Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan DEPED COP...DEPED COP i Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan 4 Patnubay ng Guro Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
Post on 13-Dec-2020
42 Views
Preview:
Transcript
DEPED COPY
i
Edukasyong Pantahananat
Pangkabuhayan
4
Patnubay ng Guro
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro
Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
iii
PAUNANG SALITA
Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.
Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.
Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
v
Yunit 3 Agriculture 127Aralin 1 Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental 128Aralin 2 Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Teknolohiya 130Aralin 3 Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa
Pangangailangan132
Aralin 4 Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang Gulay
134
Aralin 5 Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba pang Mga Halamang Angkop Dito
137
Aralin 6 Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng Mga Halamang Ornamental
140
Aralin 7 Paggawa ng Disenyo ng Pagtatanim ng mga Halamang Ornamental
143
Aralin 8 Pagpili ng Itatanim na Halamang Ornamental 145Aralin 9 Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng
Halamang Ornamental147
Aralin 10 Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o Patutubuin
150
Aralin 11 Pagpaparami ng Halamang Ornamental 153Aralin 12 Pagpaparami ng Halaman sa Paraang Pagpuputol 155Aralin 13 Paraan ng Pagbubungkal ng Lupa 156Aralin 14 Paggawa ng Organikong Pataba (Composting) 158Aralin 15 Paglalagay ng Abono sa Halaman 160Aralin 16 Paraan ng Paggamit ng Kagamitang Paghahalaman 162Aralin 17 Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang
Ornamental164
Aralin 18 Plano sa Pagbebenta ng Halamang Ornamental 166Aralin 19 Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental 167Aralin 20 Talaan ng Puhunan at Ginastos 169Aralin 21 Plano sa Tuloy Tuloy na Pagpapatubo ng Halamang
Ornamental171
Aralin 22 Kabutihang Dulot sa Pag-aalaga ng Hayop 172
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
vi
Aralin 23 Mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Bahay 174Aralin 24 Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop 176Aralin 25 Ligtas na Tirahan ng mga Alagang Hayop 178Aralin 26 Tamang Paraan sa Pag-aalaga ng Hayop 180Aralin 27 Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop
Upang Kumita182
Aralin 28 Pagpili ng Pararamihing Hayop 186Aralin 29 Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain Upang
Makapagparami ng Hayop189
Aralin 30 Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng Hayop 193Aralin 31 Pag-iingat na Dapat Gawin Kung Mag-aalaga ng Hayop 200Aralin 32 Mga Kautusan/Batas Tungkol sa Pangangalaga ng
Pararamihing Hayop205
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
ix
Repu
blic
of
the
Phili
ppin
es
Dep
artm
ent
of E
duca
tion
Dep
Ed C
ompl
ex, M
eral
co A
venu
e Pa
sig
City
D
ecem
ber
2013
K T
O 1
2 CU
RRIC
ULU
M G
UID
E
EDU
KAS
YON
G PA
NTA
HAN
AN A
T PA
NGK
ABU
HAY
AN (E
PP)
and
TECH
NO
LOGY
AN
D L
IVEL
IHO
OD
ED
UCA
TIO
N
(TLE
)
Grad
e 4
(G
rade
1 to
Gra
de 10
)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
x
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xi
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
De
scrip
tion
of Fr
amew
ork
Tech
nolog
y an
d Liv
eliho
od E
duca
tion
enco
mpas
ses t
he fi
eld o
f Hom
e Ec
onom
ics (H
.E.);
Indu
strial
Arts
(IA)
; Agr
i-Fish
ery
Arts
(AFA
); an
d In
forma
tion,
Comm
unica
tion.
and
Tech
nolog
y (IC
T). T
he 24
TLE
cour
ses c
an b
e cate
goriz
ed u
nder
any o
f the
se fie
lds.
TLE
as a
cou
rse h
as tw
o str
eams—
the
TR-b
ased
TLE
and
the
Entre
pren
eur-b
ased
TLE—
and
ever
y sc
hool
has
a ch
oice
as to
whic
h str
eam
to o
ffer,
with
con
sider
ation
for
facult
y, fac
ilities
, and
reso
urce
s.
Both
stre
ams
are
bas
ed
on th
e Tr
aining
Reg
ulatio
ns, b
ut th
e En
trepr
eneu
r-bas
ed T
LE e
mbed
s en
trepr
eneu
rship
conc
epts
in th
e tea
ching
of t
he va
rious
subje
cts in
HE
, IA
, AFA
, and
IC
T.
TL
E is
gear
ed to
ward
s the
dev
elopm
ent o
f tec
hnolo
gical
profi
cienc
y an
d is
anch
ored
on
know
ledge
and
infor
matio
n, en
trepr
eneu
rial c
once
pts,
proc
ess
and
deliv
ery,
work
value
s, an
d life
skills
. This
mea
ns th
at th
e TLE
that
works
is o
ne w
hich
is bu
ilt on
adeq
uate
maste
ry of
know
ledge
and
infor
matio
n, sk
ills an
d pr
oces
ses,
and
the a
cquis
ition
of pr
oper
wor
k valu
es a
nd lif
e sk
ills. T
he T
LE th
at is
func
tiona
l is o
ne w
hich
equip
s stu
dent
s with
skills
for l
ifelon
g lea
rning
. TLE
that
is co
ncer
ned
only
with
mer
e de
finitio
n of
terms
is m
eanin
gless
and
shall
ow. T
LE th
at is
focus
ed o
n ma
stery
of sk
ills a
nd p
roce
sses
with
out r
ight w
ork v
alues
is a
nemi
c an
d da
nger
ous.
An e
ffecti
ve T
LE is
one
that
is fou
nded
on
the
cogn
itive,
beha
viora
l, or
psy
chom
otor
and
affe
ctive
dim
ensio
ns o
f hum
an d
evelo
pmen
t. Th
erefo
re te
achin
g TL
E me
ans t
each
ing fa
cts, c
once
pts,
skills
, and
va
lues i
n the
ir en
tirety
.
The d
iagra
m lik
ewise
show
s tha
t ent
repr
eneu
rial c
once
pts a
lso fo
rm p
art o
f the
foun
datio
n of
quali
ty TL
E. It
is ex
pecte
d th
at T
LE st
uden
ts, af
ter u
sing
the
Lear
ning
Modu
les
on E
ntre
pren
eursh
ip-ba
sed
TLE,
imbib
e th
e en
trepr
eneu
rial s
pirit
and
cons
eque
ntly
set u
p th
eir o
wn b
usine
sses
in th
e ar
eas
of Ag
ri-Fis
hery
Arts,
Indu
strial
Arts
, Hom
e Ec
onom
ics, a
nd In
forma
tion a
nd C
ommu
nicati
on T
echn
ology
.
TLE
by it
s natu
re is
dom
inant
ly a
skill
subje
ct; h
ence
the
teach
er m
ust e
ngag
e stu
dent
s in
an e
xper
ientia
l, co
ntex
tuali
zed,
and
auth
entic
teac
hing-
learn
ing p
roce
ss. I
t is a
su
bject
in wh
ich st
uden
ts lea
rn b
est b
y doin
g. It
is int
egra
tive i
n ap
proa
ch. F
or in
stanc
e, it
integ
rates
entre
pren
eursh
ip wi
th al
l the
area
s of T
LE. I
t int
egra
tes co
ncep
ts, sk
ills,
and v
alues
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xii
K to
12
BASI
C ED
UCAT
ION
CURR
ICUL
UM
I.
LEAR
NING
ARE
A ST
ANDA
RD
II.
KEY
STAG
E ST
ANDA
RDS
Grad
es 4–6
Gr
ades
7–1
0 Gr
ades
11–
12
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
know
ledge
and s
kills
in en
trepr
eneu
rship
& IC
T, Ag
ricult
ure,
Home
Econ
omics
, and
Indu
strial
Arts
tow
ard th
e imp
rove
ment
of pe
rsona
l life,
fam
ily, a
nd
comm
unity
The l
earn
er de
mons
trates
an un
derst
andin
g of t
he
basic
conc
epts
of se
lected
TLE c
ourse
in H
ome
Econ
omics
, Ind
ustri
al Ar
ts, A
gricu
lture
and F
isher
y Arts
an
d ICT
comp
etenc
ies co
mmon
to T
LE co
urse
s suc
h as
use a
nd m
ainten
ance
of to
ols, o
bser
ving,
safet
y in t
he
workp
lace,
mens
urati
on an
d calc
ulatio
n, an
d int
erpr
eting
tech
nical
draw
ings;
and g
ains s
pecia
lized
know
ledge
and s
kills
in at
least
one T
LE th
at wo
uld
enab
le him
/her
to ob
tain N
C II.
The l
earn
er de
mons
trates
spec
ialize
d tec
hnica
l skil
ls th
at wo
uld en
able
him/h
er to
obtai
n NC
II.
The l
earn
er de
mons
trates
the k
nowl
edge
, skil
ls, va
lues,
and a
ttitu
des (
KSVA
) in T
echn
ology
and L
ivelih
ood E
duca
tion (
TLE)
, whic
h will
enab
le
him/h
er to
gain
emplo
ymen
t, be
come
an en
trepr
eneu
r, a m
iddle
level
manp
ower
and/
or pu
rsue h
igher
educ
ation
.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
III.
G
RA
DE
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S G
RA
DE
LEV
EL
LEV
EL S
TAN
DA
RD
S
4 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
basi
c kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
agr
icul
ture
, ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
that
can
hel
p im
prov
e se
lf an
d fa
mily
life
.
5 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
incr
ease
d kn
owle
dge,
ski
lls, a
nd v
alue
s in
ent
repr
eneu
rshi
p an
d IC
T, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ard
impr
ovin
g fa
mily
life
and
the
com
mun
ity.
6 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
enha
nced
and
exp
ande
d kn
owle
dge
in e
ntre
pren
eurs
hip
& I
CT, a
gric
ultu
re, h
ome
econ
omic
s, a
nd in
dust
rial a
rts
tow
ardt
he
impr
ovem
ent o
f the
fam
ily’s
eco
nom
ic li
fe a
nd t
heco
mm
unity
.
7 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of b
asic
con
cept
s an
d un
derly
ing
prin
cipl
es in
dev
elop
ing
fund
amen
tal s
kills
in E
xplo
rato
ry T
echn
olog
y an
d Vo
catio
nal E
duca
tion
(EPP
/TLE
/TVE
).
8 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
9 Th
e le
arne
r de
mon
stra
tes
an u
nder
stan
ding
of h
is/h
er P
erso
nal E
ntre
pren
euria
l Com
pete
ncie
s (P
ECs)
, the
env
ironm
ent a
nd m
arke
t, an
d pr
oces
s/pr
oduc
tion
and
deliv
ery
of th
e Te
chno
logy
& V
ocat
iona
l Edu
catio
n co
urse
in w
hich
he/
she
has
spec
ializ
ed.
10
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f his
/her
Per
sona
l Ent
repr
eneu
rial C
ompe
tenc
ies
(PEC
s), t
he e
nviro
nmen
t and
mar
ket,
and
proc
ess/
prod
uctio
n an
d de
liver
y of
the
Tech
nolo
gy &
Voc
atio
nal E
duca
tion
cour
se in
whi
ch h
e/sh
e ha
s sp
ecia
lized
.
11
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f the
prin
cipl
es in
pre
parin
g a
crea
tive
and
inno
vativ
e bu
sine
ss p
lan
as it
rel
ates
with
mar
ketin
g, o
pera
tions
an
d hu
man
res
ourc
e, a
nd s
impl
e ac
coun
ting
and
finan
cial
pla
ns to
det
erm
ine
the
feas
ibili
ty a
nd v
iabi
lity
of t
he b
usin
ess
of h
is/h
er te
chno
logy
and
Vo
catio
nal s
peci
aliz
atio
n.
12
The
lear
ner
dem
onst
rate
s an
und
erst
andi
ng o
f of t
he p
rinci
ples
in a
pply
ing
the
busi
ness
pla
n of
his
/her
cho
ice
base
d on
his
/her
T&
VE s
peci
aliz
atio
n.
IV
. TI
ME
ALL
OTM
ENT
G
rade
4
Gra
de 5
G
rade
6
Gra
de 7
G
rade
8
Gra
de 9
G
rade
10
Dai
ly
50m
ins
50m
ins
50m
ins
Wee
kly
4h
ours
4h
ours
4h
ours
4h
ours
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xiv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
G
rad
e 4
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Co
mpe
tenc
ies)
C
OD
E
Gra
de
4 –
IC
T a
nd
EN
TR
EP
RE
NE
UR
SH
IP
1.
En
trep
rene
ursh
ip
Ang
mag
-aar
al a
y…
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pto
ng
“ent
repr
eneu
rshi
p”
Ang
mag
-aar
al a
y…
na
ipal
iliw
anag
ang
mga
ba
taya
ng k
onse
pto
ng
pagn
eneg
osyo
1.1
naip
alili
wan
ag a
ng k
ahul
ugan
at
kaha
laga
han
ng “
entr
epre
neur
ship
” E
PP
4IE
-0
a-1
1.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga k
atan
gian
ng
isan
g en
trep
rene
ur
EP
P4
IE-
0a-
2
1.3
natu
tuko
y an
g m
ga n
agin
g m
atag
umpa
y na
en
trep
rene
ur s
a pa
may
anan
, ba
nsa,
at
sa
iban
g ba
nsa
EP
P4
IE-
0b
-3
1.4
nata
tala
kay
ang
iba’
t-ib
ang
uri n
g ne
gosy
o E
PP
4IE
-0
b-4
2.
Li
gtas
at
resp
onsa
blen
g ga
mit
ng I
CT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
sa
pagg
amit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter,
In
tern
et, at
em
ail s
a lig
tas
at r
espo
nsab
leng
pa
mam
araa
n
2.1
naip
alili
wan
ag a
ng m
ga p
anun
tuna
n sa
pa
ggam
it ng
com
pute
r, I
nter
net,
at
emai
l E
PP
4IE
-0
c-5
2.
2 na
tata
laka
y an
g m
ga p
anga
nib
na d
ulot
ng
mga
di-ka
nais
-nai
s na
mga
sof
twar
e (v
irus
at
mal
war
e), m
ga n
ilala
man
, at
mga
pag
-asa
l sa
Inte
rnet
EP
P4
IE -
0c-
6
2.3
naga
gam
it an
g co
mpu
ter,
Int
erne
t, a
t em
ail
sa li
gtas
at
resp
onsa
blen
g pa
mam
araa
n E
PP
4IE
-0d
- 7
3.
Pa
ngan
gala
p at
pag
sasa
ayos
ng
im
porm
asyo
ngga
mit
ang
ICT
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
com
pute
r at
Int
erne
t sa
pa
ngan
gala
p at
pa
gsas
aayo
s ng
im
porm
asyo
n
naka
gaga
mit
ng c
ompu
ter
at I
nter
net
sa
pang
anga
lap
at
pags
asaa
yos
ng
impo
rmas
yon
3.1.
na
ipal
iliw
anag
ang
kaa
lam
an s
a pa
ggam
it ng
co
mpu
ter
at I
nter
net
bila
ng m
apag
kuku
nan
ng ib
a’t
iban
g ur
i ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-0
d-
8
3.2.
na
gaga
mit
ang
com
pute
r fil
e sy
stem
E
PP
4IE
-0
e-9
3.
3.
naga
gam
it an
g w
eb b
row
ser
at a
ng b
asic
fe
atur
es n
g is
ang
sear
ch e
ngin
e sa
pa
ngan
gala
p ng
impo
rmas
yon
EP
P4
IE-
0e-
10
3.4.
na
gaga
mit
ang
mga
web
site
sa
pang
anga
lap
ng im
porm
asyo
n E
PP
4IE
-0
f-1
1
3.5.
na
koko
pya
o na
da-d
ownl
oad
sa c
ompu
ter
ang
naka
lap
na im
porm
asyo
n m
ula
sa I
nter
net
EP
P4
IE-
0f-
12
4.
Pa
g-su
suri
ng
Impo
rmas
yon
naip
amam
alas
ang
ka
alam
an a
t ka
kaya
han
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
4.1
naka
gaga
wa
ng t
able
at
tsar
t ga
mit
ang
wor
d pr
oces
sing
E
PP
4IE
-0
g-1
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xv
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Gam
it a
ng I
CT
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mai
pak
ita
ang n
um
eric
al
at t
ekst
ual
na
impor
mas
yon s
a pam
amag
itan
ng m
ga
table
at
tsar
t
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
mag
pak
ita
ng
impor
mas
yon
4.2
nak
agag
awa
ng t
able
at
tsar
t gam
it a
ng
elec
tron
ic s
pre
adsh
eet
tool
EP
P4
IE-
0g
-14
4.3
nak
akap
ag-s
ort
at f
ilter
ng im
por
mas
yon
gam
it a
ng e
lect
ronic
spre
adsh
eet
tool
E
PP
4IE
-0
h-1
5
5.
Kom
unik
asyo
n
at
kola
bor
asyo
n
gam
it a
ng I
CT
nai
pak
ikita
ang k
aala
man
at
kas
anay
an s
a pag
gam
it
ng
nak
agag
amit n
g e
mai
l
5.1.
nak
apag
pap
adal
a ng s
arili
ng e
mai
l E
PP
4IE
0
h-1
6
5.2.
nak
asas
agot
sa
emai
l ng ib
a E
PP
4IE
-0
h-1
7
5.3.
nak
apag
pap
adal
a ng e
mai
l na
may
kal
akip
na
dok
um
ento
o ib
a pan
g m
edia
file
E
PP
4IE
-0
i-1
8
6.
Pag
likha
ng
know
ledge
pro
duct
s
nai
pak
ikita
ang
kaal
aman
at
kaka
yahan
sa
pag
gam
it n
g
pro
duct
ivity
tool
s upan
g
lum
ikha
ng m
ga
know
ledge
pro
duct
nak
agag
amit n
g
pro
duct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng m
ga
kn
owle
dge
pro
duct
s
6.1.
nak
aguguhit g
amit a
ng d
raw
ing t
ool o
gra
phic
s so
ftw
are
EP
P4
IE -
0i-
19
6.
2.
nak
akap
ag-e
dit n
g p
hot
o gam
it a
ng b
asic
phot
o ed
itin
g t
ool
EP
P4
IE -
0i-
20
6.
3.
nak
agag
awa
ng d
okum
ento
na
may
pic
ture
gam
it a
ng w
ord p
roce
ssin
g t
ool o
des
ktop
publis
hin
g t
ool
EP
P4
IE -
0j-
21
6.4.
nak
agag
awa
ng m
aikl
ing r
epor
t na
may
ka
sam
ang m
ga
table
, ts
art,
at
phot
o o
dra
win
g g
amit a
ng ib
a’t
iban
g t
ools
na
nak
asan
ayan
EP
P4
IE -
0j-
22
Gra
de 4
– A
GR
ICU
LT
UR
E
1.
Pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
pag
tata
nim
ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bi
lang
isan
g ga
wai
ng
pagk
akak
itaan
nais
asag
awa
ang
pagt
atan
im, pa
g-aa
ni, at
pa
gsas
apam
iliha
n ng
ha
lam
ang
orna
men
tal s
a m
asis
tem
ang
pam
amar
aan
1.1
nais
asag
awa
ang
mga
kas
anay
an a
t ka
alam
an
sa p
agta
tani
m n
g ha
lam
ang
orna
men
tal b
ilang
is
ang
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0a-
1
1.2
nata
tala
kay
ang
paki
naba
ng s
a pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l, pa
ra s
a pa
mily
a at
sa
pam
ayan
an
EP
P4
AG
-0a-
2
1.3
naga
gam
it an
g te
knol
ohiy
a/In
tern
et s
a pa
gsag
awa
ng s
urve
y at
iba
pang
pan
anal
iksi
k ng
was
to a
t m
akab
agon
g pa
mam
araa
n ng
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l
EP
P4
AG
-0b
-3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.4.
na
kapa
gsas
agaw
a ng
sur
vey
upan
g m
atuk
oy a
ng m
ga s
umus
unod
: 1.
4.1
mga
hal
aman
g or
nam
enta
l ayo
n sa
ik
agag
anda
ng
taha
nan
, gu
sto
ng m
amim
ili,
pana
hon,
pang
anga
ilang
an a
t ki
ta n
g m
ga
nagt
atan
im
1.4.
2
pagb
abag
o sa
kal
akar
an s
a pa
gpap
atubo
ng
hala
man
g or
nam
enta
l (
hal:
“int
ercr
oppi
ng”
ng h
alam
ang
gula
y sa
ha
lam
anan
g or
nam
enta
l, at
bp)
1.4.
3 D
isen
yo o
pla
non
g pa
gtat
anim
ng
pinag
sam
ang h
alam
ang
orna
men
tal a
t ib
a pa
ng m
ga h
alam
ang
angk
op d
ito
1.4.
4 pa
gkuk
una
n n
g m
ga h
alam
an a
t ib
a pa
ng
kaila
ngan
sa
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
4.5
para
an n
g pa
gtat
anim
at
pagp
apat
ubo
EP
P4
AG
-0c-
4
1.5
naka
gaga
wa
ng d
isen
yo n
g ha
lam
ang
orna
men
tal s
a tu
long
ng
basi
c sk
etch
ing
at
tekn
oloh
iya
EP
P4
AG
-0
c-5
1.6
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n sa
pa
gpap
atub
o/pa
gtat
anim
ng
hala
man
g or
nam
enta
l 1.
6.1
pagp
ili n
g ita
tani
m
1.6.
2 pa
ggaw
a/pa
ghah
anda
ng
tani
man
1.
6.3
pagh
ahan
da n
g m
ga it
atan
im o
pat
utub
uin
at it
atan
im
1.6.
4
pagt
atan
im a
yon
sa w
asto
ng p
amam
araa
n
EP
P4
AG
-0d
-6
1.7
naip
alili
wan
ag a
ng il
ang
para
an n
g
pagp
apar
ami n
g ha
lam
an t
ulad
ng
pagt
atan
im
sa la
ta a
t la
yering
/mar
cott
ing
EP
P4
AG
-0e-
7
1.8
nais
asag
awa
ang
mas
iste
man
g
pang
anga
laga
ng
tani
m
1.8.
1 p
agdi
dilig
, pa
gbub
ungk
al n
g lu
pa,
pagl
alag
ay n
g ab
ono,
pag
gaw
a ng
abo
nong
or
gani
ko a
tbp
EP
P4
AG
-0e-
8
1.9
naip
akik
ita a
ng p
agka
map
amar
aan
sa
pagg
amit
ng m
ater
yale
s, p
anah
on a
t pe
ra s
a E
PP
4A
G-0
e-9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xvii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
pagp
apat
ubo
ng h
alam
ang
orna
men
tal
1.10
na
isas
agaw
a an
g w
asto
ng p
ag-a
ani/
pags
asap
amili
han
ng m
ga h
alam
ang
orna
men
tal
EP
P4
AG
-0f-
10
1.11
na
kaga
gaw
a ng
pla
no s
a pa
gbeb
enta
ng m
ga
hala
man
1.
11.1
p
agsa
saay
os n
g pa
nind
a 1.
11.2
p
ag-k
umbi
nsi s
a m
amim
ili
1.11
.3 p
agta
tala
ng
puhu
nan
at g
inas
tos
EP
P4
AG
-0f-
11
1.12
na
isas
agaw
a na
ng m
ahus
ay a
ng
pagb
eben
ta n
g ha
lam
ang
pina
tubo
E
PP
4A
G-0
g-
12
1.
13
natu
tuos
ang
puh
unan
, ga
stos
, ki
ta a
t m
aiim
pok
EP
P4
AG
-0g
-1
3
1.14
na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g pa
tulo
y na
pa
gpap
atub
o ng
hal
aman
g or
nam
enta
l bila
ng
pagk
akak
itaan
g ga
wai
n
EP
P4
AG
-0g
-1
4
2.
Pag-
aala
ga n
g ha
yop
na
ipam
amal
as a
ng p
ang-
unaw
a sa
pan
imul
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pag-
aala
ga n
g ha
yop
sa
taha
nan
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
pam
umuh
ay
na
isas
agaw
a ng
ma
kaw
iliha
n an
g pa
g-aa
laga
sa
hayo
p sa
tah
anan
bila
ng
map
agka
kaki
taan
g ga
wai
n
2.1
nata
tala
kay
ang
kabu
tihan
g du
lot
ng p
ag-a
alag
a ng
ha
yop
sa t
ahan
an
EP
P4
AG
-0h
-1
5
2.2
natu
tuko
y an
g m
ga h
ayop
na
maa
arin
g al
agaa
n sa
ta
hana
n.
Hal
. da
gang
cos
ta, lo
ve b
irds
, ka
lapa
ti,isda
, atb
p.
EP
P4
AG
-0h
-1
6
2.3
naiis
a-is
a an
g w
asto
ng p
amam
araa
n sa
p
ag -
aa
laga
ng
hayo
p 2.
3.1
pags
asag
awa
nang
maa
yos
na p
ag-a
alag
a ng
hay
op
2.3.
2 pa
gbib
igay
ng
was
tong
luga
r o
tirah
an
2.3.
3 pa
gpap
akai
n at
pag
lilin
is n
g tir
ahan
2.
3.4
pagt
atal
a ng
pag
baba
go/p
ag-u
nlad
/pag
bisi
ta
sa b
eter
inar
yo
EP
P4
AG
-0h
-1
7
2.4
naka
gaga
wa
ng p
lano
ng
pagp
apar
ami n
g al
aga
upan
g ku
mita
2.
4.1
napi
pili
ang
para
ram
ihin
g ha
yop
2.4.
2 na
kaga
gaw
a ng
tal
atak
daan
ng
mga
gaw
ain
upan
g m
akap
agpa
ram
i ng
hayo
p 2.
4.3
naka
gaga
wa
ng is
kedy
ul n
g pa
g-aa
laga
ng
hayo
p
EP
P4
AG
-0i-
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xviii
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
2.4.
4 N
aisa
sa a
lang
ala
ng a
ng m
ga
kaut
usan
/bat
as t
ungk
ol s
a pa
ngan
gala
ga n
g pa
rara
mih
ing
hayo
p 2.
5 na
itata
la a
ng m
ga p
ag-iin
gat na
dap
at g
awin
kun
g m
ag-a
alag
a ng
hay
op
EP
P4
AG
-0i-
19
Gra
de 4
– H
OM
E E
CO
NO
MIC
S
1.
Tun
gkul
in s
a sa
rili
2.
Pag-
uuga
li bi
lang
ka
sapi
ng
mag
-an
ak
3.
Pagl
ilini
s ng
ba
hay
4.
Pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kons
epto
ng “g
awai
ng
pant
ahan
an”
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
sar
ili a
t ta
hana
n
nais
asag
awa
ng m
ay
kasa
naya
n an
g m
ga g
awai
ng
pant
ahan
an n
a m
akat
utul
ong
sa
pang
anga
laga
ng
pans
arili
at
ng s
arili
ng tah
anan
1.1.
nai
sasa
gaw
a an
g tu
ngku
lin s
a sa
rili
EP
P4
HE
-0a-
1
1.2.
nai
sasa
ugal
i ang
mga
tun
gkul
in s
a sa
rili u
pang
m
agin
g m
aayo
s 1.
2.1.
na
sasa
bi a
ng m
ga k
agam
itan
sa p
aglil
inis
at
pag-
aayo
s ng
sar
ili
1.2.
2.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
mga
ito
1.2.
3.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
amam
araa
n ng
pa
glili
nis
at p
ag-a
ayos
1.
2.4.
na
susu
nod
ang
iske
dyul
ng
pagl
ilini
s at
pag
-aa
yos
sa s
arili
EP
P4
HE
-0a-
2
1.3.
nap
anga
ngal
agaa
n an
g sa
rilin
g ka
suot
an
1.3.
1.
naiis
a-is
a an
g m
ga p
araa
n ng
pa
gpap
anat
iling
mal
inis
ng
kasu
otan
(hal
.,
mag
-ing
at s
a pa
g up
o, p
agsu
ot n
g ta
man
g ka
suot
an s
a pa
glal
aro,
atb
p)
1.3.
2.
nasa
sabi
ang
gam
it ng
mga
kag
amita
n sa
pa
nana
hi s
a ka
may
1.
3.3.
na
isas
aayo
s an
g pa
yak
na s
ira
ng k
asuo
tan
sa pa
mam
agita
n ng
pan
anah
i sa
kam
ay
(hal
. pa
gkab
it ng
but
ones
) 1.
3.4.
N
aita
tabi
ng
maa
yos
ang
mga
kas
uota
n ba
tay
sa k
anila
ng g
amit.
(ha
l.,po
rmal
na
kasu
otan
at
pang
-esp
esya
l na
okas
yon)
EP
P4
HE
-0b
-3
1.4.
nap
apan
atili
ng m
aayo
s an
g sa
rilin
g tin
dig
1.4.
1.
naip
akik
ita a
ng m
aayo
s na
pag
-upo
at
pagl
akad
1.
4.2.
na
isas
agaw
a an
g m
ga G
awai
n na
EP
P4
HE
-0c-
4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xix
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
nagp
apan
atili
ng
mal
usog
na
tindi
g tu
lad
ng
pag-
iwas
sa
saki
t sa
pam
amag
itan
ng
pagk
ain
ng m
asus
tans
yang
pag
kain
, pa
g-eh
ersi
syo,
atb
p
1.5.
nai
paki
kita
ang
mab
utin
g pa
g-uu
gali
bila
ng k
asap
i ng
mag
-ana
k
EP
P4
HE
-0d
-5
1.6.
nak
atut
ulon
g sa
pag
-aal
aga
sa m
atat
anda
at
iba
pang
kas
api n
g pa
mily
a 1.
6.1.
nai
isa-
isa
ang
mga
gaw
in n
a m
akat
utul
ong
sa p
anga
ngal
aga
sa ib
a pa
ng k
asap
i ng
pam
ilya
hal.
pagb
ibig
ay n
g pa
gkai
n, p
ag-
abot
ng
kaila
ngan
g ka
gam
itan,
pag
kukw
ento
at
pak
ikin
ig
1.6.
2.
nais
asag
awa
ang
pagt
ulon
g na
ng m
ay p
ag-
iinga
t at
pag
gala
ng
EP
P4
HE
-0d
-6
1.7.
nak
atut
ulon
g sa
pag
tang
gap
ng b
isita
sa
baha
y tu
lad
ng:
1.7.
1.
pagp
apau
po, pa
gbi
biga
y ng
mak
akai
n,
tubi
g, a
tbp)
1.
7.2.
pa
gsas
agaw
a nan
g w
asto
ng p
ag-iin
gat
sa
pagt
angg
ap n
g bi
sita
. (
hal.,
hin
di
pagp
apas
ok k
ung
di k
akila
la a
ng tao
).
1.7.
3.
pagp
apak
ilala
sa
iban
g ka
sapi
ng
pam
ilya
EP
P4
HE
-0e-
7
1.8.
nat
utuk
oy a
ng a
ngko
p na
mga
kag
amita
n sa
pa
glili
nis
ng b
ahay
at
baku
ran
EP
P4
HE
-0f-
8
1.9.
nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
araa
n ng
pag
lilin
is n
g ba
hay
at b
akur
an
EP
P4
HE
-0f-
9
1.10
. nai
sasa
gaw
a an
g w
asto
ng p
aghi
hiw
alay
ng
bas
ura
sa b
ahay
E
PP
4H
E-0
g-
10
1.
11.
naka
susu
nod
sa m
ga tun
tuni
ng
1.11
.1 p
angk
alig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an
1.11
.2 p
aglil
inis
ng
baha
y at
bak
uran
EP
P4
HE
-0g
-1
1
1.12
. na
susu
nod
ang
mga
gaw
aing
nak
atak
da s
a sa
rili
sa m
ga g
awai
ng b
ahay
EP
P4
HE
-0h
-1
2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xx
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
1.13
. na
isas
agaw
a an
g m
ga g
awai
ng b
ahay
nan
g ku
sang
loob
at m
ay k
asiy
ahan
E
PP
4H
E-0
h-
13
1.
14.
naka
tutu
long
sa
pagh
ahan
da n
g m
asus
tans
iyan
g pa
gkai
n.
1.14
.1.
napa
pang
kat an
g m
ga p
agka
in a
yon
sa G
o,
Gro
w, G
low
foo
d 1.
14.2
. na
susu
ri a
ng s
usta
nsiy
ang
tagl
ay n
g m
ga
pagk
ain
sa a
lmus
al g
amit
ang
“foo
d py
ram
id
guid
e “
at a
ng p
angk
at n
g pa
gkai
n 1.
14.3
. na
kaga
gaw
a ng
pla
no n
g ilu
luto
ng p
agka
in
1.14
.4.
naka
pagl
ulut
o at
nak
apag
haha
nda
ng
pagk
ain
EP
P4
HE
-0i-
14
1.15
. na
ibib
igay
ang
nilu
tong
pag
kain
nan
g ka
aya-
aya
EP
P4
HE
-0j-
15
1.
16.
naip
akik
ita a
ng w
asto
ng p
araa
n ng
pag
gam
it ng
ku
byer
tos
(kut
sara
at tin
idor
).
1.16
.1.
Mga
nas
usun
od a
ng tam
ang
panu
ntun
an
sa p
agka
in a
ngko
p sa
kul
tura
EP
P4
HE
-0j-
16
1.17
. na
isas
agaw
a na
ng m
ay s
iste
ma
ang
pagl
iligp
it at
pag
huhu
gas
ng p
inag
kain
an
EP
P4
HE
-0j-
17
G
rad
e 4
– I
ND
US
TR
IAL A
RT
S
1.
Bas
ic
men
sura
tion
naip
apam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa b
atay
ang
kaal
aman
at ka
sana
yan
sa
pags
usus
kat sa
pag
buo
ng
mga
kap
akip
akin
aban
g na
ga
wai
ng p
ang-
indu
striy
a at
an
g m
aitu
tulo
ng n
ito s
a pa
g-un
lad
ng is
ang
pam
ayan
an
naisas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n sa
pag
susu
kat at
pa
gpap
ahal
aga
sa m
ga
bata
yang
gaw
ain
sa s
inin
g pa
ng-in
dust
riya
na
mak
apag
papa
unla
d sa
ka
buha
yan
ng s
ariling
pa
may
anan
1.1
Nat
atal
akay
ang
mga
kaa
lam
an a
t ka
sana
yan
sa
pags
usuk
at
1.1.
1 na
kiki
lala
ang
mga
kag
amita
n sa
pa
gsus
ukat
1.
1.2
naga
gam
it an
g da
law
ang
sist
eman
g pa
nuka
t (E
nglis
h at
Met
ric)
1.1.
3 na
isas
alin
ang
siste
man
g pa
nuka
t na
Eng
lish
sa M
etric
at M
etric
sa
Engl
ish
EP
P4
IA-0
a-
1
1.2
naisas
agaw
a an
g pa
glel
etra
, pa
gbuo
ng
linya
at
pagg
uhit.
1.
2.1
natu
tuko
y an
g m
ga u
ri ng
letr
a
1.2.
2 na
bubu
o an
g ib
at-ib
ang
linya
at gu
hit
1.2.
3 na
gaga
mit
ang
“alp
habe
ts o
f lin
e” s
a pa
gbuo
ng
liny
a, g
uhit,
at pa
glel
etra
EP
P4
IA-0
b-
2
2.
Bas
ic s
ketc
hing
, Bas
ic s
hadi
ng a
nd
naip
amam
alas
ang
pan
g-un
awa
sa
bata
yang
na
isas
agaw
a na
ng m
ay
kasa
naya
n at
pag
papa
hala
ga
2.1
nata
tala
kay
ang
kaha
laga
han
ng k
aala
man
at
kasa
naya
n sa
bas
ic sk
etch
ing,
sha
ding
, at
E
PP
4IA
-0c-
3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxi
K t
o 1
2 B
AS
IC E
DU
CA
TIO
N C
UR
RIC
ULU
M
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
)
PA
MA
NT
AY
AN
G
PA
NG
NIL
ALA
MA
N
(Con
tent
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
S
A P
AG
GA
NA
P
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PA
MA
NT
AY
AN
SA
PA
GK
AT
UT
O
(Lea
rnin
g Com
pete
ncie
s)
CO
DE
Out
linin
g te
chni
ques
ka
alam
an a
t ka
sana
yan
sa
pagb
uo n
g ka
paki
-pa
kina
bang
na
gaw
aing
pa
ng-in
dust
riya
at a
ng
mai
tutu
long
nito
sa
pag-
unla
d ng
isan
g pa
may
anan
ang
mga
bat
ayan
g ga
wai
ng
sini
ng p
ang-
indu
striya
na
mak
apag
papa
-unl
ad s
a ka
buha
yan
ng s
arili
ng
pam
ayan
an
outli
ning
2.
1.1
natu
tuko
y an
g ila
ng p
rodu
kto
na
gina
gam
itan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g, a
t ou
tlini
ng.
2.1.
2 na
tutu
koy
ang
ilang
tao
/neg
osyo
sa
pam
ayan
an n
a an
g pi
nagk
aka-
kita
an a
ng
basi
c sk
etch
ing
shad
ing
at o
utlin
ing
2.2
nais
asag
awa
ang
was
tong
pam
amar
aan
ng
basi
cske
tchi
ng, sh
adin
g at
outli
ning
2.
2.1
natu
tuko
y an
g pa
mam
araa
n ng
bas
ic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t ou
tlini
ng
2.2.
2 na
iisa-
isa
ang
mga
kag
amitan
sa
basi
c sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g an
g w
asto
ng
pagg
amit
ng m
ga it
o
EP
P4
IA-0
d-
4
2.3
naka
pags
asal
iksi
k n
g w
asto
ng p
amam
araa
n ng
ba
sic
sket
chin
g, s
hadi
ng a
t o
utlin
ing
gam
it an
g te
knol
ohiy
a a
t ak
lata
n 2.
3.1
naga
gam
it an
g In
tern
et, ak
lat, a
tbp.
sa
pana
nalik
sik
ng m
ga b
ago
at w
asto
ng
pam
amar
aan
ng b
asic
ske
tchi
ng, sh
adin
g at
ou
tlin
ing
2.3.
2 na
gaga
mit
ang
iba’
t-ib
ang
prod
uct
ivity
tool
s sa
pag
gaw
a ng
iba’
t-ib
ang
dise
nyo
ng b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
at o
utlin
ing
2.3.
3 na
ipak
ikita
ang
was
tong
par
aan
sa b
asic
sk
etch
ing,
sha
ding
, at
out
linin
g
EP
P4
IA-0
e-5
2.4
naka
gaga
wa
ng s
ariling
dis
enyo
sa
pagb
uo o
pa
gbab
ago
ng p
rodu
kton
g ga
wa
sa k
ahoy
, ce
ram
ics,
kar
ton,
o la
ta (
o m
ga m
ater
yale
s na
na
kuku
ha s
a pa
may
anan
) 2.
4.1
nasu
suno
d an
g m
ga p
anun
tuna
ng
pang
kalig
tasa
n at
pan
gkal
usug
an s
a pa
ggaw
a 2.
4.2
naki
kila
la a
ng m
ga m
ater
yale
s na
maa
arin
g i-re
cycl
e sa
pag
buo
ng n
aide
seny
ong
proy
ekto
EP
P4
IA-0
f-6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxii
K t
o 12
BAS
IC E
DU
CATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
NIL
ALAM
AN
(Con
tent
)
PAM
ANTA
YAN
G
PAN
GN
ILAL
AMAN
(C
onte
nt S
tand
ard)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
GAN
AP
(Per
form
ance
Sta
ndar
d)
PAM
ANTA
YAN
SA
PAG
KAT
UTO
(L
earn
ing
Com
pete
ncie
s)
COD
E
2.4.
3 na
susu
ri an
g na
buon
g pr
oyek
to b
atay
sa
saril
ing
puna
at n
g ib
a ga
mit
ang
rubr
ics
2.5
naib
eben
ta a
ng n
agaw
ang
proy
ekto
2.
5.1
natu
tuos
ang
pre
syo
ng n
abuo
ng p
roye
kto
2.5.
2 na
kapa
gsas
alik
sik n
g m
ga lu
gar n
a pa
gbib
ilhan
ng
prod
ukto
2.
5.3
natu
tuko
y an
g ila
ng p
araa
n ng
pag
-aak
it ng
m
amim
ili 2.
5.4
ang
was
tong
pag
- aay
os n
g pr
oduk
tong
ip
agbi
bili
at p
agbe
bent
a ni
to
2.5.
5 na
tutu
os a
ng p
uhun
an, g
asto
s, a
t kita
EPP4
IA-0
h-7
2.6
napa
plan
o na
ng k
asun
od n
a pr
oyek
to g
amit
ang
kini
ta
EPP4
IA-0
i-8
2.7
naisa
saal
ang-
alan
g an
g pa
g-iin
gat a
t pa
gmam
alas
akit
sa k
apal
igira
n sa
pag
plan
o at
pa
gbub
uo n
g pr
oduk
to tu
ngo
sa p
atul
oy n
a pa
g-un
lad
2.7.
1 na
tutu
koy
ang
epek
to n
g di
pag
-iing
at s
a ka
palig
iran
2.7.
2 na
ipak
ikita
ang
pan
g-un
awa
sa k
onse
pton
g pa
tulo
y na
pag
-unl
ad (s
usta
inab
le
deve
lopm
ent)
EPP4
IA-0
i-9
2.8
naip
akik
ita a
ng m
ga g
awi n
a da
pat o
di-d
apat
isa
ugal
i upa
ng m
akat
ulon
g sa
pat
uloy
na
pag-
unla
d
EPP4
IA-0
j-10
2.9
natu
tuko
y an
g m
ga re
gula
syon
at k
autu
san
ng
pam
ahal
aang
loca
l kau
gnay
sa
napi
ling
nego
syon
g pa
ngse
rbisy
o at
pro
dukt
o
EPP4
IA-0
j-11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
xxiii
K t
o 12
BA
SIC
ED
UC
ATI
ON
CU
RR
ICU
LUM
CO
DE
BO
OK
LEG
END
Sam
ple:
EP
P4I
E-0h
-22
LEG
END
SA
MP
LE
Firs
t En
try
Lear
ning
Are
a an
d St
rand
/ Su
bjec
t or
Sp
ecia
lizat
ion
Eduk
asyo
ng P
anta
hana
n
at P
angk
abuh
ayan
EPP
4
Gra
de L
evel
G
rade
4
Upp
erca
se L
ette
r/s
Dom
ain/
Cont
ent/
Co
mpo
nent
/ To
pic
ICT
and
Entr
epre
nuer
ship
IE
-
Rom
an N
umer
al
*Zer
o if
no s
peci
fic q
uart
er
Qua
rter
N
o sp
ecifi
c qu
arte
r 0
Low
erca
se L
ette
r/s
*Put
a h
yphe
n (-
) in
bet
wee
n le
tter
s to
indi
cate
mor
e th
an a
sp
ecifi
c w
eek
Wee
k W
eek
eigh
t h
-
Ara
bic
Num
ber
Com
pete
ncy
Nak
apag
papa
dala
ng
emai
l na
may
kal
akip
na
doku
men
to o
iba
pang
m
edia
file
22
DO
MA
IN/
CO
MP
ON
ENT
CO
DE
ICT
and
Entr
epre
neur
ship
IE
Agric
ultu
re
AG
Hom
e Ec
onom
ics
HE
Indu
stria
l Art
s IA
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
127
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
128
PAKINABANG SA PAGTATANIM NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura
Aralin 1
I. NILALAMAN: Maraming kapakinabangang naidudulot sa mga mag-anak at pa-
mayanan ang pagtatanim ng mga halamang ornamental. Isa na rito ang pagpagaganda ng mga bakuran dahil sa mga bu-
laklak at dahon nito na nagtataglay na magagandang kulay. Nililinis din nito katulad ng mga puno ang maruruming hangin sanhi ng polusyon at ginagawa nitong sariwa ang hangin sa kapaligiran. Higit sa lahat, kung ito ay magiging isang gawaing pangkabuhayan makatutustos ito ng mga pang-araw-araw na gastusin ng pamilya.
II. LAYUNIN: Natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng halamang ornamental
para sa pamilya at sa pamayanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pakinabang sa Pagtatanim ng Halamang Ornamental para sa Pamilya at sa PamayananSanggunian: K-12 EPP4AG-Oa2 (1.2)Kagamitan: tambiolo (kahon na may binilot na papel na may nakasulat ng mga paksa)
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod na tanong.
1. May mga pakinabang na makukuha sa pagtatatanim ng mga halamang ornamental gaya ng sumusunod. Alin ang hindi kabilang sa grupo?
a. napagkakakitaanb. nagpapaganda ng kapaligiran c. nagbibigay ng liwanagd. naglilinis ng maruming hangin
2. Paano nakapagpapaganda ng kapaligiran ang pagtatanim ng halamang ornamental sa pamilya at pamayanan?
a. Nagsisilbi itong palamuti sa tahanan at pamayanan.b. Nagbibigay kasiyahan sa pamilya.c. Nagpapaunlad ng pamayanan.d. Lahat ng mga sagot sa itaas.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
129
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK (WORD RELAY )Ihanda ang mga salita gaya ng pagkakakitaan, nagpapaganda ng
kapaligiran, nagbibigay ng lilim at sariwang hangin, at sumusugpo ng polusyon. Isulat ang bawat isang salita sa papel na ilalagay sa tambiolo. Tumawag ng bata at pabunutin sa tambiolo. Bibigyan ng kasagutan ng mga mag-aaral ang nabunot na paksa. Maaring hindi lahat ng bata ay makapagbibigay ng wastong sagot ngunit maari itong tanggapin.
B. PAGLALAHAD Ipabalik ang mga binilot na papel sa tambiolo. Pangkatin ang mga
mag-aaral at pabubunutin sa tambiolo ang lider. Bigyan ng 15 minuto ang bawat pangkat upang mapag-usapan ang paksa at ipabahagi ito sa buong klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaliwanag ang mga kapakinabangan na makukuha sa pag-
tatanim ng mga halamang ornamental ayon sa ibinahagi ng mga mag-aaral.
D. PAGSASANIB Pagiging responsable (Responsible). Ang mga halaman ay
bahagi ng ating kalikasang kaloob ng Maykapal. Dapat natin itong alagaan, pahalagahan, at pagyamanin.
E. PAGLALAHATAng pagtatanim ng mga halamang ornamental ay isang
kawili-wili at nakalilibang na gawain.Maraming kapakinabangan ang nakukuha rito na makakatulong
sa pamilya at pamayanan.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot kung Tama o Mali ang sumusunod na tanong:1. Ang pagtatanim ng mga halamang ornamental ay nakatutulong sa
pagbibigay ng malinis na hangin.2. Ang mga halamang ornamental ay walang naidudulot na mabuti sa
pamilya at ibang tao sa pamayanan.3. Maaaring ipagbili ang mga itatanim na halamang ornamental.4. Nakapagbibigay kasiyahan sa pamilya at pamayanan ang
pagtatanim ng mga halamang ornamental.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
130
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:1. Ang sumusunod ay mga kapakinabangan sa pagtatanim ng mga
halamang ornamental maliban sa isa.a. Nagiging libangan ito na makabuluhan.b. Nagbibigay ito ng kabuhayan sa pamilya.c. Nagpapababa ito ng presyo ng mga bilihin sa palengke.d. Nagbabawas ito ng maruming hangin sa kapaligiran.
2. Paano makatutulong sa pagsugpo ng polusyon ang pagtatanim ng mga halamang ornamental.a. Nililinis nito ang maruming hangin sa kapaligiran.b. Naiiwas nito na malanghap ng mga tao sa pamayanan at ng
ating pamilya ang maruming hangin sa kapaligiran.c. a at bd. Walang tamang sagot
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pagawain ang mga bata ng album ayon sa kapakinabangan na makukuha ng pamilya at pamayanan sa pagtatanim ng mga halamang ornamental.
PAGSASAGAWA NG SURVEY GAMIT ANG TEKNOLOHIYA
Agrikultura
Aralin 2
I. NILALAMAN: Nangangailangan ng masusing pag-aaral ang makabagong
pamamaraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental. Maaaring isagawa ang mga pag-aaral sa pamamagitan ng survey. Isinasagawa ang survey upang matamo ang mga bagay na dapat malaman. Maaaring gumamit ng internet upang makapagsaliksik ng mga bagong kaalaman. Ngunit ang dapat na unang hakbang ay ang pagkakalap ng mga kaalaman tungkol sa pagpapatubo ng halaman o punong ornamental. Sa pamamagitan nito, maraming mga kaalaman sa paghahalamanan ang matutuhan natin.
II. LAYUNIN: Nakagagamit ng teknolohiyang internet sa pagsasagawa ng survey
at iba pang pananaliksik upang matutuhan ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo ng halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsasagawa ng Survey Gamit ang Makabagong Pamamaraan sa Pagpapatubo ng Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AGOb-3Kagamitan: manila paper, pentel pen, kuwaderno, lapis
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
131
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Karamihan sa mga halamang ornamental ay napapatubo sa pamamagitan ng ____.a. buto c. usbongb. sanga d. ugat
2. Ang sangang pipiliin upang mapatubo muli ang panibagong halaman ay dapat na ____.a. magulang c. walang ugatb. mura d. bagong usbong
V. PAMAMARAAN:
A. PAGHAWAN NG BALAKID1. teknolohiya 3. pananaliksik2. internet 4. survey
B. PAGGANYAKMagsa-survey ang bawat pangkat sa pamayanan tungkol
sa iba’t ibang uri ng halamang ornamental at mga paraan ng pagpapatubo nito. Itanong sa mga mag-aaral ang:
• Anong paraan ang gagamitin ninyo upang mapadali ang gagawing pagsa-survey?
• Bigyang kahulugan ang mga salitang teknolohiya, internet, pananaliksik, at survey.
C. PAGLALAHAD Maghahanda ang guro ng isa-survey ng bawat pangkat upang
maging matagumpay ang pananaliksik gamit ang internet.Pangalan ng
Halamang Ornamental
Uri ng Halamang
Ornamental
Lugar kung Saan Dapat
Itanim
Paraan ng Pagtatanim / Pag-aalaga
Fortune Plant
Marigold
Espada
Zinnia Adelfa Sunfower Ilang-ilang
Gumamela
Bougainvillea
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
132
D. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIdikit sa pisara ang mga nagawang survey ng bawat pangkat at
talakayin ang mga ito. Isa-isahin ang makabagong pamamaraan ng pagpapatubo/pagtatanim ng mga halaman/punong ornamental.
E. PAGSASANIBICT → web surfing
F. PAGLALAHAT Dapat natin tandaan na napakaraming halamang ornamental
na maaring patubuin, ngunit dapat na isaalang-alang ang tamang paraan ng pagtatanim ng mga ito.
Upang maging madali at mabilis ang pagsa-survey ng kahit na anong halamang ornamental, gamitin ang computer upang makatulong sa pagsasakatuparan sa mga ito. Maaring mas makikilala ang mga halaman kung makikita ito sa internet.
VI. PAGTATAYA:Magpasulat sa bawat kasapi ng pangkat ng isang maikling
sanaysay tungkol sa isinagawang pagsa-survey.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Sabihin kung ang sumusunod ay halamang ornamental na
namumulaklak o di-namumulaklak:1. Sampaguita 2. Chinese bamboo 3. Fortune plant4. Adelfa 5. Gumamela
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pahanapin ang mga mag-aaral sa pamilihan ng mga halamang
ornamental na may mura pa ang sanga at may matigas na sanga. Alagaan ang mga ito at subukang gamitan ng materyal sa pagtatanim. Ipasulat ang resulta kung ito ay tumubo o hindi makalipas ang ilang araw. Ipabahagi sa klase ang naging resulta.
I. NILALAMAN:Dapat nating malaman na may mga halamang ornamental
na maaaring itanim o palakihin ayon sa ating pangangailangan at ng mga mamimili. Lalong-lalo na kung ito ay ating gagawing gawaing
PAGTUKOY NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL AYON SA PANGANGAILANGAN
Agrikultura Aralin 3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
133
pangkabuhayan. Nakasalalay din dito ang panahon, dahil may mga halamang ornamental na angkop sa malamig na lugar at sa mainit na panahon.
II. LAYUNIN:Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang mga halamang
ornamental ayon sa ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili, pana-hon, pangangailangan, at kita ng mga nagtatanim
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy ng mga Halamang Ornamental Ayon sa Ikagaganda ng Tahanan, Gusto ng Mamimili, Panahon, Pangangailangan, at Kita ng mga NagtatanimSanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4Kagamitan: kuwaderno, ballpen, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ginagamitan ng _____ bilang paraan ng pananaliksik upang
malaman kung anong halamang ornamental ang mainam itanim.(yvuers)
2. Ang survey ay maisasagawa sa pamamagitan ng pakikipanayam at pag-surf sa _____ gamit ang computer. (tenretni)
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKItanong sa mga mag-aaral kung nagkaroon na sila ng pagkakataong
makapasyal sa mga lugar na kung saan may mga nagtitinda ng mga halamang ornamental. Itanong din kung nagkaroon na ba sila ng karanasan na magtanim, mag-alaga, o magtinda ng mga halamang katulad nito.
B. PAGLALAHADPumili ng mga bagong lider ng pangkat at bigyan sila ng
pagkakataong pumili ng kani-kanilang kasapi. Gabayan ang mga mag-aaral ng bumuo ng mga katanungan sa gagawing pagsa-survey sa pamayanan. Ipasagawa ang pagsa-survey pagkatapos ng klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga halamang ornamental ay itinatanim upang magkadagdag kagandahan sa tahanan, paaralan, hotel, restaurant, at parke. Nagbibigay ganda ang mga ito lalong lalo na kung malulusog, malalago, makulay, at maayos ang pagkakalagay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
134
Iba-iba rin ang katangian ng mga halamang ornamental. May namumulaklak, hindi namumulaklak, malalaki, malalapad ang dahon, at mayroong mababa lamang. Ang iba ay mabilis tumubo, may mabagal, may nabubuhay sa tubig, at sa lupa. Ang mga bagay na ito ay dapat nating isaalang-alang kung magtatanim o mag-aalaga ng halamang ornamental.D. PAGSASANIB
Communication skills/maayos na pakikipagtalastasan. Paalalahanan ang mga mag-aaral ng mga panuntunan ng maayos na pakikipag-usap at pagtatanong sa mga tao ng napiling pamayanan.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano ang ginamit ninyong pamamaraan ng pagkuha ng mga
kaalaman?2. Anong pamamaraan ang isinasagawa sa gawaing survey?
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pasulatin ang mga mag-aaral ng isang journal tungkol sa kanilang
karanasan sa pagsasagawa ng survey sa tindahan ng mga halamang ornamental.
I. NILALAMAN: Isaalang-alang sa pagtatanim ang intercropping ng halamang
ornamental at halamang gulay para sa gagawing edible landscaping. Ang pagbabago sa kalakaran ng pagpapatubo nito ay mga bagay na dapat bigyang pansin.
Ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at gulay ay kasiya-siyang gawain. Bukod sa nagbibigay ganda sa bakuran, nakapagbibigay pa ito ng sariwang gulay na makakain. Magiging maayos ang pagtatanim kung mayroong kaalaman na angkop sa halamang ornamental at gulay. Hindi mahirap magsagawa ng ganitong gawain, dahil kahit sa mga paso lamang na nakaayos ay maaari ng maging kaakit-akit ang gawain. Isa rito ay ang mga halamang herbs. Ito ay kalimitang ginagamit na halamang pantanim gaya ng murang dahon ng sibuyas, pechay, letsugas, mani (maaaring nakakain at ornamental), upland kangkong, at kamote. Ang mga halamang herbs na ito ay maaring makasama ng mga ornamental na mint, cosmos, marigold, zinnia, portulaca, bermuda grass, at dahlia.
INTERCROPPING NG HALAMANG ORNAMENTAL SA HALAMANG GULAY
Agrikultura Aralin 4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
135
II. LAYUNIN: Makagagawa ng survey upang matukoy ang pagbabago sa kalakaran
ng pagpapatubo ng halamang gulay na kasama sa halamang ornamentalIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Intercropping ng Halamang Ornamental sa Halamang GulaySanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4, Internet (edible landscaping),GoogleKagamitan: larawan, tsart, computer unit
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Pasagutan ang mga tanong sa ibaba. Ipasulat ang tamang titik sa papel.1. Ang intercropping ay paraan ng pagtatanim ng halamang
ornamental na maaring ___.a. isama ang mga halamang gulay b. ihiwalay ang mga gulay sa mga halamang pampalamutic. itabi sa isang sulok ang mga halamang naiibad. paghihiwalay ng mga halamang may iba’t ibang katangian
2. Alin sa sumusunod na halaman ang maaring pagsamahin?a. mga puno at herbs b. mga gumagapang at mga punoc. mga herbs at gumagapangd. mga herbs at namumulaklak
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Magpakita ng larawan ng isang lugar na may tanim na halamang ornamental na may kasamang halamang gulay. Itanong ang sumusunod:
Ano ang napapansin sa larawan? Maaari bang ipagsama sa isang lugar ng taniman ang mga halamang ornamental at gulay?(Mungkahi: Gumamit ng computer unit sa silid-aralan o tignan ang mga larawan ng vegetable landscape sa ICT class.)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
136
B. PAGLALAHADMuling ipagawa sa mga pangkat ng mga mag-aaral ang pagsa-
survey. Patunguhin sila sa lugar na mayroong mga tanim na halamang ornamental. Sabihin sa kanila na masusing magmasid at magtanong kung maaaring isama ang mga halamang gulay sa pag-aalaga ng mga halamang pampalamuti.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANTalakayin sa klase ang mga nakalap na kaalaman ng bawat
pangkat. Kunin ang may pinakamalapit na tugon sa pagtukoy ng pagbabago sa kalakaran sa pagtatanim ng mga halamang gulay na kasama ang mga halamang ornamental.
D. PAGSASANIBPagkamapamaraan / Pagkamalikhain, ICT thru internet – Google
E. PAGLALAHATAng bagong kalakaran sa pagpapatubo ng mga halamang gulay
na kasama sa mga ornamental ay isang kaaya-ayang gawain. Maraming pakinabang ang nagagawa nito. Nakapagpapaganda ito ng kapaligiran at nakapagbibigay ng pagkain dahil sa ibinubunga nitong sariwang gulay. Mga herbs ang karaniwang itinatanim dahil sa taglay nitong magagandang hugis at kulay ng dahon, hindi ito gaanong tumataas, at maaari itong itanin kahit sa bakuran lamang ng tahanan. Payak at madaling maiayos ang edible landscape. Dahil dito mas madali tayong makakukuha ng dagdag na gamit sa pagluluto.
VI. PAGTATAYA:Pabuuin ang mga bata ng salita sa bawat kahon. Papiliin ng sagot sa
sumusunod: cosmos, sunflower, fortune plant, palmera, at kamatis.
1.
2.
3.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
137
VII. PAGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang nasa ibaba:
Isulat sa puwang kung anong uri ng halaman ang sumusunod.Ipasulat kung gulay o ornamental.
1. Kamatis ______________2. Pechay ______________3. Gumamela ______________4. Santan ______________5. Talong ______________
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magdala sa paaralan ng mga punla ng damo, portulaca, dahon ng
murang sibuyas, at kintsay.
PAGTUKOY SA DISENYO O PLANO NG PAGTATANIM NG PINAGSAMANG HALAMANG
ORNAMENTAL AT IBA PANG HALAMANG ANGKOP DITO
Agrikultura Aralin 5
I. NILALAMAN:Ang anumang gawain upang matagumpay na maisagawa ay
nangangailangan ng masusing pagbabalak. Ang pagbabalak ay isang paraan upang maisagawa nang maayos at tumpak ang isang gawain. Makatutulong ito upang makatipid sa pera, kagamitan, oras, at lakas. Katulad ng paggawa ng simple landscaping, kailangan muna itong iplano at idisenyo bago simulan ang pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito.
Maraming nagnanais na magkaroon ng magandang tanawin sa bawat tahanan. Nais nila na magkaroon ng landscape gardening upang mapaganda ang tanawin ng kanilang kapaligiran. Maisakatuparan lamang ito, kapag may masusing pagpaplanong ginawa rito.
Nasa pagpaplano ang ikaaayos ng disenyo ng pagtatanim ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga angkop dito. Sa pagplaplano naman dapat na malaman muna natin ang sukat ng lugar na pagtataniman, pangangailangan ng mag-anak, at lugar na kailangan. Isaalang-alang ang mga ito upang mas matagumpay natin itong magawa.
II. LAYUNIN:
Nagkagagawa ng survey upang matukoy ang disenyo o plano ng
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
138
pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy sa Disenyo o Plano ng Pagtatanim ng Pinagsamang Halamang Ornamental at Iba Pang mga Halamang Angkop Dito.Sanggunian: K-12 EPP4AG-Oc-4Kagamitan: kuwaderno, ballpen, kartolina, lapis, pentel pen, crayola/watercolor
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipaayos ang mga salitang ginulo
1. Ang mga halamang _____ ay ang pinakaangkop na isama sa mga halaman ornamental. (lugay)
2. Mahalaga ang _____ sa pagtatanim ng pinagsamang halamang ornamental at iba pang mga halamang angkop dito. (isdenyo)
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK Magpakita ng dalawang larawan ng halamanan na naka-
landscape na naiplano na at hindi pa. Mayroong mga tanim na mga halamang ornamental kasama ang ibang halaman gaya ng halaman/punong gulay o halaman/punong prutas sa nakaplano. Hayaan naman kalat ang mga tanim sa hindi nakaplano.
Itanong sa mga mag-aaral. Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagtatanim ng mga halamang ornamental na may kasamang ibang halaman o puno gaya ng halaman/punong gulay at halaman/punong prutas?
B. PAGLALAHADMagsagawa ng survey o pagtatanong sa mga eksperto upang
malaman kung paano nakagagawa ng disenyo ng pagtataniman sa pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop sa edible landscaping.
Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang survey questions o katanungan para sa gawain.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANPangkatang Gawain
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
139
Mag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa pagpaplano ng disenyo sa gagawing landscaping sa taniman. Sa pangangalap ng mga kaalaman, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng maayos na disenyo ng taniman sa pamamagitan ng pagguhit o krokis ng mga pinagsamang halamang ornamental at iba pang halamang angkop dito. Ipagawa sa mga mag-aaral ang pagguhit ng simpleng landscape gardening sa isang malinis na papel.
D. PAGSASANIB * Artwork * Pagkakaisa
E. PAGLALAHATKapag napag-aralan na ang mga pisikal na kaanyuan ng lugar
ng isasagawang landscaping sa tahanan, alamin kung alin sa mga nakatanim na halaman o puno ang dapat alisin. Mayroong maaring paiksiin o pananatilihin sa lugar ng pinagtaniman. Alamin din ang kalagayan ng kapaligiran, kung saang lugar sa pagtataniman ang may malakas na ihip ng hangin. Kung sa panahon ng tag-bagyo, alamin din ang lugar na may matinding sikat ng araw, ang padaluyan ng tubig-baha, at ano pa mang mga salik na maaaring makaapekto sa wastong pagtubo ng halamang aalagaan.
VI. PAGTATAYA:Bibigyan ng iskor ang natapos na guhit ng simpleng landscaping na
ginawa ng bawat pangkat ayon sa pamantayan. Kriterya Iskor Nilalaman ng paksa/guhit 40% Pagkakaisa 35% Balance and Harmony (uri ng halaman, 25% hugis at kulay ng mga dahon) 100%
VII. PAGWAWAKAS NG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral kung Tama o Mali ang bawat pangungusap.1. Mahalaga ang pagbabalak ng gawain bago ito simulan.2. Mahirap isakatuparan ang mga gawain kapag nakaplano.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Humanap ng larawan ng mga halamang ornamental at iba pang
mga halaman gaya ng punong gulay at punong prutas na angkop dito. Iguhit sa isang ikawalang bahagi ng illustration board ang pagsasagawa ng mga ornamental, herbal, at tree landscaping. Sundin ang maaayos ng pagsasama ng mga halaman upang magandang tingnan. Kulayan at idikit sa dingding ng silid-aralan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
140
PAGTUKOY SA PARAAN NG PAGTATANIM AT PAGPAPATUBO NG
MGA HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 6
I. NILALAMAN:Kalimitan na parte ng katawan ng halaman o ng punong ornamental
ang ginagamit sa pagtatanim, hindi ito katulad ng mga halamang gulay na karaniwan sa buto nagmumula ang tanim. May mga halaman o punong ornamental din na sa buto pinararami, gaya ng herbs at vines o mga halamang gumagapang.
Mayroon dalawang paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental: una ang tuwirang pagtatanim (direct planting) na kung saan direktang itinanim sa halamanan ang mga sanga o buto (malalaking buto). Ikalawa ang di-tuwirang pagtatanim (transplanting) na kung saan gumagamit ng punlaan upang makapagpasibol ng bagong tanim. Karaniwang ginagawa ito sa mga maliliit na buto. Maaaring gumamit ng mga baso at supot na plastik sa pagtatanim ng mga sanga at pinalalaki muna ito bago itanim.
II. LAYUNIN:Nakapagsasagawa ng survey upang matukoy ang wastong paraan
ng pagtatanim at pagpapatubo ng mga halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy sa Paraan ng Pagtatanim at Pagpapatubo ng mga Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG –Oc-4 (1.4.5)Kagamitan: larawan at tsart
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ang bunga ng talong ay pinapaabot ng paggulang sa puno. Ano
ang dapat gawin sa magulang na bunga na hindi kailangan?a. Itapon na langb. Ipamigay kahit kaninoc. Anihin at itago ang mga buto sa malinis na sisidland. Ipagbili sa magsasaka
2. Alin sa sumusunod ang maaring gamitin na punlaan para sa mga halamang nais patubuin?
a. Kahon na yari sa kahoyb. Kama ng lupac. Pasong malalapadd. Lahat ng mga nabanggit
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
141
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKDalhin ang mga mag-aaral sa narseri ng mga halamang
ornamental sa paaralan. Maaari din na pumunta sa pinakamalapit na narseri ng mga halaman sa pamayanan.
Sabihan sa mga mag-aaral na maaaring itala o isulat nila ang mga napagmasdan sa lugar, ang mga nakitang paraan ng pagtatanim, mga lagayan ng mga tanim, at iba pa. Gawin itong paksang pag-uusapan bago maglahad.
B. PAGLALAHAD
Bago mag-umpisa ang klase sa agrikultura atasan ang mga mag-aaral na mag-survey. Magtatanong ang mga ito sa nagtatanim ng mga halaman o sa nagla-landscape ng tungkol sa wastong paraan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental, gulay, at prutas.Ipatanong sa kanila kung papaano ang pagpapasibol, pag-aalaga, at iba pang ginagawa sa mga tanim. Ipalahad ito sa klase.
Ipaliwanag ang pagpapasibol ng mga butong pantanim sa dalawang paraan, ang di-tuwiran at tuwirang pagtatanim. Ipaliwanag din ang paggamit ng mga sanga sa pagtatanim at ang paraan ng pagpapasibol sa pamamagitan ng buto at sanga.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANKalimitan nagmumula sa buto at sanga ang mga halamang
ornamental. Dapat bigyang-pansin ang pagpapatubo ng mga ito dahil dito magmumula ang ikagaganda ng tanim. Tiyaking walang ligaw na mga halaman gaya ng damo ang tutubo sa kamang taniman. Kapag malaki-laki na ang mga punla, bungkalin nang marahan ang paligid upang makahinga ang mga ugat nito at lumaki kaagad.
D. PAGSASANIB• Pagkamapamaraan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
142
E. PAGLALAHATIsaalang-alang palagi ang paraan ng pagtatanim ng mga
halamang ornamental. Kung sa kahong punlaan pinasibol ang mga punla, siguraduhing maarawan ang mga ito, upang maging maganda ang pagsibol ng mga tanim. Kapag sa sanga pinasibol, ang mga bagong punla ay maaring takpan ng plastic cover o dalhin sa loob ng narseri upang hindi masikatan ng matinding sikat ng araw na siya nitong ikamamatay. Pagkalipas ng ilang araw, unti-unti itong inilalantad sa araw.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aarala ang sumusunod:
Isulat sa puwang ang titik TP kung ang sagot ay tuwirang pag-tatanim at DTP kung ang sagot ay di-tuwirang pagtatanim.___1. Gumamela ___3. Zinnia ___5. Sampaguita
___2. Cosmos ___4. Sunflower
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Isulat ang titik ng tamang sagot sa bawat patlang.
___1. Ano ang hindi dapat mapinsala sa paglilipat ng punla sa taniman?a. Dahon c. Bungab. Sanga d. Ugat
___2. Ano ang dapat gamitin upang makuha ang tamang agwat ng mga inilipat na punla?
a. Panukat c. Tali na may buholb. Patpat d. Kasangkapang panghalaman
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ang bawat pangkat ay gagawa ng kahong punlaan na may sukat na
30 sm x 45 sm x 7.5 sm. Dalhin ito sa klase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
143
PAGGAWA NG DISENYO NG PAGTATANIM NG MGA HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 7
I. NILALAMAN: Maaring gumawa ng disenyo sa pagtatanim ng mga halamang
ornamental sa tahanan at pamayanan sa tulong ng basic sketching at teknolohiya. Napag-aralan na ang basic sketching sa Industrial Arts class. Ito ay isang sining na sinasanay ang mga mag-aaral kung paano gumawa ng krokis o guhit. Mahalaga ang basic sketching sa pagtatanim ng mga halamang ornamental. Pinagaganda nito ang kaayusan sa pagtatanim ng nabanggit na mga halaman sa tahanan at pamayanan.
II. LAYUNIN: Nakagagawa ng disenyo ng halamang ornamental sa tulong ng basic
sketching at teknolohiya III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Disenyo ng Halamang Ornamental sa Tulong ng Basic Sketching at TeknolohiyaSanggunian: K-12 EPP4AG-Oc5 (1.5)Kagamitan: computer, typewriting paper, lapis, manila paper, illustration board, pentel pen, crayola
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano pang ibang disenyo sa pagpapatubo ng halamang ornamental
ang maaring gawin bukod sa pagtatanim sa mga lata o paso?a. Sculpture forming c. Floral formb. Braiding d. Lahat ng mga ito
2. Ang pag-aayos ng iba’t ibang halamang ornamental sa tahanan, paaralan, parke, hotel, at restaurant ay ___.
a. vegetable gardening c. orchidariumb. landscaping d. aquaphonies
V. PAMAMARAAN A. PAGGANYAK
Ipakita ang mga larawan ng mga disenyo ng halamang ornamental. Gabayan at ipaliwanag sa mga mag-aaral kung ano-ano ito.
B. PAGLALAHADIpaliwanag ang iba’t ibang disenyo ng pagtatanim ng mga halamang
ornamental sa tahanan at pamayanan. Magbigay ng mga ideya upang ang mga mag-aaral ay makapag-outline ng tanawin sa pagpapaganda ng tahanan at pamayanan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
144
Ipaliwanag na mahalaga ang outline sa padidisenyo ng pagtatanim ng mga halamang nabanggit. Dito makikita ang ideya kung ano ang maaring itanim sa tahanan at pamayanan. Gamit ang computer, mag-sketch ng outline ng landscaping sa pagtatanim ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipangkat at gabayan ang mga mag-aaral. Pag-uusapan ang
gagawing outline ng disenyo para sa mga itatanim.
D. PAGSASANIB* Pagkamalikhain at pagkamatiyaga *Industrial Arts: Basic sketching
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Sa naisagawang outline o disenyo sa manila paper o illustration
board, ipapa-rate muna ang natapos na gawain sa ibang pangkat at mag-papalitan silang mag-rate ng kani-kanilang gawain ayon sa pamantayan.
Pamantayan Bahagdan1. Nilalaman - 45%2. Kaanyuan - 20%3. Balance and Harmony - 35% 100%
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Sa pagbukas ng computer upang makapag-sketch, ano ang pagkakasunod-sunod na gagawin?
a. Click program c. Click paintb. Click start d. Click accessories
2. Saan makakakita ng magagandang landscaping?a. Parke o Memorial Park c. Tahanan at Paaralanb. Hotel at Restaurant d. Lahat ng mga ito
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Mahalaga sa gawain ang paghahanda ng outline para sa gagawing
pagdidisenyo ng landscaping ng mga halamang ornamental lalo na kung ito ay naka-sketch gamit ang computer dahil nagiging maliwanag ang ideya ng pagtatanim para sa tahanan o pamayanan. Iayon ang pag-aayos sa katangian ng bawat uri ng halaman o punong ornamental.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
145
I. NILALAMAN:Ang mag-anak ay nais mag-landscape sa bakuran ng kanilang
tahanan dahil nais nilang makatawag-pansin ito. Kung kayo ay pipili ng mga itatanim na halamang ornamental para sa tahanan at pamayanan, may mga bagay kayong dapat isaalang-alang gaya ng kalagayan ng lugar, silbi ng halaman sa kapaligiran, kaangkupan sa panahon, at kalagayan ng lupang taniman.
Ang mga halamang ornamental ay may iba’t ibang katangian, ito ay ang mga sumusunod: may mga halaman/puno na mataas o mababa, may namumulaklak o di-namumulaklak, may madali o medyo mahirap buhayin, may nabubuhay sa lupa o sa tubig. Kaya mahalagang piliin ang itatanim na halamang ornamental sa angkop na lugar ng pagtataniman.
II. LAYUNIN:Naipakikita ang wastong pamamaraan sa pagpili ng itatanim na
halamang ornamentalIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpili ng Itatanim na Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 Kagamitan: larawan, tsart, typewriting paper, masking tape, gunting
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa mga halimbawa ng halamang ornamental ang may malalambot
at di makahoy na tangkay?a. Daisy c. Rosalb. Morning Glory d. Bermuda grass
2. Saan maaring itanim ang halamang ornamental na Bermuda grass o Carpet grass?
a. Sa paso sa loob ng tahanan b. Sa paso sa labas ng tahananc. Sa malalawak o bakanteng lugard. Sa mabatong lugar
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Pag-isipin ang mga mag-aaral. Magla-landscape gardening ang isang mag-anak ngunit hindi nila maisip kung anong halaman/punong ornamental ang itatanim, paano mo sila tutulungan upang makapili ng tamang halaman.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
146
B. PAGLALAHADPangkatin ang mag-aaral sa apat. Mahanda ng mga larawan sa
pisara, papiliin ang mga mag-aaral ng halaman/punong itatanim. Ipasulat ito sa papel at ipadikit ito sa kahon na nasa pisara.
Sa pagsusuri sa mga napiling halaman/punong ornamental, ipaliliwanag ng bawat pangkat ang kanilang gawain. Sa pagkakataon pareho ang kanilang napili, hayaan lang, at hingin ang kanilang opinyon na kung bakit iyon ang napili nila at hindi iyong iba.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBalikan ang nagawang talaan ng mga halaman/punong
ornamental. Kumuha ng typewriting paper at gumawa ng dalawang hanay, piliin kung anong halaman/punong ornamental ang maaaring ipagsama ayon sa naipaliwanag na pagsasagawa sa pagtatanim.
D. PAGSASANIBPagtutulungan at pagkamapanuri
E. PAGLALAHATSa pagpili ng mga halaman/punong ornamental na itatanim para
sa paggawa ng landscape gardening, dapat isaalang-alang ang lahat ng mga bagay na makakatulong sa ikauunlad ng gagawing proyekto. Maging mapanuri sa lahat ng mga bagay na dapat gawin nang sa gayon ang kalalabasan nito ay tiyak na magiging maganda at kaakit-akit sa paningin.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral.Itugma ang halamang ornamental na naaayon sa mga salita sa
hanay A at B. Isulat ang titik sa puwang.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
147
A B___1. Pine tree a. mahirap buhayin___2. Orchids b. di namumulaklak___3. Rosas c. halamang puno___4. San Francisco d. nabubuhay sa tubig___5. Waterlilly e. namumulaklak f. gumagapang
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Pagpangkat-pangkatin ang mga halamang nakatala. Ilagay sa
loob ng kahong naaayon dito.
1.Red palm2. Daisy3. Santan4. Waterlily5. Morning glory
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magtala ng tig-limang halamang ornamental na maaaring itanim na
may kasamang ibang halaman.
WASTONG PAMAMARAAN SA PAGHAHANDA NG TANIMAN NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 9
I. NILALAMAN:Nais mong ayusin ang mga halaman sa inyong bakuran, at iniisip
mong makagawa ng simpleng landscape gardening. Gamit ang natutuhan mong pagpapaganda ng bakuran mula sa iyong guro tungkol sa simpleng landscape gardening, naisip mong baguhin ang pagkakaayos ng bakuran ninyo.
Sa paghahanda ng lugar sa gagawing pagbabago, naisip mo ang maraming bagay na dapat gawin. Kaya isinulat mo sa iyong talaan ang mga kakailanganing bagay gaya ng lupang tataniman, kasangkapan, kagamitan, mga halaman, at punong ornamental na nababagay sa gagawing pagbabago ng inyong bakuran.
Mahirap buhayinMataas na puno
Halamang nabubuhay sa tubig
Halamang namumulaklak
Mababang puno
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
148
II. LAYUNIN:Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng taniman
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Wastong Pamamaraan sa Paghahanda ng Taniman ng Halamang OrnamentalSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.2 )Kagamitan: larawan ng mga kasangkapang panghalaman, rubrik
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa sumusunod ang dapat na unang isinasaalang-alang sa
pagsasagawa ng pagtatanim ng mga halamang ornamental?a. Mga halamang ornamentalb. Lugar na pagtatanimanc. Mga kasangkapang gagamitind. Lahat ng mga ito
2. Kailangang alamin muna ang uri ng lupang tataniman ng mga halamang ornamental bago magsagawa ng gawain.
a. Oo c. Maaarib. Hindi d. Depende
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKTanungin ang mga mag-aaral. Sino sa inyo ang may mga halaman at
punong ornamental sa bakuran ng inyong bahay? Matagal na ba itong nakatanim? Naisip ba ninyo itong baguhin upang makabuo ng panibagong simpleng landscape gardening?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
149
B. PAGLALAHADAno ang dapat mong gawin kapag ang uri ng lupa sa pagtataniman
ay tuyo, matigas, at bitak-bitak, kung ito ay malagkit at sobrang basa? Ano-anong kasangkapan ang gagamitin upang maayos ang lugar na pagtataniman?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANNaayos na ang lupang tataniman, ano ang maaring magandang
gawin upang maging maayos ito bago taniman? Kapag malawak naman ang lugar, anong mga palamuti ang nababagay na isama sa mga tanim na halaman o punong ornamental upang maging kaakit-akit ito tingnan? Kung hindi naman gaanong kalakihan ang lugar, maaari bang lagyan ng mga palamuti ito?
D. PAGSASANIBPagkamasipag at matiyaga
E. PAGLALAHATSa paghahanda ng taniman para sa mga halamang ornamental,
maganda ang disenyo kapag may nakaangat na lupa at may iba’t ibang hugis ng bato sa panabi ng taniman. Sa malalawak na lugar, maaaring maglagay ng pergola, fish pond, garden set, at grotto, at sa di gaanong malalawak, simpleng kaayusan lamang ang nararapat.
VI. PAGTATAYA:Performance TestLalabas ng silid-aralan at isasagawa ang paghahanda ng lupa.
Ang bawat pangkat ay bibigyan ng lugar kung saan magtatanim ng mga halamang ornamental.
Pamantayan Oo Hindi Di-Gaano1. Gumamit ba ng angkop na
kasangkapan sa paghahanda ng lupang taniman?
2. Naisagawa ba nang maayos ang paghahanda ng taniman?
3. Napanatili ba ang kalinisan ng kapaligiran at ng sarili?
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Kailangan bang gumamit ng angkop na kasangkapan sa paghahanda ng taniman?
a. Tama c. Puwedeb. Mali d. Maaari
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
150
2. Sa pagtatanim ng mga halamang ornamental, ang lupang taniman ay karaniwan nang nakaangat?
a. Tama c. Puwedeb. Mali d. Maaari
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Maghanda ng mga halaman/punong ornamental na gagamiting
pantanim upang makagawa ng isang simpleng landscaping sa paaralan.
WASTONG PARAAN SA PAGHAHANDA NG MGA ITATANIM O PATUTUBUIN
Agrikultura Aralin 10
I. NILALAMAN:Marami ang uri ng mga halamang ornamental. Ang herbs ay mga
halamang may malambot na tangkay at karaniwang nabubuhay ng isa o dalawang taon. Ang shrub o mapalumpon ay mga halaman na may ilang matitigas na sanga ngunit hindi kasintaas ng punongkahoy. Ang vine o mabaging/gumagapang na halaman ay mga halamang hindi nakakatayo sa sarili kaya’t gumagapang sa lupa o nakakapit sa mga bagay. Ang tree o punong-kahoy ay may malalaking puno at maraming mga sanga. Ang air plant o aerial ay mga halamang nakakapit sa mga sanga ng punong-kahoy o sa malalaking bato sa mga bundok tulad ng orchids at pako. Ang aquatic ay mga halamang sa tubig nabubuhay gaya ng water lily at lotus.
Ang paghahanda ng layout ng gagawing lugar na pagtataniman ng mga halamang ornamental ay dapat bigyang pansin upang hindi masayang ang lakas, pera, at oras.
II. LAYUNIN: Naipakikita ang wastong pamamaraan sa paghahanda ng mga
itatanim o patutubuinIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Wastong Paraan sa Paghahanda ng mga Itatanim o PatutubuinSanggunian: K-12 EPP4AG-Od-6 (1.6.3)Kagamitan: larawan at tsart
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ano ang tawag sa pagpapaganda ng isang lugar sa pamamagitan ng pagtatanim ng mga halamang ornamental?
a. vegetable gardening c. landscape gardeningb. floral arrangement d. urban gardening
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
151
2. Nais mong magtanim ng halamang ornamental sa ayos na WELCOME, saan mo ito dapat isagawa?
a. harapan ng bahay c. likod ng bahayb. kanang gilid ng bahay d. kaliwang gilid ng bahay
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKMaaaari na tayo ngayong magtanim ng mga halamang
ornamental. Ngunit dapat din natin malaman ang wastong paraan ng pagsasagawa nito.
Ano-ano ang uri ng halamang ornamental? Dapat ba nating alamin kung anong mga uri ng halamang ornamental ang ating itatanim? Alamin din ang mga alituntunin sa pag-aayos ng pagtatanim.
B. PAGLALAHADMagpakita ng tsart tungkol sa mga gawain sa pagsasaayos ng
halamang ornamental sa lugar na pagtataniman. Ipaliwanag isa-isa sa mga mag-aaral ang mga ito.
Ngayon ay may ideya na kayo sa paghahanda ng mga itatanim na halamang ornamental, maaari na ninyong ihanda ang layout para sa lugar na pagtataniman, at ipakita ito sa guro.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ipapakita ng mga mag-aaral sa guro ang layout para sa simpleng landscape na isasagawa sa paaralan.
Ang mga halamang ornamental na itatanim ay nagpapaganda ng isang lugar upang maging kapansin-pansin. Maaaring magtanim ng mga namumulaklak na halamang ornamental na naaangkop sa kaayusan ng halamanan.
Sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental, pagsama-sama-hin ang mga halamang magkakasingkulay, magkakauri, at magka-kasinglaki bago isagawa ang simpleng landscaping.
D. PAGSASANIB
Pagkakaisa, pagkamalikhainIndustrial arts – layout model
E. PAGLALAHATAng mga halamang ornamental ay inihahanda ayon sa
makasining na pamamaraan ng pagtatanim, at maaaring pasibulin muna ang mga buto o sangang pantanim. Ito ay upang makatiyak at makasiguro na tatagal ang buhay ng bawat halamang itatanim.
Gumawa muna ng layout ng pagtatanim ng mga halaman o
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
152
puno upang hindi masayang ang lakas, pera at oras at upang makasiguro na magiging matagumpay ang pagsasagawa ng simpleng landscaping sa tahanan o sa paaralan. Ang lupang tataniman ay dapat suriing mabuti sa ikagaganda ng pagsibol at paglaki ng mga halaman/punong ornamental.
Ang ikatatagal ng buhay ng mga halamang ornamental ay sa pamamaraan ng paghahanda ng lupang taniman, wastong paraan ng pagpapatubo ng mga buto, at sangang pantanim at ang maayos na pag-aalaga habang ang mga halamang ornamental ay sumisibol at papalaki.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Bakit kailangan ang masusing paghahanda sa itatanim?
a. lupang mabilis lumaki ang mga halamanb. upang maisakatuparan ang proyekto ng wastoc. upang mapadali ang pagsugpo ng mga sakit nitod. upang maibenta kagad ang mga produkto
2. Aling mga halamang ornamental ang hindi dapat na itinatanim sa harapan o unahan ng maliliit na halaman?
a. Mga lumalaki at yumayabong na halamang ornamentalb. Mga may kulay na halamanc. Mga maliliit na halamand. Mga nabubuhay sa tubig
3. Ano-ano ang dapat pagsama-samahin sa pagsasaayos ng mga halamang ornamental?
a. Magkakasing kulay na halamanb. Magkakauring halamanc. Magkakasinlaking halamand. Lahat ng mga ito
4. Saan maaring magsimula ang itatanim na halamang ornamental?
a. paso at lupa c. buto at sangang pantanimb. bunga at dahon d. wala sa mga ito
5. Alin sa mga halamang ornamental na nakasaad ang lumalaki at yumayabong?
a. Kalachuchi c. Ilang-ilangb. Balete d. Lahat ng mga ito
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
153
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ayusin ayon sa pagkakasunod-sunod na hakbang sa pagtatanim
ng halamang ornamental sa pagkamalikhaing paraan.a. Bungkalin ang lupang tatanimanb. Basaing mabuti ang lupang binubungkalc. Ihanda ang mga gagamiting kasangkapan at pananimd. Bungkalin ang kimpal na lupa gamit ang asarol upang
mabuhaghag itoe. Gumawa ng layout sa nais na kalalabasan ng pagtatanim
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magsagawa ng simpleng landscape garden sa loob ng paaralan ang
bawat pangkat upang maipamalas ang napag-aralan.
I. NILALAMAN:Isa sa mga gawain ng pagnanarsari ay ang pagpaparami ng
halaman. Iba-iba ang mga paraan ng pagpaparami ng halaman, ilan sa mga paraang ito ay ating pag-aaralan tulad ng pagpupunla, pagpuputol, at pagpapaugat.
II. LAYUNIN:1. Naiisa isa ang mga uri ng halamang ornamental na maaaring
itanim sa lata o paso2. Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagpaparami ng halaman sa
paraang layering/marcotting at pag puputol3. Naisasagawa ang wastong paraan nang pagpaparami ng halaman
sa paraang layering/marcotting at pagpuputolIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpaparami ng Halamang OrnamentalSanggunian: Misosa IV Umuunlad sa paggawa pp. 117-119 Makabuluhang Gawain Pangtahanan at Pangkabuhayan 5 pp. 114-116Kagamitan: budding knife, moss, mother plant, mga larawan
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang
layering/morcotting at pagpuputol? 2. Ano-ano ang uri ng halaman ang maaaring itanim sa lata o paso?3. Paano ito isinasagawa?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
154
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Nakakita na ba kayo ng isang halaman na maliit pa pero may bunga at may namumulaklak na?
B. PAGLALAHAD1. Paano isinasagawa ang pagpapaugat?2. Paano isinasagawa ang pagpuputol at pagtatanim sa paso?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMagpakita kung paano gagawin ang air layering o marcotting
kasabay ng pagpapaliwanag ng mga hakbang nito.Pagkatapos ng pakitang turo, tumawag na isa o dalawang bata na
magpapakita sa mga kamag-aaral kung paano ginawa ng guro ang air layering o marcotting.
Ipakikita rin ang payak na pagtatanim sa paso sa pamamagitan ng pagpuputol ng bagong ugat sa parte ng halaman mula sa magulang.
D. PAGSASANIBBago simulan ang pagpapakitang turo dapat talakayin ang
gawaing pangkaligatasan lalo na kung gumagamit ng matatalim na kasangkapan.
E. PAGLALAHATMaraming paraan ang pagpaparami ng halamang ornamental.
Sa bawat paraan ng pagpaparami ay mayroon kaniya kaniyang hakbang na dapat sundin.
Tandaan na mayroong mga halamang hindi napaparami sa pagpuputol, air layering o marcotting. Ang iba sa mga halaman ay buto ang gamit sa pagpaparami nito.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng titik (T) kung tama ang pangungusap at (M) naman kung
mali ito.___ 1. Ang air layering ay maaari din na tawaging marcotting.___ 2. Kailangan pumili ng matabang sanga, walang sakit para sa isasagawang marcotting.___ 3. Ang butong ipupunla o itatanim ay kailangan magulang at galing
sa malusog na bunga.___ 4. Mainam din na ibabad magdamag sa tubig na may kahalong
kemikal ang butong itatanim.___ 5. Kailangan sundin ang lahat ng panuntunan sa pagpapaugat, pagpupunla, at pagpuputol.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
155
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangang matutuhan ang tamang paraan ng pagpupunla,
pagpapaugat, at pagpuputol sa pagpaparami ng halaman?VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magbigay ng mga halimbawa ng halaman na napaparami sa a. Pagpuputolb. Air Layering o Marcotting
I. NILALAMAN:Sa araling ito matutuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang paraan
ng pagpaparami ng halamang ornamental. Matutuhan ng bawat mag-aaral kung paano magtanim sa pamamagitan ng pagpuputol (cutting).
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga hakbang sa paraang pagpuputol2. Naisasagawa ang wastong pamamaraan ng pagpapatubo ng
halamang ornamental sa paraang pagpuputolIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagpapatubo ng Halamang Ornamental sa Paraang PagpuputolSangunian: MISOSA IV, V & VI, MGPP 4 & V pp. 117-119Kagamitan: kagamitan sa pagpuputol (kutsilyo), sanga o tangkay ng halaman, dahon ng kataka-taka, paso o plastik bag na may lupa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Bakit kailangan matutuhan ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol?
2. Paano isinasagawa ang pagpapatubo sa paraang pagpuputol?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKMay nagustuhan na ba kayo ng isang uri ng halaman? Hindi ba
gusto mo itong hawakan at nais na magkaroon ng kasingtulad nito?
B. PAGLALAHADTalakayin ang pagpapatubo ng halaman sa paraang pagpuputol
(cutting).
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
156
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBakit kailangan matutuhan ang paraang pagpuputol at paano
isinasagawa ito? D. PAGLALAHAT
Ano-ano ang hakbang sa pagpaparami ng halaman sa paraang pagpuputol? Paano ito isinasagawa?
VI. PAGTATAYA:Sagutin ang sumusunod sa pamamaraan ng paglalagay ng T kung
tama ang sinasabi at M kapag mali ito.___1. Kailangan pumili ng sanga o tangkay na may usbong o buko.___2. Gupitin ang mga sanga o tangkay ng pahilis.___3. Itanim ito sa kamang punlaan at pabayaan na lamang.___4. Lahat ng uri ng halaman ay maaaring paramihin sa paraang
pagpuputol.___5. Ang pagpuputol ay mabilis na paraan sa pagpaparami ng
halaman.VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Bakit kailangan matutunan ang mga hakbang at paraan ng pagpaparami ng halaman sa pamamagitan ng pagpuputol?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Magsulat ng 3 mga palatandaan na maaari ng anihin ang mga
halamang ornamental.KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V & VIMGPP 4 & V pp. 117-119
I. NILALAMAN:Sa araling ito, matutunan ng mga mag-aaral kung paano alagaan at
bungkalin ang lupa upang ang halaman ay tumubo ng maayos.II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang mga kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa2. Nasasabi kung saan ginagamit ang bawat kasangkapan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kagamitan sa Pagbubungkal ng LupaSanggunian: Kagamitan: kasangkapan sa pagbubungkal
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
157
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Ano-ano ang mga kagamitan at kasangkapan sa pagbubungkal ng
lupa?2. Saan ginagamit ang bawat kasangkapan?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Bakit kailangan ang angkop na kagamitan sa paghahanda ng lupa na pagtataniman? Ano ang maaring mangyari kung ito ay hindi maayos na naihanda?
B. PAGLALAHAD
Mga bata, sa araw na ito iisa-isahin natin ang tamang kasangkapan sa pagbubungkal ng lupa.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal ng lupa?
2. Saan at paano ginagamit ang bawat isa?3. Ano-ano ang magiging epekto sa hindi paggamit ng tamang
kagamitan sa paghahanda ng lupang taniman?
D. PAGSASANIB
Science (simple machines) Bakit mahalaga gamitin ang tamang kagamitan sa pagbubungkal ng lupa?
E. PAGLALAHAT
Aalamin natin ang mga kasangkapang kailangan sa pagbubungkal ng halaman at angkop gamitin sa bawat gawain?
VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Punan ang patlang ng bawat pangungusap:1. _____ ginagamit sa pagbubungkal ng lupa sa paligid ng halaman.2. _____ ginagamit na pamutol ng mga sanga.3. _____ ginagamit pandilig ng halaman.4. ______ ginagamit ito upang linisin ang kalat sa bakuran tulad ng
mga tuyong dahon at iba pang uri ng basura.5. _________ ginagamit sa paglilipat ng lupa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
158
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong:
1. Ano-ano ang mga kasangkapang mainam gamitin sa pagbubungkal?
2. Bakit kailangang gumamit ng tamang kagamitan?3. Ano-ano ang magiging epekto kung hindi angkop na kagamitan
ang gagamitin mo?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ano-ano ang mga uri ng abono at ang paraan ng paglalagay nito?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V & VI, MAPP pp-
PAGGAWA NG ORGANIKONG PATABA (COMPOSTING)
Agrikultura Aralin 14
I. NILALAMAN:Sa paghahalaman, kailangan ang abono upang maging mataba at
malago ang mga pananim. Ito ay maaaring kunin sa natural na kapaligiran. Sa pamamagitan ng composting, ang mga sariwa o nabubulok na mga basura tulad ng mga balat ng prutas / gulay, dumi ng hayop, dahon ng halaman ay maaaring bulukin at gawing abono. Tinatawag itong organikong abono. Ito ay nakapagpapataas ng kalidad o uri ng lupang pagtataniman lalong lalo na kung ito ay madalas taniman.
II. LAYUNIN:1. Naisasagawa ang masistemang pangangalaga ng tanim2. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagdidilig3. Naisasagawa ang wastong paraan ng paggawa ng organikong
patabaIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Masistemang Pangangalaga ng TanimSanggunian:Kagamitan: pala, kalaykay, mga tuyo at bagong tabas na dahon ng halaman, abo, apog, dumi ng mga hayop, iba pang uri ng organikong bosurn sa bakuran
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
159
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga masistemang paraan ng pangangalaga ng halaman?
2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng compost pit o compost heap?
3. Paano ito isinasagawa?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Kayo ba ay may mga alagang halaman sa bahay? Anong pamamaraan ang inyong ginagawa upang tumubo ng maayos at malusog ang inyong mga halaman?
B. PAGLALAHADIisa-isahin natin ang mga paraan ng pag-aalaga ng pananim at
hakbang sa paggawa ng organikong pataba tulad ng paggawa ng compost.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Ano-ano ang masistemang paraan ng pag-aalaga ng halaman
tulad ng pagdidilig, at paglalagay ng abono?2. Ano-ano ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit o
compost heap? Paano ito isinasagawa?D. PAGSANIB
Science: Mga mineral na tinataglay ng mga organikong pataba tulad ng mga bulok na prutas, dahon, dumi ng mga hayop, at iba pa.
(Paggamit ng recycled water)• Maaaring gumamit ng tubig na pinaglabahan pero
siguraduhing wala na itong sabon.• Tubig na pinaghugasan ng bigas• Tubig na pinaghugasan ng gulay at prutas
E. PAGLALAHATMga bata, ano-ano bang mga masistemang pamamaraan sa
pag-aalaga ng halaman? Ibigay ang mga hakbang sa paggawa ng compost pit at compost heap. Paano ba isinasagawa ito?
VI. PAGTATAYA:Isulat sa sagutang papel ang titik T kung tama ang ipinahihiwatig ng
pangungusap at M kung mali.___ 1. Ang tubig ay mahalaga sa buhay ng halaman.
___ 2. Ang organikong abono ay maaaring makuha sa madaling pamamaraan.
___ 3. Ang halaman ay kailangan bungkalin ng isa o dalawang beses
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
160
isang linggo.___ 4. Ang compost pit ay inilalagay sa maayos na lugar para madaling
makita ng mga tao.___ 5. Pinagpapatung-patong na damo, nabubulok na basura, dumi
ng mga hayop, apog o abo, at lupa ang tamang paglalagay sa compost heap/pit.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa sariling opinyon.
1. Bakit kailangan alagaan ang mga pananim sa pamamagitan ng pagdidilig, paglalagay ng abono?
2. Bakit hindi dapat sunugin ang basura? Ano ang epekto nito?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magbigay ng paliwanag o opinyon sa sumusunod:1. Ano ang benepisyong makukuha kung ang basurang nabubulok
ay hindi itatapon o susunugin bagkus ito ay pabubulukin at gagawing abono?
2. Ano ang iyong gagawin upang mamulat ang iyong kapitbahay sa kahalagahan ng paggawa ng compost pit at tamang pagtatapon ng basura?
PAGLALAGAY NG ABONO SA HALAMAN Agrikultura Aralin 15
I. NILALAMAN:
Ang abono o pataba ay mahalaga sa mga pananim. Pinagyayaman nito ang lupa upang maging sapat ang sustansiyang taglay nito at mapapakinabangan ng mga halaman. Bagamat may mga di-organikong abono na madaling mabili sa mga tindahan, ang paggamit ng organikong abono ay higit na minumungkahi dahil ligtas at mura. Ngunit hindi lamang basta maglagay ng abono upang lumaki ang mga halaman. Kailangan ang wastong kaalaman sa pagpili ng abono at ang paggamit nito.
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman2. Naisasagawa ang wastong paraan ng paglalagay ng abono sa
halaman
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paraan ng Paglalagay ng Abono sa Halaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
161
IV. PANIMULANG PAGATATASA
1. Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman?2. Paano ito ilinalagay upang lubos na mapakinabangan ng mga
halaman?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sa palagay ninyo, bakit may mga halamang mataba at may halamang payat? Bakit may malulusog at hindi malulusog?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito, aalamin natin ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman.
C. PAGPAPAALIM NG KAALAMAN
1. Bakit kailangan lagyan ng abono ang mga halaman?2. Papaano ang mga paraan sa paglalagay ng abono?
D. PAGSASANIB (ORGANIKONG PAGTATANIM/PAGSASAKA)Organikong Pataba - mga patabang walang kemikal: gawa mula
sa mga nabulok na balat ng gulay, prutas, itlog, mga dahon, sanga, dumi ng hayop at iba pa.
E. PAGLALAHATAno-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman?
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod sa pamamagitan ng paglalagay ng titik T kung tama ang sinasabi at M kung mali.
____1. May dalawang uri ng abono, ang organiko at di-organikong pataba.____2. Ang organikong pataba ay mga abonong galing sa nabulok na prutas, dumi ng hayop, mga nabulok na dahon at iba pa.____ 3. Ang abono ay nagdadagdag ng sustansya ng lupa na nagsisilbing pagkain ng halaman.____4. Mayroon tayong mga paraan ng paglalagay ng abono sa halaman, hand method, side dressing, foliar spray, broadcasting at topdressing.____ 5. Ang halaman ay lumalago din kahit walang abono ang lupa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
162
VII. PANGWAKAS NA PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang mga paraan ng paglalagay ng abono/pataba at
paano inilalagay ito sa halaman?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ano-ano ang mga uri ng abono/pataba? Magbigay ng tatlong halimbawa sa bawat uri nito?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V & VI
PARAAN NG PAGGAMIT NG KAGAMITANG PAGHAHALAMAN
ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 16
I. NILALAMAN:Mahalagang malaman ng bawat mag-aaral ang iba’t ibang kagamitan
sa paghahalaman. Dapat din nilang matutunan at magamit ng maayos ang mga kagamitang ito. Nakasalalay ang magaang paggawa kung alam gamitin ang mga kailangang gamit sa paghahalaman.
II. LAYUNIN:1. Naiisa-isa ang mga kagamitan sa paghahalaman2. Naipakikita ang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan sa
pagtatanim ng halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kagamitan sa PaghahalamanKagamitan: asarol, dulos, pala, kalaykay, at iba pa
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ba ninyo ang isang uri ng kagamitan tulad halimbawa ng dulos ay maaaring gamitin sa pagputol ng damo?
2. Paano ba ang tamang pamamaraan sa paggamit ng mga kagamitan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
163
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Nakakita na ba kayo ng dulos?Paano o saan kaya maaring gamitin ang dulos?
B.PAGLALAHADMga paraan ng paggamit ng mga kagamitan sa pagtatanim ng
ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Ano-ano ba ang mga kagamitan na ginagamit sa paghahalaman?2. Paano ito ginagamit isa- isa?
D. PAGSASANIBMetalworks: Paggamit ng mga kagamitan yari sa bakal sa pagha-
halaman.
E. PAGLALAHATAno-ano ang mga kagamitan sa pagtatanim ng ornamental at
paano ito ginagamit?
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng tsek (a) kung tama ang pangungusap at ekis ( x ) naman
kung mali. Isulat sa patlang.____1. Maaring gumamit ng lata ng gatas at bubutasan ko ito at
gagawing pandilig kapag walang regadera na magamit.____2. Ang dulos ay angkop gamiting pangbungkal ng lupa sa paligid
ng halaman.____3. Ang regadera ay ginagamit pangbungkal ng halaman.____4. Ang asarol ay ginagamit pandukal sa lupa.____5. Ang piko naman ay ginagamit upang hukayin at durugin ang
lupa.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Bakit kailangang angkop ang kagamitang gagamitin at tamang
paraan ang paggamit nito.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pag-aralan ang iba’t ibang paraan ng pagpapatubo ng halaman.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV, V , VIAgap at SikapMAPP IV – V & VI
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
164
I. NILALAMAN:Mahalaga na pag-aralang mabuti ang mga paraan ng pag-aani at sa
pagsasapamilihan sa mga halamang oranamental. Dapat din na malaman ang mga halamang madaling maipagbili.
Ang mga halamang ornamental lalo na ang mga namumulaklak ay maaaring ipagbili kung ang mga ito ay may taglay na bulaklak, sapagkat ang bulaklak ay nakakaakit sa mga mata ng mga mamimili.
II. LAYUNIN:Naisasagawa ang wastong pag-aani/pagsasapamilihan ng mga
halamang ornamental
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pag-aani at Pagsasapamilihan ng Halamang Ornamental
IV. PANIMULANG PAGTATASA (ITANONG SA MGA MAG-AARAL)Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ninyo ano-ano ang palatandaan o anong panahon maaari nang anihin ang mga halamang ornamental?
2. Ano-ano kaya ang tamang paraan ng pag-aani nito?V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAKNararanasan na ba ninyo magbigay at makatanggap ng bulaklak
sa araw ng mga puso?
B. PAGLALAHADPag-aaralan natin ang mga hakbang ng tamang pag-aani at
pagsasapamilihan ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Takalayin sa mga mag-aaral.Mga hakbang at mga paraan ng tamang pag-aani ng halamang
ornamental at pagsasapamilihan.
PAG-AANI AT PAGSASAPAMILIHAN NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 17
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
165
D. PAGSASANIBCalendar of Celebrations
– Valentine’s Day – Happy Mother’s Day– All Saints’ Day – Graduation Day
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan ng halamang ornamental?
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ligyan ng T kung ang pangungusap ay tama at M kung mali ito:
1. Ang pag-aani ng halamang ornamental ay ayon sa panahon ng mga selebrasyon.
2. Kailangan malusog na ang halaman bago anihin.3. Ilagay lamang kung saan-saan ang inaning halaman.4. Dapat ay mayroong tamang sukat sa pagpuputol sa mga
halamang ornamental.5. Mas maganda ang pag-aani kung mura sa palengke ang
mga ito.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Bakit mahalagang malaman ang tamang paraan ng pag-aani at pagsasapamilihan nito?
2. Ipaliwanag kung bakit kailangan isaayos ang mga paninda.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV,V & VIMGPP 4-PGumawa at umunlad
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
166
PLANO SA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 18
I. NILALAMAN:Sa bawat gawain, kailangan ang masusing pagplaplano ng mga
gawain. Mahalaga ang nakatala ang mga gawain upang maisakatuparan ang mga layunin. Kailangan ang tiyak na mga hakbang upang maging gabay sa paggawa kung ito’y masusunod nang wasto. Magiging matagumpay ang proyekto / gawain kapag nasusunod ito.
II. LAYUNIN:1. Nakakagawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental2. Naisagawa ang wastong paraan ng pagsasaayos ng paninda3. Naisasagawa kung papaano akitin ang mamimili4. Nakagagawa ng talaan ng puhunan at ginastos
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Plano sa Pagbebenta ng Halamang OrnamentalKagamitan: talaan ng gastos at kita, calculator, kalendaryo, at iba pa.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Sa palagay ninyo kailangan bang plano sa pagbebenta ng halamang ornamental? Bakit?
2. Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang sa pagpaplano?V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKKayo ba ay nakaranas na magbenta/ magtinda ng kahit anong
bagay sa inyo o kahit sa paaralan?
B. PAGLALAHADSa araw na ito gagawa tayo ng plano sa pagbebenta ng halamang
ornamental.C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Paggawa ng plano sa pagbebenta ng halamang ornamental
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
167
D. PAGSASANIB
(Home Economics) Tingiang Pagtitinda
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagplaplano sa pagbebenta ng halamang ornamental.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M naman kung mali.
_____1. Mainam na isipin sa pagplaplano kung saan, kailan, at paano mabebenta ang mga produkto.
_____2. Kailangang nasusunod ang mga hakbang sa ginawang plano.
_____3. Kailangang magbenta ng magbenta habang may bumibili._____4. Nararapat na isinasaalang-alang ang panahon kung kailan
maaring magbenta ng mga produkto. _____5. Dapat isama sa pagplaplano ang kagamitang gagamitin.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Gumawa ng payak na talaan ng puhunan at ginagastos ng pag- hahalaman.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V, at VIMGPP 4,5, at 6
MAHUSAY NA PAGBEBENTA NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 19
I. NILALAMAN:May dalawang paraan ng pagbebenta ng mga halamang ornamental.
Ito ay ang pakyawan. Ang halaman ay binibili nang maramihan. Ang isa naman ay tuwirang pagbibili sa tingiang paraan. Ang mga halaman ay binibili ng paisa-isa ng namimili. Ang tuwirang pagbibili ang karaniwang ginagamit ng mga maliliit na naghahalaman.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
168
Sa pagtitinda o pagbebenta ng ano mang produkto ay may mga alituntunin na dapat sundin maging malakihan o maliitan ang gagawing pagbebenta. Dapat magbayad ng kaukulang buwis at kumuha ng lisensiya o pahintulot sa pagtitinda. Kailangan ding panatilihin ang kalinisan sa lugar na pinag titindahan.
II. LAYUNIN:1. Matalakay ang wastong paraan nang mahusay na pagbebenta ng
halamang ornamental2. Naisasagawa nang mahusay ang pagbebenta ng halamang
pinatubo
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mahusay na Pagbebenta ng Halamang Ornamental
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta ng halaman?2. Paano isinasagawa ang wastong pagbebenta ng halaman?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Naranasan na ba ninyong bumili at magbenta ng anumang bagay?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito ay tatalakayin o isasagawa natin ang wastong paraan ng pagbebenta ng halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagtitinda ng isang produkto?
2. Ano-ano ang mga paraan ng pagbebenta?
D. PAGSANIB (HOME ECONOMICS)
Retail trade
E. PAGLALAHAT
Ano-ano ang mga dapat isa alang-alang, mga paraan at mga alituntunin ng pagbebenta ng isang produkto?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
169
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng tsek (a) kung tama at ekis (r) naman kung mali
_____1. Mayroon tayong dalawang paraan ng pagbebenta, tingian, at pakyawan.
_____ 2. Kailangang kaakit-akit ang mga paninda mo._____ 3. Ang nagtitinda ay marunong makisama sa mga namimili._____ 4. Dapat isa alang-alang ang panahon, mga okasyon, at lugar
na pagtitindahan._____ 5. Ang nagtitinda ay may kaukalang tungkulin tulad ng pagkuha
ng lisensiya o magbayad ng kaukulang buwis.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Sa palagay ninyo, bakit kailangan, dapat isa alang-alang ang lahat ng alituntunin sa pagtitinda?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Misosa 4, 5 and 6Agap at sikapUmunlad sa paggawa
TALAAN NG PUHUNAN AT GINASTOS
Agrikultura Aralin 20
I. NILALAMAN:Sa talaan ng puhunan at ginastos, dito malalaman ng isang
nagnenegosyo kung saan siya kumita o nalugi. Sa paghahalaman, kailangan marunong magkwenta o magtuos ang may-ari ng tindahan. Nakikita sa araling ito ang payak na pagtutuos ng kita sa paghahalaman. Itala ang halaga ng pinagbilhan, ibawas ang pinagkagastusan sa halaga ng pinagbilhan. Ang natirang halaga ay ang kinita.
II. LAYUNIN:Naitatala ang puhunan at ginastos
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Talaan ng Puhunan at Ginastos
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
170
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-ano ang kahalagahan ng talaan ng puhunan at ginastos?2. Bakit kailangan itala ang puhunan at ginastos?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Nasubukan na ba ninyo na bumili at magbenta?
B. PAGLALAHAD
Sa araw na ito gagawa tayo ng isang talaan ng puhunan at ginastos.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Paggawa ng talaan ng puhunan at ginastos
D. PAGSANIB
(Mathematics) Gross income – Capital (expense) = Net incomeVI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng M kung tama ang pangungusap at T kung mali ito.
_____ 1. Sa talaan makikita ang kabuuan ng ginastos._____ 2. Sa paggawa ng talaan, kailangan isama mo ang lahat ng mga
karagdagan ginastos ng gawain._____ 3. Kaya umuunlad ang mga negosyante dahil may talaan sila ng
puhunan, mga ginastos at iba pang gastusin._____ 4. Sa pagtatala kailangang isama pati bayad sa pamasahe, upa
ng tindahan at bayad sa mga taong gumawa._____ 5. Maaring maging maunlad ang tindahan na walang ginagawa-
ng talaan.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangan ang talaan ng puhunan at ginastos?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magbigay ng isang sitwasyon kung paano magbebenta at bumili ng isang bagay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
171
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV, V, at VIMGPP 4 at 5
PLANO SA TULOY-TULOY NA PAGPAPATUBO NG HALAMANG ORNAMENTAL
Agrikultura Aralin 21
I. NILALAMAN:Ang anumang gawain upang magtagumpay ay nangangailangan ng
masusing pagpaplano. Ang pagpaplano ay isang paraan upang maisagawa ng maayos at tumpak ang isang gawain. Ang pagkakaroon ng plano ay nakatulong upang makatipid ng pera, oras, kagamitan at lakas.
Sa pagtatayo ng taniman ng ornamental kailangan isaalang-alang ang sumusunod:
1. Uri ng lupa na pagtataniman. Kailangang ang lupa ay loam upang tumubo at lumusog ang mga pananim.
2. Lugar na pagtatanim. Pumili ng isang lugar na angkop sa mga halamang ornamental.
3. Ang laki ng taniman. Ang katamtamang laki ng halaman upang mapamahalaan itong mabuti.
4. Mga kagamitan panustos. Dapat bigyan ng pansin din ang sapat na panustos ng abono, gamot pamatay peste, at kulisap.
II. LAYUNIN:Nakagagawa ng plano ng patuloy na pagpapatubo ng halamang
ornamental bilang pagkakakitaang gawain
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Plano sa Tuloy-tuloy na Pagpapatubo ng Halamang
OrnamentalIV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano-ano ang kahalagahan ng plano para sa tuloy-tuloy na pagtatanim ng ornamental?
2. Paano ito isasagawa?V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Mga bata di ba paggising mo palang sa umaga pinaplano muna ang mga gagawin mo sa loob ng isang araw?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
172
B. PAGLALAHADSa araw na ito gagawa tayo ng plano para sa tuloy-tuloy na
pagtatanim ng mga halamang ornamental.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMga dapat isaalang-alang sa pagplaplano ng tuloy-tuloy na
pagtatanim ng halamang ornamental at ang kahalagahan nito.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Lagyan ng T kung tama ang sinasabi at M kung mali ito.
_____1. Sa pagplaplano sa pagtatanim ng ornamental dapat paghandaan ang mga darating na okasyon tulad ng Christmas, Valentine’s Day, Mother’s Day, Birthday, at iba pa.
_____2. Magtanim ng mga halaman na ordinaryo lamang._____3. Kailangan din na isinasaalang-alang kung saan at kailan
ipagbibili ang mga produktong halaman._____4. Tiyakin na ang mga pananim ay kaakit-akit sa paningin ng
mamimili._____5. Siguraduhin na ang taniman mo ay maayos para sa tuloy-
tuloy na pagtatanim.VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang kahalagahan ng isang plano para sa tuloy-tuloy na
pagtatanim ng halamang ornamental
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Basahin ang Learner’s Materials at alamin kung paano mag-alaga ng hayop.
Agrikultura Aralin 22 KABUTIHANG DULOT SA PAG-AALAGA
NG HAYOP
I. NILALAMAN:Sa araling ito, lubos nating mauunawaan ang kahalagahan ng pag-
aalaga ng hayop sa tahanan na maaring libangan at mapagkakitaan. Ang kabutihang naidudulot nito sa tao at sa kabuhayan ng pamilya. Matatalakay din sa aralin ang maaaring dulot ng pag-aalaga ng hayop mabuti man o masama sa kalusugan. Tutukuyin din ang mga hayop na maaring alagaan at ang mga katangian nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
173
II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa
tahanan2. Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Naiisa-isa ang mga Kabutihang Dulot ng Pag-aalaga ng Hayop sa Tahanan o sa Likod-bahay
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng hayop sa bahay o sa likod bahay?
2. Nakakatulong ba ito sa pamilya o mag-anak?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Naranasan na ba ninyo ang mag-alaga ng hayop sa loob o sa labas ng inyong tahanan? Anong hayop ang inalagaan ninyo?
B. PAGLALAHAD
Isa-isang tatalakayin natin ang uri ng mga hayop na maaring alagaan sa loob o sa likod bahay, at ang kabutihang dulot nito.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Mga bata tatalakayin natin ang tungkol sa iba-ibang uri ng
hayop na maari nating alagaan sa loob o sa likod bahay at ang mga kabutihang dulot nito.
D. PAGSASANIB
Biology/Zoology:Tutukuyin isa-isa ng mga hayop na maaaring alagaan sa loob at
sa likod bahay.
E. PAGLALAHADAno-ano ang mga kabutihang naidudulot ng pag-aalaga ng iba’t
ibang hayop sa tahanan?VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na mga tanong:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
174
1. Ano-ano ang mga hayop na mainam alagaan sa loob o sa likod bahay?
2. Ano ang kapakinabangang makukluha ng mga mag-anak sa pag-aalaga ng hayop o mga hayop.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Magbigay ng mga kabutihang dulot ng pag-aalaga ng hayop sa
bahay at likod bahay: VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pumili ng apat (4) na hayop na maaring alagaan sa tahanan
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
MGA HAYOP NA MAAARING ALAGAAN SA BAHAY
Agrikultura Aralin 23
I. NILALAMAN:Ating pag-aaralan ngayon ang mga hayop na maaari nating alagaan
sa tahanan. Tukuyin kung alin-alin ang mga ito, kanilang katangian at paraan ng pag-aalaga. Alamin din natin ang mga bagay na dapat pag-ingatan sa mga hayop na mababanggit.
II. LAYUNIN:Natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtukoy ng mga Hayop na Maaaring Alagaan sa Tahanan
Tulad ng (aso, pusa, manok, ibon, kuneho, at marami pang iba.)
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. May alam ba kayong uri ng hayop o mga hayop na maaaring alagaan sa tahanan?
2. Anu-ano kaya ang mga kagandahang maidudulot sa pag-aalaga ng nasabing mga hayop sa buhay ng tao?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
175
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK• Magpapakita ang guro ng larawan sa mga bata ng iba’t-ibang
larawan ng mga hayop na inaalagaan sa loob o labas ng tahanan.
• Itanong sa mga mag-aaral kung sino sa kanila ang may kaparehong alaga.
B. PAGLALAHAD• Tukuyin at alamin ang mga piling hayop na mainam alagaan
sa loob ng bahay.• Isa-isahin ang mga katangian ng mga ito.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANBakit kaya may mga tao na gustong mag-alaga ng hayop? Bakit
may mga uri ng hayop na mainam alagaan sa loob at labas ng bahay?
D. PAGSASANIB
Biology/Zoology:Pagtukoy ng iba’t ibang hayop na aalagaan sa loob at labas ng
tahanan.
E. PAGLALAHAT
Kasiya-siya ba ang pag-aalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan?
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod.
Magbigay ng apat na uri ng hayop na maaaring alagaan sa loob ng bahay. Alin sa mga hayop na nabanggit ang nagustuhan mo at bakit?
VII. PANGWAKAS PAGTATASA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Pasulatin ng isang maikling talata ang mga mag-aaral tungkol sa
paborito nilang hayop na inaalagaan sa kanilang tahanan batay sa sunod na tanong.
Nakatutulong ba at nakapagdudulot ba ng kasiyahan ang pag-aalaga ng mga piling hayop sa loob ng tahanan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
176
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Kawili-wili ba ang pag-aalaga ng piling hayop o mga hayop sa loob o sa labas ng tahanan? Bakit?
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
MGA SALIK SA PAG-AALAGA NG HAYOP Agrikultura Aralin 24
I. NILALAMAN:Sa araling ito matutunghayan natin kung ano ang mga salik,
pamamaraan kung paano maisasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop o mga hayop upang ang mga ito ay makapag-dulot ng maraming kapakinabangan.
II. LAYUNIN:Naisasagawa ng maayos ang mga hakbang sa pag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Salik sa Pag-aalaga ng Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Mahalaga ba sa tao o sa mag-anak ang pag-aalaga ng hayop?2. Anong mga kapakinabangan ang makukuha sa pag-aalaga ng
hayop?3. Paano matutugunan ang kanilang mga pangangailangan?
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Mainam din na alagaan ang hayop katulad ng halaman. Ang
pag-aalaga ng hayop ay nakakalibang at ito’y nakapagdudulot pa ng karagdagang kita at pagkain sa mag-anak. Nararapat lang na matugunan natin ang lahat ng kanilang pangangailangan.
B. PAGLALAHADIsa-isahing tukuyin sa mga mag-aaral ang pangangailangan ng
hayop tulad ng pagkain, bahay at pangkalusugan.Ang maayos na pag-aalaga ng hayop ay ang buod ng ating aralin
ngayon.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
177
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANMagbigay ng mga mungkahi kung paano natin gagawing maayos
ang pag-aalaga ng hayop,at sa inyong sariling karanasan sa pag-aalaga ng hayop. Maaari din kumuha ng mga kaalaman o ideya sa mga kapitbahay, kaklase o mga modyul tungkol sa pag-aalaga ng hayop.
D. PAGSASANIBHome Economics – KalinisanIsasagawa ang maayos na pag-aalaga ng hayop at bibigyan
pansin ang natutunang mga mahahalagang mga bagay na inyong natutunan sa araling Home Economics maliban sa kalinisan.
E. PAGLALAHATIpaliwanag ang iba’t ibang paraan sa paggawa upang mapanatili
ang kalinisan at kaayusan sa lugar na kinalalagyan ng mga alagang hayop.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Maglahad ng limang salik upang mabigyan ng tamang kaayusan
ang alagang hayop. Isulat ang mga sagot sa sagutang kuwaderno.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ano-ano ang naidudulot ng maayos na pag-aalaga ng hayop sa larangan ng kabuhayan ng pamilya?
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Pag-aralan kung anong lugar ang maiinam para sa aalagaang hayop.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pag-aalaga ng Hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
178
LIGTAS NA TIRAHAN NG MGA ALAGANG HAYOP
Agrikultura Aralin 25
I. NILALAMAN:Tatalakayin dito kung paano mabibigyan ng wasto at ligtas na tirahan
ang aalagaang hayop o mga hayop para matiyak ang kanilang kaligtasan at makapagbigay ng mataas na produksyon.
II. LAYUNIN:Naibibigay ang wastong lugar o tirahan sa mga alagang hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagbibigay ng Wastong Lugar o Tirahan para sa Alagang Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Dapat bang bigyan ng maayos na lugar / tirahan ang mga alagang
hayop?2. Ano ang pamantayan sa ganitong gawin?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Tulad ng tao-ang aalagaang hayop ay dapat ligtas sa ulan, araw, at mga ligaw na hayop. Magpakita ng larawan ng maayos na tirahan ng iba’t ibang hayop. Itanong sa mga bata ang kahalagahan nito.
B. PAGLALAHAD
Talakayin sa mga mag-aaral ang katangian ng isang maayos na bahay ng alagang hayop.
1. Ang malawak at malinis na kapaligiran ay kailangan ng aalagaang hayop.
2. May sapat na malinis na tubig.3. Walang ligaw na mga hayop.4. Matibay ang bubong na kung maaari ay gawa sa kahoy at
pawid.5. Nasisikatan ng araw.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
179
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ano ang unang bibigyang pansin sa pagpaplano ng tirahan ng alagang hayop?
D. PAGSASANIB
Industrial Arts: Gawang kahoy at kawayan.Ibigay ang malawak at malinis na kulungan sa mga alagang ha-
yop upang mailayo sila sa sakit.
E. PAGLALAHATIpaalam ang kahalagahan ng malawak at malinis na lugar na
siyang pangunahing kailangan upang ang alagang hayop ay maging ligtas sa anumang sakit na maaaring maka-apekto sa kalusugan nila.
VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:Ano-ano ang mga kabutihang dulot ng malawak at malinis na lugar
para sa mga alagang hayop?a. Ligtas sa sakit ang mga alagang hayop.b. Maiiwasan ang pagsisiksikan ng mga ito.c. Laging sariwa ang kanilang pakiramdam.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:Bakit kailangan bigyan ng maayos, malinis at malawak na lugar
ang mga alagang hayop?Upang makapagbigay sila ng mataas na produkto tulad ng karne
at itlog.VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Alamin sa mga kakilala at kaibigan kung anong mga materyales ang ginamit nila sa pagggawa ng bahay ng kanilang mga alagang hayop.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV – Pangangalaga ng Hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
180
TAMANG PARAAN SA PAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 26
I. NILALAMAN:
Ang araling ito ay magbibigay sa atin ng kaalaman tungkol sa wastong paraan ng pag-aalaga ng ating mga hayop upang sila ay lumaki ng maayos at hindi maging sakitin na maaaring makahadlang sa kanilang paglaki.
Tatalakayin dito ang wastong pamamaraan ng pag-aalaga ng hayop na tinukoy natin sa nakaraang aralin. Malalaman natin kung paano sila palalakihin sa pamamaraang wasto at maka-agham.
Malalaman natin dito ang mga dapat gawin at ibigay sa kanila (mga alagang hayop) upang sa gayon sila ay makakapagdulot ng kung ano ang maaasahan natin mula sa kanila.
II. LAYUNIN:
Naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan
• pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga ng hayop• pagbibigay ng wastong lugar o tirahan • pagpapakain at paglilinis ng tirahan
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Tamang Paaraan sa Pag-aalaga ng Hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong.
1. Kailangan ba ng alagang hayop ang wastong pagkain at malinis na tirahan?
2. Paano makasisiguro na masustansya ang pagkaing ibinibigay sa alagang hayop?
3. Bakit kailangang laging malinis ang kanilang tirahan?
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Ang tamang nutrisyon ay kailangan ng hayop katulad ng pangangailangan ng tao.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
181
B. PAGLALAHAD
Para maiwasan ang sakit, kailangan ng mga alagang hayop ang maayos na pangangalaga, malinis na tirahan, at maayos na pagkain upang maiwasan ang kanilang pagkakasakit.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Bakit kailangang bigyan ng wastong pagkain at malinis na tirahan ang alagang hayop?
D. PAGSASANIB
Home Economics:Nutrisyon at KalinisanIsa-isang ipaliwanag ang kahalagahan ng wastong pagkain at
malinis na tirahan ng mga hayop upang tumaas ang produksiyong nanggagaling dito.
a. Bigyan sila ng matibay, malinis, at maayos na tirahan.b. Pakainin ang mga alaga ng wasto, sapat, at masustansyang
pagkain.
E. PAGLALAHATAng pagtataas ng produksyon ng mga alagang hayop ay
makakamit kung sila ay bibigyan ng wasto at masustansyang pagkain, malinis na tirahan at tamang pag-aaruga habang sila ay pinapalaki.
VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Bakit kailangang bigyan ng tamang nutrisyon ang mga alagang
hayop?
2. Ang kalinisan ba ay isa sa mga salik na kailangan sa pag-aalaga ng mga hayop upang tumaas ang produksyon nito?
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:1. Mahalaga ba sa mga alagang hayop ang tamang pagpapakain sa
kanila? Bakit?2. Kapag malinis ba ang kanilang tirahan, tataas ba ang produksiyon
nila? Bakit?VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
• Pag-aralang mabuti kung paano pamahalaan ang mga produktong galing sa mga alagang hayop.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
182
• Alamin ang kasalukuyang presyo ng mga produktong galing sa hayop sa pamilihan.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:MISOSA IV- Pag-aalaga ng hayop
PAGGAWA NG PLANO NG PAGPAPARAMI NG ALAGANG HAYOP UPANG KUMITA
Agrikultura Aralin 27
I. NILALAMAN:Ang paggawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop ay
mabuting hakbang upang kumita at maiwasan ang pagkakamali sa binabalak na gawain. Ang plano ay ginagawa bago simulan ang gawain at ginagamit itong gabay sa paggawa.
II. LAYUNIN :Nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alagang hayop upang
kumita
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Plano ng Pagpaparami ng Alagang Hayop upang KumitaSanggunian: K to 12 CG EPP4-AG – Oi – 18 page 10 of 41Kagamitan: larawan ng alagang hayop sa tahanan, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Ano-anong mga alagang hayop sa tahanan ang maaaring
paramihin?a. Aso c. Bayawakb. Kalabaw d. Palaka
2. Ano ang kahalagahan ng paggawa ng plano sa pagpaparami ng mga alagang hayop sa tahanan?
a. Matitiyak ang paraan ng pagpaparami ng alagang hayopb. Maibebenta agad ang alagang hayopc. Makakakain ng marami ang alagang hayopd. Mapaglalaruan ng mga bata
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
183
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
1. Ipakita ang larawan na tumutukoy sa iba’t bang mga hayop sa tahanan na maaaring alagaan.
2. Itanong sa mga bata:a. Ano ang nakikita ninyo sa larawan?b. Alin dito sa mga hayop sa tahanan ang maaari ninyong
alagaan?c. Bakit kailangan alagaan ninyo sila?d. May pakinabang ba kayong makukuha sa kanila?e. Paano ninyo sila pararamihin?f. Kailangan ba ang plano?
B. PAGLALAHADGusto mo bang kumita sa alagang hayop? Paramihin mo ang
mga ito ngunit kailangan gawin ang plano kung paano ka magka-karon ng gabay sa gawain.
Ang sumusunod ay gabay sa pagplano ng pararamihing alagang hayop:
1. Uri ng hayop sa tahanan na aalagaan - aso, kalapati, love birds, kuneho, isda sa aquarium
2. Kapaligiran - malapit sa tubig - malawak ang bakuran
3. Lugar na mapaglalagyan (kulungan) - may tubig - may sikat ng araw - may hangin - mas matibay, maayos, at malinis na kulungan.
4. Klase ng produkto na maaaring maibigay ng alaga ninyo5. Magkano ang maaaring kitain ng mapaparaming hayop
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANTingnan ng mabuti ang format ng plano na maaaring gamitin ng
mga bata:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
184
Plano ng Pagpapadami ng Alagang HayopI. Layunin
(naglalaman ng layunin sa paggawa ng gawain)II. Larawan ng binabalak na gagawin
(Maaaring iguhit sa ibang papel kung kinakailangan)III. Talaan: Punan kung anong meron ang alaga mo
1. Uri ng hayop na aalagaan 2. Bilang ng hayop na sisimulan
3. Lahi ng hayop
4. Lugar na mapaglalagyan (lagyan ng tsek ang tumutugon sa plano) a. May tubigb. Sikat ng arawc. May hangin
5. Klase ng pagkaina. Tirang pagkainb. Komersyalc. Kangkong, pechay, dahon ng ipil-
ipil, talbos ng kamoted. Mais, karots, palaye. Iba pang pagkain
6. Produkto na maibibigaya. Karneb. Itlogc. Balatd. At iba pa
7. Bilang ng anak ng inahin
8. Kikitain kapag pinagbili/produkto
IV. Mga tanong:1. Ano-ano ang mga nakatala sa plano?2. Bakit kailangan sa talaan ang bilang ng sisimulan ng pag-aalaga
ng hayop?
D. PAGSASANIB
Health (Pangkalusugan)Paano natin maisasama sa plano kung papaanong mapapanatil-
ing malusog ang pag-aalaga ng hayop?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
185
E. PAGLALAHATItanong sa mga bata:Bakit mahalaga ang pagpaplano sa pagpaparami ng mga alagang
hayop upang kumita?Ipasulat ang batayan sa pagplano ng pagpaparami ng alagang
hayop.Mga naka-tala sa plano ng pagpaparami ng alagang hayop
1. 2. 3. 4. 5.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata ang plano nang pag – aalaga ng kalapati upang sila ay kumita. LM, Gawin natin
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Alin ang dapat tandaan sa paggawa ng plano ng pagpaparami ng hayop upang kumita?
a. Uri ng produkto na maaaring ibigay ng alagang hayopb. Kulay ng alagang hayopc. Kalagayan ng pamumuhayd. Uri ng hayop na aalagaan
2. Ano ang maaaring idulot ng paggawa ng plano bago simulan ang pagpaparami ng alagang hayop?
a. Upang matiyak na kikita ang naparaming alagang hayopb. Upang makapagbigay ng maraming uri ng hayopc. Malalaman ang kasanayan ng nag-aalaga ng hayopd. Maibibigay ang kagustuhan ng nag-aalaga
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
186
PAGPILI NG PARARAMIHING HAYOP
Agrikultura Aralin 28
I. NILALAMAN:Maraming uri ng hayop ang mapagpipilian na tiyak din ang paki-
nabang kung wasto ang paraan ng pangangalagang gagawin. Kailangan piliin ang alagang hayop lalo na kung balak natin paramihin ang mga ito upang makapagdulot ng karagdagang pagkain at kita sa pamilya
II. LAYUNIN:Makapamili ng pararamihing hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagpili ng Pararamihing HayopSanggunian: K to 12 CG EPP4AG – Oi – 18 p. 10 of 41Kagamitan: larawan ng iba’t ibang hayop, manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:1. Alin sa mga sumusunod na mga hayop ang maaring paramihin sa
ating mga tahanan?a. Kalapati, love birds, pusab. Kalabaw, baka, kambingc. Ahas, palaka, gagambad. Isda, alimango, alimasag
2. Bakit kailangang piliin ang paparamihing aalagaang hayop?a. Upang gawing kasiyahan sa loob ng tahanan.b. Upang maibenta at pagkakitaan.c. Upang maging kapakipakinabang ang gawin.d. Upang may makatulong sa paglilinang sa bukid.
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
187
Sa mga Mag-aaral:1. Bigyan ng metacard ang mga bata at pasulatan kung alin sa
larawan ang gusto nila (aso o pusa)?2. Patayuin ang mga bata na may metacard at papilahin sila ayon sa
isinulat nila.3. Isang pila sa aso at isang pila sa pusa.4. Ipakikitang isa’t isa ang kanilang metacard kung anong hayop
ang nakasulat. Ipaliliwanag ng bawat isa kung bakit iyon ang pinili niya.
B. PAGLALAHADMaraming hayop sa ating paligid ngunit hindi lahat ay inaalagaan
natin sa tahanan. Pinipili natin ang hayop na maaari maging mabuting kasama at kaibigan sa ating mga tahanan. Ano ang mga ito? Anong dapat gawin natin sa kanila. Mapaparami ba natin ang mga ito?
Itanong sa mga bata:1. Alin dito sa mga alagang hayop sa tahanan ang dapat paramihin?2. Ano ang batayan ng pagpili ninyo sa pararamihin na alagang
hayop?3. Ano-ano ang pakinabang na makukuha ninyo sa mga napiling
alagang hayop na pararamihin?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Pasagutan ang mga tanong matapos basahin ang mga alagang hayop sa tahanan.
May mga dapat tayong tandaan sa pagpili ng pararamihing hayop. Ito ay ang mga sumusunod ayon sa makikita ninyo sa diagram. (Pangkatin ang klase sa anim at pumili ang bawat pangkat ng ipapaliwanag ng isa sa kasapi nila.)1. Nakapagbibigay ng karagdagang pagkain sa hapag- kainan.2. Mabilis lumaki at madaling dumami.3. Nakatutulong sa pagpapaunlad ng kabuhayan ng mag-anak.4. Nakapagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay.5. Madaling alagaan at pakainin ng karaniwang pagkain tulad ng
mais, palay, talbos ng kamote, kangkong, at malunggay.6. Naipagbibili at maaring karagdagang kita ng pamilya.
D. PAGSANIB ( ARALING PANLIPUNAN)Tanong: Paano nakatutulong sa pag-unlad ng pamilya at
pamayanan ang pagpaparami ng alagang hayop?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
188
E. PAGLALAHAT
Mungkahing Gawain:
1. Gumuhit ng malaking basket. Ipasulat sa mga bata sa loob ng basket ang sagot ng tanong. (LM, Tandaan Natin)
2. Mga paraan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop.3. Gumawa ng net at pinaggupit-gupit na papel na pahaba. Ibigay sa
mga bata ang gupit-gupit na papel at paunahan isulat nila ang mga gabay sa pagpili ng pararamihing alagang hayop. Ibilog ang papel ng mga bata at i-shoot nila sa net mo.
Ang unang makakashoot sa net, siya ang panalo. (kailangan tama ang sagot ng bata.)
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata.1. Piliin ang limang hayop sa tahanan sa bilog A na maaaring
paramihin at isulat sa loob ng bilog B.2. Isulat din sa loob ng bilog C ang mga batayan sa pagpili mo ng
paparamihing hayop. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Alin sa sumusunod ang batayan sa pagpili ng pararamihing alagang hayop?
a. Mabilis lumaki at madaling dumamib. Nakapagbibigay ng matibay na kulunganc. Madaling kapitan ng sakitd. Nanganganak ng isang beses lamang
2. Isa sa mga alagang hayop na dapat paramihin dahil sa pagbibigay aliw at mabuting kasama sa bahay ay ang _____.
a. kunehob. asoc. kalabawd. kambing
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM, Pagyamanin Natin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
189
PAGGAWA NG TALATAKDAAN NG MGA GAWAIN UPANG MAKAPAGPARAMI NG HAYOP
Agrikultura Aralin 29
I. NILALAMAN:Ang paggawa ng talatakdaan ng mga gawain ay isang mabisang
paraan upang magamit ng wasto ang panahon sa pag-aalaga ng hayop. Nagkakaroon ng patnubay sa pagsasagawa ng mga gawain kung may nakahandang plano sa paggawa. Alam mo kaagad kung ano ang nakatakdang gawain sa pag-aalaga ng hayop sa bawat oras kaya walang naaaksayang panahon sa pag-iisip kung ano ang dapat tapusin sa araw na iyon. Nakikita ang pagkakaugnay ng mga gawain kung mayroong talatakdaan.
II. LAYUNIN:Nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain upang makapagparami
ng hayopIII. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Talatakdaan ng mga Gawain upang Makapagparami ng HayopSanggunian: K to 12 CG, EPP4Ag – Oi – 18 , p 10 of 14Kagamitan: manila paper, pentel pen
IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Alin sa mga sumusunod ang mabisang paraan upang matupad ang mga bagay na gagawin sa takdang oras?
a. Iskedyul c. Planob. Talatakdaan d. Panahon
2. Alin sa mga sumusunod ang natitipid kapag gumagawa ng talatakdaan?
a. Oras c. Lakasb. Edad d. Pera
V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK
Isaayos ang pagkasunod-sunod ng mga gawain. (Ipagawa sa mga bata)
• Paghuhugas ng plato• Pagkain sa hapag-kainan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
190
• Paglalaro• Pagtitiklop ng kumot pinaghigaan• Paglilinis ng bahay
Kung may kalapati ka sa bahay, isulat din ang pagkasunod-sunod ng mga gawain sa pag-aalaga.
B. PAGLALAHAD
Maraming gawaing kapakipakinabang sa pag-aalaga ng hayop lalo na ang pagpaparami ng mga ito. Ang bawat oras ay mahalaga kaya dapat matutuhan natin kung paano ito nagugugol ng husto. Ito ay upang maiwasan ang pag aaksaya sa panahon at ito ay magagawa sa pamamagitan ng paggawa ng talatakdaan. May dalawang uri ang talatakdaan. Pasarili at pang mag-anak.
Pansariling talatakdaan ay tumutukoy sa mga indibidwal na gawaing dapat gawin sa takdang oras at araw. Samantalang ang talatakdaang pang mag-anak ay pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw.
Ito ang halimbawa ng Pansariling Talatakdaan
Oras Minuto Gagawin
6:00 – 6: 15 NU 6:15 – 6:30 NU 6:30 – 6:45 NU 6:45 – 7:45 NU 7:45 – 8:30 NU 8:30 – 9:00 NU 9:00 – 9:15 NU
9:15 – 10:15 NU10:15 – 11:30 NU11:30 – 1:00 NH 1:00 – 2:00 NH 2:00 – 3:00 NH 3:00 – 4:00 NH 4:00 – 5:00 NH 5:00 – 5:30 NH 5:30 – 6:00 NH 6:00 – Pataas NG
15151560453015
60751206060606030
30
Pagliligpit ng Silid-tuluganPag-aayos ng sariliPag-aalmusal Paghahanda ng pagkain ng alagang hayopPag-aayos ng kakainan ng alagang hayopPagpapakain sa alagang hayopPagbibigay ng karagdagang bitamina at mineralPagpapaligo ng alagang hayopPaglilinis ng kulungan ng hayopTanghalian at PamamahingaPagtingn sa kalusugan ng hayopPagwawalis at pag-aalis ng mga dumiPaghahanda ng tubig at pagkainPagpapakain sa hayopPagliligpit ng mga gamit at pag-aayos ng mga ilaw sa kulunganPaghahanda ng hapunanPaghahapunan, Pag-aaral ng leksiyon, pamamahinga
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
191
Itala ang mga gawain sa sumusunod na oras ng talatakdaan:1. 6:45 – 7:45 NU2. 8:30 – 9:00 NU3. 9:30 – 10:45 NU4. 2:00 – 3:00 NH5. 4:00 – 5:00 NH
Ilang minuto gagawin ang mga sumusunod na gawain:
_____ Pagpapaligo ng alagang hayop_____ Pagwawalis at pag-alis ng dumi sa kulungan_____ Paghahanda ng pagkain ng hayop_____ Pagtingin sa kalusugan ng hayopIpakita ang halimbawa ng pangmag-anak na talatakdaan.(LM, Alamin natin)Dapat gawin ng mga bata:Ipaliwanag ang kahalagahan ng pagsasagawa ng talatakdaan.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANSa nakita ninyong halimbawa ng talatakdaan. Nakatala ang oras,
minuto at gawain sa buong araw. Walang oras na nasayang at wala rin nakaligtaan na gawain. Lahat ng dapat gawin ay nagawa.
Kaya, tingnan natin kung makakagawa kayo ng sarili ninyong talatakdaan sa pagpaparami ng alagang hayop.
Pansariling talatakdaan. (LM, Linangin Natin)
Oras Minuto Gawain
Ipaulat ang ginawang talatakdaan at hingin ang kanilang paliwanag kung bakit ito makatutulong sa pagpaparami ng hayop.
Pangmag-anak na talatakdaan. (LM, Linangin Natin)
Gawain Taong Gaganap Araw
Hingin ang paliwanag ng mga bata kung bakit kailangan tulong-tulong sa paggawa ng anumang gawain.
D. PAGSASANIBEdukasyon sa PagpapakataoSa individual at pangmag-anak na talatakdaan, isulat sa hagdan
ang natutunang wastong pag-uugali sa paggawa ng talatakdaan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
192
1.
2.
3.
4.
5.
E. PAGLALAHAT
Talatakdaan ay talaan ng mga gawaing dapat gawin o isakatuparan sa takdang oras at panahon. Ito ay maaaring gawin para sa isang araw, isang linggo o isang buwan.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga bata ang nakasulat sa gawain sa LM, Gawain Natin.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mag-aaral ang sumusunod:Isulat ang titik na tamang sagot:
1. Alin sa mga sumusunod ang makatutulong sa pagtitipid ng oras, lakas at panahon:
a. Talaan c. Panuntunanb. Talatakdaan d. Gawain
2. Ito ang pinaghati-hating gawain sa lahat ng kasapi ng mag-anak para gampanan sa takdang oras at araw.
a. Pansariling talatakdaanb. Pangmag-anak na talatakdaanc. Pangmaramihang talaand. Maraming gawain
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
1. Pumili ng hayop na pararamihin.2. Mag-isip ng mga gawain na susundin upang maparami ang iyong
alaga.3. Gumawa ng talatakdaan ng mga gawain na susundin mo sa
pagpaparami ng iyong alaga.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
193
I. NILALAMAN:
Higit na mabisa ang patupad sa tungkulin ng bawat isa kung may nasusunod na iskedyul ng gawain ang mag-anak. Ito ang nagiging gabay nila sa pagsunod ng araw na dapat gagampanan ang nakaatang na gawain sa kanila. Ang iskedyul ay magpapaalala sa bawat isa na may tungkulin sila sa tahanan at ito’y magagawa ng may ngiti sa labi dahil naipapakita ang pagkakaisa ng bawat kasapi ng pamilya. Aalamin natin ang gabay sa paggawa ng iskedyul at kung paano ito gagawin na masusunod ng mga kasapi ng pamilya.
II. LAYUNIN:
Nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Paggawa ng Iskedyul ng Pag-aalaga ng HayopSanggunian: K to 12 curriculum Guide, Edukasyon Pantahanan at Pangkabuhayan, EPP4AG-Oi-18, p. 10 of 41Kagamitan: Manila paper, pentel pen, kalendaryo, larawan ng mga alagang hayop
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ang dapat gawin upang magkaroon ng panahon sa pag-aalaga ng hayop, tayo ay susunod sa . . .
a. gusto nating oras c. utos ng ating mga kapatidb. iskedyul d. sasabihin ng nakakatanda
2. Alin sa sumusunod ang maaring makita sa iskedyul?a. mga taong gaganap b. mga kagamitanc. pangalan ng mga hayopd. larawan ng mga kasapi sa tahanan
PAGGAWA NG ISKEDYUL NG PAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 30
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
194
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
a. Ipakita ang kalendaryo sa mga batab. Ipasabi sa mga bata ang kahalagahan ng kalendaryo at ang
gamit nito sa pag-aalaga ng hayop.
Itanong sa mga bata:Gaano kahalaga ang kalendaryo sa ating pangaraw-araw na
pamumuhay?
B. PAGLALAHAD
Ang pag-aalaga ng hayop ay isang gawaing kapakipakinabang. Malaking tulong sa ating kabuhayan ang kaalaman sa pag-aalaga ng iba’t ibang uri ng hayop. Ngunit, ang panahon ang makapagsasabi kung magagampanan mo ang gawaing ito. Kaya kailangan may iskedyul na susundin upang lahat ng kasambahay ay gumagawa at nasusunod ang panahon na nakatakda sa pagtatapos ng gawain. Maraming gawain ang pag-aalaga ng hayop na nangangailan ng iskedyul upang masunod ng tama at walang maaaksaya na panahon.
Ito ang halimbawa ng lingguhang iskedyul ng mga gawain sa pag-aalaga ng pares na kuneho.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
195
Pansariling Iskedyul
Lunes Martes Miyerkules Huwebes
Pagpapakain ng mga kuneho
Paghuhugas at paglinis ng mga kasangkapan
Pagpupunas ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Paglilinis ng kulungan
Paglilinis ng kulungan
Pagpapakain ng mga kuneho
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pagpapainom ng mga bitamina at
mineral
Biyernes Sabado Linggo
Paglilinis ng kulungan Pagpupunas ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Pagpapakain ng mga kuneho
Paglilinis ng kulungan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pagpapakain ng mga kuneho Paglilinis ng kulungan
Pagtingin sa kalusugan ng mga
kuneho
Paghuhugas at paglilinis ng mga
kasangkapan
Pag pupunas ng mga kuneho
Paghanap ng pagkain ng mga
kuneho
Pagpapainom ng mga bitamina at mineral
Paghanap ng pagkain ng mga kuneho
Sa mga bata: ( LM, Linangin Natin )• Pagmasdan mabuti ang nilalaman ng iskedyul.• Bigyan ang mga bata ng metacards.• Ipasulat kung anong araw ginagawa ang mga gawain sa pag-
aalaga ng kuneho at ipaskil sa pisara ng paunahan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
196
1. Pagpapakain ng mga kuneho
2. Paglilinis ng kulungan
3. Paghahanap ng pagkain para sa mga kuneho
4. Pagpupunas sa mga kuneho
5. Pagpapainom ng bitamina at mineral
Isa pang uri ng iskedyul ay ang pagsasama-sama ng mag-anak sa pag-aalaga ng hayop. Ito ang pangpamilyang iskedyul ng mga gawain na masaya nilang magagampanan sa pag-aalaga ng hayop.
Halimbawa ng pangmag-anak na iskedyul sa pag-aalaga ng aso
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
197
Pangmag-anak na Iskedyul
Gawain Kasambahay na gaganap sa gawain Araw
Paglilinis ng kulungan ng aso
Paghuhugas at paglilinis sa mga kasangkapan at gamit
Pagpapakain sa hayop
Pagpapaligo sa aso
Pagpapainom ng bitamina at mineral
Patingin sa kalusugan ng aso
Pagpapasuri sa beterenaryo kapag may sakit ang aso
Paghahanap / pagbibili ng pagkain ng aso
Pagliligpit ng mga gamit
Kuya Ron
Ate Annie
Bunsong Roger
Tatay Bong
Ate She
Ate Tess
Nanay Bernie
Tito Ernest
Kuya Judy
Lunes
Martes
Miyerkules
Huwebes
Biyernes
Sabado
Linggo
Lunes
Martes
Itanong sa mga bata:1. Ano-anong mga gawain ang nakatala sa ipinakitang iskedyul sa
pag-aalaga ng aso?2. Anong araw nakatalaga si Tito Ernest?3. Sino ang maghuhugas at maglilinis ng mga kasangkapan at gamit?4. Paano ninyo ihahambing itong iskedyul sa pangmag-anak at
pangsarili?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
198
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Balikan natin . . .Itanong sa mga bata alin sa dalawa ang mas madaling gawin.
Tingnan mo kung naintindihan nila ang paggawa nito.1. Pangkatin ang mga bata sa dalawahan.2. Ipasadula ang mga gawain sa dalawang uri ng iskedyul.3. Bigyan ng score sheet ang bawat pangkat.4. Sa ebalwasyon ng kanilang ginawa, pangkat A ay magbibigay
sa pangkat B. Ang pangkat B naman ang gagawa ng grado sa pangkat A kung nasunod nang lahat ang isinasaad sa dalawang iskedyul.
Tsek List Oo Hindi1. Naisagawa ng tama ang mga gawain sa
iskedyul2. Nasunod ang oras/araw sa pagsasagawa3. Natukoy ang mga tauhan na nakasaad sa
iskedyul4. Naipakita ang mga gawain sa masayang
paraan
D. PAGSASANIBEdukasyon sa PagpapakataoAnong pag – uugali ang ipinakikita sa ginawang iskedyul sa mga
gawain ng pag – aalaga ng hayop.
E. PAGLALAHAT
Gumawa ng metacards at ibigay sa mga bata. Ipasulat sa meta-card ang mga salita na tumutukoy kung paano ginawa ang iskedyul at ang mga batayan sa paggawa nito.
Tagapag-alagaaraw /panahongawain
angngIskedyul
Hayopginampanan Nakasaadgabay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
199
Isabay:Ang iskedyul ay gabay sa paggawa ng mga gawain ayon sa
nakasaad na araw / panahon na ginagampanan ng tagapag-alaga ng hayop.
VI. PAGTATAYA:
1. Magpagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng aso.2. Ipasulat sa ibaba ang mga batayan na sinunod nila sa paggawa ng
iskedyul. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
1. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa paggawa ng iskedyul?a. Madali itong masusunodb. Mahirap gampananc. Kaayusan ng mga hayopd. Pag wawalang bahala sa bawat kasapi sa mag-anak
2. Itala ang mga gawain na makikita sa paggawa ng iskedyul sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan.
1 4 7.
2. 5. 8.
3. 6. 9.
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipagawa sa mga bata ang nakasaad sa LM – Pagyamanin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
200
I. NILALAMAN:Kailangan ang pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop sa tahanan upang
makaiwas sa anumang sakuna na maaaring mangyari sa atin. Ingatan din ang kanilang pangkalusugan upang patuloy na magbigay sila ng aliw at kapakinabangan. Sa ganitong paraan, ito ay magdudulot ng magandang samahan ng alagang hayop at tagapag-alaga.
II. LAYUNIN:
Naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung mag-aalaga ng hayop
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pag-iingat na Dapat Gawin kung Mag-aalaga ng HayopSanggunian: K to 12 Curriculum Guide, Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – EPP4AG – Oi – 18, p. 10 of 41Kagamitan: larawan ng alagang hayop, manila paper, pentel pen, metacards
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
1. Ano ang dapat nating ingatan kung mag-aalaga ng hayop?a. Makakagat sa mga taong naglalakad sa pamayanan.b. Makagala sa pamayanan ng walang pumapansin.c. Hindi maturukan ng anti-rabies.d. Lahat ng ito.
2. Alin sa mga hayop ang mapanganib alagaan?a. Pusab. Asong galac. Kalapatid. Kuneho
PAG-IINGAT NA DAPAT GAWIN KUNG MAG-AALAGA NG HAYOP
Agrikultura Aralin 31
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
201
V. PAMAMARAAN
A. PAGGANYAK
Itanong sa mga bata:1. Ano ang nakikita ninyo sa larawan?2. Paano ninyo paghahambingin ang dalawang larawan?3. Ano sa palagay mo ang mangyayari sa aso na nasa kulungan?
Aso na pagala-gala?4. Alin sa dalawang aso ang madaling alagaan?5. Mapapakain ba sa takdang oras ang aso sa larawan A? Sa
larawan B? Bakit?6. Alin sa dalawa ang magiging malusog at kapaki-pakinabang?
B. PAGLALAHAD
Ang pag-aalaga ng hayop sa tahanan ay isang kawili-wili at kapaki-pakinabang na gawain. Maraming kabutihang dulot ang naibibigay ng mga ito. Maaari din sa mabuting kasama natin sila sa bahay. Ang ibang alaga ay nahahawakan natin upang paliguan o isama sa mga lakad natin katulad ng aso. Ngunit dapat maging maingat sa pag-aalaga ng hayop at isipin din natin ang kanilang pangkalusugan. Isa-isahin natin ang nakatalang pag-iingat na dapat gawin kung tayo ay mag-aalaga ng hayop. (LM, Alamin Natin )
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Suriing mabuti ang mga larawan at ang mga isinasaad nito sa pag-iingat sa pag-aalaga ng hayop. (LM – Linangin Natin)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
202
• Ipaliwanag sa bata kung bakit dapat nasa kulungan ang aso.
• Paano mapapanatiling malinis ang kulungan?
• Itanong sa mga bata kung ano ang gagawin sa mga hayop na may sakit at kanino dadalhin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
203
• Hingin ang paliwanag ng mga bata kung ano ang dapat gawin sa patay na hayop. Bakit ito gagawin?
• Itanong sa mga bata bakit kailangan maghugas ng kamay matapos asikasuhin ang mga alagang hayop.
Dapat Gawin:1. Isulat ang mga tanong sa papel, bilugin ito matapos isulat ang
tanong at ilagay sa napili mong lagayan2. Pabunutin ang bawat lider ng pangkat ng isang bilog na papel at
ipabasa sa mga kasama.3. Pagsulatin ng sagot ang bawat kasapi sa mga tanong.4. Ipakolekta sa lider ang mga sagot at pagsamasamahin ang kanilang
mga ideya/kuro-kuro.5. Ipasulat sa metacard ang sagot ng bawat pangkat at ipapaskil sa
pisara.6. Papiliin ng isa sa mga kasapi sa kanilang pangkat na
magpapaliwanag ng kanilang sagot.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
204
D. PAGSASANIB - HEALTH
Ipasulat sa mga bata sa loob ng kahon ang mga dapat gawin na pangkalusugan habang nag-aalaga ng hayop.
E. PAGLALAHAT
Sundin ang mga dapat gawin sa pag-iingat ng pag-aalaga ng hayop at ang kanilang kaligtasan sa pangkalusugan.
VI. PAGTATAYA:
A. Isulat sa manila paper ang mga tanong at pasagutan sa mga bata. (LM, Gawin Natin)
B. Ipatala ang mga gawain sa pag-iingat ng pag-aalaga ng isda sa aquarium. (LM, Gawin Natin)
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Alin sa sumusunod ang malinis at ligtas na kulungan ng hayop?
a. Alisin ang mga dumi ng hayop sa kanilang kulunganb. Hayaan na nilalangaw ang kulungan.c. Gamitin ang tubig sa kanal sa paglinis ng kulungan.d. Itapon ang dumi ng hayop sa kalsada
2. Ilang beses huhugasan ang pinagkainan ng hayop?a. Isa c. Minsanb. Palagi d. Bihira
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga bata:Magsaliksik sa Internet/aklatan o gumawa ng panayam sa isang
nag-aalaga ng hayop at alamin kung ano pang karagdagang pag-iingat ang ginagawa nila sa pag-aalaga ng hayop
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
205
MGA KAUTUSAN / BATAS TUNGKOL SA PANGANGALAGA NG PAPARAMIHING
HAYOP
Agrikultura Aralin 32
I. NILALAMAN:Ang mga alagang hayop ay itinuturing na natin na kasama sa pamilya
dahil sa kapakinabangan na naibibigay nila sa atin. Kaya hindi dapat saktan o imaltrato ang mga alagang hayop. Ang sinuman na gumagawa nito ay mahaharap sa kaukulang parusa ayon sa itinakda ng mga batas na nangangalaga sa kapakanan ng mga hayop.
II. LAYUNIN:Naisasaalang-alang ang mga kautusan/ batas tungkol sa pangangalaga
ng paparamihing hayop
III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Kautusan/Batas Tungkol sa Pangangalaga ng
Pararamihing HayopSanggunian: K to 12 CG, EPP 4 Ag- Oi-18, p.10 of 41Mga Kagamitan: manila paper, pentel pen, diyaryo,
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:1. Anong kaso ang maaaring harapin ng taong mahuhuling nananakit
ng mga hayop?a. Paglabag sa Animal Welfare Actb. Paglabag sa Animal Rights Policyc. Paglabag sa Animal Protection Law
2. Alin sa sumusunod ang dapat gawin na pag-aalaga ng aso? a. Bigyan ng pagkain sa tamang orasb. Hayaan na pagala-gala sa kalyec. Paluin ng patpat kapag ito ay kumakahol
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAKNakakita na ba kayo ng hayop na sinasaktan ng tagapag-alaga o
ng kahit sinong tao?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
206
Ano ang nararamdaman ninyo kapag nakikita ito?May batas ba tayo para sa mga hayop?
I-play sa cassette at iparinig sa mga bata ang balitang ito:
Marami ang nanggagaliti at nagalit nang kamakailan ay kumalat sa Internet ang isang crush video kung saan walang awang tinapak-tapakan at nilamog ang katawan ng isang aso hanggang sa ito’y mamatay.
(Imbestigador, Saturday, 4:45pm on GMA-7)
Itanong sa mga bata:1. Ano ang nakita ng mga tao sa crush video?2. Paano ninyo mailalarawan ang damdamin ng mga tao sa nakakita
sa crush video?3. Maaari bang tawagin na isang krimen ang pagpatay ng alagang
hayop? Bakit?4. Ano-anong kaso nga ba ang maaaring harapin ng mga taong
mahuhuling nananakit ng mga hayop?
B. PAGLALAHAD
Ang mga hayop ay dapat inaalagaan ng maayos upang makatugon sa pangangailangan ng tao at ang malaking pakinabang na ibinibigay ng mga ito na nagdudulot minsan ng kaaya-ayang kabuhayan. Itinuturing nating kasambahay o kung minsan kapamilya pa ang alagang hayop. Kaya dapat bigyan natin ng pagmamahal ang mga alagang hayop at hindi dapat sinasaktan ng kahit sino pa man. Tingnan sa LM, Alamin mo, Mga batas…)
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpagawa sa mga bata ang mga sumusunod: (LM, Linangin Natin)
1. Isulat sa metacard ang mga batas sa pangangalaga ng hayop.2. Pangkatin ang mga bata sa apatan at pag-aralan ng bawat
pangkat ang batas na nakasulat sa metacard. ( LM, Linangin Natin)
3. Magpalitan ng kuro-kuro ang bawat pangkat tungkol sa batas na nakalagay sa metacard nila.
4. Pumili ng isang lider sa pangkat na mag-uulat tungkol sa natalakay na batas.
5. Maaaring magtanong ang ibang pangkat tungkol sa iniulat na batas.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
207
D. PAGSASANIB - ARALING PANLIPUNAN
Itanong sa mga bata:Ano ang mahalagang ginagampanan ng mamamayan kapag
nakakakita ng krimen katulad ng pananakit sa hayop?
E. PAGLALAHAT
Mabuting halimbawa
Maghabla
Magsumbong
Magpayo
VI. PAGTATAYA:
1. Pasagutan sa mga bata ang bilang 1-5 sa Gawin natin.2. Ipasulat ang halaga na maaaring bayaran ng sinumang lumalabag
sa mga batas.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Piliin ang titik ng tamang sagot.1. Ito ang unang batas na nagtadhana sa makataong pangangalaga
ng hayop na mas kilalang Animal Welfare Act.
a. RA 8485b. RA 10631c. House Bill 914
2. May karapatang parusa ang paggawa ng mga crush video at ang pamamahagi nito sa anumang medium na maaaring gamitin.
a. Meronb. Walac. Maaari
VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magsaliksik sa mga website tungkol sa mga batas sa ibang bansa na ipinapataw sa mga taong sinasaktan ang mga alagang hayop.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
261
GLOSSARYAudio conferencing A meeting held by people in two different places
via audio devicesBlog An informational site maintained with regular
entries of commentary, descriptions of events, or social issues. Also called personal journal because it captures the thoughts and experiences of user or group of users
Bookmark Serves as a marker for a website. In Internet Explorer they’re called “Favorites”. It is a feature within a browser that enables you to keep a record of web pages that you have visited and would like to browse again
Chat An exchange of information through text dialogue in real time, or a conversation on the internet
Download To transfer a copy of data, a computer program, a text file, an image file, a sound file, or video file from one computer to another computer. It is also a means of obtaining data and programs from the World Wide Web
Electronic mail A system for creating, sending, and receiving messages via the internet
Electronic spread-sheets
The software that organizes data into rows and columns. Data can be analyzed, manipulated, and updated
EPP (Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan)
A subject that introduces children from Grades 4 to 5 into the world of work
File sharing An exchange of files between computers over the internet. The term “file sharing” can also refer to disk or server sharing between computers on a closed network
File system A way of storing and organizing information into a data storage device
Information and Com-munication Technology (ICT)
Consists of the hardware, software, networks, and media for collecting, storing, processing, transmitting, and presenting information
Instant messaging A type of online chat that offers real-time text transmission over the internet
Internet A global system of computer networks in which users can access and share information
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
262
GLOSSARYKnowledge product A product that creatively and innovatively extracts
information from previous knowledge and experience (knowledge basis), and transforms it into a tangible material in order to present, teach and communicate.
Malware A malicious software designed to damage or cause any other unwanted actions on a computer system
Media file Any file in a digital storage device such as an audio, video, or image file, which comes in different file formats such as mp3, aac, and wma, for audio file, and mkv, avi, and wma for video files
Multimedia The combination of multiple forms of media such as text, graphics, audio, video, animation, etc. in a single system
Online survey tools Tools for delivering surveys, collecting and analyzing results through one central system
Productivity tools A computer program that help users work effectively and efficiently, i.e., word-processing, spreadsheet and presentation software, etc.
Search Engine An information retrieval system that enable users easy to locate, retrieve, or generate information in the World Wide Web
Software An application or a set of instructions loaded into a computer that enable it to provide specific functions such as word processing, spreadsheets, presentations, databases, and image editing
TLE (Technology and Livelihood Education)
The nomenclature used in Grades 6 to mean EPP. (So used because the medium of instructions for EPP in Grade 6 is English)
Upload Sending a copy of a computer program, a text file, an image file, a sound file or a video file from one computer to another computer system; importing data into a system
Web browser A software used to search, retrieve, and capture all the information from the World Wide Web such as Netscape Navigator, Internet Explorer
Website A set of web pages that belong to each other as one group. Each web page is linked to the others in some way
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
DEPED COPY
263
GLOSSARYWikis A website that allows user to edit collaboratively,
like Wikipedia. Once people have appropriate permissions set by the wiki owner, they can create pages and/or add to and alter existing pages
Word processing tools A basic word processing programs used to create, edit, and print documents
Video conferencing A ‘meeting’ between two or more people who are in separate geographical locations using the video monitors, specialist software, fast broadband connections and/or satellite technology or Internet
Virus A destructive program transferred covertly to files and applications usually spread by a computer network, by e-mail, or removable media, like a floppy disk or memory stick
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
top related