AVUKATLIK KANUN U NASIL OLMALIweb.e-baro.web.tr/uploads/27/2017 HABER/DİSİPLİN KİTABI... · sigortasının yaptırılıp yaptırılmadığını denetlemek Baro Yönetim Kurulunun
Post on 10-Jul-2020
5 Views
Preview:
Transcript
ÇAĞDAŞ
AVUKATLIK
KANUN
U NASIL
OLMALI
?
Av. M. Haşim Mısır Gaziantep / Nisan 2013
Kitabın Özgün Adı: Çağdaş Avukatlık Kanunu Nasıl Olmalı?
I. BASKI / Nisan 2013
Kitabın Yazarı: Av. M. Haşim Mısır
Kitap Editörü: Erkan Yeyrek
Düzelti: Yıldız Yazar
Kapak Tasarımı: Erkan Yeyrek
Sayfa Tasarımı: Erkan Yeyrek
Baskıya Hazırlık: Seyr-i Ayıntap Basın Yayın Medya Reklamcılık
ve Bilişim Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.
Bey Mah. Atatürk Bul. Nuri Akınal Apt. A Blok
Kat: 7 D: 13 27010 Şahinbey/GAZİANTEP
Tel.: 342 221 1 999 e.mail: info@seyriayintap.com.tr
Baskı: GNG Ofset Matbaacılık ve Ambalaj San. ve Tic. A.Ş.
Çakmak Mah. Nizip Cad. Sakin Sok. No:15 Şehitkamil/GAZİANTEP
Tel.: 342 323 79 79-323 11 33 • Faks: 342 324 98 00
e.mail: info@gngofset.com.tr
İ L E T İ Ş İ M
Av. M. Haşim Mısır
Çukur Mah. Mehmet Uygun Cad. Raife Özen Han Kat: 1 Şahinbey/GAZİANTEP
Tel.: 342 230 72 64 • GSM: 532 742 07 64 • e.posta: hasimmisir@hotmail.com
© Av. M. Haşim Mısır 2013 Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak
kısa alıntılar dışında yazarın yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU
NASIL OLMALI?
Av. M. Haşim Mısır Gaziantep / Nisan 2013
ÖNSÖZ
Mart 2012’de TBB yönetimi tarafından 1136 sayılı Avukatlık Kanunu
değişiklik önerisi çalışma metni yayınlandı. Tasarı önemlidir, çünkü daha
önce bu tür bir metin ortaya çıkmamış, fikir jimnastiği yapma olanağı bula-
mamıştık. Bu nedenle TBB Başkanı Sayın Vedat Ahsen Coşar ve yönetimine
minnet ve şükran borçluyuz.
Çağdaş bir avukatlık kanunu gerekliliği yöneticilerimiz tarafından
her platformda ısrarla belirtilmektedir. Tasarı aynı zamanda bir ihtiyacın
da zorlamasıdır. Yeni bir yasa ile çağın gerektirdiği kurumlara kavuşmak,
sorunlarımıza çözüm bulmak, avukatın kamudaki itibarını artırmak amacı
tartışmasızdır.
Bunun için tasarıda yasanın nerede ise tümünde değişiklik öngörül-
mekte, yepyeni kurumlar önerilmektedir. Avukatlık akademisi, uzmanlaş-
ma, avukatların görev suçları yargılama usulü gibi. Ancak tasarı tartışmaya
oldukça fazla açıktır İnceleyince göreceksiniz ki tasarı uluslararası uygu-
lamayı yok saymış, sağlıklı bir yapılanma öngörülmemiştir. Gönül isterdi
ki disiplin hukukuyla ilgili iyileştirici tek bir öneri olsun. Ne yazık ki bu
tasarıda yepyeni sorunlar üretecek düzenlemeler de var.
Şu bir gerçek ki tasarı avukatlık mesleğinin nasıl bir yapılanmaya
gereksinimi olduğu hususundaki TBB yönetimi görüşlerinin yansımasıdır.
Tasarıda sorunlarımıza çözüm getirilmediğini, Anadolu barolarına pek sı-
cak bakılmadığını göreceksiniz.
Amacımızın kimseyi yargılamak olmadığının bilinmesini özellikle
belirtir, kırk yıllık deneyimlerimizin ışığında görüşlerimizi siz değerli mes-
lektaşlarımla paylaşmak olduğunun bilinmesini isterim.
Mesleğimizin yüceltilmesine aktif katılımlarınızı bekliyorum.
İdeale yakın bir tasarı için, ben yazdırdım oldu anlayışı terkedilmeli,
tüm baroların katkılarıyla yeni bir tasarı hazırlanmalı, siyasi iradeye sunul-
malı, kamuyla paylaşılmalı, TBB ve barolar çıkarılacak tasarının arkasında
durmalıdır.
Kitabın basım ve dağıtımına yardımcı olan Av. Mehmet Balcı’ya teşek-
kürlerimi sunuyorum.
Avukat M. Haşim Mısır
Gaziantep Barosu
Bilgi Notu:
Türkiye Barolar Birliği’nin “1136 Sayılı Avukatlık Kanunu Değişiklik
Çalışma Metni” ndeki sayfa düzeni aynen alınmıştır. Kanunda öngörülen
değişiklik önerileri, madde yan başlıkları, yeni düzenlenen metinler kırmızı
renk olup, değişiklik önerilmeyen madde içerikleri siyahtır.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 10
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Avukatlığın amacı:
Madde 2 - (Değişik birinci
fıkra : 2/5/2001 - 4667/2 md.)
(Değişik : 2/5/2001 - 4667/2
md.) Yargı organları, emniyet ma-
kamları, diğer kamu kurum ve ku-
ruluşları ile kamu iktisadi teşebbüs-
leri, özel ve kamuya ait bankalar,
noterler, sigorta şirketleri ve vakıf-
lar avukatlara görevlerinin yerine
getirilmesinde yardımcı olmak zo-
rundadır. Kanunlarındaki özel hü-
kümler saklı kalmak kaydıyla, bu
kurumlar avukatın gerek duyduğu
bilgi ve belgeleri incelemesine sun-
makla yükümlüdür. Bu belgelerden
örnek alınması vekaletname ibrazı-
na bağlıdır. Derdest davalarda mü-
zekkereler duruşma günü beklen-
meksizin mahkemeden alınabilir.
Avukatlığa kabul şartları:
Madde 3 - (Değişik:
30/1/1979 - 2178/1 md.)
Avukatlığın amacı:
Madde 2 -
Yargı organları, emniyet makam-
ları, belediyeler, belediyelere bağlı
kuruluşlar, düze nleyici ve denetle-
yici kurum ve kuruluşlar ile diğer
kamu kurum ve kuruluşları, kamu
iktisadi teşebbüsleri, özel ve ka-
muya ait bankalar, noterler, sigorta
şirketleri, vakıflar ve dernekler avu-
katlara görevlerinin yerine getiril-
mesinde yardımcı olmak zorunda-
dır. Kanunlarındaki özel hükümler
saklı kalmak kaydıyla, bu kurumlar
avukatın gerek duyduğu bilgi ve
belgeleri incelemesine sunmakla yü-
kümlüdür. Avukatlar vekaletname
ibraz ederek inceledikleri bu belge-
lerden harç ve vergiye tabi olmak-
sızın onaylı bir suret alma hakkına
sahiptir. Elektronik ortamlarda yü-
rütülen hizmetlerden avukatların da
ücret ödemeden faydalanması için
gerekli düzenlemeler ilgili kurumlar
tarafından yapılır.
Avukatlığa kabul şartları:
Madde 3 -
c) Avukatlığa kabul için yapıla-
cak sınavda başarılı olmak
d) Türkiye Barolar Birliği tara-
fından belirlenen usul ve esaslara
uygun olarak mesleki sorumluluk
sigortası yaptırmış olmak, (TARTI-
ŞILMALI)
e) Levhasına yazılmak istenen
baro bölgesinde yerleşim yeri bu-
lunmak,
8 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Avukatlığın amacı:
Madde 2 -
Avukatlığın amacı başlıklı 2. Maddede “belediyeler, belediyelere bağlı ku-
ruluşlar, düzenleyici ve denetleyici kurum ve kuruluşlar” eklemesi doğru ve
uygulamada yaşanan belge temini hususundaki kurumsal aksaklıkları gidere-
cek niteliktedir. Vekâletname ibrazı doğrudur. Çünkü avukat işle ilgili illiyeti
de kanıtlamak zorundadır. Son fıkranın yasaya aykırı davranışların cezasının
açıkça belirtilmesi avukatın elini güçlendirir. Elektronik ortam düzenlemesi
son derece olumludur. Cezai müeyyidenin bildirilmesi son derece yerindedir.
Her avukatın çantasında avukatlık kanunu taşımak ve taleplerini yazılı yapma
alışkanlığını kazanmak koşulu ile maddeye işlerlik kazandırılır. Önerinin ar-
kasında durulmalıdır.
Avukatlığa kabul şartları:
Madde 3 -
3. madde c ve d bentleri ile değişiklik önerilmektedir.
C-Sınav düzenlemesi yapıldığı içi doğrudur.
D-Mesleki sorumluluk sigortası mesleğe kabul şartı olarak önerilmekte ve
tartışılması istenmektedir.
Mesleki sorumluluk sigortası Alman Avukatlık Kanunu’nun 51, 52, 53.
maddelerinde düzenlenmiş olup, mesleğe kabul şartı değildir. Madde 14/9 da
“avukatlığa kabulün geri alınması ve iptali” başlığı altında mesleki sorumluluk
sigortası yaptırmayan avukatın ruhsatnamesinin geri alınacağı düzenlenmiştir.
Mesleki sorumluluk sigortası Fransız Avukatlık Kanunu’nun 26, 27. mad-
delerinde “Mesleki teminat ve sorumluluklar” başlığı altında düzenlenmiş,
Yazarın Değişiklik
Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 12
1136 Saytlt Avukatltk Kanunu TBB Degi§iklik Onerisi
D Bu Kanuna gore avukathga en
gel bir hali olmamak gerekir.
10 9AGDA:$ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 1---------
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
mesleğe kabulle ilgili “mesleğin yönetimi ve organizasyonu” başlıklı 11. mad-
dede mesleğe kabul şartı değildir. Ancak, madde 17/9 da mesleki sorumluluk
sigortasının yaptırılıp yaptırılmadığını denetlemek Baro Yönetim Kurulunun
görevleri arasında sayılmıştır. Mesleki sorumluluk sigortası Paris Barosu İç
Tüzüğü’nün 275. maddesinde de detayları ile düzenlenmiştir.
Mesleki sorumluluk sigortası Macar Avukatlık Kanunu’nun 10. maddesin-
de “Ekonomik Sorumluluk” başlığı altında düzenlenmiştir.
Macar Avukatlık Kanunu’nun 13/3-f maddesinde mesleki sorumluluk
sigortası mesleğe kabul şartı olarak düzenlenmiş, Madde 20/1-b de mesleki
sorumluluk sigortası yaptırmamanın müeyyidesi baro üyeliğinin sona ermesi
olarak düzenlenmiştir.
Mesleki sorumluluk sigortası Norveç Avukatlık Kanunu’nun 219 ve 222.
maddelerinde düzenlenmekte, 230/2. maddede mesleki sorumluluk sigortası
yaptırmamanın müeyyidesi ruhsatnamenin iptali nedeni olarak bildirilmek-
tedir.
Avrupalı Avukatların Tabi Olduğu Meslek Kuralları Madde 3.9’da “Mesle-
ki sorumluluk sigortası” başlığı altında düzenleme olup “Avukatlar, mesleğin
icrasından kaynaklanabilecek hukuki sorumluluklara karşı meslek faaliyetle-
ri nedeniyle karşılaşabilecekleri risklerin nitelik ve boyutlarıyla sınırlı olmak
kaydıyla, makul ölçüde sigortalanacaklardır. Sigortalanma zorunluluğunu ye-
rine getirmediği takdirde, avukat bu durumun sonuçlarını müvekkile bildir-
mek zorundadır.” hükmü mevcuttur.
Görüldüğü üzere hemen hemen tüm uluslararası uygulamada bazısında
kabul şartı. Ancak tümünde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmamakta
direnmenin müeyyidesi ruhsatnamenin geri alınması nedeni. Ülkemizde de
avukatın kamudaki itibarının artması ve olumsuzluklardan ötürü yıpranma-
ması isteniyorsa mesleki sorumluluk sigortası mutluk surette düzenlenmeli,
yaşama geçirilmelidir.
Ruhsatnamenin alınmasından sonra 3 ay içinde büro açmayan avukatın
isminin levhadan silinmesi gerektiği hükmü göz önüne alındığında mesleki
sorumluluk sigortasının mesleğe kabul şartı olarak önerilmesi yanlıştır.
Tasarıda mesleki sorumluluk sigortasının kapsamı konusunda da bir çalış-
ma yoktur. Yukarda zikrettiğimiz tüm kanunlarda detaylı düzenleme mevcut-
tur. Konuyu aceleye getirmeden düzgün bir düzenleme yapılması zarurettir.
Önce içerik tam olarak saptanmalı sonra ne şartı ise adı konulmalıdır. Doğru
olan her ruhsat alan avukatın fiilen avukatlık mesleğini icra zorunluluğu ol-
mayışı gerçeği karşısında mesleki sigortası yaptırmayan avukatın 72. madde
uygulaması ile levhadan silme kararı verilmesi gibi gözüküyor.
Tasarıda “Tazminat isteklerinde zamanaşımı” başlıklı 40. madde aynen ko-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 14
Avukatlığa kabulde engeller:
Madde 5 -
b) (Değişik: 22/1/1986 - 3256/2
md.) Kesinleşmiş bir disiplin
kararı sonucunda hakim,
memur veya avukat olma
niteliğini kaybetmiş olmak,
g) Hakkında aciz vesikası veril-
miş olup da bunu kaldırmamış bu-
lunmak,
(Değişik: 2/5/2001 - 4667/5
md.) Birinci fıkranın (a) bendinde
sayılan yüz kazırtıcı suçlardan biri
ile hüküm giymiş olanların cezası
ertelenmiş, paraya çevrilmiş veya
affa uğramış olsa da avukatlığa ka-
bul edilmezler.
(Değişik : 22/1/1986 - 3256/2
md.) Adayın birinci fıkranın (a)
bendinde yazılı cezalardan birini
gerektiren bir suçtan kovuşturma
altında bulunması halinde, avukat-
lığa alınması isteği hakkındaki kara-
rın bu kovuşturmanın sonuna kadar
bekletilmesine karar verilebilir.
Şu kadar ki, ceza kovuşturması-
nın sonucu ne olursa olsun avukatlı-
ğa kabul isteğinin geri çevrilmesi ge-
Avukatlığa kabulde engeller:
Madde 5 -
b) Kesinleşmiş bir disiplin kararı
sonucunda hakim, kamu görevlisi
veya avukat olma niteliğini kaybet-
miş olmak,
g) Hakkında kesin aciz vesikası
verilmiş olup da bunu kaldırmamış
bulunmak,
h) Avukatlığı sürekli olarak ge-
reği gibi yapmaya engel vücut veya
akılca malul olmak.
Birinci fıkranın (a) bendinde sa-
yılan yüz kızartıcı suçlardan biri
ile hüküm giymiş olanların cezası
er- telenmiş, paraya çevrilmiş veya
affa uğramış olsa bile avukatlığa
kabul edilemezler.(Çizili kelimeler
metin- den çıkartıldı.)
Adayın hakkında birinci fıkranın
(a) bendinde yazılı cezalardan birini
gerektiren bir suçtan kovuşturmaya
başlanmış olması halinde, avukatlı-
ğa alınması isteği ile ilgili kararın bu
kovuşturmanın sonuna kadar bekle-
tilmesine karar verilebilir.
Şu kadar ki, ceza kovuşturması-
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
12 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
runmuştur. Oysa bu madde avukatlar hakkındaki tazminat istemleriyle ilgili-
dir. Madde başlığı “Mesleki teminat ve sorumluluklar” olarak değiştirilebilir ve
uluslararası uygulama da göz önünde bulundurularak burada ayrıntılı düzen-
leme yapılabilir. Yapılmalıdır da.
Sigorta Şirketlerine yaptıkları sözleşmenin bir örneğini avukatın bağlı bu-
lunduğu barosuna ve mesleki sorumluluk sigortası yaptırmaktan kaçınan avu-
kata vekâletname tanzim edilmemesi için Türkiye Noterler Birliği’ne gönder-
mek yükümlülüğü de kanuna mutlak konulmalıdır. . Denetim için UYAP’tan
da yararlanılabilir.
Avukatlığa kabulde engeller:
Madde 5 -
Tasarının 5/b maddesindeki “kamu görevlisi” eklemesi doğrudur ve gerek-
lidir.
Tasarının 5/g maddesinde aciz vesikasının kesinleşmiş olması öngörülmek-
tedir. Yanlıştır.
Alman Avukatlık Kanunu madde 9/7, Fransız Avukatlık Kanunu madde
11/6 daha detaylıdır. Bu maddelerde iflas, hileli iflas halleri de düzenlenmek-
tedir. Muvakkat aciz vesikası yeterli olmalı, meslek onuru korunmalıdır. Bura-
da en fazla önerilebilecek husus adaya makul bir süre vermek. O süre sonunda
muvakkat da olsa aciz vesikasının kaldırılmamış olması halini avukatlığa ka-
bul ve levhadan silme kararı şartı olarak düzenlemektir.
Tasarının 5. madde 5. fıkrada önceki düzenlemede olan “…cezası erte-
lenmiş veya affa uğramış olsa bile avukatlığa kabul edilmezler” hükmü aynen
korunmuştur. Bu maddeye “hükmün açıklanmasının ertelenmesine” ilişkin
kararlar da konulmalıdır. Avukat emniyeti suiistimal etmiş, zimmetine para
geçirmiş, hırsızlık yapmış, yüz kızartıcı suçlardan yargılanmış, yıllarca du-
ruşma salonlarında avukatların tümünü zan altında bırakmış, suç saptanmış
sahtekârlığı ahlaksızlığı belli ama mesleğe devam yanlıştır. Erteleme veya af-
taki kamu inancı ne ise hükmün açıklanmasının ertelenmesindeki inanç da
aynıdır, aynı olmalıdır.
Maddede “..cezası ertelenmiş, hükmün açıklanmasının ertelenmesine karar
verilmiş veya affa uğramış olsa bile avukatlığa kabul edilemezler.” düzenleme-
si mutlak yapılmalıdır.
Tasarının 5 madde 6 fıkrada 1. fıkranın a bendinde yazılı cezalardan birini
gerektiren suçlardan kovuşturmanın başlanmış olması halinde kararın kovuş-
turmanın sonucuna kadar bekletilebileceği önerilmektedir. Doğrudur. Ancak
Yazarın Değişiklik
Önerisi
14 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
reken hallerde, sonuç beklenmeden
istek karara bağlanır.
Redde veya kovuşturma
sonuna kadar beklenmesine
dair karara itiraz:
Madde 8 -
nın sonucu ne olursa olsun avukatlı-
ğa kabul isteğinin geri çevrilmesi ge-
reken hallerde, sonuç beklenmeden
istek karara bağlanır.
Redde veya kovuşturma sonuna
kadar beklenmesine dair karara
itiraz ve ret kararının bildirilmesi:
Madde 8 -
Türkiye Barolar Birliği’nin bu ka-
rarlarına karşı aday veya ilgili baro
idari yargı yoluna başvurabilir.
Barolar, uygun bulma veya itira-
zın kabulü kararları hakkında idari
yargı yoluna başvurulmuş olsa bile
idari yargı mahkemeleri tarafından
yürütmenin durdurulması veya ip-
tal kararı verilmedikçe, uygun bul-
ma veya itirazın kabulü kararlarının
gereklerini yerine getirmeye mec-
burdurlar.
Avukatlık mesleğine kabul edil-
mek için baroya başvuran bir adayın
bu isteminin reddine veya kovuş-
turma sonuna kadar beklenmesi-
ne dair kararlar kesinleşince, ilgili
baro, adayın adını diğer barolara ve
Türkiye Barolar Birliği’ne bildirir.
Bu halde, ret ve bekleme sebepleri
ortadan kalkmadıkça, hiçbir baro o
kişiyi levhasına yazamaz. (10.mad-
dedeki düzeleme ilgisi sebebiyle bu
maddeye ek fıkra olarak eklendi)
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 15
sadece iddianamenin kabulü yeterli görülmemeli, adayın mağdur edilmemesi
için kovuşturma dosyası mutlak surette getirtilerek incelemeye alınmalı, ma-
kul şüphe var mı araştırılmalı, takdirin yönetimde olduğu madde metninde
açıkça vurgulanmalıdır. Avukatlık Kanunu 153. maddedeki prosedür burada
da düzenlenebilir. Doğru olanda bu olur.
“kovuşturmaya başlanmış olması halinde Avukatlık Kanunu 153. madde-
deki prosedür uygulanarak” düzenlemesi eklenmek suretiyle düzenleme ya-
pılmalıdır. Bu suretle hem baro etkinlik ve kovuşturmada söz hakkı sahibi
olur, hem de olası mağduriyetlerin önüne geçilmiş olur.
“Redde, soruşturma veya kovuşturmanın sonuna kadar beklenmesine
dair karara itiraz, ret kararlarının ilgililerine ve Barolara bildirilmesi.”
Madde 8-
Tasarının 8/5 fıkrasında önerilen değişiklik olumludur. 10. maddedeki dü-
zenleme buraya alınarak bütünlük sağlanmış kavram kargaşasına son verilmiş
oluyor. Ayrıca yargı yolu ile ilgili düzenleme de uygulamadaki tartışmalara son
verir. Bir başka baronun kayıt yapamamasına ilişkin düzenlemede son dere-
ce isabetlidir. Ancak madde başlığı “Redde, soruşturma veya kovuşturmanın
sonuna kadar beklenmesine dair karara itiraz, ret kararlarının ilgililerine ve
Barolara bildirilmesi.” olarak düzenlenmelidir.
Yazarın Değişiklik
Önerisi
16 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Avukatlık ruhsatnamesi ve yemin:
Madde 9 -
Ret kararının bildirilmesi:
Madde 10 -
Avukatlıkla birleşebilen işler:
Madde 12 - (Değişik:
22/1/1986 - 3256/3 md.)
Aşağıda, sayılan işler 11 inci
madde hükmü dışındadır:
a) Milletvekilliği, il genel meclisi
ve belediye meclisi üyeliği,
c) Özel hukuk tüzelkişilerinin
hukuk müşavirliği ve sürekli avu-
katlığı ile bir avukat yazıhanesinde
ücret karşılığında avukatlık,
Avukatlık ruhsatnamesi ve yemini:
Madde 9 -
Ruhsatname verilmesi ve levhaya
yazılma istemi birlikte de yapılabilir.
Resmi Kimlik
Madde 10 -
Türkiye Barolar Birliği, avukat ve
avukat stajyeri kimliklerini geçerli-
lik süresini de belirleyerek düzenler
ve tek tip olarak bastırır.
Bu maddeye göre düzenlenen
avukat ve avukat stajyeri kimlikleri,
özel yasalarda aksine hüküm olsa
dahi, vakıflar, dernekler, şirketler,
bankalar, tüm resmî ve özel kuru-
luşlar tarafından kabulü zorunlu
resmî kimlik hükmündedir.
Avukatlıkla birleşebilen işler:
Madde 12 -
Aşağıda sayılan işler 11 inci mad-
de hükmü dışındadır:
a) Milletvekilliği, il genel meclisi
ve belediye meclisi üyeliği,
c) Özel hukuk ile kamu tüzel ki-
şilerinin hukuk müşavirliklerindeki
hukuk işlerinde veya sürekli avu-
katlığı ile bir avukat yazıhanesinde
ücret karşılığında avukatlık,
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 17
“Avukatlık ruhsatnamesi, levhaya yazılma ve yemin”
Madde 9-
Tasarının 9. madde 4. fıkrada ruhsatname ile birlikte levhaya yazılma iste-
minin birlikte yapılabileceği önerilmekte. Doğrudur. Uygulanmasında da ya-
rar vardır. Levhaya yazılma istemi ile birlikte levhaya da kayıt sosyal güvenlik,
mesleki sorumluluk sigortası, büro edinme mecburiyeti gibi sorunların yaşan-
madan çözümünde de etkili olur.
Bu nedenle madde başlığı “Avukatlık ruhsatnamesi, levhaya yazılma ve ye-
min” şeklinde düzenleme daha doğru olacaktır.
Resmi Kimlik
Madde 10 -
Tasarının 10. maddesi ile resmi kimlik yeniden düzenlenmiştir. Öneri ye-
rindedir. Stajyer kimliklerinin de dahil edilmesi son derece olumludur. Ancak
tasarının 2. maddesinde öngörülen tüm kurumların burada da aynen yazıl-
masında fayda vardır. Çünkü avukat veya stajyer bu kurumlardan bilgi ve
belge isteyecek. “2. Maddede bildirilen kurum ve kuruşlar Türkiye Barolar
Birliğince düzenlenen resmi kimliği kabul zorundadır.” şeklinde düzenleme
yapılması yeterlidir. Bu önerinin kesinlikle arkasında durulmalı, avukatlar ve
stajyerler gereksiz tartışmalardan kurtarılmalıdır.
Avukatlıkla birleşebilen işler:
Madde 12 -
7-Tasarının 12/a maddesinde milletvekilliği, il genel meclisi ve belediye
meclisi üyeliği avukatlıkla birleşebilen iş olarak eski metin gibi aynen öneril-
mektedir. Oysa 02.05.2001-4667 sayılı kanunla Avukatlık Kanunu 43/2 mad-
dede yapılan düzenleme ile “Milletvekilleri, milletvekilliği süresince avukatlık
yapamazlar.” hükmü ile milletvekillerinin milletvekilliği süresince avukatlık
yapmaları yasaklanmıştı. Doğru ve etik olan da bu. Her nasılsa bu hüküm
43/2. maddeden de kaldırılmış. Yanlışta ısrar edilmemeli madde hükmünden
milletvekilliği çıkartılarak kafa karışıklığına son verilmeli. 43/2. maddedeki
değişiklik önerisinden de vazgeçilmelidir. Amaç milletvekillerine rüşvet ise bu
hiç kabul edilemez. Meclisteki kavgalar duruşma salonlarına taşınamaz. Ada-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
18 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
f) Anonim, limited, kooperatif
şirketlerin ortaklığı, yönetim kuru-
lu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği
ve komandit şirketlerde komanditer
ortaklık,
f) Anonim, limitet, kooperatif
şirketlerin ortaklığı, yönetim kuru-
lu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği
ve komandit şirketlerde komanditer
ortaklık,
ı) Marka ve patent vekilliği
j) En az on yıl fiilen avukatlık
yapmış olmak kaydı ile; yükseköğ-
retim kurumlarında, Türkiye Adalet
Akademisi’nde ve Türkiye Barolar
Birliği Avukatlık Akademisi’nde
okutman, öğretim görevlisi ve sair
sıfatlarla öğretim ve eğitim hizmeti
vermek,
k) Diğer kanunlarla kendilerine
verilen görevleri yapmak,
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 19
lete siyaset gölgesi yeterince düştü. Biraz daha karartılmasına barolar öncülük
edemez.
Tasarının 12 madde 1 fıkra © bendinde “kamu tüzel kişiliklerinin hukuk
müşavirliklerindeki hukuk işlerinde” eklemesi yapılmaktadır. Yerindedir.
Tasarının asıl düzenlenmesi ve tartışılması gereken maddesi (f) bendi ile
düzenlenen şirket ortaklığı ve yöneticiliği hususudur. Bu madde mutlak suret-
te yeniden düzenlenmelidir.
Paris Barosu İçtüzüğü ’nün “Ticari şirketlerde görev yapan avukat” başlıklı
6.16.7. maddesinde ayrıntılı düzenleme yapıldığı görülmektedir. Kolektif, adi,
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde komandite ortaklık ile limi-
tet şirketlerde müdürlük ve anonim şirketlerde yönetim kurulu başkanlığının
avukatlıkla bağdaşmadığı görülmektedir.
Anonim, limitet, kooperatif gibi şirketlerin ortaklığı kabul görmekte idi.
Çünkü bu şirketlerin ortak özelikleri “esas sermayesi muayyen, borçlarından
dolayı mamelekiyle mesul ve ortakların mesuliyetinin taahhüt etmiş oldukları
sermaye ile sınırlı” olmaları idi. Avukat taahhüt ettiği pay dışında hiçbir so-
rumluluk taşımamakta idi.
Ancak Yeni T.T. Kanunu 338. madde gereği tek ortaklı anonim şirket veya
limitet şirket kurulabilmesinin mümkün olması ve 549, 550, 511, 553. mad-
dedeki geniş sorumluluklar gerçeği karşısında ticaret şirket ortaklığı veya yö-
neticiliğine daha dikkatli bakmakta yarar vardır. Sonuçta kamuda filan şirket
beni dolandırdı demiyorlar. Filan avukat dolandırdı diyorlar.
Her türlü borçlarından dolayı alacaklılarına karşı sınırsız sorumlu, iflasa
tabi olan kolektif ve komandit şirketlerdeki komandite ortaklık yasaktır. Ne-
den, çünkü sorumluluk çok geniş.
Limitet şirketlerde müdürlük neden yasak?A- T.T. Kanunu’nun 556. mad-
desinin yollaması ile T.T. Kanunu’nun 309, 336, 341. maddeleri (Yeni TTK
644 yollamasıyla 549, 550, 551, 533) gereği ortaklığı zarara sokan kurucu
ortak da dâhil yöneticilerin sorumluluğu payı ile sınırlı olmayıp, bu nedenle
oluşan zararlardan şirkete ve şirket alacaklılarına karşı şahsen de sorumludur-
lar. ( Yargıtay, T.D. 19.01.1970 T. E.5348 K. 208, T.D. 16.11.1970 T. E.2235,
K.4464, 11. H.D. 25.11.1980 T. E. 4746, K.5479 kararları) Bu sorumluluk da
sonuçta hem şahsi mal varlığı ile icra takiplerine muhatap olmasını gerektirir.
B–6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanunun
mükerrer 35. maddesi uyarınca, şirket vergi borçlarından şahsi mal varlıkları
ile sorumludur.
C–3167 Sayılı Çekle Ödemenin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Ko-
runması Hakkındaki Kanunun 16/2. maddesinin, “bu suçun, organ veya tem-
silcisi tarafından tüzelkişi yararına işlenmesi halinde özel hukuk tüzel kişisi
Yazarın Değişiklik
Önerisi
20 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Bazı görevlerden ayrılanların
avukatlık edememe yasağı:
Madde 14 - (İptal birinci
fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin
1/10/2009 tarihli ve E.: 2009/67,
K.: 2009/119 sayılı Kararı ile.)
Yukarıki fıkra hükmü Anayasa
Mahkemesi üyeleri ve Yüksek
Mahkemeler hakimleri
hakkında da uygulanır.
(Değişik: 22/1/1986 - 3256/4
Bazı Görevlerden Ayrılanların
Avukatlık Yapma Yasağı
Madde 14 -
Emeklilik ve istifa gibi sebep-
lerle görevden ayrılan adli ve idari
yargı hakim ve savcılarının son beş
yıl içinde hizmet gördükleri mah-
kemelerde ve bu mahkemelerin
bulunduğu adalet daireleri içinde-
ki diğer mahkemelerde ve icra iflas
dairelerinde görevlerinden ayrılma
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 21
hakkında da birinci fıkra uyarınca para cezasına hükmolunur.” hükmü uya-
rınca da karşılıksız çek keşide eden hesap sahipleri yanında yetkili temsilci
sıfatıyla hapis cezası ile cezalandırılır.
D-İcra İflas Kanunu’nun 333/a maddesindeki, “...ticaret şirketlerinde hu-
kuken veya fiilen yönetim yetkisine sahip olanlar.” tanımından dolayı alacak-
lıların uğradıkları zararlardan şahsen sorumludur.
Görüldüğü üzere limitet şirket müdürlerinin ticari hayatın riskleri ile doğ-
rudan karşı karşıya ve her an ceza tehdidi altında bulunduğu kuşku götürmez
bir gerçektir.
Özellikle Yeni TTK 549, 550, 511, 553. madde hükmü karşısında aynı
gerekçeler anonim şirket ortak ve yönetim kurulu başkanlığı için de söz ko-
nusudur. Meslek onuru ve kamudaki itibarı yönünden bu riskler asla kabul
edilemez. Madde mutlak surette TTK’daki değişikliklerde göz önünde bulun-
durularak yeniden düzenlenmelidir.
Tasarının 12 madde 1 fıkra (ı) bendinde marka ve patent vekilliğinin alın-
ması olumludur. Ancak marka ve patent vekilliği unvanının avukatlık unvanı
ile birlikte kullanılabileceği gibi bir izlenim yaratılmamalı gerekirse bu husus
madde metninde açıkça bildirilmelidir.
Tasarının 12 madde 1 fıkra (j) bendinde en az on yıl avukatlık yapanların
eğitim ve öğretim hizmetlerinde bulunabilecekleri önerilmektedir. Doğrudur.
Bu güne kadar uygulanmayan yasa dışılığa da son verilmiş olur. On yıl kısıtla-
ması belli bir kalite de getirebilir.
Tasarının 12 madde 1. Fıkra (k) bendinde “ diğer kanunlarla kendilerine
verilen görevleri yapmak” önerilmektedir. Olası tartışmalara son vermesi ba-
kımından yararlıdır.
Bazı Görevlerden Ayrılanların Avukatlık Yapma Yasağı
Madde 14 -
Tasarının 14. maddesi 1. fıkrada önerilen avukatlık edememe yasağı hem
kapsam ve hem de süre açısından doğru ve gereklidir.
Maddenin amacı, yargı görevinden emeklilik veya istifa gibi nedenlerle ay-
rılanla adli, idari, askeri yargı hakim ve savcılarının görev yaptıkları yerde avu-
kat olarak çalışmalarının kamu vicdanında yarattığı tahribatın önlenmesidir.
Anayasa Mahkemesi 04.02.1962 tarih ve 161/11 sayılı kararında; “..Daha
önce hakim veya savcı olarak görev yaptığı mahkemeye veya o mahkeme-
nin bulunduğu yerdeki diğer mahkemelere çıkan bir avukatın durumunun,
adaletin yerine getirilmesinde kuşkular yaratacağı, gerek mahkemeye gerekse
Yazarın Değişiklik
Önerisi
22 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
md.) Devlet, belediye, il özel idare
ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hak-
kında 233 Sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin kapsamına giren ik-
tisadi Devlet Teşekkülleri ile kamu
iktisadi kuruluşları ve bunların mü-
essese, bağlı ortaklık ve iştiraklerin-
de çalışanlar, buralardan ayrıldıkları
tarihten itibaren iki yıl geçmeden
ayrıldıkları idare aleyhine dava ala-
maz ve takipte bulunamazlar.
(Ek: 1/4/1981 - 2442/1 md.)
Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı,
İkinci Başkanı, Daire Başkanları ve
Üyeleri, Milli Savunma Bakanlığı
Askeri Adalet İşleri Başkanı, Askeri
Adalet Teftiş Kurulu Başkanı, Genel-
kurmay Adli Müşaviri, sıkıyönetim
adli müşavirleri ve sıkıyönetim as-
keri mahkemelerinde görevli hakim
ve savcılar ile yardımcıları, başka
hizmetlere atanmış olsalar bile anı-
lan görevlerden ayrıldıkları tarihten
itibaren üç yıl süre ile sıkıyönetim
askeri mahkemelerinde avukatlık
yapamazlar.
Staj Genel olarak:
Madde 15 - (Değişik:
30/1/1979 - 2178/4 md.)
Avukatlık stajı bir yıldır. Stajın
bu kısmında yer alan hükümler uya-
rınca ilk altı ayı mahkemelerde ve
kalan altı ayı da en az beş yıl kıdemi
olan (bu beş yıllık kıdem hesabına
tarihinden itibaren dört yıl süre ile
avukatlık yapmaları yasaktır.
Yukarıdaki fıkra hükmü Anayasa
Mahkemesi üyeleri ve yüksek mah-
kemeler hakimleri hakkında da uy-
gulanır.
Devlet, belediye, il özel idare ve
Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hak-
kında 233 Sayılı Kanun Hükmün-
de Kararname’nin kapsamına giren
iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu
iktisadi kuruluşları ve bunların mü-
essese, bağlı ortaklık ve iştiraklerin-
de çalışanlar buralardan ayrıldıkları
tarihten itibaren dört yıl geçmeden
ayrıldıkları idare aleyhine dava ala-
maz ve takipte bulunamazlar.
Askeri Yargıtay başkanı, başsav-
cısı, ikinci başkanı, daire başkanları
ve üyeleri, Milli Savunma Bakanlığı
Askeri Adalet İşleri başkanı, Askeri
Adalet Teftiş Kurulu başkanı, Genel-
kurmay adli müşaviri, askeri mah-
kemelerde görevli hakim ve savcılar
başka hizmetlere atanmış olsalar
bile anılan görevlerden ayrıldıkla-
rı tarihten itibaren dört yıl süre ile
askeri mahkemelerde avukatlık ya-
pamazlar.
Staj Genel Olarak
Madde 15-
Avukatlık stajına; staja kabul sı-
navında başarılı olanlar başvurabi-
lirler.
Barolara yapılacak olan başvuru-
larda; bu kanunun 81 inci madde-
sinin 9 uncu fıkrası uyarınca, baro
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 23
avukatlık müessesine olan güveni sarsacağı açıktır. Adalet hizmetinin tarafsız
yürütülmesi, her türlü kuşku dışında tutulması gereken yücelik taşır. Bu yüce-
liği korumakta kamu yararı olduğunu uzun uzadıya anlatmaya gerek yoktur..”
gerekçesiyle iptal istemini reddetmişti. Ancak bu gerekçeyi yazan Anayasa
Mahkemesi, kapsamı gereğine uygun olarak genişleten 2001 yılında yapılan
değişikliği 15.10.2002 gün ve 2001/309 esas, 2002/91 karar sayılı kararı ile
iptal etti.
Maddede ısrarlı olunmalıdır. Hiç kuşkusuz ki avukatlığın kutsal etik de-
ğerleri bunu da aşacak, 65 yaşına kadar avukatı adam yerine koymayanların,
65’inden sonra aynı mahkemede avukat olarak yaşama arzusunu kıracaktır.
Yanlışta ısrar olunur öneri kabul görmezse mesleğimizin yüceliğini bir kez
daha kanıtlanmış olur.
Dört yıllık süre olumludur. Ancak devlet il özel idareleri, belediyelerdeki
süre de dört yıl olarak önerilmiştir. Gerekçe olmadığı için görüş bildirmek
olanaksız, tartışıp doğruyu bulmakta fayda var gibi.
Staj Genel Olarak
Madde 15-
15. maddesinde staja kabul düzenlenmekte. Staj süresi iki yıl olarak öne-
rilmektedir. Doğrudur. Ancak stajyerlerin ekonomik sorunlarına ciddi kalıcı
çözüm getirilmediği, kaynak yaratılmadığı sürece istenen verim elde edilemez.
Bir kısım stajyerin kendine yeni iş alanları aramasına neden olur, büyük bir
kısmı da bağımlı avukat olmayı tercih zorunda kalır. Böylece çağdaşlaşmış
olduğumuzu zanneder güçlü hukuk bürolarının ekmeğine yağ sürmüş olu-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
24 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Kanunun 4 üncü maddesinde yazılı
hizmette geçen süreler de dahildir.)
bir avukat yanında yapılır.
Stajın hangi mahkeme ve adalet
dairelerinde, ne surette yapılacağı
yönetmelikte gösterilir.
genel kurulu tarafından belirlenen
stajyer sayısını aşan bir durumun
olması halinde stajyer adayı, başvu-
ru tarih ve sırasına göre takip eden
yılın stajyer kontenjanı içinde staja
başlatılmak üzere bekletilir. Bekle-
mek istemeyen stajyer adayı; baş-
vurusunu geri almak ve durumunu
belgelemek kaydı ile stajyer konten-
janı uygun olan başka bir baroya staj
için başvuruda bulunabilir.
Avukatlık stajı iki yıldır. Sta-
jın dört ayı doğrudan Avukatlık
Akademisi’nde, sekiz ayı adli ve
idari yargı organları ve dairelerinde,
on iki ayı, en az beş yıl kıdemi olan
bir avukat yanında belirtilen süre-
lerle yapılır. Doğrudan Avukatlık
Akademisi’nde geçirilen eğitim sü-
resi dışındaki sürelerde de stajyerler,
Akademi’nin planladığı eğitim çalış-
malarına katılmak zorundadır.
Türkiye Barolar Birliği staj yönet-
meliği hükümlerine göre; stajyerle-
rin yurt dışındaki mesleki kurum ve
kuruluşlar ile eğitim kurumlarında
geçirdikleri avukatlık stajı ile ilgili
süreler de staj süresinden sayılır.
Bir avukat yanında, aynı anda en
fazla iki kişi staj yapabilir. Birden
fazla avukatın bulunduğu avukatlık
bürolarında veya avukatlık ortaklık-
larında bu sayı, şartları taşıyan her
bir avukat için ayrı ayrı tespit edilir.
Ancak bu sayı altıyı geçemez.
Türkiye Barolar Birliği avukatlık
stajında; stajyerlere fırsat eşitliğinin
sağlanması ve amacına uygun şe-
kilde gerçekleştirilmesi için gerekli
koordinasyonu sağlayarak ilgili dü-
zenlemeleri ve yönetmelikleri yapar.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 25
ruz. Ne yazık ki bir türlü önlenemeyen stajyer avukatların ayak işlerinde işçi
gibi istihdam edildikleri gerçeği karşısında stajyer sayısında önerilen kısıtlama
doğrudur. Yerindedir. Ancak avukatlık ortaklığındaki 6 tartışılmalıdır. Staj-
yerleri en çok avukatlık ortaklıklarının suiistimal ettiği gerçeği göz önünde
bulundurulmalı, avukatlık ortaklıklarının stajyer sayıları daha az düzenlen-
melidir.
Yazarın Değişiklik
Önerisi
26 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Madde 15 - (Değişik:
30/1/1979 - 2178/4 md.)
Türkiye Barolar Birliği
Avukatlık Akademisi
Madde 15/A :
Türkiye Barolar Birliği bünyesin-
de Avukatlık Akademisi kurulmuş-
tur. Avukatlık Akademisinin merke-
zi Ankara da’dır.
Avukatlık Akademisi uygun gö-
rülen baro bölgelerinde Akademi
bölge merkezleri açabilir. Avukatlık
Akademisi, staj eğitimi, meslek içi
eğitim, uzmanlık eğitimi ile diğer
eğitim ve araştırma faaliyetlerini, bi-
limsel faaliyetleri, mesleğin gelişme-
si için gerekli tüm faaliyetleri yerine
getirir. Bu faaliyetlerini gerçekleşti-
rebilmek için yurt içi ve yurt dışı ku-
rum ve kuruluşlarla işbirliği yapar
ve diğer kurumlardan gelen talepleri
de uygun bulduğu ve imkânları öl-
çüsünde karşılar.
Avukatlık Akademisi’nin kuruluş
yapısı, teşkilatı, görevleri, işleyişi,
eğitim programları, eğitim başvuru-
larında alınacak katkı payı yönetme-
likte düzenlenir.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 27
Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Akademisi
Madde 15/A :
Tasarının 15/A maddesi ile Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Akademisi’nin
kurulması önerilmektedir. Doğru ve hatta geç kalmış bir öneridir. Ancak ek-
siktir. Özellikle uzman avukatlık gibi formasyon gerektiren yepyeni bir kurum
önerilmesi karşısında maddenin 2. fıkrası özel bir önem taşımaktadır. Finans
kaynakları belirtilmediği gibi, akademinin yönetim tarzı hiç tartışmaya mey-
dan vermeyecek surette önerilmelidir. Yönetim TBB yönetiminin tekelindedir.
Yanlıştır. Uluslararası uygulama yeni bir kurum yaratılırken göz önünde bu-
lundurulmalıdır.
Fransız Avukatlık Kanunu örnek alınabilir. Bu kanunun 12, 12-1, 12-2,
13-1, 14, 14-2 maddelerde ayrıntılı düzenleme vardır 13. maddede “Mesleki
Formasyon Bölge Merkez’lerinin “kamuya yararlı tüzel kişiliği olan kurumlar”
olduğu açıkça bildirilmiş “hakimler, üniversiteler ve diğer bütün kişi veya ni-
telikli kurumlar formasyon eğitimi görevlerini üstlenmekle” görevlendirilmiş
ve 14-1. maddede olmazsa olmaz olan mali kaynaklar belirlenmiştir. Buna
göre formasyon merkezlerinin mali kaynakları 1- Meslek kuruluşlarının kat-
kısı 2- Devlet katkısı, 3- Adayların ödeyecekleri katkı payı olarak ayakları yere
basan kaynak yaratılmış, yönetimin takdiri kavramına son verilmiştir. Bizde
buna Avrupa Birliği Eğitim fonlarında karşılıksız olarak alınabilecek kaynak
da eklenebilir.
Her hukuk fakültesi öğrencisinin ilk olarak başvurduğu kurumun barolar
olduğu ve buralarda verilen eğitimin ülke hukuku ve hukukçusuna hizmet
olduğu gerçeği siyasi iradeye anlatılmalıdır.
Merkezi yapılanma isteminden vazgeçilmeli Anadolu’ya da yaygın ciddi bir
formasyon eğitimi için yeterli kaynak ve bu arada devlet katkısı mutlak sağlan-
malıdır. Bu iş sadece Barolar Birliği, barolar ve avukat katkı payı ile mümkün
değil olmaz. Olursa sadece Ankara, belki İstanbul Barosu avukatlarına yüksek
katkı payı ile eğitim veren kurumlar haline gelir.
Siyasi irade ikna edilmeli, devlet katkısı mutlak kabul ettirilmelidir. CMK
veya Adli Yardım ödeneklerinin yıllık miktarları bellidir. Bu miktarlar üzerin-
den belli bir oran devlet katkı payı olarak düzenlenebilir.
Birlik yönetiminin sosyal ve siyasal tercihlerinin yönlendireceği bir eğitim
kurumu ve merkezi yapılanma asla kabul edilemez. Mesleki formasyon bölge
merkezleri yapılanması daha doğru gibi.
Anadolu’yu yok saymaya kimsenin hakkı yoktur bu şimdiden bilinmeli,
barolarda tehlikeyi görüp doğruyu bulmaya katkı vermelidir.
Yurt dışına heyetler göndererek Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya’daki
formasyon eğitimi veren kurumların yapılanma ve finans kaynakları yerinde
Yazarın Değişiklik
Önerisi
28 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yanında staj yapılacak avukat:
Madde 22 -
Stajın yapılması ve
stajiyerin ödevleri:
Madde 23 - (Değişik :
2/5/2001 - 4667/13 md.)
Yanında staj yapılacak avukat
ve stajyerlere ödenecek burs
Madde 22 -
Stajyerlere yanında staj yaptığı
avukat tarafından burs verilir. Burs-
ların aylık ödeme miktarı Türkiye
Barolar Birliği tarafından stajyerlere
verilen aylık staj kredisi miktarın-
dan az olamaz.
Bu burslar sebebi ile herhangi bir
vergi, resim ve harç ödenmez.
Avukat yanındaki staj sırasında
stajyerin kısa vadeli sigorta kolla-
rından sigorta primleri yanında staj
yapılan avukat tarafından ödenerek
sosyal güvencesi sağlanır.
Burs ödemeleri ve sigorta prim
avukat veya avukatlık ortaklıkları
tarafından gider olarak yazılır.
Stajın Yapılması ve
Stajyerin Ödevleri
Madde 23 -
Ancak, staja başlamadan önce
kurumsal olarak burs veren kuru-
luşlara burs başvurusunda bulun-
muş ve staja başlamış olanlardan,
burs hakkını kazanarak temel hu-
kuk dallarında doktora veya yük-
sek lisans eğitimi yapmak için kayıt
yaptırmış olan stajyerlere, doktora
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 29
incelenmeli, geleceğe yönelik bir yaygın eğitim kurumunun temelleri atılma-
lıdır. Olası tüm tartışmalara son verecek, sağlıklı bir yapılanma önerilmelidir.
Çocuk sakat doğarsa bir daha düzeltemezsiniz.
Yanında staj yapılacak avukat ve stajyerlere ödenecek burs
Madde 22 -
Tasarının 22. maddesinde “Yanında staj yapılacak avukat ve stajyerlere
ödenecek burs” başlığı altında stajyer avukata ustası tarafından burs verilmesi
ve stajyer avukatın sosyal güvencesi düzenlenmektedir.
Burs Barolar Birliği tarafından stajyere verilen staj kredisi miktarından az
olmayacak, kısa vadeli sigorta primleri ustası tarafından ödenecek.
Öneri belki iyi niyetli ama ayakları yere basmayan bir öneridir. Önerinin
özünde stajyeri geleceğin avukatı olarak değil, günün işçisi gibi gören zihniye-
tin yansıması vardır. Bu öneri sonuçta usta primini öde, bursunu da ver tepe
tepe kullan, hiçbir şey öğretmesen de olur düşüncesinin yansımasıdır. Olacağı
da, sigorta primini gene baba öder, alınmayan burs alınmış gibi sahte belge
düzenlenir, daha mesleğinin ilk adımında sahteciliği öğrettiğimiz avukattan
sonrada etik değerlere saygı bekleriz. Serbest muhasebeci ve mali müşavirlik
stajı bu hususta en güzel örnektir. Lütfen soruşturun acı gerçeği göreceksiniz.
Anadolu’nun çoğu ilinde yanında staj yapacak avukat da bulamamak sorunun
başka bir yönü. Ne yazık ki altmış yetmiş yaşlarındaki eski baro başkanları
dahi CMK nöbetinde. Usta aç, çırağın karnını doyuracak. Gerçekleri görüp
öneride ısrarcı olunmamalıdır. Eğer samimi isek kaynak yaratıp staj kredisini
bursa çevirmek en onurlu çözümdür. Sorunda kendiliğinden çözülür.
Stajın Yapılması ve Stajyerin Ödevleri
Madde 23 -
Tasarıda 23. maddenin 2. fıkrası kafa karıştırıyor. Stajdan sonra başvuran-
lar, özelikle burs kazananlar doktora veya yüksek lisans yapmayacak, böyle
önemli bir imkânı kaybedecek mi? olamaz. Bu öneri yerinde ve gerekli bir
düzenleme, ancak “staja başlamadan önce” ve “burs alan” sözcükleri kaldırıl-
malı, stajın hangi aşamasında olursa olsun burs veren kurumlara müracaatla
doktora veya yüksek lisans eğitimi burs hakkını kazananlar veya kendi parası
ile doktora ve yüksek lisans eğitimi yapmak için kayıt yaptıranlara bu hak
tanınmalıdır. Yeni mağduriyet alanları yaratmak hoş değil. Sonuçta ister staj-
dan önce ister stajdan sonra olsun avukatın kişisel gelişimine katkıda bulunu-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
30 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
ve yüksek lisans eğitimi süresince,
staj dönemlerinin bulunduğu aşa-
maya göre yetkili olan organlarınca
izin verilebilir.
Staj raporları:
Madde 24 - (Değişik:
30/1/1979 - 2178/5 md.)
Staj, Adalet Komisyonunun, ba-
ronun ve yanında çalışılan avukatın
gözetimi altında yapılır.
Stajiyer hakkında, yanında staj
gördüğü hakimler, Cumhuriyet sav-
cıları tarafından staj durumu, mes-
leki ilgisi ve ahlaki durumunu belir-
ten bir belge verilir.
Yanında staj görülen avukat tara-
fından, ilk üç ayın bitiminde ve staj
süresinin sonunda da kesin olarak,
staj durumunu ve adayın mesleki
ilgisi ile ahlaki durumunu da kapsa-
yan bir rapor verir.
Stajiyerlere barolarca
yapılacak yardım:
Madde 27 - (Değişik :
2/5/2001 - 4667/14 md.)
Staj Raporları
Madde 24 -
Stajyer hakkında, Türkiye Ba-
rolar Birliği Avukatlık Akademisi
yetkili kurulları ve yanında staj
gördüğü hâkimler ve cumhuriyet
savcıları tarafından; stajyerin staj
durumu, staj sırasında yaptığı ça-
lışmaları, mesleki gelişimi, ilgisi,
sosyal ilişkileri ve ahlaki durumu-
nu gösterir raporlar ayrı ayrı dü-
zenlenir.
Yanında staj yapılan avukat
tarafından; stajyerin ilk altı ayın
ve ikinci altı ayın bitiminde staj
durumu, staj sırasında yaptığı ça-
lışmaları, mesleki gelişimi, ilgisi,
sosyal ilişkilerini ve ahlaki duru-
munu gösterir rapor düzenlenir.
Türkiye Barolar Birliği’nin
vekalet pulu gelirleri ve
Türkiye Barolar Birliği Sosyal
Yardım ve Dayanışma Fonu
Madde 27-
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 31
yorsunuz. Buna da nitelikli hukukçunun yetiştirilmediği günümüzde şiddetle
ihtiyaç var. Madde yeniden yazılmalıdır.
Staj Raporları
Madde 24 -
Tasarının 24. maddesinde düzenlenen rapor zorunlu ancak uygulamada
yetersiz olduğu tartışmasızdır. Klasik ve çoğunlukla baroda standart olarak
yazılan, beş on satırı geçmeyen usta ve tarafından imzalanan raporlar düzen-
lenmekte, yasak savılmaktadır. Rapor ekinde staj sırasında yapılan mesleki
çalışmalarla ilgili yazılı bilgi ve belge istenmesi belki bir çözümdür. Başka çö-
zümlerde aranabilir. Staja ciddiyet kazandırmak için mutlak surette ayakları
yere basan çözüm üretilmeli, yoksa kaldırılmalıdır. Sorun yönetmelikte yapı-
lacak tafsilatlı bir düzenleme ile de çözülebilir.
Türkiye Barolar Birliği’nin vekalet pulu gelirleri ve Türkiye
Barolar Birliği Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu
Madde 27-
Tasarının 27. maddesinde baro pulu önceki metne göre daha ayrıntılı ola-
rak düzenlenmiştir. Geçmiş uygulamalar da göz önünde bulundurulmak baro
ve birlik payları oranlanmalı ve bu husustaki tartışmalara son verilmelidir. Ku-
rulması düşünülen avukatlık akademisine ayrılacak payın adı konarak burada
orantılanmalıdır. Tasarıda staj kredisi ile birlikte barolar tarafından verilecek
burs da düzenlenmiştir. O halde bu burs da orantılanmalı, barolar ile stajyer-
ler karşı karşıya getirilmemeli, bursun kimlere ve nasıl ödeneceği hususunda
yönetmelik yapılmalıdır. Ayrıntılı bir düzenleme daha doğrudur. Keyfiliklere
Yazarın Değişiklik
Önerisi
32 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Sınavın şekli ve konuları
Madde 30 - (Yeniden düzenleme
: 2/5/2001 - 4667/19 md., Mülga:
28/11/2006-5558/1 md.)
Sınav sonuçları
Madde 31 - (Yeniden düzenleme
: 2/5/2001 - 4667/20 md.; Mülga:
28/11/2006-5558/1 md.)
Avukatlık stajına kabul
sınavının şekli
Madde 30 -
Staja kabul için devlet sınavı,
Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seç-
me ve Yerleştirme Merkezi(ÖSYM)
tarafından çoktan seçmeli olarak
yapılır.
Sınavda adaylara; yüzde yirmisi
genel kültür, yüzde sekseni hukuk
bilgilerini ölçecek sorular sorulur.
Sınav, fakültelerden mezuniyet
ve aday yoğunluğu dikkate alınarak
yılda iki defa yapılır.
Sınav tarihlerinin belirlenmesi ve
duyurulması, sınavın içeriği, sorula-
rın hazırlanması yöntemi ve sonuç-
ların açıklanması Türkiye Barolar
Birliği tarafından ÖSYM nin görüşü
de alınarak hazırlanacak yönetme-
likte gösterilir.
Staj sonu yeterlilik sınavı
Madde 31 -
Avukatlık stajının sonunda, staj
listesine kayıtlı oldukları baronun
yönetim kurulunca düzenlenmiş,
sınav başvuru belgesi alanlardan,
sınava girmek için başvuruda bu-
lunan stajyerler için Türkiye Baro-
lar Birliği Avukatlık Akademisi’nde,
stajyerin bağlı olduğu baro temsilci-
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 33
de son verir.
Fon gelirlerinin denetimi Adalet Bakanlığı’nda iken yeni düzenlemede hiç
yer almamaktadır. Özel denetim şirketleri de olsa bir şekilde düzenlenmeli,
dedikoduya fırsat verilmemelidir.
Avukatlık stajına kabul sınavının şekli
Madde 30 -
Tasarının 30. maddesinin 2. fıkrasında “Sınavda adaylara yüzde yirmisi
genel kültür, yüzde sekseni hukuk bilgilerini ölçecek sorular” tanımı vardır.
Genel kültür sorularının hukukla ilgili olduğu mutlak bildirilmelidir. Bu ta-
nımlar çok geniş ve sınava girecek adaylarda yılgınlık yaratacak tanımlardır.
Genel hukuk bilgileri tanımından vazgeçilmeli Ceza Hukuku, Medeni Hu-
kuk, Ticaret Hukuku, Anayasa Hukuku, Usul Hukuku gibi konular belirlene-
rek somutlaştırılmalıdır. Fazla bir genellemenin ilerde stajyer avukata yararı
olmayacağı gibi, somut bir değerlendirme olanağı da bulamazsınız.
Ayrıca bu sınavda Türkiye Barolar Birliği etkin olmalı ÖSYM ile olan ku-
rumsal işbirliği kanunda belirlenmelidir. Sınavın içeriği ve soruların hazırlan-
ması gerçekten önemlidir. Bunun sıkıntısını geçmiş dönemde ÖSYM kapıla-
rında bekleyen TBB yönetimi yaşamıştır. Muğlâk yapılanmadan vazgeçilmeli
ÖSYM’nin kurumsal işbirliği zorunda olduğu kanunda vurgulanmalıdır.
Staj sonu yeterlilik sınavı
Madde 31 -
Tasarının 31. maddesinde yeterlilik sınavı düzenlenmiştir. Maddede ke-
sinlikle açıklık yok. Bu sınav yazılı mı sözlümü? “Meslek kuralları ve hukuk
kurallarını ve ilkelerini olaylara uygulayabilme yeterliği”nden bahsedilmekte
ve stajyerin bağlı bulunduğu Baro temsilcisinin de kurulda olacağı bildiril-
mektedir. Öyle anlaşılıyor ki bu sınav sözlü usulde düşünülüyor. Eğer gerçek-
ten sözlü düşünülüyorsa barolar ve Türkiye Barolar Birliği, önerilen merkezi
yapılanma ile Adalet Akademisi kurulsa da bu sınavın altında kalır. Her yıl
5000 avukatın mesleğe girdiği ve Hukuk Fakültesi sayısının 100’lerı bulduğu
Yazarın Değişiklik
Önerisi
34 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
sinin de katılımıyla, stajyerin meslek
kuralları bilgisi ile hukuk kurallarını
ve ilkelerini olaylara uygulayabilme
yeterliliğinin değerlendirilmesi için
yılda iki defa açılacak olan bir yeter-
lilik sınavı yapılır.
Yalnız avukatların
yapabileceği işler:
Madde 35 - (Değişik:
26/2/1970 - 1238/1 md.)
(Değişik üçüncü fıkra:
23/1/2008-5728/329 md.) Dava aç- maya yeteneği olan herkes kendi dava-
sına ait evrakı düzenleyebilir, davasını
bizzat açabilir ve işini takip edebilir.
Ancak, Türk Ticaret Kanununun 272
nci maddesinde ön görülen esas ser-
maye miktarının beş katı veya daha
fazla esas sermayesi bulunan anonim
şirketler ile üye sayısı yüz veya daha
fazla olan yapı kooperatifleri sözleş-
meli bir avukat bulundurmak zorun-
dadır. Bu fıkra hükmüne aykırı dav-
ranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı
tarafından sözleşmeli avukat tayin et-
medikleri her ay için, sanayi sektö-
ründe çalışan onaltı yaşından büyük
işçiler için suç tarihinde yürürlükte
bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt
tutarı kadar idarî para cezası verilir.
Yalnız avukatların
yapabileceği işler:
Madde 35 -
..noterlerde vekaletname ile
sözleşme yapmak, marka ve patent
vekilliği yapmak, akdin her iki tara-
fının da avukatlarının katılımı sure-
tiyle düzenleme şeklinde sözleşme
hükmünde geçerli olmak üzere gay-
rimenkul satış vaadi ve kat karşılığı
inşaat sözleşmeleri yapmak, tapu
sicil müdürlüklerinde vekaletname
ile gayrimenkulun aynına yönelik
yapılması söz konusu bilcümle akit
ve tasarrufları vekil olarak yapmak
ve kanunlarla kendilerine verilen di-
ğer görevleri yapmak yalnız baroda
kayıtlı avukatlara aittir.
Dava açmaya yeteneği olan her-
kes kendi davasına ait evrakı dü-
zenleyebilir, davasını bizzat açabilir
ve işini takip edebilir. Ancak, Türk
Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş
sermaye şirketleri, komandit şirket-
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 35
günümüzde bu yöntemle gerçek bir yeterlilik tespiti mümkün değildir. Yerden
mantar biter gibi hukuk fakültesi açılıyor yazık ki TBB’nin, baroların nutukla-
rında var ama elle tutulur bir ciddi engelleme çalışması yok.
Avukatın omurgası kendi hukukudur. Avukatlık Kanunu ve Türkiye Baro-
lar Birliği Meslek kuralları bu sınavın temeli olmalı önceki yasadaki % 60’lık
oran kanunla sınava yansıtılmalıdır. Meslek kuralları gibi yuvarlak tanımla-
malardan kaçınmalı, mutlak oran konularak somutlaştırılmalıdır. Hukuk
kuralları ve ilkeleri gibi yuvarlak bir tanımdan mutlak vazgeçilmeli konular
somutlaştırılmalıdır. Avukatın omurgası kendi meslek hukuku ise kendisini
yaşatacak hukuk da özelikle CMK ve HMUK’dır. Usul bilmeyen avukat mah-
kemeler huzurunda ezilmeye mahkûmdur. Anayasa, Ceza ve Medeni Hukuk,
Ticaret Hukuku diğer dallar olabilir. Varsın Tüketici, Aile, İş, Bilişim vesaire
gibi hukuk dallarını sonra kendi çabası ile öğrensin. Avukatlık hukuku ile
birlikte ana hukuk dalları kanunda bildirilmelidir.
Yalnız avukatların yapabileceği işler:
Madde 35 -
Tasarının 35. maddesinde yalnızca avukatların yapacağı işlerin kapsamı
genişletilmektedir. Gerçekten olumlu ve olması gerekendir. 3. fıkrada yapılan
değişiklikle anonim şirket dışındaki şirketler de kapsama alınmak istenmekte,
denetim de Barolara devredilmektedir. Önerinin bu hali ile siyasi irade tarafın-
dan kabulü hemen hemen imkânsız. Biz daha belli sermayeli anonim şirket-
lerde dahi önleyici hukukun gereğine toplumu inandıramadık. Burada iğne-
yi kendimize, çuvaldızı başkalarına sokmamız gerek. Bu şirketleri her aybaşı
makbuz gönderecek yer gözüyle görür zahmet edip Ticaret Kanunu’na, Sosyal
Güvenlik Kanunu’na, İş Kanunu’na vs. bakmaz, bir yönetim kurulu toplantı-
sına katılıp görüş bildirmez ve de tarifede belirtilen ücreti dahi stopajı sen ver
KDV’yi ben öderim kalandan da şu kadarını almam diye kapı kapı dolaşırsa-
nız madde yaşamaz. Yaşatamazsınız. Avukatın işveren nazarındaki itibarını da
koruyamazsınız. Madde getirilecek ve ısrarlı olunacaksa bu şirketlerde görev
alacak avukatlar mutlak meslek içi eğitime alınmalı, yetiştirilmeli, gerekirse
sertifikalandırılmalı, görevlerini yapıp yapmadıkları bir şekilde denetlenme-
li, aykırı davranışlara madde metninde disiplin cezası tayini gerekmektedir.
Madde ne yazık ki büyük sermayede avukat itibarı diye bir şey bırakmadı.
Adamlar asgari ücretle çalıştırdıkları işçiye gösterdikleri saygıyı maalesef avu-
kata göstermiyorlar. İyi düşünülmeli. Israrlı olunacaksa yukarıdaki hususlar
yapılacak atıfla en azından yönetmelikle düzenlenmelidir.
Yazarın Değişiklik
Önerisi
36 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
ler ve kooperatifler ile meslek oda-
ları, meslek odaları birlikleri, İşçi ve
İşveren sendikaları ile konfederas-
yonları, Esnaf ve Sanatkarlar Meslek
Kuruluşları Kanunu’na tabi oda, bir-
lik ve federasyonlar, bağımsız bölüm
sayısı 100’ün üzerinde olan ve Kat
Mülkiyeti Kanunu’na göre yönetilen
siteler, sözleşmeli bir avukat bulun-
durmak zorundadır. Bu fıkra hük-
müne aykırı davranan kuruluşlara,
ilgili baro başkanı tarafından söz-
leşmeli avukat tayin etmedikleri her
ay için, sanayi sektöründe çalışan
on altı yaşından büyük işçiler için
suç tarihinde yürürlükte bulunan,
asgarî ücretin üç aylık brüt tutarı ka-
dar idarî para cezası verilir. Bu idari
para cezaları, cezanın muhatabının
bulunduğu ilin barosuna ödenir ve
tahsil işlemleri 6183 sayılı Kanun
hükümlerine göre ilgili baroca takip
edilir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu
ve Ceza Muhakemesi Kanunu ile di-
ğer kanun hükümleri saklıdır.
Uzlaşma sağlama
Madde 35/A - (Ek :
2/5/2001 - 4667/23 md.)
Uzlaşma sağlama
Madde 35/A -
Yargılama sırasında, taraflardan
birinin istemi ve diğer tarafın da ka-
bulü halinde tarafların mutabık ka-
lacağı bir avukat, hakim tarafından
uzlaştırmacı olarak atanmak suretiy-
le de uzlaşma süreci işletilebilir.
Bu surette uzlaşma ile sona eren
davalarda sadece maktu harç alınır.
Peşin alınan dava harcı, maktu harç-
tan fazla ise fazlası iade edilir. Bu
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 37
Uzlaşma sağlama
Madde 35/A -
Tasarının 35/A maddesi 2. fıkrada tarafların mutabık kalacağı bir avukatın
hakim tarafından uzlaşmacı avukat olarak tayini belki doğrudur. Ancak ne
hakimi Sulh mu? Asliye mi? Ticaret Mahkemesi hakimi mi? bu husus belirtil-
melidir.
Ancak doğru ve onurlu olan baro başkanının bu avukatı görevlendirmesi-
dir. İstem halinde baro başkanı daha objektif davranır, çünkü taraf avukatla-
rını tanır. Ona göre bir avukat teklif eder. Teklif ettiği kabul görmezse kabul
görecek avukatı arar. Uzlaşma sürecine olumlu kaktı ve teşvikte bulunur. Niye
hakim osun ki. Biraz da meslek onurunu, itibarını artırmayı düşünmemiz ge-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
38 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
maddeye göre yapılacak uzlaşmaya
ilişkin hususlar yönetmelikte belir-
lenir.
Delil ve bilgi toplama
Madde 35 -
Delil ve bilgi toplama
Madde 35/B-
Herhangi bir yargılama başladık-
tan sonra, avukatın mahkemeye ver-
diği dilekçesine ek olarak somut ve
açık şekilde sunduğu delil listesinin
mahkemece onaylanması halinde,
bu listede yer alan ve kendilerinde
bulunan delilleri, ilgili tüm resmi
veya özel kişi, kurum ve kuruluşlar
avukata en kısa sürede temin etmek
ve onaylı bir örneğini vermek zo-
rundadır.
Yargılama işlemleri dışında da,
bu Kanunun ikinci maddesinde be-
lirtilen kurum ve kuruluşlar, avu-
katın vekâleten takip ettiği iş ve
işlemlerde, avukata görevini yerine
getirmek hususunda yardım etmek
ve gerekli bilgileri vekaletname veya
suretini ibraz etmeleri halinde onay-
lı belge örneklerini vermek zorun-
dadırlar.
Bu kanun hükümlerine göre
bilgi veya belge vermekle yükümlü
olduğu halde, avukatın talep ettiği
bilgiyi veya onaylı belge örneğini
vermeyenler hakkında, Türk Ceza
Kanunu’nun 257. maddesi hüküm-
leri uygulanır.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 39
rekmez mi?
3. Fıkrada uzlaşma halinde sadece maktu harç alınacağı, peşin harcın iade
edileceği gibi bir düzenleme var. Amaç uzlaşmayı yaygınlaştırma teşvik ise sa-
dece maktu harçla yetinilmelidir. Nispi harç uygulaması uzlaşma kurumunun
ruhuna aykırıdır. Zaten uygulanmıyor. Hiç uygulanmaz hale gelir. Yanlıştır.
Önceki metinde harç yok. Israrlı olunmalı harç uygulaması ile madde etkisiz-
leştirilmemelidir.
Delil ve bilgi toplama
Madde 35/B-
Tasarının 35/B maddesi 2. fıkrada “..somut ve açık şekilde sunduğu delil
listesinin mahkemece onaylanması halinde..” sözcükleri ile doğrusunu isterse-
niz yanlış bir yöntem önerilmektedir. Avukatın verdiği delil listesinin mahke-
mece onaylanması gibi bir kavram dile getiriliyor. Hukuk Muhakemeleri Usul
yasasında delil onayı gibi bir kurum mu var, yok. Olamaz da. “..somut ve açık
şekilde..” den kasıt ne. Avukat delil dilekçesine bir de somut ve açık delillerim
mi diyecek. En fazla “Hakim tarafından dosyasına havale edilen delil listesi”
olabilir. Gerçekte bu fıkraya hiç de gerek yok. Bir taraftan vesayet kalksın
diyor diğer taraftan da yeni vesayet kurumları üretiyoruz. Kesinlikle yanlıştır.
Çıkarılmalıdır. Bu hali ile avukatı mahkemenin esiri edecek bir düzenleme.
Lütfen, zaten yeteri kadar aşağılanıyoruz, yeni aşağılama fırsat alanlarını kendi
elimizle yaratmaya hakkımız yok. Cezai müeyyidenin bildirilmesi son derece
yerindedir. Her avukatın çantasında avukatlık kanunu taşımak ve taleplerini
yazılı yapma alışkanlığını kazanmak koşulu ile maddeye işlerlik kazandırılır.
40 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
lışmaları sırasında başka bir avukatı
da yetki vermek suretiyle görevlen-
direbilir.
İşin reddi zorunluluğu :
Madde 38 - Avukat;
b) Aynı işte menfaati zıt bir tarafa
avukatlık etmiş veya mütalaa vermiş
olursa,
Avukatın dosya saklaması
ve hapis hakkı:
Madde 39 -
Avukat, kendisine tevdi olunan
evrakı, vekaletin sona ermesinden
itibaren üç yıl süre ile saklamakla
yükümlüdür. Şu kadar ki, evrakın
geri alınması müvekkile yazı ile bil-
dirilmiş olduğu hallerde saklama
yükümlülüğü,bildirme tarihinden
İşin reddi zorunluluğu:
Madde 38 - Avukat;
b) Aynı işte veya aynı anda fark-
lı bir işte, menfaati çatışan taraflara
avukatlık yapmakta veya evvelce
aynı işte avukatlık yapmış ya da mü-
talaa vermişse,
Avukatın evrak saklaması
ve hapis hakkı
Madde 39 -
Avukat, kendisine tevdi olunan
evrakı ve takip ettiği işlere ait dosya-
yı işin sona ermesinden itibaren üç
yıl süre ile saklamakla yükümlüdür.
Şu kadar ki, evrakın geri alınması
müvekkile yazı ile bildirilmiş oldu-
ğu hallerde saklama yükümlülüğü,
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 41
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Avukat, delil ve bilgi toplama ça-
İşin reddi zorunluluğu:
Madde 38 - Avukat;
Tasarının 38/b maddesinde “Aynı işte veya aynı anda farklı işte, menfaati
çatışan taraflara avukatlık yapmakta veya evvelce aynı işte avukatlık yapmış ya
da mütalaa vermişse” düzenlemesi önerilmektedir.
Bu maddede gerçekten değişiklik yapılmalı ve Türkiye Barolar Birliği Di-
siplin Kurulu kararları göz önünde bulundurulmalıdır.
Maddedeki temel sorun aynı işte menfaati zıt taraflara avukatlık değil. So-
run müvekkille eş zamanlı hasım tarafın vekâletnamesinin üstlenilerek üçün-
cü şahıslara karşı dava ve takip yapmak, önceki müvekkilin işini de tama-
men unutmak. Önceki müvekkili tabiri caiz ise satmak. TBB Disiplin Kurulu
“müvekkilin işi ile eş zamanlı olarak hasım taraftan alınan vekâletname kime
karşı kullanılırsa kullanılsın madde kapsamındadır” şeklinde çözüm getirmiş,
içtihadına da ısrarla devam etmiştir. Avukatlık mesleği öncelikle güven mes-
leğidir. Güven avukatlık mesleğinin olmazsa olmazıdır. Güven duygusuna her
ne sebeple olursa olsun zarar verilemez.
Önceki madde metnine “müvekkilin işi ile eş zamanlı olarak hasım taraftan
alınan vekâletname iş bitmeden kullanılamaz.” şeklindeki bir ekleme yeterli-
dir. Önerilen “veya aynı anda farklı işte” de bu kapsamda yorumlanabilir diye-
bilirsiniz. Ancak kesinlikle yeterli değil. Olası tüm tartışmalara son verilmeli,
sündürmeden yoruma kapalı kural konmalıdır.
Avukatın evrak saklaması ve hapis hakkı
Madde 39 -
Tasarının 39. maddesinde önerilen değişiklik yerindedir. Gerçekten de
vekâletin sona ermesi kavramı yersizdir. Avukat birde vekâletten istifa külfe-
tinden kurtarılmalıdır. “İşin sona vermesi” kavramı yeterlidir. Azille de avu-
katın baktığı iş kendisi için bitmiştir. Yerinde bir önerme.
Tasarının 39 maddesi 2. fıkrada “veya yapmış olduğu giderler” denmekte-
dir. Eski yasada öyle idi. Ancak yanlıştır. Avukat yargı giderlerini müvekkilden
almak zorundadır. Yargı giderlerini avukat üstlenemez. Üstlenirse meslektaş-
lar arasında haksız rekabete neden olur. “veya ödemek zorunda kaldığı gider-
42 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Tazminat isteklerinde zamanaşımı:
Madde 40 - (Değişik :
2/5/2001 - 4667/27 md.)
İş sahibi tarafından sözleşmeye
dayanılarak avukata karşı ileri sü-
rülen tazminat istekleri, bu hakkın
doğumunun öğrenildiği tarihten iti-
baren bir yıl ve her halde zararı do-
ğuran olaydan itibaren beş yıl geç-
mekle düşer.
Avukatın vekaletten çekilmesi:
Madde 41 -
Belli bir işi takipten veya savun-
madan isteği ile çekilen avukatın o
işe ait vekalet görevi, durumu mü-
vekkiline tebliğinden itibaren onbeş
gün süre ile devam eder.
sonunda sona erer.
Avukat, ücreti veya ödemiş oldu-
ğu giderler kendisine ödenmedikçe,
elinde bulunan evrakı geri vermekle
yükümlü değildir. Tazminat isteklerinde zamanaşımı:
Madde 40 -
Madde metninde değişiklik ya-
pılmadı.
Avukatın vekaletten çekilmesi:
Madde 41 -
Madde metninde değişiklik ya-
pılmadı.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 43
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
itibaren üç ayın sonunda sona erer.
TBB Değişiklik Önerisi
bildirme tarihinden itibaren üç ayın
ler” şekli ile düzeltilmelidir.
“Mesleki teminat ve sorumluluklar, tazminat istemlerinde zamanaşımı”
Madde 40-
Tasarıda “Tazminat isteklerinde zamanaşımı” başlıklı 40. madde aynen ko-
runmuştur. Oysa bu madde avukatlar hakkındaki tazminat istemleriyle ilgi-
lidir. Yukarıdaki 2. maddedeki açıklamalar ışığında madde başlığı “Mesleki
teminat ve sorumluluklar” olarak değiştirilebilir ve uluslararası uygulama da
göz önünde bulundurularak burada ayrıntılı düzenleme yapılabilir. Yapılma-
lıdır da.
Avukatın vekaletten çekilmesi:
Madde 41 -
Tasarının 41. maddesinde değişiklik önerilmemiş. Oysa uygulamada avu-
katın başını en fazla ağırtan maddelerden biri. “Durumu müvekkile tebliğin-
den itibaren onbeş gün süre ile devam eder” hükmündeki tebliğ başlı başına
bir sorundur. İşten çekilme dilekçesi ister mahkemeden gönderilsin, isterse
avukat kendisi göndersin, avukat tebliğin yapılıp yapılmadığını takip ve mut-
lak usulüne uygun tebliğ yaptırmak zorunda. Tebliğ yapılmadığı sürece dava-
da vekâlet devam ediyor ve avukat öncelikle müvekkile sonra kendisine zarar
vermemek zorunda olduğundan takiple yükümlü.
Maddeye fıkra eklenerek “Bu tebliğler vekâletname varsa vekâletteki ad-
rese, yoksa Mernis adresine gönderilir. Tebliğin yapılmamasından müvekkil
sorumludur.” şeklinde ek yapılmalı, yıllar süren tebliğ ıstırabından avukat
kurtarılmalıdır. 172. maddede tebliğin gönderilmesi yeterli, tebliğin yapılıp
yapılmamasından müvekkil sorumlu. Bu suretle 172. madde ile de uyum sağ-
lanmış olur. Metin kısaltılabilir. Ama mutlak bir çözüm getirilmeli avukat ay-
larca huzursuz yaşamaktan kurtarılmalıdır.
44 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Bir avukatın geçici olarak
görevlendirilmesi:
Madde 42 -
Vekalet görevi, temsil edilen avu-
katın talimatına bağlı olmaksızın, bu
görevi yapan avukatın sorumluluğu
altında yürür. Yapılan işlerin ücreti-
ni, kendisine vekalet olunan avukat
öder. Anlaşmazlık halinde ücretin
miktarı baro yönetim kurulu tara-
fından belirtilir.
Bir avukatın birden fazla bürosu
olamaz. Birlikte çalışan avukatlar
ayrı büro edinemezler. (Ek iki cüm-
le : 2/5/2001 - 4667/29 md.) Avu-
katlık ortaklığı yurt içinde şube aça-
maz. Milletvekilleri, milletvekilliği
süresince avukatlık yapamazlar.
Büro edinme zorunluluğu:
Madde 43 -
Bir avukatın geçici olarak
görevlendirilmesi:
Madde 42 -
Mahkeme giderlerinin karşılan-
masında herhangi bir güçlük yaşan-
dığında, baro başkanınca görevlen-
dirilerek dosyaları devir alan avukat
tarafından bu durum iş sahibine
veya baroya yazılı olarak bildirilir.
İş sahibinin ödeme yükümlülüğü
bulunmadığı ve vekil olunan avukat
tarafından da ödenmesinin imkansız
olması halinde, baro başkanı tarafın-
dan görevlendirilen avukata yaptığı
işlere ilişkin giderler ve ücret, bu
kanunun adli yardım hükümle-
ri çerçevesinde ödenir. Bu konuya
ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte
belirlenir.
Büro edinme zorunluluğu:
Madde 43 -
Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamın-
daki konutlarda avukatlık bürosu
faaliyetleri yapılabilir. Avukatlar ve
avukatlık ortaklıkları işyeri açmak
için ruhsat ve harca tabi değildir.
Bir avukatın ve avukatlık ortak-
lığının birden fazla bürosu olamaz.
Birlikte ya da bir avukatlık ortaklı-
ğı bünyesinde çalışan avukatlar ayrı
büro edinemezler. Bürosunu veya
konutunu değiştiren avukat yeni
adresini bir hafta içinde baroya bil-
dirmek zorundadır.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 45
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Bir avukatın geçici olarak görevlendirilmesi:
Madde 42 -
Tasarının 42. maddesi 4 ve 5. fıkralarında önerilen hususlar doğrudur. An-
cak, tayin edilen avukatın müvekkille ilişkilerinin soğuk olduğu gerçeği kar-
şısında bir de yargı giderlerinin altında ezilmesi doğru değildir. “İş sahibinin
ödeme yükümlülüğü bulunmadığı” gibi bir düzenleme var. Çok tartışma ve
avukatın sorumluluğuna neden olacak bir hüküm. Diyelim ki mahkeme sizi
ödemekle yükümlü olmadığınız halde bilirkişi ücretini ödemekle yükümledi.
Bu maddeye göre ödemeyecek misiniz? Kesin mehil verilmiş ödememekte di-
renemezsiniz. “..avukat tarafından da ödenmesinin imkânsız olması halinde..”
ne anlama geliyor. Hani avukat zorunlu olmadıkça yargı giderlerini ödemeye-
cekti. Bunlar tamamen yanlış.
Mutlak bir düzenleme yapılacaksa adli müzaheret hükümleri doğrudan
uygulanmalı veya adli yardım kapsamında düzenlenmelidir.
Zaten zorunlu olarak pratikte avukata angarya yüklüyorsunuz birde yepye-
ni bir avukatlık görevini ihmal suçu icat etme hakkınız yok.
Büro edinme zorunluluğu:
Madde 43 -
Tasarının 43. maddesinde “Kat mülkiyeti kanunu kapsamındaki konutlar-
da avukatlık bürosu faaliyetleri” kavramı ek olarak düşünülmüş. Uygulama-
dan görüyoruz ki kat mülkiyeti kanunu kapsamında olup da yönetim planın-
da büro olarak kullanılamayacağı öngörülen binalar da da büro açılmakta ve
bina sakinleri ile olumsuz görüntüler yaşanmaktadır. Bu soruna açıklık getiril-
meli “yönetim planında büro olarak kullanılacağı kararlaştırılan kat mülkiyeti
kanunu kapsamındaki konutlarda” düzenlemesi yerinde olur ve mesleğimizi
olumsuz tartışmalardan kurtarır.
Harç sorununa ilişkin düzenleme yerindedir. Sorun para değil. Meslek
onurudur.
Eski metinde olan ve 2/5/2001-4667/29’ da yapılan düzenleme ile ‘..Millet-
vekilleri, milletvekilliği süresince avukatlık yapamazlar.’ hükmü ile millet ve-
killerinin milletvekilliği süresince avukatlık yapmaları yasaklanmıştı. Doğru
olan da bu. Her nasılsa bu hüküm 43/2. maddeden kaldırılmış. Yanlışa tekrar
geri dönülmemeli değişiklik önerisinden vazgeçilmelidir. Amaç milletvekille-
rine rüşvet ise bu hiç kabul edilemez. Meclisteki kavgalar duruşma salonlarına
46 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Avukatlık ortaklığı
Madde 44 -
B) Avukatlık ortaklığı
Avukatlık ortaklığı, aynı baroya
kayıtlı birden çok avukatın bu Ka-
nuna göre mesleklerini yürütmek
için oluşturdukları tüzel kişiliktir.
Avukatlık ortaklığının çalışması
meslek çalışması olup, ticarî sayıl-
maz ve vergilendirme bakımından
şahıs şirketlerine ilişkin hükümler
uygulanır. Avukatlık ortaklığının
adı, bir ya da birkaç ortağın ad ve/
veya soyadlarına (Avukatlık Ortaklı-
ğı) ibaresi eklenerek belirlenir.
Avukatlık Ortaklığı
Madde 44/B-
Avukatlık ortaklığı, aynı baro-
ya kayıtlı birden çok avukatın bu
Kanuna göre mesleki faaliyetlerini
yürütmek için oluşturdukları tüzel
kişiliktir. Avukatlık ortaklığının adı,
bir ya da birkaç ortağın ad veya so-
yadlarına “Avukatlık Ortaklığı” iba-
resi eklenerek belirlenir.
Ücretli çalışan avukatların ücret
hakları
Madde 44/F- Bir avukatlık büro-
sunda veya avukatlık ortaklığında
ücretle çalışan avukatın aylık net üc-
reti, net asgarî ücretin iki katından
az olamaz. Bu ücretin ödenmesin-
den, ücretli avukatı istihdam eden
avukat, birlikte çalışan avukatlar ya
da avukatlık ortaklığı sorumludur.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 47
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
taşınamaz. Adalete siyaset gölgesi yeterince düştü. Biraz daha karartılmasına
barolar öncülük edemez.
“Avukatların birlikte veya avukatlık ortaklığı şeklinde çalışmaları,
ücretli çalışan avukatların haklarıyla, kamu avukatlarının
statü, özlük ve mali hakları ile görev ve sorumlulukları”
Madde 44-
Tasarının 44/A. Maddesi eski metindeki gibi “Avukatlık Bürosu” ibaresini
yinelemektedir. Uygulamadan gördüğümüz o ki “Avukatlık Bürosu” tutma-
mıştır. Avukatlar “Hukuk Bürosu” ibaresini kullanmakta, halkta hukuk bü-
rosu demektedir. Madde başlığı ve metinde “Hukuk Barosu” ibaresini kullan-
makta sakınca yoktur. Yaşayan teamüllere uygun bir uygulama da olur. Hatta
reklam yasağı yönünden yarar da vardır.
Tasarının 44-A–4. fıkrası ile getirilen uyuşmazlıklar hakkındaki çözüm
önerisi yerindedir.
Tasarının 44/B. maddesi Avukatlık ortaklığına kimlik ve kişilik verecek dü-
zenlemeler yerindedir. Ancak ortaklığın vergi sorunu çözülmedikçe ciddi bir
avukatlık ortaklığı kurmak ve yaşatmak da mümkün değil. Vergi sorunu bir
şekilde bu metinde çözümlenmelidir.
Tasarının 44/F maddesinde ücretli çalışan avukatların ücret haklarını dü-
zenlenmektedir. Yeterli değildir. Madde başlığı “Ücretli çalışan avukatların
hakları” olarak düzenlenmeli ve maddeye uzman avukatlık başvurusunda
bulunma ve eğitimlerine katılma hakkı, baro aidatının çalıştıran tarafından
ödeneceği, mesleki sorumluluk sigortasının kim tarafından ödeneceği, ücretli
çalıştığı yer barosuna kayıt zorunluluğu, kişisel müvekkil sahibi olamayacağı
haksız işi aktinin feshi halinde ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili çözümler
dahil, haksız ve yolsuz gördüğü iş teklifini red gibi avukatın bağımsızlığını
doğrudan ilgilendiren hususlar da maddede yer almalı, kapsamlı bir düzen-
leme yapılmalı hatta yönetmelik dahi çıkartılmalı sorun sadece ücret olarak
görülmemelidir. Bu vesile ile hem ücretli çalışan avukata kimlik ve kişilik ver-
miş ve hem de yasal yükümlülükle ücretli avukat çalıştıranı da keyfilikten
uzaklaştırmış olursunuz.
Fransız Avukatlık Kanunu, Macar Avukatlık Kanunu 84 ve devamı madde-
lerde ayrıntılı düzenleme var. Yararlanılabilir.
Tasarıya 44/G maddesi eklenerek “Kamu avukatlarının statü, özlük ve
mali hakları ile görev ve sorumlulukları” başlığı altında düzenleme getirilmeli,
kamu avukatların baro ile ilişkileri dahil özlük hakları konusunda düzenleme
yapılmalı, bu fırsat kaçırılmamalıdır.
48 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
İşlerin stajiyer veya
sekreterle takibi, dava
dosyalarının incelenmesi ve
dosyadan örnek alma:
Madde 46 - (Değişik :
2/5/2001 - 4667/32 md.)
Avukat, işlerini kendi sorumlu-
luğu altındaki stajyeri veya yanında
çalışan sekreteri eliyle de takip etti-
rebilir, fotokopi veya benzeri yollar-
la örnek aldırabilir. Avukatın onan-
masını istemediği örnekler harca
tâbi değildir.
Avukat veya stajyer, vekâletname
olmaksızın dava ve takip dosyalarını
inceleyebilir. Bu inceleme isteğinin
ilgililerce yerine getirilmesi zorun-
ludur. Vekâletname ibraz etmeyen
avukata dosyadaki kağıt veya bel-
gelerin örneği veya fotokopisi veril-
mez.
Avukata çıkar karşılığında
iş getirme :
Madde 48 -
Avukat veya iş sahibi tarafından
vadolunan veya verilen bir ücret
yahut da herhangi bir çıkar karşılı-
ğında avukata iş getirmeye aracılık
edenler ve aracı kullanan avukatlar
altı aydan bir yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır.
İşlerin stajyer veya katiple takibi,
dava dosyalarının incelenmesi
ve dosyadan örnek alma:
Madde 46 -
Avukat, işlerini kendi sorumlulu- ğu altındaki stajyeri veya katibi eliy- le de takip ettirebilir, fotokopi veya benzeri yollarla örnek aldırabilir.
Avukat veya stajyer, vekaletname olmaksızın, dava, takip ve soruştur- ma dosyalarını inceleyebilir. Avuka-
tın veya stajyerin dosya incelemesi için dilekçe vermesi veya bir belge imzalaması istenemez. Bu inceleme isteğinin ilgililerce yerine getirilmesi zorunludur. Vekâletname ibraz et- meyen avukatın kendisine veya staj-
yerine dosyadaki kağıt veya belgele- rin örneği veya fotokopisi verilmez.
Avukatlar UYAP sistemi üzerin- den takip ettikleri dosyalarla ilgili bilgi ve belgelere ücretsiz erişim ve hizmet alma hakkına sahiptir.
Avukata çıkar karşılığında
iş getirme:
Madde 48 -
Avukat veya iş sahibi tarafından
vaat olunan veya verilen bir ücret
yahut da herhangi bir çıkar karşılı-
ğında avukata iş getirmeye aracılık
edenler ve aracı kullanan avukatlar
altı aydan bir yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 49
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Tüm bu eklemelere uygun olarak 44. maddenin başlığı “Avukatların bir-
likte veya avukatlık ortaklığı şeklinde çalışmaları, ücretli çalışan avukatların
haklarıyla, kamu avukatlarının statü, özlük ve mali hakları ile görev ve sorum-
lulukları” olarak düzenlenmelidir. Veya doğrusu ne ise o önerilmelidir.
İşlerin stajyer veya katiple takibi, dava dosyalarının
incelenmesi ve dosyadan örnek alma:
Madde 46 -
Tasarının 46. maddesi olması ve uygulanması gereken şekilde önerilmiş.
Yerinde ve uygulamada meydana çıkan bir kısım tatsızlıklara son verecek
nitelikte. Son fıkra olarak “Bu madde kapsamında avukat stajyerine gerekli
incelemeyi yaptırmayan veya örnek vermeyenler hakkında 5237 Sayılı Türk
Ceza Kanunu’nun 257. maddesinin ilgili hükümleri uygulanır” hükmünün
eklenmesine fayda var.
Avukata çıkar karşılığında iş getirme:
Madde 48 -
Tasarının 48. maddesindeki suçtan zarar gören sıfatıyla baroların dosya-
ya müdahale haklarıyla ilgili düzenleme yerindedir. Gereklidir. Mesleğimizin
kangren hastalıklarından biri. Ne yazık ki gereği gibi takip ve sonuçlandır-
ma da yok. Barolar da kayıtsız. Bu madde ile hiç olmazsa görev sorumlulu-
ğu tahrik edilmiş olur. Özellikle hukuk danışmanlığı maskesi altında tekel
hakkımıza saldıran ekmeğimizi katledenler ve ona aracılık eden avukatlarla
mücadelede olanağı doğar.
Yazarın Değişiklik
Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 50
Bu eylemi yapanlar memur iseler,
verilecek hapis cezası bir yıldan aşa-
ğı olamaz.
Baroya ve avukatlara
ayrılacak yer:
Madde 50 -
Her adalet dairesinde, bölgesin-
de bulunduğu baro için, her mahke-
me salonunda ve icra dairesinde ise
avukatlar için ihtiyaca yetecek nite-
likte yer ayrılması zorunludur.
(Ek : 2/5/2001 - 4667/34 md.)
Ayrıca her cezaevinde ve kolluk bi-
riminde mesleğin onuruna ve öne-
mine uygun bir görüşme yeri ayrılır.
Bu yerlerin bakım ve onarımı ilgisi-
ne göre Adalet ve İçişleri Bakanlıkla-
rınca yaptırılır.
Danışma yapılması uygun
olmıyan yerler:
Bu eylemi yapanlar kamu görev-
lisi iseler, verilecek hapis cezası bir
yıldan aşağı olamaz.
Bu madde hükmüne aykırı ha-
reket edenler hakkında açılan da-
valara barolar veya Türkiye Barolar
Birliği 5271 sayılı Ceza Muhakemesi
Kanunun uyarınca katılma hakkına
sahiptir.
Adalet dairelerinde baroya ve
avukatlara ayrılacak yer:
Madde 50 -
Her adalet dairesinde, bölgesin-
de bulunduğu baro için, her mahke-
me salonunda ve icra dairesinde ise
avukatlar için ihtiyaca yetecek nite-
likte yer ayrılması zorunludur. Her
derecedeki mahkemelerin bahçe ve
otoparklarından avukatlar da, ha-
kim ve savcıların yararlandığı şart-
larla yararlanırlar. Adli ve idari yargı
birimlerinin inşası ve tadilatında o
yer barosunun da genel yapılanma
ve baronun ihtiyaçlarını karşılaya-
cak yer tahsisine yönelik olarak gö-
rüşü alınır.
Ayrıca her cezaevinde ve kolluk
biriminde mesleğin onuruna ve öne-
mine uygun bir görüşme yeri ayrılır.
Bu yerlerin bakım ve onarımı ilgisi-
ne göre Adalet ve İçişleri Bakanlıkla-
rınca yaptırılır.
Danışma Yapılması Uygun
Olmayan Yerler:
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Madde 51 - Madde 51 -
50 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Adalet dairelerinde baroya ve avukatlara ayrılacak yer:
Madde 50 -
Tasarının 50. maddesindeki yargının kırık bacaklı ayaklarından biri olan
ve ısrarla öyle görülmeye çalışılan avukatların ve de baroların kimlik ve kişilik
sorunudur. 1. fıkradaki adli ve idari yargı birimlerinin inşasında o yer barosu-
nun genel yapılanma ve baronun ihtiyaçlarını karşılayacak yer tahsisine ilişkin
baro görüşü alınır.” hükmü yerindedir.
Ancak eksiktir. Özellikle yeni adliye binaları inşasında baroların tamamen
dışlandığı, adliye içinde çile çekmeyen insanların yerleşimde etkin olduğu,
hukuk mahkemelerin ikisi bir katta diğeri başka katta, ceza mahkemeleri ile
icra müdürlüklerinin ile iç içe olduğu yerleşim planlarında avukat şaşkın ör-
dek gibi kattan kata kovalamaca yapmakta, güvenlik sakıncaları da beraberin-
de gelmektedir.
Düzenli bir adliye yerleşkesi ne yazık ki yok. İnanın barolardan görüş alın-
sa sorunların %90’ı çözülür. Avukat da vatandaş da eziyet çekmez. Madde iyi
gerekçelendirilir ve somutlaştırılırsa mutlak kabul görür. Adliyelerin kendi iç
düzenlemeleri ile ilgili yerleşim planında da barolar söz hakkı sahibi olmalı,
en azından görüşleri alınmalıdır. Yeni inşa edilen Kartal Adliyesi bunun en
somut örneğidir Düzensizlik avukatı olduğu kadar vatandaşı da doğrudan et-
kilemektedir. Bu düzenlemede kamu yararı vardır.
Danışma Yapılması Uygun Olmayan Yerler:
Madde 51 -
Tasarının 51/2 maddesindeki “Avukatlık ve hukuki danışma hizmetlerine
Yazarın Değişiklik
Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 52
Avukatlar, baroda yazılı olan bü-
rolarından başka yerlerde, mahke-
me salonunda veya adalet binasının
başka bir yerinde iş sahipleri ile hu-
kuki danışmada bulunmaktan ve iş
kabul etmekten yasaklıdırlar.
Yukarıki fıkra hükmü, avukatın
özel olarak çağrıldığı hallerde uygu-
lanmaz.
Sicil cüzdanları :
Madde 54 -
Levhada yazılı olan her avukatın
bağlı olduğu baroda, Türkiye Baro-
lar Birliğinden gönderilen örneğe
göre düzenlenecek bir sicil cüzdanı
bulunur. Bu cüzdan gizlidir; ancak
sahibi veya vekalet vereceği başka
bir avukat tarafından her zaman gö-
rülebilir ve gerekli not alınabilir.
Uzman avukatlık
Madde 55/A-
Avukatlar, baroda yazılı olan bü-
rolarından başka yerlerde, mahke-
me salonunda veya adalet binasının
başka bir yerinde iş sahipleri ile hu-
kuki danışmada bulunmaktan ve iş
kabul etmekten yasaklıdırlar.
Yukarıdaki fıkra hükmü, mesle-
ğin onuruna ve vakarına zarar ve-
recek ve haksız rekabete yol açacak
şekilde olmamak kaydı ile avukatın
özel olarak çağrıldığı hallerde uygu-
lanmaz. Avukatlık ve hukuki danış-
ma hizmetlerine ilişkin ihale, açık
artırma ve pazarlık gibi usuller ile
hizmet alımı yapılamaz.
Sicil dosyaları:
Madde 54 -
Barolar, Türkiye Barolar
Birliği’nden gönderilen örneğe uy-
gun olarak, levhalarında kayıtlı her
avukat için şahsi sicil dosyası tutar.
Bu dosya gizlidir; ancak dosya
ilgilisi avukat veya onun özel yetki
ile vekil tayin ettiği bir avukat tara-
fından her zaman görülebilir ve dos-
yadan gerekli notlar alınabilir.
Uzman avukatlık
Madde 55/A-
Özel bir alanda bilgi ve tecrübe-
ye sahip olan avukata Türkiye Baro-
lar Birliği tarafından “uzman avukat”
unvanı kullanma yetkisi verilebilir.
Uzmanlık konusunda, yükse-
köğretim mevzuatına uygun olarak
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
hukuk fakültelerinin anabilim dalla- ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 52
ilişkin ihale, açık artıra ve pazarlık gibi usuller ile hizmet alımı yapılamaz”
düzenleme oldukça yerinde ve isabetli bir öneridir. Ancak eksiktir. Kimi kamu
kuruluşları tarafından sözüm ona mülakat sınavları yapılmakta Almanya’ya
giden işçiler gibi avukatların diş muayenesi yapılmaktadır. İşin en acı yönü de
bu mülakat sınavını yapanların hukukçu dahi olmamalarıdır. Rezalete bu ve-
sile ile mutlak çözüm bulunmalıdır. Cezai müeyyide getirmek en doğrusudur.
Son fıkra olarak “aykırı davranışlar halinde TCK 257 uygulanır” düzenlemesi
şarttır. Yoksa istenen sonuç elde edilemez. Önerinin işlevselliği bir şekilde for-
müle edilmek zorundadır.
Sicil dosyaları:
Madde 54 -
Tasarının 54/2 maddesindeki düzenleme yerindedir. Ancak yanlıştır. “dos-
yadan gerekli notlar alınabilir” düzenlemesi yerinde olmamıştır. Dosyayı gör-
me hakkı örnek alma hakkını da kapsar. Bu nedenle avukat bizzat bakıyorsa
kendisine, vekâletname ile bakılıyorsa vekiline istem halinde örnek verilmeli-
dir. Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu içtihadı da bu yöndedir. “dosyadan
örnek alabilir” düzenlemesi yerinde olur.
Uzman avukatlık
Madde 55/A-
Tasarının 55/A maddesi ile uzman avukatlık düzenlenmektedir.
A-Uzman avukatlık unvanı verilmesi ve eğitiminde merkeziyetçi bir sistem
tercihi yapılmıştır. Yani uzman sıfatını vermeye sadece Türkiye Barolar Birliği
verdiği gibi eğitim de sadece Avukatlık Akademisi’nde yapılacak.
Uzman avukatlık kurumunun en detaylı düzenlendiği kanun Alman Avu-
katlık Kanunu’dur. Alman Avukatlık Kanunu 43/c maddesi ile düzenlenen uz-
Yazarın Değişiklik
Önerisi
54 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
rındaki alanlar esas alınır.
Türkiye Barolar Birliği mesleğin
gereklerini dikkate alarak bazı alan-
larda uzmanlık verilmemesi yönün-
de karar alabilir. Bir avukat en fazla
iki alan için uzman avukat unvanını
kullanabilir.
Uzmanlık unvanı almak isteyen
avukatın, meslekte en az on yıllık
kıdeme sahip olması gereklidir. Bu
kıdemin hesabına bu kanunun 4.
Maddesinde yazılı geçen süreler de
dahildir.
Uzmanlık unvanı almak isteyen
avukatın başvurusundan önceki beş
yıl içinde Türkiye Barolar Birliği’nin
ilan etmiş olduğu uzmanlık alanın-
da avukatlık akademisinin düzenle-
yeceği 120 saatlik eğitime tam ola-
rak katılarak, yapılacak sınavlarda
başarı göstermesi, son üç yıl içinde
o alanla ilgili en az üç toplantıya ka-
tılarak sertifika alması ve yine son
üç yıl içinde Türkiye Barolar Birliği
tarafından kabul edilip resmen ilan
edilen hakemli dergilerde en az iki
makale yayınlaması zorunludur.
Belirli bir alanda yüksek lisans,
doktora, doçentlik veya profesörlük
unvanı alanlarla, yurt dışında bu
unvanları alıp Türkiye’de denkliği
tanınanlar, Türkiye Barolar Birliği’ne
uzmanlıklarını gösteren belgeleri
sunmaları sonucu, yukarıdaki fık-
rada belirtilen meslekî kıdem şartı
dışındaki diğer şartlar aranmadan
Türkiye Barolar Birliği’nin uygun
gördüğüne ilişkin Yönetim Kurulu
kararı ile uzman unvanını kullana-
bilirler. Bu kişilerin uzmanlığının
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 55
man avukatlıkla ilgili ayrıntılı bilgi “Uzman Avukatlık Tüzüğü”nde bulunmak-
tadır. Buna göre “uzman avukat” sıfatını taşıma yetkisi avukatın bağlı olduğu
baro tarafından verilmekte, tek başına yeterli olanakları olmayan baroların bir
araya gelerek ortak heyet kararak çalışmalar yapabilecekleri bildirilmekte ve
bu heyetlerin yapılanmaları da düzenlenmektedir.
Bu yapılanmanın en büyük faydası formasyon eğitiminin bütün Barolara
yansıması ve en az 120 saat olarak kabul gören eğitimin bir merkezden yöne-
timinin getireceği güçlüklerin peşinen önlenmesidir. Eğer tasarıda öngörülen
merkezi yapı kabul görürse Anadolu avukatlarının uzman avukat sıfatını al-
maları nerede ise imkânsız hale gelir.
B- 2. fıkrada uzmanlık konusunda Hukuk Fakülteleri ana bilim dallarının
esas alınacağı bildirilmekte, 3 fıkrada Türkiye Barolar Birliği yönetiminin ge-
rekli görmediği bilim dallarında uzman avukatlık verilmemesi yetkisi öneril-
mektedir. Bu yanlıştır.
Gerek Alman Avukatlık Kanunu 43 ve gerekse Alman Uzman Avukatlık
Tüzüğü madde 1’de bu dallar bildirilmiş, İdare Hukuku, Vergi Hukuku, İş
Hukuku, Sosyal Hukuk Aile Hukuku, Ceza Hukuku, İflas Hukuku ve Sigorta
Hukuku gibi dallarda yapılacağı belirtilmiştir. Bunun da yasada bildirilmesin-
de fayda vardır. Belirsizlikle hiçbir yere varılamaz.
C- Tasarıda uzmanlık pratik deneyimlerinin kazanılması gibi bir kavram
yok. Oysa Alman Uzmanlık Tüzüğünü bakarsanız her uzmanlık alanında ör-
neğin İdare Hukuku (30 tanesi yargılamalı 80 olayla ilgili dosya), Vergi Huku-
ku (50 dosya) İş Hukuku (yarısı yargılamalı ya da hukuksal kalıp biçiminde
olmak üzere 100 dosya) Sosyal Hukuk (1/3 ü yargılamalı olmak üzere 60
dosya) Aile Hukuku (1/2 yargılamalı olmak üzere en az 120 dosya) Ceza Hu-
kuku (60 dosya, bunun en az 40’ı yüksek bir mahkeme veya jüri mahkemesi
önünde olmalı), İflas Hukuku (En az 80 dosya) Sigorta Hukuku (en az 10
tanesi yargılamalı 80 dosya) sunmak zorunda olduğunu görürsünüz. Bu dos-
yaların kapsamı ve ağırlık itibariyle birbirinden farklı değerlendirilmeleri de
zarurettir. Avukatlık uygulamadaki başarı ile doğru orantılı olarak kişiyi dalın-
da uzmanlaştırır. 120 saatlik eğitimle uzman olunmaz. Pratikteki deneyimler
uzmanlıkta ölçü olmalıdır.
D-4. fıkrada “yapılacak sınavlarda başarı göstermek” gibi bir ölçü var. Kaç
yazılı sınav yapılacak belli değil. En az üç yazılı sınav şarttır, sayısal olarak da
bildirilmelidir.
E- Avukatlık sınavında mülakatı öngörülüyor. Uzmanlıkta mülakat kav-
ramı dahi yok. Alman uygulamasında var. Ancak kurul dosyalarınızı yeterli
sınav derecelerinizi olumlu görüyorsa mülakat yapmayabiliyor.
F- Kimlerin uzman avukat olabileceği belirtilmelidir. Bu hususta öneride
Yazarın Değişiklik
Önerisi
56 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
tespitinde, diplomasında belirtilen
ya da tez konusunun ait olduğu alan
esas alınır. Hukuk dışındaki alanlar-
da alınan unvanlar, uzman avukat
unvanının kullanılması için yeterli
değildir.
Doçent ve profesörler dışında,
uzman unvanını alanların bu un-
vanları beş yıl süre ile geçerlidir. Beş
yıldan sonra da uzman unvanının
devam etmesini isteyen avukatın,
geçen sürede en az dördü uzmanlık
alanında, ikisi farklı alanlarda olmak
üzere hukukla ilgili toplam altı top-
lantıya katıldığını ve Türkiye Baro-
lar Birliği tarafından resmen kabul
edilmiş ve kabul edildiği ilan edil-
miş olan hakemli dergilerde üç ma-
kale yayınladığını, ayrıca Avukatlık
Akademisi tarafından düzenlenen
eğitimlere en az 40 saat tam olarak
katıldığını belgelemesi gerekir. İlk
başvurusundan sonra, üst üste iki
defa uzman avukat unvanını muha-
faza eden avukat, bu unvanı sürekli
olarak kullanabilir.
Verilen uzmanlık unvanıyla ilgili
gerçek dışı beyanlarda bulunulduğu
veya şartları haiz olmadığı sonradan
anlaşılanların bu unvanları kullan-
maları yasaklanır ve gerekirse hakla-
rında yasal yollara başvurulur.
Uzmanlıkla ilgili başvuruların
değerlendirilmesi, eğitim ve sınav-
ların düzenlenmesi ve uzmanlıkla
ilgili sair hususlar Türkiye Barolar
Birliği tarafından çıkarılacak yönet-
melikte düzenlenir.
Bu maddeye uygun uzmanlık sı-
fatını taşıma hakkı bulunmadığı hal-
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 57
hiçbir açıklık yok. Alman uygulamasında adayın son üç yıl içinde uzmanlık
alanında avukat sıfatıyla ve talimata bağlı olmaksızın çalışması başvurunun
kabulü için ön şart. Kendi adına bürosu olan avukatlar için sorun yok. Ücretli
çalışan avukat bu haktan yararlanacak mı? Avukatlık ortaklığında ortak avu-
kat sıfatı ile çalışan ve bir yerde ortaklık yönetiminin talimatlarına bağlı olan
avukat bu haktan yararlanacak mı, yararlanmayacak mı? Kamuda görev yapan
avukat yararlanacak mı? Kınama cezası olan avukat yönetimde görev alamıyor
ancak işten çıkarma cezası olsa da tasarının bu hali ile uzman olabilecek mi?
şimdiden açıklanmalı, olası karmaşa ve uzmanlıktan beklenen amaca aykırı
istemlerin önüne geçilmelidir. Sadece 10 yıllık kıdem ararsanız sonra çözüm
bulamazsınız. Barolarla avukatları karşı karşıya getirirsiniz.
G- 6. fıkrada yüksek lisans, doktora, doçentlik veya profesörlük unvanı
alanların mesleki kıdem şartı dışında şart aranmadan uzman unvanını alabi-
lecekleri belertilmiştir.
Alman Uzmanlık Tüzüğü madde 2/2 “Uzmanlık alanıyla ilgili teorik bilgi
ve pratik deneyimlerden, lisans eğitiminde ve mesleki deneyimler kazanılan
bilgileri önemli ölçüde aşan bilgi ve deneyimler anlaşılır” sözcükleri uzman-
lığın ne olduğunu “bilgi ve deneyimin” öncelikli olduğunu açıkça tanımlıyor.
Bizi yetiştiren hocalarımızla kesinlikle bir sorunumuz olamaz. Ancak, pra-
tikte bilgi, mesleki deneyim uygulama ile kazanılır. Hukuk bir bilim, avukatlık
ise bir meslek ve sanattır. Bu sanatın inceliklerini de uygulama ile kazanırsınız.
İyi bir profesör olabilir, işin ilmini yapmış olabilirsiniz ama iyi bir avukat ola-
mazsınız. Avukatlık hoca kürsüsünden hitaba benzemez. Avukat iyi bir psi-
kolog, sosyolog, toplum mühendisidir. Bu yetenekleri de ancak ve ancak bire
bir bürosundaki ilişkilerle geliştirir. Toplumun imrenerek baktığı unvanları
yetmiyor mu ki birde karşılıksız uzman avukat sıfatı vereceğiz.
H- Tasarıda önerilen 120 saatlik eğitim uzman sıfatını almak istenilen
hukuk dalında önemlidir. Ancak bir başka eğitim ki hiç akla getirilmemiştir.
Meslekte 10 yıllık deneyim sahibi de olsanız, Doçent, Profesör de olsanız so-
nuçta avukatlık yapacaksınız ne kıdeminiz ne sıfatınız Avukatlık Hukukunu
bildiğiniz anlamına gelmez. Unvan sahiplerinin ise hiç yata yapmaması esastır.
En az 20 saat Avukatlık Hukuku eğitimi ek olarak mutlak konulmalıdır.
I- 7. fıkrada uzman avukatlık unvanını beş yıl süre ile bu haktan yararlana-
cakları, beş yıldan fazla kullanmak isteyenlerin de ek koşulları yerine getirmek
suretiyle devam edecekleri bildirilmiş. Yerinde bir öneri. Mesleki gelişim için
şart. En azında unvanımı aldım yatarım anlayışına son veriyor. Bunun en gü-
zel örneği hakimlerdir. Yargıtay’da gözü olmayan 1. sınıfa ayrılmış hakimlerin
çoğunluğu tabiri caizse mitili serer. Bu düzenleme doğrudur.
İ- Madem uzman avukatlık düzenleniyor. O halde ek madde ile “Meslek
Yazarın Değişiklik
Önerisi
58 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
de uzman sıfatını kullanan avukatlar
hakkında bir yıldan üç yıla kadar
hapis cezası verilir.
Örnek çıkarabilme ve
tebligat yapabilme hakkı:
Madde 56 -
Asıllarının verilmesi kanunda
açıkça gösterilmiyen hallerde avu-
katlar, takibettikleri işlerde, aslı ken-
dilerinde bulunan her türlü kağıt
ve belgelerin örneklerini kendileri
onaylıyarak yargı mercileri ile diğer
adalet dairelerine verebilirler.
(Ek : 2/5/2001 - 4667/36 md.)
Avukatlar veya avukatlık ortaklığı
başkasını tevkil etme yetkisini haiz
oldukları bütün vekâletnamelerini
kapsayacak şekilde bir başka avu-
kata veya avukatlık ortaklığına
vekâletname yerine geçen yetki
belgesi verebilir. Bu yetki belgesi
vekâletname hükmündedir.
Örnek çıkarabilme ve
tebligat yapabilme hakkı:
Madde 56 -
Asıllarının verilmesi kanunda
açıkça gösterilmeyen hallerde
avukatlar, takip ettikleri
işlerde, aslı kendilerinde
bulunan her türlü kağıt ve
belgelerin örneklerini kendileri
onaylayarak yargı mercileri ile
diğer adalet dairelerine, resmi
daire ve kurumlar ile gerçek
ve tüzel kişilere verebilirler.
(Ek: 2/5/2001 - 4667/36 md.)
Avukatlar veya avukatlık ortaklığı başkasını tevkil etme yetkisini haiz
oldukları bütün vekâletnamelerini
kapsayacak şekilde bir başka avu-
kata veya avukatlık ortaklığına
vekâletname yerine geçen yetki
belgesi verebilir. Bu yetki belgesi
vekâletname hükmündedir.Bu yet-
ki belgesi her türlü vergi ve harçtan
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 59
İçi Eğitim”de düzenlenmeli idi. Gerek Alman gerek Fransız uygulamasında
meslek içi eğitim zorunludur. Kanunlarında açıkça yazılıdır. Ayrı düzenleme
de vardır. Katkı payına kadar ayrıntılı düzenleme var. Hukuku bizim kadar
süratle ve torbalarla değişen bir ülke yok. Ne yazık ki bizde meslek içi eğitim
kavramı dahi yok. Barolar yeni çıkan yasalar konusunda toplantılar yapmaya
çalışıyor, çoğunda verdiğiniz otel, uçak paralarını karşılar katılım dahi yok. Bu
vesile ile sorun tüm boyutları ile ele alınmalı ve katkı payları, disiplin uygula-
ması dahil kalıcı çözüm getirilmelidir.
J- Yönetmelikle ayrıntılar hiçbir kuşkuya yer vermeyecek surette çözüm-
lenmelidir.
Merkezi yapılanma asla kabul edilemez. Yurt dışına heyetler göndererek
Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya’daki formasyon eğitimi veren kurumlardaki
“Uzman Avukat” yapılanması, finans kaynakları yerinde incelenmeli, aceleye
getirilmeden ayakları yere basan düzenleme yapılmalıdır.
Örnek çıkarabilme ve tebligat yapabilme hakkı:
Madde 56 -
Tasarının 56/2 maddesindeki “resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel
kişilere verebilirler” eklentisi oldukça yerinde ve avukatları gereksiz tartışma-
lardan kurtaracak içeriktedir. Israrlı olunmalıdır.
Tasarının 56. madde 5. fıkradaki yetki belgesi düzenlemesi vergi ve harç-
tan muafiyetin belirtilmesi dışında öncesindeki gibi. Avukat arkadaşlarımız
yetki belgesini sıradan bir işlem gibi görmekte. Sonuç ta da el bombası gibi
elinde patlamaktadır. Oysa yetki belgesi vekâletname hükmündedir. Avukat-
lık Kanunu 171/3 madde uyarınca vereni de alanı da sorumluluk altına sok-
maktadır. Bu nedenle madde metninde Avukatlık Kanunu 171/3 maddeye atıf
yapmak suretiyle düzenleme yapılmalıdır.
Metinde “Avukatlık Kanunu 171/3 maddedeki koşullarla yetki belgesi ve-
rebilir.” şeklinde ufak bir ekleme yeter. Avukatlar da okur, sorumluluğunu
kavrar boşu boşuna Ağır Ceza Mahkemelerinde sürünmez.
Yazarın Değişiklik
Önerisi
60 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
muaf olup, bu belgeler sadece bu
kanunun 27 inci maddesi uyarınca
vekalet puluna tabidir.
Avukata karşı işlenen suçlar:
Madde 57 -
Görev Sırasında veya yaptığı gö-
revden dolayı avukata karşı işlenen
suçlar hakkında, bu suçların hakim-
lere karşı işlenmesine ilişkin hü-
kümler uygulanır.
Soruşturmaya yetkili
Cumhuriyet Savcısı:
Madde 58 - (Değişik :
23/1/2008-5728/331 md.)
Avukata karşı işlenen suçlar:
Madde 57 -
Bürosu, yargı yerleri, icra daire-
leri, keşif, haciz, muhafaza, satış ma-
halleri ve avukatlık görevi sebebiyle
avukatın bulunduğu sair yerlerdeki
görevi sırasında veya yaptığı görev-
den dolayı avukata veya stajyerine
karşı işlenen suçlar hakkında, bu
suçların hakim ve savcılara karşı iş-
lenmesine ilişkin hükümler uygula-
nır.
Soruşturmaya yetkili
Cumhuriyet savcısı:
Madde 58 -
Avukatların avukatlık veya Tür-
kiye Barolar Birliği ya da baroların
organlarındaki görevlerinden doğan
veya görev sırasında işledikleri suç-
lardan dolayı haklarında soruştur-
ma, avukatın mensubu olduğu ba-
ronun mütalaası da alındıktan sonra
Türkiye Barolar Birliği yönetim ku-
rulunun vereceği izin üzerine suçun
işlendiği yer cumhuriyet savcısı ta-
rafından yapılır.
Avukat yazıhaneleri, konutları
ve motorlu araçları ancak gerekçeli
mahkeme kararı ile ve kararda belir-
tilen olayla ilgili Cumhuriyet savcısı
denetiminde ve baro temsilcisinin
katılımı ile aranabilir.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 61
Avukata karşı işlenen suçlar:
Madde 57 -
Tasarının 57. maddesinde avukata karşı işlenen suçlardaki geniş düzen-
leme yerinde. Ancak bilindiği üzere TCK 6/1-c ile kamu görevlisi, 6-1-d ile
de yargı görevlisi tanımlaması yapıldı. Bu tanımlamalar gereği avukatlar da
sonuçta yargı görevlisi kapsamında. Dolayısıyla memura mahsus suçlardan da
haklarında takibat yapılmaya başlandı. Zimmet gibi. Bu değişikliğin maddeye
etkisi Ceza Hukukçuları ile tartışılmalı, gerekiyorsa yeni metin önerilmelidir.
Soruşturmaya yetkili Cumhuriyet savcısı:
Madde 58 -
Tasarının 58. maddesindeki düzenleme ile avukatların görev suçları ile il-
gili düzenleme yerinde. Ancak geçmesi mümkün olmayan bir öneri. Bu tür
düzenleme diğerlerini de etkiler. Bu iyi düşünülmeli. Kabul ettik ki geçti. Şim-
diki düzenlemede Cumhuriyet savcısı avukata dahi haber vermeden bakanlık-
tan soruşturma izni istiyor. Oysa tasarıda soruşturma izni istenen bu aşamada
“Mensubu bulunduğu baronun mütalaası da alındıktan sonra” ne oluyor. Bu
mütalaanın ne gereği var. Belki soruşturma izni dahi verilmeyecek, avukatı
barosu yönetimine ihbar etmiş olmuyor musunuz? Bu düzenleme özellikle
küçük barolarda sıkıntı yaratmaz mı? İyi düşünülmeli. Dimyata pirince gidi-
lirken evdeki bulgurdan da olunmamalı. Yerel barolar avukatlarla karşı karşı-
ya getirilmemelidir.
Tasarının 58/3. maddede “araçları” eklemesi yerindedir. Uygulamadaki tar-
tışmalara son verir.
Tasarının 58/4 madde Ağır Ceza Mahkemesi’nin görev alanına giren bir
suçtan dolayı suçüstü hali dışında avukatın “üzeri ve çantası aranamaz” dü-
zenlemesi yanlıştır. Ağır Ceza Mahkemesi’nin görev alanına giren suç üst hali
de olsa, avukatın bürosu, konutu, aracı laüsel aranamaz. Bu avukatın büro-
sunda sakladığı üçüncü kişilere ait sır yok mu? Mutlak var. Masuniyet karinesi
62 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
alanına giren bir suçtan dolayı su-
çüstü hali dışında avukatın üzeri ve
çantası, aranamaz, sorguya çekile-
mez.
Kovuşturma izni, son
soruşturmanın açılması kararı ve
duruşmanın yapılacağı mahkeme:
Madde 59 -
Cumhuriyet Savcısı beş gün için-
de, iddianamesini düzenliyerek dos-
yayı son soruşturmanın açılmasına
veya açılmasına yer olmadığına ka-
rar verilmek üzere ağır ceza mahke-
mesine verir.
Avukatlığın sürekli olarak
başka bölgede yapılması:
Madde 67 -
Bir avukat, levhasında yazılı bu-
lunduğu baro bölgesi dışında sürek-
li olarak avukatlık eder veya disiplin
cezası gerektiren bir eylemde bulu-
nursa, o yer barosu yönetim kurulu
tarafından bu konuda düzenlenecek
tutanak, gereken işlem yapılmak
üzere, avukatın levhasında yazılı ol-
duğu baroya gönderilir.
Kovuşturma izni, son
soruşturmanın açılması kararı ve
duruşmanın yapılacağı mahkeme:
Madde 59 -
Cumhuriyet Savcısı beş gün
içinde, iddianamesini düzenleyerek
dosyayı son soruşturmanın açılma-
sına veya açılmasına yer olmadığına
karar verilmek üzere ağır ceza mah-
kemesine verir.
İddianamenin bir örneği, Ceza
Muhakemesi Kanununun hüküm-
leri uyarınca, hakkında kovuşturma
yapılan avukata tebliğ olunur.
Avukatlığın sürekli olarak
başka bölgede yapılması:
Madde 67 -
Bir avukat, levhasında yazılı bu-
lunduğu baro bölgesi dışında sürekli
olarak avukatlık yapar veya disiplin
cezası gerektiren bir eylemde bulu-
nursa, o yer barosu yönetim kurulu
tarafından bu konuda düzenlenecek
tutanak, gereken işlem yapılmak
üzere avukatın levhasında yazılı ol-
duğu baroya gönderilir.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 63
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Ağır ceza mahkemesinin görev
göz önünde bulundurulmalı henüz bu aşamada avukat unvanını taşıyan mes-
lektaş suç ağır cezalık ta olsa korunmalıdır. O halde keyfiliğin önüne mutlak
geçilmelidir. Unutmayın ki siyasi irade bu düzenlemeyi bizi çok sevdiği için
değil, AİHM kararları sonucu zorunlu olarak yaptı. O halde en ufak bir geçit
açtırmamak da bizim görevimiz.
Kovuşturma izni, son soruşturmanın açılması kararı
ve duruşmanın yapılacağı mahkeme:
Madde 59 -
Tasarının 59. maddede hayali ve kabul ettirilmesi mümkün değil. Yukarı-
daki endişeler burada da geçerli.
Ancak gerek eski halinde gerekse yeni halinde 59/2 ve 59/3 de “iddianame”
sözcüğü vardır. Bu iddianame gerçek bir iddianame değildir. Bir yerde fezle-
ke gibi bir şey. Avukatların çoğu bu iddianame ile daha doğrusu fezleke ile
soruşturmaya başlayan Ağır Ceza Mahkemesi’nin eskiden olduğu gibi sorgu
hakimliği görevi yaptığının fakında dahi değil. Bu aşamada bitmiş bir şey yok.
Ağır Ceza Mahkemesi olayı en ince boyutlarına kadar araştıracak. İddianame
o nedenle tebliğ ediliyor. Bu tebliğle savunma delillerimizi verme hakkımız
başlıyor. Ondan sonra toplanan delillere göre varsa suç mahkeme iddianame
ile dava açıyor. İşte bu iddianame gerçek anlamda iddianamedir ve kabul edil-
medikçe kovuşturma başlamaz.
Bu nedenle metindeki “İddianame” sözcüğü çıkarılmalı “…fezleke düzen-
lenerek…” gibi bir düzenleme yapılmalı “…fezleke tebliğ edilir.” denmeli veya
“ön soruşturma raporu” da denebilir. Ceza hukukçularından görüş alınıp doğ-
ru terim ne ise o konmalıdır.
Avukatlığın sürekli olarak başka bölgede yapılması:
Madde 67 -
Tasarının 67. maddesi eskisi gibi. Madde sonucu itibarıyla topu taca atma
gibi. Özellikle kayıtlı olduğu baro bölgesi dışında sürekli avukatlık yapanları
ödüllendirir bir düzenleme. Bu avukatlar mutlak surette ceza tayini ile tehdit
edilmeli cezada kanunda saptanmalıdır. Ancak bu suretle sonuç alınabilir.
Tasarıya “Kayıtlı olduğu Baro bölgesi dışında sürekli avukatlık yapanlar
hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulur. Avukat bir
yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde bir öneri ile gerçek
bir çözüm getirilebilir.
64 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Baroların kuruluş ve nitelikleri:
Madde 76 - (Değişik birinci
fıkra: 2/5/2001 - 4667/46 md.)
Görevlerin parasız oluşu ve bir
kişide birleşemiyecek görevler:
Madde 78 -
Baro başkanlığı, başkanlık diva-
nı, yönetim, denetleme ve disiplin
kurulları üyelikleri ile baro menfa-
atlerini gözetme, temsil ve savunma
hususunda avukatlara verilen işler
ücretsiz görülür.
Yolculuk ve ikamet giderleriyle
diğer zaruri giderler baro kasasın-
dan ödenir.
Görevleri:
Madde 81 -
Baroların kuruluş ve nitelikleri:
Madde 76 -
..yargının kurucu unsurlarından
olan savunmanın kamu kurumu ni-
teliğindeki bağımsız kuruluşlarıdır.
Barolar birinci fıkrada belirtilen
görevleri çerçevesinde dava açma ve
açılan her türlü davaya katılma hak-
kına sahiptirler.
Görevlerin parasız oluşu ve bir
kişide birleşemeyecek görevler:
Madde 78 -
Baro başkanlığı, başkanlık diva-
nı, yönetim, denetleme ve disiplin
kurulları üyelikleri ile baro menfa-
atlerini gözetme, temsil ve savunma
hususunda avukatlara verilen işler
ücretsiz görülür.
Yolculuk ve ikamet giderleriyle
diğer zaruri giderler baro kasasın-
dan ödenir.
Görevleri:
Madde 81 -
9. Her yıl staja kabul edilecek
stajyer sayısını, baroda kayıtlı olan
avukat sayısı 5.000’i aşanlarda baro
levhasına kayıtlı avukat sayısının %
5‘ini, diğer barolarda ise %10’unu
geçmemek üzere belirlemek,
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 65
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
Levhadan silinmeyi
gerektiren haller:
Madde 72 -
TBB Değişiklik Önerisi
Levhadan silinmeyi
gerektiren haller:
Madde 72 -
Levhadan silinmeyi gerektiren haller:
Madde 72 -
Tasarının 72. ek olarak konacak bir madde ile “Mesleki Sorumluluk Sigor-
tası” avukatlığa kabul şartı olarak konulmamış ise mutlak eklenmelidir.
Baroların kuruluş ve nitelikleri:
Madde 76 -
Tasarının 76. maddesindeki eklemeler önemli ve yerindedir.
Görevlerin parasız oluşu ve bir kişide birleşemeyecek görevler:
Madde 78 -
Tasarının 78. maddesinde eskiden olduğu gibi Baro Başkanlığı, başkanlık
divanı gibi hizmetlerin ücretsiz olduğu tekrarlanmıştır. Özellikle büyük illeri-
mizde Baro Başkanlığı ve divan üyeliği namusu ile yaparsanız zamanın tümü-
nü alan onursal görev. Ancak bu görevlerde olanların bir noktada ekonomik
sıkıntı çekmemesi gerçeği de var. Sorun tartışılmalı makul huzur hakkı öden-
tileri ile çözüm aranmalıdır. Genel Kurullarda sorun utanmaya gelerek çözüm
bulmuyor. Bunu her Genel Kurul’da yaşıyoruz. Yasada düzenlenmesine hiçbir
engel yoktur.
Görevleri:
Madde 81 -
Tasarının 81/9 maddesinde staja kabul edilecek adaylarla ilgili yerel kı-
sıtlama ölçütleri var. Olumlu bir düzenleme. Ancak ayrı orantı doğrumudur
bilemem. Gerekçe veya varsa örnek açıklanmalı olası tartışmalara zemin yara-
tılmamalıdır.
66 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Yönetim Kurulunun görev süresi
iki yıldır. Süresi dolan Yönetim Ku-
ruluna mensup üyeler yeniden seçi-
lebilirler.
Yönetim kurulunun görevleri:
Madde 95 -
8. Baro adına menkul ve gayri-
menkul almak, satmak, ipotek et-
mek ve bu mallar üzerinde her türlü
ayni haklar tesis eylemek ve kaldır-
mak, bu hususlarda baro başkanına
özel yetki vermek,
V - Baro disiplin kurulu:
Kuruluşu:
Madde 103 -
Disiplin kurulu, avukat sayısı iki
Yönetim Kurulunun görev süresi
(dört) yıldır. Süresi dolan Yönetim
Kurulu üyeleri yeniden seçilebilirler.
Yönetim kurulunun görevleri:
Madde 95 -
8. Baro adına menkul ve gayri-
menkul almak, satmak, ipotek et-
mek ve bu mallar üzerinde her türlü
ayni haklar tesis eylemek ve kal-
dırmak, gerektiği taktirde baronun
amaçlarına hizmet edecek faaliyet
alanlarında iktisadi işletmeler kurup
işletmek, belirtilen hususlarda baro
başkanına özel yetki vermek,
V - Baro disiplin kurulu:
Kuruluşu:
Madde 103 -
Disiplin kurulu, avukat sayısı iki
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 67
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
Seçim dönemi:
Madde 91 - (Değişik:
14/11/1984 - 3079/1 md.)
TBB Değişiklik Önerisi
Seçim dönemi:
Madde 91 - (Değişik:
14/11/1984 - 3079/1 md.)
Seçim dönemi:
Madde 91 - (Değişik: 14/11/1984 - 3079/1 md.)
Tasarının 91. maddesinde yönetim kurulu üyelerinin görev süresi 2 yıldan
4 yıla çıkarılması önerisi var. Baro başkanlığı ve disiplin kurulu ile Türkiye
Barolar Birliği delegeleri için de ay dört yıla çıkartma öneriliyor.
Alman Avukatlık Kanunu’nda da bu süre 4 yıl ancak yönetimin yarısı iki
yılda bir yenileniyor. Fransız Avukatlık Kanunu’nda süre 3 yıl. Ancak yöneti-
min 1/3 ü her yıl yenileniyor. Norveç Avukatlık Kanunu’nda Başkan ve Yöne-
timin görev süresi 2 yıl. Macar Avukatlık Kanunu’nda da 2 yıl.
Görüldüğü üzere süre uzadıkça yönetimin yapılanmasında iki yıl, her iki
yılda bir yönetimin yarısının gibi yönetime aktivite getirecek çözümler aranı-
yor. Gerçekte de doğru olan budur. 2 yıllık süre az gibi gelebilir.. Başarılı ve
kendisini baronuza kabul ettirmiş bir başkansanız yeni seçimi de kazanıyor,
iki yıllık sürede çalışmaları ile tanıdığınız yönetim kurulu üyelerini de yeni-
leme şansını yakalıyorsunuz. İki yıllık süre aynı zamanda Baro içi dinamikle-
rin de gelişimine, proje üretilmesine ve hayata geçirilmesine katkı veriyor. İyi
düşünülmelidir. Dört yıllık süre fazla uzundur. Başarısız bir baro başkanı ve
yönetimini hiçbir baro dört yıl taşıyamaz. Dinamizmi de bitirir. İyi düşünül-
meli, tartışılmalıdır.
Yönetim kurulunun görevleri:
Madde 95 -
Tasarının 95/8. Maddesinde ve 121/5 maddede “…gerektiği takdirde ba-
ronun amaçlarına hizmet edecek faaliyet alanlarında iktisadi işletme kurup
işletmek” gibi bir yeni düzenleme var. Ne Barolar nede Türkiye Barolar Birliği
ticarethane değildir. Fazla ticaret hevesi de bizi sendikalara çevirir. Asli işlev-
lerinizi unutursunuz. Her ne olursa olsun ticaret avukata yasak, kurumuna
serbest olamaz. İyi etüd edilmeli faydası zararı tartışılmalıdır.
V - Baro disiplin kurulu:
Kuruluşu:
Madde 103 -
Tasarının 103/1 maddesinde levhaya kayıtlı avukat sayısı onbinden faz-
68 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
üyeden kurulur. Her baroda disiplin
kuruluna üç de yedek üye seçilir.
Disiplin cezaları:
Madde 135 -
3. (Değişik: 22/1/1986 -
3256/23 md.) Onbin liradan yüzel-
libin liraya kadar para cezası.
Cezaların uygulanma şekli:
Madde 136 -
Bu kanunun avukatların hak ve
ödevleri ile ilgili altıncı kısmında ya-
zılı esaslara uymıyanlar hakkında ilk
defasında en az kınama, tekrarında,
davranışın ağırlığına göre, para veya
işten çıkarma cezası ve 5 inci mad-
denin (a) bendinde yazılı bir suçtan
kesin olarak hüküm giyme halinde
meslekten çıkarma cezası uygulanır.
5 üyeden , avukat sayısı on binden
fazla olan barolarda her on bin avu-
kat için ayrıca 5 üyeden oluşan di-
siplin kurulu kurulur.
Barolarda her disiplin kurulu
için asıl üye sayısı kadar yedek üye
seçilir.
Birden fazla disiplin kurulu olan
barolarda, disiplin kurularının iş
bölümü, çalışma şekli, sekretarya
hizmetleri, benzer olaylarda kararlar
arasında oluşabilecek aykırılıkların
giderilmesi ve sair ilgili hususlar
baro genel kurulunun kabulü ile
yürürlüğe girecek iç yönetmelikte
düzenlenir.
Disiplin cezaları:
Madde 135 -
3. Para cezası: Disiplin suçuna
konu teşkil eden eylem tarihindeki
yıllık baro keseneğinin beş katından
az, on katından fazla olamaz.
Cezaların uygulanma şekli:
Madde 136 -
Bu kanunun avukatların hak ve
ödevleri ile ilgili altıncı kısmında
yazılı esaslara uymayanlar hakkında
ilk defasında en az kınama, tekrarın-
da, davranışın ağırlığına göre, para
veya işten çıkarma cezası ve 5 inci
maddenin (a) bendinde yazılı bir
suçtan kesin olarak hüküm giyme
halinde meslekten çıkarma cezası
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 69
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
yüz elliye kadar olan barolarda 3,
iki yüz elliden fazla olan barolarda 5
TBB Değişiklik Önerisi
yüz elliye kadar olan barolarda 3,
iki yüz elliden fazla olan barolarda
la olan barolarda her on bin için yeni bir disiplin kurulu kurulmakta ve di-
ğer sorunların yönetmelikle çözümlenmesi önerilmektedir. Yanlıştır. Yargıtay
daireleri arasındaki görüş farklılıklarının sonuçlarını yaşamayan avukat yok.
Disiplinin amacı ortak uygulama ile meslek etik değerlerini korumaktır. Di-
siplin kurullarının temel sorunu sekreterya ve finansman sorunudur. Özellikle
kurumlaşma sağlanmalı, meslekte geçmiş deneyimi olan avukatların Türkiye
Barolar Birliği’nce düzenlenecek eğitimle avukatlık hukuku konusunda eği-
tilerek katkıları sağlanmalı bu avukatlar rapor sunar sunmalı kurul üyeleri
de önlerine gelen dosyayla karar vermelidir. Sorun yeni kurul sorunu değil,
kurumlaşmama sorunudur. Kanuna veya Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’ne
madde konularak, sekretarya, raportör üye ve bunların finansmanı sorununu
yönetimin takdirine bırakmadan çözümlenmeli, uygulamada birlik ilkesi alsa
göz ardı edilmemelidir.
Disiplin cezaları:
Madde 135 -
Tasarının 135/3 maddesinde öngörülen para cezasının tespiti yönündeki
öneri yerinde ve kolay bir hesap yöntemidir. Olumludur. Miktar tartışılabilir.
Para cezasından amaç baroya gelir elde etmek değildir.
Cezaların uygulanma şekli:
Madde 136 -
Tasarının 136/1 maddesinde değişiklik önerilmemiştir.
A-Oysa hepimiz biliyoruz ki Avukatlık Sözleşmesi başlıklı onbirinci kısım-
da bildirilen kanuna aykırı ücret sözleşmesi düzenleme, hapis hakkı, davanın
sonuna kadar takibi, müteselsil sorumluluk gibi hususlar doğrudan avukatlık
mesleğinin kamudaki itibarı, meleğe olan güvenle ile ilgili yükümlülüklerdir.
Disiplin cezasının tayin ve takdirinde eşit davranmak ve aynı fiile
Türkiye’nin her yerinde ayrı ceza tayini ile olmaz. Hapis hakkını usulsüz kul-
lanana, işini takip etmeyene, kararı temyiz etmeyerek hak kaybına sebebiyet
verene uyarma vererek mesleğin itibarı ile oynanmamalı kamu vicdanı tatmin
70 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
gerektiren davranışta bulunan avu-
kata her yeni suçu için bir öncekin-
den daha ağır ceza uygulanır.
Savunma hakkı:
Madde 137 -
Avukatlar hakkında yapılacak
kovuşturmalarda, isnat olunan hu-
susun avukata açıkça ve yazılı ola-
rak bildirilmesi, yazılı savunmasının
istenmesi ve bu savunma için en az
on günlük bir süre tanınması zorun-
ludur.
veya daha çok defa disiplin cezasını
gerektiren davranışta bulunan avu-
kata her yeni suçu için bir öncekin-
den daha ağır ceza uygulanır.
Savunma hakkı:
Madde 137 -
Avukatlar hakkında yapılacak
soruşturma ve kovuşturmalarda, is-
nat olunan hususun avukata açıkça
ve yazılı olarak bildirilmesi, yazılı
savunmasının istenmesi ve bu sa-
vunma için en az on günlük bir süre
tanınması zorunludur.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 71
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
Beş yıllık bir dönem içinde iki
veya daha çok defa disiplin cezasını
TBB Değişiklik Önerisi
uygulanır.
Beş yıllık bir dönem içinde iki
edilmelidir. Maddeye “...avukatlık sözleşmesi başlıklı onbirinci kısımda yazılı
…” eklenmesi yapılmalıdır.
B- 135-2 madde de maalesef baş ağrısı bir düzenleme. Türkiye Barolar
Birliği Disiplin Kurulu kararlarından da görüleceği üzere madde çoğunlukla
Meslek Kurallarına aykırılıkta uygulanmaktadır. Bu madde meslek kuralları-
na uymayan avukatı suça teşvik ve ödüllendirme maddesidir. “Beş yıllık bir
dönemde iki veya daha çok defa” düzenlemesi yanlıştır. Adam meslektaşına
sövmeyi, işini elinden almayı adet edinecek sizde en az iki kez veya daha
fazla olmasını bekleyeceksiniz ki bir üst ceza veresiniz. Bu anlayışla mesle-
ği yüceltemezsiniz. Avrupa da bu gün avukatlar saygın ve her gittikleri yer-
de ceket iliklenerek karşılanarak itibar görüyorsa bu tavizsiz yapılan disiplin
uygulamasının sonucudur. Hudut kapılarında polis pasaportunuzda avukat
yazdığını görünce size saygıda kusur etmiyor. Bu düzenleme mutlak elden
geçirilmeli, amaca uygun bir düzenleme yapılmalıdır.
Savunma hakkı:
Madde 137 -
Avukatlık Kanunu 137. maddede değişiklik önerilmemiştir. Madde 137,
“Avukatlar hakkında yapılacak kovuşturmalarda, isnat olunan hususun avu-
kata açıkça ve yazılı olarak bildirilmesi, yazılı savunmasının istenmesi ve bu
savunma için en az on günlük bir süre tanınması zorunludur.” hükmünü
amirdir.
Madde gereği baro başkanı her şikâyet dilekçesi hakkında savunma iste-
mek zorunda kalmaktadır. Oysa Avukatlık Kanunu 58. maddedeki uygula-
maya uygun bir düzenleme önerilmek zorundadır. Şikâyetin haksız, avukatı
taciz amacıyla yapıldığının açıkça anlaşıldığı hallerde savunma istenmeden
dilekçeyi ret hakkı baro başkanına tanınmalıdır. Bu tür kararlara Cumhuriyet
savcısının itiraz hakkı da tanınarak soruna çözüm getirilebilir.
“Şikâyetin haksız, avukatı taciz amacıyla yapıldığının açıkça anlaşıldığı
hallerde baro başkanı savunma istemeden şikâyetin reddine karar verebilir.
Cumhuriyet savcının itirazı halinde savunma istenerek soruşturma açılmak
zorundadır.” şeklinde ek madde düzenlenmeli, avukat kötü niyetli taciz amaç-
lı şikâyetlerden haberi dahi olmadan korunmalıdır. Bu yetkinin aynı zamanda
baroların kimlik sorunu olduğu da asla unutulmamalı, ısrarlı olunmalıdır.
72 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Baroya yazılmadan önceki ve
meslekten ayrıldıktan sonraki
eylem ve davranışlar:
Madde 138 - (Değişik birinci
fıkra: 2/5/2001 - 4667/67 md.)
Baro levhasına kabul ve yazıl-
madan önceki eylem ve davranışlar,
meslekten çıkarma cezasını gerek-
tirmedikçe disiplin kovuşturmasına
konu olamaz. Staj dönemi bu hük-
mün dışındadır.
Kovuşturma yetkisi ve eksik
üyelerin tamamlanması:
Madde 139 -
Kovuşturmanın dayandığı şika-
yet veya ihbarın vaki olduğu yahut
Cumhuriyet savcısının kovuştur-
ma isteğinde bulunduğu veya ko-
vuşturmaya esas teşkil eden eylem
veya davranışın re’sen haber alındığı
tarihte avukat hangi baronun lev-
hasında yazılı ise, disiplin kovuş-
turmasına karar verme ve kovuştur-
mayı yürütme yetkisi o baroya aittir.
Disiplin kovuşturmasının açılması:
Madde 141 -
Yönetim kurulu, ivedilikle ve her
halde ihbar, şikayet veya istek tari-
hinden itibaren en çok bir yıl içinde
disiplin kovuşturması hakkında bir
karar vermeye mecburdur.
Baroya yazılmadan önceki ve
meslekten ayrıldıktan sonraki
eylem ve davranışlar:
Madde 138 - (Değişik birinci
fıkra: 2/5/2001 - 4667/67 md.)
Baro levhasına kabul ve yazıl-
madan önceki eylem ve davranışlar,
meslekten çıkarma cezasını gerek-
tirmedikçe disiplin soruşturma ve
kovuşturmasına konu olamaz. Staj
dönemi bu hükmün dışındadır.
Soruşturma ve Kovuşturma yetkisi
ve eksik üyelerin tamamlanması:
Madde 139 -
Soruşturmanın dayandığı şika-
yet veya ihbarın vaki olduğu yahut
Cumhuriyet savcısının soruştur-
ma isteğinde bulunduğu veya so-
ruşturmaya esas teşkil eden eylem
veya davranışın re’sen haber alın-
dığı tarihte avukat hangi baronun
levhasında yazılı ise, soruşturmayı
yapmak ve disiplin kovuşturmasına
karar verme ve kovuşturmayı yürüt-
me yetkisi o baroya aittir. Disiplin kovuşturmasının açılması:
Madde 141 -
Yönetim kurulu, ivedilikle ve her
halde ihbar, şikayet veya istek tari-
hinden itibaren en çok bir yıl içinde
soruşturmayı tamamlayarak disiplin
kovuşturması hakkında bir karar
vermeye mecburdur.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 73
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
Baroya yazılmadan önceki ve meslekten ayrıldıktan
sonraki eylem ve davranışlar:
Madde 138 - (Değişik birinci fıkra: 2/5/2001 - 4667/67 md.)
Tasarının 138/1 ve 2 fıkralarında eklenen “soruşturma” terimi çok yerinde.
Zaten uygulanıyordu ama kavram kargaşasına son verir.
Soruşturma ve Kovuşturma yetkisi ve eksik üyelerin tamamlanması:
Madde 139 -
Tasarının 139. Madde başlığı ve 1 ve 2 fıkralarında eklenen “soruşturma”
terimi çok yerinde. Zaten uygulanıyordu ama kavram kargaşasına son verir.
Disiplin kovuşturmasının açılması:
Madde 141 -
Tasarının 141/2. maddesindeki “en çok bir yıl içinde soruşturmayı tamam-
layarak disiplin disiplin kovuşturması hakkında bir karar vermeye mecbur-
dur” hükmüne öngörülen bir yıllık süre gerek TBB Disiplin Kurulu gerekse
Danıştay kararlarında zamanaşımı veya hak düşürücü süre olarak kabul gör-
memekte “soruşturmanın ivedilikle bitirilmesini öngören hedef süre” olarak
yorumlamaktadır. Uygulamada zamanaşımı veya hak düşürücü olarak yorum-
lanarak hak kayıplarına neden olmaktadır. “bir yıllık hedef sürede” denebi-
lir veya başka bir şekilde formüle edilir. “disiplin kovuşturması hakkında bir
74 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Disiplin kovuşturmasına yer
olmadığına dair kararlara itiraz:
Madde 142 -
Disiplin kurulunda duruşma:
Madde 144 - (Değişik:
22/1/1986 - 3256/25 md.)
(Değişik birinci fıkra : 2/5/2001
- 4667/144 md.) Disiplin kovuştur- ması açılmasına karar verilen hal-
lerde, yönetim kurulunun iletmesi
üzerine, disiplin kurulu, inceleme-
sini evrak üzerinde yapar. Disiplin
Disiplin kovuşturmasına yer
olmadığına dair kararlara itiraz:
Madde 142 -
Baro yönetim kurulunun, di-
siplin kovuşturmasına yer olma-
dığına dair kararlarına karşı, tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün içinde
şikayetçi veya Cumhuriyet savcısı
tarafından Türkiye Barolar Birliği
Yönetim Kuruluna itiraz olunabilir.
İtirazlar kovuşturmaya yer olmadığı
kararını veren baro aracılığı ile veya
doğrudan Türkiye Barolar Birliği’ne
yapılır. İtiraz dilekçesinin baro veya
Türkiye Barolar Birliği’nin evrak
kaydına girdiği tarihte itiraz yapıl-
mış sayılır, postadaki gecikmeler
itiraz süresini durdurmaz. Kovuş-
turmaya yer olmadığına ilişkin ka-
rarlarda itiraz dilekçelerinin verile-
ceği yerler ve süreleri yazılır.
Disiplin kurulunda duruşma:
Madde 144 -
Madde metninde değişiklik ya-
pılmadı.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 75
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
karar verme” deki diplin kovuşturması sözcüğü de yanlıştır. Çünkü yönetim
kurulu bir anlamda Cumhuriyet savcısı gibi soruşturma yapmakta disiplin
kovuşturması açılmasına veya disiplin kovuşturmasına gerek olmadığına ka-
rar vermekte, soruşturma yapmaktadır. Bu nedenle doğru tanım “soruşturma
hakkında” olmalıdır.
Disiplin kovuşturmasına yer olmadığına dair kararlara itiraz:
Madde 142 -
Tasarının 142. maddesinde “İtiraz dilekçesinin baro Türkiye Barolar
Birliği’nin evrak kaydına girdiği tarihte itiraz yapılmış sayılır, postadaki gecik-
meler itiraz süresini durdurmaz” eklemesi yapılmıştır. Yerinde ancak hepimiz
biliyoruz ki bu yöntem hak kayıplarına neden olmaktadır. Avrupa İnsan Hak-
ları Mahkemesi doğru yöntemle postaya veriliş tarihini davanın açılış tarihi-
ni olarak kabul etmektedir. Baroların da insan haklarının temel savunucusu
görevlisi olarak kabul edildiğinde sorun kökünden çözümlenir. Aynı sorun
baro disiplin kurulu kararlarına itirazda var. TBB Disiplin Kurulu her sene
süreden en az 50 dosya reddediyorsa çoğunluğu avukatlara ait olmak üzere
hemen hepsinde itiraz dilekçesinin son gün postaya verilmesi gerçeği vardır.
“evrak kaydına girdiği veya iadeli taahhütlü mektupla postaya verildiği tarihte
itiraz yapılmış sayılır.” eklemesinin yapılması doğru ve bir hukuk kurumuna
yakışan olur.
Disiplin kurulunda duruşma:
Madde 144 -
Tasarının 144. maddesi aynen korunmuştur. 144/1’in sonuna “disiplin ko-
vuşturmasına konu eylem avukatlık kanunu 6. kısım ile 11. kısımdaki husus-
larla ilgili ise avukat hakkında ceza davası açılıp açılmadığı Adalet Bakanlığı
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü’nden sorulur.” eklemesi yapmakta fayda vardır.
Bu suretle yıllar süren kovuşturma özellikle akçeli işlemlerden dolayı yapılmış
ve dosyaya ceza davası açıldığına ilişkin bilgi girmemişse karar bozulmakta
ve sil başa dönülmektedir. Çok fazla olan bu durumda düzenleme ile barolar
76 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
kuruluna gönderilen dosya içinde
avukatın sicili de bulunur. Avukatın
isteği veya disiplin kurulunca gerek
görülmesi halinde, inceleme duruş-
malı olarak yapılır.
Duruşma gizli olur.
Disiplin kurulu incelemeyi ivedi-
likle ve herhalde kararın kendisine
gelişi tarihinden itibaren en geç bir
yıl içinde sonuçlandırmak zorunda-
dır. Ceza davasının sonucunun bek-
lenmesini gerektiren haller saklıdır.
Disiplin kurulu üyelerinin
reddi ve çekilmesi:
Madde 151 -
Disiplin kurulu üyeleri, Ceza
Muhakemeleri Usulü Kanununda
yazılı sebeplerle reddedilebilir ve is-
Disiplin kurulu üyelerinin
reddi ve çekilmesi:
Madde 151 -
Disiplin kurulu üyeleri, Ceza
Muhakemesi Usulü Kanununda ya-
zılı sebeplerle reddedilebilir ve çeki-
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 77
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
avukatını koruyor gibi gereksiz zan altında kalmaktan kurtulmuş olur.
144/2. madde de bildirilen “Duruşma gizli olur” mutlak tartışılmalıdır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Pretto ve Diğerleri- İtalya davası kara-
rında (1983):
“Yargılamanın kamuya açık olması, adaletin kamuoyunun denetimine açık
olmadan gizlice uygulanmasına karşı davacıları korur; ayrıca bu şekilde alt
ve üst mahkemelere güven duygusu sağlanabilir… demokratik toplumların
temel ilkelerinden birinin teminatı olan adil yargılanmaya katkıda bulunur…”
kararı ile “açık yargılama”nın önemine işaret etmiş,
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Diennet-Fransa davası kararında (16 Ey-
lül 1995):
“AİHM gerçekten de bu ilkeyi mutlak kılmaz., çünkü 6. m.nin 1. fıkrasın-
da (m. 6-1) kullanılan ifade şu şekildedir. (…) genel ahlak (…) davaya taraf
olanların özel hayatlarının gizliliği gerektirdiğinde veya davanın açık oturum-
da görülmesinin adaletin gereklerine zarar verebileceği bazı özel durumlarda,
mahkemenin zorunlu göreceği ölçüde, dava süresince tamamen veya kısmen
basına ve dinleyicilere kapalı olarak sürdürülebilir.” gerekçesi ile de, Fransız
Ulusal Tabip Odası Disiplin Mahkemesi’nde yapılan duruşmanın aleni olma-
masını 6. maddenin 1. fıkrasının ihlali olarak görmüştür.
Disiplin kurullarının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından yargı
görevi yapan mahkemeler olarak kabul görmesi gerçeği karşısında, gizlik hu-
susunda CMK hükümleri uygulanmalıdır.
Aleniyet disiplin kovuşturması üzerindeki her tür kuşkuyu da yok edecek-
tir. Duruşmaların aleniliğinin staj eğitim çalışmalarında ki yararı da asla göz
ardı edilmemelidir. CMK’nın öngördüğü haller varsa, zaten gizlilik kararı veri-
lebilecektir. Gizli olmanın hiçbir yararı yoktur. Duruşmanın taraflar yönünden
aleni olması gerekir. Bu aleniyet aynı zamanda adil yargılanma hakkının da bir
gereğidir. Mutlak gizlilik gözden geçirilmelidir.
141/2 ile ilgili açıklama burada da geçerlidir. Tereddütlere son verecek bir
düzenleme burada da yapılmalıdır.
Disiplin kurulu üyelerinin reddi ve çekilmesi:
Madde 151 -
Disiplin kurulu üyelerinin reddi ve çekilmesi başlıklı 151. madde aynen
korunmuştur.
Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu ret talebinin reddine ilişkin karar-
larda nihai kararlarına itiraz mümkün olup, ret talebinin reddine ilişkin karara
78 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
tinkaf edebilirler.
Ret istemi, reddi istenen üyeden
başkalarının katılmasiyle incelenir.
Ret ve istinkaf sebebiyle kurulun
toplanamaması halinde 139 uncu
maddeye göre işlem yapılır.
İşten yasaklanmanın hükümleri:
Madde 155 -
Mahkemeler, resmi daireler işten
yasaklanan avukatları kabul etme-
mekle görevlidirler.
lebilirler
Ret istemi, reddi istenen üyeden
başkalarının katılmasıyla incelenir.
Ret ve istinkaf sebebiyle kurulun
toplanamaması halinde 139 uncu
maddeye göre işlem yapılır.
İşten yasaklanmanın hükümleri:
Madde 155 -
Mahkemeler, icra/iflas daireleri,
resmi daireler ve bankalar işten ya-
saklanan avukatların talep ve baş-
vurularını kabul edemez ve yerine
getiremezler.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 79
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik Önerisi
itiraz ancak nihai karar aşamasında ve esas kararla birlikte incelenebileceğin-
den ve kovuşturma devam ederken henüz itiraz hakkı doğmadığından gerek-
çesi ile itiraz dilekçesinin reddine karar vermektedir.”
Oysa “Avukatlık Kanunu’nun 151. Maddesi “Disiplin kurulu üyeleri, Ceza
Muhakemeleri Usulü Kanununda yazılı sebeplerle reddedilebilir ve istinkâf
edebilirler.” hükmünü amir ve CMK’ da öngörülen prosedürün uygulanması
zorunluluğu karşısında CMK’nun 28. Maddesi göz ardı edilmemelidir.
CMK’nun 28. Maddesi “Ret isteminin kabulüne ilişkin kararlar kesindir;
kabul edilmemesine ilişkin kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzeri-
ne verilen ret kararı hükümle birlikte incelenir.” hükmünü amirdir.
CMK’nun 28. Maddesi, ret isteminin kabul edilmemesi halinde itiraz yo-
luna gidilebileceğini belirtmiş, CMK’nun 268. Maddesinde de “itiraz usulü
ve inceleme mercii.” düzenlenmiştir. CMK 268/3-c Maddesi “O yerde ağır
ceza Mahkemesi’nin tek dairesi varsa en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.”
hükmü uyarınca sorun çözümlenmeli, gerçek hiçbir kuşkuya yer vermeyecek
şekilde saptanmalıdır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (Chmelir/Çek Cumhuriyeti 2005) “...
Sonuç olarak başvurucunun mahkeme başkanının yansızlığını yitirdiği yo-
lundaki kuşkusu, hukuksal istemlerine karşı yöntem yasalarının öngördüğü
kurallar doğrultusunda hukuksal çözümler üretilmemesi nedeniyle yerinde
bulunmuştur.” kararı da, yasalar çerçevesinde soruna çözüm getirilmesi gere-
ğini bildirmektedir.
Savunma hakkının kutsallığı ve adil yargılanma hakkı da çözümü zorla-
maktadır.
Tasarıda 2. fıkraya “Ret ve istinkâf isteminin reddine ilişkin Disiplin Kuru-
lu kararlarına itirazen en yakın Baro Disiplin Kurulları karar verir.” şeklinde
bir ek yapılarak çözüm getirilmeli AİHM kararları ile uyum sağlanmalı, Baro
Disiplin Kurulları da töhmetten kurtarılmalıdır.
İşten yasaklanmanın hükümleri:
Madde 155 -
Tasarının 155/son fıkrasındaki düzenleme yerinde ve maddenin amacına
uygundur.
80 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
kaldırılması:
Madde 156 - (Değişik birinci
fıkra : 2/5/2001 - 4667/73 md.)
Disiplin kurulu kararına
karşı itiraz:
Madde 157 -
Disiplin kurulu kararlarına kar-
şı, Cumhuriyet Savcısı ve ilgililer,
tebliğ tarihinden itibaren otuz gün
içinde Türkiye Barolar Birliği Disip-
lin Kuruluna itiraz edebilirler.
Kovuşturma ve ceza zamanaşımı:
Madde 159 -
Disiplin cezasını gerektirecek
eylemlerin işlenmesinden itibaren
üç yıl geçmiş ise kovuşturma yapı-
lamaz.Yönetim kurulunca işe el ko-
nulmuş ise bu süre işlemez.
Disiplin cezasını gerektiren ey-
lemlerin işlenmesinden itibaren
dört buçuk yıl geçmiş ise disiplin
cezası verilemez.
Disiplin cezasını gerektiren ey-
lem aynı zamanda bir suç teşkil edi-
yor ve bu suç için kanun daha uzun
bir zamanaşımı süresi koymuş bu-
lunuyorsa, birinci ve ikinci fıkralar-
daki süreler yerine bu zamanaşımı
süresi uygulanır.
kaldırılması:
Madde 156 - (Değişik birinci
fıkra : 2/5/2001 - 4667/73 md.)
İşten yasaklama kararının kaldı-
rıldığı Türkiye Barolar Birliği’ne ve
UYAP’a (Ulusal Yargı Ağı Projesi’ne)
işlenmek üzere ilgili mercie derhal
bildirilir.
Disiplin kurulu kararına
karşı itiraz:
Madde 157 -
Disiplin kurulu kararlarına kar-
şı, Cumhuriyet Savcısı ve ilgililer,
tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün
içinde Türkiye Barolar Birliği Disip-
lin Kuruluna itiraz edebilirler.
Kovuşturma ve ceza zamanaşımı:
Madde 159 -
Madde metninde değişiklik ya-
pılmadı.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 81
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
İşten yasaklanma kararının
TBB Değişiklik Önerisi
İşten yasaklanma kararının
İşten yasaklanma kararının kaldırılması:
Madde 156 - (Değişik birinci fıkra : 2/5/2001 - 4667/73 md.)
Tasarının 156/son fıkrası yerinde bir düzenleme ve gereklidir.154/sonda
da aynı nitelikte düzenleme var. Kanun çıkana kadar da bir genelge ile uygu-
lamaya konabilir.
Disiplin kurulu kararına karşı itiraz:
Madde 157 -
Tasarının 157/1 maddesinde itiraz süresi 30 günden 15 güne düşürülmüş.
Tartışılmalı. İtirazın verildiği yer ile ilgili 142. maddede belirttiğimiz husus
burada da geçerlidir. Posta tarihi esas olmalıdır.
Kovuşturma ve ceza zamanaşımı:
Madde 159 -
Tasarıda 159. madde aynen korunmuştur. Türk yargılama sistemi göz
önünde bulundurulduğunda dava zamanaşımının disiplin yönünden önemli
bir koruyucu kalkan olduğu tartışmasızdır. Ceza davası bir şekilde zamanaşı-
mı nedeniyle ortadan kalkabilir. Ancak zamanaşımı nedeniyle disiplin kovuş-
turması da tamamen kaldırılmamalıdır. Bu sorun bir şekilde tartışılmalı, ceza
ve disiplin kavramları bu derece birbirine karıştırılmamalıdır.
Amaç farklılığı mutlak göz önünde bulundurulmalıdır. Uygulamada görü-
nen de odur ki bu nedenle disiplin kovuşturması sonuçsuz kalan avukatları
zapt etmek de mümkün değil. Bu anlayışla avukatın kamudaki itibarını artı-
rılamaz.
82 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
ve cezaların sicilden silinmesi:
Madde 160 - (Değişik:
22/1/1986 - 3256/27 md.)
Disiplin cezalarına ait kararlar
kesinleşmedikçe uygulanamaz.
Meslekten çıkarma ve işten çı-
karma cezalarından başka bir disip-
lin cezası verilen avukatlar, uyarma,
kınama ve para cezalarının uygulan-
masından itibaren beş yıl geçtikten
sonra disiplin kuruluna başvurarak
bu disiplin cezalarının sicillerinden
silinmesini isteyebilirler.
İlgilinin yukarıki fıkrada yazılı
süre içerisinde disiplin cezası alma-
mış olması halinde, disiplin cezası-
nın silinmesine karar verilir ve sicil
dosyasındaki disiplin bölümü çıkar-
tılarak yenisi düzenlenir.
Tanık ve bilirkişi gideri:
Madde 161 -
Şikayet edenden, şikayetin ma-
hiyeti ve yapılacak disiplin soruş-
turma ve kovuşturmasının genişliği
göz önünde bulundurularak 10 lira-
dan 200 liraya kadar avans alınabi-
lir. Yapılan işlemlere, alınan avansın
yetmemesi halinde, tamamlanması
her zaman istenebilir. Avans ve ta-
mamlanması istenen miktar ilgilisi
tarafından ödenmedikçe işlem ya-
pılmıyabilir.
ve cezaların sicilden silinmesi:
Madde 160 -
Disiplin cezalarına ait kararlar
süresi içinde itiraz edilmez veya iti-
raz üzerine itirazı ret edilmiş olur ise
idari işlem olarak kesinleşir .Disip-
lin cezalarına ilişkin itiraz üzerine
verilen kararlar hakkında idari yargı
yoluna başvurulmuş olması, yürüt-
menin durdurulması kararı verilmiş
olmadıkça cezanın infazını durdur-
maz.
Meslekten çıkarma ve işten çı-
karma cezalarından başka bir disip-
lin cezası verilen avukatlar, uyarma,
kınama ve para cezalarının uygulan-
masından itibaren beş yıl geçtikten
sonra disiplin kuruluna başvurarak
bu disiplin cezalarının sicillerinden
silinmesini isteyebilirler.
Tanık ve bilirkişi gideri:
Madde 161 -
Şikayet edenden, şikayetin ma-
hiyeti ve yapılacak disiplin soruş-
turma ve kovuşturmasının kapsamı
göz önünde bulundurularak 50 li-
radan 300 liraya kadar gider avans
alınabilir. Yapılan işlemlere, alınan
avansın yetmemesi halinde, tamam-
lanması her zaman istenebilir. Avans
ve tamamlanması istenen miktar il-
gilisi tarafından ödenmedikçe işlem
yapılmayabilir.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 83
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
Disiplin kararlarının uygulanması
TBB Değişiklik Önerisi
Disiplin kararlarının uygulanması
Disiplin kararlarının uygulanması ve cezaların sicilden silinmesi:
Madde 160 -
Tasarının 160. maddesi aynen muhafaza edilmiş. “uyarma, kınama ve para
cezalarının uygulanmasından”’a açıklık germekte fayda var. Özellikle para ce-
zasının uygulanması terimi fazlaca hak kaybına sebebiyet vermektedir. “uyar-
ma ve kınama cezaların kesinleşmesi, para cezasının baro veznesine ödenme-
sinden…” şeklinde bir düzenleme sorunu çözer.
Tanık ve bilirkişi gideri:
Madde 161 -
Tasarıda 161. madde aynen korunmuştur. Oysa 161/son fıkradaki “Şikâyet
edenden, şikâyetin mahiyeti ve yapılacak disiplin soruşturma ve kovuşturma-
sının genişliği göz önünde bulundurularak 10 liradan 200 liraya kadar avans
alınabilir. Yapılan işlemlere, alınan avansın yetmemesi halinde, tamamlanması
her zaman istenebilir. Avans ve tamamlanması istenen miktar ilgilisi tarafın-
dan ödenmedikçe işlem yapılmayabilir.” hükmü mutlak kaldırılmalıdır. Çün-
kü bu nedenle yüzlerde şikâyet karşılıksız kalmakta, barolar töhmet altında
bırakılmakta vatandaş da baroda çözeceği soruna Cumhuriyet Başsavcılığı’nda
çözüm aramaktadır. Avansı duyan vatandaş sadece dilekçe başlığını değiş-
tirmektedir. Avukatlar hakkındaki ceza davalarının yoğunlaşmasındaki en
önemli etkenlerden biri olduğu asla göz ardı edilmemeli, avans uygulamasına
son verilmelidir.
84 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Madde 164 - (Değişik:
2/5/2001 - 4667/77 md.)
Avukatlık asgarî ücret tarifesi
altında vekâlet ücreti kararlaştırıla-
maz. Ücretsiz dava alınması halinde,
durum baro yönetim kuruluna bil-
dirilir. (Değişik üçüncü ve dördün-
cü cümle:13/1/2004 - 5043/5 md.)
Avukatlık ücretinin kararlaştırılma-
mış olduğu veya taraflar arasında
yazılı ücret sözleşmesinin bulunma-
dığı yahut ücret sözleşmesinin be-
lirgin olmadığı veya tartışmalı oldu-
ğu veya ücret sözleşmesinin ücrete
ilişkin hükmünün geçersiz sayıldığı
hallerde; değeri para ile ölçülebilen
dava ve işlerde asgari ücret tarife-
lerinin altında olmamak koşuluyla
ücret itirazlarını incelemeye yetkili
merci tarafından davanın kazanılan
bölümü için avukatın emeğine göre
ilâmın kesinleştiği tarihteki müdde-
abihin değerinin yüzde onu ile yüz-
de yirmisi arasındaki bir miktar avu-
katlık ücreti olarak belirlenir. Değeri
para ile ölçülemeyen dava ve işlerde
ise avukatlık asgari ücret tarifesi uy-
gulanır.
Madde 164 - (Değişik:
2/5/2001 - 4667/77 md.)
Avukatlık asgarî ücret tarifesi
altında vekâlet ücreti kararlaştırıla-
maz. Avukatlık asgari ücret tarife-
sinin altında ücret kararlaştırılmış
ise kararlaştırılmış olan bu ücretler
yerine asgari ücret tarifesi hüküm-
leri uygulanır. Ücretsiz dava alın-
ması halinde, durum baro yönetim
kuruluna bildirilir. (Değişik üçün-
cü ve dördüncü cümle:13/1/2004
- 5043/5 md.) Avukatlık ücretinin
kararlaştırılmamış olduğu veya ta-
raflar arasında yazılı ücret sözleş-
mesinin bulunmadığı yahut ücret
sözleşmesinin belirgin olmadığı
veya tartışmalı olduğu veya ücret
sözleşmesinin ücrete ilişkin hük-
münün geçersiz sayıldığı hallerde,
ücret itirazlarını incelemeye yetkili
merci tarafından, uyuşmazlığa iliş-
kin avukatlık ücretinin belirlenece-
ği karar tarihindeki avukatlık asgari
ücret tarifesi hükümlerine göre tes-
pit edilecek miktar, avukatlık ücre-
ti olarak belirlenir. Dava sürecinde,
müddeabihi belirsiz davalarda veya
ıslah suretiyle müdeabihin artırıldığı
hallerde hüküm anındaki müddea-
bih avukatlık ücretinin taktirinde
esas alınır. Yargı mercilerince karşı
tarafa yükletilecek avukatlık ücreti
hiçbir sebeple avukatlık asgari ücret
tarifesinde yazılı miktardan az ve üç
katından fazla olamaz.
Dava veya icra takibine daya-
lı kararla tarifeye dayanılarak kar-
şı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 85
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
Avukatlık ücreti
TBB Değişiklik Önerisi
Avukatlık ücreti
Avukatlık ücreti
Madde 164 - (Değişik: 2/5/2001 - 4667/77 md.)
Tasarının 164–3 maddesinde önerilen avukatlık asgari ücret tarifesi esas
alınması doğru olmuştur. Mahkemeler zaten avukatın ekmek düşmanı zaten
%10’dan fazla takdirde bulunmuyorlardı. Hiç olmazsa karar gerekçeleri avu-
kat yönünden haysiyet kırıcı olmaz. Doğru ve çok yerinde bir öneri.
Tasarının 164/4 maddede yapılan öneri de yerindedir. Avukatı müvekkilin
kölesi olmaktan da kurtarır.
86 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
üzerinde vekil eden tarafından ta-
sarrufta bulunulamaz, temlik edile-
mez, vekil edene ödenemez, vekil
eden tarafından belirtilen hususlar-
da yapılacak tasarruflar geçersizdir.
Bu ücretin tahsili için avukat kendi
adına icra takibi yapabilir.
Avukatın hapis hakkı ve avukatlık
ücretinin rüçhanlı bulunması:
Madde 166 -
Avukat, müvekkili tarafından
verilen veya onun namına aldığı
malları, parayı ve diğer her türlü
kıymetleri, avukatlık ücreti ve gide-
rin ödenmesine kadar, kendi alacağı
nispetinde elinde tutabilir.
Anlaşmazlıkların hakem
yoluyla çözümü
Madde 167 - (Değişik : 2/5/2001 -
4667/80 md.; İptal: Ana. Mah.’nin
3/3/2004 tarih ve E.2003/98,
K.2004/31 sayılı Kararı ile.)
Avukatın hapis hakkı ve avukatlık
ücretinin rüçhanlı bulunması:
Madde 166 -
Avukat, müvekkili tarafından
verilen veya onun namına aldığı
malları, parayı ve diğer her türlü
kıymetleri, avukatlık ücreti ve gide-
rin ödenmesine kadar, kendi alacağı
nispetinde elinde tutabilir.
Anlaşmazlıkların hakem yoluyla
çözümü (Yeniden düzenleme)
Madde 167 -
Avukat ile iş sahibi arasında çı-
kan ücrete ilişkin uyuşmazlıklarda
6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Ka-
nununun tahkime ilişkin hükümle-
ri, taraflar arasındaki ücret sözleş-
mesinde aksine düzenleme olmadığı
taktirde, bir hakem görevlendirile-
rek uygulanır.
ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI? 87
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu TBB Değişiklik
Önerisi
avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin
borcu nedeniyle takas ve mahsup
edilemez, haczedilemez, bu ücret
Avukatın hapis hakkı ve avukatlık ücretinin rüçhanlı bulunması:
Madde 166 -
Tasarının 166. maddesindeki giderler terimi önüne “zorunlu” sözcüğü ek-
lenmeli, avukat tarafından tüm giderler üstlenilir sonra istenir gibi bir izleni-
me son verilmelidir.
Yerleşik yargı kararları ve Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu kararları-
na uygun olarak 166/1 maddesine “Avukat hapis hakkını kullanmadan önce
hangi alacağına karşılık, hangi paradan ve ne miktar hapis hakkını kullana-
cağını yazılı olarak müvekkiline bildirmek, hapis hakkını orantılı olarak kul-
lanmak zorundadır.” eklemesinin yapılması son derece faydalı ve avukatlar
hakkında emniyeti suiistimal iddiası ile yapılan şikâyetleri önleyici olur.
Anlaşmazlıkların hakem yoluyla çözümü (Yeniden düzenleme)
Madde 167 -
Tasarının 167. maddesindeki düzenleme yerindedir. Uygulanırsa avukatlar
hiç olmazsa mahkemeler huzurunda ezilmekten kurtulur. Baro Hakem Kurul-
ları önemli bir kazanımdı. Ne yazık ki koruyamadık.
Tasarıda olumlu veya olumsuz gördüğümüz hususları oldukça objektif
olarak değerlendirmeye ve olması gereken hususları da önermeye ça-
lıştık. Umarız ki yeni bir avukatlık kanunu çalışmalarında faydalı olur.
Avukat M. Haşim Mısır
Gaziantep Barosu
88 ÇAĞDAŞ AVUKATLIK KANUNU NASIL OLMALI?
Yazarın Değişiklik
Önerisi
Avukat
M. Haşim Mısır
M. Haşim Mısır 10 Mart 1948 Şanlıurfa
doğumludur. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni
1970 Ekim ayında bitirdi. 1973 yılından bu yana
Gaziantep’te serbest avukat olarak çalışmakta. 1980
yılından sonra Gaziantep Barosu Yönetim Kurulu’nda
üye, genel sekreter, başkan vekili, 1992 ile 1996
yılları arasında da iki dönem başkanlık görevlerinde
bulundu. 2001 yılı Diyarbakır kongresinde Türkiye
Barolar Birliği Disiplin Kurulu Üyeliği’ne seçildi, bu
görevi 2009 Mayıs ayına kadar iki dönem devam etti.
Türkiye Barolar Birliği Disiplin ve Yönetim
Kurulu kararları ışığında “Avukatlık Disiplin Hukuku”
isimli kitabın yazarı. Bu kitabın ilk baskısı Türkiye
Barolar Birliği tarafından 2008 yılında yapıldı. 2009
yılı Ekim ayında İmaj Yayınevi tarafından 2. baskısını
gerçekleştirdi.
Kitabın en önemli özelliği bu güne kadar hiç
dile getirilmeyen ve düzenli olarak bulamayacağınız
Avukatlık Disiplin Hukukunun yargılaması usulü ile ilgili
birinci bölüm olmak üzere, 40 yıllık deneyimlerinde
aktarıldığı, ayakları yere basan Türkiye Barolar Birliği
Meslek Kurallarının yorumu ile ilgili 3. bölümdür.
2012 yılında “MİTOLOJİDEN GÜNÜMÜZE
SAVUNMA” isimli kitabının 1. baskısını Gaziantep
Barosu sponsorluğunda yayınladı.
http://www.yeniyaklasimlar.org isimli hukuk
sitesinde avukatlık mesleği ile ilgili makaleleri
yayınlanmış olup, bu makalelerin bir kısmı muhtelif
baro dergilerinde yayınlanmıştır.
Nisan 2013’e kadar Türkiye genelinde 24 il
barosunda “Avukatlık Disiplin Hukuku” konulu söyleşi
gerçerçekleştirdi.
top related