราหมน1/

Response parameter

Independent parameter

Number of observations

Number of experiment

Parameter estimates Model statistics Paired t-test

(P-value)

MPB (%)

MPE

(Y) (X) Y - intercept SE Slope SE R2 RSD P<

Thai native cattle

MEI ADG 18 5 483.60 53.31 31.37 5.45 0.82 18.33 0.001 0.97 -2.30 0.12

Brahman cattle2/

MEI ADG 39 2 486.19 31.32 22.67 2.29 0.73 13.99 0.001 0.99 -1.19 0.11 1/ MEI, metabolizable energy intake (kJ/ kgBW0.75/d), ADG, average daily gain (g/ kgBW0.75/d); Y – intercept, metabolizable energy for maintenance (kJ/ kgBW0.75/d);

SE, standard error; RSD, residual standard deviation; MPB, mean proportional bias; MPE, mean prediction error 2/ ไดจากการประมวลผลขอมลโดย simple linear regression (general linear model; GLM)


ภาคผนวกท 4 ชดขอมลพนฐานทใชเพอการประเมนคาความตองการโปรตนเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตในโคพนเมองไทย โคพนธบราหมน และโคลกผสม

ตารางภาคผนวกท 4.1 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด และคาสงสดของฐานขอมลทนามาใช เพอประเมนคาความตองการ

โปรตนเพอการดารงชพและเพอการเจรญเตบโตในโคพนเมองไทย โคพนธบราหมน และโคลกผสม

Item n Mean SD. Min. Max. Thai native cattle Body weight (kg) 24 149.99 60.83 78.62 258.67


Average daily gain (g/d) 24 327.54 325.30 -165.00 865.46

Average daily gain (g/kgBW0.75/d) 24 6.94 6.45 -5.39 15.37

Crude protein intake (g/d) 24 327.38 162.34 40.00 601.87

Crude protein intake (g/kgBW0.75/d) 24 7.67 2.49 1.44 10.12 Brahman cattle

Body weight (kg) 73 283.32 68.14 144.25 465.57


Average daily Gain (g/d) 73 834.30 372.60 -18.30 1,609.00

Average daily Gain (g/kgBW0.75/d) 73 12.49 4.93 -0.44 21.79

Crude protein intake (g/d) 73 719.59 289.36 181.02 1,280.56

Crude protein intake (g/kgBW0.75/d) 73 10.96 4.14 4.11 18.13 Crossbred cattle

Body weight (kg) 33 306.84 95.19 97.00 420.00


Average daily Gain (g/d) 33 889.31 311.68 280 1340

Average daily Gain (g/kgBW0.75/d) 33 13.29 3.25 5.35 19.99

Crude protein intake (g/d) 33 919.75 319.91 404.8 1,390.00

Crude protein intake (g/kgBW0.75/d) 33 13.55 2.89 7.73 19.62

ตารางภาคผนวกท 4.2 สมการทานายคาความตองการโปรตนเพอการดารงชพและเพอการเพมนาหนกตวของโคพนเมองไทย โคพนธบราหมน และโคลกผสม1/

Response Parameter

(Y)

Independent Parameter

(X)

No. of observations

No. of experimental

groups

Parameter estimates

Model statistics Paired t-test

(P-value) MPB (%)

MPE Y-intercept

SE Slope

SE

R2 RSD P<

Thai native cattle

CPI ADG 24 6 5.03 0.34 0.38 0.04 0.83 0.23 0.001 0.98 -1.11 0.12

Brahman cattle

CPI ADG 73 7 4.52 1.11 0.56 0.44 0.50 0.33 0.001 0.07 -1.45 0.33

Crossbred cattle

CPI ADG 33 8 5.47 0.83 0.59 0.08 0.70 0.22 0.001 0.33 -3.95 0.08 1/ CPI, crude protein intake (gCP/ kgBW0.75/d), ADG, average daily gain (g/ kgBW0.75/d); Y – intercept, crude protein for maintenance (gCP/ kgBW0.75/d); SE, standard error; RSD,

residual standard deviation; MPB, mean proportional bias; MPE, mean prediction error


ภาคผนวกท 5 หลกเกณฑทใชประกอบการพจารณาการขนทะเบยนสตรอาหารสตว

ตามประกาศของกระทรวงฯ (ฉบบท 8) พ.ศ. 2538 ขอ 4 กาหนดคณภาพ หรอมาตรฐานของอาหารสตว

ประเภทวตถดบทผสมแลว ชนดหวอาหารสตว และอาหารสตวผสมสาเรจรป ใหมอตราสวนของโปรตน ไขมน เยอใย

หยาบ ความชน คดเปนรอยละของนาหนกอาหารสตว ตามทปรากฏในใบสาคญการขนทะเบยนอาหารสตว ทผ ไดรบ

อนญาตไดขอขนทะเบยนตอพนกงานเจาหนาท ตามความในมาตรา 37 แหงกฎหมาย วาดวยการควบคมคณภาพ

อาหารสตว ตามชอประเภท ชนด หรออายของสตว

ไขมน เยอใยหยาบ ความชน ชนดอาหารสตว โปรตน ไมนอยกวา เปอรเซนต

ไมนอยกวาเปอรเซนต

ไมมากกวา ไมมากกวา เปอรเซนต เปอรเซนต

โค

โคแรกเกด - อาย 2 เดอน 20 3 9 13

โคอายเกน 2-6 เดอน 16 2 10 13

โคอายเกน 6 เดอน – 1 ป 6 เดอน 12 2 13 13

โคอายเกน 1 ป 6 เดอนขนไป 10 2 14 13

โคตวผ นาหนกมากกวา 450 กก. ขนไป 10 2 17 13

โคเนอ โคขน 12 2 14 13

โคระยะตงทองและใหนม 14 2 14 13

อาหารผสมสาเรจอดแทง

โคขน (น.น. 150 – ขาย) 12 2 25 13

โคขน (น.น. 250 – ขาย) 10 2 25 13

โคขน (น.น. 350 – ขาย) 9 2 30 13

ลกโคอายเกน 2 เดอนขนไป 14 2 25 13

โคระยะตงทองและระยะรดนม 13 2 30 13

อาหารหยาบอดแทงใชเลยงทกระยะกนคกบ

อาหารขน

7 1 45 13


คณะทางานจดทามาตรฐานอาหารสตวเคยวเอองของประเทศไทย (ตาม คาสงกรมปศสตวท 668/2549 และ คาสงกรมปศสตวท 669/2549 รายละเอยดในภาคผนวก)

190 ดชน(Index)

ดชน(Index)

%

%BW --------------------------------------------------------- 17

A

ADG ---------------------------------------------------------- 15

animal protein ---------------------------------------------- 37

B

B1 ------------------------------------------------------------ 63

B12 ----------------------------------------------------------- 63

B3 ------------------------------------------------------------ 63

body weight ------------------------------------------------ 15

Bos indicus ------------------------------------------------- 15

Bos taurus -------------------------------------------------- 15

BTU ----------------------------------------------------------- 21

BW ------------------------------------------------------------ 15

C

Calcium ------------------------------------------------------ 47

Chlorine ----------------------------------------------------- 47

Choline ------------------------------------------------------ 64

Chromium --------------------------------------------------- 47

Cobalt -------------------------------------------------------- 47

comparative slaughter technique 27, 28, 30, 40, 45

Copper ------------------------------------------------------ 47

crude protein ------------------------------------------ 37, 45

D

digestible energy ------------------------------------ 21, 22

DMI ----------------------------------------------------------- 17

dry matter intake ------------------------------------------- 17

E

efficiency of ME for growth ----------------------------- 24

efficiency of ME for maintenance --------------------- 24

energy retention ---------------------------- 23, 27, 28, 30

essential amino acid ------------------------------------- 38

G

g/kgBW0.75 -------------------------------------------------- 17

GE ------------------------------------------------------------ 21

gross energy ----------------------------------------------- 21

H

heat energy ------------------------------------------------ 21

heat increment ---------------------------------------------- 22

heat production -------------------------------------- 25, 28

I

indirect respiratory calorimetry -------------- 27, 28, 30

Iodine -------------------------------------------------------- 47

Iron ----------------------------------------------------------- 47

M

macro minerals ------------------------------------------- 47

Magnesium ------------------------------------------------- 47

Manganese ------------------------------------------------- 47

meta-analysis ------------------------------- 15, 27, 28, 30

metabolisability ------------------------------------------- 22

metabolizable energy - 21, 22, 24, 27, 28, 30, 33, 45

micro minerals --------------------------------------------- 47


Molybdenum ----------------------------------------------- 47

N

net energy ----------------------------- 22, 23, 33, 34, 45

net energy for maintenance ----------------------- 22, 23

net energy for production -------------------------- 22, 23

nitrogen balance ------------------------------------------ 40

non - essential amino acid --------------------------- 38

non protein nitrogen -------------------------------------- 37

NPN ---------------------------------------------------------- 37

P

Phosphorus -------------------------------------------- 47, 58

plant protein ------------------------------------------------ 37

Potassium --------------------------------------------------- 47

protein requirements for maintenance ------------ 40

protein requirements for production --------------- 40

proximate analysis ---------------------------------------- 37

R

RDP ----------------------------------------------------------- 38

recovered energy ----------------------------------------- 23

rumen-degradable protein ----------------------------- 38

rumen-undegradable protein ---------------------------- 38

RUP ----------------------------------------------------------- 38

S

Selenium ---------------------------------------------------- 47

single cell protein ----------------------------------------- 37

Sodium ------------------------------------------------------ 47

Sulphur ------------------------------------------------------ 47

T

true protein ------------------------------------------------- 37

V

vitamin A ------------------------------------------ 60, 64, 65

vitamin D ---------------------------------------------------- 61

vitamin E ---------------------------------------------------- 61

vitamin K ---------------------------------------------------- 62

W

water soluble vitamins ----------------------------------- 59

Z

Zinc ----------------------------------------------------------- 47

ก

กรดแอมโนชนดทไมจาเปน ------------------------------ 38

กรดแอมโนทจาเปน ---------------------------------------- 38

กรมทกนไดตอนาหนกกโลกรมเมแทบอลก ------------- 17

การอภวเคราะห --------------------------------------------- 15

กามะถน --------------------------------------- 47, 51, 54, 57

ค

คลอรน---------------------------------------------- 47, 50, 51

ความตองการโปรตนเพอการดารงชพ ------------------- 40

ความตองการโปรตนเพอผลผลต ----------------------- 40

เคราะหเมทตา ----------------------------------------------- 15

แคลเซยม ------------ 47, 48, 49, 54, 55, 56, 57, 61, 68

แคลอร --------------------------------------------------- 21, 37

โคบอลต ----------------------------- 47, 53, 54, 56, 63, 68

โคพนธบราหมน --------------------------------------------- 15

โคพนเมองไทย ----------------------------------------------- 15

โคยโรป ------------------------------------------------------- 15

โครเมยม ----------------------------------------------------- 47

โคลน ---------------------------------------------------------- 64

โคอนเดย ----------------------------------------------------- 15


จ

จล ---------------------------------------- 21, 37, 73, 79, 80

ซ

ซลเนยม --------------------------------------- 47, 53, 54, 57

โซเดยม ------------------------------ 47, 50, 51, 54, 57, 68

ท

ทองแดง ---------------------------------- 47, 51, 52, 54, 56

น

ไนโตรเจนทไมใชโปรตน ------------------------------------ 37

ป

ประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนไดเพอการ

เจรญเตบโต --------------------------------------------- 24

ประสทธภาพพลงงานทใชประโยชนไดเพอการดารงชพ

------------------------------------------------------------ 24

ปรมาณการกนได ------------------------------------------- 17

เปอรเซนตของนาหนกตว ---------------------------------- 17

โปรตนจากพช ----------------------------------------------- 37

โปรตนจากสตว ---------------------------------------------- 37

โปรตนเซลลเดยว -------------------------------------------- 37

โปรตนทถกยอยสลายไดในกระเพาะหมก --------------- 38

โปรตนทไมถกยอยสลายในกระเพาะหมก --------------- 38

โปรตนแท ---------------------------------------------------- 37

โปรตนหยาบ ------------------------------------------------- 37

พ

พลงงานความรอน ------------------------------------------ 21

พลงงานทใชประโยชนได ----------------------------------- 21

พลงงานทยอยได -------------------------------------------- 21

พลงงานทรางกายสามารถเกบกกได --------------------- 23

พลงงานเพอการดารงชพ ---------------------------------- 21

พลงงานเพอการใหผลผลต -------------------------------- 21

พลงงานรวม ------------------------------------------------- 21

พลงงานสทธ ----------------------------------------------- 22

พลงงานสทธเพอการดารงชพ ----------------------------- 22

พลงงานสทธเพอการใหผลผลต -------------------------- 22

โพแทสเซยม ------------------- 47, 49, 50, 54, 55, 56, 57

ฟ

ฟอสฟอรส --------------------- 47, 48, 49, 50, 54, 55, 61

ม

แมกนเซยม ------------------------------ 47, 49, 54, 55, 68

แมงกานส -------------------------------- 47, 49, 52, 54, 56

โมลบดนม ---------------------------------------------------- 47

ร

แรธาตรอง ---------------------------------------------------- 47

แรธาตหลก -------------------------------------------------- 47

ว

วเคราะหโดยวธประมาณ ---------------------------------- 37

วเคราะหอภมาน -------------------------------------------- 15

วตามนเค ------------------------------------------------ 59, 62

วตามนซ ------------------------------------------------------ 59

วตามนด ----------------------------------------------------- 59

วตามนทละลายไดในไขมน ------------------------------- 59

วตามนทละลายไดในนา ----------------------------------- 59

วตามนบรวม ------------------------------------------------ 59

วตามนอ ------------------------------------------------------ 59

วตามนเอ ----------------------------------------------------- 59

ส

สมดลไนโตรเจน --------------------------------------------- 40


สงกะส ------------------------------- 47, 51, 52, 54, 57, 68

สตวเคยวเออง ----------------------------------------------- 15

ห

เหลก --------------------------------- 47, 49, 51, 52, 54, 56

อ

ไอโอดน ---------------------------------------- 47, 53, 54, 56

ความ ต้องการ โภชนะ ของ โค เนื้อ ใน ประเทศไทย

Documents