"Dlaczego NIE dla GMO w środowisku rolniczym"

"Dlaczego NIE dla GMO w "Dlaczego NIE dla GMO w środowisku rolniczym" środowisku rolniczym"

Prof. zw. dr hab. inż. Prof. zw. dr hab. inż. Magdalena JaworskaMagdalena Jaworska

Kierownik Katedry Ochrony Kierownik Katedry Ochrony Środowiska RolniczegoŚrodowiska Rolniczego

Uniwersytet Rolniczy w KrakowieUniwersytet Rolniczy w Krakowie

Ekspert EU „Biotechnology in Ekspert EU „Biotechnology in Agriculture” w latach 1993 – 2006Agriculture” w latach 1993 – 2006

Ekspert Polskiej Izby Ekologicznej Ekspert Polskiej Izby Ekologicznej w zakresie oceny oddziaływań na w zakresie oceny oddziaływań na

środowisko (Nr 67/2003)środowisko (Nr 67/2003)

Jak twierdzą hodowcy roślin Jak twierdzą hodowcy roślin „wszystkie odmiany roślin „wszystkie odmiany roślin uprawnych są genetycznie uprawnych są genetycznie zmodyfikowane (choć nie zmodyfikowane (choć nie koniecznie są GMO)”koniecznie są GMO)” prof. L. Spiss Aura 9/2008. prof. L. Spiss Aura 9/2008.

Człowiek zmieniał rośliny uprawne Człowiek zmieniał rośliny uprawne od początków rolnictwa czyli około od początków rolnictwa czyli około 10 tysięcy lat.10 tysięcy lat.

Przez tysiąclecia trwała Przez tysiąclecia trwała nieświadoma selekcja roślin, z nieświadoma selekcja roślin, z których wykształciły się różne których wykształciły się różne gatunki roślin uprawnych.gatunki roślin uprawnych.

Początki Początki świadomej świadomej hodowli roślin hodowli roślin czyli ulepszania dziedzicznych czyli ulepszania dziedzicznych cech roślin uprawnych to XIX wiek.cech roślin uprawnych to XIX wiek.

Ulepszanie to długoletnia selekcja Ulepszanie to długoletnia selekcja odpowiednich roślin o cechach odpowiednich roślin o cechach korzystnych, a następnie ich korzystnych, a następnie ich krzyżowanie.krzyżowanie.

Wyhodowanie nowej odmiany trwa Wyhodowanie nowej odmiany trwa ponad 10 lat (ogrom pracy i ponad 10 lat (ogrom pracy i kilkaset krzyżówek).kilkaset krzyżówek).

W XX wieku hodowcy, poprzez W XX wieku hodowcy, poprzez działania silnie toksycznymi działania silnie toksycznymi środkami czy promieniowaniem środkami czy promieniowaniem jonizującym, uzyskiwać zaczęli nowe jonizującym, uzyskiwać zaczęli nowe mutanty, których w naturze nie mutanty, których w naturze nie było, a które posiadały pożądane było, a które posiadały pożądane cechy np. zwiększonej odporności cechy np. zwiększonej odporności na choroby czy szkodniki.na choroby czy szkodniki.

Pod koniec XX wieku rozwinęła się Pod koniec XX wieku rozwinęła się tzw. inżynieria genetyczna, dzięki tzw. inżynieria genetyczna, dzięki której naukowcy potrafili której naukowcy potrafili przenosić przenosić genygeny nie tylko między organizmami nie tylko między organizmami spokrewnionymi.spokrewnionymi.

Pierwszą rośliną Pierwszą rośliną z obcym genemz obcym genem tworzącym obce białko (tzw. roślina tworzącym obce białko (tzw. roślina transgeniczna) zatwierdzoną do transgeniczna) zatwierdzoną do uprawy w 1994 roku był pomidor o uprawy w 1994 roku był pomidor o przedłużonej trwałości owoców .przedłużonej trwałości owoców .

Już po 10 latach powierzchnia upraw Już po 10 latach powierzchnia upraw transgenicznych na świecie transgenicznych na świecie przekroczyła przekroczyła 100 milionów 100 milionów hektarówhektarów, (60% to soja, poza tym , (60% to soja, poza tym bawełna, rzepak, kukurydza)bawełna, rzepak, kukurydza)

(http:www.biotechnolog.pl 19.01.2007)(http:www.biotechnolog.pl 19.01.2007)..

Mimo braku długofalowych badańMimo braku długofalowych badań środowiskowychśrodowiskowych wprowadzono wprowadzono zmodyfikowane rośliny na szeroką zmodyfikowane rośliny na szeroką skalę w środowiska rolnicze na skalę w środowiska rolnicze na różnych kontynentach. różnych kontynentach.

Przy modyfikacji transgenicznej Przy modyfikacji transgenicznej całacała roślina zawiera roślina zawiera obce białkoobce białko np. np. białko owadobójczej bakterii białko owadobójczej bakterii Bacillus Bacillus thuringiensisthuringiensis (Bt). (Bt).

Kwiaty (pyłek i nektar) zawierają Kwiaty (pyłek i nektar) zawierają białko z Bt trujące dla białko z Bt trujące dla pszczołowatych i innych owadów pszczołowatych i innych owadów pożytecznych. pożytecznych.

Korzenie roślin GMO, pozostając w Korzenie roślin GMO, pozostając w glebie, jako resztki pożniwne, glebie, jako resztki pożniwne, zatruwają pożyteczną entomofaunę zatruwają pożyteczną entomofaunę glebową i zwierzęta żywiące się glebową i zwierzęta żywiące się nimi. nimi.

Coraz liczniejsze są doniesienia o Coraz liczniejsze są doniesienia o masowych zatruciach pszczół masowych zatruciach pszczół hodowlanych (zebrane w hodowlanych (zebrane w „Pszczelarzu polskim nr 4/28) .„Pszczelarzu polskim nr 4/28) .

Biolodzy informują o zatruciach Biolodzy informują o zatruciach owadów wodnych będących owadów wodnych będących bioindykatorami czystości wód oraz bioindykatorami czystości wód oraz płazach i gadach żywiących się nimi.płazach i gadach żywiących się nimi.

Należy podejrzewać, że obce białko z Należy podejrzewać, że obce białko z roślin transgenicznych alergizuje roślin transgenicznych alergizuje przewód pokarmowy ludzi i zwierząt. przewód pokarmowy ludzi i zwierząt. Tzw. „marsz alergiczny” kończy się Tzw. „marsz alergiczny” kończy się przewlekłymi chorobami m.in. przewlekłymi chorobami m.in. nowotworowymi.nowotworowymi.

Wyniki badań ujawniające słabe Wyniki badań ujawniające słabe strony GMO można znaleźć m.in. na strony GMO można znaleźć m.in. na stronie internetowej (stronie internetowej (www.gmowatch.orgwww.gmowatch.org) oraz w ) oraz w publikacjach książkowych m.in. Prof. publikacjach książkowych m.in. Prof. S. Wiąckowskiego 2008 S. Wiąckowskiego 2008 „Genetycznie modyfikowane „Genetycznie modyfikowane organizmy: obietnice i fakty”.organizmy: obietnice i fakty”.

Na światowych rynkach dostępna jest Na światowych rynkach dostępna jest również soja niemodyfikowana – jej również soja niemodyfikowana – jej zakup nie zmniejsza opłacalności zakup nie zmniejsza opłacalności produkcji zwierzęcej. Należy też produkcji zwierzęcej. Należy też powiększyć zasiewy roślin motylkowych powiększyć zasiewy roślin motylkowych – białko dla ludzi i zwierząt.– białko dla ludzi i zwierząt.

Tradycyjna kukurydza może być Tradycyjna kukurydza może być skutecznie chroniona w systemie skutecznie chroniona w systemie integrowanym (IPM) z integrowanym (IPM) z wykorzystaniem ochrony wykorzystaniem ochrony biologicznej.biologicznej.

Mitem jest również ograniczenie Mitem jest również ograniczenie ilości pestycydów chemicznych ilości pestycydów chemicznych przez uprawę roślin GMO. przez uprawę roślin GMO. Korporacje pestycydowe Korporacje pestycydowe współdziałają z współdziałają z biotechnologicznymi.biotechnologicznymi.

Agrofagi przełamują odporność Agrofagi przełamują odporność roślin GMO i zachodzi często roślin GMO i zachodzi często również w tych uprawach również w tych uprawach konieczność ochrony chemicznej.konieczność ochrony chemicznej.

Nasiona GMO objęte są ochroną Nasiona GMO objęte są ochroną patentową. Koncern jest patentową. Koncern jest monopolistą. Nasiona nie należą do monopolistą. Nasiona nie należą do rolnika (jeszcze niedawno byliśmy rolnika (jeszcze niedawno byliśmy potęgą eksportową m.in. nasion potęgą eksportową m.in. nasion motylkowych i buraków cukrowych).motylkowych i buraków cukrowych).

Wobec braku rozeznania Wobec braku rozeznania długofalowych ubocznych skutków długofalowych ubocznych skutków GMO (ekologicznych, zdrowotnych, GMO (ekologicznych, zdrowotnych, społeczno-ekonomicznych) społeczno-ekonomicznych) domagamy się opóźnienia domagamy się opóźnienia wprowadzenia GMOwprowadzenia GMO do uprawy w do uprawy w Polsce oraz Polsce oraz zakazu importu pasz i zakazu importu pasz i nasion roślin transgenicznychnasion roślin transgenicznych..

W swoich żądaniach nie jesteśmy W swoich żądaniach nie jesteśmy sami (patrz film „Życie wymyka się sami (patrz film „Życie wymyka się spod kontroli”) o czym świadczy spod kontroli”) o czym świadczy udział gości zagranicznych w udział gości zagranicznych w konferencjach – protestach przeciw konferencjach – protestach przeciw GMO.GMO.

Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę