8/9/2019 Poezi Ruse

1/333

Poezi ruseNga autort:Bella Ahmadulina; ILIA SELVINSKI; Valerij Brjusov; ELENA SHVARC; KonstantinFofanov; Maria Stepanova; Olga Sjedakova; I. S. Turgenjev; Mikhail Lermontov; AleksanderPushkini; Sergej Esenin; Vladimir Majakovski; Anna Akhmatova; Nikolay Nekrasov; FedorTjuteff;I. I.Kozllov; Ivan Bunin; Aleksandr Bllok; Osip Mandelshtam;Boris Pasternak;M.I. Cvetajeva; Olga Bergolc; V.D. Fjodorov; Andrei Voznjesenski;Evgeni Jevtushenko;V.S. Visocki; T.K.Zulfikarov;Konstandin Simonov; Adolf P. Shvedikov; Nikolai Klyuev;Josif Brodskij; Maksim Gorki;

Bella Ahmadulina (1937-2010)NUSJA Shqiproi Qazim ShemajDhe dua t jem nuseE bukur, kaurrele,

Nn vello pak e turpshmeE brisht luledele.

Dhe duart t m dridhenUnazave t ftohtaTek ngren shndet pr iftin, Tek oken, zbrazen gota

Tek shtyhen ders miqt,Secili me dhurat,Secili m ka idhull:

Me trashgim e fat! Kmisha sjellin, pjata,Dandela si askurr,M puthin gjith n faqe Gjer h pr h skam burr

Me pika loti vere Fustani im i gjat.Rri ulur pas tryezeE lumtur dhe e ngrat

Me frik e ngasje rrido vij m pastaj. Erdh koha, ja tani, Nnoke, ti mos qaj.

Ky princi im jep urdhr, N shtat m shtrin me sy,m kap nj frik e bukur Kur puthemi t dy.

Karriget po krcasinPas murit u qetua.

8/9/2019 Poezi Ruse

2/333

Tani dika do ngjasMe ty edhe me mua?

ILIA LVOVI SELVINSKI (1899-1968)KAZAKJA SHQIPEROI DRITERO AGOLLI Nj kazake vetullzezmbathi kalin tim n fshat,mbi patkonjt u lag n djers,u pagua fare pak...-Emrin tnda spo ma thua? i flas un, ajo z qesh:-Emri im nga do patkua,n vrapim t vjen n vesh...Brodha rrug e rraha shtigje,npr pluhur, hon m hondhe trokiste npr brigjekali thundrat me palkonj...Masha? Zina? Dasha? Nina?Ssht ajo po ki durim -Ka-tja, Ka-tja, p-rc-llima,nn patkonjt e kalit tim...Fluturuan jav e stindhe me kalin rrugn nis,Katja, Katja, Katerin duke bredhur pshpris...Se marr vesh se bj vllezr, puna ime shkon n dreq!Skam nj Katje, kam nj tjetr, Katjenshpirti dot sma heq... Katja kalin ma ka mbathur,n nj fshat me moll e ftonj, po dhe mua krejt padashur,m ka mbathur me patkonj...

Valerij Jakovlevi BrjusovNe barke - [V. Brjusov]U ngrys, u err liqeni, ra heshtja permbi dheZambaku mbylli buzet, kallami u krrus e fle.

S'degjohet rose e eger, mbi ujin qe dremit Ne qiell priret, irret dhe ndrit ndonje nosit.

Ti hesht e dashur; une hesht e hesht gjithkundBesnike te kesaj nate me hene e yje pa fund.

Nje mjegull ra mbi brigjet dhe permbi pyll pllakos Nen qiellin plot me yje ngjan bota se fundos...

8/9/2019 Poezi Ruse

3/333

E di, e di, e dashur si rri ne qetesiSi prape e trishtuar mendon per mua, ti.

E di se mes trishtimit nje enderr vjen te merrTherret, renkon nositi, pastaj hymbet ne terr.

Dhe heshtja rritet, rritet dhe nata lehtas vjenTi fshehtas qan, e dashur, perkulur mbi liqen...

ELENA SHVARCElena Shvarc lindi m 1948 n Leningrad (Shn Petrburg). Shvarc sht nj nga personalitetet m origjinale n panoramn e sotme letrare ruse. U aktivizua q n mosh t re,n vitet 70, kur filloi t botoj krijimtarin e saj. Prdor nj stil provokativ, t ngjeshur e metension mistiko-teatral, refleks i nj karakteri t shqetsuar dhe t paparashikueshm.QYTET MEKANIK (Shqipruar nga Hiqmet e Andi Meaj) Eci npr qytet drejt shtpis,shkoj n shtpin timengjan me nj mulli t voglqyteti mekanik ndrkoh rrotullohet.M hedh prsipr gjasht dritaresi zaret n loj papritur vrvit n luginat q ishte n mal. Nj pllumb m bn shenj me krah,n at qoshen atje ku ishte arjadhe qielli rri i dshpruar n nj pellg.Kur do t ndalet mekanizmi?Drithrima i gjunjzohet ersndrsa dikush atje afr thot:Smund t ndodhte m keq... sht e vrtet, nse qyteti do ndalet Neva nuk dshiron m t rrjedh... Nga pellgu n syna shohin syka t lbyrta prej benzine.

Konstantin Mikhailovich FofanovTAKIMI I FUNDIT SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA Nga dashuria e parGjithka qe shuar shpejt.Prej kohsh qen dashurDhe qen ndar krejt.

Ai i vetm mbantePlot brenga n kraharor,

Ajo me tjetr ndanteGzim e vet rinor.

8/9/2019 Poezi Ruse

4/333

Po ja, se ku papritur,Kjo vjesht i bashkoi,Kur digjej perndimi,Si jeta q u shkoi.

N pyll, mes deg pishash,Hyn dielli qu prflak. Ai mendon. u vyshk! Ajo mendon: u mplak!

Ai si thosh dot Juve Ajo si thosh dot Ti, T fundmit lule vjeshteKputnin tok tani

Do deshin fort t theshin

Plot gjra prsriDhe prsri t qeshnin.Po smundnin kurrsesi.

Asaj i dridhej zemra, Atij itherrte fort...T heshtur krejt u ndan,Kurrgj skujtuan dot...

Maria StepanovaMaria Stepanova lindi n Mosk me 1972. sht ndr zrat m t vlersuar n poezin m tre ruse, dinamika letrare e s cils, duhet thn se sht shum e gjall dhe diskursive,sidomos me Klubet dhe periodikt e shumta letrare. Maria Stepanova ka botuar librat me poezi Kngt e jugorve verior (2000), Mbi binjakt (2001), Ktu-Drita (2001),Lumturia (2003), Fiziologjia dhe historia e shkurtr (2005). Ka fituar mimin Znamja pr deutimin m t mir (1993), ka qen n short-listn e mimit Andrej Bjellij (2001), kafituar mimin e madh Boris Pasternak (2005). Karakteristika t poezis s Stepanovs jan pluraliteti i stileve, formave poetike baladeske antike dhe qytetare me elemente t romansave,deri tek strofika e organizuar dhe e koklavitur me struktur t prsosur ritmike, dhkallsemantike prplot referenca dhe reminishenca verbale nga poezia e huaj dhe ajo ruse. Cikli qofrojm ktu, thuajse nuk shpreh ndonj dominate t theksuar stilistike t ksaj poeteje, porsevjen si prolog pr nj njohje m t mir n vijim.*** Prktheu Agron TufaQielli sot sht pikalosh si nj kalQ sulet me trokthe vrtik;Vesht me pllejer, mu si me dyllJan ding me muzik.

Me futn q varet n qafn e flashk, Ndrsa kundroj ren e rnd,

Prap e vrtis si nj dorashkSozin time nn mng.

8/9/2019 Poezi Ruse

5/333

Dhe shoh: mbi shtpin e fmijnisReja barkmadhe atis,Dik q uiski blen n dyqan,Postierin q letrat shprndan.

Un dhe un si dy amerikane

T huajt vzhgojm me kujdes.Dita e bardh si kosi n vazo.Luga ndalon mu n mes.

*** Prktheu Agron TufaKu je ti, un? Je vall diku?}t thot reja apo tri q gjysmzhveshur jan ktudhe ti as mund ti hedhsh sy?

Me njrn kmb teksa prek tokn

Pa par me sy, sall hidhesh fug.Do zgjohem kush? Dhe far gjine?Me tharm vetveten po e mbruj?

GREKES Prktheu Agron Tufa Hero, e dashur, ai ra.Me kumb akordi ushtarakZemra-zemrn e ndez flakDhe muzik e lufts-hekurGjysmgjall, gjysmvdekursht si t prthaj nj plag.

Netsh dimri, netsh tgjata Do qaj grekja si padashkaPr pinjollin princror Pr fatosin prijetarQ i shtrir ajme n varrsht si lira ballshtypurE nj toke t mirpritur.

Bardhloshe, kaltroshe Ngrihet hna fardollojsheEdhe grekja merr e flet:Pr nn hn fmija qan,Kush n goj zjarrin e mban,Zri i kujt po na flet?

Q prej kthesash ngjyr-elikT bleroshit Adriatik,Tvoglans Albion Dhe Karpateve mjegulloreMbi humner zrat prore

Digjen, flasin edhe thon.*** Prktheu Agron Tufa

8/9/2019 Poezi Ruse

6/333

Mos premto, o pllumbesh dinake,Me falle hajnisht mos ngashnje, Nuk e nnshtron Venecien me lotDhe gajden mbretnore se robron dot.

Le t mos flas me ty askush!

Molepsur sht veshi zbulimesh pa takt,Si Vesper i art sht doxhi plakush,Dhe shtrat i martess i bardhe, i madh.

*** Prktheu Agron TufaXhixhims mes detit dimrak Mysafir i tejdetit, noton, E llokoit me hurba nga pakUjin dhe egr kndon.

Minierash t ngushta rrshire,

Dhe narmat kolonelsh po qesh, -Vetm rri ti me muaDhe prore pran do m kesh.

Olga SjedakovaPoetja ruse, e botuar n shqip, prkthyer nga Agron Tufa, ka qen n Shqipri n ditt efestivalit ndrkombtar t poezis Poeteka, duke u prezantuar pr her t par me lexuesinshqiptar me nj vllim me poezi t zgjedhura. M posht nga Fjala review online kemitrhequr disa poezi nga Kng t vjetra (Starie pjesnji), Lokus-Pres, Mosk 2003Radhori i parfar lbardh n malin e blert? A.S.Pushkin

Fyerja Prktheu Agron TUFAsht me ty, moj fyerje e lig? Un dremis e ti smbyll sy, Un hap syt, e ti me koh rri zgjuarDhe syt mi kall si nj fallxhore.

Mos do t m thuash kush m ka fyer?ska t till, mbi ne t gjith ve Zoti nj.Kujt ti duhet Ai ia jep vullnetin,Kujt si duhet ia merr.

Mos jeta vall nuk m deshi?Ah, ssht e vrtet, ajo m do e i dhimbsem, m ruan n nj vend t fshehtdhe m nxjerr, sapo t dshirojt m shoh, sikundr askush nuk di.

sht me ty, fyerje e lig,q para meje qndron si nj fallxhore?

8/9/2019 Poezi Ruse

7/333

8/9/2019 Poezi Ruse

8/333

Zemra e njeriut sht gur. Njerzit dashurojn at q se njohin

Por ti mos m harro, Olga,Dhe un kurr nuk t harroj.

Mkati Prktheu Agron TUFA Mund ta mashtrosh qiellin e lart -qielli i lart t gjitha si sheh. Mund ta mashtrosh tokn e thell -Toka e thell fle dhe sdgjon. Orakujt, fallxhort dhe fallxhoret - por vetveten smund ta mashtrosh.

O, nuk e duan njeriun mkatarPasqyrat, dhe qelqet, dhe ujt e malit:Aty gjaku i huaj her vrapon si era,

Her sprdridhet si gjarpr i smur:- Nesr do t ngrihemi m hertdhe do t shkojm te fallxhorja me nam,do ti japim pr mundin para, q t na thotse asgj nuk dallon.

*** Prktheu Agron TUFAAi sht njeri i keq e i lig,njeri mizor e i mnxyrshm.Dhe m duket, keqardhja m grinngase vet jam m e keqe.

Dhe kur me t pata kuvenduarsdi se sa, e sdi se kur, nat ka qen e shiu nuk rreshti,thua se di po shestonte,thua dikush zbristedhe hynte n lot, vet si kokrth loti:

jo pr mua, jo pr qiellin, jo pr shkallarn e gjat, jo pr ka ka ndodhur,as pr ka do t vij, -

asgj nuk do t ndodh.Asgj sbn vaki.

Ngushllimi Prktheu Agron TUFA Mos qit fall pr vet vdekjen tnde,as mos u gzo q humbi gjithka,mos o ndrmend si do t t qajn,

si do ti grij ata keqardhja e von. Ky sht nj ngushllim i keq,

8/9/2019 Poezi Ruse

9/333

Nj argtim fyes pr tokn.

M mir thuaj e mendo:far po lbardh n at mal t blert?

N malin e blert kopshtijet lodrojn

dhe gjer buz ujrash mbrrijn,mu si qengjat me dajre t arta.Qengjat e bardh n malin e blert.

E vdekja do t vij, pa pyetur asknd.

Grindja Prktheu Agron TUFA A mos pak po gjalloj n kt bot?e tmerrshme ta thuash se sa.E prap kjo zemr nuk ma deshi veten.Prplitet si nj rob n qeli, -

e n prezore far st shohin syt! Pati fol njher nj plak:- Mir e ngroht sht n kt bot t Zotit.Mu si bizelet brenda bishtajavefrymojm ne n dor t Perndis.Dhe gjithkujt ti lutesh nuk kthehet.Dhe far t shestosh se prmbush. E ti gzohesh ksaj zemre, mu sikur zogut n kafazin e shkruarfarra t mbla ti ken hedhur-nuk sht, gjithsesi, dhurat e kot!

Un tunda kokn, po me vete thash:- qepe ti, moj plak e rrjedhur.Gjithka bn vaki, e vakia ska t sosur.

Lutja Prktheu Agron TUFA T gjort, t gjort njerz!Dhe as t ligj jan, por ngutanak:Buk han e m shum untohen,Pijn e prej vere esllohen.

Nse do t m pyesnin,do t thosha: O Zot,krijo prej meje di tjetr t re!

Un e dua mrekullin e madhedhe nuk e duroj mnxyrn.

Bj si guri i punuar,dhe bjer prej unazs

n rrn e shkrettirs.Q t prehet ai prajshm,

8/9/2019 Poezi Ruse

10/333

as jasht, as brenda, por gjithkund, si misteri.

Dhe askush t mos e shoh, prve drits prbrenda dhe drits prjasht.

E drita lodron, si fmijt,fmijt amarrok dhe kafsht e zbutura.

Fjala Prktheu Agron TUFA Dhe ai q do t doj, at do ta duan,ai q do t shrbej, atij do ti shrbejn- jo tani, herdokur m von.

Po m i lum do t jet i falenderuari,ai q pasi ka shrbyer, do t shkoj pa Rakelnzemrdlir npr kodrat e blerta.

fjal, o ti petk mbretror,fustan i shkurtr i durimit t gjat -m e lart se qielli do t jesh, m gaztare se dielli.

Syt tan nuk do ti shohin ngjyrat e t shtrenjtit tnd,fshfrimat e palave t tua t gjeranuk do ti ndjej veshi i njeriut,

Vetm zemra vet do ti flas vetvetes: - jeni e lir dhe e lir do t jeni,dhe para skllevrve skeni far borxhi.

Radhori i dyt(i kushtohet gjyshes)

Guximi dhe mirsia Prktheu Agron TUFA Dielli ndrion pr t mir dhe t ligj,Dhe toka vet ssht askund m e keqe: ta do zemra, mbaja n lindje, n perndimapo ku t t thon,ta do zemra rri n shtpi.

Guximi u prin anijeven oqeanin e madh.Mirsia e prkund arsyen,Si nj djep t thell e t flashkt.

Kush njeh guximin, njeh dhe mirsin,sepse ata jan si motra:guximi sht gjja m e leht n bot,

por m e lehta pun sht prdllesa.Knga e marshimit Prktheu Agron TUFA

8/9/2019 Poezi Ruse

11/333

N Franc dy grenader robr te rust, bridhnin kuturu. N pluhur uniforma e tyre, dhe Franca n pluhur gjithashtu.

Nuk sht vall e uditshme? Jeta befas thinjetsi hi vatre,

Si dbora n udht e Smolenskut,si rra n stepat arabe.

Dhe hapet vshtrimi larg, larg, dhe qiell aneknd.- far krkon Ti, Perndi,ka lyp prej robit tnd?

Mbi krejt ka deshm ne, njfar krbai sht shtruar.Syt e mi sdo donin t shihnin. Por t shohin qenka shkruar.

Ani. far nuk bn vaki mbi botn e ashpr e t val,

Gjithkah lartsish ku lodrojn kometat zjarri sht fatal!Pra, ngrihu, shok i shkret! T dergjemi sna ka hijeshi. Pr besn t pim gjer n varr:matan varrit nuk ka pabesi.

Gruaja e pabes Prktheu Agron TUFA prej asaj dite kur ktheve n shtpi dhe n sy nuk m sheh brenda meje gjithka u prmbys.

Mu si ai qeni i smurq ka tre dit shtrir, heq shpirtashtu dhe shpirti im rrnkon.

Mkatarit gjith bota i del krah,e t pamkatit vese mrekullia.Mrekullin paa dshmitar.

Kallzoja, Zot, atij t vrtetn,Kallzoma shfajsin time!

Ather qenushi, kjo kryetayr e ngrat,vrikthi shkundi kokn,asaj iu avit hareshm,dorn ia lpiu gjith dheledhe ra i vdekur n tok.

Di Zoti pr njeriunat ka njeriu se di.

Bindja Prktheu Agron TUFA

Edhe sikur t gjith t tallen me ty,dhe ti t shtrihesh, si Llazari,t shtrihesh e t heshtsh para qiellit -

8/9/2019 Poezi Ruse

12/333

as ather ri Llazar sdo t jesh.

Ah, sa mir t krahasoheshme torfn e zez t kopshtit,me pluhurin laragan ndan udhe,

me klithmn e voglushitq e kan harruar n fush

e tjetr gj st krkojn.

Ninull Prktheu Agron TUFA N mal, n maj t bredhit,n majn e holl e t lartsht lidhur nj djep.

Era e prkund.

Bashk me djepin dhe folen,me folen dhe bredhin zgrbonj.

N fole nj zogth i menurfrshllen dhe digjet si qiri.-Fli, o pllumb, thot,do t zgjohesh ai q dshiron:n da i varfr, n da i pasur,n da zgjohu val deti,n da engjll i Perndis.

Kthimi Prktheu Agron TUFA (vargje pr Aleksejin)sht mir t kthehesh herdokur:n qytet ku gjithka ka ndryshuar,n kopsht, ku drurt e tjer prer i kan qyshkur, ata q kan tepruarkrcasin, e m par nuk krcisnin,n shtpi ku pr ty hidhrojn.

T kthehesh e t mos gjegjesh.Kshtu gjer n vdekje t heshtsh.

Ata le t shtin fall pr veten,t pyesin kalimtart,i kuptojn dhe si kuptojn.

E sendet prqark shkndrijn,si yjzit e largt imcak.

Dshira Prktheu Agron TUFA

Se mos pak gjra m jan dukur sikur:q nse dik n bot lvdojn,mua duhet t m lvdojn qindfish,

8/9/2019 Poezi Ruse

13/333

po se pr ka le ta gjejn vet;

q nuk ka t till or t lig,dhe t till katund t humbur,dhe t till kreatyr t ult,mbi t ciln fryma t mos loz

si nj zumare e mrekullt mbi nj thesar;q ska midis vdekjesh nj vdekje t till, s cils do ti mjaftonin fuqit kundr jets sime durimtare,si pelini dhe barrat e helmta, -

se mos pak gjra m jan dukur sikurdhe se mos nuk do t m duken.

Pasqyra Prktheu Agron TUFA

Mik i dashur, as vet nuk e di:kuptim ka gjithsa ndodh?

Pasqyrs i sillet prqark,me madhsin e nj thjerrzeai si njfar trshre.

Dhe far ndrit n t dhe prvijohet,far sheh, duket, digjet,m mir mos ta shoh fare.

Se jeta nj gjz e vockl sht: bn vaki, e gjitha, kutullohetrreth gishtit t vogl, n skaj t qerpikut.E vdekja pranash tij, si deti.

Vegimi Prktheu Agron TUFA Ty t vshtroj e ty nuk t shoh:tim at n petkun e huaj.Mu sikur ai nuk mundet t ec,ndrsa e ndjekin, e ndjekin

Zot, o Perndi, them, Ndoshta do t vdes tashPrej keqardhjes pr do gj?

Pr bishzat pr shkak se jan bisha, pr ujin pr shkak se ai rrjedh, pr floririn pr shkak t mnxyrs s tij, pr veten pr shkak t menduris sime.

Shtpia Prktheu Agron TUFA

Do t jetojm gjat, aq gjat,si jetojn pemt ndan ujrash,si lan uji rrnjt e tyre

8/9/2019 Poezi Ruse

14/333

dhe toka me ta i hapet qiellit,si Elizabeta-Maris.

Do t jetojm gjat, gjat.Do t ngrem dy shtpi t larta:at prej floriri, kt prej terri,

dhe t dyja do t zhaurijn, si deti.Do t mendojn se ne m nuk jemi Shi ather do t qesim tu themi:

Npr ujin e padukshm e t shpejt pluskon zemra e njeriut.Aty flauri shket koha e lasht,mu si pllumbi prej toks s Noes.

ndrra Prktheu Agron TUFA

I shtiret djalit plangprishs.I shtiret n shtratin e vdekjes,se si po largohet nga shtpia.

Veshur me nj mantel t hareshm,n gisht unaza strgjyshore.Gjogu-vllam e shpie larg.

Dhe shih sa mrekull ndaj t gdhir:Pas shpine pingrron briri dhe telat,Prpara luajn krejt t dalldisur.

E qent, shrbtoret e shrbtorkat jan mbledhur te portat e kqyrin,i urojn udh t mbar.

Prmbyllje Prktheu Agron TUFA N do gjsend t pikllimtka nj gisht a nj pusullsi n zgavrat e rna n ujdi.

N do fjal ka nj rrug,ka nj udh t trisht e t zjarrt.

Dhe ai q thot se mundet,lott e tij sjan pr kt udh, dhe shpresa e tij sht tjetr.

Kush se ka njohur sdo ta njoh. Kush e njeh rish do ta njoh,rishmi n mend do buzqeshdhe mshirplotin Zot do lvdoj.

Vargje nga radhori i dyt q nuk gjetn vend n t

8/9/2019 Poezi Ruse

15/333

Gostia Prktheu Agron TUFA Kush yjet di ti lexoj apo gurt ti shpalos si kartat, t ziej rrn dhe gjilprat,q t msoj ka do t ndodh prej asaj q ndodh.

Ai ende nuk di shum.Jeta sht si nj ver e re.Sado q t pishmendjen sta merr dot dhe gjuhn nuk ta lidh.M mir mos e gjako.

E sapo zjarret t fikendhe t gjith t largohen shtpiveapo tavolinash t prgjumen -

o, sa e tmerrshme n mendje ta osh,ku ke qen e pr far pune,me k e pr far je kshilluar.

Nj ninull tjetr Prktheu Agron TUFA Fli, mor pllumbth, ndryshe t flakin,t flakin e as syt nuk ti hedhin, si korrsja q e la voglushinn krye t ars me elb.Vet korr e korr e fshin lott.

-Mama, mama, kush drejt meje po vjen,kush sht q ka ndalur mbi mua?

Mbi t ndalojn her tri plaka pr mrekull,her tre ulkonja t thinjura.E prkundin ato, e ngushllojn, prtypin ato nj fije lulekuqeje.Lulkuqen voglushi se do, qan, e askush se dgjon.

Plakat Prktheu Agron TUFA Si nj piktor i vjetr durimtar,m plqen tua kundroj fytyrat plakave t mjera e t liga: buzt e tyre t vdekuradhe forcn e pavdekshmeq u ka puthitur buzt.

(Thua se rri atje nj engjll,dhe monedhat radhit n fishek: pesshet dhe qindarkat e imta

tyt! i tremb ai fmijt,zogjt dhe lypsat, -tyt, u thot, largohuni:

8/9/2019 Poezi Ruse

16/333

a se shihni se jam i zn?)

Kundroj dhe skicoj me mendjesi do t dukesha para nj pasqyre t errt?

Rruazaret Prktheu Agron TUFA

Unaza bojqielli e gjyshes,librat e strgjyshit -ndoshta do ti jap. Por rruazaret e qelqtasdi pse m dhimbsen.

Piklore jan, t thjeshta,si kopshti dhe pallonjt n kopsht,ndrsa zemrn e kan prej yjesh e luspash.Ose si liqeni dhe peshqit n liqen:her i ziu kridhet, her i allti,

her but-but i gjelbri -ai kurr m sdo t kthehet, dhe ska pse t kthehet

Nuk i dua t varfrit e t kamurit,as kt vend, as t tjert,as koht e dits, as koht e vitit - porse dua ka m fanitet e paditet:haren e mistert.As mim ajo ska, as kuptim.

Udhtimi Prktheu Agron TUFA Kur t mbaroj kjo mnxyrapo kjo lumturi t m kthej shpinn,t largohet si kodrat e larta,

do t ec npr rrugn e njohurtembrama nga urdhruar m kan.

Do t dgjoj ather, ka t dgjoj,T flas, ka m thon:

-Ja, t prita e prita dhe erdhe.Gjithnj e kam ditur e tash do ta di.Se mos vall do harroj?

Gjithcili dshiron q ta njohin:q zogjt ti afroheshinflatrimthi,t vdekurit t ngriheshin t gjall, bishat klysh tia sillnin

dhe koha t rrokullisej prajshm

si vettima n fmijrin e hershme.Radhori i tret Prktheu Agron TUFA

8/9/2019 Poezi Ruse

17/333

(Kujtimit t gjyshes Darja Semjonovna Sjedakova)

1-Shkojm, shkojm o gzimi im,shkojm kopshtit ton mesprmest shohim ka ndodhur n bot!

Dorn, ma jep, pllumbesh,sillma trastn time t vjetr.Shkojm se erdh vera te pragu.

Ska gj pse shtrir jam n varr-far nuk harruaksh njeriu!prej kopshtit duket lumi i cekt,n lum docili peshk dallohet.

2

bra kshtu, nakatosa, q qiriri im digjet zbeht, pulit, si syt e nj t nmuri,syt e pafjetur, t marrt

ndrmend shum; harroj dhe m shum. Nuk dua as t harroj, as t kujtoj.Ah, sa shum i kam kundruar njerzitdhe di gjra t uditshme:di q shpirti sht nj foshnje,nj foshnje gjer n grimkohn e mbrame,

Gjithkaje, gjithkaje ai i besondhe fle n strofka banditsh.

3Fati i femrs sht ikrik,si n rrasa t vjetra varresh,dhe nat dimri pa rrfenja.U rrit jetime, u plak vejush.Mandej e shqimi veten vet.

Ra prej qielli fija e art,ra, e tokn se mbrriti dot. prse kjo zemr smbon kshtu?

Prej thellsis s oqeanitna vjen me not nj peshk i mrekullt,nj perl unaze ai solli, bregun nuk e mbrriti dot.Prse n parzm kjo kuj tufani?

T klithja, baren, po skam me ka, m dhimbset kjo tok e bukur!

8/9/2019 Poezi Ruse

18/333

4Kush u lind t hnn e zez, pr lumturin t mos mendoj:mir, nse do ti dilej kshtu nn yllin tnd t humbur.

Un u linda t hnn e zezndrmjet Krishtlindjeve dhe Pagzimit,kur cikna e vjetr fryntesi nj ari mbi kmbajkn e blirit:-Kush po e zien atje mishin tim,leshin tim kush po e tjerr dhe e mbledh? -dhe shkelnin syrin yjet imcaknjri m i panjohur se tjtetri.

Rash e pash ndrr sikur m doningjith t krkoja, jo nuk m thonin,

me nj krehr floriri mi krihnin grshetat, mbi nj saj argjendi m shtisnindhe m lexonin libra t mistershmfjal, q i kam harruar.

5Si prej nj pusi t thella prej nj ylli t largt sheh gjyshja mbi docilin send:

- asgj, asgj ne nuk dim.ka kemi par, smundemi ta themi. apitemi, si dy lyparake.Sna japin prap faleminderit.

Pr t tjert asgj nuk dim.

6T gjendeshin asi mjeshtrash n bot,ta ndrtonin kulln e sahatitmbi pusin ton shruesn vend t atij q e shkatrruan

Ta kisha patur zellint t qepja nj mbules:me ShnKoll udibrsin apo me k t dshiroje ti

T ma pshpriste engjlli nj fjalt mbl, si yjet e mbrmjes,t shrenjt pr veshin dhe mendjen,t gjith ta prsrisnin at

dhe shpresn tnde t dinin-Asgj nuk u duhet t vdekurve,

8/9/2019 Poezi Ruse

19/333

as shtpi, as fustan, as dgjim.Asgj nuk u duhet prej nesh.Asgj, prve gjithkaje n bot. ____* Poezit jan zgjedhur nga vllimi Starie pjesnji / Kng t vjetra, Lokus-Pres, Mosk 2003

I. S. Turgenjev (1818-1883)***Me fole me ne fund se duhet te largohemSe bota na gjykoi, se shprese ska per neSe e trishtuar je, se duhet te mundohem te harojIsh mbremje, ndrinte hena e reMbi kopeshtin e pergjumur nje avull ishte shtrireUne te degjoja ty dhe s'kuptoja dot Nen afshin e pranveres, nen syte e tu te dlire

Aq fort pse derdhje lot?Po, te kuptova;ik, je i lireT'u binda, pra, do shkoj, po si te shkoj,Te shkoj keshtu, pa fjale si i ngrireKur ndjej ne shpirt kaq dhimbje sa s'duroj?S'them dot s'e sot te dua si me pareAjo qe shkoi me s'kthehet perseriPor dashurine nga jeta s'e kam ndareS'rroj dot pa dashuri.

A mos mbaroi vertet gjith' 'ish e dlireSikur asgje s'na pati lidhur ne!Sikur dy zemrat tona s'ishin shkrireEdhe kaq lehte u shemb gjithcka perdhe!Te desha fort por ti s'me dashuroveJo, jo! Mos me thuaj: Po!- se ti,Vec fjale e buzeqeshje me dhuroveUne shpirtin bera fli.

Pra ja si mbeta sot, por prape jam betuarSe s'do te rri pa njohur dashuriSerish do dashuroj si i shkalluarMe etjen e nje shpirti qe s'u ngi.Dhe ndoshta po; por bota magjiploteMe mrekulli e gaz e dashuriDhe shpirt i ri e dhimbja lote-ploteMe s'kthehen perseri.

Do te shkoj, po prit, nem doren dhe nje hereDhe ja mbaroi e shkoi kjo dashuriKy cast tani, ky cast i ndarjes se mjereDhe prape gjume, prape ftohtesi...O Zot i madh! Nem forca te besojse jeta s'me shkelmoi, se prape jam i ri

8/9/2019 Poezi Ruse

20/333

8/9/2019 Poezi Ruse

21/333

Nuk te njoha kurre; Gjetheza; Vdekja e Poetit; TE FALEMINDERIT!; *** (Dal ne rrugevete, i vetmuar); *** (Panik e frike s'do kem); *** (S'me mbushin syte perendite); JO, UNEME AQ ZJARR TY, JO, NUK TE DUA; TE DESHA; PER...; *** (Ne u takuam perseri);Dhe vetmi dhe dshprim; N t'egrin veri; I burgosuri; E shkputur...; DEMONI; MCIRI;DASHURIA E VETME; VETMI;Deshire;Enderr; Kenge djepi; VELA E VETMUAR;

Nuk te njoha kurreEdhe keshtu tek ti pandehjate gjeja shpirt e shok e shortdhe tere boten e urrejaqe te te desha ty me fort.

Nga ndonje ast mendimbegatedhe force shpirtit sish udi ti jepje botes nje dhurate dhe te me jepte pavdekesi.

Pse doje pra te me nderrojeate kurore lavdiplote?Pse sqe athere kur premtoje e tille si je bere sot?

Nen qiell te jugut, ne vend tjeterdo te largohem, ndoshta shpejt.Po jemi njohur pak si teper per tu harruar ashtu krejt.

Pa te kuptuar dot mashtriminta fala shpirtin mbushur plotia njohe ketij shpirti mimin?Ia njohe, une ste njoha dot!

Gjetheza (perkthyer nga Aleko Ballauri) Nje gjetheze lisi iku nga dega e shtrenjte, Ne stepe u versul, ndjekur nga stuhia.U tha ne acar, u vyshk ne vapen e rende,Te Deti i Zi, mberriti tani, ne ujrat e tija.

Nje rrap djaloshar, mbi det qendron krenar,Me te era flet, i ledhaton gjethet e blerta.Zogj parajse kendojne perhere me zjarr,Per nje mbretereshe, lavdine e saj, ne dallget e erreta.

Gjetheza rrugeton, ne rrenjet e rrapit qendron,Me deshperim dhe hidherim, lutet, nje streheze te kete.I thote: ''Nje gjethe e mjere ty te kerkon,Po thahem ne rini, ne kete te ashper stepe.

E vetme endem, pa shprese dhe qellim,

U vyshka ne te nxehte, u treta pa gjume.Me merr ne deget e tua qe celin me gezim,Rrefenja trimash pa fund do te tregoj une.''

8/9/2019 Poezi Ruse

22/333

''E c'te dua, ia kthen rrapi djaloshar,E zbehte je, pluhuri te ka mbuluar.Rrefenjat e tua s'i dua, ndonese boten ke pare, Nga kenget ezogjve, veshet me jane shurdhuar.

Ik tutje udhetar! S'te kam njohur me pare!Dashnor kam vec Diellin, per te lulezoj!Deget e mia kaltersia pa fund i ka marre,Me rrenjet e lashta, ne uje te thelle qendroj.''

Vdekja e Poetit *Shqiperoi Skender LuarasiU vra poeti! - Rob i nderit -E mposhtn shpifja e thashethemet,Me plumb n gjoks, me et pr shpag, E uli kokn e lavdishme Shpirti i poetit nuk duroi

Njolln e njerzve cipplasur.U ua kundr bots keqeI vetm, si m parE u vra! . . Dhe vdiq me et t kot pr shpagim, Me ankth t fsheht shpresash t dshtuara.Pushuan tingujt e magjepsur,Sdo ti dgjojm kurr m. Streh e poetit mbeti shkret,Te buzt e tij po lodhet heshtja.Po ju, trashgimtar faqenxir,Pjell etrsh famkqinj pr poshtrsit e tyre,Me duf skllavi kini shkelur drudhetE fiseve t varfruar nga lodrat e fatit -Ju krrusi rrotull fronit me epshe t pangopur,Xhelat t Liris, Gjenis e t Lavdis!Po, fshihuni nn hijen e kanunit,Prpara jush e drejta smund t flas!Por ka nj gjyq hyjnor, o band e zvetnuar! Gjyqtari i rrept po ju pret:Ai nuk blihet me flori.Dhe jua paranjeh si veprat dhe mendimetAhere kot do ta prdorni ju gnjeshtrn;Ajo nuk ju ndihmon dot m,Ju nuk e lani dot me gjakun tuaj pisGjakun e shenjt t poetit!------------(*)Kjo vjersh (vetm fillimi e fundi shptoi nga censura) e cila qarkulloi e kopjuar dor m dor n t gjithPetrsburgun prnjhersh pas vdekjes s Pushkinit, shprehu m s miri zemrimin e prgjithshm t popullitkundr xhelatve t gjeniut kombtar rus. Me t'u zbuluar autori i saj, Mihal Lermontovi, u hodh n gjyq. Vetm pr hir t ndrhyrjes s miqve t fort u dnua ve me internim n Kaukaz.Shqiprimi (mbi bazn e tekstit t censuruar) u botua m 1949n prmbledhjen Lirikat- A.S. Pushkin.

TE FALEMINDERIT!

8/9/2019 Poezi Ruse

23/333

Te faleminderit!.... Mbreme ti e prite pa buzeqeshje vjershen qe te dhashe. pasionet s'mi kuptove dot, o vashe, po per vemendjen tende hipokritete faleminderit!

Dikur ne roberi me shtire ti.Dy syte e tu e fjalet tere thumba,i fsheh ne gji megjithese te humba, po s'dua te me duash ti tashti:te faleminderit!

Nuk do te hyj ne turmen adhurueseqe e trishtuar te vardiset passe mos me thuash , mua, buzagazne vend te fjaleve te reda qortuesete faleminderit!

O, le te shohe syri yt i ftohtele te me vrase shpres e enderrimeedhe gjitheshka qe leu ne zemren timeky shpirti im perhere do t'te thote:te faleminderit!

*** (Dal ne rruge vete, i vetmuar) SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA Dal ne rruge vete, i vetmuar,neper mjergull rrug' e shtruar hesht;flet me zotin heshja e harruar,edhe ylli-yllit po i flet.

Lart ne qiej shpalosur mrekullia!dheu fle mbeshtjell' me kaltersi.... pse me vret keshtu ne gjoks vetmia?cfare pres a qaj une njeri?

Nuk po pres asgje fare nga jeta, s'me vjen keq c'jetova e c'do le,dua vec i lire dhe i qetete harrohem fare dhe te fle!

Jo nje gjume akull ere vdekjesyt' e mi s'do desha kurre t'i mbyll, por ne gjoks te flinin hove jete,gjoksi im te merrte thelle fryme;

Tere naten veshin te ma dheltezer' i embel, zer' i dashurise,lis' i madh i mbushur plot me gjete permbi mua vec te shushurise.

*** (Panik e frike s'do kem) SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA Panik e frike s'do kem,kur te le jeten

8/9/2019 Poezi Ruse

24/333

8/9/2019 Poezi Ruse

25/333

8/9/2019 Poezi Ruse

26/333

Ah, posi mua edhe tyKjo jet' e ndyre na ka vrare....

Dhe vetmi dhe dshprim Vetmi dhe dshprim, kur kush dorn s'ta jep N astet kur shpirtit t'i bien fatkeqsira...

Dshirat!... q sillen n boshllk dhe ti duash prjet?...Vitet shkojn - gjith vitet m t mira!

Dashuro ... por k?.. pak koh sja vlen pr mundimin, Por prjet t dashurosh pamundsohet. N vete nse shikon? - atje madje s't ndjekin:Gzimi, suksesi, dhe gjithka atje asgjesohet...

'ndjenja? - lngata t mbla q arsyeja leht i kuronE shkojn me gjykimin e fjalve;Dhe jeta, tek vshtron me vmendje t ftoht 'na rrethon,-

sht e till shaka shkretane dhe budallaqe...N t'egrin veri N t'egrin veri po qndron e veuar,nj pish mbi mal gollomesh.Dhe dirgjet dhe tundet dhe plot me dbor,si riz atje sipr u vesh.

Sheh n'ndrr gjith' 'ka shkrettin' e larguarn vendin ku lind dielli i ri, N shkmbin q ndizet, rri vet dh' e gjor,nj palm pr mrekulli.

I burgosuri Prktheu Lasgush PoradeciHapmani burgun-katua, Nm-ni ditn plot ndriim,Vashn sy-zez q dua,Kalin, kresht-ziun tim! Un nusezn e mirDo ta puth me mblsir,Do marr kalin e do shkojStepave t fluturoj.

Po dritarja sht e lart, Porta me nj ky mizor;Dhe sy-zeza ndodhet larg, N hajatin madhshtor;Mbi blerime kal i mir, Pa fre, vet, me dshir,Rend gazmor e lot sa mund,Bishtin npr er e tund

Jam i vetm, skam gzime: Vetm muret rrethprqark, Nj kandil bn pak ndriime

8/9/2019 Poezi Ruse

27/333

Me at zjarr q vdes nga pak;Ve se prapa aty n derHap i regullt bje prher; Natn ec n qetsiRoja pa prgjegjsi.

E shkputur... Nj val rrshqet vetmitare N mjergull tej atje n det N'krkon ajo n vis t lagetE 'po braktis atdheun e vet?Lot era valt e direkunPrulet e krcet do as'As shkon ajo drejt lumturisAs lumturi ajo l pas.

DEMONI (perkthyer nga Petraq Kolevica) Tregim OrientalPJESA E PARIDemoni, mbytur n trishtimeU end mbi tokn mkat plotDhe koh e shkuar plot kujtime Prpara sysh i faqet sot: Kur ish mbi bot vetm farePorsi nj ngjll krah-praruar,Kur dhe kometa udhtareGjith buzqeshje ledhatare E prshendeste duke shkuar,Kur prmes mjegullash pa an,Me et n shpirt pr dituri,Gjurmonte mijra karvanPrej yjesh flakur mizri,Kur dashuronte, kur besonte,Banor i par i bots mbar, Kur snjihte cmirn dhe nakar Kur si kanosej gjithnjKjo sr shekujsh t pafundE shum e shum. dhe do gj Ndr mnd ta sjell nuku mund!

IIU end i mjer gjithnjMbi qjej e det e streh sgjet Dhe vjett rridhnin nj pas njSi nj pas nj minuta shqet Ndr ata tinguj monoton.Duke sunduar botn tonPat mbjell e pjell prapsi,

Po su knaq se njerzia Si bnin ball dot atij E iu mrzit dhe ligsia.

8/9/2019 Poezi Ruse

28/333

IIIDhe fluturoi nga KaukaziKy mrgimtar me shpirt t gjor,Ku posht tij si gur elmazi Ndrinte Kazbeku me dbor,

Ku mu si gjarpr gjarpruarDarjalli nxinte i harbuar N fund t honeve shkmbor,M tej Tereku ndr rrpiratSi luanesh pere ngriturGjithmon ushton. Dhe egrsiratDhe shqipia lart duke u vrviturI vinin veshin vales tij;Dhe ret e bardha si pambuku, Nga larg t ardhura, nga jugu,E udhhiqnin n veri.

Shkmbij me gur nj mbi njSi n dremitje t magjishmeI mvarnin kryet prmi tE shihnin valn e furishme.Kala e kulla gur mbi gurMe tmerr mes mjegulls shikoninEdhe Kaukazit tr nurSi roje diva i qndronin.E egr ish, plot mrekullido gj rreth tij, por me mrziE me prmim ai shikonteBotn q bri PerndiaDhe gj prej gjje spasqyronte As ball i gjr as syt e tia.

IV Nj tjetr pamje ksaj ane, Nj tjetr vnd plot bukuri:Shtrihen luginat gjeorgjanePorsi qilima pr udi.O vnd plot gaz e begati!Selvi t drejta si fidan,Lumenj q rrjedhin me shpejti Npr shkmbinj e gurgullojnDhe trndafila plot freski,Ku mblidhen zogjt e kndojnMe afsh e zjarr pr dashuri. N pyjet lisat hedhin hijenMbi guva, shpella ku shpesh fshihenAto zorkadhzat e njoma.Dhe drit e jet e fshfrime Nj kor prej mijrash cicrime,

Nj vnd i mbytur me aroma.Dhe vap e mbl e mesdits

8/9/2019 Poezi Ruse

29/333

E sumbuj vese vettits N mes t nats plot freskiE yje prush e plot shkndiSi syri i vashave mahnitse!Po ve se nj nakar t ftoht N shpirtin shterp nuk i zgjoi

Shklqimi jets, prmbi bot Fuqi e ndjenja tjetr lloj.Kudo q syt i ktheuJa e prmoi, ja e urreu.

VShtpi pr-rreth me avlliGudalli i thinjur pat ndrtuar,Q djer s e lot u pat kushtuar Pa mas skllevrve t tij Sa ngjitet djelli mbi ati

I bije hie e malit ngjitur. N shkmb nj shallz e skalitur, Nga kulla lart, q sheh mbi fush,Gjer buz lumit merr t nxjerrE npr to posi drenushTamara, lidhur me ember, NAgrav zbret uj t mbush.

VIGjithmon i heshtur mbi lugin Pallat i zymt hien hedh; Por sot zjen knga, vera rrjedhBuet zurnaja, njerz vijn Gudalli vajzn sot martokaE far e fis e fqinj ftoka. Ka dal nusja n hajatE n mes shoqeve qndron

E mal m mal e shpat m shpat Ngadal djalli perndon;Trokasin duart plot hareKndojn e lozin edhe ja!Rrmben dajren nus e reE duke ngritur dorn laVallzon e shkatht sa m ska. Her her duket zok fare Her her ndalet e vren Dhe syr i bukur i shklqen Ndn qepallat zilitare;Ktu ngreh vetulln gajtanM tej prkulet si ta desheE mbi qilim ku shkel t ngjan

Se shkel nj kmk perndeshe.E qesh e shkrihet pa merak N gaz t dlir foshnjarak,

8/9/2019 Poezi Ruse

30/333

Sa rez e hns q lshohet E bje mbi re e ndrin pastajAs mund t krahasohetMe buzqeshjen e asaj!

VII

Bj pr ysjt e gjithsis Pr kt diell q na ngohSe jo, as shahu i PersisAs mbret n kulmin e lavdisSka puthur syka si kto. Ska shatrivan harem i tr T ket lar n behar

Me at uj qehlibarT till trup e gji e llr.Akoma dora njerzore

Q bredh mbi faqe virgjroreT tilla flok sledhatoi, Q kur u ngjiz kjo bot bosheBj be: e till bukuroshe Nn kt diell slulzoi!

VIIIT fundmen valle dredh gzuarPor oh, q nesr me taguar At, t bijn e llastuarE trashgimtare t GudallitE pret diku nj tjetr fat,T tjera huqe, tjetr fshat, Nj tjetr atdhe matan malit.Dhe nj dyshim, dyshim i fshehtJa mvrojti vetullat n asDhe duke dredhur vallen vetKish do lvizje kaqe jet,Kaq mbushur plot me lot e gazSa dhe Demoni t qllonteE ta shikonte q nga qjelli Nj koh t shkuar do kujtonte E do rnkonte q s thelli.

IXPor ja, e pa Dhe pa kuptuar Demoni ndjeu nj t drithtuarSa tr trupi i u trondit.Shkreti e shpirtit t zhuriturMe tinguj tart iu vadit

E ndjeu srish i prtritur

ish dashuri e bukuri! Pa ndenjti ndenjti i haruarDhe ndra plot me mblsi

8/9/2019 Poezi Ruse

31/333

8/9/2019 Poezi Ruse

32/333

8/9/2019 Poezi Ruse

33/333

E rri e prehet ndn hie.

XIIIVrapon nj kal me revan Ngreh pluhr duman e ska e mban, Her her ngrihet kaz prpjet,

Sikur krkon t pij retE hingllin e kroftin, Her her tokn z rrminMe nj patko q shkndijon,Pastaj me pere shpurpulisurI akrdisur gjith harbon. Mbi t kalorsi i zalisur! N shal tundet si i ln,Mbi pere koka i ka rn. N dor smban kamxhik e fre, I mvaren kmbt nyzengji;

Ja mbytn gjaku si rekeJelekn e ri me plot stoli. O kal i shkatht prej luftimit,Me vrap tt zot e nxore gjallPo plumb i keq i osetinit E morri, natn, mu n ball.

XIVDgjohet kuj errmuj Mhalla mblidhet n Gudalli.

Nj kal qe q erdh me buj E mu n prag u plas e ndali?qe ky kalors frym sosur? N ball t tij qnkan vulosur Gjurmt e lufts s vshtir N gjak, dyfek e rrobe ngjyer,T fundmin ast qnka mbrthyer N pere e kalit dor e ngrir. E priti shum nus e gjor Ti vinte dhndri dhe aiE mbajti fjaln princrore, N dasm erdh e n gosti Por oh! se kmb e krah iu mpin E smund ta hipnj m dorin.

XVTe kjo familje kaq e qetMri e zotit ra si shqot!Rnkon e qan Tamar e shkret Prmbys n shtrat po derdhn lotE lot zhur q gurt tret;

I hidhet gjoksi e gulonPo ja i vjen sikur dgjon Nj z magjik q po i flet:

8/9/2019 Poezi Ruse

34/333

Mos qaj, o shpirt, mos qaj m kot! Me kuj e lot se ngjalln dot At q vdiq e shkoj pr jet,Ve sy e faqe djegn sotMe kto lot prush t nxeht.Ai sdegjon, ai skupton,

Ai st mon trishtim e lot, Se drit e qellit i ndrionVshtrimn e shemrt e t ftoht.

Nj kor hyjnor e nanuris E ku i hyn n sy kjo jet ,Rnkim e vaj i vajzs shkretAtij q shkoj n paradis?Ai tani po fle n paqe.Dgjom mua voglushe,Sja vlen, sja vlen, sja vlen as kaqe

T qash pr t, moj ngjllushe.Si n det, n qjell notojn Pa timon, pa vela fareMijra yj q vezullojnPosi varka vetmitare;Fushs qellit prmbi neVjen e vete fluturakeE gjkundi gjurm sle Kjo kope me re rudake.Se takohen se mrgohen,As gzohen as brengosen.Pr t shkuarn strishtohen, Pr t ardhmen smerakosen. Kur andralla ke mbi kokAthere i kujtoDhe, sa rron e je n tokRri shkujdesur si ato Kur nap e nats do t bjer Prmbi Kaukazin fije fije,Kur bot e tr do t fler Si e nanuritur prej magjie,Kur fllad i freskt fryn ndajnatDhe fshfrin bar i that E zogjt e fshehur tek qndrojnT trembur ngrihen, fluturojn,Kur ndn degt e hardhis

Nj sumbull vese i jep sis Nj manushaqeje q el,Kur hn e art lart n qjell Mbi mal do ngrihet qetsishtE t t shoh mblsisht,

Do vij tek ti t t pshtjellMe puthjen time tr afshE mbi qpallat si mndafsh,

8/9/2019 Poezi Ruse

35/333

T mblat ndra do t ndjell

XVIPushuan fjalt. Me prtimU shuan tingujt gjeth m gjethAjo e ngritur sheh pr rreth

E bren dika q ska shpjegim; Lngim trishtim. E djeg e dredh Nj flag e prush pa krahasim, do nerv i trupit e rrnqeth.Vargonjt u thyen, me furi N rrembat gjaku i buisteDhe zri i tij si pr udiAkoma dukej se i fliste.Gjer m s fundi, n agim, Nj gjum i leht e platiti, Po dhe athere e uditi

Kur ju fanit n ndrim.Ky mik i mjegullt fjalpak,Me hir qellor e zmrflakPrmbi jastkun po i rriDhe syr i tij me dashuri E me trishtim po e vren,Se dhimbje ndjen e keq i vjen.Ky sishte ngjll i etherit,

Nuk ish rojtar i manastirit Pse skish mbi kokn floksert Kurorn drit t ylbert;Po sish as shpirti i skters Ai mundonjs q kall tmerr,Oh jo! I ngjiste ndajnathers:As dit, as nat, as drit, as terr!

PJESA E DYTIBaba, baba, mjaft krcnime! Tamarn tnde mos e shaj!Shiko si qaj: fytyrn timeMe lot helm do dit e laj.S koti kaq e kaq dhndur Nga an e ans mbledh shtpia Sikur ska upa Gjeorgjia Asnj prej tyre smarr pr burr! Mos m qorto, o at ti mua.Ti vet e sheh: posi limua Po zverdhem, tretem pak nga pak.Po m cfilit nj shpirt dinakMe ndrat shpirtin tim t njom;

Do vdes, do vdes, po mshirom! N manastir m shpjer, o at, Atje u mplaksha shnjtrisht,

8/9/2019 Poezi Ruse

36/333

Atje do falem dit e nat, Atje m mbrojt Zoti Krisht.Pr mua ska gzim n bot Tani kam mbetur zemr vrarM mbledht, pra, qeli e ftoht,Si varr, nj or e m par

IIDhe m n fund, n manastirT mjert prindr e drguanDhe trupn e saj, nj trup plot hir, Me rrobe murge e mbuluan.Po dhe me rrobe kallogreje,Si nn nj nap t praruar,

Nga ndr e hershme e ndaluar, I rihte zmra, sg jente prehje.

Kur psallme Zotit i kndonte.Kur binte lutej metani,Para alltarit n vetmi,Pa rreshtur zrin ja dgjonte.Dhe nn kuben e manastirit Fytyr e njohur nuk i shqitej Pa zhurm e gjurm i fanitej N tym temjani a qiriri.Si yll i qet ndrin thuThret e fton, po vall ku?

III Ndrmjet dy kodrash, n freski,sht nj kish qindvjeareDhe manastiri plot selviQ e mbulojn e sduket fare; Ve kur mbi botn mbrmja bie Ndrion kandil i nj qelie Ku fle murgesha mkatare. Nn hije lisash g jeth mbuluar,Ku krusen kryqet e trishtuarSi roje theshtura mbi varr, Kndojn zogjt n behar.Q nga shkmbinjt madhrishtPrenjt shkumbojn me t shpejtDhe nga ujvara tatpjetBashkuar gjith miqsishtHumbasin tutje prngahera N manafera e luleshqera.

IVPlot male, ana veriore.

Sa shkrep aurora mngjezore,Kur nj si tym i leht i leht I kaltrt ngrihet mbi lugin

8/9/2019 Poezi Ruse

37/333

Edhe q nga lart nga minaretMngjezin falin muezint, N kt as kur dita qas,Kur zgjon kmbana manastirDhe georgjanka tr gasPr uj zbret pa gdhir mir,

Mes monopateve shkmborMe stomnn marr n nj dor,Vargmalet veshur me dbor N ngjyr vjollce, si kuror, N qielln e kaltr pasqyrohen Dhe ndajnat her vijn e shndohen T kuqremt, madhshtor.S largu ngjan se ret anMes malesh lidhur dor pr dore Kazbeku mbret q ballit mbanKuror bore shekullore.

VMegjith se jeta qesh pr rreth Tamars zemra gjak e rrjedh,Sikur kjo bot u prmbys,Sikur u vesh me nap zie;do gj trishtin m shpirt i shtieDhe dit e qart, e nata pus. Bile qllon q natn vonKur fryn i freskt fllad behari,Me lot n sy si gjithmon

Pa ndjenja plaset n alltariE qan, e qan me logoriE zri i saj n qetsi,I ngjethn mishrat udhtarit,E thot ai: diku e fshehur Ndonj fantazm po lngon E zmrngrir e veshngrehurMe forc kalin fshikulon.

VIFytyr hequr, tretur fare,Tamara ulur n dritareDiku prtej vshtrimin trt;E qan e fshan e pret e pretE dit e net kahil t rij Dikush i flet Ai do vij!S koti, jo spat ndruar,Siu faq s koti n qeli Me ata syt e trishtuarE fjalmbl pr udi.

Pa loti urk i shkon t gjorsE sdi as vet se pr gj. Fillon t falet para kors,

8/9/2019 Poezi Ruse

38/333

8/9/2019 Poezi Ruse

39/333

Dhe hyn me zmr t qruar,Me shpirt t gatshm pr sevapDhe po kupton se ka afruar Nj jet e re q portat hap. Nga jet e re q se njeh pik, Nga ast i pritjes kureshtar,

Pr her t par ndjeu frik Dhe nj drithrim ky shpirt krenar.Kjo ish nj parandjenj e lig! Dhe hyn e sheh si pr udi Nj ngjll mbrojts para tij,Q vashs pran i qndronteMe ballin lart e t ndriuarDhe pr ta mbrojtur e mbulonteMe ata krah t praruar; Nj drit e qart qiellore Ja vrau syt dhe ja erri.

N vnd bisede miqsore Ndrmjet t dyve plasi sherri:

IXO shpirtkatran shpirt i mkats, t pru ktu n mes t nats? Ktu pr vehte shok ske br, Ktu nuk futet ligsia,

N vash e shnjt zmrdlira Mos lr gjurmn e pgr.t pru ketu? As z pa br,Vshtronte vrngr shpirtmizoriE qeshte tr djallzi. N shpirt srishmi zjarr i morriUrrejtje e hershme me furi.Ajo sht imja! M kuptove? Ajo sht imja! Sma ndalon! Rojtar gjumash, ti u vonove,At dhe mua sna gjykon N shpirt i saj, n zmr e dlir Kam vn damk e do ta mbroj.Ktu ve un, dije mir,Do t sundoj, do dashuroj. E ngjlli m sfoli fjal, Viktimn dhimshm e vshtroiI hapi kraht mengadalE lart n qiell fluturoi.

X

TAMARAO, cili je? Si qnke futur?Parajs a ferr a kush t oi?

8/9/2019 Poezi Ruse

40/333

8/9/2019 Poezi Ruse

41/333

O Zot, o Zot! Nuk mundem dot T flas, t falem Nj farmak Ngadal trurin po ma mpin!Dgjom, Ti m torturon;Kjo fjala jote prush, pelin Tregom, pse m dashuon?

DEMONIPse? Bukuroshe sdi t them! Ti m dhe jetn q se njihja, M bn t flak nga balli jemKt kuror me dllinja.do gj q shkoj e shkel ktu:Parajs e ferr kam syt e tu. Q sot t dua kaq fort,Sa smund t duash kurr ti, Me afsh zemre t pamort,

Me dehje ndrash pa kufi,Kur bota leu n mes t gjiritFytyra jote mu skalit, M prin n rrug e m ndrit N shkrettirat e etherit.

N vesh pa rreshtur or e ast, Nj emr i mbl m kumbonte.Kur qeshi lumtur n parajs Asgj ve teje sm mungonte. O! po t mundje ta kuptoshSe vojtje sht, se mjerim, Nj jet, shekuj pambarim, N mes gzimesh t lngosh,Lavd pr keqbrjet mos shpresosh,As pr t mirat nj shprblim Nga vetja jote t kesh ndoht,Me vehten luft bot e botPa nj triunf, pa nj pajtim.T vuash fort e t mos duash,T dish, t ndjesh e t vreshE t mundohesh t urreshdo gj n bot e ta shuash.Mallkim i rnd i perndis M bije mbi kok or e ast Dhe gir i ngroht i gjithsis, Si prehr njerke, nuk m qas.Shklqenin qjej e hapsira,Vshtroja rrobet plot stoliraQ yjt e qeshur mbanin veshur Ata vallzonin t pandar,Po far? Ish vllane par

Se njohn kur e patn ndeshur. M erdh t qaj me vaj, prandaj Thrrita shpirtrat anemban,

8/9/2019 Poezi Ruse

42/333

Por ata djaj turiakajSi njoha dot kur merdhn pran. Dhe raha kraht i tmeruarE fluturoj po ku? E pse

Se di Nga miqt u pa harruar,

Nj bot e tr, qjell e dhe,Si shurdh memec rri m sheh.Kshtu dhe vala npr deteKaike korbn e mrgonE kjo pa vela, pa timon,Lundron, lundron e sdi ku vete. Kshtu qllon ndaj t aguar Nj cop re nga shqota dbuar,Lvrin e nxin n kaltrsiSi jabanxhi q sdi ku rri.Fluturon pa gjurm kuturu

Nj zot e di prej nga e ku.Dhe un botn e drejtova N llum mkatesh ku ka hyr,do gj fisnike turprova,do gj t pastr pata ndyr,Besimn e flakt karshi fes U pata shuar dit pr dit Po a ja vlen t derdhsh djersPr budallenj dhe hipokrit? Ndaj shkova malesh un i gjori E shkrepa shpesh si meteori N mes t nats terr mbuluarEdhe kalorsi i vetmuarPrej flaks sime i gnjyer,Gremisej posht qaf thyer.Humbiste, shqiste, kot thrriste Nj gjurm m betej tr gjak Po kjo zbavitje qenrishteM sht zvjerdhur pak nga pak!Ciklone pluhuri ngre mbi dheKur bje me shqotn n luftim.

Me mjegull mveshur e rrufeMbi dhe vrvitem me rrmbimQ n luftime e trbimeLngimn e zemrs ta qetoj, T dboj me mijra mendime,T paharrushmen ta harroj.E jan vojtjet m t kqia T njerzimit dhe mjerimetE gjith brezave t tiaPrpra nj grime sa nj thrime

Nga kto vuajtjet e mia?E jan njerzit? Jeta, moti? Si vijn shkojn kot s koti,

8/9/2019 Poezi Ruse

43/333

Po ka nj shpres Gjyq i Zotit! Gjykon, dnon, por fal disa.Trishtimi im dhe pik e lotit Posi dhe un fund nuk kaDhe nuk ka varr q ta mbuloj!Ja se si gjarpr do kafshoj

Ja se m djeg si zjarr ktu,Ja se godet si gur n tru Kt qimtir q mbledh e ruanPasionet, shpresat q mu shuan.

TAMARAPrse ankohesh faqe meje,Trishtimin tnd prse ta di?Ti mkatove

DEMONI

Kundr teje?TAMARAMos na dgjojn!

DEMONISka njeri.

TAMARAPo Zoti?

DEMONISsheh mbi dhe as njher Ka pun plot n qjell la!

TAMARAMirpo ndshkimi n sketerr?

DEMONIPo ka? Do jemi krah pr krah!

TAMARAKushdo q je, o mik i shkretMa prishe mua qetsin.Pa ditur pse as un vetDgjoj pa dashur thua tin. Po n se ti pr tallje josh?Po n se ti do m gnjesh O! mshirom. do fitosh Sikur dhe shpirtin ta rrmbesh?Mos vall un pr udiT qnkam dukur m e bukur?

Ka dhe t tjera si peri;Dhe jo si un, q n ziShuplak e vdekjes m ka strukur.

8/9/2019 Poezi Ruse

44/333

Jo! Mu beto q t mos vuaj, Ti vet e sheh si heq e vuaj, ndrat e femrs i njeh mir!Pa dashur frikn ma dbon Ti di do gj, do gj kupton,

Dhe, natyrisht, do kesh mshir!Betomu, pra, nga ligsiaDuke u ndar pr ngahera.A ska premtime m t mira Apo ska t tjera bera?

DEMONIBj be pr astin kur leu bota,Pr astn e shuarjes s jets,Bj be pr krimet m gjak ftohtaE pr triunfin e s vrtets;

Bj be pr brengn q nuk soset,Pr gazn e rrem t ndrimit, Bj be pr astin e takimitEdhe pr ndarjen q kanoset;Bj be pr shpirtrat e munduarQ i sundoj i kam n dor,Bj be pr ngjjt virgjror,Armiqt e mi t prbetuar; Bj be rrufe pr qjell e dhe,Bj be pr ty, pr kt nur,Bj be pr astin q m pe,Pr lote tua prush e zhur, Pr buzt e tua tr afsh, Bj be pr brenga e gzime,Pr flokt e tua si mndafsh,Bj be pr dashurin time.E ngordha kirmbin e mris,

I zvordha ndrat krenare;Sot helmi nxits i lavdisSmi turbullon mendimet fare. Krkoj me qjellin t pajtohemKrkoj t mirs ti besoj Me lot pendese do pastroj Nga balli im gjurmn e thellQ la rrufeja qielloreDhe bota u mplakt e u mbshtjelltMe marrzin shekullore.O! M beso: jam fill i vetT pash ty e t movaT zgjodha ty e ty prjetPushtetin tim ta shkelsh e shtova.

Dhuroma tmbln dashuri Dhe me t duash ta sh prblej. N dashuri dhe ligsi

8/9/2019 Poezi Ruse

45/333

Beso, Tamara, nuk gnjej.T shpije tej, moj pllumbesh,Mbi qjej me yj margaritar;Do jesh mbi botn mbretreshDhe shoqja ime m e par.Pa kokarje, pa gajle,

Do shohsh botn tatpjet,Ku lumturi krkundi ssheh As bukuri q rron prjet;Ku ska ve krime e ndshkime, Ku shtyjn e shtypen pr t rrojtur, Ku sdashurojn asnj thrrime, Ku gjith urrejn me t drojtur. Apo se di se sht e shihet N dashurin njerzore?Buim e gjakrave rinore

Por ditt shko jn e gjaku mpihet. Kush vall ndarjes i qndronKur rren nj tjetr bukuri,Mrzin e lodhjen kush duron Kur ftohen ndrat n gji?Pra jo! E jo! Moj shoqja imeDgjo, se fati se ka thn. T vyshkesh vetm, n mjerime, N rrethn e ngusht ku ke rn, N mes shpirt vegjlish zmr ftoht, N miq t liq e t pabes,E roptuar m t kot N punt boshe pa nj shpres!Ske pr tu shuar e trishtuar N katr muret e qelisGjith duke lutur e lotuar Larg Perndis e njerzis.Oh, jo, krijes e adhuruar ,Ti je krijuar pr t tjera, Nj tjetr vojtje tsht shkruar T tjera gaze e harera.Pra braktis ato dshira,E fatn e botn pa lezetSe nj xhenet plot mrekulliraKa hapur portn dhe t pret. Nj turm shpirtrash t stuhishmDo ti bj zap e do ti jap.Ve shrbtor t magjishmDo tt shrbejn n do ap. Pr ty nga yjt do t vjedhAt kurorn e praruar, Nga lulet vesn do t mbledh

Pr ta stolisur e mbuluar.Me rreze purpur perndimi

8/9/2019 Poezi Ruse

46/333

Do ngjyej vellon q do hedhsh,Do mbyt n aroma kundrmimido vnd e knd ku do t bredhsh.Kudo t jesh do ndjesh n veshM t mahnitshmet melodira.Pallatin tnd do t ta mvesh

Me qehlibar e xhevaira. N fund t detit do t bije,Mbi re t shpije dhe kudo,T fal sa njeh e sheh mbi dhe,M dashuro!

XISi tha kto,E iku leht, buz e nxeht Buzn e dridhur dhe t pafaj;Kjo qe prgjigja e vrtet

Pr trr lutjet e asaj. N sy e pa me sy skifteri!Me ta e dogji. Prmes terriMbi t ndrioi dhe e verboi,Sikur qe thik q e shpoi.Oh! Shpirti ferrit triunf oi!Dhe puthje e tij shafran i zi I ra n zemr posi vrer. Nj thirrje therrse plot tmerU ndje n terr e qetsi.Kjo kish do gj. Dhe dashuri Lngim e lutje lot nxehtDhe lamtumir tr zi Nj lamtumir jets vet.

XII N kt koh, fill i vet,Pr rrotull mureve t nalt,Rojtar i nats ec i qet Me at hapin e ngadaltDhe nn dritaren e qelis,Ku natn vasha bije t fler,Ashtu, n mes t qetsis,E ndali hapin menjher,Se q nga lart, nuk di se si,I vjen e ndjen nj bisedim, Nj puthje plot me mblsi,Pastaj nj thirrje, nj rnkim.Dhe mu n shpirt t shkretit plakDyshim i turpshm i rndoi Vu vesh, dgjoi, porse pas pakRreth e prqark do gj pushoi

Ve fllad i mbrmjes fryu e shkoi Nr deg e gjeth me fshfrim Dhe q nga larg, si ngashrim,

8/9/2019 Poezi Ruse

47/333

Vij gurgullim i nj proi. Athere plaku zu n gojUngjillne shnjt i friksuar Q nga mendimet ta dbojSundimne Djallit t mallkuar. Bn kryq me gjishtrinjt e dredhur

Mbi kraharor qi gufon Dhe shpejt e shpejt n heshtje kredhurVazhdon e shkon si ka zakon.

XIIIT dukej Zan e dremiturAshtu e shtritur n qivur.Ajo fytyr tr nur

Si nj araf i ishte ndritur,Por ish venitur kjo burbuqe

E kush, o Qjell! Nuk do t thonteQ vasha flinte, ndronte,Q priste ditn t agonte,Q priste puthjen buz e kuqe? Por pa dobi erdh dit e qart E derdh mbi ball pah t art,M kot t mbytur lot e vajE puthn tr fisi i saj Jo! Vdekje zeza vuri vulE ska ta fshij e ta shkul!

XIVT tilla rrobe plot pekule,Kaq bukur prer, asnjherSpat veshur dot Tamar e mjer, Sa kish e kish n kopsht lule, (Sipas zakonit t krishter)Mbi trupn e saj prhapin er. Dhe tek i mban n grushtn e ngrir T vjen se thon lamtumir!Fytyr e mbl asgjkund St flet se vdiq e morrifund N ast pasionesh t stuhishme;Dhe do tipar n pah i nxjerrSi t skalitur n mermerMe forc shprehse te magjishmePa ndjenja shtrir, krejt e qetPlot fshehtsi si vdekja vet.Q mban buzs gjysm hark Nj nnqeshje i rrshqiste;Me syte saj sikur u fliste

Gjithve sa ishin rreth e qark. Nat vshtrim kish nj prmim Nga shpirti i gatshm pr tu thar

8/9/2019 Poezi Ruse

48/333

8/9/2019 Poezi Ruse

49/333

N hapsirat e etheritFlutron nj ngjll lajmtarMe krah t leht derdhur nar; Edhe shtrngonte pran gjirit Nj shpirt t brisht mkatar.Me fjal tmbla prgjrate

Ja dboi dyshimin e mallkuarDhe gjurma brengash e lngateJa lau me lot t kulluar.T mbl tinguj melodie Nga larg ushtonin hera hersKur ja! Prpara, si nj hije,

U dolli shpirti i skterrs.I fort qe si vet shqota,Si flag e zjarr rufeje ndriste, Z buimtar sa tundej bota

sht e imja irrej thrriste. N gjoks t ngjllit zu dridhejMe lote mbytte drithm llaftare Shpirti i Tamars mkatare.Fat i s ardhmes do zgjidhej. Prpara saj srish po rrintePo kush, o Zot, kush mund ta njihte?Me sy katili q e vshtronte Se helm brnda i valonte armiqsi q skish t sosur Arom varri kundrmonteFytyre tija e ngurosur.Gremisu tutje shpirt mohimi! Kasnec i qjellit flet z plot: Mjaft triunfove gjer m sot,Se sot vendos i madhi Zot;Erdh ast i gjyqit dhe pendimit! Ditt e provs u kaluan. Nga kurm i vdekshm i u rrzuan Vargonj mkatesh q pat br.Shiko! E pret nj qjell i tr;Se shpirt i saj ish nga ata Q ngrysin jetn t parriturMe dhmbje mbushur sa m ska Pr lumturin e paharritur.Me pah etheri Zot i ndritur U mbrujti zmr e gjithka;Ata pr botn san lindur As bota slindi pr ata!

Ajo mkatet i pagoiMe mimn e jets e me lot;

Ajo lngoi e dashuroi, Ndaj e pranon parajsa sot. Dhe ngjlli me syn e mpreht

8/9/2019 Poezi Ruse

50/333

Demonin vrngt e vshtroiPastaj i lumtur krah leht N qjejt e qeshur fluturoi.Edhe Demoni pat mallkuarndrat e mndura t tijE mbeti prap i drrmuar

I vetm fill, mbi dhe harruar,Pa pik gaz e dashuri! N shpat t malit grxhe plotPrmbi luginn KojshaurGrmadha plot ze syri sotAtje ku kish pallat dikur.Pr t fmijt kan dgjuar Pralla t frikshme gjithfar.Si dshmimtar pr ka ngjar Qndrojn muret e rnuarPosi fantazma prmbi hon.

N fush fshati fle azdisurBota bleron e lulzon.Jehon zrash t shkurdisurE tinguj zilesh mezi ndihetKarvan gamilesh kur kalon. Nga larg, mes mjegulls q ngrihetPrroi shkumon e gurgullon.Dhe mes nj jete t paprerMe er djell e pranver, Natyra shkrihet n t qeshurPosi nj foshnj e shkujdesur.

Por kulla ri e zymt e ngrysur, E braktisur qindra vjetSi plak i mjer e i krusurQ humbn miqt e bijt e vet; Dhe presin hnzn e dlir,Aty, banort e papar.Athere an krejt t lir!Zhuzhojn, rendin, hiqen zvar.Breth merimaga mur m murE gur m gur ze rrjetn thur.Hardhuck e shkatht gjelbroshe Nis e lvis prmi atiE gjarpr i strukur npr qosheFillon e del nga stofk e tij, Dhe prmbi plloat n hajatHer her mblidhet kutullaHer her zgjatet hiqet zvarE ndrit si shpat n mesnatQ kushedi se trim i ngrat E la tek dergjeshe i vrar

Kudo shkreti; ska gjum fare Nga ish dikur: koha barbareMe zell i fshiu nga kjo bot

8/9/2019 Poezi Ruse

51/333

E m se shkon n mnd njeri As plak Gudallin lavdiplotAs at bijzn e tijPor ajo kish atje lartKu flen qet qindra vjet Nga frym e shnjt mbrojtur vet

Mes reve duket q nga larg. N portat roje madhshtoreShkmbinj te zinj graniti rrijnMe born hedhur pelerin

Pa mbajn veshur si gjoksorKallkan vigan shekullor.Dhe pllaze bore rrkllyerSi katarakte q nga lart Nga shqota shqyer e rrmbyerT zymta varen rreth e qark.

Aty tufani shkon bn rojLpin e fshin porsi me fshesDhe nis ja kng t kndojJa si patrull t thres.Duke dgjuar gjithkaPr at tempullin e shkretVrapojn ret me t shpejtE veni bjn temena. Tani mbi varret asnj gjurm Sdgjon rnkime e ulrim. Viktimat mbron n mes dboreKazbeku plak e kresht shumDhe zer i qarjes njerzore Si on, si zgjon nga ai gjum. FUND

MCIRI Prktheu Drago Siliqi(Kngt 21 deri 26 u prkthyen nga Dritro Agolli, pas vdekjes s Drago Siliqit n njaksident ajror)

Pak mjalt shijova dhe po vdes. Libri i mbretrve

Kaluar skan shum vjet, Ku zbret Aragva dhe buetDhe prqafon motrn Kuri,Qndronte heshtur n vetmi Nj manastir. Edhe tashti, Nga mali lart po t vshtrosh,Shtylla grmadha do dallosh,Kupola, kulla kryeposht;Por nuk meshohet m atje,

Er temjani m nuk bjeDhe kng murgu m skumbon, Pr ne q falet deri von.

8/9/2019 Poezi Ruse

52/333

Roje grmadhash ve nj plak,Q ska ndr dej nj pik gjak, Q jet e vdekje se kujton, Rrasat e varreve pastron,Ku npr gur, do mbishkrimFlet pr lavdin plot kumbim

Edhe pr mbretin, q nj her,Mrzitur me lavdi e nder, N at koh, te ky vis,Atdheun ia besoi Rusis,Dhe hiri Zotit, qather Ra mbi Gruzi! si kopsht i bler.Ajo n hije, lule, flet,Prball armiqve shtrihet qet,Mbrojtur nga mikja bajonet.

2

Nj gjeneral nj her u nisMes maleve, pr n Tiflis.Kish rob me vete nj fmij,Q iu smur, se smundi ai T hidhte rrug aq t gjat.Ende si kishte mbushur shtat; I egr, i ndrojtur si nj dhi,I epur si kallam i ri.Por vuajtjet e tij plot duf,I zgjuan t fuqishmin vrullT gjyshrve. Asnj ankim,Asnj t vogl pshertim Nuk nxirrte buze tij e njom, As buk, as gjell sdesh ai, Krenar ve tretej n qetsi.I prekur nga ky rast, nj murgE oi nga i zymti burg N manastir. At srishE ngjalli zjarri i miqsis.Por sgjente prap knaqsi, Harroi lodra, shoqri,I heshtur fshante me hidhrim, Nga lindja tretur me shikim,I djegur nga nj mall e zjarr,Atdhen e dashur pr t par. Por u msua, shumsdesh T merrte gjuhn e huaj vesh; E pagzoi i shenjti atEdhe nga zhurma e bots larg,Kur ish n lule t rinis, Nj jet murgu desh t nis.Kur ja, nj nat vjeshte ai

U zhduk papritur. Pylli zi Mbi male shtrihej teje mban. Tri dit me radh pas i ran,

8/9/2019 Poezi Ruse

53/333

Por ve m kot krkimet van. N fund, pa ndjenja, steps shtrirU gjet. Dhe prap n manastir. I zverdhur dukej dhe i thar,Sikur ish shtypur nga nj barr,Si tish pa ngrn e i smur,

Kurrkujt nuk i prgjigjej kurr,Dhe digjej brnda, bhej zhur;Kur po afrohej asti mbram, I erdhi kallogjeri pranMe lutje, bindje, butsi;Si e dgjoi me krenari,Prmblodhi forcat i smuriDhe nj tregim t gjat zuri:

3Q t dgjosh rrfimin tim

Ti erdhe sot, o miku im.Q t zbut shpirtin me tallaz,M mir me dik t flas.Por keq skam br ndonj her, Prandaj rrfimi im ska vler. T flas pr veten a ssht kot? Mund t rrfehet shpirti dot?Jetova pak, jetova rob,T till jet, jet kob,Do jipja dy, vetm pr nj,Por nj, q zjarr t kish n t.Unnjohur kam ve nj pushtet, Ve nj dshir t zjarrt n jet; Ajo si krimb mu rrit n trup, M dogj, ma bri shpirtin shkrumb.Mendimet, qendeshin n llum T psalmeve, i thirri larg,Ku bota zjen n zjarr e flak,Ku ret mbi shkmbinj jan shtrirEdhe njeriu sht shqipe e lir. Kt dshir zjarr n bot Me brenga e rrita dhe me lot N terr t netve, dhe sot, N toke qiell, me z t lart, Pa lutje, frik do prhap.

4O plak, dgjuar kam shpesh her, Nga thonjte vdekjes m ke nxjerr. Pse?... I vetm dhe i ngrysur un,Si gjethe flakur n furtun, U rrita mbyllur n qeli,

Me fat si murg, me shpirt fmije.Askujt n jet sja kam thn T shenjtat fjal: at e nn.

8/9/2019 Poezi Ruse

54/333

Ti, sigurisht, krkon o plak,T mos i njoh ata aspak,Sikur nuk qen e nuk jan,Por kta tinguj lindur kanMe mua. Njohur kam t tjer,Me miq atdhe, shtpi e nder,

Por un snjoha vatr e zjarr, Jo shpirt t dashur, por as varr!Q lott t mos derdhja kot,Bra betim me shpirt t plot:Q dhe pr nj ast, dikur,Kraharorin tim t djegur zhur, N kraharor tjetr ta mbshtet,Dhe t panjohur, por t shtrenjt.Por, ah, gjith ndrrimet sot,U vyshkn, humbn bukurinDhe un, si erdha n kt bot,

Do iki rob edhe jetim.5Jo, varri mua sm tmerron: Atje mundimi prehet, thon, N kraht e ftoht t qetsis, Por sdua jetn ta braktis. Un jam i ri... Ke njohur tindrra me flatra n rini?Apo si njeh? Harruar ke Urrejtje dashuri mbi dhe; Si rrihte zemra m me vrull,Kur shihte diellin prmbi kullDhe fushat shtrirgjate gjer, Ku flladi fryn e ndonjher N mure, nga e thella brim,I vendit t panjohur bir,I strukur, si pllumb i ri,Tmerruar nga stuhia rri?Kjo bote bukur ty tu ftoh, Je plak e thinja ke n kok,St djeg n shpirt asnj dshir. Por duhen, plak? Jetove mir!Ti ke harron e le n bot, Undoja, por nuk munda dot!

6Ti do t dish un kam par, Kur qesh i lir? Derdhur nar Kam par fusha me kuror,Kuror drursh madhshtor,Q trumba-trumba mbledhur tok,

Vallzonin si vllezr, shok.Kam par plot shkmbinj t zymt,Qi ante e prroit rrym

8/9/2019 Poezi Ruse

55/333

Dhe unu rrokja do mendim, Ky art mu dha nga qiejt vet! N ajr shtrir mot e jet,T gurtat prqafime kanDhe pr takim t etur jan;Por dita e viti rend me vrull

Edhe ata stakohen kurr.Kam par kreshta n hapsi,Si ndrrat, mbushur me udi,Kur qielli sapo nis t zbardh, Nj afsh lshonin, si altar, N qiell t kaltrt ngrihen thikMajat e tyre; ret vrik,Vendin e gjumit duke ln,Drejt lindjes radh vrapin zen,Si tishin karvan i bardhShpendsh t largt shtegtar!

Mes reve, n dbor, kam par,Duke shklqyer si elmaz,T thinjurin gjigand, Kaukaz,Dhe sdi sepse n shpirtin tim Ndjeja nj prehje, lehtsim.Por pas m thoshte zri fsheht Se kam jetuar ktu vet,Dhe n k ujtes andaj mu hap E shkuara qart e m qart.

7N mend shtpie lindjes merdh, Lugina jon dhe pr rrethAulli, q ndr hie fle;Dhe tisi nats kur z bje, Rendjen e kuajve plot zhurmDhe lehje qensh dgjoja un.Kujtoja pleqtzeshkan, thatim, Q ball pragut tatit tim, Me pamje tashpr, hiernd, Rrinin nn hnn drit-argjend,Edhe kllft plot shklqimT shpatave... si nndrrim, Ato kalonin para mejeSi shkreptime nj rrufeje... Po ati im? Si tish i gjall M dilte luftarak prball,Edhe ather kujtoja unT shpats tingullin plot zulm,Krenarin, tashprin shikim, Motrat e reja gjith gzim,Kur m shikonin mblsisht,

Me knge tinguj prej hyjnish, Mbi djepin tim t fminis... Nat lugin nj prrua del,

8/9/2019 Poezi Ruse

56/333

Plot zhurm sht,por sshti thell, N kum t tij, kur kishte diell,Lozja dhe ndiqja me vshtrim,T dallndyshes fluturim,Kur prekte valt me flet,Para se shi t derdhnin ret.

Kujtoja dhe shtpin e qet,Zjarrin q mbulonte shpejtEdhe tregimet nato net, Pr njerzit, kohn e lashtsis,Kur bota m\e stolisur ish.

8Ti do t dish se far kam br, Kur qesh i lir? Nj jet t tr.Pa t tri ditt , me gaz q erdh,Do mishte jeta m e mjer

Se pleqria jote sterr.Prej kohsh kisha nj mendimT shihja fushat pa mbarim,A ka mbi tok lulzim.Dhe pse njeriu lind o murg,Pr jet vall, apo pr burg?Dhe at ast t tmerrshm un,Kur ju u mblodht n furtun,T friksuar kokm kok E para altarit ratpr tok, Ika. Oho, se lumturi, Vlla t bhesh me stuhi!Me syte mi unndiqja ret, Me duart zija unrrufet! Oh, thuajm, vendin mund tja zero N kto mure hiernd,astit t shkurtr, miqsisMes zemrs sime dhe stuhis?

9Vrapova shum npr pyll Pa ditur rrugn. Asnj yllSe ndriste t vshtirn rrug.Me sa gzim thithja un,Me gjoks t vrar, plag-shum,Freskine netve n pyll, Dhe sdoja tjetr! Vetm fill Vrapoja, por u lodha prapDhe rash diku, mbi bar t lart;Dgjoj pr rreth: sm ndjek njeri, Shtrgata heshti, qetsi... Nj brez i zbeht drite ra

Mes tok, qiellit, kur ja,Si nj qndizmu dukn larg Majat e maleve t lart.

8/9/2019 Poezi Ruse

57/333

8/9/2019 Poezi Ruse

58/333

Dhe zrat e natyrs gjithKtu bashkoheshin. Nuk rridh N kt ast solemn ve nj,Krenari, njerzori z,Gjithka, q ndjeva, sytm pan, Gjithka mendova, gjurm slan,

Ve ti tregoj unkam dshir, Q qoft me mend t rroj nj grim.Ish kupa e qiellit aq e dlirAt mngjes, sa syri mir, Dhe engjllin n fluturimE rrokte ve me nj shikim,Aq e tejdukshme ish, e thell,Me kaltrsi pr rreth e mbjell!Andej, me sy edhe me shpirt Notova, gjersa n mesdit,Gjithndrat vapa mi shprndau

Dhe etja shpirtin krejt ma thau.12Athere nisa, q nga lart,Drejt prroit thell, pak nga pak,Dhe degsh kapur, gur n gur,T zbres. Nn kmb, gjith vrull,Lshohej guri ndonjherDhe rrokullisej n humner.Pas tij, me forcduke u shtyr,Shkrmoqej dheu, ngrihej shtyllDhe binte, valt e prpinin;Dhe un qesh varur mbi gremin,Por ve rinie lir ka forc Dhe vdekja nuk m trembte dot!Tek zbrisja posht tek prroi,Fytyrn leht ma ledhatoiFreskie ujrave t malit, Dhe rash i etur prmbi val.Kur ja, nj z, nj hap i leht... N ast u fsheha npr flet,I kapur nga nj drithrimMe frik ngrita lart shikimn,Duke dgjuar, kush tish vall. Dhe derdhej, derdhej val-valZri gruzianks, aq i rall, Aq i natyrshm, aq i gjall.Q hapej mbl dhe lirisht,Sikur msuar ve t ishT nxirrte tinguj, emra miqsh.E thjeshtish ajo kng ahere, Por ve n mend mu rrnjos thell

Dhe sapo dielli perndon, Nj shpirt i fsheht ma kndon.

8/9/2019 Poezi Ruse

59/333

13Me shtambn vn prmbi kok, Gruzianka mori udhn poshtDrejt bregut. Necje, nganjher, Rrshqiste gadi sa t bjerDhe qeshte dobsine ndjer.

Mbi trup nuk kish ar e elmazDhe ecte duke hedhur pasPalt e gjata tferexhes. Vapa e vers ia kish ndezMe ngjyr tart dhe t lehtFytyre gji. Nj afsh i nxeht N faqe i dilte dhe n buzDhe syti kishte t errt pus, Sikur t ruanin fshehtsitE dashurive; at ditU drodha gjith; ve sjell ndr mend

Tingujte ujit t argjendt, Q derdhej prmbi shtamb leht,Dhe fshfritje... asgj tjetr!Kur ela syt prsriDhe prapa zemra mu pi... Ajo kish ecur nj copher, Ngadal, por e leht si er.Me shtambn prmbi krye drejt,Dukej n fush, si plepi-mbret!Jo larg, mes mjergulls s ngrir,Sikur mbi shkmbin kishin mbir,Dy shtpi mike rrinin pran, Nga nj ati, n njern an, Nj tym i kaltr ngrihej lartDhe si tashi m del e qart,Si u hap lehtazi nj der...Por shpejt dikush e mbylli prap!...E di, q ti ske pr ti ndjer Brengn dhe pikllimin tim...T mundja vet u jepja shfrim!Por smund, prandaj me mua tok Vdisni kujtime, brenga, lot...

14I lodhur krejt nga nata e rnd, N njhie rash. Gjumi mbl Mi mbylli syt lehte leht... Dhe prape gjall m doli krejt Fytyra e gruzianks s reDhe prap n gjoksin tim u ndje Nj dhimbje mbl, pa mbarim... Tek merrja frym me gulim.

U zgjova un. Hne art Shklqente ane mban, e lart Nj re ve fshihej prapa saj,

8/9/2019 Poezi Ruse

60/333

Qe ndiqte si t vetin gjah, Me kraht e etur shtrir;Bota kish rn n errsir.Ve me nj cip argjendore,Zinxhiri majave malore, Q larg shklqente me dbor,

Dhe prroi zjente npr brigje. Nat shtpine njohur digjej Nj zjarr e fikej prsri,Si fiket natn n hapsi Nj yll i ndritur, lart mbi ne!Sa do t doja... por atjeT hyj sguxova. Nj qllim, T shihja prapatdheun tim, N shpirt m ndizte dhe i shkundaUri e vuajtje, si munda.Dhe ja, srish n rrug t drejt

U nisa i drojtur, qet-qet,Por thell pyllit humba shpejt, Nga syt malet gjithm humbn, Dhe m nuk po e gjeja rrugn.

15M kot, shpesh her, me trbim, Kputja un me dshprimFerrat me gjemba e shermashek.Pylli prjetshm, n do shteg, Mi tmerrshm bhej n do kthes Dhe, me miliona sy t zes,Shikonte natn errsira,Mes gjetheve n terr t shtrira.Filluan ment t m mirren; N pem nis t kacavirem,Por bile dhe n buz t qiellitIsh po ai pyll me dhmb tnxjerr. Ather rash un mbi tokShprtheva n gulime lot, Dhe breja gjine njomt dheut, Dhe si nj ves vale e nxeht,Lott e mi mbi tok vrshuan...Por, m beso, pr tm ndihmuar Njeri nuk doja... qesh i huajPr ta, si bish e trbuar;Dhe nj piskam, sado pak,T kisha nxjerr, pr bes, o plak,Ungjuhn do ta kulja trak!

16Sa qesh fmij e u bra burr,

Ti e mban mend, nuk qava kurr,Por ja, ktu qava pa turp.E kush m shihte? Vetm pylli

8/9/2019 Poezi Ruse

61/333

Dhe lart n qiell hna a ylli!Me rreze drite i ndriuar,Me myshk e rr i mbuluar,Rrethuar anash si me murPrpara nj luadh u duk.Papritur shkau atje nj hie

Dhe fill pas saj nxorrn shkndijaDy zjarre... befas, pak m von, Nj bish me nj vrull u hodh Nga pylli edhe ra mbi shpin,Dhe lozte, hidhej me gzim.I shkrettirs mik pr jet,Pantere madhe brente shpejt Nj kockdhe irrej me gzim, Pastaj t egrin shikim Nga hne plot e drejtonte;Bishtin prpjet e rrotullonte

Dhe qimet drita ia praronte.Unnisa, me nj dru, t pres astin e ndeshjes zemra u ndezMe etje lufte edhe gjaku...Po! Dorn lart e ngriti fatiDhe tjetr rrug m tregoi...Tashti pr veten unbesoj, Se lart, n skajin tim amtar,Sdo isha i fundit lufttar!

17Unprisja. Kur, n terr t nats, Armikun bisha e nuhati,Dhe njulurim plot ankes U ndje papritmas... bisha u ndezDhe rrn nisi t rmih,Prpjet u ngrit, pastaj u shtri,U hodh drejt meje me furi,Me vdekje edhe tmerr n gji...Por unja shkova n shpejtsi, Goditja ime qe e sakt,M dysh ia au bishs ballin...Ajo, posi njeri i gjall,Rnkoi e ra. Por, prsri,Megjithse gjaku me furiI rridhte, rendi si shigjet, -Prleshja ish pr vdekje a jet!

18Mbi gjoksin tim ajo u sul, Por un munda shpejt ti ngul Armn e mbrojtjes, gjer n fund

T fytit... bisha ulriti,Mu sul n ast me gjith fuqit Dhe ne t pleksur, si gjarprinj,

8/9/2019 Poezi Ruse

62/333

Shtrnguar fort posi dy miq,Ram t dy dhe nerr sirLufta vazhdoi n tok e shtrir.I egr isha nat ast, Si bish shfryja me inat,Zjeja nga brenda, nxirrja shkum,

Sikur t isha edhe un Nj fis me ujq e me pantera, Nn tend t pyjeve t blerta.Mu duk se fjalt njerzore Harrova ,- thell nga gjoksi doliAjo e tmerrshme ulrim,Sikur, qi vogl, gjuha ime Nuk dinte tjetr tingllim...Por ja, armikut, m n fund,Ju muarr fryma, u kputEdhe t fundit her m shtypi...

Bebet e syve flaki qitn Me egrsi dhe ran prorPastaj n gjumin shekullor.Por me armikun ngadhnjimtar,E priti vdekjen zjarr pr zjarrDhe ra si bje nj lufttar!...

19Ti sheh n gjoksin tim ca gjurm, Q lan thonjte saj t murm: Ato sjan ende mbyllur mir, Por toka e njom, toka e dlirSrish me fllad do tifreskojDhe jeta prap do gjallroj. Ato i harrova at dit,Dhe duke mbledhur krejt fuqit,Mes pyllit mora rrugn posht...Me fatin ve u grinda kot:Ai m tallte dhe m fort!

20Por ja, nga pylli dola, dhe U zgjua dita me hare.Vallja e yjve bashkudhtar,U zhduk nn dritn e saj t bardh, Pylli i mjegullt ligjriminFilloi. Fshati nxori tymin.Lugina zjeu me zhurm e er... U ula zhurmn pr t ndjer;Por bashk me ern zhurma heshti Dhe un pr rreth shikimin treta; Ky skaj mu duk i njohur tepr.

M hyri tmerr e lemeri,Skuptoja dot, q prsri U ktheva un n burgun tim,

8/9/2019 Poezi Ruse

63/333

Q kaq dit pa kuptim Njndr t fsheht prkdhela, Durova, u lodha dhe ngela\Kshtu. Q najk t rinis,\Si pash dritne perndis, Si njoha t\mbln liri,

N zhurm pyjesh pa kufi,Ta marr me vete pr n varr,Qortimne shpress s gnjyer, Mshirn tuaj t urryer!...I zhytur thell n mendime,Me vete thash jan ndrrime Por ja, q larg nj tingllimKambane u ndje n qetsi...do gj e qart mu b tashti O! Po, e njoha menjher, Nga syt fminor, sa her,

Ajo mi ndoqi gjithvegimet Pr tafrmit edhe pr prindit, Pr tashprn liri n stepa, Pr kuajt azgan, t paepur,Pr luftrat ndr shkmbinj t zjarrt,Ku un dilja fitimtar!...

Pa lot dgjoja, pa fuqi.M dukej, sikur thell n gji,Ky tingull dilte dhe me hekurE rrihte gjoksin tim t djegur.Dhe e kuptova un ather, Se n atdheun tim t bler,Sdo shkelja rishms asnjher.

21Po, smeritoja tjetr fat. N step t huaj, t pamat, Kalorsin e keq e flakDoriu i shpejt dhe, q larg,Gjen rrugn pr natdhene shtrenjt... jam para tij? M kot troket N gjoks nj mall e nj dshir;shtzjarri mekur, vlag e ngrir, Smundje truri, loj ndr,Q m ka ln vul e rndE burgut tzi... Kjo lule burguU rrit n vetmi prej murgu,E zbeht, mes plloave t lagt,Dhe gjethe pr shum koh shapi, Se priste rreze, priste dritT gjalla. Rrodhn pastaj dit,

Gjersa nj dor me pekuleU zgjat, me mall, drejt asaj luljeDhe mes nj kopshti e pat mbjell

8/9/2019 Poezi Ruse

64/333

Prkrah me trndafilat... Nj qiellMe jet e drit syti pan... Po far? Kur agimi i parU skuq, e bn rrezet shkrumbLulen e rritur nat burg...

22Dhe mua, dielli pamshirshm Ma dogji, posi lules shpirtin.M kot n barin e pakorrurE fshihja kokn aq t lodhur. Nj tuf e that nga ky bar, Posi kuror mbi ball mu var, Dhe vet toka, duke shfryr, Nj zjarr m derdhte n fytyr.Duke shklqyer n hapsi,Shkndijat rendnin. N shkmbinj

Nj avull ngrihej. N qetsiKish rn bota, si e mpir, N gjum t zemrimit shtrir. Si sndihej qoft nj shkurt vall, Si nuk kndonte nj gjinkall?!...Apo i prroit belbzim?!...Ve gjarpri me fshfrim,Mbi bar duke rrshqitur tinz,Me shpinn ngjyr t verdh t qart, Shklqente npr trup, si shpat,Qndisur me mbishkrim t art,Rrn e shkrifur duke ar,Kalonte para zvarr-zvarrDhe lozte, dridhej e prdridhej,Si nj unaz trefishe mblidhej; Pastaj, sikur i ndezur tish, Vrtitej, hidhej mendurishtDhe n kaube fshihej rishm...

23do gj n qiell e ndritshme ish Edhe e qet npr avuj,S largu nxinin sterr dy male. N njerin manastiri ishte,Me murin dhmb-dhmb ndriste.Prposh Aragva dhe Kura-ja,Duke qarkuar npr skaje,Me nj shirit t gjat argjendi,Ishujt e blert nn kmb, Npr kauba qet-qet,Rendnin posi dy miq t shtrenjt...Sa larg prej tyre isha vall?!

Desha t ngrihem, por vrdallM erdhi bota menjher!Desha t flas, por si e prer

8/9/2019 Poezi Ruse

65/333

Edhe e thar gjuha ish.Po vdisja. Kapitur fort m kishKllapi e vdekjes:Dhe m ngjante,Sikur n nj humner t lagtT lumit isha. Para syve

Nj mjergull misterioze shtrihejDhe, etjen prore duke shuar,Si akull, val e shkumbzuar, Me gurgullim n gjoks m binte, Aq bukur ishte dhe aq mir...Lart, vala valn duke shtyrBashkohej, n nj trup e shkrir,Dhe dielli, mbi kristal t vals,Mi ndritshm ish nga hn e art, Dhe tufa e peshqve lara-lara,Hidhej mes rrezeve, prpara,

Prej tyre sjell ndr mend nj peshk,Q mmbl se t tjert, shpesh,Mafrohej pran, ledhatohej; Shpina e tij e gjith prshkohejMe luspa tarta. Pa u ndjerRreth koks merdhi jo nj her. Shikim i sykave t gjelbra, Q thell shprehnin mblsi...Por skisha forc pr udi! Zri tingull-argjend i tijM pshpriste mblsisht,Kndonte e heshtte srish.

M thoshte: Foshnja ime mir Ktu me mua rri, Nn uj jeta shte lir, E ftoht, me qetsi.

Motrat e mia do thrras!Me kng e me vallzim, Ty do ta zbutim gjith gaz, T mjegulltin shikim.

Flij, shtrati but nuk t vret,arafi sht si xham Do rrjedhin vjet e qindra vjet,Mes ndrash si balsam.

Pllumbi shtrenjt! Nuk ta fsheh, T dua pa mbarim,Ashtu si dua kt rrke, Si jetn, shpirti im...

Dhe rrija kredhur n mendime;M dukej: vala ligjrimin

8/9/2019 Poezi Ruse

66/333

E saj t mbl, posi mjalt,E shkrinte me t peshkut tart. Dhe humba. Drit e Zotit krejt N sy mu fik. Kllapia shpejt Trupit t lodhur ja la vendin...

24Kshtu u gjenda dhe m kmb U ngrita... Tjetrn e di vetBeson a nuk beson sht krejt Njlloj pr mua, miku im.Vetm nj gj m mbush me hidhrim:Se trupi im i ftoht, i shkret, N dheun tim ska pr tu tret, Dhe ky tregim pr fatin timT hidhur, as nj hidhrimSdo ngjall mes mureve t errt,

Pr emrin tim t zymt, t mjer. 25O, lamtumir, mep dorn, at!... A nuk e ndjen? Ajo n flak...Ky zjarr prej viteve rinorMa dogji thell kraharor,Por sot, qushqimi mori fund, Burgun e saj e bri shkrumbDhe prap po kthehet tek ai,Q si me ligj e hirsi,U jep ve prehje, qetsi...E vlen pr mua? Shpirti im,O, le t ngjitet fluturimParajss sart pr qetim... Por, ah! me tri-katr minuta,Mes shpellash, guvash krejt t ngurta,Ku kam kaluar fminin,Do kisha ndrruar qetsin,Parajsn dh prjetsin...

26Kur vdekja t m rrokn krah, - Dhe m beso sdo pressh gjat,-Ti urdhr jep t m ojn N kopshtin ton, ku lulzojnT dy akaciet flok-bardha...

O, sa i dendur sh bari!Sa i kthjellt ajri pa mbarim!Gjethja me diell atje ndrin!Atje, mes gjetheve m shpjer,

T dehem pr t fundit her,Mes kaltrsis t humbas... Nga duket mali Kaukaz!

8/9/2019 Poezi Ruse

67/333

Nga maj e tij, n hapsir, Ndoshta t fundit lamtumirDo m drgoj me ledhatim... Dhe fare pran fundit tim,Do ndjej nj tingull amtarDhe do mendoj se prmbi varr,

Vllai, a miku, me kujdes,Ma fshiu leht t ftohtn djers T vdekjes. Dhe me z t qetKndon pr truallin tim t shtrenjt...Dhe un, me kt mendim,Bie n gjumin pa mbarim,Pa ln pas asnj mallkim!

1839

DASHURIA E VETME SHQIPEROI PETRAQ KOLEVICA

Mbi gjunje te tjerash, s'kam harruarate veshtrim qe gjithnje me ndjek.te tjerat duke dashuruar,nga dashuria e saj vuaj e heq.Si nje demon i plotfuqishemte vjetren zgjoja me cdo gje.dhe perserisja dhe serishem:une dua vetem, - vetem nje!

VETMIPrangim i jetes i cdo fati,vetmi qe s'ke me c'ka e mbush;te ndajme qejfet jemi gati,trishtimet s'del t'i ndaje kerkush.

Rri bej sehir si mbret i shkalurme zemren pikur helm e kob,dhe shoh ndaj fatit krye varursi vitet rendin me galop.

Dhe kthejne prap' duke gulcuarte vjetren enderr per te vrare. po ja qe nje gropez e vetmuarse s'shqyhet gazit: C'je i marre!

Se brenga tretet pas nje grimedhe gjindja (as qe nuk dyshoj)me fort se sa per lindjen time, per vdekjen time do gezoje.

Deshire Pse nuk jam zog i stepave pa kufi,

Qe lart ne qiell fluturon? Pse nuk endem dhe une si ai, Qe vec lirine dashuron?

8/9/2019 Poezi Ruse

68/333

8/9/2019 Poezi Ruse

69/333

1841

Kenge djepiFli o bukurosh i nenes Nina-nana, fli!C`po shikon kjo drite e henes

djepin tend te ri.Do te them perralla shumekenge pambarim...Mbylli syckat ti per gjumefli, pellumbi im.........

Ati yt eshte trim i vjetervetem lufte dofoshnja ime ti fli qete

mbylli ste, biro!.........

Pa do jesh kreshnik ne syme shpirt luftarakdo te te percjell une tysa te zhdukesh larg.....

Lurterat kur te jene te rendakujto nene ti!Fli me i miri qe ka nena,nina-nana, fli!

VELA E VETMUAR Shqiproi Guri Shyti Zbardhon nj vel e vetmuar,Tutje n detin kaltrosh.far braktis duk u larguar? N dhe t huaj far e josh?

Fishkllen era, valt lodrojn,Direku i varks mezi duron. N arratisje gzim skrkojn, Por as atdheu si ngushllon.

Q sipr dielli rrezeshum.Varka rrshqet mbi kaltrsi,Dhe tr mllef krkon furtun,Sikur atje gjen qetsi.

Aleksander Pushkini (1799-1837)Aleksander Sergejevic Pushkin lindi ne Mosk me 6 qershor 1799 ne nj familje oborrtare.Me 1811 u regjistrua ne nj lice ku msonin fmijt e aristokracis peterburgase. Ambjenti i

8/9/2019 Poezi Ruse

70/333

liceut la gjurme te pashlyeshme ne mendjen dhe zemrn e djaloshit. Mjedisi aty ishte i pasurme ide anti-cariste. U be i njohur me oden "Liria", poezit "Cadajevit" dhe "Fshati". Poematqe e bene te famshm jan "Robi i Kaukazit", "Shatrvani i Bahcesarait", "Ciganet" etj.Pushkini ishte nje perkrahes i dekrabisteve dhe, kur cari e pyeti se cdo te bente po te kishteqene me 25 dhjetor ne Sheshin e Pallatit, ai u pergjigj pa iu dridhur qerpiku: "Do te isha perbri shokeve te mi ne kryengritje!" E internuan ne jug ne Kaukaz, ku jetoi nen mbikqyrje

gjate viteve 1820-1824. Ne vitin 1820 i gjeten nj letr ku shpreheshin pikpamje ateiste, gjqe ia forcoi dnimin. E detyruan te jetonte pa te drejte largimi ne fshatin Mihajllovsk. Njeriu idashur, qe i qndroi pran ne kto vite te vshtira, ishte dadoja, se cils Pushkini i ka kushtuarvargje nga me te ndierat. Pas deshtimit te kryengritjes dekabriste ne poezine e tij u ndjenendjenja pesimizmi "meshira per te renet", "merzia e pergjithshme" qe kishte pllakosur brezine tij etj. Por ne vitin 1827 ai shkroi poezine e njohur "Ne Siberi", ku bente thirrje perqendrese krenare dhe shprese. Viti 1827 ishte viti i fundit i interrnimit ne mihajllovsk. Paskesaj, poeti jetoi ne Peterburg dhe ne Moske, ku nisi periudha e fundit e krijimtarise se tij, qeu pasurua me kryevepren "Eugjen Onjegini" (1831). Pak kohe para se te vdiste shkroi poezine "Monument", ku parashikoi pavdekesi per veten, sepse me liriken e tij ai kishte prekur miliona zemra. U vra ne duel per ceshtje nderi, me 27 janar 1837 kur si kishte

mbushur akoma te 38-at.Ai e ngriti gjuhn letrare ruse n nj shkall t lart prsosmrie, duke krijuar vepra madhore jo vetm n poezi, por edhe n dramaturgji e n proz. Pushkini krijoi vetm gjasht tragjedi:"Boris Gudunov", "Kalorsi koprac", "Moxarti e Salieri", "Mysafiri i gurt", "Gosti n kohmurtaje", "Rusallka". Nga kto t gjashta vetm dy prej tyre, "Boris Gudunov"dhe "Rusallka"mbajn "pasaport" ruse, kurse t tjerat e marrin prmbajtjen nga jeta europiane franceze,spanjolle, vjeneze.Permbajtja: Nata; Leila; I BURGOSURI; DEMONI; *** (Pranvere, o kohez dashurie); Rrug dimrore;Supersticionet; Profeti; Madona;KALOJ MES RRUGVE PLOT ZHURM; Bilbili dhetrndafili; *** (C'eshte per ty ky emri im?); Deshire lavdie; SKLLAVI I KAUKAZIT (Pjese);Dritorja; Ti dhe Ju (1, 2); Pranim; Plaku; DADOS (1, 2); Nata; ZOKA; AKUILONI; NJE IDJATHTE E NJE I MAJTE; Kaloresi i vrare; *** (Ne kopesht ne vetmi); *** (Sa ju kamdashur!) [1, 2, 3, 4]; Nese me lejoni...; *** (Pse moj jete je dhurate); Karroca e Jetes (1, 2);KENGETORI; *** (Kush valle ju ndali ju, o vale); *** (Mos u ngrys prej deshperimit); ***(Ti mos me pyet pse kaq i menduar); Ancari (1, 2); *** (Gruziank' e bukur, mos kendo);KOKETES; GOSTI GAZMORE; *** (Per ju s'trishtohem, vite te pranveres); Shalli i zi; ***(Ne kemi kohe qe nuk flasim); Loti; Kujtoj me mall nje cast gezimi; LETRA E DJEGUR;Lulja, MENGJEZ DIMRI; Te huajes; PERGJERIM; Letr e Tatjans Oneginit; TEK VARRII LENSKIT; VARRI I LENSKIT; VRASJA E LENSKIT; Detit; Hena..; Sirena e ujit;Lamtumira; Exegi Monumentum (1, 2); Poetit; Pushkini per ANEN; Delibashi; Pel rioshe;Mbrom mua, talismani im; Mu shuan ndrrat dhe do gj; J.N.Tolstoit; Kam njohur bukurite ftohta; *** (Tek frymoj miturisht farambln shpres); Vargje t krijuara gjat nj nate t pagjum; *** (Xhelozin time, ma fal mua ngaher); LIRIA;NATA...Zri im pr ty i but dhe i dobtPrish qetsin e von t nats s errt.Pran arks sime nj qiri i piklluarDigjet; vargjet e mia, shkrihen gurgulluar,Rjedhin, plot dashuri, rrjedhin, t gjitha pr ty. N terr shklqejn para meje syt e tu,M buzqeshin, dhe un dgjoj zra:

Miku im, miku im fisnik ... dua ... jotja ... jotja.

8/9/2019 Poezi Ruse

71/333

LeilaPrej meje n mbrmjeLeila Krejt idhnjake shkon.Un i them: ?Qndro, pr ku?Dhe ajo ma shpagon?

T sht thinjur koka?.Un prqeshs e pathjeshtsiJa kthej:?Kujtdo i vjen ora!Ata, q ishin myshk t zinj,U bn kto dit kamfur?Por Leila pasuksesMe fjalt nnqeshDhe thotTi vet e di:I mbli myshk sapo martuar

Kamfuri me qivurin rri.I BURGOSURI Shqiproi Jorgo BllaciLngoj pas kafazit t burgut t zi. Nj shkabz robinj prball m rri;E ngrysur vshtrimin ndr qiej vrvit,Tund kraht, dhe gjelln e gjakt skrmit,

E shqyen, e flak, dhe m sheh me trishtim,Sikur kemi bashk t njjtin mendim.M grish me vshtrime dhe zjen e klthet,"t nisemi" - thot - "ku qjelli thrret"

Ne jemi dy zogj, pa liri s'rrojm dot!mbi male, vlla, t vrsulemi tok,Mbi detet e kaltr, t iltr si lot,Ku era... dhe un baresim ngamot!..."

DEMONI SHQIPEROI JORGO BLLACI Ne ditet kur se pari nisate gjeren jete ta kuptoja,Kur shihja vashezat e lisat,Bilbilin naten kur degjoja,Kur zulma, malli dhe liria,Dhe frymezimi, poeziaSi zjarr e flake e patreguar, Ne shpirt me zjejne pa pushuar,Kur brenga dhe mundim'i heshtur,Me zuri vend ketu ne gji,Me vinte plot inat pareshtur,Ketu ne zemer, nje gjeni;Gjithnje me sillte shqetesim

Cdo qeshje e tij e cdo veshtrim.Te fjale e tije plot me vrerDegjoja te pafundmin ferr.

8/9/2019 Poezi Ruse

72/333

Ai me shpifje, pa pushim,cdo gje te shtrenjte e mbulonte;Te dlirin, t'emblin enderrimdhe frymezimin e percmonte;S'besonte dashuri, liri,Jeten ai gjithnje eprqeshte;

Mbi dhe, per asnje bukuri,Te thurte lavd ai nuk deshte.

*** (Pranvere, o kohez dashurie) SHQIPEROI JORGO BLLACIPranvere, o kohez dashurie,C'me mbushe plot me pikellim.Sa mall serish ti po me bie Ne shpirtin tim,ne gjakun tim..Per mua gazi eshte i huaj..Cdo ngazellim e cdo shkelqimMe sjell merzi, me ben te vuaj.

Oh, nemni shqoten, suferinenDhe te pafundmen nate dimri

RRUG DIMRORE SHQIPEROI JORGO BLLACI N mes mjegullash t nxirahna zhduket, hna bredh.Mbi t trishtmet rrafshiratrishtm dritn ajo derdh.Udhs shkret dimrorerend kjo trojka gjithnj.Zile e kalit monotonemezi ndihet npr t.Se m kap nj mall riniekarrocieri kur kndon,her gas apknrieher mall ai m zgjon.S'shoh as zjarr e as kasollevetm bor si pambuk.Dhe prtej shtyllat rrugoreduken, zhduken tek e tuk.Ah, 'mrzitje... nesr, Nin,tek e shtrenjta do t vi.Pran zjarrit kur t rrimt t shoh me mall n sy.Dhe akrepi i sahatitdo vij' rrotull me qetsiE mrzitshmja mesnats'do na ndaj prsri.Mrzi udhs dimrorekarrocieri zu dremitZile e kalit monotone

hn e mjegullt q ndrit.Supersticionet

8/9/2019 Poezi Ruse

73/333

Kur vij tek ti plot ndrrime, Me ndjenja mbushur shpirti im. N t djatht' t rrugs sime, Ndrin hn' e qeshur plot gzim.

Kur ik prej teje i trishtuar,

Me shpirtin zhytur n hidhrim. Hna e zbeht e piklluar, Sheh nga e majt' e krahut tim.

Te ne poett pa qetsi, N shpirtin ton t trazuar Zhytur thell n vetmi, Supersticionet kan qndruar. (Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)

Profeti

Nga zjarr' i shpirtit prvluar, Ec n shkretirn pambarim. I lodhur, tejet i drrmuar, Nj ngjll shfaqet si vegim. Si n ndrr, lehtas m prek, Po nga ndrra tashm i zgjuar, Bebza e syrit u hap krejt, Si nj shqipe e tmerruar. N vesh dika m pshpriste, N tinguj qielli m thrriste. Dhe un ndjeva drithrim, Dhe zogj q fluturonin lart n qiell. Dhe prbindsha n detin-oshtim, Dhe er pjergulle q fusha sjell. Dhe ai m'u afrua Dhe shkuli krejt gjuhn vrer.Dhe nga vreri e helmuar, Dhe nga helmi plot me tmerr, Dhe n buzt q ishin mpir, Futi dorn e prgjakur, Me shpat au gjoksin e ngrir, Zemrn tej pr ta flakur, Dhe zjarr futi n gji, U topita, asgj s'lvizte, Si kufom trupi u shtri. Po zri i Zotit m thrriste: "Profet ngrehu dhe dgjo, Vullnetin e Zotit e permbush

N tok dhe det i vetm shko, Zemrat mbushi plot me prush. (Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)

Madona Pak tablo t mjeshtrve t mdhenj,Do desha t zbukurojn dhomn time.

8/9/2019 Poezi Ruse

74/333

Q miqt kur t vijn atje, t gjejn,bnin msuesit tan, kur binin n mendime.

N qoshen e dashur, pr her t shtrenjt, Nj tablo do t desha t kem pr jet. At t Shn Mris, me birin e shenjt,

Q nga plhura e ndritur, vshtrojn t qet. Ajo me dashuri, ai me zjarr n sy. do ast jet do merrja, gaz dhe lumturi. Ata gjithmon qetsojn zemrat tona.

Tashm dshirn time, e mbushn me jet,T solln ty o ngjll, pr mua je Madona,Je tabloja m e bukur, q krijoi zoti vet.

* N kt poezi Madona prfaqson gruan e Pushkinit, Natalia Gonarova (Pushkina).

(Shkeputur nga libri me lirika te Pushkinit)

KALOJ MES RRUGVE PLOT ZHURM Kaloj mes rrugve plot zhurm, N kishn plot me njerz hyj, N mes t rinjve fjalshumVe ndrrat time kam nr sy.

Do shkojn vitet,them me vete,Dhe sa prej nesh,q jemi tok,Do ndahemi prej ksaj jete,

Dikujt minuta i afroi.Shikoj nj lis aq gjelbrosh,Patrik i pyllit,them me vete,Shekullin tim do mbijetoshAshtu si shekullin e etrve.

Nj foshnj gjiri prkdhelEdhe me mend i prgjrohem:Ty vendin tim un t le,Ti lulzon,un rgjohem.

do dit e do vit, q shkon,E prcjell un me mendimin:Mes tyre rekem t shikojCili do bj prshpirtjen time.

Ku ma ka taksur fati vdekjen? N udh,luft apo dallg?Apo lugina pran mejeDo pres trupin tim t vakt?

Pr trupin tim t akulluar Njsoj kudo q t ronitet,

8/9/2019 Poezi Ruse

75/333

Por pran strehs s bekuarAi do deshte t platitet.

N gur'i varrit,m t hyr,Jeta e re vetm t qeshDhe mosprfillsja natyr

T shndrit'e bukur,e prjetshme.1829 Nga libri "KMBANA E MBRMJES" Przgjedhur dhe prkthyer nga Vangjush Ziko

Bilbili dhe trndafili N kopsht, n vetmi, pranvers, nat pr nat Kndon mbi trndafil sa mund bilbil i ngrat, Po trndafili hesht e syt nuk ia shtieVe tundet e dremit mes tingush dashurie.A mos kshtu dhe ti kndon pr vashn sot?Prmendu o poet, pse ngjiresh kot m kot?

Ajo nuk t dgjon, ssheh zemrn si t digjet; Vshtroje lulzon; thrrite st prgjigjet.

*** (C'eshte per ty ky emri im?) C'eshte per ty ky emri im?do vdese edhe ai ashtusi zhurm'e vales ne mergimsi ze i mbremjes neper pyll.Ai i shkruar ne nje fletedo mbetet porsi gjurm' e mekursi nje mbishkrim mbi varr e shkreteshkruar ne gjuhen qe ka vdekur.Porsi nje kujtim krejt i harruarmes shqetesimeve pa funddhe shpirtit s'ka per ti dhuruarendrren qe embel te perkund.Por po te mbyti hidherimi shqipeto ate emer me ze.Rron ne nje zemer,rron kujtimiDhe une kam nje vend ne te.

Deshire lavdie Kur isha i dehur krejt ne dhele dashurie,Kur rrija heshtazi mbi gjunje e te veshtrojaPlot gaz e mall ne gji, e dashur, ti e dijeQe une per lavdi ahere nuk mendoja;Gjithmone qendroja larg prej zhurmes e remetit,Merzi ndjeja ne gji nga titulli poetiti,Kapitur pa pushim nga shqota e shtrengata,As qe i vija re qertimet e levdatat,A mund te ndjeja ankth ne shpirt te perveluar,kur ti me shihje drejt me sy te dhembsheruar,kur floket mi lemoje embel e ngadale

e thoshje a me do a je i lumtur valle? Nje tjeter ti keshtu a do dashurosh?Me thuaj kurre ti o mik sdo me harrosh?

8/9/2019 Poezi Ruse

76/333

Aher i heshtur krejt e dashur te veshtrojaAher te kisha ne shpirt e kurre nuk mendojaPer brengen, pikellimin e per te renden ndarje Askurre nuk mendoja.. Po cndodhi? Lote, fsharjeE shpifje, tradheti, me erdhen ne mend.Papritur per nje cast.. po cjam, ku jam ne cvend.

Qendroj si s