Page 1
هری راحیط اب ش� ور ت�� ا�Resilient urban design
ن� اله ای�� ه م�ق� �ت ان� ار ب� رگ�رف� ات�� امه ت�' ده دک�ت�ری( ت� گارت� ا ن� وان� ت� ی ع�ن ن ی�5 ف� ر ا� ار گی» سح ت� ست� ه دل�ب « درم�کا ب� س�ار ن� ار یت�له ار پ�'س م�سکون� ی م�حلاب� ل�ر م ر ه ب� ی ب� �Rمان ا( دک�ت�ر( و گ�لکار ک�وروش دک�ت�ر( راه�ن لاحی ع�لت�رض� کده در ف� س و م�عماری داپ�
ی هرس�ار گاه ش� ش د داپ� هت� ی ش� ن� هس ام ح�ال در ب� ح . ان� اس�ت�
ده کت� ح�'ح Rوان�عی س ی� pب�مواره ط�ه ه وان� ب� ی ع�ن ال�ش ق� در ح�' حق� وس�عه ن�� دار ت�� ات�� وام�ع در ت�' سانR ی ج� مار اپ� د پ� ش(( ت �Rی ا ار .می ا� ح ن� ران� ک�ه ا� اب((��ح م�عرض در ه�مواره Rوان�عی س ی� pب د( ط(� ت �Rی له م�ا ل�ر ل و ر ت� �رار و... س(� ا ، دارد ف(� د ن� ل(� ت� رداح� ه ب(�' ای ب� کرده(� �Rی��ن� روت و هه ت(� م�واج�
ا ح ت� Rوان م س((((� روری و لار د. ار ض(((( مات((((�� ا می ن� ح ن� ال در ک�ه ا� ر ح((((� دگ�اه ح�اض �R))))دت ال�ب ر ار ع((((� مرک((((� ای ب� ر ض((((رف ن�� امه ه((((� ب� رت� اه�ش ت ک((� ی� س((� ب��ری ا� د اوم و ت((�' ی م�ق((� ار حه ب� راب� ر در س((� ان� ه 1س((� اپ��س ب� ر اب اف((� وری ت((�� ل در ا� اب� ح م�ق� Rوان ت�ر س((� ی((� غ ت��دا ت((� رده ی�� ت� ک((� ار ای��ن�.اس((� ت� وس((� دد ت� ت� درض((� ا ک�ه اس((� ردن� م�ط((رح ت� حت ک((� اب ن� وری ت((�� ه ا� ه ب� ور راحی ج((� ط((�
هری ا ش� ه ت� ک¤ اراب�£ وب ب�� هارج�' هومی ج�' دار م�کان� م�دل اس�اش ب� ر م�ف ات(�� م ، ت�' اه�ی� هری ط(�راحی م�ق( دار ش(� ات(�� در را ت�' ال�ب کرد دو ف�� �Rمده روت�غادلی ع ر و ت�� ت� غادلی غ غد دو در ت�� ه ای و ه�وی م�ا ت� ی��ن� روب�� دو د ت�� مات�� .ن�
رب روش ق((� ه ت�� وع ب� ه ب� ر ، م�وض((� اب�� ون� م((رور ت�' اد و م�ن((� ت ط اس((� ب �Rن� در مری ه ای�� ور من� ج((� م ب� ررسی ض((� اه�ی� ری م�ق(( ط((· اب ن� ت((��وری هری، ط�راحی و ا� ه ش� غاد ب� لف ات� ت� ن� م�ح ر و ا� ت� دی ب� ت ه ی� ق� ل عوام�ل و ع�لل ط�ی ت� ن� در دخ� ه ا� ی�ن� ب� ت� pب ت� ه�ای ب�� ی� ف ک�ی�ل ت� هری ط�راحی در دخ� اب ش� ور ت�� ق� در ا� حق� غد ن�� ن� ه�وی م�ا ت� د و ا� ت �Rرای �ق� ف حق� ه در ن�� غد س�اب�� ه ای ت� د. روب�� ت'ردار p�ب
1 Disaster resistant community
Page 2
ای ه ه((� �ت اف� ق� ت�� ن((� حف� ان� ن�� س(( د پ� ود ک�ه می ده�ت ی وج((� رح ای ار ب((� ت� ه((� ی� ف راحی ک�ی� هری ط((� د ش((� ت �Rوای ت� در می ت�� اخ� هره�ا س((� و ش((�اه�ای ض((( هری ف� اب ش(((� ور ت(((�� غد ار ا� وی م�ا ت� ه و ه(((� وج ه ت�� د ب� ت �Rرای �راحی ف ق� در ط(((� حق(((� اب ن�� وری ت(((�� غد ار ا� ه ای ت� ر روب�� وب� م(((�
د. اس� ت�اب ک�لماب� دی: ت�� وری ک�لت� هری، ط�راحی ، ا� اب ش� وری ت�� هری، ط�راحی ا� ش�
ق� ار ه�دف ن� حف� ن��ام ار ه�دف ح ق� ای��ن� ان� ن� حف� ی ن�� Rن ا ه دس�ت� ت�� ب��ر اه�داف ب� د ر اس� :می ت�
ت� اخ� ت گ�ی ه�ای س� هری ط�راحی وب�Rر اب ش(� ور ت(�� حه ب� راب� ر در ا� ان� ه س(� ورب� ب� ال�ب در ک�لی ض(� غد ف(�� اه�وی ت� ه ای و م(� و روب��ت� ه�ای ی� ف هری ط�راحی ک�ی� اب ش� ور ت�� ا�
ق� س�والاب� ن� حف� :ن��وه�ش ای��ن� ر ا ب((((�' ه ت� وج ه ت�� ل ب� ده م�ط(((((رح م�س((((اب�£ ای س((((� ل((((ف روش ه(((((� ت� ی در م�ح ی ن�' ن�� گو ح اس(((((� ه ت�' الاب� ب� و£ ب��ر اس�اسی س((((� ر
د اس� :می ت�- اب وری ت�� ست� ا� ی� غاد و ح�' ن� ات� ؟ اس�ت� ک�دام ا�هری ط�راحی- غاد )در ش� ه و ه�وی م�ا ات� گوب� ه ای( ح�' د روب�� وات� اب می ت�� ور ت�� ود؟ ا� س�
دمه م�ق�ا اپ��س ت� غداد اف� ر وع و ت�� ن �ح ی� Rوان�عی س ی� pب�ع در ط�وام سانR ی، ج� ی اپ� ال�ش هت� در ح�' ق� ج� حق� وس�عه ن�� دار ت�� ات(�� اب� در ت�' وام�ع خ�ت(� ج�
ری ش((( ه پ� ود ب� ده وج(((� م(((� ت� ا� ای . در اس(((� ت� دگ�اه راس(((� �R)))عه دت وس(((� دار، ت�� ات(((�� ه ت�' دگ�اه ام(((رور �R)))ح� دت �Rر ار ران مرک(((� وله ب� ر ن�� اه�ش م�ق� ک(((�
Page 3
ت ی� س(((� ب��ری ا� د اوم و ت(((�' ی م�ق(((� ار دی س(((� ام�ع(((ه، ک�ال�ت((( ه ح� اپ��س ب� ر اب اف(((� وری ت(((�� ل در ا� اب� ح م�ق� Rوان ت�ر س(((� ی(((� غ دا ت�� ت(((� رده ی�� ک(((�. در ت� ، ای��ن� اس(((((� ان� اب م�ت(((((� وری ت(((((�� ه ا� وان� ب� گ�اری ع�ن((((( ار عط(((((اف و س(((((� ب��ری ات� د ام�عه ت(((((�' ل در ح� اب� ت�راب� م�ق� ی(((((� غ ت��
ح، ب� رور ار ح�اض�ل Rوان�مراه( س�ا ه ت ک�اه�ش ت� س�ی� ب��ری ا� د ن�م((اع�ی ت�' ض((ادی ، ) اخ� �ب دی ، اف�� ی و ک�ال�ت( ن� اخ� ب��رس((� ام�عه ر ( ح�ای در و ت� ای راس((((� ق((((� �Rت� ارت ی� ف دگ�ی ک�ی� ت((((� ف ر �R))))عری ن� ت�� ود. ای�� د می س((((� �Rدت ا ح� دن� وارد ت� اخ�ت در س((((� ی م�ت(((( ار هرس((((� و ش�
راحی هری ط((� ه ، ش((� وله ب� حه م�ق� ان� ک((رد س((� �Rو روت گ((رش دی ت� �R))دت دل دو در ک�ه دارد ح� غ((ادلی م((� ر و ت�� ت� غ((ادلی غ(( ده م�ط(((رح ت�� س((�. اس�ت�
گ(((((رش ای��ن� در د ت� �Rدت هر ح� ط و ش(((((� ت� م�حب� اخ� -س(((((� س(((((ان� ه اپ� وان� ب� دگ�ی پ� س(((((ت�ر ع�ن((((( ت(((((� ت� و ر غ(((((ال�ی� س(((((ان� ف� س اپ� ف� در م�همی ت� اپ��س اب اف� ر وری ت((�� ام�عه ا� ه ح� ص((وض ب� اق� خ� طت(( ب��ری ان� د ح ب� راب� ر در ت(�' Rوان راحی رو ای��ن� دارد. ار وی س(� هری ط(� ه ش(� ب�
وان� ه ای ع�ن((( ت� له ام�ک(((ان� ک�ه رس(((� م م�داح� ی� ف� ط ب� ر م�س(((ی� ت� م�حب� اخ� -س(((� س(((ان� راه�م را اپ� د، ف(((� ی می ک�ت((( �Rن ا وات(((� اری ت�� در پ� س(((ت�ود هن غاد ب� ی ات� ف ط ک�ی� دگ�ی م�حب� ت� غد ر ق� ام�کان� ( و ه�وی م�ا ) ت� حق� غاد ای��ن� ن�� ی ات� ف غد ک�ی� ه ای ) ت� ( دارد. روب��دف ن� ه((((� اله ای�� لی ب� ررسی م�ق� حلت� ه((((وم ن�� اب م�ف وری ت((((�� غ((((اد و ا� ن� ات� رای ا� ط ب((((� دگ�ی م�حب� ت((((� اوم ر ح ب� راب� ر در م�ق((((� Rوان س((((�
ه ح' ن�� ه در ت� راحی رس((((� هری ط((((� . ار ش((((� ت� ار ای��ن� در رو ای��ن� اس((((� ت� وس((((� لاش ت� ردد ت�� ا می گ((((� غام�ل ت�� ی�ن� ت�� ه((((وم دو ب� اب م�ف ت((((��وری ط و ا� ت� م�حب� اخ� -س(((� س(((ان� ر ار اپ� ط· اورده�ای م�ب ت� ه ه�مک(((اری ار ح�اض�ل دس(((� ت� راحی رس(((� هری ط(((� ا ش(((� م ت� اه�ی� م�ق(((
ط ب �Rا مری حه ت� ود ب� ررسی س�ان� س س� ا س�ب' اده ت� ق دار م�کان� م�دل ار اس�ی� ات(�� ه ت�' وان� ب� وب ع�ن( ارج�' ه(ومی، ح(�' ق� م�ف ن(� حف� عوام�ل ن��طی هری "ط�راحی ب� ر م�وب�ر م�حب� اب ش(� ور در ت(�� ال�ب "ا� ای ب� ررسی ف(�� ت� ه(� ی� ف ر ک�ی� وب� دل دو در م(� لی م(� غ(ادلی اض(� ر و ت�� ت� غ( غادلی ا ه�مراه( ت�� ق� ام�کان� ت� حق� ن� ن�� ود. ف� راه�م ا� س�
سن�ی1 ی� اب - ح�' وری ت�� غاد و ا� ن� ات� ا�
Page 4
هوم- 1-1 اب م�ف وری ت�� 2 ا�ه اب ام((رور وری ،ت((�� اری در ا� ای ار پ� س((ت� ه ه((� ی ع�ل((وم ج�ور ن س((انR ی ، ف((� ی و اپ� ار هرس((� ه ش� ک¤ ب� ه((وم ب((�� لی م�ف ل اض((� �Rدب ت(( ی��
ده ه س� . وار وری، اس�ت� اب ا� ه ت�� هوم ب� ت�» م�ف گ�س ار ه ت� ه ب� ت� س� وده«3گ�د ی و ت� ی» خ�ن� �Rن ا وات� ت� ت�� گ�س ار س�ان� ت� ی و ا� ن�گ ه درب� ت� ب� عی� ن� وض(((((� ی� س((((( ب� ا«ب�� ده م�عت ت� س((((� ور و 4 اس(((((� ظ(((((· ن� ار م�ب ت� ا� لی� ات� ک¤» ف(((((�� ت� ب� ا«الاس((((� گ�ی ت�� ر �R)))))اق� وب طت((((( ب��ری ان� د 5ت(((((�'
د اس� ی�ن�. 6می ت� ت� pب هوم ب�� ت� م�ف ه »ب� رگ�س ت� ب� عی� ه« وض� ت� س� اب گ�د وری ت�� ن� ا� ی�� د ا ت� دار» : اس�ت� م�عت گی م�ق� ت� ف س((� ک¤ ک�ه ا� ب((��م س(((ی� د س�ب� وات� ن� ب ی� د د ح(((� ان� و ک�ت ت((( ه ه�م(((ان� در ه�مح' ور ت� و ج(((� عی� لی وض(((� ت ی ف�� اق� د ت(((� مات� ا ،ن� دار ت�� ی م�ق(((� �Rن ا وات(((� م ت�� س(((ی� در س�ب�
دهی م�ات� ار ودس((((� ل )در ج� اب� دان� م�ق� ق((((� دهی ف� م�ات� ار ا س((((� دهی ت�� م�ات� ار حت� س((((� ر ن�� ت ای ج(((( ت�روه((((� ت�رون� ی( ب� p�))))ان� وب ر ی م((((ت� �Rن ا وات((((� ت��م سی� اد در س�ب� ح اپ��س و ان�� ت� اف� ر ی� رف� ادگ�ت�ری( ط�· گ�اری« و ت�� .7 س�ار
کی ای ار ت�� کرده((((� �Rط((((رح روت�ن� در م��ص((((وض ای اب خ� وری ت((((�� ط( در ا� ران�� ح((((ران� ش(((( وع و ن� ح وق((((� Rوان ت� س((((� در ک�ه اس((((�م �Rاراداب داری و ت�' ات�� "ت�' وس�عه " دار م�طرح "ت�� ات�� ده "ت�' غاد و س� ل((ف ات� ت� پ��س((ت� م�ح طی ر ض((ادی ، م�حب� �ب ن�م((اع�ی ، اف�� و اخ�
ی دی خ�ن� ه را ک�ال�ت ه ب� ح ب� راب� ر در وب�Rر Rوان�ر در س رد ب� هوم . ورود8می گ�ت� اب م�ف وری ت(�� رای ا� ار ب(� س(ت� ت(� ح ه ن� اخ�ت ب� م�ت(ی��ب� ب��ر حران� م�د له ار پ�'س ، ن� ل�ر ن� 1995 ر ی� س اپ� ی ح� واح هت� در 9ا� د ج� ماب� اح� صمن� دام�اب� و ن�� وی�Rب� در اف�� ی اول(� ش ح ه ن� ب�
امه ه�ای ب��ری ک�اه�ش ب� رت� د طر ت�' . ض�ورب� خ� ت� ب��رف� د ادامه در10ت�'2- Resiliency3 - Bouncing back4 -Webster,20095 - Adaptibility6 -Webster, 19987 -Carpenter et al, From metaphor to measurement: resilience of what to what,2001,p:765– 7818 -Natural Hazards Research and Applications Information Center,HOLISTIC DISASTER RECOVERY,2001,p8-19 - Hanshin Awaji10 -Murosaki, Lessons on Reconstruction Strategies from the Great Hanshin-Awaji Earthquake, 2007, P: 334
Page 5
ی�ن� ال�مللی " راه((ت رد م�ان� ب� ار رای م�لل س((� اه�ش ب(� ر ک(� ح اب� Rوان اب 11"س((� وری ت((�� ه را ا� وان� ب� ه(ومی ع�ن(( رد م�ط((رح م�ف ک((�ا ک�ه ه ت� وج ه ت�� ن� ب� م ه�ای ا� س((((((ی� عی س�ب� ی� pب س((((((انR ی و ط((((((� ود اپ� د وج((((((� هه در ک�ه دارت� ا م�واج� اره�ا ت� س(((((( ط((((((راب� و ف� وه خ� ال�ق� ل ت((((((� م�ت
اط�راب� عی م�ح(( ی� pب ح و ط((� Rوان ه س((� وان� ب� ت� ع�ن(( ی� رف� ک¤ ط((�· م، ب((�� س((ی� م((اع، س�ب� ن� ا اخ� ام�عه ت�� رای ح� اوم�ت� ب((� ت�ر م�ق((� س(( ب� p�ر در ب ب� راب�ر ت� ی((� غ اه�ر ت�� د ظ((�· وت� ه می س((� ه ای ب� وب� ن� ک�ه گ((� ام�عه ای�� د ح� وات� ن� طح ی� ل س((� اب� ی ف�� ب��رس د غ((ادل ار ت�' ه ت�� ت� ب� ورد. دس((� ن� ا� ی� ت ه ه�مح((' ر ب� ط· ن�
م�ان� ای��ن� ار ن�" س(((� ری�Rن� و اول�ی� گ(((رانR ی م�هم ب(((�� ، ت� س(((ان� ه( اپ� ر گ(((ت� رای ات� ه ب(((� اری ش(((رم�اب�� د ه گ(((� ور ب� ظ(((· اه�ش م�ب ط(((راب� ک(((� خ� . ت� ه( ای��ن� اس((� اری ش((رم�اب�� د ای در گ((� ت� ود راس((� هن(( ای ب� اره((� ت� م�عت� ی� ب ط( و ام((� ران�� دگ�ی ش(( ت((� ه ار ر ت ب ت� ح� اط�· ل در ح�ق(( اب� م�ق�طراب� ه و خ� ور ب� ظ· اپ��س م�ب اب اف� ر وری ت�� د ا� اس� 12."می ت�
ل در ب�� ه د ری�Rن� ب� هم ب�� ف م� �Rغاری اب ت�� وری ت�� حه ب� راب� ر در ا� اره س�ان� ود: اس� می س�ی - �Rان وات� وام�ع، ت�� ام ج� ط· دی ن� ت� ه�ا ک�ال�ت ب��رس�اخ� ت� و - ر لی� ات� ام�اب� ف�� ط· ن�ماع�ی، ن� اسی اخ� ض((ادی، و س�ت� �ب داری اف�� ات((�� ت�'دی و م((((� گاه ه�ا ک�ارا� ت� کوی�� اب��ر و س((((� ن�مان� ه�ا س((((� اخ� حمل در س((((� ادگ�ی و ن�� ط((((راب� ب� راب� ر در اپ��س((((ت� ه خ� ود ب� ده وج((((� م((((� س ه�ا ار ا� ب� �و ب�
اره�ا، س((((( ه ف� ه ای ب� وب� د ک�ه گ(((((� ت �Rوای ن� غًا ی� ت�� ه ش(((((ر ت� ب� عی� ل وض(((((� ت ت� ف�� م(((((وده، ب� رگ�س((((( داب� ن� �R)))))هدت �ی ب�� ن� ه را ا� �ت ب��رف� د ا و ت�' ن� ه�ا ت� ا�ی ن�� ارو د. روت�� ت �Rی ما های��ب� در13ن� ب�
ام�عه - اب ح� ور ت((�� ام�عه ای ا� ت� ح((� ی ک�ه اس((� �Rن ا وات((� حمل ت�� وک�¤ ه�ا ن�� ه ه�ای و س((� ب5 ر ک¤ ار وارده ض(( ط((ر، ب((�� ه خ� ه ای ب� وب� ک�ه گ((�ن� طره�ا ا� ل خ� �Rدب ت((( ه ی�� ح(((ران� ب� د، ن� R)))گردت ه را ت� ت� د داس(((� اس� ن� ت� اب� رای�� ت((( م(((ال )ی� کس(((ت� اخ�ن� اه�ش را س� د( و ک(((� ن� ده(((� ی� ت ه�مح((('
ی �Rن ا وات((� ا ت�� ت� ت�� ی� رف� ت� ط((�· ه ب� رگ�س(( ت ب� ن� در ع�ف� ح((ران� ار پ�'س و ح�ت� اب� رای��ن� ن� ت(( د )ی� وات� ن� ت ی� کس((ت� ع((واف�� اه�ش را س� ک((�
11 -UNISDR 12- UNISDR, Living with Risk: A Global Review of Disaster Reduction Initiatives , 2002,p:18013 Davis et al, Building resilient urban communities ,2006,p:12
Page 6
د(، ت� و ام�ک((ان� و ده((� رای ف� رص((� ر ب((� ت� ی((� غ گ�اری و ت�� ار ح((ران� ار پ�'س س((� اب� رای��ن� ن� ت(( ان� )ی� م((� ورد ر ار م((� ت((� رای ی� ی ب((� Rن ا �R))ت ار و ت�ن� ی� ت دار ه�مح' ت م�ق� س�ی� ب��ری ا� د ه ده�د( را ک�اه�ش را ت�' ت� د. داس� اس� 14ت�
وری- اب ا� ه ت((((�� ن� ب� ت� ای�� اس((((� ام�عه ک�ه م�عت دون� ح� که ت((((� Rت ار ا� س((((اراب� دح((((�' ت ع�م((((ده، خ� ی� س((((� ف ،ا� وف((((�� د در ت�� ول�ت� ا و ت�� ت��اه�ش ت� ک((� ی� ف دگ�ی ک�ی� ت((� ود، ر ادر س((� ه ف((�� حمل ب� ح ن�� Rوان عی س((� ی� pب د ط((� �Rدت ت� س((� دون� امر ای��ن� و اس((� ت� ت((� اف� �R))م((ک¤ درت�اد ک �R))ت ار ر
ت�رون� p�عه ب�ام 15می گ�ت�رد. ض�ورب� ح�
ود هن(( ت� - ب� ی� ف دگ�ی ک�ی� ت((� ام م((ردم، ر ط((· دی ن� ار م�ت(( ت� اخ� ع، س((� وام((� ای ج� هاده((� ن�م((اع�ی ب� ت� و اخ� ی� ف اک�ی� ق((� �Rا ارت�ت� ه اخ� ب��رس((� ر ت ب��ری ک�اه�ش م�وخ� د ت ت�' س�ی� ه ا� ت ی�5 هاد د. ب� وت� اب ک�ردن� می س� وری ت((�� ام�عه در ا� س مرح�له در ح� ب� حه ار ب�� ان� ه س((� اه�ش ب� ک(�
ت ی� س(((� ب��ری، ا� د ت�ری ت(((�' لوگ(((� اه�ش و ح� س(((اراب� ک(((� رور مرح�له در خ� ح ب(((� Rوان ه س(((� ت�ری ب� لوگ(((� اه�ش و ح� س(((اراب� ک(((� ه و خ� ب�گه((((داری ط ت� ران�� ل ش(((( ده ا� ام�عه در ات((((�� ا ح� س و م�مکن� ح�د ت�� ب' حه ار پ�'س مرح�له در س((((� ان� ی س((((� Rن ا �R))))ت ار راب� ت� وط�ه اب((((� Rن� مرت ای��
ت�راب� Rب ا£ ت را ت�� د. م�وخ� وت� 16می س�
ف ار �Rغاری وق� ت�� وان� ق هوم می ت�� اب م�ف وری ت�� ه( را ا� گوب� ت �Rمرد: ای ب� رش� اب وری ت�� ح ب� راب� ر در ا� Rوان�ه س ای ب� گ�اری م�عت عطاف و س�ار ب��ری ات� د ام�عه ت�' هت� در ح� ود ج� هن ط ب� ران�� در17 ش((
ل اب� ت�راب� م�ق� ی((((((� غ رور ار ح�اض�ل ت�� ح، ب((((((� Rوان ا ه�م((((((راه( س((((((� اه�ش ت� ت ک((((((� ی� س((((((� ب��ری ا� د م((((((اع�ی در ت((((((�' ن� غاداخ� ، ات�ض((((ادی �ب دی ، اف�� ی و ک�ال�ت(((( ن� اخ� ب��رس((((� ام�عه ر ای در ح� ت� ای راس((((� ق((((� �Rت� ارت ی� ف دگ�ی ک�ی� ت((((� ت� ر می در ک�ه اس((((� اه�ن� م�ق((((
ون� ی، ج�' وس�ار وانR ی ت� ت�� ار دهی و ت� م�ات� ودس�ار ق� ج� حق� د. ن�� ات� می ت��14 Ibid,p:1315 Mileti, Disasters by design: a reassessment of natural hazards in the United States, Natural hazards and disasters, 1999,p:26016 Buckle et al, New approaches to assessing vulnerability and resilience, 2000,p:10
لاحی،در 17 م�دی ف� ولاب� ب� ر ا� ی، اض�لی م�ق� س�ار ار .83 ،ض1384ت�
Page 7
غاد1-2 اب - ات� وری ت�� ا�رای ی ب(((((((� غ(((((((اد م�ع(((((((رق اب ات� وری ت(((((((�� ح ب� راب� ر در ا� Rوان در س(((((((�
ای ت� اه�ش راس(� ت ک(� ی� س(� ب��ری ا� د عط(اف و ت(�' ب��ری ات� د در ت(�'اله ای��ن� دل ار م�ق� اب م(((((((� وری ت(((((((�� اط�راب� ا� ر م�ح((((((( اب�� و "ک(((((((�
هت� "ه�مک(((اران� در اه�ش ج� ح(((ران� ک(((� اده ن� ق ی� ود اس(((� می س(((�ه((ار ک�ه18، موغه ج�' ح دی م� اره�ا ار ک�لت((� ام�ل م�عت� ت "س((� ی� س((� ا�
ب��ری د ، ت(((((((((�' ض(((((((((ادی �ب م(((((((((اع�ی- اف�� ن� ت� ه�ا" "اخ� اخ� ب��رس(((((((((� ط ر -م�حب�ه �ت اخ� ، س(((� ده م ه�ای" "س(((� س(((ی� عی س�ب� ی� pب طر م�ع(((رض در و ط(((� خ�
ع دن� واف�� ل "س((� لت� ق� ت�� طر "و اط�راب� خ� امه و م�ح(( ی ب� رت� ر ب((�� ررای را ن� ب(((((((� ی�� دو وب ت(((((((�� ارج�' اب ح(((((((�' وری ت(((((((�� ای در "ا� ت� راس(((((((�
عه وس((((� ت�� ق� حق((((� دار "ن�� ات((((�� ام�عه در"ت�' روری ح� د ض(((( ای.می دات� ه ه((((� ل�ق لی م�و£ اب اض((((� وری ت((((�� م((((ودار در ا� ب��ر ن� ه ر ب�ماپ��س د: در ن� ت�� می ا�
- اب وری ت�� ن�ماع�ی ا� : اخ� اب وری ت�� ن�ماع�ی ا� ای در اخ� ق� راس�ت� حق(� داری ن�� ات(�� ن�م(اع�ی در "ت�' ح، ب� راب� ر "اخ� Rوان ک¤ ار س(� کل ب� ر س�و ب(�� ت�ری( ش(� گ(�
ط· و ف(((( ای ح� م((((اع�ی گ�روه ه((((� ن� وام�ع و اخ� وی ار ، ج� گر س((((� ت�� د در د ت �Rرای �ی ف Rوان ت�� ار ه ت((((� ح ب� Rوان ق� ار س((((� ت((((�� ا ط�ر ق� �Rه ارت ش((((رم�اب��18 Cutter et al, Social vulnerability to environmental hazards, 2003
اب ت��وری ا�
اب ت��وری ا�ن�ماع�ی اخ�
اب ت��وری ا�ضادی �ب اف��
اب ت��وری ا�
دی- ک�ال�تی ن� ب��رس�اخ� ر
وری اب ا� ت��پ��ست� ر
طی م�حب�
- وری1ب� اب ا� غاد ت�� ات�ر و ه�مکاران� اش ار ک�ارب�� ت ب� �ا اف� ع : م�ول�ف ت� ی م�ب
Page 8
م((((((((اع�ی ن� د اخ� اک�ت� د ت�� د ک�ه می ورر وات� ه می ت�� ا ب� ق� �Rس ارت�گی خ س(((((((ت� ه "دل�ب ام�عه خ�س ،19"م�ک((((((((ان� ب� اپ��س ، 20 م�حلی ح� ر اف((((((((� ارک�ب� ن� م�س(((( ی� اک�ت ی امر در س((((� ار س((((� ار کل و ت� ت�ری ش((((� ده�ای گ((((� وت((((� ن� م((((اع�ی ی�� ن� رده ک�م((((ک¤ اخ� وانR ی امر و ک((((� ت�� ار و ت((((�
ی ار س((((� ار ام�عه ت� ا- ح� ت� ت� اط�· ای ار ح�ق(((( ام ه((((� ط· م((((اع�ی ن� ن� ود اخ� ان� در را – م�وج((((� م((((� حه ر ان� ر و س((((� ت� ک¤ در ب((((� ام�عه ب((((�� ح�غد حه ار ت� ان� ل س(((� س(((هت� د. پ�� ار وی ار 21س(((� گر س(((� ت�� ا د ا ت� ق� �Rطح ارت دگ�ی س(((� ت(((� ق� ار ر ت(((�� ا ط�ر ق� �Rان� ارت ر د، م(((ت� م(((� درا�
، لاب� حص(((ت� ت� ه�ا ن�� ی کی، یمراف�� س(((� ، ب�'ر لام�ت� م س(((� ا£ ن�ت(((�� کوی� ب� ی� ال ، س(((� غ ی� وق� ، اس(((� ون� ی ح�ق(((� ات� ی ، ف(((�� م(((ن ب� راب� ر در ان��رم ، و ج(((� ای��ب� ت((( ود خ� اب� وج(((� ت(((� لاف�� ام�ع(((ه، در اح� راک�م ح� ی ب(((�� ن� مغب(((� اوم�ت� و م�طل(((وب ج� اط�راب� ب� راب� ر در م�ق(((� ، م�ح(((
ح Rوان ا،ب� و س(((� ماری ه(((� ت� ن� ی� ف دگ�ی ک�ی� ت(((� ا ر دگ�ی ت�� ت� ام�عه در را 22ش(((رر اپ��س ح� ر ط· ده�د اف(((� ش ه�ا . ح�ف((( گی- م(((ت�راب و ارر ره�ت ف(((� ش و م�حلی م�ور ر ا� ت� ه ه�ا ار ب� ل�ق ت� یم�و£ ی� ف دگ�ی ک�ی� ت� ا ک�ه اس�ت� ر ط· ت� غل((ق� خ�س ح�ف(( دن� و م((ردم ت�� گ�ردات((� ار دگ�ی روح ت� ت((� ر
ا ط· ت� هری ه�وی�Rب� ح�ف اط�ره و ش� معی ح� هر ج� ب��رد ام�کان� ش� د 23. می ت�'
اب وری - ت�� ضادی ا� �ب :اف�� اب وری ت�� ضادی ا� �ب داری اه�داف ار اف�� ات�� ضادی اس�ت� "ت�' �ب د ک�ه "اف�� وات� گ�اری می ت�� �ی س�ار Rان وام�ع و اف((� راد د را ج�
ر ار ط· ضادی ن� �ب اط�راب� ب� راب� ر در اف�� ح و م�ح Rوان�ه س وری ب� م�ان� ط(� ار ن� ه�ا ک�ه ده�د س(� ادر را ا� ه ف(�� اه�ش ب� س(اراب� ک(� در خ� ای ب� راب� ر ان� ه(((� �Rت وه ر ال�ق� ی ت(((� اس ح ار ت� Rوان د س(((� مات�� ه(((ای��ب� در و ن� ه ب� ود ب� ی ج(((� �Rک(((ان ض(((ادی ان�� �ب غد اف�� هه ار ت� ا م�واج� حه ت� ان� در س(((�
وانR ی مرح�له ت�� ار ام�د ت(((� ح ان� ت� p�ن�24. ی ق� ار امر ای�� ت(((�� اد ط�ر ح((( وع ان�� ن((( �ع در ی� ب� ا ض(((ادی م�ت((( �ب راری و اف�� � ری ب� رف(((� در م�س(((اواب� و ب� راب(((�ه دست�رسی ع ب� ب� ا ض(((((ادی م�ت((((( �ب ام�عه در اف�� ورب� ح� ت�رد ض(((((� ا و می گ(((((� ض(((((ادی اخ�ت� �ب دف ک�ه را، اف�� داری ک�لان� ه(((((� ات(((((�� "ت�'
19 Place attachment20 Sense of community21 Ibid,p:13022 Livability23 Mileti, Disasters by design: a reassessment of natural hazards in the United States, Natural hazards and disasters 1999, p: 3124 Rose, Defining and measuring economic resilience to disasters ,2005,p:310
Page 9
ت� ض((ادی اس((� �ب ق� ، "اف�� د. م�حق((� ار ن�25س((� ا امر ای�� وانR ی ت� ت�� ار ت� ه�ای ت((� اخ� ب��رس((� م((اع�ی ر ن� ض((ادی – اخ� �ب هری و اف�� ک¤ ار ش((� و س�و ب((��امه ی ب� رت� ب��ر هت� ر اد ج� ح ع ان�� ب�� ا ت ص�ت اس((� ت �ا م�ب اب� ت� ت� صوص((� ع و م�حلی خ� ب�� ا ت ارب� و ص((� ح(( رد ن�� اش ج((� ت((� ای در م�حلی م�ف� ت� راس((�
ود ی ج� �Rکان ضادی ان�� �ب گر س�وی ار اف�� ت�� ب��رد ام�کان� د د . 26می ت�' اب ور - ت�� پ��ست� یا� طی ر : م�حب�
ولان�Rی ه ک�ه م�ق(((((� اب ب� وری ت(((((�� پ��س(((((ت� ا� طی ر ک¤ م�حب� ام�عه ب(((((�� ام�د می ح� ح داری و ان� ات(((((�� پ��س(((((ت� ت�' طی ر ی م�حب� ا ) ه�مس(((((ار ت�عت� ی� pب�ی ، ط ی اب� رر �Rاران�ی و ک�گ ر اک�ت� طی( ت�' ق� را27م�حب� د م�حق� ام�ل می س�ار ب��ر م�وارد س� : اس�ت� ر ی - ا ه�مس((ار عت� ت� ی� pب ق� : ار ط((� ت((�� ی ط�ر �Rان اس((� ت ، م�س((ت�ره�ای س� ب اک�¤، ا� ی، ح((� وگ�راق 'R))وت ای ت�� ض(( ر ف� ن� ،س((ت م�ی� ر
اسی ت ای و س� گ�ی ه((((� ی وب�Rر �Rان ت((((� ع راف� اب� ح� ت� صوص((((� ک¤، )خ� ت((((� کب وت�� ت�£ ( ر ت ی� ی س((((� �Rان اس((((� ت ی گ�س((((ل ه�ا، س� �Rان اس((((� ت س�اط�ق� ت م�ت س�ی� ب��ر ا� د واحی و ت�' اط�ره ت� ر م�ح مت� ه و ا� وج ه ت�� ان� ک�اه�ش ب� ر ت مت� س�ی� ه رس�انR ی ا� ع ب� ب� ا عی. م�ت ی� pب�ط
ی- رر ی اب((((� �Rاران ام�عه ک((((� ری ح� ش(((( اده و پ� ق ی� ای ار اس((((� ی ه((((� د اب� رر �Rدت ح ب��ر ن�� د دم و ت((((�' گی ع((((� ه واپ� س((((ت� ای ب� ی ه((((� اب� ررلی. ست� 28ف�
گ�ی- ر اک�ت� ل�ودگ�ی ه�ای ک�اه�ش و ت�' طی. ا� 29م�حب�
اب وری - ت�� دی ا� د ک�ال�ت ( – ) ک�ال�ت ت� ب��رس�اخ� : ر حت در اب ن� وری ت�� دی ا� ه ک�ال�ت وج ل س�طح دو در ت�� اب� م�ل ف�� ا£ : اس�ت� ت��
25 Norris, Community resilience as a metaphor,theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness ,2008,p:13026 Hayashi, Long Term Recovery from Recent Disasters in Japan and the United States 2007, P: 416
س ، لکارگ 27 ب �Rرب �ف دار، م�کان� ا� ات�� 130 ،ض1390 ت�'28 Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES, 2011,p:69629 Ibid,p:697
Page 10
طح- ا ک�لان� س(((((((� دف : ت� ا ه(((((((� ق� �Rت� ارت ی� ف ط ک�ی� ه م�حب� �ت اخ� ه ک�ه س(((((((� ه ب� ت هب� ی ب� ار ت� س(((((((� ی� ف ط ک�ی� هت� در م�حب� داری ج� ات(((((((�� ت�'وام�ع ح ب� راب� ر در ج� Rوان عی س((((� ی� pب ا ط((((� ر در ت� ط· ت�ری ن� گ�ی ه�ا گ((((� ای و وب�Rر ت� ه((((� ی� رف� م((((اع�ی، ط�· ن� ض((((ادی اخ� �ب گی و اف�� ره�ت ف((((� ام�عه ام�د می ح� ح ن� .30ان� ک(رد ای�� �Rه روت ح(وه ب� ت� ه�ا، ع�ملک(رد ن� اخ� ب��رس(� ت� ر ی� رف� دم�اب� ط(�· ه دست�رسی و ح(� س(اب� ب� س�ب� ا£ ت��
�ی Rان ام�ل خ�ت((((((� ظ((((((وط س((((((� ، خ� ب ، ا� رق� ، ب((((((� ار ، گ((((((� ن� لف که ت�� ت لاب س((((((� اض((((((� ی��ب� و ف� ب��ر د د، م((((((� طه پ�'ش((((((مات� ان� ران� م�ت((((((�ر و ع�مومی دست�رسی ه�ای ت� ه دست�رسی ب� دم�اب� ب� ی ح� ن� هداس� ، و ب� حوه س�لام�ت� طراری ع�ملکرد ن� د اض((� هر ک�ال�ت در ش((�
ت� عی� حه وض� ر و س�ان� ت� حوه ب� اط ن� ت( �Rای اری�ح(دوده ه�ی م �س((کون�ا م گر ت� ت�� ک(د ه ت�� وج اب دارد ت�� وری . ت(�� دی ا� ن� ک�ال�ت(( ی� ت ه�مح(('اده ام�ک((ان� ق ی� ت اس((� اس((� لاب� ار م�ت س((هت� دارک�¤ و ع�م((ومی، پ�� دام�اب� ت((�� ورد اف((�� ار م((� ت((� هت� ی� انR ی ج� ت ب� ت� رای پ�'س(( ب((�
ن� م�ی� ا£ ا ت(((�� د ب و ع(((� ن� ی ا� د ام�ت� س(((� ا ا� ه ت� کت� اب� ب� ر ت�� ه و م�حلی ام�کات(((� ت� ه ال�ب وج ه ت�� گی ب� ارح�' کت(((' اری ت�� ت� اخ� د س(((� هره�ا ک�ال�ت را ش(((�ن� م�ی� ا£ د. ت�� 31می ک�ت
انR ی س�طح - ت� و ) م�حلاب� م�ت� اف� ا ت� هری(: ت� ای ه�دف ش� ق� �Rی ارت ف ای ک�ی� ر دی اج� ط ک�ال�ت(( د( م�حب� ت �Rی ام م�ا ط((· ری ن� Rارب ک((�ن� م�ی� س ،ر ی اوم�ت� ،م�ض(((ال�ح ح� ا، م�ق(((� ت((( ت� ی� ی� ف دم�ت� و ک�ی� ا، ف(((�� ت((( ، ی� ت� ال�کی� وع م(((� ت� ت(((� اخ� ار و س(((� اع ،س(((� ق((( �Rارت
ن�مان� ه�ا، اخ� ای س((((� ض(((( ار ف� ن�مان� ت((((� اخ� ، م�حل س((((� کوی� ب� ای س((((� ض(((( ر ف� راک�م ،س((((ت ط ب((((�� ه م�حب� �ت اخ� ده س((((� ل و س((((� س((((ت� اپ� ت� ی�'ه ،دست�رسی لت� ح دب� ،ن�� ک((((((رار و س((((((� اط�راب� ت�� ف را م�ح(((((( �R))))))عری م((((((وده ت�� ن� در و ن� ا ای�� ت� دام راس((((((� ه اف((((((�� ی ب� �Rان اس((((((� ت س�
، م�کان� ه�ای ی ام�ن� �Rان اس((� ت دن� دور گ�س((ل ه�ا، س� اط�ق� ار س(� ت م�ت(( ی� س((� ب��ر ا� د واحی و ت(�' اط�ره ت(� ر م�ح( م(ت� روری ا� ب(�'د مات�� . می ن�
رد س�طح - ه ج(� ت� ب ه ) اب� وله (: ب� ن�مان� ه�ا م�ق� اخ� ه س(� ور ب� ص ط((� ، اخ� ام�ل م�س(کن� وا س(� ن�ع(ات� ای و دوام ، ا� ت� ه(� ی� ف ک�ی�دی ن� ه�ا ک�ال�ت ه ا� وج د ت�� مات�� . می ن�
30 Mitchell, Disaster Resistant New Urbanist Communities, 2003, P 6531 Geis, BY DESIGN: THE DISASTER RESISTANT AND QUALITY-OF-LIFE COMMUNITY, 2000, P: 156
Page 11
هری - ط�راحی2 اب ش� ور ت�� ا�ت� اخ� ت ول س((((� راحی اض((((� هری ط(((� اب ش((((� ور، ت((((�� دون� ا� ت� ت(((� اخ� ت ه((((وم س((((� غ(((اد و م�ف راحی ات� هری ط(((� ب��ر ام�ک(((ان� ش((((� د ت((((�'
ا د د. ل((� اس((� می ت� دا در ن� ت((� Rه ای ف ب� �R))عری راحی ت�� هری ط((� غ((اد و ش((� ن� ات� س ک�ه ا� ب� ه ب�� ت م�ب� ف ر �R))عری راحی ت�� هری "ط((� اب ش((� ور ت((�� ا�، ه "اس�ت� �ت ود. ب�'رداخ� می س�
هری - ط�راحی2-1 غاد و ش� ن� ات� ا�ه ف امرور �Rغاری ادی ت�� �Rت هری ط�راحی ب� رای ر ود ش� ن� ه�ا ار ک�دام ه�ر ک�ه دارد وج� ی ا� ف اب� ار ط�ی� ت� ه�ا و م�لاخ�ط((· غال�ی� ف�
م(وده ل�ح((اط· را ت و ن� ی ده س((� دام ه�ر ک�ه س(� ن� ار ک(� ف ای�� �Rغ(اری ، ل�ح(اط· ار ت�� داف اب��ر و م�حص(ولاب� اه(� ه ه�ا س((� ت ب م�ن�م(اب��ر ح�د ت اس((� کی32. ت� ف ار ت�� �Rغ((اری ام�ع ت�� راحی ار ح((� هری ط((� ه ش((� گوب� ت �Rه ای ده اراب�£ �R))ردت�ت� گ راحی اس((� هری : »ط((� ی ش((� ن� غ((ال�ب� ف�
ت� ان� اس(((((((((((� ه ای م�ت(((((((((((� ت� روهی و رس(((((((((((� وام�ا ک�ه گ(((((((((((� ده در ت�� رت(((((((((((� د ب� رگ�ت� ت �Rی له ف� را� ی م�س(((((((((((ا£ �Rان ا ح�ل ه�ا راه و گ�س((((((((((( ت��ی �Rان�ورده ه د ف� را� اس� ان� ک�ه می ت� س دهی ه�دف� م�ات� دی س�ار هر ع�م(ومی ع�رصه ک�ال�ت ه ش(� ح(وی ب� ت ک�ه اس(�ت� ن� وخ� م(�
اء ق� �Rاب� ارت ت� ف پ��س(ت� ع�ملکردی، ک�ی� طی ر ه و م�حب� ب5 ح ر ی ن�� ن� اخ� ت اس(� ت ی.� ای ر هری، م�کان� ه(� ن� ار و ش(� ق� ا� ت(�� ت ط�ر وخ� اء م(� ق(� �Rت� ارت ی� ف دگ�ی ک�ی� ت(� ر سان� 33گ�ردد«. اپ�
راحی هری ط(((� ح� در ش(((� ن ه دهه ی ی�' ت� س(((� ا گ�د کام�ل ت� مگت�ری( ن�� ش((( رو خ�' وده روب(((� ت� ت(((� ح(((ولاب� ک�ه اس(((� ور ن�� R)))ت وان� را مر در می ت(((�� ال�ب ح� ف(((�� ن ام�ل ال�گو ی�' ای س(((� س ال�گوه(((� ب� راحی ب�� هری، ط(((� راحی ش(((� هری ط(((� ی، ش(((� راپ��ش((( راحی ا� هری ط(((� را، ع�ملک(((رد ش(((� گ(((�
32 Schurch, T. W, Reconsidering urban design: Thoughts about its definition and status as a field or profession 1999,p:28-9
س ، لکار گ 33 ب �Rرب �ف دار، م�کان� ا� ات�� 130 ،ض1390 ت�'
Page 12
راحی هری ط((((((((� ه((((((((ای��ب� در و ادراک�ی ش((((((((� راحی ب� هری ط((((((((� دار ش((((((((� ات((((((((�� غد دو در و ت�' وی ام(((((((( ” ت� ه ای“ و 34"ه((((((((� 35"روب��
دی ت ورب� ی� م(((((ود ض(((((� غد“ ار م(((((راد. ن� وی ام((((( ت� موغه ”ه(((((� ح �ی م� Rح(((((ولان ت� ن�� هم در ک�ه اس(((((� اخ�ت ف� ران� ض(((((� ط(((((· ار ن� ورده“ ی ”ف((� را� �Rه((ان راحی ع�مل ب� هری، ط((� ی ش((� ع((ن اب� ت�� ت� صوص((� ط م�طل((وب ف((� رم خ� هری، م�حب� ورب� ش((� ه، ض((� �ت(( ب��رف� د و ت�'
ور ظ· غد“ ار م�ب ه ای ت� �ی ”روب�� Rحولان ح ر ک�ه اس�ت� ن�� ه م�ن� لب ب� ه ح� وج ن� ت�� صضی� ح ه م�ت� د“ ب� ت �Rی را ”ف� را� ق� و اج� حق((� ه ه�ا ن�� و ب�'رورت� ه�ای اس(((� راحی س�ت� هری ط(((� ال�ب در ش(((� ن� ف(((�� ی�� دو ام“ ت(((�� ط(((· ام�ع ن� دای��ب� ح(((� ت�رل و ه(((� راحی ک�ی(((� هری ط(((� ده ” ش(((� �R)))ردت�گ
ت� ه36 ..اس((� راحی ام((رور هری ط((� ه ، ش((� ه ب� اب� اری م�ت ر هت� در اب((� ای ج� ق((� �Rت� ارت ی� ف دگ�ی ک�ی� ت((� کلاب� ح�ل و ر هری م�ش(( ش((�وام�ع س((انR ی، ج� ای اپ� ه((� گر ع�ل((وم مرر ت�� ر را د ت� ده در ب((� �R))وردت ا و ت� می ت� اه�ن� ون� م�ق(( داری، ج((�' ات((�� ای ت�' ق((� �Rه( ارت م((اع�ی، ش((رم�اب�� ن� اخ�
، م�طال�غ((اب� ان� ت((� کل ر ت�ری ش((� ای گ((� هاده((� د ب� �Rدت د ح� ول�ت� روب� ت�� هره�ا در ب((� ی و ش((� ن� کل خ((� ت�ری ش((� هره�ای گ((� اوم ش((� در م�ق((�ای ب� راب� ر لات�� عی ت� ی� pب�مل ط�د ع . 37می ک�ت
ن� اله ای�� دل م�ق� دار م�ک((ان� م((� ات((�� ه را 38 ت�' وان� ب� وب ع�ن(( ارج�' ه((ومی ح((�' ق� م�ف ن((� حف� هت� ن�� ی ج� �Rان اس((� ت ای س� ه ه((� ل�ق ده م�و£ ت� ار س((�ت� ی� ف هری ط�راحی ک�ی� ه ش� رد. ب� ر ک�ار ب� ت� دل، ای��ن� اس(�اش می گ(� ط م((� هری م�حب� ه ش(� ه ب� اب� ک¤ م�ت کل »م�ک((ان� ب((�� ش(( دار« م�ب� ات(�� ار ت�'
هار غد ج�' ده دره�م ت� ت� ب� �د، ب� ت� ه�ا، ک�ال�ت غال�ی� ا ف� /م�عت صوراب� م و ن�� س(ی� غ(اد اک�وس�ب� . ات� ت� ه اس((� هارگ�اب� ن� ج�' دل ای�� د م((� ت �Rاری ع�ت:39ار
34 substantial35 procedural
386 ،ض ه�مان� گ�لکار، 362 ،ض ه�مان� ، گ�لکار 37127 ،ض ه�مان� ، گ�لکار 38، ، - گ�لکار 39 119 ض ه�مان�
Page 13
د:- غد درک�ال�ت د ت� �ی ک�ال�ت Rان�وع ون� م�وض� ر ه�مح' ط· هری، م�ب دی، ف� رم ش� ت� ک�ال�ت ی� ف ب��ری، ک�ی� د 'Rت ود ق ر ت� ط· )م�حوط�ه م�ب ی( م�طرح �Rران د. ا� وت� می س�
-: ت� غال�ی� غدف� ت� ت� غال�ی� ه ف� ری ه�ای ب�Rارب�ک ، ن� م�ی� ان� ر ت�5 ر اده، ج� ت� ار ال�گوه�ای ی�� ت� ان� و رف� ت�5 ر ل ج� اب�� ه وس((� لت� ق� ت� د. می ب�'ردار
ا:- / م�عت صوراب� ین�� �Rن ا وات� ا، ج� ض مام ه�ای ف� ص گی، ان� ا ادراک�¤ ف� ره�ت ض اط و ف� ت �Rا اری�ل ه ا ش�مت در م�کان� ت�غد ای��ن� ای ت� د. ح� رت� می گ�ت�م:- سی� هاک�وس�ب� وج ه ت�� وع�اب� ب� وم م�وض� اسی ت� ت ده�ای و )ف� رم ه�ا س� ت �Rرای �عی( و ف ی� pب ه ط((� وج ه ت�� ت� ب� ی� ف داری ک�ی� ات((�� ت�'ن� در غد ای�� د. م�طرح ت� وت� می س�
ت ار رک�ی� غ((اد ب((�� ه ات� هارگ�اب� ط، ج�' ه سه م�حب((� ل�ق ت� م�و£ ی� ف ت� ع�ملک((ردی، ک�ی� ی� ف ی ک�ی� ن� اخ� ت اس((� ت ی.� ی-ر ن. ر ح(( ت� و ن�� ی� ف پ��س((ت� ک�ی� ر طی ه م�حب� ه ب� اب� ای م�ت ت�روه(((((((� کل ب� ده ش(((((((� ت� ده�ت((((((( ی� ف راحی ک�لی ک�ی� هری ط(((((((� ک¤ ش(((((((� ا م�ک(((((((ان� ب(((((((�� ط ت�� هری م�حب� اح� ش(((((((� ت� ب� ت� اس(((((((�
د وت� ت� ه�ای ک�ه40می س� ی� ف ه17 ک�ی� د ب� ر در را ای گ�اب� رت� د ک�ه می گ�ت� ت �Rاری : ار ع�تای- ت� ه(((� ی� ف ه ک�ی� ل�ق ب��ری ع�ملک(((ردی: م�و£ د 'R)))ت ود ق ، و ت� رک�ب� لاط ج(((� ت� ا، اخ� ری ه(((�Rارب�مه ک مول ه� ، ش(((� ودن� ت� ت(((� ی� ف ک�ی�
س�اپ��س ه�مگانR ی، ع�رصه می، ا� لن� ی اف�� من ، و ان�� ت� ی� دگ�ی ام�ب ت� گ�اری و شرر ار ای س(� �رارگ�اه ه(� اری ف� ت(� عط(اف ، رف� ات� ب��ری. د ت�'
ت�- ی� ف ه ک�ی� ل�ق ی: م�و£ ن� اخ� ت اس(((� ت ی.� ی- ر ن. ر ح((( ین�� �Rن ا وات(((� ت� ، ج� ص(((ی� ح ص(((ری( س� ان� خ�س ، ن� م(((� ای ، ر ت((( گ خ�ش(((ی، ع� رب� غلق� دگ�ی. ت�� ت� م�ور ،ا�
ت�- ی� ف ه ک�ی� ل�ق پ��ست� م�و£ طی ر یم�حب� ا : ه�مسار عت� ت� ی� pب�ی ، ط ی اب� رر �Rاران�ی ، ک�گ ر اک�ت� طی. ت�' م�حب�
،ض ، - گ�لکار 40 119 ه�مان�
Page 14
2-2 اب ور - ت�� ن� ا� ت� هری ط�راحی س�اح� ش�ای در ق�رب راس�ت� ه ت�� هوم ب� راحی م�ف هری "ط(� اب ش(� ور ت((�� هت� " در ا� ح ج� اس((� ی ت�' ن�� و گ�اری و گ((� ار حه ب� راب� ر در س(� ان� در س(�
م �Rاراداب راحی "ت(((�' هری ط(((� وان� ش(((� دار می ت(((�� ات(((�� ه "ت�' ن� ب� وع ای�� اره م�وض(((� رد اس(((� اب� در ک�ه ک(((� ت(((� pی� ی اد ار هرس(((� حه، ش� ان� س(((�ه ط�راحی اض�لی م�دل دو امرور هری "ار اب ش� ور در ت�� ال�ب "ا� ب��ر ف�� ه ر ود: اراب�£ می س�
- م�دل غ(ادلی ال�ف ه م(�دل ای��ن� :41 ت�� وان� ب� ی م(�دل ع�ن( ن� ب هری "ط(�راحی س(� اب ش(� وم ت(�� مرس(� ور وده "ا� . اس(�ت� ت(�دل ای��ن� ا م(((� دف ت� اپ��س ه(((� ر وان� اف(((� ام�عه ت(((�� اه�ش و ح� ت ک(((� ی� س(((� ب��ری ا� د رای ت(((�' دن� ب(((� ت� ام�عه رس(((� ه ح� ال�ب� ب� ال ح(((� رم(((� در ب�
ح ب� راب� ر Rوان�کل س ه ش� �ت ا اس�ت� گ�رف� اپ��س ت� ی اف� ر من اق� و ان�� طت ب��ری ان� د هری ت�' هت� در ش� ف ج� ی� ف ح طر ن�� حه خ� س�ان� ا اپ��س ت� وان� اف� ر ت� ه�ا ت�� ب��رس�اخ� اپ��س و ر داری اف� ر ات�� پ��ست� ت�' طی ر لاش م�حب� د. ت�� 42می ک�ت
دل ای��ن� در دف م(((� ت� ه(((� اخ� ت� س(((� اف� هری ت(((� ت� ش(((� که ه�ای ار ک�ه اس(((� ت دار س(((� ات(((�� کل ت�' ش((( ای ار م�ب� ام ه(((� ط· دی ن� و ک�ال�ت(((م(((((اع�ی ن� ه اخ� ود ب� ده وج(((((� م(((((� ن� ا� . ای�� ت� د. اس(((((� اس(((((� ط ت� دار م�حب� ات(((((�� کل ت�' ش((((( ا، ار م�ب� اده ه(((((� ن�مان� ه�ا، ح� اخ� ت� ه�ا، س(((((� اخ� ب��رس(((((� ر
لاب� سهت� اط�ی، پ�� ت(( �R¤، اری�اک ای ح(� گ�ی ه(� ی وب�Rر �Rان ت(� ع راف� ال و ح� ن� ام�ت( گ(ام ک�ه در اس(�ت� ا� حه، ه�ت ان� ام س((� ط((· دی ن� و ک�ال�ت(وان� ح ت� دی اس(((� ت((( ی ی� �Rان ض((( ، ف� ن� هر ا� ادر را ش(((� ه ف(((�� اب� ادامه ب� د. ع�ملک(((رد و خ�ت(((� داری می ک�ت((( ات(((�� م(((اع�ی ت�' ن� ض(((ادی و اخ� �ب ، اف��
ان� ت((�5 ر س((ان� ه�ا ج� ت� ه�ا و اپ� غال�ی� ه را ف� گ((ام ب� حه ه�ت ان� دای��ب� س((� رده ه((� ه و ک((� ای ب� ه((� ار ت� ان� ی� R))ت ح ا� اس((� ا می ده�د ت�' ام�عه ت�� را ح�ادر ه ف�� اب� ب� ح س و ن� ط در واک�ب ران�� حرانR ی ش د ن� کردک�ت �Rلی . روت اوم روش ای��ن� اض(� ی م�ق(� ار ام�عه س(� غ(اد در ح� ن�م(اع�ی ات� اخ�
ضادی ، �ب دی و اف�� ا ک�ال�ت د ت� اک�ت� غد ب� ر ت�� ی ت� من ت� و ان�� ی� . ام�ب اس�ت�
41 Equilibrium model42 Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES, 2011,p:674
Page 15
دل -م((� ر ب ت� غ((ادلی غ(( اپ��س روش ای��ن� در: 43 ت�� ر اق� اف((� طت(( ب��ری ان� د وی�Rب� در 44ت((�' ت� اول((� س((ی ه پ� ای ب� امه ه((� اه�ش ب� رت� طر ک((� خ� ا د ت� اک�ت� عط((اف ب� ر ت�� ب��ری ات� د ه سه ت((�' ل�ق لی م�و£ هر اض((� ام�ل ش((� دی ف((� رم س((� ای ک�ال�ت(( ر دی ) اج((� هر( ، ک�ال�ت(( ش((�
هر ع�ملکرد ان� ه�ا و ش� ت�5 ر س(ان� ه�ا ج(�رک�ب�) ج� ل و ج�مل ، اظ�لاع(�اب� ، اپ� ق� دم�اب� و ت� ب��ر و ح(� ت� ر اخ� . ه�ا س(� ه(ای��ب� در45( اس(�ت� ک¤ ب� ب(��ام�عه نR ی ح� ا م((� اب ر ور ت((�� ت� ا� ا ک�ه اس((� اپ��س ت� ر عط((اف اف((� اق� ات� طت(( ب��ری/ان� د ب��ری ت((�' د ، ب� راب� ر در ت((�' ت�راب� ی((� غ دام�اب� ت�� اف((��
د هت� را یه�دف� مت ای ج� ق(((� �Rت� ارت ی� رف� ردی ط(((�· معی و ف(((� دان� ج� هروت� اپ��س و ش(((� هاده(((� ام ب� ح((( ا ده�د ان� د ت�� وات� ن� ه ی� ر دوره ب� ت� ی(((� غ ت��ض(((ادی �ب م(((اع�ی، و اف�� ن� ح اخ� اس(((� ه ت�' ت� ن� ب� ر و گ�ف ر( ا� ت� Rب ا£ ارد ت(((�� گ(((د اق� . 46ت� طت((( ب��ری ان� د ا ت(((�' ت ه ی� ف ب� �R)))عری ورپ��س ت�� دو در ت(((�
طح ردی س(((� ام�عه و ف(((� ف م�حلی ح� �R)))عری ود ت�� طح در ک�ه می س(((� ردی س(((� ه ف(((� ای ب� ود م�عت((( اداب� وج(((� ق(((� ت� اع�ی� ی د( م�ب ت �Rی م�ات�رل ب��ری ک�ی� د م�ادگ�ی و ت�' ب��رش ب� رای ا� د ت�راب� ت�' ی� غ ت�رل و ت�� ار و ک�ی� ت� س رف� را ک�ب ه گ((� طح در و ب� ام�عه س((� م�حلی ح�
ه ای ب� عه م�عت((( وس(((� ض(((ادی ت�� �ب ه( ، اف�� م(((اع�ی ش(((رم�اب�� ن� اب� ، اخ� اب� و اظ�لاع(((� اظ(((� ت �Rود ، اری ع وج(((� ب� ا وان� و م�ت((( ام�عه ت(((�� م�حلی ح�د اس� 47.می ت�
ف در ک�ه ه�م((ان� ط�ور �R))عری راحی ت�� هری ط((� د، م�ط((رح ش((� ق� س((� حق((� راحی ن�� هری ط((� ق� ار ش((� ت((�� ق� ط�ر حق((� غ((اد ن�� وی م�ا ات� و ه((�ه ای ن� روب�� ورب� ا� ت�رد ض(((� وع .در می گ(((� اب م�وض(((� ور "ت(((�� ن� ا� ت� اح� راحی س((((� هری ط(((� ن� در " و ش(((� اله ای�� غد دو م�ق� ب��ر ت� ر
�رار ب� ررسی م�ورد د ف� رت� : می گ�ت�ق�- حق� غد ن�� وی م�ا ت� وب اس(�اش ب� ر ه(� ارج�' ه(ومی ح(�' اله م�ف دار م�ک(ان� -م(�دل م�ق� ات(�� ای و ت�' ه ه(� ل�ق ه م�و£ هارگ�اب� ه ج�' -ب� ن� ا�
وان� غام�ل م�حصول ع�ن ه ت�� هری ط�راحی ج�ور اب و ش� وری ت�� . ا�43 Non-equilibrium model44 adaptibility45 Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES, 2011, p:67546 Godschalk, Urban hazard mitigation: Creating resilient cities, 2003,p:140 47 Norris, Community resilience as a metaphor,theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness ,2008,p:133
Page 16
ق�- حق((� غد ن�� ه ای ت� ا روب�� ر در ت� ط· ن� ن� ت� رف� واع گ((� ده�ای ات((� ت(( �Rرای �راحی ف هری ط((� ان� و ش((� ر گ�اری م((ت� ار ن� ه�ا س((� رای ا� ب((�ق� حق� اب ن�� وری ت�� . ا�غد2-2-1 هری ط�راحی ه�وی م�ا - ت� اب ش� ور ت�� ا�
رای ق� ب((� حق((� غد ن�� وی م�ا ت� راحی ه((� هری ط((� اب ش((� ور ت(((�� غ((اد ا� ل((ف ات� ت� دار م�ک((ان� م�ح ات(((�� ای و ت�' ه ه((� ل�ق ه17 م�و£ راحی گ�اب� ط((�هری غادلی م�دل دو در ش� ر و ت�� ت� غادلی غ ود: ب� ررسی ت�� می س�
ه ه�ای2-2-1-1 ل�ق هری ط�راحی - م�و£ اب ش� ور ت�� ا�ه -1 ل�ق ت� م�و£ غال�ی� ف� ه اس�اش ب� ر ل�ق ت� م�و£ غال�ی� دار م�کان� م�دل ف� ات�� ر ت�' ت� Rب ا£ ی ت�� �Rان�ی ه�گ د( م�کان� ار وب�Rر ت �Rی ری م�اRارب ، ک((� ن� م�ی� رک�ب� و دست�رسی ر ، ج((�
ی من ت� و ان�� ی� �رار ب� ررسی م�ورد ام�ب رد ف� : می گ�ت�: ن� م�ی� ری ر Rارب�ک
ن� �Rری ح� ب((((�� �Rامه در امر ران ی ب� رت� ر ب((((�� راحی و ر هری ط((((� هت� ش((((� اب ج� وری، ت((((�� اپ��س ا� ر عط((((اف اف((((� ب��ری ات� د اه�ش و ت((((�' ک((((� ت س�ی� ب��ری ا� د ام در ت�' ط· ری ن� Rارب�ن� ک م�ی� وس�عه ار ک�ه اس�ت� ر ی گ�ست�رش و ت�� طر م�ع((رض در اراض حه، خ� ان� ت�ری س((� لوگ((� ح�
ا د. ت� ص می ک�ت ح ش دن� م� ت� ه�ا س� عی� طر، ب�'ر م�کان� ه�ای و م�وف�� اط�ق� خ� اری و م�س((کون� ی م�ت(( ح(( د ن�� ات�� ن� ار ت� اه�ا ای�� ض(( دور ف� د وت� ا دول�ب� ه�ا و س� دت� ا ت�� ی��ب� ت� ب��ر ص((وض در درس�ت� م�د لاط خ� ت� ری ه�ا اخ� Rارب�ان� ک ر س((اراب� م((ت� له خ� اه�ش را ح�اض((� ک((�د ی ار 48.ده�ت ن�� و ر س(((� ت� ا ب(((� ل ت� �Rدب ت((( ی ی�� غد اراض ه م�س(((ی� اه�ای ب� ض((( ار ف� وب�ری روش ت(((� رای م(((� اه�ش ب(((� ت ک(((� ی� س(((� ا�
48 Mileti, Disasters by design: a reassessment of natural hazards in the United States, Natural hazards and disasters 1999, p:157
Page 17
ب��ری د هر ت((((�' حه ب� راب� ر در ش(((((� ان� س در س(((((� ب� د ب�� رت� را 49گ�ت� ود ک�ه ،ج((((�' اه�ای وج(((((� ض((((( ار ف� ه ت(((((� عط(((((اف ب� ات� ب��ری د ت�ر ت�' س ب� p�ای ب�ت� ه اف� هری ت� گام در ش� حه ه�ت د. ک�مک¤ س�ان� 50می ک�ت
ر ط�راحی مرح�له در ت� ت�ر عوام�لی ب� ط· ت� و ط�راحی ن� اط�ق� در س�ار و س�اخ� ع ، ام�ن� م�ت ب�� ور اس�ت ت�� ت �اه�ای م�ب ض( ار ف� ه�م(راه( ت(�ا ای ت� ری ه(((�Rارب�وع، ک ن((( �لاط م�ب ت� ری اخ� Rارب ا ک(((� ف ت� د ای ح(((� ری ه(((�Rارب�ار ک�گ ار اس(((� ش(((مت� ه�ای در ت� ل(((ف ف�� ت� ای��ب� م�ح ، س(((�
دم ر ع((((� مرک((((� ای ن�� ری ه((((�Rارب�ک ب اد ت� ح((((� معی� ای در ج� غد م�کان� ه((((� طر م�س((((ی� ا خ� ه ت� وج ه ت�� ان� ب� ر طر م((((ت� حه خ� ان� ب��ری س((((� د ت((((�'ای��ب� ه(((ای��ب� در و ،س(((� ن� ب� م�ی� ا£ ای ت(((�� ه(((� ار ت� دگ�ی ی� ت(((� ه ر اب� هت� در رور اپ��س ج� ر ت� اف(((� ی� ف دگ�ی ک�ی� ت(((� ن� ، 51ر م�ی� ا£ اه�ای ت(((�� ض((( ف�
ه�ای ار غ(دد ت� ت� در م�ی� اف� ی م�ک(ان� و 52ت(� Rن ا اس(�ت ت(�� ری ه(�ای م�ت Rارب�ه ک ر �R)ا وب�ری ه Rارب�د ک ت �Rی ری ه(�ای ع�م(ومی) م�اRارب�ی، ک س( م�ور ا�ر داد مراک(((� انR ی ام(((� ی��ب� و رس(((� ب��ر د هری، م(((� ا، ش(((� ه ه(((� اب� ن� ک�ارح� ار ت� م�ح((( وخ� طح ... در و س(((� د س(((� وات� هر( می ت�� ه ش(((� ب�
ق� حق� اب ن�� وری ت�� د ک�مک¤ ا� 53.ک�ت
:ج�رک�ب� و دست�رسی که ت اط�ی س� ت �Rهر در اری مله ار ش� ن� ج� �Rری دی ب�� اضر ک�لت� وان� ع�ت ح ت� دی اس((� ت( هری ی� ت� ش(� س ک�ه اس((� ف� ه ت� ی ب� �Rان اه�ش در ش(ر ا ک(� ت��
اپ��س ر عط((اف اف((� ب��ری ات� د ب��ری و ت((�' د ت ت�' ی� س((� حه ا� ان� ام. دارد س((� ط((· رک�ب� ن� له در دست�رسی و ج((� ات� ا م�ق� حه، ت� ان� له س((� م�س((ا£و ف� رار، ح �سن داد و خ� اب� و ام(� ح( ا ن� ارک�رد ت� ام ک(� ط(· طه دست�رسی ن� م ران� ی� ف� وی . ار دارد م�س(ی� گر س(� ت�� امه د ی ب� رت� ر ب(�� ری رRارب ک(�
ن� م�ی� اط�ق� در ر حه م�ت ر س�ان� ت� حوه ب� ر ج که( ط�راحی ن� ت اط�ی س� ت �Rر اری ت� ر ب� ا م�وب� د . ل(� ت� ی ب� ر ع�لاوه اس((� �Rان اس(� ت ری ه�ا س�Rارب�هم ک م�
49 Burby, Cooperating With Nature : Confronting Natural Hazards With Land Use Planning for Sustainable Communities, 1998, P: 1050 Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES,2011, p:67651 Geis, BY DESIGN: THE DISASTER RESISTANT AND QUALITY-OF-LIFE COMMUNITY, 2000,p:1 6052 Burby et al, “Creating hazard resilient communities through land-use planning,2000, P: 10053 Berke et al, Planning for post-disaster resiliency ,2006, p:200
Page 18
حوه ، اط ن� ت �Rان� اری ری ه�ا، م�ت�Rارب�م ک ج اط، ح� ت �Rاری اوب ت �اط، ی� ت �Rت� اری�ل ش(رع اب� ول ف�� ن( رای ف�� �راری ب(� اط ب� رف(� ت( �Rدر اریکه( ط�راحی ت اس�ت راه ه�ای س� ت� در م�ت عی� حه وض� روری س�ان� . ض اس�ت�
اب وری ت�� عطاف و ا� ب��ری ات� د ق� ار ج�رک�ب� و دست�رسی ت�' ت�� ب��ر: ط�ر ر اپ��س ر ب��ری اف((((� د 'R))))ت ود ق ت ت� اس((((� رای م�ت ای ب((((� ت� ه((((� اف� هری ت� که ه�ای و ش((((� ت ی�Rن� س((((� گر ات�� گ((((ام در ح((((� حه ه�ت ان� ا ه�م((((راه( س((((� ت�
اس�ت مرای��ب س�لسله رع�ای��ب� اد م�غاب� ر، ب� رای م�ت ح وان� ان�� ح ت� دی اس� ت ا ی� وات� ق� ، ج� طن(( که ب� ر م�ب ت رک�ب� و دست�رسی س((� ج((�هری، ه ش(� ت� pغب ان� ه(�ای ت�� ت�5 ر ال ج� ت� دم�اب� و م(ردم ار س(� ت� در ح(� اف� گ(ام در ت(� طر ه�ت ه خ� طه ب� ود واس(� اه�ای وج(� ض( ار ف� ، 54ت(�
امه ی ب� رت� ب��ر اس�ت ر اب� م�ت اط�ی ام�کات� ت �Rرون� اری هری ب� ع در ش� طر، م�واف�� ی�ن� خ� عت� اس�ت ع�رض ت�� عت� و م�ت س((داد ار م�م((ات� در اپ� ش اب�ر ر ب(((�� ه ر ت� ب اور اب� اه�ش و م�ح((( ک¤ ک(((� ت(((� راف� وری ب�� گ(((ام در ع�ن((( حه ه�ت ان� غ(((دد 55س(((� دان� ه�ا ،ت�� اه�ای و م�ت(((� ض((( هری ف� ه ش(((� ) ب�
ور ظ(((· ع دهی ش(((روپ��س م�ب ب�5 رای ش(((ر ه ب(((� لت� ح طراری ن�� ی��ب� (، اض(((� ت م�حص(((ور اس(((� اط و م�غ(((اب� ر در م�ت ت((( �Rا اری�اه ت ا ی� م�غ(((اب� ر ت�وار، ده شر ه�م ج� ت� وس� من� و ک�ردن� ت�' �Rن� ان ت� اده م�ست�ره�ای س�اح� ت� ه ی�� صوض ب� اوم خ� ی م�ق� اه(�ای س�ار ت وار ی� 56م�غ(اب� ر ه�م ج(�
ی م�کان� و Rن ا که ه�ای( ت�� ت ل و ج�مل س� ق� گام در ع�مومی ت� حه ه�ت ود. م�مکن� س�ان� می س�من ی :57ان��
ی م((((ن هری ان�� له ب� راب� ر در ش((((� ل�ر د را ر ات�� ه می ت� وان� ب� ک¤ ع�ن(((( دف ب((((�� ای در ع�م((((ده ه((((� ت� عه راس((((� وس((((� دار ت�� ات((((�� د در ت�' ت �Rی امه ف� را� ب� رت� ی ر ب((�� راحی و ر هری ط((� ها وارد ش((� ن �. ی� ت� اخ� ورب� ای��ن� در س((� ت� ض((� وان� ک�ه اس((� اض((ری می ت((�� د ع�ت ت �Rی ار م�ا ت� اخ� هر، س((� ش((�
54 Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES, 2011, p:675.55 ی،ب� ن ی�5 ی حر من ی مراک�ر ان�� پ��سن� طراب� ب� راب� ر در ر له خ� ل�ر 30 ض ،1373، ر ی، 56 ن ی�5 حر ،ه ن� 30 ض مان�57 ، ون� ن� ب هری ط�راحی راه�ن مای خ�ست� اوم ش� له، ب� راب� ر در م�ق� ل�ر 1385ر
Page 19
ت� اف� هر، ت� هر، ف� رم ش� ای ش(� هری، ب��راک�م ه((� که ه�ای ش(� ت اط�ی س((� ت( �Rهر، اری ی م�ک((ان� ش(� ن ی(�5 اضر گ�ر هر ع�ت ه را... و ش(� ه ای ب� وب� گ(�وق� ه�دف ار ک�ه ک�رد ط�راحی ر( ق ت� Rب ا£ د ت�� ب��رت� د .ت�'ی من کی -ان�� ت�5 ر ت� ط: ف م�حب�
کی ای ار ت�� ه ک�م((((ک¤ راه ه((((� اد ب� ح(((( ی ان�� م((((ن ط ان�� ار رد م�حب� اوم ک�ت(((( ی م�ق((((� ار اه�ا س((((� ت ن�مان� ه�ا و ی� اخ� من� س((((� �Rی ان ار ب� راب� ر در س((((�ت ه�ای س�ی� دی ا� مله ار ک�ال�ت ی ج� من داره ه�ا ان�� لوه�ا و ح� p�ات مانR ی م�ضال�ح و ت�� ن� ط ه�ای در س�اخ� وع م�حب� صن د م� اس� .می ت�
من� �Rی ان ط س�ار ر دو ار م�حب� ط· ل م�ب اب� ه ف�� وج د ت�� اس� :می ت�ی - م(((ن ت� ه�ا ار ج�م(((ای��ب� و ان�� غال�ی� ای و ف� اری ال�گوه(((� ت(((� ط در رف� ه م�حب� ه ب� ر �R)))ان� در وب م(((� رار ر اه و ف(((� ت((( ی ی�' ن�� و ق� ار ج(((� ت(((�� ط�ر
ی م�کان� Rن ا ت� ه�ا، ت�� غال�ی� که ه�ای ف� ت ... و دست�رسی س�حکام- �ن ی و اس� من اضر ان�� ط ع�ت وع م�حب� صن اب� ب� راب� ر در م� اف�� ق غد ات�� حه ار ت� د( س�ان� ت �Rی س م�ا پ�� ی ا� س�ور من ی- ر ان�� ط· هری: م�ب ش�
ی م((ن -ان�� ف ر ال((� ط· ی م�ب ن ه((� هر د ی : ش((� �Rن ا وات((� هر ج� ی� مرح�له دو در ش((� حه ار سب�' ان� حه ار پ�'س و س((� ان� رای س((� اد ب((� ح(( و ام�ک((ان� ان��ی �Rن ا وات(((� ی�ن� ت�� راد، در ع�مل ش(((رع�ت� داس(((� رای اف(((� هت� ب((� ی ج� Rن ا ر و ت(((�� ت� ی(((� غ ر ت�� گ(((ام در دادن� م�س(((ت� طرار ه�ت طر و اض(((� د( خ� ت �Rی م�ا
وع له وق� ل�ر م ر . لار اس�ت�من ی - ان�� ر ب ط· ی م�ب ن ا ع�ب� هر: ت� من� ش� �Rی ان اضر س�ار ر ع�ت ط· ی م�ب ن هر ع�ب� ن� 58 ش� ق� امر ای�� ود. م�حق� می س�
ه-2 ل�ق د م�و£ ک�ال�ت
اضر 58 ت� ع�ت ی مه و ی� ن� ای� ب� ی� حرک�¤ و ت� �ر م�ن ط· ی م�ب س�ار
Page 20
طه ی�ن� ران� ه ب� ل�ق ِد م�و£ هر ک�ال�ت((( ا ش(((� غ(((اد ت� ل(((ف ات� ت� اب م�ح وری ت(((�� اش ب� ر ا� ر( اس(((� ت� Rب ا£ رم ت(((�� دی ف(((� هر ک�ال�ت((( اع ش(((� ق((( �Rم و )ارت�راک ب(((��ن�مان� ه�ا(، اخ� ر س((� ط· هری م�ب س و ش((� وش((� اهی ت�' ی م�حوط�ه و گ�ت((� �Rران اب ب� ر ا� وری ت((�� ح ب� راب� ر در ا� Rوان ورد س((� رار ب� ررسی م((� � ف((�
می گ�ت�رد:اه�ای ه�مگانR ی و - ض دی ف� ت وان� ی� ح ت� وریاس� اب ا� ت��
ود ان� وج� ت�5 ر می ج� دم�اب� ، مردم ار دان�£ ، و ح(� ا ه�م(راه( اظ�لاع(�اب� اه�ای ت� ض( هری ف� اس(�ت ش(� ار در م�ت اه�ای ک�ت( ض( ار ف� ت(�ر( کی س((ت اء ار ت�� ر کل اج((� ده ش((� ای ده�ت(( ط ه((� هری م�حب� د ش((� ت �د ک�ه ه�س((ب ت �Rوای اب در می ت�� وری ت((�� وان� ا� ح ت� دی اس((� ت(( هری ی� ش((�س ف� ا م�همی ت� ق د. ات�� ت ک�ب�
وان� ح ت� دی اس(((� ت((( ی ی� �Rان ض((( ا ف� وات� ا ج� ود ت� اه�ای وج(((� ض((( هری ف� ص ش(((� اخ� من� و س(((� �Rت� در ان اف� هری ت(((� هت� در ش(((� ل ج� س(((هت� پ��م�ان� در ج�رک�ب� وع ر حه، وق� ن� س�ان� م�ی� ا£ اه�ای ت(�� ض( ار ف� ت� در ت(� اف� ای ت(� ن� ه(� م�ی� الی ) ر گ(ام در( ح(� رور ه�ت حه ب(� ان� رای س(� ب(�ب��ر ام�کان� ق�رار و ف((� رار و گ�ر ی� اه و اس(� ت(( ن� ی�' ت� رف� کان� و گ((� ت� اش(� وف�� طراری و م(� ن� ، اض((� م�ی� ا£ ان� ت(�� ر الای م(ت� ای ت((� ض( ر( ف� س(ت
ت� در اف� هری ت� س و 59ش� ب� ی ب�� ن ب� p�ای ب�اه ض ار ف� د ت� ت وره خ�' ظ· م ب� رای م�ب ا£ ن�ت�� طراری، اش�کان� ی� ع اض� ب�� ور واد ت�� ی م((� �Rان د و ع((� ، دم�اب� ن� ح� م�ی� ا£ ی��ب� ت�� اس(�ت م�حصور رای م�ت هت� در م�غ(اب� ر ب(� رداری ام�ک(ان� ج� R)وارب گ(ام در ا� حه ه�ت ان� راحی و س((� و ط(�
رای ی م�حوط�ه اج� �Rران من� ا� �Rو ان اع�ت اوم. ت� اب م�ق� وری ت�� ام ا� ط· دی ن� ت ب واب� ح ت� اه�ای اس� ض ی م�حوط�ه و ع�م((ومی ف� �Rران ا�60 اب ور ت�� حه ب� راب� ر در ا� ود. س�ان� می س�
وری اب ا� دی و ت�� - ف� رم ک�ال�تا در ح ن� �Rام ار مراد ای ط((· دی ف((� رم ن� ام�ل ک�ال�ت(( وده س((� اری ت((�� د ن�مانR ی، گ((� اخ� راک�م س(� ن�مانR ی، ب(�� اخ� ام س(� ط((· ل((وک�¤ ن� p�دی ت ت( ت� و ی� اف� ت(�
59 Godschalk, Urban hazard mitigation: Creating resilient cities, 2003,p:60 Ibid,p:143
Page 21
هر ضاب� و ش� ح ش ن�مانR ی م� دم�ت� س�اخ� ه ) ف�� ت� ب ی و م�ضال�ح اب� ول�ور کن ت� ت�� دی م( س�اخ� اس� . ت� : ت� اف� وری ت(� اب ا� مانR ی ( و ت�� ن� هری /س�اخ� ت� ش� اف� راک�م ) ت� ام ب�� ط· اپ��س- ن� راک�م اف(� ر ت� ب(�� اف� ا ه�م(راه ت(� اپ��س ت� ام اف(� ر ط(· ن�
، اب� ق((� ل ام�ک(ان� ط�ی س((هت� اب� پ�� ه ع�ملت((� لت� ح اب� و ن�� ح(( اه�ش را ن� ا ک(� د. ت� ه می ده(� وج ه ت�� ن� ب� ه ای�� کت� دام دو ت� امه در ) ک�ه اف(�� ب� رت� ی ر ب(((�� راحی و ر هری ط(((� نR ی ه�ر در ش(((� ا م(((� ل ر اب� را ف�� د اج(((� ت �ام�ل ه�س(((ب اه�ش ( س(((� راک�م ک(((� س و ب(((�� ب� ی ب�� ن ب(((� p�ای ب�اه ض((( ار ف� در ت(((�اط�ق� ا م�ت((( راک�م ت� الای ب(((�� ی ت(((� ن� مغب(((� ا ج� مانR ی ت�� ن� اخ� ه س(((� وان� ) ب� اه�ا ع�ن((( ض((( ا ف� ه م�س(((ت�ره�ای ت�� لت� ح طراری، ن�� اه�ا اض(((� ض((( ا و ف� ت��
و م�س((((ت�ره�ای ح �س((((ن ی و خ� ن� ع خ((((� ب� ا س گ�س((((ت�رش ار م((((� پ�� ی ا� ور گ((((ام در س((((� حه ه�ت ان� اب س((((� وری ( ت((((�� ت� ا� اف� اپ��س را ت((((� ر اف((((� می ده�د.
دی ت ه ی� دی- داب� ت لوک�¤ ی� p�ام ت ط· ت� : و -ن� اف� وری ت� اب ا� ان�ت�� ر ب��ری مت� د ت ت�' س�ی� ا ا� ه ت� وج ه ت�� ام ب� ط· دی ن� ت(( ظعه ی� ، ف�� ن� م�ی� ر د ت �Rی ح((وه م�ا ت ن� رک�ی� ام و ب((�� ط((· ب� ، ای�� ظغ((اب� کل ف�� دسی ش((� ظعه ه�ت م ف�� ظ· ا )م�ب م(، ت�� ظ· ام�ب ظع((ه، م�س((اخ�ت� ت((� غ((اد ف�� ه و ات� دار ات((�
ظع((ه، اب� ف�� ت اس((� ت �ول ی� رض و ط((� ظعه ع((� طه در ف�� ا ران� ری ت�Rارب ن� ک((� م�ی� وع و ر ت� ت((� ال�کی� د - در م((� ی روت� ار س((� ار ام -و ت� ط((· ن� وده اری ت�� ظعه ه�ر درون� گ�د ن� ف�� م�ی� ود ب� ررسی ر . می س�
هت� در ب��ری ک�اه�ش ج� د ت� ت�' اف� ح ب� راب� ر در ت(� Rوان ه س(� ص(وض ب� ل(ه، خ� ل�ر م ر ظ· ودن� م�ب ی و ت(� ج Rطرن ودن� س(� ام ت(� ط(· ل(وک�¤ ن� p�تدی ت(( گی ، ی� سس((ت� ، گ� ت� اف� دم ت((� ر ع((� ب((�� گی ر ود و دات� ای وج((� ض(( ، ف� ار ب��ری ت((� د ت ت�' ی� س((� م((ت�ری ا� ه در را ک� ا م�واج طر ت� ه خ� وج م�ن�
ت� اف� د. ار ت� مات�� گر س�وی می ن� ت�� دی ف� رم ط�راحی د گی واح�د و ک�ال�ت �Rت هت� در ه�مسا ا ج� ق� �Rلاب� ارت�غ(ام ط و ت�� ن�م(اع�ی روان� اخ�ی در ار س((� ار غد ت� حه ار ت� ان� وام�ع در س((� اع�ت 61م�حلی ج� اب ت((� وری ت((�� ام ا� ط((· م((اع�ی ن� ن� ا ه�م((راه اخ� اوم ت� ی م�ق((� ار ام س((� ط((· ن�
دی ود. ک�ال�ت می س�وری: اب ا� ه و ت�� ت� ب ت� اب� ی� ف اپ��س-ک�ی� دم�ت� اف� ر ن�مان� ف�� حوه و س�اخ� اده ن� ق ی� وع م�ض(ال�ح، ار اس((� ی و م�ض(ال�ح ت((� ور ول((� کن ت��
61 Norris, Community resilience as a metaphor,theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness ,2008,p:133
Page 22
ت� ا س�اخ� ت ت� س�ی� ب��ری ا� د اط ت�' ت �Rم اری ی� ف� دارد. م�سی�وری: اب ا� هری و ت�� ر ش� ط· -م�ب
ه ه�ای ب� ررسی در ل�ق ر م�و£ ط· هری م�ب ه ش� اب ب� وری ت�� ر ا� ط· ی " م�ب ن هر و ع�ب� ر "ش� ط· ی " م�ب ه�ن ه د �ت هر ب�'رداخ� ود. "ش� می س�ن ی: ر ع�ب((� ط((· وری م�ب اب ا� اه�ش-ت((�� ت ک((� ی� س((� ب��ری ا� د ر ت((�' ط· ی م�ب ن ق� ار ع�ب((� ت((�� ی ط�ر �Rن ا وات((� اضر ج� ی ع�ت ج' ن� وان� در ل�ب� ح ت� اس((�
دی ت ی ی� �Rان ض ت� ف� اف� هری ت� ه ش� ود ب� اپ��س وج� د. اف� ر ت�� ص و می ا� اخ� ی س� ت� ورودی ه�ای س�ار اف� اپ��س ، ت� ص و اف� ر اخ� س�ی ه ه�ای س�ار اب� س هری پ� اع�ت ش(� اپ��س ت(� هت� اف(� ر ی ج� Rن ا ی و ت(�� �Rن ا وات(� ر و ف(� رار مرح�له در ج� ب(�� داد و گ�ر اده ام(� ق ی� د. اس(� وت� می س(�
ی ار ن�� ط· س�و ف ده�ای ح� �Rردی( دت د و راهت �Rس(ت�رده دت�ه گ هر ب� رای ش(� ل ب(� س(هت� هت� امر پ�� ی ج� Rن ا رای اف(� راد ت(�� دا ب(� ت(� ردن� ی�� ر ک(� م�س(ت�من� �Rه ان اپ��س ب� ر اب اف((� وری ت((�� ر ا� ط· هری م�ب ن� ک�م((ک¤ ش((� ی� ت د. ه�مح((' اوم می ک�ت(( ی م�ق((� ار داره ه�ای س((� هری ح((� اضر و ش((� ع�ت
دی ر در ک�ال�ت(((( ط· هری م�ب د( ش(((� ت �Rی س م�ا ب� دگ�ی ب�� م((((� ا، ا� ال�کن� ه�ا ه(((� اضر و ت� ی ع�ت لوه�ا و ال�ح((((اق� p�ات ر ت�� ت� ای ار ب((((� اد راه ه(((� ح(((( اب ان�� ت((((��وری ر ا� ط· ی م�ب ن . ع�ب� اس�ت�
هر: ی ش(� ن ه(� ر د ط(· وری م�ب اب ا� هت�- ت(�� ی ج� Rن ا وع ت(�� لی )م�وض(� ب�Rر اض(� ص(و ی ن�� ن ه(� هر( د گ(ام در 62ش(� وع ه�ت حه وق(� ان� ه س(� ب� اب ح ت� ن� ای� �Rری من� ب�� �Rر ان ا ک�مک¤ ف� رار م�ست� د. ل�د ا می ک�ت ص ت� اخ� ی س� اضر س�ار ی ع�ت ج' ن� وان� در ل�ب� ح ت� دی اس� ت ی ی� �Rان ض(( ف�
ت� اف� هری، ت� ن� ش� ی� ت اپ��س ه�مح' غداد اف� ر اضر ت�� ه ای، ع�ت اب� س(( م پ� ش ه�ا خ�' دار ون� ه�ا و ات((� ود، ک�ات� ب��ری م�وج((� د 'R))ت ود ق ت� ت� اف� ت((�ش و م�ور ل ف� رار م�ست�ره�ای ا� ت وع ار ف�� حه وق� وان� س�ان� ر می ت�� ط· ی م�ب ه�ن اب را اف� راد د ور ت�� . ا� ت� س�اخ� ه-3 ل�ق ا م�و£ م�عت
62 Lynch, the image of the city,1960,p:9
Page 23
ه در ل�ق ا م�و£ طه م�عت ان� ران� ی م�ت((� �Rان گ�ی ه((� ط ار وب�Rر ا، ادراک�¤ ب� ر ک�ه م�حب� ض(( ی ف� �Rن ا وات((� ن� ج� مام ه�ای و ا� ص(( گی ان� م�ک((ان� ف((� ره�ت د دلال�ب� �رار ب� ررسی م�ورد دارت� می گ�ت�رد. ف�
ی �Rن ا وات((((� ط - ج� اب و م�حب� ی ت((((�� �Rن ا وات((((� وری: ج� ط ا� ت� م�حب� ی� ف اد -ک�ی� ح(((( ب�Rر ان�� ص((((و ی ن�� ن ه((((� ح د ط ار واض� ر ه�ر در م�حب� اط�· - در 63ت((((� ن� ود ع�ت� اش وج� س ی� ط ه�ای اع� هری م�حب� ت� ش� ادی اه�می� �R)ت اد در ر ح( ک¤ ان�� ب�Rر ب(�� ص(و ی ن�� ن ه(� ح د رای واض� هت� ب(� ی ج� Rن ا ه(ت�ر ت(�� ب�
ای��ب� اخ�ساش و ط ار رض� ه ه�ای دارد، م�حب� اب� س صری پ� ه ک�ه م�غاب� ری و ن� ی ط�ور ب� ظف� ی م�ب Rن ا د، م�کان� ت((�� ده ات� ه س((� در م((ردم ب�دن� ه رس�ت� ان� ب� ضده�اپ��س( د ک�م(ک¤ م�ف� ت ر ار .می ک�ب� ط· اسی ن� ت س اضر ای��ن� رواپ� ی اخ�س(اش ع�ت ن� اپ��س و راخ(� س(� س(ان� در ا� اپ�
اد ح د. ان�� ت 64می ک�ب�
اب و م�ک(((((ان� - خ�س وری ت(((((�� ه م�ک(((((ان� خ�س: ا� ای ب� ی ادراک�¤ م�عت((((( ن ه(((((� ط ار م(((((ردم د مامی م�غ(((((انR ی و م�حب� ص((((( ن� ان� ا�ه . ب� ت� وری اس((� ص ک�ه ط((� ح اط�ی در را س((� ت(( �Rی اری �ا درون ط ت� �رار م�حب� هم و می ده�د ف((� ا ف((� رد اخ�س((اش و ف� ه ت� ت م�ب� ی ر �Rان ط م�عت(( م�حب�
د وت� ن� ورده ی�� ه و ج� ارج' کت' ن� ت�� ود. ای�� ام�لی خ�س می س� ت ک�ه اس(�ت� ع(� وخ� ل م(� �Rدب ت( ک¤ ی�� ا ب(�� ض ه ف� ا م�ک(انR ی ب� اب� ت� ت� صوص(� خ�شی خ� اری و ت(((� ه رف� ر �R)))و وب اع�ت ی اخ�س(((اش ت(((� ن� ک¤ در راخ(((� ط، ب(((�� م درک�¤ م�حب(((� اه�ی� گی م�ق((( ره�ت ط ، ف(((� م(((اع�ی روان� ن� گی و اخ� ره�ت ف(((�
ام�عه ک¤ در ح� وری ، م�ک((((ان� ب((((�� ادا� ارب ت((((�� ح(((( ه ن�� ت� س((((� ت� و گ�د ی دس((((� Rن ا ه ت((((�� وی�Rب� ب� رای ه((((� راد ب((((� ود اف((((� اخ�س((((اش.65می س((((��رارگ�ت�ری گی اخ�ساش و ف� ست� - دل�ب غلق� ت�رل( و م�ک(انR ی ت�� ط ک�ی(� اپ��س در م�حب� غل(ق� اف(� ر ار و ت�� ت((� س رف� را ک�ب ه گ(� ت� ب� س(ی ه پ� ط ب� م�حب�
اوم در ی م�ق� ارک�ب� و س�ار د در م�س ی روت� س�ار ار ر ت� .66اس�ت� م�وب�اط�ره معی - ح� هری ه�وی�Rب� – ج� اب و ش� وری ت�� ط·: ا� ف هری م((ت�راب ح� گ و ش(� ا م�حلی ف� ره�ت ط· ت� ف( غل((ق� خ�س ح� ه م((ردم ت�� ب�
هر ق� ار ش(((� ت(((�� ت� ط�ر اط�· اه�ا م(((رم�ت� و ح�ق((( ت ای و ی� ت� ه(((� اف� ا ت� ش ت� هری ارر دن� و ش(((� گ�ردات(((� ار هر روح ت� ا ش(((� ای��ب� ت� ه ع�ت((( ب�63 ibid, p:964Kaplan et al, 1998
لاخ�ت� 65 هوم، ف� کل عوام�ل و م�کان� خ�س م�ف ده ش� ن� ده�ت 57 ض ،1385، ا�66 Scannell et al, Defining place attachment: A tripartite organizing framework, 2010,p:112
Page 24
وی�Rب� ه ه�ای و ه((� اب� س(( هری پ� اضر و ش((� ا ع�ت ت� ت� ط· در اه�می� اط�ره ح�ف(( معی ح((� هر ج� اوم در ش((� ی م�ق((� ار اضر ای��ن� س((� س ع�ت ب� ب��حه ار ا و س�ان� اضر ای��ن� اخ�ت� د در ع�ت ی روت� س�ار ار ه ت� اب ب� وری ت�� ط ا� د. ک�مک¤ م�حب� می ک�ت
ه4 ل�ق داری -م�و£ ات�� اب ت�' وری / ت�� : ا�غد ای��ن� در طه ت� ی�ن� ران� غ(((((اد ب� ل(((((ف ات� ت� م م�ح س(((((ی� اب و اک�وس�ب� وری، ت(((((�� ن� ا� ی� ت غ(((((اد ه�مح(((((' پ��س(((((ت� ات� طی ر م(((((اع�ی- و م�حب� ن� اخ�
گی ضادی و ف� ره�ت �ب ت� اف�� ی� ف داری ک�ی� ات�� ا ک�ه ت�' اب ت� وری ت�� سان� ا� ط اپ� ب �Rد، مری ت �می گ�ردد. ب� ررسی ه�سب اب وری - ت(((((�� پ��س(((((ت� ا� طی: ر اب م�حب� وری ت(((((�� پ��س(((((ت� ا� طی ر ق� ار م�حب� ت(((((�� راحی ط�ر ا ط(((((� ط· ت� ف((((( ، م�س(((((ت�ره�ای ح� ب ا�
اک�¤، ی، ح(((((� وگ�راق 'R)))))وت ای ت�� ض((((( ر( ف� ن� ، س(((((ت م�ی� اسی ر ت ای و س� گ�ی ه(((((� ی وب�Rر �Rان ت(((((� ع راف� ک¤، ح� ت(((((� کب وت�� ت�£ ت ) ر ی� ی ( س(((((� �Rان اس(((((� ت س�دن� دور گ�س((ل ه�ا، اط�ق� ار س((� ت م�ت(( ی� س((� ب��ر ا� د واحی و ت((�' اط�ره ت((� ر م�ح(( م((ت� اه�ش و ا� ان� ک((� ر ت م((ت� ی� س((� ب��ری ا� د ه ت((�' ع ب� ب� ا م�ت((
عی، ی� pب ی ط((� رر ی اب((� �Rاران ه و ک((� ت هب� دن� ب� ع م�ص((رف س((� ب� ا اه�ش، 67م�ت(( اده ک((� ق ی� ای ار اس((� ی ه((� د اب� رر �Rدت ح ب��ر ن�� د ات((�' اه�ش، ت� ک((�ل�ودگ�ی ه�ای طی ا� ه و 68م�حب� ی ک�ارگ�ت�ری ب� ول�ور کن ت� ت�� اف� �Rت ار ع ت� ب� ا عی م�ت ی� pب�د ط ت �Rی ب م�ا ق� و ا� می گ�ردد. ... م�حق�
- اب وری ت(((�� غد ا� م(((اع�ی ت� ن� گیاخ� ره�ت راحی در: - ف(((� هری ط((� هت� در ش(((� اب ج� وری ت(((�� م(((اع�ی ا� ن� ی در اخ� ار س(((� ار د ت� ات�� ه ت� ب�ب��ر م�وارد ه ر وج ود: ت�� س�o)ه م((اع�ی ش((رم�اب�� ن� اب و اخ� وری: ت((�� الاا� ودن� ت((� ه( ت((� م((اع�ی ش((رم�اب�� ن� ا اخ� ود ت� داری وج((� ات((�� ن�م((اع�ی ت�' ی اخ� ن ت� ب� ر م�ب(( ی� رف� ط((�·
ای م((اع�ی گ�روه ه((� ن� الا و اخ� ودن� ت((� ان� ت((� ر م((اد م((ت� ه((ای��ب� در و اع�ن� الا ب� ودن� ت((� ان� ت((� ر ارک�ب� م((ت� ه م((ردم م�س(( در ج'، س ب� ن� ب�� حه ار پ�'س و ح�ت� ان� وام�ع در س((((((((� ی در ج� Rن ا �R))))))))ت ار ن� ت� ت� اف� ا ار ت((((((((�� ح ت�� اس((((((((� ت� ت�' ی ه دادن� م�ب ح ب� Rوان ک�م((((((((ک¤ س((((((((�د لاش69می ک�ت اپ��س در . ت�� ر طح اف(((� ارک�ب� س(((� دان� م�س((( هروت� راحی در ش(((� ت� و ط(((� اخ� اوم و س(((� ی م�ق(((� ار ام�عه س(((� ح�
67Arefi, DESIGN FOR RESILIENT CITIES,2011, p:67668 Ibid, , p:67669 Norris, Community resilience as a metaphor,theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness ,2008,p:136
Page 25
ل ت وع ار ف�� حه وق� ی و س�ان� ار امر خ�ن� ی ت� غد س�ار حه ب� رور ار ت� ه س�ان� ن� ب� وع ای�� د. ک�مک¤ م�وض� مات�� می ن�
o·ط گی ه�وی�Rب� ح�ف اب و ف� ره�ت وری ت�� ا ا� ط· : ت� ش ه�ا، ح�ف اوره�ا ارر د و ت� ات�� گ و مت�راب و ع�ق� در و م�حلی ف� ره�ت ای ط· راس�ت� ف اط�ره و ه�وی�Rب� ح� معی ح� اط�ق� در ج� ت م�ت س�ی� ده ا� �R)حه ار دت ان� وان� 70 س((� داری می ت((�� ات(�� م(اع�ی ت�' ن� اخ�
ل را سهت� ک�رد. پ��oلاط ت� دی ه�م و اخ� وت(((� ن� م(((اع�ی ی�� ن� راحی : در اخ� ده�ای ط(((� گی واح(((� �Rت ، ه�مس(((ا دم�ت� طح ف(((�� م�د س(((� ت� و درا� وم�ی� در ق(((�
ای ق� راس�ت� حق� داری ن�� ات�� ن�ماع�ی ت�' گر عوام�ل ار 71اخ� ت�� ار د رگ�د ت� Rب ا£ داری در ت�� ات�� ن�ماع�ی ت�' . اخ� اس�ت� اب وری - ت((((�� ض((((ادی ا� �ب ه: اف�� وج ه ت�� امه ب� ی ب� رت� ر ب((((�� ض((((ادی ر �ب هت� در اف�� داری ج� ات((((�� ا و ت�' ض((((ادی اخ�ت� �ب هره�ا، اف�� ش((((�
اب وری ت((((�� ض((((ادی ا� �ب وام�ع اف�� هره�ا و ج� اپ��س را ش((((� ر وانR ی می ده�د اف((((� ت�� ار ت� ه�ای . ت((((� اخ� ب��رس((((� م((((اع�ی ر ن� – اخ�هری ض(((((((((ادی- ش(((((((((� �ب هت� در اف�� ا ج� ض(((((((((ادی اخ�ت� �ب دای در اف�� ت(((((((((� Rم امر ای ت� لار غد مرح�له . در اس(((((((((� اء ت� ق(((((((((� �Rارت
ت� عی� ض(((((ادی وض(((((� �ب ه ای اف�� ظق� ا م�حلی و م�ب امه ت� ی ب� رت� ر ب(((((�� اد ر ح((((( ع ان�� ب�� ا ت ت ص(((((� اس(((((� ت �ا م�ب اب� ت� ت� صوص(((((� در ) خ� هت� ل ج� داف�� گی ح((� ه ( واپ� س((ت� اب��ر ب� اط س((� ق((� ورب� ت� ت�رد ض((� ن� . می گ((� ا امر ای�� اد ت� ح(( ل ان�� اع� رد م�س(( ع و م�حلی ج((� ب�� ا ت ص((�هت� در ک�لان� اپ��س ج� ر طح اف((((� م�د س((((� واده درا� ات� لاش و 72ح((((� رای ت�� اه�ش ب((((� ای ک((((� ه ه((((� ت ی�5 ت� ه�ر اخ� ه و س((((� ت هب� ب�
ی ار ت� س((� اف� ق� ت((� ود م�حق((� ق� ار ک�ه می س((� ت((�� ل ط�ر س((هت� ه دست�رسی پ�� ع ب� ب� ا دم�اب� م�ت(( ی و )ج�مل ،ح((� رر ل،اب((� ق((� ت� ت�روی ب��ر ....( ام�کان� و ک�ار ،ب� د ود ت�' . 73می س�
ت� ه�ای2-2-1-2 ی� ف هری ط�راحی - ک�ی� اب ش� ور ت�� ا�70 Lizard et al,rebuilding after disaster, 2011,p:3071 Ibid,p:30 72 Hayashi, Long Term Recovery from Recent Disasters in Japan and the United States 2007, P: 41673 Lizard et al,rebuilding after disaster, 2011,p:30
Page 26
ه د ب� ررسی ک�ه ه�مان� گ�وب� ال در ک�ه س� ر ح((((� ک((((رد دو ح�اض �Rلی روت راحی ار اض((((� هری ط((((� اب ش((((� ور ت((((�� ود ا� حت� ک�ه دارد وج((((� ن��وان� هری ط�راحی ع�ن اب ش(� ور ت((�� غ(ادلی ا� ا ک�ه ت�� ه ت� کت� اوم ب� ر ت�� ی م�ق(� ار اپ��س و س((� ی اف(� ر م(ن اه�ش و ان�� ت ک(� ی� س(� ب��ری ا� د ت(�'
ط در ه م�حب� �ت اخ� ده س((� گ(ری و ، س(� ت�� ا د ک(رد ت� �Rروت اپ��س عط(اف اف((� ر ب��ری ات� د اق� – ت((�' طت(( ب��ری ان� د وی�Rب� در ک�ه ت(�' ت� اول((� س((ی ه پ� ب�امه ه�ای طر ک�اه�ش ب� رت� ود خ� ه وج� ت� ک¤ ه�ر در و داس� ت� ه�ای ب�� ی� ف ر ک�ی� هری ط�راحی م�وب� ود. ب� ررسی ش� می س�
ا در ح ن� �Rی ای لف� ت� ت�� ی� ف راحی ک�ی� هری ط(((((� ه ش(((((� ه ب� اب� دار م�ت �R)))))دت ا ت�' دادی ت�� ت� روت(((((�� ان� در ک�ه اس(((((� ت(((((�5 ر دی و داد ج� ت� ان� س(((((� م�ت(((((�اب� ت� صوص((� دی خ� ط م�حس((وش و ک�ال�ت(( ک¤ ار م�حب� ای و ال�گوه�ا و س�و ب((�� ه((� گی رمر ای و ف((� ره�ت ی ه((� �Rن ا وات� ی ت�� ن ه((� ر ف((� رد د اط�· ار ت((�
گر س�وی ت�� کل د رد ش� . 74می گ�ت�دار، م�کان� م�دل اس�اش ب� ر ات�� ت� ه�ای ت�' ی� ف هری ط�راحی ک�ی� وان� را ش� ه سه در می ت�� ق� ان� ط�ی ت� p�رد ی�75ک:
ت� ه�ای ی� ف ه - ک�ی� غد ع�ملکردی: ب� هری ط�راحی ع�ملکردی ت� ه ش� ای ب� ی م�عت ن� ب� ق ر ک�ی� غ(اد ار ف� راب�� ، ع�ملک(ردی ات� ت�ر ض((رف ط((· ن� ل و ج�مل و دست�رسی ق� ه ت� وج غ(((((ادی رو ای��ن� دارد. ار ت�� ر ات� ت� ط(((((· ح(((((وه ن� اده ن� ق ی� راد اس(((((� اه�ای ار اف(((((� ض((((( هری ف� ه و ش(((((� ب5 ح ر ن��
ن� ه�ا ن� ار ا� اه�ا ای�� ض(( اده ام�ک((ان� و ف� ق ی� مه اس((� ار و گ�روه ه�ا ه� س(( ی اف�� ن� مغب((� لاب� ار ج� س((هت� اب� و پ�� هر ام�کات((� ر را ش((� ت� ب� ر در ب((� می گ�ت�رد.
ای ت� ه((((� ی� ف ه - ک�ی� ی: ب� ن� اخ� ت اس((((� ت ی.� ی-ر ن. ر ح(((( ای ن�� ت� ه((((� اف� �Rی، درت�ی ادراک ن� اخ� ت ح((((اب� و س((((� ن� رخ� طی ب�� راد م�حب� ال در اف((((� ت(((( ف��اه�ای ض هری ف� دارد. شروک�ار ش�
ه ه�ای گ�لکار، 74 ل�ق ده م�و£ ت� ت� س�ار ی� ف هری ط�راحی ک�ی� 1380، ش�ه�مان� ، گ�لکار 75
Page 27
ای ت� ه((� ی� ف پ��س((ت� - ک�ی� ا ر طی: ت� کا م�حب� ول ب� ر ان�� داری اض((� ات((�� پ��س((ت� ت�' طی، ر ا م�حب� وم ت� اسی ت((� ت ط س� هری م�حب� ح((وه و ش((� ن� اده ق ی� س((((ان� اس((((� اء ار اپ� ر م ای��ن� اج((((� س((((ی� ر اک�وس�ب� ت� ط((((· ، ن� ن� م�ی� ، ر ب وا ا� ان� و ه((((� اه((((� اب��ر و گ�ت� وداب� س((((� ده م�وج((((� ت((((� ط ر ب �Rمری . اس�ت�
ت� ه�ای ی� ف -ک�ی� ر ال�ف هری ط�راحی م�دل در م�وب� اب ش� ور ت�� غادلی ا� ت��دف دل ه((� راحی م((� هری "ط((� اب ش((� ور ت((�� غ((ادلی ا� اپ��س ت�� اوم " اف((� ر ی م�ق((� ار اه�ش و س((� ت ک((� ی� س((� ب��ری ا� د ا ت((�' دگ�اه ت� �R))دت
ی م(((ن اپ��س ان�� ر ت� و "اف(((� ی� ب ت� ام(((� اف� هری ب� ر ت(((� اش "ش(((� ی اس(((� داق د اه(((� اس� د ک�ه می ت� ت �Rاری ی ار ع�ت م((((ن ر ان�� ط· ی م�ب ن هر ع�ب((((� ش(((�من� �Rی ) ان ار ا،دست�رس((ی ه�ا س((� ری ه((�Rارب�م((ای و ک هری ن� ی (، ش((� م((ن دی ان�� هر ک�ال�ت(( من� ش((� �Rی ) ان ار ه س((� دی داب� ت(( و ب�'ر و ی�
الی راک�م ح(((� اع و ،ب(((�� ق((( �Rهری ارت ای ش(((� دم�ان� ،ال�گوه(((� ت(((� ی خ�' �Rان ض((( واری و ف� ب��ر و ه�ا ه�مح((( ت� ر اخ� ی ( ، ه�ا س(((� م(((ن ر ان�� ط· م�ب ن ی ه(� اد د ح( هر) ان�� ا ش(� وی�Rب� ت�� ق((� ی ت�� �Rن ا وات(� ت� ج� اف� هر ت((� وان� و ش(� ح ت� دی اس((� ت( ی ی� �Rان ض( وی�Rب� ، ف� ق((� ه(ای��ب� در ( و م�ک(ان� خ�س ت�� ب�
گ�اری م�ان� س�ار دی س�ار ی و ک�ال�ت �Rان ض هری ف� ا ش� اضر و ال�گوه�ا ت� ک¤ ع�ت ب�� عی پ� ست�ر و اک�ول�ور ی� pب�هر ط .76ش�داف ای��ن� م((وغه ای اه((� ای ار م�ح ت� ه((� ی� ف راحی ک�ی� هری ط((� ط ش((� ب �Rا مری غ((اد ت� ل((ف ات� ت� اب م�ح وری ت((�� غ((ادلی ا� ف((� راه�م را ت��
د ورت� غد در می ا� ای ع�ملک(((((ردی، ت� ت� ه((((((� ی� ف ب��ری، ک�ی� د 'R))))))ت ود ق هول�ب� ت� رک�ب� ش((((((� اده، ج((((((� ت((((((� ی ی�� م((((((ن ، و ان�� ت� ی� ب لاط ام((((((� ت� اخ� ری،Rارب�عطاف ک ب��ری ات� د غد ار و ت�' ت� ت� ی� ف ی، ک�ی� ن� اخ� ت اس� ت ی.� ی-ر ن. ح ر ت� ه�ای ن�� ی� ف ی، ک�ی� �Rن ا وات� اش ج� ت� س((انR ی م�ف� ف((� رم اپ�
دی، دگ�ی، ک�ال�ت(((((( ت((((((� م�ور ر ا� ط· ی م�ب ن ی و ع�ب((((((� ن ه((((((� ا د وات� ر( ج� ت� Rب ا£ ت�ری( ت((((((�� س(((((( ب� p�د ب غد در و دارت� پ��س((((((ت� ت� طی ر ای م�حب� ت� ه((((((� ی� ف ک�ی�ی ا ه�مس((ار عت� ت� ی� pب ای در ط((� ت� ق� راس((� حق((� ی ن�� م((ن ت� و ان�� ی� ب طی ام((� اب ، م�حب� وری ت((�� غ((ادلی ا� اوم و ت�� ی م�ق((� ار ط س((� را م�حب�
ا ه�م((((راه اه�ش ت� ت ک((((� ی� س((((� ب��ری ا� د ن� ت((((�' می� ص(((( م((((امی ن�� د. ن�� ت� ه�ا ای��ن� می ک�ت(((( ی� ف ای ک�ی� ه ه((((� ت ب ل((((ف ح� ت� ک¤ م�ح ده ب((((�� �R))))دت ی ت�' ع((((ن ت��
76 ، ون� ن� ب هری ط�راحی راه�ن مای خ�ست� اوم ش� له، ب� راب� ر در م�ق� ل�ر 1385ر
Page 28
ت� ی� ف راحی ک�ی� هری ط((� د. ار ش((� ت �ه رو ای��ن� ه�س((ب ور ب� گی ط((� ت �Rی گ((ا ت �ا ی� گر ت� ت�� ک((د د ت�� طت ب ود و مری�� م((امی وج((� ن� ن�� ت� ه�ا ای�� ی� ف ار در ک�ی� ک�ت(( ک¤ در و ه�م ط ب�� د م�حب� وات� ار در می ت�� ضادی ف� ردی، عوام�ل س�اب��ر ک�ت �ب ن�ماع�ی و اف�� ه اخ� اب ب� وری ت�� هری ا� د. ک�مک¤ ش� ک�ت
ت� ه�ای ی� ف هری ط�راحی ک�ی� ت� ه�ایش� ی� ف ر ک�ی� ط�راحی ب� ر م�وب�هری اب ش� ور ت�� غادلی ا� ت��
غاد اب ات� وری ت�� ا�
ق ه و£ل� م�ع�ملکردی
ق ه و£ل� م�ن�ی ت اخ� س� ت ا ر ی.�
Page 29
ق ه و£ل� م�ت� س ر پ��
طی ب� م�ح
ت� ه�ای ی� ف -ک�ی� هری ط�راحی م�دل در م�وب�ر ب اب ش� ور ت�� غادلی ا� ت�ر-ت�� غ اش ه�ای ب� ر ف اس(((� �R)))عری ده ت�� دل ار س(((� راحی " م(((� هری ط((� ر ش(((� ت� غ((ادلی غ((( ا ت�� ر " ت� مرک(((� اپ��س ب� ر ن�� ر عط(((اف اف(((� ب��ری ات� د و ت((�'
اق� طت ب��ری ان� د ت� اول�وی�Rب� در ت�' سی ه پ� امه ه�ای ب� طر ک�اه�ش ب� رت� ا خ� د ت� اک�ت� عطاف ب� ر ت�� ب��ری، ات� د ه سه ت�' ل�ق هر اض�لی م�و£ ش((�ام�ل دی ف((� رم س((� هر ع�ملک((رد ، ک�ال�ت(( ای و ش((� ان� ه((� ت�5 ر هری، ج� م((وغه ای ش((� ای ار م�ح ت� ه((� ی� ف راحی ک�ی� هری ط((� ط ش((� ب �Rا مری ت�
ن� دل ای�� ح راح� م((� ت� د اس((� وت� وی ار ، می س((� گر س((� ت�� ف د �R))عری غد ت�� عط((اف ت� ب��ری ات� د غد در ت((�' م((اع�ی و ف((� ردی ت� ن� دی و اخ� ک�ال�ت((ای ت� ه((((� ی� ف ری ک�ی� اط�· ت(((( �ای در را م�ب ض(((( هری ف� ه ش((((� ود ب� ورد. در وج((((� غد می ا� ب��ری ع�ملک((((ردی، ت� د 'R))))ت ود ق ای و ت� ت� ه((((� ی� ف ک�ی�
هول�ب� ، ش(((((� رک�ب� ی ج(((((� م(((((ن ، و ان�� ت� ی� ب لاط ام(((((� ت� ری، اخ� Rارب عط(((((اف ک(((((� ب��ری، ات� د مه ت(((((�' مول ه� ودن� ش(((((� دگ�ی و ت(((((� ت� ش(((((رر ای �رارگ�اه ه(((� اری، ف� ت(((� غد ار رف� ت� ت� ی� ف ی، ک�ی� ن� اخ� ت اس(((� ت ی.� ی-ر ن. ر ح((( ای ن�� ت� ه(((� ی� ف ی، ک�ی� �Rن ا وات(((� اش ج� ت(((� س(((انR ی، م�ف� رم اپ� ف(((�
دی، ر ک�ال�ت(( ط· ی م�ب ن ی و ع�ب((� ن ه((� ا د وات� ان� خ�س ، ج� م((� اب م�ک((ان� و ر وری ) ت((�� ن�م((اع�ی ا� گ (، اخ� غل((ق� رب� اب ت�� وری ) ت((�� ا�م(((اع�ی ن� دگ�ی (، اخ� ت(((� م�ور غد و ا� پ��س(((ت� ت� طی، ر ای م�حب� ت� ه(((� ی� ف ی ک�ی� ا ه�مس((ار عت� را ت� ی� pب گ�ی و ط((� ر اک�ت� طی ت(((�' ی و م�حب� رر اب((�
Page 30
ی �Rاران ن� ک((� می� ص(( د. ای��ن� ن�� ت((( ت� ه�ا می ک�ب� ی� ف ه ک�ی� ق� ب� حق(((� وه ن�� دی، وج(((� م((اع�ی ک�ال�ت((( ن� ض((ادی ، اخ� �ب پ��س(((ت� و اف�� طی ر اب م�حب� ت((��وری د. ک�مک¤ ا� می ک�ت
ت� ه�ای ی� ف هری ط�راحی ک�ی� ت� ه�ایش� ی� ف ر ک�ی� ط�راحی ب� ر م�وب�هری اب ش� ور ت�� غادلی ا� ت��
غاد اب ات� وری ت�� ا�
ق ه و£ل� م�ع�ملکردی
ق ه و£ل� م�ن�ی ت اخ� س� ت ا ر ی.�
Page 31
ق ه و£ل� م�ت� س ر پ��
طی ب� م�ح
غد2-2-2 ه ای - ت� راحی روب�� هری ط((� اب ش((� ت((��ور ا�
ق� حق(((((((� غد ن�� ه ای ت� ر روب�� ت� ا ب(((((((� ر در ت� ط· ن� ن� ت� رف� واع گ(((((((� ات(((((((� ده�ای ت((( �Rرای �راحی ف هری ط(((� ان� و ش(((� ر گ�اری م(((ت� ار س(((�
ن� ه�ا ق� ب� رای ا� حق� اب ن�� وری ت�� ود ب� ررسی ا� ک�ه می س�م ی� گ((((((اهی ی� ر ن� ت� ه ب((((((� وله ب� داری م�ق� ات((((((�� اب – ت�' وری ت((((((�� ا�
م((اع�ی ن� گی – اخ� ض((ادی و ف((� ره�ت �ب س در ک�ه - دارد اف�� ح ن�ل ت ه ف�� ن� ب� اره ا� د. اس� س�
ی / �Rق�ران ظق� اس�ی� م�ب دک�ارب�
اط�ی/ ت �Rاری س ک�ب ه�اب� رم�اش
س راهت ردی ک�ب وک�و /ق
اسی ت� ظق� ف�� م�ب وبR'ر /ت�'
ن�ماع�ی س اخ� ک�ب ط(( ن(( م(((((�ق� ش اک�ب�ی اق
هری2ب� د ط�راحی ش� ت �Rی دی ف� را ت ه ی� - گ�وب� ع :گ�لکار ) ی (1390م�ب
Page 32
ده�ای ت �Rرای �ح� ف �Rراحی ران�هری ط د ش� ت �Rاری ی – :دک�ارن�Rی77ار ع�ت �Rق�ران ه ، اس�ی� ت� م�ا ف� رص� ر اسی – ا� ت� له ، ف�� ا م�س(ا£ م – گ�س ص(می� ن��ه ، س�ار اب� لاف�� ام�ع ، ح� ی – ح� �Rلان اط�ی ، ،راهت ردی ع�ق� ت �Rاری
د ار گ�لکار ت �Rرای �ررسی ف هری ط�راحی "ب� غًا ش� ود م�دل واف�� هادی "م�وج� ن س ب� ه ب�� دی گ�وب� ت( د ی� ت �Rرای �راحی ف هری ط(� ب��ر ش(� را ر د ب� رای ت �Rرای �راحی ف�هری ط ه ش� د اراب�£ ل در ک�ه می ک�ت ب�� ه د ن� ب� اره ا� ود: اس� می س�
ا ه ت� وج ه ت�� غام�ل ب� م ت�� اه�ی� اب م�ق وری ت�� ا ا� راحی ت� هری ط(� ه(ای��ب� در و ش(� اب� ب� ت� صوص(� راحی خ� هری "ط(� اب ش(� ور ت(�� "ا�
ق� و حق(� غد ن�� ه ای ت� وان� روب�� ا می ت(�� ه ت� وج ه ت�� دل ب� وق� م(� ای ق( گ�ی ه(� ب��ر وب�Rر د را ر ت �Rرای �رای ف راحی "ب(� هری ط(� اب ش(� ور ت(�� "ا�
مرد: ب� رش�د ت �Rرای �ف راحی "- هری ط(((� اب ش(((� ک¤ ت(((�� ور ب(((�� د "ا� ت �Rرای �ردی ف ت� راه(((ت ن� در : ک�ه اس(((� �ی ا� Rن ا وم(((� لر حت� را م� م ن�� ش دار خ�' ات(((�
ی رای س�ار ، ب(� س ب� ن� ب�� هه ار پ�'س و ح�ت� ا م�واج� حه ت� ان� م س((� ی� د ب��رس(� ا و می ک�ت ی�ن� ت� ت� p)ب س ب�� ف� ی��ب� ت� ب��ر د د "م((� ت �Rرای �هری ف "ش(�
وام�ا را ط�راحی ا ت�� امه ت� ی "ب� رت� ب��ر ط�راحی ط�راحی ه�دای��ب� و ر ،" ت�رل( " ک�ی� ، " امه ط�راحی " ب� رت� ، " ی " ب��ر ب� رای ررا و اپ��س "اج� اب "ت�' مر ت�� ور "م�سن� د. ا� می س�ار
د ت �Rرای �ف راحی "- هری ط((� اب ش((� ک¤ ت((�� ور ب((�� د "ا� ت �Rرای �ف س ت� م�ح((ور داپ� اهی اس((� گ((� س ار : ا� ی داپ� ور ول((� کن ت� - ت�� اخ� س((�اوم من� و م�ق� �Rر در ان ح ب� راب� Rوان�ک¤ ار س اق� و س�و ب�� طت عطاف ان� ب��ری- ات� د ب��ری ت�' د راحی در ت�' ه ط(� ت� ب� غد اه�می� س ت� داپ�
د. ط�راحی در ات�� می اف� ر
س ، گ�لکار 77 ب �Rرب �ف دار، م�کان� ا� ات�� 288-242 ،ض1390 ت�'
Page 33
د ت �Rرای �ف راحی "- هری ط(((� اب ش(((� ک¤ ت(((�� ور ب(((�� د "ا� ت �Rرای �ی ف Rم(((ان ن� ت� گ�ف غام�ل اس(((� ا : ت�� گران� ت� س((( ه ک�ب ص(((وض ب� گ(((ام در خ� ه�ت حه د و س�ان� ماب� اح� صمن� دام�اب� و ن�� غد اف(�� حه ار ت� ان� هت� در س((� اپ��س ج� اب اف((� ر وری ت((�� ی و ا� ن� هت� خ((� ی دهی ج� ار س((� ار ت�
ار و وانR ی ت� هت� در ت�� وس�عه ج� م ت�� روری و لار .78 اس�ت� ض د ت �Rرای �ف راحی "- هری ط(((� اب ش((((� ک¤ ت((((�� ور ب((((�� د "ا� ت �Rرای �روهی ف غ(((ام�لی و گ((((� ت� ت�� ا اس((((� ه : ت� وج ه ت�� که ب� ت �Rن� ای �Rری اده م�هم ب(((�� ق ی� اس((((�
دگ�ان� ت ا ار ک�ب� ض ی در ف� س�ار ار غد ت� حه، ار ت� دگ�انR ی س�ان� م�ات� ار د ت� ت �ار ک�ه ه�سب ت� ه ی� ای��ب� ب� غل(ق� اخ�س((اش و رض� ه ت�� ط ب� دگ�ی م�حب� ت(� ر د، ا دارت� ود ل�د د وج� ت �Rرای �راحی ف�ی ط ارک�ن� د م�س وات� ه می ت�� غلق� خ�س ب� ن� ه�ا ت�� ت� ا� سی ه پ� ط ب� د م�حب� ات�� اف� ر ت� p�79ی .
د ت �Rرای �ف هری ط(�راحی "- اب ش(� ک¤ ت(�� ور ب(�� د "ا� ت �Rرای �وردی ف ج� ار ا : اس(�ت� ت(� ه ت� وج ه ت�� ه ب� رج ی��ب� ج�' ب��ر د ح(ران� م(� د و 80ن� اک�ت� ت��ل مرح�له ب� ر لت� ق� طر ت�� ًا ک�ه- خ� وع ار پ�'س ع�م(((دت�� ک¤ وق(((� حه ب(((�� ان� دف می ده�د رح س(((� لی - ه(((� راحی اض(((� هری "ط(((� اب ش(((� ت(((��
ور اده"ا� م(((� ، ا� دن� س س(((� ی و واک�ب Rن ا �R)))ت ار ن� ت� ت� اف� ام�عه ت(((�� هت� در ح� اب ج� وری ت(((�� واه�د ا� ود ج� ا ک�ه ت(((� د ت� ت� ه�ا اح(((� اس(((� ، س�ت�ای ت� ه(((((� غال�ی� د ف� �Rدت هت� در را ح� اه�ش ج� س(((((اراب� ک(((((� ت� و خ� گ�س((((( ار ه ت� ال�ب� ب� غ(((((ادل ح(((((� غد ت�� حه ار ت� ان� ورب� س(((((� ض(((((�
.81می گ�ت�ردد ت �Rرای �ف راحی "- هری ط((� اب ش((� ور ت((�� ده در"ا� رت(((� طه دو ب� رگ�ت� راحی خ�ب� گدار( ط((� ت� اس((� رح و س�ت� ر ط((� ب((�� ت� ر د اس((� ات�� ه : ت� وج ت��
م(((((ود راحی ک�ه ن� هری ط(((((� اب ش(((((� ور ت(((((�� ل ا� ت وع ار ف�� حه وق(((((� ان� د س(((((� وات� ال�ب در می ت�� راحی ف(((((�� گدار( ط(((((� ت� اس(((((� ا س�ت� ن� ت� ی�� دو ت(((((��اس�ت� ه�ا ط( ، س�ت� وان� ور و ض� ن� ای دس(� راحی ک�اره(� هری ط(� هت� در ش(� اب ج� وری ت(�� اع�ت ا� ا ت(� ق� �Rی ارت م(ن عط(اف ، ان�� ات�
78 Cuny, Disasters and Development,1983, , p:15079 Scannell et al, Defining place attachment: A tripartite organizing framework, 2010,p:112
ی��ب� 80 ب��ر حران� م�د ه ن� موغه ب� دام م�ح ی اف�� �Rان�لاق� ه�ود می اظ ل ک�ه س� ت وع، ار ف�� ن� در وق� وع ح�ت� غد و وق� وع ار ت� حه، وق� هت� س�ان� ه ک�اه�ش ج� ت�ر ه�رج' س ب� p�ار ب Rت عوارض و ا�ن� ام ا� ح .گ�ت�رد می ان�
81 Mileti, Disasters by design: a reassessment of natural hazards in the UnitedStates, Natural hazards and disasters, 1999,p:130
Page 34
ب��ری د ت ک�اه�ش و ت�' س�ی� ب��ری ا� د دی ت(�' ت� در ک�ال�ت(( اخ� ه�ای و س(� ار د س((� �Rدت ود ح� وی . ار س((� گر س(� ت�� غد د وع ار ت� حه وق((� ان� س((�ر ت� هری ط�راحی ب� ب��ر ط�رح ش� د ر وات� راحی می ت�� لی ط(� ص(ت� ف اط�ق� ت�� ت م�ت(( ی� س((� ده ا� �R)ا را دت م((ال ت� ای اج� ی روش ه((� ارک�ن� م�س(
هت� در ا ج� ق� �Rت� ارت ی� ف ط ک�ی� هاد م�حب� ن س ب� د. ب�� مات�� ن� ه3 ح ن� �ب گ�ت�ری( -ب��
ه لاش ام((((((رور اپ��س در ت�� ر هت� اف((((((� اب "ج� وری ت((((((�� ت� ا� س((((((ی ه پ� ح ب� Rوان ا س((((((� عی ت� ی� pب ه "ط((((((� وج ه ت�� غار ب� ی س((((((� پ��س((((((ن� ا "ه�مر ت�ط((راب� عی و خ� ی� pب ای در "ط(� ت� ه راس((� داد گ�ردوب� ا ام(� عه ت�� وس((� ه 82ت�� ه ای ب� ور هم ج(� ل گ�س(ت�رده و م� �Rدب ت( ده ی�� ه اس(�ت� س(� وری ب� ط(�
ر ح�ال در ک�ه ان� ج�رک�ب� ار ح�اض م((� ل و ه�مر اب� ق� عه م�ی� وس(� دار ت�� ات(�� ی��ب� و ت�' ب��ر د ح م(� Rوان ه س(� اپ��س ش(�مت� ب� اب اف(� ر وری ت(�� ا�ت� حی ه ض((� ان� ب� ی م�ت((� د. م�ط((ال�ن ت((�� ن� در ک�ه می ا� ار ای�� ت� وس((� ه ت� د اراب�£ �Rردت�عی گ م((ود س((� ا ن� ا ت�� ک�ر ت� گ�ی ه�ا د ای و وب�Rر ی��ب� ه((� اب مر ت((��وری هری ط�راحی و ا� ری�Rن� ، ش(� ای ع�م(ده ب�� گ�ی ه((� راحی وب�Rر هری "ط((� اب ش(� ور و ت((�� دل ه�ای "ا� ح� م((� �Rن� ران غ(ادلی ا� - ت��
ت�ر و غادلی- را غ ان� ت�� ت((� p�د ی مات�� ه((ای��ب� در و ن� ی ب� �Rان ت� ه((� ی� ف راحی ار ک�ی� هری ط((� د ک�ه را ش(� وات� لای می ت�� ت� اع�ت� ی� ف ط "ک�ی� م�حب�دی و ه((ای��ب� در "ک�ال�ت(( لای ب� ت� اع�ت� ی� ف دگ�ی را "ک�ی� ت((� هت� در "ر اب ج� وری ت((�� وام�ع ا� س((انR ی ج� ح ب� راب� ر در ه�م اپ� Rوان س((�
هت� در ه�م و ق� ج� حق((� غد ن�� وی م�ا ت� د. ف((� راه�م ه((� وی ار ک�ت(( گر س((� ت�� ر د ت� ا ب((� م((الی ب� ررسی ت� ای اج� ه ه((� ده�ای گ�وب� ت(( �Rرای �راحی ف ط((�هری وان� ش� گ�ی ه�ای می ت�� ق� وب�Rر حق� د ن�� ت �Rرای �راحی " ف�هری ط اب ش� ور ت�� مرد. " را ا� ب� رش�
روری هری ط�راحی ک�ه اس�ت� ض اب ش� ور ت�� لف س�ظوح ا� ت� اب م�ح وری، ت�� غاد ا� ن�ماع�ی، ات� ضادی، اخ� �ب ی اف�� ن� ی�5 ب��ر م�دپ��س((((ت� و طی ر غ((((اد م�حب� ه ای ) ات� دی ( و روب�� غ((((اد ک�ال�ت(((( وی م�ا ) ات� اب ه((((� وری ( ت((((�� وام�ع ا� هری ج� ر و ش((((� مرک((((� ن� ن�� در ا�
ای و گ�روه ه�ا اضی م�کان� ه((� لم((رو ار ح� طی ف�� س((انR ی- م�حب� هره�ا اپ� ای و ش((� ت� ه((� اف� هری ت� ر را ش((� ت� ورد ب((� ه م((� وج رار ت�� � د. ف((� ده((�ه ح' ن� ه ک�ه ا� لاصه ط�ور ب� اش در و ح� ت� ه ک�لان� م�ف� ن� ب� اره ا� د اس� ی س� �Rان�اس ت م((ودن� ل�حاط· و س� ای ن� گ�ی ه((� راحی وب�Rر هری "ط((� ش(�
م�دی رلاحی،دف� 82 ولاب� ب� ر ا� ی، اض�لی م�ق� س�ار ار .98 ،ض1384ت�
Page 35
اب ور در ت�� غاد "ا� وی م�ا ات� هری، ط(�راحی ه(� ای ش(� ه ه(� ل�ق ا ع�ملک(ردی، م�و£ ت ی.� ی ر ن� اخ� ت پ��س(ت� و س(� طی ر ک¤ ار م�حب� س�و ب(��مرک�ر و وه ب� ر ن�� ق� وج� حق� ب��ری ن�� د هری ط�راحی ت�' ق� ار ش� ت�� د ط�ر ت �Rرای �راحی ف�هری "ط اب ش� ور ار ت�� گر س�وی "ا� ت�� ت� د اس((�
ه م�عظوف ک�ه اب ب� وری ت�� غاد در ا� ن�ماع�ی، ات� ض(ادی، اخ� �ب ی اف�� ن� ی�5 ب��ر د دف و اس(�ت� م((� ا ک�لان� ه(� ق� �Rت� ارت ی� ف ط ک�ی� و م�حب�دگ�ی ت((((� وام�ع در ر س((((انR ی ج� د ادع�ا را اپ� ا می ک�ت د ت�� وات� ن� ا ی� اده ت� ق ی� راحی ع�ام�ل ار اس((((� ا ط((((� ق� �Rارت " اب وری ت((((�� اب� ا� ن�ماع((((� اخ�هری ح ب� راب� ر در ش� Rوان�عی را س ی� pب�ق� "ط د. م�حق� س�ار
ع: ب� ا م�ت ن ی،- ی((�5 حر د ن� ت� ن� س((� دلی، و خ�س((ی� ، ح((� ی (، 1373 ) ه�لن� م((ن ر ان�� ی مراک((� پ��س((ن� ط((راب� ب� راب� ر در ر له خ� ل�ر اد ، ر ت((� ب ب�
ماره ، م�سکن� .55 ش�-، ون� ن� ب ) خ�س(((((ت� ول�مار م(((((ای1385س(((((� راحی ( ،راه�ن هری ط(((((� اوم ش(((((� ان� ب� راب� ر در م�ق(((((� ات(((((�� ل(((((ه،ت�' ل�ر امه ر دوره ت�
اسی ت د ک�ارس� گاه ارس� ش د داپ� هت� ی ش� ن� هس .ب�ی- �Rان ا) ، رض(� ی�ن� (،1390م�حمدرض((� ت� p)ب اب ب�� وری ت((�� ن�ماع(�اب� ا� هری اخ� ه ش(� ور ب� ظ(· اه�ش م�ب راب� ک(� ح اب(� Rوان س(�
له(؛ ل�ر عی)ر ی� pب�عه ط�طال�هر م س ، م�وردی: ک�لاپ� هران� گاه ب�� ش ت� داپ� ی� pی� ر م�درش. ب��لاخ�ت�- حمد ، ف� ادق� م� ه((((وم1385) ض((((� کل عوام�ل و م�ک((((ان� خ�س ( ،م�ف ده ش((((� ن� ده�ت(((( ه ا� ب�� ر ش(((( ای ،پ� هت ره((((�
ا، ت ی.� ماره ر .26 ش�لاحی- ا)( ف� م�دی در (،1384،ع�لت�رض� ولاب� ب� ر ا� ی، اض�لی م�ق� س�ار ار ه ت� ب�� ر ش ه پ� ماره ض�ق .40 ش�ه ه�ای ( ،1380) ک�ورش گ�لکار،- ل�ق ده م�و£ ت� ت� س�ار ی� ف هری، ط�راحی ک�ی� ه ش� ماره ض�ق .32 ش�
Page 36
ورش ،گ�لک(((ار- س1390) ک(((� ب �Rرب ف(((� دار: م�ک(((ان� ( “ا� ات(((�� �یت�' Rلان�م ا£ اب در ت(((�� ه ت(((� ب�� ر ط· راحی ن� هری”، ط(((� : ش(((� ه(((ران� ب��اراب� س �ب گاه اب�� ش د داپ� هت� ی. ش� ن� هس ب�
1. Arefi, Mahyar.(2011). Design for Resilient Cities: Reflectionsfrom A Studio. Companion to Urban Design. Tridib Banerjee andAnastasia Loukaitou-Sideris, editors.
2. Berke and Campanella.( 2006). Planning for post-disasterresiliency’, Annals of the American Academy of Political andSocial Science 604 (1) (2006), pp. 192–207
3. Buckle .P, Graham. M and Syd S.( 2000). New approaches toassessing vulnerability and resilience, Australian Journal ofEmergency Management 2000 (2000), pp. 8–14
4. Burby, R.E. Deyle, D.R. Godschalk and R.B. Olshansky(2000),Creating hazard resilient communities through land-use planning,Natural Hazards Review 2 (1) ,pp. 99–106
5. Burby, R.E( 1998), Cooperating With Nature : Confronting NaturalHazards With Land Use Planning for Sustainable Communities,JOSEPH HENRY PRESS Washington, D.C.
6. Carpenter, S., Walker, B., Anderies, J.M., Abel, N.( 2001).Frommetaphor to measurement: resilience of what to what? Ecosystems4(8), 765–781.
7. Cutter, S., Boruff, B., & Shirley, W. L. (2003). Socialvulnerability to environmental hazards. Social Science Quarterly,84, 242–261.
8. Davis, I., Izadkhah, Y.( 2006). Building resilient urbancommunities. Article from OHI ,31, 1, pp 11-21.
9. Geis.D.E(2000), By Design: The disaster resistant and quality-of-life community,Natural Hazards Review, Vol. 1, No. 3, August, pp.151-160.
10. Godschalk, D.( 2003). Urban hazard mitigation: Creatingresilient cities. Natural Hazards Review, 4, 136–143.
11. Hayashi, Haruo,(2007), Long Term Recovery from RecentDisasters in Japan and the United States, Disasters PreventionResearchInstitute (DPRI), Kyoto Uni, Japan.
12. Mileti, D.S. (1999). Disasters by design: a reassessment ofnatural hazards in the United States, Natural hazards anddisasters, Joseph Henry Press, Washington, DC (1999).Kaplan etal, 1998.
Page 37
13. Lizarralde, G., Johnson, C., & Davidson, C. H. ,2010,Rebuilding after disasters: From emergency to sustainability.London: Spon Press.
14. Lynch, K. (1960), The Image of the City, MIT Press.15. Mitchell, G. D. (2003). Disaster resistant new urban communities: The
merging of new urbanist and disaster resistant community paradigms to create bettercommunities, Unpublished masters dissertation, Queen's University,Kingston, Ontario.
16. Murosaki, Yoshiteru .(2007), Lessons on ReconstructionStrategies from the Great Hanshin-Awaji
17. Earthquake, National Research Institute of Fire andDisaster,Tokyo,Japan
18. Natural Hazards Research and Applications InformationCenter,HOLISTIC DISASTER RECOVERY,2001
19. Norris FH, Stevens SP, Pfefferbaum B, Wyche KF,Pfefferbaum,2008 Community resilience as a metaphor, theory, setof capacities, and strategy for disaster readiness. AmericanJournal of Community Psychology, 41, 127-150
20. Rose, A. 2004. Defining and measuring economic resilience todisasters. Disaster Prevention and Management, 13, pp.307–314.
21. Scannell, L., & Gifford, R. (2010, Defining placeattachment: A tripartite organizing framework, p:112
22. Schurch, T. W( 1999), Reconsidering urban design: Thoughtsabout its definition and status as a field or profession, Journalof Urban Design, Vol. 4, No. 1
23. UNISDR, Living with Risk: A Global Review of DisasterReduction Initiatives , 2002. pp 5-28.
24. Webster, 1998.25. Cuny, FC,( 1983): Disasters and Development, New York,
Oxford University Press, EI-Hinnawi. pp . 164-193.