OKULDA STRATEJİK PLAN SÜRECİ

OKULDAOKULDASTRATEJİK STRATEJİK PLANPLANSÜRECİSÜRECİ

OKUL SP ORGANİZASYONUSTRATEJİK PLAN

MEVCUT DURUM GELECEĞE BAKIŞ

TARİHİ GELİŞİM

YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

ÜRÜN VE HİZMETLER

PAYDAŞ ANALİZİ

KURUM İÇİ ANALİZ

ÇEVRE ANALİZİ

GZFT ANALİZİ

Örgüt Yapısı

İnsan Kaynakları

Teknoloji

Mali Kaynaklar

PEST

Üst Politika Belgeleri

MİSYON VİZYON DEĞERLER

TEMALAR

AMAÇLAR VE HEDEFLER

PERFORMANS GÖSTERGELERİ

FAALİYET/PROJELER

STRATEJİLER

İZLEME VE DEĞERLENDİRME

İstatistiki veriler

RAPORLAMA

33

PAYDAŞ BELİRLEME

PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI

PAYDAŞLARIN

ANALİZİ

PAYDAŞ GÖRÜŞMELERİ

SWOT (GZFT) ANALİZİ

•Geniş katılımlı paydaş belirleme

•Paydaşların sınıflandırılması

(İç ve Dış Paydaş)

•Paydaşların Analizi (Önceliklendirme, ön değerlendirme, Paydaş görev matrisi, Paydaş etki/önem matrisi ve paydaş stratejileri belirlenmesi)

•Paydaş görüşmeleri

KURUM İÇİ

ANALİZ

DIŞ ÇEVRE

ANALİZİ

MEVCUT DURUM ANALİZİ

PAYDAŞ ANALİZİ

1-Paydaşların Belirlenmesi1-Paydaşların Belirlenmesi

Paydaş:Paydaş:Okulun hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan Okulun hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan doğrudan veya dolaylı olumlu yada olumsuz doğrudan veya dolaylı olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, gurup yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, gurup veya kurumlardır. veya kurumlardır.

Çalışanlar,Çalışanlar, Yararlanıcılar,Yararlanıcılar, Liderler,Liderler, Stratejik Ortaklar,Stratejik Ortaklar, Temel Ortaklardır.Temel Ortaklardır.

2-Paydaşların Sınıflandırılması2-Paydaşların Sınıflandırılması

İç Paydaş (Çalışanlar)İç Paydaş (Çalışanlar) Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak, Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak,

Tedarikçiler)Tedarikçiler) Yararlanıcı, Hedef kitleYararlanıcı, Hedef kitle

A)İç paydaşlar(Çalışanlar)A)İç paydaşlar(Çalışanlar) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya

(varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. ÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve BakanÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve Bakan

B)Dış paydaşlar(Temel ortak,Stratejik ortak,Tedarikçiler)B)Dış paydaşlar(Temel ortak,Stratejik ortak,Tedarikçiler) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya

kurumlardır. kurumlardır. ÖRNEK:ÖRNEK: Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör

kuruluşları,kuruluşa girdi sağlayanlar,sendikalar, ilgili sektör birliklerikuruluşları,kuruluşa girdi sağlayanlar,sendikalar, ilgili sektör birlikleriStratejik ortakStratejik ortak Gönüllülük vardır. Gönüllülük vardır. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. ““Kazan Kazan” yaklaşımı. Kazan Kazan” yaklaşımı. ÖRNEK: MedyaÖRNEK: MedyaTemel ortakTemel ortak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak

zorunda olduğumuz ortaklar. zorunda olduğumuz ortaklar. ÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için ValilikÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için Valilik

C)Müşteriler (Yaralanıcı, Hedef kitle)C)Müşteriler (Yaralanıcı, Hedef kitle) Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan

kişi, grup veya kurumlarkişi, grup veya kurumlar

İÇ PAYDAŞDIŞ PAYDAŞ

YARARLANICI

Temel Ortak Stratejik Ortak

Okul Müdürü Kaymakam Oda Birlikleri Öğrenciler

Okul Müdür Yardımcıları İl Milli Eğitim Müdürlüğü Medya Veliler

Öğretmenler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Sivil Toplum Kuruluşları Bir Üst Öğrenim Kurumları

Memurlar Halk Eğitim Merkezleri Eğitim Sendikaları Üniversiteler

Yardımcı Hizmetliler RAM Öğrenci Taşıma İşletmeleri İstihdam Eden Kuruluşlar

Okul Aile Birliği Mal Müdürlüğü Öğrenci Yemek İşletmeleri Dershaneler

Emniyet Müdürlüğü Bankalar

Yerel Yönetimler

Jandarma Komutanlığı

Okul Kantinleri

PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI

Paydaş/Hizmet MatrisiPaydaş/Hizmet Matrisi

HİZMETHİZMET

PAYDAŞPAYDAŞ

Ü/HÜ/H11

Ü/HÜ/H22

Ü/HÜ/H33

Ü/HÜ/H44

Ü/HÜ/H55

Ü/HÜ/H66

Ü/HÜ/H77

Ü/HÜ/H88

Ü/HÜ/H99

Paydaş 1Paydaş 1 vv vv oo vvPaydaş 2Paydaş 2 oo vv vvPaydaş 3Paydaş 3 vv vv oo

O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır.V: paydaşların Tamamı

Paydaşların Etki/Önem değerinin saptanmasında Etki/Önem matrisi kullanılır.

Bu matriste ETKİ; paydaşın, okulun faaliyet ve hizmetlerini yönlendirme, destekleme, olumlu veya olumsuz etkileyebilme gücünü,

ÖNEM; ise paydaşın okulun veya okulun paydaşın beklenti ve taleplerine verdiği önceliği ifade eder.

Paydaş Etki / Önem MatrisiPaydaş Etki / Önem Matrisi

Etki Etki

ÖnemÖnem ZayıfZayıf GüçlüGüçlü

ÖnemsizÖnemsiz İzleİzle BilgilendirBilgilendir

ÖnemliÖnemli

Çıkarlarını gözet, Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil çalışmalara dahil

etetBirlikte çalışBirlikte çalış

1111

PAYDAŞPAYDAŞ

GÜÇLÜ ÖNEMLİ

BİRLİKTE ÇALIŞ

1212

PAYDAŞ

ZAYIF ÖNEMLİ

KAPASİTEYİ GELİŞTİR,ÇIKARLARINI GÖZET

1313

PAYDAŞ

ÖNEMSİZ GÜÇLÜ

ETKİLERİNİ GİDER,KENDİNİ SAVUN

1414

PAYDAŞ

ÖNEMSİZ ZAYIF

İZLE VE YA GÖZARDI ET

DURUM ANALİZİDURUM ANALİZİ

1.Kuruluş İçi Analiz1.Kuruluş İçi Analiz (GZFT(GZFT ANALİZİ) Okulun mevcut durumunu ve geleceğini Okulun mevcut durumunu ve geleceğini

etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan güçlügüçlü veve zayıfzayıf yönlerin değerlendirilmesidir. yönlerin değerlendirilmesidir.

2. Çevre Analizi2. Çevre Analizi (PEST ANALİZİ) (PEST ANALİZİ) Okulun dış ortamından kaynaklanan, kontrolü Okulun dış ortamından kaynaklanan, kontrolü

dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek fırsatfırsat ve ve tehditlerintehditlerin belirlenmesidir. belirlenmesidir.

MEVCUT DURUM ANALİZİMEVCUT DURUM ANALİZİ

F-T

OKUL İÇİOKUL İÇİ ANALİZANALİZ

(G-Z)(G-Z)

Okulun yapısıOkulun yapısı Beşeri kaynaklarBeşeri kaynaklar Kurum kültürüKurum kültürü TeknolojiTeknoloji Mali durumuMali durumu

dikkate dikkate alınmalıdır.alınmalıdır.

F-T

F-T

F-T F-T

F-T

MEVCUT DURUM ANALİZİMEVCUT DURUM ANALİZİ

ÇEVRE ANALİZİ (PEST)

EEEkonomik Ekonomik FaktörlerFaktörler

PPPolitik/Hukuki Politik/Hukuki

FaktörlerFaktörler

SSSosyal/Kültürel Sosyal/Kültürel

FaktörlerFaktörler

TTTeknolojik Teknolojik FaktörlerFaktörler

OKUL İÇİ OKUL İÇİ ANALİZANALİZ

(G-Z)(G-Z) Okulun yapısıOkulun yapısı Beşeri Beşeri

kaynaklarkaynaklar Kurum kültürüKurum kültürü TeknolojiTeknoloji Mali durumuMali durumudikkate dikkate

alınmalıdır.alınmalıdır.

F-T F-T

F-T

F-T

F-T

F-T

ÜstünlükleriÜstünlüklerimmiz iz nelerdir?nelerdir?Neleri iyi yapNeleri iyi yapıyoruzıyoruz??Başkaları, güçlü Başkaları, güçlü yanlarımız olarak neleri yanlarımız olarak neleri görmektedirler?görmektedirler?

Neleri kötü yapNeleri kötü yapıyoruzıyoruz?? Neleri Neleri geliştirmemiz geliştirmemiz gerekiyorgerekiyor?? Başkaları hangi konularda Başkaları hangi konularda bizdenbizden daha iyidirler? daha iyidirler? Başkalarının gözüyle Başkalarının gözüyle eksik eksik yönlerimiz nelerdiryönlerimiz nelerdir??

Karşılaşabileceğimiz engeller Karşılaşabileceğimiz engeller nelerdirnelerdir?? RakipleriRakiplerimmiz ne yapmaktalar?iz ne yapmaktalar? Beklenen iş, ürün veya hizmet Beklenen iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi?standartları değişmekte mi? Değişen teknoloji konumuDeğişen teknoloji konumummuzu uzu tehdit ediyor mu?tehdit ediyor mu? Finansal sorunlarıFinansal sorunlarımmız var mı?ız var mı?

AvantajlarımızAvantajlarımız nelerdir ?nelerdir ? Çevrede ne gibi ilginç Çevrede ne gibi ilginç gelişmeler yaşanmakta ?gelişmeler yaşanmakta ?Hangi kaynaklara Hangi kaynaklara sahibiz?sahibiz?

2.BÖLÜM GELECEK YÖNELİMİ

Bu bölümde vizyon, misyon, ilke ve değerler, Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, performans hedefi/ performans göstergesi, maliyet ve sorumlular belirlenir.

OKUL STRATEJİK PLANI

TEMA

AMAÇ 1 AMAÇ 2

STRATEJİK HEDEF 1.1

STRATEJİK HEDEF 1.2

STRATEJİK HEDEF 1.3

PERFORMANS HEDEFİ

PERFORMANS GÖSTERGELERİ

FAALİYET/PROJELER

STRATEJİK HEDEF 1.4

STRATEJİLER

AMAÇ 3

MİSYON İFADESİ

Misyon: Okulun neden kurulduğunu ve hangi görevleri yaptığını anlatan bir ifadedir.

Neden varız ? Sorusunun cevabıdır. Okulun varlık nedenidir: Okul ne yapar? Nasıl yapar? Kim için yapar?Misyon ifadesi: Kısa ve çarpıcı olmalıdır Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler

çerçevesinde belirlenir Okulun hizmet verdiği kişi ve kuruluşları belirtir Okulun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır

VİZYON İFADESİ

Vizyon: Okulun uzak gelecekte olmak istediği yerin kavramsal ifadesidir.

NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?Vizyon Okulun geleceğini simgeler Okulun uzun erimde neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Okulun istendik geleceğini sembolize eder. İddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadedir.

TEMALAR :

Okul/kurum’un temel görev alanlarını belirten bir veya iki kelimelik bölüm başlıklarıdır.

Tema; Hizmetlerin ana başlıklar altında verilmesidir.

STRATEJİK AMAÇLAR

Stratejik Amaç (SAM): Stratejik bir alanda yürütülecek çalışmaların gelecekte nasıl bir şekil alacağı veya gelişeceğini, niteliğinin ne olacağını ortaya koyan ifadedir. –mek, mak mastar kipi ile ifade edilmeli, faaliyetleri içermemelidir.

Örnek: Eğitim ortamlarının cazibesini artıracak şekilde alt yapı ve donanımda yenileşmeye gitmek.

Stratejik amaçların özellikleri Misyonun yerine getirilmesine katkıda bulunmalıdır İddialı ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır Okulun şimdiki durumundan gelecekte arzu edilen

durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır Ulaşılmak istenilen noktayı açıkça ifade etmeli ancak

buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için

bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleşmesinde yol gösterici olmalıdır.

Okulun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir

Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece

değiştirilmemelidir

STRATEJİK HEDEFLER Hedefler, Planın bitiminde amaçta belirtilen stratejik

alanda somut olarak hangi sonuca ulaşılacağını belirten ifadelerdir.

Stratejik Hedefler SSÖÖGZ kuralına uygun yazılmalıdır.

S=Somut

S=Spesifik

Ö= Önemli

Ö= Ölçülebilir

G=Gerçekleştirilebilir

Z= zamana bağlı demektir. Örnek: 2009 yılında % .. olan disiplin olay sayısını 2012

yılı sonunda % ..’ya düşürmek.

STRATEJİK HEDEFLER

Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır.   Ölçülebilir olmalıdır.�   İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.�   Sonuca odaklanmış olmalıdır.�   Zaman çerçevesi belli olmalıdır. �  Okul için belirlenen hedeflerden herkes aynı �

şeyi anlamalı, hedeflere ulaşma herkes için istenilir olmalıdır.

3. BÖLÜM NASIL ULAŞACAĞIZ

Bu bölümde strateji ve politikalar belirlenip, her bir stratejik amaç için her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler planlanıp yazılır. faaliyetler ve projeler planlanıp yazılır.

POLİTİKA ve STRATEJİLERİN POLİTİKA ve STRATEJİLERİN BELİRLENMESİBELİRLENMESİ

Strateji ve Politikalar Metni Oluşturma Nedeni;

Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir?

Olası sorunlar nelerdir ve bu sorunları nasıl aşabiliriz?

Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenebilecek alternatif yol ve yöntemler nelerdir?

STRATEJİ ve POLİTİKALARIN STRATEJİ ve POLİTİKALARIN BELİRLENMESİBELİRLENMESİ

Strateji ve politika ifadeleri Strateji ve politika ifadeleri TOWS TOWS ANALİZİANALİZİ yapılarak belirlenir. yapılarak belirlenir.

Belirlenen her bir stratejik amaç için Belirlenen her bir stratejik amaç için TOWS MatrisiTOWS Matrisi kullanılır. kullanılır.

TOWS MATRİSİNİN KULLANIMITOWS MATRİSİNİN KULLANIMI

TOWSTOWS Matrisine yazılan Stratejik Amaç için GZTF Matrisine yazılan Stratejik Amaç için GZTF analizi yapılar. Bu analiz sonucunda;analizi yapılar. Bu analiz sonucunda;

G-FG-F stratejileri stratejileri (Kurumun güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir)

Z-FZ-F stratejileri stratejileri ((Kurumun zayıfzayıf yönlerini kuvvetlendirmek için yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatlarıfırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir) kullanarak geliştirilen stratejilerdir)

G-TG-T stratejileri stratejileri ((Kurumun dış dış tehditleretehditlere karşı hassasiyetini karşı hassasiyetini azaltmak için azaltmak için güçlügüçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir)koyan stratejilerdir)

Z-T Z-T stratejileri stratejileri ((Kurumun zayıf zayıf yönlerinin dış tehditlerden yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir)yarayan stratejilerdir)

İÇ FAKTÖRLERİÇ FAKTÖRLER

VE VE DIŞ FAKTÖRLERDIŞ FAKTÖRLER

GÜÇLÜ YÖNLERGÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLERZAYIF YÖNLER

FIRSATLARFIRSATLAR

G-F StratejileriG-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin güçlü taraflarını destekleyen güçlü taraflarını destekleyen

fırsatları belirlemek ve fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen değerlendirmek için geliştirilen

stratejilerdir)stratejilerdir)

Z-F StratejileriZ-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin

zayıf yönlerini kuvvetlendirmek zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir)geliştirilen stratejilerdir)

TEHDİTLERTEHDİTLER

G-T StratejileriG-T Stratejileri(Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin

dış tehditlere karşı dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için hassasiyetini azaltmak için

birimin güçlü yanlarının nasıl birimin güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya kullanılması gerektiğini ortaya

koyan stratejilerdir)koyan stratejilerdir)

Z-T StratejileriZ-T Stratejileri(Kurumun/Kuruluşun/Birimin (Kurumun/Kuruluşun/Birimin

zayıf yönlerinin dış tehditlerden zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini kolayca etkilenmesini

engelleyecek savunma engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan planlarını hazırlamaya yarayan

stratejilerdir)stratejilerdir)

TOWS MATRİSİ

FAALİYETLERİN ve FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİPROJELERİN BELİRLENMESİ Faaliyet veya Proje: Stratejik Amacın

gerçekleşmesi için yapılacak tüm faaliyetleri kapsar. Her faaliyet yazılır ve bir sorumluya verilir.

Faaliyetlerin maliyetleri hesaplanarak da planın 5 yıllık bütçesi hesap edilir.

FAALİYETLERİN ve FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİPROJELERİN BELİRLENMESİ

Her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler belirlenerek yazılır. Her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler belirlenerek yazılır.

Faaliyetlerden;Faaliyetlerden;

İzlenmesinde fayda olanlar, İzlenmesinde fayda olanlar,

Gerek maliyeti olanlar gerekse maliyeti olmayanlar Gerek maliyeti olanlar gerekse maliyeti olmayanlar

stratejik planda yer alır.stratejik planda yer alır.

Faaliyetler ve projelerden maliyeti olanlar, performans Faaliyetler ve projelerden maliyeti olanlar, performans

programında yer alır.programında yer alır.

BÖLÜM IVİZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme: stratejik plan uygulamasının

sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır.

Değerlendirme: uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir.

İzleme ve değerlendirme çalışması; Faaliyetleri, bütçeyi, Stratejik hedefleri, performans

hedefi ve performans göstergelerini kapsamalıdır.

İzleme sonuçları raporlaştırılırken; O yıl yapılması gereken faaliyetler yapılmış mı? Faaliyetlerin geldiği aşama nedir? Faaliyetlerin temel sonuçları neler olmuştur? Faaliyet hangi Stratejik Hedefle ilgili ise o hedefin ne

kadarı gerçekleşmiştir? Faaliyetin başarısını ölçmek için önceden belirlenen

performans hedefi ve/veya performans göstergesi ne kadar gerçekleşmiştir? Vb. sorular cevaplandırılmalıdır.