Nhân cách

NHÂN CÁCH

NHAÂN CAÙCH

NOÄI DUNG

Khaùi nieäm nhaân caùch Söï hình thaønh vaø phaùt

trieån nhaân caùch Caáu truùc nhaân caùch

I-KHAÙI NIEÄM NHAÂN CAÙCH

1-CAÙC KHAÙI NIEÄM LIEÂN QUAN NHAÂN CAÙCH

1.1-Con ngöôøi1.2-Caù nhaân1.3-Caù tính1.4-Chuû theå

2. Các quan điểm về nhân cách

Từ năm 1949, có 50 định nghĩa khác nhau về nhân cách.

G.Allpon Ngày nay, đã có tới hàng trăm định

nghĩa. PGS. TS. Trần Trọng

Thuỷ

2. Các quan điểm về nhân cách

Tính cách của con người chịu ảnh hưởng của ngũ hành và chia ra loại người: Kim, Hoả, Thổ, Mộc, Thuỷ.

Người mệnh Kim ăn ở có nghĩa khí, nếu Kim vượng thì tính cách cương trực.

Người mệnh Hoả thì lễ nghĩa, đối với mọi người nhã nhặn, lễ độ, thích nói lý luận; nhưng nếu Hoả vượng thì nóng nảy, vội vã, dễ hỏng việc.

2. Các quan điểm về nhân cách

Người mệnh Thổ trọng chữ tín, nói là làm; nếu Thổ vượng thì hay trầm tĩnh, không năng động, dễ bỏ thời cơ.

Người mệnh Mộc hiền từ, lương thiện, độ lượng; Mộc vượng thì tính cách bất khuất.

Người mệnh Thuỷ thì khúc khuỷu, quanh co, nhưng thông suốt; nếu Thuỷ vượng thì tính tình hung bạo, dễ gây tai hoạ.

2. Các quan điểm về nhân cách Người phương Đông đánh giá con

người qua chất là chủ yếu, lượng là phụ.

Người phương Đông lấy “Tâm thiện” là lý tưởng, đề cao sự hài hòa trong các mối quan hệ.

Phương Tây tôn sùng tiến bộ, tôn sùng văn minh vật chất, đề cao sự thành đạt của cá nhân.

2. Các quan điểm về nhân cách Người phương Đông đề cao tính thiện, tính

nhân, thích sự im lặng, nhẹ nhàng, đề cao sự cân bằng không thái quá.

Mọi tu nhân, xử thế, chính trị đều hướng tới Thiện.

Biết đủ là giàu, giản dị ở vật chất, giản dị trong nội tâm, trong ngôn từ, trong quan hệ với mọi người.

2. Các quan điểm về nhân cách Khổng Tử: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín. Trong

đó Nhân là gốc và chỉ có người “Đại nhân” mới có Nhân.

PGS. Nguyễn Ngọc Bích và GS.Trần Văn Giàu: Yêu nước, cần cù, anh hùng, lạc quan, sáng tạo, thương người, vì nghĩa.

Và đưa thêm sự thích ứng, hoà nhập với người khác trong và ngoài cộng đồng của mình, hoà nhập với thiên nhiên…

2. Các quan điểm về nhân cách Phân tâm học về nhân cách

Cái ấy, cái tôi và cái siêu tôi, tương ứng với vô thức, ý thức và siêu thức.

Cả ba khối này theo nguyên tắc chung là ở trạng thái thăng bằng tương đối: Con người lúc ấy ở trạng thái bình thường.

Cái siêu tôi thể hiện ở sự dạy dỗ, quy định của bố mẹ, thể hiện trong truyền thống của thế hệ trước truyền lại.

[Freud (1856 - 1939)]

2. Các quan điểm về nhân cách Phân tâm học về nhân cách Khối vô thức là khối bản năng, trong đó

bản năng tình dục giữ vị trí trung tâm. Khối vô thức (id) là thùng năng lượng tâm thần chất chứa những khát vọng bản năng sôi sục.

Hoạt động của khối vô thức theo nguyên tắc khoái cảm đòi hỏi sự thoả mãn ngay lập tức những khát vọng bản năng, là cái ngấm ngầm điều khiển, điều chỉnh hành vi con người

2. Các quan điểm về nhân cách Phân tâm học về nhân cách

Khối ý thức: cái “tôi” (ego): Hình thành do áp lực thực tại bên ngoài đến

toàn bộ khối bản năng. Nó đảm bảo các chức năng tâm lý như chú ý, trí

nhớ…Hoạt động của cái tôi theo nguyên tắc thực tại. Nhiệm vụ của cái tôi là làm cho cái ấy thoả mãn

mà không làm tổn hại đến cơ thể, làm giảm sự căng thẳng một cách tốt nhất.

2. Các quan điểm về nhân cách Phân tâm học về nhân cách

Siêu tôi (super ego): Tổ chức bên trongBao gồm tất cả phạm trù xã hội,

đạo đức, nghệ thuật, giáo dục. Siêu tôi hoạt động theo nguyên

tắc kiểm duyệt.

I-KHAÙI NIEÄM NHAÂN CAÙCH (tt)

3. NHAÂN CAÙCH LAØ GÌ?Nhân cách là con người mang ý thứcGiaù trò xaõ hoäiBaûn chaát xaõ hoäiMaët ñaïo ñöùc, giaù trò laøm

ngöôøi cuûa con ngöôøiToång hoøa caùc moái quan heä xaõ

hoäiÑaïo ñöùc vaø taøi naêng

3- NHAÂN CAÙCH LAØ GÌ?

Nhân cách như là bộ mặt của từng người, nói lên lập trường thế giới quan của người ấy

Rubinstein

3- NHAÂN CAÙCH LAØ GÌ?

Nhân cách là tổ hợp những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý của cá nhân, biểu hiện bản sắc và giá trị xã hội của con người.

Nhân cách là sự tổng hoà không phải các đặc điểm cá thể của con người mà chỉ là những đặc điểm quy định con người như là một thành viên của xã hội, nói lên bộ mặt tâm lý - xã hội, giá trị và cốt cách làm người của mỗi cá nhân.

Nguyễn Quan Uẩn

3- NHAÂN CAÙCH LAØ GÌ?

Đứa trẻ mới ra đời chưa có nhân cách. Nhân cách sẽ hình thành trong giao tiếp với người khác.

Có nhân cách tiến bộ và nhân cách phản động, nhân cách lành mạnh và nhân cách ốm yếu.

Nhân cách loại A và nhân cách loại B

I-KHAÙI NIEÄM NHAÂN CAÙCH(tt)

4- ÑAËC ÑIEÅM NHAÂN CAÙCH4.1-Tính oån ñònh4.2-Tính thoáng nhaát4.3-Baûn chaát xaõ hoäi4.4-Chöùc naêng xaõ hoäi

II-SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN NHAÂN CAÙCH

1-Baåm sinh di truyeàn:Tieàn ñeà

2-Giaùo duïc: chuû ñaïo 3-Hoaït ñoäng:quyeát ñònh 4-Giao tieáp:quyeát ñònh

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH

1-XU HÖÔÙNG: Nhu caàu Höùng thuù Lyù töôûng Theá giôùi quan Nieàm tin

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH

2.TÍNH CAÙCH:

-Thaùi ñoä beân trong -Ñöôïc bieåu hieän ra ngoaøi

thoâng qua caùc haønh vi cöû chæ

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH

Moái quan heä giöõa noäi dung vaø hình thöùc cuûa tính caùch:

Toát ToátToát XaáuXaáu Toát Xaáu Xaáu

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH

3.NAÊNG LÖÏC: taøi

CAÙC MÖÙC ÑOÄ NAÊNG LÖÏC:

Naêng löïcTaøi naêngThieân taøi

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH(tt)

4.KHÍ CHAÁT: do kieåu thaàn kinhhöng phaán - öùc cheálinh hoaït - khoâng linh hoaïtmaïnh – yeáu

III-CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH(tt)

4.KHÍ CHAÁT: 4.1.Haêng haùi: maïnh, caân baèng,

linh hoaït4.2.Bình thaûn: maïnh, caân baèng,

khoâng linh hoaït4.3.Noùng naûy: maïnh, khoâng

caân baèng4.4.Öu tö: yeáu

IV. CÁC DẠNG NHÂN CÁCH

Khí chất hăng hái: Kiểu thần kinh mạnh, cân bằng, linh hoạt

Nhận thức nhanhCởi mở, lạc quan, tự tin Nhanh nhẹn, hoạt bát, dễ thích nghiKhông sâu sắc, không cẩn thậnKhông kiên nhẫn, dễ chán, dễ quên, dễ bỏ dỡ công

việc giữa chừng Giao tiếp tốt với thầy thuốc nhưng dễ quên, không

kiên trì điều trị, ít tuân thủ các hướng dẫn của thầy thuốc.

IV. CÁC DẠNG NHÂN CÁCH

Khí chất bình thản: mạnh, cân bằng, không linh hoạt

Nhận thức sâu sắcTính tình cẩn thận, chu đáo, tỉ mỉ, kiên

nhẫn, đến nơi đến chốnTình cảm sâu sắc, bền vững, chung thủyKhó làm quen, kết bạn, ít cởi mở, có vẻ

lạnh lùng

IV. CÁC DẠNG NHÂN CÁCH

Khí chất bình thản: Nhận thức và hành vi chậm chạp,

không linh hoạt, khó thích nghi với hoàn cảnh mới

Bệnh nhân dạng này không cởi mở với thầy thuốc nhưng khi được giải thích cặn kẽ, tin tưởng thì bệnh nhân sẽ tuân thủ những gì thầy thuốc hướng dẫn.

IV. CÁC DẠNG NHÂN CÁCH

Khí chất nóng nảy: Mạnh, không cân bằngNhận thức nhanh, hành vi cử chỉ nhanh, mạnh,

quyết liệtCởi mở, thân thiện, chân thậtCan đảm, quyết đoán, liều lĩnh, thẳng tính, Dễ nổi nóng, xung đột, dễ mất lòngPhung phí sức lực vô íchLà dạng bệnh nhân dễ gây hấn nên người thầy

thuốc cần kiềm chế, mềm mỏng với bệnh nhân này để tránh xung đột xãy ra

IV. CÁC DẠNG NHÂN CÁCH

Khí chất ưu tư: kiểu thần kinh yếuSáng tạo, nhạy cảm caoHiền dịu, cẩn thận, tỉ mỉ, chu đáoTình cảm sâu sắc, bền bỉHay tự ti, sợ sệt, ngại gặp người lạ, môi trường

mớiLà dạng bệnh nhân hay lo lắng, sợ hãi, rút lui

nên người thầy thuốc cần dịu dàng, tạo sự an tâm nơi bệnh nhân khi đó bệnh nhân sẽ mạnh dạn hợp tác và tuân thủ tốt.