Introduction - km.intrachai.ac.thkm.intrachai.ac.th/km/files/1308201515400123_14102910103327.pdf ·...

Introduction

ระบบคออะไร

2

ระบบคอการท าใหสวนประกอบทงหมดซงตองมการตดตอสมพนธระหวางกนบรรลตามเปาหมายไดอยางงายดาย

ตวอยาง ในรางกายคนเราจะมระบบในตวคอม ความสมพนธตดตอกนระหวางสมอง

เสนประสาท เซลลรบรความรสก เพอบรรลเปาหมายในการรบรความรสกรอน หนาว เปนตน

ในการใชภาษากถอวาท าอยางเปนระบบนนคอ ความสมพนธตดตอกนระหวาง การใชค า สญลกษณตางๆเพอบรรลเปาหมายในการตความหมายใหเขาใจภาษานน

ในธรกจกเปนระบบอยางหนงคอสวนประกอบของมนคอ การตลาด โรงงาน การขาย การคนควา การขนสง การเงน บคคลท างาน ทงหมด มการตดตอสมพนธระหวางกน เพอ บรรลเปาหมาย ใหเกดผลก าไร

องคประกอบของระบบ

3

องคประกอบทส าคญของระบบม 4 สวน ไดแก สวนน าเขา (input) คอ ทรพยากรหรอสงทจ าเปน เพอน าเขาสระบบแลวกอใหเกด

กระบวนการขน สวนกระบวนการหรอ โพรเซส (processing) คอ สวนทท าหนาทแปรสภาพ หรอ

ประมวลผล โดยอาศยสวนน าเขาของระบบไปแปรสภาพเปนผลลพธทตอง สวนผลลพธ (output) คอ สวนทตองการจากระบบ ซงเปนไปตามวตถประสงค

ของระบบ สวนปอนกลบ (feed-back) คอ สวนทใชในการควบคมการท างานของ

กระบวนการ เพอใหการท างานของระบบบรรล เปาหมายทตงไว โดยน าเอาสวนผลลพธไปเปรยบเทยบกบวตถประสงคทตงไว จากนนน าผลทไดจากการเปรยบเทยบไปปรบปรงสวนน าเขาหรอกระบวนการ

องคประกอบของระบบการเรยนการสอน

4

บคคลากรไดแก ครและนกเรยน เครองมอไดแก เครองฉายแผนใส ชอลก กระดานด า พสดไดแก โตะ เกาอ วธการไดแก เขยนบนกระดานด า ใชแผนใส หรออนๆ การจดการไดแก โรงเรยนจดตารางเรยน เกบเงนคาเลาเรยน จายคาสอนใหแกคร เมอเราศกษาระบบใดระบบหนง เราควรจะตองเขาใจการท างานของระบบนน

ใหดโดย การถามตวเองตลอดเวลาดวยค าถามเหลาน1. ระบบท าอะไร ( What )2. ท าโดยใคร ( Who )3. ท าเมอไร ( When )4. ท าอยางไร ( How )

ระบบสารสนเทศ

5

ในปจจบนระบบสารสนเทศมความส าคญและความจ าเปนอยางยง ในการด าเนนงานของหนวยงานตาง ๆ ไมวาจะเปน หนวยงานรฐบาลหรอเอกชน โดยอาศยกระบวนขอมลขาวสารทมอย กระบวนทท าใหเกดสารสนเทศนเรยกวา การประมวลผลสารสนเทศ (Information Technology Process) และเรยกวธการประมวลผลสารสนเทศดวยเครองมอทางอเลกทรอนกส นวา เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology)

เทคโนโลยสารสนเทศ มาจากค า 2 ค า นนคอ เทคโนโลย และ สารสนเทศ เทคโนโลย หมายถง การน าเอาความรทางดานวทยาศาสตรมาประยกตใชให

เกดประโยชน สารสนเทศ หมายถง ขอมลทผานการประมวลผลแลว การประมวลผลทวาน

เชน การวเคราะห การจดล าดบ การเรยงขอมล เปนตน

ความหมายของระบบสารสนเทศ

6

ระบบสารสนเทศ (Information System ) หมายถง ระบบทมการน าคอมพวเตอรมาชวยในการรวบรวม จดเกบ หรอจดการกบขอมลขาวสารเพอใหขอมลนนเปนสารสนเทศทด สามารถน าไปใชในการประกอบการตดสนใจไดในเวลาอนรวดเรวและถกตอง

ระบบสารสนเทศประกอบดวยองคประกอบดงน Hardware หมายถงอปกรณทเกยวของในการจดกระท ากบขอมล ทงทเปน

อปกรณคอมพวเตอรและอปกรณอน ๆ เชน เครองคอมพวเตอร เครองคดเลข

ความหมายของระบบสารสนเทศ

Software หมายถง ชดค าสง หรอเรยกใหเขางายวา โปรแกรม ทสามารถสงการใหคอมพวเตอรท างานในลกษณะทตองการภายใตขอบเขตความสามารถทเครองคอมพวเตอร หรอโปรแกรมนน ๆ สามารถท าได ซอรฟแวรแบงออกเปน ซอรฟแวรระบบ และ ซอรฟแวรประยกต

User หมายถง กลมผคนทท างานหรอเกยวของกบระบบสารสนเทศ Data หมายถง ขอเทจจรงตาง ๆ ทอาจอยในรปแบบตาง ๆ ไมวาจะเปน

ตวหนงสอ แสง ส เสยง สญญาณอเลกทรอนกส ภาพ วตถ หรอ หลาย ๆ อยางผสมผสานกน ซงขอมลทดจะตองตรงกบความตองการของผใช

ความหมายของระบบสารสนเทศ

8

Procedure หมายถง ขนตอน กระบวนการตาง ๆ ในการปฏบตงานในระบบสารสนเทศ

เมอทง 5 สวนดงกลาวขางตน ท างานประสานกน สงผลใหขอมลเกดการประมวลผลและน าไปใชประโยชน นนกคอ สารสนเทศนนเอง ซงสารสนเทศนจะเปนสารสนเทศทด จะตองเปนสารสนเทศทมความถกตอง ตรงกบความตองการของผใชและทนเวลาในการใชงาน

กลาวโดยสรปกคอ กระบวนการสารสนเทศเปนกระบวนการทท าใหเกด สารเสนเทศขนมานนเอง ซงจะตองประกอบดวยองคประกอบส าคญ 5 สวน นนคอ Hardware, Software, User, Procedure และ Data

เปาหมายของระบบสารสนเทศ

9

เพมประสทธภาพในการท างาน (Increase Work Efficiency ) องคกรสามารถน าระบบสารสนเทศมาชวยในการเพมประสทธภาพการท างานภายใตสภาวะทมก าลงคนและก าลงการผลตทเทาเดม แตปรมารงานทท ามมากขน การน าระบบสารสนเทศมาใชจะชวยท าใหท างานสะดวก รวดเรว และมความถกตองมากขน

เพมผลผลตใหแกองคกร (Increase Productivity )ตวอยางเชนมการน าระบบควบคมการผลตมาใช ท าใหองคกรสามารถผลต สนคาหรอบรการไดมากขนเพยงพอตอความตองการของตลาดเปนตน

เพมคณภาพในการบรการลกคา (Increase service Quality ) ระบบสารสนเทศถกน ามาใชพฒนาการใหบรการลกคา เพอเพมความพงพอใจในการใชบรการของลกคา เชน ระบบสอบถามและจองตวเครองบนผานอนเตอรเนต โดยทไมตองเดนทางมาเอง เปนตน

เพมความไดเปรยบในการแขงขน (Increase Competitive Advantage ) ขอมลนบวามความส าคญมาก ในทางธรกจ ดงนนจงจ าเปนทจะตองมการบรหารจดการขอมลทด เพอน าเอาขอมลเหลานนมาใชในการสนบสนนการตดสนใจ เพอน ามาพฒนา ปรบปรงองคกร

ประเภทของระบบสารสนเทศ

10

ระบบสารสนเทศสามารถแยกตามหนาททแตกตางกนไดดงน1. ระบบส านกงานอตโนมต (Office Automatic System หรอ OAS )

เปนงานทตองท าอยเปนประจ า หรองานทวไป ทสามารถพบไดในองคกรทกประเภท เชน การสงจดหมาย การพมพเอกสารรายงาน หรอ การจดตารางเวลาซงงานลกษณะน ท าโดยระบบคอมพวเตอรอตโนมต ผใชสารสนเทศประเภทน สามารถน าโปรแกรมประยกต เขามาชวยงานแบบประจ าได เชน โปรแกรมประมวลผลค า (Word Processing ) สมดบญชอเลกทรอนกส (Spreadsheet ) และโปรแกรมทใชตดตอสอสารภายในและภายนอกองคกรและเพอรองรบการขยายระบบใหญมากขน ท าใหระบบส านกงานอตโนมตสามารถสรางไดดวยโปรแกรมประยกต (Application Software ) ทมขายตามรานขายซอฟตแวรระบบส านกงานอตโนมตนมกถกใชงานโดยบคคลทกระดบในองคกร

ประเภทของระบบสารสนเทศ

11

2. ระบบประมวลผลรายการประจ าวน (Transaction Processing System หรอ TPS)บางครงเรยกวาระบบประมวลผลขอมล ( Data Processing System )เปนระบบทมการน าคอมพวเตอรมาใชในการจดการขอมลพนฐาน โดยเนนทการประมวลผลรายการประจ าวนและการเกบรกษาขอมล การท างานมกเกดขนในหนวยงานใด หนวยงานหนง เทานน เชน ฝายการเงน ฝายบญช โดยแตละฝายจะมการประมวลผลทแยกจากกน ขอมลจะถกปอนและจดเกบอยในระบบ และขอมลเหลานนจะถกแกไขระหวางการประมวลผลรายการประจ าวน จากนนผลลพธจะถกแสดงตามระยะเวลาทก าหนด เชน ใบสงซอ ในสงจอง

ประเภทของระบบสารสนเทศ

12

3. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System หรอ MIS )เปนระบบซงรวบรวมขอมลและสารสนเทศทงหมดในองคกร และภายนอกองคกรอยางมหลกเกณฑ จดประสงคของระบบสารสนเทศเพอการจดการจะเนนใหผบรหารมองเหนแนวโนมและภาพรวมขององคกรในปจจบน รวมทงสามารถควบคมและตรวจสอบผลงานของระดบปฏบตการดวย ขอบเขตของรายการทไดจากระบบสารสนเทศเพอการจดการจะขนอยกบลกษณะของสารสนเทศ และวตถประสงคในการใชงาน โดยอาจมรายงานตามสภาวการณ หรอสภาวการณทผดปกต ตวอยางรายงานทไดจากระบบสารสนเทศเพอการจดการ เชน การวเคราะหการขายแยกตามพนท การวเคราะหตนทน งบประมาณประจ าป เปนตน

ประเภทของระบบสารสนเทศ

13

4. ระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System หรอ DSS ) เปนระบบสารสนเทศทจดท าขนเพอใหผบรหารท าการตดสนใจใชประกอบการตดสนใจ ดงนนจงเปนระบบทงายตอการเรยกใชงานและการโตตอบ ทงนเพราะผบรหาร ระดบกลางขนไปคนเคยและจ าเปนตองใชการตดสนใจบนประสบการณตอสงทเกดขนทงทควบคมได และทไมสามารถควบคมได ระบบสนบสนนการตดสนใจจงเปนระบบทมการผสมผสานสารสนเทศทมอยหรอเรยกใชจากระบบสารสนเทศอน ๆ น ามาเปรยบเทยบ ค านวณ วเคราะห คาดการณ โดยน าเสนอในรปของกราฟก แผนงานหรอแมแตระบบปญญาประดษฐ เพอใหเกดความสะดวกในการใชสารสนเทศ ส าหรบผท าการตดสนใจ นอกเหนอไปจากงานหรอสถานการณภายในทควบคมได ระบบสนบสนนการตดสนใจ จะไดรบการออกแบบเพอใหสนบสนนการตดสนใจหลาย ๆ ดาน พรอมกน ดงนนสารสนเทศทเกยวของภายในองคกรจงไดรบการจดระบบใหมเพอใหสามารถแสดงความเกยวของอยางชดเจน สามารถเรยกใชทนท

ประเภทของระบบสารสนเทศ

14

สวนประกอบของระบบสนบสนนการตดสนใจ การจดการขอมล (Data Management ) เปนฐานขอมลทรวบรวมขอมล

เกยวกบ สถานการณตาง ๆ และถกจดการโดยซอฟตแวรทเรยกวา ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System หรอ DBMS )

การจดการตวแบบ (Model Management ) เปนซอฟตแวรส าเรจรปทรวมการท างานหลาย ๆ อยาง เชน การท างานดานการเงน สถต หรอตวแบบเชงปรมาณอน ๆ ทมความสามารถในการวเคราะหขอมล และมซอฟตแวรทชวยในการจดการทเหมาะสมทเรยกวา ระบบจดการฐานตวแบบ (Model Base ManagementSystem หรอ MBMS )

การจดการความร (Knowledge Management ) เปนสวนทท าหนาทสนบสนนสวนอน ๆ หรอเปนสวนประกอบแบบอสระไมขนกบองคประกอบอน ๆ ชวยใหขอมลหรอความรแกผท าการตดสนใจ

การตดตอกบผใช (User Interface ) ผใชสามารถตดตอสอสารและสงงานระบบสนบสนนการตดสนใจโดยผานสวนน

ตวอยางระบบชวยสนบสนนการตดสนใจ

15

ประเภทของระบบสารสนเทศ

16

5. ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง (Executive Information System หรอ EIS )เปนระบบทสรางขนเพอสนบสนนสารสนเทศและการตดสนใจส าหรบผบรหารระดบสงโดยเฉพาะ โดยใชหลกการและวธการเดยวกบระบบสนบสนนการตดสนใจ แตพฒนาขนมาเพอรองรบงานในองคกรขนาดใหญทมระบบการตดสนใจทซบซอนตองการความแมนย าและรวดเรวในการตดสนใจ จากสภาวะหรอผลกระทบภายนอกองคกร ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสงจะใชขอมลจาก 3 แหลงคอ

ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสงจะใชขอมลจาก 3 แหลง ขอมลภายในองคกร ไดแก งบประมาณ แผนรายจาย หรอ แผนการเงน ขอมลภายนอกองคกร ไดแก ส านกขาว ตลาดหน ขอมลทไดจากการประมวลผลรายการประจ าวน

แลวน ามาเปรยบเทยบ ค านวณ วเคราะห คาดการณ และยงสามารถแสดงแนวโนมหรอคาดคะเนเหตการณทอาจเกดขนในอนาคต

ประเภทของระบบสารสนเทศ

18

คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสงสนบสนนการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning Support) เชอมโยงกบสงแวดลอมภายนอก (External Environment Focus)มความสามารถในการค านวณภาพกวาง (Broad -based Computing

Capabilities)งายตอการเรยนรและใชงาน (Exceptional Ease of learning and use) เปนระบบเฉพาะส าหรบผบรหาร (Customization)

ประเภทของระบบสารสนเทศ

19

6. ระบบผเชยวชาญ (Expert System หรอ ES )มลกษณะคลายระบบสารสนเทศประเภทอน ๆ คอ เปนระบบคอมพวเตอร ทชวยผบรหารแกปญหา หรอสนบสนนการตดสนใจ แตจะแตกตางจากระบบสารสนเทศประเภทอนตรงท ใชหลกการท างานดวยปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence ) ซงเกยวของกบการจดการความร มากกวาการจดการสารสนเทศ ระบบผเชยวชาญเปนโปรแกรมคอมพวเตอรทถกสรางขนมาเพอเลยนแบบขนตอนและวธการในการคด วเคราะห เพอแกไขปญหาโดยผเชยวชาญในสาขาใด ๆ ระบบผเชยวชาญสามารถน าไปใชในขนตอนการใหค าปรกษา หรอสนบสนนการแกไขปญหาทยากและซบซอน ณ สถานการณใดๆ ได ระบบผเชยวชาญจะเลอกเฉพาะสาขาหรอ เฉพาะดานทขาดแคลนผเชยวชาญ

ตวอยางระบบระบบผเชยวชาญ

20

การวเคราะหระบบและการออกแบบ ( System

Analysis and Design)

21

การวเคราะหและออกแบบระบบคอ วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนง หรอระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะหระบบชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขนดวยกได

การวเคราะหระบบคอ การหาความตองการ ( Requirements) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอตองการเพมเตมอะไรเขามาในระบบ

การออกแบบคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบสารสนเทศนนใหใชในงานไดจรง ผทท าหนานกคอ นกวเคราะหและออกแบบระบบ ( System Analysis : SA )

นกวเคราะหระบบคอใคร ?

22

คอมพวเตอรเปนเพยงเครองมอทใชส าหรบเกบรวบรวมและประมวลผลใหกบผใชโดยใหประโยชนตอผใชคอ ความรวดเรวและความถกตองของขอมล ซงเปนหวใจส าคญตอการบรหารของธรกจในปจจบนทมการแขงขนสง

ผใช ( Users ) จงเปนผก าหนดปญหาและแนวทางของระบบงานทน ามาแกไขซงปญหาแตผใชเองไมทราบวธจะน าเอาคอมพวเตอรมาใชแกปญหา หรอชวยเหลอในการบรหาร ในทางตรงกนขามโปรแกรมเมอร ( programmers)และชางเทคนค ( technicians)เปนผทสามารถจะใชเทคโนโลยของคอมพวเตอรและปอนค าสงใหคอมพวเตอรท างานไดตองการ แตโปรแกรมเมอรหรอชางเทคนคมกจะไมเขาใจถงระบบธรกจมากนก ดงนน ชองวางระหวางนกธรกจหรอระบบ งานในหนวยงานตางๆ กบโปรแกรมเมอรหรอกบชางเทคนคจงอาจเกดขนได

นกวเคราะหระบบจงท าหนาทเปนผสมานชองวางน นกวเคราะหระบบเปนผทเกยวของโดยตรงทจะน าเอาความเขาใจและเทคโนโลยของคอมพวเตอรมาใชในการพฒนาระบบงานขอมลเพอชวยแกปญหาใหกบงานในหนวยงานตางๆ

บทบาทของนกวเคราะหระบบ

23

นกวเคราะหระบบจะเปนผทศกษาถงปญหาและความตองการของนกธรกจ โดยน าเอาปจจย 3 ประการ คอ คน (people) วธการ (method) และคอมพวเตอรเทคโนโลย (computer technology) ใชในการปรบปรงหรอแกปญหาใหกบนกธรกจ

เมอไดมการน าเอาพฒนาการทางเทคโนโลยของคอมพวเตอรมาใช นกวเคราะหระบบจะตองรบผดชอบถงการก าหนดลกษณะของขอมล (data) ทจะจดเกบเขาสระบบงานคอมพวเตอร การหมนเวยน การเปลยนแปลงของขอมลและระยะเวลาเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผใชหรอธรกจ (business users)

บทบาทของนกวเคราะหระบบ นกวเคราะหระบบไมไดเพยงวเคราะหหรอดไซนระบบงานเทานน หากแตยง

ขายบรการทางดานระบบงานขอมล โดยน าเอาประโยชนจากเทคโนโลยลาสดมาใชควบคกนไปดวย

จากบทบาทของนกวเคราะหระบบทกลาวมาแลวขางตน ท าใหนกวเคราะหระบบจะตองมความรทงทางภาคธรกจหรอการด าเนนงานในหนวยงานตางๆ และคอมพวเตอร ควบคกน นกวเคราะหระบบโดยสวนใหญสามารถทจะดไซนระบบงานและเขยนโปรแกรมขนไดดวยตวเอง สวนนเองกลบท าใหบคคลภายนอกเกดความสบสนระหวางโปรแกรมเมอรกบนกวเคราะหระบบ