Zostań cyfrowym DJ-em! Tworzenie, miksowanie i nagrywanie muzyki

1. IDZ DO PRZYKADOWY ROZDZIA Zosta cyfrowym DJ-em! SPIS TRE CI Tworzenie, miksowanie KATALOG KSIEK i nagrywanie muzyki Autor: Eliot Van Buskirk KATALOG ONLINE Tumaczenie: Marek Korbecki ISBN: 83-7361-253-X ZAMW DRUKOWANY KATALOG Tytu oryginau: Burning Down The House. Ripping, Recording, Remixing, and More! Format: B5, stron: 304 TWJ KOSZYK DODAJ DO KOSZYKA Zamie peceta w studio nagra Technologia cyfrowa stanowi wspaniae narzdzie dla kadego, kto zwizany jest z muzyk: artystw, wydawnictw fonograficznych, stacji radiowych i fanw. Technologia CENNIK I INFORMACJE cyfrowa uwolnia muzyk z dotychczasowych wizw. Dziki niej niemal kady moe dokona rzeczy jeszcze 10 lat temu wymagajcych sporych nakadw finansowych. ZAMW INFORMACJE Przy znikomych kosztach nagrania mog by teraz atwo kopiowane, cite, O NOWO CIACH remiksowane i odtwarzane. Dziki tej ksice przekonasz si, e komputer jest najpotniejszym narzdziem ZAMW CENNIK muzycznym wszechczasw. Poznasz doskonale sposoby zgrywania, kopiowania, nagrywania i wypalania cyfrowych pyt z muzyk, korzystajc z bezpatnego oprogramowania o otwartym kodzie lub niedrogich aplikacji komercyjnych. Nauczysz CZYTELNIA si ciekawych technik sporzdzania remiksw skadanych, powstajcych w wyniku poczenia istniejcych nagra czy remiksw ulubionych utworw nawet je li jeste FRAGMENTY KSIEK ONLINE zupenym nowicjuszem, ktremu takie terminy jak BPM czy MP3 nic nie mwi. Zgrywaj, wypalaj, kopiuj i miksuj pyty CD Twrz wasne miksy, korzystajc z funkcji przenikania i dopasowywania tempa Odsuchuj, edytuj lub twrz muzyk w dowolnym gatunku i formacie Wystpuj jako DJ, korzystajc z laptopa Uruchom wasn, internetow stacj radiow Nagrywaj d wik na ywo Twrz remiksy i skadanki ulubionych utworw Twrz pokazy slajdw, uzupenionych ciekami d wikowymi MP3 Poznaj efekty audio i interesujce techniki edycyjne Poznaj przepisy prawa autorskiego i dowiedz si co Ci wolno, a czego nie Wydawnictwo Helion Prowadzona przez Elliota Van Buskirka kolumna MP3 Insider jest najduej dziaajc ul. Chopina 6 kolumn, tworzon przez jednego Autora w serwisie CNET.com, najwikszym tego typu 44-100 Gliwice serwisie technologicznym na wiecie. Elliot pisuje artykuy na tematy technologiczne, tel. (32)230-98-63 zwizane z muzyk, od roku 1998 czyli od czasu pojawienia si pierwszego e-mail: helion@helion.pl odtwarzacza MP3. Jego biecy solowy projekt remiksowy nosi tytu Planet Vegas. Ksika dla kadego, kto kocha muzyk Nauczy Ci tworzenia i miksowania za pomoc komputera Poznasz darmowe programy muzycznie uywane przez profesjonalistw Zaoysz internetow rozgo ni radiow

2. Spis treci Wprowadzenie 11 Rozdzia 1. To nie komputer to Twoja muzyczna maszyna 15 Czym waciwie jest muzyka cyfrowa? ..............................................................................16 Atrybuty cyfrowego pliku muzycznego............................................................... 18 Przekaz strumieniowy i pobieranie ......................................................................22 Pomwmy o kodekach ........................................................................................... 23 Rozdzia 2. Czego potrzebujemy (i czego nie potrzebujemy) 27 Czego potrzebujemy ........................................................................................................... 28 Serce caego systemu ...............................................................................................28 Wymagania programowe ................................................................................................... 33 Odtwarzacze ............................................................................................................ 34 Rippery ..................................................................................................................... 35 Programy do nagrywania ....................................................................................... 36 Edytory audio.......................................................................................................... 36 Edytory wieloladowe............................................................................................. 37 Sekwencery ptlowe ................................................................................................ 38 Oprogramowanie dla DJ........................................................................................ 39 Aplikacje audio do pracy na ywo ........................................................................ 39 Rozdzia 3. Kopiowanie pyt CD 41 Nagrywarka potrzebuje pomocy....................................................................................... 42 Wybr dyskw CD ................................................................................................. 43 Dane powinny by czystym paliwem ................................................................... 45 Kopiowanie plikw za pomoc programu Exact Audio Copy ........................48 Kopiowanie pyt Data CD oraz plikw MP3 i innych nagra skompresowanych ........................................................................................... 52 Etykiety.................................................................................................................................. 52 Wkadki .................................................................................................................... 52 Etykietowanie pyt CD........................................................................................... 52

3. 6 SPIS TRECI Rozdzia 4. Zgrywanie pyt CD 55 Kodowa czy nie kodowa ................................................................................................. 56 Zgrywanie do plikw WAV................................................................................................ 56 Zgrywanie do plikw WAV za pomoc programu EAC ................................... 57 Zgrywanie do plikw AIFF za pomoc programu iTunes ................................ 64 Zgrywanie do plikw MP3 ................................................................................................. 65 Konfigurowanie programu EAC do zgrywania plikw MP3 ........................... 66 Instalacja kodeka Lame .......................................................................................... 66 Ustawienia prdkoci transmisji bitw................................................................ 67 Zgrywanie i kodowanie....................................................................................................... 67 Zgrywanie w formatach WAV i MP3.................................................................... 69 Weryfikacja plikw MP3 .................................................................................................... 71 Rozdzia 5. Pobieranie plikw muzycznych 73 Prosto i zwile..................................................................................................................... 74 Witryny zespow muzycznych ............................................................................74 Radio internetowe i pobieranie utworw............................................................74 Uwolnij si od kopotw; subskrybuj .................................................................. 76 Pobieranie plikw z szarej strefy ................................................................................... 77 Grupy dyskusyjne: ycie nie jest usane rami ..................................................78 IRC: prymitywnie, ale skutecznie .........................................................................78 Serwery FTP: pod obserwacj.................................................................................78 Programy do wymiany plikw i sieci P2P............................................................80 Przyszo pobierania..........................................................................................................90 Rozdzia 6. Nagrywanie i miksowanie muzyki na ywo 91 Konfiguracja......................................................................................................................... 92 Prba dwiku ......................................................................................................... 93 Spjrz na to z gry............................................................................................................... 96 Podstawy edycji .................................................................................................................... 97 Dodawanie efektw VST ........................................................................................98 Dodawanie kolejnych cieek............................................................................................ 99 Zgrywanie nagrania wielociekowego .......................................................................... 102 Zgrywanie w formacie MP3 ................................................................................. 103 Rozdzia 7. Wypalanie miksu doskonaego 107 Wybr utworw ................................................................................................................. 108 Witryny internetowe powicone tworzeniu miksw...................................... 108 Miksy tematyczne ................................................................................................. 110 Miksy dla specyficznych sytuacji ......................................................................... 111 Przygotowanie.....................................................................................................................113 Normalizacja i konwersja .....................................................................................113 Kluczem jest kolejno utworw ........................................................................ 114 Czas wypala........................................................................................................................115 Nagrywanie za pomoc EAC ...............................................................................115 Nagrywanie za pomoc programu Roxio Easy CD Creator Pro ................... 118 Miks zosta nagrany .......................................................................................................... 120

4. SPIS TRECI 7 Rozdzia 8. Cyfrowe kopiowanie pyt winylowych 121 Czyste poczenie .............................................................................................................. 122 Plan A: nagranie czysto cyfrowe.......................................................................... 124 Plan B: wyjcie analogowe RCA .......................................................................... 124 Plan C: analogowe wyjcie suchawkowe ........................................................... 124 Prba dwiku.................................................................................................................... 127 Rozwizywanie problemw................................................................................. 128 Ustawianie poziomw.......................................................................................... 130 Nagrywanie stron pyty osobno.......................................................................................133 Usuwanie trzaskw i szumw ............................................................................. 135 Eksportowanie pojedynczych utworw..........................................................................141 Eksport nieskompresowanych plikw WAV do nagrania na pycie CD ...... 141 Eksportowanie do plikw MP3........................................................................... 142 Rozdzia 9. Zamiana obrazw cyfrowych w muzyczne klipy wideo 145 Instalacja oprogramowania ............................................................................................. 146 Balans obrazu i dwiku................................................................................................... 148 Ustalanie kolejnoci obrazw i utworw....................................................................... 149 Importowanie obrazw........................................................................................ 150 Konfigurowanie obrazw .................................................................................... 150 Dodawanie plikw muzycznych......................................................................... 152 Definiowanie przej (lub pozostawienie domylnych) .................................. 152 Eksportowanie pokazu ......................................................................................................153 Wyczanie wygaszacza ekranu (o ile to konieczne)......................................... 155 rda wiedzy na temat edycji wideo ..............................................................................155 Rozdzia 10. Tworzenie biblioteki rytmw i prbek 157 Zbieranie sampli ................................................................................................................ 160 Zakup pyt CD-ROM z ptlami...........................................................................161 Pobieranie sampli ..................................................................................................161 Prbkowanie z pyt audio CD............................................................................. 164 Wyodrbnianie prbek z pyt winylowych........................................................ 168 Prbki dwikw zabawek, urzdze i gosu .................................................... 168 Zarzdzanie prbkami ..................................................................................................... 169 Sortowanie wedug tempa.................................................................................... 169 Rozdzia 11. Wasna domowa rozgonia radiowa 173 Rozwizanie cyfrowe......................................................................................................... 174 Przenone nadajniki FM .................................................................................................. 176 Domowe nadajniki FM .................................................................................................... 177 Instalacja ................................................................................................................ 178 Rozdzia 12. Tworzymy wasny zestaw DJ 181 Przygotowanie to klucz..................................................................................................... 182 Miksowanie ........................................................................................................................ 182 Miksowanie za pomoc programu Tactile12000.............................................. 182

5. 8 SPIS TRECI Miksowanie za pomoc programu PCDJ Silver (znanego te jako MP3 Mixmaster) ............................................................. 184 Predefiniowane przejcia i efekty........................................................................ 190 Miks szeciostopniowy......................................................................................... 193 Eksport poczonych utworw ........................................................................... 193 Na wystpie......................................................................................................................... 193 Podczanie do systemu dwikowego............................................................... 194 Rozdzia 13. Przygotowywanie samoodtwarzajcych i samonagrywajcych si pyt CD 195 Tworzenie samooodtwarzajcej si pyty MP3 CD....................................................... 196 Aranowanie zawartoci ...................................................................................... 197 Odsuchiwanie miksu .......................................................................................... 199 Nagrywanie pyty ..................................................................................................200 Kompresja te si przydaje...................................................................................200 adowanie programu samonagrywajcej si pyty CD na witryn internetow .....200 Jak stworzy wasn witryn ................................................................................ 201 Tworzenie apletu i importowanie plikw MP3 ................................................202 Rozdzia 14. Tworzymy wasn internetow stacj radiow 209 Tworzenie stacji Launch....................................................................................................211 Definiowanie listy odtwarzania .......................................................................... 211 Promocja wasnej stacji LAUNCH..................................................................... 213 Programowanie wasnej stacji w serwisie Live365.com ................................................ 214 Ustawienia prdkoci transmisji bitw i identyfikatora stacji ............................ 214 adowanie i ustawianie kolejnoci ..................................................................... 217 Posuchajmy swojej stacji ..................................................................................... 219 Nadawanie przy uyciu wasnego serwera Shoutcast...................................................220 Instalacja wasnego serwera Shoutcast ...............................................................222 Nadawanie w sieci i prawo do rozpowszechniania ..........................................223 Nakadanie gosu lektora .....................................................................................229 Obsuga stacji Shoutcast przy uyciu dedykowanego serwera........................230 Promowanie stacji Shoutcast...............................................................................232 Rozdzia 15. Podstawy remiksowania 233 Przygotowanie.................................................................................................................... 234 Soinc Foundry Acid .......................................................................................................... 235 Import utworu do programu Acid .....................................................................237 Przygotowanie ptli w Audacity...................................................................................... 241 Korekcja ................................................................................................................. 241 Wyodrbnianie sampli.........................................................................................242 Przycinanie ptli ...................................................................................................243 Importowanie sampli do programu Acid .....................................................................245 Dodawanie cieki rytmicznej.............................................................................247 Komponowanie pdzlem.................................................................................................249 Dosadzanie........................................................................................................................250 Dodawanie efektw ..............................................................................................250

6. SPIS TRECI 9 Wskazwki i sztuczki ........................................................................................................257 Dodatkowe pomysy dotyczce sampli..............................................................259 Sample i dostrajanie wyskoci .............................................................................260 Nieskrpowane przetwarzanie prbek rytmicznych........................................262 Wbitki..................................................................................................................... 263 Zdwajanie i zwielokrotnianie prbek rytmicznych ......................................... 263 Dodawanie zakce ............................................................................................ 263 Mastering ............................................................................................................................ 265 Dodatkowe rda ............................................................................................................. 266 Rozdzia 16. Tworzymy remiks mieszany 267 Przygotowanie....................................................................................................................269 Jak pozyska ciek a capella..............................................................................269 Przygotowanie utworw...................................................................................................270 Kwantyzacja czyni cuda ....................................................................................... 271 Po pierwsze, wokale ..............................................................................................275 Po drugie, dugie ptle instrumentalne..............................................................276 Zmiana wysokoci dwiku .................................................................................278 Malowanie muzyki............................................................................................................278 Aranacja................................................................................................................278 Mastering i zgranie............................................................................................................279 Jak zatytuowa swoje dzieo................................................................................280 rda dodatkowe .............................................................................................................280 Dodatek A Kwestie prawne 281 Uprawnienia waciciela praw autorskich ..................................................................... 281 Prawo do reprodukowania dziea .......................................................................282 Prawo do tworzenia dzie pochodnych, opartych na dziele oryginalnym....282 Prawo do dystrybucji dziea.................................................................................282 Prawo do publicznych wykona.........................................................................282 Prawo do publicznego prezentowania ...............................................................283 Prawo do transmisji cyfrowej ..............................................................................283 Uczciwe korzystanie .............................................................................................283 Dodatek B Sowniczek 285 Skorowidz 295

7. 15 Podstawy remiksowania Podczas gdy wydawana bya niniejsza ksika, kompania Sony Pictures wykupia firm Sonic Foundry, w zwizku z czym program, o ktrym bdzie mowa poniej, opracowany przez t firm, moe by od tej pory oferowany pod inn nazw (najprawdopodobniej Screenblast Acid). Jednake witryna www.acidplanet.com wci dziaa, zachowujc dotychczasowy interfejs, i udostpnia odnoniki do miejsc, z ktrych mona pobra wersje demonstracyjne programw, a take zakupi ich pene wersje. Kady, kto zrealizowa wszystkie lub prawie wszystkie omawiane dotychczas projekty, ten wie jak wyglda proces produkcji muzycznej i gotw jest zmierzy si z zadaniami bardziej zaawansowanymi. Tym razem bdziemy przygotowywa remiks, dzielc utwr na kawaki, dodajc rytm i efekty i rekonstru- ujc pierwotn form. Wynikowe nagranie powinno pozosta rozpoznawalne jako to, z ktrym zaczynalimy zadanie, ale poza tym ulegnie ono cakowitej przemianie. Poznamy tu zaawansowane techniki, takie jak izolowanie ptli i dopasowywanie tempa i stroju oraz specjalizowane oprogramowanie, pozwalajce na dowolne aranowanie ptli i tworzenie remiksw. Aby zrealizowa te projekty (wraz ze wszystkimi skomplikowanymi procesami przetwarzania dwiku), warto dysponowa mocnym komputerem, wyposaonym w szybki procesor, pojemn pami RAM oraz majcym du porcj wolnej przestrzeni dyskowej. Niemniej jednak dobre wyniki mona uzyska rwnie korzystajc ze wzgldnie wysuonego komputera (ja pracuj na maszynie Pentium II 450 MHz, wyposaonej w 128 megabajtw pamici RAM). Wymagania sprztowe i programowe: szybki procesor (co najmniej 400 MHz, ale im szybszy, tym lepiej), 128 MB pamici RAM (im wicej, tym lepiej), 1 GB wolnej przestrzeni dyskowej, programy Sonic Foundry

8. 234 PODSTAWY REMIKSOWANIA Acid Pro lub Acid Music, Audacity, Winamp, a take wybrane utwory i sample. Szacowany czas realizacji projektu: 2 do 4 godzin Poziom trudnoci: 4 Remiksowanie utworu mona nazwa wywracaniem go na lew stron. Remiks moe skada si z kilku kluczowych fraz, powtarzanych w okrelo- nym rytmie, ale moe te by znacznie bardziej rozbudowany. Jedynymi czynnikami, ktre o tym decyduj, jest czas i nasza kreatywno. Sowo remiks jest nieco mylce, poniewa kojarzy si z ponownym mikso- waniem istniejcych utworw. Jednak miksowanie to zupenie inna dziedzina. Przeprowadza si je w studiu nagra po zarejestrowaniu utworu. Zadaniem realizatora jest ustawienie gonoci, panoramy i korekcji poszczeglnych cieek, zanim zostan one poczone w finalne, stereofoniczne nagranie. Remikserzy natomiast dziel utwr na czci, czsto wplatajc nowe elementy melodyczne i zawsze dodajc przewodni temat rytmiczny. Mimo podobie- stwa nazw, s to wic zupenie rne formy przetwarzania nagra. Pierwsza cz procesu remiksowania obejmuje czynnoci zwizane z przy- gotowaniem i importem elementw przetwarzanego utworu. Przygotowanie Pierwszym zadaniem jest dokonanie wyboru odpowiedniego nagrania. Zre- miksowa mona dowolny utwr, ale atwiej jest to zrobi, jeli nagranie ma odpowiednie cechy. Oczywicie, utwr powinien nam si podoba. Ponadto powinien mie wyrany rytm taki, ktry pozwala bez trudu liczy akcenty 1, 2, 3, 4 (typowe metrum 4/4) a take warto, aby zawiera jeden lub kilka charakterystycznych sampli, wystarczajco interesujcych, by uy ich do przygotowania powtarzalnych ptli. Utwory na pytach CD i w plikach MP3 s zmiksowane, w zwizku z czym niemoliwe jest wyodrbnienie z nich poszczeglnych cieek. Profesjonalni remikserzy znajduj si w o wiele bardziej komfortowej sytuacji, majc moliwo korzystania z oryginalnych, niezmiksowanych cieek instrumentalnych i wo- kalnych, zapisanych w osobnych plikach WAV. Pozwala im to wybiera i wyod- rbnia sample z pojedynczych ladw nagrania i aranowa te elementy nieza- lenie, co zapewnia znacznie szersz kontrol nad ksztatem remiksu. Poniewa my nie mamy dostpu do tam studyjnych, musimy dzieli utwory na fragmenty, w ktrych wszystkie instrumenty graj jednoczenie. Korzystajc jednak z korektorw, moemy sprbowa wyizolowa niektre z nich. Musimy bowiem pamita, e zintegrowanie prbki pojedynczego instrumentu z miksem jest znacznie atwiejsze ni sampla, w ktrym sycha wiele rnych instrumentw.

9. PODSTAWY REMIKSOWANIA 235 D E F I N I C J A Break: cz utworu, w ktrej gra tylko jeden instrument. Na przykad fragmenty, w ktrych sycha jedynie perkusj, czsto wykorzystywane s jako zaptlane cieki rytmiczne to ta sama technika, z ktrej korzy- stali pionierzy hip hopu, tworzcy na ulicach Bronxu w pnych latach siedemdziesitych i wczesnych osiemdziesitych. Breaki fortepianowe s popularne w niektrych odmianach muzyki house. Wybierzmy jeden plik MP3 ze swojej kolekcji jeszcze lepiej, jeli uy- jemy nagrania z pyty CD. Zgranie utworu z pyty wprost do pliku WAV pozwoli zachowa wszystkie informacje dwikowe zawarte w oryginale, co sprawi, e remiks bdzie brzmia lepiej. Remiks utworu MP3 o wikszej prdkoci transmisji bitw take zabrzmi korzystniej ni w przypadku utworu MP3 o mniejszej prdkoci. Bez wzgldu na biec posta wybranego utworu, musimy go zgra lub skonwertowa na format WAV. Soinc Foundry Acid Realizujc projekty opisywane w niniejszej ksice korzystalimy, jeli to tylko byo moliwe, z oprogramowania o otwartym kodzie, poniewa jest ono darmowe i czsto wykonuje te same zadania co aplikacje komercyjne. Jednak w biecym przypadku zrobimy wyjtek poniewa nie istnieje (na razie) aden darmowy program do tworzenia sekwencji opartych na ptlach. Programem, z ktrego bdziemy tu korzysta, jest Sonic Foundry Acid; jego okno gwne prezentuje rysunek 15.1. Utwory da si remiksowa take za pomoc Audacity, co nie jest jednak atwe, za rytmiczne dopasowanie sampli to ju prawdziwy koszmar. (Jeli mimo tej przestrogi zdecydujecie si sprbowa, w poniszej ramce znajdziecie kilka porad na pocztek). Program Acid wyposaony jest w wiele funkcji zwizanych z remiksowa- niem, ale realizujc niniejszy projekt najintensywniej korzysta bdziemy z narzdzia Beatmapper. Dostpny tylko w edycjach Acid Pro (cena 350 dolarw) oraz Acid Music (w znacznie przystpniejszej cenie 70 dolarw), kreator Beatmapper Wizard samodzielnie identyfikuje BPM wczytywanych sampli i automatycznie synchronizuje ich tempo z tempem projektu. Kto nie jest przygotowany na wydatek zwizany z nabyciem programu Acid, nie musi go kupowa; wystarczy jeli uyje demonstracyjnej wersji Acid Music. W wersji tej wyczona zostaa funkcja zapisywania, dugo odtwarzania ograniczona jest do dwch minut, a w eksportowanych plikach WAV pojawia si ton znakujcy. Jednak nawet mimo tych wszystkich ogranicze

10. 236 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.1. Interfejs programu Acid przypomina nieco interfejs Audacity; tutaj jednak, zamiast importowa cieki, malujemy ptle na ekranie Rczne dopasowywanie rytmu Nagrania mona dzieli i remiksowa za pomoc programu Audacity, jak rwnie kadego innego wieloladowego edytora audio, pozbawionego funkcji mapowania rytmicznego. Jednak w takiej sytuacji dopasowania rytmu sampli o rnych wartociach BPM naley dokona rcznie. Z od- siecz przychodzi nam tutaj program TapTempo, za pomoc ktrego moemy zbada tempo utworu. Nastpnie, korzystajc z kalkulatora sampli (jednego z wymienionych na stronie http://deepsound.net/calculation.html), naley okreli stopie koniecznego rozcignicia lub skompresowania sampla, ktre ma na celu dopasowanie jego tempa do pozostaych sampli. Dosto- sowania tego mona dokona za pomoc moduu dla programu Winamp, na przykad Slow Me Down (www.ronimusic.com/slowmewp.exe), ktry w odpowiedni sposb zmodyfikuje tempo i strj prbki.

11. PODSTAWY REMIKSOWANIA 237 moemy wykorzysta Acid Music do przygotowania caego remiksu i wyeks- portowania go do pliku WAV, wraz z zawartym we tonem znakujcym to wystarczy, by przekona si, ile mona zdziaa za pomoc takich aplikacji jak Acid Pro czy Music. Jeli jednak zalee nam bdzie na zachowaniu remiksu bez tonu znakujcego, to moemy go nagra, uruchamiajc odtwarzanie i w- czajc zapis w programie Total Recorder (www.highcriteria.com) albo te w ze- wntrznym urzdzeniu podczonym do wyjcia karty dwikowej. Import utworu do programu Acid Oto procedura importu utworu do programu Acid. 1. Uruchom program Acid (Pro lub Music) i zamknij automatycznie otwierany projekt demonstracyjny. 2. Kliknij ikon Open Folder (otwrz folder) widoczn w lewym grnym rogu okna programu i odszukaj plik WAV zawierajcy utwr, ktry zamierzasz podda remiksowi. 3. Na ekranie pojawi si okno Beatmapper Wizard, otwierane podczas importu kadego sampla duszego ni 30 sekund. Nie zmieniajc ustawie domylnych, kliknij przycisk Next (dalej). Ujrzysz wwczas okno z oznaczeniem pierwszego akcentu (zob. rysunek 15.2). Rysunek 15.2. Acid odnalaz wszystkie akcenty, ale jako pierwszy uzna drugi z nich

12. 238 PODSTAWY REMIKSOWANIA W razie koniecznoci zweryfikuj wskazania programu, odsuchujc wczy- tan ciek od samego pocztku. Wikszo utworw muzyki popularnej ma metrum 4/4 (w odrnieniu na przykad od walca, ktrego metrum ma warto 3/4), w zwizku z czym kady takt utworu prawdopodobnie zawiera bdzie cztery akcenty. Kliknij wic przycisk Play (odtwarzaj) i zacznij odlicza rytm (1, 2, 3, 4), a znajdziesz pierwsz miar 1 w caej sekwencji. Przesu znacznik Downbeat w to miejsce (zob. rysunek 15.3). Rysunek 15.3. Teraz znacznik pierwszego akcentu jest tam, gdzie powinien by 4. Kliknij przycisk Next, otwierajc okno Step 2 (krok 2.), przedstawione na rysunku 15.4. Pokazuje ono wyliczon przez program dugo jednego taktu. 5. Kliknij przycisk Play, by odsucha ptl utworzon z zaznaczonego taktu, wraz z metronomem. Jeli rytm nie zaptla si pynnie, naley wyregulowa pooenie punktu pocztkowego lub kocowego poprzez przecignicie tego znacznika w lewo lub w prawo. Strojenie ptli kontynuuj a do chwili, gdy ptla bdzie pynna, z akcentem na 1 na pocztku. Dziki temu uatwione bdzie rozmieszczanie czarnych pionowych linii (znacznikw akcentowych), wyznaczajcych kolejne miary w takcie. Kiedy uzyskasz synchronizacj tych linii z rytmem metronomu, kliknij przycisk Next.

13. PODSTAWY REMIKSOWANIA 239 Rysunek 15.4. Ciemniejsza cz wykresu reprezentuje jeden, peny takt 6. Rysunek 15.5 pokazuje, jak sprawdza si synchronizacj znacznikw akcentowych i metronomu w dalszych czciach utworu. Kliknij przycisk Play i odsuchaj kilka taktw w rnych partiach cieki, zaczynajc od jej pocztku. Do poruszania si w utworze skorzystaj z suwaka oraz przyciskw strzaek, w lewo i w prawo. 7. Celem caego procesu jest dopasowanie akcentw we wszystkich taktach utworu do znacznikw akcentowych i metronomu. Nie zawsze jest to moliwe, zwaszcza jeli w utworze wyrni mona kilka wariacji rytmu. Przede wszystkim staraj si wyrwnywa takty ze znacznikami pocztku i koca, a dopiero pniej dopasowywa pooenie znacznikw akcentowych wewntrz taktu. Dokonuj odsuchu taktw na caej dugoci utworw, dostosowujc rozmieszczenie tych znacznikw dopty, dopki nie uzyskasz na tyle dokadnej ich synchronizacji z metronomem, na ile to moliwe. Jeli si okae, e dokadne odwzorowanie akcentw w caym utworze nie jest moliwe, wwczas powinnimy zajrze do podrozdziau Kwantyzacja czyni cuda w rozdziale 16., gdzie znajdziemy objanienia dotyczce rcznego tworzenia mapy akcentw w programie Acid.

14. 240 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.5. Akcenty w takcie 14 zostay oznaczone niepoprawnie Wynik opisanego badania moe by dwojaki: albo akcenty w caym utworze zachowuj synchronizacj albo nie. W pierwszym przypadku oznacza to, e fragmenty utworu moemy nanosi w dowolnych czciach cieek prze- chodzimy do kolejnego podrozdziau, Przygotowywanie ptli w Audacity. Jeli jednak rytm utworu nie jest regularny, oznacza to, e tempo nagrania zmienia si w tym przypadku naley zajrze do podrozdziau Kwanty- zacja czyni cuda w rozdziale 16. Dziki temu dowiemy si, jak wyrwna rytm w caym utworze, ktry nastpnie eksportujemy do pliku WAV i ponownie importujemy przy uyciu programu Acid, korzystajc z instrukcji Import utworu do programu Acid. Po zsynchronizowaniu i zaimportowaniu utworu klikamy prawym klawiszem myszy ciek (Track 1) i z menu podrcznego wybieramy polecenie Delete (usu). Najprawdopodobniej na tej ciece znajdziemy nagranie per- kusisty, ktry nie gra rwno z metronomem. Perkusici bywaj rni, podobnie jak inni muzycy; rzadko kiedy graj rwno to dziki temu muzyka brzmi ywo. Aby wyrwna rytm utworu z metronomem, moemy uy metod opisanych w rozdziale 16. Podczas remiksowania nie potrzebny nam jest jednak cay utwr, gdy remiks powstaje z wybranych ptli, ktre mona bez trudu dopasowa do tempa projektu.

15. PODSTAWY REMIKSOWANIA 241 Przestroga prawna Posiadacz praw autorskich do nagrania ma wyczne prawo do jego reprodukowania i opracowywania innych, z niego si wywodzcych. Przygo- towanie remiksu utworu bez zgody waciciela praw autorskich jest rw- noznaczne ze zamaniem obu tych praw po pierwsze, poprzez zgranie utworu albo pobranie go z sieci, po drugie, poprzez jego zremiksowanie. Autor ksiki take popeni kiedy bd, zamieszczajc na witrynie MP3.com plik MP3 z remiksem utworu z albumu The Fall Marka E. Smi- tha. Co prawda, adne konsekwencje prawne nie zostay wobec mnie wycignite, ale mj remiks znikn z witryny niemal natychmiast, a wy- konawca nawet nie zosta poinformowany o tym incydencie. Wikszo osb uwaa, e wykonywanie remiksw dla wasnej przyjemnoci jest zupenie legalne. (Przypominam, e nie jestem prawnikiem i nie naley traktowa tej przestrogi jako porady prawnej. Ponadto regulacje prawne w zakresie omawianych zagadnie s na tyle niesprecyzowane, e nie sposb zaj jednoznacznego stanowiska wobec wszystkich kwestii. Naley zatem kierowa si zdrowym rozsdkiem i wtpliwociami co do legal- noci opracowywanego projektu podzieli si z prawnikiem). Sdz, e warto skontaktowa si z wydawnictwem, z ktrego pochodzi remiksowany utwr, i zapyta je o zdanie. Kto wie, moe opublikuje ono w remiks na pycie, wystawiajc przy tym czek o odpowiedniej wartoci? Przygotowanie ptli w Audacity Dysponujemy ju narzdziami, ktre pozwalaj nam pobiera sample z nagra w dowolnym formacie z pyt CD czy winylowych, z plikw MP3 oraz transmisji strumieniowej. Po nagraniu utworu, ktry zamierzamy remiksowa, do pliku WAV uruchamiamy program Audacity i otwieramy w plik. Zanim jednak zaczniemy polowanie na sample, powinnimy za pomoc korekcji wytumi nieco perkusj, zyskujc w ten sposb przestrze brzmie- niow dla warstwy rytmicznej, ktr bdziemy tworzy pniej. Korekcja Poniewa nagranie bdzie czone z now warstw rytmiczn, naley przygotowa dla niej nieco przestrzeni brzmieniowej, zwaszcza w zakresie niskich czstotliwoci, gdzie krluje brzmienie bbna centralnego. Chodzi bowiem o to, by remiks nie zawiera zbyt duo basw tyle, by dodana nowa cieka perkusyjna nie ulega zamuleniu. Najszybciej mona ten efekt osign

16. 242 PODSTAWY REMIKSOWANIA poddajc oryginalne nagranie korekcji, przed podzieleniem go na kawaki dziki temu nie bdziemy musieli korygowa brzmienia kadej ptli z osobna. A zatem otwieramy remiksowany utwr w programie Audacity i selekcjo- nujemy go w caoci, naciskajc klawisze Ctrl+A. Nastpnie nakadamy efekt tumienia basw. Dysponujc wtyczk VST, ktra zapewnia odpowiedni profil korekcji, moemy jej uy. W przeciwnym razie wybieramy polecenie Effects/FFT Filter (efekty/filtr FFT). (FFT to akronim od ang. Fast Fourier Trans- form szybka transformata Fouriera. Jest to graficzna metoda regulacji poziomu czstotliwoci akustycznych). Nastpnie formujemy charakterystyk filtru, mniej wicej w taki sposb jak na rysunku 15.6, podcinajc pasmo najniszych czstotliwoci. Zaczynamy od takiego ustawienia, ale jeli okae si, e nagranie brzmi le, naley nieco zmniejszy nachylenie spadku krzy- wej albo zmieni pooenie punktu odcicia (zob. rysunek 15.6). Rysunek 15.6. Ustawienia korekcji w filtrze FFT Wyodrbnianie sampli Kiedy basy zostan ju nieco wytumione, wyszukujemy fragmenty, z ktrych bdzie mona utworzy ptle (zwykle o dugoci czterech akcentw 1, 2, 3, 4) i zaznaczamy za pomoc kursora, pozostawiajc jednak pewien nadmiar na pocztku i kocu, ktry usuniemy pniej. Wyodrbnione fragmenty zapisujemy w plikach WAV, wybierajc polecenie File/Export Selection As Windows Wave (plik/zachowaj w pliku Windows Wave), jak na rysunku 15.7. Sample zachowujemy w nowym folderze o odpowiedniej nazwie mog to by sowa piosenki, zaczerpnite z jednego z nich.

17. PODSTAWY REMIKSOWANIA 243 Rysunek 15.7. W tym przypadku pocztek potencjalnej ptli znalazem w okolicach 33 sekundy utworu Eksportujc sample z programu Audacity, naley pamita o dopisywaniu rozszerzenia WAV do ich nazw, gdy w przeciwnym razie niemoliwy bdzie ich import do Acida. Przycinanie ptli Sample mona porwna do narzdzi chirurgicznych albo urzdze do wa- rzenia piwa; przed ich uyciem trzeba je wysterylizowa, a zaniedbanie tego Dobry rytm da si przy tym taczy Wikszo nagra klubowych ma tempo zwierajce si w granicach od 120 do 130 BPM. Aby wic przygotowa remiks z gatunku dance, ktry mgby by wykorzystany przez innych didejw, naley odpowiednio dostosowa jego tempo, korzystajc w tym celu z suwaka tempa w programie Acid. Trzeba to zrobi natychmiast po zaimportowaniu utworu.

18. 244 PODSTAWY REMIKSOWANIA obowizku koczy si niepowodzeniem. Sample nie dadz si poprawnie zaptli, jeli nie usuniemy nadmiaru sprzed pierwszego akcentu i nie wy- rwnamy koca prbki z pocztkiem kolejnego taktu. Aby przygotowa sample do wykorzystania w projekcie, musimy je przyci na odpowiedni dugo, korzystajc z programu Audacity. Efekty dziaa naley sprawdza, odsuchujc przetwarzane sample w Winampie. (Audacity nie oferuje narzdzi do odsuchu ptli). 1. Otwrz program Audacity. 2. Zaznacz nadmiarowy zapis przed pierwszym akcentem i usu go (Ctrl+K). 3. Kliknij przycisk Save (zachowaj). 4. Otwrz zapisany plik w programie Winamp. 5. Wcz funkcj zaptlania w Winampie (zob. rysunek 15.8), a nastpnie kliknij przycisk Play (odtwarzaj), by odsucha zaptlon prbk. Jeli ptla nie jest pynna, oznacza to, e wymaga ona dodatkowego skrcenia, na pocztku lub na kocu. Rysunek 15.8. Aby sprawdzi pynno ptli w Winampie, klikamy przycisk zaptlania Podczas przeprowadzania opisywanego procesu nie powinna by aktywna adna wtyczka Winampa. 6. Zaznacz krtkie fragmenty na pocztku i (lub) na kocu sampla i obetnij je, wybierajc polecenie Edit/Delete (edycja/usu). Pamitaj, by nie obci pierwszego akcentu, a koniec sampla wyznaczy rwno z kocem taktu, jak na rysunku 15.9. 7. Ta cz projektu wymaga precyzyjnego dziaania, z wykorzystaniem narzdzia lupy oraz funkcji Delete oraz Undo (cofnij). Sample naley rzebi dopty, dopki utworzone z nich ptle nabior pynnoci. Po dokonaniu kadej modyfikacji wyeksportuj prbk w pliku WAV, kadym razem nadajc mu t sam, lecz inn od oryginau, nazw. W ten sposb prbka oryginalna pozostanie nienaruszona, a do odsuchu kolejnych wersji ptli wystarczy kliknicie przycisku Play w Winampie.

19. PODSTAWY REMIKSOWANIA 245 Rysunek 15.9. Ta czterotaktowa prbka wymaga obcicia krtkiego fragmentu na kocu (siedemnastego akcentu w caej prbce) 8. Kiedy zakoczysz opracowywanie ptli, po prostu zamknij program Audacity, nie martwic si o zapis projektu wszystkie sample s ju przycite, wyeksportowane w plikach WAV i gotowe do zaimportowania do programu Acid. Prbuj ci i kopiowa w punktach zerowych Przycinajc i kopiujc sample, zawsze naley si stara ustawia punkty pocztku i koca wyznaczanego fragmentu w miejscach, w ktrych fala dwi- kowa przecina lini poziomu zerowego (jak na rysunku 15.10.). W przeciwnym razie rnica amplitudy fali w stosunku do poziomu zerowego bdzie powodowaa wyrany trzask. Acid zapobiega temu, delikatnie zganiajc pocztki i wyciszajc koce ptli. Dlatego te nie musimy si zanadto mar- twi tym problemem, cho warto o nim pamita. Importowanie sampli do programu Acid Po zebraniu co najmniej trzech dobrych i odpowiednio przygotowanych sampli wracamy do programu Acid i otwieramy w nim wszystkie sample. Ich nazwy pojawi si w kolumnie po lewej stronie gwnego okna cieek.

20. 246 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.10. Skal obrazu powikszamy dopty, dopki bdziemy w stanie znale miejsce, w ktrym fala ma poziom zerowy, i w nim dokonujemy cicia 1. Otwrz okno dialogowe Track Properties (waciwoci cieki) dla kadego sampla z osobna, dwukrotnie klikajc jego nazw lub podwietlajc j i naciskajc klawisze Alt+6. To pozwoli Ci sprawdzi, czy bieca warto BPM ustawiona w programie jest odpowiednia dla zaimportowanych prbek. 2. Czsto zdarza si, e tempo projektu jest o poow wolniejsze lub dwukrotnie szybsze ni tempo sampli. Ptle brzmi wwczas bardzo dziwacznie. W takim przypadku otwrz kart Stretch (rozciganie) i sprbuj poprawi sytuacj, podwajajc lub zmniejszajc o poow warto w polu Number of Beats (liczba uderze), jak na rysunku 15.11. 3. Kontynuuj odsuchiwanie i regulowanie ustawie, a wszystkie ptle bd brzmiay poprawnie. 4. Moesz wyprbowa take dziaanie innych parametrw: w ten sposb bowiem mona uzyska, na przykad, efekt metalicznoci brzmienia. Gdy znajdziesz takie ustawienia, przy ktrych ptla brzmi rzeczywicie interesujco, rozwa zaimportowanie jej w nowej formie. Ptla nie bdzie brzmiaa naturalnie, ale przecie tworzymy remiks. 5. Zaimportuj po kolei wszystkie ptle, a zostan one wywietlone, wraz z innymi samplami, w kolumnie po lewej stronie gwnego okna programu Acid.

21. PODSTAWY REMIKSOWANIA 247 Rysunek 15.11. W tym przypadku liczba uderze musi zosta zmieniona z 8 na 4, ale pozostae sample mog wymaga innych modyfikacji, a by moe nie bd ich wymagay wcale 6.Wybierz ptl, ktra ma peni funkcj prowadzcej, a za pomoc narzdzia pdzla namaluj cztery pene ptle, jak na rysunku 15.12. Skoro namalowalimy ju kilka ptli melodycznych, czas doda kolejny element: ciek rytmiczn. Dodawanie cieki rytmicznej Ptle rytmiczne, ktre posiadamy w swojej kolekcji, moemy odsucha korzystajc z panelu eksploratora w programie Acid, odszukujc je za pomoc panelu folderw, u dou okna gwnego i przecigajc na panel powyej. Jeli jednak nie dysponujemy bibliotek takowych ptli, musimy przygotowa je samodzielnie, stosujc techniki opisane w rozdziale 10. i pozyskujc sample z pyt CD i plikw MP3. Potencjalnych ptli naley upatrywa w tych frag- mentach utworw, w ktrych gra tylko perkusja. Pozyskane w ten sposb sample mona przekonwertowa na format WAV i podda edycji, o ktrej bya mowa w poprzednim podrozdziale. Proces remiksowania przebiega znacznie szybciej, jeli korzysta si z go- towych, predefiniowanych ptli. Ptle takie mona pobiera z internetu, odpatnie lub nieodpatnie, a nawet kupowa cae ich zbiory na pytach CD, oferowanych przez takie witryny jak www.sonicfoundry.com. Listy adresw r- dowych, z ktrych mona pobiera sample i ptle, moemy uzyska dziki katalogom serwisw Google i dmoz.org Open Directory Project (wyszukiwarka o otwartym kodzie): http://dmoz.org/Arts/Music/Sound_Files/Samples_and_Loops/ http://directory.google.com/Top/Arts/Music/Sound_Files/Samples_and_Loops/

22. 248 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.12. Sample s zaimportowane, dostosowane do tempa i gotowe do uycia Tworzymy wasne ptle perkusyjne Do przygotowania wasnych ptli perkusyjnych, o tempie zgodnym z tempem projektu, wykorzysta mona wirtualne maszyny perkusyjne, takie jak Rebirth (www.propellerheads.se) czy Fruity Loops (www.fruityloops.com). Gotowe ptle eksportujemy w plikach WAV. Kady, kto czuje si na siach, moe przygotowywa sample samodzielnie, od podstaw, posugujc si programem Audacity. Jest to proces do trudny, ale pozwala na tworzenie cakowicie oryginalnych sampli. Polega on na wycinaniu i czeniu fragmentw innych sampli perkusyjnych, przy zachowaniu odpowiedniego tempa.

23. PODSTAWY REMIKSOWANIA 249 Bez wzgldu wybran metod powinnimy pamita o przyciciu sampli w taki sposb, by utworzone z nich ptle brzmiay pynnie, bez potkni. Naley to zrobi przed ich zaimportowaniem do programu Acid, jako narzdzie odsuchowe wykorzystujc program Winamp. Komponowanie pdzlem Najtrudniejsz cz pracy mamy ju za sob. W razie trudnoci z obsuga programu naley zbada zawarto jego menu i zajrze do plikw pomocy. Acid powinien wywietli oryginalne nagranie na pierwszej ciece, sample za poniej niej. Namalujmy wic kilka ptli, korzystajc z narzdzia pdzla i wczajc funkcj Enable Snapping (wcz przyciganie) (zob. rysunek 15.12). Pniej, gdy nabierzemy wprawy, moemy funkcj t wyczy, co pozwoli nam malowa ptle w dowolnych punktach, bez wyrwnywania ich z podziak. Nie powinnimy te obawia si eksperymentw, gdy niewa- ciwie umieszczone ptle mona bez trudu usun narzdziem gumki. Nie ma nic niewaciwego w tym, aby w jednym czasie odtwarzana bya tylko jedna ptla. Jednake zazwyczaj jednoczenie odtwarzanych jest jedna do trzech ptli melodycznych i co najmniej jedna ptla rytmiczna. Zacznijmy od namalowania jednej ptli, dwa do czterech razy pod rzd, nastpnie uzu- peniajc je kolejnymi samplami. Po utworzeniu fundamentu remiksu moemy przystpi do jego rozbudowy, dodajc i rozrzucajc nowe elementy, na przykad prbki gosu nagrane z telewizji, radia czy pobrane z internetu. Kolejn czynnoci jest odsuch remiksu, od pocztku do koca i wyszu- kanie miejsc, w ktrych wyranie czego brakuje. Remiks dzielimy wic na sekcje, o dugoci 2, 4 lub 8 taktw, i umieszczamy w nich nowe sample na przykad podmieniajc ptl rytmiczn czy zastpujc lini basow gita- rowym solo. Czasami zdaje egzamin metoda polegajca na zastpieniu, w wybranych punktach, jednej ptli przez inn oraz poczeniu ich w innych miejscach, co demonstruje rysunek 15.13. Malujc ptle, naley stosowa ich powtrzenia, po dwie, cztery lub osiem kopii pod rzd. Utwrzmy wic ponisz, przykadow sekwencj (gdzie litery A, B i C reprezentuj rne ptle): A - A - B - B - B - B - A - A - C - C - C - C - A - A - A - A - C - C - C - C i tak dalej. Regua dwu-, cztero- i omiokrotnego powtarzania ptli nie jest bynajm- niej sztywna i nie stanowi jedynej susznej metody rozmieszczania sampli. Stosuje si j jednak w wikszoci remiksw, poniewa pozwala pynnie czy ptle. Do czsto spotka mona powtrzenia nawet szesnastokrotne.

24. 250 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.13. Ptla o nazwie Funkydrum zostaa najpierw zastpiona przez inn, zatytuowan Impeach. Nastpnie obie ptle s odtwarzane razem, a do punktu, w ktrym pozostaje tylko ptla Impeach Dosadzanie Jednym z najwaniejszych aspektw tworzenia remiksw jest to, e sample, o ile tylko zostay poprawnie zaimportowane do programu Acid, mona roz- mieszcza cakowicie dowolnie. Podstawowe czynnoci edycyjne wykonuje si tu bardzo szybko. Kiedy przygotujemy ju sekwencj sampli, o cznej dugoci jednej minuty lub wicej, moemy przystpi do urozmaicania struk- tury remiksu, korzystajc z opisanych niej technik. Dodawanie efektw Kady z nas powinien ju wiedzie, czym s efekty, albowiem omawialimy je w poprzednich rozdziaach. Poniewa jednak biecy projekt jest znacznie bardziej zaawansowany od realizowanych poprzednio, typy efektw opiszemy tu nieco wnikliwiej, aby dobrze zrozumie dziaanie zastosowanych narzdzi. Efekty to podstawowy rodek urozmaicania remiksw (szczeglnie efekt delay, czyli opnienie), jaki kady remikser ma w swoim arsenale. Wynika to

25. PODSTAWY REMIKSOWANIA 251 std, i pozwalaj one zmienia brzmienie sampli pozyskanych z oryginalnego utworu w taki sposb, e staj si one zupenie nierozpoznawalne, albo te nabieraj cakowicie innego charakteru. Nie sposb omwi tu wszystkich zagadnie zwizanych z produkcj muzyczn, ale tre naszej dyskusji powinna kademu z nas podsun pewne pomysy na wzbogacenie remiksu. W Sowniczku na kocu ksiki znale mona definicje wielu efektw, tu natomiast omwimy je z podziaem na typy (zwizane z czasem oraz oddziaujce na poziom sygnau). Efekty zwizane z czasem Cho kady efekt zapewnia inne, unikalne brzmienie, to jednak wszystkie efekty z tej grupy su do manipulowania umiejscowieniem sygnau w czasie. Najprostszym przykadem takiego efektu jest echo, ktre polega na ge- nerowaniu powtrze dwiku przez wyznaczony okres czasu (zwykle wyra- any w sekundach). Niemniej jednak omawiane tu efekty mog by dalece bardziej zoone ni echo. Chorus Jak by moe niektrzy domylaj si na podstawie nazwy efektu, pozwala on symulowa brzmienie dwch lub wicej instrumentw bd gosw, podczas gdy w istocie uyty zosta tylko jeden. Wysoko dwiku przetworzo- nego ulega niewielkiemu odstrojeniu wzgldem sygnau bezporedniego. Dziki temu wanie jeden gos mona przetworzy w taki sposb, by brzmia jakby byo ich kilka (std nazwa chorus, czyli chr). Echo/Delay O efekcie echa ju mwilimy; jego bardziej zoon odmian jest efekt delay, ktry pozwala generowa powtrzenia dwiku w rnych odstpach czasu i z rnym poziomem. W rezultacie uzyskuje si brzmienie charakte- rystyczne dla pomieszcze takich jak azienka, sala wykadowa, jaskinia czy pokj. Stosujc dugie czasy opnie, mona uzyska efekt dublowania akcentw rytmicznych i nada samplom takie brzmienia, jakby byy nagry- wane w rnych rodowiskach akustycznych. Dwik moe by suchy albo mokry Intensywno efektu reguluje si zazwyczaj poprzez przesuwanie suwaka pomidzy dwiema wartociami skrajnymi: dry (suchy) oraz wet (dos. mokry). Dry: poziom sygnau bezporedniego, nie poddanego dziaaniu efektu. Wet: przetworzona przez efekt wersja sygnau lub dwiku oryginalnego.

26. 252 PODSTAWY REMIKSOWANIA Flanger i phaser Brzmienie tych efektw mona porwna do dwiku silnika odrzutowego, na przemian zwikszajcego i zmniejszajcego obroty, syszalnego za dwi- kiem oryginalnym. Przetworzony sygna to naprzemiennie przyspieszana i spowalniana wersja dwiku bezporedniego. Pogos Kuzyn efektu opnienia. Sygna przetworzony powstaje w wyniku duego nagromadzenia i wymieszania odbi dwiku bezporedniego, w zwizku z czym nie mona wyrni ich pojedynczo. Pogos pozwala nada gosowi przestrzenne brzmienie, a bbnom doda mocy. Korzystajc z tego efektu mona te symulowa oddalenie rde dwiku oraz wykorzystywa go na wiele innych sposobw. Efekty oddziaujce na poziom sygnau Kady chyba wie, do czego suy regulator gonoci. Efekty, o ktrych bdzie mowa poniej, mona porwna do zestawu takich wanie regulatorw. Po- zwalaj one podnosi i obnia poziom sygnau, w zalenoci od okrelo- nych warunkw. Oto najwaniejsze efekty tego typu: Kompresja Rozpito dynamiczna sygnau to rnica pomidzy jego najwyszym i naj- niszym poziomem. Kompresja polega na redukcji tej rnicy, w wyniku czego najgoniejsze fragmenty ulegaj przyciszeniu, co pozwala na zwikszenie oglnego poziomu sygnau, a tym samym jego najcichszych partii jest to popularna metoda niwelowania zbyt duych rnic dynamicznych w nagraniach, stosowana podczas masteringu miksw. Kompresory zazwyczaj pozwalaj regulowa prg zadziaania, czyli poziom, powyej ktrego nastpuje kompresja, oraz stopie owej kompresji. Distortion i Overdrive Przesterowanie wzmacniacza powoduje, e brzmienie staje si znieksztacone. Nastpuje to wwczas, gdy poziom sygnau jest zbyt wysoki jak na moliwoci urzdzenia. W wikszoci przypadkw efekty te stosuje si do modyfikowania brzmienia gitar elektrycznych (przypomnijcie sobie Jimmiego Hendrixa czy Sonic Youth), ale mona je rwnie wykorzysta do znieksztacania brzmie perkusyjnych organowych oraz innych. Efekty tego typu su zwykle do symulacji przesterowa analogowych, w zwizku z czym ich uycie nie grozi (chyba e byby to skutek zamierzony) pojawieniem si znieksztace cyfrowych, powodowanych obcinaniem szczytowych partii sygnau (zob. rozdzia 6., Prba dwiku).

27. PODSTAWY REMIKSOWANIA 253 Korekcja Cho koncepcja korekcji jest bardzo prosta (podnoszenie lub obnianie poziomu poszczeglnych pasm czstotliwoci), to jednak umiejtne uycie tego efektu wymaga wieloletniej praktyki. Jeli chodzi o remiksowanie, to korekcji uywa si do usuwania dwiku perkusji oraz izolowania lub ukrywania wokalu. Moemy z niej korzysta take do modyfikowania brzmienia ptli i cieek. Rozszerzanie Efekt ten powoduje zwikszenie rozpitoci dynamicznej jest to wic od- wrotno kompresji. Bramka szumw Bramka szumw wycisza sygna, gdy jego poziom spada poniej zadanego progu. Nam prawdopodobnie efekt ten si nie przyda. Stosowany jest on gwnie w nagraniach wieloladowych, a jego zadaniem jest uniemoliwie- nie przenikania dwiku z jednego instrumentu do mikrofonw nagrywaj- cych inne instrumenty. Ograniczanie Proces ograniczania podobny jest nieco do kompresji. Istniej jednak pewne istotne rnice: poziom sygnau poniej progu zadziaania nie ulega modyfikacji, za wszelkie zmiany poziomu powyej s wyrwnywane do owego progu. Tremolo Dziaanie efektu tremolo, stosowanego w znanych organach Hammond-Leslie, polega na zmniejszaniu gonoci dwiku w ustalonych odstpach czasu. W modelu B3 osigano ten efekt dziki obrotowym gonikom Leslie. Jednak programowe wtyczki symuluj efekt tremolo cyfrowo. Gono Czym jest kady wie. Efekty w programie Audacity Przetwarzajc ptle, ktrych zamierzamy uy w projekcie Acid, korzysta moemy zarwno z efektw wbudowanych w program, jak i z zewntrznych wtyczek VST. Aby zachowa oryginalne wersje plikw WAV, kopiujemy je do nowego katalogu i zmieniamy ich nazwy, dopisujc do dotychczasowych sufiks _fx lub podobny. Wszelkie operacje edycyjne przeprowadzamy na kopiach. W Audacity otwieramy nowo utworzon kopi, poddajemy j edycji, po czym zapisujemy w nowym katalogu pod t sam nazw. Chcc naoy efekt czasowy, na przykad delay, na seri ptli i to w taki sposb, by odbicia w jednej syszalne byy take po rozpoczciu kolejnej, naley w Audacity wklei kilka kopii ptli pod rzd i podda je wszystkie razem dziaaniu efektu, a nastpnie wyeksportowa w pojedynczym, duym pliku WAV.

28. 254 PODSTAWY REMIKSOWANIA Wersj przetworzon sampla adujemy do programu Acid i malujemy nim w dowolnie wybranych miejscach tworzc z niego pojedyncze bd te sklejone w Audacity ptle lub sample jednorazowe. Efekty w programie Acid Music Program Acid Music wyposaono w odrbny zestaw efektw, ale nie jest on kompatybilny z adnymi wtyczkami zewntrznymi (VST ani DirectX). Aby naoy efekt na pojedyncz ciek czy te jej cz, zaznaczamy j, po czym otwieramy kart ACID FX, ktrej zakadka widoczna jest u dou ekranu (zob. rysunek 15.14). Nastpnie dokonujemy wyboru jednego spord szeciu efektw (Distortion, 3-pasmowy korektor, Chorus, Flange, Phaser i Wah-Wah) oraz 12 profilw kombinowanych. Efekty w Acid Music mona nakada tylko na ca- e cieki, ale przy odrobinie inwencji ograniczenie to mona omin. Rysunek 15.14. Karta efektw w programie Acid Music jest do intuicyjna Efekty w programie Acid Pro Acid Pro pozwala korzysta z wtyczek DirectX, ktre samodzielnie wyszukuje w systemie podczas instalacji. Oprcz tego oferuje 20 efektw wasnych. W odrnieniu od pozostaych omawianych programw, Acid Pro daje moliwo nakadania efektw na dowolnie wybrane czci cieek, do czego su

29. PODSTAWY REMIKSOWANIA 255 obwiednie efektw. Ponadto moliwe jest definiowanie acuchw efekto- wych, ktrych dziaanie polega na tym, e jeden efekt po przetworzeniu dwiku transmituje sygna wprost do nastpnego efektu. Kolejno efektw w acuchu moemy modyfikowa z rwn atwoci, jak gitarzyci zmieniajcy ukad swoich efektw podogowych. Oto procedura nakadania efektu na ciek (lub jej cz): 1. Kliknij ciek i wybierz polecenie View/Audio Plug-in (widok/wtyczki audio) albo nacinij klawisze Alt+S. W ten sposb otworzysz okno efektw, a w nim efekt domylny, czyli 4-pasmowy korektor parametryczny (zob. rysunek 15.15). Rysunek 15.15. Zaznaczony jest uchwyt pasma niskich czstotliwoci; aby wyregulowa poziom innych pasm, naley wybra inny uchwyt 2. Aby uzyska dostp do innych efektw, kliknij przycisk Edit Chain (edytuj acuch) i otwrz okno Audio Plug-in (wtyczka audio), pokazane na rysunku 15.16. 3. Przeszukaj foldery zawierajce efekty Acid, a take wtyczki DirectX zainstalowane w systemie. 4. Podwietl nazwy moduw, ktrych zamierzasz uy, i kliknij przycisk Add (dodaj), doczajc je do listy efektw w acuchu.

30. 256 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.16. W tym przypadku acuch zawiera trzy efekty: Track EQ, Cakewalk Delay oraz Resonant Filter Nazwa nowo dodanego efektu pojawi si na szczycie listy w oknie Plug-in Chooser (selektor wtyczek), pokazanym na rysunku 15.17. Rysunek 15.17. Aby doda efekt do acucha, dwukrotnie klikamy jego nazw kolejno efektw ma, oczywicie, wpyw na uzyskany rezultat brzmieniowy

31. PODSTAWY REMIKSOWANIA 257 5.Kiedy zakoczysz wybieranie efektw, kliknij przycisk OK. 6.Wr do okna Audio Plug-in, wybierz nowy acuch efektw i wyreguluj ich parametry. Aby dokona odsuchu cieki, wr do gwnego okna Acid i kliknij przycisk Play. Po zamkniciu okna Audio Plug-in efekty zostan naoone na ciek, z wy- branymi, staymi ustawieniami chyba e zautomatyzujemy zmiany tych ustawie za pomoc funkcji FX Automation. Funkcja ta modyfikuje intensywno efektw zgodnie z ksztatem ich obwiedni. Automatyka efektw Wiele profesjonalnych stow mikserskich wyposaonych jest w zautomaty- zowane tumiki, ktre pozwalaj realizatorowi automatyzowa zmiany gonoci cieek i intensywnoci efektw. Podobnie jak kady z nas, realizator ma tylko dwie rce i dziesi palcw, w zwizku z czym nie moe operowa wszystkimi suwakami jednoczenie. Acid Pro udostpnia podobny system regulacji efektw, ktry pozwala przezwyciy ograniczenie polegajce na tym, e za pomoc myszy moemy w danym czasie regulowa tylko jeden element. Dziki funkcji automatyki nasz remiks mona przygotowa tak, jakby by dzieem dziesiciorkiego dideja o piciu mzgach. Oto procedura programowania zmian nasycenia efektw, w rnych czciach cieki, przy uyciu obwiedni: 1. Kliknij przycisk FX Automation (wskazany na rysunku 15.15). 2. W grnej czci okna FX Automation Chooser (selektor automatyzowanych parametrw), pojawiajcego si na ekranie (zob. rysunek 15.18), wybierz efekty, ktrych ustawienia chcesz zautomatyzowa, po czym zaznacz pola wyboru automatyzowanych parametrw. 3. Kliknij prawym klawiszem myszy lini widoczn na ciece, dodajc w ten sposb punkt regulacyjny. Nastpnie przecignij w punkt, zmieniajc poziom efektu w danym miejscu cieki (zob. rysunek 15.19.). Tworzone w ten sposb linie nazywamy obwiedniami; pozwalaj one regulowa balans midzy sygnaem oryginalnym i przetworzonym w dowolnie wybranych punktach cieki. Acid (Music i Pro) oraz wiele innych programw wykorzystuje podobny mechanizm take do regulacji gonoci i panoramy cieek. Wskazwki i sztuczki Najbardziej rozbudowane remiksy zawieraj bardzo niewiele specyficznych elementw oryginalnego nagrania. Dlatego te nie obawiajmy si malowa z fantazj, pozostawiajc jedynie nieliczne, nieregularnie rozrzucone fragmenty

32. 258 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.18. Wybieramy parametry, ktrych zmiany zamierzamy zautomatyzowa przy uyciu obwiedni Rysunek 15.19. Klikajc na obwiedni prawym klawiszem myszy dodajemy punkt regulacyjny, a nastpnie, przecigajc, zmieniamy jego pooenie

33. PODSTAWY REMIKSOWANIA 259 oryginau. Ksztatujmy remiks z wyobrani nie ograniczajmy si jedynie do dodawania kolejnych elementw, co w konsekwencji prowadzi do m- czcego dla uszu natoku. Chyba e jest to efekt zamierzony. Dodatkowe pomysy dotyczce sampli W remiksach mona wykorzystywa sample z innych utworw i czsto brzmi one lepiej ni w oryginalnym nagraniu. Aby je pozyska, moemy skorzysta z technik opisywanych w rozdziaach 4 6, 8 i 10, zgrywajc sample z pyt CD i winylowych za pomoc mikrofonu czy te z instrumentw muzycznych (o ile, oczywicie, posiadamy odpowiednie umiejtnoci). Warto take zwrci uwag na rda wymienione niej, pamitajc jednak o przestrze- ganiu zasad prawa autorskiego oraz przepisw dopuszczajcych sporzdza- nie kopii (lub zakazujcych tego). Sample filmowe i telewizyjne Remiksy staj si bardziej interesujce, jeli zawieraj jakie elementy nie- oczekiwane, na przykad sample z filmw czy programw telewizyjnych. Moemy takie sample sporzdza samodzielnie przy uyciu technik om- wionych w rozdziale 6., podczajc wyjcie audio z telewizora, odtwarzacza DVD czy te magnetowidu do wejcia liniowego karty dwikowej. Liczne sample tego typu mona znale take w internecie, czasami ju przygoto- wane do natychmiastowego uycia (poszukiwania warto zacz od witryn prowadzonych przez fanw oraz sieci wymiany plikw). Covery i wykonania alternatywne Jeli uda nam si znale cover utworu, ktry wanie remiksujemy, moemy sprbowa wyodrbni z niego kilka sampli i uy ich w remiksie. Jest to szczeglnie proste wwczas, gdy cover nagrany zosta w tym samym stroju i tempie, co orygina. Dziki temu bowiem sample idealnie integruj si z remiksem. Wpywaj na brzmienie remiksu i powoduj, e przyciga on uwag suchaczy. W podobny sposb mona wykorzysta alternatywne wersje utworw i ich wykonania na ywo. Przeszkadzajki, zabawki, mwice breloczki i tym podobne Za pomoc mikrofonu mona przygotowywa sample dowolnych dwikw. Niektre z nich brzmi interesujco same w sobie, podczas gdy brzmienie innych naley wzbogaci efektami.

34. 260 PODSTAWY REMIKSOWANIA Sample i dostrajanie wyskoci Poniewa sample, z ktrych korzystamy, pochodz z najrniejszych noni- kw, to w prbkowanych nagraniach mog wystpowa pewne rnice. Wiemy ju, na czym polega dopasowywanie tempa, ale dostrajanie wysokoci wymaga innego, bardziej indywidualnego podejcia. Znacznie atwiej jest, jeli dokonujcy tej czynnoci ma pewne dowiadczenie muzyczne (a jeszcze lepiej such absolutny), ale technik t moe opanowa kady po krtkim treningu. Korygowanie wysokoci sampla w ptonach Ci, ktrzy posiadaj pewne umiejtnoci muzyczne, zazwyczaj potrafi bez trudu stwierdzi, czy dwa sample maj t sam wysoko. Komu za obce jest pojcie tonacji, ten musi uciec si do intuicji. Bardzo prawdopodobne jest bowiem, e wszystkie utwory, jakie kady z nas sysza w yciu, tworzone s w skali 12-stopniowej. Aby dopasowa wysoko sampla do pozostaych, moemy uy narzdzia do strojenia ptonowego, w ktre wyposaony jest program Acid. Klikamy prawym klawiszem myszy problematyczn ciek, po czym wybieramy polecenie Pitch Shift Track/Up Semitone (przestrajanie cieki/pton w gr) lub Semitone Down (pton w d). Rezultat sprawdzamy, klikajc przycisk Play. Korzystajc z tej techniki, moemy dostroi sample do jednakowej wysokoci. Moe si jednak zdarzy tak, e jeden z sampli bdzie mia zupenie nieregu- larny strj i, bez wzgldu na poczynione starania, nie da si go dostroi. W takim przypadku naley uy techniki strojenia w centach, opisanej poniej. Strojenie sampli w centach Jak ju wspomniano, Acid oferuje narzdzie pozwalajce przestraja sample o cae ptony, ale nie umoliwia ono przestrajania sampli o mniejsze wartoci. Dlatego te, chcc zmieni strj sampla o mniej ni pton, naley Krzyyki i bemole Skala zachodnia skada si jedynie z 12 dwikw, lecych w odlegoci ptonu jeden od drugiego. Jeli naciniemy po kolei 8 klawiszy forte- pianu (biae), przesuwajc si w prawo lub w lewo, odegramy wszystkie dwiki gamy w danej skali. Dwiki spoza gamy uzyskuje si albo poprzez podwyszenie (oznaczenie krzyykiem) albo obnienie (oznaczenie bemolem) dwikw ssiednich. W razie niedokadnoci stroju sampla naley go przestroi o odpowiedni warto, gdy w przeciwnym razie bdzie kolidowa z pozostaymi ciekami.

35. PODSTAWY REMIKSOWANIA 261 pobra z witryny www.ronimusic.com wtyczk do programu Winamp, o nazwie Roni Musics Slow Me Down. Pozwala ona regulowa strj prbek w centach, czyli 1/100 ptonu. Wikszej precyzji ju nie sposb uzyska. 1. Uruchom program Winamp i otwrz w nim prbk, ktr zamierzasz przestroi. 2. Za pomoc programu Audacity lub innej aplikacji do odtwarzania audio otwrz inn prbk, o prawidowym stroju. 3. Kliknij przycisk Menu w Winampie (zob. rysunek 15.8) albo nacinij klawisze Ctrl+P, otwierajc menu. 4. Wybierz Slow Me Down Plug-in (dsp_dlowmedown.dll) z podmenu Options/ Preferences/Plug-Ins/DSP/Effects (opcje/preferencje/wtyczki/DSP/efekty). 5. Ujrzysz wwczas okno dialogowe Slow Me Down, a w nim dwa suwaki (zob. rysunek 15.20). Uruchom odtwarzanie poprawnej prbki w Audacity i kliknij przycisk Play w Winampie. Rysunek 15.20. W tym przypadku strj prbki zmieniony zosta o 14 centw (14/100 ptonu). Podobnych ustawie mona uy wwczas, gdy wysoko dwiku w prbce minimalnie nie stroi 6. Za pomoc suwaka Pitch (strj), widocznego z prawej strony, zmie strj prbki, regulujc go z dokadnoci do jednego centa. Cent to najmniejsze odchylenie wysokoci dwiku, jakie ludzkie ucho potrafi wychwyci. 7. Zadanie mona uwaa za wykonane, gdy strj prbki odtwarzanej w Winampie wyrwna si ze strojem sampla odtwarzanego w Audacity. 8. Kliknij przycisk Stop, ponownie otwrz menu Winampa, a nastpnie podmenu Options/Preferences/Plug-Ins/Output (opcje/preferencje/wtyczki/ wyjcie).

36. 262 PODSTAWY REMIKSOWANIA 9. Wybierz wtyczk Nullsoft Disk Writer, kliknij przycisk Configure (konfiguruj) i zmie Output Directory (katalog wyjciowy) na inny, ktry atwo Ci bdzie odnale. Pamitaj, by nie nadpisa oryginalnego pliku WAV. 10. Kliknij przycisk Play w Winampie. Niczego nie usyszysz, ale przestrojona prbka zostanie zapisana we wskazanym katalogu. Nieskrpowane przetwarzanie prbek rytmicznych Wiele sampli zawartych na pytach CD lub pobieranych z internetu to bardzo proste konstrukcje rytmiczne. Aby je nieco przeksztaci, a tym samym uczyni bardziej interesujcymi, pobierzmy demonstracyjn wersj X-Incarn (zob. rysunek 15.21) program ten zmienia prbk rytmiczn wprost nie do poznania. Program jest dostpny za porednictwem strony internetowej http://members.aol.com/LNKmusic/index.html. Rysunek 15.21. Interfejs programu jest intuicyjny; wystarczy regulowa parametry a do chwili uzyskania interesujcych efektw Otwieramy prbk w X-Incarn, klikamy przycisk Play i modyfikujemy parametry dopty, dopki uda nam si uzyska interesujce brzmienie prbki. Wtedy wybieramy polecenie File/Render To Wave As (plik/zapisz w pliku Wave jako) i zapisujemy nowy plik WAV.

37. PODSTAWY REMIKSOWANIA 263 Wersja demonstracyjna programu jest w peni funkcjonalna. Jednak za kadym razem, kiedy dokonuje si zapisu pliku, przegldarka internetowa automatycznie czy si z witryn autora aplikacji. (Pozbycie si tej niedo- godnoci kosztuje 50 dolarw opaty rejestracyjnej). Wbitki Jedna z najbardziej charakterystycznych sztuczek stosowanych przez didejw polega na szybkim przerzucaniu dwiku na drug ciek, co daje efekt szybkiego wbijania krtkich jej fragmentw w miks. Efekt taki jest bardzo prosty do uzyskania w Acid. Naciskamy klawisz F8 (albo klikamy przycisk Enable Snapping, wskazany na rysunku 15.12), dziki czemu bdziemy mogli wstawia sample pomidzy liniami siatki. Nastpnie wybieramy narzdzie owka i rysujemy krtkie od- cinki prbki (technika ta nie sprawdza si w przypadku prbek rytmicznych), ktre bd syszalne w miksie w regularnych lub losowych odstpach (zob. rysunek 15.22). Zdwajanie i zwielokrotnianie prbek rytmicznych Zaimportujmy teraz t sam prbk rytmiczn na dwie ssiednie cieki w oknie Acid, po czym narysujmy j na obu ciekach rwnolegle, na dugoci od jednego do czterech taktw. Nastpnie, naciskajc klawisz F8, wyczmy przyciganie do siatki i nieznacznie przesumy w prawo segment na jednej ze cieek (w razie koniecznoci moemy uy narzdzia powikszenia). Wczmy odtwarzanie solo obu cieek, klikajc przyciski Solo w kolumnie po lewej stronie (oznaczone one s wykrzyknikiem zob. rysunek 15.12). Przekonamy si, e cieka rytmiczna ulega zdwojeniu; jeli uzyskany efekt nie brzmi interesujco, naley przesun prbk nieco w lewo lub jeszcze dalej w prawo i ponowi odsuch. Praktycznie rzecz biorc, jest to efekt opnienia i doskonale sprawdza si, jeli naszym celem jest zagszczenie faktury rytmicznej. W przypadku gdy nadal nie udaje nam si uzyska oczekiwanych rezultatw, zwikszmy skal obrazu tak, by widzie pojedyncze akcenty. Nastpnie przesumy jedn z kopii prbki w taki sposb, by jej pierwszy akcent znalaz si dokadnie pomidzy akcentami 1. i 2. drugiej kopii. Efekt moe brzmie tak, jakby prbka rytmiczna miaa dwukrotnie szybsze tempo ni w rzeczywistoci. W ten sposb moemy podkreli rol rytmu w remiksie oraz nada mu nowy wyraz. Dodawanie zakce Efekt celowego wprowadzania zakce do nagrania uzyskiwany jest w wyniku kolejnych powtrze krtkiego fragmentu nagrania. W tym celu didej

38. 264 PODSTAWY REMIKSOWANIA Rysunek 15.22. Na ilustracji wida, e cieka 7 (o nazwie lah) wchodzi i wychodzi z miksu przytrzymuje przycisk samplera, pracujcego z ustawieniem bardzo krtkiego czasu zwolnienia (ang. Release). Efekt w jest popularny wrd entuzja- stw muzyki drum-and-bass, a take IDM (tak zwana Intelligent Dance Music inteligentna muzyka dance). Sklejajc seri kopii bardzo krtkiej prbki, moemy uzyska podobne efekty. 1. Otwrz jedn z prbek w Audacity i wybierz interesujcy, piciosekundowy fragment. 2. Wyeksportuj wybrany fragment do pliku WAV, a nastpnie otwrz go. 3. Zaznacz krtki odcinek, o dugoci okoo 0,1 sekundy, na kocu otwartego pliku (dugo ma istotny wpyw na uzyskany efekt) i skopiuj go, naciskajc klawisze Ctrl+C. 4. Wklej seri kopii tej mikroprbki z prawej strony, klikajc w dowolnym miejscu po prawej stronie wykresu dwikowego i naciskajc klawisze Ctrl+V. 5. Odsuchaj przetworzony plik. Jeli usyszysz dziwacznie brzmicy, terkoczcy dwik, moesz uzna zadanie za wykonane.

39. PODSTAWY REMIKSOWANIA 265 Widok Chopper w programie Acid Pro Jeli dysponujecie programem Acid Pro, otwrzcie plik pomocy i poszukajcie wyrazu chopper (dos. tasak). W ten sposb uzyskacie wykaz dokumentw ob- janiajcych korzystanie z trybu widoku Chopper w programie. Widok ten otwiera si za pomoc polecenia View/Chopper (widok/tasak). Pracujc w tym trybie mona przesuwa akcenty i sekcje prbek w dowolny sposb. Sprbuj- cie wykorzysta t moliwo do podzielenia oryginalnego utworu. Tak spreparowane zakcenia mona umieszcza w dowolnych punktach remiksu, ale raczej jako jednorazowe sample, a nie ptle (nie da si poprawnie zaptli). Aby uczyni remiks jeszcze ciekawszym, warto sprbowa prze- ple mikroprbki innymi prbkami, o dwukrotnie wikszej lub mniejszej dugoci. Im krtsze s powtrzenia, tym wysz czstotliwo wytwarzaj. Pozwala to wic na uzyskanie efektu, jak gdyby zakcenia byy wynikiem gry na jakim instrumencie. Mastering Kiedy remiks uzyska ju satysfakcjonujc form i brzmienie, zapisujemy go po raz ostatni i odsuchujemy swoje dzieo, od samego pocztku do koca. Wyregulujmy poziom gonoci poszczeglnych cieek, korzystajc z suwakw regulacyjnych, aby aden istotny szczeg nie zosta zaguszony i aby aden element remiksu nie wybija si w sposb szczeglny. Aby zautomatyzowa zmiany gonoci i panoramy, moemy odpowiednio uksztatowa obwiednie tych parametrw jest to dziaanie rwnowane w skutkach z tym, co osiga realizator nagra, regulujc pooenie suwakw na stole mikserskim podczas zgrania utworu. Krok ten ma szczeglne zna- czenie, jeli wykorzystalimy w remiksie wiele sampli monofonicznych, odtwarzanych dokadnie porodku pola stereo. Warto je wic w odpowiedni sposb rozmieci w panoramie stereofonicznej. Po dokonaniu wszystkich koniecznych poprawek wybieramy polecenie File/Render As (plik zachowaj jako) i eksportujemy miks do pliku WAV. Jeli jego odsuch da pozytywny wynik, moemy uwaa dzieo za skoczone. Oto jeszcze jedna rada: lczc nad remiksem do pna w nocy, naley odsucha go jeszcze raz z samego rana, przed wypaleniem na pycie CD. Czsto wykryjemy wwczas problemy, ktre umkny zmczonemu suchowi, zwaszcza gdy mastering remiksu wykonany by od razu po jego przygotowaniu.

40. 266 PODSTAWY REMIKSOWANIA Dodatkowe rda Kady, kto dotar do tego miejsca, posiada ju wszystkie umiejtnoci i zna oprogramowanie niezbdne do przygotowania profesjonalnie brzmicych remiksw. Dodatkowych pomysw i wskazwek produkcyjnych mona szu- ka w samouczkach, dostpnych pod niej wymienionymi adresami: http:wwremix.overclocked.org/tutorial.php?tutid=2 http://remix.overclocked.org/tutorial.php?tutid=1 http://www.dctalkremixes.com/remixing.html http://www.futuremusic.co.uk/fm_mmusic.asp?ID=6289 http://www.futuremusic.co.uk/fm_mmusic.asp?ID=6452 http://www.futuremusic.co.uk/fm_mmusic.asp?ID=6603

Zostań cyfrowym DJ-em! Tworzenie, miksowanie i nagrywanie muzyki

Documents

naciskajc klawisze ctrl

kliknij przycisk play

kliknij przycisk

uy ich

pyt cd

pliku wav

plikw mp3

plikach wav

Zostań idealną

Pokolenie 50+ w cyfrowym świecie perspektywa...

Czytanie w środowisku cyfrowym

Człowiek, komputer i Internet. W cyfrowym świecie

Heryszek Spoleczenstwo Wiedzy W Cyfrowym Swiecie

Zostań Koordynatorem CLSP

Nagrywanie płyt CD

„Zostań wolontariuszem. zmieniaj świat i siebie!”

Zostań współwłaścicielem banku

Zostań Kopernikiem

- zostań twórcą interaktywnym!

Nagrywanie płyt CD i DVD. Kurs