Lobbing w Unii Europejskiej

Lobbing

Konspekt

Czym jest lobbing?

Funkcjonowanie Unii Europejskiej

Procedura ustawodawcza

Dylematy europejskiej polityki energetycznej

Lobbing w Europie

Lobbing w UE - narzędzia

1

2

3

4

5

6

o W Europie lobbying pojawił się po powstaniumonarchii stanowej. W praktyce, pierwszym

nowożytnym teoretykiem lobbingu był N. Machiavelli(1469-1527)

o Ang. lobby: w Izbie Gmin i innych parlamentach –wielki hall wejściowy lub pomieszczenie dostępne dla

publiczności, służące głównie kontaktom międzydeputowanymi a osobami nie będącymi członkami

parlamentu (The Oxford English Dictionary)

o Pierwszy zanotowany przypadek użycia słowa lobby

w znaczeniu odnoszącym się do Izby Gmin - 1640 r.

o W Stanach Zjednoczonych pojęcie lobby utrwaliło sięwobec gmachu Kapitolu, stanowiącym siedzibę

Kongresu (od 1800 r.) i Izby Reprezentantów (od1811 r.)

Geneza pojęcia lobbingu

Lobbing jest zatem działalnością:

o legalną,

o naturalnym elementem demokracji reprezentatywnej,

o na pograniczu interesu prywatnego i publicznego,

o zmierzającą do wywierania wpływu na działania

organów władzy publicznej,

o pozwalającą organom władzy na uzyskanie

informacji nt. interesariuszy, ich stanowisk i interesów,

o wymagającą regulacji i nadzoru ze strony władz

publicznych.

Lobbingiem nie jest działalność nielegalna, w szczególności związana z płatną protekcją.

Właściwości lobbingu

Percepcja lobbingu

Źródło: EU lobbying survey 2013 by BM

Unia Europejska

o 37% - zwiększa poziom partycypacji społecznej

o 28% - dostarcza użytecznych informacji we właściwym czasie

o 10% - pozwala zrozumieć język ekspercki

o 26% - niska transparentność

o 24% - daje nieproporcjonalną wagę elitom i najbogatszym

o 23% - nie dostarcza obiektywnych informacji

Polska

o 50% - zwiększa poziom partycypacji społecznej

o 13% - dostarcza użytecznych informacji we właściwym czasie

o 33% - pozwala zrozumieć język ekspercki

o 20% - niska transparentność

o 30% - daje nieproporcjonalną wagę elitom i najbogatszym

o 43% - nie dostarcza obiektywnych informacji

Biznes

o 68% - energia

o 60% - zdrowie i farmaceutyki

o 53% - usługi finansowe

o 52% - rolnictwo

o 48% - IT i telekomy

o 46% - obronność

o 42% - handel

NGOs

o 52% - ochrona środowiska

o 49% - prawa człowieka

o 38% - energia

o 37% - ochrona zdrowia

o 37% - rolnictwo

o 33% - sprawy społeczne

o 25% - usługi finansowe

Najskuteczniejsi - UE

Źródło: EU lobbying survey 2013 by BM

Funkcjonowanie

Unii Europejskiej

Instytucje UE

• Historia Unii Europejskiej https://www.youtube.com/watch?v=XgnXwrsMBUs

• EU i proces decyzyjny: https://www.youtube.com/watch?v=EX-4mzcfyLY

• Prezydenci o swoich instytucjach https://www.youtube.com/watch?v=d0diZ48_q7U

Komisja Europejska

Rada Europejska

Parlament Europejski

10

Parlament Europejski

• Nowy system przeliczania głosów od 2014 (CH, traktat lizboński),

• Obecnie 751 deputowanych (96 Niemcy, 74 Francja, 73 –Wlk. Brytania i Włochy, 54 Hiszpania)

• Polska 51 deputowanych• Posłowie – EPP (19 PO, 4 PSL), S&D (4 SLD, 1 UP), ECR

(19 PiS), EFD i niezrzeszeni 4.

Parlament Europejski

• Na czele Parlamentu Europejskiego stoi przewodniczący, 14 zastępców i 5 kwestorów (Prezydium PE)

• 20 stałych Komisji, 36 delegacji,

• Wybory co 5 lat.

12

Rada Europejska

Rada Europejska określa ogólny kierunek polityczny UE i jej priorytety.

Rada Europejska nie jest jednak instytucją legislacyjną, ustala natomiast program polityczny UE.

Przewodniczący: Donald Tusk (mandat 2,5 roku, możliwe przedłużenie o kolejne 2,5).

Skład: Szefowie Państw lub rządów Państw Członkowskich, jak również jej przewodniczący oraz przewodniczący Komisji. W jej pracach uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Rada Europejska zbiera się dwa razy w ciągu półrocza, zwoływana przez jej przewodniczącego.

Komisja Europejska

Kolegium Komisarzy - jeden obywatel każdego PaństwaCzłonkowskiego, przy czym skład ten obejmuje jejprzewodniczącego i wysokiego przedstawiciela Unii do sprawzagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który jest jednym zwiceprzewodniczących Komisji.

Kontrolne w stosunku do Państw Członkowskich i „StrażnikTraktatów” (np. skarga do Trybunału Sprawiedliwości)

• pomoc państwa,

• reguły konkurencji

Prawodawcze:

• wyłączna inicjatywa ustawodawcza (art. 17 ust.2)

• akty delegowane

• akty wykonawcze

Wykonawcze:

• wykonuje budżet UE

• stosunki zewnętrzne

14

Rynek energii:

Maroš Šefčovič (SVK), VP Energy Union

Miguel Arias Cañete(ESP), Climate Action and Energy

Elżbieta Bieńkowska (POL), Internal Market, Industry

Phil Hogan (IRL), Agriculture and RuralDevelopment

Violeta Bulc (SLO), Transport

Karmenu Vella (MAL),Environment

Margrethe Vestager(DEN), Competition

15

33 DG’S +

European Action

Service

Średnio 12 DG

pracuje przy jednym

zagadnieniu

Organ międzyrządowy – główny organ decyzyjny obecnie wraz z PE, organ ustawodawczy Unii Europejskiej - strażnik interesów państw członkowskich w systemie UE.

W skład wchodzą przedstawiciele państw członkowskich na szczeblu ministerialnym.

Rotacyjna prezydencja krajów członkowskich 6-miesięcznych cyklach.

10 konfiguracji Rady w zależności od zagadnienia: AGRIFISH, COMPET, ECOFIN, EYCS, EPSCO, ENV, FAC, GAC, JHA, TTE.

16

Rada Unii Europejskiej

Jakie są jej zadania?

• Uchwala akty prawne UE.

• Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich UE.

• Podpisuje umowy między UE a innymi krajami.

• Zatwierdza roczny budżet UE.

• Określa kierunki polityki zagranicznej i polityki obrony UE.

• Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich.

Uchwalanie aktów prawnych UE

Rada i Parlament wspólnie podejmują ostateczną decyzję w sprawie nowych aktów prawnych UE zaproponowanych przez Komisję.

17

Rada Unii Europejskiej

18

Rada Unii Europejskiej

O ile Traktaty nie stanowią inaczej, Rada stanowi większością kwalifikowaną: co najmniej 55% Państw Członkowskich, których łączna populacja to co najmniej 65% ludności Unii.

http://www.consilium.europa.eu/pl/council-eu/voting-system/voting-calculator/

• Mniejszość blokująca: co najmniej 4 kraje, 35% ludności UE.

Inne procedury głosowania (20% przypadków):

• Większość zwykła (15 państw)

• Jednomyślność

Procedura ustawodawcza

Etapy tworzenia prawa w UE

Komisja EuropejskaKomisarze nominowani przez Kraje Członkowskie

Rada UERządy Krajów Członkowskich

Parlament Europejski751 posłów z wyborów

bezpośrednich

Propozycja legislacji

Przyjmowanie aktów wykonawczych do aktów

uchwalonych przez Radę i Parlament

Komisja Europejska

Współdecyzja ws legislacji

Traktat Lizboński i procedura

zwykła

Jest to obecnie najbardziej powszechna z procedur legislacyjnych

• Nowe obszary: imigracja, współpraca sądowa wsprawach karnych, policyjna oraz niektóre przepisy zzakresu polityki handlowej czy wspólnej politykirolnej.

• obecnie 89% projektów uchwalanych jest wramach procedury zwykłej (przed TraktatemLizbońskim – 49%)

• Od 2004 roku 94% uzgodnień w ramachprocedury współdecydowania dyskutowanychbyło w ramach nieformalnych trilogów, zanimrozpoczęła się formalna debata i głosowanie wodpowiedniej komisji PE.

22

Procedura zwykła w pigułce

23

COREPER(mandat

polityczny)

Trilog

(4 column

document)

Coreper

(akceptacja,

skierowanie pisma

do PE )

PE

(sesja plenarna)

Lingwiści

Prawnicy

(Rada i PE)

COREPER

punkty A

RADA

Punkty A

GRUPA

Akt prawny

publikacja

Nieformalne trilogi z

PE oraz MS

Komisja PE

(poprawki i głosowanie

w komisji wiodącej

Dokument:

Outcome of

proceedings

Procedura zwykła: trilogi

Źródło: Ministerstwo Gospodarki

24

Przebieg negocjacji

Porozumienie możliwe w następujący sposób

1.W pierwszym czytaniu: legislatorzy uzgadniają kompromisowy

tekst przed pierwszym czytaniem, a projekt zostaje przyjęty na

posiedzeniu plenarnym PE, a potem przez Radę UE.

2.Tzw. wczesne drugie czytanie: legislatorzy uzgadniają

kompromisowy tekst po pierwszym czytaniu w Parlamencie, ale

zanim Rada przyjmie swoje stanowisko. Wówczas porozumienie

przyjmowane jest najpierw przez Radę, a następnie przez Parlament.

3.W drugim czytaniu: legislatorzy uzgadniają tekst kompromisowy

przed drugim czytaniem w Parlamencie. Porozumienie jest osiągane

na posiedzeniu plenarnym (drugie czytanie), a następnie

przyjmowane przez Radę w drugim czytaniu.

4.Tzw. Koncyliacja. Jeśli Rada nie akceptuje projektu w brzmieniu z

drugiego czytania parlamentarnego, legislatorzy mogą uzgodnić tekst

wspólny w ramach tzw. Conciliation Committee. Wspólny tekst musi

być uchwalony na trzecim czytaniu przez Parlament i Radę.

Dylematy europejskiej

polityki energetycznej

Rynek energii w Europie

Źródło: Climate Policy Observer, 2015

Zużycie energii pierwotnej

Źródło: IEA, 2014

Realizacja polityki 20-20-20

Źródło: Komisja Europejska, 2014

Polityka Klimatyczna 2030

Źródło: Komisja Europejska, 2015

Lobbing w Europie

Modele lobbyingu

o Model pluralistyczny:

o Kraje anglosaskie (USA, Wlk. Brytania)

o Unia Europejska

o Model korporatywistyczny:

o Europa kontynentalna – Niemcy, Austria,

Skandynawia

Interesariusze w UE

Instytucje europejskie

NGOs

Agencje unijne

Rządy narodowe

Org. branżowe

Korp. i związki

zawodowe

Biznes i lobbyści

Grupy eksperckie

Media

● Lobbing: „wszystkie działania mające na celu wywarcie wpływu na procesy kształtowania polityki i

podejmowania decyzji przez instytucje europejskie”

● Lobbyści: „osoby prowadzące tego rodzaju działania,

pracujące w różnych organizacjach, takich jak: agencje lobbingowe, kancelarie prawne, organizacje

pozarządowe, niezależne ośrodki badawcze, jednostki lobbystyczne w przedsiębiorstwach (in-house

representatives) czy organizacje branżowe”

● Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 9 pkt 4:

„(...) osoby, które chciałyby mieć częsty dostęp do

lokali Parlamentu w celu dostarczania informacji posłom w ramach ich mandatu parlamentarnego, w

interesie własnym lub osób trzecich.”

● Dwa odrębne rejestry lobbystów (KE oraz PE i Rady)

mają zostać połączone i stać się obowiązkowe w 2017.

Lobbing w UE - definicje

Źródło: Europejska Inicjatywa na rzecz przejrzystości oraz Regulamin PE

● Rejestr Komisji Europejskiej (stan na 16.05.2015): 7438 podmiotów, w tym:

➢892 agencje lobbingowe i kancelarie prawne,

➢3790 przedsiębiorstwa działające we własnym

imieniu, organizacje branżowe, związki zawodowe itd.

➢1877 organizacji pozarządowych,

➢500 organizacji akademickich i think-tanków,

➢38 organizacji religijnych i wyznaniowych,

➢341 przedstawicielstwa władz publicznych,

➢W sumie ok. 30 000 osób.

Lobbing w UE – statystyki

Źródło: Europejska Inicjatywa na rzecz przejrzystości

● T. Blair – b. premier brytyjski (1997-2007), obecnie: Tony Blair Associates

● J. Fischer – b. minister spraw zagranicznych Niemiec (1998-2005), obecnie: Joschka Fischer & Company

● Ch. McCreevy – b. minister finansów Irlandii (1997-2004), b. komisarz ds. rynku wewnętrznego (2004-

2010), obecnie: doradca Ryanair

● A. Fogh Rasmussen – b. premier Danii (2001-2009),

b. sekretarz generalny NATO (2009-2014), obecnie: Rasmussen Global

● G. Schröder – b. kanclerz Niemiec (1998-2005),

obecnie: Nord Stream AG

● G. Verheugen – b. komisarz (1999-2010), obecnie:

European Experience Company

Przegląd lobbystów w Europie

„Revolving Doors”

Główne obszary konfliktu pomiędzy biznesem a NGOs:

• TTIP – umowa handlowa między USA a Unią Europejską: domniemane zagrożenie dla zdrowia i demokracji w

Europie

• CETA – umowa handlowa między Kanadą a Unią Europejską: przepisy o tzw. ISDS

• COP21 w Paryżu: kwestia globalnego porozumienia w sprawie ochrony klimatu (post Kyoto)

• Wdrożenie dyrektywy tytoniowej: ochrona zdrowia publicznego wbrew interesom koncernów

• Szczelinowanie hydrauliczne: domniemane zagrożenie dla środowiska w Europie

• Etykietowanie żywności: regulacja rynku żywnościowego,

ograniczenie dostępu do „niezdrowej” żywności

Corporate Europe Observatory

Organizacje pozarządowe kontra biznes

Kategoria: finanse

● Goldman Sachs “for aggressive lobbying to defend theirfinancial weapons of mass destruction”

● AIMA “for deceptive lobbying to block regulation of damaging speculation in the financial sector”

● Royal Bank of Scotland „for exploiting insider contacts by

headhunting former EU Commissioner Günter Verheugen as an advisor”

Kategoria: klimat

● Arcelor Mittal „for lobbying on CO2 cuts under the

Emissions Trading Scheme (ETS) raking in windfall profitsunder the EU ETS at the same time”

● BusinessEurope „for its aggressive lobbying to block

effective climate action in the EU while claiming to supportaction to protect the climate”

● RWE „for claiming to be green while lobbying to keep itsdirty coal-and oil-fired power plants open”

Worst EU Lobbying Awards

Nominacje 2010

Lobbying w UE - narzędzia

39

EUR-Lex – prawodawstwo UE

39

http://eur-lex.europa.eu/browse/summaries.html

40

Obserwator legislacyjny PE

40

http://www.europarl.europa.eu/oeil/home/home.do

41

Konsultacje społeczne

41

41

http://ec.europa.eu/yourvoice/consultations/index_pl.htm

EU Who is Who

http://europa.eu/whoiswho/public/

EU Transparency Register

http://ec.europa.eu/transparencyregister/public/homePage.do

EU Issue Tracker

http://www.euissuetracker.com/en/Pages/default.aspx

Dziękuję za uwagę

Bartosz Kwiatkowski

T +48606351772