(ก)
คานา บทเรยนสาเรจรปวชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลยเลมน จดทาขนเพอใชเปนสอในการจดกจกรรมการเรยนรวชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร บทเรยนสาเรจรปฉบบนประกอบดวย ขอแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรป ผลการเรยนรทคาดหวง แบบทดสอบกอนเรยน กรอบความรหรอกรอบเนอหา กรอบกจกรรมหรอกรอบฝกหด กรอบเฉลย แบบทดสอบหลงเรยน แตละกรอบภายในบทเรยนสาเรจรปจะมเนอหา และวธการเรยนรจากงายไปหายาก นกเรยนสามารถฝกและเรยนรไดดวยตนเองจนสามารถคนพบ องคความร และเกดทกษะดานการคดวเคราะห ทสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได บทเรยนสาเรจรปชดนแบงออกเปน 7 เลม เพอใหนกเรยนไดศกษาไดดวยตวเองตามลาดบ สาหรบบทเรยนสาเรจรปเลมนคอเลมท 5 เรองการออกแบบสงของเครองใช ผจดทาหวงวาบทเรยนสาเรจรปชดนจะเปนประโยชนตอครผสอนและนกเรยนในการจดการเรยนรสาหรบกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย วชาการออกแบบและเทคโนโลย ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ระดบชวงชนท 4 ซงตรงกบการปฏรปการศกษาของไทยทมงเนนใหนกเรยนมความสมบรณ ทงดานสตปญญา ความร คณธรรมและจรยธรรม นางสาวมณรตน พรหมใจรกษ
(ข)
สารบญ เรอง หนา คานา ก สารบญ สารบญภาพ
ข ค
คาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรป จ แบบทดสอบกอนเรยน การออกแบบสงของเครองใช 1 แบบเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน การออกแบบสงของเครองใช 5 กรอบเนอหาท 1 การออกแบบสงของเครองใช 6 กรอบฝกหดท 1 การออกแบบสงของเครองใช 10 กรอบเฉลยท 1 การออกแบบสงของเครองใช 11 กรอบเนอหาท 2 สดสวน ดลยภาพและทวาง 12 กรอบฝกหดท 2 สดสวน ดลยภาพและทวาง 16 กรอบเฉลยท 2 สดสวน ดลยภาพและทวาง 17 กรอบเนอหาท 3 สและผววสด 18 กรอบฝกหดท 3 สและผววสด 25 กรอบเฉลยท 3 สและผววสด 26 กรอบเนอหาท 4 การออกแบบแบบจาลอง 27 กรอบฝกหดท 4 การออกแบบแบบจาลอง 30 กรอบเฉลยท 4 การออกแบบแบบจาลอง 31 กรอบสรปเนอหา การออกแบบสงของเครองใช แบบทดสอบหลงเรยน การออกแบบสงของเครองใช
32 34
เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน การออกแบบสงของเครองใช 38 บรรณานกรม 39 ประวตผจดทา 40
(ค)
สารบญภาพ
ภาพท หนา
5-1 การนาเทคโนโลยสมยใหมมาชวยปรบปรงนาฬกา 6 5-2 การออกแบบโคมไฟ 7 5-3 โครงสรางของโคมไฟ 7 5-4 รปทรงเรขาคณต 7 5-5 การนารปรางพนฐานมาประกอบกน 8 5-6 ภาพเทสเซลเลชน 8 5-7 ภาพเทสเซอแร 8 5-8 วธการ “มอรฟง” (mor-phing) 9 5-9 แผนแมแบบวาดคว 9 5-10 ความสมพนธกนอยางเหมาะสมระหวางขนาดขององคประกอบ
ทแตกตางกน
12 5-11 สดสวนทเปนมาตรฐานของคน 12 5-12 5-13
ภาพทเกดความกลมกลนของรปทรง แสดงอารมณ และความรสก ภาพดลยภาพลกษณะตาง ๆ
13 13
5-14 การวางสงของในทวาง 14 5-15 แบบแสดงพนทสาหรบจดวางอปกรณในครว 14 5-16 5-17
มสเตอร เอม.ซ. เอสเซอร การออกแบบ
15 15
5-18 แมส 18 5-19 5-20
สขนท 2 สขนท 3
18 19
5-21 แสดงการผสมสเพอใหไดสขนท 3 19 5-22 แสดงสของแสง 256 ระดบของคอมพวเตอร 20 5-23 การแสดงผล 3D บนหนาจอระบบสมผส 20 5-24 5-25
ภาพแสงเงา การไลระดบโทนสสรางภาพใหมมตขน
20 21
5-26 5-27
สตรงขามหรอสตดกน สและอารมณ
21 22
(ง)
สารบญภาพ (ตอ)
ภาพท หนา
5-28 สกบการสอสาร 23 5-29 สกบการสอสารความรสก 23 5-30 ผววสดกบการออกแบบดอกยางรถยนต 23 5-31 การออกแบบอกษรแบรลล 24 5-32 ผววสดกระเบองปพน 24 5-33 แบบจาลองทเปนชนงาน (Block model) 27 5-34 แบบจาลองออกแบบทางสถาปตยกรรม 27 5-35 แบบจาลองเครองบนสาหรบทดสอบ 28 5-36 แบบจาลองเรอสาหรบทดสอบ 28 5-37 แบบจาลองการทางานของเกยรรถยนต 28 5-38 แบบจาลองการทางานของ Generator 28 5-39 5-40
แบบจาลองตนแบบ แบบจาลองตนแบบอกแบบหนง
29 29
5-41 แบบจาลองสถานการณจรง 29 5-42 แบบจาลองสถานการณจรงอกแบบหนง 29
(จ)
คาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรป
1. ลกษณะทวไปของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปนมงใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองโดยไมจากดเวลา และทาหนาท
เหมอนเปนครผสอนประจาตวผเรยน ผเรยนจงควรปฏบตตามคาแนะนาในการเรยนอยางเครงครด องคประกอบของบทเรยนสาเรจรปประกอบดวย วตถประสงค กจกรรมการเรยนและเนอหาบทเรยน ซงไดแบงออกเปนสวน ๆ เรยกวากรอบ ในแตละกรอบประกอบดวยเนอหา ตวอยาง คาอธบาย ใบงาน เฉลย แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน โดยใหผเรยนศกษาและทาความเขาใจไปทละกรอบตามลาดบ ผเรยนจาเปนตองอานทกกรอบของบทเรยนเพอชวยใหผเรยนเขาใจเนอหาทเรยนไดอยางตอเนองตามลาดบ
2. เนอหาของบทเรยนสาเรจรปเพอประกอบสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย วชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ประกอบดวยบทเรยนสาเรจรป 7 เลม ดงน
เลมท 1 ธรรมชาตของเทคโนโลย เลมท 2 ระดบและสาขาของเทคโนโลย เลมท 3 การใชเทคโนโลย เลมท 4 ผลกระทบของเทคโนโลย เลมท 5 การออกแบบสงของเครองใช เลมท 6 กระบวนการเทคโนโลย เลมท 7 การจดทาโครงงานโดยใชกระบวนการเทคโนโลย
3. ขนตอนการใชบทเรยนสาเรจรปแตละเลมมดงน 3.1 ทาแบบทดสอบกอนเรยน 3.2 ศกษาบทเรยน 3.3 ทากรอบฝกหดพรอมเฉลย 3.4 ทาแบบทดสอบหลงการเรยน
(ฉ)
พรอมแลวใชไหมครบ ไปทดสอบกนครบ
กอนเรมบทเรยน เรามาทดสอบความรกอนเรยนกนนะคะ
ผลการเรยนรทคาดหวง อธบายความหมาย ความสาคญและประโยชนของการออกแบบสงของเครองใชได จดประสงคการเรยนร
1. อธบายความหมายของการออกแบบได 2. อธบายความสาคญของการออกแบบสงของเครองใชได 3. บอกถงประโยชนของการออกแบบสงของเครองใชได
ไปดวยครบ
1
แบบทดสอบกอนเรยน วชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6
เรองการออกแบบสงของเครองใช
คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว 1. ขอใดเปนนยามของการออกแบบในดานเหตผล
ก. เพมมลคาของผลตภณฑ ข. เปนภาพลกษณของผใช ค. เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค ง. ถกทกขอ
2. ขอใดสามารถใชเปรยบเทยบผลตภณฑรนเกากบรนใหมไดชดเจนทสด ก. รนเกามขนาดใหญเทอะทะ/รนใหมสวยหรอกะทดรด ข. รนเการาคาถก/รนใหมราคาแพง ค. รนเกาสนเปลอง/รนใหมประหยดกวา ง. รนเกาดภมฐาน/รนใหมดปราดเปรยว
3. ในงานออกแบบ “เสน” สามารถบงบอกอะไรไดบาง ก. ตาแหนงจองวตถ ข. อารมณของวตถ ค. ทศทางของวตถ ง. ขอ ก และ ขอ ค
4. รปรางในลกษณะใดบงบอกถงการเคลอนไหว ก. ทรงกลม ข. สามเหลยม ค. บดเบยว
ง. สาเหลยมคางหม 5. ขอใดเปนผลงานทเกดจากวธการ “มอรฟง”
ก. ข. ค. ง.
2
6. ขอใดเปนลกษณะของสดสวนทใชในงานออกแบบ ก. องคประกอบทมขนาดแตกตางกน ข. สดสวนทเปนมาตรฐาน ค. สดสวนจากความรสก ง. ขอ ข. กบ ขอ ค.
7. จากภาพทแสดงในงานออกแบบจดเปนดลยภาพในลกษณะใด ก. ดลยภาพทเทากน (Symmetric balance) ข. ดลยภาพทไมเทากน(Asymmetric balance) ค. ดลยภาพรงสวงกลม (Radial balance) ง. ดลยภาพสามแพรง (Three balance)
8. จากภาพทแสดงเปนการกาหนดทวางในรปแบบใด ก. กาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนระนาบ ข. กาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนแกนตง ค. กาหนดขอบเขตทวางเปนปรมาตร ง. ทกขอทกลาว
9. นกออกแบบและวศวกรตองคานงถงการจดวางตาแหนงของปมตาง ๆและเวนทวางใหผใชงาน เพอสงใด
ก. ความสะดวกสบาย ข. ความทนสมย ค. ใหดเรยบงาย ง. ลดตนทนการผลต
10. ใครเปนผสรางมตของการมองภาพเขยนแบบใหม ขนมา ก. ชารล ดาวนส ข. ปกาสโซ ค. ไอสไตน ง. เอม.ซ.เอสเซอร
11. ขอใดเปนประโยชนของสในงานออกแบบ ก. สรางความประทบใจเมอแรกเหน ข. ชวยพรางบางสงได ค. ใชสอความหมายได ง. ทกขอทกลาว
3
12. ขอใดกลาวไดถกตอง ก. สเขยว เกดจากการนาเอา สเหลอง กบ สน าเงน มาผสมกนในอตราสวนเทา ๆ กน ข. สสม เกดจากการนาเอา สเหลอง กบ สแดง มาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน ค. สมวง เกดจากการนาเอา สน าเงน กบ สแดง มาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน ง. ถกทกขอ
13. จากภาพสญลกษณในขอใด เปนการผสมสขนท 3 ก. ข. ค. ง.
14. จอคอมพวเตอรสามารถแสดงสของแสงไดมากถงเทาใด ก. 128 ส ข. 256 ส ค. 16.7 ลานส ง. 26.7 ลานส
15. การไลระดบโทนสชวยงานออกแบบอยางไร ก. สรางภาพใหมมตขน ข. สรางภาพใหมมลคา ค. สรางภาพใหมสไตล ง. ถกทกขอ
16. หากตองการสรางบรรยากาศทรสกอบอนควรใชสในขอใดในการออกแบบ ก. สแดง ข. สสม ค. สเหลอง ง. ทกขอทกลาวมา
17. หากตองการสอถงการรกษาสงแวดลอมควรใชสในขอใด ก. สเขยว ข. สสม ค. สมวง ง. ถกทกขอ
4
18. ขอใดเปนเหตผลของการสรางแบบจาลอง ก. เพอทาใหสามารถมองเหนภาพของแนวความคด ข. เพอโฆษณาหรอการแสดงแบบ ค. เพอใชทดสอบหลกการหรอแนวคด ง. ถกทกขอ
19. จากภาพทแสดงเปนแบบจาลองชนดใด ก. แบบจาลองการทางาน (Working model) ข. แบบจาลองสาหรบทดสอบ (Test model) ค. แบบจาลองตนแบบ (Prototype model) ง. แบบจาลองเพอพฒนาตอ (Development model)
20. ขอใดจดเปนแบบจาลองผลตภณฑจรง (Exact product model) ก. ข.
ค. ง.
คะแนนเตม 20 คะแนน
คะแนนทได คะแนน
5
ขอ คาตอบ 1 ง 2 ก 3 ง 4 ค 5 ก 6 ง 7 ข 8 ค 9 ก
10 ง
11 ง 12 ง 13 ก 14 ค 15 ก 16 ง 17 ก 18 ง 19 ข 20 ค
เฉลยแบบทดสอบกอน เรยน วชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6
เรองการออกแบบสงของเครองใช
6
รปท 5-1 ภาพการนาเทคโนโลยสมยใหมชวยปรบปรงนาฬกา ทมา : http://www.google.co.th
เมอเปรยบเทยบนาฬการนเกากบรนใหม ๆ จะเหนไดวารปรางของนาฬการนเกาคอนขางเทอะทะ มตนทนการผลตสง ใชเวลาในการประกอบตวเรอนคอนขางนาน ทงนเนองจากเครองจกรกลภายในตวเรอนคอนขางซบซอน และตองใชฝมอในการประกอบตวเรอนของนาฬกา ในขณะทนาฬการนใหมมรปลกษณทสวยงามดวยขนาดทบางและเบาขน ประกอบกบมลกเลนแปลก ๆ ใหม ๆ มากขนกวาเดมแตกลบมตนทนในการผลตลดลง ทงนเพราะมเทคโนโลยในการออกแบบสมยใหมเขามาชวยปรบปรง
กรอบเนอหาท 1 การออกแบบสงของเครองใช
การออกแบบมผลทาใหมลคาของผลตภณฑมการเปลยนแปลงอยางมาก เชน นาฬกาขอมอซงคนทวไปสวมใสกเพราะความจาเปน แตสาหรบคนบางกลมอาจใชเปนเครองประดบอยางหนงทบงบอกฐานะรสนยมของผใชอกดวย ดงนนในการออกแบบจงไมไดมความหมายเฉพาะการออกแบบรปลกษณภายนอกทเหนหรอสงทจบตองได เชน นาหนก คณภาพของเนอวสดเทานน แตยงรวมถงสงทจบตองไมได เชน ภาพลกษณหรอความรสกทไดจากผลตภณฑนนดวย จงเปนการยากลาบากสาหรบนกออกแบบทจะสามารถสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ และตอบสนองความตองการของผบรโภคซงมรสนยมแตกตางกน ทงนปจจยทมผลตอรสนยมของแตละบคคลขนอยกบ อาย เพศ และพนฐานทางวฒนธรรม เพราะฉะนนการศกษาปจจยทมรสนยมตออทธพลของผบรโภคจงเปนสงสาคญสาหรบนกออกแบบ โดยกอนการวางแผนออกแบบผลตภณฑนกออกแบบควรศกษาคนควาเกยวกบสภาพแวดลอม ความเปนอย จารต ประเพณ รวมถงพนฐานทางวฒนธรรมของผบรโภคผลตภณฑนน ๆ ในบทนจะอธบายพนฐานการออกแบบซงไดแก เสน รปราง รปทรง สดสวน สสน และผววสดตาง ๆ
7
เสน เสนนบไดวาเปนสวนประกอบพนฐานทสาคญของการออกแบบ เนองจากเสนชวยอธบาย ลกษณะของตาแหนงและทศทางของวตถ นอกจากนเสนยงแสดงจงหวะ หรอการเคลอนทในสงท ออกแบบ รวมทงสามารถสรางความรสกไดหลากหลายไมวาจะเปน ความตนเตน ความกลาหาญ หรอความสภาพ เปนตน บอยครงทนกออกแบบใชเสน ในการออกแบบโครงสรางอยางคราว ๆ เชน การรางแบบ โคมไฟซงเสนจะบอกถงโครงสรางของโคมไฟ รวมทง ทศทางการสองแสงของหลอดไฟ
การออกแบบผลตภณฑตาง ๆ สามารถใชแคด หรอ
รปท 5-2 การออกแบบโคมไฟ ทมา : http://www.google.co.th
การออกแบบใชคอมพวเตอร(CAD) ซงเปนโปรแกรม คอมพวเตอรทชวยสรางเสนในการออกแบบ หรอไวรแฟรม (wrie frame) สาหรบแสดงภาพแบบจาลองของผลตภณฑ ทออกแบบไดเปนอยางด นกออกแบบบางคนนยมสราง ไวรแฟรมโมเดลขนมา เพอจาลองแบบของผลตภณฑ ตามความคดของตนเอง
รปท 5-3 โครงสรางของโคมไฟ ทมา : http://th.wikipedia.7val.com
รปท 5-4 รปทรงเรขาคณต ทมา : http://www.praphansarnblog.com
รปราง เมอลายเสนลอมรอบพนทปดทาใหเกดรปราง ขนซงรปรางม 2 มตคอความยาวและความกวางรปราง ทางเรขาคณตโดยทวไป ไดแก สเหลยม วงกลม และ สามเหลยมซงเปนรปรางทมสมมาตรและดเหมอน หยดนงอยกบท ในขณะทรปรางทมลกษณะบดเบยว เปนรปรางทมลกษณะของการเคลอนไหวหรอทศทาง ทงนรปรางสามารถเปลยนแปลง หรอเคลอนทได
8
ลกษณะตาแหนงของรปรางสามารถแสดงความหมายได เชน ภาพครงวงกลมสามารถแสดงถงความมนคง หรอความไมมนคงกได รปรางทสลบซบซอนสามารถสรางขนไดโดยนารปรางพนฐานมาประกอบกนในทศทางตาง ๆ โดยอาจปรบแตงใหรปรางมขนาดเพมขนหรอลดลง ซงกอใหเกดรปรางใหมขนมาได วธการหนงทชวยประดษฐรปรางใหม ๆขนมา คอการนาเอารปรางพนฐานซงอาจไดมาจากการตดกระดาษมาทดลองประกอบกน เพอสรางรปรางใหมตามจนตนาการของนกออกแบบได
รปท 5-5 การนารปรางพนฐานมาประกอบกน ทมา : http://www.adintrend.com
สาหรบรปทเกดขนเองตามธรรมชาตซงเรยกวา “รปรางอสระ” หรอฟรเชปเปนรปราง ทมความแนนอนนอยกวารปรางทางเรขาคณต และนกออกแบบนยมใชรปรางนเปนแรงบนดาลใจในการออกแบบลวดลายโดยเฉพาะงานประเภทตกแตงเปนพเศษ
การออกแบบลวดลายของงานศลปะนน เราอาจใชรปเรขาคณตมาประกอบกนโดยเรยงตอกน ทาใหไดแบบของลวดลายใหมขนมา ซงเรยกวธการนวา “ เทสเซลเลชน” (tessellation) สวนรปรางทมาประกอบกนนนจะเรยกวา “เทสเซอแร”(tesserae)
รปท 5-6 ภาพเทสเซลเลชน(tessellation) ทมา : http://www.siamzone.com
ทมา : http://cultivatedclassicist.blogspot.com รปท 5-7 ภาพเทสเซอแร (tesserae)
9
วธการ “มอรฟง”(mor-phing) เปนวธการเปลยน
รปรางจากเดมทเปนอยใหคอย ๆ กลายเปนอกรปรางหนง ซงวธการนเปนทแพรหลายในการสรางเทคนคพเศษของ วงการภาพยนตรหรอโทรทศน หรอในบางครงอาจสราง
รปท 5-8 วธการ “มอรฟง” (mor-phing)
ความนาสนใจใหกบงานทออกแบบธรรมดา โดยการใช วธเพมรปรางพเศษแทรกเขาไป เปนตน
ทมา : http://www.downpanda.com รปแบบหรอรปทรง
รปทรงหรอรปแบบเปนรปรางทมความหนาโดยรปทรงมลกษณะ 3 มต คอความกวาง ความยาว และความลก
รปทรงเรขาคณตโดยปกตจะประกอบเขาดวย รปทรงกลม รปทรงกรวย รปทรงกระบอก และรปทรงสเหลยมซงบางครงเราเรยกรปทรงเหลานวาแมแบบ เมอเรานาแมแบบมาประกอบเขาดวยกนในลกษณะตาง ๆ จะไดรปทรงทมความซบซอนมากขน ซงการจาลองแบบของรปทรงสามารถใชโปรแกรมคอมพวเตอร ทเรยกวา “การสรางรปทรงเรขาคณต” หรอคอนสตรคทฟ โซลดจโอเมตทร หรอเราอาจเรยกยอ ๆ วาซเอสจ (Constructive Solid Geometry: CSG) ซงเปนโปรแกรมทชวยจาลองแบบของรปทรงทเราตองการไดสะดวก และถกตองมากขน การเปลยนรปรางใหเปนรปทรงสามารถทาไดหลายวธ วธแรกคอ“การเพมความหนา” ซงเปนการเพมมตทางดานความลกหรอความหนาใหกบรปรางวธการทสองคอ“การหมน” ซงเหมาะสาหรบการสรางรปทรงทมลกษณะโคงมนเปนวงกลมหรอรปทรงโดนท สาหรบวธการสดทายคอ“การพบ ” ซงเปนวธการทนยมใชในอตสาหกรรมบรรจภณฑ เนองจากวธนทาใหมพนทวางภายในรปทรง ผลงานการออกแบบเกอบทงหมดในโลกของเรามรปทรงเรขาคณตเปนองคประกอบพนฐานทสาคญ ดงตวอยางผลงานการออกแบบ และสงเกตวาผลงานการออกแบบ ในแตละรปประกอบดวยรปทรงเรขาคณตอะไรบาง รปทรงอสระเปนรปทรงทเกดขนตามธรรมชาต ซงมความแนนอน ของรปทรงนอยกวาทรงเรขาคณต แตเปนรปทรงทชวยสราง แรงบนดาลใจใหกบนกออกแบบทนาสนใจมากมาย เชน เครองตกแตงภายในบาน โคมไฟ หรออาคาร เปนตน
รปท 5-9 แผนแมแบบวาดคว ทมา : http://www.makeup-byrose.com
10
คาชแจง ใหนกเรยนนาตวเลอก ก-ฌ เพอตอบคาถามขอ 1-10
ฉ.เทคโนโลยกบการออกแบบ ช.ใชเพอจาลองแบบของผลตภณฑ ซ.องคประกอบพนฐานของการออกแบบ ฌ.การออกแบบดวยวธการเทสเซลเลชน ญ.วธการเปลยนรปรางใหเปนรปทรง ในงานบรรจภณฑ
ก. ประโยชนของเสนในงานออกแบบ ข. การออกแบบดวยวธการมอรฟง (mor-phing) ค. รปทรงเรขาคณต ง. รปทรง จ. รปรางอสระ
1.วธในขอใดเปนการเปลยนภาพโดยการทาใหรปรางจากเดมใหคอย ๆ กลายเปน อกรปรางหนง ซงวธการนเปนทแพรหลายในวงการภาพยนตร หรอโทรทศน 2.นามาออกแบบเปนลวดลายตางๆ
3.นกออกแบบมกใชในการออกแบบ เครองตกแตงภายในบาน โคมไฟ หรออาคาร
4.ภาพทมลกษณะ3มตมความกวาง ความยาว ความหนาและความลก
5.รปทเกดขนเองตามธรรมชาตนยมใชในการออกแบบลวดลายตางๆ
6.ชวยเพมมลคาผลตภณฑและตอบสนองความตองการของผบรโภคอยางหลากหลาย
7.เสน รปราง รปทรง สดสวน สสน และผววสดตาง ๆ
8.เรมจากการเพมความหนา การหมน และการพบ
9.ชวยอธบายลกษณะของตาแหนง ทศทาง จงหวะ หรอการเคลอนท สรางความรสกในสงทออกแบบ
10. ไวรแฟรม (wrie frame)
กรอบฝกหดท 1
การออกแบบสงของเครองใช
11
คาชแจง ใหนกเรยนนาตวเลอก ก- ฌ เพอตอบคาถามขอ 1-10
ฉ.เทคโนโลยกบการออกแบบ ช.ใชเพอจาลองแบบของผลตภณฑ ซ.องคประกอบพนฐานของการออกแบบ ญ.การออกแบบดวยวธการเทสเซลเลชน ฌ.วธการเปลยนรปรางใหเปนรปทรง ในงานบรรจภณฑ
กรอบเฉลยท 1
การออกแบบสงของเครองใช
ค.รปทรงเรขาคณต ง. รปทรง จ.รปรางอสระ
ข
ญ
ค
ง
จ
ฉ
ซ
ฌ
ก
ช
8.เรมจากการเพมความหนา การหมน และการพบ
9.ชวยอธบายลกษณะของตาแหนง ทศทาง จงหวะ หรอการเคลอนท สรางความรสกในสงทออกแบบ
10. ไวรแฟรม (wrie frame)
5.รปทเกดขนเองตามธรรมชาตนยมใชในการออกแบบลวดลายตางๆ
6.ชวยเพมมลคาผลตภณฑและตอบสนองความตองการของผบรโภคอยางหลากหลาย
7.เสน รปราง รปทรง สดสวน สสน และผววสดตาง ๆ
3.นกออกแบบมกใชในการออกแบบ เครองตกแตงภายในบาน โคมไฟ หรออาคาร
4.ภาพทมลกษณะ 3 มตมความกวาง ความยาว ความหนา และความลก
1.วธในขอใดเปนการเปลยนภาพโดยการทาใหรปรางจากเดมใหคอย ๆ กลายเปน อกรปรางหนง ซงวธการนเปนทแพรหลายในวงการภาพยนตร หรอโทรทศน 2.นารปเรขาคณตมาเรยงตอกนเปนลวดลายตางๆ
ก.ประโยชนของเสนในงานออกแบบ ข.การออกแบบดวยวธการมอรฟง
(mor-phing)
12
สดสวน สดสวน หมายถงความสมพนธกนอยางเหมาะสมระหวางขนาดขององคประกอบทแตกตางกน
ทงขนาดทอยในรปทรงเดยวกนหรอระหวางรปทรง และรวมถงความสมพนธกลมกลนระหวางองคประกอบทงหลายดวย ซงเปนความพอเหมาะพอด ไมมาก ไมนอย ขององคประกอบทงหลายทนามาจดรวมกน
ผลงานการออกแบบสวนใหญมกประกอบดวยองคประกอบทมขนาดแตกตางกน ซงเรยกความสมพนธระหวางขนาดขององคประกอบทประกอบรวมกนวาสดสวน ตวอยางเชน วสด หรอสงของทออกแบบใหมสวนประกอบตาง ๆเขาดวยกนไดดเรยกวา“ไดสดสวน” เปนตน ความเหมาะสมของสดสวนอาจพจารณาจากคณลกษณะ ดงตอไปน
1.สดสวนทเปนมาตรฐาน จากรปลกษณะตามธรรมชาตของคน สตว พช ซงโดยทวไปถอวาสดสวน ตามธรรมชาตจะมความงามทเหมาะสมทสด หรอจาก รปลกษณะทเปนการสรางสรรคของมนษย เชน Gold section เปนกฎในการสรางสรรครปทรงของกรก ซง ถอวา “สวนเลกสมพนธกบสวนทใหญกวา สวนท ใหญกวาสมพนธกบสวนรวม”ทาใหสงตาง ๆ ทสรางขน มสดสวนทสมพนธกบทกสงอยางลงตว 2. สดสวนจากความรสก โดยทศลปะนนไมไดสรางขนเพอความงามของรปทรงเพยงอยางเดยว แตยงสรางขนเพอแสดงออกถงเนอหาเรองราว ความรสกดวย สดสวนจะชวยเนนอารมณ ความรสก
รปท 5-11 สดสวนทเปนมาตรฐานของคน ทมา : http://www.fisho.com
รปท 5-10 ความสมพนธกนอยางเหมาะสมระหวางขนาดขององคประกอบทแตกตางกน ทมา : http://www.chaiwbi.com
กรอบเนอหาท 2 สดสวน ดลยภาพและทวาง
13
ใหเปนไปตามเจตนารมณและเรองราวทศลปนตองการ ลกษณะเชนนทาใหงานศลปะของชนชาตตาง ๆ มลกษณะแตกตางกน เนองจากมเรองราว อารมณและความรสกทตองการแสดงออกตาง ๆ กนไป เชน กรซนนนยมความงามตามธรรมชาตเปนอดมคตเนนความงาม ทเกดขนจากการประสมกลมกลนของรปทรงตามธรรมชาต สวน ศลปะแอฟรกนแบบดงเดมเนนทความรสกทางวญญาณทนากลว ดงนนรปลกษณะจงมสดสวนทผดแผกแตกตางไปจากธรรมชาต ทวไป
รปท 5-12 ภาพทเกดความกลมกลนของรปทรง แสดงอารมณ และความรสก ทมา : http://www.thaigoodview.com
ดลยภาพ การนาสดสวนตาง ๆ มาจดใหสอดคลองกนเรยกวา“การสรางความสมดล” ทงนผลงาน
การออกแบบทมความสมดล สามารถแบงไดเปนดลยภาพทเทากน(Symmetric balance) ดลยภาพ ทไมเทากน (Asymmetric balance) และดลยภาพรงสวงกลม (Radial balance) ดลยภาพทเทากนคอ การสรางความสมดลทเทากนทงสองดาน หรอเมอนาผลตภณฑมาแบงครง จะตองสะทอนอกครงหนงไดเสมอนการสองกระจกเงา
รปท 5-13 ภาพดลยภาพลกษณะตาง ๆ ทมา : http://qwickstep.com
แตในบางผลตภณฑทมการออกแบบไมเทากนทงสองดาน แตยงคงความสมดลเรยกวา “ดลยภาพทไมเทากน” ซงโดยปกตทวไปจะไมมผลตภณฑใดทออกแบบใหมดลยภาพทเทากน และดลยภาพทไมเทากนควบคไปดวย
14
สาหรบการออกแบบทมเสนรศมรอบจดกงกลางทาใหมความสมดลเทากนโดยรอบทกดาน จะเรยกวา“ดลยภาพรงสวงกลม” ไดแก รม หรอลอรถยนต เปนตน
ทวาง
การกาหนดทวางเมอตองการบรรจสงของภายในทวาง โดยสามารถออกแบบทวางไดหลายแบบ เชน อากาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนระนาบ หรอกาหนดขอบเขตทวางเปนปรมาตร
จ
อ ขนาดของทวางขนอยกบสงของทตองการบรรจ
การระบวาบรเวณทวางดงกลาวเปนทวางขนาดใหญหร รปท 5-14 การวางสงของในทวาง ทมา : http://www.bloggang.com ทวางขนาดเลกขนอยกบสภาพแวดลอม และประโยชน
ของการใชงานเปนหลก ตวอยางเชน กลองจลทรรศน ตองการทวางเพยงเลกนอยเทานนเมอเทยบกบกลองโทรทศน ซงตองใชทวางมากกวา เปนตน
การจดเตรยมขนาดและรปทรงของทวาง และ การจดวางตาแหนงจะขนอยกบอรรถประโยชนหรอหนาท ของทวางเปนสาคญ ดงเชน การพจารณาพนทสาหรบ จดวางวสดอปกรณในหองครวใหเหมาะสมกบความถ ในการใชงาน โดยแบงเปนพนทสาหรบวางอปกรณทใช บอย ๆ ใชเปนบางครงบางคราว และนาน ๆ ครง
นอกจากการจดวางทวางใหเหมาะสมกบหนาทการใชงานแลว นกออกแบบทดควรจะจดวางตาแหนงใหนาสนใจอก ดวยการวางเรยงเปนแถวตรงอาจจะดธรรมดาเกนไป และไมสรางความนาสนใจใหกบผลงานการออกแบบ แตในขณะเดยวกนการวางแบบสะเปะสะปะกอาจทาใหผลงานดไมเปนระเบยบ และสรางความราคาญแกสายตาของผทพบเหนได
การจดเรยงแบบไลขนาดจะทาใหภาพดมมตและนาสนใจมากยงขน แสงและสมผลตอการสรางความรสกใหทวางมขนาดกวางขนหรอแคบลงได ดงนนนกตกแตงภายในตองใหความสาคญและระมดระวงการเลอกตาแหนงของแสงและสอยางมาก ตวอยางเชน ถาตองการใหความรสกทวาภายในหองมขนาดกวางขน นกตกแตงภายในควรใชสออนหรอสโทนสวางเพอสวางทดเปนมตร รวมทงอาจจดแสงหรอตาแหนงของกระจกเงาใหชวยสะทอนมมอบของหองใหดกวางขน นอกจากนสยงมอทธพลตอการสรางบรรยากาศและความรสกของผพกอาศยดวย เชน หองทตกแตงดวยสขาวลวน
รปท 5-15 แบบแสดงพนทสาหรบจดวาง อปกรณในครว ทมา : http://www.bloggang.com
15
เพยงอยางเดยว ทาใหเหมอนบรรยากาศของโรงพยาบาลมากเกนไป ในขณะทสเขมหรอสมดจะสรางบรรยากาศกดดนและตงเครยด
การออกแบบผลตภณฑสมยใหม โดยเฉพาะผลตภณฑทางเทคโนโลย เชน การออกแบบ โทรศพทเคลอนทใหมขนาดกะทดรดพกพาไดสะดวกมากขน แตมประสทธภาพการใชงานเพมขน ดงนนนกออกแบบและวศวกรตองคานงถงการจดวางตาแหนงของปมตาง ๆ และเวนทวางใหผใช งานมความสะดวกสบาย ในกรณการออกแบบอาคารนน นอกจากจะตอง พจารณาถงบรเวณทวางภายในอาคารแลว นกออกแบบ ควรพจารณาถงทวางภายนอกอาคารดวยวามความเหมาะสมกนหรอไม เพราะทวางทงสองสวนควรมความสมพนธกนเพอชวยสรางความสมบรณใหกบผลงานการออกแบบไดมากขน มสเตอร เอม.ซ. เอสเซอร ศลปนชาวดตซ ซง มชวตในชวง พ.ศ. 2441-2515 สรางผลงานทมความคดแปลกใหมขนมาคอภาพวาดทดเหมอนภาพปกตธรรมดา เมอแยกดทละสวนกลบเปนภาพวาดทไมธรรมดา เมอนาภาพแตละสวนมาประกอบรวมกน ซงเปนการสรางมต
รปท 5-16 มสเตอร เอม.ซ. เอสเซอร ทมา : http://upload. wikipedia.org
ของการมองภาพเขยนแบบใหม รปท 5-17 ผลงานการออกแบบของมสเตอร เอม.ซ. เอสเซอร
ทมา : http://www.fickr.com
16
กรอบฝกหดท 2 สดสวน ดลยภาพ และทวาง
ใหนกเรยนเขยนคาตอบใหตรงกบภาพทกาหนด
1.เปนสดสวนแบบ. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ผสรางมตของการมองภาพเขยนแบบ 3. เปนดลยภาพแบบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. เปนการวางสดสวนแบบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. เปนดลยภาพแบบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
กรอบเฉลยท 2 สดสวน ดลยภาพ และทวาง
ใหนกเรยนเขยนคาตอบใหตรงกบภาพทกาหนด
1.เปนสดสวนแบบ. . . มาตรฐาน. . . . . . . . . . . . .
2. . เอม.ซ. เอสเซอร. . . ผสรางมตของการมองภาพเขยนแบบใหม 3. เปนดลยภาพแบบ . . รงสวงกลม. . 4. เปนการวางสดสวน จากความรสก. . . . . . 5. เปนดลยภาพแบบ . . . ดลยภาพทเทากน. . .
18
ส
สมบทบาทสาคญตอการสรางความประทบใจเมอแรกเหน และมสวนสาคญทชวยเสรมใหผลงานการออกแบบนนประสบความสาเรจหรอลมเหลวได โดยสมประโยชนทงในแงของการสรางความนาสนใจและชวยพรางบางสงได สทแตกตางกนใชสอความหมายไดไมเหมอนกน โดยบางกลมสใหความรสกอบอนหรอรอนแรง ในขณะทบางกลมสใหความรสกเยน สของสาร
สของสารซงไดแก สน า สฝ น หรอสนามน เปนตน สของสารมทงสทเปนพนฐานซงเรยกวา “แมส” (สแดง สน าเงน สเหลอง) และสทไดจากการผสมแมส
“สขนทสอง” คอสทไดจากการผสมแมสตาง ๆ ขางตนในสดสวนทเทา ๆ กน เชน - สเขยวเกดจากการนาเอาสเหลองกบสนาเงนมาผสมกนในอตราสวนเทา ๆ กน - สสมเกดจากการนาเอาสเหลองกบสแดงมาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน - สมวงเกดจากการนาเอา สน าเงน กบ สแดง มาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน
รปท 5-19 สขนท 2 ทมา : http://www.jeban.com
ทมา : http://www.savekohsurin.com รปท 5-18 แมส
กรอบเนอหาท 3
สและผววสด
19
“สขนทสาม” คอสทไดจากการผสมระหวางแมสกบสขนทสอง ซงรายละเอยดผลทไดจากการผสมสตาง ๆ แสดงใน“วงจรส”
รปท 5-20 สขนท 3 ทมา : http://www.jeban.com
- สเหลองแกมเขยว เกดจากการผสมกน ระหวางสเหลองกบสเขยวอยางละเทา ๆ กน
- สน าเงนแกมมวง เกดจากการผสมกน ระหวางสนาเงนกบสมวงอยางละเทา ๆ กน
- สแดงแกมมวง เกดจากการผสมกน ระหวางสแดงกบสมวงอยางละเทา ๆ กน
- สแดงแกมสม เกดจากการผสมกน ระหวางสแดงกบสสมอยางละเทา ๆ กน
- สเหลองแกมสม เกดจากการผสมกน ระหวางสเหลองกบสสมอยางละเทา ๆ กน
- สน าเงนแกมเขยว เกดจากการผสมกน ระหวางสนาเงนกบสเขยวอยางละเทา ๆ กน
รปท 5-21 แสดงการผสมสเพอใหไดสขนท 3 ทมา : http://www.jeban.com
20
สของแสง สทปรากฏในหนาจอโทรทศน หรอหนาจอคอมพวเตอรเปนผลจากการผสมสของแสงตาง ๆ
เขาดวยกนจากแมสทมอย 3 ส คอ สแดง สเขยว สน าเงน เมอผสมแมสของแสงในสดสวนทเทากนเปนคจะไดสขนทสอง คอ สฟา สแดงอมมวง และสเหลอง แตถานาแมสทงสามแมสมาผสมกนในสดสวนทเทากนจะไดแสงสขาว สาหรบแสงของสอน ๆ ไดจากการผสมระหวางแมสของแสงดวยความเขมของแสงตาง ๆ กน สาหรบคอมพวเตอรรนใหมสามารถปรบความเขมแสงของแมสแตละสไดถง 256 ระดบซงทาใหหนาจอคอมพวเตอรสามารถแสดงสของแสงไดมากถง 16.7 ลานส รปท 5-22 แสดงสของแสง 256 ระดบของคอมพวเตอร รปท 5-23 การแสดงผล 3D บนหนาจอระบบสมผส
ทมา : http://www.hardcoregraphic.com ทมา : http://www.techcom21.com
โทนส การปรบแตงโทนส หมายถงการปรบระดบความเขมของส โดยเพมสดาใหมโทนสทเขม หรอ
มดขน หรอเพมสขาวเพอใหสดออนลงหรอสวางขน การไลระดบโทนสชวยสรางภาพใหมมตขน แตถามการไลโทนสจากสเขมในบรเวณขอบนอกเขามาเปนสออนในบรเวณขางใน จะทาใหภาพดนาสนใจและเปลยนมมมองใหดมมตมากขน เชน จากรปวงกลมจะกลายเปนรปทรงกลม หรอจากรปสเหลยมผนผาจะกลายเปนรปทรงกระบอกเปนตน วธการ
การขดเสนและการจด เปนตน
ทนกออกแบบนยมทาเครองหมายใหทราบ ถงการสรางมตของภาพ ไดแก การระบายส
รปท 5-24 ภาพแสงเงา ทมา : http://www.thaitripstoday.com
21
รปท 5-25 การไลระดบโทนส สรางภาพใหมมตขน
ทมา : http://www.aksorn.com สทกลมกลนกนและสทตดกน
นกออกแบบสามารถพจารณาสทกลมกลนกน หรอสทตดกนไดจากวงจรส สทอยตดกนอยใกลเคยงกนจะเปนสทกลมกลนกน ซงนยมใชรวมกนเมอตองการใหองคประกอบตาง ๆในผลงานการออกแบบมความกลมกลนกน หรอสรางความรสกในแงของความเปนอนหนงอนเดยวกน ในขณะทสทอยคนละฝงของวงจรหรอตรงขามกนจะเปนสทตดกน ซงชวยในการแยกความแตกตางหรอสรางความโดดเดนเฉพาะสวนขนมา
รปท 5-26 สตรงขามหรอสตดกน ทมา : http://www.vattaka.com
22
สและอารมณ สสามารถสอถงอารมณและความรสกไดเปนอยางด โดยอาจแทนคนขโมโหดวยสแดง
แทนคนขอจฉาดวยสเขยว คนขขลาดตาขาวแทนดวยสเหลอง สน าเงนแทนคนทอยในอารมณเศรา และคนทนาเบอหรอดทม ๆ แทนดวยสเทา เปนตน นอกจากนยงใชสามารถสเพอแทนบรรยากาศของสภาพแวดลอมดวย ตวอยางเชน นกออกแบบใชสโทนรอน (สแดง สสมหรอสเหลอง) เพอสอถงบรรยากาศทรสกอบอนในขณะทสโทนเยน (สเขยว สฟา และสนาเงน) ใชสอถงบรรยากาศทรสกเยนสบายสดชน เปนตน ผลงานการออกแบบประเภทเสอผา หรออปกรณกฬาสมยใหม มกใชสสดใส เพอชวยกระตนพลงงานหรอสรางความรสกทตนเตนมชวตชวา ในขณะเดยวกนสโทนกลาง หรอสตามธรรมชาตออน จะสอถงความสงบ รมเยน จงใชสทาภายในบานหรอทอยอาศยทวไป
รปท 5-27 สและอารมณ
สกบการสอสาร
ในชวตประจาวนยงใชสชวยในการสอสารตวอยางทชดเจน คอการใชสเปนสญญาณไฟจราจรสแดงหมายถงอนตรายหรอหยด สเขยวหมายถงปลอดภยหรอไปได นอกจากนนกออกแบบบรรจภณฑใชสเพอสอถงผลตภณฑ เชน นมรสจดบรรจในกลองสฟา นมรสหวานบรรจในกลองสเขยว นมรสตอบอรบรรจในกลองสชมพ และกลองนมรสชอกโกแลตบรรจในกลองสนาตาล เปนตน สขาวใชสอความหมายถงความสะอาด ซงมกจะใชสาหรบอปกรณในหองครวหรอหองพยาบาล หรอโรงพยาบาล ในขณะทสฟาหรอสนาเงนสอถงความเยนจงใชกบสระวายนา หรอเครองหมายการคาของบรษทผลตนาแขง นอกจากนสงคมอาจกาหนดสบางสขนมาเพอใชสอสารกนเปนสากล เชน การใชสเขยวเพอสอถงการรกษาสงแวดลอม
ทมา : http://www.decorreport.com
23
รปท 5-28 สกบการสอสาร
รปท 5-29 สกบสอสารความรสก
ทมา : http://health2u.exteen.com ทมา : http://www.trueloveflower.net
ผววสด
นอกจากคานงถงความสวยงามของผลงานการออกแบบแลว นกออกแบบทดควรคานงถง ผลทไดจากการเลอกวสดใหเหมาะสมกบงานผลตภณฑ วสดแตละชนดทนามาใชในการประกอบผลงานสรางสรรคนนมคณลกษณะและประโยชนตางกน ผลตภณฑบางชนดมความจาเปนอยางยง ทตองอาศยการออกแบบ และการเลอกผววสด ทพถพถนเปนพเศษ ตวอยางเชน ตองออกแบบ ดอกยางลอรถยนตใหสามารถยดเกาะกบผวถนน และรดนาออกจากยางลอรถไดด ในเวลาทพน ถนนลนหรอเกดฝนตกหรอการออกแบบลาโพง ตองคดสรรควสดทมพนผวพเศษทชวยใหพลง ทสงออกมาจากเครองใชไฟฟามความคมชด ผววสดของผลตภณฑบางชนด ทใชออกแบบ สามารถกระตนความรสกใหอยากสมผส หรอ สบายในขณะใชงาน เชน ตกตาขนสตว เปนตน แตการออกแบบผววสดบางชนดทตองการเตอน รปท 5-30 ผววสดกบการออกแบบดอกยางรถยนต
ไมใหสมผส ผลตภณฑจะมการออกแบบใหผว ทมา : http://www.click2car.com
ของผลตภณฑมหนามแหลม เปนตน
24
นอกจากการเลอกผววสด เพอการออกแบบทสวยงามแลวนกออกแบบควรคานงถงหนาทหรอประโยชนของผลตภณฑทออกแบบดวย ตวอยางเชน การออกแบบกระเบองปพนหองนาตองแตกตางไปจากกระเบองปพนหองอน ๆ ทว ๆ ไป ทงนกระเบองปพนหองนาทดควรมผวหนาหนาในระดบหนง เพอปองกนอบตเหต ลนลม โดยเฉพาะคนชรา หรอเดกเลก การออกแบบผววสดของสวนประกอบตาง ๆ ของอปกรณทมความแตกตางกน ตามหนาทของสวนประกอบนนเพอใหผใชทราบความหมายของสวนประกอบนนไดโดยทนท ตวอยางเชน รโมทโทรทศนซงประกอบไปดวยปมมากมาย แตผใชงานจะสงเกตและรความหมายของปมทสาคญไดทนท เชน ปมเปลยนชองสญญาณ หรอปมปรบเสยงโดยไมตองมอง เนองจากมพนผวทแตกตางไปจากปมอน ๆ กรณของคนตาบอด ซงตองอาศยการรบรจากการสมผส ดงนนจงมการออกแบบภาษาเบรล หรอภาษานนขนมาเพอใหคนตาบอดสามารถอานหนงสอหรอขอความได หรอการสรางทางเทาสาหรบคนตาบอดโดยปทางเทาดวยอฐทางเดนพเศษ เชน ทางเทาบนถนนสลมและบรเวณโดยรอบซงม 2 รปแบบ สาหรบสอความหมายทแตกตางกนคอถาอฐมความนนเปนรปทางตรงหมายถงเสนทางนปลอดภย สามารถเดนตามเสน ทวางไวให แตถาอฐมความนนเปนรปวงกลมหมายถงใหระมดระวงในทางเดนนเปนพเศษ เชน ใกลถงทางขามมาลายใหหยดระวงรถ หรอใกลสะพานลอยใหหยดระวงคนเดนขนลงจานวนมาก y
รปท 5-31 การออกแบบอกษรแบรลล รปท 5-32 ผววสดกระเบองปพน
ทมา : http://www.decorreport.com ทมา : http://www.thaigoodview.com
นอกจากนยงมการออกแบบผววสดประเภทแกวใหมผวพเศษนอกเหนอจากผวปกตทเหนโดยทวไป เชน ทาใหเปนสขน หรอเพมเมดทรายใหผวแกวหยาบขน หรออาจแตงดวยสพเศษสาหรบกระจก หรอนามาขนรปใหเปนรปทรงหรอมมตได เชน อฐแกวซงนยมใชตกแตงในหองนา เพอเพมความสวางและสวยงาม
25
กรอบฝกหดท 3 สและผววสด
ใหนกเรยนเตมคาในชองวางใหครบคะ
1. สเขยว เกดจากการนาเอา ส. . . . . . . . กบ ส. . . . . . . . มาผสมกนในอตราสวนเทา ๆ กน
2. การปรบแตงโทนส หมายถง การปรบระดบ . . . . . . . ของส โดยเพมสดาใหมโทนสทเขม หรอมดขน หรอ เพม ส. . . . . . . . . เพอใหสดออนลงหรอสวางขน
3. ส . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ใชสอถงบรรยากาศทรสกเยนสบาย สดชน
4. การใชสกบกบการสอสาร หากตองการบงบอกถงอนตรายจะใชส . . . . . . .ในการสอ ความหมาย
5. จากภาพทแสดงเปนการออกแบบพนผว อปกรณสาหรบสอสารกบ . . . . . . . . . . .
26
กรอบเฉลยท 3
สและผววสด ตรวจดคาตอบไดเลยนะคะ ใหนกเรยนเตมคาในชองวางใหครบคะ 1. สเขยว เกดจากการนาเอา สเหลอง กบ สนาเงน มาผสมกนในอตราสวนเทา ๆ กน
2. การปรบแตงโทนส หมายถง การปรบระดบ ความเขม ของส โดยเพมสดาใหมโทนสทเขม หรอ มดขน หรอ เพม สขาว เพอใหสดออนลงหรอสวางขน
3. ส เขยว สฟา หรอ สนาเงน ใชสอถงบรรยากาศทรสกเยนสบาย สดชน
4. การใชสกบการสอสาร หากตองการบงบอกถงอนตราย จะใชส ความหมาย
แดง ในการสอ
5. จากภาพทแสดงเปนการออกแบบพนผว อปกรณสาหรบสอสารกบ คนตาบอด
27
การสรางแบบจาลองมจดประสงค ดงน
กรอบเนอหาท 4
การออกแบบแบบจาลอง
เพอใชทดสอบหลกการหรอแนวคด เพอถายทอดหรอสอสารขอมล เพอทาใหสามารถมองเหนภาพของแนวความคด เพอโฆษณาหรอการแสดงแบบ เพอความสวยงามและความพงพอใจ แบบจาลองทใชกนโดยทว ๆ ไป
ม 6 ประเภท คอ แบบจาลองทเปนชนงาน(Block model)
ใชเพอชวยใหเหนภาพโดยรวมของชนงาน โดย ทวไปสรางจากวสดทเปนของแขง เชน พอลสไตรนชนดยดตวไดหรอทาจากไม นอกจากนแบบจาลองชนดนยงสามารถทามาจากวสดประเภทเซรามก เชน ปน รปท 5-33 แบบจาลองทเปนชนงาน (Block model)
ทมา : http://www.legacyplaza.org พลาสเตอร หรอดนเหนยวไดดวยเชนกน แบบจาลองเพอพฒนาตอ ( Development model) สรางโดยการพบจากกระดาษ หรอวสดอน ๆ ทมลกษณะเปนแผนแลวนามาประกอบเขาดวยกนเปนรปทรงตามตองการ ซงบางครงการออกแบบงานตกแตงภายในและการออกแบบทางสถาปตยกรรมใชแบบจาลองชนดน เพอใชคดคนและพฒนาหารปทรงของชนงาน
รปท 5-34 แบบจาลองงานออกแบบทางสถาปตยกรรม ทมา : http://www.ubmthai.com
28
แบบจาลองสาหรบทดสอบ (Test model) ใชเพอสรางความมนใจวาแบบจาลองทสรางขนนนจะสามารถแสดงลกษณะไดอยางถกตองตามการใชงานจรง ผลตภณฑทจาเปนตองมการทดสอบหลาย ๆ ครงโดยใชแบบจาลองสาหรบแบบทดสอบ เชน การทดสอบการชนหลาย ๆ ครงโดยใชแบบจาลองประเภทนกอนทจะผลตรนใหม เปนตน รปท 5-35 แบบจาลองเครองบนสาหรบทดสอบ
ทมา : http://www.fraseraerotechnologycompany.com ทมา : http://www.discoverarmfield.co.uk
รปท 5-36 แบบจาลองเรอสาหรบทดสอบ
แบบจาลองการทางาน (Working model) เปนแบบจาลองทใชสาหรบตรวจสอบการทางานของกลไกวงจรไฟฟาและสวนประกอบอน ๆ โดยการใชแบบจาลองชนดนทางานเชนเดยวกบผลตภณฑ แตมรปลกษณภายนอกแตกตางกนเทานน
รปท 5-37 แบบจาลองการทางานของเกยรรถยนต รปท 5-38 แบบจาลองการทางานของ Generator
ทมา : http://modtechengg.tradeindia.com ทมา : http://blog.dugnorth.com
29
แบบจาลองตนแบบ (Prototype model) เปนแบบจาลองทสามารถแสดงแบบทตองการไดใกลเคยงมากทสด
รปท 5-39 แบบจาลองตนแบบ รปท 5-40 แบบจาลองตนแบบอกแบบหนง ทมา : http://igargoyle.com
ทมา : http://www.arrk.com
แบบจาลองผลตภณฑจรง (Exact product model) เปนแบบจาลองทมรปลกษณภายนอกเหมอนกบผลตภณฑ ซงแบบจาลองชนดนจะใชเปนแบบจาลองการทางานไดอกดวย
รปท 5-41 แบบจาลองสถานการณจรง รปท 5-42 แบบจาลองสถานการณจรงอกแบบหนง ทมา : http://www.edu.nu.ac.th ทมา : http://www.sell21.com
ปจจบนมการนาคอมพวเตอรเขามาชวยสรางแบบจาลองบนจอภาพของคอมพวเตอร และเปนทนยมมากขนเนองจากไมตองใชวสดจรง การออกแบบดวยคอมพวเตอรสามารถเปลยนแปลงไดงาย และชวยใหการทดสอบเปนไปไดอยางปลอดภย
30
ใหนกเรยนเตมหมายเลขคาตอบในชองวางทกาหนด
กรอบฝกหดท 4
การออกแบบแบบจาลอง
D. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. A. จดประสงคของการสรางแบบจาลอง. . . . . . . . .
แบบจาลองผลตภณฑจรง (Exact product model)
2. B. แบบจาลองทใชกนโดยทว ๆไป ม. . . . . . . . . . . แบบจาลองตนแบบ (Prototype model)
3. เพอถายทอดหรอสอสารขอมล 4. ม 6 ประเภท 5. แบบจาลองการทางาน (Working
model) 6. แบบจาลองสาหรบทดสอบ (Test
model ) 7. แบบจาลองเพอพฒนาตอ ( Development model) 8. ม 4 ประเภท 9. แบบจาลองทเปนชนงาน(Block
model)
E. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
F. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
ใหนกเรยนเตมหมายเลขคาตอบในชองวางทกาหนด
กรอบเฉลยท 4 การออกแบบแบบจาลอง
1. แบบจาลองผลตภณฑจรง (Exact product model)
2. แบบจาลองตนแบบ (Prototype model)
3. เพอถายทอดหรอสอสารขอมล 4. ม 6 ประเภท 5. แบบจาลองการทางาน (Working
model) 6. แบบจาลองสาหรบทดสอบ (Test
model ) 7. แบบจาลองเพอพฒนาตอ ( Development model) 8. ม 4 ประเภท 9. แบบจาลองทเปนชนงาน(Block
model)
A.
E. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . .
D. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . 7 . . . . . .
C. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . . .
B. แบบจาลองทใชกนโดยทว ๆไป ม. . . . . . 4 . . . . .
จดประสงคของการสรางแบบจาลอง. . . 3 . . . . .
F. จากภาพ คอ. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. . . . .
32
กรอบสรป การออกแบบสงของเครองใช
การออกแบบสงของเครองใช การออกแบบหมายถงการออกแบบรปลกษณของผลตภณฑ เพอสรางมลคาเพมและตอบสนองความตองการของผบรโภคทมรสนยมตางกน พนฐานการออกแบบประกอบดวย
เสน ชวยอธบายลกษณะของตาแหนง ทศทางของวตถ แสดงจงหวะหรอ การเคลอนท และสรางความรสก
รปราง ม 2 มต คอความยาวและความกวาง สามารถเปลยนแปลงหรอเคลอนทได รปแบบหรอรปทรง เปนรปรางทมความหนาม 3 มต คอความกวาง ความยาวและความลก
รปทรงเรขาคณตเรยกวาแมแบบ เมอนาแมแบบมาประกอบเขาดวยกนในลกษณะตาง ๆ จะไดรปทรงทมความซบซอนมากขน
สดสวน คอความสมพนธกนอยางเหมาะสมระหวางขนาดขององคประกอบทแตกตาง กน และความสมพนธกลมกลนระหวางองคประกอบทงหลาย โดยพจารณาความเหมาะสมจาก - สดสวนทเปนมาตรฐานจากรปลกษณะตามธรรมชาตของสงตาง ๆ - สดสวนจากความรสก สรางขนเพอความงามของรปทรง แสดงออกถงเนอหา เรองราว และความรสก
ดลยภาพ คอการสรางความสมดลโดยการนาสดสวนตาง ๆ มาจดใหสอดคลองกน แบงเปน - ดลยภาพทเทากน(Symmetric balance) - ดลยภาพทไมเทากน(Asymmetric balance) - ดลยภาพรงสวงกลม(Radial balance)
ทวาง การออกแบบทวางเพอกาหนดทวางเมอตองการบรรจสงของ ทาไดหลายแบบ - กาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนระนาบ
- กาหนดขอบเขตทวางเปนปรมาตร ส มประโยชนในการสรางความนาสนใจ ชวยพรางบางสง และสอความหมายได สของสาร มทงแมสและสทไดจากการผสมแมส สของแสง ไดแกสทปรากฏในหนาจอโทรทศน หรอหนาจอคอมพวเตอร เปนผล
จากการผสมระหวางแมสของแสงดวยความเขมขนของแสงทตางกน
33
โทนส การปรบแตงโทนสหมายถงการปรบระดบความเขมของส การไลโทนส
ชวยสรางภาพทมมตขน สทกลมกลนกนและสทตดกน สทกลมกลนกนชวยทาใหองคประกอบตาง ๆ
ในผลงานการออกแบบมความกลมกลนกน หรอสรางความรสกในแงของความเปนอนหนง อนเดยวกน ในขณะทสทตดกนชวยในการแยกความแตกตาง หรอสรางความโดดเฉพาะสวน
สและอารมณ สสามารถสอถงอารมณและความรสกตาง ๆ ได ทงนขนอยกบส ทเลอกใช
สกบการสอสาร สชวยในการสอสารในชวตประจาวนของมนษย สงคมอาจกาหนด สบางสขนมาเพอใชสอสารกนเปนสากล
ผววสด นกออกแบบทดควรคานงถงความสวยงาม หนาทหรอประโยชนของ ผลตภณฑ โดยคานงถงผลทไดจากการเลอกวสดใหเหมาะสมกบงานผลตภณฑ
การออกแบบแบบจาลอง ม 6 ประเภท คอ - แบบจาลองทเปนชนงาน(Block model)
- แบบจาลองเพอพฒนาตอ(Development model) - แบบจาลองสาหรบทดสอบ(Test model) - แบบจาลองการทางาน(Working model) - แบบจาลองตนแบบ(Prototype model) - แบบจาลองผลตภณฑจรง(Exactproduct model)
34
คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว
1. ขอใดเปนนยามของการออกแบบในดานเหตผล ก. เพมมลคาของผลตภณฑ ข. เปนภาพลกษณของผใช ค. เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค ง. ถกทกขอ
2. ขอใดสามารถใชเปรยบเทยบผลตภณฑรนเกากบรนใหมไดชดเจนทสด ก. รนเการาคาถก/รนใหมราคาแพง ข. รนเกามขนาดใหญเทอะทะ/รนใหมสวยหรอกะทดรด ค. รนเกาสนเปลอง/รนใหมประหยดกวา ง. รนเกาดภมฐาน/รนใหมดปราดเปรยว
3. ในงานออกแบบ “เสน” สามารถบงบอกอะไรไดบาง ก. อารมณของวตถ ข. ตาแหนงของวตถ ค. ทศทางของวตถ ง. ขอ ข และ ขอ ค
4. รปรางในลกษณะใดบงบอกถงการเคลอนไหว ก.บดเบยว ข. สามเหลยม ค. ทรงกลม ง. สาเหลยมคางหม
5. ขอใดเปนผลงานทเกดจากวธการ“มอรฟง” ก.
ข. ค. ง.
แบบทดสอบหลงเรยน วชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6
เรองการออกแบบสงของเครองใช
35
6. ขอใดเปนลกษณะของสดสวนทใชในงานออกแบบ ก. องคประกอบทมขนาดแตกตางกน ข. สดสวนทเปนมาตรฐาน ค. สดสวนจากความรสก ง. ขอ ข. กบ ขอ ค.
7. จากภาพทแสดงในงานออกแบบจดเปนดลยภาพในลกษณะใด ก. ดลยภาพทไมเทากน (Asymmetric balance) ข. ดลยภาพทเทากน (Symmetric balance) ค. ดลยภาพรงสวงกลม (Radial balance) ง. ดลยภาพสามแพรง (Three balance)
8. จากภาพทแสดงเปนการกาหนดทวางในรปแบบใด ก. กาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนระนาบ ข. กาหนดขอบเขตทวางเปนปรมาตร ค. กาหนดขอบเขตหรอบรเวณพนทบนแกนตง ง. ทกขอทกลาว
9. นกออกแบบและวศวกรตองคานงถงการจดวางตาแหนงของปมตาง ๆ และเวนทวางใหผใชงานเพอสงใด
ก. ใหดเรยบงาย ข. ความทนสมย ค. ความสะดวกสบาย ง. ลดตนทนการผลต
10. ใครเปนผสรางมตของการมองภาพเขยนแบบใหม ขนมา ก. ชารล ดาวนส ข.เอม.ซ.เอสเซอร ค. ไอสไตน ง. ปกาสโซ
36
11. ขอใดเปนประโยชนของสในงานออกแบบ ก. สรางความประทบใจเมอแรกเหน ข. ชวยพรางบางสงได ค. ใชสอความหมายได ง. ทกขอทกลาว
12. ขอใดกลาวไดถกตอง ก. สเขยว เกดจากการนาเอา สเหลอง กบ สน าเงน มาผสมกนในอตราสวนเทา ๆ กน ข. สสม เกดจากการนาเอา สเหลอง กบ สแดง มาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน ค. สมวง เกดจากการนาเอา สน าเงน กบ สแดง มาผสมกนในอตราสวนทเทา ๆ กน ง. ถกทกขอ
13. จากภาพสญลกษณในขอใด เปนการผสมสขนท 3 ก. ข. ค. ง.
14. จอคอมพวเตอรสามารถแสดงสของแสงไดมากถงเทาใด ก. 128 ส ข. 256 ส ค. 16.7 ลานส ง. 26.7 ลานส
15. การไลระดบโทนสชวยงานออกแบบอยางไร ก. สรางภาพใหมมลคา ข. สรางภาพใหมมตขน ค. สรางภาพใหมสไตล ง. ถกทกขอ
16. หากตองการสรางบรรยากาศทรสกอบอนควรใชสในขอใดในการออกแบบ ก. สแดง ข. สสม ค. สเหลอง ง. ทกขอทกลาวมา
37
17. หากตองการสอถงการรกษาสงแวดลอมควรใชสในขอใด ก. สสม ข. สเขยว ค. สมวง ง. ถกทกขอ
18. ขอใดเปนเหตผลของการสรางแบบจาลอง ก. เพอทาใหสามารถมองเหนภาพของแนวความคด ข. เพอโฆษณาหรอการแสดงแบบ ค. เพอใชทดสอบหลกการหรอแนวคด ง. ถกทกขอ
19. จากภาพทแสดงเปนแบบจาลองชนดใด ก. แบบจาลองสาหรบทดสอบ (Test model) ข. แบบจาลองการทางาน (Working model) ค. แบบจาลองตนแบบ (Prototype model) ง. แบบจาลองเพอพฒนาตอ (Development model)
20. ขอใดจดเปนแบบจาลองผลตภณฑจรง (Exact product model) ก. ข.
ค. ง.
คะแนนเตม 20 คะแนน
คะแนนทได คะแนน
38
ขอ คาตอบ 1 ง 2 ข 3 ง 4 ก 5 ค 6 ง 7 ก 8 ข 9 ค
10 ข
11 ง 12 ง 13 ข 14 ค 15 ข 16 ง 17 ข 18 ง 19 ก 20 ข
เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรองการออกแบบสงของเครองใช วชา ง43101 การออกแบบและเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6
39
บรรณานกรม
ภาษาไทย พมพนธ เดชะคปต. (2548). ทกษะ 5C เพอพฒนาหนวยการเรยนรการจดการการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ยทธ ไกยวรรณ และคนอนๆ. (2547). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานการงานอาชพ และเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6. กรงเทพฯ : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ. โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร. ฝายวชาการ. (2550). โรงเรยนแกนนา สสวท.
(อดสาเนา). สพรรณบร : ฝายวชาการ โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร. โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร. ฝายวชาการ. (2542). หลกสตรสถานศกษา.
(อดสาเนา). สพรรณบร : ฝายวชาการ โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร. วนชย คงเพชร. (2547). การออกแบบและเทคโนโลย. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2549). การออกแบบและเทคโนโลย. พมพ ครงท 2. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.
40
ประวตผจดทา
อาเภอเมอง จงหวดสพรรณบร : 24 ธนวาคม พ.ศ. 2547 ไดรบการแตงตงตาแหนงคร คศ.2 : 1 กมภาพนธ 2549 ไดรบการแตงตงตาแหนงคร วทยฐานะครชานาญการ
เขตคลองสามวา กรงเทพมหานคร : 1 มกราคม พ.ศ. 2544 ดารงตาแหนงอาจารย 2
กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร
โรงเรยน : โรงเรยนกาญจนาภเษกวทยาลย สพรรณบร สงกด : สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 9 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ประวตการทางาน : 16 ธนวาคม พ.ศ. 2534 ไดรบการแตงตงในตาแหนง อาจารย 1 ระดบ 3 โรงเรยนโนนครอวทยา อาเภอจตรส จงหวดชยภม : 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2536 ดารงตาแหนงอาจารย 1 ระดบ 4 โรงเรยนนวมนทราชนทศ เบญจมราชาลย
สถาบนการศกษา : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ ชอนวตกรรม : บทเรยนสาเรจรปรายวชา ง43101 การออกแบบ และเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนร : กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย
ชอ : นางสาวมณรตน พรหมใจรกษ วฒการศกษา : ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต
สาขาวชาบรหารอาชวะและเทคนคศกษา
