Krahasimi i aftësisë njohëse të emocioneve mes fëmijëve që … · 2017-01-15 · një fëmijë në zhvillimin e tij emocional, konkretisht ne aftesinë për të njohur emocionet

Krahasimi i aftësisë njohëse të emocioneve mes fëmijëve që

jetojnë në familje dhe fëmijëve të institucionalizuarProf. Asoc. Dr. Artemisi Shehu/Dono; Msc. Majlinda Xhika

Departamenti i Psikologji-Pedagogji, Fakulteti i Shkencave Sociale, Universiteti i Tiranës

Autori i Programit Aktivitetet kryesore të Programit

Grupi i synuar

Burimet ku mund të gjendet

Informacion Shtesë për Programin

Metodat dhe dhe Rezultatet Kryesore

të Programit

Vlersimi i Efektivitetit

Qëllimet e Programit

Prof. Asoc. Dr. Artemisi Shehu/Dono, Departamenti i Psikolog

ji-Pedagogji, Fakulteti i Shkencave Sociale, Universiteti i Tiran

ës artemisashehu@yahoo.com

Msc. Majlinda Xhika Departamenti i Psikologji-Pedagogji,

Fakulteti i Shkencave Sociale, Universiteti i Tiranës

majlindaxhika@gmail.com

Ky hulumtim u dizenjua në formën e një krahasimi ndërmjet dy gru

peve të fëmijëve të moshave 6-9 vjeç. Grupi i parë, ai i kontrollit, p

ërbëhej nga fëmijë që jetonin dhe ishin rritur në mjedise familjare,

ndërsa grupi i dytë, ai i eksperimentit nga fëmijë, të cilët jetonin në

institucione dhe kishin kaluar së paku katër vite të jetës së tyre në

mjedise institucionale.

Ky hulumtim pati në fokus të hulumtonte rolin që ka mjedisi ku rritet

një fëmijë në zhvillimin e tij emocional, konkretisht ne aftesinë për

të njohur emocionet e të tjerëve.

Njohja e emocioneve në këtë studim u mat nëpërmjet një videoje,

në të cilën çdo fëmijë evidentonte situatat ku personazhet kishin

përjetuar lumturi, mërzi, frikë dhe inat.

Perzgjedhja e ketij instrumenti është bazuar në studimet e Dragh-

Lorenz, 2001 dhe Sullivan and Lewis, 2003 të cilët pohojnë se fëmi

jët fillojnë të identifikojnë emocionet e të tjerëve nëpërmjet lëvizjev

e të trupit dhe shprehjeve të fytyrës nga mosha 4-8 vjeç

Kriteret mbi të cilat u përzgjodh kjo video ishin këto:

-përmban një seri ngjarjesh të vazhdueshme të një episodi të

vetëm, duke shmangur kështu bashkimin e episodeve të ndryshme

që mund të humbnin sensin e vazhdimësisë;

-të ishte e përshtatshme për grupmoshën e zgjedhur në studim (ky

serial vizatimor është i përshtatshëm për fëmijë 5-9 vjeç)

-të ishte e shkurtër në kohëzgjatje dhe të përmbante episode me

përmbajtje emocionale;

-të ishte një histori e cila nuk paragjykonte dhe lëndonte

psikologjikisht asnjë nga kampioni i zgjedhur.

Duke parë ndikimin që ka mjedisi në zhvillimin e aftesive të

inteligjencës emocionale në perfundim të këtij studimi

rekomandohet një vlersim i kushteve të institucioneve të kujdesit

për fëmijë, me qëllim ndërhyrjen për të përmirësuar zhvillimin

emocional të këtyre fëmijëve;

Trajnime për stafin që punon në mjediset institucionale me në

fokus zhvillimin emocional të fëmijëve të institucionalizuar dhe

ndërhyrjet që duhen bërë.

Trajnimi i mësueseve dhe futja e orëve të edukimit emocional në

shkolla.

Forcimi i lidhjeve të fëmijëve të institucionalizuar me familjen

biologjike.

Format e reja të kujdesit për fëmijët, shërbimi fostercare.

Fries, A.B., Pollak, S.D., (2004) Emotion understanding in post institutionalized

Eastern European children, Development and Psychopathology. 16(2):355–369.

Gunnar, R.M., Pollak, S.D., et al (2010) Neuro developmental Effects of Early

Deprivation in Post-Institutionalized Children. Child development 81(1): 224–236.

Izard, C., Fine, S,. Schultz, D., Mostow, A., Ackerman, B., Youngstrom. E., (2001).

Emotion knowledge as a predictor of social behavior and academic competence in

children at risk”. Psychological Science. 12(1):18–23.

Baza teorike ose Modeli

i Programit të Parandalimit

Inteligjenca Emocionale është përshkruar si aftësia e individëve

për të monitoruar ndjenjat e tyre dhe ato të të tjerëve, duke bërë

diferencën e llojeve të ndryshme të emocioneve dhe duke

përdorur këtë informacion për të kanalizuar mendimet dhe

veprimet e tyre (Salovey dhe Mayer,1990).

Bar-On (2004) në modelin e tij teorik përcakton inteligjencën

emocionale si “një shumë të aftësive emocionale dhe sociale të

cilat përcaktojnë mënyrën me të cilën një person i përqaset vetes

dhe të tjerëve për të përballuar presionet dhe kërkesat e

mjedisit”.

Të dhënat e këtij studimi treguan se ka një diferencë të

konsiderueshme të aftësisë për të njohur emocionet e të tjerëve

ndërmjet dy grupeve të fëmijëvë të marrë në studim.

Konkretisht, fëmijët, të cilët jetojnë në mjedise familjare

identifikonin më lehtë dhe më shumë emocione se sa fëmijët që

jetojnë në mjedise institucionale.

Gjithashtu, u pa se fëmijët e institucionalizuar njihnin më lehtë

emocionet negative si frika, mërzia sesa emocionet positive si

lumturia

Rezultatet Kryesore të Studimit Bazë

Detajet e kontaktit të Autorit

Prof. Asoc. Dr. Artemisi Shehu/Dono, Departamenti i Psikolo

gji-Pedagogji, Fakulteti i Shkencave Sociale, Universiteti i Tir

anës artemisashehu@yahoo.com

Msc. Majlinda Xhika Departamenti i Psikologji-Pedagogji,

Fakulteti i Shkencave Sociale, Universiteti i Tiranës

majlindaxhika@gmail.com