Ondertussen in Utrecht...Werk in uitvoering
Post on 27-May-2015
1002 Views
Preview:
DESCRIPTION
Transcript
12 april 2023
Kennis & Economisch Onderzoek
Ondertussen in Utrecht . . .Werk in uitvoering
Frits Oevering
• Vraag– wat moet worden verstaan onder
‘Utrecht’?
• Regeerakkoord Rutte II– ‘kleiner sturen’
• Economische Verkenning Utrecht 2012– wat was groeitempo provincie Utrecht?– wat was bijdrage sectoren?
• Werk in uitvoering– gedeeltelijk met unieke, eigen data van
de Rabobank
Kennis & Economisch Onderzoek2
Utrecht Centraal
Vraag en aanleidingen
Kennis & Economisch Onderzoek3
Utrecht Centraal
Agenda
• conclusies Metropoolregio– sterke groei in verleden en toekomst . . .– . . . dankzij logistiek, communicatie, zakelijke en financiële diensten– recente schaalverkleining en concentratie groei in Stad Utrecht . . .– . . . duidt op agglomeratievoordelen
in welke mate is sprake van interactie tussen bedrijven in Utrecht?
• voornemens Regeerakkoord– minder, maar grotere gemeenten
– arbeidsmarkt, zorg en welzijn– 5 landsdelen i.p.v. 12 provincies
– ruimtelijke ordening, verkeer & vervoer, natuur en regiostimulering
welke gemeentelijke indeling is plausibel in Utrecht?
• wat zegt dit een ondernemer?
Kennis & Economisch Onderzoek4
Groei en agglomeratie
Utrecht aan kop . . .
sterke groei Utrecht en BRU dankzij sectorstructuur,
vestigingsklimaat minder gunstig
-200%
-100%
0%
100%
200%
-50% -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 50%
<=
invl
oe
d o
nd
ern
em
ers
cha
p /
vest
igin
gsk
lima
at =
>
<= invloed sectorsamenstelling =>
bolgrootte: gerealiseerde groei t.o.v. verwachte groei 1996-2011
Nederland
Zuidoost-Utrecht
Rivierenland Stadsgewest Amersfoort
UtrechtBRUUtrecht-West
-80% -40% 0% 40% 80%
totaal
landbouw
productie / logistiek
leisure
dienst
onderwijs
zorg
Ontwikkeling werkgelegenheid 1996-2011
Nederland BRU Utrecht
Kennis & Economisch Onderzoek5
Groei en agglomeratie
. . . ook in de toekomst
-10% -5% 0% 5% 10% 15%
Regional Communities
Strong Europe
Transatlantic Market
Global Economy
Prognose werkgelegenheidsontwikkeling 2011-2020
Nederland BRU Utrecht
banen (x 1.000)•Utrecht 227 => 224 - 248•BRU 403 => 400 - 440
Kennis & Economisch Onderzoek6
Groei en agglomeratie
Schaalverkleining
0 5 10 15
landbouw
productie /logistiek
leisure
dienst
onderwijs
zorg
Gemiddeld aantal banen per vestiging 2011
Nederland Zeer sterk stedelijk Utrecht
Stad Utrecht groeit harder dan BRUUtrechtse bedrijfsleven nog altijd
relatief grootschalig
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
J-o-j-ontwikkeling werkgelegenheid 1996-2011
Utrecht Overige BRU Nederland
zakelijke dienstverleninggezondheidszorg
bouwnijverheiddelfstoffenwinning
overheid & onderwijsoverige dienstverlening
industrie & nutsbedrijvenlandbouw & visserij
financiële instellingenhoreca
handel & reparatievervoer & opslag
omgekeerd geen volledig
Samenhang met regionale banendichtheid 2010
arbeidsproductiviteit arbeidsinkomen
Kennis & Economisch Onderzoek7
Groei en agglomeratie
Agglomeratievoordelen?
Cluster (Porter)•ruimtelijke concentratie van ondernemingen . . .•. . . die onderling samenwerken en concurreren, . . .•. . . waardoor hun concurrentiekracht toeneemt
0 1 2 3 4 5
Tertiair onderwijs
Religieuze en politieke organisaties
ICT-dienstverlening
Financiële instellingen
Verzekeringen en pensioenfondsen
Telecommunicatie
Kunst
Overig onderwijs
Interne concerndiensten
Kantines en catering
Concentratie-index sectoren Utrecht (werkgelegenheid; NL = 1)
Utrecht 2011 Utrecht 1996Kennis & Economisch Onderzoek8
Groei en agglomeratie
Concentratie van dienstverlening
concentratie-index:aandeel Utrecht in
werkgelegenheid sector /
aandeel Utrecht in totale werkgelegenheid
Kennis & Economisch Onderzoek9
Groei en agglomeratie
Utrecht is in zichzelf gekeerd . . .
-50% 0% 50% 100%
vanuit Utrecht
binnen Utrecht
naar Utrecht
Herkomst en richting betalingen bedrijfsleven Utrecht 2012k1
Utrecht overige BRUoverige provincie Utrecht overige Randstadoverig Nederland
sterke lokale oriëntatie (>70%), maar nauwelijks regionaal (4%)
en een ‘handelstekort’
Groei en agglomeratie
. . . en afstand bepaalt interactie
Kennis & Economisch Onderzoek10
Groei en agglomeratieVerband relaties en prestatie onduidelijk
Kennis & Economisch Onderzoek11
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Industrie
Bouw
Groothandel
Detailhandel
Vervoer en logistiek
Horeca & Vrije tijd
Zakelijke diensten
Overheid & Onderwijs
Zorg
Overig
BRU overig UtrechtZuid-Holland Noord-HollandNoord-Brabant Gelderland
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Industrie
Bouw
Groothandel
Detailhandel
Vervoer en logistiek
Horeca & Vrije tijd
Zakelijke diensten
Overheid & Onderwijs
Zorg
Overig
BRU overig UtrechtZuid-Holland Noord-HollandNoord-Brabant Gelderland
Utrecht:wel regionale oriëntatie zakelijke diensten en logistiek,
niet in handel en horeca
Groei en agglomeratieSamenscholen loont (in Utrecht) soms
Kennis & Economisch Onderzoek12
€ 0 € 50 € 100 € 150 € 200
landbouw & visserij
delfstoffenwinning
industrie & nutsbedrijven
bouwnijverheid
handel & reparatie
horeca
vervoer, opslag & communicatie
financiële instellingen
zakelijke dienstverlening
overheid & onderwijs
gezondheidszorg
overige dienstverlening
Arbeidsproductiviteit bedrijfsleven 2010
Nederland BRU Utrecht
x 1.000
Utrecht: wel hoge productiviteit in financiële
instellingen, handel en horeca,maar niet in logistiek en landbouw
Naar een nieuwe indeling
Nederland netwerksamenleving
Kennis & Economisch Onderzoek13
0% 50% 100%
pendel
bestedingen vrijetijdsartikelen
bestedingen café's
bestedingen restaurants
bestedingen sport
verhuizingen
bestedingen mode & luxeartikelen
bestedingen artikelen in en om huis
bestedingen cultuur
bestedingen dagelijkse artikelen
Aandeel binnengemeentelijke relaties in totaal relaties 2000-12
binnengemeentelijk van of naar rest van het land
0% 50% 100%
% van dag
% van buitenshuis
Tijdbesteding personen 20-72 jaar 2010
thuis betaald werksociale contacten mobiliteitcultuur, sport, recreatie boodschappen doen
grote steden:draagvlak => voorzieningen =>
aantrekkingskracht => . . .
banenwinkels mode &
luxe
algeme-ne
zieken-huizen
HBO-instelling
en
Amsterdam 529.211 2.015 8 5Rotterdam 324.627 1.198 7 3Den Haag 263.511 998 6 3Utrecht 222.642 628 4 4Eindhoven 146.243 461 2 4Groningen 131.742 415 1 1Haarlemmermeer 122.669 186 1 0Tilburg 110.696 369 2 1Breda 101.648 458 2 2Arnhem 101.228 408 1 2Nijmegen 98.910 334 2 0's-Hertogenbosch 96.863 451 2 3Apeldoorn 94.095 262 1 0Zwolle 85.442 274 2 3Amersfoort 80.929 266 2 0Almere 80.587 209 1 0Enschede 78.253 316 2 1Maastricht 73.710 490 0 0Haarlem 66.568 455 2 0Leeuwarden 65.510 236 1 3
Naar een nieuwe indeling
Utereg me stadje
Kennis & Economisch Onderzoek14
0% 1% 2% 3% 4% 5%
winkels
detailhandelsbestedingen
inwoners
binnenlandse migratie
banen
woon-werkverkeer
bruto TW
zakelijke transacties
theaters, bioscopen, musea
bestedingen aan cultuur
Aandeel gemeente Utrecht in Nederland 2007/12
Utrecht:prominente positie (kern) en
centraal in netwerken (verzorgingsgebied)
Naar een nieuwe indeling
Voorbeeld verzorgingsgebied
Kennis & Economisch Onderzoek15
Naar een nieuwe indeling
Asymmetrie tussen stad en ommeland
Kennis & Economisch Onderzoek16
omvang aanbod doet ertoe in maatschappelijke processen
Naar een nieuwe indeling
Concurrentie dichtbij en veraf
Kennis & Economisch Onderzoek17
karakter relaties tussen gemeenten•intensiteit varieert met afstand en omvang kernen•asymmetrisch•oriëntatie vanuit gemeente is diffuus•verschillen tussen typen
Naar een nieuwe indeling
Recept gemeenten Nieuwe Stijl
Kennis & Economisch Onderzoek18
homogeniteit:aantal relaties binnen gebied /totaal aantal relaties vanuit of
naar gebied
0%
2%
4%
6%
8%
10%
0
100
200
300
400
500
0,00
%
0,05
%
0,10
%
0,15
%
0,20
%
0,25
%
0,30
%
0,35
%
0,40
%
0,45
%
0,50
%
Ontwikkeling homogeniteit arbeidsmarktregio t.o.v. toename omvang kern
aantal gemeenten - l-as - ontwikkeling homogeniteit - r-as -
omvangkern
men neme:
minimale omvang kerngemeente +
toedelen aan sterkst trekkende kern=
gemeente nieuwe stijl
Naar een nieuwe indeling
Winkelregio Utrecht 2011
Kennis & Economisch Onderzoek19
Naar een nieuwe indeling
Woningmarktregio Utrecht 2000/9
Kennis & Economisch Onderzoek20
Naar een nieuwe indeling
Arbeidsmarktregio Utrecht 2009 . . .
Kennis & Economisch Onderzoek21
Naar een nieuwe indeling
. . . basis voor gemeenteindeling?
Kennis & Economisch Onderzoek22
Naar een nieuwe indeling
‘Handelszone’ Utrecht
Kennis & Economisch Onderzoek23
Naar een nieuwe indelingOf o.b.v. aaneengesloten stedelijk areaal?
Kennis & Economisch Onderzoek24
Belang voor ondernemerWat is uw afzet/inkoop/arbeidsmarkt?
Kennis & Economisch Onderzoek25
0% 20% 40% 60% 80% 100%
werkzame personenrestaurantbezoekers
klanten mode en luxeartikelenbetrekt woning
cultuurbezoekersklanten dagelijkse artikelen
betalingen aan bedrijven
werkzame beroepsbevolkingrestaurantbezoek
besteding mode en luxeartikelenverlaat woningcultuurbezoek
besteding dagelijkse artikelenbetalingen door bedrijven
Oriëntatie Utrecht 2000-12
vanuit Utrecht vanuit overige BRU-gemeentenvanuit overige Randstad overig Nederlandnaar Utrecht naar overige BRU-gemeentennaar overige Randstad overig Nederland
vanuit Utrecht naar
naar Utrecht vanuit
• Sterke groei, voordeel van agglomeratie onduidelijk– landelijke oriëntatie productie en diensten– lokale oriëntatie logistiek, zakelijke diensten en zorg
• Utrecht knooppunt in de netwerksamenleving– centrum van werk en voorzieningen, met ‘handelstekort’– relaties asymmetrisch en diffuus
• Stad Utrecht is groter dan gemeente Utrecht– ruimtelijk - BRU– functioneel – Midden-Nederland
Kennis & Economisch Onderzoek26
Ondertussen in Utrecht . . .
Conclusies
top related