ปัจจัยที่มีผลต่อความ ...agri.rmutsb.ac.th/website/uploads/0010.pdfหร ออ กน ยหน งค อ…..การก าหนดค

โดย… ผศ.ดร.วราสรร วสวรสว มหาวทยาลยเวสเทรน

ปจจยทมผลตอความคลาดเคลอนจากการวด

การวด (Measurement) คออะไร

คอ การก าหนดคาเปนตวเลขใหกบสงใดสงหนงตามกฎเกณฑทก าหนด สงทผวจยจะไดจากการวด คอ “ขอมล” ทสามารถน ามาวเคราะหเพอเปนค าตอบส าหรบสงทสงสยได

หรออกนยหนงคอ…..การก าหนดคาเปนตวเลข ซงคาตวเลขจะมความหมายทแตกตางตามคณลกษณะของตวแปร ดงนนการท าความเขาใจถงลกษณะของตวแปรจะน าไปสการวเคราะห การตความไดถกตอง และน าเสนอผลการศกษาทเหมาะสม

คาทไดจากการวด สามารถจดกลม แยกประ เภท และแ บ ง ร ะด บ เรยงล าดบจากมากไปหานอยหรอนอยไปหามาก บอกปรมาณความแตกตางระหวางกลมได น าไปบวก ลบ คณ หาร ไดทงนขนอย กบระดบของการวด

ความรพนฐานเกยวกบการวด

1. ระดบของการวด (Measurement Scale) 2. ระดบของหนวยวเคราะห (Unit of Analysis) 3. การนยามตวแปร (Definition)

1. ระดบของการวด ขอมลทผวจยน ามาวเคราะห สามารถจ าแนกตามระดบ

การวด เปน 4 ระดบ คอ 1. ขอมลระดบกลมหรอระดบนามบญญต (Nominal

Scale) 2. ขอมลระดบเรยงอนดบ (Ordinal Scale) 3. ขอมลระดบชวงหรอระดบอนตรภาค (Interval Scale) 4. ขอมลระดบอตราสวน (Ratio Scale)

1. ขอมลระดบกลมหรอระดบนามบญญต (Nominal Scale)

เปนขอมลทไดจากการจ าแนกสงทตองการวดออกเปนกลม (Nominal) และก าหนดตวเลขใหแตละกลมเพอแสดงความแตกตางระหวางกน เชน ตวแปรเพศ จะจ าแนกเปน 2 กลม คอ เพศชาย และเพศหญง โดยก าหนดเลข 1 แทนเพศชาย และเลข 2 แทนเพศหญง

สมาชกในกลมมความเทาเทยมกน มคณสมบตเหมอนกน

ตวเลขหรอสญลกษณทก าหนดกลมบอกเพยงชอเทานน ไมมความหมายในเชงปรมาณ

ตวเลขหรอสญลกษณทก าหนดใหแทนกลมใดแลวจะตองแทนกลมนนตลอด จะใชแทนกลมอนหรอประเภทอนไมได

มคณสมบตเปนขอมลเชงคณภาพ และเปนขอมลไมตอเนอง

เปนขอมลทไดจากการจ าแนกสงทตองการวดออกเปนกลม ๆ

และก าหนดตวเลขใหเชนเดยวกบขอมลระดบกลม แตมความแตกตางตรง ตวเลขทใชแทนกลมยอยจะมความหมายเชงเปรยบเทยบระหวางกนอยดวย เชน การจ าแนกตวแปรระดบการศกษา เปน 3 กลม คอ ระดบประถมศกษา (แทนดวยเลข 1) ระดบมธยมศกษา (แทนดวยเลข 2) และระดบอดมศกษา (แทนดวยเลข 3)

การจดกลมหรอจดประเภทเพอเรยงอนดบจะตองใชเกณฑใดเกณฑหนงเปนหลก

แตละกลมทแบงใชเปรยบเทยบกนไดวามากกวาหรอนอยกวากลมใดเทานน ไมสามารถบอกไดวามากกวา หรอนอยกวาเทาใด

ขอมลทวดไดไมสามารถน าไปบวก ลบ คณ หารได

ขอมลทวดไดอาจเปนไดทงขอมลตอเนองและขอมลไมตอเนอง

มาตรจดล าดบ (Ordinal scale)

เปนขอมลทไดจาก การวดคาทแทจรงของสงทตองการวด เชน การวดคาคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบ โดยใชตวเลขแทนคะแนนทผสอบแตละคนท าได

เนองจากตวเลขเหลาน มชวงหางเทา ๆ กน จงสามารถน ามาค านวณและเปรยบเทยบความแตกตางเชงปรมาณได แตขอมลทมการวดระดบชวงจะไมมศนยแท ดงนน การวดคาได 0 มไดหมายความวาไมมสงทวดอยเลย

ขอมลระดบชวง( Interval scale )

1.4 ขอมลระดบอตราสวน (Ratio Scale) เปนระดบการวดสงสด เปนการวดคาแทจรงของสงทตองการ

วดและใชตวเลขแทนคาทวดได สามารถน าคาทไดมาค านวณและเปรยบเทยบเชงปรมาณได เชนเดยวกบขอมลระดบชวง จะแตกตางตรงขอมลทมการวดระดบอตราสวนจะมศนยแท ดงนน หากวดคาได 0 จะหมายความวาไมมสงทวดอยเลย เชน น าหนก อณหภม ความเรว เปนตน

การแบงนนจะหางกนเปนชวงๆ แตละชวงมคาเทากน

จดเรมตนของการวดเปนศนยแท

ก าหนดตวเลขแทนกลมหรอสงทวด ความแตกตางระหวางตวเลขจะแทนความแตกตางของกลม

ขอมลทวดไดมลกษณะเชงปรมาณ สามารถน าไปบวก ลบ คณ หารได

ขอสงเกต

ระดบของการวด (ตอ) เนองจากการวดมหลายระดบ ผวจยจะตองชดเจนวา

งานวจยของตนตองการขอมลทมการวดในระดบใด เพอสรางเครองมอทสามารถเกบขอมลใหมระดบการวดตามทตองการ สงทผวจยพงตระหนก คอ ขอมลทมระดบการวดสง สามารถจดกระท าใหมระดบการวดทต าลงได แตขอมลทมการวดระดบต า จะไมสามารถจดกระท าใหมระดบการวดทสงขนได

2. ระดบของหนวยวเคราะห (Unit of Analysis)

งานวจยเชงส ารวจสวนใหญมกเกบขอมลระดบบคคล แตงานวจยบางเรอง หนวยวเคราะหอาจไมใชระดบบคคลเสมอไป

โดยทวไป หนวยวเคราะหจ าแนกเปน 6 ระดบ

2.1 ระดบบคคล (อาชพ รายได ความคาดหวง ทศนคต ฯลฯ) 2.2 ระดบกลม (รายไดเฉลยของครวเรอน จ านวนเดกวยเรยนในชมชน

ฯลฯ) 2.3 ระดบองคการ (ประสทธภาพการบรการ ประสทธผลการปฏบตงาน

ของสวนราชการ ฯลฯ) 2.4 ระดบสถาบน (องคประกอบ รปแบบ โครงสราง บทบาทหนาทฯลฯ

ของสถาบนทางสงคมของประเทศ) 2.5 ระดบพนท (อตราการใชสทธเลอกตงในจงหวด อตราการเกดโรค

ไขเลอดออกของเขตพนท ฯลฯ) 2.6 ระดบสงคม (อตราความเปนเมอง ความกาวหนาทางเทคโนโลย ความ

เปนประชาธปไตย ความเสมอภาคทางสงคม ฯลฯ)

หนวยวเคราะหจ าแนกเปน 6 ระดบ

เนองจากหนวยวเคราะหมไดหลายระดบขนอยกบประเดนทสนใจศกษา ผวจยจะตองชดเจนวางานวจยของตนมหนวยวเคราะหในระดบใด เพอก าหนดเครองมอและวธการเกบขอมลใหเหมาะสมกบหนวยวเคราะหทก าหนด

3. การนยามตวแปร (Definition) กอนจะลงมอ “วด” เพอใหไดขอมลตามทตองการนน ผวจย

ตองมแนวความคด (concept) เกยวกบตวแปร ทจะศกษากอนวา ตวแปรนนคออะไร มคณสมบตหรอองคประกอบซงเปนรายละเอยดของตวแปรนน ๆ อยางไรบาง และจะวดคาของตวแปรนนไดอยางไร โดยกระบวนการทกลาวน คอ การนยามตวแปร เพอแปลงสภาพแนวความคดทเปนนามธรรม ใหมความเปนรปธรรมมากขนจนสามารถวดคาได

ประเภทของการนยามตวแปร 3.1 การนยามนาม (Nominal Definition) คอ การหาค าทงายกวามา

อธบายใหทกคนเขาใจตรงกน 3.2 การนยามจรง (Real Definition) คอ การระบคณสมบตหรอ

องคประกอบของสงทตองการวด 3.3 การนยามปฏบตการ (Operational Definition) คอ การระบ

รายละเอยดอยางชดเจนวา สงทตองการวดคออะไร มองคประกอบอยางไร และจะวดอยางไร (ตวอยาง ขอค าถาม ระบกฎเกณฑในการวเคราะหขอมล)

ตวอยาง การนยามนาม (Nominal Definition)

ความแปลกแยก (Alienation) ? ความแปลกแยก (Alienation) หมายถง

สภาวะทางอารมณของบคคล ทเปลยนจากความรสกผกพน ไปเปนความรสกไมเปนมตร หรอไมยนดยนรายตอผอน ตอกลม ตอสงคม หรอตอตนเอง

ตวอยาง การนยามจรง (Real Definition)

รายไดเฉลยตอเดอนของครวเรอน?

รายไดเฉลยตอเดอนของครวน หมายถง จ านวนเงนหรอจ านวนรายรบทไดจากการประกอบอาชพของสมาชกทกคนในครอบครวหรอในครวเรอนรวมกนไดเทาไรตอเดอน

ภาวะไข (Fever) ? ภาวะไข (Fever) หมายถง สภาวะทบคคลม

อณหภมรางกายสงเกน 38 องศาเซลเซยส

ตวอยาง การนยามจรง (Real Definition) ตอ

ตวอยาง: การนยามปฏบตการ (Operational Definition)

คณภาพชวตในการท างานของพยาบาลวชาชพ หมายถง ระดบความรสกของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลซงไดรบจากประสบการณและสภาพแวดลอมในการท างาน ฯลฯ

1.1 ดานรางกาย หมายถง มสภาพรางกายทด ปราศจากโรคภยไขเจบ ฯลฯ

1.2 ดานจตใจ หมายถง มสภาพจตปกต สามารถปรบตวใหเขากบบรรยากาศของสงคมไดทกระดบชน ฯลฯ

คณภาพชวตในการท างานของพยาบาลวชาชพ ซงในงานวจยนจะวด 4 ดาน ดงน

ตวอยาง: การนยามปฏบตการ (Operational Definition) (ตอ )

1.3. ดานสมพนธภาพทางสงคม หมายถง การมสภาพของความเปนอยหรอการด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข ฯลฯ

1.4 ดานสงแวดลอม หมายถง ชวตของบคคลทไมเปนภาระ และไมกอปญหาใหเกดกบ สงคมเปนชวตทมความสมบรณทงทางรางกาย และจตใจ มความเพยบพรอม ฯลฯ

ตวอยาง: การนยามปฏบตการ (Operational Definition) (ตอ )

การนยามตวแปร (ตอ)

สรป:การนยามนามและนยามจรง มประโยชนในการสอสารเพอสรางความเขาใจกบผอน แตการนยามปฏบตการมประโยชนตอตวผวจยในการเชอมโยงแนวคดทเปนนามธรรมสการวดปรากฏการณจรงไดอยางเปนรปธรรม หากนยามปฏบตการชดเจน ผลวจยจะมความเทยงตรงสง และสามารถตอบวตถประสงคการวจยไดตรงประเดน

ความคลาดเคลอนในการวด (Measurement Error)

การวด ท าใหผวจยได ขอมล เพอน ามาวเคราะหเปนค าตอบตามทตองการ

เนองจากการวดทกรปแบบ จะมความคลาดเคลอนเกดขนเสมอ ผวจยตองพยายามขจดขอบกพรองของการวดใหเหลอนอยทสด เพอใหไดขอมลทถกตองตามความเปนจรง

องคประกอบของความคลาดเคลอนแบงเปน 2

องคประกอบยอย คอ:-

ความคลาดเคลอนอยางสม (random error )

ความคลาดเคลอนอยางมระบบ (systematic error)

เราจะดความแตกตางระหวางความคลาดเคลอน 2

ชนดน และพยายามวนจฉยผลทมตองานวจย ฉตรศร ปยะพมลสทธ. พฤษภาคม ๒๕๔๕

1. ความคลาดเคลอนแบบสม (Random Error)

คอ ความคลาดเคลอนทเกดขนในขณะด าเนนการวดเปนผลจากปจจยหลาย ๆ ประการ ทงสภาพแวดลอมภายนอก และปจจยภายในตวผใหขอมล สงผลใหขอมลทวดได มการกระจายตวออกไปจากคาทเปนจรง

ปจจยทสงผลใหเกดความคลาดเคลอนแบบสม

1. สถานการณ (Situation) ขณะเกบขอมล • สภาพแวดลอม อาคารสถานท • สภาวะวกฤต สถานการณทออนไหว (sensitive) • ความสมพนธระหวางผใหขอมลและผเกบขอมล

ปจจยทสงผลใหเกดความคลาดเคลอนแบบสม( ตอ ) 2. ผใหขอมล (Respondent)

• หว กระหาย • วตกกงวล • เหนอยลา ออนเพลย เบอหนาย งวงนอน • คานยม ความเชอ ทศนคตทางลบ • หวาดกลว ไมมนใจ ไมไววางใจ ละอาย ไมกลาบอกความจรง

วธแกไขความคลาดเคลอนแบบสม

ความคลาดเคลอนแบบสมเปนสงทผวจยไมสามารถก าหนดหรอคาดเดาลวงหนา และมโอกาสเกดขนไดเสมอ ในขณะท าการวด

วธแกไขความคลาดเคลอนแบบสม

แมการวดแตละครงจะไดคาไมเทากน แตคาทวดได มแนวโนมจะใกลเคยงกบคา ๆ หนง ดงนน การหาคาทแทจรงของสงทวด จงตองท าการวดหลาย ๆ ครง แลวน ามาวเคราะหดวยวธการทางสถต เชน การหาคาเฉลย

ขณะเดยวกน ผวจยตองเรยนรวธวด และฝกฝนทกษะการวด เพอลดความคลาดเคลอนแบบสมใหนอยลง

2. ความคลาดเคลอนมระบบ (Systematic Error)

คอ ความคลาดเคลอนทเกดจากเครองมอวดทดอยคณภาพ ความคลาดเคลอนชนดนไมเกยวของกบสถานการณแวดลอม หรอตวผใหขอมล จงเปนสงทผวจยสามารถรบรและปองกนลวงหนาได

ความคลาดเคลอนแบบเปนระบบ (Systematic Error)

ความคลาดเคลอนแบบเปนระบบ เปนความคลาดเคลอนทเกดขนจาก “อคต(bias)” หรอ “การบดเบอน” ของการวจยและในขนตอนการวจยไปในทศทางเดยวกน อนจะท าใหผลการวจยเบยงเบนไปในทศ ทางใดทศ ทางหนงอยางเปนระบบในลกษณะคลายคลงกน ทกครงทวดคา โดยอาจจะมากกวาหรอนอยกวาความเปนจรงกได ตวอยางเชน การศกษาเพอประมาณคารอยละของประชากรทมฟนผ หากท าการเกบขอมลในกลมตวอยางผปวยทมารบบรการในคลนกทนตกรรม ซงผปวยสวนใหญมารบการรกษาโรคฟนผคารอยละทวดไดในตวอยางกลมนยอมมคามากกวาคาความจรงในประชากรทวไปเปนตน อคตของงานวจยมไดหลายรปแบบ

คณภาพของเครองมอวด

1. ความแมนย า (Precision) คอ การทเครองมอสามารถวดคาไดคงเดม ไมวาจะวดกครงกตาม

2. ความถกตอง (Accuracy) คอ การทเครองมอสามารถวดคาไดถกตองตามทเปนจรง

3. ความไว (Sensitivity) คอ การทเครองมอมความละเอยด สามารถวดความแตกตางได แมจะมปรมาณความตางเพยงเลกนอย

ความคาดเคลอนจากเครองมอ

ความคลมเครอของเครองมอ ค าชแจงไมชดเจน ค าถามก ากวม สบสน ภาษาไมเหมาะกบผใหขอมล

เครองมอไมมคณภาพ ขาดการตรวจสอบคณภาพ

ความคาดเคลอนจากผใชเครองมอ

ขาดทกษะในการใชเครองมอ ขาดความพรอมในการเกบรวบรวมขอมล มเขาใจไมตรงกนในการใชเครองมอของผเกบรวบรวมขอมล จงใจบดเบอนขอมล

ความคาดเคลอนจากผใหขอมล

ผใหขอมลไมพรอมจะใหขอมล ตอบไมตรงกบความเปนจรง อคตกบการใหขอมล

ผวจยตองมความรเกยวกบการสรางหรอการใชงานเครองมอวดแตละประเภทอยางถกวธ

การปองกนความคลาดเคลนมระบบ ( Systematic Error)

สรป..ปจจยทมผลตอความคลาดเคลอนจากการวด

การวด (Measurement) คออะไร

ความรพนฐานเกยวกบการวด มอะไรบาง

ปจจยทสงผลใหเกดความคลาดเคลอนแบบสม

ปจจยทสงผลใหเกดความคลาดเคลอนแบบมระบบ (Systematic Error)

สรป..ปจจยทมผลตอความคลาดเคลอนจากการวด

การวดทกรปแบบ มโอกาสเกดความคลาดเคลอนขนไดเสมอ ความรเกยวกบการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ รวมทงการฝกฝนตนเองใหมทกษะการวด จะชวยลดความคลาดเคลอนในการวดใหนอยลง ซงจะมผลใหขอมลทไดมความถกตองตามความเปนจรง