KISALTMALAR · 2014. 2. 10. · Ġlk resmi organik tarım hareketi 1992 yılında “Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği”nin kurulmasıyla baĢlamıĢtır. BaĢta ithalatçı
Post on 09-Oct-2020
4 Views
Preview:
Transcript
1
2
KISALTMALAR
AB Avrupa Birliği
ÇATAK Çevre Amaçlı Tarımsal Arazilerin Korunması
FĠBL Organik Tarım AraĢtırma Enstitüsü
GTĠP Gümrük Tarife Ġstatistik Pozisyonu
GTHB Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
JAS Japon Tarım Standardı
IFOAM Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu
KSK Kontrol ve Sertifikasyon KuruluĢları
NOP Amerikan Ulusal Organik Programı
OTBĠS Organik Tarım Bilgi Sistemi
3
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ…………………………………………………………………………………………… 4
GĠRĠġ……………………………………………………………………………………………...
5
1.DÜNYADA ORGANĠK TARIM……………………………………………………………….
6
2.TÜRKĠYEDE ORGANĠK TARIM……………………………………………………………..
7
3.TEMEL AMAÇ VE POLĠTĠKALAR…………………………...................................................
10
4. ÇALIġMALARDA KULLANILAN YÖNTEM ………………………………………………
11
5.EYLEM PLANININ YAPISI……………………………………………………………….......
11
6.ĠġBĠRLĠĞĠ YAPILACAK KURULUġLAR…………………………………………………....
12
7.EYLEM PLANININ UYGULANMASI ĠZLENMESĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ…….......
12
8.GELĠġME EKSENLERĠ VE EYLEMLER……………………………………………………..
13
8.1.Organik Tarımın GeliĢtirilmesi ve YaygınlaĢtırılması………………………………….……..
13
8.2.Kontrol ve Denetime Yönelik Hizmetlerin Güçlendirilmesi……………………………….....
19
8.3.Veri toplama Altyapısı Dahil Ġzlenebilirliğin ĠyileĢtirilmesi…………………...................... 21
8.4.Eğitim ve Yayım Hizmetlerinin GeliĢtirilmesi………………………………………..............
23
8.5.Kurumsal Kapasitenin GeliĢtirilmesi……………………………….........................................
26
9.FĠNANSMAN TABLOSU……………………………………………………………..............
28
EK-1 KATILIMCI TABLOSU………………………………………………................................
30
EK-2 YARARLANILAN KAYNAKLAR……………………………………………………......
36
4
ÖNSÖZ
Gıda güvenliği ve güvencesi, temel insanlık hakkı olup, aynı zamanda ülkelerin stratejik
öneme sahip konuları arasında yer almaktadır. Bu kapsamda ana hedef, tarımsal ürünlerin ve
gıdaların uygun teknik ve hijyenik Ģartlarda üretilmesi, tüketiciye kaliteli ve güvenli gıdaların
sunulması, halkın doğru ve sağlıklı beslenmesi olmuĢtur.
Son yıllarda tüketici taleplerinde güvenilir gıdaların tercih edilmesi yönünde önemli
değiĢiklikler görülmektedir. Tüketici artık, alacağı ürünün insan sağlığına uygun ve güvenli
üretildiğinden emin olmak istemekte ve bu Ģekilde üretilen ürünleri tercih etmektedir.
Ekolojik dengenin korunması ve hızla artan dünya nüfusunun sürdürülebilir geliĢiminin
sağlanması için toprak ve su kaynaklarının rasyonel kullanılması ve geliĢtirilmesi de önem
kazanmıĢtır.
Ülkemizde, ekolojik dengenin korunarak, tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, tüketiciye
güvenilir ve kaliteli ürünlerin sunulması amacıyla organik ürünlerin üretimi ve tüketiminin
yaygınlaĢtırılarak, organik tarımsal üretim ve pazarlamanın düzenlenmesi ve geliĢtirilmesi
hedeflenmiĢtir.
Bu hedefler doğrultusunda, Bakanlığımız ve tüm paydaĢların katkılarıyla hazırlanan “Organik
Tarım Kanunu” 2004 yılında yayımlanmıĢtır. Önceki yıllarda organik tarıma iliĢkin
yönetmelik kapsamında yürütülen organik tarım faaliyetleri yasal dayanağa kavuĢturularak
ekolojik dengenin korunması, organik tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi, organik tarımsal
üretim ve pazarlamanın düzenlenmesi, geliĢtirilmesi ve yaygınlaĢtırılmasına iliĢkin faaliyetler
yeniden düzenlenmiĢtir. Ülkemiz aynı zamanda Avrupa Birliği ülkelerinden sonra organik
tarıma iliĢkin mevzuatını ilk hazırlayan ülkeler arasında yer almaktadır.
Söz konusu düzenlemelerle birlikte organik sektörde çok ciddi geliĢmeler yaĢanmıĢtır.1980’li
yıllarda geleneksel ürünlerin organik üretilmesine yurtdıĢından gelen talepler doğrultusunda
sınırlı sayıda çiftçi ile baĢlayan organik tarım, son yıllarda yaĢ meyve ve sebzeden tarla
bitkilerine, hayvancılıktan su ürünlerine, iĢlenmiĢ ürünlerden tekstile ve agro-eko turizme
kadar bir çok alanda geliĢmeye ve yaygınlaĢmaya baĢlamıĢtır.
Organik tarım faaliyetlerinin kontrol ve sertifikasyon iĢlemleri, Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı tarafından yetki verilen, kontrol ve sertifikasyon kuruluĢları tarafından
yapılmaktadır. Organik ürün kalitesi ve standartlarının dıĢ pazarlarda kabul görecek Ģekilde
belirlenmesi ve bu doğrultuda üretim yapılmasını sağlayacak güvenli, etkin bir kontrol ve
sertifikasyon sisteminin tesis edilmesi ve geliĢtirilmesi, önceliklerimiz arasında yer
almaktadır.
Ulusal Organik Tarım Eylem Planı, organik ürün konusunda tüketici bilincini geliĢtirerek
organik ürüne olan talebi artırmak, kontrol ve denetime yönelik hizmetleri etkinleĢtirmek,
kurumsal kapasiteyi güçlendirmek ve organik tarımın diğer sektörler ile entegrasyonuna katkı
sağlamak amacıyla hazırlanmıĢtır. Ayrıca, kurumlar arası koordinasyon ile kamu
kaynaklarının etkin ve yerinde kullanılması hedeflenmektedir.
Organik tarım sektörüne önemli katkı sağlayacağına inandığım bu çalıĢmanın
hazırlanmasında emeği geçenlere teĢekkür eder, bu kapsamda yapılacak çalıĢmaların sektöre
hayırlı olmasını dilerim.
Mevlüt GÜMÜŞ
Genel Müdür V.
5
GİRİŞ
Dünya nüfusunun beslenme ihtiyacının karĢılanması zorunluluğu, insanoğlu için tarımı
vazgeçilemez bir uğraĢ haline getirmiĢtir. Binlerce yıl doğayla uyumlu, çevreye zarar
vermeden yapılan tarımsal faaliyetler, buharlı makinelerin keĢfiyle baĢlayan sanayi ve
teknolojideki hızlı ilerlemelerin ve birim alandan daha fazla ürün almak için sentetik kimyasal
gübrelerin, ilaçların ve suyun bilinçsiz ve aĢırı kullanılmasının sonucu, önemli sorunları da
beraberinde getirmiĢtir.
Tarımın çevre üzerindeki olumsuz ve aĢırı baskısı, özellikle geliĢmiĢ ülkelerde doğal
kaynakların korunması, insan, hayvan ve çevre sağlığı konularının gündeme gelmesine ve
toplum bilincinin geliĢmesine neden olmuĢtur. Tarımın ekonomik ve ekolojik olarak
kendisinden beklenen faydayı sağlayabilmesi için sürdürülebilir tarımsal uygulamaların ön
plana çıkması ile birlikte organik tarımda giderek önem kazanmıĢtır. Organik tarımın gıda
güvenilirliği, sağlıklı beslenme, insan sağlığı ve çevre koruma üzerindeki olumlu etkileri, yurt
içinde ve yurt dıĢında organik ürüne olan talebi artırmıĢtır.
Organik tarım, hayvansal ve bitkisel üretimi bir bütün olarak tasarlayan, toprağın yapısını
bozmayan bir anlayıĢla verimliliği artıran, hayvan refahını esas alan, iĢletme içerisinden
sağlanan girdileri kullanmayı hedefleyen en son bilgi ve teknolojiden yararlanarak, tohumdan
toprağa, girdiden iĢlemeye kadar belirli kurallar dahilinde denetim ve belgelendirmeyi
gerektiren bir üretim sistemidir. Organik tarım, sürdürülebilir bir ekosistem, tüm canlılar için
hakkaniyet, sosyal adalet ve beĢeri iliĢkiler anlayıĢı ile birlikte, aynı zamanda bir yaĢam
biçimidir.
1900’lerin baĢlarında Avrupa’da baĢlayan organik tarım faaliyetleri özellikle 1970’li yıllardan
sonra devlet yardımlarıyla desteklenerek yaygınlaĢmaya baĢlamıĢtır. Avrupa, Kuzey Amerika
ve Japonya’da ki geliĢmeler, Türkiye’yi de olumlu yönde etkilemiĢtir. Ancak, ülkemizde
organik tarım, Avrupa ülkelerinin tersine üretici ve tüketici talepleri doğrultusunda tabandan
değil, Avrupalı organik tarım firmalarının temsilcileri aracılığı ile yukarıdan aĢağıya doğru
geliĢmiĢtir (Aksoy, 1999). Avrupa Birliği üyesi ülkeler, organik tarım ürünleri üretimi ve
ticaretinde en geniĢ ekiliĢ alanına, en yüksek iç tüketim değeri ve dıĢ ticaret hacmine sahip
ülkeler arasındadır.
Türkiye’de organik tarımın geliĢme öyküsü incelendiğinde, dıĢ talebe bağlı olarak genel
anlamda bir geliĢmenin mevcut olduğu görülmekle birlikte, asıl geliĢmenin iç piyasada
tüketimin artmasına paralel olarak ortaya çıkması beklenmektedir. Ġç piyasadaki talebe göre
ürün çeĢitliliği, üretici sayısı, üretim miktarı da doğal olarak artıĢ gösterecektir.1990’lı
yıllarda yetiĢtiricilerin organik üretime geçmelerinde özellikle prim fiyat ve pazar garantisi
gibi ekonomik faktörler en etkili motivasyon unsuru olmuĢtur. Ancak, günümüzde ekonomik
faktörlerin yanında organik tarım yapan üreticiler arasında çevre bilincinin geliĢmesi ve insan
sağlığına verilen önemin artması da organik tarımın benimsenmesi ve sürdürülmesinde etkili
olmuĢtur.
6
1.Dünyada Organik Tarım
Organik tarımın tüm dünyada önem kazanması ile birlikte zaman içerisinde tüm ülkeler
kendilerine özgü koĢullarda organik tarım faaliyetlerini geliĢtirmeye ve yaygınlaĢtırmaya
baĢlamıĢlardır. Bu geliĢmeler ıĢığında, dünyadaki organik tarım hareketini bir çatı altında
toplamak ve düzenlemek amacıyla, 1972 yılında “Uluslararası Organik Tarım Hareketleri
Federasyonu” (International Federation of Organic Agriculture Movements-IFOAM)
kurulmuĢtur. IFOAM tarafından geliĢtirilmiĢ olan “Temel Ġlkeler”, 1998 yılında “Temel
Standartlar” olarak revize edilmiĢtir (www.ifoam.org).Bu organizasyon aracılığıyla organik
tarımdaki tüm geliĢmeler üyeler tarafından izlenmekte ve çiftçilere aktarılmaktadır. Organik
tarım ile ilgili araĢtırma çalıĢmaları yapmak amacıyla da, 1973 yılında Ġsviçre’de “Organik
Tarım AraĢtırma Enstitüsü” ((Research Institute of Organic Agriculture - FĠBL) kurulmuĢtur. Dünya’da organik tarım hızla geliĢme göstermektedir. Son 20 yılda Avrupa, Kuzey Amerika
ve Japonya’da organik ürüne talep artmıĢtır. Organik tarımın geliĢimine 2010 yılı sonu
itibariyle bakıldığında dünya’da organik tarım alanı 37.04 milyon hektardır. Bu alanın
dağılımına bakıldığında %33 Okyanusya’da, %27’si Avrupa, %23’ü Latin Amerika, %7’si
Asya, %7’si Kuzey Amerika ve %3’ü Afrika’da bulunmaktadır. AB ülkeleri içerisinde en
fazla ekolojik ürün ekiliĢ alanına sahip ülkeler 1.5 milyon hektar ile Ġspanya ilk sırada yer
almakta olup, sırasıyla Ġtalya ve Almanya izlemektedir. 2008-2009 döneminde tüm dünyada
organik tarım alanını en fazla artıran ülkeler Arjantin ve Türkiye’dir (Willer ve Kilcher, 2011).
Ayrıca, tüm dünyada organik gıda ve içecek piyasası geliĢmeye devam etmektedir. 2010 yılı
baĢı itibariyle dünya organik tarım ticaretine ve iç pazar tüketimine konu olan değer 59 milyar
dolardır. Bu değerin % 45’i Amerika BirleĢik Devletleri tarafından gerçekleĢtirilirken, bunu
Almanya, Fransa, Ġngiltere, Ġtalya, Kanada, Ġtalya izlemektedir.
Dünyada kiĢi baĢına en çok ürün tüketen ülkeler arasında Ġsviçre, Danimarka, Lüksenburg,
Ġsveç, Almanya, Amerika BirleĢik Devletleri, Kanada ve Fransa gelmektedir.
Organik tarıma yönelik desteklerin Avrupa’da 1960’larda baĢladığı görülmektedir. Bugün
tüm Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde, Tarım-Çevre Programı kapsamında (EC Regulation
2078/92) ekolojik ürün üreten çiftçilere, devlet tarafından doğrudan destek verilmektedir.
7
2. Türkiye’de Organik Tarım
Türkiye’de organik üretimi baĢlatan önemli nedenlerden birisi geleneksel ürünlerin Avrupa
organik pazarında talep edilmesi olmuĢtur. Organik olarak yetiĢtirilen ilk ürünler kuru incir ve
üzümdür. Ürün yelpazesi daha sonraki yıllarda kuru kayısı, fındık ve pamukla geniĢlemiĢtir.
Ġlk resmi organik tarım hareketi 1992 yılında “Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği”nin
kurulmasıyla baĢlamıĢtır. BaĢta ithalatçı ülkelerin bu konudaki mevzuatlarına uygun olarak
yapılan üretim, 1991 yılından sonra bitkisel üretimde, 1999 yılından sonrada hayvansal
üretimde 2092/91 sayılı Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü esas alınarak yapılmıĢtır.
1990’lı yıllarda organik ürünlerin ticari olarak tüm dünyada önem kazanması ile birlikte,
üretimden pazarlamaya kadar organik tarım faaliyetlerinin tüm aĢamalarını düzenleyen ulusal
bir mevzuatın oluĢturulması zorunluluk haline gelmiĢtir. Bu doğrultuda mülga Tarım ve
KöyiĢleri Bakanlığı ilgili kurum ve kuruluĢlarla iĢbirliği içinde “Bitkisel ve Hayvansal
Ürünlerin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine ĠliĢkin Yönetmeliği” hazırlamıĢ ve ilgili
yönetmelik 24 Aralık 1994 tarihli ve 22145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
konmuĢtur. Sonraki yıllarda sektörde yaĢanan geliĢmeler ile birlikte, AB mevzuatındaki
değiĢimlere uyum sağlamak üzere yönetmelik değiĢiklikleri yapılmıĢ olup, 2002 yılında
“Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelik” yayımlanmıĢtır.
Organik tarımın artan önemi göz önüne alınarak, tarafların görev ve sorumluluklarına hukuki
dayanak oluĢturmak üzere organik ürünlerin üretimi, tüketimi ve denetlenmesine dair bir
kanun tasarısı Hükümetin Acil Eylem planı içerisinde yer almıĢ, 03 Aralık 2004 tarihli ve
25659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Kanun ile; organik tarımsal
faaliyetler, kontrol ve sertifikasyon hizmetleri yasal dayanağa kavuĢturulmuĢ, kuralları ihlal
edenlere cezai hükümler getirilmiĢ, ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonların organik
tarımla ilgili yayın yapmaları sağlanmıĢtır. Bu Kanuna dayalı olarak hazırlanan “Organik
Tarımın Esasları ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelik” ise, 2005 yılında yürürlüğe girmiĢtir.
Avrupa Birliği ülkelerinin Türkiye için önemli bir pazar olması nedeni ile ulusal mevzuatın
Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlaĢtırılması çalıĢmalarına önem verilmiĢtir. Bu amaca
yönelik olarak, AB organik tarım mevzuatındaki değiĢiklikler takip edilerek, mevzuat uyum
çalıĢmaları yapılmaktadır. Avrupa Birliği’nin 2092/91 sayılı Konsey Tüzüğünün yerine,
834/2007 sayılı Konsey Tüzüğü ve 889/2008 sayılı Komisyon Tüzüğünün 1 Ocak 2009
yılında yürürlüğe girmesi sonucunda, ulusal organik tarım mevzuatı AB Mevzuatı ile uyumlu
hale getirilmiĢ ve 2010 yılında yeniden yayımlanmıĢtır. Ülkemizin Avrupa Birliği ülkelerine
organik ürün ihracatını kolaylaĢtırmak amacıyla üçüncü ülkeler listesine dahil edilmesi için,
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından bir teknik dosya hazırlanarak, Avrupa Birliği
Komisyonuna gönderilmiĢtir. Söz konusu dosyaya yönelik değerlendirme çalıĢmaları, AB
Komisyonu nezdinde halen devam etmektedir.
Türkiye iklim, toprak, su kaynakları, ürün çeĢitliliği ve iĢ gücü bakımından organik tarım için
elveriĢli koĢullara sahiptir. Organik tarımda temel amaç; doğal kaynakların sürdürülebilir
kullanımı ve tüketicilerin güvenilir gıdaya ulaĢımını sağlamaktır. Bu amacın
gerçekleĢtirilmesi için tüm paydaĢların katılımı ile organik tarımın her aĢamasında geliĢmenin
kalıcı olması hedeflenmektedir. Politikalar ve faaliyetler, bu temel amaca yönelik olarak
geliĢtirilmekte ve uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra, üreticinin gelir düzeyinin yükseltilmesi,
tüketici talebine olumlu cevap verilebilmesi, çevrenin korunması, eko agro-turizm, hizmet
sektörü ve organik tarım sanayinin geliĢmesi ve dıĢ pazardan daha fazla pay alınması da
giderek önem kazanmıĢtır.
Ġhracata yönelik talepler doğrultusunda kuru üzüm ve kuru incir gibi geleneksel ürünler ile
baĢlayan organik tarım, yıllar itibariyle önemli geliĢmeler göstermiĢtir. Sekiz ürün ile
8
baĢlayan organik tarım faaliyeti son yıllarda 200 ürünü geçmiĢtir. 2011 yılı itibariyle ortalama
42 bin üretici tarafından, 442 bin ha kültüre alınan alan ve 172 bin ha doğadan toplama alanı
olmak üzere toplam 614 bin ha alanda, 1 milyon 659 bin ton civarında organik üretim
yapılmaktadır. Benzer geliĢme organik tarımda üretim yapan, ürün iĢleyen, pazarlayan firma
sayılarında da görülmektedir. Bu kapsamda, organik tarımsal üretim verileri Tablo 1’de
verilmiĢtir.
Tablo 1. Yıllar itibariyle organik tarımsal üretim göstergeleri (GeçiĢ süreci dâhil)
Yıllar Ürün Sayısı Üretici Sayısı Üretim Alanı (ha) Üretim Miktarı (ton)
2003 179 14.798 113.621 323.981
2004 174 12.806 209.573 378.803
2005 207 14.401 203.811 421.934
2006 203 14.256 192.789 458.095
2007 201 16.276 174.283 568.128
2008 247 14.926 166.883 530.225
2009 212 35.565 501.641 983.715
2010 216 42.097 510.033 1.343.737
2011 225 42.460 614.618 1.659.543
Kaynak: GTHB, OTBĠS Kayıtları, 2012
2011 yılı verilerine göre ülkemizde organik ve geçiĢ sürecinde olmak üzere toplam 12.162
adet büyük baĢ hayvan, 33.818 adet küçükbaĢ hayvan, 431.754 adet kanatlı hayvan ile 72.659
adet arılı kovan bulunmaktadır (Tablo 2-3).
Tablo 2. Yıllar itibariyle organik ve geçiĢ sürecinde yer alan hayvancılık göstergeleri
Yıllar Üretici Sayısı Büyük Baş (baş) Küçük Baş (adet) Kanatlı Sayısı (adet)
2005 6 1953 10.066 890
2006 12 2400 11.002 5.894
2007 27 4497 16.711 22.247
2008 37 4578 12.180 22.428
2009 150 7207 16.374 111.760
2010 174 37.432 21.454 342.329
2011 225 12.162 33.818 431.754
Kaynak: GTHB, OTBĠS Kayıtları, 2012
Tablo 3. Yıllar itibariyle organik ve geçiĢ sürecindeki arıcılık göstergeleri
Yıllar Üretici Sayısı Arılı Kovan Sayısı (Adet) Üretim Miktarı (ton)
2006 188 33.278 640,32
2007 241 31.183 497,38
2008 281 27.380 181,21
2009 465 25.531 206,50
2010 403 27.607 208,14
2011 754 72.659 221,31
Kaynak: GTHB, OTBĠS Kayıtları,2012
9
Ülkemizde baĢta ihracata bağlı olarak geliĢen organik tarım, gıda güvenilirliği konusunda
tüketici bilincinin geliĢmesine paralel olarak iç pazarda da talep edilir hale gelmiĢtir. 1990’lı
yıllardan bu yana büyük Ģehirlerdeki süper marketlerde ve organik ürün satıĢ mağazalarında
satılmakta olan organik ürünler, sivil toplum kuruluĢları ve belediyelerin katkılarıyla kurulan
organik ürün pazarları aracılığı ile tüketiciye ulaĢtırılmaya baĢlanılmıĢtır. Son yıllarda organik
ürün pazarlarında ciddi artıĢ olmuĢ ve baĢta Ġstanbul, Ġzmir, Ankara olmak üzere ülke
genelinde 15 noktada organik ürün pazarı kurulmaktadır.
Fındık ve fındık ürünleri, kuru üzüm, kayısı ve ürünleri, incir ve incir ürünleri, mercimek ve
çeĢitleri ile pamuk ve tekstil ürünleri, baĢlıca ihraç edilen ürünler arasında yer almaktadır.
Ġhracat yapılan ülke sayısı yaklaĢık 13 civarında olup, Avrupa Birliği ülkeleri ilk sırada yer
almaktadır. ABD, BirleĢik Arap Emirlikleri, Irak ve Rusya Federasyonu diğer önemli ihraç
pazarlarını oluĢturmaktadır. Türkiye’nin dünya organik ürün ticaretindeki payı oldukça
düĢüktür. Yıllara göre değiĢmekle birlikte, 2011 yılı itibariyle Türkiye’nin organik ürün
ihracat değeri Ege Ġhracatçı Birlikleri tarafından 15.5 milyon dolar olarak bildirilmektedir.
Gerçekte bu değerin daha yüksek olduğu ancak, organik ürünlere özgü bir Gümrük Tarife
Ġstatistik Pozisyonu (GTĠP) numarası bulunmaması ve bazı organik ürünlerin organik olarak
kayda girmeden ihraç edilmesi nedeniyle, ihracat verilerine yansımadığı düĢünülmektedir.
Türkiye organik tarım ürünü ithalatı da yapmaktadır. Muhtelif reçel, marmelat, ayçiçeği yağı,
balmumu, çikolata, kahve, soya unu ve zencefilli kurabiye olmak üzere 2011 yılında 18
ülkeden organik ürün ithal edilmiĢtir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de organik tarımın benimsenmesinde ve üreticilerin
organik tarıma yönlendirilmesinde üreticilere sağlanan destekler büyük önem arz etmektedir.
Organik tarıma yönelik destekler 2005 yılında bitkisel üretim için doğrudan gelir desteğine
ilave destekleme ödemesi olarak baĢlamıĢ olup, ilerleyen yıllarda hayvancılık, su ürünleri ve
arıcılığı da kapsayacak Ģekilde geniĢletilmiĢtir. 2012 yılında organik meyve ve sebze için 35
TL/da, tarla bitkileri için 10 TL/da, organik hayvancılık, organik arıcılık ve organik su
ürünleri için konvansiyonel üretime verilen desteklere ilave olarak %50 ödeme yapılması
planlanmıĢtır.
Organik tarımsal ürün ve girdi üreten müteĢebbislere, 2004 yılından itibaren düĢük faizli
tarımsal kredi uygulaması kapsamında % 60 cari faiz indirimli yatırım (3 yıl vadeli) ve
iĢletme kredisi (1 yıl vadeli) kullanma imkanı sağlanmıĢtır. Söz konusu destekleme 2012
yılında %50 cari faiz indirimli yatırım (7 yıl vadeli) ve iĢletme kredisi (18 ay) Ģeklinde
uygulanacaktır. Ayrıca, tarımsal arazilerde toprak ve su kalitesinin korunması, yenilenebilir
doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve yoğun tarımsal faaliyetlerin olumsuz etkilerinin
azaltılmasına yönelik gerekli kültürel tedbirlerin alınması amacıyla Çevresel Amaçlı Tarımsal
Arazilerin Korunması (ÇATAK) Programına katılan ve hibe sözleĢmesi imzalayan çiftçilere
Bakanlıkça tarımsal destekleme ödemesi yapılmaktadır. Bu kapsamda 3. kategori çevre dostu
tarım teknikleri ve kültürel uygulamalarına 135 TL/da ödeme yapılmaktadır.
Organik tarım sertifikasına sahip ham, yarı mamul veya mamul ürünlerden “Sebze ve
Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun” kapsamında hal rüsumu alınmamaktadır.
Tarımsal yayım ve danıĢmanlık hizmetlerinden faydalanan üreticilere, 600 TL destekleme
ödemesi yapılmaktadır. Tarımsal giriĢimcilerin bu destekten yararlanabilmesi için, çiftçi kayıt
ve/veya sera, su ürünleri, arıcılık, koyun-keçi kayıt sistemine kayıtlı olmaları gerekmektedir.
10
2011 yılında yalnızca örtü altı sebze ile açıkta domates ve turunçgillerde faydalı böcek ve
feromon tuzak kullanımına destek verilirken, 2012 yılında örtü altı sebze, açıkta domates ve
turunçgillere ilaveten bu ürünlere ülkemiz için önemli tüketim ve ihraç ürünü olan bağ ve
elma eklenmiĢtir.
Proje kapsamında en az 10 milyon ABD doları karĢılığı TL tutarında organik tarım yatırımı
yapmayı ve en az 10 kiĢiye 10 yıl süre ile istihdam sağlamayı taahhüt eden yatırımcılara
hazine arazileri 49 yıllığına kiraya verilmektedir. Organik ürün ihracatı yapan müteĢebbisler,
öngörülen limitler dahilinde ihracat iadesi ödemelerinden yararlanmaktadır.
Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında, ihracata yönelik organik
ürünlerin sertifika ve analiz giderleri desteklenmektedir. Bu kapsamda belgelendirme ve
laboratuar analiz harcamaları (belge ve/veya analiz baĢına) %50 oranında ve en fazla 25.000
$’a kadar desteklenmektedir.
3. Temel Amaç ve Politikalar
Organik tarım, doğal kaynakların korunması ve geliĢtirilmesi, tarımda sürdürülebilirliğin
sağlanması ve tüketicilerin güvenli gıdaya ulaĢımı için etkin bir üretim sistemidir.
Organik tarımın geliĢtirilmesi ve yaygınlaĢtırılmasındaki temel amaç, organik ürünlerin
üretim, tüketim ve pazar payını artırmaktır.
Bu kapsamda, ürün çeĢitliliği ve verimliliğin artırılması, izlenebilirliğin sağlanması, kalite
standardının AB standartları seviyesine ulaĢtırılması ve etkin denetim mekanizmasının
kurulması, teĢvik ve desteklerin devam ettirilmesi, pazarlamada yeni yaklaĢımların
getirilmesine iliĢkin politikalar izlenmektedir.
Tarımsal üretim içerisinde organik tarımın payının artırılması, çevre koruma ve kırsal
kalkınma politikaları, turizm ve sağlık sektörü ile entegrasyonun sağlanması da
hedeflenmektedir.
Organik tarımın ülke genelinde geliĢtirilmesi ve yaygınlaĢtırılması için sistemde yer alan tüm
unsurların belirli bir mantıksal çerçeve ve plan dahilinde koordine edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, öncelikle tarım arazilerinin kirletilmeden gelecek kuĢaklara aktarılması,
topluma güvenli gıdaları üretme ve tüketme hakkı verilmesini sağlamak amacıyla, Bakanlık,
Üniversiteler, kamu kuruluĢları, sivil toplum kuruluĢları, meslek örgütleri ile iĢbirliği
içerisinde “Ulusal Organik Tarım Stratejik Planı” hazırlanmıĢtır.
Belirlenen stratejik hedeflere eriĢebilmek için ise tüm paydaĢların katılımı ile Organik Tarım
Eylem Planı hazırlanmıĢtır.
Eylem Planı;
Organik tarımın geliĢtirilmesi ve yaygınlaĢtırılması,
Kontrol ve denetime yönelik hizmetlerin güçlendirilmesi,
Veri toplama alt yapısı dahil izlenebilirliğin iyileĢtirilmesi,
Eğitim ve yayım hizmetlerinin etkinleĢtirilmesi,
Kurumsal kapasitenin geliĢtirilmesi,
11
olmak üzere 5 geliĢme ekseni ve 28 eylemden oluĢmakta olup, organik tarım konusunda
ülkemizde yaĢanan aĢağıda belirtilen temel sorunlar ve ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak
geliĢtirilmiĢtir.
Kanun ve yönetmelik değiĢiklik ihtiyacı,
AB ile ulusal organik tarım mevzuatının denkliğinin sağlanamamıĢ olması,
National Organic Program (NOP) ve Japanese Agricultural Standard (JAS) gibi
pazarda etkin uluslararası standartlarla ulusal mevzuatın denkliğinin sağlanamamıĢ
olması,
Denetim alt yapısındaki eksiklikler,
Kayıt dıĢılık,
Pazar sıkıntısı, iç ve dıĢ pazarın dengeli geliĢmemesi,
Uzmanlık ve hizmet içi eğitimlerin yeterli düzeyde olmaması,
Eğitim ve yayım çalıĢmalarının yeterince etkili olmaması,
AR-GE çalıĢmalarının yetersiz olması, sonuçların uygulamaya aktarılamaması,
Doğru ve güncel bilgiye eriĢimde yaĢanan sorunlar,
Organik ürünlere güvensizlik,
Ġthal girdiye bağımlılık,
Girdi fiyatlarının görece yüksek olması,
Ġhracatta karĢılaĢılan güçlüklerdir.
4. Çalışmalarda Kullanılan Yöntem
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2012 yılı programında “Organik Tarımın
GeliĢtirilmesine ve YaygınlaĢtırılmasına Yönelik Eylem Planı”nın hazırlanması öncelikli
tedbir kapsamında yer almıĢtır. “Ulusal Organik Tarım Strateji Planında” yer alan stratejiler
de dikkate alınarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde söz konusu
eylem planının hazırlanmasına iliĢkin çalıĢmalar baĢlatılmıĢtır. Bu kapsamda iĢbirliği
yapılacak olan kamu kurum ve kuruluĢları, üniversiteler, sivil toplum örgütleri, özel sektör ile
kontrol ve sertifikasyon kuruluĢlarını kapsayan yaklaĢık 70 farklı kuruluĢa görüĢ sorulmuĢtur.
Ayrıca, 11 Nisan 2012 tarihinde organik tarım konusunda çalıĢma yetkisi verilen kontrol ve
sertifikasyon kuruluĢları ile 23 Mayıs 2012 tarihinde üretici birlikleri ile,
08 Haziran 2012 tarihinde özel sektör ile, 19 Haziran 2012 tarihinde kamu kurum ve
kuruluĢları ile, 20 Haziran 2012 tarihinde ziraat fakülteleri ve sivil toplum kuruluĢları ile
toplantılar düzenlenmiĢtir. Söz konusu toplantılarda, organik tarımın sorunları, çözüm
önerileri değerlendirilmiĢ olup, eylem planının geliĢme eksenleri ve bu kapsamda yürütülecek
eylemlerin belirlenmesi konusunda çalıĢmalar yürütülmüĢtür.
5. Eylem Planının Yapısı
Eylem Planı’nda yer alan her geliĢme ekseni ve altında yer alan eylem için; eylem no, eylem
adı, sorumlu kuruluĢ, iĢbirliği yapılacak kuruluĢ, baĢlama, bitiĢ tarihi ve açıklama sütunları
bulunmaktadır.
“Eylem No”, ilgili ekseni ve altında yer alan eylemin sırasını ifade etmektedir.
“Eylem Adı”, yapılacak iĢi tanımlamaktadır.
“Sorumlu KuruluĢ”, öngörülen faaliyeti ilgili yerel ve kamu kuruluĢları ile iĢbirliği
içerisinde yürüterek, süresinde sonuçlandırmak ve raporlamaktan sorumlu kuruluĢtur.
“ĠĢbirliği Yapılacak KuruluĢlar”, faaliyetin yürütülmesi ve sonuçlandırılması sürecinde,
faaliyet ile doğrudan veya dolaylı iliĢkisi bulunan ve sorumlu kuruluĢla iĢbirliği
yaparak somut destek verecek kuruluĢlardır.
12
“BaĢlama ve BitiĢ Tarihi”, faaliyetin tamamlanması için öngörülen süreyi ifade
etmektedir.
“Açıklama”, faaliyetin gerekçesini ve yapılacak iĢlerin detayını ortaya koymaktadır.
6. İşbirliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlar
Ekonomi Bakanlığı,
Çevre ve ġehircilik Bakanlığı,
Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı,
Avrupa Birliği Bakanlığı,
Kalkınma Bakanlığı,
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı,
ĠçiĢleri Bakanlığı,
Kültür ve Turizm Bakanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı,
Mili Savunma Bakanlığı,
Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı,
Türk Standartları Enstitüsü,
Türkiye Ġstatistik Kurumu,
Radyo Televizyon Üst Kurulu,
Ege Ġhracatçı Birlikleri,
Üniversiteler,
Üretici Örgütleri,
Yerel Yönetimler,
Sivil Toplum KuruluĢları,
Kontrol ve Sertifikasyon KuruluĢları (KSK),
MüteĢebbisler’dir.
Ayrıca, iĢbirliği yapılacak kuruluĢların sorumlu oldukları eylemlerin, yıllık iĢ programlarında
yer alması ve bu eylemlerin gerçekleĢtirilmesi amacıyla, bütçelerinde gerekli kaynakların
tahsis edilmesine önem verilmektedir.
7. Eylem Planının Uygulanması, İzlenmesi ve Değerlendirilmesi
Eylem Planının uygulanması ve sekretaryasından Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, izleme ve değerlendirilmesinden Strateji GeliĢtirme
BaĢkanlığı sorumludur. Uygulamadan sorumlu kuruluĢ eylem planı kapsamında sorumluluğu
olan ve iĢbirliği yapılan kurum ve kuruluĢlar ile yılda en az bir defa toplantı yaparak
geliĢmeleri değerlendirir. Bu değerlendirmenin sonucunda bir sonraki yılın iĢ planı ve
uygulama takvimi belirlenir. Uygulamadan sorumlu kuruluĢ tarafından eylem planı
kapsamında yapılan faaliyetler ve geliĢmeler ile ilgili olarak altı aylık dönemler halinde
Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığına rapor gönderilir.
13
8. Gelişme Eksenleri ve Eylemler
EKSEN 1. Organik Tarımın Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması
Eylem planı kapsamında belirlenen geliĢme eksenlerinin birincisi ile organik tarımın
üretimden tüketiciye ulaĢıncaya kadar tüm aĢamalarının ulusal ve uluslararası geçerliliği olan
kurallara uygun olarak yapılması, denetlenmesi, tüketici güveninin sağlanması ve organik
tarım sektörünün rekabet gücünün ve etkinliğinin artırılması amaçlanmaktadır.
Ġhracata yönelik olarak üretilen organik ürünler, aynı zamanda alıcı ülkelerin standartlarına
göre üretilerek sertifikalandırılmaktadır. Organik ürünlerimizin alternatif pazarlara
girebilmesi için, ulusal mevzuat dıĢındaki uluslararası standartların da öğrenilmesi, bu
standartlara göre üretimin yönlendirilmesi, sertifikalandırılması ve ürünlerin pazarlanmasında
standart farklılıklarından kaynaklanacak sorunların çözülmesi gerekmektedir. Organik ürün
çeĢitliliğini doğrudan etkileyen hususların değerlendirilmesi ve sorunun çözümüne yönelik
önerilerin ortaya konulması gerekmektedir.
Bu kapsamda uygulamada karĢılaĢılan sorunların çözümüne yönelik mevzuat değiĢiklik
çalıĢmaları ve AB mevzuatındaki değiĢikliklere paralel olarak uyum çalıĢmaları yapılacaktır.
Ayrıca, NOP, JAS gibi uluslararası standartların incelenmesi ve ulusal mevzuat ile denkliğin
sağlanmasına yönelik çalıĢmalar da yürütülecektir.
Organik tarımın geliĢmesini kısıtlayan mevzuat ve uygulamaların tespit edilerek
değerlendirilmesi, ilgili kurum ve kuruluĢlar ile sorunların çözümüne yönelik iĢbirliği
yapılacaktır. Organik tarımın uygulama usul ve esasları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
tarafından çıkarılan mevzuat doğrultusunda belirlenmekle birlikte, organik ürünlerin ithalatı,
ihracatı, yurt içinde pazarlanması vb. iĢlemler konu ile ilgili diğer ulusal mevzuat
hükümlerine de tabi olarak yapılmaktadır. Organik ürünlerin yurt içi ve yurt dıĢında
pazarlanma alanını geniĢletecek mevzuat hükümlerinin belirlenmesi ve ulusal çıkarlar
doğrultusunda gerekli düzenlemelerin yapılması organik tarım sektörünün rekabet gücünü ve
etkinliğini artıracaktır.
Organik/ekolojik/biyolojik kelimeleri ile eko ve bio eklerini içeren ifadelerin amacı dıĢında
kullanılmasını engellemek ve organik tarım faaliyeti ile iĢtigal etmeyen özel veya tüzel
kiĢiliklerin “organik” ifadesini kullanarak patent almaları veya tescil ettirmelerini önlemek
amacıyla gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasına yönelik çalıĢmalar yapılacaktır.
Organik ürünlere yönelik alternatif pazarlama kanallarının geliĢtirilmesi, organik ürün
ihracatının teĢvik edilmesi ve ihracatla ilgili sorunların çözümüne yönelik çalıĢmaları yapmak
amacıyla organik ürün çalıĢma grubu kurulacaktır.
Ġnsan ve hayvan sağlığı baĢta olmak üzere, doğal kaynakların ve çevrenin korunması
konularında görev ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluĢlar ile kurumsal kaynakların
etkin kullanılmasını teminen ortak proje/projelerin hazırlanması ve uygulanmasına yönelik
çalıĢmalar yapılacaktır.
Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı ve Diyanet ĠĢleri
BaĢkanlığı ile (ana okulları dahil olmak üzere ilk ve orta dereceli okullar, liseler, hastaneler ve
askeri kuruluĢlar ve din görevlileri) gıda güvenliği ve güvenilirliği açısından organik gıdaların
14
önemine ve organik ürün tüketiminin teĢvik edilmesine yönelik ortak çalıĢmalar
yürütülecektir.
Organik ürünlerde olası kontaminasyon riskinin izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla
üniversiteler ve uzman kuruluĢlar ile ortak çalıĢmalar yapılacaktır.
Her yıl en az bir defa kontrol ve sertifikasyon kuruluĢları (KSK), üretici birlikleri,
müteĢebbisler vb. ile birlikte sorunların tespiti ve değerlendirmesine yönelik toplantılar
düzenlenecektir.
Organik tarımdaki geliĢmelere paralel olarak, mevcut destekleme modeli değerlendirilerek,
ihtiyaç duyulan düzenlemeler yapılacaktır.
15
EKSEN 1.Organik Tarımın Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-Bitiş
Tarihi
Açıklama
1.1 Mevzuat değiĢiklik çalıĢmaları
yapılacaktır.
GTHB
BaĢbakanlık,
Ekonomi Bakanlığı,
Avrupa Birliği
Bakanlığı
2013-2016 Uygulamada karĢılaĢılan sorunların
çözümüne yönelik olarak organik tarım
kanununda ve ilgili yönetmelikte
değiĢiklik çalıĢmaları ile AB
mevzuatındaki değiĢikliklere paralel
olarak mevzuat uyum çalıĢmaları
yapılacaktır.
1.2 Uluslararası mevzuatlarla (standartlarla)
ulusal mevzuatın denkliğinin
sağlanmasına yönelik çalıĢmalar
yapılacaktır.
GTHB
Ekonomi Bakanlığı,
Avrupa Birliği
Bakanlığı,
TÜRKAK
2013-2016 NOP, JAS gibi uluslararası mevzuatlar
incelenerek, söz konusu mevzuat ile
ulusal mevzuatın denkliğini sağlamaya
yönelik çalıĢmalar yapılacaktır.
1.3 Alternatif pazarlama kanallarını
geliĢtirmeye ve organik ürün ihracatını
teĢvik etmeye yönelik faaliyetler
belirlenecektir.
GTHB
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı,
Ekonomi Bakanlığı,
Bilim Teknoloji ve
Sanayi Bakanlığı,
Üniversiteler,
KSK,
MüteĢebbisler
2013-2016 Organik ürün çalıĢma grubu
oluĢturularak organik ürünlere yönelik
alternatif pazarlama kanallarının
geliĢtirilmesi, organik ürün ihracatının
teĢvik edilmesi ve ihracatla ilgili
sorunların çözümüne yönelik çalıĢmalar
yapılacaktır.
16
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama- Bitiş
Tarihi
Açıklama
1.4 Organik tarımın geliĢmesini kısıtlayan
mevzuat ve uygulamalar tespit edilerek
değerlendirilecek ve sorunların çözümüne
yönelik çalıĢmalar yapılacaktır.
GTHB
Bilim Teknoloji ve
Sanayi Bakanlığı,
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı,
Ekonomi Bakanlığı
2013-2015 Organik tarımın uygulama usul ve
esasları Bakanlık tarafından çıkarılan
mevzuat doğrultusunda belirlenmekle
birlikte, organik ürünlerin ithalatı,
ihracatı, yurt içinde pazarlanması vb.
iĢlemler konu ile ilgili ulusal mevzuat
hükümlerine tabi olarak yapılmaktadır.
Bu kapsamda organik ürünlerin yurt içi
ve yurt dıĢında pazar alanını
geniĢletecek mevzuat hükümlerinin
belirlenmesi ve ulusal çıkarlar
doğrultusunda gerekli düzenlemelerin
yapılması önem arz etmektedir. Organik
ürün çeĢitliliğini doğrudan etkileyen
hususların değerlendirilmesi ve sorunun
çözümüne yönelik önerilerin ortaya
konulması gerekmektedir. Ayrıca,
“Organik” kelimesinin amacı dıĢında
kullanılmasını engellemek ve organik
tarım faaliyeti ile iĢtigal etmeyen özel
veya tüzel kiĢiliklerin “organik”
ifadesini kullanarak patent almaları veya
tescil ettirmelerini önlemek amacıyla
gerekli yasal düzenlemelerin de
yapılması gerekmektedir.
17
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama- Bitiş
Tarihi
Açıklama
1.5 Organik tarımın ülke genelinde
yaygınlaĢtırılmasına yönelik paydaĢ
kurum ve kuruluĢlar ile
projeler/çalıĢmalar yürütülecektir.
GTHB Çevre ve ġehircilik
Bakanlığı,
Kültür ve Turizm
Bakanlığı
Orman ve Su ĠĢleri
Bakanlığı,
ĠçiĢleri Bakanlığı
(Yerel Yönetimler-
Valilikler)
Üniversiteler,
Üretici Örgütleri,
STK
2013-2016 Ġnsan ve hayvan sağlığı baĢta olmak
üzere, doğal kaynakların ve çevrenin
korunması konularında görev ve
sorumluluğu bulunan kurum ve
kuruluĢlar ile kurumsal kaynakların
etkin kullanılmasını teminen ortak
proje/projelerin hazırlanması ve
uygulanmasına yönelik çalıĢmalar
yapılacaktır.
1.6 Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı
Mili Savunma Bakanlığı ve Diyanet ĠĢleri
BaĢkanlığı ile ortak eğitim faaliyetlerinin
yürütülmesi ve organik ürünlerin bilinçli
tüketimine yönelik iĢbirliği yapılacaktır.
GTHB
Sağlık Bakanlığı,
Milli Eğitim
Bakanlığı,
Mili Savunma
Bakanlığı,
Diyanet ĠĢleri
BaĢkanlığı
2013-2016 PaydaĢ kurumlar ile (ana okulları dahil
olmak üzere ilk ve orta okullar, liseler
hastaneler ve askeri kuruluĢlar ve din
görevlileri) gıda güvenliği ve
güvenilirliği açısından organik gıdaların
önemine ve organik ürün tüketiminin
teĢvik edilmesine yönelik ortak
çalıĢmalar yürütülecektir.
18
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-Bitiş
Tarihi Açıklama
1.7 Organik ürünlerde olası kontaminasyon
riskinin izlenmesi ve değerlendirilmesine
yönelik çalıĢmalar yapılacaktır.
GTHB
Üniversiteler,
Bilim Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı,
MüteĢebbisler,
KSK
2013-2015 Organik ürünlerde olası kontaminasyon
riskinin izlenmesi ve değerlendirilmesi
amacıyla üniversiteler ve uzman
kuruluĢlar ile ortak çalıĢma yapılacaktır.
1.8 Organik tarımın birincil paydaĢları ile
düzenli yıllık değerlendirme toplantısı
düzenlenecektir.
GTHB
KSK,
Üretici Örgütleri,
MüteĢebbisler,
STK,
Üniversiteler
2013-2016 Her yıl en az bir defa KSK, üretici
birlikleri, müteĢebbisler, üniversiteler
vb. ile birlikte ihtiyaçların tespiti ve
değerlendirmesine yönelik toplantı
düzenlenecektir.
1.9
Mevcut destekler yeniden
düzenlenecektir.
GTHB
KSK,
Üretici Örgütleri,
MüteĢebbisler
2013-2014 Organik tarımdaki geliĢmelere paralel
olarak, mevcut destekleme modeli
değerlendirilerek, gerekli düzenlemeler
yapılacaktır.
19
EKSEN 2. Kontrol ve Denetime Yönelik Hizmetlerin Güçlendirilmesi
Ülkemizde tarımsal üretim, birçok bölgede sentetik girdi kullanılmadan yapılmakla birlikte
kontrol ve sertifikasyon sistemine dahil olmadığı için organik olarak pazarlanamamaktadır.
Organik ürünlerin sağlıklı ve çevre dostu olmasının yanı sıra tüketicinin organik ürüne güven
duymasının en önemli nedenlerinden bir tanesi de organik ürünlerin kontrol edilerek, nihai
ürünün sertifikalandırılmasıdır.
Organik üretim kuralları ulusal ve uluslararası standartlarla ve mevzuatla belirlenmiĢtir.
Kurallara uymayan kontrol ve sertifikasyon kuruluĢları ile müteĢebbislere önemli yaptırımlar
uygulanmaktadır.
Organik tarım faaliyetlerinin kontrol ve sertifikasyon iĢlemleri, Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde yetki verilen, bağımsız ve akredite kuruluĢlar
tarafından yapılmaktadır. Söz konusu kuruluĢların yeterli sayıda teknik bilgi ve deneyime
sahip personel istihdam etmeleri ve kalite sistemini uygulamaları gerekmektedir.
MüteĢebbislerin organik tarım faaliyetini kontrol eden ve sertifikalandıran kuruluĢların
yeterliliği ise Bakanlık tarafından denetlenmekte olup, kuralları ihlal edenlere yaptırımlar
uygulanmaktadır. Bu kapsamda, kontrol ve sertifikasyon kuruluĢlarının büro denetimi
Bakanlık tarafından, müteĢebbis ve iĢletme denetimi ise 81 il müdürlüğünde kurulan organik
tarım birimi tarafından yapılmaktadır.
Organik tarım iĢletmeleri için paydaĢların katılımı ile faaliyet risk analizi yapılarak, bunun
sonucuna göre denetimler yapılacaktır.
Organik tarım birimi tarafından, organik ürün iĢleyen iĢletmelerin yılda en az bir defa
denetimi yapılacaktır.
Kontrol ve sertifikasyon hizmetlerinde görev alan denetçilerin ulusal mevzuattaki
değiĢiklikler konusunda bilgilendirilmesi ve denetim sırasında karĢılaĢılan sorunların
değerlendirilmesi amacıyla eğitimler yapılacaktır.
Organik ürünlerin perakende pazarlandığı satıĢ yerlerinin daha sık ve etkin denetiminin
yapılması, “doğal ve geleneksel ürün” diye tanımlanan konvansiyonel ürünlerin organik
ürünmüĢ gibi pazarlanmasının engellenmesi ve organik ürün kavramının kamuoyunda
açıklığa kavuĢturulması planlanmaktadır.
20
EKSEN 2. Kontrol ve Denetime Yönelik Hizmetlerin Güçlendirilmesi
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-Bitiş
Tarihi Açıklama
2.1 Organik tarım iĢletmelerine yönelik
faaliyet risk analizi yapılacak ve
denetimleri planlanacaktır.
GTHB
MüteĢebbisler,
KSK,
Üniversiteler
2013-2014 Ġl müdürlükleri tarafından yapılan
müteĢebbis denetimlerinin etkinliğini
artırmak amacıyla ilgili paydaĢların katılımı
ile organik tarım iĢletmeleri için faaliyet
risk analizi yapılarak, analiz sonucuna göre
denetim zamanı ve sıklığı belirlenecektir.
2.2 Organik ürün iĢleyen iĢletmelerin yılda
en az bir defa denetimi yapılacaktır.
GTHB
MüteĢebbisler 2013-2016 Kontrol ve sertifikasyon kuruluĢlarının büro
denetimi Bakanlık tarafından müteĢebbis ve
iĢletme denetimi ise il müdürlükleri
tarafından yapılmaktadır. Bu kapsamda 81
tarım il müdürlüğünde organik tarım birimi
kurulmuĢtur. Organik ürün iĢleyen
iĢletmelerin organik tarım birimi tarafından
yılda en az bir defa denetlenmesi
yapılacaktır.
2.3 Kontrolör ve sertifikerlere yönelik yılda
en az bir defa güncelleme eğitimi
düzenlenecektir.
GTHB
KSK 2013-2016 Ulusal mevzuattaki değiĢiklikler konusunda
bilgi vermek ve sorunları değerlendirmek
amacıyla KSK çalıĢanları ve sorumlularına
yönelik güncelleme eğitimi yapılacaktır.
2.4 Organik ürün satan mağazaların ve
pazar yerlerinin denetimi yapılacaktır.
GTHB,
Yerel
Yönetimler
MüteĢebbisler
2013-2016 Organik ürünlerin perakende pazarlandığı
mağazaların ve pazar yerlerinin daha sık ve
etkin denetiminin yapılması, doğal ve
geleneksel ürünlerin organik ürünmüĢ gibi
pazarlanmasının engellenmesi ve organik
ürünlere iliĢkin tanımın tüketiciler nezdinde
güçlendirilmesi planlanmaktadır.
21
EKSEN 3. Veri toplama Altyapısı Dahil İzlenebilirliğin İyileştirilmesi
Kontrol ve Sertifikasyon KuruluĢları ile Bakanlığımız merkez ve taĢra teĢkilatları arasında
bilgi alıĢ veriĢinin eksiksiz bir Ģekilde sağlanması amacıyla 2005 yılında “Organik Tarım
Bilgi Sistemi” (OTBĠS) kurulmuĢtur.
Kontrol ve Sertifikasyon KuruluĢları ile bu kuruluĢlarda çalıĢan personele ait bilgiler, organik
tarım faaliyetinde bulunan müteĢebbis, iĢletme ve projelere ait, kimlik, arazi, ürün, üretim ve
sertifika bilgileri OTBĠS ile kayıt altına alınmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Çiftçi Kayıt Sistemi ile entegre olan OTBĠS, çiftçilerimizin desteklenmesinde de
kullanılmaktadır.
Organik tarım sektöründeki geliĢimin etkin bir Ģekilde izlenmesi amacıyla, veri toplama ve
iĢleme dahil olmak üzere sektör ihtiyacı ve uluslararası uygulamalar dikkate alınarak mevcut
bilgi sistemi geliĢtirilecektir.
Üretimden pazara kadar her aĢamada izlenebilirliğin tesis edilmesi amacıyla sistemin
incelenerek gerekli kriterlerin belirlenmesi ayrıca, bu kapsamda KSK, müteĢebbis (üretici,
iĢleyici, pazarlayıcı), aracı, tüccar vb. aktörlerin görev ve sorumluluklarının netleĢtirilmesine
yönelik çalıĢmalar yapılacaktır.
Organik ürün ihracatında karĢılaĢılan sorunların belirlenmesi ve sağlıklı ve güncel verilerin
temin edilmesi amacıyla Ekonomi Bakanlığı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile iĢbirliği
yapılarak, ihraç edilen organik ürünlerin tanımlanmasına yönelik bir yöntem belirlenmesine
iliĢkin çalıĢmalar yapılacaktır.
Organik tohum ve üretim materyallerine eriĢimi kolaylaĢtırmak ve kullanımı teĢvik etmek
amacıyla üretici ve sertifikalandırılmıĢ ürün miktarlarının yayınlanmasına iliĢkin çalıĢmalar
yapılacaktır.
22
EKSEN 3. Veri toplama Altyapısı Dahil İzlenebilirliğin İyileştirilmesi
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama- Bitiş
Tarihi
Açıklama
3.1 Veri toplama altyapısı
geliĢtirilecektir.
GTHB
Ekonomi Bakanlığı,
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı,
TÜĠK,
Ege Ġhracatçı Birliği,
KSK
2013-2016 Organik tarım sektöründeki değiĢimin
etkin bir Ģekilde izlenmesi amacıyla veri
toplama ve iĢleme dahil olmak üzere
sektör ihtiyacı dikkate alınarak mevcut
bilgi sistemi geliĢtirilecektir.
3.2 Ġzlenebilirliğin iyileĢtirilmesine
yönelik gerekli kriterler
belirlenecektir.
GTHB
KSK
Üniversiteler,
MüteĢebbisler,
STK
2013-2014 Üretimden pazara kadar her aĢamada
izlenebilirliğin nasıl tesis edileceğinin
belirlenmesi bu kapsamda KSK,
müteĢebbis (üretici,iĢleyici, pazarlayıcı)
aracı, tüccar, vb. aktörlerin görev ve
sorumlulukların netleĢtirilmesine yönelik
çalıĢmalar yapılacaktır.
3.3 Organik ürün ihracatında
karĢılaĢılan sorunların
belirlenmesi, güncel ve sağlıklı
verilerin temin edilmesi amacıyla
ilgili paydaĢlarla iĢbirliği
yapılacaktır.
GTHB
Ekonomi Bakanlığı,
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı,
MüteĢebbisler,
KSK
2013-2014 Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı ile iĢbirliği yapılarak, ihraç
edilen organik ürünlerin tanımlanması,
güncel ve sağlıklı verilerin temin
edilmesi amacına yönelik sistem
geliĢtirilecektir.
3.4 Organik Tarım Bilgi sisteminde yer
alan organik tohum ve üretim
materyallerine (fide ve fidan) iliĢkin
güncel ve sağlıklı verilere eriĢimi
sağlayıcı çalıĢmalar yapılacaktır.
GTHB
MüteĢebbisler,
KSK
2013-2016 Organik tohum ve üretim materyallerine
eriĢimi kolaylaĢtırmak ve kullanımı
teĢvik etmek amacıyla üretici ve
sertifikalandırılmıĢ ürün miktarlarının
yayınlanmasına iliĢkin çalıĢmalar
yapılacaktır.
23
EKSEN 4. Eğitim ve Yayım Hizmetlerinin Geliştirilmesi
Organik tarımın geliĢtirilmesi ve yaygınlaĢtırılması konusunda en önemli faktörlerden biri de
hedef kitleye doğru söylemler ve eğitim, yayım araçları ile ulaĢılmasıdır. Organik ürünün
özelliği, üretim tekniği, çevre ve insan sağlığına etkileri konusunda yeterli bilgiye sahip
olmayan tüketiciler, organik ürüne ön yargı ile yaklaĢmakta ve benimsemekte geç
kalmaktadır. Bu durum organik ürün tüketimini sınırlandırmaktadır.
Bu kapsamda üreticilerin organik tarımı benimsemeleri, organik tarıma geçmeleri ve
örgütlenmelerini sağlamak amacıyla, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı il ve ilçe
müdürlükleri aracılığı ile eğitim ve yayım çalıĢmaları yapılacak olup, eğitime katılanlara
belge verilecektir.
Tüketicilerin organik ürünü tanımalarına yönelik eğitim ve yayım çalıĢmaları yapılacaktır.
Organik ürün satıĢı yapılan yerlerin sorumlu personeline organik ürün konusunda
bilgilendirilme eğitimi verilecek olup, eğitime katılanlara belge verilecektir.
Eğitimlerin etkinliğinin artırılması ve bir sonraki eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi
amacıyla yapılan eğitim ve yayım hizmetlerine yönelik etki analiz çalıĢmaları yapılacaktır.
Organik tarım ve organik ürünlerin doğru algılaması ve uygulamaya yönelik basılı ve görsel
yayınlar hazırlanacaktır.
Organik tarım konusunda, ulusal ve yerel sorunlar ile ihtiyaçların belirlenmesi ve bu talepler
doğrultusunda araĢtırma önceliklerinin ortaya konulması amacıyla Bakanlık, üniversiteler ve
özel sektörü bir araya getiren teknoloji platformu kurulması planlanmıĢtır.
Organik tarım konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde düzenlenen sempozyum, panel,
seminer, fuar ve konferanslara teknik destek sağlanacak ve ülkemizdeki geliĢmeler paydaĢlara
aktarılacaktır.
Organik tarım konusunda üretici ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla yerel, ulusal
radyo ve televizyonlarda yayınlar ve kamu spotları hazırlanması ve yayınlanmasına yönelik
çalıĢmalar yapılacaktır.
.
24
EKSEN 4. Eğitim ve Yayım Hizmetlerinin Geliştirilmesi
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-Bitiş
Tarihi
Açıklama
4.1 Organik tarımda üreticinin bilgi
düzeyini artırmaya ve çiftçi
örgütlenmesini geliĢtirmeye yönelik
eğitimler düzenlenecektir.
GTHB
Üniversiteler,
Üretici Örgütleri
STK,
Yerel Yönetimler
2013-2016 Üreticilerin organik tarım benimsemelerini
ve organik tarım yapmalarını sağlamak
amacıyla GTHB il ve ilçe müdürlükleri
aracılığı ile eğitim ve yayım çalıĢmaları
yapılacak olup, eğitime katılanlara belge
verilecektir.
4.2 Organik ürün konusunda tüketici
bilincini geliĢtirmeye yönelik eğitimler
yaygınlaĢtırılacak ve söz konusu
eğitimlerin etkinliğinin artırılacaktır.
GTHB
Üniversiteler,
RTÜK,
STK
2013-2016 Tüketicilerin organik ürünü doğru
algılamaları ve tanımalarına yönelik eğitim
çalıĢmaları yapılacaktır.
4.3 Organik ürün satıĢı yapılan yerlerin
sorumlu personeline yönelik eğitimler
yapılacaktır.
GTHB
Üniversiteler,
Yerel Yönetimler
2013-2016 Organik ürün satıĢı yapan dükkan,
süpermarket/hipermarket vb. mağazalar ile
semt pazarlarından sorumlu belediyelerin
üst düzey sorumlularına ve ilgili
personeline yönelik eğitim çalıĢmalar
yapılacak olup, eğitime katılanlara belge
verilecektir.
4.4 Yapılan eğitim ve yayım hizmetlerine
yönelik etki analizi çalıĢmaları
yapılacaktır.
GTHB
Üniversiteler
2014-2015 Eğitim etkinliğin artırılması ve bir sonraki
eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi
amacıyla yapılan eğitim ve yayım
hizmetlerine yönelik etki analizi
yapılacaktır.
4.5 Basılı ve görsel yayınlar
hazırlanacaktır.
GTHB
Üniversiteler,
STK
2013-2016 Organik tarım ve organik ürünlerin doğru
algılanması ve uygulamaya yönelik basılı
ve görsel yayınlar hazırlanacaktır.
25
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-Bitiş
Tarihi
Açıklama
4.6 Organik tarım araĢtırma önceliklerinin
belirleneceği teknoloji platformu
kurulacaktır.
GTHB
Bilim Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı,
Üniversiteler,
Üretici Örgütleri,
STK
2013-2014 Organik tarım konusunda, ulusal ve yerel
sorunlar ile ihtiyaçların belirlenmesi ve bu
talepler doğrultusunda araĢtırma
önceliklerinin ortaya konulması amacıyla
teknoloji platformu kurulması planlanmıĢtır.
4.7 Sempozyum, panel, fuar, seminer ve
konferanslara teknik destek
sağlanacaktır.
GTHB
STK,
Üniversiteler,
Yerel Yönetimler
2013-2016 Organik tarım konusunda ulusal ve
uluslararası düzeyde düzenlenen
sempozyum, seminer ve konferanslara teknik
destek sağlanacak ve geliĢmeler paydaĢlara
aktarılacaktır.
4.8 Organik tarımı ve organik ürünü
doğru algılamaya yönelik yerel,
ulusal radyo ve televizyonlarda
yayınlar yapılacak, kamu spotları
hazırlanacak ve yayınlanacaktır.
GTHB
RTÜK,
Yerel Yönetimler
2013-2016 Organik tarım konusunda yapılan yayınların
etkinliği ve verilen mesajların kamuoyu
tarafından doğru algılanmasına yönelik
olarak yerel/ulusal radyo ve televizyonlarda
daha fazla yayın yapılması sağlanacaktır.
Ayrıca, organik ürün ve organik tarımı doğru
algılamaya yönelik kamu spotları
hazırlanacaktır.
26
EKSEN 5.Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi
Kaynakların etkin kullanılması, zamandan tasarruf sağlanması ve bilginin doğru ve hızlı
yayılması amacıyla, eylem planı kapsamında iĢbirliği yapılacak kurum ve kuruluĢlarda söz
konusu çalıĢmalardan sorumlu kiĢi/kiĢilerden oluĢan irtibat noktalarının belirlenmesi ve irtibat
noktaları aracılığı ile faaliyetlerin yürütülmesi planlanmıĢtır.
Hammaddesi organik tarımdan gelen kozmetik, yaĢam destek ürünleri, tekstil, oyuncak vb.
ürünler için organik standartların oluĢturulmasına katkı sağlamak ve ortak proje yürütülecek
kuruluĢlarda organik üretime yönelik kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi amacıyla eğitim
çalıĢmaları yapılacaktır.
Bakanlık merkez ve taĢra teĢkilatında çalıĢan teknik personele yönelik olarak organik tarımda
su yönetimi, risk analizleri, biyoçeĢitlilik, bitki koruma, gübreler, toprak iyileĢtiriciler, besin
maddeleri, organik ürün iĢleme teknikleri, pazar ve tüketici tercihleri, kalite güvence
sistemleri, Organik Tarım Bilgi sisteminin etkin kullanılması, organik tarım mevzuatı baĢta
olmak üzere gıda kodeksi, gıda denetimleri ve kalite el kitabı hazırlanması konularında yurtiçi
ve yurtdıĢı eğitim düzenlenmesi planlanmaktadır.
27
EKSEN 5. Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi
Eylem
No Eylem Adı
Sorumlu
Kuruluş
İşbirliği
Yapılacak
Kuruluşlar
Başlama-
Bitiş Tarihi
Açıklama
5.1 PaydaĢ kurum ve kuruluĢlarla iĢbirliği
içerisinde yürütülecek çalıĢmalarda
sürekliliğin sağlanması amacıyla her
kuruluĢ adına “organik tarımdan
sorumlu” irtibat noktası
belirlenecektir.
GTHB
Eylem
planında yer
alan tüm
kurum ve
kuruluĢlar
2013 Kaynakların etkin kullanılması, zamandan
tasarruf sağlanması ve bilginin doğru ve hızlı
yayılması amacıyla eylem planı kapsamında
iĢbirliği yapılacak kurum ve kuruluĢlarda söz
konusu çalıĢmalardan sorumlu kiĢi/kiĢilerden
oluĢan irtibat noktaları belirlenecek olup,
irtibat noktaları aracılığı ile faaliyetler
yürütülecektir.
5.2 Organik tarımı geliĢtirmek ve kurumlar
arasında iĢbirliği sağlamak amacıyla
paydaĢ kurumların personeline yönelik
organik tarım eğitimleri
düzenlenecektir.
GTHB
Eylem
planında yer
alan tüm
kurum ve
kuruluĢlar
2013-
2015
Hammaddesi organik tarımdan gelen
kozmetik, yaĢam destek ürünleri, tekstil
oyuncak vb. ürünler için organik standartların
oluĢturulmasına katkı sağlamak ve ortak proje
y yürütülecek kuruluĢlarda organik tarıma
yönelik kurumsal kapasitenin geliĢtirilmesine
yönelik eğitim çalıĢmaları yapılacaktır.
5.3 Bakanlık merkez ve taĢra teĢkilatında çalıĢan
teknik personele yönelik olarak organik tarımda
su yönetimi, risk analizleri, biyoçeĢitlilik, bitki
koruma,gübreler, toprak iyileĢtiriciler, besin
maddeleri, organik ürün iĢleme teknikleri, pazar
ve tüketici tercihleri,kalite güvence sistemleri,
Organik Tarım Bilgi sisteminin etkin
kullanılması,Organik tarım mevzuatı baĢta
olmak üzere gıda kodeksi, gıda denetimleri ve
kalite el kitabı hazırlanması konularında yurt içi
ve yurt dıĢı eğitim düzenlenecektir.
GTHB
Üniversiteler
2013-
2016
Bakanlık merkez ve taĢra teĢkilatında
çalıĢanların organik tarım konusunda mevzuat
değiĢikliklerini izlemeleri ve teknik konularda
kendilerini geliĢtirmeleri amacına yönelik
olarak düzenli eğitimler yapılacaktır.
28
8. FİNANSMAN TABLOSU (1)
Gelişme Ekseni
Toplam Finansman İhtiyacı
(Bin TL)
Mevcut Kaynak
(Bin TL)
2013-2016 Merkezi Bütçeden
Öngörülen Ek Kaynak
(Bin TL)
Organik Tarımın GeliĢtirilmesi
ve YaygınlaĢtırılması
3.412 1.912 1.500
Kontrol ve Denetime Yönelik
Hizmetlerin Güçlendirilmesi
608 108 500
Ġstatistiki Altyapı Dahil
Ġzlenebilirliğin ĠyileĢtirilmesi
60 40 20
Eğitim ve Yayım
Hizmetlerinin GeliĢtirilmesi
1.440 300 1.000
Kurumsal Kapasitenin
GeliĢtirilmesi
1.000 140 1.000
GENEL TOPLAM
6.520 2.500 4.020
29
ORGANİK TARIM ULUSAL EYLEM PLANI HAZIRLAMA GRUBU
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
Hayvancılık Genel Müdürlüğü
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü
Tarımsal AraĢtırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü
Avrupa Birliği ve DıĢ ĠliĢkiler Genel Müdürlüğü
Rehberlik ve TeftiĢ BaĢkanlığı
Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı
Hukuk MüĢavirliği
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
Mevlüt GÜMÜġ Genel Müdür V.
Dr. Talat ġENTÜRK Genel Müdür Yrd. V.
Vildan KARAARSLAN Daire BaĢkanı
Fatma MAMAK Raportör
Suat PARILDAR Birim Koordinatörü
Ali BAĞDĠLĠ Birim Koordinatörü
Osman ASLAN Ziraat Mühendisi
Fatma AKYOL Ziraat Y.Mühendisi
Erdal SÜNGÜ Ziraat Mühendisi
Cemil Can COġKUN Ziraat Y.Mühendisi
M.Melih ÖZBAYER Ziraat Mühendisi
Refi Ratip ÖZLÜ Ziraat Y.Mühendisi
Metay ÖZER Ziraat Mühendisi
Sevinç SAYGILI Ziraat Mühendisi
Ahmet DALMIġ Ziraat Mühendisi
Birol ĠMECĠ Ziraat Mühendisi
Nalan ALTINDAL ÖZTUNA Ziraat Mühendisi
Fatma DĠNGĠL AKKAYA Ziraat Mühendisi
Kezban ÖZKAN Ziraat Y.Mühendisi
Meryem ESKĠNTAN Ziraat Mühendisi
Çiğdem KARADENĠZ Ziraat Mühendisi
Öykü YILDIRIM Ziraat Y.Mühendisi
Dilek SARI Ziraat Y.Mühendisi
.
30
Kamu Kurum ve Kuruluşları
Pınar TOPÇU Kalkınma Bakanlığı
Hülya AKSAKALLI Ekonomi Bakanlığı
Ġrfan YANANER Çevre ve ġehircilik Bakanlığı
Mahmut AYDIN Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı
Dr. AĢkın KIRAÇ Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı
Tanzer ERDEM Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Gökçe ÇAKAR Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Çiğdem ALTINYAY Sağlık Bakanlığı
Ertuğrul ÇELĠKAN Sağlık Bakanlığı
Akın RUÇĠYAOĞLU ĠçiĢleri Bakanlığı
ġeref AKALIN ĠçiĢleri Bakanlığı
Eda ZORLU Avrupa Birliği Bakanlığı
Gülçin KARAġDUMAN Avrupa Birliği Bakanlığı
Sevgi HASĠPEK Radyo Televizyon Üst Kurulu,
Oktay KÜLEN Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Ercan KURT Türk Standartları Enstitüsü
Arzu YETĠK Türkiye Ġstatistik Kurumu
31
Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları
Suat ÇELEBĠ BCS ÖKO GARANTIE Organik Tarım Sertifikalandırma Hizmetleri
A.Tunç KOLATAN IMO-Control ve Sertifikasyon Ticaret Limited ġirketi
ġirin RUÇAN IMO-Control ve Sertifikasyon Ticaret Limited ġirketi
Mustafa AVCI ECOCERT Denetim ve Belgelendirme Limited ġirketi
Devrim VURAL ETKO Ekolojik Tarım Kontrol Organizasyon Limited ġirketi
Fatih AKSOY ETKO Ekolojik Tarım Kontrol Organizasyon Limited ġirketi
Abdullah SIR C.U. Sertifikasyon Limited ġirketi
Hüsamettin IġIKLI C.U. Sertifikasyon Limited ġirketi
Mehmet ERYILMAZ EKOTAR Ekolojik Tarım Ürünleri Üretim, Kontrol, Sertifika Sanayi
ve Ticaret Limited ġirketi
Ramazan AYAN ICEA Istitut per la Certificazone Etica E Ambiente Türkiye Ġzmir
ġubesi
ÜMĠT ÇEVĠK CERES Certification of Enviromental Standard GmbH Türkiye
Ġzmir ġubesi
Nurper MORTAġ ORSER Kontrol ve Sertifikasyon Limited ġirketi
Dr.Namık KĠRAZLAR Anadolu Ekolojik Ürünler Kontrol ve Sertifikasyon Limited ġirketi
Filiz Nur ERGEÇGĠL Anadolu Ekolojik Ürünler Kontrol ve Sertifikasyon Limited ġirketi
Oğuzhan KÖKTEN TURKGAP Tarım Uygulamaları Kontrol ve Sertifikasyon
Hizmetleri Ticaret Limited ġirketi
Melih KEMER NĠSSERT Uluslararası Sertifikasyon ve Denetim Hizmetleri
Limited ġirketi
Narın SÖNMEZ ANKAGLOBAL Kontrol ve Sertifikasyon Anonim ġirketi
Neslihan ġĠMġEK KALĠTEST Belgelendirme ve Eğitim Hizmetleri Limited ġirketi
BarıĢ ACAR KALĠTEST Belgelendirme ve Eğitim Hizmetleri Limited ġirketi
Emel ERKAN BĠO ĠNSPECTA Kontrol ve Sertifikasyon Limited ġirketi
Osman TEKĠNARSLAN ECAS Belgelendirme ve Denetim Limited ġirketi
32
Özel Sektör
Emine ARSLAN HĠPP DıĢ Ticaret Ltd.ġti.
Semih MERCAN Çay ĠĢletmeleri Genel Müdürlüğü
Hasan ÇEBĠ Çay ĠĢletmeleri Genel Müdürlüğü
Ġbrahim KOYUNCU TĠRYAKĠ Agro Gıda Sanayi ve Tic. A.ġ.
Güray YOLUKAR TEMARI Gıda Sanayi ve Tic. A.ġ.
Harun BAYTEKĠN ELTA Elektrik Taahhüt ĠnĢaat Ticaret Limited ġirketi
Enis OKTAY ELTA Elektrik Taahhüt ĠnĢaat Ticaret Limited ġirketi
Funda GÜL NUMĠL Gıda Ürünleri San. Ve Tic. A.ġ.
Nuray SHAHNAWAZ NUMĠL Gıda Ürünleri San. Ve Tic. A.ġ.
Yusuf TOKDEMĠR HERO Gıda Sanayi ve Tic. A.ġ.
T.Tamer GÜRDEREOĞLU ASGEN Tarım Tic. A.ġ.
Engin AKÇELENK Pınar Süt Mamulleri San.A.ġ.
Mehmet ÇETĠN IĢık Organik Gıda Tarım Ürünleri Hayvancılık San. ve
DıĢ Tic.A.ġ.
Burak YASASEVER ORYA Organik YaĢam Gıda Tekstil Turizm San. ve Tic.
A.ġ.
33
Üniversiteler ve Sivil Toplum Kuruluşları
Prof.Dr.Uygun AKSOY Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Prof.Dr.Sezgin UZUN Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Doç.Dr.Mehmet ZENGĠN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yrd.Doç.Dr.ġule TURHAN Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Prof.Dr.Cem ÖZKAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Ayhan SÜMERLĠ Organik Ürün Üreticileri ve Sanayicileri Derneği
Melahat ÖZKAN Organik Ürün Üreticileri ve Sanayicileri Derneği
Enver ÇETĠN Ziraat Mühendislik Odası
Batur ġEHĠRLĠOĞLU Buğday Ekolojik YaĢamı Destekleme Derneği
Hatice ÇAKIR Türkiye Ziraat Odaları Birliği
Hamdi DAĞ Sürdürülebilir Tarım Derneği
34
Üretici Birlikleri
Adem ÇELĠK Hüyük Organik Çilek Üreticiler Birliği
Rahmi AYDIN Akılkoca Organik Fındık ve Kestane YetiĢtiricileri Birliği
Yalçın RÜZGAR Ayvacık Organik Kırmızı Et Üreticileri Birliği
Hilmi AVCI Ayvacık Organik Kırmızı Et Üreticileri Birliği
Sadullah KĠRENĠġ Meyve Üreticileri Birliği
Nejdet BAġ ÇarĢamba Organik Fındık Üreticileri Birliği
Ġsa ġAHĠN ÇarĢamba Organik Fındık Üreticileri Birliği
Dursun GÜNEY ÇarĢamba Organik Fındık Üreticileri Birliği
Hüseyin POLAT Kilis Organik Zeytinyağı Üreticiler Birliği
Mithat TÜRKYILMAZ Terme Organik Fındık Üreticileri Birliği
Alaettin GÖLOL Türkiye Meyve üreticileri Merkez Birliği
Ahmet GÜNEġ KeleĢ Organik Meyve Üreticileri Birliği
Nazmi ILICALI Erzurum Organik Tahıl Üreticileri Birliği
35
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Aksoy,U.1999.Dünya’da ve Türkiye’de Ekolojik Tarım.Türkiye 1. Ekolojik Tarım
Sempozyumu. 21-23 Haziran 1999, Ġzmir
Aksoy, U., A.AltındiĢli, 2002.Ekolojik Tarımın Tarihçesi ve GeliĢimi, ETO, Ġzmir.
Demiryurek, K. (2004), Dünya ve Türkiye’de Organik Tarım, Harran Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Dergisi, 8 (3-4), 63-71.
Demiryürek,K.2009;s.33 Dünya’da ve Türkiye’de Organik Tarıma BakıĢ. TSE, Standard.
Ekonomik ve Teknik Dergi. Yıl:48, Sayı:567. Ağustos
Hasdemir, M.,A.Bayaner, 2009; s.26 Dünya’da ve Türkiye’de Organik Tarıma BakıĢ. TSE,
Standard. Ekonomik ve Teknik Dergi. Yıl:48, Sayı:567. Ağustos
Willer, Helga and L.Kilcher, Lukas (eds.), 2011. The World of organic Agriculture-statistics
and Emerging Trends 2011.IFOAM, Bonn, and FĠBL,Frick.
Aksoy,U.,O.ÖzçatalbaĢ.,Ġ.Boz.2011.Türkiye’de Organik Tarımın Güçlendirilmesi Projesi
ÇalıĢtay ve Eğitim Notları
36
top related