Top Banner

of 94

[Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

Apr 05, 2018

Download

Documents

YRCFTU
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    1/94

    http://svnckh.com.vn 1

    LI M U

    Th trng ti chnh Vit Nam trong thi gian va qua chng kin mt lotnhng bin ng c nh hng khng nh ti hot ng ca cc t chc ti chnh.

    Ring i vi cc Ngn hng thng mi (NHTM), nhng bin ng cha ng ccyu t ri ro,c bit l ri ro v li sut lun tim n nhng nguy c ln, c th dnti s sp ca c mt h thng Ngn hng.

    Minh chng cho nhng bin ng l cuc chy ua gia tng li sut ca ccNHTM. ng trc p lc lm pht ngy cng tng cao, lng tin gi trong dn ckhng c dng gi tit kim m c em u t vo cc lnh vc c cho lsinh li nhanh hn nh chng khon, vng, bt ng sn... cc NHTM ua nhau tngli sut huy ng tin gi.

    C th ni rng, li sut huy ng tin gi ti Vit Nam hin nay tng lnn mc kch trn. Cng vi nhng ng thi gn y ca Ngn hng Nh nc, thxt v di hn, mc li sut ny khng th c y ln na v s gim dn trongtng lai. iu ny to ra nguy c ri ro rt ln i vi ccNHTM khi h s dngcc khon huy ng trong ngn hn cho vay di hn. S chnh lch k hn v thilng gia ti sn c v ti sn n ca cc NH to ra nguy c lm suy gim v mtdn kh nng thanh ton cui cng ca cc NHTM. V vy, mt yu cu cp thithin nay i vi cc NHTM l y mnh cng tc qun tr ri ro li sut, bi ch cth cc NHTM mi c th hn ch n mc ti a nhng thit hi gy ra bi nhng

    bin ng th trng lin quan n li sut.

    Nh vy, c th d dng nhn thy tm quan trng ca cng tc qun tr ri rov li sut trong hot ng ca cc NHTM. Vic khng nng lc qun tr v ri roli sut c th ph hy h thng Ngn hng, gy ra nhng tn tht khng th c tnhc. Vi nhng l do trn, nhm sinh vin chngti quyt nh chn ti Nghincu qun tr ri ro li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay nghin cu.

    i tngca ti nghin cu l nhng ri ro v li sut m cc NHTM gpphi trong qu trnh hot ng, iu hnh; V cng tc qun tr ri ro li sut ca ccNHTM Vit Nam trong thi im hin nay.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    2/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    2

    Ba mc tiu chnhm ti nghin cu ca chng ti hng ti l:

    - Phn tch, trnh by khi nim v nhng l lun chung v qun tr ri roli sut i vi cc NHTM.

    - M t, phn tch thc trng qun tr ri ro li sut ca cc NHTM VitNam. Ch ra nhng hn ch cn khc phc trong hot ng qun tr riro li sut.

    - Nghin cu, xut mt s gii php nng cao hin qu trong hotng qun tr ri ro li sut ca cc NHTM Vit Nam.

    Cc phng php khoa hcm nhm nghin cu s dng trong qu trnhthc hin ti l:

    1.

    Phng php nghin cu l thuyt:- Phng php phn tch, tng hp l thuyt.

    - Phng php nhn nh v a ra gi thuyt.

    2. Phng php nghin cu thc tin:- Phng php iu tra chn mu.

    - Tng hp v phn tch thng k trn th, bng biu.

    Phm vi nghin cuca ti v mt khng gian l cc NHTM quc doanh,NHTM c phn. V mt thi gian, ti c nghin cu trong giai on t01/01/2001 30/08/2008. Trong c bit ch trng phn tch trong giai on1/01/2007 n 30/08 nm 2008.

    D kin sau khi hon thnh, ti nghin cu s tr thnh ti liu tham khoca cc NHTM Vit Nam trong cng tc qun tr ri ro li sut; V l ngun t liucho nhng bn c mun nghin cu su hn v vn qun tr ri ro li sut.

    Ngoi li m u v kt lun, ti nghin cu ca chng ti c kt cuthnh 3 chng ln:

    CHNG I: L lun chung v qun tr ri ro li sut i vi ccNHTM

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    3/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    3

    CHNG II: Thc trng qun tr ri ro li sut ti cc NHTM VitNam

    CHNG III: Gii php nng cao nng lc qun tr ri ro li sut ticc NHTM Vit Nam

    Do tm kin thc c hn, cng vi l phc tp ca ti nghin cu,cng nh gii hn di t Ban tchc... nn chng ti cha th nghin cu su scv ton din hn v vn , v tt nhin cng khng th trnh khi nhng thiu stnht nh. Trong kh nng c th, chng ti c gng bi nghin cu c honthin mt cch tt nht.

    Nhm nghin cu rt mong nhn c kin phn hi v nhn xt, ng gp

    ca Hi ng Gim kho v qu bn c chng ti c th rt kinh nghim chonhng ln sau!

    Chng ti xin chn thnh cm n!

    Nhm nghin cu.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    4/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    4

    MC LC

    LI NI U ............................................................................................................. 1

    CHNG I: L LUN CHUNG V QUN TR RI RO LI SUT I

    VI CC NHTM............................................................................................... 71. NHTM V VN QUN TR RI RO LI SUT .................................... 7

    1.1. Ngn hng thng mi....................................................................................... 7

    1.1.1. Chc nng chnh ca h thng ngn hng thng mi .................................. 7

    1.1.2. Nhng chc nng khc ca h thng ngn hng thng mi ........................ 10

    1.2. Li sut.................................................................................................................. 10

    1.2.1. Khi nim ....................................................................................................... 101.2.2. Phn loi li sut ............................................................................................ 11

    1.3. Ri ro li sut v qun tr ri ro li sut............................................................. 14

    1.3.1. Khi nim ri ro li sut ................................................................................. 14

    1.3.2. Phn loi ri ro li sut .................................................................................. 16

    1.3.3. Qun tr ri ro li sut .................................................................................... 18

    2. CC M HNH LNG HA RI RO LI SUT ......................................... 182.1. M hnh ti nh gi (The Reprising Model)....................................................... 18

    2.2. M hnh k hn n hn (The Maturity Model) ................................................. 22

    2.2.1. Lng ha ri roli sut i vi mt ti sn ................................................ 22

    2.2.2. Lng ha ri ro li sut ivi mt danh mc ti sn ................................ 24

    2.3. M hnh thi lng (The Duration Model) ......................................................... 26

    2.3.1. Cng thc tng qut v ngha kinh t ca m hnh thi lng .................. 26

    2.3.2. M hnh thi lng v vn phng nga ri ro li sut.............................. 29

    2.3.3. Hn ch ca m hnh thi lng .................................................................... 32

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    5/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    5

    3. CC PHNG THC PHNG NGA RI RO LI SUT CA CC NGNHNG THNG MI .............................................................................................. 33

    3.1. Qun tr ri ro li sut p dng cc hp ng phi sinh .................................... 33

    3.1.1. Hp ng k hn ............................................................................................. 33

    3.1.2. Hp ng hon i ......................................................................................... 35

    3.2. Qun tr ri ro li sut bng phng php qun l khe h nhy cm li sut. 37

    3.3. Qun tr ri ro li sut bng phng php qun l khe h k hn .................... 41

    3.4. Qun tr ri ro li sut bng hp ng li sut k hn (FRAs) .......................... 42

    CHNG II: THC TRNG QUN TR RI RO LI SUT TI CCNGN HNG THNG MI VIT NAM ................................................... 45

    1. TNG QUAN V HOT NG CA CC NHTM VIT NAM TRONG BICNH HI NHP TI CHNH QUC T............................................................ 45

    2. THC TRNG QUN TR RI RO LI SUT TI CC NHTM VIT NAM....................................................................................................................................... 49

    2.1. Din bin li sut trn th trng ti chnh Vit Nam trong thigian qua ...... 49

    2.2. Tm quan trng ca qun tr ri ro li sut thi im hin ti...................... 51

    2.3. Thc trng s dng cc bin php qun tr ri ro li sut ti cc NHTM

    Vit Nam ...................................................................................................................... 52

    2.3.1. p dng M hnh k hn n hn lng ha ri ro li sut ti NH Nngnghip v Pht trin Nng thn Tnh Bc Giang .......................................................... 52

    2.3.2. p dng M hnh thi lng lng ha ri ro li sut ti NH Thng mic phn Phng Nam .................................................................................................... 57

    2.3.3. Thc trng s dngqun tr khe h k hn (GAP) ........................................ 60

    2.3.4. Thc trng s dng cc nghip v phi sinh ................................................. 62

    3. NH GI HOT NG QUN TR RI RO TI CC NGN HNGTHNG MI VIT NAM ...................................................................................... 64

    3.1. Nhng mt t c ............................................................................................. 64

    3.1.1. Cc NH dn nhn thc r c tm quan trng ca Qun tr ri ro

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    6/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    6

    li sut ........................................................................................................... 64

    3.1.2. p dngc ch li sut linh hot................................................................... 65

    3.1.3. Dn p dng nhng chun mc quc t v qun tr RRLS ti cc NH ......... 65

    3.2. Nhng hn ch cn tn ti................................................................................... 673.3. Nguyn nhn ......................................................................................................... 68

    3.3.1. Nguyn nhn khch quan ............................................................................... 68

    3.3.2. Nguyn nhn ch quan t bn thn cc ngn hng ........................................ 71

    CHNG III: GII PHP NNG CAO NNG LC QUN TR RI ROLI SUT TI CC NHTM VIT NAM ...................................................... 73

    1. NHNNH V XU HNG BINI LI SUT TRONG THI GIAN

    TI .............................................................................................................................. 73

    2.NH HNG CNG TC QUN TR RI RO LI SUT CA CC NHTMVIT NAM TRONG THI GIAN TI ................................................................... 75

    3. GII PHP NNG CAO NNG LC QUN TR RI RO LI SUT CACC NHTM VIT NAM ........................................................................................... 76

    3.1. Nhm cc bin php vm ................................................................................... 77

    3.1.1. Hon thin hthng php lut lin quan n qun tr ri ro li sut.......... 78

    3.1.2. Nng cao nng lc ca Ngn hng Nh nc ............................................ 78

    3.2. Nhm cc bin php vi m ................................................................................... 79

    3.2.1. Ci thin cht lng ngun nhn lc .......................................................... 79

    3.2.2. Pht trin nn tng cng ngh, thng tin .................................................... 81

    3.2.3. Ti ccu b my qun tr ri ro li sut ................................................... 82

    3.2.4. Nng cao s hp tc gia cc ngn hng.................................................... 82

    KT LUN......................................................................................................... 84

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    7/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    7

    CHNG I : L LUN CHUNG V QUN TR RI RO LI SUTI VI CC NGN HNG THNG MI

    1. NGN HNG THNG MI V VN QUN TR RI RO LISUT

    1.1. NGN HNG THNG MI (NHTM)Lut tn dng do Quc hi kho X thng qua ngy 12 thng 12 nm 1997, nh

    ngha: Ngn hng thng mi l mt loi hnh t chc tn dng c thc hin ton bhot ng ngn hng v cc hot ng khc c lin quan. Lut t chc tn dng khngc nh ngha hot ng ngn hng v khi nim ny c nh ngha trong lut ngnhng nh nc, cng do Quc hi kho X thng qua cng ngy. Lut ngn hng nhnc nh ngha : Hot ng ngn hng l hot ng kinh doanh tin t v dch v ngn

    hng vi ni dung thng xuyn l nhn tin gi v s dng s tin ny cp tn dng,cung ng dch v thanh ton.

    1.1.1. CHC NNG CHNH CA H THNG NGN HNG THNG MI

    hiu r c chc nng c bit ca ngn hng trong nn kinh t, chng tahy hnh dung mt th gii gin n, trong khng c s tham gia ca hot ng ngnhng. Trong mt th gii nh vy, nhng khon tit kim nh vy, nhng khon titkim ca dn chng ch c th c s dng hoc l di dng tin mt; hoc l di

    dng u t chng khon vo cc cng ty. Cn cc cng ty th pht hnh chng khon u t vo cc ti sn nh nh xng,my mc, nguyn vt liu,...S m t lungvn tit kim t dn chng cc cng ty; v ngc li, cc c phiu v tri phiu clun chuyn t cc cng ty n dn chng.

    Trong mt th gii khng c cc ngn hng th qui m cc lung vn t ngi

    tit kim chuyn sang cc cng ty nhn chung l rt thp. L do c th nu nh sau :

    Chi ph gim st trc tip hot ng ca cng ty l rt tn km. Khi dnchng mua chng khon ca cc cng ty, h phi gim st c hot ngkinh doanh ca cng ty v phi m bo rng tnh trng ti chnh ca cng ty

    Dn chng

    (nhng ngi tit kim)

    Dn chng

    (nhng ngi tit kim)

    Vn

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    8/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    8

    l lnh mnh v cng ty khng che du v lng ph tin vn vo bt k d nno. c th gim st c hot ng ca cng ty, nhng ngi u tchng khon phi dnh thi gian vo thu thp, phn tch v x l cc thng tinv tnh hnh ti chnh v hot ng kinh doanh ca cng ty.Vi nhng yu cu

    phi gim st hot ng ca cng ty nh vy qu rt tn km vi cc nh ut n l.V vy, h u quyn vic gim st cho ngi khc v nh vy mt phn hay hon ton t b vic gim st trc tip hot ng ca cng tym h u t vo. Do khng trc tip nm r hot ng ca cng ty c ut nn cc c phiu, tri phiu ca cng ty s tr nn km hp dn do tnh riro cao, iu ny lm gim ng lc mua chng khon ca cc cng ty.

    Vic tnh di hn ca c phiu v tri phiul nguyn nhn th hai lmnn lng ngi tit kim mua chng khon ca cng ty. iu ny c th khinngi dn thch gi tin mt cho nhng nhu cu chi tiu trong thi gian ngn

    hn l u t vo cc chng khon di hn.

    L do cui cng, lcc nh u t thng phi chu ri ro v bin nggi c trn th trng th cp v phi chu chi ph chuyn nhng c linquan.iu ny dn n thu nhp thc t t vic chuyn nhng chng khontrn th trng th cp gim v mt s trng hp thu nhp cn thp hn gimua ban u.

    Tm li, nhng nguyn nhn chnh lm cho qui m cc lung vn t nhng ngi

    tit kim u t trc tip vo chng khon cc cng ty thp l do : (i) chi ph gim sthot ng ca cng ty rt tn km; (ii) tnh thanh khon trong thi gian ngn km; (iii)ri ro bin ng v gi c chng khon trn th trng.

    Trong mt th gii m h thng ngn hng khng tn ti, th nhng nguyn nhnnu trn khin dn chng gim ng lc tit kim, tng tiu dng hoc tit kim dngtin mt. Tuy nhin, chng ta ang sng trong thi i m h thng ngn hng l

    pht trin mnh m v c coi nh xng sng ca nn kinh t. H thng ngn hngcung cp mt knh dn vn gin tip t nhng ngi c nhu cu u t n cc cng ty.

    Do tn ti cc nguyn nhn nh nu trn nn ngi dn thng c xu hng gi tinvo cc ngn hng thay v trc tip u t. S biu din s lun chuyn lung vntrong nn kinh t c s tham gia hot ng ca h thng ngn hng, vi v tr trung giangia ngi u t v cc cng ty.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    9/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    9

    S : Cc lung lun chuyn vn trong mt th gii vi h thng ngn hng phttrin

    Ngn hng thc hin 2 chc nng c bn, l : (i) chc nng cung cp cc dch vthanh ton, mi gii v t vn; (ii) chc nng lun chuyn ti sn.

    V cc dch v thanh ton, mi gii v t vn: Ngn hng cung cp cc dchv mi gii, thanh ton v cung cp thng tin cho khch hng. ng vai trging nh mt i l ca khch hng, thng qua chc nng t vn v cung cpdch v thanh ton lm cho chi ph ca nh u t gim xung v ngi ut c th nm bt c thng tin cng nh hot ng ca cng ty mt cchton din. Qua , ngn hng khuyn khch c t l tit kim u ttrong dn chng.

    Chc nng lun chuyn ti sn :Ngn hng tin hnh ng thi hai hotng . Th nht, ngn hng huy ng vn bng cch pht hnh nhng chng

    ch tin gi. Cc nh u t thng thch mua chng ch tin gi do ngnhngpht hnh hn l u t vo chng khon v va gim ng k c chi

    ph gim st, chi ph thanh ton, li va gim thiu c ri ro. Th hai, ngnhng tin hnh u t bng cch cp tn dng , mua c phiu tri phiu cacc cng ty pht hnh, nhng chng khon ny l chng khon s cp. Vchng ch tin gi do cc ngn hng pht hnh l nhng chng khon th cp.

    Phn chnh lch t vic gim thiu c 3 loi chi ph chnh : chi ph gim st,chi ph thanh khon v chi ph ri ro gi cchnh l phn li nhun m cc ngn hng

    thu c.

    Vn

    Vn

    Dn chng

    CP&TP

    chng ch tin gi

    Ngn hng

    (nh cung cp dch v)

    Ngn hng

    (nh lun chuyn ti sn)

    Cng ty

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    10/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    10

    1.1.2. NHNG CHC NNG KHC CA H THNG NGN HNG THNG MI.

    NHTM l i tng v ng thi l cc trung gian chuyn ti chnh sch tin t :Thng qua cc hot ng c tnh c th ca mnh, cc NHTM thc hin chcnng chuyn ti chnh sch tin t t NHTW n ton b nn kinh t. Nh vy,

    cc NHTM tr thnh mt knh c bit, thng qua m nh hng ca ccchnh sch tin t ln ton b nn kinh t.

    Phn b tn dng : NHTM l ngun chnh ti tr, cung cp tn dng cho mt slnh vc nht nh c xc nh l c nhu cu c bit v vn.

    1.2. LI SUT 1.2.1. KHI NIM

    Li sut l chi ph b ra cho vic vay vn, l gi c ca quyn c s dng vntrong mt khong thi gian nht nh, m ngi s dng phi tr cho ngi s hu n.

    Thng thng, li sut c biu th bng t l phn trm (%) ca tng s tin vaytnh cho mt n v thi gian l thng hoc nm.

    C s kinh t ca vn li sut tn dng l : (i) Hin tng tm thi "tha", tmthi "thiu" vn tin t trong cc lung tin di chuyn tin t trong nn kinh t hng ho.

    (ii) Vai tr trung gian ca ngn hng trong tp trung v phn phi li vn tin t thngqua cng c li sut.

    Nh vy, vic duy tr v s dng cng c li sut trong nn kinh t hng ho l mttt yu khch quan, song tc dng ca li sut n mc no li l do s vn dng chnhsch li sut. Mc li sut sao cho ph hp vi iu kin kinh t v ch qun l kinht hin ti, ph hp vi quy lut vn ng khch quan ca tn dng trong mi quan hvicc quy lut kinh t trong nnkinh t hng ho th lc li sut s l chic chakho thc y nn kinh t.

    i vi hot ng kinh doanh ngn hng, nu mt ngn hng huy ng vn (hoccho vay) ti thi im ngy hm nay, th sau mt thi gian, khi n hn ngn hng phitr (hoc nhn c) mt khon tin ln hn s tin huy ng (hoc cho vay) ban u.S thay i lng tin theo thi gian biu hin gi tr thi gian ca tin t. Ni cch

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    11/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    11

    khc, gi tr ca tin t phi c xc nh theo hai tiu ch: mc li sut v thi gian.Mi ngn hng xy dng mc khung li sut ca ring mnh ph hp vi hot ng huyng vn v u t ca mnh; mt khc, phi ph hp vi khung li sut chung do Ngnhng Nh nc qui nh.

    1.2.2. PHN LOI LI SUT

    a/ Cn c vo mc ch kinh doanh ca Ngn hng.

    Li sut huy ng : Loi li sut qui nh t l li phi tr cho cc hnh thcnhn tin gi ca khch hng. m bo s cng bng trong nn kinh t thtrng, vic nh cc mc li sut huy ng khc nhau ch cn c vo itng huy ng (tin hoc vt c gi tr) v thi hn huy ng.

    Li sut cho vay : Loi li sut qui nh t l li m ngi i vay phi tr cho

    ngi cho vay (NHTM). V mt l thuyt, cc mc li sut cho vay khc nhauc cn c vo t sut li nhun bnh qun ca i tng u t v thi hncho vay. Tuy nhin, vi ngha l mt cng c iu tit v m nn kinh t,iu khng phi bao gi cng ng , v n cn ph thuc vo mc tiukinh t, chnh tr, x hi ca mi quc gia trong tng thi k.

    Mi quan h gia li sut cho vay v li sut huy ng :

    [Li sut cho vay] = [li sut huy ng] + [chi ph] + [ri ro ti thiu] + [li nhun]

    b/ Cn c vo gi tr thc ca li sut.

    Li sut danh ngha l li sut bao gm c nhngtn tht dolm phtgy rado s gia tng ca mc gi chung.

    Li sut thc t l li sut sau khi loi tr nhng nh hng ca lm pht.

    Quan h gia li sut danh ngha vli sut thc tcbiu th bng cc cngthc sau:

    (1 + r)(1 + i) = (1 + R)

    Trong : rl li sut thc t, il t l lm pht vRl li sut danh ngha.

    Li sut thc t = Li sut danh ngha - T l lm pht d kin

    http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%A1m_ph%C3%A1thttp://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%A1m_ph%C3%A1thttp://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%A1m_ph%C3%A1thttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A3i_su%E1%BA%A5t_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A3i_su%E1%BA%A5t_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A3i_su%E1%BA%A5t_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A3i_su%E1%BA%A5t_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BA%A1m_ph%C3%A1t
  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    12/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    12

    Trn thc t, t l lm pht sau c th khc vi t l lm pht d kin nnkhng th bit trc mt cch chc chn c li sut thc t cn li sut danh ngha thc th bit trc c mt cch chc chn khi cng b.

    c/ Cn c vo di thi gian :

    C s ca c ch li sut ny l ch thi gian thu vn (c huy ng v cho vay)cng di th li nhun lm ra cng nhiu, ng thi tnh ri ro mt vn cng cng cao.

    Li sut ngn hn: l loi li sut p dng cho cc khon huy ng v khon vayngn hn, c thi hn di 1 nm.

    Li sut trung hn: l loi li sut p dng cho cc khon huy ng v khon vayc thi hn t 1 nm n 5 nm.

    Li sut di hn: l loi li sut p dng cho cc khon huy ng v khon chovay c thi hn trn 5 nm.

    Theo cch phn loi ny, c li sut huy ng v li sut cho vay, thi gian cngdi th li sut cng cao. Tuy nhin, trong mt s trng hp c bit li sut ngn hnc th cao hn li sut trung v di hn, v d: khi nn kinh t trong qu trnh khi phcli sau chin tranh, khng hong kinh tnh nc cn mt s lng vn ln trong thigian ngn, lc ny li sut huy ng ngn hn s c u tin nng cao hn cc loi lisut khc.

    d/ Phn loi theo phng php tnh li :

    Li sut n : li sut n l li sut ca mt hp ng ti chnh m vic thanhton tin gc v tin li ch c tin hnh mt ln ti thi im hp ng nhn, trong khng c yu t li sinh ra li. Li sut n c s dng ch yui vi cc hp ng c thi hn ngn v ch c mt k thanh ton.

    Li sut kp : Nhng hp ng ti chnh c nhiu k tnh li, m li pht sinh cak trc c gp chung vo vi gc tnh li cho k tip theo, phng phptnh li nh vy gi l li sut kp, hay li sinh ra li.

    Minh ho cho s khc bit gia hai phng php tnh li ny, chng ta cng thamkho VD sau y :

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    13/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    13

    4

    VD1 : Mt hp ng tn dng c gi tr 1000 triu VN, k hn 1 nm, li sut12%/nm. Tnh mc li sut thc tr trong c hai trng hp:

    - Li tnh mt ln ti thi im n hn.

    - Li tnh theo qu mt.Gii : Li sut qu s l : 12 : 4 = 3%.

    K tnh liLi quI

    Li quII

    Li quIII

    Li quIV

    Li thct

    Mt nm 0 0 0 0 120,00

    Hng qu 30 30 30 30 125,21

    Theo nguyn tc li sinh li, gi s li sut khng i trong 1 nm, th trongtrng hp thu li hng qu, s li thc t m ngn hng thu c s l :

    51,125100003,0110004 triu VND

    Nh vy, trong trng hp tnh li hng qu th li sut danh ngha c nim yttrn hp ng l 12%/nm, nhng li sut thc t tr li l 12,551%/nm.

    S tin : 125,51-120 = 5,51 triu chnh l s tin li do li sinh ra.

    e/Phn loi cn c vo hot ng kinh doanh ca ngn hng

    Li sut tin gi : L li sut ngn hng phi tr cho ngi gi tin vo ngnhng.

    Li sut tin vay : L li sut ngi i vay tn dng phi tr cho ngn hng quavic s dng vn vay ca ngn hng. Li sut tinvay bnh qun lun phi lnhn li sut tin gi bnh qun, nh m ngn hng thu uc li nhun t chnh

    lch li sut.

    Li sut chit khu : L li sut khch hnh phi tr cho ngn hng khi khchhng yu cu c vay vn t ngn hng di hnh thcchit khu thng phiuhoc giy t c gi khc cha n hn thanh ton ca khch hng.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    14/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    14

    Li sut ti chit khu : L li sut ca NHTW cho cc NHTM vay di hnhthc chit khu thng phiu hoc cc giy t c gi cha n hnh thanh tonca NHTM.

    Li sut lin ngn hng : c p dng trong hot ng tn dng gia cc ngn

    hng vi nhau. Li sut lin ngn hng c hnh thnh bi quan h cung cu vnvay trn th trng lin ngn hng v chu s chi phi bi li sut cho cc ngnhng trung gian vay ca NHTW.

    Li sut c bn : L li sut c cc ngn hng s dng lm c s n nh mcli sut kinh doanh ca mnh.

    f/ Phn loi theo loi tin :

    Li sut ni t: l loi li sut p dng tnh ton cho ng ni t (k c li sut

    huy ng v li sut cho vay).

    Li sut ngoi t: l li sut tnh ton p dng cho ng ngoi t.

    Li sut ngoi t c nh hng n vic khuyn khch xut khu hay nhp khu: khuyn khch xut khu, ngi ta thng p dng c ch li sut ngoi t cho vaythp hn, tronghuy ng th cao hn so vi li sut ni t v ngc li. Vi c ch nys khuyn khch cc nh xut khu vay tin y mnh hot ng xut khu ca mnhtrong trng hp li sut cho vay i vi ng ngoi t thp v ngc li.

    1.3. RI RO LI SUT V QUN TR RI RO LI SU TNghin cu v ri ro li sut thc cht l nghin cu v li sut v nhng bin ng

    ca li sut. Phn tip theo c a n nhm mc ch lm r thm ngha ca vicnghin cu ri ro li sut trong qu trnh hot ng kinh doanh ca ngn hng.

    1.3.1. KHI NIM RI RO LISUT

    Ri ro li sut m ngn hng phi gnh chu l s bin ng v li sut lm thay

    i ngun thu nhp ca ngn hng. Nh vy, ri ro li sut c th hiu l ri ro ivi thu nhp li thun do nhng thay i bt li ca li sut .

    Trong phn tho lun s qua v NHTM, chng ta bit c rng chc nngchuyn ho ti sn l mt chc nng c bit c bn ca ngn hng. Qu trnh chuyn

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    15/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    15

    0

    0

    1

    2

    ti sn n

    ho ti sn bao gm vic mua cc chng khon s cp, tc l s dng vn; v vic phthnh cc chng khon th cp, tc l huy ng vn. K hn v thanh khon ca ccchng khon s cp trong danh mc u t thuc ti sn c thng khng cn xng vicc chng khon th cp thuc ti sn n. S khng tng xng v k hn gia ti sn

    c v ti sn n chnh l nguyn nhn su xa khin ngn hng phi chu ri ro v lisut.

    Chng ta xt hai trng hp :

    a. K hn huy ng vn ngn hn k hn u t vnBng s , chng ta biu din trng hp mt ngn hng huy ng vn c k

    hn 1 nm v u t c k hn 2 nm nh sau :

    Gi s li sut huy ng vn l 9%/nm v li sut u t l 10%/nm. Sau nmth nht, bng cch vay ngn hn 1 nm v cho vay di hn 2 nm, ngn hng thu cli nhun t chnh lch li sut l : 10%-9%=1%. Tuy nhin, li nhun ca nm th 2cha bit trc l bao nhiu nn s l mt s khng chc chn. Nu li sut th trngkhng thay i t nm th nht sang nm th hai th ngn hng c th huy ng ti snn vi mc li sut l 9%; v do , mc li nhun thu c trong nm th hai vn l1%. Tuy nhin, v li sut th trng c th thay i t nm th nht sang nm th hai,v vy ngn hng lun ng trc ri ro v li sut. Nu nh trong nm th hai, ngnhng ch c th huy ng vn vi mc li sut l 11%, dn n li nhun trong nm thhai s l mts m : 10% - 11% = -1%. Nh vy, li nhun trong nm th nht ch

    b l cho nm th hai.

    Tm li, trong mi trng hp nu ngn hng duy tr ti sn c c k hn di

    hn so vi ti sn n th ngn hng lun ng trc ri ro v li sut trong vic titi tr i vi ti sn n. Ri ro s thnh hin thc khi li sut huy ng vn trongnhng nm tip theo cao hn mc li sut u t tn dng di hn.

    b. Ngn hng huy ng vn c k hn di v u t c k hn ngn

    ti sn c

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    16/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    16

    V d, ngn hng huy ng vn vi li sut l 9%/nm, k hn 2 nm, v u tvo ti sn c mc li sut l 10%/nm, vi k hn l 1 nm. C th :

    Tng t nh trng hp trn, nm th nht ngn hng thu c li nhun 1%.V ti sn c k hn 1 nm, nn ht nm th nht ngn hng li tip tc ti u t. Gi sli sut u t trong nm th 2 gim xung ch cn 8%, iu ny khin cho ngn hnggp ri ro v li sut, l l : 8% - 9% = -1%. Nh vy, li nhun trong nm th nhtcng ch b l cho nm th hai.

    Kt qu l, ngn hng gp phi ri ro v li sut ti u t trong trng hpti sn c c k hn ngn hn so vi ti sn n.

    Ngoi ri ro ti ti tr ti sn n hoc ti u t ti sn c th khi li sut thtrng thay i ngn hng cn c th gp phi ri ro gim gi tr ti sn. Nh chng ta bit, gi tr th trng ca ti sn c hay ti sn n u l da trn khi nim gi trhin ti ca tin t. Do , nu li sut th trng tng ln th mc chit khu gi tr tisn cng tng ln, v do gi tr hin ti ca ti sn c v ti sn n gim xung.

    Ngc li, nu li sut th trng gim th gi tr ti sn c v ti sn n s tng ln. Nunh k hn ca ti sn c v ti sn n khng tng xng vi nhau, v d ti sn c c k

    hn di hn ti sn n, th khi li sut th trng tng, gi tr ti sn c s gim nhanhhn v nhiu hn so vi s gim gi ca ti sn n. Ri ro gim gi tr ti sn khi lisut thay i thuc loi ri ro v li sut vc th dn n thit hi v ti sn ca ngnhng.

    1.3.2. PHN LOI RI RO LISUT

    a/ Ri ro ti nh gi (Repricing risk):Mc nhy cm ca ti sn v cng n ivi li sut ph thuc vo k hn cho ti ngy nh gi gn nht. Khi , li sut c

    thay i li trong thi gian k hn ca hp ng hay tha thun tin gi. Thi hn tinh gi l khong thi gian cn li tnh n ngy li sut c thay i li. Nh vy,thi hn ti nh gi l khi nim hon ton khc so vi thi gian o hn do thi gia no hn l thi im hp ng hay tha thun tin gi kt thc. Trong khong thi giano hn c th c nhiu thi hn ti nh gi. Bi vy, vi nhng ti sn v cng n c

    ti sn c

    0 2ti sn n

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    17/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    17

    li sut th ni, thi gian hp l nht nh gi ri ro li sut l thi hn ti nh gi,ch khng phi thi gian cn li n khi o hn.

    b/Ri ro mt cn i (Mismatch or Gap risk) :S mt cn i gia ngy o hntheo hp ng ca ti sn vi li sut c nh v cng n dng ti tr cc ti sn

    s to ra ri ro li sut.V d, mt ti sn vi thi gian o hn l 4 nm c ti trbi cng n o hn trong 3 nm s to ra ri ro li sut trong 1 nm cn li khi cn phithng tho li ngun ti tr thay th.

    c/Ri ro c bn (Basic risk): Ri ro ny pht sinh khi li sut ca cc ti sn vcng n khc nhau c biu hin khc nhau cho d chng c cng thi hn ti nh gi. V d, ngn hng huy ng c mt khon tin gi bng USD t mt khch hng. Sau, ngn hng ny gi li s tin trn vo ti khon ca mnhti ngn hng nc ngoinhm n chnh lch li sut. Tuy nhin, ngn hng c th s phi chu ri ro khi bin

    chnh lch li sut ca hai khon tin gi thay i khng on trc c do s thayi li sut bi Cc D tr Lin bang M (FED).

    d/Ri ro quyn la chn (Option Risk) : L loi ri ro khi khch hng c th sdng quyn tham gia hay chm dt hp ng vi li sut c nh.iu ny c th dovic thc hin quyn la chn trong hp ng hay do khch hnh chm dt hp ng doli sut u i hn trn th trng. C th :

    Khon vay vi li sut c nh cho php ngn hng thanh ton ton b cng nbt k lc no khi thy li sut gim, khng c li cho khch hng. Trong trng

    hp ny, cc ngn hng cn a iu khon v ph pht trong trng hp khchhng thanh ton trc k hn khi k kt hp ng vay hay tha thun tin gi.Khon ph pht ny s gip b p mt phn thu nhp li mt i do sau ngnhng phi ti u t khon vn nhn c vi li sut thp hn cho nhng khchhng sau.

    Khon tin gi vi li sut c nh cho php khch hng rt tin mt bt c lcno khi thy li sut tng, khng c li cho khch hng. V d, khch hng rttin ti Vietcombank vi li sut c nh 15%/nm gi sang Seabank vi lisut cao hn 18%/nm, khi Vietcombank s chu ri ro v li sut do khch

    hng rt tin trc hn. hn ch, ngn hng cn c iu khon cho php thanhton mt lng li thp hn cho nhng khch hng rt tin sm. iu ny b pmt phn li ngn hng b mt i dosau ngn hng phi huy ng ngun vnmi vi li sut cao hn. Thc t VD trn, khi gi chn khch hng v

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    18/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    18

    huy ng ngun vn mi th Vietcombank phi nng mc li sut tin gi camnh ln tng ng hoc cao hn 18%/nm.

    1.3.3. QUN TR RI RO LI SUT

    Trong nn kinh t th trng, ri ro v li sut l mt hin tng thng xuynxy ra, do cc nh qun tr ngn hng phi thng xuyn phn tch tm ra ccgii php iu tit ri ro li sut, gi l nhng phng thc qun tr ri ro li sut.Cng vi qu trnh pht trin trong hot ng kinh doanh, cc ngn hng cng pdng cc phng php qun tr ri ro li sut thch hp. Nhng phng thc qun trri ro li sut theo phng php hin i thng c cc NHTM hin nay p dngs c chng ti phn tch k trong phn tip theo, bao gm:

    Qun tr ri ro li sut s dng cc cng c ti chnh phi sinh Qun tr khe h nhy cm li sut (GAP). Qun l khe h k hn. Qun l FRAs.

    2. CC M HNH LNG HA RI RO LI SUT2.1. M HNH TI NH GI ( THE REPRISING MODEL )

    Ni dung ca m hnh ti nh gi l vic phn tch cc lung tin da trn

    nguyn tc gi tr ghi s nhm xc nh chnh lch gia li sut thu c t ti sn c vli sut thanh ton cho vn huy ng sau mt thi gian nht nh. Cc ngn hng tnh schnh lch gia ti sn c v ti sn n i vi tng k hn v t chng trong mi quanh vi nhy cm li sut th trng chnh l khong thi gian m ti sn c v tisn n c nh gi li ( theo mc li sut mica th trng ). iu c ngha l,nh qun tr ngn hng cn phi ch bao lu na p dng mc li sut mi vo tngk hn khc nhau. u im ca m hnh ny l ch n cung cp thng tin v c cu tisn s c ti nh gi v d dng ch ra c s thay i ca thu nhp rng v li sutmi khi li sut thay i.

    V d 1: Xt bng 1.1 v c cu ti sn c v ti sn n ca mt ngn hng, cphn thnh 6 nhm theo khong thi gian m chng s c ti nh gi. (n v: TriuUSD).

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    19/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    19

    Bng1.1:Ccu ti sn c v ti sn n

    STT (i) Thi gian ti nh gi Ti sn C

    (RSAi)

    Ti sn N

    (RSLi)

    Chnh lch

    tch ly ( GAPi)

    1 1 ngy 20 30 -10

    2 Trn 1 ngy n 3 thng 30 40 -10

    3 Trn 3 thng n 6 thng 70 85 -15

    4 Trn 6 thng n 12 thng 90 70 +20

    5 Trn 12 thng n 5 nm 40 30 +10

    6 Trn 5 nm 10 5 +5

    Tng - 260 260 0

    (Ngun : Anthony Saunders & Marcia Million Cornet - Financial Institutionsmanagement: A risk Approach Management, 4

    thedition.)

    Chng ta thy rng, chnh lch ca nhm ti sn c k hn 1 ngy, thng lnhng khon tin gi v vay trn th trng lin ngn hng, l -10 triu USD nn nc nh gi li ngay trong ngy khi li sut thay i. Nu li sut qua m tng th thu

    nhp rng t li sut s gim bi ti sn n nhy cm vi li sut ln hn ti sn c ccng k hn 1 ngy.

    Ta c cng thc tnh mc thay i thu nhp rng t li sut ca nhm i ( )nh sau:

    = * = ( )*

    Trong : = Mc thay i li sut ca nhm i.

    Gi s li sut qua m tng 1%/nm, ta c mc thay i rng thu nhp t lisut ca nhm 1 trong nm ti l:

    = -10*0,01 = - 100 000 USD

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    20/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    20

    Cc nh qun tr ngn hng c th tnh ton chnh lch gia ti sn c v ti snn theo cc phng php tch ly nhiu k hn khc nhau, ph bin nht l n 12 thng.V d t bng 1.1:

    CGAP = (-10) + (-10) + (-15) + 20 = -15

    Vi = 1%, m hnh ti nh gi s cho ta bit mc thay i thu nhp li sut

    rng trong nm ti l : = * = (-15)*(0,01) = - 150 000 USD

    Trong CGAP l chnh lch tch ly Cumulative Gaps.

    V d 2, xt bng 1.2 vi cc k hn khng phi k hn ca hp ng gc, m l k hncn li (k hn n hn) ti thi im nh gi li ca cc ti sn c v ti sn n.

    Bng 1.2: K hn n hn ti thi im nh gi li ca cc ti sn c v ti sn n.

    Ti sn C Sd

    Ti sn N Sd

    1.Tn dng tiu dng ngn hn 50 1. Vn t c 20

    2. Tn dng tiu dng di hn 2nm

    25 2. Ti khon pht hnh sc 40

    3.Tn phiu kho bc 3 thng 30 3. Ti khon c nhn 30

    4.Tn phiu kho bc 6 thng 35 4. Tin gi k hn 3 thng 40

    5. Tn phiu kho bc 3 nm 70 5. Chp phiu ngn hng 3 thng 20

    6. Tn dng c th chp 10 nm,li sut c nh

    20 6. Tin gi c th chuyn nhng6 thng

    60

    7.Tn dng c th chp 30 nm,li sut th ni, iu chnh9thng/1ln

    40 7. Tin gi k hn 1 nm 20

    8. Tin gi k hn 2 nm 40

    Tng (A) 270 270

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    21/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    21

    (Ngun : Anthony Saunders & Marcia Million Cornet - Financial Institutionsmanagement: A risk Approach Management, 4

    thedition.)

    Nhng khon in nghing l nhng ti sn nhy cm vi s thay i li sut trongmt nm ti.

    Nh vy, tngs ti sn c nhy cm vi li sut theo k hn nh gi li 1 nml:

    50 + 30 + 35 + 40 = 155 triu USD

    Tng s ti sn n nhy cm vi li sut theo k hn nh gi li 1 nm l:

    40 + 20 + 60 + 20 = 140 triu USD

    Gi CGAP l chnh lch gia ti sn c v ti sn n nhy cm vi li sut c k

    hn nh gi li 1 nm. Ta c:

    CGAP = RSARSL = 155140 = 15 triu USD.

    Biu din kt qu dng %: CGAP/A = 15/270 = 0.0556 = 5,56%

    Bng cch biu din dng % ngy, ta thy: Tnh cht ca ri ro lisut (GAP ldng hay m); v mc chnh lch ti sn c v ti sn n trn qui m ti sn ca ngnhng l nh th no. Trong v d trn, ti sn c nhy cm vi li sut nhiu hn vi tisn n trong k hn 1 nm l 5,56%. Nu li sut tng 1% th thu nhp rng t li sut s

    thay i trong nm l:

    = CGAP * = 15 * 0,01 = 150 000USD

    Ta thy, nu chnh lch gia ti sn c v ti sn n nhy cm vi li sut cangn hng l s dng, th khi li sut tng ngn hng s tng thm thu nhp t li sut,khi li sut gim ngn hng s phi chu ri ro li sut; v ngc li.

    Nh vy, c th thy rng m hnh ti nh gi l cng c hu ch i vi nhqun tr ngn hng v nhng nh nh ch trong vic phng nga ri ro li sut . Tuynhin, m hnh ny cng bc l nhng hn ch nht nh nh sau:

    Th nht, m hnh ti nh gi ch phn nh c mt phn ri ro li sut i vingn hng bi m hnh ny khng cp n gi tr th trng ca ti sn c v ti snn.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    22/94

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    23/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    23

    Nh vy gi tr ca tri phiu ch cn 99,10VND trn 100VND mnh gi, gi trghi s vn l 100VND. Thc t, ngn hng phi chu l ri ro li sut l 0,90VNDtrn 100VND mnh gi tri phiu.

    Gi 1P

    l t l % tn tht ti sn, ta c:

    1P = [(99,10100)/100]100% = -0,90%

    1P/ R = -0,90%/1% = -0,90

    1P = -0,90 R

    Vi cc nhn t khc khng i, i vi tri phiu c k hn l 2, 3, 4 v 5 nm,

    khi li sut th trng tng t 10% ln 11% th th gi ca tri phiu s gim nhiu hn.C th trong bng 1.3:

    Bng 1.3: S thay i ca th gi tri phiu khi li sut th trng tng 1%.

    K hn triphiu

    Th gi triphiu trc khi

    tng li sut(Pi)

    Th gi triphiu sau khili sut tng

    thm 1% ( MiP )

    T l tn thtti sn ( Pi)

    Tc gimgi ca tri

    phiu

    ( 1nn PP )

    1 nm 100 99,10 -0,90% 0,90

    2 nm 100 98,29 -1,71% 0,81

    3 nm 100 97,56 -2,44% 0,73

    4 nm 100 96,89 -3,11% 0,67

    5 nm 100 96,30 -3,70 0,59

    Qua v d trn ta c th rt ra kt lun: Khi li sut th trng tng th ti sn ck hn cng di gim gi tr cng nhiu, nhng tc gim gi ca cc tri phiu c cck hn khc nhau l khng bng nhau, m theo quy lut gim chm dn. Nh vy, khi lisut th trng tng ln th gi tr tuyt i ca nP m ln hn 1nP , ngha l k hn

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    24/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    24

    cng di th thit hi ti sn cng ln, nhng tc thit hi gim dn khi k hn tngln. Kt lun ny c th c biu din bng th nh sau:

    th:T l tn tht ti sn khi li sut th trng tng 1%.

    2.2.2. LNG HA RI RO I VI MT DANH MC TI SN

    lng ha ri ro li sut trc tin cn tnh k hn n hn bnh qun ca

    danh mc ti sn c ( ) v ti sn n ( ). Ta c:

    = ; = ;

    Trong :

    l t trng v l k hn n hn ca ti sn c i

    l t trng v l k hn n hn ca ti sn n j

    n, m l s loi ti sn c v ti sn n phn theo k hn.

    Nhng quy tc chung trong vic qun l ri ro li sut i vi mt ti sn cng cgi tr i vi mt danh mc ti sn, l:

    1) Mt s tng (gim) li sut th trng u dn n mt s gim (tng) gi tr cadanh mc ti sn.

    2) Li sut th trngtng (gim) th danh mc ti sn c k hn cng di s gim(tng) cng ln.

    i vi cc NHTM ngy nay, c cu k hn ca bn cn i ti sn thng

    trng thi > , ngha l k hn trung bnh ca ti sn c thng ln hn ca ti sn

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    25/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    25

    n. Do vy, khi li sut th trng tng, th gi tr ti sn c v ti sn n u gim,nhng ti sn c (A) s gim nhiu hn so vi vn huy ng (L) trong ti sn n. Mcthay i vn t c l chnh lch gia ti sn c v vn huy ng c xc nh:

    E = A LXt v d v bng cn i ti sn ca ngn hng vi cc mc li sut 10%, 11%

    v 17%:

    Bng 1.4: Bng cn i ti sn ca ngn hng vi cc mc li sut 10%, 11% v 17%.

    Ti sn C (VND) Ti sn N(VND)

    Li sut

    thtrng10%

    Ti sn c (k hn di) A = 100 Vn huy ng (k hn ngn) L = 90

    Vn t c E = 10

    Cng 100 Cng 100

    K hn trung bnh 3 nm K hn trung bnh 1 nm

    Mc sinh li 10%/nm Li sut huy ng 10%/nm

    Nu li sut th trng tng t 10% ln 11%

    Li sutthtrng11%

    Mc gim tr gi ti sn 2,44% Mc gim vn huy ng 0.90%

    Ti sn c A = 97,56 Vn huy ng L = 89,19

    Vn t c E = 8,37

    E = A L = (-2,44)(-0,81) = -1,63 VND

    Nu li sut th trng tng t 11% ln 17%

    Li sut

    thtrng17%

    Ti sn c A = 84,53 Vn huy ng L = 84,62

    Vn t c E = -0,09

    E = A L = (-15,47)(-5,38) = -10,09 VND

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    26/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    26

    Nh vy, do khng cn xng v mt k hn, ch cn li sut tng 1% cng cc c ng chu thit hi 1,63 VND trn 10VND vn t c, hay vn t c gim 1,63%.Ti mc li sut 17%, vn t c sgim hn 10VND, ngha l ngn hng thc skhng cn kh nng thanh ton cui cng.

    Qua cc v d trn cho thy, nguyn nhn chnh gy nn ri ro li sut i vicc NHTM l s khng cn xng v k hn gia ti sn n v ti sn c. Do , vmt l thuyt, phng php tt nht phng nga ri ro li sut i vi mt ngn hngl lm cho ti sn c v ti sn n cn xng vi nhau, hay 01MMA . Nhng trn

    thc t, cc ngn hng thng s dng mt t l nht nh vn ngn hn cho vay dihn nn ri ro li sut lun l yu t thng trc, i hi cc ngn hng cn phi nmvng k thut phng chng bng cc nghip v phi sinh.

    M hnh k hn - n hn cn c hn ch l khng cp n yu t thi

    lng ca cc lung ti sn c v ti sn n. Tuy nhin, n c u im l n gin vtrc quan nn c cc ngn hng s dng kh ph bin, c bit l cc ngn hng angtrong qu trnh chuyn i tin ti hin i ha nh Vit Nam hin nay.

    2.3. M HNH THI LNG ( THE DURATION MODEL )2.3.1. CNG THC TNG QUT V NGHA KINH T CA M HNH THI

    LNG.

    So vi m hnh ti nh gi v m hnh k hn - n hn, th m hnh thi lngc nh gi l hon ho hn nhiu trong vic o mc nhy cm ca ti sn c vti sn n i vi li sut, bi n cp n yu t thi lng ca tt c cc lung tincng nh k hn n hn ca ti sn n v ti sn c. Thi lng ca ti sn l thc othi gian tn ti lung tin ca ti sn ny, c tnh trn c s cc gi tr hin ti can.

    Thi lng ca mt ti sn c nh ngha l thc o tn ti lung tin ca tisn ny, c tnh trn c s cc gi tr hin ti ca n. Thi lng ca bt c mt

    chng khon no c thu nhp c nh c tnh bng cng thc sau:

    N

    t

    t

    N

    t

    t

    PV

    n

    tPV

    D

    1

    1

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    27/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    27

    Trong :

    t

    t

    t

    n

    R

    CFPV

    1

    N: tng s lung tin xy ra.

    n: s ln lung tin xy ra trong mt nm.

    M: k hn ca chng khon tnh theo nm (M = N/n)

    t: thi im xy ra lung tin ( t = 1,2,3,...,N)

    tCF : lung tin nhn c ti thi im cui k t

    tPV : gi tr hin ti ca lung tin xy ra ti thi im t

    R: mc li sut th trng hin hnh (%/nm)

    V d:Tnh thi lng tri phiu coupon, bit k hn tri phiu l 6 nm, li sutcoupon 19%/nm, li tr hng nm, mnh gi tri phiu 1000USD, li sut th trnghin hnh 19%/nm? (N = 6; n = 1; M = N/n = 6; t = 1,2,3,4,5,6; R = 19% = 0,19)

    Kt qu tnh ton c biu din trong bng di y:

    Bng 1.5: Thi lng ca tri phiu coupon c k hn 6 nm.

    ttCF

    tnR/1 tPV 1nntPVt

    123456

    1901901901901901190

    1,191,41611,68522,00532,38632,8397

    159,66134,17112,7494,7479,62419,05

    159,66268,34338,24378,96398,092514,29

    N = 6 - -10001

    N

    ttPV 58,40571 n

    t

    PV

    N

    tt

    057,41000

    58,4057D nm.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    28/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    28

    M hnh thi lng c nhng c im quan trng trong mi quan h vi k hnca ti sn, li sut ca th trng v li sut coupon nh sau:

    1. Thi lng tng ln cng vi k hn ca ti sn c hoc ti sn n c thu nhp cnh, nhng vi mt t lgim dn, ngha l:

    0M

    Dv 0

    2

    2

    M

    D

    2. Khi li sut th trng tng th thi lng gim, ngha l:

    0R

    D

    3. Li sut coupon cng cao th thi lng cng gim, ngha l:

    0C

    D

    Thi lng l phpo trc tip nhy cm ca gi tr ti sn c v ti sn ni vi li sut chnh l s thay i th gi ca ti sn khi li sut thay i. Thi lngD (Duration) ca ti sn cng ln th gi tr ca ti sn cng nhy cm vi li sut. Miquan h gia s thay i th gi dP v li sut th trng dR c biu din theo biuthc sau:

    R

    dR

    DP

    dP

    1

    Trong :

    P: th gi (gi tr hin ti ca tri phiu).

    R: li sut hin hnh ca th trng (%/nm).

    D: thi lng ca tri phiu.

    dP: s thay i th gi tri phiu.

    dR: s thay i li sut th trng.

    Nh vy, khi li sut thay i th th gi tri phiu bin ng ngc chiu theot l thun vi ln ca thi lng D.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    29/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    29

    V d: Tri phiu coupon c k hn 6 nm, li sut coupon 19%/nm, li sut th trng19%/nm, thi lng ca tri phiu (theo v d trn) l D = 4,05 nm. Gi s li sut thtrng tng ln 19,01%, ta c:

    %034,000034,019,1

    0001,0

    05,4P

    dP

    tc l th gi tri phiu gim 0,034%.

    2.3.2. M HNH THI LNG V VN PHNG NGA RI RO LI SU T.

    i vi hot ng kinh doanh ngn hng, th vic s dng m hnh thi lng qun tr ri ro li sut l mt gii php thch hp bi n cho php cc ngn hng phngnga c ri ro li sut i vi ton b hay mt b phn ring l ca bng cn i tisn. hiu r hn v iu ny, chng ta s nghin cu hai v d c th sau.

    M HNH THI LNG V VN KH NNG THANH TON.

    Cc nh qun tr ngn hng lun phi i mt vi vn n c cu ca danh mcti sn h c kh nng thanh ton y cc khon tin gi khi n hn. Nh qun trngn hng phi i mt vi ri ro trong trng hp danh mc u t c k hn ngn vkhi li sut th trng gim, dn n thu nhp t danh mc u t khng trang trichi ph vn huy ng. Do , ngn hng phi dng n qu d tr v vn t c bp khon l ny.

    Gi s, vo thi im nm 2008, ngn hng huy ng tri phiu trit khu, k hn4 nm, thanh ton mt ln c gc v li vo nm 2012. Gi s mnh gi tri phiu chitkhu l $2.005. phng nga ri ro li sut, ngn hng phi xc nh c mt c cudanh mc u t m bo chc chn rng sau 4 nm s thu c mt khon tin c gcln li l $2.005, khng ph thuc s thay i ca li sut. lm c iu ny, ngnhng c th thc hin theo 1 trong 2 cch sau:

    Cch 1: Mua tri phiu chit khu k hn 4 nm.Gi s mnh gi tri phiu l $2.005, li sut hin hnh ca th trng l

    19%/nm v c tnh theo phng thc li kp, th th gi ca tri phiu trit khu khn 4 nm l:

    USD100019,01

    20054

    P

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    30/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    30

    Nh vy, nu ngn hng u t $1000 vo tri phiu chit khu, th sau 4 nm sthu c mt khon tin chc chn l $2.005. iu ny c c l do thi lng ca tri

    phiu trng vi k hn thanh ton cho ngi gi tin (4nm). Ta thy l i vi triphiu chit khu, khng c bt c khon thanh ton no trong sut k hn ca tri phiu.

    Do , mnh gi ca tri phiu s c thanh ton y 100% vo thi im n hncho d li sut th trng c th thay i ti bt c thi im no trong sut k hn hiulc ca tri phiu.

    Cch 2: Mua tri phiu chit khu thi lng 4 nm.

    Bn cnh tri phiu trit khu k hn 4 nm, nh qun tr ngn hng c th u tvo tri phiu coupon c thi lng 4 nm phng nga ri ro li sut. Nh ctnh trong bng 1.5, tri phiu coupon c k hn 6 nm, li sut coupon 19%/nm, lisut hin hnh 19%/nm th c thi lng l 4,05 nm (xp x 4 nm). Bng cch, mua

    loi tri phiu coupon ny vo nm 2008 v chuyn nhng chng vo cui nm 20 12(trng vi thi im thanh ton vn huy ng), th khong tin thu c t chuynnhng tri phiu ti thi im cui nm th 4 chc chn l 2.005USD , d li sut thtrng thay i nh th no, vo bt c thi im no. iu ny c chng minh qua

    bng 1.6 di y:

    Bng 1.6:Thu nhp ca tri phiu coupon thi lng 4 nmkhi li sut thtrng thay i.

    r 19% 18% 20%Li coupon 760 760 760

    Li ti u t 245 230 260

    Thu nhp t chuyn nhng tri phiu 1000 1015 985

    Tng 2.005 2.005 2.005

    Trong :

    Li coupon c tnh: 4*190 = $720

    Thu nhp t li u t c tnh:

    19011901901190190119023

    rrr

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    31/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    31

    Chuyn nhng tri phiu ti thi im cui nm th 4, mc li sut coupon19%/nm nn n cui nm th 6 thu nhp gc v li ca tri phiu s l 1416,1. Do ,

    th gi tri phiu ti thi im chuyn nhng c tnh: 24 11,1416 rP .

    Nh vy, bng cch lm cho thi lng ca khon u t (nh tri phiu coupon,hay bt k cng c ti chnh no c thu nhp c nh) cn xng vi k hn thanh ton vnhuy ng, th ngn hng s phng nga c ri ro khi li sut thay i. Khon li hayl t ti u t do li sut thay i l va b p cho s gim gi hay tng gi catri phiu do s thay i ca li sut.

    M HNH THI LNG V VN PHNG NGA RI RO LI SUT I VI BNGCN I TI SN.

    M hnh thi lng c th c dng nh gi ri ro li sut mt cch tngth, ngha l o mc chnh lch v thi lng ca ti sn c v ti sn n ca bng cni ti sn v t xc nh s thay i ti sn ca ngn hng l nh th no. S thayi c tnh theo cng thc sau:

    R1

    RD

    AAkDE L

    Trong :

    AD : Thi lng ca ton b ti sn c.

    LD : Thi lng ca ton b ti sn n.

    E: Mc thay i vn t c khi li sut th trng thay i.

    ALk : T l vn huy ng trn tng ti sn c ca ngn hng - t l n by.

    Kt lun:

    i. Chnh lch thi lng gia ti sn c v ti sn n c iu chnh bi t ln by kDD LA . Chnh lch thi lng c tnh bng nm, phn nh s

    khng cn xng v thi lng ca hai v bng cn i ti sn. c bit, nuchnh lch ny ln th tim n ri ro li sut vi ngn hng cng cao.

    ii. Quy m ca ngn hng, tc tng ti sn c A cng ln th tim n ri r li suti vi ngn hng cng cao.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    32/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    32

    iii. Mc thay i li sut )1/( RR cng nhiu th tim n ri ro li sut i vi

    ngn hng cng cao.

    Nh vy, chng ta c th biu din ri ro li sut i vi vn t c ca ngnhng nh sau:

    E - Chnh lch thi lng iu chnh Quy m ti sn Mc thayi li sut.

    Trong , nh hng ca yu t li sut mang tnh cht ngoi sinh i vi ngnhng do chu nh hng t ngn hng trung ng, cn mc chnh lch thi lng vquy m ti sn c t di s kim sot ca ngn hng.

    2.3.3. HN CH CA M HNH THI LNG.

    M hnh thi lng c xem l rt kh p dng vo thc tin hot ng kinhdoanh ngn hng, d vic p dng m hnh ny vo vic phng nga ri ro li sut l rthiu qu trong hu ht cc trng hp ca thc tin hot ng ngn hng. Trn thc t,m hnh thi lng mi ch c bt u s dng ti mt s nc nh M, c... Dc xem l hon ho hn nhiu so mi m hnh ti nh gi v m hnh k hn - nhn, nhng m hnh thi lng vn c mt s hn ch nh sau:

    Th nht, m hnh thi lng s dng gi thuyt li sut th trng thay ingay lp tc sau khi mua tri phiu. Trong thc t th khng phi lc no cng nh vy,

    li sut th trng c th thay i vo bt c lc no trong sut thi hn ca tri phiu.Th hai,thi lng ca tri phiu thay i theo thi gian, ngha l cng gn n

    ngy n hn th thi hn ca tri phiu cng gim . iu ny lm xut hin s khngcn xng v thi lng gia khon tin s phi thanh ton v khon tin s nhn c.iu i hi vic phng nga ri ro li sut da trn m hnh thi lng phi l mtchin lc linh hot.

    Thba,m hnh thi lng c th o chnh xc s thay i th gi ca chngkhon c thu nhp c nh khi li sut th trng thay i mc nh (1 im phn

    trm). Nu li sut thay i mc ln hn (t 2 n 200 im) th m hnh thi lngtr nn km tin cy, khng th d on c s thay i th gi ca chng khon mtcch chnh xc.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    33/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    33

    Th t,nu ch nghin cu m hnh thi lng n vi tuyn li sut(hay cutrc k hn ca li sut) l nm ngang, khng thay i theo k hn ca li sut, th stim n mt sai s ng k trong vic o nhy cm ca gi tr ti sn i vi s thayi ca li sut.

    Th nm, trn thc t, khch hng c th chm thanh ton khon tin li tndng cho ngn hng hoc ngn hng phi c cu li khon n cho khch hng. iuny dn n cc lung tin m ngn hng nhn hoc chi tr trong tng lai s thay i(c c cu li), y cng l nguyn nhn buc ngn hng phi tnh ton v iu chnhli thi lng ti sn c v ti sn n.

    3. CC PHNG THC PHNG NGA RI RO LI SUT CA CCNGN HNG THNG MI

    3.1. QUN TR RI RO LI SUT P DNG CC HP NG PHI SINH. V l thuyt, cc NHTM c th s dng c bn loi hp ng phi sinh l: hp

    ng k hn, hp ng tng lai, hp ng quyn chn v hp ng hon i phc vcho cng tc qun tr ri ro li sut. Nhng trong thc t hot ng, cc hp ng tnglai v hp ng quyn chn thng t c cc NHTM s dng v nhiu l do khcnhau. Tri li, cc hp ng k hn v hp ng hon i t ra hu dng, c ccNHTM quan tm nghin cu v ng dng nhiu nht trong cng tc qun tr ri ro li

    sut. Chnh v vy, trong khun kh gii hn ca ti, nhm nghin cu ch i sunghin cu v hai loi hp ng phi sinh ny, nhm l gii cch thc cc NHTM c thphng chng ri ro li sut khi s dng hp ng k hn v hp ng hon i.

    3.1.1. HP NG K HN

    Hp ng k hn l cng c ti chnh phi sinh n gin. l mt tha thunmua hoc bn mt ti sn ti mt thi im trong tng lai vi mt gi xc nhtrc. Nu li sut th trng c d bo l s tng ln th nh qun tr ngn hng cth bn k hn cc tri phiu theo gi hin ti. Khi hp ng k hn n hn nu li sut

    tng ln ng nh d bo, nh qun tr ngn hng s thc hin vic bn tri phiu chongi mua theo gi tha thun c nh trong hp ng, do trnh c thit hi do gitri phiu gim. Ngc li, nu nh ngn hng d bo li sut th trng s gim, th nhqun tr ngn hng c th k cc hp ng mua k hn cc tri phiu phng nga riro li sut.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    34/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    34

    Gi s nh qun tr ngn hng ang nm gi 1 triu USD cc tri phiu k hn 10nm. Ti t = 0, cc tri phiu ny c th gi 97USD trn 100USD mnh gi, tc tng trgi tri phiu l 970.000USD. Ti t = 0, nh qun tr ngn hng d bo li sut s tng2% t mc 12,5428% ln 14,5428% trong thi hn 3 thng ti, ng thi nh qun tr

    tnh ton thi lng ca tri phiu c k hn 10 nm chnh xc l 6 nm. Theo m hnhthi lng, c th d tnh khon l (dP) nh sau:

    R

    dRD

    P

    dP

    1

    Trong :

    dP: Khon l ca tri phiu.

    P: Th gi ca tri phiu, P = 970.000

    D: Thi lng ca tri phiu, D = 6 nm

    dR: mc thay i li sut d tnh, dR = 0,02

    1 + R = 1 + 0,125428 = 1,125428

    Thay s vo ta tnh c: dP = - 103.427,32 USD

    Nh vy, dP/P = -10,66%, tc l gi tri phiu gim t 97USD xung cn86,657USD trn 100USD mnh gi. gim gim ri ro l xung 0, nh qun tr c th

    tin hnh bn k hn 1 triu USD mnh gi ca cc tri phiu ny vi k hn 3 thng. Gis, ti t = 0, nh qun tr tm c i tc sn sng mua vi gi 97USD trn 100USDmnh gi bng k hn 3 thng. Nh vy, nu li sut thc s tng sau 3 thng th gi tri

    phiu s gim 10,66%, tng ng khon l 103.427,32 USD. Mt khc, nh qun trc th mua 1 triu USD mnh gi tri phiu c k hn 10nm trn th trng giao ngayvi gi 866.573 USD v giao cho i tc theo hp ng k hn. Khi th li nhun thuc t hp ng k hn ny l:

    970.000866.573 = 103.427 (USD)

    Do s thua l trnbng cn i ti sn s c b p y t hp ng bnk hn.Nh vy, ri ro li sut i vi ngn hng c phng nga, tc bng 0.

    Trong hp ng k hn ch c hai bn tham gia vo hp ng, v mi bn u phthuc duy nht vo bn kia. Khi c thay i gi c trn th trng giao ngay, ri ro thanh

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    35/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    35

    ton s tng ln khi mt trong hai bn khng thc hin hp ng. Ngoi ra, v mc gic t ra mang tnh c nhn v ch quan nn rt c th khng chnh xc.

    3.1.2.HP NG HON I.

    Hp ng hon i l mt hp ng trong hai bn tha thun trao i ngha vthanh ton. Thng thng, giao dch ny bao gm cc thanh ton li, v trong mt strng hp l thanh ton n gc. Giao dch hon i li sut l sn phm ca th trng

    phi tp trung c kt hp trc tip gia hai ngn khng hoc gia ngn hng vi khchhng. Theo khng c mu chun ca hp ng giao dch hon i, v cc hp ngkiu ny s khc nhau v mt s ni dung. Thng qua giao dch hon i, mt ngnhng c th tin hnh phng nga ri ro li sut mt cch di hn, c khi ti 15nm, do s gim c s cn thit phi tin hnh cc giao dch k hn v giao dch tng lai.

    V d, gi s c hai ngn hng: Ngn hng quc gia. C c trng ti sn nl vn c k hn di vi li sut c

    nh v c trng ti sn c l cc khon tn dng thng mi v cng nghip cmc li sut thay i 6thng/ln theo sthay i ca ch s li sut k phiu ngnhng (BBSW). Ngn hng phi i mt vi s khng cn xng m v thi lng:

    0LA kDD .

    Ngn hng tit kim. C c trng ti sn c l cc khon cho vay bt ng snc li sut c nh, thi lng tng i di v c trng ti sn n l cc khon

    huy ng tit kim v pht hnh chng ch tin gi vi k hn ngn, c huyng tun hon vi mc li sut hin hnh. Ngn hng phi i mt vi ri ro li

    sut ngc chiu vi ngn hng quc gia: 0LA kDD .

    trnh c ri ro, c hai ngn hng c th tham gia mt hp ng Swaps lisut th ni/c nh, trong c s tham gia ca mt ngn hng th ba nh l ngi migii thun ty. Hp ng c gi tr $100 triu tng ng gi tr pht hnh tri phiuc k hn 2 nm vi li sut coupon l 16% nm ca ngn hng quc gia. Giao dchSwaps li sut trong trng hp ny ng vai tr nh l mt ch dn i vi ngn hngtit kim tin hnh thanh ton li sut c nh mc 16%/nm trn mnh gi $100 triu tr li sut tri phiu ca ngn hng quc gia. Ngc li, ngn hng quc gia thanhton cho ngn hng tit kim minm 2 ln trn mnh gi $100 triu vi mc li th nitheo BBSW c k hn 6 thng, gi s BBSW = 14%/nm v cc ngn hng tha thunmc li sut thanh ton cho ngn hng tit kim cng thm 2%.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    36/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    36

    Ngn hng quc gia thanh ton cho ngn hng tit kim theo li sut th ni nhsau:

    ngay

    thangtrongngaysoBBSW

    .365

    .6...000.000.100%2

    Ngn hng tit kim thanh ton cho ngn hng quc gia theo li sut c nh nhsau:

    ngay

    thangtrongngayso

    .365

    .6...000.000.100%16

    Cc lung tin thanh ton gia hai ngn hng c tm lc nh sau:

    Bng 1.7:Cc lung tin thanh ton gia hai ngn hng trong hp ng hon i.

    Cuik

    thanhton

    Tngs

    ngy

    BBSWthct 6

    thng

    BBSW6 thng

    +2%

    Lung tinthanh ton

    bi NH qucgia

    Lung tinthanh tonbi NH tit

    kim

    Lung tinthanh ton

    rng bi NHquc gia

    1

    2

    3

    4

    182

    183

    182

    183

    15%

    15%

    13%

    12%

    17%

    17%

    15%

    14%

    8.467.621,33

    8.523.287,67

    7.479.452,05

    7.019.178,08

    7.978.082,19

    8.021.917,81

    7.978.082,19

    8.021.917,81

    +498.631,137

    +501.369,863

    -498.630,137

    -1.002.739,73

    Tng - - - 31.498.630,1 20.000.000 -501.369,863

    Ta thy, ngn hng tit kim thu c li nhun t hp n Swaps li sut tronghai k thanh ton u ca nm th nht l $1triu. S li nhun ny c dng b p cho s tng ln ca chi ph huy ng tin gi tit kim v cc chng ch tin gi do lisut th trng tng, ngha l thng qua giao dch Swaps, ngn hng tit kim phng

    trnh c ri ro khi li sut th trng tng. Ngc li, ngn hng quc gia thu c linhun l $1.501.370 trong hai k thanh ton cui nm th hai khi li sut th trnggim. S li nhun ny c dng b p cho s gim thu nhp t cc khon tn

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    37/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    37

    dng thng mi v cng nghip c li sut th ni khi li sut th trng gim. Ngha lngn hng quc gia phng nga c ri ro khi li sut th trng gim.

    Kt qu cui cng l ngn hng quc gia thu c mt khon li nhun rngt hp ng Swaps li sut l $501.370.

    3.2. QUN TR RI RO LI SUT BNG PHNG PHP QUN L KHEH NHY CM LI SUT .

    Qun tr ri ro theo m hnh GAP c s dng t nm 1980 nhm qun l t lthu nhp li cn bin trong thi gian ngn hn.

    K thut qun l khe h nhy cm li sut l k thut ph bin m cc ngn hngs dng ngn nga v kim ch ri ro li sut. K thut ny c thc hin bng cchtnh ton s chnh lch trong nhy cm li sut ca tt c cc loi ngun vn huyng vi nhy cm li sut ca cc ti sn c c ti tr bng ngun vn ny trongngn hn. Sau phin bn GAP ny s c s dng tm ra s thay i trong linhun khi li sut thay i.

    Quy trnh ny gm 3bc :

    La chn v phn loi cc loi ngun vn vo tng nhm ring bit da trn thiim s nh gi li gi c. Th d k phiu 3 thng s c li sut khc sau 3 thng.

    Chnh lch GAP bng gi tr ca ti sn c nhy cm li sut [RSAs ratesensitive assets ] tr gi tr ngun vn nhy cm li sut [RSLs rate sensitive

    liabilities]. S dng cc phn tch bin thin v nhy cm d on s thay i trong

    thu nhp t li.

    V d minh ha : Nh qun tr mt NHTM thc hin qun l ri ro li sut theo mhnh GAP trong khong thi gian 3 thng v phn nhm bng tng kt ti sn nh sau :

    (LS : li sut; LSC :li sut c nh; NCLS: nhy cm li sut)

    (n v :t ng)

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    38/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    38

    Bng 1.8.1:Bng tng kt ti sn phn nhm theo khon mc nhy cm li sut

    Tisn

    Li sut chovay trung bnh

    Ngunvn

    Li sut huyng trung bnh

    Khon mc nhy cm LS 500 18% 600 16%

    Khon mc c LSC 350 20% 220 15%

    Khon mc khng c LS 150 100

    Cng 1000 920

    Vn ch s hu 80

    Tng cng 1000 1000

    Thu nhp thun t tin li = (500*18% + 350*20%)(600*16% + 220*15%)

    = 160129 = 31

    Li sut trung bnh trn ti sn c sinh li = 31/850 = 3,65%

    GAP = RSAs-RSLs = 500-600 = -100

    Nu li sut trn th trng tng v li sut cho vay, li sut huy ng tngcng mc th thu nhp thun t li s gim do chi ph tin li huy ng ngun vncao hn doanh thu t li.

    Nu li sut trn th trng gim v li sut cho vay, li sut huy ng tngcng mc th thu nhp thun t li s tng do chi ph tin li huy ng ngun vncao hn doanh thu t li.

    Xt cc trng hp bin ng ca li sut:

    Trng hp li sut tng 1% cho khon mc ti sn v ngun vn huy ng :

    n v : t ng

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    39/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    39

    Bng 1.8.2: Bng tng kt ti sn phn nhm theo khon mc NCLS khi li sut tng1%.

    Tisn

    Li sut chovay trung

    bnh

    Ngunvn

    Li sut huyng trung bnh

    Khon mc nhy cm LS 500 19% 600 17%Khon mc c LSC 350 20% 220 15%Khon mc khng c LS 150 100Cng 1000 920Vn ch s hu 80Tng cng 1000 1000

    Thu nhp thun t tin li = (500*19% + 350*20%)(600*17% + 220*15%)

    = 165135 = 30Li sut trung bnh trn ti sn c sinh li = 30/850 = 3,53%

    Chnh lch m, li sut tng cng mc trn ti sn v ngun vn th lithun t tin li gim (3,53

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    40/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    40

    Thu nhp thun t tin li = (500*18,5% + 350*20%) (600*17,5% +220*15%)

    = 162,5138 = 24,5

    Li sut trung bnh trn ti sn c sinh li = 24,5/850 = 2,88%Chnh lch m, li sut tng nhng khng cng mc dn n chnh lch

    gia li sut cho vay v li sut huy ng vn gim 1% th li thun t tin li gim(2,88%

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    41/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    41

    hn ti khon ca mnh, ch duy tr s d tr chi tiu v c xu hng rt tin gi vo ti khon c li sut cao hn.

    Li sut ca cc khon mc khc nhau trn bng tng kt ti sn cha chc bin ng vi mc ging nhau.

    Vic qun l cht ch mc chnh lch ngn hn vn c th b st ri ro ti u tv nhng bin ng ng k v gi tr ti sn v ngun vn ca ngn hng.

    3.3. QUN TR RI RO LI SUT BNG PHNG PHP QUN L KHEH K HN.

    Phng php ny c s dng khc phc im yu ca phng php qun lkhe h li sut l khng gii quyt c ri ro ng li sut hon vn(ri ro pht sinhkhi li sut ca nhng thi hn khc nhau thay i theo nhng mc khc nhau.

    Phng php ny da trn chnh lch k hn hon vn trung bnh theo gi tr ti sn vk hn hon tr trung bnh theo gi tr ngun vn.

    Xc nh k hn hon tr trung bnh theo gi tr ti sn c v theo gi tr ti sn n

    Cng thc:

    D =

    t = k hn thanh ton; I : li sut; N=thi gian mn hn ca danh mc; CPt : stin thanh ton (gc v li) trong k hn t.

    Xc nh khe h k hn

    phng chng ri ro, ngn hng thng chn khe h k hn tin dn n 0. Dogi tr ti sn lun ln hn gi tr ngun vn huy ng nn khe h tin ti 0 th phi

    m bocn bng sau :

    Khe h k hnK hn hon vn trung bnh

    theo gi tr ti snK hn hon tr trung

    bnh theo i tr tin =-

    K hn hon vn trung bnhtheo gi tr ti sn

    K hn hon vn trung bnhtheo gi tr ngun vn *

    =

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    42/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    42

    ng thc trn cho bit rng, c th loi b ri ro li sut ngn hng phi thayi gi tr ngun vn huy ng nhiu hn gi tr ti sn.

    Nh vy, nu khe h k hn cng ln th ti sn rng ca ngn hng cngnhy cm vi s thay i ca li sut, iu ny c gii thch bi l thuyt danh mc

    u t trong lnh vc ti chnh :

    Li sut tng lm gim gi tr ca cc ti sn v gi tr ca cc khon n mang lisut c nh.

    K hn ca ti sn v cc khon n cng di th gi tr th trng ca chng cnggim mnh khi li sut tng.

    Trong trng hp li sut bn ti sn v bn ngun vn thay i mt lng nh nhauth s thay i trong gi tr ca danh mc ti sn v danh mc n s khc nhau, do :

    Nu khe h k hn dng, li sut tng s lm gim gi tr rng ca ngn hngbi

    v gi tr ti sn tng nhiu hn gi tr ca ngun vn. Theo gi tr th trngca ngun vn s hu s gim nhiu hn gi tr ca ngun vn. Theo gi trth trng ca vn s hu s gim.

    Nu khe h m, li sut tng s lm tng gi tr rng ca ngn hng bi v gi trti sn tng nhiu hn gi tr ca ngun vn. Theo gi tr th trng ca vn shu s tng.

    D kin mc thay i thu nhp t tin li = Mc chnh lch v thi gian *

    %thay i ca li sut

    3.4. QUN TR RI RO LI SUT BNG HP NG LI SUT K HN(FRAS FORWARD RATE AGREEMENT)

    Mt trong nhng phng thc s dng hp ng k hn c cc ngn hng sdng nhiu l s dng hp ng li sut k hn (FRAs). c im ca hp ngFRAs l ch lin quan n trao i phn chnh lch li sut (khng c giao nhn khontin gc). hiu c ni dung ca FRA ta nghin cu tnh hung sau :

    Hin ti ( ), ngn hng cp mt khon tn dng cho khch hng c gi tr l P,

    thi hn t ( ) n ( ), mc li sut c nh l .

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    43/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    43

    Hin ti ( ), ngn hng ch huy ng c ngun vn c thi hn t ( )n ( ),

    ,mc li sut huy ng l .

    Nh vy, ti thi im , ngn hngphi huy ng ngun vn l P ti tr cho

    khon tn dng cp trong khong thi gian t n .Ti thi im , nu lisut thay i th ngn hng chu ri ro li sut. C th :

    Nu li sut huy ng ti thi im l cao hn li sut th ngn hng b l

    do li sut huy ng tng.

    Nu li sut huy ng ti thi im l thp hn li sut th ngn hng cli do li sut huy ng gim.

    c nh chc chn mc thu nhp t chnh lch li sut cho vay v li sut huy

    ng m khng ph thuc vo s bin ng li sut ti mi thi im th t thi im

    ngn hng k mt hp ng FRA vi ni dung:

    Gi tr lm c s tnh ton l P (l gi tr h cu, ch dng lm c s tnh ton,trong thc t cc bn khng giao nhn khon tin ny).

    Thi hn tnh li sut l t n .

    Mc li sut chun c nh so snh l . (mc li sut c th do 2 bn tha

    thun)

    Ti thi im ,nu > th ngn hng nhn c mt khon b li sut l

    = P( - )( - )

    Ch : ( - ) c hiu l khong thi gian t n , ch khng phi hiu

    tr .

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    44/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    44

    Phn thu chnh lch li sut ny c ngn hng dng b p chi ph hot

    ng vn do li sut tht trng tng ln . Do cn b chnh lch li sut

    nn chi ph huy ng vn vn khng i mc li sut .

    Ti thi im , nu < th ngn hng chi mt khon n b chnh lch li

    sut cho i tc l:

    = P( - )( - )

    Ch : ( - ) c hiu l khong thi gian t n , ch khng phi hiu

    tr . Tuy li sut huy ng gim, nhng ngn hng phi chi phn chnh lch li

    sut, nn chi ph huy ng vn vn khng i mc li sut .

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    45/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    45

    CHNG II : THC TRNG QUN TR RI RO LI SUT TI CCNGN HNG THNG MI (NHTM) VIT NAM

    1. TNG QUAN V HOT NG CA CC NHTM VIT NAM TRONG BICNH HI NHP TI CHNH QUC T

    Cui nhng nm 80, cng vi cng cuc ci cch kinh t, h thng ngn hngVit Nam cng c ci cch v c cu li. H thng ngn hng mt cp duy nht, lnln gia chc nng ca NHTW vi NHTM tch thnh h thng ngn hng hai cpring bit v dn khng nh vai tr c bit quan trng ca chng i vi s nghip

    pht trin kinh t nc ta thi gian qua. Tuy nhin, s tch bch ny v qu trnh xydng h thng ngn hng hai cp VN cho ng vi tn gi ca n th ch mi din rahn 15 nm nay. Qu trnh xy dng cc t chc tn dng (TCTD), trc ht l cc

    NHTM nc ta c im xut pht thp. Cc NHTM quc doanh (nay l NHNN) c

    tch ra t cc b phn c chc nng tng ng ca NHTW. Sau l qu trnh thnh lpc NHTM c phn khc vi s vn t i, ch khong 10 t ng. S lng cc NHTM c

    phn c cp php tng ln nhanh chng, t 5 ngn hng nm 1991 n nay c 37ngn hng. Tnh n 11/2007, VN c 6 NHTMNN l : Ngn hng Ngoi thng vitnam (VCB), Ngn hng u t v pht trin Vit Nam (BIDV), Ngn hng Nng nghipv Pht trin nng thn Vit Nam (AGRIBANK), Ngn hng Cng thng (ICB) vngn hng Pht trin nh ng bng sng cu long (MHB); 27 NHTMCP th v 10NHTMCP nng thn.

    Bt u t nhng nm 1990, cng vi vic ci cch h thng NHTM, VN ngthi chnh thc m ca th trng dch v cho cc nh cung cp ti chnh nc ngoi.n nay, c 5 ngn hng lin doanh (NHLD) v 31 chi nhnh ngn hng nc ngoic mt VitNam, ch yu l ngn hng ca cc nc Nht Bn, Hn Quc, M,Australia, Php, i Loan, ... Cc Ngn hng nc ngoi hot ng nc ta tp trungcung cp cc dch v cho cc doanh nghip 100% vn u t trc tip nc ngoi, ccdoanh nghip lin doanh v i tng nc ngoi Vit Nam. Tuy nhin, cc NH Ncngoi vn b hn ch mc huy ng vn bng VN.

    Nh vy, tri qua 15 nm hnh thnh v pht trin, h thng NHTM Vit Nam pht trin nhanh chng v c quy m v cht lng, ng vai tr tch cc trong vic thcy pht trin kinh t nc ta.

    Nm 2007 nh du mt mc quan trng i vi ngnh ngn hng ni ring vnn kinh t Vit Nam ni chung, l s kin Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    46/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    46

    ca T chc Thng mi Quc t (WTO). Mc d chu nhng nh hng bt li t nnkinh t th gii, cc yu t kinh t v m ca Vit Nam tip tc n nh v c s tngtrng ton din trong hu ht cc lnh vc: GDP t mc tng trng 8,5%, kim ngch

    xut khu t 48,4 t USD (tng 21,5% so vi nm 2006), nhp khu t 60,8 t USD

    (tng 35,5%), thu ht vn FDI t 20,3t USD (tng gn gp i so vi nm 2006); lmpht mc 12,63%, t l tht nghip khu vc thnh th l 7,2%, nng thn 10%.*ng gp vo nhng thnh qu ni trn, phi k n vai tr v cng quan trngca hthng Ngn hng khi ngy cng c ng gp nhiu cho tng trng, pht trin v nnh kinh t. H thng ngn hng huy ng v cung cp mt lng vn ln (tngng 18%GDP), tng trng v tn dng lin tc tng qua cc nm (nm 2007 tng41% so vi mc tng 24% ca nm 2006, 19% ca nm 2005. su ti chnh ca cc

    NHTM tng ln ng k, th hin cc ch s tng tin gi/GDP v tng d n/GDPngy cng cng tng. Nm 2007, cc ch s ny ln lt tng 92,4% v 84, 6% - l cc

    mc tng trng tch cc so vi cc nm trc .Nm 2007 cng ghi nhn nhng kt qu trong iu hnh chnh sch tin t ca

    NHNN.Nhn chung, chnh sch tin t c i mi v iu hnh theo nguyn tc thtrng. Cc cng c gin tip iu hnh chnh sch tin t c hnh thnh v phttrin. Chnh sch li sut v t gi hi oi c p dng linh hot theo c ch thtrng. Ni bt l Quyt nh s 3039/Q-NHNN ngy 24/12/2007 ca Thng c, theo Ngn hng nh nc qun l bin t gi chnh thc, ng thi to s thng thongtrong qun l v nng cao tnh t ch trong hot ng ny ca cc NHTM. Chnh schtn dng c m rng v i mi theo hng to s cng bng, bnh ng i vi mithnh phn kinh t, doanh nghip v cc i tng dn c.

    H thng NH trong nm qua pht trin mnh m vi s gp mt ca nhiuTCTD mi. Tnh n cui nm 2007, nc ta c 6 NHTM nh nc, 37 NHTM c

    phn, 31 chi nhnh ngn hng nc ngoi, 6 ngn hng lin doanh, 6 cng ty ti chnhv 10 cng ty cho thu ti chnh, cha k 926 t chc tn dng nhn dn v 46 vn

    phng i din ca cc ngn hng nc ngoi ti Vit Nam. Nm 2007 cng l nm hthng mng li - chi nhnh, im giao dch pht trin mnh hu ht cc ngn hngthng mi vi tham vng bnh trng th phn bn l v dch v ti chnh. S pht

    *Ngun: Tham lun H thng ngn hng Vit Nam sau 1 nm gia nhp WTOBc tranh

    ton cnh. TS.Hong Huy H, ph Tng Gim c NH T&PT Vit Nam.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    47/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    47

    trin mnh m cn th hin qua tc tng trng tng ti sn, d n, huy ng vn cah thng ngn hng. C cu thu nhp cng chuyn bin theo hng tch cc, t l thunhpphi li sut trong tng thu nhp c xu hng tng ln.nh gi v cc ch tiu tichnh, cc NHTM Vit Nam trong nm 2007 c nhng chuyn bin tch cc : t l n

    xu di 5%, ROE bnh qun trn 20%/nm, ROA bnh qun trn 1% /nm (theo chunmc k ton Vit Nam). Tuy nhin, khi so snh vi cc NHTM nc ngoi theo chunmc quc t th u km hn (theo chun mc quc t, ti cc ngn hng nc ngoi tl n xu thng xp x 2%, ROE bnh qun trn 15%, ROA trn 1%)*. iu ny skhin cc NHTM trong nc gp kh khn khi cnh tranh thu ht khch hng vi cc

    NHTM nc ngoi trong bi cnh cnh tranh quc t.

    Nm 2007 cng chng kin s lin kt gia cc ngn hng trong nc trong cchot ng pht trin dch v v tn dng. y l xu hng ngy cng c y mnh,th hin qua s tham gia ca cc NH trong h thng lin minh th ca Vietcombank

    (SmartLink) hay h thng kt ni th ca Banknetvn cng nh trong cc d n ng titr. Bn cnh l s tham gia u t, chia s c hi hp tc gia cc NH nc ngoivo cc NHTM c phn vi t l nm gi c phn mc cao (10 n 19%).

    Bng 2.1:u t chin lc ti cc Ngn hng Vit Nam (tnh n 31/12/2007).

    STT NH TMCP NH nc ngoi T l ut

    Tng ti sn(nghn t ng)

    1 Sacombank SNZ Bank 10,00% 63,4

    2 NH Chu Standard Chartered 8,60% 87,13 Techcombank HSBC 10,00% 39,54 VP Bank OCBC 10,00% 18,25 NH Phng ng BNP Paribas 10,00% 11,76 Phng Nam Bank UOB 10,00% 17,17 Habubank Deutsche Bank 10,00% 24,18 Eximbank Sumitomo Mitsu 15,00% 33,7(Ngun:Tham lun H thng ngn hng Vit Nam sau 1 nm gia nhp WTO

    Bc tranh ton cnh. TS.Hong Huy H, ph Tng Gim c NH T&PT Vit Nam)

    *Ngun : Tham lun H thng ngn hng Vit Nam sau 1 nm gia nhp WTOBc tranh

    ton cnh. TS.Hong Huy H, ph Tng Gim c NH T&PT Vit Nam.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    48/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    48

    im nhn trong bc tranh ton cnh hot ng ca h thng ngn hng nm2007, l t IPO ca Vietcombank vo thng 12, iu th hin r n lc thc hincc cam kt ca Chnh ph trong tin trnh i mi khi NHTM nh nc. S kin nys l bi hc kinh nghim cho qu trnh c phn ha ca cc NHTM Nh nc cn li.

    Bn cnh nhng thnh tut c, cc NHTM Vit Nam vn phi i mt virt nhiu kh khn v thch thc.

    - Th nht, dch v ngn hng cn cha pht trin, km sc cnh tranh :Hin nay cc ngn hng trong h thng ch yu mi cung cp dch v tndng, dch v thanh ton v chuyn tin. Ngoi dch v th mi c quantm trong thi gian gn y, cn cc dch v khc nh dch v qun l tisn, qun l u t cha c pht trin. Chnh s ngho nn trong hthng dch v khin cc ngn hng khng th tn dng ti a li th v

    mng li, khch hng, knh phn phi.- Th hai, nng lc ti chnh ca cc NHTM trong h thng nhn chung

    cn hn ch, vn iu l cn thp. D h s an ton vn ti thiu ca huht cc NHTM u t theo chun yu cu ca NHNN (CAR trn 8%),nhng bnh qun quy m vn ch s hu ca 10 NHTM ln nht VN mich t khong 0,5 t USD. Ngoi h thng NHTM nh nc c s vniu l thuc loi trung bnh trong khu vc th hu ht cc NHTM CP utrong tnh trng cn tng vn p ng nhu cu hot ng. iu nykhin cho kh nng thanh khon v tnh bn vng ca h thng cha cao.

    - Th ba, cng tc qun tr ti sn n - c, qun tr ri ro cn hn ch.Chnh s yu km ny s khin cc ngn hng ni a d b tn thngtrc nhng ri ro ngoi sinh t th trng ti chnh khu vc v quc t.

    Bn cnh 3 im yu c bn trn th nhng vn v cht lng ngun nhnlc ngn hng v s lc hu v cng ngh cng ang khin cc ngn hng Vit Namau u tm gii php. Mc d i ng cn b ca h thng ngn hngkh ng nhngs thng tho ngoi ng, trnh am hiu v chuyn mn nghip v, lut php trongnc v quc t, cc nguyn tc WTO...cn cha p ng c nhu cu pht trin ca

    h thng ngn hng hin i. Lut php v chnh sch qun l lao ng hin nay cnnhiu bt cp c bit l thiu h thng khuyn khch hp l thu ht v pht trin ing cn b c cht lng cao. Bn cnh , trnh cng ngh ngn hng cn lc hucng l ro cn ln cc NHTM ni a hi nhp su rng vo nn kinh t th gii.Hu ht cc ngn hng ni a u cha thit lp c h thng qun l ri ro hu hiu,

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    49/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    49

    h thng thanh ton ni b cn yu, h thng kim tra, kim ton ni b cha pht huyhiu qu r rt.

    Nh vy, c th kt lun s b rng ngnh NHVN vn ang trong qu trnh ti ccu v i mi vi tim nng pht trin mnh m, nhng trc mt vn cn rt nhiu

    vic phi lm s pht trin ny thc s bn vng v hiu qu.

    2. THC TRNG QUN TR RI RO LI SUT TI CC NHTM VIT NAM 2.1. DIN BIN LI SUT TRN TH TRNG TI CHNH VIT NAM

    TRONG THI GIAN QUA

    C CH QUN L LI SUT TI VIT NAM

    Xt trong giai on 2001-2007, chnh sch li sut ca Vit Nam tng bcc i mi nhm ph hp hn vi c ch th trng. Bc u li sut USD ct do ho (6/2001), sau n li sut ng Vit Nam c t do ho (6/2002). Mc dchnh sch li sut c coi l t do ho nhng vn tn ti li sut c bn do NHNNcng b. Li sut c bn c p dng t thng 8 nm 2000 v c xc nh hngthng trn c s tham kho li sut cho vay ca 15 NHTM p dng vi khch hng ttnht. Tuy nhin, nhiu khi li sut ny c th c quyt nh bi 4 NHTMNN v th

    phn tn dng ca 4 ngn hng ny chim trn 70% th trng trong nc. d tnhton v so snh chng ti chn mc li sut tng i trung bnh, tc l ly mc li sut

    tin gi ba thng.

    Nm 2001, li sut thc dng qu cao nn a n lm pht thp (li sutthc dng ln gp 5,75 ln t l lm pht). Nm 2002 tnh hnh li sut thc dng cgim xung, ch ln bng 0,5 ln t l lm pht nn lm pht nhch ln mc hp l(4,0%). Nm 2007, li sut thc dng l m nn t l lm pht tng cao.

    ng ch l nm 2004, khi tnh hnh kinh t c bin ng khng tt, lm phtc du hiu tng ln nhng li sut li khng tng ln tng ng do li sut thc b

    m v t l gia li sut thc m ny so vi t l lm pht l 34,7% th hin gi cang tin gim xung ng k. Hn na nm 2007, lm pht tng cao nn li sut thcdng xung thp.

    Trong nhng thng u nm 2008, tnh hnh li sut c nhng bin ng, unm li sut ln cao. c bit l t u thng 2/2008 li sut huy ng trn th trng

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    50/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    50

    bin ng mnh do cc NHTM lin tc tng li sut huy ng VN ln mc 13-14%/nm v y li sut cho vay ln n mc trn 1,5%/thng vo thng 3 nm 2008,c ni cn cho vay vi li sut xp x 20%/nm. y l mt s chuyn ng theo tnhiu li sut thc dng. Tuy nhin, trong khi ngi gi tin cha chc phn khi, v

    li sut tin gi ln nhng cng khng sc chng chi vi s gia tng ca lm pht,th ngi i vay cng phi lo lng cho vic khng th no chu ng ni li sut i vay15-17%/nm. Cc NHTM th vn s dng chnh sch huy ng li sut cao v cho vayli sut cng cao theo, tcl vn c li ln trong trc mt. Tuy nhin, y li khng

    phi l cch thc dng cho li sut. Trn thc t c mt s NHTM c phn vi nhnthc nh vy c tnh y li sut huy ng ln lm cho th trng tin t c nhiu

    bin ngmnh.

    Nhng bin ng trong thng 2/2008 mi ch l bc u cho nhng bin ngmnh m v kh lng hn ca th trng li sut trong nhng thng tip theo. Chng ta

    hy theo di bng tng hp bin ng li sut c bn do NHNN quy nh v vic pdngca cc NHTM trong qu I&II nm 2008.

    Bng 2.2: Bin ng li sut c bn ca NHNN v li sut huy ng ti OCB,VIBBank trong qu I&II nm 2008.

    Li sutc bn

    (%)

    Quyt nh Ngy pdng

    OCB (li suthuy ng VN

    :x%/nm)

    VIB Bank (lisut huy ng

    VN :x%/nm)

    8,25 3096/Q-NHNN 1/1/2008 10,03 9,36

    8,75 479/Q-NHNN 1/3/2008 12.08 12

    8,75 978/Q-NHNN 1/5/2008 12.79 12,34

    12 1257/Q-NHNN 1/6/2008 16,67 15,06

    14 1317/Q-NHNN 1/7/2008 19,68 18,3

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    51/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    51

    (Ngun:http://vneconomy.vn/home/tin-tuc/6/410/tai-chinh/bie-dong-lai-xuat.htm.Truy cp ngy 05/07/2008.)

    2.2. TM QUAN TRNG CA QUN TR RI RO LI SUT THI IMHIN TITrc tnh hnh bin ng li sut phc tp trong thi gian va qua, cng vi vic

    NHNN cha c c nhng c ch qun l ph hp nhm h nhit th trng ti chnh,trc ht l cc ngn hng, sau l cc doanh nghip ang phi i mt vi bi ton nangii ri ro li sut (RRLS). Cha bao gi vn qun tr RRLS li c cp mtcch cp thit n nh vy.

    Chng ta hy ng trn phng din ca cc ngn hng, nhng vn ng vin

    in kinh trong cuc ua tng li sut, cng nhn nh xem h uc v mt nhng g.Tnh n 1/7/2008,li sut huy ng VN ca Ocean Bank chm mc 19%/nm, VIB Bank tng li sut huy ng 18,3%/nm, SCB tng li sut huy ng VN ln18,8%

    *,... Nhiu nhn nh cho rng cc ngn hng vn y li sut huy ng ln cao vh vn c th cho vay vi li sut ti a 21%, liu iu c chnh xc? Chng ti xintr li cu hi bng vi nhn nh sau:

    Th nht, cc NHTM ang th b ng, cho d h khng mun tng lisut nhng vn phi tng theo th trng nu khng mun mt khch hng. Nhng trn

    thc t th khng phi c tng li sut th s huy ng c thm nhiu vn. Xt trntng th, tng lng vn ca cc NHTM huy ng c khng tng ln nhiu, m thccht ch c s dch chuyn cc dng tin gia cc NHTM (do khch hng rt tin t NHc li sut thp gi sang NH c li sut cao kim li).

    Th hai, d huy ng vn vi li sut cao nhng cc ngn hng cngkhng c vn cho vay, hoc khng dm cho vay bi nhng nguyn nhn sau: utin, l mc tiu kim ch lm pht ca Chnh Ph, Chnh Ph ch th cho cc NHTMhn ch lu thng VN, ng thi khng ch tng trng tn dng ca cc NH qucdoanh mc 30%; tip n, sau khi Vit Nam gia nhp WTO, cc NHTM quc doanh

    v ngoi quc doanh u phi tng t l d tr bt buc v tng vn iu l nhm p

    *Ngun :www.vneconomy.vn

    http://vneconomy.vn/home/tin-tuc/6/410/tai-chinh/bie-dong-lai-xuat.htmhttp://vneconomy.vn/home/tin-tuc/6/410/tai-chinh/bie-dong-lai-xuat.htmhttp://vneconomy.vn/home/tin-tuc/6/410/tai-chinh/bie-dong-lai-xuat.htmhttp://www.vneconomy.vn/http://www.vneconomy.vn/http://www.vneconomy.vn/http://www.vneconomy.vn/http://vneconomy.vn/home/tin-tuc/6/410/tai-chinh/bie-dong-lai-xuat.htm
  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    52/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    52

    ng nhu cu hi nhp quc t. iu cng gp phn lm gim lng tin dnh chonghip v tn dng ca cc NHTM.

    Th ba, khi cc NHTM phi huy ng vn vi li sut cao dn n phicho vay tn dng vi li sut cao (trn 20%). Chnh v vy ch c nhng d n c li

    nhun cao mi c kh nng vay vn ngn hng. Tuy nhin, i km vi nhng d n cli nhun cao l ri ro cng cao tng ng. Khi cc NHTM s phi chu ri ro v tndng rt ln. Hay ni cch khc th ri ro li sut dn n ri ro tn dng cho ccNHTM.

    T ba nhn nh trn cho thy r rng rng cc NHTM gp rt nhiu ri rotcuc ua tng li sut. Ri ro li sut xut pht t thc t cc NH hu nh ch huy ngc vn ngn hn (1 thng, 3 thng, hoc 1 nm), trong khi cc d n u t hu htu l trung v di hn. Chnh s chnh lch ln v k hn gia ti sn c v ti snn khin cc NHTM chu ri ro ln v li sut.

    T thc t , vn nghin cu v p dng cc cng c phng nga RRLS angl vn cp thit i vi ccngn hng. Vy, thc trng p dng nhng cng c ticc NHTM Vit Nam hin nay ra sao? Chng ta hy cng lm r trong phn tip theo.

    2.3. THC TRNG S DNG CC BIN PHP QUN TR RI RO LISUT TI CC NHTM VIT NAM

    i vo phn thc trng, chng ta s gii quyt hai vn : Th nht, quy trnhlng ha ri ro li sut ca cc NHTM bng m hnh k hn n hn v m hnh thilng. Th hai, thc trng s dng qun tr khe h k hn (GAP) ti cc NHTM VitNam. Th ba,thc trng s dng cc nghip v phi sinh trong cng tc phng nga riro li sut ti cc NHTM Vit Nam.

    2.3.1. P DNG M HNH K HN N HN LNG HA RI RO LISUT TI NH NNG NGHIP V PHT TRIN NNG THN TNHBC GIANG.

    Xt bng cn i ti sn tnh n ht ngy 30/06/2008 ca ngn hng Nngnghip v Pht trin nng thn tnh Bc Giang.ng dng m hnh k hn n hn vobng cn i ti sn ca Nng nghip v Pht trin nng thn tnh Bc Giang, chng tas lng ha mc ri ro li sut qu II/2008 ca ngn hng ny khi li sut thay i.

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    53/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    53

    Bng 2.3: Bng tng kt ti sn c ca NH Nng nghip v Pht trin Nng thn tnhBc Giang, tnh n 30/06/2008.

    Danh mc S d (I)

    30/06/2008

    T trng(%I)

    Li sut chovay (R%/nm)

    K hn trungbnh( D nm)

    D n ngn hn 2.377.341 65,7% 18 0,72

    D n trung hn 1.094.858 30,02% 19 3,07

    D n di hn 148.305 4,1% 20 14,76

    Tng 3.620.504 100%

    Trung bnh19,7 2

    (Ngun:Bo co ti chnh qu II/2008 ca NH Nng nghip v Pht trin Nng thnTnh Bc Giang.)

    Bng 2.4: Bng tng kt ti sn nca NH Nng nghip v Pht trin Nng thntnh Bc Giang, tnh n 30/06/2008.

    Danh mc S d (I)30/06/2008

    Ttrng(%I)

    Li sut huyng

    (R%/nm)

    K hntrung bnh( D nm)

    Tin gi khng k hn379.591 10,52% 6 0,12

    Tin gi k hn 24 thng 423.187 11,68% 17,6 2,12

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    54/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    54

    Vn t c/Ti sn n 418.651 11,56%

    Tng vn huy ng/TS n 3.201.853 88,44%

    Trung bnh16,35 1

    (Ngun:Bo co ti chnh qu II/2008 ca NH Nng nghip v Pht trin Nng thnTnh Bc Giang).

    p dng cng thc tnh k hn n hn bnh qun ca danh mc ti sn c (A

    M )

    v ti sn n (LM ), ta tnh c k hn n hn bnh qun ca ti sn c l 2 nm v k

    hn n hn bnh qun ca ti sn n l 1 nm. Da vo bng ti sn c v bng ti snn, ta tnh c mc sinh li ca ti sn c bnh qun l 19,7%/nm, li sut huy ngca ti sn n l 16,35%/nm. Ta c bng cn i s 1 ti sn c v ti sn n ca ngnhng nh sau:

    Bng 2.5.1: Bng cn i s 1 ti sn c ti sn n ca NH Nng nghip v Pht

    trin Nng thn tnh Bc Giang, tnh n 30/06/2008.

    Ti sn C (VND) Ti sn N (VND)

    Ti sn c (k hn di) A = 100 Vn huy ng (k hn ngn)L = 88,44

    Vn t c E = 11,56

    Cng 100 Cng 100

    K hn trung bnh 2 nm K hn trung bnh 1nm

    Mc sinh li 19,7%/nm Li sut huy ng 16,35%/nm

  • 7/31/2019 [Yrc]-Nghien Cuu Quan Tri Rui Ro Lai Suat Doi Voi Cac Ngan Hang Thuong Mai Viet Nam Hien Nay

    55/94

    [Nghin cu Qun trRi ro Li sut i vi cc Ngn hng Thng mi Vit Nam hin nay.]

    55

    Nu li sut thtrng tng thm 1%, ta c:

    Mc gim th gi ca ti sn c l:

    515,1100485,98100

    207,01

    7,119

    207,01

    7,192

    Mc gim th gi 1,515%.

    Mc gim vn huy ng l:

    754,044,881735,01

    1635,0144,88

    Mc gim vn huy ng 0,852%Ta c bng cn i s 2 ti sn c v ti sn n khi li sut th trng tng thm 1%:

    Bng 2.5.2: Bng cn i s2 ti sn c ti sn n ca NH Nng nghip v Phttrin Nng thn tnh Bc Giang, khi li sut tng thm 1%.

    Nu li sut th trng tng thm 1%

    Mc sinh li 20,7%/nm Li sut huy ng 17,35%/nm

    Mc gim th gi ti sn 1,515% Mc gim vn huy ng 0,852%

    Ti sn c A = 98,485 Vn huy ng L = 87,686

    Vn t c E = 11,462

    E = A L = (-1,515)(-0,852) = -0,663 VND

    Nh vy, do khng cn xng v k hn, th khi li sut tng thm 1% s lm cho ngnhng chu thit hi 0,663VN