luty

201

2

nr 2

(425

) RO

K X

XX

VIII

ISSN

123

2-44

50 IN

DEX

381

39x

egze

mp

larz

bez

pła

tny

WIElKIE

OtWaRcIE

Leon Wyczółkowski, Autoportret, 1925, tempera, sklejka

Honorowy patronat: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski

Michał Tabaczyński

Dominika Kiss-Orska

Miejskie Centrum RadościIm dalej w rok, tym więcej radości. Chociaż różnie w różnych latach bywa. Tych radości raz jest więcej, raz mniej, a najczę-ściej i tak nie wiadomo, czy cieszyć się, czy smucić z powodu tego, co się akurat przydarza. Weźmy tę naszą niekończącą się jesień (to dobrze, że nie ma mrozów i zasp czy niedo-brze?). Ale są radości obiektywne. Są radości, których żadna

wątpliwość nie powinna zakłócić. Oby do tej kategorii należała radość z oddania do użytku budynku Miejskiego Centrum Kultury (przebudowane Kino Orzeł przy ul. Marcinkowskiego 12). Zapraszając na uroczyste otwarcie, prezentujemy w nu-merze mały przewodnik po centrum razem z programem inauguracji. Zresztą, wkrótce po tym uroczystym otwarciu radości jeszcze przybędzie, bo w dawnym Orle rozpocznie się festiwal filmów animowanych Animocje. A za festiwalem ruszy cała lawina innych emocji. Oby im dalej w rok, tym było więcej radości.

Piszę tego wstępniaka, nie po to, by wytłumaczyć się, zaś po to, by wytłumaczyć coś. Nie ma ostatnimi czasy bar-

dziej jadowitych forów, niż te pod artykułami dotyczącymi, ogólnie mówiąc, bydgoskiej kultury. Przykre to, lecz zrozu-miałe: ci, co potrafią tworzyć piękne rzeczy, umieją też z dużą swadą robić perfidne obrzydliwości. Wielokrotnie czytałam posty opluwające działalność Koła Gospodyń Miejskich, ak-cję Uwaga! Ocieplamy miasto czy Poranków Rodzinnych.

Przytoczę może jedną z miliarda definicji kultury, niech będzie Bronisława Malinow-skiego, który pisze: „Kultura jest integralną całością składającą się z narzędzi i dóbr konsumpcyjnych, konstytucjonalnych, twórczych zasad różnych grup społecznych, ludzkich idei i umiejętności, wierzeń i obyczajów”. Tak. Więc ideą koła jest spotka-nie się kobiet (mężczyźni też przychodzą), by pod okiem np. plastyczki nauczyć się nowych technik dekoracyjnych, malarskich etc. i stworzyć coś własnoręcznie. Daje to niebywałą satysfakcję, okazję do bardzo ciekawych rozmów, chwili dla siebie, spędzonej nie przed telewizorem, a w otoczeniu nowych osób, miłej muzyki i przy smacznej zupie. O tak! Ta zupa jest solą w oku wielu forumowych „hejterów”. Moi drodzy, jedzenie również należy do kultury. W pewnych kręgach na pewno. Wspól-ne jedzenie, rozmawianie o nim jest jednym z przyjemniejszych elementów życia – tym, którzy jeszcze nie praktykowali, polecam. Na przykład na następnym spotka-niu koła, 2 lutego. Będzie krem z brokułów i ziemniaków.

Ocieplanie miasta ma podobne, integrujące społeczność zadanie. Nawiązuję do dawnych zwyczajów spotykania się kobiet i wspólnego darcia pierza, robienia zapraw, śpiewania. Dziś dziergamy szalik, który ma symbolicznie ocieplić stosunki między nami, bydgoszczanami, bydgoszczankami.

Larum podnieśli nasi anty-fani na wieść, że na styczniowy Poranek Rodzinny przybędą psy. Do Pianoli! Wiecie, jak było pouczająco? Kto wie, może dzięki temu spotkaniu nie przeczytamy za kilkanaście lat, że pan X z panem Y w ramach rozrywki ciągnęli za autem psa na sznurze, tak długo, aż urwała mu się głowa.

Przepraszam, że wstępniak nie jest dla wszystkich. Wszystkich jednak zapraszam na wydarzenia przygotowywane przez MCK dla bydgoszczan.

wydawca: Miejski Ośrodek Kulturydyrektor: Marzena Matowska

85-104 Bydgoszcz, ul. Batorego 1/3tel./fax 52 322 87 15

www.mok.bydgoszcz.pl

redaktor naczelny: Michał Tabaczyń[email protected] redaktorka wydania: Dominika Kiss-Orska

redakcja: Alicja Dużyk, Monika Grabarek, Kuba Ignasiak, Marcin Szymczak

skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl

dyżur redakcyjny:pon.-pt.: 10-18, tel. 795 143 063

[email protected] adres redakcji:

Pianola, ul. Jagiellońska 2,czynna: pon.-pt.: 12-18,

sob., niedz.: 15-18

BIK dostępny jest również na stronie www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio-nych i zastrzega sobie prawo do dokonywania

skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpo-wiedzialności za treść programów placówek

kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie

materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem

redakcji i wydawcy.

BIK 2/2012 (425)Objętość dotowana: 50 stron. Rok XXXVIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Spis treściK u l t u r aNa budowie. Opór i zmiany, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

M C K – o t w a r C I eMiejskie Centrum Kultury – krótki przewodnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Odpalamy Kulturę czyli Start MCK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

e d u K a C j aPałac i klucze, Alicja Dużyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Czy jest sens prowadzić maluchy do galerii sztuki i dlaczego? z Agatą Przygodzińską rozmawia Dominika Kiss-Orska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

t e a t rOpowieści zimowe na dwa głosy. O najnowszej premierze Teatru Polskiego w Bydgoszczy rozmawiają Dominika Kiss-Orska i Kuba Ignasiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

r o z M o w aDziesięć miesięcy w szafie, z Wojciechem ‚GRZANĄ’ Grzankowskim rozmawia Kuba Ignasiak . . . . . . . . . . . . 16

B y d g o s z C z / t o r u ńElżbieta Jabłońska, Wszystko krąży i zmienia swoją formę . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

B y d g o s z C z w g B y d g o s z C z a nBydgoszczan prywatna topografia (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Festiwal Filmów Animowanych ANIMOCJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Adresy bydgoskich instytucji kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

w y d a r z e n I aTeatr Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Opera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Akademia Muzyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Klub „Odnowa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Galeria Miejska bwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Biblioteka Główna UKW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Estrada stagebar Bydgoszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Gumowe ucho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 / Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 . . . . . . . . . . . . 55Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 / Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 . . . . . . . . . . . . 56Festiwal Teatralny Zwierciadła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Kinoteka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Ferie w MCK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Miejskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

B I K w p o d r ó ż yWojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

K s I Ą ż K ISię nam wydaje. W Bydgoszczy (7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

r o t f lSzymon Andrzejewski, Bydgoszcz – podręcznik użytkownika (4) . . . . . . . . . . . 71

o s t r o M e C K oWitajcie w nowym roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

H I s t o r I aAdam Gajewski, Wolff, Maciaszek, Wierzbiński – postaci warte zapamiętania… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Zdzisław Pruss, Bydgoski Insynuator Kulturalny (96) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

Luty 2012 | | 3

Michał Tabaczyński

Na budowie. Opór i zmianyZachodzące w bydgoskiej kulturze (mam na myśli jej

instytucjonalną sferę) zmiany wywołują albo entu-zjazm i nadzieje (to głównie poza Bydgoszczą), albo opór i niepokój (to w pewnych środowiskach lokalnych). By dyskutować o nich poważnie i skutecznie, należy odrzucić dwa płynące z powyższego wnioski: że, po pierwsze, poza Bydgoszczą cieszą się z tych zmian, bo życzą nam źle, a po drugie, że każda zmiana jest dobra. Każdy z tych wniosków jest bowiem trwale przypisany grupom, z którymi dyskusja jest co prawda możliwa, ale raczej bezprzedmiotowa; są to grupy – odpowiednio – bezwarunkowych krytykantów i bezwarunkowych chwalców tego ruchu, którego istotnym elementem był Bydgoski Kongres Kultury.

Jeszcze jednym warunkiem dyskusji jest wykluczenie z niej tych racji, których motywacja jest czysto poli-

tyczna. Nie sądzę tak dlatego, żebym był fanem tezy o apolityczności kultury. Sądzę akurat odwrotnie: kultura jest polityczna (w istocie jest jedyną polityką, w jakiej mam jeszcze ochotę uczestniczyć). Jednak nie chodzi tu o politykę rozumianą jako sfera władzy i posiadania, a już tym bardziej – jako partyjna gra. Polityka, jaką jest kultura, to spór wartości i ideologii estetycznych, to gra dyskursów i porządków postrzegania. Związki tak rozu-mianej polityki z bieżącą grą partyjnych interesów są odległe i zawiłe, jeżeli w ogóle są.

Fakty są takie, że powstało w Bydgoszczy – dokładniej: w Urzędzie Miasta Bydgoszczy – Biuro Kultury. Nie

powstało jednak jako struktura nowa, ale jego pojawie-nie się jest skutkiem przekształcenia Wydziału Kultury i Współpracy z Zagranicą. Powstanie biura w miejsce wydziału tłumaczy się przekazaniem części obowiąz-ków dawnego wydziału stronie społecznej. Sam gest jest modelowo wręcz demokratyczny – znaczy on bo-wiem podział zadań, obowiązków i odpowiedzialności (władza zbywa się pewnych obowiązków, jednak – co zapisano w Pakcie dla Kultury – nie rezygnuje z odpo-wiedzialności, choćby tej finansowej). Zapewne sam ten podział zadań nie jest gwarantem powszechnej szczęśliwości. Jednak podkreślanie samych zagrożeń, prezentowanie jedynie lęków i obaw przy pomijaniu zalet i możliwych korzyści świadczy o manipulacji albo obsesji.

Pytanie podstawowe brzmi: co oznacza w praktyce to przekazanie obowiązków? Wyobrażam to sobie tak:

dawny wydział kultury pełnił dwie główne funkcje – merytoryczną (czyli programował rozwój bydgoskich instytucji kultury, wyznaczał podmiotom, które z mia-stem współpracowały, strategiczne cele, koordynował

zależną od publicznych dotacji sferę kultury) i księgową (dbał o zgodny z prawem podział środków finansowych i kontrolował ich wykorzystanie). Oczywistym jest, że jeśli już jakiekolwiek kompetencje miałaby przejąć stro-na społeczna, to na pewno z tego pierwszego, meryto-rycznego obszaru. Jest to o tyle niekontrowersyjne, że żaden urzędnik nie zna się na kulturze lepiej niż kolek-tywne, demokratyczne ciało złożone z ludzi kultury re-prezentujących różne jej obszary, różne wartości, różne grupy wiekowe, różne instytucje itd.

To kolektywne ciało nazywa się w tym przypad-ku Obywatelską Radą Kultury. Jest to grupa osób,

która była zaangażowana w przygotowanie i prace Bydgoskiego Kongresu Kultury (w większości tworzą ją koordynatorzy stolików tematycznych). Najczęściej powtarzanym zarzutem wobec rady jest brak pełnej reprezentatywności. Zarzut brzmi raczej śmiesznie, gdy przypomnieć sobie, że rada obraduje jawnie, na swoje obrady zaprasza wszystkich zainteresowa-nych, także dziennikarzy, przeprowadza regularne konsultacje społeczne, a wreszcie – od początku ist-nienia deklarowała otwartość (kto ją odrzucił, nie ma prawa formułować podobnych zarzutów). Otwartość rady oznacza, że nie podejmuje ona decyzji sama, ale przeprowadza konsultacje środowiskowe – tak było w przypadku środowiska muzycznego, które dysku-towało złożoną przez zewnętrznego organizatora propozycję produkcji festiwalu (dopiero opinia tego szerokiego grona fachowców była podstawą opinii rady). I tak, mam nadzieję, będzie przebiegało podej-mowanie wszystkich istotnych decyzji: członkowie rady nie wypowiadają bowiem swojego zdania, ale są zobowiązani do zasięgnięcia opinii środowisk, których są reprezentantami.

Wprowadzony w Bydgoszczy model ma w teorii nie-wiele wad. Na pewno ma ich mniej niż model za-

kładający odgórne urzędnicze decyzje. Na tym etapie wprowadzania zmian o niczym innym niż teoria dysku-tować po prostu nie sposób – rada pracuje zbyt krótko. Efektem jej działań są co prawda konkretne projekty: projekt otwartego konkursu ofert (i karty ocen do tego konkursu) oraz projekt programu stypendialnego. Nie widziałem poważnej krytyki żadnego z nich. Oznaczać może to, że albo w tych projektach brak poważnych wad czy uchybień (przynajmniej w teorii), albo że nie ma wśród krytyków działań rady osób, które intelektu-alnie potrafią sprostać temu zadaniu. W obu przypad-kach należy to zapisać na korzyść rady. Przynajmniej rozpatrując te działania na gruncie teorii. Na ewentual-ną krytykę ich skutków przyjdzie jeszcze czas.

K U L T U R A

4 | | Luty 2012

WeJście dla Osób NiePełNOsPRaWNych

FOyeR – mieJsce sPOTkań i WysTaW

aNTResOla – PRacOWNie

Krótki przewodnik

M C K – O T W A R C I E

4 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 5

WeJście głóWNe kaWiaRNia

M C K – O T W A R C I E

Luty 2012 | | 5

6 | | Luty 2012

sceNa/ekRaN

Z d j ę c i a Ku b a I g n a s i a k

M C K – O T W A R C I E

6 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 7

WidOWNia (ZłOżONe FOTele)

WidOWNia (OPusZcZONe ReFlekTORy)

PROJekTORNia

M C K – O T W A R C I E

Luty 2012 | | 7

8 | | Luty 2012

piątek 17.02.2012 11.00, spektakl teatru dar: clownada – „skarb”.

Historia przezabawnej dziewczynki-clowna Józefinki, która postanawia zaprosić przyjaciół na swoje urodzi-nowe przyjęcie. Nietypowa kartka z zaproszeniem zo-staje omyłkowo odczytana przez dwóch przyjaciół, jako mapa wskazująca ukryty skarb. To kończy się przedsię-wzięciem wielkiej wyprawy po tajemnicze łupy i wła-maniem do domu jubilatki.

13.00, „akademia pana Kleksa” cz. I i II, 1983 r., reż. Krzysztof Gradowski (2 godz. 38 min.)

17.00, oficjalne otwarcie Miejskiego Centrum Kultury. W programie m.in.: otwarcie wystawy pla-katów filmowych i teatralnych z kolekcji bydgoskiego antykwariusza Stanisława Gordona (Antykwariat przy ul. Matejki), koncert kwartetu WE-4 w składzie: Karol Szymanowski – wibrafon, Wojciech Milewski – harmo-nica, Grzegorz Nadolny – kontrabas. Zespół w marcu 2011 roku zrealizował płytę w studiu nagraniowym Rozgłośni Polskiego Radia PIK w Bydgoszczy, wpisu-jąc się tym samym w szeroki wachlarz kulturalnych propozycji i projektów bydgoskiego środowiska arty-stycznego.

18.00, „archiwum B. na dużym ekranie”. Poka-żemy dotychczas zrealizowane odcinki Archiwum B. Adama Gajewskiego m.in. fascynującą opowieść o dzie-jach księgozbioru Lenina, na ekranie pojawia się wątki niewykorzystane w emitowanych na antenie TVP pro-gramach.

19.00, pokaz najlepszych filmów zrealizowanych przez młodzież w ramach Bydgoskiej Kroniki filmo-wej. Na pokaz składają się krótkie etiudy przedstawiające życie mieszkańców naszego regionu. Wieczór zakończy się prapremierą filmu Mistrzowie Światła, zrealizowane-go przez cały zespół BKF w zeszłym roku podczas Festi-walu Plus Camerimage. W filmie tym wystąpili najwięksi operatorzy z całego świata, dzieląc się swoimi doświad-czeniami i realizując krótkie etiudy operatorskie.

20.30, „etiuda o kinooperatorze” – reż. dariusz gackowski, Łukasz Borowski, paweł janicki. Bohate-rem filmu jest Pan Bogdan, który obejrzał jako kinoope-rator miliony kilometrów taśmy filmowej. „tu było kino” – reż. Krzysztof nowicki. „Tu było kino” to nie tylko film o starych bydgoskich kinach, których w poprzedniej epoce działało w Bydgoszczy ponad dwa-dzieścia. Film Krzysztofa Nowickiego to przede wszyst-kim opowieść o przemijaniu i podróż w świat ludzkich

wspomnień. Autor stawia dwa krzesła z kina „Pomorza-nin” w miejscach, gdzie kiedyś były w Bydgoszczy kina i zaprasza przechodniów do rozmowy.

21.15, „superwizja”, film obyczajowy, sf reż. r.  glińskiego (1 godz. 23 min.), po projekcji dyskusja dla wytrwałych – Kino jako symbol opozycji wobec iluzji, prowadzą Wiktor Żwikiewicz i Tadeusz Krajewski.

sobota 18.02.2012 12.00, „Koziołek Matołek” – spektakl teatru

„Buratino”. „Koziołek Matołek” jest teatralną wersją znanej wszystkim opowieści Kornela Makuszyńskiego. Wędrujący po świecie Koziołeczek trafia na czarny ląd, do amerykańskiego wojska, żegluje po oceanie, a  na-wet leci na Księżyc. Koziołek przedstawiony jest w róż-norodny sposób. Twórcy wykorzystują tu całą gamę możliwości, jaką stwarza teatr animacji. Spektakl trwa 1 godzinę.

13.00, „Człowiek z pickehauba na głowie czyli Kostiumeria archiwum B.”

13.00, „w pracowni u mistrza leona…” – między-pokoleniowe warsztaty malowania kopii obrazu Leona Wyczółkowskiego. Zapraszamy dzieci od lat 7 z rodzi-cami lub dziadkami. Każda para uczestników pracować będzie nad wybranym fragmentem obrazu. Na zakoń-czenie powstanie kopia dzieła o wielkości zbliżonej do oryginału, którą ozdobimy jedną ze ścian w nowej siedzibie MCK. Zapisy przyjmujemy pod adresem: [email protected] z dopiskiem „kopia”.

15.00, Otwarta próba czytania sztuki grupy teatral-nej „raban” działającej w MCK od grudnia 2011 roku pod opieką pracowni teatralnej.

16.00, „pory” i „znaki” – popołudnie z bydgoską literaturą. W programie m.in. kiermasz książki bydgo-skich wydawnictw, warsztaty literackie, które prowa-dzą: Jolanta Baziak, Wojciech Banach, Dariusz T. Lebio-da, Stefan Pastuszewski i Marek Siwiec.

18.00, „upiór w operze” film z 1924 r. z muzyką w wykonaniu zespołu „3moonboys”. 3moonboys i Rupert Julian zapraszają na szczególną projekcję filmu Upiór w operze (1924). Ta niecodzienna emisja z muzyką graną na żywo miała swoja premierę w Białymstoku w kinie Forum i spotkała się z ciepłym przyjęciem publiczności. „Za namową reżysera filmu, z którym czasami gadam przez sen zespół 3moonboys powraca do swojej przygody z filmem niemym” – mówi jeden z muzyków Marcin Karnowski.

3moonboys istnieje od 2003 r. Nagrał /// płyty (3moonboys, Only Music Can Save Us, 16) i /epkę (This is not).

Wstęp na wszystkie imprezy bezpłatny

odpalamy Kulturę czyli start MCK

M C K – O T W A R C I E

8 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 9

19.00, „warkocze dźwięków”, projekt multimedial-ny – muzyka: A. Porakh/ M. Maciejewski, impresje filmo-we: J. Szymczak.

alaksandr porakh – muzyk uliczny i knajpiany. Naj-większym swoim osiągnięciem uznaje sobotnie chałtu-ry w karczmie Rzym. W przerwach pomiędzy graniem ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy. Lubi go-tować, kolekcjonuje też akordeony.

jakub szymczak – preferuje lakoniczne formy wyra-zu zarówno twórczego, jak i społecznego. Pozbawiony poczucia humoru choleryk z niewielkim bagażem do-świadczeń, ale otwarty na nowe. Realizuje się w for-mach wizualnych.

Marek Maciejewski – na co dzień gitarzysta zespołu VARIETE. Prowadzi studio nagrań MÓZG, gdzie rejestruje i produkuje różnorodne projekty muzyczne. Prowokuje także różne działania interdyscyplinarne, radośnie dając upust oryginalnym pomysłom twórczym, w tym własnym.

20.00, Koncert zespołu dubskaTen zespół zna każdy szanujący się fan reggae w Polsce. Grupa uwielbia grać w Bydgoszczy, gdzie zawsze może liczyć na wspaniałe wsparcie i reakcję publiczności. Mu-zycy potrafią połączyć tradycję muzyki reggae z wła-snym podejściem do tematu i szerokimi inspiracjami od reggae, przez muzykę lat 80-tych, rock’n’roll, soul, blues po akustyczną balladę.

Matki Bożej Królowej Męczenników, pod dyrekcją Ma-riana wiśniewskiego i Michaliny spychalskiej.

„FORDONIA” jest jak dotąd, jedynym chórem dzia-łającym w Nowym Fordonie. Pierwszy koncert chóru odbył się w kościele parafialnym w maju 1992 r. i od tej chwili chór na stałe wpisał się w nurt życia muzycznego parafii, osiedla i miasta Bydgoszczy.

13.30, „Młodość przychodzi z wiekiem” - pro-gram seniorów, prowadzenie Teresa Wądzińska. W pro-gramie m.in. spektakl „Wspomnienia z PRL-u, czyli życie zaczyna się za pięć trzynasta” – Teatru Form Różnych; „Nasza klasa”, występy zespołów wokalnych: Belcanto Uniwersytetu Trzeciego Wieku, „Niespodzianka” i „Ter-cja” – Klubu Seniora „Złota Jesień”, limeryki Zdzisława Prussa, prezentacja tańców w wykonaniu formacji ta-necznej „Senior” z Domu Dziennego Pobytu „Senior” oraz warsztaty i prezentacja rękodzieła dekoracyjnego, a także wystawa prac malarskich seniorów działających przy WOKiS.

17.30, „andaluzyjski sen”, spektakl flamenco w wykonaniu tancerek ze Szkoły Fundacji Duedne Fla-menco, z gościnnym udziałem muzyków z zespołu Dan-za del Fuego. Przeniesiemy się w świat andaluzyjskich podwórek rozbrzmiewających dźwiękami gitary, prze-szywającego śpiewu Cygana.

niedziela 19.02.2012 10.00, „zatańcz ze mną Mamo” – warsztaty ta-

neczne dla Mam z dziećmi (od 4 lat) utrzymane w stylistyce flamenco-jazz. Prowadzenie Dorota Dzięcioł, zapisy pod adresem: [email protected], ilość miejsc ograniczona, prosimy o zaopa-trzenie się w wygodny strój i obuwie na zmianę.

11.00, poranek teatralny cz. II „teatr wędrowny”, prowadzenie Katarzyna Chmara-Collins, Alicja Dobro-wolna. Kolejna odsłona rodzinnej wędrówki po świecie teatru. Tym razem na dużej scenie!

13.00, Koncert chóru mieszanego Stowarzyszenia Muzycznego „fordonia”, działającego przy Parafii

20.00, premierowy pokaz filmów: „Hakawati” Marcina sautera oraz „daleko od miasta” Macieja Cuske.

Autorzy co roku starają się przedstawić mieszkań-com Bydgoszczy swoje najnowsze dokonania. Tym razem zaproszą nas w podróż do Syrii w poszukiwaniu bajek oraz z grupą rezolutnych chłopców do cichej spo-kojnej wsi na Podlasiu. 

Film Marcina Sautera o hakawatich – bliskowschod-nich opowiadaczach bajek, otrzymał podczas Camera Obscura 2011 specjalne wyróżnienie „za poezję w tym samym duchu, w jakim tworzył Ryszard Kapuściński, za niezwykłą podróż, odkrycie, marzenia. W „Daleko od miasta” Macieja Cuske grupka chłop ców (w tym Staś – syn reżysera) wyjeż dża na wieś, by pod jąć się próby realizacji filmu fabular nego. Bohaterowie po-mysłów mają mnóstwo. W  wol nych chwilach roz-mawiają o przy szłym życiu…

M C K – O T W A R C I E

Luty 2012 | | 9

10 | | Luty 2012

E D U K A C J A

Bydgoski Kongres Kultury uświadomił nam, że o  kulturze trzeba myśleć. Brać jej tkanki do labo-ratorium, pod mikroskop i analizować. przetoczyła się dyskusja dotycząca wartościowania „kupowa-nych” festiwali – kontra wyrosłych z bydgoskiej „gleby”. przez pryzmat regionalnej specyfiki posta-nowiliśmy spojrzeć także na placówki zajmujące się edukacją, w tym kulturalną. to ich wychowankowie zajmą się w przyszłości, w grodzie nad Brdą kulturą, promocją i tożsamością, jeśli oczywiście wcześniej nie wyjadą.

popyt kształtuje podażWśród bydgoskich instytucji, które zajmują się edu-

kacją kulturalną, artystyczną czy sportową dzieci i mło-dzieży pałac Młodzieży zajmuje miejsce szczególne. Jest to największa placówka wychowania pozaszkol-nego w regionie, która od 1974 roku oferuje dzieciom i  młodzieży ponad 110 kół zainteresowań, w której działa ponad 400 grup, a w zajęciach stałych uczestni-czy ponad 4 500 osób. Działalność dydaktyczną Pałac realizuje w czterech działach, które ze względu na spe-cyfikę zajmują się różnymi sferami edukacji dzieci i mło-dzieży. Są to działy: sztuki, sportu i rekreacji, edukacyjny i wreszcie artystyczny. Ważną rolę odgrywa także dział organizacyjny, czyli animacji kulturalnej.

– Warto nadmienić, że na kanwie założenia zapisane-go w planach rozwoju placówki, iż „Pałac jest Centrum Kulturalnym Dzieci i Młodzieży”, placówka buduje od lat swoją markę. Jakość wykonywanej pracy przez nauczy-cieli, instruktorów, trenerów, czyli fachowców w swoich dziedzinach jest na bardzo wysokim poziomie. A  ich praca oraz zaangażowanie w kontaktach z  dziećmi i młodzieżą znajdują odzwierciedlenie w licznych suk-cesach grup, czy osób indywidualnych, uczęszczają-cych na zajęcia do Pałacu. Nauczyciele realizują swoje autorskie programy oraz wprowadzają innowacyjne rozwiązania pedagogiczne. Realizują programy eduka-cyjne i profilaktyczno-wychowawcze. Placówka zajmu-je się przy tym organizacją poradnictwa, konferencji, szkoleń, kursów, seminariów, warsztatów, sesji – infor-muje Dominika Kosińska, rzeczniczka prasowa Pałacu.

joanna Busz dyrektor Pałacu Młodzieży zwraca uwagę na inny, istotny aspekt: – Jest to placówka wy-chowania pozaszkolnego. Osoby, które korzystają z naszej oferty przychodzą z własnej woli, nikt ich nie zmusza. My natomiast musimy sprostać oczekiwaniom tych osób: dzieci, młodzieży i ich rodziców. Musimy ro-bić wszystko, aby zapewnić im możliwość realizacji za-interesowań. W jaki sposób? – Dyrekcja i wychowawcy

przygotowują ofertę zajęć, to co naszym zdaniem jest sensowne i będzie się cieszyło powodzeniem, ale póź-niej w momencie zapisu, oferta ewoluuje. Otwieramy więcej grup na kierunki, na które jest większe zaintere-sowanie; niepopularne zamykamy. Podaż kształtowana jest przez popyt – dodaje dyrektor. Na przykład modna stała się gra w piłkę nożną, dlatego od trzech lat Pałac Młodzieży proponuje tego typu zajęcia, stawiając także na kulturę fizyczną. Ostatnio zainteresowaniem cieszą się zajęcia artystyczne, naukowe, techniczne – stąd całe spektrum wyboru w tej dziedzinie. Popularne są także: zajęcia plastyczne, malarstwo, sztuka użytkowa i kształ-towanie przestrzeni. Rzadziej wybierane są dziedziny humanistyczne.

Słuszność tego typu polityki edukacyjnej zdają się potwierdzać wyróżnienia i nagrody. M.in. za znaczące osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania działalności artystycznej dzieci i młodzieży Pałac Młodzieży został uhonorowany w 1997 r. Rydwanem Apollina – nagrodą Ministra Kultury i Sztuki, w 2000 r. Medalem Senatu RP, a także wieloma nagrodami Ministra Edukacji Narodo-wej za wybitne wyniki w działalności dydaktyczno-wy-chowawczej. W 2002 r. otrzymał jako jedyna placówka Medal Kazimierza Wielkiego. Od 1995 roku jest człon-kiem Krajowej Rady Placówek Wychowania Pozaszkol-nego, od 2001 r. także członkiem Europejskiego Stowa-rzyszenia Instytucji Czasu Wolnego Dzieci i Młodzieży (EAICY).

przeniesienie, a „taniec z…”Jak odnalazłby się Pałac Młodzieży nagle przeniesio-

ny w każde inne miejsce kraju? Do Warszawy, Krakowa, czy na prowincję? Na stronie internetowej instytucji znajdujemy zapis, iż Pałac od ponad 30 lat pełni rolę centrum kulturalnego dzieci i młodzieży, na stałe wpi-sując się w mapę kulturalną Bydgoszczy, regionu kujaw-sko-pomorskiego oraz kraju. Który z tych elementów determinuje najsilniej?

– Nie umiem dokładnie powiedzieć na ile nasze za-jęcia wymusza rynek bydgoski, a na ile znajdują od-zwierciedlenie tendencje ogólne. Częściowo na pewno istotne są zmiany wprowadzane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Na przykład fakt, iż matura z ma-tematyki stała się obowiązkowa od razu wymusił stwo-rzenie licznych grup przygotowujących do tej matury. Po czasie egzaminy gimnazjalne oraz sprawdzian koń-czący szóstą klasę stały się normą – obecnie więc za-jęcia przygotowujące w tym kierunku wydają się mniej interesujące – wyjaśnia joanna Busz.

Na młodych ludzi najsilniej oddziałuje moda i to co kreują media. Np. po emisji programu „Taniec z gwiaz-dami”, niezwykłą popularnością cieszą się wszystkie formy tańca, w tym współczesnego. Promocja i reklama seriali wzbudza zainteresowanie warsztatami teatralny-mi. Dzieci same chcą także uczyć się grać na instrumen-tach i występować na profesjonalnej scenie.

Jeśli kwalifikatorem byłby poziom edukacji, to zda-niem pani dyrektor kadra Pałacu Młodzieży odnala-złaby się w każdym innym miejscu, choć nie do końca

Alicja Dużyk

Pałac i klucze

10 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 11

E D U K A C J A

wszystko byłoby identyczne (sama nie chciałaby kie-rować żadnym innym Pałacem Młodzieży w Polsce). Są pewne zagrożenia… – Mamy tutaj sprzężenie zwrotne. Wysoki poziom to z jednej strony zasługa wychowaw-ców, z drugiej udowadniają to wychowankowie, którzy w wielu ogólnopolskich konkursach zdobywają naj-ważniejsze nagrody. Na pewno mamy w Bydgoszczy do czynienia ze zdolną młodzieżą. Nie jest wiadomo, czy w innym obszarze kraju znaleźlibyśmy tak utalentowa-nych podopiecznych – podkreśla pani dyrektor. Podsu-mowuje: – Mamy znakomite dzieci w miarę dobre wa-runki lokalowe i logistyczne (lista marzeń materialnych to: m.in. klimatyzowana sala widowiskowa, zwijana podłoga dla tancerek, lepszy sprzęt nagłośnieniowy). Staramy się jak możemy wykorzystywać to, co jest. Suk-cesem jest fakt, że swoje pasje realizują u nas kolejne pokolenia bydgoszczan. Dawni uczestnicy zajęć przy-prowadzają swoje dzieci.

To dobre rokowania na przyszłość. Nie zapominajmy jednak, że w zajęciach w pewnym sensie uczestniczy młodzież wyselekcjonowana, rekrutująca się z tych, którym się chce robić coś konstruktywnego. Na szczę-ście wyznacznikiem nie są pieniądze, gdyż udział w za-jęciach jest nieodpłatny.

wyjątkowe, zakodowaneRóżne formy zajęć proponowanych przez placówkę

odpowiadają na zapotrzebowanie mieszkańców Byd-goszczy. Zaliczają się do nich pomysły niepowtarzalne, w porównaniu z innymi dziesięcioma Pałacami Mło-dzieży w Polsce. Znajdziemy wyjątkowe propozycje, wśród których są: Pałacowa Katedra Historii Akademia Młodego Przyjaciela Bydgoszczy, Akademia Młodych Dyplomatów, zajęcia interdyscyplinarne dla młodych zdolnych, a także zajęcia wokalne i taneczne w ramach Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Bydgoskiej.

– Warte odnotowania są także niepowtarzalne im-prezy, których zazdroszczą nam inne placówki oraz instytucje. Mamy jedyny w swoim rodzaju BIM, czyli festiwal dający możliwość spotkania się międzynaro-dowej grupie młodzieży, która kocha muzykowanie. Bydgoskie Impresje Muzyczne to połączenie wszelkich

gatunków muzycznych na jednej imprezie. Od 34 lat w Bydgoszczy nieprzerwanie spotyka się młodzież z ca-łego świata po to, aby wspólnie grać, śpiewać, tańczyć, a łączy ich jedno – miłość do muzyki – podkreśla rzecz-nik. Tę wyjątkową, bydgoską muzykalność wskazuje też pani dyrektor. Na część młodzieży wyraźnie mają wpływ tradycje wynoszone z domu (ale też pasja rodzi się u dzieci z rodzin niemuzykalnych), m.in. związane z  działalnością Akademii Muzycznej, Filharmonii Po-morskiej, Opery Nova, czy klubu Mózg. Mali bydgosz-czanie wyrastają w tym klimacie, mając ciągłą stycz-ność z muzyką. Przeszłość, muzykalność wydają się być zakodowane podświadomie.

Drugim wybijającym się elementem jest film. Od 26 lat, podczas ferii zimowych, organizowana jest w Pałacu Młodzieży AFF–Era Filmowa.

„Jak co roku oddaję swoje obie dłonie, nogi i umysł (tego ostatniego za wiele nie dam, gdyż sam niewiele mam) Tobie oraz Pałacowi. Mogę wykonywać wszelkie zadania zlecone na terenie Olsztyna i okolic, wojewódz-twa warmińsko-mazurskiego, pomorskiego i calutkie-go świata. Doskonale się zresztą ułożyły daty – podczas Affery mam sesję poprawkową, z której prawdopodob-nie nie będę korzystał, dlatego bezpośrednio przed, jak i również po - polecam swoje usługi…” – to tylko jeden z licznych listów, które przychodzą do organizatorów przeglądu.

Dominika Kosińska zdradza także, że w zeszłym roku zadzwonił do niej dyrektor jednej z warszawskich placówek z propozycją przeniesienia AFF–Ery do War-szawy. – Odmówiliśmy, bo to jest niemożliwe. Taką tra-dycję, taką publiczność i atmosferę mamy tylko w Byd-goszczy – odpowiedziała.

Kropla dziegciuNiektóre podmioty edukacyjne zachęcają, aby iść

pod prąd w popkulturze. Szukać rzeczy wartościowych i je promować na przekór trendom, czy hasłom celebry-tów znanych jedynie z tego, że są znani. Dyrekcja Pała-cu Młodzieży przyznaje, że to popyt i moda wpływają na podaż. Innymi słowy potencjalni wychowankowie, dostają to, czego oczekują. Jak wynika z danych, dzi-siaj mamy do czynienia z gustami odmiennymi, ale na pewnym satysfakcjonującym poziomie. Co będzie, jeśli któregoś dnia młodzi ludzie zażądają rzeczy infantyl-nych, nierozwojowych, czy wręcz nieetycznych?

Luty 2012 | | 11

12 | | Luty 2012

Z agatą przygodzińską rozmawia dominika Kiss-orska

E D U K A C J A

Czy jest sens prowadzić maluchy do galerii sztuki i dlaczego?

Ważne jest, żeby wizytę w galerii czy muzeum dopa-sować do wieku dziecka i jego zainteresowań. Przykła-dowo abstrakcja będzie jeszcze zbyt trudnym tematem do zrozumienia dla dziecka, co może powodować znie-chęcenie do dalszych wizyt w tego typu instytucjach. Osobiście jestem zwolenniczką odwiedzania galerii w  połączeniu z interaktywną formą poznawania wy-stawy, jak np. warsztaty, pokazy. To angażuje i sprawia, że czas w galerii jest faktycznie spędzony na wspólnej zabawie z rodzicem.

Kiedy jest czas na rozpoczęcie umuzykalniania dziecka. Czy już w brzuchu ma to sens?

Badania w tej kwestii prowadził wybitny naukowiec, profesor, pedagog Edwin E. Gordon. Dzięki jego pracy dziś wiemy, że umuzykalnianie dziecka można zacząć już od pierwszych chwil życia, a nawet kiedy jeszcze jest w łonie matki.

Do trzeciego roku życia dziecko uczy się najwięcej i  jest to najważniejszy okres oddziaływań. Następny pod względem ważności dla rozwoju dziecka jest czas między 3 a 5 rokiem życia dom rodzinny czy przed-szkole.

Zależność jest następująca, rozwój w okresie pierw-szych 5 lat, tworzy podwaliny i podstawę dla później-szej edukacji, która rozpoczyna się wraz z zerówką. Rodzic, czy przedszkole nie dostaną drugiej szansy na nadrobienie tego okresu życia. Czyli im wcześniej i im lepiej dziecko uzyska tę podstawę, tym więcej skorzy-sta z późniejszej edukacji i odwrotnie – im później tego dokona, tym gorsze będą dalsze efekty, a edukacja bę-dzie miała bardziej charakter wyrównawczy niż wzbo-gacający.

Przyjmuje się, że uczenie się muzyki i uczenie się mowy mają wzajemny na siebie wpływ. Środowi-sko dziecka już w okresie prenatalnym, szczególnie w ostatnim trymestrze aż do 18 miesiąca życia dobrze jest wzbogacać muzyką, stanowi ona bowiem jedną z głównych form aktywności malucha. Z badań wynika, że dzieci, którym zapewniono bogate środowisko mu-zyczne w wieku 6 miesięcy, w porównaniu z tymi, któ-rych umuzykalniano od 18 miesiąca przejawiały wyższy poziom uzdolnień muzycznych. W okolicach 9. roku życia wpływ środowiska na uzdolnienia muzycznie nie jest już tak znaczny. Kształcenie muzyczne dzieci poma-ga rozwijać również zdolności komunikacyjne, języko-

we. Aktywne włączenie dziecka w obcowanie z muzyką może prowadzić do lepszej płynności mowy i dykcji. W wyniku ostatnich badań przyjmuje się hipotezę, że wszystkie dzieci rodzą się z potencjałem umożliwiają-cym im w przyszłości wykonywanie muzyki lub aktyw-ne uczestniczenie w jej odbiorze.

jak można od maleńkości budzić w dziecku wy-obraźnię i fantazję?

Istotne jest, aby rodzic wspierał naturalne zabawy u  dziecka i dostarczał mu stymulacji do zabaw pozo-rowanych, sytuacji fikcyjnych, czy tzw. działaniach na zastępnikach, bo takie działania mają od najwcześniej-szych lat największy wpływ na rozwój twórczego my-ślenia u dzieci.

Otoczenie rodzinne zdecydowanie może wspie-rać rozwój twórczości dziecka, pierwszy podstawowy wniosek z badań mówi, że rodziny posiadające zwyż-

czy jest sens prowadzić maluchy do galerii sztuki i dlaczego?

12 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 13

E D U K A C J A

Agata jest absolwentką Psychologii i Filozofii o specjalności Komunikacja Społeczna na Uniwersy-tecie im. Adama Mickie-wicza w Poznaniu. Jej idea propagowania radości życia poprzez pasjonac-kie warsztaty narodziła się z głębi duszy, przeko-nania, że taki zwyczajny, codzienny uśmiech, jest trwalszy i pełniejszy – stąd Akademia Radości Życia, którą prowadzi w Bydgoszczy i w Poznaniu. Agata jest również członkinią Polskiego Stowarzyszenia Choreoterapii, dyplomowanym Instruktorem Sym-boliki Ciała i Improwizacji Ruchu Instytutu Dyna-miki Tańca i Ruchu w Essen, Instruktorem Tańców w Kręgu. Uczestniczyła również w trzech edycjach instruktorskich kursów decoupage. Prowadziła także Warsztaty Tańca Terapeutycznego na Kon-ferencji Naukowej „Ciało Wszechobecne – cielesne konteksty w nauce i  kulturze”. Ukończyła roczny kurs „Taniec Kreatywny, Terapia tańcem” oraz kurs „Technik redukcji stresu” w Krakowie w Szkole Ar-che. Wielokrotnie uczestniczyła w Ogólnopolskich Warsztatach Artystycznych Tańca

Współczesnego. Uśmiecha się i wierzy, że ludzie są z natury dobrzy. Lubi kawę Inkę. Z miodem.

ki energii, poświęcające uwagę i ciekawość na zajęcia twórcze, mają większy wpływ na rozwój twórczości dziecka niż te, które zniechęcają do interesowania się czymkolwiek, skupione wyłącznie na przetrwaniu. Twórczość u dzieci rozwija się również w środowisko, w którym pielęgnuje się szacunek dla uczenia się, waż-ne może być też znalezienie odpowiedniego środo-wiska dla dziecka, mentora, zajęć, które odpowiadają zainteresowaniom dziecka (takich, na które dziecko ma ochotę). Badania pokazują również, że rozwój twór-czości wzmagają ambitne doświadczenia, które jedno-cześnie budują w dziecku wytrwałość i siłę w radzeniu sobie z trudnościami i przeciwnościami losu. Nie do przecenienia jest jednak miłość, ciepło, wsparcie ale też umiarkowana kontrola rodziców dla rozwoju dziecka, czyli jednocześnie wymagamy i mocno kochamy. Dzie-ci uzdolnione zazwyczaj w badaniach mówią o pozy-tywnych relacjach z rodzicami, w których opiekunowie uczyli ciężkiej i sumiennej pracy, tworzyli środowisko pobudzające rozwój intelektualny dziecka, dawali dużą niezależność, z jednoczesnym oczekiwaniem wybit-nych osiągnięć. Ważne jest jednak, aby środowisko ro-dzinne wspierało naturalne uzdolnienia dzieci.

Kiedy jest czas na naukę języka?Według specjalistów dzieci kończą etap nauki języka

rodzimego około drugiego roku życia i wtedy jest naj-lepszy czas na rozpoczęcie kontaktu z drugim językiem. Dzieje się tak, ponieważ najmłodsi bardzo łatwo przy-swajając nowe informacje, mają również zdolność ucze-nia się dwóch języków jednocześnie. Głównym celem nauczania języka obcego w tym wieku jest wspieranie wszechstronnego rozwoju dziecka, przygotowanie go do poznania innej kultury i języka oraz rozbudzanie i podsycanie ciekawości. Coraz częściej maluchy przy-godę z językiem obcym rozpoczynają w okresie przed-szkolnym i wczesnoszkolnym. Im dzieci są młodsze, tym mają lepszą pamięć, większą łatwość powtarza-nia ze słuchu i rozumienia sensu zdania – z kontekstu. Dzieje się tak, gdyż maluchy przyswajają język obcy nie angażując w ten proces języka ojczystego. Co więcej, przyswajają go dokładnie tak jak język ojczysty. Te zna-komite przymioty w połączeniu z naturalną dla dzieci ciekawością świata umożliwiają im doskonałe opano-wanie języka obcego.

Czy ma sens zapisywanie dziecka na miliard zajęć pozalekcyjnych? Czy jest jakiś klucz, według które-go te zajęcia się wybiera?

Obecnie możemy zaobserwować u dzieci przeciąże-nie ilością zajęć dodatkowych. Ciekawe wnioski płyną z badań przeprowadzonych wśród uczniów jednej ze szkół podstawowych. 65 proc. dzieci trzy razy w tygo-dniu uczęszczało na zajęcia dodatkowe, aż ponad po-łowa deklarowała brak czasu na odpoczynek, a jak nam wiadomo narastające zmęczenie, skumulowane i nad-miar aktywności może prowadzić do spadku odporno-

ści, pojawienia się stresu. Program „Dni Odporności” również potwierdził powyższe badania: 52 proc. dzieci uczących się twierdzi, że rzadko ma dla siebie czas, a aż 80 proc. deklaruje zmęczenie, z czego prawie 1/3 często lub chronicznie. W wypowiedziach dzieci można było usłyszeć, ze chodzą na zajęcia, bo muszą.

Gdyby do powyższych badań dołożyć fakt, że dzieci, których rodzice akceptują ich możliwości, zasoby, siły, ale też ograniczenia, ale też stawiają wysokie standardy, które są jednocześnie możliwe do spełnienia, osiągalne, rozwijają wysokie poczucie własnej wartości i skutecz-ności (a co za tym idzie lepiej radzą sobie w przyszłości), o co chyba chodzi rodzicom, kiedy zapisują dzieci na zajęcia pozalekcyjne.

Wysokie poczucie własnej wartości rozwija się u dzie-ci również poprzez spójność rodziców w wychowaniu, zalecany jest tzw. styl autorytatywny, gdzie dzieci ob-darzone są serdecznością i szacunkiem, mają możli-wość, by dyskutować z nakazami i zakazami dobrego zachowania. Kiedy mamy wysokie poczucie własnej wartości i skuteczności wierzymy, że damy radę wyko-nać zadania, jakie przed nami stoją, jesteśmy zdrowsi i czujemy lepszy dobrostan, satysfakcję z życia.

Tylko zajęcia, które dzieci lubią albo, które rozwijają talent, zaprocentują w przyszłości. Przy wyborze zajęć dodatkowych najtrudniejszym momentem dla rodzi-ców jest znalezienie pasji w dziecku, czyli tego zaintere-sowania, które je będzie rozwijało. Najlepiej aby dzieci same zdecydowały, na jakie zajęcia chcą uczęszczać.

Luty 2012 | | 13

14 | | Luty 2012

T E A T R

doma (d): Kuba, co ci się podobało?Kuba (K): Hmmm… No na pewno podobała mi się

scenografia. Jej plastyczność i mobilność. Podobał mi się garnitur Bałwana, do którego przyczepiały się wa-ciane/śnieżne kule. Podobała mi się Choinka, szczegól-nie w kwestii: „Ej, no nie ciągnij mnie za pieniek”. Ale najbardziej podobały mi się reakcje dzieci podpowia-dających aktorom, cieszące się i żywo reagujące na to, co działo się na scenie. A tobie?

d: Ja byłam na premierze i dzieci nie było aż tak wie-le, a te, które były, nie były specjalnie ekspresyjne…

K: Czyli co, trochę lipa – bajka dla dzieci, którą oglą-dają sami dorośli…

d: No, bez przesady, trochę dzieci było, ale nie były otwarte na interakcje.

K: No dobra, ale co ci się podobało?d: Muzyka Daniela Pigońskiego. Wykorzystanie mu-

zycznego motywu z bajki Sąsiedzi w scenach pantomi-micznych. Pantomima w ogóle bardzo fajnie działa na wyobraźnię widzów. Choinka rzeczywiście była prze-urocza, poza tym zaskoczyła mnie Magda Łaska, któ-ra jest wulkanem komicznych gagów. Sam pomysł na wplecenie różnych bajek w historię Kaja i Gerdy również uważam za udany. A tobie jak się podobała reżyseria?

K: Podobała mi się o tyle, że wytrzymałem. Wiesz, zawsze raczej wzbraniałem się przed chodzeniem na bajki, na spektakle dla dzieci. W sumie teraz też miałem pewne opory – bałem się, że się wynudzę, kto wie może nawet tego, że nie zrozumiem przekazu. I tu wielkie za-skoczenie – nie dość, że zrozumiałem (sic!), to jeszcze się pośmiałem w kilku momentach. Słowem ogromny plus dla Igi Gańczarczyk, że udało się się stworzyć prawdzi-wie magiczny świat, który w niemal tym samym stopniu oczarowuje dorosłych i dzieci…

d: Co więcej, ten świat nie jest przesłodzony. W spo-sób symboliczny, ale zrozumiały ukazuje tzw. prawdy życiowe i wartości, które są uniwersalne w każdym wieku. Na przykład taką, że nie należy ciągle oczekiwać czegoś więcej niż mamy, bo tracimy na to życie. To bar-dzo buddyjskie.

K: Ok, a nie miałaś wrażenia, że niektóre prawdy podane zostały zbyt brutalnie, zbyt dosłownie? Wiesz, Choinka, która kończy w piecu, Bałwan, który de facto umiera nie zaznawszy szczęścia, czy wreszcie Kwiaty, które gadają/śpiewają od rzeczy?

d: Jak dla mnie sceny z Kwiatami mogłoby nie być. A co do twojego pytania, to takie są baśnie Christiana Andersena, że już wspomnę o braciach Grimm, któ-rych czytam do dziś, kiedy chcę się przestraszyć. Dzieci

Opowieści zimowe na dwa głosyO najnowszej premierze Teatru Polskiego w Bydgoszczy rozmawiają dominika Kiss-orska i Kuba Ignasiak

Luty 2012 | | 15

T E A T R

wbrew pozorom lubią prawdę i kiedy się je traktuje po-ważnie, jako myślące istoty.

K: Ok, faktycznie, nie ma sensu ściemniać dziecia-kom, one i tak wiedzą o co chodzi i każdy fałsz wyłapują w lot. W sumie kiedy myślę o tym teraz, to rzeczywiście nie widziałem na ich twarzach strachu, a już tym bar-dziej rozczarowania.

d: A widziałeś program? Jest gierka planszowa! I in-strukcja na temat tego, jak dyskutować o spektaklu te-atralnym…

K: Kurde, może powinniśmy ją najpierw przeczytać?!(wspólny śmiech)K: A tak poważnie, to fajnie, że w programie jest gra

i instrukcja, ale wiesz, w teatrze raczej nie ma czasu ani na to, żeby w nią zagrać, ani tym bardziej na to, żeby czytać instrukcje. Może gdyby był antrakt…

d: No, ale program kupujesz za 7 zł, zabierasz go do domu. Tam grasz i dyskutujesz o tym, co zobaczyłeś na scenie. Nie korzystałeś nigdy z programu?

K: No właśnie nie! Teraz widzę, że to błąd… Cieka-we, ile gier planszowych mnie ominęło? A ile ciekawych dyskusji???

(śmiech)

d: Właśnie niewiele gier cię ominęło. Lubię w naszym teatrze takie różne małe niespodzianki. Duże zresztą też. Jak na przykład gościnny występ Grzegorza Twa-roga.

K: No jasne, niespodzianki są super – zapałki ze Sło-wackim nie raz mi ratowały życie. Ale mieliśmy o spek-taklu rozmawiać, a nie o wziątkach.

d: No ale przecież i Twaróg, i gierka dotyczą spek-taklu.

K: No tak, Twaróg zagrał, ale mnie jakoś specjalnie nie powalił. Zdecydowanie bardziej podobała mi się Marta Ścisłowicz jako Gerda, Anita Sokołowska jako Choinka, Mateusz Łasowski jako Bałwan no i Jakub Ule-wicz, szczególnie jako Renifer i Pan Wrona.

d: Kuba! Wymieniłeś prawie całą obsadę!K: No wiem…d: Marta była świetna. Ona jest bardzo giętka i w po-

równaniu z nią Jakub Ulewicz wypadł blado podczas pantomimicznego opowiadania jej historii.

K: No dobra, to jeszcze na koniec powiedz mi, jak ci się podobała historia o Klumpe Dumpe?

d: Kuba, zrzuć mnie ze schodów.

I l u s t r a c j e p o c h o d z ą z g r y p l a n s z o w e j ( p r o g r a m u) s z t u k i O p o w i e ś c i z i m o w e .

16 | | Luty 2012

P O D S U M O W A N I A

Luty 2012 | | 17

R O Z M O W A

na ten wywiad próbowałem cię namówić już wiele miesięcy temu. powiedziałeś wtedy, że lepiej z tym poczekać do momentu, aż czegoś dokonasz. Co się zmieniło?

Właśnie ukończyłem prace na nagrywaniem pierw-szej solowej płyty CD pod tytułem Grzana – Człowiek z Szafy, na której spełniam się jako producent i MC.

ukończyłeś prace, czyli materiał jest już gotowy?Jestem właśnie na etapie kończenia mixingu. Teraz

przyszedł czas na mastering, prace nad okładką, wyda-nie oraz promocję.

sam pracowałeś nad tą płytą czy ktoś ci pomagał?Zasadniczo pracowałem sam, choć mam dwa featu-

ringi (występy gościnne – dop. red.). Ci goście to Dj Feel-X oraz Daria Veronica. Zdecydowana większość płyty jest moja – autorska.

Czyli jak rozumiem jesteś autorem tekstów, sam na-grywałeś wokale, beat, skrecze?

Tak, odpowiadam absolutnie za wszystko, poczy-nając od konceptu, tytułu i pomysłu na to, kim na tej płycie jest Grzana.

no właśnie, skąd taki tytuł?Było kilka pomysłów na tytuł. Ten jest trzeci. Mówiąc

zupełnie szczerze, to współautorami tego ostatniego są Jacek Buhl oraz Waldemar Racki. To oni zasugerowa-li mi, że płyta powinna się nazywać Grzana – Człowiek z Szafy. Wcześniej myślałem o tytule Grzana – Człowiek z Betonu, ale doszedłem do wniosku, że jest to za bardzo tendencyjne i trochę za bardzo blokerskie.

stanęło na Człowieku z Szafy bo nagrywałeś tę płytę w szafie?

Dokładnie, wszystkie wokale zostały nagrane w sza-fie stojącej w moim pokoju. Był to przejaw mojej deter-minacji i złości na cały system, pewnego zawzięcia. Po prostu stwierdziłem, że nagranie tego w szafie będzie bardziej prawdziwe, będzie najlepiej oddawać mój klimat.

niemniej z tego, o czym rozmawialiśmy wcześniej wynika, że takie nagrywanie w szafie, to nie jest twój nowatorski pomysł, że w środowisku hipho-powców jest to dość powszechna praktyka?

Tak, z tego co wiem, wielu początkujących raperów,

którzy jeszcze nie przebili się do mainstreamu korzysta z tego „patentu”.

rozumiem, że taka wygłuszona gąbkami szafa jest substytutem studia, które jak wiadomo jest dosyć drogie w wynajęciu?

Tak. Oczywiście kasa jest tu dość istotnym argumen-tem, ale nie jedynym. W moim przypadku chodziło również o to, że w tej swojej szafie mogę się najbardziej wyluzować, przetestować różne pomysły, różne barwy i tonacje wokalu. Jest na to czas. Nikt nie stoi nade mną z zegarkiem w ręku, nie popędza. Jak wiadomo praca w studiu ma swoje plusy i minusy. Do tych ostatnich z pewnością należą koszta wynajmu. Oczywiście nie mam problemu z tym, że się za to płaci – tak powinno być, wszak prace nad płytą prowadzi nie tylko jej autor, ale również osoba odpowiadająca za profesjonalne na-granie materiału. Nie zmienia to jednak faktu, że trzeba mieć na to pieniądze. Ja ich nie miałem, dlatego posta-nowiłem nagrać ten materiał w szafie. Tak jak mówisz, ja tego nie wymyśliłem. Jest to patent dość powszech-nie stosowany w hip hopie, można wręcz powiedzieć, że wiele klasyków tego gatunku powstało w szafie. (śmiech)

jak rozumiem, masz nadzieję, że dołączysz do tego grona?

Tak, mam nadzieję, że moja płyta też stanie się kie-dyś takim klasykiem i że to całe nagrywanie w szafie będzie zaliczane raczej do plusów, a nie minusów tego krążka.

ok, wróćmy więc do twojej koncepcji albumu. ta płyta tworzyć będzie pewną zamkniętą całość? Czy numery, które się na niej znajdą będą opo-wiadać jakąś większą historię, czy raczej będzie to zbiór przypadkowych kawałków opisujących to, co ci w danym momencie w duszy grało?

Teksty do tych piosenek tak naprawdę powstawały na przestrzeni wielu lat. Przez większość tego czasu miałem taką świadomość, że nie jestem jeszcze go-towy na to, żeby przedstawić je światu. Myślę, że ten czas właśnie nastał. (śmiech) A tak poważnie, to myślę, że w końcu dojrzałem do tego, żeby przekazać słu-chaczom coś od siebie, żeby podzielić się swoimi do-świadczeniami, które – jak wiesz – nie są już doświad-czeniami nastolatka, a raczej człowieka po przejściach. Tak jak mówiłem, te teksty powstawały przez wiele lat,

dziesięć miesięcy w szafie

fot. W

ojcie

ch W

oźn

iak

Z wojciechem ‚grzanĄ’ grzankowskim o perypetiach powstawania jego solowej, debiutanckiej płyty i planach wydawniczych rozmawia Kuba Ignasiak

Luty 2012 | | 17

18 | | Luty 2012

R O Z M O W A

choć nie ukrywam, że ten ostatni rok był najbardziej płodny – zarówno w kwestii pomysłów, jak i mojego własnego spojrzenia na rzeczywistość. Oczywiście cała warstwa tekstowa tej płyty jest bardzo mocno przefiltrowana przez moją osobę. Są w niej zawarte moje doświadczenia jako członka społeczeństwa. Nie zabrakło więc odniesień do jego przemian w ostatnich latach, jak choćby transformacji i refleksji nad tym, kto na niej stracił, a kto zyskał, jak się to nasze społeczeń-stwo podzieliło. Myślę, że takiego spojrzenia nie był-bym w stanie przekazać jeszcze dziesięć lat temu. Po prostu nie widziałem tego wtedy, nie zdawałem sobie z tego sprawy. Dopiero teraz udaje mi się jakoś nabrać do tego dystansu i spojrzeć na życie przez pryzmat moich własnych, wieloletnich doświadczeń. Uznałem, że w końcu przyszedł czas na to, żeby się nimi podzie-lić z innymi.

Czyli jak rozumiem, nie będzie to płyta o paleniu jo-intów na ławce przed blokiem? nie ten target?

Nie tylko. (śmiech) A tak poważnie, to nie wiem kto mógłby stanowić target. Jako muzyk, twórca płyty chciałbym oczywiście, żeby trafiła ona do jak naj-szerszej grupy odbiorców. Nie ukrywam, że tematy „zielonych bloków” pojawiają się dość często na tej płycie, ale jeżeli ma to być płyta prawdziwa, to nie ma innego wyjścia. Wiesz, ja nie jestem w stanie wy-rwać się z  tego, nie mogę zapominać, gdzie się wy-chowałem i jak wyglądała większość mojego życia, szczególnie tu – w Fordonie. To wszystko kształtowa-ło przecież moje doświadczenia, sprawiło, że jestem taki, a nie inny. Nie mogłem więc do końca uciec od tego brudu, od życia – nie bójmy się tego słowa – na blokowisku. Nie zmienia to jednak faktu, że w swo-ich tekstach poruszam też wiele innych spraw, zde-cydowanie głębszych niż bloki i jointy. Dość często pojawia się motyw przemijania, śmierci, która jak wiadomo jest nieunikniona, wisi nad każdym z nas, jako jedyna pewna rzecz w życiu.

do tych tekstów, przemyśleń dograłeś bardzo old schoolowe dźwięki. nie poszedłeś w jakieś do bólu współczesne drum’n’bassowe, czy wręcz dubste-powe klimaty. słychać tu raczej korzenie hip hopu. szczególnie tego polskiego – w tych kilku nume-rach, które słyszałem wyraźnie czuć ducha Kalibra 44 czy paktofoniki. Czy był to efekt zamierzony, to znaczy chciałeś zrobić właśnie taką, old schoolową płytę, czy raczej wyszło to w czasie pracy?

Wiesz co, nie zastanawiałem się nad tym chyba. Ja po prostu tak czuję muzykę. Oczywiście doceniam współczesną muzykę, dubstep i tym podobne. W ogóle w muzyce najbardziej doceniam to, że wciąż się roz-wija, że nie stoi w miejscu. I właśnie dlatego uważam również, że tworząc swoją muzykę należy czerpać ze wszystkich jej zasobów, ze wszystkich epok – zarówno z klasyki, jazzu, jak i z nowszych gatunków. Ale wracając

do twojego pytania, to tak – old schoolowa muzyka jest mi zdecydowanie najbliższa. Wiesz, żywe instrumenty, analogowe brzmienie – to jest to, co mnie najbardziej interesuje. Jak widzisz mieszkam w bloku, bez specjal-nych wygód i dlatego, że nie miałem nigdy warunków by nagrywać tu z całym zespołem, zawsze zależało mi na tym, żeby moja muzyka brzmiała jednak tak, jakby grał ją zespół na żywo. Czy mi się to udało, czy nie – nie mnie to oceniać, ale taki był właśnie cel nadrzędny, żeby ta muzyka brzmiała jak najbardziej naturalnie.

Czyli co, wszystkie dźwięki, które usłyszymy na tej płycie, wszystkie pianinka, bas i tak dalej, to nie są dźwięki wygenerowane przez ciebie na komputerze, tylko rzeczywiście brałeś bas do ręki i na nim grałeś, siadałeś przy klawiszach i grałeś na nich?

Tak, dokładnie. Wszystkie te dźwięki, akordy wypły-wają z mojej głowy z mojego serca i rzeczywiście zagra-łem je na żywych instrumentach. Jeśli zaś idzie o kwe-stie techniczne, to muszę przyznać, że jestem w tej kwestii dość ortodoksyjny i na przykład prawie zawsze korzystam z perkusyjnych loopów (z ang. „loop” – pętla) właśnie dlatego, że mimo ogromnego postępu techno-logicznego na komputerze nie jestem w stanie oddać tego klimatu, który żywy perkusista ma praktycznie od zaraz, który wypływa z niego w pewien naturalny spo-sób. Żywy pałkarz może sobie coś zagrać od niechcenia i uzyska pewien efekt, którego ty na komputerze nie uzyskasz nigdy. Dlatego w moich numerach słychać wyłącznie loopy dźwięków nagranych przez żywych perkusistów. Tylko w ten sposób byłem w stanie uzy-skać dźwięki żywej perkusji, a tylko to mnie interesuje. To samo dotyczy pozostałych instrumentów, sampli. Chodziło mi o to, by brzmienie było jak najbardziej naturalne. Aczkolwiek nie uciekałem też od nowocze-snych efektów, jak choćby glitchowania perkusji (z ang. „glitch” – krótkotrwałe zakłócenie), choć może nie jest to tak istotne dla przeciętnego słuchacza…

rozumiem, że sprawne ucho wyłapie ten efekt?Tak, ktoś kto zna się na rzeczy powinien wyłapać to,

że trochę powyginałem tę perkusję, choć starałem się to zrobić tak, żeby brzmiała możliwie najbardziej natu-ralnie.

wracając do sampli i przemijania, to z tego co sły-szałem nie brakuje tam wstawek różnych wielkich person polskiej sceny muzycznej, którzy już ode-szli. usłyszymy więc niemena, Violettę Villas… Czy jest to twój hołd dla tych, których nie ma już z nami, ale wciąż żywa jest ich muzyka?

To się wiąże z całym moim spojrzeniem na koncepcję sztuki w ogóle, na to w jakich żyjemy czasach. Napraw-dę wierzę w to, że są to czasy postmodernizmu i wszyst-ko w temacie muzyki już powstało, a my możemy two-rzyć nowe rzeczy wyłącznie poprzez mieszanie różnych

18 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 19

R O Z M O W A

gatunków w taki sposób, by uzyskać coś nowego. Widzę to tak, że biorąc dwa elementy z przeszłości, mieszając je tworzę nowy, trzeci element. Co się zaś tyczy samych sampli, to dość istotne w procesie powstawania tej pły-ty były moje doświadczenia jako dj’a. Zawsze słuchałem bardzo dużo muzyki i samplowanie strasznie mnie jara (z ang. „sample” – próbki, kawałki numerów, wokali itp.). Zawsze lubiłem czerpać z innych utworów, wycinać ich kawałki i sklejać w nową całość. Tak się złożyło, że na tej płycie dość wyraźnie przewija się wspomniany motyw śmierci, dlatego postanowiłem zsamplować klasyków – Niemena, Jantar, Villas. Oczywiście w przypadku tej ostatniej sample niejako dogrywałem „na szybko”, co było efektem niedawnej śmierci pani Violetty.

skoro padło już hasło „na szybko”, to powiedz jak długo pracowałeś nad tą płytą? Ile czasu minęło od pomysłu do nagrania?

Pomysł zrodził się już jakiś czas temu. Do jego re-alizacji zmotywował mnie wspomniany Dj Feel-X, z którym spotkałem się w marcu ubiegłego roku. Jak

wiesz muzykę, beaty robiłem praktycznie od zawsze. Zajmuję się tym od blisko 25 lat. Zawsze robiłem muzę na komputerze, ale też zawsze ograniczałem się wy-łącznie do beatów. Jakiś czas temu doszedłem jed-nak do wniosku, że tym co ludzi najbardziej pociąga w muzyce jest głos. Ludzkie ucho w pewien naturalny sposób dostraja się do ludzkiego głosu, poszukuje go w muzyce. Również jako dj przekonałem się o tym, że utwory wyłącznie instrumentalne nie mają takiej szan-sy przebicia, jak te, w których słychać wokal. Zaryzy-kowałbym wręcz stwierdzenie, że jedno dobre słowo jest w stanie poruszyć bardziej niż tysiąc dźwięków. Mieszkając przez tydzień u Feel-X’a w studiu widzia-łem jak wielką pasją wykazują się ludzie na południu Polski, determinacją do robienia własnej muzyki. Bardzo mi to zaimponowało. Kiedy patrzyłem na ślą-skich raperów wkładających całe serce w to, by nagrać swoje numery stwierdziłem, że ja też tak chcę, że chcę wykorzystać te teksty, które piszę od lat, dać coś od siebie… Wtedy właśnie postanowiłem nagrać tę pły-tę. Można więc powiedzieć, że wybór tekstów, stwo-

f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Luty 2012 | | 19

20 | | Luty 2012

gram, jak łączę numery, które gram. Tak jak mówiłem wcześniej, najlepiej jest jeśli DJ mieszając dwa różne gatunki muzyki tworzy tym samym gatunek trzeci – to mnie zawsze najbardziej jarało. Nie zmienia to jednak faktu, że wiele osób przychodzących na moje imprezy zaczęło mi zarzucać, że od strony repertuarowej nie rozwijam się. Rozumiem ich, bo dla mnie jako muzyka DJ-ing to zawsze była jakaś forma uwsteczniania się. Ja zawsze słuchałem dużo muzyki klasycznej, dużo jazzu i to zejście do świata robienia imprez, grania dla ludzi muzyki popularnej to zawsze było swego rodzaju zej-ście o poziom niżej.

Bo nie ukrywajmy – granie imprez w klubach jest bardzo specyficzne. Zazwyczaj nie grasz na nich mu-zyki, której słuchasz w domu, tylko grasz to, co „dzia-ła” na ludzi – nawet jeżeli niektóre kawałki grasz po raz setny. Niektóre numery się po prostu nie starzeją i będą ludzi bawić zawsze. Dlatego zawsze będę na imprezach wracał do Jamesa Browna czy Californii 2PACa, ale też zawsze będę starał się te utwory zagrać inaczej, zawsze będę się starał podejść do tematu maksymalnie kreatywnie. Ja po prostu wierzę w to, że klasyki zawsze pozostaną klasykami, do których reszta będzie starała się dorównać.

Czyli to podejście wyjaśnia również fakt, że twoja debiutancka solowa płyta będzie taka a nie inna? że będzie bardziej klasyczna niż nowoczesna?

Nie do końca. Wiesz, sam fakt, że w swojej stylistyce na tej płycie odnoszę się do pewnych starszych, kla-sycznych klimatów nie przekreśla tego, że będzie ona na swój sposób nowoczesna. Rzeczywiście od strony brzmieniowej będzie to na pewno ukłon w stronę ana-logu – nie syntezatorów, a właśnie gitary basowej, pia-nina, Organów Hammonda… Z drugiej strony będzie też sporo turntablismu (sztuki grania na gramofonach / z ang. „turntable” – talerz gramofonu). Praktycznie w każ-dym numerze pojawiają się skrecze, co oczywiście wy-nika z mojej fascynacji tym instrumentem, który moim zdaniem w tym kraju wciąż jest trochę niedoceniany. Wiesz, chodzi mi o to, że do muzycznego mainstre-amu w polskiej muzyce raczej nie zaliczają się numery opierające się wyłącznie na skreczu. Ja postanowiłem nagrać numer, w którym same skrecze tworzą zwrotki i refren. Nie jest to nic nowego na świecie, ale w Polsce wciąż stanowi margines.

jak to? przecież nawet wspomniany przez ciebie dj feel-X stworzył na drugiej płycie Kalibra numer oparty głównie na skreczu…

Tak, oczywiście. Ja nie mówię, że jestem w tej kwe-stii jakimś nowatorem, że nikt tego wcześniej nie zrobił. Wręcz przeciwnie, w hip hopie skrecz jest elementem wręcz klasycznym i mam świadomość, że ja tu nic no-wego nie wnoszę. Nie zmienia to jednak faktu, że nie ma takich numerów zbyt wiele. A ciągnąc ten wątek klasyki dodam jeszcze, że pomimo faktu, że żyjemy

rzenie nowych, dogranie muzyki, zaśpiewanie tego i zmiksowanie zajęło mi 10 miesięcy. Było to jednak 10 bardzo intensywnych miesięcy niewychodzenia z szafy. (śmiech) Jak być może zauważyłeś ostatnio już prawie w ogóle nie gram imprez. Myślę, że jako dj zdą-żyłem się już znudzić naszej bydgoskiej publiczności. Oczywiście jestem w stanie to zrozumieć, w końcu ile razy można słuchać tego samego. (śmiech)

no tak, ale dla ciebie jest to chyba również jakiś krok naprzód. nie należysz przecież do tego gatun-ku dj’ów, którzy po prostu puszczają płyty. zawsze nadajesz temu jakiś swój charakterystyczny styl, czy to skreczem, czy samym sposobem grania, co jednak nie zmienia faktu, że jest to po prostu gra-nie na imprezach. tymczasem w przypadku wielu dj’ów, których znam przejście od grania numerów do ich produkcji, tworzenia było w pewnym sensie wejściem na jakiś wyższy level. wielu z nich wręcz dąży do osiągnięcia tego poziomu…

Fajnie, że poruszyłeś ten temat, bo u mnie to było trochę inaczej. Wiesz, ja zawsze myślałem o sobie przede wszystkim jako o osobie, która komponuje muzykę. Dj‘em zostałem później. Postrzegam siebie jako muzyka, bo muzykę robię praktycznie od dziec-ka. Dopiero po jakimś czasie pojawiła się moja fascy-nacja gramofonem jako instrumentem. Zacząłem go tak postrzegać, kiedy usłyszałem pierwszy raz skre-cze („rysowanie płyt” / z ang. „scratch” – rysa). To były czasy, w których adaptery nie były powszechnie po-strzegane jako instrumenty. Ich potencjał twórczy był niedoceniany czy wręcz ignorowany. Ja jednak stwier-dziłem, że gramofony to jest coś, co idealnie do mnie pasuje. Poczułem, że grając z  decków (z potocznego ang. „deck” – adapter, gramofon), jestem w stanie naj-bardziej zbliżyć się do odtwarzania ludzkiego głosu, mając jednocześnie możliwość modulowania, prze-twarzania go. Bardzo się w to wkręciłem.

Podkreślam więc po raz wtóry, że zawsze patrzyłem na gramofon jako na instrument, co nie zmienia faktu, że cała ta kwestia miksowania płyt przyszła do mnie z czasem, początkowo trochę to ignorowałem. Oczywi-ście dziś mam świadomość tego, że – szczególnie dla odbiorców na imprezach – miksowanie muzyki może być ważniejsze od jej tworzenia, ale musisz mnie zro-zumieć, ja zawsze traktowałem siebie przede wszyst-kim jako instrumentalistę i nie byłbym w stanie ogra-niczyć się wyłącznie do miksowania.

Jako DJ grałem naprawdę na wielu, najróżniejszych imprezach. Grywałem na otwarciu galerii handlowych, grałem w undergroundowych klubach, na wielkich imprezach dla kilku tysięcy ludzi, grałem też na wese-lu… Dlatego mam świadomość, że moja „niewinność muzyczna” została w jakiś sposób „zgwałcona”. Jako dj przeszedłem już wszystko – od klasyki po disco polo – i w którymś momencie doszedłem do wniosku, że najważniejsze nie jest to CO gram, ale W JAKI SPOSÓB

R O Z M O W A

20 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 21

w XXI wieku, w którym w DJ’ce dominuje system Sera-to umożliwiający skreczowanie na komputerze, ja na tej płycie postanowiłem skreczować wyłącznie na wi-nylu. Daje to zdecydowanie cieplejsze brzmienie i dla mnie jako muzyka zdecydowanie większą frajdę. Wiesz, chodzi właśnie o ten szerszy koncept całości. Zresztą poprzedniego winyla, którego wydałem, też nagrałem wyłącznie na samplerze i rejestratorze KORGA. Lubię nagrywać z pewnym takim założeniem, że towarzyszy temu jak najmniej „sztucznych”, cyfrowych spraw.

ok, odłóżmy sprawy techniczne na bok. nie korciło cię, żeby nagrać płytę, na której znajdzie się więcej „featuringów”, na której pojawią się jacyś znani go-ście ze świata polskiego hip hopu?

Korciło, nawet bardzo. Taki miałem pomysł na samym początku myślenia o nagraniu tej płyty, że trochę „pod-czepię” się pod sławę osób, które poznałem w  czasie mojej drogi jako DJ. Zamierzałem poprosić kilku arty-stów o nagranie wokali pod mój beat, ale starzy wyjada-cze hiphopowej sceny znają podstawowe prawo show biznesu, że „kasa najlepiej dzieli się przez jeden”. Bo nie ukrywajmy, że jestem debiutantem i ci znani hipho-powcy po prostu nie widzieli w tym interesu.

ale podjąłeś w ogóle próby nawiązania takiej współpracy?

Tak, oferowałem ją kilku osobom. Żeby było jasne – absolutnie nie mam do nich żalu, że odmówili. Mam świadomość tego, że dla nich jestem człowiekiem zni-kąd, który robi beaty, a takich ludzi jest naprawdę bar-dzo wielu…

rozumiem, że dla nich nie byłby to żaden zaszczyt…Przede wszystkim nie byłby to dla nich żaden inte-

res. Tak jak mówię, kasa najlepiej dzieli się przez jeden i kto może stara się to prawo wprowadzać w życie. Ja zaś przez te lata nauczyłem się tego, że jeśli umiesz li-czyć, to wiesz, że najlepiej jest liczyć na siebie. Nie ma sensu namawiać do współpracy osób, które tego nie chcą. Nie warto robić nic na siłę. Tak jak mówię, pró-bowałem parę razy i najlepszy odzew miałem ze stro-ny Feel-X‘a, z czego zresztą bardzo się cieszę. Summa summarum nie mogło wyjść lepiej.

Oczywiście nie wykluczam „featuringów” w przy-szłości i myślę, że jest to bardzo fajna sprawa, tyle że mam świadomość, że żeby dojść do „featuringów” z ar-tystami z pewnego pułapu trzeba być na tym samym pułapie, albo naprawdę mieć wielkie szczęście, albo bardzo dobre układy. W moim przypadku tak nie było i może nawet dobrze się stało, bo zmotywowało mnie to do nagrania w całości mojej, autorskiej płyty.

Kiedy płyta Grzana – Człowiek z Szafy trafi na skle-powe półki?Premierę zaplanowałem na dzień swoich urodzin, czyli na 18 sierpnia bieżącego roku.

Wojciech GrzankoWski, lepiej znany jako dj G.R.Z.A.N.A – performer, producent, turntablista.

Od zawsze ukierunkowany na muzykę: hip hop, jazz, funk, reggae. W 2005 roku pod pseudo-nimem Chainsaw Massacre wyprodukował w Londynie winylowy battle break Step in to my Sampler. Trzy lata później wraz z bydgoską formacją The Cyclist nagrywa płytę Gymnastics.

Aktywnie uczestniczy w życiu bydgoskiej awan-gardy skupionej wokół klubu Mózg współtwo-rząc liczne projekty hiphopowo-free jassowe.

Współpracował m.in. z: dj Feel-X, Kofi Karikari (Jamiroquai), Variete, Sami Szamani, The Cyclist, Dubska…

Otwierał akty przed takimi personami światowej muzyki jak: dj Shadow, dj Vadim, Masta Killa, Afu-Ra, Necro, O.S.T.R., Don Guralesko, Pezet, FISZ i wieloma innymi.

W 2010 roku jego Agencja Artystyczna 4don (www.4don.pl) zorganizowała pierwsze na świe-cie mistrzostwa dj’ów korzystających z systemu Serato Scratch Live.

Pozostałe pseudonimy artystyczne Grzany to: Grzanko MuzyKant, dj 4don, dj Syn Kopa, Chain-saw Massacre, Freddie Freeloader.

Masz już wydawcę?Tak, wszystko wskazuje na to, że wyda ją Feel-X

w swojej wytwórni Siła-Z-Pokoju.

ok, na koniec powiedz mi, proszę, do kogo adreso-wana jest ta płyta?

Moim założeniem jest, żeby moja muzyka trafiała do jak najszerszego grona słuchaczy. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że jest ona utrzymana w takiej, a nie innej stylistyce, że są na niej poruszane takie, a nie inne tematy zdaję sobie sprawę, że może się ona spodo-bać przede wszystkim fanom prawdziwego hip hopu artystycznego, bezkompromisowego. Podkreślam to jednak po raz kolejny, nie widzę nic złego w muzyce pop, choć robiąc coś jednak bardziej alternatywnego czy wręcz niszowego, mam gdzieś tam w głębi takie pragnienie, żeby ta muzyka docierała do możliwie naj-szerszego kręgu słuchaczy. Po prostu chciałbym, żeby trafiła do wszystkich… Z zastrzeżeniem, że nie jest ona skierowana raczej do słuchaczy nieletnich.

ale co, dużo jest na niej wulgaryzmów? rzucasz k… i ch… na lewo i prawo?

Nie, bardziej chodzi tu o pewną jej surowość i brutal-ność przekazu, które sprawiają, że lepiej byłoby, żebyś miał ukończone 18 lat zanim sięgniesz po tę płytę.

R O Z M O W A

Luty 2012 | | 21

22 | | Luty 2012

Dotychczas w naszej dyskusji udział wzięli: Grzegorz Giedrys, dziennikarz kulturalny toruńskiej „Ga-zety Wyborczej”, Tomasz Cebo, współwłaściciel klubu NRD, Waldemar Lewandowski, zastępca redak-tora naczelnego „Gazety Pomorskiej” i Olga A.  Marcinkiewicz, była szefowa biura ESK Toruń 2016, a obecnie ekspertka przy Komisji Kultury EU. W poprzednim numerze prezentowaliśmy oryginalny „głos” (obraz?) w tej dyskusji – Zbigniew Zieliński pokazał, czym jest dzisiejsza Bydgoszcz, jak ją widzi, co w niej widzi, co w niej ceni. W tym numerze o opinię poprosiliśmy znaną i cenioną artystkę sztuk wizualnych, elżbietę jabłońską.

B Y D G O S Z C Z / T O R U ń

Od kilku dni szukam sposobu na ten tekst.Postanowiłam zrezygnować z porównań, rzadko je

stosuję, nie dostrzegam ich sensu, po prostu nie porów-nuję.

Zatem puszczam swobodnie myśli, które wracają do przeszłych zdarzeń, by poddać je kolejnej obserwacji. Pojawiają się pytania i naturalna potrzeba systematy-zacji. Jak długo mieszkam już w Bydgoszczy? Od ilu lat dwa razy w tygodniu pokonuję tę samą trasę Bydgoszcz – Toruń i z powrotem? Sto kilometrów dziennie, dwie-ście tygodniowo, osiemset miesięcznie, osiem tysięcy rocznie… Czy dzieląc swój czas na te dwie przestrzenie mogę zbliżyć się do którejś z nich? Czy jestem gdzieś naprawdę? Czy moja perspektywa nie jest za bardzo odległa , a uczestnictwo w kulturze zbyt powierzchow-ne, by zabierać głos? Czym jest współczesna kultura?

Czy można ją jednoznacznie nazwać i zdiagnozować? Czy należy jej szukać w instytucjach i obiektach, czy raczej w zjawiskach i ideach? Od czego jest bardziej zależna, od twórców czy odbiorców? Pytania można mnożyć, trudniej z odpowiedziami.

reKonstruKCjaWracam do początku.

A początek był w Toruniu, tam studiowałam. Z tego okresu pamiętam przede wszystkim aktywne uczest-niczenie w wyjątkowej grupie osób zaangażowanych w sztukę. Stworzyliśmy wówczas prywatną przestrzeń przeznaczoną w większości na akcje, działania i niekoń-czące się dyskusje na temat niezwykle szeroko rozu-mianej kultury. Prowadziliśmy specyficzny rodzaj gry ze sobą, z przestrzenią, w której mieszkaliśmy, z instytucją szkoły. Zdarzało się, że wychynęliśmy na chwilę z tej, mimo wszystko bezpiecznej, przystani by rozejrzeć się wokół, by zbadać jak daleko jesteśmy od innych. Pod-czas takich ujawnień ulegając potrzebie eksploracji, tak charakterystycznej dla młodego wieku, zdecydo-

Wszystko krąży i zmienia swoją formę

22 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 23

B Y D G O S Z C Z / T O R U ń

waliśmy się na kilka wypraw do bydgoskiego muzeum. Tam mieliśmy okazję uczestniczyć w pokazach perfor-merskich, z których jeden zakończył się niezaplanowa-nym wykładem Zbigniewa Warpechowskiego, nestora polskiej sztuki performatywnej, oglądaliśmy zbiory pol-skiej sztuki współczesnej, sprawdzaliśmy, co dzieje się w Wieży Ciśnień, gdzie aktywnie działało stowarzyszenie o tej samej nazwie. Takie wyprawy zawsze działały od-świeżająco, a często stawały się również inspiracją dla naszych działań. Jednym z przykładów było założenie grupy Tu Performance przez naszych kolegów – Wojtka Jaruszewskiego i Oskara Dawickiego, jednego z najcie-kawszych współczesnych artystów polskich. Od tego momentu z duża częstotliwością odbywały się pokazy performerów, którzy czasem w formie zorganizowa-nej, czasem znienacka „atakowali” publiczność w dość przypadkowych miejscach, a czasem chronili się w bez-piecznych przestrzeniach uniwersyteckich. Dla naszych studenckich działań zawsze otwarta była galeria Nad Wisłą, związana przez jakiś czas z toruńska Fundacją „i”.

W tym samym czasie powstawała w Toruniu idea Festiwalu Camerimage. Co dało nam możliwość ob-serwowania i uczestniczenia w pierwszych edycjach tego przedsięwzięcia. Całymi dniami oglądaliśmy filmy w różnych punktach Torunia. Poranna kawa w kinie, to było niezwykłe przeżycie. Kilka premierowych filmów do wyboru codziennie przez cały czas trwania festiwa-lu, a wieczorem niekończące się spotkania ze znajomy-mi z łódzkiej filmówki.

reloKaCjaMoje obserwacje, niekiedy mniej zaangażowa-

ne, zmieniły nagle punkt odniesienia. Zamieszkałam w Bydgoszczy, a wówczas szczególnie bliski stał mi się klub Mózg, gdzie odkryłam nieograniczone możliwości improwizacji w każdej dziedzinie sztuki. Przez kilka lat realizowałam tam spontaniczny plan zamalowywania płaszczyzn barowo–kawiarniano – galeryjnych, ob-serwując jak ewoluuje to miejsce, by wreszcie stać się czymś znacznie „więcej” niż planowali jego założyciele. Bywało, że zapraszałam artystów toruńskich, czasem

studentów z prezentacjami swoich prac, działań, akcji. Z Bydgoszczy jeździłam tym razem do Torunia. Byłam trochę tu, trochę tam. Tu dom, tam praca. Układ idealny, bez ograniczeń. Nie można ugrzęznąć. Nieustanny ruch pomiędzy.

Ten ruch mnie fascynuje do dziś, czterdzieści minut w aucie i już zmieniam orbitę. Tak blisko, a dla niektó-rych tak daleko. Ta odległość powiększa się zwłaszcza w sferze psychicznej, to uboczny efekt przywiązania do miejsca, lęku przed zmianą, przed otwarciem na inne-go. Przecież dla torunianina mieszkaniec Bydgoszczy jawi się wciąż, mimo upływu czasu i deklaracji, jako ten Obcy, i tak samo działa to w drugą stronę. To znana od lat i wciąż popularna w naszym społeczeństwie posta-wa, nic nowego, zaszłości.

reInterpretaCjaDokładnie dziesięć lat temu wraz z gronem znajo-

mych artystów z Bydgoszczy i Torunia próbowaliśmy podjąć temat tego bliskiego sąsiedztwa obu miast. Efektem była wystawa o konkretnym i działającym na wyobraźnię tytule Apator kocha Polonię. Ta niezależna inicjatywa zrealizowana została przy wsparciu Domu Muz i Galerii Ruż. Kilkanaście osób pokazało swoje pra-ce, anektując głównie przestrzenie toruńskich słupów ogłoszeniowych, małych galerii i klubów. Próbując przełamać stereotyp mało entuzjastycznego myślenia o swoich sąsiadach, rozpoczęliśmy dyskusję na forach internetowych. Najwięcej kontrowersji wzbudziła praca Wojtka Jaruszewskiego z Torunia, zatytułowana Dialog. Były to dwa plakaty, na pierwszym autor trzyma trans-parent z napisem „Jestem tyfusem z Bydgoszczy”, a na drugim „Jestem psem z Torunia”. Ten prosty przekaz, został zupełnie błędnie zinterpretowany. A przecież użycie ogólnie funkcjonującego „kodu”, upublicznienie go w takiej właśnie formie, miało skłonić odbiorcę do refleksji nad absurdalnością trwających wciąż animozji. Wśród komentarzy powystawowych pojawił się rów-

Luty 2012 | | 23

24 | | Luty 2012

B Y D G O S Z C Z / T O R U ń

nież niezwykle interesujący głos na rzecz znalezienia porozumienia między obydwoma miastami:

„Może by zacząć od drobnych gestów, ale bardzo wymownych. Ten sposób zresztą chyba jest bardziej właściwy na rozpoczęcie zakopywania toporów wo-jennych miedzy naszymi miastami. Dokładnie – mam na myśli propozycję, aby jednego dnia magistrat Byd-goszczy wywiesił na swoim ratuszu flagę Torunia, a to-ruński flagę Bydgoszczy jako akt dobrej woli i chęci współpracy obywateli. Można by w tym samym celu posadzić na jeden dzień w fotelu prezydenta Torunia prezydenta Bydgoszczy i odwrotnie. Może to wpłynęło by na zbliżenie i wzajemne zrozumienie naszych włoda-rzy… Może chociaż posadzilibyśmy drzewa w parkach: toruńskim i bydgoskim na pamiątkę naszych wysiłków zatarcia animozji…”

Tak było w 2001 roku. Czy przez tę dekadę wzajem-ne relacje uległy zmianie, czy znaleźliśmy jakąkolwiek płaszczyznę porozumienia? Czy posadziliśmy chociaż jedno drzewo? Czy kultura, która daje tak wielkie możli-wości dialogu stała się takim obszarem?

Chyba najlepszą odpowiedzią byłoby zacytowanie kilku wypowiedzi komentujących zeszłoroczny start Torunia i Bydgoszczy w konkursie o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2012. Każde z miast przygotowało swój własny program koncentrując się na swoich możliwo-ściach lub na tym, czego nie może zaproponować „są-siad”. Wynik już znamy od dawna, był w stu procentach przewidywalny. A szkoda, że nie udało się podjąć dialo-gu, być może byłby to moment przełomowy we wza-jemnych relacjach, nawet w obliczu przegranej:

„Odpadliśmy, a razem z nami: Białystok, Łódź, Po-znań, Szczecin, Toruń.

Uff, nareszcie koniec tego całego cyrku… A następ-nym razem może się ratusze dogadają i zamiast głupio konkurować, zrobią coś solidnego razem?”

reorganIzaCjaA gdyby tak stworzyć wizję idealnego środka? Takie

połączenie, którego efektem byłaby komplementarna całość. Dopasowana jak puzzle.

Gdzieś pośrodku, może w Złejwsi Wielkiej. Wielka wymiana dóbr kultury, „dobrej” kultury. Pomiędzy tymi którzy mieszkają na wysokości 730

kilometra Wisły, a tymi, których ta sama rzeka zaledwie zahacza w jednej z podmiejskich dzielnic.

Szanse na porozumienie, a tym samym wyjątkowe rozszerzenie pola kultury, o którym tak często się mówi, znacznie wzrosły wraz z podpisaniem Paktu dla Kultury.

I kiedy rozglądam się wokół, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wszystko podlega nieustannym prze-mieszczeniom. Mój ulubiony festiwal operatorski przeniósł się do Łodzi, by po kilku latach pojawić się w  Bydgoszczy, w Toruniu otwarto Centrum Sztuki Współczesnej, a z Bydgoszczy wyjechało wielu moich znajomych artystów – do Łodzi, do Gdańska, do War-szawy, do Poznania, za granicę, niektórzy wrócili, a inni nie wrócą już nigdy…

Wszystko krąży i zmienia swoją formę, wskazując je-dynie słuszny odbiór rzeczywistości oparty na zaakcep-towaniu owych zmian.

Mój punkt obserwacyjny również się zmienił, spora-dycznie zaglądam do Bydgoszczy i regularnie do Toru-

24 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 25

B Y D G O S Z C Z / T O R U ń

nia, swoje projekty realizuje w Polsce i poza nią, a moim stałym punktem odniesienia na mapie przemieszczeń stała się Wisła.

A kultura ma się dobrze, zarówno Tu, jak i Tam jest w budowie!

I na koniec redefInICja

„Kultura przeobraża się dzisiaj w jeden z departa-mentów gigantycznego domu towarowego, jakim stał się świat przeżywany przez ludzi przeobrażonych, po pierwsze i po ostatnie, w konsumentów. Jak w innych działach tego mega-sklepu półki wypełnione są po brzegi wymienianymi co dzień atrakcjami, a lady ozdo-bione reklamami najnowszych ofert – znikającymi rów-nie błyskawicznie jak reklamowane przez nie nowości się starzeją. Zarówno towary na półkach, jak i reklamy na ladach są obliczone na wzbudzanie zachłystujących, ale, jak to w ich naturze chwilowych, zachcianek (jak to kapitalnie ujął George Steiner – na „wywarcie mak-symalnego wrażenia i natychmiastowe grzybienie”). Sprzedawcy towarów i autorzy reklam liczą na zaślubi-ny kunsztu uwodzenia z impulsem potencjalnych klien-tów do zabiegania o podziw współziomków i własną nad nimi przewagę”.

Zygmunt Bauman, Uwag kilka o historycznych pery-grynacjach pojęcia „kultury”; http://www.culturecon-gress.eu

elżBIeta jaBŁońsKaZajmuje się głównie instalacją, działaniami cza-

sowo-przestrzennymi. Jej twórczość bywa często ironicznym komentarzem do sytuacji i statusu kobiet w Polsce. Nasycona sporą dawką humoru sztuka Elżbiety Jabłońskiej pozwala dostrzec to, co zazwyczaj niewidoczne i trudne do zaakceptowa-nia w życiu społecznym.

Urodziła się w 1970 roku. Mieszka w Kozielcu. W latach 1990-1995 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toru-niu. W 1996 została asystentką w Zakładzie Rysun-ku UMK w Toruniu. W latach 1997-2004 związana z bydgoskim klubem Mózg.

W 2001 otrzymała wyróżnienie rektora UMK za działalność artystyczną w roku akademickim 1999/2000. W tym samym roku otrzymała stypen-dium twórcze ministra kultury na rok 2002. W 2002 została nominowana do nagrody „Paszport Polity-ki” w dziedzinie „Plastyka”, otrzymała także tytuł „Artysty Roku” w plebiscycie przeprowadzonym wśród czytelników lokalnego dodatku „Gazety Wyborczej” w Bydgoszczy. Również w 2002 tygo-dnik „Newsweek Polska” uznał Jabłońską za jedną z z najbardziej obiecujących indywidualności mło-dego pokolenia artystów polskich. W roku 2003 została laureatką pierwszej polskiej edycji konkur-su Fundacji Kultury Deutsche Banku i Narodowej Galerii „Zachęta” – Spojrzenia 2003.

Luty 2012 | | 25

26 | | Luty 2012

Bydgoszczan prywatna topografia (5)

B Y D G O S Z C Z w g B Y D G O S Z C Z A N

f o t o g r a f i e Z b yZ i e l

Kamil rogalski, bydgoszczanin w Poznaniu

Od zawsze moja dusza ciekawa była świata. Nawet wróżka przepowiedziała mojej mamie, że jedno z jej dzieci wyleci z gniazda rodzinnego gdzieś daleko (póki co, 150 kilometrów). Mimo wszystko od dziecka kocha-łem historię Bydgoszczy, dlatego zawsze spacerowałem po mieście poszukując średniowiecznych pozostałości. Najwięcej czasu spędzałem przy murach miejskich i baszcie, gdzie zasmucał widok kibli, które bezcześci-ły to miejsce. Potem okolice Fary, Wyspa Młyńska oraz ulica Przy Zamczysku z wirtualnym zamkiem w mojej głowie. Podczas organizacji imprez często zapraszam artystów spoza miasta. Niekiedy moim obowiązkiem jest oprowadzenie po mieście. I tak trasa przez „Teatral-kę” z pierwszym przystankiem i krótką historią obok reprodukcji grodu, dalej szybko przez Stary Rynek, Ku Młynom na Wyspę Młyńską – według mnie najładniej-sza część naszego miasta. Zawsze lubiłem spacery nad Kanałem Bydgoskim, gdzie każdej zimy śmigałem na łyżwach. Ale dość tej średniowiecznej historii. Dwa-dzieścia lat w Fordonie to nie tylko bloki, ale i pierwsze poważne rozmowy nastolatków na „górkach” i wałach przy pierwszym piwku. Na końcu zaś miejsce typowe dla wielu – klub Mózg – praca na bramce, pierwszy zor-ganizowany koncert, kopalnia inspiracji, znajomi i przy-jaciele, imprezy, LPM i niezapomniany 1 stycznia 2010 rokuw około 2-3 w nocy.

f o t . M a t e u s z J a n o w s k i

26 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 27

B Y D G O S Z C Z w g B Y D G O S Z C Z A N

Luty 2012 | | 27

28 | | Luty 2012

p r o g r a M f e s t I w a l u>> 23.02.2012 czwartek << 17.00 Pokaz filmu animowanego dla dzieci – „Podróż z zaczarowanym ołówkiem” 18.30 Otwarcie wystawy – Andrzej Jobczyk • fotografia • grafika • koncept-art. • filmy 19.30 Pokaz filmów konkursowych

>> 24.02.2012 piątek << 16.00 Warsztaty krótkich Form Filmowych – Wideoklipy animowane prowadzenie yach Paszkiewicz 17.00 Pokaz filmu animowanego dla dzieci – „gdybym był” i „bolek i lolek na dzikim zachodzie” 19.00 Pokaz filmów konkursowych 22.00 „VideO games” – symbiotyczny projekt audiowizualny łączący najnowsze trendy sztuki animacji scenicznej

i szeroko pojętego Vj’ingu z nowinkami ze świata muzyki klubowej

>> 25.02.2012 sobota << 11.00 Warsztaty krótkich Form Filmowych – Wideoklipy animowane prowadzenie yach Paszkiewicz 16.00 Pokaz filmu animowanego dla dzieci - „dziwne dziwy” i „Proszę słonia” 18.00 Pokaz filmów mariusza Wilczyńskiego, promocja książki „Z armatą na Wilka. animowany blues mariusza

Wilczyńskiego”, rozmowę z gośćmi – mariuszem Wilczyńskim i Jerzym armatą poprowadzi dominika kiss-Orska 21.00 „kiNO W służbie” – teledyski, księgoklipy, kołysanki, fragmenty oprawy TVP kultura... mariusza Wilczyńskiego

>> 26.02.2012 niedziela << 11.00 Warsztaty krótkich Form Filmowych – Wideoklipy animowane prowadzenie yach Paszkiewicz 16.00 Pokaz filmu animowanego dla dzieci – „dawid i sandy” 18.00 Ogłoszenie werdyktu konkursu, wręczenie nagród, pokaz filmów nagrodzonych 18.30 yach Paszkiewicz – prezentacja animowanych teledysków

Miejsce: Miejskie Centrum Kultury, Kino „Orzeł”, ul. Marcinkowskiego 12, Bydgoszczwstęp: wolny na wszystkie wydarzenia, poza warsztatami

A N I M O C J E

28 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 29

Poczuj z nami aniMocje!W lutowe piątki 2011 roku bydgoska publiczność wy-

pełniała po brzegi wnętrze Pianoli. Wówczas odbywał się tam Festiwal Animowanych Filmów Krótkometra-żowych, który potwierdził obecność w Bydgoszczy wi-dzów spragnionych kontaktu ze sztuką animacji.

W tym roku zmieniła się nazwa, formuła i miejsce imprezy. Niezmieniona została naczelna idea. Tak samo jak zeszłoroczny FAFK, Animocje mają być świętem dla wielbicieli filmów animowanych.

Przez cztery dni lutego (23-26) festiwalowa publicz-ność będzie mogła wziąć udział w licznych pokazach filmowych, uczestniczyć w warsztatach, posłuchać do-brej muzyki i spotkać się z twórcami animacji. Wyświe-tlane będą filmy utalentowanych amatorów i twórców profesjonalnych. Pojawią się animacje krótkie i pełno-metrażowe. Każdego dnia festiwalu znajdą coś dla sie-bie również najmłodsi widzowie.

Tegoroczna edycja festiwalu to przede wszystkim dwa konkursy. W pierwszym zobaczymy filmy nadesła-ne przez autorów zawodowo zajmujących się animacją oraz studentów wyższych szkół artystycznych. Drugi będzie okazją do zapoznania się z twórczością niepro-fesjonalnych adeptów sztuki animacji. „Dotarło do nas bardzo dużo rewelacyjnych filmów z czego bardzo się cieszę. Myślę, że Jury będzie miło ciężki orzech do zgry-zienia” – prognozuje Weronika Płaczek z Miejskiego Centrum Kultury.

Bardzo mocnym punktem programu jest prezentacja filmów Mariusza Wilczyńskiego oraz spotkanie z  tym niezwykle utalentowanym i utytułowanym artystą. Wil-czyński jest malarzem i performerem, który od wielu lat zajmuje się tworzeniem animacji. Jego dorobek w tej dziedzinie doczekał się już indywidualnej retrospekty-wy w The Museum of Modern Art w Nowym Jorku, czy prezentacji w londyńskiej The National Gallery. Mariusz Wilczyński pojawi się w Bydgoszczy w towarzystwie Jerzego Armaty, który promował będzie swoją książkę zatytułowaną Z Armatą na Wilka. Animowany blues Ma-riusza Wilczyńskiego.

Na zaproszenie organizatorów odpowiedział rów-nież Yach Paszkiewicz, który pojawi się na festiwalu w charakterze jurora, oraz poprowadzi Warsztaty Krót-kich Form Filmowych. Yach Paszkiewicz zaprezentuje również blok filmów przedstawiający najciekawsze te-ledyski animowane.

Andrzej Jobczyk – fotograf, grafik i animator przy-wiezie do Bydgoszczy wystawę swoich prac. Zobaczy-my jego fotografie, grafiki i instalacje interaktywne. Warto zaznaczyć, że już w ubiegłym roku artysta za-znaczył swoją obecność na Festiwalu Animowanych Filmów Krótkometrażowych.

Bolek i Lolek na dzikim zachodzie, Proszę Słonia czy Podróż z zaczarowanym ołówkiem to propozycje nie tyle dla najmłodszych widzów, co dla całych rodzin. Z pew-nością niejeden rodzic z chęcią pokaże swoim dzieciom filmy animowane, które sam oglądał w kinie czy telewi-zji, będąc w ich wieku.

Projektem, który może zjednoczyć wielbicieli muzy-ki klubowej i animacji jest przedsięwzięcie pod nazwą

Video games. Będzie to swoisty pojedynek VJ-ów i DJ--ów, w którym zobaczymy i usłyszymy bardzo zdolnych i kreatywnych artystów zajmujących się tymi dzie-dzinami twórczości. Autorami wizualizacji są Jan An-kiersztajn i Mikołaj Ludwik Szymkowiak, obaj studenci architektury Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. DJ-ską stroną Video Games zajmą się Michał Więckow-ski i Paweł Jasnowski. Zapowiada się naprawdę gorący wieczór.

Dziesiątki filmów, spotkania z autorami, wystawy, warsztaty, niecodzienny koncert; Świeże pomysły i naj-nowsze trendy oraz doskonale znana klasyka; Dla doro-słych i dla dzieci; Dla tych wszystkich, którzy zgodnie z hasłem festiwalu, chcą poczuć Animocje.

* * *

Wkrótce przyjdzie im obejrzeć i ocenić dziesiątki fil-mów animowanych, nadesłanych na konkurs w ramach Festiwalu Filmów Animowanych Animocje. O różnych aspektach sztuki animacji, z członkami Jury rozmawiali Monika Grabarek i Marcin Szymczak.

Mariusz frukacz. Krytyk i kurator pokazów filmowych; wicedyrektor ogólnopolskiego festiwalu autorskich filmów animowanych ofafa w Krakowie;filmy animowane to dziedzina, którą zajmuje się pan od wielu lat. festiwal, liczne publikacje, antolo-gia młodej, polskiej animacji wydana na dVd. Moż-na powiedzieć, że zna pan temat jak mało kto. jaka jest kondycja tej dziedziny sztuki w polsce?

Nie da się w krótkiej wypowiedzi zamknąć tak obszer-nego zagadnienia, a odpowiedzią na to pytanie będzie kolejna książka, nad którą pracuję. Po pierwsze sam film animowany jest materią bardzo złożoną, bo obok krót-kometrażowych produkcji autorskich mamy do czynie-nia z produkcją dla dzieci, pełnometrażowymi filmami kinowymi, czy czysto artystycznymi pracami prezento-wanymi w galeriach, o animacjach użytkowych i czysto komercyjnych nie wspominając. Na pewno jest lepiej niż kilkanaście lat temu. Od około 2005 roku, czyli od czasu powołania PISF, poziom artystyczny polskiej ani-macji systematycznie rośnie, czego potwierdzeniem mogą być liczne nagrody na najbardziej prestiżowych festiwalach filmów animowanych na świecie (np. w te-gorocznym konkursie w Annecy). Gorzej wygląda kwestia produkcji dla dzieci – mamy w tej dziedzinie wyśmienite tradycje, a obecnie brak wsparcia telewi-zji powoduje zmniejszenie liczby filmów i deficyt kina familijnego. Natomiast największym problemem jest brak rozbudowanego zaplecza produkcyjnego, które pozwoliłoby na realizację kilku pełnometrażowych fil-mów animowanych rocznie. W Polsce takie filmy niemal nie powstają, a te którym jak Jeż Jerzy uda się z wielkim trudem skompletować budżet, traktowane są przez decydentów, dystrybutorów, a nawet krytyków filmu z przymrużeniem oka. Skandalem dla mnie było wyklu-czenie tego filmu z Polskich Nagród Filmowych „Orły” tylko dlatego, że zrealizowany został techniką animacji, choć w regulaminie nagród nie było podstaw do takiej decyzji. Ogólnie jednak jestem umiarkowanym opty-mistą, a wiary w film animowany dodają mi działania

A N I M O C J E

Luty 2012 | | 29

30 | | Luty 2012

osób, które nie zważając na okoliczności realizują swoje kolejne filmy, przekraczając wszelkie możliwe granice. Wystarczy wspomnieć całe pokolenie dwudziesto- i  trzydziestolatków tworzących inspirujące kino czy Mariusza Wilczyńskiego, który niemal samodzielnie od kilku lat realizuje niezwykle intymną i wstrząsającą peł-nometrażową animację Zabij to i wyjedź z tego miasta.

festiwal animocje jest wyrazem przekonania or-ganizatorów tej imprezy o istnieniu odbiorcy spra-gnionego obcowania z filmami animowanymi, inny-mi niż te, które wyświetlane są w multipleksach. jak pan ocenia zainteresowanie polskiej publiczności sztuką animacji?

Film animowany, szczególnie ten artystyczny, cieszy się od kilku lat zasłużoną popularnością. Można wręcz powiedzieć, że mamy teraz modę na dobrą animację. Świadczą o tym tłumy na festiwalach istniejących od wielu lat (OFAFA i Etiuda&Anima) i tych dużo młod-szych, ale prężnie się rozwijających (Animator, Anima-tion Now!). Nie bez przyczyny wspominam o festiwa-lach, bo obok internetu jest to najpopularniejszy kanał dystrybucji ciekawych filmów animowanych. Niestety telewizje nie poświęcają animacji (a także dokumen-towi) wystarczająco dużo czasu antenowego. Dlatego bardzo cieszę się z każdej inicjatywy, która przybliży publiczności tę najstarszą, a jednocześnie najbardziej twórczą część dorobku X Muzy. O zainteresowaniu publiczności tą sztuką świadczy też „kultowy” status wielu animacji – jak choćby dzieł Antonisza czy współ-czesnych młodych twórców, które są cytowane w co-dziennych rozmowach, przesyłane pocztą, mają swoje fankluby na Facebooku.

Co dla pana jako odbiorcy dzieła, którym jest film animowany, jest w tej formie ekspresji najbardziej interesujące?

W filmie animowanym zachwyca mnie bogactwo, a właściwie nieskończoność możliwości. Mam na myśli zarówno kwestie techniczne – w animacji można wy-czarować praktycznie wszystko – ale także możliwości narracyjne. Jedynym ograniczeniem wolności twórczej jest horyzont talentu autora, a że utalentowanych reży-serów w animacji nie brakuje, to co chwila spotykam się z dziełami zaskakującymi i poruszającymi.

piotr zwierzchowski. filolog, filmoznawca, ekspert polskiego Instytutu sztuki filmowej, pracownik naukowy uKw.

przez lata animacja kojarzyła się publiczności głow-nie z filmami dla dzieci lub awangardową twórczością artystów takich jak jan lenica czy julian antonisz. dziś, za sprawą takich filmów jak Walc z Baszirem, Persepolis czy Chico i Rita, również w kinie głównego nurtu pojawiają się ciekawe filmy animowane, prze-znaczone dla dorosłej publiczności. jak pan postrze-ga rozwój tej gałęzi przemysłu filmowego?

Animacja jest dzisiaj pełnoprawnym uczestnikiem rynku filmowego. To zjawisko będzie się utrzymywało, dlatego że jest już spora grupa odbiorców różnych od-mian animacji: poważnej, rozrywkowej, eksperymen-talnej itd. Podział na filmy dla dzieci i dorosłych nie jest przy tym już tak oczywisty. Swoistym symbolem docenienia animacji było stworzenie odrębnej kate-gorii nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, czyli Oscarów.

Na pewno wpływ na rozwój animacji będą miały nowe techniki, związane z nowymi mediami, ale z dru-giej strony tego akurat bym nie przeceniał. Są one olbrzymią szansą, trzeba jednak uważać, aby nie za-stąpiły pomysłu czy myśli nadrzędnej, tak jak czasami dzieje się przy efektach specjalnych do filmów fabu-larnych. Zresztą tradycyjna animacja cały czas ma się dobrze.

Czy wśród twórców animacji jest autor, którego do-robek ceni pan w sposób szczególny?

Spośród wielu znakomitych artystów różnych po-koleń, a skupię się na twórcach polskich, szczególnie cenię dokonania Daniela Szczechury, Piotra Dumały, Tomasza Bagińskiego. Mam jednak świadomość, że mógłbym wymienić inne nazwiska i byłby to wybór równie uzasadniony.

Co w pana odczuciu jest największą zaletą animacji jako formy artystycznego przekazu?

Animacja pozwala na nieskrępowaną grę wyobraźni, przekłada ją na filmowe obrazy, posługuje się niebanal-ną metaforą, znajduje oryginalne wizualizacje.

grzegorz daroń. Muzyk, kompozytor muzyki filmowej. jest członkiem założycielem polskiej akademii filmowej.

Co przychodzi panu na myśl, kiedy słyszy pan hasło: film animowany?

Oczywiście pierwszym skojarzeniem jest kreskówka czyli film rysunkowy. Należy jednak pamiętać, że do ani-macji używa się również takich materiałów jak plasteli-na, kawałki papieru lub materiału, mąka, piasek czy jak w przypadku Misia Uszatka gotowych lalek. Film animo-wany z uwagi na okoliczności w jakich się rodzi kojarzy mi się również z ciężką i żmudną pracą. Dziś komputery pomagają nam stworzyć cyfrowe animacje w 3D. Innym mocnym skojarzeniem jest dzieciństwo. Może dlatego, że bajki dla dzieci nagrane na planie z udziałem akto-rów przez lata należały do rzadkości.

Godziny otwarcia:wtorek – czwartek 12.00-22.00piątek – sobota od 12.00 do ostatniego gościaniedziela 12.00-18.00poniedziałek - nieczynne

ul. Grodzka 4 Bydgoszcztel. 52 321 22 22www.restauracjakuchnia.com.pl

A N I M O C J E

30 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 31

jest pan twórcą muzyki do wielu filmów. Czy zda-rzyło się panu komponować również na potrzeby animacji?

Moje doświadczenie z filmem animowanym jest ra-czej mizerne. Były to głównie krótkie animacje jak sy-gnał Teraz Polska lub czołówki programów i seriali m.in. Polska bez fikcji, Bitwa o Anglię. Jedyną produkcją w peł-ni animowaną był film dla dzieci: W wodnym świecie. Oczywiście animacja stawia kompozytorowi nie mniej-sze wymagania od filmu fabularnego, szczególnie jeśli mówimy o ścisłej synchronizacji muzyki z obrazem. Już w najstarszych odcinkach Myszki Mickey widać z jakim kunsztem mamy do czynienia w warstwie muzycznej. Dziś w pełnometrażowych animacjach słyszymy często muzykę największych kompozytorów filmowych.

Czy ogląda pan filmy animowane? Czy ma pan ulu-bionych twórców lub szczególnie darzone sympatią obrazy?

Uwielbiam stare produkcje takich wytwórni jak Walt Disney, Hanna-Barbera. Z nowszych Pixar. Filmy te są zrobione z niebywałym smakiem. W równym stopniu bawią dzieci i dorosłych. Czuć, że jedyną barierą dla twórców jest ich własna wyobraźnia, której im nie bra-kuje. Podoba mi się łączenie animacji 3D z typowym filmem kiedy zaciera się granica pomiędzy tym co rze-czywiste, a tym, co wykreowane. Jeśli chodzi o naszych rodzimych twórców, lubię prace Tomka Bagińskiego. Podoba mi się również świat jaki stworzyli Olga Szable-wicz-Pisuk i Adam Torzyński w Sali Samobójców.

andrzej jobczyk, grafik, rysownik, twórca filmów animowanych, absolwent pwsftvit

jaka kreskówka była twoją ulubioną w dzieciństwie? Był jakiś szczególnie ważny dla ciebie bohater?

Oczywiście wszystkie lepsze dobranocki. Do dzisiaj kojarzę dni tygodnia z konkretnymi kreskówkami, któ-re były emitowane jako wieczorynki. Muminki – śro-da, Smurfy – piątek albo sobota (jak święto ruchome) i  Brygada RR – niedziela. Te właśnie bajki najbardziej na mnie działały. Może dlatego, że we wszystkich wy-stępowała postać wynalazcy. W Smurfach był Pracuś, w Muminkach Migotek, a Brygadzie RR – Gadżet. Będąc dzieciakiem dużo majsterkowałem i utożsamiałem się z tymi bohaterami (oprócz Gadżet – bo była myszą płci żeńskiej, ale bardzo ją podziwiałem!).

pamiętasz jaka pierwsza animacja, która już nie była obrazem dla dzieci zrobiła na tobie wrażenie?

Tak. Jest to sekwencja przedstawiająca paradę różo-wych słoni w filmie Dumbo, będąca tak naprawdę al-

koholową halucynacją małego słonika. Wcale nie uwa-żam, żeby akurat ten fragment filmu był skierowany dla dzieci. Na prawdę jest to kawał ostrej psychodeli i śnił mi się kiedyś po nocach!

Co w minionym roku wydało się tobie wyjątkowo ciekawe? pojawiły się nowe tendencje, tematy?

Od paru lat śledzę postęp dziedziny, którą można na-zwać animacją generatywną. W ubiegłym roku częściej zauważałem efekty tej metody, zwłaszcza w  teledy-skach i czołówkach filmowych. Jest to technika kompu-terowa, w której nie tworzy się ruchu rysując, przesu-wając lub wyginając dany obiekt co parę klatek, ale po prostu programuje się jego zachowanie. Nie porusza się nim, tylko po prostu ożywia się go! Myślę, że to jest przyszłość animacji…

jaka jest w tej chwili kondycja animacji – bo zdaje się że ta dziedzina ma już wielu odbiorców i wielu artystów sięga po ten rodzaj wypowiedzi?

Jeśli chodzi o pełnym metraż, to właśnie film animo-wany ma teraz największą publikę. Na bajki produkcji Pixara, DreamWorks czy BlueSky można iść w ciemno, ponieważ zawsze ma się do czynienia z filmem bardzo dopracowanym technicznie i dramaturgicznie. Irytuje mnie, że na festiwalach animacje wpycha się do od-dzielnej kategorii. Nie mogę się doczekać, kiedy Osca-ry zostaną przyznawane za konkretne kreacje w filmie animowanym. Według mnie Król Julian z Madagaskaru i Wiewiór z Epoki Lodowcowej zasługują na osobną statu-etkę. Odebrałby ją oczywiście na spółę animator i aktor podkładającym głos postaci. 

Jeśli chodzi o mniejsze produkcje, to znaczy filmy krótkometrażowe czy teledyski, jest o tyle fajnie, że znając trochę programy komputerowe wszystko można zrobić samemu. Trudno jednak ocenić ogólny poziom animacji krótkometrażowej. To co można obejrzeć na festiwalach to zaledwie ułamek procenta tego zapy-cha serwery youtube czy vimeo. Na pewno jeśli chodzi o technikę z dnia na dzień jest co raz lepiej.

na co będziesz zwracał uwagę w czasie konkursu, jakie są twoje kryteria oceny?

Animacja musi być zaskakująca, ponieważ nawet przy kilkuminutowych filmach można zasnąć. Priorytetem jest więc atrakcyjna forma i czytelność przekazu – bez znaczenia, czy praca jest fabularna, czy abstrakcyjna. Cenię sobie poszukiwanie nowych tematów i ekspery-mentowanie z plastyką. Nie istnieją dla mnie techniki szlachetne. Nie ma dla mnie znaczenia czy to jest ani-macja rysowana, lalkowa czy komputerowa i  czy jest efektem dwóch lat pracy czy tygodnia. Liczy się efekt.

P a r t n e r z y :

A N I M O C J E

Luty 2012 | | 31

32 | | Luty 2012

akaDeMia MUzYczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. słowackiego 7, 85-008 bydgoszcz, tel. 523 210 582 1

akaDeMicka PrzesTrzeŃ kULTUraLna – aPk, przy Wyższej szkole gospodarki, ul. królowej Jadwigi 14. galeria Nad brdą, muzeum Fotografii, galeria debiuT. 2

arT GaLerY anny osińskiej, ul. gdańska 42, e-mail: [email protected], tel. 525 153 295, 604 313 266 3

aUTorska GaLeria szTUki Małgorzaty Maciejewskiej, ul. morelowa 9, 85-362 bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

BYDGoskie cenTrUM inforMacji, ul. batorego 2, 85-109 bydgoszcz, [email protected], www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGoskie sToWarzYszenie arTYsTYczne, ul. Pomorska 76, 85-051 bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław karpusiewicz. 5

BYDGoskie ToWarzYsTWo heraLDYczno-GeneaLoGiczne, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł bogdan gąsiorowski.

BYDGoskie ToWarzYsTWo naUkoWe, sOcieTas scieNTiaRum bydgOsTieNsis, bydgOsZcZ scieNTiFic sOcieTy, ul. Jezuicka 4, 85-102 bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. marek bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

Dom kultury MoDraczek, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: [email protected], abuzal [email protected], dyr. agnieszka buzalska.

Dom kultury orion, ul. 16 Pułku ułanów Wlkp. 1, 85-319 bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta stachura.

fiLharMonia PoMorska dyrektor: eleonora harendarska, ul. andrzeja szwalbego 6, 85-080 bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, [email protected], www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

fUnDacja „WiaTrak”, Prezes Fundacji: ks. krzysztof buchholzul. bołtucia 5, 85-791 bydgoszcztel. 523 234 810, fax 523 234 811www.wiatrak.org.pl, e-mail: [email protected], biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GaLeria aUTorska Jan kaja i Jacek soliński, ul. Pomorska 48, 85-097 bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, [email protected] 8

Galeria GraffiTi ul. unii lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi anna Osińska, e-mail: [email protected], tel. 525 153 295, 604 313 266 9

Galeria kanTorek tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

Galeria DeBiUT przy aPk, marta Rosenthal-sikora

Galeria francuska MisTraL, przy Wsg, prowadzi henryka stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. garbary 2, budynek a, tel. 668 705 587. 11

GaLeria innoWacji UTP ul. Prof. s. kaliskiego 7, 85-789 bydgoszcz, kier. dr anna bochenek, czynne codziennie od 10-17

GaLeria Miejska bwa dyrektor: Wacław kuczma, 85-006 bydgoszcz, ul. gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-czw.: 10-18, pt.: 12-20, sob.-niedz.: 11.30-16.30, w niedzielę wstęp wolny. [email protected],www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

GaLeria MDk 1 przy mdk nr 1, ul. baczyńskiego 3.

GaLeria naD BrDĄ przy aPk, karolina Prus.

GaLeria na PiĘTrze studio działań artystycznych, ul. długa 27, 85-034 bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, [email protected], czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

GaLeria non fere przy ii społecznym liceum Ogólnokształcącym.

GaLerie PrYWaTne: Galeria-kawiarnia coLoMBina, ul. krasińskiego 5, 85-008 bydgoszcz, tel. 523 228 023, katarzyna delert-kalisz oraz anita gadzińska-spiczonek. 14

GaLeria Decoraf ul. Niedźwiedzia 5, tel. 523 220 613, www.decoraf.com.pl, hanna Radkosz-Florkowska. 15

GaLeria szkŁa PoLskieGo Waldemar łachut, ul. długa 39, tel. 698 879 887. 16

GaLeria 85 prowadzi ewa Pankiewicz, ul. gdańska 17, 85-006 bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17

Galeria aLiX, m. i m. dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18

izba Pamięci adama Grzymały-siedleckiego, WimbP, ul. libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19

klub arka, ul. m. konopnickiej 24a, 85-124 bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta stachura.

klub heros, ul. gen. W. Thomée 1, bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik danuta antkowiak.

kLUB insPekToraTU WsParcia siŁ zBrojnYch, ul. sułkowskiego 52 a, 85-915 bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik marek Trojan. biblioteka klubu iWsp sZ, tel. 523 783 668, kierownik Zdzisława gajownik, czynna: pn. 10-15, wt., czw., pt. 13-18, sob. 10-15.

kLUB MiŁośnikóW kakTUsóW, ul. m. konopnickiej 24a, 85-124 bydgoszcz, przewodniczący Jerzy balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/

kLUB MiŁośnikóW aUsTraLii i oceanii, ul. kopernika 1, 85-074 bydgoszcz, prezes lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.logon.pl. 20

klub oDnoWa, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:[email protected], www.klubodnowa.strefa.pl, kier. grażyna salemska.

kLUB PoLskiej ksiĄŻki, hotel centralny, ul. dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta kowalska oraz przy Zespole szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, alicja leśniak. 21

kLUB śWiaTa ksiĄŻki, ul. dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni mariola Zawisza. 21

kLUB śroDoWisk TWórczYch, ul. batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22

koŁo fiLMoWe przy klubie POW, ul. sułkowskiego 52a. Projekcje odbywają się w kinoteatrze przy ul. dwernickiego 1, tel. 523 783 550.

Młodzieżowy Dom kultury nr 1, ul. k.k. baczyńskiego 3, 85-805 bydgoszcz, tel. 523 755 349, Fax 523 450 628, e-mail: [email protected], www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr skowroński

Młodzieżowy Dom kultury nr 2, im. henryka Jordana, ul. leszczyńskiego 42, 85-137 bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. adam łętocha. biblioteka literatury Fantastycznej im. Janusza a. Zajdla – gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom kultury nr 4, ul. dworcowa 82, 85-010 bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: [email protected], www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. małgorzata gładyszewska. 23

Młodzieżowy Dom kultury nr 5, ul. krysiewiczowej 8, 85-796 bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, [email protected].

Miejski ośrodek kultury, ul. batorego 1/3, 85-104 bydgoszcz, tel. 523 228 715, www.mok.bydgoszcz.pl 22

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego uniwersytetu kazimierza Wielkiego, ul. berwińskiego 4, 85-044 bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: [email protected], czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. adam sudoł. 24

MUzeUM farMacji apteki Pod Łabędziem,ul. gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

MUzeUM foToGrafii – przy aPk, arkadiusz blachowski. 2

MUzeUM kanaŁU BYDGoskieGo, przy iii lO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

MUzeUM okrĘGoWe im. leona Wyczółkowskiego w bydgoszczy: ul. gdańska 4, 85-006 bydgoszcz, dyrektor muzeum dr michał F. Woźniak; sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: [email protected]; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, dział edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15,e-mail: [email protected];biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916. godziny zwiedzania muzeum: wtorek – piątek 9.00-16.00, sobota, niedziela 10.00-16.00, poniedziałki – nieczynnesoboty – wstęp bezpłatny 26

MUzeUM ośWiaTY, ul. m. curie-skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

MUzeUM Wojsk LĄDoWYch, ul. czerkaska 2, 85-641 bydgoszcz, dyr. mirosław giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

Adresy bydgoskich instytucji kultury

Luty 2012 | | 33

oPera noVa w bydgoszczy dyrektor: maciej Figas, ul. marszałka Focha 5, 85-070 bydgoszcz, tel. 523 251 502, dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PaŁac MŁoDzieŻY, ul. Jagiellońska 27, 85-097 bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna busz. Tutaj: galeria Pałac. 28

PeDaGoGiczna BiBLioTeka WojeWóDzka, ul. skłodowskiej-curie 4, 85-094 bydgoszcz, tel. 523 413 074, www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. lucyna Wojciechowska.

Prof-eUroPe stowarzyszenie nauczycieli języka francuskiego w Polsce, ul. dworcowa 80, 85-010 bydgoszcz. Prezes: marta samolej-chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

sToWarzYszenie arTYsTYczne „MózG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. gdańska 10, 85-006 bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

salezjańskie stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. salezjańska 1, 85-792 bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TeaTr PanToMiMY „Dar”www.dar.art.pl; e-mail: [email protected]. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TeaTr PoLski im. hieronima konieczki dyrektor: Paweł łysak, al. mickiewicza 2, 85-071 bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub [email protected], www.teatrpolski.pl31

ToWarzYsTWo MiŁośnikóW MiasTa BYDGoszczY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: [email protected], skrytka pocztowa nr 17, 85-169 b 37, prezes Jerzy derenda. biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep Tmmb z bydgostianami, ul. długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

ToWarzYsTWo inicjaTYW kULTUraLnYch, ul. dworcowa 62/2, 85-009 bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes maria Papała. 32

Redakcja bik prosi Państwa o weryfikację danych:

[email protected]

ToWarzYsTWo MUzYczne im. ignacego jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra skargi 7, 85-018 bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja gwincińska. 33

ToWarzYsTWo oPeroWe im. prof. felicji krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu danuta święcichowska. 27

ToWarzYsTWo PoLsko-aUsTriackie, Oddział b. ul. stary Rynek 5, 85-104 bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: [email protected], prezes lubomira kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34

ToWarzYsTWo PoLsko-nieMieckie, ul. Fordońska 120. dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: [email protected] prezes stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz danuta kucik, tel. 523 454 074.

ToWarzYsTWo PoLsko-WŁoskie stary Rynek 22-24 (iii p., wejście przez kaTalOgi), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; [email protected], prez. elżbieta Renzetti. 35

ToWarzYsTWo PrzYjaŹni PoLsko-francUskiej, siedziba na terenie Wsg

w bydgoszczy ul. garbary 2; bud.: h-01, Prezes: małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

UrzĄD MiasTa, ul. sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Wydział kultury i Współpracy z zagranicą 36

WĘDroWniczek – klub Turystyczny, prezes adam czachorowski, tel. 523 251 635.

WiMBP bibliOTeka głóWNa bydgoszcz, ul. długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: [email protected], www.wimbp.bydgoszcz.pldyrektor: ewa stelmachowska 35

Wojewódzki ośrodek kultury i sztukidyrektor: maciej Puto, pl. kościeleckich 6, 85-033 bydgoszcz, [email protected], tel. 52 585 15 01–03; galeria sztuki ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, [email protected], www.wok.bydgoszcz.com 37

34 | | Luty 2012

teatr polski

W Y D A R Z E N I A

2, 3 lutego 2012, godz. 18.00

Anna Włodarska sunday Bloody sundayreżyseria łukasz gajdzis; scenografia ewa machnio; tekst/dramatur-gia anna Włodarska; choreografia Zbigniew szymczyk; tłumaczenie iwona Nowacka; projekcje wideo Wojciech Zamiarawystępują uczestnicy projektu LaTo W TeaTrze: Paweł bernadowski, miłosz bruski, marta Fortowska, bartłomiej gładkowicz, monika Jagła, alek-sander kaczmarek, kinga kołodziej, katarzyna kozłowska, anna koźlińska, kinga kulbaka,eliza muszyńska, emila Piech, małgorzata Porazińska, karoli-na Rakowska, katarzyna senkowska,karolina sosińska, martin szargan, maja szczęsniak, alicja szopińska, Roksana Wilczyńska, Jakub Wojtaluk.

„Nie często zdarza się tak spontaniczne odniesienie młodych ludzi do obcego im, aczkolwiek poważnego tematu drugiej wojny światowej, a więc także do „Byd-goskiej Krwawej Niedzieli” z jej tragicznym wydźwię-kiem. Młodzi realizatorzy, a także widownia, zasługują na pochwałę za całość przedsięwzięcia.” fragment re-cenzji Henryka Skrzypińskiego, tłumacza j. niemieckie-go, świadka wydarzeń bydgoskich z 1939 r.

4, 7, 8, 9 lutego 2012, godz. 19.00 5 lutego 2012, godz. 18.00

premiera 4 lutego 2012, duża scena

Burza wg Wiliama Szekspirareżyseria maja kleczewska; scenografia, kostiumy katarzyna bor-kowska; dramaturgia łukasz chotkowski; scenariusz sceniczny maja kleczewska, łukasz chotkowski; muzyka Piotr bukowski; reżyseria światła, video bartek Nalazek; asystent reżysera anna Włodarska; występują: karolina adamczyk, michał czachor, mirosław guzowski, Piotr Jankowski(gościnnie), michał Jarmicki, artur krajewski, marta Nie-radkiewicz, małgorzata Witkowska

Burza jest pielęgnowaniem pamięci o klęsce; ziemią jałową, na której rośnie żal. Początek i koniec burzy jest początkiem i końcem świata.

Koniec świata jest końcem życia. Apokalipsa jest nadchodzącą burzą, która przychodzi z wnętrza domu. Niszczy wszystko. Wstaje słońce. Wszystko jest nowe. Wszystko dobrze.

…trzeba tworzyć dobro ze zła, bo nie ma nic innego, z czego można by je tworzyć.

Robert Penn Warren

Tematem tej opowieści jest upadek człowieka, jego wyrzuty sumienia, jego nieustanne parcie ku światłu pomimo wszystkich obciążeń przeszłości

Malcolm Lowry

12 lutego 2012, godz. 18.00 14, 15, 16 lutego 2012, godz. 19.00

premiera 18 grudnia 2010 czas trwania: 110 min. z przerwą

Michał Bałucki Klub kawalerówreżyseria łukasz gajdzis; scenografia mirek kaczmarek; ruch sceniczny aneta Jankowska; opracowanie muzyczne maciej szymborski; akorde-on kacper chabrowski; reżyseria światła Robert łosicki; inspicjent han-na gruszczyńska; wystepują: karolina adamczyk, michał czachor, Paweł

gilewski, marian Jaskulski, magdalena łaska, Roland Nowak, Jerzy Poża-rowski, małgorzata Trofimiuk, małgorzata Witkowska, marcin Zawodziński„Jesteśmy na wczasachw tych góralskich lasachw promieniach słonecznych opalamy sięorkiestra przygrywa skocznego beginato nie twoja wina, że podrywam cięA panna Krysia, panna Krysiakrólowała na turnusach nie od dzisiaj,a każdego roku właśnie o tej porzeprzyjeżdżała tu, do pensjonatu „Orzeł”.Kuracjuszy rozmarzony wzrokśledził wciąż jej każdy gest i krok.”Wojciech Młynarski Jesteśmy Na Wczasach

wojna trwa…Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o domi-

nację i panowanie nad światem przybiera różne for-my i  posługuje się wymyślnymi narzędziami. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku kome-dii M. Błauckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustannie podsy-cają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby kawalerskie w puch rozbite” były.WŁADYSŁAW – Więc to tutaj jest ten wasz klub kawa-

lerski?WYGODNICKI – Tak. W tamtym pokoju. Gospodarz

oddał nam go do wyłącznego użytku, jako stałym gościom – bo trzeba ci wiedzieć, że jeden z naszych członków będzie niezadługo obchodził dwudziesto-pięcioletni jubileusz stołowania się w tej restauracji. Uważasz, 25 lat i nie dostał jeszcze kataru żołądka. Co to za reklama dla zakładu. Otóż z tego powodu mamy tutaj pewne prerogatywy, najlepsze potrawy, najniż-sze ceny i najszybszą obsługę.”

Michał Bałucki, Sąsiedzi : Klub kawalerów

15, 16, 17 lutego 2012, godz. 10.00 czas trwania: 55 minut bez przerwy

Jan Brzechwa pchła szachrajkaopieka reżyserska łukasz gajdzis; scenografia aleksandra semeno-wicz; występują: małgorzata Witkowska, Paweł l. gilewski i marcin Zawodziński

Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłod-szych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malut-ka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i  na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja. Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła Gilewskiego i Marcina Zawodziń-skiego połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy

Luty 2012 | | 35

W Y D A R Z E N I A

tanI BIlet DLa cz Y TeLnikóW BIK-u

Ze lutowym numerem bik-u

bilet na spektakl:

V (icD)-10. TransforMacje

w cenie

15 zł!

z a p r a s z a M y w t e r M I n I e :

Zapraszamy w terminie: 26 lutego 2012 o godz. 18.00

Jeden egzemplarz bik-u uprawnia do zakupu maksymalnie

4 biletów na jeden spektakl w promocyjnej cenie.

gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A  tak swoją drogą to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachraj-ka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z trzydziestu rurek płacąc tylko za jedną…

22 lutego 2012, godz. 17.00 23, 24 lutego 2012, godz. 11.00

premiera 5 grudnia 2009 czas trwania: 75 minut bez przerwy

Jan Brzechwa Brzechwa 2. szelmostwa lisa witalisareżyseria łukasz gajdzis; scenografia i kostiumy mirek kaczmarek; choreografia aneta Jankowska; opracowanie muzyczne maciej szym-borski; reżyseria światła Robert łosicki; asystent scenografa Natalia horak; inspicjent/sufler hanna gruszczyńska; występują: karolina adamczyk, małgorzata Witkowska, Paweł l. gilewski, Jerzy Pożarowski, marcin Zawodziński; tańczą: aneta Jankowska, łukasz kosicki, maciej kosicki, michał szopiński, mateusz Witkowski

Spektakl V (F) ICD-10. Transformacje zrealizowany w ramach projektu Goethe-Institut AFTER THE FALL/PO UPADKU – Europa po 1989 roku

29 lutego 2012, godz. 19.00 premiera 22 kwietnia 2011 czas trwania: 190 minut z przerwą

Mickiewicz. dziady. performancereżyseria, scenografia Paweł Wodziński; muzyka stefan Węgłowski; kostiumy, reżyseria światła agata skwarczyńska; ruch sceniczny aneta Jankowska; kierownictwo wokalne agnieszka sowa; video Re-migiusz Zawadzki; muzyka w wykonaniu: adam kośmieja (fortepian); artur lawrens (perkusja); aleksander Porakh (realizacja dźwięku); stefan Węgłowski (gitara); asystent reżysera anna Włodarska; wystepują: karolina adamczyk, beata bandurska (gościnnie), michał czachor, mieczy-sław Franaszek, Paweł l. gilewski, magdalena łaska, mateusz łasowski, michał Jarmicki, marian Jaskulski, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, mał-gorzata Trofimiuk, Jakub ulewicz, malgorzata Witkowska, marcin Zawo-dziński, Zofia Zoń (gościnnie), Piotr żurawski

Mickiewicz. Dziady. Performance w reżyserii Pawła Wo-dzińskiego jest ostatnim ogniwem projektu romantycz-nego. Spektakl jest próbą „odzyskania” i racjonalizacji narracji romantycznej, przez wiele dziesięcioleci ma-nipulowanej i wulgaryzowanej, wykorzystywanej do dziś doraźnie przez polityków, kościół katolicki, a także przez rynek i media, środowiska tworzące na jej bazie nowe wersje starych mitologii.

Rzadko się dziś pamięta, że obrzęd Dziadów obcho-dzony był dwa razy w roku: w okolicy święta zmarłych – jako związany ze śmiercią obrzęd żałobny oraz w czasie wielkanocnym – jako święto życia i mocy. Interpretacja Pawła Wodzińskiego wychodzi poza schematy patrze-nia na tekst Dziadów Mickiewicza w kontekście śmierci, żałoby i martyrologii narodowej. To sztuka o budowa-niu wspólnoty narodowej i wzmacnianiu własnej tożsa-mości. Intencją jest ironiczne i krytyczne przyjrzenie się rytuałowi zaplanowanemu przez Mickiewicza i zdjęcie z niego narosłych, banalizujących interpretacji.

inf. Agnieszka Hanyżewska

B r z e c hw a 2 . S z e l m o s t w a l i s a W i t a l i s a . F o t . M a r c i n S a u t e r

Brzechwa 2, czyli Szelmostwa Lisa Witalisa to kolejna odsłona bajki Brzechwy. „Tańczyć każdy może…” – to motto głównego bohatera. Lis Witalis zostaje liderem swojego zespołu i rozpoczyna podróż pełną przygód.

24, 25 lutego 2012, godz. 19.00 26 lutego 2012, godz. 18.00

czas trwania: 100 minut bez przerwy

Artur Pałyga V (f) ICd-10. transformacjereżyseria Paweł łysak; dramaturgia Paweł sztarbowski; scenografia Paweł Wodziński; kostiumy aleksandra semenowicz; muzyka maciej szymborski, sławomir szudrowicz; ruch sceniczny maćko Prusak; pro-jekcje video Remigiusz Zawadzki; reżyseria światła Robert łosicki; występują: karolina adamczyk, marta ścisłowicz, małgorzata Trofimiuk, michał czachor, mirosław guzowski, michał Jarmicki, artur krajewski

Siedem życiorysów ulega zagęszczeniu, scena po sce-nie. W znakomicie wyreżyserowanej przez Pawła Łysaka sztuce nie spotykamy wariatów, lecz osobliwych ludzi. Czasem potrafimy się z nim utożsamiać, czasem nie – całkiem jak w życiu. „Kiedyś panował system, teraz wol-ność” oznacza tu: „Kiedyś byłeś gdzieś na końcu świata, w czarnej dziurze, a dziś wciąż jeszcze tam tkwisz.”

Mickiewicz. Dziady. Performance. Fot. Magdalena Hueckel-Śliwińska

36 | | Luty 2012

opera nova w Bydgoszczy

W Y D A R Z E N I A

czwartek 2.02.2012, godz. 19.00 piątek 3.02.2012, godz. 19.00

napój MIŁosny opera komiczna gaetana donizettiego

Reżyseria i inscenizacja Krzysztof nazarKierownictwo muzyczne Iwona sowińskaScenografia stephan dietrich

Opera jest naprawdę komiczna! Adinę życie rozpiesz-cza: jest piękna, bogata, łamie męskie serca. Chce być wiecznie adorowana. Dla biednego Nemorina wydaje się nieosiągalna. Może nigdy nie odważyłby się zawal-czyć o jej uczucie, gdyby nie niespodziewane przybycie „doktora” Dulcamary, który jest mistrzem sprzedaży obwoźnej i potrafi zbyć butelkę bordeaux jako cudow-nego napoju , znanego kochanków skutecznego od czasu kochanków Tristana i Izoldy. Pojawia się „bóg wojny” czyli sierżant Belcore w oczekiwaniu na padające mu do stóp niewiasty…

Wszyscy przewijają się przez scenę niesieni cudowną muzyką Donizettiego. Mistrzowska reżyseria Krzysz-tofa Nazara przyniosła spektaklowi tytuł najlepszego przedstawienia muzycznego roku 2007 i nagrodę im. Jana Kiepury.

czwartek 9.02.2012, godz. 19.00 piątek 10.02.2012, godz. 19.00 sobota 11.01.2012, godz. 19.00 niedziela 12.02.2012, godz. 19.00

„zeMsta nIetoperza” operetka johanna straussa

Kierownictwo muzyczne Maciej figasInscenizacja i reżyseria grzegorz BonieckiScenografia Marian stańczak

W czasach Straussa ogromną popularnością cieszyły się maskarady. Rozszyfrujmy tytułowego nietoperza: dwaj panowie wybrali się na bal maskowy: Eisenstein przebrany za motyla, Falke – za nietoperza. Nazajutrz Falke (po wypiciu słusznych ilości szampana) obudził się pod drzewem w parku, gdzie zostawił go lekkoduch Eisenstein. Biedny Falke musiał wędrować do domu od-prowadzany docinkami przechodniów kpiących z nie-toperza w biały dzień. Poprzysiągł, że weźmie odwet na dowcipnisiu.

I tu zaczyna się akcja „Zemsty nietoperza”. Ten utwór to trzy odrębne stylistycznie elementy, trzy formy wy-razu, które geniusz kompozytora stopił w cudowną, harmonijną całość: elegancka komedia salonowa, bal maskowy i wiedeńska krotochwila.

„Zemsta nietoperza” Straussa uchodzi za operetkę wzorcową dla swego gatunku i zawiera co najmniej dwa komponenty, które czynią z niej arcydzieło: wspa-niałą muzykę (walce, polki i arie, przed którymi drżą śpiewacy, gdyż wymagają wielkiej rozpiętości głosu oraz dowcipne) i intrygujące libretto.

Cóż lepszego od karnawałowej maskarady operet-kowej?

poniedziałek 13.02.2012, godz. 20.30 Spektakl dla widzów dorosłych

„antoine” – spektakl gościnnyObsada: lesław żurek, tamara arciuch/Małgo-rzata lewińska, Bartosz opania, Michał Milo-wicz/Łukasz nowicki, aleksandra szwed, anna guzik, Martyna Kliszewska, Bartek Kasprzykow-ski/piotr nowak Scenariusz i reżyseria jakub przebindowski

Spektakl komediowy. „Antoine” to historia genialne-go polskiego twórcy, którego wyrazem artystycznym

Nap ój mi łosny. W środku Bar t łomiej Tomak a jako Dulcamara . Fot . Marek Che łminiak

Z e m s t a n i e t o p e r z a . F o t . M a r e k C h e ł m i n i a k

Luty 2012 | | 37

W Y D A R Z E N I A

stała się stylizacja włosów. Po raz pierwszy bohater pojawia się na scenie jako młody czeladnik w salonie paryskiego mistrza fryzjerstwa w 1903 roku. W kolej-nych odsłonach widzimy jak rozkwita jego talent i nara-sta wielka kariera w Europie i Stanach Zjednoczonych. W spektaklu ukazano najbardziej znaczące wątki w hi-storii Antoina. Obcięcie włosów francuskiej aktorki Evy Lavalliere, fryzura dla Josephine Baker, w której jako pierwsza czarnoskóra kobieta pojawiła się na okładce magazynu Vogue, skrócenie włosów prezydentowej Eleonor Roosvelt. Antoine miał wyjątkową umiejętność rozumienia i postrzegania świata. Jego artystyczna wrażliwość została zaprezentowana przez niezwykłą więź z Xaverym Dunikowskim, przyjacielem jego ży-cia. Rozterki pomiędzy szaleństwem sztuki, a życiem codziennym zostały pokazane przez pryzmat relacji z żoną Marie. Obok paryskiej historii Antoina w spekta-klu jednocześnie toczy się historia sieradzka. Zderzenie dwóch światów, ekscentrycznego, paryskiego fryzje-ra z szarą rzeczywistością Polski lat 70-tych ukazuje obyczajowy kontrast. Za pomocą groteskowej postaci przewodniczącego rady miasta zaczerpniętą wprost z PRL-u pokazano jakim „wyzwaniem” jest Antoine, któ-ry u schyłku życia postanowił wrócić w rodzinne stron”. (Informacja z: antoine.pl)

sobota 18.02.2012, godz. 19.00 niedziela 19.02.2012, godz. 17.00 wtorek 21.02.2012, godz. 19.00

sen noCy letnIej balet do muzyki feliksa Mendelssohna

Inscenizacja i choreografia Karol urbańskiKierownictwo muzyczne jerzy wołosiuk

Leśne królestwo elfów spowija mgła i gra zielonych cie-ni. To rozegra się kłótnia i pojednanie królewskiej pary: Tytanii i Oberona, tu psoci, dwoi się i troi wszędobylski Puk – kropi na oczy śpiących sok czarodziejskiego ziela. I każdy przestaje być panem swego losu a pragnie tylko podążać i łączyć się z pierwszą ujrzaną po przebudze-niu istotą.

Podobnie jak  w  literackim pierwowzorze Szekspira nie  braknie nutki melancholii oraz momentów czysto komediowych (wątek „ludzki” – rzemieślnicy przygo-towujący przedstawienie teatralne). Szczęśliwy koniec przynosi śluby trzech par  przy dźwiękach słynnego marsza, bez którego nie może obyć się żadne wesele.

Inscenizator i choreograf, Karol Urbański wykorzy-stał znakomicie możliwości całego zespołu baletowe-go Opery Nova. Partię Puka tańczyć będą w kolejnych dniach : Tomasz Gruszecki/Vladimir Seleznev. W roli Oberona: Piotr Kobierzyński/Wiktor Dierewianko. Jako Tytania: Olga Marczak /Angelika Gembiak.

Orkiestra pod batutą Jerzego Wołosiuka towarzyszy tanecznej historii. Dla potrzeb spektaklu, obok muzyki scenicznej Mendelssohna do komedii Szekspira, w tym kantaty „Lobesgesang” na dwa soprany solowe, chór

żeński i orkiestrę, wykorzystane zostały fragmenty Symfonii „Szkockiej” i „Włoskiej”, uwertura „Meluzyna”.

sobota 25.02.2012, godz. 19.00 niedziela 26.02.2012, godz. 19.00 wtorek 28.02.2012, godz. 19.00

laKMÉ opera léo delibes’aKierownictwo muzyczne andrzej straszyńskiReżyseria i scenografia Krzysztof Kelm

Lakszmi – piękna małżonka boga Wisznu, ozdobio-na kwiatem lotosu jest jedną z najważniejszych bogiń hinduskich.

Lakmé to inna forma jej imienia, jakie nosi bohaterka opery Léo Delibes’a, córka bramina, której głos dźwię-czący niczym dzwoneczki oczarowuje słuchaczy.

Uczynił ze swej córki boginię.Lepiej jeszcze: czarodziejkę,która skrywa się, gadają, niczym bogini,w tym słodkim raju niedostępnym dla niewiernycha zwana jest Lakmé.

(fragment z libretta opery „Lakmé”)

L a k m é . F o t . M a r e k C h e ł m i n i a k

Realizację na scenie Opery Nova rozpoczyna projek-cja fragmentu dokumentu z czasów protektoratu bry-tyjskiego w Indiach. Libretto bazuje na – często w  hi-storii opery wykorzystywanym – wątku miłości ludzi pochodzących z odmiennych cywilizacyjnie kręgów, przekraczających kulturowe tabu.

Orkiestrę Opery Nova poprowadzi mistrz dyrygen-tury operowej, andrzej straszyński, który wydobył z partytury całe piękno muzyki, wszystkie pomysły me-lodyczne, lekkość i wdzięk.

W roli tytułowej wystąpią kolejno: Aleksandra Bu-czek i Agnieszka Kozłowska.

inf. Ewa Chałat

38 | | Luty 2012

filharmonia pomorska

W Y D A R Z E N I A

Koncert kameralny środa, 8 lutego 2012, godz. 19

orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisMaciej niesiołowski, dyrygentMagdalena rezler-niesiołowska, skrzypce

Baird – „Colas Breugnon”, Mozart – Koncert skrzypcowy G-dur KV 216,Wieniawski – Capriccio – Valse E-dur, Za-rzycki – Romans E-dur, Wieniawski – Fan ta zja na tematy z opery „Faust” Gou noda

Nazwisko Macieja niesiołowskiego kojarzone jest przez ostatnie lata przede wszystkim z muzyką „lżej-

szego” formatu, na najwyższym poziomie, ale głównie operet-kowo-musicalową. Jest absol-wentem Wydziału Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Mu-zycznej w Warszawie w klasie le-gendarnego Bohdana Wodiczko. Rodowita bydgoszczanka – Mag-dalena rezler – ceniona polska skrzypaczka i  pedagog, córka Arnolda Rezlera. Była studentką samego Tadeusza Wrońskiego, jednej z  największych postaci polskiej wiolinistyki XX wieku. Jako solistka zdobyła kilka na-gród w międzynarodowych kon-kursach skrzypcowych. Na swym artystycznym koncie posiada liczne nagrania solowe.

Błękitna rapsodiaPiątek, 10 lutego 2012, godz. 19orkiestra symfoniczna filharmonii pomorskiejjerzy salwarowski, dyrygentHubert salwarowski, fortepian

Gershwin – Uwertura „Of Thee I Sing”, Błękitna rapsodia, Amerykanin w Paryżu, Uwertura kubańska

Wirtuoz batuty i wirtuoz klawiatury. Przywitamy na estradzie rodzinny duet artystów: bardzo cenionego polskiego dyrygenta oraz jego syna. Maestro jerzego salwarowskiego stali i długoletni melomani na pewno doskonale kojarzą, bowiem w latach 1988-1991 pełnił funkcję dyrektora artystycznego FP i prowadził Orkie-strę Symfoniczną. 34-letni Hubert salwarowski stu-diował pod kierunkiem Andrzeja Jasińskiego w Akade-mii Muzycznej w Katowicach,. Stypendysta prestiżowej The Juilliard School w Nowym Jorku. Od 2008 artysta piastuje stanowisko asystenta w Katedrze Fortepianu w  Akademii Muzycznej w Katowicach. Program kon-certu wypełnią wyłącznie utwory Georga Gershwina (1898-1937) i usłyszymy jego największe hity.

Koncerty dla małego melomana sobota, 11 lutego 2012, godz. 11

Koncert familijny – zakochany Mozartorkiestra Kameralna Capella BydgostiensisMaciej sztor, dyrygentdorota Borowicz, prowadzenie

w programie m. in: arie i duety z oper Wolfganga Ama-deusa Mozarta

Kolejna prezentacja z nowego cyklu familijnego za-adresowanego specjalnie dla rodzin z dziećmi w każ-dym wieku (szkolnym, przedszkolnym i młodszych). W programie królować będą dzieła Mozarta, kompo-zytora szczególnie polecanego na pierwsze kontakty dzieci z muzyką najwyższej klasy. Bowiem muzyka, którą słucha nasza pociecha, będzie miała ogromny wpływ na jego całe dalsze życie. Wybitny naukowiec i jeden z najbardziej uznanych na świecie autorytetów w dziedzinie terapii muzycznej Don Campbelle, autor terminu EFEKT MOZARTA, udowodnił, że odpowiednio dobrana muzyka doskonale pomaga przede wszyst-kim rozwijać pamięć, zdolność koncentracji i  wy-obraźni oraz kreatywnego i przestrzennego myślenia, ułatwia naukę: czytania, pisania, liczenia i  j.  obcych, i oczywiście uwrażliwia na piękno oraz wyrabia dobry gust muzyczny…Na podium stanie młody, utalento-wany dyrygent Maciej sztor, założyciel i kierownik artystyczny Poznańskiej Orkiestry Kameralnej, absol-went klasy dyrygentury symfonicznej J. Salwarowskie-go (2007).

walentynki z muzyką i tańcem irlandzkim

wtorek, 14 lutego 2012, godz. 19

Zespół Carrantuohill oraz formacja taneczna reelandia

Grupa Carrantuohill od 24 lat wykonuje zarówno tradycyjną muzykę celtycką rodem z Irlandii i Szkocji, jak i własne aranżacje czerpiąc z bogactwa celtyc-kiego źródła. Zespół wielokrotnie gościł w Irlandii – kolebce iryjskiej cywilizacji i skarbnicy celtyckiej kultury, uczestnicząc zarówno w warsztatach mu-zycznych, jak i koncertując. Zrealizował dotąd blisko 2000 koncertów w kraju i za granicą, w tym wiele wspólnych występów z uznanymi artystami, m.in. z  Irlandii, Szkocji i Polski. W 2007 otrzymał frydery-ka 2006 w kategorii Album Roku Etno – Folk za płytę „sessIon natural IrIsH & jazz”. Do niezwykle udanych, spektakularnych projektów muzycznych Carrantuohill zaliczają się również wspólne wystę-py z zespołem tańca irlandzkiego reelandia. Jest to formacja taneczna z wieloletnim doświadczeniem scenicznym.

M a g d a l e n a R e z l e r

Luty 2012 | | 39

W Y D A R Z E N I A

Koncert z cyklu „wielcy artyści w filharmonii”

piątek, 17 lutego 2012, godz. 19

orkiestra symfoniczna filharmonii pomorskiejKazimierz Kord, dyrygentewa pobłocka, fortepian

Lutosławski – Koncert fortepianowy, Czajkowski – V Symfonia e-moll op. 64

Na podium dyrygenckim stanie Maestro Kazimierz Kord, jeden z najwybitniejszych dyrygentów na świe-cie, wieloletni dyrektor artystyczny i naczelny Filharmo-nii Narodowej, zasłużony ambasador w propagowaniu polskiej muzyki. Od 2002 jest Dyrektorem Honorowym Filharmonii Narodowej. Solistka koncertu ewa pobłoc-ka otrzymuje w autorytatywnych kręgach po swych występach niezmiernie pochlebne recenzje, należy do grona najwybitniejszych pianistów swego poko-lenia. W  drugiej części wieczoru Orkiestra pod batutą Maestro Korda zagra V Symfonię Piotra Czajkowskiego (1840-1893), która należy do najbardziej reprezentacyj-nych i popularnych jego dzieł.

z okazji 80. urodzin wojciecha Kilara środa, 22 lutego 2012, godz. 19

sŁynne woKalIzyorkiestra Kameralna Capella Bydgostiensisjosé Maria florêncio, dyrygentanna Mikołajczyk-niewiedział, sopran

w programie utwory takich kompozytorów, jak: Kilar, Villa-Lobos, Rachmaninow

Wokaliza to niezwykła forma pieśni, która w zasadzie zawsze przynosi wiele doznań. Przykładem wzorco-wym może być słynna Vocalise op. 34 nr 14 – pieśń Siergieja Rachmaninowa (1873-1943) opublikowana jako ostatnia z jego Czternastu Pieśni op. 34. Największy brazylijski kompozytor Heitor Villa-Lobos (1887-1959) skomponował 9 suit Bachianas Brasileiras (1932-1945), w których łączy folklor brazylijski ze stylem muzycz-nym nawiązującym do J.S.  Bacha. Szczególnie popu-larna jest przepiękna V Suita na śpiew – wokalizę oraz grupę ośmiu wiolonczel. Wokaliza przeniknęła również do muzyki filmowej – m.in. Wojciech Kilar (ur. 1932) na prośbę Romana Polańskiego stworzył ilustracje mu-zyczne do jego sławnego thrillera okultystycznego pt. „Dziewiąte wrota”.

Słynne wokalizy usłyszymy w interpretacji sopranist-ki anny Mikołajczyk-niewiedział. Absolwentka Aka-demii Muzycznej w Warszawie. Dużo miejsca w swojej działalności koncertowej poświęca muzyce oratoryjno--kantatowej. Śpiewa recitale, koncerty i przedstawienia operowe w kraju oraz za granicą. Capella Bydgostiensis pod batutą swego szefa dyrygenta josé M. florência uraczy nas podczas tego wieczoru Orawą, również ulu-bionym i popularnym dziełem Kilara na 15 instrumen-tów smyczkowych.

Koncert z cyklu „wielcy artyści w filharmonii”

piątek, 24 lutego 2012, godz. 19

orkiestra symfoniczna filharmonii pomorskiejMaestro tadeusz strugała, dyrygentKaja danczowska, skrzypcejustyna danczowska, fortepian

Vivaldi – Koncert skrzypcowy D-dur op. 3 nr 9 RV 230Haydn – Koncert na skrzypce i fortepian F-dur Hob.XVIII:6Beethoven – VII Symfonia A-dur op. 92

Mistrzowski wieczór symfoniczny, następny z tego ekskluzywnego cyklu, który poprowadzi Maestro ta-deusz strugała a solowe popisy należeć będą do wy-bitnych instrumentalistek

Kaja danczowska, wybitna skrzypaczka i pedagog, uczennica D. Ojstracha i R. Ricciego, laureatka najważ-niejszych konkursów wiolinistycznych, występowała w wielu krajach Europy, obu Ameryk, Azji i Australii, z repertuarem od Vivaldiego do Pendereckiego. Córka wielkiej, polskiej skrzypaczki, justyna danczowska, bardzo ceniona pianistka-kameralistka i pedagog, jest absolwentką Musik-Akademie der Stadt Basel w Szwaj-carii w mistrzowskiej klasie Krystiana Zimermana oraz Hochschule der Künste w Zurychu.

W programie koncertu znajdą się następuje po-zycje: Antonio Vivaldiego (1678-1741) Koncert na skrzypce D-dur nr 9, pochodzący z popularnego zbioru 12 koncertów pt. „L’Estro Armonico” (Harmo-niczna inspiracja); obydwie panie zabłysną w urokli-wym, klasycznym Koncercie F-dur Josepha Haydna (1732-1809), zaś całość zwieńczy Symfonia A-dur Lu-dwiga van Beethovena (1770-1827), w której „drgają jakby echa ze świata antycznego”, do dziś ujmująca wielkością i świeżością, a  przez Wagnera nazwana „apoteozą tańca”.

Opr. Mariola Grochowina

Z e s p ó ł C a r r a n t u o h i l l

40 | | Luty 2012

W Y D A R Z E N I A

Muzeum okręgowe im. L. Wyczółkowskiegoferie w Muzeum „w pracowni u leona”

W dniach od 14 do 24 lutego br. odbędą się, w  ramach ferii zimo-wych, zajęcia plastyczne

dla dzieci i  młodzieży z zakresu: grafiki, ma-larstwa, rysunku oraz kolażu. Tegorocznym feriom patronować będzie twórczość Leona Wyczółkowskiego.

21 lutego 2012 r., godz. 18.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a, wystawa czynna do 9 kwietnia 2012 r.

otwarcie wystawy „100 lat związku polskich artystów plastyków. zaczęło się w Krakowie w roku 1911. Historia zpap (1911-1939) w oparciu o kolekcję sztuki Muzeum okręgowego im. leona wyczółkowskiego w Bydgoszczy”

„Sztuka jest z natury rzeczy zawodem dającym swo-im sługom niezawisłość myśli. Niezawisły od urzędów, rang, opinii, niezawisły od nikogo i niczego artysta jest prawdziwie wolny duchem, tak jak jego myśli. (…) Urządzanie wystaw z biurokratycznym aparatem są-dów jest czymś, co sprzeciwia się zasadzie pojęcia ar-tystycznej wolności myśli.” – tak napisał Włodzimierz Tetmajer we wstępie katalogu I Wystawy Niezależnych (bez jury). Zorganizował ją, w maju 1911 r. w Krakowie, Związek Powszechny Artystów Polskich Malarzy, Gra-fików i Rzeźbiarzy. Związek powstał z inspiracji Tytusa Czyżewskiego oraz Andrzeja i Zbigniewa Pronaszków, ale jego głównym organizatorem i pierwszym preze-sem był malarz, grafik i pisarz Leon Kowalski. 15 marca 1911 r. Cesarsko-Królewskie Namiestnictwo we Lwo-wie zatwierdziło Statut związku. W 1921 r. krakowski związek zmienia nazwę na Związek Polskich Artystów Plastyków. Kolejna zmiana następuje w 1932 roku; zatwierdzony zostaje Zawodowy Związek Polskich Artystów Plastyków. Podobne organizacje powstały we Lwowie, Łodzi, Warszawie, Poznaniu. W czerwcu 1933 r. odbył się w Warszawie I Zjazd Delegatów Za-wodowego Związku Polskich Artystów Plastyków, który przyjął dla swej działalności Statut krakowski. Na bazie tych doświadczeń w 1945  r. w Krakowie utwo-rzony został ogólnopolski Związek Polskich Artystów Plastyków. Te wydarzenia stanowią historię obecnie działającego ZPAP.

W Bydgoszczy, Pomorski Okręg ZPAP, powstał w  grudniu 1945 r. i skupiał również artystów działa-jących w Toruniu i Olsztynie. Od 1958 r. ZPAP w Byd-goszczy działa jako samodzielny Oddział, obecnie jako

Te o d o r A x e n t o w i c z , U w r ó ż k i , b . r. , f o t . W. Wo ź n i a k

Okręg. W 2008 r. obchodził swoją pięćdziesiątkę. Wów-czas przygotowano dwie wystawy członków ZPAP: Odsłona I – Aktualia w Galerii Miejskiej bwa i Odsłona II – Retrospekcja w Muzeum Okręgowym im. Leona Wy-czółkowskiego. Ekspozycje prezentowały twórczość środowiska bydgoskiego z lat 1945-2008.

Obecna wystawa organizowana przez Okręg Byd-goski zakończy rok jubileuszowy dla ZPAP. Historia Związku, tym razem od 1911 do 1939 r., będzie zobra-zowana dziełami tworzącymi kolekcję sztuki bydgo-skiego Muzeum. Prezentowane będą prace artystów biorących udział w I, II i III Wystawie Niezależnych w  Krakowie (1911-1913), obrazy i grafiki uczestników I Zjazdu ZZPAP w 1933 r., dzieła redaktorów „Głosu Plastyków” – pisma ZZPAP – m.in. Tytusa Czyżewskie-go, Zbigniewa Pronaszki, Teodora Axentowicza, Jac-ka Malczewskiego, Wojciecha Weissa. Dzieła Jerzego Rupniewskiego, Karola Mondrala, Franciszka i Teodora

Luty 2012 | | 41

W Y D A R Z E N I A

Gajewskich czy Mariana Turwida stworzą historię dzia-łalności artystycznej w Bydgoszczy w latach 20. i  30. W  Bydgoszczy działały: Związek Plastyków Pomor-skich, Grupa Plastyków Pomorskich, Grupa Plastyków Bydgoskich. Ich obecność w  historii sztuki stała się podstawą do utworzenia w Bydgoszczy po 1945 r. od-działu Związku Polskich Artystów Plastyków.

Elżbieta Kantorek

Wystawy czasowe:

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„walery C. amrogowicz (1863-1931) kolekcjoner. numizmatyka – malarstwo – grafika”Wystawa czynna do 9 kwietnia 2012 r.

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11.„Ineffabilis”. Ekspozycja czynna do 25 marca 2012 r.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a„obszary malarskich wyobraźni. obrazy artystów malarzy pedagogów zakładu Malarstwa na wydzia-le sztuk pięknych uMK w toruniu”. Wystawa czynna do 5 lutego 2012 r.

Wystawy stałe:

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11.„od starego rynku do placu wolności. spacer ulica-mi międzywojennej Bydgoszczy”

ul. Dąbrowa„eXploseuM – centrum techniki wojennej dag fa-brik Bromberg”

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2„w grodzie Bydgosta. tajemnice życia wczesnośre-dniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Mennica bydgoska”

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7„leon wyczółkowski (1852-1936), malarstwo, rysu-nek, grafika”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a„galeria sztuki nowoczesnej”.

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11.„Bydgoszcz – okruchy miasta”

Inf. Mateusz Soliński

Wo j c i e c h We i s s , S k r z y p a c z k a , 1921, f o t . W. Wo ź n i a k J a c e k M a l c z e w s k i , P r z e b u d z e n i e , o k . 192 0 , f o t . W. Wo ź n i a k

J e r z y R u p n i e w s k i , W e n e c j a b y d g o s k a , 193 6 , f o t . W. Wo ź n i a k

42 | | Luty 2012

W Y D A R Z E N I A

akademicka Przestrzeń kulturalna Wyższej szkoły Gospodarki w Bydgoszczy

wernisaż 9.02.2012, godz. 18.00, Muzeum Fotografii, WSG w Bydgoszczy, wystawa potrwa do 6.03.2012

noniewicz – Hetman – szczurek „fotorysy” – wystawa fotografiiMarek noniewicz – ur. 1971 w Sulechowie, mieszka i  pracuje w Bydgoszczy. Absolwent Studium Fotogra-fii Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – kierunek biologia, oraz Konserwatorium w Ostrawie (Czechy) 1995 – kierunek fotografia artystyczna.

dokument i reportaż filmowy jako źródło wiedzy o współczesnym świecie– cykl filmów i wykładów

Pierwsze spotkanie 2.02.2012

Centrum Kultury Medialnej zaprasza na cykl spotkań, poświęconych sztuce dokumentu oraz reportażu. W programie ciekawe projekcje, dyskusje, wykła-dy, spotkania z twórcami i znawcami gatunku. Pod-czas inauguracji cyklu 2 lutego obejrzymy trzy filmy Krzysztofa Nowickiego: „Basen”, „21” oraz najnowszą produkcję – „Tu było kino”, którą sam reżyser nazywa opowieścią o przemijaniu i podróżą w świat ludzkich wspomnień. Klimat dawnych lat przywołamy także na taśmach filmowych 16 mm, udostępnionych ze zbiorów Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. Spotka-nie poprowadzi dr Magdalena Wichrowska z Instytu-tu Kulturoznawstwa WSG.

Szczegółowe informacje na stronach www.ckm.byd.pl oraz www.kultura.byd.pl.

Od 1 lutego w Galerii Zewnętrznej APK oglądać moż-na wystawę zdjęć autorstwa Marcina Szpaka oraz Do-minika Śmiałowskiego, będącą efektem ich współpracy z Grzegorzem Gonsiorem, autorem uwiecznionej na fotografiach kolekcji „Buffo Buffalo Bombast”, za którą w 2008 r. otrzymał główną nagrodę Jury Projektantów i Jury Medialnego w konkursie Złota Nitka, w kategorii Premier Vision. Inspiracją projektanta była moda baro-ku oraz estetyka cyrkowa.

Marcin szpak – z pochodzenia bydgoszczanin. Ab-solwent Warszawskiej Szkoły Filmowej na Wydziale Fo-tografii. Od pięciu lat pracuje jako fotograf niezależny, poza projektami koncepcyjnymi, wykonując również zdjęcia komercyjne. Angażuje się w organizacje kon-kursów, prowadzi liczne warsztaty, wykłady z zakresu światła i inscenizacji. Na stałe współpracuje z bydgo-skim kwartalnikiem kulturalnym B4mag.

dominik Śmiałowski – absolwent UW, także sty-pendysta i absolwent Warszawskiej Szkoły Filmowej. Laureat wielu prestiżowych konkursów fotograficz-nych, autor wystaw fotograficznych. Freelancer.

grzegorz gonsior – absolwent Wydziału Projek-towania Ubioru łódzkiej ASP. Jak mówi – nie stawia przed sobą żadnych granic. Oprócz projektowania mody, m.in. toreb ze skór, kapeluszy i odlotowych butów, Gregor uprawia grafikę i sztukę urban art, tworzy murale.

Szczegółowe informacje na stronach www.apk.wsg.byd.pl oraz www.kultura.byd.pl

Marek Noniewicz, Odbitka stykowa, fragmentu nieokreślonej rośliny, papier solny, 21×29 cm, 2010

anna Hetman – absolwentka filologii polskiej Uniwer-sytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od kilku lat uprawia fotografię, szczególnie zwracając uwagę na doświadczenie z formą, tworząc tzw. „wizualną fakturę”.

J a c e k S z c z u r e k , f o t o g r a f i a

jacek szczurek – z fotografią od ponad czterdziestu lat: fotoamator z artystycznymi aspiracjami, czeladnik, mistrz w zawodzie. Własna pracownia i dwadzieścia lat w reklamie, członkostwo w ZPAF, kilkanaście wystaw, wiele publikacji.Szczegółowe informacje na stronie www.muzeumfoto.byd.pl

Luty 2012 | | 43

W Y D A R Z E N I A

XCV Koncert organowy czwartek, 16.02.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3andrzej Chorosiński, organydorota zimna, klawesynjakub Kwintal, organyandrzej Łęgowski, flet

CXlV poranek muzyczny dla dzieci z rodzicami

niedziela, 19.02.2012, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Odgłosy zimy

Koncert specjalny wtorek, 21.02.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3pedagodzy Katedry fortepianu uMfC w warszawie

CXX Koncert pałacowy niedziela, 26.02.2012, godz. 17.00,

Pałac w LubostroniuKrzysztof pełech, gitara

CCXXXIV Bydgoski wtorek Muzyczny wtorek, 28.02.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3Pedagodzy, studenci i goście Zakładu Klawesynu, Orga-nów i Muzyki Dawnej urszula Bartkiewicz, klawesyn

Bilety można nabywać: • na PorankiMuzyczne dla dzieci –w foyer Sali

Koncertowej pół godziny przed każdą audycją, • naKoncertyPałacowe–wPałacuwLubostroniu

pół godziny przed koncertem, Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny.

X dni Muzyki dawnej 26.02-1.03.2012.

Zajęcia w formie otwartych wykładów, kursów mi-strzowskich, warsztatów, koncertów, wystaw poprowa-dzą wybitni muzycy, pedagodzy oraz specjaliści z kraju i z zagranicy:Barbara przybyszewska-jarmińska – muzykolog (Warsza-wa), Michael schmidt-Casdorff – flet traverso (Niemcy, uni-versität der künste essen), Irmgard schaller – barokowe skrzypce i altówka (austria, Niemcy, Orchestra of the 18th century), Markus Möllenbeck – wiolonczela barokowa (Niemcy, universität der kün-ste berlin), tomasz Ślusarczyk – trąbka naturalna (kraków, byd-

Koncert Muzyki Dawnej, który odbył się 5.02.2011 w Sali Koncertowej Akademii Muzycznej w Bydgoszczy:urszula Bartkiewicz , dorota zimna, klawesyn;romana agnel, sławomir greś, taniec dworski

akademia Muzyczna

goszcz), urszula Bartkiewicz – klawesyn (bydgoszcz, Warszawa), anton Birula – lutnia, teorba (Rosja, Polska), romana agnel – taniec, choreografia, historia sztuki (Francja, Polska), radosław Ma-rzec – organy (bydgoszcz), dorota zimna – klawesyn (bydgoszcz), Markus raquet – budowniczy historycznych instrumentów dętych (Niemcy, germanisches Nationalmuseum Nuremberg), zbigniew Ko-czorowski – historyczne stroje i temperacje muzyczne (bydgoszcz), sławomir greś – taniec historyczny (kraków) oraz młodzi mu-zycy, studenci Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

Do uczestnictwa w przedsięwzięciu zaproszeni będą również pedagodzy i studenci z Ukrainy.

Opiekę artystyczną nad imprezą sprawuje prof. zw. urszula Bartkiewicz. Ta uznana artystka ma w swym dorobku koncerty solowe i kameralne w kraju oraz za granicą. Prowadzi klasę klawesynu w Akademii Muzycz-nej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz w ZPSM im. F. Chopina w Warszawie; tworzy i wprowadza wła-sne programy edukacyjne dotyczące wykonawstwa muzyki dawnej, otacza opieką artystyczną młodych muzyków, udziela konsultacji, publikuje artykuły w wy-dawnictwach specjalistycznych, prowadzi seminaria, warsztaty i wykłady w zakresie muzyki dawnej.

inf. Anna Cudo

44 | | Luty 2012

galeria autorska Jan kaja i Jacek soliński

W Y D A R Z E N I A

23.02.2012 godz. 18.00–otwarcie wystawy plakatu społecznego jakuba Kaji pt. „obecność”

Jakub Kaja ur. 1.05.1982 w Byd-goszczy. Absolwent Akademii Kra-kowskiej na wydziale malarstwa o  specjalności grafika użytkowa oraz Akademii Sztuk Pięknych w  Gdańsku na wydziale grafika

o specjalności fotografia. Zdobywca kilku nagród wydziałowych za pla-kat z okazji 750-lecia lokacji miasta Krakowa oraz za grafikę Ecce Homo. Zdobywca 1 miejsca oraz specjalne-go wyróżnienia w ogólno krajowym konkursie na plakat z okazji 90-le-cia banku PKO BP. Autor kilkunastu wystaw indywidualnych oraz kilku-nastu zbiorowych. Obecnie czynny grafik i fotograf.

* * *Telewizyjne reklamy próbują nas

przekonać, że główną troską poko-lenia seniorów jest wybór właści-wego kleju do protez, dzięki któ-remu będą mogli „jeść, rozmawiać i uśmiechać się bez obaw”.

Konfrontacja sloganu reklamo-wego z realiami ulicy nie pozosta-wia wielu złudzeń. Obaw i lęków nie brakuje, a klej do protez – nawet najlepszy – nie sklei prawdziwego życia. Taka konfrontacja stała się inspiracją cyklu wielkoformatowych plakatów społecznych Jakuba Kaji.

Dokumentalne lub paradoku-mentalne monochromatyczne ka-dry, powiększone do rozmiarów citylightu, ujawniają te „szczeliny istnienia”, które codziennie zadep-tujemy w pogoni za domniemanym lub namacalnym powodzeniem. Brak powodzenia wydaje się jakąś dysfunkcją społeczną, ułomnością, dyskwalifikacją. Nas nie powinien dotyczyć. Jest TYLKO gdzieś OBOK.

Jakub Kaja stara się zatrzymać uwagę odbiorcy-przechodnia tak, by – celowo skonfrontowane – ob-raz i słowo poruszyło jego wyobraź-nię i wrażliwość. Stosuje proste, ale bardzo świadomie dobrane środki ekspresji, ufając, że czasami „mniej” znaczy „więcej”.

Mam nadzieję, że między setkami barwnych frazesów i efektownych, ekwilibrystycznych popisów wizu-alnych – codziennie kokietujących tłumy na ulicy – dostrzeżecie Pań-stwo sens tych oszczędnych w for-mie, szaro-burych refleksji graficz-nych Jakuba Kaji adresowanych do każdego z nas.

prof. Tomasz Bogusławski

23.02.2012, godz. 18spotkanie autorskie z Krzysztofem derdowskim pt. „wstyd obnażony”połączone z promocją najnow-szej książki. Czytanie tekstów Mieczysław franaszek

Urodziłem się całkiem umiera-jący na nerczycę w czerwcu 1957 roku, więc rodzice ochrzcili mnie

A l z h e i m e r. D e s i g n J a k u b K a j a

Bieda – bezdomność. Design Jakub Kaja

N i e p e ł n o s p r aw n o ś ć . D e s i g n J a k u b K a j a

P a t r i o t y z m . D e s i g n J a k u b K a j a

Luty 2012 | | 45

W Y D A R Z E N I A

w dwa tygodnie po narodzinach, chcąc mi zapewnić pobyt w raju bez zbędnych trudów i ceregieli. Przeżyłem jednak w grzechu nie-mowlęcego marudztwa, które św. Augustyn uważał za wyjątkowo pa-skudny i złośliwy. Potem grzechów było oczywiście więcej i więcej…

W przedszkolu czułem się licho i protestując przeciwko koszarowo--klockowym metodom wychowaw-czym kilka razy uciekłem zaraz po śniadaniu. Podczas tych ucieczek zwiedzałem kanał bydgoski i próbo-wałem, niestety bez skutku, zostać Indianinem.

Ucieczki i wagary nie uchroniły mnie przed ukończeniem równie męczących jak przedszkole – szkoły podstawowej, średniej i co jeszcze dziwniejsze wyższej.

Pierwszy wiersz opublikowałem w bydgoskich „Faktach” w 1979 roku. Tak mi się to spodobało, że pu-blikowałem potem wiersze w „Nur-cie”, „Nowym Wyrazie”, „Więzi”, „Regionach”, „Kamenie”. Zebrało się tych wierszy tyle, że wydałem dwa tomiki: „Czasowo nie ma wieczno-ści” i „Cienie i postacie”.

Napisałem też opowieści „Znika-nie”, „Robal”, „Chłód”, „Naga”, „Pa-puga”.

Mało mi było tego, więc pisałem jeszcze scenariusze i sztuki teatral-ne. Scenariusz „Pionek” i sztukę „Rzecznik” wydrukował „Dialog”. Kilka sztuk miało swoje próby czy-tane w teatrach: Współczesnym we Wrocławiu, Słowackiego w Krako-wie, Nowym w Poznaniu. Na czyta-

niu się skończyło i aktorzy nigdy nie nauczyli się tych tekstów na pamięć.

W tak zwanym między czasie byłem nauczycielem, urzędnikiem, dziennikarzem, dyrektorem funda-cji i zbieraczem ogórków oraz per-manentnym bezrobotnym, co za-pewne znacząco zdekompletowało moje ego i zrujnowało id.

Jestem przekonany, że warto pi-sać właśnie mając zrujnowane id i naruszone ego, bo tylko tak można dotrzeć do tego co najważniejsze.

Aaaa, otrzymałem jeszcze nagro-dy literackie – „Czerwonej Róży” i „Łuczniczki” – ale od razu zastrze-gam: dawno już nie mam tej forsy.

Krzysztof Derdowski

* * *Przed laty, kiedy studiowałem na

KUL-u, tamtejsza biblioteka była dla mnie świątynią wolności i supermar-ketem uciechy. Każdą wolną chwilę spędzałem wówczas w bibliotece. W środku komunistycznego kraju czytałem zakazanego Nietschego, Celine’a, Schopenhauera. Tuż obok był zamek w którym w latach czter-dziestych mordowano akowców. Nieopodal żydowskie dzielnice z  duchami wyrżniętych w pień Ży-dów. A pod miastem obóz koncen-tracyjny w Majdanku. K r a j o b r a z m o j e j m ł o d o ś c i . Naoczna wiedza, że w każdej chwili na ulice miast mogą wjechać czołgi; w każ-dej chwili mogą zacząć zapędzać ludzi do zamku lub gnać do koncen-tracyjnego obozu. A w samym cen-trum tego świata bezpieczna, cicha

Krzysztof Derdowski, fot. Paweł Skutecki

biblioteka i przedwojenne wydania Nieztschego, Schopenhauera, Kier-kegaarda. Czytałem ich jak szalony. Byli moją wolnością. Wokół stan wo-jenny, Jan Paweł II, bibuła, Wałęsa, kartki na wódkę i cukier, saturatory, Urban i piwo na Placu Litewskim od 13.00, woda brzozowa wypita w ca-łym mieście! K r a j o b r a z m o j e j m ł o d o ś c i . Namiętnie czytałem Wolę mocy Nietschego w tym bez-wolnym kraju, ludzi umęczonych zdobywaniem kiełbasy, chleba, pa-pierosów, ludzi gnijących zębów, szczęśliwych posiadaczy małych fiatów, rozrywających sobie koszule i płaszcze w kolejkach. Życie spod lady. Epopeje zakupu lodówki i skar-petek. Odyseusze w poszukiwaniu mleka w proszku, piwa w sobotnie popołudnie. Nasłuchujący, wypa-trujący gdzie władza rzuciła sporty, kaszankę i papier toaletowy. Co za poniżenie. Co za wstyd! Przywy-kliśmy do tego wstydu. Zżyliśmy się z  tym wstydem. K r a j o b r a z m o j e j m ł o d o ś c i !

Krzysztof Derdowski, „Wstyd”, 2011 fragment powieści

Klub „odnowa” 1.02.2012, środa, godz. 16.30

„dziecięcy karnawał” – Zabawy plastyczne dla dzieci

3.02.2012, piątek, godz. 17.00Klub Polskiej Książki – „w płomieniu wiersza” – pro-mocja tomiku Marii Krajewskiej. Spotkanie poetyckie poprowadzi Jolanta Kowalska.

6.02.2012, poniedziałek, godz. 12.30gimnastyka dla pań „50+”

7.02.2012, wtorek, godz. 15.30zabawa Karnawałowa w Klubie seniora „Kalina”

8.02.2012,środa, godz. 16.30„smok, którego się nie boję” – Zabawy plastyczne dla dzieci

13-24 lutegoferIe zIMowe dla dzIeCIw PROGRAMIIE: zabawy i konkursy: sportowe, muzycz-ne, plastyczne; wycieczki.

inf. Grażyna Salemska

46 | | Luty 2012

W Y D A R Z E N I A

pałac Młodzieży27. aff-era filmowa – filmy o miłości11-15 lutego 2012 r.

Kochani Miłośnicy Kina, Przyjaciele,Zbliżają się ferie zimowe, czas najwyższy zatem za-

prosić Was do Bydgoszczy na kolejną edycję AFF-Ery Filmowej! Nasza impreza od lat łączy w sobie walory edukacyjne z dobrą zabawą, a wszystko przy okazji spotkania ze świetnym kinem. Młodzi ludzie oglądają filmy, słuchają krótkich, acz wartościowych wykładów na ich temat, biorą udział w warsztatach, kręcą swoje fil-my, redagują gazetkę, integrują się i bawią w internacie. Każdego roku AFF-Era odbywa się w oparciu o główny temat. Co będziemy oglądać w lutym 2012 roku? Filmy o miłości.

Wśród ludzi kina popularna jest pewna anegdota: scenarzysta budzi się w środku nocy, rozespany sięga szybko po leżącą na nocnym stoliku kartkę i notuje parę słów. Po chwili zmów się kładzie do łóżka, z błogą myślą, że właśnie zapisał sobie wskazówkę napisania scenariu-sza, jakiego jeszcze nie było. Rano nic nie pamięta, ale przecież na kartce ma zapisaną kluczową notatkę. Ze zdziwieniem jednak odczytuje tylko trzy słowa: „chło-pak spotyka dziewczynę”…

Powyższa anegdotka niesie ze sobą dwie przeciw-stawne puenty – pierwsza: o miłości powstaje tyle fil-mów, że nic już nie da się wymyślić. Druga: żeby napi-sać zdumiewającą historię można zacząć… od uczucia. Nasz scenarzysta wprawdzie nie pamięta już szczegó-łów swego pomysłu, ale wiemy przecież, że u jego po-czątku leżał właśnie motyw spotkania chłopaka i dziew-czyny, w domyśle – zaczątku jakiejś miłości.

I właśnie filmy o niej będziemy oglądać podczas 27. AFF-Ery Filmowej, która odbędzie się w Pałacu Młodzie-ży w Bydgoszczy w dniach 11-14 lutego 2012. A miłość to przecież niewyczerpany temat na filmowy przegląd.

Orientacyjna godzina

aff-era 2012 – programSobota 11 lutego 2012

20.30 Annie Hall, reż. Woody Allen, USA 1977, 93 min.22.30 Zwiąż mnie (¡Atame!), reż. Pedro Almodovar, Hiszpania 1990, 111 min.

Niedziela 12 lutego 20129.30 Ludzie za mgłą (Le quai des brumes), reż. Marcel Carné, Francja 1938, 91 min. [LISTA DIALOGOWA]11.30 Złamana lilia (Broken Blossoms), reż. David Wark Griffith, USA 1919, 65 min. [FILM Z MUZYKĄ NA ŻYWO]16.30 Once, reż. John Carney, Irlandia 2006, 85 min.20.30 Jeden dzień (One Day), reż. Lone Scherfig, USA 2011, 108 min.22.30 Ostatnie tango w Paryżu (Ultimo tango a Parigi), reż. Bernardo Bertolucci, Francja/Włochy 1972, 136 min.

Poniedziałek 13 lutego 20129.30 Kochanica Francuza (The French Lieutenant’s Woman), reż. Karel Reisz, Wielka Brytania 1981, 124 min.11.30 Niebo nad Berlinem (Der Himmel Über Berlin), reż. Wim Wenders, Niemcy/Francja 1987, 127 min.16.30 Ja też! (Yo, también), reż. Antonio Naharro, Alvaro Pastor, Hiszpania 2009, 103 min.20.30 Bestia, reż. Aleksander Hertz, Polska 1916, 47 min. [FILM Z MUZYKĄ NA ŻYWO]22.30 Całkowite zaćmienie (Total Eclipse), reż. Agnieszka Holland, Francja/Wielka Brytania 1996, 116 min.

Wtorek 14 lutego 20129.30 Ich noce (It Happened One Night), reż. Frank Capra, USA 1934, 105 min. [LISTA DIALOGOWA]11.30 Kiedy Harry poznał Sally (When Harry Met Sally), reż. Rob Reiner, USA 1989, 92 min.16.30 Przepis na miłość (Les Émotifs anonymes), reż. Jean-Pierre Ameris, Belgia/Francja 2010, 80 min.20.30 Casablanca, reż. Michael Curtiz, USA 1942, 99 min.22.30 Dzikość serca (Wild At Heart), reż. David Lynch, USA 1990, 116 min.

Luty 2012 | | 47

W Y D A R Z E N I A

dKf niespodzianka w pałacu Młodzieżyzaprasza na kinowe seanse w lutym

czwartek, 2 lutego, godz. 19.30Lapońska odyseja (Napapiirin sankarit)reż. Dome Karukoski, Finlandia 2010, 92 min.

Komedia o Janne, mieszkańcu Laponii w północnej Finlandii, który robi karierę żyjąc z zasiłku. Inari, jego dziewczyna, jest zmęczona życiowym nieudacznic-twem bohatera. Janne nie był w stanie kupić cyfrowego TV box’a, nawet jak dostał na to pieniądze… Inari daje mu ostatnią szansę: jeśli nie uda mu się go kupić do świ-tu, odchodzi. Chłopak rusza więc wraz ze swoimi dwo-ma kolegami, by zdobyć upragniony dekoder. Sprawnie zrealizowana komedia, łącząca w sobie elementy kina drogi z unikalnym skandynawskim klimatem.

czwartek, 9 lutego, godz. 19.30Drivereż. Nicolas Winding Refn, USA 2011, 95 min.

Opowieść o Driverze, chłopaku, który za dnia pracu-je jako kaskader a nocami wynajmuje się jako kierowca gangsterów. Żyje, balansując na cienkiej granicy mię-dzy rozsądkiem a brawurą. Do dnia, gdy pozna Irene i straci dla niej głowę. Nowa dziewczyna, wyglądająca jak anioł, rozpęta wokół niego prawdziwe piekło. Nie-banalny, niekiedy brutalny film, który już zyskał status kultowego.

czwartek, 16 lutego, godz. 19.30Rozstanie (Jodaeiye Nader az Simin)reż. Asghar Fahradi, Iran 2011, 123 min.

Rozstanie, w reżyserii twórcy głośnego Co wiesz o  Elly?, to opowieść o dwóch rodzinach, których losy

w dramatyczny sposób splatają się ze sobą na skutek przypadkowego zbiegu okoliczności. Film w doskonały sposób łączy elementy thrillera i dramatu psycholo-gicznego, trzymając w napięciu do nieoczekiwanego finału. Zdobywca wielu nagród, w Polsce m.in. Nagro-dy dla najlepszego filmu zagranicznego przyznawanej przez samodzielne Koło piśmiennictwa filmowego działające przy stowarzyszeniu filmowców polskich.

czwartek, 23 lutego, godz. 19.30Wymykreż. Greg Zgliński, Polska 2011, 85 min.

Bracia Alfred i Jerzy w trakcie podróży kolejką pod-miejską są świadkami brutalnego incydentu – kilku chuliganów napastuje dziewczynę. Młodszy z braci, Je-rzy, dzielnie staje w jej obronie, natomiast starszy zawo-dzi – reaguje poniewczasie i w konsekwencji staje się biernym świadkiem tragedii… Jeden z najgłośniejszych polskich filmów ostatnich miesięcy. W roli głównej Ro-bert Więckiewicz.

CENA KARNETU: 24 zł CENA POJEDYNCZEGO BILETU NORMALNEGO: 8 zł CENA KARNETU ULGOWEGO: 15 zł CENA BILETU ULGOWEGO (MŁODZIEŻ PONADGIMNAZJALNA, STUDENCI): 5 zł

karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu młodzieży przed seansem.kontakt: Pałac młodzieży w bydgoszczy, dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

inf. Dominika Kosińska

Odnaleźć możemy ją zarówno w Przeminęło z wiatrem czy Pożegnaniu z Afryką, ale też w Oknie na podwórze czy Życiu Carlita. AFF-Era przybliży zarówno kilka spośród tych klasycznych ujęć miłosnego tematu, jak i tych nieco mniej oczywistych, czy nawet… nieco skandalizujących. W sali kinowej bydgoskiego Pałacu Młodzieży będzie zatem okazja, by przypomnieć sobie (a dla niektórych zapewne – by poznać) obrazy stanowiące kanon filmów o miłości, na czele z Casablanką, Kiedy Harry poznał Sally i Ich nocami. Tym niemniej o miłości opowiadać można też w sposób zgoła inny, daleki od wyznaczników melo-dramatu i komedii romantycznej. Dla Woody’ego Allena na przykład związek kobiety i mężczyzny to pretekst do autoironicznego portretu w Annie Hall, a dla Kare-la Reisza w Kochanicy Francuza – sposób na ukazanie wyrafinowanej metody adaptacji tekstu literackiego, a zarazem iście filozoficznej refleksji nad życiowymi wyborami. Z kolei Wim Wneders w Niebie nad Berlinem stworzył filmową poezję miłosną. Temat miłości po-dejmowany był też w sposób budzący kontrowersje, co również zamierzamy pokazać na przykładzie takich filmów, jak Zwiąż mnie Pedro Almodovara, Całkowite za-ćmienie Agnieszki Holland, Ostatnie tango w Paryżu Ber-nardo Bertolucciego czy Dzikość serca Davida Lyncha.

Atrakcją będą niewątpliwie dwa nieme filmy wy-świetlane z muzyką graną na żywo. Złamana lilia Davida Warka Griffitha ukonstytuowała gatunkowe zasady melodramatu, zaś Bestia stanowi jedno z naj-większych osiągnięć w karierze Poli Negri. Wreszcie też – zaprezentujemy kilka nowości. Spośród filmów wchodzących na polskie ekrany na przełomie 2011 i 2012 roku wybierzemy takie, które o miłości mówią najciekawiej. Może pozwolą one zastanowić się nam, czym miłość jest dla filmowców i widzów dzisiaj? AFF-Era Filmowa to przyjemnie i pożytecznie spę-dzony czas zimowych ferii.

Koszt udziału 300 zł (w tym akredytacja, nocleg i wyżywienie).

Możliwość rezerwacji miejsc dla grupy zorganizowa-nej. Informacje: Dominika Kosińska, Dominik Wierski,

Pałac Młodzieży, tel. 52 321 00 81 wew. 333, mobile: 606 715 863, e-mail: [email protected]

Podczas pobytu można skorzystać z basenu i sali sportowej Pałacu Młodzieży.

Termin zgłoszeń upływa 1 lutego 2012 roku.

DO FILMOWEGO ZOBACZENIA!

48 | | Luty 2012

galeria Miejska bwa

W Y D A R Z E N I A

wystawa czynna do 26.02.2012

nowe tendencje w malarstwie polskim 22 edycja wystawy nowe tendencje w malarstwie polskim

Od 19 listopada 2011 do 26 lutego 2012 w Galerii Miejskiej bwa w Byd-goszczy prezentowana jest wysta-wa „Nowe tendencje w malarstwie polskim 2”, która ma ukazać i okre-ślić istotne zmiany zachodzące w postawie polskich twórców zajmu-jących się malarstwem w przeciągu ostatnich lat. Jest też próbą ukaza-nia istoty polskiego malarstwa po-wstającego w określonej przestrze-ni kulturowej.

Kapituła wystawy wybrała prace 14 twórców: Jan Berdyszak, Beata Ewa Białecka, Krzysztof Gliszczyń-ski, Wojciech Gilewicz, Pascale Héliot, Konrad Jarodzki, Kamil Ku-

sześćdziesięciu pięciu lat opisywa-nych i komentowanych przez kryty-kę artystyczną.

projekcja zestawu reportaży wyróżnionych w ogólnopolskim konkursie CaMera oBsCura 2010ORAZ WARSZTATY: „rozejrzyj się wokół – wybór tematu w reportażu i filmie dokumentalnym”

7.02.2012, wtorek, godz. 18.00

nagroda główna w konkursie ogólnopolskim:realIty sHow: wyBoryautor: Mikołaj Wawrzeniuk (prod. TVP Białystok), za język opowieści – to wyjątkowa mieszanka ironii i  tragizmu, za po-darowanie nadziei na coś nowego

wyróżnienia w konkursie ogólno-polskim:adopCja po polsKuautorka: Małgorzata Frydrych (prod. POLSAT),za reportaż uczestniczący, za zaan-gażowanie

oŁóweKautorka: Joanna Frydrych (prod. TVP),za nadzieję, która płynie z reporta-żu i za uzmysłowienie, że człowiek pomimo swojej choroby nadal myśli, czuje, kocha, a nawet pisze książki

wygraĆ eMeryturĘautorka: Brygida Frosztęga-Kmiecik (prod. TVP Katowice), za niebanalny pomysł na ukazanie banalnej rze-czywistości bezrobotnego

lIst od annyautor: Andrzej Tomczak (prod. TVP), za dziecinnie prosty sposób pokaza-nia problemów dorosłych

inf. Danuta Pałys

skowski, Wojciech Leder, Roman Lipski, Maciej Łubowski, Magda Moskwa, Bartłomiej Otocki, Rado-sław Szlaga, Jakub Julian Ziółkow-ski oraz grupę artystyczną – The Krasnals. W skład kapituły wcho-dzą: Marta Smolińska, Małgorzata Jankowska, Jolanta Ciesielska, Je-rzy Brukwicki, Paweł Lewandowski--Palle i Wacław Kuczma.

aKadeMIa sztuKI 22.02.2012, godz. 18.00

lata 80. ruch kultury niezależnejW ramach Akademii Sztuki w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy jerzy Brukwicki prezentuje cykl 6 wy-kładów pt. „Sztuka polska po 1945 roku”, poświęconych dziejom i  do-robkowi polskiej sztuki ostatnich

Luty 2012 | | 49

W Y D A R Z E N I A

Galeria Miejska bwa, galeria Kantorek

24.02.2012, piątek, godz. 18.00układy podlegające zmianom – „rokK 2012 – rozkład obrazu, kontra Kantorek”

Instalacja ta wykonana z drewna, metalu oraz płótna jest kontynuacją moich działań scalających zamiło-wania rzeźbiarskie jak i malarskie. Nawiązuje do miejsca, tak jak po-przednie instalacje, w którym się znajduje. Jednak tym razem jest również działaniem performatyw-nym, gdyż wchodzi w bezpośrednią relację z moim ciałem. Staje się ona, według mnie, moim pierwszym świadomym performance, a zara-zem pierwszą z prac w zakładanym cyklu – Układów podlegających zmianom.

K a m i l Ku s y, f r a g m e n t i n s t a l a c j i , Po z n a ń 2 010

Ogólnym celem moich działań jest przedstawienie złożoności oraz wielowarstwowej istoty performan-ce jako spójnika łączącego sztuki piękne, muzykę i teatr

Kamil Kusy. Urodzony 1985 w Bydgoszczy. Mieszka w Bydgoszczy. W 2011 ukończył Uniwersytet Arty-styczny w Poznaniu.

inf. Elżbieta Kantorek

2 lutego 2012, godz. 18.00Zapraszamy na spotkanie „W bibliotece o sztuce”, pod-czas którego Mateusz Soliński wygłosi wykład „lucian freud – ostatni wielki realista”

(…) Tworzone przez Freuda, od połowy lat 50. wi-zerunki ludzkich postaci przywołują dawne tradycje portretowe. Angielski artysta, niczym pilny uczeń Rem-brandta, wpija przenikliwe spojrzenie w twarze swoich modeli w poszukiwaniu tych paru drobnych grymasów otwierających wrota do mrocznych zakamarków ludz-kiej psychiki. Zawzięcie walczy z tendencją do selekcji i tym samym idealizowania wizerunku ludzkiej postaci. „W kulturze zdominowanej przez fotografię zatracili-śmy napięcie jakie pojawiło się w malarskim portrecie na skutek prawa modela do cenzury – zauważa Freud – ludzie zastanawiają się nad tym, jak dać zlecenie ma-larzowi, aby, w pewien sposób, zostać skrępowanymi i ograniczonymi przez własny portret”. (…)

Mateusz Soliński

Mateusz soliński, ukończył Filozofię na UMK w Toruniu oraz Zarządzania Kulturą na UJ w Krakowie. Zajmuje się krytyką literacką i plastyczną. Współpracuje z pismem artystycznym „Format” jako korespondent londyński. Jest autorem tekstów publikowanych m.in. w sopockim „Toposie”, „Sztuce.pl”, Zeszytach Naukowych Uniwer-sytetu Jagiellońskiego oraz Zeszytach Naukowo-Arty-stycznych Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Od 2007 roku pracuje w Muzeum Okręgowym im. Leona

L . Freud, Autop or tret , lustr z ane odbicie, 20 02, o lej na p łótnie, w w w.f l ick r.com/photos/f reepark ing

Biblioteka główna uKw

Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Obecnie zajmuje się rozprawą poświęconą problematyce estetyki brzydoty w dziele Luciana Freuda.

50 | | Luty 2012

stowarzyszenie artystyczne „Mózg” 3.02.2012, godz. 22.00, wstęp: 5 zł

Myrra rós (Islandia) + owls of the swamp (australia) – koncert

Po zawieszeniu działalności znakomitego zespołu Andvari, Myrra Rós skupiła się na swojej solowej ka-rierze, która powoli nabiera tempa. Materiał na album jest już prawie gotowy i miejmy nadzieję wkrótce ujrzy światło dzienne. Póki co z pewnością przygotuje dla polskich fanów niespodziankę w postaci EP’ek. Artystka niedawno zakończyła kompletowanie zespołu, brzmie-nie jej muzyki wzbogaci wiolonczela, perkusja i gitara basowa. Ponadto już za kilka dni premiera pierwszego teledysku do singla Kveldúlfur.

Myrra to niezwykle zapracowana artystka. Często udziela się w wielu różnych projektach, występuje wspólnie z innymi artystami, jest twórcą cotygodnio-wych koncertów z serii L’acoustic w popularnym klubie Barbara. Podbiła serca wszystkich koncertami w Harpie w ramach Iceland Airwaves Festival.

11.02.2012, godz. 22.00, wstęp: 12/18 zł (tylko sala koncertowa)

reggae sHot #1 with natural dread KIllaz

Formację Natural Dread Killaz założyli, związani z muzyką od dziecka, bracia Mesajah i paXon. Muzycy z  respektem i dojrzałością podchodzą do jamajskich tradycji gatunku, będąc jednocześnie bardzo otwarci na nowe wpływy i brzmienia, skrzętnie miksując reg-gae, dancehall, dub, ragga i hip hop.

Zespół od lat jest chętnie zapraszany na największe festiwale muzyki reggae. Koncertowali m.in. na One Love Sound Fest 2004-2010, Przystanku Woodstock czy Ostróda Reggae Festival.

14.02.2012, godz. 21.00, wstęp: 20 złsean noonan’s Brewed by noon (tHe HuB) – koncert

17.02.2012, godz. 22.00, wstęp: 10/15 złpl duBstep / urodziny screwballa

WHAT events zaprasza na tradycyjną już imprezę urodzinową dj’a Screwballa, która tym razem odbędzie się w Mózgu w ramach cyklu PL DUBSTEP. Na bydgo-skiej edycji PL DUBSTEP, oprócz jubilata, wystąpią: TOM ENCORE, KWAZAR , PASZCZAK, DE NARCO, BEXX

18.02.2012, godz. 22.00, wstęp: 5 złpaweŁ Konjo KonnaK: punk rock book! – wieczór autorski

Paweł ‘Konjo’ Konnak – multimedialny artysta prze-łomu wieków. W latach 1982-86 aktywista ruchu punk. Od roku 1986 uczestnik działań Tranzytoryjnej Forma-

cji Totart i jej satelitów. W latach 1992-99 współautor (razem z Krzyśkiem Skibą) telewizyjnego kabaretu rockowego Lalamido. Reżyser serii filmów opisujących istotne działania w sarmackim undergroundzie, m.in. o grupie Dezerter, Robercie Brylewskim i Tymonie Ty-mańskim. Autor kilku książek poetyckich.

Jest autorem swojej obszernej alter-biografii pod tytułem Gangrena-mój punk rock song (Narodowe Cen-trum Kultury, 2011). Ta książka to jednak nie tylko dy-namiczna opowieść o walkach autora w  muzycznym podziemiu ponurych lat stanu wojennego. To 440 stron nigdy do tej pory nie opowiedzianego Kosmosu. To set-ki unikalnych fotografii, pieczołowicie uzyskanych przez czujnego autora. To zdjęcia nie tylko z  garażowych koncertów SS-20 i Armii, ale także archiwalne ujęcia np. z występu gdańskiego teatrzyku Bim Bom z  roku 1955 czy z happeningu studenckiego z roku 1960, z udziałem Zbyszka Cybulskiego i Bogumiła Kobieli.

Dizajnerską pieczołowitość Konja podkreślają za-równo reprinty legendarnych podziemnych gazetek kapel punkowych jak i 32 stronicowa kolorowa wkład-ka z  reprodukcjami arcydzieł Nowej Ekspresji lat 80. Po raz pierwszy także, na dołączonym ekskluzywnym DVD, możemy obejrzeć filmy dokumentalne w reżyserii Pawła Konnaka: Dezerter – nie ma zagrożenia i Exodus – Robert Brylewski.

Książkę wydało Narodowe Centrum Kultury prze-konane, iż dzieło Konja to intensywne wypełnianie białych plam w naszej najnowszej historii. Jak napisał we wstępie do Gangreny perkusista grupy Dezerter - Krzysztof Grabowski: „Doczekali się swojej opowieści rycerze spod Grunwaldu i Warszawscy Powstańcy. Pora teraz na opowieść podziemnych artystów, punkowców i szalonych rebeliantów”.

Wieczorowi towarzyszy koncert zespołu alameda Trio.

25.02.2012, godz. 22.00, wstęp: 5 złBinoculers & Honig – koncert

W Y D A R Z E N I A

Luty 2012 | | 51

estrada stagebar Bydgoszcz

gumowe ucho

3.02.2012 – rahim + Buka – 33 Obroty Tour

4.02.2012 – agressiva 69 – koncert

11.02.2012 godz. 19.00, wstęp 15 złBlack star fest – koncert ku pamięci olasa

zagrają:NONE•UPSIDEDOWN•ALASTOR•ŁEBPROSIAKA

18.02.2012 – raport vol. 5: parias + sativa squad

19.02.2012 – Cochise & paweł Małaszyński – koncert

20.02.2012 – zero absolu – koncert

24.02.2012 – wuHae – koncert

25.02.2012 – the analogs + goście – koncert

Marta Mach i Agata Napiórska, autorki bloga Zwykłe Życie, na wystawę „Gumo-we Ucho”. Tak właśnie nazywa się jeden z działów prowadzonego przez Panie bloga. Zapisują w nim podsłuchane w miejscach publicznych rozmowy. Na proś-bę autorek zostały zilustrowane przez 17-stu rysowników. Panie Marta i Agata osobiście zaprezentują prace 25-tego lutego o godzinie 20. w  domu Państwa Szumińskich przy ul. Wybickiego 5. Po wernisażu odbędzie się potańcówka wraz z poczęstunkiem. Przygrywać będą dyskdżokeje z projektu Muzyka Na Wyspie a o zakąskę zadba niezastąpiona w tej dziedzinie fundacja Smacznego!

Autorzy prac:TomekMinkiewicz•AdaBuchholc•MaksAndała•KarolinaKotowska•OlaNie-psuj•AgaSzczepaniak•Talkseek•PencilWolf•EmiliaBartkowska•NataliaSta-chura•AgaJagustyn•MilenaMilak•IsabelaPolarny•Resko•TomekMilewski•ŁukaszHajduk•TomekLibiszowski

Marta Mach i Agata Napiórska zapraszają na swój blog:www.zwyklezycie.blogspot.com

W Y D A R Z E N I A

52 | | Luty 2012

Wojewódzki ośrodek kultury i sztuki

W Y D A R Z E N I A

16 lutego 2012, wernisaż o godz. 13.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18 w Bydgoszczy. Wystawa czynna do 16 marca

Malarstwo z pracowni plastycznej specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego w skierniewicachLaureat Ogólnopolskiego Konkursu Malarskiego im. Teofila Ociepki,

Pracownia Plastyczna w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Skierniewicach działa od 11 lat. Zajęcia prowadzone są w ramach lekcji plastyki, zajęć kształtujących kreatywność oraz godzin terapeutycznych. W  pracach Pracowni uczestniczy młodzież niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym z klas gimnazjalnych i szkoły przysposabiającej do pracy.

Twórczość plastyczna w przypadku osoby niepełnosprawnej pełni waż-na rolę terapeutyczną. Działanie plastyczne umożliwia wyrażanie emocji, pozwala przeżyć satysfakcję z własnych dokonań, wzmacnia wiarę w siebie

i poprawia samoocenę. W przypad-ku uczniów niepełnosprawnych umysłowo w stopniu umiarkowa-nym lub znacznym, u których komu-nikacja słowna jest zaburzona moż-liwość wypowiadania się w języku plastyki jest bardzo ważna.

Twórczość młodzieży z Ośrodka jest doceniana w licznych ponad 20 konkursach na szczeblu międzyna-rodowym, ogólnopolskim, woje-wódzkim i powiatowym. Uczniowie zgromadzili około 250 nagród i wy-różnień.

D. Zdrojewski

Druga połowa lutegospotkanie promujące tegoroczne „Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu”

W kolejnym, 16-tym już zeszycie znajdą Państwo artykuły o różno-rodnej tematyce. Spotkanie odbę-dzie się w drugiej połowie lutego, szczegóły już wkrótce w zakładce Pracowni Zabytków na www.woks.bydgoszcz.com

Najstarsze, średniowieczne i wczes-nonowożytne dzieje oraz zabytki omawiają: Anna i Wojciech Siwia-kowie (prezentują nowe znaleziska w strefie dawnego grodu i zamku w Bydgoszczy), Agata Chromińska (przybliża XVI-wieczną płaskorzeź-bę Ukrzyżowania z bydgoskiego kościoła Klarysek), tudzież Lech Łbik, który niczym konik szachowy „skacze” po wielu sanktuariach pąt-niczych historycznych Prus Krzyżac-kich i  Królewskich, wydobywając przy tej okazji z mroku niepamięci lokalne sanktuarium maryjne w Sta-rogrodzie koło Chełmna. Zajrzyjcie Państwo do artykułów Antoniego Romualda Chodyńskiego (pisze o  rezydencji szlacheckiej w  Jabło-nowie Pomorskim), Eweliny Woj-dak (analizuje idee protestanckiej architektury i szuka ich odniesień w  ewangelickich świątyniach byd-goskich), Leszka Skazy (omawia pałac w krajeńskim Komierowie) czy Ingi Trochimowicz (podejmuje

M i l e n a M a c i a s z e k

J ó z e f O r z e s z e k

I l o n a M i g d a ł

A n n a J ę c z k o w s k a

Luty 2012 | | 53

W Y D A R Z E N I A

zapoznane zagadnienie metalo-plastycznych bram i ogrodzeń). Kto czekał na drugą część opowieści Barbary Chojnackiej o bydgoskim plastyku Stefanie Kiersnowskim (pierwsza w zeszycie 15.), teraz bę-dzie mógł zaspokoić rozbudzoną ciekawość.

Daria Bręczewska-Kulesza

21 kwietnia 2012XVIII wojewódzki festiwal piosenki „awans ’12”

Celem festiwalu jest wyłonienie najbardziej utalentowanych mło-dych piosenkarzy i stworzenie im warunków do doskonalenia umie-jętności artystycznych w  Regional-nej Akademii Piosenki WOKiS.

Do udziału zaprasza Pracownia Muzyki i Piosenki WOKiS w Byd-goszczy oraz Żniński Dom Kultury w Żninie.

Finał Festiwalu odbędzie się w  Żnińskim Domu Kultury w Żni-nie dnia 21 kwietnia 2012 r. o godz. 13.00. Karty zgłoszenia laureatów eliminacji powiatowych należy przesłać do biura organizacyjnego do dnia 16 kwietnia br: Pracownia Muzyki i Piosenki WOKiS, pl. Koście-leckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel.: 52  585 15/01-03/, fax 52  585 15 06, e-mail: [email protected]

• 1.03.2012–NakielskiOśrodekKultury, Nakło, ul. Mickiewicza 3, tel.: 52 386 08 62 (powiat nakielski)

• 13.03.2012–RypińskieCen-trum Promocji i Kultury, Rypin, ul. Warszawska 8 tel.: 54 280 21 56 (powiat rypiński)

• 16.03.2012–WąbrzeskiDomKultury, Wąbrzeźno, ul. Wolno-ści 47 tel.: 56 688 17 27 (powiat wąbrzeski)

• 17.03.2012–SpółdzielczyOśrodek Kultury „Stokrotka”, Świecie nad Wisłą, ul. Wyszyń-skiego 15 tel.: 52 331 21 88 (powiat świecki i grudziądzki)

• 21.03.2012–WłocławskieCentrum Kultury, Włocławek, ul. Toruńska 87 tel.: 54 231 47 60 (powiat włocławski)

• 23.03.2012–GminnyOśrodek

Kultury, Unisław, ul Parkowa tel.: 56 686 61 59 (powiat chełmiński)

• 24.03.2012–CentrumKulturyi Sztuki, Sępolno Krajeńskie, ul. Kościuszki 4 tel.: 52 388 01 60 (powiat sępoleński i tucholski)

• 30.03.2012–ŻnińskiDomKul-tury, Żnin, ul. Pocztowa 15 tel: 52 302 05 17 (powiat żniński)

• 14.04.2012–WojewódzkiOśrodek Kultury i Sztuki, Bydgoszcz, pl. Kościeleckich 6 tel.: 52 585 15)01-03/ (powiat bydgoski i toruński)

• 15.04.2012–RadziejowskiDom Kultury, Radziejów, ul. Objezdna 40 tel.: 54 285 34 39 (powiat radziejowski i lipnowski)

Roman Fieberg

XI Kujawsko-pomorski Młodzieżowy przegląd piosenki Przegląd przeznaczony jest dla młodzieży powyżej 16 roku życia i przebiega w dwóch etapach: elimi-nacje powiatowe oraz finał z udzia-łem laureatów, który odbędzie się w Chełmży w dniach 30.06.2012 – 01.07.2012.

Do udziału zaprasza Pracow-nia Muzyki i Piosenki WOKiS w Bydgoszczy przy współpracy Chełmżyńskiego Ośrodka Kultu-ry. W załączeniu – harmonogram przeglądów powiatowych (karta zgłoszenia i  regulamin do pobra-nia w zakładce Pracowni Muzyki i Piosenki na www.wokis.bydgoszcz.com). Czytelnie wypełnioną kartę należy dostarczyć do biura do dnia 28 maja br.

Wszystkim laureatom pragniemy ufundować profesjonalne sesje na-graniowe oraz otoczyć ich opieką artystyczną poprzez udział w szko-leniach, warsztatach muzycznych i stałych zajęciach edukacyjnych w ramach Regionalnej Akademii Pio-senki. Zachęcamy do współpracy i oferujemy swoją pomoc w zakresie prowadzenia warsztatów, konsulta-cji i udziału w pracach jury.

Biuro Organizacyjne Przeglądu: Pracownia Muzyki i Piosenki WO-

KiS, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Byd-goszcz, tel.: 52  585 15 /01-03/, Fax: 52 585 15 06, e-mail: [email protected] • 16.03.2012–WąbrzeskiDom

Kultury, Wąbrzeżno, ul. Wolno-ści 47, tel.: 56 688 17 27 (powiat wąbrzeski i brodnicki)

• 17.03.2012–SpółdzielczyOśrodek Kultury „Stokrotka”, Świecie nad Wisłą, ul. Wyszyń-skiego 15, tel: 52 331 21 88 (powiat świecki i grudziądzki)

• 23.03.2012–GminnyOśrodekKultury, Unisław, ul. Parkowa, tel: 56 686 61 59 (powiat cheł-miński)

• 24.03.2012–CentrumKulturyi Sztuki, Sępólno Krajeńskie, ul. Kościuszki 4, tel.: 52 388 01 60 (powiat sępoleński i tucholski)

• 15.04.2012–RadziejowskiDom Kultury, Radziejów, ul. Odjezdna 40, tel.: 54 285 34 39 (powiat radziejowski i lipnowski)

• 17.04.2012–WłocławskieCentrum Kultury, Włocławek, ul. Toruńska 87, tel.: 54 232 10 30 (powiat włocławski)

• 20.04.2012–ChełmżyńskiOśrodek Kultury, Chełmża, ul. Bydgoska 7, tel.: 56 675 61 15 (powiat toruński)

• 28.04.2012–Miejsko-GminnyOśrodek Kultury, Kowalewo Pom., pl. Wolności 13, tel.: 56 684 11 74 (powiat golub-sko-dobrzyński)

• 13.05.2012–MiejskieCentrumKultury, Ciechocinek, ul. Mic-kiewicza 10, tel.: 54 283 45 79 (powiat aleksandrowski)

• 22.052012–RypińskieCen-trum Promocji i Kultury, Rypin, ul. Warszawska 8, tel.: 54 280 21 56 (powiat rypiński)

• 24.05.2012–NakielskiOśrodekKultury, Nakło, ul. Mickiewicza 3, tel: 52 386 08 62 (powiat nakielski)

• 1.06.2012–ŻnińskiDomKul-tury, Żnin, ul. Pocztowa 15, tel.: 52 302 05 17 (powiat żniński)

• 2.06.2012–WojewódzkiOśrodek Kultury i Sztuki, Bydgoszcz, pl. Kościeleckich 6, tel.: 52 585 15)01-03 (powiat bydgoski)

Roman Fieberg

54 | | Luty 2012

dom Kultury ModraCzeK

W Y D A R Z E N I A

1.02.2012, środa, godz. 10.00gimnastyka dla pań

1.02.2012, środa, godz. 15.00spotkanie „Klubu seniora”

1.02.2012, środa, godz. 16.30rytmika – „zabawy rytmiczne”

4.02.2012, sobota, godz. 15.30-19.30popołudnie taneczne dla seniorów

6.02.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne „niedźwiedzie polarne” – wyci-namy, kleimy i łączymy różne materiały

6.02.2012, poniedziałek, godz. 16.00 Czytamy bajki dzieciom

8.02.2012, środa, godz. 10.00gimnastyka dla pań

8.02.2012, środa, godz. 15.00spotkanie „Klubu seniora”

9.02.2012, czwartek, godz. 18.00Kawiarnia literacka, gość: wojciech Kowalczyk z BydgoszczyProwadzenie spotkania: Barbara jendrzejewska

10.02.2012, piątek, godz. 10.00 – 12.00Bal Karnawałowy dla dzieci w wieku przedszkolnym z udziałem rodziców

13.02.2012, poniedziałek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Ruchowe zabawy in-tegracyjne

14.02.2012, wtorek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Pracownia Walentyno-wa – przygotowanie upominków

15.02.2012, środa, godz. 10.00 – 13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Dzień komputerowo – stolikowy: gry komputerowe, gry planszowe, puzzle

16.02.2012, czwartek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Zabawa w teatr „Jeste-śmy żaby, aby, aby” – przygotowanie scenografii, stro-jów i choreografii do występu

17.02.2012, czwartek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Kto ty jesteś? – zabawy integracyjne

18.02.2012, sobota, godz. 15.30-19.30ostatkowe popołudnie taneczne seniorów

20.02.2012, poniedziałek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Ruchowe zabawy in-tegracyjne

21.02.2012, wtorek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Dzień komputerowo – stolikowy : gry komputerowe, gry planszowe, puzzle

22.02.2012, środa, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Kim będę gdy doro-snę? – dzień przebierańców

23.02.2012, czwartek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Sport to zdrowie – gło-wa, ramiona, kolana…

24.02.2012, piątek, godz. 10.00-13.00ferie dla dzieci. Drzwi otwarte: Teatr odsłona druga „Myszy” – przygotowanie scenografii, strojów i chore-ografii do występu

27.02.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne „Herbaciany smok” – malujemy herbatą

29.02.2012, środa, godz. 10.00gimnastyka dla pań

29.01.2012, środa, godz. 15.00spotkanie „Klubu seniora”

Luty 2012 | | 55

W Y D A R Z E N I A

Młodzieżowy dom Kultury nr 5

Młodzieżowy dom Kultury nr 2 4.02.2012, sala sportowa, godz. 16.30Koncert finałowy akcji charytatywnej

„serduszKo doBre I ty Masz” – prezentacja zespołów artystycznych MDK2 połączo-na z licytacją przedmiotów przekazanych na rzecz po-mocy Kasi Żórawskiej

13-24.02. 2012, godz. 10.00-15.00, baza MDK2ferIe z dwójką

Otwarte zajęcia artystyczne, sportowe i rekreacyjne dla dzieci z miasta.

Półkolonie – forma zorganizowana – 2 turnusy pię-ciodniowe – wcześniejsze zapisy.

inf. Bogna Blachowska

ferie w mdk-5:pierwszy tydzień (13.02-17.02.2012) pod hasłem:

„walentynki z wyczółkowskim ”.W programie – wyjazd do miasta zakochanych –

Chełmna, gdzie zobaczymy między innymi relikwie św. Walentego, pieczenie walentynkowych ciasteczek oraz warsztaty dotyczące twórczości Leona Wyczółkowskie-go połączone z wyjazdem do Muzeum Okręgowego. Poza tym ciekawe zajęcia plastyczne, muzyczne i rekre-acyjne np. wyjście na basen i kręgle.

Karnety czekają na młodych fanów żużlaMłodzieżowy dom Kultury nr 5 w Bydgoszczy oraz express Bydgoski organizują VII już edycję konkur-su wiedzy o bydgoskim żużlu.

W naszej zabawie mogą wziąć udział uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Na zgłoszenia czekamy do 1 lutego.

Jak co roku, w okresie zimowym, Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 w Fordonie oraz redakcja „Expressu Bydgo-skiego” organizują konkurs dla młodych fanów czarnego sportu. W siódmej edycji naszej zabawy trzeba będzie wykazać się znajomością historii bydgoskiego żużla z lat 1951-2011. Do walki o atrakcyjne nagrody zapraszamy uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Każda placówka może wystawić dowolną liczbę drużyn. Każda z nich może liczyć maksymalnie trzy osoby.

Na zgłoszenia czekamy do 1 lutego. Pisemne elimina-cje odbędą się 4 lutego (sobota) w MDK nr 5 przy ulicy Krysiewiczowej, a finał, w formie ustnego quizu, do-kładnie tydzień później 11 lutego również w MDK nr 5

Dla uczestników finału przygotowaliśmy atrakcyjne nagrody. Już po raz kolejny zwycięska drużyna otrzyma trzy karnety na sezon 2012, ufundowane przez ŻKS Po-lonia Bydgoszcz SA. Jest zatem o co walczyć!

Zgodnie z tradycją lat ubiegłych, gościem finałowej rozgrywki będzie jeden z bydgoskich żużlowców. Jego nazwisko na razie pozostaje tajemnicą.

Zgłaszać można się na dwa sposoby. Pierwszy spo-sób, to dostarczenie do redakcji sportowej „Expressu” (ul. Warszawska 13) wyciętego kuponu. Drugi – można też zatelefonować pod numer 600-166-119 do pomy-słodawcy konkursu Piotra Libery z MDK nr 5.

Piotr Libera

w drugim tygodniu (20.02-24.02) tematami prze-wodnimi będą dwa zagadnienia: karnawałowe oby-czaje i w zdrowym ciele – zdrowy duch. Uczestnicy pojadą do Gąsawy k. Biskupina, gdzie poznają obyczaje ludowe związane z karnawałem. Poza tym będą mieli okazję podziwiać na żywo w MDKu występ iluzjonisty i uczestniczyć w balu. W nawiązaniu do drugiego ha-sła- w zdrowym ciele zdrowy duch – poznają zasady zdrowego odżywiania, zrobią pyszne sałatki i aktywnie spędzą czas na łyżwach. Oczywiście to nie wszystkie atrakcje, lecz aby je poznać przyjdźcie do nas! Mamy na-dzieję, że wszystkie dzieci, które spędzą te ferie z nami będą zadowolone!

56 | | Luty 2012

Młodzieżowy dom Kultury nr 1 7.02.2012 r.

IV grand prix MdK 1 w szachachCałoroczny cykl turniejów rozgrywanych w MDK 1;

uczestnicy otrzymują medale, nagrody główne oraz drobne upominki.

13.02.2012 – 24.02.2012półkolonie z MdK1dla dzieci w wieku szkolnym (od 6 do 12 lat).

Program półkolonii przewiduje zarówno rozrywki sportowe, jak i kulturalne i edukacyjne. Dzieci wraz z  opiekunami uczestniczą w zajęciach edukacyjno--rozrywkowych w placówce, ponadto biorą udział w  spotkaniach muzealnych, zwiedzają ciekawe miej-sca w naszym mieście, oglądają spektakle w teatrze, operze i filharmonii, pływają na basenie czy pieką kieł-baski w ognisku w Myślęcinku. Miłym zakończeniem półkolonii jest wizyta w Family Parku.

Młodzieżowy dom Kultury nr 4 1.02.2012, środa, godz. 16.00

„sporty zimowe w miniaturze” – tworzenie makiet ulubionych sportów zimowych

3.02.2012, piątek, godz. 16.00„zimowy pejzaż”– konkurs plastyczny dla dzieci b/o wieku

7.02.2012, wtorek, godz. 16.00„Karnawał, karnawał”– spotkanie taneczno-rozrywkowe dla gimnazjalistów

9.02.2012, czwartek, godz. 16.00„en faCe” Otwarte warsztaty plastyczne poświęcone sztuce por-tretowej (portret, karykatura, ilustracja satyryczna…)

13.02.2012 – 17.02.2012 oraz 20.02.2012 – 24.02.2012

ferIe zIMowe w MdK-4Zajęcia odbywać się będą od poniedziałku do piątku

przez cały okres trwania ferii zimowych w godzinach 9-14. Przeznaczone są dla dzieci w wieku szkolnym (obowiązuje legitymacja szkolna). Zajęcia są bezpłatne i mają charakter otwarty.

Program obejmuje zajecia tematyczne (np. DZIEń OSKAROWY, KARNAWAŁ BYDGOSKI, KULINARIA KAR-NAWAŁOWE) oraz: – gry i zabawy sportowe – zajęcia komputerowe – zajęcia plastyczne

Uczestnikom półkolonii codziennie oferujemy dru-gie śniadanie oraz obiad. Gwarantujemy wiele miłych wspomnień z półkolonii w MDK1.

13.02.2012 – 17.02.2012XXIX turniej szachowy juniorów

To cykliczna impreza odbywająca się w MDK1 od wielu lat. Jej celem jest popularyzacja „Królewskiej gry” wśród dzieci i młodzieży. Tegoroczny turniej będzie rozgrywany w dwóch grupach: A – dla zawodników do lat 18 (rocznik 1994 i młodsi), B – dla zawodników do lat 12 (rocznik 2000 i młodsi). Wszystkie grupy grają syste-mem szwajcarskim na dystansie 9 rund.

20.02.2012 – 24.02.2012warsztaty taneczne

inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

– tenis stołowy – lepienie w glinie – wycieczki, kino, basen (jedyne formy wymagające

odpłatności)Szczegółowy plan tych zajęć będzie umieszczony w

gablocie placówki oraz na naszej stronie internetowej www.mdk4.pl na tydzień przed rozpoczęciem ferii zi-mowych.

14.02.2012, wtorek, godz. 16.00Wojewódzki Walentynkowy Konkurs Wokalny „Miłość ci wszystko wybaczy”

15.02.2012, środa, godz. 17.00Konkurs na najpiękniejszą walentynKĘ w języku angielskim

W Y D A R Z E N I A

Luty 2012 | | 57

festiwal teatralny „zwierciadła”

bawimy się dramatem, czyli teatralny misz-masz według bydgoskiej „Piątki”

8, 9 lutego 2012

Samodzielnie tworzymy nasz mały świat, bawiąc się sztuką. Możemy uczynić tegoroczną zimę mniej ponu-rą, więc z zapałem zabieramy się do pracy. Nieważne, że jesteśmy tylko licealistami, uczęszczającymi do ta-jemniczej szkoły, skrytej gdzieś między blokami, oto-czonej wielkomiejską zielenią. Istotne jest to, że jeste-śmy otwarci na wszelkie pomysły i osobowości. Mowa o V Liceum Ogólnokształcącym i jego uczniach, którzy postanowili samodzielnie zorganizować I Kujawsko-Po-morskie Spotkanie Teatralne. Odkrycia teatralne wraz z uroczystą galą odbędą się 8 oraz 9 lutego 2012 r.

Akcja ruszyła z inicjatywy Fundacji Teatrikon oraz oj-czyzny „Zwierciadeł” – Lublina.

Grupa powstała w 2006 r. i jest ściśle związana ze Spotkaniami Teatralnymi, ponieważ wywodzi się z dzia-łań wolontariuszy, którzy chcieli mieć wpływ na swoje środowisko i otaczającą ich przestrzeń. W 2010 r. po-wstała fundacja, która skupia młodzież i studentów, za-chęcając ich do czynnego działania w społeczeństwie. Pomaga także realizować niecodzienne marzenia na-stolatków dotyczące twórczego rozwoju.

Bydgoska Piątka jest jedną z sześciu polskich szkół wytypowanych do realizacji projektu. Spotkał nas niemały zaszczyt, ale także sporo obowiązków. Za-interesowani przedsięwzięciem to osoby z różnych klas, którym nie brakuje zapału, chęci do pracy i co najważniejsze – kreatywności. Dzięki temu zdoby-wamy masę nowych doświadczeń, a każdy z nas może znaleźć odpowiednie dla siebie zadanie. Wal-czymy z przeciwnościami losu, które pojawiają się zawsze przy okazji organizacji tego typu wydarzeń. Dodatkowo, to wspaniała okazja, aby zacieśnić więzi ze szkolnymi znajomymi w trakcie warsztatów, które od-bywają się pod przewodnictwem naszych mentorów z Lublina.

Drukowanie plakatów, ulotek, pozyskiwanie spon-sorów, rozmowy, pisma, dyskusje, czy też kiermasz pysznych, domowych ciast w naszym liceum – pozor-nie prozaiczne czynności, które zaprowadzą nas do Wielkiej Gali, która odbędzie się 8-9 lutego bieżące-go roku.

Do udziału zapraszamy naszych rówieśników z całe-go województwa, których pasjonuje sztuka wyrażana słowem, czynem i duszą. Każdy ma szansę na twórcze przedstawienie siebie i zdobycie jedynych w swoim rodzaju nagród – symbolicznych „Zwierciadeł” oraz niemniej ciekawych nagród rzeczowych. Zapewniamy wspaniałą atmosferę i kontakt z ludźmi, którzy latają ponad chodnikami bez żadnego chemicznego wspo-magania, jedynie za sprawą ogromnego optymizmu i wiary we własne możliwości.

Nikt nie będzie mógł narzekać na nudę, za sprawą towarzyszących imprezie atrakcji – koncertów rozwija-jących się, bydgoskich kapel w klubie Altruist (Al. Osso-lińskich 2), konferencji zorganizowanych przez gościa specjalnego, Jakuba Kornackiego, aktora telewizyjne-go i teatralnego, a także warsztatów teatralnych dla naszych rówieśników. Tuż przed lutową imprezą pla-nujemy zaskoczyć mieszkańców Bydgoszczy wyjątko-wą akcją, czyli Flash Mobem – błyskawicznym zrywem niecodziennych scen – który odbędzie się w okolicach Starego Rynku.

Nie zabraknie także pierwszorzędnego jury w  skład którego wejdzie Agnieszka Sowa, dyrygent i kierownik artystyczny. Współpracuje z Filharmonią Pomorską, prowadzi chór dziecięcy „Rubinki”, z któ-rym zdobyła wiele prestiżowych nagród, również na arenie międzynarodowej. Na gości czekają także nie-spodzianki - do udziału w imprezie włączył się Teatr Polski im. Hieronima Konieczki – kolejnym gościem będzie jeden z aktorów, zawodowiec, występujący na rodzimej scenie.

Jesteśmy pewni, że I Kujawsko-Pomorskie Spotkanie Teatralne zaowocuje następnymi, ponieważ jest to nie-powtarzalne wydarzenie, które na pewno zrzeszy mło-dzież z naszego województwa.

Wiktoria Kabat

W Y D A R Z E N I A

58 | | Luty 2012

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publicznaspotkanie autorskie z Barbarą jendrzejewską

1.02.2012, godz. 18.00, Sala Wystawowa WiMBP w Bydgoszczy, Stary Rynek 24

Spotkanie autorskie oraz promocja tomu poetyckiego Barbary Jendrzejewskiej pt. „Salto”. Wiersze autorki za-śpiewa i zagra na gitarze Roma Warmus. Spotkanie po-prowadzi Natalia Jendrzejewska.

godzinami o książkach – dyskusyjne Kluby Książki w wiMBp.W WiMBP działają w dalszym ciągu Dyskusyjne Kluby Książki. Dorośli mogą uczestniczyć w spotkaniach DKK w Bibliotece Głównej WiMBP, bądź w jej filiach: nr 12 (Wzgórze Wolności), nr 15 (Fordon), nr 16 (Błonie), nr 21 (Bartodzieje), nr 23 (Szwederowo). Kluby dziecięce spo-tykają się w filiach: nr 13 (Bartodzieje), nr 14 (Wyżyny), nr 17 (Fordon). Szczegóły na stronie: dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Program DKK, realizowany przez WiMBP we współpracy z Instytutem Książki, obejmuje także spotkania autorskie.

6.02.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

spotkanie autorskie z danutą grechutą i jakubem Baranem

Danuta Grechuta – żona, przyjaciel oraz menedżer Marka Grechuty oraz Jakub Baran – bajkopisarz, dzien-nikarz, autor tekstów piosenek, konferansjer, opiekun artystyczny Sceny Tęcza w Krakowie, będą promować swoją książkę „MAREK. Marek Grechuta we wspomnie-niach żony Danuty”, która wydana została dla uczczenia 5 rocznicy śmierci artysty. Jej premiera miała miejsce 7 grudnia 2011 r. Marek i Danuta Grechutowie przeży-li wspólnie 36 lat. O swojej żonie Marek powiedział: „Danusia jest aniołem, zawsze była i jest moją muzą”. Podczas spotkania, które poprowadzi znana bydgo-ska dziennikarka telewizyjna Urszula Guźlecka, będzie można posłuchać wspomnień o tym niezapomnianym piosenkarzu, poecie, kompozytorze, a także usłyszeć wiele anegdot, ciekawostek z jego życia zawodowego i prywatnego, oraz obejrzeć wiele, także prywatnych, zdjęć, które opublikowane zostały po raz pierwszy w tej najnowszej książce. Wstęp wolny!

29.02.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

spotkanie autorskie z Marią wiernikowską – dziennikarką, korespondentką wojenną, reporterką, laureatką nagród i wyróżnień. Karierę dziennikarską rozpoczęła w 1982 r. w Radio France International. W tym czasie współpracowała także z BBC. Po 1989 r. wróciła do Polski i rozpoczęła w Warszawie współpracę

z Polskim Radiem. Przez wiele lat przygotowywała ma-teriały dla TVP, w tym z punktów zapalnych na całym świecie – Jugosławii, Czeczeni, Bośni i Hercegowiny, Afganistanu. Zdobyła rozgłos za sprawą swoich wstrzą-sających reportaży z powodzi tysiąclecia, która miała miejsce w Polsce w 1997. M.in. na skutek zakazu emisji reportażu dotyczącego sprawy Klewek, zrezygnowała z pracy w TVP. Wróciła do TVP w roku 2007 i pozostała tam do 2009 r. Cykl jej reportaży „Telewizja objazdowa” nadawany był w TVP info. Jest autorką książki „Zwario-wałam czyli Widziałam w Klewkach” (Rosner&Wspól-nicy, 2005) o korupcji i niewyjaśnionych aferach we współczesnej Polsce. Wstęp wolny!

inf. Lucyna Partyka

zajęcia edukacyjne

3.02.2012, godz. 14.30, WiMBP (Filia nr 10 dla dzieci i młodzież y ul. broniewskiego 1)

„Z piaskownicy w świat na turystyczny szlak” – cyklicz-ne zajęcia edukacyjne poświęcone najpiękniejszym miastom świata.

3.02.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosł ych i dla dzieci ul. Wielor ybia 99)

Dzień Pozytywnego Myślenia w bibliotece – zajęcia edukacyjne.

7.02.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosł ych i dla dzieci ul. grunwaldzka 59)

„Bajkowe podróże dookoła świata: Finlandia” – pozna-jemy najpiękniejsze bajki i baśnie z różnych krajów – cy-kliczne zajęcia literackie.

9.02.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzież y ul. Powstańców Wlkp. 26)

„Miłosne duety w literaturze” – zajęcia czytelnicze.

13.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzież y ul. boh. kragujewca 11)

„Eko–śmieciorek” – wykonujemy stworka z surowców wtórnych – zajęcia plastyczne.

13.02.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosł ych i dla dzieci ul. Wielor ybia 99)

„Jesteśmy eko” – wykonywanie plakatów o ochronie środowiska – zajęcia plastyczne.

14.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzież y ul. Powstańców Wlkp. 26)

„Eko – projektanci” – tworzymy ekologiczna torbę na zakupy – zajęcia plastyczne.

14.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzież y ul. marii konopnickiej 28)

Wykonywanie plakatów o ochronie środowiska na pod-stawie utworów literackich i bajkowych.

14.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzież y ul. gawędy 1)

„Ratujemy naszą planetę” – zajęcia edukacyjne połą-czone z wykonywaniem plakatu o ochronie środowiska.

W Y D A R Z E N I A

Luty 2012 | | 59

21.02.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosł ych i dla dzieci ul. grunwaldzka 59)

„Ochrona środowiska na kartach książki” – tworzymy prezentację multimedialną.

22.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzież y ul. gawędy 1)

„Życie w zgodzie z ekologią” – prezentacja multime-dialna.

22.02.2012, godz. 14.30, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzież y ul. brzęc zkowskiego 2)

„Dzień dobry przyrodo” – zabawy literackie połączone z układaniem ekologicznych wierszy.

23.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzież y ul. Po łc z yńska 3)

„Strażnikami przyrody się ogłaszamy, od dziś jej poma-gamy!” – zajęcia edukacyjne oraz eko-quizy dla dzieci.

24.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (biblioteka główna ul. star y Rynek 24)

„Zielono mi” – impreza finałowa Ferii zimowych ph. „Na ratunek ziemi” w Bibliotece Głównej WiMBP. W progra-mie: spotkanie edukacyjne z leśniczym, projekcja filmu dla dzieci i młodzieży o tematyce ekologicznej oraz rozstrzygnięcie konkursów: literackiego na napisanie wiersza o tematyce ekologicznej pt. „Ziemia – wyspa zielona” i plastycznego na wykonywanie z surowców wtórnych „Śmieciostworka”.

24.02.2012, godz. 14.30, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosł ych i dla dzieci ul. b łądzimska 36)

„Na pomoc Ziemi” – tworzymy gazetkę o tematyce eko-logicznej – zajęcia plastyczne.

24.02.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzież y ul. Powstańców Wlkp. 26)

„Przeżyj wielką przygodę z Karolem Mayem” – zajęcia czytelnicze z okazji 170 rocznicy urodzin autora.

14.02.2012, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 31 dla dorosł ych i dla dzieci ul. Wielor ybia 99)

„Zielony Kapturek na zakupach, czyli ekologia użytko-wa” – projektowanie torby ekologicznej.

14.02.2012, godz. 14.30, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzież y ul. brzęc zkowskiego 2)

„Smutna Ziemia” – zajęcia plastyczne, wykonywanie plakatów propagujących ideę ochrony środowiska.

16.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 10 dla dzieci i młodzież y ul. broniewskiego 1)

Wykonywanie prezentacji multimedialnej pt. „Ochrona środowiska na kartach książki”.

16.02.2012, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dzieci i młodzież y ul. Pielęgniarska 17)

Wykorzystanie programu komputerowego do wykona-nia prac o tematyce ekologicznej.

16.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzież y ul. Po łc z yńska 3)

„Tak bym chciał żyć na świecie, w którym śmieci nie znajdziecie” – pisanie eko-wierszyka połączone z przy-gotowaniem wystawki książek o ochronie środowiska.

17.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzież y ul. c zerkaska 11)

„Nasza Planeta” – konkurs literacki na napisanie wiersza ekologicznego.

20.02.2012, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosł ych i dla dzieci ul. łanowa 2)

„Eko-strofy” – głośne czytanie połączone z konkur-sem literackim na napisanie wiersza o tematyce eko-logicznej.

21.02.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 10 dla dzieci i młodzież y ul. broniewskiego 1)

Projekcja filmu dla dzieci.

KinotekaWojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna oraz Never seen in Bydgoszcz zapraszają:KInoteKa: InspIraCje / luty 2012

Inspiracje, nawiązania i cytaty – nie bez powodu w liczbie mnogiej – ich form i rodzajów dostrzeżemy spo-ro. Twórcy i ich dzieła oddziałują na siebie często w bar-dzo pokrętny i – ukryty w zawiłościach artystycznych dusz – sposób.

Zdarzają się inspiracje jawne – uderzające nawią-zania do „Osiem i pół” Federico Felliniego z 1963 roku odkrywać będziemy oglądając powstałe 17 lat później „Wspomnienia z gwiezdnego pyłu” Woody’ego Allena. Obraz twórcy „Annie Hall” jest oczywistą wariacją na temat twórczości włoskiego mistrza.

Po bezpośrednich nawiązaniach przyjdzie czas na wytężenie uwagi. „Czerwone trzewiki” oraz „Tetro” to przykład inspiracji ukrytej. Dzieło Emerica Pressburgera oraz Michaela Powella z 1948 roku przewija sie u Cop-

poli 60 lat później kilkukrotnie, będąc inspiracją do two-rzenia scen tanecznych, ale też poprzez główny wątek – utraty kontroli nad własnym życiem. „Czerwone trze-wiki” tkwią głęboko w podświadomości twórczej Cop-poli jako motor napędowy do robienia filmów w ogóle.

program 3.02 osiem i pół, reż. Federico Fellini / 1964 10.02 wspomnienia z gwiezdnego pyłu, reż. Woody

Allen / 1980 17.02 Czerwone trzewiki, reż. Emeric Pressburger, Mi-

chael Powell / 1948 (napisy angielskie!) 24.02 tetro, reż. Francis Ford Coppola / 2008

Seanse odbywają się w Wojewódzkiej i Miejskiej Bi-bliotece Publicznej w Bydgoszczy (Stary Rynek 24) w każdy piątek o godz. 20.00. Wstęp wolny.

W Y D A R Z E N I A

60 | | Luty 2012

Mobiln

e

Kreatywne

Ciekawe

M jak MoBIlne – Zajęcia odbywać się będą we wszystkich przestrzeniach Miejskiego Centrum Kultury

na piętrze w kamienicy przy ul. Batorego 1/3,

w Pałacu Nowym w Ostromecku.

Będziemy spotykać się w Pianoli,

Ruszymy także w miasto!

A po WIELKIM OTWARCIU zaprosimy dzieci i młodzież do nowej siedziby MCK

przy ul. Marcinkowskiego 12-14

C jak CIeKawe – Uwaga! Przygotujcie się na codzienną potężną dawkę emocji. „Wpuścimy Was w kanał” podczas odkrywania nikomu nieznanych tajemnic Kanału Bydgoskiego. Przeniesiemy „Cztery pierzeje Starego Rynku” na ściany jednego ze specjalnie do tego przygotowanych pomieszczeń. Zaprosimy Was do „Laboratorium młodego badacza”, gdzie odkryjemy tajemnice naszych umysłów w trakcie eksperymentów. Odwiedzimy także „Pracownię Mistrza Leona” i zgłębimy tajniki sztuki malarskiej. Wybierzemy się w magiczną „Podróż balonem” i zajrzymy do „Magicznego pudełka”. Ponadto przypomnimy magiczne polskie filmy dla dzieci i młodzieży. Podczas zajęć warsztatowych dotkniemy tematyki teatru, filmu, sztuki … a także nauki.

K jak Kreatywne – podczas ferii stawiamy na kreatywność i innowacyjność. W czasie warsztatów uruchomimy wszystkie zmysły, damy możliwość wyrażenia siebie w mowie, ruchu, geście, rysunku i śpiewie. Wspólnie odkryjemy nowe pokłady naszej wyobraźni.

Ciii… Więcej nie zdradzimy! Startujemy już 13 lutego!Zajęcia w postaci warsztatów tematycznych odbywać się będą codziennie od poniedziałku do piątku w siedzibach mOk/mck. Ofertę ferii kierujemy do różnych grup wiekowych. Na zajęcia zapraszamy zarówno grupy zorganizowane jak i indywidualnego odbiorcę. szczegóły znajdziecie w lutym naszej stronie internetowej www.mok.bydgoszcz.pl oraz plakatach.

Luty 2012 | | 61

Miejskie Centrum Kultury

W Y D A R Z E N I A

Styczeń 2012 | | 61

1.02.2012 środa, godz. 19.00, Węgliszekwieczór autorski Macieja rajka, promocja powieści „Bracia”,prowadzenie Igor pronobis

Maciej Rajk urodził się w 1984 roku w Warszawie, gdzie mieszka do dziś. Skończył socjologię na Uniwer-sytecie Warszawskim. Zarabiając na kosztowne hobby, jakim jest pisanie, pracował jako: asystent posła, domo-krążca, rekruter, redaktor, dziennikarz, tłumacz, a także współprowadził firmę wydawniczą.

2.02.2012 czwartek, godz. 17.00, PianolaKoło gospodyń Miejskichzapraszamy na warsztat kartek walentynkowych robionych ze sweterków

Koło Gospodyń Miejskich – Zapra-szamy na warsztat kartek walentyn-kowych robionych ze swetrów.

2.02.2012 czwartek, godz. 19.00, Węgliszek, wstęp wolny

white Chocolate trio – koncertZespół powstał na przełomie 2011 i 2012 r. Połączyła

ich miłość do muzyki oraz białej czekolady. Projekt ten udowadnia, że ludzie o skrajnie różnych inspiracjach i osobowościach scenicznych potrafią stworzyć spójną całość. Na koncertach nastawiają się na przekazywa-nie emocji i ekspresję płynącą z licznych improwiza-cji. W ich repertuarze można usłyszeć zarówno znane standardy jazzowe, jak i utwory muzyki popularnej. Są w trakcie tworzenia materiału autorskiego, który ukaże się w bliżej nieokreślonej przyszłości. agata leśniewska – nadzwyczaj zdolna, obdarzona nie-codzienną barwą i wyjątkową umiejętnością malo-wania głosem młoda wokalistka z Gdańska. Mieszko służewski – harmonijkarz, posługuje się techniką overbanding, która umożliwia grę w 12 tonacjach na jednej harmonijce diatonicznej. Zwycięzca Festiwalu Harmonica Bridge 2011. Marek grącki – gitarzysta, w

grze ceni sobie przede wszystkim emocje, budowanie napięcia i piękno muzyki, które przedkłada nad gita-rowe kung fu.

3.02.2012 piątek, godz. 20.00, Węgliszekdiabolus In Musica, zagra bydgoska psychotriaprowadzi Maciej Myga

Zespół ma rok, ale pierwszy swój koncert zagrał w  połowie listopada 2011 roku, w klubie Estrada. Psy-chotria to energetyczna mieszanka hardcore, punka i  metalu z tekstami traktującymi o codziennym życiu i problemach, które dotykają większości z nas.

4.02.2012 sobota, godz. 14.00-17.00, Pianolaspacerownik bydgoski – do swej pracowni zaprasza dj yaki, czyli Bartek Chwastek

Dj Yaki, czyli Bartek Chwastek - selektor, gitarzysta. Muzyk otworzy przed nami swoje studio, które mieści się w w kamienicy przy ulicy Cieszkowskiego.

5.02.2012 niedziela, godz. 9.30, Pianolaporanek rodzinny

Walentynkowo-karnawałowy poranek rodzinny z pokazami tańców, balem z przebraniami dla dzieci, kartkami walentynkowymi zrobionymi techniką scrap-bookingu (warsztat).

Historycznie scrapbooking był podobnie jak prze-kazywane ustnie historie sposobem przekazania tra-dycji i zwyczajów. Formą przekazu było tu nie słowo, a obraz. Po raz pierwszy znalazł zastosowanie, gdy powszechnie dostępny stał się druk, a w szczególno-ści gazety. Pierwszymi znanymi scrapbookerami byli Mark Twain i Thomas Jefferson. Kiedy w powszech-nym użytku znalazła się fotografia, zaczęto ją łączyć ze scrapbookingiem.

62 | | Luty 2012

W Y D A R Z E N I A

5.02.2012 niedziela, godz. 16.30, Pianola, Wstęp wolny

Koncert uczniów studium Muzycznej Kreatywności „a Vista”

Młodzi wykonawcy zagrają przeboje muzyki klasycz-nej i rozrywkowej. Wystąpią też pedagodzy Studium – Łukasz Urbaniak (fortepian) i Piotr Pokutycki (gitara) oraz gościnnie Weronika Kmita – wokalistka związana z bydgoską Akademią Muzyczną, która wraz z Łukaszem Urbaniakiem wykona standardy muzyki jazzowej.

8.02.2012 środa, godz. 15.00-18.00, PianolaKsiążka w ruch, kiermasz uwalnianych książek

8.02.2012 środa, godz. 18.00, WęgliszekBydgoska Mocca Cafe – dyskretny urok starych zapisków i dokumentów,prowadzi Krystyna Berndt, gość jarosław pijarow-ski, rzeczoznawca i biegły sądowy w zakresie eks-pertyzy dokumentów.

Dyskretny urok starych zapisków i dokumentów, to temat kolejnego kameralne spotkania poświęconego bydgostianom. Zapraszamy w sentymentalną podróż, podczas której odkrywać będziemy tajemnice starych bydgoskich zapisków i dokumentów. Spróbujemy na nowo odczytać dawno zapomniane listy, najczęściej ludzi z bliskiego nam rodzinnego kręgu. – Proszę wziąć na spotkanie rodzinne pamiątki pisane i zdjęcia z dedy-kacjami oraz podpisami. Barwy głosów, stylu gestów nie sposób odtworzyć. Giną w niepamięci. Zostaje pi-smo zdradzające osobisty, niepowtarzalny charakter człowieka.

10.02.2012 piątek, godz. 19.00, Węgliszeknasz Blues: widok na Bluesa i freebirds, koncert

Zespół widok na Bluesa powstał w 2009 r. w Byd-goszczy przy ul. Widok. Prezentuje własne utwory oraz covery zespołów z nurtu blues-rocka, takich jak: Eric Clapton, Marsha Raven, Tony Spinner, Mick Stover, Luther Allison, Gary Moor, Joe Satriani. Zespół zagrał

już kilka imprez plenerowych, a także kilkanaście klu-bowych. Jest jedną z wielu grup Bydgoskiej Platformy Bluesowe.

Zespół freeBIrds powstał we wrześniu 2010 r. Gru-pa prezentuje własne kompozycje jak i interpretacje coverów znanych zespołów bluesowych i rockowych, takich jak Dżem, Free, Deep Purple, Lynyrd Skynyrd, Whitesnake czy AC/DC.

11.02.2012 sobota, godz. 15.00-17.00, PianolaKoło gospodyń Miejskich: „zamieniada”, czyli wymiana ubrań i gadżetów dla dzieci i dorosłych

Idea opiera się na założeniu, że w szafie każdego z nas znajdują się rzeczy, których nie nosimy bo np. jest to wynik nietrafionego prezentu, nieudanego zakupu, zmieniliśmy styl, rozmiar itp. Zamieniada to idealna okazja, żeby pozbyć się takich rzeczy znajdując im no-wego właściciela.

11.02.2012 sobota, godz. 19.00, Węgliszek, bilety w cenie 10 zł

gitarą, sercem i duszą: leonard luther oraz zespół własny port

Leonard Luther należy do najściślejszej czołówki bardów – pieśniarzy, którzy wykonują utwory liryczne o wyraźnym zabarwieniu poetyckim. Jest zdobywcą wielu nagród, w tym licznych wyróżnień na studenc-kich przeglądach piosenki a także laureatem prywatnej nagrody Agnieszki Osieckiej na Krakowskim Festiwalu Piosenki Studenckiej w 1989 r.

Podczas wspólnego koncertu nagrana zostanie pły-ta. Bilety w cenie 10 zł do nabycia w MOK (ul. Batorego 1/3) oraz przed koncertem.

11.02.2012 sobota, godz. 20.00, Pianola, bile-ty w cenie 10 zł

low lab: natalia fiedorczuk (nathalie and the loners)

Po krótkiej chwili milczenia spowodowanej zimą po-wraca na deski Natalia Fiedorczuk, znana jako Nathalie And The Loners. Nowy materiał, nowe emocje, wiele

Luty 2012 | | 63

W Y D A R Z E N I A

smutku i wzruszenia. Z nowym materiałem, tuż przed skompletowaniem materiału na kolejny krążek, po cięż-kim kryzysie drugiej płyty – jeszcze bardziej przejmują-ca niż zazwyczaj!

12.02.2012 niedziela, godz. 17.00, Pianola, wstęp bezpłatny

w duchu wschodnio-słowiańskiej kine-matografii: „wysocki. dziękuję, że żyję”

„Żeby zrozumieć wschodnio-słowiańską duszę, trze-ba oglądać filmy, które zdobyły popularność na Wscho-dzie, a nie te, które pokazywane są na Zachodzie” – to główne motto cyklu spotkań z radzieckim, rosyjskim i ukraińskim kinem, które prezentowane będzie w Pia-noli od lutego do czerwca br. Pragniemy pokazać Wam dokonania wschodnio-słowiańskiej kinematografii.

Cykl rozpoczniemy filmem: „Wysocki. Dziękuję, że żyję”. Film opowiada o pięciu dniach z życia Wysockie-go, a jeszcze bardziej o tym, jak powstał znany tekst po-etycki. Wydarzenia w filmie rozgrywają się w 1979 r. na gościnnych koncertach w Uzbekistanie, gdzie Wysocki przeżył śmierć kliniczną w rezultacie zatrzymania akcji serca. Według słów scenarzysty i producenta filmu, Ni-kity Wysockiego, temat obrazu zbudowano na historii opowiedzianej mu przez przyjaciół – Władimira Siemie-nowicza, Wsiewołoda Abdułowa na 9 dni po śmierci ojca – latem 1980.

13.02.2012 poniedziałek, godz. 21.00, Węgliszek

jazzowy poniedziałek: Bronisław Kaper – będzie przywołany podczas koncertu around jazz Quintet

Bronisław Kaper (ur. 5 lutego 1902 w Warszawie – zm. 26 kwietnia 1983 w Los Angeles), to słynny kompozytor, głównie muzyki filmowej i teatralnej, laureat Oscara za ścieżkę dźwiękową do filmu Lili (1953). Jest pierwszym Polakiem nagrodzonym Oscarem.

15.02.2012 środa, godz. 18.00, Węgliszek„Katedra o miękkich bokach” – promocja pierwszej książki poetyckiej Tomasza Owczarzaka, prowadzenie Stefan Pastuszewski.

Tomasz Owczarzak – urodzony w 1986 roku w Byd-goszczy, zamieszkały w Rynarzewie, drukuje na łamach

„Akantu”. Debiutował w marcu 2007 r. wierszem „Wol-ność”. Stowarzyszony w Bydgoskiej grupie literackiej Et Cetera, którą wraz z Piotrem Stareńczakiem założył w 2006 roku.

16.02.2012 czwartek, godz. 17.00, PianolaKoło gospodyń Miejskichspotkanie z dietetyczką anną Kaczanowską, pro-jekcja filmu „julie i julie”

Na spotkaniu omówione zostaną podstawowe zasa-dy zdrowego żywienia. Anna Kaczanowska powie jak zdrowo i skutecznie zadbać o zgrabną sylwetkę, zapo-zna uczestników z plusami i możliwymi negatywnymi skutkami popularnych „diet cud”. Na koniec wykładu przeprowadzi badanie dotyczące analizy składu ciała, a także określę wskaźnik BMI.

Film oparty jest na opowiadaniu Julie Powell (Amy Adams) „Julie and Julia: 365 Days, 524 Recipes, 1 Tiny Apartment Kitchen”. Powell nie przepadała za swoja pracą sekretarki i postanowiła w ciągu roku zrealizować wszystkie 524 przepisy z książki kucharskiej Julii Child (Meryl Streep) „Mastering the Art of French Cooking”. Swoje doświadczenia w kuchni zaczęła spisywać w for-mie bloga. A ten z kolei posłużył wydawcom do opubli-kowania tych perypetii w formie książki.

18.02.2012 sobota, godz. 22.00, Pianola, wstęp 10 zł (z maską) / 15 zł (bez maski)

Bal maskowy – III edycja Meat the BeatGwiazdą wieczoru będzie Eltron John. Gości uprasza

się o zabranie masek. Imprezę rozpoczną i zakończą Nóż i Szaron Stąd z kolektywu How do you do Crew.

20.02.2012 poniedziałek, godz. 18.00, Pianolazdzisław pająk zaprasza – „jim Morrison, nieprzemijająca legenda”

James „Jim” Douglas Morrison (1943-1971) – amery-kański muzyk, poeta, wokalista zespołu The Doors. Jest jedną z najbardziej wpływowych gwiazd muzyki rocko-wej i współczesnej kultury. Sam jednak zawsze powta-rzał, że uważa siebie bardziej za poetę niż muzyka. Jego styl życia stał się modelowy dla obyczajowych rebelian-tów naszych czasów. Jako poeta kultywował tendencje romantyczne i surrealistyczne; zaliczany do grona tzw. poetów wyklętych.

22.02.2012 środa, godz. 18.00, Pianola„fantastyka w opozycji. twórczość janusza a. zajdla” – tadeusz Krajewski zaprezentuje w ramach cyklu „fantastyczna pianola”

23.02.2012 czwartek, godz. 18.00, Węgliszektajemnice w węgliszku, tadeusz oszubski: ufo: nowoczesny mit, maszyny czy zwierzęta?

N a t a l i a F i e d o r c z u k

64 | | Luty 2012

W Y D A R Z E N I A

25.02.2012 sobota, godz. 11.00, PianolaKomiX w Bydgoszcz Cityspotkanie warsztatowe 2.

25.02.2012 sobota, godz. 20.00 WęgliszekInstytut Muzyki Miejskiej – alameda trio z gościnnym udziałem piotra z Indigo tree prowadzi tomasz Kaźmierski

Zespół Alameda Trio powstał na gruzach solowe-go projektu Alameda County Death. Otwiera się na wiele różnych stylów muzycznych takich jak: cerebral freak-out loungewave, magiczny brutalizm, pande-monium wicked school. Zamyka się na wiele różnych stylów muzycznych takich jak: syf dla debili czy co za gówno. Inspiracje – nicość, śmierć człowieka Zacho-du, kryzys humanizmu, pustka wszechświata. Wystę-puje w składzie: Tanguy de Pesticidé – kula i piżmo, Fratello Quetzalcoatl De Miurgos – zweisteiger, He-gezjasz Heliopoliczny – pneumokoki. (inf. ze strony zespołu)

26.02.2012 niedziela, godz. 10.30, Pianolanowa pinakoteka, eksperymentalna lekcja historii sztuki – wyjmujemy z ram portret Karola IV z rodziną f. goyi

Czy dawne obrazy przystają do naszej współczesno-ści? Zapraszamy na eksperymentalne lekcje historii sztu-ki osoby w wieku 5-100 lat, otwarte na nowe wyzwania, pomysłowe, chętne do działania. Przyjdźcie do nas!

27.02.2012 poniedziałek, godz. 21.00, Węgliszekjazzowy poniedziałek: around jazz Quintet – podczas koncertu będzie przywołany jerome KernJerome David Kern (1885-1945) – amerykański kompo-zytor muzyki rozrywkowej. Od 1939 poświęcił się wy-łącznie komponowaniu muzyki filmowej. Skompono-wał muzykę do 37 musicali. Za piosenki „The Way You Look Tonight” (1936) i „The Last Time I Saw Paris” (1941) otrzymał Oscary.

28.02.2012 wtorek, godz. 19.00, Węgliszek„Między intuicją a nauką”: Pod parą – metafizyka pociągu i podróżyprowadzi Ilona słojewska

tomasz wiczyński zaprezentuje specjalnie nama-lowane obrazy parowozów z serii „komunikacyjnej”. Odczujemy nastrój nostalgii starych parowozów, ich dźwięków i szum pędzącego pociągu. Porozmawiamy z poetką Mirosławą Michalską, równocześnie star-szą dyżurną ruchu na Dworcu PKP w Bydgoszczy. prof. wojciech tomasik z UKW zabierze nas w podróż lite-racką, podczas której opowie o obecności „Kolej w lite-raturze polskiej”.

w a r s z t a t y :

7, 14, 21 i 28 lutego, godz. 18.00, szklarnia MCK

warsztaty eksperymentalnej grupy teatralnej raBanNa warsztaty zgłaszajcie się pod adresem [email protected], wysyłając maile z dopiskiem RABAN. Warsztaty poprowadzi aktorka Katarzyna Chmara-Collins.

7, 14, 21 i 28 lutego, godz. 19.30, szklarnia MCK

IMpro, warsztaty teatru Improwizacji

Postscriptum do Bydgoskiego Kongresu KulturyLaboratorium Żywej Kultury oraz Pracownia Kul-

tury Współczesnej rozpoczynają nowy cykl debat „Przestrzeń dla kultury – kultura dla przestrzeni”. Kultura jest systemem komunikacji społecznej, a co-raz bardziej różnorodne relacje domagają się znaj-dowania nowych przestrzeni działania. Miasto jest dzisiaj potencjalnym bytem wieloprzestrzennym. Należy zacząć wspólnie poszukiwać i otwierać te ukryte potencjały miasta. Podczas debat będziemy problematyzowali poszczególne obszary miejskiej przestrzeni publicznej pytając min. o jej funkcje, użytkowników. Celem programu jest dookreślenie miejsc kultury w mieście, rozumianej jako system komunikacji oraz wypracowanie mechanizmów obywatelskiego kształtowania tej przestrzeni.

9 lutego 2012, godz. 18.00, PianoladeBata

przestrzeń publiczna: kto ją tworzy, czemu służy? Spotkanie poprowadzą: Karol Zamojski Ob-serwatorium Kultury WSG, dr Grzegorz Kaczmarek prof. WSG

16 lutego 2012, godz. 18.00, PianoladeBata

estetyka przestrzeni miejskiej: architektura i promocja. Spotkanie poprowadzą: Karol Zamojski Obserwatorium Kultury WSG, Jarosław Jaworski

23 lutego 2012, godz. 18.00, BWAdeBata

publiczne instytucje dla kultury: od misji do działania. Spotkanie poprowadzą: Olga A. Mar-cinkiewicz, Karol Zamojski Obserwatorium Kultury WSG

Luty 2012 | | 65

w y d a r z e n i a

STACJA ASOCJACJA – Spotkania Sztuki Otwartejinterdyscyplinarny projekt dedykowany pamięci wybitnego muzyka jazzowego andrzeja Przybielskiego. 9 lutego 2012 roku, w pierwszą rocznicę śmierci tego niezwykłego, bydgoskiego artysty-eksperymentatora, nastąpi odsło-nięcie płyty pamiątkowej na fasadzie kamienicy, w której mieszkał, otwarcie miejsca pamięci muzyka w Pianoli oraz wieczór poświęcony różnokierunkowym wydarzeniom inspirowanym twórczością muzyka.

zapraszamy do Pianoli

Program: 9.02.2012 czwartek, godz. 11.00, Pianola – Stacja asocjacja – spotkania sztuki otwartej.

– wydarzenie upamiętniające i rocznicę śmierci andrzeja Przybielskiego. – Odsłonięcie tablicy pamiątkowej, otwarcie miejsca pamięci andrzeja Przybielskiego.

9.02.2012 czwartek, 18.00, Pianola – Stacja asocjacja – spotkania sztuki otwartej. – wernisaż wystawy fotografii Marka Hofmana, Jarosława Pijarowskiego i wojciecha woźniaka, poświęconej an-

drzejowi Przybielskiemu – Premiera wydawnictwa zawierającego biografię artysty, oraz płytę Cd z autorskimi kompozycjami trębacza – występ Teatru PerFOrMer z zamościa „epitafium dla Majora” – Projekcja filmu z muzyką andrzeja Przybielskiego – „Lykantropia” Piotra dumały – Performance wojciecha Kowalczyka „Bez tytułu jest najlepiej” – asocjacja andrzeja Przybielskiego, w drugiej części koncertu wystąpią zaproszeni goście, przyjaciele i bliscy

andrzeja.

f o t . J a r o s ł aw P i j a r o w s k i

Stacja Asocjacja – spotkania sztuki otwartejw I rocznicę śmierci Andrzeja Przybielskiego

Z wojskowych najbardziej cenię majora Andrzeja Przybielskiego, a z króli – Władysława Jagiełłę…

Tomasz Stańko

66 | | Luty 2012

Wojewódzki ośrodek animacji kultury w Toruniu

B I K W P O D R Ó Ż Y

sezon Katar-owy trwa cały rok!!!Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu

organizuje w tym roku dwudziestą pierwszą już edycję Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Re-gionu – KATAR ’12. W ramach Konfrontacji odbędą się cztery przeglądy: Muzyka Mocnych Brzmień 31 marca 2012, Fotografia 15 czerwca 2012, Film 12 paździer-nika 2012 i Teatr 1-2 grudnia 2012 r. Chociaż każdy z przeglądów ma swoją specyfikę, co najmniej dwa ele-menty łączą cztery różne wydarzenia w jeden spójny projekt.

Z jednej strony KATAR jest bowiem spotkaniem osób amatorsko zajmujących się różnymi dyscyplinami sztuki. Głównym jego celem nie jest jednak wyłanianie zwycięzców (chociaż nagrody są przyznawane), ale umożliwienie spotkania i – zgodnie z nazwą imprezy – skonfrontowania doświadczeń, przemyśleń oraz me-tod, pomysłów i artystycznych wizji twórców z całego województwa kujawsko-pomorskiego. Uczestnicy po-szczególnych przeglądów mogą także w luźny, niezo-bowiązujący sposób porozmawiać z jurorami, którzy zawsze znajdują czas dla artystów, pragnących rozwijać swój potencjał i pielęgnować talent.

Drugim wspólnym elementem czterech kataro-wych przeglądów jest stworzenie twórcom możliwie jak najlepszych – w istocie profesjonalnych – warun-

ków prezentacji swojej twórczości. Muzycy rockowi prezentujący się w ramach Muzyki Mocnych Brzmień nagłaśniani są przez wykwalifikowanych akustyków dysponujących wysokiej klasy sprzętem estradowym, przegląd filmowy odbywa się w profesjonalnej sali ki-nowej, prace fotograficzne prezentowane są w galerii w postaci powiększeń, wystawie towarzyszy doskonale przygotowany i wydrukowany katalog. KATAR teatralny odbywa się zaś w przestrzeni zbliżonej do tej, w której prezentowane są spektakle w ramach ogólnopolskiego festiwalu teatralnego Klamra. Do dyspozycji artystów jest m.in. profesjonalne oświetlenie sceniczne, którego operatorami są wykwalifikowani technicy.

Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu w ciągu dwudziestu lat istnienia zmieniały swoje oblicze, ale niezmienny pozostaje cel imprezy: twórcze spotkanie osób z pasją, osób, które chcą po-przez działania artystyczne pełniej zaistnieć w świecie.

rockowy początek Katar-uTradycyjnie Konfrontacje Amatorskiej Twórczości Ar-

tystycznej Regionu otwiera przegląd Muzyka Mocnych Brzmień. Finałowy koncert odbędzie się 31 marca w Stu-denckim Klubie Pracy Twórczej „Od Nowa” w Toruniu – sali pamiętającej pierwsze, legendarne koncerty Repu-bliki. Zespoły zainteresowane udziałem w przeglądzie powinny do 12 lutego nadesłać pod adres WOAK kartę zgłoszenia oraz nagranie demo trzech utworów (pre-ferowane są własne kompozycje, ewentualnie dopusz-czalny jest jeden „cover”). Na podstawie nadesłanych nagrań wybrane zostaną grupy, które WOAK zaprosi do zaprezentowania się „na żywo” przed publicznością. Równolegle w dniach 19 lutego – 10 marca 2012 r. na portalu www.gra.fm będzie się odbywało głosowanie, którego zwycięzca również zostanie zaproszony do udziału w finałowym koncercie. Uczestnicy koncertu finałowego będą również prezentowani na antenie Pol-skiego Radia PiK w audycjach Adam Droździka. Współ-organizatorem Muzyki Mocnych Brzmień są Radio GRA i SKPT „Od Nowa”.

Dzieciństwo, czyli FotografiaPiętnastego czerwca w Galerii Spotkań WOAK

otwarta zostanie wystawa pokonkursowa Konfrontacji w dziedzinie fotografii. W tym roku fotograficy-amato-rzy zmagać się będą z tematem Dzieciństwo. Przegląd odbywa się w dwóch kategoriach wiekowych: uczest-nicy do lat 18 i osoby dorosłe. Do 14 maja 2012 r. nadsy-łać można prace konkursowe – nie więcej niż 10 zdjęć. Mogą one tworzyć cykl, ale każde z nich może być też autonomicznym i kompletnym dziełem. Zdjęcia w for-macie jpg powinny być nagrane na płytę CD/DVD opa-trzone godłem. Pojedyncze zdjęcie – w rozmiarze około 6 Mpix – nie powinno przekraczać po kompresji 3 MB. Wypełniona karta zgłoszenia powinna być oznaczona

p r o j . M o n i k a B o j a r s k a

Luty 2012 | | 67

wojewódzki ośrodek animacji Kultury w toruniuul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 56 6522027, 56 6522028, 56 6522755, 56 6570290, 56 6570291www.woak.torun.pl; e-mail: [email protected]

tym samym godłem. Prace będą oce-niane przez profesjonalne jury, które przyzna nagrody i wytypuje zdjęcia do prezentacji na pokonkursowej wy-stawie. Wystawie będzie towarzyszył katalog.

filmowo w październikuPo raz drugi w roku 2012 odbędzie się

w ramach Konfrontacji przegląd Film. Konkurs ten odbywa się dwuetapowo. W pierwszym etapie nadesłane do Wo-jewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury filmy będą oglądane przez organizato-rów i to oni podejmą decyzję, o tym, które dzieła zapre-zentowane zostaną na dużym ekranie w profesjonal-nym kinie studyjnym. Finałowy przegląd odbędzie się 12 października 2012 r. Do 10 września zgłaszać można filmy w jednej z trzech kategorii: film dokumentalny i re-portaż, film fabularny lub wideoklip. Wymogi technicz-ne nadsyłanych prac opisane są na stronie internetowej www.woak.torun.pl

Konkursowi towarzyszył będzie przegląd filmów nagranych telefonem komórkowym pod hasłem Kreatywne spojrzenie na rzeczywistość. Zaintereso-wanych udziałem zapraszamy do nadsyłania swoich prac do 10 września 2012 r.

Teatr wieńczy dziełoSezon KATAR-owy zamknie przegląd Teatr organizo-

wany tradycyjnie w pierwszy weekend grudnia. Udział w przeglądzie mogą wziąć zarówno grupy teatralne czy teatry amatorskie, jak i indywidualni twórcy. Rów-nież przegląd Teatr odbywa się dwuetapowo. Zgłosze-nie powinno zawierać rejestrację całego spektaklu na płycie DVD. Do udziału w przeglądzie finałowym i kon-frontacji „na żywo” z publicznością zostaną zaproszone najciekawsze przedstawienia, prezentujące najwyższy poziom artystyczny, podejmujące najistotniejsze te-maty i ujmujące owe tematy w sposób niecodzienny. Ponieważ podczas finałowych prezentacji w ramach przeglądu Teatr każdy uczestnik będzie miał do dyspo-zycji profesjonalne oświetlenie i sprzęt nagłaśniający, istotne jest dokładne wypełnienie ridera technicznego, będącego częścią karty zgłoszenia.

najbliższe warsztaty i szkolenia:3-5 lutego – Teatr laboratorium. warsztaty teatral-ne – zajęcia prowadzi Michał Rzepka. Koszt akredytacji 100 PLN.

4 lutego – Domowy teatr – elementy cyrku i teatru przedmiotu. Warsztaty z cyklu Za-bawialnia, czyli sposoby na pogodę i niepogodę dla całej rodziny. rodzinne warsztaty artystyczne – zajęcia prowadzą Alicja Usowicz i Krystian Wieczyński. Koszt akredytacji 40 PLN.

4-5 lutego – Trening prezentacji i wystąpienia medial-nego – zajęcia prowadzi Mariusz Kluszczyński. Koszt akredytacji 60 PLN.

11-12 lutego – Kurs pedagogiki cyrku dziecięcego. Spotkanie I. Koszt akredytacji 500 PLN (za cały kurs – 7 spotkań)

25-26 lutego – Magia głosu – mówić bez zmęczenia – twój dźwiękowy wizerunek. warsztaty dla ludzi śpiewających i pracujących głosem – zajęcia pro-wadzi Erwin Regosz. Koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 10 lutego 2012 r.

3-4 marca 2012 r. – ABC teatru lalek – zajęcia prowadzą: Dominika Miękus i Ireneusz Maciejewski.Koszt akredytacji 100 PLN, termin zgłoszeń: 17 lutego 2012 r.

10 marca 2012 r. – elementarne zadania aktorskie – zajęcia prowadzi: Krystian Wieczyński.Koszt akredytacji 60 PLN, termin zgłoszeń: 24 lutego 2012 r.

10-11 marca – Kurs pedagogiki cyrku dziecięcego. Spotkanie II. Koszt akredytacji 500 PLN (za cały kurs – 7 spotkań)

16-18 marca 2012 r. – Wideoklip – realizacja teledysku do nowego utworu Kobranocki – zajęcia prowadzi Yach Paszkiewicz. Koszt akredytacji 150 PLN, termin zgłoszeń: 2 marca 2012 r.

17-18 marca 2012 r. – Koniec z pisaniem do szuflady! warsztaty kreatywnego pisania – zajęcia prowadzą: Karina Bonowicz, Magdalena Jasińska i Erwin Regosz. Koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 2 marca 2012 r.

Więcej informacji: www.woak.torun.plInf. Kamil Hoffmann

Zespół Hounsis z Chełmna, laureat Grand Prix przeglądu Muz yka Mocnych Brzmień w ramach K ATAR ’11. Fot. Monika Bojarska

68 | | Luty 2012

Michał Tabaczyński

się nam wydaje. w Bydgoszczy (7)

Literatura. Rozmówki, czyli kontaktLiteratura to nie jest sport kontakto-wy. Oczywiście – do czasu. Do czasu, gdy książka pojawi się na rynku, za-czną się ukazywać recenzje, zdarza się – mniej lub bardziej bolesne, gdy – to ten najlepszy przypadek –poja-wią się u autora dziennikarze praso-wi, radiowi, a najlepiej – telewizyjni, by dopytać dzieło, by popchnąć mniejszą czy większą machinę promocyjną. Chociaż zdaniem nie-których to nie jest właściwie litera-tura, to (mam tu na myśli recenzje, wywiady, spotkania literackie itp.) tylko życie literackie. Wracamy więc do tezy, że literatura to nie jest sport kontaktowy, jest nim, owszem, życie literackie.

Małgorzata Maniszewska wyda-ła książkę, która jest świadectwem pomieszania tych porządków, za-pętlenia losów ludzi i książek, nie-jednoznaczności wszystkich tych teoretycznych podziałów. Oto po-wstała książka (a więc – powstała w samotności, tak jak książki po-wstają), która jest skutkiem istnie-nia życia literackiego, tego sportu jak najbardziej kontaktowego – jest

jego skutkiem w sensie najbardziej oczywistym: na tom Literatura. Roz-mówki składają się bowiem rozmo-wy z pisarzami.

Rozmowy z pisarzami to jak od-dzielny gatunek literacki. Najczę-ściej pojawiają się na rynku jako wywiady rzeki, które są w istocie dopełnieniem dzieła pisarza (na ta-kiej zasadzie funkcjonują klasyczne już książki-rozmowy: Gombrowi-cza, Wołkowa z Brodskim, tom roz-mów Danilo Kiša, rozmowy Fiuta i  Gorczyńskiej z Miłoszem, Szewca ze Stryjkowskim czy najnowsze wywiady rzeki Przemysława Ka-nieckiego z Tadeuszem Konwickim czy Piotra Mareckiego z Marianem Pankowskim). Oczywiście rzecz nie ogranicza się tylko do literatury i  pisarzy – rozmawiają wszyscy ze wszystkimi: pisarze z politykami, politycy z innymi politykami, awan-gardowi artyści z jeszcze bardziej awangardowymi artystami, dzien-nikarze rozmawiają ze wszystkimi, a najchętniej ze znanymi sportow-cami i publikują to in extenso, znaw-cy rozmawiają ze swoimi idolami, inni znawcy rozmawiają z autorami przez siebie znienawidzonymi, tak, wszyscy rozmawiają ze wszystkimi. Taka mówiona literatura cieszy się

niezmiennym powodzeniem (o ile sobie dobrze przypominam, to wła-śnie dzieła z tego gatunku dzierżą swoiste rekordy – sprzedaży, jak to jest w przypadku Przerwanej deka-dy, czy kontrowersyjności – jak to z kolei jest w przypadku Hańby do-mowej).

I chyba nie trzeba się tej popular-ności dziwić. Ja sam pamiętam, że jedną z najbardziej fascynujących lektur mojej wczesnej młodości były dwie części książki Tego nie dowiecie się w szkole (dwie z trzech istniejących – były w moim domu, stały na półce, dostęp miałem więc banalnie łatwy). Domyślam się, że skusił mnie ta potencjalnie buntow-niczy tytuł. No i rzeczywiście – treść tych książek (jak na literaturę przy-stało) była zupełnie wywrotowa. Do dziś pamiętam nonszalancję Iredyń-skiego, jasność Lipskiej, dziwność Parnickiego czy Buczkowskiego. Pa-miętam wiele, ale przede wszystkim pamiętam wrażenie, jakie ta lektura na mnie zrobiła. Większości tych na-zwisk wtedy nie znałem. A może nie znałem żadnego z nich – to bardziej prawdopodobne, skoro miałem z  dziesięć lat, może jedenaście, na pewno nie więcej niż dwanaście. Większość zapamiętałem tak, jak wtedy ich poznałem: prywatnych, półprywatnych, dostępnych. Czy-tałem te książki wielokrotnie i obse-syjnie, do dziś nie wiem, dlaczego.

Książka Małgorzaty Maniszew-skiej też ma taką konstrukcję, w  ja-kimś sensie przypomina książki Wiśniewskiego albo, by przytoczyć przykład bardziej współczesny, Wol-

68 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 69

K S I Ą Ż K I

ność i współczucie Piotra Szewca czy (choć może mniej) Dobrze, że żyłem Heleny Zaworskiej. Składają się na nią rozmowy z pisarzami (pierwot-nie przeprowadzane dla radia, co także istotnie wpływa na ich kształt) naprawdę dużymi, bez których nie obejdzie się żadna historia litera-tury wieku XX i XXI. Wymienię ich tutaj wszystkich, bo warto: Julian Stryjkowski, Stanisław Lem, Michał Głowiński, Henryk Grynberg, Wło-dzimierz Odojewski, Kazimierz Hof-fman, Stanisław Barańczak, Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, Stefan Chwin, Marcin Świetlicki. Można tych autorów lubić mniej lub bar-dziej, ale nie można odmówić im istotności. To bez wyjątku nazwiska istotne i – co ważniejsze – Małgorza-ta Maniszewska potrafi tę ich istot-ność podkreślić, uwypuklić, gdy trzeba – odkryć.

Tak jest, rozmowa jako gatunek li-teracki nie jest prosta. Kto kiedykol-wiek próbował sam przeprowadzić

sensowną rozmowę, a tym bardziej, kto przeprowadzoną przez siebie rozmowę próbował później spisać, ten zapamiętać to musiał – nie ma innego wyjścia – jako doświadcze-nie nieprzyjemne. Efekt był pewnie rozczarowujący. Był taki, bo być musiał – to gatunek wymagający. Nie wystarczy znać temat (choć już samo to jest trudne – rozmawiając z autorami o ich książkach, roz-mawia się przecież z najlepszymi specjalistami w tej wąskiej specjali-zacji: Lem jest przecież najlepszym specjalistą od Lema, Odojewski od Odojewskiego i tak dalej), nie wy-starczy opanować zdenerwowanie, nie wystarczy potrafić sklecić py-tanie, które jest w miarę sensowne, nie wystarczy mieć dość refleksu, żeby w odpowiednim momencie odpowiednie pytanie zadać – trze-ba mieć jeszcze pojęcie, dokąd pro-wadzona rozmowa zmierza.

Małgorzata Maniszewska ma wszystkie wymienione wyżej przy-mioty: i rozległą wiedzę, i opanowa-

nie, i inteligencję, i wreszcie refleks. Wie też dobrze, dokąd rozmowa ma zmierzać, by jak najlepiej odsłonić postać autora. Odsłona to jednak niepełna, bo przy okazji autorka ma także i inną rzadko w dzisiejszych czasach, w literackim środowisku zwłaszcza, spotykaną cechę: takt. A  takt jest szczególnie potrzebny, gdy rozmawia się ze Stryjkowskim o komunizmie, z Głowińskim o oku-pacji, z Grynbergiem o żydowskiej tożsamości, a nawet – z Barańcza-kiem o Przybosiu.

Te jedenaście rozmów (gdy-by dobrze policzyć, to wyszłoby prawie trzynaście: w tomie znala-zły się bowiem dwie rozmowy ze Świetlickim i prawie dwie rozmowy z  Hoffmanem, dokładnie: rozmowa i suplement w postaci jednego py-tania podczas wieczoru autorskie-go poety) ukrywa autorkę, co jest istotą takich rozmów, chociaż – jak napisałem powyżej – eksponuje jej przymioty. Eksponuje także przy-mioty przepytywanych pisarzy, na-wet jeśli wydawać się mogło wcze-śniej, że są takowych pozbawieni lub przynajmniej – obdarzeni nimi dość skromnie. To też wielka sztuka. A to wszystko dzieje się na niewiel-kiej w  istocie przestrzeni dziewięć-dziesięciu stron. Mam nadzieję, że ci, którzy wezmą tę książkę do ręki przypadkiem (tak jak mnie skusiły tytułem Tego nie dowiecie się w szko-le, tak ten tom skusi może kogoś wyeksponowanym na grzbiecie hasłem: Taśmy prawdy i fikcji (literac-kiej)), będą mieli szansę przeżyć to, co ja przed ponad dwiema dekada-mi – zapamiętają tych pisarzy tak, jak tu zostali przedstawieni. Reszta może się rozkoszować żywym gło-sem pisarzy. Dużych pisarzy.

Z zakamarków pamięci i dna szuflady, czyli gawędaLubię bydgostiana – szczególnie te historyczne; i to lubię właściwie wszystkie, bez wyjątku – i te poważ-

Luty 2012 | | 69

70 | | Luty 2012

ne, i te kuriozalne, i te naukowe, i te popularne. Lubię je wszystkie, bo stara Bydgoszcz wywołuje we mnie emocje (raczej dobre, bo to było piękne i ciekawe miasto). W tym al-bumie jest bardzo dużo starej Byd-goszczy i – co za tym idzie – jest też wystarczająco dużo emocji. Piszę, że jest bardzo dużo starej Bydgosz-czy, co może brzmieć dziwnie – to w końcu bogato ilustrowana opo-wieść o Bydgoszczy, jak więc mo-głoby być inaczej. W istocie daję tu wyrafinowany komplement: otóż, widziałem wiele książek, które po-trafiły ukryć swój temat tak skutecz-nie, że aż absurdalnie (były i wśród nich znane bydgostiana). A książka Marka Jeleniewskiego starą Byd-goszcz umiejętnie pokazuje.

Wie bowiem autor, gdzie tej Byd-goszczy szukać – nie jest to wiedza powszechna. Zresztą, wiedza jak wiedza, ale istotne jest jej praktycz-ne wykorzystanie. Sam sposób pre-zentacji historycznego miasta nie jest wyjątkowo odkrywczy: śladów przeszłości należy bowiem szukać w najdrobniejszych szczegółach życia codziennego. To bowiem życie jest jednocześnie najbliż-sze każdemu człowiekowi (nie da się, choćbyśmy bardzo chcieli żyć w  wielkiej, powszechnej historii – żyjemy w naszym małym tu i teraz), ale i najszybciej umyka, zaciera się,

Małgorzata Maniszewska, Literatura. Rozmówki, Biblioteka Bydgoskiego Oddziału Stowa-rzyszenia Pisarzy Polskich, tom 8, Bydgoszcz 2011.

Marek K. Jeleniewski, Z zakamar-ków pamięci i dna szuflady, Bydgo-ski Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz 2011.

znika. Wystarczy przeprowadzić na sobie banalny test: proszę sobie przypomnieć ubrania, jakie nosili-ście państwo w młodości, jak wyglą-dały szkolne korytarze, jakimi pisa-liście długopisami, jakie w drodze ze szkoły do domu mijaliście sklepy i jakie słodycze w nich ukradkiem kupowaliście. Test ten udowodni dwie rzeczy – po pierwsze, pokaże, że pamięć tych czasów (w przypad-ku wielu – całkiem nieodległych) już się zatarła, że umknęły gdzieś smaki, kolory i nazwy, a po drugie, że i tak to kulawe wspomnienie wywołało niewspółmierne do samego przed-miotu wspomnień rozrzewnienie.

Marek Jeleniewski wie, gdzie tego ukrytego życia szukać. Wspomina w tej uroczej gawędzie codzienność sprzed stu lat, przypomina sposo-by spędzania wolnego czasu, przy-wołuje nazwy restauracji, cukierni, knajp, odgrzebuje z niepamięci tar-gowiska i ich asortyment, daje ob-razy bydgoskich fabryk i sklepików, przytacza marki bydgoskich cygar i  nazwiska lokalnych legend – fa-brykantów i kupców, pokazuje życie w  największym możliwym przybli-żeniu. Dobrze wie, że to, jak jeździły przed laty tramwaje, gdzie spędza-ło się niedziele, a gdzie wakacje, jak zaopatrzone były cukiernie, jak działały stowarzyszenia sportowe, że to przybliża tamten świat najsku-

teczniej. I najrzewniejsze wywołuje w nas uczucia.

Materiał zdjęciowy (to w końcu album) jest imponujący, ale nie efek-ciarski, co należy rozumieć, że pięk-no ujęć stawia nad ich nietypowość i rzadkość. Jak to bywa w przypad-ku tej oficyny wydawniczej (pisałem o  tym ostatnio i zdania nie zmie-niam), opracowanie graficzne grze-szy przesadą i nadmiarem ozdobni-ków – to jeden z tych przypadków, gdy potrafię sobie wytłumaczyć ich funkcjonalność, ale nie potrafię ich polubić. Nie podoba mi się też ozda-biający całość wiersz (ballada? po-emat narracyjny?), chociaż jego wy-głos dobrze tłumaczy skłonność do czytania/oglądania takich książek: „Gdy melancholia mu doskwiera, / Wspomnienie cieszy, częściej smuci. / Biegnie myślami do Patzera. / Do świata, który już nie wróci”.

K S I Ą Ż K I

70 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 71

bydgoszcz – podręcznik użytkownika

R O T F L

Szymon Andrzejewski

Blask, Bling, Booyah!Od momentu, kiedy moje oczęta brzdączny lazur na

rzecz tego już stałego utraciły, odnoszę wrażenie, iż to nasze miasto z trzema wyrazami z tytułu ma problem nieodparcie nierozwiązywalny. Nie należę do moto-rycznych płaskowyżów intelektualnych więc zdaję so-bie sprawę z faktu, że ma to związek z zadrukowanymi kawałkami celulozy, których, wbrew przysłowiu, nie znajduje się raczej na ulicy, a których w regionie, co to kujawiaczkiem się niespiesznie do przodu posuwa, nie ma nieodmiennie. Ale żeby aż tak źle było w mie-ście gdzie mieszka 370 tysięcy znaczków pocztowych i wszyscy są mistrzami w lizaniu lodów rzeczywistości blichtrzanej przez szybę zapomnienia i braku celu?! No, to chociaż poczta powinna być szklano-aluminiowa i  to z tego rodzaju szkła, co to się mrożonym nazywa i z tego aluminium, co to się je szczotkuje, żeby się pa-nostwu prezesom łysinki nie odbijały.

Muzycy z Bydzi mieli kiedyś w zwyczaju smutki i nadzieje swe niespełnione maczać w etanolu, a jako że kiedyś trzeba było w lokalu do spożycia takowego przeznaczonym zamawiać razem z flakonem rozmy-cia społecznego i przyrostu intelektualnej desperacji coś do jedzenia, to zamawiali to co w karcie było naj-tańsze. Nazywało się to konsumpcją. I nie ma w  tym zamyśle niczego zdrożnego ani śmiechu wartego niczym poziom współczesnych kabaretów (gdyby młodzież dzisiaj tego samego trzymała się klimatu, to może nie musiałbym tak często wąchać kwaśnego odoru ich poprzedniodniowych obiadów zdobiących malowniczymi rozbryzgami Podgórną, ulicę sprawie-dliwego zmęczenia i otrzeźwiałki). Zamysł szlachetny to. Komizm w tym, że najtańszą rzeczą w karcie, która spełniała wymogi jednej z wielu komisji tamtych cza-sów dotyczące tego, co jest konsumpcją, a co nią nie jest był kalafior z wody. I bardzo często, gdy nad ranem przyjeżdżałem po głośniki, gitary i smutnie spatyno-wane saksofony, to na stole stały cztery panny puste, których blask uleciał już koło czwartej trzydzieści oraz spoczywało czterech młodzieńców kapuścianych przyprószonych lekko bułką tartą na ersatzu masła przysmażaną. Każdy delikatnie dziabnięty widelcem – pro forma.

Po grodzie naszym czerwone Matizy śmigają niczym brzuchate Biedrony i to niestety do Biedrony głównie. Nie uświadczysz tu zastępów rączych włoskich koni z  żelaza i włókna, co to go ze względu na nasze czar-ne złoto powinno być od groma i w cenie kalafiorów. Raz udało mi się być miniętym przez kawalkadę takich niskopodwoziowych potworów, które z rykiem przed-człowieczym przeleciały w kierunku Błonia. Miałem w  oczach łzy podziwu i wzruszenia. Jak mi od wiatru wyschły to zoczyłem rejestracje i już tak fajnie nie było.

Prasa doniosła dnia następnego, że nie kierowały się na to osiedle, o jakże mylącej dla jego wizualnych walorów nazwie, ale do miasta gdzie od zawsze kwitnie handel, ludzie z niewiadomych przyczyn żywią się (a z czasów studenckich pamiętam, iż żywią się i bronią) rogalami z makiem, a jak się pije tego wspaniałego dnia ostatecz-nego wódkę, to zamiast śledzi trzeba kupić słoik pod-koziołków. A nie jest to proste. Smutek maniaka moto-ryzacji potrafi być niezmierzony.

W Sobieskim szklanka mineralnej dla zwierząt, co nie proklamowały konstytucji kosztowała dwanaście lat temu 8 PLN. Ale tam fasada wygląda jak fronton jednej takiej dziewoi, z którą dane mi było obcować na pluszu, co głównie służy do wyściełania futerałów na bardzo drogie gitary. U nas jest hotel, co pod orłem się scho-wał i tam z balkonu można w noc sylwestrową obejrzeć widoki czasami zapierające oddech w piersi. Pod wa-runkiem, że mała to pierś i oczy kataraktą niebytności nigdzie na świecie zaszły przez lata. Poza tym mamy hotele maści przeróżnej: mamy zajazdy, co rogaciznę raczej powinny przyjmować w swych progach, a  nie członków gatunku homo sapiens, którzy już dawno opanowali ogrzewanie domostw w sposób centralny, mamy hoteliki, gdzie ta centralność może być odpalo-na na tak zwany full lub niedopalona w ogóle, co w zi-mie nie pozwala partnerkom na komfort zaspokajania pewnych froterystycznych przyjemności partnerów, bo stópki niczym nóżki w galarecie – zimne. Hotele jak domy rajców miejskich przyciągać powinny do miasta i mówić przybyszowi: „Wnijdźże i niechaj ci córy nasze i synowie pokażą, jak ceni się tu na ziemi kujawskiej twoje kolorowe kawałki celulozy.” Tymczasem mamy coś, co wyrosło kiedyś koło dworca, wygląda jak kosz na śmieci nadmuchany równomiernie przez smoczycę architektury spod znaku sierpa, młota, krzywej kielni i skarpet noszonych do sandałów i nosi nazwę bardziej przystającą czasom, kiedy ta rzeka była nieoczyszczona i nie można się było w niej utopić ze względu na gę-stość warstwy ekskrementów z jej prądem płynących. Prostopadłościanowy wyrzyg ku niebu. Niezbyt nawet wielorybi w wyrazie.

Blask naszego miasta to blask srebrnej cukiernicy wdeptanej na pięćdziesiąt lat w sowiecki kompostow-nik buciorem młodziana odzianego w brunatną koszu-lę. Wydobyliśmy tę cukiernicę i z benedyktyńską cier-pliwością przerywaną tylko napadami pijackiej czkawki usuwamy obierki buraków, plamy po krwi i ślady plwo-cin. Usuwamy. Na bydgoskich blachach jeżdżą już trzy GTRy. Mamy ten hotelik w tym secesyjnym dworku. Czasami czkawkę wywołujemy przy pomocy Southern Comfort. Damy radę.

Do następnego zachmurzenia.

Luty 2012 | | 71

72 | | Luty 2012

kiedy uczęszczałem do mojej 36 podstawówki, w te-lewizji emitowano serial Kosmos 1999. Z kolegami za-stanawialiśmy się jak świat będzie wyglądał w 1999

roku? Obliczyłem wówczas, że w 1999 roku będę miał 32 lata, czyli będę jak dobrze pójdzie dorosłym męż-czyzną, będę miał rodzinę, może dzieci. Od niedawna mamy rok 2012. W tym roku jak dobrze pójdzie skończę 49 lat. Już prawie nie pamiętam tego chłopaka goniące-go do szkoły z tornistrem (a później chlebakiem – to był taki szpan swego czasu…). Wszystko wokół się zmieni-ło ale ja czuję, że jestem gdzieś w środku taki sam jak wtedy; rozgadany, pełen entuzjazmu, wszędzie mnie było pełno… Teraz po latach z wiadomych przyczyn jest mnie pełno w Ostromecku. Wraz ze współpracow-nikami staramy się ożywić to piękne miejsce. I chyba nam wychodzi nienajgorzej. Takie nas przynajmniej dochodzą słuchy. Może trochę się pochwalimy. Za nami bal sylwestrowy, po raz pierwszy po kilku dniach zor-ganizowaliśmy BAL TRZECH KRÓLI. Baliśmy się, że kilka dni po Sylwestrze będziemy mieli problem z frekwen-cją, na szczęście okazało się, że w trzy dni sprzedaliśmy bilety. Piszę te słowa 13 stycznia, przed nami jeszcze w styczniu trzy wydarzenia Szopka Bydgoska, koncert Joachima Perlika i Basi Kalinowskiej. Co się tyczy kon-certu Joachima. Okazało się, że tak wielu fanów Czesła-wa Niemena (bo Joachim będzie śpiewał jego piosenki) postanowiło wpaść na koncert do Pałacu, że zmuszeni zostaliśmy zorganizować drugi koncert o 18. Biletów na drugi koncert też już nie ma! To pierwsza chyba w Pa-łacu taka sytuacja, że gramy dwa koncerty wykonawcy i że dwa tygodnie przed koncertem nie ma już biletów. Skądinąd podobna sytuację mamy z balem seniora, który organizujemy 28 stycznia. Wszystkie bilety zosta-ły sprzedane. Tego jeszcze nie było!

Przejdźmy do naszych imprez lutowych. Zacznijmy od dwóch bali. Na początek bal organizowany przez towarzystwo polsko-niemieckie. Jest to coroczna

impreza, tym razem w Pałacu Ostromecko. Nie zabrak-nie akcentów, które na balu organizowanym przez towa-rzystwo polsko-niemieckie muszą się znaleźć: tradycyjny kufel piwa na powitanie gości, specjały kuchni niemiec-kiej i polskiej, płonący tort schwarzwaldzki. Nie zabrak-nie także aukcji. Tym razem będziemy zbierali środki na leczenie Julianki Kochańskiej. Jeżeli chcecie pomóc tej małej dziewczynce, przeczytajcie proszę Juliankowe-Przygody-Onet.pl Blog. Bal rozpoczyna się o godzinie 20.00 trwać będzie do 4. Organizatorzy zapewniają do-jazd – odpłatność za przejazd w obie strony wynosi tyl-ko 10 zł. O oprawę muzyczną zadba rewelacyjny zespół Fermata. Na koniec: zaproszenia kosztują tylko 160 zł od osoby. Drugi bal to Bal Przyjaciół Kultury, który za-planowaliśmy na 18 lutego. Zapraszamy wszystkich, nie tylko osoby pracujące na co dzień w instytucjach kultury. Ten bal to nawiązanie do Bali Kultury – organizowanych w minionych latach przez MOK. Zaproszenia tylko 130 zł od osoby, zapewniamy doskonałe menu – i świetną za-bawę przy orkiestrze do godziny 4.00. Bal rozpoczynamy o godzinie 20.00. Szczegóły, rezerwacje – Daria Nowa-kowska 519 346 571. Zapraszamy!

Czas na zaproszenie na niedzielne koncerty w pałacu ostromecko:

5 lutego o godzinie 16 w Sali koncertowej Pałacu Nowego zagra Kwartet Paderewskiego, bilety w cenie 10 zł do nabycia w Ostromecku.

Kwartet rozpoczął swoją działalność w 2011 roku. Pierwszym spektakularnym sukcesem – był niezwykle udany koncert na 49. Bydgoskim Festiwalu Muzycznym. W programie zespołu znalazły się kwartety Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwiga van Beethovena i Hen-

witajcie w nowym rokuf o t . A n d r z e j G a w r o ń s k i

Bal Trzech Króli. Andrzej Gawroński, Adam Gajewski, Lech Zagłoba-Zygler

fe r I e w paŁ aCu: 13.02 Ferie z garncarzem 14.02 Warsztaty plastyczne 15.02 Gotuj z szefem kuchni Pałacu Ostromecko –

specjały kuchni włoskiej M. Bazela 16.02 Spacerkiem po Ostromecku 17.02 Spotkanie z Genealogią – P.B. Gąsiorowski 20.02 Spotkanie z aktorką TPB Małgorzatą Witkowską 21.02 Warsztaty wikliniarskie 22.02 Warsztaty z witrażu artystycznego 23.02 Warsztaty perkusyjne prowadzi W. Matecki 24.02 Spotkanie z mimem – Jarek Siech – Teatr Dar

Wszystkie imprezy rozpoczynają się o godzinie 11.00

72 | | Luty 2012

Luty 2012 | | 73

O S T R O M E C K O

ryka Mikołaja Góreckiego. Ideą Kwartetu jest propago-wanie klasycznej muzyki kameralnej. W skład zespołu wchodzą najwybitniejsi muzycy Orkiestry Symfonicz-nej Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy.

Kolejna niedziela 12 lutego i kolejny koncert. Panie, Panowie – Maciej fortuna trio: Zespół wystąpi w skła-dzie: Maciej Fortuna (PL) – trąbka, fluegelhorn, Frank Parker (USA) – perkusja, Piotr Lemańczyk (PL) – kontra-bas; bilety w cenie 10 zł do nabycia w Ostromecku.

Muzykę, jaką proponuje MACIEJ FORTUNA TRIO, można określić jako jazz z duszą. Jest to spotkanie trzech osobowości muzycznych, wywodzących się z  różnych środowisk jazzowych. Trio oscyluje wokół rozmaitych stylistyk, dla których punktem wyjściowym jak i końcowym jest jazz.

W Walentynki 14 lutego zapraszamy do pałacu w  Ostromecku na wieczór walentynkowy. Proponuje-my specjalne menu dla zakochanych, ogień w kominku, muzykę na żywo i romantyczny nastrój.

19 lutego kolejny koncert tym razem wystąpi Trio Andrzeja Bondela w składzie: Anna Niemiec-Mościc-ka sopran, Magdalena Miszewska-Zasadna-akordeon i Andrzej Bondel-skrzypce, bilety w cenie 10 zł do na-bycia w Ostromecku. Będzie to specjalny koncert na zakończenie karnawału. W programie min: S. Joplin: Ragtime J. Bock: Gdybym był bogaczem, J. Brahms: Walc A-dur, J. Bock: Sunrise, sunset, J. Strauss: Wiedeńska krew J. Brahms: V taniec węgierski.

Na ostatnią niedzielę 26 lutego dla fanów swingu zaplanowaliśmy dużą atrakcję – koncert Big-Bandu Waldka Mateckiego, bilety w cenie 10 zł do nabycia w Ostromecku. Zespół tworzą: Waldemar Matecki, perku-sja; Bogdan Ciesielski, piano; Grzegorz Nadolny, kontra-

Pozostałe imprezy w pałacu w ostromecku: 8.02.2012 środa, godz. 10.00

szkółka nie/codzienna w ostromeckuW ramach projektu „W salonach i na szlaku przeszło-

ści” Miejski Ośrodek Kultury w Bydgoszczy prowadzi cykl, współorganizowany z Filharmonia Pomorską im. I.J.  Paderewskiego, pod nazwą Szkółka nie/codzienna w Ostromecku.

27.02.2012 poniedziałek, 17.00Benefis piotra trelli z okazji 50-lecia pracy artystycznejzapraszają MCK, towarzystwo operowe i KŚt

Piotr Trella to znakomity artysta – śpiewak. Po stu-diach muzycznych na wydziale wokalno-aktorskim PWSM w Poznaniu w klasie doc. Janiny Cygańskiej w  1961 r. zaczął swoją pracę w Operetce Poznańskiej, gdzie daje się poznać jako świetny odtwórca pierwszo-planowych ról operetkowych i musicalowych.

W 1972 roku Piotr Trella przeprowadza się do Byd-goszczy i zostaje natychmiast zaangażowany na etat solisty śpiewaka do Opery i Operetki przez Włodzi-mierza Ormickiego. Tutaj, na starcie staje się w zespole artystycznym, pierwszoplanową postacią. Odtwórca wielu partii operowych i  ról operetkowych. Ulubie-niec publiczności i zdobywca trzech złotych masek. Zbiera świetne recenzje: „Objawił się nam jako talent czystej wody, jako śpiewak o czystym, silnym, pięknie brzmiącym głosie” – tak twierdził recenzent Arystrach; a Henryk Martenka o partii Caravadosiego w Tosce G.  Pucciniego napisał: „atutowym asem spektaklu był na pewno Piotr Trella, kreujący porywającą postać ma-larza Caravadosiego. Wspaniałe arie dające możliwości wokalnego popisu, wykorzystał artysta znakomicie”. Świetnie role aktorskie i partie wokalne, to pasmo nie-przerwanych sukcesów artysty.

W latach (1972-1992) godnie promował bydgoski te-atr muzyczny występując gościnnie na scenach teatrów muzycznych w Polsce. Artysta został wyróżniony liczny-mi nagrodami: odznaczony srebrnym i złotym krzyżem zasługi, honorowym medalem w uznaniu zasług dla województwa, odznaką zasłużony działacz kultury oraz innymi medalami, odznaczeniami i dyplomami.

29.02.2012 środa, godz. 10.00szkółka nie/codzienna w ostromeckuP a d e r e w s k i St r i n g Q u a r t e t

bas; Wiesław Mekka, sax alt; Marek Marszałek, sax tenor; Jakub Marszałek, trąbka; Miłosz Gawrylkiewicz, trąbka; Krzysztof Beszczyński, puzon.

Wszystkie koncerty rozpoczynają się o godzinie 16. Ser-decznie zapraszamy! Przed nami kolejny miesiąc pełen wrażeń. Program na marzec już przygotowany-czeka na gości Ostromeckiego Pałacu. Zapraszamy do Ostro-mecka.

Andrzej GawrońskiPS.Kolejnym miejscem otwartym dla bywalców Ostro-

mecka jest Pałac Stary. Obiekt został oddany do użytku i czeka na gości. Pałac jest otwarty od poniedziałku do soboty od godziny 10-16 w niedzielę od godziny 10-18.

Luty 2012 | | 73

74 | | Luty 2012

Adam Gajewski

H I S T O R I A

20 stycznia wieczorem po raz kolejny sięgną-łem po małą, oprawioną w plamiastą tekturę książkę z przetartym płóciennym grzbietem. 20 stycznia lubię czytać Wolność Macieja wierzbińskiego.

Książki, których akcja dzieje się w Bydgoszczy, zbieram od lat, zawsze najbardziej ciesząc się z  sędziwych anty-arcydzieł, rozmaitych powieści

„groszowych”, zaangażowanych autorskich manifestów i wspomnień, ledwie tylko pokrytych pozłotą „literatu-ry”. One najszybciej wypadają z obiegu, są zapominane. Pozostają jednak pulsującym źródłem; dokumentem stanu świadomości, emocji swojej epoki. Taka powie-ścią jest właśnie „Wolność”, napisana przez dzienni-karza Macieja Wierzbińskiego. Awanturniczo-batali-styczny, patriotyczny fresk dotyczy dziejów powstania wielkopolskiego, którego godnym zwieńczeniem było w oczach autora dopiero wkroczenie armii polskiej do Bydgoszczy. Wszystko widzimy w najdrobniejszych detalach, z przywołaniem wielu autentycznych posta-ci, nazwisk, epizodów. Opisy walk o Kcynię czy Szubin stanowią mocniejszą stronę książki. Lubię też epizod z  porwaniem w Bydgoszczy pruskiego samolotu, któ-rym powstaniec-ochotnik przekroczył linię frontu. Nad tym wydarzeniem historycy głowią się do dziś; co było tu fikcją, a co powstańczą legendą?

sen pani Konstancji Oddajemy głos Wierzbińskiemu; tak według niego

wyglądał finał wielkiej rozgrywki o miasto nad Brdą (zachowujemy oryginalną pisownię): „Dnia 19 stycznia burmistrz Bydgoszczy złożył klucze miasta w ręce władz polskich, zarządu Rady Ludowej. I już miasto przyoble-kało się w nowe szaty, już w oknach i na balkonach jawi-ły się barwy polskie i orły białe. […] A Polska zbliżała się szparko. Szła z szeregami wojska, z proporcami ułanów. […] 20 stycznia radosny rozhowor wkradał się na Rynek. Oniemiało wszystko i hejnał z wieży kościoła pojezu-ickiego oznajmił miastu wieść cudowną. Rozległa się powitalna pieść zespolonych kół śpiewaczych. Zaczem

Za nami 92. rocznica historycznej rozgrywki o miasto Bydgoszcz

wolff, Maciaszek, wierzbiński – postaci warte zapamiętania…

„dzieennik Bydgoski”!„dzieeennik Bydgoski”

ogłoszenia drobne i komunikaty Chorągwie narodowe w różnych wielkościach po

przystępnych cenach! Chudziński & Maciejewski. Plac Fryderykowski 29.

obwieszczenieDostęp do dworcowych lokali, o ile takowe nie

są oddane do publicznego użytku, jak również nie-uzasadnione przebywanie przed gmachem dwor-cowym, względnie w bezpośredniej bliskości lokali dworcowych jest od dziś JAK NASUROWIEJ ZAKAZNY. Rozporządzeniem posterunków dworcowych należy poddać się bezwzględnie. Przekraczający rozporzą-dzenia będą natychmiast aresztowani.

Z polecenia Straży Obywatelskiej – A . Kubalewski, kierownik komendy dworcowej

ostrzeżenieNiniejszem przestrzegam każdego o rozszerzaniu

pogłosek, jakobym ja pożyczył piłę do zrzynania drą-gów do dekoracji miasta na przyjęcie wojsk polskich. Oświadczam, że ani ja, ani żaden z mego personelu coś podobnego nie uczynił. Każdego, kto rozszerzać będzie tę zmyśloną bajkę, ścigać będę sądownie.

Simon Schendel

naszej bohaterskiej armii dedykuję Niech żyją! Vivant!Wybawcy vivant!Tytani ducha! Niech żyje armia! Nasza, tak dzielna!I koalicja! Niech żyje wielkaI zjednoczona Polska Ojczyzna!

N i e m i e c k i B u r m i s t r z B y d g o s z c z y w r o k u 192 0

– H u g o Wo l f f

Luty 2012 | | 75

H I S T O R I A

„dzieennik Bydgoski”!„dzieeennik Bydgoski”

program przyjęcia wojsk polskich We wtorek o godz. 8 rano na Nowym Rynku zbie-

rają się porządkowi i komisya przyjęcia wojsk.Towarzystwa staną o godz. 9 również na Nowym

Rynku w osobnych grupach i z tablicami, skąd po-dzielą się celem utworzenia szpaleru.

Wszelkie delegacye towarzystw ze sztandarami! Koła śpiewackie, orkiestra, Rada Ludowa, korporcye kościelne i władze zbiorą się o godz. 10 na Starym Rynku (Plac Fryderykowski). Wszyscy, którzy na Stary Rynek podążać będą, muszą posiadać legitymacye ostemplow. Rady Ludowej.

Dzieci wszystkich szkół zbiorą się o godz. 10 na Placu Poznańskim, dokąd udadzą się w pojedynkę i  stamtąd pod wodza nauczycieli i porządkowych odprowadzone będą do koszar dragońskich. Zale-ca się nie okazywać chorągiewek i odznak polskich przedwcześnie.

Ponieważ dochodzą nas głosy, że ludność zamie-rza iluminować, zalecamy doczekać hasła i wyzna-czenia terminu.

Program powyższy odnosi się tylko do wtorku. Szczegóły dalszych uroczystości, które niebawem się odbędą, ogłosimy później.

Wymaga się od każdego uczestnika bezwzględne-go posłuszeństwa dla zarządzeń członków komisyi i porządkowych!

Komisya Przyjęcia Wojsk Polskich

Na podstawie łamów „Dziennika Bydgoskiego” ze stycznia 1920 roku zestawił A.G. Zachowano orygi-nalną pisownię tekstów prasowych.

ukazał się baon saperów i pół szwadronu ułanów. […] We dwa dni potem szczęśliwe miasto przyjmowało generała Dowbór-Muśnickiego. Duma wzbierała w ser-cach, gdy przed placem Wolności defilowały wojska pułk za pułkiem. Przyglądała się temu z okna sędziwa pani Konstancja z panią Ireną i synami pana Władysława i powtarzała rozczulona: – To sen, to sen! … To w Byd-goszczy?! Skąd to się wzięło? A Arturek zawołał: – Bab-ciu, jesteśmy w Polsce!”

Znać rękę ówczesnego redaktora, wprawionego przy tym w polsko-niemieckich bojach prasowych, w  któ-rych Maciej Wierzbiński spala się rzeczywiście przez szereg lat, zaliczając kilkakrotnie rozprawy i pobyty za kratkami.

Bydgoska prasa tamtych lat też żyła niemal wyłącz-nie ową historyczną zmianą styczniową, co przedsta-wiamy w bocznych kolumnach.

Ciekawostka: Wierzbiński napisał potem jeszcze m.in. powieść Atak sępów, gdzie zaskakująco trafnie przewi-dział niemiecką inwazję na Westerplatte, Gdynię…

akt prawniczej ugodyAutor Wolności, zapatrzony w ulice, place, bitewne

pola, tylko mimochodem wspomina o akcie kardynal-nym w historycznej rozgrywce o miasto Bydgoszcz. Akt Oddania Miasta Generalnemu Komisarzowi rządu Polskiego, podpisany 19 stycznia, to wyjątkowy doku-ment, pokazujący, iż dołożono wszelkich starań, aby wyciszyć wzajemna wrogość, ułagodzić nastroje, nie dopuścić do żadnych prowokacji, aktów przemocy. Nic jednak dziwnego, skoro wszyscy podpisani pod aktem byli z  zawodu prawnikami: Hugo Wolff – do-tychczasowy niemiecki burmistrz Bydgoszczy; Jan Maciaszek – Generalny Komisarz Rządu Polskiego i pierwszy Komisaryczny Prezydent Bydgoszczy; Mel-chior Wierzbicki – Podkomisarz Naczelnej Rady Ludo-wej na Obwód Notecki.

„ S k ą d t o s i ę w z i ę ł o? ” – p y t a p a n i Ko n s t a n c j a w p o w i e ś c i W i e r z b i ń s k i e g o. – P r a s o w y a n o n s z d a j e s i ę r e z o l u t n i e o d -p o w i a d a ć : Z e s k l e p u . „ N i e c h k a ż d y z a o p a t r z y s i ę w o d z n a k i n a r o d o w e ! ” – w z y w a r e k l a m a A . D. 192 0 !

J a n M a c i a s z e k – p i e r w s z y Ko m i s a r y c z ny

P r e z y d e n t B y d g o s z c z y w l a t a c h 192 0 -1921

Luty 2012 | | 75

76 | | Luty 2012

Bydgoski Insynuator Kulturalnymało odpowiedzialny organ ZdZisława Prussa (96)

dobra babciaMatka chrzestna wielu młodych pianistów-lau-

reatów, prof. Katarzyna popowa-zydroń, naga-bywana przez red. Magdę jasińską wyznała na ła-mach „Kalendarza Bydgoskiego 2012” – i to z ręką na sercu, a nie jak zwykle na klawiaturze – że myśli po polsku i że do dziś uważa, iż Polska była najwe-selszym barakiem w całym socjalistycznym obozie. Zaprzeczyła natomiast stanowczo, iżby ze swojej ukochanej 2-letniej wnuczki zamierzała zrobić dru-giego Blechacza czy wakarecego.

odwaga debiutantaPo przetarciu się w krótkich formach aforystycz-

nych i satyrycznych, i po wydaniu zbioru doku-mentalnych relacji „pisarze w brązie, marmurze, granicie” Bogdan p. Kozłowski wydał debiutancki tomik wierszy. Potwierdził w nim walory swego pió-ra i duży stopień lirycznej wrażliwości. Wykazał też gotowość odważnego popolemizowania z odwiecz-nymi prawdami, jak chociażby w tym zakończeniu wiersza „rozdzieleni”:

„bo na początku było słowo a może… gest co potrafi przekrzyczeć ciszę”

Iście diabelskie zamieszaniePatronujący Kawiarni artystycznej diabeł wę-

gliszek przeżył ciężkie chwile, kiedy progi jego siedziby przekroczył ks. ryszard pruczkowski. Stało się to w trakcie „szopki Bydgoskiej”, w któ-rej popularny bydgoski duchowny złożył publiczne przyrzeczenie że kiboli zawiszy w owieczki przero-bi. Tak to podobno rozeźliło Węgliszka, że zamierza on wypiąć się na MoK i przenieść się pod skrzydła adM-ów. Artyści gdy się o tym dowiedzieli zaczęli słać prośby do ks. Pruczkowskiego by zostawił kiboli w spokoju, a diabłu dał jakiś ogarek na uspokojenie.

gorzka prawdaanimalsi dopieli swego i w tegorocznej, trady-

cyjnej szopce na starym rynku nie było tym razem zestresowanych baranków i zziębniętych osiołków, ale odporni na wszystko i w gips zakuci sławni ar-tyści z Michałem aniołem, picassem, dalim i du-nikowskim na czele. Niektórzy dostrzegali w tym ucieleśnienie tezy, że artyści, nawet ci najznako-mitsi, zawsze lubili być blisko żłobu i kolędować od sponsora do sponsora.

o temidzie z wadą wzrokuBydgoska palestra wyraźnie się rozpisała! Po

„wspomnieniach bydgoskiego adwokata” zbi-gniewa Kaczmarka ukazała się „zezowata te-mida” pióra witolda Burkera. Jako że ten znany mecenas i ceniony pianista jazzowy od lat łączy adwokaturę z klawiaturą, przeto w jego felietono-wych rozważaniach nie brak akcentów dotyczących środowiska muzycznego, zwłaszcza klezmerskiego. Czekamy na promocję tej książki z oprawą… mu-zyczną jej autora.

lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (luty 1987)

Na scenie Kameralnej teatru polskiego w dra-macie p.o. enqista „z życia glist” popisywał się ak-tor z bydgoskim rodowodem lech gwit.

O „wątkach historycznych w twórczości e. stachury” mówił w filii bibliotecznej przy ul. Ko-nopnickiej 28 – Krzysztof derdowski.

„Nie kochaj, ty mała, artysty” przestrzegał na swoim recitalu w Klubie TPS przy pomorskiej 5 – młody, obiecujący wokalista i kompozytor – piotr salaber.

Kierownik artystyczny zespołu estradowego pow Czarne Berety waldemar jasiński otrzymał wyróżnienie na ogólnopolskim konkursie na pio-senkę żołnierską „Kołobrzeg 87”.

www.radiopik.pl

Internetowe Radio Kulturato ambitna stacja prezentująca bydgoską kulturę

w w w.radiokultura.pl

Z kawą przy mikrofonie Przedpołudnie młodego staruszka Okno na kulturę DomiNacja Archiwum B. Uszy szeroko otwarte Muzyczna Pajęczyna Forever pink Siła Bluesa Kocham lata osiemdziesiąte

Polecamy nasze programy autorskie:

Szczegółowa ramówk a na

księgarnia internetowawww.jolanta.osdw.pl

i stacjonarnaul. M. Konopnickiej 30

tel. 52 373 26 81c z y n n a :

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska; MZK 64, 66, 69, 79

Księgarnia Jolanta

luty

201

2

Hotel Brda***ul. Dworcowa 94, 85-010 BydgoszczRecepcja: 52/58 50 100, e-mail: [email protected] Restauracja i catering: 52/58 50 700, e-mail: [email protected]

w w w . h o t e l b r d a . c o m . p l

Hotel Brda*** oferuje:• wygodne pokoje,• wyborną kuchnię,• dobrą lokalizację,• przystępne ceny.