Interne Nieuwsbrief Hoogwaterbeschermingsprogramma-2...Zo kom je tot een nieuwe standaard in aanbestedingen. En hoewel ieder project specifieke eisen stelt en om ... ‘Aanbesteden
Post on 20-Jul-2020
0 Views
Preview:
Transcript
1
No 4 HWBP-2 December 2014
Interne Nieuwsbrief
Hoogwaterbeschermingsprogramma-2
No 4 - december 2014
Themadag
Op 27 november jl. vond de 15e themadag van het HWBP-2
plaats. Centraal stond het thema “Samen naar de Toekomst”.
De dag stond dan ook in het teken van de opgedane kennis
binnen het HWBP-2 en de verdere samenwerking en
kennisdeling binnen en tussen de Hoogwaterbeschermings-
programma’s.
Lees verder op pagina 4
Behandeling VGR6 in de
Tweede Kamer Waterveiligheid en de Delta-
beslissingen, dat was een
belangrijke rode draad in het
Wetgevingsoverleg Water van de Tweede Kamer.
VGR-6 van HWBP-2 kwam hier-bij eveneens aan de orde, onder
meer met het project Zwakke Schakel Noord-Holland
Lees verder op pagina 4
Stalen damwanden kunnen
goedkoper Onderzoek laat zien dat stalen
damwanden, steeds vaker
gebruikt voor dijkversterking,
toe kunnen met een minder dikke corrosietoeslag. Dat
bespaart miljoenen. Er is nu een proefjaar en waarschijnlijk komt
er een nieuwe generieke richt-lijn van het Expertise Netwerk
Waterveiligheid (ENW).
Lees verder op pagina 5
Terug- en vooruitkijken bij
dijkversterkingen Al 30 jaar lang bestaat er een
informele werkgroep Evaluatie
rond Dijkversterking.
De leden voorkomen dat ieder op zichzelf opnieuw het wiel
moet uitvinden in met name de uitvoering van dijkversterkingen.
Ze leren veel van elkaars kennis en ervaring. Voorzitter van deze
werkgroep, Wijbren Epema, is
nog altijd enthousiast.
Lees verder op pagina 6
Eerste dijkverbeterings-
traject Zuidelijke Randmeren en Eem voltooid
In Amersfoort is binnen het dijk-verbeteringsproject Zuidelijke
Randmeren en Eem een eerste mijlpaal bereikt. Enkele kilome-
ters dijk langs de rivier de Eem, onderdeel van de historische
Grebbelinie tussen Spakenburg en Rhenen, is door Waterschap
Vallei en Veluwe verbeterd.
Lees verder op pagina 3
Hollandse Delta werkt aan
kwaliteitsborging Het waterschap Hollandse Delta
staat op een kantelpunt. Veel projecten gaan van de planfase
naar de uitvoering. Hoe versterk je de leercurve en hoe houd je
kennis vast in je organisatie? Een interview met Wim van der
Weijden, programmamanager van waterschap Hollandse Delta.
Lees verder op pagina 2
2
No 4 HWBP-2 December 2014
Als u deze nieuwsbrief leest, ligt het jaar 2014 bijna achter ons en staat het nieuwe jaar voor de deur.
Vandaar een korte terugblik. Er is veel gebeurd en we hebben met z’n allen heel hard gewerkt. Dit heeft erin geresulteerd dat HWBP-2 de afgesproken financiële productie ruimschoots heeft gerealiseerd en er goede
voortgang is geboekt in de projecten. Veel projecten gingen in uitvoeringen er zijn ook projecten afgerond. Van de 88 projecten zijn er inmiddels al 62 gereed. Maar toch staat een aantal grote en complexe projecten
nog op stapel. Ik denk bijvoorbeeld aan de Houtribdijk, de versterking van de Markermeerdijken Hoorn-Edam-Amsterdam en Ameland Waddenzeekering.
Na analyse van de financiële stand van zaken van het HWBP-2 is tevens besloten dat het
verantwoord is om budget vanuit HWBP-2 over te hevelen naar het Deltafonds en het Hoogwater-beschermingsprogramma. Hiermee wordt de financiële verbondenheid via de dijkrekening tussen de twee
programma’s helder.
Maar deze verbondenheid reikt verder. In 2014 zijn weer verdere stappen gezet in de samenwerking tussen HWBP-2 en het Hoogwaterbeschermingsprogramma, onder andere via opleidingen, de gezamenlijke brochure
en een uniforme uitvraag voor de kwartaalrapportages. Ook bij de themadag in november (“Samen naar de Toekomst”) stond samenwerking centraal en in 2015 wordt dit dan ook onverminderd voortgezet. Zo dragen
wij met zijn allen bij aan de hoogwaterbescherming van Nederland en wisselen wij werkwijzen, kennis en ervaringen steeds beter uit.
Tot slot mijn oprechte dank voor de goede samenwerking binnen het programma
en de projecten en al datgene wat gerealiseerd is in 2014. Ik hoop en verwacht dat we dit in 2015 kunnen continueren.
Ik wens een ieder heel fijne feestdagen toe en een goed, gezond, gelukkig en
productief 2015!
Roeland Hillen, programmadirecteur HWBP-2
EEN KORTE TERUGBLIK
HOLLANDSE DELTA WERKT AAN KWALITEITSBORGING
Bij het Waterschap Hollandse Delta was er eind
november koffie met gebak. Om te markeren dat zo’n tien projecten van het
dijkversterkingsprogramma van de planfase
naar de uitvoering gingen. Dat betekent nogal
wat voor de hele organisatie. Bijvoorbeeld een doelmatig gebruik van leerervaringen en daar-
mee het borgen van kennis. Wim van der Weij-den, programma-manager bij Hollandse Delta,
doet een boekje open over de wijze waarop kwaliteit geborgd wordt.
Het waterschap besloot in 2012 om voor dijk-
versterkingen met nieuwe contracten te werken die meer verantwoordelijkheden bij marktpartijen leggen.
Om dat goed te kunnen doen is extra deskundigheid van buiten ingezet bij het waterschap. Zo kom je tot
een nieuwe standaard in aanbestedingen.
Hergebruik
‘Het werk op het Eiland van Dordrecht was een geschikt project om de nieuwe werkwijze toe te
passen’, vertelt Van der Weijden. ‘Vervolgens
gebruikten we allerlei contractstukken voor het
eerstvolgende project in de Hoekse Waard Noord. En zo geven we het stokje steeds verder door.
Dat leidt tot een enorme versnelling in productiviteit. Want hele contractdelen kun je zo weer hergebruiken.
Algemene formuleringen rond dijken en wegen: het blijft min of meer hetzelfde. Datzelfde geldt voor
vraagspecificaties en de aanpak van de systeemge-richte contractbeheersing. Ook die kun je opnieuw
gebruiken in nieuwe contracten. Daarmee wordt elke leerervaring meteen ingezet voor andere projecten.
Dat betekent tijdwinst en kwaliteitsverbetering, maar ook een andere manier van werken.
En hoewel ieder project specifieke eisen stelt en om maatwerk vraagt, hebben we met deze nieuwe
werkwijze een basis die uitgaat van een uniforme
aanpak en filosofie. Waardoor er veel uit te wisselen
valt tussen verschillende projecten’.
Meester-gezel Daarnaast was het voor WSHD nieuw om met IPM,
Integraal Project Management, te werken. De splitsing van verschillende managersrollen binnen een project
is voor medewerkers een grote verandering. ‘Door mensen van buiten te halen die hier ervaring mee
hebben, brengen we die kennis naar binnen.
3
No 4 HWBP-2 December 2014
Wij koppelen iemand van ons eigen waterschap aan
een externe kracht. Dat noemen we het meester-gezelprincipe, waardoor onze mensen direct meeliften
in die kennis. We begonnen hiermee in 2013 en het
werkt heel positief. HWBP-2 investeert veel in
opleidingen en daar doen wij volop aan mee. Voor afzonderlijke IPM rolhouders, maar ook voor
teamtrainingen.’
Regie en toetsen Hollandse Delta is behalve dit veranderingstraject
voor dijkversterkingen ook begonnen aan een veran-deringstraject voor de hele organisatie: ‘Aanbesteden
op maat’, dat de kwaliteitseffecten op langere termijn
moet borgen. Ook dit vraagt een behoorlijk omslag
in denken. Van der Weijden is daar helder over: ‘De veranderingen zijn positief voor onze organisatie
maar zijn ook complex en brengen soms ook pijn
met zich mee. Mensen moeten, na jarenlang werken
op een bepaalde manier, hun werk heel anders inrichten. Het gaat veel meer om regie voeren en
toetsen dan om zelf uitvoeren. De leercurve van die nieuwe ervaringen is gunstig omdat bij ons veel
projecten elkaar opvolgen. Uiteindelijk wordt het een succesverhaal, maar dat is het niet meteen. We zien
het HWBP-2 hierin als vliegwiel, al kunnen we natuurlijk niet iedereen op sleeptouw nemen.’
EERSTE DIJKVERSTERKINGSTRAJECT ZUIDELIJKE RANDMEREN EN EEM VOLTOOID
In Amersfoort is binnen het dijkverbeteringspro-
ject Zuidelijke Randmeren en Eem een eerste mijlpaal bereikt. Enkele kilometers dijk langs de
rivier de Eem, onderdeel van de historische Grebbelinie tussen Spakenburg en Rhenen, zijn
door Waterschap Vallei en Veluwe verbeterd. Een van de mooie én leerzame aspecten van dit
project was de betrokkenheid van veel verschil-lende partijen. Daardoor is met de dijk-
verbetering een mooie impuls gegeven aan de omgeving. Ook zijn, na intensief overleg met alle
betrokkenen, de wensen van omwonenden en wensen op recreatief, historisch en sportief
gebied met elkaar verenigd.
Fietspad De Grebbeliniedijk dijk loopt van het centrum van
Amersfoort het landelijk gebied langs de Eem in. Een gebied rijk aan flora en fauna. Niet zo vreemd
dus dat de gemeente Amersfoort aanhaakte bij de dijkverbetering om een mooi recreatief fietspad op
de dijk te realiseren. Inmiddels ligt dat fietspad er, en wandelaars en fietsers maken er dankbaar gebruik
van. Nadat ook het gras was ingezaaid hebben zij de
dijk met de week groener zien worden.
Woonboten en roeiers
De woonbootbewoners die al decennia van hun rust en vrijheid langs de Eem genieten, werden
rechtstreeks geconfronteerd met de dijkverbetering. Lagen ze voorheen aan een doodlopende weg in een
dichtbegroeide oase, na de dijkverbetering liggen ze aan een doorgaand wandel- en fietspad en is de dijk
ontdaan van bomen en struiken. En tijdens de dijkverbetering zelf moesten de woonboten tijdelijk
naar elders worden versleept. Helaas duurde dat door tegenvallers tijdens de uitvoering langer dan gepland.
Ook de mensen van de nabijgelegen jachthaven, een
jachtwerf en een roeivereniging zagen de nieuwe dijk letterlijk onder hun neus groeien. De gemeente
Amersfoort en genoemde partijen zijn van begin af aan zeer intensief betrokken geweest bij de
dijkverbetering. De woonbootbewoners en de
gemeente waar het ging om de inpassing van de woonboten langs de dijk. En de roeivereniging had
voor de bouw van een nieuw onderkomen, het Huis van de Watersport, haar oog had laten vallen op een
locatie aan de dijk. Om de bouw hiervan mogelijk te maken, werd de dijk 10 meter landinwaarts gelegd.
Grebbelinieprofiel
De Grebbeliniedijk is niet alleen een waterkering, maar maakt ook onderdeel uit van de historische
Grebbelinie, die in de 18e eeuw werd aangelegd om vijanden uit het oosten te weerstaan. In de dijk werd
hiervoor een speciaal profiel aangebracht, bestaande uit een zogenoemde walgang, waarover kanonnen
konden worden vervoerd, een iets hoger gelegen ‘banket’, waar de soldaten met hun geweren in de
aanslag lagen en vóór hen een hoge borstwering. In de loop der eeuwen verdween dit profiel.
Nu is in opdracht van de provincie Utrecht een verwijzing naar het Grebbelinieprofiel aangebracht.
Het oorspronkelijke profiel was niet te verenigen met de eisen die een veilige waterkering stelt.
De kazematten (bunkers) die voor de Tweede Wereldoorlog werden gebouwd, konden worden
behouden. Om te voorkomen dat ze een bedreiging vormen voor de dijk, zijn ze geheel afgesloten zodat
er geen water naar binnen kan.
4
No 4 HWBP-2 December 2014
THEMADAG Op 27 november jl. vond de 15e themadag van
het HWBP-2 plaats. Centraal stond het thema “Samen naar de Toekomst”. De dag stond dan
ook in het teken van de opgedane kennis binnen het HWBP-2 en de verdere samen-
werking en kennisdeling binnen en tussen de Hoogwaterbeschermingsprogramma’s. De
themadag werd afgesloten met een panel-discussie met Ben Broens (Ruimte voor de
Rivier), Richard Jorissen (HWBP) en Roeland Hillen (HWBP-2) waar het belang van kennis-
overdracht en kennisdeling nog eens werd benadrukt.
Waterschap Hollandse Delta en Hoogheemraadschap
Hollands Noorderkwartier stonden samen met het programmabureau aan de lat van de organisatie.
In een groot aantal workshops zijn de leerervaringen
vanuit de eigen projecten en organisatie gedeeld.
Na een aftrap in de ochtend door Roeland Hillen en Richard Jorissen, gooiden waterschapstrainees de
knuppel in het hoenderhok. Met een aantal stellingen dat voortkwam uit verwonderpunten tijdens de eerste
werkervaringen stelden zij een aantal “vanzelf-sprekendheden” aan de kaak. Richard Berenschot
van Management Drives deed daarnaast uit te doe-ken hoe je “een dreamteam” kunt formeren. Eén van
de conclusie was dat een dreamteam vooral bewust is van de eigen kwaliteiten en tekortkomingen zodat
het daarop kan handelen.
Op de website staat nadere informatie zoals de presentaties van het plenaire gedeelte en de
verschillende workshops. Hier kunt u meer lezen over het aanbestedingstraject en omgevingsmanagement
van Markermeerdijken, het contractbeheer en
veiligheid tijdens de uitvoering van Zwakke Schakel
Noord-Holland en hoe Hollandse Delta omgaat met Interne Kwaliteitsborging in projecten en de lijn-
organisatie. Daarnaast zijn nieuwe normering en Dijken-op-Veen besproken. Tenslotte is de werkwijze
rondom kabels en leidingen en de omgang met plan-ningen voor en na gunning aan bod gekomen. Voor
meer informatie over deze onderwerpen kunt u contact opnemen met de workshopleider of met het
programmabureau.
Een fotoverslag van de dag is te vinden op deze website
De volgende themadag zal plaatsvinden op donderdag
KAMERCOMMISSIE SPREEKT OVER WATERVEILIGHEID
In het Wetgevingsoverleg Water van de Twee-
de Kamer op 17 november werd onder andere gesproken over de zesde Voortgangsrapporta-
ge (VGR-6). Er ging veel aandacht naar water-veiligheid in het algemeen en de Deltabeslis-
singen. Een korte update.
Rond waterveiligheid ging het bij de behandeling veel over Deltabeslissingen. Gesproken werd onder
meer over de weg naar vaststelling en implementa-tie van de nieuwe norm. Ook ging het gesprek over
een alternatief plan voor de toekomstige bescher-ming van de Rijn – Maasdelta, met een zeesluis in
de Nieuwe Waterweg. Verder ging het over de rela-
tie Nederland - Duitsland in de waterveiligheid in
relatie tot de maximale rivierafvoer.
Bij het gesprek over HWBP-2 kwam de Zwakke Schakel Noord-Holland aan de orde. Na complimenten over de
samenwerkingsgerichte aanpak van dit project en de oplossing die gerealiseerd wordt, werd de Raad van
State procedure over de natuurcompensatie voor steltlopers besproken. Mevrouw Visser van de VVD
wees op de complexiteit van wetgeving rond Natura 2000 in het algemeen en vroeg de minister of zij ervoor
kan zorgen dat partijen snel aan de slag kunnen. De minister gaf hierop aan dat natuurwetgeving de
waterveiligheidsprojecten niet tegenhoudt, maar dat het zaak is dat wetten het niet te ingewikkeld maken.
Er is een evaluatie van de natuurwetgeving gaande die dit aan de orde stelt.
Moet de minister niet méér de regie nemen bij de
integratie van dijkversterking met andere functies rond het Markermeer? Dat was de vraag van mevrouw Jacobi
van de PvdA. De minister wees hier op de eigen verant-woordelijkheden van iedere partij zoals Rijk, provincie,
waterschap en gemeente om dit op een goede manier op te pakken.
In de aanbiedingsbrief van VGR-6 gaf de minister aan
dat HWBP-2 op koers ligt, maar dat tegelijkertijd het op tijd realiseren van projecten een extra inspanning van
waterschappen en het Rijk vraagt. De minister gaf des-gevraagd aan dat hierover op dit moment geen nieuwe
inzichten zijn.
5
No 4 HWBP-2 December 2014
STALEN DAMWANDEN KUNNEN
GOEDKOPER
Bij dijkversterking worden steeds vaker stalen
damwanden gebruikt. Uiteraard moeten die stevig genoeg zijn en lang meegaan. Uit recent
onderzoek blijkt dat we die duurzaamheid onder het motto ‘better safe than sorry’ tot nu
erg behoudend hebben ingeschat. Het onder-zoek laat zien dat we toe kunnen met
minder dikke damwandplanken. Dat levert een flinke besparing op. Inmiddels is een proefjaar
gaande om de nieuwe waarden te testen.
Zo’n stalen damwand moet honderd jaar meekunnen. De samenstelling van de bodem en het grondwater
hebben invloed op de damwand. Daarom was in de
richtlijn uit 1994 van het Expertise Netwerk Water-
veiligheid (ENW) voor planken die in zout water staan een zogenaamde corrosietoeslag van 30 millimeter
opgenomen. En aan de andere kant van het spectrum een toeslag van 1 millimeter voor planken in zoet
water. Het onderzoek laat zien dat niet zozeer de bodem en het grondwater bepalend zijn voor de
levensduur van stalen wanden. Het is daarentegen de aanwezigheid van zuurstof in de grond en mogelijk
de zuurgraad van het water die een negatieve invloed hebben op de duurzaamheid van de materialen.
Dit betekent dat de corrosietoeslag herzien kan worden waardoor stalen damwanden goedkoper
worden.
Analyses Sinds 2003 is de corrosietoeslag van stalen dam-
wanden onderwerp van onderzoek. Eerst vooral in gebieden met veenbodems in Zuid-Holland. Later is
dit uitgebreid naar gebieden met zout grondwater. Vanaf 2012 was HWBP-2 betrokken via de projecten
Kinderdijk-Schoonhovenseveer en diverse projecten bij waterschap Hollandse Delta. Een uitgebreid onder-
zoek van de internationale literatuur liet zien dat de
corrosie van staal in de bodem ‘verrassend klein’ is.
Praktijkonderzoek aan planken die in Nederland zijn getrokken bevestigde dit beeld. Deltares verwerkte
deze resultaten tot een voorstel voor een nieuwe werkwijze rond corrosietoeslag. Die wordt maximaal
4,2 millimeter per honderd jaar.
Proefperiode
Het ENW ziet nu al voldoende waarborgen om te werken met de nieuwe werkwijze; zij gaan akkoord
met het voorstel om de corrosietoeslag te verkleinen
en dus minder dikke damwanden te gebruiken. Men
wil alleen nog een aantal laatste vragen beantwoord zien om absolute zekerheid te hebben en de methode
generiek van toepassing te verklaren. Dit gebeurt in een proefjaar dat loopt tot en met voorjaar 2015.
Dan volgt evaluatie van de nieuwe werkwijze en komt er een generieke richtlijn. Waterschap Hollandse Delta
en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier passen deze kostenbesparende innovatie al toe bij
dijkversterkingen in respectievelijk Spui-West, Spui-
Oost en Hoekse Waard-Zuid en de Koegraszeedijk.
Dit levert hier een besparing op - vergeleken met de oude richtlijn - van ongeveer vijf à tien miljoen euro.
Deze innovatie is ontstaan door de praktijkervaring
dat planken vaak egaal glad uit de bodem verschenen na tientallen jaren van gebruik. Dat was de motivatie
om te komen tot een andere corrosietoeslag, met een beter onderbouwde waarde. (Zie ook het volgende
artikel over de werkgroep Evaluatie dijkversterking)
6
No 4 HWBP-2 December 2014
Colofon Het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma is een samenwerkingsverband tussen de rijksoverheid en de waterkeringbeheerders om op 88 plekken in het land
afgekeurde waterkeringen op een sobere, doelmatige en robuuste wijze te versterken om zodoende Nederland te beschermen tegen overstromingen.
De interne nieuwsbrief van het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma is een
uitgave van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat en waterschappen en verschijnt 4x per jaar. Hebt u berichten voor deze nieuwsbrief,
mail ze s.v.p. naar lies.hesselman@rws.nl. Kent u collega’s die deze nieuwsbrief ook willen ontvangen of wilt u zich afmelden, stuur s.v.p. een mail naar
mirjam.both@rws.nl.
Werkgroep Evaluatie dijkversterking: TERUG- EN VOORUITKIJKEN IN DIJKVERSTERKINGEN Wie vastloopt in de uitvoering van een project
wil dat zo snel mogelijk oplossen. Zonder al te veel bureaucratische rompslomp. Dat was zo’n
30 jaar geleden de motivatie achter de oprichting van de werkgroep Evaluatie dijkver-
sterking. Begonnen met enkele waterschappen, is de werkgroep nu uitgegroeid tot een club
met meer partijen. Oprichter en voorzitter Wijbren Epema vertelt hoe dat werkt.
Epema, jarenlang directeur-ingenieur bij Hoogheem-
raadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlandenen, is tegenwoordig zelfstandig
adviseur. In zijn werk, eind jaren zeventig, bij waterschap Groot Alblasserwaard zag hij een relatief
klein waterschap met een enorme taak. Hoe moest al dat werk zo goed mogelijk georganiseerd worden?
‘Grote grondwerken zijn complex, dingen lopen soms anders dan je denkt,’ zegt Epema. ‘Het leek een
goed idee om zaken samen met andere waterschappen aan te pakken. Om elkaar te
bevragen naar oplossingen en niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden.’
Informeel
Zo werd in de jaren tachtig de werkgroep Evaluatie dijkversterking opgericht. ‘Eerst met enkele
waterschappen, later met meer partijen. Inmiddels zitten de waterschappen in het westen van
Nederland, Noord- en Zuid-Holland aan tafel, en ook de provincie en Rijkswaterstaat en het HWBP-2.’
Formeel bestaat de werkgroep niet eens, maar in de praktijk zitten elke twee maanden zo’n 20 mensen
bij elkaar om hun voordeel te doen met elkaars kennis.
Besparing
‘Als het werk vastloopt omdat er iets onbegrijpelijks gebeurt, moet je snel reageren. Soms is verder
onderzoek nodig. Vraag je dat onderzoek aan bij het
Rijk, dan is dat een langdurige kwestie die meestal
veel vertraging geeft. Binnen de werkgroep brengen wij die extra kosten - in overleg met de subsidiever-
strekker - bij het project zelf onder. Dat is wel een uitgave, maar omdat je de vertraging minimaal
houdt, is dat ook weer een besparing en kun je
verder. Iedereen heeft daar belang bij en de kennis die je opdoet, vloeit naar alle deelnemers van de
werkgroep.’
Vooruit kijken Hoewel de naam van de werkgroep suggereert dat het
om evaluatie achteraf gaat, kijkt de werkgroep ook vooruit. ‘We hebben bijvoorbeeld de werking van
klapankers in de praktijk getest. En we hebben de andere rekenresultaten van nieuwe laboratorium-
proeven rond dijkversterking en de consequenties daarvan in beeld gebracht. Ook het idee dat de
corrosietoeslag bij stalen damwanden wellicht minder kan, is in onze werkgroep uitgewerkt. (Zie elders in
deze nieuwsbrief). Hierna is het binnen HWBP-2 ver-der opgepakt.
Soms leiden oplossingen tot de noodzaak van nieuwe regels. Dan gaat er een voorstel naar het ENW. In die
30 jaar zijn zeker 150 problemen uitgezocht. ‘En dat allemaal zonder budget,’ verklaart Epema. ‘We
zitten elke keer aan tafel omdat we vanuit de praktijk kennis ontwikkelen en daar belang bij hebben.’
Gijsbert Kant (HWBP-2): De versterkingsopgave van
Nederlandse waterkeringen vraagt aandacht nu en in de toekomst. Technische deskundigheid is hierbij van
groot belang. In de voorbereiding én in de uitvoering van deze projecten. Deze deskundigheid is natuurlijk
nodig om tot een voldoende sterke waterkering te komen, maar ook om het gesprek met aannemers te
kunnen voeren, projectrisico´s te beheersen en
effectieve kennisontwikkeling te stimuleren. Het delen
van kennis en ervaring tussen betrokken partijen is daarom van groot belang.
top related