Fidanlık Tekniği - ktu.edu.tr · Vegetatif Üretme Yöntemleri Hetero-vegetatif Ü.(Aşı ile Üretme) Bindirme A. Yarma A. Kabuk A. Yanaştırma A. Auto-vegetatif Üretme Daldırma

(2017-2018 GÜZ DÖNEMİ)

Tohum ve

Fidanlık Tekniği

Prof. Dr. İbrahim TURNA

Vegetatif

Üretme

Yöntemleri

Hetero-

vegetatif

Ü.(Aşı ile

Üretme)

Bindirme A.

Yarma A.

Kabuk A.

Yanaştırma A.

Auto-

vegetatif

Üretme Daldırma ile Ü.

Çelikle Ü.

Gövde Ç

Yaprak Ç.

Göz Ç.

Kök Ç.

Yarı odunsu Ç.

Yumuşak Ç.

Sert Ç.

Hendek D.

Tepe D.

Adi D.

Hava D.

Rizom, Stoma vb.

Kalem Aşısı

Kakma A.

Göz AşısıT - Aşısı

Yama Göz Aşısı

AUTOVEJETATİF ÜRETME YÖNTEMLERİ

•Autovejetatif üretme denilince akla ilk gelençelikle üretme yöntemidir. En yaygın olarakkullanılan bu üretim şeklinin dışında, daldırma ileüretme yöntemleri (adi, hava, tepe ve hendekdaldırması) ve stolonlar, rizomlar, yumrulu kökler,gibi bitki parçalarının kullanıldığı yöntemler deautovejetatif üretim yöntemleri içerisindekalmaktadır.

Seleksiyon Köklendirme Şaşırtma

Kültür

Çelikle

r

Çelikler

ÇELİKLE ÜRETMEÜretilecek bitkiden alınan ve çelik adı verilen bir organ

(kök, gövde parçası, yaprak, sürgün) ile yeni bir bitkininüretilmesi tekniğidir. Yöntem basit ve kolayuygulanabildiği için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Çelikle üretmede bir takım koşullar köklenmeyietkilemektedir. Bunlar, köklenmeye etki eden faktörler içve dış faktörler olarak iki gruba ayrılır.

Çelikle Üretme Koşulları

Köklenmeyi etkileyen dış faktörler

•Senetetik büyüme maddeleri (IAA, IBA, NAA)

•Hava ve köklendirme ortamı nemi

•Hava ve köklendirme ortamı sıcaklığı

•Işık

•Köklendirme ortamının türü

Köklenmeyi Etkileyen iç faktörlerÇeliğin alındığı birey (ortet yaşı)Ortetin beslenme durumuOrtetin köklenme yeteneği

Çelik tipleri A-Sert çelikB-Herdem yeşil sert çelikC-Yaprak çeliğiD-Yaprak tomurcuk çeliğiE-Kök çeliği

Çelikle Üretme İç faktörler

Ortet yaşı köklenmeyi doğrudan etkilemektedir. Genç anaçlardan alınan çeliklerin daha kolay köklendikleri saptanmıştır.

Ortetin beslenme durumu köklenmeyi etkileyen diğer bir unsurdur. C/N oranında daha az azot içeren, dolayısıyla daha fazla karbonhidratın depolandığı ve güneşi daha fazla alan kısımlardan alınması doğru olacaktır.

Çelikle Üretme İç Faktörler

Ortetin köklenme yeteneğinde ise; köklenme hem ortete bağlı olarak ve hem de çeliğin alındığı konuma bağlı olarak değişir. Kavak, Söğüt, Ardıç, Taxus çok kolay köklenebildikleri halde, Acer rubrum, bazı Betula türleri orta derecede köklenmektedir.Meşelerin çoğu, Ks, Kn, dişbudak ve cevizler çok zor köklenen cinsler olup, aşı ile üretimi tercih edilir.

Çelikle Üretme Dış Faktörler (HORMONLAR)

Çeliklerin kolayca köklenmesini sağlamak veya köklenme oranını artırmak için dikim çalışmalarından önce köklenmeyi tahrik eden bazı hormonal maddelerle muamele edilir (IAA; IBA,NAA).

Bunlar çözelti halinde hazırlanabildikleri gibi pudra formunda da kullanılmaktadır. Bunlar 20-200-10000 ppm dozda hazırlanabilmektedir (zayıf veya yoğun çözelti).

Örn. 1000 ml lik %0.01 dozda IBA sıvı çözelti

hazırlamak için 0.1 g (100 mg) IBA tartılarak Alkolde

çözündürülür ve 1000 ml saf suyla karıştırılır.

Kristalleşmeyi önlemek için birkaç damla amonyum

hidroksit damlatılır. Renkli şişede saklanılır.

Kivide perlit ortamında IBA hormonu ile işleme tabi tutularak köklendirilmiş yarı odunsu çelikler

Çelikle Üretme Dış Faktörler

Pudra formda hormon hazırlanması için; Örn. %1 lik IBA lıhormonda 1 g (1000 mg) hormon tartılır. Alkol veya Aseton içinde çözündürülür. 99 g pudra tartılır ve çözündürülmüş alkollü hormon pudraya ilave edilir. Pudra tamamen kuruduktan sonra kullanıma hazır hale gelmiş demektir.

Hormonla işleme hemen tüm bitkiler olumlu cevap vermektedir.

Çelikle Üretme Dış Faktörler (NEM)

Çeliklerin dikiminden sonraki hava ve toprak nemi çok önemlidir. Başlangıçta havanın neminin çok yüksek olması (>%70 veya %90) gerekmektedir.

Bu nedenle yeterli düzeyde köklenmiş fidecikler elde edilinceye kadar, köklendirme kasalarının üstü plastik örtülerle kapatılır. Otomatik kontrollü seralarda ise arzulanan nem ve sıcaklık elde edildiğinde üzerlerinin kapatılmasına gerek duyulmaz.

Hava ve ortam sıcaklığında ise; ideal bir köklenme hava sıcaklığına göre yaklaşık 5 °C daha sıcak olan köklendirme ortamlarında elde edilmektedir.

Buna göre hava sıcaklığı, kullanılan çelik çeşidine ve anaç türe bağlı olarak ortalama 15-25 °C olmalıdır.

(ORTAM SICAKLIĞI)

Çelikle Üretme Dış Faktörler (IŞIK)

Çeliklerde köklenme başarısı karbonhidrat içeriği ile direk ilişkilidir.

Fotosentezin ışık altında gerçekleşen döneminde, ışığın süresi ve parlaklığı önemlidir.

İdeal bir fotosentez için ortamda, direk güneş ışığı yerine difüz ışık olması istenir.

Çelikle Üretme Dış Faktörler

(Köklendirme ortamı)

Köklendirme ortamı olarak toprak, kum, yosun, perlit, vermikülit, talaş, çakıl ve su kullanılır. Türlere göre bu

ortamlarda da başarı oranı değişmekle birlikte, perlit ve

vermikülit ortamları nemli kalabilen ve havalanması iyi olabilen ortamlardır.

Çeliklerin hazırlandıktan sonra hemen dikilmesi gerekir. Dikim sırasında çeliklerin tahminen yarısı köklendirme ortamına sokulmalıdır. Ya da çeliklerin alt uçları ile kasa veya yastık tabanı arasında en az 2.5-5.0 cm mesafe kalması tavsiye edilmektedir. Kullanılacak aralık mesafe ise, çelikler üzerinde bırakılan yapraklar hemen hemen birbirine değecek şekilde ayarlanır.

Yaprak çelikleri ile üretim (Menekşe)

ÇELİKLE ÜRETME YÖNTEMLERİ

1) Gövde Çeliği İle Üretme

•Gövde çeliği, yumuşak, yarı odunlaşmış ve sert çelikleriyle olmak üzere üç grupta toplanmaktadır. Çeliklerin alım yeri, alım şekli, vb. özelliklere göre baş veya uç çeliği, ayak çeliği şeklinde tanımlamaktadır.

a) Yumuşak çelikle üretmede, odunsu bitkilerin henüzodunlaşmamış olan taze ilkbahar sürgünlerindenhazırlanan çelikler kullanılır.

Ortalama olarak 5–12 cm uzunlukta ve üzerinde 2–3nod bulunan taze sürgünler sertleşmeden ilkbaharsonu-yaz başlarında alınır. Toprağa batırılacakkısımlarda yapraklar uzaklaştırılır.

Alınan bu çelikler camekân veya seralarda yastıklaradikilir ve köklendirilir. Kökleme 9–10 ay sürer.Yöntemde kullanılan çelikler genellikle “uç çeliği”şeklindedir. Çünkü bu çelikler daha kolay köklenir.

Bu yöntem süs bitkilerinin üretiminde yaygın olarakçok sayıda türde kullanılmaktadır.

Açelya Vangelya Alıç

Çelik alım zamanı türe göre değişir. Açelya,Weigela (Vangelya), Berberis, Buxus,Crateagus, Lriodendron, Lonicera, Magnolia,Morus, Malus, Alnus, Vaccinium türlerde yazbaşında, Rosa ve Hedera her dönem yeşil çelikverebilirler.

Yumuşak Çeliğin Hazırlanışı ve Köklendirilmesi

b) Yarı odunlaşmış çelikle üretme

Yumuşak çelikle üretmede kullanılan çeliklerin yarıodunlaşmış ve kısmen de sertleşerek odunlaşmayayönelmiş olması durumudur.

Bu yöntem ormangülleri, pitosporumlar, kamelyalar,çobanpüskülleri, limonlar, porsuk, Cryptomeria veardıçlarda kullanılır.

Çeliklerin alım zamanı, büyüme mevsiminin sonlarınadoğru, genellikle Ağustos ayı ve kısmen Eylül başlarıdır.Yarı odunsu çelikler 7.5-15.0 cm uzunlukta tepeye yakınkısımlardaki yapraklar bırakılıp, köklendirme ortamınagirecek olan kısımlarınkiler uzaklaştırılarak yapılır.

Yarı Odunsu Çeliklerle üretmeHerdem yeşil bitkilerde tepe tomurcuğunu taşıyan “baş çelik” ve taşımayan “ayak çelikleri” ile üretim

söz konusu olabileceği gibi , “ökçeli çelik” ve “dipçikli çelik” ile de üretim yapılabilmektedir.

Yarı Odunsu Çeliklerle üretme

Adi çelikler, yalnız o yılın sürgününü içerir. Bunlarda ayak ve baş çeliği olmak üzere iki türlüdür. Ayakçeliği yan tomurcuklardan gelişen sürgünler dahakuvvetli olması nedeniyle baş çeliğine tercihedilmektedir. Her çeliğin boyu 15–18 cm boyunda,üzerinde 3–5 tomurcuk bulunur. Porsuk veArdıçlarda bu yöntem kullanılır.

Ökçeli çelikler, çeliğin tabanında, 2 yıllık odundanküçük bir kısmı da içerir.

Dipçikli çelik ise daha yaşlı dalın 1–2,5 cmuzunluğunda bir parçasını kapsar.

Yarı Odunlaşmış Çelik Tipleri (A=Adi Ç., B=Ökçeli C=

Dipçikli)

Kural olarak bir yaşındaki tamamen olgunlaşmışsürgünlerden elde edilen çelikler kullanılır.

Sert çelik, olgunlaşmış ve odunlaşmış sürgünlerdenelde edilen çeliklere denir. Dolayısıyla çelik alma zamanıolarak, büyümenin durduğu dönem önerilir.

Özellikle iğne yapraklı türlerde sonbahar sonu ve kışbaşları en iyi çelik alma zamanıdır. Bu süre ilkbaharbaşlarına kadar uzatılabilir.

c) Sert (=odun) çelikle üretme

Sert çelikle üretmede sürgünuçları zayıf ve yeterli gözesahip olmadığı için baş veyauç çelik değil ayak çelikleridaha çok kullanılır.

•Sert çelikler kışın yaprağını döken veherdem yeşil iğne yapraklı türlerinüretiminde yaygın bir şekilde kullanılır.

•Genellikle “ayak çeliği” olarak kullanılansert çelikler 1 yaşındaki sürgünlerden,üzerinde 3-5 adet göz bulunacak şekilde birkarış uzunlukta veya biraz daha kısa olarakhazırlanır.

Sert çelikler sonbahar sonlarından başlanarak ilkbahar başlangıcına kadar alınabilir. Sonbaharda hazırlanan çelikler 50-100 lük demetler halinde uç kısımları aşağıya gelecek şekilde rutubetli kumda 4-10 C de saklanabilir.

Köklendirme ortamı derin ve entansif bir şekilde işlenmiş, organik madde içeriği yeterli, gübrelenmiş kumlu balçık tekstüründe olmalıdır.

Dikim sırasında en az iki göz toprak altında, bir göz toprak üstünde kalmalıdır.

Çeliklerin üzeri hafif bir kapatma materyali ile kapatılır.

• Çelik üzerinde bir göz söz konusudur. Çelik yatay olarak toprağa gömülür. Gözden çıkan sürgün genç fidanı meydana getirir.

• Şekil. Göz Çeliği İle Üretim

2) Göz Çeliği İle Üretme

Köklerden alınan parçalarla yapılan bir üretim şekli olup çok kullanılan bir yöntem değildir.

Kök çeliklerinde, köklerde yer alan uyuyan gözler veya adventifgözlerden sürgünler oluşmaktadır. Çelikler dikey veya yatay olarak ortama konabilir.

Kök çeliği ile üretilmesi mümkün ve kolay olan bitki cinsleri ve türleri arasında Populus tremula, P. alba, Albizzia, Alnus, Robinia, Ailanthus, Aesculus, Prunus, Daphne, Rhododendron, Syringa vulgaris türleri sayılabilir

3) Kök Çeliği İle Üretme

Kök çelikleriyle üretme• Kök çelikleri üzerlerinde 3-5 adet göz

bulunacak şekilde 2.5-5.0 cm uzunluğundahazırlanır. Köklendirme ortamına yatayolarak belli aralıklarla dizilir ve üzerleri 1.0-1.5 cm kalınlıkta kumla örtülür. Sürekli nemlitutulur.

Yaprak çelikleriyle üretme

Yaprak-göz çeliği ileüretme yöntemi deorman ağaçlarındapek kullanılmamak-tadır. Ancak orman-gülleri, çay ve asmagibi türlerin üretimin-de kolaylıkla uygula-nabilmektedir.

Yaprak çelikleriyle üretmede ya sadece yaprak ayası yada yaprak sapı ve yaprak ayası birlikte kullanılır.

Kök çelikleriyle üretme

Yaprak çelikleriyle üretme

Üretme ortamı olarak 18-24 C lik bir hava sıcaklığı nemli bir hava, bol ışık, nemli iyi havalanan süzek bir köklenme ortamı istenir.

Rex begonya, Peygamber kılıcı, Menekşe, Kauçuk, Kamelya gibi

süs bitkilerinde başarıyla

uygulanabilmektedir.

Yaprak-tomurcuk çelikleriyle üretme

Yaprak ayası+yaprak sapı+koltuk altı tomurcuğuveya Yaprak ayası+yaprak sapı+koltuk altı tomurcuğu ve küçük bir gövde parçasındanoluşan çeliklerle yapılan üretme şeklidir. Üretim materyalinin olgunlaşmış olması gerekir.

Rhododendron, Diffenbahia, Camelia ve Limonda bu yolla üretim yapılabilir.

Dişli kum iyi bir köklendirme ortamıdır. Çelikler köklendirme ortamına, göz yüzeyden 1.0-1.5 cm derinlikte kalacak şekilde yerleştirilir ve üzeri köklendirme ortamı olarak kullanılan karışımla kapatılır.

DALDIRMA İLE ÜRETMEÇelikle üretilmesi zor, tohum temini mümkün olmayan veya melez yapma özelliği yüksek olan türleri daldırma ile üretmek mümkündür.

Bu yöntem, adi daldırma, hendek daldırması, tepe daldırması, kemer daldırması ve hava daldırmasışeklinde uygulanabilir.

Daldırma ile Üretme Yöntemleri

Adi Daldırma :Anaçtan çıkan dallar bükülüp kavis verilerek sürgün ucu toprak dışında kalacak şekilde toprağa daldırılır. Daldırılan sürgünler 1 yaşında olmalıdır.

Manolya gibi türlerde köklenme için 2-3 yıl beklemek gerekir.

Daldırma genellikle ilkbahar başında yapılır. Haziran sonlarında da yapılabilir.

Corylus, Cornus ve Viburnum da “yaz daldırması” ile çoğaltılır.

Adi Daldırma :

• 1 yaşındaki fidanlar eğimli olarak (30-45 derece) dikilir.

• Tomurcuklar sürmeye başlayınca fidan toprakta açılan 5-10 cmderinlikte bir çizgi içine yatırılır ve birkaç çatalla tespit edilir.

• Dal yatırılmadan önce altına gelen gözler köreltilir. Her gözdengenellikle sürgünler oluşur.

• İlkbaharda toprak altında meydan gelen bu kökler sürgünübesleyecek hale gelirler.

Böylece köklenen sürgünler ana gövdeden ayrılır ve şaşırtılırlar.

Mevcut sürgünler de aynı yöntemle daldırılabilir

Hendek Daldırması (Yatırma) ile Üretme

•Hendek Daldırması

Hendek Daldırması :Toprak yüzüne çıkan sürgünler 8-10 cm boya ulaşınca, bu uzunluğun yarısına kadarlık kısım toprakla doldurulur.

Kökler toprak içinde kalan kısımlarda oluşur.

Daldırma ile Üretme Yöntemleri

Tepe Daldırması: Sürgünleri kolayca bükülemediği için adi daldırma ile üretilemeyen ancak kök boğazından her yıl çok sayıda sürgün veren leylak, ortanca, frenk üzümü, Corylus, Cornus varyeteleri, Manolya hibritleri, japonayvası gibi bitkilerde uygulanan bir üretme yöntemidir.

Tepe daldırması “boğaz doldurma” olarak da isimlendirilir. 1 yıl önceden anaç bitkiler dikilir. Yıl içinde üç kez toprakla büyüyen sürgünler doldurulur.

Tepe Daldırması

Uygulamada, bir yıl önceden yetiştirilen bitkilerin kök boğazlarının 5–10 cm üstünden gövde kısmı kesilir (C) ve buradan çok sayıda sürgünün çıkması sağlanır.

Tekniğine uygun bir üretmeyle bir anaç 15-20 yıl kullanılabilmektedir.

Büyüme dönemi sonunda yaprak dökümünü takiben fidanlar ayrılır.

Sürgünler ilkbaharda 8–12 cm boya ulaşınca sürgünlerin boğazıkademeli olarak toprakla doldurulur. Köklenme olduktan vesürgünler belirli bir boya (20–25 cm) ulaştıktan sonra vejetasyondönemi dışında anaçtan ayrılarak yeni bitkiler elde edilir.

• Anaca bağlı dalın köklenmesi adi daldırmada olduğu gibi toprakta değil dal üstünde yani havada olması durumudur.

• Yöntemde köklendirilmesi istenen dallar veyasürgünler üzerinde dalın ucunun 15–20 cmaltından halkalama, yarma veya yukarı doğruçizerek yaralanmalar yapılır. Köklenme 2-3 aydameydan gelir.

• Bu yaralı yerlere nemlendirilmiş yosun, turba vb.köklendirme ortamı sarılarak üzeri suyugeçirmeyen ince bir polietilen plastik örtüylekapanarak iki ucundan sıkıca bağlanır.

• Yara dokularından yeterli köklenmeleroluştuktan sonra vejetasyon devresi sonunda bukısımlar ana bitkiden ayrılır ve böylece yeni bitkielde edilir.

Kauçuk’ta Hava Daldırması İle Üretimi

Hava Daldırması ile Üretme

Hem açık alan koşullarında hem de sera koşullarında

uygulanabilir.

Hava Daldırması

Diğer Autovejetatif Üretme Yöntemleri

• Kollarla Üretme : Bitkinin kök boğazındaki bir yaprağınkoltuğundan çıkan, toprak yüzeyine yatık olarak büyüyen,üzerinde boğumlar içeren ve bu boğumlardan her birindeyeni bir bitki meydana getiren özelleşmiş gövdeler “kol”olarak adlandırılır.

• Kordela, Fregaria, Saxifraga da uygulanır.

Diğer Autovejetatif Üretme Yöntemleri

Stolonlarla Üretme : Tepe tomurcuğundan oluşan ince hava sürgünleri stolon olarak isimlendirilir.

Bu üretme şeklinde toprak üstü sürgünler 3-5 cm likküçük parçalara ayrılır ve ihtiyaç duyulan alana, tohum eker gibi serpilerek ekilir.

Bermuda çimi güney bölgelerimizdeki sıcak kurak yörelerimizde yaygın bir şekilde kullanılır. Stolonlartoprakla temasa geçtiklerinde yeni bitkiyi oluştururlar.

Rizomlarla Üretme : Toprak altında veya üstünde toprağa paralel olarak büyüyen, silindire benzer görünümde, besin maddelerinin depolandığı, ince ve uzun, etli gövde ve dallar “rizom” olarak isimlendirilir.

Nodlardan çıkan büyüme konileri toprak üstü kısımlarını, nodların alt kısımlarındaki adventif tomurcuklardan çıkan kökler ise bitkinin toprak altı kısımlarını meydana getirir.

Diğer Autovejetatif Üretme Yöntemleri

• Etli veya Yumru Köklerle Üretme :Yumru kökler kışbaşlangıcında sökülür ve birkaç gün kurutulduktan sonra uygun şartlarda (4-10 C) talaş, kuru yosun veya yonga içinde saklanarak, ilkbaharda parçalara ayrılarak ayrı ayrı dikilir.

Cyclamen yumru

köklü üretime örnek

olarak verilebilir.

HeterovegetatifÜretme (Aşı İle

Üretme)

Genel Aşı Kuralları;

HETEROVEGETATİF (=AŞI İLE) ÜRETME

Anaçla aşı kalemi veya göz arasında akrabalık olmalıdır.

Kalemler mümkün olduğunca taze, sağlıklı ve tomurcuklar uyanmadan alınmalıdır.

Kullanılan kesici aletler temiz ve çok keskin olmalıdır.

Kalemler alınır alınmaz, hemen aşı yapılmalı,

Serada yapılan aşı çalışmalarında, sıcaklık ve rutubet çok iyi dengelenmeli,

Aşı ile altlıkta kambiyum çakışması olmalıdır.

Altlıkla aşı kalemi aşı türüne göre aynı kalınlıkta olabileceği gibi altlık daha kalın da olabilir.

Aşı ile üretme tekniği, üretilmesi istenilen bitkinin bir parçasını, kökünden faydalanmak istenilen başka bir bitki ile kaynaştırarak tek bir bitki olarak geliştirme tekniğidir.

Aşı ile üretme, doku veya bir organın bir bitkinin diğer bir bitkiye transplantasyon’u ile olmaktadır.

• Aşıda bitkinin kök kısmını oluşturacak olan aşı kısmına “anaç” veya “altlık”, asıl üretilmesi istenen bitkiden alınan kısma ise “kalem” veya “göz” adı verilir.

• Anaçlık veya altlık kök sistemini geliştirirken, aşı kalemi de gövde ve tacı geliştirmektedir.

• Anaca veya altlığa “hypobiot”, aşı kalemine veya göze “epibiot” ve aşılı fidana da “dibiot” denir.

• Aşıda esas olan aşılanacak anaç ile kalemin kambiyumlarının çakıştırılmasıdır.

KAMBİYUM:Çift çenekli bitkilerin gövde ve kökünde yer alan, yeni

odun ve soymuk tabakaları oluşturarak bitkinin kalınlaşmasını

sağlayan ve meristem hücrelerinden meydana gelen tabaka. Bitkilerin

iletim demetlerinde, bir ya da birkaç sıra meristematik hücre

tabakasından oluşan, ikincil kalınlaşmayı ve enine büyümeyi sağlayan

doku.

Aşı Yöntemleri

Kalem Aşısı Yöntemleri

1. Yanaştırma

2. Yarma

3. Bindirme

4. Kabuk

5. Kakma

Göz aşısı yöntemleri

1. T-göz aşısı

2. Ters T göz aşısı

3. Yama göz aşısı (yongalı-yongasız)

Üzerinde birkaç tomurcuk bulunan ve bir sürgünden oluşan kalemler ile yapılan aşılara, kalem aşılarıdenir.

Bunlarında pek çok çeşitleri vardır. Bunlar arasında en çok kullanılan• Yanaştırma,• Yarma, • Bindirme, • Kabuk ve• Kakma aşı yöntemleri kısaca tanıtılacaktır.

A) KALEM AŞISI YÖNTEMLERİ

1) Yanaştırma (=Yandan oturtma= Parafin) Aşısı

Bu yöntem daha çok aşı kaleminin ince, anaçlığın ise kalın olduğu durumlarda kullanılır.Bu yöntemde iki bitkinin kesit yüzeylerinin alacağı şekle

göre çeşitli tipleri vardır. Bunlar arasında “kertikli, dilciklive kakmalı” yanaştırma aşıları sayılabilir.

Normal

Yandan Bindirmeli

Yanaştırma Aşısı

Yanaştırma Aşı

Yanaştırma Aşı

Bu yöntemde anaç ile kalem aynı kalınlıkta (a) yada aşı kalemi az ince (b) olabilir. Yaygın olarak kullanılmaktadır.

Aşı Kalemi Anaçtan İnce Anaç ve Aşı Kalemi Aynı

Kalınlıkta

2) Yarma Aşısı

Yarma Aşı

Yarma Aşı

Sarıçamda Seçilmiş Plus Ağaç

Sedir Tohum Bahçesi

Karaçam Tohum Bahçesi

Sarıçamda yarma aşı: a) altlıkta aşı yerinin açılması,

b) aşılama, c) aşı yerinin bantla sarılması, d) bandın

aşı macunu ile kapatılması

Plus ağaçtan aşı kalemi alınması

a

b c

d

Tohum bahçesi tesisi için aşılı fidan

• Aşı kalemi ile anacın aynı kalınlıkta olduğu hallerde uygulanır. Gerek anaçta ve gerekse aşı kaleminde kesim yüzeyleri mail olarak birbirine intibak edecek şekilde kesilir. Anaçlık ile aşı kalemi arasındaki bindirme yüzeylerinin durumuna göre; eğik, dilcikli, semerli ve omega bindirme aşı şeklinde isimlendirilir. Carataegus, Robinia, Fraxinus, Aesculus, Corylus, Betula, Fagustürleri varyetelerinde kullanılır.

Omega (1), Semerli (2) ve Eğik (3,4) Bindirme Aşıları

3) Bindirme (=Kopulasyon) Aşısı

Bindirme Aşı

Bindirme Aşılar

Semer Aşı Kama aşı Eğik aşı

Omega aşı

Bu yöntemde anacın kabuğu dik bir kesimle ikiye ayrılır.Kalem kesilerek yassı bir biçimde hazırlanır ve kabuğunarasına yerleştirilir. Daha sonra rafya ve lastik bantlabağlanarak macunlanır ve aşı işlemi sona erdirilir.

Kabuk Aşısının

İbreli Türlerde

Uygulanışı

4) Kabuk Aşısı

Kabuk Aşısı

Kabuk aşısı

• Anaç kalemden daha kalındır. Anaçlığın tepesi uygun bir yerden hafif meyilli veya pürüzsüz bir kesit oluşturulacak şekilde kesilir. Kesit yüzeyinden aşağıya doğru 3–4 cm uzunluğunda üç köşeli bir kama oyuğu açılır. Aşı kaleminde de bu oyuğa uygun üç köşeli bir kesit oluşturulur ve kambiyumlar çakışacak şekilde birleştirilir. Bu işlem tek taraflı olabileceği gibi çift taraflı da yapılabilir

Kakma veya Keçi Ayağı Aşısı (a) Tek taraflı, (b) Çift taraflı

5) Kakma (=Keçi Ayağı=Üçgen=Triagul) Aşısı