Þróun íslensks raforkumarkaðar og framtíðarsýn Landsvirkjunar · Þróun raforkuverðs Heimild: EEX • Markmið ESB fyrir 2020 o Draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um
Post on 08-Mar-2020
3 Views
Preview:
Transcript
Dagskrá
1. Landsvirkjun á tímamótum
2. Raforkuverð á Íslandi
3. Alþjóðlegir raforkumarkaðir
4. Staða Landsvirkjunar og framtíðarsýn
Breytingar í ytra umhverfi
• Alþjóðlega umhverfið
o Markaðsvæðing
o Samtenging raforkukerfa
o Aukin áhersla á endurnýjanlega orkugjafa
o Hækkandi verð á raforku
• Íslenska umhverfið
o Takmarkaðar orkuauðlindir
o Mikil uppbygging aflstöðva
o Stefna stjórnvalda um nýtingu
o Aðgangur að fjármagni erfiður tímabundið
• Breyttar aðstæður kalla á nýja stefnu
Hvert er hlutverk Landsvirkjunar?
• Halda uppi framkvæmdastigi á Íslandi?
• Útvega ódýra og örugga raforku til almennings og fyrirtækja á Íslandi?
• Stuðla að því að skapa störf á Íslandi?
• Hámarka gjaldeyristekjur?
• Hámarka langtímaarðsemi fyrir eigendur?
Hlutverk Landsvirkjunar
• Hlutverk Landsvirkjunar er að hámarka
afrakstur af þeim orkulindum sem fyrirtækinu er trúað fyrir með sjálfbæra nýtingu, verðmætasköpun og hagkvæmni að leiðarljósi
• Markmið Landsvirkjunar er að verða
leiðandi í nýtingu allra endurnýjanlegra orkugjafa á Íslandi
Viljum skapa aukna sátt um starfsemina
• „Leynd” um orkuverðið hefur skapað tortryggni
• Aukið gegnsæi og opin umræða nauðsynleg
o Er stóriðja á Íslandi að borga lægra orkuverð en í öðrum löndum?
o Hefur sala á raforku til stóriðju staðið undir kostnaði?
o Hefur verð til heimila hækkað vegna aukinnar stóriðju?
• Aukið samstarf við hagsmunaaðila
• Íslenskur raforkumarkaður
o Raforkuvinnsla nú um 17 TWst/ár, þar af til stóriðju um 13 TWst/ár
o Frekari virkjunarframkvæmdir eru háðar niðurstöðu rammaáætlunar
– Miðað við 30-50 TWst/ár þá höfum við tífalt meiri raforku en við þurfum, án stóriðju
• Sérstaða okkar að Íslendingar eru eingöngu 300 þúsund
Raforkuauðlindin er takmörkuð
Aðrir24% Heildsala
18%
Stóriðja82%Landsvirkjun
76%
Raforkuvinnsla í GWst Viðskiptavinir Landsvirkjunar
Heimild: Orkustofnun, LandsvirkjunByggt á gögnum frá 2008-2009
Raforkusala Landsvirkjunar
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
19
66
19
68
19
70
19
72
19
74
19
76
19
78
19
80
19
82
19
84
19
86
19
88
19
90
19
92
19
94
19
96
19
98
20
00
20
02
20
04
20
06
20
08
TW
st/
ár
Stóriðja
Almennur markaður
82%
18%
Heimild: Landsvirkjun
Fljótsdalsstöð
Blöndustöð
Sultartangastöð
Vatnsfellsstöð
Sigöldustöð
Búrfellsstöð
Hrauneyjafossstöð
Kröflustöð I
Kröflustöð II
• Raforkuverð til almenns notanda í Reykjavík hefur lækkað um 19% frá febrúar 2002
• Umtalsverð hækkun á sama tíma í helstu nágrannalöndum okkar
Raforkuverð til almenns markaðar
Þróun raforkuverðs í Reykjavík
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
kr/
kW
st
Á verðlagi hvers árs
Á föstu verðlagi m.v. feb. 2002
Heimild: Hagstofa Íslands
Verð m. flutningi, dreifingu, söluþóknun
og sköttum en án fastagjalds
• Raforkuverð til heimila er lægra á Íslandi en í nágrannalöndunum
• Gengisþróun hefur mikil áhrif á samanburð
• Skattar á raforku hafa mikil áhrif á verð
• Skattar mismunandi á milli landa
Raforkuverð til heimila
Samanburður við Evrópu
0
50
100
150
200
250
300
350
400
$/M
Wst
VSK
Orkuskattar
Grunnverð
Heimild: Eurostat, Orkustofnun
Verð m.v. fyrri hluta 2009
Ísland: dæmigert 180m2 einbýlishús í Rvk.
• Umtalsverð verðhækkun vegna tengingar raforkuverðs við álverð
• Kostir:
o Traustir mótaðilar
o Mikið magn
o Orkukaup til langs tíma
o Nýting uppsetts afls
• Ókostir:
o Álfyrirtæki þurfa lágt orkuverð
o Langir samningar
o Miklar sveiflur álverðs
Raforkuverð til stóriðju
Þróun raforkuverðs frá 2002
0
5
10
15
20
25
30
35
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
$/M
Wst
Verð 2010 byggir á fyrsta fjórðungi þess árs
Verð með flutningi Heimild: Landsvirkjun
Ólíkar þarfir stóriðju og almenns markaðar
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
jan. feb. mar. apr. maí jún. júl. ágú. sep. okt. nóv. des.
MW
Stóriðja Almennur markaður
Stærstu afltoppar
um 1.600 MW
96%
nýting-
artími
56%
nýting-
artími
Heimild: LandsvirkjunByggt á gögnum frá 2009
Ósambærileg uppbygging raforkuverðs
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
Heimili
Stóriðja
$/MWst
Raforkuvinnsla Flutningur Dreifing Sala Orkuskattur VSK
Heimild: Orkustofnun, Landsvirkjun
Stóriðjuverð: m.v. tímabilið jan-feb 2010
Heimilisverð: áætlað meðalverð 2010, dæmigert 180m2 einbýlishús í Rvk.
Notast er við miðgengi íslensku krónunnar gagnvart dollara á fyrsta ársfjórðungi 2010
Samanburður
mjög háður
gengi íslensku
krónunnar
26,2 $/MWst
3,3 kr/kWst
88,9 $/MWst
11,3 kr/kWst
Samanburður á raforkuverði
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
Heimili
Stóriðja
$/MWst
Raforkuvinnsla
Heimild: Orkustofnun, Landsvirkjun
Stóriðjuverð: m.v. tímabilið jan-feb 2010
Heimilisverð: áætlað meðalverð 2010, dæmigert 180m2 einbýlishús í Rvk.
Notast er við miðgengi íslensku krónunnar gagnvart dollara á fyrsta ársfjórðungi 2010
Raforkuvinnsla
19,6 $/MWst
2,5 kr/kWst
27,5 $/MWst
3,5 kr/kWst
Raforkuverð til álvera á heimsvísu
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010
$/M
Wst
Heimild: CRU Strategies
Stöðugt raforkuverð
1983-2003
Verð 2010 byggir á spá CRU Strategies
Raforkuverð til stóriðju
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
$/M
Ws
t
Landsvirkjun
Álver á heimsvísu
Heimsverð á áli
að lækka
Heimsverð á áli
að hækkaHeimsverð á áli
að hækka
Heimild: Landsvirkjun, CRU Strategies
Verð Landsvirkjunar 2010 byggir á fyrsta ársfjórðungi þess árs
Verð álvera á heimsvísu 2010 byggir á spá CRU Strategies
• Raforkuverð til álfyrirtækja er mjög mismunandi að eðli
o Eigin orkuver
o Verðtenging
o Kostnaðarverð
o Markaðsverð
• Álfyrirtæki í mismunandi heimshlutum borga mishátt verð
• Nýbyggingarsamningar -framlenging á eldri samningum
• 1/3 álfyrirtækja í Evrópu og N-Ameríku starfa án langtímaraforkusamninga
Ólíkir raforkusamningar álvera
Hlutur raforkusamninga
Eigin orkuver
Verð-tenging
Kostnaðar-verð
Markaðs-verð
$/MWstEigin
orkuver
Verð-
tenging
Kostnaðar-
verð
Markaðs-
verð
Kanada 6,19 24,75 38,72 -
USA 22,04 36,24 37,09 75,00
Evrópa 21,33 28,44 44,32 59,36
Alls 13,87 29,11 40,52 63,24
Byggt á gögnum frá Evrópu
og N-Ameríku frá ársbyrjun 2010 Heimild: CRU Strategies
Áleitnar spurningar
• Er stóriðja á Íslandi að borga lægra orkuverð en í öðrum löndum?o Það er misjafnt, fer eftir því við hvað er miðað
o Orkusölusamningar endurspegla markaðsaðstæður þegar samningar voru gerðir
• Hefur sala á raforku til stóriðju staðið undir kostnaði?o Já
o Sjóðstreymi Landsvirkjunar stendur undir skuldsetningu félagsins
o Undanfarin ár hafa verið Landsvirkjun hagstæð vegna hagstæðs álvers og lágra vaxta
• Hefur verð til heimila hækkað vegna aukinnar stóriðju?o Nei
o Orkuverð til heimila hefur lækkað á síðustu árum
Tækifæri Landsvirkjunar
• Hækkandi raforkuverð á Evrópumarkaði
• Aukin eftirspurn eftir raforku
o Raforkuvinnsla í EU-27 var 3.206 TWst árið 2008
o Til samanburðar var raforkuvinnsla á Íslandi um 17 TWst árið 2009
• Krafa ESB um aukna hlutdeild endurnýjanlegrar orku
• Þörf fyrir endurnýjun á orkumannvirkjum
Heimild: Eurelectric og Orkustofnun
• Orkuverð í Evrópu hefur hækkað mikið á undanförnum árum
• Mjög sveiflukennt verð
o Háð framboði og eftirspurn
• Endurnýja þarf um 50% af raforkuverum í Evrópu fyrir árið 2030
o Stofnkostnaðarverð á raforku áætlað a.m.k. 90 $/MWst
Verðþróun í Evrópu
Þróun raforkumarkaðar til 2014
Heimild: VattenfallHeimild: E•ON
• Miklar verðsveiflur á mörkuðum fela í sér tækifæri fyrir sölu á toppafli
• Nýting vindorku eykur verðsveiflur
• Takmarkaðir möguleikar á langtímasamningum
Verðsveiflur í Evrópu
Þróun raforkuverðs
Heimild: EEX
• Markmið ESB fyrir 2020
o Draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um 20%
o Framleiða 20% raforku úr endurnýjanlegum orkugjöfum
o Draga úr raforkunotkun um 20%
• Enn fáir sem eru tilbúnir að borga hærra verð fyrir endurnýjanlega orku
Endurnýjanleg orka
Áhrif kolefnisskatta
Heimild: Pöyry
0
2
4
6
8
10
Kol Gas Sólarorka Jarðvarmi Vindorka Vatnsorka Kjarnorka
$/M
Wst
Miðað við skatta 10 $/tCO2
• Framkvæmdadrifið fyrirtæki
• Verðlagning hefur byggst á kostnaði framkvæmda
• Tæknilega fullkomnar og vel reknar aflstöðvar
• Endurnýjanleg orka
• Stærðarhagkvæmni
Staða Landsvirkjunar í dag
Markaðs-mál
Fjármál
Rekstur
Fram-kvæmdir
Núverandi áherslur
• Megináherslan er að hámarka langtímaarðsemi orkunýtingar
o Landsvirkjun verði markaðs- og rekstrardrifið fyrirtæki
o Íslenskur raforkumarkaður þróist í takt við alþjóðlega markaði
Breyttar áherslur í rekstri
Markaðs-mál
Fjármál
Rekstur
Fram-kvæmdir
Markaðs-mál
Fjármál
ReksturFram-
kvæmdir
Uppbyggingartímabil Arðsemi
Markaðsdrifin stefna - Landsvirkjun 2020
• Raforkuverð til stóriðju á Íslandi þróist í takt við raforkuverð til stóriðju á alþjóðamarkaði
• Núverandi viðskiptavinir munu áfram eiga kost á hagkvæmum samningum
o Verð
o Lengd samninga
• 10-20 nýir viðskiptavinir frá iðngreinum sem greiða um 50% hærra verð en áliðnaðurinn
• Allt að 10% raforku seld sem „úrvals” orka í Evrópu
o Afltoppar
o Græn orka
Vöxtur ræðst af rammaáætlun
Hugsanlegur vöxtur raforkusölu• Áframhaldandi uppbygging háð nýtingarstefnu stjórnvalda
o Niðurstöður rammaáætlunar
• Aukin vinnsla úr núverandi aflstöðvum
• Aðrir orkugjafar
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
TW
st/
ár
18-20 TWst/ár
árið 2020
Heimild: Landsvirkjun
Frumathugun á sæstreng
Ísland
Grænland
Reyðarfjörður
Bergen
England
Svíþjóð
Skotland
HollandHamborg
Þýskaland
FæreyjarNoregur
Danmörk
Írland
1250 km
• Sæstrengur verið í skoðun frá 1980 og tæknilega mögulegur frá 1995
• Hækkandi raforkuverð síðustu ára gerir verkefnið fjárhagslega áhugavert
• Gjörbreytir nýtingarmöguleikum íslenska raforkukerfisins
o Umframorkugeta óþörf
• Ekki nauðsynlega um stórfelldan orkuútflutning að ræða
• Vatnsafl með miðlunargetu og sæstrengur fara afar vel saman
o Sala á toppafli
• Sæstrengur ekki forsenda fyrir framtíðarsýn Landsvirkjunar
• Mikilvægt að fyrirtækið hafi skýra framtíðarsýn
o Gert er ráð fyrir að stefnumótunarvinnu ljúki næsta haust
• Landsvirkjun er á tímamótum vegna breytinga á alþjóðlegum raforkumörkuðum
• Landsvirkjun stefnir að því að þróast frá því að vera framkvæmdadrifið fyrirtæki yfir í markaðs- og rekstrardrifið
• Fyrirtækið hefur traustan grunn til að byggja á
• Orkulindir Íslendinga eru takmarkaðar, nýting háð stefnu stjórnvalda
• Eftirspurn eftir orku á Íslandi mun á næstu árum verða meiri en framboð
• Markmið okkar er að stuðla að aukinni sátt um starfsemi fyrirtækisins
Samantekt
top related