3 NOLU AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ DR.İZZET YILMAZ HEMŞİRE GÖNÜL TÜREYEN

3 NOLU AİLE SAĞLIĞI MERKEZİDR.İZZET YILMAZHEMŞİRE GÖNÜL

TÜREYEN

Anne Sütünün yararlarıEmzirmeye ne zaman başlanmalıKolostrumEtkili emzirme ve sonucuSütün sağılması hangi durumlarda gerekliSüt sağma yöntemleriYetersiz süt ve belirtileriEk besinlere ne zaman başlanmalı

4

YENİ DOĞAN BEBEK İÇİN

EN İDEAL BESİN NEDİR?

Yeni doğan bebek için en ideal besin nedir?

Enerji, protein, yağ, karbonhidrat ve diğer elzem besin öğeleriyle yeni doğanda

büyüme ve gelişmeyi sağlayan karmaşık biyolojik bir sıvı ve içerdiği birçok

biyoaktif enzim, hormon,büyüme etmeni ve bağışıklık öğelerini içeren yapısıyla

eşsiz bir besindir.

Çocuğun anne sütü ile beslenmesinin sayısız yararları vardır.

Bu yararları şöyle sıralanabilir;

6

Anne Sütü

101

NEDEN

ANNE SÜTÜ NEDEN ÖNEMLİ ?

Anne İle Bebek Arasında Duygusal Bağ Kurulmasını

Sağlar İmmün Sistemi Geliştirir Ekonomiktir Kolay Hazmedilir Annenin Meme Ve Over Kanseri Riskini Azaltır Emen Bebeklerde IQ Daha Yüksektir İshal Ve Solunum Yolu Hastalıklarından Korur Fizyolojik Sarılığı Önler

Bebeğin vücut ve ruh sağlığı için en uygun besindir. Her zaman taze ve mikropsuzdur. Daima hazırdır, ekonomiktir. Bağışıklık öğelerini içerir ve hastalıklardan korur. Hormonlar ve büyüme etmenleri içerir. Çene ve diş gelişiminde rolü vardır. Anne sütü alan bebeklerde enfeksiyonlar daha az

görülür Çocukluk ve yetişkinlik çağında görülen bazı

kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır .

8

Anne Sütünün Yararları - I

Anne sütü, bebeğin ilk aşısıdır . Anne sütü, aşıların etkinliğini artırır. Anne sütü, bebek için doğal sakinleştiricidir. Emzirilen bebekler, anneleriyle yakın ten

temasında oldukları için güven duyguları gelişmiştir.

Emzirme, anne ile bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir.

Anne sütü, bebeğin ruhsal, bedensel ve zekâ gelişimine yardımcı olur.

9

Anne Sütünün Yararları - II

DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE DİARE RİSKİ

Filipinler 0-2 aylık bebekler 

1.0

3.2

13.3

17.3

Sadece  A.S. ve besin

  A.S. ve besleyici

  Anne sütü

Anne sütü   değeri olmayan

ek gıdalar

  almamış

sıvılar

DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE PNÖMONİDEN ÖLÜM RİSKİ

Brezilya-( 8 gün- 12 aylık bebekler)

Sadece Anne sütü

Anne ve İnek

sütleri 

Sadeceİnek sütü

Sadeceçocuk

maması

Anne sütü ve çocuk maması

1.0

1.2

2.1

3.3

3.9

Ülkede sağlık harcamaları azalır Bebeğin hastalıklardan

korunmasına bağlı olarak Çalışanın iş günü kaybı azalır Kardeşe ilgi gösterme zamanı artar Ailenin ekonomisi düzelir: Mama

maliyeti bir senelik 600-1000 YTL !!!

Emzirmenin Sosyoekonomik Faydaları

EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI

DUYGUSAL BÜTÜNLEŞME

ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.

GELİŞME

ANNENİN DUYGUSAL AÇIDAN TATMİNİNİ SAĞLAR.

BEBEK DAHA AZ AĞLAR.

ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU DAVRANIR.

BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA

DÜŞÜKTÜR.

ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR İLERİ YAŞLARDA

ZEKA TESTLERİNDE DAHA BAŞARILI OLURLAR.

§ Besleyici,

§ Kolaylıkla sindirilir,

verimli kullanılır.

§ Enfeksiyonlara karşı

korur.

EMZİRMEEMZİRMEANNE SÜTÜANNE SÜTÜ

Ekonomiktir

EMZİRMENİN FAYDALARI

§ Duygusal Birlikteliğe

ve Gelişmeye Yardım,

§ Yeni bir hamileliği

geciktirmeye yardım

eder,

§ Anne sağlığını korur.

1

Emzirmeye ne zaman

başlanmalı?

İlk emzirme doğumdan en kısa sürede yapılmalıdır. NSD. Bu süre ilk yarım saat , sezeryan gibi bir doğumdan sonra annenin kendini iyi hissettiği en kısa zamanda olmalıdır. Bu süre 4 saati geçmemelidir. Geçtiği taktirde memeler pompa ile sağılmaya başlanmalıdır. Süt gelmese bile emzirmeye başlanması süt salgılanmasını artıracaktır.

Emzirme süresi, bebek açlığını belli ettiği yani her ağzını açışta, arandığında emzirme yapılmalıdır.

DAHA ÇOK EMZİRME=DAHA ÇOK UYARI=DAHA ÇOK SÜT YAPIMI

Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en önemli nokta, bebeğini memeye nasıl yerleştireceğidir. Bebek memeye iyi yerleşmişse, meme uçları zedelenmez

Anne ile bebek birbirine

yakın, Bebeğin çenesi annenin

memesine değiyor, Bebeğin ağzı büyük

açılmış, dudağı dışa dönük, Bebek, sadece meme ucunu

değil kahverengi kısmı da içine alacak şekilde emiyor.

Anne ile bebek

birbirinden uzakta, Bebeğin çenesi annenin

memesine değmiyor, Bebeğin ağzı küçük

açılmış, dudağı dışa dönük değil,

Bebek, sadece annenin memesinin ucunu emiyor.

19

Doğru Emzirme Tekniği

Doğru Yerleştirme Yanlış Yerleştirme

1 2

- Areolabebeğin ağzının altında daha fazla yada üzeriyle eşit.

- Emzirme sırasında meme gergin veya çekilmişgözüküyor.

25

DOĞRU YANLIŞ

Anne, eliyle kavradığı memeyi bebeğe vermeden önce bebeğin ağzını iyice açmasını sağlamak için meme ucunu bebeğin dudaklarına sürerek arama refleksini harekete geçirmeli, bebek ağzını açınca sadece meme ucunu değil kahverengi kısmı da içine alacak şekilde bebeğin ağzına vermelidir. Annenin meme ucunun çökük veya küçük olmasının emzirme üzerine olumsuz bir etkisi yoktur.

21

Doğru Emzirme Tekniği

Bebek Nasıl Tutulmalı ?

Bebeğin başı ve vücudu düz bir hat üzerinde olmalı,

Bebek Nasıl Tutulmalı ?

Anne bebeğin vücudunu kendi vücuduna yakın tutmalı,

Memeye yerleştirme

DOĞRU YANLIŞ

Bebek Nasıl Tutulmalı ?

Bebek yeni doğmuşsa sadece baş ve omuzlarından değil, poposundan da tutulmalı.

Kolostrum◦ Doğumdan sonraki ilk birkaç günde üretilir.

◦ Yüksek protein içerir.

◦ Bağışıklığı sağlayan faktörler mevcuttur.

◦ Bebeğin ilk pasif aşısıdır

Olgun süt◦ Doğumdan birkaç gün sonra üretilmeye

başlar.

Anne sütü

İlk 2–3 gün gelen süt kolostrumdur.

Daha sonra salgılanan süte göre protein, mineral ve vitaminlerden zengin, yağ ve karbonhidrattan fakirdir. Bağırsak hareketlerini uyarıcı etkisi vardır. Bu da bebeğin

mekonyumunu (kakasını) kolayca çıkarmasını sağlar. Miktarı azdır. Bu yüzden bebek sık emmek ister.

Bebek emdikçe anne sütünün miktarı giderek artar ve yerini olgun süt alır.

Bu dönemde bebek her istediğinde

emzirilmelidir ki hem kolostrumu alsın, hem de kendine yetecek miktarda olgun sütün gelmesini sağlasın.

İlk günlerde bebek sık emzirilmeli, anne bol sıvı almalı, istirahat etmeli, bu süreci olağan karşılamalı ve kendisini boş yere üzmemelidir.

KOLOSTRUM İÇERİĞİ

ÖNEMİ

 ANTİKORDAN ZENGİN ENFEKSİYON VE

ALLERJİDEN KORUR

AKYUVARLAR ENFEKSİYONDAN KORUR

MUSHİL ETKİSİ MEKONYUMU TEMİZLERSARILIĞIN ÖNLENMESİNİKOLAYLAŞTIRIR

BÜYÜME FAKTÖRLERİ   BARSAĞIN OLGUNLAŞMASINI    SAĞLAR

VİTAMİN A’DAN ZENGİN   ENFEKSİYONLARIN DAHA HAFİF GEÇİRİLMESİNİ SAĞLAR

    GÖZ HASTALIKLARINDAN KORUR

ProteinProteinProtein

BURADA FARK ETTİĞİNİZ DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?

Laktoz Laktoz

Yağ Yağ Yağ

Laktoz

ÖN SÜT SON SÜTİLK SÜT

(COLOSTRUM)

OLGUNLAŞMIŞ SÜT

PROLAKTİNHer emzirme sonrasında salgılanır.Bir sonraki emzirme için süt oluşturur

Meme başından

duygusal uyarı

Kandaki prolaktin

·    Gece daha fazla prolaktin salgılanır

Ovulasyonu baskılar

18

OKSİTOSİNEmzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar.

Meme başından

duygusal uyarı

Kandaki oksitosin

Bebek emiyor

Uterusun kasılmasını sağlar

19

Etkili emme sonucu

Meme başı sağlıklı görünümdedir.

Emzirme sonunda göğüs yumuşar.

Emzirme anne için rahat ve zevklidir.

Bebek memeyi kendisi bırakır.

Bebeğin sütü yutuşu duyulabilir veya görülebilir.

İyi Olmayan Yerleşmenin Sonuçları

Meme başında hasar ve ağrı

Sütün tam boşaltılamaması

Yetersiz süt kaynağı

Göğüslerde az süt yapımı

Meme başı çatlakları

Doymayan bebek

Memeyi ret

Gerginlik

Düşük tartılı bebek

Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Bebek, her istedikçe sık sık emzirilirse, memenin tamamı boşaltılırsa süt gittikçe artar ve bebeği 6 ay sadece anne sütü ile beslemeye yetecek duruma gelir. Bebek, bir gün içerisinde (24 saat) ortalama 10-12 kez emzirilmelidir.Bu dönemde bebekler, hızlı bir büyüme ve gelişme sağladıkları için daha fazla besine ihtiyaç duyar. Emzirme sırasında anne memesinde kalma süresi en az 5 dakika olup bebek memeyi bırakana (meme boşalana) kadar (20 dakika) devam edilmelidir.

35

EMZİRME SIKLIĞI

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALMAMASININ NEDENLERİ

Emzirme ile ilgili faktörler:*Geç başlama *Sık emzirmeme *Gece emzirmeme *Kısa emzirme *Memeye kötü yerleşme *Biberon,kuru emzik verme *Ek besinler verme

Anne;Psikolojik durum:

*Öz güven azlığı*Kaygı,stres*Emzirmeden hoşlanmama*Bebeği kabullenememe*Yorgunluk

Anne;Fiziksel durum:*Kontraseptik haplar,diüretikler*Hamilelik*Ağır malnütrisyon*Alkol*Sigara*Plasenta parçası kanaması (nadir)*Meme gelişiminde bozukluk (çok nadir)

Bebeğin durumu; Hastalık Anormallik

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ

Emzirme ile ilgili faktörler

Annenin psikolojik durumu

Annenin fiziksel durumu

Bebeğin durumu

Geç başlama Özgüven azlığı Kontraseptif haplar, diüretikler

Hastalık

Sık emzirmeme Kaygı, stres Hamilelik Anomali varlığı

Gece emzirmeme Emzirmeden hoşlanmama

Ağır malnutrisyon

Kısa emzirme Bebeği kabullenmeme

Alkol

Memeye kötü yerleşme Yorgunluk Sigara

Biberon, emzik kullanımı

Plasenta retansiyonu

Ek besinler verme Meme gelişiminde bozukluk ( çok nadir)

OLDUKÇA SIK SIK DEĞİLDİR

Çocuğun yeterli ve dengeli beslendiğinin en iyi göstergesi büyümesinin izlenmesidir.

40

0-1 yaş grubu bebeklerde yeterli ve dengeli beslenme önemlidir. Bebek ilk 6 ayda sadece anne sütü ile beslenmelidir. 6 aydan sonra emzirme sürdürülürken uygun ek besinlere başlanmalı ve emzirmeye 2 yaşına kadar devam edilmelidir. Ek besinlere başlarken dikkat edilmesi gereken kurallara uyulmalıdır.

41

ÖZET OLARAK;

ÖNERİLERDOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE

BAŞLANMALIDIR

İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR

6 AYDAN İTİBAREN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR

2 YAŞINA KADAR EK BESİNLERLE BİRLİKTE EMZİRMEYE

DEVAM EDİLMELİDİR

SÜTÜN SAĞILMASINI GEREKTİREN DURUMLAR NELERDİR?

-Tıkanık memeyi rahatlatmak -Memede süt birikmesini önlemek -Bebeğin dolu memeyi almasını kolaylaştırmak-Bebek çökük meme ucundan emmeyi öğrenene kadar-DDA ve ememeyen bir bebeği beslemek için-Anne ya da bebek hasta ise-Çalışan bir annenin bebeğini beslemek için

MEMEDEN SÜT SAĞMA YÖNTEMLERİ

Oksitosin refleksinin uyarılması

Elle sağma Pompa ile sağma Enjektör pompası Ilık şişe metodu

EMZİREN HER ANNEYE SÜTÜNÜ NASIL SAĞACAĞI MUTLAKAANLATILMALIDIR

OKSİTOSİN REFLEKSİ

Özgüven kazandırın Kaygısını azaltın Sessiz bir yer Resmine bakma Ilık bir şey içme Memeleri ısıtma Meme uçlarını uyarma Memelere masaj veya

hafif vurma Sırt masajı

Elle boşaltma süt sağmak için en iyi yoldur.

Memeler yumuşak olduğunda elle sağmak daha kolaydır.

Her kadın sütünü kendisi boşaltmalıdır.

Anne sütünün elle sağılması

POMPA İLE SAĞMA

ENJEKTÖR POMPASI

Pistonu ters takılır Meme ucu üzerine dayanır Dışa doğru çekilir Meme içe doğru uzar Süt akmaya başlar Tekrarlayarak süt sağılır Çok uygun, ucuz ve pratik bir

yöntemdir

ODA ISISINDA 8 SAAT

BUZDOLABINDA 72 SAAT

DERİN DONDURUCUDA 3-6 AY SAKLANABİLİR

Sağılan Anne Sütü

ANNELERİN BEBEĞİ BİBERONLA BESLEMEYE BAŞLAMALARININ VEYA EMZİRMEYİ KESMELERİNİN EN SIK NEDENLERİNDEN BİRİ SÜTLERİNİN YETERLİ OLMADIĞINI DÜŞÜNMELERİDİR.

Her anne bebeğine yetecek kadar süt üretir

Bazen bebek yeterli süt alamaz

Annenin ne kadar süt üretebildiği değil bebeğin ne kadar süt aldığı önemlidir.

Yetersiz süt

Yetersiz tartı alımı • İlk ayda 500 gramdan az,• İkinci haftanın sonunda doğum tartısından az)

Çok az miktarda, konsantre idrar çıkarması• Günde altıdan az, • Sarı ve keskin kokulu

YETERSİZ SÜTÜN BELİRTİLERİ

Yeni doğan ilk hafta kilo kaybeder İki haftalık olduğunda doğum kilosuna

ulaşması beklenir Bebekler ilk altı ayda her ay en az 500 gr

alması beklenir Bebeğin büyüme eğrisi ve önceki tartıları

incelenir Bebek yeterli kilo almış ise yeterli süt

alıyor demektir

YETERSİZ KİLO ALIMI

Memenin büyüklüğü ve şeklini süt üretimiyle ilgisi bulunmayan meme yağ dokusu oranı belirler.

Bu nedenle meme büyüklüğünün süt miktarıyla ilgisi yoktur.

KÜÇÜK MEMELİ ANNELERİN SÜTÜ AZ OLUR...

Meme şeklindeki değişiklikler doğum öncesinde meydana gelir. Doğum sonrasında emzirme meme şeklini daha fazla etkilemez.

Emzirme kesildikten sonra memeler ne büyür ne küçülür.

EMZİRİRSEM MEMELERİM SARKAR...

Annenin yeterli sütünün olması; bebeği memeye erken ve doğru tutma,sık ve geceleri de emzirme , annenin özgüveni ile ilgilidir

İLK BEBEĞİNİ EMZİRMEYEN ANNENİN İKİNCİ BEBEĞİNİ DE EMZİRMESİ BEKLENEMEZ...

Anne kız arasında süt üretimi açısından hiçbir bağlantı yoktur.

ANNENİZİN SÜTÜ YOK YA DA AZ İSE SİZİN DE SÜTÜNÜZ AZ OLUR…

EK BESİNLER NEDEN GEREKLİDİR? Bebek sürekli büyümektedir ve daha

fala aktif hale gelir. Anne sütü bebeğin enerji ve besin

ögesi gereksinmesini tek başına karşılayamaz hale gelir.

Eğer bebeğin artan besin ögesi ve enerji ihtiyacı karşılanamazsa büyümesi durur ya da yavaşlar.

6. AY EK BESİNLERE BAŞLAMAK İÇİN UYGUNDUR

Çünkü Bebekler;

Dillerini daha iyi kontrol edebilir hale gelirler

Dişleri çıkmaya başlar Ağızlarına bir şeyler koymayı severler Yeni tatlarla ilgilenirler

6. AYDAN SONRA ANNE SÜTÜ TEK BAŞINA BEBEĞİN BESİN İHTİYAÇLARINI

KARŞILAYAMAZ, ARTIK EMZİRMENİN

SÜRDÜRÜLMESİ YANINDA

BEBEĞE EK BESİNLER VERİLMELİDİR.

6. AYDAN SONRA EK BESİNLERE GEÇİŞİN ALTIN KURALI

•UYGUN EK BESİNLERE

•UYGUN ZAMANDA

•UYGUN MİKTARDA

•UYGUN ŞEKİLDE

İyi Bir Ek Besinin Özellikleri Nelerdir?

Enerji, protein, vitamin ve minerallerce zengin olan

Temiz ve güvenli olan Çok fazla sıcak ya da soğuk

olmayan Çok tuzlu ya da baharatlı

olmayan Bebek tarafından kolay

yenebilen Bebek tarafından sevilen Bölgesel olarak ulaşılabilir ve

bulunabilir Hazırlanması kolay

Anne sütü ve ek besinler, kesinlikle biberonla verilmemeli ve emzik kullanılmamalıdır. Çünkü;

- Emzirme, biberonla beslenmeden daha fazla emme gerektirir. Bu da bebeğin çenesinin gelişmesine ve güçlenmesine yardım eder.

- Bebeğe biberon verildiğinde, anne memesini de biberon emer gibi emmeye başlar. Annenin sadece meme ucunu

emdiği için meme ucu yaralarına sebep olur. Anne istekli emziremez

63

0-1 Yaş Grubu Bebeklerde Beslenme

İlkeleri

Biberon ve emziğe HAYIR!!!!

TEŞEKKÜRLER