Zet je tanden in de toekomst! BIJSLUITER VOOR DOCENTEN
Zet je tanden in de toekomst!BIJSLUITER VOOR DOCENTEN
Leer over de oorspong van ons eten
Eten lijkt vanzelfsprekend maar is het
natuurlijk niet. Voordat ons eten op ons bord
ligt, is er over nagedacht en aan gewerkt door
heel veel mensen. De kennismaking met de
Rotterdamse Voedselpioniers brengt echte
voorbeelden uit de hele voedselketen in
de klas.
Werken met thema’s van morgen
Klimaatverandering en een groeiende
wereldbevolking dwingen ons om op een
andere manier na te denken over ons eten.
Energie, logistiek, gezondheid en afval
zijn urgente thema’s waar Rotterdamse
Voedselpioniers dagelijks mee bezig zijn.
Ontwikkelingen in high-tech en slimme
innovaties helpen ons om een beter antwoord
te bieden op de vragen van morgen.
Met de uitdagingen kunnen leerlingen
concreet aan de slag met het vormgeven
van hun toekomst.
Ontdek onze toonaangevende regio
Belangrijke innovaties in de voedings-
industrie worden ontwikkeld in regio
Rotterdam. Het ligt letterlijk om de hoek!
Dankzij de ontmoetingen met Rotterdamse
Voedselpioniers leren leerlingen hun
omgeving beter kennen. Een aantal pioniers
vindt het leuk vinden om leerlingen rond te
leiden. Een leerzaam en leuk uitje!
WERELDWIJDE UITDAGINGEN IN DE KLAS
2
VOEDSELPIONIERS GEZOCHT!
Begin bijvoorbeeld door met de klas te
onderzoeken waar en hoeveel voedsel er
wordt weggegooid op jouw school. Bedenk
vanuit dit gegeven een slimme oplossing
om de hoeveelheid afval te verminderen
of om van afval iets nieuws te maken.
Ook leuk: probeer met een echt prototype
of het werkt!
Begin bijvoorbeeld door met de klas te
onderzoeken wat er allemaal voor nodig is
om een appel van het land naar jouw hand te
krijgen. Denk eens aan de afstand die moet
worden overbrugd, de vorm van vervoer, de
manier van plukken en verpakken. Ook leuk:
teken op het bord een grote mond en aan de
andere kant een appelboom. Bepaal samen
alle stappen die nodig zijn en bedenk hoe
je daar op een slimme manier energie voor
gebruikt.
Rotterdamse Voedselpioniers kunnen wel
wat hulp gebruiken! Er is behoefte aan
denk-en-doe-kracht. Met vijf verschillende
uitdagingen krijgen leerlingen de kans om
mee te denken over een urgent thema in
de voedingsindustrie.
De uitdagingen zijn bewust heel ‘dichtbij’
gehouden. Zoek de vorm die het beste bij
jouw klas past. Laat leerlingen bijvoorbeeld
zelf kiezen in welk thema ze hun tanden
willen zetten of werk in een aantal lessen
klassikaal alle uitdagingen uit.
Afval “Bedenk iets waardoor er op jouw school minder voedsel weggegooid wordt.”
Energie “Bedenk hoe een appel met zo min mogelijk energie van het land in jouw hand belandt.”
Tip: ga met de klas op ontdekking bij één
van de bedrijven die aansluit bij een thema. 3
Begin door met de klas snacks te onder-
zoeken. Waar zijn ze van gemaakt en hoe
gezond zijn ze eigenlijk? Of begin met een
supergezond ingrediënt en probeer een
vorm te bedenken waardoor het product
nog lekkerder wordt. Vergeet niet om je
nieuwe snack een pakkende naam en een
handige verpakking te geven. Wie zou je blij
kunnen maken met deze nieuwe snack?
Ook leuk: organiseer een proeverijtje in
de klas!
Begin door met de klas te onderzoeken
wat allemaal van invloed is op de warmte
van de maaltijd: de afstand, de snelheid,
het materiaal van de koffer, het weer, etc.
Hoe kunnen we die positief beïnvloeden?
Laat leerlingen vervolgens nadenken over
manieren waarmee een maaltijd nóg
warmer kan worden bezorgd. Ook leuk:
een wedstrijdje warmste maaltijd van
de klas!
Begin door met de klas te onderzoeken
welke handelingen er allemaal nodig zijn
voor het smeren van een boterham met
pindakaas. Bedenk hoe een machine of
robot dit helemaal kan overnemen. Je hoeft
alleen nog maar op start te drukken. Laat
een stappenplan tekenen. Ook leuk: een
mooi uiterlijk voor de robot of bouw een
schaalmodel!
Logistiek “Bedenk hoe jouw eten nog makkelijker en sneller bij jou thuis warm op je bord afgeleverd kan worden. ”
High-tech “Bedenk een machine of robot die jouw boterham met pindakaas kan smeren.”
Gezondheid “Bedenk een nieuwe gezonde snack waar groente en/of fruit in zit.”
Tip: kijk met de klas naar inspirerende
voorbeelden bij elk thema op de website!
4
Een proeftuin voor grote thema’s
Grote thema’s als energie, afval, gezondheid,
logistiek en high-tech kunnen met de vijf
uitdagingen van de Rotterdamse Voedselpi-
oniers op een aansprekende manier verrijkt
worden. Leerlingen vinden er inspirerende
voorbeelden uit de (regionale) praktijk en
kunnen concreet aan de slag gaan.
Handig: Rotterdamse Voedselpioniers zijn een
uitstekende bron bij het maken van profiel-
werkstukken
Kies de werkvorm die past
Afhankelijk van het type onderwijs, de klas
en individuele voorkeuren van de leerlingen
kan gekozen worden voor de meest passende
werkvorm. Leerlingen kunnen kiezen voor het
thema wat ze het meest aanspreekt. De the-
ma’s kunnen afzonderlijk en klassikaal wor-
den behandeld waarmee er meer diepgang
onstaat. Door groepjes te maken rondom een
thema kunnen alle toekomstige uitdagingen
tegelijk aan de orde komen.
Van energizer tot periode-project
De zwaarte van de opdracht ligt in handen
van de leerkracht. Bepaal zelf hoe grondig
een onderzoek moet zijn. Volstaat een half
uurtje googlen of past een bedrijfsexcursie
eigenlijk ook? Stel zelf de eisen aan de
presentatie van het idee. Moet het idee in
opstelvorm worden beschreven of eindigt
de uitdaging met een expo in de klas?
EEN SPANNENDE VERRIJKINGVAN BESTAANDE LESSEN
5
ONDERZOEKEND EN ONTWERPEND LEREN...
Door de open benadering zijn de uitdagingen
erg geschikt voor onderzoekend en ontwer-
pend leren.
Meer informatie over onderzoekend
en ontwerpend leren vindt u hier:
www.wtwijzer.org/files/Downloads/
WTWiJZER-OOL-TuneTechniek.pdf
1. Onderzoek de uitdaging
Leerlingen leren vanuit hun eigen verwonde-
ring en vragen de uitdaging beter begrijpen.
Maak gebruik van alle middelen die voorhan-
den zijn zoals het internet en de bibliotheek.
Denk ook eens aan een bedrijfsbezoek of het
houden van een enquête. Het onderzoek le-
vert aanknopingspunten op waarmee leerlin-
gen aan de slag kunnen.
2. Verzin een goed idee
Bedenk een werkvorm waarmee leerlingen
kunnen werken aan een idee. Associëren
vanuit een mindmap, met post-its of gewoon
met een potloodje en een stuk papier? Zorg
voor een goede tijdspanne: een halfuurtje
‘snelkookpan’ is vaak effectiever dan lang
sudderen.
3. Verbeeld het idee
Wanneer het idee is bedacht moet het wor-
den overgebracht aan anderen. Leerlingen
moeten het idee kunnen uitleggen op een
heldere manier. Kies een passende werk-
vorm. Het maken van een prototype kan
goed invoelbaar maken hoe iets gaat werken,
maar kan technisch ingewikkeld zijn. Een 3d
model of tekening kan overtuigend zijn. De
materiaalkeuze (klei, karton, etc.) kan beeld-
bepalend zijn. Een powerpoint-presentatie op
het digi-bord kan natuurlijk ook goed werken.
Zorg dan wel voor een goede inleiding (en
applaus aan het einde).
6
4. Ontdek wat anderen ervan vinden
Test het idee. Laat leerlingen reageren op el-
kaars idee. Belangrijk: zorg voor opbouwende
kritiek waarbij er vooral wordt meegedacht
en niet alleen wordt afgekraakt. Ook leuk:
laat leerlingen hun idee thuis presenteren
aan ouders, verzorgers, grootouders, broers
en zussen.
5. Maak het (nog) beter
Leerlingen passen het idee aan. De definitieve
uitkomsten verdienen aandacht! Exposeer de
eindresultaten in de aula, vertel erover in
de schoolkrant. Nodig een Rotterdamse
Voedselpionier uit om te komen kijken.
Laat zien dat op jouw school leerlingen
onderzoekend en ontwerpend bezig zijn
met urgente thema’s.
Tip:
We zijn gewend aan een wereld waarin alles
er vanzelfsprekend, mooi en gelikt uitziet.
Vergeet niet dat al die dingen ook ooit door
anderen zijn bedacht en ontworpen op
kladblokjes en zolderkamertjes! Het ontdek-
ken van talenten begint bij doen!
ONDERZOEKEND EN ONTWERPEND LEREN...
7
Een LOB-instrument
Door aan de slag gaan met de Rotterdamse
Voedselpioniers wordt gewerkt aan loopbaan-
competenties. Het is vanuit dit perspectief
goed om te reflecteren op de opdracht.
Leerlingen ontdekken tijdens de opdracht
vaardigheden waar ze goed in zijn. Ze leren
bovendien een nieuwe sector en bedrijven
kennen die onderdeel gaan uitmaken van hun
referentiekader.
Bijgevoegd is een evaluatieformulier (bijlage 1)
wat kan worden ingevuld door leerlingen.
Hiermee wordt bewust gereflecteerd op
de ervaringen tijdens het uitvoeren van de
opdracht. Consequent gebruik leidt tot een
inzicht in vaardigheden, talenten en talent.
Bijlage 2: LOB placemat
Speciaal voor het LOB-aspect biedt de
Rotterdamse Voedelpioniers een instrument
waarmee leerlingen op een laagdrempelige
manier het gesprek over later kunnen voeren
met ouders, verzorgers, broers, zussen en
klasgenoten.
De placemat wordt ‘aan tafel’ gebruikt.
Het bestaat uit twee delen; een gezamenlijk
gedeelte waarin een gesprek wordt gevoerd
en een individueel gedeelte waarin leerlingen
kort nadenken over vaardigheden, talenten
en beroepen. Uiteraard ook te gebruiken in de
klas!
De placemat is als bijlage toegevoegd.
Druk hem af op A3!
Gebruik in de klas
De website rotterdamsevoedselpioniers.nl
is ontwikkeld voor gebruik op het
smartboard of smartphone.
- Stel in op een schermvullende weergave
voor een optimaal gebruik.
- Doorloop samen met de klas de website of
geef leerlingen zelf de gelegenheid om de
website te ontdekken.
Sluit je aan!
Benieuwd naar wat voor banen er zijn? Ga dan
ook eens met je klas op bezoek bij een van de
bedrijven die je vindt op deze website!’
Ps. Het gebruik van dit educatief
materiaal is gratis!
EEN PRAKTISCH EN CONCREET LOB - INSTRUMENT
8
BIJLAGE-1 EVALUATIEFORMULIER
EV
ALU
AT
IEU
ITD
AG
ING
:
NA
AM
:
DE
ZE
TAL
EN
TE
N K
WA
ME
N M
IJ GO
ED
VA
N P
AS
Ge
ef a
an
we
lke
tale
nte
n je
he
bt g
eb
ruik
t.
DE
ZE
VA
AR
DIG
HE
DE
N H
EB
IK G
EB
RU
IKT
Ge
ef a
an
we
lke
vaa
rdig
he
de
n je
he
bt g
eb
ruik
t, en
ho
e va
ak
. Va
n 0
(he
lem
aa
l nie
t) tot 5 (h
ee
l vaa
k)
DIT
VO
ND
IK E
R V
AN
:
Ge
ef a
an
wa
t von
d je
van
de
ze u
itda
gin
g, va
n 0
(nie
t leu
k) to
t 5 (sup
erle
uk
)
DIT
VO
ND
IK L
EU
K
DIT
VO
ND
IK N
IET
LE
UK
vindingrijkheid
oplossend vermogen
goede ideëen
samenw
erken
aansturen
leiding nemen
netjes werken
samenw
erken
comm
uniceren
zelfstandigheid
kritisch zijn
techniek
aandachtig zijn
aanhouden
aanmoedigen
aanpassen
actief zijn
ambitieus zijn
artistiek zijn
analytisch denken
bemiddelen
behulpzaam zijn
belangrijke zaken herkennen
beslissingen nemen
betrouwbaar zijn
bondig zijn
comm
ercieel inzicht hebben
concentratievermogen hebben
contact kunnen leggen
creatief zijn
details zien
discipline hebben
doelmatig zijn
doorzettingsvermogen hebben
energiek zijn
enthousiast zijn
efficiënt werken
fantasie hebben
flexibel zijn
geduld hebben
gevoel voor cijfers
gevoel voor details
grappig zijn
handen gebruiken
hulpvaardig
humor hebben
informatie overbrengen
initiatief nemen
inzicht hebben
knutselen
kostenbewust
kunstzinnig
leergierig
leidinggevend
logisch denken
loyaliteit
luisteren
meevoelen m
et anderen
mensenkennis
mensen toespreken
methodisch w
erken
muzikaal
nieuwsgierig zijn
omgang m
et anderen
onderhandelen
ondernemingszin
ontwerpen
opmerkingsgave
optimism
e
orde houden
organisatietalent
origineel zijn
overtuigingskracht
perfectionisme
plannen
plezier maken
praktische instelling
problemen oplossen
punctualiteit
rekenen
resultaatgericht werken
risico’s durven nemen
schrijfvaardigheid
sociaal
sporten
spreekvaardigheid
stabiliteit
standvastigheid
stipt zijn
taal
tactisch inzicht
teamspeler
technisch inzicht
tekenen
uitvinden
veilig zijn
verantwoordelijkheidszin
verbanden leggen
verbeeldingskracht
vindingrijkheid
zakelijk inzicht
zelfbeheersing
zelfmotivatie
zelfstandig werkend
zelfvertrouwen
zorgen voor anderen
zorgvuldig zijn
zwem
men
KL
AS
GE
NO
OT
CH
EC
KLaat hier een klasgenoot iets schrijven
over jouw bijdrage aan de uitdaging.
naam
BIJLAGE-2 DE LOB-PLACEMAT
12
ALS JIJ EEN
SOEPJE WAS..Iedereen is een unieke recept. Wat is die van jou?
2a. Vink de ingrediënten aan die het meest bij jou passen.
2b. Van welk van deze ingrediënten zou
je later je werk willen maken?
N O E M D R I E D I N G E N W A A R I K G O E D I N B E N
W E L K B E R O E P P A S T G O E D B I J D E G E N E N A A S T J E ? W A T M O E T D E G E N E
T E G E N O V E R J E W O R D E N ?
W A A R B E N I K V O L G E N S J O U N I E T G O E D I N ?
W A A R W I L J I J J E B E R O E P W E L V A N M A K E N ?
W A A R W I L J I J G E L D M E E V E R D I E N E N ?
E E N A U T O V A N D E Z A A K O F M E E R V R I J E T I J D ?
V A N W E L K E H O B B Y W I LJ I J J E W E R K M A K E N ?
W A T W I L J E W 0 R D E N A L S A L L E S K A N ?
W A T W I L J E N O O I T W O R D E N ? E N W A A R O M ?
360° LATER-PRAATLeg onder ieders bord een placemat neer. Stel elkaar vragen tijdens het
eten. De jongste deelnemer mag beginnen. Je mag zelf weten aan wie
je een vraag stelt. Wanneer je een antwoord hebt gegeven streep
je de vraag door en ben je zelf aan de beurt om een vraag te stellen.
Ga door tot iedereen alle vragen heeft beantwoord. (of alle borden
leeg zijn :-) Praat smakelijk!
1 talenknobbel
2 tl. creativiteit
5 gr. nauwkeurigheid
1 flinke probleemoplosser
1 lekkere kritische blik
flinke scheut zelfkennis
1 stuk ondernemersgeest
1 tl. doorzettingsvermogen
1 handje pietje precies
1 handje handigheid
flinke schep activiteit
scheutje ruimtelijk inzicht
1 flinke bos rekenkracht
1 l. praatjesmaker
bosje nieuwgierigheid
10 gr. voorzichtigheid
2 ons zorgzaamheid
500 gr. gezelligheid
1 kopje flexibiliteit
1 tl. technisch inzicht
ZET
JE T
ANDEN IN DE TOEKOMST
DIT DOE IK!
Van alle beroepen die we hiernaast hebben
opgeschreven past dit beroep het beste bij mij:
Omdat:
VAN-GROND-TOT-MOND Leg onder ieders bord een placemat neer. Kies gezamenlijk één
ingrediënt van je bord en noteer deze rechtsbovenaan. Probeer nu
samen te achterhalen welke beroepen iets met dit product
hebben gedaan. Blijf schrijven tot niemand meer iets weet.
Misschien lukt het jullie wel om de juiste volgorde te maken!
naam ingrediënt
ZET
JE T
ANDEN IN DE TOEKOMST