ma

rze

c 2

01

6

mar

zec

2016

nr 3 (470) ROK XLIIISSN 1232-4450

INDEX 38139xegzemplarz

bezpłatny

Agnieszka Kosińska w WiMBP

Felietony: Pruss i Siwiec

Odpytywanie Borosa przy okazji wizyty w Bydgoszczy

Cierpienia w małym formacie Moniki DekowskiejSię nam wydaje. W Bydgoszczy (cz. 17): Pruss i Szefer

Centrum Kultury Fantastycznej – odsłona 3: Dick i Grundkowski

Prze-czytaniFestiw a l Liter a tu r y 2016

Pytaj o Polskę! (i resztę świata)

MARIUSZ SZCZYGIEŁJerzy SOSnOWSKiMAREk BIEńCZYk

JaKub eKierMareK KraJeWSKi

15-18 m arca 2016–––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––

wśród gości:

oRGAnIZAtoRZY:

PARtnERZY:

Redak toR Nac zelNy

B I K w inte r n e ci e : www.bik.bydgoszcz.plwww.issuu.com/bik_

www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenu-meratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801  800  803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

na początek

Już, już jesteśmy na progu. Nie, proszę Państwa, nie mam na myśli progu jakiejś kulturowej czy cywilizacyjnej katastrofy (nie żebym ją wykluczał, ale nie o nią mi teraz idzie). Jesteśmy już na progu wiosny. Albo odwrotnie: wiosna jest już na naszym pro-gu. Już wita się z gąską (o ile możemy tak pieszczotliwie o sobie myśleć, ale w Kujawsko-Pomorskiem to może akurat). Wiosna wymaga od nas niewiele, wymaga otwartości, otwarcia.

Było takie stare opowiadanie Olgi Tokarczuk, w którym pisała – metaforycznie, rzecz jasna, dość subtelnie – o pewnym syndro-mie zamknięcia w historii, w pewnej tradycji. Upraszczam, ale tak to można zinterpretować. Para kupuje sobie szafę, odnawia ją i wreszcie – przeskakuję kilka etapów ich zbliżania się do sza-fy – w tej szafie zamieszkują. Szafa staje się czarną dziurą, giną w niej bohaterowie tej historii, odstrasza promienie słońca od okien mieszkania, na wszystkim osiada kurz.

Wiosną pozostaje wezwać Państwa: porzućmy nasze szafy, wyjdźmy z nich! Poza, na zewnątrz!

2 | | marzec 2016

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

dyrektorka: Marzena Matowska85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12

e-mail: [email protected]

redaktor naczelny: Michał Tabaczyń[email protected]

redaktor wydania: Emilia [email protected]

redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski,

Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak

skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel

redakcja:tel. 523 255 553

[email protected] ul. Marcinkowskiego 12

druk i oprawa: Polraster

BIK w sieciwww.bik.bydgoszcz.pl

www.facebook.com/bik.bydgoszczwww.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio-nych i zastrzega sobie prawo do dokonywania

skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpo-wiedzialności za treść programów placówek

kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie

materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem

redakcji i wydawcy.

BIK 3/2016 (470)Rok XLII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

s p i s t r e ś c i

Na okładce: Tkanina dwuosnowowa Teresy Pryzmont – od 11 marca na wystawie w Galerii Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK

Na początek, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Co dał nam Dick?, Tadeusz Krajewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Wilkołak Drago (fragment powieści), Jerzy Grundkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Sezon ogórkowy tuż-tuż!, Natalia Nazaruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Się nam wydaje. W Bydgoszczy (17), Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Poezja daje mało oddechu, z Wojciechem Borosem rozmawia Karolina Sałdecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Barometr wolności, z Moniką Dekowską rozmawia Daria Mędelska-Guz . . . . . 14Złoty środek, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (36) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Bydgoski insynuator kulturalny (141), Zdzisław Pruss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Adresy bydgoskich instytucji kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

W y d a r z e n I aOpera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Galeria Miejska bwa / Galeria Brda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Skawiński & Tkaczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Maria Peszek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Akademia Muzyczna w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34V Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne Zwierciadła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Biblioteka Główna UKW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4370 lat bydgoskiego Plastyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Otwarta Przestrzeń „Światłownia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Kamienica 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Stara Fabryka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4825. Konfrontacje Teatralne w Pałacu Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Ogólnopolski Konkurs Tańca „Taneczne miraże” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Klub „Odnowa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Impresariat Artystyczny ITD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Klub ARKA BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Miejskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Festiwal Ethniesy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Galeria Wspólna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

marzec 2016 | | 3

Dick nic nie wniósł do prawiekowego dyskursu o naturze rzeczy. Nie powiedział ani jednego słowa wzbogacające-go skarbnicę wiedzy ontologicznej, nie zaskoczył żadną metafizyczną refleksją. Już Parmenides traktował z po-gardą pozorność poznania zmysłowego, a jego uczeń Melissos odmawiał racjonalnej konstatacji jakimkolwiek próbom odczuwania. W jaskini Platona z trudem można było odnaleźć cienie rzeczywistości skrytej wśród domi-nującej ułudy. Kartezjusz nadał nowe (wręcz sakralne) znaczenie świadomości, która konstytuuje wszystko, co na zewnątrz nas. Istnienie jest zatem możliwe dzięki umysłowi. Jego wyłączenie to reset Wszechświata? Może tak, może nie… To właśnie solipsyzm stał się pożywką szaleństw Dicka (jak lubi nazywać schizoidalne wizje amerykańskiego pisarza znawca jego twórczości – Ra-dosław Depka-Prondziński). „Być oznacza być postrze-ganym” – nauczał 100 lat po Kartezjuszu irlandzki filozof George Berkeley. Istnieje zatem tylko byt postrzegany, obiektywna rzeczywistość jest zaledwie zbiorem umow-nych znaków.

– Skoro jedyny punkt odniesienia to samoświado-mość, idea Boga zaczyna przypominać prostacki chwyt intelektualny, brutalny cios pięścią – grzmiał Nietzsche.

Nie inaczej do zagadnienia iluzoryczności natury podchodziły gnostyczne teorie wschodnie. Szczególnie wyrazistą zdaje się koncepcja boskiej siły zaciemniają-cej prawdziwy obraz (zarówno w warstwie mentalnej, jak i  kosmicznej), nazywanej przez hinduistów mają. Według buddystów złudzenie, będące immanentnym stanem natury, czyni rzeczy tym, czym one są. Jedynie ludzie nieoświeceni przywiązani są do rzeczy nieistnie-jących. Nawet chrześcijaństwo częściowo wchłonęło te idee. Niektórzy ojcowie Kościoła zakładali, że jedyną uprawnioną rzeczywistością jest rzeczywistość Nieba.

Tam, gdzie filozofia i religia nie wystarczają, wkracza literatura. Czasami tylko ona potrafi odpowiedzieć na wszystkie pytania. Dostojewski wskazywał na indyferen-tyzm moralny w prostej linii prowadzący do zaniku trans-cendencji (Bracia Karamazow, Zbrodnia i kara). Proust nie miał wątpliwości, że na stałe funkcjonuje zaledwie świat wrażeń i odczuć, a desygnaty za nie odpowiedzialne to mniej lub bardziej złożone symbole (W stronę Swanna).

Najdalej poszedł jednak Jorge Luis Borges. W Ogrodzie o rozwidlających się ścieżkach całkowicie zdruzgotane zo-staje linearne traktowanie czasu, a przestrzeń przyjmu-je wszystkie symptomy wielowymiarowości. Trwałość okazuje się niezwykle misternym oszustwem. Gdy Leon Chwistek publikował swój manifest Wielość rzeczywistości (z którego skwapliwie skorzystał Stefan Grabiński, two-rząc własną koncepcję bytów równoległych, do których dotrzeć można jedynie „ślepym torem”), Werner He-isenberg kończył pracę nad teorią nieoznaczoności. Wy-nikało z niej, że oskarżonego (czyli świata materialnego) nie można postawić przed sądem, gdyż jest po prostu… nieuchwytny!

Amerykański pisarz SF Philip K. Dick zadebiutował w  1951 roku. Pytania, które zaczął stawiać, zostały już dawno wyartykułowane, a odpowiedzi stały się podwa-liną nowego kulturowego paradygmatu, wszechobecnego w każdej bez mała dziedzinie życia. Dlaczego zatem jego czytelnicy oszaleli, gdy usłyszeli nieśmiertelne kwestie: „czym jest tożsamość”, „czy to, co nas otacza, nie jest przypadkiem halucynacją”, „czy historię Ktoś nam opo-wiada, czy sami ją tworzymy”? Według Stanisława Lema odpowiedni efekt uzyskał pisarz dzięki specyficznej nar-racji, tworzeniu z kiczowatych elementów typowych dla popkultury amerykańskiej, dzieł ważkich, obarczonych brzemieniem filozofii egzystencjalnej. Z całym rozmysłem Lech Jęczmyk nazwał Dicka „Dostojewskim SF”. Może sztafaż fantastyczny był niezbędny, aby kwestie ontolo-giczne rozważać nie tylko w aulach uniwersyteckich, ale także podczas spotkań towarzyskich, w miejscu pracy, czy

Tadeusz Krajewski

Co dał nam Dick?

c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e j

Centrum Kultury FantastycznejKawiarnia Szpulka, MCK ul. Marcinkowskiego 12

9 marca, godz. 18.30: dr Marta Kładź-Kocot, „Stanisław Lem”

9 marca, godz. 20.00: „Kongres” (reż. ari Folman, 2013) – projekcja filmu, wstęp wolny

30 marca, godz. 18.30: Tadeusz Krajewski, radosław depka-Prondziński, „Wszystkie szaleństwa Philipa K. dicka”

4 | | marzec 2016

Centrum Kultur y Fantastycznej prezentuje :

c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e j

Drago mgliście przeczuwał, że trafi na porę nabożeństwa. Parę osób już siedziało w ławach. Pewnie tacy, którzy mieli daleko, a nie chcieli się spóźnić i woleli przyjść wcześniej.

Jedyną właściwie ozdobą surowej świątyni był posąg Pierwszego Najwyższego Kapłana Maksymiliana Robe-spierre’a. Bohater był przepasany szarfą, na której wid-niał napis: „Naród francuski wierzy w nieśmiertelność duszy”. No tak, ale nie ma już narodu francuskiego, co zaś tyczy się duszy, to zdania są nader podzielone. Jedni chyba wierzyli, drudzy chyba nie wierzyli.

Jako tako była ozdobiona także ambona, na którą – po krętych schodach – wszedł podstarzały proboszcz.

– Odmówmy – jak zawsze – nasze Credo – rzekł gło-sem cichym i melancholijnym. – Wierzę w Rozum i w Isto-tę Najwyższą, będącą zarazem Wielkim Budowniczym Świata. Wierzę w oświecenie i duchowy rozwój. Niech tak się stanie, niech się stanie!

Malutki tłumek cicho i pokornie powtórzył słowa ka-płana.

– Wszakoż – westchnął proboszcz – nie jest dobrze. Wiara podupada. Zamiast wierzyć w Oświecenie, malucz-cy wyznają wiarę w gusła i zabobony. Zauważyłem to już dawno. Nie tylko ja! Książę Pan, władca przepięknego księstwa Akwitanii, raczył wydać respons tej trudnej spra-wy dotyczący!

Drago pomyślał, że kościół jest popieprzony.Proboszcz nabrał tchu.– Czy wierzycie, trutnie, w nieśmiertelność duszy?– Wierzymy, wierzymy… – ponuro, jazgotliwie odpo-

wiedziało te kilka ludzkich egzemplarzy zebranych pod ołtarzem Istoty.

– Cały naród francuski – który już nie istnieje – także wierzy w nieśmiertelność duszy!

Proboszcz wyciągnął piersiówkę i pociągnął solidny łyk. Drwal Drago był tym szczerze zdziwiony, albowiem

zdziwienie człowieka prostego zazwyczaj jest nad wyraz szczere, bardziej szczere jest tylko złoto; złoto, które nie zawsze się świeci.

– Aliści to nie jego wina! – warknął proboszcz, chowa-jąc buteleczkę. – Nie istnieje, bo został mocą planetarne-go kataklizmu zatopiony!

Słuchacze zaczęli nerwowo pokasływać. Drago dorozu-miał się, że musieli słyszeć już to niejednokrotnie; żadna wszakoż babinka zakutana w chustę nie podniosła z ławki swego sflaczałego dupska.

– Na szczęście – rozgrzał się dobry kapłan. – Nie cały naród francuski poległ, Akwitańczycy i Prowansalczycy ocaleli!

Proboszcz na chwileczkę przerwał.– My jesteśmy Akwitańczykami… poddanymi Księcia

Pana… Jak wiecie, jak na pewno doskonale to sobie przy-pominacie, bo stale to powtarzam, by radosna ta wieść dotarła do waszych pał, nasz hrabia jest wasalem Księcia Pana!

Wy, jako tępi, częstokroć leniwi poddani naszego wiel-ce oświeconego pana hrabiego, takoż znajdujecie się w ju-rysdykcji Księcia i jesteście pod jego opieką, co czyni was niezmiernie szczęśliwymi, a przynajmniej czynić powinno! I właśnie Książę wydał reskrypt, który ninie odczytam…

Proboszcz założył okulary.„Od jakiegoś czasu stwierdzam, że pewni nasi poddani

doszli do tego, iż biorą za duchy i czary wytwory swej wy-

Jerzy Grundkowski

Wilkołak Drago( f r a g m e n t p o w i e ś c i )

w szaletach publicznych („Skoczcie do klozetu i stańcie na głowie. Ja żyję – wyście pomarli, panowie!”)?

A może najzwyczajniej w świecie dość już mamy tej niestabilnej rzeczywistości, wirówki nonsensu („Jeżeli to nie sen, to oszalałem”), regresu, który dostrzegamy zaraz po przebudzeniu i chcemy wierzyć w to, że tak naprawdę JEST INACZEJ. Religia zawiodła, nauce nie

ufamy, filozofia nas odstręcza. Zostaje więc Dick i jego uniwersalne przesłanie zakodowane w Ubiku: „Żyj, bez względu na to, na którym poziomie się znalazłeś”.PS Czytelnikom, którym spodobał się Człowiek z Wysokie-go Zamku, polecam Wilkołaka Drago Jerzego Grundkow-skiego. Proszę uruchomić niekonwencjonalne myślenie i w miejsce Boga wstawić Rozum!

marzec 2016 | | 5

c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e jobraźni, lub dają wiarę tym, którzy są jakoby opanowani przez diabła! Głupota ich jest taka, że szukają potwierdze-nia tego w pospolitym przesądzie! Wykopują zwłoki i rzu-cają je na pastwę płomieni! Zdarza się nawet, że ciemni ci ludzie prowadzeni są przez osoby duchowne! Jest to nad wyraz oburzające, by kapłani Rozumu podążali na czele pochodu Ciemnogrodu!

Nie mamy zamiaru pozwalać na tego rodzaju grzesz-ne praktyki w naszym uroczym księstwie! Przeciwnie – chcemy położyć im tamę. Magia ani czarownice nie istnieją! Wampiry i wilkołaki to jedynie płody ograniczo-nej wyobraźni! Zmarły nie może szkodzić żywym, dlatego właśnie, że już nie żyje! Nakazujemy, z całą mocą nasze-go książęcego urzędu, iżby duchowni nie mieszali się do tych spraw, nie podburzali ciemnego ludu, nie opowia-dali bajek, inaczej mówiąc – nie bajdurzyli. Nie tylko to im nakazujemy! Żądamy, aby wiejscy proboszczowie o  wszelakich przypadkach zbezczeszczenia zwłok infor-mowali przedstawicieli miejscowej władzy! Prewotom oraz wójtom nakazujemy podjęcie stosownych kroków prawnych wobec winnych aktom bezmyślnego wandali-zmu! Wasalom pierwszego i drugiego stopnia nakazujemy to samo! O wszystkim musi wiedzieć jako pierwsza nasza kancelaria!

O głupoto ludzka, któraś wieczna! Niechaj głupota się zastanowi: czemuż to rzekome demony przybierają zawsze postać osobników podłego stanu, najczęściej – analfa-betów? Dlaczego nie słyszano, by kiedykolwiek przyjęły postać człowieka wartościowego, literata, filozofa bądź hrabiego? Może z tej przyczyny, że obawiają się zemsty z ich strony? Nie! Ludzie wierzący w istnienie demonów, czarownic, wampirów i wilkołaków, powszechnie akcep-tują fakt, iż ich siła ma charakter duchowy. To byty bez-cielesne, miecz im nie zaszkodzi. Zatem musi istnieć inne wytłumaczenie tej zagadki.

Jest nią to, że ludzie uczeni i wartościowi nie pozwalają się tak łatwo oszwabiać, jak głupcy i ignoranci! Osobni-cy podłego stanu, którzy częstokroć z tytułu wrodzonej bojaźliwości względnie z racji nadużycia kwaśnego wina, lub z innych przyczyn, uważają za diabelskie objawienia zdarzenia o całkowicie naturalnym podłożu! Nie demon, nie czarownik przeobraża się w osobę niskiego stanu, lecz to one tuszą, iż to demon w nie się przeobraził!

Najpierwszą przyczyną zła jest ignorancja, pyszna i bez-myślna ignorancja! Tępy człowiek – o ile oczywiście taki bezrozumny egzemplarz godzi się nazwać człowiekiem! – ulega swej wywodzącej się z najrozmaitszych lęków fan-

tazji! Wyobraźnia, rodząc urojenia, sprawia, że ignorant solennie wierzyć będzie, że rozmawia ze zmarłym! Do tego te występne praktyki – otwieranie grobów, przebijanie serca osikowym kołkiem, oddzielanie głowy od tułowia… To musi przerażać słabe umysły! Nie dziwota przeto, iż tępole i ignoranci dostrzegają później to, czego w rzeczy samej nie ma!”

Proboszcz zdjął okulary i wezwał do modlitwy o po-wszechne Oświecenie. Babinki i dziadki zaczęły tak prze-raźliwie zawodzić, iż przestraszony drwal Drago w pośpie-chu opuścił ciasną świątynię Rozumu.

Jerzy Grundkowski (ur. w 1953) – historyk, dzien-nikarz, jako literat doczekał się swych biogramów w  Popularnej Encyklopedii Powszechnej (Kraków 1995) oraz w Wielkiej Internetowej Encyklopedii Multimedialnej. Publikował w wielu czasopismach literackich (m.in. w „Twórczości”, „Literaturze”, „Piśmie Literacko-Artystycznym”, „Tygodniku Kul-turalnym”, „Nowym Wyrazie” i „Temacie”) oraz na antenie Polskiego Radia. Wydał dziewięć książek, powieści i zbiorów opowiadań. Były to: Anno-polis, miasto moich snów (Kraków 1983), Labirynt wyobraźni (Warszawa 1986), Śmierć w  kosmolo-cie (Bydgoszcz 1988), Annopolis, świat mojej wy-obraźni (Kraków 1988). Ja, Ulrych, miecz rewolucji (Bydgoszcz 1995), Wybraniec bogów (Bydgoszcz 1995), Las Teutoborski (Bydgoszcz 1997), Lancelot znad Renu (Olsztyn 2000), Prawdziwa historia smo-ków, Franków oraz rycerza Hilderyka (Toruń 2001). Laureat pięciu nagród literackich: im. Natalii Gall, im.  Klemensa Janickiego, redakcji miesięcznika „Fantastyka”, redakcji „Młodego Technika” oraz grupy literackiej „SFAN – trust”, a  także nagrody Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki. Laureat trzech nagród dziennikarskich (za felieto-ny o tematyce gospodarczej): dwukrotnie nagrody Fundacji Edukacji Przedsiębiorczości oraz wyróż-nienia w konkursie „Pryzmat”.

6 | | marzec 2016

m i a s t o

16 stycznia br. miało miejsce uruchomienie linii tramwa-jowej do Fordonu – wydarzenie szczególne dla rozwoju komunikacji miejskiej w Bydgoszczy oraz – co za tym idzie – rozwoju miasta w ogóle. Inwestycja ta była wyczekiwa-na jak rzadko która w Bydgoszczy – już w 1973 r., kiedy to Fordon został objęty granicami administracyjnymi mia-sta, wspominano o uruchomieniu komunikacji szynowej do tej pokaźnych rozmiarów dzielnicy. Niestety, w związku z  niewystarczającymi funduszami oraz zawirowaniami politycznymi budowę linii udało się rozpocząć dopiero po 40 latach, w roku 2013.

Przy okazji tak znaczącego wydarzenia warto zauważyć, że komunikacja miejska pełni nie tylko oczywistą funkcję dla przemieszczania się mieszkańców miasta, ale ma także znaczenie dla tożsamości lokalnej, zapisuje się w historii miejsca oraz stanowi element kultury miejskiej. Transport publiczny cieszy się dużym zainteresowaniem hobbystów, którzy nie tylko aktywnie uczestniczą w dyskursie pu-blicznym na temat funkcjonowania transportu, ale także zbierają informacje i pamiątki historyczne. Przypomnijmy więc, jak komunikacja miejska funkcjonowała w Bydgosz-czy u zarania swoich dziejów.

PoczątkiHistoria komunikacji miejskiej w naszym mieście sięga 18 maja 1888 r., kiedy to po raz pierwszy na ulice mia-

sta wyjechały tramwaje konne. Trasę Dworzec Kolejowy – Zbożowy Rynek obsługiwały 4 tramwaje konne, dla których stajnia i wozownia mieściły się przy ul. Zygmunta Augusta. W październiku 1985 r. władze miasta wyraziły zgodę na budowę elektrowni, co pozwoliło na elektryfi-kację linii. Pierwsze elektryczne tramwaje wyjechały na ulice Bydgoszczy 3 lipca 1896 r., a tabor składał się z aż 16 wagonów silnikowych i 12 doczepnych. Warto podkre-ślić, że Bydgoszcz była jednym pierwszych miast w Polsce, które wprowadziło do obsługi tramwaje elektryczne! Na początku XX w. – w 1906 r. – w Bydgoszczy funkcjonowały już 3 linie tramwajowe, zaś na tabor głównie składały się wagony wycofane z użytku w różnych miastach niemiec-kich. Kolejnym krokiem milowym w funkcjonowaniu byd-goskiej komunikacji publicznej była zmiana oznaczeń linii tramwajowych z literowych na cyfrowe, co miało miejsce w 1949 r. Oznaczenie cyfrowe stosowane jest do dziś.

Przełomowym rokiem dla rozwoju sieci tramwajowej był 1953. Wtedy to powstało w Bydgoszczy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, zaś nieco później tego samego roku otwarto tzw. linię „Brda”. Była to inwestycja tak rozległa, że dzięki niej można było utworzyć aż 5 no-wych tras tramwajowych1. Długość torów w mieście po

1 Choma R., Kazimierowski P., 2011, Tramwaje Bydgoskie, Transport i Komunikacja, nr 1/2011, s. 64–65

Sezon ogórkowy tuż-tuż!Natalia Nazaruk

Komunikacja miejska pełni nie tylko oczywistą funkcję dla przemieszczania się mieszkańców miasta, ale ma także znaczenie dla tożsamości lokalnej, zapisuje się w historii miejsca oraz stanowi element kultury miejskiej – pisze Natalia Nazaruk.

marzec 2016 | | 7

m i a s t ootwarciu nowej linii zwiększyła się aż dwukrotnie. Pomi-mo trudnych warunków terenowych, spowodowanych przede wszystkim znacznymi różnicami wysokości pomię-dzy poszczególnymi odcinkami, prace nad linią „Brda” ukończono w ciągu zaledwie 9 miesięcy, co byłoby osią-gnięciem imponującym nawet współcześnie. W  1959  r. oddano do użytku zajezdnię tramwajową przy ul. Toruń-skiej, nowoczesny jak na tamte czasy obiekt, z halą obsług, halą postojową i dużą siecią torową. Zajezdnia przy To-ruńskiej przetrwała w niemal niezmienionej formie i pełni swoją rolę do dziś.

W kolejnych latach transport miejski w Bydgoszczy rozwijał się dość dynamicznie, wciąż powstawały nowe odcinki torów, inne były remontowane, powstawały wę-zły komunikacyjne, zaś bydgoscy konstruktorzy odnosili sukcesy na polu konstrukcji tramwajów wąskotorowych. Warto pamiętać, że od 1937 r. po Bydgoszczy jeździły także autobusy. Ich siatka jednak była na początku bar-dzo skromna i rozwijała się w raczej wolnym tempie. Komunikacja tramwajowa zaczęła przechodzić pewne problemy w 1984 r., kiedy to została zlikwidowana linia tramwajowa w ciągu ul. Grunwaldzkiej. Kolejną zmianą mającą ogromne znaczenie dla miasta była likwidacja w  1990 r. linii tramwajowej na ul. Dworcowej. Linię tramwajową do Dworca Głównego (dawniej Kolejowe-go) udało się ponownie uruchomić dopiero w 2012 r., któremu to wydarzeniu towarzyszyła parada zabytkowe-go taboru tramwajowego oraz inne atrakcje dla miesz-kańców i turystów.

Dziadek Herbrand i przyjacieleBydgoszcz jest jednym z kilku polskich miast, w któ-rych organizowana jest oferta turystyczna komunikacji miejskiej. Zarówno władze miasta, jak i organizator transportu – ZDMiKP – dostrzegają potencjał tkwiący w organizowaniu turystycznych przewozów komunika-cyjnych. Z roku na rok oferta ta staje się coraz bardziej popularna i jest znakiem charakterystycznym miasta. Rejsy Bydgoskim Tramwajem Wodnym czy przejażdżki zabytkowym taborem tramwajowym i autobusowym co roku przyciągają całe pokolenia turystów i samych bydgoszczan.

Sezonowa linia turystyczna obsługiwana zabytkowym taborem tramwajowym już na dobre wpisała się w trady-cje komunikacyjne Bydgoszczy. Miejski przewoźnik – MZK – posiada obecnie w swoim taborze 4 sprawne wagony tramwajowe, które co roku w miesiącach letnich wyru-

szają w swoje trasy2. Są to dwa wagony marki Hebrand VNB-125 z 1896 r., Herbrand GE-58 z 1898 r. oraz zestaw wagonów Konstal 5N+5ND z 1960 r.3. Pojazdy te ze wzglę-dów promocyjnych mają swoje szczególne nazwy, które są łatwe do zapamiętania oraz sprawiają, że poszczególne wagony są łatwo rozpoznawalne dla zainteresowanych pasażerów. Najstarszy bydgoski tramwaj ze względu na swoje malowanie nazywany jest „Kremowym Herbran-dem”, nieco młodszy wagon z otwartymi pomostami nosi nazwę „Dziadek Herbrand”, natomiast najmłodszy z zabytkowych wagonów nazywany jest „Czerwoną eNką”. Przejazdy zabytkowymi tramwajami cieszą się niezmien-nie ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród dzieci oraz seniorów, którzy chętnie wracają do czasów, gdy tego typu składy jeździły po bydgoskich torach. Tramwaj obsłu-giwany jest przez motorniczego, natomiast bilety na prze-jazd sprzedaje oraz kasuje dziurkaczem konduktor. Warto podkreślić, że załoga zabytkowego tramwaju ubrana jest w stroje z epoki, co również pomaga pasażerom poczuć klimat dawnych czasów.

Regularne przewozy zabytkowym taborem autobuso-wym zostały uruchomione 3 sierpnia 2013 r. i od pierw-szego dnia funkcjonowania także spotkały się z ogromnym zainteresowaniem bydgoszczan i turystów. Linie turystycz-ne obsługiwane są głównie autobusami Jelcz 043 i Jelcz 706RTO, czyli tzw. ogórkami, skąd też pochodzi potoczna nazwa „linie ogórkowe”. Przebieg trasy autobusowych linii turystycznych poprowadzony jest w taki sposób, aby z okien autobusu turysta podziwiać mógł wiele interesujących miejsc w Bydgoszczy, a do kolejnych dotrzeć po opuszczeniu pojazdu na jednym z przystanków. Zarówno kierowca, jak i konduktorzy ubrani są w historyczne stroje, podobnie jak ma to miejsce w zabytkowych tramwajach. Interesujący jest fakt, że przystanki Plac Teatralny, Bydgoszcz Wschód oraz Stary Rynek zostały także wyposażone w znaki przystan-kowe stylizowane na zabytkowe, co niewątpliwie dodaje uroku i umila pasażerom czas oczekiwania na pojazd.

Sezonowe linie turystyczne uruchamiane są zwykle latem, dlatego warto już dziś zapoznać się z historią komu-nikacji miejskiej oraz poszczególnych pojazdów, żeby w te wakacje jeszcze pełniej docenić urok podróży starym, po-czciwym „ogórkiem” czy Herbrandem.

2 Skwarek A., Kołodziej J., Cieślik I., Kołodziejski H., Grzego-rzewski R., Bieliński S., 2010, Linie turystyczne w komunikacji miejskiej, Biuletyn Komunikacji Miejskiej, nr 113, s. 62.3 http://pl.wikipedia.org/wiki/Tramwaje_w_Bydgoszczy (dostęp: 2.05.2014).

8 | | marzec 2016

Się nam wydaje. W Bydgoszczy (17)Michał Tabaczyński

k s i ą ż k i

Późne (można powiedzieć: dojrzałe) lata Zdzisława Prussa są jego najintensywniejszymi, jeśli o natężenie twórczości poetyckiej idzie. Ale nie o samo natężenie chodzi; ostatnie lata to dla Prussa-liryka czas największych chyba osiągnięć (ja sam za szczytowe uważam tomy Z ręką na sercu i Szczygieł z New Jersey – ten pierwszy za całość, ten drugi za poszcze-gólne wiersze, w tym świetny Ground zero). Napisałem „Pruss-liryk”, żeby zaakcentować, że nie o twórczość lekką, kabaretowo-satyryczną mi chodzi (choć i w tej dziedzinie jego aktywność w ostatnich latach jest znaczna), ale brak tu zdecydowanie nomenklaturowej ścisłości. Weźmy choć-by wymienione przeze mnie tomy: owszem, składają się z wierszy lirycznych, które jednak łączą się w cykle – tam, gdzie Pruss osiąga efekty najlepsze, tam związki łączące poszczególne wiersze są silniejsze. Wymienione tomy (ale przecież nie tylko one, w istocie odnosi się to – chociaż w  różnym stopniu – do każdego tomu z  ostatniej deka-dy) są właściwie poematami, cyklami wierszy połączonych jednym konceptem, concept-albumami niż zbiorami przebo-jowych singli (by posłużyć się tą muzyczną metaforą – ko-rzystałem z niej już wcześniej, pisząc o Prussie, a teraz przy-pominam nie bez uciechy). Nie znaczy to, że nie zdarzają się w tych tomach „przebojowe single”, przeciwnie: Pruss dba o poszczególne wiersze, jest – by przywołać podział, który kiedyś roboczo zastosował Stanisław Barańczak – raczej „ramkowcem” niż „rulonowcem” (czyli komponuje każdy wiersz, zamykając go w pewnej ramie, a nie pisze jeden niekończący się poemat, który później z powodów jedynie praktycznych tnie na mniejsze kawałki).

Nie inaczej jest w Rozmowach z psem; to znów tom po-łączony jednym konceptem, znów duży poemat spięty sygnalizowanym już w tytule pomysłem. Pomysł, by uka-zać ludzkie życie przez psie oczy, z psiej perspektywy, jest z historii literatury znany (tak, tak, wszystko już było), i to w świetnych realizacjach, by wymienić tylko dwoje klasy-ków dwudziestowiecznej prozy: Flush Virginii Woolf czy Timbuktu Paula Austera. Pruss oczywiście ma inny pomysł, co wynika nie tylko z różnicy rodzaju literackiego. Tom Rozmowy z psem ma jednocześnie naturalny związek ze zwykłą czynnością życiową, a z drugiej – pewną szczegól-ną strukturę retoryczną: w pierwszym przypadku chodzi o tę tyle razy podsłuchiwaną skłonność ludzi do rozmowy ze swoimi zwierzętami, które – jak wszystko na to wska-zuje – zupełnie niczego z tych monologów nie rozumieją („Och, no chodź już do domu, biegasz i biegasz, a pańcię już nogi bolą, stoję tu i czekam na ciebie”), w drugim – rzecz poważniejsza – idzie o strukturę, na której opiera się czynność modlitwy.

Ta druga sprawa jest – rzecz oczywista – ważniej-sza z literackiego (czytelniczego? literaturoznawczego?) punktu widzenia. Otóż te monologi mają strukturę, której retoryczna tradycja jest niezwykle ważna (i po-ważna), a  której rodowód jest odwieczny. Modlitwa – proszę się nie gorszyć tym zestawieniem – też jest takim dziwnym dialogiem, dialogiem, w którym nikt nam nie odpowiada, owszem, mówimy sami do siebie, ale przecież nie monologujemy. Fachowo rzecz okre-ślić by można jako dialog defektywny: taki mianowicie

Rozmowy z psem, czyli gawędy zrzędy czy mantry mędrca?

8 | | marzec 2016

marzec 2016 | | 9

k s i ą ż k idialog, z którego usunięto wypowiedzi jednej postaci (jednego rozmówcy), w którym wypowiedzi jednego rozmówcy są ukryte. Ale nadal nie jest to monolog. To coś więcej niż monolog. O wiele więcej. Dlaczego? Dlatego, że taki dialog ma w sobie skryty mechanizm, który sprawia, że podąża się dalej i  więcej odkrywa – na tym w istocie polega siła modlitwy: znajdujemy się w stanie, powiedziałbym, podwyższonej szczerości, sami sobie w tym stanie udzielamy odpowiedzi, na które inaczej odpowiedzieć byśmy nie dali rady. Jest to mechanizm retorycznego wsparcia, retorycznego wzmocnienia. I Zdzisław Pruss potrafi z tego wzmoc-nienia należycie korzystać.

Czy oznacza to, że Rozmowy z psem to w istocie tom modlitw? Tak, być może właśnie tak i nie należy tego rozumieć w żadnym razie bluźnierczo: każdy ma prawo modlić się tak, jak potrafi. Albo i nie modlić się wcale. Poeta niech się modli wierszami, nawet jak mówi w nich do psa. Bo Pruss mówi temu psu (i nam, i Bogu) rze-

czy, których normalnie pewnie by nie powiedział – nie śmiałby? nie chciałby? nie miałby odwagi? Może wszyst-ko po trochu. Dlaczego tak uważam? Bo jest w tym to-mie mieszanka nostalgii i okrucieństwa (mam na myśli pewną odmianę brutalnej szczerości – nic strasznego zresztą, niech kto chce się o tym przekonać, zerknie do wiersza o zgrozie i pośmiewisku), trudna do przyjęcia, ale pewnie niezbędna. Liryczna persona (bo nie sądzę, żeby mówiącego w tych wierszach można było utożsamiać z autorem) jest szczera i okrutna, ale przede wszystkim – wobec siebie samego. Mało tego – czasem u tego biednego psiaka szuka niełatwego rozgrzeszenia, jak w wierszu, w którym wspomina swój dziecięcy grzech (o usłuchanym chłopczyku – podoba mi się to trochę pew-nie gwarowe, a trochę przestarzałe „usłuchane” zamiast „posłusznego”, pamiętam je z dzieciństwa; zresztą, wiersz mógłby się znaleźć z powodzeniem w  Szukaniu indyków i jest do tego tomu suplementem – kilka innych wierszy także łączy się z wcześniejszymi cyklami). Ale najczęściej jest szczery i okrutny w diagnozie obecnego szaleństwa świata.

Bo jest podmiot liryczny tych wierszy programowym tradycjonalistą – nie konserwatystą w sensie światopo-glądowym, ale kimś, kogo świat w swoim rozwoju głę-boko rozczarowuje. Ale – uwaga! – kto mimo wszystko siebie osądza surowiej, przyjmuje jakoś na siebie część win tego świata. Jeśli komuś układa się teraz wszystko i widzieć zechce w tych wierszach głęboki rys religijny, nie będzie wcale daleki od prawdy – chyba już kiedyś pisałem o tym, że dominującą ciągotą u Prussa jako poety dojrzałego jest ciągota metafizyczna: i nawet ten jego dowcip jest argumentem potwierdzającym tę tezę – mieszanie niskiego i wysokiego, także gdy o styl idzie, jest jednym z wyznaczników poezji metafizycznej. Po-dobnie rzecz ma się z fizjologią, która jest jednym z naj-silniej eksponowanych motywów tych wierszy: ciało, ciało niedomagające, ciało słabnące, ciało odmawiające posłuszeństwa – oto refren tej krytyki świata współcze-snego, refren, który jeszcze to rozczarowanie pogłębia. Nie dość że psuje się świat, jeszcze psuje się ciało, ule-gając temu powszechnemu nikczemnieniu materii. Źle się dzieje, mówi Prussowy bohater, a będzie jeszcze gorzej – tego już z rezygnacją nawet nie dopowiada, ale przecież my to dobrze wiemy.

Przy całej tragiczności opisywanego świata, głos tego tomu jest spokojny, konwersacyjny, trochę zadumany, Zdzisław Pruss, Rozmowy z psem,

IW Świadectwo, Bydgoszcz 2015

marzec 2016 | | 9

10 | | marzec 2016

a trochę pewnie rozgoryczony. To nie lamenty, nie treny, nie hiobowe okrzyki – inaczej się mówi do Boga, a inaczej do psa. Nie popuszcza Pruss tego stylu często, nie spusz-cza – nie mogę się oprzeć, żeby i tym kalamburem nie zagrać – swojego języka ze smyczy zbyt często, ale kiedy już to robi, językowo jest najciekawiej (jak wtedy, gdy – swoim zresztą sposobem – gra z frazeologizmami w wier-szu o  sprzątaniu i zacieraniu, i w tej grze nagle traci nad językiem kontrolę, niesie go on dalej, goni jak pies za… powiedzmy: kotem: „byli u nas / nożami celowali w mię-so / krzyczeli na ustrój kradli / czas garściami / z butelek / wieszali się na szyjach / rzucali na szyny – wieprzowe / gwałcili dzieciątka / do mnożenia siedem razy osiem / wyskakiwali z siebie / dwudziestopiętrowych iskaczy chmur / przemycali półsłówka o półdupkach / i odeszli o północy”).

Wszystkie te wiersze rozpięte są – by wreszcie odnieść się do tytułu tej recenzji – pomiędzy gawędami zrzędy (świat jest zły…) a mantrami mędrca (…bo sami go zepsuliśmy i sami się psujemy), to napięcie jest tego tomu konstytu-tywnym elementem. Ten tylekroć deklarujący swoją nie-chęć do podróży bohater krąży nieustannie pomiędzy tymi dwoma biegunami. Zrzęda i mądrala na smyczy marnieją-cego ciała. Niewesoła książka, ale wesołość Prussa zawsze była podszyta dramatyzmem. I ciągle go przybywa.

„Mam nadzieję, że niniejsza publikacja przypadnie do gustu szerokiemu gronu czytelników” – deklaruje autor i, przyznam szczerze, jest to deklaracja nader zuchwa-ła. Rzecz jasna, nie wiem, co Adam Szefer rozumie pod pojęciem „szerokie grono”, ale cokolwiek by to nie było, wielkich nadziei bym nie miał. I to wcale nie dlatego, że książka nie jest ciekawa. Ciekawa jest, i owszem, nawet bardzo, ale jednak nie dla szerokiego grona czytelników. Nie założyłbym się nawet, że zainteresuje się nią wąskie grono fachowców. Taki los, nie ma w tym winy autora. Winę (i to wyłączną) ponoszą czasy – i to wcale nie te cza-sy pomiędzy rokiem 1581 a 1620, ale nasze czasy.

PS Dwa elementy tej książki wymagają komentarza, a żaden z nich nie jest związany z pracą samego autora, stąd to postscriptum. Pierwszy to okładka, która – zwa-żywszy że nie odnotowano jej twórcy – może być akurat pomysłem samego autora. Nie wykluczam tego, ale do-bry wydawca to taki, który potrafi działać wbrew auto-rowi dla dobra książki i ta okładka takiej interwencji zde-cydowanie wymagała. Nie chodzi o jej niepowagę, nie ona jest problemem. Problemem jest jej kuriozalność. A okładki Rozkładu jazdy czy Szczygła trudno krytykować, znaczy: da się robić lepiej…

Druga sprawa to redakcja tej książki i – szczególnie – jej korekta. Są autorzy, których dzieła ani nie zyskają, ani nie stracą na niestaranności redakcyjnej, jednak akurat książki Zdzisława Prussa warte są większej dbałości i rze-telności. Takiego nagromadzenia błędów, jakie zdarza się w tym tomie, nie widziałem dawno. Odbierają one powa-gę tej zupełnie poważnej książce. Liczba pomyłek choćby w samych w tytułach dyskwalifikuje wydawcę, redaktora i korektora (interpunkcja nie jest nieważna, tym bardziej że – co dziwne – w spisie treści uniknięto wszystkich błędów! żenująca literówka „nerkach” miast „nerwach” też zdarzyć się nie powinna!). Słabość bydgoskiego ży-cia literackiego – dość często to powtarzałem – jest też pochodną takiej niedbałości, takiej słabości bydgoskich wydawnictw.

Mieszczaństwo bydgoskie w świetle testamentów i inwentarzy mienia z lat 1581–1620, czyli z otchłani

Musi być Adam Szefer przykładem wyjątkowego, powiedziałbym nawet: ginącego gatunku – musi być studentem z pasją o rzadko spotykanej skali. Książka bo-wiem, ta właśnie książka, jest – jak sam autor przyznaje – udoskonaloną wersją jego pracy magisterskiej. Liczy sobie, proszę to zapamiętać i docenić, ponad 260 stron dość dużego formatu. Każdy, kto kiedykolwiek próbował napisać dłuższy tekst, doceni skalę tego dokonania. Do-dać do tego trzeba zupełnie przyzwoity język (nie jest to literatura, ale tekst naukowy bywa lekki i przystępny, jest poprawny, a w takich przypadkach to już coś) i mamy ob-raz wyjątkowej magisterki.

k s i ą ż k i

10 | | marzec 2016

marzec 2016 | | 11

Jednak nie magisterium tu mam oceniać (to ocenili już promotor i recenzenci, a nawet władze wydziału, które przyznały pracy nagrodę za najlepszą magisterkę w roku akademickim 2013/2014), ale książkę. A książka jest cie-kawa w tym choćby, że z suchego przecież dokumentu, jakim jest miejska księga testamentowa, potrafi zbudo-wać opowieść o dawnych czasach. A jest to opowieść o szerokim kontekście, plastyczna, pogłębiona. I  choć bywa, że przypisy zajmują 80% stronicy, nie należy się ich bać – są tylko znakiem naukowej rzetelności autora i ich porządkowa funkcja nie powinna czytelnika interesować: dla własnego komfortu można nawet spróbować nauczyć się ich nie zauważać.

Dość przypadkowy okres w historii miasta, te ledwie cztery dekady przed wieloma wiekami, musi się – mocą przypadku: zachowały się dokumenty z tego akurat okre-su – stać znakiem wczesnej historii Bydgoszczy. I pod dociekliwym i sumiennym piórem młodego naukowca takim się w istocie staje. Ten katalog materialnego zasobu

tamtych bydgoszczan staje się bramą do dawnego świa-ta; oczywiście i tam przejście przez tę bramę jest wielkim złudzeniem, bo przecież trudno sobie wyobrazić, czym dla ówczesnych ludzi były te zgromadzone i przekazywane następnym pokoleniom przedmioty. Czym były dla nich książki, czym przedmioty codziennego użytku, czym ubra-nia? Czym wreszcie – by czytać tę książkę jak literaturę – była sama śmierć?

By dalej próbować czytać tę historyczną pracę jak litera-turę (znaczy: interpretować ją, inspirować się nią, używać jej na sposób, jaki używamy literatury), można pokusić się odczytać tę testamentową księgę (zbiór testamentów osobistych bydgoskich mieszczan sprzed czterech stuleci) jako pewien testament metaforyczny: testament dawnych bydgoszczan dla bydgoszczan dzisiejszych. Co nam ta garstka popiołu, ten butwiejący gdzieś w ziemi szczątek, o których te księgi opowiadają (trudno bowiem przypusz-czać, że coś z tych dóbr przetrwało do dziś), mówi dzisiaj, do czego namawia, do czego – wreszcie – może nas zo-bowiązywać? Ten testament każdy musi podjąć sam, sam zdecydować, co z tą zbiorową ostatnią wolą zrobić. Albo i nie. Ostatecznie, ci dawni mieszczanie niczego na nas nie wymuszają. W ich perspektywie nas przecież nie było (na tym polega nasza nad nimi przewaga: oni dla nas istnieją, namacalni, z ich dobytkiem i rodzinami, których obdarzali swoim majątkiem, a my dla nich – nie).

Wracając do wyrażonej przez autora nadziei (upar-łem się tego – konwencjonalnego przecież, rozumiem to dobrze – sformułowania), należałoby oczekiwać, że jest nadzieja, by ta księga doczekała się rzeczywiście szerokiego grona czytelników. Jest bowiem doskonałym materiałem na – choćby niewielką – powieść histo-ryczną. Można mieć nadzieję, że jakiś pisarz (jeśli nie teraz, to może kiedyś, w przyszłości) użyje jej w jakiejś, powiedzmy: pomysłowej i nawet awangardowej, eks-perymentalnej narracji. Parnicki nam przecież pokazał, co z historią można zrobić (talent na jego skalę jest, co prawda, zjawiskiem zupełnie wyjątkowym, to wiadomo, ale wzorem jest wspaniałym). Życzę tej książce takiego zdolnego pisarza.-

Przed Adamem Szeferem pewnie piękna (ale i nie-wdzięczna, on chyba już o tym wie) kariera historyka. Jeśli nadal będzie zajmował się dziejami Bydgoszczy i regionu, będziemy mieli jeszcze nieraz przyjemność lektury przynajmniej tak ciekawej jak ta książka. A to już naprawdę wiele.

Adam Szefer, Mieszczaństwo bydgoskie w świetle testamentów i inwentarzy mienia z lat 1581–1620,

Adam Szefer, bmw 2015

k s i ą ż k i

marzec 2016 | | 11

12 | | marzec 2016

p o e z j a

To nie twoje pierwsze spotkanie autorskie w  Bydgoszczy. Jak często tutaj bywasz? Co przyciąga cię do tego miasta?

Fakt – to już drugie moje poetyckie spotkanie nad Brdą. Pierwsze odbyło się w legendarnym, nieistniejącym już Węgliszku 13 grudnia 2010 roku. Prowadził je wów-czas Jarek Jakubowski. Atmosfera była bardzo okej i chyba nawet padał śnieg. A co mnie przyciąga – tu chyba nie będę szczególnie oryginalny – rzeka i spichlerze zapadły mi w pamięć. I rynek. Oraz Mózg i Kubryk. Ostatnio zaś byłem tu w styczniu br. z moją córką Julią, wielbicielką Zdzisława Beksińskiego, w waszej Galerii bwa na wysta-wie Poza snem.

W Trójmieście środowisko literackie tętni ży-ciem, to bez wątpienia ważny ośrodek na li-terackiej mapie Polski. Macie „Autograf”, „Blizę”, stałe miejsca (znane w całym kraju), w których odbywają się spotkania autorskie, turnieje jednego wiersza, warsztaty literackie. Niekiedy trudno zdecydować, dokąd pójść – tyle się dzieje w ciągu jednego dnia. Co twoim zdaniem decyduje o aktywności i dynamice danego środowiska literackiego?

To, co się obecnie dzieje w Trójmieście, zakrawa na pozytywne szaleństwo, bo oprócz wymienionych przez ciebie działań należałoby wspomnieć regularnie ukazu-jący się dwumiesięcznik literacki „Topos”, a także „Migo-tania, Przejaśnienia”, choć przyszłość tych ostatnich jest już raczej – niestety – przesądzona. Gdynia ma Nagrodę Literacką, Gdańsk – Europejskiego Poetę Wolności, Sopot – Literacki Sopot, by wymienić najbardziej sztandarowe działania. Z ogólnopolskich konkursów poetyckich, na które regularnie przychodzi po kilkaset zestawów wierszy, warto zauważyć gdyńskie „Połowy Poetyckie” (15 edycji), sopocki Konkurs Rilkego (10 edycji) czy wreszcie, najstar-szą w tej stawce, gdańską „Czerwoną Różę” (56 edycji). Regularne spotkania literackie odbywają się w wielu miejscach, m.in. w najbliższej mi Przystani Poetyckiej „Strych” (którą współprowadzę z Pawłem Baranowskim), w gdańskiej Bibliotece Pod Żółwiem czy też w Gdańskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuki na Chlebnickiej, Bibliotece Oliwskiej czy Galerii Warzywniak. No i odbywające się w cyklach półrocznych gdyńskie slamy, których zrobiłem dotychczas 13 (14. w marcu br. – zapraszam do Gdyni!) – obecnie jedyne regularne slamy na Wybrzeżu. Do tego dochodzą konkursy jednego wiersza, warsztaty i jeszcze parę innych rzeczy. Naprawdę jest w czym wybierać.

No tak, ale skąd bierze się to „pozytywne sza-leństwo”? Jak myślisz?

Przede wszystkim – ludzie, bo to oni stoją za poszcze-gólnymi pomysłami. No i pieniądze, bo bez nich trudno rozkręcić duże przedsięwzięcia oraz utrzymać te mniejsze, być może nawet ważniejsze od wielkich festiwali, jeśli cho-dzi o pracę u podstaw, mniej popularną i mniej widoczną. W przypadku Trójmiasta pewną rolę zdaje się odgrywać pozytywne współzawodnictwo pomiędzy Gdańskiem, Gdynią i Sopotem – literatura na Wybrzeżu zdecydowa-nie na tym zyskuje.

W jaki sposób Bydgoszcz – literacka i artystycz-na – jest postrzegana z perspektywy Trójmiasta?

Z przestrzeni bydgoskich kojarzę przede wszystkim wspomnianego już Węgliszka, o którym ciekawe histo-rie opowiadał mi swego czasu poeta Wojciech Banach. Słyszałem także o Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego, która miewała dość intrygujące romanse z  literaturą. Nie jest mi obcy Dom Kultury „Modraczek” i prowadzone tam przez Barbarę Jendrzejewską wieczory literackie. Znam także ukazujące się tu pisma: „Metafo-rę”, „Akant”, „Kwartalnik Artystyczny”. No i najmłodsze i bardzo dobrze się prezentujące, zarówno pod względem

Poezja daje mało oddechuZ gdańskim poetą Wojciechem Borosem – przy okazji spotkania autorskiego w „Modraczku” (11.02.2016) – rozmawia Karolina Sałdecka.

Fot. Paweł Boros

marzec 2016 | | 13

p o e z j aedytorskim, jak i merytorycznym, „Fabularie”. Siłą rzeczy skupiam się na literaturze – ona jest mi najbliższa.

Opowiedz o swoich literackich początkach. Jak czułeś się jako początkujący poeta? Co wyda-wało ci się trudne, co cię zdumiewało?

Na początku chciałem napisać wiersz dobry na tyle, by go opublikowano. I to się stało. Potem w marcu 1993 roku, dzięki zacięciu dwóch „dziewczyn od poezji”, czyli śp. Ma-rzeny Szymańskiej i  Ady Niecko, stworzyliśmy niesamo-wicie energetyczną przestrzeń, czyli Inicjatywę Poetycką „Almanach” (1993–97) – grupę przyjaciół-poetów, która powstała przy audycji „Poezje, które lubisz” emitowanej w Radiu Gdańsk, a potem kontynuowanej w Radiu Eska Nord. Potem były nagrody, m.in. moja „Czerwona Róża” w 1996, czy debiutancki tom wierszy w 1997.

Trudne wydawało mi się zawsze to, co i dziś nie jest ła-twe – jak zacząć kolejny tekst, czy w ogóle ma to sens i czy ktoś na ten tekst czeka. Z czasem pisze się coraz mniej, czyli dalej jest trudno, ale rzadziej się to odczuwa. No i  człowiek z czasem nabiera dystansu do samego siebie – wtedy się robi zdecydowanie łatwiej.

A co mnie zdumiewało i zdumiewa do dziś? Każdy nowy tekst.

Od czasu wydania twojego pierwszego tomu (Nierealit górski) do najnowszego (Pies i Pan) minęło kilkanaście lat. Realia zmieniły się niemal pod każdym względem. Powiedz, jak wyglądała rzeczywistość wydawnicza w 1997 roku, a jak postrzegasz ją teraz?

W tej chwili jest o wiele łatwiej wydać tom wierszy, choć w 1997 roku też nie było to już trudne. Śp. Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, poeta, krytyk i edytor, redaktor moich pierwszych trzech tomów wierszy, opowiadał mi różne historie i perypetie wydawnicze sprzed ’89 roku. Wtedy było ciężko. Warto wspomnieć chociażby słynne, przesuwające się w czasie problemy z publikacją pierw-szego tomu Milczewskiego-Bruna, o których wspomina w  swoich Listach. Ja na początku strasznie się zaciąłem, żeby nie wydawać książki za własne pieniądze, tylko zdobyć na nią fundusze. Od debiutanckiego Nierealitu górskiego udaje mi się publikować kolejne tomy z pienię-dzy zewnętrznych, stypendiów.

W Polsce ukazuje się dużo dobrej i przyzwoitej poezji. Trudno się przebić do czytelnika, zresztą ludzie raczej się-gną po kryminał niż po tom wierszy. Poezja jest cholernie wymagająca i daje mało oddechu, a właściwie dusi tego, kto po nią sięga. W tym jest jej moc.

Rzeczywiście, w ostatnich latach ukazało się sporo dobrych tomików poetyckich. Gdy-by jeszcze mogły być bardziej eksponowane w sieciach księgarń… Mówisz o zdobywaniu zewnętrznych środków na wydanie książki. To łatwe?

Poezję najłatwiej kupować przez internet. Ten kanał dystrybucji zdecydowanie przewyższa inne. Wystarczy poświęcić kilka, kilkanaście minut i większość tomów po-etyckich mamy w zasięgu ręki. Księgarnie sprzedażą poezji nie są właściwie zainteresowane: nakłady są niewielkie, promocja praktycznie nie istnieje, zyski są minimalne. Szukajcie nas w internecie, szanowni czytelnicy (śmiech).

A co do zdobywania środków – na Pomorzu Gdańskim nie ma z tym większych problemów: jest szeroki program stypendiów artystycznych fundowanych przez Urząd Mar-szałkowski, poszczególne miasta takie jak Gdańsk też mają swoje programy stypendialne. Są także mecenasi prywat-ni, którzy wspierają przedsięwzięcia artystyczne – o wie-le za rzadko, ale to raczej problem podatkowy i kwestia bycia odpowiedzialnym za rozwój lokalnych społeczności poprzez działania kulturalne – z tym bywa różnie.

Pracujesz jako redaktor odpowiedzialny za po-ezję w kwartalniku „Bliza”, często jesteś także jurorem w ogólnopolskich konkursach poetyc-kich, turniejach jednego wiersza. Jak oceniasz współczesną poezję – jej kondycję i przyszłość, przyglądając się debiutantom, ale i twórcom dojrzałym, już ukształtowanym?

O kondycję poezji w Polsce jestem spokojny – napraw-dę jest w czym wybierać i na czym zawiesić ucho. Co jakiś czas pojawiają się perełki i ludzie, którzy te perły w swoich niepozornych muszlach tworzą. Myślę, że poetów mogli-byśmy spokojnie eksportować do innych krajów. Juroro-wanie w toruńskim Herbercie, lęborskim Stryjewskim czy gdyńskich „Połowach Poetyckich” daje dobry ogląd tego, co się w nas, autorach, tli. Z kolei „Bliza” jest miejscem wyjątkowym, bo miejscem pracy, o której zawsze marzy-łem – czytam wiersze i odpowiadam za to, co się ukaże na papierze. Czasem ryzykuję, czasem pewnie się mylę, ale uważam, że jako redaktor muszę być otwarty na różne głosy i narracje. Kocham tę robotę.

Co nam w ogóle daje poezja w codziennym życiu?Nic, co można by zważyć i zmierzyć. I to jest w niej

najbardziej niesamowite. Niby nic, a wytrąca nas z rów-nowagi i przeciętności zwykłego dnia. Przynajmniej nie-których z nas.

14 | | marzec 2016

p l a s t y k a

To nie jest pierwsza twoja wystawa w Byd-goszczy, ale pierwsza, na której pokazujesz własne ilustracje.

Tak, wcześniej prezentowałam głównie obrazy dużych formatów i można było je zobaczyć m.in. w kawiarni Szpulka w MCK, w Ostromecku czy klubie Mózg. Teraz zdecydowałam się odsłonić prace rysunkowe, o mniej-szych formatach.

Czym jest dla ciebie rysunek?Malarstwo wymaga dobrej formy fizycznej, której

ostatnio mi brak, podczas malowania musisz np. siedzieć przy sztalugach, a pozycja pionowa jest dla mnie bardzo bolesna. Jak wiesz, uczę się ostatnio życia na leżąco. Rysunek jest więc wybawieniem. Pomysł, szybki szkic, dopracowanie detalu i gotowe. A wszystko to rysowane „w powietrzu”. No i wolność. Rysunek daje mi swobodę zagłębiania się w prostotę życia. To jak pamiętnik lub fotografia. Ilustracja z chwilowego przepływu myśli lub emocji. Rysowanie jest jak barometr – mówi, ile wolności zostało ci jeszcze pośród srogich ograniczeń twojego losu.

W twoich pracach widać cierpiące kobiety, ale także sporo cynicznego humoru…

Nie znajdziesz tu mężczyzn, rysuję same kobiety, ptaki i koty. Od początku świata. Te kobiety to ja, tyle że odbite w krzywym zwierciadle. Zamyślone, rozpołowione, po-pełniające samobójstwa, rodzące i zakrwawione. A kiedy nie ma na rysunku kobiety, to i tak wiadomo, że mowa jest o niej właśnie. O jej relacji ze światem i ze sobą samą. O kobiecych tabu i codziennych wędrówkach kobiecych myśli podczas prasowania bielizny.

Czyli rysujesz feminizm?Niekoniecznie. Powiedziałabym raczej, że „ukobiecam”

człowieka. W naszej kulturze symbolem człowieka jest

mężczyzna. U mnie – na odwrót. To kobieta opowiada świat. I ma do tego prawo, bo pracuje, miesiączkuje, rodzi dzieci, wynajduje nowe idee, złości się i cieszy. Krytykuje i żąda równouprawnienia. Szuka własnego nowo nazwa-nego człowieczeństwa pomiędzy przedmiotowo ujmowa-nym ciałem a niedocenianym duchem.

Wróćmy do bólu, skąd tyle cierpienia w twoich pracach?

To oddzielny temat. I chyba wszystkim doskonale zna-ny. Cierpimy fizycznie, psychicznie i duchowo. Jeśli mogę narysować cierpienie – rysuję je. Bo tylko tak mogę o nim opowiedzieć. Współczesne narracje mówią nam „don’t worry – be happy”, na Facebooku umieszczamy same ra-dosne wydarzenia, uśmiechnięte twarze; to fascynuje, ale też przeraża, bo jak tu uzewnętrznić cierpienie i w dodatku

Barometr wolnościZ Moniką Dekowską rozmawia Daria Mędelska-Guz.

marzec 2016 | | 15

p l a s t y k a

nie „zarazić” nim drugiego człowieka? Pół biedy, jeśli ów ból możesz nazwać. Gorzej, gdy boli cię brak wiary lub gu-bisz sens człowieczeństwa w sytuacji, gdy potrzebują go tysiące imigrantów. A wiadomo, że jeśli chcesz wykrzyczeć swój ból, pozostaje ci agresja lub sztuka. Ja zdecydowanie wolę tę drugą.

Oprócz rysunków wystawisz także swoją au-torską biżuterię, opowiesz o niej?

Od kilku lat fascynuje mnie zamykanie świata w mi-niaturowych formach szklanych. Przede wszystkim każ-da sztuka biżuterii zawiera pod szkiełkiem fragment lub całość mojego obrazu. W swojej biżuterii tworzę małe światy. Małe opowieści. Specjalna technika wykonania i kształt szkła powodują, że obraz staje się trójwymiaro-wy, wypukły. Ożywa i pięknieje. Sądzę, że moja biżuteria

Wernisaż prac Moniki Dekowskiej odbędzie się 2 kwietnia o godz. 15 w niesamowicie

przytulnej Księgarni 63 mieszczącej się na pierwszym piętrze Galerii Osielsko przy ul. Szosa Gdańska 49. Wystawa potrwa do końca miesiąca. Chętni będą mogli nabyć zarówno sygnowane przez nią druki prac,

jak i pojedyncze sztuki biżuterii.

nie tylko umożliwia wyrażanie siebie, ale też staje się no-śnikiem pewnej historii przesyłanej światu przez artystę, który tę biżuterię wykonał. Kobieta z tego typu np. me-dalionem na piersi rozsiewa tę historię dalej, „zaraża” nią innych. Zresztą, kwestia odbioru pracy to już sprawa bardzo osobista. Zawsze cieszę się, jeśli obraz zamknięty w broszce czy pierścionku sprawi komuś przyjemność.

16 | | marzec 2016

Złoty środek

Przyznaję, że w 36. odcinku mojej zugzwangowej opo-wieści postanowiłem trochę zdjąć maskę. Otóż sytuacja w kraju jest napięta, lewica i prawica coraz bardziej prężą muskuły, a nawet czasami biorą się „za łby”. Poszczególne partie mocniej zwierają szeregi. Coraz trudniej być pośrodku. Ci, co są pośrodku, mają przeki-chane. Każda ze stron konfliktu ideologicznego próbuje tych ze środka przeciągnąć na swoją stronę. Oczywi-ście, najgorsze są bluzgi. Na centrum plują wszyscy. Wydawałoby się, że trzeba się zadeklarować. Inaczej ani rusz, żeby wyrwać się z tego najbardziej nielubiane-go miejsca na scenie.

Otóż mam ten kłopot, że kiedyś dość bacznie chodzi-łem na wykłady zmarłego pięć temu profesora Albina Bilińskiego. To było dawno temu, pewnie minęło już 20 lat, ale mam wrażenie, że niektóre jego frazy pamię-tam, jakbym je słyszał wczoraj. Biliński był świetnym religioznawcą, ale też posiadał znaczną wiedzę z historii myśli społecznej. Pamiętam, że jedną z jego ulubionych myśli, która często powracała, była ta dotycząca złotego środka. Oczywiście powoływał się na samego Arystotele-sa, który z umiaru uczynił ważny element swojej filozofii. Pamiętam, że te rozważania odnośnie do Arystotelesa były dla niego niejako trampoliną w czasy nowożytne, do Anglii, gdzie już wtedy mówiono, że silna klasa średnia za-bezpiecza społeczeństwo przed: primo, tyranią władców; sekundo, rewolucją klasy robotniczej. Silna klasa średnia jest gwarantem sukcesu. W Anglii klasa średnia ulegała wzmocnieniu, a  w  I Rzeczypospolitej, dzięki „świetnej” działalności szlachty, wprost przeciwnie.

Z nauki profesora zapamiętałem, że warto ustawić się pośrodku albo co najmniej dystansować się do skrajności. Ponadto pamiętam, że w szkolnych czasach tuż przed wy-cieczką matka nieraz mi mówiła: „Nie siadaj z przodu, bo jak autobus w kogoś rąbnie… i nie siadaj z tyłu, bo jak ktoś rąbnie w autobus…”.

Jestem więc pośrodku; to beznadziejne i już nieraz wy-chodziło mi to bokiem. Przyznaję rację jednym i drugim, a tak w głębi ducha z nikim się w pełni nie zgadzam. Ow-szem, raz zgadzam się z jednymi, a raz z innymi, wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Są jednak i tacy, choćby ci od Korwina i ci od Kukiza, że oni mnie już nigdy do niczego nie przekonają, nawet do jakiegoś drobiazgu, jakiejś bła-hostki, niestety, do niczego. Za stary już jestem. Sparafra-zuję znany filmowy tekst: nie ze mną, Korwin, te numery!

Dokładnie wtedy, gdy chodziłem na wykłady do pro-fesora Bilińskiego, gdy miałem lat 20 lub 21, przyjechał na WSP (powszechne było wtedy określenie: wysypisko) Janusz Korwin-Mikke. Ten jeden show, który wtedy dał, tak w swoim stylu określając wszystkich i wszystko na-około (państwo polskie, elity rządzące, Unię Europejską) jako „socjalistyczne”, czyli złe z samej natury, i gloryfikując XIX-wieczny liberalizm jako tę jedyną doktrynę, która gwa-rantuje człowiekowi wolność i rozwój, i kilka pomniejszych dziwactw, jak choćby próbował zniechęcić uczestników spotkania do zapinania pasów w samochodzie, twierdząc, że wtedy więcej ludzi ginie na drogach. On zapewne nigdy pasów nie zapina. I ten showman, utopista, tak pięknie wpisał się w to, co mówił Biliński o utopijnej wizji platoń-skiego państwa, mieście słońca Tomasza Campanelli czy falansterach Roberta Fouriera. Różnica jednak była dość znaczna, gdyż Biliński osiągał pewne niezwykłe natężenie, nazwałbym je lirycznym, tak, w pewnym sensie jego wy-kłady to była poezja, zawsze okraszona religioznawczym kontekstem, a tutaj w przypadku polityka po raz pierwszy poczułem, że ktoś chce mnie tak prosto i dość ordynarnie oszukać, że szykując się do dziesiątej przegranej kampanii, kpi z ludzi w żywe oczy i to wszystko podane jest z lekkim przymrużeniem oka, ale mnie już wtedy to nie śmieszyło i nie zamierzałem tego kupować.

Oczywiście, żeby nie było za miło, zdaję sobie sprawę, że ten złoty środek to też jest idée fixe, albo – żeby sięgnąć do współczesnych podniet – taki złoty pociąg. Nikt go nie widział, ale wszyscy o nim gadają.

Bartłomiej Siwiec

siwiecsiwiec

z u g z w a n g ( 3 6 )

marzec 2016 | | 17

prUssprUssMało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (141)

bydgoski insynuator kulturalny

nowe otwarcieDyskusje wokół ewentualnego utworzenia metropolii

bydgosko-toruńskiej wydają się bezprzedmiotowe. A to za sprawą pojawiającego się pytania, co musi zrobić Byd-goszcz, by zadowolić Marka Żydowicza i zatrzymać Camerimage nad Brdą. Wydaje się, że jedynym wyj-ściem byłoby utworzenie metropolii bydgosko-toruńsko--łódzkiej.

Wichrom na przekórWieloletni redaktor naczelny „Gazety Pomorskiej”

i jeden z najbardziej zasłużonych pomorskich dziennikarzy Zefiryn Jędrzyński wydał obszerny tom wspomnień pt. „Było jak było”. Udokumetował w nich nie tylko bogate pole swej działalności, ale dużą odporność na przeciwności losu. Dzięki temu tzw. wichry historii prze-trzymał tak dzielnie, jakby były one zaledwie… zefirkami.

zmiana kursuPrzed wielu, wielu laty zrządzenia losu pchnęły Apo-

lonię Chałupiec z Lipna do Hollywood. Teraz wizje prezesa TMMB Jerzego Derendy kierują Polę Negri z Bydgoszczy do Fordonu. Ikona niemego kina obsa-dzona zostanie w roli szybkobieżnego tramwaju, którego motorniczy, wyłoniony w drodze castingu, będzie dyspo-nować urodą Rudolfa Valentino.

Wszystko się kręciTwórca i dyrygent istniejącego przy AM Chóru Aka-

demickiego Janusz Stanecki, mówiąc o licznych suk-cesach swego zespołu, stwierdził, że o podziale nagród w konkursowych rywalizacjach decyduje nie tylko czynnik artystyczny, ale także… astronomiczny. Zdaniem p.  Ja-nusza w  wielu przypadkach podział nagród zależy od… konstelacji jurorów.

Męczące zazdrości i zapytaniaSkładające się na tomik „Ziarna płonące” i nace-

chowane wysokim stopniem wyższej uczuciowości sone-ty Stefana Pastuszewskiego – wywołały prawdziwy zamęt w bydgoskim środowisku literackim. Koledzy poety zazdroszczą mu udanego zmierzenia się z wielkim Petrar-ką, a koleżanki łamią sobie głowę, która z nich może uwa-żać się za… Laurę.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (marzec 1991)

– „Królewnę Śnieżkę i siedmiu krasnoludków” wprowadził na operową scenę reżyser i choreograf Witold Borkowski. W roli tytułowej wystąpiła Bar-bara Pituch, a orkiestrę poprowadził Józef Klima-nek.

– W działającej przy bydgoskiej Bazylice Galerii „Kruchta” swoje linoryty z cyklu „Strażnicy na-dziei” przedstawił Jacek Soliński.

– Wojewódzki Ośrodek Kultury przy ul. Toruń-skiej 30 zapraszał do udziału w eliminacjach woje-wódzkich XXII Ogólnopolskiego Konkursu Re-cytacji Poezji i Prozy Rosyjskiej i Radzieckiej.

– Kierowany przez Michała Kubickiego Dom Kul-tury „Orion” zapraszał na imprezę „99 pytań do Edwina Warczaka – prezydenta miasta Byd-goszczy”.

– Według impresaria Andrzeja Lewińskiego jednym z powodów powodzenia, jakim się cieszy Scena Noc-na w kawiarni TP, jest to, że „ludzie lubią jak ich aktorzy witają i prowadzą do stolika”.

18 | | marzec 2016

AKADEMIA MUZYCZNA im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl

1

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikorawww.apk.byd.pl; e-mail: [email protected]. 52 567 00 57Muzeum Fotografii – Adam JuszkiewiczGaleria Debiut – Marta Rosenthal-SikoraGaleria Nad Brdą – Karolina Prus

2

artGallery galeria & pracownia plastycznaul. Krasińskiego 5facebook.com/osa.artGallery 3

BYDGosKI KlUB MIłośNIKów KAKtUsów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/

BYDGosKIE CENtrUM INForMACjI, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, [email protected], www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGosKIE stowArZYsZENIE ArtYstYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5

BYDGosKIE towArZYstwo HErAlDYCZNo-GENEAloGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

BYDGosKIE towArZYstwo NAUKowE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „rEGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, [email protected]

Dom Kultury MoDrACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: [email protected], abuzal [email protected], dyr. Agnieszka Buzalska

Dom Kultury orIoN, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

EljAZZ – Centrum Artystyczneul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcztel. 523 221 574, 662 152 726www.eljazz.com.pl 41

FArBIArNIA Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FIlHArMoNIA PoMorsKA p.o. dyrektora Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, [email protected], www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

FUNDACjA „wIAtrAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholzul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcztel. 523 234 810, fax 523 234 811www.wiatrak.org.pl, e-mail: [email protected], Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GAlErIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17

Galeria AlIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

GAlErIA AUtorsKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, [email protected] 8

Galeria BrDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

Galeria Francuska MIstrAl, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

GAlErIA INNowACjI UtP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

Galeria KANtorEK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10

GAlErIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

GAlErIA MIEjsKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. [email protected],www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

GAlErIA NA PIĘtrZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, [email protected], czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

GAlErIA NoN FErE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

Galeria sztuki NEXt, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, [email protected] 43

GAlErIA wIEżY CIśNIEńMuzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

GAlErIA wsPólNA(MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: [email protected] 22

Izba Pamięci Adama Grzymały-siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: [email protected] 45

Klub ArKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEros, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Klub Inspektoratu wsparcia sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: [email protected]

KlUB MIłośNIKów AUstrAlII I oCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20

Klub oDNowA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: [email protected], www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska

KlUB PolsKIEj KsIĄżKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21

KlUB śwIAtA KsIĄżKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21

KlUB śroDowIsK twórCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

KUjAwsKo-PoMorsKIE CENtrUM KUltUrY w BYDGosZCZY Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, [email protected], tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, [email protected], www.wok.bydgoszcz.com 37

MIEjsKIE CENtrUM KUltUrY w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja)[email protected], www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: [email protected]

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: [email protected], www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: [email protected], www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, [email protected]

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: [email protected], czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24

MUZEUM FArMACjI Apteki Pod łabędziem,ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

MUZEUM KANAłU BYDGosKIEGo, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075

MUZEUM MYDłA I HIstorII BrUDU ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: [email protected]; www.muzeummydla.pl 15

MUZEUM oKrĘGowE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: [email protected]; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00czwartek 9.00-18.00sobota, niedziela 10.00-16.00Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 9.00-15.30,w poniedziałki muzeum nieczynneWtorki – wstęp bezpłatny, 26

adresy bydgoskich instytucji kultury

marzec 2016 | | 19

MUZEUM woDoCIĄGów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1

MUZEUM ośwIAtY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590

MUZEUM wojsK lĄDowYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

oPErA NoVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

otwarta Przestrzeń „światłownia”ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, [email protected], www.swiatlownia.eu 44

PAłAC MłoDZIEżY, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Pedagogiczna Biblioteka wojewódzka im. Mariana rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

ProF-EUroPE stowarzyszenie Nauczycieli języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

stowArZYsZENIE ArtYstYCZNE „MóZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

salezjańskie stowarzyszenie wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

tEAtr PANtoMIMY „DAr”www.dar.art.pl; e-mail: [email protected]. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

tEAtr PolsKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub [email protected], www.teatrpolski.pl31

R e d a k c j a B I K p r o s i P a ń s t w a o   w e r y f i k a c j ę d a n y c h : b i k @ m c k - b y d g o s z c z . p l

towArZYstwo INICjAtYw KUltUrAlNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

towArZYstwo MIłośNIKów MIAstA BYDGosZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: [email protected], skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

towArZYstwo MUZYCZNE im. Ignacego jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

towArZYstwo oPErowE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

towArZYstwo PolsKo-AUstrIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: [email protected], prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

towArZYstwo PolsKo-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: [email protected] www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszczprezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

towArZYstwo PolsKo-włosKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; [email protected], prez. Elżbieta Renzetti 35

towArZYstwo PrZYjAŹNI PolsKo-FrANCUsKIEj, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721www.tppf.byd.pl 11

UrZĄD MIAstA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

wĘDrowNICZEK – Klub turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

wiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: [email protected], www.wimbp.bydgoszcz.plDyrektor: Ewa Stelmachowska 35

20 | | marzec 2016

opera Nova w Bydgoszczy

1.03.2016, wtorek, godz. 19.00Czarodziejski flet – opera Wolfganga Amadeusza Mozarta

Kierownictwo muzyczne – dirk VermeulenInscenizacja i reżyseria – Matthias remusScenografia – Stephan dietrichPrzygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

Gdyby Mozart napisał tylko „Czarodziejski flet”, wystar-czyłoby, aby uznać go za geniusza. Ten konglomerat stylów muzycznych oraz wolty akcji śledzi się z zapar-tym tchem; dźwięki fletu i dzwoneczków mają praw-dziwie czarodziejską moc. Upierzony i gadatliwy Papa-geno, rycerski książę Tamino, wrażliwa i dzielna Pamina oraz marzący o idealnym społeczeństwie Sarastro i nie-przyjaciółka słońca, Królowa Nocy, to tylko niektórzy bohaterowie tej wspaniałej opery. Libretto jest baśnią, moralitetem, komedią, tajemnicą. Rytuały inicjacyjne i odniesienia do religii starożytnego Egiptu stanowiły temat popularny w dramatopisarstwie i sztuce opero-wej schyłku oświecenia oraz rytach wolnomularskich. „Czarodziejski flet” daje młodzieńcowi moralne oparcie w momencie, gdy musi odrzucić swoje dotychczasowe utarte sądy, by stać się godnym wtajemniczenia.

5.03.2016, sobota, godz. 19.00 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Fascynacje – balety współczesne„Lacrimae” / „Auf Suche” / „Something I had in Mind“ – choreografia – Mauro de Candia„1st Flash” / „Brake the Eyes” – choreografia – Jorma eloScenografia i kostiumy – Mauro de Candia / Charles Heightchew / Joke VisserReżyseria świateł – Mauro de Candia, Jordan TuinmanOpieka artystyczna – ewa Głowacka

Ogromne bogactwo i różnorodność technik tańca: kla-syczny i nowoczesny, abstrakcyjna komedia baletowa, perfekcyjny taniec i jego parodia, wirtuozowska wręcz technika i wielkie zaangażowanie tańczących. „Fascy-nacje” (premiera w 2013 r.) pokazywane były m.in. na Poznańskiej Wiośnie Baletowej i V Dniach Sztuki Tańca w stołecznej Operze Narodowej. Bydgoscy tancerze okrzyknięci zostali jednym z najlepszych profesjo-nalnych zespołów, a przedstawienie zebrało świetne recenzje. Tym bardziej zapraszamy do poznania dzieł dwóch twórców współczesnego tańca: Fina Jormy Elo, zajmującego poczesne miejsce w historii współczesnej sztuki baletowej, i młodego Włocha Mauro de Candii, którzy przekazali swe choreografie Baletowi Opery Nova. Ich praca z Baletem to ogromne wyróżnienie dla zespołu. Wieczór baletowy złożony jest z  dwóch części, które buduje pięć modułów tanecznych, repre-zentatywnych dla stylu obu choreografów. Jorma Elo ponownie przyjeżdża do Bydgoszczy, aby pracować ze zmienioną częściowo obsadą. W spektaklu występuje 17 wybranych tancerzy, z których każdy jest zarazem solistą. To prawdziwy popis umiejętności warsztato-wych i potencjału artystycznego bydgoskich tancerzy.

11.03.2016, piątek, godz. 19.00 12.03.2016, sobota, godz. 19.00 13.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Halka – opera Stanisława MoniuszkiKierownictwo muzyczne – Piotr WajrakReżyseria – natalia BabińskaScenografia – diana Marszałek, Julia SkrzyneckaKostiumy – Paulina Czernek-BaneckaChoreografia – Iwona PasińskaPrzygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

Halka, fot. Andrzej Makowski

marzec 2016 | | 21

Spektakl z 2013 r., którego przyjęcie przeszło do hi-storii bydgoskiej Opery. Są co najmniej trzy powody tego sukcesu: świetnie zrealizowana warstwa wokalna i muzyczna; niezwykła ekspresyjność strony wizualnej i zdolność silnego oddziaływanie na emocje współcze-snego widza; aktualizacja i uniwersalizm historii libretta przy zachowaniu odniesień historycznych.

„Halka” Babińskiej to przedstawienie inteligentne i poruszające. Ocalające i eksponujące wszystko, co w  dziele Moniuszki i Wolskiego egzystencjalne, prze-mykające się zaś nad idiomem „narodowym” (zwróć-my uwagę choćby na to, że poloneza nikt nie tańczy, a mazur jest bardzo kameralny…). Do tego dodać trze-ba nowocześnie i sensownie zakomponowaną, piękną przestrzeń sceniczną, której twórcy operują i cytatem, i kontrastem; przemyślane ustawienie i prowadzenie dobrze brzmiącego chóru; świetnie wkomponowa-ny w całość balet; precyzyjnie grającą orkiestrę, która w  przypadku dzieł Moniuszki musi zmierzyć się z nie-zbyt atrakcyjnie zinstrumentowaną partyturą. Rzadko zdarza się przedstawienie, o którym można napisać same dobre rzeczy – tak ocenia bydgoskie przedstawie-nie Piotr Urbański w „Ruchu Muzycznym” nr 12/2013.

18.03.2016, piątek, godz. 19.00 19.03.2016, sobota, godz. 17.00 20.03.2016, niedziela, godz. 17.00 22.03.2016, wtorek, godz. 19.00

Jaś i Małgosia – opera baśniowa Engelberta Humperdincka

Kierownictwo muzyczne – Jerzy WołosiukReżyseria – Cezary domagałaScenografia – Małgorzata SzydłowskaChoreografia – Marek zajączkowskiReżyseria świateł – Bogumił PalewiczPrzygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska

Baśń braci Grimmów zamieniona na operę? Ależ tak! Chociaż Humperdinck komponował „Jasia i  Małgosię” pod wpływem Ryszarda Wagnera, którego asystentem był w Bayreuth podczas pracy nad „Parsifalem”, w war-stwie muzycznej udało mu się zachować całą lekkość i  wdzięk ludowej opowiastki. Z  drugiej strony, język muzyczny opery jest niezwykle wyrafinowany, dlatego poruszająca wyobraźnię dziecięcą bajkowa historia jak każde dzieło operowe zachwycić może melomana nie-zależnie od jego wieku.

Humperdinck zamierzał stworzyć na prośbę młod-szej siostry muzykę dla potrzeb rodzinnej zabawy, a powstała świetnie zorkiestrowana i wymagająca do-brych głosów baśniowa opera, atrakcyjna zarówno dla młodej, jak i dojrzałej publiczności. Twórcy przedsta-wienia postawili sobie zadanie zachwycenia widzów, bez względu na ich wiek. Realizacja Opery Nova jest niebanalna w warstwie scenograficznej, pełna uroku; z pewnością może kształcić gust muzyczny i plastycz-ny młodych widzów. „Na żywo” widzimy obrazy, któ-rych nie zobaczy kamera filmowa, słyszymy muzykę, której nie odda najlepsze nagranie. To niepowtarzalne

przeżycie, bo nigdy nie ma takiego samego spektaklu, każdy ma swoją wewnętrzną energię i rytm. W wer-sji Grimmów Jasia i Małgosię wypędza zła macocha, a  u  Humperdincka jest ona tylko prostą, czasem zbyt porywczą gospodynią domową, która po pewnym cza-sie żałuje swojego gniewu i razem z mężem wyrusza na poszukiwanie dzieci. Operowy ojciec Jasia i Małgosi nie jest drwalem, ale trudni się wyrobem mioteł. W obu wersjach tak samo radosne pozostaje natomiast zakoń-czenie, w którym dobro odnosi triumf nad złem.

Ponadto młodzi widzowie mają okazję podziwiania swoich rówieśników, których 30 bierze udział w przed-stawieniu: dzieci z pracowni wokalnej Pałacu Młodzieży (jako pierniczki) oraz Studia Baletowego przy Operze Nova (jako małe elfy).

inf. Ewa Chałat

Bilety na 23. Bydgoski Festiwal Operowy sprzedawane będą od 21 marca br.

Imprezy gościnne na scenie Opery nova:

7.03.2016, godz. 19.30Koncert Galowy zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”

14.03.2016, godz. 17.30 i 20.30Teatr Capitol, komedia „Kiedy kota nie ma”

Jaś i Małgosia, fot. Andrzej Makowski

22 | | marzec 2016

teatr Polski 1.03.2016, wtorek, godz. 19.00 2.03.2016, środa, godz. 16.00 i 19.00

Mała Scena TPBKatarzyna Szyngiera, Mirosław Wlekły Сварка (swarka)reżyseria: Katarzyna Szyngiera; scenografia i kostiumy: Agata Baum-gart; muzyka: Wojtek Zrałek-Kossakowski; opracowanie muzyczne: Łukasz Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; koordynator projektu: Magda Igielska; wystę-pują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Mirosław Guzowski, Martyna Peszko, Michał Wanio, Izabela Warykiewicz

Premiera spektaklu w ramach programy rezydencyj-nego „Interwencje” w TPB.

Co tak naprawdę wydarzyło się na Wołyniu i w Gali-cji Południowo-Wschodniej w 1943 roku? Wyobrażenia tamtych tragicznych wydarzeń bywają skrajnie różne, są zależne od wyznawanych poglądów, narodowości, historii przodków. Zostały zawłaszczone przez emocje i polityczne dyskursy.

Kaliski; reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; występują: Klara Bie-lawka, Szymon Czacki, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jakub Ulewicz, Anita Sokołowska

Swarka, fot. Monika Stolarska

W spektaklu „Сварка (swarka)” opieramy się na do-kumentalnym materiale zebranym przez nas w Polsce i na Ukrainie. Próbujemy spojrzeć na tamte wydarzenia z jak najszerszej perspektywy. Oddajemy głos świad-kom czystki etnicznej. Wysłuchujemy historii o przekra-czaniu granic człowieczeństwa, które nie mogą zostać właściwie opowiedziane, gdyż do ich opisania brakuje języka.

4.03.2016, piątek, godz. 19.00 5.03.2016, sobota, godz. 19.00 – spektakl

z angielskimi napisami 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Mała Scena TPBAgnieszka Jakimiak – afrykareżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof

Afr yka, fot. Monika Stolarska

To nie jest opowieść o Ryszardzie Kapuścińskim w Afryce. Ani opowieść o Afryce. Ani o tym, jak można przedstawić Afrykę, ani o tym, jak nie należy jej przed-stawić.

To nie jest historia Afryki. To historia kilku pojęć wę-drujących po Europie od czasów kolonializmu przez okres dekolonizacji aż po dzisiaj. Ryszard Kapuściński był świadkiem odzyskiwania niepodległości przez Gha-nę, Kongo, Nigerię, Mozambik i wiele innych krajów w latach 50. i 60. My przyglądamy się procesom, które doprowadziły do ich ponownego uzależnienia od Euro-py – zarówno na płaszczyźnie politycznej i ekonomicz-nej, jak w wymiarze fantazmatycznym. To opowieść o kilkunastu wyobrażeniach, które pracują na to, żeby procesy produkcji były niewidzialne i zarazem nie-uczciwe, żeby obojętność wchodziła w  płynną relację z wyzyskiem, żeby z dyskursu rasistowskiego uczynić neutralny i przezroczysty język.

5.03.2016, sobota, godz. 19.00 (premiera bydgoska) 6.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Duża Scena TPB – pokaz kameralnydiuna 1961

Komuna//Warszawa opisuje fikcyjną wyprawę auto-ra „Diuny” do Iranu w 1961 roku. Frank Herbert zosta-je wysłany z  tajną misją na Bliski Wschód, przez kilka dni przebywa w pustynnym mieście Jazd, czekając na spotkanie z kurierem. Być może pod wpływem narko-tyków wyrusza na samotną wyprawę na pustynię. Tam doznaje olśnienia. Widzi możliwe scenariusze rozwoju świata. Te „przyszłowidzące” wizje staną się zaczątkiem napisanej wkrótce literackiej sagi. Komuna//Warsza-wa „rekonstruuje” pobyt Herberta w  Jaździe. Proces „odnajdywania” śladów pozostawionych przez autora „Diuny” zaciera granicę pomiędzy prawdą a  zmyśle-

marzec 2016 | | 23

niem. Zaczynając podróż, trafiamy na realną pustynię. I stajemy wobec tych samych pytań i rozterek, jakie tra-piły Franka Herberta w 1961 roku: czym jest przyszłość, jak nasze wizje wpływają na rzeczywistość… lub po prostu: co się stanie…?Koprodukcja: Teatr Polski w Bydgoszczy; współpraca: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Ambasada Polski w Teheranie, Instytut Adama MickiewiczaNegar Farajiani (instalacja scenograficzna); Ewelina Ciuchta (kostiu-my); Paulina Góral (światła); Irad Mazliah (choreografia); shokufeh Farazmand (produkcja w Iranie)Spektakl zrealizowany dzięki pomocy Ambasady Polskiej w  Teheranie oraz IAM – culture.plProjekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Naro-dowego oraz Urzędu m.st. Warszawy

10.03.2016, czwartek, godz. 19.00 11.03.2016, piątek, godz. 19.00 12.03.2016, sobota, godz. 19.00 13.03.2016, niedziela, godz. 19.00

Mała Scena TPBJulia Holewińska – Granice reżyseria: Bartek Frąckowiak; choreografia, dramaturgia: Iza Szo-stak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski, Łukasz Maciej Szymborski; światła: Michał Głaszczka; wideo: Hanna Maciąg; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Marta Malikowska, Jan Sobolewski, Iza Szostak, Izabela Warykiewicz

Koncepcja spektaklu oparta jest na „czteropozio-mowym modelu kontroli dostępu”, który stosuje unij-na agencja Frontex w  działaniach służących ochronie granic Unii Europejskiej.

Opublikowany w  jednej z  wydanych przez nią bro-szur poglądowy obrazek, którego celem było możliwie proste przedstawienie składających się na ten model działań, procedur, podmiotów, stał się inspiracją do stworzenia swoistej teatralnej gry planszowej, w której postacie takie jak Ciało Dziecka, Granica, Lex Frontex, Uciekinierka czy Artysta podejmują wyzwania i  reali-zują strategie ściśle powiązane z ochroną, przekracza-niem czy upłynnianiem granic, polityką migracyjną, a przede wszystkim – ekonomią. Materiały  dokumen-talne, teksty etnograficzne i  socjologiczne, atlasy uchodźcze, rozmaite dyskursy związane z  migracją, mobilnością, uchodźcami, terytorium, suwerennością, kontrolą i  nadzorem oraz granicami, a  także obrazy i  fotografie stają się punktem wyjścia dla teatralnych i performatywnych gier, dzięki którym w nieoczywisty sposób problematyzowany jest najważniejszy obecnie temat debaty publicznej.

12.03.2016, sobota, godz. 17.00 – cz. 1 13.03.2016, niedziela, godz. 17.00 – cz. 2

Jak naprawić świat – przegląd filmów postrealistycznych w wyborze Jill Godmilow

Zapraszamy na przegląd filmów dokumentalnych w  wyborze Jill Godmilow, legendarnej amerykańskiej reżyserki filmowej.

Przegląd towarzyszy najnowszym premierom spek-takli: Grona gniewu i Granice. Wśród pokazywanych fil-mów znajdą się m.in.: How to fix the world Jackie Goss;

The land belongs to those who work it kolektywu Chiapas Media Project czy Border Laury Waddington.

Z kuratorskiej przedmowy Jill Godmilow:„Nazywam te krótkie dokumentalne filmy postreali-

stycznymi, bo ich twórcy nie roszczą sobie prawa do dokumentalnego obiektywizmu, wyrzekają się reali-zmu i w niezwykłej formie zaświadczają o spustoszeniu, jakie kapitalizm sieje globalnie i lokalnie. Są imponują-cą demonstracją alternatywnego sposobu myślenia o  tym, czym może być i  czemu może służyć przekaz filmowy (…)

Filmy postrealistyczne mają na celu prowokację. Korzystają z  różnych strategii przedstawiania, odtwa-rzania, parodii, animacji, fikcjonalizacji i  wielu jeszcze innych. Każdy z  pokazywanych tu filmów proponuje nową narrację, aby móc tym lepiej przedstawić i  zro-zumieć gospodarcze oraz polityczne uwarunkowania, których skutkiem są wojny, ubóstwo, bezdomność, głód. Proponują też rozwiązania – to, w  jaki sposób możemy się tym procesom opierać. (…) W tradycyjnym filmie dokumentalnym zawarte jest przeświadczenie, że „świat jest poznawalny”, ponieważ można go obser-wować – a jeśli można go obserwować, to można go też sfilmować. Wystarczy więc, że pokażę ci świat w  spo-sób, w jaki zarejestrowała go moja kamera…

Z filmów postrealistycznych płynie jednak jasny prze-kaz, że to nie wystarczy. Ich twórcy proponują zmianę sposobu myślenia o  filmie dokumentalnym, chcąc by postrzegano go jako formę poezji, fantastyki, krytyki. Posługują się strategiami, za pomocą których świado-mie wykorzystują obrazy rzeczywistości, by odsłaniać stereotypy społecznych wyobrażeń. Chcą wyrwać nas z  samozadowolenia. Pokazać świat w  nieprzyjemnie jaskrawym świetle. Te filmy to wyrafinowane intelektu-alne narzędzia, które mogą zaoferować widzom nowe radykalne doświadczenie. Każdy z nich ma w sobie po-tencjalną transformacyjną moc”.

Więcej informacji na temat przeglądu podamy wkrótce na naszej stronie internetowej.

19.03.2016, sobota, godz. 19.00 – PreMIera 20.03.2016, niedziela, godz. 19.00 22.03.2016, wtorek, godz. 19.00

Duża Scena TPB – pokaz kameralnyRainer Werner Fassbinder Krew na kocim gardle reżyseria: Anja Suša; tłumaczenie: Iwona Nowacka; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; kostiumy: Maja Mirkovic: scenografia: Zorana Petrov; muzyka: Krzysztof Kaliski; choreografia: Damjan Kecojevic; występują: Beata Bandurska, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Anita Soko-łowska, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Konrad Wosik, Małgorzata Witkowska

Uwierzyliśmy, że teatr może zmieniać świat i  rady-kalnie wpływać na rzeczywistość. Traktowaliśmy go jak motor zmiany społecznej, narzędzie walki politycznej, barometr aktualnych napięć i przemian.

Staraliśmy się nie podważać trafności teatralnych diagnoz i nie pozbawiać ich wiarygodności. Jednak te-atr od lat nie zapoczątkował żadnej rewolucji. Nie stwo-rzył wzorców dla nowych instytucji. Nie zreformował języka debaty publicznej, nie zniwelował nierówności

24 | | marzec 2016

społecznych. To nie teatr wyprowadza ludzi na ulice. Być może przeceniliśmy siłę jego oddziaływania. Być może zbyt rzadko ją kwestionowaliśmy.

Niemiecki reżyser filmowy Rainer Werner Fassbin-der, znany ze swojej nieufności do skonwencjonali-zowanych języków sztuki, z  łatwością nadawał swoim filmom ramę kina gangsterskiego, melodramatu czy science fiction, prześwietlał gatunkowe klisze i  ujaw-niał ich przemocową strukturę. W  ponad 40 filmach, które udało mu się zrealizować przed śmiercią w  wie-ku 37  lat, Fassbinder opowiadał tak naprawdę jedną historię, przepisywaną na wiele scenariuszy. To opo-wieść o przemocy i faszyzmie rodzących się w małych społecznościach, w jednostkowych relacjach, na planie z  pozoru ulotnych i  pozbawionych konsekwencji sto-sunków międzyludzkich. To także wyzwanie rzucone środkom filmowym i  teatralnym oraz ich użytkow-nikom. „Krew na kocim gardle”, tekst niewystawiany dotychczas w  Polsce, zaprasza widzów i  aktorów do udziału w hiperrealistycznej grze. Czy w siatce spojrzeń rzucanych ze sceny na widownię i z widowni na scenę jakikolwiek wzrok jest niewinny? Jak przydzielane są role w  teatralnej rzeczywistości? I  dlaczego teatralne rewolucje bywają skazane na klęskę?

23.03.2016, środa, godz. 19.00 24.03.2016, czwartek, godz. 19.00

Mała Scena TPB czas trwania: 135 min bez przerwy

Juliusz Słowacki – Samuel zborowski reżyseria i  scenografia: Paweł Wodziński; współpraca dramatur-giczna: Michał Kuziak; muzyka: Dobromiła Jaskot; opracowanie mu-zyczne: Maciej Szymborski; wideo: Mikołaj Walenczykowski; występu-ją: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jakub Ulewicz oraz Michał Kłos, Łukasz Wasielewski, Katarzyna Wojewódzkapartnerzy: Fundacja sztuka.idea.

Punktem wyjścia projektu teatralnego „Samuel Zbo-rowski” jest tekst rękopisu niezatytułowanego utworu Juliusza Słowackiego, autorska wersja dramatu, różnią-ca się znacznie swym układem od wydanych i przyję-tych za kanoniczne redakcji Juliusza Kleinera i  Juliana Krzyżanowskiego. Wydaje się, że nadszedł czas, by się-

gnąć właśnie po rękopis tekstu Słowackiego. Jak pisze Michał Kuziak, badacz literatury polskiego romanty-zmu, „dotychczasowi edytorzy poddali ten tekst zna-czącym korektom dostosowującym go do ich wzorców estetycznych, zarazem pozbawiając literaturę polską oryginalnej rewolucjonizującej ją formy dramatycznej – polifonicznej, epifanijnej, transgresyjnej, przywodzącej na myśl współczesne nam koncepcje performance’u”.Produkcja spektaklu została dofinansowana w  ramach Konkursu na In-scenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” realizowa-nego z okazji obchodów 250-lecia teatru publicznego w Polsce. Konkurs organizuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

29.03.2016, wtorek, godz. 19.00 30.03.2016, środa, godz. 19.00 – studencka środa 31.03.2016, czwartek, godz. 19.00

Duża Scena TPBIgnacy Karpowicz oraz zespół aktorski dybukreżyseria: Anna Smolar: asystentka: reżyserki Hanna Maciąg; sceno-grafia i kostiumy: Anna Met; asystentka scenografki: Marta Kuliga; muzyka: Natalia Fiedorczuk; reżyseria światła: Michał Głaszczka; in-spicjentka: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Han-na Maciąg, Irena Melcer, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Michał Wanio, Małgorzata Witkowska

W spektaklu wykorzystano fragmenty „Dybuka” Szymona An-skiego w tłumaczeniu Michała Friedmana.

To historia miłości, niepozbawionej grozy, ale prze-kraczającej granice światów, konwencji oraz teatru. Jed-nak ostrzegamy, nie jest to zabawa niewinna, bo daw-no zaniechany świat powróci dzisiejszego wieczora, a kiedy kurtyna w końcu opadnie, pozostaniemy w te-atrze tylko my – bez kostiumów, całkowicie widzialni. A z nami nasze opętańcze duchy.

Bohaterowie „Dybuka” zmagają się na scenie z opo-wieścią, która wydaje się tak obca, że trudno opowie-dzieć ją bez przypisów. Spektakl przedstawia grupę na-uczycieli i uczniów zmagających się z tragiczną śmiercią jednego z nich. Wystawiają „Dybuka” i zapożyczonymi słowami konfrontują się z własnym sumieniem. Żydow-ska rzeczywistość duchowa i obyczajowa początku XX wieku – obca i egzotyczna – paradoksalnie staje się dla nich narzędziem do mówienia o sobie. Zanurzając się w fikcji, urzeczywistniając dawno zapomniany świat od-słaniają to, co wyparte i wstydliwe w ich społeczności.

„Dybuk” inspirowany dramatem Szymona An-skie-go, w opracowaniu Ignacego Karpowicza, jest efek-tem zespołowej pracy, wspólnej refleksji dotyczącej mechanizmów przemocy, z którymi młodzi ludzie mierzą się w szkole. Historia zmarłego chłopaka, który powraca jako duch jest opowieścią o winie indywidu-alnej i zbiorowej.

inf. Paulina Wenderlich

TanI BILeT DlA CZ Y tElNIKów BIK-u

Z marcowym numerem BIK-u

bilety na spektakl:

„samuel Zborowski”

w cenie

15 zł!

z a P r a S z a M y W T e r M I n I e :

23 lub 24 marca o godz. 19.00

Jeden egzemplarz BIK-u uprawnia do zakupu maksymalnie

4 biletów w promocyjnej cenie.

Samuel Zborowski, fot. Monika Stolarska

marzec 2016 | | 25

wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.03.2016, piątek, godz. 19.00, Biblioteka Główna,

Stary Rynek 24 (strych, II piętro)The Kurws, Ukryte zalety Systemu – koncert

The Kurws powstało w 2008 r. jako nieoczekiwana konsekwencja sesji pingpongowej. Od tamtego czasu wspólnie poszukują, nie tyle w obszarach konkretnego gatunku, co u podstaw rockowego „tworzywa”, ekspre-sji i brzmień. Zadebiutowali w 2011 r. albumem „Dziu-ra w getcie”, który doczekał się swojej amerykańskiej edycji nakładem Bat Shit Records. W 2014 r. nakładem Gusstaff Records ukazała się ich druga płyta „Wszystko co stałe rozpływa się w powietrzu”, a rok później jej wi-nylowa edycja pod szyldem holenderskiego Red Wig i francuskiego Gaffer Records. Mają za sobą niespełna 200 koncertów w całej Europie.

UzS stanowi syntezę estetyki postpunkowej, zim-no- i nowofalowej. Kompozycje tria są budowane na brzmieniach jednocześnie ostrych i chłodnych; na suro-we struktury rytmu napędzanego przez nerwowy bas i despotyczny elektrowerbel nakładają się cięcia gitary, minimalistyczne oldskulowe klawisze oraz dwa skan-dujące głosy, przywołujące piosenkową tradycję lat 80. – z odniesieniami zarówno do neue deutsche wel-le, brytyjskiego potomstwa punkrocka, jak i polskich artystów z labelu Stilon Gorzów – tu zwłaszcza dzięki polskojęzycznym tekstom, w równej mierze krytycz-no-refleksyjnym, co humorystycznym, w  oszczędnych i niedopowiedzianych obrazach komentującym rzeczy-wistość społeczną.

ProjektorTo nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cy-

klicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cy-klu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na: http://www.biblioteka.bydgoszcz.pl/.

W marcu tematem przewodnim filmów będzie mło-dzież:

3.03.2016, czwartek, godz. 18.00 17.03.2016, czwartek, godz. 18.00 31.03.2016, czwartek, godz. 18.00

Seanse odbędą się w Bibliotece Głównej (strych), Sta-ry Rynek 24, wstęp wolny.

Klub konwersacyjnyKluby konwersacyjne – wzorem innych miast do

WiMBP w Bydgoszczy zawitały kluby konwersacyjne. Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w obcym języku z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifo-

wać język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności. W ramach klubu konwer-sacyjnego Deutsch mit Spaß w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w języku obcym.

2, 9, 16, 23, 31 marca 2016 deutsch mit Spaß – klub konwersacyjny

Godzinami o książkach – dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP.

14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Woje-wódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły do-tyczące ich działalności publikowane są na stronie: dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK, obejmuje także spotkania autorskie.

16.03.2016, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie z agnieszką Kosińską – krytykiem literackim, bibliografem, agentem literackim. Ku-stosz mieszkania i archi-wum Czesława Miłosza w Krakowie, opiekun praw autorskich do jego utworów. W latach 1996-2004 osobista asystentka noblisty, autorka pierw-szego bibliograficznego opracowania jego twór-czości. Autorka książek Rozmowy o Miłoszu i Mi-łosz w Krakowie. Bydgo-skie spotkanie połączone będzie z promocją tej ostat-niej, która miała swoją promocję w maju 2015. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 9.03.2016, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klu-bów Książki).

inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w marcu: 1.03.2016, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych

z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2)Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wy-kład Krzysztofa Bartowskiego.

8.03.2016, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1)

Coś dla małych kobietek: filcowe bransoletki w ko-lorowe kwiaty – zajęcia plastyczne.

23.03.2016, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych ul. M. Konopnickiej 28)

Moje wspomnienia – opowieść czytelniczki Pani Ce-cylii Smoczyńskiej o pracy nad tworzeniem historii rodziny.

26 | | marzec 2016

Filharmonia Pomorska im. I.j. Paderewskiego 4.03.2016, piątek, godz. 19.00

Koncert z cyklu „Wiek Szostakowicza”Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejKai Bumann – dyrygentMirosław Baka – aktor, czyta „Mój lejtnant. Wspo-mnienia obrońcy Leningradu” Daniiła GraninaWolfgang Amadeus Mozart – Symfonia nr 38 D-dur KV 504 „Praska”Dmitrij Szostakowicz – VII Symfonia C-dur „Leningradz-ka” op. 60

Pierwsze wykonanie „Praskiej” Mozarta od razy wzbu-dziło wyjątkowy zachwyt w stolicy Czech, ale też kom-pozytor jako symfonik w owym czasie był u szczytu rozwoju swej twórczości. Szostakowicz pisał słynną VII  Symfonię w oblężonym przez Niemców Leningra-dzie, gdzie gasił pożary bombardowanego miasta. W Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej, jak Rosjanie nazywają II wojnę światową po 1941, zginęło około 27 mln obywa-teli, dla Niemców była ona początkiem końca ich mrzo-nek o zajęciu terenów ZSRR oraz pośrednio początkiem upadku Hitlera. Po „Leningradzką” natychmiast ustawili się w  kolejce najwybitniejsi dyrygenci, jak: Toscanini, Kusewicki, Stokowski i najlepsze orkiestry świata. Za-szczytu amerykańskiej premiery dostąpił Arturo Tosca-nini. Tylko w samych Stanach Symfonia była grana aż 62 razy w sezonie 1942/43. Zainteresowanie wybitnym dziełem genialnego Rosjanina nie maleje i dzisiaj.

7.03.2016, poniedziałek, godz. 9.30, 11.00, 12.30Poranki muzyczne dla seniorówz operą przez świat

anna Merder – przygotowanie i prowadzenie

m.in.: utwory Moniuszki, Verdiego, Pucciniego

Nie lada gratka dla tych, którzy lubią zarówno operę, jak i koncerty filharmoniczne.

8.03.2016, wtorek, godz. 19.00dzień Kobiet w filharmoniiMiniatury na skrzypce i orkiestrę

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisJosé Maria Florêncio – dyrygentMariusz Patyra – skrzypcem.in.:Niccolò Paganini – Capriccio nr 24, CantabileAstor Piazzolla – OblivionGrigoraş Dinicu – Hora StaccatoAntonín Dvořák – HumoreskaFryderyk Chopin – Nokturn cis-mollFritz Kreisler – Kaprys wiedeński

Solista Mariusz Patyra to jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków młodego pokolenia. Wirtuoz naj-wyższej światowej klasy, którego każdy koncert jest dowodem niezwykłego, rzadko spotykanego talentu. Najlepszą rekomendacją Patyry jest fakt, że jako pierw-szy i jak dotąd jedyny Polak w historii wygrał prestiżowy Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy „Premio Niccolo Paganini” w Genui w 2001.

KOnCerT z nIanIĄ. Na czas trwania koncertu bę-dzie można zostawić dzieci (od 3. roku życia) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgło-szenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 1 zł będą do odbioru w kasie biletowej FP.

11.03.2016, piątek, godz. 19.00Klasyka XX wieku

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejPaweł Przytocki – dyrygentKatarzyna duda – skrzypceAram Chaczaturian – Koncert skrzypcowy (1940)Witold Lutosławski – Koncert na orkiestrę

O Katarzynie Dudzie tak napisano: „Olbrzymia wirtuoze-ria i wielki liryzm”. Artystka koncertuje na całym świecie. Jest laureatką Konkursu Skrzypcowego Tibora Vargi w  Sion w Szwajcarii oraz Konkursu na Skrzypce Solo Tadeusza Wrońskiego w Warszawie. Skrzypaczka zagra Koncert Chaczaturiana, który ma opinie bezspornie naj-lepszego dzieła koncertowego muzyki radzieckiej.

12.03.2016. sobota, godz. 11.00. Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat

akademia Wiolimisiadźwiękowo-miodowy mazurek wielkanocny

anita Urban-Wieczorek – śpiewKatarzyna Jarząb – taniecMonika dyndał – taniecMichał Kołodziejczyk – taniecMarcin Kujaciński – taniecKatarzyna nowaczewska-Manthey – fortepianzespół złote Łanydorota Borowicz – przygotowanie i prowadzeniem.in. Mazurki Chopina, Kurpińskiego

Dla naszych najmłodszych melomanów przed Wielka-nocą przygotowany został taki właśnie wyjątkowy pro-gram: mazurek to przecież smakołyk zarówno dla uszu, jak i podniebienia!

Mariusz Patyra, fot. Andrzej Tyszko

marzec 2016 | | 27

12.03.2016, sobota, godz. 12.30. Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży

77. Od brzuszka do uszka maluszkaagnieszka Karwowska – fletMariola Salaber – harfaMichał Litwa – wiolonczelarafał Tworek – fortepianKatarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie

Podczas spotkania do brzuszków i uszek maluszków docierać będą romantyczne dźwięki. Posłuchamy m.in. „Poranka” Griega czy „Pstrąga” Schuberta. Nie zabrak-nie utworów Czajkowskiego, Schumanna, Brahmsa i Chopina.

13.03.2016, niedziela, godz. 19.00Koncert z cyklu „Wszystkie kantaty Bacha”Pasja według św. Jana BWV 245

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisChór Kameralny akademii Muzycznej w BydgoszczyKai Bumann – dyrygentMarta Boberska – soprandorota Lachowicz – altSylwester Smulczyński – tenorTomasz Krzysica – tenoradam Kutny – barytonJarosław Bręk – bas

Pasja Janowa i Pasja wg św. Mateusza to jedyne w tym gatunku kompozycje Bacha, które pomyślnie przeszły epokowe zawieruchy. Powstanie i dzieje Pasji Janowej są słabo udokumentowane. Nie zachował się niestety Bachowski autograf partytury dzieła. Przetrwały jedy-nie oryginalne głosy orkiestrowe i wokalne, używa-ne podczas wykonań w 1724 i 1725 oraz rozpoczęty w 1739 czystopis ostatecznej wersji kompozycji. Dziś zasadniczym źródłem do BWV 245 pozostaje partytu-ra sporządzona przez kopistów (jak się przypuszcza – pod pieczą samego mistrza). Pasja Janowa jest jed-nym z najwspanialszych dzieł muzycznych, a jej moc-ną stroną są dramatyczna zwartość, silna konstrukcja i surowa prostota.

13.03.2016, niedziela, godz. 11.00, Pałac Lubostroń, Sala Rotundowa

Cykl koncertów dla dzieci pt. „Pałac dzieciom – wiolonczela”

Michał Litwa – wiolonczelaKatarzyna nowaczewska-Manthey – fortepianKatarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie

Wiolonczela powstała w XVI w., a jej budowę udosko-nalano przez kolejnych 200 lat. W XVII wieku pojawili się pierwsi wirtuozi wiolonczeli, którzy pisali utwory dla siebie. W czasach Bacha instrument wyglądał już po-dobnie do obecnie używanych.

18.03.2016, piątek, godz. 19.00Szymon nehringzdobywca nagrody Publiczności Międzynarodowe-go Konkursu Chopinowskiego w Warszawie (2015)

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejWojciech Michniewski – dyrygent

Fryderyk Chopin – Koncert fortepianowy e-moll op. 11Piotr Czajkowski – V Symfonia e-moll op. 64

Wielu melomanów długo czekało na ten pokonkurso-wy występ w Filharmonii młodego wirtuoza klawiatu-ry, 21-letniego studenta bydgoskiej Akademii w klasie Stefana Wojtasa, któremu wiernie kibicowali. Nehring w 2015 r. jako jedyny Polak wystąpił w finale Konkursu, otrzymując wyróżnienie i nagrodę publiczności, został także laureatem stypendium Krystiana Zimermana.

21.03.2016, poniedziałek, godz. 11.00Król estrady i jego mistrzowie

Zapraszamy na multimedialny koncert dla młodzie-ży poświęcony mistrzom fortepianu i kompozytorom, którzy w swoim dorobku poświęcili wiele miejsca muzyce fortepianowej. Będzie to spotkanie z sylwet-kami sławnych, polskich artystów m.in.: z Chopinem, Paderewskim, Żeleńskim, Szpilmanem i in. W wyko-naniu artystów zabrzmią najbardziej rozpoznawalne hity wspomnianych kompozytorów, nie zabraknie też współczesnych aranżacji mistrzowskich przebojów.

Bilety dla młodzieży w cenie 10 zł.Rezerwacje grupowe – tel. 52 321 01 82.

24.03.2016, czwartek, godz. 19.00Wielki Czwartek

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisWaldemar Kośmieja – kierownictwo artystycznealeksandra Olczyk – sopranKarolina Makuła – altGiovanni Battista Pergolesi – Stabat Mater

Dzieło Pergolesiego jest niezwykle poruszające, piękno dźwięków uwodzi słuchaczy do dzisiaj. Pergolesi nale-żał do czołowych twórców włoskiej opery komicznej I połowy XVIII w.

BILeTy do nabycia na www.ebilet.pl, w kasie biletowej FP oraz

w Biurze Podróży urlopy.pl ul. Magnuszewska 6, Bydgoszcz, tel. 52 320 52 29

inf. Mariola Grochowina

Szymon Nehring, fot. Piotr Markowski

28 | | marzec 2016

Muzeum okręgowe im. l. wyczółkowskiego

3.03.2016, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski”

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych na prezen-tację prac Leona Wyczółkowskiego, której dokona autorka ekspozycji, starszy kustosz Ewa Sekuła-Tauer.

Wystawa przybliża sekrety warsztatu wielkiego pol-skiego malarza. Szkice, rysunki, obrazy oraz prace gra-ficzne umieszczone na wystawie obrazują artystyczną drogę twórcy – od etapu studiów do dojrzałej, wirtu-ozerskiej twórczości malarskiej i graficznej.

Na prezentację wystawienniczą, którą można oglą-dać w Galerii Sztuki Nowoczesnej, składają się dzieła należące zarówno do Muzeum Okręgowego, jak i do wielu muzeów polskich, Biblioteki Jagiellońskiej oraz pochodzące z kolekcji prywatnych.

6.03.2016, godz. 11.00-13.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, obowiązują zapisy

niedziela w Muzeum – Warsztaty z kapelusza

Zapraszamy dzieci wraz z rodzicami na warsztaty z zakresu sztuki projektowania, podczas których każdy wykona swój własny, niepowtarzalny kapelusz. Inspira-cją będą dla nas dawne stroje z muzealnych zbiorów.

Zapisy na warsztaty odbywają się od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-16.00 pod nr. tel.: 52 585 99 11, 52 585 99 14 lub 52 585 99 10.

18.03.2016, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Cykl „Piątki ze sztuką”:wykład dra Mateusza Solińskiego „Sztuka renesansu”

Kolejny wykład z cyklu spotkań poświęconych histo-rii sztuki europejskiej. Na kursie zostaną przybliżone

najważniejsze nurty i tendencje obecne w historii euro-pejskiej sztuki, poczynając od średniowiecza, a kończąc na czasach nam współczesnych. Wykłady będą stano-wiły nie tylko okazję do zapoznania się z podstawowy-mi zagadnieniami i pojęciami z zakresu sztuk plastycz-nych, ale również sposobność do dyskusji na poruszane tematy. Spotkania z uwagi na swój przekrojowy cha-rakter polecamy szczególnie osobom, które chciałby rozpocząć swoją przygodę z historią sztuki bądź też usystematyzować posiadane już wiadomości.

Podczas najbliższego spotkania zostaną zaprezen-towane naczelne idee sztuki renesansowej Europy.

W  oparciu o bogaty materiał ikonograficzny zostanie ukazana ewolucja, jaka dokonała się w malarstwie eu-ropejskim na przestrzeni XV i XVI wieku.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4

Warsztaty Wielkanocne z MOBZachęcamy do skorzystania ze specjalnej, wielkanoc-

nej oferty warsztatowej dla przedszkoli oraz szkół pod-stawowych. Podczas zajęć dzieci poznają najważniejsze zwyczaje ludowe oraz tradycje wielkanocne związane z  naszym regionem. Podczas części warsztatowej wy-konają wielkanocne gadżety.

Szczegółowych informacji o warsztatach należy szu-kać na stronie internetowej muzeum.bydgoszcz.pl oraz pod nr. tel.: 52 58 59 911 lub 14.

Albrecht Dürer, Adam i Ewa, 1504, miedzioryt, Rijksmuseum, Amsterdam

marzec 2016 | | 29

O b i e k t m i e s i ą c a

Kapelusz damski wieczorowy, lata 20. XX w.

Lata międzywojenne w Polsce były ostatnim okre-sem bezwzględnego królowania damskich kapelu-szy. Żadna elegancka pani nie wychodziła z domu bez nakrycia głowy, a kapelusz musiał być dostoso-wany do pory roku i okoliczności. W latach 20. XX w. kobiety nosiły małe kapelusze „kaski”, z niewielkim rondem, zakładane głęboko na czoło. Stanowiąc nieodłączny dodatek do sukni, korespondowały z  nią kolorystycznie. W wersji wieczorowej kapelu-sze wzbogacone były m.in. błyszczącymi koralikami. Takie i inne elementy damskiej garderoby bydgoskie elegantki kupowały najczęściej w Bydgoskim Domu Towarowym przy ul. Gdańskiej lub w Domu Towaro-wym Braci Mateckich na Starym Rynku.

Prezentowany eksponat można oglądać na wy-stawie stałej „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” w Spi-chrzach nad Brdą przy ul. Grodzkiej 7-11. Stanowi on, obok innych wystawionych tutaj części przedwojen-

nego ubioru, interesujący przykład panujących wów-czas trendów w modzie damskiej. Dodatkową atrakcją dostępną na ekspozycji jest możliwość przymierzenia strojów retro i wykonania pamiątkowego zdjęcia.

Anna Nadolska

Kapelusz damski wieczorowy, lata 20. XX w., włosie, nić bawełniana, koraliki. Fot. Wojciech Woźniak

Wystawy czasowe:

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11Wystawa posterowa „Początki bydgoskiego muze-alnictwa. 125. rocznica utworzenia Muzeum Histo-rycznego w Bydgoszczy”.Wystawa pokonkursowa Ogólnopolskiego Konkur-su Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkow-skiego – pejzaż w twórczości artysty”.Wystawa czynna do 13 marca 2016 roku.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„dzieje pieniądza. Średniowiecze”Wystawa czynna do 30 kwietnia 2016 roku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski”Wystawa czynna do 3 kwietnia 2016 roku.

Wystawy stałe:

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2„na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.„W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośre-dniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Mennica bydgoska”.„Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Galeria Sztuki nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7„Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11„Od Starego rynku do placu Wolności. Spacer ulica-mi międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla„eXPLOSeUM – Centrum techniki wojennej daG Fa-brik Bromberg”.

Inf. Natalia Szczerbińska

30 | | marzec 2016

Galeria Miejska bwa wystawa czynna do 26.03.2016

Piotr Błażejewski W drOdze – razeM ze MnĄ

Wystawę z okazji 40-lecia pracy twórczej. Na wy-stawie zaprezentowanych zostanie kilkadziesiąt prac Błażejewskiego oraz innych artystów, których prace od wielu lat kolekcjonuje.

uczęszczał do Państwowego Liceum Sztuk Plastycz-nych, a następnie studiował malarstwo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych). W 1977 r. rozpoczął prace w macierzy-stej uczelni, w której naucza do dziś jako profesor. Jest również wykładowcą na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Jest przedstawicielem sztuki geome-trycznej, który w swoich dziełach poszukuje porządku i harmonii, jest to jednak geometria „soft”, nie wszyst-ko jest w niej wymierzone i precyzyjnie skalkulowane. Pracuje cyklami, które są ciągłą ewolucją i kontynuacją drogi malarskiej.

5.03.2016, sobota, godz. 16.00 – otwarcie wysta-wy. Wystawa czynna do 26.03.2016

anna Kola. Wyjęte z pejzażuanna Kola odbyła studia na Wydziale Sztuk Pięk-

nych UMK w Toruniu na kierunku artystyczno-pedago-gicznym. Dyplom w 1997 r. nagrodzony Medalem im. Tymona Niesiołowskiego, w Pracowni Projektowania Graficznego pod kier. prof. Edwarda Salińskiego; aneks z fotografii i witrażu pod kier. prof. Romualda Drzewiec-kiego. Od 1997 r. zatrudniona w Zakładzie Plastyki Inter-medialnej Wydziału Sztuk Pięknych UMK. Tytuł doktora sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych (dyscyplina gra-fika) uzyskała w 2005 r., stopień doktora habilitowane-go sztuk plastycznych w zakresie sztuk pięknych w 2014 r. Należy do Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Związku Polskich Artystów Fotografików. Zajmuje się fotografią, grafiką, witrażem, szkłem artystycznym i  działaniami na pograniczu różnych dyscyplin sztuki. Jest autorką 18 wystaw indywidualnych, brała udział w ponad 100 wystawach w kraju i za granicą.

Anna Kola, Las XI, 2012, technika mieszana

Piotr Błażejewski, Epitafium VI, 2012, 100×82 cm, olej, akryl

„W moim malarstwie, szerzej, w mojej sztuce po-szukuję porządku oraz harmonii. Często myślę o nie-skończoności i ciągłości, o tym, co jest za nami, a co dopiero doświadczamy. Staram się, żeby obrazy były proste, syntetyczne i aby właśnie to decydowało o ich sile. W związku z tym upraszczam, odrzucam, eliminuję, oczyszczam… Płaszczyzny koloru, światła i formy sta-ram się doprowadzić do perfekcji.

Pracuję cyklami. Kolejny cykl nie odcina się rady-kalnie od poprzednich poszukiwań. Jest raczej konty-nuacją. Wchodzę w nowe wątki formalne i każdy cykl wzbogaca moje obrazowanie.

Wiem, że moje obrazowanie – malarstwo i rysu-nek – zaliczyć można do tzw. sztuki geometrycznej. Zgadzam się z tą klasyfikacją z pewnym zasadniczym zastrzeżeniem. Uważam, że moja geometria jest mało zbieżna z językiem, którym posługiwał się np. Albers, Malewicz, Stażewski czy Gołkowska, aczkolwiek bli-ska jest mi ich twórczość. Jednak nie z taką abstrak-cją geometryczna się identyfikuję. O mojej geometrii bardzo trafnie wyraził się Zdzisław Jurkiewicz: „Geo-metria Błażejewskiego jest soft”. To spostrzeżenie jest bardzo bliskie moim odczuciom, bo właśnie w  mo-jej geometrii nie wszystko jest wymierzone, precy-zyjnie skalkulowane – przecież to nie matematyka! Buduję swoje malarstwo z najprostszych elementów – płaszczyzn, linii. Często różnicuję fakturę, stosuję swe-go rodzaju frottage. Istotne bywają zestawienie matów i błyszczących, świecących powierzchni, obecne szcze-gólnie w cyklu Refleksy/-je z lat 2000-2004. Do każdego płótna podchodzę bardzo pieczołowicie, wręcz per-fekcyjnie. Każdy zakątek malarskiej przestrzeni, nawet krawędzie podobrazia pokryte są malaturą. Często zwracam uwagę moim studentom, aby poświęcili czas i uwagę na estetykę i wykończenie obrazów”.

Piotr Błażejewski

Piotr Błażejewski urodził się w 1950 r. w Kluczborku. Artystycznie związał się z Wrocławiem, gdzie najpierw

7.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00 – otwarcie wystawy

Międzynarodowy Salon Karykatury antywojennej Kragujevac 2015

Zobaczymy kilkadziesiąt prac potępiających wojnę i jednocześnie ukazujących zagrożenie jej destrukcyj-nym charakterem dla ludzi i planety. Rysownicy z de-terminacją śmieją się, oceniają i ukazują absurdy wojny.

marzec 2016 | | 31

Sławomir Jasieniecki, Wilk , 2015, akryl, collage

Do konkursu organizowanego przez serbskie miasto Kragujevac zgłoszono rekordową liczbę 793 karykatur 292 autorów z 55 krajów ze wszystkich kontynentów. Pośród setek nadesłanych prac znalazły się prawdziwe dzieła. Międzynarodowe jury, któremu przewodniczył turecki karykaturzysta Metin Peker, prezes Tureckie-go Związku Karykaturzystów, stanęło przed trudnym zadaniem wskazania najlepszych prac. Jury zdecydo-wało o przyznaniu grand prix, nagrody Międzynaro-dowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju, panu Xiao Qiang Hou (Chiny). Złotą odznakę otrzymał Andrej Popov (Rosja), srebrną – Jovo Skomac (Serbia), brązową Konstantin Kazanchev (Ukraina), a nagrodę Prezydenta Bydgoszczy otrzymał ukraiński artysta Sergey Semandayev.

Wystawa zostanie pokazana również w innych pol-skich miastach: Płońsku, Wieluniu, Oświęcimiu.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda

wystawa czynna do 12.05.2016Sławomir Jasieniecki. Malarstwo

„W swoim malarstwie staram się podążać drogą surrealistów. W akcie twórczym towarzyszy mi zacie-kawienie odmiennymi stanami świadomości ludzi umy-słowo chorych, poszukiwanie czynnika zamiennego, który pozwoliłby mi na przeżywanie podobnych irra-cjonalnych wrażeń. Obrazy tu zgromadzone są efektem eksperymentu – automatycznego zapisu mojej wizji pozbawionych logiki i sensu zdań pojawiających się w umyśle, bez troski o jakikolwiek określony efekt for-malny czy spójność myśli. Wszystkie zabiegi, skupione w poszczególnych kompozycjach, mają na celu nasu-wać odbiorcy fantastykę sennych zwidów, przeżyć, za-gadkowości. Tworzą reminiscencję bodźców zewnętrz-nych i, co najistotniejsze, wewnętrznych. Spontaniczny, automatyczny zapis stanów psychicznych połączony z wykorzystaniem technik collage’u i drippingu oraz in-spiracja taszyzmem, wszystkie łącznie tworzą polemikę z surrealizmem i malarstwem gestu. W ten sposób po-wstaje symulacja napięcia, grozy, eksplozji i odwiecznej walki przeciwieństw”.

Sławomir Jasieniecki

Sławomir Jasieniecki pochodzi z Golubia-Dobrzynia, gdzie mieszka i tworzy. W 2007 ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Leona Wyczółkow-skiego w Bydgoszczy, gdzie uzyskał tytuł plastyka ze specjalnością reklama wizualna. Edukację plastyczną kontynuował na kierunku malarstwa sztalugowego na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Tajniki warsz-tatu malarskiego zgłębiał pod kierunkiem prof. Piotra Klugowskiego. Aneks z rysunku tworzył u prof. Krzysz-tofa Pituły, natomiast aneks z witrażu – u dr. hab. An-drzeja Kałuckiego. Dyplom uzyskał w 2013 r. Jego prace dyplomowe zostały wyróżnione i prezentowane w Ga-lerii Forum WSP oraz na wystawie w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Zajmuje się malarstwem wiel-koformatowym oraz aranżacją wnętrz. Wykonał malo-widła ścienne z formami przestrzennymi w restauracji Rybaczówka na Ruźcu k. Golubia-Dobrzynia, restau-racji Siesta w Brzozówce pod Toruniem oraz mural dla Gimnazjum w Golubiu-Dobrzyniu. Większość jego prac wywodzi się z abstrakcji, którą przekształca na swoje potrzeby. Nadaje jej formy. Malarstwo to to dla niego eksperyment materii i gestu. Nie przedstawia rzeczywi-stości, jaką oglądamy. Sam kreuje nowe jakości, według niego równorzędne z naturą, bo niczym nieokreślone, żyjące w krótkiej chwili własnym życiem. Jest założy-cielem i dyrektorem artystycznym Studio Tworzywo. Zajmuje się malarstwem, muralami, rysunkiem, grafiką komputerową. Prowadzi warsztaty dla dzieci, młodzie-ży i dorosłych.

Bydgoska akademia Sztuki – wykłady 9.03.2016, godz. 18.00, wstęp wolny

Jerzy Brukwicki: Krzyże, kapliczki, drogi krzyżowe

30.03.2016, godz. 18.00, wstęp wolnydr Piotr Tołoczko: Architektura – multimedialna kurtyna

inf. Danuta Pałys

Sergey Semendyaev (Ukraina) – Nagroda Prezydenta Bydgoszczy

32 | | marzec 2016

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

4.03.2016, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czyn-na do 26.03.2016

Pejzaże Piotra MatuszkaPiotr Matuszek urodził się w 1954 r. w Bydgoszczy. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w  Bydgoszczy. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w  Krakowie. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał w pracowni prof. Jana Szancenbacha. Należy do Związ-ku Polskich Artystów Plastyków. Od 1993 r. korzysta z pracowni Warsztatów Terapii Zajęciowej przy ul. Sta-wowej w Bydgoszczy. Jest autorem ośmiu wystaw indy-widualnych, uczestniczył w licznych wystawach zbioro-wych. Zajmuje się malarstwem i rysunkiem.

Matuszek w skupieniu, z powagą prowadzi smugi, stawia plamy barwne, z każdym pociągnięcie pędzla wzrasta w jego pracach energia, ekspresja – mocno działają złożonością struktury malarskiej, siłą barwy. Znaczenie koloru wyniesione ze „szkoły Szancenbacha” jest istotne w twórczości Matuszka. Kolorem buduje swoje skomplikowane struktury, w których gubi real-

Piotr Matuszek, Pejzaż, akryl, karton, 70×100 cm

ność widzenia na rzecz emocjonalnej prawdy. Maluje twarze, drzewa, krajobrazy, sceny rodzajowe, martwe natury. W przedstawieniach tych nie ma żadnych reguł, to jego własne, niepowtarzalne widzenie świata – siła artystycznego gestu i siła osobowości artysty.

Wystawa prezentować będzie ok. 20 pejzaży malowa-nych akrylami na kartonach o wymiarach 100×70 cm.

inf. Elżbieta Kantorek

Muzeum wodociągów, Galeria wieży Ciśnień 9.03.2016, środa, godz. 18.00, Galeria Wieży Ciśnień

– wernisaż, wystawa będzie czynna do 31 marcaBrześć wielu kultur Wystawa prac fotograficznych Olega Malejki

Tym razem w Galerii Wieży Ciśnień zobaczymy pra-ce fotograficzne przedstawiające Brześć i przemiany w obrazie tego miasta na przestrzeni dziejów. Autor prezentacji ukończył Wydział Sztuk Pięknych Uniwersy-tetu Stanowego w Brześciu. Po studiach pracował jako nauczyciel akademicki, prowadząc zajęcia z malarstwa i rysunku. Później założył swoje studio fotograficzne. Z  Brześciem artysta związany jest od pokoleń. Intere-suje go zwłaszcza okres II Rzeczypospolitej. Zawód fo-tografika pozwala dokumentować architekturę miasta ocalałą po zniszczeniach II wojny światowej i okresu powojennego.

Burzliwa historia Brześcia – wielokulturowego miasta przez wieki pozostawiała wielkie zmiany. Pierwszy okres świetności to czas jagielloński, natomiast katastrofalne skutki przyniosła jego przebudowa na fort carski, kiedy rozbierano kościoły i inne znaczące budowle.

II Rzeczpospolita zbudowała Brześć jako miasto nowoczesne, w stylu modernistycznym. Tworzono wówczas potrzebne instytucje, lokując je w pięknych budowlach. Powstał tu bank, szpital, hotel oficerski (za-projektowany przez Jana Zachwatowicza), Szkoła Han-dlowa, Dom Harcerza, Urząd Województwa Poleskiego, tzw. kolonie urzędnicze oraz wodociągi. Przy wspar-ciu i z inicjatywy amerykańskiej fundacji pomagającej żydowskim ofiarom I wojny światowej, zbudowano w Brześciu także 12 domów w stylu zakopiańskim.

Na fotografiach Olega Malejki są różne ślady „czasu polskiego” w Brześciu (nie tylko dwudziestolecia mię-dzywojennego). Zobaczymy między innymi cmentarze polskie i żydowskie, pozostałości zabytkowych kolonii imienia Gabriela Narutowicza oraz Felixa Warburga, wreszcie wieżę ciśnień, klapy włazowe do kanalizacji, pokrywy hydrantów podziemnych – wodociągi zbudo-wane przez inżyniera Mieczysława Wężyka, ówczesne-go prezydenta Brześcia. Ta „Starówka” niestety znika; nieremontowana, ulega dewastacji, a w następstwie tego – rozbiórce.

Z fotografii, jakie zobaczymy na wystawie w Wieży Ciśnień, wyziera smutny obraz Brześcia, ale dzięki tym pracom autor przechowa część miasta w pamięci przy-najmniej jeszcze jednego pokolenia.

inf. Mirosława Chabowska

marzec 2016 | | 33

17.03.2016, czwartek, godz. 18.15, Hala sportowo-widowiskowa Łuczniczka. Bilety do nabycia: www.eventim.pl

MUSIC COMPANY PREZENTUJE:Jubileusz 40-lecia duetu Skawiński & Tkaczyk – czyli cztery dekady efektów współpracy kultowego duo

Grzegorz Skawiński – wybitny gitarzysta, wokalista i kompozytor, ale przede wszystkim niezwykle chary-zmatyczna postać. Współtwórca wielu hitów oraz płyt takich artystów, jak: Wanda Kwietniewska, Vader, Acid Drinkers, IRA, Golden Life, Liroy czy Robert Janson.

Waldemar Tkaczyk – profesjonalny basista, kom-pozytor i autor tekstów wielu ponadczasowych prze-bojów.

Skawiński & Tkaczyk to muzyka, która rozbrzmiewa w sercach tysięcy fanów legendarnych formacji: Kom-bi, O.N.A, Skywalker. Przekrój twórczości tego duetu to gwarancja wyśmienitej rozrywki oraz prawdziwych emocji zaklętych w pięknych melodiach i tekstach.

Wśród gości trasy są m.in.: Jan Borysewicz, Ewa Far-na, Margaret, Ruda z Red Lips oraz wielkie sentymen-talne niespodzianki… Trasa ma nie tylko łączyć wielkie nazwiska, ale przede wszystkim pokolenia.

skawiński & tkaczyk

22.03.2016, godz. 18.30, Estrada Stage Bar, ul. Dworcowa 51. Bilety: Cartridge World – Dworcowa 66, Pizza Planet – Fordońska 40 w Galerii Arkadia (1. piętro), Pat Shop – Zbożowy Rynek 7, klub Estrada – Dworcowa 51, sklep Muzyka – Śniadeckich 50, hotel-klub Kuźnia – Gdańska 67, DTC Jedynak – Gdańska 15, Empiki, Ticketpro.pl, Biletyna.pl, Biletin.pl, Kupbilecik.pl, Ebilet.pl, Biletomat.pl. REZERWACJE: 501 737 727

Maria Peszek w trasie z karabinemNowa płyta Marii Peszek zatytułowana „Karabin”

ukażała się 26 lutego. To kolejny koncept-album artyst-ki. Tym razem to 11 piosenek o wolności, nienawiści i  prawie do bycia innym. 11 piosenek na niespokojne czasy. Radykalnie pacyfistyczne treści przewrotnie ze-stawione z tytułem.

Maria Peszek: „Pisząc te piosenki kilkanaście miesię-cy temu, nie zdawałam sobie sprawy, że rzeczywistość wyprzedzi to, o czym śpiewam, i nada tym słowom tak dramatyczny kontekst. Każdy artysta prędzej czy później mierzy się z tematem wolności, tolerancji, pra-wa do inności i nierozerwalnie wiążącej się z nimi nie-nawiści. Ale rzeczywistość jest zbyt brutalna, a świat bezwzględny, żeby iść na czołgi z kwiatami. Można za to pisać piosenki. O nienawiści przeciw nienawiści. Bo

Maria Peszek

słowa mogą więcej niż naboje. „Karabin” to pacyfistycz-na płyta wyrażona militarnymi środkami. Marzyłabym, żeby te piosenki dodawały siły w tych niespokojnych czasach. Żeby dzięki nim ludzie mniej się bali. Bo strach i wolność to wykluczające się słowa”.

34 | | marzec 2016

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 6.03.2016, niedziela, godz. 16.00,

Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

akademia w PałacuMaciej Witkiewicz – bas-barytonWojciech dyngosz – barytonStudenci klasy śpiewudorota Kuczyńska-Tlałka – fortepian

5-9.03.2016XIV dni Muzyki dawnej

Katedra Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej AM w Bydgoszczyprof. zw. Urszula Bartkiewicz – kierownictwo naukowe

XIV Dni Muzyki Dawnej obejmują m.in. wykłady, semi-naria interpretacji oraz seminarium tańca historyczne-go. W ramach imprezy odbędą się również trzy koncer-ty, podczas których zaprezentowane zostaną barokowe dzieła muzyki kameralnej i orkiestrowej. Utwory te wy-konane będą na historycznych instrumentach przez pedagogów i studentów Katedry Klawesynu, Organów i Muzyki Dawnej.

7.03.2016, poniedziałek, godz. 20.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert inaugurujący XIV dni Muzyki dawnej

Michael Schmidt-Casdorff – flet traversoMarcin Tarnawski – skrzypce barokoweMarkus Möllenbeck – wiolonczela barokowaanton Birula, anna Kowalska – lutnia, teorba, gita-ra barokowadorota zimna, Justyna Woś – klawesyn

8.03.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXVI Bydgoski Wtorek Muzyczny w ramach XIV dni Muzyki dawnej

Urszula Bartkiewicz – klawesyn Michał Marcinkowski – skrzypce barokowe radosław Marzec – organyMęski zespół Chorałowy Żeński zespół Wokalny aM w Bydgoszczy Mariusz Kończal, Paweł Pawłowicz – prowadzenieOrkiestra Barokowa aM w Bydgoszczy Markus Möllenbeck, Marcin Tarnawski – prowadzeniew programie nieznane dzieła muzyki dawnej, odna-lezione w archiwach i przygotowane do wykonania przez pedagogów oraz studentów Katedry Klawesy-nu, Organów i Muzyki Dawnej AM w Bydgoszczy.

9.03.2016, środa, godz. 20.00, Sala Koncertowa, ul. Gdańska 20, godz. 20.00, wstęp wolny

Koncert Piano-ForteMichał Marcinkowski – skrzypce barokoweanna Szul, ewa Witczak – wiolonczela barokowaMariusy Klimsiak, Bartłomiej Wezner – pianoforte

13.03.2016, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXXIX Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami

Wiosna tuż-tuż

15.03.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXVIII Koncert OrganowyChristian Tarabbia – organyZuzanna Szary – sopranMagdalena Szuba – mezzosopran Ewa Witczak – wiolonczela Justyna Jakubowska – fortepianw programie:Girolamo Frescobaldi – Toccata Quinta Sopra i pedali from Secondo libro di ToccateBernardo Storace – Passagagli sopra A la mi reDietrich Buxtehude – Preludium in e BuxWV 142Johann Sebastian Bach – Aria variata alla maniera ita-liana BWV 989Johann Sebastian Bach – Concerto in a BWV 593 nach VivaldiFranciszek Maklakiewicz – Liryka miłosna: 6 pieśni na głos z fortepianem: Kocham Cię; Życzenie; Zawód; Panieneczka; Jakże możecie kwiaty; A jeśli chcesz za-pomniećJoaquín Rodrigo – Trzy pieśni: De donde venis, amo-re?; Vos me metasteis…; De los alamos vengo, madreManuel de Falla – Wybrane pieśni z cyklu Siete cancio-nes populares espanolas (w opracowaniu na wiolon-czelę i fortepian)

16.03.2016, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert akademicki wraz z wykłademIMPerTO Piano Trio:Marzena Mazurek – skrzypcePiotr Mazurek – wiolonczelaKarolina Trojakowska – fortepianOrkiestra Kameralna Accademia dell’ArcoPaweł radziński – prowadzeniew programie:Pēteris Vasks – Fantazja Vox Amoris na skrzypce i or-kiestrę kameralnąPiotr Czajkowski – Souvenir de Florence

20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, Zespół Szkół im. Mariana Rejewskiego w Ostromecku, ul. Szkolna 1, wstęp wolny

akademia dzieciomWiosenny mazurek

marzec 2016 | | 35

20.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Kościół Garnizonowy, ul. Bernardyńska 2, wstęp wolny

Wydział Wokalno-Aktorski AM w BydgoszczyFundacja Konsonans Parafia Wojskowa w Bydgoszczy Misterium Męki Pańskiej– spektakl sakralny oparty na Pasji św. Jana J.S. Bacha oraz fragmenty Pisma Świętego

studenci Wydziału Wokalno-aktorskiego aM w Bydgoszczyzespół Muzyki dawnej illo temporealicja Mozga – reżyseria damian Borowicz – kierownictwo muzyczne

20.03.2016, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

CLXIII Koncert PałacowyPiotr Olszewski – gitaraMarcin Gawdzis – trąbkaw programie najpiękniejsze ballady jazzowe

20.03.2016, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa FP, ul. Szwalbego 6. Bilety (15 zł, ulgowe 10 zł) można nabywać w Dziale Artystycznym AM od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 (w dniach, kiedy organizowane są inne koncerty AM w godz. 13.00-17.00) oraz godzinę przed koncertem

Koncert SymfonicznyChór akademicki aM w BydgoszczyOrkiestra Symfoniczna aM w BydgoszczyPiotr Wajrak – dyrygent

inf. Anna Cudo

16-18 marca 2016, V Liceum OgólnokształcąceV Kujawsko-Pomorskie Spotkania Teatralne

Wiele osób zastanawia się, co dzieje się z dzisiejszą młodzieżą. Co robią ci, którzy za parę lat przejmą dowo-dzenie nad armią sztuki i kultury? Nie ma powodów do obaw: robią festiwal teatralny.

„Zwierciadła” to najlepszy dowód na to, że młodzi lu-dzie są twórczy, aktywni i zorganizowani, i to na wiele sposobów. U jednych jest to talent aktorski, wrażliwość na sztukę, odwaga, a u innych zadziwiająca gotowość do przeżywania emocji i ukazywania dramatu swoim ciałem. Są też tacy, którzy dają im taką możliwość, wy-kazują się pomysłowością, odpowiedzialnością i dojrza-łością, jakiej nie powstydziłby się niejeden pracownik administracyjny. Jedni z energią wchodzą na scenę, inni z energią tę scenę dla nich przy-gotowują. Obie grupy mierzą się z ciężką i – mniej lub bardziej – poważną pracą, za którą wy-nagrodzeniem jest ich własna satysfakcja.

Wszyscy młodzi entuzja-ści możliwość ku temu dostali dzięki trochę starszym entuzja-stom, zaczynając od dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcą-cych nr 5, a kończąc na Fundacji T.E.A.M. Teatrikon w Lublinie. To właśnie tam przed dekadą naro-dziły się Zwierciadła. Zaczynały niewinnie, z roku na rok wzbo-gacając się o  nowe wrażenia i pomysły, aż po ośmiu latach stały się ogólnopolskie. Jednym z siedmiu placówek z całego kraju, które otrzymały wspania-łe zadanie dzielenia organizacji festiwalu stała się właśnie „Piąt-

ka” z Bydgoszczy i w tym roku będzie się tym cieszyć po raz piąty.

Czym właściwie są „Zwierciadła”? To przede wszyst-kim przegląd młodzieżowych grup teatralnych z woj. ku-jawsko-pomorskiego (najlepsza grupa będzie nas repre-zentować na Ogólnopolskich Spotkaniach Teatralnych). Jest to pierwsza rola festiwalu, jednak wcale nie najważ-niejsza. Występy konkursowe są, można powiedzieć, powodem do pojawienia się całej listy działalności, które mają miejsce podczas tych kilku dni. Podczas „Zwiercia-deł” 2015 swoimi występami zaszczycił nas teatr wymy-Wammy, aktorki „Praktyk Teatralnych Gardzienice”, pan dr hab. Krzysztof Bielawski z Uniwersytetu Jagiellońskie-go oraz zespoły muzyczne: Nocny Alarm i MOOVE; bra-liśmy udział w warsztatach z teatru improwizowanego, ruchu scenicznego, kuglarstwa, interpretacji tekstów antycznych oraz wykładzie o teatrze greckim.

W tym roku będziecie Pań-stwo świadkami tworzenia się niezwykłego klimatu spotkań młodych artystów. Nasz festi-wal stwarza dla nich mnóstwo nowych, ekscytujących okazji: mogą poznać osoby z tymi sa-mymi zainteresowaniami, za-inspirować się i poczuć, że są doceniani. Zwierciadła dają moż-liwość przeżycia zupełnie niepo-wtarzalnych chwil i zawiązania się wielu przyjaźni – poprzednie cztery edycje są tego dowodem.

Edycja 2016 zapowiada się bardzo atrakcyjnie. Ponieważ po-mysły aktywnej grupy wolonta-riuszy zdają się nie mieścić w 48 godzinach, które obowiązywały podczas ubiegłych lat, będziemy się cieszyć teatrem przez trzy dni, czyli od 16-18 marca.

inf. Agnieszka Roszak

V Kujawsko-Pomorskie spotkania teatralne Zwierciadła

36 | | marzec 2016

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy UWAGA! Wszystkich zainteresowanych 61. Ogólnopol-skim Konkursem Recytatorskim zapraszamy do udziału w spotkaniach warsztatowych pn. „Sam na scenie”

Spotkanie I (piątek, 15 kwietnia 2016 r.)„Od poszukiwań repertuarowych do interpretacji.”Prowadzenie: Wanda i eugeniusz rzyscy

Spotkanie II (niedziela 17 kwietnia 2016r.)„Mowa ciała. elementarne zadania aktorskie.”Prowadzenie: Mieczysław Giedrojć

Zajęcia odbędą się w Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy – Salon Hoffmann, pl. Kościelec-kich 6) w godz. 16.00-20.00 – w ramach 61. Ogólnopol-skiego Konkursu Recytatorskiego.

Prosimy wydrukować i przynieść na I spotkanie tek-sty: wiersz i fragment prozy, oraz zadbać o wygodny strój i miękkie obuwie (zwłaszcza na II spotkaniu). Tek-sty nie muszą być opanowane pamięciowo.

Zgłoszenia można kierować drogą e-mailową: [email protected] najpóźniej do 10 kwietnia br.

Udział w zajęciach jest płatny: 50 zł. za każde spotkanie. Płatne prze-lewem na konto Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy: BANK POLSKA KASA OPIEKI S.A. II O/BYDGOSZCZ nr 68 1240 3493 1111 0000 4305 7874 z zaznaczeniem „WARSZTATY RECYTATORSKIE – cz. I/ cz. II/cz. I i II”( podkreślić właściwą opcję) – lub gotówką przed zajęciami.

11.03.2016, piątek, godz. 18.00, Galeria Sztuki Lu-dowej i Nieprofesjonalnej KPCK, Salon Hoffman – wernisaż. Wystawa czynna do 27 maja

Wystawa: Osiem Kobiet – tkanina dwuosnowowa z Podlasia

Wszystko zaczyna się od kołowrotka, owczej wełny w naturalnym kolorze lub barwionej i ręcznego 4-nicielni-cowego krosna. Potem potrzebna jest mrówcza praca, cierpliwość i talent. Taki jest przepis na dwuosnowową tkaninę, jedno z najciekawszych i najoryginalniejszych zjawisk polskiej sztuki ludowej.

Powszechna kiedyś w całej Europie od Skandynawii po półwysep iberyjski w XVIII wieku zadomowiła się na Mazurach. Dywany mazurskie, zamknięte szeroką bordiurą romby, gwiazdy lub wici winorośli były nakry-ciami na stoły. Stamtąd przeniosły się na łóżka, ściany, stanowiły ważny element wiana. Dziś tradycja ich wyra-biania przetrwała tylko w północno-wschodniej Polsce, między innymi dzięki artystce Eleonorze Plucińskiej, która w latach trzydziestych XX wieku i tuż po wojnie zmobilizowała lokalną społeczność, miejscowych tka-czy nie tylko do ratowania ale i twórczego rozwinięcia tej pięknej tradycji. Zaczęto tworzyć własne wzory i kompozycje, pojawiły się nowe motywy i choć zwierza, drzewa, kwiaty, korowody, scenki rodzajowe z życia wsi stanowią większość wzorów, każdy z nich ma niepo-wtarzalny indywidualny charakter.

Dwa wątki w dwóch kolorach i osnowa w kolorach wątków tworzą dwie przenikające się warstwy. W koń-cowym efekcie powstaje kompozycja gdzie jedna stro-na tkaniny jest odwrotnością kolorystyczną drugiej. Splot płócienny, którym tkane są dywany narzuca cha-rakterystyczną geometryzację wzorów. Powrót do na-

turalnych barwników sprawia, że odzyskały one swoje wysublimowane piękno.

Jak przed wiekami tkactwem zajmują się kobiety. Na szlaku ginących zawodów Podlasia spotkałyśmy osiem wspaniałych kobiet. No może to nie do końca prawda, że na szlaku, ponieważ większość z nich poznałyśmy na Ogólnopolskim Przeglądzie Tkaniny Unikatowej, który organizujemy co dwa lata. Ich prace zawsze zachwyca-ły choć były tylko drobną częścią różnorodnej wielo-barwnej wystawy. Przyszła pora by pokazać je w pełnej krasie. Święta wielkanocne, czas powrotu do tradycji, refleksji, to bardzo dobry czas na spotkanie z tą nieco-dzienną już sztuką. Osiem kobiet, Helena Gołko, Alicja Kochanowska, Filomena Krupowicz, Kazimiera Makow-ska, Teresa Pryzmont, Danuta Radulska, Bernarda Rość, Ludgarda Sieńko to bohaterki wystawy.

Zapraszamy wszystkich Państwa na spotkanie z tka-niną dwuosnowową, pięknem polskiej tradycji i sztuki ludowej dziś.

Katarzyna Wolska

12.03.2016, godz. 13.00eliminacje powiatowe 22 Finału Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki „aWanS’16”

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zaprasza dzieci do udziału w eliminacjach powiatowych 22 Finału Kujawsko-Pomorskiego Festiwalu Piosenki

Alicja Kochanowska, tkanina dwuosnowowa

marzec 2016 | | 37 luty 2016 | | 37

„AWANS’16”. Eliminacje odbędą się w salonie Hoffman dn. 12 marca 2016 o godz. 13.00 przy pl. Kościeleckich 6. Zgodnie z regulaminem, każdy wykonawca prezentuje do podkładu muzycznego na płycie CD dwie piosenki. Laureaci eliminacji powiatowych otrzymają specjalne zaproszenia do udziału w finale. Zachęcamy uzdolnio-ne muzycznie dzieci do wzięcia udziału w festiwalu. In-formacje: Roman Fieberg, tel. wewnętrzny 112, [email protected]

15.03.2016, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

Spotkanie ze zdzisławem Prussem – promocja nowego tomu „rozmowy z psem”Gościem wieczoru będzie również Bogdan Ciesielski.

Zdzisław Pruss – poeta, satyryk, publicysta. Absol-went Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W la-tach 1965-1991 redaktor działu literackiego rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, od 1991 roku publicysta „Dziennika Wieczornego” i „Gazety Pomorskiej”. Autor słuchowisk i scenariuszy estradowych. W 1978 Teatr Pol-ski w Bydgoszczy wystawił pełnospektaklowe widowi-sko kabaretowe jego autorstwa („Wszystko do Desy”). Twórca kabaretów literackich (O-Wady, Eksces Wieczor-ny, Piąte Koło). Autor tekstów do „Szopek Bydgoskich”. Od 1964 roku publikuje wiersze, drobne formy saty-ryczne, a także wspomnienia. Pomysłodawca, redaktor i współtwórca „Bydgoskiego Leksykonu Teatralnego” (2000), „Bydgoskiego Leksykonu Operowego” (2002),

„Bydgoskiego Leksykonu Muzycznego” (2004) oraz „Bydgoskiego Leksykonu Literackiego” (2015). Laure-at kilku konkursów literackich (m.in. na słuchowisko). Członek Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Stowarzysze-nia Pisarzy Polskich oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich RP.

16.03.2016, godz. 17.30, Salon Hoffman KPCK, plac Kościeleckich 6

II Spotkanie z Historią u Hoffmana: Czy płynie w nas królewska krew? Gawędy genealogiczne

Pracownia Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko--Pomorskiego Centrum Kultury ma zaszczyt zaprosić Państwa na II Spotkanie z Historią u Hoffmana. Spotka-nie to poświęcone będzie arcyciekawej problematyce łączących nas więzi pokrewieństwa i powinowactwa. Więzi te, ujęte w ramy rodzin, mogą mieć bardzo odle-głą metrykę, sięgającą nawet wczesnego średniowiecza i takich władców, jak cesarz Karol Wielki czy polski książę Mieszko I. Nie od rzeczy rodzi się więc pytanie, czy pły-nie w nas królewska krew? Odpowie na nie i wiele innych zagadnień genealogicznych omówi gość spotkania, Pa-weł Bogdan Gąsiorowski, historyk i genealog z przeszło czterdziestoletnią praktyką badawczą, erudyta, świetny gawędziarz i ciekawy człowiek. Słowem, wieczór w Sa-lonie Hoffman zapowiada się atrakcyjnie nie tylko dla miłośników szeroko rozumianej genealogii.

inf. Jędrzej Kubiak

Dom Kultury MoDrACZEK 3.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny

Hiszpański Podbój ameryki Północnej – Wyprawy alarcona, Cabrillo, Onate – cz. 2Prowadzenie spotkania: adam Piekarski

10.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnyKaWIarnIa LITeraCKa zaprasza na uroczystą promocję trzeciego al-manachu pt. „Literackie Ogrody”, w  którym za-warte zostały wiersze stanowiące plon I  Ogól-nopolskiego Konkursu Li-terackiego o Laur Kawiar-ni Literackiej „Bydgoski Modraczek” oraz wiersze i  teksty autorów, których gościliśmy od 13 czerw-ca 2013 do grudnia 2015 roku.

Almanach został wy-dany dzięki stypendium Prezydenta Miasta Byd-

goszczy przyznanemu Agnieszce Buzalskiej – dyrektor Domu Kultury „Modraczek”.

W trakcie wieczoru, a będzie to 90. spotkanie w Ka-wiarni Literackiej, zaprezentowane zostaną wiersze i  teksty prozatorskie, które znalazły się w almanachu KL. O oprawę muzyczną prezentowanych tekstów za-dbają Leonard Luther i Piotr Dąbrowski. Zwieńczeniem spotkania będzie koncert w wykonaniu Jacka Beszczyń-skiego, który zaprezentuje w swoich interpretacjach utwory Bułata Okudżawy, Włodzimierza Wysockiego a także Leonarda Cohena.

12.03.2016, sobotaWystawa Modelarstwa i elektroniki PrL-u

14.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolnyCzytamy bajki dzieciom

17.03.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnySpotkanie z Latarnikiem PCRS Sławomirem Krajew-skim

19.03.2016, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują zapisy (zajęcia bezpłatne)

rodzinny Wytwórnik różności – dekoracje na stół wielkanocny

2, 9, 16 marca 2016, (środy), godz. 15.00Spotkania tematyczne Klubu Seniora

38 | | marzec 2016

Biblioteka Główna UKwW listopadzie ub.r. w Bibliotece UKW zainicjowany zo-stał cykl spotkań literackich „Wrota wyobraźni: akade-mickie spotkania z literaturą”. W dyskusji biorą udział akademicy, specjaliści z różnych dziedzin.

9.03.2016, godz. 18.00Gościem pierwszego

marcowego spotkania będzie pisarz i felieto-nista Łukasz Orbitow-ski, do niedawna zna-ny głównie jako autor literatury fantastycznej i grozy. Ostatnia powieść pt. „Inna dusza” ukazała się w  Wydawnictwie Od Deski Do Deski i jest czę-ścią projektu serii „Na F/Aktach” Tomasza Sekiel-skiego. Punktem wyjścia są tragiczne wydarzenia z lat 90. ub.w., rozgrywa-jące się w Bydgoszczy. Za tę powieść społeczno-oby-czajową o Polsce lat 90. Orbitowski otrzymał Paszport „Polityki”.

21.03.2016, godz. 18.00W kolejnym spotkaniu wezmą udział trzy pisarki:

Hanna dikta, renata Chaczko i Wioletta Leśków-Cy-rulik, których powieści ukazały się ostatnio nakładem Zysk i S-ka.

Hanna dikta – ukończyła filologię polską na Uni-wersytecie Śląskim, a także studium podyplomowe z historii na Uniwersytecie Opolskim. Jest laureatką kil-kudziesięciu konkursów poetyckich. Publikuje w ogól-nopolskiej prasie literackiej, m.in. w „Odrze”, „Toposie”, „Migotaniach” i „Arkadii”. Debiutowała książką poetyc-ką „Stop-klatka”, dobrze przyjętą przez krytykę.

renata Chaczko – pisarka, dziennikarka, blogerka. Urodzona w 1985 r., pochodzi z Dolnego Śląska. Ukoń-czyła Produkcję Filmową i Telewizyjną na Wydziale Ra-dia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest autorką powieści „Gracze”, „Aż do dna”. Obecnie mieszka i pracuje w Amsterdamie.

Wioletta Leśków-Cyrulik – polonistka, instruktorka teatrów dziecięcych, koordynatorka kampanii „Cała Pol-ska czyta dzieciom”. Wielbicielka prozy Jarosława Iwasz-kiewicza i poezji Małgorzaty Południak. Autorka bloga My Slow Nice Life. Mieszka w Jastrzębiu-Zdroju. Autorka debiutanckiej powieści „Sezon zamkniętych serc”.

11.03.2016, godz. 11.00, Biblioteka UKW (II piętro) – otwarcie wystawy. Wystawa będzie eksponowa-na do 8 kwietnia

zagłada dworów w województwie białostockim po roku 1939Wprowadzenie do wystawy – dr hab. Przemysław Olstowski (Pan w Toruniu)

Wystawa prezentuje straty ziemiaństwa polskiego poniesione na Kresach Wschodnich w wyniku II wojny

światowej oraz działalności Polskiego Komitetu Wy-zwolenia Narodowego po 1944 r. Przedstawia zarówno dane zbiorcze, jak i losy wybranych rodzin ziemiań-skich, które w tym okresie były poddawane dotkliwym represjom.

Bezpośrednio po otwarciu, w auli nr 240 (I piętro), odbędzie się seminarium, które poprowadzi dr Andrzej Bogucki (Kujawsko-Pomorski Oddział Polskiego Towa-rzystwa Ziemiańskiego).

W programie wykłady: – 11.30-12.00 „Walka czy współpraca? Tragizm losów

ziemian woj. białostockiego na przykładzie rodzi-ny Jaruzelskich i Ramotowskich” – dr Łukasz Lu-bicz Łapiński (IPN Oddział w Białymstoku; Związek Szlachty Polskiej).

– 12.00-12.30 „Z miłości mądrością trwały: dwór pol-ski oczami architekta praktyka” – mgr inż. arch. Be-ata Kazimierska-Korsak (Pracownia autorska Domy Polskie arch. Beaty Kazimierskiej Korsak; Stowarzy-szenie Rodu Korsaków).

Wydarzenie organizowane jest pod patronatem Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, Stowarzyszenia Rodu Korsaków oraz Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Gro-ta” w BydgoszczyHonorowy patronat sprawuje JM Rektor Uniwersytetu Kazimierza Wiel-kiego – prof. dr hab. Janusz Ostoja-Zagórski.

24 marca 2016 r.dzień Przyjaźni Polsko-WęgierskiejLengyel, Magyar – két jó barát

Program uroczystości: 15.30, Ogród Botaniczny UKW (wejście od ul.

Chodkiewicza 30)Spotkanie przy dębach symbolizujących brater-stwo Polski i Węgier, zasadzonych w 2012 r.

marzec 2016 | | 39

16.15 Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (I piętro)

Otwarcie wystawy: Honwedzi i huzarzy na polskiej ziemi – polowe i inne historie, 1914–1915

„Wystawa składa się z 24 kolorowych plansz w jed-nolitej szacie graficznej, prezentuje specjalnie w tym celu przygotowane dzieła 10 znanych węgierskich rysowników komiksu zrzeszonych w Węgierskim Sto-warzyszeniu Komiksowym. Podstawę jej stanowią zapiski i relacje z frontu galicyjskiego ówczesnego korespondenta wojennego Ferenca Molnára (autora powieści „Chłopcy z Placu Broni”) oraz wojenne zapi-ski prof. Lajosa Szádeczkyego Kardossa z lat 1914-1915. Wybrane fragmenty wymienionych książek posłużyły rysownikom do stworzenia krótkiego komiksu wraz z odpowiednim tekstem o polskich miastach na linii frontu. Komiksowa forma ekspozycji jest znakomitą, atrakcyjną lekcją historii, zarówno dla młodego i star-szego pokolenia”. Główny organizator: Węgierski In-stytut Kultury w Warszawie).

16.45, Aula Biblioteki Wystąpienia gości / Koncert okolicznościowy / Mul-timedialna prezentacja „Wojsko węgierskie daw-niej i dziś” – dariusz Stopikowski (BTPW)

Organizatorzy: Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego i Bydgoskie Towarzystwo Przyjaciół Węgier.

Obchody przygotowano we współpracy z: Konsulem Honorowym Węgier w Bydgoszczy, Węgierskim Insty-tutem Kultury w Warszawie, Akademią Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy i Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy.

inf. Barbara Maklakiewicz

1.03.2016, wtorek, godz. 14.00„Ikona” – płyta pilśniowa, farby temperowe, plakato-we, zajęcia plastyczne dla dorosłych.

2.03.2016, środa, godz. 17.00z cyklu: „Ślicznie i romantycznie” – „Muzyka i Pusz-kin” – zespół Viowal. Wystąpią: Walery Iwanow – skrzypce, Larysa Strelita-Strele – wiolonczela. Prowa-dzenie i monolog – Teresa Wądzińska.

2.03.2016, środa, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

4.03.2016, piątek, godz. 15.30„Portret kobiecy” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

4.03.2016, piątek, godz. 16.00Z cyklu: „akademia rozmaitości” – „Zdrowe i piękne włosy” – spotkanie z fryzjerką.

7.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Wierzba” – ilustracja plastyczna do wiersza – zajęcia plastyczne dla dzieci.

9.03.2016, środa, godz. 17.00Z cyklu: „Literacki pas Oriona” – dariusz Tomasz Le-bioda i dariusz Bereski – Literatura i kosmos.

9.03.2016, środa, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

11.03.2016, piątek, godz. 15.30„droga w dal” – ćwiczenia z perspektywą zbieżną – za-jęcia plastyczne dla dzieci.

14.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Świąteczna martwa natura z zajączkiem” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00„Pieśni pasyjne” – koncert w wykonaniu chóru „dzwon”.

15.03.2016, wtorek, godz. 14.00„Martwa natura z palemkami” – mozaika z papieru i skorupek jajka, kleju – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

15.03.2016, wtorek, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Błonia.

16.03.2016, środa, godz. 17.00„Wielkanocne origami” – zajęcia manualne.

16.03.2016, środa, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

17.03.2016, czwartek, godz. 17.00„Salon Literacki Oriona” – spotkanie literackie. Go-ściem wieczoru będzie Vladimir Stockman z Krakowa. Prowadzenie: dariusz Tomasz Lebioda.

18.03.2016, piątek, godz. 15.30„Mozaika ze skorupek jajka” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

21.03.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Pisanki” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

23.03.2016, środa, godz. 17.00„Jajko wielkanocne” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

25.03.2016, piątek, godz. 15.30„Wielkanoc 2016” – konkurs plastyczny dla dzieci na kartkę świąteczną.

30.03.2016, środa, godz. 17.00„Poświąteczna prezentacja wypieków” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

31.03.2016, czwartek, godz. 14.00„Fantastyczne ptaki” – technika dowolna, bogata gama barw, zajęcia plastyczne dla dorosłych.

Plany pracy D.K. „Orion” BSM są dostępne na stronie in-ternetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych sta-łych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00

D.K. orion BsM

40 | | marzec 2016

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 8.03.2015, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Krzysztofa Szymoniaka pt. „Galernicy 2015. Portrety podwójne” oraz spotkanie poetyckie. Wiersze z tomu „martwa natura z człowiekiem” przeczyta autor.

Krzysztof Szymoniak ur. w 1953 roku w Kępnie. Od roku 1969 mieszka w Gnieźnie. Od połowy lat 80. zawo-dowo związany z Poznaniem. Był ostatnim sekretarzem redakcji poznańskiego miesięcznika społeczno-kultu-ralnego „Nurt” (1986-1989) oraz założycielem i pierw-szym redaktorem naczelnym ogólnopolskiego dwuty-godnika literackiego „Nowy Nurt” (1994-1995). Laureat poznańskiego Medalu Młodej Sztuki z roku 1988 za re-portaże literackie. Absolwent filologii polskiej UAM. Po-eta, prozaik, fotograf, dziennikarz, redaktor książek po-etyckich, krytyk literacki. Od roku 2000 – wykładowca akademicki. W Instytucie Językoznawstwa UAM uczy dziennikarstwa, twórczego pisania, wiedzy o mediach i wiedzy o fotografii. Należy do bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (SPP). Od 35 lat związa-ny z Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego, gdzie ukazały się trzy zbiory jego wierszy: Wszędzie, skąd wra-całem (2006), 29 prac Szymona Słupnika (2007), Światło-czułość (2009).

W roku 2009 podjął współpracę z WBPiCAK w Po-znaniu jako autor serii wydawniczej pn. Fotografowie Wielkopolski. Link do strony z wersją elektroniczną 25 tomów tej serii – poniżej. W roku 2012 ukazał się pierw-szy tom jego esejów pt. Fotografioły. Okołofotograficzne ćwiczenia umysłowe. Tom drugi – Fotografioły 2 – ukazał się wiosną 2013 roku. Tom trzeci – Fotografioły 3. O czym jest fotografia? – ukazał się latem 2015 roku.

Galernicy 2015. Portrety podwójneOd ponad 35 lat przyjaźnię się z Jankiem Kają i Jac-

kiem Solińskim, od ponad 35 lat, w miarę swych skrom-nych możliwości, współuczestniczę w życiu artystycz-nym i koleżeńskim Galerii Autorskiej dojeżdżając na kolejne spotkania z Gniezna. Od kilku sezonów zasta-nawiałem się, jak w niebanalny sposób sfotografować uczestników życia galeryjnego. Zadanie to, nawet teo-retycznie, do łatwych nie należało, ponieważ przede mną, od początku istnienia Galerii Autorskiej, nieustan-nie ktoś fotografował przebieg wszystkich niemal spo-tkań i wernisaży. Można więc powiedzieć, że wszystko już było.

Myśl zawarta w pytaniu: Jak? – nie dawała mi jed-nak spokoju. Zastanawiałem się przede wszystkim, jak skłonić ludzi, aby stanęli przede mną w najbardziej na-turalnej pozie, w ascetycznej scenerii szarej ściany i za-stanego światła ulicy. Najpierw, zamierzając złamać tra-dycyjne rozumienie portretu, doszedłem do wniosku, że Galerników z ulicy Chocimskiej 5 warto sfotografo-wać w parach. W ten sposób zrodziła się idea portretu podwójnego, który zestawia, a właściwie zderza twarze i popiersia, niekiedy ad hoc, bez możliwości przyjrzenia się sobie w lustrze i sprawdzenia, jak wyglądam w danej chwili sam oraz z tą drugą osobą.

Anna Drejas i Tomasz Młyński

Dorota Czekała i Jacek Czekała

Jarosław Jakubowski i Kazimierz Rink

ks. Franciszek Kamecki i Mariola Grochowina

KRZYSZTOF SZYMONIAKGalernicy 2015 – Portrety podwojne

marzec 2016 | | 41

Poszukiwanie odpowiedniego tła dla portretowa-nych par zajęło mi kilkadziesiąt minut. Najlepsza oka-zała się lokalizacja na schodach przed wejściem do piwnicznej izby Galerii Autorskiej, czyli w sumie nieco karkołomna dla osób fotografowanych (podest nad przepaścią). W roku 2015 odbyło się pięć sesji fotogra-ficznych: 25 czerwca, 9 lipca, 13 sierpnia, 27 sierpnia i 24 września. Wszystkie między godziną 17 a 18, wszyst-kie na tle tej samej ściany i w zbliżonych warunkach oświetleniowych. Wszystkie 54 kadry-portrety (tyle prac jest obecnie gotowych) zostały wykonane cyfrową lustrzanką Nikon D7000, do której podłączyłem stało-ogniskowy obiektyw 50 mm o jasności 1:1.4.

Krzysztof Szymoniak

17.03.2016, godz. 18.00Spotkanie poetyckie ze zdzisławem Prussem i promocja tomiku wierszy „rozmowy z psem”.

Zdzisław Pruss (ur. w Wiśniowie pow. Konin) – od 1954 r. mieszka w Bydgoszczy. Poeta, satyryk, publicysta, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 1960-65 studiował filologię polską na UMK w Toruniu. Od 1965 pracuje jako dziennikarz: najpierw w bydgoskiej Rozgło-śni Polskiego Radia (redakcja literacka) a od 1991 przez lat kilka w „Dzienniku Wieczornym” i „Gazecie Pomorskiej”. Poczynając od czasów studenckich prowadzi ożywioną działalność estradową, jako twórca kabaretów literac-kich („Luty-nek”, „Eksces Wieczorny”, „O-wady”, Piąte Koło”), autor tekstów, wykonawca, konferansjer.

Wiersze i drobne formy satyryczne publikuje od roku 1964 w prasie lokalnej i ogólnopolskiej a także na ante-nie radiowej i telewizyjnej. Jego wiersze zamieszczano w licznych antologiach i almanachach m. in. Laureaci konkursów poetyckich (Iskry, Warszawa 1970), Debiuty poetyckie (Warszawa 1974), Idylla polska (Biblioteka Na-rodowa Ossolineum, Wrocław 1995).

Zadebiutował tomikiem Uroczystość rodzinna (1973). Kolejne to: Najlepiej koniowi kiedy nogę złamie (1974), Ze słuchu (1982), Sielanki i nekrologi (1983), Adresat nie-znany (1993), Oddział wysypisko (1996), Pogrzeb starej marynarki – wybór wierszy (1999), Wszystko składa się z (2004), Szukanie indyków (2006), Z ręką na sercu (2007), Szczygieł z New Jersey (2008), wybór wierszy Tylko tyle (2008), Przedostatnia sylaba (2010) i Rozkład jazdy (2012).Wydał także zbiory utworów satyrycznych, skeczy i hu-moresek – Wyspy Olaboga (1989) i Żarty na stronę (1998),

tomy wspomnieniowe – Z albumu komedianta (1993), Abecadło co w Brdę wpadło (1995), Głowy i główki (2001), album Szopki (2006), Bydgoszczanie czarno na białym (2011) – z  fotografiami Z. Krakowiaka, wybór piosenek kabaretowych – Zboczeniec i inni (2013), zbiór limery-ków Od Kaliguli po Asnyka (2014).

Z inicjatywy Prussa, pod jego redakcją i współau-torstwie powstały cztery obszerne tomy poświęcone kulturze bydgoskiej: Bydgoski Leksykon Teatralny (2000) – razem z Ewą Adamus-Szymborską i Zofią Pietrzak, Bydgoski Leksykon Operowy (2002) – z Alicją Weber, Bydgoski Leksykon Muzyczny (2004) – z Alicją Weber i  Rajmundem Kuczmą oraz Bydgoski Leksykon Literacki (2015) – z Hanną Borawską i Stefanem Pastuszewskim.

* * *„Wydaje się, że poetów, i to różnych, mamy w regio-

nie pod dostatkiem. Mało jest natomiast indywidual-ności, które z trudnością można by pomieścić w jakiejś szufladzie. Takim właśnie zjawiskiem jest Zdzisław Pruss.”

Krzysztof Nowicki

rozmowa z psem o ślepym jastrzębiu i kulawej kurzewidzę w twoich oczachgłębokie współczucie– – – masz racjęim dłużej czytam to co napisałemtym bardziej nie wiemco autor miał na myśli i cochciał powiedziećmówię ci piesku – –pisanieto robota głupiegodo końca nie wieszczy ci wyszłoi poszło jak trzebadlatego tak lubię obierać kartoflepestkować wiśnie wyłuskiwać fasolęi orzechy łupaćtu wiesz na czym siedziszi co ciebie czekaniszcząc formędochodzisz do treścisedno sprawy znajduje się na wierzchui poczujesz je w palcachtak

Zdzisław Pruss

inf. Jacek Soliński

42 | | marzec 2016

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – wyższa szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

3.03.2016, czwartek, godz. 18.00, Galeria nad Brdą WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

ewa Bińczyk – grafikaPrace prezentowane na wystawie pochodzą z kilku

cykli graficznych, zrealizowanych podczas studiów na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Wszystkie grafiki wykonano w tradycyjnych technikach wklę-

słodruku, takich jak: akwaforta, akwatinta, sucha igła, miękki werniks, odprysk. Ich motywem przewodnim jest człowiek i otaczająca go przestrzeń fantomów, na-gromadzonych w pamięci wydarzeń i przedmiotów, bę-dących „składnikami” ludzkiego życia wewnętrznego. Forma grafik ma charakter narracyjny, anegdotyczny i groteskowy, jest dla artystki pretekstem do wyrażania głębszych, intymnych znaczeń, często hermetycznych, wpisanych w surrealny język obrazu. Powtarzające się w grafikach motywy organiczne, takie jak: kwiaty, fu-tra, zwierzęta, ogień, deszcz czy krew, mają więc zna-czenie symboliczne. Pojawiają się one jako samoistne, wyobcowane obiekty, lub jako atrybuty. W kolażowych układach wchodzą ze sobą w nowe relacje i nabierają głębszego wymiaru.

ewa Bińczyk urodziła się w 1977 roku w Szczecinku. Jest absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych UMK w To-runiu. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w pracowni wklęsłodruku prof. Bogumiły Pręgowskiej. Doktorat z zakresu sztuk plastycznych w 2014 roku. Od 2012 roku pracuje w Zakładzie Kształcenia Artystycznego na Wy-dziale Sztuk Pięknych UMK. Zajmuje się grafiką warsz-tatową, rysunkiem i malarstwem. Centralne miejsce w jej twórczości zajmują człowiek, mity, podświado-mość, przenikanie się świata realnego i fantastyczne-go. Uczestniczyła w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą. Jest laureatką Nagro-dy im. prof. Edmunda Piotrowicza w dyscyplinie grafiki warsztatowej, stypendystką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Miasta Torunia w Dziedzinie Kultury. W 2013 roku otrzymała wyróżnienie na kon-kursie graficznym – 7. International Fu Xian Zhai Exlibris & Prints Exhibition w Szanghaju.

10.03.2016, czwartek, godz. 17.30, sala widowi-skowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny – obowiązują zgłoszenia: [email protected] lub tel. 533 182 326

amadeusz drąg „niestabilność” – wieczór poezji śpiewanej i swingu

Z okazji Dnia Kobiet zapraszamy na recital Amade-usza Drąga – młodego poety, autora tekstów piosenek, aktora amatora, wokalisty, tancerza, członka Studenc-kiego Koła Literackiego WSG, promujący jego nową płytę zatytułowaną „Niestabilność”.

19.03.2016, sobota, godz. 12.00–16.00, Akade-micka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

III Wielkanocny Kiermasz KociewskiJak co roku na kiermaszu można będzie zaopatrzyć

się w tradycyjne produkty kociewskie oraz potrawy wielkanocne przygotowane przez członkinie Kół Go-spodyń Wiejskich z terenu gminy Jeżewo, a także wy-roby wędliniarskie, miody, przetwory oraz żywność

Ewa Bińczyk, Gra IX , wklęsłodruk

Ewa Bińczyk, Mistrz, wklęsłodruk, 45×55 cm, 2009

marzec 2016 | | 43

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy

11.03.2016, piątek, godz. 17.00, Muzeum Fotogra-fii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Słownik Bydgoskich Fotografów #1Muzeum Fotografii jest miejscem pamięci bydgo-

skich twórców. Prowadzimy dokumentację i popula-ryzujemy działania bydgoskich fotografów. 11 marca naszym gościem będzie zdzisław Krakowiak – foto-graf, filmowiec, muzyk rozrywkowy, pasjonat lotnictwa, członek Bydgoskiego Towarzystwa Fotograficznego. Podczas spotkania można będzie nabyć album oraz fo-tografie autora.

Mam lustrzankę – wiosenna edycjaWeź udział w marcowej odsłonie warsztatów foto-

graficznych dla początkujących „Mam lustrzankę” – w  ramach sześciu weekendowych spotkań poznasz

funkcje i ustawienia decydujące o rejestracji obrazu, a także wykonasz ćwiczenia praktyczne z użyciem lu-strzanki, połączone z analizą zdjęć.

Pierwsze zajęcia 12 marca. Prowadzenie: Arkadiusz Blachowski. Zgłoszenia: [email protected] lub tel. 52 567 00 07.

na szlaku TeH2O #4Muzeum Fotografii przy WSG zaprasza na czwarty

z cyklu plenerów, z udziałem przewodnika – instruktora fotografii, na trasie bydgoskiego Szlaku Wody, Przemy-słu i Rzemiosła TeH2O. W marcu odwiedzimy Muzeum Kanału Bydgoskiego.

Program pleneru (grupa początkująca):

ekologiczną, ozdoby, stroiki i dekoracje świąteczne, przygotowane głównie na bazie surowców natural-nych, ręcznie robioną biżuterię, wyroby szydełkowe, z  filcu i ceramiki, rzeźby oraz płaskorzeźby. W progra-mie ponadto pokazy: kulinarne, wyplatania koszy wikli-nowych, tworzenia palm wielkanocnych, płaskorzeźb oraz pisanek metodą rylcową.

Wydarzenie przygotowane przez Studenckie Koło Literackie WSG pod patronatem Urzędu Gminy w Je-żewie oraz Lokalnej Grupy Działania „Gminy Powiatu Świeckiego”.

dom Kultury aPK – nabór na zajęciaDom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna”

w Bydgoszczy przy WSG prowadzi nabór na zajęcia dla dzieci i młodzieży, realizowane w roku szkolnym 2015/2016 (II semestr). Z nami, pod okiem wykwalifiko-wanych specjalistów instruktorów i z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu, odkryjesz, rozwiniesz i ukie-runkujesz swój talent. Zajęcia stałe, w tym warsztaty plastyczne, teatralne, zajęcia fotograficzne oraz umuzykalniające, odbywają się raz w tygodniu.

Klub gier planszowych to doskonały trening licze-nia, podejmowania decyzji, logicznego myślenia oraz realizowania strategii, zaś Klub LeGOmaniaka – pro-pozycja dla przyszłych… informatyków i inżynierów. Poprzez modelarstwo Klub Modelarza nauczy nie tylko precyzji, staranności i cierpliwości, ale również umiejętnego planowania i zarządzania czasem, a nade wszystko konsekwencji w działaniu – dobre nawyki z pewnością zaprocentują w dorosłym życiu.

Dodatkowe informacje: tel. 52 567 07 64. Pełna ofer-ta oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.domkultury.byd.pl

Wielkanocny Kiermasz Kociewski

Na szlaku TeH2O, fot. Adam Juszkiewicz

44 | | marzec 2016

15.03.2016, wtorek, godz. 17.00-20.00, Muzeum Kanału Bydgoskiego, ul. Nowogrodzka 3

Po krótkim oprowadzaniu uczestnicy przystąpią do rejestracji zdjęć Kanału Bydgoskiego z użyciem apara-tów cyfrowych oraz analogowych.

16.03.2016, środa, godz. 17.00-20.00, Muzeum Fo-tografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14

Uczestnicy sprawdzą w praktyce swoje umiejętności, posługując się własnym sprzętem, a także wywołają na-świetlone zdjęcia analogowe. Dokonają wyboru i anali-zy zdjęć cyfrowych oraz wydrukują je.

Zgłoszenia do 11 marca: tel. 52 567 00 07.

FOTOKInOZapraszamy na tematyczne pokazy zdjęć, czyli tzw.

slajdowisko. Wydarzeniu towarzyszy spotkanie z twórcą i prelekcja na wybrany temat z zakresu teorii i historii fo-tografii. Proponujemy następujące obszary tematyczne: – Portrety fotograficzne bydgoszczan – od rejestra-

cji do aranżacji – Fotografia architektury w służbie historii i pamięci

miasta. Widoki Bydgoszczy z różnej perspektywy – Przyroda w obiektywie. Jak upolować dobre zdjęcie? Oferta skierowana jest do grup zorganizowanych. Obo-wiązują zapisy: tel. 52 567 00 07.

90-lecie fabryki aLFaZbliża się ważna rocznica dla bydgoskiego przemy-

słu fotochemicznego. Mija 90 lat od założenia Fabryki Płyt Fotograficznych Alfa, protoplasty FOTONU. Z okazji jubileuszu w dniach 12-14 kwietnia Muzeum Fotografii zaprosi wszystkich sympatyków fotochemii na semi-narium popularnonaukowe poświęcone pamięci i roli Bydgoskich Zakładów Fotochemicznych. Spotkanie ma charakter międzypokoleniowej wymiany kulturowej mistrzów zawodu z uczniami. Jesteśmy pewni, że po-zwoli ono na integrację osób, które dawniej pracowały w przemyśle fotograficznym, pracują dalej jako foto-grafowie rzemieślnicy, bądź są właścicielami punktów fotograficznych.

Co znajdzie się w programie? – upamiętnienie rocznicy powstania fabryki FOTON, – wykłady: o srebrowych materiałach fotograficz-

nych, roli FOTONU w kształceniu rzemieślników i pracowników zakładów, o edukacji fotograficznej w regionie i inne,

– wymiana środowiskowa: rozmowy o fotografii se-niorów z młodymi,

– pokazy zdjęć, dokumentów, kronik, reprintu histo-rycznych periodyków wydawanych przez FOTON,

– stanowisko zakładowe, – plener fotograficzny na terenie fabryki, – nagranie wspomnień dawnych pracowników fa-

bryki.Więcej informacji już wkrótce na stronie www.mu-

zeumfoto.byd.plPodejmując się organizacji wydarzenia, chcemy,

aby przetrwały wspomnienia, a zachowane pamiątki materialne zostały w należyty sposób zarchiwizowane i wyeksponowane. W związku z podjętymi pracami nad stworzeniem Izby Fotografii Regionalnej w Muzeum Fo-tografii przy WSG, zachęcamy wszystkich bydgoszczan (i nie tylko) do przeszukania swoich piwnic, strychów oraz pawlaczy w poszukiwaniu pamiątek po Alfie i FO-TONIE. Osoby zainteresowane przekazaniem znalezisk zapraszamy do naszej siedziby przy ul. Królowej Ja-dwigi 14 lub do kontaktu telefonicznego: 52 567 00 07. Dotychczasowym darczyńcom serdecznie dziękujemy!

inf. Elżbieta Schulz

„nasze portfolio”Od 1 marca 2016 roku uczniowie klas I-III Liceum

Plastycznego i klas I-V Ogólnokształcącej Szkoły Sztuk Pięknych im. Leona Wyczółkowskiego rozpoczną re-alizację projektu artystycznego „Nasze portfolio”. Jest to jeden z wielu projektów realizowanych w roku jubileuszowym obchodów 70-lecia naszego liceum. Zadaniem uczniów będzie wykonanie prac plastycz-nych i  zaprezentowanie ich na szkolnych wystawach. Prezentacje rozpoczną klasy gimnazjalne – klasa I PO-SSP od 29 lutego do 5 marca, klasa II POSSP od 7 do 12 marca, klasa III POSSP od 14 do 19 marca, a kolejne klasy w następnych miesiącach. Biorący udział w werni-sażach w dowolny sposób, według własnych pomysłów

wykorzystają przeznaczony czas. Prezentacjom mogą towarzyszyć koncerty, inscenizacje, występy. Na werni-saże uczniowie zaproszą rodziców, przyjaciół, gości, za-projektują i wykonają zaproszenia, przygotują katalogi. Efekty realizacji projektu zostaną udokumentowane i zamieszczone na stronie internetowej szkoły. Projekt stwarza znakomitą okazję do przedstawienia różno-rodnych pomysłów twórczych. Opiekę artystyczną sprawować będą nauczyciele przedmiotów artystycz-no-zawodowych. Zapraszamy wszystkich uczniów Ze-społu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego do udziału w realizacji projektu „Nasze portfolio”.

inf. Anna Drejas

70 lat bydgoskiego Plastyka

marzec 2016 | | 45

otwarta Przestrzeń „światłownia” 4.03.2016, piątek, godz. 18.00

Koncert piosenki turystycznej z cyklu „Grzegorz Suliga i Przyjaciele”

6.03.2016, niedziela, godz. 18.00redaktor Ciechoński poleca – wieczór z reportażem filmowym

Leszek Ciechoński – reportażysta, filmowiec, dziennikarz. W 1994 za-debiutował w „Ekspresie Reporterów”, który od tego czasu wyemitował blisko 200 jego reporta-ży, autor 15 filmów do-kumentalnych.

Podczas spotkania zobaczymy reportaże: „Tajemnica parowego młyna” i  „Pojednanie doktora Bekkera”.Zadanie dotowane ze środków Urzędu Miasta Bydgoszczy.

11.03.2016, piątek, godz. 18.00Koncert: daria Wójcik & remigiusz Kuźmiński

19-20 marca 2016; sobota, godz. 16.00; niedziela godz. 17.00

drugi Bydgoski Festiwal Bardów „Imperatyw”

Sobota – występ pięciu rodzimych bardów.Niedziela – koncert Marka Gałązki

Koncert dotowany ze środków Urzędu Miasta Bydgoszczy.

25.03.2016, piątek, godz. 18.00W świecie muzyki i słowa – koncert pianistyczny Marka andraszewskiego połączony z prezentacją wierszy zdzisława Prussa

Marek andraszewski – klarnecista, pianista, wokali-sta i nauczyciel. Studiował w Konserwatorium w Pradze i w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu w klasie klarnetu. Dwukrotnie laureat Konkursu Młode-go Muzyka w Szczecinku Instrumentów Dętych i Akor-deonów oraz laureat II nagrody trzyetapowego Mię-dzynarodowego Konkursu Interpretacji Muzycznych niewidomych instrumentalistów i wokalistów w Pradze. W  latach 70., jeszcze studiując, koncertował jako klar-necista-solista, wykonując muzykę klasyczną reprezen-tując Poznańskie Towarzystwo Wieniawskiego i jako członek i współlider poznańskiego zespołu jazzowego, reprezentując m.in. Wrocławski Oddział Polskiego Sto-warzyszenia Jazzowego. W 1980 przeprowadził się do Bydgoszczy, gdzie podjął pracę pedagogiczną z niewi-domymi. Największe osiągnięcie w tej dziedzinie w tym okresie to zdobycie II miejsca jego zespołu instrumen-talnego na Międzynarodowym Festiwalu Muzycznym Niewidomych w  Berlinie. Obecnie wykonuje solo na fortepianie w bydgoskich restauracjach standardy mu-zyki filmowej, rozrywkowej i swingowej.

zdzisław Pruss – poeta, dziennikarz, satyryk. Od 1954 związany z Bydgoszczą. Studia filologii polskiej na UMK w Toruniu, w latach 1965-1991 redaktor rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, od 1991 w „Dzienniku Wieczornym”. Od czasów studenckich prowadzi oży-wioną działalność estradową jako twórca kabaretów literackich, autor tekstów, wykonawca, konferansjer. W 1978 Teatr Polski w Bydgoszczy wystawił pełnospek-taklowe widowisko kabaretowe jego autorstwa. Od 1996 jest autorem dorocznych Bydgoskich Szopek. Od 1964 publikuje wiersze i drobne formy satyryczne. Lau-reat kilku konkursów literackich. Członek Stowarzysze-nia Autorów ZAiKS i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi dla rozwoju czytelnictwa. Z inicjatywy Z. Prussa, pod jego redakcją i we współautorstwie powstały trzy pozycje leksykonowe: „Bydgoski Leksykon Teatralny” (2000), „Bydgoski Leksykon Operowy” (2002) i „Bydgoski Lek-sykon Muzyczny” (2004).

inf. Grzegorz Dudziński

13.03.2016, niedziela, godz. 15.00Przedstawienie z piosenkami wg Jana Brzechwy „Opowieści różne znacie”

Występują: Andrzej Kosiedowski i Witold Murański.Reżyseria: Andrzej Kosiedowski, scenografia: Ewa Górecka.

18.03.2016, piątek, godz. 18.19Koncert z okazji 35. rocznicy Wydarzeń Bydgoskiego Marca 1981

Gościem honorowym będzie dawny uczestnik tych wydarzeń, obecnie senator RP, Jan Rulewski. Wystąpią znani wykonawcy pieśni kontestacyjnych, m.in. Lord JiM z Warszawy i nasz rodzimy bard Maciej Różycki.

46 | | marzec 2016

Kamienica 12 2, 9, 16, 23, 30 marca 2016, (środy), godz. 17.00,

TuCzyTam. Kamienica 12, wstęp wolny, zachęcamy do zapisów

CzyTanIe I dzIaŁanIe #wSzaflandiiŚrodowe CZYTANIE I DZIAŁANIE to cykl cotygodnio-

wych spotkań najmłodszych czytelników z książką obrazkową i artystyczną. Dzieci poznają treść i graficz-ną, niebanalną formę książki, a następnie uczestniczą w  twórczych aktywnościach inspirowanych poznaną właśnie pozycją wydawniczą. Służyć to ma promocji czytelnictwa poprzez ukazywanie, że książki rozwijają nas wielotorowo. Zajęcia ukierunkowują kreatywność dzieci ku różnym dziedzinom sztuki, ukazują przy tym nierozerwalne nici między między nimi. W tym kontek-ście książki nie są nudne. Prowadzenie i scenariusz: Lu-cyna Brzezinska-Eluszkiewicz.

Grupa wiekowa odbiorców każdorazowo warunko-wana jest książką – by wiedzieć, do jakiego przedziału wiekowego adresowane są dane warsztaty, warto śle-dzić profil TuCzyTam.Kamienica12 na FB, gdzie na bieżą-co pojawiają się informacje tego dotyczące.

2-31 marca 2016Wystawa malarstwa rafała zeydlewicza

rafał zeydlewicz – wielce uzdolniony malarz re-alizujący kompozycje abstrakcji organicznej. Pomimo problemów ze wzrokiem, korzystając z pracowni WTZ „mega Art”, w sposób godny szacunku maluje duże kompozycje o niezwykłych walorach estetycznych i wyobraźni formalnej.

13, 19 marca 2016, godz. 11.00, TuCzyTam Kamienica 12, czas trwania: 3 godz., cena: 30 zł, zapisy pod numerem tel. 887 164 349 lub e-mailem: [email protected]

„dookoła świata”. Kreatywne warsztaty z książka-mi dla dzieci od 4. do 10. roku życia

Te zajęcia to wyjątkowe warsztaty czytelnicze, wią-żące różne dziedziny wiedzy i sztuki. Zajęcia są częścią cyklu. W jego ramach dzieci poznają geografię, kulturę, zwyczaje i historię oraz losy pojedynczych bohaterów z różnych stron świata. Dzieje się to za pomocą bardzo ciekawych książek, a zgłębiane jest dzięki artystycznym realizacjom. Wiedza zdobyta na takich zajęciach jak te zostaje w głowach, a czasami nawet w sercach. Dzięki tym warsztatom dzieci zwiększają zdolność uczenia się poprzez wiązanie treści. Wzbogacają słownictwo i kom-petencje językowe, otrzymują motywację do działania, rozwijają swe predyspozycje i talenty oraz odczuwają dużą frajdę. Prowadzenie i scenariusz: Lucyna Brzezin-ska-Eluszkiewicz.

3, 17, 31 marca 2016, (czwartki), godz. 16.30, dla dzieci w wieku 1,5-3,5 roku, cena: 20 zł, czas trwania od 1,5 do 2 godz., zapisy pod numerem tel. 887 164 349 lub adresem e-mail: tuczytam@

op.pl. Koszt jednych zajęć (od pary rodzic, dziecko) 20 zł, w cenie kawa lub sok

ŁaPKOdzIaŁaMy, BO KSIĄŻKI CzyTaMy! CzyTanIe I dzIaŁanIe dla najmłodszych

Od kiedy czytać dzieciom? Jak najwcześniej. Maluchy, którym dorośli czytają na głos, rozwijają się szybciej, są inteligentniejsze oraz mają w przyszłości mniej proble-mów z nawiązywaniem kontaktów. Jednak nie tylko o czytanie chodzi, ważna też jest relacja, jaka w czasie czytania nawiązuje się między czytającym a małym słu-chaczem, a także o wiązanie czytania wprost z przyjem-nością, atrakcją, zabawą, plastyką i muzyką, a czasami nawet kulinariami. Wybierzcie się z pociechami w wieku do 1,5 roku do 3,5 roku, poznacie ciekawe książki i twór-czo się pobawicie. Scenariusz i prowadzenie: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz.

13.03.2016, niedziela, od godz. 11.00 do 15.00 19.03.2016, sobota, od godz. 11.00 do 15.00

fryMarK Bydgoski fryMARK bydgoski to cykliczny jarmark z jedzeniem

(eko i regionalnym) i rękodziełem.fryMARK bydgoski jest inicjatywą ludzi, którzy chcą

promować dobre, regionalne produkty żywnościowe oraz wyroby rękodzieła ku pociesze oczu. Jarmark jest imprezą cykliczną odbywającą się co dwa tygodnie.

Rafał Zeydlewicz, karton, akryl, 100×70 cm

marzec 2016 | | 47

Znajdziecie tu świeży chleb, sery i twarogi, przetwory owocowe i warzywne, wędliny i wiele innych poszuki-wanych przez smakoszy produktów. Promujemy tych, którzy w swoich produktach trzymają się tradycyjnych zasad blisko zdrowia i natury.

18.03.2016, piątek, godz. 17.00, wykład – wstęp wolny

19.03.2016, sobota, godz. 11.00-16.00, warsztaty – wstęp: 45 zł obowiązują zapisy: tel. 602 848 254

Pracownia „WahrStad Fotografii”Wokół XIX wiecznego portretu – wykład i spotkanie warsztatowe

Wykład to podróż w przeszłość i spojrzenie na hi-storię obrazów technicznych przez pryzmat portretu. Dynamiczny rozwój tej dziedziny nastąpił za-ledwie chwilę po wy-nalezieniu fotografii, zupełnie jakby po to właśnie została odkryta! Pionierzy fotografii to w znacznej mierze rów-nież pionierzy portretu: Nadar, Julia Margaret Cameron, stworzyli wi-zerunki portretowe dziś niemal ikoniczne. Oglą-dając, również w orygi-nale, fragment kolekcji dziewiętnastowiecznych fotografii wykonanych w  różnych technikach, spróbujemy zastanowić się i odpowiedzieć na pytanie, w czym tkwi magia dawnej sztuki portretowej? W odpowiedzi pomocny z pewno-ścią będzie wgląd w instrumentarium dawnej sztuki portretu. Na warsztatach zajrzymy zatem do atelier fo-tografa z minionych wieków, poznamy specyfikę pracy z kamerą wielkoformatową i kaprysy papierowych ne-gatywów.

Spotkanie zainauguruje działanie Pracowni „Wahr-

Stad Fotografii”, jako miejsca spotkań tematycznych wokół fotografii, zjawisk i eksperymentów światłoczu-łych oraz refleksji teoretycznej.

Wykład i prowadzenie warsztatów: Marek Noniewicz.

12.03.2016, godz. 13.00, czas trwania: około 1 h. Obowiązują zapisy: [email protected], cena: 15 zł

Otwarta Pracownia SitodrukuWarsztaty sitodruku dla najmłodszych. Podczas spo-

tkania dzieci zapoznają się z techniką sitodruku od stro-ny teoretycznej i praktycznej. Na zajęcia każde dziecko może przynieść własne koszulki, torby i  inne tekstylia, na których wspólnie zrobimy nadruki.

19.03.2016, godz. 12.00-18.00. Obowiązują zapisy: [email protected], cena: 65 zł

Warsztaty sitodruku dla dorosłychJeżeli interesujesz się technikami graficznymi, masz

zmysł plastyczny i chcesz spędzić ciekawie czas, ucząc się przy okazji, to przyjdź na warsztaty sitodruku.

Na warsztatach nauczysz się przenosić własne pomy-sły/projekty na tekstylia i papier właśnie poprzez sito-druk. Podczas warsztatów każdy uczestnik będzie miał możliwość wykonania własnego projektu na torbach, koszulkach lub innych materiałach.

Warsztaty odbywają się w małych grupach (3-4 oso-by).

Towarzyska Kafeimprezy klubowe i koncerty: 4.03 CZAS NA TECHNO! DUSS / DZEJK / GIGI (WWA),

WSTĘP: 5 zł 5.03 PAWBEATS ORCHESTRA AFTER PARTY, ZARGAJĄ:

KILO, IKE, FLIP, WSTĘP: 10 zł 6.03 PAWBEATS ORCHESTRA AFTER PARTY. ZAGRAJĄ:

PARTY ROCKERS / SELI / DJ KRUG, WSTĘP: 10 zł 11.03 MAŁE MIASTA #wKOŃcu, 19.03 IT’S A TRAP / SELI & BUCZER SOUNDSYSTEM 27.03 WIELKANOC: GLASSE / KETA

inf. Marek Noniewicz

Marka Janusza Lewandowskiego„Kazimierskie Impresje”

Stara Fabryka to nowy, atrakcyjny punkt na kulinarnej mapie Bydgoszczy, przy ul. Świeckiej 8. Na pierwszym piętrze w klimatycznym i przytulnym wnętrzu naszej restauracji można delektować się pyszną pizzą, napić aromatycznej kawy, jak i spróbować niebanalnych dań, które przygotowujemy z pasją i wyjątkową staranno-ścią. Dbamy również o duchową ucztę naszych gości. Restauracja Stara Fabryka we współpracy z Kujawsko--Pomorskim Stowarzyszeniem Edukacji Artystycznej cyklicznie organizuje wernisaże prac godnych uwagi

stara Fabrykaartystów z naszego regionu, okazjonalnie można tu posłuchać również muzyki na żywo. W chwili obecnej w galerii restauracji można oglądać prace Marka Janu-sza Lewandowskiego, artysty z Wrześni. Wystawa nosi tytuł „Kazimierskie Impresje”, obrazy w różnych tech-nikach i stylach przedstawiają ulubione miasto artysty i  odzwierciedlają zmiany, jakie zachodziły w technice malarskiej artysty. Jednym słowem, w Starej Fabryce jest nie tylko smacznie, ale także inspirująco.

Więcej informacji można uzyskać pod numerem te-lefonu: 517 093 346 lub na stronie www.starafabryka.com.pl oraz na naszym fan page’u na Facebooku.

inf. Ewa Grabowska

48 | | marzec 2016

Pałac Młodzieży 6.03.2016, godz. 11.00, wstęp wolny

Weekendowy plac zabaw – cykl spotkań rodzinnych. Zapraszamy dzieci od 3. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcz-nościowych i tanecznych.

7.03.2016, godz. 10.30 „zygzak” – zabawowy Klub Filmowy Malucha – dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie pol-skie bajki animowane. Zapisy grup: Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

9.03.2016, godz. 11.00 Forum Olimpijczyków – konferencja adresowana jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Podczas spotka-nia królować będą nauki przyrodnicze. Zgłoszeń klas/grup dokonywać należy u koordynatora programu „Zdolni znad Brdy” – Moniki Grzybowskiej: [email protected], tel. 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

10.03.2016, godz. 11.00 zamieszanie, czyli mali artyści na wielkiej scenie – cykl spotkań promujących talent, zainteresowania i pasje dzieci. Uczestnikami są młodzi aktorzy, muzycy, plastycy, tancerze…

W marcu na pałacowej scenie zobaczymy małych ar-tystów w kilku dziedzin: Część I – Układy taneczne w wykonaniu dzieci z SP nr 3

w Tucholi, m.in. rock and roll, walc angielski, balet, tango, country.

Część II – Układ taneczny zespołu „Tęczowe gwiazdy” z Niepublicznego Przedszkola Anglojęzycznego „Tęczowa Kraina” w Niemczu.

Część III – Spektakl „Śpiąca Królewna” w wykonaniu Te-atru Tańca „ Isadora” z SP nr 3 w Tucholi.

Kontakt i zapisy: Luiza Kubowicz-Dorosz, tel. 52 321 00 81 wew. 339. Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc.

11.03.2016, godz. 10.00 Porannik muzyczny – interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych. Spotkanie marcowe nosi tytuł: „Muzyczna wiosna, śpiewem i graniem radosna”. Kontakt i zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. Obo-wiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc.

17.03.2016, godz. 15.00 „17 gram miłości” – rozwiązanie i wręczenie nagród

laureatom IV wojewódzkiego konkursu literackiego dla dzieci i młodzieży z dysleksją rozwojową. Edycja w 2016 roku nosi tytuł: „Człowiek…”. Jest to jedyny w Polsce konkurs literacki zaadresowany do dzieci i młodzieży z dysleksją rozwojową.

17.03.2016, godz. 19.00, wstęp wolny Pałacowe Planetarium zaprasza na pokaz nieba przez teleskop. Główną atrakcją pokazu będą kratery na Księ-życu oraz Jowisz z jego satelitami. Spotkanie przed wej-ściem do Pałacu.

19.03.2016, godz. 10.00 Warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych „niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie”: „Internet – dobrodziejstwo, czy źródło zagrożeń dla naszych dzieci?”. Spotkanie poprowadzi psycholog Magdalena Dunajska. Zgłoszeń dokonywać należy do 18 marca u koordynatora programu „Zdolni znad Brdy” Moniki Grzybowskiej: [email protected], tel.: 52 321 00 81 wew. 333 lub 533 18 23 26.

20.03.2016, godz. 11.00 „zygzak” – zabawowy Klub Filmowy Malucha. Za-praszamy całe rodziny, a szczególnie z dziećmi od 2. do 8. roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic – 10 zł.

21.03.2016, godz. 9.00 Kino szkolne na powitanie wiosny. Zapraszamy gru-py zorganizowane na film pt. „Hokus-pokus, Albercie Albertsonie”, reż. Torill Kove, Norwegia 2013, czas trwa-nia: 72 min. Film w polskiej wersji językowej.

Albert marzy o posiadaniu psa, ale jego tata uważa, że na to zdecydowanie za wcześnie. Chłopiec jest prze-konany, że do spełnienia marzenia można użyć magicz-nych sztuczek, w których świat wprowadza go zaprzy-jaźniony iluzjonista...

Koszt biletu: 6 zł. Film dla dzieci z przedszkoli, klas 0 i klas I szkół podstawowych. Obowiązuje rezerwacja miejsc: Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359; [email protected].

23.03.2016, godz. 16.00 „Wielkanocny kosz zwyczajów”. Wstęp wolny. O pol-skiej tradycji i zwyczajach Wielkiej Nocy, o zającu i pre-zentach opowie nauczyciel Działu Animacji Kulturalnej Dorota Tomaszewska. Zapraszamy rodziny z dziećmi od 3. do 10. roku życia.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieżyzaprasza na filmowe seanse w marcu:

Czwartek, 3 marca, godz. 19.30. Syn Szawła (Saul fia), reż. László Nemes, Węgry 2015, 107 min.

Czwartek, 10 marca, godz. 19.30. Obce niebo, reż. Dariusz Gajewski, Polska/Szwecja 2015, 107 min.

Czwartek, 17 marca, godz. 19.30. W objęciach węża (El Abrazo de la Serpente), reż. Ciro Guerra, Argentyna/Wenezuela/ Kolumbia 2015, 125 min.

Czwartek, 31 marca, godz. 19.30. Miara człowieka (La Loi du marché), reż. Stephané Brizé, Francja 2015, 93 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

marzec 2016 | | 49

18.03.2016, godz. 9.00 Konkurs teatrów z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego.

25. Konfrontacje teatralne w Pałacu MłodzieżyPo raz 25. Pałac Młodzieży zorganizuje Konfrontacje Teatralne dla dzie-

ci i młodzieży z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego. 25 lat istnienia to ju-bileusz, który zmusza do wspomnień i podsumowania tego, co udało się dokonać, zobaczyć, przeżyć i doświadczyć.

Przez 25 lat na scenie zaprezentowało się przeszło 460 grup teatralnych ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i placówek wychowania pozasz-kolnego. Swój talent, umiejętności i pasje ukazało ponad 5540 młodych aktorów. Organizowane przedsięwzięcie jest podsumowaniem wielomie-sięcznej pracy i zabawy w teatr uczestników. Głównym założeniem Kon-frontacji jest rozwój twórczej wrażliwości dzieci i młodzieży, wzajemne inspirowanie się w poszukiwaniu nowych środków wyrazu i form teatral-nych, a także możliwość wymiany doświadczeń artystycznych.

Co roku przez dwa dni konkursu, przekraczając próg Pałacu, widzo-wie przenosili się do innego świata, zostawiając za nim rzeczywistość. Tu można było poczuć się jak w bajce. W teatrze bowiem jak w marzeniach może się wszystko wydarzyć. Mali aktorzy nie tylko wcielali się w postać Czerwonego Kapturka, złej Czarownicy czy przyjaciela z podwórka, ale także ukazywali świat widziany oczyma ich samych, jego dobre i złe stro-ny. Prezentowali wszystko, co ludzkie i dla ludzi, ukazywali ich problemy, radości i smutki.

Przez 25 lat udział w Konfrontacjach dla młodych artystów był niezwy-kłym wydarzeniem, bowiem występ na prawdziwej scenie, w świetle re-flektorów, w sali wypełnionej publicznością dostarczał ogromnych prze-żyć i emocji. Szerokie grono odbiorców, rówieśników ze szkół i placówek opiekuńczo-wychowawczych stanowiło bardzo wymagającą i sponta-niczną publiczność, okazującą otwarcie swoje zainteresowanie i odbiór spektaklu.

Spektakle niejednokrotnie pobudzały do refleksji, bawiły, uczyły, ale także dostarczały wielu wzruszeń i doznań. Poszerzały horyzonty myśle-nia i odczuwania, a także wzbogacały osobowość uczestników spotkań. Uwrażliwiały na piękno nie tylko młodych artystów, ale także wielopoko-leniową publiczność.

Przedstawienia były przygotowywane pod czujnym okiem nauczy-cieli i instruktorów – miłośników sztuki teatralnej, osób pełnych zapału i poświęcenia. Należy podkreślić ich ogromne zaangażowanie w pracę artystyczną. Duży wkład kształcący i społeczny w wychowanie przez te-atr młodego pokolenia. Nie sposób nie powiedzieć o kilku z nich, któ-rzy przez kilkanaście lat uatrakcyjniali imprezę występami swoich pod-opiecznych. Pani Alina Gawrońska, nauczycielka z Gimnazjum nr 23, a także pani Grażyna Drzewiecka z Gimnazjum nr 20 rokrocznie gościły na scenie placówki z młodą, ambitną i utalentowaną młodzieżą, do-skonale bawiącą się na scenie i umiejącą trafić do serc publiczności. Na uwagę zasługuje także pani Wioleta Górska-Nowik, rekordzistka w ilości zgłoszonych i przedstawionych spektakli. Od 2007 r. uczestnicy jej grup teatralnych z  Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 i 4 zaprezentowali 31 spektakli, wielokrotnie nagradzanych i kwalifikowanych do konfrontacji wojewódzkich.

Od początku istnienia Konfrontacje miały charakter konkursowy. Po-wołana komisja, w skład której wchodzili aktorzy i instruktorzy teatral-ni, oceniała: dobór repertuaru, oryginalność interpretacji, grę aktorską, ogólny wyraz artystyczny. Organizatorzy powoływali także jury młodzie-żowe, które również przedstawiało swoją opinię na temat scenicznych dokonań rówieśników.

Dziś dorosłe, doświadczone i wchodzące w poważny wiek Konfronta-cje Teatralne zapraszają na kolejną wielobarwną edycję, podczas której można będzie obejrzeć kilkanaście spektakli młodych artystów z Byd-goszczy i okolic. Nie zabraknie też wspomnień, podsumowań, multime-dialnych prezentacji, a także jubileuszowego tortu.

koordynator: Luiza Kubowicz-Dorosz

50 | | marzec 2016

Jak co roku, w marcu, już od 16 lat, na scenie bydgo-skiego Pałacu Młodzieży zaprezentują się młodzi lu-dzie, których pasją jest taniec.

Ogólnopolski Konkurs Tańca „Taneczne Miraże”, któ-ry mamy przyjemność zarekomendować, to inicjatywa kulturalna wspierająca i promująca rozwój uzdolnień artystycznych dzieci i młodzieży. Corocznie udział w niej biorą znakomite zespoły taneczne z Polski oraz zagranicy, a jury niejednokrotnie podkreśla wysoki po-ziom taneczny konkursu.

Konkurs zostanie rozegrany w trzech kategoriach wiekowych: do 12 lat, 13-16 lat oraz powyżej 16 lat w  kategorii tanecznej: etiuda, inscenizacja, miniatura taneczna.

W zmaganiach konkursowych wezmą także udział duety i soliści (co jest nowością konkursu). Prezentować będą się w kategorii: jazz, modern, taniec współczesny – powyżej 16 lat.

Konkurs oceniać będzie profesjonalne jury, w skła-dzie którego zasiądą utytułowani tancerze oraz cho-reografowie. Impreza została wyróżniona Bydgoskim Grantem Oświatowym.

Program konkursu: – godz. 8.00-10.00: rejestracja zespołów – godz. 8.00-11.55: próby sceny – godz. 12.00: uroczyste otwarcie konkursu – od godz. 12.15: prezentacje konkursowe, cz. I: kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda do 11 lat kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda od 12-15 lat kategoria: miniatura, inscenizacja, etiuda powyżej 16 lat – obrady jury – przerwa około 30 min – prezentacje konkursowe, cz. II: kategoria: soliści jazz, modern, taniec współczesny powyżej 16 lat kategoria: duety jazz, modern, taniec współczesny powyżej 16 lat – obrady jury ogłoszenie werdyktu wręczenie nagród oraz uroczyste zamknięcie konkursu

koordynator: dr Wiesława Pilewska

5.03.2016, godz. 12.00 – otwarcie konkursuOgólnopolski Konkurs Tańca 

Taneczne miraże

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 1.03.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny

„W marcu jak w garncu”. Zapraszamy dzieci w wieku szkolnym na zabawę literacko-plastyczną, czyli two-rzenie rymowanego kalendarza. Przypomnimy zna-ne przysłowia dotyczące poszczególnych miesięcy i pór roku i podejmiemy próbę stworzenia ich nowych, współczesnych wersji.

4.03.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny„Bądź bezpieczny na drodze”. Piątkowe spotkanie tematyczne dotyczyć będzie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Przypomnimy zasady poruszania się na drogach, opowiemy o zagrożeniach, jakie niesie dzi-siejszy świat, i oczywiście podpowiemy, jak ich unikać. Będą quizy, krzyżówki i konkursy z nagrodami.

8.03.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny„Spotkanie dla młodych gentlemenów”. 8 marca to święto wszystkich kobiet – tych małych i tych dużych. Zapraszamy zatem chłopców, którzy pragną uhono-rować najważniejsze panie w ich życiu, do stworzenia

własnego prezentu – laurki. Bujna wyobraźnia i szalona inwencja twórcza mile widziane.

11.03.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny„Powitanie wiosny”. Opracujemy własne wiosenne kolorowanki, wykonamy kwieciste malowidła, ulepi-my z plasteliny piękne kolorowe ogrody. Każdy będzie mógł powitać wiosnę najpiękniej jak potrafi.

16.03.2016, środa, godz. 10.30II Miejski konkurs dla najmłodszych „Przedszkolaki przy mikrofonie”

18.03.2016, piątek, godz. 15.00„Malowanie na żywo”. Indywidualny konkurs pla-styczny dla dzieci ze szkół podstawowych klas IV-VI. Informacje dostępne na FB oraz na stronie MDK 4.

23.03.2016, środa, godz. 16.00„Wielkanocne koszyczki”. Już za kilka dni święta wiel-kanocne. Czas zatem przygotować koszyczki, kraszanki, pisanki, baranki…

marzec 2016 | | 51

impresariat artystyczny itd.

Klub „odnowa” 1.03.2016, wtorek, godz. 17.30

Tańce w kręgu – muzyka duszy.

2.03.2016, środa, godz. 16.00zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

3.03.2016, czwartek, godz. 17.00„zainspiruj” – spotkanie kobiet… dla kobiet z okazji ich święta.

8.03.2016, wtorek, godz. 17.30Tańce w kręgu – muzyka duszy.

9.03.2016, środa, godz. 16.00zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

10.03.2016, czwartek, godz. 15.00Uroczystość z okazji dnia Kobiet w Klubie Seniora „Kalina”. Na spotkaniu gościnnie wystąpi Teatr Form Różnych „NASZA KLASA”, działający przy Kujawsko-Po-morskim Centrum Kultury w Bydgoszczy.

15.03.2016, wtorek, godz. 17.30Tańce w kręgu – muzyka duszy.

16.03.2016, środa, godz. 16.00zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

17.03.2016, czwartek, godz. 17.00Klub Polskiej Książki zaprasza na promocję tomiku poezji Haliny rakowskiej pt. „zza uchylonych na centymetr drzwi”. Prowadzenie spotkania – Jolanta Kowalska. Oprawa muzyczna – Andrzej Haliniak.

18.03.2016, piątek, godz. 16.30Turniej szachowy dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

23.03.2016, środa, godz. 16.00zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

31.03.2016, czwartek, godz. 15.30„Wiosna, wiosna, ach, to ty” – spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”.

Ponadto zapraszamy na : – zajęcia baletowe dla dzieci w wieku 5-7 lat. – zajęcia teatralne dla dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dla dzieci i młodzieży – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dla dzieci w wieku 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów – język angielski dla dzieci seniorów

Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl

inf. Grażyna Salemska

21.03.2016, godz. 20.00 – Opera Nova. Bilety: 120 zł, 130 zł i 140 zł

Spektakl „Maria Callas. Master Class” – w roli głównej Krystyna Janda

„Maria Callas. Master Class” to przede wszystkim wielka opowieść o miłości do sztuki, do muzyki, do-wodząca tezy, że życie bez sztuki nie ma sensu, że sztuka potrafi sprawić,

że wszystko – nawet codzienność – nabiera bogactwa i wartości. Opo-wieść o artystce, która z kolei sztu-ce oddała wszystko. Sztuce, która uczyniła ją szczęśliwą i podziwianą, a jednocześnie – samotną i  zawie-dzioną życiem. Wielka opowieść o pracy, warsztacie i relacji artysty z publicznością. Spektakl „Maria Cal-las. Master Class” to lekcja profesjo-nalizmu i najlepsze przedstawienie w repertuarze teatrów Jandy i do-wód na to, że jest ona dla polskiej kultury tym, kim dla światowej ope-ry była Maria Callas: zjawiskiem.

4.04.2016, godz. 20.00, Opera Nova. Bilety: 110, 120 i 130 zł

akustyczny koncert zespołu Perfect

Perfect – polski zespół rockowy założony w 1977 r. Największą po-pularnością cieszył się do rozwiąza-nia w 1983 r. Z tego okresu pocho-dzą największe przeboje grupy: Nie płacz, Ewka, Chcemy być sobą, Ale wkoło jest wesoło, Niewiele ci mogę dać, Autobiografia. Te piosenki za-

brzmią na koncercie Perfectu. W 1993 r. zespół reaktywował się (bez dotychczasowego współzałożycie-la i autora większości kompozycji Zbigniewa Hołdysa) i działa do dziś. Perfect to niewątpliwie legenda polskiej sceny rockowej. Od ponad 33 lat na scenie.

inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

52 | | marzec 2016

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 1-3 marca 2016, godz. 9.00-12.00, KLUB

Rezerwacja: M. Litwin-Dyngosz: 604 148 144Muzyczna scena – „Słoń” – spotkanie z muzyką ilu-stracyjną. Usłyszymy fragmenty z cyklu Camille’a Saint--Saënsa pt. „Karnawał zwierząt”.

1.03.2016, godz. 18.00, Arthol Galeria„Filipiaste klimaty” – wystawa prac graficznych Fili-pa Kowalskiego, uczestnika zajęć „Sekcji Podstaw Gra-fiki”. Udostępniona będzie dla zwiedzających do 17.03.

5.03.2016, godz. 10.30, Arthol Galeria „Kreatywny kufer”. Z cyklu sobotnich spotkań inte-gracyjno-rodzinnych. Warsztaty rękodzielnicze popro-wadzi gość specjalny – artysta Tomasz Poraziński, który zaprezentuje technikę filcowania na mokro.

8.03.2016, godz. 17.00, Arthol Galeria„Wielkanocne inspiracje” – wystawa prac uczestni-ków sekcji plastycznych, która wprowadzi nas w rado-sny, przedświąteczny nastrój. Ogromna ilość wielka-nocnych motywów i pomysłów na pewno zainspiruje nas do stworzenia własnych świątecznych dekoracji.

19.03.2016, godz. 10.30, Arthol Galeria„Kreatywny kufer”. Z cyklu sobotnich spotkań inte-gracyjno-rodzinnych. W czasie warsztatów będziemy tworzyli wielkanocne pisanki techniką decoupage’u.

19.03.2016, godz. 14.00, Arthol Galeria„Tęskniący za wiosną” – wystawa prac sekcji plastycz-nych, zainspirowanych oczekiwaniem na nadejście naj-bardziej żywej i „zielonej” pory roku – wiosny. Wszyst-kich chętnych, pragnących poczuć zapach wiosny i sztuki, serdecznie zapraszamy do zwiedzania.

Inf. Barbara Pszczółkowska

Klub „Arka” BsM 1.03.2016, wtorek, godz. 16.00

„droga aż po horyzont” – ćwiczenia z perspektywą zbieżną – zajęcia plastyczne dla dzieci

3.03.2016, czwartek, godz. 16.00„Portrety kobiet w technice mieszanej” – zajęcia pla-styczne dla dzieci

4.03.2016, piątek, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów

7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00„W mojej magicznej arce” – recital Lidii Łapaczyńskiej

7.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00Spotkanie Klubu Seniora

8.03.2016, wtorek, Dzień Kobiet, godz. 16.00„Marcowy bukiet” – malowanie na fakturze z kaszki – zajęcia plastyczne dla dzieci

14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00z cyklu „arKa POezJI” – wieczór autorski zuzanny Kowalczyk. Prowadzenie Stefan Pastuszewski.

15.03.2016, wtorek, godz. 16.00„Martwa natura z barankiem i baziami” – zajęcia pla-styczne dla dzieci

17.03.2016, czwartek, godz. 16.00„Wielkanoc 2016” – konkurs plastyczny na kartkę świąteczną – zajęcia plastyczne dla dzieci

21.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00„zaduma wielkiego tygodnia” – spotkanie Klubu Seniora

22.03.2016, wtorek, godz. 16.00„Mozaika ze skorupek jajka” – temat związany ze świętami – zajęcia plastyczne dla dzieci

24.03.2016, czwartek, godz. 16.00„Malowanie akwarelami na skorupkach jajek” – za-jęcia plastyczne dla dzieci

25.03.2016, piątek, Wielki Piątek, godz. 16.00Biblioteka oraz porady dotyczące pielęgnacji kaktusów – dyżur Klubu Miłośników Kaktusów

29.03.2016, wtorek, godz. 16.00„Gdy zakwitną krokusy” – ilustracja wiersza T. Kubia-ka – zajęcia plastyczne dla dzieci

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiegoczynna w poniedziałki (godz. 10.00-14.00), wtorki i środy (godz. 14.00-19.00).

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

marzec 2016 | | 53

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 8-19 marca 2016

„dzieci w sieci” – XII edycja Miejskiego konkursu tworzenia dziecięcych witryn internetowych

Celem konkursu jest popularyzacja korzystania z in-ternetu wśród dzieci w wieku 9-15 lat poprzez aktywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej oraz ukazanie możliwości techniki komputerowej. Konkurs odbywa się w trzech etapach:

I etap to kurs przygotowawczy prowadzony przez autorów przeglądu;

II etap to część warsztatowa – uczestnicy będą sa-modzielnie tworzyć witrynę internetową w pracowni komputerowej MDK nr1;

III etap: FINAŁ (19 marca) – ocena przygotowanych stron przez jury, wybranie najciekawszych prac i ich nagrodzenie.

Rywalizacja konkursowa odbywać się będzie w dwóch kategoriach: uczniowie szkół podstawowych i uczniowie gimnazjów.

18.03.2016, godz. 16.30XI Prezentacje Muzyczne

Impreza muzyczna mająca charakter konkursu dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów. Występujący soliści prezentują się w kategorii śpiew.

19.03.2016, godz. 10.00dzieci w sieci – finał XI edycji konkursu witryn inter-netowych

15-19 marca 2016 Tydzień promocji zdrowia

Realizacja zadania z programu profilaktycznego pla-cówki. W ramach tygodnia, w tym roku pod hasłem „Jak żyć zdrowo?”, odbywać się będą różnorodne działania, m.in. spotkanie z dietetyczką i trenerem personalnym w dniu 16 marca o godz. 16.30. Ponadto planujemy pro-mować zdrowe odżywianie poprzez prezentację nowej piramidy zdrowia, „Dzień bez słodyczy”oraz ruch na świeżym powietrzu.

20.03.2016, godz. 10.00IV Mistrzostwa woj. kujawsko-pomorskiego w war-cabach stupolowych

Mistrzostwa wyłonią zwycięzców drużynowych oraz indywidualnych (w 7 kategoriach wiekowych juniorów i ju-niorek oraz seniorów – kobiet i mężczyzn). Łącznie do zdo-bycia jest 60 medali i 20 pucharów w różnych kategoriach.

„Haft krzyżykowy” – wystawa agnieszki Majewskiej

agnieszka Majewska to artystka amatorka od wielu lat zajmująca się rękodziełem. Zaczynała jako dziecko od nauki robienia na drutach, potem zainteresowała się haftem. Z biegiem czasu spod jej igły zaczęły wycho-dzić prawdziwe obrazy malowane ściegiem krzyżyko-wym. W wieku 19 lat trafiła do Domu Opieki Społecznej w Legnickim Polu (woj. dolnośląskie) i od tej pory zaj-muje się haftem zawodowo. Miała już wystawy w Izbie Regionalnej w Świeciu, Pałacu Młodzieży w Bydgosz-czy, Domu Kultury „Modraczek”, Wojewódzkiej i Miej-skiej Bibliotece w Bydgoszczy, Bydgoskiej Szkole Wyż-szej, Klubie Osiedlowym „Arka”. Wykonała też prace na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego oraz Urzędu Miasta Bydgoszczy.

Wystawę można oglądać przez cały miesiąc w galerii MDK1 w Młodzieżowym Domu Kultury nr 1 w Bydgosz-czy przy ul. K.K. Baczyńskiego 3.

inf. Grażyna Goralewska

Podczas ferii od 18 do 29 stycznia 2016 r. Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 przy ulicy Leszczyńskiego 42 oraz w filii przy ulicy Karpackiej przygotował dla dzieci i mło-dzieży bogatą ofertę edukacyjnych zajęć artystycz-nych, muzycznych oraz sportowych prowadzonych w pracowniach MDK nr 2 oraz na terenie Bydgoszczy i nie tylko. Między innymi: warsztaty plastyczne, zabawy i gry edukacyjne, warsztaty tańca współczesnego, wyj-ścia do instytucji kultury, do kina, teatru BAJ POMOR-SKI, do Planetarium, zabawy karnawałowe oraz wiele innych atrakcji. W zajęciach otwartych prowadzonych w godzinach od 11 do 15 brało udział od 20 do 40 dzieci. Natomiast w zajęciach zamkniętych każdy z turnusów zgromadził 23 uczestników. Młodzieżowy Dom Kultury

nr 2 pragnie gorąco podziękować wszystkim, którzy się włączyli w organizację ferii zimowych oraz wszystkim uczestnikom.

19.03.2016, godz. 16.00, sala nr 2Panie Anna Grzybek-Korzeniewska oraz Ilona Chojnac-ka zapraszają do wzięcia udziału w cyklicznej imprezie „Wiosenne malowanie gitarą i piórem”. Impreza skie-rowana jest nie tylko do wielbicieli piosenki poetyckiej ale wszystkich tych, którzy są chętni wspólnie spędzić czas i pośpiewać. Serdecznie zapraszamy.

inf. Aleksandra Majer

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2

54 | | marzec 2016

Dom Edukacyjno-Kulturalny „regnum”

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”)

1.03.2016, wtorek, godz. 16.45-17.30Karate dla dzieci w wieku 4-6 lat: sportowe zajęcia dla przedszkolaków, w czasie których dzieci poznają podstawy karate oraz uczestniczą w zajęciach ogólno-rozwojowych. Zajęcia prowadzone są przez doświad-czonego instruktora.

2.03.2016, środa, godz. 16.45-17.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z ro-dzicami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowa-dzone są metodą Orffa i Gordona. Dzieci bawią się wspólnie z rodzicami i rówieśnikami, malują farbkami i uczą się pierwszych przedszkolnych piosenek. Dla dzieci, które niedługo rozpoczną przygodę z przed-szkolem, będzie to doskonała okazja do wejścia w grupę rówieśników.

7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00-17.45zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzi-cami: zajęcia przeznaczone są dla najmłodszych dzieci z rodzicami, w czasie których w rytm dziecięcych pio-senek wspólnie się bawimy. Śpiewanki i rytmiczanki przeplatane są elementami metody W. Sherborn dosto-sowanymi wyłącznie do możliwości maluszków, propo-nujemy także zabawy z chustą animacyjną.

9.03.2016, środa, godz. 17.45-18.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzi-cami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona. Dzieci bawią się wspólnie z rodzicami i rówieśnikami, malują farbkami i uczą się pierwszych przedszkolnych piosenek. Dla dzieci, które niedługo rozpoczną przygodę z przedszkolem, będzie to doskonała okazja do wejścia w grupę rówieśników.

10.03.2016, czwartek, godz. 17.00-18.00zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3 lat z rodzicami: to wspólne poznawanie świata, twórcze i edukacyjne zabawy połączone z ele-mentami plastyki i muzyki.

16.03.2016, środa, godz. 15.30-16.15Warsztat dla dzieci w wieku przedszkolnym z ro-dziacami „Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne” – jest to metoda wspierająca i stymulują-ca rozwój psychofizyczny dziecka. Służy zatem nie tyl-ko zabawie, ale i terapii. Jest bliska dziecięcej naturze, ponieważ nawiązuje do wczesnodziecięcych doświad-czeń, wykorzystuje dotyk i ruch, bazując na wzajem-nych relacjach fizycznych ćwiczących partnerów. Dzięki zastosowaniu w pracy z dziećmi tej metody młody czło-wiek ma szansę na poznanie własnego ciała, a także poszerzenie świadomości społecznej i ukształtowanie lepszego kontaktu z drugą osobą. Staje się wrażliwy na potrzeby innych, nabywa pewności siebie i wiary we własne możliwości.

16.03.2016, środa, godz. 16.45-17.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzi-cami: zajęcia umuzykalniające dla dzieci prowadzone są metodą Orffa i Gordona.

22.03.2016, wtorek, godz. 15.30-16.15Warsztat pedagogizujący dla rodziców „zrozumieć małego buntownika”: etapy małego buntownika przechodzi każde dziecko. Na spotkaniu postaramy się wspólnie zaradzić, jak opanować własne emocje oraz pewne schematyczne zachowania dzieci pojawiające się w okresach buntu.

23.03.2016, środa, godz. 15.30-16.15Warsztat plastyczny „Pisanki, jajka malowane i nie tylko…” dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzicami: w trakcie warsztatu wykorzystamy cekiny, farby, krepę oraz produkty spożywcze: makaron, ryż, soczewicę, pieprz czarny itp. Te wszystkie materiały sprawią, że bę-dzie to niezwykła, oryginalna pisanka.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3(budynek szkoły Podstawowej nr 56)

14.03.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.20Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych: Forma po zimie nieco opadła? Zaczynają doskwie-rać problemy zdrowotne? Trzeba temu zaradzić! Dla wszystkich Pań i Panów przygotowaliśmy zajęcia gim-nastyczne, które pozwolą odzyskać kondycję i popra-wić sobie nastrój.

14.03.2016, poniedziałek, godz. 18.00-18.55Taniec nowoczesny dla dzieci w wieku 6-12 lat: za-praszamy na zajęcia dziewczynki i chłopców, którzy mają taniec we krwi i chcą doskonalić swoje umiejęt-ności. Nauczymy podstaw takich tańców jak: hip-hop, dancehall czy new style.

16.03.2016, środa, godz. 17.00-17.55zumba dla pań: połączenie aerobiku z latynoską mu-zyką wprawia w doskonały nastrój. Kroki są oryginalne i jednocześnie proste. Przyjdź i przekonaj się sama.

16.03.2016, środa, godz. 17.00-17.55Sztuki walki – karate dla dzieci w wieku 6-12 lat: za-praszamy na zajęcia wszystkie dzieci, które chcą poznać tajniki jednej z najpopularniejszych wschodnich sztuk walki. Jest to doskonały sposób na zadbanie o kondy-cję. Ponadto uczy dyscypliny i stwarza okazję do zawar-cia nowych znajomości.

21.03.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.25Fitness dla dorosłych: przygotuj swoje ciało na przyj-ście wiosny i zapisz się na fitness. Zajęcia są bardzo róż-norodne, każdy znajdzie coś dla siebie.

inf. Dorota Wądołowska

marzec 2016 | | 55

wojewódzki ośrodek Animacji Kultury w toruniu

Wojewódzki Ośrodek animacji Kultury w Toruniuul. Szpitalna 8; 87-100 Toruńtel./fax: 566 522 027, 566 522 755www.woak.torun.pl; e-mail: [email protected]

4-5 marca 2016 r. – warsztaty Sponsoring w kulturzeJak znaleźć sponsora

Prowadzący warsztaty są doświadczonymi mene-dżerami kultury, w sferze tej są aktywni od ponad 15 lat.

dominik Pokornowski to specjalista ds. PR i project manager licznych inicjatyw internetowych.

Jarosław „Jarry” Jaworski to z wykształcenia mu-zealnik, a sam o sobie mówi, że jest specem od PR w sfe-rze kultury.

Cena: 180 zł, informacje dot. zgłoszeń na:woak.torun.pl

4-6 marca 2016 r. – warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy

dla grup małych i dużychProgram spotkania obejmuje zabawy ułatwiające

wejście w grupę, metody integrowania grupy, oparte na ruchu i tańcu zabawy rozluźniające. alicja Usowicz podzieli się również pomysłami na aktywne i twórcze działania z grupami różnej wielkości i grupami wielopo-koleniowymi.

Cena: 80 zł, informacje dot. zgłoszeń na:woak.torun.pl

towanie do wystąpienia publicznego lub przed kamerą, współpracę z mediami oraz przygotowanie i  przepro-wadzenie profesjonalnej konferencji prasowej.

Cena: 130 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 11 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

19-20 marca 2016 r. – warsztaty Magia cyrkuWyższy stopień żonglerskiego wtajemniczenia

Program zajęć tworzą dwa główne bloki proble-mowe. Z jednej strony będą to zagadnienia związane z prowadzeniem grupy cyrkowej, pomagające w inte-gracji grupy, oraz tzw. energizery pomagające motywo-wać do pracy podczas zajęć. Druga część poświęcona będzie doskonaleniu umiejętności żonglerskich uczest-ników. Warsztaty poprowadzi Mirosław Urban – pa-sjonat żonglowania i iluzji, psycholog, doświadczony trener rozwoju osobistego

Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 5 marca. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

30 marca 2016 r., godz. 17.00 – spotkanie z cyklu W pierwszym rzędzie

Steadicam na planie filmowym Gośćmi spotkania będą twórcy Agencji Kreatywnej

MOV STUDIO zajmującej się m.in. produkcją filmów re-klamowych, fotografią oraz grafiką reklamową – Kamil Kamiński (dyrektor artystyczny, producent, operator Steadicam) oraz natalia Miedziak (fotograf, operator i montażysta). Spotkanie będzie miało charakter warsz-tatów filmowych, w trakcie których prezentowane będą metody pracy ze stabilizatorami obrazu Steadicam, możliwości wykorzystania krótkiej jazdy kamerowej oraz podstawy pracy operatorskiej.

Pozostałe warsztaty i szkolenia: – 7-9 kwietnia – Warsztat wideoklipu z  yachem

Paszkiewiczem, gość planu: Tymon Tymański, cena: 200 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia;

– 15-16 kwietnia – warsztat Menadżer kultury 2.0, zajęcia prowadzą: Artur Jabłoński i Dominik Pokor-nowski, cena: 150 zł, termin zgłoszeń: 8 kwietnia;

– 16 kwietnia – warsztaty muzyczne Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek, zajęcia prowadzi Er-win Regosz, cena: 50 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia;

– 16-17 kwietnia – warsztaty teatralne Inspiracje w pracy z dziecięcym zespołem teatralnym. Wska-zówki dla nauczycieli, zajęcia prowadzi Małgorzata Peplińska, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 1 kwietnia.

inf. Kamil Hoffmann

do 6 marca – głosowanie na uczestników XXV KATAR-u w dziedzinie muzyki

Jubileuszowe głosowanie internautówDo 6 marca na portalu gra.fm można oddawać głosy

na zespoły, które zgłosiły się do udziału w jubileuszo-wych, XXV Konfrontacjach Amatorskiej Twórczości Ar-tystycznej Regionu w dziedzinie muzyki.

11-13 marca – warsztaty Teatr – Muzyka – RuchSyntetyczny przepis na spektakl

Podczas spotkania uczestnicy prześledzą najważ-niejsze etapy tworzenia przedstawienia teatralnego: od wyboru repertuaru, poprzez opracowanie scenariusza, pracę z aktorem, rolę ruchu i gestu w spektaklu, siłę i wyrazistość słowa, wykorzystanie przestrzeni scenicz-nej oraz rolę muzyki i dźwięku w widowisku teatralnym.

W tematykę warsztatów uczestnicy zostaną wprowa-dzeni przez Magdalenę Jasińską – kierownik literacką Teatru Baj Pomorski.

Cena: 80 zł, informacje dot. zgłoszeń na:woak.torun.pl

19-20 marca 2016 r. – warsztaty Trening prezentacji i wystąpienia publicznego

Bez strachu przed kamerąProgram obejmuje podstawy reprezentowania in-

stytucji w mediach oraz na forum publicznym, przygo-

56 | | marzec 2016

Miejskie Centrum Kultury 2.03.2016, środa, godz. 10.00,

sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „alicja w Krainie Czarów”

3.03.2016, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Zapisy: [email protected]. Wstęp: 30 zł (bilety do kupienia na barce „Lema-ra” przed samymi zajęciami)

Koło Gospodyń Miejskich. dzika KuchniaZapraszamy na spotkanie „Marzec marzy o wiośnie”.

„Bohaterem” będzie podbiał. Na kaszel – dowiemy się, jak zrobić leczniczy syrop. „Bohaterką” zaś będzie czar-nuszka. Dodamy ją do ziołowego twarożku i na wszelkie boleści.

3.03.2016,czwartek, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 10 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy – Wieczór krótkich form impro

5.03.2016, sobota, otwarcie drzwi: 19.30, start koncertu: 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp: 10 zł, bilety dostępne w kasie MCK

Tony Clifton Presents vol. 5:Protoplasta / killedbycar / Cookie Break

Cookie Break to melodyjny punk rodem z Polski, ale inspiruje się brzmieniem zza oceanu.

killedbycar to bezkompromisowe połączenie gita-rowych brzmień z dobrodziejstwami świata elektroniki – mikstura gitar, syntezatorów i żywych bębnów.

Protoplasta łączy w sobie elementy m.in. progre-sywnego rocka, metalu i grunge’u.

6.03.2016, niedziela, godz. 9.30, barka „Lemara”. Zapisy: [email protected]. Wstęp: 5 zł (bilety do kupienia na barce „Lemara” przed zajęciami)

Poranek rodzinny

6.03.2016, niedziela, godz. 11.00, sala widowisko-wa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „zabawki”

Oto w jednym z wielkich miast, na jednej z jego wiel-kich ulic spotykamy będącego na spacerze małego chłopca, który dostrzega Białego Królika – bohatera ostatnio przeczytanej przez chłopca książki pt. „Alicja w Krainie Czarów”. Umykającemu przed psem i kotem Białemu Królikowi chłopiec ratuje życie…

6.03.2016, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 25 zł (przedsprzedaż), 35 zł (w dniu koncertu)

armiaLegendarna formacja, której od 1985 r. przewodzi

Tomasz Budzyński, powróciła w nowym składzie i z no-wym albumem. 16 października ukazał się nowy studyj-ny krążek Armii – „TOŃ”. 4.03.2016, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowi-

skowa MCK. Wstęp: 10 zł (normalny), 7 zł (ulgowy – po okazaniu dowolnej legitymacji szkolnej/stu-denckiej/UTW itp.), bilety dostępne w kasie MCK

Bydgoska akademia Jazzu: eberhard Czerny

Big Band Akademii Muzycznej w Bydgoszczy pod kier. Michała Szlempy zaprezentuje repertuar przygo-towany specjalnie na tę okazję. Wystąpią m.in.: Agata Rożankowska, Krzysztof Iwaneczko, Michał Puchowski, Wojciech Piórkowski. Nad całością będzie czuwał Grze-gorz Nadolny.

eberhard Czerny był jednym z twórców festiwali w Sopocie, Opolu i Kołobrzegu jako ich wieloletni opie-kun artystyczny, dyrygent i aranżer. Pisał i nagrywał muzykę teatralną i filmową. Z zespołami Śląsk i Mazow-sze współpracował od chwili ich powstania.

Teatr Improwizowany wymyWammy, fot. Przemysław Obarski

marzec 2016 | | 57

„Można powiedzieć, że przez tyle lat wszystko zosta-ło powiedziane i nasz styl się wyczerpał. Ale nie chcę, by Armia była takim zespołem jak Motörhead, który ciągle nagrywa te same utwory” – komentuje w wywiadzie dla „Metal Hammer” Tomasz Budzyński. „Zawsze pró-buję iść jakąś nową ścieżką, bo jestem ciekaw świata i mam odwagę eksperymentować”.

7.03. 2016, poniedziałek, godz. 11.00, sala kinowo--widowiskowa. Wstęp bezpłatny, rezerwacja dla grup: [email protected]

„Legenda o pieśni”Prezentacja nagrania spektaklu „Legenda o pieśni”

i spotkanie z młodymi twórcami – dziecięcą grupą te-atralną „Bajzel” z Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Mroczy.

nopolskiego Konkursu Poetyckiego „Dać świadectwo” (Kraków 2000). Wydał tomy poetyckie: W naszym azylu (1989), Książę Albański (1991), Jak kropla deszczu (1998), Ziemia otwarta do połowy (2000), Przechodzimy do histo-rii. 44 wiersze z lat 1998-1999 (2001), Którego nie napiszę (2003), Ars poetica (2006), Forever (2010), Facet z szybą (2012), Nietrwała kompozycja (2013), Igły i szpilki (2016).

9.03.2016, środa, godz. 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp z zaproszeniami (do odbioru w kasie MCK)

„dzień Kobiet +”Seniorzy z Klubu Seniora ZNP postanowili wspólnie

z artystycznymi „dojrzałymi” zespołami uczcić kobiety. Kobiety starsze, kobiety z doświadczeniem, kobiety, które pomogły zbudować dzisiejszy świat.

9.03.2016, środa, godz. 13.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

KLara zaprasza: Spotkanie autorskie z eugeniuszem Siemaszką

eugeniusz Siemaszko – człowiek legenda. Harcerz, członek Szarych Szeregów, później żołnierz AK (pseu-donim „Bil”). Uczestniczył w akcjach dywersyjnych i sa-botażowych oraz zdobywaniu broni. Był współtwórcą konspiracyjnej organizacji Polska Organizacja Młodzie-żowa AK (POMAK).

10.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Czerwony Kapturek”

12.03.2016, sobota, godz. 15.00, barka „Lemara”. Wstęp wolny. Zapisy: [email protected] (w mailu należy podać imię, nazwisko oraz numer kontaktowy uczestnika)

Warsztaty śmiechu na barceWarsztaty poprowadzi Jacek Golański – absolwent

psychologii na Uniwersytecie SWPS w Sopocie. Prowa-dzi Warsztaty Śmiechu od 2007 r.

16.03.2016, wtorek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Brzydkie Kaczątko”

17.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Koziołek Matołek”

17.03.2016, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”. Zapisy: [email protected]. Wstęp: 20 zł (bilety do kupienia na barce „Lemara” przed zajęciami)

Koło Gospodyń Miejskich. Witrażowe ptaszki

Justyna Żywiecka pokaże nam, jak stworzyć ozdob-ne ptaszki, które rozweselą nasze mieszkania. Szklane ozdoby na stalowym drucie będziemy konstruować różnymi technikami.

fot.

Dar

iusz

Gac

kow

ski

7.03.2016, poniedziałek, godz. 17.00, Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3

„Szpilki i igły”. Promocja nowego tomu Marka Czuku

Prowadzenie: Jolanta BaziakMarek Czuku (ur. w 1960 r. w Łodzi) – poeta, krytyk

literacki, publicysta. Laureat konkursów literackich, m.in. XXVIII Łódzkiej Wiosny Poetów (1986) i VIII Ogól-

58 | | marzec 2016

17.03.2016, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK. Wstęp: 10 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Jaaa! i TrOPyMuzykę Jaaa! można nazwać „transowym lotem

w  krainę wyobraźni”. Dźwięki są dla zespołu narzę-dziem budowania opowieści tkanych emocjami. Ich koncepcyjny album to prawdziwy rarytas dla wielbicieli Thoma Yorke’a, Moderat czy Atoms For Peace.

TrOPy to nowy projekt muzyczny Artura Maćkowia-ka i Bartka Kapsy, znanych z takich zespołów jak Some-thing Like Elvis, Contemporary Noise Sextet, Innercity Ensemble czy Potty Umbrella. Debiutancka płyta Eight Pieces zawiera muzykę inspirowaną eksperymentalny-mi filmami Pedra Fereiry.

18.03.2016, czwartek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Brzydkie Kaczątko”

18.03.2016, piątek, godz. 18.00, barka „Lemara”, wstęp wolny, informacje: [email protected]

Czytanie na barce: „W Imieniu najjaśniejszego Pana”, czyli pierwsze spotkanie z „rzeCznIKIeM dziejowym”

Nowy cykl spotkań na barce „Lemara”! Począwszy od marca inaugurujemy wieczory czytelnicze, na których wspólnie przywołamy klasyczne już teksty poświęco-ne zagadnieniom żeglugi śródlądowej, hydrotechnice, kulturze szyperskiej. Ruszamy w rejs po ciekawych ar-chiwaliach, zasobach bibliotecznych, prasie, dokumen-tach prywatnych…

19.03.2016, sobota, godz. 10.00, Stolarnia Londynek, ul. Kościuszki 27. Zapisy: [email protected], wstęp: 50 zł (bilety do kupienia w kasie MCK)

ekowarsztaty. PółkaPodczas spotkania przygotujemy półkę. Warsztat

przeznaczony dla dzieci z opiekunami.

19.03.2016, sobota, barka „Lemara”, godz. 11.00 – I grupa dla dzieci (od 10 lat), godz. 13.00 – II grupa zajęcia dla młodzieży i dorosłych, łączny koszt warsztatów: 20 zł, bilety do nabycia kasie MCK, informacje: [email protected]

„zaczarowany świat cyrku” – warsztaty żonglowania i pantomimy

Zajęcia prowadzi Mateusz Kiełtyka – żongler z 10-let-nim stażem, pasjonat sztuki cyrkowej i teatru ruchu.

19.03.2016, sobota, godz. 12.00, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny

Światowy dzień Osób z zespołem downa z dziecięcym Graffiti

Zaprezentują się grupy twórcze z ośrodków skupia-jących osoby niepełnosprawne, takich jak placówki oświatowe (przedszkola, szkoły specjalne i integracyj-ne), WTZ oraz OPP.

artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „agora nestora” zaprasza na wykłady:

15.03.2016, wtorek, godz. 16.00, sala koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Staszica 3 (Uwaga! Jednorazowa zmiana miejsca)

Historia muzyki organowej od najwcześniejszych notacji do J.S. Bacha – prof. dr hab. radosław Marzec

29.03.2016, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCKRebelie i wojenki. O trendach we współczesnej literaturze – dr Michał Tabaczyński

JAAA! fot. Stan Barański

marzec 2016 | | 59

Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł

M A R Z E C1 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA

20.30 Pokój2 środa 16.00 Pokój

18.15 Barany. Islandzka opowieść20.00 Pokój

7 poniedziałek 16.00 Pokój18.15 Anomalisa20.00 Anomalisa

8 wtorek (w tym dniu dla każdej kobiety kupującej bilet jedna darmowa wejściówka do kina w prezencie)

16.00 Pokój18.15 KMF MOZAIKA20.30 Dziewczyna z portretu (pokaz jednorazowy)

9 środa 18.00 Eisenstein w Meksyku (pokaz jednorazowy)20.00 Kongres (wstęp wolny)

10 wtorek 16.00 Pokój14 poniedziałek 16.00 Carol

18.15 Fusi (pokaz jednorazowy)20.00 Carol

15 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA20.30 Carol

Urodziny Kina Orzeł18 piątek 16.00 Niewinne

18.00 Córki dancingu20.00 Historia Roja

19 sobota 15.30 Panie Dulskie17.05 Pos Eso18.30 Baby Bump20.15 Zjawa

20 niedziela 12.00 Małe Animocje15.30 Chłopiec i świat16.00 Spotlight18.15 Syn Szawła20.15 Niewinne

21 poniedziałek 18.00 Carol20.00 Niewinne

22 wtorek 16.00 Niewinne18.15 KMF MOZAIKA20.30 Carol

23 środa 16.00 Carol18.00 Chłopiec i świat19.30 Niewinne

24 czwartek 16.30 Chłopiec i świat18.00 Niewinne20.00 Cierń Boga

25 piątek 16.00 Cierń Boga18.00 Chłopiec i świat19.30 Niewinne

26 sobota 16.00 Cierń Boga18.00 Chłopiec i świat19.30 Niewinne

29 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA20.30 Zabójczyni

30 środa 16.00 Zabójczyni18.00 Niewinne20.00 Pokaz specjalny: Wewnątrz futra

+ panel dyskusyjny, wstęp: 5 złotych31 czwartek 16.00 Zabójczyni

18.00 Niewinne20.00 Cały ten cukier (pokaz jednorazowy)

19.03.2016, niedziela, godz. 19.00, barka „Lemara”, bilety: 10 zł

1/3 wymyWammy, czyli duo impro – „dwie siostry” – spektakl improwizowany

Duo impro, dwie improwizatorki na scenie: Kasia Chmara i Ala Dobrowolna. W kameralnym, komediowym spektaklu improwizowanym zagramy siostry. Tylko tyle wiemy. Cała reszta powstanie na waszych oczach…

rodzinna niedziela w MCK 20.03.2016, niedziela, godz. 10.00,

sala kinowo-widowiskowa. Zapisy: [email protected]

zatańcz ze mną, mamo, tatoWarsztaty taneczne dla dzieci od lat 5 i towarzyszą-

cych im dorosłych. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł.

rodzinna niedziela w MCK 20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, wstęp: 5 zł,

bilety dostępne w kasie MCKMałe animocje na urodziny kina Orzeł

21.03.2016, poniedziałek, godz. 14.00, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny

Integracja/Tolerancja/Wykluczenie – spektakl Teatru Biuro rzeczy Osobistych i dyskusja

MCK wraz z Bydgoskim Ośrodkiem Rehabilitacji, Te-rapii Uzależnień i Profilaktyki BORPA zaprasza na spek-takl połączony z panelem dyskusyjnym poświęconym tematowi wykluczenia osób z niepełnosprawnościami i uzależnieniami.reżyseria: Iwona Sekierzyńska; kierownik zespołu Bro: Zbigniew Biegajło; scenariusz: Radosław Paczocha; kostiumy, scenografia, pro-jekcje: Izabela Stronias; muzyka: Marzena Majcher; obsada: Krzysztof Grabowski, Marzena Gajewska, Renata Klinkosz, Adam Siekierzyński, To-masz Macniak, Marcin Wenta, Oliwia Czubala.

23.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „alicja w Krainie Czarów”

30.03.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Historia Kopciuszka”

60 | | marzec 2016

ethniesy10-13 marca 2016

Bilety na koncerty: karnet na dwa dni (11 i 12 marca): 50 zł; bilet na jeden dzień: 30 zł, bilety dostępne w kasie MCK; na wydarzenia 10 i 13 marca – wstęp wolny

Już po raz czwarty zapraszamy Was do wspólne-go poznawania muzyki, która wzrusza, bawi, budzi nostalgię. Festiwal Ethniesy to w tym roku przede wszystkim muzyka ludowa. Usłyszycie polską mu-zykę tradycyjną, ukraińską, kołysanki i pieśni wie-czorne jidysz. Obok koncertów czeka Was sporo wy-darzeń towarzyszących, w tym: wystawa, warsztaty. Zabawcie się na przednówku, przenieście do źródeł.

P R O G R A M :

11.03.2016, piątek, godz. 20.00, MCKniewte. Muzyki wiejskiej uczymy się u źródła, wprost od wiejskich mistrzów. Fascynują nas fenomeny brzmieniowo-emocjonalne, poza opisem, słowami, nutami. Widzimy paralele między nurtem wiejskiej zabawy a  pulsem klubowej nocy, między mięsistym brzmieniem smyków a usterkową elektroniką. Pozwala to tworzyć muzykę własną, aktualną, a zarazem wypły-wającą z archaicznego polskiego idiomu. Użytkową i wyrafinowaną, taneczną i głęboką, miejscową i świa-tową, od dziadków dla dzieciaków. „Niewte” to zawoła-nie z wiejskich zabaw, sygnał do zmiany kierunku tańca.

antoni „Baskak” Beksiak – komputer, głosManiucha Bikont – śpiew, klarnetMaciej Filipczuk – skrzypceMarcin Lorenc – skrzypce, basy

dagadana powraca z czwartym albumem. „Meridian 68” to najbardziej folkowa z dotychczasowych płyt ze-społu. Na polskim rynku pojawi się w lutym.

Dagadana już od 8 lat znakomicie łączy elementy kultury ukraińskiej i polskiej za pomocą jazzu, elek-troniki czy world music. Tym razem zespół zwrócił się w stronę dziś już nieco zapomnianej muzyki ludowej. Na płycie znalazły się tradycyjne piosenki z różnych re-gionów Polski (m.in. z Kurpiowszczyzny i Wielkopolski), ludowe pieśni ukraińskie i łemkowskie, a także jeden wyjątkowy utwór nagrany po chińsku wspólnie z po-znanym w Pekinie zespołem North Lab. Trzon nowego albumu stanowią ludowe piosenki z Polski i Ukrainy. Artystki inspiracji szukały w różnych źródłach: u swoich bliskich, podczas warsztatów muzyki etnicznej, w książ-kach i u swoich bliskich.

Dagadana tworzą znakomici muzycy z Polski i Ukra-iny, biorący udział w wielu ważnych projektach muzycz-nych w kraju i za granicą: Daga Gregorowicz, Dana Vyn-nytska, Mikołaj Pospieszalski i Bartosz Mikołaj Nazaruk.

adam Strug z zespołem. Śpiewak i instrumentalista, autor piosenek, kompozytor muzyki teatralnej i filmo-wej, scenarzysta filmów dokumentalnych. Pomysło-dawca zespołu śpiewaczego Monodia Polska praktyku-jącego pieśni polskie przekazywane w tradycji ustnej. Lider muzycznej kompanii wykonującej jego autorskie piosenki. Podczas koncertu w Bydgoszczy Adam z ze-społem wykonają utwory, do których można będzie zatańczyć.

12.03.2016, sobota, godz. 20.00, MCKBerjozkele // kołysanki i pieśni wieczorne jidysz

Projekt muzyczny reinterpretujący, w nowoczesny sposób, tradycyjne i przedwojenne piosenki w jidysz.Zbiór utworów nastrojem i tematyką związanych z  nocą, cisza, snem. Wiele z nich było popularnych w  Polsce i na Kresach Wschodnich na początku XX w. i w okresie międzywojennym, należały do repertuaru znanych artystów tamtych lat; inne z kolei to utwory u nas nieznane lub zapomniane. Bardzo ważne w tych kompozycjach są teksty, czasem anonimowe, trady-cyjne, często autorstwa znamienitych poetów jidysz. Są świadectwem talentu przedwojennych twórców i bogactwa kultury jidysz. Wokalistka, pod okiem jidy-szystki Anny Rozenfeld, dokonała starań, by jak naj-pełniej odtworzyć to bogactwo, z ogromną dbałością o brzmienie języka i interpretacje.

Berjozkele to:Ola Bilińska – śpiew, OP-1, dzwonki orkiestrowe, looperKacper Szroeder – trąbka, flugelhorn, cymbały bia-łoruskie, looperMichał Moniuszko – kontrabas, mandolina, sampler

Janusz Prusinowski KompaniaUczniowie i kontynuatorzy wiejskich muzykantów –

Jana Lewandowskiego, Kazimierza Mety, Józefa Zarasia, Piotra i Jana Gaców, Tadeusza Kubiaka i wielu innych, a  zarazem awangardowa formacja o charakterystycz-nym brzmieniu i własnym języku improwizacji. Muzykę łączą z tańcem, archaiczność z doświadczeniem współ-czesności, trasy koncertowe zaś z działalnością edukacyj-ną w Polsce i na świecie. Rozpoznawalny styl Kompanii stanowi próbę odczytania najważniejszych elementów wiejskiej muzyki z centralnej Polski. To przede wszystkim mazurki – śpiewane, grane, sprawdzone setki razy w tań-cu – improwizowane tu i teraz, aktualne u progu XXI w. Co można odnaleźć w dawnych, na pozór prostych przy-śpiewkach i pieśniach? Gdzie tkwi źródło wielowarstwo-wej polirytmii, w której nic nie jest równe, a wszystko razem perfekcyjnie precyzyjne? Skąd pochodzą niezwy-kłe melodie, podważające ograniczenia stroju tempero-wanego? Okazuje się, że tradycyjna muzyka polskiej wsi może być punktem orientacyjnym: poprzez melodykę

marzec 2016 | | 61

i rubato bliska Chopinowi, z powodu improwizacji nie-odległa bluesowi i jazzowi, kolorystyką przywodząca na myśl muzykę współczesną, ekspresją zaś – rock’n’rolla. Może łączyć Wschód z Zachodem, a Północ z Południem, wchodząc w merytoryczne dialogi z dialektami muzycz-nymi krain bliższych i dalszych.

13.03.2016, niedziela, godz. 18.00, MCKBrzostek/Kołacki:„Jak słuchaliśmy? dźwięki znalezione, dźwięki na-grane”… Prezentacja koncert nagrań terenowych ze Stambułu i Marsylii oraz zdjęć

dariusz Brzostek – dr hab., teoretyk literatury, kul-turoznawca, adiunkt w Katedrze Kulturoznawstwa UMK w Toruniu. Zainteresowania badawcze: sound studies, estetyka grozy, popkultura i kontrkultura, psychoana-liza. Autor monografii: Literatura i nierozum. Antropolo-gia fantastyki grozy (2009) oraz Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem (2014). Obecnie przygotowuje książkę: Wola nie-wiedzy. Horror postmodernistyczny czy groza ponowoczesności?

rafał Kołacki – muzyk związany z zespołami: HATI, Mammoth Ulthana, Innercity Ensamble, T’ien Lai i Mo-lok Mun. Nagrał i wydał kilkanaście płyt i zagrał kilka-set koncertów na całym świecie. Jest pomysłodawcą i  współautorem multimedialnych projektów Tonopo-lis (2010) oraz Orient Potockiego. Dźwiękopis (2012). Prowadzi również działalność solową, pasjonując się w swojej twórczości sztuką field recording, perkusyjną muzyką akustyczną oraz elektroniką z gatunku drone music. Nagrywa muzykę do filmu, słuchowisk i bajek. Do tej pory wydał trzy solowe płyty. Jest autorem insta-lacji dźwiękowych. Prowadzi niezależne wydawnictwo płytowe Noisen Records.

W Y D A R Z E N I A T O W A R Z Y S Z Ą C E :

10.03.2016, czwartek, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka, MCK

Wernisaż: Swiatłana dziemidowicz – Rzeczy IstnośćSwiatłana dziemidowicz – urodziła się w 1986 r. w Szar-kowszczyźnie leżącej na Wileńszczyźnie (obecnie Vicieb-skaja voblasc na Białorusi). Edukację artystyczną rozpo-częła w 1996 r. w Szarkowszczyńskiej Dziecięcej Szkole Sztuki pod kier. artysty malarza Wiktora Kruka. W latach 2002-2007 studiowała na Wydziale Sztuki Grafik w Pań-stwowym Uniwersytecie Witebskim. W latach 2008-2010 odbywała praktykę naukową w Muzeum Sztuki Współ-czesnej w Witebsku. Brała udział w kilku wystawach in-dywidualnych i zbiorowych. Jej prace znajdują się w zbio-rach prywatnych (Białoruś, Rosja, Litwa, Polska, USA).

11.03.2016, piątek, godz. 15.00-19.30 12.03.2016, sobota, godz. 10.00-13.00,

(salonik secesyjny MCK), bilet na warsztaty: 100 zł, zapisy: [email protected]

Warsztaty śpiewu białego z agatą Harz. Pieśni polskie

13.03.2016, niedziela, godz. 11.30-12.00, MCK, wstęp wolny, zapisy: [email protected]

Warsztaty dla dzieci z Berjozkele

13.03.2016, niedziela, godz. 14.00-17.00, zbiórka w MCK i ruszamy na spacer

Spacer dźwiękowy: Płeć miasta albo dźwiękowa nić w labiryncie… dariusz Brzostek / rafał Kołacki

Dryfujący po nocnym Paryżu surrealiści (Aragon, Breton, Souppault) odkryli bezbłędnie jego płeć, roz-poznając trafnie w Placu Delfiny alegorię kobiecości. Sto lat wcześniej Jan Potocki zdumiewał się, przebywa-jąc w Tangerze, że w mieście nie widać kobiet, choć zza ścian i murów dobiegają „liczne głosy kobiece”. Figura kobiety błąkającej się w obcym lub nieznanym sobie mieście – od Nadii Bretona po Zazie w paryskim metrze w powieści Queneau – to literacki temat sam w sobie. Temat spotykający zresztą motyw inny – mitologiczny – Ariadny oferującej bohaterowi nić mającą wyprowadzić go z labiryntu (który bywa także miastem). Czy jednak da się dziś odnaleźć taką właśnie – splecioną z dźwię-ków nić prowadzącą nas po mieście – mieście kobiet i dla kobiet? Czy da się zidentyfikować dźwiękowo miej-sca kobiece i te, w których ich nie ma? Obszary nazna-czone płcią lub może nawet samą płeć miasta (którego nazwa jest wszak imieniem mężczyzny)?

W ramach tak zdefiniowanego wydarzenia propo-nujemy „warsztaty kreatywnego słuchania”, „spacery dźwiękowe szlakiem kobiecych śladów w mieście”, a nawet próbę zrobienia mini mapy kobiecych miejsc” w Bydgoszczy.

Całość będzie poparta przykładami dźwiękowymi i prezentacjami nagrań field recording chociażby z ta-kich miejsc jak Marsylia czy Stambułu dokonanych bez-pośrednio przez autorów wydarzenia.

Swiatłana Dziemidowicz, Ściana, 2012

62 | | marzec 2016

Fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w ostromecku 5.03.2016, sobota, godz. 18.00,

Pałac Nowy, wstęp wolnyz cyklu „rock’n’roll’owa Historia Sztuki”:Grzegorz Pleszyński – pokaz wideo i performance

Grzegorz Pleszyński – artysta i pedagog, zajmuje się m.in. takimi dziedzinami sztuki, jak performance, instalacja, wideo-art. Z wielką pasją i umiejętnością tworzy sztukę z ludźmi spoza kręgów artystycznych. Wciąga ich w obszar działań artystycznych, przekazu-jąc im swoje przesłanie o harmonii człowieka z innymi ludźmi, naturą i kosmosem. Pracuje z ludźmi skazanymi w więzieniach, za swoją 10-letnią pracę otrzymał srebr-ny medal zasługi z rąk ministra spraw wewnętrznych.

6.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł, panie wstęp wolny

akademia w Pałacu – koncert z okazji dnia Kobiet

Maciej Witkiewicz – bas-barytonWojciech dyngosz – barytonStudenci klasy śpiewudorota Kuczyńska-Tlałka – fortepian

Maciej Witkiewicz od pierwszego roku studiów w warszawskiej PWSM rozpoczął współpracę z placów-kami muzycznymi w kraju. Pod kierunkiem profesorów Marii Kunickiej-Opackiej, Edmunda Kossowskiego i Ma-rii Halfterowej przygotowywał repertuar operowy, ora-toryjny i pieśniarski. Jego obszerny repertuar obejmuje muzykę wszystkich epok. Ma na swoim koncie liczne prawykonania utworów kompozytorów polskich. Przez 19 lat zajmuje się pedagogiką wokalną w akademiach muzycznych we Wrocławiu, Warszawie i Bydgoszczy. Dokonał również licznych nagrań radiowych, a dla Te-lewizji Polskiej zarejestrował recitale wokalne i partie w polskich operach telewizyjnych. Ukazały się też płyty z jego udziałem.

Wojciech dyngosz ukończył studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgosz-czy w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Od 1997 r. stale

współpracuje z Operą Nova, poza tym z Filharmonią Po-morską, Operą Śląską oraz Operą Dolnośląską. Obecnie jest asystentem na Wydziale Wokalno-Aktorskim Aka-demii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Współpracował również z Wydziałem Dy-rygentury Chóralnej i Edukacji Muzycznej.

dorota Kuczyńska-Tlałka urodziła się w Gnieźnie. Państwową Szkołę Muzyczną II st. im. F. Chopina w Po-znaniu ukończyła z wyróżnieniem w klasie fortepianu mgr. Jerzego Libery. Absolwentka Wydziału Instrumen-talnego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w  Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. Jerzego Go-dziszewskiego i prof. Marii Murawskiej. Specjalizuje się w pracy ze śpiewakami. Od początku jest pianistką ko-repetytorem w klasie prof. Macieja Witkiewicza w ma-cierzystej uczelni.

13.03.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

Trzeba marzyć – Strobel & Stankiewicz„Trzeba marzyć” to koncert, na który składają się naj-

piękniejsze piosenki Jonasza Kofty i Jana Wołka, do któ-rych muzykę skomponował wybitny aranżer i gitarzysta

Wojciech Dyngosz

marzec 2016 | | 63

kojarzone ze świętami wielkanocnymi znajdą Państwo na kiermaszu w ZPP. Bezpośrednio od producentów będzie można nabyć smakołyki na świąteczny stół i unikatowe ozdoby wielkanocne. Znajdziemy też wie-le ręcznie wykonanych przedmiotów: stroiki, pamiątki, wyroby ceramiczne, wyroby z drewna, wikliny, etc.

IV Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku to spraw-dzony pomysł na spędzenie Niedzieli Palmowej w ro-dzinnej atmosferze.

20.03.2016, niedziela, godz. 12.00, Zespół Szkół im. M. Rejewskiego w Ostromecku, ul. Szkolna 1, wstęp wolny

Wiosenny mazurek – poranek muzyczny z cyklu akademia dzieciom

Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę „ak-tywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melore-cytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych. Odbywa się to poprzez prezentację twór-czości różnych kompozytorów, zapoznawanie z brzmie-niem i budową instrumentów, naukę i śpiewanie piose-nek, realizację prostych układów rytmicznych.

20.03.2016, niedziela, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp: 10 zł

„Co się stało z naszą klasą” – koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego

Janusz Strobel. Usłyszymy m.in. takie utwory jak: „Trze-ba marzyć”, „Kiedy księżyc jest w nowiu”, „Więc jak?”, „Nieobecni” i wiele innych, którym artystka – Nula Stan-kiewicz – poprzez swój charyzmatyczny, ciepły głos i świadome operowanie słowem nadała nowy, niezwy-kle liryczny wymiar. To recital o marzeniach i tęsknocie, opowiedziany poetycko, zaś w warstwie muzycznej zachowujący jazzowe aranżacje, w których nie braku-je solowych partii improwizowanych Janusza Strobla i  Andrzeja Jagodzińskiego. Jest lirycznie, refleksyjnie, ale bywa też zabawnie, bo i takie piosenki znalazły się w repertuarze. A wszystkie te utwory łączy artyzm wy-konawców i niebanalne teksty piosenek.

19.03.2016, sobota, godz. 11.00-17.00 20.03.2016, niedziela, godz. 11.00-16.00, wstęp wolny

Kiermasz Wielkanocny w Ostromecku 2015Zdobione decoupage czy artystycznie malowane –

urzekające pisanki wielkanocne w różnych odsłonach, a także smakowite szynki i inne tradycyjne potrawy

Nula Stankiewicz, fot. Patrycja Trzepizur

Fot. D

ariusz G

ackow

ski

Koncert poświęcony pamięci Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego. Wystąpią: Piotr zapo-rowicz – doktor sztuki, dwukrotny laureat „Szansy na sukces”, laureat wielu konkursów wokalnych, ar-tysta malarz, wykładowca Wydziału Sztuk Pięknych na UMK w Toruniu; Marcin Gumiela – kompozytor, aranżer, wykładowca Akademii Muzycznej w Byd-goszczy, multiinstrumentalista; Maciej różycki – muzyk, absolwent Akademii Muzycznej w Byd-goszczy, wieloletni juror Festiwali Piosenek Jacka Kaczmarskiego, znawca i miłośnik jego twórczości; Jarosław Wardowski – gitarzysta.

64 | | marzec 2016

Galeria wspólna wystawa czynna do 25.03.2016

Moje pisanie – wystawa rysunku Jolanty Płotkowskiej

31.03.2016, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 22 kwietnia

Wystawa rzeźb aleksandra dętkosia– ekspozycja podsumowująca 45-lecie pracy

aleksander dętkoś (ur. 1939 w Gorlicach) – rzeź-biarz polski. Absolwent Państwowego Liceum Tech-nik Plastycznych w Zakopanem (1955–1960) oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, Wydział Rzeźby i Ceramiki w pra-cowni prof. Stanisława Horno-Popławskie-go (1960–1966). W tym samym czasie ukończył także studium pedagogicz-ne. W latach 1966–1969 pracował jako plastyk-pedagog w szkolnictwie spe-cjalnym na Wybrzeżu. Laureat licznych nagród i wyróżnień w konkursach rzeźbiar-skich. Jego nazwisko znajduje się w angiel-skiej edycji biografii artystów współczesnych, wydanej w Lozannie, pt. Kto jest kim. Od 1999 należy do Accademia Internazionale – Greci Marino – Italia, z tytułem członka Akademii Sztuki. Od lat 70. mieszka w Bydgoszczy.

8.03.2015, godz. 18.00 – wykładSzklany sufit rynku sztuki – wykład Katarzyny Gębarowskiej

Od momentu pierwszej partyzanckiej akcji Gueril-la Girls minęły już prawie trzy dekady. Niewątpliwie dyskurs, który podjęła grupa, doprowadził do zmian na rynku sztuki, na którym do tej pory kobiety wystę-powały przeważnie jako temat – dużo rzadziej jako ar-tystki. O pozytywnym kierunku zmian świadczy choćby fakt, że słynny plakat Guerilla Girls z napisem „Czy ko-biety muszą być nagie, aby dostać się do Metropolitan Museum of Art? Mniej niż 5% twórców prezentowanych w sekcji sztuki współczesnej to kobiety, ale 85% aktów stanowią akty kobiece” został zakupiony do stałej ko-lekcji muzeum, które krytykował. Czytając w prasie o rekordowych cenach sprzedaży dzieł artystek (takich jak np. instalacja My Bed Tracey Emin za 2,5 mln funtów),

można odnieść wrażenie, że problem dyskryminacji ko-biet na rynku sztuki już nie istnieje. Czy aby na pewno? Celem niniejszego wykładu jest odpowiedź na pytanie: jak stosunek reprezentacji kobiet i mężczyzn na świa-towym i polskim rynku sztuki zmienił się przez okres ponad trzech dekad działalności Guerilla Girls? Czy płeć nadal jest czynnikiem decydującym o sukcesie na rynku sztuki? Czy, co za tym idzie, można mówić o szklanym suficie na rynku sztuki?

Katarzyna Gębarowska (ur. w 1979) – doktorantka w  Instytucie Sztuki PAN, absolwentka Uniwersytetu Humboldta, Łódzkiej Szkoły Filmowej oraz studiów po-dyplomowych z rynku sztuki. Dyrektorka Vintage Pho-to Festival (Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej w Bydgoszczy). Od 2012 prowa-dzi autorską galerię fotografii Farbiarnia przy ul. Pomor-skiej 68a/1 w Bydgoszczy.

Aleksander Dętkoś, Widzieć to rozumieć, brąz, kamień, 67×53 cm

Guerilla Girls, Plakat bez tytułu, 1985–1990

ma

rze

c 2

01

6

www.teatrpolski.pl

Rainer Werner Fassbinder

Krew na kocim gardle

reżyseriaAnja Suša premiera

19.03 16