Aytaç YILDIZELİ ile
Güzel Bir Söyleşi
Bu sayıda;
1-ÜNAK'tan Bir Kalem
2-Editörden
3-Aytaç Yıldızeli ile Söyleşi
4-BOBCATSSS 2011
5-Summify "Döngü içinde kalın!"
6-Eğlencenin En İlginç Hali
7-Mobil Teknolojiler ve Uygulamalar
8-Toplantılar ve Etkinlikler
9-Genç ÜNAK'tan Haberler
Sayı 2
Mart - Nisan 2011
2
GençÜNAK, Üniversite ve AraĢtırma Kütüphanecileri Derneği‟nin genç
yüzü olmayı hedeflemiĢ bir oluĢum olarak görev yapan bir ÜNAK grubudur.
Hedef kitlesi bilgi yönetimi ile ilgili olan öğrencilerden oluĢan genç ve en di-
namik bir kitleye hizmet etmektedir. Bu dinamik grup süphesiz ki çağın getirdi-
ği en yeni olanakları kullanmakta ve bu olanaklar hakkında bilgi sahibi olmaya
çalıĢmaktadır.
GençÜNAK grubu sahip olduğu olanaklarla hedef kitlesi olan bütün bil-
gi ve belge yönetimi bölümlerindeki öğrencilerin bilgi ihtiyaçlarını karĢılaya-
cakları, seslerini duyurabilecekleri etkinliklerin düzenlenmesine yönelik giri-
Ģimlerde bulunmaktadır. Biliyorum ki en az hedef kitlesi kadar dinamik olan
yönetim kurulu ile GençÜNAK, bu dönem de geçen dönem olduğu gibi gerçek-
leĢtirdiği etkinliklerle ses getirmeye devam edecektir.
GençÜNAK‟ın göreve geldiği günden bugüne düzenlemiĢ olduğu etkin-
likler ve destekler bundan sonraki süreçlerde üniversitelerin Bilgi ve Belge Yö-
netimi bölümleri ve bu bölümlerdeki bilgi toplulukları ile ortaklaĢa baĢarılı et-
kinlikler düzenleyeceklerinin de habercisidir. 2010 yılının Kasım ayından bu
yana etkinliklerini sürdüren GençÜNAK bu dönem de yeni süprizlerle ve üyele-
riyle birlikte yeni etkinliklerle karĢımızda olacaktır.
GençÜNAK‟ın yeni yönetim kuruluyla birlikte yapmıĢ olduğu etkinlik-
lerle dinamik bir yaklaĢım getireceği kanısındayız. ÜNAK yönetim kurulu adı-
na da attıkları her adımda yanlarında olduğumuz GençÜNAK oluĢumunun ba-
Ģarılarının devamını dilerken; okuyucularımızı yaratıcılık, enerji, yenilik, baĢarı
ve dinamizm kavramlarının yeni tanımı olan arkadaĢlarımızın çalıĢmalarını il-
giyle okumaya davet etmekten mutluluk duyarız.
Tolga Çakmak
ÜNAK
Yönetim Kurulu Üyesi
ÜNAK'tan Bir Kalem
Tolga Çakmak - ÜNAK Yönetim Kurulu Üyesi
3
Genç ÜNAK olarak, öncelikle bize gelen öneriler ve düĢünceler için takipçilerimi-
ze teĢekkür ederiz. Böyle olumlu geri bildirimleri gördükçe yapmıĢ olduğumuz projele-
rin yerinde ve doğru olduğunu görmek bizim de çalıĢma isteğimizi artırmakta ve yapa-
cağımız yeni projelere ise ıĢık tutmaktadır.
Sizler için hazırladığımız bülten yine dopdolu. Bu sayıda sizlerle zaman zaman
tarihin derinliklerinde bir yolculuğa çıkıp, zaman zaman günümüzün de ilerisine gide-
cek, teknolojide gelinen son noktaya değineceğiz. Toplantılara katılacağız.Yaptığımız
söyleĢi ile sıcacık bir sohbet havası yaratacak, mesleğimizin yapıtaĢlarından biri olan,
Genç ÜNAK oluĢumunun da önderi Sayın Aytaç Yıldızeli ile alanımıza dair pek çok
deneyimi sizlerle paylaĢacağız.
Bu sayıda yer vereceğimiz konular içerisinde bizi en çok heyecanlandıran, içimiz-
den iki arkadaĢımızın (Derya ve Ġlknur) uluslararası bir proje de yer almaları,
BOBCATSSS‟e poster sunumlarıyla katılmalarıydı. Orada nasıl bir atmosfer olduğunu,
neler yaĢadıklarını bizlerle paylaĢacaklar. Diğer bir yandan, mesleğimizle yakından
ilgili toplantı serisi bizi beklemekte.
Hayatımızda kısa bir sürede internetle birlikte önemli bir yere gelen çeĢitli sosyal
ağların (Facebook, Twitter) takibinde güçlük çekiyorsanız size kullanmanızı önereceği-
miz bir program var. Mobil teknolojilerin hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline
gelmesi giderek kaçınılmaz oluyor. Bizde bu konuya değinmeden edemedik.
Televizyon ve internetin hayatımıza girmiĢ olması kazançlarımızla birlikte kayıp-
larımızı da artırdı. Onlar olmadan önce insanlar ne yapıyordu? Zamanlarını nasıl geçiri-
yorlardı? Bu soruların yanıtlarını bulacağınız çok eskilerden bir kitap tanıtımımız da bu
sayımızda sizlerle buluĢacak.
Genç ÜNAK giderek büyüyen bir aile oluyor! Artan üye sayımızla daha büyük
baĢarılara imza atmak için hazırlanıyoruz. Bu sayıda üyelerimizden Ģanslı iki kiĢiye
Genç ÜNAK olarak bir sürprizimiz var. Bültenimizdeki Genç ÜNAK‟tan Haberler bö-
lümünde isimlerini ve onlar için hazırladığımız sürprizi görebileceksiniz. Tüm üyeleri-
mize de katkıları ve katılımları için teĢekkür ediyoruz.
Genç ÜNAK olarak baĢarılara attığımız imzaların, yaptığımız etkinliklerin, yararlı
çalıĢmaların gerçek mimarları olan ÜNAK BaĢkanı Sayın Aytaç YILDIZELĠ‟ne ve
tüm ÜNAK Yönetim Kurulu‟na desteklerinden dolayı teĢekkür ederiz.
Keyifle okumanız dileğiyle, bilgiyle kalın.
Editörden
Melisa Gelbal - Hacettepe Üniversitesi
4
Meslek alanımızın önemli yapı taĢlarından biri olan, ULAKBĠM Tıp Veri Ta-
banı editörü ve eğitim dizinleme uzmanı, alanımızın önemli dergilerinden Bilgi
Dünyası‟nın baĢ editörü, ÜNAK baĢkanı ve bizim için en önemlisi Genç ÜNAK olu-
Ģumunun önderi olan sayın Aytaç YILDIZELĠ ile bu sayımızda kısa bir söyleĢi yap-
tık.
1. Öncelikle sizi sizden tanıyarak başlayalım.
1963 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphane-
cilik bölümünü kazandım ve 1967‟de mezun oldum. ÇalıĢma hayatına Milli Kütüp-
hane‟de baĢladım ve TÜBĠTAK/TÜRDOK‟ta Eğitim dizinleme uzmanı ve TÜBĠ-
TAK/ULAKBĠM‟de “Tıp Veri Tabanı” editörü olarak devam ettim. Bu yıl itibariyle
ULAKBĠM‟deki görevimden emekli oldum. Halen Bilgi Dünyası‟nın baĢ editörlüğü-
nü yapmaktayım, ÜNAK baĢkanlığını yürütüyorum ve Genç ÜNAK‟ın danıĢmanlı-
ğını sürdürüyorum.
2. ULAKBİM’deki çalışma hayatınızı, oradaki deneyimlerinizi bizimle paylaşır
mısınız?
ULAKBĠM‟deki görevime 1974‟te baĢladım o zaman ki adı TÜRDOK idi.
TÜRDOK‟a Prof. Dr. Sayın Tekin AYBAġ zamanında sınavla giriliyordu. Sınavı
kazanıp çalıĢmaya baĢladıktan sonra Prof. Dr. Sayın Tekin AYBAġ bana hem çalıĢ-
ma hayatımda yardımcı olup, ilerlememe katkıda bulundu, hem de bana her zaman
bir ağabey gibi davrandı, kolladı, destek oldu. Emeğini hiç unutamam. ULAKBĠM
her zaman rahat ve özgür çalıĢma ortamı ile benim için ayrıcalıklı bir kurum olmuĢ-
tur. TÜRDOK‟ta çalıĢamaya baĢladığım ilk zamanlarda bana gerçekten örnek olan,
yetiĢmemi sağlayan, mesleki kariyerimin gerçek mimarı olan en önemli isim saygıy-
Aytaç Yıldızeli İle Kısa Bir Söyleşi
Yağmur Ege Zeybekoğlu - Hacettepe Üniversitesi
5
la ve rahmetle andığım Sayın Aynur ERTUNÇ‟tur. Kendisi Türkiye‟nin yetiĢtirdiği
en önemli kütüphanecilerden birisidir ve onunla çalıĢmak, onu örnek almak çok bü-
yük Ģanstır benim için. TÜBĠTAK/TÜRDOK‟da Prof. Dr. Sayın Tekin AYBAġ, rah-
metli Sayın Aynur ERTUNÇ ve ben “Türkiye‟de Enformasyon” ve “Seçimli Bilgi
Duyurusu” (SDI) hizmetlerinin geliĢmesinde önemli roller üstlendik. Ġngilizce ve
Türkçe çıkan Aylık Duyuru Bülteni, Toplantı Duyuru Bülteni, TÜBĠTAK konu ala-
nına giren konularda bibliyografyalar, Tez Duyuru Bülteni, Ġçindekiler Dergisi, Key
to Turkish Science gibi yayınlar ve kütüphanecilik, enformasyon konularında kitap-
larla adeta alanımızda bir fırtına estirdik.
3. ÜNAK maceranız nasıl başladı? Başkan olma sürecine kadar yaşadıklarınızı
bizimle paylaşır mısınız?
ÜNAK ile tanıĢmam Sayın Rezzan KAÇKAR‟ın beni ÜNAK‟a üye yapması
ile baĢladı. Birkaç toplantıya katılmıĢtım, yine bu toplantılardan birinde yönetim ku-
rulu seçimleri yapılıyordu, ben de çok etkili bir konuĢma yapmıĢtım ve herkes çok
beğenmiĢti. Prof. Dr. Nilüfer TUNCER seçime katılmamı istedi ve ben de kırama-
dım katıldım, oyların büyük bir çoğunluğu ile seçildim. Bu Ģekilde yönetim kurulun-
da yer aldım.
4. Bilgi Dünyası gibi alanımızda önemli bir derginin baş editörü olma görevini
üstleniyorsunuz. Bu zor ve önemli göreve başlama maceranızı bizimle paylaşır
mısınız?
Aslında bu göreve gelmiĢ olmam biraz emrivaki de oldu diyebiliriz. Bilgi
Dünyası Dergisi için teklif edilen araĢtırmacı ve öğretim üyeleri editörlük görevini
kabul etmemiĢlerdi. Sayın Adile GÜNDEM editör olmamı istedi, editörlükte hiç
deneyimim olmaması sebebiyle, bu göreve gelmekte tereddüt ettim ancak Dr.Hatice
Kübra BAHġĠġOĞLU ile bilikte bu görevi kabul etmek zorunda kaldık. Ġkimiz de
özverili çalıĢmalar yaparak deneyim kazandık ve dergiyi bu zamana kadar getirdik.
BaĢarımız yalnızca bu görevi yerine getirmekle sınırlı kalmadı ve Bilgi Dünyası‟nın
6
önde gelen yabancı veri tabanlarına girmesini de hep beraber sağladık. Artık Bilgi
Dünyası da gençleĢmeye baĢladı. Kadromuzda genç arkadaĢlara da yer veriyoruz.
Nevzat ÖZEL, Tolga ÇAKMAK, Muharrem YILMAZ‟ın katılması ile daha da güç-
lendik. Elektronik ortamda Bilgi Dünyasının geliĢmesini Sayın Kamil ÇÖMLEKÇĠ
ve Sayın Nevzat ÖZEL‟in özverili, baĢarılı çalıĢmalarına ve web tasarımlarına borç-
luyuz.
5. Çalışma hayatınız boyunca kurumunuzda karşılaştığınız sorunlar/sıkıntılar
oldu mu? Nasıl bir çalışma ortamınız vardı?
Çok da sıkıntı çektim diyemem. KarĢılaĢtığım çok büyük sorunlar olmadı.
ULAKBĠM (o zaman TÜRDOK)‟de çalıĢırken ücret açısından da, çalıĢma ortamı ve
insan iliĢkileri açısından da çok rahat ve Ģanslıydım. Her zaman özgür ve mutlu bir
çalıĢma ortamına sahiptik. Hep neĢeli bir iĢ hayatım vardı. Özellikle TÜBĠTAK/
TÜRDOK Müdürü Sayın Kısmet Burian daha sonra TÜBĠTAK Enformasyon Hiz-
metleri Müdürü Sayın Prof. Dr. Serhat ÇAKIR, Sayın Dr. Tülay ÖZLÜ ve TÜBĠ-
TAK/ULAKBĠM Müdürü Sayın Prof. Dr. Cem SARAÇ‟ın çalıĢma hayatımda ayrı
ayrı çok önemli yerleri vardır. Her zaman için bana gösterdikleri sevgi ve saygı için
kendilerine müteĢekkirim. Ayrıca dernek hayatımda rahmetli Adile GÜNDEN ile
baĢarı ile geçirdiğimiz dernekçilik hayatımı unutmam mümkün değil. Her zaman
sevgi ile çalıĢtık.
6. ÜNAK şüphesiz alanımızdaki önemli derneklerden biri. Peki sizce ÜNAK’ın
alanımızdaki amaçları nelerdir?
ÜNAK biliyorsunuz kuruluĢ olarak bilgi ve belge yönetimi alanındaki iĢlerliği
sağlayan, iletiĢimi güçlendiren ve kiĢilerin özlük haklarını korumaya yönelik büyük
mücadeleler veren bir dernektir. GeçmiĢte bu konuda etkili çalıĢmalar yapmaya ça-
lıĢtık. Ancak birçok kütüphanede ve bilgi merkezinde sorunlar devam etmekte ve
onları sadece ÜNAK olarak aĢmamız Ģu anda çok mümkün değil.
7
7. Genç ÜNAK oluşumunun önderisiniz, bu fikrin ortaya çıkışı nasıl oldu? Ve
Genç ÜNAK sizce neler yapmalı?
ÇalıĢma hayatım boyunca “Neden bizi zorlayacak kimse yok?” diye düĢünmü-
Ģümdür. Gençlerin fikirlerini, bakıĢ açılarını her zaman önemsemiĢimdir. Bu düĢün-
celerle ve gençlerin fikirlerine, enerjilerine duyduğumuz gereksinimle Genç ÜNAK
oluĢumu ortaya çıktı. ĠĢte bu yüzden Genç ÜNAK kesinlikle etkin bir Ģekilde çalıĢ-
malı, fikirleriyle ÜNAK‟ı yönlendirmeli ve zorlamalıdır.
8. Bu yıl itibariyle emekli oldunuz, öncelikle size Genç ÜNAK olarak bir kez de
buradan sağlıklı ve mutlu emeklilik günleri diliyoruz. Bundan sonra alana kat-
kılarınız neler olacak? Emeklilik günlerinizi nasıl geçirmeyi planlıyorsunuz?
Emekli oldum ancak ÜNAK baĢkanlığı, Bilgi Dünyası Dergisi editörlüğü ve
Genç ÜNAK danıĢmanlığı görevlerim devam ediyor. ÜNAK ve Genç ÜNAK‟a des-
teklerim devam edecek. Bu görevlerle ve sizlerle birlikte alana katkılarım sürecek
elbette. Ancak bunun dıĢında Ģu anda bir dizinleme (indeksleme) kitabı yazıyorum.
Milli Kütüphane Müdürü Sayın Tuncer ACAR‟ın teklifi ile görme engelliler için her
hafta bir günümü ayırıp onlara kitap okuyacak, konuĢan Kütüphane‟ye destek vere-
ceğim. Bunların yanında anneme de daha çok zaman ayıracağım. En önemlisi baba-
mın geçmiĢte izin vermediği en büyük hayallerimden biri olan dans kursuna Ģimdi
gitmeyi planlıyorum.
9. Son olarak sizin eklemek istedikleriniz neler?
Gençlerden çok Ģey bekliyorum ve onları çok seviyorum. Bu mesleğin ilerle-
mesini ve hak ettiği yere gelmesini istiyorum. ÇağdaĢlaĢma yolunda daima ileri
adımlar atılmasını bekliyorum. Alanımıza ait eksiklerin giderilmesi, sorunların kalıcı
çözümlere ulaĢabilmesini ve bunun sevgi-saygı çerçevesinde yapılmasını diliyorum.
Hepinize teĢekkür ederim.
Bizde Sayın Aytaç YILDIZELĠ‟ne bize vakit ayırıp bu keyifli söyleĢiyi yaptığı
için çok teĢekkür ederiz…
8
BOBCATSSS hedef grupları; öğrenciler, akademisyenler, kütüphaneci-
ler, bilgi uzmanları ve bilgi yönetimi bölümü çalıĢanları olup uluslararası bir
sempozyumdur. 1993 yılında baĢlatılan BOBCATSSS ismini kuruculuğunu
üstlenen ülkelerin baĢ harflerinden alır. Her yıl Bilgi ve Belge Yönetimi bölümü
lisans ve lisansüstü öğrencileri tarafından hazırlanır.
BOBCATSSS 2011, 31 Ocak - 2 ġubat tarihleri arasında Macaristan‟ın
Szombathely Ģehrinde, Macaristan, Avusturya ve Norveç‟li öğrencilerin organi-
zasyonuyla düzenlendi. Bu yıl seçilen sempozyum teması “finding new
ways”di. ArkadaĢım Derya Baklacı ile ben, Prof. Dr. Bülent Yılmaz önderliğin-
de hazırlanan “Türkiye'de halk kütüphanelerinde hizmet içi eğitim bölge semi-
nerleri” dizisini, poster sunumumuzla, aktif katılımcı olarak orada tanıttık. Katı-
lım fırsatı bulamamıĢ ilgililere buradan sempozyumun detaylarını anlatacağım.
Sempozyum açılıĢı geleneksel Macar dansı ve Macar müzikleriyle yapıl-
dı. Her ne kadar dansçılar sahneye sığamasa da sahnedeki saksılar kenara alına-
rak eğlenceli bir ortam yaratıldı. AçılıĢ konuĢmaları yapılıp tüm ekip kendini
tanıttıktan sonra, günün akĢamında hoĢ geldin yemeğine geçildi. Yemekler
Norveç‟li aĢçılar tarafından hazırlanılıp kırmızı, beyaz Ģarap eĢliğinde sunuldu.
Ayrıca sempozyum açılıĢı Ģerefine, yemek öncesi Ģampanya patlatıldı. Böylece,
ilk gün tanıĢma ve heyecanı azaltma çabası içinde geçti.
Poster sunumlarımızın da olduğu ikinci gün, üç ayrı salonda bildiriler ve
çalıĢtaylarla baĢladı. Ġkinci gün özellikle “buy my candy” çalıĢtayı özel ilgi gör-
dü. Hacettepe Üniversitesi‟nden katılan diğer dört arkadaĢımızla sunumlarımızı
heyecanla beklerken yanımızda olan hocamız Prof. Dr. Serap Kurbanoğlu bize
manevi destek verdi. Sorunsuz bir Ģekilde sunum kısmını bitirdikten sonra pos-
terimizin baĢına geçip bize yöneltilen soruları cevapladık. Hizmet içi eğitim
bölge bazında dünyada ilk defa yapıldığından katılımcıların ilgisini ve beğenisi-
ni topladı. Özellikle Ġsveç‟li öğrenciler için bölge seminerleri ilgi odağı oldu.
Ġkinci günden sonra Szombathely‟i iyice tanıyıp sunum sırasını diğer
BOBCATSSS 2011
İlknur Encan - Hacettepe Üniversitesi
9
katılımcılara bırakınca, kahve aralarında yeni yüzlerle tanıĢma, sohbet etme
imkanımız oldu. Katılımcılar arasında merak edenler ve zamanı uyanlar için
BOBCATSSS ekibi tarafından Ģehir turları düzenlendi.
KapanıĢ konuĢması IFLA‟dan bir görevlinin konuĢmasıyla baĢladı ve
BOBCATSSS‟in babası da denen Ruud Bruyns‟un uzun konuĢmasıyla devam
etti. Bu konuĢmada 2013 BOBCATSSS‟in Türkiye‟de Ankara‟da yapılacağı
duyurusu üzerine salonda büyük ilgi uyandı. Ardından BOBCATSSS 2012
Amsterdam ekibi BOBCATSSS flamasını devralmak için sahneye çıktı.
HoĢçakal yemeği zengin içeriğiyle son gün heyecanıyla bastırdığımız
midemiz için güzel bir kapanıĢ oldu. Aynı masayı paylaĢtığımız Ġsveç‟li iki ho-
ca ve iki öğrenciyle birlikte Ģerefe dedikten sonra gece kapanıĢ partisine kadar
sürecek olan sohbetimize baĢladık ve 2013‟te Türkiye‟de buluĢmak sözüyle
BOBCATSSS 2011 Szombathely gecesini kapattık.
10
Önemli bir parçamız haline gelen internetin, hayatımızdaki yeri ve bizi yansıt-
ması üzerine söyleyecek pek çok söz var elbette. Ben sözümü Türkiye‟de kiĢilerin in-
ternet ve internet uygulamaları, internet kullanımları üzerine yaptığım bir araĢtırmayla
söylemek istedim.
Türkiye Ġstatistik Kurumu'nun 148 sayılı 18 Ağustos 2010 tarihinde yayınladığı
haber bültenine göre, 2010 yılı nisan ayı içerisinde yapılan araĢtırmada hanelerin %
41,6'sının internet eriĢimi hakkına sahip olduğu, bununla birlikte bilgisayar kullanan
her beĢ kiĢiden üçünün de her gün internet kullandığı ifade edilmiĢtir.
Ġnternet kullanımının bu denli yaygın olduğu ülkemizde kullanıcılar ile ilgili
dikkat çekmek istediğim bir diğer veri de, Facebook üzerindeki Türk kullanıcılar hak-
kında. “Socialbakers.com” sitesinden eriĢtiğim bilgilere göre Facebook Türk kullanıcı
sayısı 25.420.400'dür. Facebook'a saniyede 7.9 kiĢinin üye olduğu gerçeği, bu web say-
fasının ne kadar çok kullanıcıya sahip olduğunun büyük bir ispatıdır. Bu kullanıcıların
çoğunluğu 18-34 yaĢ arasındadır.
Kullanıcıların dinlediği, yazdığı, izlediği, okuyup tartıĢmak istediği yani paylaĢ-
ma aĢamasına getirdiği her veriyi Facebook ve benzeri sosyal ağlar üzerinden webe
aktardığını biliyoruz. Aktarılan bu verilerin, yani paylaĢımların sayısı - Facebook üze-
rinden değerlendirecek olursak- arkadaĢ sayınıza bağlı olmakla birlikte değiĢiklik gös-
terecektir. Bu tabii ki yalnızca arkadaĢ sayısı ile değil, arkadaĢların aktif kullanımı, ne
kadar çok paylaĢımda bulunduğuyla da ilgilidir.
Kullanıcıların bir web sayfasında gezerken ya da her hangi bir arama yaparken
görmek istediği temel seçim ölçütü, kullandığı sayfanın ne kadar kabul gördüğü, ne
kadar çok kullanıldığı ve beğenildiğidir. Bu noktada sayısal verilerin büyük ölçüde öne
çıktığını yadsıyamayız. Ancak tüm bu sayısal verilere sahip olmak için bize yardım
eden bir Ģeyler olmalı. Benim size tanıtacağım site (Summify) iĢte tam olarak bu iĢlemi
yapıyor ve bize büyük ölçüde yardımcı oluyor. Bu iĢlemi yaparken sosyal ağlardan da
yararlanıyor.
Summify'nin ilk ölçümü sizin çok yakından tanıdığınız “PaylaĢ (Share)” butonu.
Facebook'un en çok kullanılan butonu olsa gerek. Ġkinci ölçümü “Beğen (Like)” buto-
nu. Bu da sanırım kullanıcıların bugünlerde tersini daha çok aradığı bir buton haline
geldi(!) Son ölçümü ise “Re-Tweet”. Re-Tweet, Facebook gibi bir sosyal ağ olan ve
mikroblog kavramını en iyi ifade eden web sayfası olan Twitter'a ait bir kavramdır.
Twitter'da Türkçe karĢılığı “cıvıldamak” olan 140 karakterlik metinler yazabilirsiniz ve
Summify: “Döngü içinde kalın!”
H. Fırat Akın - Hacettepe Üniversitesi
11
bu yazdığınız her bir metine Tweet denir. Re-Tweet ise baĢkasının Tweet'ini kendi say-
fanızda yayınlamaktır, yani kısaca bu da bir çeĢit paylaĢmaktır.
Summify bu üç ölçümü “önem-ölçer (Importance Meter)” olarak isimlendirdik-
leri bir makinadan geçiriyor ve kendi belirlediği bir ölçüte göre gelen veriyi değerlen-
dirdikten sonra ya çöpe atıyor ya da sizin sayfanıza aktarıyor.
Biz neden Summify kullanmalıyız ?
Bu sorunun akla gelen ilk cevabı iĢinize yaramayan bilgileri okuyarak zaman
kaybetmemek. Facebook'ta 200 arkadaĢınız, Twitter'da 100 takibiniz ve 30 adet güncel
blog aboneliğinizin olduğunu varsayalım. Her birinden haberdar olmak istiyorsunuz
ama bunların tümünü takip etmek size zor geliyor ve yetiĢemiyorsanız Summify‟yi kul-
lanmalısınız. Çünkü önünüzde çok fazla bilgi var ve sizin bunların hepsini okuyacak
vaktiniz yok! Ayrıca paylaĢılan çoğu bilgi sizin iĢinize yaramıyor. Bunları düĢündüğü-
müzde bizim yapamadığımız bir ölçümü Summify'nin önem-ölçeri hali hazırda yapıyor
ve bir Ģekilde sizin için bilgiyi yönetiyor.
Summify bunu nasıl yapıyor? Summify'nin ölçütünü geçen bilgiler size nasıl gös-
teriliyor ?
Summify web sayfasına Facebook, Twitter, Google Reader hesaplarınızla bağla-
narak kayıt olabilirsiniz. Üye olduktan sonra hesaplarınızı ve sayısız aboneliğinizin
olduğu blogları bağlayabilirsiniz. Bu aĢamadan sonra sizin bağladığınız hesaplarda
paylaĢılan her bilgi Summify tarafından inceleniyor ve seçilen yani Top News olarak
adlandırılan bilgiler size mail olarak gönderiliyor. Ġsterseniz Summify web sayfasından
da seçilenlere eriĢebiliyorsunuz.
Bir Summify kullanıcısı olarak bu konuda yaĢadığım bir deneyimi de sizlerle
paylaĢmak istiyorum. Facebook hesabımda dört arkadaĢım tarafından paylaĢılan Hürri-
yet Gazetesi yazarı Yılmaz Özdil'in bir yazısını, Summify benim Top News sayfama
eklemiĢ. Nedenini merak edip bunu Summify‟e sormak istedim. Bu sayfanın güzel bir
özelliği de niye bu seçildi? sorunuza, "Why are you seeing this story?" baĢlığı altında
hemen cevap veriyor olması. Yılmaz Özdil'in yazısı 126 kez beğenilmiĢ, 482 kez pay-
laĢılmıĢ ve 42 yoruma sahip. Bu sebeple Summify ölçümünü geçmiĢ ve benim Top
News sayfamda yer almıĢ.
Summify amaçlarınıza göre Ģekillenir, size zaman kazandırır, sizin için
bilgiyi yönetir, gereksiz kullanımdan ve zaman kaybından sizi korur. Kendi slo-
ganlarıyla bitirmek isterim: “Döngü içinde kalın!”
www.summify.com
12
Günümüzde insanlar uyku dıĢında yaĢadıkları her üç saatten birini televizyon
izleyerek ve internette gezinerek geçirmektedirler. Bu durum sosyal insan hayatı için
oldukça düĢündürücü ve endiĢe vericidir. KiĢiler arasında yaĢanan iletiĢim bozukluğu,
giderek artan sorunlar, dağılan aileler, yaĢanan Ģiddet olayları ve suçlar toplumu olum-
suz etkilemektedir. Uzmanlara göre bunların birçoğunun temelinde yatan sebep kiĢiler
arası iletiĢimsizlik ve buna en büyük neden kitleleri etkileyen, amacının dıĢında kulla-
nılan kitle iletiĢim araçlarıdır. Bu iletiĢimsizlik en çok aile içinde kendini göstermekte-
dir. Farklı odalara hapsolmuĢ, televizyon ve internet mahkumu aile bireyleri giderek
birbirlerinden uzaklaĢmıĢlar ve tüm değerlerini kaybetmeye baĢlamıĢlardır.
Bu teknolojik geliĢmelerden önce insanların vakit geçirebileceği, eğlenebilece-
ği araçlar yoktu. KomĢuların, akrabaların, ailelerin, çocukların, arkadaĢların bir araya
geldiği uzun akĢamlarda evlerde masallar ve halk hikayeleri anlatılırdı, oyunlar oyna-
nırdı, anılardan bahsedilirdi, Ģarkılar söylenirdi. Böylece insanlar arasında iletiĢim sağ-
lanırdı, bağları güçlendirmek ve bu akĢamları zenginleĢtirmek için farklı seçenekler
üretilirdi.
DeğiĢen ve farklılaĢan hayatlarımızın getirdiği alıĢkanlıklardan bir yenisi de
değiĢen bilgi merkezleri ve değiĢen bilgi kaynaklarıdır. Bizi teknolojiye ve makinelere
bu denli bağımlı yapan biraz da budur. Aradığımız her Ģeyi sorduğumuz ilk kaynak
internet, eğlenmek için tercihlerimiz bilgisayar oyunları, vakit geçirmek için yaptığımız
tek Ģey ise televizyon dizileri izlemek haline gelmiĢtir. Önemini kaybetmiĢ gibi görü-
nen, hatırlandığında ise insanı tebessüm etmekten alıkoyamayan kitaplar unutmayaca-
ğımız kaynaklardır. Bu kitaplar vazgeçilmez akĢamların, dostlukların ve eski alıĢkan-
lıkların da günıĢığına çıkan yüzü olmuĢtur. Bu yüzden tarihin en önemli gerçekleri, en
doğru ispatları kitaplardır. Bu kitaplardan biri de Tom Tit adıyla yazan Arthur
Good‟un La Science Amusante 2.Serie: Cent Nouvelles Experiences (Eğlenceli Bilim
Eğlencenin En İlginç Hali
F. Meriç Dirik - Hacettepe Üniversitesi
13
2. Seri: Yüz Yeni Deney) eseridir. Paris‟te basılan bu eser Sabah Gazetesi ve Maarif
Dergisi yazarlarından Avanzade Mehmet Süleyman Efendi tarafından Musavver Fenni
Eğlenceler adıyla Türkçe‟ye çevrilmiĢtir. Kasbar Matbaası‟nda 1892‟de ilk baskısı ya-
pılan kitabın diğer ciltleri de 1893 tarihinde piyasaya çıkmıĢtır. Avanzade Mehmet Sü-
leyman Efendi kitabın önsözünde “vakit geçirmek sırf adi eğlencelerden ibaret olma-
yıp, isminden de anlaĢılacağı vechile esası fenne müstenid bir takım deneyler de yapı-
labilir” yazmıĢtır.
Fenni Eğlenceler basit ev araç gereçleri ile fizik ve kimya kurallarından yarar-
lanılarak yapılan eğlendirici, öğretici deneyler tarif etmektedir. Uzun akĢamlara eğlen-
ce olan bu deneylerden bazıları, “Çifte küreler, delikli kağıt, buharlı yumurtalar, buzlu
ayna, renkli halkalar, taraktan elektrik alma, hileli zarlar, ateĢ ile resim yapılır mı, sirke
ve karbonat ile yangın tüpü yapma, sabun köpüğünden mum söndürme” dir. Bu deney-
ler hem pratik bilgiler vermekte, hem yapılırken herkesi eğlendirmektedir. ġiĢelere ko-
nan sirkelere eklenen karbonat köpürerek yangın söndürücüsüne dönüĢüp, felaketleri
önlemek için kullanılmaktadır. Yatma vakti gelip de mumları söndürmek için çocukla-
rın neĢe içinde köpürttükleri sabunlarla mumların ateĢlerine köpükleri bırakıvermele-
riyle tütmeden sönüveren mumlar ile eğlenceli geceler sona ermektedir.
Kitabın ikincisi baskısı biraz daha geniĢletilerek Mihran Efendi‟nin Cihan Kü-
tüphanesi tarafından 1904‟te Fenni Eğlenceler adıyla yayımlanmıĢtır. Bu günde bu ki-
taba Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi‟nden ve Erzu-
rum Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi‟nden eriĢmek mümkündür. Kitabın çevirisi
Türkçe ancak döneme ait alfabe Arap alfabesi olduğu için eser Osmanlıca olarak mev-
cuttur.
Unuttuğumuz değerlerin, birlikteliğin, sıkı bağların, dostluğun, sevginin ve
iletiĢimin günümüzde de eski önemini kazanabilmesi umuduyla sizlere hatırlattığımız
bu eser tarihten günümüze televizyonsuz, internetsiz yaĢanan dönemlerden kalma
önemli bir armağandır.
14
Günümüz teknolojilerinin geldiği son nokta olan mobil cihazlar, iĢlerimizi
gerçek anlamda kolaylaĢtırmaktadır. Bilgisayarlarımızın yanımızda olmadığı
zamanlarda, bilgisayarlarla hemen hemen aynı iĢlevleri gören bu cihazlar yardı-
mımıza koĢmaktadır. Zaten dikkat edersek çevremizdeki kiĢilerin bu son tekno-
loji cihazları kullandıkları ve bunlara çok hızlı bir Ģekilde alıĢtıklarını rahatlıkla
görebiliriz. Özellikle (biz) gençlerin bu cihazlara olan talebi, bu sektördeki mar-
kaları kendilerini geliĢtirmeye ve bu konuda “yenilikler” yapmaya zorlamakta-
dır. Bu “mükemmel” cihazların elbette bizim “sektör”ümüze yansımalarını gör-
memek mümkün değil. Bilgisayarlara alternatif olarak gördüğüm bu
“multiphone”lar, bilgi sistemleri ve web üzerinde pek çok konunun üstesinden
gelebilmektedir. Bu multiphone‟lara en güzel örnekler bizzat denediğim
Samsung (GT-S8500) Wave 1-2 ve I-Phone 4.
Samsung Wave 1 ve Wave 2 arasında çok büyük farklılıklar olmadığı için,
öncelikle kendi kullandığım ve bir çok kere deneme fırsatım olan Wave1‟den
bahsetmek istiyorum. Bu telefonla, bilgisayarda yaptığınız hemen hemen her
Ģeyi yapabilmeniz mümkün! 1 ghz iĢlemcisiyle kullanıcısına sıkıntı çıkarmayan
bir cihaz. Oyunlarda -özellikle ciddi grafik barındıran oyunlarda- tam perfor-
mans göstererek baĢarısını kanıtlıyor. Ġnternette dolaĢırken ve indirme yaparken
kesinlikle herhangi bir sıkıntı çıkarmıyor ve internet hızından kullanıcısını ke-
sinlikle tatmin ediyor. Yalnız Ģundan bahsetmek gerekli ki bu “multiphone”lar
için 8 gb bellek bile yeri geldiğinde yetmeyebiliyor; hele ki her Ģeyi yanınızda
bulundurmak isterseniz!
ġimdi, bu telefonların bizlere kazandırdığı, bizim için ve bilgi merkezi kul-
lanıcıları için en önemli gördüğüm bir özellik Samsung Wave 1-2 de bulunan
“BadaShelf”; I-Phone „da bulunan “RedLaser” uygulamaları. Bu uygulamalar
ile bilgi merkezinde bulunan kitabın barkodunu telefona okutarak ya da ISBN
bilgisini girerek o kitap hakkındaki bilgilere ulaĢmanız mümkün. Tabii ki bunun
için internet bağlantınızın olması gerekmekte. Bu uygulama hem I-Phone hem
de Samsung Wave 1-2 için mümkün; her ne kadar isimleri farklı olsa da yaptık-
Mobil Teknolojiler ve Uygulamalar: BadaShelf ve RedLaser
Serdinç Kaya - Hacettepe Üniversitesi
15
ları görev aynı… Uygulamanın fiyatı Ģu anda Samsung Apss‟ ta 4.80 TL. Ayrı-
ca kullanımı da kolay; ister barkodu telefonun kamerasından taratarak, ister sa-
dece ISBN bilgisini girerek aradığınız kaynağın bilgilerine “Amazon.com” ara-
cılığıyla ulaĢabiliyorsunuz. I-Phone‟un “RedLaser” uygulamasını deneme fırsa-
tım olmadığı için burada buna yer veremiyorum; ancak en yakın zamanda bu
eksikliğimi de gidermiĢ olmayı ve sizlere bunu da detaylı bir Ģekilde anlatmayı
ümit ediyorum.
Artık çağımız da her Ģey hemen parmağımızın ucunda, avucumuzun içinde.
Tek bir tıkla istediğimiz/aradığımız her türlü bilgiye anında ve herhangi bir yer-
de sahip olabilmekteyiz; kafede, sinemada, alıĢveriĢ yaparken hatta otobüste
yolculuk yaparken… Bence bu teknolojiden tam anlamıyla yararlanmak hepi-
miz için en doğru olanıdır.
Teknolojinin ve mesleğimizin gereklerinin gerisinde kalmamak ümidiyle…
16
International Master in Digital Library Learning (DILL)
Bu yazıma önemli bir yüksek lisans programını tanıtarak baĢlamak istedim.
DILL, dijital kütüphanelerin karmaĢık dünyasında çalıĢmak niyetinde olan bilgi
profesyonelleri için iki yıllık bir yüksek lisans programı olarak tanımlanmıĢtır.
DILL; Oslo Üniversitesi (Norveç), Tallinn Üniversitesi (Estonya) ve Parma Üni-
versitesi (Ġtalya) arasındaki bir iĢbirliği ile sunulmaktadır. Öğrenciler DILL ile 3
farklı Avrupa kentinde bulunan üniversitelerde en az bir dönem bulunabilmektedir-
ler.
Program hedefleri:
Dijital kütüphanecilik hakkında bilgi sahibi olmak,
Dijital ortamda denetimli, bağımsız araĢtırma projeleri aracılığıyla ilgili yöntem
ve analitik yaklaĢımların kullanıldığı araĢtırma becerileri geliĢtirmek,
Dijital ortamlarda bilgi profesyonellerinin bilgi toplumundaki etkisini anlamak.
Başvuru şartları:
Kütüphane ve Enformasyon Bilimi‟nde veya eĢdeğer nitelikteki bir konuda, de-
rece sahibi olmak,
Bilgisayar kullanım becerisine sahip olmak,
Ġngilizce bilmek, Anadilin Ġngilizce olmadığı ülkelerden gelen öğrenciler için;
1. IELTS test sisteminden minimum 6.0 puan almıĢ olmak,
2. TOEFL test sisteminden kağıt tabanlı testten en az 550, bilgisayar tabanlı
testten en az 213 veya internet tabanlı testten en az 80 puan almıĢ olmak,
3. Üniversite eğitimini bir Ġngilizce derecesi ile tamamlamıĢ olmak ve bunu
üniversite tarafından belgelendirmek.
DILL, Uluslararası Yüksek Lisans Programı, ile ilgili daha ayrıntılı bilgi-
ye [email protected] adresinden eriĢebilirsiniz.
Toplantılar ve Etkinlikler
Zarife Yıldırım - Hacettepe Üniversitesi
17
UKSG 34th Annual Conference and Exhibition: Harrogate
BirleĢik Krallık Süreli Yayınlar Grubu‟nun (UKSG) 4-6 Nisan 2011 tarihle-
rinde düzenleyeceği yıllık konferansı Harrogate Ģehrinde yapılacaktır.
Konferansın amaçları:
Yılsonundaki yıllık hesapların onayını ve yıllık raporları almak,
2012 yılı için abonelikleri belirlemek,
Emekli olan komite üyelerinin yerine yenilerini seçmek.
UKSG 2011 Konferansı‟nda öğrenciler için de dört kiĢilik bir kontenjan bu-
lunmaktadır. Bu öğrencilerin konferans katılım ücretlerini ise Elsevier firması kar-
Ģılamaktadır. Bu konferansa baĢvuran Hacettepe Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yöne-
timi öğrencisi, aynı zamanda Genç ÜNAK yönetim kurulunda iletiĢim sorumlusu
olarak görev yapan Meriç arkadaĢımızın seçilip, bizi orada temsil etmesini diliyo-
ruz.
15th International Conference on Electronic Publishing (ELPUB)
Ġstanbul, Kadir Has Üniversitesi‟nde 22-24 Haziran 2011 tarihlerinde yapıla-
cak olan 15. Uluslararası Elektronik Yayıncılık Konferansının (ELPUB) ana
konusu “Dijital Yayıncılık ve Mobil Teknolojiler” olarak belirlenmiĢtir. Konfe-
ransa ev sahipliğini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü yapa-
caktır. Konferans genel baĢkanı Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi
Bölümü BaĢkanı Prof. Dr. YaĢar TONTA‟dır. ELPUB 2011 konferansında araĢtır-
macılar dijital yayıncılık ve mobil uygulamaların bilimsel iletiĢim, bilgi hizmetleri,
e-öğrenme, e-iĢ ve dijital kültürel miras sektöründe yol açtığı değiĢimleri tartıĢma
imkanı yakalayacaklardır.
Konferans dili Ġngilizce olup, konferansın ana konuları Ģu Ģekilde bildirilmiĢtir;
Dijital Yayıncılık ve Mobil Uygulamalar
Dijital Yayıncılık, Kütüphaneler, ArĢivler ve Müzeler
Bilimsel ĠletiĢim ve Mobil Bilgi Hizmetleri
Sosyal Ağlar ve Mobil Teknolojiler
Mobil Öğrenme ve Dijital Kültürel Miras
Mobil Bilgi Düzenleme ve EriĢim
18
ÜNAK tarafından 19 Şubat 2011 tarihinde Farabi CK Otel’de
düzenlenen geleneksel yılbaşı balosuna Genç ÜNAK’ı da unutmayarak
çağırdıkları için ve bizi en güzel şekilde ağırladıkları için ÜNAK’a bir
kez daha teşekkür ederiz.
Makale Yarışması
Makale konusu:
“Biz de varız! Öğrencilerin bakış açısıyla bilgi yönetimi”
Makaleler Times New Roman yazı tipi ile, 12 punto büyüklüğünde ve
1,5 satır aralığında yazılmalıdır.
En fazla 20 sayfa olmalıdır. (20 sayfayı geçen makaleler değerlendir-
meye dahil edilmeyecektir.)
Makalelerin son teslim tarihi 1 Nisan 2011’dir.
Yarışmaya ancak lisans öğrencileri katılabileceklerdir.
Makaleler düzenleme kurulu tarafından “körleme” yöntemi ile de-
ğerlendirilecektir.
Makaleler [email protected] adresine gönderilecektir.
Ödüller: 1.’ye Notebook 2.’ye Cep Telefonu 3.’ye Dijital Fotoğraf Ma-
kinesi.
Sizleri öğrencilerin, gençlerin, bilgi yöneticilerinin sesi olmaya çağırı-
yor, katılımlarınızı bekliyoruz.
Genç ÜNAK’tan Haberler
19
Genç ÜNAK ailesine yeni katılan üyelerimize bir sürprizimiz
var. Üyelerimiz arasında yaptığımız çekilişle iki şanslı üyemizi Genç
ÜNAK olarak sinemaya gönderiyoruz.
Şanslı isimler, H. Gül BOZKURT ve Seda ŞEKER sinema biletleri
için iletişim sorumlumuz F. Meriç DİRİK ile [email protected]
adresinden veya web sorumlumuz H. Fırat AKIN ile
[email protected] adresinden iletişime geçebilirler. Kendileri-
ne aramıza hoş geldiniz diyor, keyifli seyirler diliyoruz.
Sosyal etkinliklerin, sanatın, müziğin, sporun takipçisi olmaya de-
vam ediyoruz.13 Mart 2011 tarihinde Genç ÜNAK Tiyatro Tempo’da.
“Bir Beckett Oynamak” adlı oyunu kaçırmamanızı öneriyoruz.
28 Mart - 1 Nisan tarihleri arasında “Kütüphanecilik Haftası”
nedeniyle çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Bizde ÜNAK ve Genç ÜNAK
olarak 29 Mart 2011 tarihinde Kültür Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayım-
lar Genel Müdürlüğü’nün Milli Kütüphane’de düzenlediği etkinliklerde
yer alacağız. Genç ÜNAK olarak o günün sizlerin katılımıyla anlamlı ola-
cağına inanıyoruz ve hepinizi davet ediyoruz.
Genç ÜNAK
www.gencunak.org
ÜNAK
www.unak.org.tr
Başkan Derya Baklacı
Başkan Yardımcısı İlknur Encan
Yağmur Ege Zeybekoğlu
Sayman / İletişim Sorumlusu
F. Meriç Dirik
Editör / Bülten Sorumlusu
Serdinç Kaya, Zarife Yıldırım, Melisa Gelbal
Web Sorumlusu H. Fırat Akın
facebook.com/gencunak
twitter.com/gencunak
flickr.com/gencunak
