e-Kształcenie na poziomie treści polonistycznych w szkole ponadgimnazjalnej

e-Kształcenie na poziomie treści polonistycznych

w szkole ponadgimnazjalnej

Aleksandra DziakKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

„Polskość poza granicami Rzeczpospolitej” Ostróda 25-28.03.2010 r.

model edukacji polonistycznej

elementy tradycyjne

rola nauczyciela i ucznia

interakcje pedagogiczne

uwarunkowania psychologiczno-pedagogiczne

metodyka pracy

polonistyczne treści kształcenia

specyfika kształcenia w rzeczywistości

wirtualnej

KULTURA I SZTUKANOWYCH MEDIÓW

WPŁYWA NA REFLEKSJĘO POZYCJI AUTORA,

TEKSTU I KOMUNIKACJI

Cyt. za: M. Bogaczyk, Wszystko jest Tekstem? Hipertekstualność jako nowe doświadczenie literatury, „Techsty. Literatura i nowe media” 2007, nr 3

Nowe pokolenie czytelników

Ł. Gołębiewski, Śmierć książki. No Future Book GEN-ISBN

inna struktura zdań nielinearny wykład piktogramy emotikony tabele kolorowe wyróżnienia przesuwanie tekstu z góry

na dół kopiowanie i kompilowanie swobodne rozporządzanie

własnością intelektualną łatwe wyszukiwanie

informacji

Analiza podstawy programowej

umiejętności posługiwania się narzędziami TI:

Ważnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.

Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania

informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych,

na zajęciach z różnych przedmiotów

korzystanie z różnych źródeł informacji (dokumentów, leksykonów, encyklopedii, słowników, baz danych, nagrań magnetofonowych i

magnetowidowych, Internetu).

świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w

tym z Internetu.

próby gromadzenia i przekazywania informacji: sporządzanie baz danych, zapisu komputerowego (także internetowego), nagrywania

audio i wideo.

dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie

kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne;

Analiza podstawy programowej

umiejętności odbioru współczesnych tekstów kultury oraz posługiwania się językiem w różnych sytuacjach komunikacyjnych:

rozbudzanie motywacji czytania i rozwijanie umiejętności odbioru dzieł literackich i innych tekstów kultury, także audiowizualnych,  a

przez nie przybliżanie rozumienia człowieka i świata

uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki

plastyczne, sztuki audiowizualne.

porównuje tekst linearny i hipertekst rozumiany jako wypowiedź nieciągła, nielinearna, stanowiąca system powiązanych segmentów

tekstowych, łączonych dowolnie przez użytkownika języka w każdorazowym akcie odbioru;

zna pojęcie aktu komunikacji językowej i wskazuje jego składowe (nadawca, odbiorca, kod, komunikat, kontekst), dostrzega i omawia

współczesne zmiany modelu komunikacji językowej (np. różnice między tradycyjną komunikacją ustną lub pisaną a komunikacją

przez Internet);

przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, m.in. zna konsekwencje stosowania form

charakterystycznych dla elektronicznych środków przekazywania informacji, takich jak: SMS, e-mail, czat, blog);

rozwój techniki i informatyki; radio, telewizja, prasa, internet

Powinności polonisty

wprowadzenie ucznia w rzeczywistość językową

wprowadzenie ucznia w świat literatury

dostarczenie zróżnicowanych narzędzi do poruszania się w rzeczywistości

Hipertekst

niesekwencyjny proces pisania

na planie treści rozbicie ciągłości intrygi

ahierarchiczna struktura wielu tekstów składowych

implikuje inny kontekst czytelniczy

Źródło hipertekstu elektronicznego

Laurence SterneJames JoyceJulio CortazarRaymond Queneau

Powieść hipertekstowa

klasyka gatunku:

Michael Joyce, afternoon.a story Stuart Moulthrop, Victory Garden Shelley Jacskon, Patchwork Girl

afternoon.a story

„Niezwykłość tego utworu polega na braku jakiejkolwiek liniowej

fabuły. Połączenia między fragmentami tekstu są ukryte (inaczej niż

linki ze stron internetowych), a część z nich generowana losowo

(inne zależą od tego, jak czytelnik odpowie na zadane przez autora

pytanie – może wpisywać „tak” lub „nie”. W rezultacie można czytać

tę książkę na wiele sposobów, nie ma ona końca, nie wyjaśnia

tematu intrygi, nie rozwija fabularnie losów jej bohaterów”.

Ł. Gołębiewski

Wybrane polskie powieści hipertekstowe

powieści hipertekstowe

Sławomir Shuty, Blok

Radosław Nowakowski, Koniec świata

według Emeryka

Sławomir Shuty, Blok

problemy życia codziennego mieszkańców wieżowca w Nowej Hucie

struktura utworu to spis lokatorów

trzy sposoby linkowania

www.blok.art.pl

Radosław Nowakowski, Koniec świata według Emeryka

www.emeryk.wici.info

Koniec świata według Emeryka

rozważania ptakaruch latającej muchy

niespokojny bieg rzeki

hipertekst w „Emeryku”

Sięgnąłem po hipertekst nie dlatego, że coś mnie w nim

szczególnie pociągało, ale dlatego, że najlepiej

nadawał się do (nie)opisania pewnego istotnego aspektu

świata, a mianowicie równoległości światów

cząstkowych składających się na ten wielki. Czy też,

ujmując to precyzyjniej, pewnej pozornej,

metaforycznej, równoległości

Radosław Nowakowski

Poezja hipertekstowa

Robert Kendall:

[…] poezja i technologia nie łączą się dopóki nie

przypomnimy sobie, że pisanie samo w sobie jest

technologią […]

R. Kendall, Faith

Zenon Fajfer, Ars poetica

Aneta Kamińska, Czary i mary. Hipertekst

www.czary-i-mary.pl

Poezja cybernetyczna

Roman Bromboszcz Łukasz Podgórń

bromboxy.proarte.net.plgylyryjyn fytyryz

lydywych cybrstyrcyj

Łukasz Podgórń, Matko zawrotna

Zmiany modelu komunikacji językowej

MODYFIKACJIULEGAJĄ WSZELKIE

SKŁADNIKI KOMUNIKATUJĘZYKOWEGO

cyt za: J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006, s. 76.

odbiór różnego rodzaju tekstów elektronicznychzobowiązuje czytelnika do posiadania większej

kompetencji komunikacyjnej niż w przypadku jejodmiany tradycyjnej

netykieta

opanowanie „reguł porozumiewania się w obrębie sieci komputerowych

kody komunikacyjne: emotikony akronimy

netykieta

emotikony akronimy

Specyfika tekstów funkcjonujących w Internecie

gatunki interneto

we

blog

komentarz

list elektroniczn

ypogawędka

sygnatura

wątek

Odmiany polszczyzny

POLSZCZYZNA INTERNETOWA

CHARAKTER ODMIANY ZAKRES WYSTĘPOWANIA

JĘZYK CODZIENNEJ KOMUNIKACJI

odmiana swobodna poczta elektroniczna prywatna, pogawędki, WWW

odmiana staranna poczta elektroniczna publiczna, WWW

odmiana oficjalna poczta elektroniczna publiczna i oficjalna, WWW

POLSZCZYZNA INTERNETOWA

CHARAKTER ODMIANY ZAKRES WYSTĘPOWANIA

JĘZYKI FUNKCJONALNE

odmiana artystyczna WWW, wyjątkowo w grupach dyskusyjnych

odmiana naukowa poczta elektroniczna, specjalistyczne grupy dyskusyjne

SOCJOLEKTY

wiele pododmian pogawędki, gry tekstowe, grupy i listy dyskusyjne

PROFESJOLEKTY

wiele pododmian grupy, listy i forma dyskusyjne, WWW

wykorzystanie

narzędzi TI

treści uwzględniają

ce zmiany cywilizacyjne

edukacja polonistycz

na

dziękuję za uwagę

adziak@kul.pl

Bibliografia

M. Bogaczyk, Wszystko jest Tekstem? Hipertekstualność jako nowe doświadczenie literatury, „Techsty. Literatura i nowe media” 2007, nr 3, [online:] http://techsty.art.pl/magazyn3/artykuly/bogaczyk01.html [dostęp: 2009-08-17].

M. Janusiewicz, Literatura hipertekstowa – ewolucja tradycji czy tradycji zaprzeczenie, [w:] e-polonistyka, red. A. Dziak, S.J. Żurek, Lublin 2009, s. 37-38.

B. Jarosz, Liternet – sztuka, moda czy konieczność? Polskie powieści hipertekstowe w Sieci, http://www.up.krakow.pl/ktime/ref2006/Jarosz.pdf, s. 4-5[dostęp: 2009-07-23].

Ł. Gołębiewski, Śmierć książki. No Future Book, Warszawa 2008. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy

programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006. A. Pająk, Czy hiperfikcje to fikcja? O polskiej powieści hipertekstowej, „Techsty. Literatura i nowe

media” 2007, nr 3, [online:] http://techsty.art.pl/magazyn3/artykuly/pajak01.html [dostęp: 2009-08-09].

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Podstawa programowa dla uczniów polskich uczących się za granicą S. J. Żurek, Koncepcja podstawy programowej z języka polskiego, [w:] Podstawa programowa z

komentarzami. Tom 2. Język Polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum, [online:] http://reformaprogramowa.men.gov.pl/dla-nauczycieli/jezyk-polski.

A. R. Mochola, Kultura i hipertekstualizam, [online:] http://www.mochola.org/hypertext/hypertx1.htm [dostęp: 2009-10-09].

M. Sopyło, Estetyka książki elektronicznej, Gdynia 2008.