แบบฝึกที่ 1 - nfenonthaburi.nfe.go.th/Bang_Khu_Rat/UserFiles/Word/Test1.doc · Web viewเพ อลดป ญหาและข อจำก ดเหล าน
Post on 19-Jan-2020
0 Views
Preview:
Transcript
แบบฝกท 1การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
เสยงเพลงบำารงหวใจ
เสยงเพลงไมไดเดนทางเขาไปถงแคในหของเราเทานน แตยงไปไกลถงหวใจดวย นกวจยในสหรฐพบวา เมอคนเราฟงเพลงโปรดหลอดเลอดของเราจะขยายเชนเดยวกบตอนทเราหวเราะ หรอกนยาบางชนด ดร.ไมเคล มลเลอร หวหนาภาควชาเวชศาสตรปองกนดานโรคหวใจ ศนยการแพทยมหาวทยาลยแมรแลนด ในเมองบลตมอร บอกวา เสยงเพลงสงผลใหหลอดเลอดของคนเราขยายตวไ ด เ ห ม อ น เ ม อ เ ร า เ ล น ก ฬ าเมอหลอดเลอดขยาย โลหตกจะไหลเวยนไดสะดวกขน และมโอกาสนอยลงทจะจบตวเปนลมเลอด ซงอาจทำาใหเกดอาการหวใจวายหรอเสนเลอดสมองตบได หลอดเลอดทยดหยนยงชวยปองกนโรคทอเลอดแดงและหลอดเลอดแดงแขงไดดวย
“เราไมไดบอกใหหยดใชยาหรอไมตองออกกำาลงกาย แตควรเพมการฟงเพลงเขาไปอกอยางหนงดวย” มลเลอรนำาเสนอผลการศกษาตอทประชมของสมาคมโรคหวใจอเมรกนในนวออรลนส ทมวจยของมลเลอรไดตรวจรางกายของชายหญง 10 คนทมสขภาพดและไมสบบหร หลงจากฟงเพลงทชอบนานครงชวโมง และทไมชอบนานครงชวโมง โดยใชอลตราซาวด
สองดการทำางานของหลอดเลอด ปรากฏวา การไดฟงเพลงทชอบทำาใหขนาดของหลอดเลอดขยายตว 26% และเพลงทไมชอบ เชน พวกเฮฟวเมทลไดทำาใหหลอดเลอดตบลง 6%มลเลอรไดไอเดยนหลงจากพบวา การหวเราะทำาใหเลอดไหลเวยนดขน ผม“ถามตวเองวามอะไรอกททำาใหคนเรารสกด แลวผมกนกถงเสยงเพลง” อาสาสมครสวนใหญเลอกเพลงแนวคนทร แตมลเลอรบอกวา แนวเพลงไมสำาคญเทากบวาเพลงนนเปนเพลงโปรดหรอไม
ทมา : หนงสอพมพไทยโพสต ฉบบวนท 28 พฤศจกายน 2550
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถามฟงเพลงโปรด...บำารงหวใจไดจรงหรอ?
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ฟงเพลงแลวสบายใจจงครบ !
1. Who (ใคร)ดร.ไมเคล มลเลอร
หวหนาภาควชาเวชศาสตรปองกน
ดานโรคหวใจ
2. What (ทำาอะไร)ทำาการวจยเกยวกบการฟงเพลงวาเสยงเพลงมผลตอการบำารงหวใจ
3. Where (ทไหน)ศนยการแพทยมหาวทยาลย
แมรแลนด เมองบลตมอร
ประเทศสหรฐอเมรกา4. When (เมอไร)
-
6. How (อยางไร)จากการวจยการฟง
เพลงทชอบทำาใหหลอดเลอดขยายตว 26% สวนการฟงเพลงทไม
ชอบจะทำาใหเลอดตบลง 6%
ขนท 5 สรป/ตอบปญหาจากการวจยเกยวกบการฟงเพลงในสหรฐอเมรการ พบวา เสยงเพลงม
ประโยชนตอการบำารงหวใจ การฟงเพลงทชอบจะทำาใหหลอดเลอดขยายตวเหมอนการออกกำาลงกาย เลอดไหลเวยนดขน และมโอกาสนอยทจะจบตวเปนลมเลอดซงอาจทำาใหเกดอาการหวใจวายหรอเสนเลอดสมองตบได นอกจากนเสยงเพลงยงชวยปองกนโรคทอเลอดแดงและหลอดเลอดแดงแขงได เนองจากการฟงเพลงเปรยบเสมอนการเลนกฬาชนดหนงทชวยใหรางกายแขงแรง
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง เสยงเพลงบำารงหวใจ “ ”คอ
ควรเลอกฟงเพลงทเราชอบหรอเพลงทเราโปรดปราน เพราะจะทำาใหเรารสกด เกดความเพลดเพลนและมความสข นอกจากนยงทำาใหหลอดเลอดขยายตว เลอดไหลเวยนไดดขน สงผลใหมรางกายทแขงแรง สขภาพกายดและสขภาพจตดตามไปดวย
5. Why (เพราะเหตใด)การฟงเพลงทำาใหหลอดเลอดขยายตวเหมอนการออกกำาลงกาย เลอดจะไหลเวยนดขน และมโอกาสนอยทจะจบตวเปนลมเลอด ซงอาจทำาใหเกดอาการหวใจวายหรอเสนเลอดสมองตบได และปองกนโรคทอเลอดแดงและหลอดเลอดแดงแขงไดดวย
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 2การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
นกรองแบคสตรทบอยสเกอบตายเพราะเหลา
นค คารเตอร แหงวงบอยแบนด แบคสตทบอยส“ ” ยอมรบกบนตยสารพเพลฉบบสปดาหต นเด อนแหงความรกวาเขาตดเคร องด มแอลกอฮอลและยาเสพตด แมพยายามเลกมาตลอด 10 ปทผานมาแตไมสามารถทำาไดกระทงมเหตการณททำาใหเขาฉกคดวาหากไมเลกจะตองตายเพราะสงเหลานแน ชวตของเขาจงกลบเขารปเขารอยอกครง
คารเตอรยอมรบวาไมเพยงแตเหลาจะเปนสงททำาใหเขาเขาไปพวพนกบยาเสพตด นำาเมายงทำาใหเขาตองโดนคดอยบอย ๆ ไมวาจะเปนเมาแลวขบ ทะเลาะววาทชกตอย และอบายมขเหลานยงทำาใหรปรางหนาตาทเคยโดนใจแฟนเพลงทวโลกกลบกลายเปนไมนามองไปซะสน
หลงจากตดแอลกอฮอลอยางหนกนำาหนกตวของคารเตอรวย 29 ป เพมขนไปถง 224 ปอนด กลามเนอหนาทอง 6 แถวทรงเสนหกลายเปนพงพลย กจวตรประจำาวนของเขา คอ ออกไปเมาแลวทำาอะไรบาบอตอ เปนอยอยางนนซำา ๆ รวม 10 ป จนวนหนงแพทยตรวจพบวาเขาเปนโรคกลามเนอหวใจ ภาพทผดขนในสมองของคารเตอร คอ ศลปนทเสยชวตกอนหนานตงแตยงหนมและตงแตวนาทนนเปนตนมาเขาบอกกบตวเองวาจะไมยอมตายแบบคนเหลานนแนนอน จงตดสนใจเลกทกอยางหนกลบมาใชชวตอยางมสขภาพดอกครง
นำาหนกตวเขาลดเหลอแค 167 ปอนด และกลามหนาทองกกลบมาดงเดมแลว
ทมา : จดหมายขาวชมชนคนรกสขภาพ ฉบบท 90 มนาคม 2552
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถามเครองดมแอลกอฮอลและยาเสพตดมผลเสยตอสขภาพ
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)นค คารเตอร แหงวงบอยแบนด แบคสต“
ทบอยส ”
ดมเหลาแลวมนหวใจแฮะ!
ขนท 5 สรป/ตอบปญหานค คารเตอร แหงวงบอยแบนด แบคสตทบอยส ตดเคร องดม“ ”
แอลกอฮอลและยาเสพตดเมอประมาณ 10 ปทผานมา ทำาใหเขาขาดสตตองโดนคดความอยบอย ๆ และทำาใหสขภาพไมด เกดโรคกลามเนอหวใจ อวนผดปกต มพงพลย บคลกภาพไมด ดงนนเขาจงตดสนใจเลกทกอยาง และหนกลบมาดแลสขภาพของตนเอง และใชชวตอยางมความสขไรแอลกอฮอล
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง นกรองวงแบคสตทบ“อยสเกอบตายเพราะเหลา” คอ
คนเราสามารถดำาเนนชวตไดโดยไมตองพงแอลกอฮอลและยาเสพตด เพราะถาเราตดเครองดม
2. What (ทำาอะไร)ตดเครองดมแอลกอฮอล
และยาเสพตด3. Where (ทไหน)
-
4. When (เมอไร)เมอประมาณ 10 ปผาน
มา5. Why (เพราะเหตใด)การดมเหลาทำาใหคารเตอรเขาไปพวพนกบยาเสพตดทำาใหเขาขาดสต สงผลใหตองโดนคดความบอย ๆ
เกดโรคกลาม เนอหวใจ อวนผดปกตและมพงพลย
6. How (อยางไร)คารเตอรตดสนใจเลกทกอยาง (เครองดมแอลกอฮอลและยาเสพตด)และหนกลบมาดแลสขภาพของตนเอง และใช
ชวตอยางมความสข
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แอลกอฮอลและยาเสพตดจะทำาใหเกดผลเสยหลายอยาง เชน เกดโรคภยตาง ๆ มบคลกภาพไมด ไมมงานทำา ไมมรายได ดงนนเราควรสรางเกราะปองกนตนเองใหหางไกลยาเสพตด เพอสามารถดำาเนนชวตในสงคมไดอยางมความสข
แบบฝกท 3การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
บญชครวเรอน ภมคมกนครอบครวสวกฤตเศรษฐกจ
จากพษเศรษฐกจทตกตำา บางครอบครวรายไดไมพอกบรายจาย บางครอบครวใชจายฟมเฟอย ทำาใหเกดปญหาในการดำารงชวตประจำาวน การจดทำาบญชรบรายจายครวเรอน จงเปนหนงในทางออกทจะทำาใหครอบครวผานพนภาวะวกฤตไปได
นายอำานวย สรเสยง เจาหนาทนกวชาการสงเสรมการเกษตร อ.หนองหาง จ.กาฬสนธ เปนหนงในครอบครวตวอยางทสามารถรบมอกบภาวะวกฤต
เศรษฐกจไดสบาย ๆ ตองขอบคณ บญชครวเรอน“ ” ทเขาเรมทำาเมอไมกปทผานมา
เมอกอนคณอำานวยไมเคยคดเลยวา เงนทมอยในกระเปาจะถกจายออกไปไหนบาง จนนานเขากเร มรสกวาไมสามารถควบคมการจายเงนแตละเดอนได จนกระทงเขารวมอบรมกบ อบต.หนองหาง เกยวกบการทำาบญชรายรบรายจาย หรอทเรยกวา บญชครวเรอน เมอนำาไปปฏบตครอบครวเขาสามารถจดระบบการเงนไดงาย ๆ เพยงแคลงบนทกรายจายแตละวน เมอครบเดอน สามารถรไดทนทวา เงนทจายออกไปมนมากมายมหาศาล
“บญชครวเรอนจะเปนแบบฟอรมซงใหรายละเอยดคาใชจายทงการศกษาบตร, คาซอสนคา, คาเสอผา, เครองสำาอาง, คาอาหาร, คานำา, คาไฟ, คางานเลยง ซงเมอเรากรอกตวเงนลงไป เรากจะเหนชดเจนเลยวา เดอนนคานำาเยอะไปแลวนะ หรอจายคาไฟมากกวาเดอนกอน ทำาใหเรารวาเดอนหนาเราตองลดการใชไฟลงเพอใหคาไฟกลบมาเปนปกต”
บญชครวเรอนทำาใหระบบการเงนของครอบครวของนายอำานวยดขน เพราะวางแผนการใชจายทำาใหร วาอะไรคอการจายทจ ำาเปน อะไรคอสงทสามารถตดออกไปได
คณอำานวยไดบอกใหลกทงสองคน ซงปจจบนศกษาในระดบปรญญาตร ทำาบญชคาใชจายของตวเอง เพอเปนการสงเสรมใหคนรนใหมใชจายอยางมสต เพอเปนการชวยเหลอพอแมไดอกทาง
บญชครวเรอนทำาใหครอบครวนสามารถลดรายจายทไมจ ำาเปนไดถง 60% เลยทเดยว
เมอไดผลกบครอบครวตวเอง คณอำานวยจงไปบอกตอใหเพอนบานในชมชนทดลองจดบญชรบ-จายของตนเอง ซงบางครอบครวกยงไมสามารถลดรายจายไดในทนททนใด เพราะยงขาดความเขาใจในการทำาบญช
นายอำานวยแนะวา ผทจะเร มตนทำาบญชครวเรอน ตองรวาอะไรคอรายจายทจำาเปน หรอไมจำาเปน ตองเอาใจใสเงนทกบาททออกจากกระเปา ตองจำาและจดทกวน เพอนำาไปสการวางแผนในการใชจายเงนอยางมสต ไมฟมเฟอย แถมอาจมเงนเหลอสำาหรบการออม ถาหากทกครอบครวมวนยในการบนทกบญช กสามารถเปนทพงใหกบตวเองได แมวาจะอยในสภาวะลำาบากกตาม
ทมา : จดหมายขาวชมชนคนรกสขภาพ ฉบบท 90 มนาคม 2552ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม
การทำาบญชครวเรอนชวยครอบครวไทยผานพนวกฤตเศรษฐกจ
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ
การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ผมทำาบญชครวเรอนทกวนครบ
ขนท 5 สรป/ตอบปญหาการทำาบญชครวเรอนสามารถจดระบบการเงนได โดยทกครอบครวม
การวางแผนการใชเงน มการจดบนทกรายรบ รายจายแตละวน เมอครบเดอนเรากสามารถรวาเราจายเงนออกไปเปนคาใชจายอะไรบาง รายจายใดเปนรายจายทจำาเปน และรายจายใดเปนรายจายทไมจำาเปนสามารถตดออกไปได
1. Who (ใคร)นายอำานวย สรเสยง
เจาหนาทนกวชาการสงเสรมการเกษตร
2. What (ทำาอะไร)บญชรายรบ รายจายใน
ครวเรอน
3. Where (ทไหน)ทบาน
4. When (เมอไร)-
5. Why (เพราะเหตใด)ไมสามารถควบคมการจายเงนแตละเดอนได และไมรวาใชเงนเปนคาใชจายอะไร
บาง6. How (อยางไร)มการวางแผนการใชเงน โดยการทำาบนทกรายจายแตละวน เมอครบเดอนกรวาเงนทจายออกไปเปนคาใชจายอะไรบาง สงใดคอรายจายทจำาเปนและไมจำาเปน ทำาใหใชจาย
อยางมสต
ซงชวยใหเราลดรายจายได และมเงนเหลอไวสำาหรบเกบออม สามารถพงพาตนเองไดและใชชวตไดอยางมความสขในชวงทเศรษฐกจตกตำา
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง บญชครวเรอน “ภมคมกนครอบครวสวกฤตเศรษฐกจ” คอ
นำาความรจากการทำาบญชครวเรอนไปใชกบครอบครวของตนเอง เพอลดรายจายทไมจำาเปน และมการวางแผนการใชเงนอยางมสต ไมฟมเฟอย รคณคาของเงนและใชจายแตสงทจำาเปน
แบบฝกท 4การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
รปธรรม ลด ละ เลกเผาตอซง
เมอตนป กรมสงเสรมสหกรณ (โดยคณบญม จนทรวงศ อธบดในขณะนน) ไดรณรงคใหสมาชกสหกรณลด ละ เลกเผาตอซงขาว โดยจดกจกรรมเพอถวายในหลวงทรงครองราชยครบ 60 ป ซงใหสหกรณการเกษตร 20 จงหวด...ปฏบตเปนการนำารอง ซงกจกรรมนเปนอกหนงโครงการของกรมสงเสรมสหกรณทประสบความสำาเรจ มการตอบรบอยางนาพอใจ สมาชกสหกรณทประกอบอาชพในการทำานาไดปรบเปลยนพฤตกรรม เนองจากไดรบความรวาเปนการทำาลายโครงสรางของดนและอน ๆ โดยวธการไถกลบซงเพอคนแรธาตกลบสดน และเพมอนทรยวตถ ทำาใหพชเจรญเตบโตไดด สามารถลดคาใชจายในการซอปย นอกจากนยงนำาตอซงมาทำาเปนปยหมกหรออดกอนเปนอาหารสตวในหนาแลงได
คณสมพร มนหมาย สมาชกสหกรณการเกษตรแหงหนง ไดเขารวมโครงการในชวงของการนำารอง บอกวาในอดตทเผาตอซง ดนจะแหงไมสมบรณ ขาวจะเปนโรคบอย ผลผลตไมเปนไปตามทตองการ หลงเขารวมโครงการมความรสกวาดนดขน ขาวเจรญเตบโตไดด...และทสำาคญ คอ ลดการใชปยไดอยางมาก เพราะเมอตอซงเนาเป อยกลายเปนปยใหกบดนไปในตวเทากบลดตนทนการผลต...จงอยากใหเพอเกษตรกรทงหลายเขาสทางเลอกในการลด ละ เลกเผาตอซง
กบรปธรรมทเกดขนนกรมสงเสรมสหกรณจงจะดำาเนนโครงการไปอยางตอเนอง โดยกำาชบใหสหกรณทกจงหวดทกแหงเผยแพรความร ความเขาใจถงโทษของการเผาตอซง และประโยชนของการลด ละ เลก เผาตอซงอยางทวถง...เพอเปนการเพมคณภาพชวตของเกษตรกรตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
ทมา : หนงสอพมพไทยรฐ ฉบบวนท19 ตลาคม 2549
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)-
4. When (เมอไร)
5. Why (เพราะเหตใด)-6. How (อยางไร)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง รปธรรม ลด ละ เลกเผา“ตอซง” คอ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 5การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
“พลงงานทางเลอก ทางเลอกเพอการอยรอด”
คงถงเวลาแลวทมนษยตองมองหา พลงงานทดแทน เพอความอย“ ”รอดของชวต เพราะปรมาณการใชพลงงานในปจจบนทไดจากนำามนหรอถานหน นอกจากกำาลงจะหมดไปในไมชา การเผาผลาญเพอเปนพลงงานจำานวนมากยงทำาใหทวโลกปลอยกาซคารบอนไดออกไซดท ำาลายช นบรรยากาศของโลกไดมากถง 26,500 พนลานตน!!!
วกฤตพลงงานทใชแลวหมดไปทำาใหหลายหนวยงานทเลงเหนถงปญหาไดชวยกนระดมสมองเพอหาทางออก โดยสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เปดโครงการสนบสนนผสนใจดานพลงงานทางเลอก จดประชมเชงปฏบตการในหวขอ ปฏบตการพลงงานทางเลอกเพอ“ชมชนสขภาพ ซงมชมชนทใชพลงงานทางเลอกในหลากหลายรปแบบทว”ประเทศเขารวมประชม
นพ.ชาตร เจรญศร เลาวา โจทยของพลงงานทางเลอกท สสส.และมลนธนโยบายสขภาวะแหงชาตรวมกนคด คอ ตองไมเกดผลรายกบมนษยและสงแวดลอม เราจงไดชวยกนทำางานวจยเพอนำาเทคโนโลยพลงงานทางเลอกลงไปใชในชมชน ซ งในแตละชมชนทเขารวมโครงการกมวตถดบทสามารถแปรสภาพเปนพลงงานทางเลอกได เชน เศษไม เปลอกผลไม มลวว มลหม พลงนำา ลม หรอพลงงานแสงอาทตย การป นไฟฟาจากนำาขนาดเลก การสรางกระแสไฟฟาจากแสงอาทตยเพอใชอบผลไม โครงการตาง ๆ เหลานสามารถทำาใหชมชนพงตนเองไดอยางถาวร
ดเหมอน สบปากวาไมเทาตาเหน คงจะใชไดกบการจดงานในครงน“ ” เพราะหลากหลายชมชนทเขารวมโครงการสามารถตอยอดและพฒนาโครงการใหใชในชมชนของตนเองไดอยางจรงจงดงเชน ชมชนเขาหลวงครวง จ.นครศรธรรมราช ทพฒนาพลงงานนำาผลตกระแสไฟฟาขนมาใชเอง ภายใตชอกลม กงหนนำาบานครวง “ ”
อาจารยอสาห บำารง อาจารยฝายสถาบนพฒนาและฝกอบรมโรงงานตนแบบ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เลาถงทมาทไปของโครงการวา ครวงมจดเดนตรงทอยบรเวณเขาหลวง มเขาโอบลอม 4 ดาน มลำาธารไหลผานตลอดชมชน แตดวยลกษณะภมประเทศทเปนภเขา ทำาใหชาวบานเดนทางไปทำาเกษตรกรรมยากลำาบาก และไมมประปา ไฟฟา ระบบสาธารณปโภคอน ๆ ทจำาเปนตอการดำารงชวต
เพอลดปญหาและขอจำากดเหลาน กลมชาวบานบางสวนจงไปศกษาการผ ล ต ก ง ห น น ำา ผ ล ต ไ ฟ ฟ า เ ม อ ป 2541 ท ต .ท า แ พ อ .ฉ ว า ง จ.นครศรธรรมราช มาประยกตใชกบสวนของตนเอง และไดมการสรางและปรบปรงมาโดยตลอดจนกลายเปน กงหนนำาภมปญญาทองถนชาวบานคร “วง โดยม ” 3 ผบกเบก อยางนายสอง บญเฉลย นายการณ ขนหน และนายสภกด หตถ รวมถงความรวมมอจากมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ทมการศกษาปรบปรงกงหนนำา และอปกรณใหมประสทธภาพมากยงขน โดยเลอกกงหนแบบเพลตน เพอเพมประสทธภาพการผลตไฟฟา และ
เปลยนการใชสายพานมาเปนแกนเดยวกน พรอมกบตดตงชดควบคมเพอแกปญหาความไมสมำาเสมอของกระแสไฟ
เมอมการพฒนากงหนนำาเรยบรอยแลว ชาวบานทจะนำากงหนนำาไปใชจงไดจดตงวสาหกจชมชน กลมกงหนนำาบานครวง ขน เพอทำาใหเกดกงหนนำา“ ”ราคาถก ผลตไดเองในชมชน ดแลและบรหารจดการโดยชมชนและสามารถสงเสรมใหเกดการใชงานเพมขนในชมชนใกลเคยงทมลกษณะภมประเทศคลายกน
นคงเปนเพยงตวอยางหนงทชาวบานบางสวนของประเทศไทยไดลกขนมาใชแนวคดพลงงานทดแทนในการดแลและจดสรรการใชทรพยากรในชมชนของตนเอง
และยงไมสายหากเราจะนำาแนวคดเร องพลงงานทดแทนไปปรบใชกบชมชน
เพราะนนคอ ความอยรอดของมนษยและสงแวดลอมของเรา
ทมา : จดหมายขาวชมชนคนรกสขภาพ ฉบบท 90 มนาคม 2552
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถามโครงการพระราชดำารชวยแกไขปญหานำาเสยใน กทม.ไดอยางไร
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง พลงงานทางเลอก ทาง“เลอกเพอความอยรอด ” คอ
Who (ใคร)พระบาทสมเดจพระเจาอยหว2. What (ทำาอะไร)
เสดจพระราชดำาเนนตรวจดการเตรยมการปองกนนำาทวม และการขดคคลองระบายนำาใน
เขต กทม.และปรมณฑล
3. Where (ทไหน)กรงเทพมหานครและ
ปรมณฑลจำานวน 6 แหง
4. When (เมอไร)วนท 4 เมษายน 2528
5. Why (เพราะเหตใด)เพอแกไขปญหานำาเสยในเขตกรงเทพมหานครและ
ปรมณฑลเ
6. How (อยางไร)
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
แบบฝกท 6
การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
โครงการอนเนองมาจากพระราชดำารเพอแกไขปญหานำาเสย
เมอวนท 4 เมษายน 2528 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจพระราชดำาเนนโดยรถยนตพระทนงจากพระตำาหนกจตรลดารโหฐานเพอตรวจดการเตรยมการปองกนนำาทวมตลอดจนการขดลอกคคลองระบายนำาตามจดตางๆ ในเขตกรงเทพมหานคร จำานวน 6 แหง ซงสรางขนตามโครงการปองกนนำาทวมในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมรบสงกบเจาหนาททเกยวของวา “การระบายนำาออกจากคลองอยางทกระทำาอยในเวลานยงไมถกระบบ เปนเพยงการสบนำาจากภายในออกสแมนำาเจาพระยาอยางเดยวๆทางทดเวลานำาทะเลขนกควรปลอยใหนำาไหลเขามาบางแลวกสบนำาทงจะไดประโยชนมาก”
มพระราชดำารแนะนำาใหกรมชลประทานกรงเทพมหานครและเจาหนาททเกยวของ แกไขปญหาเรองนำาเนาใหหมดไป “ทคลองสามเสนตองเรงดงนำาจากดานนอกใหไหลเขามาในคลองใหมาก คลองบางกะปๆ คลองแสนแสบ ซงเปนจดทตำามากตองพยายามแกไขนำาเนาใหหมดโดยเรวโดยการปลอยนำาจากคลองเทเวศร คลองสามเสนเขาไปยงคลองแสนแสบและใหไหลลงสคลองพระโขนง ใหตงเครองสบนำาสบออกไป เปนการจดระบบระบายนำาอยางงายๆ ตามธรรมชาต”
สวนในบรเวณคลองลาดพราวๆมรบสงวา “ใหทางกรมชลประทานดงนำาจากคลองบางเขนมาใหมากและใหเรงสบนำาแตละจดนน คนเฝาสบหรอเจาหนาทประจำาสถานสบนำาแตละแหงอยาใหหลบตดตอโทรศพทไมไดกใหวทยสงการเจาหนาทจากศนยกใหคอยเตอนอยาฟงแตรายงาน ควรสงงานเชคกน
ทกๆ ดาน ใหรายงานใหทราบเพอการทำางานไมเสยกำาลง นำาจะไหลสะดวก และไมเสยกำาลงสบ”
ทมา : จดหมายขาวชมชนคนรกสขภาพ ฉบบท 90 มนาคม 2552
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)
4. When (เมอไร)
6. How (อยางไร)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมรบสงกบเจาหนาททเกยวของแกไข
ปญหาเรองนำาเนาใหหมดไป โดยใหเรงสบนำาในแตละจดนน คนเฝาสบหรอเจาหนาทประจำาสถานสบนำาแตละแหงอยาใหหลบ ตดตอโทรศพท ไมไดกใหใชวทยสงการเจาหนาทจากศนยกใหคอยเตอน อยาฟงแตรายงาน ควรสงงาน เชคกนทกๆดาน ใหรายงานใหทราบเพอการทำางานไมเสยกำาลง นำาจะไดไหลสะดวก และไมเสยกำาลงสบ
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง โครงการอนเนองมาจาก“พระราชดำารแกไขนำาเสย ” คอ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5. Why (เพราะเหตใด)
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
วเคราะห บทความ
โครงการอนเนองมาจากพระราชดำารเพอแกไขปญหานำาเสย
1. How = -
2. What = พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจพระราชดำาเนนรถยนตพระทนงเพอตรวจด
การเตรยมการปองกน นำาทวม ตลอดจนการขดลอกคคลองระบายนำาในเขต
กรงเทพมหานครจำานวน 6 แหง และเขตปรมณฑล
3. Where = กรงเทพมหานคร และปรมณฑล
4. When = วนท 4 เมษายน 2528
5. Why = การระบายนำา ออกจากคลองอยางทกระทำาอย ในเวลาน ยงไมถกระบบเปนเพยง
การสบนำาจากภายในออกส แมนำาเจาพระยาอยางเดยวทางทด เวลานำาทะเลขน ก
ควรปลอยใหนำาไหลเขามาบางแลว กสบนำาทง จะไดประโยชนมาก
6. How = พระบาทสมเดจ มพระราชดำารแนะนำา ใหกรมชลประทาน และเจาหนาทเกยวของ
แกไขปญหาเรองนำาเนา ทคลองสามเสน ตองเรงดงนำาจากดานนอกใหไหลเขามา
ในคลองใหมาก คลองบางกะป คลองแสนแสบ ซงเปนจดทตำามากตองพยามแกไข
นำาเนาใหหมดโดยเรว โดยการปลอยนำาจากคลองเทเวศร คลองสามเสนเขาไปยง
คลองแสนแสบและใหไหลลงสคลองพระโขนงใหตงเครองสบนำาสบออกไป เปน
การจดระบบระบายนำาอยางงายๆตามธรรมชาต
แบบฝกท 7การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
เตอนวยรนสง เอสเอมเอส“ " บอยไมด!!
แพทยและนกจตวทยาสหรฐวตกวา การสงขอความ "เอสเอมเอส" ผานโทรศพทมอถอบอยเกนไปอาจสงผลเสยตอวยรน ผลการศกษาโดยบรษทนลเสนพบวา ชวงไตรมาสสดทายปกอน วยรนอเมรกนรบสงเอสเอมเอสมากถง 2,272 ขอความในแตละเดอน หรอเทากบวน
ละ 80 ขอความโดยเฉลย คดเปนปรมาณทเพมขนถงเทาตวเมอเทยบกบปกอนหนา ผอำานวยการฝายเทคโนโลยและมนษยประจำาสถาบนเทคโนโลยแมสซาชเซตส ศกษาพฤตกรรมการสงเอสเอมเอสในหมเดกวยรนเมองบอสตนนาน 3 ป พบวา การสงเอสเอมเอสบอยเกนไปอาจกระทบกบพฒนาการของเดกวยรน ทำาใหตดสนใจเองไมเปน เพราะมแนวโนมจะสงไปถามความเหนจากพอแมหรอเพอนทกครงทเกดปญหา แมแตปญหางายๆ เชน การเลอกรองเทาใสไปงาน เดกกไมสามารถตดสนใจเองได นอกจากน เอสเอมเอสทสงเขามามากจนทำาใหเครองสนหรอสงเสยงทก 2 - 3 นาท ยงทำาใหเดกวยรนขาดสมาธในกจกรรมทอยตรงหนา หรอแมแตจะนงครนคดปญหาอยางเงยบๆ กทำาไมได บางครงถาเพอนหรอคนรจกสงขอความมา เดกจะรสกเหมอนถกกดดนใหตองสงขอความตอบกลบไปในทนท ดงนน เดกวยรนทตดการรบสง เอสเอมเอสจงมแนวโนมจะเปนพวกทรอไมเปน หรอขาดสมาธเวลาทำากจกรรมตางๆ
ทมา : หนงสอพมพขาวสด http : //www. Thaihealth.or.th
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)
4. When (เมอไร)
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง เตอนวยรน สงเอสเอม“เอสบอยไมด ” คอ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 8การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
“พอ กบครอบครวสรางสขในยคเศรษฐกจตกตำา”
บทบาท “ พอ” ในครอบครวสรางสข
พญ. พรรณพมล หลอตระกล ผอำานวยการสถาบนราชานกล กลาววาจรงแลวบทบาทของพอ ในครอบครวเกยวของ 3 ดานดวยกน คอ การรวมรบผดชอบตอครอบครว, การเลยงดบตร และการแกปญหาในสถานการณวกฤต โดยขยายภาพวาบทบาทแรก ทงพอและแมตางมทงภาระหนาทการงาน และการดแลครอบครวควบคกนไป ซงการทพอมสวนรวมรบผดชอบตอครอบครว ทำาใหความตองการชนพนฐานในครอบครวมเพยงพอ ดานการเลยงดบตร คอ การเสรมสมพนธภาพระหวางพอและลก แมและลก ทำาใหลกไดรบความอบอน มภาวะจตใจทสมบรณ การทพอทำาหนาทเลยงดลกจะทำาใหภาพความเปนผชายมประโยชนตอลกมากทงลกชายและลกสาวจะยดเอาพอเปนตนแบบของชวต และคครองในอนาคต บทบาทสดทายคอ การแกปญหา ซ งจะชวยใหสถานการณในครอบครวผานพนไปได บางคร งแมตองการคำาปรกษาจากพอ เชน จะใหลกเขาเรยนทโรงเรยนไหนด การทพอแมปรกษากน จะทำาใหหาทางออกรวมกนไดดกวาแกปญหาคนเดยว
“แตป ญหาของพอทพบ ค อ การไมมสวนรวมรบผดชอบครอบครว เพราะเมอเจอปญหาจากภายนอก เชน ปญหาในทท ำางาน ปญหาเศรษฐกจ ท ำาใหพอหนไปตดเหลา ตดการพนน หรอตดสงคมนอกบานมากกวา และปลอยใหการดแลครอบครวเปนหนาทของลก สวนประเดนการ
เลยงดลก จากการสำารวจพบวา พอมกจะคดวาการเลยงดลกควรเปนหนาทของแม ไมวาตงแตการอาบนำาใหลก จนกระทงถงการสงลกไปโรงเรยน แตจงหวะทควรมความสมพนธภาพกบลก กลายเปนบทบาทของการทำาโทษ ซงจากการสำารวจพบวาพอมกจะฉกหนจากปญหาในสภาวะทตวเองคดวาไมสามารถแกไขได เชน การทลกเกดมาผดปกต บทสรปสดทาย คอ พอจะคอยๆแยกตวออกจากครอบครวและนำามาซงการแยกทาง”
ยงในสภาวะเศรษฐกจตกตำา พอยงเกดความเครยด ซงโดยธรรมชาตของผชายมกจะเกบปญหาไวแกคนเดยว ซงเปนความเขาใจทคลาดเคลอน เพราะจรง ๆ แลวคนเปนแมตองการรวมแชรปญหา และตองการลดความตงเครยดของพอ
ทมา : …………………………………….
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)พญ. พรรณพมล หลอตระกล2. What (ทำาอะไร)
บทบาทและ ความสำาคญของพอในความ
รบผดชอบของครอบครว
4. When (เมอไร)-
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง พอกบครอบครวสราง“สขในยคเศรษฐกจตกตำา ” คอ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Where (ทไหน)ครอบครวของคนในสงคมไทย
6. How (อยางไร)พญ. พรรณพมล หลอ
ตระกล
5. Why (เพราะเหตใด)ในสภาวะปจจบนปญหาของพอ คอ ขาดความรบผดชอบตอครอบครวเมอเจอปญหาจากภายนอก เชน ปญหาในททำางาน ปญหาเศรษฐกจ ทำาใหพอหนมาตดเหลา ตดการพนน หรอตดสงคมนอกบาน
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
แบบฝกท 9การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากบทความ
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหบทความตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
คนตนแบบ หยดยนดวยเกษตรประณตกลางทงไพศาล : ลงช สทธจกร
ลงอาย ๗๒ ปแลว แตเวลาเหนลงทำางานแทบไมเชอสายตาเลยวา คนวยนจะทำาอะไรดวยตนเองไดมาก อยางน ไมวาจะอยในนาขาว หรอสาละวนกบโรงเหดขางบานกตาม ลงช สทธจกร ชาวนาสงอายแหงบานเขาดน ต.วงนำาลด อ.ไพศาล จ.นครสวรรค ไพศาลยามนคอนาขาวกวางสดสายตา หลงการเกบเกยวขาวทนบวนจะไดผลไมคอยดนกชาวนาบางคนพยายามปลกขาวโพดหวงใหเปนรายไดเสรม แตขาวโพดกลบตองยนตนแหงตายเพราะขาดนำา มนเปนอยางนมาสหาปแลว การทำานาแตละปตองเพมทนลงไปทกครง เนองจากราคาปย ยาฆาหญาและยาฆาแมลงเมอขาวใหเมลดไมเตมรวง เงนทขายไดยอมลดลง ไมพอชำาระหนในแตละงวดป หนสนจงพอกพนสะสมมากขน รอนรมเหมอนไฟสมอยในอก สายตาททอดมองออกไปยงผนนาแหงสนำาตาล พลอยแหงผากอยางไรความหวง บอนำาสเหลยมเลกบางใหญบางตามผนนาสองขางทาง ไมมรองรอยอะไรใหเหนวา ครงหนงมนเคยมนำาขงอย ลมหมนหอบเอาฝนสนำาตาลพดขนเปนลำากรวย ยงสงจากพนกรวยยงกวางออก แตกจางคลายไปกระทงวบหายไปในเวลาอนรวดเรว ถาปนฟาฝนไมเปนใจ มอบความแหงแลงซำาซากใหอก กำาลงใจทจะหยดอยเพอสชวตตอไปของคนสวนใหญทนคงหลนหายไปไมนอย แตทวา นาแปลงหนงราว ๘ ไร ปลายดงกระถนของชาวนานาม ช สทธจกร กลบใหภาพทตางออกไป มนยงคงสเขยวเหนไดอยางชดเจน ในขณะทนาขางเคยงเปนสนำาตาลคลายกบใครเอาสเขยวไปปายบนกระสอบปานอยางนนแหละ
เกดความฉงนขนวา ลงชทำาไดอยางไร ในขณะทคนอนประสบภยแลงอยางหนก แตความแหงแลงเดยวกนนนกลบไมสามารถทำาอะไรชายผนไดเลย
กอนถงนาขาว ลงชกนทดนออกมาราวหาไร ขดเปนบอเกบนำาขนาดตางกน นบไดถง ๕ บอ พนดนทวางระหวางบอ ลงปลกไมผลจำาพวกมะมวง สมโอ อยางละสหาตน สวนจำาพวกพชสวนครว เชน พรก มะเขอ กะเพรา ตะไคร ลงปลกแซมลงไประหวางไมผล นอกจากนแลวลงกปลอยหญาใหขนรกคลมดนเอาไว
เรองหญา ลงไดแคคอยคมไมใหมนขนไปเกยวพนไมผลหรอรงรงจนมดพชสวนครวเทานน แตจะไมตายทงจนเหนผวดน เชนนแลว หญาจงเสมอนผาหอทคลมดนไมใหนำาระเหยออกไป นเปนปจจยสำาคญอนหนงททำาใหนำาในบอทงหาขอลงยงคงมนำาขงอยตลอดทงปนนเอง สวนแนวเขตทดน ลงปลกตนสะเดากบขเหลก สมนไพรยนตนทงสอง นอกจากใชเปนยากนแมลงแลว สะเดายงใหทงดอกทงยอดออนไวกนนำาปลาหวาน สวนขเหลกลงบอกวาแกงกนมอเยนทำาใหคำานนนอนหลบสบาย เมอสรางสภาพแวดลอมตางๆ เพอรกษานำาในบอไดแลว ขาวในนาจำานวน ๘ ไรกไมอดนำา อกทงยงยดหลกการสรางสภาพแวดลอมใหกบนาขาวตอไปอกดวย
ทมา : http://www.thaihealth.or.th
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)
4. When (เมอไร)-
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)
............................................................................................
.....................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการบทความเรอง “คนตนแบบ หยดยนดวยเกษตรประณตกลางทงไพศาล : ลงช สทธจกร ” คอ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 10การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
ประวตพระเมรมาศสมยรตนโกสนทร
งานพระเมรหรองานถวายพระเพลงพระบรมศพพระเจาแผนดนของไทยนน จะมแตเมอใดไมปรากฏหลกฐานชดเจน จากการตรวจทานทางเอกสารพบวา เร มปรากฏบนทกการสรางพระเมรในสมยแผนดนสมเดจพระเอกาทศรถแหงกรงศรอยธยาวา แตพระบรมศพสมเดจพระพทธเจาหลวงและ“…สรางเมรมาศสงเสนสบเจดวา ประดบดวยเมรทศ เมรราย ราชวต ฉตรนาคฉตรเบญจรงคเสรจ กอญเชญพระบรมศพเสดจเหนอกฤษฎาธาร”
จากงานพระเมรมาศของสมเดจพระนเรศวรครงน ดเหมอนวาการสรางพระเมรในงานถวายพระเพลงพระบรมศพจะกลายเปนประเพณทปฏบตสบทอดกน ตอมาจนถงสมยรตนโกสนทรในสมยรตนโกสนทร งานถวายพระเพลงพระบรมศพหรองานพระเมรมขนหลายครงดวยกน แตอาจแบงลกษณะงานพระเมรในสมยนออกไดเปน 2 ระยะ คอ ในระยะตนตงแตรชกาลท 1 – ปลายรชกาลท 5 งานพระเมรมาศในหารชกาลนยงยดถอการสรางแบบพระเมรมาศตามตำาราโบราณราชประเพณครงกรงเกาทกประการ คอ ทำา
เปนพระเมรอยางใหญ มตวพระเมร 2 ชนตางไปจากพระเมรสมยหลงทเหนๆ อย เนองจากมพระเมรทองหรอทเรยกวา พระเมรมาศ อยภายในพระเมรชนนอกททำาเปนพระเมรยอดปรางคหรอยอดรปดอกขาวโพด ซงพระเมรแบบเกานจะดไดจากภาพถายพระเมรมาศ พระบรมศพรชกาลท 4 อนถอไดวา เปนพระเมรมาศชนสดทายททำาตามแบบโบราณราชประเพณ
สวนในระยะท 2 นบแตสมยรชกาลท 6 จนถงปจจบน การสรางพระเมรมาศ ไดเปลยนแปลงใหมขนาดเลกลงและประหยดขน เพอเปนไปตามพระราชประสงคของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ททรงเหนวาการสรางแบบเดมเปนการสนเปลองงบประมาณแผนดนและเปนทเดอดรอนแกประชาชนทวไป เพราะในการสรางพระเมรแตละครงจะตองมการเกณฑไมและเคร องใชประกอบพระเมรอนๆ จากหวเมองตางๆ เปนจ ำานวนมาก ทำาให ประชาชนตองเดอดรอนจดหาสงกนมา ทงราษฎรทวราชอาณาจกรจะตองโกนหวไวทกข อนเปนการไมเหมาะสมตอยคสมยอกตอไป จงโปรดเกลาฯ ให ยกเลกเสย เมอพระองคเสดจสวรรคต รชกาลท 6 จงไดสนองพระราชประสงคทกประการและไดยดถอกนเปนประเพณปฏบตสบตอมาถงปจจบน
ทมา : นตยสาร สารคด ปท 1 ฉบบท 4 พฤษภาคม 2528
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการสารคดเรอง ประวตพระเมรมาศสมย“รตนโกสนทร ” คอ
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)
4. When (เมอไร)-
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
แบบฝกท 11การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
รเฟ อง...เรอง เกลอ“ ”
เคยนกยอนไหมวาวนหนง ๆ อาหารทเรารบประทานมเกลอเปนสวนผสมมากนอยเพยงใด อาหารมากหมายทมสวนผสมของเกลอปรมาณสง โดยเฉพาะอาหารแหง หมกดอง กะป นำาปลา ขาวโพดคว มนฝร ง ไสกรอก และแฮม เรานยมอหารทมเกลอผสมอยในปรมาณคอนขาสง จนกลาวไดวาเกลอเปนราชาแหงเคร องปรงรส 1 ใน 5 รสชาตทลนคนเคย ตลอดจนเกลอเปนหวใจสำาคญในการถนอมอาหารใหเกบไวไดนาน ๆ Science @ Home” ฉบบน เราลองมาทำาความรจกกบ เกลอ ซงเปนสงทคนเคยกนดในมมมอง“ ”ตาง ๆ ใหมากขนกนดไหมคะ
มนษยรจกเกลอมาใชตงแตสมยโบราณ ในบางพนททเกลอหายาก จะมราคาแพงมาก แมแตนกรบโรมนกยงไดรบคาตอบแทนเปนเกลอคะ ซงภาษาละตนเรยกค าตอบแทนนว า “Salarium” อนเป นท มาของค ำาวา “Salary” หรอเงนเดอนในปจจบน ในทางเคม คำาวา เกลอ หมายถง ผลทไดจากปฏกรยาระหวางกรดกบดาง อยางทเราชอบทองกนงาย ๆ วา กรด + ดาง = เกลอ + นำา นนละคะ แตสำาหรบคนทวไป คำาวา เกลอ“ ” นนคอ เก“ลอแกง” ซงเปนเกลดผลกสขาว ใชประโยชนไดหลายอยาง ไมวาจะเปนการเหยาะปรงเพมรสชาตอาหารหรอการถนอมอาหาร ตอมานกวทยาศาสตรไดแสดงใหเหนวาเกลอแกงนนประกอบดวยธาต 2 ชนด ไดแก โซเดยม (Na) และคลอรน (Cl) หรอเรยกวา โซเดยมคลอไรด ซ งมชอยอ ๆ คอ Nacl ม สถานะเปนผลกสขาว มรสเคม ละลายนำาไดด มคณสมบตในการดดความชน
โซเดยมทอยในเกลอนส ำาคญมากนะคะ เพราะชวยควบคมสมดลของของเหลวในรางกาย หากรางกายมปรมาณโซเดยมสง เหมอนนำาทะเลทเคมจด รางกายจำาเปนตองการนำามาก เพอทำาใหความเคมอยในระดบทสมดล และโซเดยมคลอไรดเปนตวบงคบสำาคญทจะกำาหนดความสมดลของนำาททำาละลายสสารตางๆ นอกเซลล นอกเหนอจากนนยงทำาหนาทควบคมการเตนของหวใจ รกษาความดนโลหตใหปกต ชวยการทำางานของประสาทและกลามเนอของเรา แถมยงเกยวของกบการดดซมสารอาหารบางอยางในไตและลำาไสเลกอกดวย
หลายคนอาจสงสยวา สารทดเหมอนมอนตราย 2 อยาง คอ โซเดยม (โดยตวมนเองเปนโลหะสเงน ตดไฟไดงาย) และคลอรน (ตามปกตจะอยในรป
ของแกส และเปนแกสทเปนพษอกดวย) ทำาไมเวลามาอยดวยกนแลวกลบกลายเปนสารทมประโยชนไปไดนะ ทเปนเชนนเพราะ ทงโซเดยมและคลอรนสามารถเปลยนพฤตกรรมไดกบสภาวะแวดลอมทเปลยนไปนนเองคะ
แมวาเกลอจะมประโยชนมากมายอยางทกลาวมากตาม แตอยางทรกนวา...อะไรกตามทมนนอยหรอมากเกนไปกไมด องคการอนามยโลกเขาจงกำาหนดปรมาณเกลอสงสดทคนเราควรไดรบ คอวนละ 6 กรม ถารางกายของเราขาดเกลอ ของเหลวภายในอาจจะเสยสมดล ทำาใหรางกายออนเพลย มอาการคลนเหยน วงเวยน ถงหมดสตได แตนาอศจรรยทรางกายของคนเรานนสามารถรกษาโซเดยมทสะสมไวได (เชนถาเรารบประทานอาหารทมเกลอตำา กจะมเกลอในเหงอและปสสาวะนอยกวาปกต) ดงนน ถาเราเสยเหงอมาก ๆ ไมวาจะเปนเพราะอากาศรอน หรอเหนดเหนอยจากการออกกำาลงกายกตาม เราควรดมนำามาก ๆ ไมควรทดแทนดวยการรบประทานเกลอเพมคะ แตถาเราไดรบเกลอในปรมาณทมากเกนความตองการ เชน รบประทานอาหารรสเคมจดตอเนองเปนเวลานาน ๆ กจะมผลรายตอรางกาย เสยงตอโรคภยหลายอยาง ไมวาจะเปนความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมองแตก โรคหวใจ รวมทงไตกอาจจะวายไดคะ
เมอรอยางนแลว หากเรายงเปนผนยมความเคม จากนไปเราคงตองลดปรมาณนำาปลาในอาหารจานโปรดของเราลงบางแลวละคะ...
ทมา : วารสาร อพวช. ฉบบท 72 ประจำาเดอนมถนายน 2551
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)
4. When (เมอไร)-
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากการสารคดเรอง รเฟ อง“ ...เรอง เกลอ “ ”คอ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 12การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
ทเรยน...ราชาผลไม
เขาสวรรษา เลยงฟารองโครมคราม สายฝนโปรยปราย สรางความชมชนไปทว บางทกเฉอะแฉะจนหลายคนบนวาไมคอยชอบฤดฝนเสยกระไรน อยางไรกตามฤดฝนมใชฤดทนาเบอ หากเปนฤดกาลทมชวตชวากวาฤดกาลใด ๆ กวาได สรรพสตวตางชนบาน อาหารบรบรณ ฤดฝนเปนฤดกาลทนำาพาความอมหนำาสำาราญมาสคนไทยทกคน เปนฤดกาลแหงการเพาะปลกและเปนฤดทไมผลหลายชนดพรงพรออกผลแขงกนจนกนแทบไมทน ผลดกคอเรามผลไมราคาไมแพงใหกนอยางเหลอเฟอ และหนงในผลไมทมาพรอมสายฝน และเปนทนยมอยางมากสำาหรบคนไทยคอ “ทเรยน” นนเอง
ทเรยน มหลายชนด แตชนดทคนไทยเรานยมปลกและบรโภคกน คอ ชนดทมชอวทยาศาสตรวา Durio zibethinus Merr. อยในวงศ BOMBACACEAE มสมาชกรวมวงศทเราร จกกนเปนอยางด คอ ตนงว
นนเอง วากนวาชนดทเราปลกกนในบานเรานแรกเร มเดมทแลวมไดเปนไมของไทย หากเปนไมพนเมองทางแถบมาเลเซยและอนโดนเซย นำาเขามาปลกในบานเราหลายรอยปแลว และไดปรบปรงพนธจากตนสงใหญ ผลมนอยจนกลายเปนตนไมสงพอเหมาะสะดวกในการเกบผลละมเนอหนา รสชาตดเปนทถกปากของผบรโภคทงคนไทยและชาวตางชาต จนไดรบสมญานามวา “ราชาแหงผลไม เลยทเดยว”
ลกษณะทวไปเปนไมยนตน สงไดถง 25 เมตร ใบเปนใบเดยว เรยงสลบระนาบเดยวกน แผนใบรปไขแกมขอบขนาน ปลายใบเรยวแหลม ผวใบเรยบลน มไขนวล ใบดานบนมสเขยว ดานลางมสน ำาตาล ดอกเปนดอกชอ เกดตามลำาตน และกง ลกษณะดอกสมบรณเพศ กลบดอกสขาว เกสรเพศผมจำานวนมาก ผลมขนาดใหญ เปลอกมหนามแหลม แตกตามพ เนอหมเมลดมรสหวาน เปนสวนทเรานำามารบทานนนเอง ทานผอานหลายทานคงเคยเหนดอกทเรยนมาบาง แตเชอวานอยคนนนจะเคยเหนดอกทเรยนทก ำาลงบานสะพร งอยเตมตน เพราะทเรยนเปนพชทอาศยคางคาวเปนผชวยในการผสมเกสรฉะนนดอกของมนจงตองบานตอนกลางคน อนเปนเวลาทคางคาวหากน และมนษยอยางเราๆนอนหลบผกผอนกน ฉะนนดอกทเรยนสวนใหญทเราเหนตอนกลางวนจงเปนดอกทกำาลงตมอยเทานน ความงามของมนชางตางจากตอนทบางอยางลบลบ หากทานผอานทานใดตองการชนชมความงามของดอกทเรยนอยางแทจรง ลองไปสองดตอนกลางคนสครบรบรองวางามเหนอคำาบรรยายจรงๆ
ทมา : วารสาร อพวช. ฉบบท 72 ประจำาเดอนมถนายน 2551ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม
ทำาไมทเรยนถงไดรบสมญานามวา ราชาแหงผลไม“ ”
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหาทเรยนทนยมปลกในเมองไทยเมอหลายรอยปเปนไมพนเมองทางแถบ
มาเลเซย อนโดนเซย มตนสงใหญ ผลมเนอนอย ตอมาปรบปรงสายพนธ เปนกลายเปนตนไมสงพอเหมาะสะดวกในการเกบผล มเนอมาก สรชาตด เปนทนยมบรโภคทงคนไทยและคนตางชาตจนไดรบสมญานามวา “ราชาแหงผลไม ”
1. Who (ใคร)-
2. What (ทำาอะไร)การปรบปรงพนธ
ทเรยน
3. Where (ทไหน)ประเทศไทย
4. When (เมอไร)หลายรอยป
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)ปรบปรงชนดสายพนธทเรยนแบบดงเดม
ซงเปนไมพนเมองทางแถบมาเลเซย อนโดนเซย ตนสงใหญ มเนอนอย กลายเปนตนไมสงพอเหมาะสะดวกในการเกบ
ผล มเนอมาก รสชาตด เปนทนยมบรโภคทงคนไทยและคนตางชาตจนไดรบ
สมญานามวา “ราชาแหงผลไม”
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากสารคดเรอง ทเรยน“ ...ราชาผลไม ” คอ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
แบบฝกท 13การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
ประวตวดเบญจมบพตร
วดเบญจมบพตร มชอเตมวา "เบญจมบพตรดสตวนาราม" สรางขนในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ตงอยท ถนนศรอยธยาทางดานใตของสนามเสอปา เขาดนวนา เดมเปนวดโบราณชอวดแหลมหรอวดไทรทองไดมการปฏสงขรณในสมยรชกาลท ๒ โดยพระราชโอรสสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ขนานนามวา วดเบญจมบพต(ไมม ม) หมายถงพระอนชา และพระขนษฐาทรวมเจาจอมมารดาเดยวกน ซ งมอย ๕ พระองค ตอมาในรชกาลท ๕ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหขยายวดรวมทงทธรณสงฆใหกวางลงไปทางใต รวมวดแหลม และวดดสต ทรวมเปนเขตพระราชฐานไปดวย ทรงเปลยนพระนามเปนวด "เบญจมบพตรดสตวนาราม" มความหมายวาเปนวดของพระเจาแผนดนองคท ๕ในพระบรมราชจกรวงศ (เบญจ แปลวา หา บพตร แปลวากษตรย)
สถาปนกผออกแบบและประธานในการกอสรางคอสมเดจเจาฟากรมพระยานรศนวตวงศ ผทรงปรชาสามารถเชงศลปะหลายดาน
พระราชประสงคในการสรางวด ๑. เปนวดทแสดงแบบอยางการชาง ศลปกรรม วจตรศลป และ
วฒนธรรมในสมยของพระองค ซงใชการคำานวณและออกแบบตามหลกวชาตะวนตก
๒. จะใหเปนทรวบรวมพระพทธรปโบราณแบบตาง ๆ ของไทย ๓. จะใหเปนวดทบรรจ พระบรมสรรางคาร(เถากระดก)ของพระองค ๔. จะใหเปนวดวทยาลยทศกษาหลกวชาทางพระศาสนาและสามญ
ศกษาของกลบตร
ทมา : ........................................................................
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถามประวตวดเบญจมบพตรมความเปนมาอยางไร
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหาวดเบญจมบพตร กรงเทพมหานคร สมยรชกาลท 2 และรชกาลท
5 ไดรบการปฏสงขรณ ในสมยรชกาลท 2 เปลยนจากชอเดม วดแหลม หรอวดไทรทองเปนวดเบญจมบพตร หมายถงพระอนชาและพระขนษฐาทรวมเจาจอมมารดาเดยวกน ซงมอย 5 พระองค ในสมยรชการท 5 ไดขยาย
1. Who (ใคร)-
2. What (ทำาอะไร)ประวตความเปนมาวดเบญจมบพตร
3. Where (ทไหน)วดเบญจมบพตร กรงเทพมหานคร
4. When (เมอไร)สมยรชกาลท 2 ,5
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)วดไดรบการปฏสงขรณ ในสมยรชกาลท 2 เปลยนจากชอเดม วดแหลม หรอวดไทรทองเปนวดเบญจมบพตร หมายถงพระอนชาและพระขนษฐาทรวมเจาจอมมารดาเดยวกน ซงมอย 5 พระองค ในสมยรชการท 5 ไดขยายวดใหกวางลงไปทางใตรวมวดแหลม วดดสต ทรงเปลยนพระนามเปนวด เบญจมบพตร“ดสตวนาราม มความหมายเปนวดของพระเจาแผนดนองคท ”5 ในพระบรมจกรวงศ เบญจ แปลวา หา บพตร แปลวา โดยมสถาปนกออกแบบคอ สมเดจเจาฟากรมพระยานรศนวตวงศ พระราชประสงคในการสรางวด เพอแสดงศลปกรรม วจตรศลปและวฒนธรรมในสมยนน เปนทรวบรวมพระพทธรปโบราณตาง ๆ ของไทย เปนวดทบรรจพระบรมสรรางคารของพระองค เปนวดวทยาลยทใหการศกษาหลกวชาการทางศาสนาและสามญศกษาแกกลบตร
วดใหกวางลงไปทางใตรวมวดแหลม วดดสต ทรงเปลยนพระนามเปนวด เ“บญจมบพตรดสตวนาราม มความหมายเปนวดของพระเจาแผนดนองคท” 5 ในพระบรมจกรวงศ เบญจ แปลวา หา บพตร แปลวา โดยมสถาปนกออกแบบคอ สมเดจเจาฟากรมพระยานรศนวตวงศ พระราชประสงคในการสรางวด เพอแสดงศลปกรรม วจตรศลปและวฒนธรรมในสมยนน เปนทรวบรวมพระพทธรปโบราณตาง ๆ ของไทย เปนวดทบรรจพระบรมสรรางคารของพระองค เปนวดวทยาลยทใหการศกษาหลกวชาการทางศาสนาและสามญศกษาแกกลบตร
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากสารคดเรอง ประวตวดเบญจมบพตร “ ” คอ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
แบบฝกท 14
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
มวยไทย มรดกชาต
เมอถงวนเสาร อาทตย ฉนจะรสกมความสขมากทจะไดพกผอนในวนหยดสดสปดาหไดนงดรายการโทรทศนทโปรดปราน แตความสขมกจะยอมมอปสรรคมาขดขวาง นนคอ พอชอบแยงดรายการ มวยไทย ตอนนน“ ”ฉนคดวามนเปนอะไรทนาเบอทสด และเปนกฬาทรนแรง แตพอฝนใจลองทนนงดสกพก กบเหนชาวตางชาตใหความสนใจในกฬามวยไทยมาก มนทำาใหฉนคดไดวาเราเองเปนคนไทย ควรทจะอนรกษสงเสรมกฬาไทยซงเปนมรดกของชาต ฉนเลยไปคนควาหาความรเรองมวยไทย ไวเผยแพรตอไป
มวยไทยเปนวชาการตอสและปองกนตว ทยนหยดสบตอกนมาไมนอยกวา 2,000 ป มลกษณะพเศษแตกตางไปจากมวยตางประเทศ คอมวยไทยตองใชอาวธทกสวน และตองอาศยกำาลงกาย กำาลงใจ สตปญญาในการตอส ซงเปนการตอสโดยใชอวยวะเปนอาวธธรรมชาตทมมาแตกำาเนด
มวยไทยไดขนชอวากำาเนดขนมาพรอมกบการกอรางสรางตวของชาต ในสมยนนไดมการรบราฆาฟนระหวางชนชาตใกลเคยงตลอดเวลา เพอแยงชง และครอบครองดนแดนตางๆ ชาตไทยจงตองมการเตรยมพรอมทจะรบมอกบขาศกเพอปองกนชาต ในสมยนนอาวธตางๆยงไมเจรญมากนก คนโบราณจำาเปนตองสรบโดยใชอาวธธรรมชาต คอ หมด ศอก เขา เตะ เขาตอสกบเหลา ศตรทงหลาย เพราะเหตนมวยไทยจงไดรบความนยมฝกหดในหมนกรบสมยโบราณเรอยมา
มวยไทยนอกจากจะเปนการตอสท ไดมสวนกอบกอสรภาพ ในสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราชแลว ยงเปนศลปะอกแขนงหนงทถอไดวาเปนมรดก และสรางชอเสยงใหกบชาตไทย นนคอ การไหวครมวย เปนอก“ ”หนงสญลกษณแหงความออนนอม ความกตญญตอผมพระคณทเคยมตอตน กอใหเกดการหวนร ำาลกถงพระคณครบาอาจารยทประสทธประสาท
วทยาการมวยไทยให การไหวครจงสงผลใหมวยไทยตองประกอบไปดวยลกษณะของการวางาย ความรจรง กลาหาญ อดทน มน ำาใจและกตญญซอสตย หากขาดขอใดขอหนงไปแลวกจะไมเรยกวามวยไทยทสมบรณ
เมอพลกประวตศาสตรชาตไทย เราจะไดเหนความสำาคญของมวยไทย ทไดแสดงออกถงฤทธเดชและอานภาพทไมยงหยอนไปกวามวยชาตใดๆ นกมวยไทยทสรางความเลองลอของศลปะมวยไทยในดนแดน มอญ พมา นนคอนายขนมตมทสามารถปราบนกมวยเอกของพมา 9 คนตดๆกน ตอหนาพระทนงของพระเจาองวะ ในงานฉลองยกฉตรพระมหาเจดยธาต ท ำาให พระเจาองวะถงกบตบพระอระตรสสรรเสรญมวยไทยวา “...ไทยมพษสงอยทตวแมมอเปลาๆไมมอาวธเลย คนเดยวแทๆกยงเอาชนะคนไดเปนจำานวนมาก มฝมอมวยแสนวเศษ...” ตอมาจงมคำากลาวถงมวยไทยและนายขนมตมวา
อนมวยใดไปแมน มวยไทยหมดเขาเทาศอกไว วองแทแมรางเลกแตใจเดดเดยว จรงแฮมอญพมาทงเกาแพ พายสนมวยไทย
ขนมตมนามทานน โดงดง จรงเฮยลบแตชพนามยง เดนไซรเรานเกดภายหลง ยงทราบไดนานำาเกยรตสชาตได พรรคพรอง
สรรเสรญจะเหนไดวาตำานานของมวยไทยมความสำาคญ และมคณคามากตอชาต
ไทย ทมสวนในการปองกนประเทศ กอบกอสรภาพใหชาต และยงสรางชอเสยงอนเปนเกยรตภมตอประเทศ ถอไดวามวยไทยเปนมรดกทคนไทยควรอนรกษ และสบสานตอไป
ศลปะมวยไทยในปจจบนกำาลงเสอมและสญหายไป เพราะคนไทยไมสนบสนนและสงเสรม แตกลบไปใหความนยมกบศลปะการตอสของชาวตางชาต มรดกชนสดทายทางวฒนธรรมของไทยเรมเสอมลงเมอถกชาวตางชาตนำาไปลอกเลยนแบบ และตงเปนศลปะของเขา ซำายงยำายนกมวยไทยจนสลบคาเวทตางชาตมานกตอนกแลว ... แบบนลกหลานคนไทยยงทนนงดดายตอไปไดอก
ผเรยบเรยง : สชญญา วงคเวสช ทมา :
www.regelearning.payap.ac.th
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร)
3. Where (ทไหน)ประเทศไทย
4. When (เมอไร)
6. How (อยางไร)
5. Why (เพราะเหตใด)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากสารคดเรอง มวยไทย มรดกชาต “ ” คอ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
แบบฝกท 15การวเคราะหเหตการณหรอเรองราวจากสารคด
คำาชแจง ใหนกศกษาใชกระบวนการคด วเคราะหสารคดตามขนตอนตอไปน
ขนท 1 กำาหนดสงทตองการวเคราะห
“กบนอกกะลา ” = สารคดความร+วทยาศาสตร
ในหลกการพนฐานของวชาวทยาศาสตรทเราทานเคยเรยนกนมาตงแตระดบมธยมนน ไดกลาวถงวธการศกษาทางวทยาศาสตรไววาประกอบดวยหลายขนตอน ดงน การสงเกต การตงปญหา การตงสมมตฐาน การทดลอง การวเคราะหผล การสรปผล และขอเสนอแนะ โดยจะเรยงลำาดบกนอยาง
เปนระบบระเบยบและมเหตผลตางๆมาประกอบการอธบายตามกระบวนการทางวทยาศาสตรนนๆ
โดยเฉพาะความหมายทวา การคดอยางมเหตมผลดวยอาศยหลกการ‘ทางวทยาศาสตร นน ดออกจะหางไกลจากชวตประจำาวนของผคนโดยทวไป’เสมอ ยงในเมองไทยดวยแลวคำาวา วทยาศาสตร กบดเปนเรองทไมคอยอย‘ ’ในหวขอสำาคญของชาวบานรานตลาดดวยซำาไป สงเกตงายๆจากขาวหนาหนงของหนงสอพมพรายวน นานแคไหนแลวทมขาววทยาศาสตรขนหนาหนง แทบนกไมออกกนเลยใชไหมครบ?
ทำาใหเกดปญหาตามมาวา วธการศกษาทางวทยาศาสตร ทเคยเรยนกนมาขางตนนนมใชกนเฉพาะอยในตำาราหรอวงการทางวชาการแคบๆของเมองไทยเทานนหรอ?
แตชากอน หลงจากผมไดดรายการทวสารคดความรชด กบนอก‘กะลา’ ทางทวชองโมเดรนนายในวนศกรท 24 ธนวาคม ทผานมาในตอน ขาวหลามหนองมน‘ ’ เมอรายการจบลงกลบทำาใหความคดแบบ
วทยาศาสตรในอดตของผมหวลคนมา เพราะดวยวธการนำาเสนอและรปแบบการจดรายการน ชวนใหคดวามการนำาหลกวธการศกษาทางวทยาศาสตรมาใชประกอบรายการอยางครบครน ใครพอนกออกบางไหม วาใชหลกวทยาศาสตรตรงไหนอยางไร? อยางนคงตองขอขยายความ ในทนขอยกตวอยางตอนทออกอากาศเรอง ขาวหลามหนองมน ซงสามารถเทยบเคยง‘ ’กบลำาดบขนตอนการศกษาทางวทยาศาสตร ไดดงนการสงเกต เวลาไปเทยวชายทะเลใกลๆกรงเทพอยางพทยา และบางแสน นอกจากของฝากทเปนพวกอาหารทะเลแลว ยงมของฝากยอดนยมทไมไดมาจากทะเลแตมาจากบนบกแทน นนคอ ‘ขาวหลามหนองมน’การตงปญหา ‘ทำาไมกระบอกขาวหลามจงกลายเปนดาราดงทหนองมน?’การตงสมมตฐาน ตองไปตามหาเจาแรก เรมดวยการดปายหนาราน พบวาทกรานมคำาวา เจาแรก, เจาเกา, เจาดงเดมทงหมด ดงนนจงใชวธสอบถามหา พบวาแมบญสง อาย 77 ปไดใหรายละเอยดประวตวาเมอ 40 ปกอนมการนำาขาวหลามไปขายทโรงงว ตงแตราคากระบอกละ 6 สลง จนปจจบนขายทบรเวณตกแถวตดถนนใหญเปนราคากระบอกละ 10 กวาบาท และเจาแรกม
สองแมคอ แมเผอกกบแมเหมอน พรอมไดตงสมมตฐานขนวา ขาวหลามขนชอนาจะเพราะความอรอย ดงนนทำาไมถงอรอยจงเปนคำาถามทเกดขนตามมาการทดลอง พบลกสาวแมเผอกยงรบชวงการทำาขาวหลามอยไดตงชอวา ‘ขาวหลามจอมพล’ เนองจากไดรบการการนตโดยจอมพลสฤษด ธนะรตน นายกรฐมนตรของไทยในอดต และนายพลเนวน จากพมาไดมาชมและสงนำากลบพมากวา 300 กระบอกมาแลว ดงนนตองคนหาเคลดลบวาทำาไมถงไดอรอย จงตองไปดวธทำา เรมตงแตสวนผสม ทประกอบดวย ขาวเหนยว มะพราวมาทำากะท และถวดำา ซงสวนใหญจะผสมในอตราสวนแลวแตสตรใครสตรมน
สำาหรบเตาเผาขาวหลามมสองชนดไดแก เตาฟนทใชกาบมะพราวกบฟนไม กบเตาแกสในสมยใหม เวลาเพยงสองชวโมงครงกจะไดขาวหลามสำาหรบพรอมขาย แตในระหวางนนกจะมเทคนคยอยของภมปญญาชาวบานตางๆ เชน การปกและกรอกสวนผสมลงกระบอกไมไผ การคอยเขยไฟใหขาวหลามสกอยางทวถง หรอแผนกระเบองเรยบกนเขมาแผนเลกๆทตองคอยดไมใหกระทเดอดจนลน สวนเตาแกสนนสะดวกกวามากแตตองระวงเรองความปลอดภยการวเคราะหผลการทดลอง ไดพบวาวตถดบและสวนผสมจะคลายๆกนหมด แตมขอแตกตางทวธการเผาขาวหลาม ซงพบวาสำาหรบขาวหลามจากเตาฟน ทกนกระบอกจะเปนสเขยวสวนปลายกระบอกจะมรอยเขมา ขอเสยของเตาฟนคอจะเกดเขมาควนเปนมลภาวะรบกวนเพอนบาน สวนเตาแกสขอเสยตรงกนขาวหลามจะไมรวนทำาใหเนาเสยงายกวาแบบใชฟนเผาการสรปผล การผลตขาวหลามตางกนทระบบการเผาของเตา เพราะวาใชวตถดบและสวนผสมไมแตกตางกน หรอสรปไดวาซอรานไหนกอรอยพอๆกนหมด จงทำาให กระบอกขาวหลามกลายเปนดาราดงทหนองมน (ซงชวยตอบปญหาและสมมตฐานทตงไวตอนแรก) ขอเสนอแนะ คำาถามถดมาทนาสนใจคอ แลวไปเอาไมไผมาจากไหน? เพราะเดมทใชการตดในพนทใกลๆ เมอหมดแลวจงกลายเปนนำาเขาอาทตยละกวา 1500 ลำา ดงนนทมงาน กบนอกกะลา จงนำาทมตามหาคำาตอบตอ โดยทายทสดพบวาเปนการนำาเขามาจากประเทศเพอนบานกมพชาทางดานเขตรอยตอ
จงหวดจนทบร และยงไดคำาตอบมาวาไมไผจะหมดภายในสองป แลวตอไปจะไปหาทไหน หรอขาวหลามจะปรบเปลยนรปแบบไปเปนบรรจในอะไรแทน เปนคำาถามทงทายไวใหคนดไปคดตอกนเอาเอง
จะเหนไดวาขนตอนวธการศกษาทางวทยาศาสตรอยางมระบบไดถกนำามาใชจรง ใหเราทานไดพบวาทจรงแลวการหาคำาตอบดวยเหตและผลทางวทยาศาสตรนนอยไมไกลเกนเออมเลย
อกสงหนงททำาใหเวลากวาสามเดอนทรายการ‘กบนอกกะลา’ ออกอากาศ ไดรบการตอบรบในทางบวกกคอ เปนสารคดความรของคนไทยทหยบเรองราวใกลๆตวเราทเคยพบเหนแตไมรทมาทไป วามาไดอยางไรหรอมาจากไหน
นอกจากนนรปแบบการนำาเสนอแบบฉบไวไมเยนเยอชวนตดตามสามารถเรยกรอยยมไดเปนระยะ มดนตรประกอบทอนเทรนดคนหอยางทไดยนบอยคอซาวดแทรกซเพลงในภาพยนตร Kill Bill ตามจงหวะของการเดนเรอง บวกกบพธกรทงสกพยายามตงคำาถามใหเสมอนอยางผทไมมนำาเตมแกวนน ชวยทำาใหเกดความกระจางไดมากขนทเดยว เพราะสวนททำาใหรายการสารคดในไทยไมใครมผผลตหรอไดรบความสนใจ นาจะเรมจากการเลอกเรองเฉพาะทางเฉพาะกลมเกนไปจงทำาใหดเหมอนเปนเรองไกลตวไป ดงนนถายงเปนเรองในสวนรายละเอยดเจาะลกๆเกนไป มนทำาใหกลายเปนยาขมของผชมคนดในวงกวาง อยางนมรโมทอยกอนกกดหนทงนนแหละ วาไหม?
“...เราหวงวา ‘กบนอกกะลา’ จะเปนการเรยนรอกวธหนงทไมใชการเรยนรจากในตำาราหรอในหองเรยน และอกสงหนงถาหากเราปลกฝงวธคดเชนนใหกบผชม โดยเฉพาะเดกๆ เยาวชน พวกเขากจะเตบโตขนมาดวยการเรยนรทมาจากการตงคำาถาม สงสยและคนคำาตอบ ไมใชการเตบโตมาดวยการเรยนรแบบทองจำา เหมอนกบการเชญชวนใหคนทกเพศทกวยมาเขาหองเรยนกนอกครงหนง แตหองเรยนนมบทเรยนนาสนกรออย เปนการชวน
คนดใหไปผจญภยไปในพรมแดนของการเรยนรรวมกน ” (มตชน 7 ธนวาคม 2547) นนเปนคำากลาวของประสาน องคนนท โปรดวเซอรและผดำาเนนรายการ โดยยงยดหลกคอนเสปของรายการทวา สารคดความรดสนกเรยกรอยยมและเสยงหวเราะกบ ‘กบนอกกะลา’...อบ..อบ
ทมา : ตพมพในคอลมน คด-เปน-เหน-ตาง นสพ.กรงเทพธรกจ 15 ม.ค. 2548
ขนท 2 กำาหนดปญหา/คำาถาม...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 3 กำาหนดหลกการหรอกฎเกณฑ การวเคราะหบทความโดยใชขอกำาหนดสำาหรบแยกสวนประกอบของบทความเพอใหเกดความชดเจนโดยใชเทคนค 5W 1H และผงมโนทศน (MIND MAP)
ขนท 4 การพจารณาแยกแยะ (SWOT)
1. Who (ใคร)
2. What (ทำาอะไร) 4. When (เมอไร)6. How (อยางไร)
ขนท 5 สรป/ตอบปญหา...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ขนท 6 ประโยชนทไดรบจากสารคดเรอง กบนอกกะลา “ = สารคดความร+วทยาศาสตร ” คอ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Where (ทไหน)ประเทศไทย
5. Why (เพราะเหตใด)
การสรป/ตอบปญหาขนอยกบขนท 2 วาผเรยนกำาหนด
ปญหา/คำาถามวาอยางไร ควรตอบปญหาใหตรงประเดน ซง
............................................................................................
.....................................................................................
............................................................................................
.....................................................................................
top related