Dendrobium - phuruawitt.ac.th · บทคัดย่อ ......

รายงานโครงงานวทยาศาสตร ประเภททดลอง

เรอง การศกษาสตรอาหารทเหมาะสมกบการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

(Dendrobium)

โดย

1. นางสาวจฑามาศ อนตะวงศ ชนมธยมศกษาปท 4/3

2. นางสาวกญญวรา พรมมาวน ชนมธยมศกษาปท 4/3

3. นางสาววภารตน เชอบญม ชนมธยมศกษาปท 4/3

ครทปรกษา

1. นางกญญาณฐ ถาจน ตำแหนง คร

2. นางสาวประทยทพย รกญาต นกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร

โรงเรยนภเรอวทยา สำนกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19

รายงานฉบบนเปนสวนประกอบของโครงงานวทยาศาสตร

ประเภททดลอง ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย

เนองในงานศลปหตถกรรมนกเรยน ครงท 67 วนท 11 เดอนตลาคม พ.ศ. 2562

เรอง การศกษาสตรอาหารทเหมาะสมกบการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

(Dendrobium)

โดย

1. นางสาวจฑามาศ อนตะวงศ ชนมธยมศกษาปท 4/3

2. นางสาวกญญวรา พรมมาวน ชนมธยมศกษาปท 4/3

3. นางสาววภารตน เชอบญม ชนมธยมศกษาปท 4/3

ครทปรกษา

1. นางกญญาณฐ ถาจน ตำแหนง คร

2. นางสาวประทยทพย รกญาต นกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร

ข

กตตกรรมประกาศ

โครงงานวทยาศาสตรประเภททดลองเลมน เสรจสมบรณได ขอขอบพระคณ นายพยง โพธชย

ผอำนวยการโรงเรยนภเรอวทยา ตลอดจนครกลมสาระวทยาศาสตรทสนบสนน แนะนำ วธการดำเนนการ

ตลอดจนอำนวยความสะดวก

ขอขอบพระคณทปรกษาโครงงาน นางกญญาณฐ ถาจน และนางสาวประทยทพย รกญาต ทคอยให

ความชวยเหลอ และปรกษาในเรองตาง ๆ

ขอขอบพระคณ บดา มารดา ทคอยใหกำลงใจทดเสมอมา

ขอขอบพระคณ เพอน ๆ ทคอยใหคำแนะนำด ๆ เกยวกบการทำโครงงาน

ก

บทคดยอ

การทำโครงงานครงนมวตถประสงค เพอศกษาอาหารทเหมาะสมสำหรบการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

โดยนำชนสวนตนออนอาย 6 เดอน ขนาด 1-1.5 เซนตเมตร มาปกดำลงบนสตรอาหารตาง ๆ สมออกมาวด 10 ตน

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย พบวาสตรอาหารท 5 ซงเปนอาหารสงเคราะห (MS) กระตนการเกด

รากและการเจรญเตบโตไดดทสด รองลงมาสตรอาหารท 1 เปนสตร อ. จตราพรรณ สวนสตรอาหารท 2, 3 และ 4

สามารถกระตนบรเวณปลายโคนเกดตมราก และการเจรญเตบโตได เนองจากการเตมนำมะพราว มไซโตไคนน

กระตนการแบงเซลลและเพมตาขาง แตกกอ และแตกหนอ กลวย มไบโอทน(Biotin) วตามนบ 1 วตามนบ 2

วตามนซและแรธาตจำนวนมาก ไดแก โพแทสเซยม ฟอสฟอรส แคลเซยม เหลก สามารถทำใหเจรญเตบโตเกดราก

ได มนฝรง มโพลเอมนมผลตอการเจรญและพฒนาของเซลลโดยเฉพาะอยางยงมผลตอ กรดนวคลอค ทำใหเกด

การแบงไมโทซส (Mitosis) มะเขอเทศมออกซน ทชวยใหเซลลยดตวและการเกดรากไดและขง มสารเทอรปน

(Terphene) เปนกลมฮอรโมนทมคณสมบตชวยในการเจรญเตบโตและการเรงรากได

ค

สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอ................................................................................................................... ก กตตกรรมประกาศ.................................................................................................... ข สารบญ..................................................................................................................... ค

สารบญตาราง........................................................................................................... ง

สารบญภาพ.............................................................................................................. จ

บทท 1 บทนำ

1.1 ทมาและความสำคญของโครงงาน............................................................. 1

1.2 จดประสงคของการทำโครงงาน................................................................. 1

1.3 สมมตฐานในการทำโครงงาน..................................................................... 1

1.4 ขอบเขตของการศกษา............................................................................... 1

1.5 ตวแปรทศกษา........................................................................................... 1

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ......................................................................... 2

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

2.1 เอกสารทเกยวของ..................................................................................... 3

2.2 งานวจยทเกยวของ..................................................................................... 12

บทท 3 อปกรณและวธดำเนนการ

3.1 อปกรณและสารเคม................................................................................... 13 3.2 วธการดำเนนการ....................................................................................... 14 3.3 การถายตนออนลงในอาหารสตรตาง ๆ...................................................... 16 3.4 การวดการเจรญเตบโตและการสงเกตการเกดราก..................................... 17 บทท 4 ผลการดำเนนการ 18 บทท 5 สรป และอภปรายผลการดำเนนการ 5.1 สรปผลการดำเนนการ............................................................................... 24 5.2 อภปรายผลการดำเนนการ........................................................................ 24 5.3 ขอเสนอแนะ.............................................................................................. 24 เอกสารอางอง

25

ภาคผนวก 26

ง

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 จำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวายในสตรอาหารท 1…………………………………………………………………………………………………………..

20

2 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 2.... 20 3 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 3.... 21 4 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 4.... 21 5 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 5.... 22 6 คาเฉลยจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวายใน

สตรอาหารท 1, 2, 3, 4 และ 5....................................................................................... 22

7 สตรอาหารท 1……………………………………………………………………………………………………. 32 8 สตรอาหารท 2……………………………………………………………………………………………………. 32 9 สตรอาหารท 3……………………………………………………………………………………………………. 32 10 สตรอาหารท 4……………………………………………………………………………………………………. 33 11 สตรอาหารท 5……………………………………………………………………………………………………. 33

จ

สารบญภาพ

หนา ภาพท

1 กลวยไมสกลหวาย................................................................................................................ 11

2 กลวยไมในสตรอาหารท 1.................................................................................................... 16 3 กลวยไมในสตรอาหารท 2.................................................................................................... 16 4 กลวยไมในสตรอาหารท 3.................................................................................................... 17 5 กลวยไมในสตรอาหารท 4.................................................................................................... 17

6 กลวยไมในสตรอาหารท 5.................................................................................................... 17

7 แผนภมคาเฉลยจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวายใน สตรอาหารท 1, 2, 3, 4 และ 5.............................................................................

23

8 ตาชงดจตอล......................................................................................................................... 28 9 โกรงบดสาร...................................................................................................................... .... 28

10 การชงสาร............................................................................................................................ 28

11 การวดคาเปนกรด................................................................................................................ 28

12 ตมอาหาร............................................................................................................................. 28

13 บรรจอาหารใสขวดเพาะเลยงเนอเยอ.................................................................................. 28

14 เรยงอาหารใสตะแกรง.......................................................................................................... 29 15 การหออปกรณเพอนำไปนงฆาเชอ....................................................................................... 29

16 หมอนงความดนไอนำ (Autoclave)………………………………………………………………………….. 29

17 อณหภมท 120 องศาเซลเซยส............................................................................................. 29

18 ความดนท 15 ปอนด/ตารางนว........................................................................................... 29

19 สตรอาหารท 1..................................................................................................................... 29

20 สตรอาหารท 2..................................................................................................................... 30 21 สตรอาหารท 3..................................................................................................................... 30

22 สตรอาหารท 4..................................................................................................................... 30

23 สตรอาหารท 5..................................................................................................................... 30

24 ชนวางเนอเยอ............................................................................................ .......................... 30

บทท 1

บทนำ

1.1 ทมาและความสำคญของโครงงาน

กลวยไมเปนดอกไมทมความสวยงามดงดดความสนใจแกผพบเหน ปจจบนพบวามการ

เพาะเลยงเนอเยอกลวยไมเพอเปนการเพมจำนวนกลวยไม ซงการเพาะเลยงเนอเยอเปนเทคนคในการ

ขยายพนธพช เนองจากสามารถผลตไดในปรมาณมากและรวดเรวโดยสามารถประยกตใชวสดอปกรณ

ทหาเองได และมราคาไมสงมากนก กลวยไมทจะนำมาทำการขยายพนธไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ

จากฝก เมออายประมาณ 6 เดอน เราจะทำการถายกระจายตนออนจากขวดเพาะเลยงเนอเยอใน

อาหารสงเคราะหซงมราคาสง

ดงนนในการศกษาครงน ผจดทำโครงงานจงสนใจศกษาสตรอาหารทเหมาะสมโดยใชวตถดบ

จากธรรมชาตมาทดแทนอาหารสงเคราะห เพอใชในการถายอาหารกลวยไมแยกตน แลวยายลงใน

อาหารใหม เพอใหตนกลาของกลวยไมไมเกดการเบยดเสยด แยงอาหาร รวมถงเพมพนทในการ

เจรญเตบโต เมอกลวยไมเจรญเตบโตเหมาะสมจะทำการยายออกจากขวดเพาะเลยงเนอเยอ

1.2 จดประสงคของการทำโครงงาน

1.2.1 เพอศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนออนกลวยไม

1.2.2 เพอศกษาสตรอาหารทมผลตอการงอกของรากกลวยไม

1.2.3 เพอเปนแหลงเรยนรของนกเรยนตลอดจนผสนใจศกษาการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม

1.3 สมมตฐานในการทำโครงงาน

สตรอาหารทง 5 สตรสามารถทำใหกลวยไมเจรญเตบโตและกระตนการงอกของราก

กลวยไมได

1.4 ขอบเขตของการศกษา

1.4.1 ศกษาสตรอาหารทเหมาะสมในการถายกระจายตนออนในอาหารทง 5 สตร

1.4.2 การทำสตรอาหารในการถายกระจายดวยวตถดบจากธรรมชาต

1.4.3 การทำโครงงานนดำเนนการในหองเพาะเลยงเนอเยอ โรงเรยนภเรอวทยา

1.5 ตวแปรทศกษา

1.5.1 ตวแปรตน ไดแก สตรอาหารท 1, 2, 3, 4 และ 5

1.5.2 ตวแปรตาม การเจรญเตบโตของตนออนกลวยไม และการงอกของรากกลวยไม

1.5.3 ตวแปรควบคม ปรมาณอาหาร ขนาดของขวดเพาะเลยง ระยะเวลาในการใหแสง

อณหภม พนธกลวยไม อายของตนออนกลวยไม ขนาดของตนออนกลวยไม (1-1.5 เซนตเมตร)

2

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 ไดสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนออนกลวยไม

1.6.2 ไดสตรอาหารทมผลตอการงอกของรากกลวยไม

1.6.3 เปนแหลงเรยนรของนกเรยนตลอดจนผสนใจศกษาการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม

บทท 2

เอกสารทเกยวของ

กลวยไมเปนไมดอกเศรษฐกจทมความสำคญของประเทศไทย โดยมมลคาการสงออกมากกวา

2 พนลานบาทตอป โดยกลวยไมทปลกเพอตดดอกและจำหนายตนเปนไมกระถางในปจจบนน

สวนมากขยายพนธโดยการเพาะเมลด และเพาะเลยงเนอเยอ เนองจากสามารถเพมจำนวนไดใน

ปรมาณทมากและภายในเวลาทรวดเรว เมอเทยบกบวธการขยายพนธวธอนๆ ในการศกษาครงนม

เอกสารและงานวจยทเกยวของตามลำดบดงน

2.1 เอกสารทเกยวของ

1. ความหมายของการเพาะเมลดและการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม

2. หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอ

3. สารเคม เครองมอ และอปกรณ

4. สตรอาหารสงเคราะห

5. การเตรยมอาหารสงเคราะห

6. การเพาะเมลดกลวยไมในสภาพปลอดเชอ

7. อายฝกกลวยไมทเหมาะสมในการเพาะเมลด

8. การถายขวดกลวยไม

9. สภาพทเหมาะสมในการวางขวดเพาะเลยงเนอเยอ

10. กลวยไมสกลหวาย

11. งานวจยทเกยวของ

1. ความหมายของการเพาะเมลดและการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม

การเพาะเมลดกลวยไม คอการนำฝกกลวยไมทไดจากการผสมเกสรของกลวยไมจนตดฝก ซง

ภายในฝกกลวยไมมเมลดกลวยไมอยเปนจำนวนมาก เมอกลวยไมถอฝกอยบนตนไดชวงระยะเวลา

หนงทเหมาะสม เมลดกลวยไมทอยภายในฝกจะพฒนาเจรญเตบโตเปนคพภะ ซงเมอนำมาเพาะใน

อาหารวทยาศาสตรทเหมาะสมจะสามารถงอกเปนโปรโตคอรม (protocorm) ซงตอมาจะพฒนาเปน

ตนออนหรอตนกลาขนาดเลก (seedling) ซงตนกลานจะสามารถเจรญเตบโต เปนตน กลวยไมทม

4

ความหลากหลายทางพนธกรรมระหวางตนพอ และตนแมพนธของกลวยไมฝก ดงกลาว การเพาะ

เมลดกลวยไมในสภาพปลอดเชอน นยมใชสำหรบการเพาะเมลดกลวยไมลกผสมทผสมพนธขนมาใหม

หรอเพอการคงความหลากหลายทางพนธกรรมของกลวยไมพนธพนบาน หรอพนธปาการเพาะเลยง

เนอเยอกลวยไม

การเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม คอ การนำชนสวนตางๆ ของกลวยไม เชน หนอออน ชอดอก

ออน ใบ และราก เปนตน โดยนำชนสวนดงกลาวมาฟอกฆาเชอ และนำไปชกนำใหเกดตน

จำนวนมากในอาหารสงเคราะหสตรตางๆการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไมในสภาพปลอดเชอนยมใชใน

อตสาหกรรมการผลตกลวยไม ตดดอก และกลวยไมกระถาง เพอเพมจำนวนตนในปรมาณมากและได

ตนทมลกษณะเหมอนตนเดม ซงในการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม อาจมการกลายพนธเกดขนได โดย

เปอรเซนตของการกลายพนธจะมากหรอนอยขนกบ วธการในการชกนำใหเกด protocorm-like

body ชนดและความเขมขนของสารควบคมการเจรญเตบโตทใช และลกษณะประจำพนธของ

กลวยไมชนดนนๆ

2. หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอ

หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอควรเปนหองทมเครองปรบอากาศ และมความสะอาด

โดยแบงหองตางๆ ไดดงน

1. หองเตรยมอาหาร อปกรณตางๆ และพนทสำหรบลางขวด

2. หองเพาะเลยงเนอเยอและถายขวดตนกลวยไม

3. หองเลยงเนอเยอ

3. สารเคม เครองมอและอปกรณ

3.1 สารเคม

1. เอทลแอลกอฮอล 70 และ 95 เปอรเซนต

2. โซเดยมหรอแคลเซยมไฮเปอรคลอไรด

3. โพแทสเซยมไฮดรอกไซด

4. กรดไนตรค

5. ไฮโดรเจนเปอรออกไซด

6. สารเคมทเปนองคประกอบของสตรอาหารสงเคราะห

5

3.2 เครองมอและอปกรณ

1. เครองชง

2. เครองวดความเปนกรด-ดาง

3. หมอนงความดนไอนำ ใชความดน 15-20 ปอนดตอตารางนว

4. เตาไฟฟา และเตาแกส

5. ขวดแกวทนความรอนขนาดตาง ๆ

6. แทงแกว

7. กระบอกตวง

8. บกเกอร

9. ขวดลกชมพ

10. หลอดหยด

11. กรวย

12. สำลและจกยางทนไฟ

13. มดผาตดและใบมด

14. ตะเกยงแอลกอฮอล

15. ปากคบ

16. ชอนถายขวด

17. ตเพาะเลยงเนอเยอ

4. สตรอาหารสงเคราะห

การเพาะเลยงเนอเยอกลวยไมสามารถใชอาหารสงเคราะหสตรตางๆ ไดหลายสตร เชน

สตร Vacin - Went สตร Murashige and skoog สตร Thomale และสตร Knudson C เปนตน

โดยสตรอาหารดงกลาวขางตนมความเหมาะสมตอชนดของกลวยไมแตกตางกนไป สำหรบการ

เพาะเลยงเนอเยอกลวยไมโดยทวไปนยมใชสตร Vacin - Went ซงสามารถเตรยมไดสะดวก เนองจาก

มจำนวนชนดของสารเคมไมมาก เหมาะสมสำหรบกลวยไมสกลหวาย และสกลอน ๆ อกหลายสกล

โดยอาหารสงเคราะหมสวนประกอบทสำคญ ไดแก 1) เกลอแรทจำเปนตอการเจรญเตบโตของ

กลวยไม เชน โปแตสเซยมไนเตรท แอมโมเนยมซลเฟท และแมกนเซยมซลเฟท เปนตน 2) สารให

6

พลงงาน ไดแก นำตาลซโครส และกลโคส เปนตน 3) สารชวยการเจรญเตบโต ไดแก นำมะพราว

ออน กลวย มนฝรง สารควบคมการเจรญเตบโต และวตามน เปนตน

5. การเตรยมอาหารสงเคราะห

5.1 สตรอาหารทใชเพาะเมลดกลวยไม

สตรอาหารสำหรบการเพาะเมลดกลวยไมทเตรยมไดงายและใชไดผลดคออาหาร

ดดแปลง

สตร Vacin - Went (VW)

อาหารสตร Vacin - Went (Vacin, E. and Went, F. 1949) มสวนประกอบตาง ๆ ดงน

1. Tricalcium phosphate 0.20 กรม

2. Potassium nitrate 0.525 กรม

3. Ammonium sulfate 0.50 กรม

4. Monopotassium acid phosphate 0.25 กรม

5. Magnesium sulfate 0.25 กรม

6. Manganese sulfate 0.0075 กรม

7. Ferric tartrate 0.028 กรม

8. นำตาลทราย 20 กรม

9. วน 8 กรม

10.นำกลน เตมใหครบ 1000 มลลลตร

ปรบ pH ใหได 4.8 - 5.2

5.2 การเตรยมสารละลายเขมขน

สารเคมทละลายนำได (หมายเลข 2-7) ใหแบงเตรยมเปน 3 ขวด โดยไมใสสารเคมท

ทำปฏกรยาปนในขวดเดยวกน เตรยมเปนสารละลายเขมขน สำหรบรนมาใชครงละ

10 มลลลตรตอลตร

สารละลายขวด A (ละลายในนำกลนทเตมใหครบ 500 มลลลตร)

Potassium nitrate 26.25 กรม

Monopotassium acid phosphate 12.50 กรม

Ammonium sulfate 25.00 กรม

7

สารละลายขวด B (ละลายในนำกลนทเตมใหครบ 500 มลลลตร)

Magnesium sulfate 12.50 กรม

Manganese sulfate 0.375 กรม

สารละลายขวด C (ละลายในนำกลนทเตมใหครบ 500 มลลลตร)

Ferric tartrate 1.40 กรม (ใช Ferrous sulfate แทน)

5.3 การดดแปลงสตรอาหาร

สตรอาหารเพาะเมลดและเพาะเลยงเนอเยอ ใน 1 ลตรเพมนำมะพราวออน 150

มลลลตร และเตมกลวยหอมบด 50 กรม แทนทนำสตรอาหารถายขวด ใน 1 ลตร เพม 1-3 แทนทนำ

1. นำมะพราวออน 150 มลลลตร

2. กลวยหอมบด 100 กรม

3. มนฝรงบด 50 กรม หรอนำสกดมนฝรง (มนฝรง 100 กรม ตมแลวกรองเอาแตนำ

มาใช)

5.4 การเตรยมอาหารสงเคราะห

วธการเตรยมวนอาหารเพาะเมลด 1ลตร

1. รนนำกลนใสหมอเคลอบ 600 มลลลตร

2. เตมนำมะพราวออน 150 มลลลตร

3. รนสารละลายเขมขน A, B และ C ขวดละ 10 มลลลตร

4. ละลาย Tricalcium phosphate ในกรด HCL หรอ HNO3 จนละลายหมด แลว

รนใสหมอ

5. เตมกลวยหอมบด 50 กรม

6. เตมนำตาลทราย 20 กรม แลวคนใหละลาย

7. เตมนำใหครบ 1000 มลลลตร

8. วดคา pH ใหได 5.0 โดยใชสเทยบจาก BromCresal Green ผสมกบ Methyl

Red

โดย pH 5 จะไดสเทา pH ตำกวา 5 จะไดสแดง pH สงกวา 5 จะไดสนำเงน ถา

pH สงกวา 5 หยดกรด HNO3 หรอ HCL ลงไปคอย ๆ ปรบใหไดเทากบ 5 ถา pH ตำกวา 5

ใหปรบดวย NaOH หรอ KOH

8

9. เตมวนผง 8 กรม คนใหเขากน

10. เตมถาน ยกตงไฟ คนตลอดระวงอยาใหวนไหมตดกนหมอ คนจนเดอดและวน

ละลายหมด

5.4 วธการเตรยมวนอาหารถายขวด 1ลตร

1. รนนำกลนใสหมอเคลอบ 500 มลลลตร

2. เตมนำมะพราวออน 150 มลลลตร

3. รนสารละลายเขมขน A, B และ C ขวดละ 10 มลลลตร

4. ละลาย Tricalcium phosphate ในกรด HCL หรอ HNO3 จนละลายหมด แลว

รนใสหมอ

5. เตมกลวยหอมบด 100 กรม และนำตมมนฝรง 100 กรมตอลตร

6. เตมนำตาลทราย 20 กรม แลวคนใหละลาย

7. เตมนำใหครบ 1000 มลลลตร

8. ปรบคา pH ใหได 5.0

9. ใสวนผง 8 กรม คนใหเขากน

10.เตมถาน ยกตงไฟคนตลอดจนอาหารเดอดและวนละลาย

5.5 การบรรจขวดและการนงฆาเชอ

วนอาหารทเตรยมไว นำมากรอกใสขวด ขณะทยงเหลวโดยใชกรวยกรอก ระวงอยา

ใหอาหารเลอะปากขวด เพราะจะทำใหเชอจลนทรยเจรญลงไปในขวดอาหารไดงายปดปากขวดดวย

ฝาพลาสตกหรอจกสำลหมกระดาษ และรดดวยหนงยางนำขวดวนอาหารเหลาน พรอมดวยอปกรณ

ตาง ๆ ทใชในการเพาะเมลดและถายขวด ไดแก จกยางเจาะรอดดวยสำล ขวดใสนำสำหรบเพาะเมลด

หลอดหยด ปากคบ มดผาตด ชอนถายขวด ลงนงพรอมกนในหมอนงความดน การควบคมอณหภม

ภายในหมอนงตองอยท 120 °C ความดน 15-20 ปอนดตอตารางนว นงนาน 15-20 นาท เพอฆา

เชอจลนทรย

6. การเพาะเมลดกลวยไมในสภาพปลอดเชอ

การเพาะเมลดออนหรอเมลดแกจากฝกทยงไมแตกนำฝกกลวยไมทมอายประมาณ 2 ใน 3

ของอายฝกแก มาทำความสะอาดโดยตดสวนของกลบดอกแหงและปลายเสาเกสรทตดอยออก ดวย

ความระมดระวงอยาใหเกดแผลเปนชองเปดถงภายในฝกกลวยไม หลงจากนนนำมาลางดวยนำยาลาง

9

จาน แลวนำมาเชดใหแหง ฉดพนดวยแอลกอฮอล 70 เปอรเซนตเพอทำความสะอาดอกครงกอน

นำเขาตปลอดเชอ เพอฟอกฆาเชอ ทผวฝก

- การฆาเชอทผวฝก ทำได 2 วธ คอ

1) การฟอกฆาเชอดวยความรอน โดยนำฝกกลวยไมจมในแอลกอฮอล 95

เปอรเซนต และนำไปผานเปลวไฟ รอจนไฟดบจงนำฝกกลวยไมมาผาเพอนำเมลดมาเพาะในอาหาร

สตรเพาะเมลด

2) การฟอกฆาเชอดวยคลอรอกซ โดยนำฝกกลวยไมมาแชในนำยาคลอรอกซ

ความเขมขน 10 เปอรเซนต เขยาเปนเวลา 10-20 นาท แลวลางฝกดวยนำกลนทนงฆาเชอแลว 2

ครง เมอเสรจขนตอนดงกลาวจงนำฝกกลวยไมมาผาเพอนำเมลดมาเพาะในอาหารสตรเพาะเมลด

- การผาฝกและการเพาะเมลด

เมอฟอกฆาเชอฝกกลวยไมเรยบรอยแลว นำฝกกลวยไมมาผาเพอนำเมลด

มาเพาะใน อาหารสตรเพาะเมลด ซงการผาฝกสามารถทำได 2 วธ คอผาฝกตามแนวขวาง หรอตาม

แนวยาวของฝก สวนการเขยเมลดออกใสในอาหารอาจใชปากคบ คบเมลดใสในอาหาร โดยตรง หรอ

คบเมลดใสในนำกลนทนงฆาเชอแลว ซงจะชวยใหเมลดสามารถกระจายตวไดดขน

- การเพาะเมลดแกทผนงฝกแตก

นำเมลดกลวยไมมาฟอกฆาเชอดวยนำยาไฮโดรเจนเปอรออกไซด โดยม

อตราสวนของนำกลนทผานการนงฆาเชอแลวกบนำยาไฮโดรเจนเปอรออกไซดดงน นำ : ไฮโดรเจน

เปอรออกไซดอตราสวน 1:1 หรอ 2:1 เมอนำเมลดมาใสในสารละลายดงกลาวแลวใหเขยาขวดเปน

เวลา 10 -15 นาท หลงจากนนใชหลอดหยดดดเมลดกลวยไมใสลงในอาหารสตรเพาะเมลด

การเพาะเมลดและการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไมในสภาพปลอดเชอ เปนวธการทใชในการ

ผลตตนลกผสมพนธใหม ๆ ทไดจากการผสมและปรบปรงพนธโดยเกษตรกรและผสนใจ และใชในการ

ขยายพนธตนกลวยไมทมลกษณะดทมคณคาท งทางเศรษฐกจและทางการศกษากอให เกด

อตสาหกรรมการผลตกลวยไม ตดดอก และกลวยไมกระถาง นำรายไดเขาสประเทศ ซงเทคนคการ

เพาะเมลดและการเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม สามารถเรยนรและฝกฝนใหเกดความชำนาญจน

สามารถนำไปประกอบเปนอาชพไดชนวางขวดเพาะเลยงเนอเยอตนกลวยไมขนาดเลกทปกดำในวน

อาหาร เพอใหตนเจรญเตบโตมใบและรากทสมบรณ พรอมทจะยายปลกในโรงเรอน

10

7. อายฝกกลวยไมทเหมาะสมในการเพาะเมลด (จตราพรรณ, 2550)

ชนดกลวยไม อายฝกออน (วน) อายฝกแก (วน)

Aerides 180-200 240-300

Ascocenda 150-180 180-210

Ascocentrum 180-210 240-270

Cattleya 280-360 360-380

Dendrobium 210-240 360-390

Den. hybrid 90-100 110-120

Doritis 90-120 150-180

Doritaenopsis 90-120 150-180

Oncidium 110-140 130-180

Onc. แคระ 45-60 60-70

Vanda hybrid 120-150 180-210

Vanda 210-240 330-360

Phalaenopsis 90-120 120-180

Paphiopedilum 90-120 120-210

Paph. ใบเขยว 120-180 180-240

8. การถายขวดกลวยไม

เมอไดตนกลวยไมขนาดเลกจำนวนมากเพยงพอตอความตองการแลว ใหถายขวดกลวยไม

โดยแยกตนตามขนาดของตน ตนทมขนาดเดยวกนใหปกดำลงในอาหารขวดเดยวกน ทำการปกดำตน

กลวยไมในอาหารสตรถายขวด โดยเวนระยะหางระหวางตนใหเหมาะสม ขวดทนยมใชคอขวดรปทรง

สเหลยม (ขวดเหลาวสก) ดงภาพดานลาง ซงเราจะปกดำตนกลาจำนวน 40-45 ตนตอขวด แลวนำ

ขวดดงกลาวไปวางในหองเพาะเลยงเนอเยอ เพอใหตนเจรญเตบโตมใบและรากสมบรณจนตนเรมชน

ขวดดานบน จงนำตนกลวยไมดงกลาวออกปลกเลยงในโรงเรอนกนฝน

11

9. สภาพทเหมาะสมในการวางขวดเพาะเลยงเนอเยอ

เมอถายขวดกลวยไมเรยบรอยแลว นำขวดดงกลาวมาวางในหองเลยงเนอเยอ ซงเปนหอง

ปรบอากาศทมอณหภมประมาณ 22-25 องศาเซลเซยส บนชนวางขวดกลวยไม ซงมหลอดไฟตดอย

ดานบน เพอใหแสงสวางกบกลวยไม ทำใหกลวยไมสามารถสงเคราะหแสงและเจรญเตบโตไดดโดยใช

หลอดนออน day light 38 watt 2 หลอด ตดหางกน 1 ฟต และวางหางจากขวดเนอเยอ 1 ฟต ให

แสงนาน 8-12 ชวโมงตอวน (จตราพรรณ, 2550)

10. กลวยไมสกลหวาย

รปท 1 กลวยไมสกลหวาย

กลวยไมสกลหวาย ชอวทยาศาสตร: Dendrobium ‘sonia' วงศ: ORCHIDACEAE

ลกษณะทางพฤกษศาสตร: พชใบเลยงเดยว มลกษณะการเจรญเตบโตแบบซมโพเดยล คอ เปน

กลวยไมทมลำลกกลวยเมอลำตนเจรญเตบโตเตมทแลวจะแตกหนอเปนลำตนใหมและเปนกอ

ใบ ใบเรยงสลบกนหรอเรยงซอนทบกน ใบเดยว แบนแขงหนา สเขยว เสนใบขนานกน

ไปตามความยาวของใบ

ดอก ดอกชอ ออกตามซอกใบ ดอกเรยงสลบ 6-8 ค ปลายค กลบเลยง3 กลบ สเดยวกบ

กลบดอก แตสเขมกวาเลกนอย กลบดอก 5 กลบ มกม 3 สภายใน 1 ดอก มกลบดอก 1 กลบเปลยน

รปรางไปเนองจากมเกสรเพศผ และยอดเกสรเพศเมยลดรปมารวมอยดวยกน มลกษณะเปนปาก

(labellum) มสเขมเดนชดกวากลบอนๆ

ผล ผลเปนฝกสเขยว เมอแกจะเปลยนเปนสนำตาล ภายในมเมลดจำนวนมาก

12

2.2 งานวจยทเกยวของ

นายกา สนทารนย (2559) วจยเรอง การศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโต

ของกลวยไมเหลองจนทบร (Dendrobium friedericksianum Rchb. f.) ในหลอดทดลอง โดยนำ

ชนสวนของตนออนขนาด 1 เซนตเมตรทไดจากการเพาะเลยงมาเพมปรมาณบนอาหารสตร VW

(1949) เปนเวลา 6 เดอน ตดรากและใบออก ยายมาเพาะเลยงบนสตรอาหาร ตาง ๆ โดยแบงการ

ทดลองออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 การศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเกดยอดและราก ท

เพาะเลยงบนอาหารสตร VW (1949) MS (1962) และปยเคม Y.V.P. Feed สตร 20:20:20 หลงการ

เพาะเลยง 90 วน พบวา กลวยไมเหลองจนทบรท ไดจากการเพาะเลยงบนอาหาร MS (1962)

สามารถชกนาการเกดยอดรวมเฉลยมากสด 3.89 ยอด/ชนสวน และอาหารสตร VW ชกนาการเกด

รากเฉลยมากทสดคอ 4.25 ราก/ชนสวน ตอนท 2 การศกษาผลของสารควบคมการเจรญเตบโต 3

ชนด คอ ไดแก BA และ NAA ทระดบความเขมขน 0, 5, 10 และ 15 มลลกรม/ลตร TDZ ทระดบ

ความเขมขน 0, 0.5, 1 และ 2 ไมโครโมลาร ทเตมลงในอาหารสตร VW (1949) MS (1962) และ

ปยเคม Y.V.P. Feed ทมตอการชกนา ยอดและราก ของกลวยไมเหลองจนทบร หลงจากการ

เพาะเลยง 90 วน พบวา อาหารสตร MS (1962) ทเตม BA 5 มลลกรมตอลตร เกดยอดรวมเฉลยมาก

ทสดเทากบ 4.76 ยอด/ชนสวน และ อาหารสตร MS (1962) ทเตม NAA 10 มลลกรมตอลตรเกด

รากเฉลยมากทสดเทากบ 8.19 ราก/ชนสวน ตอนท 3 การศกษาผลของอาหารสตร MS (1962)ทเตม

อาหารเสรม คอ นา มะพราว นา กลวยหอมสก นา มะเขอเทศสก และนา มนฝรง ความเขมขน 15%

(v/v) พบวาอาหารสตร MS (1962) ทไมมการเตมอาหารเสรมเกดยอดเฉลยมากทสด 3.79 ยอด/

ชนสวน สวนอาหารสตร MS (1962) ทเตมอาหารเสรมนา มะพราว 15% (v/v) สงเสรมการ เกดราก

มากทสด 3.11 ราก/ชนสวน จากผลการทดลองดงกลาวน สามารถนำไปใชเปนขอมล พนฐานในการ

เพาะเลยงเนอเยอกลวยไมเหลองจนทบรเพอเพมปรมาณในสภาพหลอดทดลอง เพอเปนประโยชนใน

การอนรกษและปรบปรงพนธกลวยไมชนดนตอไป

บทท 3

อปกรณและวธการดำเนนการ

3.1 อปกรณและสารเคม

3.1.1 เครองมอและอปกรณทใชในการศกษา

3.1.1.1 หมอนงความดนไอ

3.1.1.2 เครองชงสาร

3.1.1.3 เครองวดความเปนกรด-เบส

3.1.1.4 เตาแกส

3.1.1.5 หมอ

3.1.1.6 ชอนตกสาร

3.1.1.7 กระดาษฟอยล

3.1.1.8 บกเกอรขนาดตาง ๆ

3.1.1.9 กระบอกตวงขนาดตาง ๆ

3.1.1.10 ขวดแกวขนาด 4 ออนซ

3.1.1.11 แทงแกวสำหรบคนสาร

3.1.1.12 สำล

3.1.1.13 โกรงบดสาร

3.1.2 สารและวตถดบทใชในการเตรยมอาหาร

3.1.2.1 นำกลน

3.1.2.2 ผงวน

3.1.2.3 กลวยหอม

3.1.2.4 มนฝรง

3.1.2.5 ปยสตร 20-20-20

3.1.2.6 วตามนบำรงรางกาย (โอบมน-เอแซด)

3.1.2.7 ถานชาโค

3.1.2.8 นำตาล

14

3.1.2.9 นำมะพราว

3.1.2.10 ปยลกซโคท 24-12-10 + MgO

3.1.2.11 MS (Murashige and Skoog)

3.1.2.12 มะเขอเทศ

3.1.2.13 ขง

3.1.3 อปกรณทใชในการยายเนอเยอ

3.1.3.1 ตปลอดเชอ (Laminar air flow)

3.1.3.2 ตะเกยงแอลกอฮอล

3.1.3.3 จานเพาะเชอ

3.1.3.4 มดผาตด

3.1.3.5 คมคบ

3.1.3.6 ไฟแชค

3.1.3.7 กระบอกฉดแอลกอฮอล

3.1.3.8 ตะแกรงสำหรบวางมด และปากคบ

3.1.4 อปกรณทใชในหองเพาะเลยงเนอเยอ

3.1.4.1 ชนเลยงเนอเยอ

3.1.4.2 Timer

3.2 วธการดำเนนการ

3.2.1 ขนตอนการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอ สตรท 1

3.2.1.1 นำกลวยหอมและมนฝรงไปปนใหละเอยด

3.2.1.2 เตมนำมะพราว ปรมาตร 150 มลลลตร

3.2.1.3 ใสปยสตร 20-20-20 ปรมาณ 2 กรม

3.2.1.4 จากนนบดวตามนไวเทอราใหละเอยดเตมลงไปในอาหาร

3.2.1.5 ใสถานชาโคลบด 0.1 กรม และนำตาล 20 กรม

3.2.1.6 ทำการปรบปรมาตรใหได 1000 มลลลตร โดยการเตมนำ คนใหละลาย

3.2.1.7 วดคา pH ใหได 5.6-5.7 จากนนนำไปตมเมอนำเรมเดอดใหเทผงวนลงไป คน

จนกวาผงวนจะละลาย

3.2.1.8 เทอาหารลงในขวดเพาะเลยงเนอเยอขนาด 4 ออนซ ปรมาตร 15 มลลลตร

15

3.2.1.9 นำอาหารทเตรยมไวไปนงฆาเชอในหมอนงความดนไอนำ (Autoclave) แบบ

แกส เวลา 15-20 นาท

3.2.2 ขนตอนการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอ สตรท 2

3.2.1.1 ชงปยลกซโคท 2 กรม นำมาบดใหละเอยด

3.2.2.2 เตมนำมะพราว ปรมาตร 150 มลลลตร

3.2.2.3 เตมนำตาลทราย 30 กรม

3.2.2.4 ทำการปรบปรมาตรใหได 1000 มลลลตร โดยการเตมนำ

3.2.2.5 วดคา pH ใหได 5.6-5.7 จากนนนำไปตมเมอนำเรมเดอดใหเทผงวนลงไป

ปรมาณ 6 กรม คนจนกวาผงวนจะละลาย

3.2.2.6 เทอาหารลงในขวดเพาะเลยงเนอเยอขนาด 4 ออนซ ปรมาตร 15 มลลลตร

3.2.2.7 นำอาหารทเตรยมไวไปนงฆาเชอในหมอนงความดนไอนำ (Autoclave) แบบ

แกส เวลา 15-20 นาท

3.2.3 ขนตอนการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอ สตรท 3

3.2.3.1 มะเขอเทศ 100 กรมและมนฝรง 50 กรม ไปปนใหละเอยด

3.2.3.2 เตมนำมะพราว ปรมาตร 150 มลลลตร

3.2.3.3 ใสปยสตร 20-20-20 ปรมาณ 2 กรม

3.2.3.4 จากนนบดวตามนรวมใหละเอยดเตมลงไปในอาหาร

3.2.3.5 ใสถานชาโคลบด 0.1 กรม และนำตาล 20 กรม

3.2.3.6 ทำการปรบปรมาตรใหได 1000 มลลลตร โดยการเตมนำ คนใหละลาย

3.2.3.7 วดคา pH ใหได 5.6-5.7 จากนนนำไปตมเมอนำเรมเดอดใหเทผงวนลงไป คน

จนกวาผงวนจะละลาย

3.2.3.8 เทอาหารลงในขวดเพาะเลยงเนอเยอขนาด 4 ออนซ ปรมาตร 15 มลลลตร

3.2.3.9 นำอาหารทเตรยมไวไปนงฆาเชอในหมอนงความดนไอนำ (Autoclave) แบบ

แกส เวลา 15-20 นาท

3.2.4 ขนตอนการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอ สตรท 4

3.2.4.1 นำกลวยหอมและมนฝรงไปปนใหละเอยด

3.2.4.2 เตมขง 150 กรม

3.2.4.3 ใสปยสตร 20-20-20 ปรมาณ 2 กรม

16

3.2.4.4 จากนนบดวตามนรวมใหละเอยดเตมลงไปในอาหาร

3.2.4.5 ใสถานชาโคลบด 0.1 กรม และนำตาล 20 กรม

3.2.4.6 ทำการปรบปรมาตรใหได 1000 มลลลตร โดยการเตมนำ คนใหละลาย

3.2.4.7 วดคา pH ใหได 5.6-5.7 จากนนนำไปตมเมอนำเรมเดอดใหเทผงวนลงไป คน

จนกวาผงวนจะละลาย

3.2.4.8 เทอาหารลงในขวดเพาะเลยงเนอเยอขนาด 4 ออนซ ปรมาตร 15 มลลลตร

3.2.4.9 นำอาหารทเตรยมไวไปนงฆาเชอในหมอนงความดนไอนำ (Autoclave) แบบ

แกส เวลา 15-20 นาท

3.2.5 ขนตอนการเตรยมอาหารเพาะเลยงเนอเยอ สตรท 5

3.2.5.1 ชง MS 2 กรม

3.2.5.2 เตมนำตาลทราย 30 กรม

3.2.5.3 ละลายในนำ 1000 มลลลตร

3.2.5.4 วดคา pH ใหได 5.6-5.7 จากนนนำไปตมเมอนำเรมเดอดใหเทผงวน 7 กรม ลง

ไป คนจนกวาผงวนจะละลาย

3.2.5.5 เทอาหารลงในขวดเพาะเลยงเนอเยอขนาด 4 ออนซ ปรมาตร 15 มลลลตร

3.2.5.6 นำอาหารทเตรยมไวไปนงฆาเชอในหมอนงความดนไอนำ (Autoclave) แบบ

แกส เวลา 15-20 นาท

3.2.6 นำตนออนกลวยไมสกลหวายอาย 6 เดอน ทอยในสภาพปลอดเชอมาตดรากให

เหลอแตโคน ปกลงไปในอาหารทง 5 สตร จากนนนำไปวางไวบนชนเลยงเปนเวลา 20 วน ทำการ

สงเกตการเจรญเตบโตและการงอกของราก

3.3 การถายตนออนลงในอาหารสตรตาง ๆ

3.3.1 ทำความสะอาดตยายเนอเยอโดยการเชดดวยแอลกอฮอล 70%

3.3.2 เปดหลอด UV ไว 15 นาท

3.3.3 หลงจากนนกทำการยายตนออนกลวยไมสกลหวายทมอาย 6 เดอนลงอาหารทง 5

สตร

3.3.4 ใสตนออนลงไปในขวดอาหารขนาด 4 ออนซ ทง 5 สตร โดยทำการตดรากตนออน

กอน ใหเหลอแตโคนแลวใสลงไปขวดละ 5 ตน

17

3.4 การวดขนาดรากและการเจรญเตบโต

3.4.1 เอาตนกลวยไมทปกดำลงไปในอาหารทง 5 สตร 20 วน ออกมาวดขนาดตนและ

สงเกตการเกดราก

3.4.2 บนทกผลการ

บทท 4

ผลการดำเนนการ

ผลการศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนออนกลวยไม และการกระตน

การเจรญเตบโตของรากในสตรอาหารตาง ๆ

รปท 2 กลวยไมในสตรอาหารท 1

รปท 3 กลวยไมสตรอาหารท 2

A

B

19

รปท 4 กลวยไมสตรอาหารท 3

รปท 5 กลวยไมสตรอาหารท 4

รปท 6 กลวยไมสตรอาหารท 5

C

D

E

20

ตารางท 1 จำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวายในสตรอาหารท 1

ตนท ราก (ราก) ความสงตน (เซนตเมตร) 1 2 2.9 2 4 2 3 0 1.3 4 0 1.7 5 3 1.1 6 14 4.2 7 2 2.4 8 4 1.5 9 3 1.5 10 0 1.5 รวม 32 20.1

คาเฉลย 3.2 2.01

จากตารางท 1 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

ในสตรอาหารท 1 พบวา มคาเฉลยจำนวนราก 3.2 ราก คาเฉลยความสง 2.01 เซนตเมตร

ตารางท 2 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 2

ตนท ราก (ราก) ความสงตน (เซนตเมตร) 1 0 1.9 2 3 2.4 3 0 1.5 4 0 2.3 5 0 2.2 6 0 1.5 7 3 2 8 1 1.8 9 0 1.7 10 2 2 รวม 9 19.3

คาเฉลย 0.9 1.93

21

จากตารางท 2 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

ในสตรอาหารท 2 พบวา มคาเฉลยจำนวนราก 0.9 ราก คาเฉลยความสง 1.93 เซนตเมตร

ตารางท 3 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 3

ตนท ราก (ราก) ความสงตน (เซนตเมตร) 1 1 2.2 2 4 3.3 3 1 2.1 4 1 2.4 5 0 1.9 6 2 2.7 7 0 2.4 8 1 1.5 9 0 1.9 10 0 2 รวม 10 22.4

คาเฉลย 1 2.24

จากตารางท 3 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

ในสตรอาหารท 3 พบวา มคาเฉลยจำนวนราก 1 ราก คาเฉลยความสง 2.24 เซนตเมตร

22

ตารางท 4 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 4

ตนท ราก (ราก) ความสงตน (เซนตเมตร) 1 0 2.1 2 0 2 3 1 2 4 0 1.7 5 0 2.4 6 0 2 7 1 1.9 8 0 2 9 1 2 10 0 1.7 รวม 3 19.8

คาเฉลย 0.3 1.98

จากตารางท 4 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

ในสตรอาหารท 4 พบวา มคาเฉลยจำนวนราก 0.3 ราก คาเฉลยความสง 1.98 เซนตเมตร

ตารางท 5 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมในสตรอาหารท 5

ตนท ราก (ราก) ความสงตน (เซนตเมตร) 1 2 3.7 2 5 4 3 8 3.9 4 15 3 5 4 2.5 6 7 2.2 7 3 2.1 8 5 1.8 9 3 2.4 10 1 2.7 รวม 53 28.3

คาเฉลย 5.3 2.83

23

จากตารางท 5 ผลจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวาย

ในสตรอาหารท 5 พบวา มคาเฉลยจำนวนราก 5.3 ราก คาเฉลยความสง 2.83 เซนตเมตร

ตารางท 6 คาเฉลยจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไมสกลหวายในสตร

อาหารท 1, 2, 3, 4 และ 5

สตรอาหาร จำนวนราก (ราก) ความสงของตน (ซม.)

1 3.2 2.01

2 0.9 1.93

3 1 2.24

4 0.3 1.98

5 5.3 2.83

จากตารางท 6 คาเฉลยจำนวนราก และความสงของตน ทไดจากการเพาะเลยงกลวยไม

สกลหวาย ในสตรอาหารท 1,2,3,4 และ 5 พบวา สตรอาหารท 5 กระตนการเกดรากและการ

เจรญเตบโตไดดทสด มคาเฉลยจำนวนราก 5.3 ราก คาเฉลยความสง 2.83 เซนตเมตร รองลงมาคอสตร

อาหารท 1 มคาเฉลยจำนวนราก 3.2 ราก คาเฉลยความสง 2.01 เซนตเมตร และเจรญเตบโตไดนอย

ทสดคอ สตรท 2 มคาเฉลยจำนวนราก 0.9 ราก คาเฉลยความสง 1.93 เซนตเมตร

บทท 5

สรปและอภปรายผลการดำเนนการ

5.1 สรปผลการศกษา

จากการศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของกลวยไมสกลหวาย ซงเปน

การศกษาเพอตองการทราบวาสตรอาหารใดบางสามารถทำใหตนกลวยไมเจรญเตบโตได พบวาสตร

อาหารทง 5 มสามารถเพมการเจรญเตบโตของตนออนและรากกลวยไมสกลหวายได และพบวาสตร

อาหารท 5 กระตนการเกดรากและการเจรญเตบโตไดดทสด รองลงมาคอสตรอาหารท 1 และ

เจรญเตบโตไดนอยทสดคอ สตรท 2 มผลตอการงอกของรากกลวยไม ภายใน 20 วน สวนสตรท 2, 3

และ 4 สามารถกระตนใหบรเวณปลายโคนเกดตมรากได

5.2 อภปรายผลการศกษา

จากการศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของกลวยไมสกลหวายพบวาสตร

อาหารท 5 ซงเปนอาหารสงเคราะห (MS) กระตนการเกดรากและการเจรญเตบโตไดดทสด

รองลงมาสตรอาหารท 1 เปนสตร อ.จตราพรรณสวน สตรอาหารท 2, 3 และ 4 สามารถกระตน

บรเวณปลายโคนเกดตมราก และการเจรญเตบโตได เนองจากการเตมนำมะพราว มไซโตไคนน

กระตนการแบงเซลลและเพมตาขาง แตกกอ และแตกหนอ กลวย มไบโอทน(Biotin) วตามนบ 1

วตามนบ 2 วตามนซและแรธาตจำนวนมาก ไดแก โพแทสเซยม ฟอสฟอรส แคลเซยม เหลก สามารถ

ทำใหเจรญเตบโตเกดรากได มนฝรง มโพลเอมนมผลตอการเจรญและพฒนาของเซลลโดยเฉพาะ

อยางยงมผลตอ กรดนวคลอค ทำใหเกดการแบงไมโทซส (Mitosis) มะเขอเทศมออกซน ทชวยให

เซลลยดตวและการเกดรากได และขง มสารเทอรปน (Terphene) เปนกลมฮอรโมนทมคณสมบตชวย

ในการเจรญเตบโตและการเรงรากได

5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 ควรระมดระวงการใชปากคบทมความรอนในการเคลอนยายตนออน

5.3.2 ระยะเวลาในการสงเกตการเกดรากประมาณ 90 วนจะเหนผลชดเจน

เอกสารอางอง

จตราพรรณ พลก 2550. การเพาะเมลดและเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม. เอกสารประกอบการฝกอบรม

ประชาชนหลกสตรการเพาะเมลดและเพาะเลยงเนอเยอกลวยไม ณ สวนกลวยไมระพ สาครก

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ.

นายกา สนทารนย.(2559) การศกษาสตรอาหารทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของกลวยไมเหลองจนทบร.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยบรพา.ชลบร: 75หนา

นนพมณ โทปญญานนท. 2545.การขยายพนธพชโดยการวธการเพะเลยงเนอเยอ.พมพครงท 1.เชยงใหม:

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยแมโจ. หนา 11-109.

สำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต.. 2556.คมอการเพาะเลยงเนอเยอเบองตนสำหรบ

มอใหม,พมพครงท 1.ปทมธาน: สำนกงานสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. หนา

9-81

ภาคผนวก

27

ภาคผนวก ก

ภาพประกอบการดำเนนการ

28

รปท 10 การชงสาร

รปท 8 ตาชงดจตอล รปท 9 โกรงบดสาร

รปท 12 ตมอาหาร

รปท 13 บรรจอาหารใสขวดเพาะเลยงเนอเยอ

รปท 11 การวดคาเปนกรด

ดาง

29

รปท 14 เรยงอาหารใสตะแกรง

รปท 15 การหออปกรณเพอนำไปนงฆาเชอ

รปท 16 หมอนงความดนไอนำ (Autoclave)

รปท 17 อณหภมท 120 องศาเซลเซยส

รปท 18 ความดนท 15 ปอนด/ตารางนว

รปท 19 สตรอาหารท 1

30

รปท 20 สตรอาหารท 2

รปท 21 สตรอาหารท 3

รปท 23 สตรอาหารท 5

รปท 22 สตรอาหารท 4

รปท 24 ชนวางเนอเยอ

31

ภาคผนวก ข

สตรอาหาร

32

ตารางท 7 สตรอาหารท 1 สตร อ.จตตราพรรณ

สวนประกอบ ปรมาณ 1. กลวยหอม 100 กรม 2. มนฝรง 50 กรม 3. ปย 20-20-20 2 กรม 4. วตามนรวม 1 เมด 5. ถาน chacol 0.1 กรม 6. นำตาล 20 กรม 7. วน 6 กรม 8. นำมะพราว 150 มลลลตร

ตารางท 8 สตรอาหารท 2

สวนประกอบ ปรมาณ 1. นำตาล 30 กรม 2. นำมะพราว 150 มลลลตร 3. วน 6 กรม 4. ปยลกซโคท 24-12-10 + MgO 2 กรม

ตารางท 9 สตรอาหารท 3

สวนประกอบ ปรมาณ 1. มะเขอ 100 กรม 2. มนฝรง 50 กรม 3. ปย 20-20-20 2 กรม 4. วตามนรวม 1 เมด 5. ถาน chacol 0.1 กรม 6. นำตาล 20 กรม 7. วน 6 กรม 8. นำมะพราว 150 มลลลตร

33

ตารางท 10 สตรอาหารท 4

สวนประกอบ ปรมาณ 1. กลวยหอม 100 กรม 2. มนฝรง 50 กรม 3. ปย 20-20-20 2 กรม 4. วตามนรวม 1 เมด 5. ถาน chacol 0.1 กรม 6. นำตาล 20 กรม 7. วน 6 กรม 8. นำขง 150 มลลลตร

ตารางท 11 สตรอาหารท 5 สตร MS

สวนประกอบ ปรมาณ 1. MS 2 กรม 2. วน 7 กรม 3. นำตาล 30 กรม