Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Afet Yönetimi

Ekrem DEMİRBAŞ

Afet İşleri Genel Müdür Yardımcısı

TODAİE Yönetim Kurulu Üyesi

Mevzuat ve Kurumsal Gelişme

Ülkemizde 7269-1051 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun yayımına kadar, Merkezi idarenin afet olayları ile ilgileri, Afet sonrasında, olaya müdahale aşamasında gerekli insani yardımları yapmak şeklinde gelişmiştir.

Uzun yıllar, afetlerden etkilenen insanların, beslenme, giyim, ilk yardım ve geçici barınma ihtiyaçları Türkiye Kızılay Derneği tarafından karşılanmış ve Hükümetler bu konuda Kızılay’a maddi destek sağlamışlardır.Afet olduğunda zarar gören mahaldeki vatandaşların barınmasına yönelik yasal düzenlemelerde yapılmıştır. Ayrıca Bayındırlık Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü içinde 1953 yılından başlayan bir yapılanmaya da gidilmiştir.

Türkiye’de afet yönetim sistemi ve uygulanan ulusal Türkiye’de afet yönetim sistemi ve uygulanan ulusal

stratejiler, zaman içerisinde, önemli politika değişikliklerinin stratejiler, zaman içerisinde, önemli politika değişikliklerinin

yapıldığı, dört ana döneme bölünerek incelenebilir.yapıldığı, dört ana döneme bölünerek incelenebilir.

1- 1944 yılı öncesi dönem:1- 1944 yılı öncesi dönem: Yalnızca olay sonrası müdahale Yalnızca olay sonrası müdahale

dönemi olarak adlandırılabilir. Bu dönemde zarar azaltma, dönemi olarak adlandırılabilir. Bu dönemde zarar azaltma,

hazırlıklı olma, müdahale ve iyileştirme aşamalarında, hazırlıklı olma, müdahale ve iyileştirme aşamalarında,

sistematik ve etkili politikalar bulunmamaktadır.sistematik ve etkili politikalar bulunmamaktadır.

2- 1944-1958 dönemi:2- 1944-1958 dönemi: Kısmen zarar azaltıcı önlemler Kısmen zarar azaltıcı önlemler

dönemidir. Art arda meydana gelen büyük depremler dönemidir. Art arda meydana gelen büyük depremler

sonrasında, Türkiye bu dönemde, zarar azaltma ve hazırlıklı sonrasında, Türkiye bu dönemde, zarar azaltma ve hazırlıklı

olma amacıyla yeni bazı yasal düzenlemeler yapma ve olma amacıyla yeni bazı yasal düzenlemeler yapma ve

stratejiler geliştirme ihtiyacı duymuştur.stratejiler geliştirme ihtiyacı duymuştur.

1 ve 2. inci dönem mevzuat çalışmalarına kısaca 1 ve 2. inci dönem mevzuat çalışmalarına kısaca

değinirsek;değinirsek;

• İlk olarak 22 Temmuz 1944 tarihinde 4623 sayılı İlk olarak 22 Temmuz 1944 tarihinde 4623 sayılı

“Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak “Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak

Tedbirler Hakkında” kanun çıkarılmıştır. Bu kanun, Tedbirler Hakkında” kanun çıkarılmıştır. Bu kanun,

Türkiye’de afet yönetim sisteminin en eski temelini Türkiye’de afet yönetim sisteminin en eski temelini

oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.

Yine bu dönemde, 1956 yılında 6785 sayılı “İmar

Kanunu” ile 1958 yılında, 7126 sayılı “Sivil Müdafaa”

kanunlarının çıkarılması, afet yönetim sisteminin

gelişmesinde başlıca yasal düzenlemeler

arasındadır.

3- 1959-1999 dönemi:

Afetler ve yapılaşmalardan sorumlu bakanlık dönemidir.

1944 tarihli 4623 sayılı yasa , yalnızca depremlerden

önce ve sonra alınması gereken önlemler ve yapılması

gereken çalışmaları kapsamaktaydı. Bu yasada su

baskınları, heyelanlar, kaya düşmeleri, çığlar ve

yangınlar gibi doğal afetler ile depremler sonrasında

yapılması gereken yeniden inşa faaliyetleri ile ilgili

düzenlemeler de yoktu. Bu eksikliklerin Tamamlanması

için 7269 sayılı yasa çıkarılmıştır.

4- 1999 Sonrası dönem: 17 Ağustos 1999 depreminin yol açtığı çok büyük kayıp ve zararlar, Hükümeti ivedi olarak yeni yasal düzenlemeler yapmaya ve acil tedbirler almaya zorlamıştır. Depremden 10 gün sonra Hükümete afetlere ilişkin her konuda, kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) düzenleme yapma yetkisi veren 4452 sayılı Kanun'u çıkartmıştır.

• Yetki kanunu ile Hükümet, depremden etkilenen bölgedeki sorunları ivedilikle çözme , yeni kurumsal yapılanmalar oluşturma, yeni yasal düzenlemelerle, ülkenin afet yönetim sistemini değiştirme ve geliştirme vb gibi konularda, Parlamento’dan yetki almıştır.

• Bu dönem çalışmalarına sunumumuzun ileriki bölümlerde yeniden döneceğiz.

7269-1051 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, İmar ve İskan Bakanlığına bağlı bir daire başkanlığı olarak 1959 yılında kurulan Afet İşleri 1965 yılında Genel Müdürlük olarak teşkilatlanmış ve 180 Nolu Kanun Hükmünde Kararname ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı bünyesinde afete yönelik tüm temel hizmetleri sürdürmektedir. Bu kapsamda Afet işlerince yapılmakta olan işlemleri özetlersek;

1- Bir afet olduğunda acil yardım gönderilmektedir,2- Afet etüt ve hasar tespitleri yapılarak afetzedeler

belirlenmekte ve bunlardan durumu yasaya uygun olanlara konut kredisi verilmektedir.

3- Bu afetzedelerin konutları tamamlanıncaya kadar geçici iskan yardımı veya bizzat geçici iskan tesisleri kurulmaktadır.

4-Yapılaşmanın sağlıklı sürdürülebilmesi için Deprem

yönetmeliği, imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etütler

düzenlenmesinin esas ve usullerini belirleyen genelgeler

gibi yasal düzenlemeler yapmak,

5-Doğal olayların afete dönüşmemesi için afete uğraması

muhtemel mahallerde İmar planlarına esas jeolojik ve

jeoteknik etütler yaptırılarak bunlar onaylanmakta ve

tehlikeye maruz alanlar yapılaşmaya ve ikamete

yasaklanmış “afete maruz bölge” olarak ilan edilmektedir.

6- Afete Maruz bölge ilanı; su baskını afetinde İmar ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Devlet su işlerinin bağlı bulunduğu bakanlıkça diğer afetlerde ise İmar ve İskan bakanlığınca yapılmaktadır. İşlem Saha sınırları varsa harita, ve imar planlarına yoksa krokilere sınırlar işlenmek ve bakanlar kurulunca kararname çıkarılarak uygulanmaktadır. Bu alanlar yapı ve ikamete yasaklanmış afete maruz bölge olarak belirlenerek içindeki konut ve işyerleri yıkılarak boşaltılmakta olay genel hayata etkili ise Devletçe bu kişiler için yer seçimi yapılarak gerektiğinde kamulaştırılmakta hazırlanan imar planları dahilinde konut yapımı gerçekleştirilmektedir.

7- Afetler nedeniyle enkaz altında kalan vatandaşların aranıp kurtarılması 7126 Sayılı Sivil Müdafa Kanununa göre sivil savunma Genel müdürlüğünün, diğer yardımlarda KIZILAYIN görevleri arasındadır.

• Konunun iyi anlaşılabilmesi için;

• Yasalarımıza göre afet nedir?,

• Hangi ölçütlere göre? (Genel Hayata etkilik) afetlere

devletçe yardım edilmektedir?

• Olmuş afet , Muhtemel afet nedir?

• Köy ve Bucaklar (Beldeler) ile İlçe ve şehirlerde uygulamada

• esas alınan kriterlerin nelerdir?

• Afetzedelik ve Hak sahipliği nedir?

• Acil yardım nedir?

• Geçici ve Daimi iskan nedir? Gibi temel tanımların

yapılmasına ihtiyaç vardır.

7269-1051’re göre Afet (Doğal Afet) Nedir?

• Yasal tanım açısından; İlgili kanun olan 7269-1051 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 1 .inci maddesinde sayılan doğal olaylara afet denilmektedir.

• Yasanın 1.inci maddesinde;

“ Deprem(Yer sarsıntısı) yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlarda bu kanun hükümleri uygulanır.” denilerek ;

1. Afet türleri belirleniyor,

2. Umumi hayata müessir olmak şartı getiriliyor.

Genel Anlamda Afetin Tanımı

• Doğal Afet: İnsanlar için can ve mal kaybına yol açan, sosyal kayıplar meydana getiren, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, şiddetli fırtına, karstik vb boşluklarda meydana gelen doğal çökmeler gibi oluşumu veya gelişimi etkilenenlerce önlenemeyen doğal kaynaklı olaylardır.

• Günümüz dünyasında; Savaş, kuraklık, mülteci hareketleri, yaygın şiddet de afet olarak kabul edildiği gibi nükleer biyolojik veya kimyasal kirlenme vb de İnsan kaynaklı afetler (Man Made Disaster) olarak adlandırılmaktadır.

• Biz burada 7269-1051 sayılı yasaya göre afet kavramını ele alacağız.

Genel hayata etkililik nedir?

• 7269-1051 sayılı yasanın 1.inci maddesinin ikinci fıkrası genel hayata etkiliğin nasıl belirleneceğini tanımlar. Burada;

• “Afete uğrayan meskun alanın büyüklüğü,• O yerin tamamı veya bir kısmında yıkılan, oturulmaz hale

gelen binaların sayısı, • Zarar gören yapı ve tesislerin genel hayata etki derecesi,• Mahallin ekonomik ve sosyal özellikleri,• Zararın kamuoyundaki tepkisi,• Normal hayat düzenindeki aksamalar, göz önünde

tutularak….. ,İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.” denilmektedir.

• Bakanlıkça hazırlanan “Afetlerin Genel Hayata Etkililiğine İlişkin Temel Kurallar” yönetmeliği 21.09.1968 gün ve 13007 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

• Afet konusundaki kişilere yapılan tüm yardımlar bu yönetmeliğe dayanmaktadır.

Genel Hayata Etkinliğin Ölçütleri-1

Meydana gelen bir afetten;

1- Köylerde ve bucaklarda (Günümüzde Beldelerde) ; 100 haneye kadar olan yerlerde KONUTLARIN %10 nu etkileniyorsa veya 100 haneden fazla olan yerlerde en az 10 KONUT etkileniyorsa,

2- Şehir ve İlçelerde:nüfus esas alınmaktadır..

a- Nüfusu 5 bine kadar olan yerlerde en az 20 BİNANIN ,

b- “ 5-10 bin arası olan yerlerde “ “ 25 “

c- “ 10-30 bin arası olan yerlerde “ “ 30 “

d- “ 30-50 bin arası olan yerlerde “ “ 40 “

e- “ 50 binden fazla olan yerlerde “ “ 50 “

Yıkılması veya bir daha oturulamayacak veya kullanılamayacak derecede ağır hasar görmesi halinde afet o yerin genel hayatına etkili sayılmaktadır.

Genel Hayata Etkinliğin Ölçütleri-2

Ayrıca;

Nüfusu 15 binden fazla olan il ve ilçelerim Mahalle (yani Muhtarlık ) teşkil eden kesimlerinde en az 10 BİNANIN yıkılması veya onarımı mümkün olmayacak derecede ağır hasar görmesi halinde de o afet o yerin genel hayatına etkili sayılabilir.

Yine bir afet nedeniyle ölü ve ağır yaralıların bulunması tarım ürünlerinin En az 1/3 ünün zarar görmesi, büyük ve küçük baş hayvanların telef olması, şiddetli kış ve kısa inşaat mevsimi olan yerlerde olması, o yerdeki Kamu tesislerinin (Yol, su, elektrik, kanalizasyon v.s) kullanılamıyacak veya çalışmayacak derecede hasar görmesi, ulaşım imkanlarını sınırlı olması halinde Durum İmar ve İskan Bakanlığınca takdir edilmek suretiyle Afet Genel hayata etkili sayılabilir.

Olmuş Afet, Muhtemel Afet Nedir?

Afetin Muhtemel Olması: Afetler (deprem su baskını, heyelan, kaya düşmesi, çığ veya yangın gibi) gerçekleşmiş/yıkıma neden olmuş yani OLMUŞ AFET olabildiği gibi muhtemelde olabilir.

Örneğin; heyelan, kaya düşmesi, çığ, su baskını gibi. Bu durumda da genel hayata etkilenmesi / zarar görmesi muhtemel olan konut veya bina sayıları esas alınarak olmuş afet gibi işlem yapılır.

Muhtemel deprem ve yangın varsayımı ile işlem yapılmamaktadır. Deprem yönetmeliği ve yangın ile ilgili yönetmelik hükümlerine göre vatandaşlarca ve ilgili idarelerce tedbir alınması gerekmektedir.

Devletçe konut ve İşyeri yardımları genel hayata etkili afetlerde yapılmaktadır. Genel hayata etkisiz afetler için valiliklerce tedbir alınmaktadır.

Afetzedelik ve Hak sahipliği nedir?

• Afetzede: Olmuş veya muhtemel afetten etkilenen herkes

afetzededir. Bu kişi afet anında oradan geçmekte veya

günü birlik çalışmakta olan bir kişi dahi olabilir.

Tüm afetzedelere acil yardım yapılır.

• Hak sahibi: Afetzedelerden afetten zarar gören evi veya

işyeri bulunan ve talep ve taahhütname verenlerden

durumu 28.08.1968 gün ve 12988 sayılı resmi gazetede

yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliğe uygun

olanlardan borçlanmasını yapanlara hak sahibi

denilmektedir.Devlet hak sahipleri için konut veya işyeri

yapar yaptırır veya kredi verir.

Acil yardım, Geçici ve Daimi iskan nedir?

• Acil yardım nedir?: Bir yerde afet meydana geldiğinde

ihtiyaca göre o yerin valisinin talebi üzerine Bakanlıkça acil

yardım adı altında gönderilen ve afetzedelerin iaşe, ibate,

ısınma, tedavi vb . İhtiyaçları için, valilerin ihale vb. yollara

gitmeksizin ve gerektiğinde sonradan belgelemek üzere

kullanabileceği paraya acil yardım denilmektedir. Acil

yardım afetin oluştuğu andaki kriz hali süresince uygulanır

ve 15 günü aşarsa bakanlıkça uzatılır.

• Geçici ve Daimi iskan nedir? Afetzedelerin acilen

yerleştirildikleri çadır veya prefabrik gibi ünitelere geçici

iskan hak sahiplerine yapılan konut ve işyerlerine daimi

iskan denilmektedir.

Türkiye’de Afet Yönetiminin yasal çerçevede gelişimi • 4623 sayılı yasayı yürürlükten kaldıran ve o tarihe kadar

Bayındırlık Bakanlığınca yürütülen faaliyetleri, 1958 yılında kurulan “İmar ve İskan Bakanlığına” devir eden 7269 sayılı yasa, Türkiye’nin afet yönetim sisteminin temelini oluşturmaktadır.

Ayrıca afet zararlarının azaltılması ile doğrudan ilgili olan “İmar Kanunu” ile ilgili faaliyetler de İmar ve İskan Bakanlığına aktarılmıştır.

• Böylece afet zararlarının azaltılmasında önemli katkısı bulunan yerleşme ve yapılaşmalarla ilgili kurallarının konulması ve denetlenmesi faaliyetleri ile afet zararlarının azaltılması faaliyetleri bir tek Bakanlığın sorumluluğu altında birleştirilmiştir.

• 1992 yılında meydana gelen Erzincan depreminden sonra,

yalnızca depremden etkilenen bölgelerdeki yeniden inşa

faaliyetleri ile göç, işsizlik, üretim kaybı vb gibi sosyal ve

ekonomik kayıplara çözüm getirilemeyeceği anlaşılmış ve

bu tür sorunlara çözüm getirmek amacıyla, 1992 yılı

içerisinde, 3838 sayılı "Erzincan, Gümüşhane ve Tunceli

İllerinde Vuku Bulan Deprem Afeti ve Şırnak Çukurca'da

Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin

Yürütülmesi Hakkında Kanun" çıkarılmıştır.

• Bu kanunla, yalnızca afetlerden etkilenen bölgelerdeki

fiziksel kayıpların giderilmesini öngören 7269 sayılı kanun,

sosyal ve ekonomik kayıpların da iyileştirilmesine yönelik

hükümlerle, genişletilmiştir.

• 1995 yılında meydana gelen Dinar depreminden sonra ise, yalnızca Erzincan depreminden etkilenen bölgeler için geçerli olan 3838 sayılı kanun yürürlükten kaldırılmış ve yerine tüm Türkiye'de her doğal afet türü için uygulanmak üzere 4123 sayılı "Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun" çıkarılmıştır.

• Bu kanuni düzenlemeler ile çiftçi ve esnafın kredi borçları ertelenmekte, belediyelerin borçları affedilebilmekte ve altyapı kayıpları için Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca teklif edilen yardımlar sağlanmaktadır.

• Bu dönemde son olarak, 1997 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile "Başbakanlık Kriz Merkezi Yönetmeliği" çıkarılmış ve doğal afet olayları da bu yönetmelik içerisine dahil edilerek 7269 sayılı yasada öngörülen merkezi ve yerel örgütlenme yapısına, bu yönetmelikte yeni örgütlenme yapıları eklenmiştir.

• Ancak bütün bu düzenlemeler bir afet ülkesi olan ülkemizde 17 Agustos ve 12 Kasım depremlerinin kayıplarını engelleyememiştir.

• Bu iki deprem ve ardından gelen depremler ülkemizin afet yönetiminde bir dönüm noktası oluşturmuştur.

• 1999 Sonrasına Uyanış dönemi diyebiliriz. 17 Ağustos 1999 depreminin yol açtığı çok büyük kayıp ve zararlar, Hükümeti ivedi olarak yeni yasal düzenlemeler yapmaya ve acil tedbirler almaya zorlamıştır.

• Depremden 10 gün sonra Hükümete afetlere ilişkin her konuda, kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) düzenleme yapma yetkisi veren 4452 sayılı Kanun'u çıkartmıştır.

• Yetki kanunu ile Hükümet, depremden etkilenen bölgedeki sorunları ivedilikle çözme , yeni kurumsal yapılanmalar oluşturma, yeni yasal düzenlemelerle, ülkenin afet yönetim sistemini değiştirme ve geliştirme vb gibi konularda, Parlamento’dan yetki almıştır.

• Bu yasal düzenlemeler sonucunda 600 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Ana görev ve yetkileri, afet öncesi ve sonrasında, kurumlar arasındaki işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktır. Türkiye'nin pratiğinde, eşit seviyedeki bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar arasında koordineli çalışmayı sağlamakta, çeşitli nedenlerle, güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Bu nedenle normal zamanlardaki ana görevi de bakanlıklar arasındaki koordinasyonu sağlamak olan, Başbakanlığa bağlı ve Başbakanlığın talimat verme yetkisini kullanabilen bir kuruma ihtiyaç duyulmuştur.

• Bütün bu düzenlemeler sonucunda, günümüzde

Türkiye'de afet yönetim sisteminin geliştirilmesinden

sorumlu olan üç ana organ bulunmaktadır. Bunlar,

• Başbakanlığa bağlı olan "Türkiye Acil Durum Yönetimi

Genel Müdürlüğü" (TAY),

• İçişleri Bakanlığına bağlı olan "Sivil Savunma Genel

Müdürlüğü" (SSGM) ve

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bağlı olan "Afet İşleri

Genel Müdürlüğü"dür. (AİGM)

Not: Aslında bir sivil toplum kuruluşu olan Kızılay’da

resmen görünmeyen ana aktörlerdendir.

• İl ve belediye yönetimleri de afet zararlarının azaltılması konusunda, kendilerine yasalarla verilmiş görevleri

gerçekleştirmekten sorumludurlar. • Afet zararlarının azaltılmasında iki temel kavram olan

yerleşme ve yapılaşmaların denetimi tamamıyla il ve belediye yönetimlerinin sorumluluğu altında yürütülmektedir.

• Ancak teknik alt yapı yetersizlikleri, birçok belediyede bilgili ve deneyimli teknik eleman yetersizliği, politik tercihler, zarar azaltma faaliyetlerine gereken önem ve önceliğin verilmemesi, bilgisizlik ve bilinçsizlik, güvenli yapı elde etme konusunda halkında talebinin olmaması, gibi nedenlerle, il ve belediye yönetimleri tarafından, yürürlükte olan teknik kural ve yönetmeliklere uymamak alışkanlık haline getirilmiştir.

• Yakın zamanda yeniden düzenlenen, il özel idareleri ve belediyelerle ilgili yasalarda il ve belediye yönetimlerine, afet yönetim sisteminin zarar azaltma ve hazırlıklı olma aşamalarıyla ilgili safhasında bazı yeni yetki ve sorumluluklar verilmiştir. Yerel yönetimler ta planlama aşamasından itibaren görevlerini tam olarak yerine getirirlerse Ülkemizde afet zararları çok büyük ölçüde azalacaktır. Afetlerden sonra can kayıplarının azaltılmasında afeti takip eden birkaç saatin önemi ÇOK BÜYÜKTÜR. Sizi kurtarmaya başka illerden gelenler yetişinceye kadar siz kendi başınızasınız.

• Bu nedenle yerel yönetimler bu konuda çok iyi örgütlenmeli, personeli ve halkı eğiterek sivil toplumun da katkısını sağlamalıdırlar.

• Bir sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Kızılay Derneği,

ülkenin afet yönetim sistemi içerisinde, önemli görev ve

sorumluluklar yüklenmiş olan bir kurumdur. Kızılay’da

17 Agustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinden gerekli

dersi çıkarmış ve hızla kendini yenilemektedir. Dünya

genelinde kızılaç’ların ve kızılayların’ın tüzükleri gereği

afetzedelere yardım süresi 1 hafta ile 15 gün

arasındadır. Bundan sonraki sürede kişiler kendi

gayretleri ile ayakta durmaktadır. Ama Kızılay 2 yılı

aşkın bir süre bu afetzedelere bakmıştır. Bazılarımız her

ne kadar bu hizmeti beğenmese de soğuktan, salgın

hastalıktan, susuzluk veya açlıktan ölüm v.b. gibi

olumsuzluklar yaşanmamıştır.

• TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ de hem yerel ve hem de

merkezi düzeydeki afet yönetim sisteminin en organize

olmuş kurumlarından birisidir. 800.000 ‘ne yaklaşan personel

sayısı ve yurdun her tarafında yer alan birlikleri ile bu konuda

değerlendirilmesi VAZGEÇİLMEZ olan bir kaynak ve

kurumdur. Bir yerde afet olduğunda yerel yetkili ve

görevlilerin büyük çoğunluğu ailesini nasıl kurtaracağı

telaşındayken bir tüfek, bir giysi ve bir postaldan sorumlu

20’li yaşlardaki erat hemen hemen tamamı insan emeği ve

basit el aletlerine dayalı olan arama kurtarma faaliyetlerinde

en önemli insan kaynağını teşkil edebilir. Bu konuda

ordumuzda gerekli teşkilatlanma da yürütülmektedir .

• Ayrıca afetlerle mücadelede örgütlenmiş Sivil Toplum

Örgütleri de önemli görevler almaktadır.

• Afet olayı, yapı, altyapı, yerleşim, planlama, ekonomi, sağlık, güvenlik, iş hayatı gibi birçok alanı etkilemektedir. Bu nedenle Ülkemizin afet yönetim sistemi içerisinde çeşitli görevler üstlenmiş bir çok bakanlık, kurum ve kuruluş bulunmaktadır.

Bu kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları 1988 yılında 12777 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmiş olan “Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik”te belirtilmiştir.

Afet Yönetimi

Türkiye’de Afet Yönetimi

1 - Afet Yönetim Sistemi

2 - Ulusal Afet Yönetim

3 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu – AMKK ve AMKK Üyelerinin Görevleri(Türkiye’de Afet yönetimi afet yönetim sisteminin uygulanmasından başlar olayın boyutuna, şiddetine ve gelişmelere bağlı olarak Ulusal düzeyde veya OHAL vb. tedbirleri de kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.) Bunları sırasıyla açıklamaya çalışacağız.

1-AFET YÖNETİM SİSTEMİ

1 – ÜLKEMİZDEKİ AFET YÖNETİM SİSTEMİ( Doğal Afetler, Teknolojik Afetler, Savaş, Saldırı, Olağanüstü Hal, Salgın, Göç vb )

İki bölümde ele alınmaktadır. Bunlar aşağıda basitçe şematize edilmiştir.

a)RİSK YÖNETİM SİSTEMİ

b)ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMİ

1- HAZIRLIK

2- ZARAR AZALTMA

3- İYİLEŞTİRME

KRİZ - MÜDAHALE

a) DOĞAL AFETLERDE RİSK YÖNETİM SİSTEMİ-1

Hazırlık ve Zarar Azaltma ve iyileştirme

Tehlike Belirleme,

Gözlem İstasyonları kurma ve işletme,

İmar planına esas Jeolojik- Jeoteknik Etütler,

Çıg ve su baskını etütleri,

Eski Yerleşim alanlarında yapılacak afet etütleri.

Afet Tehlike Haritaları ( 1/10.000 ve üzeri ölçekte

Deprem, Heyelan, Kaya Düşmesi, Çığ vb. haritalar)

İmar çalışmalarını yönlendirme

Mikrobölgeleme Çalışmaları ( İmar Planlarına Esas

Olmak Üzere 1/5.000 ve altı ölçekte)

Zemin Etüdleri

a) DOĞAL AFETLERDE RİSK YÖNETİM SİSTEMİ-2

Hazırlık ve Zarar Azaltma ve iyileştirme

Afet bölgelerinde yapılacak yapılar/binalar hakkında yönetmelik yapım esasları ve güçlendirme yönetmelikleri iyileştirme çalışmaları.

Heyelan, çığ ve kaya düşmesi, su baskını vb. afetlere karşı alınacak önlemler.

Yapıların güçlendirilmesi ve takviye işlemleri

Tehlike oluşturan alanlarda imar ıslah planları ile eski yapı stokunun yeni yönetmeliklere göre güçlendirilmesi.

Önemli yapıların, altyapıların peryodik incelenmesi ve güçlendirilmesi .

Eğitim

RİSK YÖNETİM SİSTEMİ KONUSUNDAKİ

CALIŞMALARDAN ÖRNEKLER

HEYELAN AFETİ

1950-2006 yılları arasında

4.161 yerleşim yerinde 12.794 heyelan olayı

olmuştur.

Bu alanlar Afete maruz bölge ilan edilmiş ve

heyelan sonucu yerleşim yerlerinde hasar gören

63.969 konutun tehlikeden uzak yerlere nakli

gerçekleştirilmiştir.

HEYELAN TEHLİKESİ HARİTASI

BİB, AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SEL AFETİ

1.861 yerleşim yerinde 3.873 taşkın olayı

olmuştur. DSİ Genel Müdürlüğü tarafından,

yerleşim yeri olarak su taşkını önlem projesi

geliştirilemeyen yerler de dahil olmak üzere,

afete maruz bölge kararı alınan yerlerde

hasar gören

26.081 konutun tehlikeden uzak yerlere nakli

yapılmıştır.

SEL TEHLİKESİ HARİTASI

KAYA DÜŞMESİ AFETİ

899 yerleşim yerinde 2.769 kaya düşmesi

olayı olmuştur. Yerleşim yeri olarak kaya ıslah

projesi geliştirilemeyen yerlerin güvenliği

için; afete maruz bölge kararı alınarak,

tehlike altındaki 20.836 konut güvenli

alanlara nakledilmiştir.

1982-2007 yılları arasında 280 yerleşim

yerinde hazırlanan kaya ıslahı önlem projesi

ile, 6.168 konut kaya düşmesi riski

tehlikesinden kurtarılmıştır.

KAYA DÜŞMESİ TEHLİKESİ HARİTASI

ÇIĞ AFETİ

1942 yılından buyana ülkemiz genelinde

yerleşim yerlerini tehdit eden 847 adet çığ afeti

meydana gelmiştir. Bu olaylar nedeniyle 6.068

adet konut nakledilmiştir. Devlet karayolları

ağımızın çığ tehlikesi altında olan 650 Km’ lik

kısmın yaklaşık 200 Km’ sinde çığ tehlike etüdü

yapılarak yol güvenliği sağlanmıştır.

Ayrıca 33 adet kış turizm merkezinin güvenli

olarak kış sporlarına açılabilmesi için gerekli çığ

etüdü sonucu önlem projeleri geliştirilerek ilgili

kurumlara bildirilmiştir.

ÇIĞ TEHLİKESİ HARİTASI

b) ACİL DURUM YÖNETİM SİSTEMİ-2

Acil Eylem Planlarının Hazırlanması ve Uygulanması

Tatbikatlar

Arama ve Kurtarma

Ambulans ve Sağlık Hizmetleri

İtfaiye

Güvenlik

Haberleşme

İaşe-İbate (Geçici İskan)

Psikolojik Destek

Defin İşlemleri

Eğitim ve sivil toplumun olaya katkısını sağlanmsı

KRİZ YÖNETİMİ

BAŞBAKANLIK KRİZ YÖNETİM

MERKEZİBAŞBAKAN

MGK GEN SEK. LİĞİYön.Md.5-(a) ve (b) Kriz Halleri

YURTİÇİ VE YURTDIŞI

KAYNAKLAR

MUHTEMEL KRİZ ALANI

BÖLGE KRİZ

YÖNETİM

MERKEZİ

GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, BAKANLIKLAR, KAMU KURUM VE KURULUŞLARI

KRİZ MERKEZİ

KRİZ HALLERİNDE YÖNETİM

DEVLET BAKANLIĞI( Ekonomiden Sorumlu)

Yönt. Md. 5-(h) Kriz Hali

TÜRKİYE ACİL DURUM YÖNETİMİ GEN.MÜD.

Yön.Md. 5-(c),(d),(f),(g) ve (ı) Kriz Halleri

SAĞLIK BAKANLIĞIYönt. Md. 5-(e) Kriz Hali

İLÇELER ve Garnizon Komutanlığı

KRİZ MERKEZİ

İLLER ve Garnizon Komutanlığı

KRİZ MERKEZİ

BÖLGE MD. LÜKLERİ

KRİZ MERKEZİ

TEDBİRLERİHTİYAÇLAR

BAĞLANTILAR

AFET YÖNETİMİNİN AŞAMALARI

AFET ÇARKI

MÜDAHALE

İYİLEŞTİRME

AFETLERE HAZIRLIK

AFET ÖNLEME ve RİSK

AZALTMA

YENİDEN İNŞA

AFET SONRASI AFET ÖNCESİ

AFET YÖNETİMİNİN AŞAMALARI

KRİZ YÖNETİMİ

•SSGM

•Yerel Yönetimler

•Bay.ve İsk. Bak.

•TOKİ BAŞKANLIĞI

•SSGM

•Kızılay

•Yerel Yönetimler

•Sivil Toplum Örgütleri

•Bay.ve İsk. Bak.

•İlgili Kurumlar

2-ULUSAL AFET YÖNETİMİ

Olağanüstü Hal Koordinasyon

Kurulu

BAKANLAR KURULU

BAŞBAKANLIK

Afetler Merkez Koordinasyon

Kurulu

Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi

Doğal Afetler Koordinasyon

Kurulu

TBMM7269 SAYILI KANUN

Türkiye Acil Durum Yönetimi

Genel M.

Afet İşleri Genel Müdürlüğü Kızılay

Sivil Savunma Genel Müdürlüğü

Diğer Bakanlık Kurum ve

Kuruluşları

Mevzuat

Yönetim Birimi

Rapor, plan, harita

İl Afet Bürosu Sivil Savunma İl Müdürlüğü

Kızılay İl Temsilciliği

Bakanlıkların Taşra Birimleri

İl/İlçe Kurtarma ve Yardım Komitesi

Acil Yardım Hizmet Grupları Askeri Birlikler

İl/İlçe Acil Yardım Planı

Afet Yönetimi 2 - Ulusal Afet Yönetimi

2-Ulusal Afet Yönetimi- Kurullar

Ulusal Afet yönetiminde ihtiyaca göre oluşturulan veya toplantıya çağrılan yada ilan edilerek oluşturulan 4 adet kurul bulunmaktadır. Aşağıda isimleri verilen Bu kurulların yapısı, görevleri, hukuki dayanakları ve sekreterya hizmetleri hakkında müteakip 4 slaytta bilgi verilmiştir.

• Olağanüstü hal koordinasyon Kurulu• Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi• Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu• Afetler Merkez Koordinasyon Kurul

04/01/1988 tarih ve 88/12777 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile çıkarılan Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik’in 53 ncü maddesine göre olağanüstü hal ilan edilen afetlerde koordinasyonun sağlanması için oluşturulur. Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu, Cumhurbaşkanı’nın Bakanlar Kurulunu görevlendirmesi ile, afetler dışında olağanüstü hal ilanına sebep olan diğer konular ile ilgili bulunan Bakanlıklar temsilcilerinden (Bakan veya Müsteşar) oluşur. Ayrıca bu Kurula iştirak eden bakanlıkların merkez kuruluşları içinde aynı amaçla bir ünite görevlendirilebilir veya özel bir ünite de teşkil olunabilir.

OLAĞAN ÜSTÜ HAL KOORDİNASYON KURULU

Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi

96/8716 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuştur. Kurul,

afetler dışında dış tehditler ve ağır ekonomik bunalımlarda

da bir araya gelerek devletin bütün kaynak ve imkanlarını

koordineli bir şekilde ve en kısa sürede faaliyete geçirmeyi

ve krize neden olan olayı en az zararla azaltmayı

amaçlayarak çalışır.

Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi, Başbakan’ın Bakanlar

Kurulunu görevlendirmesi ile, bütün bakanlıkların

müsteşarlarından oluşur. Sekretaryası 1999 depremi

öncesinde Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği

tarafından yürütülmekte idi. 2000 yılında gerçekleştirilen yeni

düzenleme ile Başbakanlık Acil Durum Yönetimi Genel

Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

Doğal Afetler Koordinasyon Kurulu

1978 yılında 7/15091 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile

kurulmuştur. Başbakanlık bünyesinde doğal afetlerle ilgili

tüm hizmetlerin planlanması ve mevcut işleyişin

iyileştirilmesi ve planlanması konularında karar alan bir

kuruldur.

Devlet Bakanı başkanlığında, Bayındırlık ve İskan, İçişleri,

Maliye ve Sağlık Bakanı’ndan oluşur. Kurul, oluşan afet

durumu kendi yetkilerini aştığı takdirde Başbakan’a konuyu

arz ederek, Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi oluşturulması

talebinde bulunur. Sekretaryasını Bayındırlık ve İskan

Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce yürütülür.

Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu

04/01/1988 tarih ve 88/12777 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı

ile çıkarılan Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve

Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik’in 51 nci maddesine

göre kurulmuştur.

Kurul, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı

başkanlığında, 13 icracı bakanlık müsteşarları ve Kızılay

temsilcisinden (Genel Başkan veya Genel Müdür)

oluşturulur. Sekretaryası Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nce

24 saat çalışma esasına göre yürütülür.

Kurul, normal durumlarda 6 ayda bir toplanır. Bir afet

durumunda ise, Kurul Başkanı’nın çağrısı üzerine toplanır.

3- Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu(7269-1051 sayılı Kanuna göre Hazırlanan Afetlere ilişkin acil yardım teşkilatı ve planlama esaslarına

dair yönetmeliğe göre kurulur.)

7269 SAYILI KANUN

AFETLERE İLİŞKİN ACİL YARDIM

TEŞLKİLATI VE PLANLAMA

ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı

sekreterya

Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı

İçişleri Bakanlığı Müsteşarı

Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı

Maliye Bakanlığı Müsteşarı

Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı

Sağlık Bakanlığı Müsteşarı

Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı

Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Müsteşarı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Müsteşarı

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı

Enerji ve Tabi Kaynaklar

Bakanlığı Müsteşarı

Kızılay Temsilcisi

Bayındırlık ve İskan bakanlığı

Müsteşarının sekreteryasında 13

bakanlık müsteşarından ve kızılay

temsilcisinden oluşan kurula,

Genel Kurmay Başkanlığı’nın

yetki ve sorumlulukları ile ilgili

konularda Genel Kurmay

Temsilcisi de katılır.

Adalet Bakanlığı Müsteşarı

3 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu (AMKK)

Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı

1- Başbakanlıktan alınan talimatların yerine getirilmesi,

2- Başbakanlığın bilgilendirilmesi,

3- Başbakanlık ile afet bölgesindeki yerel yönetim

arasında koordinasyonun sağlanması,

4- Kurumlar arası entegrasyonun sağlanması,

5- Dış ve iç yardımlarla ilgili koordinasyon,

6-Her safhada yapılacak işin aksamaksızın yürütülmesi

için gerekli düzenlemeleri yapmak ve kararları almaktır.

Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu’nun Görevleri

4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu(A.M.K.K.)

Bu Kurulun Üyeleri

• Başbakanlık

• Genel Kurmay Başkanlığı

• Bakanlıklar

• Kızılay

Müteakip slaytlarda bu kurul üyelerinin görevleri detaylı olarak açıklanacaktır.

4 - Afetler Merkez Koordinasyon Kurulu üyelerinin görevleri (A.M.K.K.)

a)- Başbakanlık-1• Afetler Merkez Koordinasyon kuruluna gerekli

talimatları verir.• Afetler Merkez Koordinasyon kurulunca

halledilemeyen sorunları çözüme kavuşturur. • Afet bölgesi için lüzumlu malzemelerden gerekli

olanların kotalara bağlı olmaksızın ivedilikle ithaline izin verir. Bu hususları afetten önce düzenleyen prensipler koyar ve ilgili kuruluşlara duyurur.

• Afet bölgesindeki hizmetlerin aksamadan yürütülmesini sağlamak amacı ile bölgeye akaryakıt sevki ve takviyesi hususunda gerekli tedbirleri alır.

a)- Başbakanlık-2• Meteoroloji rasathanelerinin afet olaylarında

kullanılmasını ve afet haberlerini ilgili ve yetkili makamlara en kısa sürede iletilmesini sağlayıcı tedbirler alır.

• Vakıflar bünyesinde mevcut yurt ve benzeri sosyal tesislerden afetzedelerin de yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri alır ve bu konuda direktifler düzenler.

• Afette kimsesiz kalan korunmaya ve bakıma muhtaç çocuk,sakat ve yaşlıların bakımını sağlar.

• Gerekli direktifleri verir ve izler.

• Genel Kurmay Başkanlığı• Afetlerle ilgili kanun, tüzük ve yönetmeliklerde Türk

Silahlı Kuvvetlerince yapılacağı belirtilen görevlerin yapılmasını sağlar.

• Afetlerde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılacak acil yardımlara ilişkin esasları belirler.

• Afetle ilgili askeri acil yardım planlarının mülki amirlikler ile koordineli olarak hazırlanmasını sağlar.

• 7269 sayılı Kanunu gereği, herhangi bir afetten dolayı oluşan kriz durumunda, ilçe ve il bazında ordu ve jandarma birlikleri, istenilen yardımları, üstlerinden emir almaksızın, beklemeden yapmaya mecburdurlar.

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı-1• Afet haberlerinin alınmasından sonra bölgeye ihtiyaca

göre acil yardım ödeneği gönderir.• Gerektiğinde Afetler Merkez Koordinasyon Kurulunu

göreve çağırır.• Yapılacak ön hasar tespit çalışmalarına yardımcı olur.• Kızılay’ca sağlanacak çadırlı geçici iskan dışında

prefabrike ile kiralama veya resmi kuruluşlardan bina tahsisi yaptırmak suretiyle afet bölgesi içinde ve dışında geçici iskanı sağlar.

• Geçici iskan yerlerini belirler gereken önlemleri aldırır ve gerekirse afetzedelere nakdi yardımda bulunur.

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı -2• Afet nedeniyle bölgedeki belediyelerin elektrik, içme

suyu ve kanalizasyon tesislerinde meydana gelen hasarların tespitlerini yapar, onarımına yardımcı olur.

• Afetin nedenlerini etki sahasını sonuçlarını sınırlarını ve bölgede afet zararlarını azaltacak tedbirleri belirler ve ilgili kuruluşlara duyurur.

• Özel ve resmi binaların kesin hasar tespitlerini yaptırır, bu tespit sonuçlarını ilgili kuruluşlara duyurur.

• Hasar tespit sonuçlarına göre can ve mal kaybına neden olabilecek yıktırılması gereken binalara ait raporları düzenler ve ilgililere bildirir.

• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı-3

• BarajBaraj, nehir ve gölet taşması sonucu su baskınından

etkilenebilecek bölgeleri belirler. Askeri ve sivil

makamlar aracılığı ile halkın uyarılmasını sağlar ve

gerekli önlemleri ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak alır.

• Acil yardım süresi sonunda Afet Tertibi Hesabı’ndan

sağlanan veya afetlere hibe edilen malzemeden arta

kalanlarının tasfiyesi ile ilgili yönerge hazırlar.

• Afet bölgesi halkının eğitilmesi için eğitim programları

hazırlar veya hazırlatır.

• İçişleri Bakanlığı-1 • Afet bölgesinde acil yardım planları gereği, vali ve

kaymakamlar tarafından kriz merkezi başkanlığı görevinin icrası,

• Afet bölgesinde emniyet ve güvenliği temin etmek,

• Bölgedeki trafik düzenini sağlamak,

• Afetten kaynaklanan nüfus hareketlerini takip,

• Sivil Savunma Teşkilatının ilgili birimlerle koordinasyonunu sağlamak,

• İçişleri Bakanlığı-2

• Afet bölgesinde hasar gören köy yolları ile köy içme

suyu arıtma ve dezenfeksiyon tesislerinin onarımını

sağlar. Geçici iskan yerlerinin altyapı, araç, gereç, kısa

süreli aydınlatma, arıtma ve dezenfeksiyon tesisleri ile

birlikte içme suyu ve yol ihtiyaçlarını karşılar.

• İlgili personele gerekli eğitimi vermek.

• Milli Savunma Bakanlığı

• Afet bölgesinden askere alınacaklarla halen askerliklerini yapanlar içi izin, tecil vb. işlemler,

• Barınma, iaşe ve sağlık hizmetlerinde yardım.

• Adalet Bakanlığı

• Afet bölgesinde ailelerini kaybeden ve reşit olmayan kimselerin vasi tayinlerinin yapılması, adliye dairelerinde zayi olan dosyaların yenilenmesi ile hasar gören ceza, infaz kurumlarındaki hükümlü ve tutukluların nakillerinin sağlanması ve hükümlü tasarruf akçesinden zarar gören hükümlü ailesine yapılacak yardımın yerine getirilmesi yönünden gerekli tedbirleri alır.

• Dışişleri Bakanlığı

• Yurtdışı yardımlar için talep ve koordinasyon,

• Afet nedeni ile gelen yabancılarla ilgili

koordinasyon,

• Afet bölgesinden olan ve yurtdışında bulunan

vatandaşlarımızın afetle ilgili problemlerinin

çözümü.

• Maliye Bakanlığı• Hazineye ait varsa, arazi ve gayri menkullerin geçici

veya daimi olarak tahsisini yapar,• Yurt dışından yapılan bağış ve yardım malzemeleri ile

afet anında lüzum duyulacak ithal mallarının yurt içine girmesinde gerekli kolaylığı öncelikle sağlar,

• Afet acil yardım hizmetlerinden sorumlu resmi kuruluşların Devlet Malzeme Ofisinden karşılayacakları ihtiyaçlarını aksamadan ve öncelikle almaları için gereken tedbirleri alır,

• Afet bölgesi halkının tekel maddelerine olan ihtiyaçlarının karşılanması için bu bölgelere dağıtımda öncelik tanır.

• Bayındırlık Bakanlığı’nın ihtiyacına göre, ödeneklerde revize yapar.

• Milli Eğitim Bakanlığı

• Afet bölgesinde zarar gören okulların ivedilikle

onarımını yaptırarak hizmete sokulmasını sağlar,

• Gerektiğinde, okul ve yurtların geçici iskana tahsisini

sağlar,

• Eğitim ve öğretimin aksamaması için gerekli tertip ve

tedbirleri alır,

• Yurt içi ve yurt dışından afet bölgesi için yardım amacı

ile gelen eğitim malzemelerinin okullara dağıtımını

sağlar,

• Eğitim ve öğretimle ilgili şartlı yardımların yerine

getirilmesinde gerekli işlemleri yapar.

• Sağlık Bakanlığı• İlk yardım ve tedavi hizmetlerinin hızlı, etkili ve ihtiyaca

cevap verecek şekilde yürütülmesini sağlar, • Çevre ve toplum sağlığını ilgilendiren her türlü koruyucu

sağlık hizmetlerinin yürütülmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar,

• Bulaşıcı hastalıklarla mücadele ve aşılama hizmetlerinin yürütülmesini sağlar,

• Çevre ve toplum sağlığını ilgilendiren konularda sağlık düzenlemelerini yapar,

• Personel, araç, gereç, tıbbi malzeme, ilaç, kan gibi ihtiyaçların zamanında karşılanmasını ve kontrollerinin yapılmasını sağlar.

• Ulaştırma Bakanlığı

• Afet bölgesine ulaşım ve burayla yapılacak haberleşme için hasarları süratle gidererek gerekli diğer çalışmaları yapar,

• Afet bölgesine gidecek personel ve her türlü malzemenin bedeli sonradan ödenmek üzere sevkini yapar,

• Özel taşıtların kullanımı sağlamak için gerekli düzenlemeleri yapar,

• Devlet karayolları ağında meydana gelen hasarları gidererek trafik akışını sağlamak

• Çevre ve Orman Bakanlığı

• Afetzedelerin yakacak ihtiyacını karşılamak üzere odun,

evlerinin onarımı için kereste, konut, ahır ve samanlık

ihtiyaçları içinde tomruk tahsis eder.

• Afet bölgesinde, hasar gören alanlarda çevrenin

korunması ve çevreye zarar verilmemesi konusundaki

tedbirleri alır.

• Ormanlık alanlarda bulunan iskana açılmış yerleşim

yerlerinin yangından korunması için gerekli tedbirleri

alır.

• Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı• Hayvan zayiatını önlemek amacıyla hayvanları kasaplık

ve damızlık olarak tespit eder. Kesim için Et ve Balık Kurumu kombinalarına bakımları için de tarımsal işletmelere süratle naklini sağlar. Afet bölgesindeki yem ihtiyacının karşılanması için gerekli önlemleri alır.

• Ölen hayvanların sağlığa zararsız hale getirilmesini ilgili kuruluşlarla birlikte sağlar.

• Afet bölgesinde her türlü salgın ve parazitlerden kaynaklanan hayvan hastalıklarına karşı gerekli tedbirleri alır.

• Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı• Afet bölgesinin tohum ve gübre ihtiyaçlarını

belirleyerek gerekli • tedbirleri alır. • Yardımların afet bölgelerine nakline

yardımcı olur.• Afetlerden zarar gören çiftçilerin tarım

ürünlerinin canlı ve cansız • üretim araçları ve tesislerinin hasar

durumlarını tespit eder.

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

• Afet bölgesindeki çalışmak isteyen afetzedelerin öncelikle işe alınmalarını sağlar.

• Yurt dışına işçi göndermede afetzede ailelere öncelik tanır.

• Afet bölgelerinde sosyal güvenlik kapsamında bulunan iş sahibi ve çalışanlarının sorunlarını çözümler,

• Yurt dışında çalışan afet bölgesi işçilerinin afetle ilgili problemlerinin çözümüne yardımcı olur.

• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

• Kuruluşlarınca üretimi yapılan çeşitli malzemelerden

afet bölgesi için ihtiyaç duyulanların öncellikle ve

ivedilikle tahsis edilip verilmesini sağlar.

• Afet bölgesindeki kritik sanayi tesislerini tespit eder

ve en kısa zamanda devreye girmesi için Enerji ve

Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile müşterek tedbirler alır.

• Afette hasar gören kamu ve özel sanayi tesislerinin

yeniden devreye sokulması için kredi desteklemesi

yapar.

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı• Kış şartlarını da dikkate alarak afet bölgesinin yakacak

ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tedbirleri alır.• Afet bölgesinde hasar gören elektrik tesislerini onarır.• Afet bölgesindeki iskan alanları ile geçici iskan

bölgelerinin aydınlanmasını sağlar.• Geçici iskan için görev sahasına giren konularda

gerekli yardımları sağlar.• Afet bölgesinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespit

edilen kritik sanayi tesislerinin en kısa zamanda devreye girmesi için enerji yönünden gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.

• T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü-1

• Afet hizmetinin gereğine uygun olarak gerek genel merkezde, gerekse afet bölgesinde yapılacak çadır, battaniye, yiyecek, giyecek gibi yardımların en süratli şekilde yapılması için Kızılay organizasyonu kurar.

• Komite kararları doğrultusunda, ilgili kuruluşlarla işbirliği içerisinde afetin yaygınlık ve şiddet derecesini göz önünde tutarak afetzedelerin geçici barınma, iaşe, giyim, kuşam ve gerekli acil ihtiyaç maddelerini karşılar.

• Yurt içinden ve yurt dışından gelen yardım malzemelerini teslim alarak depolar ve komitenin tahsis edeceği yerlere dağıtımını sağlar.

• Afet bölgelerine çadır, battaniye, yiyecek ve giyecek gibi yardım malzemelerinin sevkiyatını yapar.

• T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü -2• Yapılan mahalli planlamalara göre bölge hizmet

grupları ile işbirliği yaparak aynı yardımların tahsis edildiği yerlere ulaşımını ve afetzedelere bu yönetmelik esaslarına göre dağıtımını sağlar.

• Gerekli görüldüğü takdirde sağlık hizmetlerinde yardımcı olmak üzere ihtiyaç duyulan yerlere sağlık ekibi ile kan ve kan ürünleri ve tıbbi malzeme gönderir. Bu konularda Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ve kuruluşlar ile işbirliği yapar.

• Afet bölgesinin acil yardım ihtiyaçları konusunda uluslar arası Kızılay ve Kızılhaç Dernekleri birliği (LİG) ile temasa geçer ve yurt dışından gelecek yardımlar konusunda Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapar.

• T. Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü-3

• Gerektiğinde kan bağışı için kampanya açar ve ihtiyaca

göre sevkini yapar.

• Kızılay ekipleri ile toplu yerleşim yerlerinde acil yardım

safhasında gerekli görülecek süre zarfında seyyar aş

ocakları kurarak sıcak yemek verme işlemlerini yapar.

• Bu görevleri eksiksiz ve süratle yerine getirmeyi

sağlayıcı planları hazırlar, gerekli direktifleri verir ve

Bu kadar çok kurul ve kurumdan sonra biraz da

Yalova’nın Afet Sorunlarından Kısaca Bahsedersek

Bu haritayı anlatmaya ihtiyaç var mı? Tehlike Nerede

Türkiye Diri Fay Haritası

Marmara Denizi hariç Marmara böl. Diri faylar

Yalova Çevresi Diri faylar (Yalova İçin en yakın deprem Kaynakları)

Marmara Denizi Tabanında DurumProf. Dr. Naci Görürden

Marmara Denizi Tabanında DurumDoğu Marmara Prof. Dr. Naci Görürden

Marmara Denizi Tabanında DurumHersek Deltası Batısı Prof. Dr. Naci Görürden

Marmara Denizi Tabanında DurumCınarcık Çukuru Prof. Dr. Naci Görürden

Sonuçta Yalova ve Çevresinin depremselliği

Yalova’nın %100’ü 1. Derecede Tehlikeli Deprem

bölgesi

Ne Yapmalıyız• Tehlike haritalarda açıkça görülüyor. • Nerede ne zaman ve hangi büyüklükte olacağı o kadar

önemli değil artık. Çünkü Bölgede olabilecek tüm şiddetli depremlerin Yalova’yı etkileyeceği şüphesiz.

• Önemli olan biz hazır mıyız? Yapılarımız Altyapılarımız hazır mı?

• Depremler Yapılarımızı, Altyapılarımızı ve Ulaşım sistemimizi tehdit ediliyor. Onlardan sağlam olmayanlar da bizi tehdit ediyor. Olay bu kadar basit ve net.

• Öncelikle alt ve üst yapısı, ulaşımı ile depreme hazır olmalıyız.

• Yasa ve yönetmelikleri hassasiyetle uygulamalıyız.• İnsanları eğitmeli, tatbikatlar yapmalı sivil toplumu

bilinçlendirip kamuyla birlikte örgütlemeliyiz.• Sigorta sistemini ivedilikle yaygınlaştırmalı ve devletten

beklentiyi en aza indirmeliyiz.

Yalova Heyelan tehlikesi en yüksek illerimizdendir.

Yalova da Heyelan Tehlikesi için Kısaca

• Yalova ilinde heyelan nedeniyle birçok alanda afete maruz bölge uygulaması mevcuttur. Afete maruz bölgelerde yapı, altyapı, sosyal donatı, vb. inşasına izin verilmemelidir.

• Önlemli alanlarda imar planına esas jeolojik ve jeoteknik raporlarda belirtilen tüm hususlara hassasiyetle uyulmalıdır.

• Jeoteknik etüt şartlı ve yeni imara açılacak alanlarda mutlaka detaylı jeolojik ve jeoteknik incelemeler yapılmalıdır.

• Temel, Yol vb. kazılar yamaçlarda veya yamaç topuklarında yapılıyorsa heyelan riski göz önüne alınarak kazı çok dikkatle planlanmalı ve gerekiyorsa şevleri destekleyecek tedbirler kazı öncesinde alınmalıdır.

• Kil + Su=Eğimli yamaçlarda heyelan formülüne göre; Yalova’da çok geniş alanlarda kil (Kılıç Formasyonu) mevcuttur. Yüzey drenajına önem verilmeli ve altyapı sisteminin kaçakları mümkün olduğunca engellenmelidir.

• ….......

Sarı renkli Genellikle alanlar heyelan riski yüksek killerdir.(Kılıç ve Yalakdere Formasyonları)

Kısaca Doğu Marmara Depremi

Zaman ve ilgi varsa devam???

17 AĞUSTOS 1999 ve

12 KASIM 1999 DEPREMLERİ

AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYETLERİ

17 Ağustos 1999 da meydana gelen Marmara

Depremi'nin neden olduğu makroekonomik kayıplar şu

şekilde gerçekleşmiştir. İç gelir kazançlarında 2 milyar

USD kayıp, ihracat ve turizm gelirlerinde 1.9 milyar USD

azalma ve ithalatta 200 milyon USD artışla toplam 4.1

milyar USD direkt gelir kaybı ortaya çıkmıştır. Dolaylı

gelir kayıpları ise şöyledir. Faiz harcamaları 1.3 milyar

USD artmış, vergi gelirleri 1.2 milyar USD azalmış, acil

durum iyileştirme çalışmaları için 750 milyon USD

harcanmış ve 5.7 milyar USD ilave afet vergisi

toplanmıştır.

Doğal afetler ve sonuçları dikkate alındığında Türkiye

dünya üzerinde doğal afetlerin etkilerini en fazla yaşayan

ülkeler arasında yer almaktadır. Örnek verecek olursa

deprem nedeniyle yıllık ölen insan sayısına göre Türkiye

dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Yıllara göre

deprem afetinden etkilene insan sayısına göre ise dünya

ülkeleri arasında sekizinci sırada yer alan ülkemiz

EMDAT Uluslararası Afet Veri tabanı sonuçlarına göre

1994-2003 yılları arasında afetlerin neden olduğu

ekonomik kayıplara göre tüm dünya ülkeleri içerisinde

5nci sırada yer almaktadır.

17 AĞUSTOS VE 12 KASIM DEPREMLERİ SONRASI HASARLI KONUTLARIN DAĞILIMI

YIKIK-AĞIR29%

ORTA33%

17 AĞUSTOS VE 12 KASIM DEPREMLERİ SONRASI HASARLI İŞYERLERİNİN DAĞILIMI

YIKIK-AĞIR33%

ORTA34%

RAKAMLARLA DOĞU MARMARA RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİDEPREMİ

AFET FONUNDAN GÖNDERİLEN ACİL AFET FONUNDAN GÖNDERİLEN ACİL YARDIM ÖDENEĞİYARDIM ÖDENEĞİ

6.332 TRİLYON TL6.332 TRİLYON TL..

HASAR DURUMUHASAR DURUMU

KONUTKONUT İŞYERİİŞYERİ TOPLAMTOPLAMAğır/Yıkık 96.808 15.944 96.808 15.944 112.752112.752Orta 107.331 16.815 107.331 16.815 124.146124.146Az 124.033 15.754 124.033 15.754 139.787139.787

Toplam 328.172328.172 48.513 376.685

RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİRAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİ

GEÇİCİ İSKAN ALANLARININ ALT YAPI GEÇİCİ İSKAN ALANLARININ ALT YAPI ÇALIŞMALARINDAÇALIŞMALARINDA

a) Yapılan Dolgu .............................: a) Yapılan Dolgu .............................: 4.244.262 m³4.244.262 m³

b) Döşenen Su Borusu.....................: b) Döşenen Su Borusu.....................: 177.886 m.177.886 m.

c) Döşenen Kanalizasyon Borusu....: c) Döşenen Kanalizasyon Borusu....: 187.037 m.187.037 m.

RAKAMLARLA DOĞU MARMARA RAKAMLARLA DOĞU MARMARA DEPREMİDEPREMİ

TÜM DEPREM BÖLGESİNDE TÜM DEPREM BÖLGESİNDE 7652 BİNA VE 52851 KONUTUN 7652 BİNA VE 52851 KONUTUN

YIKIM VE ENKAZ YIKIM VE ENKAZ KALDIRMA İŞLEMİ KALDIRMA İŞLEMİ

TAMAMLANMIŞ VE BU İŞLER TAMAMLANMIŞ VE BU İŞLER İÇİN İÇİN

52,249 TRİLYON TL52,249 TRİLYON TL HARCANMIŞTIR.HARCANMIŞTIR.

18 GÜNDEONARILAN OTOYOL UZUNLUĞU

38 ADET ÇADIRKENT VE 28 ADET

PREFABRİK KONUT ALANLARININ BAĞLANTI VE

İÇ YOLLARI YAPIMI KAPSAMINDA 260 KM

UZUNLUĞUNDA SERVİS YOLU ÇOK KISA

SÜREDE HİZMETE GİRMİŞTİR.

BU İŞLER İÇİN 2001 YILI BİRİM FİYATLARIYLA

YAKLAŞIK 14 TRİLYON TL HARCAMA

YAPILMIŞTIR.

DEPREMDE OTOYOL VE EKSPRES YOLLARDA MEYDANA GELEN HASARLARIN ONARIMI İÇİN

* 1999 YILINDA 5 TRİLYON TL * 2000 YILINDA 12,6 TRİLYON TL * 2001 YILINDA 22,1 TRİLYON TL* 2002 VE SONRASINDA İSE 23,3 TRİLYON TL

OLMAK ÜZERE TOPLAM 63 TRİLYON TL. HARCAMA YAPILMIŞTIR.

PREFABRİKE GEÇİCİ KONUTLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI

KOCAELİ 16314SAKARYA 11707YALOVA 5514BOLU 3903DÜZCE 6669TOPLAM 44107

PREFABRİKE KONUT ADEDİ

KOCAELİ 16314SAKARYA 11707YALOVA 5514BOLU 3903DÜZCE 6669TOPLAM 44107

PREFABRİKE KONUT ADEDİ

PREFABRİKE KONUTLARIN - KİRA VE UNSUR BEDELİ, - ÜST YAPI VE ALT YAPI İMALATLARI İÇİN TOPLAM,

128.5 TRİLYON TL

HARCAMA YAPILMIŞTIR.

Bakanlığımızca bugüne kadar deprem bölgesinde;

1999 yılında 98,6 Milyon YTL = 65.7 Milyon Dolar

2000 yılında 582,7 Milyon YTL= 388.5 Milyon Dolar

2001 yılında 524,7 Milyon YTL= 350 Milyon Dolar

2002 yılında 196,4 Milyon YTL= 131 Milyon Dolarolmak üzere ; TOPLAM 1,402.4 Milyar YTL. = 935.2 Milyon Dolar harcama yapılmıştır.

MARMARA VE DÜZCE DEPREMLERİNDE YAPILAN HARCAMALAR

ORTA HASARLI KONUTLARIN ONARIMI İÇİN

46153 AFETZEDEYE

142,4 TRİLYON KREDİ142,4 TRİLYON KREDİVERİLDİ

ORTA HASARLI İŞYERLERİNİN ONARIMI

İÇİN

3524 AFETZEDEYE

3 TRİLYON KREDİ 3 TRİLYON KREDİ VERİLDİ

KÖYLERDE VE ŞEHİRLERDE

E.Y.Y. VE 4133’E GÖRE

5311 AFETZEDEYE

55,7 TRİLYON KREDİ55,7 TRİLYON KREDİ

VERİLDİ

(6 MİLYAR TL / KİŞİ)(6 MİLYAR TL / KİŞİ)

HAZIR KONUT KREDİSİNDE TERCİH YİNE HAZIR KONUT KREDİSİNDE TERCİH YİNE DEPREM BÖLGESİNEDEPREM BÖLGESİNE

10388 AFETZEDEYE 10388 AFETZEDEYE 21,876 TRİLYON21,876 TRİLYON

ÖDEME YAPILDIÖDEME YAPILDI

17.8.1999 - 12.11.1999 TARİHLERİNDE MARMARA BÖLGESİNDE MEYDANA GELEN DEPREMLER NEDENİYLE BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞINCA VE BAŞBAKANLIKÇA (PROJE UYGULAMA BİRİMİ) YAPTIRILAN KONUT

SAYILARI İLE BİRİM MALİYET VE 2005 YILI DEFLATÖRÜNE GÖRE MALİYETİ GÖSTERİR İCMAL

İLİ KONUT KONUT SAYISI

BİRİM KONUT

MALİYETİ (YTL)

DEFLATÖRE GÖRE BİR KONUTUN

MALİYET (YTL)

MAHALLİNDEKİ BİR KONUTUN SATIŞ BEDELİ

BOLU BAKANLIĞIMIZ( 99 m2) 1.734 2000 14.300 54.786 60.000

DÜZCE BAKANLIĞIMIZ( 99 m2) 7.000 2001 13.157 30.551 45.000

DÜZCE PUB ( 122 m2) 1.470 2001 15.855 36.815 50.000

SAKARYA PUB ( 122 m2) 2.572 2001 15.855 36.815 50.000

SAKARYA BAKANLIĞIMIZ ( 99 m2 4.656 2001 15.796 36.678 50.000

KOCAELİPUB (YENİKÖY) (100 m2)

1.120 2003 13.974 16.769 40.000

KOCAELİPUB ( ŞİRİNKÖY) ( 77 m2 )

3.568 2001 11.598 26.931 30.000

KOCAELİBAKANLĞIMIZ ( 99 m2)

13.088 2001 11.882 27.590 50.000

YALOVABAKANLIĞIMIZ (99 m2)

5.476 2001 10.938 25.398 40.000

İSTANBULBAKANLIĞIMIZ (99 m2)

1.369 2001 15.712 36.483 80.000

NOT: 1) KONUT BİRİM MALİYETLERİNE ARSA BEDELİ İLAVE EDİLMEMİŞTİR.

DEPREM BÖLGESİNDE KALICI DEPREM BÖLGESİNDE KALICI

KONUTLAR İÇİN KONUTLAR İÇİN

- YER SEÇİMİ- YER SEÇİMİ

- İMAR PLANI ÇALIŞMALARI - İMAR PLANI ÇALIŞMALARI

YAPILMIŞ VE YAPILMIŞ VE

78.558 TRİLYON TL78.558 TRİLYON TL ÖDENEREK ÖDENEREK

1554 HEKTAR ALAN1554 HEKTAR ALAN

KAMULAŞTIRILMIŞTIRKAMULAŞTIRILMIŞTIR..

MARMARA DEPREM BÖLGESİ

KONUT VE İŞYERLERİ

17 ağustos ve 12 kasım 1999 tarihlerinde Doğu

Marmara bölgesinde meydana gelen depremler

sonrasında hak sahipleri için Bakanlığımız,

Başbakanlık Proje uygulama birimi ve hibeci

kuruluşlarca TOPLAM ;

43.053 KONUT VE

5.865 İŞYERİ YAPILMIŞTIR.

Kurumlara Göre Yapılan ve

Satın Alınan Konut Dağılımı

Yapan Kuruluş Konut (adet)

Bayındırlık Ve İskan Bakanlığı. 25.350

Başbakanlık Proje Uygulama Birimi 14.642

Hibeci Kuruluşlar 2.502

Bayındırlık ve İskan Bak. Satın alınan 559

TOPLAM 43053

FİNANSMAN KAYNAKLARI

BAŞBAKANLIK PROJE UYGULAMA BİRİMİ TARAFINDAN

YAPILAN İŞYERİ VE KONUTLARIN BEDELİ, OLAN

239.110.137,00 YTL DÜNYA BANKASI VE AVRUPA

YATIRIM BANKASINDAN;

Bakanlığımızca yapılan konutların bedelinin

236.431.810,00 Ytl’si Avrupa Konseyi Yatırım

Bankasından, 92.100.395,00 Ytl ise milli bütçeden

karşılanmıştır.

İŞ YERLERİ

5.865 adet işyerinin tamamı

Başbakanlık Proje Uygulama Birimince

toplam 122.179.381,63 Ytl bedelle

yaptırılmıştır.

Konutlar ;inşaatların alt yapı hariç maliyet bedeli üzerinden;

2 yılı ödemesiz

20 yıl vadeli ve faizsiz,

İşyerleri ise ;

2 yılı ödemesiz

toplam 5 yıl vadeli ve

% 4 faizli olup borçlandırma işlemleri buna göre

yapılmıştır. .

Sabrınız için teşekkürler

Verilerin Derlenmesi konusundaki katkılarından dolayı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Kırız Merkezi Başkanlığı

çalışanlarına teşekkürlerimle.

Ekrem DEMİRBAŞ

Afet İşleri Genel Müdür Yardımcısı

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Afet Yönetimi

Documents

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLI ĞI - Mimarlar Odası...

İMAR İSKAN VE KOOPERATİF ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

Trafik ve Çevre Bilgisi · İŞ MAKİNELERİ: Yol inşaat....

portfolio - iskan

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI

KENTSEL MİRAS, MEKÂN KALİTESİ VE KENTSEL TASARIM ·...

9 Eylül 2009 ÇARŞAMBAyürürlüğe konulması;...

TUTANAK - tbmm.gov.tr · Mehmet UÇAROĞLU, Fevzi IŞIK ve....

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel...

PLANLI ALANLAR TİP İMAR YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve....

New BAYINDIRLIK ve İSKAN İL MÜDÜRLÜKLERİ KULLANIM...

-RAPOR- (İmar ve Bayındırlık Komisyonu ) İL GENEL...

UMUMĐ HAYATA MÜESSĐR AFETLER DOLAYISĐYLE … ·...

Notlar 16 - Osmanlı'da Nüfus ve İskan Politikaları

İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ – RUHSAT...

İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ – RUHSAT İSKÂN...