Promjene na koži 3. dobi · Pruritus senilis (svrabež): • Nastaje pod uticajem smanjenog lučenja endokrinih žlijezda i suhoćom (kserosa) kože i sluznica. • Predstavlja mjestimično

Promjene na koži 3. dobi

Predavač: Daliborka Kuzmanović, viša med.sestra

e-mail: daliborka.kuzmanovic@sec.ba

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 1

KOŽA:

• Najveći organ ljudskog tijela • Površine 1,5- 2 m² • Ima prvenstveno zaštitnu zadaću, funkciju regulacije

topline i klimatskih uticaja, regulaciju otpadnih tvari iz organizma (znoj, masnoća) i dr.

• Ima i estetski učinak i sve ružne promjene na koži mogu psihički negativno da utiču na raspoloženje starih ljudi

• Senilno starenje je karakteristični po starenju svih slojeva kože

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 2

Građa kože:

• Površinski sloj (epiderm) • Koža (derm) • Potkožno tkivo (subkutis)

Socijalno edukativni centar www.sec.ba

3

Zadatak derma:

• štiti tjelo od mehaničkih povreda • vezuje vodu • učestvuje u termoregulaciji • snabdjeva epiderm hranjljivim sastojcima • i receptor je senzitivnih impulsa

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 4

Karakteristike starenja kože: • Stanjena koža koja se nabire u sitne nabore i teško se

vraća u prvobitan položaj • Potkožno tkivo je redukovano, te se stiče utisak da je koža

mlohava i preširoka za taj organizam • Stanjena koža omogućuje da se kroz nju vide krvne žile,

pa stari ljudi katkad djeluju prozirno • Promjene na kapilarama dovode do slabijeg zagrijavanja

kože pa zato stari ljudi imaju hladnu kožu. Termoregulacija kože slabi pa može doći do prekomjernog gubitka topline što moramo imati na umu kod promjene klimatskih uslova

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 5

Karakteristike starenja kože:

• Uz navedeno promjene se paralelno događaju i u lojnim žlijezdama. Smanjuje se produkcija loja i imamo suhu kožu kod starih ljudi

• U starosti iznad 70 godina dolazi do promjene PH kože, što omogućava stvaranje lakših infekcija kože i potkožnog tkiva

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 6

Faktori koji utiču na starenje kože:

UNUTRAŠNJI FAKTORI: • Genetičko naslijeđe • Hormonski uticaj • Biološko starenje kože • Bolesti

(neurodermatitis, prorijaza, dijabetes, insuficijencija bubrega)

VANJSKI FAKTORI: • Klima i okolina (vrućina,

hladnoća, vlažnost vazduha, UV zračenje)

• Hemijski uticaji (agresivna sredstva za pranje i čišćenje, prekomjerno pranje)

• Terapeutske mjere (lijekovi i zračenje)

• Prehrana (nedovoljna količina tekućine)

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 7

Fiziološke promjene u dermu:

• Količina kolagena i elastina u dermu se smanjuje te doprinosi:

o stanjenju i boranju kože, o uzrokuje veću ranjivost kože, o doprinosti smanjenju elastičnosti kože.

• Opskrba krvlju dermisa se smanjuje i vanjski znaci

upale postaju manje izraženi.

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 8

Fiziološke promjene u masnom tkivu dovode do:

• redukcije masnog tkiva • promjene u termoregulaciji • mlohavosti kože (lice, očni kapci, vrat, dojke) • stanjenja kože (lice, dorzum šaka i tabani) • prozirnosti kože

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 9

Fiziološke promjene na:

• Krvnim sudovima : - Stjenke krvnih sudova postaju krhke (krvarenje) - Oslabljena je cirkulacija (slabije zagrijavanje – ruke

noge) - Smanjen priliv krvi ometa i zacjeljivanje rana Gubitak senzornih receptora dovodi do smanjenja

taktilnog osjeta kože i vjerovatno povisuje prag podražaja boli

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 10

Izlaganje suncu doprinosi:

• Pojavi bora i promjeni boje kože (žućkasta, svijetlosmeđa

• Neregulisanoj pigmentaciji i grubosti kože • Pojavi benignih kožnih promjena, • Predisponirajućim faktorima 3 najvažnije forme raka

kože: maligni melanom, karcinom bazalnih ćelija i karcinom skvamoznih ćelija.

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 11

Carcinoma basocelulare:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 12

Staračke pjege:

• Pojavljuje se na koži starijih ljudi iznad 70 godina.

• Karakteriše ih pojačana pigmentacija koja je grupisana ili pojedinačna

• Javlja se na svim otkrivenim djelovima tijela

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 13

Senilna purpura: • predstavljaju crvenkasto-smeđe ili ljubičaste mrlje • ponekad su do 50 mm široke ili duge, • mogu se pojaviti bilo gdje na tijelu, iako su najčešće

na nogama, podlakticama ili nadlanicama. • nastaju uslijed gubitka elasticiteta krvnih sudova • posljedice su krvarenja ispod kože • krv se postepeno reapsorbira

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 14

Pruritus senilis (svrabež): • Nastaje pod uticajem smanjenog lučenja endokrinih

žlijezda i suhoćom (kserosa) kože i sluznica. • Predstavlja mjestimično ljuštenje sitnih ljuskica (donji

ekstremiteti). • Uzrokuju svrbež i nelagodu

15 Socijalno edukativni centar www.sec.ba

Seboroične (senilne) bradavice:

• predstavljaju tamne kvržice hrapave površine, • jasno ograničene od okolnog tkiva, • javljaju se u kasnijoj životnoj dobi, često u velikom

broju. • uzrokuju svrbež i nelagodu

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 16

Fiziološke promjene na kosi:

• dolazi do promjena u korjenu dlake i kosa se prorjeđuje, dlaka se stanjuje i suši pa je kosa lako lomljiva i atrofična. Smanjuje se gustoća kose i broj podpazušnih i stidnih dlaka.

• Trepavice se skraćuju, jača rast obrva, dlaka na uhu i unutar uha i na sluznici nosa kod muškaraca i može doći do pojave dlakavosti u predjelu brade i iznad usana kod žena

• Kosa sijedi ovisno o nasljeđu,stanice koje stvaraju pigment ne razvijaju se u starosti dovoljno i zato raste sijeda kosa

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 17

Fiziološke promjene na noktu:

• nokatne ploče su zadebljale (hiperkeratotične) • gube sjaj i prozračnost • postaju trošne, lomljive i na uglovima su žućkaste boje Često vidimo pojavu urastanja nokta kao i sklonost gljivičnim

oboljenjima.

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 18

Uticaj posljedica fiziološke atrofije kože na starije osobe:

• povećan rizik za ozlijede (dekubitus, ulkus ogrebotine, razderotine, naprsline)

• povećan rizik za upale, infekcije,osipe, maligne tvorevine

• povećan rizik za emocionalnu nestabilnost uslijed estetskog faktora

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 19

Aphtae

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 20

Candidiasis:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 21

Scabies:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 22

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 23

Herpes:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 24

Pemphigus:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 25

Psoriaza:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 26

Ulcus:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 27

Kontaktni dermatitis:

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 28

HVALA NA PAŽNJI!

Socijalno edukativni centar www.sec.ba 29