LITERATÜR TARAMASI - DEUkisi.deu.edu.tr/ozge.ozgen/Arastirma Sureci.pdf · Araútırma Probleminin Tanımı, Ön Literatür Taraması, Modeli, Hipotezleri, Veri Toplama Yönteminin
Post on 26-Aug-2020
12 Views
Preview:
Transcript
08.12.2012
1
ARAŞTIRMA SÜRECİ
Yrd. Doç. Dr. Özge Özgen
Dokuz Eylül Üniversitesi
İşletme Fakültesi
Uluslararası İşletmecilik ve Ticaret Bölümü
Araştırma Süreci
Konu Seçme
Kaynaklara Ulaşma ve Literatür Taraması
Araştırma Sürecinde Yürütülen Faaliyetler
Kuramsal Yapı Kuramsal Yapı (Teorik Çerçeve), Araştırmanın Amacı, Araştırmanın
Yararı, Araştırmanın Sınırları vb.
Yöntem Araştırma Probleminin Tanımı, Ön Literatür Taraması, Modeli,
Hipotezleri, Veri Toplama Yönteminin Seçilmesi (Anket, Gözlem, Deney vb.), Örnekleme Karar Verme, Veri Toplama vb.
Bulgular
Sonuç ve Öneriler
Çalışmanın Kısıtları ve Gelecekte Yapılacak Çalışmalara Önerileri
Araştırma’da Yapılabilecek Hatalar
Bilimsel yöntemlerden
yararlanmadan acele kararlar
ile sorunun çözülmeye
çalışılması
Görüş, düşünce ya da
varsayımlar derlemesi
sorunun çözümü olamaz
Problemi doğru anlamamak
Planlı ve sistemli çalışmamak
Araştırma Hataları
Örnekleme Hatası
Örnekleme Dışı Hata
Tasarım Hataları
İdari Hatalar
Cevaplama Hataları
Cevapsızlık Hataları
Seçim hatası
Ana kütle
belirleme hatası
Örnekleme
çerçevesi hatası
Ölçme hatası
Deneysel hata
Veri analizi hatası
Soru hatası
Kayıt hatası
Müdahale
hatası
Veri hatası
Görüşememe
hatası
Tamamlanmamış
cevap hatası
08.12.2012
2
Konu Seçme
Kaynak taramasının yapılması
Kaynak taraması yaparken...
O alanda yapılan araştırmaların incelenmesi
İncelenen araştırmalarda hangi kuramlar kullanılmıştır?
Kuramlar arasında farklılıklar var mıdır?
Hangi sorulara cevap aranmıştır?
Birbirini tutmayan ya da örtüşmeyen sonuçlar var mıdır?
Eksik kalan yeterince açıklanmamış noktalar var mıdır?
Hangi yöntemler kullanılmıştır?
Konu farklı bakış açıları ile incelenebilir mi?
Konu Seçerken Başarılı Olmak İçin (1)
Alan ile ilgili başlıca kaynakları okumak
O alanda çalışmış olanların bilgilerinden
yararlanmak
Daha önce yapılmış çalışmalarda eksik kalan
noktaları belirlemek
Başka ülkelerde yapılan çalışmaların sizin
ülkenizde yapılıp yapılmadığını görmek
Benzer araştırmanın farklı yöntemlerle yapılıp
yapılmayacağını araştırmak
Konu Seçerken Başarılı Olmak İçin (2)
Araştırma Konusu araştırmacının ilgisini
çekmelidir
Konu yeni ve orjinal olmalıdır
Araştırılacak konu araştırmacının bilimsel
kapasitesini aşmamalıdır
Konu sınırlandırılabilmelidir
Konu ile ilgili bilgi ulaşılabilir olmalıdır
Konu Seçimine İlişkin Bir Örnek
08.12.2012
3
LITERATÜR TARAMASI
İyi Bir Literatür Okuyucusu Olmak İçin
Genel olarak çalışmanın başlık ve özetini okuyorak tümünün okunması gerekip gerekmediğine ilişkin ön fikir edinmek
Özetlemek ve not almak
Farklı çalışmalar arasında karşılaştırmalar yapmak
Çalışma içinde geçen temel teori ve kavramları belirlemek
Literatür Kaynakları Neler Olabilir?
Figure 3.2 Literature sources available
Birincil
• Raporlar
• Tezler
• Konferans Bildirileri
• Kamu Kurum Raporları
• Firma Raporları
İkincil
• Dergiler
• Kitaplar
• Gazeteler
Üçüncül
• Özetler
• Kataloglar
• Ansiklopediler
• Sözlükler
• Vb.
Daha detaylı veri
Birincil Veri - İkincil Veri
Birincil Veri
Eldeki problemi çözmeye yönelik olarak
araştırmacı tarafından toplanan veri.
İkincil Veri
Başka bir araştırmacı tarafından geçmişte
yapılan bir araştırmanın kullanılması
08.12.2012
4
Birincil ve İkincil Verinin Karşılaştırılması
________________________________________________________________
BİRİNCİL VERİ İKİNCİL VERİ
________________________________________________________________
Toplama amacı Eldeki problem Diğer problemler
Toplama Süreci İlgilenim yüksek Hızlı ve kolay
Toplama Maliyeti Yüksek Göreli düşük
Toplama Zamanı Uzun Kısa
_________________________________________________________________
İkincil Verilerin Avantajları
Çabuk elde edilir.
Kolay erişilebilir.
Daha ucuzdur.
Bazen kaçınılmazdır.
Birincil verilere destek olabilir.
Zaman serili olabilir.
İkincil Kaynakların Dezavantajları
Veri doğru olmayabilir
Bulunan veri sizin ihtiyaçlarınıza uygun
olmayabilir
Bulunan veri sizin örnekleminize uygun
olmayabilir
Verinin tarihi eski olabilir
Literatürü Taraken
Google Akademik: http://scholar.google.com.tr/
Üniversite Dergileri
Örneğin DEÜ Sos. Bil. Enst. Dergisi
http://www.sbe.deu.edu.tr/dergi/ARSIV.htm
Ulakbim Veri Tabanları
Sosyal Bilimler Veri Tabanı
http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/
Kamu Kurumu Raporları
Diğer Kurum ve Kuruluşların Raporları
08.12.2012
5
Literatürü Taraken
Doğru anahtar kelime belirleme ve o anahtar
kelime ile tarama yapma
Anahtar Kelimeler
Yaşam Tarzı
Marka Seçimi
Marka Seçimi + Tüketici Davranışı
Yaşam Tarzı + Pazarlama
İntihal/ Eser Hırsızlığı /Copy-Paste (Plagiarism)
Bir başka kaynağı aynen (değiştirmeksizin) kendi
eserin gibi kaynak göstermeksizin ya da kaynak
göstererek kullanma
Bir başka kaynağı değiştirerek (farklılaştırarak)
kaynak göstermeksizin kullanma
Yazım Kuralları ve Kaynak Gösterme Araştırmanın Amacı
Örneğin
Bu araştırmanın amacı çayı incelemektir YANLIŞ AMAÇ
Çay üretimi mi, çay üreticileri mi, çaya karşı tutum mu, çay tüketimi mi? İncelenecek konu nedir?
Bu araştırmanın amacı kişilerin siyasal tercihlerini araştırmaktır YANLIŞ AMAÇ
Siyasal tercihler zaten seçimlerde ortaya çıkacaktır; burada amaç seçim öncesi siyasal tercihlere göre tahminleme yapmak mıdır?
08.12.2012
6
Araştırmanın Amacı
Örneğin
Bu araştırmanın amacı sigaranın sağlık üzerindeki etkisini incelemektir YANLIŞ AMAÇ
Çünkü sağlık üzerindeki etkii zaten biliniyor
Anne babası yurt dışında bulunan orta öğretim öğrencilerinin okul başarılarının, anne babası yurt içinde olanlardan farklı olup olmadığı YANLIŞ AMAÇ
Anne babası yurt içinde olup çocuk onlardan ayrı olabilir
Anne-babasından ayrı olan öğrenciler ile anne babası yanlarında olan öğrencilerin başarıları arasındaki farklılık daha doğru
Problemi Tanımlama
Problem, sadece bir sorunu ya da cevaplanması
gereken bir soruyu ifade etmez
Problem,
Araştırıldığında var olan durumu geliştirecek
bir bulguya ulaşmamıza yardımcı olacak konu
ya da konuları da ifade eder.
Genel olarak Problem
Şuan ver olan bir sorun
Eğitim programı istendiği gibi etkin bir şekilde yürümüyor
Geliştirilecek bir alan
Eğitim programlarının etkinliği arttırılabilir mi?
Kavramsal alt yapı eksikliğini giderme
Eğitim etkinliği ne demektir?
Ampirik bir çalışma
Eğitimin etkinliği öğrencilerin okula bağlılıklarını nasıl etkiler?
Genel Problemi Daraltma
Literatür Taraması
Durumu gözlemleme
Sektör ayrımı (Hizmet sektörü vb.)
Coğrafi alan belirleme (İzmir Bölgesi vb.)
Zaman belirleme (1990 sonrası vb.)
Hedef kitle seçimi
08.12.2012
7
Problem Tanımı
açık (herkes tarafından anlaşılabilir),
net/kesin (herkes tarafından aynı şekilde
anlaşılan)
öz
sınanabilir
problem ile amaç arasında tutarlılık
Problem Tanımının Genel Olduğu Örnekler
Ürünlerin satışı düşüyor
İşçi hataları artıyor
Öğrencilerin başarıları düşüyor
Hastaların bekleme süreleri çok uzun
Problem Tanımının Spesifik Olduğu Örnekler
Ödüllendirmenin öğrenci motivasyonu üzerindeki etkisi
nedir?
Karar verme sürecinde olumsuz tüketici yorumlarının
etkisi nedir?
Amaç, Problem, Yöntem Arasındaki İlişki
AMAÇ
Muhtemelen neler
söylenebilecek?
Nelerin söylenmesi
tasarlanmaktadır?
PROBLEM
Söylenecekleri
söyleyebilmek için hangi
sorulara cevap vermek
gerekir?
YÖNTEM
Bu sorular nasıl
cevaplanacaktır?
08.12.2012
8
AMAÇ: Çocuk suçlarıni ve ailelerin
demografik yapılarının çocuk suçları
üzerindeki etkisini incelemek
Araştırma Problemleri:
Suç işleyen çocukların çocuk nüfusu
içerisindeki payı nedir?
Ailelerin gelir düzeyleri çocukların suç
işlemeleri üzerinde etkili midir?
Ailelerin eğitim düzeyleri çocukların suç
işlemeleri üzerinde etkili midir?
Aile büyüklüklerinin çocukların suç işlemeleri
üzerinde etkili midir?
Araştırmanın Kısıtları ve Katkıları
Kısıtlara ilişkin örnekler
Bir araştırma ele alınan bir sorunu her yönü ile
incelemez ya da inceleyemez
Yapılan araştırmalara ilişkin genelleme
yapabilme kısıtı
Katkılara ilişkin örnekler
Literatüre yapılan katkı
Sektörel katkı
Uygulamacılara yapılan katkı vb.
ARAŞTIRMA MODELİ
Model kurma,
Nesneler, olgular ve olaylar, süreç ve sistemle
ilgili kavramlar ve bunlar arasındaki ilişkileri
betimleme tekniği olarak tanımlanabilir.
Modelin literatür ile uygunluğu önemli
08.12.2012
9
Değişkenler
Değişken nedir?
Değişkenler; bir durumdan diğerine farklılık gösteren özelliklerdir.
Örn: Öğrenme stillerinin öğrencinin bilgisayar dersindeki
başarısına etkisi nedir?
? Kırmızı renkli kavramlardan hangilerini değişken olarak
adlandıra biliriz? Neden?
33
Değişkenler
CEVAP
Öğrenme stilleri; öğrenciden öğrenciye değiştiği
için değişkendir.
Bilgisayar dersi; bütün öğrenciler için aynı olduğu
için değişken değildir.
Başarıları ise; öğrenciden öğrenciye değiştiği için
değişken olarak tanımlaya biliriz.
34
22.10.2009 - Perşembe
Değişkenler
Yapı/Özellik Değer Neden-Sonuç
Nicel Nitel Sürekli Süreksiz Bağımlı Bağımsız
Değiştirilebilen
Seçilmiş
Düzenleyici
Dışsal
Değişkenler
Değerlere göre değişkenler
Süreksiz (nitel-kategorik)
Sürekli değişken (nicel)
Kontrol şekillerine göre değişkenler
Bağımlı (açıklanan)
Bağımsız (açıklayan)
36
08.12.2012
10
Değişkenler
Aldıkları değere göre;
Süreksiz Değişkenler: Sadece sınırlı sayıda değer alır.
Örn: Cinsiyet, medeni durum..
Sürekli Değişkenler: 2 ölçüm arasında sonsuz sayıda
değer alabilirler.
Örn: Boy, ağırlık…
37
F.Ü. B.Ö.T.E-4 Y.Turel
38
F.Ü. B.Ö.T.E-4 Y.Turel
Değişkenler neden sonuç ilişkisi içinde bulunuyorsa
bağımlı ve bağımsız olarak sınıflandırılır.
Bağımsız Değişken (Neden): Araştırmada olası nedeni ifade eder.
Bağımlı Değişken (Sonuç): Üzerinde bağımsız değişkenin etkisi incelenen değişkendir.
Bağımsız Değişken Bağımlı Değişken
(Neden) (sonuç)
39
Örn : Bilgisayar destekli öğretim ve geleneksel öğretim
verilen öğrencilerin başarıları arasında fark var mıdır?
Burada bağımlı ve bağımsız değişkenleri nelerdir?
Burada araştırılmak istenen öğrencilerin başarılarıdır.
Bağımlı değişkendir .
Öğretim yöntemi ise üzerinde değişiklik yapılan bağımsız değişkendir.
Öğretim yöntemi Başarı
Burada başarı öğretim yöntemine bağımlıdır.
22.10.2009 - Perşembe 40
Değişkenler
Bir önceki örneği ; Öğrencilerin başarıları, uygulanan
öğretim yöntemine ve cinsiyete göre farklılık göstermekte midir? şeklinde soralım.
Burada;
Başarı; bağımlı değişken
Öğretim yöntemi; değiştirilebilen bağımsız değişken
Cinsiyet ise ; seçilen bağımsız değişkendir
08.12.2012
11
Hipotez nedir?
41
Bir araştırma sonucuna ilişkin yapılan tahminlerdir.
Araştırmacının araştırma probleminin değişkenleri arasındaki ilişkiye dair beklentilerini ifade eder.
Bilimsel bir önermedir.
Kaynak taraması aşamasından hemen sonra, veri
toplama ve analiz etme aşamalarından hemen önce formule edilir.
Hipotezin Özellikleri
42
Araştırma sürecine ilişkin yol gösterir.
Daha önceden yapılmış çalışmaların sonuçları ile uyum içinde olmalıdır.
Basit ve açık olmalıdır
Sınanabilir olmalıdır.
ÖRNEK:
H1: Bir ülkede ekonomik gelişmişlik seviyesi
yükseldikçe yolsuzluk seviyesi düşer.
İYİ BİR HİPOTEZ Mİ?
Hipotezin Özellikleri
43
Araştırma sürecine ilişkin yol gösterir.
Daha önceden yapılmış çalışmaların sonuçları ile uyum içinde olmalıdır.
Basit ve açık olmalıdır
Sınanabilir olmalıdır.
ÖRNEK:
H1: Ekonomik kriz ile hırsızlık olayları arasında ilişki
yoktur.
İYİ BİR HİPOTEZ Mİ?
Hipotezin Özellikleri
44
Araştırma sürecine ilişkin yol gösterir.
Daha önceden yapılmış çalışmaların sonuçları ile uyum içinde olmalıdır.
Basit ve açık olmalıdır
Sınanabilir olmalıdır.
ÖRNEK:
H1: Seçmenlerin cinsiyeti ile oy verilmesi düşünülen
siyasi parti adayına din, ırk, milliyet açısından verilen
önem düzeyi arasında bir ilişki yoktur.
İYİ BİR HİPOTEZ Mİ?
08.12.2012
12
Hipotez Türleri
45
Yön belirtmeyen hipotezler
H1: Gündüz vardiyasında çalışan bir işçinin ürettiği ortalama
ürün/saat ile gece vardiyasında çalışan bir işçinin ürettiği
ortalama ürün/saat arasında anlamlı bir fark vardır.
Yön belirten hipotezler
H1: Gündüz vardiyasında çalışan bir işçinin ürettiği ortalama ürün/saat, gece vardiyasında çalışan bir işçinin ürettiği ortalama
ürün/saatten daha fazladır.
Ho = Null (Sıfır) hipotezi (Örn. ….. yoktur)
H1, Ha= Alternatif (Araştırma) Hipotezi (Kabul edilmesi
beklenilen)
top related