Page 1
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 1
มาตรฐานการตดต งทางไฟฟาฉบบใหม
สายไฟฟาและการเดนสาย
ลอชย ทองนล
ไประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท.
กรรมการสภาวศวกร สมยปจจบน
ลอชย ทองนล 1
โครงสรางของมาตรฐานฯ
บทท 1 นยามและขอกาหนดทวไป
ไ ไ บทท 2 มาตรฐานสายไฟฟาและบรภณฑไฟฟา
บทท 3 ตวนาประธาน สายปอน วงจรยอย
บทท 4 การตอลงดน
บทท 5 ขอกาหนดการเดนสายและวสด
6 ไฟฟบทท 6 บรภณฑไฟฟา
บทท 7 บรเวณอนตราย
ลอชย ทองนล2
Page 2
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 2
โครงสรางของมาตรฐานฯ (ตอ)
บทท 8 สถานทเฉพาะ
ใ บทท 9 อาคารชด อาคารสงหรออาคารขนาดใหญพเศษ
บทท 10 บรภณฑเฉพาะงาน
บทท 11 มาตรฐานอตราลาดบการทนไฟของสายไฟฟา
บทท 12 วงจรไฟฟาชวยชวต
13 ส ใ บทท 13 อาคารเพอการสาธารณะใตผวดน
บทท 14 การตดต งไฟฟาชวคราว
ลอชย ทองนล3
ขอกาหนดทวไปในการเดนสายไฟฟา
การเดนสายฝงดน การเดนสายทวไป
ความลกในการตดต ง การปองกนสายชารดความลกในการตดตงการปองกนนา การผกรอน และ
ความชน
การปองกนสายชารดการปองกนความรอนจากกระแสเหนยวนา
กาหนดสของสายไฟฟาการปองกนไฟลกลาม
ลอชย ทองนล4
การปองกนไฟลกลาม
การปองกนอากาศไหลเวยนการเดนสายควบ
Page 3
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 3
วธท วธการเดนสายความลกตาสด
( เมตร )
1 ฝ โ 0 60
ตารางท 5-1 ความลกในการตดต งสายใตดน
1 เคเบลฝงดนโดยตรง 0.60
2 เคเบลฝงดนโดยตรงและมแผนคอนกรตหนาไมนอยกวา 50 มม.
วางอยเหนอสาย0.45
3 ทอโลหะหนาและหนาปานกลาง 0.15
4 ทออโลหะซงไดรบการรบรองใหฝงดนโดยตรงไดโดยไมตองม0 45
คอนกรตหม ( เชน HDPE และ PVC )0.45
หมายเหต บรเวณทมรถยนตผานลกตองไมนอยกวา 0.60 ม.
ระบบแรงสงตองลกไมนอยกวา 0.90 ม. ทกกรณ
5
ความลกในการตดต งใตดน (ตารางท 5-1)
0.15 ม.
0.45 ม.
00..6060 มม..
6
รอยทอฝงดนฝงดนโดยตรง
มแผนคอนกรตก น
บทท 5…ลอชย ทองนล
หมายเหต บรเวณทมรถยนตผานลกตองไมนอยกวา 0.60 ม.
ระบบแรงสงตองลกไมนอยกวา 0.90 ม. ทกกรณ
Page 4
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 4
การตดต งใตดน
ตองไมเปนวสดทมคม
❶❶
ตองไมเปนวสดทมคม
หรอเปนสงททาใหผกรอน
หรอมขนาดใหญMDB
ตองอดปลายทอ
ปองกนสายชารดจากดนทรด❷❷
❸❸
7มาตรฐานการตดต งทางไฟฟา
ตองมการปองกนนาเขาแผงสวตช
หวงเหา ปองกนได
นาอาจไหลเขาตามสายไฟฟา
มาตรฐานการตดตงทางไฟฟา 8เมอฝนสาด นาอาจเขาได
Page 5
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 5
หวงเหา ?
มาตรฐานการตดต งทางไฟฟา9
ขอกาหนดทวไป (ตอ)
อปกรณการเดนสายทกชนด
ใ ส สตองเลอกใหเหมาะสมกบสภาพ
การตดตง และมการปองกนการผ
กรอนทเหมาะสม
ชองเดนสายและอปกรณ ตองม
10
การจบยดอยางมนคง และมความ
ตอเนองทงทางกลและทางไฟฟา
บทท 5…ลอชย ทองนล
Page 6
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 6
จดเปลยนวธการเดนสาย..ขอกาหนดทวไป
เมอเปลยนจากเดนสายจากรอยทอเปนวธอน เมอเปลยนจากเดนสายจากรอยทอเปนวธอน •• เมอเปลยนจากเดนสายจากรอยทอเปนวธอน เมอเปลยนจากเดนสายจากรอยทอเปนวธอน
ทจดเปลยนการเดนสายตองใชเครองทจดเปลยนการเดนสายตองใชเครอง
ประกอบการเดนทอเชน กลอง บชชง หวประกอบการเดนทอเชน กลอง บชชง หว
งเหางเหา
•• เมอปลายทอเดนลาเขาในแผงสวตชแบบเมอปลายทอเดนลาเขาในแผงสวตชแบบ
การเดนสายและตดต งระบบไฟฟา.....ลอชย ทองนล11
•• เมอปลายทอเดนลาเขาในแผงสวตชแบบเมอปลายทอเดนลาเขาในแผงสวตชแบบ
เปดได ใหใชบชชงแทนกลองตอสายได เปดได ใหใชบชชงแทนกลองตอสายได
นาตาลนาตาลเฟส A
สของสายไฟฟา สายแกนเดยว
ไมกาหนดส
สของสของ
สายไฟฟาสายไฟฟา
ดาดาเขยวแถบเขยวแถบ
เหลองเหลอง
เฟส Bสายดน
เทาเทาฟาฟาเฟส C
ศนย หรอ
นวทรล12
Page 7
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 7
เปรยบเทยบสของสายไฟฟา
มอก.11-2531 มอก.11-2553
เทาออน ขาว ฟา
ดา นาตาล
แดง ดา
นาเงน เทา
เขยวแถบเหลอง เขยว เขยวแถบเหลอง
13
ความรอนจากกระแสเหนยวนา
เมอตดต งสายไฟฟากระแสสลบในเครองหอหมโลหะ ตองจดทาไมใหเกด
ความรอนเนองจากการเหนยวนา...ดงน
รวมสายทกเสนของวงจรเดยวกนและสายดน ในเครองหอหมเดยวกน
การเดนสายควบ ในแตละทอตองมสายครบทกเสน รวมทงสายดน
Aทอรอยสาย แผงยอย
เมนสวตช
14
ABCN G
มสายครบทกเฟสรวมนวทรลและสายดน
Page 8
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 8
ความรอนจากกระแสเหนยวนาในทอโลหะ
การปองกน
A B C N
ABCNG
A N A C NC BB G G
การเดนสายและตดต งระบบไฟฟา.....ลอชย ทองนล15
ทอโลหะ
ความรอนจากกระแสเหนยวนา
ปองกนไดดวยการ
ผาใหแตละรทะลถงกน
มาตรฐานการตดต งทางไฟฟา16
Page 9
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 9
ขอกาหนดทวไป...การจดกลมสายและตอลงดน
สายแกนเดยวของวงจรเดยวกนทก
เสนรวมทงสายดน หากรอยทอตองอย
ในทอเดยวกน ในรางเดยวกน หรอ
วางบนรางเคเบลตองวางเปนกลม
เดยวกน
ชองเดนสาย กลอง ต เครองประกอบ ชองเดนสาย กลอง ต เครองประกอบ
และเครองหอหมทเปนโลหะ ตองตอ
ลงดน
17บทท 5…ลอชย ทองนล
• ตองใชสายขนาดไมเลกกวา 50 ตร.มม. และ
• ใชสายชนดเดยวกน และ ขนาดเดยวกน และ
การเดน
สายควบ • มความยาวเทากน และ วธการตอสายเหมอนกนสายควบ
Aทอรอยสาย แผงยอย
แผงยอย
ปองกนกระแสไหลในสายทควบกน ไมเทากน
การเดนสายและตดต งระบบไฟฟา.....ลอชย ทองนล18
AB
NG
Page 10
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 10
ตวอยางการแบงไหลของกระแสไฟฟา
0.1 ohm
400A400A
0.15 ohm
Ia
Ib
19
Ia = 240 A
Ib = 160 A
บทท 5…ลอชย ทองนล
การปองกนไฟลกลาม
การเดนสายผานผนง ฉากก น หรอพน ตองมการปองกนไฟ
ลกลาม
20บทท 5…ลอชย ทองนล
Page 11
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 11
การปองกนการไหลเวยนของอากาศ
ซล
หองเยนหองเยน
ทอรอยสาย
บทท 5…ลอชย ทองนล21
เมอเดนผานททมอณหภมตางกน ตองมการปองกนการ
ไหลเวยนของอากาศในทอ
วธเดนสาย…..การเดนสายในชองเดนสาย
ชองเดนสาย อาจเปน จดสาคญ
ทอรอยสายทอรอยสาย
ชองเดนสายโลหะ และอโลหะชองเดนสายโลหะ และอโลหะ
บนพนผวบนพนผว
รางเดนสายรางเดนสาย
ชนดและจานวนสายไฟฟาทชนดและจานวนสายไฟฟาท
เดนได เดนได
ขนาดกระแสของสายไฟฟาขนาดกระแสของสายไฟฟา
ขอกาหนดและขอจากดบางขอกาหนดและขอจากดบางรางเดนสายรางเดนสาย
ยกเวน ยกเวน รางเคเบลไมถอเปนชองรางเคเบลไมถอเปนชอง
เดนสายเดนสาย
ขอกาหนดและขอจากดบางขอกาหนดและขอจากดบาง
ประการประการ
บทท 5…ลอชย ทองนล22
Page 12
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 12
ทอรอยสาย
ทอ RSC IMC และ EMT
ทอโลหะออน
ทอโลหะออนกนของเหลว
ทออโลหะออน
ทออโลหะออน
โ
23
ทออโลหะแขง
ทออโลหะออนกนของเหลว
ชองเดนสายอน
บทท 5…ลอชย ทองนล
สาระสาคญ ทอรอยสาย รางเดนสาย รางเคเบล
ชนดและขนาด
ของสายไฟฟา
ทกชนด (ยกเวน
VAF) ทกขนาด
ทกชนด ทกขนาด เฉพาะสายเปลอกนอก และ
สายเดยวไมเลกกวา 25 มม.2
ไ ไ ไ ใจานวนสาย พนทหนาตดไมเกน
รอยละตามรางท 5-3
(53, 31, 40%)
พนทหนาตดไมเกน
20% ถาจานวนไมเกน
30 เสน ไมตองคณลด
วางไดตามทกาหนดในตาราง
ท 5-30 ถง 5-33
ขนาดกระแส ตารางท 5-20, 5-23,
5-27, 5-29
ใชตารางการเดนสาย
รอยทอโลหะ
ตารางท 5-30 ถง 5-33
ใ ใ ใ ไ
ลอชย ทองนล24
ขอจากดการใช
งาน
ทอทใชเหนอดน ตอง
ตานเปลวเพลง
หามเดนบนฝาเพดาน
หามใชในอาคารบาง
ประเภท ขนาดรางไม
เกน 150x300 มม
การเดนในอาคาร สายไฟฟา
ตองตานเปลวเพลง
หามใชในอาคารบางประเภท
เชนอาคารสงฯ
Page 13
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 13
รางเดนสาย…ขอกาหนดทสาคญ
อนญาตใหใชรางเดนสายไดเฉพาะการตดต งในทเปดโลงซงสามารถ
เขาถงเพอตรวจสอบและบารงรกษาไดตลอดความยาวของรางเดนสาย เขาถงเพอตรวจสอบและบารงรกษาไดตลอดความยาวของรางเดนสาย
หามเดนในฝาเพดาน
ขนาดกระแสของสายในรางเดนสายใหใชคากระแสตามตารางท 5-20
หรอ 5-27 กรณตวนากระแส 3 เสน โดยไมตองใชตวคณลดกระแส
เรองจานวนสายตามตารางท 5-8 หากตวนาทมกระแสไหลรวมกนไมเรองจานวนสายตามตารางท 5 8 หากตวนาทมกระแสไหลรวมกนไม
เกน 30 เสน
สายไฟแกนเดยวของวงจรเดยวกนรวมทงสายดน ตองวางเปนกลม
เดยวกนแลวมดรวมเขาดวยกนลอชย ทองนล
25
การเดนสายในรางเคเบล (Cable Trays)
ขอ 5.15.1.1 วธการเดนสาย
สายและอปกรณตอไปน อนญาตใหตดต งในรางเคเบลไดแตตองสายและอปกรณตอไปน อนญาตใหตดตงในรางเคเบลไดแตตอง
เปนไปตามวธการทกาหนดของการเดนสายหรอของอปกรณนนๆ
สายเคเบลชนดเอมไอ, ชนด MC และ ชนด AC
สายเคเบลแกนเดยวชนดมเปลอกนอกและขนาดไมเลกกวา 25
ตร.มม. รวมทงสายเคเบลหลายแกนในระบบ แรงสงและระบบแรง
ตาทกขนาด
สายดน สายชนดหลายแกนสาหรบควบคมสญญาณและไฟฟา
กาลง
ทอรอยสายชนดตางๆ26
Page 14
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 14
จานวนสายเคเบลระบบแรงตาในรางเคเบล…ใหม
ตารางท
5-30
สาย PVC บนรางแบบ
ระบายอากาศและราง
ไ
จานวนสาย
ในรางเคเบล
5 30
ตารางท
5-31
ตารางท
5-33
แบบบนไดสาย XLPE บน
รางดานลางทบ
ตารางท
5-32
สาย PVC บนราง
ดานลางทบสาย XLPE
บนรางแบบระบายอากาศ
และรางแบบบนได
27
ลกษณะการตดต ง สายเคเบลแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวน มเปลอกนอก
วางบนรางเคเบล (กลมท 7)
ลกษณะตวนา แกนเดยว หลายแกน
ตารางท 5-30 ขนาดกระแสของสายไฟฟาตวนาทองแดงหมฉนวนพวซ มเปลอกนอก ขนาดแรงดน (U0/U) ไมเกน 0.6/1 kV. อณหภมตวนา 70OC อณหภมโดยรอบ 40OC วางบนราง
เคเบลแบบระบายอากาศไมมฝาปด หรอรางเคเบลแบบบนได
แกนเดยว หลายแกน
รปแบบการตดต ง
รหสชนดเคเบล60227 IEC 10, NYY และสายทมคณสมบตพเศษตาง ๆ ทมฉนวน, ๆ
พวซ เชน สายทนไฟ สายไรฮาโลเจน และ สายควนนอย เปนตน
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)
95 239 230 297 271 207
120 279 268 345 315 24028
Page 15
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 15
มอก
11-2553ตดต งในอาคารตองเดนในชอง
ตามตารางท 5-48
XLPE
สายไฟฟา
& การใชงาน
ตดตงในอาคารตองเดนในชอง
เดนสายทปดมดชด ยกเวน เปลอก
นอกมคณสมบตตานเปลวเพลง
และ คานงถงพกดกระแสและ
อณหภมของอปกรณทตอดวย
29
อนๆ
MI Cable สายทนไฟ สายควนนอย
ฯลฯ ใชในพนทจากดบางแหงท
ตองการคณสมบตพเศษเทานน
มาทาความรจกกบ
มอก.11-2553
ลอชย ทองนล 30
Page 16
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 16
ชนดของสายไฟฟาแรงตา…แบงไดหลายวธ
ชนดของตวนา
• ทองแดงทองแดง
• อะลมเนยม
ฉนวน
• PVC (อณหภมใชงาน 70OC และ 90
OC)
• XLPE (อณหภมใชงาน 90OC)
มาตรฐานการผลต
• มอก 11-2553
• สากลอน เชน IEC 60502, BS หรอ AS
ลอชย ทองนล31
มอก 11-2553
เปนสายทองแดงหมฉนวน PVC
อางองตามมาตรฐาน IEC 60227 แตยงคงสายตาม
มาตรฐานเดมอยบาง เพอใหเหมาะสมกบการใชงาน
แรงดนไฟฟาใชงานเปนคา UU /U/U ไมเกน 450/750 โวลตแรงดนไฟฟาใชงานเปนคา UU00/U/U ไมเกน 450/750 โวลต
อณหภมใชงานของสายไว 2 คาคอ 7070OOCC และ และ 9090
OOCC
ลอชย ทองนล32
Page 17
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 17
เลม 1
เลม 2เลม 101
ขอกาหนดทวไป
วธทดสอบ
มอก.11 แบงเปน 6 เลม
มอก.
11-2553
เลม 2เลม 101
สายออน
สายไฟฟามเปลอก
สาหรบงานทวไป
เลม 3
เลม 4
เลม 5
สายไฟฟาไมมเปลอก
สาหรบงานตดตงยดกบท
สายไฟฟามเปลอกสาหรบ
งานตดตงยดกบท
สายออน
ลอชย ทองนล33
การเรยกชอสายไฟฟาแตละชนด
เลมท 1-5 เรยกสายไฟฟาแตละชนดเปนรหสชนด การกาหนด
ใรหสชนดจะใชหมายเลข 2 ตว ตามหลงมาตรฐานอางอง IEC
เชน รหสชนด 60227 IEC 01
เลขตวแรก เปนการระบชนพนฐานของสายไฟฟา ดงน
0 หมายถง สายไฟฟาไมมเปลอกสาหรบงานตดตงถาวร
1 หมายถง สายไฟฟามเปลอกสาหรบงานตดตงถาวร
4 หมายถง สายไฟฟาออนไมมเปลอกสาหรบงานเบา
5 หมายถง สายไฟฟาออนมเปลอกสาหรบการใชงานปกต
ใชงานทวไป
ลอชย ทองนล34
Page 18
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 18
0
01 แบบตวนาสายแขง
02 แบบตวนาสายออน
05 แบบตวนาเสนเดยว
06 แบบตวนาสายออน
07 แบบตวนาเสนเดยว
08 ส
0 คอ สายไฟฟาไมมเปลอก
สาหรบงานตดต งถาวร
ไ
มอก.11-2553…รหสชนด
รหส
ชนด15
08 แบบตวนาสายออน
1 คอ สายไฟฟาม
เปลอกสาหรบงาน
ตดต งถาวร
10 สายไฟฟามเปลอก
พอลไวนลคลอไรดเบา
5 คอ สายไฟฟาออนมเปลอก
สาหรบการใชงานปกต
52 สายออนมเปลอกพอลไวนลคลอไรดเบา
53 สายออนมเปลอกพอลไวนลคลอไรด
44 คอ สายไฟฟาออนไมมเปลอก
สาหรบงานเบา
41 หมายถง สายทนเซลแบน
43 หมายถง สายออนสาหรบไฟ
ประดบตกแตงภายใน
ธรรมดา
56 สายออนมเปลอกพอลไวนลคลอไรดเบา
ทนความรอน
57 สายออนมเปลอกพอลไวนลคลอไรด
ธรรมดา ทนความรอน
35
รหสชนด
เคเบล/ชอ
เรยก
ขนาดสาย
(ตร.มม.)ลกษณะตวนา จานวนแกน
อณหภม
ตวนา
เปลอก
นอก
แรงดน
ไฟฟา
Uo/U
(โวลต)
การใชงาน
ใ ไ
ตารางท 5-48 ขอกาหนดการใชงานของสายไฟฟาตวนาทองแดง หมฉนวนพวซ ตาม มอก.11-2553
60227
IEC 011.5-400
เดยวแขง
(Solid)หรอตเกลยว
(Stranded)
แกนเดยว 70C ไมม 450/750
ใชงานทวไป
เดนในชองเดนสายและ
ตองปองกนนาเขาชอง
เดนสาย
หามรอยทอฝงดนหรอฝง
ดนโดยตรง
ลอชย ทองนล36
NYY1-500
ตเกลยว
(Stranded)
แกนเดยว
70C ม 450/750
ใชงานทวไป
วางบนรางเคเบล
รอยทอฝงดนหรอฝงดน
โดยตรง
50-300 หลายแกน
NYY-G 25-300หลายแกน
มสายดน
Page 19
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 19
สายทมการใชงานทวไป
60227 IEC 01 IEC 01
60227 IEC 10
VAF
NYY
VCT
มอก.11
IEC 10VCT
VCT
XLPE (IEC 60502-1)
MI Cable และสายทนไฟอน
VAFNYY
ลอชย ทองนล37
สาย มอก.11-2553, 60227 IEC 01
โครงสรางเหมอนสาย THW
เปนสายชนดแกนเดยว กลม
ใแรงดนใชงาน 450/750 โวลต
ขนาด 1.5 ถง 400 ตร.มม.
การใชงาน
ใชงานทวไป ใชงานทวไป
เดนในชองเดนสายและตองปองกนนาเขาชองเดนสาย
หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง
ลอชย ทองนล38
Page 20
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 20
สาย มอก.11-2553,
60227 IEC 10
โครงสรางเหมอนสาย NYY
เปนสายชนดหลายแกน ม/ไมม
สายดน
แรงดนใชงาน 300/500 โวลต
การใชงาน
ใชงานทวไป เดนในชองเดนสายและตองปองกนนาเขาชองเดนสาย
ขนาด 1.5 ถง 35 ตร.มม. วางบนรางเคเบล หามรอยทอฝงดนหรอฝงดนโดยตรง
ลอชย ทองนล39
สาย มอก.11-2553, NYY
เปนสายชนดแกนเดยวและหลายแกน
แรงดนใชงาน 450/750 โวลต
แกนเดยว ขนาด 1.0 ถง 500 ตร.มม.
หลายแกน ขนาด 50 ถง 300 ตร.มม.
การใชงาน ใชงานทวไป วางบนรางเคเบล รอยทอฝงดนหรอฝงดน
หลายแกนมสายดน ขนาด 25 ถง 300
ตร.มม.
โดยตรง
ลอชย ทองนล40
Page 21
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 21
สาย มอก.11-2553, VAF
เปนสายแบน 2 แกน และ 2 แกน มสายดน
แรงดนใชงาน 300/500 โวลตแรงดนใชงาน 300/500 โวลต
ขนาด 1.5 ถง 16 ตร.มม.
การใชงาน
เดนเกาะผนง
เดนในชองเดนสาย หามรอยทอ
หามฝงดน
ลอชย ทองนล41
สาย มอก.11-2553, VCT
ลกษณะเปนสายฝอย
เปนสายชนดแกนเดยว หลายแกน
และหลายแกนมสายดน
แรงดนใชงาน 450/750 โวลต
การใชงาน
ใชงานทวไป ใชตอเขาเครองใชไฟฟา วางบนรางเคเบล
ขนาด 4 ถง 35 ตร.มม.
ลอชย ทองนล42
Page 22
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 22
ขนาดกระแสของสายไฟฟา
ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนพวซ มอก. 11-2553
ใหเปนไปตามตารางท 5 20 ถง 5 26 และ 5 30 ถง 5 31ใหเปนไปตามตารางท 5-20 ถง 5-26 และ 5-30 ถง 5-31
หมายเหต 1. การตดต งทออกแบบโดยใชสายไฟฟาทผลตตามมาตรฐาน มอก.11-
2531 แตสายไฟฟาทนามาใชงานเปนสายทผลตตาม มอก.11-2553 อนญาตใหใช
ขนาดกระแสของสายตามตารางในมาตรฐานการตดต งทางไฟฟาสาหรบประเทศไทย
พ ศ 2545 (ฉบบปรบปรงครงท 1 พ ศ 2551) ได พ.ศ.2545 (ฉบบปรบปรงครงท 1 พ.ศ.2551) ได
หมายเหต 2. การออกแบบทใชสายไฟฟาผลตตาม มอก.11-2553 แตในการตดต งอาจ
มสายทผลตตาม มอก.11-2531 รวมอยดวย อนญาตใหใชขนาดกระแสของสายตาม
มาตรฐานการตดต งทางไฟฟาสาหรบประเทศไทย พ.ศ.2556 ได
43
การกาหนดขนาดกระแสของสายไฟฟา
ตารางท 5-47 (7 กลม)
เลอกตาราง
ชนดและขนาด
ของสายไฟฟา
รปแบบการ
ตดต ง
ตวคณปรบ
คา
จานวนกลมวงจร
อณหภมโดยรอบ60227 IEC 01, 60227 IEC 10
NYY, VAF VCT
XLPE44
Page 23
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 23
วธการเดนสาย รปแบบการตดต งลกษณะการ
ตดต ง
การตดต งสายไฟฟา แบงเปน 7 กลม (ตารางท 5-47)
สายแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวน
ม/ไมมเปลอกนอก เดนในทอโลหะหรอ
อโลหะ ภายในฝาเพดานทเปนฉนวน
ความรอน หรอผนงกนไฟ
(Thermal coductance ตงแต 10 W/m2K)
กลมท 1หรอ
สายแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวน
ม/ไมมเปลอกนอก เดนในทอโลหะหรอ
อโลหะเดนเกาะผนงหรอเพดาน หรอฝง
ในผนงคอนกรตหรอทคลายกน
หรอ กลมท 2
ลอชย ทองนล45
สายแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวนม
เปลอกนอก เดนเกาะผนง หรอเพดาน ท
ไมมสงปดหมทคลายกนกลมท 3
สายเคเบลแกนเดยวหมฉนวน ม/ไมม
เปลอกนอก วางเรยงกนแบบมระยะหาง
เดนบนฉนวนลกถวยในอากาศ กลมท 4
D
D
สายแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวนม
เปลอกนอก เดนในทอโลหะหรออโลหะ
ฝงดน กลมท 5
ลอชย ทองนล46
Page 24
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 24
สายแกนเดยว หรอหลายแกน หมฉนวน
มเปลอกนอก ฝงดนโดยตรงกลมท 6
สายเคเบลแกนเดยวหรอหลายแกนหม
ฉนวน มเปลอกนอก วางบนรางเคเบล
แบบดานลางทบ, รางเคเบลแบบระบาย
อากาศ หรอรางเคเบลแบบบนได กลมท 7กลมท 7
ลอชย ทองนล47
ตารางท 5-20 (บางสวน)
ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนพวซ ม/ไมมเปลอกนอก สาหรบขนาดแรงดน (U0/U)
ไมเกน 0.6/1 kV อณหภมตวนา 70OC อณหภมโดยรอบ 40
OC เดนในชองเดนสายในอากาศ
ลกษณะ
การตดตงกลมท 1 กลมท 2
จานวน/
ลกษณะ2 3 2 3
ตวนากระแส แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน
รปแบบ
การตดต ง
รหสชนด
เคเบลทใช
งาน
60227 IEC 01, 60227 IEC 02, 60227 IEC 05, 60227 IEC 06, 60227 IEC 10,
NYY, VCT, IEC 60502-1 และสายทมคณสมบตตางๆ ทมฉนวนพวซ เชน สายทน
ไฟ สายไรฮาโลเจน สายควนนอย เปนตนงาน ไฟ, สายไรฮาโลเจน, สายควนนอย เปนตน
ขนาดสาย
(ตร.มม.)ขนาดกระแส (แอมแปร)
1 10 10 9 9 12 11 10 10
1.5 13 12 12 11 15 14 13 13
2.5 17 16 16 15 21 20 18 1748
Page 25
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 25
การปรบคา
ตามวธการเดนสายและอณหภมโดยรอบ
จานวนกลมวงจร (Cg) อณหภมโดยรอบ (C
a)
g
a
ในชองเดนสาย ตารางท 5-8 ตารางท 5-43
MI Cable ตารางท 5-40 ตารางท 5-43
รางเคเบล ตารางท 5-40, 5-41 ตารางท 5-43
ฝงดนโดยตรง ตารางท 5-45 ตารางท 5-44
รอยทอฝงดน ตารางท 5-46 ตารางท 5-44
ลอชย ทองนล49
จานวนกลมวงจร ตวคณ
2 0.80
3 0 70
ตารางท 5-8
ตวคณปรบคาขนาดกระแสเนองจากจานวนสาย
ทนากระแสในชองเดนสายไฟฟาเดยวกนมากกวา 1 กลมวงจร
3 0.70
4 0.65
5 0.60
6 0.57
7 0.54
8 0.52
9 0.50
10-12 0.45
13-16 0.41
17-20 0.38ลอชย ทองนล
50
Page 26
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 26
จากชนดของสายและรปแบบการตดต ง…เลอกตารางได
รปแบบการตดต ง สาย มอก.11-2553 สาย XLPE หมายเหต
กลมท 1 & 2 ตารางท 5-20 ตารางท 5-27 รอยทอ
กลมท 3 ตารางท 5-21 ตารางท 5-21 เกาะผนง
กลมท 4 ตารางท 5-22 ตารางท 5-28 ในอากาศ
กลมท 5 & 6 ตารางท 5 23 ตารางท 5 29 ฝงดนกลมท 5 & 6 ตารางท 5-23 ตารางท 5-29 ฝงดน
กลมท 7 ตารางท 5-30&31 ตารางท 5-32&33 บนรางเคเบล
MI Cable ตารางท 5-34 & 35
สายแรงสง ตารางท 5-36 …. 51
การนบกลมวงจร กรณสายหลายแกน
ตวอยาง ถาวงจรไฟฟาใชสาย NYY ประกอบดวยเคเบล 2 แกน ขนาด
2x4 ตร.มม.จานวน 1 เสน และเคเบล 4 แกน ขนาด 4x4 ตร.มม. 2x4 ตร.มม.จานวน 1 เสน และเคเบล 4 แกน ขนาด 4x4 ตร.มม.
จานวน 2 เสน
วธทา นบกลมวงจรไดเปน 3 กลมวงจร
จากตารางท 5-8 ไดตวคณปรบคาเทากบ 0.7
ไ ขนาดกระแส จากตารางท 5-20 ไดขนาดกระแสดงน
สาย NYY 2x4 ตร.มม. = 26x0.7 = 18.2 A
สาย NYY 4x4 ตร.มม. = 23x0.7 = 16 Aลอชย ทองนล
52
Page 27
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 27
การนบกลมวงจร กรณสายแกนเดยว
ตวอยาง วงจร 3 เฟส จานวน 2 วงจร และ วงจร 1 เฟส จานวน 2 วงจร
ตดตงรวมในชองเดนสายเดยวกน ใชสายไฟฟาแกนเดยวขนาด 2.5 ตดตงรวมในชองเดนสายเดยวกน ใชสายไฟฟาแกนเดยวขนาด 2.5
ตร.มม.ทงหมด ตองการหาขนาดกระแสของสายไฟฟาของสายแตละเสน
วธทา ตวนากระแสของวงจร 1 เฟส จานวน 2x2 = 4 เสน
วงจร 3 เฟส จานวน 3x2 = 6 เสน รวมเปน 10 เสน (n=10)
ตวคณปรบคา (ตารางท 5-8) ตวคณปรบคา (ตารางท 5 8)
หมายเหต การนบกลมวงจร คดเปนแบบ 1 เฟส หรอ 3 เฟส กได ดงน
ลอชย ทองนล53
วธทา
คดเปนวงจร 1 เฟส กลมวงจร = n/2 = 10/2 = 5 ไดตวคณปรบคา 0.60
คดเปนวงจร 3 เฟส กลมวงจร = n/3 = 10/3 = 3.3 ไดตวคณปรบคา 0.68
(เปนคาเฉลยระหวาง 3 กบ 4 กลมวงจร = 0.68)
ขนาดกระแสของสาย 2.5 ตร.มม. (ตารางท 5-20)
วงจร 1 เฟส = 21 A
วงจร 3 เฟส = 18 A
เมอคดตวคณปรบคาแลวจะไดขนาดกระแสดงน
วงจร 1 เฟส ขนาดกระแส = 21x0.60 = 12.6 A
วงจร 3 เฟส ขนาดกระแส = 18x0.68 = 12.24 A
ลอชย ทองนล54
Page 28
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 28
รางเคเบลรางเคเบล
Cable Tray
ลอชย ทองนล 55
จากชนดของสายและรปแบบการตดต ง…เลอกตารางได
รปแบบการตดต ง สาย มอก.11-2553 สาย XLPE หมายเหต
กลมท 1 & 2 ตารางท 5-20 ตารางท 5-27 รอยทอ
กลมท 3 ตารางท 5-21 ตารางท 5-21 เกาะผนง
กลมท 4 ตารางท 5-22 ตารางท 5-28 ในอากาศ
กลมท 5 & 6 ตารางท 5 23 ตารางท 5 29 ฝงดนกลมท 5 & 6 ตารางท 5-23 ตารางท 5-29 ฝงดน
กลมท 7 ตารางท 5-30&31 ตารางท 5-32&33 บนรางเคเบล
56
Page 29
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 29
การปรบคา ตามวธการเดนสายและอณหภมโดยรอบ
จานวนกลมวงจร (Cg) อณหภมโดยรอบ (C
a)
ในชองเดนสาย ตารางท 5-8 ตารางท 5-43
MI Cable ตารางท 5-40 ตารางท 5-43
รางเคเบล ตารางท 5-40, 5-41 ตารางท 5-43
ฝงดนโดยตรง ตารางท 5-45 ตารางท 5-44
รอยทอฝงดน ตารางท 5-46 ตารางท 5-44
ลอชย ทองนล57
ตวอยาง
วงจร 3 เฟส 230/400V ใชสาย NYY แกนเดยว ขนาด 4x120 ตร.มม.
จานวน 4 วงจร วางบนรางเคเบลแบบนได โดยวางชดตดกน ตองการหา
ขนาดกระแสของสายแตละเสน
วธทาวธทา
ตารางท 5-30 ไดขนาดกระแส = 279 A
ตารางท 5-40 ตวคณ = 0.94
ขนาดกระแส = 279 x 0.94 = 262 Aลอชย ทองนล
58
Page 30
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 30
ลกษณะการตดต ง สายเคเบลแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวน มเปลอกนอก
วางบนรางเคเบล (กลมท 7)
ลกษณะตวนา แกนเดยว หลายแกน
ตารางท 5-30 ขนาดกระแสของสายไฟฟาตวนาทองแดงหมฉนวนพวซ มเปลอกนอก ขนาดแรงดน (U0/U) ไมเกน 0.6/1 kV. อณหภมตวนา 70OC อณหภมโดยรอบ 40OC วางบนราง
เคเบลแบบระบายอากาศไมมฝาปด หรอรางเคเบลแบบบนได
แกนเดยว หลายแกน
รปแบบการตดต ง
รหสชนดเคเบล60227 IEC 10, NYY และสายทมคณสมบตพเศษตาง ๆ ทมฉนวน, ๆ
พวซ เชน สายทนไฟ สายไรฮาโลเจน และ สายควนนอย เปนตน
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)
95 239 230 297 271 207
120 279 268 345 315 24059
จานวน จานวนวงจร
ตารางท 5-40 (ตอ)
ตวคณปรบคาขนาดกระแสสาหรบสายเคเบลแกนเดยว วางบนรางเคเบล
เปนกลมมากกวา 1 วงจร
วธการตดตงรางเคเบล 1 2 3 4 5-6 7-9
รางเคเบลแบบ
ระบายอากาศ
วางแนวตง
1 1.0 0.86 0.80 0.75 0.71 0.70
2 0.95 0.84 0.77 0.72 0.67 0.66
225 mm
รางเคเบลแบบ
บนได
1 1.00 0.97 0.96 0.94 0.93 0.92
2 0.98 0.93 0.89 0.88 0.86 0.83
3 0.97 0.90 0.86 0.83 0.80 0.7720 mm ลอชย ทองนล
60
Page 31
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 31
ในการใชงานจรง จะตองหาขนาดสายไฟฟาจากโหลด
คานวณโหลด (Ib) และ
ขนตอนการหาขนาดสายไฟฟา (โหลดทวไป)
bกาหนดขนาดเครองปองกนฯ (I
n)
เลอกชนดของสายไฟฟา
เลอกวธการเดนสาย (ไดกลม)
เลอกตารางกระแส
อณหภมโดยรอบ (Ca)
กาหนดตวปรบคา
หาขนาดกระแสของสาย (It)
หาขนาดสายไฟฟาจากตารางทเลอก
จานวนวงจร (Cg)
It= I
n/(C
ax C
g)
ลอชย ทองนล61
คานวณโหลด และ
กาหนดขนาดเครองปองกนฯ (I )
ตวอยาง วงจรไฟฟา 1 เฟส คานวณโหลดไดวงจรละ 12 A, 3 วงจร
กาหนดใหใชสาย IEC 01 เดนรวมกนในทอโลหะเกาะผนง ตองการกาหนด
ขนาดสายไฟฟา
Ib
= 12A In
= 16Aกาหนดขนาดเครองปองกนฯ (I
n)
เลอกชนดของสายไฟฟา
เลอกวธการเดนสาย (ไดกลม)
กาหนดตวคณปรบคา (3 กลม)
b n
IEC 01
ตารางท 5-20กลม 2
C = 1 C = 0.7กาหนดตวคณปรบคา (3 กลม)
หาขนาดกระแสของสาย (It)
หาขนาดสายไฟฟาจากตาราง
a g
It= 16 /(1 x 0.7) = 22.8A
ตารางท 5-20 สาย 4 mm2(28A)
ลอชย ทองนล62
Page 32
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 32
ตารางท 5-20 (บางสวน)
ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนพวซ ม/ไมมเปลอกนอก สาหรบขนาดแรงดน (U0/U)
ไมเกน 0.6/1 kV อณหภมตวนา 70OC อณหภมโดยรอบ 40
OC เดนในชองเดนสายในอากาศ
ลกษณะ
การตดตงกลมท 1 กลมท 2
จานวน/
ลกษณะ2 3 2 3
ตวนากระแส แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน แกนเดยว หลายแกน
รปแบบ
การตดต ง
รหสชนด
เคเบลทใช
งาน
60227 IEC 01, 60227 IEC 02, 60227 IEC 05, 60227 IEC 06, 60227 IEC 10,
NYY, VCT, IEC 60502-1 และสายทมคณสมบตตางๆ ทมฉนวนพวซ เชน สายทน
ไฟ สายไรฮาโลเจน สายควนนอย เปนตนงาน ไฟ, สายไรฮาโลเจน, สายควนนอย เปนตน
ขนาดสาย
(ตร.มม.)ขนาดกระแส (แอมแปร)
2.5 17 16 16 15 21 20 18 174 23 22 21 20 28 26 24 236 30 28 27 25 36 33 31 3063
ตวอยาง หมอแปลงไฟฟาขนาด 1,000 kVA, 24kV/230-400V
กาหนดใหใชสาย NYY แกนเดยวเดนควบ 4 เสน/เฟส เดนบนราง
เคเบลแบบบนได วางสายเรยงชดตดกน ตองการกาหนดขนาดสายไฟฟา
(คดอณหภมโดยรอบท 45OC)(คดอณหภมโดยรอบท 45
OC)
วธทา
หากระแสหมอแปลง = = 1,443 A
ขนาด CB (I ) 1 25 1 443 1 804 A ใช 1 800A
3 x 400
1,000 x 1000
ขนาด CB (Ib) = 1.25 x 1,443 = 1,804 A ใช 1,800A
ลอชย ทองนล64
Page 33
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 33
คานวณโหลด (Ib) และ
กาหนดขนาดเครองปองกนฯ (In)
เลอกชนดของสายไฟฟา
In
= 1,800A
NYY
เลอกชนดของสายไฟฟา
เลอกวธการเดนสาย (ไดกลม)
ตวคณปรบคา (ตารางท 5-43,5-40)
ตารางท 5-30กลม 7
Ca
= 0.91 Cg
= 0.94
It= (1,800/4) /(0.91 x 0.94)
หาขนาดกระแสของสาย (It)
หาขนาดสายไฟฟาจากตาราง
t= 526A
ตารางท 5-30 สาย 400 mm2
(599A)
ลอชย ทองนล65
ลกษณะการตดต ง สายเคเบลแกนเดยวหรอหลายแกนหมฉนวน มเปลอกนอก
วางบนรางเคเบล (กลมท 7)
ลกษณะตวนา แกนเดยว หลายแกน
ตารางท 5-30 ขนาดกระแสของสายไฟฟาตวนาทองแดงหมฉนวนพวซ มเปลอกนอก ขนาด
แรงดน (U0/U) ไมเกน 0.6/1 kV. อณหภมตวนา 70
OC อณหภมโดยรอบ 40
OC วางบนราง
เคเบลแบบระบายอากาศไมมฝาปด หรอรางเคเบลแบบบนได
แกนเดยว หลายแกน
รปแบบการตดต ง
รหสชนดเคเบล60227 IEC 10, NYY และสายทมคณสมบตพเศษตาง ๆ ทมฉนวน, ๆ
พวซ เชน สายทนไฟ สายไรฮาโลเจน และ สายควนนอย เปนตน
ขนาดสาย (ตร.มม.) ขนาดกระแส (แอมแปร)
300 511 488 617 573 432
400 599 571 741 692 -ลอชย ทองนล66
Page 34
มาตรฐานการตดตงใหม & สายไฟฟาตาม มอก.ใหมฯ
ลอชย ทองนล…ประธานสาขาวศวกรรมไฟฟา วสท. 34
THE ENDTHE END
ดวยความปรารถนาด
ลอชย ทองนล
67